Παύλειος Λόγος τεύχος 80 by ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΤΕΥΧΟΣ 80 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ETOΣ ΙΣΤ΄ TEYXOΣ 80 ΙΟΥΛ. - ΑΥΓ. 2009

σελ 3

ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΙΩΤΙΣΣΑ του Μοναχού Γερασίμου Μπεκέ

σελ 16

�

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΟΡΓΟΫΠΗΚΟΟΥ ΒΕΡΟΙΑΣ του Εμμ. Ξυνάδα

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ

σελ 6

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ: Αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος, Αρχιμ. Αρσένιος Χαλδαιόπουλος, Αθανάσιος Βουδούρης, Εμμανουήλ Ξυνάδας. HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣEΛIΔOΠOIHΣH & KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Αρχιμ. Χρυσόστομος Ξενιτόπουλος ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ: Νίκος Μεταξόπουλος. EKTYΠΩΣH TYΠOΓPAΦEIO: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ Λ O N TA I Σ T H Ν Τ Α Χ Υ Δ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: imveria@ otenet.gr XEIPOΓPAΦA AΣXETΩΣ ΔHMOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠIΣTPE ΦONTAI ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

ΠΕΡΙ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΙΑΣ του Αρχιμ. Αρσενίου Χαλδαιόπουλου

ΣTH

web:

www.imverias.gr

σελ 8

σελ 10

σελ 21 ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΥΣΕΩΣ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή

ΑΓΑΠΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΒΡΑΤΖΑΣ του Αρχιμ. Πορφυρίου Προδρομίτου

σελ 22 σελ 24

σελ 12

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

ΕΓΚΑΝΙΖΕΣΘΕ ΝΗΣΟΙ (Στ´) του Αρχιμ. Χρυσοστόμου Ξενιτόπουλου

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ - ΝΕΑ ΡΩΜΗ του Αρχιμ. π. Ιερεμίου Γεωργαλή

σελ 30

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη

EΞΩΦYΛΛO Ο Μακαριώτατος φέρων τον μέγα σταυρό των Κομνηνών της Τραπεζούντος που του απένειμε ο Σεβασμιώτατος για λογαριασμό του Πανελληνίου Ιδρύματος “Παναγία Σουμελά” ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Ο Μακαριώτατος αφιερώνει ευλαβικά ένα αρχιερατικό εγκόλπιο στην Εικόνα της Παναγίας Σουμελά

Περί μαρτυρίου καί

ὁμολογίας τοῦ Ἀρχιμ. Άρσενίου Χαλδαιόπουλου

Λεπτομέρεια σύγχρονης φορητής εικόνας των 1241 νεομαρτύρων της Νάουσας

μπλεως Πνεύματος Παναγίου, ὁ ἱερός ψαλμωδός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἐπισημαίνει μέ τόν πιό θεολογικό ἵσως τόνο, τό μέγα καί ὑπερκόσμιο, ἀλλά συχρόνως ἐνδοκοσμικῶς τελούμενο Μυστήριο τῆς «Ἁγιότητος». Μέσα στήν πάροδο τόσων αἰώνων, πού τό Εὐρωπαϊκό πνεῦμα βαπτισμένο στά νάματα τοῦ χριστιανισμοῦ κατέκτησε τά δυσθεώρητα ὕψη τῶν ἐπιστημῶν ἑρνηνεύοντας τά φυσικά φαινόμενα, τίς λειτουργίες τοῦ σύμπαντος καί μεγαλουργώντας στήν τεχνολογία, δέν στάθηκε δυνατόν νά ἑρμηνευτεῖ ἀπό τήν κοσμική σοφία τό Μυστήριο τῆς Ἁγιότητος. Κί ὅμως ὁ Ἱερός Ψαλμωδός, αἰῶνες πρίν, ἔδωσε τό βασικό κλειδί ἑρμηνείας του. Ὁ Δημιουργός Θεός δοξάζεται μέσα ἀπό τήν ζωή τῶν Ἁγίων Του ἐνῶ ταυτόχρονα «τοῖς ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ αὐτοῦ ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος». Ἡ δόξα καί ἡ ἁγιότητα τῶν Ἁγίων προέρχεται ἀπό τόν Θεό, αὐτός τούς ἁγιάζει. Αὐτός τούς δοξάζει γιατί εἶναι δικοί Του, ἱερά ἀναθήματα, ὁλοκαρπώματα λογικά, θύματα τέλεια Θεοῦ, Θεόν γινώσκοντα καί Θεῷ γινωσκόμενα. Καί ἐνῶ ζοῦν καί κινοῦνται καί ἁγιάζουν στόν ἁμαρτωλό κόσμο μας καί ἐνῶ εἶναι ἄνθρωποι ἀδύναμοι σάν κι ἐμᾶς, ἄνθρωποι τῆς καθημερινότητας πού ἴσως δέν διαφέρουν καί πολύ ἀπό τό σύνολο, ἔχουν ἐπιτύχει τόν σκοπό, τόν ἕνα καί μοναδικό σκοπό τοῦ ἀνθρώπου, τή θέωση. Ποιά ὅμως εἶναι τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τῆς ἁγιότητος πού τόν ἐμπαθῆ καί πεπτωκότα ἄνθρωπο τόν Παύλειος Λόγος

κάνουν Ἅγιο; Ἡ Ἐκκλησία μιλᾶ γιά τήν «Ὁμολογίαν» καί τό «Μαρτύριον». Βασικές προϋποθέσεις γιά τήν κατάκτηση τῆς Ἁγιότητας ἐκ μέρους τοῦ χριστιανοῦ εἶναι αὐτές οἱ δύο ἔννοιες οἱ ὁποῖες ἔχουν ἰσχυρότατα Ἁγιογραφικά ἐρείσματα. «Πᾶς οὗν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοί ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγώ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς». Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος στήν πιό περίοπτη θέση τοῦ χριστιανικοῦ ἰδεώδους θέτει τήν ὁμολογία. Τό ἀψευδές καί θεϊκό Του στόμα διαβεβαίωσε ὅτι ὅποιος ὁμολογήσει πίστη στό ὄνομά Του ἐπί γῆς, θά λάβει τήν ἀνεκλάλητο χαρά νά ἀκούσει τήν ὁμολογία τῆς δικῆς του ἁγιότητος ἀπό τό ἴδιο τόν Κύριο ἐν οὐρανοῖς. Ἀπό τήν ἄλλη ἀκολουθοῦντες κατά πόδας τήν ἐπί γῆς διαδρομή τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ ὁδηγούμαστε στή θυσία διά τοῦ Μαρτυρίου. Αἰώνιο πρότυπο γιά τόν χριστιανό ὁ Μεγαλομάρτυρας τοῦ Γολγοθᾶ, ὁ Κύριός μας. Ὁ μαρτυρικός δρόμος πού χάραξε μέ τόν Σταυρό Του ὁδηγεῖ ἀνεπιστρεπτί στήν Ἀνάσταση. Ὁ Ἅγιος καλεῖται νά διαβεβαιώσει τήν ὁμολογία του στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ μέσα ἀπό τό μαρτύριο, νά ἀποδείξει τήν ἀγαθή πρόθεση τῆς ὁμολογίας του μέ τήν πράξη, μαρτυρώντας ὑπέρ τῆς Χριστοῦ πίστεως. Σ’ αὐτό τό σημεῖο βέβαια ὑπάρχει ἕνας βασικός διαχωρισμός πού καταμερίζει τό «Μαρτύριο» σέ δύο κατηγορίες, πρῶτον τό μαρτύριον τοῦ αἵματος καί δεύτερον τό ἀναίμακτον μαρτύριον τῆς συνειδήσεως. Ἔχοντας βέβαια συνείδηση ὅτι μέ τήν ἀνάλυση θεολογικῶν ἐννοιῶν δυσχεραίνεται περισσότερο ἡ κατανόηση τῶν σωτηρίων αὐτῶν καταστάσεων, ἐπιτρέψτε μου νά ὁμιλήσω περί ἁγιότητος χρησιμοποιώντας τήν ἀσφαλή ὁδό τῶν παραδειγμάτων. Τί χρείαν ἔχομεν μαρτύρων; Ἡ ζωή τῶν ἁγίων μας διδάσκει γιά τό μυστήριο τῆς ἁγιότητας. Ἡ ζωή, ὄχι ἁγίων πού ἔζησαν σέ ἀρχαίους χρόνους καί τόπους μακρινούς, ἀλλά ἁγίων δικῶν μας, πού ἔλλαμψαν ἐν ὑστέροις ἔτεσι καί στό δικό μας τόπο. Ἀνάμεσά μας βρίσκεται σήμερα, ἡ ὁλοφώτεινη μορφή τοῦ πολιούχου καί

Παύλειος Λόγος

προστάτου μας Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ Νέου καί θαυματουργοῦ. Χαριτωμένος ἀπό τό Πανάγιον Πνεῦμα, ἐπετέλεσε καί ἐπιτελεῖ πλῆθος θαυμάτων καί γίνεται αἰτία δοξολογίας τοῦ Θεοῦ. Κι ἄν σήμερα, ἡμέρα τῆς πανσέπτου μνήμης του, φαντάζει στά μάτια μας ἀπόμακρος καί λαμπρός μέσα στήν μακαριότητα τῆς Ἁγιότητος, ἀρκεῖ νά στρέψουμε γιά λίγο τά μάτια καί τήν σκέψη μας στίς γωνιές αὐτῆς τῆς πόλης γιά νά διαπιστώσουμε τά ἴχνη τῆς παρουσίας του. Δέν ἔζησε ζωή ἔνδοξη, δέν ἔζησε ζωή ἀνέσεως καί τρυφῆς, ἀπεναντίας πέρασε τό μεγαλύτερο μέρος τῆς ζωῆς του μέσα στίς κακουχίες τοῦ μοναχικοῦ βίου καί στίς ταλαιπωρίες καί τούς κινδύνους ἑνός μουσουλμανικοῦ καθεστῶτος.

Η τιμία Κάρα του Οσίου Θεοφάνη

Ὅλα ξεκίνησαν ἀπό τήν ὁμολογία. Νεαρός ἀκόμα πῆρε τήν ἀπόφαση, πίστευε στόν Χριστό καί αὐτή ἡ πίστη πού κατέκλυζε τήν ὕπαρξή του ἔγινε ὁμολογία, μία διαρκής ὁμολογία τοῦ ὁνόματος τοῦ Χριστοῦ πού ἐκφραζόταν μέσα ἀπό τόν ἔνθεο βίο του. Ἐναρμόνισε πλήρως τήν ζωή καί τά ἔργα του μέ τίς θεῖες ἐντολές τοῦ Κυρίου, ἔκανε τήν ζωή του μία διαρκή ὁμολογία τῆς πίστεώς του στό Χριστό. Ὁ Ἅγιος δέν ὁμολογεῖ μόνο μέ τά λόγια τό ὄνομα τοῦ Κυρίου, ἀλλά πρωτίστως μέ τήν ζωή του, κάνοντας τόν ἐαυτό του πρότυπο χριστιανοῦ, ζωντανό κήρυγμα, ἐφαρμοσμένο Εὐαγγέλιο, δοχεῖο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί σκεῦος ἐκλογῆς. Τήν ὁμολογία τῆς πίστεως ἀκολούθησε τό μαρτύριον. Ὄχι τό εὐρέως γνωστό μαρτύριον τοῦ αἵματος ἀλλά τό διαρκές καί πολυχρόνιον μαρτύριον τῆς συνειδήσεως. Μέ τή θέλησή του ἀπαρνήθηκε τόν κόσμο, τήν

οἰκογένεια, τήν γενέτειρά του καί ἐγκαταλείποντας τά πάντα ἐνδύθηκε τό μαρτυρικό ράσο τοῦ μοναχοῦ. Φορώντας το πλέον σάν ἰσχυρή πανοπλία ὑπέβαλλε μόνος του τόν ἑαυτό του στό «μαρτύριον». Σκοπός του νά καθαρίσει τήν ὑπαρξή του ἀπό τά πάθη. Μετῆλθε τά αὐστηρά σκάμματα τῆς ἀσκήσεως, νηστεῖες, πολύωρες ὀρθοστασίες στίς προσευχές, ἀμέτρητες γονυκλισίες, ἀγρυπνίες, τήν ἀπάνθρωπη καί ἐξουθενωτική διαμονή σέ σπήλαια. Τό σῶμα διαμαρτυρόταν, πονοῦσε, ἀσθενοῦσε, ἐξουθενωνόταν, ἐκλιπαροῦσε γιά λίγη συμπάθεια, ὅμως ὁ ἡγεμονικός νοῦς τοῦ Ὁσίου στηριγμένος στήν ἔνθεη ὁμολογία, μέ χαρά μαρτυροῦσε ἀναίμακτα γιά νά ἐπιτύχει τήν ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν καί τήν θεία ἔλλαμψη πού ὁδηγοῦν στήν Ἁγιότητα. Αὐτός εἶναι ὁ δρόμος πού βάδισαν οἱ ἅγιοι, ὅλοι αὐτοί πού δέν μαρτύρησαν μέ τό αἷμα τους ἐνώπιον τυρράνων, ἀλλά οἰκειοθελῶς μαρτύρησαν μέ τήν ἄσκηση τῆς ἀρετῆς καί τό μαρτύριο τῆς συνειδήσεως. Πρίν ἀγγίξουμε ὅμως τά κράσπεδα τοῦ φρικτοῦ μαρτυρίου τοῦ αἵματος, ἀξίζει γιά λίγο νά δοῦμε τόν κοινωνικό ἀντίκτυπο τῆς ὁμολογίας τῶν Ἁγίων. Οἱ Ἅγιοι δέν εἶναι ἀπόκοσμοι. Μπορεῖ οἱ ὅσιοι καί οἱ μοναχοί νά ἀσκοῦν ξενιτεία ἐγκαταλείποντας τόν κόσμο, ἀλλά τό κοινωνικό τους ἔργο καί ἡ μαρτυρία τῆς πίστεώς τους ἀφήνουν ἀνεξίτηλα τά σημάδια τους στό κοινωνικό σύνολο. Ἕνας ἀσκητής τῶν σπηλαίων, ὁ ὅσιος Θεοφάνης, κι ὅμως τό κοινωνικό του ἔργο ἄφησε ἐποχή, ἡ ἡγουμενία του στό Ἅγιον Ὄρος, ἡ ἱεραποστολική του δράση ἀλλά καί ἡ οἰκοδομική του δραστηριότητα στήν περιοχή μας μαρτυροῦν ἄνθρωπο κοινωνικά εὐαισθητοποιημένο. Πέρα ἀπό τίς παραδόσεις γιά τήν συμβολή του στό κτίσιμο τῆς πόλης μας, ἔχουμε ἰσχυρές μαρτυρίες γιά τήν ἀνέγερση τριῶν Ἱερῶν Μονῶν στήν εὐρύτερη περιοχή, δυό στήν σκήτη Βεροίας καί μία στή Νάουσα, τήν γνωστή Μονή Ταξιαρχῶν. Εἶχαν ἄραγε οἱ ἀσώματοι ἄγγελοι καί Ταξιάρχες ἀνάγκη ἀπό ἐκκλησία ἤ μοναστήρι γιά νά στεγαστοῦν; Αὐτοί πού αἰωνίως δοξάζουν καί δοξάζονται ἀπό τόν Θεό στούς οὐρανούς εἶχαν ἀνάγκη ἀπό ἐπίγειο οἶκο ἤ ἀνθρώπινη τιμή; Οὐ μή γένοι-

το! Ὁ Ἅγιος ὅμως, σέ καιρούς δύσκολους, πάσχισε νά κτίσει τό Μοναστήρι γιά νά ἐπιδαψιλεύσει στήν πόλη τῆς Ναούσης τήν ὑψηλή σκέπη καί προστασία τῶν Ἁγίων Ἀγγέλων ἀφ’ ἑνός, καί ἀφετέρου γιά νά καταστήσει τό μοναστήρι ἐργαστήριο ἀρετῆς καί πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ γιά τούς δύσμοιρους ραγιάδες πού τά χρόνια ἐκεῖνα στέναζαν κάτω ἀπό τό ζοφερό ζυγό τῆς μουσουλμανικῆς ἡγεμονίας. Κι ὄντως οἱ προσπάθειες καί οἱ ἀγῶνες του δέν πῆγαν χαμένοι. Τό πλῆθος τῶν μαθητῶν του, τῶν μοναχῶν πού συγκεντρώθηκαν στά μοναστήρια του, ἡ πνευματική καί πολιτιστική πνοή πού ἐμφύσησε στή Νάουσα μαρτυροῦν τούς καρπούς τῶν κόπων του. Τίμη γιά τούς ἁγίους εἶναι ἡ μίμισή τους. Καί ἡ Νάουσα στά περασμένα χρόνια τίμησε τόν Ὅσιο Θεοφάνη μέ τόν πλέον ἀξιέπαινο τρόπο, προσφέροντας στήν Ἐκκλησία Ἁγίους. Ἐκτός ἀπό τούς ἥρωες καί ἐθνομάρτυρες πού ἔπεσαν μαχόμενοι γιά τήν σωτηρία τῆς πόλης, ἡ Νάουσα πρόσφερε καί μιά στρατειά ἁγίων πού ἔλλαμψαν μέ τό Μαρτύριο τοῦ αἵματος. Πέντε ἱερεῖς πού σφαγιάστηκαν μέσα στό Ναό τήν ὥρα πού λειτουργοῦσαν, πλειάδα γυναικῶν πού μαρτύρησαν φρικτά στή Θεσσαλονίκη, 1241 ἄντρες πού σφαγιάστηκαν μέσα στήν πόλη, τέσσερις νέοι πού

οἱ δήμιοι τούς ἔκοψαν κατά σειρά τά μέλη τοῦ σώματος καί ὅλοι αὐτοί, Ἅγιοι καί Ἁγίες τῆς Ἐκκλησίας, πλήρωσαν τίς προϋποθέσεις τῆς Ἁγιότητος μέ τόν πλέον θεαματικό τρόπο. Ὑπερασπίστηκαν τήν πόλη μας μαζί μέ τούς ἄλλους ἀγωνιστές, ἀλλά δέν ἔπεσαν στή μάχη, πιάστηκαν αἰχμάλωτοι. Μπροστά τους στάθηκε τό κοφτερό μαχαίρι τοῦ δημίου καί τά φρικτά βασανιστήρια καί ἔπειτα ἦρθε ἡ ἐρώτηση: «Δέχεσαι νά τουρκέψεις;» Τό δέλεαρ ὄντως ἀπροσπέλαστο, ἡ ἴδια ἡ ζωή τους. Μία συγκατάθεση νά προσκυνήσουν τήν πίστη τοῦ «προφήτη», τήν πλάνη τοῦ μωαμεθανισμοῦ, θά τούς χάριζε τά πάντα. Ἡ ἄρνησή τους καί ἡ ὁμολογία τοῦ ὁνόματος τοῦ Χριστοῦ θά τούς στεροῦσε τό ἕνα καί πιό σημαντικό, τό ἀναντικατάστατο, τήν ἴδια τους τήν ζωή. Κι αὐτοί ὅλοι, ὁμολόγησαν καί δέν ἀρνήθηκε κανείς. Ποιά δύναμη ἄραγε τούς παρακινοῦσε νά προχωρήσουν στό θάνατο γιά τήν ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ; Ἡ πίστη. Μ’ αὐτήν τήν πίστη προχώρησαν στά μαρτύρια καί πρόσφεραν τά αἵματά τους, τεκμήρια τῆς μακαρίας ὁμολογίας τους, ὡς προσφορά εὐπρόσδεκτη στόν Ἐσταυρωμένο Χριστό. Ἱστορικά κείμενα, καταγεγραμμένες μαρτυρίες αὐτοπτῶν μαρτύρων καί ἔγγραφα τοῦ ἱεροδικείου τῆς Βέροιας τεκμηριώνουν τήν ὁμολογία καί τόν

ὑπέρ Χριστοῦ θάνατό τους. Αὐτούς τούς Ἁγίους Νεομάρτυρες, ὅπως καί τόν Ὅσιο Θεοφάνη μά καί ὅλους τούς Ἁγίους τούς δόξασε ὁ Θεός, προήλθαν ἀπό ἐμᾶς, ἀπό τόν ἁμαρτωλό κόσμο μας κι ὅμως τόν ξεπέρασαν καί ἔβαλαν μοναδικό τους στόχο τή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Δέν ἔχουν ἀνάγκη ἀπό τά δικά μας λόγια καί τούς ἐπαίνους, ἐμεῖς ὅμως ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό τό δικό τους παράδειγμα καί τίς προσευχές. Ἡ δόξα τούς χαρίστηκε ἀπό τόν Θεό, ἄλλωστε μόνοι τους Τοῦ πρόσφεραν τόν ἑαυτό τους, δικοί Του εἶναι. Πρός ὄφελός μας ὅμως, ὁ Πανάγαθος Κύριος, μᾶς τούς ἀντιπροσφέρει φωτεινούς ὁδοδεῖκτες γιά νά μας ὁδηγοῦν στή Βασιλεία Του, ἀκαταίσχυντους προστάτες, πρεσβευτάς θερμούς. Ἀνάμεσά μας βρίσκεται ἡ Τιμία Κάρα τοῦ Πολιούχου καί Πατέρα μας Ἁγίου Θεοφάνους, ἐδῶ βρίσκεται ὅλο τό χρόνο σ’ αὐτό τό Ναό, για νά δηλώνει ἀψευδέστατα ὅτι ἀπό τήν ὁσιακή κοίμησή του μέχρι σήμερα δέν ἐγκατέλειψε τήν Νάουσα ἀλλά καθημερινά βρίσκεται σ’ αὐτήν καί μαζί μέ τά πλήθη τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων σπεύδει καί διατρέχει ὅλη τήν πόλη γιά νά παράσχῃ τήν πατρική βοήθεια καί προστασία του στό λαό πού τόσο ἀγάπησε. Ἄς ἔχουμε τήν εὐχή καί τήν εὐλογία του.

