xuyên biên giới

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL 6.1.2. Đặc trưng cơ bản và những tác động của Thương mại điện tử xuyên biên giới Thương mại điện tử xuyên biên giới được đặc trưng như sau: • Các công việc đặt hàng, bán hàng, liên lạc và, nếu có thể, thanh toán được thực hiện trực tuyến. Yêu cầu hoàn trả/ trả lại hàng được thực hiện theo một quy trình chặt chẽ. • Việc giao dịch /giao hàng hoá được thực hiện xuyên biên giới với lưu lượng lớn nhưng lại đóng thành các gói nhỏ hàng hoá. • Hàng hóa tồn tại dưới hình thái vật chất (hữu hình) và dòng lưu chuyển hàng hoá nhạy cảm với thời gian. • Dành cho người tiêu dùng/người mua (với mục đích thương mại và phi thương mại). Trong đó có sự tham gia của những người không quen biết nhau. Thương mại điện tử xuyên biên giới phát triển tác động đến các chủ thể trong nền kinh tế rất mạnh mẽ, điều này thể được xem xét trên 3 nhóm đối tượng chính sau: + Với doanh nghiệp được thể hiện đó là: 1) Cơ hội mở rộng thị trường: Với chi phí đầu tư nhỏ hơn nhiều so với thương mại truyền thống, các công ty có thể mở rộng thị trường, tìm kiếm, tiếp cận người cung cấp, khách hàng và đối tác trên khắp thế giới. Việc mở rộng mạng lưới 217

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL nhà cung cấp, khách hàng cũng cho phép các tổ chức có thể mua với giá thấp hơn và bán được nhiêu sản phẩm hơn. (2) Giảm chi phí sản xuất và giao dịch: Giảm chi phí giấy tờ, giảm chi phí thông tin, liên lạc, chi phí in ấn, gửi văn bản truyền thống, . . . Với mô hình này, nhà sản xuất có thể phân phối hàng hóa trực tiếp đến người tiêu dùng, không phải qua bất cứ khâu trung gian nào. (3) Cải thiện hệ thống phân phối: Giảm lượng hàng lưu kho và độ trễ trong phân phối hàng. Hệ thống cửa hàng giới thiệu sản phẩm được thay thế hoặc hỗ trợ bởi các showroom trên mạng, ví dụ ngành sản xuất ô tô (Ví dụ như Ford Motor) tiết kiệm được chi phí hàng tỷ USD từ giảm chi phí lưu kho. (4) Vượt giới hạn về thời gian: Việc tự động hóa các giao dịch thông qua Web và Internet giúp hoạt động kinh doanh được thực hiện 24/7/365 mà không mất thêm nhiều chi phí biến đổi. (5) Sản xuất hàng theo yêu cầu: Còn được biết đến dưới tên gọi “Chiến lược kéo”, lôi kéo khách hàng đến với doanh nghiệp bằng khả năng đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng. (6) Mô hình kinh doanh mới: Các mô hình kinh doanh mới với những lợi thế và giá trị mới cho khách hàng. Mô hình của Amazon.com, mua hàng theo nhóm hay đấu giá nông sản qua mạng đến các sàn giao dịch B2B là điển hình của những thành công này. 218

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL (7) Tăng tốc độ tung sản phẩm ra thị trường: Với lợi thế về thông tin và khả năng phối hợp giữa các doanh nghiệp làm tăng hiệu quả sản xuất và giảm thời gian tung sản phẩm ra thị trường. (8) Giảm chi phí mua sắm: Thông qua giảm các chi phí quản lý hành chính (80%); giảm giá mua hàng (5-15%). (9) Củng cố quan hệ khách hàng: Thông qua việc giao tiếp thuận tiện qua mạng, quan hệ với trung gian và khách hàng được củng cố dễ dàng hơn. Đồng thời việc cá biệt hóa sản phẩm và dịch vụ cũng góp phần thắt chặt quan hệ với khách hàng và củng cố lòng trung thành. (10) Thông tin cập nhật: Mọi thông tin trên web như sản phẩm, dịch vụ, giá cả... đều có thể được cập nhật nhanh chóng và kịp thời. (11) Chi phí đăng ký kinh doanh: Một số nước và khu vực khuyến khích bằng cách giảm hoặc không thu phí đăng ký kinh doanh qua mạng. Thực tế, việc thu nếu triển khai cũng gặp rất nhiều khó khăn do đặc thù của Internet. (12) Các lợi ích khác: Nâng cao uy tín, hình ảnh doanh nghiệp; cải thiện chất lượng dịch vụ khách hàng; đối tác kinh doanh mới; đơn giản hóa và chuẩn hóa các quy trình giao dịch; tăng năng suất, giảm chi phí giấy tờ; tăng khả năng tiếp cận thông tin và giảm chi phí vận chuyển; tăng sự linh hoạt trong giao dịch và hoạt động kinh doanh. 219

