Παύλειος Λόγος τεύχος 99 by ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΤΕΥΧΟΣ 99 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012

Απονομή τιμητικών διακρίσεων της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας από τον Μακαριώτατο στον ιστορικό κ. Α. Κολτσίδα και την αθλήτρια Σοφία Υφαντίδου από τη Βέροια (κάτοχο ολυμπιακού ρεκόρ στον ακοντισμό επτάθλου)

Ο Μακαριώτατος και οι επίσημοι ξεναγούνται στις αίθουσες του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνος από τον κ. Κανέλο Ντόντο.

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ ΕΠΙ ΤΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ

σελ 4

Η ΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΝΟΗ ΘΕΟΥ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή

σελ 14

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

ΣΤΗΝ ΓΗ ΤΩΝ ΠΑΓΩΝ Οδοιπορικό στη Σιβηρία

σελ 6

100 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ του μοναχού Γερασίμου Μπεκέ

σελ 16 σελ 8

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΠΕΙΡΑΣΜΩΝ (Β´μέρος) του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 24

σελ 10

ETOΣ ΙΘ΄ TEYXOΣ 99 ΣΕΠΤ. - ΟΚΤ. 2012

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

Ι. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ του Ιωάννη Σιδηρά

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣEΛIΔOΠOIHΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ, EKTYΠΩΣH: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

σελ 30 σελ 12

ΓΑΒΡΙΗΛ: ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΣ ΠΑΙΔΟΜΑΡΤΥΣ του αρχιδιακόνου Προδρόμου Γκιρτζαλιώτη

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ ΛONTAI ΣTHΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: gerbekes@yahoo.gr XEIPOΓPAΦA AΣXETΩΣ ΔH M OΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI ΣTPEΦONTAI

EΞΩΦYΛΛO Ο διάδοχος Κωνσταντίνος με αξιωματούχους, έξω από το Στραταρχείο της Βέροιας κατά την ημέρα απελευθερώσεως της πόλης (16/10/1912) ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Ο Μητροπολίτης Βεροίας Καλλίνικος Δεληκάνης μαζί με το διάδοχο Γεώργιο και το δήμαρχο Βέροιας Χαλήλ Βέη κατά την απελευθέρωση

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40 ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY website:

www.imverias.gr

�

Πατριαρχικό Μήνυμα

ἐπί τῇ ἀρχῇ τῆς Ἰνδίκτου +ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΤΟΥ ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Θεός, ὁ δημιουργήσας τὸ Σύμπαν καὶ διαμορφώσας τὴν γῆν εἰς τέλειον κατοικητήριον τοῦ ἀνθρώπου, ἔδωκεν εἰς αὐτὸν ἐντολὴν καὶ δυνατότητα νὰ αὐξάνηται καὶ νὰ πληθύνηται καὶ νὰ πληρώσῃ αὐτὴν καὶ νὰ κυριεύσῃ αὐτῆς καὶ πάντων τῶν ἐν αὐτῇ ζῴων καὶ φυτῶν (Γεν. α΄ 28). Ὁ περιβάλλων ἡμᾶς κόσμος ἐχαρίσθη ἡμῖν ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ ὡς στάδιον κοινωνικῆς δραστηριοποιήσεως, ἀλλὰ καὶ ἁγιασμοῦ, πρὸς κληρονομίαν τῆς ἀνακαινισθησομένης ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι κτίσεως. Τὴν τοιαύτην θεολογικὴν θέσιν ἔχει καὶ βιοῖ ἀείποτε ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, διὸ καὶ ἡ ἡμετέρα Μετριότης ἐτέθη, ὡς γνωστόν, ἐπὶ κεφαλῆς τῆς ἀναληφθείσης παρὰ τοῦ καθ’ ἡμᾶς πανιέρου Οἰκουμενικοῦ Θρόνου οἰκολογικῆς προσπαθείας διὰ τὴν προστασίαν τοῦ πολλὰ ταλαιπωρουμένου ὑφ ἡμῶν ἐν ἐπιγνώσει καὶ ἀνεπιγνώ-

Παύλειος Λόγος

στως πλανήτου μας. Ἡ β ι ο π ο ι κ ι λ ό τ η ς, ἡ ὁποία εἶναι τὸ ἔργον τῆς πανσοφίας τοῦ Θεοῦ, δὲν ἐδόθη ἀσφαλῶς εἰς τὴν ἀνεξέλεγκτον ἐξουσίαν τοῦ ἀνθρώπου. Κ α τ α κ υ ρ ί ε υ σ ι ς τῆς γῆς καὶ τῶν ἐν τῇ γῇ ὑπὸ τοῦ ἀνθρώπου σημαίνει ἔλλογον χρῆσιν καὶ ἀπόλαυσιν τῶν προσφερομένων ἀγαθῶν καὶ ὄχι καταστρεπτικὴν ἐκ πλεονεξίας ἀντλησιν καὶ κάρπωσιν ἢ καταστροφὴν τῶν πόρων αὐτῆς. Ἐν τούτοις, ἰδίᾳ ἐπὶ τῶν ἡμερῶν μας, παρατηροῦμεν μίαν ὑπερβολικὴν ἐκμετάλλευσιν τῶν φυσικῶν πόρων, μὲ συνέπειαν τὴν καταστροφὴν τῆς περιβαλλοντικῆς ἰσορροπίας τῶν οἰκοσυστημάτων καὶ γενικώτερον τῶν περιβαλλοντικῶν συνθηκῶν, εἰς τρόπον ὥστε οἱ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ τεταγμένοι ὅροι διαβιώσεως τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς νὰ γίνωνται δυσμενέστεροι δι’ αὐτόν. Ἐπὶ παραδείγματι, ὡς παρατηροῦμεν ἅπαντες, ἐπιστήμονες, ἐκκλησιαστικοὶ καὶ πολιτικοὶ ἄρχοντες καὶ ἐν γένει ἡ ἀνθρω-

πότης, αὐξάνεται ἡ θερμοκρασία τῆς ἀτμοσφαίρας, ἐκδηλοῦνται ὑπερβολικαὶ βροχοπτώσεις, μολύνονται ἐπίγεια καὶ θαλάσσια οἰκοσυστήματα, καί, γενικώτερον, διαταράσσεται, ἐνίοτε δὲ καὶ καταστρέφεται πλήρως, ἡ δυνατότης συνεχίσεως τῆς ζωῆς εἰς ὡρισμένας περιοχάς. Βλέπουσα καὶ ἐμπειρικῶς ἀξιολογοῦσα τοὺς ἐκ τῆς τοιαύτης ἐξελίξεως τῶν περιβαλλοντικῶν συνθηκῶν κινδύνους διὰ τὴν ἀνθρωπότητα, ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία καθιέρωσεν ἤδη ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τοῦ προκατόχου ἡμῶν ἀοιδίμου Πατριάρχου Δημητρίου τὴν πρώτην Σεπτεμβρίου ἑκάστου ἔτους ὡς ἡμέραν προσευχῆς διὰ τὸ περιβάλλον. Ἀλλ’ ὀφείλομεν νὰ παραδεχθῶμεν ὅτι τὰ αἴτια τῶν δυσαρέστων περιβαλλοντικῶν ἀλλαγῶν δὲν εἶναι θεοκίνητα ἀλλὰ ἀνθρωποκίνητα καί, ἑπομένως, ἡ παράκλησις καὶ ἡ προσευχητικὴ δέησις τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡμῶν πρὸς τὸν Θεόν, τὸν Κύριον τῶν κυρίων καὶ

Κυβερνήτην τοῦ παντός, πρὸς βελτίωσιν τῶν περιβαλλοντικῶν συνθηκῶν, εἶναι οὐσιαστικῶς αἴτημα μ ε τ α ν ο ί α ς τῆς ἀνθρωπότητος διὰ τὸ ἁ μ α ρ τ η μ ά της νὰ καταστρέφῃ τὰ ἐν τῇ γῇ, ἀντὶ νὰ καρπῶται μετὰ λόγου καὶ προσοχῆς διὰ τὴν διατήρησιν τῆς ἀ ε ι φ ο ρ ί α ς τοὺς πόρους αὐτῆς. Προσευχόμενοι καὶ αἰτούμενοι παρὰ τοῦ Θεοῦ τὴν διατήρησιν τοῦ περιβάλλοντος τῆς γῆς καταλλήλου διὰ τὴν ἐν αὐτῇ ζωὴν τοῦ ἀνθρώπου, κατ’ οὐσίαν παρακαλοῦμεν ὅπως ὁ Θεὸς ἀλλάξῃ τὸν λογισμὸν τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς καὶ φωτίσῃ αὐτοὺς νὰ μὴ καταστρέφουν τὸ γήϊνον οἰκοσύστημα διὰ λόγους οἰκονομικοῦ ὀφέλους καὶ συμφέροντος παροδικοῦ. Τοῦτ’ αὐτὸ ὅμως ἰσχύει καὶ διὰ πάντα ἄνθρωπον ἐξ ἡμῶν, διότι καὶ ἕκαστος ἐξ ἡμῶν ἐν τῷ μέτρῳ τῶν μικρῶν δυνατοτήτων του ἐπιφέρει τὰς μικρὰς περιβαλλοντικὰς καταστροφάς, τὰς ὁποίας ἡ ἀφροσύνη του τοῦ ἐπιτρέπει. Ἑπομένως, προσευχόμενοι ὑπὲρ τοῦ περιβάλλοντος, προσευχό-

μεθα ὑπὲρ τῆς μετανοίας ἑνὸς ἑκάστου ἐξ ἡμῶν διὰ τὴν μικρὰν ἢ μεγάλην συμβολήν μας εἰς τὴν βλάβην καὶ καταστροφὴν τοῦ περιβάλλοντος, τὴν ὁποίαν βιοῦμεν συνολικῶς ὡς ἄθροισμα μερικωτέρων ἐπιζημίων ἐπεμβάσεων διὰ τῶν κατὰ τόπους καὶ χρόνους μεγάλων καὶ καταστροφικῶν καιρίων φαινομένων. Τὴν ἔκκλησιν, προσευχὴν καὶ προτροπὴν ταύτην ἀπευθύνοντες ἀπὸ τοῦ Ἱεροῦ Κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας πρὸς τὴν οἰκουμένην καὶ πρὸς συνόλην τὴν ἀνθρωπότητα, δεόμεθα ὅπως ὁ ἀγαθοδότης Κύριος, ὁ χαρισάμενος εἰς ἡμᾶς πάντας τοὺς ἐπὶ τοῦ πλανήτου γῆ οἰκοῦντας τὸν γήϊνον παράδεισον, λαλήσῃ ἀγαθὰ εἰς τὰς καρδίας ὅλων τῶν ἀνθρώπων, διὰ νὰ σεβώμεθα τὴν περιβαλλοντικὴν ἰσορροπίαν, τὴν ὁποίαν Οὗτος ἐν τῇ πανσοφίᾳ Του καὶ τῇ ἀγαθότητί Του μᾶς παρέδωκεν, ὥστε καὶ ἡμεῖς καὶ αἱ ἐπερχόμεναι γενεαὶ νὰ ἀπολαμβάνωμεν τὰς δωρεὰς τοῦ Θεοῦ μετ’ εὐχαριστίας καὶ δοξολογίας.

Αὐτῆς τῆς Σοφίας, τῆς Εἰρήνης καὶ τῆς Δυνάμεως τοῦ Θεοῦ, τῆς δημιουργησάσης καὶ συντηρούσης καὶ κατευθυνούσης τὴν ἀποκαραδοκοῦσαν τὴν σωτηρίαν αὐτῆς κτίσιν πρὸς τὰ ἔσχατα, δεόμεθα ὅπως διαφυλάττῃ τὸ περιβάλλον ἀειφόρον καὶ προσφέρον συνεχῶς εἰς τὴν εὐημερίαν τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὁδηγῇ καρποφόρως τὰ ἀγαθὰ ἔργα τῶν χειρῶν τῶν ἐργαζομένων πρὸς τοῦτο συνανθρώπων, καὶ ἐπικαλούμεθα τὴν Χάριν καὶ τὸ ἄπειρον Ἔλεος Αὐτοῦ ἐπὶ πάντας τοὺς ἀνθρώπους, μάλιστα τοὺς σεβομένους τὴν δημιουργίαν καὶ φυλάσσοντας αὐτήν.

βιβ´Σεπτεμβρίου α´ Ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος, Διάπυρος πρός τό Θεόν εὐχέτης

Παύλειος Λόγος

Στη γη των Πάγων επίσκεψη στην πρωτεύουσα της Σιβηρίας του μον. Γερασίμου Μπεκέ

πό τις 31 Αυγούστου μέχρι και τις 6 Σεπτεμβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, αποδεχόμενος σχετική πρόσκληση του σεβ. Αρχιεπισκόπου Τομπόλσκ και Τουμέν κ. Δημητρίου, επισκέφθηκε την πρωτεύουσα της Σιβηρίας και την ευρύτερη περιοχή της, μεταφέροντας και τεμάχιο ιερού λειψάνου του αγίου Δημητρίου, προκειμένου να μετέχει στην πανήγυρη του τοπικού αγίου Ερμογένη, που μαρτύρησε τους χρόνους της αθεΐας. Ύστερα από ένα μακρινό και κοπιαστικό πολύωρο ταξίδι η αποστολή, στην οποία μετείχαν ακόμη ο πρωτοσύγκελλος της Μητροπόλεως αρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου, ο υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου μον. Γεράσιμος Μπεκές και ο διερμηνέας μον. Σεραφείμ Μουρατίδης, έφτασε στο αεροδρόμιο της Τουμέν όπου πραγματοποιήθηκε υποδοχή από τον σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο κ.

Δημήτριο και τον ιερό κλήρο της πρωτεύουσας. Ακολούθησε δέηση προ του κτιρίου του αεροσταθμού, κατά την οποία είχαν την ευκαιρία οι εργαζόμενοι του αεροδρομίου να προσκυνήσουν το ιερό λείψανο. Κατόπιν, με την τιμητική συνοδεία της αστυνομίας, σχηματίστηκε αυτοκινητοπομπή με προορισμό την ιστορική πρωτεύσουσα της Σιβηρίας Τομπόλσκ, που βρίσκεται 250 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Τουμέν. Καθοδόν πραγματοποιήθηκε στάση σε παρεκκλήσιο, ώστε να δοθεί η ευκαιρία να προσκυνήσουν οι πιστοί και οι μοναχοί της περιοχής. Τελικά, μετά από διαδρομή 4 περίπου ωρών η αποστολή αφίχθη στο Κρεμλίνο του Τομπόλσκ, όπου ο ιερός κλήρος και οι φοιτητές των σεμιναρίων της Μητροπόλεως πραγματοποίησαν υποδοχή προ του καθεδρικού ναού της αγίας Σοφίας και Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ακολούθησε δέηση μέσα στον καθεδρικό ναό. Σύντομο ιστορικό του Τομπόλσκ Το Τομπόλσκ είναι το πνευματικό κέντρο της Σιβηρίας και η ιστορική της

πρωτεύουσα. Ιδρύθηκε από Κοζάκους του Γέρμακ το 1582 στις όχθες του ποταμού Ιρτύς που διασχίζει τη Σιβηρία και καταλήγει στην Κίνα αποτελώντας έτσι ένα εμπορικό δίαυλο μεγάλης σημασίας. Το Τομπόλσκ ευημέρισε στο εμπόριο με την Κίνα και την Μπουχάρα και εκεί ιδρύθηκε το πρώτο σχολείο, το πρώτο θέατρο και το πρώτο τυπογραφείο της Σιβηρίας. Η σημασία της πόλης μειώθηκε σχετικά όταν την παρέκαμψε ο υπεσιβηρικός σιδηρόδρομος κατά το έτος 1890. Σημαντικό ιστορικό γεγονός είναι η παραμονή στην πόλη του Τσάρου Νικολάου του Β΄και της οικογενείας του για οχτώ μήνες κατά το έτος 1917, όταν εκτοπίστηκαν από την Αγία Πετρούπολη μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, μέχρι την οριστική μεταφορά τους στο Εκατερίνμπουργκ, όπου και εκτελέστηκαν την Άνοιξη του 1918. Σήμερα έχει 100.000 κατοίκους και συνεχίζει να είναι το πνευματικό κέντρο της περιοχής. Είναι η έδρα της Αρχιεπισκοπής Τομπόλσκ και Τουμέν και διαθέτει εκκλησιαστικά θεολογικά σεμινάρια, εκκλησιαστικά σχολεία, σχολές αγιογραφίας και συντήρησης έργων τέχνης. Στην ακρόπολη της πόλης δεσπόζει το κτηριακό συγκρότημα του Κρεμλίνου που περιλαμβάνει τον καθεδρικό ναό και άλλα παρεκκλήσια και είναι αρχιετεκτονικά επηρεασμένο από το Κρεμλίνο της Μόσχας. Επίσης, περιλαμβάνει το κτίριο πολιτικής διοίκησης, την έδρα της Μητροπόλεως, τις εκκλησιαστικές σχολές, μουσείο κα. Οι λατρευτικές εκδηλώσεις στο Τομπόλσκ Το Σάββατο 1η Σεπτεμβρίου το πρωί ο σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Τομπόλσκ κ. Δημήτριος λειτούργησε στον καθεδρικό ναό της αγίας Σοφίας για τους φοιτητές και μαθητές των σχολών της επαρχίας του με την ευκαιρία έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς (τα μαθήματα στη Σιβηρία αρχίζουν την 1η Σεπτεμβρίου).

