Les Arts Florissants The Fairy Queen
kbc.be/privatebanking
kbc.be/privatebanking
Graag heten wij u namens de spelers van de Nationale Loterij welkom op Gent Festival van Vlaanderen, editie 2023. Hiervoor zijn veel goede redenen.
OdeGand, het trademark van het Festival, tovert Gent om in een multi-muzikale wereldstad met een reis naar de Balkan, Wenen, Scandinavië en vele andere plekken. OdeGand Soirée laat je swingen, hiphoppen of neemt je mee voor een onvergetelijke vaartocht op de Gentse binnenwateren begeleid door muziek en optredens.
Wie het iets rustiger wil, kan de muzikale honger stillen in enkele iconische zalen zoals de MIRY Concertzaal, het vernieuwde Muziekcentrum De Bijloke of de Sint-Baafskathedraal om er maar enkele te noemen.
Bach, Beethoven, Brahms, Fauré en vele anderen zullen er u graag ontmoeten.
Met het ontstaan van de eerste loterij in Brugge in 1441, werden ook de eerste goede doelen ondersteund. Bijna 600 jaar later is dit nog steeds het geval. Ook Gent Festival van Vlaanderen is lid van de Nationale Loterij-familie die door onze spelers wordt ondersteund.
Daarom, net als de voorbije jaren, is de Nationale Loterij ook dit jaar een trotse partner van Gent Festival van Vlaanderen. Graag wensen wij u een fantastisch Gent Festival van Vlaanderen 2023.
Jannie Haek CEO Nationale LoterijVan alle kunstvormen is muziek het best in staat om ons vrijwel direct in te palmen en ons in contact te brengen met het ontastbare en het onzegbare.
In deze festivaleditie staat alles wat boven en voorbij de werkelijkheid ligt centraal: de droom, het sublieme, het transcendente, het fantastische, het religieuze, het spirituele, The Other Side. Van Gustav Mahlers symfonische zoektocht naar het hiernamaals tot Bachs bovenaardse cellosuites. Van een ode aan de maan met O/Modernt tot de visionaire late strijkkwartetten van Beethoven. De Britse componist James Wood geeft ons zijn moderne visie op de Apocalyps, en Fauré laat ons met een engelenkoor in zijn requiem een echo van het Paradijs opvangen.
Vandaag begeven we ons in de feeërieke droomwereld van Henry Purcell in The Fairy Queen, de toneelmuziek die hij schreef bij
Shakespeares A Midsummer Night’s Dream. Purcell is een theaterdier pur sang en geïnspireerd door Shakespeare schrijft hij zijn meest kleurrijke partituur. We zijn zeer verheugd om u een van Europa’s meest vooraanstaande barokensembles te presenteren. Les Arts Florissants en William Christie hebben een lange en rijke traditie, die zij vandaag verbinden met de nieuwste generatie barokzangers en een groep jonge dansers uit een heel andere, hedendaagse wereld. Net zoals in Shakespeares stuk spat ook vanavond de jeugdigheid van het podium. We dromen met hen mee, al zal van slapen geen sprake zijn!
