19 december 2016
Programma • • • •
Wat is vogelgriep? Uitbraken in het verleden Stand van zaken in Nederland en Europa Het belang van hygiëne
Vogelgriep = influenza • Virus • Familie Orthomyxoviridae – Drie types influenza A, B and C • A in veel diersoorten • B in mens en zeehond • C alleen in mens
– 8 gen segmenten
Elektronen microscoop
Influenza virus Nucleoproteine Matrix proteine 8 RNA segmenten
Haemagglutinine
Neuraminidase
Vraag
Hoeveel verschillende subtypen combinaties van vogelgriep zijn er? A <10 B 10-100 C >100
Reservoir van vogelgriep •
H1-18 & N1-11
•
Alle combinaties van H en N
•
Meer dan 100 combinaties
•
H1N1, H2N2, H3N2 bij mensen
•
H1N1, H1N2, H3N2 bij varkens
•
H3N8 en H7N7 bij paarden
•
Alle subtypen bij vogels
Stelling
Mensen kunnen besmet raken met vogelgriep A heel makkelijk B dat is niet waarschijnlijk C dat gebeurt nooit
Pandemie: hoe zou die kunnen ontstaan?
Pluimvee
Laag pathogeen of hoogpathogeen H5 en H7
Vraag
Hoeveel met virus besmet materiaal is er nodig voor infectie? A minder dan een speldenknop B een speldenknopje-knikker C meer dan een knikker
Uitbraak 2003
H7N7 HPAI 2003 • In Gelderland 28 feb 2003 • Transmissie niet te stoppen ondanks alle controle maatregelen (25/03) • Transmissie naar Limburg (03/04) • Einde uitbraak op 7 mei • Totaal 255 bedrijven besmet, over 30 miljoen geruimd • Transmissie naar 89 personen, 1 persoon overleden Bataille et al., 2011
‘Leasons learned’ uit 2003 • Influenza virus zit in wilde vogels • Risico factoren – Pluimveedichte gebieden – Uitloop bedrijven
• Snelle diagnose is erg belangrijk
Vogelgriep monitoring in Nederland • Syndroom surveillance: virus detectie – Acute infecties (HPAI of LPAI met kliniek)
• Early warning = uitsluitingsdiagnostiek: virus detectie • Monitoring programma: antistoffen opsporen – Detectie van subklinische LPAI introducties
Aantal LPAI infecties YEAR 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Total
H5 H7 virus ab 1 1 0 2 0 5 0 1 1 3 4 6 2 0 6 3 2 9 3 2 21 30
Total H5 H7
Remain
Total
2 2 5 1 4 10 2 9 11
2 11 5 10 16 28 28 21 31
4 13 10 11 20 38 30 30 42
51
158
209
Uitbraak 2014 • 4 separate introducties • 1 tussen bedrijf transmissie 550 m van elkaar gelocaliseerd
● 3&4: 19&20-11
● 2: 19-11 5: 29-11 ● ● 1: 14-11 1. Hekendorp 2. Ter Aar 3. Kamperveen 4. Kamperveen 5. Zoeterwoude
Vraag
Aantal bedrijven 2016 tov 2002 A Toegenomen B Afgenomen C Gelijk gebleven
Vraag
Aantal stuks pluimvee 2016 tov 2002 A Toegenomen B Afgenomen C Gelijk gebleven
Analyse objectieve data
Aantallen stuks pluimvee = gelijk gebleven
Bedrijfsgrootte = toegenomen
1. Analyse objectieve data Bedrijfsdichtheid
<2003 N=3450 bedrijven Bedrijven in een straal van 500m 35% minimaal één 6,6% minimaal drie 1,3% minimaal vijf
2015 N=2040 bedrijven Bedrijven in een straal van 500m 30% minimaal één 4,5% minimaal drie 0,8% minimaal vijf
In 2015 lagen pluimveebedrijven significant minder vaak in een straal van 500m bij een ander bedrijf in de buurt
Vraag
Aantal risicocontacten 2016 tov 2002 A Toegenomen B Afgenomen C Gelijk gebleven
2. Resultaten enquĂŞte: 2016 vs 2003 Contacten per jaar in vergelijking met paper Ssematimba et al., 2013: 2016 (95% ci) Dierenarts in stal
Legpluimvee
Ssematimba Vergelijking
4,7 (3,1-6,3)
