Παύλειος Λόγος τεύχος 104 by ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΤΕΥΧΟΣ 104 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2013

λειτουργεί η

ΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ

ΑΡΧΙΕΠ. ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ

ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

ά κ ι μ ο ν ο κ ν ι ώ ο ι σ ε τ α γ σ ύ ρ ε χ ενισ ιση των έχ ν υ σ τη

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 23310 20951, 6945384355 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ: ΑΣΠΙΣ BANK 731-05-000-3607 ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5243-033886-401

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

σελ 4

Ο ΟΣΙΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΜΟΝΙΤΗΣ του αρχιμ. Πορφυρίου Μπατσαρά

σελ 14 ΤΟ ΚΑΤΑΚΡΙΜΑ ΤΗΣ ΠΛΕΟΝΕΞΙΑΣ του Ιωάννη Σιδηρά

σελ 6

ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ ΣΤΟ ΤΟΡΟΝΤΟ του Μον. Γερασίμου Μπεκέ

σελ 16

σελ 8

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

Ο ΙΕΡΕΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓ. ΙΓΝΑΤΙΟ ΘΕΟΦΟΡΟ (Α´μέρος) του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 22 «ΜΕ ΠΑΡΡΗΣΙΑ»: ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ του αρχιμ. Παύλου Παπαδόπουλου Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΕΝ ΛΕΥΚΑΔΙ ΑΓΙΩΝ του σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος

σελ 10

ETOΣ K΄ TEYXOΣ 104 ΙΟΥΛ. - ΑΥΓ. 2013

σελ 24

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣEΛIΔOΠOIHΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ, EKTYΠΩΣH: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

σελ 12

Η ΑΥΓΟΥΣΤΑ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή

σελ 30

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ Λ O N TA I Σ T H Ν ΤΑ Χ ΥΔ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: gerbekes@yahoo.gr X E I P O Γ PA Φ A AΣXETΩΣ ΔHM OΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI ΣTPEΦONTAI

EΞΩΦYΛΛO Εγκώμια της Υπεραγίας Θεοτόκου στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Νάουσας. Αργυροποίκιλτη εικόνα του σώματος της Θεοτόκου ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO «ΑΙ ΓΕΝΕΑΙ ΠΑΣΑΙ». Έξοδος του επιταφίου στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Νάουσας

Τ Ο Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι Κ Ο Δ Ι Α Ν Ε Μ Ε ΤΑ Ι ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40 ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY website:

www.imverias.gr

�

Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος

Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου

«Ζωαρχικήν πηγήν εἰργάσατο τήν Θεοτόκον, φθοράν θανάτου καί ζωήν βλυστάνουσαν».

ορτή γῆς καί οὐρανοῦ ἡ σημερινή ἑορτή. Χαίρονται καί ἀγάλλονται οἱ ἐν οὐρανοῖς ἄγγελοι ὑποδεχόμενοι τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τήν Κυρία τους, αὐτήν ἡ ὁποία διῆλθε ἐν σώματι βίο ἀγγελικό. Χαίρονται καί ἀγάλλονται καί οἱ ἐπί γῆς, γιατί

Παύλειος Λόγος

στόν οὐρανό ἀνέρχεται σήμερα ἡ νέα Εὔα ὄχι ἁπλῶς γιά νά ἀπολαύσει τόν στέφανον τῆς δικαιοσύνης, ἀλλά γιά νά ἵσταται διά παντός ἐνώπιον τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης τοῦ Υἱοῦ της καί νά δέεται ὑπέρ πάντων τῶν γηγενῶν. Ἐάν στό πρόσωπο τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ οἱ ἄνθρωποι βρήκαμε τόν Μεσσία καί λυτρωτή μας· ἐάν στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, οἱ θνητοί

βρήκαμε Ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος ἀφθαρτοποίησε τήν ἀνθρώπινη φύση μας, στό πρόσωπο τῆς Παναγίας Μητέρας μας βρήκαμε τήν πηγή αὐτῶν τῶν ἀγαθῶν, γιατί μέ τήν δική της ὑπακοή στήν κλήση καί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, πραγματοποιήθηκε τό σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας γιά τή σωτηρία μας· ἦρθε στόν κόσμο ὁ Χριστός ὁ ὁποῖος μέ τόν θάνατό του κατήργησε τήν φθορά καί τόν θάνατο καί μέ τήν Ἀνάστασή του

χάρισε τήν αἰώνιο ζωή στούς πιστεύοντες Αὐτῷ. Δικαίως, λοιπόν, ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ μελωδός στόν ἑόρτιο κανόνα του πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο τήν ἐγκωμιάζει ὡς ζωαρχική πηγή καί ὡς βλυστάνουσα τή φθορά τοῦ θανάτου καί τή ζωή. «Ζωαρχικήν πηγήν εἰργάσατο τήν Θεοτόκον, φθοράν θανάτου καί ζωήν βλυστάνουσαν». Ἄς προσέξουμε, ἀδελφοί μου, τή σημασία τῶν λόγων τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου καί ἄς δώσουμε ἔμφαση στήν κάθε λέξη πού χρησιμοποιεῖ, γιατί δέν εἶναι τυχαία ἡ ἐπιλογή του. Δέν ἐγκωμιάζει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς τήν Παναγία μόνο ὡς «βλυστάνουσαν τήν ζωήν» ἀλλά καί ὡς «βλυστάνουσαν τήν φθοράν τοῦ θανάτου». Ὁ Θεός ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε συνδημιουργό του καί τοῦ παραχώρησε τό δικαίωμα νά φέρνει στόν κόσμο νέες ζωές μέ τή γέννηση τέκνων. Καί τό δικαίωμα αὐτό τῆς ζωῆς, τό ὁποῖο εἶναι θεῖο δικαίωμα, δέν τό στέρησε ἀπό τούς ἀνθρώπους ἀκόμη καί μετά τήν πτώση καί τήν ἔξωσή τους ἀπό τόν παράδεισο. Ὅμως τό δικαίωμα τῆς ζωῆς περιορίζεται ἀπό τόν θάνατο, καί κανένας ἄνθρωπος δέν μπόρεσε ποτέ νά περιορίσει ἤ νά καταργήσει τόν θάνατο, γιατί ὁ θάνατος εἶναι συνέπεια τῆς ἁμαρτίας, καί κανείς δέν μποροῦσε καί δέν μπορεῖ νά ἀπαλλάξει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία παρά μόνο ὁ Χριστός. Τό προνόμιο, λοιπόν, αὐτό τό ὁποῖο κανένας ἄνθρωπος δέν ἀπέκτησε ποτέ, τό προσέφερε ὁ Θεός στήν Παναγία Μητέρα μας, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, καθιστῶντας την «βλυστάνουσαν τήν φθοράν τοῦ θανάτου», καθιστῶντας την μητέρα Αὐτοῦ πού ἐπρόκειτο νά καταργήσει τόν θάνατο μέ τόν δικό του θάνατο, Μητέρα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἀπόδειξη αὐτοῦ τοῦ προνομίου ἀποτελεῖ ἡ ζωή καί ἡ κοίμησή της. Δέν ἀξιώθηκε ἡ Παναγία μας νά γίνει μόνο μητέρα τῆς ἀληθοῦς Ζωῆς, τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ἀξιώθηκε νά παραμένει καί ἡ ἴδια «καί μετά θάνατον ζῶσα», ζωντανή μετά τήν

Κοίμησή της, γιά νά ἀποτελεῖ τεκμήριο τῆς ἀληθείας καί τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους. «Ζωαρχικήν πηγήν εἰργάσατο τήν Θεοτόκον, φθοράν θανάτου καί ζωήν βλυστάνουσαν». Στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος δέν ὑπῆρξε ποτέ, ἀδελφοί μου, οὔτε μία στιγμή κατά τήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος νά μήν ἀναζητᾶ τή χαρά τῆς ζωῆς καί τήν ἀπαλλαγή του ἀπό τήν ἀγωνία καί τή λύπη τοῦ θανάτου. Μέ τή σημερινή ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ἡ Ἐκκλησία μας μᾶς ὑποδεικνύει τό μέσο γιά νά ζήσουμε τήν ἀληθινή ζωή καί νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τή φθορά τοῦ θανάτου. Προβάλλει τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τήν «βλυστάνουσαν φθο-

ράν θανάτου καί ζωήν», ἡ ὁποία βρίσκεται πάντοτε στή διάθεσή μας γιά νά μᾶς ὁδηγήσει στή Ζωή, στόν Υἱό καί Θεό της, καί νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τή φθορά τοῦ θανάτου, ὄχι προσωρινά ἀλλά αἰώνια. Ἄς μήν ἀπομακρυνόμεθα ποτέ ἀπό κοντά της· ἄς ἐμπιστευόμεθα τή ζωή μας στή μητρική της προστασία καί ἄς τήν παρακαλοῦμε νά μεσιτεύει πάντοτε στόν Υἱό της γιά τή ψυχική σωτηρία μας. Διάπυρος πρός τήν ἐν πρεσβείαις ἀκοίμητον Θεοτόκον εὐχέτης † Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

τό κατάκριμα τῆς πλεονεξίας

κοινωνική διδασκαλία αγ. Βασιλείου τοῦ Μεγάλου

ὸ κείμενο ποὺ δημοσιεύεται στὴν καθομιλούμενη γλώσσα εἶναι ἀπόσπασμα μιᾶς ἐκ τῶν σημαντικότερων κοινωνικοῦ φρονήματος ὁμιλιῶν τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, Ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε ὁ κορυφαῖος «Κοινωνικὸς Ἐργάτης» τοῦ Εὐαγγελικοῦ λόγου ὑπὲρ τῶν ἐνδεῶν καὶ ἀδυνάτων ἀνθρώπων τῆς ζωῆς αὐτῆς. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀντιμετωπίζοντας τὸ σοβαρὸ θέμα τοῦ πλούτου μέσα στὸ πλαίσιο τῶν ποιμαντικῶν του φροντίδων γιὰ τὶς πνευματικὲς καὶ ὑλικὲς ἀνάγκες τοῦ ποιμνίου του, ἔγραψε περὶ τὸ 368 μ.χ. τὴν ὁμιλία «Εἰς τὸ: καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας αὐτῶν οἰκοδομήσω» καὶ περὶ πλεονεξίας γιὰ νὰ παρακινήσει τοὺς πλεονέκτες πλουσίους προκειμένου νὰ φανοῦν κοινωνικοὶ καὶ εὐμετάδοτοι πρὸς τὶς ἀνάγκες τῶν πενεστέρων τάξεων. Γράφει λοιπὸν ὁ Μέγας Βασίλειος γιὰ τὸ πάθος τῆς πλεονεξίας : «... καὶ αὐτὰ μὲν ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὸν Θεὸ εἶναι τέτοια, ὅπως καταλληλότητα γῆς, εὔκρατες καταστάσεις ἀέρων, ἀφθονία σπόρου, συνεργία βοῶν, καὶ ὅλα τ΄ ἄλλα μὲ τὰ ὁποῖα ἐκ φύσεως ἡ γεωργία ἀκμάζει. Ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο ὅμως ποιά; Ἡ ἀκρότητα τοῦ ἤθους , ἡ μισανθρωπία, ἡ δυσκολία του νὰ δώσει... Δὲν θυμᾶται τὴν κοινὴ φύση, δὲν θεωρεῖ ὅτι πρέπει νὰ διαμοιράζει τὸ πλεόνασμα στοὺς πτωχούς... Ἀλλὰ ἐνῶ οἱ ἀποθῆκες στενάζουν ἀπὸ τὸ πλῆθος τῶν ἀποθηκευμένων ἀγαθῶν, ἡ ἄπληστη ὅμως καρδία δὲν χορταίνει. Διότι, μὲ τὸ νὰ προσθέτει πάντοτε τὰ νέα εἰσοδήματα στὰ παλαιὰ καὶ νὰ αὐξάνει τὴν εὐπορία μὲ τὶς ἐτήσιες συγκομιδὲς, περιπίπτει σ΄αὐτὴ τὴν ἀδιέξοδη δυσχέρεια, νὰ μὴν ἐπιτρέπει δηλαδὴ ,λόγω τῆς πλειονεξίας, νὰ ἀνακόπτει ἀφενὸς μεν τὴν ὁρμή του ὡς πρὸς τὰ παλαιά,

Παύλειος Λόγος

τοῦ θεολόγου καί ἐκκλ. ἱστορικοῦ Ἰωάννη Σιδηρᾶ ἀφετέρου δὲ νὰ μὴν ἐπαρκεῖ στὸ νὰ ἀποθηκεύει τὰ νέα λόγω τοῦ πλήθους... Ταλαίπωρος μπροστὰ στὴν μεγάλη σοδειὰ , ἐλεεινὸς μπροστὰ στὰ παρόντα ἀγαθὰ καὶ ἀκόμη πιὸ ἐλεεινὸς μπροστὰ στὰ ἀναμενόμενα... θρηνεῖ παρομοίως μὲ αὐτοὺς ποὺ εἶναι φτωχοί. Ἤ μήπως καὶ αὐτὸς ποὺ στεναχωρεῖται λόγω τῆς φτωχείας του δὲν θὰ ἐκβάλει τὴν ἴδια κραυγή. «Τί νὰ κάνω; Ἀπὸ ποῦ τροφές; Ἀπὸ ποῦ ἐνδύματα; Τὰ ἴδια λέγει καὶ ὁ πλούσιος. Θλίβεται κατὰ τὴν καρδία του, κατατρωγόμενος ἀπὸ τὴν μέριμνα. Δηλαδὴ αὐτὸ ποὺ εὐφραίνει τοὺς ἄλλους, αὐτὸ λυώνει τὸν πλεονέκτη. Διότι δὲν χαίρει ποὺ ὅλα στὸ σπίτι του εἶναι γεμάτα πρὸς χάριν του, ἀλλὰ ὁ πλοῦτος ποὺ τὸν περιβάλλει καὶ ξεχειλίζει ἀπὸ τὶς ἀποθῆκες του, ἀγκυλώνει τὴν ψυχή, μὴ τύχει καὶ ἰδεῖ πρὸς τοὺς ἔξω καὶ γίνει ἀφορμὴ κάποιου καλοῦ γιὰ τοὺς πτωχούς. Καὶ ὅμως μου φαίνεται πὼς τὸ πάθος του ὁμοιάζει μὲ τὸ πάθος τῆς ψυχῆς τῶν κοιλιόδουλων, οἱ ὁποῖοι προτιμοῦν νὰ σκάσουν καλύτερα,παρὰ νὰ δώσουν κάτι ἀπὸ τὰ ὑπολείμματα στοὺς ἐνδεεῖς. Ἄκου ἄνθρωπε, τὸν χορηγό. Θυμήσου: ποιὸς εἶσαι; Τί διαχειρίζεσαι; Ἀπὸ ποιὸν ἔλαβες; Γιατί προτιμήθηκες ἀνάμεσα στοὺς πολλούς; Ἔχεις γίνει ὑπηρέτης τοῦ ἀγαθοῦ Θεοῦ, οἰκονόμος τῶν συνανθρώπων σου; Νὰ μὴ νομίζεις ὅτι ὅλα ἔχουν ἑτοιμασθεῖ γιὰ τὴν δική σου κοιλιά. Γι΄ αὐτὰ ποὺ κρατᾶς στὰ χέρια σου νὰ σκέπτεσαι σὰν νὰ εἶναι ξένα. Σὲ εὐφραίνουν γιὰ λίγο χρόνο καὶ ἔπειτα ξεγλιστροῦν καὶ χάνονται. Ἐσὺ ὅμως ὅλα μαζί τα ἔχεις ἀμπαρώσει μὲ θύρες καὶ μοχλούς. Καὶ ἀφοῦ τὰ ἀσφάλισες καλὰ ἐπαγρυπνεῖς μὲ τὶς φροντίδες σου. Εὔκολο ἦταν νὰ πεῖς ὅτι θὰ χορτάσεις τὶς ψυχὲς αὐτῶν ποὺ πεινοῦν, θὰ ἀνοίξεις τὶς ἀποθῆκες, θὰ προσκαλέσεις ὅλους τους πτωχοὺς καὶ θὰ τοὺς πεῖς γενναιόκαρδο λόγο. Ὅσοι δὲν ἔχετε ἅρτο, ἐλᾶτε σὲ μένα. Ὁ καθένας θὰ λάβει ἀπὸ τὴν δωρεὰ ποὺ ἔχει δοθεῖ ἀπὸ τὸν Θεό, ὡς ἂν ἀπὸ κοινὴ πηγή, ὅσον

τοῦ εἶναι ἀρκετό. Ἀλλὰ ἐσὺ δὲν εἶσαι τέτοιος. Ἀπὸ ποῦ; Ἐσὺ ὁ ὁποῖος φθονεῖς τοὺς ἀνθρώπους γιὰ τὴν ἀπόλαυση τῶν ἀγαθῶν, ποὺ πονηρὰ βουλεύεσαι στὴν ψυχή σου καὶ φροντίζεις ὄχι τὸ πῶς θὰ δώσεις στὸν καθένα τὰ ἀναγκαῖα , ἀλλὰ τὸ πῶς ἀφοῦ τὰ ἀποθηκεύσεις ὅλα , θὰ ἀποστερήσεις ὅλους ἀπὸ τὴν ὠφέλειαν ἐξ αὐτῶν. Εὑρίσκοντο ἐμπρός του αὐτοὶ ποὺ ζητοῦν τὴν ψυχήν του καὶ ἐκεῖνος διελέγετο μὲ τὴν ψυχὴ γιὰ τὰ βρώματα (τροφές). Νὰ μιμεῖσαι τὴν γῆ, ἄνθρωπε. Νὰ καρποφορήσεις ὅπως ἐκείνη. Νὰ μὴ φανεῖς κατώτερος ἀπὸ τὴν ἄψυχη γῆ. Ἐκείνη λοιπὸν ἐκτρέφει τοὺς καρποὺς ὄχι γιὰ νὰ τοὺς ἀπολαμβάνει ἡ ἴδια ἀλλὰ γιὰ νὰ ὑπηρετήσει ἐσένα. Ἐσὺ ὅμως, ὅ,ποιο καρπὸ ἀγαθοεργίας καὶ ἂν ἐπιδείξεις γιὰ τὸν ἑαυτό σου, τὸν μαζεύεις, διότι οἱ χάριτες τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἐπιστρέφουν σ΄αὐτοὺς ποὺ δίνουν. Γιατί λοιπὸν ἀγωνιᾶς; Γιατί κόπτεσαι προσπαθώντας νὰ περικλείσεις τὸν πλοῦτο μὲ πηλὸ καὶ πλίνθους; Ἐὰν ὅμως θαυμάζεις τὰ χρήματα γιὰ τὴν τιμὴ ποὺ λαμβάνεις ἀπὸ αὐτά, σκέψου πόσον πολὺ πιὸ ὠφέλιμο γιὰ δόξα εἶναι νὰ ὀνομάζεσαι πατέρας ἀπὸ μύρια παιδιά, παρὰ νὰ ἔχεις μυρίους στατῆρες στὸ βαλάντιό σου. Τὰ χρήματα, βεβαίως, καὶ χωρὶς νὰ τὸ θέλεις, θὰ τὰ ἐγκαταλείψεις ἐδῶ, τὴν ὑπόληψη ὅμως γιὰ τὰ καλὰ ἔργα θὰ τὴν προσκομίσεις στὸν Δεσπότη, ὅταν ὁλόκληρος λαὸς ἀφοῦ σταθεῖ ἐμπρὸς στὸν κοινὸ κριτὴ θὰ σὲ ἀποκαλεῖ τροφέα καὶ εὐεργέτη καὶ θὰ σοῦ ἀποδίδει ὅλα τα ὀνόματα τῆς φιλανθρωπίας. Γιὰ κανένα ἀπὸ αὐτὰ δὲν φροντίζεις διότι λόγω τῆς φροντίδος σου γιὰ τὰ παρόντα περιφρονεῖς τὰ ἐλπιζόμενα ἀγαθὰ. Ἐμπρὸς λοιπὸν νὰ διαθέτεις ποικιλοτρόπως τὸν πλοῦτο ἀφοῦ γίνεις φιλότιμος καὶ λαμπρὸς στὶς δαπάνες γι΄αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἀνάγκη. Νὰ μὴν εἶσαι πολυδάπανος μὲ τὸ νὰ προσθέτεις πάντοτε νέες ἀνάγκες.

