Porzucić stereotypy

Od 2014 r. FRSE dofinansowuje projekty z listy rezerwowej programu Erasmus+ w sektorze kształcenia i szkoleń zawodowych. Dzięki temu kolejni beneficjenci programu – korzystając z dofinansowania ze środków PO WER – mają szansę urzeczywistniać swoje pomysły. I robią to z powodzeniem, prowadząc i zgłaszając projekty zwłaszcza w kilku dominujących obszarach. Są to: → hotelarstwo, gastronomia i catering; → teleinformatyka; → mechanika pojazdowa; → budownictwo i budownictwo lądowe; → elektronika i automatyzacja; → fryzjerstwo i kosmetologia.

Czy to oznacza, że przedsięwzięcia w obrębie innych branż są z góry skazane na niepowodzenie? Corocznie w konkursie wniosków o przyznanie dofinasowania pojawiają się projekty, które wychodzą poza stereotypowe myślenie o kształceniu zawodowym. Choć ich odsetek w ogólnej liczbie zgłoszeń jest niewielki, to już sama ich obecność pokazuje, że można zaplanować i zrealizować przedsięwzięcie o nietypowej tematyce – dotyczące np. kształcenia artystycznego – i dzięki temu wyposażyć uczestników w umiejętności wyjątkowe na skalę europejską.

Interesującym przykładem projektu przełamującego stereotypy rządzące sektorem zawodowym jest wrocławska inicjatywa Zespołu Szkół Animatorów Kultury. Kształcąca w zakresie tańca, teatru i arteterapii pedagog z tej placówki uczestniczyła w stażu we włoskiej Toskanii. Oprócz tematyki projektu nietypowy był czas jego trwania. Nauczyciele edukacji zawodowej wyjeżdżają zazwyczaj na staże jednotygodniowe – w tym wypadku szkolenie trwało aż dwa miesiące. Było to tym bardziej wyjątkowe, że w ówczesnej edycji konkursu (2015) w kategorii wyjazdów zagranicznych odsetek kadry kształcenia i szkoleń zawodowych stanowił jedynie 4 proc. wszystkich przedsięwzięć. Udział w stażu zaowocował opracowaniem autorskiego cyklu zajęć warsztatowych nazwanych „wertykalnymi poziomami narracji”, które zostały na stałe włączone do programu nauczania. Równie ważnym rezultatem projektu był rozwój kariery zawodowej uczestniczki. Doświadczenia i wnioski ze stażu przedstawiła w ramach kwalifikacji na kolejny stopień awansu zawodowego, rozpoczęła także przygotowania do studiów doktoranckich. Dzięki kontaktom zawodowym nawiązanym w trakcie stażu podjęła międzynarodową współpracę, zyskując nowe szanse na rozwój osobisty i artystyczny.

Tradycyjnie uczestnikami projektów zagranicznych wyjazdów edukacyjnych mogą być uczący się lub kadra kształcenia i szkolenia zawodowego. Zasady programu dopuszczają jednak zaplanowanie przedsięwzięcia, w którym wezmą udział zarówno uczniowie, jak i ich nauczyciele. Na takie rozwiązanie zdecydowało się Katolickie

PATRYCJA MAKOWSKA Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Zespół PO WER Kształcenie i szkolenia zawodowe

Stowarzyszenie Oświatowe prowadzące Katolickie Liceum Plastyczne w Nowym Sączu. W projekcie „Warsztat u mistrzów” zaplanowano dwutygodniowe szkolenie dla uczniów i czterodniowe szkolenie dla nauczycieli przedmiotów artystycznych z tej szkoły. Zrealizowano je w pracowni ikonopisarskiej w Grecji. Połączenie dwóch typów działania w jednym projekcie – jak potwierdziło doświadczenie uczestników wyjazdu – może przynieść niezwykłe efekty. Uczniowie, czerpiąc z wiedzy i umiejętności greckich mistrzów u kulturowego i profesjonalnego źródła, poznali proces tworzenia i opisu ikony, a także nauczyli się jej interpretacji. Nauczyciele zaś – w ramach job shadowing – pod opieką pracowników atelier podejmowali różne działania artystyczne, by w przyszłości wykorzystać je we własnej szkole.

Przywołane przykłady pokazują, że nie warto powielać utartych schematów czy łatwych rozwiązań. Zagraniczne wyjazdy mogą przyjąć różną formę i rozwijać różne umiejętności, także te niezwykle rzadkie – wszystko zależy od odwagi i determinacji osób zaangażowanych w ich realizację. Projekty o nietypowej tematyce, pozwalające zdobyć uczestnikom wyjątkowe kompetencje, mogą być nieocenionym źródłem inspiracji i rozwoju zarówno dla instytucji wysyłającej, jak i dla uczestnika.