Παύλειος Λόγος τεύχος 95 by ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΤΕΥΧΟΣ 95 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

λειτουργεί η

ΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ

ΑΡΧΙΕΠ. ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ

ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

ά κ ι μ ο ν ο κ ν ι ώ ο ι σ ε τ α γ σ ύ ρ ε χ ενισ ιση των έχ ν υ σ τη

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 23310 20951, 6945384355 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ: ΑΣΠΙΣ BANK 731-05-000-3607 ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5243-033886-401

σελ 4

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ - ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ του Αρχιμ. Παλαμά Κυριλλίδη

σελ 16

σελ 6

ETOΣ ΙΘ΄ TEYXOΣ 95 ΙΑΝ. - ΦΕΒ. 2012

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

σελ 20

�

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

σελ 8

σελ 10

ΑΝΑΝΗΨΗ ΑΠΟ ΤΗ ΛΗΘΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 22

ΚΑΤΗΧΗΤΗΡΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΠΙ ΤΗ ΕΝΑΡΞΕΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

σελ 24

ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑΣ, ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΥΔΕΝΔΡΙ του Αρχιμ. Πορφυρίου Μπατσαρά

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη

σελ 12

ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣEΛIΔOΠOIHΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ, EKTYΠΩΣH: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια

σελ 30

ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΜΑΣ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ Λ O N TA I Σ T H Ν Τ Α Χ Υ Δ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: gerbekes@yahoo.gr XEIPOΓPAΦA AΣXETΩΣ ΔHMOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠIΣTPE ΦONTAI

EΞΩΦYΛΛO Η αφίσσα της επιτυχημένης εκδήλωσης για τους Τρεις Ιεράρχες: «Διδάσκαλοι - Μάρτυρες - Αγωνιστές» ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Από την απονομή επαίνων και τιμητικών διακρίσεων σε μαθητές και μαθήτριες της Αλεξάνδρειας την εορτή των Τριών Ιεραρχών

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

ΣTH

website:

www.imverias.gr

Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος

Νέου Ἔτους

«Ἐπιφάνηθι ἡμῖν ἐν τοῖς πλουσίοις σου οἰκτιρμοῖς».

έ τούς λόγους αὐτούς τοῦ οὐρανοφάντορος καί φαεινοῦ φωστῆρος της, τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας, τοῦ ὁποίου τή μνήμη τιμᾶ σήμερα, στρέφεται ἡ Ἐκκλησία μας πρώτη ἡμέρα τοῦ νέου ἔτους πρός τόν «χρόνους καί καιρούς ἐν τῇ ἰδίᾳ αὐτοῦ ἐξουσίαν θέμενον» Θεό καί τόν ἱκετεύει ἐκ μέρους ὅλων τῶν πιστῶν ἀλλά καί ὅλων τῶν ἀνθρώπων γιά τόν χρόνο πού ἀνοίγεται μπροστά μας. Κάθε τι νέο, τό ὁποῖο καλεῖται νά γνωρίσει καί νά δοκιμάσει ὁ ἄνθρωπος, ἔχει δύο παραμέτρους πού δημιουργοῦν ἀντίθετα συναισθήματα. Κάθε τι νέο δημιουργεῖ αἰσιοδοξία καί ἐλπίδα καί προσδοκία· δημιουργεῖ ὅμως συγχρόνως καί ἀνησυχία καί ἀβεβαιότητα καί ἀγωνία, γιατί τό νέο εἶναι ταυτόχρονα καί ἄγνωστο, καί κανείς δέν ξέρει τί μᾶς ἐπιφυλάσσει. Μέ αὐτά τά ἀντίθετα συναισθήματα στέκεται ὁ ἄνθρωπος κάθε φορά στήν ἀρχή τοῦ νέου χρόνου, καί γι᾽ αὐτό, περισσότερο ἴσως ἀπό ἄλλες φορές, αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη νά στραφεῖ πρός

Παύλειος Λόγος

τόν Θεό, πού γνωρίζει τόν χρόνο, γιατί αὐτός εἶναι ὁ δημιουργός καί ὁ παροχεύς του· αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη νά στραφεῖ πρός τόν Θεό, γιατί γνωρίζει ὅτι ἡ ζωή του, τό μέλλον του καί ὁ νέος χρόνος βρίσκονται στά χέρια τοῦ Θεοῦ καί ἐξαρτῶνται ἀπό τήν ἀγάπη του. Γνωρίζει ὅμως ταυτόχρονα ὁ ἄνθρωπος ὅτι ἡ ἐξέλιξη τῆς ζωῆς του μέσα στόν νέο χρόνο εἶναι συνάρτηση πολλῶν παραγόντων πού μποροῦν νά δημιουργήσουν προβλήματα καί δυσκολίες καί μέριμνες. Γι᾽ αὐτό καί παρακαλεῖ τόν Θεό νά τοῦ χαρίσει μαζί μέ τόν νέο χρόνο καί τούς πλουσίους οἰκτιρμούς του. Νά γεμίσει δηλαδή μέ τήν ἀγάπη καί τό ἔλεος τῆς εὐσπλαγχνίας του τόν νέο χρόνο γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους καί γιά ὅλο τόν κόσμο, ἔτσι ὥστε ὁ χρόνος νά ἀποτελέσει εὐκαιρία γιά μιά εἰρηνική πορεία τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν στόχο καί τόν σκοπό τῆς ζωῆς του. Γιά πολλές δεκαετίες οἱ ἄνθρωποι πιστεύαμε ὅτι μποροῦμε νά καθορίσουμε τά πάντα στή ζωή μας. Πιστεύαμε ὅτι μποροῦμε νά ἐλέγξουμε τόν κόσμο, νά ἐπηρεάσουμε τίς ἐξελίξεις, νά ρυθμίσουμε τίς καταστάσεις. Ἀντιμετωπίζαμε

τόν ἑαυτό μας ὡς κυρίαρχο τοῦ κόσμου καί τοῦ χρόνου, καί ξαφνικά ἀντιληφθήκαμε ὅτι εἴχαμε ὑπερεκτιμήσει τίς δυνάμεις μας, ὅτι εἴχαμε χάσει τόν ἔλεγχο, ὅτι δέν εἴμασταν τόσο ἰσχυροί ὅσο νομίζαμε. Ἡ μεταβολή αὐτή, πού μᾶς ἔκανε νά συνειδητοποιήσουμε τό πεπερασμένο τῶν δυνάμεών μας, ἀποτελεῖ μία εὐκαιρία γιά ὅλους νά στραφοῦμε μέ μεγαλύτερη ἐμπιστοσύνη πρός τόν Θεό. Νά τόν θέσουμε καί πάλι στό κέντρο τῆς ζωῆς μας καί νά ἐμπιστευθοῦμε τόν νέο χρόνο στήν ἀγάπη καί τή φιλάγαθη πρόνοιά του γιά τό πλάσμα του. Γι᾽ αὐτό ἄς ἐπαναλάβουμε καί αὐτή τήν ὥρα, στήν ἀρχή τοῦ νέου ἔτους, τήν ἱκεσία τοῦ οὐρανοφάντορος Μεγάλου Βασιλείου πρός τόν Θεό καί Πατέρα μας: «Ἐπιφάνηθι ἡμῖν ἐν τοῖς πλουσίοις σου οἰκτιρμοῖς». Ἄς τόν παρακαλέσουμε νά μᾶς συντροφεύσει στήν πορεία μας μέσα στό νέο ἔτος. Ἄς τόν παρακαλέσουμε νά χαρίσει σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, στήν πατρίδα μας καί στόν κόσμο πλουσίους τούς οἰκτιρμούς του. Καί ἄς τόν εὐχαριστήσουμε γιατί πρίν ἀπό ἑκατό χρόνια μᾶς χάρισε τήν ἐλευ-

θερία πού ἀπολαμβάνουμε. Σέ αὐτό χαρμόσυνο γεγονός τῆς συμπληρώσεως ἑκατό χρόνων ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τῆς Μακεδονίας ἀφιερώνει ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας τό νέο ἔτος· καί παράλληλα τό ἀφιερώνει εὐλαβῶς σέ ὅσους ἀγωνίσθηκαν καί προσέφεραν τή ζωή τους γιά νά μᾶς

χαρίσουν τήν ἐλευθερία, ἀλλά καί σέ ἐκείνους πού θυσιάσθηκαν στά δύσκολα χρόνια τῆς σκλαβιᾶς, μέ πρῶτο τόν πρῶτο νεομάρτυρα τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, τόν μητροπολίτη Βεροίας Ἀρσένιο. Αὐτοῦ τίς πρός Θεόν πρεσβεῖες ἐπικαλοῦμαι εὐχόμενος πατρικῶς ὁ Θεός νά εὐλογεῖ τόν νέον ἐνιαυτόν καί νά χαρίζει πλουσίους τούς

οἰκτιρμούς του σέ ὅλους σας. Διάπυρος πρός τόν πλούσιον ἐν οἰκτιρμοῖς Κύριον εὐχέτης † Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων Παύλειος Λόγος

Ποιμαντ ΘΕ †ΠΑΝΤ ΕΛΕΗΜΩΝ ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Π ρ ὸ ς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς θεοσώστου ἐπαρχίας

«Ἐπίγειον τό φαινόμενον, ἀλλ᾽ ὑπέρ τούς οὐρανούς τό νοούμενον».

Παύλειος Λόγος

τορική Εγκύκλιος ΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

ρία παράδοξα καί ἀσυνήθιστα γεγονότα συγκεφαλαιώνει ἡ σημερινή μεγάλη ἑορτή τῶν Θεοφανείων. Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ προσέρχεται ὡς ἄνθρωπος γιά νά βαπισθεῖ στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου· ὁ ἀναμάρτητος Θεός κλείνει τήν κεφαλή ἐνώπιον ἑνός ἀνθρώπου, γιά νά δείξει στόν ἄνθρωπο τόν δρόμο τῆς ταπεινώσεως ὡς τόν μοναδικό δρόμο γιά τή σωτηρία του. Τό Πνεῦμα τό ἅγιο, ἄν καί ὡς πνεῦμα ἀόρατο, ἐμφανίζεται «ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ», γιά νά βεβαιώσει «τοῦ λόγου ἀσφαλές», γιά νά ἐπιβεβαιώσει μέ τήν παρουσία του τήν ἀλήθεια τοῦ λόγου τοῦ ΘεοῦΠατρός. Ὁ ἀόρατος καί ἀκατάληπτος Θεός ἀκούεται ὡς φωνή ἐξ οὐρανοῦ καί μαρτυρεῖ περί τοῦ βαπτιζομένου Υἱοῦ καί Λόγου του λέγοντας: «οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα». Ἄν ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ θεωρεῖται καί χαρακτηρίζεται ὡς συγκατάβαση τοῦ δευτέρου προσώπου τῆς Παναγίας Τριάδος, πού ὡς ἄνθρωπος γεννᾶται ἐπί γῆς, «ἵνα θεόν τόν Ἀδάμ ἀπεργάσηται», σήμερα συγκαταβαίνουν καί τά τρία πρόσωπα τῆς Παναγίας Τριάδος στήν ἀνθρώπινη ἀδυναμία, καί ἐμφανίζονται ἐπί γῆς γιά νά ἀποκαλύψουν στόν χοϊκό ἄνθρωπο τά μυστήρια τοῦ οὐρανοῦ· γιά νά ἀποκαλύψουν στόν πεπτωκότα ἄνθρωπο τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, πού δέν στέλνει ἁπλῶς τόν Υἱό του «ἵνα

σώσῃ τόν κόσμο», ἀλλά μετέχει ἐνεργά ὡς ἀχώριστος Τριάς στό ἔργο τῆς σωτηρίας του. Γι᾽ αὐτό καί δικαιολογημένα ψάλλει ὁ ἱερός ὑμνογράφος: «Ἐπίγειον τό φαινόμενον, ἀλλ᾽ ὑπέρ τούς οὐρανούς τό νοούμενον». Ἡ Θεοφάνεια πού ἑορτάζουμε σήμερα εἶναι μόνο τό «φαινόμενο», εἶναι μόνο ὁ τρόπος πού χρησιμοποιεῖ ἀπό τήν πολλή ἀγάπη του πρός τόν ἄνθρωπο ὁ Θεός γιά νά τοῦ ὑποδείξει τό «νοούμενον» πού ὑπερβαίνει τούς οὐρανούς. Ὄχι μόνο γιατί ἡ ἀγάπη καί ἡ εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ γιά τό πλάσμα του ὑπερβαίνει κάθε ὅριο, ἐφόσον παρά τήν παρακοή του καί τήν ἑκούσια ἀπομάκρυνσή του ὁ Θεός γίνεται ἄνθρωπος καί θυσιάζεται γιά νά τόν καταστήσει κληρονόμο τῆς βασιλείας του· ὄχι μόνο γιατί τό μυστήριο τῆς τρισυποστάτου Θεότητος καί τῆς ἐν κοινωνίᾳ ἀγάπης συνυπάρξεως τῶν τριῶν προσώπων εἰς ἕν ὑπερβαίνει τή λογική καί τῶν ἀνθρώπων καί τῶν ἀγγέλων, ἀλλά καί γιατί μέσω τῆς σημερινῆς Θεοφανείας διδάσκεται ὁ ἄνθρωπος νά βλέπει πέρα ἀπό τά σχήματα τοῦ κόσμου· διδάσκεται ὅτι τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ δέν ἐξαντλεῖται στά ἐπίγεια πράγματα ἀλλά στοχεύει στά ἐπουράνια· στοχεύει στό νά μεταποιήσει τόν ἄνθρωπο ἀπό χοϊκό σέ οὐράνιο, ἀπό ἐφήμερο σέ αἰώνιο· στοχεύει στό νά μεταποιήσει τήν κτίση καί πάλιν «εἰς καλήν λίαν», ὅπως ἦταν ὅταν τή δημιούργησε ὁ Θεός καί ὄχι ὅπως ἐξαχρειώθηκε διά τῆς ἁμαρτίας τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ κάθαρση καί ὁ ἁγιασμός τῶν