Νὰ μὴ περιμένεις ἔλλειψη σιταριοῦ γιὰ νὰ ἀνοίξεις τὶς σιταποθῆκες. Μὴν περιμένεις τὴν πείνα γιὰ νὰ κερδίσεις χρυσό, μῆτε τὴν κοινὴ στέρηση γιὰ νὰ πλουτίσεις ὁ ἴδιος. Μὴ γίνεσαι ἔμπορος τῶν ἀνθρώπινων συμφορῶν. Μὴ ἐκμεταλλευθεῖς τὸν καιρὸ τῆς ὀργῆς τοῦ θεοῦ γιὰ νὰ ἀποκτήσεις χρηματικὴ περιουσία. Νὰ μὴ ἐξερεθίζεις τὰ τραύματα αὐτῶν ποὺ ἔχουν ταλαιπωρηθεῖ μὲ τὸ μαστίγιο τῆς συμφορᾶς. Ἐσὺ ὅμως ἀποβλέπεις στὸ χρῆμα καὶ δὲν προσβλέπεις στὸν ἀδελφό. Ἀγνοεῖς καθ΄ ὁλοκληρίαν τὸν ἀδελφό σου, ὅταν εὑρίσκεται στὴν ἀνάγκη. Καὶ τὸ μὲν καλὸ χρῶμα τοῦ χρυσοῦ σὲ ὑπερευχαριστεῖ ἀλλὰ δὲν λογαριάζεις πόσο μεγάλος εἶναι ὁ στεναγμὸς τοῦ πτωχοῦ ποὺ σὲ ἀκολουθεῖ. Καὶ αὐτὸς μὲν προσέρχεται νὰ πωλήσει, μὲ ἄφθονα δάκρυα τὸ πιὸ ἀγαπητὸ ἀπὸ τὰ παιδιά, ἐσὺ δε δὲν λυγίζεις ἀπὸ τὴν συμφορά; Ἡ πείνα συνθλίβει τὸν ταλαίπωρο καὶ σὺ ἀναβάλλεις καὶ εἰρωνεύεσαι γιὰ νὰ κάνεις διαρκεστέρα σ΄αὐτὸν τὴν συμφορά; Καὶ αὐτὸς μὲν προσφέρει τὰ σπλάχνα του, τίμημα, γιὰ τὶς τροφές, ἀλλὰ τὸ δικό σου χέρι ὄχι μόνον δὲν ξηραίνεται μὲ τὸ νὰ δέχεται τιμήματα ἀπὸ τέτοιες συμφορὲς, ἀλλὰ καὶ ἀγωνίζεσαι γιὰ τὸ πλεόνασμα καὶ φιλονικεῖς πῶς θὰ λάβεις περισσότερα καὶ νὰ δώσεις ὀλιγώτερα ἐπιβαρύνοντας ἀπὸ παντοῦ τὴν συμφορὰ στὸν δυστυχῆ. Δὲν σὲ μαλακώνουν οὔτε τὰ θλιβερὰ δάκρυα, οὔτε οἱ ἀναστεναγμοὶ τῆς καρδίας, ἀλλ΄ εἶσαι ἀλύγιστος καὶ σκληρός. Τὸ κάθε τι τὸ βλέπεις ὡς χρυσὸ καὶ παντοῦ χρυσὸ φαντάζεσαι. Αὐτό σοῦ ἔχει γίνει ὄνειρο ὅταν κοιμᾶσαι καὶ συνεχὴς ἔγνοια ὅταν εἶσαι ξύπνιος. Ὅπως δηλαδὴ αὐτοὶ ποὺ παραφέρονται ἀπὸ τρέλα δὲν βλέπουν τὰ πράγματα, ἀλλὰ φαντάζονται αὐτὰ ποὺ τοὺς ὑπαγορεύει τὸ πάθος, ἔτσι καὶ μὲ σένα ἡ ψυχὴ ποὺ ἔχει κατακυριευθεῖ ἀπὸ τὴν φιλαργυρία παντοῦ χρυσό, παντοῦ ἄργυρο βλέπει. Ὁ πλοῦτος ὅταν στέκεται, εἶναι ἄχρηστος. Ὅταν ὅμως κινεῖται καὶ μεταδίδεται, γίνεται καὶ κοινωφελὴς καὶ καρποφόρος. Πόσο μεγάλος εἶναι ὁ ἔπαινος ποὺ προέρχεται ἀπὸ τοὺς εὐεργετούμενους. Νὰ μὴ τὸν καταφρονήσεις. Καὶ πόσο μεγάλος ὁ μισθὸς ἀπὸ τὸν δίκαιο κριτή. Νὰ μὴν ἀπιστήσεις σ΄αὐτὸν. Πανταχοῦ τὸ παράδειγμα τοῦ πλουσίου ποὺ κατηγορεῖται νὰ σὲ συντροφεύει. Αὐτός, μὲ τὸ νὰ φυλάσσει τὰ παρόντα καὶ νὰ ἀγωνιᾶ γιὰ τὰ ἐλπιζόμενα καὶ μὲ τὸ νὰ ἀγνοεῖ, ἐὰν θὰ ζήσει τὴν αὐριανὴ ἡμέρα, ἁμαρτάνει ἐκ τῶν προτέρων σήμερα γιὰ τὸ αὔριο. Δὲν ἔχει προσέλθει ἀκόμη ὁ ζητιάνος καὶ ἐκεῖνος προκατα-

βολικῶς φανερώνει τὴν ἀγριότητα. Δὲν συνέλεξε ἀκόμη τοὺς καρποὺς καὶ ἔχει ἤδη τὸ κατακρίμα τῆς πλεονεξίας. Καὶ σὺ μὲν κρυφὰ συνομιλεῖς μὲ τὸν ἑαυτό σου, τὰ λόγια σου ὅμως κρίνονται στὸν οὐρανό. Γι΄αὐτὸ ἀπὸ ἐκεῖ σοῦ ἔρχονται οἱ ἀπαντήσεις. Ποιὰ ὅμως εἶναι αὐτὰ ποὺ λέγει; « ψυχή μου ἔχεις πολλὰ ἀγαθά, γιὰ πολλὰ χρόνια. Φάγε,πίε, εὐφραίνου» καθημερινῶς. Ὦ, τί παραλογισμός! Ἐὰν εἶχες ψυχὴ χοίρου, τί ἄλλο καλύτερο ἀπὸ αὐτὸ θὰ μποροῦσες νὰ τῆς εὐαγγελισθεῖς; Πόσο κτηνώδης εἶσαι, πόσο ἄμυαλος ἀπέναντι τῶν ἀγαθῶν τῆς ψυχῆς, νὰ χαιρετίζεις αὐτὴν μὲ τὰ βρώματα τῆς σαρκὸς. Αὐτὰ ποὺ καταλήγουν στὸν ἀπόπατο, αὐτὰ ἐσὺ τὰ παραπέμπεις στὴν ψυχή; Ἐπειδὴ ὅμως σκέπτεσαι τὰ ἐπίγεια καὶ ἔχεις γιὰ τὸ Θεὸ τὴν κοιλιὰ καὶ εἶσαι ὁλόκληρος σάρκες, ὑποδουλωμένος

στεῖς νὰ δώσεις ἔστω καὶ κάτι ἐλάχιστο ἀπὸ τὰ χέρια σου. Μία λέξη γνωρίζεις: «Δὲν ἔχω. Οὔτε θὰ δώσω, διότι εἶμαι πτωχός». Πράγματι, πτωχὸς εἶσαι καὶ στερεῖσαι ἀπὸ ὅλα τὰ ἀγαθά. Πτωχὸς ἀπὸ φιλανθρωπία, πτωχὸς ἀπὸ πίστη στὸν Θεό. Πτωχὸς ἀπὸ ἐλπίδα αἰώνια. Κάμε συμμετόχους στὰ σιτηρὰ τοὺς ἀδελφούς σου. Αὐτὸ ποὺ αὔριο σαπίζει, δῶσε το, σήμερα στὸν ἔχοντα ἀνάγκη. Ἡ πιὸ χειρότερη μορφὴ πλεονεξίας εἶναι το νὰ μὴ δίδει κάποιος στοὺς ἐνδεεῖς οὔτε ἀπὸ αὐτὰ ποὺ φθείρονται. Πές μου ,ποιὰ εἶναι δικά σου; Ἀπὸ ποῦ τὰ ἔλαβες καὶ τὰ ἔφερες στὴ ζωή; Διότι ἐὰν ὁ καθένας κρατῶντας αὐτὸ ποὺ χρειάζεται γιὰ νὰ θεραπεύσει τὶς ἀνάγκες του, ἄφηνε τὸ περίσσευμα στὸν ἔχοντα ἀνάγκη, τότε κανένας δὲν θὰ ἦταν πτωχός. Δὲν ἐξῆλθες γυμνὸς ἀπὸ τὴν κοιλιά; Δὲν θὰ ἐπιστρέψεις καὶ πάλι γυμνὸς στὴ γῆ; Αὐτὰ δὲ ποὺ ἔχεις τώρα, ἀπὸ ποῦ τὰ ἔχεις; Ἐὰν μεν λέγεις ὅτι ἀπὸ τὴν τύχη, εἶσαι ἄθεος, διότι δὲν γνωρίζεις τὸν δημιουργό, οὔτε εὐχαριστεῖς τὸν δοτήρα. Ἐὰν ὅμως παραδέχεσαι ὅτι ἀπὸ τὸν Θεὸ εἶναι, πές μου τὸν λόγο γιὰ τὸν ὁποῖο τὰ ἔλαβες. Μήπως ὁ Θεὸς εἶναι ἄδικος ποὺ ἄνισα μοιράζει σὲ ἐμᾶς τὰ ἀναγκαῖα γιὰ τὴ ζωή; Γιατί ἐσὺ πλουτεῖς καὶ ἐκεῖνος εἶναι πτωχός; Γιὰ κανένα ἄλλο λόγο παρὰ γιὰ νὰ λάβεις ἐξάπαντος καὶ ἐσὺ τὸν μισθὸ τῆς ἀγαθότητος καὶ τῆς καλῆς διαχειρίσεως καὶ ἐκεῖνος γιὰ νὰ τιμηθεῖ μὲ τὰ ἔπαθλα τῆς ὑπομονῆς.

στὰ πάθη, ἄκουε τὴν προσωνυμία πού σου ἁρμόζει καὶ τὴν ὁποία δὲν σοῦ τὴν ἔδωσε κανεὶς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος. : «Ἀνόητε, αὐτὴ τὴν νύκτα ζητοῦν ἀπὸ ἐσένα τὴν ψυχή σου. Αὐτὰ ποὺ ἑτοίμασες, ποιὸς θὰ τὰ πάρει;». Ἐὰν θέλεις, ἔχεις ἀποθῆκες τὰ σπίτια τῶν πτωχῶν. Αὐτὰ ποὺ ἀποθηκεύονται ἐκεῖ οὔτε ὁ σκόρος τὰ κατατρώγει, οὔτε ἡ σήψη τὰ σαπίζει, οὔτε οἱ ληστὲς τὰ καταληστεύουν. Ποιὰ παραγγέλματα περιφρονεῖς μὲ τὸ νὰ σφραγίζεις τὰ αὐτιά σου μὲ τὴν φιλαργυρία! Πόση μεγάλη χάρη ἔπρεπε νὰ χρωστᾶς στὸν εὐεργέτη, πόσο νὰ εἶσαι χαρούμενος καὶ νὰ λαμπρύνεσαι μὲ τὴν τιμὴ διότι δὲν ἐνοχλεῖς τὴν πόρτα τῶν ἄλλων, ἀλλὰ ἄλλοι κρούουν τὶς δικές σου. Τώρα δέ, εἶσαι κατσούφης καὶ ἀποκρουστικὸς ἀποφεύγοντας τὶς ἀπαντήσεις μὴ τυχὸν κάπου ἀναγκα-

Ἐσὺ ὅμως ἀφοῦ τὰ περιέλαβες ὅλα στοὺς ἀχόρταγους κόλπους τῆς πλεονεξίας, νομίζεις ὅτι κανέναν δὲν ἀδικεῖς, ὅταν τόσους πολλοὺς ἀποστερεῖς. Ποιὸς εἶναι ὁ πλεονέκτης; Αὐτὸς ποὺ δὲν ἀρκεῖται στὴν αὐτάρκεια. Ποιὸς εἶναι ὁ ἅρπαγας; Αὐτὸς ποὺ ἀφαιρεῖ αὐτὰ ποὺ ἀνήκουν στὸν καθένα. Δὲν εἶσαι ἐσὺ ὁ πλεονέκτης; Δὲν εἶσαι ἐσὺ ὁ ἅρπαγας, ὅταν ἰδιοποιεῖσαι αὐτὰ τὰ ἴδια ποῦ ἐδέχθης πρὸς διαχείριση; Τὸ ψωμὶ ποὺ κρατᾶς ἐσύ, εἶναι αὐτοῦ ποὺ πεινᾶ. Τὸ ἔνδυμα ποὺ φυλάσσεις στὶς ἱματιοθῆκες εἶναι αὐτοῦ ποὺ γυμνητεύει. Τὰ παπούτσια ποὺ σαπίζουν σὲ σένα εἶναι ξυπόλυτου. Τὸ ἀργύριο ποὺ ἔχεις παραχωμένο εἶναι αὐτοῦ ποὺ τὸ χρειάζεται. Λοιπὸν τόσους ἀδικεῖς, ὅσους μποροῦσες νὰ εὐεργετήσεις.

Παύλειος Λόγος

Ο ΙΕΡΕΑΣ κατά τόν ἅγιο Ἰγνάτιο τόν Θεοφόρο

Ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ, Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας

Α΄ΜΕΡΟΣ

Ιερωσύνη είναι το μυστήριο της Εκκλησίας το οποίο παρέχει την «χαρισματική εξουσία που κατευθύνει ή συντονίζει όλες τις υπόλοιπες χαρισματικές εκδηλώσεις» της Εκκλησίας και θέτοντας «σε λειτουργική έκφραση όλα τα άλλα μυστήρια», «συντρίβει τις αλλοτριωτικές δυνάμεις της φθοράς και ανακαινίζει τον άνθρωπο». Η ιερωσύνη της Εκκλησίας είναι η ιερωσύνη του Χριστού∙ και η αποστολή και το έργο που αναλαμβάνουμε και ασκούμε μέσα στην Εκκλησία όσοι αξιωνόμαστε να γίνουμε μέτοχοι του ιερατικού χαρίσματος, αποτελεί συμμετοχή στην αποστολή του Χριστού και συνέχιση του έργου που Εκείνος, «ο απόστολος και αρχιερεύς της ομολογίας ημών Ιησούς» (Εβρ. 3, 1), επετέλεσε. Το μυστήριο της ιερωσύνης είναι ένα, διακρίνονται όμως σ’ αυτό τρεις ξεχωριστοί ιερατικοί βαθμοί: του διακόνου, του πρεσβυτέρου και του επισκόπου. Η διάκριση αύτη δεν είναι οντολογική, εφόσον πάντες δια του Βαπτίσµατος και των αγίων Μυστηρίων κοινωνούν της Θείας ζωής του Χριστού, καθιστάµενοι µέτοχοι της σωζούσης χάριτος του Θεού και των αγαθών της Βασιλείας Του, και διάκονοι του θελήµατός Του και της Εκκλησίας Του, αλλά λειτουργική λόγω της ιδιαιτέρας διακονίας εκάστου στο Σώµα του Χριστού.

επισκόπου της ενότητας της Εκκλησίας. Όπως επισημαίνει και ο αείμνηστος καθηγητής Π. Τρεμπέλας, “ο Ιγνάτιος έναντι του κινδύνου των επιπολαζουσών εν τη Εκκλησίᾳ αιρέσεων ζητεί να συνενώσῃ τους χριστιανούς περί τον επίσκοπον, το πρεσβυτέριον και τους διακόνους, συχνάκις προβάλλων τους τρεις τούτους βαθμούς των εν τη Εκκλησίᾳ κληρικών ως ενιαίον τι σύνολον”.

