Pavlioslogos113press

ΤΕΥΧΟΣ 113 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015

λειτουργεί η

ΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ

ΑΡΧΙΕΠ. ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ

ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

ά κ ι μ ο ν ο κ ν ι ώ ο ι σ ε τ α γ σ ύ ρ ε χ ενισ ιση των έχ ν υ σ τη

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 23310 20951, 6945384355 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ: ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5243-033886-401

σελ 4

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ

σελ 16 σελ 20

σελ 6

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΑ ΦΩΤΑ του πρωτ. Λεωνίδα Αφεντούλη

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ του Ιωάννη Σιδηρά

ΚΑΤΗΧΗΤΗΡΙΟΣ ΛΟΓΟΣ επι τη ενάρξει της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής

σελ 24 σελ 10

σελ 12

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ του αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή

«ΜΕ ΠΑΡΡΗΣΙΑ» του αρχιμ. Παύλου Παπαδόπουλου

σελ 26

ΟΙ ΟΣΙΟΙ ΠΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΙ ΠΑΪΣΙΟΣ ΠΡΟΣΜΟΝΑΡΙΟΙ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή

EΞΩΦYΛΛO Ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος με τον σεβασμιώτατο μετά την απονομή του χρυσού σταυρού μετ’ αστέρος του «Ανωτέρου Ταξιάρχη του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου» ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Οι προσκυνητές με τον Μακαριώτατο στην αίθουσα του Θρόνου

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE­­­­­­­ΛI­­­­­­­ΔO­­­­­­­­­­ΠOI­­HΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Θεόδωρος Αναστασόπουλος. ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ, EKTYΠΩΣH: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ του μον. Γερασίμου Μπεκέ

σελ 30

σελ 14

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ

σελ 22 σελ 8

ETOΣ KΒ΄ TE YXOΣ 113 ΙΑΝ. - ΦΕΒ. 2015

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ­ Λ O N TA I Σ T H Ν ΤΑ Χ ΥΔ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO­ ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: gerbekes@yahoo.gr X E I P O Γ PA Φ A AΣXETΩΣ ΔH­M OΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI­ ΣTPE­ΦONTAI Τ Ο Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι Κ Ο Δ Ι Α Ν Ε Μ Ε ΤΑ Ι ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40 ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY website:

www.imverias.gr

�

Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος Νέου Ἔτους

«Δός ἡμῖν τῷ φωτί τῶν ἐντολῶν σου εὐσχημόνως ὡς ἐν ἡμέρᾳ καλῶς ὁδεύοντας».

Ε

να νέο ἔτος ἀνέτειλε σήμερα. Ἕνα νέο ἔτος μᾶς χάρισε ὁ φιλάνθρωπος Θεός, παρατείνοντας τόν χρόνο τῆς ζωῆς μας. Καί ὅπως κάθε δῶρο γεμίζει χαρά τόν ἀποδέκτη του καί τόν κάνει νά εὐχαριστεῖ αὐτόν πού τοῦ τό χάρισε, ἔτσι καί τό νέο ἔτος δέν θά πρέπει νά πλημμυρίζει μόνο χαρά καί εὐφροσύνη τίς ψυχές μας ἀλλά θά πρέπει νά τίς κινεῖ καί σέ εὐχαριστία καί δοξολογία τοῦ δωρεοδότου Θεοῦ ὁ ὁποῖος μᾶς ἀξίωσε νά εἰσέλθουμε στό νέο αὐτό ἔτος. Τί εἶναι ὅμως ὁ νέος χρόνος τήν ἀρχή τοῦ ὁποίου ἑορτάζουμε σήμερα; Εἷναι μέρος τῆς πορείας τῆς ζωῆς μας. Εἶναι τμῆμα τῆς διαδρομῆς πού ξεκινήσαμε, ὅταν ἤρθαμε στόν κόσμο. Εἶναι ἕνα ταξίδι πού δέν ἔχουμε ξανακάνει, καί ὅπως κάθε τι ἄγνωστο στή ζωή μας μᾶς γεμίζει μέ χαρά καί ἐλπίδα, μέ προσδοκίες καί αἰσιοδοξία, ἀλλά καί μέ προσμονή καί ἀγωνία. Εἶναι ἕνας ἄγνωστος δρόμος τόν ὁποῖο πρέπει νά βαδίσουμε, χωρίς 4

Παύλειος Λόγος

νά γνωρίζουμε τί θά συναντήσουμε ἤ τί μᾶς περιμένει. Εἶναι μιά πορεία πού θά πρέπει νά μᾶς ὁδηγεῖ στόν ἀληθινό σκοπό τῆς ζωῆς μας, τόν Θεό, ὅμως αὐτό θά πρέπει νά τό ἐπιλέξουμε καί νά τό ἀποφασίσουμε μόνοι μας. Θά πρέπει νά τό ἐπιδιώξουμε συνειδητά, γιατί οἱ σειρῆνες τοῦ κόσμου μπορεῖ νά μᾶς παρασύρουν καί νά μᾶς ἀπομακρύνουν ἀπό τόν προορισμό μας. Γιατί οἱ μέριμνες τοῦ κόσμου μπορεῖ νά συσκοτίσουν τόν δρόμο μας καί νά μᾶς ἐμποδίσουν νά τόν βαδίσουμε στήν ὀρθή κατεύθυνση. Γιατί μπορεῖ ἡ χαρά καί ἡ εὐφροσύνη πού κυριαρχεῖ στήν ψυχή μας γιά τή νέα αὐτή εὐκαιρία πού ἔχουμε νά μᾶς παρασύρει καί νά τήν ἀφήσουμε νά περάσει καί νά φεύγει, καί ἐμεῖς νά μείνουμε στό ἴδιο σημεῖο. Γι᾽αὐτό, ἀδελφοί μου, ἡ Ἐκκλησία μας συνοδεύει τήν εὐχαριστία πρός τόν Θεό γιά τό νέο ἔτος πού ἡ ἀγάπη Του μᾶς χάρισε μέ τίς εὐχές καί τίς δεήσεις της πρός τόν «καιρούς καί χρόνους ἐν τῇ ἰδίᾳ αὐτοῦ ἐξουσίᾳ ἔχοντα» Θεόν καί μᾶς καλεῖ ὅλους μας νά ἑνωθοῦμε

σέ κοινή προσευχή γιά τό ἔτος πού ἀρχίζει σήμερα. «Δός ἡμῖν τῷ φωτί τῶν ἐντολῶν σου εὐσχημόνως ὡς ἐν ἡμέρᾳ καλῶς ὁδεύοντας». Ἀνάμεσα στά ἄλλα αἰτήματα τῶν καρδιῶν μας πού ἀναθέτουμε στόν Θεό εἶναι καί αὐτό, ἀδελφοί μου. Νά μᾶς ἀξιώσει νά βαδίζουμε στόν νέο χρόνο ὑπό τό φῶς τῶν ἐντολῶν Του, σάν νά βαδίζουμε στή διάρκεια τῆς ἡμέρας, ὅταν τό φῶς τοῦ ἡλίου λάμπει καί διευκολύνει τήν πορεία μας, ὅταν τό φῶς τοῦ ἡλίου λάμπει καί ἀποδιώκει τά ἔργα τοῦ σκότους, τά ἔργα τῆς ἁμαρτίας. Φῶς εἶναι οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας, «φῶς ταῖς τρίβοις» τοῦ ἀνθρώπου ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, κατά τόν Ψαλμωδό Δαβίδ, γιατί αὐτές μᾶς ὁδηγοῦν ὡς φωτεινοί ὁδοδεῖκτες στό δρόμο πού ἔχει ὡς τέρμα του τόν ἴδιο τόν Θεό, τόν φυσικό προορισμό τῆς ζωῆς τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Διότι ὁ Θεός δέν μᾶς ἔπλασε γιά νά ζοῦμε μακριά του, οὔτε μᾶς χαρίζει τό νέο ἔτος γιά νά ὁδηγηθοῦμε στήν ἀποτυχία καί στήν ἀπομάκρυνση ἀπό τήν

ἀγάπη Του. Διότι κάθε ἄλλο φῶς πού ἐπιχειρεῖ νά φωτίσει τή ζωή μας, δέν εἶναι φῶς καθαρό, δέν εἶναι φῶς ἡμέρας. Εἶναι κάποιο ἀπό ἐκεῖνα τά φῶτα πού τυφλώνουν τά μάτια μας, πού δημιουργοῦν ἀντανακλάσεις, πού μᾶς δημιουργοῦν ψευδαισθήσεις καί μᾶς ἀπομακρύνουν ἀπό τήν εὐθεία ὁδό καί τήν ὀρθή πορεία. Εἶναι κάποιο ἀπό ἐκεῖνα τά φῶτα πού νομίζουμε ὅτι μᾶς φωτίζουν, ἀλλά στήν πραγματικότητα συσκοτίζουν τή ζωή μας. Ὁ σύγχρονος κόσμος ἀναζητεῖ τό φῶς. Ἐπιχειρεῖ νά δημιουργήσει νέα φῶτα πού νά προσφέρουν στόν ἄνθρωπο φυσικό φῶς, φῶς ἡμέρας, διευκολύνοντας ἔτσι τή ζωή καί τήν ἐργασία του. Ἀναζητεῖ τό φῶς, ἀλλά ξεχνᾶ τό ἀληθινό φῶς καί ἀποκλείει ἀπό τή ζωή του τόν Χριστό πού διεκήρυξε ὅτι «ἐγώ εἰμί τό φῶς τοῦ κόσμου». Ἀναζητεῖ τό φῶς, ἀλλά δέν ἀποποιεῖται τά ἔργα τοῦ σκότους. Ἀναζητεῖ τό φῶς, ἀλλά ἐπιλέγει νά ζεῖ χωρίς τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ,

δαπανῶντας τόν χρόνο τῆς ζωῆς του, δαπανῶντας τό νέο ἔτος πού ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μᾶς χαρίζει, σέ μία ἀτελέσφορη καί ἀνώφελη περιπλάνηση στόν κόσμο. Ἀδελφοί μου, ὁ Θεός δέν μᾶς χαρίζει μόνο τό νέο ἔτος, μᾶς χαρίζει καί τό φῶς τῶν ἐντολῶν του, ὥστε νά γνωρίζουμε ποῦ βαδίζουμε καί ποῦ κατευθυνόμεθα. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δέν μᾶς δίδει τό νέο ἔτος ὡς ἕνα δῶρο σέ ἐντυπωσιακό περιτύλιγμα τό ὁποῖο ὅμως ἐσωτερικά δέν περιέχει τίποτε χρήσιμο. Μᾶς χαρίζει τό μεγάλο δῶρο τοῦ χρόνου πού μπορεῖ νά μᾶς ὁδηγήσει κοντά του, ἄν θελήσουμε νά ἀξιοποιήσουμε τήν ἀγάπη του, ἄν θελήσουμε νά εἶναι ὁ Θεός ὁ συνοδός καί συνοδοιπόρος τῆς ζωῆς μας καί κατά τό νέο ἔτος τό ὁποῖο ἀρχίζει σήμερα καί σέ ὅλη μας τή ζωή. Ἄς ἀξιοποιήσουμε, ἀδελφοί μου, αὐτή τήν εὐκαιρία τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ μαζί μέ τίς ἄλλες εὐκαιρίες πού θά μᾶς προσφέρει ἡ τοπική μας Ἐκκλησία, ἡ ὁποία

θά ἑορτάσει τό νέο ἔτος 2015 τήν ἐπέτειο τῶν 700 ἐτῶν ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τοῦ Χριστοῦ τῆς Βεροίας, τοῦ λαμπροῦ αὐτοῦ μνημείου τῆς εὐσεβείας καί τῆς τέχνης πού κοσμεῖ τήν πόλη μας. Ἄς ἀξιοποιήσουμε τίς εὐκαιρίες πού θά μᾶς προσφέρει ἡ Ἐκκλησία μας μέ τό ἔργο της καί μέ τόν νέο κύκλο τῶν ΚΑ´ Παυλείων, τό θέμα τῶν ὁποίων θά εἶναι «Ὑπομονή καί καρτερία στή σύγχρονη πραγματικότητα κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο», καί εὔχομαι ἀπό καρδίας ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ νά πληροῖ μέ τίς δωρεές Του τή ζωή τοῦ καθενός προσωπικά καί τῶν οἰκογενειῶν σας καί αὐτό τόν χρόνο.

Διάπυρος πρός τόν φιλάνθρωπον Θεόν εὐχέτης † Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων Παύλειος Λόγος

5

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

ΘΕΟΦ †ΠΑΝΤ ΕΛΕΗΜΩΝ ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Π ρ ὸ ς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς θεοσώστου ἐπαρχίας

«Μετ᾽ εὐσεβείας προσδράμωμεν εὐτόνως, πηγαῖς ἀχράντοις ρεύσεως σωτηρίου, Λόγον κατοπτεύοντες ἐξ ἀκηράτου, ἄντλημα προσφέροντα δίψης ἐνθέου»

6

Παύλειος Λόγος

ΑΝΕΙΩΝ Σ

τά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου τελεσιουργοῦνται σήμερα τά μεγάλα καί τά ὑψηλά. Στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου τελεσιουργοῦνται τά μυστήρια καί σωτήρια. Ὁ Χριστός βαπτίζεται γιά νά ἁγιάσει τά ὕδατα καί νά τά μετατρέψει σέ ὕδατα καθάρσια τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Ὁ Θεός-Πατέρας ἐπισφραγίζει τή δωρεά καί τό Ἅγιο Πνεῦμα βεβαιώνει «τοῦ λόγου τό ἀσφαλές». Ἡ βάπτιση τοῦ Χριστοῦ στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου σηματοδοτεῖ τήν πρώτη φάση τοῦ μυστηρίου τῆς λυτρώσεως τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ὁ Χριστός γίνεται ἄνθρωπος καί ἀκολουθεῖ ὅ,τι προέβλεπε ὁ νόμος γιά κάθε ἄνθρωπο. Ὁ Χριστός βαπτίζεται καί σφραγίζει μέ τή βάπτισή Του τό ἁμαρτωλό παρελθόν τῆς ἀνθρωπότητος. Δέν βαπτίζεται γιά τίς δικές Του ἁμαρτίες. Δέν ἔχει ἄλλωστε καμία ὡς ἀπολύτως καθαρός καί ἀναμάρτητος. Βαπτίζεται γιά τίς δικές μας ἁμαρτίες. Βαπτίζεται γιά νά δείξει σέ μᾶς τόν τρόπο τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν μας. Γιά νά μᾶς δείξει πώς τό βάπτισμά μας εἶναι ἡ ἀφετηρία μιᾶς νέας ζωῆς, τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ὅπως ἡ δική Του βάπτιση εἶναι ἡ ἀφετηρία μιᾶς νέας φάσεως τοῦ μυστηρίου τῆς θείας οἰκονομίας γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Καί ἡ νέα αὐτή φάση πού ἀρχίζει μέ τή βάπτιση τοῦ Χριστοῦ ἀπό τόν Πρόδρομό του στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου, εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ εὐαγγελίου Του, εἶναι ἡ διδασκαλία Του, στήν

ὁποία στηρίζεται ἡ νέα ζωή τήν ὁποία καλούμεθα νά ζήσουμε μετά τή βάπτισή μας, εἶναι αὐτή στήν ὁποία βασίζεται ἡ ἐν Χριστῷ ζωή μας. Ἡ βάπτιση τοῦ Χριστοῦ στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου προοιωνίζεται τό ὕδωρ τό ζῶν πού προσφέρει ὁ Χριστός σέ κάθε διψῶντα ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος τόν πλησιάζει. Προοιωνίζεται τό ὕδωρ τό ζῶν πού προσφέρει, καί ἐκείνους πού σάν τήν Σαμαρείτιδα τοῦ προσφέρουν τό ἄντλημά τους γιά νά τό γεμίσει μέ τό δικό του ὕδωρ πού θά κορέσει τή δίψα τους καί θά τούς κάνει νά μήν διψάσουν στόν αἰῶνα. Νά γιατί ὁ ἱερός ὑμνογράφος μᾶς ἀπευθύνει σήμερα αὐτή τήν πρόσκληση λέγοντας: «Μετ᾽ εὐσεβείας προσδράμωμεν εὐτόνως, πηγαῖς ἀχράντοις ρεύσεως σωτηρίου, Λόγον κατοπτεύοντες ἐξ ἀκηράτου, ἄντλημα προσφέροντα δίψης ἐνθέου». Νά γιατί μᾶς καλεῖ νά σπεύσουμε στόν Ἰορδάνη. Ὄχι ἀπό περιέργεια, ὅπως τρέχουν συνήθως οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖ πού ἐκτυλίσσονται τά γεγονότα, ἀλλά ἀπό εὐσέβεια. Ὄχι ἁπλῶς γιά νά δοῦμε, ἀλλά γιά νά ἀντλήσουμε ἀπό τίς πηγές τῆς σωτηρίου ρεύσεως. Νά πῶς μᾶς καλεῖ νά σπεύσουμε στόν Ἰορδάνη. Νά σπεύσουμε μέ τίς ψυχές μας ἕτοιμες νά δεχθοῦν τήν κάθαρση τῶν σωτηρίων ναμάτων. Νά σπεύσουμε μέ τίς ψυχές μας ἕτοιμες νά γεμίσουν ἀπό τό ὕδωρ τό ζῶν καί σωτήριο