Veerle Simoens
Artistiek en algemeen directeur
Gent Festival van Vlaanderen
Henry Purcell
The Fairy Queen, Z. 629
Solisten van Le Jardin des Voix
Paulina Francisco, sopraan
Georgia Burashko, mezzosopraan
Rebecca Leggett, mezzosopraan
Juliette Mey, mezzosopraan
Ilja Aksionov, tenor
Rodrigo Carreto, tenor
Hugo Herman-Wilson, bariton
Benjamin Schilperoort, bariton
Dansers van Compagnie Käfig
Gwenaël Fiederer
Samuel Florimond
Anahi Passi
Alary Ravin
Daniel Saad
Thimothée Zig
Les Arts Florissants
Emmanuel Resche-Caserta, eerste viool
Augusta McKay Lodge, eerste viool
Catherine Girard, eerste viool
Christophe Robert, eerste viool
Tami Troman, tweede viool
Jeffrey Girton, tweede viool
Michèle Sauvé, tweede viool
Lucia Peralta, altviool
Simon Heyerick, altviool
Nicholas Milne, viola da gamba (basso continuo)
Felix Knecht, cello (basso continuo)
Elena Andreyev, cello
Magdalena Probe, cello
Hugo Abraham, contrabas (basso continuo)
Sébastien Marq, blokfluit
Pier Luigi Fabretti, hobo
Nathalie Petibon, hobo en blokfluit
Yanina Yacubsohn, althobo
Evolène Kiener, fagot
Rupprecht Drees, trompet
Serge Tizac, trompet
Elizabeth Kenny, luit en gitaar (basso continuo)
Marie-Ange Petit, pauken
Florian Carré, klavecimbel en orgel (basso continuo)
William Christie, muzikale leiding
Mourad Merzouki, mise-en-espace en choreografie
Rémi Autechaud, assistent choreografie
Claire Schirck, kostuumontwerp
Fabrice Sarcy, lichtontwerp
Les Arts Florissants wordt ondersteund door de Franse Staat - Direction régionale des affaires culturelles (DRAC) van de regio Pays de la Loire, door het departement Vendée en door de regio Pays de la Loire. De Selz Foundation is hoofdsponsor. Aline Foriel-Destezet en de American Friends of Les Arts Florissants zijn ‘Grands Mécènes’. Het ensemble is in residentie in de Philharmonie de Paris en draagt het label Centre Culturel de Rencontre.
• Is een van Europa’s meest vooraanstaande barokensembles
• Werd opgericht in Frankrijk door de Amerikaanse klavecinist William Christie in 1979
• Ontleent zijn naam aan een korte opera van Marc-Antoine Charpentier
• Speelde een pioniersrol in de herontdekking van veel vergeten repertoire
• Staat onder de gezamenlijke leiding van William Christie en de Britse tenor Paul Agnew
• Speelt meer dan 100 concerten per seizoen
• Bracht talrijke barokopera’s op de planken
• Nam een hondertal cd’s op
• Is een tweejaarlijkse academie voor jonge barokzangers
• Werd opgericht door William Christie en Paul Agnew in 2002
• De zangers krijgen een intensieve training van drie weken en nemen vervolgens deel aan een productie die wereldwijd toert
• Is een internationaal gelauwerde klavecinist en dirigent
• Werd geboren in Buffalo, in de staat New York
• Studeerde aan Harvard en Yale University
• Woont sinds 1971 in Frankrijk
• Heeft een voorliefde voor Frans repertoire uit de 17e en 18e eeuw
• Richtte in 1979 Les Arts Florissants op
• Is ook een veelgevraagd gastdirigent bij orkesten en operahuizen wereldwijd
• Begon zijn vorming als zevenjarige in de circus- en vechtkunst
• Gaat op zijn vijftiende dansen
• Maakte naam in de hiphopbeweging in de jaren 90
• Combineert graag disciplines: onder meer circus, vechtkunst, beeldende kunst en video
• Richt in 1996 zijn eigen Compagnie Käfig op
• Creëerde meer dan 30 producties, die in 65 landen te zien waren
De drie zogenaamde podiumkunsten, toneel, muziek en dans, hebben een lange gemeenschappelijke geschiedenis die minstens teruggaat tot de Griekse oudheid. Nog veel eeuwen later, tot in de late renaissance gingen uitvoeringen van toneelstukken steevast gepaard met liederen en dans. Pas rond 1600 ontstond in de artistieke en aristocratische kringen van Mantua, Firenze en Rome de volledig gezongen opera. In de rest van Europa daarentegen bleven lange tijd hybride vormen bestaan waarbij gesproken tekst, liederen en dans elkaar afwisselden. In Engeland gebeurde dat in het genre van de masque. Van oorsprong was de masque een intermezzo dat doorgaans aan het eind van een akte van een toneelstuk werd opgevoerd en dat weinig met de plot van het toneelstuk te maken had. Soms waren het allegorische commentaren op het stuk, soms legden ze de link met het heden, bijvoorbeeld met de vorst aan wiens hof het stuk werd opgevoerd. Langzamerhand begonnen de masques een eigen gewicht te krijgen en evolueerde het genre van bijzaak tot hoofdzaak. Toen Henry Purcell eind zeventiende eeuw op het Londense toneel verscheen, was de masque dermate uitgegroeid, dat men het
ook wel over een semi-opera heeft. Met Dido and Aeneas schreef Purcell weliswaar een volledige gezongen opera, maar dat was een uitzondering. Het leeuwendeel van zijn theatermuziek is geschreven bij toneelstukken en gaat terug op de traditie van de masque. Pas ná Purcell zou Londen, met de komst van Händel, net als de rest van Europa volledig vallen voor de Italiaanse opera.
