Παύλειος Λόγος τεύχος 107

Page 1

ΤΕΥΧΟΣ 107 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014


λειτουργεί η

ΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ

ΑΡΧΙΕΠ. ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ

ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

ά κ ι μ ο ν ο κ ν ι ώ ο ι σ ε τ α γ σ ύ ρ ε χ ενισ ιση των έχ ν υ σ τη

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 23310 20951, 6945384355 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ: ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5243-033886-401


ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ

σελ 4

ΟΙ ΑΓ. ΑΣΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΑΣΚΗΤΙΚΟ ΗΘΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή

σελ 14

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

ΧΡΟΝΙΚΟ ΕΚΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΙΤΡΟΥΣ κ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ του μον. Γερασίμου Μπεκέ

σελ 16

σελ 6

σελ 22 ΙΕΡΕΥΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΤΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ του Αρχιμ. Πορφυρίου Προδρομίτου

σελ 8

«ΜΕ ΠΑΡΡΗΣΙΑ»: ΞΗΜΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ... του Θεολόγου Παπαδόπουλου

σελ 24 σελ 10

Ι. ΜΟΝΗ ΤΙΜ. ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΝΑΟΥΣΗΣ του Αρχιδ. Προδρόμου Γκιρτζαλιώτη

EΞΩΦYΛΛO Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων με συγκίνηση φορά στο πνευματικό του τέκνο την αρχιερατική μίτρα. ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κίτρους και Κατερίνης κ. Γεώργιος ευλογεί το λάο μετά τη χειροτονία του.

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE­­­­­­­ΛI­­­­­­­ΔO­­­­­­­­­­ΠOI­­HΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ, EKTYΠΩΣH: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΛΟΓΟΣ Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΕΡΙ ΦΙΛΑΔΕΛΦΙΑΣ του Ιωάννη Σιδηρά

σελ 30 σελ 12

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ETOΣ KΑ΄ TEYXOΣ 107 ΙΑΝ. - ΦΕΒ. 2014

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ­ Λ O N TA I Σ T H Ν ΤΑ Χ ΥΔ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO­ ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: gerbekes@yahoo.gr X E I P O Γ PA Φ A AΣXETΩΣ ΔH­M OΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI­ ΣTPE­ΦONTAI Τ Ο Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι Κ Ο Δ Ι Α Ν Ε Μ Ε ΤΑ Ι ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40 ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY website:

www.imverias.gr


Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος Νέου Ἔτους «Θεέ τῶν ὅλων ὑπερούσιε ὄντως, τήν ἐνιαύσιον εὐλόγησον περίοδον»

Η

ἰδέα τοῦ χρόνου δημιουργεῖ στόν ἄνθρωπο αἰσιοδοξία ἀλλά συγχρόνως καί ἀγωνία. Αἰσιοδοξία, γιατί ὁ χρόνος εἶναι μία εὐκαιρία δημιουργίας, εἶναι μία πίστωση τήν ὁποία καλούμεθα νά ἀξιοποιήσουμε. Ἀγωνία γιατί τό ἄγνωστο καί τό ἀβέβαιο δημιουργεῖ πάντοτε ἀγωνία στόν ἄνθρωπο, πού δέν ξέρει τί τοῦ ἐπιφυλάσσει ὁ νέος χρόνος. Γι᾽ αὐτό καί διάπυρη ὑψώνεται ἡ εὐχή καί ἡ προσευχή ὅλων μας σήμερα, πρώτη ἡμέρα τοῦ νέου ἔτους, πρός τόν «χρόνους καί καιρούς ἐν τῇ ἰδίᾳ αὐτοῦ ἐξουσίᾳ θέμενον» Θεόν, νά εὐλογήσει τόν νέο χρόνο, νά μᾶς δώσει τή χάρη καί τή δύναμη νά γεμίσουμε τόν χρόνο μέ πράξεις καί ἔργα καλά καί ὠφέλιμα, νά μᾶς προφυλάξει καί νά ἀπαλλάξει ἀπό τούς ὅλους τούς κινδύνους πού ἐλλοχεύουν καί ἐπιβουλεύονται τή ζωή μας καί τήν ψυχή μας, νά μᾶς χαρίσει τά

4

Παύλειος Λόγος

ἀγαθά του, ὑλικά καί πνευματικά, καί ὅ,τι συντελεῖ στή σωτηρία μας, ἔτσι ὥστε ὁ νέος χρόνος νά μήν ἀποτελέσει μία χαμένη εὐκαιρία γιά ἐμᾶς, ἀλλά μία εὐκαιρία τήν ὁποία θά ἀξιοποιήσουμε γιά τήν πρόοδό μας καί τή σωτηρία μας. «Θεέ τῶν ὅλων ὑπερούσιε ὄντως, τήν ἐνιαύσιον εὐλόγησον περίοδον». Αὐτό τό αἴτημα ἀπευθύνουμε καί ἐμεῖς σήμερα, πρώτη τοῦ νέου ἔτους, πρός τόν φιλάνθρωπο καί δωρεοδότη Θεό, εὐχαριστῶντας τον συγχρόνως γιά ὅλες τίς εὐλογίες μέ τίς ὁποῖες ἐπλήρωσε τή ζωή μας τόν χρόνο πού μόλις τελείωσε. Τόν εὐχαριστοῦμε ὡς ἄτομα ἀλλά καί ὡς σύνολο, ἰδιαιτέρως ὅμως τόν εὐχαριστοῦμε γιά τίς εὐλογίες πού ἐπεφύλαξε στήν τοπική μας Ἐκκλησία καί τίς δωρεές, τίς ὁποῖες δι᾽ αὐτῆς χάρισε σέ ὅλους μας. Μᾶς ἀξίωσε, ἀδελφοί μου, ὁ Θεός νά ἀνήκουμε σέ μία Ἐκκλησία, ἡ ὁποία σεμνύνεται γιατί δέχθηκε τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου

ἀπό τόν πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο Παῦλο. Μᾶς ἀξίωσε νά ἔχουμε ἁπτά τά ἴχνη τῆς διελεύσεως καί τῆς παρουσίας τοῦ οὐρανοδρόμου ἀποστόλου στό Βῆμα, ἀπό τό ὁποῖο ἐκήρυξε «Χριστόν ἐσταυρωμένον καί ἀναστάντα» καί πλούτισε τή ζωή μας μέ τή διδασκαλία καί τό παράδειγμα τῆς ζωῆς του, μέ τόν λόγο καί τήν ἀναστροφή του, ὅπως αὐτά ἀποτυπώνονται στίς ἐπιστολές του καί τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Μᾶς ἀξίωσε νά καθιερώσουμε πρός τιμήν του τά «Παύλεια», καί νά γνωρίσουμε τόν μέγα αὐτόν ἀπόστολο, τόν ἀπόστολο Παῦλο, μέσα ἀπό τίς πολλές ἐκδηλώσεις πού διοργανώνονται καί πραγματοποιοῦνται κάθε Ἰούνιο σέ ὅλη τή μητροπολιτική μας περιφέρεια ἐνδελεχέστερα καί βαθύτερα, καί νά τοῦ ἐκφράσουμε τόν σεβασμό καί τήν ἀγάπη μας. Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ συμπληροῦνται ἐφέτος 20 ἔτη διοργανώ-


σεως τῶν «Παυλείων» στήν Ἱερά Μητρόπολή μας. Γιά τόν λόγο αὐτό καί θελήσαμε νά ἀφιερώσουμε τό νέο ἔτος στόν θεσμό τῶν «Παυλείων», τά ὁποῖα ἀποτέλεσαν γιά τήν τοπική Ἐκκλησία, τόν ἱερό κλῆρο καί τόν εὐσεβῆ λαό της πηγή πνευματικῆς τροφοδοσίας καί ἀναγεννήσεως, καί μᾶς ἔδωσαν τήν εὐκαιρία, «ἀναθεωροῦντες τήν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς» τοῦ οὐρανοβάμονος ἀποστόλου Παύλου, νά ἀνυψωθοῦμε καί ἐμεῖς ἀπό τήν γήινη καθημερινότητα, ὄχι γιά νά τήν ἀρνηθοῦμε ἀλλά γιά νά τή μετα-

ποιήσουμε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ σέ ἐν Χριστῷ ζωή, ὅπως μᾶς δίδαξε ὁ μέγας ἀπόστολος Παῦλος. Ἡ ἀναδρομή στήν πνευματική ἐμπειρία τῆς εἰκοσαετίας τῶν Παυλείων θά πλουτίσει ἀναμφιβόλως μέ εὐλογίες καί τό νέο ἔτος καί θά μᾶς ἐνισχύσει γιά νά ἀντιμετωπίσουμε μέ τήν αἰσιοδοξία καί τήν πίστη ὅτι «τοῖς ἀγαπῶσι τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν», ὅλα ὅσα θά ἐπιτρέψει ὁ Θεός νά ζήσουμε καί αὐτόν τόν χρόνο. Καί εὔχομαι, ἀδελφοί μου, ὁ

νέος χρόνος, τόν ὁποῖο ἡ πατρική ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μᾶς προσφέρει, νά εἶναι γεμάτος ἀπό τήν εὐλογία καί τή χάρη του γιά τήν πατρίδα μας, γιά τήν Ἐκκλησία μας καί γιά τόν καθένα ἀπό σᾶς ξεχωριστά. Διάπυρος πρός τόν φιλάνθρωπον Θεόν εὐχέτης † Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

5


ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

ΘΕΟΦ †ΠΑΝΤ ΕΛΕΗΜΩΝ ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Π ρ ὸ ς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς θεοσώστου ἐπαρχίας

«Σήμερον τό πικρόν ὕδωρ τό ἐπί Μωϋσέως τῷ λαῷ, εἰς γλυκύτητα μεταποιεῖται τῇ τοῦ Κυρίου παρουσίᾳ».

6

Παύλειος Λόγος


ΑΝΕΙΩΝ Σ

τούς χρόνους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, στούς χρόνους τῆς πορείας τῶν Ἰσραηλιτῶν πρός τή γῆ τῆς ἐπαγγελίας καί τήν τεσσαρακονταετῆ περιπλάνησή τους μέσα στήν ἔρημο μᾶς μεταφέρει ἡ εὐχή τοῦ ἁγίου Σωφρονίου, πατριάρχου Ἱεροσολύμω, καί μᾶς ὑπενθυμίζει τό θαυμαστό γεγονός τῆς μετατροπῆς διά τοῦ Μωϋσέως τοῦ πικροῦ ὕδατος σέ ὕδωρ γλυκύ καί πόσιμο πού δρόσισε τά χείλη τοῦ ταλαιπωρημένων ἀπό τόν καύσωνα τῆς ἐρήμου Ἰσραηλιτῶν. Ἡ ὑπενθύμιση δέν εἶναι βεβαίως τυχαία, διότι καί ἐμεῖς σήμερα ζοῦμε μία ἀνάλογη ἐμπειρία, ἕνα ἀντίστοιχο θαῦμα, τό ὁποῖο ὅμως ὑπερέχει κατά πολύ ἐκείνου τό ὁποῖο συνέβη στήν ἔρημο μέ τούς Ἰσραηλίτες. Διότι γιά ἐμᾶς σήμερα δέν εἶναι ὁ προφήτης Μωυσῆς πού μετατρέπει τό πικρό ὕδωρ σέ γλυκύ καί κατάλληλο πρός πόση, ἀλλά εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος μέ τήν βάπτισή του στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνη μετατρέπει τό πικρό ὕδωρ σέ γλυκύ, μετατρέπει τό φυσικό ὕδωρ σέ ὕδωρ καθάρσιο ἁμαρτιῶν, σέ ὕδωρ καταλλαγῆς καί συμφιλιώσεως τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Καί ἐνῶ τό ὕδωρ εἶναι αὐτό πού συνήθως χωρίζει τούς ἀνθρώπους μεταξύ τους καί δυσκολεύει τή μεταξύ τους ἐπικοινωνία, τό ὕδωρ τοῦ βαπτίσματος εἶναι αὐτό πού ἑνώνει ὄχι μόνο τούς ἀνθρώπους μεταξύ τους ἀλλά καί μέ τόν Θεό. Διότι τό ὕδωρ τοῦ βαπτίσματος τοῦ Χριστοῦ πού τελεῖται σήμερα στόν Ἰορδάνη καί τοῦ ὁποίου μέτοχοι γινόμεθα

ὅλοι οἱ πιστοί μέ τό προσωπικό μας βάπτισμα, εἶναι αὐτό πού μᾶς καθαίρει ἀπό τίς ἁμαρτίες καί μᾶς κάνει καί πάλι τέκνα τοῦ Θεοῦ· εἶναι αὐτό πού ἀποκαθιστᾶ τή διαταραγμένη σχέση μας μέ Ἑκεῖνον καί μᾶς καθιστᾶ μέλη τῆς Ἐκκλησίας του, μέλη τοῦ μυστικοῦ σώματός του· εἶναι αὐτό πού μᾶς καθιστᾶ μέλη τοῦ ἰδίου σώματος μέ τούς ἀδελφούς μας, ὡς μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, καταργῶντας ἔτσι τόν μεσότοιχο τοῦ ἀτομισμοῦ καί τοῦ ἐγωισμοῦ, τῆς κακίας καί τῆς αὐταρεσκείας, τῆς σκληρότητος καί τῆς ὑψηλοφροσύνης, πού μετατρέπουν τή γλυκύτητα τῆς ἐπαφῆς καί τῆς ἐπικοινωνίας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν συνάνθρωπό του στήν πικρότητα τῆς ἀποξενώσεως. «Σήμερον τό πικρόν ὕδωρ τό ἐπί Μωϋσέως τῷ λαῷ, εἰς γλυκύτητα μεταποιεῖται τῇ τοῦ Κυρίου παρουσίᾳ». Ζοῦμε, ἀδελφοί μου, σέ μία ἐποχή κατά τήν ὁποία ἔχει πληθυνθεῖ ἡ πικρότης στόν κόσμο. Πικρότης πού ὀφείλεται στά λυπηρά καί δυσάρεστα πού ἔχουν αὐξηθεῖ στή ζωή μας. Πικρότης πού ὀφείλεται στήν ἔρημο μέσα στήν ὁποία ἔχουμε καταντήσει νά ζοῦμε, καθώς περιπλανώμεθα γιά νά ἀνακαλύψουμε δῆθεν τή γῆ τῆς ἐπαγγελίας, ἔχοντας ὅμως παραμερίσει ἤ καί λησμονήσει αὐτόν πού μᾶς τήν ὑποσχέθηκε, δηλαδή τόν Θεό· καί ἔτσι τήν ἀναζητοῦμε μόνο χωρίς νά τήν βρίσκουμε. Πικρότης πού ὀφείλεται στήν ἀπουσία τοῦ Θεοῦ ἀπό τή ζωή μας, γιατί τόν ἔχουμε ἐξορίσει γιά νά μή μᾶς ἐλέγχει· γιατί τόν ἔχουμε ἐκδιώξει, γιατί νομίζουμε

ὅτι δέν τόν χρειαζόμαστε. Πικρότης πού ὀφείλεται στίς προσωπικές μας ἐπιλογές καί ἀδυναμίες, καί κάνει τή ζωή μας δυσχερῆ καί κοπιώδη. Ἡ Ἐκκλησία μας ὅμως μᾶς προτείνει σήμερα τόν τρόπο νά μεταβάλλουμε τήν πικρότητα σέ γλυκύτητα. Μᾶς καλεῖ νά ἐπανατοποθετήσουμε τόν Θεό στή ζωή μας. Μᾶς καλεῖ νά τολμήσουμε νά ζήσουμε μέσα στήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ἔχει τή δυνατότητα νά μεταποιήσει τό πικρό ὕδωρ σέ γλυκύ καί ἔτσι νἀ ἀρδεύσει τήν ψυχή μας μέ ὕδωρ σωτήριο. Μᾶς καλεῖ νά προσέλθουμε στόν Χριστό καί νά ἀρυσθοῦμε ἀπό τά γλυκύ ὕδωρ πού μᾶς προσφέρει, καί νά ἀναβαπτισθοῦμε ψυχικά καί πνευματικά στό καθάρσιο ὕδωρ τοῦ θείου βαπτίσματος, ὥστε ἡ πορεία μας μέσα ἀπό τήν ἔρημο τοῦ κόσμου νά εἶναι πιό εὐχάριστη καί πιό εὔκολη. Ἄς μήν ἀμελήσουμε αὐτή τήν πρόσκληση, ἀδελφοί μου, ἀλλά ἄς ἀντλήσουμε ἀπό τό ὕδωρ τοῦ ἁγιασμοῦ καί ἄς ἀξιοποιήσουμε τήν καθαρτική τῆς Ὑπερουσίου Τριάδος ἐνέργεια πού μεταδίδεται δι᾽ αὐτοῦ, γιά νά ἀξιωθοῦμε νά φθάσουμε καί ἐμεῖς στή σωτηρία πού μᾶς χάρισε ὁ Χριστός μέ τή βάπτισή του. Διάπυρος πρός τόν ἐν τοῖς ρείθροις τοῦ Ἰορδάνου βαπτισθέντα Κύριον εὐχέτης † Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων Παύλειος Λόγος

7


Ἱερεύς

Κωνσταντῖνος Τολιόπουλος

Ο

παπα Κώστας -ἔτσι τόν ξέραμε- ἦταν ὁ πιο μεγαλόπρεπος παπάς μέσα στήν Βέροια. Τό ὑψηλό του ἀνάστημα, τό εὐθυτενές παράστημα, ἡ μεγάλη γενειάδα, πού σιγά σιγά ἄσπριζε μέχρι νά γίνει κατάλευκη, ἡ χαριτωμένη ὁμιλία, τό εὐπροσήγορο ὕφος συνθέτουν τήν ἐξωτερική παρουσία του. Βλέποντας ὅμως τό γαλήνιο πρόσωπό του καί τά ὡραῖα του μάτια, πού ἦταν σχεδόν πάντοτε δακρυσμένα, σκεφτόσουν ὅτι αὐτός ὁ ἱερέας κρύβει μέσα του θησαυρό. Κάτι εἶχε πάρει τό αὐτί μου, ἐνῶ ἀκόμα ἤμουν στό Ἅγιο Ὄρος, καί ζήτησα ἀπό τόν ἕνα του γιό τότε νά μοῦ μιλήσει γιά τόν πατέρα του. Ὁ δευτερότικος γιός λοιπόν τοῦ παπαΚώστα, στίς 24-11-2003, μᾶς ἔστειλε τήν ἐπιστολή πού ἀκολουθεῖ, ὅπου ἀναφέρει τό συμβάν πού εἴχαμε ἀκούσει. «Ἔτος 1960. Μιά Κυριακή ἡ θεία λειτουργία γίνεται στόν Ἱερό Ναό Ἁγ. Ἀναργύρων Βέροιας, ὅπου ὑπήρχαν καί δύο Γερόντισσες (καλόγριες) ὁ Πατέρας μου Π´´ Κώστας (Τολιόπουλος) τήν ἡμέρα αὐτή Λειτουργοῦσε. Ἀφοῦ τελείωσε ἡ Λειτουργία ἦρθε στό σπίτι· τόν εἴδα ἀνήσυχο καί ταραγμένο. Τόν ρώτησα, Πατέρα πῶς τά πέρασες σήμερα στούς Ἁγ. Ἀναργύρους μέ τίς Καλόγριες; Γύρισε ἀργά τό πρόσωπό του πρός ἐμένα, μέ κοίταξε μέ ὀρθάνοιχτα τά μάτια του, χωρίς νά κρύψη τήν ταραχή του καί μοῦ εἴπε, “Ἄχ παιδί μου, πόσο μικρός εἶναι αὐτός ὁ κόσμος.