Από την πανηγυρική Θ. Λειτουργία της εορτής του Οσ. Θεοφάνη Παύλειος Λόγος

Ὁ Ἱερός Ναός Παναγίας Γοργοϋπηκόου Βέροιας

ναὸς τῆς Παναγίας Γοργοϋπηκόου Βεροίας εἶναι ἕνα ἀκόμη κτίσμα τῶν ὑστεροβυζαντινῶν χρόνων. Ὁ ναὸς πιθανότατα κτίστηκε πρὶν τὸν 15ο αἰώνα, ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὴν ἀνεύρεση σ΄ αὐτόν τοιχογραφιῶν οἱ ὁποῖες χρονολογοῦνται στὴν συγκεκριμένη περίοδο. Στὸ ἴδιο συμπέρασμα φαίνεται νὰ καταλήγουμε καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Ὀθωµανοκρατίας δὲν ἐπιτρεπόταν ἡ ἀνέγερση καινούργιων ναῶν παρὰ µόνο ἡ ἀνακαίνιση ἤδη ὑπαρχόντων ἢ ἡ ἀνοικοδόμηση ὅσων εἶχαν καταστραφεῖ. Ὁ πρῶτος ναὸς ἀνῆκε στὸν ἀρχιτεκτονικὸ τύπο τῆς μονόκλιτης βασιλικῆς. Ἡ τοιχοποιία του µᾶς παραπέμπει σὲ ὑστεροβυζαντινὸ κτίσμα, πιθανότατα σύγχρονου µέ τὴν πρώτη φάση τοιχογραφίας ποὺ ἐντοπίστηκε στὸ ναὸ καὶ παλαιότερη ἀπὸ τὶς τοιχογραφίες ποὺ σώζονται σήμερα καὶ χρονολογοῦνται στὸ δ΄ τέταρτο τοῦ 15ου αἰώνα. Ἡ Ἁγία Τράπεζα τοῦ ναοῦ εἶναι µία μαρμάρινη πλάκα ἡ ὁποῖα στηρίζεται σὲ τμῆμα παλαιοῦ κίονα. Ἀπὸ τὸ σωζόμενο μέχρι σήμερα τμῆμα τοῦ ναοῦ δὲν διαπιστώνεται ἡ ὕπαρξη παραθύρων σ΄ αὐτὸν, ἐκτὸς ἀπὸ ἕνα ποὺ ὑπάρχει στὸν ἀνατολικὸ τοῖχο του. Βέβαια ἡ µή ὕπαρξη παραθύρων συνηθιζόταν στοὺς χρόνους τῆς Τουρκοκρατίας καὶ εἶναι ἕνα παράδειγμα τὸ ὁποῖο ἀκολουθοῦν καὶ ἄλλοι ναοὶ τῶν ἴδι-

Παύλειος Λόγος

τοῦ Ἑμμανουήλ Ξυνάδα, ὑπ. Δρ. Θεολογίας ων ἀλλὰ καὶ τῶν μετέπειτα χρόνων. Δυστυχῶς δὲν ἔχουμε περισσότερα στοιχεῖα γιὰ τὸν παλαιὸ ναό. Πολὺ ἀργότερα, πιθανότατα στὰ τέλη τοῦ 18ου ἤ στὶς ἀρχὲς τοῦ 19ου αἰώνα, κατασκευάζεται ὁ σημερινὸς μεγαλύτερος ναός. Ὁ ναὸς αὐτὸς ἀνήκει στὸν τύπο τῆς τρίκλιτης - ξυλόστεγης βασιλικῆς. Σ΄ αὐτὸν ἐντάχτηκαν τμήματα τοῦ παλαιότερου ναοῦ καὶ ἔτσι ὁ παλαιὸς ναὸς ἀποτελεῖ σήμερα τὸ χῶρο τοῦ διακονικοῦ καὶ τμῆμα τοῦ νοτίου κλίτους τοῦ ναοῦ. Ὁ χωρισμὸς ἀνάμεσα στὰ τρία κλίτη γίνεται µέ κιονοστοιχία ἀπὸ ξύλινες κολόνες. Ἡ εἴσοδος βρίσκεται στὴ δυτικὴ πλευρὰ τοῦ ναοῦ, ἐνῶ παλαιότερα διατηροῦνταν εἴσοδος καὶ στὸν Βόρειο τοῖχο. Τὸ δάπεδο παρουσιάζει ἀνομοιο μορφία καὶ καλύπτεται ἀπὸ τρία διαφορετικὰ ὑλικά. Στὸν χῶρο τοῦ ἱεροῦ συναντᾶμε δάπεδο ἀπὸ κεραμικὰ πλακίδια. Ὁ συγκεκριμένος τύπος συνηθίζεται σὲ ναοὺς τῆς ἴδιας ἐποχῆς δηλαδὴ σὲ ναοὺς τοῦ 18ου αἰώνα κ.ἔ. . Στὸ κεντρικὸ κλῖτος τὸ δάπεδο καλύπτεται ἀπὸ μαρμάρινες πλάκες, μεγάλου μεγέθους, ἐνῶ στὰ δυὸ κλίτη ἑκατέρωθεν καλύπτεται µέ πέτρινες πλάκες μεγάλου μεγέθους καὶ ὁρισμένες μαρμάρινες. Τὸ τέµπλο τοῦ ναοῦ εἶναι ξύλινο, νεώτερο καὶ δὲν παρουσιάζει ἐνδιαφέρον, ἐκτὸς ἀπὸ ὁρισμένα τμήματα παλαιοτέρου τέµπλου τὰ ὁποῖα ἔχουν ἐνσωματωθεῖ σὲ αὐτὸ. Στὸ τέµπλο διατηροῦνται εἰκόνες πολὺ μεταγενέστερες τοῦ παλαιοῦ ναοῦ.

Οἱ τοιχογραφίες τοῦ ναοῦ Ἐνδιαφέρον παρουσιάζουν καὶ οἱ τοιχογραφίες τοῦ ναοῦ οἱ ὁποῖες ἀνάγονται στὸ δ΄ τέταρτο τοῦ 15ου αἰ. καὶ συνδέονται μὲ ἐργαστήριο ἀντικλασσικοῦ χαρακτήρα, ἔργα τοῦ ὁποίου συναντοῦμε καὶ σὲ ἄλλους ναοὺς τῆς Βέροιας ἀλλὰ καὶ στὸν εὐρύτερο χῶρο τῆς Μακεδονίας, τὴν συγκεκριμένη ἐποχή. Στὸν ναὸ τῆς Παναγίας σήμερα σώζονται οἱ ἑξῆς τοιχογραφίες: Παναγία (Πλατυτέρα) ὁλόσωμη σὲ στάση δεήσεως, ἀνάμεσα σὲ δυὸ ἀγγέλους, οἱ ἱεράρχες Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος καὶ Μέγας Βασίλειος, οἱ Ἀρχάγγελοι Οὐριὴλ καὶ Ραφαήλ, ὁ Ἅγιος Ρωμανὸς ὁ Μελωδὸς καὶ ἡ παράσταση τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἡ ὁποῖα τοποθετεῖται ἑκατέρωθεν τῆς ἁψίδας τοῦ διακονικοῦ. Ἐκτὸς τοῦ διακονικοῦ σώζονται οἱ παραστάσεις τῆς Γεννήσεως καὶ τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἀνάστασης τοῦ Λαζάρου καὶ τῆς Βαϊοφόρου ἐνῶ κάτω ἀπὸ αὐτὲς διακρίνονται οἱ Ἅγιοι Γεώργιος, Νέστωρ, Μερκούριος, Σαμωνᾶς, Γουρίας καὶ Ἄβιβος. Τιµὴ τοῦ Ἁγίου Μανδηλίου στὸν Ναὸ τῆς Παν. Γοργοεπηκόου Ὅπως εἶναι γνωστὸ στὸν ναὸ τῆς Παναγίας Γοργοϋπηκόου τιμᾶται καὶ τὸ Ἅγιο Μανδήλιο. Γιὰ τὸ πότε ξεκίνησε νὰ τιμᾶται τὸ Ἅγιο Μανδήλιο καὶ γιὰ τὸ πῶς σχετίστηκε µέ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας δὲν

Φορητή Εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου από το παρεκκλήσιο

ἔχουμε ἀκριβῆ στοιχεῖα. Τὸ µόνο ποὺ μποροῦμε νὰ ὑποθέσουμε εἶναι ὅτι ξεκίνησε πιθανότατα τὸν 19ο αἰώνα, κι’ αὐτὸ γιατί ἡ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Μανδηλίου εἶναι σύγχρονη µέ τὶς ἄλλες εἰκόνες τοῦ τέµπλου οἱ ὁποῖες χρονολογικὰ τοποθετοῦνται στὸν αἰώνα αὐτό. Πολὺ μεταγενέστερα ἡ τιμὴ τοῦ Ἁγίου Μανδηλίου ἐνσωματώθηκε στὸν τίτλο τοῦ παρεκκλησίου καὶ ἔτσι σήμερα αὐτὸ εἶναι γνωστὸ ὡς «Ἱερὸς Ναὸς Παναγίας Γοργοϋπηκόου καὶ Ἁγίου Μανδηλίου». Οἱ Εἰκόνες τοῦ Τέµπλου Τὸ τέµπλο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῆς Παναγίας Γοργοϋπηκόου κατασκευάσθηκε πιθανότατα κατὰ τὸν 19ο αἰώνα καὶ δὲν παρουσιάζει κάτι τὸ ἀξιόλογο πλὴν ὁρισμένων κομματιῶν ἀπὸ παλαιότερο τέµπλο (18ος αἰ.). Σ΄ αὐτὰ τὰ κομμάτια ἀνήκουν τὰ ἐπιστύλια ποὺ περιβάλλουν τὶς

δεσποτικὲς εἰκόνες καθὼς καὶ ὁ Γολγοθᾶς στὴν κορυφὴ τοῦ τέµπλου. Τὰ ὑπόλοιπα μέρη τοῦ τέµπλου, ὅπως καὶ οἱ εἰκόνες εἶναι μεταγενέστερα. Στὸ τέµπλο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ περιλαμβάνονται ἐννέα εἰκόνες, τρεῖς ἐκ τῶν ὁποίων εἰκονίζουν τὴν μορφὴ τῆς Θεοτόκου, δύο τοῦ Κυρίου, µία τοῦ Ἁγίου Μανδηλίου, µία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόµου, µία τοῦ Προφήτη Ἠλία καὶ µία τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης. Ὁ Γολγοθᾶς εἶναι τοποθετημένος στὴν κορυφὴ τοῦ τέµλου καὶ περιλαμβάνει τὸν Ἐσταυρωμένο καὶ ἑκατέρωθεν αὐτοῦ τὴν Θεοτόκο καὶ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Θεολόγο. Τέλος τὰ βημόθυρα ἀπεικονίζουν τὴν παράσταση τοῦ Εὐαγγελισµοῦ. Στὸ ναὸ σώζονται ἐπίσης καὶ ὁρισμένες μεταγενέστερες φορητὲς εἰκόνες μεταξὺ τῶν ὁποίων τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Προδρόµου, τοῦ Ἁγ. Θωµᾶ, τοῦ Ἁγ. Φανουρίου κ.ἅ.

Μὲ τὴν εὐκαιρία ἀνακαίνισης τοῦ παρεκκλησίου καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας, μέλημα τοῦ ὁποίου εἶναι ἡ λειτουργία ὅλων τῶν Βυζαντινῶν καὶ Μεταβυζαντινῶν παρεκκλησίων, ὁ Ἱερὸς Ναὸς Ἁγίου Σάββα – Κυριωτίσσης Βέροιας σὲ συνεργασία μὲ τὴν Ἑταιρεία Μελετῶν Ἱστορίας & Πολιτισμοῦ Ν. Ἡμαθίας ἐξέδωσαν τὸ βιβλίο «Ὁ Ἱερὸς Ναὸς Παναγίας Γοργοϋπηκόου Βέροιας – Ἱστορία τοῦ Ναοῦ καὶ Παρακλητικὸς κανόνας στὴν Παναγία Γοργοϋπήκοο». Τὸ μικρόσχημο αὐτὸ βιβλίο ἀποτελεῖ μικρὴ συμβολὴ στὴν ἔρευνα τῆς τοπικῆς ἱστορίας καὶ ἰδιαίτερα τῆς ἱστορίας τῶν ναῶν τῆς Βέροιας οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν στολίδι γιὰ τὴν πόλη.

Παύλειος Λόγος

Περί καύσεως τῶν νεκρῶν Η Ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ, Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας

Ἐκκλησία διακηρύσσει μὲ τὴν θεο λογία της, ὅτι τὸ σῶμα ἀποτελεῖ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἰκόνισμα τῆς ἀθανάτου ψυχῆς καὶ προβολὴ τῆς αἰωνιότητας σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο. Ἡ καύση τοῦ σώματος ἀποτελεῖ εἰκονοκλαστικὴ πράξη καὶ προσβάλλει τὴν πίστη στὴν αἰωνιότητα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ διαδικασία τῆς φθορᾶς τοῦ σώματος πρέπει νὰ εἶναι πάντα φυσικὴ καὶ ποτὲ ἐξαναγκασμένη. Ἡ φύση ἀναλαμβάνει τὴν φθορὰ τοῦ σώματος. Ἡ καύση εἶναι πράξη βίας ἐπὶ τοῦ σώματος. Ἡ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν τιμὴ τῶν ἁγίων λειψάνων, πείθει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα πνευματικῶς ζοῦν. Ἡ ταφὴ ἀποτελεῖ γιὰ τὴν Ἐκκλησία αἰώνια ἀξία. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ καύση δὲν ἀποτελεῖ ἀτομικὸ δικαίωμα. Ἡ πρόταση τῆς καύσεως τοῦ σώματος εἶναι καθαρὰ μηδενιστικὴ στὸν χαρακτήρα της. Καύση σημαίνει τέλος τοῦ ἀνθρώπου. Ταφή σημαίνει ἐλπίδα καὶ προσδοκία τῆς Ἀναστάσεως. Ἡ ἀποδοχὴ πάλι τῆς καύσεως ἀπὸ τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας ἔχει ὡς συνέπεια τὴν ἀπόκλιση ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη καὶ τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν 8

Παύλειος Λόγος

διαφοροποίηση τοῦ χριστιανοῦ ἀπὸ αὐτήν. Ἡ ταφὴ βέβαια τῶν νεκρῶν δὲν εἶναι ἁπλὴ συνήθεια καὶ ἔθος, ἀλλὰ μία χριστιανικὴ ἀλήθεια, τὴν ὁποία στήριξε ὁ ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστὸς μὲ τὸ παράδειγμά Του, οἱ Ἀπόστολοι καὶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὸ σύστημα τῶν Ἱερῶν Κανόνων, ποὺ θέσπισαν μὲ τὸν φωτισμὸ καὶ τὴν καθοδήγηση τοῦ Παναγίου Πνεύματος γιὰ τὴν ρύθμιση παρόμοιων θεμάτων. Ἡ ταφή, ἄλλωστε, τοῦ σώματος ἀπορρέει ἀπὸ τὸν γενικότερο σεβασμὸ τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου ποὺ ἐπεκτείνεται καὶ στὸν σεβασμὸ τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Ἀπόρροια αὐτῆς τῆς θεωρήσεως εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι χρησιμοποιοῦμε τὸ ρῆμα «συγχωρῶ» καὶ τὴ λέξη «συγχωρεμένος» γιὰ τὸν θανόντα, ἐννοώντας ἐκεῖνον ποὺ συγχωρέθηκε (συν+χωρήθηκε), ποὺ σημαίνει ὅτι βρίσκεται μαζὶ μὲ κάποιους ἄλλους. Αὐτὸς ποὺ συγχωρέθηκε ἔχει θέση στὴν καρδιά, στὴ ζωή μας καὶ στὴ μνήμη μας. Αὐτὴ ἡ ταφὴ τῶν νεκρῶν εἶναι παγκοίνως γνωστόν, ὅτι εἶναι πανάρχαιο ἔθιμο τῶν πολιτισμένων λαῶν. Στηρίζεται στὴν Ἁγία Γραφὴ σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος «χοῦς ἐστί καὶ εἰς χοῦν ἀπελεύσεται». Ὁ Χριστιανισμὸς καὶ μάλιστα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, εἶναι ἀντίθετος μὲ τὴν

καύση τῶν νεκρῶν καὶ τάσσεται ὑπὲρ τῆς ταφῆς, σὲ συνάρτηση μὲ τὴν ἱερότητα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, κατὰ τὴν χριστιανικὴ διδασκαλία, ὡς παράδοση ἡ ὁποῖα ἀναβιβάζεται σὲ περιωπὴ δόγματος. Εἶναι ἐπιτακτικὴ σήμερα ὅσο ποτὲ ἄλλοτε ἡ ἀνάγκη τῆς διασώσεως τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Ὁ σεβασμὸ σ’ αὐτὸ ὀφείλεται καὶ μετὰ θάνατον. Κατὰ συνέπεια αὐτὸς ὁ σεβασμὸς ἀποδίδεται μὲ τὴν ταφὴ καὶ ὄχι μὲ τὴν καύση. Ἡ καύση εἶναι βίαιη ἐπέμβαση στὴ φυσιο λογικὴ φθορὰ μὲ οἰκολογικὲς συνέπειες. Ἡ ἐποχὴ σήμερα εἶναι τέτοια ποὺ νὰ μὴν ἀποδέχεται τὴν πολυτέλεια τῆς ἀποκαθηλώσεως τῶν ἀξιῶν καὶ τῆς παραδόσεως, μέσα στὸν ψυχρὸ αὐτὸ κόσμο, ὅπου «ἐψύγη ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν». Ἄς μείνουμε, λοιπόν, πιστοὶ στὴν παράδοση καὶ στὴν Ὀρθόδοξη διδασκαλία, καθὼς καὶ τὸ Ἀποστολικὸ λόγιο μᾶς διδάσκει, «τὸ σῶμα θάβεται ἄδοξο, θὰ ἀναστηθῆ ὅμως ἔνδοξο. Ἐνταφιάζεται ἀνίσχυρο, θὰ ἀναστηθῆ ὅμως δυνατό, ἐνταφιάζεται σῶμα ποὺ ἦταν ἐμψυχωμένο ἀπὸ ζωϊκὴ φυσικὴ δύναμη (δηλ. φυσικό), θὰ ἀναστηθῆ ὅμως ζωοποιημένο ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ (δηλ. ἄφθαρτο)» (Α΄ Κορ. ιε΄, 42-45).

