Παύλειος Λόγος τεύχος 92 by ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΤΕΥΧΟΣ 92 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011

λειτουργεί η

ΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ

ΑΡΧΙΕΠ. ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ

ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

ά κ ι μ ο ν ο κ ν ι ώ ο ι σ ε τ α γ σ ύ ρ ε χ ενισ ιση των έχ ν υ σ τη

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 23310 20951, 6945384355 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ: ΑΣΠΙΣ BANK 731-05-000-3607 ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5243-033886-401

σελ 4

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ «ΜΟΥΤΣΙΑΛΗ» του Ιεροδ. Προδρόμου Γκιρτζαλιώτη

σελ 16 ΖΩΗ ΚΑΙ ΦΩΣ του Σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος

σελ 6

Ο ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή

ΑΜΑΡΤΙΑ του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 24 σελ 10

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ΑΓΙΑΣΜΑΤΑ του Αρχιμ. Πορφυρίου Μπατσαρά

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣEΛIΔOΠOIHΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ, EKTYΠΩΣH: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια

σελ 30

σελ 12

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ

σελ 22 σελ 8

ETOΣ ΙΗ΄ TEYXOΣ 92 ΙΟΥΛ. - ΑΥΓ. 2011

ΣΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ Λ O N TA I Σ T H Ν Τ Α Χ Υ Δ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: gerbekes@yahoo.gr XEIPOΓPAΦA AΣXETΩΣ ΔHMOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠIΣTPE ΦONTAI

EΞΩΦYΛΛO Από τον αγιασμό των εγκαινίων του «Μελισσανίδειου» στην Παναγία Σουμελά ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Αναμνηστική φωτογραφία στο αρχονταρίκι του «Μελισσανίδειου» με την οικογένεια των δωρητών.

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

ΣTH

website:

www.imverias.gr

�

Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος Δεκαπενταυγούστου «Μακάριοι ἐσμέν καί ἡμεῖς προστασίαν σε ἔχοντες· ἡμέρας γάρ καί νυκτός πρεσβεύεις ὑπέρ ἡμῶν».

έ συγκίνηση καί κατάνυξη τιμοῦμε σήμερα οἱ Ὀρθόδοξοι χριστιανοί στά πέρατα τῆς οἰκουμένης τή μεγάλη Θεομητορική ἑορτή τῆς ἐνδόξου Κοιμήσεως καί τῆς εἰς οὐρανούς μεταστάσεως τῆς Παναγίας Παρθένου. Ἀτενίζουμε νοερά πρός τόν οὐρανό γιά νά τή δοῦμε νά ἀνέρχεται συνοδευόμενη ἀπό τούς χορούς τῶν ἀγγέλων στούς οὐρανίους θαλάμους. Στρέφουμε τό βλέμμα στή γῆ γιά νά δοῦμε τούς ἀποστόλους πού συνέρρευσαν γιά νά τήν προπέμψουν στήν ἔξοδό της καί γιά νά κηδεύσουν τό ἄχραντο σῶμα της στή Γεθσημανῆ. Ἑνώνουμε τή φωνή μας μέ τίς φωνές ἑκατομμυρίων πιστῶν καί δανειζόμαστε τά λόγια τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου γιά νά καταστέψουμε μέ τά ἄνθη τῶν ὕμνων τήν ἁγνή Θεομήτορα. Μακαρίζουμε τήν ἀξιομακάριστη Μητέρα τοῦ Κυρίου μας καί Μητέρα ὅλων τῶν ἀνθρώπων ἐπαναλαμβάνοντας τόν στίχο τοῦ ποιητοῦ, «Μακαρίζομέν σε πᾶσαι αἱ γενεαί, Θεοτόκε Παρθένε», ὁ ὁποῖος ἐπαναβεβαιώνει τούς λόγους τῆς Παναγίας «ἀπό τοῦ νῦν μακαριοῦσι με πᾶσαι αἱ γενεαί». Ἄξιος καί δίκαιος ὁ μακαρισμός τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἄξιος καί δίκαιος νά ἀκούεται ἀπό μυριάδες στόματα εὐσεβῶν της τέκνων καί νά φθάνει μέχρι τούς θόλους τοῦ οὐρανοῦ, διότι «ἐν αὐτῇ ὁ ἀχώρητος Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν χωρηθῆναι εὐδόκησε». Καί ἐάν ἡ Παναγία μας μακαρίζεται ἀξίως καί δικαίως σήμερα ἀπό τόν ἐκκλησιαστικό ὑμνογράφο καί ἀπό πάσες τίς γενεές, δέν μακαρίζεται μόνη της. Μαζί της μακαρίζει ὁ ὑμνογράφος καί ὅλους ἐμᾶς, τούς πιστούς, ὅλους ἐμᾶς πού προστρέχουμε πάντοτε στή χάρη της καί ἐπικαλούμεθα τή βοήθειά

Παύλειος Λόγος

της, γιατί ἔχουμε τήν ῾Υπεραγία Θεοτόκο προστάτιδα καί πρέσβειρα στόν θρόνο τῆς Χάριτος γιά ὅλες μας τίς ἀνάγκες. «Μακάριοι ἐσμέν καί ἡμεῖς προστασίαν σε ἔχοντες· ἡμέρας γάρ καί νυκτός πρεσβεύεις ὑπέρ ἡμῶν». Στή μακραίωνη ἱστορία του ὁ ἄνθρωπος ἀναζητοῦσε πάντοτε προστασία σέ πρόσωπα καί θεσμούς πού πίστευε ὅτι ἦταν ἰσχυρότερά του καί ἦταν σέ θέση νά τόν βοηθήσουν, ὅταν βρισκόταν σέ κίνδυνο, καί νά τόν προστατεύσουν, ὅταν βρισκόταν σέ δυσκολίες καί ἀνάγκες. Στήν προσπάθειά του αὐτή ὁ ἄνθρωπος τίς περισσότερες φορές ἀπέτυχε, γιατί ἐξαπατήθηκε, ἐμπιστευόμενος πρόσωπα πού ἦταν ἀνίσχυρα ἤ στηρίζοντας τίς ἐλπίδες του σέ πλάσματα τῆς φαντασίας του. Καί αὐτή ἡ ἀποτυχία τοῦ ἀνθρώπου δέν ἀποτελεῖ, δυστυχῶς, ἐμπειρία μόνο τοῦ παρελθόντος, ἀλλά καί πραγματικότητα πού ἐπαναλαμβάνεται καί στίς ἡμέρες μας, καθώς οἱ ἄνθρωποι δέν συνειδητοποιοῦμε τήν ἀπό αἰῶνες προειδοποίηση τοῦ προφητάνακτος καί ψαλμωδοῦ Δαβίδ «μή πεποίθατε ἐπ᾽ ἄρχοντας ἐπί υἱούς ἀνθρώπων, οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία», καί ἀναζητοῦμε προστασία στούς ἰσχυρούς τῆς γῆς, ἀναζητοῦμε προστασία σέ ὅσους διαθέτουν κοσμική δύναμη καί ἐξουσία, ἀναζητοῦμε προστασία σέ ὅσους αὐτοπροβάλλονται καί αὐτοδιαφημίζονται ὡς προστάτες καί σωτῆρες, καί οἱ ὁποῖοι σέ πολλές περιπτώσεις δέν ἀποσκοποῦν σέ τίποτε ἄλλο παρά μόνο στό προσωπικό τους συμφέρον. Σέ ἀντίθεση πρός ὅλους αὐτούς τούς ἀναποτελεσματικούς προστάτες τούς ὁποίους κατά καιρούς ἐπιλέγουμε καί οἱ ὁποῖοι μᾶς ἐξαπατοῦν καί μᾶς ἀπογοητεύουν, προβάλλει, ἀδελφοί μου, ἡ ἱερή μορφή τῆς Ὑπεραγίας

Θεοτόκου, ἡ ὁποία μᾶς προσφέρει μέ μητρική στοργή καί ἀγάπη τή θεομητορική της προστασία, ἀγρυπνῶντας νύκτα καί ἡμέρα ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Υἱοῦ της καί μεσιτεύοντας ὑπέρ πάντων τῶν ἐπικαλουμένων τή βοήθεια καί τήν προστασία της. Δείγματα τῆς ἀγάπης καί τῆς προστασίας τῆς Παναγίας μας ἔχουμε λάβει, ἀσφαλῶς, ὅλοι, καί ὡς ἄτομα καί ὡς ἔθνος καί ὡς γένος τῶν ἀνθρώπων. Ἡ δική της προστασία δέν εἶναι μόνο ἰσχυρή καί ἀκαταίσχυντη, ἀλλά εἶναι καί διαρκής καί ἀδιάλειπτη, ὥστε νά μήν ἀνησυχοῦμε, ὅταν τήν ἐμπιστευόμαστε. Ἡ Παναγία μας μᾶς προσφέρει τήν προστασία της, ἀδελφοί μου, ἀπό ἀγάπη καί μόνο καί δέν ζητᾶ ἀνταλλάγματα γιά τή στοργική μέριμνα καί φροντίδα μέ τήν ὁποία μᾶς περιβάλλει. Τῆς ἀρκεῖ μόνο νά τήν ἐμπιστευόμαστε καί νά τήν ἀκολουθοῦμε. Τῆς ἀρκεῖ μόνο νά κατανοοῦμε τήν τιμή πού μᾶς κάνει, νά ἀγρυπνᾶ ὑπέρ τῆς ζωῆς καί τῆς σωτηρίας τοῦ καθενός μας. Τῆς ἀρκεῖ μόνο νά βρισκόμαστε κοντά στόν Υἱό καί Θεό της καί νά προσπαθοῦμε νά ζοῦμε σύμφωνα μέ τό θέλημά του. Σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἔζησε καί ἡ Παναγία μας στήν ἐπίγεια ζωή της καί γι᾽ αὐτό τήν μακαρίζουν «αἱ γενεαί πᾶσαι». Σύμφωνα μέ αὐτό μᾶς καλεῖ καί ἐμᾶς νά ζήσουμε, ὥστε νά εἴμαστε μακάριοι στήν ἐπίγεια ζωή μας ὡς «προστασίαν ἔχοντες» τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ἀλλά καί μακάριοι στόν οὐρανό, ὅπου διά πρεσβειῶν της εὔχομαι νά βρεθοῦμε, ἀδελφοί μου, ὅλοι μας. Διάπυρος πρός τήν ἀεί πρεσβεύουσαν ὑπέρ ἡμῶν Θεοτόκον εὐχέτης † Ὁ Βεροίας, Ναούσης & Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

Ζωή καί φῶς τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος

«Ὅτι παρά σοί πηγή ζωῆς, ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς».

ωή καί φῶς εἶναι οἱ δύο ἔννοιες πού κυριαρχοῦν στό Εἰσοδικό τῆς ἑορτῆς τῆς Μεταμορφώσεως. Δύο ἔννοιες πού συνδέονται ἀδιάρρηκτα μέ τό πρόσωπο πού πρωταγωνιστεῖ στό γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως, μέ τό θεανδρικό πρόσωπο τοῦ Κυρίου, τό ὁποῖο ἀποκαλύπτεται μέ τήν ἀληθινή του μορφή σήμερα ἐνώπιον τῶν προκρίτων τῶν μαθητῶν εἰς

τό ὄρος Θαβώρ. Ζωή καί φῶς εἶναι οἱ δύο ἔννοιες πού δέν συνδέονται μόνο μέ τόν Χριστό ἀλλά καί μεταξύ τους, διότι τό φῶς εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς ζωῆς, καθώς δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπάρξει ζωή χωρίς φῶς. Σκότος ἦταν αὐτό πού κυριαρχοῦσε στόν κόσμο πρίν ἀπό τή δημιουργία του· καί ἡ πρώτη δημιουργική ἐντολή τοῦ Θεοῦ ἦταν νά γίνει φῶς· «καί ἐγένετο φῶς». Καί μετά ἀπό τό φῶς ἄρχισε ὁ Θεός νά δημιουργεῖ τή ζωή. Ἔτσι φῶς καί ζωή συνδέονται ἀπό τήν ἀρχή μέ τόν δημιουργό Θεό, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τήν πηγή καί τοῦ φωτός καί τῆς ζωῆς, ὅπως ἄλλωστε διακηρύσσει καί ὁ Θεός Λόγος, ὁ Ἰησοῦς Χριστός: «ἐγώ εἰμί τό φῶς τοῦ κόσμου» καί «ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή». Τό φῶς ὅμως καί ἡ ζωή πού χάρισε ὁ Θεός στόν κόσμο καί τόν ἄνθρωπο μέ τή δημιουργία του συσκοτίσθηκε ἀπό τήν ἁμαρτία· ἡ ζωή καταλύθηκε ἀπό τόν θάνατο· ἡ μορφή ἀμαυρώθηκε ἀπό τό κακό καί κατέληξε σέ ἀμορφία. Αὐτή τήν ἀλλοίωση τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ κόσμου ἀπό τό καλό στό κακό, ἔρχεται νά ἀναστρέψει καί νά ἀποκαταστήσει ὁ Χριστός μέ τήν ἐναθρώπισή του. Ἔρχεται νά δώσει καί πάλι φῶς καί ζωή στόν ἄνθρωπο. Ἔρχεται νά δώσει φῶς μέ τό εὐαγγέλιό του καί ζωή μέ τήν κατάλυση τῆς ἁμαρτίας καί τήν κατάργηση τοῦ θανάτου πού συντελεῖται μέ τόν δικό του σταυρικό θάνατο καί τήν ἀνάστασή του. Ἔρχεται νά μεταμορφώσει τό παραμορφωμένο ἀνθρώπινο πρόσωπο ἀναγεννῶντας τόν παλαιό ἄνθρωπο καί δίνοντάς του τήν προοπτική καί τή δυνατότητα νά φθάσει στό «καθ᾽ ὁμοίωσιν». Θέλοντας ὅμως νά δείξει στόν ἄνθρωπο ὁ Χριστός ὅτι ἡ δυνατότητα αὐτή εἶναι ὄντως ὑπαρκτή, ἐπιλέγει νά τοῦ τό δείξει μέ τή δική του μεταμόρφωση, ἐπιλέγει νά δείξει στόν ἄνθρωπο τή δόξα τῆς θεϊκῆς του μορφῆς, τήν

Παύλειος Λόγος

αἴγλη τοῦ θείου φωτός του καί τήν πραγματική ὑπόσταση τῆς ζωῆς πού δέν ἐπηρεάζεται ἀπό τόν φυσικό θάνατο, γιατί γιά τόν δημιουργό τῆς ζωῆς ὁ θάνατος δέν ἀποτελεῖ ἐμπόδιο. Καί ἐπειδή δέν μποροῦσαν ὅλοι νά κατανοήσουν τό μυστήριο τῆς μεταμορφώσεως, τό μυστήριο τῆς θείας δόξης πού ἤθελε ὁ Χριστός νά ἀποκαλύψει, γι᾽ αὐτό ἐπιλέγει τούς προκρίτους τῶν μαθητῶν, τόν Πέτρο, τόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη. Ἀλλά οὔτε καί αὐτοί ἀντέχουν νά δοῦν τό φῶς τῆς θείας δόξης, τυφλώνονται ἀπό τή λάμψη του· βλέπουν ὅμως καί ἀκοῦν τόν προφήτη Μωϋσῆ καί τόν προφήτη Ἠλία νά συνομιλοῦν μέ τόν Χριστό ἐπιβεβαιώνοντας τήν κατάργηση τοῦ θανάτου καί τή διαρκῆ ζωή τήν ὁποία ἐγγυᾶται καί προσφέρει ὁ Χριστός σέ ὅσους τόν πιστεύουν καί σέ ὅσους τόν ἀκολουθοῦν. Αὐτό τό φῶς καί τή ζωή, αὐτή τή μεταμόρφωση τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου πού φέρει ὁ καθένας μέσα μας καί τήν ὁποία μᾶς ὑπενθυμίζει ἡ σημερινή μεγάλη δεσποτική ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου, ἔχουμε, ἀδελφοί μου ὅλοι τή δυνατότητα νά ζήσουμε. Ποιός εἶναι ὁ τρόπος μᾶς τό διδάσκει τό εἰσοδικό πού προανέφερα: «ὅτι παρά σοί πηγή ζωῆς, ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς». Τό φῶς καί ἡ ζωή βρίσκονται μόνο κοντά στόν Χριστό καί μποροῦν νά γίνουν δικά μας ὑπό μία προϋπόθεση, αὐτή τήν ὁποία ἀκούσαμε σήμερα νά λέγει ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ Πατρός στό ὄρος Θαβώρ, στό ὄρος τῆς Μεταμορφώσεως. «Αὐτοῦ ἀκούετε». Ὁ Θεός ἐπιβεβαιώνει τήν ταυτότητα τοῦ Υἱοῦ του γιά νά ὑπάρξει καμία ἀμφιβολία καί καμία ἀμφισβήτηση καί ζητᾶ ἕνα μόνο πράγμα ἀπό τούς ἀνθρώπους, τήν ὑπακοή στόν Υἱό του. Ἡ προτροπή αὐτή τοῦ Θεοῦ ἀπευθύνεται πρός ὅλους μας καί πάλι σήμερα καί μᾶς καλεῖ νά ζήσουμε τή ζωή μας ἀκολουθῶντας τό εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, πού περιέχει τό θέλημά του. Μᾶς καλεῖ νά ζήσουμε μέ ὑπακοή στίς ἐντολές του, ὄχι γιά δικό του ὄφελος, ἀλλά γιά νά ζήσουμε τήν ἀληθινή ζωή καί ἐδῶ στή γῆ καί στόν οὐρανό, γιά νά ζήσουμε μία ζωή μέσα στό φῶς τῆς θείας του Χάριτος, διότι παρ᾽ αὐτῷ «πηγῆς ζωῆς» καί ἐν αὐτῷ «ὀψόμεθα φῶς». Ἡ ἀπόφαση νά τή ζήσουμε ἐπαφίεται στή δική μας θέληση.

