Παύλειος Λόγος τεύχος 97 by ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΤΕΥΧΟΣ 97 ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ETOΣ ΙΘ TEYXOΣ 97 ΜΑΪ. - ΙΟΥΝ. 2012

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

«ΕΝΑΡΞΗ ΙΗ’ ΠΑΥΛΕΙΩΝ»

�

«ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»

σελ 10

σελ 16

«ΤΡΑΓΟΥΔΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ»

σελ 20 «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ»

EKTYΠΩΣH TYΠOΓPAΦEIO: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

«ΚΛΗΣΗ ΕΥΘΥΝΗΣ»

σελ 6

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣEΛIΔOΠOIHΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Mον. Γεράσιμος Mπεκές.

σελ 12

σελ 4

σελ 11

σελ 24

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ Λ O N TA I Σ T H Ν Τ Α Χ Υ Δ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: imverias@gmail.com XEIPOΓPAΦA AΣXETΩΣ ΔHMOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠIΣTPE ΦONTAI ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY website:

www.imverias.gr 2

Παύλειος Λόγος

«ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ»

EΞΩΦYΛΛO Η επίσημη αφίσσα των ΙΗ΄Παυλείων.

«ΒΥΖ. ΟΨΕΙΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ»

«ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ»

σελ 30

σελ 34

σελ 36

«Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ: ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ»

«1912: ΑΕΡΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΣΤΟ ΡΟΥΜΛΟΥΚΙ»

σελ 40

«ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΠΑΥΛΟ» «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΑΣΜΑΤΑ»

σελ 50

σελ 52

«ΝΕΟΤΗΤΑ: Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ»

ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ Επίσκεψη των εκπροσώπων των Εκκλησιών στην Παλαιά Μητρόπολη Βεροίας.

ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ

www.imverias.gr

σελ 28

ΟΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΣΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΙΗ΄ΠΑΥΛΕΙΩΝ

σελ 38

«ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ & ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ»

το επίσημο site της Ι. Μητροπόλεως

σελ 26

«ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΠΕΡΑ ΟΧΘΗ»

Παύλειος Λόγος

Κυριακή 27 Μαΐου

με αρχιερατικό συλλείτουργο

ἱ δυσμενεῖς καιρικές συνθῆκες πού ἐπικράτησαν τήν Κυριακή 27 Μαΐου δέν ἐπέτρεψαν τήν τέλεση τῆς θείας λειτουργίας, μέ τήν ὁποία κάθε χρόνο ξεκινοῦν τά Παύλεια, στόν ἱερό χῶρο τοῦ Βήματος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στή Βέροια. Ἔτσι τό ἀρχιερατικό συλλείτουργο τελέστηκε στόν μητροπολιτικό ἱερό ναό ἁγίων πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων Πέτρου και Παύλου. Στόν ὄρθρο χοροστάτησε ὁ θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Θερμῶν κ. Δημήτριος, ἐνῶ στή θεία λειτουργία προέστη ὁ σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κεντρῶας Ἀφρικῆς κ. Νικηφόρος. Στό τέλος τῆς θείας λειτουργίας τελέστηκε

Παύλειος Λόγος

μνημόσυνο μέ τήν εὐκαιρία συμπληρώσεως 20 ἐτῶν ἀπό τήν κοίμηση τοῦ μακαριστοῦ γέροντος Γερασίμου Μικραγιαννανίτου, ὑμνογράφου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Τό θεῖο λόγο κήρυξε ὁ σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας κ. Παντελεήμων ὁ ὁποῖος ἀναφέρθηκε στό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα μέ ἰδιαίτερη μνεία στό «μνημονεύετε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν» καί συνδέοντάς το μέ τήν τιμή τῆς μνήμης τοῦ μακαριστοῦ γέροντος Γερασίμου. Στή θεία λειτουργία παρέστησαν οἱ τοπικές πολιτικές καί στρατιωτικές ἀρχές. Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ «Διό γρηγορεῖτε μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν νύκτα καί ἡμέραν οὐκ ἐπαυσάμην μετά δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον». Ἡμέρα τιμῆς καί μνήμης σήμερα τῶν ἁγίων 318 θεοφόρων Πατέρων τῆς ἐν Νικαίᾳ πρώτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ἀπό τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων μᾶς μεταφέρει σέ μία ἄλλη σύνοδο, σέ μία ἄλλη σύναξη, αὐτή τῶν πρεσβυτέρων τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, τήν ὁποία συνεκάλεσε ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Τά λόγια τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου τά ὁποῖα κατέγραψε ὁ θεοκίνητος κάλαμος τοῦ εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ δείχνουν τούς κατευθυντήριους ἄξονες στούς ὁποίους κινεῖται ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἄξονες τούς ὁποίους πρέπει νά

ἀκολουθοῦν καί τά πιστά μέλη της, προκειμένου νά συνεχίσουν νά εἶναι ἐντός τῆς Ἐκκλησίας γιά νά ἐπιτύχουν τή σωτηρία τους. Ὁ πρῶτος ἄξονας εἶναι ἡ ἐγρήγορση. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀκολουθῶντας τό παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ συνέστησε στούς μαθητές του νά γρηγοροῦν γιά νά μήν εἰσέλθουν εἰς πειρασμόν, συμβουλεύει τούς πρεσβυτέρους νά βρίσκονται σέ πνευματική ἐγρήγορση καί νά μήν ἀφήνουν τήν ψυχή τους νά περιπίπτει σέ ραθυμία, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἀρχή καί ἡ αἰτία τῆς πνευματικῆς πτώσεως καί καταπτώσεως πού ὁδηγεῖ στήν ἀποξένωση ἀπό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καί τήν ἀπώλεια. Ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος γρηγορεῖ, ἀγρυπνᾶ νύκτα καί ἡμέρα στίς πνευματικές ἐπάλξεις καί δέν ἐπιτρέπει στόν ἀντίδικο τῆς ψυχῆς του νά εἰσέλθει σ᾽ αὐτήν θέτοντας σέ κίνδυνο τήν ἀσφάλεια της καί τήν ἀκρίβεια τῆς πίστεως, τήν ὁποία μᾶς παρέδωσαν οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι καί οἱ θεοφόροι Πατέρες. Ὁ δεύτερος ἄξονας εἶναι ἡ μνήμη καί ἡ ἀναφορά στούς ἡγουμένους ἡμῶν ἐν τῇ πίστει. Καί πάλι ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀκολουθεῖ στά ἴχνη τοῦ Ἰησοῦ, ὁ ὁποῖος κατέλειπε ὡς ἐντολή στούς μαθητές καί ἀποστόλους του τό «τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν». Γι᾽ αὐτό καί ὁ μέγας Παῦλος ζητᾶ ἀπό τούς πρεσβυτέρους νά μνημονεύουν τῶν κόπων του. Δέν τό ζητᾶ γιά νά ἱκανοποιήσει τήν προσωπική του ματαιοδοξία, ἀλλά γιατί θέλει νά τούς διδάξει ὅτι ὁ κάθε πιστός δέν εἶναι αὐτοφυής καί ἀνεξάρτητος μέσα στόν κόσμο καί τήν Ἐκκλησία, ἀλλά ἀποτελεῖ μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί «μέλος ἐκ μέρους», καί χωρίς τήν ἀναφορά στούς πρό αὐτοῦ πατέρες καί διδασκάλους, στούς ἡγουμένους αὐτοῦ ἐν

www.imverias.gr

«Έναρξη των ΙΗ΄Παυλείων»

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο και το μνημόσυνο για τον γέροντα Γεράσιμο στη Βέροια.

τῇ πίστει, στά βιώματα καί τίς ἐμπειρίες τῶν ἁγίων δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει μέσα στήν Ἐκκλησία, δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει γνήσια καί ἀληθινή πίστη, δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει ἑνότητα καί ἐν ἁγίῳ Πνεύματι κοινωνία. Ὁ τρίτος ἄξονας πού συνδυάζει τούς δύο προηγουμένους εἶναι ἡ συνάντηση τῶν πιστῶν ἐπί τό αὐτό ὄχι μόνο ὡς ἀπόδειξη τῆς μεταξύ των ἑνότητος ἀλλά καί ὡς βίωση τῆς ἑνότητος τῆς πίστεως, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τήν προϋπόθεση τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος εἶναι παρών ὅπου «δύο ἤ τρεῖς» εἶναι «συνηγμένοι ἐν τῷ ὀνόματι» αὐτοῦ. Στούς συνηγμένους ἐπί τό αὐτό μαθητές του κατέρχεται, ἄλλωστε, καί τό Πνεῦμα τό ἅγιο κατά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς καί ὄχι σέ μεμονωμένα πρόσωπα, μέ σκοπό νά καταδείξει τήν ἀνάγκη αὐτῆς τῆς ἑνότητος. Σύνοδοι θεοφόρων πατέρων δογματίζουν γιά τήν ἀκρίβεια καί τή γνησιότητα τῆς πίστεως ἐν πνεύματι ἁγίῳ καί ὄχι πρόσωπα μεμονωμένα ἀνεξαρτήτως τῆς θέσεως καί τῆς πνευματικῆς των καταρτίσεως, ὥστε νά ἐπιβεβαιώνεται ἡ ὑπεροχή τῆς ἑνότητος τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας κατά μίμησιν τῆς ἑνότητος τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν τριῶν

ἀξόνων δέν ἔπαυσε νά ἰσχύει καί νά ὑφίσταται ποτέ. Ἀντιθέτως μάλιστα ἡ ἀναγκαιότης τους εἶναι προφανής στίς ἡμέρες μας, κατά τίς ὁποῖες οἱ ἀνθρώπινες μικρότητες καί φιλοδοξίες ὁδηγοῦν σέ πολλαπλῆ διάσπαση καί διάχυση τούς ἀνθρώπους. Γι᾽αὐτό καί ἀκούονται ἐξόχως ἐπίκαιροι οἱ λόγοι τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, πρωτοκορυφαίου καί οὐρανοβάμονος Παύλου: «Διό γρηγορεῖτε μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν νύκτα καί ἡμέραν οὐκ ἐπαυσάμην μετά δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον». Τήν ἀλήθεια τῶν λόγων τοῦ ἀποστόλου Παύλου ἐπιβεβαιώνει καί ἡ ἐπί γῆς ὁσιακή βιοτή τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Γερασίμου τοῦ Μικραγιαννανίτου, Ὑμνογράφου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ ἀοιδίμου Γέροντος Διονυσίου τοῦ Μικραγιαννανίτου τῶν ὁποίων τελοῦμε σήμερα τό μνημόσυνο, πού μᾶς παροτρύνουν καί αὐτοί νά

γρηγοροῦμε πιστοί στίς διδαχές τῶν πατέρων καί τῶν ἁγίων τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν πίστεως. Μνημονεύοντες λοιπόν καί ἐμεῖς, μαζί μέ τούς ἀοιδίμους πατέρες, τῶν κόπων καί τῶν δακρύων τοῦ ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν καί ἀποστόλου τῶν Βεροιέων Παύλου γιά τήν κατά Θεό προκοπή τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, τοῦ ἀφιερώνουμε καί φέτος ἐν εὐλαβείᾳ καί ἀγάπῃ πολλῇ τίς λειτουργικές, ἑορταστικές καί πολιτιστικές ἐκδηλώσεις τῶν δεκάτων ὀγδόων Παυλείων καί τόν παρακαλοῦμε νά μήν διαλείπει ποτέ μνημονεύων τῶν τέκνων του καί νουθετῶντας μας πάντοτε μέ τόν λόγο καί τίς διδαχές του.

Παύλειος Λόγος

26 Μαΐου Κυριακή 31 Μαΐου

γέροντας Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης • έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων Υμνογράφος Μ.Χ.Ε. • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού

ο Σάββατο 26 Μαΐου πραγματοποιήθηκε η έναρξη των ΙΗ Παυλείων με Ημερίδα που διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο, αφιερωμένη στον Γέροντα Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη, Yμνογράφο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας με την ευκαιρία συμπληρώσεως 20 ετών από την κοίμησή του. Παρόντες στην σεμνή εκδήλωση: ο Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος, ο Μητροπολίτης Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ, ο Μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής κ. Νικηφόρος, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θερμών κ. Δημήτριος, ο Αντιπεριφερειάρχης Ημαθίας κ. Καραπαναγιωτίδης, η Δήμαρχος Βεροίας κ. Χ. Ουσουτζόγλου, ο Στρατηγός Διοικητής του Β΄Σ.Σ. Κων. Τόπης, οι Διοικητές Αστυνομίας και Πυροσβεστικής, καθώς και ιερείς, μοναχοί και μοναχές, αλλά και λαϊκοί που πλημμύρισαν με την παρουσία τους τον χώρο του Παυλείου Πολιτιστικού κέντρου. Στην παρουσίαση της εκδήλωσης, ο πρωτοσύγκελλος της Ι. Μ. Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, π. Γεώργιος Χρυσοστόμου, αναφέρθηκε στην προσπάθεια των οργανωτών να κάνουν γνωστή τη ζωή και το φρόνημα μεγάλων εκκλησιαστικών ανδρών, σύγχρονων, που κατάφεραν να κάνουν τη θεωρία πράξη και τη πράξη θεωρία. Ακολουθώντας πιστά αυτή τη γραμμή και σαν καρπός ωριμότητας, προέκυψε η παρουσίαση του Γέροντος Γερασίμου Μικραγιαννανίτου, με την συμπλήρωση είκοσι ετών από την κοίμηση του. Ο π. Γεώργιος τόνισε πως ο Γέροντας Γεράσιμος δεν ήταν φρέαρ συντετριμμένο αλλά πηγή ζωής αιωνίου, που αξιοποίησε

Παύλειος Λόγος

με το καλύτερο τρόπο το τάλαντο που του δόθηκε από τον Θεό, με την πυκνή και ποιοτική συγγραφική του δραστηριότητα. Σαν κατακλείδα στην προσφώνησή του χρησιμοποίησε απόσπασμα από την Α΄προς Κορινθίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου, όπου τονίζεται η δωρεά του Αγίου Πνεύματος για το καλό του πληρώματος της εκκλησίας. Στη συνέχεια ακολούθησε οπτικοακουστικό αφιέρωμα, στον Γέροντα,

παραγωγή του Γραφείου τύπου της Μητροπόλεως, ως εισαγωγή στο βίο και το έργο του Γέροντος. Πρώτος ομιλητής της εκδήλωσης ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος τόνισε με την σειρά του την προσπάθεια που καταβάλλεται για την προβολή μεγάλων σύγχρονων εκκλησιαστικών μορφών, που επέλεξαν την ησυχία της ερήμου, την άσκηση και τη

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Σύγχρονες μορφές γης» της της Εκκλησίας»

σιωπή. Αναφέρθηκε στην γνωριμία του Γέροντα με τον Άγιο Νεκτάριο, μαθητή ακόμη της Ριζαρείου σχολής, αλλά και σε θαυμαστά φαινόμενα που αφορούσαν το βίο του Γέροντα. Χαρακτηριστικά ανέφερε την μαρτυρία του γέρο Εφραίμ, σχετικά με την εμφάνιση του Τιμίου Προδρόμου στη πόρτα του κελίου του Γέροντα, όταν με δήλωση του Αγίου βρέθηκε εκεί για να προστατέψει τον νεαρό τότε καλόγερο στους ασκητικούς του αγώνες. Η συναναστροφή του με τους Αγίους, είχε σαν αποτέλεσμα την συγγραφή ύμνων, κάτι που για αιώνες ελάχιστοι προσπάθησαν. Οι Άγιοι και οι βίοι τους είναι η προσευχή του, η ελπίδα του, το καθημερινό βίωμά του. Αναφέρθηκε ο Σεβασμιώτατος στα θυρανοίξια του καθολικού της Ι.Μ. Παναγίας Γοργοϋπηκόου, στη Μάνδρα Αττικής, όπου ο Γέροντας δήλωσε στις μοναχές πως είδε την Παναγία κατά την τελετή, υπερλάμπουσα και ευλογούσα το μοναστήρι της. Επίσης αναφέρθηκε στο βιβλίο του Τάσου Μιχαλά για τον Γέροντα και σε ένα περιστατικό που περιγράφεται σε αυτό: όταν ο Γέροντας έγραφε την ακολουθία των νεοφανών μαρτύρων Νικολάου, Ραφαήλ

και Ειρήνης, εμφανίστηκε μπροστά στο κελί του μεγαλοπρεπής άνδρας, ο μοναχός αντιλήφθηκε ποιος ήταν και τον ρώτησε αν εγκρίνει την ακολουθία, ο άνδρας απάντησε θετικά και εξαφανίστηκε. Αργότερα έλαβε επιστολές από την Λέσβο που τον πληροφορούσαν ότι έβλεπαν την Αγία Ειρήνη να αρνείται την είσοδο της στο Ναό, επειδή ο Γέροντας δεν ανέφερε το όνομα της στο απολυτίκιο. Έγραψε εξαρχής το απολυτίκιο για να συμπεριλάβει το όνομα της σε αυτό. Ο Γέροντας επιθυμούσε να τιμήσει και να προβάλει τόσο τον Διονύσιο τον Ρήτορα όσο και τον Μητροφάνη τον Πνευματικό, που ασκήτεψαν σε σπήλαιο στην περιοχή πλησίον της Μικραγιάννας, έτσι μελέτησε χειρόγραφα του Κυριακού Αγίας Άννης, επικαλέστηκε την αρωγή τους για τη διήγηση του βίου τους που ήταν στολισμένος με σκληραγωγία, κάματο, απάρνηση εαυτού, ησυχία, ολονυχτίες και αδιάλειπτο προσευχή. Προσπάθησε επίσης να αναδείξει το σπήλαιο που ασκήτευσαν και από το 1938 που ξεκίνησε η προσπάθεια, συνεχίστηκε ως το 1956, οπότε οι Άγιοι εμφανίστηκαν προς ενίσχυση του. Ευωδία άρρητη υπήρχε στο ναό του σπηλαίου, στο οποίο ο Γέροντας

προσέρχονταν για προσευχή μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Σεβασμιώτατος με συγκίνηση διηγήθηκε πόσο πολύ ποθούσε, νεαρός προσκυνητής του σπηλαίου, να νιώσει την ευωδία για την οποία τόσα είχε ακούσει και πως μια κουβέντα που είχε με τον γέροντα τον βοήθησε να έχει την εμπειρία αυτή. Όπως τόνισε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης, η μόνη επιθυμία του Γέροντα που δεν εκπληρώθηκε, ήταν η ανεύρεση των λειψάνων των δύο Αγίων. Συνδύασε όμως αυτήν την έλλειψη με την ταπεινότητα των Αγίων που δεν επέτρεψαν κάτι τέτοιο. Τέλος αναφέρθηκε ο Σεβασμιώτατος κ. Παντελεήμων, πως ο Γέροντας ζήτησε ο τάφος του να είναι κοντά στο σπήλαιο, ενώ πρόσθεσε πως μέχρι την τελευταία του στιγμή, τους δύο Αγίους επικαλέστηκε για να κλείσει ο κύκλος της ζωής του μετά πάντων των Αγίων, με μυστικές αποκαλύψεις και με τις δωρεές και ευεργεσίες που ο Γέροντας προσέφερε τόσο εν ζωή, όσο και μετά την κοίμηση του. Στην συνέχεια ο π. Σπυρίδων Μικραγιαννανίτης, αναφέρθηκε εκτενώς στην υπακοή που ανέδειξε τον Γέροντα. Η υπακοή του σε έναν

Άποψη του ακροατηρίου της Ημερίδας για τον Γέροντα Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη Παύλειος Λόγος

Ο σεβ. Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων

Ο γέρων Σπυρίδων Μικραγιαννανίτης

Ο σεβ. Μητροπολίτης Κετρώας Αφρικής κ. Νκηφόρος

Παύλειος Λόγος

απλό άνθρωπο, τον μοναχό Μελέτιο, αποκρύπτοντας το ποιος ήταν και το τι γνώριζε, η υποταγή στις δυσκολίες και τις ομορφιές της μοναχικής ζωής, τον οδήγησαν στην βίωση της αγάπης του Τιμίου Προδρόμου. Συντροφικοί σταθμοί στην μοναξιά της άσκησης για τον Γέροντα ήταν ο π. Ιγνάτιος και ο π. Δανιήλ ο Σμυρναίος. Ο Γέροντας έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του στην υπακοή, καθώς ένιωθε την ανάγκη να είναι κάτω από μια σκέπη, αυτή του γέροντα. Η υπακοή σε έναν άνθρωπο του ήταν απαραίτητη. Ήταν πάντα υποτακτικός, δεν αρνούνταν οποιοδήποτε διακόνημα, τίποτε δεν τον πτοούσε. Η υπακοή ήταν το αναίμακτο μαρτύριο και μέσα από την πνευματική καρποφορία προσέφερε τους καρπούς του σε μας. Ο π. Σπυρίδων τόνισε πως ο Γέροντας κρατούσε μυστική την πνευματική του ζωή και τις εμπειρίες. Αναφέρθηκε δε σε μια δύσκολη περίοδο της μοναχικής του ζωής, όπου στον πόλεμο με τον σατανά του εμφανίστηκε ο ίδιος ο Χριστός, με λευκό χιτώνα, με τρυπημένα πόδια και τρυπημένες παλάμες και τον τόνωσε δηλώνοντας την παρουσία Του. Μέχρι τα βαθιά του γεράματα ο γέροντας ήταν υπόδειγμα υπακοής στον πνευματικό του, τον π. Διονύσιο, δεν παρέλειπε δε να τονίζει την ανάγκη άρνησης του ιδίου θελήματος και την πιστή υπακοή στον πνευματικό. Αμέσως μετά ο Σεβασμιώτατος Κεντρώας Αφρικής κ. Νικηφόρος, παρουσίασε στο κοινό τις προσωπικές εμπειρίες που είχε από την μοναχική του άσκηση δίπλα στον Γέροντα Γεράσιμο. Τον χαρακτήρισε ως χαρισματούχο, άνθρωπο με την απλότητα ενός μικρού παιδιού, που βοηθούσε με λόγια ή πράξεις τους συνανθρώπους του χωρίς αυτοί να το αντιλαμβάνονται. Δήλωσε δε πως με το βλέμμα του και μόνο ειρήνευαν οι γύρω του, ενώ η γαλήνια ματιά του έμπαινε κατευθείαν στην ψυχή των ανθρώπων. Διακρινόταν από καθαρότητα νου, υπακοή και σιωπή, καθώς δεν μετέφερε προσωπικές πνευματικές εμπειρίες. Όπως ανέφερε ο Σεβασμιώτατος, όταν ήταν νέο καλογέρι ακόμη, του ζήτησε ο Γέροντας να πάει με το μουλάρι σε μια διακονία, επειδή όμως δεν γνώριζε ο ίδιος τον δρόμο,

τον καθησύχασε λέγοντας του πως το μουλάρι θα τον πήγαινε στον προορισμό του με ασφάλεια. Όταν το νέο καλογέρι επέστρεψε εκτελώντας με επιτυχία το διακόνημα που του είχε αναθέσει, διαπίστωσε πως ο Γέροντας όχι μόνο ευχαρίστησε το μουλάρι, αλλά και πως επικοινωνούσε ακόμη και με τα ζώα. Συμβουλή μόνιμη για την μετέπειτα ζωή του Σεβασμιωτάτου ήταν η προτροπή του Γέροντα, που τον παρότρυνε να έχει πάντα στο νου του τον Θεό και να κάνει κάθε μέρα κάτι για Αυτόν, παρά να περνά μια μέρα χωρίς να κάνει κάτι γι Αυτόν. Κατέληξε δε με τα λόγια του Γέροντα που στην προσπάθεια του να κρύψει τον αγώνα του και τους καρπούς αυτού του αγώνα έλεγε: «η αρετή που προβάλλεται είναι μοιχεία παρά τω Θεώ». Τελευταίος ομιλητής της όμορφης εκδήλωσης ήταν ο Καθηγητής Θεολογίας του Α.Π.Θ. κ. Γ. Μαρτζέλος που κατέθεσε τις προσωπικές του μαρτυρίες και τις συζητήσεις που έκανε με τον Γέροντα. Συζητήσεις που αφορούσαν την νοερά προσευχή όπως την βίωναν οι ησυχαστές της ερήμου. Δήλωσε δε πως πολλές φορές άφηνε τα διαβάσματα του σχολείου του για να ακούσει το χαρισματικό του λόγο. Ο Γέροντας του μίλησε πρώτη φορά για την χαρισματική θεολογία, που είναι υπόθεση πνευματικής κοινωνίας με το Θεό. Επίσης ο κ. Μαρτζέλος κατέθεσε την εμπειρία του ως διοικητή του Αγίου Όρους και πως αυτό είχε συζητηθεί πολύ παλαιότερα με τον Γέροντα. Τέλος στάθηκε στην πνευματική μορφή του Γέροντα που σφράγισε τις ζωές όσων τον γνώρισαν, με την συμπαράστασή του, την καθοδήγηση και τις προσευχές του, άνοιξε δε ορίζοντες στην επιστημονική σκέψη και πνευματική ζωή. Μετά την ολοκλήρωση των εισηγήσεων δόθηκε η ευκαιρία να γίνουν παρεμβάσεις από το κοινό της Ημερίδας. Έτσι με παρεμβάσεις τους πολλοί κατέθεσαν προσωπικές μαρτυρίες τους από τη συναναστροφή τους με τον μακαριστό γέροντα. Τέλος χορός ιεροψαλτών με χοράρχη τον κ. Ιωάννη Χασανίδη, ο οποίος έκανε και τη μελοποίηση, απέδωσαν ύμνους του τιμωμένου γέροντος που αφορούν αγίους της περιοχής της Μητροπόλεως Βεροίας.

