ΤΕΥΧΟΣ 69 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007
ETOΣ ΙΔ΄ TEYXOΣ 69 ΣΕΠ. - ΟΚΤ. 2007
ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO
�
σελ 4
IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ
Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων
ΣΥΝΤΑΞΗ: Αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος, Ιεροδ. Αρσένιος Χαλδαιόπουλος, Αθανάσιος Βουδούρης, Εμμανουήλ Ξυνάδας. HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣEΛIΔOΠOIHΣH & KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Αρχιμ. Χρυσόστομος Ξενιτόπουλος ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ: Νίκος Μεταξόπουλος. EKTYΠΩΣH TYΠOΓPAΦEIO: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Αρχιμ. Μητροφάνης Τουτζιαράκης
X E I P O Γ PA Φ A AΣXETΩΣ ΔHM OΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI ΣTPEΦONTAI TO ΠEPIOΔIKO AΠOΣTEΛΛETAI ΔΩPEAN ΕΝΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ME TO TAXYΔPOMEIO ΣE OΠOION TO ZHTHΣEI . ΠPOAIPETIKEΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΓINONTAI ΔEKTA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY
www.imverias.gr
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ ΝΕΟΙ του Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου
σελ 20 σελ 6
σελ 8
σελ 10
ΚΩΔΙΚΟΣ 2638 APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ Λ O N TA I Σ T H Ν ΤΑ Χ ΥΔ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: imveria@ otenet.gr
Ο ΝΕΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ κ. ΔΑΝΙΗΛ του Ιεροδ. Γρηγορίου Μάζα
σελ 16
σελ 12
ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΙΑ του Αρχιμ. Γεωργίου Χρυσοστόμου ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑ του Σεβ. Μητροπολίτου Κένυας κ. Μακαρίου ΑΠΕΙΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΑΞΙΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ του Σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος
σελ 30
ΕΝΑ ΠΑΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ του Αρχιμ. Τιμοθέου Χαλκιά
Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΒΡΟΝΤΗΣ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή
σελ 22
ΑΓΙΟΙ ΠΑΠΕΣ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ του Αρχιμ. Χρυσοστόμου Ξενιτόπουλου
σελ 24
σελ 26
MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ
ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη
EΞΩΦYΛΛO Ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ρουμανίας κ. Δανιήλ μετά την ενθρόνισή του. ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Αναμνηστική φωτογραφία από την ιερατική σύναξη Σεπτεμβρίου 2007 στην Αλεξάνδρεια.
Ξανά στά Θρανία...
Ἀγαπητά μου παιδιά, Μὲ τὴ χάρη καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐπικαλεστήκαμε πρὶν ἀπὸ λίγο μὲ τὴν ἀκολουθία τοῦ Ἁγιασμοῦ ἀρχίζει κι ἐφέτος ἡ νέα σχολικὴ χρονιά. Κάποιοι ἴσως σκέφτονται τί μᾶς χρειάζεται ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ· ὅμως ἂς μὴ βιαστοῦν νὰ ἀπαντήσουν πρόχειρα σ’ αὐτὴν τὴ σκέψη, γιατὶ ὅλοι μας, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ζητοῦμε συχνὰ αὐθόρμητα τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ γιὰ τὶς προσπάθειές μας. Καὶ τὸ σχολεῖο καὶ ἡ μόρφωσή σας καὶ ἡ νέα χρονιὰ εἶναι γιὰ τὸν καθένα καὶ τὴν καθεμιά σας, γιὰ ὅλους ἐσᾶς τοὺς μαθητὲς καὶ τὶς μαθήτριες τῶν σχολείων μας, γιὰ τοὺς καθηγητὲς καὶ δασκάλους σας, μιὰ νέα μεγάλη προσπάθεια. Ἐσεῖς προσπαθεῖτε νὰ μάθετε, νὰ ἐπιτύχετε στὶς ἐξετάσεις σας, νὰ προκόψετε στὴ ζωή σας. Καὶ οἱ δάσκαλοι καὶ οἱ καθηγητές σας προσπαθοῦν νὰ σᾶς μεταδώσουν τὴ γνώση, νὰ σᾶς διδάξουν τὴν ἀρετή, νὰ σᾶς βοηθήσουν, ὥστε νὰ διαμορφώσετε μὲ ἐπιτυχία τὸ χαρακτήρα σας. Καὶ οἱ προσπάθειες τῶν δύο πλευρῶν δὲν εἶναι εὔκολες. Τὸ ἀναγνωρίζουμε ὅλοι αὐτὸ καὶ γι’ αὐτὸ ὄχι μόνο σᾶς συμπαριστάμεθα ὁλόψυχα καὶ εὐχόμαστε ἀπὸ τὴν καρδιά μας καὶ στοὺς μαθητὲς καὶ στοὺς δασκάλους καὶ καθηγητὲς τῶν σχολείων μας καλὴ καὶ δημιουργικὴ σχολικὴ χρονιά, ἀλλὰ καὶ προσευχόμαστε σήμερα μαζί σας, ζητώντας γιὰ σᾶς τὴν εὐλογία καὶ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς εἶναι ἄλλωστε, ἀγαπητά μου παιδιά, αὐτὸς ποὺ χάρισε στὸν ἄνθρωπο τὶς νοητικές ἱκανότητες. Αὐτὸς εἶναι ποὺ μᾶς χάρισε τὴ διάθεση γιὰ μάθηση καὶ τὴ δυνατότητα μέσα ἀπὸ αὐτὴν νὰ καλλιεργοῦμε τὸ πνεῦμα καὶ τὴν ψυχή μας καὶ νὰ προοδεύουμε. Καὶ
ἔχουμε ἀνάγκη τὴ βοήθειά Του, γιὰ νὰ ἐπιτύχουμε αὐτὸ τὸ στόχο μας. Ἡ δική μας εὐλογία θὰ κάνει τὴ δύσκολη προσπάθειά σας πιὸ εὔκολη, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνει πὼς δὲν θὰ ἀπαιτεῖται καὶ ὁ δικός σας κόπος καὶ ἡ δική σας συμβολή. Ὁ Θεὸς εὐλογεῖ καὶ προσφέρει τὴ χάρη Του, ἐφόσον καὶ ὁ ἄνθρωπος κάνει ὅ,τι ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν ἴδιο. Προσπαθεῖστε λοιπὸν καὶ τὴ νέα χρονιὰ μὲ τὴ βοήθεια τῶν διδασκάλων καὶ τῶν καθηγητῶν σας νὰ κάνετε ὅ,τι καλύτερο μπορεῖτε καὶ ἐμπιστευθεῖτε στὸ Θεὸ καὶ τὴν προσπάθειά σας καὶ τὸ ἀποτέλεσμά της καὶ τὸ μέλλον σας. Φροντίστε γιὰ τὸ μέλλον σας. Καὶ τὸ μέλλον σας δὲ βασίζεται μόνο στὴν καλλιέργεια τοῦ πνεύματος, ἀλλὰ καὶ στὴν καλλιέργεια τῆς ψυχῆς σας. Μαζὶ μὲ τὶς ἐπιδόσεις σας στὰ σχολικὰ μαθήματα, προσπαθεῖστε καὶ γιὰ τὶς ἐπιδόσεις στὴν καλλιέργεια τοῦ χαρακτήρα σας, στὴ θετικὴ ἐξέλιξη τῆς προσωπικότητάς σας, στὴν ἀπόκτηση τῆς ἀρετῆς, γιατὶ αὐτὴ θὰ σᾶς συνοδεύει σὲ ὅλη σας τὴ ζωὴ καὶ θὰ σᾶς προφυλάσσει ἀπὸ τοὺς κινδύνους καὶ τὶς δυσκολίες ποὺ θὰ ἀντιμετωπίσετε. Οἱ εὐχές μου καὶ οἱ εὐχὲς τῆς Ἐκκλησίας μας ἂς συνοδεύουν καὶ τὴ φετινὴ χρονιά, ὥστε νὰ εἶναι δημιουργικὴ καὶ καρποφόρα γιὰ ὅλους σας. Μὲ πατρικὲς εὐχὲς γιὰ μιὰ νέα σχολικὴ χρονιὰ Ὁ Μητροπολίτης † Ὁ Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Παντελεήμων
Παύλειος Λόγος 3
4 Παύλειος Λόγος
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
ΚΑΙ ΝΕΟΙ
Σ
υχνά φθάνουν ὡς προσκυνητές στό Ἅγιον Ὄρος ἀρκετοί νέοι. Ἀπό τήν Ἑλλάδα καί τό ἐξωτερικό. Ὁ ἐρχομός τους δέν εἶναι ἀπό μία ἁπλή περιέργεια. Κάτι περισσότερο ἀναζητοῦν. Ὑπάρχουν καί σέ αὐτή τήν ἐποχή, ἄν ὄχι πολλοί, πάντως ἀρκετοί, νέοι ἄνθρωποι πού ψάχνουν ἕνα βαθύτερο λόγο, ἕνα οὐσιαστικό νόημα ζωῆς. Δέν ἀναπαύονται στίς καθημερινές τυπικότητες, τίς πρόχειρες διασκεδάσεις, τίς καταλήψεις καί τίς ἀπεργίες. Πρόκειται για μία ἀναζήτηση, ὄχι στή μόδα, τό ἴντερνετ, τίς καφετέριες, τή διαφήμιση καί τίς ἐπιπόλαιες γνωριμίες, ἀλλά στήν ἱστορία, τήν παράδοση, τήν πίστη, τόν πολιτισμό, τό ἱερό καί τό ὡραῖο. Σέ αὐτούς λοιπόν ἔχει πολλά νά πεῖ τό Ἅγιον Ὄρος. Γιατί εἶναι καί κάποιοι ἄλλοι, πού ἔρχονται καί ξανάρχονται μά δέν χαμπαρίζουν. Φεύγουν ὅπως ἦλθαν. Μόνο γιά νά λένε πώς πῆγαν δεκάδες φορές. Γνωρίζουν πρόσωπα καί πράγματα, ποῦ ἔχει καλό κρασί καί ποῦ μπορεῖς νά μείνεις δεύτερη ἡμέρα. Ὑπάρχει ἕνα ἀθέατο Ὄρος καί μία ἄγνωστη Ὀρθοδοξία. Νέος μοῦ ἔλεγε με συγκίνηση πώς ἡ παράδοση τοῦ Ὄρους μοῦ φαινόταν πολύ ξένη καί μακρυνή κι ὅμως εἶναι τόσο προσφιλής καί οἰκεῖα ... Οἱ ἤρεμοι μοναχοί, ὁ τρόπος πού κάθονται ὧρες στά στασίδια, πῶς κάνουν τόν σταυρό τους καί πῶς κάνουν μετάνοιες, τόν ἔκαναν ν’ ἀποκτήσει μιά ζωντανή σχέση μέ τόν Θεό. Τόν εἶχαν κουράσει πολύ τά παχειά λόγια τῶν γονέων καί κάποιων πού εἶχαν συνηθίσει στό ρόλο τοῦ αὐστηροῦ ἠθικολόγου. Οἱ νέοι συνήθως διακρίνουν τή γνησιότητα. Ἔτσι ὅταν τήν ἀνακαλύπτουν τήν ἀκολουθοῦν μ’ ἐνθουσιασμό. Ἐδῶ συναντήσαμε ἕνα διαφορετικό Θεό, ἀπό αὐτόν πού μᾶς εἶχαν παρουσιάσει στήν πόλη, μοῦ ‘λεγε ἕνας φοιτητής. Δέν εἶναι
τοῦ Μοναχοῦ Μωϋσέως Ἁγιορείτου
τόσο φοβερός, μεγάλος, μακρυνός κί ἄγνωστος ὁ Θεός. Δέν εἶναι ὁ Θεός μας τιμωρός κι ἐκδικητής. Ἀκόμη καί χριστιανοί μας ἔχουν ἐνίοτε μία λαθεμένη ἀντίληψη περί Θεοῦ. Ἔτσι, ταλαιπωρούμενοι ταλαιπωροῦν καί τούς ἄλλους. Ὅταν νέος κι ἐγῶ πῆγα στό Ἅγιον Ὄρος, μετά τόν πρῶτο ἐνθουσιασμό ἀπό τό καταπληκτικό τοπίο, τίς ἀγέρωχες οἰκοδομές καί τά πολύτιμα κειμήλια, στάθηκα στά γεροντάκια, πού δέν μιλοῦσαν συμβουλευτικά, ἀλλά μιλοῦσε ἡ ἴδια ἡ στάση τους καί ἡ ζωή τους. Ἡ ὑπομονή τους, ἡ ἠρεμία τους, ἡ σιωπή τους καί ἡ ἐλπίδα τους. Ἡ ἐπιλεγμένη ἀκολούθηση τῆς λιτότητος,, τῆς ὑπακοῆς, τῆς καθαρότητος καί τῆς ἀδοξίας. Κρυμμένοι, σιωπηλοί καί ταπεινοί. Δίχως τίποτε νά καρτεροῦν ἀπό τόν ἀνθρώπινο ἔπαινο. Μετά εἴχαμε πολλές συζητήσεις μέ νέους στό ἀρχονταρίκι τῆς Σιμωνόπετρας καί στό ὑπέροχο μπαλκόνι τῆς σκήτης μας. Μετά τίς κλασσικές ἐρωτήσεις, γιατί γίνατε μοναχός, γιατί δέν τρῶτε κρέας καί γιατί δέν ἐπιτρέπεται ἡ εἴσοδος γυναικῶν στό Ἅγιον Ὄρος, ἔρχονταν οἱ πιό σοβαρές ἐρωτήσεις : Γιατί ζοῦμε; Ποιός εἶναι ὁ σκοπός τῆς ὑπάρξεώς μας; Ποιά ἡ ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας; Ἐρωτήσεις πού ἀξίζει νά ἀπαντηθοῦν νωρίς. Οἱ νέοι θέλουν ἐμπνευσμένα πρότυπα. Κουράσθηκαν, ὅπως ὅλοι μας, ἀπό τά παχειά καί ἄνευ ἀντικρύσματος λόγια. Δέν λέγω πώς μόνο στό Ὄρος ὑπάρχει γνησιότητα. Ὑπάρχουν κι ἐδῶ κάποια ζιζάνια στούς κήπους. Ἡ γνησιότητα ὑπάρχει παντοῦ. Συχνά ὅμως εἶναι κρυμμένη καί ἀδιαφήμιστη. Ἀξίζει κανείς νά τήν ἀναζητήσει. Δέν ἀξίζει κανείς μιά ζωή ν’ ακολουθεῖ μιά τόσο κουραστική ὑποκριτική στάση. Νά κολακεύει ὅποια ἀνίερη ἐξουσία.
