LokaalLochem editie 22 - december

Lochem

Wat een jaar

Inhoud

Annemoon fietst vol enthousiasme het nieuwe jaar in 5

‘Geen vuurwerk afsteken is betutteling’ 7

Column; Het toevluchtsoord 7

Het zachte water van Lochem 10

‘Gemeenten zoals Lochem en Zutphen moeten meer aandacht krijgen’ 11

Jaaroverzicht | Lochem in 2022 12

Jaaroverzicht | Lochem in 2022 13

Deze bedrijven wensen u een fijne kerst en een gelukkig 2023 14

Deze bedrijven wensen u een fijne kerst en een gelukkig 2023 15

Steeds minder helpende handen 16

Anita en Arjan nemen afscheid van de ‘Huiskamer van Laren’ 17

Het ‘buurtkastje’ van Laren 18

Afscheid met de feestdagen 19

De jonge Frits Gies was de Duitsers te slim af 21

Politieke partijen Lochem wensen iedereen een goed 2023 22

Ik wens u een heel goed 2023 toe! Bij elk nieuw begin, want zo voelt een nieuw jaar, kijk ik even terug naar het jaar dat voorbij is gegaan. Een jaar dat begon met een lockdown, dat tot nu toe de laatste lockdown is geweest. Het jaar startte met weinig mensen om ons heen en een vuurwerkverbod waar velen zich niet aan hebben gehouden. Voor mij begon het jaar met een mentale achterstand, niet overspannen, maar ik zat er wel degelijk tegenaan te hikken. Voor mij was 2022 een jaar dat ik steeds minder begreep van andere mensen, van keuzes die zij maakten en dingen die zij zeiden.

Voor mij was het een jaar dat ik vooral moest door buffelen om de schade die de lockdowns hadden aangericht aan onze winkel weg te werken. Het was een jaar dat ik met vallen en opstaan heb beleefd. Vooral een jaar dat ik egoïstischer werd en vaker nee heb gezegd dan ooit! De politiek werd voor mij nog belangrijker om te volgen, mijn grote afkeer tegen D66 groeide met de dag. Met zijn allen worden wij een beetje armer, de woorden van minister Kaag, die ook transacties vanaf 100 euro graag wil monitoren, dezelfde dame die graag de digitale euro wil invoeren. Nog meer controle en nog minder bewegingsvrijheid. Een, in mijn ogen, enge partij dat China als groot voorbeeld lijkt te hebben. Dat is dus wat zij bedoelde met een nieuw bestuurscultuur.

Onze boeren weten tot op vandaag niet waar zij aan toe zijn, veel boeren zien het niet meer zitten en er zijn er ook al een flink aantal die uit het leven zijn gestapt. Ook voor hen is er geen oplossing, duidelijkheid en licht aan het einde van de donkere tunnel. Net als dat er voor de ouders van de toeslagen affaire nog steeds geen einde is aan de ellende en de

Groningers ook nog steeds geen duidelijkheid hebben. Ons kabinet hangt van crisissen aan elkaar en ministerpresident Rutte laat alles aan een ander over. De grote onzichtbare man, die met zijn beperkte geheugen en brede glimlach alles wegwuift. Wat je ook vindt van FVD, een partij gaan verbieden omdat zij niet hetzelfde denken als wat jij wilt horen, komt bij mij over als zeer ondemocratisch. Het is geen partij waar ik snel op stemmen zal, maar deze verbieden? Als men dat doet, is de weg vrij om meer rebbelerende partijen de mond te snoeren. Juist dat zou je niet moeten willen in een democratie.

Nederland loopt over met vluchtelingen, onze bevolking groeit behoorlijk door, terwijl wij een oversterfte hebben. Er is veel mis met ons land, we dreigen massaal een (beetje) armer te worden, met gasprijzen die de pan uit rijzen, boodschappen die onbetaalbaar duur worden, lopen de voedselbanken vol met nieuwe arme mensen die het eten niet meer kunnen betalen. Betaalbare huurhuizen zijn schaars en de mensen die een huis zoeken neemt nog altijd toe. Wat zal 2023 gaan brengen? Ik heb geen flauw idee. Ik hoop dat het een jaar wordt waarin hoop terugkomt. Er daadwerkelijk oplossingen worden bedacht en wij licht zien aan het einde van deze donkere tunnel van crisissen. Ik wens iedereen een mooi en gezond 2023 toe!

Reageren op deze column?

Mail naar reageren@lgld.nl.

Tip LokaalLochem

Annemoon fietst vol enthousiasme het nieuwe jaar in

wedstrijden' waar je met vier renners start en waarvan de twee besten doorgaan naar de volgende heat. Een afval systeem waar uiteindelijke de beste vier overblijven. Annemoon laat duidelijk merken dat ze hoopt zoveel mogelijk wedstrijden te kunnen rijden. “Het is natuurlijk niet goedkoop om naar al die verre landen te kunnen, daarom ben ik er hard mee bezig om sponsoren te vinden die me zouden willen steunen.”

Het nieuwe jaar staat voor de deur en in haar agenda staan dan ook al een aantal data rood omcirkeld. “Ik kijk erg uit naar de wedstrijden en dan met name de Worldcups. Ik wil mezelf kunnen meten met de allerbesten, dat is natuurlijk het ultieme doel", vertelt ze vol zelfvertrouwen.

De opstap Op haar negende maakt de Gorsselse voor het eerst kennis met de mountainbike sport. Veel crossen in de bossen en trainen met die benen wierp zijn vruchten af. Al snel waren Annemoon en haar fiets één en leek de inschrijving bij een fietsvereniging onvermijdelijk. “Op 9-jarige leeftijd sloot ik mij aan bij Wielervereniging ETP-Zutphen, daar heb ik enorm veel geleerd. Kleine bochtjes maken over het parcours en in het weekend ontdekten we de omgeving.”

Na het vele trainen kwam het moment om echt wedstrijden te gaan rijden. “Mijn oom zei dat ik 100 euro zou krijgen als ik 5 wedstrijden zou rijden. Die uitdaging kon ik natuurlijk niet

weigeren", lacht ze. "Ik verscheen vervolgens vol met zenuwen aan de start." Na de finishvlag hoorde ze haar naam niet. “Tot mijn verbazing werd ik als laatste genoemd, maar gelukkig bleek dat ik meerdere rijders op een rondje had gezet en dat ik dus eerste was geworden.”

Voorbereiding

In de topsport is goede voorbereiding het halve werk. “Zodra we het wedstrijd terrein oprijden start voor mij de race al, ik vind het fijn om even helemaal in mijn eigen wereldje te zijn. Ik loop dan even wat rond met oortjes in, met knetterharde muziek erop. Ik sluit me dan als het ware even helemaal af. Het klinkt misschien raar maar dat helpt me echt om in de sportmodus te komen." Noem het bijgeloof, maar voor iedere wedstrijd kust ze nog even het klavertje vier dat om haar hals hangt.

“Aankomend seizoen rijd ik de XCE mountainbikewedstrijden. Dat zijn hele korte explosieve spectaculaire 'eliminator

‘Het kriebelt’ “Ik kijk erg uit naar het nieuwe jaar, het biedt weer nieuwe doelen en uitdagingen voor mezelf. Ik vind het fijn weer terug te zijn bij het Zwiep fietsen XLC offroad-team en vanuit daar de vernieuwde Annemoon van Dienst te laten zien.” Ze laat me het nieuwe programma met wedstrijden zien en vertelt over de doelen die ze voor zichzelf gesteld heeft. “Ik kijk erg uit naar de wedstrijden en dan met name de Worldcups. Ik ben een explosieve rijder wat erg matched met de discipline die we dit jaar hanteren. De wedstrijdvorm is opgedeeld in stukjes waarbij je steeds de snelste tijd moet rijden en de laatste 2 vallen vervolgens af. Dit is iets wat me erg ligt, ik kijk hier dan ook echt naar uit sluit ze af."

Lochem

Voor nu wensen wij iedereen fijne feestdagen en een goede jaarswisseling

Door Mike van der Meij

Annemoon van Dienst is 19 jaar oud en komt uit Gorssel. Ze is al sinds haar 9de actief als mountainbikester en is meerdere keren gekroond tot Nederlands kampioen mountainbiken. Enthousiast heet ze me welkom in haar ouderlijk huis, in het noorden van het Achterhoekse dorp.

Annemoon staat helemaal rechts

Prinses Margrietlaan 28

Schitterende, instapklare én uitgebouwde hoekwoning met vrijstaande stenen berging, achterom en tuin op het westen beschikbaar!! Dit frisse en hoogwaardig afgewerkte gezinshuis op 235 m² eigen grond beschikt over het gewilde energielabel A…

Bouwjaar: ca. 2001

Perceeloppervlakte: ca. 235 m² Inhoud: ca. 425 m³ Gebruiksoppervlakte wonen: ca. 125 m²

Aan de rand van Lochem gelegen, keurig onderhouden twee-onder-één kapwoning met carport, geschakelde berging, maar liefst vier slaapkamers en een heerlijke, zonnige tuin. De woning is gelegen in een kindvriendelijke woonwijk, waar de voetgangers en fietsers nog de baas zijn. Met de ligging aan een pleintje geeft het de woning aan de voorzijde veel vrijheid en een prettig uitzicht. Voor een wandeling met de hond ligt het bos en de Barchemse Veengoot op loopafstand.

waardering

Bouwjaar: ca. 1984; Perceeloppervlakte: ca. 234 m²; Gebruiksoppervlakte wonen: ca. 113 m²; Inhoud woning: ca. 432 m³;

In de gemeente Lochem mag de komende jaarwisseling vuurwerk afgestoken worden. En dat is bijzonder, omdat de meeste gemeenten het tegenovergestelde besluiten. In de gemeenteraad stemde onder andere Gemeentebelangen Lochem tegen een verbod. "De meningen zijn erover verdeeld. Maar wij zijn voor vuurwerk. Omdat we hechten aan tradities en tegen de betutteling zijn”, zegt fractievoorzitter Anja Rouwenhorst. We spreken hier verder over met haar.