Αναμνηστική φωτογραφία με τους μαθητές των σχολείων Μητροπόλεως Τομπόλσκ

Παύλειος Λόγος

Ακολούθησε η τελετή έναρξης των μαθημάτων με παρέλαση των φοιτητών και στη συνέχεια δέηση και αγιασμό, κατά τον οποίο μετείχε και ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων που ευλόγησε τους φοιτητές. Στο τέλος έγινε με επισημότητα λήψη αναμνηστικής φωτογραφίας με όλους τους μαθητές και καθηγητές. Ακολούθησε γεύμα στις εγκαταστάσεις του θεολογικού σεμιναρίου. Το απόγευμα της ιδίας ημέρας τελέστηκε ο εσπερινός και ο όρθρος (σύμφωνα με τη ρωσική παράδοση ο όρθρος τελείται αφ’ εσπέρας) της Κυριακής αλλά και της εορτής του τοπικού αγίου Ερμογένους Αρχιεπισκόπου Τομπόλσκ που μαρτύρησε κατά την εποχή του αθεϊκού καθεστώτος. Χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Βεροίας κ. Παντελεήμων. Την Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε πανηγυρικό αρχιερατικό συλλείτουργο στην ελληνική κυρίως γλώσσα κατά το οποίο προεξήρχε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων και έψαλαν, κατά το ελληνικό τυπικό, χοροί των θεολογικών σεμιναρίων. Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθεί η αγάπη του Αρχιεπισκόπου Τομπόλσκ κ. Δημητρίου για την Ελλάδα και την ελληνική γλώσσα, αφού είναι η αυθεντική γλώσσα των Ευαγγελίων αλλά και των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας και προτρέπει τους φοιτητές να την μάθουν. Μάλιστα, κατά την εορτή των Τριών Ιεραρχών λειτουργεί ο ίδιος στην ελληνική γλώσσα! Το υπόλοιπο πρόγραμμα των επισκέψεων στο Τομπόλσκ. Κατά τις υπόλοιπες ημέρες παραμονής του στη Σιβηρία ο σεβασμιώτατος και η συνοδεία του είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν την ανδρώα ιερά μονή Αμπαλάκτσκυ, αφού έπλευσαν για 4 ώρες στον ποταμό Ιρτύς, με σκάφος του Νομάρχη της περιοχής και ξεναγήθηκαν στις παρόχθιες περιοχές. Η ιερά αυτή μονή, που είναι αφιερωμένη στην Παναγία και συγκεκριμένα

Αρχιερατικό συλλείτουργο στον Καθεδρικό ναό του Τομπόλσκ

στη «σημαία της Παναγίας», οφείλει την ίδρυσή της σε εμφάνιση της Κυρίας Θεοτόκου σε σημαία μαζί με τον άγιο Νικόλαο και την οσία Μαρία την Αιγυπτία, που αποτελούν και τους ιδιαίτερους προστάτες της μονής. Επίσης πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στην γυνακεία ιερά μονή Τιμίου Προδρόμου Τομπόλσκ και σε διάφορες ενορίες, σχολεία και σχολές της ιεράς Αρχιεπισκοπής, όπου ο σεβασμιώτατος θαύμασε το πολυσχιδές πνευματικό και εκπαιδευτικό έργο που επιτελείται. Η υποδοχή και επισκέψεις στην πρωτεύουσα Τουμέν. Τις τελευταίες δύο ημέρες πραγματοποιήθηκε υποδοχή στην πρωτεύουσα της Σιβηρίας Τουμέν, μία πόλη ενός εκατομμυρίου κατοίκων και σύγχρονο εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο της περιοχής που αναπτύχθηκε από τα μέσα του 20ου αιώνα (πριν την επανάσταση του 1917 είχε μόλις 15.000 κατοίκους). Η μετάβαση της αποστολής από το Τομπόλσκ προς την Τουμέν αυτή τη

φορά έγινε με ελικόπτερο ώστε να δοθεί η ευκαιρία στα μέλη της αποστολής να θαυμάσουν τις διάφορες περιοχές της Σιβηρίας, λίγες μόνον ημέρες πριν καλυφθούν από τα χιόνια (στην περιοχή τα χιόνια δαιτηρούνται από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Μάιο). Η υποδοχή του ιερού λειψάνου έγινε προ της ιεράς μονής αγίας Τριάδος από τον κλήρο και τον λαό της Τουμέν, καθώς και από τους φοιτητές του θεολογικού σεμιναρίου. Ακολούθησε δέηση και στη συνέχεια η μονή παρέμεινε ανοιχτή και το βράδυ για να μπορέσουν οι κάτοικοι της περιοχής να προσκυνήσουν το χαριτόβρυτο λείψανο του αγίου Δημητρίου. Κατά την παραμονή του ο σεβασμιώτατος επισκέφθηκε το θεολογικό σεμινάριο, όπου μάλιστα ο πρωτοσύγκελλος της Μητροπόλεως Βεροίας αρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου πραγματοποίησε ομιλία με θέμα την ορθόδοξη ιεραποστολή στην Αφρική. Την ομιλία παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι φοιτητές και οι καθηγητές του Σεμιναρίου και διατύπωσαν πολλές και ενδιαφέρουσες ερωτήσεις. Παρόμοια ομιλία είχε κάνει ο πρωτοσύγκελλος και στο θεολογικό σεμινάριο του Τομπόλσκ. Επίσης, ο σεβασμιώτατος επισκέφθηκε πολλές ενορίες, ιδρύματα και σχολεία της ιεράς Αρχιεπισκοπής καθώς και τη γυναικεία ιερά μονή Εισοδίων της Θεοτόκου. Την Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου το ξημέρωμα (5 π.μ.) πραγματοποιήθηκε δέηση στην ιερά μονή αγίας Τριάδος με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού πιστών και με πολύ συγκίνηση ο σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Τομπόλσκ κ. Δημήτριος παρέδωσε στον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα το ιερό λείψανο του αγίου Δημητρίου εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του για τη μεγάλη ευλογία που απηύλαυσαν όλες τις ημέρες παραμονής του στην Σιβηρία, τη γη των πάγων!

Με τους φοιτητές της θεολογικής Ακαδημίας Τουμέν μετά τη διάλεξη του π. Γεωργίου Χρυσοστόμου

Παύλειος Λόγος

Ο ΔΡΟΜΟΣ των πειρασμών

Β΄ΜΕΡΟΣ Ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ, Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας

πως φανερώνει και το όνομα του διαβόλου, κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι διαβάλλει, χωρίζει, κομματιάζει αντί να ενώσει, καταστρέφει τα πάντα, αντί να δημιουργήσει. Στα ελληνικά οι λέξεις «σύμβολο» και «διάβολος» προέρχονται από την ίδια ρίζα, αλλά εκφράζουν αντίθετες πραγματικότητες. Ο διάβολος (διά-βάλλω) είναι εκείνος που διαιρεί, που χωρίζει, κόβει κάθε επικοινωνία και κατεβάζει το ον στην εσχάτη μοναξιά. Αντίθετα, το σύμβολον (συνβάλλω) συνδέει, κατασκευάζει μια γέφυρα, αποκαθιστά την επικοινωνία. Ο διάβολος χωρίστηκε από το Θεό και χωρίζει τον άνθρωπο από την πηγή της ζωής του το Θεό. Χωρίζει μέσω της αμαρτίας γιατί ο διάβολος είναι ο εφευρέτης της αμαρτίας, ο πρώτος που αμάρτησε υπερηφανευόμενος ότι θα ξεπεράσει το Θεό, εμπιστευόμενος τον εαυτό του, όπως λέγει ο προφήτης Ησαΐας: «αναβήσομαι επάνω των νεφών, έσομαι όμοιος τω Υψίστω» (Ησ. 14,14). Η ανταρσία του Εωσφόρου έναντι του Θεού είναι η πρώτη φορά που η ελευθερία ενός λογικού δημιουργήματος έδωσε αρνητική απάντηση στη Θεία κλήση για αγιασμό και στράφηκε προς το κακό. Εφόσον ο διάβολος ή αλλιώς ο Εωσφόρος είναι κτιστό ον, δημιούργημα του Θεού κατά συνέπεια δεν έχει δική του πηγή ζωής, το παν το δανείζεται από το Θεό αλλά το εκφυλίζει, το παραμορφώνει. «Απ’ αρχής ο διάβολος αμαρτάνει» (Α’ Ιωάν. 3,8) και παρασύρει όλη την ανθρωπότητα στην αμαρτία (Β’ Κορ. 11,3). Ο διάβολος είναι ο αρχέγονος εχθρός του ανθρώπου, ο οποίος με τη δική του θέληση καταπολεμεί τα έργα του Θεού δείχνοντας τη μισόθεη διάθεσή του. Ο

Παύλειος Λόγος

σατανάς είναι ο αντίπαλος τού έργου του Χριστού (Ρωμ. 16,20) είναι αυτός που εκμεταλλεύεται την αμαρτωλή διάθεση του ανθρώπου και τον εξουσιάζει (Α’ Κορ. 5,5) που μετασχηματίζεται σε άγγελο του φωτός για να παραπλανήσει τους ανθρώπους (Β’ Κορ. 11,14). Καταστρέφει και κενώνει τα πάντα, μπαίνει με την ύβρη, την οίηση και την πλάνη στην ιστορία, ως ανθρωποκτόνος και θεοκτόνος, ως η απάτη και το ψέμα του μηδενός, ως το παράσιτο που παρωδεί και περιπαίζει τη δημιουργία και τον άνθρωπο. Το έργο του διαβόλου είναι η δυστυχία, η καταστροφή, ο θάνατος του ανθρώπου, τον οποίο μισεί και φθονεί, επειδή είναι πλασμένος «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» του Θεού. «Όπως ο Θεός σαν αγαθός που είναι, θέλει όλους να τους ευεργετήσει, έτσι και ο διάβολος, σαν πονηρός που είναι, θέλει όλους να τους σύρει στη μοχθηρία του, αν και δεν μπορεί» (Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός). Ο διάβολος ποτέ δεν μπορεί να αγαπήσει τον άνθρωπο, ποτέ δεν μπορεί να γίνει φίλος του ανθρώπου, γι’ αυτό και ονομάζεται «μισάνθρωπος» και «ανθρωποκτόνος». Αυτός έβγαλε τους πρωτοπλάστους από τον Παράδεισο, αφού πρώτα τους χώρισε από το Θεό, σπρώχνοντάς τους στην αμαρτία, και συνεχίζει το έργο του πειράζοντας και πλανώντας τους ανθρώπους όλων των εποχών. Όπως αναφέρεται στη Φιλοκαλία, «το σπέρμα που έριξε ο Σατανάς στην καρδιά και το νου του Αδάμ -το λογισμό να γίνει θεός χωρίς τον Θεό- σφηνώθηκε τόσο βαθιά στο είναι μας, ώστε να βρισκόμαστε αδιάκοπα υπό το κράτος της αμαρτίας. Ο φθονερός διάβολος που τον πλάνησε εξαρχής, δεν έπαψε κι έπειτα να τον πλανά, ώσπου τον έκανε παρόμοιο στην αλογία με τα κτήνη τα ανόητα και ζούσε πλέον σαν ζώο άλογο και ανόητο». Ψεύτης και πατέρας του ψεύδους,

ο διάβολος αποδίδει στον εαυτό του μια φοβερή αποστολή, την αποστολή να αλλοιώνει εκ προθέσεως την αλήθεια. Η τέχνη του διαβόλου είναι η τέχνη της κατασκευής πραγμάτων χωρίς ζωή, η τέχνη της παρουσιάσεως λαμπρών επιφανειών χωρίς περιεχόμενο, χωρίς ύπαρξη. Γι’ αυτό και παίρνει πολλές και ποικίλες μεταμορφώσεις, και χρησιμοποιεί αμέτρητα πονηρά τεχνάσματα, παρακινώντας ακόμη και στην αρετή, προκαλώντας ακόμη και δάκρυα, προκειμένου να πραγματοποιήσει τους σκοπούς του. Ο διάβολος δεν είναι θεός, θέλει όμως οι άλλοι να τον νομίζουν και να τον λατρεύουν ως θεό. Είναι απατεώνας καθώς εποφθαλμιά τις θείες ιδιότητες, παρωδεί τον Δημιουργό και οικοδομεί το δικό του βασίλειο χωρίς Θεό, που είναι μια αντίστροφη μίμηση. Προτιμά πολλές φορές οι άνθρωποι να αγνοούν και να μην πιστεύουν στην ύπαρξή του για να διευκολύνεται έτσι το έργο του το οποίο είναι η συνεχής προσπάθεια να περιπαίξει και να περιγελάσει το έργο του Θεού, όλη τη δημιουργία κάνοντας τη μετοχή στη δική του τραγική κατάσταση, την κατάσταση του εκμηδενισμού και της καταστροφής. Μέσα στην «καλή λίαν» δημιουργία εισάγει την παραμόρφωση, το ακάθαρτο, το παρά φύσιν με την οποία γεννιέται ο θάνατος και αυτή είναι η «βασιλεία» του, η βασιλεία του θανάτου. Το μίσος του διαβόλου για τον άνθρωπο είναι απόρροια και προέκταση του μίσους κατά τού Θεού. Μισεί αφάνταστα το Θεό, μη μπορώντας όμως να του προξενήσει κακό στρέφεται εναντίον της εικόνας Του, εναντίον τού ανθρώπου και τον πειράζει. Ο πόλεμος εναντίον τού ανθρώπου γίνεται κυρίως με τους λογισμούς οι οποίοι, προσβάλλουν τον νου και τον πιέζουν να συγκατατεθεί για να διαπραχθεί η αμαρτία.

