Παύλειος Λόγος τεύχος 98 by ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΤΕΥΧΟΣ 98 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

Υποδοχή του Μακαριωτάτου Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας κ. Θεοδώρου του Β΄στο αεροδρόμιο «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»

Ο Μακαριώτατος συνοδευόμενος από τους σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Καλαμαριάς κ. Προκόπιο, Κασσανδρείας κ. Νικόδημο και Βεροίας κ. Παντελεήμονα κατευθύνεται στην αίθουσα επισήμων του αεροδρομίου «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»

σελ 4

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

σελ 16

σελ 6

Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ κ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ του μοναχού Γερασίμου Μπεκέ

ΤΟ ΠΑΛΛΑΔΙΟ ΤΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΗΣ ΕΥΛΑΒΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ του Ἰωάννη Σιδηρά

ETOΣ ΙΘ΄ TEYXOΣ 98 ΙΟΥΛ. - ΑΥΓ. 2012

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

σελ 8

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΠΕΙΡΑΣΜΩΝ (Α´μέρος) του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 23

σελ 24 σελ 10

ΓΙΑΤΙ ΠΑΠΑΣ; του Αρχιμ. Γεωργίου Χρυσοστόμου

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣEΛIΔOΠOIHΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ, EKTYΠΩΣH: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια

ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ ΛΟΥΤΡΟΥ ΗΜΑΘΙΑΣ του Αρχιμ. Πορφυρίου Μπατσαρά

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

σελ 30 σελ 12

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΧΑΡΟΥ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ ΛONTAI ΣTHΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: gerbekes@yahoo.gr XEIPOΓPAΦA AΣXETΩΣ ΔH M OΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI ΣTPEΦONTAI

EΞΩΦYΛΛO Η Α.Θ.Μ. ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρος στην ωραία Πὐλη του καθολικού της Παναγίας Σουμελά ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Αναμνηστική φωτογραφία του Πατριάρχου Αλεξανδρείας με τον σεβασμιώτατο Βεροίας στην ιερά μονή Παναγίας Δοβρά

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40 ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY website:

www.imverias.gr

�

Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος

Δεκαπενταυγούστου

«Δεῦρο, σεμνή, τῷ Υἱῷ καί Θεῷ συνδοξάσθητι»

τά χέρια τοῦ Υἱοῦ καί Θεοῦ της παραδίδει σήμερα τήν ἁγνή ψυχή της ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος· στά χέρια τοῦ Υἱοῦ της πού ὡς βρέφος κράτησε στοργικά στήν ἀγκαλιά της παραδίδει τό πνεῦμα της, προκειμένου νά ἀναπαυθεῖ ἀπό τίς ἀγωνίες καί τίς θλίψεις τοῦ κόσμου μέσα στίς ὁποῖες ἔζησε ἡ Παναγία μας. Γιατί ἡ δίστομη ρομφαία τήν ὁποία προεφήτευσε ὁ θεοδόχος Συμεών δέν διῆλθε τήν ψυχή της μόνο κατά τήν ὥρα πού τόν εἶδε ἐπί τοῦ Σταυροῦ «μή ἔχοντα εἶδος οὐδέ κάλλος». Ἡ Παναγία ἔζησε ἀπό τήν πρώτη στιγμή πού ἀξιώθηκε νά γίνει Μητέρα τοῦ Θεοῦ τήν ἀγωνία καί τήν θλίψη τοῦ κόσμου. Ἀγωνιᾶ ἡ Παναγία Μητέρα, γιατί δέν ὑπάρχει «τόπος ἐν τῷ καταλύματι» γιά τό θεῖο βρέφος πού ἐπρόκειτο νά φέρει στόν κόσμο. Ἀγωνιᾶ, γιατί ὁ Ἡρώδης ζητεῖ «τό παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό». Ἀγωνιᾶ, γιατί ὁ δωδεκαετής Ἰησοῦς δέν βρίσκεται μέσα στή συνοδεία πού ἐπέστρεφε ἀπό τό προσκύνημα στόν ναό τῶν Ἱεροσολύμων. ᾽Αγωνιᾶ, ὅταν τόν βλέπει νά ἀντιμετωπίζει τήν κακία καί τή μοχθηρία τῶν Φαρισαίων. Ἀγωνιᾶ, ὅταν τόν βλέπει δέσμιο στό Πραιτώριο καί ἀκούει τόν ὄχλο πού εὐεργέ-

Παύλειος Λόγος

τησε καί θεράπευσε, νά κραυγάζει τό «σταύρωσον». Ἀγωνιᾶ καί θλίβεται, ὅταν τόν βλέπει νεκρόν καί ἄπνουν γιά χάρη τῶν ἀνθρώπων. Ὅμως ἡ Παναγία ὑπομένει καί σιωπᾶ. Δέν ἀντιδρᾶ, δέν συνωθεῖται, δέν διεκδικεῖ δικαιώματα, δέν ἐρίζει γιά πρωτοκλησίες, δέν ὑπενθυμίζει σέ κανέναν ὅτι αὐτή εἶναι ἡ Μητέρα τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Παραμένει σεμνή καί σιωπηλή, ὅπως ἦταν καί τήν ὥρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ της. Παραμένει σεμνή καί σιωπηλή, ὅπως ἦταν σέ ὅλη της τή ζωή. Γιατί δέν ὑπῆρχε λόγος νά μιλήσει ἡ Παναγία, ἐφόσον μιλοῦσε ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ. Δέν ὑπῆρχε λόγος νά διδάξει ἡ Παναγία, ἐφόσον δίδασκε ὁ Υἱός καί Θεός της. Καί ὅμως μιλοῦσε ἡ Παναγία μέ τήν εὔγλωττη σιωπή της, πού ἦταν πιό πολύτιμη ἀπό τά κηρύγματα τῶν ρητόρων τούς ὁποίους ἀπέδειξε «ἰχθύας ἀφώνους». Καί ὅμως δίδασκε μέ τή σιωπή της, πού ἦταν ταυτόσημη μέ τήν ὑπακοή της στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, στό θέλημα τοῦ Υἱοῦ της. Δίδασκε μέ τή σιωπή της, γιατί αὐτή ἦταν ἡ ἀπόδειξη τῆς σεμνότητός της, τό ἔνδυμα τῆς σωφροσύνης της. Διῆλθε ἡ Παναγία μας τή ζωή της μέ σεμνότητα καί ταπείνωση, γι᾽ αὐτό ἀξιώνεται τώρα αὐτῆς τῆς μεγάλης τιμῆς: νά ἀνέλθει στούς οὐρανούς στά χέρια τοῦ Υἱοῦ καί

Θεοῦ της, γιά νά μείνει ἐκεῖ αἰωνίως παρακαθημένη τοῦ θρόνου τῆς δόξης του, «πεποικιλμένη» καί αὐτή «τῇ θείᾳ δόξῃ». Διῆλθε ἡ Παναγία μας τή ζωή της μέ σεμνότητα καί ταπείνωση, γι᾽ αὐτό ἀπολαμβάνει τόση δόξα τήν ὥρα τῆς Κοιμήσεώς της. Γι᾽ αὐτό συγκεντρώνονται «ἀπόστολοι ἐκ περάτων». Γι᾽ αὐτό κατέρχεται ἀπό τούς οὐρανούς ὁ Υἱός της, γιά νά παραλάβει ἰδίαις χερσίν τήν καθαρή καί ἀμόλυντη ψυχή της. Διῆλθε ἡ Παναγία μας τή ζωή της μέ σεμνότητα, γι᾽ αὐτό μεταβαίνει στούς οὐρανούς ἀπηλλαγμένη ἀπό τίς ἀγωνίες τοῦ κόσμου. Γι᾽ αὐτό καί ἔλαβε τό προνόμιο ἀπό τόν Υἱό της νά εἶναι ἡ διαρκής μεσίτρια τῶν ἀνθρώπων γιά τίς ἀγωνίες καί τίς θλίψεις τους στόν θρόνο τῆς Χάριτός του. Διῆλθε ἡ Παναγία μας τή ζωή της μέ σεμνότητα, γι᾽ αὐτό καί ἀκούει τή φωνή τοῦ Υἱοῦ της νά τήν καλεῖ στή δική του δόξα. «Δεῦρο, σεμνή, τῷ Υἱῷ καί Θεῷ συνδοξάσθητι». Ἀδελφοί μου, οἱ ἄνθρωποι θεωροῦμε συχνά τή σεμνότητα ἀδυναμία καί ἐμπόδιο στήν κατάκτηση τῆς δόξης. Θεωροῦμε δόξα τήν πρόσκαιρη τιμή πού προσφέρει ὁ κόσμος σέ ὅσους κάνουν θόρυβο καί ἐπίδειξη γύρω ἀπό τό ὄνομα καί τό πρόσωπό τους. Θεωροῦμε

δόξα τόν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων πού πολύ εὔκολα μετατρέπεται σέ «οὐά». Ἀγωνιοῦμε γιά τή δόξα, προσθέτοντας ἀδικαιολόγητα μία ἀγωνία ἀκόμη στίς πολλές ἀγωνίες τῆς ζωῆς μας. Ἐπιζητοῦμε τή δόξα, ἀλλά δέν στρεφόμαστε πρός τήν ὄντως δεδοξασμένη, «τήν ὑψηλοτέραν τῶν οὐρανῶν», Ὑπεραγία Θεοτόκο, καί δέν ἀκολουθοῦμε τό παράδειγμα τῆς σεμνῆς ζωῆς της. Ὅμως ἀκούο-

ντας σήμερα, ἑορτή τῆς εἰς οὐρανούς μεταστάσεως τῆς Παναγίας μας, τή φωνή τοῦ Υἱοῦ της νά τῆς χαρίζει τή δόξα του ὡς ἀντίδωρο στή δική της σεμνότητα, καί ἀσπαζόμενοι μέ σεβασμό τήν ἱερή μορφή της, ἄς ἀποφασίσουμε νά τῆς ἐμπιστευθοῦμε τίς ἀγωνίες μας καί ἄς τῆς ὑποσχεθοῦμε νά βαδίσουμε τόν δικό της δρόμο, δρόμο σεμνότητος καί ταπεινώσεως, γιά νά ἔχουμε τή Χάρη καί τή

βοήθειά της σέ ὅλη μας τή ζωή. Διάπυρος πρός τήν ἐν δόξῃ ἀπό τῆς γῆς εἰς οὐρανούς μεταστᾶσαν Παρθένον εὐχέτης † Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ το παλλάδιο της θεομητορικής ευλαβείας του Πόντου του Ιωάννου Ελ. Σιδηρά

ς παλλάδιο της θεομητορικής ευλάβειας του Πόντου χαρακτήρισε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος ο Α΄ το ιστορικό πατριαρχικό και σταυροπηγιακό μεγαλομονάστηρο της Παναγίας Σουμελά, όταν στις 15 Αυγούστου 2010 και ύστερα από 87 συναπτά έτη σιωπής, ετέλεσε στο όρος

Παύλειος Λόγος

Μελά της Τραπεζούντας του Πόντου πατριαρχική θεία λειτουργία για την ένδοξη κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου. Σύμφωνα με το κτητορικό και την σχετική αναφορά του Επ. Κυριακίδη η ίδρυση της ιεράς μονής Σουμελά ανάγεται στην τέταρτη μ.Χ. εκατονταετηρίδα και συνδέεται με την ανεύρεση της θαυματουργού εικόνος της Σουμελιώτισσας Παναγίας στο όρος

του Μελά. Κατά την παράδοση μία από τις τρεις εικόνες της Θεομήτορος, που αγιογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς, την τρίτη εξ αυτών, την παρέδωσε σε έναν μαθητή του τον Ανανία. Η εικόνα αυτή επειδή αρχικώς εγκατεστάθη στην πόλη των Αθηνών, έλαβε την προσωνυμία «Παναγία η Αθηναία» ή «Αθηνιώτισσα Παναγία». Αργότερα η ιερά εικόνα μετεφέρθη στη Θήβα,

όπου οι Θηβαίοι ανήγειραν προς τιμήν της περίλαμπρο ναό και παρέμεινε στην πόλη των Θηβών έως και τα έτη του αυτοκράτορος Θεοδοσίου του Α΄ (379-380). Η Θεοτόκος εμφανίστηκε κατ’ όναρ στον ευσεβή χριστιανό Βασίλειο και τον ανεψιό του Σωτήριο, τους οποίους εκάλεσε να απαρνηθούν τα εγκόσμια και να αλλάξουν τα ονόματά τους σε Βαρνάβα και Σωφρόνιο, αντίστοιχα. Οι δύο άνδρες όταν μετέβησαν στη Θήβα για να προσκυνήσουν την Παναγία την Αθηναία, άκουσαν φωνή να τους λέει: «εγώ προπορεύομαι, τέκνα, όπως προείπον, εις όπερ εξελεξάμην όρος του Μελά, μεθ’ υμών ούσα». Οι δύο μοναχοί αφού προσκύνησαν στα Μετέωρα και στην ιερά μονή Ιβήρων Αγίου Όρους, ανεχώρησαν με πλοιάριο και έφθασαν στη Μαρώνεια της Θράκης και στη συνέχεια πεζοπορώντας έφθασαν στη Ραιδεστό, στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στην Τραπεζούντα, όπου αφού προσκύνησαν την Θεοτόκο Χρυσοκέφαλο και την κάρα του αγίου Ευγενίου, κατευθύνθηκαν στο εσωτερικό του Πόντου προς το όρος Μελά. Μέσα από πυκνόφυτη βλάστηση βλέπουν την κορυφή του όρους Μελά και σμήνη χελιδονιών να εισέρχονται και να εξέρχονται σε μη ορατή προς αυτούς σπηλιά στην οποία, όταν εισήλθαν, οι δύο μοναχοί, είδαν την ιερά εικόνα