πού προσφέρει ὁ βαπτιζόμενος Χριστός, τό ὕδωρ πού ξεδιψᾶ τή δίψα ὅσων διψοῦν γιά τόν Θεό καί τήν παρουσία Του στή ζωή τους. Ἀδελφοί μου, ζῶντας σέ ἕνα κόσμο πού ἀναζητᾶ ἐναγωνίως τόν Θεό χωρίς πολλές φορές νά τό γνωρίζει καί νά τό συνειδητοποιεῖ· ζῶντας σέ ἕνα κόσμο πού παρότι διψᾶ γιά τήν δικαιοσύνη, τήν ἀλήθεια καί τήν ἀρετή συχνά δέν τολμᾶ νά στραφεῖ πρός τόν Θεό· ζῶντας σέ ἕνα κόσμο πού ἐπιβαρυμένος ἀπό τούς ρύπους τῆς ἁμαρτίας ἔχει ἀνάγκη τήν κάθαρση ἀλλά διστάζει νά πλησιάσει τόν Χριστό πού τήν προσφέρει, ἄς μήν ἀγνοήσουμε τήν πρόσκληση πού μᾶς ἀπευθύνει ὁ ἱερός ὑμνογράφος. Ἄς σπεύσουμε στήν πηγή τῶν ὑδάτων, ἄς σπεύσουμε στά νοητά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου, στήν Ἐκκλησία, καί ἄς ἀντλήσουμε ὕδωρ ἁγιασμοῦ, ὕδωρ καθάρσεως, ὕδωρ ζωῆς αἰωνίου, τό ὕδωρ πού διανέμει δωρεάν ὁ ἐν τοῖς ρείθροις τοῦ Ἰορδάνου βαπτιζόμενος διά τήν ἡμῶν σωτηρίαν Χριστός, γιά νά γίνουμε μέτοχοι τοῦ ὕδατος καί τῆς σωτηρίας πού μᾶς προσφέρει. Διάπυρος πρός τόν ἐν τοῖς ρείθροις τοῦ Ἰορδάνου βαπτισθέντα Κύριον εὐχέτης † Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

7

Κατηχητήριος Λόγος ἐπί τῇ ἐνάρξει τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς +ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΠΑΡ’ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ

«Τὸ στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέῳκται· οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι εἰσέλθετε»

Ο

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ,

Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἐγκεντρίζει ἡμᾶς εἰς τὸ σῶμα Του καὶ μᾶς καλεῖ νὰ γίνωμεν ἅγιοι «ὅτι ἐγώ», λέγει, «ἅγιός εἰμι» (Α΄ Πέτρ. α΄, 16). Ἐπιθυμεῖ ὁ Πλάστης μας νὰ ἔχωμεν κοινωνίαν μαζί Του καὶ νὰ γευθῶμεν τῆς χάριτός Του, νὰ μετάσχωμεν δηλαδὴ τῆς ἁγιότητός Του. Ἡ κοινωνία μὲ τὸν Θεὸν εἶναι ζωὴ μετανοίας καὶ ἁγιότητος, ἡ δὲ ἀπομάκρυνσις ἐξ Αὐτοῦ, ἡ ἁμαρτία, ταυτίζεται ἀπὸ τοὺς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὴν «κακίαν τῆς καρδίας». Ἡ «ἁμαρτία οὐκ ἔστι τῆς φύσεως, ἀλλὰ τῆς κακῆς προαιρέσεως» (Θεοδωρήτου Κύρου, Διάλογος Α΄Immutabilis, P.G. 83, 40D) ἢ τοῦ κακοῦ πνεύματος καὶ «οὐδεὶς πίστιν ἐπαγγελλόμενος ἁμαρτάνει», κατὰ τὸν Θεοφόρον Ἰγνάτιον.

8

Παύλειος Λόγος

Ἡ ἁγιότης εἶναι ἰδιότης τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος εἶναι ὁ «προσφέρων καὶ προσφερόμενος καὶ προσδεχόμενος καὶ διαδιδόμενος». Ὁ κατὰ χάριν ἱερουργὸς τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας προσφέρει εἰς τοὺς πιστοὺς «τὰ ἅγια τοῖς ἁγίοις», Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ, καὶ λαμβάνει ἀμέσως παρὰ τοῦ πληρώματος τῶν Ὀρθοδόξων τὴν ἀπόκρισιν εἰς τὴν προσφορὰν ὅτι: «εἷς ἅγιος, εἷς Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός», ὁ «ἐσθιόμενος καὶ μηδέποτε δαπανώμενος, ἀλλὰ τοὺς μετέχοντας ἁγιάζων». Εἰς τὸν ἀγῶνα τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐπιτύχῃ τὸ «καθ᾿ ὁμοίωσιν» μὲ τὸν Θεόν, διὰ τὸ ὁποῖον ἐδημιουργήθη, τὴν ἁγιότητα δηλαδή, ἡ ἀποβλέπουσα ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον εἰς τὴν σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία «θεοπρεπῶς ἐδογμάτισε» μίαν περίοδον τοῦ ἔτους ὡς περίοδον ἰδιαιτέρας προσευχῆς καὶ δεήσεως

πρὸς κατευνασμὸν τῶν παθῶν τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος. Ἡ περίοδος αὕτη εἶναι ἡ ἀρχομένη ἀπὸ τῆς αὔριον σωτήριος προετοιμασία διὰ τὸ «Πάσχα τὸ μέγα καὶ ἱερώτατον Χριστοῦ». Εἶναι ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, τὴν ὁποίαν πρέπει νὰ βιώσωμεν «δέησιν προσάγοντες καὶ ἄφεσιν αἰτοῦντες», ὥστε νὰ γευθῶμεν ἀληθῶς τὸ Πάσχα «μετὰ πάντων τῶν Ἁγίων», γινόμενοι «ἅγιοι», διὰ τῆς ὁμολογίας ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων ὅτι εἴμεθα «σκεύη κεραμέως» συνθλιβόμενα ὑπὸ τοῦ πονηροῦ καθ᾿ ἡμέραν, «πίπτοντες καὶ ἀνιστάμενοι». Νὰ ὁμολογήσωμεν δηλαδὴ τὴν ἀνθρωπίνην ἀτέλειαν καὶ ἀδυναμίαν μας καὶ τὴν ἐνώπιον Θεοῦ μηδαμινότητά μας, μετανοοῦντες καὶ ἐπαναλαμβάνοντες ἐν ἑσπέρᾳ καὶ πρωὶ καὶ μεσημβρίᾳ καὶ ἐν παντὶ καιρῷ καὶ πάσῃ ὥρᾳ, καίτοι «ἅγιοι» διὰ τοῦ βαπτίσματος, ὅτι «εἷς Ἅγιος, εἷς Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός».

Καλοῦμεν, λοιπόν, πάντας τοὺς Ὀρθοδόξους πιστούς, κληρικούς, μοναχοὺς καὶ μοναχάς, ἀδελφοὺς καὶ τέκνα, νὰ μεταβάλωμεν τὴν ζωήν μας, πάντοτε μέν, ἰδιαιτέρως δὲ κατὰ τὴν περίοδον αὐτὴν τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, εἰς ἀγαπητικὴν πρὸς τὸν πλησίον προσπάθειαν προπαρασκευῆς διὰ τὴν μετοχὴν ἐκτυπώτερον ἀπὸ τοῦδε εἰς τὴν ἀνέσπερον Βασιλείαν τοῦ Κυρίου, τὸ «καινὸν Πάσχα». Προσκαλοῦμεν τοὺς πάντας εἰς ζωὴν ἁγιότητος καὶ πνευματικοῦ ἀγῶνος διὰ νὰ χαρισθῇ εἰς τὸν κόσμον καὶ εἰς ἡμᾶς ὡς «δόσις ἀγαθὴ» καὶ ὡς «δώρημα τέλειον» ἡ δυνατότης τῆς ὑπερβάσεως τῆς ἁμαρτίας, διότι «πᾶς ὁ γεγεννημένος ἐκ τοῦ Θεοῦ ἁμαρτίαν οὐ ποιεῖ [...] καὶ οὐ δύναται ἁμαρτάνειν, ὅτι ἐκ τοῦ Θεοῦ γεγέννηται» (Α ́ Ἰωάν. γ΄, 9-10). Ἂς εἰσέλθωμεν, λοιπόν, μὲ ὅλην τὴν ψυχήν μας, μὴ σκυθρωπάζοντες, ἀλλὰ χαίροντες καὶ ἀγαλλόμενοι, εἰς τὸ πνευματικὸν τοῦτο στάδιον τῶν ἀρετῶν καὶ ἂς καθοπλισθῶμεν «ἀγάπης τὴν λαμπρότητα, προσευχῆς τὴν ἀστραπήν, ἁγνείας τὴν καθαρότητα, εὐανδρίας τὴν ἰσχύν», καὶ ἂς συνοδοιπορήσωμεν μὲ τὸν Κύριον, δεόμενοι Αὐτοῦ νὰ μὴ «παρίδῃ ἡμᾶς κινδυνεύοντας τὴν ἀπ᾿ Αὐτοῦ διάστασιν» (Δοξαστικὸν τῆς Σταυροπροσκυνήσεως), ἀλλὰ νὰ μᾶς ἀξιώσῃ «ὅπως λαμπροφόροι προφθάσωμεν

εἰς τὴν ἁγίαν καὶ τριήμερον Ἀνάστασιν, τὴν καταλάμπουσαν ἀφθαρσίαν τῷ κόσμῳ» (ποίημα Θεοδώρου, ἀκολουθία Δευτέρας Α΄ Ἑβδομάδος Νηστειῶν). Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Χριστῷ, Ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ εἶναι ὡς περίοδος προετοιμασίας καὶ μετανοίας φωνὴ τῆς συνειδήσεώς μας, ἡ ὁποία, ἐσωτερικὴ καὶ ἀνέκφραστος, εἶναι προσωπικὴ κρίσις. Ὅταν μᾶς εὑρίσκῃ σφάλλοντας διαμαρτύρεται ἐντονώτατα, καθότι «οὐδὲν αὐτῆς βιαιότερον ἐν κόσμῳ», κατὰ τὸν βιωματικὸν κήρυκα τῆς μετανοίας Ἅγιον Ἀνδρέαν Κρήτης. Ὅθεν, πρέπει νὰ εἰρηνεύῃ μὲ τὴν συνείδησίν του ἕκαστος, διὰ τῆς μετανοίας, ὥστε «ἐν τῷ πυρὶ τῆς συνειδήσεως νὰ προσφέρωμεν μυστικὴν ὁλοκάρπωσιν», θυσιάζοντες τὰ πάθη μας καὶ προσφέροντες αὐτὰ θυσίαν ἀγάπης πρὸς τὸν συνάνθρωπον, ὅπως ὁ Κύριος ἑαυτὸν ὑπὲρ «τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας». Τότε μόνον θὰ ἀνατείλῃ καὶ δι᾿ ἡμᾶς ἐκ τοῦ τάφου ἡ συγγνώμη καὶ θὰ ζήσωμεν ὡς ἀνθρωπότης ἐν ἀλληλοσεβασμῷ καὶ ἀγάπῃ μακρὰν τῶν ὅσων βλέπομεν κατὰ τὰς ἡμέρας ταύτας φρικτῶν ἐγκλημάτων νὰ πλήττουν τὴν οἰκουμένην ἅπασαν. Εἰς τὸν ἀγῶνα τοῦτον ἔχομεν συμμάχους καὶ πρεσβευτὰς πάντας τούς Ἁγίους καὶ μάλιστα τὴν Παναγίαν Μητέρα τοῦ Κυρίου μας, τὴν διὰ τῶν ἱκεσιῶν της ὡς ἄλλος λουτὴρ «ἐκπλύ-

νουσαν συνείδησιν». Ὅθεν, προτρεπόμεθα καὶ παρακαλοῦμεν, ὡς πνευματικὸς Πατὴρ τῶν ἀνὰ τὴν οἰκουμένην Ὀρθοδόξων πιστῶν μας, ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους, νὰ δράμωμεν μετὰ σπουδῆς εἰς τὸ ἀπὸ τῆς αὔριον ἀρχόμενον στάδιον τῶν ἀρετῶν, «μὴ ἄτοπα λογιζόμενοι, μὴ παράνομα πράττοντες», ἀλλὰ πορευόμενοι ἐν Χάριτι νὰ ἐκπλύνωμεν τὰς συνειδήσεις «γνώμῃ ἀγαθῇ» διὰ τῆς μετανοίας, ἔχοντες τὴν βεβαιότητα ὅτι οἱ οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ καὶ πάντα «τὰ ὁρατὰ καὶ ἀόρατα» θὰ καταυγασθοῦν ἐν τέλει ὑπὸ τοῦ φωτὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου. Ἡμεῖς δέ, «πρὸ τῶν θυρῶν τοῦ Ναοῦ τοῦ Κυρίου» ἱστάμενοι, ἐὰν ἀξίως πολιτευθῶμεν, θὰ περιβληθῶμεν χιτῶνα φωτεινὸν μιμήσεως τοῦ Χριστοῦ καὶ θὰ ἀξιωθῶμεν τοῦ «καινοῦ πόματος» ἐκ τῆς Πηγῆς τῆς ἀφθαρσίας, γευόμενοι τῆς χαρᾶς τοῦ ὀλβίου τάφου τοῦ Κυρίου καὶ συνωθούμενοι ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ «ἕως τῶν κεράτων τοῦ θυσιαστηρίου», ἐν τόπῳ ὅπου «τὰ φοβερὰ τελεσιουργεῖται». Γένοιτο. Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ, βιε´ + Ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος, διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης πάντων ὑμῶν Παύλειος Λόγος

9

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α΄ ΜΈΡΟΣ

Α

νώνυμος χριστιανός των πρώτων χριστιανικών χρόνων σε επιστολή του προς κάποιον Διόγνητο, μεταξύ άλλων αναφέρει και τα εξής: «οι Χριστιανοί δεν διαφέρουν από τους άλλους ανθρώπους, ούτε ως προς τον τόπο που κατοικούν, ούτε ως προς τη γλώσσα, ούτε ως προς τον τρόπο ζωής. Γιατί δεν κατοικούν σε ξεχωριστές πόλεις, ούτε χρησιμοποιούν κάποια παραλλαγμένη διάλεκτο. Φέρουν σάρκα, αλλά δεν ζούν κατά τις επιθυμίες της σαρκός. Στη γη μένουν, αλλά είναι πολιτογραφημένοι στον ουρανό. Υπακούουν στους καθορισμένους νόμους και με τον δικό τους τρόπο υπερβαίνουν τους νόμους. Όλους τους αγαπούν, αλλά απ’ όλους διώκονται…με λίγα λόγια, ό,τι είναι η ψυχή για το σώμα, αυτό είναι και οι χριστιανοί για τον κόσμο». Το συγκεκριμένο κείμενο εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο τη θέση των χριστιανών μέσα στον κόσμο. Οι χριστιανοί ζώντας μέσα στον κόσμο, νιώθουν ότι βρίσκονται στον οίκο του Πατρός τους διότι ο κόσμος έχει δημιουργηθεί από το Θεό. Ταυτόχρονα νιώθουν ότι είναι πάροικοι και παρεπίδημοι, (Α΄Πετρ.2,11), διότι από τη μια ο τελικός προορισμός τους είναι η Βασιλεία του Θεού, και από την άλλη ο κόσμος έχει λησμονήσει τον προορισμό του. Οι Χριστιανοί είναι η ψυχή του κόσμου, διότι ζωοποιούν, ενοποιούν και συνέχουν τον κόσμο, όπως η ψυχή το σώμα. Οι Χριστιανοί είναι οι προφήτες οι οποίοι δείχνουν στον κόσμο την ορθή πορεία, όντες μάρτυρες της αλήθειας. Οι Χριστιανοί στέκονται στο κέντρο του κόσμου και ως αληθινοί ιερείς ( Α΄Πετρ.

