Okovana Hrvatska - Svezak II. by Glas Koncila

Ivan Miklenić

OKOVANA HRVATSKA KOMENTARI GLASA KONCILA (2003. – 2005.)

Ivan Miklenić

OKOVANA HRVATSKA

Komentari Glasa Koncila (2003. – 2005.) Svezak II.

Ivan Miklenić Okovana Hrvatska, Komentari Glasa Koncila (2003. – 2005.), Svezak II., Glas Koncila, Zagreb, 2015. Izdavač: Glas Koncila, Kaptol 8, Zagreb Za izdavača: Ivan Miklenić Biblioteka: Komentari Glasa Koncila Knjiga 3 – Svezak II. Urednik: Tomislav Vuković Usklađivanje teksta i korektura: Vlatka Plazzeriano i Irena Puljić Grafička priprema: Glas Koncila, Kaptol 8, Zagreb Računalna obrada: Danijel Lončar i Dragica Šantić Oblikovanje naslovnice: Tomislav Kučko Tisak: Grafika Markulin, Lukavec Tiskano u prosincu 2015. ISBN 978-953-241-489-9 (cjelina) ISBN 978-953-241-486-8 (Sv. 2) CIP zapis dostupan u računalnome katalogu Nacionalne i sveučilišne knjižnice u Zagrebu pod brojem 000920437.

Ivan Miklenić

OKOVANA HRVATSKA Komentari Glasa Koncila (2003. – 2005.) Svezak II.

¤ Zagreb, 2015

2003. Glas Koncila

Glas Koncila (1) 5. siječnja 2003.

Kako bi 2003. u Hrvatskoj mogla biti bolja?

poruci za Svjetski dan mira, što ga Katolička Crkva širom svijeta slavi na samu Novu godinu, papa Ivan Pavao II. podsjetio je na važnost i aktualnost povijesne enciklike »Pacem in terris« pape Ivana Dobroga iz 1963. godine te je izričito preporučio da crkvene zajednice o 40. obljetnici te proročke enciklike prouče kako bi tu obljetnicu proslavile na primjeren način i primjerenim pothvatima. Običaj je u novijim pontifikatima da se obljetnice važnih enciklika ističu novim enciklikama s toga područja pa Papino posvećivanje poruke za Svjetski dan mira obljetnici enciklike »Pacem in terris« predstavlja na prvi pogled stanovito iznenađenje, premda to ne isključuje mogućnost da i ta obljetnica bude popraćena i novom enciklikom. Svakako da je i za jedno i za drugo velik izazov potreba i važnost mira koji postoji i razvija se, premda krhak i nedovršen, usprkos različitim stranputicama, nasilju i neprestanim prijetnjama. Ivan Pavao II. otvoreno u poruci za Svjetski dan mira s divljenjem ističe proročki optimizam Ivana XXIII. koji je on temeljio na pouzdanju u Boga i u čovjeka a koje mu je dolazilo iz dubokog ozračja vjere. »Ojačan tom predanošću Providnosti, čak i u okruženju koje kao da je bilo u znaku trajnog sukoba, spremno je predložio vođama svoga doba novu viziju svijeta. To je baština koju nam je ostavio. Gledajući u njega, na ovaj Svjetski dan mira 2003, pozvani smo dijeliti iste njegove osjećaje: pouzdanje u milosrdnog i milostivog Boga koji nas poziva na bratstvo; pouzdanje u muškarce i žene našega kao i svakoga drugog doba, poradi Božje slike utisnute jednako u duše svih. Polazeći od tih osjećaja, možemo se nadati izgradnji svijeta mira na zemlji« – piše Ivan Pavao II. u svojoj poruci. Naime, enciklika »Pacem in terris« nastala je u doba kad su hladnoratovske podjele bile »zacementirane« sramotnim Berlinskim zidom (bio je podignut 1961. samo dvije godine prije objavljivanja enciklike), kad je čovječanstvu uz poznatu kubansku krizu zaprijetila prva izravna opasnost nuklearnoga rata i kad je sve upućivalo na to da su nesigurni uvjeti života čovječanstva neizbježni. Upravo u takvim okolnostima Božji Duh nadahnjuje Ivana Dobroga da svijetu poruči da je mir ipak moguć, prepoznajući temeljne uvjete za mir u četiri potrebe ljudske duše: istini, pravednosti, ljubavi i slobodi. Kristov namjesnik zapazio je, i to je priopćio čitavome svijetu, da je čovječanstvo krenulo novom dionicom svoga puta i da je ta dionica, usprkos čestim nedopustivim pojavama gaženja ljudskih prava, označena »uvjerenjem da su svi ljudi u naravnom dostojanstvu jedni drugima ravni« 6