Παύλειος Λόγος

ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ἔναντι τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας τοῦ Ἰωάννη Σιδηρᾶ

ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως ἀποδεικνύεται ἰδιαίτερα ἐπίκαιρος στήν ἐποχή μας, πού χαρακτηρίζεται ἀπό τήν ἔντονη πολιτική κρίση στήν πενόμενη Ἑλλάδα, καθώς ὑπῆρξε ὁ πλέον σκληρός ἐπικριτής τῶν ἀκροτήτων τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας καί τῶν φορέων αὐτῆς πού διαβιοῦσαν κόντρα στά διδάγματα τῆς Ἐκκλησίας καί σέ βάρος τοῦ πενομένου λαοῦ. Ὁ ἔλεγχός του πρός τούς παρεκτρεπομένους πολιτικούς γινόταν χωρίς ὀργή καί ἀλαζονεία, ἀλλά μέ ἀγάπη καί εἰλικρινές πατρικό ἐνδιαφέρον γιά τήν πνευματική κάθαρση τοῦ δημόσιου βίου, ὁ ὁποῖος ὅταν ἦταν φαῦλος εἶχε τίς ἀρνητικές του ἐπιπτώσεις καί στό λαό πού ἦταν ταυτόχρονα καί τό πλήρωμα τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος οὐδέποτε χαρίστηκε στούς ἄρχοντες τοῦ αἰῶνος τούτου καί γι᾽ αὐτόν τόν λόγο δέν τούς ἦταν ἀρεστός, θά λέγαμε ὅτι πολλοί ἐκ τῶν πολιτικῶν ἡγετῶν τῆς ἐποχῆς του τόν μισοῦσαν θανάσιμα ἐπειδή δέν ἀνεχόταν τόν ὀξύτατο δημόσιο ἔλεγχο πού ἀσκοῦσε στά πρόσωπά τους γιά τήν φαυλοκρατία καί τήν ἀνεντιμότητά τους. Οὐδέποτε ὁ ἱερός Πατήρ ἐδίστασε νά ἐπιδείξει τήν αὐστηρότητά του ἀκόμη καί γιά τόν φαῦλο και διεφθαρμένο προσωπικό βίο τῶν ἀρχόντων, τῶν πλουσίων καί τῶν ἰσχυρῶν τῆς ἐποχῆς του, χωρίς νά δέχεται κανένα συμβιβασμό ἤ νά ὑπηρετεῖ ὡς ἄβουλο ὄργανο κάποια μικροπολιτική σκοπιμότητα. Μέ παρρησία καί θᾶρρος ἀλλά

Παύλειος Λόγος

καί λεπτότητα ἀντιμετώπιζε καί τούς πολιτικούς ἄνδρες τῆς ἀνωτάτης κρατικῆς βαθμίδος, τῆς ἐξουσίας γενικότερα, ἀκόμη καί τό ἴδιο τό παλάτι. Ἔτσι, δέν ἄργησε νά συγκρουστεῖ εὐθέως καί χωρίς μισόλογα καί μέ τήν ἴδια τήν ἔξαλλη στήν προσωπική ζωή καί στίς ἐξεζητημένες δημόσιες ἀπαιτήσεις καί παραξενιές της αὐτοκράτειρα, τήν Εὐδοξία, τῆς ὁποίας τό ὄνομα ἦταν συνώνυμο τῶν ἀδικιῶν, τῆς φιλοχρηματίας καί τῆς σπατάλης πού ἔκανε ἐνῶ πεινοῦσε ὁ λαός. Στηλίτευε τήν μεγάλη καί προκλητική πολυτέλεια, τίς ἀσυλόγιστες δαπάνες καί τίς αἰσχρές καί ἀνήθικες διασκεδάσεις τῆς αὐτοκρατορικῆς αὐλῆς, ἀλλά καί τοῦ εὑρύτερου χώρου τῆς ἀνωτέρας κοινωνίας, ὅπου ἔβλεπε τήν ἐπιδειξιομανίαν «... τήν κονίασιν τῶν παρειῶν καί τά ἡμαγμένα χείλη (βαμμένα), τάς μυραλοιφάς (ἀρώματα), τό χρυσοφορεῖν καί μαργαριτοφορεῖν, τήν περίεργον ἀμφίεσιν καί ὑπόδησιν...» καί ὅλες ἐκεῖνες τίς γελοῖες ποικίλες ἐπινοήσεις τῆς ἀνθρώπινης ματαιοδοξίας καί πλεονεξίας. Τήν ἴδια παρρησία καί τόλμη ἐπέδειξε καί γιά τόν πανίσχυρο αὐλικό, τόν πρωθυπουργό τῆς ἐποχῆς του, τόν γνωστό Εὐτρόπιο, στόν ὁποῖο ἔκανε αὐστηρές παρατηρήσεις γιά τήν φαυλότητα καί τήν ἀπληστία του, νά πωλεῖ δημόσιες θέσεις καί κρατικά ἀξιώματα στούς ἡμετέρους καί φιλικά προσκείμενους πρός αὐτόν, νά δημεύει παράνομα περιουσίες καί ἐπιπλέον νά θέλει τήν κατάργηση τοῦ δικαιώματος τοῦ ἀσύλου τῶν ἱερῶν ναῶν. Καί ὅμως, ὅταν ὁ Εὐτρόπιος ἐξέπεσε τοῦ ἀξιώματός του καί ἐζήτησε ταπεινωμέ-

νος ἄσυλο στήν Ἐκκλησία, ὁ ἱερός Χρυσόστομος τόν προστάτευσε μέ σθένος καί τότε ἐξεφώνησε τούς περίφημους λόγους του «εἰς Εὐτρόπιον», πού ἔχουν καταγραφεῖ ὡς μοναδικῆς ρητορικῆς δεινότητος κείμενα τῆς παγκοσμίου φιλολογίας. Ὁ λαός ἐπεδοκίμαζε τίς ἐνέργειες αὐτές τοῦ Χρυσοστόμου, τοῦ ποιμενάρχου του, τόν ὁποῖον κυριολεκτικῶς ἐλάτρευε. Καί τοῦτο, διότι ἔβλεπε ὅτι τά μέτρα πού εἶχε λάβει εἶχαν ὡς ἀποτέλεσμα νά ἀρχίσει σιγά - σιγά νά ἐπιβάλλεται μία πειθαρχία στήν ἀχαλίνωτη κατάσταση πού ἐπικρατοῦσε κατά τά προηγούμενα ἔτη σέ πολλούς κοινωνικούς τομεῖς καί νά περιορίζονται οἱ κοινωνικές ἀδικίες πού διεπράττοντο προηγουμένως. Ὅμως, ὅπως εἶναι γνωστό, ὅπου ὑπάρχει δράση, ὑπάρχει καί ἀντίδραση. Ἔτσι, ὁ ἀσυμβίβαστος καί ἀνυποχώρητος χαρακτῆρας τοῦ Χρυσοστόμου ἑνώπιον τῶν ὀργανωμένων συμφερόντων, ἀλλά καί τό γεγονός ὅτι δέν θέλησε καί δέν ἐπεδίωξε ποτέ τήν φιλία ἤ τήν εὔνοια κανενός κοσμικοῦ ἄρχοντος, ὅλα αὐτά εἶχαν ὡς ἀποτέλεσμα νά προκληθεῖ ἐντονότατη καί ἰσχυρή ἀντίδραση τῶν θιγομένων ὁμάδων καί συμφερόντων ἀπό τούς λόγους καί τά ἔργα τοῦ Χρυσοστόμου. Τότε οἱ ἀντίπαλοι τοῦ Χρυσοστόμου, ὅπως ἦταν ὁ λιθομανής καί χρυσολάτρης Θεόφιλος Ἀλεξανδρείας, ἡ ματαιόδοξη αὐτοκτάτειρα Εὐδοξία, ὁ Πρωθυπουργός Εὐτρόπιος, πολλές ἀπό τίς ματαιόδοξες κυρίες τῆς αὐτοκτατορικῆς αὐλῆς, ἀλλά καί πολλοί ἀπό τούς Ἐπισκόπους πού εἶχε καθαιρέσει ὡς ἀναξίους τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ τους

ἀξιώματος, ἔθεσαν ὡς ἀνίερο στόχο νά τόν ἀφανίσουν. Ἔτσι ὅλη αὐτή ἡ παρασυναγωνή καί φατρία, στό πρόσωπο κάποιων ψευδοεπισκόπων μέ ἐπί κεφαλῆς τόν Ἀλεξανδρείας Θεόφιλο, συγκάλεσαν ἀντικανονικά στήν πόλη Δρῦ τό ἔτος 403 μία ψευδοσύνοδο, ἡ ὁποία ὀνομάστηκε ληστρική σύνοδος καί κατεδίκασαν ἄνευ λόγου καί ἑρἠμην τόν ἱερό Χρυσόστομο. Ὁ ἀγανακτισμένος ἀπό τήν ἄδικη αὐτή ἀπόφαση λαός, χιλιάδες λαοῦ, ἔφθασαν σέ σημεῖο νά καταλάβουν τά ἀνάκτορα καί νά κατακρεουργήσουν τούς πάντες γιά τήν ἐξορία τοῦ φιλάσθενου ποιμενάρχου τους. Τότε ἡ ἠθική καί φυσική αὐτουργός, ἡ αὐτοκράτειρα Εὐδοξία ἐζήτησε ἀπό τόν σύζυγό της Ἀρκάδιο νά ἐπαναφέρει τόν Χρυσόστομο στόν Θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ὅταν ὁ Χρυσόστομος εἰσήρχετο στήν Βασιλεύουσα ὁ λαός παραληροῦσε ἀπό χαρά καί ἐκεῖνος ἔνδακρυς βροντοφὠναξε: «τί ποιήσω, ἵνα ὑμῖν ἀξίως ἀποδώσω τῆς ἀγάπης τήν ἀμοιβήν; Ἀγαπῶ ἑτοίμως τό αἷμα μου ἐκχεεῖν ὑπέρ τῆς ὑμετέρας σωτηρίας, λαέ μου...». Τό δίκαιο ἐπεκράτησε, ἀλλά δυ-

στυχῶς γιά πολύ λίγο. Ἀφορμή γιά τή νέα καί τελευταῖα δοκιμασία τοῦ ἱεροῦ Πατρός ἐδόθη ὅταν ὁ ἴδιος δημόσια ἐστηλίτευσε τούς προκλητικούς θορύβους καί τίς ἄμετρες μέχρι σημείου εἰδωλολατρείας προκλητικές ἐκδηλώσεις πού εἶχαν ὀργανωθεῖ γιά νά τιμηθεῖ ἡ ματαιόδοξη Εὐδοξία, τῆς ὁποίας ὀ ἀργυρός ἀδριάντας στήθηκε πλησίον τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῆς Ἁγἰας Σοφίας (ὁ δεύτερος ναός ἐπί τοῦ ὁποίου ἀνηγέρθη ὁ σημερινός) καί στό κέντρο τῆς δημόσιας ἀγορᾶς. Ὁ ἱστορικός Σωκράτης ἀναφέρει ὅτι τόσο σκληρός ὑπῆρξε ὁ δημόσιος λόγος τοῦ μεγαλυτέρου ἐκκλησιαστικοῦ ρήτορος ὅλων τῶν αἰώνων, ὥστε καί οἱ κίονες τοῦ ναοῦ ἐφαίνοντο ὅτι θά λυγίσουν ἀπό τό δριμύ κατηγορῶ, πού ἄρχιζε ὡς ἐξῆς: «Πάλιν Ἠρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράσσεται, πάλιν ὀρχεῖται, πάλιν τήν κεφαλήν Ἰωάννου ζητεῖ λαβεῖν ἐπί πίνακι...». Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τήν 13ην Νοεμβρίου ἑκάστου ἔτους τιμᾶ ἰδιαιτέρως τόν ἀρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο. Τήν ἡμέρα αὐτή στόν πατριαρχικό θρόνο δέν ἀνεβαίνει ὁ

Πατριάρχης, ἀλλά τοποθετεῖται ἡ εἰκόνα τοῦ ἱεροῦ Πατρός, ἐνῶ ὁ Πατριάρχης ἴσταται στό παραθρόνιο, ἔχοντας στό χέρι του μαύρη ράβδο. Ἰδιαίτερη ὑπῆρξε ἡ τιμή καί εὐλογία γιά τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρολομαῖο, ὅταν κατά τόν Νοέμβριο τοῦ 2004 καί ἐνόψει τῆς θρονικῆς ἑορτῆς τοῦ πανσέπτου Oἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, κατά τήν παραμονήν τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ πρωτοκλήτου, ἱδρυτοῦ τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, μετέφερε πίσω, μετά ἀπό ἑπτά αἰῶνες, τά ἱερά λείψανα τῶν ἁγίων Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου καί Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, τά ὁποία εἶχαν κλαπεῖ ἀπό τούς Λατίνους Σταυροφόρους καί ἐφυλάσσοντο στό Βατικανό. Τά ἱερά λείψανα ἐπέστρεψαν μόνιμα στό φυσικό τους χῶρο στόν πάνσεπτο πατριαρχικό ναό τοῦ ἁγίου Γεωργίου. Τό ἔτος 2007, μάλιστα, ἀφιερώθηκε ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο στή μνήμη τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου γιά τά 1600 ἔτη ἀπό τῆς κοιμήσεώς του καί διοργανώθηκε στήν Κωνσταντινούπολη διεθνές θεολογικό συνέδριο γιά τό πρόσωπο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.

Παύλειος Λόγος

Γα β ρ ι ή λ

ένας άγιος παιδομάρτυς του αρχιδιακόνου Προδρόμου Γκιρτζαλιώτη

λείνοντας είκοσι χρόνια επιστροφής των λειψάνων του Αγιου παιδομάρτυρος Γαβριήλ, από τη Λευκορωσία στην χώρα της Πολωνίας, είχαμε την χαρά και την ευλογία συνάμα, κατόπιν προσκλήσεως του αρχιεπισκόπου Μπιαλίστοκ και Γκντάνσκ κ. Ιακώβου, να παρευρεθούμε στις 21 Σεπτεμβρίου, ημέρα της ανακομιδής των ιερών λειψάνων του αγίου, στην πόλη όπου μαρτύρησε, για να λάβουμε μέρος στις λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του. Ο παιδομάρτυρας, ένας από τους πιο λαοφιλείς και πιο γνωστούς αγίους στην Πολωνία, γεννήθηκε στις 22 Μαρτίου 1684 στο χωριό Ζβιέρκιι – περίπου 10 χλμ. από το Μπιαλίστοκ, δίπλα στο Ζαμπλούντοφ (βορειοανατολική Πολωνία), από ευλαβή ορθόδοξη οικογένεια χωρικών. Οι γονείς του ονομαζόταν Πέτρος και Αναστασία

Γόβδελ και ως χριστιανοί, κρατούσαν την πίστη των προγόνων τους, ιδιαίτερα την περίοδο των δύσκολων ημερών, που η Ουνία του Μπρέστ κυριαρχούσε σε αυτή την περιοχή. Ο Γαβριήλ βαπτίστηκε χριστιανός ορθόδοξος στο μοναστήρι της Κοιμήσεως Θεοτόκου, που βρισκόταν τότε στο Ζαμπλούντοφ. Κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα στην προαναφερθείσα περιοχή συγκρούονταν τέσσερις θρησκείες: Ορθόδοξη, Ρωμαιοκαθολική, Καλβινιστική και Ιουδαϊκή. Σ’ αυτήν τη δύσκολη εποχή κλήθηκε να ζήσει και ο άγιος Γαβριήλ. Ενώ ήταν μικρό παιδί, διακρινόταν από τα άλλα παιδιά της ηλικίας του για τα θαυμαστά χαρίσματά του. Τον χαρακτήριζε περισσότερο η ευσέβεια, η ευλάβεια, η μεγάλη αγάπη του προς τον Θεό και την εκκλησία, η καθημερινή προσευχή προς τον Κύριό μας, παρά οι παιδικές διασκεδάσεις, που ήταν φυσικό για την ηλικία του. Η μεγαλύ-

Λιτάνευση της λάρνακας με το ιερό λείψανο του αγ. Γαβριήλ

Παύλειος Λόγος

τερη του διασκέδαση ήταν να δαπανά το χρόνο του προσευχόμενος μέσα στην εκκλησία. Στις 11 Απριλίου του 1690, έγινε το μεγάλο έγκλημα. Ο Γαβριήλ έδωσε το αίμα του για το Χριστό. Δεν γνωρίζουμε τον τρόπο του μαρτυρίου του, όμως υπάρχουν δύο εκδοχές. Πρώτη εκδοχή, μας αναφέρει ότι η μητέρα του Γαβριήλ χρειάστηκε να λείψει για λίγο από το σπίτι, ώστε να πάει φαγητό στο σύζυγό της, ο οποίος δούλευε στο χωράφι. Ενώ η Αναστασία έλλειπε από το σπίτι, ήρθε ο διοικητής του χωριού Ζβιέρκιι, ο Σούτκο. Χωρίς να χάσει αυτήν την ευκαιρία, ο προαναφερόμενος, αρπάζει το παιδί το μεταφέρει στο Μπιαλίστοκ και το βασάνισε μέχρι θανάτου. Δεύτερη εκδοχή, μας αναφέρει πως, μεσα από μία παλιά βιογραφία του αγίου, ο παιδομάρτυρας βασανίστηκε παρόμοια με τον Χριστό. Τον ανέβασαν σ’ έναν σταυρό, του κέντησαν την πλευρά και άλλα μέρη του σώματος του για να πάρουν το αίμα του αγνού ορθόδοξου παιδιού, για λατρευτικούς σκοπούς και έτσι, από αιμοραγία, παρέδωσε την ψυχή του πάνω στο σταυρό. Όταν μαρτύρησε ο Γαβριήλ ήταν έξι ετών. Ο δολοφόνος θέλοντας να κρύψει το έγκλημα του, πήρε το νεκρό σώμα του παιδιού και το άφησε στην άκρη ενός δάσους, κοντά στο Ζβιέρκιι. Ύστερα από εννιά μέρες, βρέθηκε το σώμα του αγίου και με θαυμαστό τρόπο γύρο από το λείψανο καθόταν πολλά σκυλιά και το προστάτευαν από τα διάφορα αρπακτικά πουλιά και ζώα. Το σκήνωμα του νηπίου ετάφη δίπλα στην εκκλησία ενός χωριού, που βρισκότανε 1 χλμ. από το Μπιαλίστοκ και εκεί έμεινε περίπου τριάντα χρόνια. Γύρω από τον τάφο του, συχνά έθαβαν μικρά παιδιά, αποδεικνύοντας έτσι η τιμή των ανθρώπων προς το μαρτυρικό θάνατο του Γαβριήλ. Το