Ηδη από την αποστολική εποχή και κυρίως μέσα από τις επιστολές του αγίου Ιγνατίου επισκόπου Αντιοχείας εξήρθη το επισκοπικό λειτούργημα. Η προβολή αυτή όμως προσεκτικότερα και βαθύτερα εξεταζόμενη δεν αποσκοπεί στην υπερέξαρση της μοναρχικής εξουσίας του επισκόπου και κατά συνέπεια στη μείωση των δύο άλλων βαθμών του πρεσβυτέρου και του διακόνου, αλλά στη διασφάλιση περί το πρόσωπο του

Ο ρόλος που υπηρετεί το ιερατείο των τοπικών Εκκλησιών είναι άμεσα συνδεδεμένος με την τέλεση του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. “Σπουδάζετε ουν μιά Ευχαριστία χρήσθαι· μία γαρ σαρξ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και εν ποτήριον εις ένωσιν του αίματος αυτού, εν θυσιαστήριον, ως εις επίσκοπος, άμα τω πρεσβυτερίω και διακόνοις, τοις συνδούλοις μου· ίνα, ο εάν πράσσητε, κατά Θεόν πράσσητε»,

Παύλειος Λόγος

Στις επιστολές του αγίου Ιγνατίου Αντιοχείας συναντούμε όρους, δηλωτικούς εκκλησιαστικού αξιώματος. Πρόκειται για τους όρους “επίσκοπος, “πρεσβυτέριον” και “διάκονος”. Στην επιστολή προς την Εκκλησία των Μαγνησίων χρησιμοποιούνται πέντε όροι για να δηλώσουν κάποιο εκκλησιαστικό αξίωμα· “επίσκοπος”, “πρεσβύτερος”, “πρεσβυτέριον”, “προκαθήμενος”, “διάκονος”, “διακονία”. Ευθύς εξαρχής, ο Ιγνάτιος στην επιστολή του αυτή ευχαριστεί τον επίσκοπο των Μαγνησίων Δαμά και τους πρεσβυτέρους Βάσσο και Απολλώνιο, καθώς επίσης και τον διάκονο Σωτίωνα. Οι πρεσβύτεροι αναφέρονται επίσης στην επιστολή αυτή και με τον τίτλο “προκαθήμενοι”, εφόσον η προτροπή του Ιγνατίου “ενώθητε τω επισκόπω και τοις προκαθημένοις, εις τύπον και διδαχήν αφθαρσίας” προϋποθέτει, κατ’ αντιστοιχία του προηγουμένου σχήματος “επίσκοπος-πρεσβύτεροι”, να εννοήσουμε υπό τον τίτλο “προκαθήμενοι” τους πρεσβυτέρους.

δηλαδή, «φροντίστε λοιπόν να συμμετέχετε σε μια ευχαριστία· διότι ένα είναι το σώμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και ένα ποτήρι που ενώνει με το αίμα Του· ένα θυσιαστήριο, όπως ένας επίσκοπος μαζί με το πρεσβυτέριο και τους διακόνους, τους ομοδούλους μου, ώστε ό,τι κάνετε, να το κάνετε όπως θέλει ο Θεός», αναφέρει ο άγιος Ιγνάτιος. Βασική αρχή της ορθόδοξης Θεολογίας είναι ότι η Εκκλησία στην ευχαριστιακή της συγκρότηση, γύρω από την τράπεζα της Θείας Ευχαριστίας είναι η εικόνα της κοινωνίας των εσχάτων. Γι’ αυτό και η δομή τής κάθε τοπικής Εκκλησίας ιστορικά ξεπήδησε μέσα από την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας. Η Εκκλησία έχει λειτουργήματα, τα οποία, εκφράζουν και συνιστούν αυτήν την εικόνα των εσχάτων, συμπίπτουν δηλαδή, με την δομή της εσχατολογικής κοινότητας. Η Εκκλησία ως εικόνα αυτής της κοινότητας, δηλαδή ως αληθινή μετοχή στην αλήθεια των εσχάτων, της Βασιλείας, η οποία πραγματώνεται στην Θεία Ευχαριστία ήδη πριν από την έλευση του Κυρίου στην εσχάτη ημέρα βιώνει εικονικά αυτήν την εσχατολογική κοινότητα καθώς στη Θεία Ευχαριστία συνάγεται όλος ο διασκορπισμένος λαός του Θεού. Σύναξη του λαού του Θεού επί το αυτό. Η παρουσία του Χριστού εικονίζεται με την παρουσία του επισκόπου, δηλαδή του κέντρου, γύρω από το οποίο συνάγεται ο λαός του Θεού. Όταν μία Εκκλησία δεν συνάγει το λαό της επί το αυτό, δεν είναι Εκκλησία. Μία Εκκλησία που μένει διεσπαρμένη, χωρίς να βιώνει τη σύναξη επί το αυτό, δεν εικονίζει τα έσχατα με κανένα τρόπο. Είναι λοιπόν απαραίτητη η σύναξη του λαού του Θεού, για να έχουμε Εκκλησία. Η διάσπαση, η αίρεση, η κακοδοξία, το σχίσμα, αποτελεί έργο του διαβόλου. “Μηδείς χωρίς του επισκόπου τι πρασσέτω των ανηκόντων εις την Εκκλησίαν. Εκείνη βεβαία ευχαριστία ηγείσθω, η υπό τον επίσκοπον ούσα, η ω αν αυτός επιτρέψη. Όπου αν

φανή ο επίσκοπος, εκεί το πλήθος έστω· ώσπερ όπου αν η Χριστός Ιησούς, εκεί η καθολική Εκκλησία. Ουκ εξόν εστιν χωρίς του επισκόπου ούτε βαπτίζειν , ούτε αγάπην ποιείν· αλλ’ ο αν εκείνος δοκιμάση, τούτο και τω Θεώ ευάρεστον, ίνα ασφαλές η και βέβαιον παν ο πράσσεται”. Οι χριστιανικές κοινότητες βρίσκουν την ενότητά τους κατεξοχήν στις λατρευτικές συνάξεις και στο περιεχόμενο της πίστης. Κέντρο και κεφαλή της Εκκλησίας είναι ο επίσκοπος. Η θέση του συνδέεται άμεσα με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Ο παραλληλισμός του επισκόπου προς τον ίδιο τον Ιησού Χριστό είναι ιδιαίτερα σημαντικός, γεγονός που οδηγεί τον Ιγνάτιο σε συμπεράσματα, όπως ότι “ο λάθρα επισκόπου τι πράσσων τω διαβόλω λατρεύει”. Αναμφίβολα λοιπόν για τον άγιο Ιγνάτιο ο επίσκοπος αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο της τοπικής Eκκλησίας. Μαζί όμως με τον επίσκοπο, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και το “πρεσβυτέριον”, το σώμα δηλ. των πρεσβυτέρων. Και σ’ αυτούς, σύμφωνα με την προτροπή του Ιγνατίου, οι Εφέσιοι πρέπει να υποτάσσονται, εφόσον “το … αξιονόμαστον υμων πρεσβυτέριον … ούτως συνήρμοσται τω επισκόπω, ως χορδαί κιθάρα…“. Παρομοιάζει δηλαδή ο άγιος Ιγνάτιος τη σχέση επισκόπου και πρεσβυτέρων με τη σχέση που έχει μια κιθάρα με τις χορδές της. «Δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει κιθάρα χωρίς χορδές. Οὔτε ὅμως καί χορδές χωρίς κιθάρα. Ἡ μελωδία προϋποθέτει ὄχι ἁπλῶς τήν ὕπαρξη καί τῶν δύο, ἀλλά καί τήν τέλεια συναρμογή τους. Τό ἴδιο ἰσχύει προκειμένου περί τοῦ ἐπισκόπου καί τοῦ πρεσβυτερίου τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ πρεσβύτεροι σάν ἄλλες χορδές θά πρέπει νά εἶναι ἁρμονικά καί ἀδιάρρηκτα ἑνωμένοι μέ τόν ἐπίσκοπό τους, πού ὁ ἱερός Ἰγνάτιος παρομοιάζει μέ κιθάρα. Καί μέ τήν ἑνότητα αὐτή, πού τελικά ἀγκαλιάζει καί συνέχει ὁλόκληρο τό ἐκκλησιαστικό σῶμα, δοξάζεται ὁ Τριαδικός Θεός καί οἰκοδομεῖται ἡ Ἐκκλησία». Βασικό στοιχείο το οποίο αντλούμε πάλι από την εσχατολογική κοινότητα είναι ότι ο Χριστός που αποτελεί το κέντρο, γύρω από το οποίο συνάγεται ο διασκορπισμένος λαός του Θεού, περιστοιχίζεται από τους δώδεκα Αποστόλους και από τον ευρύτερο κύκλο τους. Πράγματι, κεφαλή της τοπικής εκκλησίας είναι ο επίσκοπος, στον οποίο τα μέλη της θα πρέπει να υποτάσσονται. Ο επίσκοπος όμως εμφανίζεται από κοινού μαζί με τους πρεσβυτέρους. Όπως ο επίσκοπος αντλεί το κύρος του επειδή βρίσκεται “εις τόπον Θεού”, έτσι και οι πρεσβύτεροι επειδή βρίσκονται “εις τύπον συνεδρίου των αποστόλων”. Ο επίσκοπος, μολονότι αποτελεί το πλέον σεβαστό πρόσωπο της κοινότητας, δεν προΐσταται μόνος του. Η υπόδειξη του Ιγνατίου είναι σαφής· “άνευ του επισκόπου και των πρεσβυτέρων μηδέν πράσσετε…”, τονίζοντας έτσι ιδιαιτέρως την σημασία του ρόλου των πρεσβυτέρων στην διαποίμανση της τοπικής Εκκλησίας. Το ακόλουθο χωρίο από την επιστολή προς την Εκκλησία των Τράλλεων είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικό ως προς την δομή του τοπικού ιερατείου: “… πάντες εντρεπέσθωσαν τους διακόνους ως εντολήν Ιησού Χριστού, και τον επίσκοπον ως Ιησούν Χριστόν, όντα Υιόν του Πατρός, τους δε πρεσβυτέρους ως συνέδριον Θεού, και ως σύνδεσμον αποστόλων. Χωρίς τούτων Εκκλησία ου καλείται”. Η δομή λοιπόν του τοπικού ιερατείου της Εκκλησίας είναι τριμερής. Κέντρο της και επικεφαλής του τοπικού ιερατείου είναι ο επίσκοπος, που μαζί με τους πρεσβυτέρους αποτελούν τα στελέχη εκείνα της Εκκλησίας, προς τα οποία οι πιστοί θα πρέπει να υποτάσσονται “ως τοις αποστόλοις Ιησού Χριστού”, και χωρίς τα οποία “εκκλησία ου καλείται”. Επίσης στην επιστολή προς της Εκκλησία της Σμύρνης ο επίσκοπος περιβάλλεται πάντα από ένα συμβούλιο “πρεσβυτέρων” (πρεσβυτέριον), το οποίο παραλληλίζεται με τους αποστόλους.

Παύλειος Λόγος

πανηγυρική ομιλία για την:

Σύναξη

των εν Λευκάδι Αγίων

τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας κ Παντελεήμονος

υριακή μετά τή μεγάλη θεομητορική ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί ἡ θεομητοροφρούρητος νῆσος τῆς Λευκάδος ἑορτάζει τή Σύναξη τῶν ἐν Λευκάδι ἁγίων, ἀπό τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου Παύλου τοῦ ἱδρύσαντος διά τοῦ κηρύγματός του τήν τοπική Ἐκκλησία μέχρι καί τῶν νεωτέρων ἁγίων, τῶν ὁσιακῶς καί μαρτυρικῶς τελειωθέντων. Τιμᾶ καί πανηγυρίζει ἡ Λευκάδα, ὁ εὐαγής κλῆρος καί ὁ εὐλαβής λαός της μέ προεξάρχοντα τόν ποιμενάρχη του, τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λευκάδος κ.κ. Θεόφιλο, τούς προστάτες καί φύλακές της, τήν Παναγία τήν Φανερωμένη καί τήν ἁγία Μαύρα, τούς ποιμένας καί διδασκάλους της, τούς ἐν ἁγνείᾳ καί σεμνῇ πολιτείᾳ, ἐν ἀσκητικοῖς ἀγῶσι, προσευχαῖς καί δάκρυσι οὐρανώσαντας τή γῆ της, ἀλλά καί ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι διά τῶν θαυμάτων τους ἔσωσαν τούς κατοίκους της ἀπό κινδύνων καί θλίψεων καί ἀπό ὁρατῶν καί ἀοράτων ἐχθρῶν. Τιμᾶ καί πανηγυρίζει ὅλους ἐκείνους, τούς παλαιούς καί νέους ἁγίους, τούς ὁποίους ὁ Κύριος ἐθαυμάστωσε ἐν τῇ γῇ τῆς Λευκάδος, συνδέοντας αὐτούς μέ ἀκαταλύτους πνευματικούς δεσμούς μέ τήν ἁγιοτόκο αὐτή νῆσο καί τούς κατοίκους της. Καί δέν θά ἦτο δυνατόν νά συμβεῖ διαφορετικά, ἐφόσον, ὅταν ὁ Θεός θαυμαστώνει τούς ἁγίους του, οἱ

Παύλειος Λόγος

ἄνθρωποι ἀποδίδουμε τιμή καί σεβασμό καί στούς ἁγίους καί δι᾽ αὐτῶν πρός τόν Θεό. Διότι ἡ ἀνάδειξη τῶν ἁγίων στόν κόσμο καί ἡ σύνδεσή τους μέ συγκεκριμένους τόπους δέν εἶναι, ἀδελφοί μου, τυχαία ἤ ἀνθρώπινη ὑπόθεση. Οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας δέν ἀγωνίσθηκαν γιά νά φθάσουν στήν ἁγιότητα προκειμένου νά τιμηθοῦν ἀπό τούς ἀνθρώπους. Ἀγωνίσθηκαν γιά νά ἀνέλθουν τήν οὐρανοδρόμο κλίμακα καί νά συναντήσουν τόν Θεό, τόν ὁποῖο ἀγάπησαν στή ζωή τους ὑπερβαλλόντως, καί τοῦ ὁποίου τό θέλημα ἐτήρησαν ἀπό ἀγάπη καί σεβασμό. Ἀλλά καί ὁ Θεός δέν τιμᾶ τούς ἁγίους του στή γῆ πρός χάριν αὐτῶν τῶν ἰδίων· διότι οἱ ἅγιοι ἀπολαμβάνουν στόν οὐρανό τήν αἰώνια μακαριότητα καί τήν ὑψίστη τιμή πού θά μποροῦσε νά ἐπιθυμήσει ὁ ἄνθρωπος, τή διηνεκῆ δηλαδή θέα τοῦ ἀρρήτου κάλλους τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός τιμᾶ τούς ἁγίους του ἐπί γῆς χάριν τῶν ἀγωνιζομένων ἀνθρώπων. Καί τούς τιμᾶ γιά δύο λόγους: ὁ πρῶτος εἶναι ὅτι μέσω τῶν ἁγίων καί τῶν θαυμάτων πού ἐπιτελοῦν εἴτε διά τῶν ἱερῶν λειψάνων καί τῶν ἱερῶν τους εἰκόνων, εἴτε διά τῶν θαυμαστῶν ἐμφανίσεων καί ἐπεμβάσεών τους στή ζωή τῶν ἀνθρώπων, τῶν πόλεων καί τῶν χωρῶν ὁ Θεός προσφέρει στούς ἀνθρώπους τήν προστασία καί τή χάρη του. Προσφέρει στήριγμα καί παρηγορία καί ἀπαλλαγή ἀπό συμφορές καί δει-νά, καί ἀποδεικνύει δι᾽ αὐτῶν τήν παρουσία του στόν κόσμο καί στή ζωή τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά καί τήν πρόνοια καί μέριμνά του γιά τά τέκνα του, γιά

ὅλους ἐκείνους τούς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἐπιρρίπτουν ἐπί τόν Θεόν τή μέριμνά τους καί ἐμπιστεύονται τή ζωή τους στήν πατρική του ἀγάπη. Ὁ δεύτερος λόγος γιά τόν ὁποῖο ὁ Θεός θαυμαστώνει τούς ἁγίους του ἐπί γῆς εἶναι γιά νά ἐνισχύει τούς ἐπί γῆς ἀγωνιζομένους ἀνθρώπους στήν προσπάθεια πού διεξάγουν νά ζήσουν σύμφωνα μέ τό θέλημα καί τίς ἐντολές του. Ἡ ζῶσα παρουσία τῶν ἁγίων στόν κόσμο καί τήν Ἐκκλησία κάνει ἀντιληπτή, σέ ὅσους θέλουν νά τό ἀντιληφθοῦν, τήν ὕπαρξη τῆς ἐν οὐρανοῖς θριαμβευούσης Ἐκκλησίας, τῆς Ἐκκλησίας τῶν πρωτο-τόκων, οἱ ὁποῖοι ἀναμένουν καί ἐμᾶς, «ἵνα μή χωρίς ἡμῶν τελειωθῶσι». Ἡ παρουσία τῶν ἁγίων στή ζωή μας εἶναι ἡ ἀπόδειξη ὅτι ἡ Ἐκκλησία ὡς σῶμα τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἐνιαία καί ἀδιαίρετη καί «θάνατος αὐτήν οὐκέτι κυριεύει», καθώς τά προαπελθόντα μέλη της, οἱ ἅγιοι, δέν εἶναι ἀπόντες, ἀλλά παρόντες καί δρῶντες στή ζωή τῶν πιστῶν καί τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ παρουσία τῶν ἁγίων καί οἱ θαυμαστές ἐπεμβάσεις τους γιά τήν προστασία τῶν πόλεών μας καί τή σωτηρία μας εἶναι ἡ ἀπόδειξη ὅτι ὄντως εἴμαστε «συμπολίται τῶν ἁγίων καί οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ». Καί ἐάν αὐτό ἰσχύει γιά ὅλους τούς πιστούς, ἰσχύει κατά μείζονα λόγο γιά τήν εὐλογημένη νῆσο τῆς Λευκάδος καί τούς εὐλαβεῖς κατοίκους, οἱ ὁποῖοι τιμοῦν καί πανηγυρίζουν πανδήμως σήμερα τή σύναξη τῶν ἐν Λευκάδι ἁγίων, τήν ἐνεργό καί ζῶσα καί σωστική παρουσία τῶν ὁποίων γνώρισαν πολ-