ὑδάτων τόν ὁποῖο ἐπιτελεῖ σήμερα ὁ Χριστός διά τῆς ἐν Ἰορδάνῃ βαπτίσεώς του καί ἐπιτελοῦμε καί ἐμεῖς σέ ὅλους τούς ὀρθοδόξους ναούς διά τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ, εἶναι κατά τό φαινόμενο ἐπίγειο γεγονός, κατά τήν οὐσία ὅμως καί τό νοούμενο ὑπερβαίνει τούς οὐρανούς. Διότι τό ὕδωρ τοῦ Ἁγιασμοῦ γίνεται «καθάρσιον ψυχῶν καί σωμάτων», ἐφόσον τό δεχόμαστε μέ ταπείνωση καί πίστη. Ἐφόσον κλίνουμε μέ ταπείνωση νοερά τόν αὐχένα τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, ὅπως ὁ Χριστός ἐνώπιον τοῦ Προδρόμου, καί ἀναγνωρίζουμε τήν ἀσθένεια καί τήν ἀναξιότητά μας. Ἐφόσον ἔχουμε τή διάθεση νά μιμηθοῦμε τήν ὑπακοή τοῦ Χριστοῦ στό θέλημα τοῦ οὐρανίου Πατρός του, γιά νά εὐδοκεῖ καί σέ μᾶς ὁ Θεός. Ἐφόσον ζητοῦμε ἀπό τό Πανάγιο Πνεῦμα νά σκηνώσει στίς ψυχές μας καί νά μᾶς ὁδηγεῖ στόν δρόμο τῆς ἀληθείας τοῦ Θεοῦ. Βιώνοντας σήμερα τό ἐπίγειο φαινόμενο τῆς θείας Ἐπιφάνειας, ἄς παρακαλέσουμε, ἀδελφοί μου, τόν Θεό νά μᾶς ἀξιώσει νά κατανοήσουμε καί νά βιώσουμε καί τό «ὑπέρ τούς οὐρανούς νοούμενον» μυστήριο τῆς ἀγάπης του, γιά νά τύχουμε τῆς σωτηρίας. Διάπυρος πρός τόν ἐν Ἰορδάνῃ ἐπιφανέντα Θεόν εὐχέτης † Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

ΑΝΑΝΗΨΗ

από τη λήθη του Θεού

Ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ, Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας

ταν κατεχόμαστε από λύπη, πόνο, πένθος, η καρδιά μας μεταφέρεται σε παγκόσμιες διαστάσεις και αισθανόμαστε πόνο όχι μόνο για τον εαυτό μας αλλά για όλη την ανθρωπότητα, σε σημείο που με την προσωπική μας πείρα μπορούμε να ζήσουμε την τραγική μοίρα, τον τρόμο και την απελπισία καθενός από τους ανθρώπους. Θυμόμαστε το πλήθος αυτών που πέθαναν και αυτών που πεθαίνουν. Μπορεί η θλίψη μέχρις ένα σημείο να ξεπερνά την αντοχή μας. Τότε, όταν ο νους και το σώμα δεν μπορούν να συμβαδίσουν με το πνεύμα, το πνεύμα μόνο συνεχίζει ν’ ακολουθεί το Χριστό στη σταύρωση, τον τάφο, μέσα στο βάθος της αγωνίας του εξαιτίας της αγάπης του για το ανθρώπινο γένος». Εάν η αμαρτία δεν είναι παράβαση των ηθικών μέτρων της ανθρώπινης κοινωνίας ή οποιασδήποτε άλλης νομικής διατάξεως και απλώς μας αποκόπτει από το Θεό της αγάπης, όπως τονίζει ο αρχιμ. Σωφρόνιος Σαχάρωφ στο έργο του «Η ζωή του ζωή μου», τότε η αμαρτία δεν πρέπει να ερμηνεύεται στενά και με αυστηρά νομικό περιεχόμενο ως παράβαση δηλαδή κάποιου ηθικού ή θρησκευτικού νόμου. Στην ανατολική παράδοση 8

Παύλειος Λόγος

η αμαρτία δεν αποτελεί παρά μια άστοχη επιλογή, με οντολογικές ωστόσο συνέπειες, που είναι, η απομάκρυνση από τον Θεό και τον συνάνθρωπο, η λήθη του Θεού και του συνανθρώπου. Αποτελεί μια ασθένεια, μια παράχρηση των δυνάμεων της ψυχής και του σώματος, η οποία όσο περισσότερο προσβάλλει τον άνθρωπο τόσο περισσότερο τον αποξενώνει από την πηγή της ζωής. Κατά συνέπεια οι Πατέρες της Ανατολής δεν είδαν την αμαρτία, ως φυσική πραγμα τικότητα, όπως δεν την είδαν και δικανικά-νομικά, δηλαδή ως παράβαση μόνο και ως ψυχολογική ενοχή. Αντίθετα οι δυτικοί θεολόγοι ερμηνεύουν το όλο πρόβλημα της αμαρτίας και της σωτηρίας νομικά, δικανικά. Έτσι το θείο θέλημα παραλληλίζεται προς ύψιστη επιταγή μιας τάξεως ενός υπέρτατου Δικαίου. Ο Θεός προβάλλεται ως ο χωροφύλακας ή ως ο εισαγγελέας της δικαιοσύνης αυτής. Τα συσσωρευόμενα στην ανθρωπότητα δεινά, από το θάνατο έως τον παραμικρό πόνο, είναι αποτελέσματα της αμαρτωλότητας και, συνεπώς, δίκαιες τιμωρίες, που επιβάλλονται σ’ εκείνους που ζουν αμαρτωλή και παράνομη ζωή. Είναι έντονη η πεποίθηση ότι με την πτώση του ο Αδάμ καταστάθηκε ένοχος ενώπιον του Θεού, μια ενοχή η οποία κληρονομήθηκε σε όλους τους απογόνους του. Εξαιτίας της παράβασης ο Θεός οργίσθηκε και τιμώ-

ρησε τον άνθρωπο με το θάνατο. Έτσι κυριαρχεί στην ψυχή τού χριστιανού ο φόβος της τιμωρίας. Συνεχώς καταβάλλει μια αγχώδη προσπάθεια να συμμορφωθεί απλώς με μερικές τυπικές εντολές, δίχως δημιουργική πνοή και πρόοδο στην τελείωση. Ο πιστός αυτός διαρκώς πανικοβάλλεται εξαιτίας μιας οποιασδήποτε παράλειψης και μηχανεύεται μύριους περίεργους συνδυασμούς για να καλύψει την ένοχη συνείδησή του. Μπροστά στα μάτια του ο Θεός είναι ο σαδιστής χωροφύλακας και ο αμείλιχτος εισαγγελέας και όχι ο γιατρός της αγάπης. Κατά συνέπεια όλη η χριστιανική ζωή θεωρείται ως μια ηθική συμμόρφωση σε κάποιες ηθικές επιτα γές που η πιστή τους τήρηση από τους χριστιανούς έχει σαν αποτέλεσμα να δίνονται κάποιες αμοιβές από το Θεό. Η μη τήρησή τους όμως επιφέρει την οργή του Θεού και ο άνθρωπος καθίσταται ένοχος απέναντί του. Δημιουργείται ένα αίσθημα φόβου μπροστά στην επερχόμενη τιμωρία και ακόμη δημιουργείται και η ψευδαίσθηση ότι το πρόβλημα λύνεται με μια τυπική και εξωτερική διευθέτηση της νομιμότητας. Άλλωστε και η Σταύρωση του Χριστού θεωρείται ότι δεν είναι η κένωση του Θεού μέσα στις εσχατιές της ανθρώπινης τραγικότητας, όπως είναι ο πόνος και ο θάνατος,

αλλά η εξιλαστήρια θυσία του Υιού του Θεού για την ικανοποίηση της θείας δικαιοσύνης. Αναφέρει ο π. I. Ρωμανίδης: «Αντί να γίνωνται νηστείες, (ενν. στη δυτική πνευματικότητα) προσευχές και καλά έργα για την πνευματική άσκηση των ανθρώπων και για την καταπολέμηση του σατανά, τα πάντα γίνονται για να εξευμενισθεί ο Θεός και να αποκομισθούν κάποιες αξιομισθίες. Όταν επικράτησε πλέον η Ανσέλμειος θεωρία περί ικανοποιήσεως της θείας δικαιοσύνης με τη σταυρική θυσία ήταν φυσικό να καταλήξουν οι προτεστάντες στο συμπέρασμα ότι τα μυστήρια, τα καλά έργα δεν εξευμενίζουν το Θεό παρά μόνο η πίστη στον εσταυρωμένο Χριστό δύναται να σώσει τον άνθρωπο». Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοσή μας η δια της προσευχής, της νηστείας και των καλών έργων πνευματική άσκηση δεν γίνεται για τις ανάγκες του Θεού αλλά για την ηθική στερέωση, τελείωση και θέωση των πιστών. Η δυτική πνευματικότητα καλλιεργεί την ελπίδα ότι κάποια καλά

έργα αρκούν για να λυθεί το πρόβλημα της αμαρτίας και να γίνει η επαναφορά του ανθρώπου στην αρχική του τάξη. Οικοδομείται έτσι ο φαρισαϊσμός, η αυτοδικαίωση, μια οικτρή παραμόρφωση του γνησίου χριστιανικού πνεύματος, γιατί αμαρτία δεν είναι απλώς η παράβαση κάποιας εντολής αλλά η τάση του ανθρώπου να αυτονομηθεί από το Θεό, ακόμη και με τον πνευματικό αγώνα διότι αμαρτία είναι ακόμη και οι αυτονομημένες από το Θεό ηθική και αρετή, όπως επισημαίνει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «παν γαρ είδος αρετής εν ημίν, ενεργούντος τού Θεού, ημίν προσγίνεται˙ του Θεού δε μη ενεργούντος εν ημίν, αμαρτία παν το παρ’ ημών γινόμενον». Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι αντίθετη προς την εν Χριστώ θέωση είναι η εγωιστική αυτοθεοποίηση τού ανθρώπου. Ενώ η εν Χριστώ θέωση προϋποθέτει την ταπείνωση και την αυτοπροσφορά, η εγωιστική θεοποίηση θεμελιώνεται στην αυτοβεβαίωση και την έπαρση. Είναι μια θεοποίηση που επιδιώκεται με τις φυσικές δυνά-

μεις και ικανότητες του ανθρώπου ή με την ηθική και πνευματική του εξέλιξη. Εξαιτίας όλων αυτών των αντιλήψεων της δυτικής θεολογίας παραχαράσσεται και η εικόνα του Θεού. Από Θεός αγάπης έγινε Θεός τού μίσους, ένας Θεός οργισμένος, φοβερός, ιδιότροπος, ανελέητος και ανάλγητος που ετοιμάζει την τιμωρία για τους αμαρτωλούς. Με τέτοιες εικόνες τροφοδότησε η «χριστιανική» Δύση, ρωμαιοκαθολική και προτεσταντική, τα πλήθη και ως αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία όλων εκείνων των αθεϊστικών κινημάτων που συγκλόνισαν τον κόσμο, διότι δεν μπορούν να καταλάβουν ότι η αμαρτία δεν είναι μόνο ζήτημα ηθικό αλλά κύρια και πρωταρχικά οντολογικό: Είναι δηλαδή, διατάραξη της ορθής και φυσικής λειτουργίας της ανθρώπινης ύπαρξης, η διακοπή της αγαπητικής σχέσης του ανθρώπου από το Θεό.

συνεχίζεται στο επόμενο τεύχος

Παύλειος Λόγος

Κατηχητήριος Λόγος ἐπί τῇ ἐνάρξει τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστης +ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΠΑΡ’ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ

«Περιχαρῶς δεξώμεθα πιστοί, τὸ θεόπνευστον διάγγελμα τῆς νηστείας».

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ,

ατὰ τὸν τελευταῖον καιρὸν παρατηρεῖται μία ἔξαρσις ἀνησυχιῶν. Πολλὰ προβλήματα ἀναφύονται. Ὁ κόσμος ὑποφέρει καὶ ζητεῖ βοήθειαν. Διερχόμεθα πράγματι μίαν γενικωτέραν δοκιμασίαν. Ἄλλοι τὴν ὀνομάζουν ὕφεσιν οἰκονομικήν, ἄλλοι κρίσιν πολιτικήν. Δι᾿ ἡμᾶς εἶναι ἐκτροπὴ πνευματική. Καὶ ὑπάρχει θεραπεία. Πολλαὶ λύσεις δίδονται καὶ ἀπόψεις ἀκούγονται. Ἀλλὰ τὰ προβλήματα παραμένουν. Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐγκαταλελειμμένος καὶ μόνος. Ἀγνοεῖται ἡ βαθυτέρα φύσις του. Παραμένει εἰς τὴν κατήφειαν τῆς ἀσαφείας καὶ τῆς ἀπογνώσεως. Αἱ προτεινόμεναι λύσεις, ὁποιανδήποτε κατεύθυνσιν ἢ ἔκβασιν 10

Παύλειος Λόγος

καὶ ἂν ἔχουν, δὲν λυτρώνουν τὸν ἄνθρωπον, διότι ἐκ προοιμίου τὸν ἀφήνουν δέσμιον τῆς φθορᾶς καὶ τοῦ θανάτου. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Κύριος, ὁ ἐλευθερωτὴς τῶν ψυχῶν ἡμῶν. Εἰσερχόμενος ὁ ἄνθρωπος εἰς τὸν χῶρον τῆς Ἐκκλησίας εἰσέρχεται εἰς τὸ κλῖμα τῆς θείας παρακλήσεως, τῆς συμφιλιώσεως τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς. Ἔρχεται εἰς τὰ ἴδια. Ἠρεμεῖ τὸ πνεῦμα του. Εὑρίσκει ἕν οὐράνιον κάλλος καὶ μίαν ὡριμότητα πνευματικὴν «εὐωδίας ἐνθέου πληροῦσαν πέρατα κόσμου».Ἡ Ἐκκλησία γνωρίζει ὅλα ὅσα ὑποφέρομεν. Καὶ ἔχει τὴν δύναμιν νὰ μᾶς ἐλευθερώσῃ. Μᾶς καλεῖ εἰς μετάνοιαν. Δὲν ὡραιοποιεῖ τὸ ψεῦδος οὔτε ἀποκρύπτει τὰ δεινά. Λέγει ὅλην τὴν ἀλήθειαν. Καὶ προτρέπει τὸν ἄνθρωπον νὰ ἀντικρύσῃ τὴν πραγματικότητα ὡς ἔχει. Νὰ συνειδητοποιήσωμεν ὅτι εἴμεθα γῆ καὶ σποδός.

