Oepke Santema
Blessum: het dorp rond de kerk Lyts mar leaÍllk
Er zijn van die plaatsjes, die aan het einde van een doodlopende weg liggen. In Frieslancl ztjn ze er (gelukkig) ook r.rog. Ik ncem een paar: Hidaard in Hennaarderadeel, Lutkewierum in dezelfde gemeente en Blessum in Menaldumadeel. Er zrjn meer, maar daar gaat het ditn-raal niet on-r. 'Alleen naar Edens' (ook zo'n lilliput-dorpje),'a11een naar Lutkewie-
rum', zo staat het op de wegwijzer, zo word je aangezet om die weg op te gaalr en aan het eindpunt de rust aan te treffen die, zo ooit, daar te vinden moet zijn en die de rnens zo broodnoclig heeft. De huizen en boerderijen horen bij de kerk, die al vele eeuwen lang de wegwijzer
voor de dorpsbeworter. ir
Eeuwen, zei ik. Laat
dit woord
geweest. eens heel
diep in u doordringen: honderclen jai:en... Blessum kornt a1 in de 13e eeuw voor.
L
Toen heette het dorp Blesingum, samensteliing van een persoonsnaam en een um-uitgang, een zeer oud achtervoegsel, waarschijnlijk'heem' betekenend. Vele malen komt dit wm als tweede cleel van de samenstelling in deze streken voor; u moest de Encyclopedie van Friesland er eens op naslaan, dan wordt u gewaar hoeveel dorpen in dit gedeelte van Frieslancl, waar eens de Middelzce zich uit-
In het standaardwerk van P. C. J. A. Boeles:'Friesland tot de elfde eeuw', wordt een vondst uit Blessumer grond vermeld en afgebeeld die er op wijst, dat omstreeks de 9e eeuw reeds bewoning
aanwezig was. FIet betreft de vor-rdst van een pinkring van goud, met als gravure een afbeelding van het Lam Gods. Een en ander wijst op de tijd van christianisering van deze streek. De vroegere states
FIet centrum van het dorp is de kerk met toren. De clorpshoofdeling woonde doorgaans dicht
bij de kerk. Hier
in
Blessum treft men aan de oost- en zuidzilde der kerk de stinzen of herenhuizen
van de Ringia's en de \flissema's aan. Ze konden uiteraard niet tegelijkertijd de hoofdeling leveren. In de kerktoren ligt een rode steen met een randschrift in gotische minuskels uit 1478: 'Int. iaer
ons Heren MCCCC (LX) XVIIL do . sterf Doca (Duca?) . Rynghe . oP . ons Lieue Vroue - Lichtmis Dach
strekte, op um uitgaan. Ik t-roem van Blessum uitgaande naaÍ het zuiden:
Bit voer de . ziel'. Volgens het 'stamboek van de Friesche adef is deze Doeke de stamvader van het geslacht Ringia. De laatste Ringia, ook Rinia genaamd, treft men aan ornstreeks 1,570. Het slot van deze familie stond it.r de nabijheid van de kerk. De state is later door een
Boksum, Jellum, Veidum, Mantgum,
boerderij vervangen (1832). Overblijfse-
dat vele naamkundigen bij de um-uit-
uit later tijd zljn de oprit of laan van cle kerk naar de boerderij en een paar hardstenen hekpijlers (fr. homeijepeallen). De bekroning van dit schamele íestani vormt een siervaas, die gedateerd kan worden op + 1700 en dringencl om
gang aan een terp denken, zoals ook bij de ttitgang werd.
restauÍatie vraagt. Een van de hekpijlers staat nog overeind, de andere ligt al tij-
in tfi/estergo gelegen; en Yan Britsum uitgaande:
Oosterwierum, Bozum, a1le
Cornjum, Jelsum, FIuizum, Goutum, Techum, \flirdum, Roordahuizum, alle in Oostergo gelegen. Het is niet toevallig
1en