Veel mensen zijn tegen, vanwege het milieu en angstige dieren. Hebben jullie dat meegenomen in de overweging?

"Daar hebben we ook naar gekeken. We hebben alle plussen en minnen meegenomen. Maar in deze tijd van verharding en individualisering vinden we het belang van tradities en verboden zijn met elkaar bovenaan staat."

Leg eens uit: wat is er zo mooi aan die traditie?

"Rond de jaarwisseling komt de hele straat buiten. Ze steken vuurwerk af en gaan met een drankje erbij met elkaar in gesprek. Nadien gaan ze soms bij één van de buren heerlijk nagezeten. Je hebt dus echt een mooie ontmoeting. ZONDER? Dat zou kunnen, maar in de praktijk wordt het minder snel georganiseerd. Op deze manier gaat het natuurlijk."

Hoort vuurwerk volgens jullie bij noaberschap?

"Absoluut! Dat is hier heel erg belangrijk. Daarom willen we de tradities in eren houden. Verbondenheid en samenzijn hoort er echt bij."

En centraal vuurwerk, is dat geen mooie middenweg?

"Dat zou een idee zijn. Maar Lochem is een gemeente met veel kernen. Dus wanneer we centraal vuurwerk organiseren moet je dat op negen plekken doen."

Lochem ligt relatief dicht bij de grens. Wanneer vuurwerk afgestoken mag worden is het ook makkelijker om het illegale spul af te steken. Voelen jullie je daar niet verantwoordelijk voor?

"Dat kan zeker mis gaan, maar ik voel me daar niet verantwoordelijk voor. Iedereen is er zelf verantwoordelijk voor. Dat zware knalvuurwerk moet zeker aan banden gelegd worden. De controle moet echt goed zijn. Het gaat ons vooral om het siervuurwerk en het lichtere knalvuurwerk."

Steken we over tien jaar nog steeds vuurwerk af?

"Ik heb geen idee of we dat dan nog doen. Ik hoop van wel. Maar misschien wordt het dan bijvoorbeeld wel centraal gedaan."

Wat gaat u zelf afsteken?

"Ik ga siervuurwerk afsteken."

Op het erf van een kleine woonboerderij in Almen staan twee soortgelijke dure Porsches geparkeerd. Een gemiddelde wandelaar zal denken dat daar een Achterhoeker woont met een flinke bankrekening. Vanaf de zandweg is niet te zien dat de man op het erf - gehuld in rode trainingsbroek en wollen muts in dezelfde kleur - de meest besproken man van het land is.

"Hij is aan het nadenken in de bossen", zei Jort Kelder in Op1 over Matthijs van Nieuwkerk. Wat veel streekgenoten niet direct weten is dat het de Achterhoekse bossen betreft. Hij woont al vijftien jaar in de mooiste woonboerderij in Almen. Ik zie voor me dat hij daar vloekend naar zijn talkshowcollega's op tv schreeuwt. Aan de andere kant lijkt hij me

'Geen vuurwerk afsteken is betutteling'

Door Jesse Sprikkelman

ook wel een type die de ophef negeert. Misschien gooit hij zelfs de stapel met ochtendkranten wel in de vuurkorf op zijn erf. Of hij verdrinkt zijn verdriet met dure wijn uit Zutphen en Franse chansons op Spotify.

In Amerikaanse films over celebrities die de aandacht ontvluchten is vaak te zien hoe deze mensen het vliegtuig pakken naar de bossen of het gebergte. Of zelfs naar Italië of Frankrijk. Het mooie aan Nederland is dat op een ruim uurtje rijden vanaf Hilversum hét toevluchtsoord ligt voor BN'ers. Of ze nou alle positieve aandacht zat zijn (zoals Van Nieuwkerk toen hij hier kwam wonen), of alle negatieve aandacht (zoals Van Nieuwkerk op dit moment). Rust kun je hier goed vinden.

Toen ik onlangs door Hilversum reed zag ik advertenties in de bushokjes hangen, die de Achterhoek promoot. Ik vroeg me toen af op wie ze zich richtte. Want de gemiddelde Hilversummer wil daar niet weg. Maar nu snap ik wat hun doel is: ze willen gecancelde BN'ers naar de streek trekken.

Dat is slim, want het worden er steeds meer en ze brengen geld met zich mee.

Achterhoekers hebben de fijne eigenschap dat ze weinig geven om iemands status. Dus de keren dat je herkent wordt als BN'er zijn minimaal. Ook wanneer iemand negatief in het nieuws is, kunnen Achterhoekers zich hier weinig van aantrekken. Want ook Van Nieuwkerk is een noaber geworden. Hopelijk zorgen de dauw op de Berkel, de vrolijke koeien en de bevroren slootjes voor rust in het hoofd van de televisiester.

Ikzelf durf zonder enige schroom dingen te roepen, in deze krant of in mijn radioprogramma's. Waarom? Omdat ik weet dat wanneer ik gecanceld wordt, ik woon op de plek waar je dan het liefste wil zijn: de Achterhoek. Nou moet ik daar natuurlijk nog wel even aan toevoegen dat ik niemand uitscheld op de redactie.

Reageren op deze column? Mail naar reageren@lgld.nl.

Beluister de podcast met Anja Rouwenhorst via LokaalLochem.nl

Door Jesse Sprikkelman

Verduurzamen of besparen? Waarom niet beide

Isoleren

De winter staat voor de deur en de energieprijzen zijn erg hoog. We zijn dan ook allemaal op zoek naar manieren om energie te besparen en zo ook onze portemonnee. Met zulke energieprijzen is het nemen van energiebesparende maatregelen opeens een stuk dringender. En veel interessanter, omdat je de investering veel sneller terugverdient. Ieder huis zit qua energieverbruik anders in elkaar en zo werkt niet alles bij iedereen. In onze editie van oktober kon je al een stappenplan, met 24 besparingsmaatregelen, van LochemEnergie lezen.

De overheid komt ons in 2023 financieel flink tegemoet als het gaat om energiekosten. Zo komt er voor iedereen een prijsplafond en krijgen huishoudens met een laag inkomen ook volgend jaar een energietoeslag. Veel huishoudens worden momenteel geconfronteerd met fors hogere energiekosten.

Besparen

Simpele besparingen die je snel thuis kan uitvoeren zijn, zet de thermostaat een paar graden lager, en open je gordijnen als de zon schijnt en sluit ze ‘s nachts als het donker is. Maar denk ook aan sluipverbruik van sommige apparaten. Deze apparaten verbruiken stroom als ze stand-by staan. Het beste is vaak om de stekker er in zijn geheel uit te halen als je ze niet gebruikt. En een bekende inmiddels is niet langer dan vijf minuten douchen.

En over water gesproken… Wist je dat het ontkalken van water ook duurzaam is. Ontkalkt water wordt ook wel ‘zacht’ water genoemd. In Nederland is het water relatief hard. Waterontkalkers zijn apparaten waarmee het kalk uit het water te verwijderen. Dit zorgt voor een duurzame invloed door zuiniger energieverbruik en minder onderhoud van apparaten. De aanschaf van een waterontkalker is dus een goede investering voor het besparen op energie en verduurzamen.

Verduurzamen

Ingrijpender maatregelen zijn het verduurzamen van je

woning. Van zonnepanelen tot isoleren. Vaak willen mensen wel verduurzamen, maar wat is het rendement? Een paar jaar terug verdiende je een investering voor het verduurzamen van je huis gemiddeld terug met 10 jaar en voor veel mensen was dat te lang of te duur. Inmiddels gaat dat veel sneller en is je investering, vanwege de besparing op de hoge energiekosten, al binnen enkele jaren terugverdiend en isolatie verbetert het wooncomfort.

Rendement

Zo is het rendement op een hybride warmtepomp tussen de 40% en 60% op je gasverbruik. “Met de wisselende gasprijzen is het lastig om een exacte rendement vast te leggen, maar reken er maar op dat de gasprijs niet meer zo laag wordt als dat die was.” Aldus Patrick Aarnink, eigenaar van Dijkerman & Lammers Installatie. Maar wat momenteel misschien nog wel belangrijker is, is de levertijd van de producten. “Een groot deel van onze werkweek bestaat uit het zoeken naar de levertijd van onze producten. Dat is een vreemde situatie waar we in zijn beland.” Een wachttijd van zes maanden is niet gek. Dit is een opeenstapeling van omstandigheden. Eerst lag er een schip dwars in een kanaal elders in de wereld. Toen kregen we te maken met Corona waren fabrieken over de hele wereld gesloten. We hebben nu te maken met de nasleep hiervan. En de vraag is momenteel enorm hoog. “Als je nog niets hebt gedaan om je huis te verduurzamen loop je al achter. Als je nu nog langer wacht, sta je dadelijk echt achteraan in de rij.”