The Fairy Queen is dus de titel van de toneelmuziek die Purcell schreef bij een aangepaste versie van Shakespeares
A Midsummer Night’s Dream, een dolle komedie over minnaars, elfen en stadsbewoners die zich op dezelfde nacht allemaal in een bos net buiten Athene bevinden. Toen Purcell ermee aan de slag ging, was het stuk al honderd jaar oud. Hij richtte zich vooral op de magische wereld van de feeën en hun koningin Titania, vandaar de titel The Fairy Queen Purcells muziek was bestemd voor een productie in 1692 die plaatsvond in het Queen’s Theatre Dorset Garden. Van koninklijke ondersteuning was overigens weinig sprake. Sinds William (Willem van Oranje) en Mary op de Engelse troon zaten, had het hof weinig geld over voor
het theater. Toch werd The Fairy Queen de meest somptueuze en ook kostbare productie van het decennium. De kosten bedroegen ongeveer de helft van het jaarbudget van het theater. Geen wonder dat de productie ondanks het grote publieke succes toch verlies draaide, wat voor een commercieel geëxploiteerd Londens theater in die tijd eerder uitzonderlijk was.
Geheel volgens de traditie van de masque, hebben de teksten van The Fairy Queen geen directe relatie tot de plot van het toneelstuk van Shakespeare. Purcell zette ook geen van Shakespeares teksten op muziek. Wellicht heeft één auteur enerzijds het toneelstuk bewerkt (gemoderniseerd en vooral ook ingekort), en anderzijds de teksten voor Purcells composities geschreven. Mogelijks was dat Thomas Betterton, de acteur die ook als impresario van het theatergezelschap fungeerde, maar helemaal zeker weten we dat niet.
Aanvankelijk schreef Purcell, behalve een aantal instrumentale tussenspelen, vier masques, respectievelijk voor de tweede tot en met de vijfde akte. Toen hij
The Fairy Queen een jaar later reviseerde, werd de tekst van Shakespeare nog verder ingekort en voegde Purcell ook een
masque voor de eerste akte toe, wat het totaal op vijf bracht. Die laatste toevoeging betreft de komische scène met de dronken dichter, die belaagd wordt door de elfen. Ze doen hem een blinddoek om en kwellen hem totdat hij toegeeft dat hij een waardeloze rijmelaar is. De tweede masque is aan de slaap gewijd, met de prachtig evocatieve liederen van Night, Mystery en Secrecy. In Hush, no more, be silent dommelt iedereen in en laat Purcell zijn geniale theatertalent zien. De masque bij de derde akte bevat het komische duet van Coridon en Mopsa. Mopsa steelt de show met haar weigering tot consent: “No, no, no, no, no; no kissing at all.” In de vierde masque verzoenen Oberon en Titania zich met elkaar en klinkt de Masque of the Four Seasons, waarbij elk seizoen een eigen lied krijgt. De vijfde en laatste masque is aan het huwelijk gewijd. Daarnaast komen
er een aantal Chinese personages in voor. Het is niet helemaal duidelijk waarom. Wellicht ging het om een chinoiserie, een verschijnsel dat toen in Europa opgang maakte.