8

Παύλειος Λόγος

τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Πορφυρἰου Προδρομίτου Σήμερα εἴδα κάτι πού δέν θά μοῦ φύγει ποτέ ἀπ’ τό μυαλό μου”. Τί εἴδες τοῦ λέω. Ταραγμένος πάλι καί λίγο παράξενος, μοῦ λέει. Εἴδα τόν Χριστόοο. Ὁλοζώντανο σήμερα, βγῆκε μέσα ἀπ’ τό Ἅγιο Ποτήρι, κουκλάκι ὁλόγυμνο καί μιά λάμψη γύρω γύρω του. Ἔφυγε πρός τά ἐπάνω. Ταράχτηκα, σταμάτησα γιά λίγο. Ἡ γερόντισσα πού καθόταν δίπλα στήν Ἁγ. Τράπεζα σηκώθηκε καί αὐτή ταραγμένη, εἶδε καί αὐτή κάτι, μέ κράτησε λίγο ἀπ’ τόν ὦμο λέγοντας Π´´Κώστα· Εἴδα καλά; Τί ἤταν αὐτό; Τί ἦταν, κορίτσι μου! Ὁ Χριστός ἔγινε ἄνθρωπος, βγῆκε μέσα ἀπ´ τό Ἅγιο Ποτήρι, ἦταν θαῦμα· ἡ Θεία μας κοινωνία εἶναι πραγματικά σῶμα καί αἷμα Χριστοῦ. Αὐτά μοῦ εἶπε ὁ Πατέρας μου ἐκείνη τήν ἡμέρα. Εἰλικρινά καί ἐγώ ἀνατρίχιασα καί δέν μπορῶ νά ξεχάσω αὐτό πού μοῦ εἴπε ὁ Πατέρας μου· σέ κάθε Θεία Λειτουργία, ὁ Χριστός γίνεται Σῶμα καί αἷμα.» Αὐτήν τήν ἱστορία τήν εἶχε ἀναφέρει ὁ ἴδιος ὁ παπαΚώστας καί σέ συγγενικό μας πρόσωπο, πού εἶχε ἀντιδράσει ἄσχημα, ἀκόμα καί μέ τήν ἐκκλησία καί τούς φίλους του τούς ἱερεῖς, ὅταν ἀποφασίσαμε νά γίνουμε μοναχοί, μέ σκοπό κάπως νά τόν παρηγορήσει καί νά τόν συνεφέρει, γιατί ἡ συμπεριφορά του συχνά ξέφευγε. -Ἐγώ, συμπέθερε, τόν εἶδα τόν Χριστούλη. Εἶναι ἀληθινός. Καί συνέχισε τήν διήγηση γιά τό συγκλονιστικό γεγονός πού εἶχε ζήσει.

Τήν διήγηση αὐτήν τήν ἀκούσαμε πολλές φορές ἀπό τότε πού ἡ ἀγάπη καί ἡ ἐμπιστοσύνη τοῦ σεπτοῦ μας ποιμενάρχη μᾶς ἐγκατέστησε ὡς ἡγούμενο στό Μοναστήρι τοῦ Τιμίου Προδρόμου. Ἀλλά, ἐφέτος, σκεφτήκαμε νά συγκεντρώσουμε ὅσα στοιχεῖα μπορέσουμε γιά τόν θαυμάσιο ἐκεῖνο λευίτη. Καί σάν πρῶτο δεῖγμα γραφῆς, παρουσιάζουμε τό κείμενο αὐτό. «Ἐν τῇ ὁδῷ τῶν μαρτυρίων σου ἐτέρφθην ὡς ἐπί παντί πλούτῳ» ἤ «Τά μαρτύριά σου μελέτη μου ἐστί» καί πάλιν «ἀδολεσχήσω ἐν τοῖς θαυμασίοις σου» ἀναφέρει ὁ προφητάναξ Δαβίδ σε κάποιον Ψαλμό (Ψ. 118). Αὐτό μᾶς ἀρέσει καί μᾶς γεμίζει χαρά καί χάρη. Ὁ Θεός δέν ἀφήνει ἀμάρτυρη τήν παρουσία του στίς ἀνθρώπινες γενεές. Καί ἀξίζει αὐτές οἱ θεϊκές ἐπισκέψεις νά διαιωνίζονται διά τῆς γραφῖδος. Ἔτσι γράφεται ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Κωνσταντῖνος Τολιόπουλος γεννήθηκε στό χωριό Σπουρλίτα τῶν Πιερίων. Τό ἀρχαῖο Ἰσπιρλίτ εἶναι γνωστό ἀπό ἀναφορές τοῦ 14ου αἰώνα. Σήμερα ὀνομάζεται Ἐλαφίνα. Γονεῖς τοῦ Κωνσταντίνου ὁ Γεώργιος (+1944) καί ἡ Ἐλισσάβετ (+1945). Ὁ Κωνσταντῖνος γεννήθηκε τό 1912. Στίς 15 Ἀπριλίου 1952 χειροτονεῖται διάκονος καί στίς 30 Ἰουνίου τοῦ ἰδίου ἔτους χειροτονεῖται ἱερέας, ἀπό τόν Μητροπολίτης Βερροίας & Ναούσης Ἀλέξανδρο (Δηλανᾶ). Ἀρχική του ἐνορία, ὁ Ἅγιος Γεώργιος τοῦ χωριοῦ του. Περί τό 1955-56 ἐγκαθίσταται οἰκογενειακῶς


στήν Βέροια καί ἀναλαμβάνει ἐφημέριος στόν Ἅγιο Σάββα Κυριωτίσσης, πού εἶναι καί ἡ ἐνορία τῆς πατρικῆς μας οἰκίας. Οἱ τότε ἐπίτροποι τοῦ ναοῦ τῆς Κυριώτισσας βρέθηκαν στήν Ἐλαφίνα, ἄκουσαν καί εἶδαν τόν παπα Κώστα νά λειτουργεῖ, καί μέ τίς κατάλληλες διαδικασίες τόν ἔφεραν στην ἐκκλησία στήν Βέροια. Τίς γραμματικές του γνώσεις, τόν ὡραῖο γραφικό του χαρακτήρα, καί τήν ψαλτική τά ἔμαθε ἀπό τόν Μιχαήλ Μελιόπουλο, τόν δάσκαλο τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου τοῦ χωριοῦ. Ὁ Μιχαήλ Μελιόπουλος εἶχε καλές γνώσεις ὡς δημοδιδάσκαλος καί ἔπαιζε βιολί, πού δείχνει ὅτι εἶχε καί ἀνεπτυγμένη μουσική καλλιέργεια. Ἦταν συγχρόνως καί ὁ ψάλτης τοῦ χωριοῦ. Ἕνα ἄλλο σπουδαῖο προτέρημα τοῦ π. Κωνσταντίνου ἦταν ἡ καταδεκτικότητα. Δέν περιφρονοῦσε κανέναν. Ὅποιος καί ἄν τόν καλοῦσε γιά κάποια ἱεροπραξία, εἴτε στόν ναό εἴτε στο σπίτι του, ὁ παπα Κώστας δέν ἀρνιόταν σέ κανέναν. Καί αυτό τόν ἔκανε πολύ ἀγαπητό. Κάποια χρονιά, διηγεῖται συγγενικό του πρόσωπο, σέ μία ἡμέρα ἔκανε δεκαεννέα γάμους. Τά ζευγάρια ἤθελαν νά τούς στεφανώσει ὁ γλυκύτατος παπα Κώστας.

Ἀπό τά πολλά θαυμαστά γεγονότα, πού μέχρι σήμερα συγκεντρώσαμε, θά ἀναφέρουμε ἕνα. Λίγον καιρό ἀφοῦ χειροτονήθηκε ἱερέας, καί λειτουργοῦσε ἀκόμα στόν ἐνοριακό ναό τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου, ὁ παπα Κώστας πέθανε. Ναί, ὅπως τό ἀκοῦτε, ἀπεβίωσε. Ἡ καλή του παπαδιά καί ἡ μάννα του ἄρχισαν νά κλαῖνε καί νά φωνάζουν τούς γείτονες καί τίς γειτόνισσες γιά νά ντύσουν τόν νεκρό. Ὅμως μέσα στην ἀναμπουμπούλα, ὅλοι ἄκουγαν ἕνα κραπκράπ, κραπκράπ, καλπασμό ἀλόγου. Σέ λίγο ἄκουγαν καί τήν φωνή κάποιου ἀνδρός, ἀλλά δεν ἔβλεπαν μορφή. Ὁ ἄγνωστος καί μή φαινόμενος ἐκεῖνος ἄνδρας, ἀπευθυνόμενος στόν νεκρό, μίλησε καί τοῦ λέει: Ἐγώ σέ ἔκανα παπά, γιά νά μέ λειτουργεῖς, ὄχι γιά νά πεθάνεις νέος. Σήκω ἀπάνω. Καί πράγματι, ὁ νεκρός ἀναστήθηκε, πρός ἔκπληξη καί ἀφάνταστη χαρά γιά ὅλους. Ὁ ἴδιος διηγήθηκε ὅτι τόν ἀνέστησε ὁ Ἅγιος Γεώργιος, στόν ἐνοριακό ναό τοῦ ὁποίου ὑπηρετοῦσε. Μαζί με τήν νεκρανάσταση καί τήν μετουσίωση, ἄς ἀναφέρουμε καί ἕνα τρίτο συμβάν με τόν ἅγιο ἐκεῖνο λει-

τουργό τοῦ Ὑψίστου, εἰς τύπον τῆς Ἁγίας Τριάδος. Κάποτε, λοιπόν, ὁ παπα Κώστας θά λειτουργοῦσε στόν Προφήτη Ἠλία, στό ὕψωμα στόν Προμηθέα. Πῆγε τό πρωΐ, ἀλλά ὁ ψάλτης δέν εἶχε φτάσει ἀκόμα. Στό ψαλτήρι ὅμως μερικοί νεαροί ἀπαντοῦσαν στά λόγια τοῦ ἱερέα. Ἀργότερα ἔρχεται ὁ ψάλτης καί καταλαβαίνει ὅτι εἶχε προχωρήσει ὁ Ὄρθρος. -Παπα Κώστα με ποιόν λειτουργᾶς; ρωτάει ὁ ψάλτης. -Νά, εἶναι κάτι παιδιά στό ψαλτήρι. -Στό ψαλτήρι δεν εἶναι κανένας, λέει ὁ κύριος Καπετάνιος. -Ἔ, φαίνεται σέ εἶδαν πού ἦρθες καί ἔφυγαν, ἀπαντάει μέ τήν φυσική του ἁπλότητα ὁ παπα Κώστας. Ἀγγέλους ἔσχεν συλλειτουργοῦντας μαζί του. Μερικοί παλαιοί βερροιεῖς ἀναφέρουν αὐτήν τήν ἱστορία γιά τόν πατέρα Βασίλειο τοῦ «Σωτῆρος», ἀλλά ἐμεῖς τήν ἀκούσαμε γιά τόν μακαριστό παπα- Κώστα. Αὐτά τά λίγα ἔστω σάν μία πρώτη γεύση ἀπό τόν θαυμάσιο καί θαυμαστό βίο ἐκείνου τοῦ λεβεντόπαπα, τοῦ καταδεκτικοῦ καί χαριτωμένου πατρός Κωνσταντίνου Τολιοπούλου. Νά ἔχουμε τήν εὐχή του. Ἀμήν.

Παύλειος Λόγος

9


Περί φιλαδελφίας

ἐπίκαιρος λόγος τοῦ Μ. Βασιλείου τοῦ Ἰωάννη Ε. Σιδηρᾶ

Τ

ὸ ἔτος 368 μ.χ, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Καισάρειας τῆς Καππαδοκίας, Ἅγιος Βασίλειος ἐξεφώνησε τὴν ὁμιλία του «Ἐν λιμῶ καὶ Αὐχμῶ» ἐξ ἀφορμῆς τοῦ φοβεροῦ καὶ ἀνθρωποκτόνου λιμοῦ (πείνας), ὁ ὁποῖος εἶχε ἐπικρατήσει στὴν Καππαδοκία καὶ τὸν Πόντο καὶ ἐξαιτίας αὐτοῦ ἐδεινοπάθησαν οἱ ἄνθρωποι τῶν πέριξ περιοχῶν. Περὶ τοῦ λιμοῦ αὐτοῦ ὁ Μέγας Βασίλειος ἀναφέρεται στὴν 27η ἐπιστολὴ πρὸς τὸν Ἐπίσκοπο Σαμοσάτων Εὐσέβιο. Κατὰ τὴν δεινὴ ταύτη δοκιμασία ὁ Βασίλειος ὡς Ἐπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας καὶ Φιλόστοργος Πατέρας παραμύθησε καὶ ἐμψύχωσε τὸν χειμαζόμενο λαό του καὶ μὲ δραστικὸ καὶ ἀποφασιστικὸ τρόπο ὑπεκίνησε τὴν φιλάνθρωπη εὐσπλαχνία καὶ τὰ φιλάδελφα συναισθήματα τῶν πλουσίων, ὥστε νὰ προστρέξουν σὲ βοήθεια τῶν πενεστέρων κοινωνικῶν τάξεων. Γιὰ τὸν ἱερὸ αὐτὸ σκοπὸ ἐξεφώνησε καὶ τὴν παροῦσα ὁμιλία στὴν ὁποία σὺν τοῖς ἄλλοις δίδει ζωηρὰ περιγραφὴ τῆς καταξήρου ἐκ τῆς ἀνομβρίας τῆς γῆς καὶ ἀργοῦ καὶ ἐπώδυνου ἐκ τῆς πείνης θανάτου τῶν ἐνδεῶν καὶ πενήτων τῆς ἐποχῆς του. Ὁ Ἱερὸς καὶ Θεοφόρος τῆς Ἐκκλησίας Πατὴρ γιὰ τὴν ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὴν λαίλαπα τῆς δεινῆς αὐτῆς δοκιμασίας κηρύσσει τὴν πάνδημη μετάνοια τοῦ λαοῦ. «....Τὸν μὲν κυβερνήτη δοκιμάζει καὶ σκληραγωγεῖ ἡ τρικυμία, τὸν ἀθλητὴ τὸ στάδιο, τὸν στρατηγὸ τὸ στρατόπεδο, τὸν γενναιόκαρδο ἡ συμφορά, τὸν δὲ Χριστιανὸ ἡ δοκιμασία. Καὶ οἱ λύπες δοκιμάζουν τὴν ψυχή, ὅπως ἡ φωτιὰ δοκιμάζει τὸν χρυσό. Εἶσαι πτωχός; Μὴ

10

Παύλειος Λόγος

καταλαμβάνεσαι ἀπὸ ἀθυμία, διότι ἡ ὑπερβολικὴ κατήφεια γίνεται αἰτία τῆς ἁμαρτίας. Ἡ μὲν λύπη καταβαραθρώνει τὴν διάνοια καὶ ἡ ἀμηχανία ἐμβάλλει ζάλη, ἡ δὲ ἔλλειψη τῶν λογισμῶν γεννᾶ τὴν ἀχαριστία. Ἀλλὰ νὰ ἐλπίζεις στὸν Θεό. Μήπως, δηλαδή, δὲν παρατηρεῖ τὴν στενοχώρια σου; Κρατᾶ τὴν τροφὴ στὰ χέρια του καὶ καθυστερεῖ τὴν χορήγηση γιὰ νὰ δοκιμάσει στὴν σταθερότητά σου καὶ γιὰ νὰ πληροφορηθεῖ τὴν διάθεσή σου, ἐὰν καὶ κατὰ πόσο δὲν εἶναι ὁμοία μὲ αὐτὴ τῶν ἀκολάστων καὶ τῶν ἀχαρίστων. Διότι καὶ αὐτοί, μέχρις ὅτου μὲν συμβαίνει νὰ ἔχουν τὴν τροφὴ στὸ στόμα τους εὐφημοῦν, κολακεύουν, ὑπερθαυμάζουν. Ὅταν ὅμως ἐπ΄ ὀλίγον ἀναβληθεῖ τὸ τραπέζι ὡσὰν τοὺς λίθους ἀφήνουν τὶς βλασφημίες, πρὸς αὐτοὺς ποὺ πρὸ ὀλίγου λόγω τῆς τέρψεως ἐπροσκυνοῦσαν σὰν Θεό. Παραλείπω νὰ ἀπαριθμήσω τὰ ἐπὶ μέρους τῆς πρόνοιας τοῦ Θεοῦ, ποὺ πολλὲς φορὲς κατὰ τρόπο πατρικὸ ἐνεφάνισε στοὺς ἀνθρώπους. Ἐσὺ δὲν θὰ ὑπομείνεις γιὰ λόγο τὴν συμφορά, ὅπως ὁ γενναῖος Ἰώβ, καὶ νὰ μὴ λυγίσεις ἀπὸ τὴν τρικυμία, μῆτε νὰ ἀποβάλεις τὰ ἐμπορεύματα τῆς ἀρετῆς. Σὰν πολύτιμη διαθήκη νὰ διαφυλάξεις στὴν ψυχή σου τὴν εὐχαριστία καὶ θὰ λάβεις καὶ ἐσὺ γιὰ τὴν εὐγνωμοσύνη διπλάσια ἀπόλαυση. Εἶσαι πτωχός; Ἔχεις ἐξάπαντος ἄλλον πτωχότερο ἀπὸ ἐσένα. Ἔχεις γιὰ δέκα ἡμέρες τρόφιμα ἐσύ; Ἐκεῖνος ἔχει γιὰ μιὰ ἡμέρα. Σὰν καλὸς καὶ εὐγνώμων νὰ ἐξισώσεις τὸ περίσσευμά σου μὲ τὸν ἐνδεῆ. Μὴ διστάσεις νὰ δώσεις ἀπὸ τὸ ὀλίγο. Μὴ προτιμήσεις τὸ συμφέρον σου ἐμπρὸς στὴν κοινὴ συμφορά. Καὶ ἂν ὁ ἅρτος σου περισσεύει κατὰ ἕνα ψωμὶ καὶ σοῦ κτυπήσει τὴν πόρτα ὁ ζητιάνος, πᾶρε ἀπὸ τὴν ἀποθήκη τὸ ἕνα