σε μία εσοχή των βράχων. Στο σπήλαιο αυτό οι μοναχοί έκτισαν ένα μικρό κελί και αργότερα την ιερά μονή τα εγκαίνια της οποίας έλαβαν χώρα το έτος 386. Η ιερά μονή της Παναγίας Σουμελά γνώρισε μεγάλη αίγλη επί της δυναστείας των Μεγάλων Κομνηνών. Ιδιαίτερη μέριμνα για την ιερά μονή επέδειξε ο αυτοκράτο-

ρας Αλέξιος ο Γ΄ ο Κομνηνός, ο οποίος αφού σώθηκε σε μία θαλασσοταραχή, χάρισε στο μοναστήρι 48 χωριά, που απετέλεσαν αργότερα την Εξαρχία της μονής. Πολλοί υπήρξαν και οι Σουλτάνοι που ευεργέτησαν το μοναστήρι και εξέδωσαν σουλτανικά φιρμάνια με τα οποία επεκύρωναν όλα τα προηγηθέντα χρυσόβουλλα των Κομνηνών. Χρυσόβουλλα υπέρ της μονής εξέδωσαν και οι

ηγεμόνες των παραδουναβίων περιοχών. Μετά την γενοκτονία του ποντιακού Ελληνισμού με τα 353.000 αθώα θύματα των Ελλήνων του Πόντου, το μοναστήρι έπαυσε να λειτουργεί (1923) και αφού υπέστη φθορές από την θρησκευτική και εθνική μισαλλοδοξία των Τούρκων, μετετράπη σε μουσείο. Από τα ιερά κειμήλια της ιστορικής μονής, που μετεφέρθησαν και φυλάσσονται στο ομώνυμο ιερό Προσκύνημα στο Βέρμιο της Βέροιας, είναι η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σουμελά, ο Σταυρός του αυτοκράτορα Αλεξίου του Γ΄ Κομνηνού και το Ευαγγέλιο του οσίου Χριστοφόρου. Ύστερα από 87 συναπτά έτη σιωπής, η ιερά μονή της Σουμελιώτισσας Παναγίας ανέστη και τούτο επετεύχθη χάρις στις ενέργειες του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος αφού έλαβε την πολυπόθητη άδεια από την τουρκική κυβέρνηση, ετέλεσε την πρώτη πατριαρχική θεία λειτουργία στο μεγαλομονάστηρο της Σουμελιώτισσας, στο παλλάδιο του ποντιακού Ελληνισμού, όπου η ημέρα του δεκαπενταυγούστου του 2010 έγινε ημέρα πασχαλιάς. Φέτος ήδη τελέστηκε η πατριαρχική θεία λειτουργία για τρίτη φορά και τώρα κάθε χρόνο το ραντεβού όλων μας είναι εκεί ψηλά, στο όρος Μελά του ιστορικού Πόντου, στη χάρη της Σουμελιώτισσας Παναγίας.

Παύλειος Λόγος

Ο ΔΡΟΜΟΣ των πειρασμών

Α΄ΜΕΡΟΣ

Ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ, Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας

πάρχει ένας νοητός πόλεμος που γίνεται μέσα μας, που είναι πιο φοβερός από τον αισθητό πόλεμο» (όσιος Φιλόθεος ο Σιναΐτης). «Η ψυχή έχει περιτειχιστεί και περιφραχτεί και δεθεί με τις αλυσίδες του σκότους από τα πνεύματα της πονηρίας» (όσιος Φιλόθεος ο Σιναΐτης). «Θα πρέπει να θεωρείς πως καθετί που συναντάς στην πορεία σου, μικρό ή μεγάλο, το στέλνει ο Θεός για να σε βοηθήσει στον αγώνα σου. Μονάχα αυτός γνωρίζει ό,τι σου είναι ωφέλιμο και ό,τι χρειάζεσαι σε κάθε περίσταση: επιτυχίες, αναποδιές, πειρασμούς, πτώσεις. Τίποτε δε συμβαίνει τυχαία και χωρίς να αποτελεί πολύτιμη ευκαιρία να διδαχτείς από αυτό. Πρέπει να το αποσαφηνίσεις καλά μέσα σου αυτό, γιατί έτσι μεγαλώνει η εμπιστοσύνη σου στον Κύριο που αποφάσισες να ακολουθήσεις» (Tito Colliander). Μέσα στην βιβλική και πατερική παράδοση, έξω από κάθε ηθική και θεωρητική θεώρηση της αμαρτίας αναφέρεται ένα πρόσωπο που παίζει σημαντικό ρόλο στον πνευματικό αγώνα τού ανθρώπου: ο διάβολος. Τα ιερά κείμενα δεν κάνουν απλά λόγο για ηθικές αρχές, που αφορούν στο καλό και το κακό, αλλά αποκαλύπτουν το Θεό και αναφέρουν τον αντίπαλο τού Θεού και του ανθρώπου, τον διάβολο ο οποίος ποτέ δεν θεωρήθηκε ως

Παύλειος Λόγος

ένας συμβολισμός του κακού, μιας κατάστασης ή κάτι το αφηρημένο, αλλά υπαρκτό πρόσωπο. Η εμπειρία των χριστιανικών αγώνων εναντίον της πονηρίας του, αυτό αποδεικνύει. Σύμφωνα με την ορθόδοξη θεολογία πριν τη δημιουργία του ανθρώπου δημιουργήθηκαν οι νοερές και πνευματικές δυνάμεις, οι άγγελοι. «Απ’ αυτές τις αγγελικές δυνάμεις αρχηγός της τάξεως γύρω και πάνω στη γη, που ο Θεός του ανάθεσε τη φύλαξή της, (ήταν ο διάβολος)· δεν ήταν πονηρός από τη φύση του, αλλά αγαθός και με προορισμό το αγαθό, χωρίς να έχει μέσα του κανένα ίχνος κακίας για το Δημιουργό. Επειδή όμως δεν δέχθηκε το φωτισμό και την τιμή που του δώρισε ο Δημιουργός, με τη δική του ελεύθερη επιλογή ξέφυγε από τη φυσική κατάσταση στην παρά φύση. Υπερηφανεύθηκε απέναντι στο δημιουργό του Θεό και θέλησε να επαναστατήσει εναντίον του· αφού πρώτα απομακρύνθηκε από το αγαθό, κατέληξε στο κακό. Διότι το κακό δεν είναι τίποτε άλλο παρά στέρηση τού αγαθού˙ όπως και το σκοτάδι είναι έλλειψη του φωτός. Το αγαθό είναι πνευματικό φως- παρόμοια και το κακό είναι πνευματικό σκοτάδι. Παρόλο, λοιπόν, που ο Δημιουργός τον έπλασε αγαθό - σύμφωνα με το: «Είδε ο Θεός τα δημιουργήματα που έπλασε και ήταν όλα πολύ καλά»- εκείνος όμως, με την ελεύθερη θέλησή του, έγινε σκοτεινός. Και άπειρο πλήθος αγγέλων, που είχε στις διαταγές του, επαναστάτησε μαζί του και τον ακολούθησε στην πτώση του. Και

παρότι έχουν την ίδια φύση με τους αγγέλους, έχουν γίνει κακοί, επειδή έστρεψαν με τη θέλησή τους την προτίμηση από το αγαθό προς το κακό. Δεν έχουν βέβαια ούτε εξουσία ούτε δύναμη εναντίον κάποιου, παρά μόνον όταν τους επιτρέψει ο Θεός σύμφωνα με το σχέδιο της οικονομίας του, όπως στην περίπτωση του Ιώβ και όπως έχει γραφεί στο Ευαγγέλιο για τους χοίρους. Όταν όμως το επιτρέψει ο Θεός, και δύναμη έχουν και αλλάζουν και μεταμορφώνονται φανταστικά σε όποια μορφή θέλουν». Αρχικά λοιπόν ο σατανάς και οι δαίμονές του δεν δημιουργήθηκαν κακοί αλλά καλοί καθώς όλα τα όντα, ως δημιουργήματα τού Θεού δεν μπορεί να είναι κακά. Ο Θεός «φύσει καλός» δεν είναι δυνατόν να δημιουργήσει κάτι κακό. Εξαιτίας όμως της κακής χρήσης της ελευθερίας τους και εξαιτίας της τρεπτότητάς τους, δηλαδή της δυνατότητάς τους να κατευθύνονται είτε προς το καλό είτε προς το κακό, καθώς είναι κτιστά όντα, επέλεξαν να απομακρυνθούν από το Θεό. Όπως λέγει και ο Μ. Βασίλειος: «Ου γαρ αν εξέπεσεν Εωσφόρος ο πρωί ανατέλλων, ούτε συνετρίβη επί της γης, ει φύσει υπήρχε τού χείρονος ανεπίδεκτος». Η ουσία της πτώσης του Εωσφόρου είναι η απώλεια της αγάπης προς το Θεό με την κακή χρήση τού αυτεξουσίου. συνεχίζεται στο επόμενο τεύχος

Παύλειος Λόγος

Ἁγία Κυριακή τοῦ Λουτροῦ Ἠμαθίας

τοῦ Άρχιμ. Πορφυρίου Μπατσαρᾶ

ἁγία Κυριακή εἶναι ἀδελφή τοῦ ὁσίου Διονυσίου, τοῦ κοινοβιάρχη μας, τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ. Ἄν καί ὁ βίος τοῦ μεγάλου ἁγίου μας εἶναι σαφής, ἡ ἐντόπια μνήμη μᾶς παρουσιάζει καί ἐπί πλέον δεδομένα. Τό ὑπάρχον μοναστήρι στόν κάμπο τῆς Ἠμαθίας, στά νότια τοῦ χωριοῦ Λουτρός, ἀριθμεῖ μέν περίπου πενήντα χρόνια ζωῆς, ἔχει ὅμως πολύ βαθειές τίς ρίζες του. Ἀλλά, ἄς πάρουμε τήν ἱστορία ἀπό τήν ἀρχή. Ὁ ὅσιος Εὐγένιος ὁ Γιαννούλης, στό συναξάρι πού συνέθεσε γιά τόν ὅσιο Διονύσιο, ἀναφέρει ὅτι οἱ γονεῖς του τόν ἀπέκτησαν μέ πολλή προσευχή καί τόν ὀνόμασαν Δημήτριο. Δέν ὑπάρχει καμία ἀναφορά σέ ἄλλο τέκνο τους, τοὐλάχιστο ὅσον καιρό διέμενε καί ὁ Δημήτριος μαζί τους. Ὁ Δημήτριος πῆγε νά γίνει μοναχός στό Μεγάλο Μετέωρο τῆς Καλαμπάκας, ὅπου καί ὡς δόκιμος ρασσοφόρος μοναχός, ἔλαβε τό ὄνομα Δανιήλ. Ἀπό τό Μετέωρο, ἀνεχώρησε γιά τόν ἱερό Ἄθωνα, ὅπου ἔζησε στήν ἀθωνική πρωτεύουσα, στίς Καρυές, στήν Σκήτη τῆς Μονῆς Καρακάλλου, καί τέλος ἀνέλαβε ἡγούμενος τῆς Μονῆς Φιλοθέου. Ἀπό ἐκεῖ, ἀνεχώρησε καί ἦλθε στήν Σκήτη τοῦ Προδρόμου, δίπλα στόν Ἁλιάκ-

Παύλειος Λόγος

μονα, στήν Βέροια. Καί κατέληξε στόν Ὄλυμπο, ὅπου ξαναέχτισε καί ἐπανασύστησε τήν ἀρχαία Μονή τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὅπου καί ἀπεβίωσε. Αὐτός εἶναι ἐν συντομίᾳ ὁ βίος του. Ζῶντος τοῦ ἁγίου ἐδῶ, στήν Σκήτη μας, μέ τούς δέκα μοναχούς του, τήν κατέστησε κοινόβιο μοναστήρι, ἐξ οὗ καί ἡ ἐπίκληση «κοινοβιάρχης». Ἀλλά τί ἀπέγιναν οἱ γονεῖς του; Τήν ἐντόπια μνήμη πρῶτος τήν κατέγραψε ὁ κύριος Μοσχόπουλος Γιάννης, στά «Ρουμλουκιώτικα Σημειώματά» του, ἤδη ἀπό την 5-7-1980, στήν τοπική ἐφημερίδα «Λαός», καί ξαναδημοσιεύθηκε τό 1989. Ἐμεῖς ἐδῶ συγκεντρώσαμε ὅλες τίς σχετικές πληροφορίες, καί συνθέσαμε ἕνα πρῶτο συναξάρι. Ἀφοῦ ὁ Διονύσιος ἔφυγε γιά νά περιβληθεῖ τό μοναχικό σχῆμα, ἀπέκτησαν καί ἄλλο τέκνο, μία θυγατέρα καί τήν ὀνόμασαν Κυριακή. Μεγαλώνοντας ἡ Κυριακή, ἔφτασε σέ ἡλικία 17 περίπου ἐτῶν. Καί τότε οἱ γονεῖς τήν ἔστειλαν νά συναντήσει τόν ἀδελφό της. Ἡ δράση τοῦ Διονυσίου στήν Μακεδονία τόν κατέστησε γνωστό καί ἡ φήμη του εἶχε φτάσει καί στήν πατρίδα του, Σλάτενα, στήν Καρδίτσα. Ἀκούγοντας λοιπόν οἱ φτωχοί γονεῖς ὅτι ὁ γιός τους ἔγινε σπουδαῖος, δέν χάνουν καιρό, καί στέλνουν τήν Κυριακή νά τόν συναντήσει στήν Βέροια, στό μοναστήρι του, πού