Het verduurzamen van je woning begint met isoleren. Zijn bijvoorbeeld je ramen, vloeren, muren of het dak al goed geïsoleerd? Warmte stijgt, dus is het jammer als je woning deze warmte verliest uit een slecht geïsoleerd dak of niet geïsoleerde gevels. Maar ook slechte kozijnen en enkel of verouderd glas kunnen zorgen voor onnodig warmteverlies en ook een hoog energieverbruik van uw woning. Het is dus goed om eens te kijken waar je woning haar warmte onnodig verliest en hoe je dit kan voorkomen. Bij Decokay Gabriël in Lochem houden ze zich al langere tijd bezig met isolerende raamdecoratie en gordijnen. Hiemee zorg jij ervoor dat je de temperatuur in je huis gemakkelijk kunt regelen. Zo houd het de kou buiten en warmte binnen, is het isolerend en daardoor ook nog eens energiebesparend. Ondanks dat de meeste huizen dubbel glas hebben, gaat er nog altijd 20 tot 50% van de warmte verloren op deze manier. Door slim om te gaan met je raambekleding, zoals bijvoorbeeld duettes en gordijnen, ben je duurzaam en isolerend bezig en bespaar je op je energiekosten. Met goede raambekleding kan je in een vrijstaand huis tot wel 270 m3 gas per jaar besparen. Ook is er minder tocht. Mogelijk kan de verwarming daardoor een graadje lager staan. Dat kan op jaarbasis tot zo’n 6 procent op de verwarmingskosten schelen. De verkoopadviseurs van Decokay Gabriël helpen u graag bij het maken van de juiste keuze.

Overheid betaalt mee

Als je tenminste twee isolerende maatregelen neemt, kun je in aanmerking komen voor subsidie. Met de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) kun je tot wel 30% van je investering terugkrijgen. Vanaf 2023 is deze ISDE subsidie onder voorwaarden beschikbaar vanaf 1 maatregel. Je gaat dan ongeveer. 15% van de investering terug ontvangen.

Invloed energielabel op je vraagprijs

Je huis verduurzamen heeft natuurlijk invloed op je huidige energierekening. Maar wat nu als je verwacht binnenkort te gaan verhuizen. Waarom zou je dan nu toch gaan investering in het verduurzamen van je woning. Bryan Dijkhuis van GavoorA, biedt mensen door middel van onafhankelijk advies, maatwerk op het gebied van verduurzamen van je woning. Een energielabel is steeds belangrijker voor de verkoop van je woning. “Een taxateur houdt bij de bepaling van de (toekomstige) woningwaarde rekening met het energielabel. Verduurzamende maatregelen worden procentueel hoger gewaardeerd dan de investering in een keuken. Een beter energielabel betekent een hogere marktwaarde.” Met verduurzamen voeg je direct waarde toe aan je woning. Het energielabel laat potentiële kopers zien, wat de maandelijkse lasten aan energie zullen zijn. Want naast je maandelijkse hypotheeklasten, zijn de energielasten de hoogste uitgave en met de huidige prijzen wordt energiebesparing steeds belangrijker. “Uit onderzoek is gebleken dat een woning met een A label veel meer kijkers trekt dan een woning met een G label. En meer kijkers betekent vaak ook een hogere verkoopprijs.”

Onafhankelijke hulp

Het is dus altijd interessant om naar het verduurzamen van je woning te kijken. “Probleem is dat mensen vaak niet weten waar ze moeten beginnen, isoleren, zonnepanelen of warmtepomp, dat ze besluiten om maar niks te doen.” Dijkhuis wil mensen daarbij helpen. “Onafhankelijke adviseurs maken een inventarisatie van rendabele verduurzamingen voor jouw huis. Wil je overgaan op verduurzamen, pas dan gaan we voor de uitvoering op zoek naar de gecertificeerde aangesloten installateurs” GavoorA is drie jaar geleden ontstaan vanuit Thoma Post Makelaars, maar inmiddels is het echt een apart orgaan. “Mensen kunnen niet alleen bij ons terecht als ze hun woning willen verkopen, ook de woningeigenaar die onafhankelijk advies wil over rendabele verduurzaming en de financiering hiervan. Besluit je over te gaan tot verduurzaming, dan ontzorgt GavoorA je tot en met de oplevering van de werkzaamheden.”

Het zachte water van Lochem

Richard Dijkerman, eigenaar van RDI-waterontharder, is sinds twee jaar als zelfstandige aan het werk. Via een kennis kwam hij in aanraking met waterontharders en de toenemende populariteit hiervan. Dijkerman heeft al vele jaren ervaring als monteur in de technische sector. Deze ervaring zorgde ervoor dat Dijkerman ook zonder moeite een waterontharder kon installeren. De eerste jaren was dit nog goed te combineren

naast zijn reguliere werk, maar afgelopen september nam hij het besluit om volledig als zelfstandige verder te gaan. “Er komt een moment dat het niet meer te combineren is en dan moet je een keuze maken. En door mij enkel op waterontharders te richten, kan ik de klacht op dit specifieke gebied echt goed bedienen. En kan ik de klant echt van A tot Z van dienst zijn.”

Populair

Waarom juist nu de waterontharders zo populair zijn is voor Dijkerman wel duidelijk. “Mensen zijn nu bezig met verduurzamen en het milieu. Door je water te ontkalken gaan je apparaten als een wasmachine, vaatwasser, kranen of verwarmingselementen veel langer mee.” Kalkaanslag in verwarmingselementen zorgt ervoor dat deze je woning minder goed kunnen verwarmen. Een waterontharder voorkomt dit probleem en zorgt voor de vermindering van je jaarlijkse energiefactuur. Andere huishoudelijke apparaten gaan ook langer mee, wat natuurlijk ook weer invloed heeft op je portemonnee.

Milieu

Door je water te ontkalken heb je minder schoonmaakmiddelen nodig, wat bijdraagt aan een beter milieu. Ook zijn er meerdere meldingen dat het ‘zachte’ water beter is voor je huid en met name bij mensen met eczeem en psoriasis. Bij ‘hard” water droogt de huid meer uit. “Veel mensen die een waterontharder hebben, zeggen dit ook direct te kunnen merken.”

Prettig voor de klant

Dijkerman is een geboren in Laren, maar woont inmiddels alweer 10 jaar in Lochem met zijn vrouw en dochter van 3 jaar. Dijkerman kan alle klussen zelfstandig af. een waterontharder wordt gebruikelijk zo dicht mogelijk bij de waterkraan. “Elke situatie is weer anders en zo moet er ook af en toe wat ter plaatse aangepast worden. Dit doe ik allemaal zelf. Dat is wel zo prettig voor de klant.” Dijkerman komt altijd eerst vrijblijvend langs voor een afspraak om de wensen te bespreken. Samen wordt er naar een geschikte locatie gezocht, waarna Dijkerman de klant van a tot z ontzorgt.

“Het is wel raadzaam om om de zoveel jaar even alles na te laten kijken. Het gaat immers om je drinkwater.”

Zakelijke markt

Ook voor de zakelijke markt wordt het steeds belangrijker om de kwaliteit van het water te verbeteren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de horeca, sportcentrums, verenigingen, veehouders en scholen. “Ik merk dat ondernemers ook steeds meer gaan nadenken over duurzaamheid. Wat voor de particulieren geldt, is bij bedrijven natuurlijk ook van toepassing.”

Waterontharders zijn in de afgelopen jaren enorm in populariteit toegenomen. Wanneer je last hebt van een hoge waterhardheid in je woning kan dit voor veel problemen zorgen. Zo zorgt hard water voor kalkaanslag in je woning en apparaten, kunnen muren en tegels wit uitslaan en leidingen verstopt raken. Daarnaast zitten er ook een aantal gezondheidsvoordelen aan een waterontharder.

De gemeente Lochem is een middelgrote gemeente. En die moeten meer samenwerken en zichtbaarder worden, vindt de M50. Zij komen op voor het belang van gemeenten zoals Lochem. Eva Boswinkel is wethouder in buurgemeente Zutphen en zit in het dagelijkse bestuur van de M50.

Meer dan de helft van de inwoners van Nederland woont in een middelgrote gemeente, legt ze uit. “Een middelgrote gemeente heeft tussen de 30.000 en 80.000 inwoners. Je hebt diverse soorten: gemeenten met een stedelijke kern zoals Zutphen, gemeenten zoals Lochem met meerdere dorpen en agglomeraties zoals Nieuwegein.”

Stem laten horen

Er gaat natuurlijk veel aandacht en geld naar de Randstad. Dat

snapt Boswinkel ook wel. Want “de Randstad is ook belangrijk. Maar de stem van middelgrote gemeenten moet veel meer en beter gehoord worden. Zeker in de Randstad en dus ook Den Haag.”

