©Bas Van Hoeck
Genieten van de mooie momenten in het leven.
Daar zorgen we samen voor.
kbc.be/privatebanking
Along the Borders Creativiteit kent geen grenzen
Nog niet zo lang geleden waren steden als Rome, Parijs, Londen, Berlijn en Wenen de vaandeldragers van de Europese cultuur. Deze metropolen straalden iets magisch, iets onweerstaanbaars uit. De lokroep van deze sirenes kondigde het beloofde land aan voor kunstenaars. Zelfs Amsterdam, Brussel en Praag kon je moeilijk negeren. Maar die tijden liggen achter ons: creativiteit kent geen grenzen meer. Overal in Europa ontbolsteren creatieve zielen, van de Noorse fjorden tot de Griekse eilanden, van de Schotse Hooglanden tot de Kaukasus. Steden als Nantes, Porto, Krakau en Tallinn zetten hun voet naast die van de typische cultuurhoofdsteden. De buitengrenzen grijpen hun culturele kans.
Deze verschuiving is goed nieuws voor kunstenaars die alsmaar minder aarden in een onverbiddelijke grootstedelijke biotoop. Er ontstaan nieuwe kunstvormen, talen en muziekstijlen, op plekken die ver van de traditionele culturele en politieke centra liggen. De plaatselijke culturele identiteit wordt verrijkt met niet-Europese en overzeese invloeden waardoor er een rijke multiculturaliteit ontstaat.
Als je op zoek gaat naar de grenzen van Europa, merk je dat deze minder duidelijk afgelijnd zijn dan je zou denken. Waar begint en houdt de Europese cultuur op in het oosten?
Bij de Oder-Neissegrens, het Oeralgebergte, of de Kaukasus? Landen als Slowakije lijken soms heel veraf, maar liggen eigenlijk in het midden van de kaart. Het draait vaak om hoe
we dingen zien: zelfs Brussel, de officieuze hoofdstad van Europa, ligt eigenlijk aan de periferie. En als Turkije lid wordt van de Europese Unie, komt Wenen ironisch genoeg weer centraal te liggen.
In deze festivaleditie staan we langs en op de zijlijnen van Europa: de natuurlijke en de politieke, de echte en de ingebeelde grenzen. Vanavond keren we met de Mis in e mineur van Bruckner even terug naar het negentiendeeeuwse Oostenrijk, dat toen nog in het centrum van Europa lag, zowel in politieke als in culturele zin. Maar met de compositie van Frederik Neyrinck, de teksten van Maud Vanhauwaert, de beelden van Bas van Hoeck en de bijdrage van de zes jongeren, gaat de productie In What We Trust vooral over het heden en de toekomst: over zingeving in onze diverse en pluriforme maatschappij. Voor Bruckner was de wereld redelijk overzichtelijk, in het centrum stonden God en de keizer. Maar hoe houden de jongeren in 2024 het overzicht, en wat staat er centraal in hun wereldbeeld? Een avond om met hen en Bruckner mee te wandelen…
Veerle Simoens Artistiek en algemeen directeur Gent Festival van Vlaanderen
© Christophe Vander Eecken
© Bas Van Hoeck
UITVOERDERS
I SOLISTI
Vlaams Radiokoor
Bart Van Reyn, dirigent
Frederik Neyrinck, muziek
Maud Vanhauwaert, script
Bas Van Hoeck, video LARF! en Inge Goddijn
Fran De Roo, Maya Mavanga, César De Knijf, Damiaan Fonck, Renée Van den Brande, Joste Dewaele
PROGRAMMA
In What We Trust is een muzikaalpoëtische partituur. Je hoort de Mis in e mineur van Anton Bruckner in dialoog met woorden van de jongeren in een script van Maud Vanhauwaert, op nieuwe muziek van Frederik Neyrinck en met beelden van Bas Van Hoeck.
In coproductie met I SOLISTI, Vlaams Radiokoor, LARF! en Concertgebouw Brugge.
Deze productie kwam tot stand met de steun van de Tax Shelter maatregel van de Belgische Federale Overheid via Flanders Tax Shelter.