OKOVANA HRVATSKA – II.

te pojavom da »svijet postaje sve više svjestan određenih duhovnih vrijednosti i sve otvoreniji bogatstvu sadržaja onih ‘stožera mira’ koje čine istina, pravednost, ljubav i sloboda«. Ivan Dobri također je, prije političara i procesa globalizacije, pozvao da se pojam općega dobra obradi na svjetskoj razini kao »sveopće zajedničko dobro« te je istaknuo potrebu javnoga autoriteta na međunarodnoj razini koji bi se trebao uspostavljati »isključivo dogovorom nacija«. Ivan XXIII. iznio je viziju koja je unatoč mnogim aktualnim poteškoćama postala znatnim dijelom stvarnost te su – kako piše sadašnji Papa – »mnogi narodi svijeta postali slobodniji, strukture dijaloga i suradnje među narodima ojačali, a prijetnja globalnoga nuklearnog rata, koja se drastično nadvijala u doba pape Ivana XXIII, djelotvorno je otklonjena«. Ivan Pavao II. u tom kontekstu također ističe: »Nije li možda ovo vrijeme u kojem svi moramo surađivati na utemeljenju nove organizacije čitave ljudske obitelji, kako bi se zajamčio mir i sklad među narodima i ujedno promicao njihov cjeloviti razvoj? Važno je izbjeći kriva tumačenja: tu se ne misli na utemeljenje neke globalne naddržave. Želi se radije istaknuti žurnost ubrzavanja procesa koji su već u tijeku kako bi se odgovorilo na gotovo sveopće pitanje demokratskih načina u vršenju političke vlasti, bilo državne bilo međunarodne, kao i na zahtjev transparentnosti i vjerodostojnosti na svakoj razini javnog života. Uzdajući se u dobrotu prisutnu u srcu svakoga čovjeka, papa Ivan XXIII. želio se na nju osloniti i pozvao je cijeli svijet na plemenitiju viziju javnog života i vršenja javne vlasti. Odvažno je potaknuo svijet da iskorači iz svoga sadašnjeg stanja nereda i osmisli nove oblike međunarodnoga poretka koji će biti po mjeri ljudskoga dostojanstva.« Već navedene poruke, i blaženog Ivana Dobroga i pape Ivana Pavla II, iznenađuju aktualnošću i dalekosežnošću u najnovijim procesima političkog i ukupnog života ljudske zajednice te nije slučajno što dovode u pitanje mnoge sebične naume i planove. Višestruko opetovani stav da se mir na zemlji može »izgraditi i učvrstiti samo savjesnim obdržavanjem reda što ga je Bog uspostavio«, profinjena je ali i otvorena i odlučna kritika svim onim graditeljima novoga svjetskog poretka na bilo kojoj razini koji promiču apsolutni relativizam vrijednosti i etike ili nove bogove kao što su profit i svjetska moć. Izneseni stavovi također imaju specifičnu težinu za sadašnje hrvatsko društvo i procese u njemu. Osim što upravo u trenucima brojnih velikih poteškoća ti stavovi pružaju viziju bolje sutrašnjice hrvatskoga naroda i hrvatskoga društva, oni nedvosmisleno traže poštivanje i promicanje, kako u osobnom, obiteljskom, zajedničarskom, tako i crkvenom, društvenom i narodnom životu četiriju stožera mira: istine, pravednosti, ljubavi i slobode. Upravo po mjeri ostvarenja tih vrijednosti, a to je izazov za svakoga vjernika i svakoga čovjeka dobre volje, kako u osobnom tako i u javnom društvenom životu i djelovanju, mjerit će se stvarni napredak i boljitak i u hrvatskom narodu i u hrvatskom društvu u novoj 2003. i sljedećim godinama. KOMENTARI GLASA KONCILA – IVAN MIKLENIĆ

Glas Koncila (2) 12. siječnja 2003.