Prille liefde
Na Purcells dood in 1695 ging de partituur van The Fairy Queen vrij snel verloren. Toen men de productie in 1701 wilde hernemen, werd via een advertentie in de krant een beloning uitgeloofd aan eenieder die de partituur kon opsporen. Tevergeefs, pas begin vorige eeuw werd een handgeschreven en gedetailleerde partituur teruggevonden in de Royal Academy of Music in Londen. Dankzij die gelukkige vondst kunnen we vandaag het volledige werk weer bewonderen.
Doorgaans worden de masques van Purcell zelfstandig uitgevoerd, dus zonder het toneelstuk waarvoor ze bedoeld waren. Dat is ook vanavond het geval. Maar er is sowieso genoeg om ons op te verheugen! The Fairy Queen is Purcell op zijn allerbest. De vijf masques zitten vol theatrale vondsten en bevatten vele van zijn mooiste melodieën. De jeugdige levendigheid en de vermakelijke kant van de prille liefde uit Shakespeares stuk sprankelen ook in de muziek. Het is ook precies die levenslustige energie die regisseur/choreograaf Mourad Merzouki en dirigent William Christie met hun jonge en internationale cast van dansers en zangers voor het voetlicht willen brengen.
Tekst: Jan Van den Bossche
zaterdag 27 januari:
digitale infodag volwassenen
zaterdag 9 maart
zaterdag 27 april
zaterdag 22 juni
zaterdag 7 september
Met de co van samen je studies aanpakken!
Meer info: www.odisee.be/welkom
Maak kennis met Buse, Pieter-Jan, Renaat, Laura en Robbe, de vijf jongeren van JongFest!
Met ons jongerentraject willen we studenten de kans geven om zich onder te dompelen in de rijke wereld van (klassieke) muziek. Jonge mensen zijn de toekomst van ons Festival en we bieden hen de kans om in contact te komen met muziekgenres die ze misschien anders niet zouden verkennen.
1. MUZIKALE VERKENNING
We willen jongeren de gelegenheid geven om de diversiteit van muziek te ontdekken. Muziek is een universele taal die mensen samenbrengt, en we geloven dat ze door middel van muziek hun horizon kunnen verbreden en nieuwe passies kunnen ontdekken.
2. EEN BLIK ACHTER DE SCHERMEN
We bieden de unieke kans om achter de schermen van het Festival te kijken. Ze ontmoeten de mensen die het Festival mogelijk maken, waaronder medewerkers, muzikanten, productiepersoneel en nog veel meer. Dit geeft hen inzicht in hoe een groot cultureel evenement als Gent Festival wordt georganiseerd.
3. FEEDBACK EN BETROKKENHEID
Het is onze bedoeling om dit traject zo open en interactief mogelijk te houden. We willen dat JongFest actief bijdraagt aan de vormgeving van het Festival en haar toekomst. We geloven in de kracht van de jeugd om vernieuwende ideeën en perspectieven te brengen die het Festival kunnen verrijken. Samen kunnen we de muzikale wereld van Gent Festival nog boeiender maken en ervoor zorgen dat het een plek blijft waar jonge mensen hun liefde voor muziek kunnen verbreden en delen.
Meer weten over onze jongerenwerking?
Mail naar fs@festival.be
WeIedereen heeft recht op culturele ontplooiing, daar gaan wij bij Gent Festival van uit. Ook zij die er misschien de middelen niet voor hebben of die het fysiek moeilijk hebben om concerten en voorstellingen bij te wonen. Daarom hebben we ‘We Share Music’ in het leven geroepen, een reeks beklijvende projecten waarbij ook kinderen, mensen uit kansengroepen, ouderen en mensen met een (visuele of auditieve) beperking de kans krijgen om onvergetelijke muzikale momenten beleven.
MUZIEK GAAT OVER ALLE ZINTUIGEN HEEN!
Gent Festival zorgt voor een muzikale prikkeling die de zintuigen overstijgt. Ook met een auditieve of visuele beperking kan je genieten van onze concerten en voorstellingen en dit aan een verlaagd tarief. Je begeleider kan gratis mee en we voorzien ook een programmaboekje en een aangepaste inleiding.