Εἰς τὸν Μέγαν Κανόνα τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου γίνεται λόγος διὰ τὰ δάκρυα τῆς μετανοίας καὶ τὸν κλαυθμὸν τοῦ πένθους, τὸν πόνον τῶν τραυμάτων. Ἀλλὰ ἀκολουθεῖ ἡ ἀνάπαυσις τῆς ψυχῆς καὶ ἡ ὑγεία τοῦ πνεύματος. Ὑπάρχει ὁ Πλάστης καὶ Σωτὴρ ἡμῶν. Ἐκεῖνος διὰ τὸ πλῆθος τοῦ ἐλέους Του μᾶς ἐτοποθέτησεν εἰς τὸ μεθόριον τῆς ἀφθαρσίας καὶ τῆς θνητότητος. Δὲν μᾶς ἐγκατέλειψεν. Ἦλθε καὶ μᾶς ἔσωσε. Κατέλυσε τῷ Σταυρῷ Του τὸν θάνατον. Ἐχαρίσατο ἡμῖν τὴν ἀφθαρσίαν τῆς σαρκός. Ἐφ᾿ ὅσον εἴμεθα σύμφυτοι τοῦ Χριστοῦ, διατὶ ταρασσόμεθα ματαίως; Διατὶ δὲν προστρέχομεν εἰς Αὐτόν; Ἡ Ἐκκλησία δὲν σχολιάζει τὴν φθορὰν οὔτε μᾶς ἐγκαταλείπει εἰς αὐτήν. Γνωρίζει τὰς βαθυτέρας ἐφέσεις τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἔρχεται ὡς ἀρωγὸς καὶ λυτρωτὴς ἡμῶν. Ἔχομεν ἀνάγκην τῆς τροφῆς.

Ἀλλ᾿ «οὐκ ἐπ᾿ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος» (Ματθ. δ΄ 4). ῎Εχομεν ἀνάγκην τῆς πνευματικῆς κατανοήσεως, ἀλλὰ δὲν εἴμεθα ἀσώματοι. Εἰς τὴν Ἐκκλησίαν εὑρίσκομεν τὸ πλήρωμα τῆς ζωῆς καὶ τῆς κατανοήσεως ὡς θεανθρωπίνην ἰσορροπίαν. Μακρὰν τοῦ Θεοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐξαχρειοῦται καὶ διαφθείρεται. Ἐκεῖ ὅπου ἀφθονοῦν τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ θεοποιεῖται ἡ σπατάλη, εὐδοκιμοῦν οἱ πειρασμοὶ τῶν σκανδάλων καὶ ἡ σύγχυσις τῆς σκοτώσεως. Ἐκεῖ ὅπου μὲ δέος ζῇ ὁ ἄνθρωπος καὶ δέχεται τὰ πάντα μὲ εὐχαριστίαν καὶ εὐγνωμοσύνην, ὅλα ἁγιάζονται. Τὸ ὀλίγον εὐλογεῖται ὡς ἀρκετόν, καὶ τὸ φθαρτὸν ἐνδύεται τὴν αἴγλην τῆς ἀφθαρσίας. Ἀπολαμβάνει ὁ ἄνθρωπος τὸ πρόσκαιρον ὡς δῶρον Θεοῦ. Καὶ τρέφεται μὲ τὸν ἀρραβῶνα τῆς μελλούσης ζωῆς ἀπὸ σήμερον. Ὄχι μόνον λύνονται τὰ προβλήματα, ἀλλὰ καὶ οἱ πόνοι

τῶν δοκιμασιῶν μεταβάλλονται εἰς δύναμιν ζωῆς καὶ ἀφορμὴν δοξολογίας. Ὅταν αὐτὸ συμβῇ ἐντὸς ἡμῶν∙ ὅταν ὁ ἄνθρωπος εὑρίσκῃ τὴν προσωπικήν του ἀνάπαυσιν καὶ σωτηρίαν διὰ τῆς παρακαταθέσεως τῶν πάντων Χριστῷ τῷ Θεῷ, τότε φωτίζεται ὁ νοῦς του. Γνωρίζει τὸν ἑαυτόν του καὶ τὸν κόσμον ὅλον. Ἔχει ἐμπιστοσύνην εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ Δυνατοῦ. Αὐτὸ τὸ γεγονὸς τὸν ἴδιον τὸν πιστὸν στηρίζει. Καὶ μεταδίδεται δι᾿ ἀοράτου ἀκτινοβολίας ὡς ἐνίσχυσις πρὸς ὅλους τοὺς πεινῶντας καὶ διψῶντας τὴν ἀλήθειαν. Ὁ κόσμος ὅλος ἔχει ἀνάγκην τῆς σωτηρίας ἀπὸ τὸν Δημιουργὸν καὶ Πλάστην του. Ὁ κόσμος ὅλος ἔχει ἀνάγκην ἀπὸ τὴν παρουσίαν τῆς πίστεως καὶ τὴν κοινωνίαν τῶν Ἁγίων. Ἂς εὐχαριστήσωμεν τὸν Κύριον καὶ Θεὸν ἡμῶν δι᾿ ὅλας τὰς εὐεργεσίας Του, καὶ διὰ τὴν παροῦσαν πε-

ρίοδον τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς. Ἰδοὺ καιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ καιρὸς μετανοίας. Εἴθε νὰ διαπλεύσωμεν τὸ τῆς Νηστείας πέλαγος διὰ συντριβῆς καὶ ἐξομολογήσεως, ὥστε νὰ φθάσωμεν εἰς τὴν ἄληκτον χαρὰν τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸν Ὁποῖον πρέπει πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ,βιβ´ + Ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος, διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

Παύλειος Λόγος

Εἰρηνικός Ὠκεανός στό βάθος τῆς καρδιᾶς

τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

τά ἀποκαλυπτικά χρόνια πού ζοῦμε μέγα μέρος τῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν παρασυρμένο, ἄνευ τῆς παραμικρῆς ἀντιστάσεως, ἀπό τό δυτικό ὄνειρο τῆς εὐζωίας λησμόνησε τόν σκοπό τῆς παρουσίας του ἐπί τῆς γῆς. Οἱ τρομακτικές οἰκονομικές ἐξελίξεις, οἱ συνακόλουθες κοινωνικές ἀνακατατάξεις, οἱ μεσαιωνικές ἐργασιακές ἀνατροπές ὁδηγοῦν τούς ἀνθρώπους σέ ἀκραῖες καταστάσεις. Οἱ λόγοι καί οἱ προφητεῖες ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας καί συγχρόνων ἡγιασμένων γεροντάδων γιά τήν παροῦσα ζοφερή κατάσταση βρίσκονται στήν ἐπικαιρότητα. Ὅμως ὁ λυτρωτικός λόγος ἔρχεται ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων τῆς κάθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς καί εἶναι πάντοτε ἐπίκαιρος. «Χριστός καί ψυχή σᾶς χρειάζονται». Αὐτήν τήν ρήση, τό βίωμα καί τήν ἐμπειρία τοῦ Νέου Φωτιστοῦ τοῦ Γένους μας, τοῦ Πατροκοσμᾶ, ἄν βάλουμε στόν νοῦ καί τήν καρδιά μας θά ἀντιληφθοῦμε τί εἴχαμε, τί χάσαμε ἀλλά καί τί μᾶς πρέπει. Τώρα, λοιπόν, ποῦ εἰσοδεύουμε στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή μας δίνεται ἡ μεγάλη εὐκαιρία νά ἐπαναπροσδιορίσουμε τήν ζωή

Παύλειος Λόγος

μας, νά ἀνασυντάξουμε τίς δυνάμεις μας καί νά ἐκκινήσουμε καί πάλι στόν δύσκολο μά σωτήριο δρόμο ποῦ ὁδηγεῖ στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ τῆς ὁποίας οὐκ ἔσται τέλος. Στήν ταραχή τῶν παθῶν μας ἡ Ἐκκλησία ἔρχεται νά μᾶς προσφέρει τήν εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ, τήν πάντα νοῦν ὑπερέχουσα. Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή εἶναι περίοδος μετανοίας καί ἐπιστροφῆς στό ἀρχαῖο κάλλος. Εἶναι διέξοδος ἀπό τό ἀδιέξοδο τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου. Εἶναι πόλεμος ὀδυνηρός ἐναντίον τοῦ κοσμοκράτορος τοῦ αἰώνος τούτου. Εἶναι μυστικό μονοπάτι ποῦ ὁδηγεῖ στό βάθος τῆς καρδίας μας, ὅπου γίνεται καί ἡ συνάντησή μας μέ τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό, τόν μοναδικό Σωτῆρα τοῦ κόσμου. Ἐκεῖ βρίσκεται τό πραγματικό πεδίο τῆς μάχης τοῦ χριστιανοῦ ἐναντίον τοῦ διαβόλου, τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας. Ἐκεῖ, μετά ἀπό ἐπίπονο ἀγῶνα, μᾶς προσφέρεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ σωτήριος. Ὁ πολύτιμος πλοῦτος τῆς Ὀρθόδοξης ἡσυχαστικῆς παράδοσης περιφρονήθηκε ἀπό τήν ἐκκοσμικευμένη ἐποχή μας καί θεωρήθηκε ἀνεδαφικός. Τό παρά φύσιν θεωρήθηκε φυσικό, τό κατά φύσιν ὑπερφυσικό καί τό ὑπέρ φύσιν παραμύθια τοῦ παλιοῦ καιροῦ. Οἱ

ἐμπειρίες τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας χλευάσθηκαν ἀπό ὁρισμένους καί προβάλλεται πλέον ὑπ’ αὐτῶν μιά Ὀρθοδοξία χωρίς σταυρό, χωρίς μαρτύριο, χωρίς ἄσκηση, χωρίς πόλεμο ἐναντίον τῶν παθῶν καί τοῦ διαβόλου. Ὅμως σήμερα, παρά πότε ἄλλοτε, καλούμαστε νά ἀκολουθήσουμε τόν περιφρονημένο, μά ζωηφόρο αὐτό δρόμο τῆς Ὀρθόδοξης ἡσυχαστικῆς παράδοσης, γιά νά ἐπανεύρουμε τήν περιπόθητη εἰρήνη πού προέρχεται ἀπό τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ στήν καρδιά μας. Ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτίας, λέγουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες, εἶναι δῶρο Θεοῦ μεγαλύτερο καί ἀπό τήν ὅραση ἀγγέλων καί τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Ὁ ὅσιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος λέγει στήν πολύ γνωστή προσευχή του: «Δώρησαι μοί τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα». Ἀπό ἐκεῖ λοιπόν ἀπάρχεται ὁ πνευματικός ἀγῶνας, ἀπό τήν συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητος. Ἡ συναίσθηση ὅτι ἡ ἁμαρτία ἀπομακρύνει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ζωοποιό Χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος καί τήν νεκρώνει δημιουργεῖ τήν βίωση τῆς ἁμαρτίας ὡς ἀσθένειας. «Ἀπό τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν ἀσθενεῖ τό σῶμα ἀσθενεῖ μου καί ἡ ψυχή» ψάλλουμε στόν Παρακλητικό Κανόνα πρός τήν Ὑπερα-

γία Θεοτόκο. «Ἴασαι τήν ψυχή μου ὅτι ἥμαρτόν σοι» ἀναφωνεῖ ὁ Προφητάναξ Δαυίδ. Ἴαση, λοιπόν, ἔχει ἀνάγκη ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Καί ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή τό φάρμακο αὐτό προσφέρει, τό φάρμακο τῆς μετανοίας. Λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος: «Μετάνοια σημαίνει ἀνανέωσις τοῦ Βαπτίσματος. Μετάνοια σημαίνει συμφωνία μέ τόν Θεόν γιά νέα ζωή. Μετανοῶν σημαίνει ἀγοραστής τῆς ταπεινώσεως. Μετάνοια σημαίνει ἀποκλεισμός κάθε σωματικῆς παρηγορίας. Μετάνοια σημαίνει σκέψις αὐτοκατακρίσεως, ἀμερημνησία γιά ὅλα τα ἄλλα καί μέριμνα γιά τήν σωτηρία τοῦ ἐαυτοῦ μας. Μετάνοια σημαίνει θυγατέρα τῆς ἐλπίδος καί ἀποκήρυξις τῆς ἀπελπισίας». Ἡ μετάνοια πού οὐσιαστικά εἶναι ἀνανέωση τοῦ βαπτίσματος ὁδηγεῖ στήν εἰλικρινή ἐξομολόγηση. Ὁ πνευματικός ἀγῶνας τοῦ μετανοοῦντος γίνεται πλέον ἐντατικός. Ὁ ἀγῶνας αὐτός δέν μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ κανένα ἀγῶνα, μέ καμία μάχη, μέ κανένα πόλεμο πάνω στόν κόσμο αὐτό, ἀφοῦ εἶναι πόλεμος: «Πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰώνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις». Ὁ ἀγῶνας

αὐτός εἶναι ἐσωτερικός, καρδιακός γιά τήν ἀκρίβεια. Μᾶς λέγει χαρακτηριστικά ὁ μακαριστός γέροντας Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ: «Πεδίον τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνος δί ἕκαστον ἄνθρωπον πρό παντός εἶναι ἡ ἐαυτοῦ καρδία. Καί ὅστις ἀγαπᾶ νά εἰσέρχεται εἰς τήν καρδίαν του, κατανοεῖ τόν λόγον τοῦ προφήτου Δαυίδ: Προσελεύσεται ἄνθρωπος καί καρδία βαθεῖα. Ἡ γνήσια ἐν Χριστῷ ζωή ρέει ἐκεῖ, ἐν τῇ βαθεῖα καρδία κεκρυμμένη οὐχί μόνον ἀπό τά ξένα βλέμματα, ἀλλά ἐν τῷ πληρώματι αὐτῆς καί ἀπό αὐτόν τόν ἴδιον ἄνθρωπον». Οἱ Θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας μιλῶντας γιά τήν καρδιά δέν ἐννοοῦν μόνον τό σαρκικό ἀλλά καί τό πνευματικό ὄργανο τῆς καρδιᾶς, ὅπου γίνεται ἡ συνάντηση Θεοῦ καί ἀνθρώπου. «Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ἡμῶν ἐστί» μᾶς εἶπε ὁ Κύριος. Καί ὁ Ἀπόστολος Πέτρος μᾶς προσκαλεῖ σέ ἀγῶνα πνευματικό λέγοντας: «Κύριον δέ τόν Θεόν ἁγιάσατε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν»(Α’ Πέτρ. γ’,4). Ἐδῶ μποροῦμε νά ἀντιληφθοῦμε καί τήν μεγίστη δωρεά τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος γιά τήν πνευματική προκοπή καί σωτηρία τοῦ κάθε πιστοῦ. «Τό ἅγιο Βάπτισμα εἶναι γέννηση, στήν ὁποία ὁ Χριστός γεννᾶ καί ἐμεῖς γεννιό-