λές φορές κατά τούς εἴκοσι αἰῶνες τῆς χριστιανικῆς ἱστορίας της. Συμπανηγυριστές καί ἐμεῖς στή μεγάλη ἑορτή τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας μέ τήν εὐγενῆ καί φιλόφρονα πρόσκληση τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λευκάδος καί Ἰθάκης κ.κ. Θεοφίλου, πρός τόν ὁποῖο καί ἐκφράζω τίς εἰλικρινεῖς καί ὁλοκάρδιες εὐχαριστίες μου, ἔχουμε τή μεγάλη χαρά νά συλλειτουργοῦμε σήμερα στόν περικαλλῆ αὐτό ἱερό ναό τιμῶντας τή Σύναξη τῶν ἐν Λευκάδι ἁγίων καί συνεορτάζοντας καί τόν κοινό μας ἀπόστολο καί «παιδαγωγό εἰς Χριστόν», τόν πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο Παῦλο, τοῦ ὁποίου τμῆμα τοῦ ἱεροῦ καί χαριτοβρύτου λειψάνου μεταφέραμε ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας εἰς εὐλογία καί ἁγιασμό πάντων ὑμῶν. Ἀδελφοί μου, ἡ τιμή τῶν ἁγίων τούς ὁποίους μνημονεύουμε καί πανηγυρίζουμε σήμερα, καί ἰδιαίτερα αὐτῶν οἱ ὁποῖοι ἐθαυμαστώθησαν ὑπό τοῦ Θεοῦ εἰς τόν τόπο μας, ἄς ἀποτελεῖ διαρκῆ προτροπή καί παρότρυνση πρός ὅλους μας νά πορευόμεθα στήν ζωή μας «ἐπακολουθοῦντες τοῖς ἴχνεσιν» τῶν ἁγίων γιά νά ἔχουμε τή χάρη καί τήν εὐλογία τους καί νά ἀξιωθοῦμε νά φθάσουμε διά τῶν πρεσβειῶν καί τῆς μεσιτείας τῆς Παναγίας τῆς Φανερωμένης, τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου Παύλου, τῆς ἁγίας μεγαλομάρτυρος Μαύρας καί πάντων τῶν ἐν Λευκάδι ἁγίων στόν τελικό προορισμό μας, καί νά γίνουμε μετόχοι τῆς αἰωνίου ζωῆς καί τῆς ἀτελευτήτου μακαριότητος τήν ὁποία ἔχει ἑτοιμάσει ὁ Θεός «τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν» Παύλειος Λόγος

Ἡ Αὐγούστα τοῦ Αὐγούστου

νακτες ἐξάκουστοι καὶ ἄνασσες φημισμένες, βασιλεῖς ἔνδοξοι καὶ αὐτοκράτορες μέγιστοι, ἄρχοντες λαμπροὶ καὶ αὐγοῦστες τιμημένες διάβηκαν τοὺς αἰῶνες τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου τούτου μὲ πορφύρα καὶ βύσσο ἐνδεδυμένοι, μὲ χρυσὸ καὶ μαλάματα στολισμένοι, μὲ φήμη καὶ δύναμη περιβεβλημένοι, σὲ πύργους καὶ παλάτια στερεωμένοι. Μὰ στὸ αὔγασμα τῆς ἀνέσπερης ἡμέρας τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, στὴ φωτοχυσία τῆς σωστικῆς Του παρουσίας, μιά Κόρη Κεχαριτωμένη τοῦ Ὑψίστου θρόνος ἀνεδεῖχθη καὶ «ταύτης γὰρ τὸ ὑπερβάλλον, ὑπερέχει πᾶσαν ἔννοιαν». Σὲ αὐγουστιάτικες ἡμέρες εἰσοδεύουμε πρὸς ὑπάντηση τῆς Αὐγούστας τοῦ Αὐγούστου. Πρὸς προσκύνηση τῆς Δεσποίνης Μαριάμ. Πρὸς συνάντηση τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ. Πρὸς ἀνύμνηση τῆς αἰτίας τῆς χαρᾶς. Κηδευτὲς στὸ ξόδι τῆς Μητρὸς τοῦ Ἀναστάντος. Μάρτυρες καὶ κήρυκες τῆς εἰς οὐρανοὺς μεταστάσεως τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας. Ὁ θεοπρεπῆς βηματισμὸς τῶν Ὀρθοδόξων τὶς λαμπροφόρες μέρες τοῦ Αὐγούστου ὁδηγεῖ στὴν οἰκία τοῦ προστάτου ἀποστόλου, τοῦ ἐπιστηθίου φίλου καὶ παρθένου, τοῦ ἠγαπημένου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καὶ Εὐαγγελιστοῦ στὴν Ἁγία Σιών. Ἀπόστολοι ἐκ περάτων ἐκεῖ συνηθροισμένοι ὕμνους ἐξοδίους 12 Παύλειος Λόγος

τοῦ Ἀρχιμ. Ἰερεμίου Γεωργαλῆ

ὑφαίνουν χαρᾶς πεπληρωμένοι. Καὶ ἐκ τῆς Ἁγίας Σιών ἡ θεοφρούρητος στρατιὰ τῶν πιστῶν τὴν θείαν Κιβωτὸν τοῦ ἁγιάσματος ἐν ὕμνοις καὶ ὠδαῖς λιτανεύει καὶ στὸν κῆπο τῆς Γεθσημανῇς ἐν τάφῳ καταθέτει εὐλαβῶς. Ἡ οὐράνια ἀναστάσιμη εὐωδία τοῦ Παναγίου Τάφου κυκλώνει τοῦτες τὶς ἡμέρες τὸ Θεομητορικὸ μνῆμα. «Καὶ γῆθεν πρὸς οὐρανὸν μετέστης σήμερον». Πάσχα τοῦ Καλοκαιριοῦ τὸ μύρωσε ἡ ρωμαίικη καρδιά. Στὴν Ἱκέτιδα Παναγιὰ προσπίπτει ἡ ἀνθιστάμενη Ὀρθοδοξία. Θεαρχίῳ νεύματι καὶ πάλι συγκαλεῖται ὁ θεόφρων λαὸς καὶ τὸ θαῦμα ὁρῶν ἐκπληττόμενος ψαλμοὺς ψελλίζει, ὕμνους ἀναμέλπει, ὠδὲς συνθέτει, ἱκεσίες ὑφαίνει, δοξολογίες πέμπει. Τοῦτες τὶς πανίερες ὧρες τῶν μεγάλων καθαρμῶν, ὅπου ἀνοίγουν οἱ πύλες τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἡ ἀπεραντοσύνη τοῦ αἰωνίου καὶ ἄφθιτου ξεχύνεται στοὺς αἰῶνες τῶν θνητῶν, ἡ ὑπερκόσμια ἀστραπὴ τῆς εἰς οὐρανοὺς ἀνόδου τῆς Κυρίας Θεοτόκου, θεραπεύει τὰ πάθη τῶν βροτῶν καὶ πληρώνει μὲ χαρὰ τὶς καρδιὲς τῶν ἱκετῶν, «ἡ τῆς Χαρᾶς δεξαμένη τὸ πλήρωμα τῆς ἁμαρτίας τὴν λύπη ἐξαφανίσασα». Οἱ ἀντηχήσεις τῆς παρουσίας Της, τὰ ἁγιάσματα τῆς προστασίας Της, οἱ κρουνοὶ τῶν θαυμάτων Της, οἱ κῆποι τῶν χαρίτων Της, ἡ λάμψη τῆς μορφῆς Της, τὸ φῶς τῆς θυμήσής Της, ἡ ἐλπίδα τῆς στήριξής Της, ἡ γλυκύτης τῆς φωνῆς Της, ἱερογραφεῖται ἀπ’ ἄκρου σ’ ἄκρον στὴν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή. Καὶ τότε, καὶ τώρα καὶ μέχρι συντελείας τῶν

αἰώνων. Ποιὸς τόπος, ποιὸς λόφος, ποιὸ βουνό, ποιὸς κάμπος, ποιὰ θάλασσα καὶ ὁ γαλάζιος οὐρανὸς δὲν ἀνιστορεῖ τὰ μεγαλεῖα τῆς Παρθένου καὶ Κυρᾶς, τῆς Δεσποίνης Παναγιᾶς; Οἱ ἀρχαῖοι καὶ νεώτεροι κώδικες τοῦ εὐσεβοῦς μας Γένους μὲ κιννάβαρη ἄφθιτη, καρδιᾶς πυρακτωμένης, μαρτυροῦν τὰ ἐξαίσια μεγαλεία τῆς ἐλπιδοφόρας παρουσίας Της. Στὴν αἰώνια πρωτεύουσα τῆς πονεμένης Ρωμηοσύνης, τὴν Κωνσταντινούπολη, ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγὸς τοῦ Γένους μας κρατᾶ ἄσβεστο τὸ Φανάρι. Ἡ Βλαχερνίτισσα καθαίρει μὲ τὸ λούσμα Της. Ἡ Παμμακάριστος μακαρίζει τοὺς ὑπομένοντες. Ἡ Μπαλουκλιώτισσα φυλάγει τὸ Βυζάντιο. Μὰ καὶ στὸ Ὅρος τὸ Ἅγιον, στὸ μυροβόλο περιβόλι Της, ἐκεῖ ποὺ ξορκίζουν τὰ βουνὰ τοῦ θάνατου τοὺς φόβους, ἔστησε ὁ Χριστὸς χρυσό θρονὶ στὴν Παναγιά. Στίς Καρυές ὁ Ἀρχάγγελος ψάλλει τήν ὠδή Της. Στὴν Λαύρα ἡ Οἰκονόμισσα οἰκονομεῖ τὴν σωτηρία μας. Στὸ Βατοπέδι ἡ Παραμυθία παραμυθεῖ τὸν πόνο μας. Στὴν Ἰβήρων ἡ Πορταῒτισσα φυλάγει τὶς θύρες τῆς καρδιᾶς μας. Στὸ Κουτλουμούσι ἡ Φοβερὰ Προστασία σκεπάζει τὴν ζωή μας. Στὸ Δοχειάρι ἡ Γοργοϋπήκοος εἰσακούει τὴν ἱκεσία μας. Μὲ λόγο θεόφραστο καὶ ἐσμυρνισμένο ὁ λαὸς ὁ τοῦ Θεοῦ ὁ ἅγιος ὑμνεῖ τὰ θαυμάσιά Της. Καὶ ἡ πανύμητος Κόρη οὐ διαλίπῃ ἐποπτεοῦσα τοὺς πίστει μέλποντας τὰ μεγαλεῖα Της. Γι’ αὐτὸ στὶς Φέρες ἡ Κοσμοσώτειρα δέεται ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας. Στὴν Ξάνθη ἡ

Ἀρχαγγελιώτισσα προστάζει τοὺς Ἀγγέλους. Στὴ Δράμα ἡ Εἰκοσιφοίνισσα φωτίζει τὰ σκοτάδια. Στὸ Κιλκὶς ἡ Γουμένισσα διαφεντεύει τὸ λαό. Στὴν συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη ἡ Ἀχειροποίητος προσψαύει τὸν οὐρανό. Στὴν Χαλκιδικὴ ἡ Μεγάλη Παναγιὰ τρανή τήν φωνή ὑψώνει. Στὴ Βέροια τήν βυζαντινή ἡ προσφυγοπούλα Σουμελιώτισσα τοῦ Πόντου προσμένει τὸν μαρμαρωμένο Βασιλιὰ τό πένθος Της νά βγάλει. Στὴν Καστοριὰ ἡ Μαυριώτισσα λευκαίνει τὴν ψυχή. Στὸ Μουρίκι ἡ Κλεισούρα μᾶς ἀνοίγει τὴν καρδιά. Στὴν Ἤπειρο ἡ Παρηγορήτισσα παρηγορεῖ τὸ ρωμαίικο. Στὴν Θεσσαλία ἡ Κορῶνα στεφανώνει τὸν ἀγώνα καί ἡ βραχωμένη Μετεωρίτισσα δεσπόζει στόν αἰώνα. Στὴν Ρούμελη ἡ Δαμάστα δαιμόνια δαμάζει καί ἡ Προυσιώτισσα ψηλά τόν Τούρκο τόν τρομάζει. Στὸν Μοριὰ ἡ Παντάνασσα τοῦ Μυστρά ἀνασασμοὺς χαρίζει καί στὸ Μέγα Σπήλαιο ἡ Παναγιὰ τοὺς ὀφθαλμοὺς φωτίζει. Ἀλλὰ καὶ ὁ ποιητὴς μὲ θάμβος ὑμνεῖ τὴν παρουσία Της: «Ἡ Παναγιὰ τὸ πέλαγο κρατοῦσε στὴν ποδιά της, τὴν Σίκινο τὴν Ἀμοργὸ καὶ τ’ ἀλλὰ τὰ παιδιά Της». Στὴν Αἴγινα ἡ Χρυσολεόντισσα θάρρος χρυσὸ δωρίζει. Στὴ Λέσβο, στὴν Ἁγιάσο, ἡ Παναγιὰ λάξευσε τὴν Σιών Της . Στὴ Σάμο ἡ Βροντιανὴ βροντά τούς ὁρισμοὺς Της. Στήν Τήνο ἡ Βαγ-

γελίστρα τά τάματα πληρώνει. Τῆς Πάρου ἡ Ἐκατονταπυλιανὴ ἑκατὸ πύλες σωτηρίας πυργώνει. Τῆς Πάτμου ἡ Διασώζουσα τήν Χώρα τήν μυρώνει. Τὸ Κάστρο τῆς Ἀστροπαλιᾶς μ’ ἀχτίδες στεφανώνει. Ἡ Παναγιὰ τοῦ Χάρου στήν Λειψῶ τὸν Χάρο χαρακώνει. Στὴν Νίσυρο ἡ Σπηλιανὴ μὲ χάρη χαριτώνει. Στὴν Ρόδο ἡ Τσαμπίκα τὰ πάθη τὰ μερώνει. Στὴν Κρήτη ἡ Καλυβιανή τὰ ὀρφανὰ μεγαλώνει. Στὰ Ἀστερούσια ἡ Κουδουμιανὴ τοὺς ἐρημίτες κληρώνει. Στὰ Κύθηρα ἡ Μυρτιδιώτισσα μὲ μυρτιές σέ ἀνταμώνει. Στὴν Κεφαλονιὰ ἡ Φιδιώτισσα τὸν ὄφι θανατώνει. Στὴ Λευκάδα ἡ Φανερωμένη τὸν Υἱὸ Της φανερώνει. Στὴν Κύπρο τὴν ἐξάκουστη λάλησε τὸ ἀηδόνι καὶ μὲ ἀνθρώπινη λαλιὰ τὰ ἄφαντα φανερώνει: «Κύκκου, Κύκκου τὸ βουνί, μοναστήρι θὰ γενῆ, μιά χρυσὴ Κυρὰ θὰ μπῆ καὶ ποτέ της δὲ θὰ βγῆ». Πιὸ κεῖ ἡ Μαχαιριώτισσα τὸν ἅδη μαχαιρώνει καὶ ἡ Τροοδίτισσα στὸν οὐρανὸ ζυγώνει. Στὴν Συρία ἡ Σαϊντανάγια κλαίει τὰ παιδιά Της. Στὸν Λίβανο τοῦ Φωτὸς ἡ Παναγιὰ με φῶς τῆς χαρᾶς φωτίζει καί στήν Ἁγία Πόλη, στὴ Γεθσημανῇ, ἡ Ἱεροσολυμίτισσα τοὺς οἰκτιρμοὺς χαρίζει. Ἄρα λοιπὸν ποιὰ δοκιμασία, ποιὸς πειρασμός, ποιὸς πόνος, ποιὸς φόβος, ποιὰ θλίψη, ποιὰ ἀρρώστεια τὸν ἄνθρωπο σκοτώνει;

«Ἀπὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀσθενεῖ τὸ σῶμα, ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ ψυχή· πρὸ σὲ καταφεύγω, τὴν κεχαριτωμένην· ἐλπὶς ἀπηλπισμένων, σὺ μοὶ βοήθησον». Σὲ ὦρες ἀτελείωτες, σὲ μέρες πονεμένες, σὲ χρόνους δίσεχτους, σκληροὺς, ποὺ οἱ ἀνθρώπινοι διαλογισμοὶ πυρώνονται ἀπὸ τὸ καῦμα τῆς ἀποστασίας, ἡ ἐνδημοῦσα ὑπερκόσμια λάμψη τῆς Κυρᾶς τῆς Παναγιάς φωτίζει τὸ λησμονησμένο διαβατικό της σωτηρίας μας: «Σωτήρα τεκοῦσάν σε καὶ Θεόν, δυσωπῶ Παρθένε, λυτρωθῆναί με τῶν δεινῶν· σοὶ γὰρ νῦν προσφεύγων ἀνατείνω καὶ τὴν ψυχὴ καὶ τὴν διάνοιαν». Καὶ ὅταν πληθαίνουν οἱ πειρασμοὶ καὶ ὁ οὐρανὸς μαυρίζει, Ἐκείνη θὰ συμπαρασταθεῖ καὶ ὑπὲρ τὸν ἥλιο θὰ φωτίζει:«Τὴν ὑψηλοτέραν τῶν οὐρανῶν καὶ καθαρωτέραν, λαμπηδόνων ἡλιακῶν, τὴν λυτρωσαμένην, ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας, τὴν Δέσποιναν τοῦ κόσμου, ὕμνοις τιμήσωμεν». Καὶ τώρα ποὺ ὁ κίνδυνος αὐξάνει καὶ οἱ Ἐφιάλτες διαφεντεύουν λαὸ ἐξουθενωμένο, Ἐκείνη τὴν λύση θὰ χαρίσει:«Διάσωσον ἀπὸ κινδύνων τοὺς δούλου σου Θεοτόκε, ὅτι πάντες μετὰ Θεὸν εἰς σὲ καταφεύγομεν, ὡς ἄρρηκτον τεῖχος καὶ προστασίαν».