1,2 Hoger
Vleespluimvee
21,3 (16,5-26,2)
24,1 Gelijk
Voervoorlichter in stal
Legpluimvee
13,5 (11,2-15,7)
7,8 Hoger
12,4 (8,2-16,6)
24,1 Lager
Fokkerij/broeder ij voorlichter in stal
Legpluimvee
5,6 (4,0-7,1)
4,1 Gelijk
Vleespluimvee
4,7 (2,8-6,5)
2,9 Gelijk
Vangers
Legpluimvee
1,6 (0,9-2,3)
0,7 Hoger
10,1 (8,0-12,3)
7,7 Hoger
Vleespluimvee
Vleespluimvee Reparateur in stal
Legpluimvee
2,0 (1,3-2,7)
1,0 Hoger
Vleespluimvee
2,6 (1,0-4,1)
9,6 Lager
Inspectie
Legpluimvee
3,0 (2,5-3,5)
1 Hoger
Vleespluimvee
2,4 (1,4-3,3)
1,9 Hoger
Samenvatting nu vs. vóór 2003 • Aantal bedrijven met pluimvee is lager dus afstanden tussen bedrijven groter • Bedrijfsgrootte is toegenomen dus het aantal stuks pluimvee is gelijk gebleven • Bedrijven huren vaker arbeidskrachten in • Er zijn een aantal extra maatregelen genomen om de biosecurity te verbeteren • Veehouders zijn beter in staat AI te herkennen • Veehouders melden afwijkingen op hetzelfde moment of eerder • Het aantal risico contacten is over het algemeen hoger
Stand van zaken HPAI 2016
Belangrijke bevindingen • • • •
Veel dode wilde vogels, veel virus Nieuw virus, het is niet blijven hangen H5N8 aviair virus Waterrijke gebieden
Verschillen t.o.v. 2014 • Signalering in september 2016 • Sterfte wilde vogels->EWS • Soorten: 2014 smienten, talingen, wilde eenden/ 2016 kuifeenden, futen, zwanen, meeuwen) • Meerdere plekken • Wijd verspreid • Genotype virus
2016 hoeveel uitbraken nog?
Een keten is zo sterk als de zwakste schakel
Vraag
Hoeveel protocollen zijn er voor erfbetreders? A <5 B 5-20 C >20
Hygiëne protocollen • Hygiëneprotocol vervoer diervoeders (nvwa) • Hygiëneprotocol vervoer diervoeders dat geldt binnen BTgebied Abbenga en Biddinghuizen. • Hygiëneprotocol bezoekers pluimveebedrijven (avined) • Protocollen voor vervoer mest, melk, eieren e.d.
Vervoer binnen 10 km Productielocatie diervoeder
1:1 Vervoer naar primair bedrijf
Chauffeur: • Logboek
Niet zijnde een besmet of verdacht bedrijf
Verlaten lospunt
Lossen primair bedrijf
Stukgoed afleveren aan openbare weg Bij op- en afrijden: wielkasten, banden, treeplanken en vul-/losslang ontsmetten
Chauffeur: • Wegwerpkleding • Verboden om in de stallen te komen! • Bij verlaten wagen overschoenen en handschoenen • Terug cabine in: zolen ontsmetten • Alles achterlaten op het bedrijf • Ontsmetten / wassen handen
Reinigen en ontsmetten
Geregistreerde wasplaats: • Cabinemat, stuurwiel en pedalen ook • Verklaring R&O
Geen enkele retouren meenemen (ook geen pallets oid)
Geldig voor alle pluimveebedrijven Primair bedrijf Duidelijk afsluiten van de openbare weg (hek, lint, etc.)
Bij op- en afrijden: wielkasten, banden, treeplanken en vul-/losslang ontsmetten SCHOON KOMEN EN SCHOON GAAN
Veehouder: • Houdt register bij
Chauffeur: • Alleen op het “vuile” gedeelte van het bedrijf komen. • Wegwerpkleding • Verboden om in de stallen te komen! • Bij verlaten wagen overschoenen en handschoenen • Terug cabine in: zolen ontsmetten • Alles achterlaten op het bedrijf
Hygiëne • Vuil • Semi schoon • Schoon
Indeling Schoon komen â&#x20AC;&#x201C; Schoon gaan
Tips and tricks • Van schoon naar vuil • Beoordeel tot welk niveau jouw bezoek gaat vuil - semi vuil – schoon • Je hebt invloed! • Maar niet op alles
Dank voor uw aandacht