Ο κ. Γεώργιος Μαρτζέλος

Ο κ. Βασίλειος Φωτιάδης

Ο γέρων Γεράσιμος Αγιοπαυλίτης

Παύλειος Λόγος

έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων επετειακή εκδήλωση για την άλωση • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Τετάρτη Κυριακή30 31Μαΐου Μαΐου

ο βράδυ της 30ης Μαΐου η Ιερά Μητρόπολις Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας διοργάνωσε στη Νάουσα , στο πλαίσιο των ΙΗ Παυλείων, επετειακή εκδήλωση ιστορικού και καλλιτεχνικού περιεχομένου για την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως με τίτλο «Τραγουδώντας την Άλωση». Το πρόγραμμα της εκδηλώσεως, που επιμελήθηκε ο κ. Γεώργιος Ορδουλίδης, περιελάμβανε στο πρώτο μέρος τρία τραγούδια από την Παιδική Χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως, που διευθύνει ο κ. Θωμάς Τσουκαλάς, με τα οποία το πολυπληθές κοινό εισήλθε στο πνεύμα και το νόημα της επετείου. Στη συνέχεια ακούστηκαν τραγούδια της Πόλης από την ορχήστρα παραδοσιακών οργάνων των Καθηγητών της Σχολής της Μητροπόλεως «Κοσμάς Μαδυτινός» και στο τέλος ποντιακή μουσική και τραγούδι, ενώ εκτός προγράμματος τραγούδησε ένα ποντιακό τραγούδι και ο Αντιπεριφερειάρχης Ημαθίας κ. Κωνσταντίνος Καραπαναγιωτίδης. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, η οποία για συμβολικούς λόγους πραγματοποιήθηκε σε σχεδόν απόλυτο σκότος, εκφράζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την απέραντη λύπη της ψυχής όλων των Ελλήνων για το πάρσιμο της Πόλης, γινόταν προβολή οπτικοακουστικού υλικού με σπάνιες φωτογραφίες και καθημερινές εικόνες από την περιοχή της Πόλης και του Πόντου του περασμένου αιώνα. Ένα ψαλμοτράγουδο αφιέρωσαν οι διοργανωτές στο σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα που στις 29 Μαΐου έχει επέτειο της εις επίσκοπον χειροτονίας του που έγινε το έτος 1994. Το ψαλμοτράγουδο απέδωσε ο κ. Γεώργιος Ορδουλίδης. Στον χαιρετισμό του στην αρχή της εκδήλωσης ο σεβασμιώτατος τόνισε: «Ελάχιστα γεγονότα στο πέρασμα των αιώνων άφησαν τόσο έντονα τα ίχνη τους στην ιστορία της ανθρωπότητας όσο το γεγονός της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως από τους Τούρκους σαν χθες πριν από 559 χρόνια. Κι ήταν και τότε Τρίτη, όπως και φέτος, εορτή της αγίας Θεοδοσίας

Παύλειος Λόγος

της Κωνσταντινουπόλεως

της Κωνσταντινουπολιτίσσης, όταν μπήκαν οι Τούρκοι μέσα στην Πόλη των πόλεων, μέσα στο καύχημα της Οικουμένης, όπως την ονόμαζαν οι εγκωμιαστές της, για να αρπάξουν και να λεηλατήσουν, ό,τι οι ευσεβείς αυτοκράτορες και οι ένδοξοι στρατηγοί είχαν συγκεντρώσει σ’ αυτήν την μεγαλόπολη στο πέρασμα των αιώνων. Μπήκαν για να γκρεμίσουν και να βεβηλώσουν ό,τι ανήγειρε η αγάπη των βυζαντινών για την τέχνη και ο σεβασμός τους για τον Θεό. Μπήκαν για να σβήσουν με την αγριότητα το φως που έκαιγε στη Βασιλεύουσα και αντιφέγγιζε και φώτιζε όλη την οικουμένη. Να γιατί η επέτειος της Αλώσεως της Κων-

σταντινουπόλεως δεν είναι μια θλιβερή και οδυνηρή επέτειος μόνο για μας τους Έλληνες, που είδαμε να γκρεμίζεται η χιλιόχρονη ένδοξη αυτοκρατορία μας και βρεθήκαμε υπόδουλοι σ’ έναν αλλόθρησκο και σκληρό κατακτητή, είναι συγχρόνως η επέτειος ενός ιστορικού γεγονότος που άλλαξε τη ροή της ιστορίας στην Ευρώπη και μετέβαλε τις συνθήκες σε όλον τον κόσμο. Η επέτειος της Αλώσεως είναι, λοιπόν, αναμφίβολα ημέρα μνήμης και περισυλλογής, ημέρα μνήμης και τιμής για όλους εκείνους που στάθηκαν στα τείχη της Πόλεως, με πρώτο τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο για να υπερασπίσουν την πατρίδα και την ελευθερία τους, τα ιερά και τα όσια του Γένους και αρνήθηκαν να τα παραδώσουν αμαχητί. Ημέρα μνήμης και τιμής για όλους εκείνους που πιστοί στο χρέος προτίμησαν τον ένδοξο θάνατο από την επονείδιστη φυγή. Ημέρα μνήμης για

την μεγάλη καταστροφή που θρήνησε και θρηνεί ο ελληνισμός. Είναι, όμως, και ημέρα περισυλλογής γιατί τις αλλαγές στην ιστορία δεν τις προκαλεί η ανεξέλεγκτη ροή των πραγμάτων ή η τύχη, αλλά τη συνδημιουργούν οι άνθρωποι με τις πράξεις και τις παραλήψεις τους. Και την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως δεν την προκάλεσε μόνον η αυξανόμενη δύναμη των Τούρκων και η ασυγκράτητη φιλοδοξία και ορμή τους, αλλά και οι διχογνωμίες και οι διχόνοιες των Βυζαντινών, εκείνων που είχαν ζητήσει πριν από χρόνια την βοήθεια των Τούρκων εναντίον των αδελφών τους για να επικρατήσουν στον θρόνο. Εκείνων που άπρακτοι περίμεναν βοήθεια από την Δύση, μία βοήθεια που δεν έφτασε ποτέ. Εκείνων που μέχρι την ύστατη ώρα έδειχναν να μην συνειδητοποιούν τον κίνδυνο και έριζαν αν είναι προτιμότερο, όπως γράφει ο ιστορικός Δούκας «Φακιόλιον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτραν λατινικήν». Και επειδή οι κύκλοι της ιστορίας επαναλαμβάνονται έχουμε χρέος να αγρυπνούμε και αντί να θρηνούμε μόνο για τα «περασμένα μεγαλεία» του ποιητού, ας φροντίσουμε να μην επαναλαμβάνουμε λάθη του παρελθόντος, γιατί μόνο έτσι οι ιστορικές επέτειοι που τιμούμε θα έχουν αξία και σημασία για τη ζωή μας και την πορεία του Έθνους μας. Γι αυτό και θέλω να συγχαρώ τους διοργανωτές της σημερινής επετειακής και ιστορικής εκδηλώσεως για την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, η οποία εντάσσεται στα ΙΗ Παύλεια, για την ευκαιρία που μας προσφέρουν να θυμηθούμε και εμείς αυτήν την επέτειο μέσα από την μουσική και τα τραγούδια του Βυζαντίου και του Πόντου. Και ταυτόχρονα να αναλογιστούμε την ευθύνη που έχουμε απέναντι στην ιστορία αυτού του τόπου για την Ελευθερία που απολαμβάνουμε εκατό χρόνια τώρα.» Πριν ολοκληρώσει τον χαιρετισμό του ο σεβασμιώτατος ευχαρίστησε όλους τους συντελεστές της εκδήλωσης αλλά κυρίως τον κ. Δήμαρχο και τη Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού για τις διευκολύνσεις που παρέχουν στη διοργάνωση όλων των εκδηλώσεων της Ιεράς Μητροπόλεως στη Νάουσα.

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Τραγουδώντας τηςΆλωση» γης» την

έναρξη καλλιτεχνικών λήξη ενοριακών κύκλωνεκδηλώσεων - πανήγυρις • βραβεύσεις διαγωνισμού αγίου μαθητικού Λουκά του ιατρού •

10-11 31 Ιουνίου Κυριακή Μαΐου

τις 10 και 11 Ιουνίου πανηγύρισε ο Ιερός Ναός Αγίου Λουκά του Ιατρού και Θαυματουργού, Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά στην Βέροια. Το απόγευμα της 10ης Ιουνίου τελέστηκε πανηγυρικός εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλου ο οποίος και ομίλησε, ενώ νωρίτερα μέσα στον ιερό ναό πραγματοποιήθηκε η λήξη των ενοριακών κύκλων μελέτης Αγίας Γραφής με ομιλία του πρωτοσυγκέλλου αρχιμ. Γεωργίου Χρυσοστόμου. Το πρωί της 11ης Ιουνίου στην θεία Λειτουργία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων κ. Χρυσόστομος ο οποίος και κήρυξε τον θείο λόγο. Ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ζητούμε πολλές φορές να δούμε θαύματα στην ζωή μας, και όντως γίνονται θαύματα τα οποία όμως πολλές φορές δεν τα καταλαβαίνουμε. Είναι φοβερό θαύμα να γίνει ένας καρκινοπαθής καλά . Όμως δεν είναι μικρότερο

θαύμα ένας άνθρωπος που ζει μακριά από την αλήθεια της Εκκλησίας να φωτιστεί και να βγάλει τα καρκινώματα της ψυχής του με την μετάνοια καταθέτοντας τα μικρά ή και μεγάλα αμαρτήματά του στο πετραχήλι του ιερέα». Πλήθος κόσμου κατέκλυσε την ιερά μονή για να προσκυνήσει το χαριτόβρυτο λείψανο του Αγίου Λουκά. Αν και η Ιερά Μονή της Παναγίας Δοβρά εόρτασε πριν από λίγες ημέρες (29 Μαΐου) την Μετακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Λουκά του Ιατρού από την Κριμαία στο Μοναστήρι της Παναγίας με λατρευτικές εκδηλώσεις, πανηγύρισε τον άγιο και την ημέρα της οσιακής κοίμησής του (11 Ιουνίου). Πολλοί νέοι άνθρωποι, νέα ζευγάρια με μικρά παιδιά ,προσήλθαν να τιμήσουν τον Άγιο Λουκά ο οποίος «σκανδαλωδώς» θαυματουργεί ιδιαιτέρως σε άτεκνα ζευγάρια αλλά και έγκυες γυναίκες θεραπεύοντας και παρηγορώντας. Ήδη έχουν πάρει το όνομα του Αγίου Λουκά δεκάδες παιδάκια λόγω της θαυματουργικής επέμβασής του. Ο Άγιος Λουκάς ο Ιατρός είναι το

φωτεινό παράδειγμα για όλους τους χριστιανούς της εποχής μας δείχνοντας σε όλους τον δρόμο, της αυταπάρνησης, της υπομονής στις δυσκολίες, της ανιδιοτελούς προσφοράς στον πάσχοντα συνάνθρωπο, της προσευχής, της ανεξικακίας, της ταπείνωσης, της υπακοής, της ανόθευτης πίστεως στον Πανάγαθο Θεό και της εμπιστοσύνης στην Θεία Πρόνοιά Του. Ο Άγιος Λουκάς ο Ιατρός ήταν, είναι και θα είναι ο προστάτης των πονεμένων και των ασθενών προσφέροντας απλόχερα την χάρη που έλαβε από τον Κύριο δωρεάν, χωρίς να ζητά τίποτα παραπάνω παρά μόνο την πίστη μας και την μετάνοιά μας. Στην πανήγυρη μετείχε και ο νέος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Οσίου Δαβίδ Ευβοίας αρχιμ. Γαβριήλ Εμμανουηλίδης, ο οποίος κατάγεται από τη Βέροια. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας οι αρχιερείς έψαλαν τα εγκώμια του Αγίου Λουκά, προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος.

Από τα εγκώμια του αγίου Λουκά κατά την ημέρα της εορτής του στην ιερά μονή Παναγίας Δοβρά Παύλειος Λόγος

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Ελευθερία γης» του της πνεύματος»

έναρξη εκδηλώσεων με τηνκαλλιτεχνικών ευκαιρία της παγκόσμιας • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού ημέρας περιβάλλοντος •

Κυριακή Κυριακή331 Ιουνίου Μαΐου

ε αφορμή τον εορτασμό της παγκόσμιας ημέρας περιβάλλοντος η Αρχιερατική Περιφέρεια Αλεξανδρείας σε συνεργασία με το Δήμο Αλεξανδρείας και τους Προσκόπους Αλεξανδρείας, οργάνωσε εκδήλωση αφιερωμένη στο περιβάλλον. Η εκδήλωση, που ήταν ενταγμένη στα ΙΗ΄Παύλεια,

πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής 3 Ιουνίου, στον αύλειο χώρο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αλεξανδρείας και συμμετείχαν σε αυτήν 150 παιδιά καθώς και αριθμός γονέων. Η εκδήλωση έλαβε χώρα μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας της εορτής της Πεντηκοστής, στην οποία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης

μας κ. Παντελεήμων. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, τα παιδιά που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της ενορίας (είχε προηγηθεί την Παρασκευή 1 Ιουνίου ενημέρωση των μαθητών και διανομή φυλλαδίων στα σχολεία της πόλης) συγκεντρώθηκαν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο προαύλιο του Ναού. Εκεί ο Σεβασμιώτατος χαιρέτισε τα παιδιά λέγοντας τους λίγα

Ο σεβασμιώτατος με τους ιερόπαιδες της ενορίας Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας

Παύλειος Λόγος

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ«Ευθύνη ο Άρχοντας γης» για τοτης Περιβάλλον»

Ο Αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος ομιλεί για τη σημασία της ημέρας

λόγια για το νόημα της εορτής της Πεντηκοστής και πως η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος ανακαίνισε όχι μόνο την ανθρωπότητα αλλά και το περιβάλλον μέσα στο οποίο αυτή ζει και κινείται. Τόνισε το χρέος του καθενός μας για την προστασία του μεγάλου «σπιτιού» μας, του πλανήτη μας και ευχήθηκε στα παιδιά να αποκομίσουν κάθε θετικό μήνυμα από την εκδήλωση. Στην συνέχεια το λόγο πήρε ο Δήμαρχος Αλεξανδρείας κ. Φώτιος Δημητριάδης ο οποίος χαιρέτησε με τη σειρά του τα παιδιά και τους γονείς και ευχήθηκε κάθε επιτυχία στην εκδήλωση. Έπειτα τον λόγο πήρε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Αλεξανδρείας και υπεύθυνος του Γραφείου Νεότητος της Ιεράς Μητροπόλεως Αρχιμανδρίτης Διονύσιος Ανθόπουλος ο οποίος ευχαρίστησε όλα τα παιδιά για την ανταπόκρισή τους στην πρόσκληση των διοργανωτών και τόνισε την αξία της συμμετοχής τους στην εκδήλωση. Αμέσως μετά (κι ενώ διανεμήθηκαν αναμνηστικά καπελάκια σε όλους τους συμμετέχοντες) ξεκίνησε το πρώτο μέρος του ενός κλάδου της εκδήλωσης (που ήταν ένα εργαστήρι ανθοκομίας) με την διακόσμηση από τα παιδιά γλαστρών μέσα στα οποία θα φυτεύονταν στη συνέχεια λουλούδια. Με την καθοδήγηση της πρεσβυτέρας και εκπαιδευτικού κας Δήμητρας Τσακλίδου, οι συμμετέχοντες έβαψαν τα γλαστράκια που τους δόθηκαν με ζωντανά χρώματα και πολύ φαντασία. Αφού ολοκληρώθηκε η πρώτη αυτή φάση και μέχρι να στεγνώσουν τα φρεσκοβαμμένα γλαστράκια, τα παιδιά πήραν τα ποδήλατά τους και πραγματοποίησαν ποδηλατοπορία σε κεντρικούς δρόμους της πόλης. Με το σύνθημα εκκίνησης παιδιά και ενήλικες με τα ποδήλατά τους, ξεχύθηκαν στις καθορισμένες από την διοργάνωΤα παιδιά στέλνουν με τα ποδήλατά τους μηνύματα για το περιβάλλον Παύλειος Λόγος

Δευτέρα 21 Ιουνίου

Ο σεβασμιώτατος με τον Δήμαρχο Αλεξάνδρειας και ένα μέρος από τα παιδιά που έλαβαν μέρος στις εκδηλώσεις

ση οδούς μεταφέροντας με τον τρόπο αυτό το μήνυμα του περιορισμού της χρήσης του αυτοκινήτου και την υιοθέτηση του ποδηλάτου για της μετακινήσεις εντός της πόλης και όχι μόνο. Με την επιστροφή των παιδιών στον αύλειο χώρο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ξεκίνησε το δεύτερο μέρος του εργαστηριού ανθοκομίας. Με τη βοήθεια της κας Αιμιλίας Ροδοπούλου (MSc. Δασολόγου – Περιβαλλοντολόγου) τα παιδιά προετοίμασαν τα γλαστράκια τους, στα οποία φύτεψαν στη συνέχεια ένα ευωδιαστό βασιλικό και μια όμορφη πετούνια. Αφού τους δόθηκαν

Παύλειος Λόγος

οδηγίες από την κα Ροδοπούλου για το πώς θα τα φροντίζουν από εκεί και πέρα, τα παιδιά πήραν μαζί τους τα γλαστράκια με τα όμορφα λουλούδια τους, σαν αναμνηστικά από τη συμμετοχή τους στην εκδήλωση. Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων, κληρώθηκε ένα ποδήλατο ενώ δόθηκαν σε όλα τα παιδιά αναμνηστικά διπλώματα υπογεγραμμένα από το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Παντελεήμονα. Την εκδήλωση έκλεισε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Αλεξανδρείας Αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος ο οποίος εξήγησε στα παιδιά πως σκοπός της εκδήλωσης ήταν να τους δοθεί η ευ-

καιρία να γνωριστούν με τον όμορφο κόσμο της ανθοκομίας και γιατί όχι να «καλλιεργήσουν» την γνωριμία αυτή περισσότερο ομορφαίνοντας μέσω αυτής το χώρο του σπιτιού ή του σχολείου τους. Τέλος ευχαρίστησε τους συνδιοργανωτές για την συμπαράστασή τους στην πρωτοβουλία της τοπικής Εκκλησίας καθώς και όλα τα παιδιά για τη συμμετοχή τους.

Μικροί - μεγάλοι εν δράσει

Απονομή αναμνηστικών διπλωμάτων στο τέλος των δράσεων

Παύλειος Λόγος

Κυριακή Σάββατο31 9 Ιουνίου Μαΐου

ημερίδα με θέμα: «Άγιος Κλήμης Αχρίδος, συνεχιστής του έργου των Θεσσαλονικέων • έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων αδελφών Κυρίλλου καιδιαγωνισμού Μεθοδίου • βραβεύσεις μαθητικού

ο Σάββατο 9 Ιουνίου διοργανώθηκε από την Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, σε συνεργασία με το Κέντρο Μελέτης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Κυρίλλου και Μεθοδίου, στο πλαίσιο των ΙΗ΄Παυλείων, Διεθνής Επιστημονική Ημερίδα με θέμα: «Άγιος Κλήμης Αχρίδος: Συνεχιστής του έργου των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου». Οι εργασίες της Ημερίδας έλαβαν χώρα στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας. Κατά την έναρξη χορός πατέρων από την Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτεως Βεροίας, όπου φυλάσσεται η τιμία Κάρα του Αγίου

Κλήμη, έψαλαν τροπάρια από την ακολουθία του Αγίου. Χαιρετισμό απηύθυνε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελήμων. Κατά την πρώτη Συνεδρία προήδρευσε ο αρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως και Καθηγητής της Α.Ε.Α.Θ., ενώ εισηγήσεις έκαναν: α) Ο Ακαδημαϊκός και ομ. Καθηγητής κ. Αντώνιος – Αιμίλιος ΤΑΧΙΑΟΣ, εισαγωγική εισήγηση και β) ο Καθηγητής του Γ΄Κρατικού Πανεπιστημίου της Ρώμης κ. Krasimir STANCHEV με θέμα «Ξαναδιαβάζοντας τους αρχαιότερους βίους του Αγίου Κλήμεντος Αχρίδος». Κατά τη δεύτερη συνεδρία προήΎμνοι για τον Άγιο Κλήμη

Άποψη του ακροατηρίου της Ημερίδας

Παύλειος Λόγος

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Κλήση ευθύνης» της γης»

Αναμνηστική φωτογραφία με τους εισηγητές της Ημερίδας Παύλειος Λόγος

ΚυΚυ-

Ο κ. Αντώνιος - Αιμίλιος ΤΑΧΙΑΟΣ

Ο κ. Krasimir STANCHEV

Ο κ. Αντώνιος ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Παύλειος Λόγος

δρευσε ο ομ. Καθηγητής κ. Αντώνιος – Αιμίλιος ΤΑΧΙΑΟΣ, ενώ εισηγήσεις έκαναν οι: α) Ομ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Αντώνιος ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ με θέμα «Ο θεολογικός λόγος των Κυρίλλου και Μεθοδίου πηγή θείας εμπνεύσεως του Κλήμεντος Αχρίδος», β) ο Λέκτωρ του Κρατικού Πανεπιστημίου Βελιγαδίου κ. Πολύδωρος ΓΚΟΡΑΝΗΣ με θέμα «Ο εγκωμιαστικός λόγος του Κλήμεντος Αχρίδος για τον Κύριλλο τον Φιλόσοφο: Μία ρητορική προσέγγιση – σκιαγράφηση εικόνας του Κυρίλλου Φιλοσόφου» και γ) ο Καθηγητής του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών Βελιγραδίου κ. Srdan PIRIVATRIC με θέμα «Οι Άγιοι αδελφοί Κύριλλος και Μεθόδιος, ο Άγιος Κλήμης και η αναγέννηση του Βουλγαρικού Κράτους υπό του Σαμουήλ». Κατά την Τρίτη και τελευταία συνεδρία προήδρευσε ο ομ. Καθηγητής κ. Αντώνιος ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ενώ εισηγήσεις έκαναν: α) η Καθηγήτρια Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Αγγελική ΔΕΛΗΚΑΡΗ με θέμα «Ο ρόλος του Αγίου Κλήμη και των μαθητών του στον εκπολιτισμό των σλαβικών λαών» και β) η Καθηγήτρια του Κέντρου Σλαβοβυζαντινών Ερευνών Σόφιας κ. Alexandra TRIFONOVA με θέμα «Οι απεικονήσεις του Αγίου Κλήμεντος Αχρίδος στη μνημειακή ζωγραφική των Βαλκανίων». Στο τέλος ακολούθησε συζήτηση και ο κ. Ταχιάος έκανε μία σύντομη αποτίμηση των συμπερασμάτων της Ημερίδας, ενώ τις εργασίες έκλεισε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος τόνισε: «Μετά από τόσα πολλά και σημαντικά που ακούσαμε από ειδικούς ερευνητές της εποχής αλλά και της ζωής και του έργου και της προσφοράς του αγίου Κλήμεντος, αρχιεπισκόπου Αχρίδος, είναι αδύνατο να επιχειρήσει κανείς να συνοψίσει σε λίγες γραμμές όσα είχαμε τη χαρά να ακούσουμε για τον σπουδαίο αυτόν εργάτη του Ευαγγελίου και του πολιτισμού, τον συνεχιστή του αποστολικού έργου των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Είναι αδύνατο να συνοψίσει κανείς όλα όσα ακούσαμε για τις συνθήκες μέσα στις οποίες εργάστηκε ο άγιος Κλήμης και τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετώπισε, αλλά και την τιμή που του επεφύλαξαν οι νεώτεροι και η Εκκλησία. Ασφαλώς και δεν θα το επιχειρήσω. Πιστεύω όμως ακράδαντα ότι μέσα από τις σημαντικές και πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις των διακεκριμένων ομιλητών μας, γνωρίσαμε όλοι καλύτερα τον άγιο που τιμούμε και του αποδώσαμε τον σεβασμό και την τιμή που του οφείλουμε.