2,5), ευλογούν και εξαγιάζουν τον κόσμο με την ίδια την παρουσία τους. Οι Χριστιανοί στέκονται στο κέντρο του κόσμου, ερμηνεύουν τα σημεία των καιρών, όντες προφήτες της παρουσίας του Θεού ανάμεσά μας και πολεμώντας το πολύμορφο κακό αναδεικνύουν τη βα-

10

Παύλειος Λόγος

τοῦ Ἀρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζῆ σιλική τους ιδιότητα. Οι Χριστιανοί δεν καταδικάζουν, αλλά αγιάζουν τον κόσμο, δεν τον απορρίπτουν, και του δείχνουν τον ορθό προορισμό του. Το κακό που διαβρώνει τις δομές και την ύπαρξη του κόσμου είναι η πολύμορφος νόσος που κυρίευσε το ανθρώπινο γένος κατά την ανατολή της ύπαρξής του, όπως αναφέρει ο Κύριλλος Αλεξανδρείας και αυτή θεραπεύεται μέσα στην Εκκλησία. Η ασθένεια δεν τιμωρείται αλλά θεραπεύεται, έτσι και η Εκκλησία προσλαμβάνει τον κόσμο και τον θεραπεύει, διότι ο κόσμος χρήζει θεραπείας. Όπως ο Υιός του Θεού προσέλαβε την ανθρώπινη φύση και την θεράπευσε, την θέωσε, κατά τον ίδιο τρόπο η Εκκλησία προσλαμβάνει τον κόσμο και τον θεραπεύει, τον οδηγεί στη σωτηρία, τον αποκαθιστά στην αρχική του ωραιότητα, τον λαμπρύνει και τον εξαγιάζει. Ο Χριστός θυσιάστηκε «υπέρ της του κόσμου ζωής», δοξάστηκε, αναλήφθηκε στους ουρανούς, και η φανέρωση του Αγίου Πνεύματος στον κόσμο κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, είναι η πλήρης φανέρωση της αλήθειας. Το γεγονός της Πεντηκοστής με την αποστολή του Αγίου Πνεύματος φανερώνει το γεγονός της Εκκλησίας. Μέσα σ’ αυτή πραγματοποιείται το μυστήριο της σωτηρίας των ανθρώπων και διαφυλάσσεται ανόθευτος η διδασκαλία του Ιησού Χριστού και το κήρυγμα των Αποστόλων. Η Εκκλησία είναι ο καινούριος κόσμος του Θεού, τόπος φανέρωσης της ουράνιας βασιλείας Του και της άκτιστης δόξας Του, το έσοπτρο δια του οποίου καταυγαζόμεθα από το άκτιστο και αϊδιο Φώς της δόξας Του, κοινωνία Θεού και κτιστών όντων, πρόγευση των εσχάτων, η νέα κοινωνία, οι καινοί ουρανοί και η καινή γη. (Αποκ. 21,1) Χωρίς το Άγιο Πνεύμα δεν μπορεί να υπάρξει Εκκλησία. Το Πνεύμα του Θεού « όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας» και παρέχει την ποικιλία των χαρισμάτων. Ο Απ. Παύλος παρέστησε την Εκκλησία με την εικόνα του σώματος του Χριστού, κεφαλή του οποίου είναι ο Ιησούς

Χριστός, μέλη οι πιστοί, ψυχή και συνεκτική δύναμή το Άγιο Πνεύμα το οποίο οικοδομεί το δεσμό της ενότητας μεταξύ των πιστών ( Α΄ Κορ. 12,13). Η Εκκλησία είναι το ιστορικό σώμα του Χριστού, στο οποίο ανακεφαλαιώνεται, ανακαινίζεται και τελειώνεται το ανθρώπινο γένος και όλη η δημιουργία. Με την εικόνα αυτή τονίζεται ότι η Εκκλησία είναι ένα οργανικό σύνολο, ένας ζωντανός οργανισμός, τα μέλη του οποίου βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση και αμοιβαιότητα μεταξύ τους. Η ενότητα αυτή του σώματος στηρίζεται στο βάπτισμα, συγκροτείται με το Άγιο Πνεύμα και εκφράζεται με τη Θεία Ευχαριστία, το κατεξοχήν μυστήριο της Εκκλησίας (Α΄ Κορ. 10, 17). Με την εικόνα της Εκκλησίας ως σώματος Χριστού εκφράζεται η άποψη ότι η ενότητα της ανθρωπότητας αποτελεί δωρεά του Θεού και αποτέλεσμα της εν Χριστώ επεμβάσεώς Του στον κόσμο, ότι ο χριστιανός δεν αποτελεί μεμονωμένη στον κόσμο ύπαρξη αλλά ζεί σε κοινωνία με τα άλλα μέλη της Εκκλησίας και ότι ο Χριστός ως κεφαλή εξασφαλίζει την ενότητα της Εκκλησίας και την αρμονική σχέση των μελών μεταξύ τους. Η ενότητα της Εκκλησίας εκφράζεται και βιώνεται με την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας ως πράξη της τοπικής Εκκλησίας δια του επισκόπου. «Βεβαία Ευχαριστία» είναι μόνον «η υπό τον επίσκοπον» Ευχαριστία, όπως αναφέρει ο άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας. Η ενότητα του σώματος των επισκόπων προϋποθέτει και εκφράζει τη βαθύτερη ενότητα των εκκλησιών στη Θεία Ευχαριστία, όπως και η ενότητα στη Θεία Ευχαριστία προϋποθέτει και εκφράζει την ενότητά τους στην ορθή πίστη και στην αγάπη. Η ενότητα και η κοινωνία του σώματος των επισκόπων αποτελούν την ορατή ανάκλαση της μυστικής ενότητας και κοινωνίας όλων των εκκλησιών στη θεία ευχαριστία, εφόσον οι επίσκοποι δεν νοούνται χωρίς την οργανική τους ενότητα με τις υπ’ αυτούς εκκλησίες. Πρωτοχριστιανικό κείμενο, η Διδαχή των Αποστόλων, παρομοιάζει τα μέλη της

Εκκλησίας με τους κόκκους του σίτου οι οποίοι αν και σπαρμένοι σε διαφορετικά μέρη μαζεύτηκαν και απετέλεσαν έναν άρτο. Κατά τον ίδιο τρόπο, εκφράζουν στην προσευχή τους οι πιστοί την ελπίδα να συναχθούν όλοι οι άνθρωποι από τα πέρατα της γης στην Εκκλησία και να αποτελέσουν το ένα Σώμα του Χριστού. Η Εκκλησία ακριβώς αποτελεί τη δυνατότητα επισυναγωγής του σύμπαντος κόσμου. Ο εκκλησιασμός του κόσμου νοείται ως σύναξη όλων των όντων σε μια ενότητα, ώστε κανένα από αυτά να μη βρίσκεται σε αντίθεση ή σύγκρουση ή εχθρική στάση απέναντι σε κάποιο άλλο. Γι’ αυτό το λόγο η διάσπαση μέσα στην Εκκλησία αποτελεί άρνηση της αποστολής της. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εργάζεται για την ενότητα των χριστιανών υπακούοντας στην προτροπή του Ιησού «ίνα παντες έν ώσιν» έχοντας όμως υπόψη ότι η Ορθοδοξία δεν είναι μια επιμέρους χριστιανική ομολογία, αλλά έχει καθολικό και διαχρονικό χαρακτήρα. Η Ορθοδοξία δεν δημιουργήθηκε με αφαιρέσεις και διαιρέσεις, αλλά είναι η ενιαία και ενοποιός αλήθεια. Δεν είναι ιδεολογία, αντικειμενοποιημένη αξία, αλλά η αλήθεια της Εκκλησίας, η αλήθεια του σώματος του Χριστού. Η Ορθοδοξία είναι η αλήθεια όπως τη δίδαξε ο Κύριος και οι άγιοι Απόστολοι, όπως την ανέλυσαν και διετύπωσαν οι άγιοι Πατέρες στα συγγράμματά τους και στους όρους των συνόδων, όπως την έζησαν, την διατήρησαν και την κυοφόρησαν οι μάρτυρες, οι όσιοι και οι απλοί πιστοί. Εφόσον η Εκκλησία είναι σώμα Χριστού κατά συνέπεια υπάρχει λειτουργική ενότητα των μελών, ποικιλία των χαρισμάτων η οποία επιβάλλεται από την ιδιαιτερότητα του κάθε ανθρώπινου προσώπου που είναι μέλος και αγαπητική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ των μελών η οποία οικοδομεί τη συνέχιση της ενότητας του σώματος. Ως εκ τούτου «είτε πάσχει εν μέλος συμπάσχει πάντα τα μέλη, είτε δοξάζεται εν μέλος, συγχαίρει πάντα τα μέλη»(A’ Κορ 12,26). Η προσφορά αγάπης λοιπόν προς τον πάσχοντα αδελφό, τον εξαρτημένο νέο, την άγαμη μητέρα, την πολύτεκνη μητέρα, την κακοποιημένη γυναίκα, τον κατατρεγμένο μετανάστη, τον ασθενούντα αδελφό, δεν στηρίζεται πάνω σε μια ένδειξη απλώς συμπάθειας και λύπης αλλά έχει σαφώς εκκλησιολογική βάση. Η αληθινή αγάπη, που εκφράζεται στην ενότητα των προσώπων της Αγίας Τριάδος, έχει ως χαρακτηριστικό γνώρισμα την ανιδιοτέλεια. Κάθε πρόσωπο της Αγίας Τριάδος είναι τέλειος Θεός. Συνεπώς και η κοινωνία της αγάπης των προσώπων της Αγίας Τριάδος δεν είναι δυνατό να νοηθεί ως κίνηση για ιδιοτελή λήψη, αλλά ως έκφραση πληρότητας και

ανιδιοτελούς κοινωνίας. Με βάση το γνώρισμα της αγάπης του Θεού, ο άνθρωπος καλείται να αναπτύξει κοινωνία αγάπης με τον συνάνθρωπό του ο οποίος είναι ο πλησίον. Αναμφίβολα ζούμε σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία όπου κυριαρχεί η διαφορετικότητα. Φιλοξενούμε στην πατρίδα μας οικονομικούς μετανάστες και η Εκκλησία μας από την πρώτη στιγμή αγκάλιασε και υποδέχτηκε όλους αυτούς τους ανθρώπους, πολλές φορές ενισχύοντάς τους και οικονομικά, παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι πολλοί απ’ αυτούς ανήκουν σε άλλη θρησκεία, στηριζόμενη όχι σε κάποιον αλτρουισμό αλλά στην βαθιά της πεποίθηση ότι όλοι αποτελούμε αδέλφια έχοντας κοινό Πατέρα το Θεό. Γι’ αυτό το

λόγο η προκατάληψη, η μισαλλοδοξία και ο ρατσισμός δεν έχουν θέση εντός της εκκλησίας. Η εξάλειψη των διακρίσεων μεταξύ των ανθρώπων, που ανήκουν σε διαφορετικές εθνότητες, κοινωνικές τάξεις, σε διαφορετικά φύλα αποτελεί το γνώρισμα της νέας εποχής που εγκαινίασε ο Ιησούς Χριστός την εποχή της αναδημιουργίας του ανθρώπου, του κόσμου και της κοινωνίας. Οι χριστιανοί αποτελούμε ένα «νέο γένος», το γένος των χριστιανών το οποίο τοποθετείται πέρα από εθνικές, φυλετικές και κοινωνικές διακρίσεις. Η αναγνώριση της ιερότητας του σώματος του ανθρώπου επιβάλλει και αναγνώριση των σωματικών αναγκών του ανθρώπου. Ο κάθε άνθρωπος πορεύεται προς τη βασιλεία του Θεού μέσα στο μεταπτωτικό κόσμο και ως εκ τούτου έχει ανάγκη την τροφή, την ενδυμασία.

Πολλές φορές κάποιοι αδελφοί μας λόγω κάποιων συγκυριών της ζωής βρίσκονται όχι απλά σε δύσκολη οικονομική θέση αλλά σε δεινή οικονομική κατάσταση μέχρι ελλείψεως των στοιχειωδών μέσων επιβίωσης. Ο Χριστιανισμός όχι μόνο δεν αδιαφόρησε για τα κοινωνικά προβλήματα αλλά και βοήθησε άμεσα ή έμμεσα στη συνειδητοποίηση και την επίλυσή τους μέσα στα πλαίσια της κοινής εν Χριστώ ζωής. Και επειδή τα κοινωνικά προβλήματα δεν μπορούν να θεωρηθούν υπαρκτά, πριν αναγνωριστούν ως προβλήματα από την κοινωνία, μπορούμε να πούμε ότι ο Χριστιανισμός, κάνοντας συνειδητές τις αρνητικές κοινωνικές καταστάσεις, συντέλεσε και στη φανέρωση των κοινωνικών προβλημάτων. Η Εκκλησία δεν μπορεί να έχει κομματικό λόγο διότι από τη φύση της ενώνει και δεν κομματιάζει, έχει όμως κοινωνικό λόγο και επικρίνει την κοινωνική αδικία, την εκμετάλλευση του συνανθρώπου. Όταν τοποθετούμε την Εκκλησία στο περιθώριο της πορείας του κόσμου, των κάθε είδους γεγονότων του και ισχυριζόμαστε ότι ενδιαφέρεται μόνο για τη μεταθανάτια ζωή τότε αρνούμαστε την αποστολή της. Στην Εκκλησία δεν είμαστε απλοί θεατές του κοινωνικού κακού, αλλά υπεύθυνοι για την ιστορία του ανθρώπου, μ’ όλο το βάρος μιας χαρισματικής παρουσίας. Άλλωστε ο χριστιανικός Θεός που αποκαλύπτεται μέσα στα βιβλικά κείμενα δεν είναι ένας Θεός που μένει απαθής μπροστά στις συμφορές του ανθρωπίνου γένους, ένας Θεός αμέτοχος του ανθρωπίνου δράματος, αλλά ένας Θεός που επεμβαίνει δυναμικά μέσα στην ιστορία για να σώσει τον άνθρωπο (Ιωάν.1,1) ( Φιλιπ. 2,8). Κατά τον ίδιο τρόπο και οι χριστιανοί εργάζονται και για τη κοινωνική δικαιοσύνη. Ασφαλώς η Εκκλησία δεν υποστήριξε τη βία ως μέσο τρόπο αντιμετώπισης των κοινωνικών προβλημάτων, αυτό δεν αρμόζει στη φύση της, αλλά προτρέπει σε προσωπική μεταμόρφωση και αλλαγή. Με πολύ σοφία και σύνεση η Εκκλησία τοποθετείται στα σύγχρονα προβλήματα που απασχολούν το πλήρωμά της. Με υπευθυνότητα αγκαλιάζει κάθε ελπίδα, από όποιον χώρο και αν προέρχεται, με όποια ιδεολογική απόχρωση και αν παρουσιάζεται. Δεν αρνείται το διάλογο γιατί από τη φύση της είναι διαλεκτική αλλά είναι επικριτική όταν δεν συνδυάζεται η οποιαδήποτε πρωτοβουλία με σεβασμό απέναντι στον άνθρωπο, συνοδεύεται από αλαζονεία, υποκινείται από οικονομικά συμφέροντα και εν τέλει δεν προάγει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Παύλειος Λόγος

11

προσκυνηματική εκδρομή

ΣΤΟΥΣ Α

Συμβολικό βάπτισμα στον Ιορδάνη ποταμό

12

Παύλειος Λόγος

Από την αγρυπνία στον Πανάγιο Τάφο για την εορτή της Υπαπαντής

ΓΙΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ του μοναχού Γερασίμου Μπεκέ

Α

πό 12 έως και 19 Φεβρουαρίου η Ιερά Μητρόπολις διοργάνωσε 8ήμερη προσκυνηματική εκδρομή στους Αγίους Τόπους. Του προσκυνήματος προΐστατο ο σεβασμιώτατος. Πραγματοποιήθηκε συνάντηση με την Α.Θ.Μ. τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλο, ο οποίος απηύθυνε πατρικούς λόγους και έδωσε αναμνηστικά σε όλους τους προσκυνητές. Επίσης πραγματοποιήθηκε συμβολικό βάπτισμα στον Ιορδάνη ποταμό, στο ακριβές σημείο της βαπτίσεως του Κυρίου, που είναι και πάλι προσβάσιμο στους προσκυνητές ύστερα από πολλά χρόνια. Οι προσκυνητές είχαν την ευκαιρία να λάβουν μέρος σε αγρυπνία στον πανίερο ναό της Αναστάσεως με την ευκαιρία της εορτής της Υπαπαντής

του Σωτήρος, ενώ ο σεβασμιώτατος έλαβε μέρος και σε αρχιερατικό συλλείτουργο στην ιερά μονή του αγίου Συμεών του Θεοδόχου (Κατά Μόνας), προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ. Θεοφἴλου.

Τιμητική διάκριση από τον Μακαριώτατο

Την Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου το πρωί στην παλαιά Αίθουσα του Θρόνου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος απένειμε στον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα τον χρυσό σταυρό μετ’ αστέρος του «Ανωτέρου Ταξιάρχη του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου», εις επιβράβευσιν της ευσέβειας και ενίσχυσιν

της προς τον Πανάγιον Τάφον και την Αγιωτάτην Μητέρα των Εκκλησιών ευλαβούς αυτού διαθέσεως. Στην τελετή της απονομής παραβρέθηκαν οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Καπιτωλιάδος κ. Ησύχιος (Γενικός Πατριαρχικός Επίτροπος) και Κϊτρους κ. Γεώργιος, καθώς επίσης και 70 προσκυνητές, κληρικοί και λαϊκοί από την Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας. Ο σεβασμιώτατος κατά την αντιφώνησή του ευχαρίστησε θερμά τον Μακαριώτατο για την υψηλή αυτή τιμητική διάκριση και τόνισε τη σημασία που έχουν για όλους τους Ορθοδόξους τα Πανάγια Προσκυνήματα που με τόση αυτοθυσία προστατεύουν εδώ και αιώνες τα μέλη της Αγιοταφικής Αδελφότητας με επικεφαλής τον εκάστοτε Πατριάρχη Ιεροσολύμων.