Zašto se prešućuju politički motivi?

ožić 2002. mnogi će zapamtiti po strahovitom zločinu koji se na badnju večer dogodio u selu Kostajnici kod Konjica na području Federacije BiH kad je iz čistoga mira u svome domu napadnuta posve nevina hrvatska katolička obitelj Anđelić i kad je čak troje članova te obitelji ubijeno, a četvrti teško ozlijeđen. Budući da taj zločin ima veoma dalekosežno značenje, još će dugo privlačiti pozornost javnosti, osobito one koja će u tom zločinu »čitati« sasvim određene i nedvosmislene poruke. Nesvakidašnji zločin snažno je i osobito bolno odjeknuo među hrvatskim stanovništvom u Bosni i Hercegovini, posebno u dijelu BiH po Daytonu nazvanom Federacija BiH. Zločin su odlučno osudili predstavnici međunarodne zajednice u Bosni i Hercegovini, dio domaćih političara, osuda je došla i iz Hrvatske, a zajedničko tim osudama je zahtjev da se zločin pomno istraži i posve rasvijetli. Policija je brzo otkrila i privela izvršitelja toga zločina, a ministar unutarnjih poslova Hercegovačko-neretvanske županije u Mostaru rekao je novinarima da su članovi obitelji Anđelić ubijeni »iz ideološko-vjerskih razloga«. Istodobno ministar unutarnjih poslova Federacije BiH rekao je – kako prenosi dnevni tisak – da »raspoloživi podaci ne potvrđuju da bi nacionalnost žrtava mogla biti uzrokom njihova ubojstva«. Na potresnom sprovodu, na kojem je sudjelovalo više tisuća osoba, kardinal Vinko Puljić otvoreno je upozorio: »Uhvaćen je samo ubojica. Pravi zločinac je onaj koji je tog čovjeka naučio da treba ubijati u ime Boga, u ime vjere.« Ne želeći prejudicirati rezultate službene istrage, koji će zacijelo koliko-toliko doći do prave istine, a tu nadu podupiru i vijesti da se šira istraga nastavlja i da je privedena još jedna osumnjičena osoba, ipak moramo upozoriti na veoma brzo iznošenje i u javnosti širenje sasvim određenog motiva za taj strašni zločin, a to iznošenje i širenje motiva može biti vrlo tendenciozno, pa zbog toga i opasno. Taj stravični zločin, koji se dogodio baš na badnju večer, zaslužuje opću osudu bez obzira na to iz kojih je motiva počinjen, no ipak je bitno otkriti koji su bili stvarni motivi toga nedjela. Ne budu li otkriveni stvarni motivi, taj zločin djelovat će još snažnije, još razornije te može postati razlog barem za pritajenu, ako ne čak i javnu, mržnju. Činjenica da je taj zločin počinjen baš na badnju večer, dakle za obiteljskoga slavlja Božića, slavlja rođenja Isusa Krista, za kršćanske vjernike Bogočovjeka, a za sve ljude dobre volje najvećega humanista u cjelokupnoj ljudskoj povijesti, i da se zacijelo to nije dogodilo slučajno baš te večeri, svakako nosi sasvim određenu poruku, no veoma je opasno tu poruku 8

OKOVANA HRVATSKA – II.