προόδευε. Ἦρθε ἡ Κυριακή κοντά στόν ἀδελφό της καί ἀσπάστηκε τό μοναχικό σχῆμα. Ὅμως δέν μποροῦσε νά μείνει μαζί του, ἀφοῦ τά μοναστήρια τοῦ ὁσίου ἦσαν ἄβατα γιά τό γυναικεῖο φύλο. Ἔτσι ἔχτισαν τό μοναστήρι ἔξω ἀπό τό χωριό Λουτρό, στον κάμπο τῆς Ἠμαθίας καί τό ἀφιέρωσαν στήν προσφιλή ἁγία, τῆς ὁποίας ἔφερε καί ἡ ἴδια τό ὄνομα, στήν Ἁγία Κυριακή τήν Μεγαλομάρτυρα. Ὅταν ὁ Διονύσιος, γιά τούς γνωστούς λόγους, ἀνεχώρησε γιά τόν Ὄλυμπο, μέσῳ Σουλπάτας, ἡ Κυριακή συνέχισε νά ζῆ στό μοναστήρι της. Συχνά ὅμως πήγαινε γιά νά συναντήσει τόν ἀδελφό της, πού πλέον εἶναι καί ὁ πνευματικός της πατέρας, στό Μοναστήρι τοῦ Ὀλύμπου. Φυσικά, λόγῳ τοῦ ἀβάτου, δέν εἰσέρχονταν σέ αὐτό. Ἀντίθετα, ἔβγαινε ὁ ἀδελφός της καί συζητοῦσαν σέ συγκεκριμένο μέρος. Ὁ τόπος ὅπου τά ἀδέλφια συζητοῦσαν, λίγο ἔξω ἀπό τό μοναστήρι τοῦ Ὀλύμπου, μέχρι σήμερα ὀνομάζεται Τῆς Κυριακούλας ἡ Ράχη. Ἀπό τό μοναστήρι τοῦ Λουτροῦ, στόν κάμπο τῆς Ἠμαθίας, μέχρι τό μοναστήρι τοῦ Τιμίου Στυροῦ στόν Ὄλυμπο, σιγά σιγά χαράχτηκε ἕνα καινούργιο μονοπάτι, πού δέν χορταριάζει ποτέ. Καί σέ ὅλη την διαδρομή του ὑπάρχουν ἐκκλησάκια ἤ προσκυνητάρια ἀφιερωμένα στήν ἁγία

Κυριακή. Πράγματι, ἄν σημειωθοῦν σέ χάρτη, ὅπως λέγεται, ὅλα τά ἐκκλησάκια τῆς ἁγίας Κυριακῆς ἀπό τό μοναστήρι τοῦ κάμπου μέχρι τόν Ὄλυμπο, ἔχουμε τήν διαδρομή πού περπατοῦσε ἡ Κυριακή, ποδαρόδρομο, γιά νά φθάσει στόν ἅγιο ἀδελφό της. Ἔχοντας μεγάλη εὐλάβεια στόν Ἅγιο Διονύσιο, ἔχουμε ἤδη καί δύο σχετικές παραστάσεις καί εἰκονίσματα γιά τούς ἁγίους μας, καί δημοσιεύουμε τώρα την μία. Στό σπήλαιο ὅπου ἔχουμε «τήν μεγάλη δέηση τῆς κοίτης τοῦ ποταμοῦ Ἁλιάκμονα», ἐδῶ στό μοναστήρι τοῦ Τιμίου Προδρόμου, ξεκινοῦμε μέ τήν Ἁγία Θεοδώρα τῆς Ἄρτας, τήν ἐκ Σερβίων, καί καταλήγουμε στήν Ἁγία Κυριακή τοῦ Λουτροῦ. Ἐπίσης ὁ ἀγαπητός μας φίλος κύριος ΧατζηΙωάννου Νικόλαος, ἐκ Ναούσης, μᾶς φιλοτέχνησε καί ἕνα σχέδιο μέ τούς αυταδέλφους Διονύσιο καί Κυριακή, γιά νά ἁγιογραφήσουμε μελλοντικά τό εἰκόνισμά τους. Ἐπίσης γιά τήν τιμή καί ἐπίκληση τῆς ἁγίας ἀπό τούς πιστούς, συνθέσαμε καί ἀνάλογο τροπά-

ριο, πού τό δημοσιεύουμε στήν συνέχεια. Στόν σεπτό ποιμενάρχη μας, τον Σεβασμιώτατο μητροπολίτη καί Κύριό μας κύριο Παντελεήμονα, πού διακρίνεται γιά τήν ἀγάπη του γιά τούς ἁγίους μας, καί ἤδη ἀνέδειξε πλειάδα ἀπό αὐτούς, ἐναπόκειται ἡ ἀξιοποίηση τῆς ἐντόπιας μνήμης, γιά τήν τιμή καί προβολή αὐτῆς τῆς ξεχασμένης ἁγίας μορφῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Ἐξάλλου ἡ παράδοση στήν Ἐκκλησία μας ἔχει κῦρος καί βάρος ἀνάλογο μέ τίς ἄλλες γραπτές πηγές τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ἱστορίας. Κλείνοντας το κείμενό μας αὐτό, ἐκφράζουμε θερμές εὐχαριστίες πρῶτα πρός τόν λαό τοῦ Θεοῦ, πού δέν ξέχασε την Ἁγία Κυριακή, ἀλλά καί τόν κύριο ΧατζηΙωάννου Νικόλαο, δάσκαλο καί Ἁγιογράφο, καί τόν κύριο , καθώς και κάθε άλλο συνεργάτη που μας ανέφερε γεγονότα σχετικά μέ τούς ἁγίους μας Διονύσιο καί Κυριακή, τούς αὐταδέλφους. Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Ἀπολυτίκια Ὁσ. Κυριακῆς τῆς Νέας. 16ος αι. Ἦχ. Γ΄. Μέγαν εὕρατο Τήν αὐτάδελφον* Διονυσίου τοῦ θείου* καί ὁμότροπον* αὐτοῦ ἐν βίῳ* Κυριακήν θαυμαστικῶς* τιμήσωμεν λέγοντες*. Χαίροις, ἀξιάγαστε*, μοναζουσῶν ἡ εὐπρέπεια*, χαίροις θεοδόξαστε* τῆς Μονής σου διδάσκαλε*, καί πρέσβευε Χριστῷ* τῷ Θεῷ ἡμῶν* κραταιωθῆναι, ὁσία, τήν μάνδραν σου. Ὁσίου Διονυσίου τοῦ θαυματουργοῦ Ἦχ. Α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης Ἐξελθών ἐκ τοῦ Ἄθω, Διονύσιε ὅσιε*, ἦλθες ἐν Βεροίᾳ καί εὗρες* Ἰωάννου τό σέμνωμα*, ἱδρύσας δέ κοινόβιον μονήν*, ναόν καθαγιάσας πρός αὐτόν* μοναζόντων ἀνεδείχθης καθηγητής* καί ποιμήν ἀξιάγαστε*. Δόξα τῷ σέ καλέσαντι Χριστῷ*· Δόξα τῷ σέ ἀναδείξαντι*· Δόξα τῷ δωρησαμένῳ Σέ ἡμῖν* πατέρα καί διδάσκαλον.

Παύλειος Λόγος

Ἡ Παναγιά το ῦ Χά ρ ο υ

τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

τὰ βάθη τῶν αἰώνων καί σὲ χρόνους πανάρχαιους, λησμονημένους πού κυριαρχοῦσαν οἱ μυθικοὶ θεοί, οἱ ἡμίθεοι, οἱ Τιτάνες καὶ οἱ γενναῖοι ἥρωες, ἡφαίστεια πυρίκαυστα καὶ τεκτονικοὶ σεισμοὶ καταπόντισαν τὴν ἀρχαία Αἰγηίδα. Ἀπὸ τὶς Στῆλες τοῦ Ἡρακλῆ (Γιβραλτάρ) καὶ τὴν Τριτωνίδα λίμνη (σημερινὴ Σαχάρα) εἰσόρμησαν τὰ νερὰ τῆς ἀβύσσου ποὺ κατέκλυσαν τὴν ἀρχέγονη ἤπειρο καὶ τὴν μετονόμασαν σὲ Αἰγαῖο πέλαγος. Τὰ λείψανα τῆς ἀρχαίας ἐκείνης γῆς εἶναι οἱ διαμαντόπετρες τοῦ Αἰγαίου, τὰ περιξάκουστα νησιά μας. Ἕνας τέτοιος πολύτιμος λίθος τῶν Δωδεκανήσων εἶναι καὶ ἡ νῆσος Λειψῶ. Ἡ μυθολογία τὴν θέλει νὰ εἶναι ἡ ἀρχαία Ὠγυγία, τὸ νησὶ τῆς Καλυψοῦς ποὺ ἐπὶ ἑπτὰ ἔτη παρέμεινε ὁ πολυμήχανος Ὀδυσσέας. Ἀπὸ τὴν μυθικὴ νύμφη Καλυψῶ ἔλαβε τὸ ὄνομά της ἡ νῆσος Λειψῶ. Αἰῶνες τώρα λοιπὸν, ἡ ὁλόφωτη Λειψῶ ἀσάλευτη συνεχίζει τὸ ποντοπόρο ταξίδι της στὸ ἑλληνικὸ ἀρχιπέλαγος περιβεβλημένη τὸ ἀτλάζι τοῦ Αἰγαίου. Κάρες, Δωριεῖς καὶ Ἴωνες κατοίκησαν στὸ νησί. Ὁ αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου, Ἀλέξιος Α’ ὁ Κομνηνός δωρίζει τὸ 1088 μ.Χ., διά Χρυσοβούλου Λόγου, τὴν Πάτμο, τήν Λειψῶ καὶ τὰ γύρω νησιὰ στὸν ἱδρυτὴ τῆς Μονῆς τοῦ Μεγάλου Θεολόγου τῆς Πάτμου, Ὅσιο Χριστόδουλο τὸν Λατρηνό. Φράγκοι, Ἰωαννίτες

Παύλειος Λόγος

ἱππότες, Τοῦρκοι καὶ Ἰταλοὶ κατακτοῦν τὸ νησί. Ὅμως «αὐτοὶ συνεποδίσθησαν καὶ ἔπεσαν», ἀφοῦ ἡ καρδιὰ τῶν Λειψωτῶν εἶναι σμιλεμένη μὲ τὸ Φῶς τὸ ἐκ τοῦ Φωτός, μὲ θάλασσα ἀπέραντη καί οὐρανό καθάριο. Οἱ ἀκροφύλακες σέ τοῦτο τό νησί ὀρθρίζουν καὶ ἑσπερίζουν, αἰῶνες τώρα, μὲ τὸν Ἀφέντη Χριστὸ καὶ τὴν Κυρὰ τὴν Παναγιά. Κρατοῦν τὰ κανδήλια τῶν ἁγίων τους ἀναμμένα, γιὰ νὰ μὴν σβήσει ἡ ἐλπίδα. Λειτουργοῦν τὶς ὁμορφοκκλησιές τους, γιὰ νὰ λαμβάνουν εἰσπνοὲς αἰωνιότητας ἀπὸ τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Θυμιατίζουν τὸν γαλανὸ ὁρίζοντα, γιὰ νὰ γαληνέψει ὁ φουρτουνιασμένος κόσμος. Ἀσπροφωτίζουν τὰ διαβατικά τους, γιὰ νὰ ᾿ναι καθάρια τὰ βήματά τους. Ὑψώνουν τήν γαλανόλευκη στὰ καλοτάξιδα καῒκια τους, γιά νά προσφέρουν σπονδὲς στὸ πνεῦμα καὶ στὸ αἷμα τῶν προγόνων. Ξενίζουν τὰ ξενάκια τους, γιὰ νὰ τύχουν Δεσποτικῆς ξενίας. Χορεύουν μὲ τοῦ βοριᾶ τὰ κύματα καὶ ἔτσι μένουν ἄφθιτες οἱ μνῆμες τῶν αἰώνων. Ἐκεῖ, τῶν παίδων οἱ φωνὲς δίνουν συνέχεια στὸ Γένος. Ἐκεῖ, χαροπαλεύει ὁ Χάροντας ἀπὸ τὰ κρινολούλου-