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL 220

+ Với người tiêu dùng được thể hiện trên các khía cạnh: (1) Người tiêu dùng có nhiều lựa chọn về sản phẩm, dịch vụ hơn do được tiếp cận được nhiều nhà cung cấp hơn trên khắp thế giới. (2) Vượt giới hạn về không gian và thời gian: Thương mại điện tử xuyên biên giới cho phép khách hàng mua sắm mọi nơi, mọi lúc đối với các cửa hàng trên khắp thế giới. (3) Giá thấp hơn: Do thông tin thuận tiện, dễ dàng và phong phú hơn nên khách hàng có thể so sánh giá cả giữa các nhà cung cấp thuận tiện hơn và từ đó tìm được mức giá phù hợp nhất. (4) Thông tin phong phú, thuận tiện và chất lượng cao hơn: Khách hàng có thể dễ dàng tìm được thông tin nhanh chóng và dễ dàng thông qua các công cụ tìm kiếm (search engines); đồng thời các thông tin đa phương tiện (âm thanh, hình ảnh). (5) Đấu giá: Mô hình đấu giá trực tuyến ra đời cho phép mọi người đều có thể tham gia mua và bán trên các sàn đấu giá và đồng thời có thể tìm, sưu tầm những món hàng mình quan tâm tại mọi nơi trên thế giới. (6) Cộng đồng thương mại điện tử: Môi trường kinh doanh TMĐT cho phép mọi người tham gia có thể phối hợp, chia xẻ thông tin và kinh nghiệm hiệu quả và nhanh chóng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL (7) “Đáp ứng mọi nhu cầu”: Khả năng tự động hóa cho phép chấp nhận các đơn hàng khác nhau từ mọi khách hàng. (8) Thuế: Trong giai đoạn đầu của TMĐT, nhiều nước khuyến khích bằng cách miễn thuế đối với các giao dịch trên mạng. + Với xã hội và nền kinh tế được thể hiện trên các khía cạnh: (1) Hoạt động trực tuyến: Thương mại điện tử tạo ra môi trường để làm việc, mua sắm, giao dịch... từ xa nên giảm việc đi lại, ô nhiễm, tai nạn. (2) Nâng cao mức sống: Nhiều hàng hóa, nhiều nhà cung cấp tạo áp lực giảm giá do đó khả năng mua sắm của khách hàng cao hơn, nâng cao mức sống của mọi người. (3) Lợi ích cho các nước nghèo: Những nước nghèo có thể tiếp cận với các sản phẩm, dịch vụ từ các nước phát triển hơn thông qua Internet và TMĐT. Đồng thời cũng có thể học tập được kinh nghiệm, kỹ năng... được đào tạo qua mạng. (4) Dịch vụ công được cung cấp thuận tiện hơn dành cho việc thực hiện các giao dịch hàng hoá xuyên biên giới thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin và giao dịch trực tuyến giữa các người mua, người bán, các doanh nghiệp vận chuyển hàng hoá xuyên biên giới,. . 221

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL 222

(5) Về lâu dài sẽ góp phần làm tăng nguồn thu thuế cho ngân sách nhà nước do các giao dịch thương mại xuyên biên giới xuyên biên giới tăng lên.