Γι αυτό και θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους είχαν την καλοσύνη να μας κάνουν μετόχους των γνώσεών τους, τους εκλεκτούς καθηγητές, εισηγητές της σημερινής Ημερίδος, που φώτισαν με τις ανακοινώσεις τους τις διάφορες πτυχές από τη ζωή και τη δράση του αγίου Κλήμεντος. Ευχαριστώ, όμως, θερμότατα τον καθηγητή μας, τον κ. Ταχιάο, που εμπνεύστηκε αυτήν την Ημερίδα και μας πρότεινε τη συνεργασία και τη συνδιοργάνωση. ΚυΕυχαριστώ και όλους τους κληρικούςΚυκαι λαϊκούς που παρακολούθησαν την Ημερίδα, και είμαι βέβαιος ότι η ζωή και η δράση του αγίου Κλήμεντος, που ακολούθησε μία «κλήση ευθύνης», θα εμπνεύσει όλους μας για να ακολουθήσουμε ο καθένας από εμάς τη δική του κλήση ευθύνης». Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι στη διάρκεια της Ημερίδος παρουσιάστηκε ένα πολύ ενδιαφέρον οπτικοακουστικό αφιέρωμα στον άγιο Κλήμη, διάρκειας 20΄, που επιμελήθηκε επιτυχέστατα ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Παναγίας Καλλίπετρας Αρχιμ. Παλαμάς Κυριλίδης, ο οποίος επίσης παρουσίασε την Ημερίδα. Ο Αρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου έκανε επίσης την παρουσίαση της β΄εκδόσεως βιβλίου του π. Παλαμά για τον άγιο Κλήμη. Στο τέλος της εκδήλωσης ο σεβασμιώτατος τίμησε τον κ. Αιμ. Ταχιάο με το χρυσό μετάλλιο του αποστόλου Παύλου, καθώς επίσης και όλους τους εισηγητές της Ημερίδας.

κ. Πολύδωρος ΓΚΟΡΑΝΗΣ

Ο κ. Srdan PIRIVATRIC

Η κ. Alexandra TRIFONOVA

Η κ. Αγγελική ΔΕΛΗΚΑΡΗ Παύλειος Λόγος

έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων ημερίδα θεολόγων Βέροια • βραβεύσεις μαθητικούστη διαγωνισμού •

Κυριακή Πέμπτη 14 31 Ιουνίου Μαΐου

τον φιλόξενο χώρο της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας, πραγματοποιήθηκε η 5η κατά σειρά ημερίδα Θεολόγων καθηγητών της Ιεράς Μητρόπολης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, στα πλαίσια των Παυλείων. Το θέμα της ημερίδας: «Βυζαντίου όψεις, η τέχνη και η ιστορία στην εκπαίδευση» προσέλκυσε το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών. Μια εκδήλωση με ιδιαίτερο χαρακτήρα καθώς συγκεντρώνει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας των Θεολόγων καθηγητών και δίδει αφορμές για γόνιμες και εποικοδομητικές συζητήσεις. Στην παρουσίαση της εκδήλωσης ο π. Γεώργιος Χρυσοστόμου, πρωτοσύγκελος τα Ι.Μ. Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, τόνισε πως οι υπεύθυνοι και συμμετέχοντες στην ημερίδα, παρέμειναν πιστοί στην

Ο πρωτοσύγκελλος π. Γεώργιος Χρυσοστόμου συντονίζει την Ημερίδα

παράδοση των Παυλείων και στη μοναδικότητα της επαφής, γνωριμίας και ανταλλαγής απόψεων που προκύπτουν από αυτή. Στη συνέχεια τον λόγο έλαβε ο Διευθυντής της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Ν. Ημαθίας κ. Ευθ.

Ο Διευθυντής Βθμιας Εκπαίδευσης Ημαθίας κ. Ευθ. Φλιτούρης

Παύλειος Λόγος

Φλιτούρης, ο οποίος αναφέρθηκε στους παιδαγωγικούς και μορφωτικούς στόχους των προσπαθειών αυτών, οι οποίοι αντλούν θέματα από τις εμπειρίες και τις ανάγκες που προκύπτουν. Αναφέρθηκε στη παράδοση του Βυζαντίου, που διατηρεί τον χαρακτήρα της ως τις μέρες μας, δια μέσου της ναοδομίας, της μουσικής, της εικονογραφίας και του θεολογικού στοχασμού. Ενώ χαρακτήρισε την Βυζαντινή περίοδο, πολιτιστική παρακαταθήκη για την πορεία μας στο μέλλον. Ακόμη την εκδήλωση χαιρέτησε ο πρόεδρος του συλλόγου Θεολόγων κ. Παπαδόπουλος Αθανάσιος, ευχαριστώντας τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα, για την αγάπη και το ενδιαφέρον που επιδεικνύει για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και για το μάθημα των θρησκευτικών. Τόνισε δε πως το μάθημα βάλλεται και η επιστημονική επάρκεια και κατάρτιση κρίνεται απαραίτητη σε σχέση με άλλα διαθεματικά πεδία και πλαίσια.

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Βυζαντινές όψεις: ιστορία & τέχνητης στηνγης» εκπαίδευση»

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, κήρυξε την έναρξη των εργασιών της ημερίδας, τονίζοντας πως το θέμα της εξαρτήθηκε από δύο λόγους ενδιαφέροντος. Ο πρώτος λόγος είναι πως ο τόπος της Βέροιας έχει διάσπαρτο βυζαντινό παρελθόν, στους ναούς, τις τοιχογραφίες, τις φορητές εικόνες, στα ήθη και τις παραδόσεις, στη κυτταρική μνήμη μας. Το παρελθόν όμως αυτό, ως αυτονόητο περιθωριοποιήθηκε, χωρίς να δίδεται η αρμόζουσα σημασία στην προσφορά του. Παραμερίστηκε από ζήλο για τον αρχαίο και κλασσικό κόσμο. Χαρακτηριστικά ανέφερε ο Σεβασμιώτατος τα λόγια του Μ. Ανρδόνικου: «Δεν υπάρχει καλή και κακή τέχνη. Υπάρχουν διαφορετικά είδη τέχνης». Για τούτο και πρέπει να δώσουμε στον Βυζαντινό πολιτισμό, τη σημασία και την αξία που του πρέπει. Ο πλούτος των βυζαντινών βασιλέων, αλλά και ο βυζαντινός πλούτος που εκτίθεται στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Ο δεύτερος λόγος αφορά την σύγχρονη εποχή, την περίοδο κρίσης που διανύουμε. Η στήριξη στο παρελθόν, η γνώση της ιστορίας και η παίδευση σε αυτήν δεν πρέπει να περνά μέσα από την στεγνή αποστήθιση. Η τέχνη και η ιστορία του Βυζαντίου είναι πολλαπλά χρήσιμες, για να διδάξουν πολλά για το παρόν και το μέλλον του τόπου. Χαρακτήρισε δε τις εισηγήσεις ως διαφωτιστικές για όλους και για τον συγκεκριμένο σκοπό, ενώ ευχήθη-

Ο σεβασμιώτατος κηρύσσει την έναρξη των εργασιών της Ημερίδας

κε καλή επιτυχία στις εργασίες της ημερίδας. Η κ. Ισμυρλιάδου Αδελαΐδα, σχολική σύμβουλος φιλολόγων, παρουσίασε ένα μικρό αφιέρωμα στη μνήμη της κ. Γρηγοριάδου Σοφίας, η οποία διετέλεσε σχολική σύμβουλος Θεολόγων και στήριξε με όλες τις δυνάμεις της την συγκεκριμένη προσπάθεια. Η μακαριστή κ. Γρηγοριάδου γεννήθηκε στη Νάουσα του νομού Ημαθίας. Τις εγκύκλιες σπουδές της ολοκλήρωσε στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. και φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. Εργάστηκε στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ως διδακτικό προσωπικό, Διευθύντρια του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Σχολική Σύμβουλος Θεολόγων. Για πολλά

Ο πρόεδρος του συλλόγου θεολόγων κ. Αθ. Παπαδόπουλος

χρόνια ήταν αποσπασμένη στη Θεολογική Σχολή κοντά στον αείμνηστο καθηγητή Ν. Ματσούκα. Ανήκε σε επιστημονική ομάδα, η οποία διοργάνωνε επί σειρά ετών επιμορφωτικά σεμινάρια Θεολόγων Καθηγητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. Σε συνεργασία με τη Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας διοργάνωνε ημερίδα για τους Θεολόγους Καθηγητές του νομού Ημαθίας ενταγμένη στα Παύλεια. Η πρώτη επιστημονική εισήγηση της ημερίδας έγινε από την κ. Γλυκερία Χατζούλη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, με θέμα: «από τα πορτρέτα φαγιούμ στις κηρόχυτες εικόνες του Σινά». Ανέφερε ότι τα πορτραίτα των Φαγιούμ, που αποτελούν το σημαντικότερο corpus της αρχαίας ελληνικής προσωπογραφίας, υποδεικνύουν την ποιότητα της ζωγραφικής της Αλεξανδρινής Σχολής, η οποία είχε γνωρίσει τη μέγιστη ακμή της κατά τους πρώτους Ελληνιστικούς χρόνους και συγκεκριμένα, όταν τον θρόνο της Αιγύπτου κατείχε ο Πτολεμαίος Α΄ ο Σωτήρ (304-284 π. Χ.), ο πρώτος της δυναστείας των Πτολεμαίων. Στην περιοχή του Φαγιούμ που είναι μια κοιλάδα πλούσια σε βλάστηση, 60 χιλ. νότια του Καΐρου, στη δυτική όχθη του Νείλου, εντοπίσθηκε ένας μεγάλος αριθμός έγχρωμων πορτραίτων, όπως και σε άλλες περιοχές της Αιγύπτου, ωστόσο όμως η περιοχή των Φαγιούμ είναι αυτή που έδωσε το όνομά της σε όλα τα Παύλειος Λόγος

Η κ. Γλυκερία Χατζούλη κατά την εισήγησή της

Η κ. Μαρία Συργιάννη κατά την εισήγησή της

Η κ. Αδελαΐδα Ισμυρλιάδου κατά την εισήγησή της

Παύλειος Λόγος

νεκρικά πορτραίτα. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες τα πορτραίτα Φαγιούμ κατατάχθηκαν σε κατηγορίες, ανάλογα με το ύφος, την καλλιτεχνική ποιότητα ή τον ιστορικό τους χαρακτήρα. Άλλωστε τα πορτραίτα φιλοτεχνήθηκαν για να συνοδεύσουν τους νεκρούς στον Κάτω κόσμο, όπως επέβαλαν τα αιγυπτιακά ταφικά έθιμα, ενώ η απεικόνισή τους εξασφάλιζε στον νεκρό την αθανασία. Είναι φυσικό λοιπόν, οι πρώτοι χριστιανοί ζωγράφοι των πρώτων αιώνων στην Αίγυπτο και γενικότερα στον χώρο της Ανατολής να συμπεριλαμβάνονται ανάμεσα σε αυτούς, που πριν γίνουν χριστιανοί, ιστορούσαν παρόμοια νεκρικά πορτραίτα. Έτσι εξηγείται το πέρασμα από τα πορτραίτα Φαγιούμ στις πρωιμότερες χριστιανικές εικόνες. Ενδεικτικά σημειώνουμε ορισμένες από τις εικόνες της Συλλογής της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά (Χριστός Παντοκράτωρ, Παναγία Βρεφοκρατούσα με αγγέλους και αγίους, απόστολος Πέτρος κ.λπ.) που διατηρούνται σε άριστη κατάσταση. Οι περισσότεροι ερευνητές τις χρονολογούν τον 6ο αιώνα. Η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στα πορτραίτα του Φαγιούμ και στις κηρόχυτες ή εγκαυστικές εικόνες του Σινά είναι ότι τα πρώτα χρησιμοποίησαν μοντέλο, ενώ οι εικόνες ακολούθησαν την παράδοση και διαμόρφωσαν την τυπολογία που θα σεβαστούν όλοι οι καλλιτέχνες στους μετέπειτα αιώνες. Η κ. Μαρία Συργιάννη, Σχολική Σύμβουλος Θεολόγων, στην εισήγησή της με θέμα: «Διδακτικές προσεγγίσεις βυζαντινής ιστορίας και πολιτισμού στο μάθημα των Θρησκευτικών», επεσήμανε ότι, οι μεγάλες αλήθειες-προτάσεις του Χριστιανισμού αποκαλύφθηκαν, αναδείχτηκαν και διαμορφώθηκαν μέσα στην ιστορία και μέσα σε αυτήν έγιναν πράξη και βίωμα ως απάντηση σε θεμελιώδη προβλήματα της ανθρώπινης ζωής και επίσης, ότι από τη συνάντηση του Χριστιανισμού και του Ελληνισμού προέκυψε μια γόνιμη σύνθεση και αλληλεπίδραση, που σαρκώθηκε πολιτιστικά στην ορθοδοξία της Εκκλησίας και τον πολιτισμό του Βυζαντίου. Στη συνέχεια, παρουσίασε

τη δυνατότητα μιας διαφορετικής οπτικής και μιας άλλης διδακτικής προσέγγισης θεμάτων ιστορίας και πολιτισμού στο μάθημα των θρησκευτικών, που συνδυάζουν τη φιλοσοφία και τις στρατηγικές μάθησης που προτείνουν τα νέα Προγράμματα Σπουδών, με το υλικό που υπάρχει στα εγχειρίδια των Θρησκευτικών αλλά και τη χρήση ψηφιακών πηγών που έχουν δημιουργηθεί σε αυτά με τον ψηφιακό εμπλουτισμό τους (στο digitalschool.gr). Τόνισε ότι, τα ιστορικά και πολιτισμικά γεγονότα της χριστιανικής εκκλησίας θα πρέπει να εντάσσονται σε μια ευρύτερη θεματική διερεύνησης, να αποδεσμευτούν από μια απλή παράθεση γεγονότων, προσώπων και χρονολογιών και να προσεγγισθούν μέσω της διερευνητικής, συμμετοχικής, βιωματικής και διαθεματικής μάθησης, ανατρέποντας έτσι, με τρόπο δημιουργικό και καινοτόμο, τις αγκυλώσεις και τις δυσκολίες παράθεσης μιας ύλης, που διδάσκεται με συμβατούς σχολικούς τρόπους. Τα νέα προγράμματα διδασκαλίας, με τις αλλαγές που

φέρουν, επικεντρώνονται σε διαδικασίες ανακάλυψης και δόμησης της γνώσης, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους μαθητές να ανακαλύψουν ένα πεδίο σύνδεσης και διαλόγου των δικών τους εμπειριών με τον κόσμο της θρησκείας, να καλύψουν την ιστορική και πολιτιστική απόσταση που υπάρχει ανάμεσα σε αυτούς και τη νέα γνώση και να την αξιοποιήσουν με δημιουργικό τρόπο, δίνοντας νόημα στο προσωπικό τους «γίγνεσθαι». Η κ. Συργιάννη στη συνέχεια, έδωσε παραδείγματα σχεδιασμού και ανάπτυξης δύο ενοτήτων που εντάσσονται ιστορικά στην περίοδο του Βυζαντίου- της «Εικονομαχίας» και του «Φωτισμού των Σλάβων» από τους Κύριλλο και Μεθόδιο- και περιέχονται αντίστοιχα στην 1η και 3η Θεματική Ενότητα της Β΄ Γ/σίου του νέου ΠΣ του ΜτΘ. Στην εισήγησή της η κ. Ισμυρλιάδου με θέμα την «Καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο» παρουσίασε τα στοιχεία και τις όψεις της καθημερινής ζωής στο Βυζάντιο σαν βασικό στόχο

γνώσης για τους μαθητές. Κύρια σημεία της ενότητας αποτελούν η Οικογενειακή Ζωή στο Βυζάντιο, η Εκπαίδευση, η Ιατρική και η Κοινωνική Περίθαλψη, η Κατοικία, η Ενδυμασία, η Διατροφή και ο Μοναχισμός. Διεξοδικά αναφέρθηκε στην συγκρότηση της Κοινωνίας και της Πολιτικής ζωής, στη θέση της γυναίκας και στην ανατροφή και τη μόρφωση των παιδιών. Επίσης επισημάνθηκε ότι ο Μοναχισμός απέκτησε μετά την αναστήλωση των εικόνων μεγάλη άνθηση. Κύριο μοναστικό κέντρο ήταν το Άγιο Όρος στον Άθω από τον 9ο αιώνα και εξής. Ο κύριος άξονας της προσφοράς της συγκεκριμένης θεματικής ενότητας είναι η διαφοροποίηση της καθημερινότητας στο Βυζάντιο από την αρχαιότητα, καθώς και της σύγχρονης καθημερινότητας από εκείνη του Βυζαντίου, δίνοντας το πλαίσιο των βασικών χαρακτηριστικών.

Άποψη του ακροατηρίου της Ημερίδας Παύλειος Λόγος

τα πλαίσια των ΙΗ΄ Παυλείων, πραγματοποιήθηκε, στο χώρο του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Νησελίου, η καθιερωμένη ημερίδα πρεσβυτερών, της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας. Τίτλος της ημερίδας, «Ελευθερίες και Ευθύνες στην ιερατική οικογένεια». Το πρωί τελέστηκε ιερατικό συλλείτουργο και ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων κήρυξε το θείο λόγο και αμέσως μετά αναχώρησε για την Αλεξανδρούπολη προκειμένου να μετέχει στην εξόδιο ακολουθία του μακαριστού π. Πολυκάρπου Μαντζάρογλου. Το χαιρετισμό του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου κ. Παντελεήμονος, προς τις συμμετέχοντες πρεσβυτέρες μετέφερε ο πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας π. Γεώργιος Χρυσοστόμου. Συγκεκριμένα ο σεβαστός ποιμενάρχης συνδύασε το γενικότερο θέμα των Παυλείων, που είναι η εκατόχρονη επέτειος της απελευθέρωσης της πόλης των Βεροιέων, με την ελευθερία σε πλαίσιο σφαιρικό, την ευθύνη που απορρέει από αυτήν καθώς και τη σοβαρότητα με την οποία πρέπει να προσεγγισθεί το όλο θέμα. Η αναφορά στο μυστήριο του γάμου, που κατά τον Απ. Παύλο χαρακτηρίζεται ως μέγιστο και ο παραλληλισμός του γάμου, με τη σχέση Χριστού και Εκκλησίας, έδωσε την ευκαιρία του χαρακτηρισμού της κοινής συζυγικής πορείας ως αγώνα μαραθωνίου δρόμου. Η προσωπική ελευθερία του ατόμου σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου, αν και ο παλαιός άνθρωπος μέσα μας, θέλει να δρα ανεξέλεγκτα, όμως η ελευθερία και η ευθύνη αφορούν τον περιορισμό στα πλαίσια της οικογένειας και συγκεκριμένα την ευθύνη των πρεσβυτερών στα πλαίσια της οικογένειας και της ενορίας, όπως τονίστηκε. Η ιερατική οικογένεια λειτουργεί ως

Παύλειος Λόγος

πρότυπο και εύκολα στοχοποιείται στα όρια της ενορίας, αλλά και της κοινωνίας. Δεν θα πρέπει λοιπόν να δίδονται αφορμές για σχόλια, διότι το ζεύγος και ιδιαίτερα η πρεσβυτέρα θα πρέπει να προσαρμοστεί όσο το δυνατό περισσότερο όχι μόνο στο γάμο, μα και στις απαιτήσεις του λειτουργήματος, με περιορισμό των προνομίων που άλλα

Ο π. Στυλιανός Μακρής κατά την εισήγησή του ζευγάρια κατέχουν, αλλά και περιορισμό της ελευθερίας τους. Επιπλέον η χάρη της ιεροσύνης, έχει περιορισμούς προς τα μέλη της οικογένειας καθώς η ζωή τους και η συμπεριφορά τους θα πρέπει να εναρμονίζονται με το λειτούργημα. Τέλος αναφορά έγινε στην πνευματική πρόοδο των μελών της ιερατικής οικογένειας, ακόμη και με θυσία ενός μέρους της ελευθερίας τους, γιατί τούτο σημαίνει ευθύνη. Στη συνέχεια ο π. Στυλιανός Μακρής, δρ. Θεολογίας, παρουσίασε την εισήγηση του, τονίζοντας πως οι συνάξεις αυτές πρέπει να έχουν κοινό χαρακτήρα για το ιερατικό ζεύγος καθώς οι πρεσβυτέρες είναι συνεργάτες του ιερέα στην ενορία αλλά και στη οικογένεια. Με ένα λογοπαίγνιο σχετικά με την ελευθερία της ευθύνης και την ευθύνη της ελευθερίας, ασχολήθηκε με την συνύπαρξη των όρων αυτών μέσα στη

ζωή της ιερατικής οικογένειας και στο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η πρεσβυτέρα. Η οποία μπορεί να επιλέξει να ιδιωτεύσει ή να αναλάβει τις ευθύνες που απορρέουν από το λειτούργημα του συζύγου της. Όμως η πρεσβυτέρα δεν μπορεί να ιδιωτεύσει, ανήκει στην εκκλησία, σε ένα σώμα όπου όλα είναι κοινά. Κοινές ευθύνες, αμαρτίες, χαρές. Όποιος δε, δεν ασχολείται με την ενορία και τους αδερφούς χαρακτηρίζεται ως πεπτοκυάς ατομικότητα. Αν η πρεσβυτέρα επιλέξει να είναι μητέρα τιμής και όχι ουσίας, τότε λειτουργεί πεπτοκώς ατομικά. Αυτή που θυσιάζει το χρόνο της, τον εαυτό της, στοχεύει στην ευθύνη της ελευθερίας Η όντως ελευθερία είναι απελευθέρωση από τα δεσμά των όντων, είναι προσπάθεια ολοκλήρωσης. Σκοπός μας είναι να γίνουμε Άγιοι για να ενεργήσουμε στον αγιασμό του συνόλου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Παναγία, που ελεύθερα δέχθηκε να γεννήσει Τον μόνο ανεύθυνο, που κατέβηκε στον Άδη για να σώσει τους υπεύθυνους. Χάριν του Αγίου Πνεύματος λειτουργούν και συνεργάζονται τα μέλη της ιερατικής οικογένειας, για το καλό και της φυσικής και της πνευματικής οικογένειας. Επόμενη ομιλήτρια της ημερίδας, η Καθηγ. της Ιεράς Μονής Οσίου Εφραίμ, Κονταριώτισσας, μοναχή Αικατερίνα, αναφέρθηκε στη εισήγησή της στη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, μια

Η Γερόντισα Αικατερίνα, κατά την εισήγησή της

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων πρεσβυτερών στο Νησέλι •Ημερίδα βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Σάββατο Κυριακή 31 16 Μαΐου Ιουνίου

«Εγώ ο Άρχοντας «Ελευθερίες και ευθύνες της γης» στην ιερατική οικογένεια»

σχέση κοινωνίας, όπου ο Θεός είναι ο ενεργών και ο άνθρωπος ο συνεργός κατά χάρη, η άσκηση αυτής της σχέσης οφείλεται στις δύο θελήσεις, την θεϊκή και την ανθρώπινη. Ο Θεός δεν εξαναγκάζει και μια τέτοιου είδους ενέργεια είναι η ελεύθερη κλίση του μοναχικού ή ιερατικού βίου, όπου ο άνθρωπος ταπεινώνεται στην κενωθείσα αγάπη του Χριστού και αφιερώνεται. Τόνισε η γερόντισσα τις τρείς γεννήσεις στη διάρκεια της ζωής κατά τον Γρηγόριο τον Θεολόγο: την κατά σάρκα και αίμα, της βαπτίσεως και την κλήση του Θεού. Η τελευταία, η κλίση του Θεού, ακολουθείται ελεύθερα από όσους μπορούν να βαστάξουν τον ονειδισμό. Δεν δίνεται σε όλους και δεν είναι όλοι προορισμένοι, έχει δε υπερφυσικό χαρακτήρα καθώς τελείται στη γη, αλλά έχει αξία επουράνια. Ο άνθρωπος είναι απόλυτα ελεύθερος και απόλυτα υπεύθυνος, η γνώση της ευθύνης οδηγεί στην υπευθυνότητα. Όποιος παραχωρεί σε άλλους τις ευθύνες του, παραχωρεί την ελευθερία του και καταντά δούλος της φιλαυτίας. Οι απαγορεύσεις της χριστιανικής ζωής δε δεσμεύουν, αλλά ελευθερώνουν τον άνθρωπο. Στη χριστιανική ζωή δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Χαρακτήρισε την ιεροσύνη και τη συζυγία, ως κοινή πορεία για τη σωτηρία της ψυχής, όπου ενώνονται Τριαδικά, με το Χριστό, ο πρεσβύτερος και η πρεσβυτέρα. Η πρεσβυτέρα είναι ελεύθερη να επιλέξει ότι είναι θεάρεστο, χωρίς νευρωσικά συμπτώματα, αλλά με δύναμη. Χωρίς επίγνωση της αληθινής πορείας, η πρεσβυτέρα θα είναι διχασμένη και προσανατολισμένη