δα τοῦ ἀγροῦ ποὺ ὡς ρομφαία δίστομη διαπέρασε τὴν καρδιά του. Ἐκεῖ, ὁ Χάρος ὁμολογεῖ τὴν ἥττα του καὶ τὴν καταστροφή του. Ἐκεῖ, ὁ Χάρος χάνεται στὰ κύματα τοῦ Αἰγαίου. Ἐκεῖ, ὁ θάνατος μοσχοβολᾶ ἀνάσταση. Ἐκεῖ, ἡ λύπη «χαρὰ γενήσεται». Ἐκεῖ, ὁ τάφος «ζωὴ δωρήσηται». Ἐκεῖ, μυρίζει τὸ σκοτάδι καὶ ὅλη ἡ ἄβυσσος ἀπὸ τὰ κρίνα τῆς ζωῆς. Χρυσόθρονη ἡ Παναγιά στὸν γαλανὸ τὸν βράχο, κρατᾶ στὴν πανώρια ἀγκάλη Της τὸν Σταυρωμένο Υἱό Της. Ὢ τοῦ παραδόξου θαύματος! Ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς, ἡ Κυρία Θεοτόκος δὲν βρεφοκρατεῖ, ἀλλὰ λιτανεύει ἁγιαστικά Τὸν ἐπὶ ξύλου κρεμάμενον

Η σπηλιά που βρέθηκαν τα οστά των οσιομαρτύρων

Ο τρισυπόστατος ναός της Παναγίας στις εσχατιές του Αιγαίου

Χριστόν, τὸν πάντων κτίστην καὶ Θεόν. Στοὺς πορφυρογέννητους βυζαντινοὺς αἰῶνες καὶ κατὰ τὸ σωτήριον ἔτος 1088 μ.Χ., ὁ Ὅσιος Χριστόδουλος ὁ Λατρηνός καὶ μέγας οἰκιστὴς τῆς ἄνικμης πέτρας τῆς Πάτμου, ὑψώνει τὰ θεοφρούρητα τείχη τῆς Μονῆς τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου μὲ τὴν πολύτιμη συνδρομὴ τοῦ Βυζαντινοῦ Αὐτοκράτορα. Ἡ μοναχική καί ἀσκητική ζωή τῆς Μεγάλης Μονῆς ἀντανακλᾶ καί στά γύρω νησιά πού ἀποτελοῦν τήν Πατριαρχική Ἐξαρχία τῆς Πάτμου. Ἔτσι, στά 1550 μ.Χ. φθάνουν στή Λειψῶ μοναχοί τῆς Μονῆς τοῦ Μεγάλου Θεολόγου. Ἡ ἐρημία καί ἡ ἡσυχία τοῦ νησιοῦ θέλγει τούς ἐρημοπολίτες μοναχούς πού ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ θά τούς ἀναδείξει καί οὐρανοπολίτες. Οἱ πρῶτοι ἀσκητὲς ἐγκαθίστανται στὴν περιοχὴ «Σκάφη», δημιουργώντας τὸ ἡσυχαστήριο τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Ἀργότερα, Κολλυβάδες πατέρες ἀπὸ τὸ περιβόλι τῆς Παναγίας μας, τὸ Ἅγιον Ὅρος, φθάνουν στὸ νησὶ καὶ δημιουργοῦν καὶ νέο ἡσυχαστήριο τῆς Παναγίας κοντὰ στὸ ἀκρογιάλι. Ὅμως, ἡ βαρβαρότητα τῶν Τούρκων ἐπέρχεται καί ἐναντίον τῶν ἀσκητῶν πατέρων. Καί ἔτσι ἡ Λειψῶ προσφέρει στήν ἄνω Ἰερουσαλήμ πέντε ὁσιομάρ-

τυρες: Τόν Ἰωνά τόν Γαρμπή, τόν Νεόφυτο τόν Φαζό, τόν Παρθένιο τόν Ἀναχωρητή, τόν Νεόφυτο τόν Ἀμοργινό καί τόν Ἰωνά τόν Λέριο. Ἐκεῖνοι οἱ πρῶτοι Πατηνιῶτες ἀσκητὲς πού ἐγκαταστάθηκαν στό νησί ἔφεραν μαζί τους καὶ ἕναν πολύτιμο θησαυρό. Εἶναι τὸ εἰκόνισμα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ποὺ, παραδόξως, ἡ Παναγία μας δὲν κρατᾶ τὸν Χριστὸ ὡς βρέφος, ἀλλὰ κρεμάμενον ἐπὶ τοῦ σταυροῦ. Ἡ εὐσέβεια τῶν πιστῶν, βλέποντας τήν Θεοτόκο νά κρατᾶ τὸν Χριστὸ νεκρὸ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, Τὴν ἀποκάλεσε «Παναγία τοῦ Χάρου». Στὰ νότια λοιπὸν τοῦ νησιοῦ οἱ πατέρες πυργώνουν τὴν καθέδρα τῆς Κυρίας Θεοτόκου. Χτίζουν τρισυπόστατο ναὸ μὲ τροῦλο, ἀφιερώνοντας τὸ κεντρικὸ κλίτος στὴν Παναγιά, τὸ βόρειο

στὸν Ἅγιο Ἀντώνιο καὶ τὸ νότιο στὸ Ἅγιο Χαράλαμπο. Ἐκεῖ λοιπὸν στὴν ἐσχατιά τοῦ Αἰγαίου καὶ κατέναντι τῆς ἑλληνίδος Μικρασίας συνεχίζεται ἐπὶ αἰῶνες ἡ παννύχιος ἱκεσία, ἡ ἐγκάρδια εὐχαριστία, ἡ ἀγγελικὴ δοξολογία ἀπὸ τοὺς ρασοφορεμένους πυργοφύλακες τῆς Πίστεως καὶ τοῦ Γένους. Πῦρ καὶ ἀτμίδα καπνοῦ καὶ ἐπιδρομὲς βαρβάρων καὶ λεηλασίες ἀλλοθρήσκων καὶ βαρβαρότητες ἑτεροδόξων καὶ βιαιότητες ψευδαδέλφων

Η εικόνα των οσιομαρτύρων Παύλειος Λόγος

καὶ καιρῶν μεταβολὲς καὶ ἀγαθῶν Υἱοῦ Της καί Θεοῦ. Γαλήνιο ὅμως διαρπαγὲς δὲν μπόρεσαν νὰ ἐξοτὸ Πρόσωπο τῆς Παναχράντου ρίσουν τὴν Βασίλισσα Παναγιὰ ἀπὸ τὴν προσμονὴ τῆς Ἀναστάσεἀπὸ τὸ λευκόφωτο παλάτι τῶν ως, ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ θανάτου Λειψῶν. Ἡ εὐσέβεια τῶν κατοίκων ποὺ περικρατεῖ. Τρέχουν οἱ ὥρες, καὶ ἡ εὐλάβεια τῶν προσκυνητῶν περνοῦν οἱ ἡμέρες, διαβαίνουν οἱ ἀντιφεγγίζει τὴν κεχαριτωμένη μῆνες καὶ οἱ λευκοὶ κρίνοι ἀκολουεὐεργεσία Της μέχρι καὶ τὶς σκοθοῦν τὸ πεπρωμένο τῆς φθορᾶς τεινὲς ἡμέρες μας. τοῦ κόσμου τούτου ἀργοπεθαίνοΒρισκόμαστε στὶς μαῦρες ἡμέντας στὴν ἀγκάλη τῆς Παναγιᾶς ρες τοῦ δευτέρου παγκοσμίου τοῦ Χάρου. Ξεροί, ἄκοσμοι, χωρὶς πολέμου. Εἶναι τότε ποὺ περνοῦν κάλλος, χωρὶς χυμούς, χωρὶς ζωή, τὰ χρόνια μὲς τὴν μαύρη καταφρόνια. Ὁ Ἰταλικὸς φασισμὸς κρατᾶ ὑπόδουλη τὴν Δωδεκάνησο, ὄχι ὅμως τὶς καρδιὲς τῶν Δωδεκανησίων. Ἡ παπικὴ προπαγάνδα, μὲ συνέπεια στὶς μεσαιωνικὲς καὶ ἀντιχριστιανικές της μεθόδους, προσπαθεῖ τὰ τέκνα τῆς Ὀρθόδοξης Κωνσταντινουπόλεως νὰ τὰ ὑποτάξει στὴν αἱρετικὴ Ρώμη. Εἰς μάτην ὅμως. Ὁ πετροπόλεμος ποὺ ἄρχισαν οἱ γενναῖες γυναῖκες τῆς Καλύμνου τὸ 1935 ἀνατρέπει τὰ δαιμονοκίνητα σχέδιά τους. Μεγάλες ὥρες τῆς ἱστορίας μας, ἀνερμήνευτες ἀπὸ ὁρισμένους σύγχρονους ἀνερμήνευτους μινίστρους. Ἀλλοτινοὶ καιροὶ, πεποικιλμένοι ἀπὸ δόξα καὶ κλέος ἑλληνικὸ καὶ ἦθος Ρωμαίικο. Οἱ Δωδεκανήσιοι, ἀγέρωχοι προσμονάριοι τοῦ μυστηρίου τῆς ἐλευθερίας, κάνουν τὸν πόνο προσευχὴ ἐνώπιον τῆς Κυρίας Θεοτόκου. Μὲ τέτοιους θεοπρεπεῖς Η κάτω Κοίμηση με τη πλαγιά του λόφου βηματισμοὺς μία κόρη στὴ Λειψῶ πορεύεται τὸν Ἀπρίλιο χωρὶς ἀνθοὺς τοὺς ἀνταμώνει ὁ τοῦ 1943 στὸ ξωμονάστηρο τῆς θέρος. Ἀλλ’ ἰδού, ὁ αὐγουστιάΠαναγιᾶς τοῦ Χάρου. Θωρεῖ τὴν τικος ἥλιος ἀνατέλλει πανώριος γλυκιὰ μορφή Της καὶ θαρρεύἀπὸ τὴν γῆ τῆς Μικρασίας καὶ ει ἡ ὕπαρξή της. Μὲ τὴν κραυγὴ ἀκτινοστολίζει τὶς λευκοκκλησιὲς τῆς σιωπῆς προσεύχεται. Μὲ τὴν τοῦ Αἰγαίου. Τά λευκοφορεμένα φωνὴ τῆς ψυχῆς της δέεται. Μὲ καμπαναριά τῶν ὁμορφοκκλησιῶν τὴν λαλιὰ τὴν καρδιακὴ εὔχεται. τοῦ ἀρχιπελάγους προσκαλοῦν Ἔτσι φιλιώνει ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ. τοὺς πιστοὺς νὰ συμπορευθοῦν Δῶρα ἀκριβὰ κομίζει ἡ κόρη στὴν νοερῶς μετὰ τῶν Ἀποστόλων ἀπὸ Παλατιανή Μητέρα. Λίγα κρίνα τοῦ τὸ λόφο τῆς Σιών στὸν κῆπο τῆς ἀγροῦ ἁπλώνει στὴν πανάχραντη Γεθσημανῆς. Νηστεμένοι, καθαρἀγκάλη Της ποὺ καταφλέγεται μένοι, φωτισμένοι, στὸ Θεὸ παραἀπὸ τὸ πάθος τοῦ Υἱοῦ Της. Λευκὰ δωμένοι, νὰ γίνουν κηδευτὲς στὸ ἐκβλαστήματα τῆς πετρωμένης ξόδι τῆς Μητρὸς τοῦ Ἀναστάντος γῆς προσφέρει ἡ κόρη τῶν Λειψῶν Χριστοῦ, μάρτυρες τῆς μεταστάστὴν πάνλευκη Ἄνασσα τῶν σεως καὶ τῆς εἰς οὐρανοὺς ἀναοὐρανῶν. Πυρφόρο καὶ πυρίκαυβάσεως τῆς Κυρίας τῶν ἀγγέλων. στο τοῦτο τὸ εἰκόνισμα τῆς ΠαΕἶναι οἱ ἡμέρες τῶν μεγάλων ναγιᾶς ἀπὸ τὸ ἑκούσιο Πάθος τοῦ καθαρμῶν πρὸς τιμὴν τῆς Κεχαρι-