Παύλειος Λόγος

ἁμαρτία Σ

Ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ, Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας

τον σημερινό άνθρωπο που έχει αποποιηθεί τον Θεό και τον έχει υποκαταστήσει είτε με την θεοποίηση του εαυτού του, είτε με την θεοποίηση της ύλης, είναι πολύ δύσκολο να μιλήσει κανείς για το πρόβλημα αυτής της υποκατάστασης, της αμαρτίας δηλαδή, καθώς και για το αρνητικό περιεχόμενο που φέρει μέσα της για τον ίδιο τον άνθρωπο και για τον κόσμο. Από τη μια πλευρά, η αμαρτία θεωρείται ως κάτι φυσικό, έχει γίνει τρόπος ζωής. Όμως η αμαρτία είναι το μόνο παρά φύσιν μέσα στην φύση και μαζί της ο θάνατος και ο διάβολος. Αυτό όμως που διαπιστώνουμε μετά λύπης είναι ότι στον κόσμο το αφύσικο ανακηρύχθηκε σε φυσικό, ο θάνατος σε ζωή και ο διάβολος σε Θεό. Η ιστορία του ανθρωπίνου γένους είναι γεμάτη από περιπτώσεις όπου το κακό θριαμβεύει και θεωρείται ως κάτι φυσικό. Οι άνθρωποι, μέσα στο παραλήρημα της αμαρτίας, μέσα στην μέθη τους από την ηδονή της αμαρτίας, διακηρύσσουν ως χαρά της ζωής πολυάριθμες ανοησίες και μικρότητες. Ο κόσμος είναι βυθισμένος στο σκότος της αμαρτίας. Ο δυναμισμός που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο, συνδέεται με το λογικό και το αυτεξούσιο που του δόθηκαν από τον Θεό και που υπηρετεί τον σκοπό του ανθρώπου, συνίσταται στη συνεχή πορεία για μεταμόρφωση και τελείωση «εν Χριστώ», μετατρέπεται σε υπηρέτη του άμετρου εγωισμού και του συμφέροντος, της ικανοποίησης όλων των επιθυμιών του ανθρώπου και της

Παύλειος Λόγος

καταπάτησης των δικαιωμάτων του συνανθρώπου. Όπως επισημαίνει ο Όσιος Ιουστίνος Πόποβιτς, σήμερα ο άνθρωπος είναι κυρίως θηρευτής της ευημερίας. Του λείπει η στροφή προς τα έσω. Του λείπει λοιπόν το ουσιωδέστερο στοιχείο για τη σωστή πραγμάτωση της πνευματικής του φύσηςii. Αναφέρει ο π. Γεώργιος Αναγνωστόπουλος, στο έργο του «Ο άνθρωπος βασιλιάς της φύσεως»: «Έχει ανέβει, και ανεβαίνει συνεχώς ο άνθρωπος, τόσο πολύ τις βαθμίδες της προόδου, που η πτώση του γίνεται καταστροφική. Τρέχει τόσο γρήγορα, που δεν προλαβαίνει να σκεφθεί την πορεία του. Καλλιεργεί συνθήκες ευνοϊκές για την ευζωία του, και έρχεται αντιμέ τωπος με νεοφανείς απειλές . Αναπτύσσει τη λογική, και αναφύονται άπειροι πaραλογισμοί. Κυνηγάει τη ζωή, και έρχεται απροσδόκητα αντιμέτωπος με το θάνατο. Γίνεται “βασιλιάς” της φύσης και δούλος των δημιουργημάτων του». Είμαστε μάρτυρες της δημιουργίας κοινωνιών οι οποίες προσανατολίζουν το δυναμισμό του ανθρώπου προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή εκπαιδεύουν τον άνθρωπο να παίρνει και όχι να δίνει, να ζητά και όχι να προσφέρει. Έχοντας αυτονομηθεί από τον Θεό, θεωρείται κάθε ενασχόληση με Αυτόν σκοταδιστική και μεσαιωνική, ενώ την ίδια στιγμή υψώνονται σύγχρονα είδωλα όπως του χρήματος και της εξουσίας. Εκτός από σπάνιες σχεδόν περιπτώσεις, όλη η ανθρωπότητα ζει σε κατάσταση ακηδίας. Στην ασκητική παράδοση «ακηδία», ετυμολογικά σημαίνει απουσία φροντίδας για τη σωτηρία. Οι άνθρωποι έγιναν αδιάφοροι για τη σω-

τηρία τους. Δεν αναζητούν τη θεία ζωή. Περιορίζονται στα σχήματα της σαρκικής ζωής, στις καθημερινές ανάγκες, στα πάθη του κόσμου και στις συμβατικές πράξεις. Ωστόσο ο Θεός μάς έπλασε από το μηδέν «κατ᾿ εἰκόνα» και «καθ᾿ ὁμοίωσιν» Του(Γεν.1,26). Αν η αποκάλυψη αυτή αληθεύει, η απουσία της μέριμνας για τη σωτηρία δεν είναι άλλο παρά ο θάνατος του προσώπου, όπως αναφέρει ο μακαριστός π. Σωφρόνιος. Από την άλλη πλευρά, έχει δημιουργηθεί η εσφαλμένη εντύπωση σε πολλούς ορθοδόξους χριστιανούς (οι επιδράσεις από τη Δύση δεν είναι λίγες και η αποξένωση από την ορθόδοξη παράδοση όχι μικρή) ότι η αμαρτία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια παράβαση κάποιων νόμων και εντολών που έδωσε ο Θεός στους ανθρώπους και τις οποίες θα πρέπει αυτοί να τις τηρούν με ακρίβεια έναντι κάποιων αμοιβών στη μετά θάνατον ζωή. Έτσι ο Χριστιανισμός υποβιβάζεται στο επίπεδο μιας κοινής θρησκείας, ο Ιησούς Χριστός γίνεται ένας ηθικός διδάσκαλος και η λύτρωση που προσφέρει μια ηθική συμμόρφωση. Αυτό το οποίο συναντούμε στην αντίληψη πολλών χριστιανών, είναι η νομική έννοια περί αμαρτίας. Η αμαρτία, κατά τις αντιλήψεις αυτές, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η παράβαση μιας εντολής ή ενός νόμου. Η μόνη θρησκευτική απόχρωση είναι η παραδοχή της εντολής ή του νόμου ως θείων διατάξεων. Γι’ αυτό και η παράβαση εμπνέει φόβο και ενοχή, που περιβάλλονται με μια αβυσσαλέα, σκοτεινή και μυστηριώδη ατμόσφαιρα. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιερόθεος, αναφέρει τα εξής: «η ορθόδοξη ηθική διαφέρει από την

φιλοσοφική, αλλά και την δυτική χριστιανική ηθική, όπως και η Ορθοδοξία διαφέρει από την φιλοσοφία και από άλλες χριστιανικές Ομολογίες. Διαφέρει από την φιλοσοφία, γιατί η φιλοσοφική ηθική είναι συνέπεια των διαφόρων φιλοσοφικών ιδεών και διαφέρει από την χριστιανική ηθική των διαφόρων Ομολογιών, διότι ανάλογα με κάθε Ομολογία ακολουθεί και η ιδιαίτερη ηθική. Για παράδειγμα, η δυτική χριστιανική ηθική κάνει λόγο για τα καθήκοντα τού Χριστιανού έναντι τού Θεού, τού πλησίον, τής Πολιτείας, τής κοινωνίας, τής Πατρίδος κλπ. Όμως, στην Ορθοδοξία όταν κάνουμε λόγο για ηθική, εννοούμε την αναγέννηση του ανθρώπου και, βεβαίως, όταν ο άνθρωπος αναγεννάται πνευματικά, τότε συμπεριφέρεται ορθά προς τον Θεό, τούς ανθρώπους και την κοινωνία. Αυτό σημαίνει ότι η ορθόδοξη ηθική ταυτίζεται με την ασκητική. Και η ασκητική είναι η προσπάθεια τού ανθρώπου να τηρήσει τις εντολές τού Χριστού στην προσωπική του ζωή». Δυστυχώς όμως τα είδωλα του ηθικισμού και του νομικισμού ταλαιπώρησαν και ταλαιπωρούν αφόρητα τη χριστιανοσύνη ολόκληρη. Όπως επισημαίνει ο μακαριστός καθηγητής Ματσούκας στο έργο του «Το πρόβλημα του κακού», «η έξοδος από τον ασφυκτικό κλοιό της συμβατικής αυτής ζωής συντελείται μόνο με την κατανόηση της θρησκευτικής σημασίας που έχει η αμαρτία. Διότι η κατανόηση αυτή συντελεί και στην ορθή τοποθέτηση του ανθρώπου έναντι του μυστηρίου της απολύτρωσης και έναντι των επιταγών της ηθικής και της κοινωνικής ζωής». Η ορθόδοξη παράδοση που είναι η ίδια η εμπειρία της Εκκλησίας ενυλωμένη στο ασκητικό παράδειγμα των αγίων δίνει τον ορθό της λόγο, την αλήθεια, ένα διέξοδο στα ζοφερά αδιέξοδα του ανθρώπου, φως στο σκοτάδι, την ελπίδα. Αποκαλύπτει χωρίς κανένα φόβο και ενδοιασμό τις πραγματικές διαστάσεις της αμαρτίας, την πραγματική της έννοιά και συνάμα προσφέρει και τον

τρόπο λύτρωσης, μια πρόταση ζωής. Μέσα στην παρούσα μελέτη μας προσπαθούμε με συνοπτικό, εύληπτο και κατανοητό τρόπο να παρουσιάσουμε βασικές αντιλήψεις της Εκκλησίας μας, μία απόπειρα ψηλάφησης και κατανόησης ενός τέτοιου σημαντικού θέματος όπως είναι αυτό της αμαρτίας. Εξετάζουμε καταρχήν την έννοια του προπατορικού αμαρτήματος, μια πράξη του πρώτου ανθρώπου με άμεσες συνέπειες σε όλο το ανθρώπινο γένος όπως βιώνονται στο γεγονός της φθοράς

και του θανάτου. Παρουσιάζουμε τη φιλανθρωπία του Θεού ο οποίος για να σώσει τον άνθρωπο δεν του υποδεικνύει απλώς το καλό και την αποφυγή του κακού αλλά ο ίδιος βιώνει τις συνέπειες της φθοράς και του θανάτου γενόμενος άνθρωπος. Παρουσιάζουμε βασικές έννοιες της αμαρτίας η οποία δεν είναι απλά το σύνολο των λαθεμένων μας επιλογών αλλά η κατάσταση της αποξένωσης, της αλλοτρίωσης του ανθρώπου από το Θεό και το συνάνθρωπο, η διακοπή

της αγαπητικής σχέσης με το Θεό και το συνάνθρωπο. Άλλωστε, γι’ αυτό το λόγο ο Φαρισαίος της παραβολής, αν και έπραττε το ηθικά ορθό, όμως δεν μπόρεσε να ανακαλύψει το μέγεθος της ασθένειας της ανθρωπίνης φύσεώς του, όντας παγιδευμένος στην αυτοδικαίωση. Η αμαρτία δεν είναι απλά η κακή επιλογή ανάμεσα σε δύο καταστάσεις, δεν είναι απλά ζήτημα της βουλήσεως αλλά γεγονός που βιώνεται σε οντολογικό επίπεδο. Γι’ αυτό το λόγο η ορθόδοξη Εκκλησία δεν περιορίζει τη λατρεία και την πνευματική της καθοδήγηση στο να δίνει απλώς ηθικές συμβουλές, όπως οι προτεσταντικές εκκλησίες, αλλά προσφέρει στον πιστό τη δυνατότητα να θεραπεύσει την ανθρώπινη φύση και βούληση του μετέχοντας στην ευχαριστιακή τράπεζα. Εάν η προσπάθεια του ανθρώπου για απαλλαγή από την αμαρτία δεν ταυτίζεται απλώς με την επιλογή του ηθικά ορθού, αλλά είναι προσπάθεια για βαθύτατη γνώση της κυριευμένης από τα πάθη ύπαρξής του και καταπολέμησής τους, για επαναπροσέγγιση του Θεού και αποκατάσταση της αγαπητικής σχέσεως που διακόπηκε, τότε και η αποτυχία σε αυτή την προσπάθεια, η πτώση στην αμαρτία, δεν θα μπορούσε να επιφέρει ενοχή, εκείνο το συναίσθημα που κυριεύει μια ύπαρξη που βρίσκεται σε απόγνωση εξαιτίας της μή τήρησης ενός κώδικα εντολών, αλλά ένα ακατάπαυστο πένθος που κυριεύει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη που πληγώθηκε η καρδιά της από το Θείο έρωτα, για ένα πένθος εξαιτίας της απώλειας και της διακοπής της σχέσης με τον ηγαπημένο Ιησού. Μπορούμε να επαναλάβουμε το λόγο του Οσίου Ιουστίνου Πόποβιτς: «Ο κόσμος είναι βυθισμένος στο σκότος της αμαρτίας. Και μέσα σε αυτό το φοβερό σκότος μόνον ο Κύριος μπορούσε να πει για τον εαυτό του “Εγώ ειμί το φως του κόσμου” (Ιωαν.8,12). Άνευ του θαυμαστού Κυρίου Ιησού ο κόσμος είναι ένα σκότος πλήρες από φαντάσματα».