στα κοινωνικά και όχι στα πνευματικά. Μπορεί να αποτελέσει το σύνδεσμο εμπιστοσύνης με την ενορία, μέσα από την ενάρετη, καταδεκτική και ειλικρινή συμπεριφορά της. Η ευπρέπεια της οικογένειας της θα αποτελέσει τύπο για τις άλλες οικογένειες καθώς και η κατανόηση των παιδιών για το λειτούργημα του πατέρα τους, που είναι δική της ευθύνη. Θα πρέπει να μυήσει τα παιδιά στη μυστηριακή και πνευματική ζωή, με υπόδειγμα αγωνιστικής διάθεσης Και κατέληξε η γερόντισσα, πως ο ιερέας καλείται να συνδυάσει τη ζωή του ανάμεσα στις δύο οικογένειες του, τη φυσική και τη πνευματική, δεν θα πρέπει λοιπόν να θυσιάσει καμία από τις δύο και σε αυτή την προσπάθεια ισότιμα εισέρχεται η πρεσβυτέρα, που είναι η ζωή αυτής, ως μύρο επί της γής. Τελευταία εισηγήτρια της ημερίδας ήταν η πρεσβυτέρα, Θεοδούλη Καραμπατάκη, που παρουσίασε με γλαφυρό τρόπο το θέμα: «Δράση ή Δέηση;». Η πρεσβυτέρα στάθηκε σε δύο χαρακτήρες, τη Μάρθα και την Μαρία τις αδερφές του Λαζάρου. Μετά την έκθεση του σχετικού χωρίου από την φιλοξενία του Κυρίου στην οικία τους, ασχολήθηκε διεξοδικά με τις πτυχές της ζωής τους έτσι όπως ανάγλυφα ξεπηδούν από το σχετικό χωρίο. Η Μάρθα άνθρωπος της κίνησης, της διακονίας και της προφοράς, λειτουργεί με τρόπο πρακτικό απέναντι στον Κύριο, ο οποίος την γλυκομαλώνει και την νουθετεί. Η Μαρία χαρακτήρας της ησυχίας, υποδέχεται πνευματικά τον Κύριο και τον ακούει προσεκτικά, εσωτερικά, αποφεύγοντας τις περιττές κινήσεις και ασχολίες. Μάλιστα η Μαρία ταπεινώ-

Η κ. Θεοδούλη Καραμπατάκη, κατά την εισήγησή της νεται σκουπίζοντας τα πόδια Του με τα μαλλιά της. Και οι δύο χαρακτήρεςρόλοι είναι σημαντικοί. Στο Ναό τόνισε η πρεσβυτέρα, προηγούνται οι Μάρθες για τον ευπρεπισμό και ακολουθούν οι Μαρίες για τη προσευχή. Χαρακτηριστικά επισήμανε πως οι ασχολίες δεν εμποδίζουν την πνευματική ζωή, οι αμαρτίες είναι εκείνες που την εμποδίζουν. Σε όλες τις ασχολίες οι πρεσβυτέρες πρέπει να περάσουν το πνευματικό στοιχείο, έτσι ώστε να υπάρχει ολοκλήρωση, όπως ακριβώς η Μάρθα συμπληρώνει τη Μαρία και η Μαρία την Μάρθα. Οι δύο γυναικείοι χαρακτήρες λειτουργούν ως ορόσημα, γιατί και οι δύο αγάπησαν και διακόνησαν τον Κύριο. Αποτελούν έναν άριστο συνδυασμό και οι δύο αυτές Αγίες ας εύχονται για τις νέες πρεσβυτέρες, στην επιτέλεση της διακονίας τους, ευχήθηκε στο τέλος η ομιλήτρια.

Αναμνηστική φωτογραφία μετά την ολοκλήρωση της Ημερίδας Παύλειος Λόγος

Παρασκευή 22Μαΐου Ιουνίου Κυριακή 31

βιβλιοπαρουσίαση με τη συμμετοχή της • έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων Χορωδίας της Ι. Μητροπόλεως •μικτής βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού

νας απογευματινός περίπατος στα καλντερίμια της μνημοσύνης του ευσεβούς μας Γένους και στην αντίπερα όχθη της Ρωμιοσύνης ήταν η αποψινή (Παρασκευή 22 Ιουνίου) εκδήλωση – βιβλιοπαρουσίαση του πονήματος του συγγραφέως κ. Γεωργίου Κοτζαερίδη με τον τίτλο «Ένα ταξίδι στην αντίπερα όχθη, στα χωριά της Προύσας». Στο πλαίσιο των ΙΗ΄Παυλείων εντάσσεται και αυτή η εκδήλωση η οποία πραγματοποιήθηκε στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο Βεροίας. Την ευθύνη της παρουσίασης είχε ο αρχιμ. Αρσένιος Χαλδαιόπουλος. Χαιρετισμό απηύθυναν ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος τόνισε: «Η αποψινή εκδήλωση δεν είναι σαν τις άλλες. Είναι, όπως το λέει και ο τίτλος της, «Ένα ταξίδι στην αντίπερα όχθη», ένα ταξίδι στα χωριά της Προύσας, στα χωριά του βιθυνικού Ολύμπου και της θάλασσας της Προποντίδας, στα μοναστήρια, τους ναούς, τα αγιάσματα. Ένα ταξίδι στον χρόνο και

Ο κ. Κοτζαερίδης παρουσιάζει έκθεση φωτογραφίας στο φουαγιέ

τον τόπο, στις μνήμες και την ιστορία. Ένα ταξίδι-επίσκεψη σε τόπους οικείους και αγαπημένους. Ένα ταξίδι-επίσκεψη στους τάφους πατέρων και προγόνων, στα εικονοστάσια και στα προσκυνητάρια των οσίων και των ηγιασμένων,

Άποψη του ακροατηρίου της εκδήλωσης

Παύλειος Λόγος

εκεί όπου μετά πνευμάτων δικαίων επισκοπούν οι ψυχές των μαρτύρων, των μοναχών, των ασκητών, των τιμίων ανθρώπων, που με τον κόπο και τον ιδρώτα τους δημιούργησαν πολιτισμό για αιώνες. Ένα ταξίδι όπου το βλέμμα «αγναντεύει την Προποντίδα και κατηφορίζει από τα Μουδανιά στην Προύσα. Κι από το Μπογάζ απλώνει πανί στην ψαρόβαρκα και αρμενίζει από το ποτάμι του Ρύνδακα στην Αρτυνία Λίμνη και αγκυροβολεί στην Απολλωνία και προσκυνά στον Μητροπολιτικό ναό του αγίου Γεωργίου, του Ταξιάρχη, του Προδρόμου και του αγίου Παντελεήμονα», όπως έγραφε πρόσφατα κάποιος νοσταλγός «της αντίπερα όχθης». Στο ταξίδι αυτό οδηγός μας ο συγγραφέας του βιβλίου «Ένα ταξίδι στην αντίπερα όχθη στα χωριά της Προύσας» που παρουσιάζεται απόψε, ο κ. Γεώργιος Κοτζαερίδης. Ξεναγοί μας στο ταξίδι ο ηγούμενος της Ιεράς Σκήτης Τιμίου Προδρόμου, π. Πορφύριος, και η κ. Φιλιώ Φωτιάδου, που θα μας μιλήσουν για το βιβλίο.

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ταξίδι ο Άρχοντας «Ένα στην της γης» αντίπερα όχθη»

Στο αποψινό μας ταξίδι έχουμε τη μεγάλη χαρά και την τιμή να έχουμε ένα εκλεκτό συνταξιδιώτη από την «αντίπερα όχθη», τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Προύσης κ. Ελπιδοφόρο, Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος στη Χάλκη και καθηγητή του Α.Π.Θ. που βρίσκεται απόψε μαζί μας μετά από πρόσκληση των «Μπρουσαλήδων» της Βέροιας. Τον καλωσορίζω θερμά και τον ευχαριστώ για την τιμή που μας κάνει, να μας συντροφεύσει σ᾽ αυτό το νοερό προσκύνημα στους τόπους και τις μνήμες της επαρχίας του. Ανάμεσά μας έχουμε και έναν άλλο διαπρεπή συνοδοιπόρο, έναν από τους δημάρχους της περιοχής, τον αξιότιμο αντιδήμαρχο Nilüfer κ. Mustafa Esen, τον οποίο και καλωσορίζω εγκάρδια. Η αποψινή εκδήλωση, που εντάσσεται στο πλαίσιο των ΙΗ´ Παυλείων, πραγματοποιείται χάρη στο ωραίο βιβλίο του εμπνευσμένου ερευνητή της Προύσης και της περιοχής της, του κ. Γεωργίου Κοτζαερίδη, τον οποίο θα ήθελα να συγχαρώ από καρδίας για το υπέροχο βιβλίο του. Ευχαριστώ θερμά και τους διοργανωτές της αποψινής βιβλιοπαρουσιάσεως και ακόμη τη μικτή χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεώς μας με διευθυντή τον κ. Δημήτριο Κεχαγιά, που θα μας μεταφέρουν μετά την παρουσίαση του βιβλίου ήχους και μελωδίες της περιο-

Ο σεβ. Μητροπολίτης Προύσης κ. Ελπιδοφόρος

χής. Και εύχομαι σε όλους να απολαύσουμε το αποψινό όμορφο ταξίδι στην αντίπερα όχθη και να συγκινηθούμε από το προσκύνημα στα χωριά της Προύσας». Χαιρετισμό απηύθυναν ακόμη ο συγγραφέας του βιβλίου κ. Γεώργιος Κοτζαερίδης και ο Αντιδήμαρχος του Δήμου Νικουφέρ Προύσης κ. Μουσταφά Εσέν. Την παρουσίαση έκαναν η φιλόλογος κ. Τριανταφυλλιά Φωτιάδου και ο αρχιμ. Πορφύριος Μπατσαράς. Καταληκτήριο χαιρετισμό απηύθυ-

νε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προύσης κ. Ελπιδοφόρος, που τίμησε με την παρουσία του την εκδήλωση. Ο σεβασμιώτατος αφού έκανε έκκληση σε όλους να μεταδίδουν τις μνήμες του στις νεότερες γενιές για να διασώζονται, παίρνοντας αφορμή από το παράδειγμα του κ. Γεωργίου Κοτζαερίδη που ρούφηξε σαν σφουγγάρι τον πολιτιστικό πλούτο από τις διηγήσεις της γιαγιάς του, αλλά και με την κατοπινή προσωπική του έρευνα ανά την Ελλάδα διέσωσε ένα μεγάλο κομάτι από την ιστορία και την παράδοση της Προύσας. Ο σεβασμιώτατος ακόμη παρουσίασε συνοπτικά τις δραστηριότητές του για την αναγέννηση της Ιεράς Μητροπόλεως Προύσης, με την αγορά ναών για να ανακαινισθούν, την ανεύρεση των ορθοδόξων που ζουν στην περιοχή – και δεν είναι λίγοι λόγω των πολλών βιομηχανικών μονάδων που λειτουργούν στην περιοχή και απασχολούν μετανάστες από ορθόδοξες χώρες (όπως Ρουμανία, Ουκρανία κλπ). Η εκδήλωση επισφραγίστηκε με καλλιτεχνικό πρόγραμμα από τη μικτή Χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας υπό τη διέυθυνση του κ. Δημητρίου Κεχαγιά. Στο φουαγιέ λειτούργησε έκθεση φωτογραφίας από εκκλησιές και τοπία της περιοχής Προύσας.

Αναμνηστική φωτογραφία μετά το τέλος της εκδήλωσης Παύλειος Λόγος

Παύλειος Λόγος

ιοργανώθηκε το Σάββατο 23 Ιουνίου, στο πλαίσιο των ΙΗ΄Παυλείων, ημερίδα για τους κατηχητές και τις κατηχήτριες της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας. Οι εργασίες έγιναν στον ιερό ναό αγίου Φωτίου Βεργίνας. Προηγήθηκε αρχιερατική θεία λειτουργία από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα καθώς και μνημόσυνο για τον αείμνηστο καθηγητή και κατηχητή Στέργιο Σάκκο. Το θείο λόγο κήρυξε ο αρχιμ. Ιερεμίας Γεωργαλής, αρχιερατικός επίτροπος Βεργίνης, ο οποίος μίλησε για τον εν Χριστώ ελευθερία. Την ημερίδα παρουσίασε ο υπεύθυνος του Γραφείου Νεότητας της Ιεράς Μητοπόλεως αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος ο οποίος αναφέρθηκε συνοπτικά στο νόημα του τίτλου της ημερίδας που είναι: «Ο λόγος του Θεού: παρηγοριά και ευθύνη». Την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο

Από τη θεία λειτουργία που τέλεσε ο σεβασμιώτατος στον ιερό ναό αγίου Φωτίου

σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων ο οποίος τόνισε: «Τα ΙΗ Παύλεια που πραγματοποιούνται αυτόν τον μήνα στην Ιερά Μητρόπολή μας συμπίπτουν με την 100η επέτειο της απελευθερώσεως της Μακεδονίας μας από τους Τούρκους. Έτσι το γενικότερο θέμα των Παυλείων συνδέεται

Ο αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος παρουσιάζει την Ημερίδα

Παύλειος Λόγος

με την σχέση της ελευθερίας με την ευθύνη. Η ελευθερία είναι ένα δώρο του Θεού στον άνθρωπο, ένα δώρο που του το χάρισε από τη στιγμή της δημιουργίας του· ένα δώρο το οποίο ο άνθρωπος κλήθηκε να διαχειρισθεί μόνος του, γιατί ο Θεός του έδωσε το αυτεξούσιο, αλλά δεν τον έκανε αμετακίνητο στο αγαθό, θέλοντας να του προσφέρει και αυτή ακόμη τη δυνατότητα της ελευθερίας, να αποφασίσει, δηλαδή, μόνος του εάν θέλει να μείνει κοντά του ή όχι, και ταυτόχρονα να κατακτήσει με τον τρόπο αυτό την ελευθερία του. Έτσι η ελευθερία του ανθρώπου συνδυάστηκε και συνδέθηκε με την ευθύνη. Και η ευθύνη αυτή εξειδικεύθηκε, προκειμένου να βοηθήσει ο άνθρωπος στη διαχείριση της ελευθερίας του και στην παραμονή της σ’ αυτήν, εφόσον το θέλει, με τις εντολές και τον λόγο του Θεού. Ο Θεός με τον λόγο του και τις εντολές του θέτει τα όρια της ελευθερίας μας, όχι για να μας την περιορίσει αλλά για να μας προφυλάξει να αποκλίνουμε από αυτήν. Θέτει τα όρια

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων Ημερίδα κατηχητών Βεργίνα • βραβεύσεις μαθητικούστη διαγωνισμού •

Σάββατο Κυριακή 31 23 Μαΐου Ιουνίου

«Εγώ ο Άρχοντας «Ο λόγος του Θεού: της γης» παρηγοριά και ευθύνη»

και σηματοδοτεί τη δική μας ευθύνη απέναντι στην ελευθερία που μας χάρισε και στην οποία ο κάθε άνθρωπος επιθυμεί να παραμείνει. Πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι ο λόγος και οι εντολές του Θεού είναι όπως οι νόμοι των ανθρώπων που προσδιορίζουν όρια και προβλέπουν τιμωρίες για τους παραβάτες. Όποιοι πιστεύουν κάτι τέτοιο αναμφισβήτητα παρεξηγούν και παρερμηνεύουν το πνεύμα της Εκκλησίας, το πνεύμα της Ορθοδοξίας μας. Για εμάς, τους ορθοδόξως εις Χριστόν πιστεύοντας, ο λόγος του Θεού δεν είναι νόμος, δεν είναι κώδικας ποινών. Γιατί, αν ήταν τέτοιος, δεν θα μιλούσε για τη συγχώρηση, δεν θα μιλούσε για τη μετάνοια, δεν θα μιλούσε για την αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο, δεν θα περιείχε την παραβολή του καλού ποιμένος και του ασώτου υιού, δεν θα είχε τα παραδείγματα του τελώνου Ζακχαίου, της πόρνης γυναικός, της Σαμαρείτιδος, του αρνητού μαθητού του Πέτρου. Σε αυτήν την αλήθεια, που πολλές φορές την ξεχνούμε, θελήσαμε να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στην φετινή ημερίδα των Κατηχητών και των Κατηχητριών της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, καθώς τα κατηχητικά σχολεία αποτελούν ένα βασικό φορέα διαδόσεως του λόγου του Θεού και είναι σκόπιμο και ωφέλιμο τόσο εσείς, οι Κατηχητές και οι Κατηχήτριες, που μεταδίδετε το λόγο του Θεού στα παιδιά μας, όσο και τα παιδιά των κατηχητικών μας, αλλά και όλοι μας, να συνειδητοποιήσουμε αυτό που λέει ο τίτλος της ημερίδας μας, ότι δηλαδή ο λόγος του Θεού είναι λόγος παρηγορίας και ευθύνης.

Ο σεβασμιώτατος κηρύσσει την έναρξη των εργασιών της Ημερίδας

Αυτά τα δύο θέματα θα αναπτύξουν και οι σημερινοί εκλεκτοί εισηγητές μας. Η κ. Κώστα, καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. θα μας παρουσιάσει το θέμα: «Ο λόγος του Θεού: λόγος παρηγορίας», και ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης π. Παλαμάς Κυριλλίδης το θέμα: «Ο λόγος του Θεού: λόγος ευθύνης». Πριν τους παραχωρήσω το βήμα θα ήθελα να τους ευχαριστήσω θερμά και τους δύο, ιδιαιτέρως όμως την κ. Κώστα, που ήρθε από τη Θεσσαλονίκη για να μας μιλήσει σήμερα και να μας κάνει κοινωνούς της εμπειρίας και των γνώσεών της. Ζουμε, αγαπητοί μου, σε μία εποχή κατά την οποία οι άνθρωποι, και πολύ συχνά και οι νέοι, δεν θέλουν να αναλαμβάνουν καμία ευθύνη και αποποι-

Άποψη του ακριατηρίου της Ημερίδας

ούνται και αυτές που τους αναλογούν. Παράλληλα πολλοί συνάνθρωποί μας, και δυστυχώς ανάμεσά τους και πολλά παιδιά, αισθάνονται απογοητευμένοι, απομονωμένοι, θλιμμένοι, προβληματισμένοι από τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες της ζωής που όλοι γνωρίζουμε και όλοι αντιμετωπίζουμε, είτε εμείς προσωπικά είτε άτομα του συγγενικού μας περιβάλλοντος. Γι αυτό και έχει πολλή μεγάλη σημασία να ακούμε και να διαδίδουμε τον λόγο του Θεού, που μπορεί να μας διδάξει το μεγάλο μάθημα της ευθύνης και να μας χαρίσει την παρηγορία και την παράκληση που όλοι έχουμε ανάγκη. Σας καλωσορίζω, λοιπόν, για μία ακόμη φορά όλους και σας ευχαριστώ για την παρουσία σας και τη συμβολή σας στο έργο της Ιεράς Μητροπόλεώς μας». Στη συνέχεια το λόγο έλαβε η πρώτη εισηγήτρια κ. Βασιλική Κώστα, καθηγήτρια Ιατρικής Α.Π.Θ. η οποία ανέπτυξε το θέμα: «Ο λόγος του Θεού: λόγος παρηγορίας». Μεταξύ άλλων τόνισε ότι οι κατηχητές κρατούν το λόγο του Θεού και τον μεταφέρουν στους ανθρώπους που με τις δυσκολίες της ζωής έχουν αισθήματα αγωνίας, φόβου, ανασφάλειας. Χωρίς ελπίδα στο Θεό ο άνθρωπος έχει αρνητικά συναισθήματα, νοιώθει χαμένος. Όμως όποιος κρατάει το λόγο του Θεού στην καρδιά του ό,τι κι αν του συμβεί δε λυγίζει γιατί έχει ως θεμέλιο της ζωής του τον ίδιο τον Χριστό. Μακριά από το λόγο του Θεού ο άνθρωπος είναι έρημος, έρμαιο των γεγονότων, χωρίς να έχει σταθερή πορεία του εαυτού του. Η σταθερότητα, που είναι ο Χριστός, είναι το καλύτερο Παύλειος Λόγος

Η κ. Βασιλική Κώστα, κατά την εισήγησή της

Ο αρχιμ. Παλαμάς Κυριλλίδης, κατά την εισήγησή του

Ο σεβ. Μητροπολίτης Πενταπόλεως κ. Ιγνατιος χαιρετίζει την Ημερίδα

Παύλειος Λόγος

θεμέλιο στη ζωή του άνθρώπου. Ο λόγος του Θεού μεταδίδει την γλυκύτητα και την παρηγορία του Θεού. Ο καθημερινός μας λόγος θα πρέπει να φέρει τα γνωρίσματα του λόγου του Θεού. Να είναι εξευγενισμένος, μέσα από την καρδιά μας, ευαγγελικός, λυτρωτικός, αγιαστικός, παρηγοριτικός, ενθαρρυντικός, αποκαλυπτικός, αιώνιος. Ο Θεός βρίσκεται μέσα μας και μας παρηγορεί. Ο λόγος του Κυρίου είναι ύδωρ ζων, φως της ζωής, αλήθεια και η αρμονία της συναντήσεώς μας με τον Κύριο. Στη συνέχεια το λόγο έλαβε ο δεύτερος και τελευταίος εισηγητής αρχιμ. Παλαμάς Κυριλλίδης, ηγούμενος της ιεράς μονής Παναγίας Καλλίπετρας, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Ο λόγος του Θεού: λόγος ευθύνης». Ο εισηγητής τόνισε ότι ο κόσμος είναι γεμάτος θλίψη και μελαγχολία και κυνηγά όχι την αυτοαξία αλλά προσπαθεί να λάβει την αξία από τους άλλους. Ο μικρόκοσμος της ματαιοπονίας μας είναι ένα μικρό κομμάτι στο ιδεολογικό αδιέξοδο των ημερών. Μίλησε ακόμη για την αξία της Ανάστασης στη ζωή μας και την στάση ευθύνης που πρέπει να δείξουμε απέναντί της. Όλη μας η πίστη, η γνώση, η εμπειρία μας ειναι η βεβαιότητα για την ανάσταση των νεκρών. Αυτήν πρέπει να μεταφέρουμε με το λόγο του Θεού. Και να είναι η παρηγορία και το εφόδιό μας στην παρούσα ζωή. Επιλέξαμε να αναστηθούμε σύμφωνα με το λόγο του Θεού αγωνιζόμενοι στην παρούσα ζωή. Τέλος ο αρχιμ. Διούσιος Ανθόπουλος έκανε μία σύντομη ανασκόπιση των συμπερασμάτων. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της ημερίδας απονεμήθηκαν βραβεία στους διακριθέντες στις αθλητικές εκδηλώσεις «Δημήτριος Βικέλας 2012» που διοργάνωσε την κατηχητική χρονιά που πέρασε το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τις ευχαριστίες που απηύνυνε σε όλους τους διοργανωτές και συμμετέχοντας ο σεβασμιώτατος καθώς επίσης και με απονομή των αναμνηστικών των ΙΗ΄ Παυλείων. Ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε ο ερχομός του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πενταπόλεως κ. Ιγνατίου από την Αφρική (Κονγκό), ο οποίος μίλησε και έδωσε τις ευχές του στους κατηχητές και τα παιδιά.