De toekomstdromen van Gen Z
Biografieën
I SOLISTI
• Begon als een traditioneel blazersoctet maar groeide onder de leiding van artistiek directeur Francis Pollet uit tot een ensemble en muziekproductiehuis met internationale erkenning
• Bestaat uit een vaste kern van een twintigtal muzikanten die uitgebreid of ingeperkt wordt, afhankelijk van het project
• Ondersteunt jong musicerend, creërend en componerend talent via de I SOLISTI ACADEMY
• Heeft een nauwe samenwerking met verschillende podia in België en wordt regelmatig uitgenodigd op diverse festivals en in concertzalen doorheen Europa
VLAAMS RADIOKOOR
• Werd opgericht door het Belgische Nationaal Instituut voor de Radio in 1937
• Vanaf 1998 opereert het koor zelfstandig
• Is een flexibel ensemble dat ingezet wordt in een zeer breed repertoire
• Werkt regelmatig samen met onder andere Brussels Philharmonic, Il Gardellino, het Rotterdams Philharmonisch Orkest en I SOLISTI
BART VAN REYN
• Is sinds seizoen 2019-20 muziekdirecteur van het Vlaams Radiokoor
• Voelt zich thuis in een breed repertoire van barok tot hedendaagse muziek
• Tussen 2016 en 2022 was hij chef-dirigent van het Deens Radio Koor
• Bij Anima Eterna is hij vaste gastdirigent
FREDERIK NEYRINCK
• Studeerde piano en compositie in Brussel, Stuttgart en Graz
• Schreef werken voor Asko|Schönberg, Oxalys, Klangforum Wien en vele anderen
• Zijn werken worden in binnen- en buitenland uitgevoerd
• Sinds augustus 2020 vervoegt hij het artistieke team van I SOLISTI als Artist in Residence
MAUD VANHAUWAERT
• Behaalde een masterdiploma Taal- en Letterkunde aan de Universiteit van Antwerpen en een masterdiploma Woordkunst aan het Conservatorium van Antwerpen
• Is docent aan het Conservatorium van Antwerpen
• Haar poëziedebuut ‘Ik ben mogelijk’ (2011, uitgeverij Querido) werd bekroond met de Vrouw Debuut Prijs
• In 2018-2019 was ze stadsdichter van Antwerpen
• Ze wordt gelauwerd om haar gevoel voor performance en voor de inventieve manieren om verzen naar het blad te brengen
BAS VAN HOECK
• Is filmmaker en cameraman
• Heeft Agogische Wetenschappen gestudeerd aan de Vrije Universiteit Brussel en Audiovisuele Kunsten aan het RITCS
• Heeft een grote interesse in de Brusselse omgeving en maatschappelijke problematieken
• Zijn afstudeerproject Paradisiac gaat over een Brusselse hoteluitbater die, geïnspireerd door de Koran, zijn lege hotelkamers ter beschikking stelt aan mensen in nood
Interview Herfstwandeling met levensvragen
In gesprek met twee van de zes jongeren die bij het ontstaan van In What We Trust betrokken waren – Joste Dewael (16) en Fran De Roo (16) en met de twee makers Maud Vanhauwaert en Frederik Neyrinck.
Fran en Joste, wat heeft jullie enthousiasme getriggerd om deel uit te maken van In What We Trust?
“Wij hadden allebei eerder al projecten gedaan met LARF! in Gent. Inge Goddijn (algemeen verantwoordelijke van LARF!) vertelde ons vol vuur over het opzet van In What We Trust en over de artistieke partners. Ze maakte ons warm voor een wandeltocht van de vuurtoren in Noorderhoofd over Vlissingen, Breskens en Sluis tot in Brugge. Deze zou plaatsvinden in de herfstvakantie van 2023. De hele tocht zou gefilmd worden door cameraman Bas Van Hoeck en we zouden gesprekken voeren met de makers Maud Vanhauwaert en Frederik Neyrinck. We vonden dit een erg spannend en fijn idee en hebben zonder aarzeling toegehapt. Het idee om met zes leeftijdsgenoten en een artistiek team een wandeltocht te maken langs de kust tot in Brugge leek ons in eerste instantie vooral avontuurlijk
en leuk. Later kregen we in een aantal sessies met de makers meer inzicht in het concept van het project, wat ons nog meer inspireerde om mee te doen.”
Hoe verliep de wandeltocht tijdens de herfstvakantie?