Παύλειος Λόγος

ΑΓΙΑΣΜΑΤΑ

Στήν Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας τοῦ Ἀρχιμ. Προφυρίου Μπατσαρᾶ

ιά την σημασία του νερού στην ζωή, δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερος λόγος. Είναι το πρώτο συστατικό του ανθρωπίνου σώματος, αφού, σύμφωνα με την φυσιολογία, το ανθρώπινο σώμα κατά το εβδομήντα τοις εκατόν, αποτελείται από νερό. Αγίασμα, άγιασμα, αγιονέρι, αηνέρι, είναι οι λέξεις με τις οποίες συναντούμε στην Μητρόπολή μας πηγές νερού, στο οποίο αποδίδονται αγιαστικές θεραπευτικές ιδιότητες. Δεν πρόκειται γιά αγιασμό, το αγιασμένο νερό δηλαδή πού καθαγιάζεται με τις ειδικές λειτουργικές πράξεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας διά του Ιερέως, αλλά γιά πηγές που αποδίδονται στην παρουσία και την ενέργεια κάποιου αγίου, που το νερό τους βοηθάει και θεραπεύει τους πάσχοντες αδερφούς μας. Σε άλλες περιπτώσεις είναι το νερό τρεχούμενο και πολύ, σε άλλες όμως περιπτώσεις στάζει από μία σταγόνα αργά αργά. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις, υγραίνεται ο τόπος όταν πηγαίνει ο προσκυνητής, και σιγά σιγά συγκεντρώνεται μικρή ποσότητα από το αγιονέρι. Όλα εξαρτώνται από την χάρη του Θεού, ο οποίος είναι ο μόνος που ξέρει το γιατί και το πως, σε κάθε περίπτωση. Ο ασθενής αδερφός αναζητεί το θαύμα, την ίαση, την θεραπεία, και καταφεύγει στο αγιονέρι επιζητώντας

Παύλειος Λόγος

την. Ο Κύριος, που είναι παντελεήμων ιατρός ψυχών και σωμάτων, διερευνώντας την πρόθεση του πιστού, και έχοντας ως τελικό σκοπό το ψυχικό του συμφέρον και την σωτηρία του, δρα σύμφωνα με την φιλανθρωπία και την αγάπη του προς τον πάσχοντα. Ο πλάστης Θεός σίγουρα γνωρίζει καλύτερα από το ίδιο το πλάσμα και το πρόβλημα αλλά και την λύση του. Να γνωρίζουμε όμως ότι περισσότερο από κάθε τι βραβεύεται η υπομονή του πάσχοντος και μάλιστα όταν συνοδεύεται από προσοχή και προσευχή. Μεγάλο παράδειγμα στις ημέρες μας η Αγία Ματρώνα της Μόσχας, η οποία ήταν αόμματη και παράλυτη. Δεν ήταν μόνον τυφλή αλλά της έλειπαν και οι βολβοί των οφθαλμών, δεν είχε καν μάτια, ήταν αόμματη. Γνώριζε όμως να προσεύχεται. Είχε μάθει από μικρή και είχε δεχθεί αυτό το μεγάλο δώρο, το δώρο της προσευχής. Σήμερα, γιά να αξιωθεί ο πιστός να προσκυνήσει τα θαυματουργά της τίμια λείψανα, φτάνει να περιμένει στην σειρά ακόμα και τεσσεράμιση ώρες γιά να πλησιάσει στην λάρνακά της. Ο Κύριος αντάμειψε το ασθενικό της σώμα μέ πλήθος θαυματουργικών ενεργειών, βραβεύοντας και στεφανώνοντας με τον τρόπο αυτόν την καρτερική της ισόβια και ιώβεια υπομονή. Παλαιότερα είχε δημοσιευθεί μία

εργασία γιά τα «ιερά δέντρα» που βρίσκονται μέσα στην πόλη της Βέροιας. Τώρα επιχειρούμε μία πρώτη καταγραφή των αγιασμάτων στην περιφέρεια της Μητροπόλεώς μας. Τα αγιάσματα παρουσιάζοντα κατά τον τόπο όπου βρίσκονται, αλφαβητικώς. 1.Βέροια: Μέσα στην πόλη της Βέροιας, εκεί που σήμερα υπάρχει ο ομώνυμος ναός της, παλαιότερα υπήρχε πολύ θαυματουργό αγίασμα της Αγίας Παρασκευής. Το θαυματουργό νερό συνεχίζει να τρέχει σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, στην αίθουσα που δημιουργήθηκε κάτω από την εκκλησία της Αγίας. 2.Δάσκιο: 2.1.Αγιονέρι Αγίας Παρασκευής. Στην θέση όπου, κατά την τοπική παράδοση, υπήρχε το αρχαίο χωριό Πλόλακας. Κάτω από τον δρόμο προς το Βελβεντό. Τα τελευταία χρόνια, αναφέρεται θεραπεία τυφλού μικρού παιδιού. Ο πατέρας του παιδιού, κάθε χρόνο πηγαίνει προσκύνημα στο αγιονέρι. 2.2.Αγίασμα προς την Λογγά, στα Καναβοτόπια, στον ΑγιοΘόδωρο. Το αγίασμα που υπάρχει θεωρείται αρχαίο. 2.3.Αγιονέρι στον Άγιο Αθανάσιο, που όμως με την διαμόρφωση της περιοχής χάθηκε. Στόχος του επιτόπου, του κυρίου Σωκράτη Μισοκέφαλου, είναι να το ψάξουν και να το

ξαναβρούν. 3.Διαβατό: 1.Αγίασμα μέσα στον ναό των Αγίων Αποστόλων, που, κατά την παράδοση, ήταν μοναστήρι. Στο δάπεδο της εκκλησίας, προς τα δυτικά υπάρχει μαρμάρινη λεκάνη αγιασμού. Λίγο να την καθαρίσεις με το χέρι σου, αρχίζει και γλύφει το αγίασμα. 4..Ελαφίνα: 1.Αγίασμα Αγίας Παρασκευής. Περίπου ένα χιλιόμετρο στα ανατολικά του χωριού, στόν δρόμο προς Κατερίνη. Με την διάνοιξη του δρόμου είχε χαθεί, αλλά αργότερα βρέθηκε. Επάνω στον δρόμο βρισκονται δυό εκκλησάκια, και δίπλα τους μία τσιμεντένια σκάλα οδηγεί σε δεξαμενή 40Χ20 εκ., όπου συγκεντρώνεται το αγίασμα. Θεραπεύονται δερματικές παθήσεις ενώ είναι πολύ έντονη η μυρωδιά από θειάφι. 5.Κοπανός: 5.1.Αγίασμα Αγίου Νικολάου. 5.2.Αγίασμα Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, στην θέση Καλογέρτσκο. Η θυγατέρα του Ζόγκα Ιωάννη, έξι ετών, δεν μιλούσε. Πίνοντας νεράκι από αυτό το αγίασμα μίλησε. Λευκάδια: Γνωστό αγίασμα, του Αγίου Σπυρίδωνος, υπάρχει στό χωριό Λευκάδια. Το χωριό όμως αυτό, ενώ διοικητικά ανήκει στον νομό Ημαθίας, εκκλησιαστικά ανήκει στον νομό Πέλλης. 6.Νάουσα: 6.1.Αγία Παρασκευή 6.2. Άγιος Παντελεήμων: Μετά την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, μέσα στην πόλη της Νάουσας, κατευθυνόμαστε στο νεόκτιστο εκκλησάκι του Αγίου Μεγαλομάρτυρος και ιαματικού Παντελεήμονος. 6.3. Παναγία Παλιαμπούκαινα 7. Πατρίδα: 1. Το παλαιό αγίασμα της Αγίας Παρασκευής εδώ και τριάντα χρόνια δεν έτρεχε. Ξαφνικά εφέτος άρχισε να τρέχει αλλά και πάλι ξαφνικά σταμάτησε την ημέρα εορτής της Αγίας. 2. Το δεύτερο αγίασμα στην Πατρίδα είναι αρχαίο. Αποκαλύφτηκε ύστερα από ενύπνια της μακαριστής γερόντισσας Χαρίκλειας. Βρέθηκε εικόνισμα του αγίου Νικολάου, που φυλάγεται στον ενοριακό ναό, και ανέβλυσε το αγίασμα. Παλαιότερα εκατοντάδες ήταν οι προσκυνητές

που προσέτρεχαν στην χάρη του Αγίου, αφού θεωρήθηκε ως θαύμα του Αγίου Νικολάου. 8.Πολυδένδρι: 8.1.Αγιονέρι στον ΑγιοΝικόλα, του Αγίου Χριστοφόρου. Κατεβαίνοντας ο προσκυνητής προς την αρχαία εκκλησία του Αγίου Νικόλαου, συναντάει στα αριστερά του ένα παραδρόμι, που οδηγεί ακριβώς σε ένα μικρό προσκυνητάρι. 8.2.Βουρτουρνέρι. Κάθε χρόνο, την ημέρα της Αναλήψεως, έρχονται και λούζονται χτυπώντας τα φτέρα τους, μέσα στο αγιονέρι αυτό, κάτι μικρά μαύρα πουλιά, που λέγονται βουρτούρια. Από αυτά ονομάστηκε και το αγίασμα. 9.Ριζώματα: 9.1.Αγίασμα Αγίου Αθανασίου, κοντά στην ποντικόβρυση. 9.2.Αγίασμα στην Δερματά. Στην ίδια θέση υπάρχει και σπήλαιό με εικόνισμα και καντήλι. Λέγεται μάλιστα ότι στο σπήλαιο αυτό κατοίκησε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, όταν περιόδευε στα Πιέρια. Και παλαιότερα υπάρχει η παράδοση ότι πέρασε ο Άγιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης. 10.Σφηκιά: Αγίασμα Αγίας Παρασκευής. Η Περιστέρα, σύζυγος του επίτρπου του κυρΑλέκου, πήγε και προσευχήθηκε γιά κάτι που ζητούσε. Και ενώ το αγίασμα έσταζε σε αραιές σταγόνες, ξαφνικά, μετά την προσευχή, άρχισε να τρέχει με κανονική ροή. 11.Χαράδρα: Ο επισκέπτης, πριν μπει στο χωριό Χαράδρα στα ημαθιώτικα Πιέρια, συναντάει το αρχαίο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία και ακριβώς δίπλα του στην βορεινή του πλευρά την νέα μεγαύτερη σε διαστάσεις ομώνυμη εκκλησία. Στην νότια πλευρά του, λίγο πιό κάτω, υπάρχει εικόνισμα =μικρό τετράγωνο κτίσμα με την εικόνα του αγίου και ρέει το αρχαίο αγίασμα. Δεαεννέα συνολικά αγιάσματα στην Μητρόπολη μας. Και ένα στα Λευκάδια, είκοσι. Αγιάσματα στα Μοναστήρια μας Μονή Αγίου Αθανασίου Σφηνίτσης: 1. Αναφέρεται ότι παλαιότερα υπήρχε κοντά στο μοναστήρι Αγίασμα. Εκεί μάλιστα είχε βρεθεί και επιγραφή του 17ου αιώνα. 2. Άλλο αγίασμα βρισκόταν μέσα στο Μοναστήρι, αλλά τελευταία βυ-

θίστηκε στον τόπο του. Μονή Δοβράς: Αγίασμα, με επιγραφή Μονή Μουτσιάλης: 1.Αγίασμα αγίου Συμεών. Το πήρε το ποτάμι. Η Παρασκευή, σύζυγος Ιωάννη Μπάτσιου, είχε κατεβάσει εδώ από το διπλανό χωριό Πολυδένδρι το άρρωστο παιδί της, τον Δημήτρη. Μονή Τιμίου Προδρόμου: 1. Το αγίασμα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά τρέχει αιώνες τώρα μέσα στους κήπους της Μονής, δίπλα σε γκρεμισμένο σήμερα εκκλησάκι του Αγίου Τρύφωνος. Τελευταία, η βρύση του έχει συντηρηθεί, και, μετά τον καθαρισμό του τόπου, είναι εύκολα επισκέψιμο από τους προσκυνητές. 1.Χλιό νερό.Χλιό ονομάζεται το χλιαρό νερό. Το χάλασε ο δρόμος της ΔΕΗ προς Σφηκιά. Μονή Αγ. Θεοφάνη, Ταξιαρχών. Αποδίδεται στην θαυματουργική δύναμη του ίδιου του Οσίου κτήτορα της Μονής. Τελευταία, τρέχει ιδιαίτερα πολύ αγιονέρι Μονή Προδρόμου Ναούσης: Πριν μπούμε στο προαύλιο της Μονής, ένα δρομάκι προς τα δεξιά οδηγεί στο αγίασμα του Τιμίου Προδρόμου. Μοναστήρι Ὑπαπαντή Ναούσης: 1. Πηγαίνοντας στό Μοναστήρι, πρός τά κάτω, βρίσκεται σπήλαιο, στό οποίο πηγαίνουν κυρίως τα νέα ζευγάρια, νά πάρουν τήν ευλογία της τεκνογονίας. 2. Δέκα μέτρα περίπου στο δρομάκι πριν την εκκλησία Και δέκα αγιάσματα στα Μοναστήρια της Μητροπόλεώς μας. Μαζί με τα άγια μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, τις άγιες εικόνες, τα ιερά λείψανα και τα άλλα αγιαστικά μέσα, όπως είναι τα σκαλοπάτια στο Βήμα του Αποστόλου Παύλου ή η μουριά στον Άγιο Αντώνιο, τα αγινέρια είναι ένα ακόμα σημείο της φανερώσεως της αγιαστικής χάριτος της Παναγίας Τριάδος, του Θεού μας. Όπως λέει ο Άγιος Σωφρόνιος, ο Αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων, και το ακούμε κάθε χρόνο κατά την τελετή του καθαγιασμού των υδάτων, την ημέρα των Φώτων, «... και δι’ ορωμένων και δι’ αοράτων, Χριστός καταγγέλλεται. ...»

Παύλειος Λόγος

Στήν Κοίμηση

τῆς Μητρός τοῦ Ἀναστάντος τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

νας γλυκός χαιρετισμός στό Ἱερό Νησί τῆς Πάτμου λέγει: «στό καλό γιέ μου, στήν Παναγιά καί στόν Χριστό». Καί μ’ αὐτήν τήν ὅμορφη καί καρδιακή εὐχή ὁ ἁπλός καί πιστός Πατηνιώτης σοῦ εὔχεται νά ὁδηγηθοῦν τά βήματά σου στό ὄντος καλό, πού εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ μοναδικός Σωτῆρας τοῦ κόσμου. Νά πᾶς λοιπόν στό καλό, δηλαδή στόν Χριστό. Μά μπροστά σου νά πορεύεται ἡ ὁδηγός, ἡ προστάτης καί μεσίτρια τοῦ γένους τῶν βροτῶν, ἡ Κυρά ἡ Παναγιά καί Δέσποινα τοῦ κόσμου. Τοῦτα ἔρχονται στόν λογισμό ἀφοῦ εἶναι ἡμέρες δεκαπενταυγούστου, ἡμέρες πού ἡ χαρά πηγάζει καί πάλι ἀπό κενό μνημεῖο. Τώρα εἶναι πού γιά ἄλλη μιά φορά ἡ νύχτα τοῦ θανάτου σμικραίνει μπροστά στήν αὐγή τῆς ἡμέρας, τῆς Μητέρας τοῦ Φωτός. Τώρα εἶναι πού ἐρχόμενος ὁ κόσμος ἐπί τήν ἡλίου δύσιν ἀφουγκράζεται μέλη ἐναρμόνια μεμειγμένα μετά θυμιάματος τερπνοῦ. Ἡ θερινή καλοσύνη τοῦ καιροῦ κοσμεῖται ἀπό ἐαρινούς ἐξόδιους ὕμνους. Τά αὐγουστιάτικα δειλινά στολίζονται μέ παρακλητικούς κανόνες καί πυρφόρες εὐχαριστίες στήν Κυρία Θεοτόκο. Καθεδρικοί ναοί, μοναστηριακά καθολικά, ἐνορίες χωριῶν, ὁμορφοκκλησιές βουνῶν, λευκοκκλησιές νησιῶν ἀντιφεγγίζουν τοῦτο τόν καιρό τήν δόξα καί τό κάλλος τῆς Παναγίας Μητρός τοῦ Κυρίου. Θρῆνοι ἐπιτάφιοι, χαρᾶς πεπληρωμένοι, δονοῦν τά ἐπίγεια. Ὕμνοι ὑπερκόσμιοι, δόξης

Παύλειος Λόγος

κεκοσμημένοι, ἀντηχοῦν στά ἐπουράνια. Πυρακτώνεται ἡ γῆ ἀπό τό καῦμα τοῦ καλοκαιριοῦ. Πυρακτώνεται ὅμως καί ἡ καρδιά τοῦ ὀρθοδόξου ἀπό τήν ζέση τοῦ θαύματος. Στιγμές ἡρεμίας ἀναζητᾶ ὁ κουρασμένος κόσμος. Ὥρες ὑπερκόσμιας γαλήνης βιώνει ὁ κηδευτής. «Νῦν τά ἀνήκουσθα ἠκούσθη», οἱ ὁλίγοι καί ἀμέτρητοι ὀρθόδοξοι τοῦ κόσμου πανηγυρίζουν τόν θάνατο τῆς Μητρός τοῦ Ἀθανάτου. Πανηγυρίζουν θάνατο πού ὅμως λογίζεται κοίμηση.