ψωμὶ καὶ ἀφοῦ τὸ βάλεις στὰ χέρια του ὕψωσε τὸ βλέμμα σου στὸν Οὐρανὸ καὶ πὲς λόγο θλιβερὸ μαζὶ καὶ εὐγνώμονα: «Ἕνα ψωμὶ , ὅπως βλέπεις, Κύριε, καὶ ὁ κίνδυνος εἶναι ὁλοφάνερος. Ἀλλ΄ ἐγὼ θέτω τὴν ἐντολή σου ἐπάνω ἀπὸ ἐμένα καὶ ἀπὸ τὸ ὀλίγον δίδω καὶ στὸν ἀδελφό μου ποὺ λιμοκτονεῖ. Δῶσε λοιπὸν καὶ σὺ στὸν δοῦλο σου ποὺ κινδυνεύει. Γνωρίζω καλὰ τὴν ἀγαθότητά σου καὶ ἐλπίζω στὴ δύναμή σου. Δὲν ἀναβάλλεις ἐπὶ πολὺ τὶς δωρεές, ἀλλὰ τὶς διαμοιράζεις ὅταν θέλεις. Καὶ ἂν ἔτσι ὁμιλήσεις καὶ ἐνεργήσεις, τὸν ἅρτο ποὺ δίδεις σὲ καιρὸ δυσκολίας, γίνεται σπόρος γεωργικός, ἀποφέρει πλούσιο τὸν καρπό, εἶναι προκαταβολὴ τῆς τροφῆς, γίνεται πρόξενος ἐλέους... Ἐὰν δώσεις ἀπὸ τὸ ὑστέρημα, θὰ ἔχεις καὶ ἐσὺ τὸ λαδοδοχεῖο κατάμεστο ἀπὸ δωρεὰ καὶ τὴν ἀλευραποθήκη ἀκένωτη. Διότι γιὰ τοὺς πιστοὺς φιλοτίμως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ μὲ τὸ νὰ εἰσάγει τὸ διπλάσιο μιμεῖται τὰ πηγάδια, τὰ ὁποῖα πάντοτε ἀδειάζουν ἀλλὰ δὲν ἐξαντλοῦνται. Δάνεισε σὺ ὁ ἄπορος στὸν πλούσιο Θεό. Δῶσε ἐμπιστοσύνη σ΄αὐτὸν ποὺ πάντοτε θεωρεῖ προσωπικὰ τὸν ἑαυτὸ του ὑπόχρεο γιὰ αὐτὰ ποὺ δίδεις σ΄αὐτὸν ποὺ θλίβεται καὶ ἀνταποδίδει τὴν εὐεργεσία ἀπὸ τὰ δικά του ἀγαθά. Εἶναι ἀξιόπιστος ἐγγυητὴς , διότι ἔχει ἁπλωμένους τοὺς θησαυρούς του σὲ ὅλα τα μέρη τῆς γῆς καὶ τῆς θαλάσσης. Καὶ ἐάν, ἐνῶ πλέεις, ἀπαιτήσεις τὸ δάνειο, θὰ λάβεις τὸ κεφάλαιο μαζὶ μὲ τοὺς τόκους στὸ μέσον τοῦ πελάγους, διότι φιλοδοξεῖ νὰ δίδει περισσότερα. Ἡ πείνα εἶναι ἡ ἀρρώστια αὐτοῦ ποὺ πεινᾶ. Αὐτὴ εἶναι φοβερὴ ἀσθένεια. Ἡ πείνα εἶναι ἡ πιὸ μεγάλη ἀπὸ τὶς συμφορὲς τῶν ἀνθρώπων καὶ ὁ φοβερότε-


ρος θάνατος ἀπὸ ὅλους τοὺς θανάτους. Διότι στοὺς ἄλλους κινδύνους ἢ ἡ κόψη τοῦ ξίφους ταχέως ἐπιφέρει τὸν θάνατο ἢ ἡ ὁρμὴ τῆς φωτιᾶς ἀποτόμως σβήνει τὴν ζωὴ ἢ τὰ θηρία μὲ τὰ δόντια ἀφοῦ κατασπαράξουν τὰ ζωτικότερα ἀπὸ τὰ μέλη, δὲν ἐπιτρέπουν τὴν τιμωρία μὲ τὴν διάρκεια τῆς ὀδύνης. Ἡ πείνα ὅμως ἐπιβραδύνει τὸ κακό. Παρατείνει τὸν πόνο μὲ τὸ νὰ ἐνεδρεύει καὶ νὰ ὑποκρύπτεται ἡ ἀρρώστια κατὰ τέτοιο τρόπο ὥστε πάντοτε ὁ θάνατος νὰ εἶναι παρὼν καὶ πάντοτε νὰ βραδύνει. Αὐτὸς λοιπὸν ποὺ περιφρονεῖ ἕνα τέτοιο σῶμα πόσες κολάσεις ἀξίζει; Ποιὰ ὑπερβολὴ σκληρότητας δὲν θὰ ξεπεράσει; Πῶς δὲν ἀξίζει νὰ συγκαταριθμηθεῖ μὲ τὰ ἀνήμερα θηρία καὶ νὰ θεωρηθεῖ μολυσμένος καὶ ἀνθρωποκτόνος; Διότι αὐτός, ποὺ στὸ χέρι του εἶναι νὰ θεραπεύσει τὸ κακὸ καὶ ποὺ μὲ τὴ θέλησή του ἀναβάλλει ἐξαιτίας τῆς πλεονεξίας, εὐλόγως θὰ μποροῦσε νὰ καταδικάζεται ἐξ ἴσου μὲ αὐτοὺς ποὺ ἰδιοχείρως διαπράττουν τὸν φόνο.

φανοῦμε ἐμεῖς οἱ λογικοὶ σκληρότεροι ἀπὸ τὰ ἄλογα ζῶα. Διότι ἐκεῖνα ἀπὸ κοινοῦ χρησιμοποιοῦν αὐτὰ ποὺ βλαστάνει ἐκ φύσεως ἡ γῆ. Καὶ τὰ κοπάδια τῶν προβάτων βόσκουν σὲ ἕνα καὶ τὸ ἴδιο βουνό. Πάμπολλα ἄλογα μία καὶ τὴν ἴδια πεδιάδα καταλαμβάνουν ὡς βοσκότοπο. Καὶ ὅλα τα εἴδη τῶν ζώων ἔτσι μεταξύ τους τὸ ἕνα πρὸς τὸ ἄλλο παραχωροῦν τὴν ἀναγκαία ἀπόλαυση τῶν τροφῶν. Ἐμεῖς ὅμως οἰκειοποιούμεθα τὰ κοινὰ καὶ κατέχουμε μόνοι αὐτὰ ποὺ ἀνήκουν στοὺς πολλούς. Ἄς ντραποῦμε τὰ φιλάνθρωπα διηγήματα τῶν εἰδωλολατρῶν. Σὲ μερικοὺς ἐξ αὐτῶν, νόμος φιλάνθρωπος ἀπεργαζόταν μία τράπεζα καὶ κοινὰ τρόφιμα, καὶ σχεδὸν

Γι αὐτὸ καὶ στὴν τελικὴ κρίση, ἐκεῖ ὅπου προσκαλεῖ τοὺς δικαίους ὁ Κύριος τὴν πρώτη θέση κατέχει αὐτὸς ποὺ δίδει. Αὐτὸς ποὺ τρέφει εἶναι πρῶτος στοὺς τιμώμενους. Αὐτὸς ποὺ ἐχορήγησε τὸν ἅρτο προσκαλεῖται πρῶτα ἀπ᾽ ὅλους. Ὁ ἀγαθὸς καὶ μεταδοτικὸς μεταβαίνει στὴν ζωὴ πρῶτος ἀπὸ τοὺς ἄλλους δίκαιους. Αὐτὸς ποὺ δὲν κοινωνεῖ μὲ τὶς ἀνάγκες τοῦ πλησίον καὶ ὁ τσιγκούνης παραδίδεται πρῶτος στὴν φωτιὰ ἀπ ὅλους τοὺς ἁμαρτωλούς. Ὁ καιρὸς σὲ καλεῖ στὴν μητέρα τῶν ἐντολῶν...καὶ γι᾽αὐτὸ κράτησε τὴν ἐντολὴ ὡσὰν νὰ φεύγει καὶ ἐφάρμοσέ την καὶ ἀφοῦ τὴν συλλάβεις ἀπὸ παντοῦ ἅρπαξέ την στὶς ἀγκάλες σου. Δῶσε ὀλίγα καὶ ἀπόκτησε πολλά. Ἐξαφάνισε τὴν πρωταρχικὴ ἁμαρτία διὰ τῆς μεταδόσεως τῆς τροφῆς. Διότι, ὅπως ὁ Ἀδὰμ ποὺ παρανόμως ἔφαγε, μετέδωσε τὴν ἁμαρτία, ἔτσι ἐμεῖς ἐξαλείφουμε τὴν πονηρὰ βρώση, ἐὰν θεραπεύσουμε τὴν ἀνάγκη καὶ τὴν πείνα τοῦ ἀδελφοῦ. Λαοί, ἀκοῦστε! Χριστιανοί, ἀκοῦστε προσεκτικά! Αὐτὰ λέγει ὁ Κύριος. Δὲν ὁμιλεῖ στὸν λαὸ μὲ τὴν φωνὴ του, ἀλλὰ μὲ τὰ στόματα τῶν δούλων του, ὡσὰν μὲ ὄργανά του, σαλπίζει. Ἄς μὴ

μία οἰκογένεια τὸν πολυάνθρωπο λαό. Ἄς ζηλέψουμε τὴν πρώτη Ἐκκλησία τῶν Χριστιανῶν, ὅπου τὰ πάντα ἦταν κοινὰ σ αὐτούς, δηλαδὴ ἡ ζωή, ἡ ψυχή, ἡ συμφωνία, ἡ κοινὴ τράπεζα, ἡ ἀδιαίρετος ἀδελφότης, ἡ ἀνυπόκριτος ἀγάπη, ποὺ ἕνωνε σὲ ἕνα τὰ πολλὰ σώματα καὶ συνάρμοζε τὶς διάφορες ψυχὲς σὲ μία ὁμόνοια. Ὅταν λοιπὸν ἔλθει λογισμὸς ποὺ καταπολεμεῖ τὴν ἐντολὴ αὐτὴ καὶ προσελκύει τὸν ἐγκρατῆ νοῦ στὴν φιλαργυρία καὶ σὲ ἐξαναγκάζει νὰ ἀδιαφορήσεις γιὰ τὴν φιλαδελφία καὶ σὲ κρατᾶ πλησίον της, ρίξε καὶ ἐσὺ κάτω τὰ ἐνδύματα καὶ ὀργισμένος φῦγε. Μὴ δίδεις τὰ πάντα

στὴν ἡδονή, δῶσε καὶ κάτι στὴν ψυχή. Καὶ νὰ πιστέψεις πὼς ἔχεις δύο θυγατέρες, τὴν καλοπέραση ἐδῶ καὶ τὴν οὐράνια ζωή. Ἐὰν δὲν θελήσεις νὰ τὰ δώσεις ὅλα στὴν ἀνωτέρα, μοίρασε τὰ λοιπὸν ἐξ ἴσου καὶ στὴν ἀκόλαστη κόρη καὶ στὴν ἀγαθή. Νὰ μὴ παρουσιάσεις τὴν ἐδῶ διαγωγή σου βαθύπλουτη καὶ τὴν ἄλλη γυμνὴ καὶ ἐνδεδυμένη μὲ ἐμβαλώματα, ἀλλ᾽ ὅταν χρειασθεῖ νὰ παραστεῖς στὸν Χριστὸ καὶ ἀντιμετωπίσεις τὸν κριτή, ἡ κατ᾽ ἀρετὴ ζωὴ νὰ ἔχει νυφικὸ ἔνδυμα καὶ πρόσκληση. Μὴ λοιπὸν παρουσιάσεις στὸν νυμφίο τὴν νύμφη δύσμορφη καὶ ἀστόλιστη, ὥστε νὰ μὴ τὴν δεῖ καὶ στρέψει τὸ πρόσωπό του, καὶ ὅταν τὴν δεῖ τὴν μισήσει καὶ ἀρνηθεῖ τὸν γάμο. Σκέψου, παρακαλῶ, λογικά τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον, τὸ ὁποῖο μὴ προδίδεις λόγω αἰσχροκέρδειας. Τὸ σῶμα, ποὺ εἶναι τὸ χαρακτηριστικό σου στὴν ζωὴ, θὰ σὲ ἀφήσει. Στὴν ἐμφάνιση τοῦ κριτοῦ ποὺ ἀναμένεται καὶ ποὺ ἀναμφιβόλως θὰ ἔλθει, θὰ ἀποκλείσεις μὲν γιὰ τὸν ἑαυτό σου τὴν ἀπονομὴ τῶν τιμῶν καὶ τὴν ἐπουράνια δόξα καὶ θὰ ἀνοίξεις τὴν ἄσβεστη φωτιά, τὴν γέενα, τὰ κολαστήρια καὶ τοὺς πικροὺς ἀπὸ τὶς ὀδύνες αἰῶνες, ἀντὶ τῆς αἰωνίου καὶ μακαρίας ζωῆς. Μὴ μὲ θεωρήσεις ὡσὰν κάποια μητέρα ἢ τροφό, οὔτε πώς σοῦ παραθέτω ψεύτικα μορμολύκεια, ὅπως ἐκεῖνες συνηθίζουν νὰ κάνουν στὰ μικρὰ παιδιά, ὅταν θρηνοῦν ἄτακτα καὶ συνεχῶς τὰ καθησυχάζουν μὲ φανταστικὰ διηγήματα. Αὐτὰ δὲν εἶναι παραμύθι, ἀλλὰ λόγος ποὺ ἔχει κηρυχθεῖ πρὸ πολλοῦ ἀπὸ ἀδιάψευστη φωνή. Ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα ποὺ ἔχει ἐξαφανισθεῖ στοὺς τάφους, θὰ ἀναστηθεῖ καὶ ἡ ἴδια ἡ ψυχὴ ποὺ μὲ τὸν θάνατο ἔχει ἀποχωρισθεῖ, πάλιν θὰ κατοικήσει στὸ σῶμα. Καὶ θὰ γίνει ἀκριβὴς ἔλεγχος τῶν πράξεων τῆς ζωῆς κατὰ τὸν ὁποῖο δὲν θὰ μαρτυρήσουν ἄλλοι, ἀλλὰ ἡ ἴδια ἡ συνείδηση θὰ καταθέσει ὡς μάρτυς. Στὸν καθένα θὰ ἀποδοθεῖ ἀπὸ τὸν δίκαιο δικαστὴ τὸ κατ᾽ ἀξίαν.

Παύλειος Λόγος

11


Ἱερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Ναούσης (ἔξω Πρόδρομος)

Η

ιερά μονή Τιμίου Προδρόμου Ναούσης είναι μια από τις αρχαιότερες και ιστορικότερες μονές της Ημαθίας. Στους κατοίκους της Νάουσας καθώς και των πέριξ χωριών είναι γνωστή και ως «έξω Πρόδρομος», σε αντίθεση με το παρεκκλήσι της ενορίας του Αγίου Μηνά Ναούσης, τον «μέσα Πρόδρομο», το οποίο υπήρξε στο παρελθόν και μετόχι της ιεράς μονής. Αβάσιμες μαρτυρίες, αναφέρουν ότι η μονή ήταν κτισμένη κατά τον 7ο αιώνα, κάτι που δεν αποδεικνύεται με γραπτές πηγές. Η μονή βρίσκεται σχεδόν 4 χιλιόμε-

τοῦ Ἀρχιδ. Προδρόμου Γκιρτζαλιώτη

τρα έξω από τη Νάουσα, στο δρόμο που κατευθύνεται προς Γιαννακοχώρι και Ροδοχώρι. Βρίσκεται ανατολικά του όρους Βερμίου, σε μια θέση όπου μπορεί κανείς να διακρίνει ορισμένα χωριά του κάμπου της Ημαθίας και της Πέλλας καθώς και τα βουνά των Πιερίων και του Πάικου.