μαστε. Καί ὡς γνωστόν, ἐκεῖνος πού γεννᾶ δίνει τήν δική του ζωή σ’ αὐτόν πού γεννιέται» μᾶς λέγει ὁ ὅσιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας. Δηλαδή, μέ τό Ἅγιο Βάπτισμα λαμβάνουμε τήν τέλεια Χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος καί ζοῦμε πλέον ἐν Χριστῷ. Πρίν τήν Βάπτιση ὁ διάβολος κατοικεῖ στήν καρδία τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ ἐκτός αὐτῆς. Μετά τό Βάπτισμα ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ βρίσκεται μέσα στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου καί ὁ διάβολος ἐκτός αὐτῆς. Ὁ διάβολος ὅμως δέν παύει ἡμέρας καί νυκτός νά προσπαθεῖ νά εἰσέλθει καί πάλι σέ αὐτήν. Μέ τήν εἰλικρινή μετάνοια καί τόν ἐντατικό πνευματικό ἀγῶνα αὐτήν τήν τέλεια Χάρη πού λάβαμε μέ τό ἅγιο Βάπτισμα ἐνεργοποιοῦμε καί πάλι γιά νά καθαρίσουμε τήν καρδιά μας ἀπό τίς πτώσεις, τούς ἐμπαθεῖς λογισμούς, ἀλλά καί νά ἀποκρούσουμε τίς συνεχεῖς διαβολικές ἐπιθέσεις. Λέγει ἕνας σύγχρονος ἀγωνιστής γέροντας: «Πρέπει νά μάθετε, πῶς ἀνεβαίνει κάποιος ἀπό τόν ὑπόνομο στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. Αὐτή ἡ ἀνάβαση λέγεται μετάνοια. Ἡ ἁμαρτία δέν εἶναι μιά ἁπλή ἀστοχία πού γιά τήν ἐπιδιόρθωσή της ἀρκεῖ μιά τυπική συγγνώμη. Εἶναι μιά κίνηση ἀντίθετη πρός τόν Θεό, ὁπότε ἀπαιτεῖται ὁλοκληρωτική Παύλειος Λόγος

μεταστροφή. Ἀπαιτεῖται μετάνοια, ἀλλαγή πορείας στόν νοῦ, ἀποστροφή στό παρελθόν καί ἐπιστροφή στόν Θεό. Ἡ βάση τοῦ πνευματικοῦ οἰκοδομήματος δέν εἶναι ἡ εὐχή, ἀλλά ἡ μετάνοια καί ἡ καθαρή ἐξομολόγηση. Πρῶτα βγαίνουμε ἀπό τό βόθρο στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. Αὐτή ἡ κίνηση λέγεται μετάνοια. Μετά πλενόμαστε καί ξεβρωμίζουμε. Αὐτό γίνεται στό παντοδύναμο λουτρό τῆς ἐξομολόγησης. Μετά ντυνόμαστε καινούργια ροῦχα. Αὐτό εἶναι ἡ ἔνδυση τῆς Θείας Χάριτος. Μετά κάνουμε δίαιτα νά ἀδυνατίσουμε, γιατί οἱ χοῖροι ἀπό τίς βρωμιές πάντα παχαίνουν. Αὐτό εἶναι ἡ ἄσκηση νά μεταμορφώσουμε τά πάθη μας, γιά νά μήν ξαναπέσουμε στά ἴδια, ὁ ἔλεγχος τῶν λογισμῶν μας. Μετά ἀποκτοῦμε φτερά. Αὐτό εἶναι ὁ σφοδρός πόθος, ἡ ὁλοκληρωτική ἀγάπη στόν Σωτῆρα Χριστό. Μετά ἀπογειωνόμαστε μέ τήν δύναμη τῆς εὐχῆς στά μυστηριώδη κάλλη τοῦ Παραδείσου. Τήν εὐχή βέβαια μποροῦμε νά τήν λέμε ὅσο θέλουμε, μόλις μετανοήσουμε καί ἐξομολογηθοῦμε. Αὐτό ὅμως δέν σημαίνει ὅτι θά πετάξουμε κιόλας ἀμέσως. Οἱ ἀμετανόητοι καί ἀνεξομολόγητοι δέν πρέπει νά ἀσχολοῦνται μέ αὐτήν τήν ἱερά ἐργασία, γιατί ἀγριεύουν καί δυναμώνουν τά πάθη τους. Ὅταν μέ μιά τεχνική, κατεβάσεις ἡλιακό φῶς μέσα στήν βρωμιά καί στό σκοτάδι τοῦ ὑπονόμου, τότε θά ἀγριέψουν οἱ τυφλοπόντικες πού ζοῦν ἐκεῖ μέσα καί θά γίνουν ἐπικίνδυνα ἐπιθετικοί. Αὐτοί δέν ἔχουν συνηθίσει τό φῶς, ἔτσι καί ὅποιος σέ σκοτεινή καί ἀκάθαρτη καρδιά κατεβάζει τό φῶς τοῦ Χριστοῦ μέ τήν εὐχή ἀγριεύει τά πάθη του καί μπορεῖ νά τόν πνίξουν», καταλήγει ὁ σοφός γέροντας. Μετανοοῦντες, λοιπόν, ἀπό κοσμοπολίτες θά γίνουμε ἐρημοπολίτες καί μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ θά ἀναδειχθοῦμε οὐρανοπολίτες. Ἡ μετάνοια πού ὁδηγεῖ σέ εἰλικρινή ἐξομολόγηση σέ συνδυασμό μέ τήν ἄσκηση καί τήν καλλιέργεια τῆς προσευχῆς εἶναι οἱ ἀπαραίτητες προυποθέσεις γιά τήν 14

Παύλειος Λόγος

μετοχή στό Ποτήριο τῆς Ζωῆς, ἀφοῦ σέ διαφορετκή περίπτωση «πῦρ γάρ ὑπάρχει τούς ἀναξίους φλέγον». Ἡ μετοχή μας στήν Θεία Εὐχαριστία δέν εἶναι ἀπροϋπόθετη οὔτε γίνεται μέ τρόπο μαγικό. Σημαντικός εἶναι ὁ ρόλος τῆς προσευχῆς στήν κατά Χριστόν προκοπή τοῦ ἀγωνιζομένου χριστιανοῦ. Λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: «Τοῦ Θεοῦ μή ἐνεργοῦντος ἐν ἡμῖν, πᾶν τό παρ’ ἡμῖν γενόμενον ἁμαρτία ἐστι». Δηλαδή, ὅταν δέν ἐνεργεῖ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ μέσα μας, ὅ,τι καί νά κάνουμε εἶναι ἁμαρτία, ἀφοῦ μᾶς κινοῦν τά πάθη μας. Ἡ προσευχή λοιπόν πρέπει νά γίνει ἡ ἀναπνοή τοῦ νοῦ καί τῆς καρδιᾶς μας. Μ’ αὐτόν τόν τρόπο ἡ προσευχή θά κινεῖ καί τά ἔργα μας, ὥστε νά ἔχουν πνοή Θεοῦ, νά εἶναι δηλαδή θεοπρόβλητα καί ἔτσι ἡ ζωή μας θά ἐπιβεβαιώνει τούς λόγους μας πού κι αὐτοί θά πρέπει νά εἶναι μετρημένοι. Ὅμως ἅς ἀκούσουμε τί λέγουν οἱ θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας γι’ αὐτό τό μεγάλο κεφάλαιο τῆς προσευχῆς. Διαβάζουμε στό Γεροντικό: «Ἡ προσευχή τοῦ χριστιανοῦ, λέγει κάποιος Γέροντας, πρέπει νά γίνεται, πρῶτον, μέ διάθεση εἰρηνική, ὕστερα μέ ἡσυχία καί κοσμιότητα. Ὅταν προσεύχεται μαζί μέ ἄλλους στήν Ἐκκλησία, πρέπει ν’ ἀποφεύγει τίς ἐξωτερικεύσεις τῆς εὐλαβείας του καί τίς δυνατές φωνές πού φέρνουν σύγχυση καί στόν ἴδιο καί στούς ἄλλους. Ἡ προσευχή ὀφείλει νά γίνεται μέ ἐσωτερικό πόνο τῆς καρδιᾶς καί μέ ἤρεμο νοῦ ἀφοσιωμένο στόν Θεό. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού πάσχουν ἀπό σωματικές ἀρρώστειες καί ἐνῶ χειρουργοῦνται ἤ καυτηριάζονται ἀπό τόν γιατρό, ὑποφέρουν σιωπηλά καί ὑπονομετικά. Ἄλλοι πάλι ἀνυπόμονοι χαλοῦν τόν κόσμο ἀπό τίς φωνές, ὅταν τούς κάνουν θεραπεία. Μήπως ὅμως ἔτσι ἀποφεύγουν τόν πόνο; Μᾶλλον τόν αὐξάνουν. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει καί μέ τήν προσευχή. Οἱ πνευματικότεροι ἄνθρωποι προσεύχονται ἀθόρυβα μέ στεναγμούς ἀλαλήτους. Ἔτσι διατηροῦν

τήν ψυχική τους γαλήνη. Οἱ ἄλλοι δέν συγκρατοῦν τόν ἑαυτό τους. Προσεύχονται μεγαλοφώνως, μέ ἐκδηλώσεις ἐξωτερικές, πού συχνά σκανδαλίζουν τούς ἄλλους. Ὁ πραγματικός χριστιανός πρέπει ν’ ἀποφεύγει τήν ἀκαταστασία καί τά ἐξωτερικά σχήματα. Νά προτιμᾶ τήν τάξη, τήν ἡσυχία καί τήν ταπείνωση. Αὐτό ζητᾶ καί ὁ Θεός, μέ τό στόμα τοῦ Προφήτου, πού λέγει «Ἐπί τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλ’ ἤ ἐπί τόν ταπεινόν καί ἡσύχιον, τόν τρέμοντά μου τούς λόγους». Εἶναι βέβαιο ὅτι ὁ διάβολος θά μᾶς πολεμήσει καί θά μᾶς θέσει ἐμπόδια στήν προσευχή. Ἀκηδία, ὑπνηλία, αἰσχροί καί βλάσφημοι λογισμοί, ἐσωτερικές φωνές, ἀσυνήθιστο βάρος στό σῶμα, χασμουρητό, ἐξωτερικοί θόρυβοι καί ἄλλες διασπάσεις εἶναι τά τεχνάσματα τοῦ διαβόλου πού μετέρχεται μανιωδῶς προκειμένου νά μᾶς ἐμποδίσει ἀπό τήν ἐργασία τῆς προσευχῆς καί νά φέρει ταραχή στήν καρδία καί ἀκαταστασία στόν νοῦ μας. Ὅμως ἐμεῖς πρέπει μέ ἡρεμία καί πίστη στό Χριστό νά ὑπομείνουμε καί νά ἐπιμείνουμε. Ὁ Ἀποστολικός καί Πατερικός αὐτός τρόπος τῆς πνευματικῆς ἐργασίας εἶναι κεφαλαιώδης γιά τήν πορεία καί τήν σωτηρία τοῦ Ὀρθοδόξου χριστιανοῦ. Ἔτσι ἔρχεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὁποία ἀρχίζει πλέον νά ζεῖ ἀληθινά σ’ ἕναν ἀπεριόριστο, ἀπέραντο, ἀνέκφραστο, ἀπερίγραπτο, ἀπερινόητο καί ἀνερμήνευτο ὠκεανό εἰρήνης πού καμμία δοκιμασία, κανένας πειρασμός, κανένας διωγμός, κανένα πάθος, κανένας διάβολος, κανένας Ἀντίχριστος δέν μπορεῖ νά ταράξει, ἀφοῦ πλέον ὁ ἀγωνιστής χριστιανός βιώνει τό βίωμα τοῦ Μεγάλου Παύλου καί ὅλων τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας: «Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ ζῆ δέ ἐν ἐμοί Χριστός». Καί ὅπου ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ἡ εἰρήνη, ἐκεῖ καί ἡ γαλήνη, ἐκεῖ καί ἡ ζωή, ἐκεῖ καί τό φῶς, ἐκεῖ καί ἡ αἰωνιότητα, ἐκεῖ καί ἡ σωτηρία.

Παύλειος Λόγος

Διδάσκαλοι - Μάρτυρες -

ἐπετειακή ἐκδήλωση στή μνήμη τῶν Τρ Ἀρχιμανδρίτου Παλαμᾶ Κυριλλίδη 16

Παύλειος Λόγος

- Ἀγωνιστές

ριῶν Ἱεραρχῶν

εναρκτήρια επετειακή εκδήλωση για το έτος 2012, κατά το οποίο συμπληρώνονται 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Βέροιας από τον Οθωμανικό ζυγό, έλαβε χώρα στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο της Μητροπόλεως Βεροίας την Κυριακή 30 Ιανουαρίου. Η εκδήλωση ήταν μια πρωτότυπη ιδέα του ιδίου του Σεβ. Μητροπολίτου κ. Παντελεήμονος ο οποίος θέλησε να προβάλει το αγωνιστικό πνεύμα που παρείχαν με τη διδασκαλία τους οι τρεις Μεγάλοι Ιεράρχες και που απόηχός τους ήταν η αγωνιστικότητα και το μαρτύριο κατά τους χρόνους της σκλαβιάς μέχρι και την απελευθέρωση. Για το λόγο αυτό προβλήθηκαν οι φυσιογνωμίες Ιεραρχών που λειτούργησαν ως πρότυπα για την προσφορά τους στο Έθνος και την Εκκλησία. Η ιδιαιτερότητα της Εκδήλωσης ήταν ότι διοργανώθηκε υπό μορφή «Δρώμενου» δηλαδή ενός συνόλου δραματοποιημένων κειμένων που απαγγέλλονταν, ενός Βυζαντινού Χορού από τους Καθηγητές της αντίστοιχης Σχολής της Μητροπόλεως με συνοδεία Ούτι και Κανονάκι υπό τη διεύθυνση του κ. Ουρδουλίδη που απέδωσαν νέους ύμνους πονήματα του Αρχιμ. Πορφυρίου Μπατσαρά (Ηγουμ. Ι. Μ. Προδρόμου) και μιας προβολής που συνεχώς παρείχε σχετικό οπτικό υλικό από σχετικές κινηματογραφικές παραγωγές και φωτογραφίες. Τα κείμενα του Αρχιμ. Παλαμά Κυριλλίδη (Ηγουμ. Ι. Μ. Καλλίπετρας) που συντάχθηκαν με τη βοήθεια των Αρχιμ. Διονυσίου Ανθρόπουλου και Ε.Δουλδούρα, απήγγειλαν η εξαιρετική κα. Ευγενία Δουλδούρα, ο βαρύτονος κ. Λαγονίκας Θεόδωρος και ο μοναχός Γεράσιμος Μπεκές της Ι. Μονής Δοβρά. Η παρουσίαση έγινε από τον Αρχιμ. Αρσένιο Χαλδαιόπουλο. Το τέλος της εκδήλωσης σημάδεψε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Παντελέημων επιλέγοντας ότι είναι απαραίτητος ο αγώνας για την Ελευθερία, γι αυτό και η τιμή σε όσους έχουν πολεμήσει γι αυτήν. Η συγκινησιακή φόρτιση που προκάλεσε η εκδήλωση καθώς και το αυθόρμητο κλείσιμό της με τον Εθνικό ύμνο άφησε τους ακροατές ένδακρεις να χειροκροτούν και να κατασυγχαίρουν για όσα παρακολούθησαν. Ο τηλεοπτικός σταθμός 4Ε κάλυψε την εκδήλωση και κατ’ απαίτηση των τηλεθεατών η προβολή της επαναλήφθηκε ξανά. Βρισκόμαστε στη γιορτή των Τριών Ιεραρχών του έτους 1912. Στο κρυφό Σχολειό ο καλόγηρος ομιλεί σχετικά στα «καλογεροπαίδια, τα σκλαβόπουλα, τα παιδιά του Αλεξάνδρου». Το έργο των τριών Ιεραρχών υπήρξε κατ’ εξοχήν αφυπνιστικό παρουσιάζοντας την δυναμικότητα της ψυχής να εκμεταλλευτεί το δικαίωμα της Ελευθερίας, ενός δώρου της Παύλειος Λόγος