Καύση νεκρών πλησίον ιερού ποταμού στην Ινδία Παύλειος Λόγος

Ἀγάπιος

Ἀρχιεπίσκοπος Βράτζας (1833-1849)

Ἀγάπιος, ἀρχιεπίσκοπος Βράτζας, ἀπεβίωσε στὶς 26 Ὀκτωβρίου τὸ ἔτος 1849, ὁπότε καὶ ἀνέλαβε ὁ ἀπὸ ἱερομονάχων Παρθένιος (1850-1852), κατὰ τὸ ἴδιο ἔτος (Κῶδιξ Πατριαρχείων ΚΒ΄, σ. 206). Βλ. καὶ Βασ. Σταυρίδη, Ἐπισκοπικοὶ Κατάλογοι … Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἐκδ. Μητροπόλεως Ἀλεξανδρουπόλεως, 22000, σ.292, ἀρ. 686. Ὁ Ἀγάπιος εἶχε ἀναλάβει κατὰ τὸν Μάρτιο τοῦ 1833, μετὰ τὸν ἀρχιεπίσκοπο Μεθόδιο. Ὁ Ἀγάπιος γεννήθηκε στὸν πλησιόχωρο πρὸς τὸ μοναστήρι τοῦ Τιμίου Προδρόμου - Σκήτη Βεροίας Κολινδρὸ περὶ τὸ 1790. Ὁ πατέρας του ἦταν τὸ γένος Τσουτσούκου ἢ Ἰωαννίδη, ἐνῶ ἡ μητέρα του Εὐγενία, τὸ γένος Λασκαρίδη. Ἡ Βράτζα (VRATZA ἢ VRACA) εἶναι πόλη, ποὺ ἀπέχει περὶ τὰ ἑκατὸ χιλιόμετα πρὸς τὰ βόρεια τῆς Σόφιας, πρωτεύουσα τοῦ ὁμωνύμου διαμερίσματος καί ἐκκλησιαστικά, ἕδρα ἀρχιεπισκόπου. Ἡ ἀρχιεπισκοπὴ Βράτζας ἀνήκει στὴ Μητρόπολη Τορνόβου, στὴν ὁποία ἀνήκουν καὶ οἱ ἐπισκοπὲς Τσερβένου καὶ Λοφτζοῦ. Ὁ ἀκριβὴς τίτλος τῆς ἀρχιεπισκοπῆς τοῦ Ἀγαπίου ἦταν «Ἀρχιεπισκοπὴ Βράτζης, Πλεύνης καὶ Ραχόβου». Τοῦ ἱεράρχη Ἀγαπίου σώζεται ἡ προσωπογραφία, ἀναρτημένη στὴν μεγάλη σάλα τοῦ Α΄. Δημοτικοῦ Σχολείου τοῦ Κολινδροῦ, κάτω ἀπὸ τὴν ὁποία ἀναγράφεται: «ΑΓΑΠΙΟΣ ΑΡΧΙΕΡΕΥΣ ΒΡΑΣΖΗΣ ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΚΟΛΙΝΔΡΟΥ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΤΟΥ - 1850». Ἡ μνήμη τοῦ Ἀγαπίου ἐξακολουθεῖ ἀκόμα, ὕστερα ἀπὸ τόσα χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του, νὰ διατηρεῖται ζωντανή, καὶ δὲν ἔχει λησμονηθεῖ ἡ γενναῖα προσφορὰ του πρὸς τὴν γενέτειρά του, τῆς ὁποίας οἱ γενεὲς ποὺ εὐεργετήθηκαν, εὐλογοῦν καὶ ἐξακολουθοῦν νὰ εὐλο-

τοῦ Ἀρχιμ. Πορφυρίου Προδρομίτου γοῦν τὸ ὄνομά του. Εἶναι ἐπίσης ἄξιο νὰ σημειωθεῖ ὅτι ὁ Ἀγάπιος ἐκτὸς ἀπὸ τὶς δωρεές του, ἔδειξε ἐνδιαφέρον καὶ γιὰ τὴν παροχὴ ἀνώτερης μορφώσεως σὲ νέους Κολινδρινούς, ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους ἀναφέρεται ὁ Μερκούριος Λασκαρίδης, ὁ ὁποῖος κατέλαβε ἀργότερα ἐπίζηλη θέση στὴν κολινδρινὴ κοινωνία. Ἐμμέσως μόνον γνωρίζουμε, ἀπὸ τὰ λογιστικὰ βιβλία τῆς ἐφορείας τῶν Σχολείων τοῦ Κολινδροῦ, ὅτι κληροδότησε 500 χρυσὲς λίρες Τουρκίας στὰ σχολεῖα τῆς πατρίδας του, ἀπὸ ἕνα μέρος τῶν ὁποίων κτίστηκε τὸ διδακτήριο τοῦ Πρώτου Σχολείου Κολινδροῦ, κατὰ τὸ ἔτος 1850. Μὲ τὸ ὑπόλοιπο, ἀπὸ τοὺς τόκους, ἐνισχυόταν τὸ σχολικὸ ταμεῖο. Ἐκτὸς ἀπὸ αὐτὸ τὸ κληροδότημα, ἔστειλε μὲ συγγενικὰ του πρόσωπα σημαντικὰ ποσὰ γιὰ τὴν ἐνίσχυση τοῦ ἐξωκκλησίου τῆς Ἁγίας Ἄννας, ποὺ βρίσκεται στὸν Κολινδρό, ἀλλὰ καὶ τοῦ μοναστηρίου τῆς Σφίνιτσας, ποὺ ἀνῆκε τότε στὴν Ἐπισκοπὴ Κίτρους, ἐνῶ σήμερα στὴν Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας. Σὲ εἰκόνα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, τῶν προστατῶν τῆς παιδείας, ποὺ καὶ αὐτὴ σήμερα βρίσκεται ἀναρτημένη στὴν μεγάλη σάλα τοῦ Α΄. Δημοτικοῦ Σχολείου Κολινδροῦ, ὑπάρχει στὸ κάτω περιθώριο, ἡ παρακάτω ἐπιγραφή σὲ στίχους, σὰν νὰ προέρχεται ἐκ στόματος τῶν μαθητῶν: Δέησις ὑπὲρ τοῦ ἀοιδήμου Βράτσης Ἀγαπίου: Τριάς, ὦ ἀδιαίρετε, ἐπάκουσον νηπίων, Ἀγάπιον συγχώρησον τὸν αἴτιον σχολῆς μας, Κύριε, καὶ ἀνάπαυσον μετὰ τῶν Ζωσιμάδων, ἀξίωσον τὸν κτήτορα ἀγαθῶν τῶν οὐρανίων

λαοσωτηρίας πρόξενον ὁμοῦ καὶ προκοπῆς μας τὸν λαοσώστην μας αὐτὸν τεσσάρων μυριάδων. (1851 Ἰουλίου 7 ἐν Κολινδρῷ.) Ἡ νεολαία τῆς ἐν Κολινδρῷ σχολῆς. Στὸν Κολινδρό, ὁ δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς τὸ σχολεῖο ἔχει τὸ ὄνομα τοῦ Ἀγαπίου, γιὰ νὰ θυμίζει στοὺς διαβάτες τὴν καταγωγὴ ἀλλὰ καὶ τὴν προσφορὰ πρὸς τὸν τόπο του. Στὸ Μοναστήρι τοῦ Τιμίου Προδρόμου, στὴ Σκήτη τῆς Βέροιας, ὅπου ὁ Ἀγάπιος πιθανῶς νὰ ἔλαβε τὸ μοναχικὸ σχῆμα, ὁ Ἀγάπιος ἀφιέρωσε ἕναν ἀρχιερατικὸ μανδύα καθὼς καὶ δυὸ ἀρχιερατικὲς ράβδους. Ὁ μανδύας του σήμερα ἐκτίθεται στὴν προθήκη τῶν κειμηλίων στὴν αἴθουσα τοῦ Συνοδικοῦ τῆς Μονῆς, μαζὶ μὲ ἄλλα κειμήλια. Οἱ ράβδοι εἶχαν δοθεῖ γιὰ συντήρηση, ἀπὸ τὸν μητροπολίτη Βεροίας κυρὸ Παῦλο, ἀλλὰ σχεδὸν τὸ ἴδιο ἔτος ὁ μητροπολίτης ἀπεβίωσε καὶ μέχρι σήμερα οἱ ράβδοι δὲν ἐπεστράφησαν στὸ μοναστήρι. Ἐπίσης, στὸν Κώδικα τῆς Μονῆς μας σώζονται καταγραφὲς μὲ τὶς γενναῖες προσφορὲς τοῦ ἱεράρχη Ἀγαπίου. Πέρα ὅμως ἀπὸ τὴν προσφορὰ τοῦ Ἀγαπίου στὴν πνευματικὴ πατρίδα του, τὸ μοναστήρι τοῦ Προδρόμου, καὶ τὸν τόπο ποὺ γεννήθηκε, ὁ ἴδιος εὐεργέτησε καὶ τὸ ποίμνιό του. Ἵδρυσε πολλοὺς ναοὺς ἀλλὰ καὶ διδακτήρια στὴν ἀρχιεπισκοπή του. Τὸ 1840 ἵδρυσε παρθεναγωγεῖο, τὸ πρῶτο, στὴν πόλη Πλεύνα, καὶ ἀργότερα ἄλλο παρθεναγωγεῖο στὴν Βράτζα, ποὺ τὸ χρηματοδοτοῦσε μὲ 3000 γρόσια ἐτησίως. Στὸ παιδαγωγικὸ αὐτὸ ἵδρυμα, τοποθέτησε ὡς διευθύντρια τὴν νεαρὴ Ἀναστασία, ἀπὸ τὴν Πλεύνα, ἡ ὁποία ἐσπούδασε, ἀπὸ τὸ ἔτος 1837, τὴν παιδαγωγικὴ τέχνη στὸ γυναικεῖο μοναστήρι τοῦ Καλόφερ, μὲ προσωπικά του ἔξοδα.

Κατὰ τὸ ἔτος 1844, ὁ Ἀγάπιος ἔχτισε στὴν Βράτζα καινούργιο παρθεναγωγεῖο, στὴν αὐλὴ τοῦ ναοῦ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Κατὰ τὰ ἐγκαίνια στὸ ἵδρυμα αὐτό, ὁ ἴδιος πρόσφερε εἰκόνισμα τῆς Παναγίας Βρεφοκρατούσας, μὲ τὴν χρονολογία 28 Ὀκτωβρίου 1844. Στὸ κάτω μέρος τοῦ εἰκονίσματος, κατὰ συνήθεια τῆς ἐποχῆς, ἦταν ζωγραφισμένοι, στὴν μία μεριά, ὁ ἴδιος μὲ πλήρη ἀρχιερατικὴ στολὴ καὶ μίτρα, ἐνῶ στὴν ἄλλη ἡ μητέρα του Εὐγενία. Αὐτὴν τὴν μορφή, ἢ ἀπὸ ἄλλη εἰκόνα, ἀντιγράφει ἡ προσωπογραφία τοῦ 1850, ποὺ σώζεται στὸ σχολεῖο τοῦ Κολινδροῦ, καὶ τὸν παρουσιάζει μελανοπώγωνα καὶ θαλλερό. Ὡς ἡμέρα θανάτου τοῦ Ἀγαπίου ἀναφέρεται, ἀπὸ τοὺς περισσότερους, ἡ 5η Ὀκτωβρίου 1849. Ἄλλοι ὅμως σημειώνουν ὅτι στὶς 5 τοῦ μηνὸς χτυπήθηκε καὶ ἀπεβίωσε στὶς 13 Ὀκτωβρίου/26 Ὀκτωβρίου, μὲ τὸ νέο ἡμερολόγιο. Ὁ τραυματισμὸς ἢ φόνος του, στὴν νεότατη ἡλικία τῶν 59 περίπου ἐτῶν, συνέβη ἀπὸ Τοῦρκο. Στὴν περίπτωση ποὺ ὁ Ἀγάπιος τραυματίστηκε ἢ φονεύτηκε γιὰ λόγους πίστεως, εἶναι προφανὲς ὅτι ἀνήκει στὸ νεομαρτυρικὸ ἁγιολόγιο τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας μας. Τὸ θέμα αὐτό, μὲ τὴν εὐλογία τοῦ σεβασμιωτάτου ποιμενάρχου μας κυρίου κ. Παντελεήμονος τὸ ἐρευνοῦμε, καὶ σκοπεύουμε νὰ ἐπισκεφτοῦμε σύντομα τὸν τάφο του. Ὁ τάφος τοῦ Ἀγαπίου βρίσκεται μέσα στὸν ναὸ τῆς Ἀναλήψεως στὴν ἕδρα τῆς ἀρχιεπισκοπῆς του, τὴν Βράτζα, καὶ στὴν καλυπτήρια πλάκα ὑπάρχει ἑλληνικὴ ἐπιγραφή, ποὺ τὴν συνέταξε ἡ Tsveta Kresteniakova, δασκάλα στὸ παρθεναγωγεῖο ποὺ ὁ ἴδιος ἵδρυσε. Ἡ μεγάλη προσφορὰ τοῦ Ἀγαπίου στὰ

γράμματα καὶ τὰ παιδαγωγικὰ ἐν γένει τὸν ἀναδεικνύει γνήσιο τέκνο τῆς μακεδονικῆς μας γῆς ἐνῶ τὸ μαρτυρικό του τέλος τὸν κατατάσσει ἀνάμεσα στοὺς ἥρωες τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας. Ἕνα μεγάλο εὖγε στὴν ἐπίγεια πατρίδα του, τὸν Κολινδρό, ἀλλὰ καὶ τὴν πνευματική του πατρίδα, τὸ μοναστήρι μας τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

Για τον Αγάπιο υπάρχει ήδη λήμμα στο διαδίκτυο, σχεδιασμένο από τον Κολινδρινό δάσκαλο κ. Βασιλόπουλο Γεώργιο. Ευχαριστίες οφείλουμε στον Διευθυντή του Α΄Δημοτικού Σχολείου Κολινδρού, κ.Κατσάνο Κωνσταντίνο, στον φωτογράφο Χασαπέτη Θανάση αλλά και στην Λυκειάρχισσα Κυρία Αφροδίτη Κουτσουμάρη, που μας βοήθησαν κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στον Κολινδρό, για να συγκεντρώσουμε τα στοιχεία που παρουσιάζονται παραπάνω. Ευχαριστούμε επίσης τον αγαπητό κ. Μερτζιμέκη Νικόλαο, αρχαιολόγο, που βρήκε και παρουσίασε την διαθήκη του Αγαπίου, από την οποία αντλήσαμε αρκετά στοιχεία.

Κωνσταντινούπολη Νέα Ρώμη Ἡ αἰώνια πρωτεύουσα τῆς πονεμένης Ρωμηοσύνης

ιά ἀκόμη ἐπίσκεψη στήν Κωνσταντινούπολη, ἥ μάλλον ἄλλη μιά ἐπιστροφή στήν Πόλη μας, ἐκεῖ ἀπό ὅπου ποτέ δέν ἔφυγε ἡ καρδιά μας. Μιά προσευχή ἐγκάρδια, μυστική στήν Ἁγιά Σοφιά, τήν Μεγάλη Ἐκκλησιά μας. Ἕνα προσκύνημα εὐλαβικό στό Μέγα Μοναστήρι, τό Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο, στό ἔνδοξο ἐν τῇ ταπεινώσει του καί μαρτυρικό Φανάρι. Ἕνα τρισάγιο στήν Μπαλουκλιώτισσα, σπονδή εὐγνωμοσύνης καί τιμῆς στούς Πατριάρχες, στούς Πορφυρογέννητους, στους ἀμέτρητους κεκοιμημένους τῆς μαρτυρικῆς Ρωμηοσύνης. Ἕνα λοῦσμα καθάριο, ἁγιαστικό στήν Μονή τῶν Βλαχερνῶν. Καί ἕνα εἰσοδικό αἰώνιας ἐλευθερίας καί εἰσπνοές ἀθανασίας στήν Μονή τῆς Χώρας, στήν Χώρα τοῦ Ἀχωρήτου, στήν Χώρα τῶν Ζώντων. Μιά ἀναψυχή μικρή στόν λόφο τοῦ Pier Lotti στήν περιοχή τοῦ Εγιούπ πάνω ἀπό τό μυχό τοῦ Χρυσοκέρατος (Κεράτιος κόλπος). Καί ἐκεῖ, ἀγνάντια στήν Ἁγιά Σοφιά, ὁ πόνος τῆς ψυχῆς μας ἀπό τήν μελαγχολική ὁμορφιά τῆς Βασιλεύουσας ἔγινε κραυγή προσευχῆς γιά τά ἀτίμητα τοῦ Γένους μας. Καί ὁ προφητικός λόγος τοῦ ἁγίου γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου αὐθόρμητα ἀνέβηκε στό νοῦ μας γιά τόν κανόνα τοῦ Γένους μας πού πλησιάζει στό τέλος του. Εἶναι ὁ κανόνας τῆς 29ης Μαΐου τοῦ 1453. Καί ἔτσι ἡ μιά σκέψη ἔφερε τήν ἄλλη καί ἐκεῖνος ὁ τραγικός ὕμνος μᾶς συνεπῆρε σέ χρόνους ἀλλοτινούς κυκλωμένους ἀπό τόν ἀγέρα πού γλυκά ἐρχόταν ἀπό τήν Προποντίδα: «Ὦ Πόλις, Πόλις, πόλεων πασῶν κεφαλή! Ὦ Πόλις, Πόλις,

Παύλειος Λόγος

τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμίου Γεωργαλῆ κέντρον τῶν τεσσάρων τοῦ κόσμου μερῶν! Ὦ Πόλις, Πόλις, Χριστιανῶν καύχημα καί βαρβάρων ἀφανισμός! Ὦ Πόλις, Πόλις, ἄλλη παράδεισος φυτευθεῖσα πρός δυσμάς, ἔχουσα ἔνδον φυτά παντοῖα βρίθοντα καρπούς πνευματικούς! Ποῦ σου τό κάλλος, παράδεισε; Ποῦ σου ἡ τῶν χαρίτων τοῦ πνεύματος εὐεργετική ρῶσις ψυχῆς τε καί σώματος; Ποῦ τά τῶν ἀποστόλων τοῦ Κυρίου μου σώματα τά πρό πολλοῦ φυτευθέντα ἐν τῷ ἀειθαλεῖ παραδείσῳ, ἔχοντα ἐν μέσῳ τούτων τό πορφυροῦν ἱμάτιον, τήν λόγχην, τόν σπόγγον, τόν κάλαμον, ἅτινα ἀσπάζοντες ἐφανταζόμεθα τόν ἐν σταυρῷ ὑψωθέντα ὁρᾶν». Τούτους τούς συγκλονιστικούς λόγους χρησιμοποιεῖ ἕνας ἀπό τούς ἱστορικούς τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὁ Δούκας, γιά νά περιγράψει τόν ὑψηλό πολιτισμό, ἀλλά καί τήν τραγική καταστροφή τῆς Θεοφρούρητης πρωτεύουσας τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Ρωμανίας (Βυζαντίου) ἀπό τούς Τούρκους, ἐκείνη τήν ζοφερή Τρίτη τῆς 29ης Μαΐου τοῦ 1453.Ὅμως τί ἦταν, τί εἶναι, τί τῆς πρέπει τῆς μοναδικῆς τούτης Πόλεως ἡ ὁποία ἐκλήθη Βασιλίδα τῶν πόλεων; Τί ἐσναρκώνει τοῦτος ὁ θρυλικός τόπος καί ποῖοι οἱ ἐνσαρκωτές του; Ἀλήθεια εἰσέβαλε ὁ ἀμηρᾶς στήν Πόλη, στήν Πόλη τήν ἐξάκουστη, τήν χιλιοτραγουδισμένη καί χάθηκε ὁ αὐτοκράτορας κι οἱ ἄκροφυλακές του; Ἐσφάξανε ἀρχιερεῖς, παπάδες, καλογέρους, προύχοντες καί εὐγενεῖς, τά τέκνα, τόν λαό της; Βεβήλωσαν τήν Ἁγιά Σοφιά, τό Μέγα Μοναστήρι, σώπασαν οἱ καμπάνες της τά μύρια σήμαντρά της; Κατέστρεψαν τόν Χρυσοτρίκλινο, τόν μέγα Τρίκογχό της, τίς θρυλικές Βλαχέρνες, τά περιστύλιά της; Πυρπόλησαν τίς φωτισμένες ἀγορές, τίς ὁμορφοκκλησιές της, τά σπουδαστήρια τά τρανά, τά βουλευτήριά της, τά φημισμένα τά