“Het waren drie onvergetelijke en best intense dagen waarbij we letterlijk weer en wind hebben getrotseerd. We voerden gesprekken rond zingeving, levensvragen en toekomstplannen in groep, maar we hadden ook individuele gesprekken met Maud Vanhauwaert, waarbij zij ons telkens dezelfde vragen voorlegde. Tijdens onze wandeldagen woedde er een enorme storm, wat de tocht enerzijds moeilijker en harder maakte, maar wat ons anderzijds nog dichter bij elkaar bracht en ons ook regelmatig aan het lachen bracht. We konden bij momenten amper blijven rechtstaan, zowel door de extreme wind als door de slappe lach.
Frederik werd al snel de mascotte van de groep met zijn ‘stormparaplu’. We hadden een schriftje, waarin we ideeën konden noteren op basis van de vraag die we ‘s ochtends meekregen van Maud. Vragen als ‘waar geloof je in?’, ‘waarvoor ben je bang?’, vragen die op een anekdotische, maar ook op een meer filosofische manier beantwoord kunnen worden. ‘s Avonds hadden we telkens een individueel gesprek met Maud op de hotelkamer. Dat leverde dan weer andere gesprekken op dan in de groep. Je kon dan ook even reflecteren over de dag.”
Maud: “Het was heel bijzonder om iedereen te leren kennen, stuk voor stuk boeiende mensen met hun eigen kijk op het leven, op de wereld. Bas zat de eerste avond als vlieg op de muur in de kamer om te filmen. Nadien hebben we ingezet op audio-opnames van de individuele interviews, omdat we die vooral zullen verwerken in de voorstelling. Qua beeld richtten we ons meer op de wandeling zelf. De individuele gesprekken gaven een mooi contragewicht ten opzichte van het collectieve, ze boden ook dagelijks een rustpunt, geborgenheid. Er kon gereflecteerd worden over de letterlijke tocht, maar ook over de tocht als metafoor voor ieders levenswandel, het coming of age, de twijfels en verlangens.”
Frederik: “Ook het weer tijdens de tocht was als het ware een metafoor voor het leven. Op drie dagen tijd hebben we alle soorten weer meegemaakt: regen, zon en storm. Dit heeft bijzonder mooi materiaal opgeleverd voor de film.”
Is er tijdens de tocht ook connectie gemaakt met de muziek?
Frederik: “Tijdens de tocht hebben we ons gericht op de collectieve en individuele gesprekken en de audio- en video-opnames. Vóór aanvang van de tocht hebben we wel Bruckner beluisterd, tijdens twee sessies in de Kazematten bij LARF! We hebben daar ook Bruckners verhouding tot muziek en geloof besproken en stelden ons de vraag hoe wij hier vandaag mee omgaan, als mensen en ook als makers. We leven nu in een heel andere tijd, in een samenleving die niet meer zo oerkatholiek is als toen. Waar kunnen we nog in geloven als het geloof in die ene god wegvalt? Is er meteen een hele reeks nieuwe antwoorden te vinden of laten we de vragen eerder open? Bij Bruckner waren er geen vragen: alle oplossingen kwamen van God. Nu zitten we met een heel ander wereldbeeld, met veel meer open vragen.”
Maud: “Iemand als Joste bijvoorbeeld, die vragen stellend in de wereld staat, viel me meteen op. Die nieuwsgierige manier om in de wereld te staan brengt je misschien niet dichter bij één waarheid, maar brengt je als mensen wel dichter bij elkaar op een of andere manier.”
Hadden jullie als jongeren het gevoel voldoende inbreng te hebben in dit hele verhaal?
Fran en Joste: “Ja, zowel tijdens de wandeltocht als achteraf. De opnames zijn volledig onze eigen inbreng. Het zijn de zaken die wij gezegd hebben die werden opgenomen en die zullen gebruikt worden in de voorstelling.”
Maud: “Als de finale montage van audio en video klaar is, spreken we zeker ook nog af met de jongeren om alles te bekijken, vooraleer het in september in première gaat.”
Maud en Frederik, hoe zijn jullie tewerk gegaan met tekst en muziek?