1720 στην περιοχή αυτή άρχισε μια σοβαρή επιδημία. Κατά τη διάρκεια μιας κηδείας μετακίνησαν κατά λάθος τον τάφο του αγίου και τον ξέθαψαν. Αμέσως πρόσεξαν πως το άγιο σώμα του Γαβριήλ δεν είχε διαλυθεί. Τότε έλαβαν οι πιστοί το άγιο σώμα του και το τοποθέτησαν στον υπόγειο χώρο, του ιερού ναού του Ζβιέρκιι. Μετά από αυτήν την ανακάλυψη η τιμή του κόσμου προς τον άγιο αυξήθηκε. Κατόπιν του μεγάλου γεγονότος, που επιφύλαξε ο Θεός στους κατοίκους της περιοχής, είχαν αρχίσει πολλά θαύματα, καθώς επίσης σταμάτησε και η επιδημία. Το 1746 περιτύλιξαν την εκκλησία του Ζβιέρκιι φλόγες, όμως το σκήνωμα του αγίου σώθηκε, με ένα έγκαυμα στο χέρι. Μεταφέροντας, όμως, επίσημα το λείψανο στο μοναστήρι του Ζαμπλούντοφ και τοποθετώντας το στο ιερό, ως εκ θαύματος το χεράκι του πήρε την αρχική του μορφή. Στον τόπο όπου βρισκόταν το σπίτι του Γαβριήλ, το 1894 έχτισαν μικρό ξύλινο εκκλησάκι το οποίο δυστυχώς το 1902 κάηκε. Σήμερα βρίσκεται τοποθετημένος, εκεί, ένας ξύλινος σταυρός, με μία σιδερένια περίφραξη και μία επιγραφή που αναφέρει πως εκεί σύμφωνα με την παράδοση βρισκόταν το σπίτι του παιδομάρτυρος Γαβριήλ. Αργότερα με την ευλογία του μητροπολίτη Κιέβου, στις 9 Μαΐου (;) μεταφέρθηκαν τα άγια λείψανά του στη μονή της Αγίας Τριάδος του Σλούτσκ. Τον 19ο αιώνα η μνήμη τού παιδομάρτυρα ξαναζωντάνεψε στην πατρίδα του την Πολωνία. Όμως, λόγω των διαρκών μεταβολών των συνόρων και της εκκλησιαστικής ευθύνης στην περιοχή, τα λείψανα γνώρισαν πολλές μετακινήσεις. To 1910-1912 από τον καθεδρικό ναό του Μπιαλίστοκ, όπου βρισκόταν, μεταφέρθηκαν στο μοναστήρι του Σούπρασλ. Το 1915

Μετά την πανήγυρη του αγίου Γαβριήλ με τον Μακαριώτατο Βαρσοβίας κ. Σάββα

πάλι βρέθηκαν στο Σλούτσκ ενώ, στη δεκαετία του 1930, επί του αθεϊστικού καθεστώτος τοποθετήθηκαν στο μουσείο και αργότερα στο ναό της Μεταμόρφωσης του Μίνσκ, της Σοβιετικής Λευκορωσίας. Το 1944 μεταφέρθηκε στο ναό της αγίας Σκέπης της Θεοτόκου στο Γκρόντνο. Εκεί παρέμεινε μέχρι τις 21 Σεπτεμβρίου του 1992. Τότε, με ενέργειες του Αρχιεπισκόπου Μπιαλίστοκ και Γκντάνσκ κ. Σάββα (νυν προκαθημένου Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας), ζητήθηκε να μεταφερθεί το λείψανο του αγίου Γαβριήλ από το Γκρόντνο πίσω στην πατρίδα του. Έτσι, ο Αρχιεπίσκοπος Γκρόντνο και Βολκοβύσκ κ. Βαλεντίνος μετέφερε επισήμως στο Μητροπολιτικό Ναό του Μπιαλίστοκ το λείψανο, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα, εδώ και είκοσι χρόνια. Στο χωριό Ζβιέρκιι υπάρχει μοναστική γυναικεία αδελφότητα, η οποία ανέγειρε ιερό ναό προς τιμήν του Αγί-

ου Γαβριήλ. Στο αριστερό κλίτος του ναού, τοποθετήθηκε κουβούκλιο που περιέχει τμήμα του ιερού λείψάνου του αγίου, μέσα στην παλαιά λάρνακα που μετέφεραν τα λείψανα του από το Γκρόντνο στο Μπιαλίστοκ. Η ιερά μνήμη του τιμάται στις 20 Απριλίου και η ανακομιδή, όπως προανέφερα, στις 21 Σεπτεμβρίου. «Ἥκεν ἐκ Ρωσίας, ὡς θησαυρός, Γαβριήλ ἐκ παίδων ὁ ἀθλήσας μαρτυρικῶς, τό σεπτόν σου σκῆνος εἰς Πολωνίαν μάκαρ τοῖς ὀρθοδόξοις ρύων τό μέγα ἔλεος». ΠΗΓΕΣ - Akafist swiatomu muczeniku mladiencu Gawriilu Zabludowskomu, εκδ. SwiatoNikolajewskij Sobor, Bialystok 1992. - http:// www.pigizois.net/agiologio/gabriil_ mpialstok_polonias/gavriil.htm - Άγιοι της ορθοδόξου εκκλησίας της Πολωνίας και η αγιοποίησις των μαρτύρων της επαρχίας Χέλμ, 8 Ιουνίου 2003, εκδ. «ΟΡΘΟΔΟΞΟς Κυψελη», Θεσσαλονίκη 2006

Παύλειος Λόγος

ἡ λ ε υτ ερ ιά πνοή Θεοῦ

τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

τὴν ἱστορία τοῦ κόσμου ἔχουν πραγματοποιηθεῖ μεγαλειώδεις ἐπαναστάσεις, ἐπικές μάχες, τρομακτικοὶ πόλεμοι πάντοτε ἐν ὀνόματι τῆς ἐλευθερίας τῶν λαῶν. Ποτάμια αἵματος ἔρευσαν γιά τό πολύτιμο ἀγαθό τῆς ἐλευθερίας μά κατά ἕναν παράδοξο τρόπο ἡ σύγχρονη ἀνθρωπότητα ἀσφυκτιᾶ μέ τά ὑπερβολικά μέτρα προστασίας, τούς ἀνελεύθερους νόμους, τίς δῆθεν εἰρηνευτικές διαδικασίες, τίς διακηρύξεις ἀνεξαρτησίας, τήν ἠλεκτρονικὴ παρακολούθηση. Ὅλα αὐτά εἶναι πού φιλοδοξοῦν νὰ ἐξασφαλίσουν στήν ἀνθρωπότητα πρόοδο, εὐημερία, εὐζωία καὶ βεβαίως να προστατεύσουν το πολύτιμο ἀγαθό, τήν ἐλευθερία. Ἀλλά, ἐν τέλει, προξενοῦν ἄγχος, ἀνασφάλεια, ἀβεβαιότητα καί δουλικότητα. Βεβαίως εἶναι ἀναμενόμενο νὰ συμβεῖ αὐτὸ ἀφοῦ ἡ ἔννοια τῆς ἐλευθερίας ἔχει ἀλλοιωθεῖ ὑπὸ τὴν πίεση τοῦ παραλόγου καὶ τοῦ παρὰ φύσιν ποὺ ἐξαγγέλεται καὶ ἐπιβάλλεται μὲ κάθε τρόπο ἀπό τήν δαιμονοκίνητη νέα τάξη πραγμάτων. Ὅμως στήν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολὴ δὲν ἔπαψε πότε νά τεχνουργεῖται τὸ μυστήριο τῆς ἐλευθερίας τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ. Ἀκόμα καὶ στὴ σύγχρονη θολωμένη, νεοελληνικὴ πραγματικότητα, ποὺ ἡ δουλεία τῶν παθῶν ἐπέφερε τὴ λησμοσύνη τῆς ζωοποιοῦ παραδόσεώς μας, γιὰ πολλοὺς συμπατριῶτες μας ὁ

Παύλειος Λόγος

δρόμος τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας παραμένει ἀνοιχτὸς παρ’ ὅλα τὰ ἐμπόδια. Γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη θεολογία τὸ «παρὰ φύσιν» εἶναι ἡ κατάσταση στὴν ὁποία περιέπεσε ὁ ἄνθρωπος ὅταν ἀρνήθηκε τὴν κοινωνία μὲ τὸν αἰώνιο καὶ ἀθάνατο Θεὸ ποὺ τὸν δημιούργησε. Ἀρνήθηκε τὴ ζωοποιὸ Χάρη τοῦ Δημιουργοῦ Θεοῦ, σκοτίσθηκε ὁ νοῦς του καὶ ἔγινε δοῦλος καὶ σκλάβος τῶν παθῶν, τῆς ἁμαρτίας, τοῦ διαβόλου καὶ τοῦ θανάτου. Ὁ Θεὸς, πού μᾶς χάρισε τὸ δῶρο τῆς ζωῆς, ζήτησε ἐλεύθερα νὰ κοινωνήσουμε μαζί Του, ἀλλά μᾶς προειδοποίησε γιὰ τὸν θάνατο ποὺ βρίσκεται μακριά ἀπὸ Ἐκεῖνον, ποὺ εἶναι ἡ ζωή. «Ἥν δ’ ἂν ἡμέρα φάγητε ἀπ’ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε». (Γεν.2,17). Αὐτὴ εἶναι ἡ πραγματικὴ σκλαβιὰ καὶ τότε εἰσῆλθε στὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. «Δοῦλοι γεγόναμεν οἱ ἐλεύθεροι· διὰ τὴν ἁμαρτίαν ἐπράθημεν», μᾶς λέγει ὁ ἀπολογητὴς Τατιανός. Ὁ Θεὸς ὅμως δὲν ἄφησε τὸ πλάσμα του ἀπαρηγόρητο. Ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ προσφέρει καὶ πάλι τὴ δυνατότητα στὸν πεπτωκότα ἄνθρωπο νὰ ἀποτινάξει τὸν ζυγὸ τῆς ἁμαρτίας καὶ νὰ πορευθεῖ ἐλεύθερος στὴν αἰώνια Βασίλεια τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστὸς μὲ τὴν ἐνανθρώπησή Του ἀποτινάζει τὴν σκλαβιὰ τοῦ διαβόλου καὶ μᾶς προσφέρει τὸ Εὐαγγέλιο τῆς αἰώνιας ἐλευθερίας καί ζωῆς. Ἡ ἔννοια τῆς ἐλευθερίας λοιπὸν στὴν Ἐκκλησία εἶναι Χριστοκεντρική. Ἀφορᾶ οὐσιαστικὰ στὴν ἀποκατά-

σταση τῆς κοινωνίας τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸ Δημιουργὸ Θεό. Αὐτὴ ἡ ἀποκατάσταση τῆς Θεοκοινωνίας εἶναι καὶ ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Ἐλευθερωτὴς εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ μοναδικὸς Σωτήρας τοῦ κόσμου, ὅπως ἀκριβῶς ψάλλουμε στὸ ἀπολυτίκιο τῆς Ὑπαπαντῆς. Ἡ μυστηριακή καὶ ἀσκητικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ ἐμπειρικὸς καί πρακτικός τρόπος τῆς ἀποκατάστασης τῆς ἐλευθερίας, ποὺ ἀρχίζει ἀπὸ τὸ κέντρο τῆς ὑπάρξεώς μας ποὺ εἶναι ἡ καρδιά. «Καρδίαν καθαράν κτίσον ἐν ἐμοί ὁ Θεός καί Πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου» κραυγάζει προσευχητικά ὁ Προφητάναξ Δαυίδ. Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ἡ μολυσμένη ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καρδιὰ καὶ ὁ σκοτισμένος ἀπὸ τὰ πάθη νοῦς τοῦ ἀνθρώπου ἐλευθερώνεται ἀπὸ τὴν σκλαβιὰ τοῦ διαβόλου καὶ εἰσέρχεται στὴν ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς περιγράφει μὲ τρόπο ἀκριβὴ τὴν ἐν Χριστῷ ἐλευθερία: «Ἠτε δοῦλοι τῆς ἁμαρτίας· ἐλευθερωθέντες δὲ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας, ἐδουλώθητε τῷ Θεῷ» (Ρωμ. 6, 17 «Ὥσπερ γὰρ παρεστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δούλα τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ τῇ ἀνομίᾳ εἰς τὴν ἀνομίαν, οὕτω νῦν παραστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δούλα τῇ δικαιοσύνῃ εἰς ἁγιασμόν...» (Ρωμ. 6, 19). Ἡ νηστεία λοιπόν, ἡ προσευχή, ἡ ἄσκηση δὲν εἶναι ἁπλῶς ἐντολὲς ἠθικοῦ περιεχόμενου ἀλλὰ εἶναι ὁ ἐπαναστατικὸς καὶ ἀπελευθερωτικὸς ἀγώνας τοῦ πιστοῦ ἐναντίον τοῦ διαβόλου, τῆς

ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου. Εἶναι ὁ θεοπρόβλητος τρόπος ἀποκατάστασης τῆς κοινωνίας μὲ τὸν ζωοδότη Θεό. Εἶναι ὁ ἀπελευθερωτικὸς ἀγώνας ποὺ ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο σὲ συνάντηση μὲ τὸν Σωτήρα Χριστὸ μέσα ἀπὸ τὸ μέγα μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Μετέχοντας ὁ πιστός ἀσκητικά στήν Θεία Εὐχαριστία ἀρχίζει καί βιώνει ἀπό τόν παρόντα χρόνο τήν ἐλευθερία ἀπό τήν ἁμαρτία, τό διάβολο ἀλλά καί τόν θάνατο, πού τοῦ δηλητηριάζει συνεχῶς τή ζωή. Ἀπαλλάσεται ἀπό φοβίες, ἀνασφάλειες καί ψυχονευρωτικές καταστάσεις πού τόν κρατοῦν δέσμιο καί αἰχμάλωτο στόν κόσμο τῆς φθορᾶς. «Γνώσεσθε την ἀλήθειαν καί ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς» (Ἰωαν. 8, 42). Ἡ ἀλήθεια γιά τόν ὀρθόδοξο εἶναι ὁ Χριστός. Καί ἐκεῖνος πού ζητᾶ τήν κοινωνία με τόν Χριστό εἶναι ὁ ἀληθινά ἐλεύθερος. Στὴν ἑλληνορθόξη παράδοση, στὴν ἱστορία τῆς Ρωμιοσύνης, τοῦτος ὁ τρόπος βίωσης τοῦ μυστηρίου τῆς σωτηρίας ἦταν ἡ καθημερινὴ ἐμπειρία τοῦ πιστοῦ. Οἱ πρόγονοί μας ἀγωνίζονταν σθεναρὰ νὰ ἀποτινάξουν τὸ ζυγὸ τῶν παθῶν ἀπὸ τὴν καρδιὰ τους, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς ἐξωτερικὲς κοινωνικὲς καὶ ἐθνικὲς συνθῆκες. «Ζητεῖτε πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν». Αὐτὸς ἦταν ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς τους, τὸ ἐντρύφημά τους μὰ καὶ ἡ ἀπαντοχή τους. Ἔχοντας αὐτήν

