Paweł Taranczewski.Format kartki nie może zobowiązywać. by Galeria ASP w Krakowie

Paweł Taranczewski

Format kartki nie może zobowiązywać

Paweł Taranczewski

Format kartki nie może zobowiązywać

Galeria ASP w Krakowie, 2016

Słowo wstępne __________________________________9 Gęste ________________________________________________ 11 Drobne ____________________________________________ 21 Lekkie _____________________________________________ 29 Szybkie ___________________________________________ 35 Miękkie ___________________________________________ 43 Zebrane ___________________________________________ 49 → ______________________________________________________ 57 Biogram __________________________________________ 61 Galeria ASP _____________________________________ 62

Paweł Taranczewski. Format kartki nie może zobowiązywać 11/01–3/02/2016

Ta wystawa miała wyglądać zupełnie inaczej; mia-

jektów i notatek. To studia martwej natury, wyko-

ła być wystawą malarstwa. Tymczasem, gdy odwie-

nywane najrozmaitszymi narzędziami – piórkiem,

dziłam pracownię Pawła Taranczewskiego, by do-

ołówkiem, tuszem, sangwiną. Wreszcie – to gęste,

konać wyboru obrazów, stanęłam wobec ogromu

pieczołowicie szrafowane pejzaże. Właśnie one ujęły

niezwykłych prac na papierze – rysunków, szkiców,

mnie najbardziej podczas przygotowań do wystawy,

projektów, które nigdy dotąd nie były eksponowane.

i one doprowadziły do całkowitej zmiany jej koncep-

Na dużym stole rozkładałam kolejne albumy i tecz-

cji. Dostrzegłam w tych pejzażach świat podobny do

ki, a stosik prac wybranych z myślą o uzupełnieniu

tego, który znałam z rysunków Vincenta van Gogha –

wystawy malarstwa stawał się coraz pokaźniejszy.

świat zbudowany z drobnych punkcików i gęstych

Po chwili stało się jasne, że w takiej formie wystawa

kresek; pełen koloru, choć monochromatyczny. Paweł

będzie niemożliwa do realizacji. Dlaczego więc nie

Taranczewski myśli kolorem nawet wtedy, gdy sięga

odwrócić proporcji i nie skupić się na pracach na pa-

jedynie po ołówek i kawałek papieru. Ów kolor nie-

pierze, a twórczość malarską przywołać dwoma lub

rzadko bywa przywoływany pod postacią zanotowa-

trzema obrazami, ukazując ją jako rezultat rysunko-

nych nazw odcieni, które mają wypełnić poszczegól-

wych poszukiwań?

ne płaszczyzny kompozycji. Punktem docelowym

Paweł Taranczewski jest wnikliwym obserwatorem

jest malarstwo.

i niestrudzonym rysownikiem. Przeważnie tworzy

Tytułem wystawy stała się notatka znaleziona w jed-

całe serie rysunków, przetwarzając i udoskonalając

nym ze szkicowników Pawła Taranczewskiego. For-

dany motyw w kilkunastu odsłonach. Wiele spośród

mat kartki nie może zobowiązywać. Choć papier – jego

jego szkiców to croquis – pozbawione szczegółów

barwa, faktura, grubość – grają w rysunkach artysty

rysunki z natury, wykonane w bardzo krótkim cza-

niebagatelną rolę, wielkość ani proporcje arkusza

sie. Niegdyś popularne wprawki akademickie, dziś

zupełnie go nie krępują. Niektóre spośród rysunków

praktykowane dość rzadko, croquis ćwiczą refleks

prezentowanych w Galerii ASP w Krakowie zdają się

i spostrzegawczość. Właśnie w tym duchu powsta-

rozpierać prostokąt kartki, inne mają w sobie od-

ły cykl Rysunków śniadaniowych, czy wspaniała se-

dech, świecą nietkniętymi płaszczyznami. Swoboda

ria zatytułowana Chłopi XXI wieku (2003). Croquis

Pawła Taranczewskiego jako rysownika wydaje mi

Pawła Taranczewskiego to rysunki, które niezwykle

się ogromnie inspirująca; tym bardziej cieszy mnie

trafnie, lapidarnie ukazują postaci w ruchu – chło-

to, że zdecydował się on otworzyć przed nami swo-

pów ostrzących kosy, czy pochylone nad codzienny-

je notesy, teki i szuflady pełne rysunków. Zwłaszcza,

mi pracami wiejskie kobiety.

że uczynił to po raz pierwszy.

Rysunkowa twórczość Pawła Taranczewskiego to, rzecz jasna, nie tylko swobodne croquis. To również

Olga Grodniewicz

skrupulatnie prowadzone szkicowniki pełne pro-

kurator wystawy 9

Gęste

rysunki piórkiem, 1997, 32 × 40 cm

rysunek piórkiem, 1997, 32 × 40 cm

rysunek piórkiem i ołówkiem, 1997, 29,7 × 40 cm

rysunek piórkiem, 1997, 32 × 40 cm

rysunek piórkiem, 1997, 40 × 32 cm 16

rysunek piórkiem, b/d, 42 × 29,7 cm 18

Wnętrze, 1978, rysunek piórkiem, 32,4 × 24,8 cm

Drobne

szkic-weduta, 1/04/1980

rysunek ołówkiem, 20,5 × 16,2 cm

martwa natura, 1982

martwa natura, b/d

rysunek ołówkiem, 12,2 × 13,7 cm

rysunek ołówkiem, 11,5 × 13,4 cm

szkic-weduta, b/d

szkice-weduty, b/d

rysunek ołówkiem, 16, 2 × 12,4 cm

rysunek ołówkiem, 22,8 × 16,4 cm

szkic-weduta, b/d rysunek ołówkiem, 11,9 × 16,5 cm

martwa natura, 1982 rysunek piórkiem, 16,9 × 12,2 cm 23

szkice do kompozycji Śmierć małej malarki, rysunki ołówkiem, b/d, ↑ 31,5 × 24,5 cm; → 10,5 × 10,8 cm