Παύλειος Λόγος

ὁ ὅσιος τοῦ Θεοῦ

Φιλάρετος Κωνσταμονίτης

ά δύο συνεχόμενα ἔτη, 2012 καί 2013, εἶναι γιά ἕνα ἄξιο τέκνο τῆς Ἠμαθίας ἐπετειακά. Ἀναφερόμαστε στόν Ὅσιο Γέροντα Φιλάρετο τόν Κωνσταμονίτη, πού γεννήθηκε στό χωριό πού τότε ὀνομαζόταν Τσιόρνοβο, ἡ σημερινή Φυτειά, τό κεφαλοχώρι αὐτό τοῦ Βερμίου. Τό 1912, στίς 26 Ὀκτωβρίου, τήν ἡμέρα τοῦ Μυροβλύτη πολιούχου τῆς Συμβασιλεύουσας Θεσσαλονίκης, καί ἐνῶ ἡ πόλη πανηγύριζε τήν ἀπελευθέρωσή της ἀπό τόν Ὀθωμανικό ζυγό, ἀπό τόν ἀρχιστράτηγο καί ἐλευθερωτή Κωνσταντῖνο, διάδοχο τότε τοῦ βασιλικοῦ θρόνου τῆς φιλτάτης πατρίδας μας Ἑλλάδας, ὁ εἰκοσάχρονος περίπου Ἀντώνιος Μάστορας, πού μόλις εἶχε ἐπιστρέψει ἀπό τήν Ἀμερική μέ πλοῖο στό λιμάνι τῆς Θεσσαλονίκης, ἀναχωροῦσε γιά τό Περιβόλι τῆς Παναγίας. Μέ τό ἴδιο καράβι ἐπέστρεφαν στήν πατρίδα Ἑλλάδα καί ἄλλοι συνομήλικοι. Ἐκεῖνοι θά γύριζαν στήν οἰκογενειακή θαλπωρή, ἀλλά ὁ Ἀντώνης ἀπό καιρό τό σχεδίαζε καί τώρα ἔβαζε σέ ἐφαρμογή νά φύγει στό Ἅγιο Ὄρος καί νά γίνει μοναχός. Ποῦ ἔμαθε ὁ Ἀντώνης γιά τόν ἱερό Ἄθωνα καί τί τόν ἔκανε νά ἀναχωρήσει γιά ἐκεῖ ποτέ δέν θά τό μάθουμε πλέον. Ποτέ ὁ ἴδιος δέν τό φανέρωσε. Ἦταν κάποιο ὅραμα, μήπως ἦταν ἐμφάνιση τῆς Θεοτόκου, γνώρισε κάποιον ἁγιορείτη γέροντα; Μόνο ἐκεῖνος τό ἤξερε. Ποτέ δέν ἀναφέρθηκε σέ αὐτό. Μεταφορικό μέσο γιά τό Ἄγιο Ὄρος μέχρι τήν Ἀρναία τῆς Χαλκιδικῆς δέν ξέρουμε. Ἀπό ἐκεῖ καί πέρα στοίχισε ἕναν χαλκιδικιώτη ἀγωγιάτη, φόρτωσαν τήν βαλίτσα του στό ὑποζύγιο, καί ξεκίνησαν ἕνα ταξίδι, πού γιά τόν Ἀντώνη δέν θά εἶχε γυρισμό.

Παύλειος Λόγος

τοῦ Ἀρχιμ.Πορφυρίου Μπατσαρᾶ Ἦταν 26 Ὀκτωβρίου 1912 ὅταν ὁ Ἀντώνης ἐγκατέλειπε τήν ἐπίγεια πατρίδα, γιά τόν ἐπίγειο Παράδεισο, τό Περιβόλι τῆς Παναγίας. Στίς 28 Ἰανουαρίου / 10 Φεβρουαρίου 1963 ὁ ἀρχιμανδρίτης Φιλάρετος ἀναχώρησε γιά την αἰώνια πατρίδα, τόν οὐρανό. Στά 51 αὐτά ἔτη ἐπίγειας βιοτῆς ἕνας ἀκόμα ἅγιος ἀνδρώθηκε στό Ἅγιο Ὄρος. Κατά τό ἔτος 1890, στό χωριό τοῦ Βερμίου Τσιόρνοβο, ὁ Γεώργιος Μάστορας καί ἡ Αικατερίνη Στεργίου ἔφεραν στόν κόσμο ἕνα ἀρσενικό παιδί, πού ἔλαβε τό ὄνομα Ἀντώνιος κατά τό ἅγιο βάπτισμα. Στήν ἡλικία τῶν 22 ἐτῶν, ὁ Ἀντώνης, μέ ἐντολή τοῦ μεγαλομάρτυρα στρατηλάτη τῆς Συμβασιλεύουσας, τοῦ μυροβλύτη ἁγίου Δημητρίου, ἐγγράφεται ὡς δόκιμος στό Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, στό ἅγιο ὄρος τοῦ Ἄθωνος. Τό μοναστήρι τοῦ Κωνσταμονίτου, τά χρόνια ἐκεῖνα δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι περνοῦσε καί τήν καλύτερη πνευματική του περίοδο. Οἱ ἁγιορεῖτες πατέρες, μέ τόν χαρακτηριστικό εὐφυῆ καί ἐκφραστικότατο τρόπο τους, ἀπέδιδαν τήν κατάστασή του μέ φράσεις πού δανείζονταν ἀπό τούς κατ’ ἦχον ἀναβαθμούς τοῦ κυριακάτικου ὄρθρου. «Τί γίνεται στοῦ Κωνσταμονίτου;» ρωτοῦσε ὁ ἕνας, γιά νά ἀπαντήσει ὁ ἄλλος «ἐπί οἶκον Δαβίδ φόβος μέγας» ἤ, σέ ἄλλη περίπτωση, «ἐπί οἶκον Δαβίδ τά φοβερά τελεσιουργεῖται». Ἦταν οἱ ἐποχές δύσκολες. Τα μοναστήρια τά κουμάνταραν οἱ προϊστάμενοι-ἰσόβιοι ἡγουμενοσύμβουλοι- ἐνῶ οἱ ἡγούμενοι περιορίζονταν σέ ἐλάχιστα λειτουργικά καθήκοντα, «γιά το μπαστούνι», ὅπως χαρακτηριστικά ἔλεγαν στό Ἅγιο Ὄρος. Ἀκόμα καί γιά τήν ἐξομολόγηση τῶν μοναχῶν, καλοῦσαν ἐξωτερικούς πνευματικούς-ἐξομολό-

γους, ἀσκητές ἀπό τίς ἁγιορειτικές σκῆτες, ἐγνωσμένης καί γνωστῆς παναγιορειτικά πνευματικότητος. Ὅλη ἡ διοίκηση, ἀλλά καί τό ταμεῖο, βρισκόταν στά χέρια τοῦ πιό ἰσχυροῦ προϊσταμένου, ὁ ὁποῖος μποροῦσε νά ἀλλάξει τόν ἡγούμενο, ὅποτε ἤθελε, ἄν δέν ὑπήκουε! Νόμος στό μοναστήρι ἦταν το δικό του θέλημα. Παράδοξη, γιά τά μοναστικά δεδομένα, καί τραγική γιά μοναχό κατάσταση! Ὁ μοναχός, πού ὀφείλει νά ὑπακούει στόν γέροντα καί ἡγούμενό του, νά διατάζει καί νά ἔχει αὐτός τόν πρῶτο λόγο. Αὐτά γινόταν καί στήν Ἱερά Μονή Κωνσταμονίτου, ὅπου «κυβερνοῦσε» ὁ μοναχός πού το ὄνομά του ὑποκρύπτεται μέσα στά λόγια τῶν ἀντιφώνων. Ὅμως ἐκεῖνες οἱ ἐποχές ἀνέδειξαν ἁγίους ἡγουμένους, τόν Γέροντα Ἱερώνυμο στήν Σιμωνόπετρα, τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἀθανάσιο στήν Μονή Γρηγορίου, τόν ἡγούμενο Κοδρᾶτο στήν Μονή Καρακάλλου. Καί φυσικά, τόν ἁγίας μνήμης γέροντα Φιλάρετο. Ὁ ἡγούμενος, στά ἁγιορειτικά μοναστήρια, ἔχει τό πρῶτο στασίδι στό Καθολικό, δίπλα ἀκριβῶς στόν ἡγουμενικό θρόνο. Ἐκεῖ ἦταν καί ἡ θέση τοῦ πατρός Φιλαρέτου. Καί στίς ἐπίσημες ἡμέρες, ἑορτές καί πανηγύρεις, καί Κυριακές, ὁ ἡγούμενος ἐνδύεται τόν ἐπίσημο, πορφυρό συνήθως ἤ μέλανα, μανδύα του καί ἀνεβαίνει στον θρόνο του. Στοῦ Κωνσταμονίτου ὅμως, ὁ παπαΦιλάρετος πότε δεν φόρεσε τόν ἡγουμενικό μανδύα, παρά μόνον τήν ἡμέρα πού ἐνθρονίστηκε ἀπό τήν Ἱερά Κοινότητα στόν θρόνο τοῦ Ἁγίου Στεφάνου. Καί γιά «στασίδι του» εἶχε ἐπιλέξει μία γωνία μέσα στό ἱερό βῆμα, πίσω ἀπό τήν τεμπλαία εἰκόνα τῆς Θεοτόκου. Λειτουργοῦσε ἁπλά, σάν ἱερομόναχος, κάθε ἡμέρα, ὅλα τά χρόνια τῆς ἐπίγειας ἱερωσύνης του, καί ὅταν δέν εἶχε

ἐκφωνήσεις, στεκόταν ὄρθιος στήν ἴδια πάντα θέση. Ρωτήσαμε στό μοναστήρι του καί ζητήσαμε νά δοῦμε τόν ἡγουμενικό μανδύα τοῦ ἡγουμένου Φιλαρέτου, ἀλλά στό Κωσταμονίτου δέν ὑπῆρχε κάν μανδύας. Ὅταν τόν χρειαζόταν, δανείζονταν ἀπό τήν Μονή Ξενοφῶντος, μέχρι τελευταῖα. Ὁ πατήρ Φιλάρετος ἦταν μικροῦ ἀναστήματος, μέ στρογγυλό πρόσωπο, πυκνή γενειοφυΐα, δασέα φρύδια, φωτεινά μάτια. Πρᾶος, γλυκύς, ταπεινός, ἄκακος, προσηνής, ὀλιγόλογος. Πέρασε, σάν δόκιμος, ἀπό τό διακόνημα τοῦ μαγείρου σέ μετόχι τῆς Μονῆς, καί ὡς μοναχός, ἀπό τό «διακόνημα τῶν ἀρχαρίων», το βαρύ διακόνημα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ, μέχρι πού ἔλαβε την ἱερωσύνη, καί τελικά τό ἰσόβιο διακόνημα τοῦ ἡγουμένου. Ὡς ἡγούμενο, τόν εὕρισκαν οἱ προσκυνητές στήν αὐλή τοῦ μοναστηριοῦ, καί δέν μποροῦσαν νά καταλάβουν ὅτι αὐτός ὁ ἁπλούτσικος καί ἀτημέλητος μοναχός ἦταν ὁ ἡγούμενος τῆς Μονῆς. Ὅμως, κάποια στιγμή, σέ φώναζε κοντά του καί σέ φανέρωνε πράγματα πού τά εἶχες καλά κρυμμένα μέσα στό βάθος τῆς ψυχῆς σου. Καί τά ἔλεγε μέ τέτοια ἀφοπλιστική ἀθωότητα πού δέν μποροῦσε κανείς νά τόν ἀμφισβητήσει. Οἱ ἐκκλησιαστικές λειτουργικές συνάξεις, οἱ Ἀκολουθίες, στόν ἱερόν Ἄθωνα, προαναγγέλονται μέ την κρούση τοῦ

ταλάντου, τρεῖς φορές, καί τῆς καμπάνας δύο. Καμπάνα, τάλαντο-τάλαντοτάλαντο, καμπάνα. Ὁ παπαΦιλάρετος ἀπό τήν πρώτη καμπάνα κατέβαινε στο Καθολικό, τήν κεντρική ἐκκλησία τῆς Μονῆς, καί περίμενε. Ὅμως αὐτό σκανδάλιζε τόν ἐντεταλμένο μοναχό, τόν ἐκκλησιαστικό, ὁ ὁποῖος ἤθελε μόνος του μέσα στήν ἐκκλησία καί ἀπερίσπαστος ἀπό τήν παρουσία ἄλλων προσώπων, νά ἀνάψει τά καντήλια καί γενικά νά ἑτοιμάσει τόν ναό γιά τήν ἑπόμενη ἀκολουθία. Δέν ἦταν σπάνιο, σέ μερικές περιπτώσεις, ὅταν πλέον ἦταν ὁ πατήρ Φιλάρετος μεγάλης ἡλικίας, νά ξυπνάει νωρίτερα καί νά ζητάει ἀπό τόν ἐκκλησιαστικό νά σημάνει καί νά ἀνοίξει τήν ἐκκλησία, γιατί πέρασε … ἡ ὥρα … Οἱ ἐπίσημοι τῆς ἐποχῆς ἐκφράζονταν μέ τά πλέον ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν ὅσιο ἐκεῖνον ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ. Ἦταν καθιερωμένη ἡ ἀντίληψη ὅτι ὁ γεροΦιλάρετος, ὁ ἡγούμενος τῆς Κωνσταμονίτου, ἦταν στήν ἐποχή του ὁ ἁγιότερος ἡγούμενος στό Ἅγιο Ὄρος, ὅπως εἶχε καταθέσει την μαρτυρία του ὁ Σωτήριος Σχοινάς, μεγαλοεκδότης ἀπό τόν Βόλο, πού ἐξέδιδε ἐκεῖνα τά χρόνια τό ἐξαιρετικό περιοδικό «Ἁγιορειτική Βιβλιοθήκη». Τά χρόνια κύλησαν. Τό ἔτος 1963 θεωρήθηκε ἀπό τόν τότε οἰκουμενικό πατριάρχη Ἀθηναγόρα τόν μεγαλοπρεπέστατο ὡς ἐπετειακό ἔτος γιά τόν ἱερό Ἄθωνα. Συμπληρώνονταν χίλια ἔτη ἀπό τήν ἵδρυση, ἀπό τόν Ὅσιο Ἀθα-

νάσιο καί τόν αὐτοκράτορα Νικηφόρο Φωκᾶ, τῆς Μεγίστης Λαύρας. Το ἔτος αὐτό ἦταν καί τό τελευταῖο τῆς ἐπίγειας ζωῆς τοῦ ὁσίου Φιλαρέτου. Στίς 28 Ἰανουαρίου (Φεβρουαρίου 10) το 1963, ὁ Κύριος κάλεσε κοντά του καί τόν πατέρα Φιλάρετο. Στην ἁγιορειτική Μονή τοῦ Κωνσταμονίτου συχνοί εἶναι οἱ προσκυνητές μέχρι σήμερα πού βρίσκουν τήν τιμία κάρα τοῦ ἁγίου Γέροντος στό κοιμητήριο τῆς Μονῆς καί τήν ἀσπάζονται μέ πολλή εὐλάβεια. Καί ἐμεῖς τήν προσκυνήσαμε καί, μέ τήν εὐλογία τοῦ γέροντος Ἀγάθωνος, πρίν πολλά χρόνια, ἐλάβαμε λίγο λειψανάκι ἀπό τά κροταφικά ὀστέα. Ἀπό αὐτά, ὁ μακαρίτης παπαΕὐθύμιος, ἐφημέριος τῆς πατρίδας τοῦ γέροντος, τῆς Φυτειᾶς, ἔβαλε σε ἀσημένια λειψανοθήκη τό τεμάχιο πού, με την εὐλογία του σεπτοῦ ποιμενάρχη μας, τοῦ δώσαμε. Καί τό προσκυνοῦσε σέ κάθε ἱερή ἀκολουθία, ἐκεῖ στόν ἐνοριακό ναό τοῦ χωριοῦ του. Δέν εἶναι λίγοι καί αὐτοί πού ἐπικαλοῦνται καί ζητοῦν τήν βοήθεια τοῦ ὁσίου πατρός, καί μάλιστα σέ καιρό πειρασμοῦ. Ἐφέτος λοιπόν ἔκλεισαν ἑκατό χρόνια ἀπό την ἀποταγή τοῦ Ἀντωνίου Μάστορα καί πενήντα ἀπό τήν κοίμηση τοῦ ἰδίου, τοῦ μακαριστοῦ καί ὁσίου Γέροντος Φιλαρέτου Κωνσταμονίτου. Μακάρι νά μᾶς συντροφεύει ἡ πατρική του εὐχή καί προσευχή. Παύλειος Λόγος

Ἐπέτειος Γενοκτονία στό Τορόντο Καναδᾶ

Στο

Παύλειος Λόγος

ας Ποντίων

τοῦ μοναχοῦ Γερασίμου Μπεκέ

όν Μάιο τοῦ 2013 ὁ σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας κ. Παντελεήμων ἀποδεχόμενος πρόσκληση τοῦ Ἀδελφάτου Ποντίων Τορόντο Καναδᾶ «Παναγία Σουμελά» μετέβη στό Τορόντο γιά νά λάβει μέρος στίς ἐκδηλώσεις μνήμης γιά τήν ἐπέτειο τῆς Γενοκτονίας τῶν Ποντίων. Τόν σεβασμιώτατο συνόδευε ὁ ὑπεύθυνος τοῦ Γραφείου Τύπου μοναχός Γεράσιμος Μπεκές καθώς καί οἱ καλλιτέχνες Ματθαῖος καί Κωνσταντίνος Τσαχουρίδης, μέ τό ἐπιτελεῖο τους, πού ἔδωσαν συναυλία σέ κεντρική αἴθουσα τοῦ Τορόντο γιά τήν ὁμογένεια μέ μεγάλη ἐπιτυχία. Στή διάρκεια τῆς παραμονῆς του ὁ σεβασμιώτατος συναντήθηκε μέ τόν σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Τορόντο κ. Σωτήριο καί τόν θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο Ἀνδίδων κ. Χριστόφορο, ὁ ὁποῖος τόν συνόδευσε σέ ὅλες τίς μετακινήσεις του στήν περιοχή τοῦ Ὀντάριο Καναδᾶ. Ὁ σεβ. Τορόντο παρέθεσε γεῦμα στό μητροπολιτικό μέγαρο καί προσέφερε ἀναμνηστικά δῶρα, ἐνῶ ὁ σεβ. Βεροίας τοῦ ἀπένειμε τό χρυσό μετάλλιο τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Ὁ σεβασμιώτατος χοροστάτησε στόν ἑσπερινό στόν ἱερό ναό Ἁγίων Παντελεήμονος, Ἄννης καί Παρασκευῆς Markham ἐνῶ λειτούργησε στόν ἱερό ναό Ἁγίου Δημητρίου Τορόντο, ὅπου καί τέλεσε μνημόσυνο γιά τά θύματα τῆς Γενοκτονίας τῶν Ποντίων. Ἀργότερα τήν ἴδια ἡμέρα τελέστηκε τρισάγιο στό μνημεῖο πού εἶναι ἀφιερωμένο στους πεσόντες Ποντίους πού θυσιάστηκαν στό βωμό τῆς ἐλευθερίας. Ὁ σεβασμιώτατος κατά τή διάρκεια τῆς παραμονῆς του συναντήθηκε μέ διάφορους παράγοντες τῆς ὁμογένειας καί πραγματοποίησε ὁμιλίες σέ συγκεντρώσεις ὁμογενῶν. Ἐπίσης ἐπισκέφθηκε διάφορες ἐνορίες καί ἱερές μονές ὅπως ἡ ἱερά μονή Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ.