τὴν ἐσωτερικὴ ἐμπειρία, βιώνοντας στὴν καρδιὰ τους τήν ἐν Χριστῷ ἐλευθερία, κήρυξαν ἐπαναστάσεις καὶ ἀπελευθερωτικὰ κινήματα γιὰ νὰ ἀποτινάξουν τοὺς κατὰ καιροὺς κατακτητὲς τοῦ Γένους. Οἱ ἐσωτερικὲς δεσμεύσεις, ποὺ ὑποστέλουν τὴν σημαία τῆς ἐλευθερίας ἦταν σπάνιο φαινόμενο. Ὁ σταυρικὸς τρόπος ζωῆς ὁδήγησε τοὺς προγόνους μας στὸν ἡρωισμὸ καὶ τὴν ἁγιότητα. Κάθε θυσία ποὺ ἀπαιτοῦνταν γιὰ τὴν πρόοδο τοῦ Γένους ἦταν δεδομένη. Τὸ ζητούμενο τῆς ἐλευθερίας καθόριζε τὰ πεπρωμένα τοῦ Γένους. Ἡ θυσία ἀλλὰ ἀκόμα καὶ ὁ θάνατος ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ, ὑπὲρ τοῦ ἀδελφοῦ καὶ ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἦταν δεδομένος καί ἀδιαπραγμάτευτος. Ἔτσι ὁ ταλαίπωρος, ὁ ἀδύναμος καὶ σκλαβωμένος Δαυίδ τοῦ Γένους μας τὰ ἔβαλε μὲ τὸν πανίσχυρο αὐτοκρατορικὸ Γολιάθ τῶν κατὰ καιροὺς κατακτητῶν μας. Καὶ ἐξῆλθε τοῦτο τὸ Γένος «νικῶν καὶ ἵνα νικήσῃ». Αὐτή ἡ μεγαλειώδης πορεία, αὐτή ἡ ἔνδοξη ἱστορία, θά πρέπει νά εἶναι τό κριτήριο τῶν σύγχρονων ἀποφάσεών μας, δεδομένου ὅτι οἱ Ρωμιοί δέν εἴμαστε ἀπάτορες, ἀμήτορες καί ἀχρονολόγητοι. Ἔχουμε τήν προοπτική τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, πού μᾶς χάρισε ἕναν μοναδικό πολιτισμό καί πού καθόρισε τήν ταύτοτητά μας, τήν ὁποῖα βεβαίως δέν ἐπιθυμοῦμε νά ἀλλάξουμε καί νά ἀλλοιώσουμε κατά τά συμφέροντα τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς καθώς καί τῶν ἐγχωρίων ἀμετανόητων μισθοφό-

ρων τους. Τὸ μεγάλο διακύβευμα, λοιπόν, στὴν σύγχρονη ἱστορία τοῦ Ἔθνους καὶ τοῦ Γένους μας δὲν εἶναι τὸ εὐρώ, ἡ Εὐρώπη καὶ οἱ ἀνίερες συμμαχίες ὁρισμένων ἐκμεταλευτῶν συμμάχων. Τὸ διακύβευμα εἶναι ἡ ἐλευθερία τοῦ προσώπου ἀπὸ τὸν ἐλευθερωτὴ Χριστὸ ἤ ἡ ὁλοκληρωτικὴ ὑποδούλωση στὸν ἐφιάλτη τῆς εὐζωίας πού ἀναγγέλει ὁ ὄφις ὁ ἀρχαῖος, ὁ σατανᾶς μέσῳ τῶν θλιβερῶν ὑπηκόων του καί ὁδηγεῖ σέ δαιμονική σκλαβιά καί αἰώνιο θάνατο; Ὁ τρόπος τῆς παρουσίας τῶν Ὀρθοδόξων χριστιανῶν καί ἡ δυναμική τους ὁμολογία ὑπέρ Χριστοῦ, σύμφωνα πάντοτε μέ τό παράδειγμα τῶν ἡγιασμένων προγόνων μας, μπορεῖ, χάριτι Θεοῦ, νὰ ἀλλάξει τὴν καταστροφικὴ πορεία τῆς σύγχρονης ἀποκαρδιωτικῆς πραγματικότητας. Ἡ ἐσωτερικὴ πνευματικὴ ἐργασία, ποὺ εὐαγγελίζεται ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ γεννᾶ ἐλεύθερους ἀνθρώπους, θὰ προσφέρει καὶ πάλι στὸ Γένος, στὸ Ἔθνος, στήν Εὐρώπη μά καί στόν κόσμο ὁλόκληρο καρποὺς εὐκλεεῖς. Θὰ ἀναδείξει τοὺς νέους ἡγήτορες τοῦ πνεύματος ποὺ θὰ ὁδηγήσουν γιά ἄλλη μιά φορά τὸ Γένος μας «διὰ ξηρᾶς ἐν μέσῳ τῆς θαλάσσης».

Παύλειος Λόγος

100 χρόνια Ε 16

Παύλειος Λόγος

υμπληρώθηκαν φέτος 100 χρόνια από την απελευθέρωση από τον Οθωμανικό ζυγό της Βέροιας, της Νάουσας και όλης της Μακεδονίας. Με την εκαιρία αυτή και κατόπιν ενεργειών του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντλεήμονος, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος ευλόγησε ώστε η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Αγιοταφίτισσας, που ως γνωστόν φυλάσσεται στο καθολικό της μονής της Αγιοταφικής Αδελφότητος (ναός αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης), να βρίσκεται τις ημέρες αυτές στη Βέροια. Η εικόνα παρέμεινε στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου μέχρι το μεσημέρι της Τρίτης 16 Οκτωβρίου, που ολοκληρώθηκε ο εορτασμός των ελευθερίων και στη συνέχεια στην ιερά μονή Παναγίας Δοβρά, όπου τέθηκε σε προσκύνηση των πιστών μέχρι και τις 28 Οκτωβρίου. Σύντομο ιστορικό της Εικόνας Η εικόνα, που επονομάζεται Θεοτόκος «η του Αγίου Τάφου», φυλάσσεται στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, στο μοναστηριακό ιερό ναό αγίων θεοστέπτων βασιλέων Κωνσταντίνου και Ελένης σε αψίδα του προνάου. Χρονολογείται από τις αρχές του 18ου αιώνα και θεωρείται ότι προσφέρει παράκληση και παραμυθία στους πιστούς και σε όλους όσοι προσέχονται να την προσκυνήσουν και ζητούν τη βοήθειά της. Αποτελεί ιδιαίτερη προστάτιδα της Αγιοταφικής Αδελφότητας, η οποία είναι επιφορτισμένη με τη φύλαξη των Παναγίων Προσκυνημάτων στους Αγίους Τόπους.

Ελευθερίας τοῦ μοναχοῦ Γερασίμου Μπεκέ

Η υποδοχή και η πρώτη αγρυπνία. Την εικόνα μετέφεραν στη Βέροια ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναζαρέτ κ. Κυριακός συνοδευόμενος από τον Μέγα Τελετάρχη του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων αρχιμανδρίτη κ. Πορφύριο. Η παλλαϊκή υποδοχή έγινε την Κυριακή 14 Οκτωβρίου στις 8 μ.μ. στο προαύλιο του ιερού ναού αγίου Αντωνίου από το σεβασμιώτατο Βεροίας κ. Παντελεήμονα, τον ιερό κλήρο και τον πιστό λαό. Αμέσως μετά τελέστηκε αγρυπνία, προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναζαρέτ κ. Κυριακού σε ανάμνηση της αγρυπνίας των Βεροιωτών με την οποία προσέμεναν την απελευθέρωσή τους πριν από 100 χρόνια. Η έλευση του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου. Τον εορτασμό της 100ης επετείου της απελευθέρωσης της Βέροιας και της Νάουσας λάμπρυνε με την υψηλή παρουσία του και ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος, ο οποίος την Δευτέρα 15 Οκτωβρίου χοροστάτησε στον πανηγυρικό εσπερινό στον ιερό ναό του αγίου Αντωνίου πολιούχου Βέροιας, ενώ το θείο λόγο κήρυξε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας κ. Παύλος.

Τρισάγιο στο ηρώο της Βέροιας για τον εορτασμό των 100 χρόνων ελευθερίας Παύλειος Λόγος

Υποδοχή της Εικόνος Παναγίας Αγιοταφιτίσσης έξω από τον ι. ναό αγ. Αντωνίου

Νωρίτερα ο Μακαριώτατος στο επισκοπικό μέγαρο απένειμε τιμητικές διακρίσεις της Ιεράς Μητροπόλεως στην κάτοχο του Ολυμπιακού ρεκόρ στον ακοντισμό επτάθλου Σοφία Υφαντίδου, που κατάγεται από τη Βέροια, καθώς και στον ιστορικό Δρ. Αντώνιο Κολτσίδα. Αρχιερατικό συλλείτουργο και Δοξολογία. Την Τρίτη 16 Οκτωβρίου το πρωί στον όρθρο της εορτής χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ελασσώνος κ. Βασίλειος και στη συνέχεια τελέστηκε πολυαρχιερατικό συλλείτουργο προεξέρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναζαρέτ κ. Κυριακού , ενώ έλαβαν ακόμη μέρος οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Ελασσώνος κ. Βασίλειος, Δράμας κ. Παύλος, Κιλικισίου κ. Εμμανουήλ, Ιλίου κ. Αθηναγόρας και Βεροίας κ. Παντελεήμων. Στις 10.30 τελέστηκε από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ. Ιερώνυμο η επίσημη Δοξολογία για την επέτειο των Ελευθερίων, παρουσία εκπροσώπου της Κυβερνήσεως, του Κοινοβουλίου και του συνόλου των τοπικών πολιτικών και στρατιωτικών αρχών. Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος στο τέλος της Δοξολογίας εν συγκινήσει προέτρεψε το εκκλησίασμα να ψάλλουν όλοι μαζί τον εθνικό ύμνο. Ακολούθησε έξω από τον ναό σύντομο πρόγραμμα με χορευτικά τοπικά συγκροτήματα και στη συνέχεια έγινε τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στο ηρώο της πόλης και παρέλαση στους κεντρικούς δρόμους.

Παύλειος Λόγος

Η ομιλία του σεβασμιωτάτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος. «Ιδού γαρ ... ανάμνησιν επιτελούμεν έργου θαυμαστού και μεγάλου, ό η δεξιά του Θεού ειργάσατο εν ταις ημέραις ημών». Εκατό χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την μεγάλη εκείνη ημέρα κατά την οποία οι καμπάνες των εκκλησιών της πόλεώς μας χτύπησαν χαρμόσυνα για να αναγγείλουν το πολυπόθητο μήνυμα της ελευθερίας, το μήνυμα που καρτερούσαν γενεές γενεών, που γεννιόταν και μεγάλωναν με αυτό το όνειρο

της ελεύθερης πατρίδος, αλλά δεν το έβλεπαν να πραγματοποιείται. Όνειρο και λαχτάρα ήταν η ελευθερία για τους κατοίκους της Βέροιας από τη εποχή που η πόλη έπεσε οριστικά στα χέρια των Οθωμανών, από τότε που ο ιερομάρτυς μητροπολίτης Βεροίας Αρσένιος άφηνε την τελευταία του πνοή για να μην αρνηθεί την πίστη του. Όνειρο και λαχτάρα ήταν η ελευθερία για τους Βεροιώτες που πολλές φορές έδειχνε να παίρνει σάρκα και οστά, αλλά στη συνέχεια έσβηνε σαν σκιά που χάνεται όταν βγαίνει ο ήλιος. Όνειρο και λαχτάρα ήταν η ελευθερία που θέρμαινε τις ψυχές τους και δεν τις άφηνε να παγώσουν από το φόβο των απειλών του στυγερού δυνάστη. Όνειρο και λαχτάρα ήταν η ελευθερία που φώτιζε τα μονοπάτια της ζωής τους και τους έκανε να θυμούνται τα περασμένα μεγαλεία, την ιστορία και τις παραδόσεις του Γένους, τη γλώσσα και την πίστη των πατέρων τους. Όνειρο και λαχτάρα ήταν η ελευθερία που έκαιγε σαν αγιοκέρι μπροστά στις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και των αγίων και έκανε να διακρίνεται ένα μειδίαμα παρηγορίας στις ιερές μορφές τους. Όνειρο και λαχτάρα ήταν η ελευθερία που έκανε τις ψυχές τους να αντέχουν στις κακουχίες, να υπομένουν τους διωγμούς, να μην εγκαταλείπουν την προσπάθεια και να αγωνίζονται με κάθε τρόπο για να κάνουν το όνειρο πραγματικότητα και να μεταποιήσουν τη λαχτάρα σε γεγονός. Εκατό χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που οι προσευχές και οι δεήσεις των σκλαβωμένων Μακεδόνων εισακούσθηκαν από τον Θεό, από την ημέρα που οι μεσιτείες και οι πρεσβείες των αγίων, παλαιών και νέων, έφεραν το ποθούμενο αποτέλεσμα, από την ημέρα που οι επίπονοι και μακροχρόνιοι αγώνες των Ελλήνων δικαιώθη-

Ο σεβ. Ναζαρέτ κ. Κυριακός χοροστατεί στον εσπερινό της Αγρυπνίας

καν, από την ημέρα που οι θυσίες τους, τα δάκρυα και τα αίματά τους καρποφόρησαν, από την ημέρα που ο αέρας της ελευθερίας έκανε τα λάβαρα και τις σημαίες που για αιώνες ήταν φυλαγμένα καλά στα σπίτια των κατοίκων της Βέροιας να βγουν και να ανεμίσουν στα παράθυρα των σπιτιών τους. Η είδηση ότι ο ελληνικός στρατός με επικεφαλής τον τότε διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνο μετά τις αψιμαχίες στα περίχωρα της Βέροιας εισερχόταν θριαμβευτής στην πόλη διαδόθηκε αστραπιαία και πλημμύρισε με ενθουσιασμό και χαρά τις ψυχές των ανθρώπων. Τα πλήθη ξεχύθηκαν στους δρόμους για να υποδεχθούν τους ελευθερωτές. «Ξημερώνει η 16η Οκτωβρίου 1912, ημέραν Τρίτην λαμπροτέραν των ημερών», περιγράφει ο Αναστάσιος Εμμ. Χριστοδούλου. «Από βαθέος όρθρου η Βέροια είναι επί ποδός, προς υποδοχήν των ελευθερωτών μας. Μετ’ ανεκλαλήτου χαράς αντικρίζομεν τους ευσταλείς τσολιάδες χοροπηδώντας στις πλαγιές των γύρωθεν λόφων. Αι λόγχες του Στρατού μας λαμποκοπούν στην λάμψιν του ηλίου. Και οι Βεροιείς που για 476 χρόνια σκλαβωμένοι υπέστησαν τα πάνδεινα, δοξολογούντες τον Θεόν, «Χριστός Ανέστη» αναφωνούν.... Τα σπίτια των αρχόντων και αι καλύβες των πτωχών ανοίγουν διάπλατα τις πόρτες. Πλούσια τραπέζια στήνονται, φαγητά ποικίλα παρατίθενται, και το παλιό βεργιώτικο κρασί δροσίζει τον κουρασμένον Στρατόν μας... Αι Βεργιώτισσες ανασκουπώνονται και ζώνουν τις ποδιές των, πρωτοστατούσης της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Κυριών. Και ζυμώνουν τραγουδώντας και μαγειρεύουν συνεχώς.... Η Βέροια πανηγυρίζει. Η Βέροια γλεντά. Μα συγχρόνως δεν ξεχνά και τον Στρατόν, να βοηθήσει εις την προέλασίν του. Και μαζεύει χιλιάδες βαρέλια κενά και ξυλείαν ικανήν για να κάμουν τα γεφύρια του Λουδίου και του