Ἐνταφιάζουν Βασίλισσα πού ἡ γῆ ἀδυνατεῖ νά Τήν κρατήσει. Καί ὁ χορός τῶν ὀρθοδόξων κηδευτῶν πορευόμενος μετά φανῶν καί λαμπάδων, ἐλπίδος καί πίστεως, ἀπό τήν Ἁγία Σιών στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ, τοῦτον τόν ἐπίνικιον ὕμνο ἄδει μετά τῶν Ἀρχαγγέλων, τῶν Ἀγγέλων, τῶν Προφητῶν, τῶν Πατρι-

αρχῶν, τῶν Δικαίων, τῶν Ἀποστόλων, τῶν Μαρτύρων, τῶν Ὁμολογητῶν, τῶν Ὁσίων, τῶν Ἱεραρχῶν, τῶν Νεομαρτύρων: «Σαλπισάτωσαν, τῇ σάλπιγγι τοῦ Πνεύματος, ὄρη οὐράνια· ἀγαλλιάσθωσαν νῦν, βουνοί, καί σκιρτάτωσαν θεῖοι Ἀπόστολοι· ἡ Βασίλισσα, πρός τόν Υἱόν μεθίσταται, σύν αὐτῷ ἀεί κρατοῦσα». Τέτοιες μέρες αὐγουστιάτικες ἦταν ὅταν ἡ Κυρία Θεοτόκος ἔζησε τόν δεύτερο Εὐαγγελισμό Της καί μαζί Της ὁλάκερος ὁ κόσμος. Τήν ἐπισκέφθηκε ὁ προστάτης καί διάκονός Της, ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ καί τῆς ἐπέδωσε κλαδί φοίνικα, σύμβολο νίκης κατά τοῦ θανάτου. Ἔπειτα, σύμφωνα μέ τόν Ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή, μέ τούτους τούς λόγους Τήν προσεφώνησε: «Ὁ Κύριος καί Υἱός σου σέ προσκαλεῖ: Ἔφθασε ἡ ὥρα νά ἔλθης πλησίον μου, ὦ καλή μῆτερ μου. Γιά τοῦτο μέ ἀπέστειλε πάλι νά σοῦ ἀνακοινώσω, ὦ εὐλογημένη ἐν γυναιξί, ὅτι σήμερα θά εὐφράνης, ὦ Κεχαριτωμένη, τίς οὐράνιες στρατιές μέ τήν ἄνοδό σου καί θά λαμπρύνης περισσότερον τίς ψυχές τῶν ἁγίων, καθώς ἔπλησες εὐφροσύνης τούς εὑρισκομένους εἰς τήν γῆν. Ἀγάλλου καί σύ μαζί τους καθώς ἄλλοτε τό εἶχες φανερώσει, διότι ἀπό τώρα θά σε μακαρίζουν εἰς τούς αἰῶνας ὅλα τά λογικά κτίσματα, «πᾶσαι αἱ γενεαί». «Χαῖρε, κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ». Οἱ προσευχές καί οἱ ἱκεσίες σου ἀνέβησαν εἰς τόν οὐρανόν, πρός τόν Υἱόν σου, ὅθεν κατά τό αἴτημά σου σέ προστάζει νά ἀφήσης τόν κόσμον αὐτόν καί νά ἀνέλθης εἰς τά οὐράνια σκηνώματα γιά νά εἶσαι αἰωνίως μαζί του, εἰς τήν ἀληθινήν καί αἰωνίαν ζωήν». Καί φυσικά ἡ Παναγία γιά ἄλλη

μία φορά ἀπάντησε: «Ἰδού ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά τό ρῆμά σου». Ἔτρεξε τότε ἡ Κυρία Θεοτόκος στό ὄρος τῶν Ἐλαιῶν γιά νά ἀπευθύνει εὐχαριστήριους ὕμνους στόν Υἱό Της καί Θεό. Στήν προσευχή τῆς Παναγίας ὅλα τά δένδρα ἔκλιναν τίς κορυφές τους πρός τά κάτω καί προσκύνησαν τήν Δέσποινα τοῦ κόσμου.Ἔπειτα ἐπέστρεψε στήν Σιών, στήν οἰκία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ὅπου διέμενε μετά τό Πάθος καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου σύμφωνα μέ τήν ἐντολή Του. Μετά χαρᾶς μεγάλης ἀνακοίνωσε στόν ἠγαπημένο Ἰωάννη καί στίς γυναῖκες πού Τήν ὑπηρετοῦσαν τήν ἐπικείμενη κοίμησή Της. Τούς παρηγόρησε καί ἔδωσε ἐντολή νά εὐπρεπιστεῖ ὁ οἶκος μετά λαμπάδων καί θυμιαμάτων διά τήν ὑποδοχή τοῦ Κυρίου τῆς Δόξης. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἔλαβε τήν ἐντολή νά παραδώσει τήν ἐσθῆτα καί τό μαφόριο τῆς Παναγίας στίς δύο χῆρες πού Τήν διακονοῦσαν. Στήν συνέχεια ἡ Κυρία Θεοτόκος ἀνακλίθηκε στό κρεββάτι καί μέ λόγους παρηγορητικούς ἐνίσχυε τούς συγκεντρωμένους καί τούς προέτρεπε στήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. «Θεαρχίῳ νεύματι, πάντοθεν οἱ θεοφόροι Ἀπόστολοι, ὑπό νεφῶν μεταρσίως αἰρόμενοι. Καταλαβόντες τό πανάχραντον καί ζωαρχικόν σου σκῆνος, ἐξόχως ἠσπάζοντο».Τότε νεφέλη πλήρωσε τήν οἰκία συνοδευομένη μετά βροντῆς μεγάλης. Θεοῦ οἰκονομία ἦταν γιά νά μεταφερθοῦν δι’ αὐτῆς οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἀπό τά πέρατα τοῦ κόσμου, ἐκτός ὅμως τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ. Μαζί τους ἦταν ὁ ἅγιος Διανύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, ὁ ἅγιος Ἱερόθεος Ἀθηνῶν καί πολλοί ἄλλοι. Ἡ Κυρία Θεοτόκος τούς ἀνακοίνωσε τήν ἐκδημία Της, ὄρισε τά τῆς ταφῆς Της,

τούς συμβούλευσε καί τούς ἐνίσχυσε στήν πίστη καί μέ λόγους θεόπνευστους ἄρχισε νά προσεύχεται καί νά μεγαλύνει τόν Κύριο. Στήν θεία αὐτή μυσταγωγία μέ ἱκεσίες καί δοξολογίες συμμετείχαν καί οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι. «Αἱ δέ ὑπέρτατοι τῶν οὐρανῶν Δυνάμεις, σύν τῷ οἰκείῳ Δεσπότῃ παραγενόμεναι».Τότε ἦταν πού ἐπληρώθη ἡ οἰκία φωτός ὑπερλάμπρου. Ὁ ἵδιος ὁ Κύριος τῆς Δόξης, ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός, κατῆλθε συνοδευόμενος ὑπό στρατιᾶς Ἀγγέλων καί Ἀρχαγγέλων. Θαβώριο φῶς ἐξήστραψε καί οἱ μαθητές ἔπεσαν καί προσκύνησαν τόν Κύριο ἀκούγοντας καί πάλι τόν γλυκό χαιρετισμό: «Εἰρήνη ὑμῖν». «Τό θεοδόχον καί ἀκραιφνέστατον σῶμα προπέμπουσι, τῷ δέει κρατούμεναι· ὑπερκοσμίως δέ προῲχοντο, καί ἀοράτως ἐβόων, ταῖς ἀνωτέραις ταξιαρχίαις· Ἰδού ἡ παντάνασσα Θεόπαις παραγέγονεν». Μέσα σέ προσευχή δοξολογική ἡ Κυρία Θεοτόκος, ἄνευ πόνου καί ὀδύνης, ἀλλά μέ ὑπερκόσμια γαλήνη καί εἰρήνη παρέδωσε τό Πνεῦμα Της στά χέρια τοῦ παμπόθητου Υἱοῦ Της καί Θεοῦ. «Ἄρατε πύλας, καί ταύτην ὑπερκοσμίως ὑποδέξασθε, τήν τοῦ ἀενάου φωτός Μητέρα». Ὁ χορός τῶν Ἀποστόλων μετά τοῦ πιστοῦ λαοῦ πομπή μεγαλόπρεπη συνθέτει καί μέ ὕμνους μυσταγωγικούς λιτανεύει τό πανάμωμο σκῆνος τῆς Παναγίας Μητρός ἀπό τήν Σιών στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ. Ὅμως φρίττει ὁ ἀρχέκακος διάβολος καί ὁδηγεῖ ὁμάδα ἐξαγριωμένων ἐβραίων ἐναντίον τῶν κηδευτῶν. Ἕνας ἐξ αὐτῶν ἐπιχειρεῖ νά ἀνατρέψει τό θεοδόχο σκῆνος τῆς Παναγίας. Ὅμως ἀοράτως ὁ Ἄρχων Γαβριήλ ἀπεκόπτει τά μιαρά του χέρια. Ὁ πόνος καί τό θάμβος γίνονται ἡ αἰτία νά

μετανοήσει αὐτός καί οἱ ἀκόλουθοί του. Μέ ἐπέμβαση τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου ἀποκαθίστανται καί πάλι τά χέρια του. Στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ ἐναποτίθεται εὐλαβῶς τό πανάγιο σκῆνος τῆς Θεομήτορος. Τρεῖς ἡμέρες παρέμειναν οἱ Ἀπόστολοι καί ὅλος ὁ πιστός λαός συμψάλλοντες μέ τάγματα ἀγγελικά ὕμνους καί ὠδές στήν Δέσποινα τοῦ κόσμου. Τήν τρίτη ἡμέρα φθάνει περίλυπος ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς καί ζητᾶ νά ἀνοίξουν τόν τάφο γιά νά προσκυνήσει τήν Παναγία. Ὁ τάφος ἀνοίγεται, ἀλλά τό σῶμα τῆς Κυρίας Θεοτόκου «οὐχ εὑρέθῃ, μετέστη γάρ πρός τήν ζωήν, Μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς». Τό θεοδόχο σῶμα τῆς Κυρίας Θεοτόκου, Θεαρχίῳ νεύματι, μεταστάθηκε στούς οὐρανούς καί ἐνώθηκε ἐκεῖ μέ τήν παναγία Της ψυχή καί ἔκτοτε πάντες κράζομεν: «Κεχαριτωμένη χαῖρε, μετά σοῦ ὁ Κύριος, ὁ παρέχων τῷ κόσμῳ, διά σοῦ τό μέγα ἔλεος». «Ἴδετε, λοιπόν, λαοί καί θαυμάσατε». Μέ θαυμασμό καί ἀπορία λοιπόν ἴσταται ὁ σύγχρονος πολύβουος καί πολυπράγμων κόσμος ἐνώπιον τῆς Παναγίας, ἡ Ὁποία μέσα στό Εὐαγγέλιο ὁμιλεῖ ἐλάχιστα. Εἶναι Αὐτή πού μέσα ἀπό μιά βαθιά καί ἀνερμήνευτη γιά τό κοσμικό φρόνημα ταπείνωση καί σιωπή παραστέκει στόν μικρό Ἰησοῦ καί στήν συνέχεια ἀκολουθεῖ τόν Διδάσκαλο Υἱό καί Θεό Της στήν ἐπίγεια πορεία Του. Πάντα ὅμως σιωπηλή. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής καί Πρόδρομος προετοίμασε τήν ὁδό τοῦ Κυρίου, μά ἡ Δέσποινα Μαρία ἀνεδείχθη Παναγία. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, ὁ παρθένος καί ἠγαπημένος τοῦ Κυρίου μαθητής καί ἀπόστολος, ἀξιώθηκε νά δεῖ τά μέλλοντα συμβαίνει, μά ἡ Δέσποινα Μαρία Παύλειος Λόγος

ἀνεδείχθη Παναγία. Οἱ Πρωτοκορυφαίοι Ἀπόστολοι Πέτρος καί Παῦλος κήρυξαν τό Εὐαγγέλιο στά πέρατα τοῦ κόσμου καί μαρτύρησαν ὑπέρ Χριστοῦ, μά ἡ Δέσποινα Μαρία ἀνεδείχθη Παναγία. Ἀναρίθμητοι μάρτυρες, ὅσιοι, ἱεράρχες, νεομάρτυρες ἐκήρυξαν, ἔργῳ τε καί λόγῳ, τόν Χριστό πανταχοῦ μά μόνο ἡ σιωπηλή Δέσποινα Μαρία ἀνεδείχθη Παναγία. Οἱ ἅγιοι εἶναι οἱ φίλοι τοῦ Χριστοῦ καί οὐρανοπολίτες, ὅμως ἡ Παναγία εἶναι ἡ Θεοτόκος καί Μητέρα τοῦ Φωτός, ἡ Βασίλισσα τῶν οὐρανῶν. Αὐτή μόνο ἀξιώθηκε νά μετασταθεῖ ἐν σώματι στούς οὐρανούς πρίν τήν κοινή ἀνάσταση καί τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου. Καί ἀξιώθηκε τῆς ἐξαιρετικῆς αὐτῆς τιμῆς ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, διότι κατεβύθισε τόν ἐαυτό Της στήν ταπείνωση πού γεννᾶ ἡ ἀδιάκριτη ὑπακοή στήν ἀνεξερεύνητη βουλή τοῦ Θεοῦ. Τό δυσανάβατο ὕψος καί τό δυσθεώρητο βάθος αὐτῆς τῆς ταπεινώσεως δέν ἄγγιξε ἄλλος ἄνθρωπος. Ψυχῇ τε καί σώματι ἡ Υπεραγία Θεοτόκος ἀφιερώθηκε στόν Θεό. Γράφει γι’ Αὐτήν ὁ μέγας θεολόγος τοῦ φωτός, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: «Μόνη καί μόνον τόν Θεόν θεωροῦσα καί μόνη παρά τοῦ μόνου Θεοῦ θεωρουμένη. Μόνη καί μόνον τόν Κύριον μεγαλύνουσα καί μόνη παρά τοῦ μόνου Κυρίου μεγαλυνομένη. Μόνη καί μόνον τόν Κύριον ἀγαπῶσα καί μόνη παρά μόνου τοῦ Κυρίου ἀγαπωμένη». Γι’ αὐτό λοιπόν παραστέκει στόν θρόνο τόν δεσποτικό ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἔχοντας τά «δευτερεῖα τῆς Τριάδος». Ἔτσι ἡ ἀνθρωπότητα ἀπέκτησε πρέσβειρα μοναδική καί ἐξαίρετο, ἀφοῦ ἡ Παναγία μας δέν εἶναι μόνο μία ἁγία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλά εἶναι: «Ἡ τεκοῦσα τόν πάντων Ἁγίων ἁγιώτατον Λόγον». Γι’ αὐτό καί ἡ πρεσβεία Της ὑπερέχει τῶν ὑπολοίπων ἁγίων καί ἀναδεικνύεται σωστική. Ἔτσι στίς ἱερές ἀκολουθίες τῆς Εκκλησίας μας καί στίς ἐπικλήσεις τοῦ ἱεροῦ κλῆρου πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο ὁ λαός διά τοῦ ἱεροψάλτου ἀναφωνεῖ: «Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς» καί ὄχι ἁπλῶς πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν ὅπως λέγεται γιά τούς ὑπολοίπους ἁγίους. Στήν ἀκολουθία τῆς Τρίτης Ὥρας διαβάζουμε: «Ἡ ἐλπίς καί προστασία, καί καταφυγή τῶν χριστιανῶν, τό ἀκαταμάχητον τεῖχος, τῶν καταπονουμένων ὁ λιμήν ὁ ἀχείμαστος, σύ εἶ Θεοτόκε ἄχραντε· ἀλλ’ ὡς τόν κόσμον σῲζουσα τῇ ἀπαύστῳ πρεσβείᾳ σου, μνήσθητι καί ἡμῶν, Παρθένε Πανύμνητε». Μέ τήν ἐξαιρετική πρεσβεία καί χάρη Της ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἀνεδείχθη λιμάνι ἀπάνεμο καί προστασία ἀραγής γιά ὅλους ἐκείνους πού μέ πίστη καταφεύγουν σ’ Ἐκείνη. Γιά τό γένος μας