Το μοναστήρι κατά την επανάσταση του 1822

Η μονή του Τιμίου Προδρόμου συνέβαλε στην επανάσταση του 1822. Σύμφωνα με πληροφορίες της εποχής στις 14 Μαρτίου 1822 εγκαταστάθηκε στη μονή ένας εκ των οπλαρχηγών της Μακεδονίας, ο Αγγελής Γάτσος, για να εμποδίσει με αυτόν τον τρόπο την προσπέλαση του Τουρκικού στρατού

από την Έδεσσα στη Νάουσα, κάτι που απέβη μάταιο. Ο Εμπού Λουμπούτ μπήκε στη Νάουσα, την πολιόρκησε, έσφαξε τους χριστιανούς κατοίκους ανελέητα και εξολόθρευσε την πόλη. Επίσης κατέστρεψε ολοσχερώς και τη μονή για λόγους εκδίκησης, αφού ήταν ένα από τα μοναστήρια, το οποίο συναινούσε στον ξεσηκωμό των κατοίκων της Νάουσας κατά των Τούρκων, όπως αναφέρει ένα σουλτανικό φιρμάνι της 7ης Οκτωβρίου 1822. Σε διάστημα είκοσι ετών, από το 1822 μέχρι το 1842, πρέπει να ανοικοδομήθηκε εκ νέου η μονή. Καταστράφηκε, όμως, από πυρκαγιά και οικοδομήθηκε πάλι το 1844, σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκεται πάνω από την κεντρική πύλη του καθολικού.

Μακεδονικό ζήτημα

12

Όπως στην επανάσταση του 1822, έτσι και στον Μακεδονικό αγώνα, η μονή συνέβαλε τα μέγιστα. Οι Μακεδονομάχοι εύρισκαν καταφύγιο σ’ αυτήν, τη χρησιμοποιούσαν για τις κρυφές τους συναντήσεις αλλά και για αποθήκευση του στρατιωτικού τους υλικού. Οι Βούλγαροι στις 30 Ιανουαρίου 1905, ημέρα των Τριών Ιεραρχών, προσπάθησαν να την καταστρέψουν χωρίς να έχουν το επιθυμητό γι’ αυτούς αποτέλεσμα. Οι προσπάθειες καταστροφής συνεχίστηκαν έως ότου στις 26 Ιουλίου του ιδίου έτους αφάνισαν τη μονή και έσφαξαν τους μοναχούς. Οι Ναουσαίοι, σε σύντομο χρονικό διάστημα, την ανοικοδόμησαν και πάλι. Τον Μάιο του 1906, γίνεται μια συμπλοκή μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων στρατιωτών, με αποτέλεσμα την καταστροφή της. Το θαυμαστό, απ’ όλες αυτές τις αλλεπάλληλες καταστροφές, γεγονός είναι ότι η εκκλησία πάντα σωζόταν και καταστρεφόταν μόνο οι πέριξ χώροι του ναού. Παύλειος Λόγος


Η τελευταία γραπτή μαρτυρία για την ενεργή συμμετοχή της μονής στο μακεδονικό αγώνα είναι όταν τον Οκτώβριο του 1907 ο Γεώργιος Κεφαλάς από την Έδεσσα και ο Γεώργιος Σίπκας από το Μεσημέρι κατά διαταγή του καπετάν Αινιάν μετέφεραν τρία φορτία όπλων από το σπίτι του Εδεσσαίου Μίντση στο μοναστήρι, όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης κ. Παντελεήμων «ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟ-

ΔΡΟΜΟΥ, ιστορία και θαύματα».

Ηγούμενοι

Από τα λιγοστά στοιχεία που μας διασώζονται μέσα στο διάβα των αιώνων, φαίνεται πως η μονή πάντοτε ήταν ανδρώα κοινοβιακή. Επιγραμματικά αναφέρω τους διασωθέντες, στους κώδικες, ηγουμένους, μοναχούς και ηγουμενεύοντες που πέρασαν από τη μονή: Κύριλλος (περίπου το 1780), Διονύσιος, Χριστόφορος, Άνθιμος, Γεράσιμος, Γεώργιος, Δανιήλ ιεροδιάκονος και Δημήτριος ιερεύς. Ο τελευταίος πιθανότατα δεν ήταν ιερομόναχος διότι αναφέρεται μόνον ως ιερεύς. Επίσης διατελέσαντες ηγούμενοι ήταν οι: Άνθιμος (1846) Καλλίνικος (1854), Χρίστος ιερεύς (μεταξύ των ετών 1854 – 1858), Στέφανος Τζαλέπης (1919), Αμβρόσιος Σουμελιώτης (1929), Νικόδημος (1930), Άνθιμος, Λουκάς. Στις μέρες μας έγιναν προσπάθειες, κατά τη δεκαετία του 1970, από το μητροπολίτη Βεροίας και Ναούσης Παύλο για την ανασύσταση της μονής με τη διοργάνωση ερανικής επιτροπής, χωρίς, όμως, να έχει την πληρότητά του το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το 1994, ο μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης κ. Παντελεήμων, επανδρώνει την ιερά μονή στα πλαίσια της προσπάθειας ανασύστασης όλων των ιερών

μονών της επαρχίας του. Έτσι, μετά από κάποιες εργασίες που εκπονήθηκαν, εγκαθίστανται στη μονή δύο μοναχές για την επανασύστασή της, η ηγουμένη Μεθοδία και η μοναχή Θεολογία. Τώρα στη μονή εγκαταβιούν τέσσερις μοναχές, οι δύο προαναφερθείσες καθώς και δύο νεότερες Ναουσαίες αδελφές, η Ιωσηφία και η Θεοφανώ.

Το καθολικό

Το καθολικό της ιεράς μονής είναι αφιερωμένο στον Τίμιο Πρόδρομο και πανηγυρίζει 29 Αυγούστου, ημέρα της αποτομής της τιμίας κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου και είναι τρίκλητη βασιλική, με τρεις τρούλους. Ο κυρίως ναός και το ιερό βήμα βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο από τον πρόναο, όπως είθισται στους ναούς της Τουρκοκρατίας. Στο καθολικό φυλάσσεται η εφέστιος εικόνα του Τιμίου Προδρόμου με αργυρό κάλυμμα. Ο ναός εγκαινιάστηκε μετά τις ανακαινιστικές εργασίες που πραγματοποίησε η νέα αδελφότητα στις 19 Σεπτεμβρίου 2004, από τον σεβασμιότατο μητροπολίτη μας κ. Παντελεήμων.

Παύλειος Λόγος

13


Οἱ ἅγιοι ἀσκητὲς τοῦ Ἰανουαρίου καὶ τὸ ἀσκητικὸ ἦθος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας

Κ

ατὰ τὸν μῆνα Ἰανουάριο ἑορτάζουν πολλοὶ παλαιοὶ ἀλλὰ καὶ νέοι ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, τοὺς ὁποίους χαρακτηρίζει ὁ ἔντονος ἀσκητικὸς βίος. Τὸ χορὸ τῶν ἁγίων ἀσκητῶν αὐτοῦ τοῦ μῆνα, σέρνει ὁ Οὐρανοφάντωρ Μέγας Βασίλειος. Συνεχίζει ὁ προστάτης τῶν μοναχῶν, ὁ Τίμιος Πρόδρομος, καὶ τὸν ἀκολουθοῦν οἱ ἅγιοι Γεώργιος Χοζεβίτης, Θεοδόσιος ὁ Κοινοβιάρχης, Παῦλος ὁ Θηβαῖος, Ἰωάννης ὁ Καλυβίτης, Ἀντώνιος ὁ Μέγας, Ἀντώνιος ὁ Βεροιεύς, Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος, Εὐθύμιος ὁ Μέγας, Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς, Διονύσιος ὁ ἐν Ὀλύμπῳ, Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος καὶ Ἐφραίμ ὁ Σύρος. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀσκήθηκε στόν Πόντο, δίπλα στόν Ἴρι ποταμό. Οἱ ἐλλάμψεις τῆς Θείας Χάριτος ἀποτυπώνονται ἐναργῶς στά ἀσκητικὰ του ἔργα. «Καὶ τοῦτο ἐστι τοῦ Θεοῦ ἐνοίκησις, τὸ διὰ τῆς μνήμης ἐνιδρυμένον ἔχειν ἐν ἑαυτῷ τὸν Θεόν», μᾶς λέγει, ἀποκαλύπτοντας, ἔτσι, τὴν θεία φλόγα τῆς καρδιᾶς του. Ὁ Τίμιος Πρόδρομος ἔζησε, ἀσκητικά, στὴν ἕρημο τοῦ Ἰορδάνου, κηρύττοντας μετάνοια καὶ προετοιμάζοντας τὰ πλήθη γιά τὴν ἔλευση τοῦ Μεσσία. Ὁ ἅγιος Γεώργιος ὁ Χοζεβίτης, ἀσκήθηκε στήν ἔρημο τῆς Παλαιστίνης, δίπλα στό χείμαρρο Χοράθ, καὶ κατέστησε τὸν τόπο ἐκεῖνο διαβατικὸ τῆς αἰώνιας Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ὁ ὅσιος Θεοδόσιος ἀναδείχθηκε ἀπλανὴς ὁδηγὸς πολλῶν μοναχῶν, ἀφοῦ, καθὼς τοῦ ψάλλει ὁ ὑμνογράφος του: «Μεγάλως ἠγωνίσω ἐν τῇ προσκαίρῳ ζωῇ, ἐν ὕμνοις καὶ νηστείαις καὶ ἀγρυπνίαις, τῦπος γενόμενος τῶν σῶν φοιτητῶν». Ὁ ὅσιος Παῦλος ὁ Θηβαῖος ὑπῆρξε ἡ ἀπαρχὴ τῶν ὁσίων καὶ τῆς ἐρήμου πρωτοπόρος καὶ οἰκιστής. Ὁ ὅσιος Ἰωάννης ὁ Καλυβίτης εἶναι γνωστὸς ὡς ὁ διὰ Χριστὸν πτωχός. Ὁ Μέγας Ἀντώνιος ἐκλήθη καθηγητὴς τῆς ἐρήμου. Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος ὁ Βεροιεύς, ἔζησε πάνω ἀπὸ πενήντα χρόνια, στίς ὄχθες τοῦ Ἀλιάκμονα ποταμοῦ νηστεύων, πυκτεύων, ἀγρυπνῶν, ψάλλων καὶ

14

Παύλειος Λόγος

τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμίου Γεωργαλῆ προσευχόμενος. Ὁ ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος ἑξήντα χρόνους ἀσκήθηκε στήν ἕρημο τῆς Νιτρίας καὶ ἐξέλαμψε τόσο πολὺ ἡ ἀρετὴ του, ὥστε ὁ Μέγας Ἀντώνιος, νά πεῖ: «Ἰδού, ἐπαναπαύθηκε ἐπὶ σὲ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον καὶ στό ἑξῇς θὰ εἶσαι κληρονόμος τῶν ἀγώνων μου». Ὁ Μέγας Εὐθύμιος, μὲ τὰ ἀσκητικὰ του παλαίσματα καὶ τὸν ἰσάγγελο βίο του, κατέστησε τὴν ἔρημο γόνιμη στήν ἀρετὴ καὶ τὴν ἁγιότητα. Ὁ ὅσιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς περιφρονεῖ τὸν πλοῦτο καὶ τὰ κοσμικὰ ἀξιώματα καὶ ἐπιλέγει τὸν ἀσκητικὸ βίο. Ὁ ὅσιος Διονύσιος, ὁ ἐν Ὀλύμπῳ, ἐν ὄρεσι καὶ σπηλαίοις διαιτώμενος, ἀναδείχθηκε ἰσάξιος τῶν ἀρχαίων ἀσκητῶν καὶ ὁσίων. Ὁ ἅγιος Νεόφυτος ὁ Κύπριος ἀνέλαβε τὴν ἄσκηση τοῦ ἐγκλεισμοῦ στήν περίφημη Ἐγκλείστρα του, στήν Πάφο. Ἰσοστάσιος τῶν ἁγίων ἀγγέλων θεωρεῖται καὶ ὁ ἀσκητικότατος ὅσιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος, ὥστε νά ἀναφωνήσει γι’ αὐτὸν ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Ἐφραὶμ ὁ πολύς, ἡ παραμυθία τῶν ἀθυμούντων, ἡ παιδαγωγία τῶν νέων, ἡ χειραγωγία τῶν μετανοούντων, ἡ κατὰ τῶν αἱρετικῶν ρομφαία, τὸ δοχεῖον τοῦ Πνεύματος, τὸ σκεῦος τῶν ἀρετῶν». Ὅλοι, λοιπὸν, αὐτοὶ οἱ ἅγιοι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μὲ τὸν ἀσκητικὸ τους βίο, μᾶς διδάσκουν, ὅτι ἡ κατὰ Χριστὸν ἄσκηση εἶναι μητέρα ἁγιασμοῦ, ἐχθρὸς τοῦ διαβόλου, συμφιλίωση μέ τὸν Θεό, ἐκρίζωση παθῶν, καρποφορία ἀρετῶν, θύρα μετανοίας, χωρισμὸς τῆς ἁμαρτίας, ὁδὸς σωτηρίας. Ἡ κατὰ Χριστὸν ἄσκηση δέν εἶναι σκοπὸς ἀλλὰ μέσο σωτηρίας. Εἶναι παθοκτόνος καὶ ποτέ σωματοκτόνος. Λέγει χαρακτηριστικὰ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματός ἐστιν». (Α Κορ, 6,19). Τὰ πάθη, ὅμως, τὰ ὁποῖα ἐνεργοῦν μέσῳ τῶν σωματικῶν αἰσθήσεων, δεικνύουν τὴν ἀσθένεια τῆς ψυχῆς. Ἡ ὑποταγὴ τῆς λογικῆς ψυχῆς στήν ἀλογία τῶν παθῶν καὶ τοῦ σώματος εἶναι παρὰ φύσιν κατάσταση κατὰ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Γι’ αὐτὸ λέγει ὁ ἅγιος Θαλάσσιος: «Ἴδιον τοῦ λογικοῦ, τὸ ὑποταγῆναι τῷ λόγῳ, καὶ τὸ ὑπωπιᾶσαι καὶ δουλαγωγῆσαι τὸ σῶμα».

Βεβαίως, δέν νοεῖται ἄσκηση στήν Ὀρθοδοξία ἀποκεκομμένη ἀπὸ τὴν μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ κυρίως ἀπὸ τὸ μέγα Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἡ ἄσκηση εἶναι ἀπαραίτητη στόν ἀγωνιστή χριστιανὸ γιά νά μπορέσει νά ἀνταποκριθεῖ στήν πρόσκληση σωτηρίας πού τοῦ ἀπευθύνει, διὰ τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ μοναδικὸς Σωτήρας τοῦ κόσμου. Μὲ τὴν ἀνυπακοὴ τῶν Πρωτοπλάστων ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου, πού θεωροῦσε τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ καὶ φωτιζόταν ἀπὸ τὸ ἄκτιστο φῶς τῆς Τρισηλίου Θεότητος, σκοτίσθηκε. Καὶ «νοῦς ἀποστὰς τοῦ Θεοῦ ἢ κτηνώδης γίνεται ἢ δαιμονιώδης καὶ τῶν ὅρων ἀποστατήσας τῆς φύσεως ἐπιθυμεῖ τῶν ἀλλοτρίων...», μᾶς λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Οἱ Πρωτόπλαστοι στόν Παράδεισο ζούσαν ὡς ἄγγελοι, λέγει ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος. Ἡ ἀνυπακοὴ στό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἐδίωξε ἀπό τίς καρδιές τους τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ, ἔτσι, βίωσαν πρῶτα τὸν πνευματικὸ θάνατο καὶ, ἐν συνεχείᾳ, τὸν βιολογικό. Δι’ αὐτῆς τῆς ἀποστασίας, ἡ ἁμαρτία, ἡ φθορὰ καὶ ἡ θνητότητα εἰσῆλθαν στήν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ πεπτωκυΐα φύση τοῦ ἀνθρώπου ἐνεργεῖ, πλέον, κατὰ τὰ πάθη τῆς κακίας. Ὁ διάβολος χρησιμοποιεῖ αὐτὰ τά πάθη γιά νά ὁδηγήσει τόν ἄνθρωπο ἀπὸ πτώση σὲ πτώση καὶ ἐν τέλει στήν αἰώνια κόλαση, ὅπου: «Ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων». (Ματθ.13,42). Ὁ ἀσκητικὸς τρόπος τῆς κοινωνίας μετὰ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ἐπαναφέρει σταδιακὰ τὸν ἀσκητὴ στὴν προπτωτικὴ κατάσταση. Ἡ κατάφαση τοῦ ἀνθρώπου στὴ σωτηρία, ποὺ τοῦ προσφέρει ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστὸς, εἶναι ἡ ἀσκητικὴ ἐπιτέλεση τῶν Εὐαγγελικῶν ἐντολῶν. Χρειάζεται κόπος καὶ πόνος, ἀσκητικὸ ἦθος δηλαδή, γιὰ νὰ τὸ καταφέρουμε αὐτὸ, ἀφοῦ ἡ ἀνθρώπινη φύση ἔχει διαβρωθεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, κυριαρχεῖται ἀπὸ τὰ πάθη καὶ πολεμεῖται ἀνελέητα ἀπὸ τὸν ἀνθρωποκτόνο διάβολο. Νά ἐνθυμούμαστε ὅτι: «Ἔγκειται ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου ἐπιμελῶς ἐπὶ τὰ πονηρὰ ἐκ νεότητος αὐτοῦ», καθώς μᾶς λέγει ὁ Θεὸς (Γεν. 8, 21)


