STRIP
7x Jan over Jan Jan Siebelink, Jan Rot, Jan Janssen: wat hebben deze en andere bekende naamgenoten van Jan Kruis met hem en zijn werk? Felicitaties, anekdotes en mijmeringen van BJ’s, ofwel Bekende Jannen. “Hij is veel veelzijdiger dan veel mensen weten.” Jan Siebelink (1938) Auteur van onder andere Daniël in de vallei, Suezkade en Knielen op een bed violen. “Jan Kruis en ik hebben veel gemeen. We hebben beiden witte haren en houden van dieren. Ik heb ook lang een rode, of eigenlijk een oranje kater gehad. En in Jan, Jans en de kinderen staat er een geit in de tuin, en dat dier komt ook voor in mijn boek Knielen op een bed violen. Bovendien wonen we allebei in de provincie en zijn we Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Toch hebben we elkaar maar één keer kort ontmoet. Neerkijken op strips? Waarom? Striptekenen is een kunstvorm die ik niet beoefen en waar ik ook niet toe in staat ben. Ik lees zelf graag strips, bijvoorbeeld Kapitein Rob. En striptekenaar Dick Matena is één van mijn beste vrienden. Bij de naam Jan Kruis denk ik ook aan de heilige Sint Jan van het Kruis. Volgens de boeken zou hij een levitatie hebben meegemaakt. Een levitatie betekent dat je zweeft. Je bent dan zo bijzonder dat je los van plaats en tijd komt. Jan Kruis beroert mensen met zijn verhalen en is daarmee natuurlijk ook een beetje verheven boven de gewone sterveling.”
Jan Rot (1957) Zanger, componist en liedtekstvertaler van onder andere Hair en Jersey Boys. Hij is ook presentator van het Radio 4-programma Componist van de Week. “Jan Kruis? Zo noemden ze me thuis toen ik volledig werd opgeslokt door mijn hertaling van de Matthäus-Passion. Vandaar dat we onze rode je-weet-wel-kater maar Bach hebben genoemd!” 46
|
jan kruis glossy
Jan Janssen (1940) Oud-wielrenner, won in 1968 de Tour de France. Sinds 1974 heeft hij fietsenfabriek Jan Janssen, die inmiddels geleid wordt door zijn zoons. “Vroeger, als we met het gezin over straat liepen, riepen mensen vaak: ‘Hé, Jan, Jans en de kinderen!’ En nu heb ik zeven kleinkinderen en gebeurt het weer als we op pad zijn. Trouwens, mijn kleinkinderen komen ook regelmatig met zo’n stripboek aanlopen, net als mijn kinderen vroeger.”
Jan Blokhuijsen (1989) Langebaanschaatser en inline skater. Deze zomer won hij zilver op het Europees kampioenschap inline skaten. “Met veel plezier las ik vroeger de strips van Jan, Jans en de kinderen. Vooral als we met ons gezin op vakantie waren! Ontzettend genoten van de leuke verhalen. Wie weet mag ik ze later ooit nog eens voorlezen.”
Jan van Haasteren (1936) Striptekenaar en schepper van onder andere Baron van Tast. Zijn tekeningen zijn heel bekend geworden door een serie legpuzzels. Zijn strips verschenen onder andere in Sjors en Donald Duck en hij werkte bij de Toonder Studio’s. “Jan Kruis en ik zaten tegelijk op de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam, maar hij zat een jaar hoger. Mijn klas was een beetje baldadiger dan de zijne. In de pauzes maakten we bijvoorbeeld allemaal rare platen op het bord. Jan Kruis moest daar erg om lachen. Hij tekende
daar ook regelmatig stiekem iets bij. Dat die grappige aanvullingen van hem waren, ontdekten we pas later. Ik heb Jan maar een paar keer gesproken, maar bewonder zijn werk. Ook dat buiten Jan, Jans en de kinderen, bijvoorbeeld olieverfschilderijen. Hij is veel veelzijdiger dan veel mensen weten en ontwikkelde een hele eigen stijl. Hij heeft een hele aparte, typische lijnvoering, die heel anders is dan bijvoorbeeld de strakke lijn van Kuifje. Ook zie je bij hem geen Toonderiaanse invloeden, zoals bij veel Nederlandse striptekenaars. Hij gaat echt zijn eigen weg en dat waardeer ik.”
Jan Rietman (1952) Pianist, bandleider en presentator. Dit najaar is hij op tournee met de Rock & R’All Stars, met onder anderen Marga Bult en Jan Tuijp (ex-BZN). “Jan Kruis, 80 jaar, een leven onlosmakelijk getekend en gekleurd door de meest positieve strip van Nederland en omgeving. Ik heb er veel van geleerd. Jan, van harte!”
Daan Jippes
“D
aan Jippes is God!” Woorden van een generatie striptekenaars nadat Daan Jippes (1945) naam had gemaakt met Bernard Voorzichtig: Twee voor Thee. Op scenario van Martin Lodewijk tekende Jippes de ‘Stripbijbel van Nederland’. Tot op de dag van vandaag is deze strip door het virtuoze tekenwerk een inspira-
tiebron voor veel tekenaars. Jippes’ eerste strip Hipper werd gepubliceerd in het tijdschrift Nieuwe Revu. Al snel werkte hij ook voor het stripblad Pep, met naast diverse Pepspotters ook veel covers. Later tekende hij ook veel covers voor Donald Duck en De Flintstones. In 1975 werd hij artdirector van de Nederlandse Disneyproducties, wat hem een baan in Amerika bij The Walt Disney Company opleverde. Daar werkte hij mee aan grote Disneyklassiekers, waaronder Belle en het Beest, Aladdin, De Reddertjes in Kangoeroeland en Who Framed Roger Rabbit. Hij wordt gezien als de Nederlandse Carl Barks (de man die de allerbeste Donald Duck-verhalen maakte en bedenker is van Duckstad
en zijn bewoners). In het kader hiervan maakte Jippes dit stripje. “Dit is een maar al te bekend ‘bank’-stripje, zoals wij het kennen uit Jan, Jans en de kinderen. Zeer ontypisch voor onze dynamische Ducks, die doorgaans de hele wereld afreizen, al dan niet in opdracht van Oom Dagobert.” Nadat Jan Kruis met pensioen ging, werd Daan Jippes voor enkele jaren hoofd van Studio Jan Kruis. Hij kreeg in 2001 de Stripschapprijs. Naast Duck-verhalen is Jippes de laatste jaren ook actief onder de naam Danier. Onder dit pseudoniem heeft hij tot dusver twee verhalen van Havank bewerkt tot strips. n tekst cok jouvenaar
Jan Taminiau (38) Modeontwerper, ontwierp onder andere twee jurken die Máxima droeg tijdens de troonswisseling. “Als kind pakte ik altijd de Libelle en bladerde dan direct naar Jan, Jans en de kinderen. En wij hadden ook de albums: mijn vader, ook een Jan, is groot fan. Wat ik wel heel erg vond, is dat Jans een verjongingskuur moest doormaken. Je doet toch ook niet ineens de oren van Mickey Mouse af? Jans is een cartoon en ze had tijdloos kunnen blijven. Uiteindelijk was ze trouwens haar tijd ver vooruit, want in het modebeeld van nu zie je jonge meiden én mannen met een knot op hun hoofd. In Amsterdam zie je dit nu overal. Of we die bal naar Jans moeten spelen weet ik niet, maar feit is dat een hele generatie met haar is opgegroeid en dat je het nu zoveel ziet.” n tekst heleen ronner
jan kruis glossy
|
47