Παύλειος Λόγος

τωμένης Κόρης, τῆς Ἀφέντρας καὶ Κυρᾶς, τῆς γλυκιᾶς τῆς Παναγιᾶς. Γλυκύφθογγες κώδωνες ἀντιλαλοῦν τὰ μεγαλεῖα τῆς Παρθένου. Ἑσπερινὲς ἱκεσίες πληγωμένων καρδιῶν πρός τήν Ἱκέτιδα Παναγιά ἀντηχοῦν στὸν ἀγέρα. Τέτοιες μέρες λοιπὸν αὐγουστιάτικες τοῦ 1943 κίνησαν οἱ Λειψῶτες γιά τὸ ξωμονάστηρο τῆς Κυρᾶς τους. Κοντοζύγωναν τά νιάμερα τῆς Μεγάλης Παναγιᾶς καί θέλησαν νὰ εὐπρεπίσουν τὴν αὐλή Της, νὰ στολίσουν τὸ Θρονί Της. Ἀλλ’ ὢ θαύματος φρικτοῦ, ὤ μυστηρίου ξένου! Τά χαροκαμένα κρινολούλουδα τῆς κόρης τῶν Λειψῶν, τά πρίν ἄκοσμα καί ξερά, ἀνθοφοροῦν ὁλόλευκα στήν ἀγκάλη τῆς Ἀρχόντισσας Κυρᾶς. Ξεροί κορμοί, μά ὁλάνθιστοι ἀνθοί σφιχταγκαλιάζουν τόν Σταυρωμένο Δεσπότη. Ἀστράφτει ἡ Θεοδόξαστη Κόρη στὴν λιθόκτιστη ἐκκλησιά Της. Ἀντιφεγγίζει ἡ Θεόκλητη Παρθένος τὴν δόξα τοῦ οὐρανοῦ. Φῶς ἀναστάσιμο καὶ ὀσμή αἰώνιας ζωῆς ἐξέρχεται ἀπὸ τὴν φεγγοβολοῦσα εἰκόνα Της. Πνοὴ βιαία ἀπὸ τὴν αἰώνια Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἰσέρχεται στὸν λευκόφωτο παλάτι τῆς Παντανάσσης· μυρώνει τό εἰκόνισμά Της καὶ ἐξέρχεται πρὸς ὑπάντηση κεκαθαρμένων καρδιῶν. Ἀπὸ ‘κεῖνα τὰ χρόνια τὰ ἀλλοτινὰ μέχρι καὶ τὶς πληγωμένες ἡμέρες μας δὲν ἔπαψε ἡ Ἀρχόντισσα Κυρὰ τῶν Λειψῶν, ἀπὸ τὸ κρινοστόλιστο Θρονί Της, νὰ σαλπίζει τὰ μεγαλεῖα τοῦ Υἱοῦ Της καὶ Θεοῦ, νὰ ἀναγγέλει τὴν χαρά, νὰ λιτανεύει τὴν ζωή. Ἀπὸ τὸ ἐσμυρνισμένο σεμνεῖο τῆς Παναγιᾶς τῶν κρίνων ἐξέρχονται τοῦτο τὸν καιρὸ ἀναβαθμοὶ χαρᾶς, δοξολογίας ἀλλαλαγμοί, ἱκεσίας ὕμνοι, δεήσεως ὠδές, ἀναστάσεως κανόνες καὶ δροσίζουν μὲ πύρινους ἀνασασμοὺς αἰωνιότητας τοὺς ἱκέτες τῆς Μητρὸς τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ, τῆς Μητρός τοῦ Ἠγαπημένου Μαθητοῦ. Ἀπὸ τότε καὶ κάθε Αὔγουστο, ἀνατέλλει, ἀνατολικά τοῦ Ἀνατολικοῦ Αἰγαίου, «ἡ Ἀνατολὴ τῶν Ἀνατολῶν» σαλπίζουσα, φεγγίζουσα, φωτίζουσα, ἁγιάζουσα τὰ πλήθη τῶν πιστῶν.

Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας του Χάρου

Παύλειος Λόγος

Ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρεία

στήν πανήγυρη της Παναγίας Σουμελᾶ σ τοῦ μοναχοῦ Γερασίμου Μπεκέ

Ο Μακαριώτατος Πατριάρχης τελεί τρισάγιο στο μνημείο του Αλέξανδρου Υψηλάντη

Παύλειος Λόγος

ας κ. Θεόδωρος

στο Βέρμιο

ανηγύρισε στις 15 Αυγούστου το ιερό προσκύνημα της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο την 1600η πανήγυρη της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, από την ίδρυση της θρυλικής μονής στον Πόντο. Παράλληλα εορτάστηκε η 60η επέτειος από το ξαναζωντάνεμα της ιστορικής μονής στο Βέρμιο, με τον ερχομό της ιεράς εικόνος της Παναγίας και την ανιστόρηση και λειτουργία του ιερού Προσκυνήματος, που αποτελεί σήμερα το σημείο αναφοράς των απανταχού της γης Ποντίων. Τις εορταστικές και λατρευτικές εκδηλώσεις τίμησε με την υψηλή παρουσία του φέτος ο Μακαριώτατος Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρος ο Β΄ο οποίος την παραμονή χοροστάτησε στον εσπερινό της πανηγύρεως και έλαβε μέρος στην πρώτη λιτανεία της ιεράς εικόνος της Παναγίας Σουμελά. Νωρίτερα, κατά την άφιξή του στον χώρο του ιερού προσκυνήματος στρατιωτικά αγήματα από το Β΄Σ.Σ. απέδωσαν στον Πατριάρχη Αλεξανδρείας τιμές Αρχηγού Κράτους. Τον Μακαριώτατο προσεφώνησε αρχικά ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων και στη συνέχεια ο Πρόεδρος του Σωματείου «Παναγία Σουμελά», ενώ στην αντιφώνησή του ο Μακαριώτατος εκδήλωσε την ιδιαίτερη συγκίνησή του που εκπληρώνει ένα τάμα του και έρχεται να λάβει πρωτίστως χάρη από την Παναγία και να κλίνει ευλαβικά το γόνυ στη χάρη της. Επίσης ανέφερε ότι μετά από εδώ θα περάσει για μιά ημέρα από την Κρήτη να φιλήσει το χέρι της μητέρας του και να της πει ότι προσκύνησε την εικόνα από τα μέρη που γεννήθηκε (η μητέρα του είναι ποντιακής καταγωγής). Τον Μακαριώτατο συνόδευσαν οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Αξώμης κ. Πέτρος, Ειρηνουπόλεως κ. Δημήτριος και ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νιτρίας κ. Νικόδημος και ο αρχιμ. κ. Ισίδωρος Σαλάκος. Μετείχαν ακόμη ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου κ. Αθηναγόρας, ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θαυμακού κ. Ιάκωβος και ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων. Το πρωί στον όρθρο χοροστάτησε ο Μακαριώτατος και στη συνέχεια προεξήρχε στην Πατριαρχική θεία Λειτουργία και κήρυξε το θείο λόγο. Τον Μακαριώτατο τίμησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων, Πρόεδρος του ιερού Προσκυνήματος «Παναγία Σουμελά», με τον Μέγα Σταυρό των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντος, εις ανάμνηση της επισκέψεώς του και της πατριαρχικής πανηγύρεως. Ο Μακαριώτατος τίμησε στη συνέχεια τον Μητροπολίτη Βεροίας με τον Ταξιάρχη του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας μετ᾽ αστέρος. Παύλειος Λόγος

νια τῆς σιγῆς ἄσβεστη τήν κανδήλα ἐνώπιον τῆς ἱερᾶς καί θαυματουργοῦ εἰκόνος τῆς Παναγίας καί ἀναμμένη τή φλόγα τῆς εὐλαβείας γιά τήν Παναγία τοῦ Πόντου καί τῆς ἀγάπης γιά τίς παραδόσεις καί τά ἔθιμα τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἡ Χάρη της ἑνώνει τό ὄρος Μελᾶ μέ τό ὄρος Βέρμιο, ἑνώνει τόν πρωτόθρονο τῆς ὑπ᾽ οὐρανόν Ἐκκλησίας, Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο, μέ τόν δευτερόθρονο Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας, κ.κ. Θεόδωρο, ὥστε, ἄν καί «κοσμικῶς διεσπαρμένοι», νά εὑρίσκονται «ὁμόχωροι», «ὠδήν τήν ἐξόδιον προσφωνοῦντες τῇ μητρί τοῦ τῶν ὅλων δεσπόζοντος» καί εὐλογοῦντες τά πιστά τέκνα τῆς Θεομήτορος καί ὅλο τόν Ποντιακό Ἑλληνισμό. Μακαριώτατε, ὡς ἐλάχιστο δεῖγμα εὐγνωμοσύνης γιά τή μεγάλη τιμή τήν ὁποία μᾶς ἐπιφυλάξατε, λαμπρύνοντας μέ τήν παρουσία σας τίς ἑόρτιες ἐκδηλώσεις τοῦ Ἱεροῦ Προσκυνήματος τῆς Παναγίας Σουμελᾶ καί προεξάρχων τῆς σημερινῆς πανηγυρικῆς θείας Λειτουργίας, τό ἱερό τοῦτο Καθίδρυμα τῆς Παναγίας Σουμελᾶ ἀποφάσισε εὐλαβῶς νά Σᾶς ἀπονείμει τήν ὕψιστη τιμητική του διάκριση, τόν σταυρό τῶν Κομνηνῶν, τόν ὁποῖο καί Σᾶς παρακαλῶ νά δεχθεῖτε.

Άφιξη του Πατριάρχου στην Παναγία Σουμελά

Ακολούθησε η μεγάλη λιτανεία και το τρισάγιο στο μνημείο του Αλέξανδρου Υψηλάντη . Προσφώνηση Πατριάρχου υπό του σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος «Νεφέλαι τούς ἀποστόλους αἰθερίους διήρπαζον· καί κοσμικῶς διεσπαρμένους, ὁμοχώρους παρέστησαν τῷ ἀχράντῳ σου σώματι». Δέν εἶναι μόνο οἱ «κοσμικῶς διεσπαρμένοι» ἀπόστολοι, οἱ ὁποῖοι σήμερα θαυματουργικῶς παρίστανται «ὁμόχωροι» ἐνώπιον τοῦ ἀχράντου σώματος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, εἶναι καί ὅλος ὁ Ποντιακός Ἑλληνισμός καί ὅσοι ἄλλοι εὐλαβεῖς προσκυνηταί καί λάτρεις τῆς Παναγίας μας προσέτρεξαν ἀπό τόν τετραπέρατο κόσμο στό ἱερό τοῦτο κατοικητήριο τῆς Παρθένου, ὅπου φυλάσσεται ἡ ἱερή καί θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Πόντου, τῆς Παναγίας τῆς Σουμελᾶ. Εἶναι ὅλοι ὅσοι ἦρθαν ἐδῶ γιά νά τιμήσουν τήν Παναγία μας καί ταυτόχρονα νά γίνουν αὐτόπτες τῆς σημερινῆς μεγάλης ἡμέρας γιά τό Προσκύνημα τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, κατά τήν ὁποία ἡ ἔνδοξος Κοίμηση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἑορτάζεται γιά πρώτη φορά στήν ἱστορία της μέ Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος τοῦ Μακαριωτάτου πάπα καί Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας κ.κ. Θεοδώρου, ὁ ὁποῖος τιμᾶ μέ τήν παρουσία του τήν ἐπέτειο τῆς συμπλη-

Παύλειος Λόγος

ρώσεως ἑξήντα ἐτῶν ἀπό τῆς ἱδρύσεως τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ Καθιδρύματος καί χιλίων ἑξακοσίων ἀπό τῆς ἱδρύσεως τῆς ἱστορικῆς καί παλαιφάτου Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Παναγίας τῆς Σουμελᾶ τοῦ Πόντου, ἐκεῖ ὅπου σέ λίγο ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος θά προεξάρχει τῆς θείας Λειτουργίας. Ἔτσι τό θαῦμα τῆς Παναγίας ἐπαναλαμβάνεται καί σήμερα, καθώς στή διπλῆ αὐτή ἐπέτειο τῆς ἱστορικῆς Μονῆς τῆς Παναγίας Σουμελᾶ καί τοῦ Προσκυνήματός της στό Βέρμιο, τό ὁποῖο κράτησε στά ὀγδόντα χρό-

Η ομιλία της Α.Θ.Μ. του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ. Θεοδώρου. Κηρύττων τον θείο λόγο ο Μακ. Πατριάρχης ανέφερε: «Εν τη Γεννήσει την παρθενίαν εφύλαξας, εν τη Κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες Θεοτόκε...»   Υψηλός ο στόχος, ευγενής και αέναη η επιθυμία για την υπέρβαση των φυσικών ορίων που παγιδεύουν την ανθρώπινη φύση στη φθορά. Τα παλαιότερα, αλλά και τα τελευταία

Απόδοση τιμων Αρχηγού Κράτους από τον Στρατό

τεχνολογικά επιτεύγματα του ανθρώπου, προδίδουν μια εσωτερική κίνηση για την προσέγγιση της τελειότητας και την υπέρβαση του θανάτου.   Η Θεομητορική εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι το γεγονός στο οποίο μπορεί να ενσκήψει ο άνθρωπος και να δει να πραγματώνεται σε αυτό η υπέρλογη και θαυμαστή υπερσκέλιση της φυσικής νομοτέλειας. Γιατί στο πανάγιο πρόσωπο της Μητέρας του Θεού, ακόμα κι όταν ο πιστός το προσκυνά στη νεκρική κλίνη, γνωρίζει ότι αναμορφώθηκε το αρχαίο κάλλος της προπτωτικής Εύας, που έλαμπε μέσα στην προοπτική της αφθαρσίας και της αθανασίας στον κήπο της Εδέμ.    Η επιλογή της «ευλογημένης εν γυναιξί» ήταν αλάνθαστο βήμα στο σχέδιο της Θείας Οικονομίας. Η ταπεινή όμως υποταγή της αγνής Κόρης της Ναζαρέτ στη θεία βουλή ήταν η από μέρους του ανθρώπου απόφαση να συγκατατεθή στην αγάπη του Θεού για την αποκατάσταση του Προπατορικού αμαρτήματος.   Έτσι η Θεοτόκος, ως η Νέα Εύα, εκτός από μία συγκεκριμένη ιστορική ύπαρξη, η Μητέρα του Ιησού, καθίσταται η Πηγή και η Μητέρα της Ζωής και η πνευματική τροφός ολοκλήρου του ανθρωπίνου γένους.   Αναγνωρίζοντας βιωματικά το ελληνικό έθνος στα μύχια της αθάνατης ψυχής του την παραπάνω θεολογική θέση κατέστησε την Υπεραγία Θεοτόκο ατέρμονη πηγή δυνάμεως και επιστηριγμού στη διάπλευση της αλμυράς θαλάσσης των εθνικών δοκιμασιών του ανά τους αιώνες, όπου κι αν ευρέθη. Από την μητροπολιτική Ελλάδα ως την Αιολική και την Ιωνική γη, η Θεοτόκος υπήρξε η καταφυγή και η παραμυθία του.