Από τις απονομές βραβείων των αθλητικών εκδηλώσεων που διοργάνωσε το Γραφείο Νεότητας της Ι. Μητροπόλεώς μας

Αναμνηστική φωτογραφία μετά την ολοκλήρωση της Ημερίδας Παύλειος Λόγος

Κυριακή 24 Ιουνίου

ημερίδα ιστορίας και λαογραφίας

ην Κυριακή 24 Ιουνίου διοργανώθηκε από την Αρχιερατική Περιφέρεια Αλεξανδρείας και στο πλαίσιο των ΙΗ΄Παυλείων ημερίδα ιστορίας και λαογραφίας με τίτλο: «1912: Αέρας ελευθερίας στο Ρουμλούκι». Οι εργασίες της Ημερίδας έγιναν στο πνευματικό κέντρο της ενορίας Κοιμήσεως Θεοτόκου και την παρουσίασε ο αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος, αρχιερατικός επίτροπος Αλεξανδρείας. Χαιρετισμό απηύθυνε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων. Ακολούθως ανέλαβε την προεδρία ο κ. Ευθύμιος Φλιτούρης, Διευθυντής της Δευτεροβάθμιας Εκπαιδεύσεως Νομού Ημαθίας και αφού εισήγαγε το ακροατήριο της Ημερίδας στην ατμόσφαιρα της ιστορικής εποχής, παρουσίασε στη συνέχεια τον πρώτο εισηγητή κ. Αλέξανδρο Τρομπούκη, Υποστράτηγο ε.α. και ιστορικό μελετητή ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Ο Μακεδονικός αγώνας στο Ρουμλούκι: ένας μικρός σκληρός πόλεμος πριν τον μεγάλο». Μεταξύ άλλων τόνισε: «Ο Μακεδονικός Αγώνας (1904-1908) ήταν στην ουσία μια δυναμική παρουσία Ελληνικών σωμάτων στη Μακεδονία προκειμένου να σώσει την ελληνικότητα των κατοίκων της από τη διαφαινόμενη επιβολή των σλαβικών, βουλγαρικών και ρουμανικών μειονοτήτων. Ο Μακεδονικός αγώνας στο Ρουμλούκι ήταν ένας μικρός σκληρός πόλεμος πριν από το μεγάλο που διεξήχθει λίγα χρόνια μετά (19121913). Ήταν ο αγώνας που προλείανε το έδαφος για την αποτίναξη του

Παύλειος Λόγος

Οθωμανικού ζυγού. Η περιοχή της Λίμνης Γιαννιτσών, υπήρξε το θέατρο επιχειρήσεων, όπου διεξήχθησαν μάχες μικρές αλλά σκληρές. Στα τέλη του 19ου αιώνα με αρχές του 20ου αιώνα, η περιοχή είχε να αντιμετωπίσει έναν άλλο αδυσώπη-

Ο κ. Αλέξανδρος Τρομβούκης, κατά την εισήγησή του

το εχθρό τον Βούλγαρο κομιτατζή, ο οποίος κάτω από την τούρκικη κάλυψη κάνει τα πάντα για να εξαφανίσει τον ελληνισμό της Μακεδονίας. Κατά τον Μακεδονικό αγώνα (1904-1908) οι Ρουμλουκιώτες συμμετείχαν ενεργά σε αυτόν. Το 1904 στην περιοχή του Ρουμλουκιού δρούσε το ολιγάριθμο σώμα του καπετάν Θεοχάρη Κούγκα ή Γιδιώτη. Στις αρχές του 1905 μπήκε

για πρώτη φορά στο Ρουμλούκι οργανωμένο ελληνικό σώμα του Κωνσταντίνου Μπουκουβάλα (καπεταν Πετρίλος) με βάση του τη καλύβα του τσεκρή στη Λίμνη των Γιαννιτσών. Ο αγώνας στο Ρουμλούκι και το γειτονικό Βάλτο περιγράφεται από τις εκδόσεις της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού και τα απομνημονεύματα των Αξκών που έδρασαν στην περιοχή και μεταφέρθηκαν σαν μυθιστόρημα στο θρυλικό έργο της Πηνελόπης Δέλτα «Τα μυστικά του Βάλτου»». Εν συνεχεία το λόγο έλαβε ο 2ος εισηγητής κ. Αθανάσιος Καρατζίκος, Αντιστράτηγος ε.α. και επίτιμος Α΄Υπαρχηγός ΓΕΣ, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Α΄Βαλκανικός Πόλεμος, Γενική κατάσταση στη Βαλκανική. Εξέλιξη των επιχειρήσεων». Μεταξύ άλλων τόνισε: ότι οι Βαλκανικοί πόλεμοι υπενθυμίζουν το μεγαλείο των Ελλήνων, όταν αυτοί είναι ενωμένοι. Στη συνέχεια σκιαγράφησε την πολιτική και στρατιωτική κατάσταση τις παραμονές του πολέμου στις περιοχές της Μακεδονίας, της Ηπείρου και τα Νησιά του Αιγαίου. Ανέλυσε τις διεργασίες μεταξύ των Βαλκανικών χωρών και τις συνθήκες που υπογράφηκαν για το κίνδυνο του πολέμου και έκανε ειδική αναφορά για την πολιτική της Ελλάδος και το ρόλο του Βενιζέλου στην προσπάθειά του να εξυπηρετήσει καλύτερα τα ελληνικά συμφέροντα, καθώς και την ρήξη μεταξύ του Βασιλιά και του Πρωθυπουργού. Επίσης αναφέρθηκε εκτενώς στην αντίδραση των Τούρκων στις δραστηριότητες των Βαλκανικών χωρών και στον τρόπο που κηρύχθηκε ο πόλεμος (5 Οκτωβρίου 1912). Έκανε αναλυτική παρουσίαση του αξιόμαχου ελληνικού στρατού και στόλου, στον οπλισμό και το ακμαιότατο ηθικό του. Μίλησε ακό-

www.imverias.gr

«1912: αέρας ελευθερίας στο Ρουμλούκι»

Οι συντελεστές της Ημερίδας, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της

μη για τις επιχειρήσεις της Στρατιάς Θεσσαλίας στην προσπάθειά της για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Μετά το διάλλειμα ακολούθησε ο τρίτος εισηγητής κ. Ιωάννης Μοσχόπουλος, νομικός και ιστορικός ερευνητής, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις για την απελευθέρωση του Ρουμλουκιού». Μεταξύ άλλων τόνισε: «Στις 16 Οκτωβρίου 1012 τα χωριά του Ρουμλουκιού, εκτός από το Πλατύ ήταν άδεια από Τούρκους οι οποίοι οπισθοχωρούσαν, άλλωστε η περιοχή, πέρα από το τηλεγραφείο του σταθμού, δεν είχαν στρατιωτική σημασία». Ανέλυσε στη συνέχεια το ρόλο των προσκόπων (ανιχνευτών) και τις κινήσεις του ελληνικού στρατού καθώς απελευθέρωνε τις περιοχές αυτές, με ειδική αναφορά στη μάχη για την κατάληψη της γέφυρας του Νησελίου, που είχε μεγάλη σημασία για την περεταίρω προώθηση των ελληνικών στρατευμάτων. Περιέγραψε την είσοδο της 7ης Μεραρχίας στο Γιδά και τις πανηγυρικές εκδηλώσεις και δοξολογίες που την ακολούθησαν, αλλά και τις προσπάθειες για την κατάληψη στη συνέχεια της σιδηροδρομικής γέφυρας

και την αντίσταση των Τούρκων που συνάντησαν. Τελευταίος εισηγητής της Ημερίδας ήταν ο κ. Γρηγόριος Γιοβανόπουλος, εκπαιδευτικός και ιστορικός ερευνητής ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Ο ρόλος του σιδηροδρομικού σταθμού και του τηλεγραφείου Γιδά κατά τον Α΄Βαλκανικό πόλεμο». Μίλησε για τον τρόπο που μπήκε στη ζωή του Ρουμλουκιού ο σιδηρόδρομος και για την κατασκευή του κτιρίου του σιδηροδρομικού σταθμού που αποτέλεσε στον μακεδονικό αγώνα ένα σημαντικό κέντρο διακίνησης οπλισμού. Αναφέρθηκε ακόμη στα σημαντικά τηλεγραφήματα που διακινήθηκαν από το τηλεγραφείο. Ανέφερε την στρατοπεύδευση του Βασιλέως Γεωργίου στο σταθμό και την ανταλλαγή τηλεγραφημάτων με την Αθήνα με τις συνεννοήσεις για την προσπάθεια απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης και την πανηγυρική είσοδο του Βασιλέως για την εδραίωση της νίκης των Ελλήνων, δεδομένου του ενδιαφέροντος τόσο των Βουλγάρων όσο και άλλων να μπουν εκείνοι πρώτοι στη Θεσσαλονίκη για ευνόητους λόγους. Ακολούθησε συζήτηση και στο

τέλος έγινε η παρουσίαση από τον π. Διονύσιο Ανθόπουλο του τόμου πρακτικών της περσινής Ημερίδας τοπικής ιστορίας και πολιτισμού που είχε ως θέμα της: «Πατρο-Κοσμάς ο Αιτωλός: το πέρασμα του Αγίου από το Ρουμλούκι». Από ένα αντίγραφο του τόμου διανεμήθηκε σε όλους όσοι παρηκολούθησαν τις εργασίες της Ημερίδας. Ο τόμος αυτός είναι αφιερωμένος στον πανοσιολογιώτατο αρχιμανδρίτη π. Νεκτάριο Λασκαρίδη που υπηρέτησε για 11 χρόνια στην πόλη της Αλεξάνδρεια και συνέβαλε τα μέγιστα στην πνευματική αναγέννηση και άνθηση της ορθοδόξου πνευματικότητας του τόπου. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με απονομές αναμνηστικών και έκφραση θερμών ευχαριστιών για όλους τους συντελεστές από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα, ο οποίος τόνισε ότι: «ο Μακεδονικός αγώνας δεν τελείωσε, εφόσον υπάρχουν κάποιοι που αμφισβητούν το όνομα και την ιστορία μας, είμαστε σε θέσεις μάχεις για να τους αντιμετωπίσουμε».

Παύλειος Λόγος

Δευτέρα 25 Ιουνίου

υποδοχή ιερού λειψάνου αγίου Γαβριήλ παιδομάρτυρος από την Πολωνία

ην Δευτέρα 25 Ιουνίου το απόγευμα πραγματοποιήθηκε στην ιερά μονή Παναγίας Δοβρά επίσημη υποδοχή τεμαχίου ιερού λειψάνου του αγίου παιδομάρτυρος Γαβριήλ από την Πολωνία που προσέφερε στην ιερά μονή ο σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Μπιαλιστόκ και Γκντάνσκ κ. Ιάκωβος. Το ιερό λείψανο έφερε προσωπικώς ο σεβασμιώτατος αρχιεπίσκοπος κ. Ιάκωβος, ο οποίος εκπροσωπεί την Εκκλησία της Πολωνίας στις εκδηλώσεις των ΙΗ΄Παυλείων, επικεφαλής κλιμακίου κληρικών της ιεράς Αρχιεπισκοπής του. Τα παρέδωσε στον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεή-

μονα έξω από το Καθολικό της ιεράς μονής και ακολούθησε ευχαριστήρια δέηση εντός του ναού. Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων στην ομιλία του τόνισε: «Με ιδιαίτερη χαρά και βαθύτατη συγκίνηση υποδεχόμαστε σήμερα το λείψανο ενός από τους λαοφιλέστερους και πιο γνωστούς αγίους της Πολωνίας, του αγίου μάρτυρος Γαβριήλ από το Μπιαλιστόκ της Πολωνίας. Υποδεχόμαστε τα τίμια λείψανα ενός μικρού παιδιού που μαρτύρησε για την ορθόδοξη πίστη, που παρά την ηλικία του «κακοπάθησε ως καλός στρατιώτης Ιησού Χριστού», και κέρδισε τον αμαράντινο στέφανο της δικαιοσύνης. Η πίστη του στον Χριστό και η

Από την υποδοχή του ιερού λειψάνου του αγίου Γαβριήλ

Παύλειος Λόγος

αγάπη του στην Εκκλησία έκαναν τον άγιο Γαβριήλ να περνά τις περισσότερες ώρες της ημέρας στο ναό του χωριού του. Ήταν το έτος 1690, εποχή σκληρών θρησκευτικών αντιπαραθέσεων στην Πολωνία, όταν ο μικρός Γαβριήλ απήχθη από τον Διοικητή της περιοχής, μεταφέρθηκε στο Μπιαλίστοκ και, αφού βασανίστηκε, υπέμεινε τον μαρτυρικό θάνατο. Ήταν έξι ετών, αλλά αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο για τους διώκτες της πίστεως όχι μόνο να τον θανατώσουν αλλά και να πετάξουν το τίμιο λείψανό του σε ένα δάσος κοντά στο χωριό του, το Ζβέρκι, για να μην μάθει κανείς τί συνέβη. Όμως ο Θεός που τον δέχθηκε ως μάρτυρά του φρόντισε το μαρτυρικό σώμα να μείνει αλώβητο· και έτσι εννέα ημέρες αργότερα, όταν το εντόπισαν μέσα στο δάσος, παρατήρησαν έκπληκτοι ότι τέσσερις σκύλοι το προστάτευαν από τα αρπακτικά πτηνά και τα άγρια ζώα που θα το κατασπάρασσαν, επιβεβαιώνοντας τα λόγια του ψαλμωδού Δαβίδ: «φυλάσσει Κύριος τα οστά των δικαίων αυτού, εν εξ αυτών ου συντριβήσεται». Αλλά ο Θεός δεν φύλαξε το ιερό λείψανο του νεαρού μάρτυρός του μόνο τότε. Το διατήρησε άφθορο από πολλές καταστροφές που συνέβησαν, ακόμα και από μία πυρκαγιά που κατέστρεψε το 1746 το ιερό ναό του Ζβέρκ μέσα στον οποίο φυλασσόταν, εκτός από το χέρι του, το οποίο κάηκε. Αλλά και αυτό ακόμα αποκαταστάθηκε, ότνα τοποθέτησαν το ιερό λείψανο του αγίου Γαβριήλ στο ιερό βήμα της μονής Ζαμπλούδουβ. Οι περιπέτειες του τιμίου λειψάνου δεν σταμάτησαν όμως ούτε στα επόμενα χρόνια, αλλά η χάρη του αγίου ενεργούσε με θαυμαστό τρόπο όπου και αν βρισκόταν, επιτελώντας πλήθος θαυμάτων και ιάσεων μέχρι τις ημέρες

www.imverias.gr

«Νεότητα: η ευθύνη του μέλλοντος»

Μετά το τέλος της ευχαριστηρίου δέησης στο καθολικό της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά

μας, και αποτελώντας πολύτιμο θησαυρό για την πόλη και την επαρχία Μπιαλιστόκ. Αυτόν το θησαυρό θέλησε να μοιραστεί μαζί μας ο σεβασμιώτατος αρχιεπίσκοπος Μπιαλίστοκ και Γκντάνσκ κ. Ιάκωβος, ο οποίος φέρνει σήμερα στην πόλη μας το τμήμα του ιερού λειψάνου του αγίου Γαβριήλ, το οποίο υποδεχόμαστε σήμερα. Για τον ανεκτίμητο θησαυρό που η αγάπη του προσφέρει στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά θέλω να τον ευχαριστήσω από τα βάθη της καρδιάς μου. Η παρουσία του ιερού λειψάνου του αγίου μάρτυρος Γαβριήλ θα αποτελεί διαρκή ευλογία για όλους μας και θα συνδέει την Ιερά Μητρόπολή μας με την Ιερά Μητρόπολη Μπιαλίστοκ και Γκντάνσκ με άρρηκτους πνευματικούς δεσμούς. Στη συνέχεια αντιφώνησε ο σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Μπιαλίστοκ κ. Ιάκωβος ο οποίος μεταξύ άλλων είπε ότι αισθάνεται ευλογημένος που πατάει τα ίδια χώματα που περπάτησε ο απόστολος Παύλος και κήρυξε τον χριστιανισμό τον πρώτο κιόλας αιώνα. Αναφέρθηκε στη ζωή του αγίου Γαβριήλ και τόνισε ότι το μικρό τεμάχιο από το χέρι του αγίου που θα μείνει για πάντα στην ιερά μονή Παναγίας Δοβρά θα αποτελεί ένα τεκμήριο του καρπού της πίστεως που οι Έλληνες μετέδωσαν στους βόρειους λαούς. Η ορθοδοξία στην Πολωνία είναι μειονότητα, είπε ο σεβασμιώτατος και παρακάλεσε όταν οι πιστοί εδώ στα άγια χώματα της Ελλάδας θα προσκυνούν τον άγιο Γαβριήλ να σκέφτονται τους αδελφούς ορθοδόξους της Πολωνίας και να εύχονται για τη στερέωσή τους στην πίστη του Χριστού. Ο σεβ. Αρχιεπίσκοπος Μπιαλιστόκ και Γκντάνσκ κ. Ιάκωβος Παύλειος Λόγος

Δευτέρα 25 Ιουνίου

εσπερίδα του συλλόγου αγιογράφων «Γεώργιος Καλλιέργης»

ην Δευτέρα 25 Ιουνίου το βράδυ πραγματοποιήθηκε στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο Βεροίας, σε συνεργασία με τον Σύλλογο αγιογράφων και φίλων της βυζαντινής τέχνης «Γεώργιος Καλλιέργης» της Βέροιας και στο πλαίσιο των ΙΗ΄Παυλείων, εκδήλωση με τίτλο «πνευματική και καλλιτεχνική προσφορά του Αγίου Όρους». Την προσευχή έκανε η αντιπροσωπία της Πολωνικής Εκκλησίας με επικεφαλής τον σεβασμιώτατο αρχιεπίσκοπο Μπιαλιστόκ κ. Ιάκωβο. Αρχικά καλωσόρισε τους προσκεκλημένους ο πρόεδρος του συλλόγου κ. Μανώλης Τσιτούρας ο οποίος παρουσίασε το πρόγραμμα της εσπερίδας και αμέσως κάλεσε τον σεβασμιώτατο να κηρύξει την έναρξη των εργασιών της. Στον χαιρετισμό του ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τόνισε: «Η αναφορά στην πνευματική και καλλιτεχνική προσφορά του Αγίου Όρους

Ο οσ. μοναχός π. Παΐσιος

Παύλειος Λόγος

είναι κάτι που υπερβαίνει τα όρια ενός Συνεδρίου ή μίας Ημερίδας, πολύ περισσότερο τα όρια μίας εκδηλώσεως όπως η σημερινή. Γιατί η προσφορά της μοναστικής πολιτείας του Άθωνα κατά τη διάρκεια της υπερχιλιετούς ζωής και παρουσίας της στον ορθόδοξο και όχι μόνον κόσμο είναι όντως μοναδική και ανεκτίμητη. Αυτό ασφαλώς δεν σημαίνει πως δεν μπορεί ή δεν πρέπει να μιλά κανείς γι’ αυτήν και να αφήνει τους ανθρώπους , ιδίως όσους δεν μπορούν να το επισκεφθούν, στην άγνοια. Μπορεί να προβάλλει κάθε φορά διαφορετικές πτυχές και επιμέρους πρόσωπα που αποτέλεσαν συστατικά στοιχεία ή πρωταγωνιστές αυτής της προσφοράς του Αγίου Όρους και να αναδεικνύει την συμβολή τους. Και μία τέτοια ευκαιρία, να ανιχνεύσουμε και να θαυμάσουμε την προσφορά του Άθωνος, έχουμε σήμερα με αφορμή την παρουσίαση του σπουδαίου βιβλίου ενός συγγραφέα που συνέδεσε το όνομά του με την καλλιτεχνική προσφορά του Αγίου Όρους. Πρόκειται για την νέα έκδοση του κατ’ εξοχήν εγχειριδίου της βυζαντινής αγιογραφίας και όχι μόνο, τη νέα έκδοση της Ερμηνείας της ζωγραφικής τέχνης του Διονυσίου του εκ Φουρνά. Δεν θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες σχετικά με το σπουδαίο αυτό έργο, εφόσον έχουμε την χαρά να είναι απόψε ανάμεσά μας δύο από τους συντελεστές της εκδόσεως, ο οσιολογιώτατος ιερομόναχος Αναστάσιος, γέροντας του Κελλίου του Τιμίου Προδρόμου, κτίτορας του οποίου ήταν ο ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά, και ο οσιολογιώτατος μοναχός και αγιογράφος π.Παΐσιος Καρεώτης, αλλλά και ο αρχαιολόγος και ζωγράφος κ. Γ. Φουστέρης, οι οποίοι θα μιλήσουν διεξοδικά για την σημασία του έργου και την συμβολή του στην πνευματική και καλλιτεχνική προσφορά του Αγίου Όρους.

Ο αρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου

Θα ήθελα να θίξω ένα μόνο σημείο: το γεγονός του διττού χαρακτήρα της βυζαντινής τέχνης. Η βυζαντινή τέχνη, όπως όλοι γνωρίζουμε, δεν είναι μία τέχνη κοσμική αλλά μία τέχνη πνευματική. Ο αγιογράφος δεν απεικονίζει μόνο πρόσωπα, αλλά εκφράζει με τον χρωστήρα ή με τις ψηφίδες του το ήθος, την ταπείνωση, την πραότητα, τους ασκητικούς αγώνες, την εγκράτεια και όλες τις άλλες αρετές των αγίων. Και η εργασία αυτή, η αγιογραφία, γίνεται επίσης μέσα σε ατμόσφαιρα προσευχής και περισυλλογής, προκειμένου να αναδειχθεί η ιερότητα της μορφής του αγίου και να διδαχθεί από αυτήν ο πιστός που βλέπει την εικόνα του. Έτσι η προσφορά της βυζαντινής τέχνης δεν είναι μόνο καλλιτεχνική αλλά και βαθύτατα πνευματική· και αν από το Άγιο Όρος δεν είχε σωθεί τίποτε άλλο παρά μόνο λίγες εικόνες ή κάποιες τοιχογραφίες, αυτές θα αρκούσαν για να αποδείξουν την άνεκτίμητη πνευματική και καλλιτεχνική προσφορά του στον κόσμο. Γι’ αυτό και συγχαίρω τον Σύλλογο αγιογράφων και φίλων της βυζαντινής

www.imverias.gr

«Πνευματική και καλλιτεχνική προσφορά του Αγίου Όρους»

Από την εισήγηση του κ. Γεωργίου Φουστέρη που συνδυάστηκε με παρουσίαση σπάνιου φωτογραφικού υλικού

τέχνης της Βέροιας που είχε την πρωτοβουλία για την διοργάνωση αυτής της εκδηλώσεως, και ευχαριστώ όλους τους αποψινούς ομιλητές, ιδιαιτέρως τους δύο συγγραφείς και τον αρχαιολόγο κ. Γ. Φουστέρη, και όλους εσάς τους παρευρισκομένους για τη συμμετοχή σας στην εκδήλωση και το ενδιαφέρον σας για την βυζαντινή τέχνη και το Άγιο Όρος». Πρώτη εισήγηση έκανε ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης Γεώργιος Χρυσοστόμου, πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας και αν. Καθηγητή ΑΕΑΘ. Παίρνοντας αφορμή από τον τίτλο του βιβλίου αναφέρθηκε τη διαφορά της κοσμικής από την βυζαντινή τέχνη και πώς υπόβαθρο της βυζαντινής είναι η πνευματικότητα. Επίσης αναφέρθηκε και με παραδείγματα στην πνευματικότητα των Καρεών του Αγίου Όρους, που αν και πολλοί νομίζουν ότι οι Καρυές ως Κέντρο και Πρωτεύουσα της Αθωνικής Πολιτείας χαρακτηρίζεται περισσότερο από φασαρία και κίνηση, ωστόσο ουδούλως δεν υπολοίπεται στην αγιότητα. Δεύτερος μίλησε ο οσιολογιώτατος μοναχός π. Παΐσιος καθηγητής αγιογραφίας στην Αθωνιάδα Σχολή ο οποίος μίλησε για τον Διονύσιο εκ Φουρνά και το έργο του. Τόνισε για την ευλάβεια που πρέπει να χαρακτηρίζει τους αγιογράφους, αλλά και την προσευχή και νηστεία που πρέπει να είναι καθημερινό ψωμί του αγιογράφου. Ιερότητα πρέπει να αποπνέει και το εργαστήρι ώστε να

έρθει η θεία χάρη που συμπληρώνει το έργο του καλλιτέχνη. Η πίστη και η προσευχή αποτυπώνεται επάνω στην εικόνα. Ακολούθησε η εισήγηση του κ Γεωργίου Φουστέρη, καθηγητή της ΑΕΑΘ ο οποίος μίλησε για την εξαιρετική δυναμική της αγιογραφίας κατά τον 16ο αιώνα καθώς και για την παρακμή της κατά τον 17ο αιώνα λόγω περιορισμού των οικονομικών πόρων. Στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνος εμφανίζεται ο μεγάλος διδάσκαλος Διονύσιος ο εκ Φουρνά ο οποίος δίνει μιά νέα δυναμική και δημιουργική ώθηση στην αγιογραφία ακολουθώντας τους παλαιούς μεγάλους αγιογράφους των Καρυών με κέντρο βεβαίως τον ιερό ναό του Πρωτάτου. Επίσης παρουσίασε πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Τελευταίος μίλησε ο οσιολογιώτατος ιερομόναχος π. Αναστάσιος, γέροντας του Κελλίου Διονυσίου του εκ Φουρνά και ζωγράφος ο οποίος μίλησε

με τρόπο ποιητικό για την μοναδική προσφορά του μεγάλου αγιογράφου Διονυσίου αλλά και για την ιστορική συνέχεια της παραδόσεως αυτής. Στό τέλος ο σεβασμιώατος έδωσε σε όλους τους συμμετέχοντες τα αναμνηστικά των ΙΗ’ Παυλείων. Στο φουαγιέ του Παύλειου Πολιτιστικού Κέντρου λειτούργησε έκθεση με έργα του π. Αναστασίου.