Ἡ ἀσκητικὴ καὶ μυστηριακὴ θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου στήν Ἐκκλησία εἶναι ἡ μετατροπὴ τῆς φιλαυτίας σὲ φιλοθεΐα καὶ φιλανθρωπία. Εἶναι ἡ ἐνοίκηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐντός τῆς καρδίας μας. Εἶναι φυσικὸ πνευματικὸ γεγονὸς, λοιπὸν, ἡ ἄλογη κτίση καὶ τὰ ἄγρια ζῶα νά ὑπακούουν στούς ἁγίους, ὅπως συνέβαινε, ἀκριβῶς, στόν Παράδεισο τῆς τρυφῆς, πρὶν ἀπὸ τὴν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων. Ὁ ἀσκητικὸς βίος, ποὺ εἶναι πάντοτε συνηρμοσμένος μέ τὴν μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, προσφέρει στόν ἀγωνιστή χριστιανὸ τὴν δυνατότητα νά προγευθεῖ κάτι ἀπὸ τὴν ἐπερχόμενη δόξα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τῆς ὁποίας οὐκ ἔσται τέλος. «Βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι’ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι», μᾶς λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Ὑπάρχει, ὅμως, ἡ λανθασμένη ἀντίληψη, ὅτι ἡ ἄσκηση ἀφορᾶ, μόνον, στοὺς μοναχοὺς καὶ ὄχι στὰ λαϊκὰ καὶ ἔγγαμα μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Μέγας Βασίλειος μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι: «Εἰς δύο διεῖλε βίους τὴν τῶν ἀνθρώπων διαγωγήν, συζυγίαν λέγω καὶ παρθενίαν» καὶ, ὅτι ἐκτὸς ἀπὸ τὴν «Συγγνώμην τῆς ἀκρασίας καὶ τῆς πρὸς τὸ θῆλυ ἐπιθυμίας τε καὶ συνουσίας», ἡ τήρηση τῶν Εὐαγγελικῶν ἐντολῶν, πρὸς ἐπίτευξη τῆς σωτηρίας μας, εἶναι κοινὴ γιά ἐγγάμους καὶ μοναχούς. Ἀλλὰ καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος λέγει: «Φῶς μὲν μοναχοῖς ἄγγελοι, φῶς δὲ λαϊκοῖς μοναχοί». Ἕνας σύγχρονος ὁσιώτατος ἀσκητής, ὁ μακαριστὸς γέροντας Ἀναστάσιος τοῦ Κουδουμᾶ, ἔλεγε χαρακτηριστικά: «Οἱ μοναχοὶ μέ τίς τρεῖς ὑποσχέσεις πού δίνουν, τὴν ἡμέρα τῆς μοναχικῆς τους κουρᾶς περὶ παρθενίας, ἀκτημοσύνης καὶ ὑπακοῆς, προσπαθοῦν, μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, νά ἐπιτύχουν τὴν ἀπογείωση ἀπὸ τὸ κατὰ φύσιν στό ὑπὲρ φύσιν. Αὐτὸ γίνεται μέ τὴν ἀποδέσμευση ἀπὸ τὴν τυραννία τῆς φιληδονίας, τῆς φιλαργυρίας καὶ τῆς φιλοδοξίας. Ὅποιος καλλιεργήσει τὴν παρθενία, ἀπελευθερώνεται ἀπὸ τὴν φιληδονία. Ἀντίστοιχα, ἡ ἀκτημοσύνη ἀποδεσμεύει ἀπὸ τὴν φιλαργυρία καὶ ἡ ὑπακοὴ ἀπὸ τὴν φιλοδοξία. Ἔτσι, ἀποφεύγεται ἡ δαιμονοποίηση τῆς ζωῆς. Τὸ ἀσκητικό, ὅμως, αὐτὸ στοι-

χεῖο, πρέπει νά διέπει, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, καὶ τὴν ζωὴ τῶν ἐγγάμων. Οἱ Πατέρες λένε, ὅτι οἱ ἔγγαμοι δέν ἀντιγράφουν ὁλοκληρωτικὰ τοὺς μοναχούς, ἀλλὰ ἐμπνέονται καθοριστικὰ ἀπ’ αὐτούς. Μὲ τὸν εὐλογημένο καὶ πειθαρχημένο ἐν Χριστῷ γάμο, πολεμοῦν τὴν σαρκολατρεία. Μὲ τὴν κατοχὴ καὶ χρήσῃ μόνο τῶν ἀναγκαίων ὑλικῶν ἀγαθῶν, πολεμοῦν τὴν φιλοκτημοσύνη, τὴν πλεονεξία. Μὲ τὴν ὑπακοὴ στήν Ἐκκλησία ἀποφεύγουν τὴν φιλοδοξία, τὴν ἀπολυτοποίηση τοῦ «ἐγὼ» τους. Αὐτὴ ἡ ἐνέργεια καὶ αὐτὸς ὁ ἀγώνας γιά νά γίνει, ἀπαιτεῖται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς ἐξομολογήσεως καὶ τῆς εὐχῆς καὶ ὀνομάζεται ἄσκηση. Οἱ σύγχρονοι ἄνθρωποι μαστίζονται κυριολεκτικὰ ἀπὸ τὰ τρία αὐτὰ πάθη, τῆς φιληδονίας, τῆς φιλαργυρίας καὶ τῆς φιλοδοξίας. Εἶναι δοῦλοι τῶν παθῶν καὶ τῆς παραμορφωμένης φύσεως. Ἀπὸ αὐτὴ τὴν δουλεία προέρχεται τὸ ἄγχος καὶ ἡ ἀνασφάλεια. Γι’ αὐτό, ὁ ἀσκητικὸς τρόπος ζωῆς, πρέπει νά βιώνεται ἀπ’ ὅλους τοὺς χριστιανούς, γιά νά ἀπαλλαγοῦν ἀπὸ τὴν κακοδαιμονία ὅλων τῶν βασανιστικῶν τους προβλημάτων. Οἱ μοναχικὲς ὑποσχέσεις δέν εἶναι μόνον γιά τοὺς μοναχούς. Σ’ αὐτοὺς ἔχουν ἀπόλυτη ἐφαρμογή. Αὐτὲς οἱ ὑποσχέσεις εἶναι κατεξοχὴν εὐαγγελικὲς ἀρετὲς καὶ πρέπει νά βιώνονται ἀπὸ ὅλους τοὺς χριστιανοὺς, σὲ μετριοτέρα μορφὴ καὶ ἀνάλογη προσαρμογὴ, στόν τρόπο ζωῆς τους. Διαφορετικά, ὅποιος δέν ἀσκεῖται, δέν σώζεται. Ὁ Χριστὸς ἀντικρούοντας τὸν διάβολο στήν ἔρημο, στούς τρεῖς αὐτοὺς πειρασμούς, ἔγινε τὸ πρότυπο γιά κάθε χριστιανὸ καὶ ὄχι μόνο γιά τοὺς μοναχούς. Ὅπου βίος ἀνάσκητος ἐκεῖ καὶ ἦθος ἀνάρμοστον». Στὴν Ὀρθόδοξη παράδοση ἔχουμε τὴν σωματικὴ καὶ τὴν ψυχικὴ ἄσκηση. Στήν σωματικὴ ἄσκηση περιλαμβάνεται ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία, ὁ ἑκούσιος πόνος καὶ κόπος, οἱ μετάνοιες ἀλλὰ καὶ ἡ ὑπομονὴ στίς θλίψεις καί στίς ἀσθένειες. Μᾶς λέγει χαρακτηριστικὰ ὁ Μέγας τῶν Ἐθνῶν Ἀπόστολος Παῦλος: «Ἐν παντὶ συνιστῶντες ἑαυτοὺς, ὡς Θεοῦ διάκονοι, ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς,

ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις» (Β’ Κορ. 6, 4-5) καὶ ἐν συνεχείᾳ: «Ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ, ἐν ἀγρυπνίαις πολλάκις, ἐν λιμῷ, καὶ δίψῃ, ἐν νηστείαις πολλάκις, ἐν ψύχει καὶ γυμνότητι» (Β’ Κορ. 11, 27). Ἡ σωματικὴ ἄσκηση ὑπηρετεῖ τὴν ἐσωτερικὴ καθαρότητα. Πολεμᾶ τὰ πάθη πού κυριαρχοῦν στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὰ μεταποιεῖ, μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, σὲ ἔνθεες ἀρετές. Ἡ ψυχικὴ ἄσκηση περιλαμβάνει τὴν μετάνοια τοῦ ἀνθρώπου για τὶς ἁμαρτίες του, τὴν νοερὰ προσευχή, τὸν πόλεμο ἐναντίον τῶν λογισμῶν, τὴν αὐτομεμψία. Ὁ ἀσκητικὸς αὐτὸς τρόπος ζωῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, πού ὀνομάζεται καὶ ἡσυχαστικός, ἐνεργεῖ θεραπευτικὰ γιά τὸν χριστιανὸ, ἀφοῦ χτυπᾶ τὴν ρίζα τῶν παθῶν καὶ τῶν ψυχικῶν ἀσθενειῶν, πού εἶναι ἡ φιλαυτία καὶ ἕλκει τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, πού θεραπεύει τὰ ἀσθενῆ καὶ ἀναπληρεῖ τὰ ἐλλείποντα. Νά μὴν λησμονοῦμε ὅτι ὁ Κύριος μᾶς ἀποκάλυψε ὅτι: «Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βιάζεται καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτὴν» (Ματθ.11,12). Τὸν λόγο τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ διερμηνεύει καὶ ὁ Μέγας Βασίλειος, ὅταν λέγει: «Εἰ τοίνυν βούλει ἁρπᾶσαι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, γενοῦ βιαστής· ὑποζεῦξον σοῦ τὸν αὐχένα τῷ ζυγῷ τῆς δουλείας τοῦ Χριστοῦ» Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, λοιπόν, μὲ τὸ ἀσκητικὸ τους ἦθος, θὰ πρέπει νά εἶναι τὰ πρότυπά μας, στόν καθημερινὸ πνευματικὸ ἀγῶνα. Ἡ γνησιότητα τῆς Ὀρθοδοξίας ἀποκαλύπτεται στήν μυστηριακὴ ζωή Της καὶ στό ἀσκητικὸ ἦθος. Εὔδρομος στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ χριστιανός πού, ἀσκητικὰ, ἐπιτελεῖ τίς Θεῖες ἐντολές. Νά μήν λησμονοῦμε τόν ἀψευδῆ λόγο τοῦ Κυρίου μας: «Ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς μου καὶ τηρῶν αὐτὰς ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν με, ὁ δὲ ἀγαπῶν με ἀγαπηθήσεται ὑπὸ τοῦ πατρός μου καὶ ἐγὼ ἀγαπήσω αὐτὸν καὶ ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτὸν»(Ιωαν. 14,21).

Παύλειος Λόγος

15


Χρονικό ἐκλογῆς καί χειροτονίας

σεβ. Μητροπολίτου Κίτρους κ. Γ 16

Παύλειος Λόγος


Η ΕΚΛΟΓΗ

Τήν Πέμπτη, 27 Φεβρουαρίου 2014 συνῆλθε ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου, στήν Αἴθουσα Συνεδριῶν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας. Μετά τήν ἐπικύρωση τῶν πρακτικῶν τῆς προηγουμένης συνεδρίας ἀκολούθησε ἡ διαδικασία τῆς πληρώσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κίτρους καί Κατερίνης δι ἐκλο­γῆς. Γιά τήν κατάρτιση τοῦ τριπροσώπου ἐπί συνόλου 74 ψηφισάντων ἔλαβαν: Ἀρ­χι­μαν­δρί­της κ. Γεώργιος Χρυσοστόμου, ψήφους 57, Ἀρ­χι­μαν­δρί­της κ. Δαυίδ Τζιουμάκας, ψήφους 48, Ἀρ­χι­μαν­δρί­της κ. Ιγνάτιος Σωτηριάδης, ψήφους 20. Ἑπί τῆς δευτέρας ψηφοφορίας, καί γενομένης τῆς διαλογῆς τῶν ψήφων, ἀνεδείχθη Μητροπολίτης Κίτρους καί Κατερίνης ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης κ. Γεώργιος Χρυσοστόμου, μέ 56 ψήφους, ἐπί συνόλου 74 ψηφισάντων, ἐνῶ ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης κ. Δαυίδ Τζιουμάκας ἔλαβε 18 ψήφους.

ΜΙΚΡΟ ΜΗΝΥΜΑ

ς

Γεωργίου τοῦ μοναχοῦ Γερασίμου Μπεκέ

Μετά τό πέρας τῆς Συνεδριάσεως, ἀκολούθησε τό Μικρό Μήνυμα τοῦ νεοεκλεγέντος Μητροπολίτου, ὁ ὁποῖος κατά τήν ἀντιφώνησή του εἶπε: « Μακαριώτατε, Σεβασμιώτατοι, Μέ ἱερή συγκίνηση εὑρίσκομαι ἐνώπιόν Σας, πληροφορηθείς πρό τινος τήν ἀνάδειξη τῆς ἐλαχιστότητός μου ὡς Ποιμενάρχου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κίτρους, μέ ἕδρα τήν Κατερίνη τῆς ἱστορικῆς Πιερίας. Ἀποδεχόμενος τήν ἐκλογή, δέν ξεφεύγει τῆς προσοχῆς μου ὅτι αὐτή συμβαίνει σέ μία κρίσιμη ἐποχή, κατά τήν ὁποία καλούμαστε νά συνδυάσουμε τήν πίστη καί τήν παράδοση τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας μέ τίς σύγχρονες ἐξελίξεις τοῦ κόσμου καί μάλιστα μέ τίς ἐπιτακτικές ἀνάγκες τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Αἰσθήματα εὐγνωμοσύνης κατακλύζουν τόν ἐσωτερικό μου κόσμο πρός ὅλα τά σεβάσμια μέλη τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, γιά τήν ἀνάθεση τῆς ἐπισκοπικῆς αὐτῆς εὐθύνης, τήν ἔκφραση τῆς ἐμπιστοσύνης Σας πρός τό ταπεινό πρόσωπό μου καί τήν εὐλογία νά διακονήσω υἱϊκῶς τόν Προκάτοχό μου, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη κ. Ἀγαθόνικο. Εὐχηθεῖτε, Μακαριώτατε καί Σεβασμιώτατοι Πατέρες, νά ἀποδειχθῶ ἄξιος τῆς ἐμπιστοσύνης αὐτῆς, κατά τόν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, «ἐν χάριτι ... Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Ρωμ. 5,15)».

Παύλειος Λόγος

17


ΜΕΓΑΛΟ ΜΗΝΥΜΑ

Ἔπειτα καί κατά τήν Ἐκκλησιαστική Τάξη, ὁ ἐψηφισμένος Μητροπολίτης Κίτρους καί Κατερίνης κ. Γεώργιος, ἔδωσε τό Μέγα Μήνυμα ἐντός τοῦ Καθολικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀσωμάτων Πετράκη, χοροστατοῦντος τοῦ Μακαριωτάτου Προέδρου, Ἀρχιεπισκόπου Άθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου, ἐπί παρουσία πολλῶν Ἱεραρχῶν, Κληρικῶν καί Λαϊκῶν Χριστιανῶν.

Η ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ

Τό Σάββατο 1η Μαρτίου τελέστηκε ἡ χειροτονία τοῦ Μητροπολίτου Κίτρους κ. Γεωργίου στόν ἱερό ναό τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου Ἀθηνῶν. Τῆς πανηγυρικῆς θείας Λειτουργίας προεξῆρχε ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμος, συλλειτουργούντων τῶν Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν Λαρίσης κ. Ἱγνατίου, Βεροίας κ. Παντελεήμονος, Ξάνθης κ. Παντελεήμονος, Ἐλασσῶνος κ. Βασιλείου (ὁ ὁποῖος χοροστάτησε στήν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου), Καστορίας κ. Σεραφείμ, Δημητριάδος κ. Ἱγνατίου, Λεμεσοῦ κ. Ἀθανασίου, Φλωρίνης κ. Θεοκλήτου, Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, Σύρου κ. Δωροθέου, Σιδηροκάστρου κ. Μακαρίου, Ν. Σμύρνης κ. Συμεών, Ἐδέσσης κ. Ἰωήλ, Κοζάνης κ. Παύλου, Μεσογαίας κ. Νικολάου, Δράμας κ. Παύλου, Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, Ἱλίου κ. Ἀθηναγόρα καί τῶν Θεοφιλεστάτων Ἐπισκόπων Ναζιανζοῦ κ. Θεοδώρητου, Σαφίτας (Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας) κ. Δημητρίου, Πύργου (Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας) κ. Ἠλία καί Διαυλείας κ. Γαβριήλ. Ἐπίσης παρέστησαν συμπροσευχό-

Προσφώνηση Μακαριωτάτου κατά το Μικρό Μήνυμα.

μενοι oἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Προικονήσου κ. Ἰωσήφ (Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο), Πενταπόλεως κ. Ἱγνάτιος (Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας), Γουϊνέας κ. Γεώργιος (Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας), Εἰρηνουπόλεως κ. Δημήτριος (Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας), Ἠλιουπόλεως κ. Θεόδωρος (Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας), Ν. Κρήνης κ. Προκόπιος, Νικαίας κ. Ἀλέξιος, Γλυφάδας κ. Παῦλος, Καισαριανῆς κ. Δανιήλ, Κηφισίας κ. Κύριλλος, καθῶς ἐπίσης καί οἱ Θεοφιλέσατοι Ἐπίσκοποι Λεύκης κ. Εὐμένιος (Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο), Νεοχωρίου κ. Παῦλος, Μαραθῶνος κ. Μελίτων καί Φαναρίου κ. Ἀγαθάγγελος.

Ο ΧΕΙΡΟΤΟΝΗΤΗΡΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

«Παράδοξα σήμερον εἶδον τά ἔθνη πάντα ἐν πόλει Δαυΐδ, ὅτε τό Πνεῦμα κατῆλθε τό ἅγιον»

ΣΗΜΕΡΑ, στόν Ἱερό αὐτό Ναό, τοῦ Πολιούχου Ἀθηνῶν Ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, συμβαίνει κάτι τό παράδοξο. Μέσα στήν περίοδο τοῦ Τριωδίου τῶν δακρύων, ὅλοι ἐμεῖς, ἱερουργώντας τό μυστήριο τοῦ λειτουργικοῦ χρόνου, προγευόμαστε τῆς χαρᾶς τοῦ Τριωδίου τῶν ρόδων καί βιώνουμε τό μυστήριο τῆς Πεντηκοστῆς. «Παράδοξα σήμερον», λοιπόν: Πεντηκοστή ἐν μέσῳ Τριωδίου. Στή βία τοῦ σύγχρονου βίου ἡ Ἐκκλησία ἀντιπαραθέτει σήμερα, ὅπως καί πάντοτε, τή βιαία πνοή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τήν τελεσιουργική τῶν πάντων βία καί δύναμη τῆς Πεντηκοστῆς. Μακαριώτατε, Σεβασμιώτατοι καί Θεοφιλέστατοι, Ἀξιότιμοι Ἐκπρόσωποι τῶν Κυβερνητικῶν καί Τοπικῶν Ἀρχῶν, Σεβαστοί Πατέρες καί ἀδελφοί μου,

Ο εψηφισμένος κατά την τελετή του Μεγάλου Μηνύματος.