Ιδιαιτέρως ο Ποντιακός Ελληνισμός, η υπερήφανη αυτή και αδάμαστη ελληνική φυλή, ριζωμένη από τον 9ο π.Χ. αιώνα στα παράλια του Ευξείνου Πόντου, κατέστησε την Παναγία Σουμελά προστάτιδα, αλλά και σημείο αναφοράς του ιστορικού του βίου, ακόμα κι όταν το ξίφος του μανιώδους κατακτητή διαπερνούσε την εθνική καρδία της πολυαιωνίου υπάρξεώς του στα ευλογημένα χώματα του Πόντου. Πώς να ξεχάσει κανείς την γη των αλησμόνητων Πατριαρχική χοροστασία στον πανηγυρικό εσπερινό πατρίδων των εκατομμυρίων ξεριζωως την ηρωϊκή μορφή του τελευταίου μένων Ελλήνων της Καππαδοκίας, του Ποιμενάρχου της Τραπεζούντος, κυρού Πόντου, της Ιωνίας, της Αιολίδος και Χρυσάνθου Φιλιππίδη (1881-1949), του των άλλων μικρασιατικών περιοχών; μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αθηνών;   Πως να μη κλαύσει για τους πυρποΠώς να λησμονηθή μία πατρώα λυμένους Ναούς, τα κατακρημνισμένα κληρονομία, που τόσο τραγικά έσβησε, μεγαλειώδη οικοδομήματα, τους αναβυθισμένη στο αίμα και το μαρτυρικό σκαμμένους προγονικούς τάφους;   βασανιστήριο των Ποντίων αδελφών Πώς μπορεί να παραδοθεί στην μας, σ’ αυτή τη γη, όπου η ορθόδοξη λήθη ένας πολιτισμός χιλιετηρίδων, πίστη υπήρξε η ειδοποιός διαφορά που ανέδειξε λαμπρές προσωπικότητους από τους άλλους όμορους λαούς;  τες στην περίζηλη ελληνική ιστορία, Η Εκκλησία ήταν η μητέρα τους. από τον αρχαίο φιλόσοφο και αστροΚαι το εικόνισμα της Παναγίας της νόμο Ηρακλείδη τον Ποντικό (388-310 Σουμελά, τεθησαυρισμένο στην περίπ.Χ.) και τον περίφημο ιστορικό και βλεπτη ομώνυμη Μονή της, πλησίον γεωγράφο Στράβωνα (63 π.Χ.-23 μ.Χ) της Τραπεζούντος, υπήρξε για 16 αιώνες η τροφός και ο φρουρός των υπερήφανων Ποντίων συνελλήνων. Υπό το άσβεστο φως της ακοίμητης κανδήλας της έζησαν, διατήρησαν θεσμούς και δημιούργησαν μια αυτόνομη πολιτιστική ζωή μέσα στον εχθρικό και αλλόθρησκο περίγυρο, συντηρώντας έτσι τις πανάρχαιες ρίζες του ελληνισμού στην ευρύτερη ασιατική γη. Απλοϊκοί άνθρωποι, ευλογημένοι Χριστιανοί, οι οποίοι κι αν γλώσσα ελληνική ίσως κάποιοι εξ αυτών δεν ωμιλούσαν, γνώριζαν από στήθους ολόκληρα κείμενα και ύμνους του λατρευτικού κύκλου της Εκκλησίας μας, αφού οι οικογένειές τους ήσαν κατ’ οίκον Εκκλησία. Έτσι έζησαν, επεβίωσαν, εμεγαλούργησαν και έμειναν Έλληνες.   Γι’ αυτό κι όταν έφευγαν ξεριζωμένοι από τις προγονικές εστίες τους, έσφιγγαν στην αγκαλιά τους και έπαιρναν μαζί τους ό,τι πολυτιμότερο είχαν, τα ιερά λείψανα, τα σκεύη των

Συγχοροστατούντες Αρχιερείς στον πανηγυρικό εσπερινό

Παύλειος Λόγος

Πατριαρχική θεία Λειτουργία της εορτής

εκκλησιών τους και τα εικονίσματα των αγίων Εφόρων των πόλεών τους,

τα κύρια συστατικά της ιδιοσυγκρασίας τους, για να συμπτύξουν γύρω από αυτά τις νέες εστίες τους στη γη της ελεύθερης ελληνικής πατρίδος, η οποία τους δέχθηκε με περισσή αγάπη. Η πολύπλευρη παρουσία τους προκάλεσε εκείνους τους μυστικούς αναβρασμούς που ανανέωσαν το αίμα και το πνεύμα της φυλής μας.   Σεβασμιώτατοι, φιλογενείς άρχοντες και φιλάγιοι χριστιανοί, Ευρισκόμενοι σήμερα ενώπιον του ιερού τούτου και περιπύστου εικονίσματος της Παναγίας Σουμελά, στο όρος Βέρμιο της ενδόξου Μακεδονίας, που η βούληση της ελληνικής Πολιτείας, υπό τον Κρήτα Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και η φλογερή πίστη του εκ των τελευταίων

προσφύγων αδελφών της πανάρχαιας Μονής, Aμβροσίου Σουμελιώτη, έφεραν στην Ελλάδα, προσευχόμεθα διαπύρως υπέρ της πνευματικής και ηθικής ανυψώσεως του γένους των Ελλήνων.    Η παρούσα χρονική συγκυρία είναι και πάλι κρίσιμη για την πατρίδα μας, η οποία με έναν τρόπο διαφορετικό, προερχόμενο από λανθασμένες επιλογές, αλλά και αλλότριες σκοπιμότητες, βάλλεται πρωτίστως στο αξιακό της σύστημα.    Ανατρέχοντες στα τετρακόσια χρόνια δουλείας υπό αλλόφυλο και αλλόθρησκο ζυγό, διαπιστώνουμε ότι οι συνθήκες επιβιώσεως των Eλλήνων ήσαν ασύγκριτα δυσκολότερες από τις σημερινές, ενίοτε εφιαλτικές. Tο ίδιο και στα χρόνια των μετέπειτα μεγάλων εθνικών συμφορών. Όμως σε όλες αυτές τις δραματικές περιστάσεις και σε κάθε συλλογική ιστορική οδύνη, ο Eλληνας δεν έπαυε να ευρίσκει στήριγμα ζωής στην ελληνικότητά του. Nα περισώζει τη βεβαιότητα ότι αξίζει να είναι Έλληνας. Oχι με αφηρημένες, ψυχολογικές καυχήσεις, αλλά με σεσαρκωμένη την «ευγένεια» της προνομιακής καταγωγής του σε πράξη: στη γλώσσα, στην ιστορική μνήμη, στην συλλογική συνείδηση, στη λαϊκή παράδοση και στη βαθεία θρησκευ-

Πατριαρχική θεία Λειτουργία της εορτής

Παύλειος Λόγος

του Ποντιακού και του εν γένει Ελληνισμού των αγιοτόκων χωρών του Πόντου, της Καππαδοκίας και της Ιωνίας, ταπεινώς φρονούμε, ότι είναι η μόνη ασφαλής διέξοδος από την κρισιμότητα των καιρών.   Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ.Παντελεήμων,   Στη λάμψη αυτή του ασυγκρίτου φωτός του «Πάσχα του καλοκαιριού», εορτάζουμε σήμερα μαζί σας, κατόπιν της αδελφικής και ευγενεστάτης προΟ σεβ. Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων απονέμει στον Πατριάρχη τον Μεγαλόσταυρο των Κομνηνών της Τραπεζούντος σκλήσεώς σας, την Κοίμηση της Αιωνίου και Αειπαρθένου τική πίστη και ευσέβεια: θησαύρισμα Μητέρας, κάτω από τους θόλους του εμπιστοσύνης!    πανηγυρίζοντος τούτου περικαλλούς “Πάντως δέ τα μεγάλα ο Κύριος δια Πανελληνίου Προσκυνήματος.    των αξίων αυτού ενεργεί” (Μ. Βασ. Εορτάζουμε σήμερα μαζί σας την Επιστ. 67, προς Μ. Αθαν.) Μπροστά διπλή επέτειο της συμπληρώσεως στα μάτια μας έχουμε ένα ισχυρό δεκαέξι αιώνων διαρκούς ιστορικής ιστορικό παράδειγμα, την ανάσταση παρουσίας του συμβόλου αυτού του του Ποντιακού Ελληνισμού! Η ΠαναΠοντιακού Ελληνισμού και έξι δεκαγία Σουμελά είναι η νοητή κιβωτός ετιών από τη θεμελίωση της Νέας των βιωμάτων, των γνώσεων και Παναγίας Σουμελάς στις πλαγιές του των εμπειριών του. Είναι Εκείνη που Βερμίου.    επούλωσε τα τραύματα της οδυνηρής Ψάλλουμε, μαζί με το ευλογημένο απωλείας των πατρογονικών εστιών. Πλήρωμα της θεοσώΕίναι Εκείνη που αναγέννησε από τις στου και ιστορικής στάχτες της καταστροφής την βέβαιη Μητροπόλεώς σας ελπίδα για ένα δημιουργικό και πάλι και τις χιλιάδες των μέλλον στα εδάφη της μητέρας πατρί- ευσεβών προσκυνηδος. Είναι Εκείνη, εν ολίγοις, το ίδιο το τών, τον θριαμβευτιθεμέλιο της εθνικής υποστάσεως των κό ύμνο «τάφος και Ποντίων αδελφών, φανερώνοντας της νέκρωσις ουκ εκράιστορική τους συνέχεια, όπως αυτή διτησεν, ως γαρ Ζωής ακρατήθηκε μέσα από τα νάματα της Μητέρα προς την ακλονήτου ορθοδόξου πίστεώς τους.   ζωήν μετέστησεν...».    Αναλογιζόμενοι με συστολή καρδίας Τιμούμε την μνήμη το σύγχρονο κοινωνικο-οικονομικό των προπατόρων αδιέξοδο της χώρας μας και στρέμας, οι οποίοι «πυρί, φοντες το βλέμμα ικετευτικά προς σιδήρω ή αγχόνη την Προστάτιδα του Γένους μας, ας ετελειώθησαν ή έν συνειδητοποιήσουμε την ιστορική μας εξορίαις και πικραίς ευθύνη, ας περισυλλέξουμε τις δυνάδουλείαις εξεμέτρημεις μας και ας προγραμματίσουμε τις σαν το ζήν». Συμπροενέργειές μας με σύνεση και αδελσευχόμεθα για το φοσύνη, με πνεύμα ταπεινώσεως και αυτοκριτικής, ομόνοιας και αυτοθυσίΟ Πατριάρχης απονέμει ας, ώστε να αντιπαρέλθουμε και πάλι στον σεβ. Βεροίας τον την τρικυμία της ιστορικής στιγμής. Ταξιάρχη του Αγίου Ο αναβαπτισμός μας στις αξίες και Σάββα του Ηγιασμένου τα ιδανικά του έθνους μας, έτσι όπως μετ’ αστέρος μας τα εδίδαξαν εμπράκτως οι ήρωες

μέλλον της πατρίδος και του λαού μας που ταλανίζεται, μα ξέρει να αγωνίζεται έντιμα και να κατακτά δυσανάβατες νοητές κορυφές. Και κλίνουμε ικετευτικό γόνυ ενώπιον του πανσέπτου και θαυματουργού εικονίσματος της Θεομήτορος, υπέρ της πλουσίας καρποφορίας της αμωμήτου πίστεώς μας στην ήπειρο του μέλλοντος, την Αφρική, που και αυτή σήμερα ανυμνεί την Μεσίτρια προς τον φιλάνθρωπο Θεό στις αγαθές καρδιές των γηγενών παιδιών της.    «Τάχυνον εις πρεσβείαν και σπεύσον εις ικεσίαν προς τον Υιόν Σου και Θεόν! Γενού ημιν προστάτις και συμπαραστάτις και βοηθός και Υπέρμαχος Στρατηγός! Άκουσον, Δέσποινα, κλίνον το ους Σου και μη επιλάθη του χειμαζομένου πιστού και ευσεβούς Ελληνικού Λαού Σου. Πολλά γαρ ισχύει δέησις Μητρός! Γένοιτο! » Τιμητικές διακρίσες Στό τέλος της θείας Λειτουργίας ο Πατριάρχης απένειμε στον Ολυμπιονίκη Ηλία Ηλιάδη και τον προπονητή πατέρα του Νικόλαο Ηλιάδη το χρυσό μετάλλιο της Παναγίας Σουμελά. Επίσης ο Υπουργός Μακεδονίας Θράκης κ. Θ. Καράογλου απένειμε σε μαθητή του Μακροχωρίου υποτροφία του Ιδρύματος «Παναγία Σουμελά» στη μνήμη των αδικοχαμένων παδιών του δυστυχήματος των Τεμπών. Ακολούθησε η καθιερωμένη λιτανεία της θαυματουργού εικόνος της Παναγίας και τρισάγιο στο μνημείο του Αλ. Υψηλάντη.