Παύλειος Λόγος 5
ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
στήν Ἐνορία
Ε
τοῦ Ἀρχιμ. Γεωργίου Χρυσοστόμου κδηλώσεις καί γιορτές στόν ἐκκλησιαστικό χῶρο ἀποτελοῦν ἀπαραίτητο συμπλήρωμα κάθε ἐνοριακῆς καί κατηχητικῆς
δραστηριότητας. ῾Η συνέχιση, ἐνίσχυση, ἐνδυνάμωση, ἀναπροσαρμογή μέ βάση τίς σύγχρονες ἀνάγκες, καί περαιτέρω προώθηση τῶν ἐν λόγω δραστηριοτήτων ἀποτελεῖ κύριο μέλημα τῆς Ἐκκλησίας, σέ κεντρικό, μητροπολιτικό καί ἐνοριακό ἐπίπεδο, καθώς ἔχει ἀποδειχθεῖ ὅτι μόνη ἡ κατήχηση δέν ἀρκεῖ πλέον νά συγκρατήσει τούς νέους κοντά στήν ᾿Εκκλησία· πολλές καί σοβαρές παράλληλες δράσεις κρίνονται ὡς ἀπόλυτα ἀπαραίτητες.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ 1. Ἐκδηλώσεις μέ τήν εὐκαιρία ἑορτῶν καί ἐπετείων. Ὁ συνηθέστερος τύπος ἀφορᾶ ἐκδηλώσεις πού γίνονται μέ ἀφορμή κάποια μεγάλη ἐκκλησιαστική ἤ ἐθνική γιορτή, π. χ. Χριστούγεννα, 25η Μαρτίου κ. ἄ. Σπανιότερα εἶναι δυνατό νά πραγματοποιοῦνται γιορτές καί μέ ἄλλες εὐκαιρίες, ὅπως γιά τήν ἑορτή τῆς μητέρας, τή λήξη τῶν
6 Παύλειος Λόγος
κατηχητικῶν συναντήσεων κ. ἄ. Πρῶτα ἀπ’ ὅλα, θά πρέπει νά τονίσουμε τήν ἀναγκαιότητα διοργάνωσης τῶν παραπάνω ἐκδηλώσεων. Οἱ σκοποί τῆς κατήχησης καί τοῦ πνευματικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας, ἀσφαλῶς, ἐξυπηρετοῦνται μέ τήν πραγματοποίηση ἐκδηλώσεων καί γιορτῶν. ῾Ο τρόπος, ὅμως, μέ τόν ὁποῖο συνήθως διοργανώνονται ἀπευθύνεται περισσότερο σέ μικρά παιδιά, δημοτικοῦ ἤ τό πολύ γυμνασίου. Συνεπῶς, οἱ προσπάθειές μας δέν θά πρέπει νά ἐξαντλοῦνται στή διοργάνωση τῶν συγκεκριμένων ἐκδηλώσεων, ἀλλά νά ἐπεκτείνεται καί σέ ἄλλες πού νά ἀπευθύνονται σέ παιδιά μεγαλύτερης ἡλικίας ἀλλά καί σέ νέους. Αὐτό, ὅμως, δέν εἶναι μιά εὔκολη ὑπόθεση. 2. Λειτουργικές ἐκδηλώσεις. Στήν περίπτωση αὐτή, οἱ ἐκδηλώσεις θά πρέπει νά κινηθοῦν καί σέ ἕνα διαφορετικό ἐπίπεδο ἀπό τά συνηθισμένα. Μπορεῖ, γιά παράδειγμα, νά ἀξιοποιηθεῖ μία λειτουργική εὐκαιρία τῶν ἑορτάσιμων ἡμερῶν. Ἀναφέρεται ἐδῶ ἐνδεικτικά ἡ ἀκολουθία τῶν Μεγάλων ῾Ωρῶν τῶν Χριστουγέννων καί τῶν Θεοφανείων. ῾Η ἀκολουθία τότε τελεῖται ἀργά τό βράδι τῆς προηγούμενης ἡμέρας, ὁπότε εὐκολύνεται ἡ ἀθρόα συμμετοχή νέων ἀλλά καί ἄλλων εὐλαβῶν ἐνοριτῶν. ῾Η κατάλληλη
προετοιμασία τῶν νέων πού συμμετέχουν στήν ἀνάγνωση τῶν κειμένων συμβάλλει στήν ὑποδειγματική τέλεση τῆς ἀκολουθίας· πρόκειται γιά μιά πρώτης τάξεως εὐκαιρία γιά συμμετοχή στή λειτουργική ζωή τῆς περιόδου· ταυτόχρονα συνιστᾶ καί μιά ἄριστη νεανική ἐκδήλωση, πού εὐρύνεται στήν ἐνοριακή διάσταση. Σέ ὅ, τι ἀφορᾶ τή θ. λατρεία, ἐνδείκνυται καί ἡ διοργάνωση, σέ ἐτήσια βάση, μικρῆς ἀγρυπνίας. Αὐτή πρέπει νά τελεῖται σέ περίοδο πού νά διευκολύνεται ἡ συμμετοχή τῶν νέων (διακοπές Χριστουγέννων-Διακαινησίμου). ᾿Επίσης, εἶναι καλό νά συνδυάζεται μέ τή μνήμη κάποιου ἁγίου νέου στήν ἡλικία. ᾿Εάν δέ, θά μποροῦσε νά ἐξασφαλισθεῖ καί ἡ παρουσία τεμαχίου ἱεροῦ λειψάνου, θά ἀποτελοῦσε ἐπιπλέον εὐλογία γιά τούς συμμετέχοντες. 3. Συνεστιάσεις - μουσικές ἐκδηλώσεις. Μιά ἄλλου εἴδους ἐκδήλωση, μέ τήν εὐκαιρία τῶν ἑορτῶν, εἶναι μιά συνεστίαση πού μπορεῖ νά διοργανώσει ὁ ᾿Επίσκοπος ἤ τό Γραφεῖο Νεότητας γιά τούς νέους τῶν διαφόρων κατηχητικῶν καί πνευματικῶν δραστηριοτήτων. ῾Η συνεστίαση μπορεῖ νά περιλαμβάνει μουσικό πρόγραμμα, κατάλληλα προσαρμοσμένο στήν περίσταση, καθώς καί ἐνημέρωση γιά τίς δραστηριότητες
πού ἀφοροῦν τούς νέους, ὅπως κατασκηνώσεις, ἐκδρομές κ. ἄ. Τό χρονικό διάστημα μεταξύ Χριστουγέννων καί Πρωτοχρονιᾶς ἐνδείκυνται, καθώς τήν περίοδο αὐτή ἐπιστρέφουν στά σπίτια τους καί οἱ φοιτητές, ἰδιαίτερα τοῦ ἐξωτερικοῦ. 4. ᾿Εκδρομές - συνέδρια ῞Ενας ἄλλος τύπος νεανικῆς ἐκδήλωσης εἶναι ἡ ἐκδρομή, πού συνδυάζεται μέ συνάντηση νέων τῆς ἴδιας ἡλικίας στόν τόπο ὑποδοχῆς καί φιλοξενίας. ῾Η κοινή συνάντηση, μέ ὅ, τι αὐτή συνεπάγεται (ἐπίσκεψη ἱστορικοῦ ἤ ἀρχαιολογικοῦ τόπου, ἀνοιχτή συζήτηση, συνάντηση μέ τόν τοπικό ᾿Επίσκοπο, δεξίωση κ.ἄ.), συνιστᾶ καθαυτή μία ἐπιτυχῆ νεανική ἐκδήλωση, μέ πολλαπλά θετικά ἀποτελέσματα. Τά συνέδρια, ἀκόμη, καί οἱ συναντήσεις νέων σέ περιφερειακό, πανελλήνιο καί διορθόδοξο ἐπίπεδο ἀποτελοῦν ἐνδεδειγμένες ἐκδηλώ-
σεις, πού συμβάλλουν στήν διάνοιξη νέων ὁριζόντων γιά εὐρύτερη συνεργασία καί ἐπικοινωνία. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ᾿Επιβάλλεται νά γίνει κατανοητό πώς σέ μιά ἐποχή κατά τήν ὁποία στόν κοσμικό χῶρο διοργανώνονται ἄψογες ἀπό αἰσθητικῆς καί ἐποπτικῆς πλευρᾶς ἐκδηλώσεις, ἡ ᾿Εκκλησία δέν ἐπιτρέπεται νά ὑστερεῖ σάν ὁ πτωχός συγγενής τῶν ἄλλων. Εἶναι προτιμότερο νά μή γίνει ἡ ἐκδήλωση, παρά νά ὑστερήσει στή διοργάνωση. ᾿Επίσης, θά πρέπει νά γίνει κατανοητό ὅτι οἱ παραπάνω ἐκδηλώσεις ἀποτελοῦν εὐκαιρίες ἐνσωμάτωσης στήν ὁμάδα νέων τῆς ᾿Ενορίας ἤ τῆς Μητροπόλεως καί ἄλλων νέων πού ἀπέχουν ἀπό τή ζωή τῆς ᾿Εκκλησίας. Γενικά, αὐτές δέν θά πρέπει νά ἀπευθύνονται ζηλότυπα σέ μιά μικρή ὁμάδα νέων, ἀλλά νά ἀνοίγονται
στήν κοινωνία. ῎Ετσι ἐξουδετερώνεται καί ὁ κίνδυνος νά καταντήσει ὁ χῶρος τῆς ἐκκλησιαστικῆς νεανικῆς κίνησης μία «κάστα» εὐνοουμένων ἀτόμων. Δυστυχῶς, πρόκειται γιά φαινόμενο πού παρατηρεῖται συχνά. Συνεπῶς, οἱ παραπάνω νεανικές δράσεις τότε μόνο θά κριθοῦν ὡς ἐπιτυχεῖς, ὅταν θά ἐξυπηρετοῦν στήν ποιμαντική διακονία τῆς Ἐκκλησίας, πού κινεῖται σέ διπλή διάσταση· νά κρατήσει τά παιδιά της στούς κόλπους της, ἀλλά καί νά ἐντάξει σ᾿ αὐτούς ὅλους ἐκείνους πού βρίσκονται μακριά ἀπό αὐτήν.
Παύλειος Λόγος 7
Ἀπό τήν καθημερινή ζωή τῶν ὀρθοδόξων τῆς Κένυας καί ἡ βροχή εἶναι στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ.
Κ
άποτε ἕνας νέος ποὺ δὲν ἦταν κἄν βαπτισμένος διέσχιζε τὸ δάσος νὰ φθάσει στὸν προορισμό του. Νυχτώθηκε ὅμως καὶ ἔπρεπε κάπου νὰ διανυκτερεύσει. Ὁ Θεὸς τοῦ ἔστειλε ἐκείνη τὴν ὥρα τὸν καλὸ Σαμαρείτη ποὺ ἔγινε καὶ ἡ αἰτία νὰ πάρει τὸ σωστὸ δρόμο. Αὐτὸς ἦταν ὁ ἱερέας τοῦ χωρίου, ποὺ ἦταν ὀρθόδοξος καὶ εἶχε ἰδιαίτερη ἀγάπη πρὸς τοὺς νέους. Ὅταν συναντήθηκαν ὁ ἱερέας δὲν τὸν ρώτησε πολλὰ πράγματα γιὰ τὴ ζωή του οὔτε ἦταν καὶ τῆς ὥρας τὸ κύριο θέμα. Ἡ συνάντηση μέσα στὸ δάσος ἦταν σημαντικὴ γιὰ τὴ ζωὴ τοῦ νέου. Στὸ διάστημα αὐτὸ ἄρχισε νὰ βρέχει, ὅποτε ἔπρεπε νὰ μείνουν περισσότερο χρόνο μαζὶ μέχρι νὰ μπορέσουν νὰ πᾶνε στὸ σπίτι τοῦ ἱερέα γιὰ νὰ περάσουν τὸ βράδυ. Στὸ διάστημα αὐτὸ ἔγινε ἡ γνωριμία τῶν δυό. Ὁ μὲν νέος τοῦ μίλησε γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ πόσο ἄδεια καὶ χωρὶς νόημα ἡ ζωή του, ἀφοῦ δὲν ἤξερε γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία Του, ὁ δὲ ἱερέας μὲ λεπτότητα τοῦ μιλοῦσε γιὰ τὰ ὡραῖα μηνύματα καὶ τὴν διδασκαλία τῆς Ὀρθοδοξίας. Οἱ ὧρες περνοῦσαν - ξέχασαν κιόλας ἂν ἔπρεπε νὰ φύγουν ἢ ὄχι - ἡ βροχὴ συνεχιζόταν - ἄναψαν φωτιὰ ἐν τῷ μεταξὺ γιὰ νὰ ζεσταίνονται - καὶ συνέχιζαν ἥσυχα τὴν συνομιλία τους. Οἱ ἐρωτήσεις τοῦ νέου ἦταν πολλὲς καὶ οἱ ἀπορίες του ποικίλες, ἀφοῦ τώρα ἄκουσε γιὰ τὸ Χριστὸ μὲ τόση λεπτομέρεια καὶ μὲ τόσα παραδείγματα. Ὁ ἐνθουσιασμός του, ἡ ἐσωτερική του διάθεση, ἡ καρδιά του, ὁ ζῆλος του ὅλα ἦταν σὰν ἕνα ἡφαίστειο. Δὲν ἤξερε πὼς νὰ συγκρατηθεῖ. Βρῆκε τὴν ἀλήθεια γιὰ τὴν ὁποία ἔψαχνε τόσα χρόνια, γνώρισε τὸν Ἰησοῦ τὸν Σωτήρα καὶ Λυτρωτὴ τοῦ κόσμου... Ἐκείνη ἡ συνάντηση στάθηκε σταθμὸς στὴ ζωὴ τοῦ νέου. Δὲν ἦταν κάτι ποὺ εἶχε παλαιότερα γευθεῖ. Ἦταν μία δυναμικὴ ἀλλαγὴ
8 Παύλειος Λόγος
τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Κένυας κ. Μακαρίου μέσα του. Ὁλόκληρος κόσμος ὁ δικός του ἐαυτὸς μέχρι τὴν ἡλικία ἐκείνη περιφρονοῦσε τὸν Χριστὸ καὶ δὲν ἔδινε καμία σημασία στὸ μήνυμά Του. Ἀγαποῦσε πάντα τὶς εὔκολες λύσεις, τὶς εὐκαιρίες ποὺ τοῦ παρουσιάζονταν, πάντα ἀπέβλεπε στὶς πρόσκαιρες ἡδονὲς καὶ ἀπολαύσεις. Μὲ ἄλλα λόγια ἦταν ἄσωτος. Δὲν εἶχε κανένα ψυχικὸ κόσμο μέσα του. Ἡ ἀδιαφορία του αὐτή τὸν ὁδήγησε σὲ μία ζωὴ χωρὶς περιεχόμενο. Ὅμως ἡ γνωριμία μὲ τὸν ὀρθόδοξο ἱερέα ἦταν τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ ποὺ τοῦ ἄλλαξε τὴν ὅλη πορεία. Ὁ Θεὸς τὸν ἑτοίμαζε τώρα, ὅπως θὰ δοῦμε στὴν συνέχεια γιὰ μεγάλη καὶ ἱερὴ ἀποστολή. Μέσα στὸ δάσος, λοιπόν, ὁ ἱερέας ἔκανε τὴν πρώτη του κατήχηση στὸν νέο. Οἱ ὧρες πέρασαν, τὰ νερὰ σταμάτησαν, ἡ φωτιὰ ἔσβησε καὶ ἤδη ἦταν ἀργά. Ξεχάστηκαν. Ἀλλά τώρα ἔπρεπε νὰ κατηφορίσουν γιὰ νὰ πᾶνε στὸ σπίτι τοῦ ἱερέα ὅπου θὰ περνοῦσε ὁ νέος τὸ βράδυ του. Στὴν ἀρχὴ σκέφτηκαν νὰ ὁδηγήσει ὁ ἱερέας τὸν νέο στὸ σπίτι του παρ’ ὅλο ποὺ ἦταν μακριά, ἀλλὰ καὶ πάλι ὁ Θεὸς εἶχε τὸ σχέδιό Του. Λοιπὸν πῆραν τὸ δρόμο κι ἔφθασαν στὸν προορισμό τους. Ἀνήσυχη ἡ πρεσβυτέρα τοὺς καλοδέχτηκε καὶ ζήτησε ἐξηγήσεις γιὰ τὴν ἀργοπορία αὐτή. Ὁ ἱερέας, ποὺ ἀνῆκε στὴν φυλὴ τῶν Κικούγιου, ἐξήγησε σύντομα στὴν πρεσβυτέρα χωρὶς νὰ καταλάβει ὁ νέος ἀφοῦ ἀνῆκε σὲ ἄλλη φυλή. Ἀμέσως ἡ πρεσβυτέρα ἑτοιμάζει ζεστὸ φαγητὸ καὶ τσάι καὶ ἀφήνει μόνους τούς δυὸ νὰ συνεχίσουν τὴν συνομιλία τους καὶ τὶς βαθιές τους συζητήσεις. Ἦταν τώρα μιὰ ἄλλη λαμπρὴ εὐκαιρία νὰ καταλήξουν σὲ συμπεράσματα. Ὁ νέος εἶχε τόσο πολὺ αἰσθανθεῖ ἤδη τὴν ἀγάπη καὶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ποὺ ζήτησε ἐκείνη τὴν ὥρα ἀπὸ τὸν ἱερέα πῶς θὰ μποροῦσε νὰ ἀφιερώσει τὸν ἑαυτό του στὴν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας Του.