λουτρά καί τόν Ἰππόδρομό της; Σίγησε ὁ Χρυσορήμονας καί ὁ Γρηγόριός της, Σισίνιος ὁ φιλάνθρωπος καί ὁ μέγας Νηστευτής της, Φιλόθεος ὁ Κόκκινος καί ὁ μέγας Φώτιός της, τῆς τοῦ Στουδίου ὁ Γέροντας κι οἱ μύριοι ἀσκητές της; Στέρεψαν τά ἁγιάσματα τά θαυματουργικά της, σβήσανε οἱ κανδῆλες της καί λιώσαν τά κεριά της; Πλήγωσαν τόν Δικέφαλο, τό μέγα σύμβολό της, πάτησαν το Χρυσό Σταυρό, τό θεῖο δώρημά της; Ναί, ἔτσι ὄντως οἱ ἱστορικοί περιγράφουν τό τραγικό γεγονός τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί μέ πιό μελανά ἀκόμη χρώματα. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἀνεπιστρεπτί ἔπεσε ἡ ἐνδοξότερη καί πλέον πολιτισμένη αὐτοκρατορία τοῦ κόσμου πού ἦταν ἡ Ὀρθόδοξη αὐτοκρατορία τῆς Ρωμανίας (Βυζαντίου). Ὅμως χάθηκε ἀλήθεια, τό ὕφος καί τό ἦθος τῆς Ρωμηοσύνης; Ἀπωλέσαμε, τήν μαύρη ἐκείνη ἡμέρα, τήν ψυχή πού ζωοποιοῦσε τήν θρυλική αὐτοκρατορία μας, τήν σώζουσα δηλαδή πίστη στόν Ἕνα καί ἀληθινό Σωτήρα τοῦ κόσμου, τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό, τῆς ὁποίας πρωτοδιάκονος ἀνεδείχθη ὁ ἑλληνικός πολιτισμός καί ἡ ἑλληνική γλῶσσα; Ἤτανε χρόνοι ζοφεροί, δύσκολοι καί αἱματοβαμμένοι. Ἡ ἀρχαῖα Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία κατέρρεε ὑπό πλῆθος ἐσωτερικῶν συγκρούσεων καί ἐξωτερικῶν ἐπιθέσεων. Ἡ Πρεσβυτέρα Ρώμη πρό πολλῶν ἐτῶν ψυχορραγεῖ καί χάνει τόν ἡγεμονικό της ρόλο. Μετά ἀπό μία μεγαλειώδη πορεία κίνησε ἔφιππος ὁ Πατήρ τῆς Ρωμηοσύνης, Ἁγ. Κωνσταντῖνος, γιά νά χαράξει τά ὅρια τῆς νέας πρωτεύουσας τῆς Ρωμαϊ κῆς αὐτοκρατορίας στήν περιοχή τοῦ ἀρχαίου Βυζαντίου «Μά πού πᾶτε;» ἀπορημένοι τόν ρώτησαν οἱ ἀκόλουθοί του ὅταν τόν εἶδαν νά ἀπομακρύνεται πολύ. « Ἀκολουθῶ ἐκεῖνον πού μέ ὁδη-

γεῖ», τούς ἀπάντησε, ἀφοῦ ἄγγελος Κυρίου προπορευόταν τοῦ αὐτοκράτορα. Καί οἱ ἄγγελοι εἶναι οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοῦ πού ὁρίζουν τό θέλημά Του. Γι’ αὐτό ἡ Πόλη ὀνομάσθηκε καί εἶναι Θεοφρούρητη. Στίς 11 Μαΐου τοῦ 330 μ.Χ. ἔγιναν τά ἐπίσημα ἐγκαίνια τῆς νέας πρωτεύουσας τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας πού ὁ Μ. Κωνσταντίνος ὀνόμασε Νέα Ρώμη καί στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο εὐλαβῶς ἀνέθηκε. Καί οἱ κάτοικοι εὐγνωμονώντας τόν αὐτοκράτορα τήν εἶπαν καί Κωνσταντινούπολη.Τούτη ἡ Πόλη κατέστη ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων, ἡ ὁποῖα πάνω ἀπό μία χιλιετία σφράγισε τήν πορεία τῆς οἰκουμένης, κατέστη τό ὁρατό καί πανίερο κέντρο τῆς ἀειφεγγοῦς Ρωμηοσύνης, τῆς ὑπ’ οὐρανόν Ὀρθοδοξίας. Ἡ εἰδωλολατρική αὐτοκρατορία τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης μεταποιήθηκε στήν χριστιανική αὐτοκρατορία τῆς Νέας Ρώμης. Ὑψώθηκαν τά ἀγγελοχάρακτα τείχη τῆς Πόλεως πού ὁ αὐτοκράτορας Θεοδόσιος ὁ Β´ τά μεγάλυνε μέ 92 πύργους τό ἐξωτερικό καί 96 τό ἐσωτερικό καί μέγα. Τοῦτα εἶναι τά τείχη τῶν δακρύων τῆς μαρτυρικῆς Ρωμηοσύνης πού πάνω ἀπό χίλια χρόνια ἀπέκρουαν γενναῖα τά κύματα τῆς βαρβαρότητας, γιά νά μένει ἀδούλωτη ἡ Ρωμανία, ἐλεύθερη ἡ ἀγνωμονοῦσα καί ἐκδικητική Ἑσπερία. Εἰλικρινοῦς μετανοίας ἀφορμή ἴσως θά ἦταν ἡ περιδιάβαση τούτων τῶν καθηγιασμένων τειχῶν ἀπό τόν Πάπα τῆς Πρεσβυτέρας

Ρώμης, ὅπως ἔκανε στό τεῖχος τῶν δακρύων στά Ἱεροσόλυμα. Ἴσως ἀντιληφθεῖ τό ἐγκληματικό ὀλίσθημα τοῦ προκατόχου του Ἰννοκεντίου τοῦ Γ´ καί τά «χριστιανικά» τερατουργήματα τῶν τέκνων τῆς Παποσύνης τό 1204. Ἴσως καταλάβει τίς ἱστορικές ἐπιφυλάξεις τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς. Ἴσως ἀκόμη κατανοήσει τήν βαθύτερη αἰτία τῆς ἀρνήσεως τῶν Εὐρωπαίων ἡγετῶν γιά ἀναφορά στίς χριστιανικές ρίζες τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ στό Σύνταγμα τῆς Ἑνωμένης Εὐρώπης. Χρυσή, τῆς Συλημβρίας, τοῦ Ρησίου, Χαρσία, τῶν Βλαχερνῶν τίς εἴπανε τίς δοξασμένες Πύλες της. Καί εἶναι καί αὐτή τοῦ Ἁγίου Ρωμανοῦ, ἡ πλέον τιμημένη, στό αἷμα βαπτισμένη. Τοῦτες οἱ θρυλικές Πύλες θριαμβευτικά ἄνοιξαν γιά νά ἐφορμήσει τό πυρφόρο ἅρμα τῶν εὐσεβῶν Ρωμαίων πρός τόν τετραπέρατο κόσμο, γιά νά πολεμήσουν οἱ ἁρματηλάτες τοῦ Παναγίου Πνεύματος «οὐχί πρός αἷμα καί σάρκα, ἀλλά πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Ἐφ, 6.12). Ἔδωσαν νόημα στούς «ἐν σκότει καί σκιᾷ θανάτου καθημένους» μεταμορφώνοντας τήν χθόνια πορεία τους, ὁδηγώντας τους στήν ἄφθιτη καί αἰώνια Πόλη τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τῆς ὁποίας «οὐκ ἔσται τέλος». Τούς χάρισαν τόν αἰώνιο θησαυρό τοῦ Εὐαγγελίου: «οὐκ ἔχομεν

ὦδε μένουσα πόλιν, ἀλλά τήν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν», τούς εἶπαν. Τέτοιοι Ρωμηοί ἁρματηλάτες ἦταν καί οἱ ἐκ Θεσσαλονίκης φωτιστές τῶν σλάβων, ἅγιοι Κύριλλος καί Μεθόδιος. Κίνησαν οἱ ἐξ Ἑλλάδος ἀρχαῖοι πρόγονοί μας γιά νά ὑπαντήσουν τόν τοῦ παντός Δημιουργό, «τῷ ἀγνώστῳ Θεῷ». «Καί ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν» εἶπε ὁ ἠγαπημένος Ἰωάννης καί Εὐαγγελιστής ἀπό τήν κατέναντι ἑλληνική Μικρά Ἀσία. Ἔτσι ὁ «καλός κἀγαθός» ἀρχαῖος Ἕλληνας καί διά αὐτοῦ ὁλάκερος ὁ κόσμος, συνάντησε τον ἀποκεκαλυμμένο Θεό, τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό πού τόν εἰσήγαγε καί πάλι στό ἀρχαῖον κάλλος. Καθαρμένος, φωτισμένος, δοξασμένος, στό Θεό παραδομένος, ὁ πολίτης τῆς Νέας Ρώμης δύναται πλέον ἀπό «καλός κἀγαθός» νά γίνει ἅγιος, κατά Χάριν Θεοῦ, αἰώνιος καί ἀθάνατος. Τούτη τήν νίκη κατά τοῦ διαβόλου, τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου· τούτη τήν σωτήρια συνάντηση τοῦ πεπτωκότος ἀνθρώπου μέ τόν σεσαρκωμένο Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ, ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστινιανός στίς 27 Δεκεμβρίου τοῦ 537 μ. Χ. τήν ἀνέγραψε «χρυσοῖς γράμμασι» στήν ἱστορία τοῦ παγκοσμίου πολιτισμοῦ μέ τόν περικαλλέστατο ναό τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας. «Νενίκηκά σε Σολομών» ἐκραύγασε, ἐν μέσῳ Ἐκκλησίας, ὁ Μέγας Ἰουστινιανός ὄχι μόνον γιά τήν μεγαλειότητα τοῦ οἰκοδομήματος, ἀλλά

Παύλειος Λόγος

καί γιατί σέ τοῦτον τόν Ναό - Σύμβολο, ὁ νέος Ἰσραήλ, τό εὐσεβές Γένος τῶν Ὀρθοδόξων Ρωμαίων, θά γίνεται πλέον κοινωνός Αὐτοῦ πού πρόσμενε ὁ Βασιλιάς Σολομώντας, τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Σωτῆρος τοῦ κόσμου. Χίλια ἐκατόν εἴκοσι τρία ἔτη φεγγοβολοῦσα ἡ Ρωμηοσύνη ἐκ τῆς τοῦ Κωνσταντίνου Πόλεως ἄρδευε τήν οἰκουμένη μέ τό ζῶν ὕδωρ τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Παρ’ ὅλες τίς ἀνθρώπινες ἀδυναμίες τῶν πολιτῶν της, παρέδιδε πρότυπο ὑψηλοῦ πολιτισμοῦ πού δέν τόν θεμελίωσε στά ἀνθρώπινα πάθη, ἀλλά στό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Δέν ἦταν ἀγγέλων πολιτεία ἡ Ρωμανία (Βυζάντιο), ἀνθρώπων ἁμαρτωλῶν κατοικητήριο ἦταν, ἀγωνιζομένων ὅμως ὀρθοδόξως. Πολλά καί ἀνεκτίμητα ἔχει νά διδάξει τοῦτος ὁ τρόπος ζωῆς σέ ὁρισμένους σύγχρονους νεοειδωλολάτρες, φεουδάρχες τῆς Δύσεως καί στούς ἀντίστοιχους ἀθέους τῆς Ἀνατολῆς. Τό φιλόθεο καί τό φιλάνθρωπο ἦταν οἱ ζῶσες συνιστῶσες τοῦ καθημερινοῦ βίου τῶν πολιτῶν τῆς Ρωμανίας (Βυζαντίου). Τά θρυλικά Μοναστήρια, οἱ περικαλλέστατοι ναοί, τά περιξάκουστα ἱδρύματα, οἱ ἀρχοντικοί ξενῶνες, τά φημισμένα ἐκπαιδευτήρια, μαρτυροῦν τοῦ λόγου τό ἀληθές. Ὅμως στίς 29 Μαΐου τοῦ 1453 «αἷμα καί πῦρ καί ἀτμίδα καπνοῦ» ἐκάλυψε τήν Πόλη τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί οἱ φόβοι ἀπό τίς θεοσημεῖες σαρκώθηκαν φρικτά. Εἰς πᾶσαν τήν γῆν ἐξῆλθεν ὁ λόγος ὁ πικρός, ὁ ἀπίστευτος καί μελαγχολικός: «ἡ Ρωμανία ’πέρασεν, ἡ Ρωμανία ‘πάρθεν». Καί τότε «θρῆνος, κλαυθμός καί ὀδυρμός καί στεναγμός καί λύπη, θλῖψις ἀπαραμύθητος ἔπεσε τοῖς Ρωμαίοις». Ἀλλ’ ὅμως τό Ρωμαίικο γνωρίζει τό μυστικό πού δέν ἀλλοιώνει τό θεοπρεπές ἦθος του. Παραμένει τό ἴδιο, εἴτε ἐνδεδυμένο τήν αὐτοκρατορική πορφύρα, εἴτε καλυμμένο μέ τήν γκρίζα χλαμύδα τῶν κάτω τούτων χρόνων. Τό ‘πε καί ὁ ποιητής Γ. Δροσίνης ἐκφράζοντας τήν συνείδηση τοῦ Γένους: «Στήν πόρτα τῆς Ἁγιᾶς Σοφιᾶς, πού σφάλισεν ἑνός ἀγγέλου χέρι, διπλοσφαγμένος (ἀπό Λατίνους καί Τούρκους κατά τήν ἀμερόληπτη ἱστορική ἔρευνα) ἔπεσ’ ὁ Δικέφαλος ἀπ’ τ’ ἄπιστο μαχαίρι. Στήν πόρτα τῆς Ἁγιᾶς Σοφιᾶς, σπαράζοντας, μέ ματωμένα στήθη, τίς δυό φτεροῦγες ἄπλωσ’ ὁ Δικέφαλος καί πάλιν ὀρθός ἐστήθη. Καί στοίχειωσε καί θέριεψε καί πλήθυνεν ὁ νεκραναστημένος καί ἔγιν’ ὁ ἕνας μύριοι ἀητοί Δικέφαλοι στό δουλωμένο Γένος». Ἡ Ρωμηοσύνη πορεύεται στό χρόνο καί στόν κόσμο τοῦτο λιτανεύοντας τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ «ἐπ’ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου». Σέ ἔτη

Παύλειος Λόγος

ἀρχαῖα, εὔκλειας ζηλευτῆς καί μεγαλείου ἐκφαντορικοῦ, σέ καιρούς δυσχείμερους καί θρηνητικούς, ἀλλά καί σέ χρόνους συγχύσεως νεοειδωλολατρικούς, ἡ Ρωμηοσύνη διέρχεται εἰρηνικῶς τήν στενή καί τεθλιμμένη ὁδό τῶν ἁγίων, ἐν μέσῳ διαβαίνουσα παγίδων πολλῶν, κηρύττουσα καί λέγουσα «γνώσεσθε τήν ἀλήθεια καί ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς». Καί ἡ ἀλήθεια εἶναι ὁ Χριστός. «Ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός, ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή» εἶπε. Ποιά ὅμως εἶναι ἡ ἀπαντοχή της, ποιός ὁ γλυκασμός της, τό μυστήριο τῆς ἀκατάβλητης δύναμής της; Ἡ καρδιά τῆς Ρωμηοσύνης εἶναι ἡ Μητέρα Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία τῆς

Κωνσταντινουπόλεως. Εἴτε ἀπό τήν μεγαλειώδη Ἁγία Εἰρήνη, εἴτε ἀπό τήν μεγαλοπρεπή Ἁγία Σοφία, εἴτε ἀπό τούς θρυλικούς Ἁγίους Ἀποστόλους, εἴτε ἀπό τήν ἀρχοντοδομημένη Παμμακάριστο, εἴτε ἀπό τήν μεγαλώνυμη Παραμυθία, εἴτε ἀπό τόν ἔνδοξο Ἅγιο Δημήτριο Ξυλόπορτας, εἴτε ἀπό τό κλεινό Φανάριον, ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως παραμένει ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία, γιατί εἶναι τό ἱερό κέντρον τῆς ὑπ’ οὐρανόν Ὀρθοδοξίας, τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Τῶν θυρῶν κεκλεισμένων διέρχεται ὁ φθόγγος Αὐτῆς, διότι οἰκουμενικός καί σωτήριος εἶναι ὁ λόγος τῆς διακονίας Της, ὁ

λόγος τοῦ Εὐαγγελίου. Εἶναι ἡ Μητέρα Ἐκκλησία πού γεννᾶ καί ἀναγεννᾶ τίς κατά τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Εἶναι τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο πού φώτισε τά βάρβαρα ἔθνη τῆς οἰκουμένης· διά τοῦτο καί δέν ὑποκαθίσταται ἡ πνευματικότητα τῆς οἰκουμενικότητάς του ἀπό καμμία ἀνύπαρκτη «Τρίτη Ρώμη». Ἔστω κι ἄν σφοδρῶς τό ἐπιχειροῦν οἱ ἐξουσιαστές τοῦ κόσμου τούτου, ἡ φραγκεμένη δυτική χριστιανοσύνη καί τό τραγικότερο, τινές ἐκ τῶν ἡμετέρων. Ἡ συνέχιση τῆς προόδου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τῆς ἐσταυρωμένης μά καί ζωηφόρου Ρωμηοσύνης στό χρόνο, στόν τόπο καί στήν ἱστορία ἀπό τό ἡμέτερον Γένος, καθίσταται χρέος ἱερό μά καί πάθος λυτρωτικό, καθαρτικό καί ἅγιο γιά τόν σύγχρονο ἐμπαθή ἄνθρωπο πού τήν ἀναζητᾶ. Ἱστορικό τό ἔγκλημα τῶν λογχοφόρων χριστιανῶν τῆς φραγκεμένης Δύσης ὑπό τήν ἀδιαμφισβήτητη καθοδήγηση τοῦ Ποντίφηκα ἐναντίον τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Νέας Ρώμης τό 1204. Οἱ μαρτυρίες τῶν ἱστορικῶν τους, τά κλεμμένα λείψανα τῶν ἁγίων μας, το λεηλατημένο καί ἀνύπαρκτο πλέον Ἱερό Παλάτι, τά ὑπολείμματα τοῦ Ἱπποδρόμου, ἡ ἀντιγραφή τῶν περιστυλίων τῆς Νέας Ρώμης ἔμπροσθεν τοῦ Ἁγ. Πέτρου στό Βατικανό καί ἀναρίθμητα ἄλλα πειστήρια μαρτυροῦν τά μεμαρτυρημένα μαρτύρια τῆς μαρτυρικῆς Ρωμηοσύνης, τά ὁποῖα κατάφεραν στό μαρτυρικό της σῶμα οἱ τῆς Ἑσπερίας χριστιανοί. Ἔτσι παρέδωσαν, οἱ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί τῆς Δύσεως, τήν πληγωμένη Ρωμηοσύνη στά ἀνήλεα χέρια τοῦ ἀλλόπιστου κατακτητῆ, ὁ ὁποῖος παρ’ ὅλη τήν ἀνατολίτικη βαρβαρότητά του καί τά πολλά κακουργήματά του, σεβάσθηκε περισσότερο ἀπό τους χριστιανούς τῆς Δύσης τό μιλλέτι τῶν Ρωμαίων Ὀρθοδόξων θεωρῶν ἑαυτόν διάδοχο τῶν αὐτοκρατόρων τῆς Ρωμανίας (Βυζαντίου). Διά δέ τῶν προνομίων πού ἔδωκε στήν Μεγάλη Ἐκκλησία, τό Γένος πορεύθηκε τό δρόμο τοῦ μαρτυρίου του ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ. Τό μαρτυροῦν οἱ ἀλάλητοι στεναγμοί τῶν Πατριαρχῶν μας πού πατριαρχεύουν αἰῶνες τώρα κατέναντι τοῦ παραδείσου τῆς Ἁγίας Σοφίας. Τό μαρτυρεῖ τό πλῆθος τῶν νεομαρτύρων πού γέννησε ἡ γνησιότητα τῆς λειτουργικῆς ζωῆς τῶν ὑποδούλων Ρωμηῶν πού καλλιέργησε τό Φανάρι. Τά Μοναστήρια τῆς μοναχοτρόφου Μεγάλης Ἐκκλησίας πού ὑπό ἀντίξοεες συνθῆκες καλλιεργοῦσαν στό ὑπόδουλο Γένος τήν Ὀρθόδοξη πίστη πού κρατᾶ ἀδούλωτη τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου καί ἄσβεστη τήν ἐλπίδα γιά ἐλευθερία.Οἱ ἐνορίες μέ τίς ἀκολουθίες τοῦ νυχθημέρου. Ὡς ἐπίσης τό Πατριαρχικό τυπογραφεῖο, τά σχολιά τῶν