Παύλειος Λόγος

Λιτανεία της θαυματουργού εικόνος της Παναγίας Σουμελά κατά την ημέρα της πανηγύρεως μετά την Πατριαρχική θεία Λειτουργία

Τιμητική διάκριση στον Ολυμπιονίκη Ηλ. Ηλιάδη και τον πατέρα και προπονητή του Νίκο Ηλιάδη

Παύλειος Λόγος

Ο Υπ. Μακεδονίας - Θράκης κ. Θ. Καράογλου απονέμει στον μαθητή Μακροχωρίου την υποτροφία του Ιδρύματος Π. Σουμελά

Γιατί Πάπας ; του αρχιμ. Γεωργίου Χρυσοστόμου

ην εφετινή πανήγυρη της Παναγίας Σουμελά λάμπρυνε με την παρουσία του ο Μακαριώτατος Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος, επικεφαλής πολυμελούς εκκλησιαστικής αντιπροσωπείας. Αλλά και ο προηγούμενος Πατριάρχης, μακαριστός Πέτρος, είχε επισκεφθεί την Ιερά Μητρόπολή μας, τον Νοέμβριο 2002. Το ερώτημα που εύλογα προκύπτει στον καθένα είναι: γιατί ειδικά ο Προκαθήμενος της Αλεξανδρινής Εκκλησίας και μόνον αυτός, εκτός από Πατριάρχης αποκαλείται και Πάπας; Είναι αλήθεια ότι και εγώ προσωπικά είχα αναρωτηθεί πολλές φορές κατά το παρελθόν. Και δεν μπήκα στη διαδικασία να το ψάξω, καθώς απλά υπέθεσα ότι πρόκειται για κάτι που αφορά την ιστορία. Να σημειωθεί δε ότι η προσφώνηση του Πατριάρχη Αλεξανδρείας ως Πάπα προϋπήρχε ιστορικά της αντίστοιχης του Ποντίφηκα της Ρώμης. Το περιεχόμενο του όρου «Πάπας» το κατάλαβα καλύτερα όταν πήγα στην ορθόδοξη ιεραποστολή του Κονγκό, πριν ενάμισυ χρόνο. Εκεί, λοιπόν, άκουγα τους μικρότερους να προσφωνούν τους μεγαλύτερους θέτοντας πριν το όνομά τους τη λέξη «παπα», όπως παπα-Μπαζίλ, παπα-Νεστόρ κ.ο.κ. Ρώτησα τότε και μού είπαν ότι η προσφώνηση αυτή δηλώνει σεβασμό του μικρότερου προς τον μεγαλύτερο. Είναι, δηλαδή, κάτι ανά-

λογο με την προσφώνηση «θείο» ή «θεία» πριν από κάποιο όνομα, που επίσης αποτελεί, για τη δική μας τουλάχιστον παράδοση, ένδειξη σεβασμού του μικρότερου προς τον μεγαλύτερο. Πληροφορήθηκα, μάλιστα, ότι η προσφώνηση «παπα» δεν συναντάται μόνον στο Κονγκό αλλά και σε πολλά μέρη της Αφρικανικής Ηπείρου. Η διάδοσή του ξεκίνησε από την Αίγυπτο και επεκτάθηκε στην υπόλοιπη Αφρική και σημαίνει «πατέρας» ή, καλύτερα, «πατερούλης». Έπειτα από αυτά, ο καθένας καταλαβαίνει ότι η προσφώνηση του Πατριάρχη Αλεξανδρείας και ως Πάπα, εκτός από την προφανή ιστορική της διάσταση, έχει σχέση και με την αφρικανική παράδοση. Και δικαιολογημένα, αφού ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας είναι και Πατριάρχης όλης της Αφρικής. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία σήμερα, καθώς το Πατριαρχείο εδρεύει μεν στην ιστορική του έδρα, την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, αλλά το μέγιστο τμήμα του ποιμνίου του είναι εγκατεσπαρμένο σε δεκάδες χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αφρικής, εκεί όπου δραστηριοποιούνται οι ορθόδοξες ιεραποστολές. Συνεπώς, η προσφώνηση «Πάπας» θα μπορούσε να ερμηνευθεί και συμβολικά. Δηλαδή, ως αναγνώριση των Αφρικανών Ορθοδόξων του αγώνα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας για τον ευαγγελισμό τους εις Χριστόν, αλλά και της πνευματικής πατρότητας, που με τόσο σεβασμό αποδίδουν στο πρόσωπο του εκάστοτε Προκαθημένου της Αλεξανδρινής Εκκλησίας.

Παύλειος Λόγος

μικρές

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Επίσκεψη στην ενορία Ευαγγελισμού στο Έσσλιγκεν

ην Ιερά Μητρόπολη Γερμανίας και συγκεκριμένα την ενορία Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Έσσλιγκεν επισκέφθηκε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων, κατά το χρονικό διάστημα 5 - 7 Ιουνίου. Την πρώτη ημέρα της επισκέψεώς του μετέβη στη Βόννη όπου βρίσκεται η έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας και συναντήθηκε με τον σεβασμιώτατο κ. Αυγουστίνο. Την ίδια ημέρα επισκέφθηκε ενορίες της πόλης Μανχάιμ και θαύμασε το επιτελούμενο ποιμαντικό έργο.

Τις υπόλοιπες δύο ημέρες της παραμονής του στην Γερμανία έλαβε μέρος στον εορτασμό για το αντίγραφο της Εικόνος της Παναγίας Σουμελά που βρίσκεται στην ενορία Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Έσσλιγκεν. Συγκεκριμένα χοροστάτησε και μίλησε στον εσπερινό και την επόμενη ημέρα χοροστάτησε στον όρθρο, τέλεσε αρχιερατική θεία λειτουργία και κήρυξε το θείο λόγο. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας ακολούθησε λιτάνευση του αντιγράφου της ιεράς Εικόνος της Παναγίας Σουμελά που κρατούσαν νέοι με παραδοσιακές ποντιακές ενδυμασίες. Τρισάγιο εψάλη μπροστά στο ηρώο για τους πεσόντες Ποντίους. Ακολούθησε παραδοσιακή γιορτή στο προαύλιο του ναού η οποία διήρκεσε μέχρι το απόγευμα.

Από τη θεία Λειτουργία στον ι. ναό Ευαγγελισμού Έσσλιγκεν

Από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις στο προαύλιο του ναού.

Ευχέλαιο στο εργοτάξιο της Παλαιάς Μητρόπολης Βεροίας

ην Παρασκευή 22 Ιουνίου το μεσημέρι ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ανταποκρινόμενος σε σχετικό αίτημα της Προϊσταμένης της 11ης ΕΒΑ κ. Αγγελικής Κοτταρίδη, μετέβη στο εργοτάξιο του έργου αναστήλωσης και αποκατάστασης της Παλαιάς Μητρόπολης Βεροίας και τέλεσε ιερό ευχέλαιο για τους εργαζομένους της 11ηΕΒΑ και γενικά για όσους ασχολούνται στο έργο αυτό. Πριν το ευχέλαιο ο σεβασμιώτατος και οι κληρικοί που τον συνόδευαν ενημερώθηκαν από την κ. Κοτταρίδη για την πρόοδο των εργασιών.

Η κ. Αγγελική Κοτταρίδη ξεναγεί τον σεβασμιώτατο στο έργο

Επιστροφή κλεμμένης εικόνας αγίου Προκοπίου

ία φορητή εικόνα του Αγίου Προκοπίου, που χρονολογείται στο 14ου αι. και προέρχεται από τον ομώνυμο ναό της πόλης επέστρεψε στην Βέροια. Η λατρευτική εικόνα του Αγίου Προκοπίου, βρισκόταν στο τέμπλο του ναού μέχρι το 1968. Στο διάστημα που ακολούθησε και πριν το 1975, εκλάπη μαζί με άλλες εικόνες του ναού και περιπλανήθηκε σε ξένες αγορές. Το 1988 η εικόνα του Αγίου Προκοπίου περιήλθε νόμιμα στην κατοχή του συλλέκτη έργων τέχνης κ. Αθανασίου Μαρτίνου που όταν πληροφορήθηκε ότι η εικόνα είχε κλαπεί από τον ναό του Αγίου Προκοπίου στη Βέροια αποφάσισε να τη δωρίσει στο Βυζαντινό Μουσείο της πόλης, καθώς και ένα πιστό αντίγραφο της εικόνας το οποίο θα μπει στη θέση της στο τέμπλο του ναού. Η εκδήλωση για την υποδοχή της εικόνας έγινε την Παρασκευή 6 Ιουλίου το απόγευμα μπροστά από το Βυζαντινό Μουσείο της Βέροιας. O σεβασμιώτατος απένειμε στον κ. Μαρτίνο το χρυσό μετάλλιο του Αποστόλου Παύλου. Ακολούθησε ξενάγηση στο βυζαντινό μουσείο και στη συνέχεια σε κάποιες από τις βυζαντινές εκκλησίες της πόλης. Μετά δύο ημέρες τελέστηκε η πανήγυρις του αγίου και δόθηκε η ευκαιρία στους πιστούς να προσκυνήσουν την εικόνα, η οποία μεταφέρθηκε για το σκοπό αυτό από το μουσείο στο βυζαντινό ναό του αγίου.

Η εικόνα του αγίου Προκοπίου και ο δωρητής κ. Αθ. Μαρτίνος

Από την πανήγυρη του αγίου Προκοπίου στο βυζαντνινό ναό του στη Βέροια

Παύλειος Λόγος

Πανήγυρις ιεράς μονής αγίας Κυριακής Λουτρού

ανηγύρισε το Σάββατο 7 Ιουλίου η ιερά μονή Αγίας Κυριακής Λουτρού του Δήμου Αλεξάνδρειας. Την Παρασκευή το απόγευμα ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στον πανηγυρικό εσπερινό της εορτής. Ομιλητής ήταν ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης Σωσίπατρος Πιτούλιας ο οποίος αναφέρθηκε στο βίο της εορταζομένης Αγίας, αλλά και στην προσφορά της γερόντισσας της μονής Μοναχής Φιλοθέης. Την επομένη ημέρα το πρωί ο σεβασμιώτατος τέλεσε αρχιερατική θεία λειτουργία και κήρυξε το θείο λόγο.

Από τον εσπερινό της πανηγύρεως της ιεράς μονής αγίας Κυριακής

Ενθρόνιση Ηγουμένης ι. μονής Αγ. Πάντων

ραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 19 Ιουλίου η τελετή ενθρόνισης της μοναχής Χριστοδούλης ως καθηγουμένης της ιεράς μονής Αγίων Πάντων Βεργίνας Ημαθίας από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα, ο οποίος προηγουμένως τέλεσε αρχιερατική θεία λειτουργία με την ευκαιρία της εορτής της αγίας Μακρίνης. Παρέστησαν Ηγουμένες από διάφορα γυναικεία μοναστήρια της Μητροπόλεως καθώς και από άλλες Μητροπόλεις.

Από την ενθρόνιση της καθηγουμένης μοναχής Χριστοδούλης

14ο Συναπάντημα Νεολαίας στην Παναγία Σουμελά

ερισσότεροι από 600 νέοι και νέες ποντιακής καταγωγής από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο συμμετείχαν φέτος στο 14ο Συναπάντημα Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων, που διοργάνωσε από 19 έως 22 Ιουλίου το Πανελλήνιο Ιερό Προσκύνημα Παναγία Σουμελά. Ο θεσμός αυτός αγκαλιάζει χρόνο με τον χρόνο όλο και περισσότερους νέους ποντιακής καταγωγής και η επιτυχία του είναι αποτέλεσμα της αρμονικής συνεργασίας όλων, με σκοπό τη συνέχιση της μοναδικής παράδοσης, ηθών, εθίμων και ιστορίας του Ποντιακού Ελληνισμού.

Από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του 14ου Συναπαντήματος στην Παναγία Σουμελά

Παύλειος Λόγος

Επέτειος100 χρόνων από την ανέγερση ι. ναού αγ. Παρασκευής Νάουσας

ην Τετάρτη 25 Ιουλίου εορτάστηκε η επέτειος 100 χρόνων από την ανέγερση του ιερού ναού Αγίας Παρασκευής Νάουσας.  Τελέστηκε στην αρχή αγιασμός έξω από τον ιερό ναό με την παρουσία μεγάλου αριθμού πιστών και των τοπκών αρχών και στη συνέχεια εσπερινός χοροστατούντος του σεβ. Μητροπολίτου μας κ. Παντελεήμονος, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο.

Ο εορτασμός ονομαστηρίων του σεβασμιωτάτου

Από τον εσπερινό της εορτής της αγίας Παρασκευής στη Νάουσα

ο απόγευμα της Πέμπτης 26ης Ιουλίου στην ι. μονή Παναγίας Δοβρά τελέστηκε ο πανηγυρικός εσπερινός του αγ. Παντελεήμονος. Στον εσπερινό χοροστάτησε ο σεβ. Μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής κ. Νικηφόρος συγχοροστατούντων και των Θεοφιλεστάτων Επισκόπων Θερμών κ. Δημητρίου και Ναζιανζού κ. Θεοδώρητου, καθώς και του εορτάζοντος σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Παντελεήμονος . Το πρωί της Παρασκευής 27ης Ιουλίου τελέστηκε πανηγυρική πολυαρχιερατική θ. Λειτουργία στον ι. ναό οσ. Αντωνίου προεξάρχοντος του σεβ. Μητροπολίτου μας κ. Παντελεήμονος. Λειτούργησαν οι σεβ. Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ, Κεντρώας Αφρικής κ. Νικηφόρος και οι Επίσκοποι Θερμών κ. Δημήτριος και Ναζιανζού κ. Θεοδώρητος.