Ὁ ἱερέας τὰ ‘χασε. Δὲν ἤξερε ποιὰ ἀπάντηση νὰ τοῦ δώσει. Ἦταν ὅμως ἐκείνη τὴν ὥρα τὸ ἄνοιγμα τῆς καρδιᾶς ἑνὸς νέου, ποὺ ζοῦσε στὴν ἁμαρτία, στὸ σκοτάδι καὶ τώρα κτυποῦσε τὴν πόρτα τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴ σωτηρία του. Τί ὄμορφη ἐμπειρία ἦταν αὐτή γιὰ τὸν ἱερέα! Τὶς Θεὸς μέγας λοιπὸν εἶναι ὁ Θεὸς τῆς ἀγάπης καὶ τῆς συγγνώμης. Τί θαυμαστὰ ἔργα ἐπιτελοῦνται ἀπὸ τὸν Θεό, ὅταν ὑπάρχει εἰλικρινὴς μετάνοια καὶ συντριβή. Ἐκείνη τὴν στιγμὴ ἄνοιξαν οἱ οὐρανοί, ἔτσι νόμιζε ὁ Ἱερέας καὶ οἱ ἄγγελοι ὑπεδέχοντο τὸν νέο γιὰ τὴν ἀπόφασή του αὐτή. Τώρα ἔπρεπε ὁ ἱερέας νὰ πάρει μία σοβαρὴ ἀπόφαση. Ἔτσι ἐξήγησε στὸν νέο ὅτι ἦταν περασμένη ὥρα, ἔπρεπε νὰ κοιμηθοῦν καὶ τὴν ἑπομένη νὰ συνεχίσουν. Ξημέρωσε ὁ Θεός. Στὸ χωριὸ ἀπόλυτη ἠρεμία. Ὁ ἥλιος ἀνατέλλει μὲ τὶς χρυσὲς του ἀκτίνες. Φῶς παντοῦ! Τὰ πουλιὰ κελαηδοῦν! Κανεὶς δὲν ὑποψιάζεται τὶς ἐξελίξεις στὸ σπίτι τοῦ ἱερέα γιὰ τὸν νέο ἐργάτη τοῦ Εὐαγγελίου. Τὰ πάντα τώρα ἦταν στὸ χέρι τοῦ Μεγάλου καὶ δίκαιου Θεοῦ. Ἡ ἀπόφαση τοῦ νέου ἦταν ἡ ἴδια. Καμία ἀλλαγή. Ἐπιθυμία του νὰ ἐγγραφεῖ στὸ Θεολογικὸ Σεμινάριο καὶ νὰ γίνει μάρτυρας τοῦ μεγαλύτερου γεγονότος τῆς ἀνθρωπότητας: τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ποὺ δίνει ζωὴ στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι ἄρχισε ἡ πρωινὴ συζήτηση μὲ τὸν ἱερέα. Τὸ πρόβλημα ἦταν ὅτι ὁ νέος δὲν ἦταν κἄν βαπτισμένος. Πῶς θὰ μποροῦσε νὰ γίνει δεκτὸς κάποιος σ’ ἕνα Θεολογικὸ Σεμινάριο, χωρὶς νὰ γνωρίζει πολλὰ πράγματα γιὰ τὴν Ἐκκλησία πού ἀνήκει; Ὁ Θεὸς ὅμως εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ κατευθύνει τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων. Συνεχίστηκαν οἱ συζητήσεις, λύθηκαν ἀπορίες, δόθηκαν συμβουλὲς γιὰ πολλὰ θέματα ἰδιαίτερα ἠθικῆς φύσεως καὶ τώρα ἔμενε ἡ τελικὴ ἀπόφαση τῶν ἀρχῶν τοῦ Σεμιναρίου. Πρώτη φορά ἴσως στὴν ἱστορία
ἕνας, ποὺ δὲν ἦταν κἄν βαπτισμένος, θὰ γινόταν δεκτὸς σὲ μία Θεολογικὴ Σχολή. Γίνονται κι αὐτὰ ἢ καλύτερα τὰ ἐπιτρέπει ὁ Θεός, γιὰ νὰ δίνει δύναμη στοὺς ὑπόλοιπους. Χωρὶς πολλὲς κουβέντες καὶ ἐπεξηγήσεις ὁ Θεὸς ἄνοιξε τὶς πόρτες. Μὰ εἶναι δυνατὸν κάτι τέτοιο; Κι ὅμως! Δὲν ἔπρεπε νὰ χάσει τέτοια εὐκαιρία καὶ μάλιστα ἀφοῦ αὐτὸς ποὺ τὴν προγραμμάτιζε ἦταν ὁ Θεός. Ἀκολουθήθηκε ἡ κανονικὴ ὁδὸς καὶ ὁ νέος μας ἔγινε δεκτὸς χωρὶς πολλὲς διαδικασίες. Ἦταν ἱεροσπουδαστὴς καὶ ταυτόχρονα κατηχούμενος. Ὁ καθηγητὴς στὴν τάξη ἤθελε νὰ μάθει τὶς λεπτομέρειες γιὰ τὸν νέο μαθητή. Ὅταν τὸν ρώτησε ἀπὸ ποιὰ ἐνορία ἔρχεται, δὲν ἤξερε τί ἐννοοῦσε μὲ τὴ λέξη ἐνορία. Τοῦ ἐξήγησε καλύτερα χρησιμοποιώντας τὴν λέξη Ἐκκλησία. Ὅλοι ἀπόρησαν. Πῶς ἦταν δυνατὸν κάποιος νὰ προέρχεται ἀπὸ μία ἐνορία ποὺ δὲν ὑπάρχουν κἄν ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Κοκκίνισε, ἀλλὰ ἡ ἀπάντηση δόθηκε. Βρισκόταν στὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ. Ἕνα δρόμο φωτισμένο. Ἕνας ἄλλος ἱεροσπουδαστὴς ἀνέλαβε τὴν κατήχησή του. Μαζὶ μέσα στὴν τάξη, μαζὶ στὸν θάλαμο, στὴν τραπεζαρία, στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ στὶς Κυριακάτικες ἐξορμήσεις στὶς ἐνορίες. Ἐκεῖ ἦταν τὸ καλύτερο σχολεῖο. Οἱ ἐξετάσεις ποὺ ἔδινε ἦταν ἄριστες. Καὶ πάλιν πίστευε στὴν πρόνοια καὶ στὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Ὕστερα ἀπὸ ἕξι μῆνες δηλ. ἀφοῦ πέρασε δυὸ τρίμηνα ἐντατικῆς κατηχή-
σεως καὶ σωστῆς ἐκπαίδευσης κλήθηκε νὰ λάβει τὸ βάπτισμα. Ὁ συμμαθητής του ποὺ ἀνέλαβε τὴν κατήχησή του ἦταν γιὸς ἱερέα. Ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα βρισκόταν σὲ συνεχή ἔξαρση. Ἀπορροφοῦσε τὸ κάθε τί. Ἦταν τροφὴ γιὰ τὴν πνευματική του πρόοδο καὶ ἀνάπτυξη. Ἤξερε τώρα καθαρὰ καὶ σίγουρα ποιὸ δρόμο ἀκολουθοῦσε. Ἡ χαρὰ του ἦταν ἀπερίγραπτη. Ἐκεῖ στὴν ἐνορία τοῦ φίλου του, ποὺ τὸν κατηχοῦσε, ἔγινε ἡ βάπτιση. Ἱερέας ὁ πατέρας τοῦ κατηχητή μαζὶ μὲ τὸν π. Πέτρο, ποὺ τὸν ὁδήγησε στὴν Ὀρθοδοξία. Καὶ τὸ πιὸ σημαντικό. Ὁ φίλος του καὶ πάλι ποὺ τοῦ δίδαξε τὶς ἀλήθειες τῆς Ὀρθοδοξίας στάθηκε δίπλα του ὡς ἀνάδοχός του... Τὸ μεγαλύτερο δῶρο ποὺ τοῦ χάρισε ὁ Θεὸς ἦταν αὐτό. Ἔτσι ἔλεγε. Τώρα πιὰ μποροῦσε νὰ συμμετάσχει σ’ ὅλα τὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ χαρὰ τοῦ ἀποκορυφώθηκε, ὅταν στὸν ναὸ τῆς Σχολῆς σὲ κάθε λειτουργία μποροῦσε καὶ κοινωνοῦσε τοῦ αἵματος καὶ τοῦ σώματος τοῦ Κυρίου. Ἀγάπησε τὴν ἐκκλησία ποὺ μέσα της βρῆκε τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν ζωή, τὴν πραγματική. Συνέχισε νὰ ζεῖ ἔντονα γιὰ τὰ ὑπόλοιπα χρόνια ποὺ φοιτοῦσε στὸ Σεμινάριο τὴν μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἔγινε ἕνας ἀπὸ τοὺς καλύτερους σπουδαστές. Στὰ μαθήματα πρῶτος, στὴν ἐκκλησία ὁ καλύτερος, στὰ παιχνίδια καὶ στὰ ἀθλήματα ἀσυναγώνιστος, στὶς σκέψεις καὶ τὶς πρωτοβουλίες μοναδικός. Εἶχε πιὰ δεχθεῖ τὰ δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ
τροφοδοτοῦσε τὸν ἑαυτό του μὲ πνευματικὴ τροφή. Ἦταν βλέπετε ὥριμος καὶ πῆρε μία ἀπόφαση μόνος του καὶ πεπεισμένος ὅτι δεχόταν τὴν ἀληθινὴ πίστη. Ζοῦσε μέσα του ἐμπειρίες ποὺ τὸν ἀνέβαζαν σὲ ἄλλους ἀνώτερους καὶ ὑψηλοὺς ὁρίζοντες. Καλλιεργοῦσε τὰ χαρίσματα ποὺ δέχθηκε ἀπὸ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι ἦλθε ἡ ὥρα ποὺ τελείωσε τὶς σπουδὲς του στὸ Σεμινάριο τῆς Ναϊρόμπης. Τώρα πιὰ ἦταν ἕνας τέλειος κατηχητὴς ὁ ἴδιος. Ἀπὸ τὴν φυλὴ του ἦταν ὁ πρῶτος. Τὸ ἔργο μπροστὰ του τεράστιο. Τώρα πρέπει νὰ μεταφέρει τὶς γνώσεις του, τὴν σοφία καὶ ὅλη του τὴν ὀρθόδοξη πράξη στοὺς δικούς του. Κάπου ἐκεῖ στὴν μακρινὴ αὐτὴ περιοχή, ὅπου πρωτοεῖδε τὸ φῶς τῆς ζωῆς του, διδάσκει τὴν μοναδικὴ ἀλήθεια. Ἐκείνη τὴν ἴδια ἀλήθεια, ποὺ τοῦ ἔδωσε τοῦ ἰδίου τὸ θεμέλιο τῆς ζωῆς του, τώρα προσπαθεῖ νὰ τὴν φυτέψει καὶ στὶς καρδιὲς τῶν ἄλλων. Κάπου λοιπόν, κάποιος στὰ βάθη τῆς Ἀφρικανικῆς Ἠπείρου γίνεται ὁ ἐντολοδόχος τοῦ ὡραίου μηνύματος τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καὶ πολλὲς ψυχὲς σώζονται καὶ ἀνασταίνονται, μεταμορφώνονται, ἁγιάζονται...
Παύλειος Λόγος 9
ΑΠΕΙΛΗ ἀνθρωπίνων ἐλευθεριῶν καί ἀξιῶν
Ε
Ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ, Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας
ἶναι ὄντως φιλότιμες καὶ ἀξιοθαύμαστες οἱ προσπάθειες τῶν ἐρευνητῶν πού, μέσα στὰ ἐπιστημονικὰ ἐργαστήρια, μοχθοῦν γιὰ νὰ ἐξιχνιάσουν μυστήρια ἀπροσπέλαστα σχετιζόμενα μὲ τὴ ζωή, τὴ δομὴ καὶ τὴν ἐξέλιξή της, τὴ μοριακὴ βιολογία καὶ τὴ γενετική. Τὸ ἀγωνιῶδες ἐρώτημα ποὺ ὑψώνεται κάθε φορὰ ποὺ πανηγυρίζουμε κάποιο θετικὸ βῆμα στὴν πορεία τῶν ἀνακαλύψεων εἶναι ἂν οἱ ἐπιτυχίες αὐτὲς θὰ χρησιμοποιηθοῦν γιὰ τὸ καλό του ἀνθρώπου, ὁπότε μποροῦμε νὰ εἴμαστε αἰσιόδοξοι, ἢ ἄν, ἀντιθέτως, θὰ χρησιμοποιηθοῦν ἀπερίσκεπτα, χωρὶς ἀρετή, σκέψη καὶ ἐπίγνωση, γιὰ τὸ κακό του, ἀνοίγοντας τοὺς ἀσκοὺς τοῦ Αἰόλου καὶ προκαλώντας κυματισμοὺς πρωτόγνωρων προβλημάτων. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν κ. Χριστόδουλος ἐπισημαίνει ὅτι: «κατὰ τὰ τελευταῖα χρόνια ἂν καὶ ἡ ἰατρικὴ ἐπιστήμη προώδευσεν ἁλματωδῶς, παραδόξως ὅμως ποτὲ ἄλλοτε ἡ ἀνθρώπινη ζωὴ δὲν ἀπειλήθηκε τόσο πολὺ καὶ τόσο ἄμεσα ἀπὸ τὴν πρόοδο αὐτή. Ἀλλὰ καὶ ποτὲ ἄλλοτε οἱ ἐπιστήμονες δὲν συνειδητοποίησαν τόσο τραγικὰ τὶς εὐθύνες τῶν ἀπὸ μία ἀλόγιστη διασπορὰ ἰατρικῶν μεθόδων, ποὺ θὰ ἔθεταν ἐνδεχομένως σὲ κίνδυνο τὴν ἴδια τὴν ὑπόσταση τοῦ ἀνθρωπίνου ὄντος». Χαρακτηριστικὴ εἶναι ἡ γοητεία ποὺ ἀσκεῖ σήμερα ἡ Βιοτεχνολογία. Αὐτὴ ἀποβλέπει στὴν τεχνητὴ μετατροπὴ τοῦ γενετικοῦ ὑλικοῦ γιὰ τὴ δημιουργία ὀργανισμῶν μὲ νέες ἰδιότητες ἢ ἱκανότητες. Ἀκόμα κάνει δυνατὴ τὴ διάγνωση κληρονομικῶν ἢ καὶ ἄλλων ἀσθενειῶν σὲ ἔμβρυα καὶ διανοίγει προοπτικὲς μὲ εὐεργετικὲς συνέπειες γιὰ τὴν ὑγεία καὶ τὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ καὶ μὲ τεράστιους ἠθικοὺς καὶ κοινωνικοὺς κινδύνους. Κι ἐνῶ χρειάζεται
χρόνος καὶ πολύπλευρη ἐξέταση γιὰ τὴν ἀξιολόγηση καὶ τὴ χρησιμοποίηση τῶν ἐπιστημονικῶν ἐπιτευγμάτων, ἡ παρέμβαση οἰκονομικῶν καὶ πολιτικῶν σκοπιμοτήτων ἐπισπεύδει ἢ ὑπεραπλουστεύει τὶς διαδικασίες καὶ δημιουργεῖ ἐπικίνδυνες καταστάσεις. Ἤδη γίνονται πειραματισμοὶ σὲ ἀνθρώπινα ἔμβρυα καὶ πιθανολογεῖται ἡ κατασκευὴ εἰδικῶν κατηγοριῶν ἀνθρώπων. Αὐτὰ ἀπειλοῦν τὸν ἄνθρωπο στὴν πρωταρχικὴ καὶ πιὸ ἀνυπεράσπιστη μορφή του. Ἐδῶ πλέον δὲν διακυβεύονται κάποια συμφέροντα τοῦ ἀνθρώπου ἢ ἔστω καὶ ἡ ζωή του, ἀλλὰ ἡ ἰδιαιτερότητα καὶ ἡ ταυτότητά του. Ἔτσι γίνεται ψηλαφητὴ ἡ ἀπειλὴ τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας καὶ ἀξίας. Ἔχουμε φθάσει σήμερα στὰ ὅρια τῆς ἀποθέωσης τῆς ἐπιστήμης. Ἡ ἐπιστημονικὴ καὶ τεχνολογικὴ πρόοδος ἐμφανίζεται σήμερα σὲ πολλὲς περιπτώσεις μὲ τὴ μορφὴ μίας ἐκκοσμικευμένης θρησκείας. Πολλοὶ ἐκπρόσωποί της μάλιστα δανείζονται τὴν θρησκευτικὴ ὁρολογία ὅταν κάνουν λόγο γιὰ ἐπιστημονικὴ ἔρευνα σὲ τρόπο ζωῆς, τὸν ἐπιστημονικὸ ὀρθὸ λόγο σὲ δόγμα καὶ τὰ ἐπιστημονικὰ συμπεράσματα σὲ ἠθικὲς ἐπιταγές. Παραβάλλουν μάλιστα τὸν τρόπο ζωῆς καὶ τή λειτουργία τῶν ἐπιστημόνων μὲ ἐκεῖνο τῶν ἀσκητῶν ὁποιουδήποτε θρησκεύματος. Θεωροῦν ἐν τέλει τὴν ἐπιστήμη ἱκανὴ νὰ δώσει ἀπαντήσεις σὲ ὅλα τὰ ἀνθρώπινα ἐρωτήματα καὶ νὰ καλύψει ὅλες τὶς ἀνθρώπινες ἀνάγκες. Σήμερα ὁλοένα καὶ περισσότερο δια μορφώνεται ἡ τάση καὶ προσλαμβάνει ἀνεξέλεγκτες διαστάσεις σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἐκτιμᾶται ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ «διαχειρίζεται», νὰ διαθέτει τὸ σῶμα του ὅπως ἐκεῖνος ἐπιθυμεῖ. Ἡ ἐσφαλμένη ἀφετηρία τοῦ σχετικοῦ ζητήματος ὁδήγησε στὴν προβολὴ ἀξιώσεων γιὰ εὐθανασία,
ἄμβλωση, κλωνοποίηση καὶ καύση τῶν νεκρῶν, μὲ ἐπιπτώσεις σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο, ποὺ προβληματίζουν ἤδη τὴν κοινὴ γνώμη καὶ δικαιολογοῦν τὴν ἀρνητική, κριτικὴ τοποθέτηση τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Ἡ γενετικὴ τεχνολογία ὑπόσχεται περιορισμὸ καὶ ἐλάττωση τοῦ ἀνθρώπινου πόνου καὶ αὔξηση τῆς εὐημερίας του. Εἰσερχόμενη μέσα στὰ «ἄδυτα» τοῦ ἀνθρώπινου γονιδιώματος προσπαθεῖ ν’ἀποκαλύψει τὸ μυστικὸ τῆς ζωῆς καὶ τῆς ἀνάπτυξης τοῦ ἀνθρώπου. ΄Ὅσο ὅμως σπουδαῖα καὶ νὰ φαίνονται ὅλα αὐτά, ἡ πραγματική τους σημασία μειώνεται δραματικὰ ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ δὲν μποροῦν ν’ ἀποκαλύψουν τὸ νόημα καὶ τὸν σκοπὸ τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης. Ὅταν μάλιστα ἀντὶ νὰ προσπαθοῦν πρὸς αὐτὴν τὴν κατεύθυνση, συσκοτίζουν τὴν ἀνθρώπινη διάνοια καὶ τὴν ἐμποδίζουν μὲ ἐπικίνδυνες πράξεις, ἐφαρμογὲς καὶ ἀπατηλὲς ὑποσχέσεις νὰ βρεῖ τὸ πραγματικὸ νόημά της, τότε μεταβάλλονται σὲ μέσα διαβολῆς, μὲ τὴν κυριολεκτικὴ ἔννοια τοῦ ὄρου. Ἡ γενετικὴ τεχνολογία καὶ μηχανικὴ δηλαδή, διαβάλλουν καὶ διαστρέφουν ἀπὸ κοινοῦ τὸ νόημα τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, ὅταν αὐτονομοῦν τὴν τελευταία καὶ ἀποπροσανατολίζουν τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸ σκοπό του, τὴν ὁμοίωση πρὸς τὸν Θεό. Αὐτὸ ἀποτελεῖ καὶ τὸ κυριότερο κριτήριο τῆς ἀποδοχῆς τους ἣ τῆς ἀπόρριψής τους ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ θέλει νὰ ζήσει σύμφωνα μὲ τὸν σκοπὸ γιὰ τὸν ὁποῖο δημιουργήθηκε. Στὸν βαθμὸ ποὺ οἱ ἐφαρμογὲς τῆς γενετικῆς τεχνολογίας προάγουν ἢ δὲν ἐμποδίζουν τὴν ἐπίτευξη αὐτοῦ τοῦ σκοποῦ, μποροῦν νὰ γίνουν ἀποδεκτές. Ἀντίθετα στὸ βαθμὸ ποὺ τὸν ἐμποδίζουν τότε καθίστανται ἀπορριπτέες.