Κληρικοί, μοναχοί και μοναχές με τον Μακαριώτατο μετά την τελετή απονομής στον σεβασμιώτατο του Ανώτερου ταξιάρχη του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου. Παύλειος Λόγος 13

Ὅσιοι Πορφύριος καί Παΐσιος «Προσμονάριοι τῆς αἰωνίας Βασιλείας τοῦ Θεοῦ» τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

Η

ἐποχή μας, ἐξαιρέτως, χαρακτηρίζεται ἀπό ταραχή, ἐσωτερική καί ἐξωτερική, θόρυβο, ἀγωνία, ἄγχος, ἀναστάτωση καί φόβο. Εἶναι πορεία ἀπέλπιδη, ζωή θανατηφόρα, μοναξιά στήν πολυκοσμία, πόλεμος στήν εἰρήνη, μίσος στήν ἀγάπη, πλουτισμός τῆς πτωχείας, κορεσμός φιλαυτίας, ἔξαρση ἀσθενείας, ἀκοινώνητη κοινωνία, ἀπολίτιστος πολιτισμός, τῶν παθῶν ὁ ἑσμός. Ὁμίχλη θανάτου μοιάζει νά κάλυψε τόν κόσμο καί αὐτὸ παγώνει τίς ψυχές μας. Τούτη, ὅμως, εἶναι ἡ ματιά τοῦ κόσμου, ἡ μοιρολατρική, ὁ κακός λογισμός. Διότι σ’ αὐτὴν τήν ταραχή τοῦ κόσμου, ἀκούγεται, γαλήνια καί εἰρηνική, ἤρεμη μά καί βροντῶσα, ἡ ζωοποιός φωνή τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ μοναδικοῦ Σωτῆρος τοῦ κόσμου, ἡ ὁποία λέγει: «Ἰδού ἐγώ μεθ’ ὑμῶν εἰμί πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος.Ἀμὴν».(Ματθ. 28,20).Δέν ἦρθε, λοιπόν, τό τέλος, οὔτε ἔρχεται τό τέλος. Τό τέλος τοῦ διαβόλου, τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου ἔρχεται καὶ ἄρχισε, ἤδη, μέ τήν Σταύρωση καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.«Οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεός τόν κόσμον, ὥστε τόν υἱόν αὐτοῦ τόν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν μή ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωήν αἰώνιον».(Ἰω. 3,16). Στήν ταραχή τοῦ κόσμου, λοιπόν, ἡ Ἐκκλησία φανερώνει τά ἄφαντα μέ τήν ἁγιοκατάταξη τῶν ὁσίων Πορφυρίου καί Παϊσίου, τῶν Ἁγιορειτῶν. Μᾶς ἀποκαλύπτει ὅτι τὸ πολυπόθητο ἀγαθὸ τῆς αἰωνίου ζωῆς εἶναι πραγματικὸ γεγονὸς ποὺ ἀρχίζει ἀπ’ αὐτὴν τὴν πρόσκαιρη ζωή. Προβάλλει τούς, χάριτι τοῦ Σταυρωθέντος καὶ Ἀναστάντος Χριστοῦ, νικητές τοῦ θανάτου τῆς ταραγμένης ἐποχῆς μας. Ἀγάπησαν τόν Χριστό, ἔζησαν διά τόν Χριστό, ἐκοιμήθησαν ἐν Χριστῷ, διά τοῦτο ἔχουν ζωή αἰώνιον. Δρόμοι παράλληλοι, οἱ δρόμοι τούτων τῶν ἁγίων. Ἦταν προφῆτες, ὄχι, γιατί μᾶς εἶπαν τά μελλούμενα τοῦ κόσμου ἀλλά γιατί ἐξήγγειλαν

14

Παύλειος Λόγος

τήν τελική νίκη τοῦ ἀρνίου· γιατί εἶδαν τόν Χριστό νά ἐξέρχεται νικῶν καί ἵνα νικήσει· γιατί εἶδαν καί μᾶς ἀποκάλυψαν, ὡς ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, τόν φοβερό λόγο τῆς Αποκαλύψεως: «Ἰδού ἔρχεται μετά τῶν νεφελῶν, καί ὄψεται αὐτόν πᾶς ὀφθαλμός καί οἵτινες αὐτόν ἐξεκέντησαν καί κόψονται ἐπ’ αὐτόν πᾶσαι αἱ φυλαί τῆς γῆς. ναί, ἀμήν»(Ἀποκ. 1,7). Ἦταν Ἀπόστολοι, γιατί ἀπό τήν ἀπομόνωση τῆς παλαίστρας τους, ἕκαστος ἐξ αὐτῶν, κατέρριψε τά εἴδωλα τῶν καρδιῶν τῶν προσερχομένων καί τούς εἰσήγαγε, μυστικά καί ἀθόρυβα, στό χώρο τῆς Χάριτος, στή ζωή τοῦ Εὐαγγελίου, στό μυστήριο τῆς Πεντηκοστῆς. Ἦταν Μάρτυρες, διότι ὑπέμειναν καρτερικά καί ἀγόγγυστα, δοξολογώντας τόν Θεό, ὡς γνήσιοι μοναχοί, τό μαρτύριο τῆς συνειδήσεως, τίς συκοφαντίες τῶν ψευδαδέλφων, τούς φρικτούς πόνους τῶν ἀσθενειῶν τους. Ἀπόδειξη τῆς γνήσιας ἀρετῆς τους ἦταν ἡ ταπείνωσή τους. Ἀληθινοί προσμονάριοι τῆς αἰώνιας Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, κατέστησαν ἑαυτούς εἰκόνες τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ. Χάριτι Θεοῦ, καθάρισαν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, διὰ τοῦτο καὶ ἀνεδείχθησαν ἀπλανεῖς ὁδηγοὶ χιλιάδων ἀνθρώπων. Ἀγάπησαν ἀληθινὰ τὸν Χριστό, γι’ αὐτὸ ἀγάπησαν θυσιαστικὰ τὸν συνάνθρωπο. Μέσα ἀπὸ τὸν πόνο τῆς μετανοίας, ἀπάλλαξαν τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὸ δέλεαρ τῆς ἁμαρτίας. Ξύπνησαν συνειδήσεις, δέν ἀποκοίμησαν τοὺς ἀνθρώπους στις ἁμαρτίες τους. Ἀγκάλιασαν τὸν ἁμαρτωλό, ὅπως ὁ Πατέρας τῆς Εὐαγγελικῆς παραβολῆς καὶ τὸν ἔπλυναν στὸ λουτρὸ τῆς μετανοίας καὶ τῆς ἐξομολογήσεως. Δὲν ἐξωράϊσαν τὰ δαιμονικὰ πάθη. Ὅπως ὁ Κύριος, ἔτσι καὶ ἐκεῖνοι ἔλεγαν, καθημερινά στοὺς προσερχομένους: Κανεὶς δὲν σὲ κατακρίνει, οὔτε ἐγώ, πορεύου καὶ μηκέτι ἁμάρτανε. Ὅμως, συμβαίνει μερικές φορές, ἐπιπόλαια καί ἐπιδερμικά, νά ἀσχολούμαστε μέ τά χαρίσματα, τά σημεῖα, τούς προφητικούς λόγους καί τίς θαυματουργικές ἐπεμβάσεις τούτων τῶν μεγάλων ἁγίων τῆς ἐποχῆς μας. Μέ λιγότερο ἐνδιαφέρον μελετοῦμε τήν βιοτή, τά παλαίσματα, τά

δάκρυα, τήν ἄσκηση, τήν προσευχή, τὸ φιλακόλουθο, τήν μετάνοια τῶν φαεινῶν τούτων ἀστέρων. Ἐδῶ, ὅμως, στόν ἔσω ἄνθρωπο καί στήν ἐσωτερική καρδιακή ἐργασία εὑρίσκεται τό μυστικό τῆς ἁγιότητος τῶν ἁγίων τούτων ἀνδρῶν. Καί οἱ δύο ὅσιοι ἦταν συνεχιστές τῆς ἡσυχαστικῆς παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας μας. Γνήσιοι διάδοχοι τοῦ τρόπου, τοῦ ἤθους καί τοῦ φρονήματος τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀληθινά, παραδοσιακοί καί ὄχι, βεβαίως, συντηρητικοί. Ἐν Χριστῷ ἐλεύθεροι καὶ ὄχι ἐπικίνδυνοι νεωτεριστές. Μὲ ἀγάπη ποὺ καθαίρει, φωτίζει καὶ σώζει τὸν ἄνθρωπο καὶ ὄχι μὲ ἐμπαθεῖς συναισθηματισμοὺς ποὺ καλλιεργοῦν, συντηροῦν καὶ αὐξάνουν τὰ πάθη τοῦ ἀνθρώπου. Ἔπαθαν τὰ θεῖα καὶ γι’ αὐτὸ θεολόγησαν, ἀπλανῶς. Ἀμόρφωτοι κατὰ κόσμον, διδάσκαλοι ἐν Θεῷ.Ἔζησαν ἀμφότεροι στό ἡσυχαστικό καί φιλοκαλικό περιβάλλον τοῦ Ἁγίου Ὄρους, καλλιεργώντας τίς εὐαγγελικὲς-μοναχικές ἐντολές τῆς ὑπακοῆς, τῆς παρθενίας καί τῆς ἀκτημοσύνης. Ὁ ὅσιος Πορφύριος ἄρχισε τήν μοναχική του ζωή στήν καλύβη τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Καυσοκαλυβίων, τοῦ Ἁγίου Ὄρους, κάνοντας ἀδιάκριτη ὑπακοή στούς δύο κατά σάρκα ἀδελφούς καί Γέροντες τῆς Καλύβης, Παντελεήμονα καί Ἰωαννίκιο, οἱ ὁποῖοι ἦταν, ἰδιαιτέρως, αὐστηροί. Ἔλεγε ὁ ὅσιος Πορφύριος: «Ὅταν πῆγα στὴν ἔρημο, ἔδωσα μεγάλη σημασία στὴν ὑπακοή, γιατί, διαβάζοντας βίους ἁγίων ποὺ εἶχαν ἐπιδοθεῖ στὴν ὑπακοή, ἐπεθύμησα κι ἐγὼ νὰ τοὺς μιμηθῶ. Αὐτὸ πολὺ μὲ εὐχαριστοῦσε….Μὲ τὴν ὑπακοὴ ἀνοίχθηκε ὁ νοῦς μου». Ὁ ὅσιος Παΐσιος κοινοβίασε στήν Μονή Ἐσφιγμένου, ἀρχικὰ, πού τότε, βεβαίως, δέν ἦταν ζηλωτικό Μοναστήρι, περνώντας ἀπό πολλά καί δύσκολα διακονήματα καί κάνοντας ἀδιάκριτη ὑπακοή, ὄχι μόνο στόν ἡγούμενο, ἀλλά σ’ ὅλους τούς ἀδελφούς. Ἔλεγε, περί τῆς ὑπακοῆς: «Νά ξέρετε ὅλο τό νόημα, τό μυστικό στήν μοναχική ζωή, βρίσκεται στὴν ὑπακοὴ· στό νά κόβεις τό θέλημά σου, ἄν εἶναι δυνατόν καί στόν μικρότερο, ὅταν δέν ὑπάρχει φόβος, νά τοῦ κάνεις ὑπακοή». Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης

τῆς Κλίμακος λέγει:«Ὑψηλόν καί μέγα τό τῆς ἁγνείας ἐγκώμιον, ὡς τολμῆσαι τινάς τῶν πατέρων ἀπάθειαν αὐτήν προσαγορεῦσαι». Καί ὁ Ἅγιος Μάξιμος, ὁ Ὁμολογητής λέγει:«Ἀπάθεια ἐστίν εἰρηνική κατάστασις ψυχῆς, καθ’ ἥν δυσκίνητος γίνεται ψυχή πρός κακίαν». Σέ τοῦτο, λοιπόν, τό ὑψηλότατο καί ξένο, πρός τὸ σαρκικό φρόνημα τοῦ σύγχρονου κόσμου, ἐπίπεδο καθαρότητος καὶ παρθενίας, εἶχαν φθάσει οἱ δύο τοῦτοι ὅσιοι πατέρες. Ὁρῶντες, μυστικῶς, στό βάθος τῶν καρδιῶν τους, τόν ξένον Τόκον τῆς Παρθένου, τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ἀποξενώθηκαν ἀπό τήν ἁμαρτία τοῦ κόσμου, ἔγιναν θεωροί τῶν ἀθεάτων, μυστολέκτες τῶν ἀρρήτων, περιβεβλημένοι τήν ζωηφόρον νέκρωσιν. Ὑπέταξαν τήν σάρκα στό πνεῦμα διά τῆς ὑπακοῆς, τῆς ταπεινώσεως καί τῆς ἀσκήσεως. Ὁλοκληρωτικά, ψυχή τε καί σώματι, ἀφιερωμένοι στόν Θεό, ἔγιναν ὁλοφώτεινα κατοικητήρια τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ἔλεγε ὁ ὅσιος Πορφύριος: «Αὐτό εἶναι τό ἅγιο καί ὡραῖο, πού εὐφραίνει καί ἀπαλλάσει τήν ψυχή ἀπό κάθε κακό, ἡ προσπάθεια νά ἑνωθεῖ κανείς μέ τόν Χριστό. Ν’ ἀγαπήσει τόν Χριστό, νά λαχταρήσει τόν Χριστό, νὰ ζεῖ ἐν τῷ Χριστῷ, σάν τόν Ἀπόστολο Παῦλο πού ἔλεγε: «Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῆ ἐν ἐμοί Χριστός». Αὐτός εἶναι ὁ στόχος σας». Ἡ ἀκτημοσύνη τῶν δύο αὑτῶν συγχρόνων ὁσίων τῆς Ἐκκλησίας, μᾶς θύμιζε τοὺς ἀρχαίους ἀσκητὲς τῆς Παλαιστίνης καὶ τῆς Αἰγύπτου. Ὁ ὅσιος Παΐσιος ἔλεγε: «Ὅταν ἔχω πράγματα, αἰσθάνομαι σὰν νὰ φοράω μιὰ σφιχτὴ φανέλλα». Μόνο τὰ, ἀπολύτως, ἀπαραίτητα εἶχαν καὶ αὐτὰ πολλὲς φορὲς γιὰ χάρη τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ πονεμένου συνανθρώπου τὰ στερηθῆκαν. Ἐνῶ, ὅμως,

ἦταν ἀκτήμονες, ἀφειδῶς συνέδραμαν τοὺς συνανθρώπους τους. Ὅ,τι τοὺς πρόσφεραν, μὲ χάρη τό ἀντιπρόσφεραν. Ἔλεγε ὁ ὅσιος Παΐσιος: «Ὅσα πετᾶς (δίνεις ἐλεημοσύνη), τόσο πετᾶς (ἀνεβαίνεις δηλαδὴ πνευματικά)». Ὅμως, ὡς ἀληθινοί ὀρθόδοξοι μοναχοί, εἶχαν, ὡς βασικὸ διακόνημα, τὴν κάθαρση τῆς καρδιᾶς καὶ τὴν καλλιέργεια τῆς νοερᾶς προσευχῆς. Ἔλεγε ὁ ὅσιος Παΐσιος: «Τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ εἶναι παντοδύναμο. Ἡ εὐχὴ εἶναι φοβερὸ ὅπλο κατὰ τοῦ διαβόλου. Πρὶν ἀπὸ τὴν προσευχὴ νὰ ἐξομολογούμαστε στὸν Θεό, ἀφοῦ πρῶτα τὰ ποῦμε στὸν Γέροντα καὶ ὕστερα καρδιακὴ προσευχή. Ἔτσι βάζουμε κάθε μέρα καλὴ ἀρχὴ». Ὁ δὲ ὅσιος Πορφύριος ἔλεγε γιὰ τὴν προσευχή: «Σ’ Αὐτὸν νὰ στρέφετε διαρκῶς τὸ νοῦ σας. Ἀγαπῆστε τὴν προσευχή, τὴν κουβέντα μὲ τὸν Κύριο. Τὸ πᾶν εἶναι ἡ ἀγάπη, ὁ ἔρωτας μὲ τὸν Κύριο, τὸν Νυμφίο Χριστό. Γίνετε ἄξιοι τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ νὰ μὴν ζεῖτε στὸ σκοτάδι, γυρίστε τὸ διακόπτη τῆς προσευχῆς, ὥστε νὰ ἔλθει τὸ θεῖο φῶς στὴν ψυχή σας. Στὸ βάθος τοῦ εἶναι σας θὰ φανεῖ ὁ Χριστός. Ἐκεῖ, στὸ βάθος, εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ». Οἱ δύο τοῦτοι ὅσιοι Πατέρες ζοῦσαν καὶ ἀνέπνεαν πάντοτε σὲ χρόνο καὶ χῶρο λειτουργικό. Τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Λειτουργίας καὶ οἱ ἱερὲς ἀκολουθίες ἦταν ἡ ἀπαντοχὴ τους. Ἡ ἄσκησὴ τους ἦταν προετοιμασία γιὰ τὴν Θεία Λειτουργία. Ἡ συνέχιση τῆς ἀσκήσεως, ἀγώνας γιὰ νὰ κρατήσουν στὶς καρδιὲς τους τὸν πολύτιμο μαργαρίτη τῆς Θείας Λειτουργίας, τὸν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό, τὸν μοναδικὸ Σωτήρα τοῦ κόσμου. Ἔλεγε ὁ ὅσιος Πορφύριος: «Θέλετε νὰ βρεῖτε τὴ χαρὰ τῆς ζωῆς; Νὰ διαβάζετε Ἁγία Γραφή. Νὰ