Θείας Χάριτος και της αγάπης του ίδιου του Δημιουργού. Το ασυμβίβαστο των Τριών Ιεραρχών ήταν το κοινό χαρακτηριστικό τους. Δεν γνώρισαν τη γλώσσα των συμβιβασμών και της διπλωματίας. Δε σκέφτηκαν ποτέ εάν αντίπαλοί τους ήσαν αυτοκράτορες ή σοφοί ή ισχυροί κατά κόσμον. Κι αυτή η πίστη, τους έκαμε εχθρούς του κόσμου, αφού τίποτα δε θα έσκιαζε το ράσο τους και την ανυποταξία τους στις επίγειες αντίχριστες δυνάμεις... Η αγάπη τους για τον άνθρωπο δεν άφηνε περιθώρια να προστατέψουν τον εαυτό τους. Γιατί ο άνθρωπος για τον συνάνθρωπο πρέπει να θυσιάζεται! Όταν μάλιστα κινδυνεύει η πίστη στο Θεό, τότε η θυσία είναι ιερή ενάντια στους εχθρούς της πίστης και της πατρίδας... Κι ενώ η Κάτω Ελλάδα είχε ήδη ελευθερωθεί στη Μακεδονία στέναζε από αμέτρητους εχθρούς: Τούρκους, Βούλγαρους, Ρωμούνους, Αλβανούς. Η αφήγηση κινείται σε τρεις άλλους Ιεράρχες, αυτή τη φορά Ιερομάρτυρες που οι ιστορικές συνθήκες των μαρτυρίων τους είχαν άμεση σχέση και με την εθνική τους προσφορά. Πρώτος σταθμός, ένα καύχημα για την τοπική Εκκλησία, ο πρώτος Νεομάρτυρας της Εκκλησίας, ο Άγιος Αρσένιος επίσκοπος Βεροίας. Σύμφωνα με την παράδοση Τρίτη 9 Απριλίου 1433 (;) , Τρίτη του Πάσχα καταλήφθηκε η Βέροια από τους Οθωμανούς. Γι αυτό και οι Τούρκοι θα λέγουν με καμάρι πως κατέλαβαν την περιοχή την εποχή των κόκκινων αυγών. Ο Άγιος λειτουργούσε στην υπέροχη εκκλησιά της Μητρόπολης όταν τον συνέλαβαν. Τι δεν έκαμαν του Δεσπότη μας Αρσενίου να αλλαξοπιστήσει. Ένας από τα θεριά είπε: «Κόψτε του το χέρι γιατί με εκείνο ευλογεί και δυναμώνει τους απίστους». Όλοι παραβγαίναν ποιος θα τον χτυπήσει, ποιος θα τον φτύσει, ποιος θα τον βρίσει. Μια στο μπουντρούμι, μια στην πλατεία να τον ξεφτιλίζουν όλα μαζί τα θεριά! Μεσ’τα βαρέλια με το νερό να τον πνίξουν θέλαν! Ξυπόλυτο, με ξέπλεκα τα μαλλιά του, με το κορμί του γεμάτο σημάδια τυραννικά, με τον κατάσαρκο χιτώνα του τον οδήγησαν να εκτελεστεί. Κι όλο του φώναζαν «κάνε σαλαβάτι, κάνε σαλαβάτι», αλλά το μειδίαμα και η

Παύλειος Λόγος

διαπεραστική ματιά του Ιεράρχου ήταν αδύνατο να μην ταπεινώσει τον κατακτητή! Πώς γίνεται να αλλαξοπιστήσει ο Ποιμένας! Πώς γίνεται να δώσει ντροπή στους αντρειωμένους που σκοτώθηκαν στις πολεμίστρες και τις πορτάρες για τα ιερά, τα όσια, τα άγια. Έχει έναν πλάτανο στην πύλη, στο Χουνκιάρ Τζαμί, εκεί λένε πως τον κρέμασαν να βλέπει κάθε χριστιανός και να λυπάται. «Ωχ! Γέροντα, τι μας λες!», είπαν τα σκλαβόπουλα. «Σκοτώσαν τον Δεσπότη κι είναι χαρά σε μας; δεν είναι ντροπή μας; γιατί ο Θεός άφησε να γίνει τέτοιο κακό;». «Παιδιά μου», έγνεψε ο Γέροντας, σείοντας το χέρι να κάμουν ησυχία: «Του αντρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δε λογιέται. Τι κι αν σκοτώνουν το σώμα και σταματάει η καρδιά και πέφτει το κεφάλι; Δύναμη είναι να πεθαίνεις για τη πίστη σου, να κάνεις αυτό που θέλει ο Θεός! Ξέρετε παιδιά μου πόση δύναμη παίρνει ο αγώνας όταν ποτίζει η ρίζα του με αίμα αντρειωμένο; Ξέρεις πως πρώτος Νεομάρτυρας τούτος εδώ ο δικός μας δέσποτας, σαν πήγε στους Ουρανούς, χτύπαγε γροθιά στο θεϊκό τραπέζι, μπροστά στο Νομοθέτη κι έκραζε: «δώσε τους λευτεριά! εμείς σου το πληρώσαμε, με το δικό μας αίμα!» Κι εκείνον θα ακούσει ο Θεός, εκείνον που είναι άγιος και τις δικές μας βρωμιές θα καθαρίσει και θα χαρίσει ξανά, ξανά τη λευτεριά». «Χάνετε την ελπίδα σας ταλαίπωρα τεκνία; πρώτος ήταν ο δεσπότης μας Αρσένιος, μα όχι ο μόνος! Σαν πήραν τη Βασιλεύουσα οι Οθωμανοί στα 400 χρόνια της Σκλαβιάς, εκατόν ένας Ιεράρχες φόρεσαν τη θηλιά σα να ΄τανε στολίδι αρχιερατικό! Εκατόν ένας Ιεράρχες με πρώτο τον δικό μας τον Αρσένιο»! Αυτή την προσφορά η Εκκλησία την πλήρωσε με εκατόμβες θυμάτων, από καλόγερο μέχρι και τον ίδιο τον Πατριάρχη. Ο λόγος τώρα για τον Άγιο Γρηγόριο τον Ε΄. Περιγράφονται με συγκίνηση λεπτό προς λεπτό η πορεία του προς την αγχόνη. Του είχαν προτείνει να φύγει αλλά εκείνος είπε : «Εγώ δια τούτο είμαι πατριάρχης, όπως σώσω το έθνος μου...ο θάνατός μου ίσως επιφέρει μεγαλυτέραν ωφέλειαν από την ζωή μου». Συρόμενος προς την αγχόνη, του’πεσε

το επανωκαλύμαυκο -σα να’ τανε για να κάνει χώρο, να μπει το αμάραντο στεφάνι- αλλά διετάχθη να του το φορέσουν αμέσως, με ολόκληρο το σχήμα να μαρτυρήσει. Ο Πατριάρχης σήκωσε τα μάτια του προς τους ουρανούς και είπε: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, δέξου το πνεύμα μου». Το σώμα αιωρούμενο στην αγχόνη ελευθέρωσε την ψυχή του νικηφόρα στην ουράνια θριαμβεύουσα Εκκλησία των πρωτοτόκων. 76 ετών. Κρέμασαν στο στήθος του φετβά να γράφει: «Προδότης του Σουλτάνου». Η αφήγηση συνεχίζει με τον τρίτο Ιερομάρτυρα που αν και τα πρόσωπα του Δρώμενου βρίσκονται ακόμα στο 1912 τώρα σαν σε όραμα βλέπουν το μαρτύριο του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης. Στον ιστορικό του λόγο όταν έγινε Αρχιερέας ο Άγιος είπε ότι εύχεται αν είναι να ανταλλάξει την Αρχιερατική του Μίτρα να γίνει ακάνθινο στεφάνι και να δώσει το αίμα του για την πατρίδα. 27 Αυγούστου 1922. Παραδόθηκε στον φρενιασμένο όχλο. Θα τον οδηγήσουν μπροστά στο Νουρεντίν μπέη. «Εσύ είσαι ο παπάς που βρίζεις τους Τούρκους; Γουρούνι, θα δεις τι τιμωρία σου ετοιμάζω. Εσύ κι οι Έλληνές σου είστε λαός χαμάληδων και χαμάληδες θα σε δικάσουν». Το πλήθος ορμά. Έξαλλοι. Κτυπούν με γροθιές, λοστούς, ρόπαλα. Φτύνουν την Αγιότητά του. Τον τραβούν στο κουρείο του Ismail. Του φορούν την άσπρη μπλούζα του κουρέα. Του ξεριζώνουν τη γενειάδα. Τον πετσοκόβουν. Με μαχαίρια. Του βγάζουν τα μάτια με την ξιφολόγχη. Του κόβουν τ’ αυτιά και τη γλώσσα. Γύρω απ’ το κορμί που σφαδάζει στήνουν τον ξέφρενο χορό της εκδικητικής μανίας. Βάρβαροι. Απάνθρωποι. Σωστά θηρία. Από το κορμί του, τραβά το μεθυσμένο από κτηνωδία πλήθος σάρκες. Δεν απαντά ο Δέσποτας. Δεν εκλιπαρεί. Δεν καταριέται. Αιμόφυρτος, αγέρωχος, αλύγιστος, σέρνεται από το πλήθος και ψελλίζει «Κύριε, ελέησόν με». Το πρόσωπό του κάτωχρο, νοτισμένο απ’ το αίμα των βγαλμένων του ματιών, το στρέφει στα Ουράνια. «Πάτερ Άγιε, άφες αυτοίς, ου γάρ οίδασι τί ποιούσι». Προσπαθεί να σηκώσει το δεξί του χέρι να ευλογήσει τους δημίους. Του κόβουν και τα δυο χέρια με μαχαίρι. Βρέθηκε

ένας Τουρκοκρητικός να τον συμπονέσει. Πυροβολεί για να δώσει ένα τέλος στο μαρτύριό του. 347 ιερείς θ’ ακολουθήσουν στην εξόντωση. Ο Κυδωνιών Γρηγόριος θα θαφτεί ζωντανός. Ο Μοσχονησίων Αμβρόσιος θα πεταλωθεί και θα διαμελιστεί. Ο Ζήλων Ευθύμιος θα εκπνεύσει από τα βασανιστήρια. Άλλοι Θα σταυρωθούν. Θα παλουκώθηκαν. Θα καούν ζωντανοί… *** Το Δρώμενο ολοκληρώνεται με την τρεις Ιεράρχες που υπήρξαν αγωνιστές, εθνικοί ήρωες, Άγιοι του Μακεδονικού Αγώνα. Το σπουδαίο λεβεντόπαιδο της Αθήνας Παύλος Μελάς ομολογεί: «Πάντοτε κατά τους αγώνας του Έθνους μας προΐστατο η Εκκλησία. Έτσι, τώρα προ πάντων, στην Μακεδονία, ότε κατ’ Αυτής κυρίως στρέφονται αι επιθέσεις των εχθρών, η Εκκλησία και πάλιν θα προστατεύσει τον Αγώνα». Ο λόγος για τη θρυλική η μορφή του γενναίου και πρωτοπόρου Μητροπολίτου Καστορίας Γερμανού Καραβαγγέλη, του «Παπαφλέσσα» του Μακεδονικού Αγώνα. Εκλεγμένος για το πάθος του και την αγάπη του για την Ελλάδα. Σ’ αυτόν που με απογοήτευση έλαβε τηλεγράφημα από την ελεύθερη Ελλάδα να μην ασχολείται με τον Αγώνα αλλά «να περιοριστεί στα εκκλησιαστικά του καθήκοντα»... Πατριώτης, φλογερός, ορμητικός, ριψοκίνδυνος! Μόνος του κράτησε τη μάχη κατά των βουλγαρικών επιδιώξεων και ανεδείχθη πρωταγωνιστής του εθνικού δράματος, άξιος των κρίσιμων μας καιρών. Περιοδείες, συνεννοήσεις μυστικές, επαφές με λαό, αντάρτες και μακεδονομάχους, θα αρχίζουν να καρποφορούν κι ο λαός θα υψώσει το ανάστημά του στους φονιάδες της πίστης και του ελληνισμού. Καβάλα στ’ άλογο του, ζωσμένος με φισεκλίκια και ντουφέκι στον ώμο, οργώνει τη ματοβαμμένη επισκοπή του! Σύρει ξανά τις πύλες των εκκλησιών που κλείσαν οι κομιτατζίδες και πάνω στην Άγια τράπεζα ακουμπά το περίστροφό του… Σκληρά χρόνια… Ποιός μπορεί να καταλάβει… Ο Πανσλαβισμός ορμά εναντίων του. Άγγλοι και Ρώσοι ζητούν την απομάκρυνση του διαμαρτυρόμενοι στο Σουλτάνο. Όταν αποκαλύφθηκε με κάθε λεπτομέρεια η εθνική του δράση η τουρκική κυβέρνηση απαίτησε από το Πατριαρχείο να ανακληθεί στην Κωνσταντινούπολη. Εχει ρίξει το σπόρο του… έχει οργανώσει τους Μακεδόνες… Τώρα από την Αμασεια του Πόντου θα πολεμήσει κατά των Νεοτούρκων. Κι αυτόν που τόσο αγωνίστηκε για την πατρίδα θα τον αξιώσει ο Θεός να δει ελεύθερη τη Μακεδονία… θα πει ο Ιεράρχης «Δεν χρεωστώ εις ουδένα ουδέ οβολόν. Εις