Geld is vaak een issue in dit soort gemeenten. “Wij blijven daarom ook herhalen: 'geen taken als niet meer knaken.' Er is heel veel gedecentraliseerd, er is meer van de overheid naar gemeenten gekomen om uit te voeren. Middelgrote gemeenten hebben daar veel last van, omdat de budgetten kleiner zijn. Dat gaat ten kosten van bibliotheken, zwembaden en andere algemene voorzieningen.”

Grootstedelijke problematiek

Hebben dit soort gemeenten dan ook te maken met

‘Gemeenten zoals Lochem en Zutphen moeten meer aandacht krijgen’

Door Jesse Sprikkelman

grootstedelijke problematiek, zoals dat in Amsterdam het geval is? “Zutphen heeft één grote kern. En daar zie je grootstedelijke problematiek ontstaan. Daar hebben we dezelfde oplossingen nodig als de grote steden krijgen. Maar dat gebeurt niet.”

De M50 gaat lobbyen in Den Haag. "Het is belangrijk dat we veel zichtbaarder zijn in Den Haag. Maar ook aan de voorkant: het is belangrijk dat we veel meer zicht krijgen op de potjes en financiën.” En dat zichtbaar worden - ook in de rest van het land - lukt steeds beter. “Gelijk na de verkiezingen bijvoorbeeld, toen werden radio- en tv-reportages opgenomen in middelgrote gemeente. Juist omdat het zo interessant is om ook eens andere mensen aan het woord te laten.”

Beluister de podcast met Eva Boswinkel via LokaalLochem.nl

Jaaroverzicht 2022

LOCHEM IN 2022 | DOOR JESSE SPRIKKELMAN

Dit jaar waren de gemeenteraadsverkiezingen. En dat waren verkiezingen in een lastige tijd. Want een oorlog in Oekraïne, woningnood, inflatie en dergelijke zorgde ook op lokaal niveau voor een hele hoop problematiek. In de gemeente mochten 28.239 stemgerechtigden naar de stembus. Het opkomstpercentage was 62,56 procent. Gemeentebelangen werd de grote winnaar. Ze hebben 5676 stemmen gekregen en zijn daarmee goed voor 8 zetels. De VVD eindigde op de tweede plaats, met drie zetels.

Pim Jansen is de nieuwe wijkagent van het Lochemse buitengebied. Per motor, auto of fiets trekt hij door de kernen met contact maken als belangrijkste doel. “Als wijkagent ben ik een belangrijke schakel tussen de inwoners en de politie. Ik wil graag op een laagdrempelige manier bereikbaar zijn voor de burger.” Hij heeft “de overstap gemaakt naar de andere kant van de IJssel”, grapt hij. In het district IJsselwaarden, waar onder meer Dieren, Doesburg en Velp onder vallen, is Jansen actief geweest als praktijkbegeleider van studenten.

Mañana

voor het eerst in de gemeente

Wijkagent maakt buitengebied veiliger Mañana

Een klein beetje verstopt, aan de Leichelweg in Lochem, zit de enige cassettebandjes fabriek van de Benelux. Eigenaar Thomas Baur runt de zaak en straalt uit dat hij een echte muziekliefhebber is. In de werkplaats staat de radio hard aan. “Wij luisteren natuurlijk niet de hele dag muziek van cassette. Dat zou leuk zijn voor de magie, maar ook veel werk kosten”, lacht hij. Hij doet goede zaken. Taylor Swift, Harry Styles, en binnenkort de Spice Girls en Neil Young; het zijn niet de minste namen uit de popmuziek die momenteel hun werk ook uitbrengen op - jawel - muziekcassettes. Reden genoeg voor landelijke tv-kanalen om naar Lochem toe te trekken voor een reportage.

Mañana Mañana, het kleine zusje van de Zwarte Cross, heeft dit jaar Vorden ingeruild voor Laren. Na een aantal coronazomers mochten festivalgangers eindelijk weer genieten van muziek, creativiteit en gezelligheid. Een deel van de bezoekers liep uitgedost over het festivalterrein, anderen leken zo van kantoor af te komen. Maar allemaal met hetzelfde doel: even weg van de grijze massa. Op weinig festivals kom je een naaimachine tegen, maar Mañana Mañana is een uitzondering. De vrouw die ‘m bedient: “We zijn met z’n allen slingers aan het maken. Ik doe zelf niet zo heel veel, ik sta alleen wat de draaien aan de naaimachine.” De bijzondere activiteiten typeren het festival. “Bezoekers knippen allemaal patroontjes in lapjes.” Waar de één het simpel houdt met een gat, maakt de ander allemaal hartjes. “Dan weet je wel hoe haar nacht was.”

Het jaar 2022 is bijna voorbij. Ook dit jaar heeft de redactie van LokaalLochem weer volop verhalen verteld uit de gemeente. We zetten een aantal ervan op een rij.

LOCHEM IN 2022 | DOOR JESSE SPRIKKELMAN

Boeren in actie Nieuwe vakantie- traditie

Bedreigingen aan het adres van GGD-medewerkers

Een koude winter

Presentator uit Almen draait zelf door

Het was het jaar van de boeren. Ze kwamen volop in actie, onder meer in onze gemeente. Terwijl veel boeren op de barricades staan denkt Lochemer Gert Mogezomp liever in oplossingen. Hij is druk bezig met zijn biogasproject. Volgens hem zet dat het stikstofprobleem in een ander daglicht. Zijn collega's begrijpt hij wel. "Demonstreren is ook wel een oplossing. Zoals bijvoorbeeld die grote actie in Stroe. Toen is het punt wel duidelijk gemaakt. Maar verder denk ik dat je met goed overleg ook heel ver komt." De Lochemse Albert Markerink (Farmers Defence Force) keek daar wat anders tegenaan. Hij is door de politierechter veroordeelt voor het plegen van openlijk geweld tegen een politieauto. Dit gebeurde tijdens rellen rondom het huis van stikstofminister Christianne van der Wal.

Hoge prijzen, naweeën van coronatijd en vooral de behoefte aan rust. Dit jaar is kamperen in de natuur uitgegroeid tot een hype. Ook in de omgeving van Lochem zijn diverse zogenoemde Natuurkampeerterreinen te vinden. De belofte van Natuurkampeerterreinen zijn dat je in de natuur overnacht en veel rust om je heen hebt. "Kamperen op een Natuurkampeerterrein is kamperen in de meest pure vorm. Onze terreinen bevinden zich in de mooiste landschappen, ver van alle drukte", legt de overkoepelende organisatie uit. “Soms zie je letterlijk door de bomen het Natuurkampeerterrein niet meer!”

Het WK in Qatar bracht de discussie over mensenrechten weer op gang. Zo werd er bijvoorbeeld veel opgekomen voor de LHBTI+gemeentschap. Echter is de gemeente Lochem momenteel geen regenbooggemeente. Dat is opvallend: want buurgemeenten Berkelland en Zutphen zijn dat wel. Ze willen daar wel graag verandering in brengen. In juli heeft de gemeenteraad een motie aangenomen om tot een zogenoemde 'bredere inclusie-agenda' te komen. Woordvoerder Maartje Smeets namens de gemeente Lochem: "Naar aanleiding van die motie heeft de gemeente sinds eind juli een beleidsadviseur inclusief. De beleidsadviseur inclusie zal zich onder andere bezig gaan houden met het LHBTI+-beleid en het worden van een regenbooggemeente."

Hoge kosten stonden dit jaar centraal. Door de oorlog in Oekraïne en de inflatie is alles een stuk duurder geworden. Zo ook het verwarmen van je huis. Waardoor veel mensen in de kou zullen zitten deze winter. Daarom wordt er volop geëxperimenteerd met andere warmtebronnen, zoals een bloempot met waxinelichtjes eronder. De brandweer roept op om daar heel erg voorzichtig mee te zijn.

De Volkskrant heeft in november een reconstructie gepubliceerd, over het terreur van Matthijs van Nieuwkerk uit Almen. En het is nogal een uitgebreide, van bijna 10.000 woorden. Dit zou zich allemaal afgespeeld hebben achter de schermen van De Wereld Draait Door (DWDD). Als reactie verbrak hij de samenwerkingen met Hilversumse omroepen. En ging hij naar eigen zeggen 'tot bezinning' komen in zijn woonboerderij in Almen.

Dezewensenbedrijven u een fijne kerst en gelukkig 2023

Alles wordt duurder in ons land. Wat ervoor zorgt een deel van de samenleving extra hard moet werken om rond te komen. Tijd voor extra vrijwilligerswerk is er daarom niet meer bij iedereen. En dat terwijl vrijwilligers voor veel sectoren heel belangrijk zijn. Bijvoorbeeld voor de evenementensector.

Veel lokale evenementen worden volledig gedragen door vrijwilligers. Er zijn veel van dit soort mensen die zich met hart en ziel inzetten voor de lokale cultuur. "Vroeger zette ik me al in voor Poppodium De Barak in Zutphen. Daar werkte ik als vrijwilliger tot het ter ziele ging", vertelt Hans Boersbroek in Zutphen de Podcast. Hij heeft veel evenementen op zijn naam staan in de gemeente. Toen het poppodium de deuren sloot begon hij - ondertussen zo'n zestien jaar geleden - een eigen stichting op te zorgen voor meer live-muziek in de gemeente. En dit alles om "het publiek te verrassen met mooie muziek."