ἐκκλησιάζεσθε. Νὰ πλησιάζετε τὸν Χριστό, νά Τόν ἀγαπήσετε. Νὰ προσέχετε τὶς ἀκολουθίες: ὄρθρο, ὧρες, ἑσπερινό, ἀπόδειπνο κ.λ.τ., γιατὶ τὰ λόγια τους εἶναι γραμμένα ἀπὸ ἁγίους. Εἶναι λόγια ἅγια, ἐρωτικὰ πρὸς τὸν Χριστό, τὴν Παναγία μας. Ἐγὼ δίνω μεγάλη σημασία σ’ αὐτά». Οἱ δύο αὐτοὶ νεοφανεῖς, ὅσιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀποτελοῦν προδρομικὲς φωνὲς στὴν ἔρημο τοῦ σύγχρονου κόσμου ποὺ καλοῦν τοὺς ἀνθρώπους σὲ μετάνοια. Μᾶς παρηγοροῦν, ἀληθινά, γιατὶ μᾶς μαθαίνουν τὸν τρόπο, νὰ ξεπερνοῦμε ὅλες τὶς μορφὲς τοῦ θανάτου τοῦ σύγχρονου κόσμου. Μᾶς καλοῦν νὰ μεταθέσουμε τὸ νοῦ ἀπὸ τῆς γῆς εἰς τὸν οὐρανό. Τὸ θαυμαστὸ τῶν θαυμαστῶν τούτων ἁγίων εἶναι ἡ θαυμαστὴ παρουσία τους στὴν εἰδωλομανοῦσα καὶ μοιχαλίδα αὐτὴ γενεά. Ἡ Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριαρχείου μὲ τὴν ἁγιοκατάταξη τῶν ὁσίων Πορφυρίου καὶ Παϊσίου, στὴν κρίσιμη τούτη ἐθνικὴ καὶ παγκόσμια συγκυρία, Θεαρχίῳ νεύματι, ὑπενθύμισε, μὲ ἱεροπρέπεια καὶ σεμνότητα, ὅτι στὴν Ὀρθοδοξία δὲν ὑπάρχουν ἀδιέξοδα. Ἀντιθέτως, ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι τὸ μοναδικὸ διέξοδο, ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὸ καινὸ καὶ φωτοφόρο μνῆμα τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ. Εἶναι ἡ λυτρωτικὴ φανέρωση τοῦ Σταυρωθέντος καὶ Ἀναστάντος Χριστοῦ στὴν πορεία τοῦ κόσμου. Ἡ παρουσία τῶν ὁσίων γερόντων Πορφυρίου καὶ Παϊσίου, εἶναι βάλσαμο καὶ σκίρτημα χαράς, ἀφοῦ μᾶς ὑπενθυμίζουν ὅτι: «Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, ἅδου τὴν καθαίρεσιν, ἄλλης βιοτῆς, τῆς αἰωνίου, ἀπαρχήν· καὶ σκιρτῶντες ὑμνοῦμεν τὸν αἴτιον, τὸν μόνον εὐλογητὸν τῶν πατέρων, Θεὸν καὶ ὑπερένδοξον». Παύλειος Λόγος

15

Ὁμιλία εἰς τά Φῶτα 16

Παύλειος Λόγος

Η

ἁγία ἡμέρα τῶν Φώτων, που ἑορτάζουμε σήμερα, ἔχει ὡς ἀρχή το βάπτισμα τοῦ Χριστοῦ μας, πού εῖναι τό ἀληθινό Φῶς, τό ὁποῖο φωτίζει κάθε ἄνθρωπο πού ἔρχεται στόν κόσμο. Αὐτό τό Φῶς ὅμως ἐνεργεῖ την δική μας κάθαρση, την ὁποία ἀπολέσαμε με τήν ἁμαρτία και ζούσαμε στό σκοτάδι. Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀπόλυτος. «Ἐγώ εἰμί τό φῶς τοῦ κόσμου. ὁ ἀκολουθών ἐμοἰ οὖ μή περιπατήσει ἐν τῇ σκοτία, ἀλλ᾿ ἔξει τό φῶς τῆς ζωῆς». Αὐτό τό φῶς ὅμως ἔπερεπε να φανερωθεῖ στούς ἀνθρώπους. Γι αὐτό «ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν καί ἐθεασάμεθα τήν δόξαν αὐτοῦ». Ὁ Θεός μέσα στό ξεχείλισμα τῆς ἀγάπης του γιά τόν πληγωμένο ἀπό τήν ἁμαρτία ἄνθρωπο, παίρνει τήν ἀνθρώπινη φύση και γίνεται ἄνθρωπος τέλειος καθ᾿ ὅλα ἐκτός ἀπό τήν ἁμαρτία. Αὐτή εἶναι ἄλλωστε πού τραυμάτισε θανάσιμα τόν Ἀδάμ καί τοῦ στέρησε τήν κοινωνία του μέ τόν Θεό καί πλάστη του. Ὁ Ἀδάμ, καί ἀπ᾿ αὐτόν ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα, βιώνει αὐτή τήν τραγωδία τῆς ἀπουσίας τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν πρόσκαιρη ζωή του. Βιώνει τόν πόνο, τήν λύπη, τόν θάνατο. Καί μή νομίσετε μόνο τόν σωματικό θάνατο. Ὁ θάνατος του εἶναι κυρίως ἡ ἀπουσία τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἁμαρτία τοῦ στερεῖ αὐτό τό Φῶς, τοῦ στερεῖ τή χαρά, τοῦ στερεῖ τήν ἐλπίδα, τοῦ στερεῖ τήν ζωή. Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε γιά νά γίνει Θεός καί ἀπό τό φθόνο τοῦ διαβόλου στερεῖται τήν πρώτη λαμπρότητα καί δόξα που ἀξιώθηκε. Γίνεται δοῦλος τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου.

τοῦ πρωτ. Λεωνίδα Ἀφεντούλη

Τότε ὁ Θεός Πατέρας ἀναλαμβάνει τό σχέδιο τῆς σωτηρίας. Ὁ μόνος δρόμος εἶναι ἡ ἀνάπλαση. Δηλαδή νά ξαναπλάσει τόν φθαρέντα ἀπό τήν ἁμαρτία Ἀδάμ. Νά φτάξει ἕναν τέλειο ἄνθρωπο, ἕνα νέο Ἀδάμ. Κι αὐτή ἡ ἀνάπλαση ὁλοκληρώνεται στό πρόσωπο τοῦ Ύἱοῦ καί Λόγου τοῦ θεοῦ. Γιά χάρη μας λοιπόν Παύλειος Λόγος

17

νηπιάζει ὁ Κύριος μας καί γίνεται βρέφος. Ἡ ἀνθρωπότητα τοῦ προσφέρει την Παναγία μητέρα Του, ἀπό τήν ὁποία δανείζεται τήν ἀνθρώπινη φύση. Τό γεγονός τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου γίνεται πραγματικότητα. Ὁ ἄναρχος Θεός λαμβάνει ἀρχή· εἰσέρχεται στήν ἀνθρώπινη ἱστορία καί φανερώνεται στούς ἀνθρώπους. «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί». Ἔχουμε λοιπόν Θεοφάνεια δηλαδή τήν φανέρωση τοῦ Θεοῦ στούς ἀνθρώπους. Ὁ ἁγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος τό παρουσιάζει γλαφυρά. Ὁ ἀόρατος Θεός ὁρᾶται. Ὁ ἄκτιστος κτίζεται. Ὁ Λόγος παχύνεται. Ὁ ἀναφής ψηλαφᾶται. Τό μυστήριο τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως εἶναι γεγονός. Σήμερον γενᾶται ἐκ Παρθένου ὁ δρακί τήν πᾶσαν ἔχων κτίσιν. Ἔπρεπε ὅμως ὁ παντέλειος Θεός νά εἶναι καί τέλειος ἄνθρωπος καθ᾿ ὅλα ἐκτός τῆς ἁμαρτίας. Για τό λόγο αὐτό ξεκινάει τήν ἐπίγεια ζωή του ὡς βρέφος. Περνάει ὅλα τά στάδια τῆς ἀνθρώπινης ἀνάπτυξης, ἀπό τήν ἄσπορη σύλληψή Του ἔως τό στάδιο τῆς ὠριμότητας του ὠς τελείου ἄνδρα. Αὐτήν τήν ἡλικία ἐπιλέγει γιά νά ἀρχίσει ἐπίσημα το ἔργο τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Ἐνῶ μέχρι τά τριάντα του χρόνια ζεῖ στήν ἀφάνεια, στά τριάντα, ἐγκαινιάζει τόν καινούργιο κόσμο τῆς βασιλείας του κηρύτοντας τήν μετάνοια, «μετανοεῖτε ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Πρίν τήν

ἔναρξη τοῦ σωτηριώδους αὐτοῦ ἔργου προηγεῖται ἕνας σταθμός, ἕνα σημεῖο, μιά ἐπίσημη μαρτυρία, ἕνα ἄλλο μυστήριο. Ἕνα μυστήριο πού εἶναι «ὑψηλόν τε καί θεῖον, καί τῆς ἄνω λαμπρότητος πρόξενον». Εἶναι τό μυστήριο τῆς βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ πού σήμερα ἑορτάζει ἡ ἐκκλησία μας. «Σήμερον ὁ Δεσπότης πρός τό Βάπτισμα ἐπείγεται, ἵνα ἀναβιβάσῃ πρός ὕψος τό ἀνθρώπινον. Σήμερον Βασιλείαν οὐρανῶν ὠνησάμεθα· τῆς γάρ Βασιλείας τοῦ Κυρίου οὐκ ἔσται τέλος. Ὁ Χριστός προσέρχεται στόν Ἰωάννη γιά νά βαπτισθεῖ. Ὁ Ἰωάννης εἶναι ὁ προφήτης πού συνδέει τίς δύο διαθήκες τοῦ Θεοῦ. Τήν Παλαιά καί τήν Καινή. Ὅλος ὁ λαός τόν ἀποδέχεται ὡς ἐκλεκτό τοῦ Θεοῦ καί προφήτη του. Εἶναι ἀσκητής. Ζεῖ στήν ἔρημο μέ ἔνα μόνο ἔνδυμα καί τρέφεται μέ μέλι ἄγριο καί χόρτα. Εἶναι ἡ φωνή πού φωνάζει στήν ἔρημο «μετανοεῖτε ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Εἶναι ὁ κήρυξ τῆς μετανοίας. Εἶναι αὐτός πού προετοιμάζει τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ὁ Πρόδρομος τοῦ Σωτῆρος. Ἦλθε μέ σκοπό νά μαρτυρήσῃ γιά τό ἀληθινό φῶς πού φωτίζει κάθε ἄνθρωπο πού ἔρχεται στόν κόσμο. Δέν εἶναι ἐκεῖνος τό φῶς. Εἶναι τό λυχνάρι. Τό βάπτισμά του εἶναι βάπτισμα μετανοίας καί ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν. Ὁ λαός πορεύεται στόν Ἰωάννη γιά νά λάβη τήν συγχώρηση τῶν

Από τον Εσπερινό των Θεοφανίων, ιερός ναός Αγίων Αναργύρων Βέροιας

18

Παύλειος Λόγος

ἁμαρτημάτων του. Πλῆθος κόσμου συρέει στόν Ἰορδάνη ποταμό καί καθώς βαπτίζεται στά νάματά του ἐξομολογεῖται στόν Ἰωάννη τίς ἁμαρτίες του καί λαμβάνει τήν ἄφεση. Ὅπως χαρακτηριστικά ἀναφέρει ὁ μέγας Φώτιος πρόκειται γιά μία ἄφεση «ἐκ μέρους» πρίν ἀπό τήν ὁλοκληρωτική ἄφεση πού παρέχει ὁ Χριστός, καί γιά μία ἀτελή κάθαρση ἡ ὁποία εἶναι τό προοίμιο τῆς τελειοποιοῦ καθάρσεως τοῦ Χριστοῦ. Ἀναμφίβολα τό βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου ἦταν ἀνώτερο ἀπό τό νομικό. Ὁ Ἰωάννης βάπτιζε ἐν ὕδατι, ὁ Κύριος ἐν Πνεύματι ἁγίω καί πυρί. Ὁ Ἰωάννης κήρυττε βάπτισμα μετανοίας· ὁ Χριστός κηρύττει βάπτισμα υἱοθεσίας. Τό πρῶτο ὅπως λέει ὁ μέγας Βασίλειος εἶναι εἰσαγωγικό βάπτισμα, τό δεύτερο ὅμως εἶναι τελειωτικόν. «Ἐκεῖνο ἁμαρτίας συγχώρησις, τοῦτον οἰκείωσις πρός τόν Θεόν». Ὁ Χριστός, «ὁ πάσης ἐπέκεινα καθαρότητος», βαπτίζεται στόν Ἰορδάνη ποταμό ἀπό τόν Ἰωάννη. Τό τί συνέβηκε τότε δέν μπορεῖ νά τό χωρέσει ἀνθρώπινος νοῦς. Ξεπερνάει κάθε θέαμα καί κάθε ἄκουσμα. Τρέμει ὁ νοῦς. Χάνεται ἡ λαλιά μή τολμώντας νά ἐξιστορήση κανείς τά ἀνέκφραστα. Γι αὐτό ὁ Ἰωάννης μέ τρόμο καί καρδιοχτύπι πέφτοντας καί ἀγκαλιάζοντας τά πόδια του Τοῦ λέει παρακλητικά. Γιατί βιάζει ἐμένα τόν ἀδύνατο ἄνθρωπο ὁ Παντοδύναμος Θεός μου νά κάνω κάτι πού ξεπερνάει τίς δυνάμεις μου; Πῶς νά τολμήσω νά Σέ βαπτίσω; Πότε συνέβηκε νά καθαριστεῖ ἡ φωτιά ἀπό τό ξερό χορτάρι; Πότε ἔπλυνε ἡ λάσπη τήν πηγή; Πῶς νά βαπτίσω Ἐσένα τόν Κριτή τῆς οἰκουμένης ἐγώ ὁ ὑπεύθυνος γιά τόσες ἁμαρτίες; Πῶς νά Σέ βαπτίσω Δέσποτά μου; Δέν βλέπω ἁμαρτία πάνω Σου. Δέν ἔχεις πέσει θῦμα τῆς κατάρας τοῦ προπάτορα Ἀδάμ. Δέν ἔχεις καθόλου λερωθεῖ ἀπό τήν ἁμαρτία. Ποτέ καί τίποτα δέν τόλμησα νά κάνω ἀπ᾿ ὅλα ὅσα παροργίζουν τήν ἀγαθωσύνη Σου. Ἐνῶ βρισκόμουνα ἀκόμη μέσ᾿ τήν κοιλιά τῆς μάννας μου, δανείστηκα τήν γλώσσα της καί Θεό τοῦ κόσμου Σέ ἐκήρυξα. Ὅλους τούς προετοίμασα νά Σέ δεχθοῦν, νά Σ᾿ ἀπαντήσουν. Πῶς λοιπόν ἐγώ ὁ χιλιολερωμένος ἀπό τήν ἁμαρτία ἄνθρωπος νά

ἁγνίσω τόν Θεό; Θεό ἀναμάρτητο; Ἐγώ ἔχω ἀνάγκη νά βαπτιστῶ ἀπό Σένα καί Σύ ἔρχεσαι σέ μένα; Ὁ Χριστός ὄμως τοῦ ἀποκρίνεται. «ἄφες ἄρτι· οὕτω γάρ πρέπον ἐστίν ἡμῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην». Ὁ Χριστός δέν καταργεῖ τόν νόμο. Εἰσάγει τήν χάρη. Ὁ Ἰωάννης λειτουργεῖ το μυστήριο. Ὑπακούει καί τρέμει μπροστά στήν ἄμετρη ταπείνωση τοῦ Θεανθρώπου. Ὁ Χριστός βαπτίζεται. Οἱ φυσικοί νόμοι πάλι καταλύονται. Ὁ Ἰορδάνης ἀντιστρέφει τή ροή του. Ἀνοίγουν οἱ οὐρανοί. Τό ἅγιο Πνεῦμα μέ τή μορφή περιστερᾶς κατεβαίνει καί στέκεται πάνω ἀπό τόν Χριστό καί ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ Πατέρα μαρτυρεῖ «οὖτος ἐστίν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα». Ὁ Τριαδικός Θεός φανερώνεται στούς ἀνθρώπους. «Ἐν Ἰορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις». Θεός Κύριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν. Καί ὅπως χαρακτηριστικά ἀναφέρει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, « Ἐπεφάνη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πάσιν ἀνθρώποις». Γι αὐτό ἡ ἑορτή ὀνομάζεται Θεοφάνεια ἤ Ἐπιφάνεια. Στήν προηγούμενη ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Σωτῆρος συντελεῖται δυνάμει τό μυστήριο τῆς ἀνάπλασης τοῦ νέου Ἀδάμ. Στήν παρούσα ἑορτή δέν ἔχουμε ἀνάπλαση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἀλλά ἀναγέννηση της «δι᾿ ὕδατος καί πνεύματος». Ὁ ἀναμάρτητος Χριστός βαπτίζεται στά ὕδατα τοῦ Ἰορδάνη γιά νά ὑποδείξη σέ μᾶς αὐτό ἀκριβῶς τό μυστήριο. Τό μυστήριο τῆς παλλιγενεσίας. Πολύ χαρακτηριστικά ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ρωτᾶ: ἀφοῦ τό βάπτισμα ἀφήνει ὅλα τά ἁμαρτήματα γιατί δέν ὀνομάζεται λουτρόν ἀφέσεως ἁμαρτιῶν ἀλλά λουτρόν παλιγγενεσίας; Καί ἀπαντᾶ. Ὀνομάζεται ἔτσι, διότι δέν μᾶς καθαρίζει ἀπλᾶ ἀπό τά ἁμαρτήματα ἀλλά ἄνωθεν μᾶς δημιουργεῖ καί μᾶς κατασκευάζει ὄχι άπό τή γῆ ἀλλά ἀπό ἄλλο στοιχεῖο που εἶναι ἡ φύσις τῶν ὑδάτων. Στήν νυκτερινή συνάντηση του μέ τό Νικόδημο ὁ Χριστός τοῦ εἶπε· «ἐάν μή τις γεννηθῇ ἄνωθεν, οὐ δύναται ἰδεῖν τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ». Καί στήν ἀπορία τοῦ Νικο-