18

Παύλειος Λόγος

ΤΗΝ ΙΕΡΗ ΑΥΤΗ ΣΤΙΓΜΗ καθίσταμαι κοινωνός τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας, ὑπερβαίνοντας τήν ἱστορική λογική καί ἀκολουθώντας τό μυστήριο τῆς ἀποστολικότητας. Στό ἱερό αὐτό μυστήριο εἶχα τό μοναδικό προνόμιο νά ἐμβαθύνω κατά τή διάρκεια τῆς μέχρι τώρα ἐκκλησιαστικῆς διακονίας μου, καθώς αὐτή ξεδιπλώθηκε στή Θεσσαλονίκη καί στή Βέροια, πόλεις ἀποστολικές ἱδρυμένες ἀπό τόν Μέγα Ἀπόστολο τῶν Ἐθνῶν Παῦλο, ὁ ὁποῖος καθαγίασε καί τήν ἱστορική


γῆ τῆς Πιερίας μέ τή διέλευση καί τή διδασκαλία του. Ἔτσι, λοιπόν, στέκομαι σήμερα ἐνώπιον τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ θυσιαστηρίου, προκειμένου νά λάβω τή χάρη τῆς ἀρχιερωσύνης˙ τήν ἀγενεαλόγητη μέν «κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ», γενεαλογική δέ ἀπό τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, σέ συνεχῆ καί ἀδιάκοπη διαδοχή τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Καί εὑρισκόμενος ἐνώπιόν σας ἔχω ὑπόψη μου αὐτό πού λέει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Διάλογος. ὅτι, δηλαδή, «δέν εἶναι ταπεινός ἐκεῖνος πού ἀρνεῖται νά γίνει ὁδηγός ψυχῶν, παρόλο πού καλεῖται ἀπό τό θεῖο θέλημα». Καί ἀκριβῶς ὡς θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀποδέχθηκα τήν ἐκλογή μου στό ἐπισκοπικό ἀξίωμα, μεταξύ ἄλλων, κατά πάντα ἀξίων, ἀδελφῶν στήν ἱερωσύνη. Εὐγνωμονῶ, Μακαριώτατε, γιά τήν πρός ἐμέ πατρική σας ἀγάπη καί τήν πρωθιεραρχική σας μέριμνα ὑπέρ τῆς Ἐκκλησίας. Πολλά τά ἔτη σας στόν Ἀρχιεπισκοπό Θρόνο, τόν ὁποῖον ὑπηρετεῖτε μέ πίστη καί φιλοκαλεῖτε μέ σεμνότητα. Εὐχαριστῶ καί τούς Σεβασμιωτάτους Ἀρχιερεῖς, μέλη τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, γιά τήν ὁμόθυμη καί ἐπιεικῆ ψήφο τους. Ἡ πρός τό ταπεινό μου πρόσωπο ἐμπιστοσύνη τους, καθώς ἐκφράστηκε κατά τήν περίοδο αὐτή, πού ὡς Ἐκκλησία ἑτοιμαζόμαστε νά ἑορτάσουμε τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως, μοῦ ὑπενθυμίζει ὅτι ἡ Ἀρχιερωσύνη εἶναι κένωση˙ εἶναι σταυρός καί συγκατάβαση Θεοῦ˙ εἶναι δωρέα καί ὄχι δικαίωμα˙ εἶναι σταυρός καί ὄχι αὐτοσκοπός. Αὐτό, ἄλλωστε, μοῦ δίδαξε τό παράδειγμα τῆς θυσιαστικῆς καί καλλίκαρπης ποιμαντορίας τοῦ γέροντά μου, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας κ. Παντελεήμονος. Ὁ Θεός ὁδήγησε πρίν ἀπό τριάντα πέντε χρό-

Μετά το Μεγάλο Μήνυμα έξω από το Καθολικό της Μονής Ασωμάτων Πετράκη.

νια τά βήματά μου κοντά του. Αἰσθήματα εὐγνωμοσύνης καί ἀναγνωρίσεως κατακλύζουν τόν ἐσωτερικό μου κόσμο, καθώς πολύ κοπίασε γιά τήν κατά Θεό καί κατ’ ἄνθρωπο προαγωγή μου.

χοῦς ἐσμεν». Ἀποδεχόμενος τό ἐπισκοπικό ἀξίωμα, ἀποδέχομαι ταυτόχρονα τό σκάνδαλο τῆς κατά Χριστόν μωρίας καί τῆς «ἐν ἀσθενείᾳ» τελειώσεως τῆς δυνάμεώς Του.

ΤΗΝ ΙΕΡΗ ΑΥΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ἀναγνωρίζω δημόσια πόσο ἱερό καί βαρύ εἶναι τό ἔργο, πού ἀναλαμβάνω, καθώς γνωρίζω καλά τήν ἀνεκτίμητη ἀξία πού ἔχει ἡ ψυχή τοῦ κάθε ἀνθρώπου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ἔχω ἀπόλυτη ἐπίγνωση τῶν δυνατοτήτων μου, καθώς ἐπίσης καί ὅτι δέν εἶμαι τίποτε ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας, παρά τήν ὁποιανδήποτε προσωπική ἀξία ἤ δεξιότητα. Γνωρίζοντας τίς δυνατότητές μου, ἔχω σαφῆ ἐπίγνωση καί τῶν ἀδυναμιῶν μου. Γι’ αὐτό ἐπικαλοῦμαι τή Σοφία τοῦ Θεοῦ. Αὐτός «ἔγνω τό πλάσμα ἡμῶν, ἐμνήσθη ὅτι

ΤΗΝ ΙΕΡΗ ΑΥΤΗ ΣΤΙΓΜΗ δηλώνω ὅτι μία θά εἶναι ἡ ἐπιδίωξή μου ὡς ἐπίσκοπος. Νά γίνω ἀδελφός καί ὑπηρέτης τῶν πιστῶν, κυρίως τῶν νέων. Αὐτοί, ἄλλωστε, ὑπῆρξαν καί τό ἐπίκεντρο τῆς εἰκοσιπενταετοῦς ἱερατικῆς καί ἀκαδημαϊκῆς διακονίας μου. Οἱ παλαιές γενεές βαδίζουν πρός τή δύση τοῦ βίου. Τελειώνει ἡ σελίδα τῆς ζωῆς τους καί μαζί μέ αὐτήν ἀργοσβύνει ἕνα εἶδος θρησκευτικότητας, πού ὅλοι συνηθίσαμε καί ἀγαπήσαμε. Ἀποτελεῖ, πλέον, κοινή διαπίστωση ὅτι ἡ ἐποχή τοῦ ἐφησυχασμοῦ γιά τήν Ἐκκλησία παρῆλθε ἀνεπιστρεπτί. Ἔχω ἀπόλυτη συνείδηση ὅτι δέν θά ὑπάρχει γιά μένα ἀσφάλεια μέσα στή λαμπρή ἀπομόνωση τοῦ ἐπισκοπείου. οὔτε μπορεῖ νά μοῦ προσφέρει τίποτε ἡ ὀχύρωση τῶν ἐνεργειῶν μου πίσω ἀπό συνταγματικά πολιτειακά προνόμια καί εὐεργετικές νομοθεσίες, πού ἐκ τῶν πραγμάτων ἐκλείπουν σιγά-σιγά. Γνωρίζω ὅτι ἐλάχιστους ἀνθρώπους πείθει σήμερα ἡ δεσποτική αὐθεντία˙ ὁλοένα καί λιγότεροι ἄνθρωποι συγκινοῦνται ἀπό τή βυζαντινή τελετουργική μεγαλοπρέπεια. Διατηρῶ, λοιπόν, τήν πεποίθηση ὅτι ἡ ἀρχιερατική ἀμφίεση, πού σέ λίγο θά περιβληθῶ, ὅσο λαμπρή καί ἄν εἶναι, δέν θά συντελεῖ σέ τίποτε οὐσιαστικό, ἐάν δέν συνοδεύεται ἀπό πνευματική ἀνανέωση, ἀπό ἐσωτερική ἀνακαίνιση, ἀπό συνεχῆ ἐπαφή μέ τό δημόσιο αἴσθημα, μέ τά φλέγοντα προβλήματα καί τίς ἀγωνίες τοῦ ποιμνίου μου. Ἡ γνώση προχωρεῖ ραγδαῖα, ἡ

Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ελασσώνος κ. Βασίλειος χοροστατεί στον Όρθρο.

Παύλειος Λόγος

19


ἀφύπνιση μᾶς κυκλώνει ἀπό παντοῦ, καλώντας καί μένα σέ διαρκῆ ἀφύπνιση καί ἐπαγρύπνηση. Αὐτό, ἄλλωστε, δηλώνει καί ὁ ὅρος ἐπίσκοπος, τόν ὁποῖο ἀπό σήμερα θά φέρω. Αὐτό μοῦ ὑπενθυμίζει καί ἡ σημερινή μνήμη τῶν ἐν ἀσκήσει λαμψάντων Ἁγίων ἀνδρῶν καί γυναικῶν. Ὄλοι αὐτοί ἔδωσαν τήν καλή μαρτυρία τῆς πίστεως. Μέ ἄλλα λόγια, ἐπισκόπησαν χωρίς νά εἶναι ἐπίσκοποι. Μακάρι, λοιπόν, νά καταστῶ ἐπίσκοπος μαρτυρίας καί διακονίας˙ ὄχι ἐπίσκοπος κενοδοξίας καί ἀνέσεως. Πρός τοῦτο ἐπικαλοῦμαι τίς πρεσβεῖες τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Σουμελιωτίσσης, τοῦ ἁγίου ἀποστόλου τῶν ἐθνῶν Παύλου καί τῶν Ἁγίων, ἰδιαίτερα τῶν προστατῶν Ἁγίων μου Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου, τοῦ ὁποίου τό ὄνομα φέρω˙ Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου, στήν Παλαιοχριστιανική Βασιλική τοῦ ὁποίου στή Θεσσαλονίκη ἀνδρώθηκα ἐκκλησιαστικά καί πνευματικά˙ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, στούς Ἱερούς Ναούς τῶν ὁποίων ἐφημέρευσα σέ Θεσσαλονίκη καί Βέροια˙ τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Αἰκατερίνης, Πολιούχου Κατερίνης˙ τῶν τοπικῶν Ἁγίων τῆς Ἐπαρχίας, τήν ὁποία καλοῦμαι νά ποιμάνω, Ὁσίου Διονυσίου τοῦ Κοινοβιάρχου τοῦ ἐν Σκήτῃ Βεροίας ἀσκήσαντος καί ἐν Ὁλύμπῳ τελειωθέντος˙ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Ἀλεξάνδρου τοῦ ἐκ Θεσσαλονίκης καί ἐν Πύδνῃ μαρτυρήσαντος˙ τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Ἰωάννου τοῦ ἐκ Πέτρας Ὀλύμπου καί ἐν Ναούσῃ ἀθλήσαντος. ΤΗΝ ΙΕΡΗ ΑΥΤΗ ΣΤΙΓΜΗ μέ εὐγνώμονα αἰσθήματα μνημονεύω τούς ἀείμνηστους γονεῖς μου, Χαράλαμπο καί Εἰρήνη, καθώς καί τόν ἀδελφό μου Ἰωάννη, οἱ ὁποῖοι ἀποτέλεσαν

τούς κατά σάρκα οἰκογενεῖς μου. Σέ μία ἐποχή κρίσης τοῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογένειας παιδικές ἀναμνήσεις καί νεανικές ἐμπειρίες, μέσα στή γαλήνια ἀτμόσφαιρα μιᾶς παραδοσιακῆς ὀρθόδοξης καί ἑλληνικῆς οἰκογένειας, θά ἀποτελοῦν πολύτιμη παρακαταθήκη τῆς ποιμαντικῆς εὐθύνης μου. Μνημονεύω, ὅμως, καί τῶν κατά πνεῦμα μακαριστῶν γεννητόρων μου, Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Παντελεήμονος τοῦ Χρυσοφάκη, Μοναχοῦ Γερασίμου Μικραγιαννανίτου τοῦ Ὑμνογράφου καί Καθηγητοῦ Ἰωάννη Φουντούλη τοῦ λειτουργιολόγου, οἱ ὁποῖοι πολλά προσέφεραν γιά τήν πνευματική, ἐκκλησιαστική καί ἀκαδημαϊκή μου συγκρότηση. Εὐγνώμονα μνεία ποιοῦμαι χρεωστικῶς καί τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἐλασσῶνος κ. Βασιλείου, ὁ ὁποῖος ὄχι μόνον τέλεσε τή μοναχική μου κουρά στήν Ἱερά Μονή Ἁγίας Θεοδώρας Θεσσαλονίκης, ἀλλά παρακολούθησε ἄγρυπνα, ὡς ἄλλος γέροντας, τήν ἐκκλησιαστική μου πορεία. Δέν παραλείπω νά μνημονεύσω, ἔστω καί ἀνωνύμως, σεβαστούς διδασκάλους καί πανεπιστημιακούς καθηγητές στήν Ἑλλάδα καί στό Ἐξωτερικό, κληρικούς κάθε βαθμοῦ, μοναχούς καί μοναχές, ἰδιαίτερα τούς πατέρες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Δοβρᾶ Βεροίας, συγγενεῖς καί φίλους, κυβερνητικά στελέχη, τοπικούς ἄρχοντες ἀπό τή Θεσσαλονίκη, τή Βέροια καί τήν Κατερίνη, συναδέλφους καί φοιτητές μου στήν Ἀνώτατη Ἐκκλησιαστική Ἀκαδημία Θεσσαλονίκης, τούς κατά καιρούς ἐνορίτες μου, τούς συνεργάτες καί τά πνευματικά παιδιά μου. Πρός ὅλους ἐκφράζω αἰσθήματα τιμῆς καί εὐγνωμοσύνης˙ ἐξαιρετικά γιά τόν κόπο τῆς ἐδῶ προσευχητικῆς παρουσίας τους καί τίς

ἐκδηλώσεις τῆς πρός ἐμέ πολύτιμης φιλίας τους, πού ἀποτελοῦν τίς προϋποθέσεις μιᾶς ὑγιοῦς κοινωνικότητας, τόσο ἀπαραίτητης γιά τήν ἀρχόμενη ἀρχιερατική διακονία. ΤΗΝ ΙΕΡΗ ΑΥΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ὑποβάλλω ἀφενός μέν τήν προσήλωσή μου πρός τόν σεπτό Πατριαρχικό Θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀφετέρου δέ τόν υἱϊκό μου σεβασμό πρός τόν Προκαθήμενό του, Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο, καί τήν περί Αὐτόν Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδο τῆς Μητρός Ἐκκλησίας. Ἀσπάζομαι, ἐπίσης, νοερῶς τό ἁγιασμένο χέρι τοῦ προκατόχου μου, Σεβασμιωτάτου Γέροντος Μητροπολίτου κ. Ἀγαθονίκου, ὁ ὁποῖος ἐπί 28 ἔτη διακόνησε θεαρέστως τόν εὐλογημένο λαό τῆς Πιερίας. Ἡ εὐχή του ἄς σκιάζει εὐεργετικῶς τήν ἀρχιερατεία μου. Τό ἐνδιαφέρον μου πρός τό σεβάσμιο πρόσωπό του θά εἶναι ἀμέριστο, ἐνδιαφέρον παιδιοῦ πρός πατέρα. ΤΗΝ ΙΕΡΗ ΑΥΤΗ ΣΤΙΓΜΗ σηκώνω ταπεινά τά μάτια μου πρός «τόν ποιμένα καί ἐπίσκοπον τῶν ψυχῶν ἡμῶν» καί προσεύχομαι: «Νομοθέτησόν με, Κύριε, ἐν τῇ ὁδῷ σου καί ὁδήγησόν με ἐν τρίβῳ εὐθείᾳ». Εὐχηθεῖτε, καί σεῖς, Μακαριώτατε, μετά τῶν Ἁγίων συλλειτουργῶν σας καί τοῦ ἐκκλησιάσματος, νά κατέλθει ὁ Παράκλητος ἐν μέσῳ Τριωδίου, γιά τήν προσωπική μου Πεντηκοστή˙ νά κατέλθει, λοιπόν, καί σήμερα τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, προκειμένου: νά κάψει καί νά καθαρίσει˙ νά μέ φωτίσει καί νά μέ ὁδηγήσει˙ νά ἀνανεώσει ἐμένα προσωπικά καί τούς χριστιανούς τῆς Ἐπαρχίας μου καί νά ἔλθει ἐπί γῆς, γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, «ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ, ὑπερέχουσα πάντα νοῦν». Ἀμήν.

ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ

20

Αρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου. Παύλειος Λόγος

Ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμος ἀπευθυνόμενος πρός τόν χειροτονούμενο μεταξύ ἄλλων τόνισε: «Δέν παίρνεις ἐξουσία κοσμική, γι αὐτό ξεκινᾶς τά βήματά σου ἀπό τό θυσιαστήριο καί ἡ ἐντολή τοῦ Κυρίου εἶναι ρητή. Ὅπως εἶπε ὁ Κύριος: «δέν ἦλθα γιά νά μέ διακονήσουν οἱ ἄνθρωποι ἀλλά ἦλθα γιά νά διακονῶ καί νά ὑπηρετῶ, ἔτσι κι ἐσεῖς». Ἐμεῖς λοιπόν αὐτή τήν ἀποστολή ἔχουμε: νά διακονήσουμε μέ ταπείνωση ἐκεῖ πού θά μᾶς ὁρίσει ὁ Θεός μας». Σέ ἄλλο σημεῖο ὁ Μακαριώτατος ὑπογράμμισε: «Τό ἔργο μας εἶναι δύκολο ἀλλά καί ὄμορφο, ἔχει στιγμές πολλῶν δυσκολιῶν καί ἀδιεξόδων,


ἀλλά ἔχει ὅμως καί διεξόδους φωτεινές. Ὁ ρόλος τοῦ Ἐπισκόπου σήμερα στήν πατρίδα μας πού περνάει δύκολες ὥρες, δέν εἶναι ἔργο ἐσωστρέφειας, δέν εἶναι ἔργο πού βλέπει κανείς μόνο τόν ἑαυτό του, πρέπει νά εἶναι ἔργο πού νά συντονίζεται μέ τό συλλογικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας γιά νά βοηθάει τήν γενικότερη κατάσταση τοῦ λαοῦ μας.» «Χρειαζόμαστε νά τονίσουμε, ὅπου ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς βρίσκεται, τίς ρίζες μας, τήν ἱστορία μας, τόν πολιτισμό μας, ὅλα ἐκείνα πού ἔκαναν καί κάνουν αὐτή την φυλή μεγάλη, ὅλα ἐκείνα πού ἀνέδειξαν αὐτόν τόν πολιτισμό. Τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, ἰδιαίτερα σήμερα εἶναι δύσκολο, ἐπίπονο, ἐπικίνδυνο καί πρέπει νά εἴμαστε ὅλοι προσεχτικοί, λαός, κληρικοί καί ἰδιαίτερα τό σῶμα τῶν Ἐπισκόπων» Κλείνοντας ὁ Μακαριώτατος τόνισε: «Ἔρχεσαι σέ μία κρίσιμη ὥρα κοντά μας, καί ὅλοι ὅσοι εἴμαστε σήμερα ἐδῶ στήν χειροτονία σου, χαιρόμεθα καί συγκινούμεθα καί σοῦ εὐχόμεθα ὁ Θεός νά σέ ἐνισχύει, νά σέ βοηθάει καί ἡ συγκίνηση πού σέ ἔχει πλημμυρίσει σήμερα νά σέ πλημμυρίζει σέ ὅλη σου τή ζωή.»