Braderieën

Naast muziekevenementen zijn er ook veel braderieën te vinden in ons deel van het land. In de Zutphense wijk Noordveen wordt jaarlijks een groot wijkevenement georganiseerd. Frans Manders is daar de kartrekker. Hij vindt dat dit in meer wijken moet gebeuren en promoot dat ook vanuit zijn functie als gemeenteraadslid. "Ik heb in de wijk Noorderhaven geholpen een wijkteam op te zetten en ik zit in het wijkteam van Waterkracht. Maar je moet een kartrekker voor dit soort evenementen hebben. Zo'n halve gare als ik ben", lacht hij.

Vrijwilligers hebben een belangrijke functie in de cultuur. Dat was dit jaar ook weer te zien tijdens Popronde, wat onder andere in Apeldoorn, Arnhem, Doetinchem, Nijmegen en

Door Jesse Sprikkelman

Zutphen werd georganiseerd. Dit rondreizende muziekfestival wordt gedragen door lokale vrijwilligers, die zich inzetten voor de editie in hun gemeente. Het evenement is niet alleen belangrijk voor de lokale samenleving. Het is voor beginnende artiesten ook een belangrijke springplank naar een mogelijke doorbraak. En dat alles onder het toeziende oog van vrijwilligers.

Afgeblazen evenementen

Enkele evenementen, zoals de Paarden4Daagse in Barchem en de dodenherdenking in Elspeet, zijn getroffen door een tekort aan vrijwilligers. Beide kunnen ze door dit tekort niet georganiseerd worden. Als deze koers blijft doorzetten hebben we over een aantal jaar bijna geen vrijwilligers meer die zich inzetten voor de samenleving. Na evenementen zullen daarom ook sportclubs en muziekverenigingen getroffen worden. En dan hebben we het nog niet eens over de mensen die met ouderen gaan wandelen of die fietsexamens afnemen bij basisschoolleerlingen.

Niet alleen op kleine festivals zijn vrijwilligers te vinden. Ook grote evenementen zoals De Zwarte Cross heeft extra handjes nodig. Lang niet alle medewerkers op het grootste vierdaagse festival van ons land krijgen salaris gestort. Tijdens de vorige editie stonden ze twee weken voor aanvang te springen om vrijwilligers. En dat was opvallend, want bij de editie daarvoor (2019) stonden mensen op de wachtlijst om bardiensten te mogen draaien. Naar schatting zijn er elke zomer zo'n 8000 vrijwilligers actief op het festivalterrein in Lichtenvoorde.

Anita en Arjan nemen afscheid van de ‘Huiskamer van Laren’

Het is bijna 23 jaar geleden dat Anita Brouwer begon aan haar avontuur bij Grand Café Bistro-rant ‘t Langenbaergh in het hart van Laren. Op de eerste dag van het nieuwe jaar draagt Anita het Bistro-rant, na exact 23 jaar, over aan de nieuwe eigenaar Henri Lievestro.

‘t Langenbaergh was van oudsher een hotel en een begrip in de omgeving. Anita, geboren en getogen in Groot Dochteren een buurtgemeenschap van Laren, kreeg te horen dat het voormalige hotel te huur kwam te staan en op 1 januari 2000 opende ze haar Grand Café Bistro-rant. Ze had op dat moment al een ruime horeca ervaring van 15 jaar achter de kiezen met onder andere een restaurant in de Intratuin in Lochem. De eerste paar jaar stond Anita nog alleen achter de bar, maar dat veranderde allemaal na een ontmoeting met Arjan Wesseldijk en sindsdien runnen zij samen de ‘Huiskamer van Laren’. “Ik had totaal geen horeca ervaring toen in Anita ontmoette, in ieder geval niet van die kant van de bar”, vertelt Arjan er lachend bij. Laren stond jarenlang bekend als het dorp met drie grote horeca zaken. En hoewel dat bijzonder is voor de grote van een dorp als Laren, hebben ze elkaar nooit in de weg gezeten. Anita heeft de samenwerking altijd als prettig ervaren. “Ieder had echt zijn eigen ding en daarom konden we ook zo mooi naast elkaar bestaan.”

Lokale verenigingen

Bij Anita en Arjan stond de deur ook altijd open voor de lokale verenigingen en activiteiten. Zo werd er regelmatig gebiljart, gedamd of geklaverjast in het café. Maar ook vergaderingen van de Oranjevereniging vond plaats bij ‘t Langenbaergh en als het bijvoorbeeld Koningsdag was, stond het terras van Anita en Arjan weer vol met ouders en kinderen. “Maar dit hebben we zeker niet alleen gedaan. We hebben een prachtig team van 12 mannen en vrouwen die altijd klaar stonden voor onze gasten.”

Waarom nu?

Anita huurde het pand van 2000 tot 2008, het jaar waarin ze samen met Arjan het pand kochten. In 2020 hebben ze het pand weer verkocht met de intentie om nog een paar jaar door te gaan. Belangrijk was wel voor ze dat het een horeca zou blijven en gelukkig was de nieuwe eigenaar het daarmee eens. Op de vraag waarom ze juist nu het stokje overdragen, zijn ze heel duidelijk. “Het was gevoelsmatig. Na precies 23 jaar voelde dit als het juiste moment.” Aldus Anita. Wat de plannen nu zijn voor Anita en Anjan? Eerst nog even niks. Genieten van concerten, theater en vooral voetbal. Want beide zijn enorme voetbalfans. Daarna denk Anita aan vrijwilligerswerk, want ze wil wel actief blijven binnen het dorp. En uiteraard genieten van hun nieuwe pup, die ze begin volgend jaar erbij krijgen.

1 januari 2000

Bedankt:

Mooiste momenten

Anita

Voor Anita waren de Larense Kermissen altijd een hoogte punt. Maar als er eentje bovenuit springt dan is het wel die van afgelopen jaar. “Mensen hadden het echt gemist en het was zo ontzettend druk. Echt een feest.” Daarnaast zijn het ook vooral de feesten en trouwerijen die Anita zullen bij blijven. En uiteraard de collega ondernemers en de samenhorigheid van het dorp.

Arjan

Arjan kijkt vooral terug op de contacten met mensen. “Ik heb ze echt zien opgroeien. Van jonge mensen aan de bar in het café en nu als ouders met kinderen op het terras. Dat vind ik zo mooi om te zien.” En het voetbal kijken met elkaar. “Een WK kijken met 200 man en dan buiten een bbq erbij, dat waren echt mooie tijden.”

Lieve collega’s, vrienden, gasten en anderen.

Je bent van harte welkom op vrijdag 30 december tussen 14:00 en 17:00 uur om afscheid van ons te nemen en om kennis te komen maken met de nieuwe eigenaar Henri Lievestro.

Wij willen hierbij alle collega’s, die door de jaren heen samen met ons ‘t Langenbaergh tot de huiskamer van Laren hebben gemaakt en alle gasten die wij hebben mogen verwelkomen enorm bedanken.

Met een hartelijke groet, Anita en Arjan

Door Mattijs Janssen

Het ‘buurtkastje’ van Laren

Een pak rijst, een tube tandpasta of maandverband? Dit zijn producten die iedereen zou moeten kunnen kopen in Nederland, maar helaas is dat niet bij iedereen het geval. ‘Ons Larense buurtkastje’ is in het leven geroepen voor mensen die wat extra hulp nodig hebben voor de dagelijkse boodschappen.

Boekenkast

Inmiddels zijn de boekenkasten of minibiebs een bekend fenomeen in Nederland en zo ook in de gemeente Lochem. Een aantal jaren geleden is het principe voor de buurtkast uit het buitenland overgevlogen, met het voornaamste doel om voedselverspilling tegen te gaan. Steeds meer mensen kijken naar duurzaamheid en er wordt steeds meer geruild. Dat is ook het principe van een minibieb. De buurtkastjes hebben ook dit principe, maar met een belangrijk extra doel, mensen helpen die het moeilijk hebben.

Aan de slag

Op 21 september is Rita Oortgiesen gestart met het idee voor een buurtkast voor haar dorp Laren. Via Facebook kwam ze het ‘Op Jacht Kastje’ uit Lochem tegen. Na een leuk gesprek en een starterspakket van de organisatie van deze kast, ging Rita aan de slag met haar eigen creatie. Iets organiseren is Rita niet vreemd en heeft ze dit project direct professioneel aangepakt. Dit sprak veel instanties en ondernemers ook aan, en in een mum van tijd had ze een mooie groep instanties bij elkaar. Zo kwam er hulp vanuit de Protestantse Kerk Laren, Stichting Hulpverlening Lochemse Kerken, Wakker Loarne en Stichting Welzijn Lochem. Bouwcenter Nobel heeft het materiaal voor de kast geleverd, Ovii nam het ontwerp van het logo en de flyer op zich en bij Theo Beuzel, van Plus Beuzel kan Rita aankloppen voor maandverband. Iets wat ze blijven aanvullen als het op is.

“Hopelijk voelen mensen zich vrij en veilig genoeg, dat er er gebruik van mogen maken.”