Αξιού. Ο Μητροπολίτης μας Καλλίνικος Δεληκάνης συνεχίζει, «εις των διαπρεπεστέρων Ιεραρχών της Εκκλησίας μας, δακρύων παραδίδη την πόλιν του Αντωνίου, εις τον πρώτον εισελθόντα έφιππον λοχαγόν του Πυροβολικού Μάνον. Ακολουθεί η θριαμβευτική είσοδος του Στρατού μας. Στρατιώται και πολίται αλληλοασπάζονται και αλληλοεναγκαλίζονται. Η χαρά μας δεν περιγράφεται. Ο ενθουσιασμός ακράτητος. Ζήτω κραυγαί συνεχείς. Τα φέσια, το τουρκικό κάλυμμα της κεφαλής, σχίζονται και ποδοπατούνται. Ο σεβ. Δράμας κ. Παύλος κηρύττει στον εσπερινό της εορτής της συνάξεως πάντων των εν Βεροία Αγίων Ο χαιρετισμός της «καλημέρας» αντικαθίσταται με το «Χριπερισσότερο αίμα γενναίων ανδρών και στός Ανέστη». Πολλοί δε γέροντες που ηρωικών γυναικών, που μπορεί να συνοηύχοντο να ζήσουν έως ότου ιδούν το δεύθηκε από ενενήντα επιπλέον χρόνια Ρωμαίικο, κλαίοντες ήδη από συγκίνησιν οδύνης και πόνου, πολέμων και θυσιών, και χαράν, ατενίζουν προς τον ουρανόν επίμονης προσπαθείας να αλλοιωθεί η ψελλίζοντες «Νυν απολύεις τον δούλον εθνική συνείδηση των Ελλήνων Μακεδόσου Δέσποτα, ότι είδον οι οφθαλμοί μου νων και να αποκοπούν από την πνευματην σημαίαν του Σταυρού». τική μήτρα και τροφό των Ορθοδόξων, Αυτή τη σημαία του Σταυρού που το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όμως ήρθε! προσδοκούσαν να δουν οι πατέρες μας Ήρθε για να αναζωογονήσει τις ψυχές υψώνουμε και εμείς σήμερα εις ανάκαι να δροσίσει τα πρόσωπα, για να μνηση του ελληνικού θριάμβου που μας σκουπίσει τα δάκρυα και να σταματήσει χάρισε την ελευθερία. Την ελευθερία τους ποταμούς των αιμάτων που χυνόπου μπορεί να άργησε να έρθει στη ταν. Ήρθε και στην Βέροια, βγαλμένη Μακεδονία μας, που μπορεί να απαίτησε «απ’ τα κόκαλα των Ελλήνων τα ιερά», από τα κόκαλα των Ελλήνων που αγίασαν με τη θυσία και το μαρτύριό τους αυτόν τον τόπο και που δεν παύουν να παρακαλούν τον Θεό να διατηρήσει αυτή την πατρίδα, για την οποία εκείνοι έδωσαν τη ζωή τους, ελεύθερη, ανεξάρτητη, υπερήφανη και τιμημένη όπως της αξίζει. Μαζί όμως με τις σημαίες που υψώνουμε εις ανάμνηση του μεγάλου γεγονότος της απελευθερώσεως της πόλεώς μας και εις τιμήν αυτών που έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι στα πεδία των μαχών για τη δική μας ελευθερία, υψώνουμε το βλέμμα και την ψυχή στον φιλάνθρωπο και ελεήμονα Θεό, γιατί έργο της δικής του δεξιάς ήταν η απελευθέρωση της Βέροιας και ολοκλήρου της Μακεδονίας, και του εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας για το μοναδικό και ανεκτίμητο δώρο της ελευθερίας που μας χάρισε. Ανάμνηση της υπερόχου θυσίας των πατέρων μας και έκφραση ευγνωμοσύνης προς τον Θεό δεν αρκεί όμως αν δεν συνοδεύεται από την υπευθυνότητα που οφείλει να έχει και με την οποία

Ο Μακαριώτατος χοροστατεί στον εσπερινό

Παύλειος Λόγος

Αρχιερατικό συλλείτουργο την ημέρα των Ελευθερίων της Βέροιας

οφείλει να πολιτεύεται καθένας από εμάς που απολαμβάνουμε τον αέρα της ελευθερίας, που δεν χρειάζεται να διεκδικούμε την ελευθερία της εκφράσεως, της πίστεως και της ιδιοπροσωπίας. Γιατί η ελευθερία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την υπευθυνότητα του πολίτη που οφείλει να αισθάνεται το

χρέος του έναντι της πατρίδος και της ιστορίας της, έναντι του πολιτισμού που του κληροδότησαν οι πατέρες του αλλά κυρίως αυτού που πρέπει να παραδώσει στις επερχόμενες γενεές. Το χρέος αυτό είναι χρέος προσωπικό που δεν μπορεί και δεν πρέπει να μετακυλίεται στους άλλους, γιατί ο καθένας έχει την

δική του ευθύνη, την ευθύνη που του αναλογεί. Και μόνο εάν ο καθένας πράξει το χρέος του έναντι της πατρίδος, εάν ο καθένας εργάζεται για το κοινό καλό και όχι για να υπερκεράσει ή και να βλάψει τον άλλον, τότε μόνο μπορεί η πατρίδα να προοδεύσει, τότε μπορεί να έχει μέλλον, τότε η ελευθερία, για την οποία οι πατέρες μας θυσιάσθηκαν, δεν θα είναι μία φευγαλέα εμπειρία, δεν θα είναι μία ανάμνηση χωρίς περιεχόμενο, που την επέτειό της τιμούμε κάθε χρόνο, αλλά θα είναι το αγαθό που θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας έχοντας συμβάλλει και εμείς να βαθύνει και να ριζώσει σ’ αυτή τη γή, για να ενώνει τους Έλληνες στην κοινή προσπάθεια της «όμορφης και παράξενης αυτής πατρίδας», όπως την ονομάζει ο ποιητής, στην οποία μας έλαχε να ζούμε. Αυτήν την εξαίρετη για την πόλη της Βέροιας ημέρα έχουμε την μεγάλη τιμή να την πανηγυρίζουμε με την παρουσία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, συμπαραστατουμένου υπό των αγίων Αρχιερέων, οι οποίοι λαμπρύνουν την εορτή και τιμούν την ιστορική πόλη μας. Σας είμεθα ευγνώμονες, Μακαριώτατε, γιατί παρά τις πολλαπλές υποχρεώσεις της πολυευθύνου θέσεώς σας ανταποκριθήκατε με πολύ αγάπη στο αίτημά μας και είστε πλησίον μας. Ευχηθείτε να αποδειχθούμε άξιοι της ελευθερίας για την οποία θυσιάσθηκαν οι πατέρες μας. Ευχηθείτε ο Θεός δια πρεσβειών της Υπεραγίας Θεοτόκου και του πολιούχου μας, οσίου Αντωνίου του Νέου, να σκέπει και να προστατεύει την πόλη μας και να διατηρεί ασινή και ακράδαντον

Ο Μακαριώτατος τελεί Δοξολογία για την 100η επέτειο ελευθερίων της Βέροιας

Παύλειος Λόγος

στα εντυπωσιακά εκθέματα του Μουσείου. Επιστημονικό Συνέδριο για τα 100 χρόνια ελευθερίας Διοργανώθηκε το Σάββατο 20 Οκτωβρίου, στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο Βέροιας, ημερίδα με θέμα «1912 – 2012: εκατό χρόνια ελευθερίας». Για τη διοργάνωση της Ημερίδας συνεργάστηκαν με την Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας η Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, το Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Ο σεβ. Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων εκφωνεί τον πανη- Προβληματισμού γυρικό της ημέρας για την 100η επέτειο ελευθερίων Βέροιας και το Βλαχογιάννειο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα την πατρίδα μας από παντός ορατού και Βέροιας. αοράτου εχθρού». Η Ημερίδα αυτή ήταν ενταγμένη στις εκκλησιαστικές και επιστημονικές εκδηΕγκαίνια Βλαχογιαννείου Μουσείου λώσεις με θέμα: «Τρεις ταυτόσημαι αιΜακεδονικού Αγώνος ώνιαι αξίαι και οντότητες. Χρόνια εκατό Την Τρίτη 16 Οκτωβρίου, ημέρα της απελευθερώσεως της Μακεδονίας από 100ης επετείου των Ελευθερίων της τον Οθωμανικό ζυγό» και διοργανώθηκε Βέροιας, τελέστηκαν από τον Μακαριώυπό την ευλογία του Μακαριωτάτου Αρτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης χιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ελλάδος κ. Ιερώνυμο τα εγκαίνια του κ. Ιερωνύμου και της Ιεράς Συνόδου της Βλαχογιαννείου Μουσείου Μακεδονικού Εκκλησίας της Ελλάδος. Αγώνα στη Βέροια. Τον Μακαριώτατο υποδέχθηκαν στην Χαιρετισμοί – έναρξη είσοδο του κτιρίου εκπρόσωποι της εργασιών οικογένειας Βλαχογιάννη που δώρισε το Στην αρχή χαιρενεοκλασσικό στο οποίο θα λειτουργήσει τισμούς απηύθυναν το μουσείο, καθώς και ο συλλέκτης κ. ο εκπρόσωπος του Κανέλλος Ντόντος, ο οποίος επιμελήθηΠατριάρχου Ιεροσοκε τη νέα μορφή του Μουσείου. λύμων σεβασμιώτατος Ο Μακαριώτατος τέλεσε τον αγιασμό Μητροπολίτης Ναζατων εγκαινίων μέσα στην αίθουσα που ρέτ κ. Κυριακός και η είναι αφιερωμένη στους μακεδονομάΔήμαρχος Βέροιας κ. χους που κατάγονται από την ευρύτερη Χαρούλα Ουσουλτζόπεριοχή της Βέροιας. γλου, ενώ την έναρξη Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης των εργασιών κήρυξε Βεροίας κ. Παντελεήμων σε σύντομη ο σεβασμιώτατος Μηπροσφώνησή του αναφέρθηκε στην τροπολίτης Βεροίας κ. ιστορία του Μουσείου, που αρχικά Παντελεήμων. (2000 - 2011) λειτούργησε ως «Μουσείο Νεώτερης Ιστορίας και Εκκλησιαστικής «Όψεις Ιστορίας ΒαλΤέχνης» ενώ από σήμερα παίρνει την κανικών Πολέμων» νέα του μορφή και το όνομα «ΒλαχοΚατά την πρώτη γιάννειο Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα» συνεδρία, που είχε που αποτελούσε και την επιθυμία της ως θεματική ενότηοικογένειας Βλαχογιάννη που δώρισε το τα «Όψεις Ιστορίας ακίνητο. Βαλκανικών Πολέμων», Στη συνέχεια ο Μακαριώτατος με τον Υπουργό Μακεδονίας – Θράκης κ. Θεόδωρο Καράογλου έκοψαν τη Αγιασμός εγκαινίκορδέλα των εγκαινίων και ο κ. Κανέλων Βλαχογιαννείου λος Ντόντος ξενάγησε τους επισήμους Μουσείου Μακεδονικού Αγώνος

προήδρευσε ο κ. Χριστόφορος Κοντάκης (Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης) και εισηγήσεις έκαναν: α) ο κ. Αθανάσιος Αγγελόπουλος Καθηγητής του Α.Π.Θ. με θέμα: «Άγνωστα ιστορικά στιγμιότυπα των παραμονών των Βαλκανικών πολέμων (1912 – 1913) από σπάνια έκδοση του 1917, εις μνήμην Ιωακείμ του Γ΄», β) ο κ. Μιχαήλ Φαργκάνης , διδάκτωρ Θεολογίας του Α.Π.Θ. με θέμα: «Οι Νεότουρκοι έναντι των κοινοτικών ζητημάτων της Μακεδονίας παραμονές των Βαλκανικών πολέμων», και γ) ο κ. Ιωάννης Σιδηράς, Νομικός και Ιστορικός, με θέμα: «Επικές σελίδες εθνικής εκατονταετηρίδος Βαλκανικών πολέμων (1912 – 1913)». «Θεσμοί και πρόσωπα στον αγώνα για την ελευθερία» Κατά την δεύτερη συνεδρία, που είχε ως θεματική ενότητα «Θεσμοί και πρόσωπα στον αγώνα για την ελευθερία», προήδρευσε ο Καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Αθανάσιος Αγγελόπουλος και εισηγήσεις έκαναν: α) ο κ. Δημήτριος Παπάζης, Αν. Καθηγητής Α.Ε.Α.Θ. με θέμα «Η προσφορά των μοναστηριών της Ημαθίας στον Μακεδονικό Αγώνα», β) ο κ. Ηλίας Μογλενίδης επιστημονικός συνεργάτης Ι.Ε.Θ.Π. με θέμα «Ο Κοσμάς ο Αιτωλός στη Μακεδονία. Η διέλευσή του από τη Βέροια», γ) ο κ. Εμμανουήλ Ξυνάδας Θεολόγος, με θέμα «Βέροια 16 Οκτωβρίου 1912: Από την αυτοκρατορία στο εθνικό κράτος», και ο κ. Ιωάννης Λιάκος, διδ. Καθηγητή Α.Ε.Α.Β. με θέμα «Η ψαλτική τέχνη στη Μακεδονία των αρχών του 20ου αι. Βεροιείς δημιουργοί». «Ο Βεροίας και Ναούσης Καλλίνικος Δεληκάνης» Το απόγευμα κατά την τρίτη συνεδρία

Παύλειος Λόγος

που είχε ως θεματική ενότητα «Ο Βεροίας και Ναούσης Καλλίνικος Δεληκάνης» προήδρευσε ο Καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Αθανάσιος Αγγελόπουλος. Αρχικά έκανε ειδική παρέμβαση από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα για την προσωπικότητα του Καλλινίκου Δεληκάνη και στη συνέχεια ακολούθησαν οι εισηγήσεις: α) ο κ. Αναστάσιος Βασιάδης, Ιατρός και Δημ. Σύμβουλος Βέροιας με θέμα «Βέροια 1912: Το οδοιπορικό της απελευθέρωσης. Η υποδοχή του Ελληνικού Στρατού από τον Μητροπολίτη Καλίνικο», β) ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος, δρ. Θεολογίας Α.Π.Θ. με θέμα «Ο Καλλίνικος Δεληκάνης και η προσφορά του στην Εκκλησία. Μία ενδιαφέρουσα προσωπικότητα», γ) ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέας, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. με θέμα «Η στάση του Κυζίκου Καλλινίκου Δεληκάνη στην εκλογή του Οικουμενικού Πατριάρχου Μελετίου Μεταξάκη» και δ) ο κ. Σωτήριος Βαρναλίδης, ομ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. με θέμα «Ο Καλλίνικος Δεληκάνης και το συγγραφικό του έργο». Μετά την ολοκλήρωση των εισηγήσεων, κατά ενότητες, ακολουθούσε ενδιαφέρουσα και γόνιμη επιστημονικά συζήτηση. Στο τέλος της ημερίδας ο Καθηγητής κ. Αθανάσιος Αγγελόπουλος ανέπτυξε εν συντομία τα πορίσματα της Ημερίδας και ο σεβασμιώτατος ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στη διοργάνωση και παρακολούθησαν τις εργασίες του. Εκ μέρους του Ι.Ε.Θ.Π. ο κ. Αγγελόπουλος απένειμε στο σεβασμιώτατο τιμητική πλακέτα. Στο φουαγιέ του Παύλειου Πολιτιστικού Κέντρου λειτούργησε διαχρονική έκθεση φωτογραφίες

με εμβληματικές προσωπικότητες του Μακεδονικού Αγώνα και της εποχής του. Εναρκτήρια εισήγηση σεβασμιωτάτου Βεροίας. Κατά την εναρκτήρια προσφώνησή του ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων τόνισε: «Στην ιστορική διαδρομή των πόλεων υπάρουν γεγονότα καθοριστικής σημασίας· υπάρχουν γεγονότα που αλλάζουν την εξέλιξη της πορείας τους και αφήνουν ανεξίτηλο το ίχνος τους. Και όμως παρά τη σημασία και τη σπουδαιότητά τους πολλά από αυτά τα γεγονότα κατακρύπτονται «τω της λήθης βυθώ» και κινδυνεύουν να λησμονηθούν, εάν δεν αναμοχλεύσει τη μνήμη των επιγενομένων η εορταστική ανάμνηση των επετείων αυτών των γεγονότων. Ένα τέτοιο ιστορικό γεγονός με εξέχουσα σημασία και ανεξίτηλο ίχνος εορτάζουμε αυτές τις ημέρες σε ολόκληρη την Μακεδονία και εδώ στη Βέροια, τη συμπλήρωση εκατό ετών από την απελευθέρωση της πόλεώς μας από τον μακροχρόνιο και επαχθή τουρκικό ζυγό, και επιδιώκουμε με τις διοργανούμενες εκδηλώσεις να αποτινάξουμε τη σκόνη του χρόνου και την αχλύ του παρελθόντος που, ενδεχομένως, έκανε αυτό το μεγάλο γεγονός κάπως να ξεχαστεί. Ό,τι όμως συνδέεται με την ελευθερία μας και με εκείνους που μας την χάρισαν δεν μπορεί και δεν πρέπει να λησμονηθεί. Γιατί η ελευθερία είναι το πολυτιμότερο αγαθό του ανθρώπου, είναι το ασφαλές περιβάλλον μέσα στο οποίο μπορεί να ζήσει, να δημιουργήσει και να προοδεύσει. Γι αυτό και είναι ανάγκη να είναι διαρκής η ευγνωμοσύνη μας προς όσους μας χάρισαν την ελευθερία, προς όσους μας έδωσαν το δικαίωμα να ζούμε ελεύθεροι στην πατρίδα μας. Η ημερίδα αυτή, αφιερωμένη στην εκατοστή επέτειο της απελευθερώσεως της Βεροίας από τον τουρκικό ζυγό, διοργανώνεται από την Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας στο πλαίσιο σχετικής αποφάσεως της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, και σε συνεργασία με την Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης και το Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού, για να μας υπομνήσει γεγονότα και πρόσωπα που συνΑπό τις εργασίες της Ημερίδος