pročitati krivo, netočno ili tendenciozno. Naime, to što je zločin počinjen na Badnjak, lako bi se moglo protumačiti kao protukršćanski, upravo protukatolički ili protuvjerski čin, a počinitelj kao osoba koja je protivnik ili neprijatelj kršćanstva, katolištva, odnosno vjere općenito. Budući da je u Bosni i Hercegovini vjerska pripadnost često odrednica i nacionalne pripadnosti, taj zločin mogao bi se protumačiti i kao protuhrvatski, a počinitelj kao neprijatelj Hrvata. Budući pak da je riječ o hrvatskoj obitelji koja se poslije rata na tom području prva vratila na svoje ognjište, mogao bi se zločin protumačiti i kao zastrašivanje drugih hrvatskih povratnika, a osobito onih koji se tek kane vratiti. Moguće je, konačno, da sva ta tri motiva više ili manje budu u igri, a nisu isključeni još ni koji drugi, možda zasada nevidljivi motivi. Očito da pitanje motiva nije tako jednostavno kako su to javnosti iznijeli županijski odnosno federalni ministri unutarnjih poslova. Jednome je, čini se, bilo važno da javnost povjeruje kako je počinitelj zločina djelovao iz svoga vjersko-ideološkoga uvjerenja, a drugome kako počinitelj nije djelovao iz svoje etničke pripadnosti. Jedan i drugi ministar na taj su način praktično isključili mogućnost da je počinitelj zločina djelovao u prvom redu iz političkih motiva. A zajednička izjava Međureligijskog vijeća BiH, koje tvore najodgovorniji predstavnici Katoličke te Srpske Pravoslavne Crkve kao i Islamske i Židovske zajednice u BiH, upućuje upravo na političke motive kad izričito kaže: »Tražimo od odgovornih državnih organa da se i najmanji znak nasilja nad povratnicima na cijelom teritoriju BiH odlučno i odmah sankcionira zakonom, jer odugovlačenje u otkrivanju nasilja nad bilo kim i bilo gdje proizvodi sumnju, unosi nemir među ljude i otežava proces vraćanja povjerenja među ljudima i narodima.« Naime, dojam je da se javnost upravo želi odvratiti od pomisli da bi baš politički motivi mogli biti presudni za taj zločin pa se onda pribjegava vjersko-ideološkim ili neetničkim motivima, tj. svaljivanju odgovornosti na vjeru, ovaj put na islam. No, nepobitna je činjenica da ni jedan jedini pravi vjernik, bilo islamski bilo kršćanski ili koji drugi, nikada i ni u kakvim okolnostima ne može počiniti zločin motiviran svojom vjerom. Nije stoga korektno pripisivati zločin vjerskim motivima ni onda kad netko svoju vjeru pretvori u ideologiju pa onda iz te ideologije djeluje, jer tko god je vjeru pretvorio u ideologiju, prestao je biti pravi vjernik. Poznato je istodobno da je politika kroz svu povijest čovječanstva u trajnoj napasti i trajnim pokušajima instrumentalizirati vjeru za svoje ciljeve. No kad politika u tome i uspije, onaj tko je tako izmanipuliran ipak ne djeluje iz svoga vjerničkog uvjerenja, pa makar i sam toga ne bio svjestan, nego je žrtva politike. Zato je i zločin u Kostajnici snažna i dramatična poruka vjernicima svih vjera da ostanu vjerni svom autentičnom vjerskom nauku te da se nikada ne dadnu, ma kako suptilni bili pokušaji, manipulirati ni od koje politike ili ideologije. KOMENTARI GLASA KONCILA – IVAN MIKLENIĆ

Glas Koncila (3) 19. siječnja 2003.

Nečuveni medijski skandali

eđu bilancama trogodišnje vladavine sadašnje hrvatske koalicijske vlasti u javnosti je višekratno bilo istaknuto kao osobiti uspjeh ostvarenje slobode medija za razliku od neslobode medija za vrijeme prijašnje vlasti. Takvu ocjenu javno su iznosili upravo novinari od kojih je većina sigurno dobro upućena po kojim kriterijima i po kojim direktivama i vezama u današnjoj Hrvatskoj funkcioniraju mediji odnosno određeni važni segmenti u pojedinim medijima. Nipošto nije novo ako kažemo da potpuno slobodnih medija nigdje na svijetu naprosto nema, a također ništa nije novo da političari u svom odnosu prema slobodi medija, samo ako im se pruži ikakva mogućnost, nikada nisu posve nevini. Stoga se može reći da su prigovori prijašnjoj vlasti u našoj zemlji bili opravdani, ali je naprosto nevjerojatno da bi sadašnje vlasti bile prema medijima potpuno čiste i nevine kako se trude određeni propagandisti uvjeriti hrvatsku javnost. Upravo u dane kad je sadašnja koalicijska vlast slavila svoju treću obljetnicu vladavine, dogodio se u Hrvatskoj nečuveni medijski skandal kakav je objektivno bio ne samo nemoguć nego i nezamisliv za prijašnje vlasti. Aktualni hrvatski Predsjednik dao je novogodišnji intervju hrvatskim medijima u kojem je iznosio svoje stavove, mišljenja, procjene i činjenice za koje je, vjerujemo, on sam bio pošteno uvjeren da su istinite, tj. da su stvarno činjenice a ne podvale. No, kako ništa ljudsko nije savršeno, tako se i Predsjedniku dogodilo da je iznio podatak, zacijelo u dobroj vjeri da je istinit, koji ipak nije točan ni istinit. U svakom normalnom društvu istina odnosno činjenica je svetinja, pa ako se i dogodi da u javnost bude izneseno nešto u uvjerenju da je istina ili činjenica, a da to ipak nije, onda je posve normalno da se neistina ili netočnost i ispravi i time se ne nanosi nikakva uvreda onome koji je netočnost iznio misleći da je istina. Budući da se u Hrvatskoj to nije dogodilo tako, nameće se zaključak da je neistina kao da je činjenica bila svjesno plasirana u javnost, a jer je svjesno plasirana, onda je nije bilo moguće ni demantirati, barem ne u onim sredstvima informiranja koja su spremno poslužila za plasiranje neistine i netočnosti kao istine odnosno kao činjenice. Premda je važno što je sadržaj te izrečene i javno plasirane neistine, ovdje nas u prvom redu zanima sama pojava ili činjenica da se ne želi ispraviti netočnost, a za takvu pojavu u normalnom pluralnom društvu nikada ne bismo mogli ni pomisliti da je moguća. Naime, u novogodišnjem intervjuu Predsjednik je uz ostalo izjavio da se optužnica Haškoga suda (riječ je bila o optužnici 10