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ & ΝΑΟΥΣΗΣ
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ (1878-1943)
τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος
Σ
τόν εὔφορο κάμπο τῆς Τσαριτσάνης δέν εὐδοκιμεῖ μόνο τό ἀμπέλι καί τά ἄλλα γεωργικά προϊόντα πού τρέφουν τούς ἀνθρώπους καί τούς συντηροῦν στή ζωή. Εὐδοκίμησαν καί εὐδοκιμοῦν ὡς δένδρα πολύκαρπα μορφές σημαντικές τῆς ἱστορίας τοῦ Γένους, μορφές σημαντικές τῶν γραμμάτων μας, πού σέ δύσκολους καιρούς καί κάτω ἀπό ἀντίξοες συνθῆκες πρόσφεραν στήν πατρίδα καρπούς εὔχυμους καί γλυκεῖς καί στήριξαν τίς νεώτερες γενεές. Ἀνάμεσά τους «ἄμπελος ἀληθινή», ὡραῖα καί πολύβοτρυς, ὁ ἄξια τιμώμενος ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη ᾽Ελασσῶνος μέ αὐτό τό Συνέδριο διαπρεπής γόνος τῆς Τσαριτσάνης καί ἐπιφανής κληρικός τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος ὁ ἐξ Οἰκονόμων. Τό μέγεθος τῆς προσφορᾶς τοῦ σπουδαίου αὐτοῦ διδασκάλου τοῦ γένους ὄχι μόνο στή γενέθλια γῆ του ἀλλά καί σέ ὅλο τόν ἑλληνικό κόσμο ἀποδεικνύει καί ἡ περίπτωση τοῦ Μητροπολίτου Μογλενῶν καί μετέπειτα Βεροίας Πολυκάρπου Σακελλαροπούλου, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ καί τό ἀντικείμενο τῆς εἰσηγήσεώς μου. Γόνος τῆς Τσαριτσάνης ὁ ἀοίδιμος ἱεράρχης γεννήθηκε τό 1878, τριάντα περίπου χρόνια μετά τόν θάνατο τοῦ Κωνσταντίνου Οἰκονόμου. Γεννήθηκε σέ ἕναν τόπο μέ παράδοση στά γράμματα, παράδοση πού καλλιέργησε μέ ζῆλο καί αὐταπάρνηση ὁ Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος στίς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 19ου αἰῶνος
12 Παύλειος Λόγος
καί συνέχισαν ὅσοι εἶχαν τήν εὐτυχία νά γαλουχηθοῦν στό μοναδικό αὐτό πνευματικό περιβάλλον. Ἔτσι, παρότι ὁ σπουδαῖος διδάσκαλος τοῦ Γένους ἀναγκάσθηκε νά ἐγκαταλείψει τήν πατρίδα του ἑξήντα περίπου χρόνια πρίν ἀπό τή γέννηση τοῦ Πολυκάρπου, ἡ φήμη τῆς δράσεως καί τῆς προσφορᾶς του ἀλλά καί παράλληλα τῆς ἀγάπης του γιά τά ἑλληνικά γράμματα θέρμαιναν καί τήν καρδιά τοῦ νεαροῦ τότε ἑλληνόπουλου. ᾽Αφοῦ ὁλοκλήρωσε στήν πατρίδα του τίς ἐγκύκλιες σπουδές του φοίτησε στήν περίφημη Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, στήν ὁποία ὁ Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος εἶχε κληροδοτήσει μέ τή διαθήκη του σημαντικό τμῆμα τῆς περιουσίας του. Ἐκεῖ μαθήτευσε στό πνεῦμα καί τήν ἐμπειρία τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Μετά τήν ἀποφοίτησή του ἀπό τή Θεολογική Σχολή ἐπέστρεψε στήν πατρίδα του γιά νά ἀνταποδώσει τά τροφεῖα. Οἱ ἐπιδόσεις, τό ἦθος του καί ἡ ἀγάπη του γιά τήν Ἐκκλησία ἔπεισαν εὔκολα τόν Μητροπολίτη Ἐλασσόνος καί Δομενίκου Πολύκαρπο Βαρβάκη νά τόν χειροτονήσει καί νά τοῦ δώσει τό ὄνομα τοῦ ἱερομάρτυρος ἐπισκόπου Σμύρνης ἁγίου Πολυκάρπου. Ἡ περίοδος τῆς δράσεώς του εἶχε ἀρχίσει ἤδη. Ἀρχικά διδάσκει στό Λιβάδι ὡς καθηγητής τοῦ Ἡμιγυμνασίου καί στή συνέχεια διορίζεται ἀρχιερατικός ἐπίτροπος Ἐλασσῶνος. Ὅταν τό 1910 ὁ πνευματικός του πατέρας Μητροπολίτης Δομενίκου καί Ἐλασσῶνος Πολύκαρπος μετατίθεται
στή Μητρόπολη Ἀδριανουπόλεως, ὁ Πολύκαρπος τόν συνοδεύει στή νέα του θέση ὡς πρωτοσύγκελλος. Ἕνα χρόνο ἀργότερα, μετά ἀπό πρόταση τοῦ Μητροπολίτου Ἀδριανουπόλεως, ἐγκρίνεται ἀπό τήν Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου θέση βοηθοῦ ἐπισκόπου τῆς Μητροπόλεως Ἀδριανουπόλεως μέ τόν τίτλο τῆς παλαιφάτου ἐπισκοπῆς Πέτρας, καί στή θέση αὐτή ἐκλέγεται ὁ Πολύκαρπος Σακελλαρόπουλος. Ἕναν χρόνο διακονεῖ ὡς βοηθός ἐπίσκοπος τοῦ πνευματικοῦ του πατέρα, καί ὁ χρόνος αὐτός εἶναι πολύτιμος γιά τόν νέο ἐπίσκοπο πού θά κληθεῖ σέ λίγο νά διαποιμάνει μία πολυεύθυνη Μητρόπολη, τή Μητρόπολη Μογλενῶν καί Φλωρίνης, σέ μία ἐποχή ἐξαιρετικά κρίσιμη. Ἐκλέγεται Μητροπολίτης τό 1912, πρίν ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τῆς πόλεως, καί ζεῖ ὅλα τά δραματικά γεγονότα τῶν τελευταίων ἡμερῶν τοῦ πολέμου. Ἡ Ε´ Μεραρχία τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ἀποτυγχάνει νά ἐλευθερώσει τήν πόλη καί τά δεδομένα ἀνατρέπονται. «Αἱ ὀδυνηρότεραι στιγμαί τοῦ βίου μου», γράφει ὁ Μητροπολίτης Πολύκαρπος, «ἦταν ἐκεῖναι. … Αἱ μεσολαβήσασαι εἴκοσι σχεδόν ἡμέραι διά τήν κατάληψιν τῆς Φλωρίνης ἦσαν ἡμέραι μαῦραι καί ἀγωνίας». Οἱ Τοῦρκοι ἀρχίζουν νά ἀποχωροῦν ἀπό τήν πόλη, καθώς οἱ Σέρβοι πού εἶχαν καταλάβει τήν πόλη τοῦ Μοναστηρίου ἑτοιμαζόταν νά εἰσέλθουν στή Φλώρινα. Καί ἡ Φλώρινα θά περνοῦσε ὁριστικά στήν κατοχή
Παλαιά φωτογραφία του μακαριστού Μητροπολίτου Βεροίας Πολυκάρπου, από το αρχείο της Ι. Μονής Τ. Προδρόμου Σκήτης Βεροίας.
τῶν Σέρβων, ἄν δέν παρενέβαινε ἀποτελεσματικά ὁ Μητροπολίτης Πολύκαρπος. Σέ συνεργασία μέ τόν Μουφτῆ τῶν Τούρκων, πού δέν ἤθελε νά παραδοθεῖ ἡ Φλώρινα στούς Σέρβους, γιατί ὅπως ἔλεγε «αὐτό εἶναι τό δίκαιον, ἐπειδή ἐμεῖς οἱ Τοῦρκοι ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπήραμε τά μέρη αὐτά καί αὐτοί πρέπει νά τά πάρουν», στέλνει ἕνα συνεργάτη του, τόν ἱατρό Μενέλαο Βαλάση, ἕνα ἱερέα καί ἕνα ἐκπρόσωπο τῶν Βουλγάρων, νά ἐπιδώσουν μία ἐπιστολή στόν Διοικητή τῶν ἑλληνικῶν στρατευμάτων πού εἶχαν φθάσει μέχρι τήν Ἄρνισσα καί τό Ἀμύνταιο, καί νά τούς παρακαλέσουν νά ἔρθουν γιά νά παραλάβουν τή Φλώρινα. Χάρη στό εὐφυές καί τολμηρό αὐτό σχέδιο τοῦ Μητροπολίτη Πολυκάρπου τό ἀπόγευμα τῆς 7ης Νοεμβρίου ἄρχισε νά εἰσέρχεται ὁ ἑλληνικός στρατός, λίγη μόνο ὥρα πρίν μιά ἐπιτροπή ἀπό Βουλγάρους τῆς Φλωρίνης, ὅπως περιγράφει ὁ ἴδιος, τοῦ ζητοῦσε νά παραδώσει τήν πόλη στόν Σερβικό στρατό. «Ἀπήντησα ὅτι ἡ πόλις εἶχε πλέον καταληφθῆ ὑπό τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ, ὅτι ὑπῆρχεν Ἕλλην φρούραρχος».
Τήν ἐλεύθερη πλέον Φλώρινα θά ποιμάνει ὁ ἱεράρχης γιά 14 χρόνια, μέχρι τό 1926, ἀναπτύσσοντας ἔντονη ἐθνική καί θρησκευτική δράση. Ἡ δράση του αὐτή καί εἰδικότερα ἡ ἀντίδρασή του στή συμφωνία τῆς δικτατορικῆς τότε κυβερνήσεως μέ τή Σερβική πλευρά ὅτι οἱ σλαβόφωνοι Μακεδόνες ἦταν Σέρβοι, εἶχε ὡς συνέπεια νά ἀπομακρυνθεῖ τό 1926 ἀπό τή Μητρόπολή του καί νά ἐξορισθεῖ στό Ἅγιο Ὄρος. Ἡ Ἐκκλησία ὅμως σύντομα θά καλέσει καί πάλι τόν ζηλωτή ἱεράρχη στή διακονία τοῦ λαοῦ. Τό 1927 ὁ Πολύκαρπος ἐκλέγεται Μητροπολίτης Βεροίας καί Ναούσης. Ἀπό τήν ἡμέρα τῆς ἐνθρονίσεώς του θά ἀγωνισθεῖ γιά τήν πνευματική πρόοδο τοῦ ποιμνίου του καί τήν καλύτερη διοικητική ὀργάνωση τῆς Μητροπόλεώς του. Μεριμνᾶ γιά τήν ἀναδιάρθρωση τῶν ὁρίων τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Κεντρικῆς Μακεδονίας προκειμένου νά συμπίπτουν τά ἐκκλησιαστικά μέ τά διοικητικά ὅρια μέ σκοπό τήν καλύτερη ἐξυπηρέτηση τῶν πιστῶν. Γιά τόν λόγο αὐτό, μετά τήν κατάργηση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Καμπανίας τό 1930 καί τή μετάθεση τοῦ ἕως τότε Μητροπολίτη Διοδώρου
στήν Ἱερά Μητρόπολη Σισανίου καί Σιατίστης, ὁ Μητροπολίτης Πολύκαρπος ἐπέτυχε ὡς Συνοδικός νά προσαρτήσει τά χωριά τῆς Καμπανίας στήν Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας καί Ναούσης, ἐπειδή ἀνῆκαν στά διοικητικά ὅρια τοῦ νομοῦ Ἠμαθίας. Ὁ Μητροπολίτης Πολύκαρπος συμμετέχει στίς Συνοδικές διαβουλεύσεις γιά τήν ἵδρυση Ἐκκλησιαστικῆς Προπαρασκευαστικῆς Σχολῆς στήν ὁποία θά φοιτοῦσαν οἱ ἱερεῖς. Ἀπευθύνει ἐγκυκλίους πρός τούς ἱερεῖς τῆς Μητροπόλεώς του συστήνοντας τή συνετή οἰκονομική διαχείριση τῶν πόρων τῶν ναῶν, καί ζητᾶ τήν ἐνίσχυση τῆς φιλανθρωπικῆς δράσεως ἀλλά καί τόν καλλωπισμό τῶν ἱερῶν ναῶν. Γιά τόν σκοπό αὐτό καί προκειμένου νά μήν τοποθετοῦνται στούς ἱερούς ναούς ἐκκλησιαστικά εἴδη τά ὁποῖα ἦταν ἀκατάλληλα καί ἀντίθετα πρός τή μακραίωνη παράδοση τῆς βυζαντινῆς καλλιτεχνίας καί ξυλογλυπτικῆς προτρέπει τούς ἐφημερίους τῶν ἱερῶν ναῶν νά ἀναζητοῦν μέ τή βοήθεια τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως τούς καταλλήλους τεχνῖτες προκειμένου «νά ζωγραφισθοῦν εἰκόνες, νά κατασκευασθοῦν θρόνοι ἀρχιερατικοί, εἰκονοστάσια, προσκυνητάρια καί Παύλειος Λόγος 13
ἄμβωνες». Παράλληλα, γιά τήν καλύτερη ἐξυπηρέτηση τῶν ἱερῶν ναῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας καί Ναούσης καί μέ στόχο τήν ἐνίσχυση τῶν ἐκκλησιαστικῶν καί φιλανθρωπικῶν σκοπῶν τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, ὁ Μητροπολίτης Πολύκαρπος δημιουργεῖ κηροποιεῖο στόν ἱερό ναό τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου τοῦ νέου. Οἱ ἀντιδράσεις πού προκαλεῖ ἡ ἐνέργειά του σέ συντεχνιακά συμφέροντα ἀποδεικνύουν τήν ὀρθότητα τῆς ἀποφάσεώς του καί τή χρησιμότητα τοῦ ἔργου του. Ὅμως ἡ δραστηριότητά του δέν περιορίζεται μόνο στόν διοικητικό καί ὀργανωτικό τομέα. Μεριμνᾶ καί φροντίζει νυχθημερόν γιά τό ποίμνιό του. Ἀγωνιᾶ ὡς καλός καί στοργικός ποιμένας γιά ἐκείνους πού παρασύρονται καί ἀποσκιρτοῦν ἀπό τήν μάνδρα τοῦ Χριστοῦ καί προσχωροῦν ἐξ ἀγνοίας στούς παλαιοημερολογίτες καί εὐαγγελικούς. «Οἱ χωρικοί τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιφερείας μου παρεξηγοῦντες ὅτι τό κόμμα τῶν Λαϊκῶν εἶναι ὑπέρ τῶν παλαιοημερολογιτῶν, ἤρξαντο ἀθρόως ἀποσκιρτοῦντες εἰς τόν παλαιοημερολογιτισμόν καί ἀνεγείροντες ναούς», γράφει ὁ Μητροπολίτης Πολύκαρπος στίς 11 Ἰουλίου τοῦ 1933 πρός τόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν Χρυσόστομο, καί συνεχίζει: «Προαγόμεθα νά παρακαλέσωμεν, ἵνα γένωνται τά δέοντα διαβήματα … ἵνα μή ἐκδίδωσιν ἀδείας ἀνεγέρσεως τοιούτων ναῶν». Ὁ ἴδιος ἐνδιαφέρεται συστηματικά καί μέ ζῆλο γιά τήν παράδοση καί τούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Βεροίας. Δεῖγμα τοῦ ἐνδιαφέροντός του ἀποτελεῖ ἡ ἔκδοση τό 1935 παλαιᾶς Ἀκολουθίας καί Συναξαρίου τῆς ἁγίας ὁσιομάρτυρος Ἱερουσαλήμ καί τῶν τέκνων της, μιᾶς ἁγίας πού ἔζησε ἀσκητικά στή Βέροια καί μαρτύρησε κατά τούς διωγμούς τοῦ αὐτοκράτορος Μάρκου Αὐρηλίου. «Οἱ προκάτοχοι ἡμῶν», γράφει ὁ Μητροπολίτης Πολύκαρπος στά
14 Παύλειος Λόγος
Προλεγόμενα τῆς ἐκδόσεως, «καί ἰδίᾳ ὁ Ἐλευθερουπόλεως Σωφρόνιος Σταμούλης ἠρεύνησαν νά μάθωσι τά περί τῆς ἀγνώστου ταύτης Ἁγίας, ἀλλ᾽ ἐστάθησαν ἀτυχεῖς. Ἡμεῖς ὁρμηθέντες ἐκ τῆς ἐν τῷ Γραφείῳ τῆς Μητροπόλεως φυλασσομένης ὑπό τοῦ Προκατόχου μας εἰκόνος τῆς Ἁγίας καί πληροφορηθέντες τά κατά τάς ἐρεύνας αὐτοῦ, ἐξηκολουθήσαμεν ταύτας καί ἐστάθημεν εὐτυχέστεροι, διότι ὁ ἐν τῇ Μονῇ τοῦ Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βερροίας λόγιος ἱερομόναχος Ἰωαννίκιος Μηλιόπουλος παρέδωκεν ἡμῖν τήν ὑπ᾽ αὐτοῦ φυλασσομένην φυλάδα τῆς ἱερᾶς ἀκολουθίας τῆς Ἁγίας». Ὁ λόγιος ὅμως Μητροπολίτης Πολύκαρπος δέν περιορίζεται ἁπλῶς στήν ἀνατύπωση τῆς Ἀκολουθίας τοῦ
1617, ἀλλά φροντίζει γιά τή διόρθωση τῶν ἀντιγραφικῶν σφαλμάτων καί τή συμπλήρωσή της μέ τή βοήθεια τοῦ «μουσικολογιωτάτου Ἀρχιγραμματέως τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν κ. Ἐμμ. Φαρλέκα» μέ σκοπό, ὅπως σημειώνει στό τέλος τοῦ προλόγου του νά ἀνασυστήσει τήν ἑορτή καί πανήγυρη τῆς Ἁγίας, ἡ ὁποία «μετά μεγάλης λατρείας καί σεβασμοῦ ἐτιμᾶτο» παλαιότερα στόν ναό της, ὁ ὁποῖος εἶχε καταστραφεῖ. Σημαντική ὅμως εἶναι καί ἡ συμβολή του στά χρόνια τοῦ πολέμου καί τῆς κατοχῆς. Μεριμνᾶ ὄχι μόνο γιά τόν λαό τῆς Μητροπόλεώς του ἀλλά καί γιά τούς τραυματίες πού καταφθάνουν στή Βέροια ἀπό τά μέτωπα τοῦ πολέμου. Μέ δική του παρέμβαση ὑφα-
σματοπῶλες τῆς Βεροίας διαθέτουν δωρεάν ἐπιδέσμους γιά τήν περίθαλψη τῶν τραυματιῶν, καί ἰδιωτικές κλινικές τίθενται ἀφιλοκερδῶς στή διάθεσή τους. Ἄν καί ὀ ἴδιος ταλαιπωρεῖται ἀπό νεφροπάθεια συμμετέχει στή συνεδρίαση τοῦ Ἐθνικοῦ Συμβουλίου πού πραγματοποιεῖται στή Θεσσαλονίκη ὑπό τήν προεδρία τοῦ Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Γενναδίου στίς 2 Ἰανουαρίου 1943, προκειμένου νά ἀντιμετωπισθοῦν τά προβλήματα πού δημιουργοῦσε ἡ δράση ἀντιστασιακῶν ὁμάδων στήν περιοχή τοῦ Ὀλύμπου. Στή συνεδρίαση ἀποφασίζεται νά σταλεῖ μία ἐπιτροπή, στήν ὁποία συμμετέχει καί ὁ Μητροπολίτης Βεροίας καί Ναούσης Πολύκαρπος. Δέν θά προλάβει ὅμως νά ὁλοκληρώσει αὐτή τήν ἀποστολή. Ὁ Μητροπολίτης Πολύκαρπος ὑπέκυψε στήν ἀσθένειά του καί ἐκοιμήθη τόν Φεβρουάριο τοῦ 1943 στήν Ἱερά Μονή τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου Σφηνίτσης. Ἡ προσφορά τοῦ ἐκλεκτοῦ γόνου τῆς Τσαριτσάνης τιμήθηκε καί στή γενέτειρά του καί στήν πόλη πού ἐποίμανε θεοφιλῶς γιά 16 χρόνια. Τά σεπτά λείψανά του ἀναπαύονται τώρα ἐν εἰρήνῃ, μετά τήν ἀνακομιδή τους, κάτω ἀπό τήν ἁγία Τράπεζα τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῆς Παναγίας Φανερωμένης, πίσω ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη τῆς Βεροίας. Τό ἔργο του μένει ἀνεξίτηλα χαραγμένο στίς ψυχές μας καί τό ὄνομά του, πιστεύουμε, «ἐν βίβλῳ ζωῆς».