μνημείο που είναι αφιεωρμένο στους πεσόντες Ποντίους μετά την τέλεση τρισαγίου Παύλειος Λόγος

Συνέντευξη στον ομογενειακό τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό σταθμό Τορόντο

Ἡ κεντρική ὁμιλία τοῦ σεβασμιωτάτου γιά τήν Γενοκτονία τῶν Ποντίων. Ὁ σεβασμιώτατος κατά τήν κεντρική του ὁμιλία στό Τορόντο τόνισε: « Μέ ἰδιαίτερη χαρά ἀποδέχθηκα τήν πρόσκλησή σας νά βρίσκομαι σήμερα κοντά σας καί νά ἐπικοινωνῶ μέ τούς Ἠμαθιῶτες πού ζοῦν καί προκόπτουν στή μεγάλη αὐτή πόλη τοῦ Τορόντο. Ὅπως γνωρίζετε βρίσκομαι ἐδῶ αὐτές τίς ἡμέρες προσκεκλημένος τῆς Ἀδελφότητος Ποντίων τοῦ Τορόντο «Παναγία Σουμελᾶ» μέ τήν εὐκαιρία τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς ἡμέρας μνήμης τῆς γενοκτονίας τῶν Ποντίων. Μεταφέρω πρός ὅλους σας τήν ἀγάπη ὅλων τῶν Ἠμαθιωτῶν πού σᾶς συντροφεύουν πάντοτε μέ τή σκέψη καί τίς προσευχές τους καί σᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν ἀποψι-

Παύλειος Λόγος

νή εὐκαιρία νά σᾶς συναντήσω καί νά σᾶς γνωρίσω. Τιμῶντας καί ἐμεῖς τήν ἐπέτειο μνήμης τῆς Γενοκτονίας τῶν Ποντίων, ἄς στρέψουμε τή σκέψη μας στά θλιβερά γεγονότα. Στήν περήφανη Τραπεζοῦντα, ἐκεῖ πού φώλιασε ὁ ἀετός τῶν Κομνηνῶν γιά αἰῶνες, ἡ παιδεία, τά γράμματα, οἱ τέχνες καί τό ἐμπόριο ἀνθοῦσαν γιά πολλούς αἰῶνες, καί μετά τήν ἅλωσή της ἀπό τούς Τούρκους τό 1461. Ὁ Ἑλληνισμός τοῦ Πόντου μπορεῖ νά ἔχασε τήν ἀνεξαρτησία του, δέν ἔχασε ὅμως τήν ἐθνική του συνείδηση. Οἱ Ἕλληνες, οἱ Πόντιοι, ζῶντας σέ μία περιοχή πτωχή, ἀπομακρυσμένη καί χωρίς ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιά τήν κεντρική διοίκηση, κατόρθωσαν νά

Στους ονομαστούς καταρράκτες του Νιαγάρα

διατηρήσουν τή γλώσσα καί τήν πίστη τους καί, προοδευτικά, μέ τόν κόπο καί τήν εὐφυΐα τους νά ἐπικρατήσουν, νά ἀποκτήσουν πλοῦτο, καί μέ τήν εὐσέβεια καί τή γενναιοδωρία τους νά συντηρήσουν τίς ἐκκλησίες, τίς μονές καί τά ἑλληνικά σχολεῖα. Ἐδῶ στήν ἀπόμακρη Τραπεζοῦντα, στήν πρωτεύουσα τοῦ Πόντου, ὁ ἑλληνισμός ἄκμαζε καί μέσα στήν τουρκική αὐτοκρατορία. Καί τό ἴδιο συνέβαινε καί στίς ἄλλες πόλεις τοῦ Πόντου, στήν Τραπεζοῦντα, τήν Κερασοῦντα, τή Σινώπη, τήν Ἀργυρούπολη, τήν Ἀμάσεια. Τά αἴτια τῆς οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως θά πρέπει νά ἀναζητηθοῦν ἀρχικά στήν ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων τῆς Ἀργυρουπόλεως, στή συνέχεια στή διάνοιξη τοῦ ἐμπορικοῦ δρόμου Τραπεζοῦντος καί Ταυρίδος, καί ἀργότερα τῶν οἰκονομικῶν ἀνταλλαγῶν μέ τά λιμάνια τοῦ Πόντου καί κυρίως μέ ἐκεῖνα τῆς Κριμαίας. Ἡ οἰκονομική ἀνάκαμψη συνδυάσθηκε μέ τή δημογραφική ἄνοδο. Τό 1865 οἱ Ἕλληνες τοῦ Πόντου ἀνερχόταν σέ 265.000, τό 1880 ὁ ἀριθμός τους εἶχε ἤδη αὐξηθεῖ σέ 330.000, ἐνῶ, σύμφωνα μέ τούς ὑπολογισμούς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τῆς Ὀθωμανικῆς διοικήσεως, ὁ ἑλληνισμός πού ζοῦσε στίς ἀρχές τοῦ 20ου αἰῶνος στίς περιοχές τῆς Σινώπης, τῆς Ἀμασείας, τῆς Τραπεζοῦντος, τῆς Σαμψοῦντος, τῆς Λαζικῆς, τῆς Ἀργυρουπόλεως, τῆς Σεβαστείας καί τῆς Τοκάτης ἀνερχόταν σέ 600.000 περόπου. Ἐπιπλέον 150.000 Πόντιοι ζοῦσαν στήν περιοχή τοῦ Καυκάσου, ὅπου εἶχαν μετοικίσει μετά τήν ἅλωση τῆς Τραπεζοῦντος. Ἡ διπλῆ αὐτή ἀνάκαμψη τοῦ Ἑλληνισμοῦ τοῦ Πόντου στίς τελευταῖες δεκαετίας τοῦ 19ου αἰῶνα συνοδεύεται καί ἀπό μεγάλη ἄνθηση στά σχολεῖα, πού ὑπολογίζονται σέ 1400 μέ 86.000 μαθητές, ἀλλά καί στήν ἐκδοτική καί καλλιτεχνική δραστηριότητα τῶν Ποντίων πού ἀποδεικνύει τό ὑψηλό πνευματικό τους ἐπίπεδο. Τήν ἄνθηση καί ἀκμή τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ ἦρθαν νά ἀνακόψει τά γεγονότα τοῦ ἔτους 1915. Ἐνῶ ὅλες οἱ χῶρες τῆς Εὐρώπης εἶχαν ἐμπλακεῖ στόν πρῶτο παγκόσμιο πόλεμο, ἡ Τουρκία ἐκπονοῦσε σχέδιο ἐξοντώσεως τῶν χριστιανικῶν πληθυσμῶν πού ζοῦσαν στά ἐδάφη της. Τό σχέδιο ἄρχισε νά ἐφαρμόζεται μέ τή σφαγή τῶν Ἀρμενίων. Ἀκολού-θησε ὁ Ποντιακός Ἑλληνισμός. Τό σχέδιο πού ξεκίνησε τόν Δεκέμβριο τοῦ 1916 προέβλεπε ἄμεση ἐξόντωση τῶν ἀνδρῶν στίς πόλεις ἡλικίας ἀπό 16 ἕως 60 ἐτῶν καί τήν ἐξορία τοῦ πληθυσμοῦ τῆς ὑπαίθρου στά ἐνδότερα τῆς Ἀνατολῆς μέ

στόχο τόν τελικό ἀφα-νισμό τους. Ἡ ἐφαρμογή του ἄρχισε ἀπό τήν Σαμψοῦντα καί τήν Πάφρα. Ἡ Τραπεζοῦντα διέφυγε τήν καταστροφή, γιατί τό 1916 βρισκόταν στά χέρια τοῦ ρωσικοῦ στρατοῦ πού τήν εἶχε καταλάβει ἀπό τόν Ἀπρίλιο. Ὅταν ὅμως τόν Φεβρουάριο τοῦ 1918 οἱ Ρῶσοι ἐγκατέλειψαν τήν πόλη τούς ἀκολούθησε ἀπό τόν φόβο τῶν Τούρκων ὁ μισός πληθυσμός πού ἐγκαταστάθηκαν ὡς πρόσφυγες στήν περιοχή τοῦ Καυκάσου καί τῶν παραλίων τῆς Γεωργίας. «Ἴσως μόνον ὁ Πόντος, ἀνάμεσα σ᾽ ὅλα τά μέρη τοῦ μικρασιατικοῦ ἑλληνισμοῦ, νά προσέφερε τίς περισσότερες θυσίες. Τά βουνά, τά δύσβατα καί χιονοσκέπαστα βουνά τοῦ ἐσωτερικοῦ τῆς Ἀνατολῆς, πρός τήν Σεβάστεια, τήν Τοκάτη καί τό Τσορούμ, ὑπῆρξαν ὁ Γολγοθᾶς τοῦ ἐκτοπισμένου ἑλληνισμοῦ», ἔγραφε στίς 17 Ἰανουαρίου τοῦ 1919 ὁ μητροπολίτης Νικοπόλεως καί Κολωνείας Γερβάσιος Σουμελίδης. Παρ᾽ ὅλα αὐτά ὅμως οἱ Ἕλληνες ἐλπίζουν ὅτι τό τέλος τοῦ πρώτου Παγκοσμίου πολέμου θά ἔφερνε καί τό τέλος τῆς ταλαιπωρίας τους. Παρά τίς δυσκολίες καί τίς ἀντιξοότητες πού ἀντιμετωπίζουν ἔχουν ἀκόμη στά χέρια τους τό ἐμπόριο, τίς τέχνες, καί τά γράμματα, καί ἕνα μόνο ἐπιθυμοῦν καί ἐπιδιώκουν σφοδρά: τήν ἐλευθερία τους. Καί δέν χάνουν τό θάρρος καί τήν ἐλπίδα τους, γι᾽ αὐτό καί τολμοῦν νά γράφουν ἐναντίον τῆς ἀγριότητος τῶν Τούρκων. Ἕνας ἀπό αὐτούς, ὁ Νίκος Καπετανίδης, γράφει μετά τόν Ὀκτώ-

Με τον σεβ. Μητροπολίτη Τορόντο κ. Σωτήριο στο γραφείο του.

βριο τοῦ 1918 στήν ἐφημερίδα «Ἐποχή» πού ἐκδίδει κείμενα, στά ὁποῖα «ἄφοβα, μέ θάρρος καί μαχητικότητα ἀφάνταστη ἐπέκρινε τά κακουργήματα καί τίς θηριωδίες τῶν Τούρκων. Τεκμήρια ἀπίστευτης ἑλληνικῆς τόλμης εἶναι οἱ ὀξύτατοι διάλογοί του ἀπό τίς στῆλες τῆς Ἐποχῆς μέ τήν τυφλά φανατική καί ἀνθελληνική τουρκική ἐφημερίδα τῆς Τραπεζοῦντος «Σελαμέτ» σχετικά μέ τό θέμα τῆς ἀνεξαρτησίας τοῦ Πόντου». Ἡ εὐημερία πού ἐξασφάλιζε στούς Ἕλληνες τοῦ Πόντου ἡ οἰκονομική τους κατάσταση, ἡ ἐξαιρετική τους ὀργάνωση καί ὁ φόβος τους νά συμπεριληφθεῖ ἡ περιοχή τους στό σχεδιαζόμενο

Χοροστασία στον ιερό ναό αγίων Παντελεήμονος, Άννης και Παρασκευής Markham

μεγάλο Ἀρμενικό κράτος, τούς ἔκανε νά σκέπτονται τή δημιουργία ἑνός ἀνεξάρτητου κράτους, ἀφοῦ ἡ ἐνσωμάτωσή τοῦ Πόντου στήν Ἑλλάδα φαινόταν ἀπραγματο-ποίητο ὄνειρο. Ἐπιδιώκοντας τή συμπαράσταση τῆς Ἀγγλίας καί τῆς Γαλλίας ὁ μητροπολίτης Τραπεζοῦντος Χρύσανθος ἐπισκέπτεται τό 1919 τίς εὐρωπαϊκές πρωτεύουσες ὡς ἐκπρό-σωπος τοῦ Ἑλληνισμοῦ τοῦ Πόντου. Ἡ ἐκτίμηση καί ἡ ἀγάπη πού ἔτρεφαν οἱ Τραπεζούντιοι στό πρόσωπο τοῦ πνευματικοῦ τους πατέρα ἀποτυπώνεται μέ ἐνάργεια στό πρωτοσέλιδο ἄρθρο τοῦ Καπετανίδη στήν ἐφημερίδα Ἐποχή, πού κυκλοφόρησε στίς 5 Μαρτίου τοῦ 1919. «Μέ θλίψη καί μέ ὀδύνη εἰς τήν ψυχήν σέ χωρίζεται ὁ λαός σου, Ἀρχηγέ, καί τό βαρύ πένθος μᾶς πνίγει τήν ψυχήν διά τήν στέρησίν σου, τήν ὥραν αὐτήν τῶν μεγάλων ἐθνικῶν περιπετειῶν. ... Στό καλό τό μεγάλο σου ταξίδι, λατρευτέ Ἀρχηγέ! Ἡ ὀδύνη διά τόν χωρισμόν σου θά γίνει τό πιστεύομεν μεγάλη καί εὐφρόσυνη χαρά στόν θριαμβευτικό σου γυρισμό». Μέ τό ὄνειρο αὐτό ζοῦσαν οἱ Ἕλληνες τοῦ Πόντου. Στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1919 στό Βατούμ τοῦ Καυκάσου οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν Ποντιακῶν ὀργανώσεων τῆς νότιας Ρωσίας καθώς καί οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν ἕξι Μητροπόλεων τοῦ Πόντου ἀνακήρυξαν τήν ἀνεξαρτησία τῆς πατρίδας τους καί ἐξέλεξαν τό Ἐθνικό Συμβούλιο πού θά ἀποτελοῦσε τήν προσωρινή κυβέρνηση. Ἡ συσπείρωση τοῦ ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ γύρω ἀπό ἕνα κεντρικό ὄργανο εἶχε ἀρχίσει νά παίρνει σχῆμα. Ἡ ἀλλαγή ὅμως τῆς πολιτικῆς καταστάσεως στήν Τουρκία καί ἡ ὁλοκληρωτική ἐπικράτηση τοῦ Μουσταφᾶ Κεμάλ τόν Παύλειος Λόγος

ἑπόμενο χρόνο ἀνέκοψε τή θετική αὐτή ἐξέλιξη. Ταυτόχρονα ἡ ἀναγνώριση τοῦ Κεμάλ ἀπό τίς μεγάλες Δυνάμεις μείωσε τίς ἐλπίδες τῶν Ἑλλήνων γιά εὐνοϊκή λύση τοῦ προβλήματός τους. Δέν ἀπογοητεύονται ὅμως καί ἀρχίζουν διαπραγματεύσεις μέ τούς Τούρκους γιά ἕναν Πόντο αὐτόνομο πού θά ἐξασφάλιζε τήν ἰσοπολιτεία σέ Ἕλληνες καί Τούρκους. Γιά τόν σκοπό αὐτό συναντᾶται ὁ μητροπολίτης Τραπεζοῦντος Χρύσανθος στήν Κωνσταντινούπολη μέ ἀντιπροσώπους τοῦ Κεμάλ. Καμιά συμφωνία δέν ἐπετεύχθη. Καί ὁ ἑλληνισμός ἔστρεψε ἀναγκαστικά τήν ἐλπίδα του πρός τούς Ἀρμενίους μέ στόχο τή δημιουργία μιᾶς ποντοαρμενικῆς ὁμοσπονδίας. Καί αὐτή ἡ προσπάθεια ὅμως ἀπέτυχε, ὅταν ὁ ἀρμενικός στρατός ἡττήθηκε στό Ἐρζερούμ ἀπό τίς τουρκικές δυνάμεις μέ ἀποτέλεσμα νά συνθηκολο-γήσουν οἱ Ἀρμένιοι καί νά μείνουν οἱ Ἕλληνες τοῦ Πόντου μόνοι τους. Στίς 16 Ἰανουαρίου τοῦ 1920 μιά νέα, μεγαλύτερη ἀπογοήτευση ἦλθε νά προστεθεῖ στόν διπλωματικό τομέα. Ὅλες οἱ μεγάλες Δυνάμεις ἀρνήθηκαν νά ἀναλάβουν τήν ἐντολή γιά τή διοίκηση τοῦ Πόντου. Ἡ Ἑλλάδα

Παύλειος Λόγος

ταλαιπωρημένη καί ἐξουθενωμένη ἀπό τούς διαρκεῖς πολέμους ἀδυνατοῦσε νά προστατεύσει μέ τήν ἀποστολή στρατοῦ τόν ἑλληνισμό τοῦ Πόντου. Οἱ Τοῦρκοι, ἔχοντας κλείσει τά ἀνοικτά μέτωπα στή Μικρά Ἀσία, προχώρησαν στή σταδιακή ἐξόντωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ τοῦ Πόντου, καίοντας πόλεις καί χωριά, σφαγιάζοντας καί ἐξορίζοντας ἀνθρώπους. Οἱ Πόντιοι ἦταν ὅμως ἀποφασισμένοι. «Κοίταξε τά βουνά γύρω μας! Αὐτά εἶναι τά κάστρα μας καί δέν φοβόμαστε κανένα! Εἶναι γεμᾶτα ἀπό ἀγωνιστές πού τούς τρέμει ἡ Τουρκιά. Μέ ἕνα νεῦμα μποροῦν νά κατέβουν καί νά καταλάβουν τήν πόλη καί νά καταλύσουν τίς τουρκικές ἀρχές». Αὐτά ἦταν τά λόγια τοῦ πρωτοσυγκέλλου στή Σαμψοῦντα Πλάτωνα Ἀϊβαζίδη πρός τόν ἀπεσταλμένο τῆς βουλῆς τῆς Τραπεζοῦντος πού τοῦ σύστησε «νά εἶναι προσεκτικοί μέ τούς Τούρκους» τώρα πού ὅλοι τούς εἶχαν ἐγκαταλείψει. Οἱ στρατηγοί τοῦ Μουσταφᾶ Κεμάλ ἤξεραν καλά πώς ὁ ἑλληνισμός θά λυγίσει μόνο ἄν μείνει ἀκέφαλος. Γι᾽ αὐτό καί ἄρχισαν νά δικάζουν καί νά ἐκτελοῦν μέ τό αἰτιολογικό τῆς ἐθνικῆς δράσης κατά τῆς Τουρκίας κληρικούς