το έθνος προσέφερα ό,τι ήτο δυνατόν, ως ιεράρχης του ΄21»… Επόμενος σταθμός ο Φώτιος Καλπίδης, Μητροπολίτης Κορυτσάς. Σαν άλλος πατρο-Κοσμας ανασυστάνει σχολειά της υπαίθρου, εκεί όπου η οργιάζουσα Προπαγάνδα είχε εξαναγκάσει τους Έλληνες να διαβάζουν ρουμούνικα και αλβανικά. Αμέτρητες οι περιοδείες του μέχρι και το πιο απομακρυσμένο χωριό της επαρχίας του, όπου λειτουργώντας κήρυττε και εμψύχωνε. Βαλλόμενος από εμφανείς και αφανείς εχθρούς, βάδιζε σταθερά προς το δρόμο του μαρτυρίου, πιστός στα πεπρωμένα της φυλής. Τον είχαν προειδοποιήσει: «Αν πηγαίνεις μ’ αυτήν την γνώμη ωρέ καπετάν Φώτη!, δεν θα σ’ εύρη ο χρόνος». Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 1905. Θα λειτουργούσε στη Μπραβδίτσα. Χωρίς όπλα, άκακος σαν αρνί ξεκίνησε το Σάββατο. Έξω απ’ το χωριό τον πρόλαβε ο Μπαϊράμ Φεχμή κι η συμμορία του… Τέλος λίγους μήνες πριν την απελευθέρωση. Αιμιλιανός Λαζαρίδης Μητροπολίτης Γρεβενών! Οι Τούρκοι παρεμπόδιζαν περιοδείες του στα χωριά με την πρόφαση πως ξεσηκώνει τους χωρικούς να κρατούνε όπλα. Ο καϊμακάμης Γρεβενών τον απειλεί, γιατί δήθεν διέταξε τούς ιερείς να μη δηλώνουν γάμους και γεννήσεις. Κι από την άλλη οι Ρωμούνοι διαρπάζουν αποθρασυνόμενοι όποια εκκλησία ή σχολειό θέλουν, αφήνοντας τα ελληνόπουλα χωρίς Θεό, χωρίς Παιδεία! Ανυποχώρητος κι ακέραιος ο Δέσποτας περιέρχεται τα χωριά λειτουργεί, κηρύττει, παρηγορεί, στηρίζει. Οργανώνει τις εθνικές ομάδες. Διαμαρτύρεται έντονα κι επιτυγχάνει επανίδρυση και συντήρηση ελληνικών σχολείων κι

ορθόδοξων ναών. Οκτώβριος του 1911! Πρωτομηνιά λειτούργησε στο Σνίχοβο. Κι έφυγε κατά το μεσημέρι από εκεί με το διάκονο και τον αγωγιάτη του. Τ’ απόγευμα ακούστηκαν πυροβολισμοί. Το μακελιό είχε γίνει… Τέσσερις μέρες έκαναν οι οθωμανικές αρχές να δώσουν άδεια στους ρωμιούς να ψάξουν το δεσπότη τους… Κι όταν έψαξαν βρήκαν τα τρία μαρτυρικά λείψανα: Βασανισμένους ώρες πολλές, κομμένα μέλη, βγαλμένα μάτια, κρανία με μπαλτάδες τεμαχισμένα… Φρίκη!Κι η κηδεία του Αιμιλιανού, θρήνος ανείπωτος. Σπαραγμός στο πανελλήνιο… Πώς να μην προετοιμαστεί ο Μέγας ξεσηκωμός! Η Μεγάλη Λύτρωση… *** Το δάκτυλο έσεισε ο Γέροντας. Άφοβος! Ορθός! Ακαμπούριαστος! «Είναι η ώρα… 479 χρόνια περάσαν στη Σκλαβιά! Θέ μου! Χρονιά άλλη να μη μας βρει στων εχθρών μας το χέρι! Θυσίες τόσων χρόνων, τόσα μαρτύρια κι ηρωισμούς, τόσο μεγάλους νεκρούς κι άφθονο αίμα! Ευδόκησε Παντοδύναμε και χάρισε σε μας τους Μακεδόνες τη Λευτεριά μας!». « Θέ μου» ! Συνέχισε η φωνή του καλογέρου υπέρχρονη… απόκοσμη… να ηχεί μέχρι το βάθος των αιώνων! Τι μπορεί να σκέφτονται οι άνθρωποι έναν αιώνα μετά; Τα εγγόνια των εγγονών μας που θα χαίρονται σ’ αυτούς εδώ τους χώρους τι θα λογίζονται; Θα καταλάβουν άραγε την αγωνία της σκλαβιάς; Θα τρέμουν την Πίστη τους να μη χάσουν; Θα ΄χουν κι αυτοί πόθο ιερό να διαφυλάξουν όσα εμείς και αίμα άφθονο παρακαταθήκη αφήσαμε, άλλη σκλαβιά στον τόπο αυτό να μην αφήσουν;»

Παύλειος Λόγος

Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος Τριῶν Ἱεραρχῶν Τ οὺς τρεῖς μεγίστους φωστῆρες τῆς τρισηλίου Θεότητος ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας, τοὺς τρεῖς μεγάλους Πατέρες της, τὸν Μέγα Βασίλειο, ἀρχιεπίσκοπο Καισαρείας, τὸν Μέγα Γρηγόριο, τὸν Θεολόγο, καὶ τὸν Ἰωάννη Χρυσόστομο, ἀρχιεπισκόπους Κωνσταντινουπόλεως, τιμῶντας τὴν κοινὴ προσφορά τους στὴν Ἐκκλησία καὶ στὴ Θεολογία, στὴν πίστη καὶ στὸν ἄνθρωπο. Τοὺς τρεῖς αὐτοὺς κορυφαίους Ἱεράρχες τιμᾶ ὅμως καὶ ἡ ἑλληνικὴ παιδεία ὡς προστάτες της καὶ τοὺς προβάλλει ὡς πρότυπα καὶ γιὰ τοὺς διδασκάλους καὶ καθηγητές, καὶ γιὰ τοὺς μαθητὲς καὶ τὶς μαθήτριες ὅλων τῶν ἐκπαιδευτικῶν βαθμίδων, γιατὶ οἱ τρεῖς Ἱεράρχες ὑπῆρξαν ἄριστοι μαθητὲς καὶ λαμπροὶ διδάσκαλοι. Πῶς ὅμως τὸ ἐπέτυχαν αὐτό; Τὸ ἐπέτυχαν μὲ τὴν ἀφοσίωση στὸ ἔργο καὶ στὴν ἀποστολή τους. Κανένα ἔργο δὲν μπορεῖ νὰ ὁλοκληρωθῇ μὲ ἐπιτυχία, ἐὰν αὐτὸς ὁ ὁποῖος τὸ ἀναλαμβάνει δὲν ἀφοσιώνεται σ’ αὐτό. Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ ἔχῃ ἱκανότητες καὶ χαρίσματα ποὺ διευκολύνουν τὴν ἐπιτυχῆ ἔκβαση τῆς προσπάθειάς του στὴν ἐπιτέλεση ἑνὸς ἔργου, αὐτὰ ὅμως δὲν ὠφελοῦν, ἐὰν δὲν προσθέσῃ σ’ αὐτὰ τὴν προσοχὴ καὶ τὴν ἀφοσίωση ποὺ ἀπαιτεῖται. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴν

Παύλειος Λόγος

μόρφωση καὶ τὴν παιδεία. Ὑπάρχουν εὐφυεῖς καὶ ταλαντοῦχοι μαθητές, ποὺ ἀδιαφοροῦν ὅμως γιὰ τὰ μαθήματα καὶ τὴ γνώση, ποὺ ἐμπιστεύονται τὶς ἱκανότητές τους καὶ δὲν δείχνουν τὴν ἀπαιτούμενη προσοχὴ καὶ ἐπιμέλεια στὴ μελέτη. Ὑπάρχουν καὶ καθηγητὲς μὲ γνώσεις καὶ χαρίσματα, ποὺ ὅμως θεωροῦν τὴ διδασκαλία ὡς μία βιοποριστικὴ ἀνάγκη ἢ ὡς μία κουραστικὴ ὑποχρέωση καὶ δὲν δίνουν ὅλο τὸν ἑαυτό τους στὴ διδασκαλία, στὴν τάξη, στοὺς μαθητές τους. Καὶ ἔτσι τὰ ἀποτελέσματα εἶναι πενιχρὰ καὶ ἀπογοητευτικὰ καὶ γιὰ τοὺς μαθητὲς καὶ γιὰ τοὺς δασκάλους. Τὸ παράδειγμα τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν μᾶς δείχνει μία ἄλλη κατεύθυνση. Ἐπιμελεῖς καὶ ἀφοσιωμένοι στὸ ἀντικείμενο τῶν σπουδῶν τους, ἀντιμετώπισαν τὶς δυσκολίες ποὺ συνάντησαν στὶς μακροχρόνιες σπουδές τους σὲ μακρινὲς πόλεις καὶ ἄγνωστα περιβάλλοντα μὲ ἀπόλυτη ἐπιτυχία καὶ κατόρθωσαν νὰ διακριθοῦν στὴ σοφία καὶ τὴν ἐπιστήμη. Ἐπιμελεῖς καὶ ἀφοσιωμένοι στὸ ἀντικείμενο τῆς διδασκαλίας τους, εὐτύχησαν νὰ ἀποκτήσουν καλοὺς μαθητὲς καὶ ἱκανοὺς συνεχιστὲς τοῦ ἔργου. Οἱ συνθῆκες, μέσα στὶς ὁποῖες σπούδασαν καὶ δίδαξαν οἱ τρεῖς μεγάλοι φωστῆρες, δὲν ἦταν πάντοτε ἰδανικές. Ἔζησαν σὲ μία ἐποχὴ ἀλλαγῶν, συγκρούσεως καὶ ἀντιπαραθέσεων ἀνάμεσα σὲ ἕνα κόσμο ποὺ ἔφευγε καὶ σὲ ἕνα κό-

σμο ποὺ ἐρχόταν. Ἔζησαν σὲ μία ἐποχή, κατὰ τὴν ὁποία ἡ μόρφωση δὲν ἦταν αὐτονόητο κεκτημένο γιὰ κάθε παιδί, ἀλλὰ ἀγωνίσθηκαν γιὰ τὴν κατάκτησή της μὲ ἀφοσίωση καὶ ἀγάπη. Ἀγωνίσθηκαν καὶ ἐπέτυχαν ὄχι μόνο νὰ ἀποκτήσουν τὴ μόρφωση ποὺ ἐπιζητοῦσαν, ἀλλὰ νὰ ἀποκτήσουν ἕνα χαρακτήρα, μία προσωπικότητα ἰσχυρή, ἀλλὰ καὶ εὐαίσθητη στὶς ἀγωνίες καὶ στὰ προβλήματα τῶν ἀνθρώπων. Μία προσωπικότητα ποὺ ἤξερε νὰ ἀγωνίζεται γιὰ τὸ δίκαιο καὶ τὸ ὀρθό, ἀλλὰ μποροῦσε καὶ νὰ ὑποχωρῇ, ὅταν χρειαζόταν, γιὰ νὰ ἐπιτευχθῇ ἡ εἰρήνη καὶ ἡ καταλλαγή. Γι’ αὐτὸ καὶ τιμήθηκαν καὶ τιμῶνται καὶ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἀνθρωπότητα, γι’ αὐτὸ καὶ προβάλλονται ὡς πρότυπα διδασκόντων καὶ διδασκομένων, ὡς προστάτες τῆς παιδείας καὶ τῶν γραμμάτων. Τιμῶντας τους σήμερα κι ἐμεῖς, σὲ μία ἐποχὴ δύσκολη καὶ γιὰ τὴν πατρίδα μας καὶ τὴν παιδεία, σᾶς προτρέπω πατρικὰ ὅλους, ἐκπαιδευτικοὺς καὶ μαθητές, νὰ ἐμπνευσθῆτε ἀπὸ τὸ παράδειγμά τους καὶ ἐπικαλοῦμαι τὶς πρεσβεῖες τους γιὰ ὅλους σας. Διάπυρος πρός τόν Κύριον εὐχέτης Ὁ Μητροπολίτης † Ὁ Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑΣ το πέρασμά του από το Πολυδένδρι Ημαθίας

τοῦ Ἀρχιμ. Πορφυρίου Μπατσαρᾶ

ην Δευτέρα 9 Ιανουαρίου το πρωί επισκέφθηκε τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας ο κ. Δημήτρης Παπαϊωάννου από το Πολυδένδρι Ημαθίας, παρουσία και του Αστυνομικού Διευθυντή Ημαθίας κ. Παπαχρήστου. Ο κ. Παπαϊωάννου παρέδωσε στο σεβασμιώτατο έναν από τους τέσσερις μεταλλικούς σταυρούς που είχε τοποθετήσει σε δένδρα στα σημεία του ορίζοντα ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός κατά το πέρασμά του από το Πολυδένδρι το έτος 1775. Τον σταυρό ανακάλυψε ο κ. Παπαϊωάννου το Νοέμβριο του 2011 επάνω σε μεγάλο κούτσουρο που έκαιγε μέσα στο τζάκι του. Η παράδοση για το πέρασμα του αγίου Κοσμά από το Πολυδένδρι. Γύρω στα 1775 στην περιοχή των Πιερίων υπήρχε επάρατος λοιμός θανατηφόρου μεταδοτικής ασθένειας, πανούκλας ή γρίππης, ή οποία αφάνισε πολλά χωριά γιατί πέθαιναν όλοι οι κάτοικοι τους. Την εποχή εκείνη ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός περιόδευε τον Όλυμπο και τα Πιερία και ευλογούσε τ’ αρματολίκια και τους Ταϊφάδες των Κλεφτο-αρματολών και με πατρικά λόγια και αγνά, συνιστούσε τους 22