Το παρόν άρθρο αποτελεί την εισήγηση του Σεβασμιωτάτου στην Ημερίδα που διοργάνωσε η Ι. Μ. Ελασσώνος στην Τσαρίτσανη, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 150 χρόνων από την κοίμηση του Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων
Παλαιά φωτογραφία του μακαριστού Μητροπολίτου Βεροίας Πολυκάρπου, από το αρχείο της Ι. Μονής Τ. Προδρόμου Σκήτης Βεροίας.
Παύλειος Λόγος 15
Ο ΝΕΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ κ.κ. ΔΑΝΙΗΛ
16 Παύλειος Λόγος
ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ
τοῦ Ἱεροδ. Γρηγορίου M. Μάζα
Τ
ήν ἑνδεκάτη τοῦ μηνός Σεπτεμβρίου, τεσσαράκοντα ἡμέρες μετά τήν κοίμηση τοῦ ἀειμνήστου Πατριάρχου κυροῦ Θεοκτίστου, ἡ Ἱεραρχία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρουμανίας συγκεντρώθηκε στό Πατριαρχικό Ναό τοῦ Βουκουρεστίου γιά τήν τέλεση τοῦ καθιερωμένου μνημοσύνου ὑπέρ τοῦ κοιμηθέντος πνευματικοῦ ἡγέτη ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ρουμάνων. Τήν ἑπομένη ἡμέρα, ὑπό τήν καθοδήγηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐξελέγη ὁ νέος Πατριάρχης, ὁ ἀπό Μολδαβίας καί Μπουκοβίνας Μητροπολίτης κ. κ. Δανιήλ, ὡς ἕκτος Πατριάρχης τῆς Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Ρουμανίας. Ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης κ. κ. Δανιήλ ἐγεννήθη στίς 22 Ἰουλίου τοῦ 1951 εἰς τό χωρίο Δοβρέστι (πού μεταφράζεται Δοβρᾶ), τρίτο τέκνο τοῦ δασκάλου Ἀλεξίου καί τῆς Στέλλας Ciobotea. Φοίτησε στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Σιμπίου (1970-1974). Κατόπιν συνέχισε τίς διδακτορικές σπουδές του στό Θεολογικό Ἰνστιτοῦτο τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βουκουρεστίου (1974-1976), ἔχοντας σύμβουλο καθηγητή τόν μεγάλο θεολόγο πατέρα Δημήτριο Στανιλοάε, και μετέπειτα στή Γαλλία καί στή Γερμανία. Τό 1979 ἐκπονεῖ τή διδακτορική του διατριβή στό Πανεπιστήμιο τοῦ Στρασβούργου καί τό 1980 ἀνακηρύχθηκε διδάκτωρ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βουκουρεστίου. Κατά τό χρονικό διάστημα 1980-1988 ἦταν λέκτωρ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Ἰνστιτούτου τοῦ Μποσέ καί ἐπίτιμος καθηγητής τῶν Πανεπιστημίων Γενεύης καί Φριβούργου τῆς Ἑλβετίας. Τό 1987 ἐκάρη μοναχός στήν
Παύλειος Λόγος 17
Ἱερά Μονή Σιχάστρια τῆς Μολδαβίας καί εἰσήχθη εἰς τήν μοναχική ζωή ἀπό τόν Γέροντα Κλεόπα Ἠλίε. Τό Μάρτιο τοῦ 1990 ἐξελέγη βοηθός ἐπίσκοπος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Τιμισοάρα καί τόν Ἰούνιο τοῦ ἰδίου ἔτους ἐξελέγη Ἀρχιεπίσκοπος Ἰασίου καί Μητροπολίτης Μολδαβίας καί Μπουκοβίνας. Κατά τήν διάρκεια τῆς 17χρονης ποιμαντορίας τοῦ Μητροπολίτου Μολδαβίας καί νῦν Πατριάρχου Ρουμανίας κ. κ. Δανιήλ, ἡ Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἰασίου ἐγνώρισε μία ἰδιαίτερη πνευματική καί ὑλική ἀνάπτυξη. Ἀρκεῖ νά σημειώσουμε, συμπερασματικά καί ἐπιλεκτικά, μερικές ἀπό τίς δραστηριότητές του καί νά βεβαιωθοῦμε γιά τήν πνευματική καί ἐπιστημονική του μόρφωση καί γιά τήν ἐργατικότητα, ἐπιμέλεια καί μέριμνα πού τόν χαρακτηρίζουν. Ὁ τότε Μητροπολίτης Δανιήλ ἵδρυσε ἕξι ἐκκλησιαστικά σεμινάρια-λύκεια σέ διάφορες πόλεις τῆς ἐπαρχίας καί μία θεολογική σχολή στό Ἰάσιο φροντίζοντας γιά τήν καλύτερη ἐκπαίδευση καί τήν καλύτερη μόρφωση τῶν ὑποψηφίων κληρικῶν καί νέων, πού ἐπιθυμοῦν νά σπουδάσουν τήν Ὀρθόδοξη Θεολογία. Ἀπό τούς ἀποφοίτους τῶν ἐν λόγῳ σχολῶν ὁ Σεβασμιώτατος Μολδαβίας χειροτόνησε περίπου 950 ἱερεῖς καί διακόνους. Παράλ-
Στον Καθεδρικό Ναό του Βουκουρεστίου κατά την τελετή ενθρονίσεως
ληλα ἵδρυσε ἄνω τῶν τριακοσίων νέων ἐνοριῶν, τεσσαράκοντα μοναστήρια καί σκῆτες, πέντε νέες ἀρχιερατικές περιφέρειες καί ἐπέβλεψε τίς ἐργασίες σέ 250 καινούργιους ναούς τούς ὁποίους καί ἐγκαινίασε. Ὑπό τήν ὑπογραφή τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Δανιήλ Ciobotea τυπώθηκαν δώδεκα βιβλία καί παραπάνω ἀπό χίλια ἄρθρα καί μελέτες σέ ἐκκλησιαστικά-θεολογικά περιοδικά στήν Ρουμανία καί στό ἐξωτερικό. Μέ ἰδιαίτερη ἀγάπη καί ποιμαντική εὐθύνη ὁ Μητροπολίτης Δανιήλ φρόντισε γιά τό κοινωνικό καί φιλανθρωπικό ἔργο. Γιά τήν καλύτερη ἐνημέρωση τῆς κοινωνίας οἰκοδόμησε, πρωτόγνωρα γιά τήν Ρουμανία, τόν ἐκκλησιαστικό ραδιοφωνικό σταθμό καί τόν ἐκδοτικό οἶκο «Τρίνιτας», τά ὁποῖα μεταφέρουν τό μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου μέ σύγχρονο τρόπο στούς πιστούς. Σημειώνουμε ἀκόμη μία πρωτοποριακή πράξη του, τήν ἵδρυση τοῦ πρώτου ἐκκλησιαστικοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ τῆς Ρουμανίας «Τρίνιτας TV», ὁ
Ο Μακαριώτατος με τον Πρόεδρο της Ρουμανίας
18 Παύλειος Λόγος
ὁποῖος θά ἐκπέμπει ἀπό τό τέλος αὐτοῦ τοῦ ἔτους. Τό φιλανθρωπικό ἔργο, πού ἐπιτέλεσε, συγκεντρώνεται στήν οἰκοδόμηση ἄνω τῶν δέκα ἱατρείων καί κέντρων ὑγείας, ὅπου οἱ ἀσθενεῖς περιθάλπονται δωρεάν. Ἡ λειτουργική ζωή καί τό ἱεραποστολικό ἔργο τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἰασίου ἐγνώρισαν μεγάλη ἀνάπτυξη ὑπό τήν καθοδήγηση τοῦ Μητροπολίτου Δανιήλ. Μέ τήν πρόνοια τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἁγίου Μολδαβίας ὀργανώθηκαν 131 συμπόσια, διαλέξεις, συνέδρια καί τελετές σέ μνήμες Ἁγίων καί σέ ἐθνικές καί θρησκευτικές ἑορτές. Ὁ Σεβασμιώτατος κ. Δανιήλ ἔχοντας ἰδιαίτερη εὐλάβεια στήν Ὁσία Παρασκευή τήν Ἐπιβατινή τήν ἀνακήρυξε «προστάτιδα πάσης Μολδαβίας». Ἀπό τήν πρώτη χρονιά τῆς ἐνθρονίσεώς του διοργανώνει λαμπρές τελετές καί διάφορες ἐκδηλώσεις κάθε χρόνο, κατά τήν διάρκεια τοῦ μηνός Ὀκτωβρίου. Ἀπό τό 1992 μέχρι καί ἐφέτος μέ τήν μέριμνά του, στήν ἑορτή τῆς Ὁσίας Μητρός Παρασκευῆς συμμετέχουν ἱεράρχες καί πρεσβύτεροι ἀπό ὅλες τίς Ὀρθόδοξες χῶρες, οἱ ὁποῖοι μεταφέρουν κειμήλια καί ἱερά λείψανα πρός εὐλογία τοῦ εὐλαβοῦς Ρουμανικοῦ λαοῦ. Ἔτσι τό Ἰάσιο καί ἡ Μολδαβία εὐλογήθηκαν μέ τό Τίμιο Ξύλο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου καί τά λείψανα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἀνδρέου καί Παύλου, τῶν Μεγαλομαρτύρων
Γεωργίου καί Δημητρίου, τῶν Ἁγίων Ἰωάννου-Κασσιανοῦ (μαθητοῦ τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου) καί Νεκταρίου Αἰγίνης, καί ἐφέτος τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Μέ τήν ἀφορμή αὐτῶν τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐκδηλώσεων ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης καί Ποιμενάρχης μας κ. κ. Παντελεήμων εὐλόγησε τόν λαό τῆς Μητροπόλεως Μολδαβίας καί τῆς Ρουμανίας σέ δυό εἰρηνικές ἐπισκέψεις. Ἔτσι, μετέβη τό 2004 στό Ἰάσιο μέ τό Τίμιο Ξύλο, πού φυλάσσεται στήν Ἱερά Μονή Παναγία Σουμελᾶ (ἔχοντας στήν συνοδεία του τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Νεαπόλεως καί Σαμαρείας κ. Ἀμβρόσιο καί τόν τότε Πανοσιολογιώτατο Ἀρχιμανδρίτη καί νῦν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δράμας κ. Παῦλο). Τήν ἑπόμενη χρονιά, μετέφερε στήν περιοχή τῆς Μολδαβίας τό ἱερό λείψανο τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου, τό ὁποῖο φυλάσσεται στόν Μητροπολιτικό Ναό τῆς πόλεώς μας, στήν Βέροια. Ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ρουμανίας κ.κ. Δανιήλ ἐπισκέφθηκε τήν Ἱερά Μητρόπολή μας ὡς Μητροπολίτης Μολδαβίας καί Μπουκοβίνας καί συμμετεῖχε μέ
εἰσηγήσεις στό διεθνές θεολογικό συνέδριο καί στίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις τῶν Παυλείων τοῦ 2005. Τό ἴδιο ἔτος, τόν Αὔγουστο, ἐπισκέφθηκε πάλι τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας καί τήν Ἱερά Μονή Παναγία Σουμελᾶ καί ἐχάρισε ἕνα τεμάχιο ἀπό τό ἱερό λείψανο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Νέου, τοῦ Τραπεζουντίου, ὅπου φυλάσσεται στήν πόλη Σουτσεάβα τῆς Μολδαβίας. Ἐφέτος οἱ δυό ἱεράρχες συναντήθηκαν στό Ἰάσιο, τόν Μάιο, κατά τήν διάρκεια προσκυνηματικοῦ ταξιδιοῦ, πού ὀργανώθηκε ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. κ. Παντελεήμονος συνοδευμένου ἀπό κληρικούς καί λαϊκούς της Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας. Στό Ἰάσιο, τά μέλη τῆς συνοδείας τοῦ Μητροπολίτου μας διαπιστώσαμε τήν φιλία καί τήν ἀγάπη πού συνδέουν τούς δύο ἱεράρχες. Εἴμαστε ὅλοι βέβαιοι ὅτι, τόσο γιά τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. κ. Παντελεήμονα, ὅσο καί γιά ὅλους μας, πώς ἡ ἐκλογή τοῦ Μακαριωτάτου κ. κ. Δανιήλ ὡς Πατριάρχου και πνευματικοῦ πατέρα ὅλων τῶν Ρουμάνων Ὀρθοδόξων εἶναι αἰτία χαρᾶς και ἀγαλλιάσεως.
Ὡς προσωπικός φίλος και ἀγαπητός ἐν Χριστῷ ἀδελφός ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας ἔλαβε μέρος στήν τελετή τῆς ἐνθρονίσεως τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ρουμανίας κ. κ. Δανιήλ πού τελέσθηκε τήν Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου στό Ἱερό Πατριαρχικό Ναό Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης Βουκουρεστίου. Ἐλπίζουμε ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι, Ἕλληνες και Ρουμάνοι, ὅτι οἱ καλοί δεσμοί και οἱ ἔνθερμες σχέσεις οἱ ὁποῖες ὑπάρχουν μεταξύ τῶν δύο λαῶν καί Ἐκκλησιῶν, θά ἀναπτύσσονται διαρκῶς καί θά καρποφοροῦν πρός δόξαν Θεοῦ καί προκοπήν τῆς ἁγίας Του Ἐκκλησίας. Ἐκ βάθους καρδίας, ταπεινῶς, εὐχόμαστε ὅλοι στό νέο Πατριάρχη τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρουμανίας καλή δύναμη καί καλή ἐπιτυχία στή νέα ἀποστολή του, τήν ὁποία τό Πνεῦμα τό Ἅγιον καί ἡ Ἁγία Ἐκκλησία τοῦ ἀνέθεσαν. Πολλά τά ἔτη! Ἄξιος!