καί ἐπιστήμονες, ἐμπόρους καί διανουμένους. Κατάλογοι μέ τά ὀνόματά τους εἶχε ἀναρτηθεῖ στή Νομαρχία τῆς Τραπεζοῦντος καί καθημερινά οἱ Ἕλληνες ὁδηγοῦντο στό μαρτύριο. Μεταξύ τῶν πρώτων καί ὁ Νίκος Καπετανίδης. Στίς ἀρχές τοῦ 1921 κλήθηκε νά παρουσιαστεῖ μαζί μέ τόν ἐπίτροπο τοῦ μητροπολίτου Χρυσάνθου, Ματθαῖο Κωφίδη, καί τόν Ἀλέξανδρο Ἀκριτίδη, μέλος τῆς ἐπιτροπῆς προσφύγων Τραπεζοῦντος, στό λεγόμενο δικαστήριο τῆς ἀνεξαρτησίας. Λίγο νωρίτερα εἶχε γράψει στόν φίλο του Φίλωνα Κτενίδη, πού ἀγωνιζόταν μέ τόν ἑλληνικό στρατό στό μικρασιατικό μέτωπο. «Τρέχεις λιγότερους κιν-δύνους ἀπό μένα. Νά ξέρεις πώς δέν στέκεται γερά τό κεφάλι μου στούς ὤμους μου. Μά αὐτό δέν σημαίνει τίποτε. Κυττάχτε νά κάμετε καλά τή δουλειά σας καί δέν πειράζει ἄν λείψουν καί μερικά κεφάλια ... σάν τό δικό μου. Χαλάλι γιά τήν ἐλεύθερη Πατρίδα». Μετά ἀπό πολύμηνη φυλάκιση στήν Ἀμάσεια κυκλοφόρησε ἡ δυσάρεστη εἴδηση: «Κρέμασαν τόν Κωφίδην, τόν Ἀκριτίδην καί τόν Καπετανίδην». «Ὑπό τήν ἔνοχον ἀδιαφορίαν τῆς χριστιανικῆς Δύσεως ἐν ἔτει 1453

Στην ιερά Μονή αγίου Κοσμά του Αιτωλού

ἔπεσεν ἡ Κωνσταντινούπολις καί ἐν ἔτει 1461 ἡ Τραπεζοῦς καί κατεστράφη ὁλόκληρος ἀκμαῖος πολιτισμός. Τῇ ἐνόχῳ συνεργίᾳ δύο μεγάλων χριστιανικῶν Δυνάμεων, τῆς Αὐστρίας καί τῆς Γερμανίας, κατά τά ἔτη 1914-1918 ἐσφάγη ὑπό τῶν Νεοτούρκων ὁλόκληρον ἔθνος τό Ἀρμενικόν καί ἑκατοντάδες χιλιάδων Ἑλλήνων βιαίως ἀπεσπάσθησαν ἀπό τῶν ἑστιῶν αὐτῶν καί ἀπέθανον ἐν τῇ ἐξορίᾳ. Τῇ ἐνόχῳ συνεργίᾳ τῶν συμμάχων χριστιανικῶν Δυνάμεων τῆς Δύσεως κατά τά ἔτη 1919-1922 τό ἐθνικόν κίνημα τῶν Τούρκων τοῦ Μουσταφᾶ Κεμάλ πασᾶ συνεπλήρωσε τό ἔργον τῶν Νεοτούρκων καί ἀπηγχόνισε κατά χιλιάδας Ἕλληνες κληρικούς καί προκρίτους τοῦ Πόντου ... Καί ἐσβέσθη ἡ Ἐκκλησία τῆς Τραπεζοῦντος καί ἡ κληρονομία ἡμῶν μετεστράφη ἀλλοτρίοις ... Ὁδοί Τραπεζοῦντος πενθοῦσι παρά τό μή εἶναι ἐρχομένους ἐν ἑορτῇ· πᾶσαι αἱ πύλαι αὐτῆς ἠφανισμέναι ... καί αὐτή πικραινομένη ἐν ἑαυτῇ». Μέ τίς θλιβερές αὐτές διαπιστώσεις κατακλείει τό βιβλίο του γιά τήν ἐκκλησία τῆς Τραπεζοῦντος ὁ μητροπολίτης Χρύσανθος. Καί δέν ἔχει ἄδικο. Στό διάστημα μεταξύ τῶν ἐτῶν 1914 καί 1922 ἐξοντώθηκαν 200.000 περίπου Ἕλληνες τοῦ Πόντου. Τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1922 μέ τή μεσολάβηση τῶν συμμαχικῶν δυνάμεων ἡ ἑλληνική κυβέρνηση συμφώνησε μέ τήν τουρκική νά μεταφερθοῦν οἱ Ἕλληνες τοῦ Πόντου μέ τουρκικά πλοῖα μέχρι τήν Κωνστινούπολη, καί στή συνέχεια νά μεταφερθοῦν μέ ἑλληνικά

Αρχιερατικό συλλείτουργο στον ι. ναό αγ. Δημητρίου Τορόντο

πλοῖα στήν Ἑλλάδα. Τό πρῶτο πλοῖο μέ τούς πρόσφυγες ξεκίνησε ἀπό τή Σαμψοῦντα τόν Νοέμβριο τοῦ 1922 καί ἀκολούθησαν πολλά, καθ᾽ ὅλη τή διάρκεια τοῦ 1923. Τό ἐγχείρημα ἦταν δύσκολο καί ἐπικίνδυνο καί εἶχε δυστυχῶς τραγική κατάληξη γιά πολλούς Ἕλληνες πού ταλαιπωρημένοι καί καταδιωκόμενοι ἔφθαναν ἀπό τά χωριά καί τίς πόλεις τους στά λιμάνια τοῦ Πόντου γιά νά ἐπιβιβασθοῦν στά πλοῖα.

Στήν προηγούμενη κακουχία τους ἐρχόταν νά προστεθεῖ καί ἡ ταλαιπωρία τοῦ ταξιδιοῦ κάτω ἀπό δύσκολες συνθῆκες πού τούς ἐξαντλοῦσαν καί τούς ἔφθαναν στά ὅριά τους. Τόν ἑπόμενο χρόνο, τό 1924 οἱ χριστιανοί τοῦ Πόντου συμπεριλήφθηκαν στήν ἑλληνοτουρκική σύμβαση γιά τήν ἀνταλλαγή τῶν πληθυσμῶν. Ὅσοι ἄνδρες ἐπέζησαν ἀπό τά δύσκολα χρόνια πού προηγήθηκαν, τίς ἐξορίες, τά τάγματα ἐργασίας μεταφέρθηκαν στήν Ἑλλάδα. Πόσοι ἦταν συνολικά οἱ Ἕλληνες τοῦ Πόντου πού ἐκτοπίσθηκαν καί πόσοι αὐτοί πού ἔπεσαν θύματα μιᾶς φοβερῆς καί ἀπάνθρωπης γενοκτονίας εἶναι ἄγνωστο. Τά ποντιακά σωματεῖα ὑπολογίζουν ὅτι οἱ Πόντιοι πού ἐγκαταστάθηκαν στήν Ἑλλάδα ἦταν περίπου 400.000. Ἡ ἄφιξή τους ἦταν ἡ ἀρχή μιᾶς νέας δύσκολης ἀλλά δημιουργικῆς ζωῆς. Οἱ Ἕλληνες τοῦ Πόντου μέ τή σκέψη πάντοτε στίς πατρογονικές ἑστίες ἀγωνιζόταν γιά νά στήσουν μία καινούργια ζωή στή νέα πατρίδα τους. Καί δέν ξεχνοῦν ποτέ οὔτε τίς παραδόσεις οὔτε τά ἤθη οὔτε τά ἔθιμα οὔτε τούς χορούς οὔτε τά τραγούδια τοῦ Πόντου πού ἐκφράζουν τόν πόνο ἀλλά καί τή λαχτάρα τῆς ψυχῆς τους, ἐκφράζουν τή δύναμη καί τήν ἀπο-φασιστικότητά τους νά μήν ξεχάσουν τή γενοκτονία καί νά ἀγωνισθοῦν γιά τήν ὁλοκληρωτική ἀναγνώρισή της». ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Η κεντρική ομιλία του σεβασμιωτάτου στην Ελληνική Κοινότητα Τορόντο

Παύλειος Λόγος

του αρχιμ. Παύλου Παπαδόπουλου

Παράκ ληση στο μοναστήρι

ήλιος στέκει ακόμα ψηλά καμαρωτός με μία υποψία φυγής από τον καταγάλανο ουρανό όταν η καμπάνα θα καλέσει τους μοναχούς στο καθολικό για τον εσπερινό και την παράκληση της Παναγίας. Δεκαπενταύγουστος. Δεκαπέντε ημέρες νηστείας -τροφών και κακών συνηθειών- που αναγεννούν την κουρασμένη μας καθημερινότητα. Οι παρακλήσεις της Παναγίας έρχονται για να μας ενδυναμώσουν φέρνοντας στην ζωή μας και πάλι το φως της Αληθείας, καθώς την παρακαλούμε: «…λάμψον μοι το φως το χαρμόσυνον». Η Παναγία μας ως μητέρα όλων των ανθρώπων έχει την μέριμνα και την έννοια για την πνευματική μας πρόοδο και τελείωση. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ορθόδοξη Ελλάδα μας οι ναοί κατά τα απογεύματα του Αυγούστου γεμίζουν ανθρώπους που με πίστη και λαχτάρα αναφωνούν

Παύλειος Λόγος

προς την Θεοτόκο Μαρία:«…ελπίς απηλπισμένων, ασθενών συμμαχία, θλιβομένων χαρά και αντίληψις…διάσωσον, από κινδύνων, τούς δούλους σου...από πάσης ανάγκης, θλίψεως και νόσου και βλάβης με λύτρωσαι…». Όπως λοιπόν και στις ενορίες έτσι και στο μοναστήρι αρχίζουν να καταφτάνουν πιστοί προσκυνητές άλλοι από κοντά και άλλοι από μακριά την καθορισμένη ώρα της ακολουθίας. Όλοι έρχονται ευλαβικά για να καταθέσουν στην Μητέρα τους την αγωνία τους για το αύριο, τα βάσανά τους, την στεναχώρια τους, τον πόνο τους, την ευχαριστία τους, την δοξολογία τους, το δάκρυ τους. Άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι βάζουν μία βαθιά μετάνοια πριν ασπαστούν την θαυματουργική της εικόνα, πριν αγγίξουν με τα χείλη τους την χαριτωμένη μορφή της, πριν οσφρανθούν με την καρδιά τους το μητρικό της άγγιγμα, πριν ακούσουν την θεάρεστη σιωπή της. Η ακολουθία συνεχίζεται. Τελειώνει ο εσπερινός και αρχίζει πλέον η παράκληση. Τί φοβερά λόγια, τί

όμορφες μελωδίες; Ο βυζαντινός χορός των μοναχών δεν σε αφήνει να ξεφύγεις σε ανούσιες φαντασίες και λογισμούς. Όλοι είναι προσηλωμένοι στο κείμενο της παράκλησης, στην εικόνα της Παναγίας, στην ευχή: «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς». Κάθε λέξη, κάθε φθόγγος και πιο κοντά στο βλέμμα της Μεσίτριά μας. Μάτια βουρκωμένα καθώς σιγοψέλνουν μαζί με τους μοναχούς το: «Διάσωσον, από κινδύνων, τους δούλους σου, Θεοτόκε…». Μικρά παιδάκια ντυμένα όμορφα καθισμένα στα σκαλιά του τέμπλου κοιτούν και ακούν με έκπληξη τα δρώμενα. Ο εφημέριος ντυμένος με μία απλή ιερατική στολή στέκεται μέσα στο ιερό βήμα όρθιος-ακίνητος- κρατώντας στα χέρια του χαρτάκια με τα ονόματα που του δόθηκαν για μνημόνευση. Όλα θυμίζουν κάτι «άλλο», κάτι «έξω» από τον κόσμο. Όλα θυμίζουν κάτι διαφορετικό από την καθημερινότητα. Όλα προδίδουν την παρουσία της Παναγίας, την θαλπωρή της Χάρης της, την αναπάντεχη ευωδία της καθαρότητάς της.

Ο χορός των πατέρων ξαφνικά… πνίγεται από το ξέσπασμα των πιστών που πλέον με μία φωνή δοξολογική ψέλνουν το: «Άξιον εστίν ως αληθώς….». Ο εφημέριος αρχίζει να θυμιάζει το ναό. Ο μοναχοί βλέποντας τον πόθο των πιστών να υμνήσουν την Παναγία σταματούν. Κοιτούν σαστισμένοι την πίστη των ανθρώπων. Άνθρωποι του μεροκάματου, άνθρωποι του μόχθου, οικογενειάρχες, δεν μπορούν πλέον να συγκρατήσουν τον πόθο τους, την αγάπη τους για την Παρθένο και γι’ αυτό ο καθένας με τα χείλη του και την καρδιά του λέγει: «Ψάλλομεν προθύμως σοι την ωδήν, νυν τη πανυμνήτω, Θεοτόκω χαρμονικώς…». Κάποιοι προσκυνητές που τώρα καταφτάνουν στο μοναστήρι μένουν εκστατικοί με αυτά που ακούν, με αυτά που υποψιάζονται ότι θα αντικρύσουν καθώς θα ανοίξουν την πόρτα του καθολικού και θα εισέλθουν και αυτοί σε αυτό το πνευματικό πανηγύρι. Τα κεριά στα μανουάλια καίνε. Η ζέστη δεν βοηθά την κατάσταση. Ο

μοναχός που έχει το διακόνημα να προσέχει τα μανουάλια δεν βρίσκεται εκεί. Μα πώς να βρίσκεται εκεί; Είναι και αυτός μέσα στο καθολικό, έγινε και ο ίδιος μία λαμπάδα προσευχής και δοξολογίας στον Πανάγαθο Θεό που μας χάρισε μία τέτοια Μάνα. Όλοι μοιάζουν σαν κεριά που καίνε για λύτρωση, που καίνε με μετάνοια, με ταπείνωση, με αγάπη προς όλους… Τα μεγαλυνάρια τελειώνουν. Σιωπή. Μία βαθιά, γέρικη και επιβλητική φωνή ξεπροβάλει λέγοντας το τρισάγιο. Προσπαθείς να δεις ποιος είναι. Διαπιστώνεις ότι τα λόγια βγαίνουν από μία καμπουριασμένη φιγούρα που κρύβεται στις σκιές…ένας μεγαλόσχημος κάτασπρος μοναχός κουρνιασμένος μέσα στο παλιό του ράσο. Ο εφημέριος λέγει την εκτενή δέηση και έπειτα την απόλυση. Πριν το «Δι’ ευχών…» όμως θα ακουστεί το συγκλονιστικό: «Απόστολοι εκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε, Γεθσημανή τω χωρίω, κηδεύσατε μου το σώμα, και συ, Υιέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα». Ο εφημέριος δεν μπαίνει μέσα στο

ιερό βήμα, μένει ακίνητος-κοκαλωμένος στην ωραία πύλη και…βουρκώνει καθώς βλέπει τα μικρά παιδάκια να κάνουν μετάνοιες, γυναίκες και άνδρες να γονατίζουν και την εικόνα της Μεγαλόχαρης να κυκλώνεται από βλέμματα πόνου και μετάνοιας, χαράς και συγκίνησης. Η παράκληση τελείωσε. Κανείς δεν κουνιέται, κανείς δεν βιάζεται να φύγει. Σαν να μην πιστεύουν ότι κάτι τόσο ουράνια όμορφο έχει λήξη. Η πόρτα του καθολικού ανοίγει και ένας ένας οι μοναχοί φεύγουν για τα κελιά τους. Λαϊκοί και μοναχοί ανακατώνονται στο προαύλιο της μονής. Κάποιοι ζητούν να εξομολογηθούν, κάποιοι άλλοι παίρνουν «ευχή» από τον ηγούμενο και αναχωρούν… Όλοι θα ξανασυναντηθούν την επομένη. Στον ίδιο χώρο. Στον ίδιο τόπο. Για τον ίδιο λόγο. Για να ζήσουν έστω και για λίγο Ουρανό. Για να ζήσουν έστω για ένα απόγευμα μέσα στο περιβόλι της Παναγίας. Για να ζήσουν παρέα με το ηλιοβασίλεμα την Ανατολή της δικής τους μεταμόρφωσης.

Παύλειος Λόγος

μικρές Χειροτονίες νέων κληρικών

σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων την Κυριακή 7 Ιουλίου λειτούργησε στην πανηγυ-

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ρίζουσα ιερά μονή αγίας Κυριακής Λουτρού και τέλεσε την εις πρεσβύτερον χειροτονία του π. Αλεξίου Αλβανού, επίσης την Παρασκευή 26 Ιουλίου τέλεσε την εις πρεβύτερο χειροτονία του π. Γεωργίου Γιοβανόπουλου στον ιερό ναό αγ. Παρασκευής Μελίκης. Τέλος, το Σάββατο 27 Ιουλίου στον μητροπολιτικό ιερό ναό αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βεροίας τέλεσε την εις διάκονο χειροτονία του μοναχού π. Μακαρίου Προδρομίττου.

Από την χειροτονία του π. Αλεξίου Αλβανού

Από την χειροτονία του π. Γεωργίου Γιοβανόπουλου

Από την χειροτονία του π. Μακαρίου Προδρομίτου

Πανήγυρις ιεράς μονής αγίας Κυριακής Λουτρού

ην Κυριακή 7 Ιουλίου πανηγύρισε η γυναικεία κοινοβιακή ιερά μονή Αγίας Κυριακής Λουτρού Ημαθίας. Τελέστηκε αρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νεαπόλεως και Σαμαρείας κ. Αμβροσίου, ενώ έλαβαν ακόμη μέρος ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Σαφίτας κ. Δημήτριος και ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος κήρυξε το θείο λόγο και τέλεσε και την εις πρεσβύτερον χειροτονία του π. Αλεξίου Αλβανού, εγγάμου και πατέρα δύο παιδιών.