Donaties

Maar niet alleen instanties en ondernemers boden hulp aan. Na een bericht op Facebook stroomden de reacties en donaties binnen. “De mooiste hulp is van mensen die wat spullen over hebben en dit bij ons komen doneren. Mensen kunnen spullen brengen die zij zelf niet nodig hebben. Daar maken zij dan weer anderen blij mee en voorkomen we voedselverspilling.” Aldus Rita. De kast is gevuld met voedings-, en verzorgingsmiddelen. De plek van de kast is bewust uitgekozen. “Zo kan iedereen in anonimiteit dag en nacht gebruik maken van de kast.” Rita vult persoonlijk de kast weer aan. Het brengen van donaties is dan ook op een andere plek in een speciale bak. Zo behoud Rita een mooi overzicht van wat er in de kast staat.

Draaiboek

Met een professioneel logo en een heus draaiboek, dat Rita in elkaar heeft gezet, is het ook mogelijk voor andere mensen om een soortgelijke ‘buurtkast’ op te zetten. Iedereen mag het logo gratis gebruiken en ook het draaiboek is vrij voor iedereen. “Het zou juist mooi zijn als we een soort eenheid kunnen uitstralen en ook bijvoorbeeld producten kunnen uitwisselen met elkaar. Zo voorkomen we nog meer voedselverspilling.” De flyer is in het Nederlands en Engels opgemaakt en zal bij huisartsen, buurthuizen, sporthallen en supermarkten komen te liggen. Via de Facebookpagina van Ons Larense buurtkastje zullen ook actueel beschikbare versproducten gecommuniceerd worden.

“Ik kan niet de hele wereld helpen, maar wel wat voor de mensen in mijn eigen postcode.”

Hulp

Mocht je dus wel wat extra hulpen kunnen gebruiken? Kijk dan gerust eens in het Larense buurtkastje. Je mag in totaal zes producten per dag gratis meenemen. Heb je niks nodig, maar wil je juist doneren? Geef dan je producten af aan de Zutphenseweg 13a.

Larense Buurtkastje Locatie : om de hoek van de Zutphenseweg 13a, aan het voetpad van de Boerkamp

Door Mattijs Janssen

Eigen-Ruimte

Afscheid met de feestdagen

Deze feestmaand kent veel momenten waarop je er net even wat meer aan herinnerd wordt dat jouw dierbare overledene ‘erbij had kunnen zijn’. Wellicht ben je daardoor niet echt in de stemming om Kerst en Oud & Nieuw te vieren. Daarom 5 tips hoe om te gaan met je rouw. Niet om het gemis weg te halen, wel om het wat draaglijker te maken.

• Houd vaste rituelen of tradities in stand. Dit kan steun, houvast en ruimte geven aan het verdriet. Geen zin om een kerstboom neer te zetten of lampjes in de buitenboom te hangen? Het hoeft niet; kijk wat je zelf wilt.

• Omring jezelf met mensen bij wie je je fijn voelt en aan wie je geen uitleg hoeft te geven hoe je je voelt. Verplicht

vrolijk zijn werkt niet. Geen zin om ergens heen te gaan?

Je kunt even gaan. Als je eerder naar huis wilt zal niemand dat raar vinden. Wanneer je nog niet weet hoe de dag gaat verlopen, geef aan dat je mogelijk eerder vertrekt/komt.

• Het is heel normaal dat verdriet en gemis tijdens deze feestdagen (extra) gevoeld wordt. Laat deze emoties toe,

druk ze niet weg. Schroom niet om erover te praten, het kan opluchten. Accepteer hulp die wordt aangeboden en wees niet bang om aan te geven waar je behoefte aan hebt.

• Warme, gelukkige momenten mag je toelaten. Dit doet niks af aan het gemis of de liefde voor de overledene.

De feestdagen vormen een mooi moment om deze persoon extra te gedenken. Steek een kaarsje aan, ga naar de begraafplaats, kook/koop iets wat de overledene lekker vond en deel herinneringen. Zo is hij/zij er toch ook een beetje bij.

Afscheids-ritueel voor de decembermaand

Het is december en dat is een drukke maand. De voorbereidingen rondom Sinterklaas en Kerst kunnen nogal eens overweldigend zijn. Ook is het een mooie maand om eens uit je actie-modus te stappen en om eens terug te kijken naar het afgelopen jaar. Wat heeft 2022 je gebracht? Wat heb je geleerd? Welke lessen neem je mee het nieuwe jaar in en waar wil je mee doorgaan?

Ik ben dol op rituelen en met name in deze donkere maanden brand ik regelmatig een kaarsje of breng ik op mijn eigen manier wat magie in mijn leven. Zo sta ik de deur af te nemen met muntwater of blaas ik wat kaneel de ruimte in. Mijn vriend moet er altijd hartelijk om lachen, maar voor mij werkt het.

Een mooi ritueel om te doen in december is om het afgelopen jaar eens door te nemen en eens te voelen bij jezelf wat je mee zou willen nemen en wat je wilt loslaten. Je kunt dit doen bij volle maan. Je zou ook 21 december kunnen kiezen, omdat dan de zon weer in kracht en warmte toeneemt en dit de start is van de winterzonnewende. Of voor de meer praktische mensen onder ons, gewoon wanneer je tijd hebt.

Hoe werkt het ritueel?

Je pak een pen, 1 groot vel papier, post-its of kleine papiertjes en een vuurtje (lucifers of aansteker). En je zorgt voor een veilige plek waar je papieren kunt verbranden, bij voorkeur buiten.

Welke vragen kun je jezelf stellen?

Wat heb ik bereikt in 2022? Neem hier de tijd voor, want deze is belangrijk voor de positieve energie en schrijf wat je hebt bereikt op losse papiertjes of post-its.

• Wat is er gebeurt in 2022 en ben ik niet blij mee? Pak het grote vel papier en schrijf alles van je af wat hier naar boven komt. Vervolgens maak je er een top 10 van, die je op losse post-its noteert.

• Wat neem je mee 2023 in? Zijn er bepaald wensen die je wilt realiseren in 2023 of zijn er ontwikkelingen die je door wilt zetten 2023 in, schrijf die dan ook op losse papiertjes of post-its.

Voor de punten die je hebt bereikt in 2022, spreek je je dankbaarheid uit. Alle punten specifiek ga je langs en je voelt wat het je heeft gebracht en je spreekt bij één voor je één je dankbaarheid uit. Je kunt deze met je dankbaarheid verbranden en dan ook echt met de rook je dankbaarheid omhoog sturen naar het universum.

• De punten waar je niet blij mee bent, die pak je er nog even bij. Kies de 5 punten uit de top 10 die het zwaarst wegen. Voel ook echt het gewicht van deze punten en waar het je blokkeert. Vervolgens verbrand je deze 5 punten heel bewust.

Esther Evers heeft een eigen praktijk in Coaching, Reading & Healing in Harfsen. Daarnaast is ze jongerencoach en hooggevoeligheidsdeskundige. Voor meer informatie kijk op www.estherevers.nl of op www.ee-jongerencoaching.nl.

• Tot slot, wat neem je mee 2023 in. Maak deze wensen mooi, met glitters, versier ze of maak er een mooie tekening omheen. Ook deze verbrand je heel bewust en terwijl je deze verbrand spreek jij je wensen uit richting het universum.

• Je kunt hier echt lekker de tijd voor nemen, met hapjes en wat drinken of het gewoon op je eigen manier doen. Ook kun je het bijvoorbeeld samen met een vriendin of partner doen, het is namelijk een mooie manier om je met iemand te verbinden.

Ik wens je veel plezier met het ritueel en ik ben elk geval benieuwd wat 2023 gaat brengen! Jij ook?

In een periode van een scheiding moet veel geregeld worden, financieel, juridisch en fiscaal. Voor nu en voor de toekomst. ‘Mediation@Claudia van Braak’ begeleidt jullie door het scheidingsproces zodat heldere afspraken op papier gemaakt kunnen worden.

Ook als je reeds gescheiden bent maar de gemaakte afspraken lopen niet. Er is aandacht voor jullie beiden en voor jullie kinderen. samen goed gescheiden

BEDENKEN, ONTWIKKELEN & PRODUCEREN VAN TECHNISCHE OPLOSSINGEN

DE JONGE FRITS GIES WAS DE DUITSERS TE SLIM AF

Almen - Het verhaal van Frits Gies(89) is bij velen al bekend door het autobiografische boek ‘Bist du ein Jude’. Een gesprek met de in Almen woonachtige Gies staat bol van de anekdotes en verhalen. Soms huiveringwekkend, maar vaak ook om te lachen. De Duitsers in de maling nemen was een favoriete bezigheid van de nog jonge Frits en zijn vader.

Frits was 10 jaar toen de oorlog uitbrak. Hij woonde destijds in Zutphen. Al voor de oorlog hielpen zijn grootvader en vader al joden uit Duitsland vluchten. Gies moet niet veel hebben van het bekende ‘wir haben es nicht gewusst’. Hij zegt: “Het was volstrekt duidelijk wat Hitler wilde met de joden. Zijn ophitsende toespraken met woorden als ‘ausradieren’ spraken voor zich. Het was een angstcultuur die niemand kan zijn ontgaan.

Omgekocht

Zijn vader was een specialist in het vervalsen van papieren. Daarmee maakte hij menig jood tot ariër. Daarnaast werd waar mogelijk gebruik gemaakt van de omkoopbaarheid van mensen. Zo werd de secretaresse van Aus der Fünten - verantwoordelijk voor de deportaties in Nederlandmet een gouden slavenarmband ertoe gebracht om een doorslaggevende draai te geven aan het lot van mensen.