Παύλειος Λόγος

ὅμως, τό γένος τῶν Ρωμηῶν, ἀνεδείχθη ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγός του. Κατά τούς βυζαντινούς χρόνους ὁ ἐθνικός μας ὕμνος ἦταν τό «Ὑπερμάχῳ». Ἡ δέ πρωτεύουσα τῆς αὐτοκρατορίας μας, ἡ Κωνσταντινούπολη, ἦταν καί εἶναι ἀφιερωμένη στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί ἡ Χάρη Της πάντοτε τήν σκεπάζει. Εἶναι μυρωμένη αὐτή ἡ Χάρη τῆς Παναγίας μας, ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Τόκου Της, τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ συντρίψαντος τό κράτος τοῦ θανάτου. Εἶναι ἐσμυρνισμένη ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας μας, ἀπό τίς προσευχές αἰώνων Πατριαρχῶν τοῦ Γένους μας, ἀρχιερέων, ἱερέων, μοναχῶν καί λαοῦ τυρανισμένου

μά καί εὐλογημένου. Εἶναι χιλιοτραγουδισμένη ἡ Θεομητορική προστασία τῆς Παναγίας μας, ἀπό τήν θαυμαστή παρέμβασή Της στό ἄλγος καί τήν θλίψη τῆς καθημερινότητος τοῦ λαοῦ Της, πού παντοτε μεταβάλλει τό πικρό σέ γλυκύ, τό σκολιό σέ εὐθές, τό ἀσθενές σέ ὑγιές. Κι ὅλα τοῦτα εἶναι τά ἱερά καί θαυμάσια τῆς Κυρίας Θεοτόκου. Τά ἀναρίθμητα προσωνύμια τῆς Παναγίας μας σ’ ὁλάκερη τήν πονεμένη Ρωμηοσύνη, σ’ ὅλη τήν Ὀρθοδοξία, εἶναι δηλωτικά τῆς θαυματουργικῆς ἐπεμβάσεώς Της στήν πολυώδυνη καθημερινότητα τῶν πιστῶν ἀνθρώπων. Τήν εἶπαν Πορταῒτισσα, Παραμυθία, Παντάνασσα, Διασώζουσα, Φυλακτωμένη, Ἐλεοῦσα, Γλυκοφιλοῦσα, Γοργοϋπήκοο, Παλατιανή, Θαλασσινή, Σπηλιανή, Βλαχέρνα, Σουμελᾶ, Γιάτρισσα καί μύρια ἄλλα μά κυρίως τήν εἶπαν Μάνα Παναγιά. Ἀφοῦ εἶναι ἡ Μήτηρ τοῦ Θεοῦ, ἡ Μητέρα τῶν μοναχῶν καί ἡ Μάνα τῶν πιστῶν. Στά νησιά τοῦ ἑλληνικοῦ ἀρχιπελάγους οἱ νησιῶτες μέ τήν γλυκειά καί καθάρια πίστη τους ὅταν ἐπικαλοῦνται τήν Παναγία μας, ἀναφωνοῦν:«Μάνα Παναγιά». Καί ὅταν σέ ἀποχαιρετοῦν, ἀπό καρδιᾶς σοῦ εὔχονται: «ἡ Παναγιά μαζί σου».

Ἀκόμη καί ὁ βλάσφημος ὅμως ἐν ὥρᾳ δοκιμασίας «Παναγία μου», ἀναφωνεῖ. Ἡ ἱστορία τοῦ Γένους μας, παλαιά καί νέα, ἔχει νά ἐπιδείξει ἀμέτρητες θαυματουργικές ἐπεμβάσεις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου κατά τίς δύσκολες καί ἀπέλπιδες δοκιμασίες του. Τά ματωμένα Συναξάρια τῆς Εκκλησίας μας μαρτυροῦν τοῦ λόγου τό ἀληθές. Αὐτή ὅμως τήν μαρτυρία δέν πρέπει νά τήν θεωρήσουμε ἁπλῶς μιά ἀναφορά ἱστορική τοῦ μακρινοῦ παρελθόντος. Ὀφείλουμε νά ἐξετάσουμε μέ ἀμερόληπτο καί καθαρό λογισμό τί ἀκριβῶς σημαίνει αὐτή ἡ μεγαλειώδης καί πάντοτε παρηγορητική ἐπέμβαση τῆς Παναγίας μας στήν ἱστορική μας πορεία καί στήν καθημερινή μας ζωή. Νά γνωρίσουμε τό παρελθόν μας γιά νά δρομολογήσουμε τό παρόν μας καί ἔτσι νά ἐλπίζουμε ἀληθινά καί σίγουρα στό μέλλον μας. Διότι, ὁ λαός πού λησμονεῖ τήν ἱστορία του, τίς ἀρχές καί τίς ἀξίες πάνω στίς ὁποῖες στερεώθηκε γιά νά μεγαλουργήσει καί νά πορευθεῖ στόν παρόντα κόσμο, ὁ λαός πού ζεῖ μέ δανεικά καί ὄχι μέ ἰδανικά, μέ μαθηματική ἀκρίβεια θά αὐτοκαταδικαστεῖ στήν ἀνυπαρξία καί στή λησμοσύνη. Ἴσως ὅμως σέ τοῦτο τόν δύσκολο καιρό βρεθεῖ σέ σύγχυση καί ἀπορρία ὁ νοῦς τῶν πιστῶν ἀνθρώπων, γιατί ἵσως νομίσουνε, πώς ἡ Παναγία μας λησμόνησε τόν λαό Της καί δέν εἰσακούει πλέον τίς προσευχές καί τά αἰτήματά του. Ἴσως δυσκολευθοῦμε νά προσψαύσουμε τήν Θεομητορική Της ἐπέμβαση στήν ζωή μας καί ἵσως πιστέψουμε ὅτι ὅλα τοῦτα πού τόν καιρό αὐτό πανηγυρικά ἑορτάζουμε εἶναι γεγονότα ἀρχαῖα καί νοσταλγικά πού ἡ σκληρή πραγματικότητα τά ἀποκλείει ἀπό τό παρόν τῆς προσωπικῆς μας ζωῆς καί τῆς πορείας τοῦ Γένους μας. Ὅμως ὁ Ἀπόστολος καί Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος ἀπό τήν ἐξάκουστη πόλη τῆς Ἐφέσου, στήν Μικρά Ἀσία, βροντοφώναξε τόν πρῶτο αἰώνα σ’ ὁλάκερη τήν οἰκουμένη: «Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ». Ὥς ἐκ τούτου, οἱ φίλοι καί ἀκόλουθοι τοῦ Πάθους καί τῆς Ἀναστάσεως Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, δηλαδή ἡ Παναγία μας καί ὅλοι οἱ ἅγιοι, σ’ αὐτήν τήν ἀγάπη, τήν σωστική καί αἰώνια, παραμένουν καί αὐτή μεταφέρουν μέ τίς θαυματουργικές τους ἐπεμβάσεις πρός ἐμᾶς, εἴτε ὅταν βρίσκονταν σωματικά κοντά μας εἴτε ὅταν μετέβησαν στήν τρυφή τοῦ Παραδείσου. Αὐτό λοιπόν σημαίνει, ὅτι ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, ποτέ δέν ἔπαψε νά ἐπιβλέπει προστατευτικά καί νά ἐπεμβαίνει θαυματουργικά πρός τό Γένος μας καί πρός ὅλους ἐκείνους πού μέ πίστη καί καθαρότητα καρδίας τό ζητοῦν. Ἐμεῖς εἴμαστε ἐκείνοι πού πολλές φορές ἀρνού-

μαστε τήν ἀκαταμάχητη προστασία καί ἐπέμβασή Της. Ἡ πνευματική τύφλωση πού προξενοῦν τά ὅλο καί αὐξανόμενα πάθη, μᾶς καθιστοῦν ἀνήμπορους νά ἀντικρύσουμε τά μεγαλεῖα Της. Οἱ πρόγονοί μας κάθε ἔργο τῶν χειρῶν τους, μικρό ἤ μεγάλο, τό προσέφεραν στό Θεό νά εὐλογηθεῖ καί νά ἁγιασθεῖ. Ἔτσι τά ἐπιτεύγματά τους πνευματικά, ὑλικά, διανοητικά, ἐπιστημονικά καί πολιτιστικά παραμένουν μεγαλόπρεπα καί ἀνυπέρβλητα στό διάβα τῶν αἰώνων. Καί τοῦτο συνέβη ἐπειδή εἶχαν οὐσιαστική σχέση καί κοινωνία μέ τόν Χριστό. Γνώριζαν νά κλείνουν, μέσα στίς πολλές τους ἀδυναμίες, τόν αὐχένα στόν Θεό, νά ζητοῦν τήν μεσιτεία τῆς Παναγίας καί τίς πρεσβεῖες τῶν ἁγίων. Οἱ ἄντρες τότε γονάτιζαν εὐλαβικά ἐμπρός στό εἰκόνισμα τῆς Παναγίας καί ζητοῦσαν ταπεινά τήν εὐλογία Της σέ κάθε βῆμα τῆς ζωῆς τους. Οἱ γυναῖκες τότε εἶχαν τήν Παναγία πανσεβάσμιο πρότυπο καί μέ ἐμπιστοσύνη μεγάλη, Τῆς κατέθεταν τούς λογισμούς καί τήν ἀγωνία τους. Σήμερα ὅλα αὐτά ἀκούγονται ἀναχρονιστικά. Ὅμως ἄν δέν προσφέρουμε ἁπλή καί

καθαρή καρδιά στήν καθαροτέρα τῶν ἡλιακῶν λαμπηδόνων Παναγιά μας, πῶς εἶναι δυνατόν νά θέλουμε νά ζήσουμε τήν θαυμαστή ἐπέμβασή Της στήν ζωή μας; Ἐκείνη δέν παραβιάζει ποτέ τήν ἐλευθερία μας. Μά δέν ἀρνεῖται καί τήν κεχαριτωμένη συνδρομή Της σ’ ἐκείνους πού μέ πόθο καί εἰλικρινῆ μετάνοια τό ζητοῦν. Καί δέν εἶναι λίγοι αὐτοί. Τό γεγονός τοῦτο μαρτυρεῖ ἡ ἀθρόα προσέλευση τοῦ λαοῦ στίς Ἐκκλησιές καί στά Μοναστήρια πού Τήν τιμοῦν. Τό μαρτυρεῖ ἡ ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί τῶν Παρακλήσεων τοῦ δεκαπενταυγούστου πού πλημμυρίζει τούς Ἱερούς Ναούς. Τό μαρτυρεῖ ἡ προθυμία τῶν πιστῶν στήν νηστεῖα τῆς περιόδου αὐτῆς. Τό μαρτυροῦν τά πολλά ἀφιερώματα στά εἰκονίσματά Της. Τό μαρτυρεῖ ἡ ἡγιασμένη μαρτυρία τοῦ ὑπερχιλιετοῦς ἀειθαλοῦς περιβολίου Της, τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πού σέ πεῖσμα τῶν καιρῶν καί τῶν πειρασμῶν πορεύεται στό πέλαγος τῆς ἱστορίας κηρύττοντας μέ τήν εὔλαλη προσευχητική σιωπή του τήν ἀκαταμάχητη καί ἀψευδῆ Θεομητορική προ-

στασία πρός τούς Ἁγιορείτες Μοναχούς καί τούς εὐλαβεῖς προσκυνητές πού τό περιδιαβαίνουν. Στά πετρόχτιστα μά καί στά θαλασσοντυμένα διαβατικά τῆς πληγωμένης μας πατρίδος τοῦτο τόν παράξενο καιρό χορός σεβασμίων κηδευτῶν καί πλῆθος λαοῦ εὐλογημένου λιτανεύει καί προπέμπει τήν Μητέρα τοῦ Θεοῦ. Εἶναι θεόγραφη ἡ πορεία τους καί θεομητορική ἡ προστασία τους. Δέν τούς ταράζουν οἱ ἀπειλές τῶν θεομάχων οὔτε τούς λυγίζουν οἱ ἀπόπειρες τῶν βλασφημούντων. Ἕνα ὑπερκόσμιο τόξο θεῖας φωτοχυσίας ἁγιαστικά τούς προστατεύει. Ἀπό τό κενοτάφιο τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ ἐξέρχεται καί στό κενοτάφιο τῆς Θεομήτορος κατέρχεται. Ἐμεῖς καί πάλι ἐν μέσῳ, καύσωνος, πειρασμῶν καί θλίψεων, «θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν». Καί γιά τοῦτο τόν λόγο μετά πίστεως καί ἐλπίδος βοῶμεν πρός τήν Κυρία Θεοτόκο «Δέχου παρ’ ἡμῶν, ᾠδήν τήν ἐξόδιον, Μῆτερ τοῦ ζῶντος Θεοῦ· καί τῇ φωτοφόρῳ σου, καί θείᾳ ἐπισκίασον χάριτι. Ἀμήν».