Παύλειος Λόγος

καπετανέους και τους αντάρτες να φέρονται σαν αδέλφια ευγενικά και με αγάπη στους Χριστιανούς χωρίς να κάνουν κακωσύνες σ’ αυτούς. Τότε οι προύχοντες του χωριού άνωθεν φωτισθέντες προσκάλεσαν τον Άγιο να έλθει και να κάνει λιτανεία στο χωριό για ν’ αποφύγουν τον κίνδυνο της λοιμώδους ασθένειας. Ο Άγιος Κοσμάς ευχαρίστησε

τους προύχοντες για το κάλεσμα, ήλθε στο χωριό και στον Άγ. Αθανάσιο ετέλεσε ολονύκτια αγρυπνία με συμμετοχή όλων των κατοίκων. Στη συνέχεια σταύρωσε το χωριό σε τέσσερα σημεία, Α, Δ, Β, καί Ν, με σιδερένιους σταυρούς που το-

ποθετήθηκαν στην περίμετρο του χωριού σταυροειδώς στα κατωτέρω σημεία: Ένας Σταυρός ετέθη στον μεγάλο δένδρο κοντά στα σπίτια των Χορμοβαίων και γι’ αυτό εκεί η τοποθεσία ονομάζεται ακόμα «Σταυρός». Ο δεύτερος Σταυρός τοποθετήθηκε στον μεγάλο δένδρο της βελανιδιάς στον περίβολο της Εκκλησίας του Αγ. Νικολάου, το όποιο δεν υπάρχει τώρα γιατί κόπηκε την δεκαετία του 1980. Ο τρίτος Σταυρός τοποθετήθηκε στην τοποθεσία «Πίσω στ’ αλώνια» κάτω από μία πέτρινη πλάκα, όπου σήμερα είναι το χωράφι του Θωμά Αθανασίου Δούλαλα, και ο τέταρτος Σταυρός ετέθη στην υπεραιωνόβια σήμερα βελανιδιά, το δέντρο πού υπάρχει ακόμη μέσα στο κοιμητήρι σαν αψευδής μάρτυρας του θαυμαστού γεγονότος. Τότε φυσικά ήταν μικρό δέντρο. Έτσι υστέρα από την ανωτέρω θεάρεστη πράξη, όλοι οι κάτοικοι του χωριού ξεπέρασαν το θανατηφόρο λοιμό χωρίς να ματώσει η μύτη τους και βγήκαν σώοι και αβλαβείς από το μεγάλο κακό. Ενώ άλλα χωριά τής περιοχής που δεν έπραξαν το ίδιο ερήμωσαν και δέν υπάρχουν πλέον, όπως η Ψιλοκόνιτσα, ή Παλιογκορτσιά, η Παλιόχωρα στον Άγιο Κωνσταντίνο, η Γκιόνη της Βόσοβας, το Ιτέβο της Μπόστιανης κ.α. Λέγεται ότι όταν ο Άγιος Κοσμάς έφυγε από το χωριό, ευχαρίστησε, ευλόγησε, κι αποχαιρέτησε τους κατοίκους και τους βεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να πά-

ΕΠΑΝΩ: η παράδοση του σταυρού του αγίου Κοσμά στον σεβασμιώτατο. ΚΑΤΩ: Παρόμοιος σταυρός σε δένδρο στην περιοχή Γρεβενών. ΔΙΠΛΑΝΗ ΣΕΛΙΔΑ: Το δένδρο όπου υπήρχε ο σταυρός πριν να κοπεί.

θουν τίποτε ούτε από την επάρατη λοιμώδη θανατηφόρο ασθένεια, ούτε και από άλλη τέτοια. «Η πίστη σας» τους είπε «σάς έσωσε». «Είστε ευλογημένοι» τους είπε «όσοι ζείτε στα βουνά και κυρίως εσείς που βρίσκεστε στην ποδιά από τον Όλυμπο». Μακάρι στον τόπο αυτό που κήρυξε ο Πατρο-Κοσμάς και έσωσε από την καταστροφή το χωριό μας να τιμάται στις 24 Αυγούστου κάθε χρόνο η μνήμη του, για να δείξουμε έτσι την ευγνωμοσύνη μας προς τον άγιο. Στο μεγάλο αυτό δέντρο, τα κορίτσια του χωριού, μέχρι και την δεκαετία 1960-1970, έκαμναν κούνια, και το σκοινί της κούνιας ακουμπούσε στην μία άκρη του σταυρού, που φαινόταν. Βάλαμε την κυρία Ευρυδίκη Πέτρου-Μπάτσιου και μας σχεδίασε πώς φαινόταν τότε ο σταυρός. Τελευταία, ο Δέντρος ξεράθηκε και κόψαν τα κλαδιά για να μην προκληθεί ζημία. Τα ξύλα πουλήθηκαν στον κ. Δημήτριο Παπαϊωάννου, και εφέτος περί τις 25 Νοεμβρίου, ο κ. Τάκης βρήκε στα αποκαΐδια του τζακιού του τον Σταυρό του Αγίου Κοσμά. Δίπλα στον Δέντρο το 1994 οι χωριανοί έχτισαν νέο κοιμητηριακό ναό, τον οποίο εγκαινίασε ο Δεσπότης μας, στις 2 Μαίου 1995. Ήδη είχαμε βγάλει και βιβλίο για το κτίσιμο του Ναού, του μακαρίτη του πατέρα μας Νικολάου Μπατσαρά ή Αγγελή. Στο βιβλίο προφτάσαμε και βάλαμε φωτογραφίες με τον δέντρο ζωντανό.

Παύλειος Λόγος

μικρές

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Χειροτονία νέου άμισθου διακόνου

ο Σάββατο 28 Ιανουαρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε στον ιερό ναό αγίων Αναργύρων Βεροίας και τέλεσε την εις διάκονο χειροτονία του κ. Κωνσταντίνου Νικολαΐδη ο οποίος τυγχάνει έγγαμος θεολόγος. Στον όρθρο χοροστάτησε και προεξήρχε της θείας λειτουργίας ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κοζάνης κ. Παύλος, ο οποίος μάλιστα προχείρησε τον χειροτονούμενο εις υποδιάκονο.

Ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς

ην Κυριακή 1η Ιανουαρίου το πρωί ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων τέλεσε στον ι. ναό αγ. Αντωνίου πολιούχου Βεροίας αρχιερατική θεία λειτουργία για την εορτή της Περιτομής του Κυρίου και τη μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου. Στο τέλος της λειτουργίας τέλεσε επίσημη Δοξολογία, με την παρουσία των τοπικών πολιτικών και στρατιωτικών Αρχών, επι τη ενάρξει του νέου έτους. Μετά το τέλος της Δοξολογίας επισκέφθηκε, κατά το έθος, τον Αντιπεριφερειάρχη κ. Κωνσταντίνο Καραπαναγιωτίδη στο γραφείο του τελευταίου για ανταλλαγή ευχών μαζί με όλες τις τοπικές Αρχές του τόπου.

Από τη χειροτονία του π. Κωνσταντίνου Νικολαΐδη

Από την επίσκεψη των τοπικών αρχών στο γραφείο του Αντιπεριφεριάρχη Ημαθίας την Πρωτοχρονιά

Πανηγύρησε ο προστάτης των χιονορόμων στο Σέλι

ην Τρίτη 3 Ιανουαρίου οι χιονοδρόμοι και ορειβάτες της Βέροιας τίμησαν την μνήμη του προστάτη αγίου τους αγίου Σεραφείμ Σαρώφ στο παρεκκλήσιο που έχει ανεγερθεί στις εγκαταστάσεις του χιονοδρομικού κέντρου στο Σέλι. Όπως κάθε χρόνο την πανηγυρική θεία λειτουργία τέλεσε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων ο οποίος κήρυξε το θείο λόγο και τέλεσε μνημόσυνο για τα κοιμηθέντα μέλη του συλλόγου. Εκτός από τους χιονοδρόμους παρέστησαν και τα στελέχη του νεανικού πνευματικού έργου της Ιεράς Μητροπόλεως. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας πραγματοποιήθηκε κοπή βασιλόπιτας για τα στελέχη του γραφείου νεότητας,

Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας στο χιονοδρομικό κέντρο Σελίου

Συνάντηση ιεροπαίδων της Ι. Μητροπόλεως

πως κάθε χρόνο την Τετάρτη 4 Ιανουαρίου το μεσημέρι πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά η συνάντηση των ιεροπαίδων που διακονούν τις ενορίες της Ιεράς Μητροπόλεώς μας. Στη συνάντηση παραβρέθηκε και ο σεβασμιωτατος ο οποίος μίλησε στα παιδιά, έκοψε βασιλόπιτα και παρέθεσε γεύμα στην τράπεζα της μονής.

Αμναμνηστική φωτογραφία των ιεροπαίδων που διακονούν το ιερό βήμα σε ενορίες της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, έξω από το αρχονταρίκι της μονής Δοβρά

Αγιασμός στο νέο κολυμβητήριο Νάουσας

σεβασμιώτατος την ημέρα των Θεοφανείων για πρώτη φορά τέλεσε τον καθαγιασμό των υδάτων και στο νέο υπερσύγχρονο ολυμπιακό κολυμβητήριο της Νάουσας, όπου δεκάδες παιδιά από τα αθλητικά τμήματα του κολυμβητήριου, βούτηξαν για να πιάσουν τον τίμιο σταυρό και να λάβουν την ευλογία του. Μετά την τέλεση του καθαγιασμού των υδάτων την ημέρα των Θεοφανείων στο νέο ολυμπιακό κολυμβητήριο του Δήμου Νάουσας Παύλειος Λόγος

Οικονομική ενίσχυση στο γηροκομείο Βέροιας

ην Κυριακή 8 Ιανουαρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων μετέβη στο Σωσίδειο Γηροκομείο Βέροιας για την καθιερωμένη κοπή της βασιλόπιτας με την παρουσία των τοπικών στρατιωτικών και πολιτικών αρχών. Ο σεβασμιώτατος παρέδωσε στην Πρόεδρο του Γηροκομείου κ. Γεωργία Ιακωβίδου το ποσό των 5.500 ευρώ, ως οικονομική ενίσχυση. Στο τέλος παιδιά από τα κατηχητικά σχολεία της ενορίας Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας, σκόρπισαν στους γέροντες και τις γερόντισσες χαρά τραγουδώντας επίκαιρα εορταστικά τραγούδια.

Από την κοπή βασιλόπιττας στο Γηροκομείο Βέροιας

Αγιασμός Πνευματικού Κέντρου στην Αλεξάνδρεια

ην Κυριακή 8 Ιανουαρίου ο σεβασμιώτατος μας κ. Παντελεήμων τέλεσε τον αγιασμό των εγκαινίων στο νέο πνευματικό κέντρο που έγινε για τις ανάγκες του νεανικού πνευματικού έργου στην ενορία Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας. Το νέο αυτό πνευματικό κέντρο είναι εξοπλισμένο με σύγχρονα εποπτικά μέσα και θα μπορεί να φιλοξενεί νεανικές συναντήσεις, ομιλίες, παρουσιάσεις, εκδηλώσεις ενώ παράλληλα θα λειτουργεί και σαν εντευκτήριο.

Από τον αγιασμό στο νέο πνευματικό νεανικό κέντρο της ενορίας Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας

Εκδήλωση του γραφείου Εξ. Ιεραποστολής

ια ενδιαφέρουσα εκδήλωση του Γραφείου Εξωτερικής Ιεραποστολής της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 9 Ιανουαρίου στο «Χώρο Τεχνών» του Δήμου Βέροιας. Στην αρχή ο σεβασμιώτατος ευλόγησε τη βασιλόπιτα και στη συνέχεια μίλησε με θέμα την ιεραποστολή. Ακολούθησε συναυλία της μικτής Χορωδίας της Ιεράς Μητροπόλεως με παλιά βεροιώτικα τραγούδια.

Η χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως στην εκδήλωση του Γραφείου Εξωτερικής Ιεραποστολής στο «Χώρο Τεχνών» του Δήμου Βέροιας

Επίσκεψη του σεβασμιωτάτου στην Αλβανία

ην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας στα Τίρανα επισκέφθηκε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων από 20 έως και 23 Ιανουαρίου. Κατά την παραμονή του είχε την ευκαιρία να συναντηθεί με τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας κ. Αναστάσιο, καθως και να ξεναγηθεί σε ιερούς ναούς, μονές και ιδρύματα της τοπικής Εκκλησίας που βιώνει μία συνεχή αναστάσιμο περίοδο μετά από τα χρόνια της αθεΐας. Επίσης ο σεβασμιώτατος είχε την ευκαιρία να λάβει μέρος σε δύο χειροτονίες τιτουλαρίων επισκόπων, ο ένας εκ των οποίων ήταν κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας και τα τελευταία 20 χρόνια διακονούσε με αυταπάρνηση και ταπείνωση την Εκκλησία της Αλβανίας. Οι δύο νέοι Επίσκοποι είναι ο Αμαντίας Ναθαναήλ και ο Βύλιδος Άστειος που εξελέγησαν από την Ιερά Σύνοδο της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας την Πέμπτη 19/1 και χειροτονήθηκαν από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο κ. Αναστάσιο, συλλειτουργούντων όλων των μελών της Ιεράς Συνόδου, στον Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου των Τιράνων τις επόμενες ημέρες. Στην εικοστή επέτειο από το έτος που το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον εξέλεξε για την εκ θεμελίων ανασύσταση της πολύπαθης Εκκλησίας της Αλβανίας, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Αναστάσιος, το Σάββατο 21/1 απευθυνόμενος προς τον Επίσκοπο Αμαντίας κ. Ναθαναήλ, εξήρε την προθυμία του να βοηθήσει στο ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας επί 19 χρόνια, αδιαφορώντας για κόπους και θλίψεις, επί τα ίχνη του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Επίσης την Κυριακή 22/1, ο Αρχιεπίσκοπος υπενθυμίζοντας τις νουθεσίες του Απ. Παύλου προς το μαθητή του Τιμόθεο, τον εορταζόμενο την ιδία ημέρα μαζί με τον Αγ. Αναστάσιο τον Πέρση, ευχήθηκε στον Επίσκοπο Βύλιδος Άστειο, να διακονήσει την Εκκλησία της Αλβανίας, ευχαριστώντας αδιαλείπτως τον Κύριο με υπομονή πολλή και ακλόνητη πίστη, ακολουθώντας το παράδειγμα του μάρτυρος Επισκόπου Δυρραχίου Αστείου (τέλη 1ου αι). Σύμφωνα με το Καταστατικό της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας οι Αρχιερείς της έχουν αλβανική υπηκοότητα, ενώ «εις ειδικάς περιπτώσεις δύναται να γίνει εξαίρεσις, κατόπιν αποφάσεως του Κληρικολαϊκού Εκκλησιαστικού Συμβουλίου και της Ιεράς Συνόδου».