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Γεννήθηκε στή Θεσσαλονίκη τό 1964. Πτυχιοῦχος τῆς Θεολογικῆς καί τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς, Διπλωματοῦχος Θεολογίας καί Διδάκτωρ Φιλολογίας στό Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παρακολούθησε εὐρύτερες σπουδές στή Γαλλία καί στήν Ἰταλία.

Χειροτονητήριος λόγος.

Ὑπηρετεῖ ὡς καθηγητής τῆς Ἀνώτατης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε ἐπισκέπτης καθηγητής στή Θεολογική Σχολή τοῦ Ὀρθόδοξου Πανεπιστημίου στή Ρεπουπμλικανική Δημοκρατία του Κονγκό – R.D.C καί στή Θεολογική Ἀκαδημία Κιέβου. Συνέγραψε 6 βιβλία καί 50 ἐπιστημονικά ἄρθρα σέ ἑλληνικά καί ξένα περιοδικά, ἐνῶ ἐπιμελήθηκε πολλές ἐπιστημονικές ἐκδόσεις. Διοργάνωσε 30 ἐπιστημονικά συνέδρια καί ἡμερί-

Η στιγμή της χειροτονίας του Μητροπολίτου Κίτρους κ. Γεωργίου.

δες, ἐνῶ ἔλαβε μέρος ὡς εἰσηγητής σέ πολλά ἐπιστημονικά συνέδρια καί ἐπιμορφωτικά σεμινάρια. Χειροτονήθηκε διάκονος καί πρεσβύτερος στή Θεσσαλονίκη. Διετέλεσε διάκονος τοῦ ἱερού Ναοῦ Ἁγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης καί ἐφημέριος τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύρων Θεσσαλονίκης, καθῶς καί τοῦ ὁμώνυμου Ναοῦ τῆς Βέροιας. Κατά καιρούς κατεῖχε διάφορες ἐπιτελικές θέσεις στήν ἐκκλησιαστική διοίκηση στή Θεσσαλονίκη καί στή Βέροια. Τά τελευταία εἴκοσι χρόνια ὑπηρέτησε ὡς Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας. Μέλος ἐκκλησιαστικῶν καί ἀκαδημ. ἀποστολῶν στήν Ἑλλάδα καί στό ἐξωτερικό. Ὁμιλεῖ ἀγγλικά, γαλλικά, ἰταλικά καί ρωσικά. Ὀνομαστική ἑορτή: 3 Νοεμβρίου (Ἀνακομιδή λειψάνων Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου).

Παύλειος Λόγος

21


του Θεολόγου Παπαδόπουλου

Ξημερώματα στην Ογκολογική.

Κ

αὶ εἴρηκέ μοι· ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου· ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται (Β’ Κορ. 12,9). Τα θεία λόγια ειπωμένα από τον ουρανοβάμωνα Παύλο ηχούν στις σκέψεις μου. Είναι το πρώτο βράδυ της ζωής μου που βρέθηκα στους διαδρόμους και τα δωμάτια της ογκολογικής κλινικής. Ο Γολγοθάς, προσωπικός μαρτυρικός αγώνας προσφιλούς μου προσώπου. Η μαρτυρική αυτή πορεία είχε αρχίσει προ μηνών, λίγο παραδίπλα, στη νεφρολογική κλινική. Εκεί είχα συναντήσει το Δημήτρη. Ο Δημήτρης είναι 24 ετών, τελειόφοιτος φοιτητής Ιατρικής. Είχε υποβληθεί μέχρι εκείνη τη στιγμή σε 3 μεταμοσχεύσεις νεφρού (μία δότης ήταν η μητέρα του), έχοντας αποβάλλει και

22

Παύλειος Λόγος

τις 3 φορές το μόσχευμα. Η ελληνική νομοθεσία επιτρέπει το ίδιο άτομο να δεχθεί μόσχευμα μέχρι 2 φορές. Η περίπτωσή του όμως χαρακτηρίστηκε από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα σπάνια με τεράστιο ιατρικό ενδιαφέρον κάτι που τον είχε πρώτο στην παγκόσμια κατάταξης προς μεταμόσχευση ατόμων. Και αυτό γιατί στον οργανισμό του, εκ γενετής, υπάρχει ένας μικροοργανισμός που ευθύνεται για την απόρριψη των μοσχευμάτων. Είναι η μοναδική, παγκοσμίως και επιστημονικώς, καταγεγραμμένη περίπτωση. Την επόμενη ημέρα της γνωριμίας μας θα ταξίδευε για τις ΗΠΑ όπου θα υποβαλλόταν στην 4η κατά σειρά μεταμόσχευση νεφρού, υπό την εποπτεία επιστημόνων που μελετούν χρόνια τον συγκεκριμένο μικροοργανισμό. Τον ρώτησα τι σκοπεύει να κάνει στο μέλλον (θέλοντας να συγκρατήσω την έκπληξη μου για την περίπτωσή

του και να αποφορτίσω το κλίμα) μου απάντησε αφοπλιστικά: -Αν ζήσω φίλε μου, θέλω να γίνω χειρουργός μεταμοσχεύσεων. Να βοηθήσω κι εγώ αυτούς που έχουν ανάγκη, όπως με βοηθούν οι γιατροί μου, και να δω φυσικά τη μάνα μου να χαμογελάει πάνω από 2 μέρες. Αν πάλι όχι, θα χω πάει τουλάχιστον στην Αμερική. Όλα ένα ταξίδι δεν είναι; Του ευχήθηκα όλα να πάνε κατ’ ευχήν και να πραγματοποιήσει τα όνειρά του. Κι έτσι χωριστήκαμε. Δίχως αντίο, αλλά με ένα απλοϊκό και φιλικό «τα λέμε». Δεν είχα νέα του από τότε… Η αιμοκάθαρση που υποβάλλονται οι νεφροπαθείς είναι μία πολύωρη κι επίπονη διαδικασία. Όποτε βρισκόμουν έξω από τους διαδρόμους του «τεχνητού νεφρού», αντίκριζα πρόσωπα και κορμιά κουρασμένα μα γενναίες ανθρώπινες ψυχές που έδιναν μάχη για τη ζωή τους. Κάθε μέρα. Θεωρούσα και πίστευα πως τα είχα δει


όλα. Είχα δει περίσσιο πόνο, θλίψη, δυστυχία. Έτσι νόμιζα. Αλλά έκανα λάθος. Ήρθε μια βραδιά στην ογκολογική κλινική να τ’ αλλάξει όλα. Ήταν τέτοια η αγάπη του γέροντος Παϊσίου για το συνάνθρωπο, τέτοιο το μέγεθος του θυσιαστικού του φρονήματος που όταν προσευχόταν για τους καρκινοπαθείς, διαβάζουμε στο βίο του, πως ευχόταν να «πάρει» ο ίδιος τον καρκίνο. Εκείνη τη νύχτα λοιπόν, θέλοντας να μιμηθώ το γέροντα, προσευχήθηκα όχι να μου δώσει τον καρκίνο που βασάνιζε το κορμί ενός αγαπημένο μου προσώπου, αλλά ει δυνατόν να πάρει ως αντίδωρο ζωής, τη δική μου. Σφάλμα και ολιγοψυχία. Ξέρετε γιατί; Γιατί ο θάνατος πολλές φορές σε τέτοιες περιπτώσεις λειτουργεί λυτρωτικά, ακόμη και για τη θυσιαστική έκφραση του εγωισμού μας, αν μπορεί να εννοηθεί κάτι τέτοιο. Ο καρκίνος, όπως και κάθε άλλη παρόμοια ασθένεια και νόσος, δε φέρνει μόνον το θάνατο. Πριν από αυτόν προηγούνται πολλά άλλα. Προηγείται πόνος πολύς, δάκρυα, θλίψη, αγωνία, εσωτερική μάχη με την απελπισία και την απόγνωση, το συμβιβασμό και την αποδοχή του τέλους της επιγείου ζωής. Έπιασα τον εαυτό μου να παραμιλά κοιτώντας μια λάμπα που τρεμόπαιζε. «Ναι, έστω ότι μπορείς να δεχθείς το θάνατο αμαρτωλέ εαυτέ μου, ποιος θα δεχόταν όμως τα δίχως χρονικό όριο προαναφερθέντα; Πώς να δεχθεί κάποιος το μαρτύριο που ματώνει και

πληγώνει ψυχή και σώμα; Μόνο ένας άγιος ή μόνο ένας τρελός. Μάλλον ένας δια Χριστόν σαλός, ένας γνήσιος και αληθινός χριστιανός, που όρισε ως λογική της ζωής του, το υπέρ λόγον, το υπέρ φύσιν, το υπέρ έννοιαν. Γιατί αυτός δεν ελπίζει στην αιωνιότητα που χαρίζει ο Χριστός, δεν προσδοκεί απλά «ανάστασι νεκρών». Αυτός βιώνει από τώρα κι από εδώ τον Παράδεισον, ως άλλος ένσαρκος άγγελος και ουράνιος άνθρωπος. Ξέρετε τι είναι γι αυτόν ο καρκίνος; Άνθος μυρίπνοο, που μοσχοβαλά Ουρανό, μια ανάσα αιωνιότητας, μια πνοή ζωής». Οι ώρες περνούσαν και θαρρείς το ξημέρωμα δε θα ερχόταν ποτέ. Πήρα ένα χαρτί να σημειώσω μερικούς στίχους, σε μια μισοσκότεινη γωνιά του δωματίου ακούγοντας τις λαβωμένες ψυχές αδελφών μου να βαριανασαίνουν, δίχως να μπορώ να βοηθήσω… Είδα βλέμμα θολό, συννεφιασμένο βλέμμα που αντικρίζει το θάνατο και τον ξεγελά. Μέχρι σήμερα τουλάχιστον μέχρι κι αυτό το βράδυ. Και το επόμενο πρωί πάλι να παίζουνε τα μάτια τα θλιμμένα θέατρο σκιών, φρικτό. Παράξενο που ναι θάνατε το κάλεσμά σου, κάλεσμα σαδιστικά μαρτυρικό…

Ξάφνου γέμισε πικρία το είναι μου. Δεν έπρεπε να αφήσω την απελπισία να φωλιάσει εντός μου. Κι εκεί που το σκοτάδι άρχισε να απλώνεται σαν ρίγος στην καρδιά μου, τα λόγια της ευχής απρόσμενα κι ελπιδοφόρα, βγήκαν από το στόμα ενός ασθενούς… Αργά μα σταθερά. Χαμηλόφωνα: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με…». Δυο- τρεις φορές, αυτό μονάχα. Με πήραν τα δάκρυα, ξεκίνησα κι εγώ να λέω τα λόγια της ευχής, κι ο νους ωσάν μικρό παιδί να ψάχνει με αγωνία τη μητρική αγκαλιά της καρδιάς. Σε αυτό το δωμάτιο της ογκολογικής είδα σώματα να λιώνουν σαν το κερί, κι οι ψυχές τους ξένες προς καθετί χαμερπές και μάταιο, φωτιά θαρρείς ενός πυρφόρου Ηλία, να ψάχνουν όπως κι εκείνος πάνω στο όρος Χωρήβ, «φωνή αύρα λέπτης», ως δρόσο ανάπαυσης και γαλήνης. Λένε πως το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν την αυγή. Όρθιος κοιτούσα από το παράθυρο του δωματίου τον ήλιο ν’ ανατέλλει. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς κοιμόνταν ήρεμα, λίγο τα φάρμακα λίγο η κούραση, είχαν κλείσει όλοι για λίγο τα μάτια τους. Ήρεμοι και ειρηνικοί. «Καὶ τοῦτο, εἰδότες τὸν καιρόν, ὅτι ὥρα ἡμᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι· νῦν γὰρ ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. Η νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. Αποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός». (Ρωμ. 13,11-12)

Παύλειος Λόγος

23


μικρές 16η πανήγυρις αγ. Σεραφείμ Σαρώφ στο ΕΧΚ Σελίου

Γ

ια 16η συνεχόμενη χρονιά γιορτάστηκε η μνήμη του Αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ, προστάτη των Χιονοδρόμων. Στα πλαίσια του εορτασμού, το πρωί της Παρασκευής, 3 Ιανουαρίου 2014, τελέσθηκε στην ομώνυμη εκκλησία που βρίσκεται στο χώρο του Εθνικού Χιονοδρομικού Κέντρου (Ε.Χ.Κ.) Σελίου, πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα. Στο τέλος της Θ. Λειτουργίας εψάλλει επιμνημόσυνη δέηση για τα αποβιώσαντα ιδρυτικά , διοικητικά, επίτιμα και τακτικά μέλη του Συλλόγου Χιονοδρόμων – Ορει-

ΕΙΔΗΣΕΙΣ βατών Βεροίας. Στον εορτασμό παρευρέθησαν ο Πρόεδρος του Ε.Χ.Κ. Σελίου κ. Ανδρέας Παντελίδης, το εργαζόμενο προσωπικό, μέλη, παλαίμαχοι αθλητές του Συλλόγου Χιονοδρόμων Ορειβατών Βεροίας, ο επίτιμος πρόεδρος του Συλλόγου κ. Μιχάλης Μαρμαράς, ο πρώην πρόεδρος του Ε.Χ.Κ. Σελίου βουλευτής κ. Κώστας Γιοβανόπούλος και πολλοί φίλοι του αθλήματος, λάτρεις του βουνού και του χιονιού. Στον εορτασμό συμμετείχαν και φέτος, νέοι και νέες από τα κατηχητικά σχολεία της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας, για τους οποίους ο σεβασμιώτατος έκοψε βασιλόπιτα. Σημειωτέον ότι για πρώτη χρονιά δεν είχε πέσει ακόμη χιόνι, αλλά ο χειμώνας είναι μπροστά, σύμφωνα με τις προβλέψεις!

Από τη λειτουργία στον ιερό ναό αγ. Σεραφείμ Σαρώφ στο Σέλι

Αναμνηστική φωτογραφία μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας


Ετήσια συνάντηση αναγνωστών και ιεροπαίδων στην Παναγία Δοβρά

Σ

τις 4 Ιανουαρίου στις εγκατασάσεις της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά πραγματοποιήθηκε η ετήσια συνάντηση των χειροθετημένων αναγνωστών της Μητροπόλεως καθώς και των παιδιών που διακονούν μέσα στο Ιερό Βήμα. Ο σεβασμιώτατος μίλησε στα παιδιά μέσα στο καθολικό της μονής. Μετά τη συζήτηση μίλησε ο υπεύθυνος του Γραφείου Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως αρχιμ. Διούσιος Ανθόπουλος. Η συνάντηση ολοκληρώθηκε με γεύμα και η κοπή της Βασιλόπιτας.

Η

«Αρχαιολογία και αειφόρος ανάπτυξη»

ΙΖ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και η 11η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων πραγματοποίησαν το Σάββατο 11 Ιανουαρίου έναν απολογισμό του έργου τους στο Νομό Ημαθίας, θέτοντας ακόμη πιο φιλόδοξους στόχους για την προστασία και την ανάδειξη των πολύ σημαντικών μνημείων και αρχαιολογικών χώρων της περιοχής, αλλά και τη δημιουργία νέων μουσειακών εκθέσεων και πολυποίκιλων ερευνητικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων ώστε, εν όψει και της νέας προγραμματικής περιόδου ΣΕΣ 2014-2020, να συμβάλουν ουσιαστικά στην ανάπτυξη της περιοχής.

Αναμνηστική φωτογραφία των ιεροπαίδων και αναγνωστών στη Παναγία Δοβρά

Η Γεν. Γραμματέας του Υπ.Πο. κ. Λίνα Μενδώνη απευθύνει χαιρετισμό

Βασιλόπιττα και χρηματική ενίσχυση Γηροκομείου Βέροιας

Τ

ην Κυριακή 12 Ιανουαρίου το μεσημέρι ο σεβασμιώτατος επισκέφθηκε το Γηροκομείο Βέροιας και έκοψε τη βασιλόπιττα για τους γέροντες και τις γερόντισσες, τα μέλη του Δ.Σ. και το προσωπικό του Ιδρύματος. Μετά την κοπή της βασιλόπιττας απηύθυνε ευχές και αναφέρθηκε στις κρίσιμες ώρες που περνάει το Ίδρυμα και υποσχέθηκε ότι η Ιερά Μητρόπολη, στο μέτρο των δυνατοτήτων της θα βρίσκεται κοντά στο Ίδρυμα. Ο σεβασμιώτατος μάλιστα παρέδωσε στο Δ.Σ. του Γηροκομείου οικονομική ενίσχυση 6.000 ευρώ.