κοινοτήτων, ἡ ἀνύστακτη μέριμνα γιά τόν καθημερινό βίο τοῦ Γένους, τό σχοινί τοῦ Πατριάρχου Ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Ε´, ἡ κλειστή κεντρική πύλη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, οἱ ἐκκλησίες πού σήμερα ἀνακαινίζονται στήν Πόλη, ἡ φροντίδα γιά τήν διορθόδοξη ἑνότητα καί τήν ἐξ αὐτῆς μαρτυρία στόν σύγχρονο κόσμο. Τό μαρτυρεῖ ὁ Πρῶτος τῶν Μεγάλων Σταυροφόρων τῆς ὑπ’ οὐρανόν Ὀρθοδοξίας, ὁ Οἰκουμενικός μας Πατριάρχης, ὅταν λέγει εὐγενῶς ἀλλά καί εὐθαρσῶς στόν Πάπα ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία μόνον πρωτεῖο τιμῆς καί διακονίας ἀναγνωρίζει. Στήν διακονία τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀνθρώπων ὅμως πρωτεύει ὁ καθαρός τῇ καρδίᾳ. Καί αὐτός εἶναι μόνον ὁ δεχόμενος τήν ἄκτιστη καθαρτική, φωτιστική καί ἁγιαστική ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Μά ἡ αἰρετική Δύση τήν Χάρη αὐτή ἀκόμη τήν ἀρνεῖται. Τό μαρτυρεῖ ὁ λόγος τοῦ Πατριάρχου τοῦ Γένους μας ἐνώπιον τῶν Εὐρωπαίων ἡγετῶν ὅταν τούς ὑπενθυμίζει ὅτι ὁ Εὐρωπαϊκός πολιτισμός κορυφώθηκε στήν ΚωνσταντινούποληΝέα Ρώμη. Τό διασώζει καί ὁ τίτλος του πού εἶναι «Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης», δεκαεπτά αἰῶνες τώρα ἐκεῖ καί ἀπό ‘κεῖ «ποτέ ἀπό τό χρέος μή κινῶν». Μά αὐτοί λατρεύουν τόν νέο Βαάλ (χρῆμα), πού ἀντί γιά εὐδαιμονία τούς ἔφερε ἄγχος καί ἀγωνία. Τό μαρτυρεῖ ἡ οἰκολογική πρωτοβουλία τοῦ Ἡγουμένου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας πού τούς τονίζει ὅτι ἡ μετάνοια (Θεοῦ τό δῶρο) θά συμφιλιώσει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό καί διά τοῦτο τόν ἄνθρωπο μέ τήν κτίση. Μά οἱ βιαστές τῆς φύσεως οὔτε μία κοινή συμφωνία γιά τήν μείωση τῶν ἐκπομπῶν τῶν ρύπων δέν ὁμονοοῦν γιά νά ὑπογράψουν. Τό μαρτυρεῖ ὅμως κυρίως καί πρωτίστως ἡ Θεία Λειτουργία πού ποτέ δέν ἔπαψε νά τελεῖται στήν Πόλη μας. Ἄρα τό κτιστό καί φθαρτό συνεχίζει νά ζωοποιεῖται ἀπό τό Ἄκτιστο καί Αἰώνιο. «Καί πύλαι Ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς», εἶπεν ὁ Κύριος. Ὑφίσταται ὅμως ἄλλη μιά εὐθύνη γιά τήν πτώση τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Εἶναι ἡ μεγαλύτερη καί ἡ πλέον τραγική. Οἱ πόλεις πέφτουν πρῶτα ἀπό μέσα. Εἶναι ἄδικο καί δεῖγμα ἀμετανοησίας νά πιστεύουμε ὅτι ἡ εὐθύνη γιά τήν ἅλωση τῆς Πόλης ἀνήκει ἀποκλειστικά καί μόνον στήν Δυτική χριστιανοσύνη καί στόν ἀνατολίτη κατακτητή. Τούτη ἡ τραγική εὐθύνη βαραίνει ἀσφυκτικά τό ἡμέτερον Γένος πού λησμόνησε τόν Θεό τῶν Πατέρων του καί πίστευσε ὅτι οἱ ἐξουσιαστές τοῦ καιροῦ ἐκείνου θά τό ἔσωζαν. Κάτι ἀνάλογο πιστεύει καί πλῆθος τῶν σημερινῶν νεοελλήνων. Τό τίμημα γιά τήν σωτηρία μας τότε ἦταν νά προδώσουμε τήν ψυχή τῆς αὐτοκρατορίας μας, τήν Ὀρθόδοξη πίστη. Τούς πίστευσαν οἱ εὐγενεῖς Παλαιολόγοι. Τούς πίστευσε ἀκόμη καί ἐκεῖνος ὁ τραγικός αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος στίς 12 Δεκεμβρίου τοῦ 1452. Καί ὁ θρύλλος ἐκεῖνον τόν ἔσχατο αὐτοκράτορα τόν μαρμάρωσε στήν συνείδηση τοῦ Γένους, γιά νά τόν κάνει καί πάλι πρῶτο, «τῇ μιᾷ τῶν Σαββάτων». «Παι-

δευθῆναι ἐχρῆν» εἶπε ὁ πρῶτος Πατριάρχης μετά τήν ἅλωση, Γεννάδιος Σχολάριος, καταγράφοντας τό μέγα ἁμάρτημα, ἀλλά καί τήν γλυκεῖα ἐλπίδα ὅτι ἐνώπιον τοῦ Γένους, ἐπέτρεψε ὁ φιλάνθρωπος Θεός, νά ἀνοιχθεῖ ἕνας δρόμος καθαρτικός, μετανοίας πρόξενος, μακρύς ἀλλ’ ὅχι ἀτέλειωτος. Εἶναι ὁ σταυροαναστάσιμος δρόμος τῆς ἐσταυρωμένης Ρωμηοσύνης. Ἄχρι καιροῦ….Ὅμως καί πάλι τό Ρωμαίικο διέρχεται δοκιμασία μεγίστη. Τό αὐτό ἀπαιτοῦν καί σήμερα «οἱ σωτῆρες» γιά νά περισώσουν τούς «λίγους μά καί ἀμέτρητους» τῆς Ρωμηοσύνης. Στῶμεν καλῶς ὅμως στῶμεν μετά φόβου. Ἡ γνησιότητα τοῦ βιώματος τῆς ἡσυχαστικῆς καί ἀσκητικῆς παραδόσεώς μας εἶναι τό ἀκριβό μυστικό τῆς συνέχειας τῆς Ρωμηοσύνης. Στούς «ἐγγύς» αἰρετικούς καί πεπλανημένους ἀδελφούς μας ἔχουμε νά προσφέρουμε, ἐν ἀγάπῃ καί ἀληθείᾳ καί ποτέ χωριστά, τήν λησμονημένη τους παράδοση, τήν θύρα τῆς μετανοίας πού θά τούς ὁδηγήσει καί πάλι στούς μητρικούς κόλπους τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Στούς «μακράν» ἔχουμε νά προσφέρουμε τόν ἀτίμητο θησαυρό τῆς Ὀρθοδοξίας πού νοηματοδοτεῖ αἰώνια τοῦ παρόντος βίου τό κλυδώνιον, πού σώζει καί ἀθανατίζει τόν ἄνθρωπο. Τοῦτο ἦταν πάντοτε ἔργο τῶν θεουμένων καί τῶν ἐπομένων αὐτῶν. Ἄρα λοιπόν «ἡ Ρωμανία κι ἄν ‘πέρασεν, ἀνθεῖ καί φέρει κι ἄλλο».

Παύλειος Λόγος

στήν Π Σουμε

Παύλειος Λόγος

Παναγία ελιώτισσα

ὲ ἰδιαίτερη λαμπρότητα καὶ μεγαλοπρέπεια τελέστηκε στὶς 15 Αὐγούστου στὴν Ἱερὰ Μονὴ Παναγίας Σουμελᾶ τοῦ Ὄρους Βερμίου, πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου. Στὴν Πανήγυρη συμμετεῖχαν ἀκόμη οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Τριπόλεως καὶ Πάσης Λιβύης κ. Θεοφύλακτος (Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας), Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος, Νεαπόλεως κ. Βαρνάβας, καὶ Βεροίας κ. Παντελεήμονας. Παρευρέθηκαν ὁ ὑπουργὸς Μακεδονίας - Θράκης κ. Σταῦρος Καλαφάτης, ὁ ὑφυπουργὸς Ἐσωτερικῶν κ. Κωνσταντῖνος Γκιουλέκας, ὁ Ἀρχηγός ΓΕΣ Στρατηγός Φράγκος Φραγκούλης, ὁ Ἀντιπρόεδρος τῆς Βουλῆς κ. Σούρλας, ὁ Δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, οἱ τοπικὲς πολιτικὲς καὶ στρατιωτικὲς ἀρχὲς τῆς Ἠμαθίας, καθὼς καὶ ἐκπρόσωποι φορέων, συλλόγων κλπ. Προσώνηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας κατά τήν ὑποδοχή τοῦ Μακαριωτάτου.

τοῦ μοναχοῦ Γερασίμου Μπεκέ

«Ἄρατε πύλας καί ταύτην ὑποδέξασθε, τήν τοῦ ἀενάου φωτός μητέρα». Μέ αὐτή τήν προτροπή, τήν ὁποία παρουσιάζει ὁ ἱερός ὑμνογράφος τοῦ ὀκταήχου δοξαστικοῦ τῆς ἑορτῆς νά ἀπευθύνουν κατά τό ἀνθρώπινο «αἱ ὑπέρταται τῶν οὐρανῶν δυνάμεις», οἱ ὁποῖες συνοδεύουν «τό θεοδόχον καί ἀκραιφνέστατον σῶμα» τῆς Παναγίας Παρθένου πρός τίς «ἀνώτερες ταξιαρχίες» ὁλοκληρώνεται ἡ παράδοξη καί μετάρσια πορεία «τῆς ἀενάου Μητρός τοῦ Φωτός» πρός τά οὐράνια σκηνώματα. Μέ τήν ἴδια προτροπή ἀνοίγουμε καί ἐμεῖς, Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος, κ.κ. Ἱερώνυμε, σήμερα τίς πύλες τῆς ἱστορικῆς αὐτῆς μονῆς τῆς Παναγίας τῆς Σουμελᾶ, ἐδῶ στό Βέρμιο, καί σᾶς ὑποδεχόμαστε μέ σεβασμό καί ἀγάπη γιά πρώτη φορά ἀπό τῆς ἀναρρήσεώς σας στόν περίπτυστο ἀρχιεπισκοπικό θρόνο τῶν Ἀθηνῶν ὡς προεξάρχοντα καί προκαθήμενο τῆς πανδήμου πανηγύρεως πρός τιμήν τῆς Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Κυρίας καί Ἐφόρου αὐτοῦ τοῦ ἱεροῦ Καθιδρύματος, τῆς Μητέρας καί Προστάτιδος τοῦ ἁπανταχοῦ τῆς οἰκουμένης ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ. Δέν ἀνοίγουμε ὅμως, Μακαριώτατε, μόνο τίς πύλες τῆς Μονῆς τῆς Κυρίας τοῦ Πόντου καί τοῦ Καθολικοῦ της, τό ὁποῖο

Λιτανεία της Εικόνας της Παναγίας Σουμελά κατά την ημέρα της εορτής Παύλειος Λόγος

Ο Σεβασμιώτατος απονέμει στον Μακαριώτατο τον Μέγα Σταυρό των Κομνηνών της Τραπεζούντος

κατέχει ὡς θησαυρό πολύτιμο καί κειμήλιο ἱερό τή θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Σουμελιώτισσας, ἔργο κατά τήν παράδοση τοῦ εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ, τό ὁποῖο μεταφέρθηκε μέ θαυμαστό τρόπο τόν 4ο αἰώνα ἀπό τήν Ἀθήνα στίς ἀπρόσιτες κορυφές τοῦ ὄρους Μελᾶ στόν Πόντο· ἀνοίγουμε πρό πάντων τίς ψυχές μας γιά νά σᾶς ὑποδεχθοῦμε μέ βαθύτατο σεβασμό καί ἀπέραντη ἀγάπη καί νά σᾶς ἐκφράσουμε τήν εὐγνωμοσύνη μας, γιατί τιμᾶτε μέ τήν παρουσία σας τή μεγάλη αὐτή ἡμέρα γιά τή Μονή καί τόν Ποντιακό Ἑλληνισμό, τιμᾶτε μέ τήν παρουσία σας τούς εὐσεβεῖς Ποντίους, πού ἦρθαν καί φέτος ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς στό ἱερό αὐτό κατοικητήριο τῆς εὐλαβείας καί τῆς ἱστορίας, γιά νά ἀνοίξουν τίς ψυχές τους ἐνώπιον

Παύλειος Λόγος

τῆς ἱερῆς καί θαυματουργοῦ εἰκόνος τῆς Παναγίας τῆς Σουμελᾶ, τῆς Παναγίας τῶν πατέρων τους, καί νά τῆς ἐμπιστευθοῦν τίς λαχτάρες καί τίς ἀγωνίες τους, τούς πόνους καί τούς καημούς τους, ἀλλά καί τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη καί τόν σεβασμό πρός τήν Μητέρα τοῦ Κυρίου μας καί Μητέρα τῶν ἀνθρώπων, ἡ ὁποία καί ἐν τῇ Κοιμήσει της οὐ κατέλιπεν τόν κόσμο, καί συνεχίζει νά ἀγρυπνᾶ καί νά πρεσβεύει γιά τή σωτηρία τῶν εἰς αὐτήν προσφευγόντων. Εὐγνώμονες πρός τήν πατρική σας ἀγάπη, ἡ ὁποία δέν ἐφείσθη κόπου προκειμένου νά εὑρεθῆ καί πάλι πλησίον, προσφέροντας στούς εὐλαβεῖς προσκυνητές καί στόν εὐσεβῆ λαό τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας τήν εὐλογία τῆς παρουσίας σας, ἐκφράζουμε, Μακαριώτατε, τίς ἐκ καρδίας

θερμότατες εὐχαριστίες μας. «Ἄρατε πύλας καί ταύτην ὑποδέξασθε, τήν τοῦ ἀενάου φωτός μητέρα». Ἡ ἄρση τῶν ἀοράτων πυλῶν τοῦ οὐρανοῦ προκειμένου νά εἰσέλθει ἡ Παναγία μας ἔχει, ἀδελφοί μου, ἕναν διπλό καί συμβολικό χαρακτήρα· ἀφενός μᾶς προσφέρει τήν ἀνεπανάληπτη δυνατότητα νά γίνουμε ἔστω καί στιγμιαῖα θεατές τῶν ἀρρήτων μυστηρίων τοῦ οὐρανοῦ στά ὁποῖα παρεδρεύει καί δέεται ὑπέρ ἡμῶν ἡ Πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν καί καθαρωτέρα λαμπηδόνων ἡλιακῶν Παναγία Παρθένος καί ἀφετέρου μᾶς παρακινεῖ νά ἄρουμε ἀπό τίς ψυχές καί τίς καρδιές μας ὅ,τι ἐμποδίζει τήν εἴσοδο τῆς τοῦ ἀενάου φωτός Μητρός στήν ψυχή μας καί τή ζωή μας. Μᾶς παρακινεῖ νά παραμερίσουμε τά παραπετάσματα πού ἁπλώνουν οἱ προλήψεις καί οἱ προκαταλήψεις, οἱ ἀδυναμίες καί τά πάθη μας, οἱ μικρότητες καί οἱ κακίες μας· μᾶς παρακινεῖ νά γκρεμίσουμε τούς τοίχους καί τά φράγματα πού ὑψώνει ὁ ἐγωισμός, τό συμφέρον, ἡ ἔλλειψη ἀγάπης, ἡ ἀδιαφορία γιά τό κοινό καλό, ἡ διάθεση προσωπικῆς προβολῆς· μᾶς καλεῖ νά ἀπομακρύνουμε τά ἐμπόδια πού παρεμβάλλει ἡ συνήθεια, ἡ ἐξοικείω ση, ἡ ἐκκοσμίκευση, ἡ ἀδιαφορία, καί νά ἀνοίξουμε τίς ψυχές μας στήν Παναγία μας. Νά τίς ἀνοίξουμε γιά νά δεχθοῦμε τό ἀέναο φῶς τοῦ Υἱοῦ της πού καταυγάζει καί θάλπει τίς ψυχές ὅσων τήν δέχονται χωρίς προϋποθέσεις καί ὅρους. Καί ὅταν, ἀδελφοί μου, οἱ ψυχές μας δεχθοῦν παραγματικά τή χάρη τῆς Παναγίας μας, ὅταν τό φῶς της πλημμυρίσει τήν ὕπαρξή μας, τότε μπορεῖ νά λάμψει ὅλος ὁ πλοῦτος πού μᾶς κληροδότησαν οἱ πατέρες μας. Καί μπορεῖ ἕνα μέρος αὐτοῦ τοῦ πλούτου νά τό στερηθήκαμε, κρίμασιν οἷς οἶδεν ὁ Θεός, ἔχουμε ὅμως καί ὀφείλουμε νά διατηρήσουμε τόν πλοῦτο τόν πνευματικό πού μᾶς παρέδωσαν γιά νά τόν φυλάξουμε καί νά τόν κληροδοτήσουμε στίς ἑπόμενες γενεές. Καί ὁ πλοῦτος αὐτός εἶναι ὁ πλοῦτος τῆς ἱστορίας καί τῶν παραδόσεων τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ· εἶναι ὁ πλοῦτος τῆς γλώσσας, τῆς μουσικῆς καί τῶν ἐθίμων πού ἐκφράζουν τήν ψυχή τῶν Ποντίων· εἶναι ἡ εὐγένεια τῶν αἰσθημάτων καί τῆς ἀγάπης γιά τόν τόπο, πού ἐκφράζεται μέ τή γενναιόδωρη προσφορά σ᾽ αὐτόν· εἶναι ὁ πλοῦτος τῆς πίστεως,

τῆς εὐλαβείας καί τῆς ἀγάπης πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, κειμήλιο ἱερό καί συνεκτικός κρίκος τοῦ Γένους μας. Πρός αὐτήν, τήν Πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν, στρεφόμαστε ὅλοι πάντοτε, ἰδιαιτέρως ὅμως κατά τήν ἑορτή τῆς ἐνδόξου Κοιμήσεώς της, γιά νά τῆς ἐκφράσουμε τήν εὐγνωμοσύνη τῆς ψυχῆς μας γιά τίς ἀναρίθμητες εὐεργεσίες της. Πρός αὐτήν, τή γλυκυτάτη Μητέρα μας, τή Μητέρα τῶν Ποντίων, στρεφόμαστε σήμερα ἔχοντας ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν τόν προκαθήμενο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος, κ.κ. Ἱερώνυμο, καί τῆς ἀπευθύνουμε διάπυρη τήν προσευχή καί ὁλοκάρδια τήν ἱκεσία μέ τούς λόγους τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου: «Διό, ἄχραντε Θεοτόκε, ἀεί σύν ζωηφόρῳ βασιλεῖ καί τόκῳ ζῶσα, πρέσβευε διηνεκῶς περιφρουρῆσαι καί σῶσαι ἀπό πάσης προσβολῆς ἐναντίας» τήν Ἐκκλησία σύν τῷ Μακαριωτάτῳ Ἀρχιεπισκόπῳ, τό εὐσεβές ἡμῶν γένος καί τόν ἁπανταχοῦ τῆς γῆς Ἑλληνισμό τοῦ Πόντου· «τήν γάρ σήν προστασίαν κεκτήμεθα εἰς τούς αἰῶνας ἀγλαοφανῶς μακαρίζοντες».