OKOVANA HRVATSKA – II.

protiv generala Gotovine) može pobijati samo na sudu, iako neki misle da se to može na koncertima, peticijom i referendumom. Na tu Predsjednikovu izjavu reagirao je tim opunomoćenih zastupnika generala Gotovine te se pismeno obratio svim dnevnim listovima i svim redakcijama koje su taj intervju objavile tražeći da se javnost istinito informira o mogućnostima pobijanja optužnice Haškoga suda. Naime, odvjetnički tim ustvrdio je da nije istina da se optužnica može pobijati samo na sudu, a kao potkrepu toga da je ta tvrdnja istinita naveo je slučaj jugoslavenskog generala Milana Zeca protiv kojega je Haški sud podigao optužnicu za granatiranje Dubrovnika, a ta je optužnica, zahvaljujući radu jugoslavenske diplomacije, bila povučena te se general Zec nikada nije pojavio na Haškom sudu. Ne ulazeći ovdje u predmet ili sadržaj onoga što se ispravlja, ne možemo ne izraziti zgražanje što nijedan list koji je objavio taj Predsjednikov intervju nije htio objaviti argumentirani ispravak odvjetničkog tima generala Gotovine. Takvim postupkom sve te redakcije pokazale su da im nije stalo do objektivne istine, a izazivaju i opravdano pitanje: Koja ih je to poluga tako sinkronizirano i tako jednodušno zaustavila da objave ispravak Predsjednikove netočne tvrdnje? Je li taj i takav postupak primijenjen iz stvarne slobode medija ili iz slijepe poslušnosti nevidljivom autoritetu koji je važniji čak od same istine? Pravu sliku slobode ili neovisnosti medija otkrio je i urednik »Latinice« rekavši u prvom licu množine da već 7-8 godina pokušavaju otvoriti temu eutanazije u Hrvatskoj ali ne uspijevaju, te se požalio kako bolnički etički odbori nisu dopustili snimanje priloga o toj tabu-temi. Tema je ipak otvorena tendencioznim dokumentarcem BBC-a »Molim vas, pomozite mi da umrem« koji je oruđe samo jedne strane u Velikoj Britaniji u dugoj borbi za priznavanje tobožnjeg »prava na smrt«. Rasprava o ozakonjenju ili o neozakonjenju eutanazije vodi se sada tek u oko 30 posto država na svijetu, a nekome se strahovito žuri da tu raspravu, odnosno ozakonjenje eutanazije, nametne i Hrvatskoj. Nije važno što ta tema u sadašnjem hrvatskom društvu ni po čemu nije aktualna, jer postoje brojne druge daleko aktualnije i životnije teme, nije važno ni što u današnjoj Hrvatskoj ne postoji čak ni organizirana grupa koja bi se zauzimala za uvođenje eutanazije, »neovisno« novinarstvo ipak ima zadaću nametnuti tu temu hrvatskom društvu? Zašto? Tko to diktira? Kome to u Hrvatskoj ili izvan Hrvatske stvarno treba? Apsurdna je izjava sociologinje u toj emisiji kako je ta emisija o temi »Treba li zakonom dopustiti eutanaziju?« ni manje ni više nego »za opće dobro«!? Apsurdno je zauzimanje mladog bioetičara u emisiji da je u Hrvatskoj potrebno donijeti zakon koji bi regulirao eutanaziju, i to na točno određenoj ideologiji, kako je on izričito rekao, tj. na »etici liberalne demokracije«!? Apsurdno je i anketiranje, koje naši mediji KOMENTARI GLASA KONCILA – IVAN MIKLENIĆ