Maud: “We gebruiken audioopnames waarin je de jongeren ongefilterd aan het woord hoort. Je hoort daarin alle aarzelingen en euhs, je hoort hen letterlijk denken, twijfelen, spreken. Daarnaast heb ik ook een strakke tekstpartituur gemaakt. Ik heb me daarvoor zoveel mogelijk gebaseerd op tekst van de jongeren, die ik verzamelde tijdens een paar workshops. In die partituur spelen we met parameters die typisch zijn voor een muziekpartituur: ritme, melodie, volume, herhaling. Frederik en ik hebben gezocht naar manieren om de dialoog aan te gaan tussen de muziek van Bruckner en zijn wereldbeeld enerzijds en de muziek van Frederik en het wereldbeeld van de jongeren vandaag anderzijds. Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen om de twee naast elkaar te zetten in de voorstelling. De dialoog zal ontstaan door de spanning tussen deze twee werelden.”
Frederik: “De Mis in e zal integraal gespeeld worden en daartussen komen delen van mijn muziek. Zo krijg je een caleidoscopisch effect met telkens een andere kijk op bepaalde vragen. Soms voel je heel duidelijk het 19e-eeuwse wereldbeeld van Bruckner, dan weer zit je in de wereld van vandaag. Beide gaan op een gezonde manier contrasteren.
Ik voel ook aan dat Bruckner anders zal overkomen dan wanneer je hem gewoon integraal beluistert. We streven ernaar dat de confrontatie van deze twee werelden en wereldbeelden spanning, frictie, poëzie en vonken gaat geven. Alles met respect voor het werk en de tijdsgeest waarin mensen en makers leven. Ook wij zijn het product van onze tijdsgeest.
Ik heb ook in de bezetting van het geheel een dramaturgie gemaakt. Tussen de massieve stukken van Bruckner zitten bijvoorbeeld ook kleinere solo’s van mij voor pakweg hobo en sopraan. Dat maakt dat je de muziek op een andere manier gaat waarnemen.”
Fran en Joste, wat verwachten jullie van het eindresultaat?
“We zijn megabenieuwd! Het eerste stukje opname dat we al te zien kregen, vonden we supermooi! Onze verwachtingen zijn dus erg groot. Met de muziek erbij gaat het erg ontroerend zijn. En we zijn ook benieuwd om te horen wat we zelf allemaal gezegd hebben, want dat weten we intussen niet meer precies (lachen).”
Over Bruchners Mis in e mineur
De Mis in e mineur behoort samen met de Eerste symfonie, die bij de opening van het Festival klonk, tot de eerste grote meesterwerken van de Oostenrijkse componist die tweehonderd jaar geleden werd geboren. Bruckner voltooide het werk, een opdracht van de bisschop van Linz, in 1866, maar de eerste uitvoering vond pas in 1869 plaats, in openlucht op het plein voor de Kathedraal van Linz.
Opmerkelijk aan de mis is de bezetting: een achtstemmig gemengd koor wordt begeleid door een ensemble van blaasinstrumenten. Sinds de grote missen van Beethoven en Schubert was het gebruikelijk geworden om missen te componeren voor een symfonieorkest, een koor en vier solisten. Bruckner, die een vrome katholiek was, keert in
deze mis terug naar een meer sobere stijl, waarin hij het oude strenge contrapunt combineert met een eigentijdse, romantische harmonie.
Dat Bruckner zich door het zestiendeeeuwse contrapunt van Palestrina liet inspireren is vooral duidelijk in het Sanctus, dat a capella begint en waarin Bruckner letterlijk een deel van een mis van Palestrina citeert. Na de première, die vanwege de deelname van een amateurkoor niet helemaal vlekkeloos was verlopen, bracht Bruckner nog herhaaldelijk wijzigingen aan in de partituur. De definitieve versie ontstond pas in 1882 en een eerste uitgave kwam er pas in 1896, het jaar van Bruckners overlijden.
Tekst: Jan Van den Bossche
We danken onze Vrienden voor hun steun!