Ἡ ὁμιλία τοῦ Μακαριωτάτου Στὸ κήρυγμά του τήν ἑπόμενη ἡμέρα ὁ Μακαριώτατος τόνισε ὅτι «Ὅλοι μας, σήμερα θὰ ἀσπαστοῦμε εὐλαβικὰ τὸ σεπτὸ εἰκόνισμα τῆς Παναγίας καὶ θὰ τῆς ψελλίσουμε καὶ πάλι: Χαῖρε ἐσὺ τῶν δακρύων τοῦ γένους μας ἡ λύτρωσις». «Ἡ ἱστορία τοῦ Ποντιακοῦ λαοῦ εἶναι ἔνδοξη, ἀλλὰ ποτισμένη μὲ δάκρυα. Καὶ τὰ πιὸ πολύτιμα, τὰ πιὸ εὐαίσθητα, τὰ πιὸ πικρὰ μὰ καὶ τὰ πιὸ παρήγορα καὶ ἐλπιδοφόρα ἦταν πάντα τὰ δάκρυα τῆς Παναγίας. Ἀπὸ τότε ποὺ ἡ Ρομφαία διῆλθε τὴν καρδιὰ τῆς Παρθένου, τῆς ὁποίας μέχρι σήμερα ὁ πόνος γιὰ τὸν υἱό της καὶ τὸν υἱὸ τοῦ Θεοῦ γίνεται συνεχῶς πόνος, γιὰ ὅλους ἐμᾶς τοὺς ἐλάχιστους ἀδελφοὺς τοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι ἡ Παναγία, εἶναι ἡ ἀληθινὴ μητέρα τοῦ Θεοῦ καὶ ἀληθινὴ μητέρα ὅλων τῶν ἀνθρώπων», συνέχισε ὁ Μακαριώτατος. Ἀκόμη τόνισε: «Οἱ ξεριζωμένοι Ἕλληνες τοῦ Πόντου, τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ τῆς Κύπρου, γνωρίζουν καλὰ ὅτι δὲν εἶναι ἁπλὰ ἕνας λαὸς ποὺ δοκιμάζεται, μιὰ μάζα ἀνθρώπων

ποὺ τῆς ἔτυχε μία δυστυχία, ἀλλὰ εἶναι καταρχὴν ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ. Ὁ λαὸς ὁ ἀγαπημένος, ποὺ γιὰ χάρη του ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε. Ὅμως μόνο ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ καταργεῖ τὸν σταυρὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ μόνο αὐτοὶ ποὺ κλαῖνε ἐνώπιον τοῦ σταυροῦ μποροῦνε νὰ σηκώνουνε μὲ εὐθύνη τὸν σταυρὸ ἐκεῖνον τῶν πόνων καὶ τῶν ἐλπίδων». Ὁ κ. Ἱερώνυμος ὁλοκλήρωσε τὸ κήρυγμά του μὲ μιὰ προσευχή: «Ἐσένα τὴν ἀγαθὴ ἐλπίδα τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ κόσμου, γιατί δέχθηκες νὰ γρηγορήσεις μαζί μας κι ἐμεῖς νὰ γρηγορήσουμε μαζί σου τὸν εὐπρόσδεκτο καὶ χαριτωμένο καιρό, τὸν εὐλογημένο καὶ εὐφρόσυνο 15Αύγουστο. Ὁ κόσμος δὲν θὰ χαθεῖ ὄχι μόνο γιατί ὁ υἱός σου θὰ βρίσκεται σὲ βάσανα ὡς τὴν τελικὴ σωτηρία του, ἀλλὰ κι ἐσὺ θὰ βρίσκεσαι σὲ ὀδύνες ὡς τὴν ὁριστικὴ ἐπιστροφὴ τοῦ κόσμου στὸν Χριστό. Σὲ παρακαλοῦμε Παναγία Θεοτόκε νὰ πρεσβεύεις στὸν Υἱὸ καὶ Θεό σου, νὰ δεχθεῖ τὴν πενιχρὴ δέησή μας, ὅπως δέχθηκε τὸ δίλεπτο τῆς πτωχῆς γυναίκας. Ἐσὺ ξέρεις νὰ ταπεινώνεσαι καὶ μπορεῖς νὰ καταλάβεις ὅλους καὶ ὅλα. Ποιός ἀγνοεῖ ὅτι αὐτὴ ἡ ὥρα τοῦ κόσμου, ἡ

Αρχ. συλλείτουργο της εορτής προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπικόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου Παύλειος Λόγος

παροῦσα περιπέτεια τῶν ἀνθρώπων εἶναι μία ἄλλη ρομφαία ποὺ ἀνοίγει πληγὴ στὴν καρδιά σου, γιὰ νὰ μποροῦμε μέσα ἀπὸ αὐτὴν τὴν πληγὴ νὰ παίρνουμε τὴν κατερχόμενη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀνερχόμενη ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου». Τιμητική διάκριση Ἀμέσως μετὰ ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱδρύματος Παναγίας Σουμελᾶ κ. Γεώργιος Τανιμανίδης, μετὰ ἀπὸ ὁμόφωνη ἀπόφαση τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τοῦ Πανελληνίου Ἱδρύματος Παναγίας Σουμελᾶ, ἀνακήρυξε τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο ἐπίτιμο Πρόεδρο τοῦ Ἱδρύματος, ἀπονέμοντας τὸν Μέγα Σταυρὸ τῶν Κομνηνῶν τῆς Τραπεζοῦντος. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος κ. Ἱερώνυμος μετὰ τὴν τιμὴ ποὺ τοῦ ἀπονεμήθηκε τόνισε ὅτι «τέτοια γεγονότα συγκινοῦν τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων, ὅταν τὰ μετρήσουν μὲ τὶς ἀνθρώπινες διαστάσεις. Ὅταν ὅμως αὐτὰ τὰ γεγονότα τὰ ἁπλά, προσπαθήσει κανεὶς καὶ τὰ συνδέσει μὲ τὸ παρελθὸν ἀλλὰ καὶ συγχρόνως μὲ ὅ,τι περιμένει νὰ δεῖ στὴν ζωὴ του, παίρνουνε μία ἰδιαίτερη διάσταση».

νη ἀπὸ τὸν τοπικὸ Μητροπολίτη, τὸ ἀντίγραφο τῆς Παναγίας τῆς Σουμελᾶ καὶ νὰ φύγει σήμερα πολὺ πρωὶ (05:00) μὲ τὸ ἀεροπλάνο, γιὰ νὰ πάει ἐκεῖ στὴν Παναγία τοῦ Σουμελᾶ καὶ νὰ λειτουργήσει μὲ δυὸ ἐπισκόπους ἀπὸ τὴν Ρωσία καὶ τὴν Κωνσταντινούπολη, ἀλλὰ καὶ μὲ δυὸ χιλιάδες πιστοὺς ἀπὸ τὰ διάφορα μέρη τὰ ὀρθόδοξα», ἀνέφερε ὁ Μακαριώτατος. «Ἡ δεύτερη σκέψη μου, εἶναι νὰ πῶ ἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ γιὰ τὴν

που Θεσσαλονίκης Εὐσταθίου ποὺ γράφει: Ἔγινε ἡ ἐποχὴ τέτοια, ποὺ τὰ ἀξιώματα πωλοῦνται στὸ παζάρι ὅπως τὰ μαρούλια. Μιὰ τέτοια ἐποχὴ λοιπὸν ἔβαινε πρὸς τὸ τέλος καὶ ἔλεγαν ὅτι ὅλα τελειώνουν, ὅμως νὰ! ἀνατέλλει ἡ δυναστεία τῶν Κομνηνῶν καὶ γίνεται ἀνάχωμα σ΄ αὐτὴν τὴν ἐποχὴ καὶ εἶναι μία ἀπὸ τὶς περιόδους ποὺ ἀναγενῶνται τὰ γράμματα καὶ ξανὰ αὐτὸ τὸ γένος ἀρχίζει ἀπὸ τὴν ἀρχή. Θὰ ἤθελα λοιπὸν νὰ πῶ βλέποντας αὐτὸ τὸ παράσημο πού μου ἀπονείματε, τὶς δυσκολίες ποὺ πέρασε καὶ περνάει αὐτὸς ὁ τόπος, ἀλλὰ καὶ τὴν ρεαλιστικότητα ὅτι πάντοτε δὲν εἶναι καλὰ τὰ πράγματα ἔρχονται καὶ δυσκολίες. Νὰ ἐπιβεβαιώνουμε καὶ νὰ ὑπογραμμίζουμε ὅταν μιλᾶμε γιὰ κρίση, ὅτι πρῶτα ἔρχεται ἡ πνευματικὴ κρίση καὶ μετὰ ἔρχεται ἡ ἄλλη κρίση σὰν ἀποτέλεσμα τῆς πνευματικῆς κρίσεως. Ὅμως ὑπάρχει καὶ ἀνάκαμψη, δὲν πρέπει νὰ ἀπογοητευόμαστε γιατί γι΄ αὐτὸ εἶναι ἡ Παναγία καὶ ὁ Χριστός μας». Ἀπόφαση Δ.Σ. Παναγίας Σουμελᾶ:

«Ἔδοξε τῷ Διοικητικῷ Συμβουλίῳ τοῦ Πανελληνίου Ἱδρύματος τῆς Παναγίας Σουμελᾶ ἐπὶ τῷ γεγονότι τῆς ἐνταύτα εὐλογητῆς Ἐπίσης ὁ Ἀρχιεπίσκοπος συνέἐλεύσεως τοῦ Μακαριωτάτου χισε: «Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε σὲ δυὸ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ Πάσης σημεῖα νὰ ἐπικεντρώσω τὶς ἁπλές Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερωνύμου, ὅπως μου σκέψεις. Ἡ λειτουργία κατὰ ἀπονείμῇ αὐτῷ τὸν Μέγα Σταυρὸ τὴν ὀρθόδοξη πίστη ὅπου καὶ ἂν τῶν Κομνηνῶν τῆς Τραπεζοῦντος, το αρχιερατικό εγκόλπιο που αφιέρωσε ο Μακαριώτατος στην Εικόνα της Παναγίας εἰς ἀνάμνησιν τῆς προσκυνήσεως τελεῖται δὲν περιορίζεται σ΄ αὐτὸν τὸν χῶρο ποὺ εἴμαστε, διότι ἡ Ἐκκλητῆς θαυματουργοῦ ἱερᾶς εἰκόνος τιμὴ αὐτοῦ ἐδῶ τοῦ παρασήμου. Ἂν σία εἶναι μία καὶ ἡ Λειτουργία εἶναι τῆς Παναγίας Θεοτόκου τῆς Σουμεμέναμε ὅμως σὲ ἐξωτερικὰ πράγματα μία. Γί΄ αὐτὸ ἡ σημερινὴ μέρα εἶναι λιωτίσσης καὶ εἰς ἔνδειξιν τιμῆς καὶ δὲν θὰ ὠφελοῦσε. Καθὼς ἀκοῦμε τὴν σεβασμοῦ πρὸς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ. ἱστορική, διότι ἐνῶ τελεῖται ἡ Θεία δυναστεία τῶν Κομνηνῶν, τὸ μυαλό Λειτουργία στὸ Ὅρος Βέρμιο, τὴν Ἐφ’ ὦ καὶ συνετάξαμεν τὸ παρόν ἴδια ὥρα θά τελεστεῖ γιὰ πρώτη φορά μας γυρίζει πίσω καὶ παρουσιάζει ἱεροσφράγιστον καὶ ἐνυπόγραφον μετὰ ἀπὸ τόσα χρόνια λειτουργία στὸ τὰ σκαμπανεβάσματα τῆς ἱστορίας τοῦτον γράμμα, τὸ συνοδεύον καὶ αὐτοῦ τοῦ γένους, αὐτοῦ τοῦ λαοῦ. πραγματικὸ μοναστήρι τῆς Παναγίας πιστοποιοῦν τὴν τιμητικὴν διάκρισιν Εἶχε περάσει μία ἔνδοξη δυναστεία, Σουμελᾶ στὸ Πόντο». τοῦ Πανελληνίου Ἱδρύματος τῆς δυναστεία τῶν Μακεδόνων ἡ ὁποία Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Σουμελᾶ, δι’ στὸ τέλος καταρρακώθηκε, ἐξέπεσε, «Ἕνας Ἕλληνας, ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς εὐχῶν τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπογιατί ἐξέπεσαν οἱ ἄνθρωποι καὶ εἶναι καταδιωγμένους καὶ κατατρεγμένους λίτου μας». φυσικὸ οἱ θεσμοὶ ὅσο καὶ καλοὶ ἂν ἀπὸ τὸν Πόντο, ποὺ καταξιώνεται εἶναι, ὅταν ξεπέφτουν οἱ ἄνθρωποι νὰ εἶναι βουλευτὴς στὴν Δούμα τῆς Τέλος, νὰ σημειωθεῖ, πὼς μετὰ τὴν καὶ ἀρρωσταίνουν τότε ξεπέφτουν οἱ Ρωσίας, δὲν ξέρει καλὰ τὰ ἑλληνικά, πανηγυρικὴ δοξολογία, ἀκολούθηθυμᾶται μόνο τὴν Ποντιακὴ διάλεκτο. θεσμοὶ καὶ οἱ σπουδαῖες θέσεις». σε λιτάνευση τῆς ἱερῆς εἰκόνας τῆς Ὅμως μέσα του μένει ἡ ἴδια ἡ καρδιά, Παναγίας τῆς Σουμελᾶ καὶ κατάθεση Συνεχίζοντας: «Ἔτσι λοιπὸν αὐτοὶ γι΄ αὐτὸ ἔχει ἕναν ἀγώνα, ὁ ἀγώνας στεφάνων στὴν προτομὴ τοῦ Ἀλέξανποὺ διαβάζουν ἱστορία τὸ τέλος τῶν του χθὲς τό απόγευμα μέσα σ΄αὐτὸ δρου Ὑψηλάντη. Μακεδόνων, θὰ δοῦν διάχυτη τὴν τὸν χῶρο περιγράφηκε έκτενῶς. διαπλοκὴ τὶς ὑπονομεύεις καὶ νὰ θυἮρθε νὰ πάρει τὴν εἰκόνα εὐλογημέμοῦνται τὸ κείμενο τοῦ Ἀρχιεπισκό-

Παύλειος Λόγος

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ Ζωῆς ἀϊδίου καὶ κρείττονος ὁ θάνατός σου γέγονε διαβατήριον, Ἁγνή, ἐκ τῆς ἐπικήρου πρὸς θείαν ὄντως καὶ ἄῤῥευστον, μεθιστῶν σε, Ἄχραντε».

ορταστὲς καὶ πανηγυριστὲς τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου μας, ἀδελφοί μου, γινόμαστε μαζὶ μὲ τοὺς Ἀποστόλους θεατὲς κι ἐμεῖς σήμερα ἑνὸς ὑπερφυσικοῦ γεγονότος καὶ ἑνὸς ἀκαταλήπτου μυστηρίου. Ἕνα θλιβερὸ καὶ δυσάρεστο κατ’ ἄνθρωπον γεγονὸς γίνεται ἡ ἀφετηρία γιὰ ἕνα εὐχάριστο, ποὺ ἀρχίζει καὶ δὲν τελειώνει ποτέ, γιατὶ δὲν εἶναι ἁπλῶς ἕνα γεγονός, ἀλλὰ εἶναι ζωὴ ἀΐδιος καὶ κρείττων. Ὁ θάνατος τῆς Παναγίας μας γίνεται ἡ ἀφετηρία μιᾶς νέας ζωῆς, μιᾶς ζωῆς αἰώνιας καὶ ἀνώτερης ἀπὸ τὴν ἐπίγεια, γιατὶ εἶναι οὐράνια, γιατὶ εἶναι πνευματική, γιατὶ εἶναι ζωὴ μέσα στὴ ζωντανὴ παρουσία τοῦ ζῶντος Θεοῦ. Ὁ θάνατος τῆς Παναγίας μας εἶναι τὸ διαβατήριο, ὅπως γράφει ὁ ποιητὴς τοῦ κανόνος τῆς ἑορτῆς, ἅγιος Κοσμᾶς ὁ μελῳδός, εἶναι τὸ μέσο γιὰ τὴ μετάβασή της ἀπὸ τὴν προσωρινὴ καὶ εὐμετάβλητη ζωή, ποὺ εἶχε ζήσει μέχρι τότε, στὴ θεία ζωή, στὴν ὁποία δὲν ὑπάρχουν μεταβολές, δὲν ὑπάρχουν ἀπρόοπτα, δὲν ὑπάρχουν διακυμάνσεις στὴν εὐτυχία καὶ τὴ χαρά. Καὶ σ’ αὐτὴ τὴ ζωὴ μεθίσταται σήμερα ἡ Παναγία μας, γιατὶ ὡς Μητέρα τῆς Ζωῆς, ὡς Μητέρα τοῦ χορηγοῦ τῆς ζωῆς, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἀξιώνεται αὐτῆς τῆς μεγάλης τιμῆς, νὰ μεταβῇ δηλαδὴ ἀπὸ τὰ ἐπίγεια στὰ ἐπουράνια, χωρὶς νὰ ὑποστῇ φθορά, ποὺ εἶναι συνέπεια τοῦ θανάτου, προκειμένου νὰ ἀποδείξῃ σὲ ὅλους ἐμᾶς, ὅτι ἡ ἐνανθρώπιση τοῦ

Υἱοῦ της, ἡ σταύρωση καὶ ἡ ἀνάστασή Του, κατέλυσαν ὄντως τὸ κράτος τοῦ θανάτου καὶ συνέτριψαν τὴ δύναμή του, ἀπελευθερώνοντας ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὰ δεσμά του. Σ’ αὐτὴ τὴ ζωή, τὴν ἀΐδιον καὶ κρείττονα, τὴν θείαν καὶ ἄῤῥευστον, μεταβαίνει σήμερα ἡ Παναγία Μητέρα μας. Σὲ μία ζωή, τὴν ὁποία ἡ δική της ὑπακοὴ στὸ θέλημα τοῦ

Θεοῦ καὶ ἡ δική της διάθεση νὰ συνεργασθῇ στὸ σχέδιο τῆς σωτηρίας μας ἔκανε ἐφικτὴ σὲ ὅλους μας. Γιατὶ αὐτὴ ἡ ἀΐδιος καὶ θεία ζωή, στὴν ὁποία βρίσκεται καὶ τὴν ὁποία ἀπολαμβάνει ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῆς Κοιμήσεώς της ἡ Παναγία μας, ἔχει ἑτοιμασθεῖ καὶ γιὰ ἐμᾶς. Ἐκεῖ περιμένει ἡ Παναγία μας ὅλα τὰ εὐσεβῆ της τέκνα, ὅλους ἐμᾶς ποὺ μὲ ἀγάπη καὶ σεβασμὸ πρὸς τὴν ἱερὴ καὶ παναγία μορφή της προστρέχουμε σήμερα καὶ πάντοτε στοὺς ναούς της, ὅλους ἐμᾶς ποὺ γονατίζουμε ἐνώπιον τῶν θαυματουργῶν εἰκόνων της καὶ βρέχουμε μὲ τὰ δάκρυα τῆς εὐλαβείας καὶ τῆς πίστεώς μας τὰ πανάχραντα χέρια της.