Παύλειος Λόγος

δέονται με το σπουδαίο ιστορικό γεγονός της απελευθερώσεως της Βεροίας και της Ημαθίας, του οποίου εορτάζουμε την εκατοστή επέτειο. Και δεν θα υπομνήσουμε με δικά μας λόγια τα γεγονότα αλλά θα αφήσουμε τους αυτόπτες μάρτυρες να μιλήσουν, γιατί χωρίς τη δική τους μαρτυρία δεν μπορεί να γραφεί η ιστορία, χωρίς τη δική τους μαρτυρία τα γεγονότα εκτυλίσσονται επίπεδα και χωρίς να μεταδίδουν το συναίσθημα που πλημμύριζε τις ψυχές των ανθρώπων της εποχής, το συναίσθημα που θα μας κάνει και εμάς να αντιληφθούμε τη σημασία της ελευθερίας και να διδαχθούμε από την ιστορία. Ας μεταφερθούμε, λοιπόν, για λίγο με τη βοήθεια των αφηγήσεων της εποχής εκατό χρόνια πίσω και ας βάλλουμε και εμείς τον δάκτυλο στον τύπο των ήλων της ιστορίας του πονεμένου αλλά ένδοξου αυτού τόπου, της πατρίδας μας, Από τις αρχές Οκτωβρίου φαινόταν ότι τίποτε δεν μπορούσε να ανοκόψει τη νικηφόρο πορεία του ελληνικού στρατού που από την Κοζάνη πλησίαζαν προς τη Βέροια γεμίζοντας τις ψυχές των κατοίκων της με μία γλυκειά προσδοκία. Το πρωί της 16ης Οκτωβρίου, γράφει ο Βεροιώτης Στέφανος Ζάχος, που, δέκα χρονών τότε, μαζί με τον δεκατριάχρονο αδελφό του, ήταν παρών στην υποδοχή του ελληνικού στρατού, «ντυμένοι στα γιορτινά, μας πήρε ο πατέρας μου, ντυμένος κι αυτός στα γιορτινά αλλά χωρίς φέσι, και πήγαμε στην πλατεία του ωρολογίου… Πρωί - πρωί χτυπούσαν οι καμπάνες, οι δρόμοι γεμάτοι από κόσμο χαρούμενο, όλοι μικροί και μεγάλοι για το ωρολόγι. Η ημέρα λαμπρή, ο ήλιος χαρά Θεού, ενώ τις προηγούμενες μέρες και το βράδυ της Δευτέρας έβρεχε, ακατάπαυστα. Η ημέρα αυτή ήταν μέρα χαράς, μέρα συγκινήσεων, μέρα ενθουσιασμού, μέρα που ένα όνειρο πολλών χρόνων, έγινε πραγματικότητα. Η Βέροιά μας και αργότερα η Ελληνική Μακεδονία μας ελευθερώνονται. Να έρχονται!! Να κατηφορίζουν από τα γύρω υψώματα, φωνάζουν οι άνδρες, και έβλεπαν προς τις πλαγιές όπου σήμερα το ναΐδριο του Προφήτη Ηλία. Οι μεγάλοι φιλιούνται, αγκαλιάζονται – Χριστός Ανέστη! Ήρθε το Ελληνικό! Και να, σε λίγο στρατός συνταγμένος, κουρασμένος, με τους γυλεούς στην πλάτη και τα όπλα κρεμασμένα στους ώμους, μπαίνει στην πλατεία από το δρόμο των στρατώνων, με επικεφαλής ένα καβαλάρη αξιωματικό, τον Ίλαρχο Πέτρο Μάνο, όπως μάθαμε αργότερα. Ο πατέρας μου δακρυσμένος, βγάζει απ’ τον κόρφο του και ανεμίζει μια μικρή σημαία πάνινη – είναι αυτή που επιδείκνυε στους μαθητές των ανωτέρων τάξεων, όταν στο υπόγειο του γυμνασίου … δίδασκε τον Εθνικό Ύμνο. Ζήτω ζήτω, φωνάζουν όλοι μικροί και μεγάλοι και χειροκροτούν. Σε λίγο η πλατεία γέμισε από στρατιώτες, που αγκαλιασμένοι με τους πολίτες, κατευθύνονται άλλοι

προς τον Άγιο Αντώνιο, άλλοι προς την Μητρόπολη, άλλοι προς την Εληά. Ο πατέρας μας κρατά καλά από το χέρι για να μην παρασυρθούμε από το πλήθος και κατευθυνόμαστε για το σπίτι. Σαν φθάσαμε εκεί η πόρτα ήταν ανοιχτή, στην αυλή στρατιώτες, η μάνα μου μοίραζε ψωμί, τυρί, αβγά βρασμένα, σύκα, καρύδια, και ό,τι άλλο είxε το σπίτι από τις προμήθειες για τον χειμώνα… Η μητέρα στο ζυμωτικό ζύμωνε πολλές φορές. Ο πατέρας μου κατεβάζει στην αυλή τραπέζι, εμείς κατεβάζουμε καρέκλες, όλοι βοηθούμε να στρωθεί ένα καλό τραπέζι, κι αρχίζει το κέρασμα… Αυτή η εικόνα της υποδοχής, η τόσο ενθουσιώδης, η τόσο συγκινητική δεν φεύγει από το μυαλό μου, είναι κάτι γεγονότα που στα παιδιά παραμένουν ανεξίτηλα.. Το πανηγύρι αυτό κράτησε κάνα δύο μέρες, γιατί στο μεταξύ έφθασαν τα καζάνια του στρατού, στήθηκαν στον περίβολο του Αγ. Αντωνίου και ο στρατός περιορίστηκε στις μονάδες του για ανεφοδιασμό, και σε λίγες μέρες έφευγε για καινούργιες νίκες για τη μάχη των Γιαννιτσών. Στην πόλη έμεινε ο Βασιλιάς Γεώργιος στο σπίτι του Αναστασίου Καμπίτογλου, ο διάδοχος Κωνσταντίνος στο σπίτι του Ιωάννη Σακελαρίδη κι ανώτεροι αξιωματικοί στο σπίτι του Ιωάννη Μάρκου. Οι Τούρκοι κάτοικοι, που το βράδυ της Δευτέρας έφευγαν πανικόβλητοι με τα μπογαλάκια τους προς τον σιδηροδρομικό σταθμό, σαν είδαν ότι ο ελληνικός στρατός δεν κάμνει εγκλήματα, αλλά μόνο ελευθερώνει, γύρισαν στα σπίτια τους. Πριν δύο μέρες στη Μητρόπολη έλαβε χώρα μεγάλη σύσκεψη των προυχόντων Ελλήνων και Τούρκων υπό την προεδρία του Μητροπολίτη Καλλινίκου … και πήραν απόφαση όπως οι μεν Τούρκοι προστατεύσουν τους Έλληνες …, οι δε Έλληνες τους Τούρκους … Αυτά τα γνωρίζω από αφήγηση του πατέρα μου που τα γνώριζε από πρώτο χέρι, λόγω των

Μνημόσυνο για τον Μητροπολίτη Βεροίας Καλλίνικο Δεληκάνη

στενών δεσμών του με τον Μητροπολίτη Καλλίνικο. Πάντως, το βράδυ της Δευτέρας και οι γονείς μου ήταν ανήσυχοι και δεν απομακρύνθηκαν από τα παράθυρα παρακοlουθούντες τα συμβαίνοντα … και μόνο το πρωί σαν ακούσαμε τις καμπάνες μάθαμε ότι έρχεται ο ελληνικός στρατός να μας ελευθερώσει!! Όλοι τραγουδούσαμε «Παν τα Σέρβια, παν’ τα Βέροια, Σέρρα, Δράμα και Καβάλα θα τα πάρουε κι αυτά». Έτσι ύστερα από 482 χρόνια σκλαβιάς η Μακεδονία μας ελευθερώνεται με τη γλώσσα της, τη θρησκεία της, τα ιδανικά της, τις εκκλησιές της, τα σχολεία της. Ας είναι αιώνια η μνήμη όλων των ηρώων που έπεσαν μαχόμενοι στα πεδία των μαχών και με το άγιο αίμα τους πότισαν το δένδρο της ελευθερίας». Στην μνήμη αυτών που έπεσαν στα πεδία των μαχών και αγωνίσθηκαν

με κάθε τρόπο για να απολαμβάνουμε εμείς την ελευθερία, αφιερώνουμε αυτήν την Ημερίδα. Και θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά γι αυτό όλους όσους συμμετέχουν στη διοργάνωση και πραγματοποίησή της και ιδιαιτέρως τους εισηγητές μας. Ευχαριστώ ακόμη από καρδίας τις πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της πόλεως και του Νομού μας γιατί μας τιμούν με την παρουσία τους, αλλά και όλους τους παριστάμενους. Με τις σκέψεις αυτές επιτρέψτε μου να κηρύξω την έναρξη του Συνεδρίου μας». Μνημόσυνο για τον Μητροπολίτη Βεροίας Καλλίνικο Δεληκάνη Την Κυριακή 21 Οκτωβρίου τελέστηκε στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας πολυαρχιερατικό συλλείτουργο και στη συνέχεια μνημόσυνο για τον μακαριστό Μητροπολίτη από Βεροίας Κυζίκου κυρό Καλλίνικο Δεληκάνη. Προεξήρχε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος και έλαβαν μέρος οι σεβασμιώτατοι Ναζαρέτ κ. Κυριακός, Κοζάνης κ. Παύλος, ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Πύργου κ. Ηλίας και ο σεβσμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων. Τα ελευθέρια άλλων πόλεων. Όλη την περίοδο του Οκτωβρίου τελέστηκαν εορταστικές εκδηλώσεις, αρχιερατικά συλλείτουργα, δοξολογίες και παρελάσεις σε κάθε πόλη με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 100 χρόνων ελευθερίας. Στη Νάουσα οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν με την παρουσία του Μακαριωτάτου Αθηνών κ. Ιερωνύμου στις 17 Οκτωβρίου. Στην Αλεξάνδρεια την Κυριακή 21 Οκτωβρίου και στη Χαλάστρα τη Δευτέρα 22 Οκτωβρίου.

Αποκαλυπτήρια προτομής μακεδονομάχου στη Νάουσα

Παύλειος Λόγος

μικρές Η πανήγυρις του αγίου Κοσμά του Αιτωλού στην Κόνιτσα.

ατά το διήμερο 23 και 24 Αυγούστου τελέστηκε στον προσκυνηματικό ιερό ναό αγίου Κοσμά του Αιτωλού στην Κόνιτσα η πανήγυρη του αγίου στην οποία μετείχαν οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Βεροίας κ. Παντελεήμων, Καστορίας κ. Σεραφείμ, Κηφισίας κ. Κύριλλος και ο επιχώριος Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως κ. Ανδρέας. Κατά τον εσπερινό χοροστάτησε και ομίλησε ο σεβ. Κηφισίας κ. Κύριλλος. Ακολούθησε λιτανεία της ιεράς εικόνος και του ιερού λειψάνου στους δρόμους της πόλεως με πάνδημη συμμετοχή του πιστού λαού, ενώ στην κεντρική πλατεία της πόλεως απηύθυνε πατρικούς λόγους

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ο σεβασμώτατος Ποιμενάρχης κ. Ανδρέας. Την επομένη ημέρα το πρωί στον όρθρο της εορτής χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων ο οποίος στη συνέχεια προέστη του αρχιερατικού συλλείτουργου και κήρυξε το θείο λόγο.

Πανηγύρισε στη Νάουσα η ιερά μονή Τ. Προδρόμου.

ατά το διήμερο 28 και 29 Αυγούστου πανηγύρισε η ιερά μονή Τιμίου Προδρόμου Ναούσης. Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων το πρωί της Τετάρτης 29 Αυγούστου χοροτάτησε στον όρθρο και στη συνέχεια τέλεσε αρχιερατική θεία Λειτουργία και κήρυξε το θείο

Από τη λιτανεία της πανηγύρεως του αγίου Κοσμά του Αιτωλού στην Κόνιτσα

Ο σεβασμιώτατος ευλογεί το φαγητό που θα διανεμηθεί στους προσκυνητές στην ιερά μονή Τιμίου Προδρόμου Ναούσης

Τιμητική διάκριση από το «Αγροτικό Κίνημα Ελλάδος».

ο Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου κατά τη διάρκεια των ετήσιων πολιτισμικών εκδηλώσεων του «Αγροτικού Κινήματος Ελλάδος» με θέμα «προσφορά στον άνθρωπο και τον πολιτισμό» που έγιναν στο ανοιχτό δημοτικό θέατρο Νάουσας, απονεμήθηκε στο σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα το ομώνυμο βραβείο σε αναγνώριση της πολυετούς προσφοράς του. Την τιμητική διάκριση απένειμε ο Δήμαρχος Νάουσας κ. Αναστάσιος Καραμπατσός. Στην ίδια εκδήλωση τιμήθηκε και ο Άρχων Πρωτοψάλτης του μητροπολιτκού ναού Μεταμορφώσεως Ναούσης κ. Ιωάννης Μακρυγιώργος, καθως επίσης και άλλοι μεταξύ των οποίων το «Χαμόγελο του παιδιού», η Άννα Φόνσου για το «Σπίτι του Ηθοποιού» κα

Ο Δήμαρχος Βέροιας απονέμει στον σεβασμιώτατο την τιμητική διάκριση του Α.Κ.Ε.

τριήμερο φιλοξενίας στη μονή Δοβράς.

ην Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου ολοκληρώθηκε με επιτυχία στις εγακταστάσεις της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά το τριήμερο φιλοξενίας γυναικών από τους κύκλους Αγίας Γραφής της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους όσες συμμετείχαν στο πρόγραμμα είχαν την ευκαιρία να ζήσουν ομαδικά, να μελετήσουν πνευματικά θέματα με τον υπεύθυνο ιερέα π. Ιωακείμ Δεσπότη, καθώς επίσης και να μετέχουν στο λατρετυικό πρόγραμμα της ιεράς μονής. Υπεύθυνη του προγράμματος ήταν η εκπαιδευτικός κ. Χάρις Δημητρακούδη.

Αναμνηστική φωτογραφία με τις γυναίκες που συμμετείχαν στο τριήμερο στην ιερά μονή Παναγίας Δοβρά

Ο σεβ. Μητροπολίτης Σεβαστείας κ. Δημήτριος στη Βέροια.

η Βέροια επισκέφθηκε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σεβαστείας κ. Δημήτριος, ο οποίος στις 14 Σεπτεμβρίου, εορτή της Παγκοσμίου Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού λειτούργησε μαζί με τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα στον μητροπολιτικό ιερό ναό αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου και κήρυξε το θείο λόγο.

Από την εορτή της Παγκοσμίου Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στον μητροπολιτικό ιερό ναό αγίων Πέτρου και Παύλου στη Βέροια Παύλειος Λόγος

Μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής

ην Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε στον ιερό ναό αγίου Δημητρίου Τριλόφου και στη συνέχεια μετέβη στον μητροπολιτικό ιερό ναό αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βεροίας όπου και τέλεσε μνημόσυνο για την ανάπαυση των θυμάτων και των πεσόντων κατά την μικρασιατική καταστροφή, με την ευκαιρία συμπληρώσεως 90 χρόνων από αυτήν. Κατά την επιμνημόσυνο δέηση παρέστησαν οι τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές καθώς και εκπρόσωποι του συλλόγου Μικρασιατών Βεροίας και άλλων προσφυγικών σωματείων.

Από το μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής

ΙΔ Πανελλήνιο Λειτουργικό Συμπόσιο στη Πάτρα.

ην Πάτρα επισκέφθηκε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων τη Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου για να παρακολουθήσει την πρώτη ημέρα των εργασιών του ΙΔ’ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ιερών Μητρoπόλεων, το οποίο διοργάνωσε η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος διά της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Λειτουργικής Αναγεννήσεως. Γενικό θέμα του Συμποσίου ήταν: «ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ».