Παύλειος Λόγος

Ι. Μονή Μεταμορ

«Μουτσιάλη» Βέροιας. συνοπτική αναφορά

Άποψις της Μονής με φόντο τον ποταμό Αλιάκμονα

Παύλειος Λόγος

ρφώσεως

τοῦ Ιεροδιακόνου π. Προδρόμου Γκιρτζαλιώτη

ο μοναστήρι της Μουτσιάλης βρίσκεται μέσα στα καταπράσινα πιερικά δάση, με θέα τον ποταμό Αλιάκμονα, είκοσι χιλιόμετρα από τη Βέροια, κοντά στα χωριά Κόκκοβα (Πολυδένδρι), και Βόσοβα (Σφηκιά). Για να επισκεφτεί κάποιος τη μονή υπάρχουν δύο δρόμοι είτε μέσω της Βέροιας διασχίζοντας το χωριό Αγία Βαρβάρα είτε μέσω της Βεργίνας. Και οι δύο οδοί οδηγούν στον ποταμό Αλιάκμονα. Σε αυτές υπάρχουν κατευθυντήριες πινακίδες που οδηγούν τους προσκυνητές είτε στην ιερά μονή του Τιμίου Προδρόμου είτε στην ιερά μονή της Μουτσιάλης. Επίσης, υπάρχει και ένας ακόμη δρόμος, ο παραποτάμιος, (11ο χιλιόμετρο), που οδηγεί μέσω του χωριού Σφηκιά στη μονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Μουτσιάλη. Από εδώ αρχίζει μια ωραία διαδρομή με πανοραμική θέα προς το ποτάμι. Έπειτα από 2,5 χλμ. θα στρίψετε δεξιά προς το υδροηλεκτρικό φράγμα της Σφηκιάς για να βγείτε σύντομα στον παραποτάμιο δρόμο. Μειώστε ταχύτητα καθώς μπαίνετε στην περιοχή των Στενών του Αλιάκμονα με την υψηλή οικολογική αξία (Δίκτυο Νatura 2000) και τα εκπληκτικά τοπία. Το ποτάμι ρέει νωχελικά ανάμεσα στα Πιέρια και το Βέρμιο. Ακολουθώντας την ελικοειδή πορεία του, το τοπίο σε ξαφνιάζει διαρκώς. Η δαιδαλώδης ροή του ανάμεσα στα δύο βουνά στενεύει ολοένα και περισσότερο, Παύλειος Λόγος

σχηματίζοντας υπέροχους μαιάνδρους. Τα 10 χλμ. με μοναδικό σκηνικό τα αστραφτερά νερά του ποταμού και το βαθυπράσινο της οργιαστικής βλάστησης που τον περιβάλλει, είναι απολαυστικά. Μια στροφή στα αριστερά σας θα σας οδηγήσει έπειτα από 400μ. στη μονή Μουτσιάλης, με ωραία θέα στο ποτάμι. Ως προς την ονομασία, όπως όλα τα μοναστήρια της περιοχής της Βέροιας είναι γνωστά το καθένα με τη δική του ονομασία, π.χ. Δοβρά, Καλήπετρα, Σφήνιτσα κ.ά., έτσι και το μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος είναι γνωστό στην περιοχή ως Μουτσιάλη. Στο διάβα του χρόνου, φαίνεται να μην κράτησε κάποια σταθερή ονομασία γι’ αυτό συναντάται και ως εξής: (θηλυκού γένους): Μουτσιάλ, Μουτσάλ Μουτσάλης, Μουτσιάλης, Μουτζιάλης, Μουστάλης, Μουστένης, Μουτζιάλας, Μουζάλωνος, Μουτζάλωνος, Μουτζάλης, Μουτιάλης και Μπουλοτάλης, (αρσενικού γένους): Μοτσάλης, Μοτζάλης, Μοτζιάλης, Μορτζάλης, Μιτζάλης, Μουτσαλάς και Μυσταλά και (ουδετέρου γένους): Μουτσάλι. Ωστόσο, εκτός από τις ονομασίες Μουστένη και Μπουλοτάλη, οι υπόλοιπες λέξεις φαίνεται ότι μεταξύ τους είναι συγγενείς. Πολλές είναι οι απόψεις για το τί σημαίνει η λέξη Μουτσιάλη. Σύμφωνα με τον Νίκο Μπατσαρά, Μουτσιάλη ονομάζεται ο τόπος όπου 18

Παύλειος Λόγος

υπάρχουν πολλά νερά, δηλαδή ο βαλτότοπος και είναι τοπωνύμιο. Πράγματι, είναι απολύτως φυσιολογικό, μέσα στα όρη, ιδίως σε αυτά των Πιερίων, να υπάρχουν πολλές πηγές, που υδροδοτούν τα μοναστήρια και τα γύρω χωριά. Κατά άλλες εκδοχές Μουτσιάλη σημαίνει πηγή, ενώ στα βλάχικα αναφέρεται, ότι είναι οι πέτρες. Από τα ανωτέρω δεν προκύπτει ασφαλές συμπέρασμα για τη σημασία της λέξης Μουτσιάλη̇ απλώς μπορούμε να κάνουμε διάφορες αρκετά βάσιμες υποθέσεις, που και πάλι δεν παρέχουν βέβαιη απάντηση. Παραμένει, επομένως, άγνωστη η σαφής και απόλυτη ετυμολογία της ονομασίας της μονής. Όσο αβάσιμες είναι οι πληροφορίες για την ετυμολογία της λέξεως Μουτσιάλη άλλο τόσο αδόκιμη είναι και η χρονολογία της ιδρύσεως της μονής. Δεν έχουμε συγκεκριμένες πληροφορίες για την ίδρυση της . Αν λάβουμε υπόψη μια χειρόγραφη φυλλάδα του

Ιωάννη Μηλιοπούλου, ο οποίος ήταν μοναχός στην ιερά μονή με το όνομα Ιωαννίκιος, θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι η μονή ήδη ήταν κτισμένη τον 9ο αιώνα, αφού κατ’ αυτόν ο ηγούμενος της μονής παπα Γρηγόρης πήγαινε στο ασκηταριό του Αγίου Αντωνίου του νέου του Βεροιέως και του μετέδιδε τα Άχραντα Μυστήρια. Κατά μια άποψη, το μοναστήρι της Μουτσιάλης, όπως̇ και της Παναγίας της Δόλιανης, είναι κτισμένο σε παλαιότερο οικοδόμημα και μπορεί να ιδρύθηκε κατά τη βυζαντινή ή μεταβυζαντινή περίοδο. Δεν διαθέτουμε, όμως, γραπτές πηγές, που να μας το επιβεβαιώνουν. Άλλοι ερευνητές ανάγουν την ίδρυση της μονής κατά τον 15ο αιώνα ή κατά τον 18ο αιώνα, που πιθανόν να είναι και το σωστότερο. Πάντως, φαίνεται και αυτό ως ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια της Σκήτης της Βέροιας. Αλλού πάλι

Παλαιές τοιχογραφίες στο Καθολικό της Μονής

αναφέρεται πως: μαρμάρινα μέλη, χρονολογούν με μεγάλη πιθανότητα την αρχική οικοδομή της εκκλησίας περί το 1770. Επιπλέον, υπάρχουν σχετικές γραπτές αναφορές, για την ίδρυση, κατά το έτος 1798. Επίσης, δεν μας είναι γνωστό, εάν από την αρχή της ιδρύσεώς του, το μοναστήρι εόρταζε στη Θεία Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Πάντως, σε έγγραφο, ονομάζεται και ως Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μουσταλά και αλλού, σε μια απογραφή που έγινε το έτος 1940, ως Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μουτσάλης, που δηλώνει ότι μπορεί να εόρταζε την ημέρα της Παναγίας ή, όπως αναφέρει μια παράδοση, μπορεί να εόρταζε στη μνήμη του Αγίου Συμεών του Στυλίτη. Πάντως στις μέρες μας το ναΰδριο, το οποίο δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση, τιμάται στη δεσποτική εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου. Πολλοί είναι οι πιστοί που προσέρχονται για να το τιμήσουν και ιδίως οι κάτοικοι των γύρω χωριών, που το αισθάνονται σαν σπίτι τους. Χάρη σε αυτούς, εξάλλου, έχει αναστη-

λωθεί το θρησκευτικό αυτό μνημείο στους πρόποδες του Βερμίου. Την περίοδο της επανάστασης της Νάουσας, το 1822, όπου ο Εμπου Λουμπούτ Πασάς «θέρισε» τη Νάουσα, καθώς και τους Ναουσαίους, λόγω άρνησης αλλαγής θρησκεύματος, αργότερα έφερε στην επιφάνεια 1241 νεομάρτυρες. Μέσα σ’ αυτό τι κλίμα της διαμάχης Τούρκων και Ελλήνων ήταν αδύνατον να αποκλειστεί η Βέροια με τον σπουδαίο πνευματικό πλούτο και με τα μοναστήρια που έχει. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται οι καταστροφές στα μοναστήρια της Καλήπετρας, του Τιμίου Προδρόμου, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Μουτσιάλης, καθώς και της Παναγίας Δοβρά. Καταστροφή, βέβαια, δεν σημαίνει μόνο γκρέμισμα κτιρίων αλλά δήμευση και εκποίηση ολόκληρων μοναστηριακών περιουσιών. Έτσι οι Τούρκοι έβαλαν στο στόχαστρο και το μοναστήρι της Μουτσιάλης. Κατέστρεψαν το Καθολικό, το οποίο ανεγέρθηκε δεκατρία έτη αργότερα, δηλαδή το έτος 1835. Από τα παλαιά κτίσματα δεν απέμεινε κάτι. Το μοναστηριακό συγκρότημα κατέληξε ως εκ

Άποψις του Καθολικού της ιεράς Μονής

τούτου ένας ακατοίκητος τόπος, δίχως μοναχούς από την περίοδο της εν λόγω επαναστάσεως. Εκτός, όμως, από την κτιριακή καταστροφή δημεύτηκε και η περιουσία του. Η μονή είχε αρκετή περιουσία, όπως φαίνεται μέσα από έγγραφα της εποχής, τόσο κινητή όσο κι ακίνητη. Όμως, εξαιτίας διαφόρων συγκυριών, δεν ήταν πάντοτε έτσι. Υπήρχαν περίοδοι που τα κτήματα του μοναστηριού δημεύονταν αλλά επιστρέφονταν πίσω, καθώς επίσης και εποχές που συρρικνωνόταν σημαντικά η περιουσία του, χωρίς

Παύλειος Λόγος

Εξωτερική άποψις της πτέρυγας των κελλιών

να επιστρέφεται πίσω, με αποτέλεσμα κατά διαστήματα να βρίσκεται ένα μοναστήρι χωρίς πολλά περιουσιακά στοιχεία. Ένας από τους κυριότερους κατακτητές, όπως ήδη αναφέρθηκε, ήταν οι επαναστάτες που κατέστρεψαν τη Νάουσα, αλλά και ένας τουρκαλβανός επ’ ονόματι Μουσλίμ Βέης ο οποίος θεώρησε το μοναστήρι αλλά και την κτηματική περιουσία αυτού ως κτήματά του, με αποτέλεσμα να προβαίνει σε ενέργειες, που ζημίωναν το μοναστήρι αλλά και όσους εγκαταβίωναν σε αυτό. Είναι αξιοσημείωτο να τονιστεί, ότι η μονή της Μουτσιάλης εξαιτίας της μικρής χιλιομετρικής απόστασης (2,5 μόλις χιλιόμετρα) με τη μονή του Τιμίου Προδρόμου, είχαν σχέσεις μεταξύ τους. Είναι γεγονός ότι η μονή του Τιμίου Προδρόμου πάντοτε βοηθούσε τη μονή της Μεταμορφώσεως Μουτσιάλης. Αυτό συνέβαινε, τουλάχιστον όπως προκύπτει από τις πηγές, για δύο λόγους: πρώτον, επειδή η μονή της Μουτσιάλης δεν είχε οργα20

Παύλειος Λόγος

νωμένο μοναχισμό και δεύτερον, επειδή πολλές φορές αυτή βρέθηκε σε παρακμή. Έτσι, κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, αρκετές φορές συναντούμε το μοναστήρι ως μετόχι του Τιμίου Προδρόμου. Επίσης, όταν δεν εγκαταβιούσαν στη μονή Μουτσιάλης μοναχοί, την πλήρη κυριότητα και τη φροντίδα την αναλάμβαναν από κοινού η Ιερά Μητρόπολη και το μοναστήρι Τιμίου Προδρόμου. Η μονή υπέστη και κάποιες καταστροφές. Μια εξ’ αυτών ήταν και η καταστροφή του καθολικού το 1955. Το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου, έβρεχε καταρρακτωδώς. Ο πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Ζέρης, όπως διηγείται ο ίδιος, ετοιμαζόταν την επομένη, μνήμη του συναθλητού του Αγίου Δημητρίου, Αγίου Νέστορος, να λειτουργήσει στην ιερά μονή του Τιμίου Προδρόμου. Μάλιστα είχαν έλθει και προσκυνητές από το Βελβεντό στο μοναστήρι, για να προσκυνήσουν και τότε ακούστηκε

ένας μεγάλος κρότος. Ο θόρυβος προερχόταν από το γειτονικό μοναστήρι της Μουτσιάλης, στο οποίο εξαιτίας των καιρικών φαινομένων είχε πέσει η στέγη της εκκλησίας (δύο ντουβάρια, καθώς και το μισό ιερό προς τη βόρεια πλευρά). Επίσης, πράγμα σπάνιο, για την αρχιτεκτονική της Βέροιας, η μονή είχε τρούλο, ο οποίος καταστράφηκε με την κατάρρευση της στέγης. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι, ο πατήρ Γεώργιος Ζέρης, έγγαμος κληρικός, καταγόταν από το χωριό Πολυδένδρι και υπήρξε ηγουμενεύων των ιερών μονών Προδρόμου και Μουτσιάλης και προσπάθησε και πάλι να αναστηλώσει το μνημείο. Επίσης είναι άξια η προσπάθεια που έκανε στο να καταγράψει ορισμένα στοιχεία για της μονές Μουτσιάλης, Προδρόμου και Αγίων Πάντων. Ας έχουμε την ευχή του και ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει διότι πρόσφερε στα μοναστήρια την αγάπη του, την οποία έδειχνε γι’ αυτά. Όπως αναφέρθηκα και παραπά-

νω, λόγω της στενής σχέσεως που είχε η μονή του Τιμίου Προδρόμου με το μοναστήρι της Μουτσιάλης, όταν δεν υπήρχαν μοναχοί να επανδρώσουν το τελευταίο, τότε αρκετό μέρος των ιερών θησαυρών του, ανάμεσά τους και λείψανα αγίων μεταφέρονταν στη μονή του Τιμίου Προδρόμου. Η μονή της Μουτσιάλης έχει τρεις λειψανοθήκες: α) μια λειψανοθήκη με το δεξί χέρι του Αγίου Συμεών του Στυλίτου β) μια λειψανοθήκη με τμήματα λειψάνων του Αγίου Αντωνίου του Βεροιέως και του Αγίου Συμεών γ) μια λειψανοθήκη με λείψανα των Αγίων Αντύπα και Παντελεήμονος. Οι τελευταίες δύο λειψανοθήκες φυλάσσονται, μέχρι σήμερα, στη μονή του Τιμίου Προδρόμου. Η λειψανοθήκη, ωστόσο, με το δεξί χέρι του Αγίου Συμεών του Στυλίτου επιστράφηκε το 1998 στη μονή της Μουτσιάλης. Είναι αξιοσημείωτο, επίσης, πως η μονή είχε ωραιότατα και καλαί-

σθητα αρχιτεκτονικά κτίσματα, τα οποία δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχουν. Στις μέρες μας διασώζεται μόνο το καθολικό της μονής, ρυθμού βασιλικής, με τοιχογραφίες στο νάρθηκα του 19ου αιώνα. Ορισμένες σχέδια για τα κτήρια της μονής, διασώζονται στο αρχείο του κυρίου Μουτσόπουλου, αρχιτέκτονος, όπου φυλάσσεται στο δήμο της Βέροιας. Πολλά μπορεί να γράψει και να πει κανείς για τη μονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Μουτσιάλης. Πολλοί εκείνοι που ο αγαπούν και το σκέφτονται. Κυρίως οι κάτοικοι των γύρω χωριών, του Πολυδενδρίου, της Σφηκιάς κ.α. προσπαθούσαν πάντοτε μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο να προστατέψουν το μοναστήρι και να το αναστηλώσουν μετά από καταστροφές. Μέσα από επιτροπές που δημιουργούσαν πάντοτε με την ευλογία της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας και Ναούσης, τις άοκνες προσπάθειες του κλήρου και του λαού της Βέροιας, υπό την καθοδήγηση του σεβασμιωτάτου μητροπολίτη της, έχουν αναστηλω-

Άποψις του εσωτερικού του παρεκκλησίου στην πτέρυγα των κελλιών

θεί μέχρι σήμερα σημαντικές μονές της Βέροιας, μια εξ’ αυτών και η ως άνω μονή. Σήμερα με την ευλογία του σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ.κ. Παντελεήμονος και τη φιλομόναχη διάθεση που έχει δείξει επανειλημμένως, έχει εγκατασταθεί στη μονή νέα γυναικεία αδελφότητα, η οποία απαρτίζεται από τρία μέλη. Τα μέλη της μέχρι στιγμής είναι αδέλφια κατά σάρκα αλλά και κατά πνεύμα. Η προεστώσα ονομάζεται Πορταΐτισσα και οι δύο άλλες Βηθλεέμ και Παντάνασσα. Μιμούμενες και αυτές το παράδειγμα της αγίας οικογενείας των Παλαμάδων, όπου ασκήθηκαν μαζί στη Σκήτη της Βέροιας, προσπαθούν επάξια να μιμηθούν και αυτές την αγία οικογένεια. Έτσι λοιπόν, η Σκήτη της Βέροιας αρχίζει με αργούς ρυθμούς να έχει και πάλι την παλαιά της αίγλη και δόξα με της πρεσβείες πάντων των εν Σκήτη της Βεροίας διαλαψάντων οσίων πατέρων ημών.