Ο σεβασμιώτατος παραδίδει οικονομική ενίσχυση για τις ανάγκες του Γηροκομείου

Παύλειος Λόγος

25


Συνεστίαση φιλανθρωπικού χαρακτήρα στην Αλεξάνδρεια

Τ

ην Τρίτη 14 Ιανουαρίου η Ιερά Μητρόπολις διοργάνωσε Συενστίαση στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρο στη διάρκεια της οποίας έγινε η κοπή βασιλόπιττας των Εκκλησιαστικών Επιτρόπων και των μελών των φιλοπτώχων ταμείων . Ο σεβασμιώτατος απηύθυνε πατρικούς λόγους τονίζοντας ιδιαίτερα το ρόλο των εκκλησιαστικών επιτρόπων. Τη συνεστίαση πλαισίωσαν καλλιτεχνικά οι αδελφοί Ματθαίος και Κωνσταντίνος Τσαχουρίδης με την ορχήστρα τους αφιλοκερδώς. Τα έσοδα από τη διοργάνωση διατέθηκαν αποκλειστικά στι φιλανθρωπικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως.

Από την συνεστίαση στο «Αλεξάνδρειο Μέλαθρο» Αλεξάνδρειας

Επίσκεψη μαθητών Γυμνασίου στο πλαίσιο δράσης του ΥΠΠΟ

Τ

ην Τετάρτη 15 Ιανουαρίου το μεσημέρι επισκέφθηκαν το επισκοπείο Βέροιας μαθητές και μαθήτριες του Α΄ Γυμνασίου Βεροίας προκειμένου να γνωρίσουν από κοντά και να συνομιλήσουν με τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα. Η επίσκεψη έγινε στο πλαίσιο του νέου προγράμματος του Υπουργείου Παιδείας «Σχολική και Κοινωνική ζωή» και της ενότητας ερευνητικής και βιωματικής εργασίας. Προηγήθηκαν επισκέψεις στην έκθεση ζωγραφικής του Ε. Βαρλάμη με θέμα τον απόστολο Παύλο καθώς και σε άλλους κοινωνικούς φορείς της Βέροιας.

Πανήγυρις οσίου Αντωνίου πολιούχου Βεροίας

Από την επίσκεψη των μαθητών στο επισκοπείο και τη συζήτηση με τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα

Τ

ην Τετάρτη 17 Ιανουαρίου εορτάστηκε με λαμπρότητα η μνήμη του οσίου Αντωνίου του Νέου πολιούχου και προστάτου της Βέροιας. Στον όρθρο χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος, ενώ στο πολυαρχιερατικό συλλείτουργο προέστη ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο. Έλαβαν ακόμη μέρος οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ. Θεόκλητος (χοροστάτησε και κήρυξε το θείο λόγο στον εσπερινό της εορτής), Βεροίας κ. Παντελεήμων και ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θερμών κ. Δημήτριος. Αρχιερατικό συλλείτουργο της πανηγύρεως του αγίου Αντωνίου πολιούχου Βεροίας


Η έναρξη εκδηλώσεων αφιερωμένων στα 20χρονα των Παυλείων

Τ

ό Σάββατο 18 Ἰανουαρίου το βράδυ πραγματοποιήθηκε στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου Βεροίας Συνάντηση Βυζαντινών Χορωδιών με την ευκαιρία έναρξης του επετειακού έτους των 20ων ΠΑΥΛΕΙΩΝ, αλλά και της συμπληρώσεως 110 χρόνων του ναού του αγίου Αντωνίου. Στην εκδήλωση συμμετείχαν η Βυζαντινή Χορωδία της Σχολής της Ι.Μ. Εδέσσης, υπό τη διεύθυνση του κ. Αριστοτέλη Βογιατζόγλου, η Βυζαντινή Χορωδία «Δομέστικοι της Δράμας», υπό τη διεύθυνση των κ.κ.Πέτρου και Γρηγορίου Παπαεμμανουήλ και η Βυζαντινή Χορωδία «Κοσμάς ο Μαδυτινός» της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, υπό τη διεύθυνση του κ. Γεωργίου Ορδουλίδη.

Από τη συνάντηση χορωδιών στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου

Ομιλία του σεβασμιωτάτου σε νέους και νέες της Αλεξάνδρειας

Τ

ις ενοριακές κατηχητικές συνάξεις της ενορίας Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας επισκέφθηκε το βράδυ της Κυριακής 26 Ιανουαρίου ο σεβασμιώτατος και ανέπτυξε το επίκαιρο θέμα «οι θέσεις της Εκκλησίας μας απέναντι στην ομοφυλοφιλία». Τόνισε ξεκάθαρα ότι η ομοφυλοφιλία για την Εκκλησία είναι μία ψυχική ασθένεια και ανέφερε παραδείγματα από κείμενα από πατέρες της Εκκλησίας και σύγχρονους γέροντες και τις θέσεις που έχουν κατά καιρούς διατυπώσει, ενώ ολοκλήρωσε την εισήγησή του για τις διεξόδους και λύσεις που προσφέρει η Εκκλησία στην αντιμετώπιση του προβλήματος μέσα από την πνευματκή ζωή. Ακολούθησαν ερωτήσεις και γόνιμος διάλογος.

Τ

Ο σεβασμιώτατος ομιλεί στο Πνευματικό Κέντρο της ενορίας Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας

Ο εορτασμός των Τριών Ιεραρχών

ην Πέμπτη 31 Ιανουαρίου ο σεβασμιώτατος λειτούργησε στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας, επι τη εορτή των Τριών Ιεραρχών. Παρέστησαν οι τοπικές αρχές, εκπαιδευτικοί και μαθητές των σχολείων της περιοχής και μεγάλος αριθμός πιστών. Στο τέλος της θείας Λειτουργίας ο σεβασμιώτατος τέλεσε μνημόσυνο για τους κοιμηθέντες λειτουργούς της Παιδείας. Την προηγούμενη ημέρα το απόγευμα στον ίδιο ιερό ναό μετά τον εσπερινό έγινε μεγάλη εκδήλωση κατά την τοποία βραβεύθηκαν από την ενορία 160 αριστούχοι μαθητές Γυμνασίων της Αλεξάνδρειας.

Από τις βραβεύσεις αριστούχων μαθητών στην Αλεξάνδρεια μετά τον εσπερινό της εορτής των Τριών Ιεραρχών Παύλειος Λόγος

27


Τ

Ιερά Λείψανα δωρήθηκαν στην ενορία αγίας Βαρβάρας

ο Σάββατο 1η Φεβρουαρίου ο σεβασμιώτατος λειτούργησε και κήρυξε το θείο λόγο στον πανηγυρίζοντα, επί τη μνήμη του Αγίου Τρύφωνος, ιερό ναό Αγίας Βαρβάρας και στη συνέχεια τέλεσε αγιασμό και ανέγνωσε την ευχή του Αγίου Τρύφωνος γιά τους αγρούς. Επίσης ο σεβασμιώτατος παρέδωσε στον εφημέριο της ενορίας πρωτοπρεσβύτερο π. Παύλο Ντακόπουλο μία λειψανοθήκη με απότμημα ιερού λειψάνου του οσίου Γεωργίου Καρσλίδη, προσφορά του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κ. Παύλου για το παρεκκλήσιο προς τιμήν του οσίου που υπάρχει στην ενορία. Επίσης ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων προσέφερε στην ενορία μία ασημένια λειψανοθήκη με απότμημα ιερού λειψάνου της Αγίας Βαρβάρας για ευλογία και προστασία των κατοίκων της ενορίας.

Από την παράδοση των ιερών λειψάνων στον εφημέριο της ενορίας αγίας Βαρβάρας π. Παύλο Ντακόπουλο

Εγκαίνια Πνευματικού Κέντρου ενορίας Υπαπαντής Βεροίας

Τ

ην Κυριακή 2 Φεβρουαρίου, εορτή της Υπαπαντής του Σωτήρος, ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας λειτούργησε στον πανηγυρίζοντα ιερό ναό Υπαπαντής στη Βέροια, όπου και κήρυξε το θείο λόγο. Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας ο σεβασμιώτατος τέλεσε αγιασμό στο νέο πνευματικό κέντρο της ενορίας.

Η Γιορτή της Μητέρας από την Ιερά Μητρόπολη

Από την πανήγυρη της ενορίας Υπαπαντής του Σωτήρος Βεροίας

Τ

ην Κυριακή 2 Φεβρουαρίου η Ιερά Μητρόπολις διοργάνωσε στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο εκδήλωση αφιερωμένη στην οικογένεια και την πολύτεκνη μητέρα. Το πρόγραμμα περιελάμβανε συναυλία από την παιδική Χορωδία καθώς και από την μικτή χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως, στη συνέχεια χαιρετισμό απηύθυνε ο σεβασμιώτατος και αμέσως μετά ο ομ. Καθηγητής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κρουσταλλάκης μίλησε για το νέο άγιο της Εκκλησίας μας τον όσιο Πορφύριο. Στο τέλος της εκδήλωσης ο σεβασμιώτατος απένειμε χρηματικές ενισχύσεις σε πολύτεκνες μητέρες από την Ημαθία, ενώ τιμήθηκε και η κ. Βίκυ Σιδηροπούλου για την εν γένει προσφορά της στο θεσμό της οικογένειας αλλά και την προσφορά της στην τοπική Εκκλησία.

28

Παύλειος Λόγος

Από τις απονομές χρηματικών βραβείων και διακρίσεων σε πολύτεκνες μητέρες


Αρχιερατική Αγρυπνία για την θαυματουργή εικόνα της Υπαπαντής

Μ

ε την ευκαιρία της αποδόσεως της εορτής της Υπαπαντής του Σωτήρος ο σεβασμιώτατος τέλεσε το βράδυ της Παρασκευής 7 προς Σάββατο 8 Φεβρουαρίου αγρυπνία στον μητροπολιτικό ιερό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης, όπου φυλάσσεται η θαυματουργή ιερά εικόνα της Υπαπαντής. Ο σεβασμιώτατος κήρυξε το θείο λόγο και τέλεσε μνημόσυνο για την ανάπαυση της ψυχής της Ευγενίας Ράιου που βρήκε την ιερά εικόνα και τη φύλαξε για πολλά χρόνια στην «Έξω Υαπαπαντή» της Νάουσας.

Από την αρχιερατική Αγρυπνία στον μητροπολιτικό ναό Μεταμορφώσεως Νάουσας με την ευκαιρία της αποδώσεως της εορτής της Υπαπαντής του Σωτήρος

Προσκυνηματική εκδρομή στους Αγίους Τόπους

Α

πό 10 έως και 17 φεβρουαρίου η Ιερά Μητρόπολις διοργάνωσε 8ήμερη προσκυνηματική εκδρομή στους Αγίους Τόπους. Του προσκυνήματος προΐστατο ο σεβασμιώτατος. Πραγματοποιήθηκε συνάντηση με την ΑΘΜ τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλο, ο οποίος απηύθυνε πατρικούς λόγους και έδωσε αναμνηστικά σε όλους τους προσκυνητές. Επίσης πραγματοποιήθηκε συμβολικό βάπτισμα στον Ιοδάνη ποταμό, στο ακριβές σημείο της βαπτίσεως του Κυρίου, που είναι και πάλι προσβάσιμο στους προσκυνητές ύστερα από πολλά χρόνια.

Η Σύναξη του Μ. Φωτίου και των Αγ. Κυρίλλου και Μεθοδίου

Από το συμβολικό βάπτισμα των προσκυνητών στο ακριβές σημείο βαπτίσεως του Κυρίου στον Ιορδάνη ποταμό στους Αγίους Τόπους

Τ

ην Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου ο σεβασμιώτατος λειτούργησε και κήρυξε το θείο λόγο στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτεως Βεροίας, με την ευκαιρία της εορτής της Συνάξεως των Μεγάλου Φωτίου, Αγ. Κυρίλλου και Μεθοδίου και των μαθητών τους (εορτάζονται την πρώτη Κυριακή μετά την εορτή του Μεγάλου Φωτίου). Στο τέλος της θείας λειτουργίας ο σεβασμιώτατος τέλεσε την εις αναγνώστη χειροθεσία του μοναχού π. Παντελεήμονος και ενός ιεροψάλτη. Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, εκτός των πολλών άλλων ιερών λειψάνων, κατέχει και την τιμία Κάρα του αγίου Κλήμη Αχρίδος.

Από την θεία Λειτουργία για την Σύναξη του Μ. Φωτίου, αγ. Κυρίλλου και Μεθοδίου και των μαθητών αυτών στην ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτεως Παύλειος Λόγος

29


τύπος & ουσία τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη

T

α Άγια Θεοφάνεια εορτάζουμε τη βάπτιση του Κυρίου στον Ιορδάνη ποταμό από τον Τίμιο Πρόδρομο και αποτελεί για μας παράδειγμα για το δικό μας βάπτισμα. Ο Χριστός είπε πως το βάπτισμα είναι απαραίτητο για τη σωτηρία μας. Οι Απόστολοι έλαβαν ξεκάθαρη εντολή από τον Χριστό να βαπτίζουν όσους πιστεύουν σ΄Αυτόν. Ο Χριστός ήταν τελείως αναμάρτητος και δεν είχε καμία ανάγκη βαπτίσματος. Το έκανε από υπακοή και ταπείνωση. Κατά τη βάπτιση του Χριστού άνοιξαν οι ουρανοί και φανερώθηκε η Αγία Τριάδα. Και στη δική μας βάπτιση κατέρχεται η Αγία Τριάδα. Το Βάπτισμα δεν είναι μια απλή κοινωνική εκδήλωση και υποχρέωση ούτε ένα κοσμικό γεγονός. Είναι το πρώτο βασικὸ Μυστήριο της Εκκλησίας μας και η σφραγίδα της πίστεώς μας Ένα μέλος προστίθεται στο σώμα της Εκκλησίας. Ο νεοβαπτισμένος ονομάζεται νεοφώτιστος. Παίρνει φως, νόημα, νέα διάσταση η ζωή του. Η χαρά των πιστών είναι μεγάλη γιατί ένας άν-

θρωπος αφήνει το σκοτάδι και έρχεται στο φως. Αυτό το φως οφείλουμε να το διατηρούμε άσβεστο σ΄όλη μας την ζωή για να λάμπει «έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς». *************** Στις 19 Φεβρουαρίου εορτάζει η Αγία Φιλοθέη η Αθηναία. Η Αγία ήταν ένα από τα μυρίπνοα άνθη του γένους μας, στον τυραννισμένο καιρό της τουρκικής σκλαβιάς, γράφει ο Κόντογλου. Η Οσία, παρά τις αντιδράσεις των Τούρκων, οικοδομεί μοναστήρια, διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα, νοσηλευτήρια, ορφανοτροφεία, «σχολεία δια τους παίδας των Αθηναίων, δια ν’ ανοίξει τους οφθαλμούς αυτών προς την παράδοσιν και την δόξαν των προγόνων των». Πρωτοστατεί σε όλα αυτά τα έργα η ηγουμένη Φιλοθέη. Διδάσκει με τα λόγια και με τη ζωή της. Στηρίζει τους πονεμένους σκλάβους με την προσευχή της. Ιδιαίτερες είναι οι φροντίδες της για να σώσει από τον εξισλαμισμό ή την αρπαγή των Τούρκων τις νέες Ελληνίδες. Το έργο της, κατά βάση εθνικό και θρησκευτικό, ξε-

Ο γέροντας Γερμανός Σταυροβουνιώτης

πέρασε τα όρια της Αθήνας και έγινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα. Εκτός από τα ντόπια κορίτσια που είχε στο μοναστήρι της , προστάτευε γυναίκες που έρχονταν στην Αθήνα από διάφορα μέρη της πατρίδας επειδή τις βασανίζανε οι Τούρκοι για να αρνηθούν την πίστη τους. Η αγία τις έπαιρνε, τις στερέωνε στη πίστη τους και όταν το επέτρεπαν οι περιστάσεις τις έστελνε στον τόπο τους. Φτωχά και ορφανά κορίτσια βρήκανε προστασία και εργασία κοντά της. Όλα τα θυσίασε, πλούτη, ανάπαυση, ζωή, για την πίστη των πατέρων της. Είκοσι μέρες μετά την κοίμησή της (1589) το λείψανό της ευωδίαζε. Με τέτοια άγια και πνευματικά αναστήματα παρηγορήθηκε το σκλαβωμένο γένος μας αγαπητοί αναγνώστες και ποτέ, ποτέ δεν πρέπει να τα λησμονούμε. *************** Κατά την προσφιλή τακτική της στήλης, παραθέτουμε μερικές πνευματικές δροσοσταλίδες. Αυτή την φορά του γέροντος Γερμανού Σταυροβουνιώτη: «Ποτέ σου μη ζήτησης αξιώματα. Ποτέ σου μη ζήτησης τιμές από τον κόσμο. Ποτέ σου μη ζήτησης να ακουστεί το όνομά σου. Να ‘σαι πάντα αφανής,

άγνωστος στους πολλούς τόσο, ώστε, ει δυνατόν, να μη σε ξέρει κανένας. Και τότε θα σε ξέρει ο Θεός. Εάν ο Θεός θέλει να σε φανερώσει, δεν ευθύνεσαι εσύ. Μόνο εσύ να μη φροντίζεις να φανείς ότι είσαι έτσι και έτσι, ότι τάχα δηλαδή έχεις αρετή, είσαι άξιος κ.λπ. Να ζεις με αφάνεια, σαν ξένος και παρεπίδημος, «ως ο αλλόγλωσσος εν ετερογλώσσοις εν γνώσει καθήμενος», όπως λέγει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος…. Και τέλος, να μη έχεις ποτέ, μα ποτέ σου μνησικακία, ούτε ακόμη με τον χειρότερό σου εχθρό. Αλλά αντίθετα να παρακαλείς τον Θεό να τους συγχωρήσει όλους». Και επίσης: «Ο Πνευματικός κατά το Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως έχει τη δυνατότητα να κάνει οικονομία και συγκατάβαση μέσα στα όρια των Ιερών Κανόνων, δηλαδή μέχρι εκείνου του σημείου, που δεν θα βλάψει τον εξομολογούμενο. Διότι η οικονομία δεν γίνεται, για να επαναπαυθεί και να παραμείνει ο εξομολογούμενος στις πτώσεις του, αλλά για να παρακινηθεί να τις ξεπεράσει».




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.