Frits Gies herinnert zich verder: “Er werd een professor omgekocht die joodse dan wel arische kenmerken bij mensen moest vaststellen. Daarom kwam in de rapportage over mijn oma ‘typische arische kenmerken’ te staan. Ze hoefde daardoor geen ster te dragen. Het gezin Gies werd overigens beschouwd als een gemengd huwelijk waardoor ze lange tijd buiten schot van de Duitsers bleven.

Val dood!

Vader Gies was juridisch adviseur in dienst van het Nederlands Verbond van vakverenigingen(NVV), een voorloper van de huidige FNV. Toen het werkgevers werd verboden om nog langer joden in dienst te hebben, werd Gies bij de baas ontboden. Hij kreeg een ‘aanbod’ om te blijven werken als hij zich zou afkeren van zijn joodse familie en wortels. Het antwoord van Gies: ‘Val dood!’ Vanaf dat moment was hij handelaar in scheermesjes.

Sinds zijn grootvader uit Indië terugkeerde, waar hij vocht voor het KNIL, kleurde huize Gis rood. “We werden een rood nest”, zegt Frits. Politiek werd een belangrijk onderdeel van het leven. Opa was onder meer Statenlid en vader raadslid. Frits zelf had ook aspiraties om gemeenteraadslid namens de PvdA te worden, maar werd naar eigen zeggen tegengewerkt door de raadsfractie, die zelf ook de commissie vormde die de groslijst voor de verkiezingen moet samenstellen. Dit leidde tot een onverkiesbare plaats.

Slimheid

Uit de verhalen van Frits Gies over de oorlog blijkt dat het verzet tegen de Duitsers niet was gebaseerd op geweld maar op slimheid. Met vaak prachtige stukjes ‘toneel’ en de nodige branie bereikten ze hun doel. Zo bezat de jonge Frits een namaak uniform van de Hitlerjugend. En zijn vader schroomde niet om plaats te nemen in een treincoupé waar ‘Nur für Wehrmacht Personal’ op stond. Als daar al Duitse militairen zaten klakte Gies de hakken tegen elkaar, strekte zijn arm uit en riep: ‘Heil Hitler’. Het kwam niet in de Duitsers op dat ze te maken hadden met een Jood.

Een zomerhuis van de familie in de bossen tussen Warnsveld en Vorden deed dienst als onderduikadres. Dat huis is nu in delen opgeslagen bij het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem. Het was een schenking en Frits hoopt dat het daar ooit weer opgebouwd wordt.

Goed en fout

Frits Gies maakte in zijn leven steeds weer dingen mee waaruit blijkt dat goed en fout lang niet altijd te maken

heeft met aan welke kant je staat. Haat jegens Duitsers in het algemeen kent hij dan ook niet. Al vrij snel na de oorlog werkte hij deels over de grens. Ook woont hij jaarlijks een herdenking bij in Kleve.

Aan het einde van de oorlog gaf de familie Gies onderdak aan een aantal Duitse militairen die niets moesten hebben van het nationaal-socialisme en slechts in het het leger dienden omdat dit geen kwestie van vrije keuze was. Een van deze Duitsers was een kleinzoon van Bismarck en heette Arnold Graf von Keyserling. Toen hij onderdak vroeg zei moeder Gies: “Als mens bent u welkom, maar niet als Duitse soldaat.”

Spoorloos

Uit dankbaarheid regelden Keyserling en zijn kameraden aardappelen en kolen bij hun legeronderdeel en schonken dat aan de familie Gies. Vijftig jaar na de oorlog ontmoette Frits deze Arnold von Keyserling opnieuw. Die ontmoeting was destijds te zien in het televisieprogramma ‘Spoorloos’. Het voorgesprek werd gedaan door Debbie Petter, de latere nieuwslezeres bij het NOS Journaal en echtgenote van Youp van ‘t Hek.

Er waren banden tussen de familie van Frits Gies en die van Anne Frank. Frits was er ooit op bezoek en in zijn boek schrijft hij dat het geen onverdeeld genoegen was: “Het bleek net zo’n kattenkop als mijn zuster Anneke.”

Vier van de vijf van de in huize Gies ingekwartierde Duitsers en 1944. Ze waren in dienst van de Wehrmacht, maar fel antinazi. Van links naar rechts: baron Carl Georg von Pachelbel-Gerhard, dr. Schmidt Hertzberg, Frits Kleinecke (met Frits’ broertje Hans op zijn arm) en Walter Christmann. Op de voorgrond zus Anneke en Frits Gies. Op de foto ontbreekt graaf Arnold von Keyserling.

Frits Gies in het programma Spoorloos

Wij wensen jullie

warme kerstdagen en een gelukkig & gezond 2023

Warme

feestdagen

voor iedereen

Feestdagen moeten voor iedereen feest zijn. Maar hoge energieprijzen en gierende inflatie treffen mensen hard, de kachel gaat een paar graden lager en een grote groep mensen heeft het (financieel) moeilijk. De PvdA is de partij die al jaren strijdt voor bestaanszekerheid en daarom hebben wij in november met succes gezorgd voor een breed pakket aan maatregelen om energiearmoede aan te pakken.

Daarnaast zijn wij heel blij dat buslijn 56 (nu buslijn 57) terug is, belangrijk voor iedereen die met het OV reist! Een mooi succes dat wij behaalden samen met inwoners, dorpsraden en met onze PvdA collega’s in de provincie en de tweede kamer!

We blijven ons inzetten voor een warm 2023, zodat u zeker kunt zijn dat we duurzaam investeren in betaalbare nieuwe woningen en bestaande woningen en natuurlijk alle andere zaken die onze Lochemse samenleving raken. We wensen u hele warme en gezellige feestdagen!

Vrijheid

De VVD staat voor vrijheid en democratie. Door de oorlog in Oekraine zien we dat deze zwaar onder druk staan. We hopen dat de wereldleiders vrijheid en democratie in 2023 ook weer gaan zien als een groot goed. We zijn dankbaar voor het naboarschap in onze gemeente. Veel dank aan iedereen die zich inzet voor een medemens.

Dichtbij huis maken we ons zorgen over de ontstane economische situatie door hoge energiekosten en inflatie. Inwoners en ondernemers in het mkb in allerlei sectoren krijgen het met de dag mogelijker. Hierbij dreigen leefbaarheid en economie grotendeels stil te vallen. De gelden die de overheid beschikbaar stelt, moet ook zeker bij deze groep terecht komen en dan is nu nog niet het geval. Inwoners en ondernemers ondersteunen bij isolatie van woningen is nodig, ook van huurwoningen. Want we zien en horen de zorg hierover. Daarom zetten we ook in op oplossingen voor de langere termijn, zoals buurtbatterijen om energie op te slaan in de wijk.

Omzien naar elkaar blijft belangrijk. In de zorg, waar betrokken medewerkers, mantelzorgers en vrijwilligers zich tot het uiterste inspannen. En ook thuis, voor hen die eenzaam zijn. Het kerstfeest betekent voor iedereen iets anders. Vieren dat het kind Jezus is geboren en/of een samenzijn met naasten en vrienden. We wensen ieder

of haar manier mooie en vredige feestdagen

2e Kerstdag Midwinterhoornputtenwandeling Laren

De Midwinterhoorn-puttenwandeling over Landgoed Verwolde staat al jaren op het programma van Toeristenbelang Laren. Normaal gesproken op de eerste zondag van het nieuwe jaar. Alleen als dit na 6 januari (Driekoningen) valt, wijken we uit naar 2e Kerstdag. Na Driekoningen mag namelijk niet meer op de midwinterhoorn worden geblazen en dat is nu juist iets wat deze wandeling extra aantrekkelijk maakt.

Op diverse plekken in het bos, of bij boerderijen met soms nog een oude waterput om het geluid te versterken, zijn midwinterhoornblazers te zien en te horen die deze traditie in ere houden.

Er zullen een paar routes worden uitgezet, van ongeveer 9 en 14 km. Ook zal de route nog in te korten zijn naar ca. 6 km., wat het ook leuk maakt om met jongere kinderen te lopen, of voor ieder die weer op tijd bij de kerstboom wil zitten.

Bij boerderij Blankenberg is als vanouds de pauzeplek. Daar zal koffie, erwtensoep en een broodje worst verkrijgbaar zijn. Daarnaast is er onderweg nog een stand met glühwein, chocomelk en appelsap.

We hebben niet overal de mogelijkheid om te pinnen, dus raden we aan (ook) contant geld mee te nemen.

Na een mooie herfst komt de winter langzaam zijn intrede doen in de tuin en het landschap. Na de mooie lange nabloei in de herfst krijgen we nu het winterbeeld van de tuin te zien.En dat geeft met de juist gekozen soorten een fantastisch beeld.