Από το συλλείτουργο της εορτής του αγ. Παντελεήμονος στον ι.ναό οσ. Αντωνίου

Ανεπίσημη επίσκεψη του Μακ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερωνύμου

ο πρωί της Δευτέρας 30 Ιουλίου ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, επιστρέφοντας στην Αθήνα από την Φλώρινα, επισκέφθηκε τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα στο επισκοπείο του προκειμένου να του ευχηθεί για την ονομαστική του εορτή. Τον Μακαριώτατο συνόδευαν ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου κ. Αθηναγόρας, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Διαυλείας κ. Γαβριήλ και άλλοι κληρικοί.

Από την επίσκεψη του Μακαριωτάτου στο επισκοπείο της Βέροιας

Παύλειος Λόγος

Υποδοχή Τιμίου Σταυρού από τα Ιεροσόλυμα

λήθη πιστών υποδέχθηκαν από τα Ιεροσόλυμα την εικόνα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης που περιέχει μέσα ένα μεγάλο τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, που μετέφερε κατόπιν προσκλήσεως ο σεβ. Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος, συνοδευόμενος από τον αρχιμ. Πορφύριο Παπαπέτρου και τον αρχιμ. Λάζαρο Γεωργίου. Η εικόνα παρέμεινε για προσκύνηση στον ι. ναό οσ. Αντωνίου Βέροιας μέχρι και την εορτή της Μεταμορφώσεως.

Θυανοίξια ι. ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου στο Κλειδί

Από την υποδοχή της Εικόνος με το Τιμ. Ξύλο από τα Ιεροσόλυμα

ην Κυριακή 5 Αυγούστου 2012 πραγματοποιήθηκαν τα θυρανοίξια του ανακαινισμένου ιερού ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου στο Κλειδί Ημαθίας. Ακολούθησε αρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βόστρων κ. Τιμοθέου και συλλειτουργούντος του σεβ Μητροπολίτου μας κ. Παντελεήμονος. Οι εργασίες ανακαίνισης του παλαιού αυτού ναού έγιναν με πρωτοβουλία του προϊσταμένου του ιερού ναού αρχιμ. Ματθαίου Ψωμά και τη συμπαράσταση των εκκλησιαστικών συμβούλων και του πιστού λαού της περιοχής, τους οποίους επαίνεσε και ευχαρίστησε θερμά ο σεβασμιώτατος κατά το κήρυγμά του.

Από τα θυρανοίξια του ιερού ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Κλειδίου

Εκδηλώσεις για την εορτή της Παναγίας στην Αλεξάνδρεια

ο απόγευμα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου τελέστηκε στον πανηγυρίζοντα ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας, όπως κάθε χρόνο, η ακολουθία του Εσπερινού και των Εγκωμίων της Παναγίας. Χοροστάτησε ο σεβ. Ιλίου κ. Αθηναγόρας και έλαβαν μέρος οι θεοφ. Θερμών κ. Δημήτριος, Θαυμακού κ. Ιάκωβος και ο ποιμενάρχης μας κ. Παντελεήμων. Ακολούθησε η λιτανεία στους κεντρικούς δρόμους της πόλης με πάνδημη συμετοχή.

Παύλειος Λόγος

Από τα Εγκώμια της Παναγίας στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας

Αρχιερατικό συλλείτουργο στο Σέλι

ην Πέμπτη 16 Αυγούστου το πρωί τελέστηκε στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Σελίου αρχιερατικό συλλείτουργο με την ευκαιρία της επετείου των εγκαινίων του ναού. Στον όρθο χοροστάτησε ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θαυμακού κ. Ιάκωβος ενώ στη θεία Λειτουργία προεξήρχε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου κ. Αθηναγόρας. Ακόμη έλαβαν μέρος ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θαυμακού κ. Ιάκωβος, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο, και ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελήμων. Στο τέλος της θείας Λειτουργίας εψάλησαν τα Εγκώμια της Παναγίας.

Από τον αρχιερατικό συλλείτουργο στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Σελίου

Ο πολιούχος της Νάουσας όσιος Θεοφάνης

ε λαμπρότητα τίμησαν οι Ναουσαίοι τη μνήμη του Πολιούχου και Προστάτου τους Οσίου Θεοφάνους του εν Ναούση. Το Σάββατο 18 Αυγούστου το απόγευμα τελέστηκε πανηγυρικός πολυαρχιερατικός Εσπερινός στον οποίο χοροστάτησε και κήρυξε το θείο λόγο ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κοζάνης κ. Παύλος και συγχοροστάτησαν οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Ελασσώνος κ. Βασίλειος και Βεροίας κ. Παντελεήμων. Ακολούθησε η περιφορά της τιμίας κάρας του οσίου Θεοφάνους στους δρόμους της πόλης. Τιμές απέδωσε η ΦΕΝ και άγημα της Β΄ΜΚΔ. Το πρωί της Κυριακής 19 Αυγούστου τελέστηκε πανηγυρικό αρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ελασσώνος κ. Βασιλείου, ο οποίος κήρυξε και τον θείο Λόγο, τονίζοντας ιδιαίτερα την αναγκαιότητα ανέγερσης ναού του οσίου Θεοφάνους. Στις πανηγυρικές εκδηλώσεις, που πραγματοποιήθηκαν στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Ναούσης όπου φυλάσσεται η τιμία κάρα του οσίου Θεοφάνους, παρέστησαν όλοι οι Βουλευτές Ημαθίας, ο Δήμαρχος της πόλης και εκπρόσωποι πολιτικών και στρατιωτικών αρχών. Αξιοσημείωτη ήταν και φέτος η μεγάλη συμμετοχή πιστών που κατέκλυσαν κατά χιλιάδες τόσο τον ιερό ναό, όσο και τους πέριξ αυτού δρόμους για να μετέχουν στην ιερή λιτάνευση της εικόνας και της τιμίας κάρας του Πολιούχου της Νάουσας.

Ο σεβ. Μητροπολίτης Κοζάνης κ. Παύλος χοροστατεί στον εσπερινό της εορτής του οσ. Θεοφάνους Ναούσης

Απόλυση μετά την ολοκλήρωση της λιτανείας της εικόνας και της τιμίας κάρας του οσίου Θεοφάνους πολιούχου Ναούσης Παύλειος Λόγος

τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη

τύπος & ουσία

άει καιρός που οι άνθρωποι πήγαιναν στην θάλασσα για να γευτούν μόνο την δροσιά της θάλασσας αλλά και της ιαματικές της ιδιότητες. Τα τελευταία χρόνια οι πλειονότητα των ανθρώπων που καταφεύγουν στις πολυσύχναστες παραλίες αναζητούν και άλλα πράγματα… Ο φασισμός της παραλίας είναι γεγονός, και η σαρκολατρεία έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας ακόμα και σε απομονωμένες παραλίες όπου πήγαιναν μέχρι πριν λίγο καιρό μόνο κάποιες οικογένειες που ακριβώς ήθελαν συνειδητά να αποφύγουν όλο αυτό το αμαρτωλό μεθύσι από την οφθαλμολαγνεία. Χίλιες φορές, αδελφοί μου, να μην πάω κάπου που γνωρίζω ότι υπάρχει κίνδυνος να μην ωφεληθώ πνευματικά. Ο χριστιανός ο οποίος θέλει να νικήσει τα πάθη του αλλά δεν κόβει τις αιτίες που τα προκαλούν ομοιάζει με άνθρωπο που περιλούζεται με βενζίνη και παίζει με την φωτιά!... Αδελφέ/ή μου, η σωτηρία σου, η ένωσή σου με τον Θεάνθρωπο Κύριό μας είναι υπόθεση δική σου, αν εσύ δεν νοιάζεσαι γι’ αυτήν, ποιος άλλος θα νοιαστεί; Δεν είναι και τόσο σπουδαίο πράγμα να γεννηθεί κανείς βασιλιάς, όσο το να γίνει άξιος της Ουρανίου Βασιλείας με τις γενναίες του αποφάσεις και πράξεις». Τις υπέροχες ανωτέρω οικοδομητικές και με παρρησία σκέψεις του π. Παύλου Παπαδόπουλου, και τις οποίες η παρούσα στήλη τις προσυπογράφει, τις αλιεύσαμε από το blog « Με παρρησία» της Ι.Μ. Βεροίας και Ναούσης! ******** Πολλά μικρά εκκλησάκια

Παύλειος Λόγος

άλλοτε φυτεμένα σε πλαγιές βουνών και άλλοτε στη άκρη της θάλασσας δέχθηκαν τον Δεκαπενταύγουστο τα πλήθη των χριστιανών που προσέτρεξαν στις παρακλήσεις που γινόταν προς το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ήταν περίοδος κατά την οποία άνοιξαν οι καρδιές των ανθρώπων και ξεχύθηκαν οι προσευχές, ο πόνος και οι ικεσίες προς την Παναγία. Άλλωστε ποιος μπορεί να φροντίσει καλύτερα το ανθρώπινο γένος, όπως γράφει κάπου ο Άγιος Γερμανός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως; Ποιος άλλος, συνεχίζει ο ίδιος , αγωνίζεται τόσο πολύ για να υποστηρίξει τις παρακλήσεις των αμαρτωλών προς τον Θεό; Γι΄αυτό κάθε θλιμμένος καταφεύγει στη Παναγία. Καθένας που αδικείται τρέχει κοντά της και την παρακαλεί. Καθένας που ζώνεται από συμφορές ζητά με πίστη τη βοήθειά της. Γι΄αυτό και η προστασία της είναι πάνω από οτιδήποτε μπορεί να σκεφθεί κανείς. Για εμάς τους ανθρώπους , που κάθε μέρα βυθιζόμαστε στο πέλαγος των αμαρτιών, η Παναγία απλώνει τα χέρια της και μας βγάζει από την θαλασσοταραχή. Η Παναγία διώχνει τις επιθέσεις του πονηρού. Ποιοι άλλοι άνθρωποι , εκτός των Χριστιανών, απέκτησαν τέτοια δόξα, να τους φροντίζει η Μητέρα του

Θεού; Ποιοι άλλοι έχουν τέτοιο θησαυρό, προστασία δηλαδή σαν της Υπεραγίας Θεοτόκου; Ας φανούμε λοιπόν με την καθημερινή μας ζωή και τον πνευματικό μας αγώνα, αντάξια παιδιά μιας Τέτοιας Μητέρας. ******** Δεν μπορούσε η παρούσα στήλη να μην αναφέρει ότι ο μήνας Ιούλιος είναι ο μήνας που ένας άγιος Γέροντας όλης της ορθόδοξης οικουμένης, όπως ήταν ο π.Παΐσιος προστέθηκε στο χορό των Αγίων της Εκκλησίας μας. Αντί άλλων θα προσφέρει η στήλη λίγους από τους χιλιάδες λόγους του Γέροντος, για να δροσιστούμε από την κάψα της αμαρτίας μέσα στην οποία βρισκόμαστε : «Ο ταπεινός και καλοκάγαθος άνθρωπος, επειδή έχει την καθαρότητα και την εσωτερική και εξωτερική ηρεμία, έχει βάθος πνευματικό και βλέπει βαθιά τα θεία νοήματα και βοηθιέται περισσότερο, και αυξάνεται η πίστη του πιο πολύ, ζώντας τα μυστήρια του Θεού». «Ο υπερήφανος, εκτός που είναι σκοτισμένος, είναι και συνέχεια εσωτερικά και εξωτερικά ταραγμένος από την ελαφρότητα του εγωισμού και στέκεται πάντα στην επιφάνεια των πραγμάτων και δεν μπορεί να προχωρήσει στο βάθος, όπου βρίσκονται τα θεία

μαργαριτάρια, για να πλουτίσει πνευματικά». «Δεν πρέπει να αποφεύγουμε την αμαρτία για να μην πάμε στην κόλαση, αλλά από αγάπη και φιλότιμο για να μην λυπήσουμε τον ευεργέτη μας Χριστό». «Ελέγχοντας το κακό, δε βγαίνει τίποτε. Παρουσιάζοντας όμως το καλό, ελέγχεται από μόνο του το κακό. Μόνο με καλά παραδείγματα ελέγχονται όσοι έκαναν μόδα την αμαρτία!». «Με μια καλή εξομολόγηση σβήνουν όλα τα παλιά. Ανοίγονται νέα τεφτέρια. ΄Ερχεται η Χάρις του Θεού και αλλάζει τελείως ο άνθρωπος. Χάνονται η ταραχή, η αγριάδα, το άγχος και έρχονται η γαλήνη, η ηρεμία. Τόσο αισθητό είναι αυτό ακόμη και εξωτερικά, που λέω σε μερικούς να φωτογραφηθούν πριν από την εξομολόγηση και μετά την εξομολόγηση, για να διαπιστώσουν και οι ίδιοι την καλή αλλοίωση, γιατί στο πρόσωπο ζωγραφίζεται η εσωτερική πνευματική κατάσταση. Τα μυστήρια της Εκκλησίας κάνουν θαύματα. ΄Οσο πλησιάζει κανείς στον θεάνθρωπο Ιησού Χριστό, θεώνεται, και επόμενο είναι να ακτινοβολεί και να προδίδεται από τη θεία Χάρη». Την ευχή του να έχουμε. Αμήν.

Απόλυση του πανηγυρικού εσπερινού μετά την ολοκλήρωση της λιτανείας

Από την Πατριαρχική θεία Λειτουργία κατά την ημέρα της εορτής της Παναγίας