Από τον Εσπερινό των Θεοφανίων, ιερός ναός Αγίων Αναργύρων Βέροιας

δήμου πῶς γίνεται να ξαναγεννηθῆ ὁ ἄνθρωπος ἀπό τήν κοιλιά τῆς μητέρας του, ὁ Χριστός διευκρινίζει: «ἐάν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καί πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. τό γεγεννημένον ἐκ τῆς σαρκός σάρξ ἐστί, καί τό γεγενημένον ἐκ τοῦ πνεύματος πνεῦμα ἐστί». Ὁ Χριστός μέ τήν γέννησή του ἁγιάζει τή γῆ, ἐνῶ μέ τήν βάπτισή του ἁγιάζει τήν φύση τῶν ὑδάτων. «Ἐνίησι (ἐμβάλλει δηλαδή) τόν ἁγιασμόν τῷ ὕδατι καί ψυχῶν τοῦτο καθάρσιον γίνεται». Ἐγκαινίζοντας ὁ Χριστός τή Βασιλεία του συστήνει καί τό μυστήριο τοῦ βαπτίσματος πού μᾶς εἰσάγη σ᾿ αὐτήν. Τό βάπτισμα εἶναι τό πρῶτο ἀπ᾿ ὄλα τά μυστήρια πού μᾶς εἰσάγει στήν ἀναγεννητική αὐτή διαδικασία. Μέ τήν βάπτιση τοῦ πιστοῦ καταργεῖται τό σῶμα τῆς ἁμαρτίας καί ἡ ἐνέργεια τοῦ θανάτου. Αὐτός πού βαπτίζεται κατά τόν ἅγιο Συμεών Θεσσαλονίκης, ἀποβάλλει τόν ρύπο τῆς ἁμαρτίας καί τῆς ἀπιστίας καί γίνεται ὅλος νέος καί ἐνδύεται τήν μορφή τοῦ νέου Ἀδάμ. Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε. Μέσα στά νάματα τοῦ Ἰορδάνη ὁ Χριστός συντρίβει τόν βύθιο δράκοντα που συμβολίζει τόν θάνατο τῆς παρακοῆς. Τό μυστήριο αὐτό συνδέεται μέ τή θυσία καί τό μαρτύριο ἀλλά καί μέ τό θάνατο. Ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστόν Ἰησοῦν εἰς τόν θάνατον αὐτοῦ ἐβα-

πτίσθημεν». Αὐτό συμβολίζει καί ἡ τριπλή κατάδυση κατά τήν τελετή τοῦ μυστηρίου. Μέ τόν θάνατο του ὁ Χριστός συντρίβει τόν θάνατο καί μᾶς χαρίζει τήν ζωή. Ὁ βαπτιζόμενος λαμβάνει τήν χάρι τοῦ ἁγίου Πνεύματος καί ζεῖ ἐν ἀγιασμῷ. Φωτίζεται ἀπό τό φῶς τοῦ Χριστοῦ καί γίνεται καί αὐτός φῶς. Μέ τήν βάπτισή του ὁ Χριστός μᾶς λυτρώνει ἀπό τό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καί μᾶς καταυγάζει μέ τό φῶς τῆς Θεογνωσίας. Μᾶς ἀνοίγει τίς πύλες τῆς Βασιλείας του. Μιά Βασιλεία πού δέν ἔχει τέλος. Ὁ Χριστός μᾶς προσκαλεῖ στήν εὐλογημένη Βασιλεία Του. Ἡ ἀποδοχή τῆς πρόσκλησης ξεκινᾶ μέ τό μυστήριο τῆς Βαπτίσεως. Δέν σταματᾶ ὅμως ἐκεῖ. Συνεχίζει μέ ὅλα τά μυστήρια τῆς ἐκκλησίας μας. Δέν ὑπάρχει ἐκκλησιαστική πραγματικότητα χωρίς μυστήρια, δυνατότητες δηλαδή μετοχῆς στήν ἄκτιστη θεία Χάρη καί συγχρόνως μέσα βιώσεως τοῦ πνευματικοῦ της χαρακτήρα. Ὁ Χριστός μέσα ἀπό τά μυστήρια μᾶς παρέχει τό φῶς του. Φῶς ἐκ φωτός ἔλαμψεν τῷ κόσμῳ Χριστός ὁ Θεός. Ὁ ἐπιφανείς Θεός τοῦτον λαοί προσκυνήσωμεν.

Παύλειος Λόγος

19

20

Παύλειος Λόγος

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες

πομαντορική ἐγκύκλιος ἑορτῆς τοῦ σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος

Ο

σοι παρατηροῦν τόν οὐρανό καί τά ἄστρα εὔκολα διαπιστώνουν ὅτι ὅσο πιό σκοτεινός εἶναι ὁ οὐρανός, τόσο πιό φωτεινά φαίνονται τά ἄστρα. Καί ὅσο πιό φωτεινά εἶναι τά ἄστρα, τόσο πιό δυνατό εἶναι τό φῶς πού σκορπίζουν στή γῆ. Ἡ ἀλήθεια αὐτή δέν ἀφορᾶ, παιδιά μου, μόνο στά ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ πού στέλνουν τό φῶς τους στή γῆ μας καί κάνουν τή νύκτα νά μή φαίνεται τόσο σκοτεινή. Ἀφοροῦν καί στά ἄστρα τοῦ νοητοῦ στερεώματος πού φωτίζουν μέ τό φῶς τῆς σοφίας, τῆς γνώσεως καί τῆς ἁγιότητός τους τόν δρόμο τῆς ζωῆς μας καί τήν πορεία μας μέσα στόν κόσμο. Καί ὅταν λέω ἄστρα δέν ἐννοῶ αὐτούς πού ὁ κόσμος χαρακτηρίζει ἀστέρια καί ὀνομάζει stars, ἀλλά αὐτούς πού εἶναι «ἀστέρες πολύφωτοι τοῦ νοητοῦ στερεώματος», αὐτούς πού τό φῶς τους δέν ἀλλοιώνεται ἀπό τίς ἐξωτερικές συνθῆκες, δέν ἐπηρεάζεται ἀπό τίς ἐποχές καί τίς ἱστορικές συγκυρίες, τή μόδα καί τίς ἐπιλογές τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά διαπερνᾶ τό σκοτάδι τοῦ κόσμου, διαπερνᾶ τό σκοτάδι τῆς ἀμαθίας, τῆς ἀπιστίας, τῆς ἀβεβαιότητος, τῆς ἁμαρτίας, τῆς ἀδιαφορίας καί ὄχι ἁπλῶς φωτίζει ἀλλά καταυγάζει μέ τή λάμψη του τόν νοῦ καί τήν ψυχή τῶν ἀνθρώπων, καταυγάζει μέ τή λάμψη του τούς δρόμους τῆς ἱστορίας καί τῆς ἀνθρωπότητος. Ἀνάμεσα στά λαμπρά αὐτά πνευματικά ἄστρα ἐξέχουσα θέση κατέχουν οἱ ἑορταζόμενοι σήμερα τρεῖς Ἱεράρχες, οἱ μέγιστοι αὐτοί φωστῆρες τῆς τρισηλίου Θεότητος, τῶν ὁποίων τό φῶς αἰῶνες τώρα φωτίζει τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί τούς πιστούς, φωτίζει ὅμως καί ὅλους ἐκείνους πού ἀκολουθοῦν μέ συνέπεια καί σταθερότητα τόν δρόμο τῆς γνώσεως καί τῆς ἀληθοῦς σοφίας. Καί ἐάν οἱ τρεῖς μεγάλοι Πατέρες, ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀνεδείχθησαν ἀστέρες πνευματικοί, αὐτό ὀφείλεται στό ὅτι δέν ἀρκέσθηκαν στήν πεπερασμένη γνώση τοῦ κόσμου, ἀλλά ἀναζήτησαν μέ ζῆλο καί πόθο τήν ἄπειρη γνώση τῆς ἀληθείας τοῦ Θεοῦ· ὀφείλεται στό ὅτι δέν περιόρισαν τίς προσπάθειές τους στό ἀναγκαῖο καί

τό ὑποχρεωτικό, ἀλλά ἐργάσθηκαν καί μελέτησαν χωρίς νά ὑπολογίζουν τόν κόπο καί τόν μόχθο, ἐργάσθηκαν καί μελέτησαν μέ ἀγάπη μέχρι νά κατακτήσουν αὐτό πού εἶχαν θέσει ὡς στόχο καί ὡς σκοπό τῆς ζωῆς τους· ὀφείλεται στό ὅτι διατήρησαν τόν νοῦ καί τήν ψυχή τους καθαρή ἀπό ἰδιοτέλειες καί σκοπιμότητες, ὥστε νά μπορεῖ σάν κάτοπτρο νά ἀντανακλᾶ τό φῶς σέ ὅσους θέλουν νά τό δεχθοῦν. Αὐτό τό φῶς προσφέρουν καί σέ ὅλους ἐμᾶς καί ἰδιαίτερα σέ σᾶς, τούς μαθητές καί τούς δασκάλους καί καθηγητές σας, οἱ τρεῖς Ἱεράρχες πού τιμοῦμε σήμερα ὡς προστάτες ἁγίους τῶν Γραμμάτων καί τῆς Παιδείας. Καί τό προσφέρουν σέ μιά ἐποχή κρίσιμη γιά τήν πατρίδα μας ἀλλά καί γιά ὅλο τόν κόσμο. Μᾶς προσφέρουν τό φῶς πού μπορεῖ νά διώξει τά σύννεφα τῆς ἀμφιβολίας καί τῆς ἀγωνίας γιά τό μέλλον καί ὅ,τι αὐτό μᾶς ἐπιφυλάσσει· τό φῶς πού μπορεῖ νά διώξει τό σκοτάδι τό ὁποῖο δημιουργεῖ στόν κόσμο ὁ αὐξανόμενος φανατισμός καί ἡ τυφλή βία· τό φῶς πού μπορεῖ νά μᾶς ἀνοίξει τόν δρόμο γιά τήν ἀληθινή γνώση ἡ ὁποία κάνει τόν ἄνθρωπο περισσότερο ἄνθρωπο, ἄνθρωπο πού ἀγαπᾶ τόν συνάνθρωπό του, πού σέβεται τή διαφορετικότητα, πού προστατεύει τό περιβάλλον, πού ἐμπιστεύεται τή ζωή του καί τό μέλλον του στόν Θεό, τήν πηγή τῆς γνώσεως καί τῆς ἀληθείας, ἀπό τήν ὁποία ἄντλησαν καί οἱ τρεῖς μεγάλοι Πατέρες. Ἀξιοποιεῖστε, παιδιά μου, αὐτό τό φῶς πού σᾶς προσφέρουν οἱ τρεῖς ἑορταζόμενοι Ἱεράρχες γιά νά φωτίσει τή ζωή καί τήν πορεία σας πρός τή γνώση καί τήν ἀρετή τήν ὁποία κατέκτησαν καί οἱ ἴδιοι στή ζωή τους ὥστε νά τιμῶνται στούς αἰῶνες ὡς σοφοί καί ὡς ἅγιοι. Αὐτή εἶναι καί ἡ δική μου πατρική εὐχή γιά τή νέα χρονιά. † Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

21

Ο ΜΕΓ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Ο

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ι άνθρωποι στο διάβα των αιώνων και σε κάθε εποχή μέσα στη ροή της εγκοσμίου πραγματικότητος βιώνουν την επίγεια ζωή τους με αγώνα, πάλη και αγωνία για την επιβίωση. Είναι ο κλήρος των θνητών ανθρώπων να πορεύονται την «οδοιπορία του βίου» μέσα από πολλές φορές οδυνηρούς αγώνες, οι οποίοι στις πλείστες των περιπτώσεων στοχεύουν στην απόκτηση υλικού πλούτου. Ο Μέγας Βασίλειος ως κοινωνικός διδάσκαλος και κοινωνικός εργάτης εξεφώνησε το έτος 368 μ.Χ. την ομιλία του με τίτλο: «περί του μη προσηλώσθαι τοις βιοτικοίς και περί του γενομένου εμπρησμού έξωθεν της Εκκλησίας», στην οποία θεωρεί τον ανθρώπινο βίο ως οδό και αφ᾽ ης στιγμής ο άνθρωπος εισέλθει σ᾽ αυτή με τη γέννησή του, κατ᾽ ανάγκην πορεύεται εν μέσω πυράς δοκιμασιών και παλαισμάτων ψυχής και σώματος. Κατά την πορεία αυτή ο άνθρωπος οφείλει να φέρει μαζί του τα κατάλληλα εφόδια, τα οποία συνιστούν τον πραγματικό κόσμο της ψυχής, το όντως «ταμείον της ψυχής», και όχι αυτά που τον ζημιώνουν. Η μέριμνα για τη ψυχή, που είναι από τα «όντως ημέτερα», και για το σώμα, το οποίο είναι «κτήμα αναγκαίον τη ψυχή και συνεργούν αυτή προς το ζην επί γης», πρέπει να είναι ανάλογος προς τη φύση και τον προορισμό του καθενός. Στο δε πλαίσιο της κοινωνικής διδασκαλίας του για τη φιλάνθρωπη αλληλεγγύη συστήνει την αποβολή του υλικού πλούτου και τη διάθεσή του προς τους δεινοπαθούντες αδελφούς. Στη θεόπνευστη και βαθυστόχαστη αυτή ομιλία ο Θεοφόρος Μέγας Βασίλειος γράφει μεταξύ άλλων: «...Ώστε είναι αναγκαίο και ωφέλιμο σε όλους, αδελφοί, αφού ανασκουμπωθούμε ωσάν οδοιπόροι ή δρομείς και επινοήσουμε από παντού το ελαφρό στις ψυχές για τον δρόμο αυτό, χωρίς καμμία απόκλιση να σπεύσουμε προς το τέρμα του δρόμου...» Ή μήπως και εσείς δεν νομίζετε ότι η παρούσα ζωή έχει απλωθεί ως κάποιος συνεχής δρόμος και πορεία που έχει κατανεμηθεί ωσάν να είναι σταθμοί σε κάθε ηλικία... Ο καθένας από εμάς από τη στιγμή που θα εξέλθει εκ των μητρικών κόλ-

22

Παύλειος Λόγος

πων, αμέσως αφού προσδεθεί στη ροή του χρόνου σύρεται προς τα κάτω. Κατόπιν πάντοτε, αφήνοντας την ημέρα που έζησε, δε μπορεί, και αν ακόμη το θέλει, να επανέλθει κάποτε στη χθεσινή ημέρα. Εμείς όμως χαιρόμεθα, οδηγούμενοι προς τα εμπρός καθώς μεταβάλλουμε τις ηλικίες. Χαιρόμεθα ωσάν να αποκτούμε κάτι και θεωρούμε μακάριο πράγμα, όταν κάποιος από παιδί γίνει άνδρας και από άνδρας γέρος. Άρα αγνοούμε ότι κάθε φορά χάνουμε τόσο χρόνο από τη ζωή, όσο ζήσαμε και δεν αισθανόμεθα ότι χάνεται ο χρόνος, μολονότι πάντοτε τον μετρούμε

από αυτόν που επέρασε και έφυγε. Ούτε σκεπτόμαστε, είναι άλλωστε αβέβαιο, πόσο χρόνο στην οδό θα θελήσει να μας παραχωρήσει προς οδοιπορία αυτός που μας απέστειλε, και πότε θα ανοίξει τις πύλες της εισόδου στον καθένα από τους δρομείς και ότι πρέπει να ετοιμαζόμαστε καθημερινώς για την αποδημία μας απ᾽ εδώ και να περιμένουμε το νεύμα του Δεσπότου με ορθάνοικτα τα μάτια... Ούτε θέλουμε να εξετάζουμε με ακρίβεια, ποια φορτία μας είναι ελαφρά για τον δρόμο αυτό και μπορούν να μετακινούνται μαζί μ᾽ αυτούς που τα έχουν συλλέξει και τα οποία καθιστούν εκεί για εμάς ευχάριστο βίο και τα