Ο ιερομόναχος π.Αναστάσιος Παύλειος Λόγος

Διεθνές Επιστη 26-28 Ιουνίου

ατά το τριήμερο από 26 έως και 28 Ιουνίου πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες του 18ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου, που διοργανώνεται κάθε χρόνο παραμονές της εορτής του Αποστόλου Παύλου, ιδρυτή της τοπικής μας Εκκλησίας. Το φετινό Συνέδριο είχε ως θέμα: «Ελευθερία και ευθύνη, κατά τον Απόστολο Παύλο». Τις εργασίες του Συνεδρίου παρηκολούθησαν οι εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών οι οποίοι ανέγνωσαν και τα μηνύματα των Προκαθημένων: 1) Μητροπολίτης Πιττσβούργου κ. Σάββας, Οικουμενικό Πατριαρχείο 2) Μητροπολίτης Ηλιουπόλεως κ. Θεόδωρος, Πατριαρχείο Αλεξανδρείας 3) Επίσκοπος Χριστουπόλεως κ. Κωνσταντίνος, Πατριαρχείο Αντιοχείας 4) Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος, Πατριαρχείο Ιεροσολύμων 5) Πρωθιερεύς Βαλεντίνος Άσμους, Πατριαρχείο Ρωσίας 6) Επίσκοπος Ρεμεζιανής κ. Ανδρέας, Πατριαρχείο Σερβίας 7) Μητροπολίτης Μπρανίτσης κ. Γρηγόριος, Πατριαρχείο Βουλγαρίας 8) Αρχιμ. Ιερώνυμος Πυλιώτης, Εκκλησία της Κύπρου 9) Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, Εκκλησία της Ελλάδος 10) Μητροπολίτης Μιχαλόβτσε και Κωσίτσε κ. Γεώργιος, Εκκλησία Τσεχίας και Σλοβακίας 11) Αρχιεπίσκοπος Μπιαλιστόκ και Γκντανσκ κ. Ιάκωβος, Εκκλησία της Πολωνίας 13) Επίσκοπος Αμαντίας κ. Ναθαναήλ, Εκκλησία της Αλβανίας. Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Αρχικά χαιρετισμούς και μηνύματα των προκαθημένων τους απηύθυναν οι σεβασμιώτατοι εκπρόσωποι των ορθοδόξων Πα-

Παύλειος Λόγος

«Ελευθερία και ευθύνη,

τριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, η Δήμαρχος Βέροιας κ. Χαρούλα Ουσουλτζόγλου, ο Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Μιχαήλ Τρίτος, και ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής των Παυλείων ομ. Καθηγητής Θεολογίας Α.Π.Θ. κ. Ιωάννης Καραβιδόπουλος. Ακολούθως ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων κήρυξε την έναρξη των εργασιών του λέγοντας: ««Τη ελευθερία ημάς Χριστός ηλευθέρωσεν» (Γαλ. 5.1). Σεβασμιώτατε Εκπρόσωπε της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος, του Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίου, Μητροπολίτα Πιτσβούργου κ.κ. Σάββα, Σεβασμιώτατοι Εκπρόσωποι των πρεσβυγενών και νεωτέρων Πατριαρχείων και των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, Εξοχώτατοι κύριοι Βουλευτές, αξιότιμε κ. Αντιπεριφερειάρχα, αξιότιμη κ. Δήμαρχε, ενδοξώτατε Στρατηγέ, κ. Διευθυντά της Αστυνομίας, κ. Διοικητά της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Ελλογιμώτατες κυρίες και ελλογιμώτατοι κύριοι καθηγητές, αγαπητοί πατέρες, αγαπητοί αδελφοί, Η φράση αυτή από την προς Γαλάτας επιστολή του πρωτοκορυφαίου αποστόλου Παύλου δεν είναι η μοναδική περίπτωση κατά την οποία ο μέγας απόστολος συνδέει την ανθρωπίνη ελευθερία με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Ο απόστολος των Εθνών ομιλεί σε μία εποχή κατά την οποία η ελευθερία δεν είναι αυτονόητη έννοια και ιδιότητα των ανθρώπων όχι μόνο διότι υπάρχει μεταξύ των ελευθέρων της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και πέραν αυτής μέγας αριθμός δούλων, οι οποίοι αποτελούν ιδιοκτησία των κυρίων των, αλλά και διότι και μεταξύ των ελευθέρων ανθρώπων δεν υπάρχει ο ίδιος βαθμός ελευθερίας για όλους. Είναι, ασφαλώς γνωστό, ότι ούτε οι γυναίκες ούτε τα παιδιά απολάμβαναν τα ίδια δικαιώματα και την ίδια ελευθερία με τους άνδρες. Όμως ο απόστολος Παύλος δεν αναφέ-

, κατά τον Απόστολο Παύλο»

www.imverias.gr

ημονικό Συνέδριο

Άποψη του ακροατηρίου του Συνεδρίου Παύλειος Λόγος

ρεται σε αυτό το επίπεδο ελευθερίας, στο επίπεδο της κατά κόσμον και κατ᾽ άνθρωπον ελευθερίας, διότι αυτό που τον απασχολεί και αυτό το οποίο θέλει να διδάξει στους ακροατές και τα πνευματικά του τέκνα είναι η εν Χριστώ ζωή και ελευθερία. Στην εν Χριστώ ζωή οι πάντες απολαμβάνουν την ίδια ελευθερία, διότι σε αυτήν «ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος» (Γαλ. 3.28), εφ᾽ όσον ο ίδιος ο Χριστός «εκένωσεν εαυτόν μορφήν δούλου λαβών», προκειμένου να μας ελευθερώσει από την αμαρτία. Δεν διστάζει άλλωστε να ονομάσει και τον εαυτόν του «δούλον», αλλά και να διαβεβαιώσει τον μαθητή του απόστολο Εφέσου Τιμόθεο ότι παρότι «κακοπαθεί μέχρι δεσμών ως κακούργος», «ο λόγος του Θεού ου δέδεται», άρα και ο ίδιος είναι ελεύθερος. Η σύνδεση της ελευθερίας με την εν Χριστώ ζωή την οποία διακηρύσσει και βιώνει ο πρωτοκορυφαίος απόστολος προσδιορίζει και τον χαρακτήρα της ελευθερίας για την οποία ομιλεί. Δεν πρόκειται για μία ελευθερία άναρχη και ασύδοτη που τελικώς μεταβάλλει τον άνθρωπο σε ανδράποδο των παθών και των επιθυμιών του. Η εν Χριστώ ελευθερία συνδέεται με την ανακαίνιση του παλαιού ανθρώπου δια του πνευματικού αγώνος και της δια των ιερών μυστηρίων της Εκκλησίας ενεργούσης Χάριτος του Θεού, η οποία διαλύει και συντρίβει τα δεσμά της αμαρτίας, τα οποία κρατούν δέσμιο τον άνθρωπο, και του χαρίζει τη δυνατότητα να είναι απελεύθερος Θεού, τέκνο και κληρονόμος του ουρανίου πατρός. Εναπόκειται όμως στη διάθεση και την ελευθέρα βούληση του ανθρώπου να ακολουθήσει τον δρόμο της ελευθερίας δια της εν Χριστώ ζωής. Και στην περίπτωση αυτή δεν πρόκειται για την ελευθέρα βούληση ως αόριστη έννοια και ιδιότητα του ανθρώπου αλλά ως ενσυνείδητη επιλογή του. Διότι ο Θεός χάρισε αρχικώς στον άνθρωπο την ελευθερία δια του αυτεξουσίου, την οποία όμως ακύρωσαν οι πρωτόπλαστοι δια της παρακοής της μιας και μόνης εντολής του Θεού, που αποτελούσε το κριτήριο δια του οποίου αξιολογείτο το αυτεξούσιο και η διάθεση του ανθρώπου να ζήσει μέσα στην ελευθερία για την οποία τον δημιούργησε ο Θεός. Έτσι ο άνθρωπος από ελεύθερος μετετράπη σε δούλο, σε δέσμιο της αμαρτίας και του κοσμοκράτορος του σκότους, η όπως γλαφυρότερα το εκφράζει ο ψαλμωδός Δαβίδ, «άνθρωπος εν τιμή ων ου συνήκε, παρεσυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς». Η αγάπη του Θεού όμως έδωσε μία

Παύλειος Λόγος

δεύτερη ευκαιρία στον άνθρωπο να ανακτήσει την ελευθερία του, ευκαιρία η οποία προσφέρθηκε δια της σταυρικής θυσίας του Υιού του. Ο άνθρωπος απεκαταστάθη δυνάμει στην ελευθερία· έχει δηλαδή το δικαίωμα και τη δυνατότητα να ζήσει ελεύθερος εν Χριστώ Ιησού, αλλά η ελευθερία αυτή είναι τώρα προσωπική του ευθύνη. Και η ευθύνη έγκειται στο γεγονός ότι, για να απολαύσει ο άνθρωπος την ελευθερία που του χάρισε ο Χριστός, έχει χρέος να πολιτευθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην απομακρυνθεί από αυτή και να μην απεμπολήσει το δικαίωμα να μετάσχει στην ελευθερία της εν Χριστώ ζωής. Η διαφορά αυτής της δεύτερης ευκαιρίας βιώσεως της ελευθερίας συνίσταται ακριβώς στο προσωπικό στοίχημα του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Δεν υπάρχει συλλογική ευθύνη για την απώλεια της ελευθερίας, όπως συνέβη την πρώτη φορά με τους πρωτοπλάστους, υπάρχει προσωπική ευθύνη του κάθε ανθρώπου, του κάθε πιστού, να ζήσει σύμφωνα με την κλήση του Θεού, η οποία είναι κλήση ελευθερίας, όπως γράφει και πάλι ο μέγας απόστολος Παύλος προς τους Γαλάτες: «υμείς επ᾽ ελευθερία εκλήθητε» (Γαλ. 5.13), και τους καλεί να αντιληφθούν την ευθύνη που έχουν για να παραμείνουν ελεύθεροι προτρέποντάς τους: «στήκετε ουν και μη πάλιν ζυγώ δουλείας ενέχεσθε» (Γαλ. 5.1). Με τον τρόπο αυτό η ευθύνη του ανθρώπου προσδιορίζεται σε σχέση με την ελευθερία ως αποδοχή της κλήσεως του Θεού να ζήσει σύμφωνα με τις εντολές του. Πολλοί θεωρούν ότι η εφαρμογή των εντολών του Θεού αποτελεί περιορισμό της ανθρωπίνης ελευθερίας, η περίπτωση όμως των πρωτοπλάστων μαρτυρεί περί του αντιθέτου. Οι εντολές του Θεού αποτελούν όμως κατά βάση τον οδικό χάρτη που προσφέρει ο Θεός από άφατη αγάπη προκειμένου ο άνθρωπος να περιπατήσει με ασφάλεια την οδό της ελευθερίας την οποία επέλεξε, και τον βοηθούν, εφ᾽ όσον τις ακολουθήσει με συναίσθηση της ευθύνης που έχει έναντι του δώρου του Θεού αλλά και του εαυτού του να φθάσει στην ελευθερία των τέκνων του Θεού. Αγαπητοί μου, τα φετινά ΙΗ´ Παύλεια συμπίπτουν με μία μεγάλη και ιστορική επέτειο για την πόλη της Βεροίας, τον νομό Ημαθίας και ολόκληρη τη Μακεδονία μας. Συμπίπτουν με την εκατοστή επέτειο της απελευθερώσεως από τον μακροχρόνιο και πολυώδυνο τουρκικό ζυγό. Γι᾽ αυτό και επιλέξαμε να προβάλλουμε και μέσω αυτού του Διεθνούς Συνεδρίου προς τιμήν του ιδρυτού της τοπικής μας Εκκλησίας,

ουρανοβάμονος αποστόλου Παύλου, με θέμα «Ελευθερία και ευθύνη κατά τον απόστολο Παύλο», το μέγα δώρο της ελευθερίας που μας χάρισε ο Θεός και οι πατέρες αλλά και τη μεγάλη ευθύνη που έχουμε να αποδειχθούμε άξιοι αυτής της ελευθερίας. Το Συνέδριό μας τιμούν και φέτος με την παρουσία τους οι εκπρόσωποι των πρεσβυγενών και νεωτέρων πατριαρχείων και των αυτοκεφάλων Εκκλησιών και μεταφέρουν προς τους συνέδρους και προς όλο τον κλήρο και τον λαό της Ημαθίας τις ευχές και τις ευλογίες της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος, του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, των Μακαριωτάτων Πατριαρχών και Αρχιεπισκόπων. Τους υποδέχομαι και τους καλωσορίζω με τιμή και σεβασμό και εκφράζω εκ βάθους καρδίας τις ευχαριστίες μου, τις οποίες και τους παρακαλώ να μεταφέρουν μαζί με την έκφραση του βαθυτάτου σεβασμού μας προς τους προκαθημένους των Αγιωτάτων Εκκλησιών, τις οποίες εκπροσωπούν. Παρόντες στο Συνέδριό μας οι πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της πόλεώς μας και του Νομού Ημαθίας, που μας τιμούν ιδιαιτέρως, και εκφράζουν μαζί με τον ευαγή κλήρο και τον ευσεβή λαό της πόλεως και του Νομού μας την ευγνωμοσύνη τους στον απόστολο των Εθνών και διδάσκαλο των Βεροιέων, που μας τίμησε με την παρουσία του στην πόλη μας και το κήρυγμά του. Προς όλους εκφράζω τις θερμές μου ευχαριστίες. Ευχαριστίες οφείλω και προς την Επιστημονική και Οργανωτική επιτροπή του Συνεδρίου, τους εκλεκτούς ομιλητές μας, και όλους όσους συνέβαλαν στην προετοιμασία και την πραγματοποίησή του. Θα ήταν αδύνατο όμως να κηρύξω την έναρξη των εργασιών του ΙΗ´ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου μας χωρίς να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου προς Αυτόν ο οποίος είναι η αρχή και το τέλος όλων των εκδηλώσεων τις οποίες πραγματοποιεί η Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κατά τον μήνα Ιούνιο, προς τον ουρανοδρόμο και ουρανοπολίτη Παύλο, ο οποίος μας δίδαξε το αληθινό περιεχόμενο της εν Χριστώ Ιησού ελευθερίας. Δια των πρεσβειών του εύχομαι επιτυχία στις εργασίες του προς τιμήν του συνεδρίου, και με αυτή την ευχή κηρύσσω την έναρξη του ΙΗ´ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας».

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΒΙΔΟΠΟΥΛΟΣ Κατά την πρώτη συνεδρία προήδρευσε ο Ελλογιμώτατος Καθηγητής – Κοσμήτωρ κ. Μιχαήλ Τρίτος ενώ πρώτος εισηγητής ήταν ο κ. Ιωάννης Καραβιδόπουλος ομ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Ελευθερία και ευθύνη του ανθρώπου κατά τον Απόστολο Παύλο». Στην αρχή μίλησε για τη έννοια της ελευθερίας στην αρχαία ελληνική σκέψη και ιδιαίτερα στην στωική φιλοσοφία. Επισήμανε την μεταβολή της κλασικής πολιτικής ελευθερίας στην κλασική φιλοσοφία, όπου γίνεται υπαρξιακή ανθρωπολογική γενίκευση στην ελευθερία της βούλησης των ανθρώπων. Επισήμανε ότι σε αυτή την εποχή μιλά και ο Παύλος για την ελευθερία των ανθρώπων ως δώρο του Θεού εν Χριστώ Ιησού. Ο Καθηγητής τόνισε ότι κατά τον απ. Παύλο η ελευθερία δεν λογίζεται ως ελευθερία από Κάτι, από τον Νόμο κ.λπ., αλλά ελευθερία για να κάνει κάποιος κάτι άλλο, δηλαδή η ελευθερία να υπηρετεί τον άνθρωπο. Επίσης ο Καθηγητής ανέφερε χωρία από τον Παύλο για την ελευθερία ως δώρο του Θεού και ως ευθύνη του ανθρώπου να αξιωθεί της ελευθερίας. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΪΜΑΚΗΣ Δεύτερος και τελευταίος εισηγητής της πρώτης συνεδρίας ήταν ο κ. Δημήτριος Καϊμάκης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η ελευθερία κατά την Παλαιά Διαθήκη». Ο Καθηγητής τόνισε ότι οι όροι ελεύθερος και ελευθερία στην Π.Δ. χρησιμοποιούνται με την κοινωνική τους διάσταση για να αντιδιαστείλουν τον ελεύθερο από τον δούλο. Κάποιες φορές με τον όρο ελεύθερος εννοείται ένα μέλος μιας ανώτερης κοινωνικής τάξης, δηλαδή ο ευγενής. Για τη σωτηρίατου Ισραήλ από τη δουλεία της Αιγύπτου δεν χρησιμοποιείται η έννοια της ελευθερίας αλλά αυτή της απελευθέρωσης. Αυτή υπήρξε η κατεξοχήν σωτηριώδης πράξη του Θεού. Το γεγονός της απελευθέρωσης απ´ο την Αίγυπτο οδήγησε τους προφήτες στην αντίληψη ότι όπως και στο παρελθόν, ο Θεός θα συνέχιζε να απελευθερώνει το λαό του. Θα τον έβγαζε από την αιχμαλωσία της Βαβυλώνας και στο μέλλον θα τον βοηθούσε να αντιμετωπίσει τους εχθρούς του και θα εξασφάλιζε τη σταθερότητα στον λόφο Σιών. Έτσι ο ΘΕΟΣ προβάλλεται ως ελευθερωτής του λαού του. Ταυτόχρονα είναι εκείνος που στηρίζει αυτούς που πάσχουν και τους κοινωνικά ασθενείς. Είναι ο λυτρωτης στις δύσκολες καταστάσεις είτε πρόκειται για εχθρούς, θάνατο ή αμαρτία. Ο ρόλος του αυτός βρίσκεται κοντά στο θεσμό του Goel, σύμφωνα με τον οποίο το αρσενικό μέλος μια οικογένειας που είναι ο πλησιεστερος συγγενής, αναλαμβάνει να απελευθερώσει τον συγγενή του που έγινε δούλος, να ξαναπάρει την περιουσία του που πουλήθηκε λόγω χρεών

Ο Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Δημήτριος Καϊμάκης

Ο Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Βασίλειος Κάλφας

ο ομ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ κ. Ευστράτιος Ζεγκίνης Παύλειος Λόγος

και να εκδικηθείτον συγγενή του που δολοφονήθηκε. Ακόμα, επειδή ο Γιαχβέ με τη δέκατη πληγή τιμώρησε τα πρωτότοκα των Αιγυπτίων, αλλά έσωσε τα πρωτότοκα των Ισραηλιτών,οι Ισραηλίτες οφέιλουν να εξαγοράζουν τα πρωτότοκα αρσενικά τέκνα τους ή ζώα που είναι αφιερωμένα στον Κύριο. Η πρακτική αυτή επεκτείνεται και στα πρωτογεννήματα της γης, επειδή ο Θεός είναι αυτός που φέρνει ευφορία στη γη. Με την εισήγηση αυτή ολοκληρώθηκε η πρώτη ημέρα του Συνεδρίου.

Ο Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Ανέστης Κεσελόπουλος

Η ομ. Καθηγήτρια Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Δήμητρα Παπαδοπούλου

Ο ομ. Καθηγητής Νομικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Γεώργιος Νάκου

Παύλειος Λόγος

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΦΑΣ Πρώτος εισηγητής ήταν ο κ. Βασίλειος Κάλφας, Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ με θέμα «Η ελευθερία της βούλησης στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη». Ο ομιλητής τόνισε ότι η συζήτηση για το πρόβλημα της ελεύθερης βούλησης στην αρχαία σκέψη είναι μεγάλη. Η απουσία της έννοιας από το αρχαιοελληνικό λεξιλόγιο οφείλεται στην άρρηκτη σύνδεση της βούλησης με τον λόγο. Ωστόσο η ανθρώπινη πράξη δεν οδηγείται πάντα από τον αγαθό προσανατολισμό της βούλησης. Συχνά οι άνθρωποι, ενώ θέλουν να πράξουν το σωστό, δεν το πράττουν. Αυτή η αντίφαση εξηγεί εύκολα το φαινόμενο της ακρασίας: Ο ακροατής γνωρίζει ποιο είναι το αγαθό αλλά δεν μπορεί να το πράξει διότι οι άλογες επιθυμίες του είναι ισχυρότερες από την γνώση και την αγαθή βούλησή του. Έτσι υποκύπτει στις πρόσκαιρες επιδράσεις των ηδονών και παραγνωρίζει την έλλογη προσταγή της γνώσης της βούλησής του. Μια τέτοια εξήγηση ωστόσο αποδυναμώνει την επίδραση της γνώσης πάνω στην πράξη και δεν μπορεί να γίνει εύκολα αποδεκτή από μια νοησιαρχική θεωρία. Πράγματι η λογοκρατική σκέψη του Σωκράτη δεν αφήνει χώρο στην ακρασία: Όποιος γνωρίζει το αγαθό ενεργεί σύμφωνα με αυτό, ενώ η κακία οφείλεται πάντοτε στην άγνοια. Ο Πλάτων αναπτύσσει περισσότερο την ανθρώπινη ψυχολογία αναγνωρίζοντας τη σύγκρουση άλογων και έλλογων επιθυμιών αλλά δεν απομακρύνεται από τη σωκρατική αναγωγή της πράξης στη γνώση. Επιχειρεί να κάνει μια πρωτότυπη αναφορά στην εκούσια αδικία αλλά η κίνησή του παραμένει συγκρατημένη. Η ακρασία βρίσκει την αναγνώρισή της στη φιλοσοφία του Αριστοτέλη και επιβεβαιώνει την αποδέσμευσή της πράξης από την γνώση. Η καινοτομία είναι προφανής. Η ενάρετη και η φαύλη πράξη δεν εξαρτώνται πια από το αν γνωρίζει κανείς το αγαθό. Ανήκουν στο αυτόνομο πεδίο της ηθικής στο οποίο ο άνθρωπος δρα ελεύθερα και είναι υπεύθυνος για τις επιλογές του. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΖΕΓΚΙΝΗΣ Δεύτερος εισηγητής ήταν ο κ. Ευστράτιος Ζεγκίνης, ομ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ με θέμα «Ελευθερία και μοιρολατρία (κισμέτ) στον Μωαμεθανισμό». Ο καθηγητής τόνισε ότι στο κρίσιμο ερώτημα, αν το Ισλάμ

υιοθετεί την μοιρολατρία ή αποδέχεται την ελευθερία, δεν έχει δοθεί απάντηση, η οποία να αποτελεί κανόνα πίστεως όλων των μουσουλμάνων. Το Κοράνιο, ως κύρια πηγή πίστεως των μουσουλμάνων, αφενός μεν παρέχει εδάφια τα οποία υιοθετούν τον απόλυτο προορισμό (kadar), και την παθητική μοιρολατρία (kismet), και αφετέρου περιέχει ορισμένα άλλα, τα οποία αναφέρουν, ότι ο Θεός θα κρίνει τον άνθρωπο επί τη βάσει των έργων, τα οποία επιλέγει και υλοποιεί ο άνθρωπος. Την δυνατότητα της επιλογής και υλοποιήσεως των ανθρωπίνων πράξεων, οι μουσουλμάνοι θεολόγοι, την αποδίδουν στην ελευθερία της βουλήσεως την οποία, όπως λένε, διαθέτει ο άνθρωπος. Οι μουσουλμάνοι οι οποίοι απορρίπτουν την μοιρολατρία και αποδέχονται την ελευθερία του Ισλάμ, είναι κυρίως πληθυσμοί, οι οποίοι έχουν αναπτύξει σχέσεις ή γειτνιάζουν με τον χριστιανικό κόσμο και βρίσκονται στην ανάγκη να προβάλλουν το φιλελεύθερο πνεύμα του Ισλάμ και όχι το απολυταρχικό και την μοιρολατρία. Όσοι αποδέχονται την άποψη αυτή είναι φανερό πως δεν στηρίζονται στο γράμμα του κορανικού λόγου, αλλά σε ερμηνείες και σχόλια, τα οποία έκαναν επώνυμοι θεολόγοι του Ισλάμ, κατά το παρελθόν και έχουν ως κίνητρο το θρησκευτικό συναίσθημα και ως δικαιολογία την δυνατότητα που παρέχει η ερμηνευτική μέθοδος (tefsir) για την ερμηνεία και σχολιασμό (meal) των κορανικών εδαφίων. Αν όμως αναγάγει κάνεις το ζήτημα της ελευθερίας απευθείας στο κείμενο του Κοράνιου, θα διαπιστώσει ότι, κανένα από τα εδάφια του δεν ομιλεί με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο για ελευθερία της βουλήσεως του ανθρώπου. Αντιθέτως μέσα από αυτά προβάλλεται ο απόλυτος προορισμός (kadar) και κατ’ επέκταση και η παθητική μοιρολατρία (kismet). ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ Τρίτος εισηγητής ήταν ο κ. Ανέστης Κεσελόπουλος, Καθγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ με θέμα «Ελευθερία και ευθύνες του ανθρώπου στη χρήση του φυσικού περιβάλοντος». Στην εισήγησή του τόνισε ότι οι έννοιες της ελευθερίας και της ευθύνης είναι «συντεταγμένες» και συναριθμούμενες. Η ελευθερία απογυμνωμένη από την ευθύνη γίνεται σκληρή, αλόγιστη και τυραννική όχι μόνον για τον άνθρωπο, αλλά και για την υπόλοιπη δημιουργία, που τον περιβάλλει, η οποία «συνωδίνει και συστενάζει άχρι του νυν» επιδιώκοντας ο άνθρωπος να κυριαρχήσει και να εξουσιάσει την υπόλοιπη δημιουργία. Πέφτει στον φαύλο κύκλο της κατανάλωσης φαλκιδεύοντας έτσι τις σχέσεις του με την ύλη και τα πράγματα και μετατρέποντάς τες σε μηχανικές διαδικασίες. Δεν καταναλώνει δηλαδή αυτά που έχει ανάγκη αλλά επιδιώκει να ζει την διαδικασία της κατανάλωσης. Θέλει να βιώνει την ελευθερία όχι παραμένοντας στην κατά φύση χρήση των αγαθών της δημιουργίας αλλά εκτρεπόμενος στην παράχρηση την ανευθυνότητα και την ασυδοσία. Για αυτό

Η επ. Καθηγήτρια Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Αικατερίνη Τικτοπούλου

Ο Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Θεόδωρος Γιάγκου

Ο αρχιμ. π. Αντώνιος Φραγκάκης, ιεροκήρυξ Ι.Μ. Γορτύνης και Αρκαδίας Παύλειος Λόγος

όχι μόνον δεν μπορεί αυτή την ελευθερία της καταναλωτικής βουλημίας αλλά την βιώνει ως την μεγαλύτερη βάσανο και τυραννία του. μονάχα μέσα από την προοπτική της ευθύνης δικαιώνεται όχι μόνον η ελευθερία του ανθρώπου αλλά και η ελπίδα «ότι και αυτή η κτίσις ελευθερωθήσεται εκ της ελευθερίας της δόξης των τέκνων του Θεού».