Επίσκεψη του θεοφιλεστάτου Επισκόπου Σαφίτας

Από την έναρξη του ΙΔ λειτουργικού Συμποσίου στην Πάτρα

ην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας επισκέφθηκε κατά το διήμερο 25 και 26 Σεπτεμβρίου ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Σαφίτας (Πατριαρχείο Αντιοχείας) κ. Δημήτριος. Ο θεοφιλέσατος είχει την ευκαιρία κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Βέροια να χοροστατήσει το απόγευμα της Τρίτης 25/9 στον πανηγυρικό εσπερινό στον ιερό ναό αγίου Λουκά του ιατρού στην μονή Παναγίας Δοβρά και στη συνέχεια στην ακολουθία του παρακλητικού κανόνος προς τον άγιο Λουκά.

Ο θεοφιλέστατος επίσκοπος Σαφίτας κ. Δημήτριος χοροστατεί στον ιερό ναό αγίου Λουκά της μονής Δοβρά

Παύλειος Λόγος

Εγκαίνια ιερού ναού αγίου Αλεξάνδρου και οσίου Γεωργίου Καρσλίδη.

ο Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τέλεσε τα εγκαίνια του ιερού ναού αγίου Αλεξάνδρου στην ενορία Αγίας Βαρβάρας του ομώνυμου Δημοτικού Διαμερίσματος Βέροιας. Ο ναός που εγκαινιάσθηκε, ήταν ο πρώτος που έχτισαν οι πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας το 1925 και εκτός από ναό χρησιμοποιήθηκε και ως σχολείο.

Αγιασμός στο «Σπίτι στη Βεργίνα»

Από την τελετή των εγκαινίων του ιερού ναού αγίων Αλεξάνδρου και Γεωργίου Καρσλίδη στις Βαρβάρες Βέροιας

Σύλλογος «Πρωτοβουλία για το Παιδί», ο οποίος ιδρύθηκε πριν περίπου 4 χρόνια Βέροια, προκειμένου να προσφέρει βοήθεια και προστασία σε παραμελημένα, κακοποιημένα και εγκαταλειμμένα παιδιά, ίδρυσε το «Σπίτι στη Βεργίνα» που αποτελεί ένα ολοκαίνουργιο χώρο υποδοχής και φιλοξενίας παιδιών. Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν με κάθε επισημότητα το Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου. Τον αγιασμό τέλεσε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων ενώ παραβρέθηκαν ο Υπουργός κ. Καλαφάτης και πολλοί άλλοι επίσημοι. Ακολούθησε ξενάγηση στις εγκαταστάσεις.

Εγκαίνια ιερού ναού αγίου Δημητρίου και των μαθητών του στο Αρκοχώρι.

Από την ξενάγηση στους χώρους του «σπιτιού της Βεργίνας»

ην Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τέλεσε την ακολουθία των εγκαινίων στον παλαιό αλλά ανακαινισμένο ιερό ναό αγίου Δημητρίου στο Αρκοχώρι Νάουσας. Εκτός από τον άγιο μεγαλομάρτυρα Δημήτριο ο ναός αφιερώθηκε και στους μαθητές του αγίου Δημητρίου Νέστορα, Λούπο, Αγάπη, Ειρήνη και Χιονία.

Από την τελετή των εγκαινίων του ιερού ναού αγίου Δημητρίου και των μαθητών αυτού στο Αρκοχώρι Νάουσας Παύλειος Λόγος

Αργυπνία σε όλες τις πόλεις της Μητροπόλεως για την κρίση.

ην Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου το βράδυ τελέστηκε σε όλες τις μεγάλες πόλεις της ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας αγρυπνία, ως προσευχή για την αντιμετώπιση με πνευματικά εφόδια της κρίσης που μαστίζει την πατρίδα μας, είτε ως ηθική, αξιών, αρχών και οικονομική. Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τέλεσε την ιερά αγρυπνία στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου Πολιούχου Βεροίας και στο τέλος διάβασε γονατιστός σχετική περιστασιακή ευχή της Εκκλησίας μας.

Από την αγρυπνία για την αντιμετώπιση της κρίσεως στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου Βέροιας

Νέο πρεβύτερο απέκτησε η Εκκλησία της Βέροιας.

σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων την Κυριακή 7 Οκτωβρίου λειτούργησε στον ιερό ναό Τιμίου Προδρόμου Μακροχωρίου και τέλεσε την εις πρεσβύτερον χειροτονία του διακόνου π. Κωνσταντίνου Νικολαϊδη. Ο νέος πρεσβύτερος είναι έγγαμος και υπηρετεί την τοπική Εκκλησία της Βέροιας ως άμισθος κληρικός.

Παρουσιάστηκε νέα δίτομη «Ιστορία της Βέροιας»

Από την εις πρεσβύτερο χειροτονία του π. Κωνσταντίνου Νικολαΐδη

ο βράδυ του Σαββάτου 6 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στην Αντωνιάδειο Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Δήμου Βέροιας η παρουσίαση του μνημειώδους δίτομου έργου του Δρ. Αντωνίου Κολτσίδα «Ιστορία της Βέροιας και της περιοχής της, με παράλληλη τοπογραφία της πόλης». Πρόκειται για μία ιδιαίτερα επιμελημένη έκδοση του Οίκου «Αφων Κυριακίδη» για την οποία απαιτήθηκε σκληρή επιστημονική εργασία και έρευνα του συγγραφέα για περισσότερα από 10 χρόνια. Όπως τόνισε ο κ. Κολτσίδας είχε την επιθυμία το έργο να ολοκληρωθεί και να κυκλοφορήσει το 2012 με την ευκαιρία του εορτασμού των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης από τον τουρκικό ζυγό.

Παύλειος Λόγος

Το μνημειώδες δίτομο ιστορικό έργο για τη Βέροια

Επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Κλουζ κ. Ανδρέα.

ην Κυριακή 7 Οκτωβρίου ο σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κλούζ κ. Ανδρέας, από την Εκκλησία της Ρουμανίας, επισκέφθηκε στο επισκοπικό μέγαρο τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα και είχε σύντομη συνάντηση και συνομιλία μαζί του. Τον αρχιεπίσκοπο Κλούζ συνόδευε ολιγομελής ομάδα κληρικών και λαϊκών. Νωρίτερα το πρωί ο σεβασμιώτατος κ. Ανδρέας λειτούργησε στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου Πολιούχου Βεροίας.

100η επέτειος των ελευθερίων της Έδεσσας.

Από την επίσκεψη του σεβ. Αρχιεπισκόπου Κλουζ κ. Ανδρέα στο επισκοπείο της Βέροιας

ην Πέμπτη 18 Οκτωβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας μετέβη, κατόπιν ευγενικής προσκλήσεως του σεβ. Μητροπολίτη Εδέσσης κ. Ιωήλ, στη Έδεσσα για να λάβει μέρος στις εκδηλώσεις για την 100η επέτειο της απελευθερώσεως της πόλης από τον Τουρκικό ζυγό. Το πρωί τελέστηκε πολυαρχιερατικό συλλείτουργο στον μητροπολιτικό ιερό ναό αγίας Σκέπης, προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, ο οποίος στη συνέχεια τέλεσε και την επίσημη Δοξολογία.

Τα ελευθέρια σε Αλεξάνδρεια και Χαλάστρα.

Από τη δοξολογία για την 100η επέτειο απευθέρωσης της Έδεσσας

ην Κυριακή 21 Οκτωβρίου τελέστηκε στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας Δοξολογία για την 100η επέτειο των Ελευθερίων της πόλης χοροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος και συγχοροστατούντων των σεβασμιωτάτων Ναζαρέτ κ. Κυριακού, Κοζάνης κ. Παύλου και Πύργου κ. Ηλία. Ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο ηρώο της πόλης. Επίσης τη Δευτέρα 22 Οκτωβρίου τελέστηκε στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Χαλάστρας πολυαρχιερατικό συλλείτουγο προεξέρχοντος του σεβσμιωτάτου Μητροπολίτου Ναζαρέτ κ. Κυριακού, ενώ έλαβαν μέρος οι σεβασμιώτατοι Νεαπόλεως κ. Βαρνάβας και Βεροίας κ. Παντελεήμων.

Από τη δοξολογία για τα ελευθέρια της Χαλάστρας

Παύλειος Λόγος

τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη

τύπος & ουσία

κτώβριος. Ο μήνας του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλύτη. Παραθέτουμε ως τιμή στον Άγιο και δώρο στους αναγνώστες της στήλης ένα θαύμα μυρόβλυσης του Αγίου από αυτόπτη μάρτυρα. Ήταν 26 Οκτωβρίου 1987. Ώρα περασμένες δέκα το βράδυ. Η Θεσσαλονίκη γιόρταζε την μνήμη της αθλήσεως του πολιούχου της Αγίου Δημητρίου καθώς και τα ελευθέριά της από την περίπου πεντακοσίων ετών (1430-1912) καταδυναστεία των Οθωμανών. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου με ανοιχτές τις πόρτες δεχόταν τους νυχτερινούς προσκυνητές, που γονάτιζαν μπροστά στην ασημένια λάρνακα με τα άγια λείψανα του Μυροβλύτου. Την ώρα εκείνη δεν θα ήταν περισσότεροι από τριάντα με σαράντα άνθρωποι στο ναό. Μια ομήγυρις περίπου δέκα γυναικών, μπροστά στην λάρνακα, έψελνε την παράκληση του Αγίου. Μοναδικός κληρικός που παρευρισκόταν, ο νεαρός και νεοχειροτονηθείς διάκονος του ιερού ναού μαζί με την διακόνισσα-σύζυγό του. Ο τότε προϊστάμενος του ναού και νυν μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμων, τους είχε παραγγείλει να βρίσκονται εκεί και να τον περιμένουν. Ξαφνικά, οι γυναίκες που έψελναν την παράκληση άρχισαν να φωνάζουν! Ο διάκονος έτρεξε κοντά τους και αυτές, με ανάμικτα συναισθήματα, του έδειξαν την λάρνακα! Ήταν λουσμένη κυριολεκτικά με ένα ελαιώδους συστάσεως μύρο (λέω μύρο γιατί η ευωδία του ήταν ασύγκριτη). Θα έλεγε κανείς με σιγουριά, ότι

Παύλειος Λόγος

κάποιος άδειασε επάνω της τουλάχιστον δυο «κουβάδες» αρωματικό υγρό (χρησιμοποιώ την λέξη «κουβάδες» για να γίνει κατανοητό ότι η ποσότητα του μύρου που γλυστρούσε στα συμπαγή τοιχώματα της αργυρής λάρνακας με τις ανάγλυφες παραστάσεις, ήταν μεγάλη). Ο διάκονος για μια στιγμή σάστισε: ο Άγιος μυροβλύζει! Χωρίς να αμφιβάλει καθόλου για το θαύμα, και ευρισκόμενος σε μια κατάσταση χαράς, έκπληξης και ενθουσιασμού, έτρεξε να φέρει βαμβάκι από κάποιο έπιπλο του ιερού βήματος. Επέστεψε τρέχοντας και άρχισε να σκουπίζει με το βαμβάκι το μύρο από τα εξωτερικά τοιχώματα της λάρνακας και να δίνει τμήματα από μυρωμένο αυτό βαμβάκι στους προσκυνητές. Σκούπιζε και το μύρο δεν τελείωνε, αλλά συνέχισε να αναβλύζει μυστικά, χωρίς να υπάρχει κάποια ορατή πηγή. Χαρακτηριστικά, του έκανε πολύ εντύπωση ένα γεγονός: με ένα μεγάλο κομμάτι βαμβάκι σκούπισε το μύρο από μια λεία περιοχή της λάρνακας. Το βαμβάκι σκούπισε καλά όλο το μύρο, όπως όταν σκουπίζουμε ένα τζάμι με ένα στεγνό πανί πιέζοντάς το καλά και αφαιρούμε την υγρασία που μπορεί να υπάρχει επάνω. Μια γυναίκα έσυρε την παλάμη του χεριού της πάνω στο τμήμα της λάρνακας που μόλις είχε σπογγιστεί. Ο διάκονος, με θαυμασμό, είδε το χέρι της βρεγμένο από το ελαιώδες κιτρινοπράσινο μύρο!!! Εν τω μεταξύ η ευωδία είχε πλημμυρίσει όλον τον ναό και ξεχείλιζε από τις ανοιχτές πόρτες προς την οδό Αγίου Δημητρίου, προσελκύοντας

τους περαστικούς, που έσπευδαν να δουν τι συμβαίνει και από που προέρχεται η ευωδία αυτή. Όλοι κατευθύνονταν προς την λάρνακα με τα λείψανα του Αγίου Δημητρίου, που ήταν τοποθετημένη όχι στο κιβώριό της (ακόμα δεν είχε κατασκευαστεί) αλλά μπροστά στο τέμπλο του ναού. Οι ευχάριστες όμως εκπλήξεις δεν σταμάτησαν εκεί! Οι προσκυνητές διαπίστωσαν ότι όλες οι εικόνες του ναού, οπουδήποτε κι αν βρίσκονταν, σε προσκυνητάρια ή στο τέμπλο, ανέβλυζαν μύρο. Μάλιστα ο διάκονος είδε προσκυνητές να βγάζουν χαρτομάντιλα και να σκουπίζουν τα τζάμια τα προστατευτικά των εικόνων του τέμπλου και τα χαρτομάντιλα να κιτρινίζουν από το μύρο το οποίο «έτρεχε» και από τις δύο πλευρές του τζαμιού, εσωτερική και εξωτερική. Το μέγεθος του θαύματος ήταν τέτοιο που δεν άφηνε το παραμικρό περιθώριο για αμφισβήτηση. Δεν καταλαβαίναμε τί ζούσαμε, ήταν κάτι σαν όνειρο μέσα στην ομίχλη, αλλά το ζούσαμε!!! Το ψηλάφιζαν τα χέρια μας, το έβλεπαν τα μάτια μας, το μύριζαν τα αισθητήρια της όσφρησής μας!!! Σε λίγο χρόνο δημιουργήθηκε μια «ουρά» από ανθρώπους που με δάκρυα στα μάτια προσκυνούσαν την λάρνακα του Μυροβλύτη και συνειδητοποιούσαν γιατί του δόθηκε το προσωνύμιο αυτό. Εν τω μεταξύ έφθασε στον ναό και ο προϊστάμενος ιερεύς με άλλους κληρικούς. Ξεκλείδωσαν τα ανοίγματα της λάρνακας και αποκαλύφθηκαν τα άγια λείψανα του Πολιούχου της Θεσσαλονίκης. Ευωδίαζαν

μεν, αλλά ήταν η ευωδία των ιερών λειψάνων. Η ευωδία του μύρου ήταν διαφορετική και χαρακτηριστική. Ο μακαριστός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κυρός Παντελεήμων ο Β΄, ο Χρυσοφάκης, απέδωσε το θαύμα της μυρόβλυσης του Αγίου Δημητρίου στο εξής γεγονός: Εκείνο το βράδυ, στην εορταστική τελετή του Πανεπιστημίου για τα ελευθέρια της Θεσσαλονίκης, ο κεντρικός ομιλητής αγνόησε στην ομιλία του παντελώς τον Άγιο, και δεν αναφέρθηκε καθόλου σ’ αυτόν. Ο Άγιος Δημήτριος όμως δήλωσε με την μυρόβλυσή του ότι, όπως ποτέ δεν εγκατέλειψε την πόλη του Θεσσαλονίκη έτσι και τώρα είναι πάντοτε παρών και αυτός είναι που την έσωσε και από την σκλαβιά και από τους σεισμούς, αλλά και διαμαρτύρεται όταν οι Θεσσαλονικείς αποδεικνύονται αχάριστοι και απομακρύνονται από τον Χριστό και τους Αγίους Του. Πέρασαν 24 χρόνια από τότε. Είμαι ο τότε διάκονος του ναού, τώρα ιερεύς στην Θεσσαλονίκη και σας γράφω τα γεγονότα όπως τα θυμάμαι. Την ώρα εκείνη ήταν σαν να ζούσα ένα μυστήριο. Δεν μπορώ να περιγράψω τί αισθανόμουν! Χαρά, έκπληξη, συγκίνηση, ενθουσιασμό... δεν μπορώ να προσδιορίσω ακριβώς. Πάντως είναι από τα γεγονότα που ενισχύουν την πίστη, που μας γεμίζουν χαρά, ελπίδα και αίσθηση της παρουσίας του Χριστού και των Αγίων. Η πίστη μας είναι «ζωντανή».» π. Χρήστος Κότιος Ιερεύς Θεσσαλονίκη.

Από τη Δοξολογία που τέλεσε ο Μακαριώτατος στον μητροπολιτικό ιερό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης

Χορευτικά συγκροτήματα έξω από το ναό μετά την ολοκλήρωση της Δοξολογίας