οποία γίνονται κτήμα αυτών που τα απέκτησαν. Ούτε είναι βαρέα και δύσκολα και ασήκωτα από τη γη και που από τη φύση τους δεν οικειώνονται από τους ανθρώπους αμέσως, ούτε επιτρέπουν αυτούς που τα έχουν να βαδίσουν δια της στενής εκείνης πύλης. Αλλ᾽ όσα μεν έπρεπε να συλλέγουμε, τα έχουμε αφήσει. Και αυτά μεν που μπορούν να ενωθούν με εμάς και να γίνουν πράγματι ταιριαστό στολίδι της ψυχής και του σώματος, αυτά δεν τα προσέχουμε. Αυτά δε που παραμένουν αιωνίως ξένα και που μόνο ντροπή μας προσάπτουν, αυτά προσπαθούμε να συγκεντρώσουμε, μοχθούντες στα χαμένα και κοπιάζοντες, όπως εάν κάποιος, εξαπατώντας τον εαυτό του, θα ήθελε να γεμίζει τρυπημένο πιθάρι. Διότι αυτό νομίζω ότι το γνωρίζουν ακόμη και όλα τα μικρά παιδιά, ότι δηλαδή τίποτε από τα τερπνά του βίου για τα οποία οι περισσότεροι έχουν ξετρελαθεί, είναι πράγματι δικό μας, ή εκ φύσεως γίνεται. Αλλ᾽ εξ ίσου φαίνονται ότι είναι ξένα όλων και αυτών που νομίζουν ότι τα απολαμβάνουν και αυτών που ούτε καν τα εγγίζουν. Διότι ούτε εάν μερικοί συγκεντρώνουν άφθονο χρυσό στη ζωή τους, παραμένει διαρκώς κτήμα τους. Αλλά είτε ενώ ζουν ακόμη και τον περισφίγγουν από παντού δραπετεύει, με το να περιέλθει στους πιο ισχυρούς, είτε τους εγκαταλείπει πλέον αφού φθάσουν στον θάνατο και δεν θέλει να συνεκδημήσει μαζί με τους κατόχους του. Αλλά οι μεν συρόμενοι προς τον αναπότρεπτο δρόμο από αυτό που δια της βίας χωρίζει τις ψυχές από την ταλαίπωρη αυτή σάρκα, με το να στρέφονται διαρκώς προς τα χρήματα, θρηνούν τους ιδρώτες που έχυσαν γι᾽ αυτά από την νεότητα τους, ο δε πλούτος περιέρχεται στα χέρια άλλων, αφού αφήσει σ᾽ εκείνους μόνον τον κόπο για την συλλογή του και το έγκλημα της αρπαγής. Ούτε εάν κάποιος αποκτήσει επάνω στη γη άπειρα στρέμματα και μεγαλοπρεπή σπίτια και κοπάδια από διάφορα ζώα, και περιβληθεί όλες τις εξουσίες που υπάρχουν στους ανθρώπους, απολαμβάνει αυτά αιωνίως. Αφού δε για λίγο γίνει ονομαστός με αυτά, σε άλλους πάλι θα μεταθέσει την ευπορία, όταν ο ίδιος τεθεί κάτω από λίγο χώμα, πολλές φορές μάλιστα προτού πεθάνει και φύγει από εδώ, θα δει τον πλούτο να μεταβαίνει σε άλλους και ίσως σε εχθρούς. Μήπως άραγε δεν γνωρίζουμε πόσα χω-

ράφια, πόσα σπίτια και πόσα έθνη και πολιτείες δεν έλαβαν τα ονόματα άλλων κυρίων, ενώ ζούσαν ακόμη αυτοί που τα κατείχαν; Και ότι αυτοί που άλλοτε υπήρξαν δούλοι ανέβηκαν στο θρόνο της εξουσίας, ενώ αυτοί που ονομάζονταν κύριοι και δεσπότες αρκέσθηκαν να σταθούν μεταξύ των υπηκόων και έσκυψαν το κεφάλι τους στους δούλους τους, όταν τα πράγματα άλλαξαν γι᾽ αυτούς ξαφνικά, όπως αντιστρέφονται τα ζάρια; Αλλά αυτά που έχουμε επινοήσει εμείς για βρώση και πόση και όλα όσα έξω από την ανάγκη ο πλούτος κατά τρόπο υβριστικό εμηχανεύθη για την ικανοποίηση της ακολάστου κοιλίας, που δε βαστάζει τίποτε, πότε θα μπορούσαν να γίνουν δικά μας, έστω και αν συνεχώς μας κατακλύζουν; Γι᾽ αυτά βεβαίως που με τη γεύση αφήνουν κάποια μικρά ηδονή, όταν τα τρώμε, δυσανασχετούμε αμέσως, ωσάν να είναι ενοχλητικά και περιττά και με βιασύνη τα αποβάλλουμε, με την ιδέα ότι εάν βραδύνουν μέσα στα σπλάχνα, η ζωή μας θα διατρέξει τον έσχατο κίνδυνο. Σε πολλούς λοιπόν ο κόρος προκαλεί τον θάνατο και γίνεται αιτία, ώστε τίποτα πλέον να μην απολαμβάνουν. Αυτά μεν σαν να είναι παντελώς ξένα και περιττά, και πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν απόκτημα κανενός, καλό είναι να τα προσπερνούμε με κλειστά τα μάτια. Γι᾽ αυτά δε που είναι πράγματι δικά μας πρέπει να επιδεικνύουμε μεγάλη φροντίδα. Αλλά τί είναι πράγματι δικό μας; Και η ψυχή με την οποία ζούμε, είναι κάτι το λεπτό και νοερό και δεν χρειάζεται τίποτε από αυτά που έχουν βάρος, και το σώμα που της έχει δοθεί από τον Κτίστη ως όχημα για τον βίο. Διότι τούτο είναι ο άνθρωπος. Νους ενδεδυμένος με κατάλληλη και ταιριαστή σάρκα. Αυτός από τον πάνσοφο τεχνίτη των όλων διαπλάσσεται στους μητρικούς κόλπους. Αυτόν φέρει στο φως από τους σκοτεινούς εκείνους θαλάμους ο καιρός του τοκετού. Αυτός έχει ταχθεί να κυβερνά τα επίγεια. Γι᾽ αυτόν η κτίση έχει απλωθεί ως γυμναστήριο της αρετής. Σ᾽ αυτόν υπάρχει νόμος να ομοιάσει όσον το δυνατόν τον Πλάστη και να σκιαγραφεί επάνω στη γη την ουράνια ευταξία. Αυτός, όταν καλείται, σηκώνεται και απέρχεται απ᾽ εδώ. Αυτός παρουσιάζεται εμπρός στο βήμα του Θεού, που τον απέστειλαν. Αυτός κρίνεται. Αυτός δέχεται την ανταπόδοση γι᾽ αυτά, που έπραξαν εδώ. Θα μπορούσε κανείς να εύρει ότι και οι αρετές γίνονται κτήματά μας, όταν με επιμέλεια συνυφανθούν με τη φύση. Και ούτε καν θέλουν να μας εγκαταλείψουν, ενώ μοχθούμε εδώ στη γη. Εκτός εάν εκουσίως δια της βίας τις απομακρύνουμε με την εισαγωγή των κακών. Και όταν επειγόμαστε να φύγουμε προς την άλλη ζωή, προτρέχουν και συντάσσουν με τους αγγέλους αυτόν που τις απέκτησε και λάμπουν αιωνίως κάτω από τα βλέμματα του Δημιουργού. Ο πλούτος και η εξουσία και η υπερηφάνεια και η τρυφή και όλος αυτός ο παρόμοιος θόρυβος εξ αιτίας της μωρίας μας καθημερινά αυξάνεται, ούτε προχωρεί μαζί μας στο βίο, ούτε φεύγει μαζί με μερικούς. Αλλά αυτό, που έχει ειπωθεί παλαιά από τον Δίκαιο (Ιώβ), έχει ορισθεί και ισχύει για κάθε

άνθρωπο: «Γυμνός εβγήκα από την κοιλία της μητέρας μου, και γυμνός θα απέλθω...» Και όταν (ο άνθρωπος) οδηγηθεί στον Κύριο και του απαιτηθεί ο καρπός της επιγείου πορείας, που σ᾽ αυτόν είχε επιτραπεί, τότε θα θρηνήσει επί πολύ, διότι δεν θα έχει να δώσει. Και θα κατοικήσει σε αιώνιο σκοτάδι, κατηγορώντας τον εαυτό του για την τρυφή και την εξ αυτής πλάνη λόγω της οποίας του αφαιρέθηκε ο καιρός της σωτηρίας. Τίποτε όμως πλέον δεν θα κερδίσει από τα δάκρυα... Ας προφυλαχθούμε λοιπόν, όσο μπορούμε πιο γρήγορα. Ας μη συνθλίψουμε τους εαυτούς μας με τη θέλησή μας. Εάν δε κάποιος κάποτε δελεάσθηκε και επεσώρευσε στον εαυτό του σκόνη αδίκου πλούτου και με τις φροντίδες γι᾽ αυτόν εφυλακισε τον νου ή προσήψε στη φύση του βδέλυγμα ακολασίας, που δύσκολα ξεπλένεται, είτε γέμισε τον εαυτό του με άλλα εγκλήματα, αυτός όσο ακόμη είναι καιρός, προτού φθάσει στην τελεία καταστροφή, ας αποτινάξει τα περισσότερα από τα φορτία. Και προτού το σκάφος καταποντιστεί, ας απορρίψει τα εμπορεύματα, που δεν θα συγκέντρωσε, όπως έπρεπε, και ας ομοιάσει τους ναυτικούς. Διότι εκείνοι, και εάν ακόμη συμβεί να φέρουν στο πλοίο κάτι από τα αναγκαία, προκληθεί όμως θαλασσοταραχή και απειλήσει να καταποντίσει το πλοίο, που πιέζεται από το φορτίο, όσο μπορούν πιο γρήγορα, αποσκευάζουν το πολύ βάρος και χωρίς λύπη αδειάζουν στη θάλασσα τα εμπορεύματα για να κάνουν το πλοίο να επιπλεύσει στα κύματα και να σώσουν, εάν βέβαια είναι δυνατό, μόνο τις ψυχές και τα σώματα από τον κίνδυνο. Πολύ δε περισσότερο από εκείνους, εμείς αυτά πρέπει να τα σκεπτόμαστε και να τα πράττουμε. Διότι εκείνοι ό,τι απορρίπτουν το χάνουν αμέσως, και στο εξής τους περιβάλλει η ανάγκη της πτωχείας. Εμείς όμως εφόσον αδειάσουμε το πονηρό φορτίο, θα επισωρεύσουμε περισσότερο και καλύτερο πλούτο στις ψυχές... Στο εξής η αγιότητα και η δικαιοσύνη που είναι πράγματα ελαφρά και δε γνωρίζουν τον καταποντισμό στα κύματα, καταλαμβάνουν τον χώρο εκείνων. Τα χρήματα όμως όταν καλώς αποβληθούν, δε χάνονται γι᾽ αυτούς που τα απέβαλαν και τα απέρριψαν. Αλλά αφού μεταφερθούν ωσάν σε κάποια άλλα πλοία πιο ασφαλή, δηλαδή στις πεινασμένες κοιλίες των πτωχών, διασώζονται και φθάνουν στα λιμάνια και φυλάσσονται ως κόσμημα και όχι ως κίνδυνος γι᾽ αυτούς που τα απορρίπτουν. Ας σκεφθούμε λοιπόν, αγαπητοί, για τους εαυτούς μας κάτι το φιλάνθρωπο. Και εάν γενικά θελουμε το βάρος της ευπορίας να το κάνουμε κέρδος μας, ας το διαμοιράσουμε σε πολλούς, οι οποίοι και θα το παραλάβουν και θα το εναποθηκεύσουν σε απαραβίαστα ταμεία, ήτοι στους κόλπους του Δεσπότου... Ας επιτρέψουμε στον πλούτο που θέλει, να ξεχειλίσει προς αυτούς που τον έχουν ανάγκη. Ας μην περιφρονήσουμε τους Λαζάρους που ακόμη και τώρα κείτονται εμπρός στα μάτια μας. Μήτε να στερήσουμε αυτούς από τα ψίχουλα της τραπέζης μας, τα οποία αρκούν να τους χορτάσουν. Μήτε να μιμηθούμε εκείνον τον άγριο πλούσιο, για να μην

πορευθούμε στην ίδια με εκείνον φλόγα της κολάσεως. Διότι τότε θα παρακαλέσουμε πολύ τον Αβραάμ και τον καθένα από αυτούς που έζησαν καλώς, αλλά κανένα κέρδος δε θα προέλθει για εμάς από την κραυγή... Ο καθένας από εκείνους θα μας πει κραυγάζοντας: Μη ζητάς φιλανθρωπία την οποία ο ίδιος αγνόησες για άλλους. Μην επιθυμείς να λάβεις τόσο μεγάλα πράγματα, ενώ εσύ λυπήθηκες τα μικρά. Να απολαμβάνεις αυτά που συγκέντρωσες στο βίο σου. Χύνε δάκρυα τώρα, διόιτι τότε που έβλεπες τον αδελφό σου να δακρύζει δεν τον ελέησες. Αυτά θα μας πούνε και με το δίκαιό τους. Εγώ όμως φοβούμαι μήπως μας επιτεθούν και με πικρότερα λόγια από αυτά, διότι ξεπερνούμε, όπως γνωρίζετε, εκείνο τον πλούσιο στην κακία. Εμείς δηλαδή δεν περιφρονούμε απλώς τους αδελφούς μας που είναι κατάκοιτοι, επειδή λυπούμεθα τον πλούτο, ούτε κλείνουμε τα αυτιά στις παρακλήσεις των πτωχών, επειδή φυλάσσουμε την ευπορία μας για τα παιδιά μας ή για τους άλλους συγγενείς μας, αλλά δαπανούμε τα χρήματα στα φαύλα και εμφανιζόμαστε γενναιόδωροι στους επιτηδείους και εκμεταλλευτές. Διότι πόσες και πόσοι τέτοιοι περικυκλώνουν το τραπέζι μερικλων πλουσίων; Άλλοι μεν με το να θέλγουν αυτόν που προσφέρει το γεύμα με αισχρά λόγια, άλλοι δε με το να του ανάπτουν τη φλόγα της ακολασίας με άτοπα βλέμματα και σχήματα, και άλλοι με το να θέλουν με τα μεταξύ τους σκωπτικά πειράγματα να προκαλούν το γέλιο σε αυτόν που τους προσκάλεσε, και άλλοι με το να ξεγελούν με ψεύτικους επαίνους. Έτσι, δεν κερδίζουν μόνο το καλό φαγοπότι, αλλά και τα χέρια κρατούν γεμάτα από πολυτελή δώρα και μαθαίνουν από εμάς ότι περισσότερο από τις αρετές τους ωφελεί να ασκούν και να πράττουν αυτά. Εάν δε έλθει σ᾽ εμάς κάποιος πτωχός, που μόλις και μετά βίας ομιλεί από την πείνα, αποστρεφόμεθα τον όμοιο με εμάς κατά τη φύση, σιχαινόμαστε, γρήγορα προσπερνούμε, ωσάν να φοβούμεθα μήπως, με το να βαδίσουμε πιο σιγά, λάβουμε και εμείς μέρος στην ίδια αυτή δυστυχία. Και εάν μεν σκύψει το κεφάλι του προς τη γη, εντρεπόμενος για τη συμφορά, τον χαρακτηρίζουμε υποκριτή, εάν όμως με θάρρος μας ατενίσει εξ αιτίας του πικρού κεντρίσματος της πείνας, τον αποκαλούμε πάλι αναιδή και βίαιο. Και εάν μεν συμβεί να φέρει καλά ενδύματα που κάποιος του τα έχει δώσει, τον απομακρύνουμε ως άπληστο και εξορκιζόμεθα ότι αυτός προσποιείται τον πτωχό. Εάν πάλι φέρει ράκη που έχουν λυώσει, πάλι τον απομακρύνουμε ως βρώμικο. Και εκείνος δεν μπορεί να λυγίσει την ανηλεή διάθεσή μας ούτε όταν χρησιμοποιεί στις παρακλήσεις του το όνομα του Πλάστου, ούτε όταν συνεχώς μας εύχεται να μην περιπέσουμε σε τέτοια βάσανα. Γι᾽ αυτό υποψιάζομαι ότι θα είναι βαρυτέρα η φωτιά της κολάσεως για εμάς παρά για εκείνον τον πλούσιο...

Παύλειος Λόγος

23

του Αρχιμ. Παύλου Παπαδόπουλου

Ο Άγιος Παΐσιος

και οι νόθοι «Παΐσιοι».