6.1.3. Phân loại hình thức giao dịch thương mại điện tử xuyên biên giới.

Với việc số hóa chuỗi cung ứng quốc tế và thương mại điện tử xuyên biên giới đang thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và góp phần vào sự thịnh vượng kinh tế trên quy mô toàn cầu. Sự tăng trưởng nhanh chóng của các giao dịch hàng hoá theo lô nhỏ đã tạo ra cuộc cách mạng trong ngành bán lẻ qua việc dựa trên nền tảng Internet để thúc đẩy mô hình kinh doanh thương mại với cách thức mua hàng, giao hàng và thanh toán nhanh chóng. Khi đó mọi tổ chức hay bất kỳ cá nhân nào đều có thể tham gia thương mại điện tử xuyên biên giới nếu sử dụng thiết bị đầu cuối có thể kết nối mạng. Tuy nhiên, nếu phân loại các thành phần tham gia thương mại điện tử xuyên biên giới có thể chia làm 3 thành phần cơ bản tham gia: người tiêu dùng, doanh nghiệp và các cơ quan chính phủ. Người tiêu dùng là chủ thể quan trọng nhất, có vai trò quyết định đến sự phát triển của thương mại điện tử xuyên biên giới. Là điểm cuối trong chuỗi tiêu thụ hàng hóa và các dịch vụ, mục tiêu và đối tượng để doanh nghiệp và cơ quan chính phủ phục vụ nhằm thỏa mãn ngày càng cao các nhu cầu chính đáng của cá nhân hoặc cộng đồng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL Doanh nghiệp là các tổ chức kinh doanh hàng hóa hoặc tạo ra các sản phẩm hàng hóa cũng như dịch vụ phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng và cộng đồng. Doanh nghiệp giữ vai trò chủ động tiên phong trong tham gia thương mại điện tử xuyên biên giới. Các cơ quan chính phủ vừa là người tiêu thụ hàng hóa, vừa là người cung cấp hàng hóa là dịch vụ công trong thương mại điện tử xuyên biên giới cũng là người quản lý điều chỉnh các hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới thông qua hệ thống pháp luật. Dưới đây là mối quan hệ tác động giữa các chủ thể với nhau trong môi trường mạng máy tính hình thành các hình thức giao dịch khác nhau trong thương mại điện tử xuyên biên giới: - Giao dịch giữa doanh nghiệp và doanh nghiệp (B2B): Đây là giao dịch mua bán các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ giữa các doanh nghiệp trong quá trình sản xuất kinh doanh kèm theo các dịch vụ tư vấn, bảo trì, nâng cấp sau bán hàng. Doanh nghiệp cần lựa chọn nguồn hàng, đặt hàng từ các nhà cung cấp, nhận hóa đơn và thanh toán. Các quá trình trên trước đây mất rất nhiều thời gian và nhân công do phải làm việc, đàm phán và gặp mặt trực tiếp, nay toàn bộ quá trình trên đều có thể thực hiện tại bất cứ đâu và vào bất cứ thời gian nào được cho là phù hợp với hai bên thông qua mạng Internet. Điều này giúp giảm thiểu chi phí, tận dụng thời gian, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Thực tế, loại giao dịch 223

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL này đã được sử dụng từ nhiều năm ở các mức độ khác nhau, trước khi ra đời mạng Internet, ví dụ như giao dịch thanh toán điện tử EDI đã được sử dụng trên các mạng riêng từ năm 1970 tại Mỹ. B2B giúp các doanh nghiệp tiết kiệm được nhiều chi phí, lựa chọn đầu vào tốt hơn, quản lý tốt việc cung tiêu hàng hóa, thay đổi nhanh sản phẩm mẫu mã, đưa hàng ra thị trường. Sau này, xuất hiện website trung gian để các doanh nghiệp giới thiệu, báo giá sản phẩm, tạo sân chơi mua bán hàng hóa, trang web này được gọi là sàn giao dịch điện tử. Bên cạnh việc tạo ra một sân chơi cho các doanh nghiệp thực hiện việc mua bán, sàn giao dịch có thể thực hiện các giá trị gia tăng như cung cấp thông tin cần thiết do các doanh nghiệp tự quảng bá, tổ chức hội thảo, cung cấp các nghiên cứu điều tra thị trường cho doanh nghiệp. Trên thế giới có các sàn giao dịch rất sôi động như Alibaba.com, Manta, IndiaMart.com, Made-in-China, DHGate, HKTDC.com, . . - Giao dịch giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng (B2C): Đây là giao dịch mà ở đó người tiêu dùng mua hàng trực tiếp và các doanh nghiệp thực hiện việc bán lẻ qua mạng thông qua website của doanh nghiệp hoặc sàn giao dịch. Hình thức bán lẻ điện tử ngày càng được các doanh nghiệp chú ý và đầu tư triển khai áp dụng vì tiếp cận khách hàng nhanh chóng và thuận lợi. Bán hàng trong B2C khác với B2B bởi giá cả thường cố định, doanh nghiệp chỉ cần xây dựng catalog, hệ thống duyệt dễ dàng cho khách hàng thăm quan, tìm kiếm sản phẩm, tìm ra giải pháp thu tiền bằng nhiều hình thức thanh 224