Παύλειος Λόγος

ὁ ἅγ. Λουκᾶς ὁ ἱατρός

στήν Κρήτη Μ

ιά ὅμορφη κρητική μαντινάδα λέει: «Ὅσο ὑπάρχει ὁ Ὁμαλός καί στέκει ὁ Ψηλορείτης δέν θά πεθάνουνε ποτέ τά ἔθιμα τῆς Κρήτης». Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων μετά τῶν συνοδῶν του ἔζησαν αὐτήν τήν ξεχωριστή πραγματικότητα τόν περασμένο Μάιο. Κατόπιν εὐγενοῦς προσκλήσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου, κ. Δαμασκηνοῦ, μετέφερε τό χαριτόβρυτο λείψανο τοῦ Ἁγίου Λουκᾶ τοῦ Ἰατροῦ, τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱερά Μονή Παναγίας Δοβρᾶ, στό Ἴδρυμα τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου στά Χανιά. Ἱδιαίτερη τιμή καί εὐλογία ἦταν γιά τόν Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας καί τήν συνοδεία του ἡ ὑποδοχή στό ἀεροδρόμιο τοῦ Ἡρακλείου πού τους ἐπεφύλαξε

τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμία Γεωργαλῆ ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης, κ. Εἰρηναῖος μετά τῆς τιμίας συνοδείας του. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος στήν συνέχεια δέχθηκε τόν Μητροπολίτη μας στό Ἀρχιεπισκοπικό Μέγαρο τοῦ Ἡρακλείου καί συζήτησαν ἐπί διαφόρων ἐκκλησιαστικῶν θεμάτων. Στήν συνέχεια μέ πολλή ἀγάπη φιλοξένησαν τόν Σεβασμιώτατο στήν Ἱερά Μονή Ἁγ. Γεωργίου Ἐπανωσήφη. Ἐγκάρδια ὑποδοχή ἐπεφύλαξε καί ὁ Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας, κ. Μακάριος, ὁ ὁποῖος παρουσίασε στούς ἐπισκέπτες του τόν σημαντικό ἀρχαιολογικό χῶρο τῆς ἀρχαίας Γόρτυνας. Το ἀπόγευμα τῆς Τετάρτης, 11 Μαῒου, μέ κάθε ἐπιημότητα πραγματοποιήθηκε στόν ἱερό ναό ἁγίου Νεκταρίου Χανίων, ἡ ὑποδοχή τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ ἁγίου Λουκᾶ τοῦ ἱατροῦ. Τό ἱερό λείψανο ὑποδέχθηκε, πρό τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τοῦ ἁγίου Νεκταρίου τοῦ ὁμώνυμου φιλανθρωπικοῦ Ἱδρύματος Χανίων, ὁ

Υποδοχή του ιερού λειψάνου από τον Σεβ. Μητροπολίτη Κυδωνίας κ. Δαμασκηνό

Παύλειος Λόγος

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός, συμπαραστατούμενος ἀπό τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λάμπης, Συβρίτου καί Σφακίων κ. Εἰρηναίο, τόν καθηγούμενο τῆς Ἱ. Μονῆς Ἁγίας Τριάδος Τσαγκαρόλων Ἀρχιμ. κ. Ἀμφιλόχιο, κληρικούς καί μεγάλο πλῆθος πιστῶν. Παρέστησαν ἐπίσης οἱ τοπικές πολιτικές καί στρατιωτικές ἀρχές, ἐνῶ ἡ δημοτική μπάντα ἀπέδωσε τίς πρέπουσες τιμές. Ἀκολούθησε δέηση ἐντός τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ, προσφωνήσεις ἀπό τόν Σεβασμιώτατο κ. Δαμασκηνό καί τόν προϊστάμενο τοῦ Ἰδρύματος π. Ἐμμανουήλ Δερμιτζάκη καί ἀντιφώνηση ἀπό τόν Σεβ. Ποιμενάρχη μας. Το βράδυ παρετέθη ἐπίσημο δεῖπνο στήν φιλόξενη Ἱ. μονή Παναγίας Χρυσοπηγῆς. Τήν Πέμπτη 12 Μαΐου ἐπισκέφθηκε τό Ρέθυμνο καί ἔγινε ἐγκαρδίως δεκτός ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου, κ. Εὐγένιο. Μετά τό ἐπισκοπεῖο ἔγινε ξενάγηση στό ἐκκλησιαστικό μουσεῖο καί στή συνέχεια ἐπίσκεψη στό ἱστορικό μοναστήρι τοῦ Ἀρκαδίου καί τή γυναικεία μονή τῆς ἁγίας Εἰρήνης, ὅπου παρετέθη γεῦμα. Ἀκολούθησε ἐπίσκεψη στήν Ἱ. Μονή Πρέβελη ὅπου ὁ Σεβασμιώτατος ἔγινε δεκτός ἀπό τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λάμπης καί Σφακίων, κ. Εἰρηναίο, καί τόν Καθηγούμενο Ἀρχιμ. κ. Ἰάκωβο. Ἔγινε ξενάγηση στό καθολικό, ὅπου φυλάσσεται τεμάχιο τοῦ Τιμίου Ξύλου, καί στή συνέχεια στή βιβλιοθήκη καί τό μουσεῖο. Κατόπιν ὁ Σεβασμιώτατος μετέβη στήν ἔδρα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως στό Σπήλι, ὅπου προσκύνησε τμῆμα ἀπό τήν σιαγόνα τοῦ ἁγίου Ραφαήλ καί ξεναγήθηκε ἀπό τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λάμπης. Τό πρωί τῆς Παρασκευῆς 13 Μαΐου ἐπισκέφθηκε τόν Δήμαρχο Χανίων, κ. Ἐμμανουήλ Σκουλάκη. Τήν ἴδια ἡμέ-

ρα ὁ Σεβασμιώτατος ἐπισκέφθηκε τόν Πλάτανο ἔμπροσθεν τοῦ Ἱ. Ναοῦ ἁγίου Νικολάου Σπλάντζιας, ὅπου μαρτύρησαν οἱ ἅγιοι Μελχισεδέκ καί Καλλίνικος ὁ διάκονος καί διδάσκαλος ἐκ Βεροίας. Τό μεσημέρι παρετέθη γεῦμα στό πνευματικό κέντρο τοῦ Ἱ. Ναοῦ ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, ὅπου παραδοσιακό συγκρότημα τραγούδησε καί χόρεψε παραδοσιακά τραγούδια καί χορούς πρός τιμήν τῆς ἀντιπροσωπείας ἀπό τήν Βέροια. Ἀκολούθησε ξενάγηση στό Ναυτικό Μουσεῖο Χανίων ἀπό τόν διευθυντή κ. Ἐμμανουήλ Πετράκη. Τό ἀπόγευμα ὁ Σεβασμιώτατος ἐπικσέφθηκε τίς ἱερές Μονές Παναγίας Γουβερνέτου, Ἁγίας Τριάδος Τζαγκαρόλων καί Τιμίου Προδρόμου Κορακιῶν. Παντοῦ ἔγινε δεκτός μέ ἐγκαρδιότητα καί σύμφωνα μέ τά πατροπαράδοτα ἔθιμα τῆς ἀρχοντικῆς κρητικῆς φιλοξενίας. Ἐπίσης τέλεσε τρισάγιο στόν τάφο τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Γάνου καί Χώρας, Νεκταρίου. Τό βράδυ προεξῆρχε τῆς θείας Λειτουργίας στόν Ναό τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου μέ συλλειτουργούς τούς Μητροπολίτες Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου καί Λάμπης καί Σφακίων. Τό Σάββατο 14 Μαΐου ὁ Σεβασμιώτατος μετέβη στό Φαράγγι τῆς Σαμαριᾶς, ἐνῶ στή συνέχεια τέλεσε ἁγιασμό στίς ξενοδοχειακές ἐγκαταστάσεις τῆς κ. Σταματίας Κρομμυδάκη πού εἶναι εὐεργέτιδα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Κυδωνίας και Ἀπο-

κορώνου. Τό ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου ὁ Σεβασμιώτατος ἐπισκέφθηκε τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κισάμου καί Σελίνου, κ. Αμφιλόχιο στό Ἐπισκοπεῖο στήν Κίσαμο. Ἐπίσης, ἐπισκέφθηκε τήν νέα Ἱ. Μονή τῆς Παναγίας Χυσοπηγῆς καί τό βράδυ παρετέθη δεῖπνο πρός τιμήν του στό ἱστορικό χωριό Ἀλικιανός, ὅπου ὁ σύλλογος «Βιγλάτορες» τραγούδησε καί χόρεψε παραδοσιακά κρητικά τραγούδια. Τήν Κυριακή 15 Μαΐου τό πρωί ὁ Σεβασμιώτατος συλλειτούργησε μέ τόν Σεβασμιώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης, κ. Εἰρηναίο καί τούς Με τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ. Ειρηναίο Σεβασμιώτατους Μητροπολίτες Κένυας, κ. μίλησε ὁ Καθηγητής Πανεπιστημίου, κ. Μακάριο, Μπουκόμπας, Κωνσταντίνος Φωτιάδης. Ἀκολούθησε κ. Ἰερώνυμο, Ἀρκαλοχωρίου, κ. Ανδρέα δεξίωση γιά τούς ἐπισήμους καί στή συκαί Κυδωνίας καί Αποκορώνου, κ. Δαμανέχεια ὁ Σεβασμιώτατος μετέβη στό ἀεσκηνό, στόν Ἱ. Ναό τοῦ ἁγίου Τίτου στό ροδρόμιο Ἡρακλείου καί ἀνεχώρησε γιά Ἡράκλειο, ἐπί τῇ ἑορτῇ τῆς μετακομιδῆς τήν Ἀθήνα. Στό ἀεροδρόμιο προέπεμψε τῆς ἁγίας Κάρας τοῦ Ἀποστόλου Τίτου. τόν Σεβασμιώτατο ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Στό τέλος πραγματοποιήθηκε μνημόσυΚρήτης κ. Εἰρηναίος. νο γιά τήν γενοκτονία τῶν Ποντίων καί

Ο σεβασμιώταος τελεί τρισάγιο στον τάφο του μακαριστού Μητροπολίτου Γάνου και Χώρας κυρού Νεκταρίου Παύλειος Λόγος

μικρές

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Η πανήγυρις των αγίων Αναργύρων Βέροιας

ην Παρασκευή 1η Ιουλίου πανηγύρισε η Ενορία Αγίων Αναργύρων Βεροίας, στη μνήμη των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού. Την Πέμπτη απόγευμα έγινε ο πανηγυρικός εσπερινός και η λιτανεία, ενώ την Παρασκευή πρωί ο όρθρος και η θ. λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Παντελεήμονος. Κατά τό διήμερο τελέστηκαν και άλλες ι. ακολουθίες, όπως αγρυπνία, η παράκληση και οι χαιρετισμοί των εορταζόμενων Αγίων. Επίσης τέθηκαν σε προσκύνηση παλαιά βυζαντινή εικόνα και τεμάχια λειψάνων των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού.

Με την ευκαιρία της πανηγύρεως, το πρωί της Παρασκευής, μετά τη θ. λειτουργία τελέστηκε ο αγιασμός της πρωτομηνιάς και τα εγκαίνια για την ολοκλήρωση των εργασιών διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, που αφορούσαν τη δαπεδόστρωση, την περίφραξη και τον καλλωπισμό μέ λουλούδια και δένδρα. Ο περιβάλλων χώρος, εκτάσεως ενός περίπου στρέμματος, βρίσκεται στο γνωστό πάρκο Εληάς και περιλαμβάνει δύο εκκλησίες επ’ ονόματι των Αγίων Αναργύρων, τον Παλαιό Ναό που είναι μνημείο του 16ου αι., και τον νεότερο Ιερό Ναό. Στις εργασίες που ολοκληρώθηκαν πρόσφατα κατασκευάστηκε ειδική δεξαμενή με πολλές βρύσες, ώστε να διευκολύνεται η μαζική λήψη αγιασμού τόσο κατά τα Θεοφάνεια, όσο και κατά τις πανηγύρεις της Ενορίας, που συμπίπτουν πρωτομηνιά (1 Ιουλίου και 1 Νοεμβρίου).

Από την τέλεση του αγιασμού στη νέα δεξαμενή

Μεγάλος αριθμός πιστών μετείχε στην πανήγυρη

Λειτουργικά βιβλία στο Κονγκό

πό το γραφείο εξωτερικής Ιεραποστολής της ιεράς Μητροπόλεως έγινε γνωστό ότι παραλήφθηκε στη θεολογική σχολή της Κισνάσσα στο Κονγκό η πρώτη παρτίδα από τα δερματόδετα λειτουργικά βιβλία που συγκεντρώνει και αποστέλλει στο τοπικό ιεραποστολικό κλιμάκιο η ιερά Μητρόπολή μας. Τα λειτουργικά βιβλία είναι απολύτως απαραίτητα για την τέλεση των ακολουθιών στη γαλλική γλώσσα αλλά και στις τοπικές διαλέκτους. Το γραφείο εξωτερικής Ιεραποστολής έχει αναλάβει μία εκστρατεία για τον εφοδιασμό με τα λειτουργικά βιβλία σε όσο το δυνατόν περισσότερες ενορίες στην Μητρόπολη της Κεντρώας Αφρικής. Όσοι επιθυμούν μπορούν να συνδράμουν οικονομικά για την αγορά ενός ή και περισσότερων βιβλίων. Περισσότερες πληροφορίες στο βιβλιοπωλείο «Παύλειος Λόγος».

Από την παραλαβή των πρώτων λειτουργικών βιβλίων στο Κονγκό

Χειροτονία διακόνου στην Ι. Μονή αγίας Κυριακής

ε λαμπρότητα και μεγάλη συμμετοχή πιστών πανηγύρισε κατά το διήμερο 6 και 7 Ιουλίου η ιερά μονή αγίας Κυριακής στο Λουτρό Ημαθίας. Ακόμη τελέστηκε και η εις διάκονον χειροτονία του κ. Φωτίου Κοντογιάννη, εγγάμου και πατέρα 4 παιδιών, ο οποίος οικειοθελώς δέχθηκε να διακονήσει χωρίς μισθό.

Από την χειροτονία του π. Φωτίου στην ιερά μονή αγίας Κυριακής

Επίσκεψη της κ. Λίνας Μενδώνη στην Ι. Μητρόπολη

ην Παρασκευή 8 Ιουλίου το απόγευμα η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη επισκέφθηκε, συνοδευόμενη από υπηρεσιακούς παράγοντες, τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Παντελεήμονα. Κατά τη συνάντηση εξετάστηκε η πορεία εργασιών στην «Παλαιά Μητρόπολη» , καθώς και ζητήματα σχετικά με δύο ακόμα εκκλησιαστικά έργα που σκοπεύει να υλοποιήσει το Υπουργείο Πολιτισμού: η ανάπλαση του «Βήματος» του αποστόλου Παύλου και το μουσείο - σκευοφυλάκιο της ιεράς μονής Παναγίας Δοβράς.

Από την επίσκεψη της Γεν. Γραμματέως του ΥΠΠΟΤ κ. Λίνας Μενδώνη

Παύλειος Λόγος

Στις κατασκηνώσεις της ΓΕΧΑ στο Κουστοχώρι

ο Σάββατο 9 Ιουλίου, μετά τη θεία λειτουργία που τέλεσε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων στη Φυτειά, επισκέφθηκε τις παιδικές κατασκηνώσεις της ΓΕΧΑ στο Κουστοχώρι. Ο σεβασμιώτατος είχε την ευκαιρία να μιλήσει στα παιδιά και τα στελέχη για το πρόσωπο της Παναγίας μας, στην οποία είναι αφιερωμένη η θεματική της φετινής κατασκήνωσης.