Η Καθηγήτρια Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Ελένη Κασάπη

Ο Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Χρυσόστομος Σταμούλης

Ο σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος

Παύλειος Λόγος

ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Κατά την τρίτη συνεδρία προήδρευσε ο Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ κ. Μιλτιάδης Κωνσταντίνου. Πρώτη εισηγήθηκε η κ. Δήμητρα Παπαδοπούλου, ομ. Καθηγήτρια Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. και Διευθύντρια της έδρας UNESCO ΑΠΘ, με θέμα «Ελευθερία, δικαιώματα του άνθρώπου και οι αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας». Στην ομιλία δόθηκε ο ορισμός της έννοιας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και έγινε αναφορά σε μερικά από τα κύρια σχετικά διεθνή κείμενα. Επίσης, δόθηκε ο ορισμός των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, οι οποίοι εγκρίθηκαν το 2000 από το σύνολο των αρχηγών κρατών του κόσμου, στη Σύνοδο Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τη χιλιετία. Έγινε περιγραφή των 8 αναπτυξιακών στόχων και των υποστόχων τους, στο πλαίσιο της Διακήρυξης της Χιλιετίας. Η ομιλία εστιάστηκε κυρίως στη σχέση των δικαιωμάτων του ανθρώπου με τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας και στη λειτουργική συμπληρωματικότητα των δύο πεδίων για την επίτευξη του κοινού τους στόχου να διατηρήσουν και να προστατέψουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και να καταστήσουν το δικαίωμα στην ανάπτυξη μια πραγματικότητα για τον καθένα. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΑΚΟΥ Δεύτερος εισηγητής ήταν ο κ. Γεώργιος Νάκος, Ομ. Καθηγητής της Νομικής Σχολής ΑΠΘ με θέμα «Η στάση της Εκκλησίας στους αγώνες για την ελευθερία». Κατά την εισήγησή του τόνισε ότι α) τόσο με βάση τα «εσωτερικά» στοιχεία που εξειδίκευαν τη σχέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου με τον κυρίαρχο στόχο της ενισχύσεως όχι μόνο της χριστιανικής πίστεως αλλά και των χριστιανικών κοινοτήτων, που δημιουργούσαν τα βασικά ερείσματα για την επίτευξη της Ελευθερίας, συσχετιζόμενης ειδικότερα με τα σχετικά θέματα που λειτούργησαν κατά την Τουρκοκρατία, όπως: οι Γενικοί Κανονισμοί του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το προνομιακό ζήτημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπως λειτούργησε με τις διάφορες θετικές και αρνητικές «εκφάνσεις» του, η δραστηριότητα του Οικουμενικού Θρόνου για την ιδιαίτερη φροντίδα της εκπαιδεύσεως, η οποία γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση όχι μόνο με τη δημιουργική βάση του Θρόνου και την οθωμανική φροντίδα αλλά και με τη συμμετοχή των λαϊκών στη διοίκησή της, και, παράλληλα, με τη δράση των πολυποίκιλων συλλόγων και

αδελφοτήτων πολιτιστικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα, κ.ά., β) όσο με τα κυριαρχικά «εξωτερικά» στοιχεία, που αναφέρονταν κυρίως στις διάφορες εξεγέρσεις των χριστιανών, στις οποίες συμμετείχε ουσιαστικά ο κλήρος, αλλά και στη βίαιη συμπεριφορά των Οθωμανών προς τους επικεφαλής του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που οδήγησε στη θανάτωση επτά Οικουμενικών Πατριαρχών: Κύριλλου του Α΄ Λούκαρι, Κύριλλου του Β΄ Κονταρή, Παρθένιου του Α΄, Παρθένιου του Β΄, Παρθένιου του Γ΄, Γαβριήλ του Β΄, και ιδιαίτερα του Γρηγορίου του Ε΄, έβδομου Οικουμενικού Πατριάρχη, που θανατώθηκε από τους Οθωμανούς τον Απρίλιο του 1821, εξαιτίας των επαναστατικών γεγονότων του 1821, στα οποία, ωσαύτως, η συμμετοχή του Κλήρου, όλων των βαθμίδων, ως βασικού τμήματος της Εκκλησίας, ήταν ιδιαιτέρως έντονη, με ιδιαίτερη σημείωση, τελείως ενδεικτικά, στις πολεμικές ενέργειες της Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, ενώ θα έπρεπε, παράλληλα, να προσμετρηθεί, πολύ βασικά, η όλη ουσιαστική πολιτική του Μακεδονικού Αγώνα, στον οποίο η συμμετοχή ανώτερων κληρικών, μητροπολιτών κ. ά. ήταν συνεχής. ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΙΚΤΟΠΟΥΛΟΥ Κατά την τέταρτη συνεδρία που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης 27 Ιουνίου προήδρευσε η Αν. Καθητήτρια κ. Άννα Κόλτσιου – Νικήτα. Πρώτη εισηγήθηκε η κ. Αικατερίνη Τικτοπούλου Επ. Καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ με θέμα «το ζητούμενο της ελευθερίας, ο Σολωμός και η λογοτεχνία της Επτανήσου». Στόχος της εισήγησης ήταν αφενός να σχολιάσει τη λογοτεχνική και ειδικότερα ποιητική μετουσίωση του ιδανικού της ελευθερίας από τον Σολωμό και τους άλλους λογοτέχνες της Επτανήσου κατά τον 190 αιώνα και αφετέρου να ανιχνεύσει τις ποικίλες όψεις με τις οποίες το ιδανικό αυτό αποτυπώνεται κυρίως στο έργο του Σολωμού και δευτερευόντως στο έργο των άλλων Επτανησίων. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΙΑΓΚΟΥ Στη δεύτερη και τελευταία εισήγηση μίλησε ο κ. Θεόδωρος Γιάγκου, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ με θέμα ««από του νυν αν τις μαρτυρήση, ως νεκρός ας μνημονεύεται και μη ως άγιος». Μια νέα προσέγγιση της κανονικής αντιμετώπισης των μαχητών για την ελευθερία». Η εισήγηση διαρθρώθηκε σε δύο μέρη. Στο πρώτο

παρουσιάστηκε η τάση που εμφανίζεται μετά την εικονομαχία και κυριαρχεί κατά τους δέκατο και ενδέκατο αιώνα, να μην εγγράφονται στο σχηματισθέν αγιολογικό corpus via ονόματα οσίων και μαρτύρων. Οι πηγές, ιδίως οι κανονικές καταγράφουν ένα φορμαλισμό, ο οποίος έκτοτε άφησε ανεξίτηλα στίγματα, στη σχετική και αγιολογική τάξη. Στο δεύτερο μέρος αναπτύχθηκε το θέμα, πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται οι χριστιανοί, που εκουσίως προσφέρουν τη ζωή τους για την ελευθερία και κυρίως όταν ο αγώνας είναι και υπέρ πίστεως. Σχολιάζεται η απόφαση της πατριαρχικής συνόδου Κωνσταντινουπόλεως επί Πολυεύκτου (956-970), δια της οποίας απορρίφτηκε το αίτημα του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά να ανακηρυχθούν μάρτυρες όσοι θα έπεφταν στην μάχη κατά των Σαρακηνών της Κρήτης. Η πατριαρχική απόφαση ήταν αρνητική και για το λόγο οτι το πνεύμα της εποχής ήταν δυσκίνητο προς τις καταχωρήσεις νέων αγίων στο μηνολόγιο. ΑΡΧΙΜ. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ Την Πέμπτη 28 Ιουνίου το πρωί επαναλήφθηκαν οι εργασίες του συνεδρίου με την Πέμπτη συνεδρία κατά την οποία προήδρευσε ο Καθηγητής κ. Χρυσόστομος Σταμούλης. Πρώτος εισηγητής ήταν ο αρχιμ. Αντώνιος Φραγκάκης, ιεροκήρυξ της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας, με θέμα «Η υπακοή ως ελευθερία στον μοναχικό βίο». Ο εισηγητής επισήμανε ότι η Εκκλησία ως σώμα Χριστού λειτουργεί ως πνευματικό ιατρείο. Έχει ιατρική μεθοδολογία η οποία για να τελεσφορήσει και να οδηγήσει τα μέλη της στη εν Χριστώ ελευθερία που είναι η μέθεξη της χάριτος του Θεού κατά ποικίλους τρόπους, απαιτεί υπακοή. Αυτό ισχύει περισσότερο για τους μοναχούς, οι ο οποίοι διατης τελείας υπακοής επιτυγχάνουν την κάθαρση του νοός από τα πάθη και βιώνουν την ελευθερία του πνεύματος, όπως λέγει και ο απόστολος Παύλος. ΕΛΕΝΗ ΚΑΣΑΠΗ Ακολούθως έκανε εισήγηση η κ. Ελένη Κασάπη, καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ με θέμα «Η χρήση της λέξης «ελευθερία» σε νεοελληνικά κείμενα λογοτεχνίας και γενικής γλώσσας». Η εισηγήτρια τόνισε ότι οι έλληνες γνωρίσαμε στη διάρκεια της ιστορίας μας πολλές εμπειρίες καταπίεσης αλλά μπρορέσαμε να διατηρήσουμε τους συμβασιακούς δεσμούς μας,

τις αξίες μας σχετικά με τo σημασιολογικό πρωτότυπο “ελευθερία”. Περιγράφθηκε ακόμα η παραδοσιακή και η σύγχρονη χρήση του σημασιολογικού πρωτοτύπου “ελευθερία” όπως διατρέχει αλυσσιδωτά κείμενα λογοτεχνίας και γενικής γλώσσας πλούσια σε έκφραση πεποιθήσεων κανονιστικής φύσης που ενώνουν ανεξαρτήτως χρόνου και τόπου τις γενεές των ελλήνων. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ Μετά το διάλλειμα πραγματοποιήθηκε η έκτη και τελευταία συνεδρία κατά την οποία προήδρευσε ο κ. Ιωάννης Γαλάνης, ομ. Καθηγητής. Πρώτος εισηγητής ήταν ο κ. Χρυσόστομος Σταμούλης, καθηγητής της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ και πρόεδρος του τμήματος Θεολογίας, με θέμα «η ποιητική της ελευθερίας και ο άθλος της δημιουργικότητας». Ο εισηγητής επισήμανε ότι σύμφωνα με τον Ρώσο συνθέτη η ελευθερία δεν σχετίζεται με την αταξία, καθώς αποτελεί πράξη που αποδεικνύει τη φύση του δημιουργού και τις δεσμεύσεις που αυτή εισάγει. Υπογράμμισε παράλληλα ότι οι δεσμεύσεις αυτές δεν καταργούν την λειτουργία της προσωπικής επιθυμίας, η οποία κινούμενη δυναμικά εντός της τάξης που επιβάλλει η αντιχαοτική λειτουργία της τέχνης και του πολιτισμού, αποδεικνύει τον έσχατο σκοπό του εγχειρήματος του δημιουργού, ο οποίος δεν είναι άλλος από τον σχετισμό του ή αλλιώς κοινωνία του με τους ανθρώπους και τον ίδιο τον Θεό. Επιδράσεις, ομολογημένες και ανομολόγητες, της σκέψης του αντικομφορμιστή και εξάπαντος όχι επαναστατικού Στραβίνσκυ, ανακαλύπτει ο εισηγητής, εντός των ορίων του νεοελληνισμού, στο έργο καταρχήν του Γιώργου Σεφέρη, του Μάνου Χατζηδάκη και του Γιάννη Τσαρούχη. ΜΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τελευταίος εισηγητής του φετινού συνεδρίου υπήρξε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ και πρόεδρος της συνοδικής επιτροπής βιοηθικής, με θέμα «Ελευθερία, επιστημονική έρευνα και τεχνολογία». Αναφέρθηκε στις τελευταίες επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις της ανθρώπινης σκέψης και στην επίπτωσή τους στην ελευθερία σε όλες της τις εκφάνσεις, με φιλοσοφικές προεκτάσεις.

Παύλειος Λόγος

ΛHΞH ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΒΕΡΟΙΑΣ κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων κηρύσσοντας τη λήξη των εργασιών του συνεδρίου τόνισε: «Με τη χάρη του Θεού και τις πρεσβείες του αγίου ενδόξου αποστόλου Παύλου, του αποστόλου των Εθνών και διδασκάλου των Βεροιέων, ολοκληρώσαμε τις εργασίες του ΙΗ´ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου που οργάνωσε και φέτος προς τιμήν του πρωτοκορυφαίου αποστόλου η Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας με θέμα: «Ελευθερία και ευθύνη κατά τον Απόστολο Παύλο». Οι εισηγητές μας πολλοί και εκλεκτοί κάλυψαν όλες τις πλευρές του θέματος και προχώρησαν και στην πραγμάτευση της σχέσεως της ελευθερίας κατά τον απόστολο Παύλο με την ελευθερία σε άλλους ιδεολογικούς και θρησκευτικούς χώρους. Η στιβαρή ερμηνευτική προσέγγιση του θέματος «Ελευθερία και ευθύνη του ανθρώπου κατά τον απόστολο Παύλο» στην εναρκτήρια εισήγηση έθεσε για όλους μας τη βάση επάνω στην οποία συνθέσαμε όσα ακούσαμε στη συνέχεια. Οι εισηγήσεις που ακολούθησαν μας έδωσαν τη δυνατότητα να συγκρίνουμε τις θέσεις του πρωτοκορυφαίου αποστόλου περί ελευθερίας του ανθρώπου με αυτές που συναντούμε στην Παλαιά Διαθήκη· στη σχέση τους με την ελευθερία της βουλήσεως κατά τους μεγάλους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, Πλάτωνα και Αριστοτέλη, αλλά και στη σχέση τους με τα πιστεύματα του Μωαμεθανισμού για την ελευθερία και το κισμέτ. Στη συνέχεια είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε δύο εισηγήσεις που αφορούσαν στη σχέση της ελευθερίας με σύγχρονους προβληματισμούς. Η μία αφορούσε στα όρια της ελευθερίας και της ευθύνης του ανθρώπου στη χρήση του φυσικού περιβάλλοντος, ένα θέμα υψίστης σπουδαιότητος για ένα κόσμο στον οποίο πλήττεται, συχνά βάναυσα, το φυσικό περιβάλλον από την ασύδοτη χρήση και εκμετάλλευσή του. Η δεύτερη επικεντρώθηκε σε ένα θέμα που, όπως και το προηγούμενο, απασχολεί ιδιαίτερα τον άνθρωπο της εποχής μας, το θέμα της σχέσεως της ελευθερίας με τα δικαιώματα του ανθρώπου και τους αναπτυξιακούς στόχους της κοινωνίας του 21ου αιώνος και τη λειτουργική συμπληρωματικότη-

Παύλειος Λόγος

Ο Σεβασμιώτατος παρουσιάζει τον τόμο πρακτικών του 2011 και κηρύσσει τη λήξη του συνεδρίου τα των δύο για την επίτευξη του κοινού θερία» στα κείμενα της νεοελληνικής τους στόχου, της διατηρήσεως και της λογοτεχνίας. προστασίας της ανθρωπίνης αξιοπρεΜε την ενότητα αυτή συνδέεται πείας και ελευθερίας. έμμεσα και η προτελευταία εισήγηση με Στην ίδια ενότητα ανήκει και η πολύ θέμα «Η ποιητική της ελευθερίας και ο ενδιαφέρουσα εισήγηση με την οποία άθλος της δημιουργικότητος». ολοκληρώθηκε το Συνέδριό μας σχετικά Η τέταρτη ενότητα εισηγήσεων περιμε την έννοια της ελευθερίας στην ελάμβανε δύο εισηγήσεις που πραγμαεπιστημονική έρευνα και τεχνολογία. τεύθηκαν την ελευθερία από εκκλησιοΚαι οι τρεις ανακοινώσεις έθεσαν λογική άποψη. Ο πρώτος ομιλητής μας προβληματισμούς και έδωσαν απαπαρουσίασε και μας ερμήνευσε τη θέση ντήσεις σε ερωτήματα που εξετάζοτης Εκκλησίας μετά την Εικονομαχία, νται σοβαρά τις τελευταίες δεκαετίες, και κυρίως μετά τον 10ο αιώνα, σχετικά κατά τις οποίες και προσεγγίζονται με με όσους πεθαίνουν σε αγώνες υπέρ μεγαλύτερο σεβασμό τα ζητήματα της της ελευθερίας. ελευθερίας του ανθρώπου. Ο δεύτερος μας έδωσε μία άλλη Μία πολύ ενδιαφέρουσα θεματική προοπτική της ελευθερίας, αυτή της ενότητα, που μας μετέφερε σε παλαιυπακοής, η οποία λειτουργεί ως ελευθεότερες εποχές της ελληνικής ιστορίας, ρία μέσα στη μοναχική ζωή και για τον αποτελείτο από τρεις εισηγήσεις. μοναχό που αυτοβούλως υποτάσσεται Η πρώτη πραγματεύθηκε το ζήτημα στον Γέροντά του. της συμβολής της Εκκλησίας στους Οι δεκατρείς εισηγήσεις μας κράτηαγώνες για την ελευθερία, ένα ζήτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον όλων μας μα που προβληματίζει κατά καιρούς και μας δίδαξαν πολλά, κυρίως όμως πολλούς και το οποίο, όπως σημείωσε κατέδειξαν τη σημασία της διδασκαλίο εισηγητής μας, δεν μπορεί να έχει ας του πρωτοκορυφαίου αποστόλου μία μονολεκτική απάντηση, θετική η στον προσδιορισμό και την εξέλιξη της αρνητική. έννοιας της ελευθερίας στον σύγχρονο Η δεύτερη επικεντρώθηκε στους κόσμο. τρόπους της ποιητικής μετουσιώσεως Είναι δύσκολο να παρουσιάσω ανατου ιδανικού της ελευθερίας στο έργο λυτικότερα αυτή την ώρα τα πολλά και του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου σημαντικά που ακούσαμε. Θα έχουμε Σολωμού και άλλων λογοτεχνών της όμως την ευκαιρία να εντρυφήσουμε επτανησιακής Σχολής. σε αυτά σε ένα χρόνο, όταν θα κυκλοΗ τρίτη φώτισε το θέμα της παραφορήσει ο τόμος των Πρακτικών. δοσιακής και συγχρόνου χρήσεως του Σήμερα, όπως κάθε χρόνο τέτοια σημασιολογικού πρωτοτύπου «ελευημέρα, έχω τη χαρά να σας παρουσιά-

σω τον τόμο των Πρακτικών του προηγουμένου ΙΖ´ Διεθνούς Συνεδρίου που οργάνωσε τον περασμένο χρόνο η Ιερά Μητρόπολή μας με θέμα: «Η πνευματική πατρότης κατά τον απόστολο Παύλο», και ο οποίος είμαι βέβαιος ότι θα πλουτίσει όπως και οι προηγούμενη την επιστημονική βιβλιογραφία για τον απόστολο Παύλο με τις λαμπρές εισηγήσεις που περιλαμβάνει. Καθώς το Συνέδριό μας οδεύει προς το τέλος του οφείλω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου προς τον Σεβασμιώτατο εκπρόσωπο της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του κ.κ. Βαρθολομαίου, Μητροπολίτη Πιτσβούργου κ.κ. Σάββα, τον Σεβασμιώτατο εκπρόσωπο του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, Μητροπολίτη Ηλιουπόλεως κ.κ. Θεόδωρο, τον Θεοφιλέστατο εκπρόσωπο του Πατριαρχείου Αντιοχείας, Επίσκοπο Χριστουπόλεως κ.κ. Κωνσταντίνο, τον Σεβασμιώτατο εκπρόσωπο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, Μητροπολίτη Βόστρων κ.κ. Τιμόθεο, τον εκπρόσωπο του Πατριαρχείου Μόσχας, Πρωθιερέα Βαλεντίνο Άσμους, τον Θεοφιλέστατο εκπρόσωπο του Πατριαρχείου Σερβίας, Επίσκοπο Ρεμεζιανής κ.κ. Ανδρέα, τον Σεβασμιώτατο εκπρόσωπο του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, Μητροπολίτη Νευροκοπίου κ.κ. Ναθαναήλ, τον Πανοσιολογιώτατο εκπρόσωπο της Εκκλησίας της Κύπρου, Αρχιμανδρίτη κ.κ. Ιερώνυμο Πυλιώτη, τον Σεβασμιώτατο εκπρόσωπο της Εκκλησίας της Ελλάδος, Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ.κ. Νικόλαο, τον Σεβασμιώτατο εκπρόσωπο της

Εκκλησίας της Πολωνίας, Μητροπολίτη Μπιαλίστοκ και Γκτανσκ κ.κ. Ιάκωβο, τον Θεοφιλέστατο εκπρόσωπο της Εκκλησίας της Αλβανίας, Επίσκοπο Αμαντίας κ.κ. Ναθαναήλ, τον Σεβασμιώτατο εκπρόσωπο της Εκκλησίας της Τσεχίας και Σλοβακίας, Μητροπολίτη Μιχαλόβτσε και Κοσίστε κ.κ. Γεώργιο, οι οποίοι λαμπρύνουν με την παρουσία τους τους εορτασμούς και μας μεταφέρουν τις ευχές και τις ευλογίες των Προκαθημένων των Εκκλησιών τους οποίους εκπροσωπούν. Ευχαριστίες οφείλω σε όλους τους εκλεκτούς προσκεκλημένους μας, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που συμμετείχαν στο συνέδριο προς τιμήν του μεγίστου αποστόλου Παύλου και θα πανηγυρίσουν μαζί μας τη μνήμη του ιδρυτού της τοπικής μας Εκκλησίας. Ευχαριστώ όλους όσους παρακολούθησαν τις εργασίες του Συνεδρίου, τον κλήρο, τους άρχοντες και τον λαό της πόλεως και του Νομού μας. Ιδιαιτέρως θέλω να ευχαριστήσω από τα βάθη της καρδιάς μου τους διακεκριμένους ομιλητές μας, που μας πλούτισαν με τις γνώσεις και τη σοφία τους, την Επιστημονική και Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου και όλους τους συνεργάτες μου, που εργάσθηκαν για την άρτια οργάνωσή του. Η ευγνωμοσύνη όλων μας όμως ανήκει στον αίτιο αυτού του πνευματικού συμποσίου, τον ουρανοβάμονα απόστολο Παύλο, με τις πρεσβείες του οποίου εύχομαι να ζήσουμε όλη το μεγάλο δώρο και την ευθύνη της

ελευθερίας».

«ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ: ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ». ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Σπάνιες φωτογραφίες από την ορθόδοξη μοναχική παράδοση σε όλον τον κόσμο είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν οι εκατοντάδες επισκέπτες της μοναδικής έκθεσης φωτογραφίες που διοργάνωσε το Γραφεί Τύπου της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας στο πλαίσιο των πρόσφατων ΙΗ΄Παυλείων από τις 25 μέχρι και τις 28 Ιουνίου στο φουαγέ της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Δήμου Βέροιας. Οι φωτογραφίες τράβηξαν το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων μιας και όλες τους είναι βραβευμένες διεθνώς. Αποτύπωναν κυρίως στιγμές από την καθημερινή μοναχική ζωή και προέρχονται από όλο τον Ορθόδοξο κόσμο. Οι εξαιρετικές αυτές φωογραφίες παραχωρήθηκαν από τους καλλιτέχνες δια μέσου της ιστοσελίδας του Orthphoto. net. Η καταπληκτική εκτύπωση των φωτογραφιών -στην οποία οφείλεται και η ανάδειξη των εικόνων- έγινε στο Εργαστήρι Ψηφιακής Εκτύπωσης και Επεξεργασίας της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά στην Βέροια.

Από την διεθνή έκθεση φωτογραφίας με θέμα: «Ορθοδοξία: έκφραση ελευθερίας». Παύλειος Λόγος

Τετάρτη 27 Ιουνίου

μουσική εκδήλωση με τη συμμετοχή του Ωδείου Ναούσης

ία υπέροχη μουσική παράσταση περιελάμβανε τη Τετάρτη 27 Ιουνίου η κεντρική καλλιτεχνική εκδήλωση των φετινών Παυλείων με τη συμμετοχή της Χορωδίας και Μαντολινάτας του Ωδείου Ναούσης, υπό τη διεύθυνση του κ. Δημητρίου Παρόλα. Πριν από τη μουσική εκδήλωση πραγαμτοποιήθηκε επίκαιρη ομιλία από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαο, ενώ ακολούθησε η απονομή τιμητικών διακρίσων. Φέτος τιμήθηκαν ο πρ. Προϊστάμενος της 11ης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Αντώνιος Πέτκος, καθώς και ο πρ.

Παύλειος Λόγος

Διευθυντής της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας κ. Ι. Τροχόπουλος. Την τιμητική διάκριση παρέλαβε για λογαριασμό του η μητέρα του, λόγω απουσίας του στην Αθήνα. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων στον χαιρετισμό του είπε: «Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος τιμούμε τον ιδρυτή της τοπικής μας Εκκλησίας, ουρανοδρόμο και ουρανοπολίτη απόστολο Παύλο με μία μεγάλη μουσική εκδήλωση. Απόψε έχουμε την τιμή και την χαρά να συδυάσουμε τη μουσική απόλαυση με τίτλο «Ελευθερίας άσματα» που θα μας προσφέρει το Ωδείο Ναούσης, με την πνευματική απόλαυση του λόγου του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ.κ. Νικολάου. Τον ευ-

Ο σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας κ. Νικόλαος

χαριστώ από καρδίας για την αποδοχή της προσκλήσεώς μας. Όπως κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια αυτής της εορταστικής εκδηλώσεως τιμούμε κάποιους εκλεκτούς ανθρώπους που τίμησαν με την προσφορά τους την πόλη και την τοπική μας Εκκλησία. Απόψε θέλουμε να τιμήσουμε δύο συμπολίτες μας. Ο πρώτος είναι ο μέχρι τώρα Διευθυντής της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Βέροιας, ο κ. Ιωάννης Τροχόπουλος. Ένας άνθρωπος με ιδέες και όραμα για την Βιβλιοθήκη μας που επί τόσα χρόνια διηύθυνε. Ένας άνθρωπος που χάρη στο όραμα που είχε, στις προσπάθειες και στον προσωπικό του μόχθο που υπερέβαινε κατά πολύ την ευσυνειδησία ενός υπαλλήλου ανέδειξε μία περιφερειακή Βιβλιοθήκη σε μία υποδειγματική Βιβλιοθήκη του 21ου αιώνα. μια Βιβλιοθήκη που μοιράζεται γενναιόδωρα τους ψηφοποιημένους θησαυρούς της με το επιστημονικό και αναγνωστικό κοινό σε όλον τον κόσμο και γίνετια δι’ αυτού γωνστή παγκοσμίως, ώστε να τιμηθεί με το βραβείο «Πρόσβαση στη μάθηση 2010» του Ιδρύματος Bill and Melina Gates. Ο κ. Τροχόπουλος λόγω επαγγγελματικών υποχρεώσεων δεν μπορούσε να είναι σήμερα μαζί μας, γι αυτό την τιμητική διάκριση θα παραλάβει η μητέρα του, η οποία προέρχεται από λευϊτική οικογένεια, καθώς πατέρας ήταν ο μακαριστός π. Παύλος

www.imverias.gr

«Ελευθερίας άσματα»

Η Χορωδία και Μαντολινάτα του Ωδείου Ναούσης υπό τη διεύθυνση του κ. Δημητρίου Παρόλα

Ταϊγανίδης. Ο δεύτερος συμπολίτης μας, που θέλουμε να τιμήσουμε απόψε, είναι ο μέχρι πρότινος προϊστάμενος της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Βέροιας, ο κ. Αντώνιος Πέτκος. Συνεργάστηκε υποδειγματικά με την τοπική μας Εκκλησία και με την επιμέλεια και το ζήλο του συνέβαλε στην ανάδειξη πολλών βυζαντινών και μεταβυζαντινών Εκκλησιών της πόλεώς μας. Στον κ. Πέτκο οφείλουμε και την μεθοδική και περίπολκη προετοιμασία της προτάσεως και των πολλών και διαφόρων επί μέρους μελετών, για την αποκατάσταση της Παλαιάς Μητροπόλεως της Βέροιας, ενός πολύ σημαντικού έργου που εγκρίθηκε, εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ και ήδη έχουν ξεκινήσει οι εργασίες συντηρήσεως και αποκαταστάσεώς του και ελπίζουμε ότι θα έχουμε τη χαρά να το δούμε και να ολοκληρώνεται. Τους ευχαριστούμε και τους δύο θερμά και τους συγχαίρουμε».

Απονομή τιμητικών διακρίσεων

Παύλειος Λόγος

έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων προς τιμήν του Απ. Παύλου • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

28 - 2931 Ιουνίου Κυριακή Μαΐου

ελέστηκε με λαμπρότητα και επισημότητα η μνήμη του αποστόλου Παύλου στον μητροπολιτικό ιερό ναό των αγίων πρωτοκορυφαίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ενώ τα ΙΗ΄ Παύλεια ολοκληρώθηκαν με τον πανηγυρικό υπαίθριο διορθόδοξο εσπερινό στο «Βήμα». Στον πανηγυρικό πολυαρχιερατικό εσπερινό χοροστάτησε ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ρεμεζιανής κ. Ανδρέας, εκπρόσωπος του Πατριαρχείου Σερβίας, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο. Μεταξύ άλλων τόνισε: «Τα Παύλεια ενσαρκώνουν την ενότητα της Εκκλησίας μιας και κάθε χρόνο τέτοια εποχή ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας καλεί εκπροσώπους από όλα τα πατριαρχεία και αυτοκέφαλες Εκκλησίες ώστε να τιμήσουμε τον Απόστολο Παύλο, τον άνθρωπο που κύρηξε την αλήθεια σε όλα τα έθνη. Και τώρα όλα τα «έθνη» συνάγονται σε τούτη την ευλογημένη πόλη της Βέροιας ώστε να τιμήσουν τον από-

Ο θεοφιλέστατος επίσκοπος Ρεμεζιανής κ. Ανδρέας χοροτατεί στον εσπερινό

Παύλειος Λόγος

Αρτοκλασία κατά τον εσπερινό της εορτής του Απ. Παύλου

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ «Λατρευτικές ο Άρχοντας εκδηλώσεις» της γης»

στολο των εθνών. Ευχαριστίες λοιπόν στον αδελφό εν Χριστώ Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα γι’ αυτό το θεάρεστο έργο που επιτελεί εδώ και 18 χρόνια με τον Θεσμό των Παυλείων τα οποία συντελλούν στην ενότητα του σώματος της Εκκλησίας, κατά τη διδασκαλία του αποστόλου Παύλου». Την κυριώνυμο ημέρα στο πολυαρχιερατικό συλλείτουργο προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πιττσβούργου κ. Σάββας. Το θείο λόγο κήρυξε ο αρχιμ. Αντώνιος Φραγκάκης ο οποίος μεταξύ άλλων είπε ότι: «Εκκλησία χωρίς αγίους δεν μπορεί να σταθεί. Η αγιότητα αποτελεί το άνθος του αγίου Πνεύματος και η Εκκλησία είναι εργαστήριο αγιότητας». Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο πρόσωπο του εορταζομένου αποστόλου Παύλου ως πρότυπο μετανοίας. Μετά το πέρας της θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο εργοτάξιο της Παλαιάς Μητρόπολης Βέροιας. Στον εσπερινό του «Βήματος» χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων ο οποίος και εξεφώνησε τον πανηγυρικό λόγο, ενώ εκ μέρους των ξένων εκπροσώπων απηύθυνε χαιρετισμό ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πιττσβούργου κ. Σάββας. Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΒΕΡΟΙΑΣ κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΣΤΟ «ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ» Σεβασμιώτατε Ἐκπρόσωπε τῆς Αὐτοῦ Θειοτάτης Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, Σεβασμιώτατοι Ἐκπρόσωποι τῶν πρεσβυγενῶν καί νεωτέρων Πατριαρχείων καί τῶν κατά τόπους Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, Ἐξοχώτατοι κύριοι Βουλευτές, ἀξιότιμε κ. Ἀντιπεριφερειάρχα, ἀξιότιμη κ. Δήμαρχε,

Ἐλλογιμώτατοι κύριοι καθηγητές, ἀγαπητοί πατέρες, ἀγαπητοί ἀδελφοί, «Ἐλεύθερος ὢν ἐκ πάντων πᾶσιν ἐμαυτόν ἐδούλωσα» (1 Κορ. 9.19) Ἀντιφατικός ἀκούεται ὁ λόγος τοῦ ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν πρός τούς χριστιανούς τῆς Κορίνθου. Ποιός λογικός ἄνθρωπος θά μποροῦσε νά ἀνταλλάξει τήν ἐλευθερία του μέ τή θεληματική ὑποδούλωση; Ποιός λογικός ἄνθρωπος «ἐλεύθερος ὤν» θά ὑποδούλωνε τόν ἑαυτόν του ὄχι μόνο σέ ἕναν κύριο ἀλλά «πᾶσι»; Ὁ πρωτοκορυφαῖος ὅμως ἀπόστολος δέν ὑπακούει στά συνήθη σχήματα τῆς ἀνθρωπίνης λογικῆς· τολμᾶ νά μιλᾶ «ἐν ἀφροσύνῃ» (2 Κορ. 11.21) καί νά λαλεῖ «παραφρονῶν» (2 Κορ. 11.23), γιατί ἡ δική του λογική δέν εἶναι «ἐκ τοῦ κόσμου τούτου»· εἶναι πνευματική καί οὐράνια. Γι᾽ αὐτό καί τολμᾶ νά διακηρύσσει «ἐλεύθερος ὤν ἐκ πάντων πᾶσιν ἐμαυτόν ἐδούλωσα». Ο Σεβ. Μητροπολίτης Πιττσβούργου κ. Σάββας Ὁ λόγος τοῦ οὐρανοβάχοροστατεί στον Όρθρο της εορτής του Απ. Παύλου μονος ἀποστόλου καί τό κήρυγμά του στούς ἀνθρώἀλήθεια, ἤ μᾶλλον δίδει τό ἀληθινό νόημα πους τῆς ἐποχῆς του ἀλλά καί τῆς ἐποχῆς καί περιεχόμενο στήν ἔννοια τῆς ἐλευθερίας. μας προσδίδει ἕνα νέο νόημα καί ἕνα νέο Γιά τόν «ἀπελεύθερο τοῦ Κυρίου» Παῦλο περιεχόμενο στήν ἔννοια τῆς ἐλευθερίας πού (1 Κορ. 7.22) ἡ ἀληθινή ἐλευθερία δέν εἶναι ὑπερβαίνει τά συνήθη καί προσεγγίζει τήν μία κατάσταση φυσική, δέν εἶναι ἀποτέ-

Από το πολυαρχιερατικὀ συλλείτουργο της εορτής του Αποστόλου Παύλου

Παύλειος Λόγος

Από την λιτανευτική πομπή προς το «Βήμα» του αποστόλου Παύλου λεσμα ἀνθρωπίνων συμφωνιῶν, δέν εἶναι κληρονομική ἰδιότητα πού ἐξαρτᾶται ἀπό τήν καταγωγή τοῦ ἀνθρώπου, δέν εἶναι συνθήκη πού συνδέεται μέ τόν τόπο καί τόν χρόνο. Ὁ ἴδιος εἶναι ἐλεύθερος ρωμαῖος πολίτης, καυχᾶται ὅμως νά ἀποκαλεῖ τόν ἑαυτό του «δοῦλο Ἰησοῦ Χριστοῦ», γιατί γι᾽ αὐτόν ἡ ἀληθινή ἐλευθερία εἶναι κατάσταση πνευματική πού κατακτᾶται μέ τόν ἀγῶνα τοῦ ἀνθρώπου καί μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶναι ἐλεύθερος, γιατί δέν εἶναι δέσμιος τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου, δέν εἶναι δέσμιος τῶν παθῶν καί τοῦ ἑαυτοῦ του. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶναι ἐλεύθερος, γιατί δέν εἶναι πλέον Σαῦλος ἀλλά Παῦλος. Ἡ ἀπροσδόκητη συνάντησή του μέ τόν

Χριστό στόν δρόμο τῆς Δαμασκοῦ καί ἡ προσωρινή τύφλωσή του, τόν κάνουν νά ἀλλάξει ζωή. Τόν κάνουν νά μήν ἀποδειχθεῖ «ἀπειθής τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ», ὅπως ὁμολογεῖ ὁ ἴδιος στόν βασιλέα Ἀγρίππα, ἀλλά νά ἀποδεχθεῖ τήν κλήση τοῦ Θεοῦ. Καί ἡ ἀποδοχή τῆς κλήσεως τοῦ Θεοῦ εἶναι προσωπική ἀπόφαση τοῦ Παύλου. Εἶναι προσωπική ἐπιλογή, ἡ ὁποία μεταβάλλει ριζικά τήν πορεία τῆς ζωῆς του. Ὁ Παῦλος καλεῖται νά ἐπιλέξει μεταξύ τῆς ἐλευθερίας τοῦ κόσμου καί τῆς ἐλευθερίας τοῦ Θεοῦ, καί ἐπιλέγει χωρίς ἐνδοιασμό τή δεύτερη. Προτιμᾶ νά εἶναι δοῦλος Κυρίου μέ τή θέλησή του παρά δοῦλος τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ κόσμου. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐπιλέγει ἐνσυνείδη-

Λιτανεία προς το «Βήμα του Αποστόλου Παύλου

Παύλειος Λόγος

τα τήν ἐλευθερία τοῦ Θεοῦ, διότι γνωρίζει ὅτι αὐτή εἶναι ἀμετάκλητη, καθόσον ὁ ἴδιος ὁ Χριστός «ἐξηγόρασεν ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου γενόμενος ὑπέρ ἡμῶν κατάρα» (Γαλ. 3.13), καί αὐτό ὑπογραμμίζει καί πρός τούς χριστιανούς τῆς Κορίνθου, προτρέποντάς τους νά μήν ἐπιστρέφουν στήν προτέρα κατάσταση τῆς δουλείας ἀπό τήν ὁποία τούς ἐλευθέρωσε ὁ Χριστός λέγοντας: «ὁ ἐλεύθερος κληθείς δοῦλος ἐστιν Χριστοῦ. τιμῆς ἠγοράσθητε· μή γίνεσθε δοῦλοι ἀνθρώπων» (1 Κορ. 7.22-23). Τήν προτροπή αὐτή ἀπευθύνει καί σέ μᾶς σήμερα ἀπό τό Βῆμα του ἐδῶ στή Βέροια, ἀπό ὅπου γιά πρώτη φορά κήρυξε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Τήν ἀπευθύνει πρός ὅλους ἀνεξαρτήτως ἡλικίας, φύλου, κοινωνικῆς θέσεως ἤ μορφώσεως, γιατί ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη αὐτῆς τῆς προτροπῆς. Καυχώμεθα γιατί εἴμαστε ἐλεύθεροι. Καυχώμεθα γιατί στήν ἐποχή μας ὁ ἄνθρωπος ἔχει κατακτήσει περισσότερες ἐλευθερίες ἀπό κάθε ἄλλη ἐποχή. Καυχώμεθα γιατί ἔχουν καταργηθεῖ ἀντιλήψεις καί νοοτροπίες τοῦ παρελθόντος καί ὁ κάθε ἄνθρωπος ἔχει τό δικαίωμα νά πιστεύει ὅ,τι θέλει, νά λέει ὅ,τι νομίζει, νά κάνει ὅ,τι ἐπιθυμεῖ. Καυχώμεθα γιατί ἔχουν καταργηθεῖ ταξικές καί φυλετικές διακρίσεις καί ὅλοι μποροῦμε νά μετέχουμε στά ἴδια ἀγαθά καί νά ἔχουμε τά ἴδια δικαιώματα. Καί πιστεύουμε ὅτι μέ ὅλα αὐτά ἔχουμε φθάσει στό ὑψηλότερο ἐπίπεδο ἐλευθερίας πού μπορεῖ νά φθάσει ὁ ἄνθρωπος. Δέν ὑπάρχει βεβαίως ἀμφιβολία ὅτι ὅλα αὐτά τά δικαιώματα καί εἶναι οἱ ἐλευθερίες πού κατέκτησε ὁ ἄνθρωπος τοῦ εἰκοστοῦ καί εἰκοστοῦ πρώτου αἰῶνα

Διορθόδοξος Εσπερινός στο «Βήμα» του Απ. Παύλου χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος ἀποτελοῦν σημαντικές κατακτήσεις στόν τομέα τῆς ἐλευθερίας. Ξεχνοῦμε ὅμως ὅτι ὁ ἴδιος ἄνθρωπος πού καυχᾶται γι᾽ αὐτές τίς κατακτήσεις εἶναι συγχρόνως δοῦλος πολλῶν ἄλλων καταστάσεων καί πραγμάτων ἤ μπορεῖ πολύ εὔκολα νά γίνει. Ἄν στρέψουμε, ἀδελφοί μου, τό βλέμμα γύρω μας καί μέσα μας θά δοῦμε ὅτι ἄλλοι εἶναι δοῦλοι τῶν παθῶν τους, ἄλλοι τῆς φιλαργυρίας καί τοῦ συμφέροντος, ἄλλοι τοῦ πλούτου ἤ τῆς μόδας, ἄλλοι τῆς προβολῆς ἤ τῆς ἐφήμερης δόξας, ἄλλοι τῆς κραιπάλης καί τῆς ἀσωτίας, ἄλλοι τῶν ἐξαρτησιογόνων οὐσιῶν, ἄλλοι τῆς σαρκός καί τῶν ἡδονῶν. Ὅλοι αὐτοί ἀναζητοῦσαν τήν ἐλευθερία καί νόμιζαν ὅτι αὐτήν κατακτοῦσαν. Ὅμως ἀντί τῆς ἐλευθερίας πού ἐπεδίωκαν, ἐπέτυχαν τή δουλεία. Ἔγιναν δοῦλοι ὄχι ἁπλῶς ἀνθρώπων ἀλλά παθῶν, καί στερήθηκαν τήν ἐλευθερία πού χαρίζει τό πνεῦμα τοῦ Κυρίου. Ἀρνήθηκαν τήν ἐλευθερία πού τούς χάρισε ὁ Θεός ἀναζητῶντας περισσότερη καί ἔγιναν δέσμιοι τῶν πιό σκληρῶν καί ἀδυσώπητων κυρίων. Γι᾽ αὐτό καί τό μήνυμα τοῦ οὐρανοβάμονος ἀποστόλου ἀκούεται σωτήριο καί λυτρωτικό γιά ὅσους θέλουν νά τό ἀκολουθήσουν, γιά ὅσους θέλουν νά ἀπεξαρτηθοῦν ἀπό τά δεσμά τοῦ κόσμου διά Ἰησοῦ Χριστοῦ «τοῦ μηκέτι δουλεύειν τῇ ἁμαρτίᾳ». Ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς καλεῖ ἀπόψε ὅλους νά ἀποδεχθοῦμε τήν κλήση τῆς ἐλευθερίας πού μᾶς ἀπευθύνει ὁ Θεός καί νά ἀπολαύσουμε μέ τή χάρη του «τήν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων» του.

Ἀγαπητοί μου, καθώς μέ τόν πανηγυρικό διορθόξοδο ἑσπερινό, τόν ὁποῖο τελέσαμε στό Βῆμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου ὁλοκληρώνεται ὁ κύκλος τῶν ἐκδηλώσεων τῶν ΙΗ´ Παυλείων, αἰσθάνομαι τήν ἀνάγκη νά ἐκφράσω τήν εὐγνωμοσύνη μου πρός τούς Σεβασμιωτάτους καί Θεοφιλεστάτους ἀρχιερεῖς, τούς ἐκπροσώπους τῶν πρεσβυγενῶν καί νεωτέρων πατριαρχείων καί τῶν αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, οἱ ὁποῖοι καί φέτος λάμαπρυναν μέ τήν παρουσία τους καί τή συμμετοχή τους τόσο τό Διεθνές Ἐπιστημονικό Συνέδριο ὅσο καί τίς λατρευτικές ἐκδηλώσεις πρός τιμήν τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Βεροίας, ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου. Εὐχαριστῶ ἐκ βάθους καρδίας τά μέλη τῆς Ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ ΙΗ´ Διεθνοῦς Συνεδρίου μας πού παρίστανται καί ἀπόψε, ἀλλά καί ὅλους τούς παρισταμένους ἄρχοντες, τόν εὐσεβῆ κλῆρο καί λαό καί τούς παρεπιδημοῦντες προσκυνητές, πού τίμησαν μαζί μας τό σκεῦος τῆς

ἐκλογῆς τοῦ Κυρίου, τόν ἐλευθερώσαντα ἡμᾶς διά τοῦ κηρύγματός του. Αὐτή τή στιγμή ἄς μοῦ ἐπιτρεπεῖ νά δανεισθῶ τούς λόγους τοῦ μεγάλου ἐγκωμιαστοῦ του, ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου: «Καί τί παρατείνω τόν λόγον; Ἀρκοῦσαν ἔχω τήν δεσποτικήν μαρτυρίαν φάσκουσαν· σκεῦος ἐκλογῆς μου ἐστί. Μακάριος εἶ, Παῦλε, καί καλῶς σοι ἔσται ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων …». Μακάριοι καί ἐμεῖς πού σέ ἔχουμε διδάσκαλο καί παιδαγωγό εἰς Χριστόν. Μακάριοι καί ἐμεῖς πού ἐμπιστευόμαστε «ἑαυτούς καί ἀλλήλους» στήν ἀγάπη καί τίς ἀκοίμητες πρεσβεῖες σου” .

Χορός ιεροψαλτών στο «Βήμα» Παύλειος Λόγος