Ο Μακαριώτατος προσφέρει στον Σεβασμιώτατο αναμνηστικό εγκόπλιο με την ευκαιρία της ενθρονίσεώς του. Παύλειος Λόγος 19
ΕΝΑ ΠΑΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
γιά τή νέα σχολική χρονιά
Ε
χουν μεγάλη ἀξία καὶ οὐσιαστικὸ κῦρος τὰ παραδείγματα ποὺ ἀναφέρουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας, στὰ συγγράμματά τους. Αὐτὸ ἰσχύει περισσότερο ὅταν αὐτὰ τὰ παραδείγματα, προέρχονται μέσα ἀπὸ τὴν καθημερινὴ ζωή τους. Καὶ ἀκόμα περισσότερο ,τὰ ἐπιχειρήματά τους γίνονται ἀκράδαντα ὅταν τὰ ὅσα ἀναφέρουν, ὅλοι μας ,λίγο ἢ πολύ, τὰ ἔχουμε βιώσει σὲ κάποιες στιγμὲς τῆς ζωῆς μας. Ἔτσι οἱ πατέρες ἀποδεικνύονται βαθύτατοι ψυχογνῶστες καὶ ἄριστοι παιδαγωγοί. Στὰ περίφημα «Ἀσκητικά» του Ἀββᾶ Δωροθέου, ὁ διακριτικὸς πατέρας ἀναφέρει πολλὰ παραδείγματα, ἄκρως ἐντυπωσιακά, τὰ ὁποία χαρακτηρίζονται ἀπὸ τὴν ἁπλότητα καὶ σαφήνεια καὶ εἶναι παρμένα ἀπὸ τὴν καθημερινὴ ζωὴ τοῦ Ἀββᾶ . Ὁ σκοπὸς βέβαια ὅλων αὐτῶν τῶν παραδειγμάτων εἶναι ἡ ὤθηση πρὸς τὴν πνευματικὴ προκοπὴ καὶ ἡ σωτηρία .Θὰ παρεκλίνουμε λίγο ἀπὸ τὸν ἄμεσο αὐτὸ σκοπὸ , στὸ συγκεκριμένο παράδειγμα
20 Παύλειος Λόγος
τοῦ Ἀρχιμ. Τιμοθέου Χαλκιᾶ ποὺ θὰ ἀναφέρουμε. Θὰ τοποθετήσουμε ὡς ἄμεσο σκοπὸ τὴν ὤθηση πρὸς τὴ γνώση , τὴ μελέτη, τὴ μόρφωση. Καὶ μέσα ἀπὸ τὰ τρία ὅμως αὐτὰ , ὁ σκοπὸς πάντα παραμένει ὁ ἴδιος (ἔστω καὶ ἔμμεσα ), ἡ καλλιέργεια τῆς ἀρετῆς , ἡ λύτρωση. Ἀναφέρει λοιπὸν ὁ ἅγιος: «Ὅταν σπούδαζα στὸν κόσμο, στὴν ἀρχὴ ἐργαζόμουνα πάρα πολύ, καὶ ὅταν ἐρχόταν ἡ ὥρα νὰ πιάσω τὸ βιβλίο στὰ χέρια μου, ἔνιωθα σὰν νὰ πήγαινα νὰ πιάσω ἄγριο θηρίο. Καθὼς ὅμως ἐπέμεινα, βιάζοντας τὸν ἑαυτό μου , βοήθησε ὁ Θεὸς καὶ τόσο πολὺ συνήθισα τὴ μελέτη, ὥστε νὰ μὴν καταλαβαίνω τί ἔτρωγα καὶ τί ἔπινα ἢ πὼς κοιμόμουνα, ἀπὸ τὴν πολλὴ εὐχαρίστηση ποὺ ἔνιωθα ἀπὸ τὴν ἀνάγνωση. Καὶ ποτὲ δὲν μὲ τράβηξε ἡ ἐπιθυμία νὰ φάω μὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς φίλους μου, ἀλλὰ οὔτε κἄν τοὺς συναντοῦσα ὅταν εἶχα διάβασμα, παρόλο ὅτι ἤμουν κοινωνικὸς καὶ ἀγαποῦσα τοὺς φίλους μου … καὶ ζοῦσα ἔτσι γιατί δὲν ἔνιωθα τίποτα πλέον πιὸ γλυκὸ ἀπὸ τὴν εὐχαρίστηση πού μου ἔδινε ἡ μελέτη». Ἀπὸ ἄγριο θηρίο ξεκινήσαμε καὶ σὲ γλυκιὰ εὐχαρίστηση
καταλήξαμε! Εἶναι ἄκρως ἐντυπωσιακὴ αὐτὴ ἡ ἀντίθεση. Ἐπισημαίνονται τὰ ἀκόλουθα, ἀπὸ τὴν παραπάνω ἐμπειρία τοῦ ἀσκητικοῦ πατέρα: 1. Ἡ Ἀρχικὴ αἴσθηση τῆς ἀπροθυμίας γιὰ μελέτη. Ὅλοι τὸ αἰσθανθήκαμε ὅταν ἐπρόκειτο νὰ πιάσουμε βιβλίο στὰ χέρια μας. 2. Ἡ ἀντίδραση ἀπέναντι σὲ αὐτὴ τὴν ἀδιαθεσία γιὰ διάβασμα, ἡ ὁποία ἀντίδραση ἔχει τὰ ἑξῆς δυὸ στοιχεῖα : α) ἡ ἐπιμονὴ καὶ ὑπομονὴ καὶ β) ἡ βοήθεια ποὺ θὰ προσφέρει ὁ Θεός. 3. Ἡ σταδιακὴ συνήθεια καὶ τελικὰ ἡ εὐχαρίστηση, ἡ αἴσθηση τῆς γλυκύτητας τοῦ διαβάσματος , ἡ ὁποία προέρχεται α) ἀπὸ τοὺς θησαυροὺς ποὺ κρύβει ἡ ἀνάγνωση β) ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ ἱκανοποίηση καὶ τὴ πληροφορία γιὰ τὴν ἐπιτυχία γ) καὶ ἀπὸ τὴν ἐξάλειψη τοῦ ἄγχους ποὺ προκαλοῦσε ἡ ἀρχικὴ αἴσθηση τῆς ἀπροθυμίας. Αὐτὲς τὶς καταστάσεις ,ὅλοι μας ἴσως τὶς ἔχουμε ζήσει. Ἔτσι κάπως ἴσως ξεκίνησαν καὶ ὅλοι οἱ σοφοὶ καὶ ἐπιστήμονες.
Παύλειος Λόγος 21
ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ
ο υιοσ τησ βροντησ τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμίου Γεωργαλῆ
Γ
ιὰ ὅλους ἐκείνους ποὺ νέοι καὶ ἐνθουσιώδεις μυσταγωγήθηκαν στὸ σπήλαιο τῆς Θείας Ἀποκαλύψεως, διῆλθαν τὰ πέτρινα διαβατικὰ καὶ τὶς ἁψιδωτὲς αὐλὲς τῆς Μονῆς τοῦ Μεγάλου Θεολόγου, κατέθεσαν τὴν πορεία τῆς ζωῆς τους στὴν μεγαλοπρεπῆ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, κανονάρχησαν τὴν ἀκολουθία τοῦ ὑψιπέτου Ἀετοῦ καὶ ἐν ὑπακοῇ ἀνεδείχθησαν ἀκροφύλακες τῆς μεγαλωνύμου καὶ ἱστορικῆς Μονῆς τῆς Πάτμου, ἡ ἀναφορὰ πρὸς τὸ πάντιμο ὄνομα τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου ἀποτελεῖ χρέος ὀφειλετικὸ καὶ μαρτυρία ἐμπειρίας ἐκκλησιαστικῆς. Μ’ αὐτὴ λοιπὸν τὴν ἐμπειρία καταθέτω ἕνα ἁπλὸ καὶ ἀνεπιτήδευτο λόγο γιὰ τὸν Ἅγιο ἔνδοξο Ἀπόστολο καὶ Εὐαγγελιστή, Ἐπιστήθιο Φίλο, Παρθένο καὶ Ἠγαπημένο Ἰωάννη τὸν Θεολόγο. Ὁ Εὐαγελιστὴς Ἰωάννης καταγόταν ἀπὸ ἕνα ἄσημο χωριὸ τῆς Γαλιλαίας, τὴν Βηθσαϊδά. Ὁ πατέρας τοῦ Ζεβεδαῖος ἦταν ἕνας ἁπλὸς ψαράς. Ἡ μητέρα του ὀνομάζονταν Σαλώμη καὶ ἦταν κόρη τοῦ Ἁγίου Ἰωσὴφ τοῦ Μνήστορος. Ὁ Χριστὸς ὡς νομιζόμενος ἀδελφὸς τῆς Σαλώμης παρουσιάζονταν ὡς θεῖος τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου. Μαζὶ μὲ τὸν ἀδελφό του Ἰάκωβο, κατὰ τὴν συνήθεια τῆς ἐποχῆς, ἀκολούθησαν τὸ ἐπάγγελμα τοῦ πατέρα του καὶ ἔγιναν ἁλιεῖς. Στὴ λίμνη τῆς Γαλιλαίας λοιπὸν βρῆκε ὁ Ἰησοῦς τὰ δυὸ ἀδέρφια καὶ τοὺς κάλεσε νὰ γίνουν ἁλιεῖς ἀνθρώπων. «Καὶ προβάς ἐκεῖθεν εἶδεν ἄλλους δυὸ ἀδελφούς, Ἰάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ Ἰωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, ἐν τῷ πλοίῳ μετὰ Ζεβεδαίου τοῦ πατρὸς αὐτῶν καταρτίζοντας τὰ δίκτυα αὐτῶν καὶ ἐκάλεσεν αὐτούς, οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὸ πλοῖον καὶ τὸν πατέρα αὐτῶν ἠκολούθησαν αὐτῶ» (Ματθαῖον 4, 21-22) Ἔτσι ὁ Ἰωάννης ἐπιλέγεται μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ καὶ μάλιστα ἀπὸ τοὺς κλητοὺς
22 Παύλειος Λόγος
ἀποστόλους ἀναδεικνύεται ἐκλεκτὸς καὶ ἐπίλεκτος ὁμοῦ μετὰ τοῦ Πέτρου καὶ τοῦ Ἰακώβου. Γιὰ τὴν καθαρότητα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματός του, γιὰ τὴν ἁπλότητα, τὴν ἀφοσίωση καὶ τὴν ὑπακοὴ του πρὸς τὸν Χριστὸ μόνον αὐτὸς ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους ὀνομάσθηκε ἠγαπημένος. Ὁ Ἰωάννης μαζὶ μὲ τὸν Πέτρο καὶ τὸν Ἰάκωβο ἀνῆλθε στὸ Θαβώριο ὅρος καὶ εἶδε τὸν Χριστὸ μεταμορφούμενο καὶ ἀποκαλύπτοντα τὴν θεότητά του,
ὅσο βεβαίως αὐτοὶ μποροῦσαν νὰ τὴν ἀντικρύσουν. Ἐκεῖ ἄκουσε καὶ τὴν φωνὴ τοῦ Θεοῦ νὰ λέγει «Οὗτος ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ὦ εὐδόκησα αὐτοῦ ἀκούετε» ( Ματθαῖον 17, 5) Ὁ Ἰωάννης ἀνέπεσε στὸ στῆθος τοῦ Ἰησοῦ στὸ Μυστικὸ Δεῖπνο καὶ ἄκουσε τοὺς χτύπους τῆς Θεανδρικῆς καρδιᾶς Του ζητώντας νὰ τοῦ ἀποκαλύψει τὸν προδότη μαθητὴ
« ἣν δὲ ἀνακείμενος εἶς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἐν τῷ κόλπῳ τοῦ Ἰησοῦ, ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς, νεύει οὖν τούτῳ Σίμων Πέτρος πυθέσθαι τὶς ἂν εἴη περὶ οὐ λέγει. Ἐπιπεσών δὲ ἐκεῖνος ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ Ἰησοῦ λέγει αὐτῷ, Κύριε τὶς ἐστιν ἀποκρίνεται ὁ Ἰησοῦς ἐκεῖνος ἐστίν ὦ ἐγὼ βάψας τὸ ψωμίον ἐπιδώσω. Καὶ ἐμβάψας τὸ ψωμίον δίδωσιν Ἰούδα Σίμωνος Ἰσκαριώτη (Ἰωάννου 13, 23-26). Μόνο ὁ Ἰωάννης ἀπὸ ὅλους τούς μαθητὲς ἀκολούθησε τὸ Χριστό, μετὰ τὴν σύλληψή Του, στὸ μεγάλο ἄνομο Συνέδριο ὅπου τὸν καταδίκασαν σὲ θάνατο σταυρικό. Κι ἀπὸ κεῖ, ὁ ἐπιστήθιος φίλος, ἀκολούθησε τὸν Διδάσκαλό του στὴν ὁδὸ τοῦ μαρτυρίου καὶ στὸν φρικτὸ Γολγοθᾶ. Ἀπὸ τὸ ὕψος τοῦ Σταυροῦ ὁ Χριστὸς ἀνέδειξε τὸν Ἰωάννη υἱὸ τῆς Παναγίας καὶ τὴν Θεοτόκο, Μητέρα τοῦ ἠγαπημένου μαθητοῦ «Ἰησοῦς οὖν ἰδὼν τὴν μητέρα καὶ τὸν μαθητὴ παρεστῶτα ὃν ἠγάπα, λέγει τῇ μητρὶ αὐτοῦ, γῦναι, ἴδε ὁ υἱός σου. Εἶτα λέγει τῷ μαθητῇ, ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου. Καὶ ἀπ’ ἐκείνης τῆς ὥρας ἔλαβεν ὁ μαθητὴς αὐτὴν εἰς τὰ ἴδια « ( Ἰωάν. 19, 26-27). Ὁ Ἰωάννης πρῶτος κι ἀπὸ τὸν κορυφαῖο Πέτρο ἀντίκρυσε τὸ κενοτάφιο τοῦ Ἀναστημένου Διδασκάλου του. Καὶ μετὰ τὴν κάθοδο τοῦ Παρακλήτου τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς καὶ τὴν κοίμηση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἐξέδραμε στὴν Μικρὰ Ἀσία ὅπου μὲ κέντρο τὴν Ἔφεσο κήρυξε τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Ἀπ’ ἐκεῖ μὲ διάταγμα τοῦ Ρωμαίου Αὐτοκράτορα Δομετιανοῦ ἐξορίζεται στὴν Πάτμο « διὰ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν μαρτυρίαν Ἰησοῦ Χριστοῦ ( Ἀποκαλ. 1,9). Ἐκεῖ σὲ ὅραμα τοῦ ἀποκαλύπτει ὁ Χριστὸς τὰ μέλλοντα συμβαίνειν καὶ ὅπως μᾶς περιγράφει ὁ ἴδιος στὸ βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως « ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος λεγούσης, ὅ βλέπεις γράψον εἰς βιβλίον….» (Ἀποκαλ.1, 10) Καὶ μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ἡ ξερὴ καὶ ἄνικμη πέτρα τῆς Πάτμου μεταποιεῖται
σὲ βράχο θεοφανείας, πίστεως καὶ ἐλπίδος ἀναστάσεως τοῦ σύμπαντος κόσμου. Ἀναδεικνύεται ὑψηλὸς ποντοπόρος ἄμβωνας τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ ἀναγγέλων τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ « Καὶ εἶδον οὐρανὸν καινὸν καὶ γῆν καινὴν, ὁ γὰρ πρῶτος οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ ἀπῆλθον ( Ἀποκαλ. 21, 1) Ἰσχυρὲς εἶναι καὶ οἱ δυὸ παραδόσεις οἱ ὁποῖες θέλουν ἡ μὲν πρώτη τὴν Πάτμο ἡ δὲ δευτέρα τὴν Ἔφεσο ὡς τόπο συγγραφῆς τοῦ Εὐαγγελίου. Μὲ νέο διάταγμα, τοῦ Αὐτοκράτορα Τραϊανοῦ αὐτὴ τὴν φορά, ὁ Ἰωάννης ἀνακαλεῖται ἀπὸ τὴν ἐξορία καὶ ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἔφεσο. Ἐκεῖ συνεχίζει τὸν εὐαγγελισμὸ τῶν εἰδωλολατρῶν κηρύττοντας καὶ θαυματουρ-
γώντας. Σὲ μεγάλη ἡλικία παραδίδει τὸ πνεῦμα του στὰ χέρια τοῦ ἠγαπημένου του Διδασκάλου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὅταν οἱ μαθητὲς του ἀναζήτησαν τὸ τίμιο σκῆνος του στὸν τάφο αὐτὸ δὲν εὑρέθη διότι καὶ ὁ Ἰωάννης, ὁ μόνος μετὰ τὴν Παναγία, μεταστάθηκε σωματικῶς στοὺς οὐρανούς. Θὰ κλείσουμε μ’ ἕνα ἀπόσπασμα ἀπὸ ἕνα ἐγκωμιαστικὸ λόγο τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ γιὰ τὸν Εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη: «Μόνο αὐτὸς ἐπέτυχε ἀπ’ ὅλους νὰ καλεῖται παρθένος, ὄχι μόνον ἀνάμεσα στοὺς Ἀποστόλους, ἀλλὰ καὶ σ΄ ὅλους τους προγενεστέρους καὶ μεταγενεστέρους ἀπ’ αὐτὸν περιβοήτους στὴν ἀρετὴ αὐτή, ἐπειδὴ ὅπως φαίνεται, ἐφύλαξε ἐν παρθενίᾳ σ’ ὅλη του τὴν ζωὴ καὶ
τὰ δυό, καὶ τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα καὶ τὸν νοῦ καὶ τὴν αἴσθηση. Τὴν παρθενία τοῦ σώματος λίγοι τὴν κράτησαν, ἀλλὰ τὴν γνωρίζουν σχεδὸν ὅλοι. Ἡ ἀκριβὴς ὅμως παρθενία τῆς ψυχῆς εἶναι φρόνημα τὸ ὁποῖο δὲν συμβιβάζεται μὲ ὁποιαδήποτε κακία. Ὥστε, μὲ τὴν προσωνυμία αὐτὴ προσμαρτυρεῖται στὸν Ἰωάννη σχεδὸν ἡ ἀναμαρτησία. Γι’ αὐτὸ καὶ ἔγινε ἠγαπημένος στὸν μόνον ἐκ φύσεως ἀναμάρτητο Χριστὸ καὶ αὐτὴν τὴν ἐπωνυμία μόνος αὐτὸς ἀπ’ ὅλους τὴν ἀπέκτησε».