Από τηνεπίσκεψη του σεβασμιωτάτου στις κατασκηνώσεις ΓΕΧΑ Κουστοχωρίου

Επίσκεψη στη Νάξο για τον πολιούχο όσιο Νικόδημο

ο διήμερο 13 και 14 Ιουλίου τελέστηκε με λαμπρότητα στη Νάξο η πανήγυρη του πολιούχου της αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου. Προεξάρχων της πανηγύρεως ήταν ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων ενώ συμμετείχαν ακόμη οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Σύρου κ. Δωρόθεος, Θηβών κ. Γεώργιος, Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ και ο επιτόπιος Μητροπολίτης Παροναξίας κ. Καλλίνικος. Στον εσπερινό χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο, ενώ νωρίτερα έξω από το ναό έγινε υποδοχή της τιμίας κάρας του οσίου γέροντος Καλλινίκου του Παρίου. Στον όρθρο της εορτής ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων ο οποίος στη συνέχεια προεξήρχε του αρχιερατικού συλλείτουργου και κήρυξε το θείο λόγο. Aκολούθησε επίσκεψη στην ιερά μονή αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, καθώς επίσης και ξενάγηση στο νέο εκκλησιαστικό μουσείο της ιεράς Μητροπόλεως Παροναξίας. Το βράδυ της εορτής τελέστηκε εόρτιος εσπερινός στον οποίο χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θηβών κ. Γεώργιος και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε μεγάλη λιτανεία ενώ σε κεντρική πλατεία ομίλησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ.

Από τον εσπερινό του οσίου Νικοδήμου στη Νάξο

Από την πολυαρχιερατική θεία λειτουργία στον ιερό ναό οσίου Νικοδήμου στη Νάξο

13ο Συναπάντημα Νέων στην Παναγία Σουμελά

ατά το τετραήμερο 14 μέχρι και 17 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του ιερού προσκυνήματος «Παναγία Σουμελά» το 13ο Συναπάντημα Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων. Το Συναπάντημα αποτελεί την ετήσια συνάντηση των νέων ποντιακής καταγωγής από όλη την Ελλάδα και τη Διασπορά (Αμερική, Καναδάς, Αυστραλία, Ρωσία, Γεωργία, κλπ).

Λειτούργησε ο νέος ιερός ναός αγίας Μαρίνας

Από την τελετή λήξης του 13ου «Συναπαντήματος» νέων στην Παναγία Σουμελά

ατά το διήμερο 16 και 17 Ιουλίου πανηγύρισε η ενορία της αγίας Μαρίνας στο ομώνυμο χωριό της Βέροιας. Την Κυριακή το πρωί ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων τέλεσε την πρώτη αρχιερατική θεία λειτουργία στον υπό ανέγερση μεγαλοπρεπή ιερό ναό και κήρυξε το θείο λόγο. Στο τέλος της θειας λειτουργίας απένειμε στον εφημέριο του ναού π. Χρήστο Γεροντόπουλο το οφφίκιο του πρωτοπρεσβυτέρου, θέλοντας να τιμήσει στο πρόσωπό του όλους τους ενορίτες για το αξιοθαύμαστο έργο της ανέγερσης αυτού του περικαλλούς ναού στη μνήμη της προστάτιδός τους αγίας Μαρίνας. Ο σεβασμιώτατος δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τον ιερομόναχο Γαβριήλ και τη συνοδεία του που μετέφεραν ιερό λείψανο της αγίας Μαρίνης από την ιερά Μονή Δοχειαρίου του Αγίου Όρους. Ακολούθησαν παραδοσιακές εκδηλώσεις με χορευτικά συγκροτήματα στο προαύλιο του ναού.

Από την πανηγυρική θεία λειτουργία στο νεόδμητο ιερό ναό αγίας Μαρίνας

Στην Τήνο για την πανήγυρη της οσίας Πελαγίας

ο Σάββατο 23 Ιουλίου πανηγυρίστηκε στην Τήνο Ιερά μονή Κεχροβουνίου) η οσία Πελαγία. Στην πανήγυρη έλαβε μέρος και ο ποιμενάρχης μας, κατόπιν ευγενικής προσκλήσεως του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου κ. Δωροθέου.

Ο σεβασμιώτατος κατά τη λιτανεία της θαυματουγού Εικόνας Παναγίας Ευαγγελιστρίας στην Τήνο Παύλειος Λόγος

Τα ονομαστήρια του σεβασμιωτάτου

ην Τετάρτη 27 Ιουλίου το πρωί εορτή του αγίου Παντελεήμονος, ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων εόρτασε τα ονομαστήριά του με πολυαρχιερατικό συλλείτουργο στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου Βεροίας. Στον όρθρο χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ζιχνών κ. Ιερόθεος, ενώ στη θεία λειτουργία έλαβαν μέρος και οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Ελασσώνος κ. Βασίλειος, Καστορίας κ. Σεραφείμ, Εδέσσης κ. Ιωήλ, Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ και ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θερμών κ. Δημήτριος. Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας ο σεβασμιώτατος δέχθηκε τις ευχές κλήρου και λαού στο επισκοπείο και το απόγευμα στο αρχονταρίκι της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά. Ξεχωριστή ήταν η παρουσία του κρητικού χορευτικού συγκροτήματος «Βιγλάτορες» από το χωριό Αλικιανός Χανίων, που συνοδευόμενοι από τον εφημέριο της ενορίας τους π. Εμμανουήλ καθώς και τον πρωτοσύγκελλο της Μητροπόλεως π. Δαμασκηνό ευχήθηκαν στον σεβασμιώτατο με τον δικό τους ξεχωριστό λεβέντικο τρόπο. Κατά την παραμονή τους στην Ημαθία οι «Βιγλάτορες» επισκέφθηκαν τις παιδικές κατασκηνώσεις και χόρεψαν παραδοσιακούς κρητικούς χορούς.

Οι παιδικές κατασκηνώσεις της Μητροπόλεώς μας

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο της εορτής του αγίου Παντελεήμονος

Το συγκρότημα «Βιγλάτορες» από την Κρήτη χορεύει παραδοσιακούς χορούς στη Βέροια

ε σύνθημα για φέτος «Άγιοι γίνεσθε» διοργανώθηκαν στις εγκαταστάσεις της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά οι παιδικές κατασκηνώσεις της ιεράς Μητροπόλεώς μας. Έγιναν συνολικά τέσσερις περίοδοι και φιλοξενήθηκαν περισσότερα από 350 παιδιά και στελέχη. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να καταρτισθούν πνευματικά από τους ιερείς και να εμβαθύνουν στην έννοια της αγιότητας και τους τρόπους κατάκτησής της. Ο σεβασμιώτατος επισκέφθηκε τα παιδιά σε όλες τις περιόδους και είχε την ευκαιρία να τους μιλήσει και να επικοινωνήσει μαζί τους.

Από τις παιδικές κατασκηνώσεις στην ιερά μονή Παναγίας Δοβρά

Παύλειος Λόγος

Η πανήγυρις της Παναγίας Σουμελά στο όρος Βέρμιο

πίκεντρο της εορτής της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου στη Βόρειο Ελλάδα είναι το όρος Βέρμιο όπου βρίσκεται η θαυματουργός και ιστορική εικόνα της Παναγίας Σουμελά, σύμβολο του απανταχού τη γης ποντιακού ελληνισμού. Στις φετινές λατρευτικές εκδηλώσεις προεξήρχε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προικονήσσου κ. Ιωσήφ, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο, ενώ μετείχαν οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Καισαριανής κ. Δανιήλ, Ζιχνών κ. Ιερόθεος και ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας έγινε η λιτανεία της εικόνος, τα εγκαίνια του νέου κτιρίου, προσφορά της οικογένειας Μελισσανίδη προς το Σωματείο ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ, καθώς και πολιτιστικό πρόγραμμα με ποντιακούς χορούς.

Από την λιτανεία της πανηγύρεως στην Παναγία Σουμελά

Επίσκεψη στο «Άγιο Όρος» της Πολωνίας

την Πολωνία μετέβη από 16 Αυγούστου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων μαζί με τους σεβασμιώτατους Μητροπολίτες Ελασσώνος κ. Βασίλειο και Κοζάνης κ. Παύλο. Στη συνοδεία τους μετείχαν ακόμη ο πρωτοσύγκελλος της ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας Αρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου, ο πρωτοσύγκελλος της ιεράς Μητροπόλεως Ελασσώνος Αρχιμ. Χαρίτων Τούμπας και ο Γραμματεύς ΓΦΤ της ιεράς Μητροπόλεως Κοζάνης πρωτοπρεσβύτερος π. Νικόλαος Βαχτσεβάνος. Τους τρεις Μητροπολίτες προσκάλεσε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας κ. Σάββας προκειμένου να λάβουν μέρος στις πανηγυρικές εκδηλώσεις για την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην ομώνυμη ιερά μονή στην Γραμπάρκα, στο Άγιον Όρος, όπως ονομάζεται, της Πολωνίας, όπου βρίσκεται η γυναικεία Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Αποκορύφωμα της πανηγύρεως ήταν η θ. λειτουργία, η οποία τελέστηκε 4 φορές σε διαφορετικά σημεία του χώρου, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι περί τις 70.000 χιλιάδες προσκυνητών.

Από την τελετή των εγκαινίων του «Μελισσανίδειου» στην Παναγία Σουμελά

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο στην ι. μονή Μεταμορφώσεως στη Γραμπάρκα

Παύλειος Λόγος

τύπος & ουσία

τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη

ερή συγκίνηση σκόρπισαν τα λόγια του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου κατά τον εορτασμό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο όρος Μελά του Πόντου που έγινε για δεύτερη φορά μετά από τόσα χρόνια: «Δεν ήλθαμε για να θρηνήσουμε απωλείας. Αλλά διά να ανανεώσουμε την ελπίδα και την πίστην ότι και εκ του θανάτου είναι δυνατόν να οδηγηθούμε εις την ζωήν αρκεί να πιστεύσουμε εις την Παναγίαν Μητέρα μας ειλικρινώς και ακραδάντως, αρκεί να εμπιστευτούμε εν ενότητι πίστεως και πνεύματος «εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών» εις την μητρικήν της αγάπην, και εις την ανύστακτον προς τον Πανοικτίρμονα Υιόν της μεσιτείαν της. Ας μην αρκεστούμε εις το φυσικό όρος Μελά που ανεβήκαμε για να προσκυνήσουμε την Χάριν της ... αλλά ας φροντίσουμε να παραμερίσουμε «παν όρος και βουνόν» το οποίο παρακωλύει την επικοινωνία μας με τον Θεόν και την Παναγίαν Μητέρα μας . Ας απαλλαγούμε από τα δεσμεύοντα την ψυχήν μας ποικιλώνυμα πάθη, ας αποκηρύξουμε τον εγωισμόν και την φιλαυτίαν ... ας προκρίνουμε αντ’ αυτών την ανυπέρβλητον δύναμιν της ανιδιοτελούς αγάπης και την ακατανίκητον ισχύν της υψοποιού ταπεινώσεως, αι

οποίαι εστόλιζαν την Παναγίαν Παρθένον». ********** Ποια συμβουλή θα δίνατε σε έναν θυμωμένο δεκαπεντάχρονο; Ας δούμε τι απαντάει ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος. «Κατ’ αρχήν θα του έλεγα ότι έχει δίκιο που θυμώνει με όσα απαράδεκτα διαπιστώνει καθώς μεγαλώνει. Με την ασυνέπεια λόγων και έργων των μεγάλων. Με την αδικία της κοινωνίας. Με τη χλιδή των ολίγων και την ανέχεια των πολλών. Με την υποκρισία και την ανευθυνότητα των λεγομένων αρμοδίων στους διάφορους τομείς της κοινωνικής ζωής. Αλλά μετά την οργή, πρέπει νηφάλια να καθίσει να σκεφτεί ποιό είναι το δικό του χρέος. ... Να μη γίνει άχρωμο στοιχείο μιας μάζας, αλλά να μείνει υπεύθυνο κύτταρο της κοινωνίας. Και όταν μεγαλώσει, να μη μιμηθεί αυτές τις συμπεριφορές που σήμερα κατακρίνει. Να μη συμβιβαστεί με την κρατούσα νοοτροπία της ανεντιμότητας, της πλεονεξίας, της σκληροκαρδίας, της ασυνέπειας και του εγωκεντρισμού. Να συνεχίσει υπεύθυνα την αναζήτηση. Υπάρχουν στην ιστορία του λαού μας, στην ιστορία της Εκκλησίας μας, υπέροχα παραδείγματα ακεραιότητος,δημιουργικότητος, υπευθυνότητος, αυτοθυσίας για χάρη του λαού. Πολλά έχουν αμφισβητηθεί στο πέρασμα του χρόνου. Αναμ-

φισβήτητα όμως παραμένουν η ελευθερία και η αγάπη... Η ελευθερία αρχίζει με την υπέρβαση του εγωκεντρικού εαυτού μας. Και η αγάπη εκφράζεται με σεβασμό στο κάθε ανθρώπινο πρόσωπο, εκδηλώνεται έμπρακτα, χωρίς απαίτηση ανταλλαγμάτων. Η επιλογή, τελικά, είναι δική του. Το μόνο που μπορώ να τον βεβαιώσω είναι ότι προσωπικά δεν έχω μετανιώσει οσάκις έμεινα πιστός στο πνεύμα του Ευαγγελίου. Η ορθόδοξη πνευματικότητα, βασισμένη στην εσωτερική ελευθερία και την αγάπη, οδηγεί σε μια συνεχή ωρίμανση, υπεύθυνη στάση ζωής και δημιουργικότητα». ********* Όλοι στις μέρες μας δίνουν συνταγές. Συνταγές μαγειρικής. Συνταγές για αδυνάτισμα. Συνταγές για ποιότητα ζωής. Η στήλη λοιπόν, προσφέρει στους αναγνώστες της μια διαφορετική «συνταγή» . Μια «συνταγή» σωτηρίας του Γέροντος Παϊσίου. Η «συνταγή» σωτηρίας του Γέροντα προς όλους τους κοπιώντας και πεφορτισμένους, ήταν απλή και σαφής: «Αναζητήστε σανίδα σωτηρίας κοντά στο Θεό. Περιορίστε τις υλικές ανάγκες σας, γιατί δημιουργούν τεράστια βάρη και άγχη. Μη ζη-

λεύετε ανθρώπους που έχουν χρήματα, ανέσεις, δόξα και ισχύ, αλλά εκείνους που ζουν με αρετή, λογική και ευσέβεια. Μη ζητάτε από το Θεό πράγματα που στηρίζουν μόνο το σώμα σας, αλλά κυρίως, ό,τι είναι καλό και ωφέλιμο για την ψυχή σας. Αλλάξτε ζωή, ανακαλύψτε το νόημα της ζωής, κερδίστε το χρόνο που χάσατε στη μέχρι τώρα πορεία σας στη γη. Μην απελπίζεστε. Ο Θεός είναι πανταχού παρών και αγαπάει τον άνθρωπο. Το σώμα εύκολα το βολεύεις, την ψυχή όχι. Αν έχεις λεφτά και μπεις σε ένα μεγάλο μαγαζί, το σώμα βολεύτηκε. Αλλά τι μπορείς να βρεις σε ένα, πώς τα λένε αυτά τα μεγάλα μαγαζιά, ναι, σούπερ μάρκετ, για την ψυχή σου; Η ψυχή χρειάζεται άλλα πράγματα. Η ψυχή έχει ανάγκη από ειρήνη, ησυχία, επικοινωνία με το Θεό. Για να συντηρηθεί το σώμα, χρειάζονται αργύρια και επιούσιος άρτος. Η ψυχή για να συντηρηθεί χρειάζεται, θεία τάλαντα, τον επουράνιο Άρτο».

ΕΦΗΜ ΕΦΗΜ

Ι∆ΕΣ ΕΙΡ∆ΕΣ ΕΡ

ΠΕΡΙΟ ΠΕΡΙΟ

ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΤΕΛΟΣ

Ταχ. Γραφείο Ταχ. Γραφείο ΒΕΡΟΙΑΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

αριθµ. κωδ. αριθµ. κωδ. 2638 2638

ΚΑ ∆ΙΑ ∆ΙΚ