Mevrouw G. Adriaens, mevrouw
M. Allaert, mevrouw I. Baert, mevrouw
I. Beda, de heer J. Beerens, de heer
F. Beke, de heer A. Berkvens, de heer
B. Blommaert, de heer J. Bral, de heer
B. Colle, mevrouw C. Colpaert, de heer
D. Coppieters, de heer M. Coussement, mevrouw G. Couvreur, de heer
E. Daelman, de heer C. Dammekens, mevrouw S. De Bie, de heer
J. De Bruycker, de heer L. De Bruyckere, mevrouw C. De Keukelaere, mevrouw
L. De Man, de heer P. De Man, de heer
D. De Mey, de heer F. De Munster, de heer X. De Paepe, de heer
R. De Pauw, de heer K. De Pelsemaeker, de heer D. De Preaetere, de heer
D. De Raeve, De heer F. De Ridder, mevrouw I. De Smedt, de heer
P. De Walsche, de heer S, Denooze, de heer D. Deweerdt, de heer D. Dewilde, de heer M. Dierick, de heer G. Dierkens, mevrouw K. Douchy, mevrouw
M. Dubrulle, mevrouw C. Duthoit, mevrouw I. Duytschaever, de heer
G. Ellegiers, mevrouw M. Erauw, de heer en mevrouw FrançoisMortier, de heer E. Germonpré, de heer P. Godart, de heer J. Gonnissen,
mevrouw K. Gonnissen, mevrouw
A. Haudenhuyse, de heer en mevrouw Hemelsoet - Van Brakel, mevrouw
M. Hoornaert, de heer en mevrouw
Huble - De Bodt, H. Hui-CHieh, de heer en mevrouw HuyghebaertSerck, de heer P. Jacobs, de heer
F. Janssens, de heer G. Janssens, mevrouw V. Lambersy, de heer
G. Lanoye, de heer G. Larnoe, mevrouw
K. Mattens, mevrouw J. Michiels, mevrouw P. Oskam, mevrouw C. Rigolle, de heer J. Raa, de heer A. Roberti, mevrouw N. Rogatska, mevrouw
L. Rosseel, mevrouw N. Ruyck, de heer
L. Simons, mevrouw A. Simoens, mevrouw I. Standaert, mevrouw
C. Stevens, de heer L. Thabert, de heer A. Uyttendaele, de heer en mevrouw Van Beversluys - Minjauw, de heer C. Van Damme, mevrouw
M. Van Driessche, de heer
D. Van Gaubergen, mevrouw
L. Van Slycken, de heer J. Van Thillo, mevrouw A. Vandorpe, mevrouw
L. Vanherle, de heer J. Vanhoebost, mevrouw A. Verfaillie, mevrouw
K. Verstraete.
UiTPAS –
Samen uit, samen klassiek
Genieten van muziek is een universele behoefte. De prijs van concerten zou geen drempel mogen zijn. Met de Gentse UiTPAS krijgen mensen met een verhoogde tegemoetkoming een korting op de aankoop van hun ticket(s) voor onze evenementen.
Applaus! –
Uitgestelde tickets
Applaus! is het cultuurprogramma van Hartelijke Plekken. Iemand met wat meer trakteert een cultuurticket aan iemand die er nood aan heeft, want iedereen heeft recht om te genieten van cultuur. Voor één van de concerten op Whispering Leaves kan je alvast een uitgesteld ticket gebruiken.
Een uitgesteld ticket kopen?
Je kan iemand trakteren door een uitgesteld ticket te kopen via de ticketshop.
Een uitgesteld ticket gebruiken?
Stuur een mail naar publiekswerking@festival.be
Zo ontvang je jouw uitgesteld ticket voor één van de concerten op Whispering Leaves.
JongFest!
Muziek verbindt en verwondert.
Muziek zet aan om de juiste vragen te stellen. Via muziek kunnen we met elkaar communiceren over wat niet in woorden uit te drukken valt.
Gent Festival gelooft in de kracht van muziek als universele taal. Zovéél mogelijk mensen deze taal laten ontdekken, dat is onze missie. De sleutel van onze toekomst ligt bij de jeugd, en daarom willen we meer dan ooit inzetten op het publiek van de toekomst. Met JongFest willen we jongeren van 18 tot 23 jaar de kans geven om zich onder te dompelen in de wondere wereld van (klassieke) muziek.
Wat houdt JongFest in?
1. Muzikale verkenning: We willen jongeren de gelegenheid geven om de diversiteit van muziek te ontdekken. Wij geloven dat jongeren door middel van muziek hun horizon kunnen verbreden en nieuwe passies kunnen ontdekken.