Παύλειος Λόγος 23
ΑΓΙΟΙ ΠΑΠΕΣ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ Γ΄ μέρος
ΣΙΛΒΕΣΤΡΟΣ Α’ ( 314-335) Ρωμαῖος, γιός τοῦ Ρουφίνου, γόνος εὐσεβοῦς οἰκογενείας, μαθητής τοῦ ἱερομονάχου Κυρίωνος τὴς μητροπόλεως Ρώμης. Τριάντα χρονῶν χειροτονήθηκε διάκονος ἀπό τόν πάπα Μαρκελλῖνο καί πρεσβύτερος ἀπό τόν Μιλτιάδη τόν ὁποῖο καί διαδέχτηκε. Φιλοξενοῦσε τούς ξένους καί κάποτε φιλοξένησε τόν ἱερομόναχο Τιμόθεο ἐξ Ἀντιοχείας κήρυκα τοῦ Εὐαγγελίου, χωρίς νά φοβᾶται τούς ἐθνικούς. Οἱ ἀσεβεῖς βασάνισαν, φυλάκισαν καί ἀποκεφάλισαν τόν Τιμόθεο. Ὁ Σίλβεστρος πῆρε κρυφά τό λείψανο στό σπίτι του καί τό ἐκήδευσαν μέ τόν πάπα Μιλτιάδη.Ὁ ἔπαρχος ἀπέιλησε τό Σίλβεστρο μέ θάνατο, ἐκεῖνος ὅμως τοῦ προφήτευσε ὅτι ἐντός τῆς ἡμέρας θά πεθάνει διότι φόνευσε ἀδίκως ἕναν δίκαιο. Πράγματι ὁ ἔπαρχος πέθανε ἀφοῦ σφηνώθηκε στό λαιμό του ψαροκόκκαλο ἀπό τό γεῦμα του. Οἱ ἄλλοι ἐθνικοί φοβήθηκαν καί ἐλευθέρωσαν τόν ἅγιο. Τόν ἀγαποῦσαν καί οἱ εἰδωλολάτρες γιά τίς ἀρετές του. Ὡς πάπας ποίμανε ἐπαξίως τό ποίμνιο πού τόν σεβόταν ὑπερβαλλώντως γιά τήν ἀρετή του. Ἴδρυσε ὑπηρεσία γιά τήν περίθαλψη τῶν ἀσθενῶν καί μερίμνησε γιά τή συντήρηση τῶν πτωχότερων κληρικῶν καί τῶν μοναζουσῶν ὥστε νά μήν ἀποσπῶνται μέ τίς βιοτικές μέριμνες ἀπό τό κυρίως ἔργο τους, τήν προσευχή. Ἔτσι εἶναι προστάτης γιά τούς τυχόν πτωχούς κληρικούς. Ὅταν ὁ Κων/νος εἰσῆλθε νικητής στήν αἰώνια πόλη ἔδωσε πολλά προνόμια στήν Ἐκκλησία. Ὁ Σίλβεστρος βγῆκε ἀπό τήν ἀναγκαστική παρανομία καί δίδαξε ἐλεύθερα στά πλήθη τίς θεῖες ἀλήθειες. Ἀπό τή γενική χαρά γιά τή νίκη τοῦ Χριστοῦ χιλιάδες ἐβαπτίσθηκαν. Ὁ ἴδιος ὁ Κων/νος κατηχήθηκε ἀπό τόν πάπα, ἀνέβαλε ὅμως τό βάπτισμα γιά ἀργότερα, θέλοντας νά βαπτιστεῖ στόν Ἰορδάνη. Μέ προτροπή τοῦ Σιλβέστρου ἀνεγέρθηκαν λαμπροί
24 Παύλειος Λόγος
τοῦ Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Ξενιτόπουλου
ναοί γιά νά δοξάζεται ὁ Θεός. Εἶναι οἱ βασιλικές τοῦ Λατερανοῦ, Τιμίου Σταυροῦ, Ἁγίου Πέτρου, Ἁγίας Ἄννης, Ἁγίου Παύλου, Ἁγίου Λαυρεντίου. Ἡ vita Silvestri (γράφτηκε τόν ε’ αἰῶνα) παρουσιάζει τόν Μέγα Κων/νο νά προσβάλλεται ἀπό λέπρα. Θεραπεύτηκε βαπτιζόμενος ἀπό τόν ἅγιο Σίλβεστρο . Ὑπᾶρχει νωπογραφία τοῦ 13 αἰῶνα στή Δύση πού εἰκονίζει τό θέμα . Αὐτό φαίνεται ἐπηρέασε καί τήν ἀνατολή (ἄλλο εἶναι νά βαπτίζεσαι ἀπό τόν Πάπα καί ἄλλο ἀπό ἕναν ἐπίσκοπο, κοσμικά κρίνοντας). Λέγεται σέ τροπάριο τῆς ἑορτῆς τοῦ Μεγάλου Κων/νου «βαπτισθείς ὑπό ἱερέως Σιλβέστρου» μᾶλλον ὅμως δέν ἀνταποκρίνεται στήν ἀλήθεια. Ὁ Κων/νος δέν βαπτίστηκε τότε γιά τό λόγο πού ἀναφέρθηκε καί γιά πολιτικούς λόγους (ἤθελε νά κρατήσει τήν εὔθραυστη ἰσρροπία μεταξύ ἐθνικῶν καί χριστιανῶν χωρίς νά προκαλεῖ). Δέχτηκε τό βάπτισμα ἀπό τόν Νικομηδείας Εὐσέβιο πρίν τό θάνατό του προαισθανόμενος τό τέλος. Τό 806 κατασκευάστηκε στή Γαλλία ἕνα κείμενο ἐπιγραφόμενο «Κωνσταντίνειος δωρεά» ὅπου τάχα ὁ Κων/ νος δώρισε στό Σίλβεστρο καί τούς διαδόχους του βασιλικά διάσημα ὥστε τό ποντιφικό (παπικό) ἀξίωμα νά ὑπερυψωθεῖ ὑπεράνω πάσης γηΐνης αὐτοκρατορίας σέ δόξα καί ἰσχύ καί ἔδωσε στή Ρωμαϊκή Ἐκκλησία ὅλη τήν Ἰταλία. Τό νόθο αὐτό κείμενο ἐκμεταλεύτηκαν οἱ πάπες γιά νά σχίσουν τήν Ἐκκλησία ὅταν ἡ Ἀνατολή δέ συμφώνησε στίς ὑπερφίαλες ἀξιώσεις τους. Σέ μία συγκέντρωση Ἰουδαίων σοφῶν καί χριστιανῶν ἐπισκόπων πού συγκάλεσε ἡ ἁγία αὐγούστα Ἐλένη, σηκώθηκε ἕνας ἱουδαῖος μάγος, ὁ Ζαμβρέ καί ψιθύρησε στό αὐτί ἄγριου ταύρου λόγια μαγικά καί τό ζῶο ἔπεσε νεκρό. Καλοῦσε τόν ἅγιο νά πράξει κάτι παρόμοιο γιά νά δείξει τή δόξα τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἀπάντηση τοῦ πάπα ἦταν: «Ὁ Θεός μου δε σκορπάει θάνατο, μοιράζει Ἀνάσταση καί Ζωή». Σήκωσε τά
χέρια καί προσευχήθηκε, ἀνέστησε τόν ταῦρο καί τόν ἔκαμε ἥμερο ἀφήνοντάς τον νά φύγει σάν ἀρνί. Μέ ἐπευφημίες χαιρέτησαν τό θαῦμα ὁ Κων/νος καί ὅλος ὁ λαός καί στερεώθηκαν στήν πίστη, ἐνῶ πολλοί ἀποφάσισαν τό Βάπτισμα γιά τόν ἑαυτό τους. Ὁ πάπας συνέχισε νά ἐργάζεται γιά τή δόξα τῆς Ἐκκλησίας διδάσκοντας καί θαυματουργώντας. Θέσπισε λειτουργικούς κανόνες γιά τόν καθαγιασμό τοῦ μύρου τοῦ ἁγίου Χρίσματος. Μετονόμασε τίς ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος, α’ τοῦ Ἡλίου σέ Κυριακή, β’ τῆς Σελήνης σέ Δευτέρα, γ’ τοῦ Ἅρεως σέ Τρίτη, δ’ τοῦ Ἑρμῆ σέ Τετάρτη, ε’ τοῦ Διός σέ Πέμπτη, στ΄ τῆς Ἀφροδίτης σέ Παρασκευή καί ζ’ τοῦ Κρόνου σέ Σάββατο ὅπως τίς ξέρουμε μέχρι σήμερα. Δίδασκε νά μή νηστεύουν τά Σάββατα ὅπως συνήθιζαν τότε στή Δύση, πλήν τοῦ Ἑνός (Μ. Σαββάτου, ἡμέρα τῆς ἐν Τάφῳ παραμονῆς τοῦ Χριστοῦ). Πολέμησε τίς αἱρέσεις τοῦ Δονάτου καί Ἁρείου καί ἔστειλε ἀντιπροσώπους στήν Α’ Οἰκ. Σύνοδο τούς Ρωμαίους πρεσβυτέρους Βίκτωρα καί Βικέντιο. Ἐκοιμήθη εἰρηνικά τήν 31η Δεκεμβρίου τοῦ 335 καί σ’ αὐτήν τήν ἡμερομηνία τόν γιορτάζουν στή Δύση, ἐνῶ στήν Ἁνατολή δυό μέρες ἀργότερα, τήν 2α Ἱανουαρίου. Βίος τοῦ ἁγίου σώζεται στις Μονές τῆς Λαύρας καί τῶν Ἰβήρων. Ζωοῖ νεκρόν βοῦν αἰσχύνων Ζαμβρῆν μάγον, ὁ καί νεκρός ζῶν, Σίλβεστρος πάπας Ρώμης. ΛΙΒΕΡΙΟΣ (352-366) Διαδέχτηκε τόν πάπα Ἰούλιο . Ὑποστήριξε τόν πάπα Ἀλεξανδρείας ἅγιο Ἀθανάσιο τόν Μέγα ὅταν διωκόμενος ἀπό τόν βασιλέα Κωνστάντιο, ἔφτασε στήν Ἰταλία. Ἐξορίστηκε καί ὁ ἴδιος στή Θράκη κσί στό Σίρμιο ἐπειδή συνέργησε νά ἀναλάβουν πάλι τούς θρόνους τους ὁ Ἀθανάσιος καί ὁ Κων/πόλεως Παῦλος. Τόν κάλεσε ὁ αὐτοκράτωρ καί μή μπορώντας νά τόν πείσει νά συνερ-
γήσει σέ καθαίρεση τοῦ Ἀθανασίου καί μή ἐπικοινωνία μαζί του ἐξόρισε καί τόν πάπα. Πηγαίνοντας στή Ρώμη ὁ Κωνστάντιος ἀνάγκάστηκε ἀπό ὅλους νά ἀνακαλέσει τόν Λιβέριο ὁ ὁποῖος καί ἀπέλαβε τό θρόνο του καί ἐκοιμήθη ὡς ἐν ἐνεργείᾳ πάπας. Ἡ μνήμη του στήν Ἀνατολή ἅγεται τήν 27η Αὐγούστου. Τόν πλοῦτον ἀντλεῖν Λιβέριος νῦν ἔχει ὅν οὐρανοῖς ἦν ἐμφρόνως θησαυρίσας.
Καταδίκασε τό νεστοριανισμό ὁμοῦ μέ τόν πάπα Ἀλεξανδρείας Κύριλλο, ὁ ὁποῖος στήν Γ’ Οἰκ. Σύνοδο τῆς Ἐφέσου κατεῖχε καί τή θέση τοῦ Ρώμης καί ἀντ’ αὐτοῦ προήδρευσε. Ὁ Καιλεστῖνος ἐπιμελήθηκε τά τοῦ κλήρου καί τῆς λατρείας εὐτρεπίζοντας τούς ἱερούς ναούς. Πέθανε τό 432 στίς 26 ἤ 27 Ἰουλίου.Στήν Ἀνατολή τιμᾶται στίς 8 Ἀπριλίου. Τό χάσμα καί σέ παμμάκαρ Καιλεστῖνε χοροῦ διϊστᾶ μή μεμακαρισμένου.
ΔΑΜΑΣΟΣ Α’ (366-384) Γιός τοῦ ἐπισκόπου Ἀντωνίου. Ὑπηρέτησε μέ ἀφοσίωση τόν Λιβέριο ἀπό τό 358 καί τόν διαδέχτηκε. Τόν ἀντιστρατεύτηκαν οἱ αἱρετικοί Νοβατιανοί, Δονατιστές καί Λουκιφεριανοί. Συγκαλοῦσε κάθε χρόνο σύνοδο ἐπισκόπων, ἔπληξε τούς Ἁρειανούς καί Ἀπολλιναριστές καί ἴδρυσε τήν ἐξαρχία Θεσσαλονίκης γιά τό Ἀνατολικό Ἰλλυρικό πού τότε ἀνῆκε ἐκκλησιαστικῶς στόν πάπα. Συμβουλευόταν τόν ὅσιο Ἰερώνυμο, ἔκτισε ναούς τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καί τῶν ἁγίων μαρτύρων Μάρκου καί Μαρκελλίνου καί Λαυρεντίου. Μετέτρεψε τό σπίτι του σέ ναό ἔχοντας ἐκεῖ τά γραφεῖα τῆς ἐπισκοπῆς. Ἐκοιμήθη τό 384 καί τιμᾶται ἀπό τή Δύση στις 11 Δεκεμβρίου ( ἀλλοῦ ἡ μνήμη του στις 4/12). Ὁ Μ. Βασίλειος μιλᾶ δυσμενῶς περί τοῦ Δαμάσου λόγῳ τῆς μή σθεναρῆς στάσης τοῦ πάπα στά ζητήματα τῆς Ἀνατολῆς πού ταραζόταν τότε ἀπό τίς αἱρέσεις. ΚΑΙΛΕΣΤΙΝΟΣ Α’ (422432) Ἡ καταγωγή του ἀπό τήν Καμπανία Ἰταλίας, κατ’ ἄλλους ἀπό τή Ρώμη γιός τοῦ Πρίσκου. Διακρίθηκε ὡς διάκονος γιά τό ζῆλο του καί τίς ἀρετές του. Πατριάρχευσε ἐπί δεκαετία διαδεχόμενος τόν Βονιφάτιο. Παρενέβη στήν Καλαβρία, Γαλατία καί Ἀφρική γιά νά ἐπιβληθοῦν οἱ ἱεροί Κανόνες στίς ἐκλογές τῶν ἐπισκόπων. Πολέμησε τίς αἱρέσεις τοῦ Πελαγίου καί Νεστορίου. Ὁ πελαγιανισμός ἐξαφανίστηκε ἀπό τή Βρεττανία καί στίς μέρες του ἐκχριστιανίστηκε ἡ Ἰρλανδία.