Καὶ ἐὰν γιὰ τὴν Παναγία μας δια βατήριο γι’ αὐτὴ τὴ ζωὴ ὑπῆρξε τὸ λυπηρὸ γεγονὸς τοῦ θανάτου, ποὺ εἶναι ἀναπόφευκτο γιὰ ὅλους μας, γιὰ μᾶς μπορεῖ νὰ εἶναι ἄλλα γεγονότα καὶ ἄλλες καταστάσεις τῆς ζωῆς μας, ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς φαίνονται δυσάρεστες ἢ νὰ μᾶς προκαλοῦν πόνο καὶ ὀδύνη. Ἐὰν ὅμως, ἀδελφοί μου, ἀντιμετωπίζουμε ὅλες αὐτὲς τὶς καταστάσεις τῆς ζωῆς μας μὲ τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν καρτερία, μὲ τὴν ὁποία ἀντιμετώπισε ἡ Παναγία μας τὶς θλίψεις καὶ τὶς ὀδύνες τῆς δικῆς μας ζωῆς, ἐὰν τὶς ἀντιμετωπίζουμε μὲ τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν προοπτικὴ τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν, τὴν πύλη τῆς ὁποίας διέβη σὰν σήμερα καὶ ἡ Παναγία μας μὲ τὴ συνοδεία τοῦ Υἱοῦ της καὶ τῶν ἁγίων ἀγγέλων καὶ ἀρχαγέλλων, ἐὰν τὶς ἀντιμετωπίζουμε ἐμπιστευόμενοι τὴ ζωή μας καὶ τὴ σωτηρία μας στὴν ἀγάπη τῆς πολυευσπλάχνου Μητέρας καὶ Μητέρας τοῦ Κυρίου μας, τότε θὰ γίνουν καὶ γιὰ μᾶς διαβατήριο ζωῆς ἀϊδίου καὶ κρείττονος, διαβατήριο γιὰ τὴν αἰώνια καὶ ἀτελεύτητη ζωὴ στὴ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Αὐτὸ ἂς ζητήσουμε ἀπὸ τὴν Παναγία μας σήμερα, ἀδελφοί μου, καὶ νὰ εἴμαστε βέβαιοι, ὅτι θὰ ἀκούσει τὸ αἴτημά μας καὶ θὰ μᾶς σκέπει καὶ θὰ μᾶς προστατεύει πάντοτε. Διάπυρος πρός τήν ἐν πρεσβείαις ἀκοίμητον Θεοτόκον εὐχέτης Ὁ Μητροπολίτης † Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

«ΕΓΚΑΙΝΙΖΕΣΘΕ ΝΗΣΟΙ» ΕΣΤΕΜΜΕΝΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΒΡΕΤΤΑΝΙΑΣ Στ΄ μέρος

Ο ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΒΛΑΙΘΜΑΪΚΟΣ ΤΗΣ ΙΟΝΑΣ (19 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ)

ἅγιος πατέρας μας Βλαιθμάικος ἦταν γιὸς ἐνὸς Ἰρλανδοῦ βασιλιά. Μιὰ μέρα ἐγκατέλειψε κρυφὰ τὴν ὑψηλὴ θέση του στὸν κόσμο καὶ ἔγινε μοναχός. Ὅταν ὁ πατέρας του τὸ ἄκουσε αὐτό, κατεβλήθη ἀπὸ θλίψη καὶ ἔστειλε πλῆθος ἀνθρώπων περιλαμβανομένου καὶ ἑνὸς ἐπισκόπου, ἑνὸς στρατηγοῦ, γερουσιαστῶν, στρατηγῶν καὶ συγγενῶν, γιὰ νὰ προσπαθήσουν νὰ τὸν πείσουν νὰ ἐπιστρέψει. Ἀλλὰ ὁ ἅγιος ἔχοντας βάλει τὸ χέρι του στὸ ἄροτρο δὲν ἔστρεψε πίσω. Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ἔζησε τὸν ἀγγελικὸ βίο γιὰ μερικὰ χρόνια. Ἀλλὰ τότε ἡ ἐπιθυμία τοῦ μαρτυρίου μπῆκε στὴν καρδιά του. Ἀρκετὲς φορὲς προσπάθησε νὰ πάει σὲ ξένη χώρα μὲ αὐτὸ τὸ σκοπὸ ὑπόψη, ἀλλά οἱ ἄνθρωποι τὸν συγκράτησαν. Καὶ ὅταν ξανὰ προσπάθησε νὰ φύγει νύχτα μαζὶ μὲ λίγους μαθητὲς, ἕνα πλῆθος διωκτῶν τὸν πρόλαβε καὶ ἔσυρε τὸν ποιμένα πίσω στὴ μάνδρα του. Τελικὰ ὁ ἅγιος ἔγινε ἡγούμενος τοῦ μοναστηριοῦ τοῦ Ἁγίου Κολούμβα στὴν Ἰόνα καὶ ἐκεῖ περίμενε τὴν ἄφιξη τῶν Βίκιγκς ποὺ εἶχαν ἤδη κατεβεῖ ἐναντίον τοῦ μοναστηριοῦ πάνω ἀπὸ μία φορά. «Φίλοι», εἶπε στοὺς μοναχούς του, «δεῖτε μέσα σας ἂν ἔχετε τὸ κουράγιο νὰ ὑποφέρετε γιὰ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ μαζί μου. Ὁποιοσδήποτε ἀπό ἐσᾶς μπορεῖ νὰ ἀναμένει, σᾶς ἱκετεύω, νὰ χαλυβδώσετε τοὺς ἑαυτούς σας μὲ ἀνδροπρεπὲς θάρρος. Ἀλλὰ ἐκεῖνοι τῶν ὁποίων οἱ καρδιὲς τρέμουν μέσα τους ἀς φύγουν καὶ ἔτσι ἀς διαφύγουν τὸν κίνδυνο ἑτοιμάζοντας τοὺς ἑαυτούς τους γιὰ καλύτερες προ-

Παύλειος Λόγος

Μετάφραση ἐκ τοῦ Ἀγγλικοῦ: Εὐθ. Μαυρογεωργιάδης Ἐπιμέλεια: Ἀρχιμ. Χρυσόστομος Ξενιτόπουλος

σφορὲς στὸ μέλλον. Ἡ δοκιμασία ἐνὸς βέβαιου θανάτου πλησιάζει. Ἡ στέρεη πίστη ἀς σταθεῖ ὁλόρθη καὶ ἕτοιμη ἐνῶ ἡ προσεκτικὴ φυγὴ ἀς ὑπηρετήσει τοὺς λιγότερο θαρραλέους». Στὸ ἄκουσμα αὐτῶν τῶν λόγων οἱ μοναχοὶ διχάστηκαν. Μερικοὶ καταχάρηκαν στὴν προοπτικὴ ἐνὸς μαρτυρίου καὶ παρέμειναν ἐνῶ ἄλλοι ἔφυγαν γρήγορα ἀπὸ ἕνα καλὰ γνωστὸ μονοπάτι μέσω τῶν βουνῶν. Τὸ πρωὶ τῆς 19ης Ἰανουαρίου 825 ἕνας ὁλόχρυσος ἥλιος σκόρπισε τὸ μουσκεμένο ἀπ’ τὴ βροχὴ σκοτάδι. Ὁ ἡγούμενος τέλεσε τὴ Θεία Λειτουργία καὶ ἔπειτα στάθηκε σὰν ἀμνὸς θυσίας ἐμπρὸς ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα. Οἱ ὑπόλοιποι μοναχοὶ στέκονταν δακρυσμένοι καὶ προσευχόμενοι. Τότε ξαφνικὰ οἱ Βίκιγκς ξεχύθηκαν σὰν ὀργισμένος χείμαρρος μέσα στὴν ἐκκλησία. Ἦρθαν στὸν Ἅγιο Βλαιθμάικο καὶ τὸν ρώτησαν ποῦ ἦταν ἡ πολύτιμη λειψανοθήκη τοῦ Ἁγίου Κολούμβα. Ἀλλὰ οἱ μοναχοί, ἔχοντας προβλέψει τὴν ἐρώτηση αὐτή, εἶχαν μεταφέρει τὴ λειψανοθήκη καὶ τὴν εἶχαν κρύψει κάτω ἀπὸ ἕνα ὕψωμα. Ὅταν οἱ Δανοὶ ζήτησαν αὐτὸ τὸ λάφυρο, ὁ ἅγιός τους ἀντιτάχθηκε λέγοντας: «Δὲν ξέρω τί χρυσὸ ζητᾶτε ἐδῶ μέσα, οὔτε ποῦ μέσα στὸ χῶμα μπορεῖ νὰ εἶναι ἀπoτεθημένo, οὔτε ἀπὸ ποιὸν ἔχει κρυφτεῖ. Κι ἂν μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, μοῦ ἐπιτρεπόταν νὰ γνωρίζω, δὲν θὰ τὸ ἔλεγα στ’ αὐτιά σας. Πάρτε τὰ σπαθιά σας, χρησιμοποιῆστε τα βάρβαρα καὶ σκοτῶστε με. Ὦ Ζωοδότη Θεέ, στὴ βοήθειά Σου παραδίδω τὴν ταπεινὴ ψυχή μου». Ὅταν τ’ ἄκουσαν αὐτό, οἱ εἰδωλολάτρες κατέσφαξαν τὸν ἅγιο ἄνδρα.

Ο ΒΑΣΙΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΕΝΕΛΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΡΚΙΑΣ (17 ΙΟΥΛΙΟΥ)

Ὁ ἅγιος Πριγκηπομάρτυs Κενέλμος ἦταν γιὸς τοῦ Βασιλιᾶ Κενούλφιου τῆς Μερκίας. Ἀνέβηκε στὸ θρόνο ὡς διάδοχος τοῦ πατέρα του τὸ ἔτος 821. Ὅμως, ἀφοῦ ἦταν πολὺ νέος ἀκόμη, ἡ ἀδερφὴ του Κουεντρίδα ἔγινε ἀντιβασίλισσα ἐνῶ ὁ ἐραστὴς της Ἀσκόνβερος ἔγινε κηδεμόνας τοῦ μικροῦ βασιλιά. Μιὰ νύχτα εἶδε ἕνα ὄνειρο ποὺ διηγήθηκε στὴν παραμάνα του Οὐολονέρη: «Εἶδα, ἀγαπητότατη μητέρα, ἕνα δένδρο ποὺ ἔφτανε ὡς τὰ ἀστέρια νὰ στέκεται δίπλα στὸ κρεβάτι μου καὶ ἐγὼ στεκόμουν στὴν κορυφὴ του ἀπ’ ὅπου μποροῦσα νὰ δῶ τὰ πάντα. Ἦταν πανέμορφο ἔχοντας πλατιὰ ἁπλωμένους κλάδους καὶ καλυπτόταν ἀπὸ τὴν κορυφὴ ὡς τὰ νύχια μὲ ὅλα τὰ εἴδη λουλουδιῶν καὶ ἔλαμπε μὲ ἀναρίθμητα φῶτα. Ἀλλὰ καθὼς θαύμαζα τὸ θέαμα, μερικοί, ἀπὸ τὸ λαό μου κατέκοψαν τὸ δένδρο καὶ ἔπεσε μὲ ἕνα μεγάλο κρότο. Ἀμέσως ἔφτιαξα γιὰ τὸν ἑαυτό μου λευκὲς φτεροῦγες καὶ πέταξα πρὸς τὸν οὐρανό». «Ἀλίμονο», εἶπε ἡ παραμάνα «γλυκύτατέ μου γιὲ ποὺ σ’ ἔχω θρέψει μὲ τὸ γάλα μου, φοβοῦμαι ὅτι τὸ δένδρο ποὺ πέφτει σημαίνει τὴν καταστροφὴ τῆς ζωῆς σου μέσῳ τῆς πονηρῆς συνωμοσίας τῆς ἀδερφῆς σου καὶ τῆς προδοσίας τοῦ κηδεμόνα σου, καὶ τὸ πουλὶ ποὺ πῆγε πάνω στὸν οὐρανὸ σημαίνει τὴν ἀνάληψη τῆς ψυχῆς σου». Μιὰ μέρα ὁ βασιλιὰς καὶ ὁ κηδεμόνας του ἵππευαν στὴν κοιλάδα ἀνάμεσα στοὺς λόφους Κλὲντ καὶ Ρόμσλευ. Ὁ μικρὸς βασιλιὰς κουράστηκε πολὺ καὶ ἀφοῦ ἀφίππευσε κοιμήθηκε βαθιά. Καθὼς κοιμόταν, ὁ Ἀσκονβέρτος ἔσκαψε ἕναν τάφο γι’ αὐτὸν καὶ ἦταν ἕτοιμος νὰ τὸν σκοτώσει ὅταν ξύπνησε. «Αὐτὸ δὲν εἶναι τὸ μέρος πού εἶναι ὁρισμένο γιὰ νὰ μὲ σκοτώσεις;», εἶπε. Ἔπειτα ἔμπηξε μία βέργα μηλιᾶς στὸ ἔδαφος κι αὐτὴ ἀμέσως μεγάλωσε καὶ

ἄνθισε. Ἀσυγκίνητος ἀπὸ αὐτὸ τὸ θαῦμα ὁ Ἀσκονβέρτος πῆγε τὸν βασιλιὰ σ’ ἕνα ἄλλο μέρος καὶ ἐκεῖ τοῦ ἔκοψε τὸ κεφάλι. Τὸ πτῶμα θάφτηκε σ’ ἕνα τάφο κάτω ἀπὸ μία ἀνθισμένη μηλιὰ μὲ τὴν αἱματοβαμένη μάχαιρα στὸ πλάι. Τότε ὁ Ἀσκονβέρτος ξαναβρῆκε τὴν συνεταῖρο του στὸ ἔγκλημα Κουεντρίδα καὶ οἱ δυό τους ἐπέστρεψαν στὴν Οὐιντσκόμβη ὅπου διέδωσαν τὴν ἱστορία ὅτι ὁ βασιλιὰς εἶχε μυστηριωδῶς ἐξαφανιστεῖ καὶ δὲν μποροῦσε νὰ βρεθεῖ πουθενά. Ἡ Κουεντρίδα τὸν διαδέχθηκε στὸ θρόνο ποὺ εἶχε ἀγοραστεῖ μὲ τὸ τίμημα τοῦ αἵματος τοῦ ἀδελφοῦ της, ἀλλὰ οἱ ψιθυρισμοὶ τῶν αὐλικῶν της καὶ ἡ δική της ἔνοχη συνείδηση τὴν καταδίωκαν παντοῦ. Ἀπεγνωσμένα διέταξε πὼς ὅποιος ἔψαχνε γιὰ τὸ σῶμα τοῦ Κενέλμου ἢ ἴσως ἀνέφερε τὸ ὄνομά του θὰ ἔπρεπε νὰ ἀποκεφαλισθεῖ ἀμέσως. Ὅταν ὁ Κένελμος σκοτώθηκε καὶ πρὶν ὁ τάφος του γεμιστεῖ τελείως, ἕνα λευκὸ περιστέρι ἐμφανίστηκε στὴ βάση τῆς κάρας του καὶ πέταξε μακριὰ πρὸς τὴν κατεύθυνση τῆς Ρώμης. Ἕνα πρωινὸ ὁ Πάπας τελοῦσε τὴ Θεία Λειτουργία στὴ Ρώμη παρουσία πολλῶν πιστῶν. Ξαφνικὰ ἕνα χιονόλευκο περιστέρι ἐμφανίστηκε ἀπὸ ψηλὰ καὶ ἔριξε ἕναν πάπυρο ποὺ κουβαλοῦσε πάνω στὴν Ἁγία Τράπεζα. Μετὰ ἐξαφανίστηκε. Ὁ πάπυρος ἦταν γραμμένος στὰ Ἀγγλικὰ ἀλλὰ ἕνας Ἄγγλος προσκυνητὴς ποὺ ἔτυχε νὰ εἶναι παρὼν τὸ μετέφρασε: «Στὸ Κλὲντ, στὴν Κοουβάχη, κεῖται κάτω ἀπὸ ἕνα ἀγκάθι μὲ κεφαλὴ ἀποκομμένη ὁ βασιλιὰς Κενέλμος ποὺ ἐχάθη». Ἔτσι ὁ Πάπας ἔστειλε ἀγγελιοφόρους στὸν Ἀρχιεπίσκοπο Οὐλφρέδο γιὰ νὰ ἐρευνήσει τὸ ἔγκλημα καὶ νὰ φέρει τοὺς ἐγκληματίες στὴ δικαιοσύνη. Καθοδηγούμενοι ἀπὸ τὸν πάπυρο ἔφτασαν στὸν λόφο Κλὲντ καὶ ἄρχισαν νὰ ψάχνουν ἀνάμεσα στοὺς λόφους στὴ μικρὴ κοιλάδα ποὺ ὀνομάζεται «Κοουβάχη». Τὸ μουγκανητὸ μιᾶς λευκῆς ἀγελάδας καὶ ἡ λάμψη ἑνὸς ἀκτινοβολοῦντος φωτὸς ὁδήγησαν τοὺς ἐρευνητὲς στὸ σημεῖο ὅπου βρισκόταν τὸ σῶμα κάτω ἀπὸ τὸ δένδρο. Ὅταν ἀνακαλύφθηκε μαζὶ μὲ τὸ μαχαίρι ὅλες οἱ καμπάνες τῶν γειτονικῶν ἐκκλησιῶν ἄρχισαν ξαφνικὰ νὰ χτυποῦν ἀπὸ μόνες τους. Καὶ ὅταν μετακινήθηκε ἀπὸ τὸ ἔδαφος ἀνέβλυσε μία πηγὴ ποὺ ἔγινε γνωστὴ ὡς ἁγίασμα γιὰ τὰ πολλὰ θαύματα ποὺ ἐνεργοῦνταν διὰ μέσου της. Καθὼς τὸ σῶμα μεταφερόταν μὲ σεβασμὸ στὴν Οὐιν τσκόμβη, ὁ λαὸς βγῆκε ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη γιὰ νὰ συναντήσει τὸν μαρτυρήσαντα βασιλιά. Ἐκείνη τὴν ὥρα ἡ βασίλισσα στεκόταν στὴ δυτικὴ ἄκρη τοῦ ἀββαείου. Ἀκούγοντας τὸ θόρυβο βγῆκε ἔξω νὰ δεῖ τί συνέβαινε. Τότε, ἐπιστρέφοντας στὴν ἐκκλησία, ἅρπαξε ἕνα ψαλτήρι καὶ ἄρχισε νὰ διαβάζει έναν Ψαλμὸ ἀνάποδα, ὅπως αὐτοὶ ποὺ κάνουν μαύρη μαγεία, προσπαθώντας μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο νὰ σταματήσει τὴ λιτανεία ποὺ προχωροῦσε. Ἀλλὰ ὅταν εἶδε τὸ φέρετρο, τὰ μάτια της πετάχτηκαν ἔξω ἀπὸ τίς κόγχες της καλύπτοντας τὸ ψαλτήρι μὲ αἷμα. (Γιὰ πολὺ καιρὸ ἀργότερα αὐτὸ τὸ αἱματοβαμμένο ψαλτήρι ἐπιδεικνυόταν στοὺς προσκυνητές). Πέθανε μὲ ἀγωνία καὶ τὸ σῶμα της, ἀφοῦ τοῦ ἀπαγορεύθηκε ἡ ταφή, πετάχτηκε γιὰ φαγητὸ στοὺς λύκους καὶ τὰ πουλιά. Ὁ ἅγιος βασιλομάρτυs ἐτάφη, κοντὰ στὸν πατέρα του στὸ ἀνατολικὸ ἄκρο τοῦ ἀββαείου. Προσκυνητὲς συνέρρεαν στὴν ἐκκλησία, ὅπου πολλὰ θαύματα γίνονταν μέσω τῶν πρεσβειῶν του. Τὸ 1815 τὰ δυὸ φέρετρα ἐπανευρέθησαν. Τό ἕνα περιεῖχε τὸ σῶμα ἑνὸς ἐνήλικα καὶ τὸ ἄλλο αὐτὸ ἑνὸς παιδιοῦ μαζὶ μ’ ἕνα σκουριασμένο μαχαίρι. Μόλις ἐκτέθηκαν στὸν ἀέρα τὰ σώματα θρυμματίστηκαν καὶ τὸ μαχαίρι κομματιάστηκε. Τὰ δυὸ φέρετρα μπορεῖ κανεὶς νὰ τὰ δεῖ ἀκόμη στὸ ἀββαεῖο τῆς Οὐιτσκόμβης.