tako često vole, koje ne počiva na vjerodostojnom i znanstveno verificiranom uzorku pa je zapravo čista manipulacija a ne iznošenje istine. Tako je i podatak da je 69 posto od onih koji su se javili na anketu glasovalo za uvođenje zakona o eutanaziji čista manipulacija a ne odraz stvarnoga mišljenja u hrvatskom društvu o tom pitanju. Nije li i to nečuveni medijski skandal?

OKOVANA HRVATSKA – II.

Glas Koncila (4) 26. siječnja 2003.

Tko će zaustaviti snage za prljanje?

rvatska, čini se, ne može bez afera. Ako ih slučajno nema, ili ako nisu, po procjeni određenih kreatora javnoga mišljenja, dovoljno atraktivne, onda na scenu stupaju snage koje ih umjetno stvaraju. U trenucima kad žanje uspjehe, na kojima joj zavide nacije koje su skijaške velesile, obitelj Kostelić, koja je sve postigla isključivo svojim radom i upornošću, te u trenucima kad pred svjetskom javnošću predstavlja i afirmira hrvatski narod i hrvatsku državu neusporedivo bolje od vrlo skupe cjelokupne hrvatske diplomacije, skupina tobožnjih novinara inscenirala je aferu koja je brzo prešla hrvatske granice i izazvala posljedice koje su još uvijek, a bit će zacijelo još dugo, nepredvidive. Insceniranjem afere protiv obitelji Kostelić, tobožnji novinari pogazili su sve etičke zasade, profesionalnost i čovječnost pa stoga taj postupak zaslužuje najoštriju moguću osudu. Da je zaista riječ o svjesnom, namjernom, krajnje nepoštenom i prljavom insceniranju, potvrđuje više činjenica koje mediji ne žele javno isticati ili čak ni iznositi Ivica Kostelić imao je više javnih nastupa na glazbenoj sceni te se publici osim glazbom obraćao i riječima, no nikad se nije čulo da je u takvim zgodama govorio išta političkoga. Kad bi on imao određeni politički naboj, zacijelo bi ga iznio i predstavio svojim simpatizerima. Budući da on to nikada nije učinio, očito je da po tome dosada spada u ljude koji se ne žele baviti politikom ni političkom promidžbom. A predstavljati politička uvjerenja ili poglede takvih osoba, a koje k tome imaju pravo za sebe znati puno, nešto ili ništa o politici, posve je besmisleno i bespredmetno. Potrebna je upravo zločestoća i agresivnost tobožnjih novinara, kažemo tobožnjih jer pravi to nikada ne bi učinili, da ipak u javnost iznose takva potpuno nemjerodavna i nevažna politička mišljenja. Osim toga neotuđivo je i temeljno ljudsko pravo svake osobe na svoje mišljenje, te nema nitko pravo nikoga pozivati na red samo zbog određenog mišljenja koje taj sam javno niti iznosi niti to želi činiti. Kolika je agresivnost i zločestoća tobožnjih novinara u insceniranju te afere pokazuje i činjenica da je mišljenje Ivice Kostelića izvučeno, isprovocirano nakon službenog dijela intervjua, tj. da je snimljeno tajno i ilegalno. Takvim postupkom tobožnje novinarstvo svedeno je na golu špijunažu – što je potpuna izdaja ne samo novinarske profesije nego i čovječnosti i etike. Može li novinarstvo spasti na nižu granu od uhođenja i tajnog snimanja drugih građana? Nije li tajno snimanje drugih građana i protuzakonito djelo? Novinarstvo je po sebi javan rad i u službi javnosti, a ne obavještajni rad za prikupljanje podataka koji KOMENTARI GLASA KONCILA – IVAN MIKLENIĆ