Ε

χουν γραφτεί πολλά για τον Άγιο γέροντα Παΐσιο. Άνθρωποι που τον γνώρισαν και που δεν τον γνώρισαν έγραψαν για τους λόγους του και την βιωτή του. «Ο γέροντας μου είπε εκείνο ή το άλλο». Αμέτρητοι οι λόγοι, τα αποφθέγματα του Αγίου. Έχουν γραφτεί πολλά βιβλία με τις απόψεις του Αγίου για τα διάφορα θέματα που συζητούσε με τους προσκυνητές που τον επισκέπτονταν. Εγώ δεν είχα την ευλογία να τον γνωρίσω και έτσι δεν μπορώ να ξέρω με βάση την προσωπική κοινωνία μαζί του κάτι απ’αυτόν. Ό,τι γνωρίζω, το γνωρίζω από αυτά που έχω διαβάσει και ακούσει. Ένα έχω καταλάβει, ότι ο Άγιος Παΐσιος ήταν ένας άνθρωπος της άσκησης. Ένας άνθρωπος ο οποίος κάθε ημέρα και ώρα βίαζε τον εαυτό του. Είχε χαρίσματα τα οποία, όπως είπε ο Άγιος Πορφύριος, τα απέκτησε με πολύ κόπο, επιμονή και υπομονή, ελκύοντας την χάρη του Παρα-

κλήτου με την ταπείνωση και απλότητά του. Από τις διάφορες βιογραφίες που έχω διαβάσει για τον Άγιο Παΐσιο έχω διαπιστώσει ότι δεν έκανε ασκητικές ακρότητες. Είχε όμως μία σταθερή ασκητική ζωή. Δεν του άρεσαν οι ακραίες καταστάσεις, οι φανατισμοί. Ήταν άνθρωπος της μέσης οδού. Άνθρωπος της σιωπής αλλά και της συζήτησης, της αυστηρότητας αλλά και της επιείκειας, με λόγια σοφά μέσα από αστεϊσμούς. Άνθρωπος της διακρίσεως. Υπάρχουν πολλοί δυστυχώς στις ημέρες μας, που «το παίζουν» Παΐσιοι και μέσα στο Άγιον Όρος και έξω απ’αυτό. Προσπαθούν να μιμηθούν τους λόγους του, όμως όχι τη ζωή του. Προσπαθούν να αποκτήσουν «πνευματικούς οπαδούς» και όχι φίλους και πνευματικά τέκνα. Προσπαθούν να φοβίσουν και όχι να ειρηνεύσουν. Προσπαθούν να γίνουν Παΐσιοι χωρίς άσκηση, καθαρότητα βίου, προσευχή, πείνα για τον Θεό. Πεινούν για την δόξα του Παϊσίου αλλά δεν πεινούν για την αδοξία που ζούσε μέσα στον μικρό του κελί. Ποθούν την αναγνωρισιμότητα του Οσίου γέροντα,

αλλά δεν ποθούν την ταπείνωσή του, την απλότητά του. Είναι πλάνη να έχεις ως σκοπό της ζωής σου να αντικαταστήσεις κάποιον Άγιο. Είναι πλάνη να νομίζεις ότι κρατώντας εξωτερικούς τύπους θα σκηνώσει μέσα σου το Πανάγιο Πνεύμα... Ο Άγιος Παΐσιος είναι ένας από τους πιο αγαπημένους σύγχρονους Αγίους των Ορθοδόξων. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Τον αγαπούμε γιατί αγάπησε πολύ. Ως χριστιανοί καλούμαστε να τον μιμηθούμε. Να μιμηθούμε την ασκητικότητά του, την ανιδιοτελή του αγάπη, την αδιάλειπτη προσευχή του, την απλότητά του, την υπομονή του στις δοκιμασίες και στον πόνο. Ας αφήσουμε επιτέλους στην άκρη «Είπε ο γέροντας Παίσιος...» και ας δούμε πως έζησε ο Άγιος Παΐσιος, διότι μόνο όταν δούμε την ζωή ενός Αγίου τότε ίσως καταλάβουμε και τους λόγους του, τότε ίσως αλλάξουμε και εμείς ζωή... Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης είναι παράδειγμα ζωής και όχι λόγων.

Παύλειος Λόγος

25

μικρές 17η πανήγυρις αγ. Σεραφείμ Σαρώφ στο ΕΧΚ Σελίου

Γ

Με πολικές θερμοκρασίες (-21) βαθμών Κελσίου και σε ένα κάτασπρο από τα πολλά χιόνια περιβάλλον γιορτάστηκε στο Σέλι η μνήμη του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, προστάτη των ‘’Χιονοδρόμων’’. Το πρωί της Παρασκευής, 2 Ιανουαρίου 2015, τελέσθηκε στην ομώνυμη εκκλησία που βρίσκεται στο χώρο του Εθνικού Χιονοδρομικού Κέντρου (Ε.Χ.Κ.) Σελίου, πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο. Στο τέλος της Θ. Λειτουργίας τελέστηκε μνημόσυνο για τα αποβιώσαντα ιδρυτικά, διοικητικά, επίτιμα και τακτικά μέλη του Συλλόγου Χιονοδρόμων – Ορειβατών Βεροίας.

ΕΙΔΗΣΕΙΣ Ετήσια συνάντηση αναγνωστών και ιεροπαίδων στην Παναγία Δοβρά

Σ

τις 3 Ιανουαρίου στις εγκατασάσεις της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά πραγματοποιήθηκε η ετήσια συνάντηση των χειροθετημένων αναγνωστών της Μητροπόλεως καθώς και των παιδιών που διακονούν μέσα στο Ιερό Βήμα. Ο σεβασμιώτατος μίλησε στα παιδιά μέσα στο καθολικό της μονής. Μετά τη συζήτηση μίλησε ο υπεύθυνος του Γραφείου Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως αρχιμ. Διούσιος Ανθόπουλος καθώς επίσης και ο ιεροκήρυκας αρχιμ. Χρυσόστομος Παπαδάκης. Η συνάντηση ολοκληρώθηκε με γεύμα και κοπή της Βασιλόπιτας.

Από τη λειτουργία στον ιερό ναό αγ. Σεραφείμ Σαρώφ στο Σέλι

Αναμνηστική φωτογραφία των ιεροπαίδων και αναγνωστών στην Παναγία Δοβρά

Χειροτονία διακόνου στην Αλεξάνδρεια

Τ

ην Κυριακή 4 Ιανουαρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε στον μητροπολιτικό ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας και τέλεσε την εις διάκονο χειροτονία του π. Ιωάννη Βαλαβάνη από τη Νάουσα, έγγαμου, ο οποίος θα διακονήσει αμισθί. Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε σύναξη των κατηχητών της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, κατά την οποία μίλησε ο υπεύθυνος του Γραφείου Νεότητας αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος και ο σεβασμιώτατος.

Από τη χειροτονία του π. Ιωάννη Βαλαβάνη

Χειροτονία διακόνου στη Σκήτη Βεροίας

Τ

ο απόγευμα της Τρίτης 6 Ιανουαρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε και κήρυξε στον πανηγυρικό εσπερινό της εορτής του Τιμίου Προδρόμου στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Ναούσης. Την Τετάρτη το πρωί λειτούργησε στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας, κήρυξε το θείο λόγο και τέλεσε την εις διάκονο χειροτονία του π. Νικολάου.

Βασιλόπιττα και χρηματική ενίσχυση Γηροκομείου Βέροιας

Από τη χειροτονία του π. Νικολάου στην ιερά μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτεως Βεροίας

Τ

ην Κυριακή 11 Ιανουαρίου το μεσημέρι ο σεβασμιώτατος επισκέφθηκε το Γηροκομείο Βέροιας και έκοψε τη βασιλόπιττα για τους γέροντες και τις γερόντισσες, τα μέλη του Δ.Σ. και το προσωπικό του Ιδρύματος. Μετά την κοπή της βασιλόπιττας απηύθυνε ευχές και αναφέρθηκε στις κρίσιμες ώρες που περνάει το Ίδρυμα και υποσχέθηκε ότι η Ιερά Μητρόπολη, στο μέτρο των δυνατοτήτων της θα βρίσκεται κοντά στο Ίδρυμα. Ο σεβασμιώτατος μάλιστα παρέδωσε στο Δ.Σ. του Γηροκομείου οικονομική ενίσχυση 5.000 ευρώ. Ο σεβασμιώτατος παραδίδει οικονομική ενίσχυση για τις ανάγκες του Γηροκομείου

Παύλειος Λόγος

27

Πανήγυρις αγ. Αντωνίου Πολιούχου Βεροίας

Τ

ο διήμερο 16 και 17 Ιανουαρίου εορτάστηκε στη Βέροια με επισημότητα η εορτή του πολιούχου όσιου Αντωνίου του νέου. Το απόγευμα της παραμονής έγινε η υποδοχή της ιεράς εικόνος Παναγίας Παντανάσσης από τη Νάουσα και στη συνέχεια ο πανηγυρικός Μέγας εσπερινός της εορτής χοροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος κ. Τιμοθέου, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο. Το πρωί του Σαββάτου στον όρθρο χοροστάτησε ο Ελασσώνος κ. Χαρίτων ενώ στο πολυαρχιερατικό συλλείτουργο που ακολούθησε προεξήρχε ο Κίτρους κ. Γεώργιος και μετείχαν οι Σεβ. Μητροπολίτες Ελασσώνος κ. Χαρίτων, Θεσσαλιώτιδος κ. Τιμόθεος, Βεροίας κ. Παντελεήμων και ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αρτσούς κ. Βίκτωρ από την Εκκλησία της Ουκρανίας.

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο για την εορτή του οσίου Αντωνίου

Αγρυπνία Θεοφανίων στην Μονή Βατοπεδίου

Κ

ατά το διήμερο 18 και 19 Ιανουαρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ανταποκρινόμενος σε σχετική πρόσκληση, μετέβη στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους για να χοροστατήσει στην ιερά αγρυπνία για την εορτή των Θεοφανίων.

Καταληκτήρια εκδήλωση των επετειακών Κ΄Παυλείων

Από την πανήγυρη των Θεοφανίων στην Μονή Βατοπεδίου Αγ. Όρους

Τ

ο βράδυ της Παρασκευής 30 Ιανουαρίου, εορτή των Τριών Ιεραρχών η Ιερά Μητρόπολις Βεροίας διοργάνωσε στο «Χώρο Τεχνών» του Δήμου Βέροιας την καταληκτήρια εκδήλωση με την οποία ολοκληρώθηκε μια μεγάλη σειρά εκδηλώσεων αφιερωμένων στη συμπλήρωση 20 χρόνων των Παυλείων. Στο καλλιτεχνικό μέρος της εκδήλωσης εμφανίστηκαν η Ορχήστρα εγχόρδων, η Νεανική Χορωδία και η Χορωδία Ενηλίκων του νεοσυσταθέντος Ωδείου της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, ενώ οι θεατές είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν ρεσιτάλ πιάνου από τον καθηγητή του Ωδείου κ. Παναγιώτη Τροχόπουλο. Στο τέλος της εκδήλωσης ο σεβασμιώτατος απένειμε το αναμνηστικό των Κ΄Παυλείων στο διευθυντή του Ωδείου κ. Γεώργιο Ορδουλίδη.

28

Παύλειος Λόγος

Από την καταληκτήρια εκδήλωση των επετειακών Κ΄Παυλείων στο Χώρο Τεχνών

Ο εορτασμός των Τριών Ιεραρχών

Κ

ατά το διήμερο 29 και 30 Ιανουαρίου εορτάστηκε η μνήμη των Τριών Ιεραρχών, που είναι προστάτες των Γραμμάτων. Στον πανηγυρικό εσπερινό που τελέστηκε στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σεβαστείας κ. Δημήτριος. Ακολούθησε εκδήλωση με κύριο ομιλητή τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα και αμέσως μετά βράβευση μαθητών από τα σχολεία της Αλεξάνδρειας που αρίστευσαν. Την επομένη ημέρα το πρωί ο σεβασμιώτατος λειτούργησε στον ιερό ναό αγ. Αντωνίου Βεροίας.

Βραβεύσεις αριστούχων μαθητών στην ενορία Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας

Η γιορτή της Μητέρας από την Ιερά Μητρόπολη

Τ

ην Κυριακή 1 Φεβρουαρίου η Ιερά Μητρόπολις διοργάνωσε στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο εκδήλωση αφιερωμένη στην οικογένεια και την πολύτεκνη μητέρα. Το πρόγραμμα περιελάμβανε συναυλία από την φοιτητική Χορωδία «Ελπίδες» στη συνέχεια χαιρετισμό απηύθυνε ο σεβασμιώτατος και αμέσως μετά η παιδαγωγός κ. Ιουλία Χατζηδάκη μίλησε με θέμα «χρόνος και μετάνοια». Στο τέλος της εκδήλωσης ο σεβασμιώτατος απένειμε χρηματικές ενισχύσεις σε πολύτεκνες μητέρες από την Ημαθία.

Από την εκδήλωση για τη γιορτή της Μητέρας

Ο εσπερινός της συγχωρήσεως σε Βέροια και Νάουσα

Τ

ο απόγευμα της Κυριακής της Τυρινής τελέστηκε αρχικά στον μητροπολιτικό ιερό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης και στη συνέχεια στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου πολιούχου Βεροίας ο Εσπερινός της Συγχωρήσεως χοροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων ο οποίος κήρυξε το θείο λόγο και διάβασε τη συγχωρητική ευχή.

Από τον εσπερινό της συγχωρήσεως στη Βέροια.

Παύλειος Λόγος

29

τύπος & ουσία τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη

Η

Ευρώπη αποποιήθηκε την πίστη στο Χριστό εξαιτίας της προσήλωσης στον υλικό πολιτισμό. Μόνο οι Ευρωπαίοι δεν είναι περήφανοι για το Χριστό, για το Ευαγγέλιο του Χριστού. Είναι υπερήφανοι για τα επικίνδυνα μηχανήματά τους, για τα δικά τους ευτελή προϊόντα των εργοστασίων. Το αποτέλεσμα αυτού του ευρωπαϊκού εγωκεντρισμού και του φορτικού πολιτισμού της Ευρώπης, είναι η αιτία να αποστραφούν όλοι οι μη χριστιανικοί λαοί το Χριστό και το χριστιανισμό. Η Ευρώπη ξεκίνησε με το πνεύμα, όμως τώρα ζει με την ύλη, δηλαδή με σαρκικούς λογισμούς, με σαρκικές επιθυμίες, με υλικές κατακτήσεις. Σαν να είναι ματιασμένη. Αυτά τα έγραφε ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς επίσκοπος Αχρίδος πριν... 60 χρόνια περίπου αλλά είναι σαν να τα γράφει σήμερα. Έτσι είναι ο αγιοπνευματικός λόγος των αγίων. Πάντα επίκαιρος για όλα τα

θέματα. ********** Μια και μιλήσαμε για την Ευρώπη παραπάνω, αγαπητοί αναγνώστες, και πως αντιμετωπίζει κάθε είδους διαστροφή, ας μπούμε και σε λεπτομέρειες... Ἡ κυρία Ελέν Μαντρού, σοσιαλίστρια δήμαρχος του Μονπελιέ της Γαλλίας στις29/5/2013 κατά την τελετή πολιτικού «γάμου» δύο ομοφυλοφίλων γάλλων διεκήρυξε: «... η δική σας ιστορία συναντιέται σήμερα με την ιστορία της χώρας μας... ζούμε μια ιστορική στιγμή -ιστορική για τη χώρα και την δημοκρατία μας- ...». Eπίσης, όπως και στην ορθόδοξη πατρίδα μας, γίνεται λόγος για γάμο ατόμων ιδίου φύλλου ως ατομικό δικαίωμα και διαφορετικότητα! Σε Δημοτικό Σχολείο των Αθηνών έγινε σεμινάριο στους δασκάλους από Σχολικούς συμβούλους και καθηγητές Παιδαγωγικών τμημάτων με θέμα : «Τρανσφοβία και Ομοφοβία». Δηλαδή να περάσουν στα παιδιά τη φιλοσοφία της διαφορετικότητας-δηλ. του σοδομι-

σμού- ως ένα άλλο τρόπο φυσιολογικής ζωής. Ο λόγος του Χριστού μας όμως που είναι αιώνιος και πάνω απ΄όλα είναι ξεκάθαρος : ΄΄ούτε μοιχοὶ ούτε μαλακοὶ ούτε αρσενοκοίται ούτε πλεονέκται ούτε κλέπται ούτε μέθυσοι, ου λοίδοροι, ουχ άρπαγες βασιλείαν Θεού ου κληρονομήσουσι΄΄. Ως χριστιανοί οφείλουμε να επιδεικνύουμε αγάπη στο πρόσωπο του ομοφυλόφιλου, αλλά να καταδικάζουμε με παρρησία τη βδελυκτή αυτή αμαρτία. Επιθυμούμε τη σωτηρία και τον αγιασμό όλων μας και φυσικά των συνανθρώπων μας, η οποία όμως προϋποθέτει νινευιτική μετάνοια και ταπεινή εξομολόγηση των σαρκικών αλλά και όλων των παθών. Η Εκκλησία είναι μητέρα. Μακροθυμεί, ανέχεται και προσεύχεται για την επιστροφή στους κόλπους της και στην ευλογημένη κατά Χριστόν ζωή κάθε παιδιού της που απομακρύνθηκε απ΄ αυτήν. ********** 2015. Είναι χαρά κάθε νέα αρχή. Ένα νέο ξεκίνημα. Ένας ήλιος που

ανατέλλει με ελπίδα. Μεγάλο δώρο και ευλογία για τον άνθρωπο ο χρόνος. Εάν δεν συνειδητοποιήσουμε ποιοί είμαστε, ποιος ο προορισμός μας, όσα χρόνια και αν περνούν, όσες ευχές και αν δίνουμε θα είναι χωρίς αποτέλεσμα. Ο χρόνος θα είναι ευλογημένος αν ανανεώσουμε τούς λογισμούς μας και τις επιθυμίες της καρδιάς μας και βάλουμε το θέλημα του Χριστού στη ζωή μας. Για τους χριστιανούς ο χρόνος έχει νόημα και σκοπό. Κι είμαστε ευτυχείς που ο Θεός εν Χριστώ μας έχει δώσει τη χάρη να κατανοούμε την αλήθεια αυτή. Απομένει και να την ενεργοποιούμε στη ζωή μας. Και όπως σημειώνει ο Ποιμενάρχης μας κ. Παντελεήμων στη φετινή εγκύκλιο για το νέο έτος, «ότι ο Θεός μας χαρίζει όχι μόνο το νέο έτος αλλά και το φως των εντολών Του για να γνωρίζουμε που βαδίζουμε». Καλή, λοιπόν, χρονιά με πλούσιες τις ευλογίες του Θεού εύχεται και η στήλη προς τους αναγνώστες του περιοδικού μας.

8ήμερη

προσκυνηματική εκδρομή

στους Αγίους Τόπους από 18 μέχρι και 25 Αυγούστου 2015

Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Θαβώρ σε Ξενοδοχεία 4*/ημιδιατροφή θέσεις περιορισμένες πληροφορίες - πρόγραμμα - εγγραφές: 23310 72317, 23310 20951