Αρχιερατικό συλλείτουργο στην ιερά μονή αγίας Κυριακής

15ο Συναπάντημα νέων στην Παναγία Σουμελά

ραγματοποιήθηκε φέτος το 15ο «Συναπάντημα» της Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων, της τρίτης και τέταρτης προσφυγικής γενιάς των Ποντίων, στους χώρους του Ιερού Προσκυνήματος της Παναγίας Σουμελά στην Καστανιά Ημαθίας από 18 έως 21 Ιουλίου 2013. Το Συναπάντημα αποτελεί πλέον έναν ιδιαίτερα επιτυχημένο θεσμό, με την συμμετοχή 700 και πλέον εκπροσώπων νεολαιών ποντιακών συλλόγων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Περιλαμβάνει μια σειρά εκδηλώσεων που στοχεύουν στην αλληλογνωριμία των νέων καθώς και στη διατήρηση των ηθών και εθίμων της παράδοσής μας.

Ο σεβασμιώτατος κατά την εισήγησή του στο 15ο Συναπάντημα νέων

Ανακαινίστηκε ο ναός Προφήτη Ηλία Βέροιας

ανηγύρισε κατά το διήμερο 19 και 20 Ιουλίου ο ιερός ναός Προφήτη Ηλία, που βρίσκεται σε περίοπτη θέση σε λόφο στο δρόμο προς το Κομνήνιο. Τη θεία λειτουργία τέλεσε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος επίσης κήρυξε και το θείο λόγο. Μετά την ολοκλήρωσητης θείας λειτουργίας τελέστηκε έξω από τον ιερό ναό αγιασμός με την ευκαιρία της ανακαίνισης τόσο του παρεκκλησίου, όσο και του αύλειου χώρου και του παρακείμενου πνευματικού κέντρου.

Από τον αγιασμό στον ανακαινισμένο ιερό ναό Προφήτη Ηλία Βέροιας

Παύλειος Λόγος

Εορτασμός ονομαστηρίων σεβασμιωτάτου

ε την ευκαιρία της εορτής του αγίου Παντελεήμονος, κατά την οποία εορτάζει τα ονομαστήριά του ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων, τελεστηκε στο μητροπολιτικό ιερό ναό αγ. πρωτοκορυφαίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου αρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του εορτάζοντος αγίου Βεροίας. Στον όρθρο χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιερισού κ. Θεόκλητος ενώ στο αρχιερατικό συλλείτουεγο έλαβαν ακόμη μέρος οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Σεβαστείας κ. Δημήτριος, Καστορίας κ. Σεραφείμ, Εδέσσης κ. Ιωήλ, Πολυανής και Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ, Κεντρώας κ. Νικηφόρος και ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θερμών κ. Δημήτριος.

Αρχιερατικό συλλείτουργο της εορτής του αγίου Παντελεήμονος

Δωρεά 26 νέων κρανών για την ομάδα «ΔΙΑΣ»

ο πρωί της Δευτέρας 29 Ιουλίου ο σεβασμιώτατος παρέδωσε στην ομάδα ΔΙΑΣ της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ημαθίας 26 καινούργια κράνη για τις ανάγκες του σώματος. Τα κράνη αυτά αποτελούν δωρεά της εταιρείας security North Star διά του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος. Στην τελετή παράδοσης ήταν παρόντες ο εκπρόσωπος της εταιρείας κ. Κωνσταντίνος Παναγιωτίδης.

Από τη επίδοση των νέων κρανών στην ομάδα ΔΙΑΣ της Ελληνικής Αστυνομίας

Η θερινή πανήγυρις του πολιούχου Βέροιας

ην Πέμπτη 1η Αυγούστου το πρωί ολοκληρώθηκαν στη Βέροια οι λατρευτικές εκδηλώσεις με την ευκαιρία της θερινής πανηγύρεως του οσίου Αντωνίου του νέου, πολιούχου της πόλης. Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τέλεσε αρχιερατική θεία Λειτουργία, κήρυξε το θείο λόγο και στο τέλος της Λειτουργίας τέλεσε τον καθιερωμένο αγιασμό με την ευκαιρία της προόδου του Τιμίου Σταυρού. Από την λιτανεία της εορτής του οσίου Αντωνίου του νέου πολιούχου Βέροιας

Επιστροφή Εικόνας στην ιερά μονή Μεταμορφώσεως

να γεγονός με ιδιαίτερη σημασία και πολλούς συμβολισμούς έλαβε χώρα την Κυριακή 4 Αυγούστου στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων Βεροίας, με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Παντελεήμονος. Συγκεκριμένα, μια ιστορική εικόνα της Παναγίας, μεγέθους 30Χ40 εκ. και διακοσμημένη με μεταλλικό κάλυμμα, παραδόθηκε στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος Μουτσιάλης, όπου και θα παραμείνει μόνιμα. Πρόκειται για την εφέστια εικόνα της Ιεράς Μονής, που πριν από 70 περίπου χρόνια μεταφέρθηκε στον Παλαιό Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων από τις μοναχές Μακρίνα και Γοργονία

Από την τελετή επιστροφής της εικόνας στην ιερά μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Μουτσιάλη

Εορταστικές εκδηλώσεις στο Ξηρολίβαδο

ην Κυριακή 4 Αυγούστου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε το θείο λόγο στον ιερό ναό Προφήτου Ηλιού στο Ξηρολίβαδο. Στο τέλος της θείας λειτουργίας τέλεσε το καθιερωμένο ονομαστικό μνημόσυνο για τους πεσόντες Ξηρολιβαδιώτες στους διάφορους εθνικούς αγώνες της Πατρίδας. Ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση στο ηρώο και κατάθεση στεφάνων από τους εκπροσώπους των τοπικών αρχών.

Ο Σταυρός του αγίου Κοσμά του Αιτωλού στο Πολυδένδρι

Από το τρισάγιο στο μνημείο πεσόντων στο Ξηρολίβαδο

ην Πέμπτη 8 Αυγούστου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων μετέφερε στο Πολυδένδρι Ημαθίας τον ιστορικό Σταυρό του Πατροκοσμά, που φυλάσσεται στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία στους πιστούς να τον προσκυνήσουν και να λάβουν την ευλογία του αγίου. Ο σεβασμιώτατος τέλεσε αρχιερατική θεία λειτουργία στον ιερό ναό αγίου Αθανασίου και κήρυξε το θείο λόγο, ενώ υποσχέθηκε να φέρνει κάθε χρόνο αυτή την ημέρα του Σταυρό του Πατροκοσμά στον τόπο αυτό σε ανάμνηση της επισκέψεως και της ευλογίας του αγίου.

Μετά τη θεία Λειτουργία στο δένδρο που ο Πατροκοσμάς είχε τοποθετήσει το σταυρό Παύλειος Λόγος

Αρχιερατική θεία Λειτουργία στην «Έξω Υπαπαντή» Νάουσας

ο Σάββατο 10 Αυγούστου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τέλεσε την πρώτη στην ιστορία της μονής Υπαπαντής Ναούσης ή όπως είναι γνωστή «Έξω Υπαπαντή», αρχιερατική θεία Λειτουργία με τη συμμετοχή αρκετών πιστών. Το εγχείρημα δεν ήταν ίσως όσο εύκολο ακούγεται αφού το μοναστήρι βρίσκεται σε υψόμετρο 1100 μέτρα στις πλαγιές του Βερμίου και δεν είναι προσβάσιμο ούτε από αυτοκίνητο ούτε καν από μουλάρι λόγω των απότομων βράχων που βρίσκονται διάσπαρτοι στο μονοπάτι.

Οι καρδιές των Υψηλάντηδων στην Παναγία Σουμελά

Μετά τη θεία Λειτουργία στην «έξω Υπαπαντή» της Νάουσας

ε λαμπρότητα γιορτάστηκε στην Παναγία Σουμελά η μεγάλη εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ιδιαιέρως φέτος τιμήθηκε η μνήμη του πρωτεργάτη της Επανάστασης Αλέξανδρου Υψηλάντη και με την ευκαιρία αυτή ήρθε από το Αμαλιείο Ορφανοτροφείο της Αθήνας η βαλσαμωμένη καρδιά του. Στον όρθρο χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος προεξήρχε και της πανηγυρικής πολυαρχιερατικής θείας λειτουργίας κατά την οποία έλαβαν μέρος ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής κ. Νικηφόρος, ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μποτσουάνας κ. Γεννάδιος από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, οι θεοφιλέστατοι επίσκοποι Ντέβας κ. Γουρίας, Θερμών κ. Δημήτριος, ο βοηθός του Αρχιερπισκόπου Ριμλικίου κ. Αιμιλιανός. Στο τέλος της λειτουργίας το θείο λόγο κήρυξε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων και στη συνέχεια απηύθυνε χαιρετισμό ο Πρόεδρος του Σωματείου Παναγία Σουμελά κ. Γιώργος Τανιμανίδης ο οποίος ανέγνωσε και τη σχετική απόφαση του Ιερού Προσκυνήματος για την απονομή μετά θάνατον στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, Έλληνα Ποντιακής καταγωγής και αρχηγό της Ελληνικής Επανάστασης του σταυρού της Σουμελιώτισσας. Ακόμη τιμήθηκε το ΔΣ του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου στο πρόσωπο του μέλους του ΔΣ κ. Θεμιστοκλή Σοφούλη. Ακολούθησε η καθιερωμένη λιτανεία της ιεράς Εικόνος στο χώρο του Προσκυνήματος και στη συνέχεια πολιτιστικές εκδηλώσεις με Ποντιακα σωματεία από όλη την Ελλάδα.

Αρχιερατικό συλλείτουργο της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Σουμελά

Τρισάγιο μπροστά στο μνημείο που είναι αφιερωμένο στον Αλέξανδρο Υψηλάντη

Παύλειος Λόγος

Επίσκεψη σεβασμιωτάτου στη Λευκάδα

ατά το διήμερο 17 και 18 Αυγούστου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων μετέβη στην Λευκάδα, κατόπιν ευγενούς προσκλήεως του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λευκάδος και Ιθάκης κ. Θεοφίλου, προκειμένου να λάβει μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος για την εορτή της Συνάξεως των εν Λευκάδι Αγίων. Μάλιστα, ο σεβασμιώτατος μετέφερε από τη Βέροια τα ιερά Λείψανα του αποστόλου Παύλου για να τεθούν σε προσκύνηση στον Μητροπολιτικό ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Λευκάδος. Ο απ. Παύλος, ως γνωστόν, πέρασε από την Λευκάδα και υπάρχει ζωντανή η τιμή στο πρόσωπό του από την τοπική Εκκλησία.

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο στον μητροπολιτικό ιερό ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Λευκάδος

20ετές μνημόσυνο για τον Μητροπολίτη Βεροίας Παύλο

ο Σάββατο 24 Αυγούστου στην Ιερά Μονή Αγίας Κυριακής Λουτρού πραγματοποιήθηκε το 20ετές μνημόσυνο του. Μετά το πέρας της αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας κατά την οποία ιερούργησε ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τελέστηκε μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως του μακαριστού μητροπολίτου Βεροίας κυρού Παύλου. Στην συνέχεια κλήρος και λαός κατευθύνθηκε στον τάφο του μακαριστού μητροπολίτου, ο οποίος βρίσκεται μέσα στο προαύλιο χώρο της ιεράς μονής, όπου τελέστηκε τρισάγιο.

Από το τρισάγιο που τέλεσε ο σεβασμιώτατος στον τάφο του προκατόχου του με την ευκαιρία συμπληρώσεως 20 ετών από την κοίμησή του.

Πανήγυρις οσίου Θεοφάνη Πολιούχου Νάουσας

ατά το διήμερο 18 και 19 Αυγούστου πανηγύρισε ο πολιούχος της Νάουσας όσιος Θεοφάνης. Στον πανηγυρικό εσπερινό χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων ενώ το θείο λόγο κήρυξε ο αρχιμ. Παύλος Παπαδόπουλος. Ακολούθησε η μεγάλη λιτανεία της κάρας και της εικόνας του οσίου. Την επομένη το πρωί ο σεβασμιώτατος τέλεσε αρχιερατική θεία λειτουργία.

Από την έναρξη της λιτανείας της κάρας του οσίου Θεοφάνη στη Νάουσα

Παύλειος Λόγος

τύπος & ουσία τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη

ι διακοπές πέρα από μια ευχαρίστηση είναι και μια ανάγκη του ανθρώπου τόσο ψυχολογική όσο και σωματική. Οι διακοπές είναι αναζωογονητικές για να συνεχίσουμε τη σκληρή δουλειά το χειμώνα... διάβαζα κάπου. Δεν είναι βέβαια ανάγκη κάποιος να πάει, ιδίως μέσα σ΄αυτήν την οικονομική κρίση, κάπου μακρυά αλλά αρκεί μόνο να ξεκουρασθεί. Αυτό όμως που είναι καλό να προσέξουμε ως μέλη της Εκκλησίας, όπου κι αν βρεθούμε το καλοκαίρι, είναι πως δεν κάνουμε διακοπές και στον πνευματικό μας αγώνα… Είμαστε κοντά στον Χριστό και τις ημέρες των διακοπών; Μας προσφέρονται πολλές ευκαιρίες. Η Εκκλησία μας εορτάζει πολλούς αγίους κατά το καλοκαίρι. Τον Δεκαπενταύγουστο υπάρχουν οι παρακλήσεις. Να μην ξεχνάμε πως στην Εκκλησία αγιάζομαι, διδάσκομαι και παίρνω δύναμη για να συνεχίσω το δύσκολο αγώνα της ζωής . Ας προσφέρουμε διακοπές και ανάπαυση στην ψυχή μας κι ας την θρέψουμε με Χριστό. Εκεί που θα

ηρεμούμε από τις καθημερινές μας έγνοιες, μέσα στην ησυχία και την ξεγνοιασιά του θέρους, να μιλήσουμε στον Θεό περισσότερο. Επίσης ένα πνευματικό βιβλίο, ένα προσκύνημα σε ένα μοναστήρι αγιάζουν τις διακοπές μας και τις γεμίζουν με τη Χάρη του Θεού η οποία άλλωστε είναι η μόνη που προσφέρει την αληθινή ανανέωση και δροσίζει όλη μας την ύπαρξη. ********** O Αύγουστος είναι ο μήνας της Παναγίας. Η Παναγία είναι η κατά Χάρη Μητέρα μας! Αυτό που είπε ο Κύριός μας από τον Σταυρό για την Μητέρα Του στον αγαπημένο μαθητή τον Ιωάννη «ιδού η μήτηρ σου», το λέει κατ΄ επέκταση σε όλους τους Χριστιανούς, σε όλους εμάς . Ο Κύριος μας δίνει την Μητέρα Του και για δική μας Μητέρα. Η προσευχή της Παναγίας έχει μεγάλη παρρησία στο Θεό. Και ποτέ δεν πρέπει να απουσιάζει από την προσευχή μας η Παναγία. Όπως ο Χριστός για να κατεβεί ανάμεσά μας πέρασε από την Παναγία, έτσι και εμείς για να ανέλθουμε στον Oυρανό θα πρέπει να την επικαλούμαστε συνεχώς. Ένας καλός

τρόπος που δείχνει την αγάπη μας προς την Παναγία είναι και η καθημερινή ανάγνωση των ΄΄Χαιρετισμών της Παναγίας΄΄. Και φυσικά, όταν διαβάζουμε (π.χ. τους Χαιρετισμούς ή ένα παρακλητικό κανόνα), ακόμα κι αν εμείς δεν ξέρουμε τι θέλουμε να της πούμε, εκείνη ξέρει τι υπάρχει στην καρδιά μας και, καθώς στρεφόμαστε προς αυτήν πνευματικά μέσω της προσευχής που διαβάζουμε, είναι σα να της το λέμε. Οι Χαιρετισμοί λοιπόν, έχουν τεράστια σωτηριώδη σημασία, όταν τους διαβάζουμε ή τους απαγγέλουμε κάθε μέρα με πίστη και ευλάβεια. Μας χαρίζουν την πλέον αποτελεσματική βοήθεια στην προσπάθειά μας και στον αγώνα που κάνουμε για να νικήσουμε τα πάθη μας. Για να νικήσουμε το κακό, την αμαρτία και τον διάβολο. Άλλωστε Εκείνη μας προτρέπει και μας λέγει «φωνάξτε με», «φωνάζετέ με και γω θα σας βοηθώ πάντοτε». «θα σας βοηθήσω, και θα σας βοηθήσω σε όλες σας τις ανάγκες, σε όλους τους πειρασμούς της ζωής σας, στα βάσανα, στις θλίψεις και στις στεναχώριες. Θα είμαι πάντοτε κοντά σας. Μεσίτρια

ακόμα και όταν θα βγαίνει η ψυχή σας αλλά και στη Δευτέρα Παρουσία του Υιού μου και Κριτού των πάντων και κει θα είμαι κοντά σας.» ********** Ένα μεγάλο πνευματικό άνθος που ευωδίασε στην Εκκλησία της Ρουμανίας ήταν ο γέροντας Κλεόπα Ηλίε, από τον οποίο σταχυολογούμε μερικές πνευματικές νουθεσίες: «Τρεις είναι οι πηγές των πειρασμών: η επιθυμία της σαρκός, η επιθυμία των οφθαλμών και η αλαζονεία του βίου (Α΄ Ιω. 2,16) ή η φιληδονία, η φιλοδοξία και η φιλαργυρία, από όπου γεννάται όλο το κακό…» «Δύο είναι τα ισχυρότερα όπλα με τα οποία νικάμε όλες τις παγίδες και τους πειρασμούς του διαβόλου. Πρώτον είναι η ιερά προσευχή και έπειτα η ταπείνωση». «Χωρίς πειρασμούς και πνευματικό αγώνα δεν γίνεται δυνατή η σωτηρία της ψυχής. Γι΄αυτό έλεγε ένας ερημίτης: διώξε τους πειρασμούς και δεν σώζεται κανένας».