Bloei in de winter is wat beperkt zeker in november en december, maar dan is het juist mooi om nog planten te hebben staan die een mooi beeld geven in deze tijd dus zonder bloeiende bloemen, maar puur op vorm. De bloem, de steel en zijn bladeren als hij is afgestorven. De knalkleuren zijn eraf, maar het karakter is er nog ondanks de aftakeling door de winter elementen. Je kunt hier bij het maken van een beplantingsplan al rekening mee houden. Wat zijn de soorten die mijn tuin beeld geven in de winter zonder bloei en groen blad? Dit kunnen vaste planten zijn of heesters, mooie bomen of siergrassen. Ik vind hier Noel Kingsbury en Piet Oudolf samen kunstenaars in bij de siergrassen en vaste planten en heb ik bij bomen en heesters hele mooie combinaties gezien van Cassian Schmidt. Drie namen die ik graag gebruik als inspiratie en kreeg een tijdje terug van een vriend de naam Peter Corn door, ook een topper van een plantentovenaar in mijn ogen. Maar dit terzijde. Het wintersilhouette.

Ik zal een aantal soorten geven waarvan ik zelf vind dat ze super zijn in de winter door hun karakter als silhouette.

Heesters/bomen:

• Acer griseum

• Betula doorenbos

• Cornus winterbeauty

• Acer capillipes george forrest

• Prunus serrula

Rhus typhina

Euonymus alatus

Siergrassen:

• Sporobolus heterolepis

• Calamagrostis karl foerster

• Miscanthus morning light

• Molinia transparent

• Panicum shenandoah

Vaste planten:

• Astilbe purpurlanze

• Achastache black adder

Veronicastrum virginicum

Angelica gigas

Vernonia mammouth

• Peucedanum verticillare

• Echinacea magnus

• Aster divaricatus beth chatto

Dit betekent ook dat we in de winter niet snoeien. Dat alle gewas wat in de tuin aanwezig is blijft staan voor vogels, insecten en egels en ja ook het blad! Gewoon alles lekker laten en ergens in maart als de lente begint en voor de bollen doorkomen pas snoeien en opruimen.

Wil je nu toch graag opruimen… begin eens aan de schuur… er is niks zo van korte duur als een opgeruimde schuur.

Advies

Aanleg Onderhoud Ontwerp

door Dominick Eghuizen (eigenaar van ID Groen) Silhouette

Ingezonden door Toeristenbelang Laren COLUMN

Het doel van onze verspagina voor de inwoners van Lochem, was het samen brengen van lokale verse producten die ook nog eens op loopafstand van elkaar zitten. Parkeer je de auto bijvoorbeeld bij de parkeerplaats aan de Mauritsweg, dan loop je gemakkelijk de Walderstraat in. Na een paar meter vindt je aan je rechterkant Vishandel Waninge. Na een lekker visje, loop je door en een paar deuren verder zit De Pelikaan Lochem voor heerlijke koffie, thee en bonbons.

Loop je de Walderstraat uit, dan kom je op de Markt van Lochem met aan de rechterkant alles wat je maar nodig hebt op het gebied van vlees bij Slagerij Sieverink. Dan is het maar een paar meter doorlopen en dan loop je voor een heerlijke wijn of speciaal biertje binnen bij Drankenspeciaalzaak Lammers en Kroezen.

We gaan dan na de Markt naar links de Molenstraat in en vinden dan ongeveer halverwege aan de linkerkant de winkel van Luuk, Zuivelhoeve Lochem. Luuk heeft van alles in zijn assortiment van kazen, tot noten.

Dan is het weer even de auto of fiets pakken, of gewoon lopend, want zo ver is het niet, en dan kom je bij de warme bakker van Lochem, Dick ten Broeke. Hier hebben ze al ruim 100 jaar ervaring en dat proef je.

Naast dat alle vers producten zo snel en gemakkelijk bij elkaar te vinden zijn, zijn het ook allemaal lokale ondernemers. Met passie voor hun vak. Dat merk je bij de binnenkomst en dat merk je thuis aan de eettafel!

Dutchie in the desert

In 1993 werkte ik als jonge bakker een aantal maanden in Bishop: een Amerikaanse plaats met vierduizend inwoners op het kruispunt van een aantal toeristische gebieden. Bishop ligt tussen Yosemite en Death Valley National Park, dicht bij het zoutkristallenmeer Mono Lake en vlakbij een van de grootste skigebieden van Californië: Mammoth Lakes.

Door de ligging in de woestijn is Bishop een warme plaats, waar ik in die zomer zeker veertig dagen telde waarop de thermometer meer dan veertig graden Celcius (of meer dan honderd graden Fahrenheit) aantikte. Toch was het er aangenaam, droog en goed te doen. Met veel plezier werkte ik in de bakkerij van Erick Schat om zijn lokale bakkers Nederlandse bakkerijproducten te leren maken. Samen met het team bakte ik gevulde koeken, speculaas, diverse soorten gebak, mergpijpjes, kozakken en oublies. Ook maakten we veel marsepeinen figuren, die gretig aftrek vonden bij onder andere de vele toeristen die Bishop passeren.

Vanuit Bishop kun je namelijk de bergen in, richting Lake Sabrina. Daar zit je al snel op zo’n tweeduizend meter hoogte en ervaar je een heerlijk koel klimaat. Vanuit de omringende grote steden Los Angeles, San Francisco en Las Vegas kwamen hier veel vissers voor een weekend naartoe, op zoek naar ontspanning en verkoeling. Zo’n weekend begon op vrijdag en eindigde op maandag. Gek genoeg was hierdoor de maandag voor de bakkerij van Erick Schat de drukste dag van de week. Toeristen keerden in de loop van die dag huiswaarts en namen bij de bakker nog wat lekkers mee voor het thuisfront, familie of buren. De gemiddelde besteding lag hoog en de winkel was zeven dagen per week van zes uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds geopend. Een goudmijntje dus van een slimme, Nederlandse ondernemer.

Op een dag moest ik bij Erick op kantoor komen. “Dutchie”, zei hij, net zoals veel andere Amerikanen die mijn naam anders uitspraken als Why Not, zodat ik mezelf maar als Dutchie was gaan voorstellen. “Dutchie, jij maakt heel mooie dingen. Maar je maakt ook veel teveel uren voor wat je omzet.” Erick baseerde dit op de lijsten die ik voor hem had moeten bijhouden. Alles wat ik maakte, moest ik noteren, inclusief alle derving. Erick vroeg mij mijn calculaties aan te scherpen, zodat de arbeid beter beloond zou worden voor de werkgever.

Achteraf gezien beschouw ik dat als het moment waarop de ondernemer in mij geboren werd. Mooie dingen maken waarmee je een mooi inkomen kunt verdienen: dat werd het uitgangspunt. Ik introduceerde de Zeeuwse bolus in Bishop: een relatief eenvoudig product dat qua grondstoffen niet al te duur is om te maken en dat bij Amerikanen goed in de smaak valt vanwege hun voorliefde voor zoet en kaneel. Wat ik toen beleefde, was bizar. De eerste dag dat we de bolus in de winkel hadden liggen, verkocht ik ze alle honderdtwintig in razend tempo. Het irriteerde Erick bijna, want zijn visie was dat je van ieder product aan het einde van de dag één exemplaar hoort over te houden zodat je het de hele dag door hebt kunnen verkopen. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Nederlandse consumenten zijn grillig, maar Amerikanen zijn niet anders! De dagen erna ben ik de productie van de bolus gaan opschalen, de bakkers gaan betrekken bij het proces en na enkele weken bakten Lucio en Mario er vier- tot vijfhonderd per dag.

Ik leerde in Bishop dat je omzet in verhouding moet staan tot het aantal uren dat je daarin steekt en dat je je team bijtijds bij je productontwikkeling moet betrekken. Als ik alles zelf was blijven doen, had ik geen tijd meer over gehad om nieuwe producten te ontwikkelen. Nu kon ik na enkele weken de productie van de bolus volledig overlaten aan het team en mijn aandacht zelf weer op andere dingen richten. Bovendien leerde ik calculeren, ik kreeg oog voor derving en ik leerde rationeel produceren. En zo werd Dutchie daar in de Amerikaanse desert langzaam maar zeker een echte ondernemer.

Kerstbrunch

STIJGOORD

In natuurlijk landschap, dichtbij centrum, NS-station en uitvalswegen

Lochems kantorenpark Stijgoord biedt flexibele bouwkavels

Stijgoord is een unieke nieuwe representatieve kantoren- en werklocatie aan de oostkant van de stad Lochem. Het terrein ligt direct aan de Goorseweg, tegenover bekende bedrijven als Friesland Campina en Wila. En vlakbij het historische centrum van Lochem en langs de Berkel. Het vormt daarmee een prachtige ondernemende en tegelijkertijd groene entree van Lochem. Met de nodige ruimte en landschappelijke kwaliteiten. Daar voelt u zich als ondernemer vast thuis!

Wilt u meer weten?

Neem voor meer informatie en mogelijkheden over kantorenpark Stijgoord contact op met Cor Bernard. Hij is de bedrijvencontactfunctionaris van de gemeente Lochem. Bel met (0573) 28 91 41 of mail naar c.bernard@lochem.nl. Of kijk op www.bouwkavelslochem.nl

Wat biedt kantorenpark Stijgoord:

• Ruime kavels op maat in een groene omgeving

• Uitstekende verbinding via Goorseweg en A1

• Vlakbij NS-station en busverbindingen

• Dichtbij historisch centrum van Lochem

• Met riviertje de Berkel op de achtergrond

• Op steenworp afstand van het Twentekanaal

• Omgeven door een bloeiend bedrijfsleven

• Een ondernemende gemeente die meedenkt