Παύλειος Λόγος

ΓEΓONOTA Χειροτονίες χειροθεσίες κληρικών

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων στις 7 Ιουλίου λειτούργησε στην πανηγυρίζουσα Ι. Μονή Αγίας Κυριακής Λουτρού και τέλεσε την εις πρεσβύτερον χειροτονία του διακόνου π. Ιωάννου Ταβλαντά. Επίσης, ο Σεβασμιώτατος στις 27 Ιουλίου λειτούργησε με την ευκαιρία των ονομαστηρίων του στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Βέροιας και τέλεσε την εις Πρεσβύτερο χειροτονία του διακόνου π. Γρηγορίου Μάζα προχειρίζοντάς τον εν συνεχεία εις Αρχιμανδρίτην. Τέλος, απένειμε το οφφίκιο του Πρωτοπρεσβυτέρου στον εφημέριο της Ι. Μονής Αγ. Κυριακής π. Παναγιώτη Παρηγορίδη και στον εφημέριο Αγ. Παρασκευής Κορυφής π. Αντώνιο Γιοβανόπουλο.

Από την εις Πρεσβύτερο χειροτονία του π. Ιωάννου

Η Πανήγυρις Αγ. Αναργύρων στην Έδεσσα

τις 30 Ιουνίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων συνοδευόμενος από τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Ατλάντας κ. Αλέξιο, Νεαπόλεως και Σαμαρείας κ. Αμβρόσιο και Τύρου και Σιδώνος κ. Ηλία, μετέβησαν στην Ι. Μητρόπολη Εδέσσης για να λάβουν μέρος στον Εσπερινό της πανηγύρεως του Ι. Ναού Αγίας Σκέπης και την επόμενη ημέρα στη Θ. Λειτουργία.

Από την εις Πρεσβύτερο χειροτονία του π. Γρηγορίου

Παύλειος Λόγος

Από την πανήγυρη Αγίων Αναργύρων στην Έδεσσα

Πανήγυρις Αγ. Αθανασιου στη Μ. Σάντα

ην Κυριακή 5 Ιουλίου, εορτή του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων μετέβη και τέλεσε αρχιερατική Θ. Λειτουργία στον ομώνυμο πανηγυρίζοντα ιερό Ναό στη Μικρή Σάντα, ένα μικρό προσφυγικό χωριό της Ημαθίας που βρίσκεται στις πλαγιές του Βερμίου. Μετά το τέλος της Θ. Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση στο ηρώο της κοινότητας. Ακολούθησε υπαίθρια δεξίωση από τον πολιτιστικό σύλλογο στην οποία παρακάθισαν όλοι οι ενορίτες.

Επίσκεψη του Υφυπουργού Εθν. Άμυνας

Αρχιερατική θ. Λειτουργία στον Ι. Ν. Αγίου Αθανασίου Αθωνίτου στη Μ. Σάντα

τις 7 Ιουλίου επισκέφθηκε τη Βέροια ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Ιωάννης Πλακιωτάκης, συνοδευόμενος από άλλα επιτελικά στελέχη. Σκοπός της επισκέψεώς του ήταν μεταξύ άλλων να ενημερώσει ότι δεν θα δημιουργηθούν χώροι υποδοχής λαθρομεταναστών στην Ημαθία. Ο Στρατηγός Διοικητής του Β΄Σ.Σ. παρέθεσε επίσημο γεύμα προς τιμήν του Υφυπουργού στις εγκαταστάσεις της θερινής λέσχης Αξιωματικών στις Βαρβάρες. Από την επίσκεψη του Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας κ. Ιωάννη Πλακιωτάκη στη Βέροια

Εγκαίνια Ι. Ναού Προφήτη Ηλία σε Στρατόπεδο

ε την υψηλή παρουσία του Αρχηγού ΓΕΣ Στρατηγού Φράγκου Φραγκούλη και άλλων υψηλόβαθμων στελεχών του Στρατού, τελέστηκαν από τον Σεβασμιώτατο στις 9 Ιουλίου τα εγκαίνια του Ι. Ναού Προφήτου Ηλία που βρίσκεται στο Στρατόπεδο Ελικοπτέρων στην Αλεξάνδρεια. Την τελετή ακολούθησε υπαίθρια δεξίωση στους χώρους του στρατοπέδου.

Μετά την τελετή των εγκαινίων του Ι. Ναού Προφήτη Ηλία στην Αλεξάνδρεια

Παύλειος Λόγος

Εγκαίνια Ι. Ναού Αγ. Παρασκευής στην Κορυφή

τις 26 Ιουλίου, εορτή της Αγίας Παρασκευής, ο Σεβασμιώτατος τέλεσε τα εγκαίνια και στη συνέχεια λειτούργησε στον νέο Ιερό Ναό στην Κορυφή Ημαθίας προς τιμήν της Αγίας Παρασκευής, Αγίου Παντελεήμονος και Αγίου Τρύφωνος. Στό τέλος της Θ. Λειτουργίας ευχαρίστησε τον εφημέριο και όλους τους πιστούς για το σπουδαίο έργο. Από την τελετή Εγκαινίων του Ι. Ν. Αγ. Παρασκευής Κορυφής

Τα ονομαστήρια του Σεβασμιωτάτου

ορτάστηκε με λαμπρότητα στη Βέροια η εορτή του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος, κατά την οποία ο Σεβασμιώτατος άγει τα ονομαστήριά του. Στο αρχιερατικό συλλείτουργο στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Πολιούχου Βεροίας, προεξήρχε ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων και συμμετείχαν οι Σεβασμιώτατοι: Σαμαρείας κ. Αμβρόσιος, Λαρίσης κ. Ιγνάτιος, Ελασσώνος κ. Βασίλειος, Καστορίας κ. Σεραφείμ, Εδέσσης κ. Ιωήλ, Δράμας κ. Παύλος καθώς και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θερμών κ. Δημήτριος.

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο των ονομαστηρίων του Σεβασμιωτάτου

Η Πανήγυρις του Οσ. Αντωνίου Βεροίας

ην 1η Αυγούστου πανηγύρισε ο Πολιούχος Βεροίας Όσιος Αντώνιος ο Νέος. Στον Εσπερινό χοροστάτησε ο Επίσκοπος Νειλουπόλεως κ. Γεννάδιος ενώ στο αρχιερατικό συλλείτουργο προεξήρχε ο Σεβ. Μητροπολίτης Τριπόλεως κ. Θεοφύλακτος ο οποίος στο τέλος της Θ. Λειτουργίας τέλεσε την τελετή της Προόδου του Τιμίου Σταυρού. Η λιτανεία του ιερού Λειψάνου και του Τιμίου Σταυρού έγινε αφ εσπέρας.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νειλουπόλεως κ. Γεννάδιος εισέρχεται στο Ναό για να χοροστατήσει στον πανηγυρικό Εσπερινό

Εγκαίνια Ι. Ν. Μεταμοφώσεως Ναούσης

ατά την εορτή της Μεταμοφώσεως του Σωτήρος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας τέλεσε τον εγκαινιασμό του ανακαινισμένου μητροπολιτικού Ναού της Νάουσας και στη συνέχεια τέλεσε αρχιερατική θ. Λειτουργία και ευλόγησε κατά το έθος τα σταφύλια. Στην ομιλία του ο Σεβασμιώτατος υπεραμύνθηκε σθεναρά των δικαίων της τοπικής Εκκλησίας μας, που τον τελευταίο καιρό γνώρισε άδικο πόλεμο από μερίδα πολιτών της Νάουσας για διάφορα θέματα.

Μνημόσυνο για τον Γέροντα Ιωσήφ στο Βατοπαίδι

Από την τελετή Εγκαινίων του Ι. Ν. Μεταμορφώσεως Σωτήρος Ναούσης

τις 7 Αυγούστου ο Σεβασμιώτατος μετέβη στο Άγιον Όρος στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου για να λάβει μέρος στο 40νθήμερο μνημόσυνο για τον μακαριστό γέροντα Ιωσήφ που εκοιμήθη πρόσφατα εν Κυρίω. Την επόμενη ημέρα τελέστηκε Αγρυπνία με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Παντελεήμονος κατά την οποία προέστη ο Σεβσμιώτατος.

Τιμητική διάκριση στον Γ. Ορδουλίδη

Ο Σεβασμιώτατος διαβάζει τη συγχωρητική ευχή στον τάφο του μακαριστού γέροντος Ιωσήφ στην Ι. Μονή Βατοπαιδίου

ην ημέρα της εορτής του Οσίου Θεοφάνη Πολιούχου Ναούσης ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων λειτούργησε στον πανηγυρίζοντα ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Ναούσης. Μετά το τέλος της Θ. Λειτουργίας απένειμε εκ μέρους του ιερού Ναού τιμητική πλακέττα στον πρωτοψάλτη του Ναού και Διευθυντή της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ι. Μητροπόλεως κ. Γεώργιο Ορδουλίδη, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως τριάντα χρόνων διακονίας του στο αναλόγιο του ναού.

Ο πρωτοψάλτης του Ι. Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Ναούσης κ. Γεώργιος Ορδουλίδης παραλαμβάνει την τιμητική διάκριση από τον Σεβασμιώτατο. Παύλειος Λόγος

Τα Εγκώμια της Θεοτόκου στην Ημαθία

Ακολουθία των εγκωμίων προς την Υπεραγία Θεοτόκο τελέστηκε από το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Παντελεήμονα: στις 13 Αυγούστου το εσπέρας στον Ι. Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Ναούσης, στις 15 Αυγούστου το εσπέρας στον Ι. Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξάνδρειας και στις 16 Αυγούστου το πρωΐ στον Ι. Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Σελίου, μετά τη Θ. Λειτουργία.

Μουσική βραδιά με την Ξανθίππη Κραθανάση

Από την τελετή των Εγκωμίων στη Νάουσα με τη συμμετοχή των κοριτσιών του Κατηχητικού που είχαν ντυθεί μυροφόρες

αρχιερατική περιφέρεια Αλεξάνδρειας τιμώντας την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου διοργάνωσε από 14 - 17 Αυγούστου σειρά εκδηλώσεων πολιτισμού και αγάπης με το γενικό τίτλο “Στην Παναγιά μας 2009”. Διοργανώθηκαν έκθεση με λαογραφικό υλικό του Γ. Ντελιόπουλου, το παραδοσιακό δρώμενο “χοροστάσι” από το συγκρότημα του Διονύση Πάτμου, έκθεση παιδικής ζωγραφικής, μουσικοχορευτική βραδιά και τέλος συναυλία με τη γνωστή τραγουδίστρια Ξανθίππη Καραθανάση και το συγκρότημα “Ιχνηλάτες της Παράδοσης”. Όλες τις εκδηλώσεις παρακολούθησε πλήθος κόσμου και είχαν μεγάλη επιτυχία.

Από την υπαίθρια μουσική εκδήλωση με την Ξανθίππη Καραθανάση

Εκδήλωση του Λυκείου Ελλ. για τον Όσ. Θεοφάνη

ο βράδυ της εορτής του Πολιούχου Ναούσης Οσ. Θεοφάνη, όπως κάθε χρόνο, διοργανώθηκε από το Λύκειο Ελληνίδων Ναούσης υπαίθρια εκδήλωση με τη συμμετοχή χορευτικών συγκροτημάτων. Η εκδήλωση είχε τίτλο “τιμώντας τον Άγιο Θεοφάνη” και την παρακολούθησε μεγάλος αριθμός θεατών και εκπρόσωποι των τοπικών αρχών.

Παύλειος Λόγος

Από την εκδήλωση του Λυκείου Ελληνίδων για τον Όσιο Θεοφάνη

Ετήσιο μνημόσυνο για τον Μητροπολίτη Νεαπόλεως Διονύσιο

ο Σάββατο 29 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε στον πανηγυρίζοντα Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Νεαπόλεως το ετήσιο μνημόσυνο για τον μακαριστό Μητροπολίτη Νεπόλεως και Σταυρουπόλεως κυρό Διονύσιο. Παρέστη ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιεώνυμος και πλήθος άλλων αρχιερέων μεταξύ των οποίων και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας ο οποίος μάλιστα μετέφερε το τίμιο Ξύλο από την Παναγία Σουμελά προς αγιασμό των πιστών.

Πανήγυρις Αγ. Αλεξάνδρου Αλεξάνδρειας

Ο Μακαριώτατος τελεί τρισάγιο στον τάφο του μακαριστού Μητροπολίτου Νεαπόλεως κυρού Διονυσίου

ατά το διήμερο 29 και 30 Αυγούστου εορτάστηκε με λαμπρότητα στον Ιερό Ναό Αγίου Αλεξάνδρου Αλεξάνδρειας η μνήμη του Αγίου. Κατά την κυριώνυμο ημέρα τελέστηκε αρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σταυροπηγίου κ. Αλεξάνδρου, ο οποίος εόρτασε τα ονομαστήριά του, με τη συμμετοχή του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ναζιανζού κ. Θεοδωρήτου και του Σεβ. Μητροπολίτου μας κ. Παντελεήμονος.

Οι Κατασκηνώσεις της Ι. Μητροπόλεως

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο στον Ι. Ν. Αγίου Αλεξάνδρου στην Αλεξάνδρεια

ειτούργησαν και φέτος στις εγκαταστάσεις της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά οι Κατασκηνώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως με το γενικό τίτλο: «Μαζί για μια ζωή. Οικογένεια Χριστού». Φέτος διοργανώθηκαν 4 κατασκηνωτικές περίοδοι για αγόρια και κορίτσια μέσου και ανώτερου Κατηχητικού με μεγάλη συμμετοχή και επιτυχία. Κάθε περίοδος είχε διάρκεια 12 ημέρες. Τις κατασκηνώτριες της 1ης περιόδου επισκέφθηκε και ευλόγησε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος. Επίσης, όπως κάθε χρόνο λειτούργησαν και δύο περίοδοι (τριήμερα) για γυναίκες από τους κύκλους μελέτης Αγίας Γραφής της Ι. Μητροπόλεως.

Αναμνηστική φωτογραφία από την κατασκηνωτική περίοδο των μικρών κοριτσιών την οποία επισκέφθηκε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος Παύλειος Λόγος

τύπος & ουσία τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη

Αύγουστος είναι ο μήνας, που εκτός της μεγάλης γιορτής της Παναγίας, η Εκκλησία μας τιμά την εορτή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου. Μεγάλη γιορτή μες την καρδιά του καλοκαιριού. Έδειξε με τη Μεταμόρφωση ο Χριστός με φανερό τρόπο μπροστά στα μάτια των μαθητών του, τη μεγάλη αλλαγή που θα απολαύσουν οι άνθρωποι κατά την ένδοξη Δευτέρα Παρουσία του. Έδειξε ποιο θα είναι το μέλλον της ανθρώπινης φύσης και το μέγεθος της δόξας της στην Βασιλεία του Θεού. Για να μετέχουμε όμως σ΄αυτά που ο Χριστός αμυδρά φανέρωσε, είναι απαραίτητο να μεταμορφωθούμε πνευματικά ενόσω βρισκόμαστε σ΄αυτόν τον κόσμο. Όταν με τη χάρη του Θεού αλλάξει η καρδιά μας, οι λογισμοί μας, όταν ακόμα οι επιθυμίες και οι πράξεις μας είναι θεάρεστες, τότε θα μας χαριστεί και η αιώνια μεταμόρφωσή μας. ***** Το καλοκαίρι δίνεται η ευκαιρία σε πολλούς να βρεθούν κοντά στη φύση. Μέσα σε όμορφα δάση, καρποφόρα δέντρα, στα βουνά, στους κάμπους και τις ακρογιαλιές τα οποία ο πάνσοφος Θεός δημιούργησε για τους ανθρώ-

πους. Λέει κάπου ο ψαλμωδός: «Αινείτε τον Κύριο… ξύλα καρποφόρα και πάσαι κέδροι» (Ψαλ.148 στ.9). Όλα να υμνούν το Θεό. Και ο Θεός όμως ζήτησε από τον Ισραηλιτικό λαό όταν θα έμπαινε στη γη της Επαγγελίας, να τηρήσει την εντολή: ’’Ούκ εξολοθρεύσεις τα δέντρα της γης αυτής’’ (Δευτ.κ΄19). Είπε ο Θεός να φάνε μόνο τους καρπούς και να μην τα κόψουν, να μην τα κάψουν. Ζήτησε ο Θεός σεβασμό στη φύση. Όμως την εντολή του Θεού την παραβαίνουν πολλοί που πυρπολούν, καταστρέφουν τα δάση της πατρίδας μας και πολλά καλοκαίρια είναι πύρινα και καταστροφικά για την χώρα μας και η ζημιά για το έθνος μεγάλη. Έχουμε καθήκον όλοι μας να τα διαφυλάξουμε. Υπάρχει άλλωστε και παλαιότερη εγκύκλιος της Ιεράς Συνόδου που λέει μεταξύ άλλων και τα εξής: "Οι εκούσιοι εμπρησταί των δασών εγκληματούν βαρύτατα όχι μόνον έναντι των συνανθρώπων των, αλλά και έναντι του Θεού… ". Ας ευχαριστούμε λοιπόν το Θεό για τα δώρα της φύσης και ας τα προστατεύουμε. ***** «Στο Μεσαίωνα υπήρχε σπανιότητα πληροφορίας, αλλά η σπανιότητα έκανε την πληροφορία σημαντική» σημειώνει σύγχρονος αμερικα-

νός λογοτέχνης. Στις Η.Π.Α. λέει ο ίδιος εκδίδονται 11.520 εφημερίδες, 11.556 περιοδικά, υπάρχουν 362 εκατομμύρια τηλεοπτικές συσκευές, και πάνω από 400.000 εκατομμύρια ραδιόφωνα. Η πληροφορία έρχεται αδιάκριτα. Δεν απευθύνεται σε κάποιον συγκεκριμένα. Έχουμε κορεσθεί από πληροφορία, πνιγόμαστε μέσα σ΄αυτήν, δεν την ελέγχουμε και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε μ΄αυτήν. Και συνεχίζει: το πληροφοριακό ανοσοποιητικό μας σύστημα δεν δουλεύει πια... Μέσα σ΄αυτήν την κατάσταση έρχεται και ο υπολογιστής … Ο υπολογιστής και η πληροφορία του δεν μπορούν να μας απαντήσουν σε θεμελιώ δη ερωτήματα. Δεν μπορεί να μας πει ποιές ερωτήσεις να υποβάλλουμε. Δεν μπορεί να μας προσφέρει τα μέσα να κατανοήσουμε για ποιόν λόγο βρισκόμαστε εδώ, ή για ποιο λόγο πολεμάμε ο ένας τον άλλον. Ο υπολογιστής είναι ένα εκπληκτικό παιχνίδι που

μας αποσπά από όλα εκείνα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε: το πνευματικό κενό, τη γνώση του εαυτού μας… ***** «Η Ελλάδα έχει ιστορικά δικαιώματα στο όνομα Μακεδονία». Ως και ο Κίσινγκερ το αναγνωρίζει! Όπως γράφτηκε στον τύπο, κλήθηκε να σχολιάσει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με την Ουκρανία, τη Γεωργία και τα Σκόπια. «Άλλη η σημασία της Ουκρανίας και της Γεωργίας και άλλη των Σκοπίων» είπε. Και να σκεφτεί κανείς ότι ο πρώην αυτός υπουργός εξωτερικών των Η.Π.Α μόνο φιλέλληνας δεν είναι… Γι΄αυτό και πρέπει να είμαστε ανυποχώρητοι στα δίκαια της φυλής μας. Ίσως να μην μπορούσαμε σήμερα ούτε τα παραπάνω να γράφαμε αν δεν υπήρχαν αυτοί που αγωνίστηκαν για τη Μακεδονία μας και στους οποίους όλοι οι Έλληνες και περισσότερο οι Μακεδόνες οφείλουμε αιώνια ευγνωμοσύνη.

λειτουργεί η

ΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ

ΑΡΧΙΕΠ. ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ

ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΟΛΟ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ώρα 6μ.μ

ά κ ι μ ο ν ο κ ν ι ώ ο ι σ τε α γ σ ρ ύ ε χ ενισ ιση των χ έ ν υ τη σ

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 23310 20951, 6945384355 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ: ΑΣΠΙΣ BANK 731-05-000-3607 ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5243-033886-401

ΕΦΗΜ ΕΦΗΜ

Ι∆ΕΣ ΕΙΡ∆ΕΣ ΕΡ

ΠΕΡΙΟ ΠΕΡΙΟ

ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΤΕΛΟΣ Ταχ. Γραφείο Ταχ. Γραφείο ΒΕΡΟΙΑΣ ΒΕΡΟΙΑΣ αριθµ. κωδ. αριθµ. κωδ. 2638 2638

ΚΑ ∆ΙΑ ∆ΙΚ