2. Een blik achter de schermen: We bieden de unieke kans om achter de schermen van het Festival te kijken. JongFest ontmoet de mensen die het Festival mogelijk maken, waaronder medewerkers, muzikanten, vrijwilligers en nog veel meer. Dit geeft hen inzicht in hoe een groot cultureel evenement als Gent Festival wordt georganiseerd.
3. Feedback en zichtbaarheid: We willen jongeren actief betrekken bij het Festival en hun stem laten horen. Met hun feedback kunnen we inspelen op de manier waarop zij het Festival ervaren en wat hen aanspreekt. Hoe maken we Gent Festival toegankelijker? Hoe vinden mensen met diverse achtergronden en interesses de weg naar ons Festival? Hoe communiceren we hier het beste over?
Dit traject is zo open en interactief mogelijk, want we willen dat JongFest actief bijdraagt aan de vormgeving van het Festival en haar toekomst. We geloven in de kracht van de jeugd om vernieuwende ideeën en inzichten te brengen die het Festival kunnen verrijken. Samen kunnen we de muzikale wereld van Gent Festival nog boeiender maken en ervoor zorgen dat het een plek blijft waar jonge mensen hun liefde voor muziek kunnen ontdekken, verbreden en delen.
Selection
JongFest maakte een keuze uit de Festivalkalender en selecteerde 8 concerten waarop je als -26jarige tickets voor 10 euro kan aankopen.
Ontdek hun JongFest Selection op gentfestival.be
Benieuwd naar hun verdere verhalen?
Volg @jongfest op TikTok!
Interesse om bij de Nationale Loterij te werken?
Bedankt aan alle spelers van de Nationale Loterij.
Dankzij hen kunnen wij jullie met Gent Festival van Vlaanderen boeiende concerten aanbieden.
Jij speelt toch ook?
©Bjorn Comhaire
Colofon
Verantwoordelijke uitgever Veerle Simoens
Vormgeving
Gent Festival van Vlaanderen
Team
Manon Biesemans, Frederik Declercq, Piet De Coensel, Sophie Detremmerie, Veerle De Wilde, Fien Hanselaer, Lena Heyndrickx, Pauline Jocqué, Nina Lambrecht, Helena Liégeois, Réka Ölvedi, Frea Rimbaut, Irene Schampaert, Veerle Simoens, Fien Straetmans, Annemie Valgaeren, Jan Van den Bossche, Hannah Van Gampelaere, Eliah Weekers
Raad van Bestuur Festival van Vlaanderen en Historische Steden vzw Jan Briers, Annemie Charlier, Lucien De Busscher, Heidi Delobelle, Ivan De Witte, Christoph D’Haese, Stephanie D’Hose, Sophie Dutordoir, Hafsa El-Bazioui, Saloua El Moussaoui, Joséphine Moerman, Karine Moykens, Serge Platel, Daan Schalck, Jan Smets, Johan Thijs, Rik Van de Walle
Adres redactie
Bijlokekaai 8, bus 9, 9000 Gent
Vind ons op sociale media en info@festival.be
Zin in meer Festival? Surf naar gentfestival.be
Directeur Veerle Simoens en alle hostessen worden gekleed door Xandres. Juwelen van Veerle Simoens door Christine Bekaert. Bloemen door Ivan Poelman.
Niets van deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de uitgever.
MIDTOWN GRILL
Met dank aan
Opera Ballet Vlaanderen, Sint-Baafskathedraal, NTGent, VIERNULVIER, Groenzaal, Muziekcentrum De Bijloke, MIRY Concertzaal, Capitole Gent, Ha Concerts, KASK & Conservatorium, Karmelietenklooster, CAW Oost-Vlaanderen, KU Leuven Faculteit Architectuur, Sint-Baafshuis, Maison Willem Tell, Bank Delen, Artevelde Hogeschool Campus Goudstraat, De Centrale, Minard Schouwburg, Industriemuseum Gent, Piano’s Maene, City Sounds Rent, Quatre Mains piano’s, De Fietsambassade Gent, Gent Watertoerist, Rederij Dewaele, de Vrienden van het Festival
Wij zijn tuupetegoare kandidaat Europese Culturele Hoofdstad
Schrijf je in op de nieuwsbrief via gent2030.eu
@gent2030