ΛΕΩΝ ὁ Α’ ὁ ΜΕΓΑΣ (440-461) Πιθανόν Ρωμαῖος. Ὑπῆρξε διάκονος τῶν παπῶν Καλλίστου καί Σίξτου τοῦ Γ’ καί κάτοχος καλῆς μορφώσεως. Πηγαίνοντας νά συμφιλιώσει δύο στρατηγούς πού ἀπειλοῦσαν ἐμφύλιο πόλεμο, ἐξελέγη πάπας στίς 29/9/440 διαδεχόμενος τόν Σίξτο Γ’. Καταπολέμησε τούς αἱρετικούς τῆς ἐποχῆς του μανιχαίους, πελαγιανούς καί μονοφυσίτες. Στήν Δ’ Οἰκ. Σύνοδο ἔγινε δεκτός ὁ ‘’Τὀμος’’ του ὡς τόμος ὀρθοδοξίας. Συνέγραψε
αὐτήν τήν ἐπιστολή (‘’Τόμος’’) κατόπιν παρακλήσεως τῶν πατέρων καί μετά πολλῶν ἡμερῶν νηστεία, ἀγρυπνία καί προσευχή. Τήν ἔστειλε στόν Κων/ πόλεως Φλαβιανό σάν ἀπάντηση σέ ἐπιστολή ἐκείνου. Τήν κατέγραψε ὁ θεολόγος Πρόσπερος καί σά βάση χρησιμοποίηθηκαν διατυπώσεις τοῦ Τερτυλλιανοῦ. Συνοψίζεται στή φράση: «δύο φύσεις καί οὐσίαι εἰς ἕν πρόσωπον» καί καθόριζε μέ ἀκρίβεια τίς δύο φύσεις τοῦ Χριστοῦ. Ἔλυνε ἀγκαθωτό πρόβλημα γιατί τήν ἐποχή ἐκείνη οἱ λέξεις «φύσις» καί «πρόσωπον» θεωροῦνταν ταυτόσημες. Μέ τούς ὀρθόδοξους ὅρους, ταυτίστηκαν οἱ λέξεις φύσις καί οὐσία καί πρόσωπον καί ὑπόστασις. Ἦταν ἀντίθετος μέ τό μεταθετό τῶν ἐπισκόπων. Συνάντησε ἔξω ἀπό τή Ρώμη τόν Ἀττίλα, ἀρχηγό τῶν Οὔννων, κινούμενο κατά τῆς πόλης καί τόν ἔπεισε νά μή τήν καταστρέψει. Ἀργότερα ἔσωσε πάλι τήν πόλη ἀπό τόν Γενσέριχο πού τήν κατέλαβε καί τήν ἄφησε πεισθείς στούς λόγους τοῦ πάπα. Ἐκοιμήθη στίς 10 Νοεμβρίου 461 καί τάφηκε στόν Ἅγ. Πέτρο. Ἡ Δυτική ἐκκλησία τόν τιμᾶ τήν 11η Ἀπριλίου καί ἡ Ἀνατολική στίς 18 Φεβρουαρίου. Ἄφησε ἀρκετές ὀμιλίες (σώζονται περί τά 100 κηρύγματά του στά Λατινικά). Ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης στό Ἁγιολόγιό του ὀνομάζει τό Λέοντα Α’ αὐταρχικό καί ὡς ἀντιταχθέντα στις ἀποφάσεις τῆς Συνόδου πού χορήγησε μέ τόν 28ο κανόνα ἴσα πρεσβεῖα τιμῆς στούς ἐπισκόπους Ρώμης καί Νέας Ρώμης. Ἡ σύναξή του ὅμως ἐτελεῖτο, παρά ταῦτα, στή Μεγάλη Ἐκκλησία.
Παύλειος Λόγος 25
Γ E Γ O N O TA Προσκύνημα στην Κριμαία και την Κων/πολη
Π
ραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία προσκυνηματική εκδρομή της Ιεράς Μητροπόλεως στην Κριμαία, την πατρίδα του Αγίου Λουκά Επισκόπου Συμφερουπόλεως του Ιατρού και Θαυματουργού, καθώς και στη βασιλίδα των πόλεων Κωνταντινούπολη, την έδρα του σεπτού Οικουμενικού Πατριαρχείου. Το προσκύνημα διήρκεσε από 17 μέχρι και 23 Σεπτεμβρίου και προΐστατο ο Σεβασμιώ-
τατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων. Στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, ο οποίος καλωσόρισε την ομάδα των προσκυνητών και τους ομίλησε. Στην Κριμαία οι προσκυνητές είχαν την ευκαιρία να προσκυνήσουν το χαριτόβρυτο λείψανο του Αγίου Λουκά, να τελέσουν ιερές παρακκλήσεις και να συμμετέχουν στο αρχιερατικό συλλείτουργο που τέλεσαν ο Σεβ. Μητροπολίτης Συμφερουπόλεως κ. Λάζαρος με τον Σεβ. Μητροπολίτη μας κ. Παντελεήμονα. Πλούσιο ήταν και το πρόγραμμα των επισκέψεων σε άλλα αξιοθέατα της κριμαϊκής χερσονήσσου, ὅπως στην Σεβαστούπολη, την αρχαία Ταυρίδα, τη Γιάλτα, το μοναστήρι Ίκερμαν και άλλα ενδιαφέροντα μέρη.
Με την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο στην αίθουσα Θρόνου του Οικ. Πατριαρχείου στο Φανάρι
Από το αρχιερατικό συλλείτουργο στον Ι. Ν. Αγ. Τριάδος Συμφερουπόλεως
Σ
Αγιασμός για τη νέα σχολική χρονια
τις 11 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Με την ευκαιρία αυτή ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων εξέδωσε ποιμαντορική εγκύκλιο προς τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς την οποία ανέγνωσαν οι ιερείς κατά την τέλεση των αγιασμών. Ο Σεβασμιώτατος τέλεσε φέτος τον αγιασμό σε λύκειο της Βέροιας. Από τον αγιασμό για την έναρξη της σχολικής χρονιάς στη Βέροια
Π
Προσκύνημα Αρχιερατικής Περιφερείας Ναούσης
ροσκυνηματική εκδρομή στην Κωνσταντινούπολη διοργάνωσε τέλη Σεπτεμβρίου η Αρχιερατική Περιφέρεια Ναούσης με επικεφαλής τον Αρχιερατικό Επίτροπο Ναούσης Αρχιμ. Ιωακείμ Δεσπότη. Συμμετείχαν 50 άτομα και πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, τις ιερές Μονές Βαλουκλή και Βλαχερνών, την Αγία Σοφία, τη Μονή της Χώρας, τα Πριγκηπόνησσα κ.ά.
Μνημόσυνο για τον Βεροίας Πολύκαρπο στην Τσαρίτσανη
Από την προσκυνηματική εκδρομή της Αρχ. Περιφερείας Ναούσης στην Κωνσταντινούπολη, μέσα στην Αγία Σοφία
Υ
στερα από πρόσκληση του Σεβ. Μητροπολίτου Ελασσώνος κ. Βασιλείου, ο Σεβ. Μητροπολίτης μας έλαβε μέρος στις επετειακές εκδηλώσεις 150 ετών από την κοίμηση του Κωνσταντίνου Οικονόμου τον εξ Οικονόμων που έγιναν στην Τσαρίτσανη Ελασσώνος. Ο Σεβασμιώτατος προεξήρχε του αρχιερατικού συλλείτουργου και εισηγήθηκε, στο συνέδριο που ακολούθησε, το θέμα: “Ο από Φλωρίνης Βεροίας Πολύκαρπος Σακελλαρόπουλος ο εκ Τσαριτσάνης”. Η εισήγηση του Σεβασμιωτάτου δημοσιεύεται ολόκληρη σε άλλη στήλη του περιοδικού μας.
Από το αρχιερατικό συλλείτουργο στην Τσαρίτσανη Παύλειος Λόγος 27
Τ
Εκδηλώσεις για την εορτή των Νομικών
ην Τετάρτη 3 Οκτωβρίου μνήμη του Αγίου Διονυσίου του Αρειοπαγίτου και εορτή των νομικών, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων τέλεσε αρχιερατική θεία Λειτουργία στον μητροπολιτικό ιερό Ναό Αγίων Πέτρου και Παύλου και στη συνέχεια μετέβη στο Πρωτοδικείο Βέροιας όπου τέλεσε Αγιασμό παρουσία των Δικαστικών Αρχών, του Δικηγορικού Συλλόγου και των εκπροσώπων των τοπικών Αρχών. Μετά τον Αγιασμό ακολούθησε εκδήλωση στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου.
Από τον Αγιασμό που τέλεσε ο Σεβασμιώτατος στην αίθουσα ακροατηρίου του Πρωτοδικείου Βεροίας για την εορτή του Αγ. Διονυσίου
Αγρυπνία στον Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Θεσσαλονίκης
Σ
τις 5 Οκτωβρίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων τέλεσε αγρυπνία στον Ι. Ναό Αγίου Δημητρίου Πολιούχου Θεσσαλονίκης, με την ευκαιρία της προσκυνητής ελεύσεως των ιερών Λειψάνων του Αγίου Λουκά του ιατρού.
Η
Από την Αγρυπνία που τελέστηκε στον Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Θεσσαλονίκης
Η ημέρα Μακεδονικού αγώνα
Κυριακή 14 Οκτωβρίου ήταν αφιερωμένη στον εορτασμό μνήμης του Μακεδονικού Αγώνα. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας τέλεσε θεία Λειτουργία στον Ι. Ν. Αγίου Αντωνίου Πολιούχου Βεροίας, με την παρουσία των τοπικών αρχών. Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο εκπαιδευτικός κ. Μιχαήλ Αδαλόγλου. Από τον εορτασμό μνήμης του Μακεδονικού Αγώνα στον Ι.Ν. Αγ. Αντωνίου
28 Παύλειος Λόγος
Το λείψανο του Αγ. Λουκά στην Πάτρα
Σ
την Πάτρα μεταφέρθηκε από την Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά το σεπτό λείψανο του Αγίου Λουκά του Ιατρού ώστε νά δοθεί η ευκαιρία στο χριστεπώνυμο πλήρωμα της Ι. Μητροπόλεως Πατρών να προσκυνήσει και να λάβει την χάρη και την ευλογία του Αγίου. Το ιερό λείψανο μετέφερε ο Καθηγούμενος της Ι. Μονής Αρχιμ. Παντελεήμων Κορφιωτάκης με τη συνοδεία και άλλων αδελφών.
Διάλεξη του Πρωτοσυγκέλλου στην Μπολόνια
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος υποδέχεται το ιερό Λείψανο του Αγ. Λουκά στην Πάτρα
Ο
πως είναι γνωστό το 2007 έχει αφιερωθεί από την Εκκλησία μας στον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 1600 ετών από την κοίμησή του (407-2007). Με την ευκαιρία του εορτασμού, ο Πρωτοσύγκελλος της Μητροπόλεώς μας, Αρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου, προσκλήθηκε από τις εκκλησιαστικές και πανεπιστημιακές αρχές της πόλης Μπολόνια της Ιταλίας, όπου έδωσε διάλεξη με θέμα: «Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: διδάσκαλος της λατρείας και της ποιμαντικής για την Ορθόδοξη Εκκλησία». Η διάλεξη συνοδεύθηκε με οπτικοακουστικό υλικό, δεδομένου ότι το ακροατήριο ήταν κυρίως ρωμαιοκαθολικό, οπότε έπρεπε να γίνουν περισσότερο κατανοητά πράγματα που σε εμάς είναι αυτονόητα. Τη διάλεξη παρακολούθησαν ο Αρχιεπίσκοπος της πόλης με τον βοηθό του επίσκοπο, περί τους 300 ιερείς, καθηγητές του τοπικού Πανεπιστημίου (που είναι το αρχαιότερο της Ευρώπης) μεταξύ των οποίων ο πολύ γνωστός βυζαντινολόγος και ελληνιστής Ερρίκος Μορίνι, μοναχοί, μοναχές και πλήθος κόσμου. Παρόντες επίσης ήταν ο εφημέριος της ελληνορθόδοξης ενορίας της πόλης π. Διονύσιος Παπαβασιλείου. Να σημειωθεί ότι μέλη της τοπικής ελληνικής κοινότητας, μερικά από τα οποία ήταν παρόντα στη διάλεξη, ίδρυσαν τον σύλλογο «Testimonianza Ortodossa» (Ορθόδοξη Μαρτυρία), ο οποίος δραστηριοποιείται σε ολόκληρη την Ιταλία. Το κείμενο της διάλεξης είναι δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα του συλλόγου: http://www.ortodoxia.it/ it.htm.
Από την μεταφορά του ι. Λειψάνου του Αγ. Λουκά σε στρατόπεδο στην Πάτρα
Από συνέντευξη που παραχώρησε ο π. Γεώργιος Χρυσοστόμου σε τηλεοπτικό σταθμό της Μπολόνια μετά την διάλεξή του Παύλειος Λόγος 29
τύπος & ουσία τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη
Η
πατρίδα μας δοκιμάστηκε και συγκλονίστηκε το καλοκαίρι που μας πέρασε από τις πυρκαγιές. Ήταν πραγματικός πόλεμος. Με νεκρούς, τραυματίες, ερείπια, στάχτες και κάρβουνα. Κόποι μιας ολόκληρης ζωής καταστράφηκαν. Τα ξένα μέσα ενημέρωσης το είχαν για μέρες πρώτο θέμα. Έμοιαζε με εξέγερση της ίδιας της φύσης. Πολλοί μίλησαν για θεομηνία. Ο Θεός μόνο γνωρίζει .Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι απομακρυνθήκαμε από τον Θεό και αυτό είναι η μεγαλύτερη συμφορά. Βαδίζουμε όλοι μας πολλές φορές κόντρα στο θέλημα του Θεού. Με την βία ο Θεός δεν επεμβαίνει στη ζωή μας. Όταν εμείς δεν τον θέλουμε, Εκείνος παραμερίζει και τότε αργά ή γρήγορα εισπράτουμε τις συνέπειες των επιλογών μας. Η λύση είναι μία :επιστροφή στον Μεγάλο Πατέρα μας. Είναι κάτι παραπάνω από θλιβερό το ότι η Ευρωπαϊκή
Ένωση δεν έχει καταλήξει ακόμη στο θέμα της αναφοράς του Χριστιανισμού στο μελλοντικό της Σύνταγμα. Ξεχνάει η Ευρώπη πως ότι έχει ο πολιτισμός της, το οφείλει στο Ευαγγέλιο του Χριστού. Από πού έμαθαν οι Ευρωπαίοι για ανθρώπινα δικαιώματα; Από πού διδάχθηκαν την κατάργηση της δουλείας; Από πού εμπνεύστηκαν η μουσική , η ποίηση, η ζωγραφική,για τα οποία καυχιέται η Ευρώπη; Δεν τα έμαθαν οι Ευρωπαίοι από το Ευαγγέλιο του Χριστού το οποίο έφερε στην Ευρώπη ο Απ. Παύλος και στη συνέχεια οι άλλοι Απόστολοι και μαθητές των Αποστόλων; Δεν είναι έγκλημα η απόρριψη της ευεργετικής επιδράσεως του Χριστιανισμού στην Ευρώπη; Που θα βασιστεί η Ευρώπη; Όσοι όμως απορρίπτουν τον Σωτήρα Χριστό θα χλευαστούν και θα αποδοκιμαστούν. Γι’ αυτό φωνάζει και ο Ψαλμωδός : «Βασιλείς, δηλ. άρχοντες, σύνετε», βάλτε εγκαίρως γνώση , συνετισθείτε!
Πριν από λίγες μέρες άνοιξαν τα σχολεία και ήρθε στο νου μας μία σχετικά πρόσφατη μελέτη της Στατιστικής Υπηρεσίας που λέει πως την τελευταία 10ετία οι Έλληνες μαθητές μειώθηκαν κατά 160.000. Ήδη πριν 3 χρόνια έκλεισαν 353 σχολεία. Στο ελληνικό κοινοβούλιο πολλές φορές συζητήθηκε και όλοι τόνισαν ότι το νούμερο ένα πρόβλημα της Ελλάδος είναι το δημογραφικό και μετά όλα τα άλλα. Η Εκκλησία ήδη κάνει αυτό το οποίο το ελληνικό κράτος έπρεπε να κάνει από χρόνια. Ενισχύει οικονομικώς την γέννηση του τρίτου παιδιού στη Θράκη και τα αποτελέσματα σε μία δύσκολη εθνικά περιοχή είναι περισσότερο από ενθαρρυντικά. Οι εκάστοτε κρατούντες τα ηνία της χώρας αυτής ας παραδειγματιστούν από την τόσο σημαντική ενέργεια της Ελλαδικής Εκκλησίας για να πάψει να χτυπά επικίνδυνα για το έθνος μας το καμπανάκι του δημογραφικού προβλήματος. Ο Σεπτέμβριος είναι ο
μήνας κατά τον οποίο η εκκλησία μας τιμά την μνήμη του Αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου. Ενός αγίου που ενώ έζησε μέσα στην αφάνεια εντούτοις τον δόξασε ο Θεός .Αυτό που κατέδειξε ο άγιος με την ταπεινή ζωή και τις πνευματικές σημειώσεις του είναι ότι το πεδίο του πνευματικού αγώνα για κάθε άνθρωπο είναι προπαντός η καρδιά του και η γνήσια εν Χριστώ ζωή κυλά εκεί, στην καρδιά. Η προσευχή του ήταν: «Κύριε, αξίωσέ μας της δωρεάς της αγίας Σου ταπεινώσεως». Με το μυαλό μας, έλεγε ο Άγιος ,δεν μπορούμε να γνωρίσουμε ούτε πώς έγινε ο ήλιος. Κι όταν παρακαλούμε το Θεό: «Πες μας, πώς έκανες τον ήλιο», τότε ακούμε στην καρδιά μας καθαρή την απάντηση : «Ταπεινώσου και θα γνωρίσεις όχι μόνο τον ήλιο, αλλά και τον Δημιουργό του». Και όταν η ψυχή γνωρίσει με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο, τότε από τη χαρά λησμονεί τον ήλιο κι όλο τον κόσμο και αδιαφορεί για την επίγεια γνώση.
ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ
στην Ι. Μονή Παναγίας Δοβρά οι εργασίες ανέγερσης του Ιερού Ναού
ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ
ΕΠ. ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ
ε τ σ ύ ά χ κ σ ι ι εν ονομ οικ έργο το
ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 23310 20951, 6945384355 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ: ΑΣΠΙΣ BANK 731-05-000-3607 ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5243-033886-401
αριθµ. κωδ. αριθµ. κωδ. 2638 2638
Ταχ. Γραφείο Ταχ. Γραφείο ΒΕΡΟΙΑΣ ΒΕΡΟΙΑΣ
ΚΑ ∆ΙΑ ∆ΙΚ
ΕΦΗΜ ΕΦΗΜ
ΠΕΡΙΟ ΠΕΡΙΟ
ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΤΕΛΟΣ
Ι∆ΕΣ ΕΙΡ∆ΕΣ ΕΡ