rysunek piórkiem i ołówkiem, b/d, 30,2 × 20,7 cm 26

rysunek piórkiem i ołówkiem, b/d, 30,2 × 21,7 cm 27

Lekkie

rysunek sangwiną, b/d, 32 × 40 cm

rysunek ołówkiem, b/d, 29,7 × 42 cm

rysunek piórkiem i ołówkiem, b/d, 29,7 × 42 cm

rysunek ołówkiem, b/d, 29,7 × 42 cm

Szybkie

fragment cyklu Chłopi z XXI w. rysował Paweł Taranczewski, 2003, rysunki ołówkiem, 29,7 × 21 cm; 21 × 29,7 cm 37

Marta, b/d, rysunki ołówkiem, 29,7 × 21 cm

Miękkie

Marta, b/d, rysunek ołówkiem, 29,7 × 21 cm

rysunek ołówkiem, 1997, 40 × 32 cm 44

Marta, b/d, rysunki ołówkiem, ↑ 28,2 × 24 cm; → 32,5 × 24 cm

Zebrane

szkicowniki, 1997-2005, technika mieszana

→

Przedwiośnie I, 2012, tempera na płótnie, 130 × 180 cm; fot. M. Żywolewski, Galeria „Nautilus”

Paweł Taranczewski urodził się w 1940 w Krakowie. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych: malarstwo u prof. Wacława Taranczewskiego (1956–1963); rzeźbę u prof. Wandy Slędzińskiej (1965–1966). Od 1966 jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. W Uniwersytecie Jagiellońskim studiował filozofię u prof. Władysława Stróżewskiego (1967–1971); w 1977 przebywał na stypendium w Archiwum Husserla w Kolonii; w 1978 w Katedrze Filozofii i Estetyki Akademii Sztuki w Düsseldorfie. W 1988 doktoryzował się u prof. Stróżewskiego. Od 1982 do 1999 pracował w Zakładzie Rysunku Malarstwa i Rzeźby Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. W 1997 otrzymał tytuł profesora z rąk prezydenta RP. W krakowskiej ASP wykładał historię sztuki wieku XX kierując też Katedrą Historii i Teorii Sztuki (1998– 2010). Na Wydziale Filozoficznym Papieskiej Akademii Teologicznej wykładał estetykę i wiedzę o sztuce (2000–2009). Przez kilka semestrów prowadził wykład monograficzny o malarstwie Rembrandta w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 2009 w Akademii Ignatianum wykłada estetykę i wiedzę o sztuce oraz prowadzi seminarium. Paweł Taranczewski miał szereg indywidualnych wystaw malarstwa w Krakowie i w innych miastach Polski oraz uczestniczył w wystawach zbiorowych. Jego obrazy znajdują się w Muzeum Narodowym w Krakowie, w Muzeum Miasta Krakowa i u osób prywatnych w kraju i za granicą. Jest autorem tekstów o polskich malarzach: Janie Cybisie, Józefie Czapskim, Janinie Kraupe-Świderskiej, Jerzym Nowosielskim, Wacławie Taranczewskim. Swoje teksty, recenzje wystaw, książek oraz tłumaczenia z kilku języków publikował w „Twórczości”, „Znaku”, „Tekstach”, „Kwartalniku Filozoficznym”, „Estetyce i Krytyce”, „Tygodniku Powszechnym”, „Dekadzie Literackiej” i „Dzienniku Polskim”. Brał udział w konferencjach filozoficznych w kraju i za granicą. W Polskim Radio Kraków o swoich fascynacjach muzyką Richarda Wagnera opowiadał ilustrując je utworami kompozytora. W czerwcu roku 2006 został wybrany członkiem czynnym Wydziału Twórczości Artystycznej Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. 61

godziny otwarcia Galerii:

social media:

Pon.–Pt. 10:00–18:00

 galeriaaspkrakow

Sob. 12:00–18:00

 gaspkrk  gaspkrk

kontakt: ul. Basztowa 18, 31-143 Kraków

Zachęcamy do tagowania Galerii:

tel. 12 299 20 56

#gaspkrk

galeria@asp.krakow.pl

#Basztowa18

Galeria ASP Galeria Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie to interdyscyplinarna przestrzeń ekspozycyjna, na którą najstarsza polska uczelnia artystyczna czekała wiele lat. Położona przy ul. Basztowej 18, jest połączona z gmachem głównym Akademii, wraz z mieszczącymi się tam galeriami wydziałowymi, Galerią Promocyjną, oraz Muzeum ASP.

Paweł Taranczewski. Format kartki nie może zobowiązywać Galeria ASP w Krakowie, styczeń 2016 opracowanie katalogu: Olga Grodniewicz reprodukcje prac na papierze: Katarzyna Feiglewicz, Olga Grodniewicz reprodukcja obrazu Przedwiośnie I: Maciej Żywolewski, dzięki uprzejmości Galerii „Nautilus” projekt katalogu oraz identyfikacji wizualnej wystawy: Paweł Krzywdziak ISBN: 978-83-64448-84-3 Wydawca: Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie pl. Matejki 13, 31-157 Kraków tel. 12 422 24 50 wydawnictwo@asp.krakow.pl