Από την συνάντηση με τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας στην έδρα της Αρχιεπισκοπής

Από την χειροτονία του θεοφιλεστάτου επισκόπου Αμαντίας κ. Ναθαναήλ

Από την επίσκεψη στο πολυδύναμο κέντρο «Ναζαρέτ» στα περίχωρα των Τιράνων

Παύλειος Λόγος

Εγκαίνια νέας πτέρυγας στο Νοσοκομείο Βέροιας

ο μεσημέρι της Τρίτης 10 Ιανουαρίου εγκαινιάστηκε στο Γενικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο Βέροιας νέα πτέρυγα που περιλαμβάνει Μονάδα εντατικής θεραπείας για 6 ασθενείς πλήρως εξοπλισμένη, Ορθοπαιδική κλινική και Μονάδα τοκετού. Τον αγιασμό τέλεσε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων, ενώ παρέστη εκ μέρους της Κυβέρνησης ο Υφυπουργός Υγείας κ. Μάρκος Μπόλαρης.

Αρχιερατική λειτουργία στο παρεκκλήσιο του 3ου ΤΕΑΣ

Επίσκεψη ασθενών μετά τα εγκαίνια της νέας πτέρυγας του Νοσοκομείου Βέροιας

ην Πέμπτη 12 Ιανουαρίου το πρωί ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων, ανταποκρινόμενος σε σχετικό αίτημα του Διοικητού 3ου ΤΕΑΣ Αλεξανδρείας, τέλεσε αρχιερατική θεία λειτουργία στον ιερό ναό του Προφήτη Ηλία μέσα στο στρατόπεδο. Μεταξύ άλλων ο σεβασμιώτατος τόνισε στους στρατευμένους ότι θα πρέπει να αξιοποιούν τον χρόνο τους σωστά και να διατηρήσουν και σε όλη την υπόλοιπη ζωή τους την πειθαρχία που διδάχθηκαν στη διάρκεια της στρατιωτικής τους θητείας.

Η πανήγυρις του πολιούχου Βέροιας Αγ. Αντωνίου

Από τη θεία Λειτουργία στον ιερό ναό Προφήτη Ηλία στο στρατόπεδο της 3ης ΤΕΑΣ

ην Τρίτη 17 Ιανουαρίου το πρωί τελέστηκε στον πανηγυρίζοντα ιερό ναό οσίου Αντωνίου του νέου, πολιούχου Βεροίας, πολυαρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου κ. Ευσεβίου, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο. Έλαβαν ακόμη μέρος οι σεβασμιώτατοι Κλούζ κ. Ανδρέας, Πατρών κ. Χρυσόστομος, Λευκάδος κ. Θεόφιλος (ο οποίος χοροστάτησε νωρίτερα στον όρθρο) και Βεροίας κ. Παντελεήμων. Μετά την ολοκλήρωση της θείας λειτουργίας τελέστηκε η ακολουθία των εγκωμίων και λιτανεία στους δρόμους της πόλεως.

Παύλειος Λόγος

Από το πολυαρχιερατικό συλλείτουργο της πανηγύρεως του αγίου Αντωνίου

Στην Καλαμάτα για την εορτή της Υπαπαντής

την Καλαμάτα μετέβη ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων κατά το διήμερο 1-2 Φεβρουαρίου προκειμένου να λάβει μέρος στην εορτή του μητροπολιτικού ναού, κατόπιν προσκλήσεως του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου. Στον εσπερινό χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κισσάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος, ενώ την ημέρα της εορτής χοροστἀτησε και προεξήρχε του πολυαρχιερατικού συλλείτουργου ο σεβασμιώτατος Βεροίας κ. Παντελεήμων ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο.

Από το πολυαρχιερατικό συλλείτουργο στην Καλαμάτα

Η εορτή της Μητέρας και της πολύτεκνης οικογένειας

ην Κυριακή της Απόκρεω πραγματοποιήθηκε η εορτή της Μητέρας στο Παύλειο Ίδρυμα. Αρχικά μίλησε ο σεβασμιώτατος για το πρόσωπο της Παναγίας και στη συνέχεια η εκπαιδευτικός κ. Ευδοξία Αυγουστίνου με θέμα : «Αξιακοί προσανατολισμοί στα σχολικά βιβλία». Στο τέλος απονεμήθηκαν χρηματικά βραβεία σε 8 πολύτεκνες μητέρες και έπαινοι ενώ πλαισίωσε καλλιτεχνικά η Χορωδία της Μητροπόλεως, υπό τη διεύθυνση του κ. Δημητρίου Κεχαγιά. Από την εκδήλωση για την πολύτεκνη μητέρα

Εκοιμήθη ο επίσκοπος Νικοπόλεως Πέτρος

ην Τρίτη 31 Ιανουαρίου εκοιμήθη ο εκ Ναούσης Επίσκοπος Νικοπόλεως κυρός Πέτρος. Την Τετάρτη τελέστηκε στον Ιερό Ναό της Παναγίας η νεκρώσιμος Ακολουθία κατά την οποία προεξήρχε ο εκπρόσωπος του Πατριάρχου Αλεξανδρείας, Μητροπολίτης Ζάμπιας κ. Ιωακείμ. Ο αρχιμ. Αρσένιος Χαλδαιόπουλος μεταβίβασε τα ειλικρινή συλλυπητήρια του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας, ο οποίος λόγο ανειλημμένων υποχρεώσεων δεν κατάφερε να βρίσκεται στην τελετή. Το προηγούμενο βράδυ, ωστόσο, πήγε στον Ιερό Ναό της Παναγίας που τοποθετήθηκε το λείψανό του εκλιπόντος και τέλεσε τρισάγιο.

Ο μακαριστός επίσκοπος Νικοπόλεως κυρός Πέτρος κατά την εξόδιο ακολουθία στον ιερό ναό Παναγίας Ναούσης Παύλειος Λόγος

τύπος & ουσία τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη

σχέση του ανθρώπου με το χρόνο είναι παράδοξη. Την ώρα που ο χρόνος υποτάσσει την υλική του υπόσταση και την οδηγεί στη φθορά η ψυχή έχει την δυνατότητα να νικά το χρόνο και να ανακαινίζεται. «Ει ο έξωθεν άνθρωπος φθείρεται, ο έσωθεν ανακαινούται ημέρα και ημέρα». (Β΄Κορ. δ΄16). Κι αυτό είναι το υψηλότερο κατόρθωμα του ανθρώπου. Η υπέρβαση του χρόνου. Είναι το επίτευγμα που έχει δικαιωματικά σαν έπαθλο την αιωνιότητα. Πολύ τιμά η Εκκλησία μας αυτούς που νίκησαν το χρόνο. Εάν τα δημόσια οικήματα κοσμούνται με τα πορτρέτα αυτών που ανδραγάθησαν, το οίκημα του χρόνου, το ημερολόγιο, κοσμείται με τις μορφές των Αγίων. Μια χρυσή αλληλουχία, ένα περιδέραιο με κοσμήματα, πολυτιμότερα από όλους τους θησαυρούς της γης. Δεν υπάρχει ημερολόγιο πιο όμορφο από το ορθόδοξο ημερολόγιο. Δεσπόζει η μορφή του Σωτήρος Χριστού, ο οποίος εισήλθε στο Χρόνο και τον αγίασε και τον συνέδεσε με την αιωνιότητα. Ακολουθεί η Πανάχραντος μητέρα Του, «το Άνθος της αφθαρσίας». Κάθε ημέρα είναι κοσμημένη με τους Αγίους της, οι οποίοι είναι «ο Χριστός παρατεινόμενος εις τους αιώνας». Ο χρόνος του ορθόδοξου ημερολογίου έχει χρώμα, τις εξαϋλωμένες μορφές των Αγίων, έχει άρωμα, το άρωμα της αγιότητας, έχει γεύση,

την (πρό)γευση της αιωνιότητος. Τώρα που φτωχύναμε από υλικά αγαθά, ας κρατήσουμε σφιχτά τον πιο πολύτιμο θησαυρό μας, τους Αγίους μας, το ατίμητο περιδέραιο του χρόνου. Δύσκολες και ανηφορικές οι 365 +1 ημέρες του νέου έτους αλλά κάθε μέρα και διαφορετικοί Άγιοι θα απλώνουν το χέρι να μας στηρίξουν. Γνωρίζουν αυτοί από στερήσεις, διότι «υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι..» (Εβρ. ια΄37) πορεύθηκαν. (από το περιοδικό «η Δράση μας» τ. 495 σελ.4) ******** Οι Τρεις Ιεράρχες είναι Άγιοι, Διδάσκαλοι και Πατέρες. Εκείνος που επιχειρεί να μιλήσει για τους Τρεις Ιεράρχες ή να συντάξει μια έκθεση για τη ζωή και το έργο τους βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες δυσκολίες. Όχι, για το τί πρέπει να πει, αλλά για το τί επιτρέπεται να παραλείψει από μια ζωή τόσο υποδειγματική, μια ενεργητικότητα τόσο πολύπλευρη και μια συγγραφική δραστηριότητα τόσο πλούσια, όχι ενός, αλλά τριών ανδρών που αναδείχτηκαν πραγματικοί τιτάνες του πνεύματος και της αρετής. «Σήμερα όμως βλέπουμε στα σχολεία μας μία υποβάθμιση της εορτής. Η υποβάθμιση αυτή εναρμονίζεται με τις επιδείξεις των ψευδοπροοδευτικών για αφελληνισμό και αποχριστιανοποίηση της Παιδείας μας». (Κων. Χολέβας, πολιτ. επιστήμων). Την ημέρα της εορτής απλώς κάποια παιδιά και ορισμένοι καθηγητές πηγαίνουν χαλαρά για εκκλησιασμό

(και αυτό με ερωτηματικό). Για τους υπόλοιπους είναι μία ευκαιρία για ύπνο ή καφετέρια. Πιο πολύ όμως από τα παιδιά φταίνε οι γονείς και εξίσου και οι εκπαιδευτικοί. Πολλά από τα ελληνόπουλα πλέον δεν συνειδητοποιούν τί προσέφεραν οι Τρεις Ιεράρχες στην σύζευξη της αρχαιοελληνικής σοφίας και γλώσσας με την Ορθόδοξη Πίστη και παράδοση. Και πώς να το συνειδητοποιήσουν , όταν επιχειρείται συστηματική αλλοίωση του ορθοδόξου φρονήματος, τα τελευταία χρόνια, μέσω των σχολικών βιβλίων; Δεν το λέμε μόνο εμείς , αλλά ευτυχώς το λένε και οι ίδιοι πλέον οι εκπαιδευτικοί!!! Ας υπενθυμίσουμε ταπεινά στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας Θρησκευμάτων αλλά και σε κάθε καλοπροαίρετο εκπαιδευτικό τα λόγια του ι. Χρυσοστόμου: «δάσκαλοι, οι οποίοι δεν προσπαθούν να διδάξουν στα παιδιά την αρετή και την αγιότητα, να μορφοποιήσουν, να διαμορφώσουν, είναι χειρότεροι από εγκληματίες. Ο δάσκαλος, λέει, πρέπει και να διδάσκει και να είναι πρότυπο αρετής και αγιότητος. Δεν ωφελεί μόνο η διδασκαλία, πρέπει ο ίδιος να δίνει το σχετικό παράδειγμα». ****** Το μήνα Φεβρουάριο εισήλθαμε στην Αγία και Μεγάλη Σαρακοστή. Όπως πολύ παραστατικά αναφέρει και Αλέξανδρος Σμέμαν «Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι πορεία προς το Πάσχα και όταν κάποιος ξεκινάει για ένα ταξίδι θα πρέπει να ξέρει που

πηγαίνει. Αυτό συμβαίνει και με τη Μεγάλη Σαρακοστή. Πάνω απ’ όλα η Μεγάλη Σαρακοστή είναι ένα πνευματικό ταξίδι που προορισμός του είναι το Πάσχα, «η Εορτή Εορτών». Μια προετοιμασία για το Πάσχα. Είναι περίοδος, όπως αναφέρεται σε μια ευχή της Προηγιασμένης Θ. Λειτουργίας «προς καθαρισμόν ψυχών και σωμάτων, προς εγκράτειαν παθών, προς ελπίδα αναστάσεως». Αυτό το διάστημα κυριαρχεί η άσκηση των αρετών. Η εφαρμογή των εντολών του Θεού. Η προσευχή, η μετάνοια, η νηστεία. Και όλα αυτά για ποιο σκοπό αγαπητοί αναγνώστες του περιοδικού; Για ένα και μόνο: για να βρούμε τον Χριστό που είναι η χαρά, το φως το αληθινό, η ευτυχία. Και όπως λέει και ο π. Πορφύριος: «Όταν βρεις τον Χριστό, σου αρκεί, δεν θέλεις τίποτα άλλο. Ησυχάζεις γιατί ο Χριστός είναι η ζωή, η πηγή της ζωής, η πηγή της χαράς, η πηγή του φωτός του αληθινού, το παν. Γίνεσαι άλλος άνθρωπος. Είσαι ειρηνικός, χαρούμενος, γεμάτος. Ούτε μελαγχολία, ούτε αρρώστια, ούτε πίεση, ούτε άγχος, ούτε κατήφεια, ούτε κόλαση. Αν προετοιμαστούμε ανάλογα, η χάρις θα μας τα δώσει…». Αξίζει λοιπόν αγαπητοί αδελφοί να αγωνιστούμε αυτήν την περίοδο έχοντας ταυτόχρονα στα χείλη μας την ικεσία: «Κύριε των δυνάμεων μεθ’ ημών γενού».

ΕΦΗΜ ΕΦΗΜ

Ι∆ΕΣ ΕΙΡ∆ΕΣ ΕΡ

ΠΕΡΙΟ ΠΕΡΙΟ

ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΤΕΛΟΣ

Ταχ. Γραφείο Ταχ. Γραφείο ΒΕΡΟΙΑΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

αριθµ. κωδ. αριθµ. κωδ. 2638 2638

ΚΑ ∆ΙΑ ∆ΙΚ