UITPAS - SAMEN UIT, SAMEN KLASSIEK
Genieten van muziek is universeel. De prijs van concerten zou hiervoor geen drempel mogen zijn. Met de Gentse UiTPAS krijgen mensen met een verhoogde tegemoetkoming een korting op de aankoop van hun ticket(s) voor onze evenementen.
Interesse in onze initiatieven? Mail naar wesharemusic@festival.be.
‘Vriendschap is gebaseerd op connectie, vertrouwen en vooral: plezier maken.’ Gent Festival van Vlaanderen wil graag iedereen warm maken voor klassieke muziek. Dat kunnen we echter niet alleen. Het zijn mensen zoals jij die het verschil maken. Mensen die onze liefde voor muziek delen. Mensen die we bewonderen voor hun betrokkenheid en engagement. Kortom, mensen die voor ons veel betekenen en die we beschouwen als Vrienden. Dankzij jouw hulp kunnen we elke dag opnieuw onze muzikale boodschap overbrengen bij iedereen. Met jou als lid van onze Vriendengroep kunnen we nóg een stapje verder gaan! Er zijn drie formules om Vriend te worden en dat kan al vanaf € 50. Jij kiest de formule die het beste bij je past.
Word jij ook onze Vriend? Surf naar onze website gentfestival.be of mail naar vrienden@festival.be
Ons bier met liefde gebrouwen drink je met verstand.
Gratis avondprogramma van Gent Festival van Vlaanderen
Verantwoordelijke uitgever Veerle Simoens
Vormgeving
Gent Festival van Vlaanderen
Druk september 2023
Team
Gregor Claus, Charlotte Coucke, Frederik Declercq, Piet De Coensel, Veerle De Wilde, Sophie Detremmerie, Lucas Devisscher, Fien Hanselaer, Lena Heyndrickx, Pauline Jocqué, Yoshi Junius, Nina Lambrecht, Eva Lanszweert, Irene Schampaert, Veerle Simoens, Fien Straetmans, Annemie Valgaeren, Jan Van den Bossche, Annelore Quyssens
Raad van Bestuur
Jan Briers, Annemie Charlier, Lucien De Busscher, Heidi Delobelle, Ivan De Witte, Christoph D’Haese, Stephanie D’Hose, Sophie Dutordoir, Hafsa El-Bazioui, Saloua El Moussaoui, Joséphine Moerman, Karine Moykens, Serge Platel, Daan Schalck, Jan Smets, Johan Thijs, Rik Van de Walle
Adres redactie Bijlokekaai 8, bus 9, 9000 Gent
Reageren kan via sociale media en info@festival.be
Zin in meer Festival? Surf naar gentfestival.be
Directeur Veerle Simoens, presentatrice Greet Samyn en alle hostessen zijn gekleed door Xandres. Juwelen van Veerle Simoens en Greet Samyn door Line Vanden Bogaerde.
Niets van deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de uitgever.
Structurele Partners
Official Fleet Partner
Mediapartners
Festivalleveranciers
Met dank aan
Piano’s Maene, City Sounds Rent, Opera Ballet Vlaanderen, Sint-Baafskathedraal, HA Concerts, NTGent, Muziekcentrum De Bijloke, UGent, Karmelietenklooster, Historische Huizen Gent, MIRY Concertzaal, Capitole Gent, Sint-Jacobskerk, Sint-Michielskerk, O.L.V. Sint-Pieterskerk, KASK & Conservatorium, Dada Chapel, CAW Oost-Vlaanderen, KU Leuven Faculteit Architectuur, Artevelde Hogeschool Campus Kantienberg, De Fietsambassade Gent, Gent Watertoerist, Rederij Dewaele, de Vrienden van het Festival
Interesse om bij de Nationale Loterij te werken?
Bedankt aan alle spelers van de Nationale Loterij. Dankzij hen kunnen wij jullie met Gent Festival van Vlaanderen, een fantastisch concert aanbieden. Jij speelt toch ook?