bi mogli poslužiti za ucjenu ili za diskreditaciju. Novinarka koja je to učinila, zaslužila je doživotno isključenje iz novinarske profesije. A još više isključenje iz novinarstva zaslužio je onaj tko ju je instruirao da tako postupi i tako ponizi i osramoti novinarsku profesiju. Agresivnost i zločestoća u postupku tobožnjih novinara vidi se i po tome što su dobro znali kakvu štetu Ivici Kosteliću mogu nanijeti, a nisu u skladu s temeljnim zahtjevom novinarske profesije ni pokušali doći do autorizacije izjava. Poznato je da svaka intervjuirana osoba preuzima punu odgovornost za svoje riječi, i pred javnošću i pred sudom, ako je potrebno, samo ako ih je autorizirala. Tobožnji novinari, zapravo inscenatori afere, nisu ni pomišljali na obvezu autorizacije, a kamoli omogućili je našem najboljem skijašu. Očito, bilo im je stalo da ga pošto-poto kompromitiraju, a ne da javnost izvijeste što on stvarno javno zastupa. Sve te izjave – bez obzira na njihov sadržaj – koje su pripisane Ivici Kosteliću stoga nemaju objektivne vrijednosti ni težine. S pravnog aspekta one i ne postoje. Sve to dobro znaju revni novinari i drugih redakcija i javni djelatnici koji su se u svojini izjavama i komentarima obrušili na obitelj Kostelić i na Ivicu Kostelića, a ipak su tako postupili. Ne nameće li taj fenomen pitanje: Nije li u cijelom tom slučaju na djelu još šira, čak i izvan novinarskih krugova koordinirana režija? Da takve režije u hrvatskom novinarstvu postoje, potvrdio je bivši direktor Novog lista – Glasa Istre Stanislav Škrbec u svom osvitu o odnosu medija i Katoličke Crkve objavljenomu Novom listu od 18. siječnja (str. 49) pod naslovom »Na biskupima treniramo strogoću, zar ne?« U tom tekstu, uz ostalo, bivši direktor otkriva kako je sedamdesetih godina udbaš i visokopozicionirani političar iz Istre vukao konce u izmišljenoj aferi i hajci na nadbiskupa Josipa Pavlišića koji je pohodio hrvatske vjernike u Argentini, kako je ta hajka stala na njegovu intervenciju političaru Josipu Vrhovcu, te se on sada ispričao nadbiskupu Pavlišiću što je u tome sudjelovao i Novi list – Glas Istre. To dragocjeno direktorovo priznanje pravo je svjetlo za razumijevanje brojnih medijskih hajka, afera i angažmana u suvremenom hrvatskom društvu. Zar je teško povjerovati da i danas djeluju one iste snage koje su nekada manipulirale i instruirale tobožnje novinare? Zar njihovo djelovanje ne otkriva stara nikad ugašena mržnja, danas možda malo profinjenija, i prema vjeri, Crkvi i hrvatskom narodu? Zar te snage u suradnji s tobožnjim novinarima nisu ocrnile u zemlji i u svijetu sve važne hrvatske institucije, sve čime bi se hrvatski narod mogao ponositi? Zar je onda čudno što je došla na red i obitelj Kostelić koja svojini poštenim i požrtvovnim radom te uspjesima, koji su plod toga rada, u svijetu afirmira hrvatski narod i djeluje na ponos hrvatskoga naroda? Mogu li se te snage pomiriti s ičim dobrim, lijepim i afirmativnim za hrvatski narod a da to prije ili kasnije ne bi zaprljale pred hrvatskom i svjetskom javnošću? Tko će zaustaviti te snage za prljanje? 14

OKOVANA HRVATSKA – II.

Glas Koncila (5) 2. veljače 2003.

(Pred)izborna godina – izazov za katolike

eć prvi mjesec 2003. godine pokazao je da radi parlamentarnih izbora, bez obzira hoće li oni biti prije ili kasnije, ova godina u društvenom i političkom životu naše zemlje neće biti ni uobičajena ni redovita. Vladajuća koalicija, ili pojedine članice, ove će godine većinu poteza činiti s poglavitim promišljanjem kako će se oni odraziti na njihove izglede na predstojećim izborima. Istodobno opozicijske parlamentarne stranke bude se iz »zimskoga sna«, zaoštravaju unutarstranačku stegu odnosno slijepu poslušnost te traže sve moguće načine kako bi uvjerile glasače da baš one zaslužuju njihovo povjerenje. Društvenopolitički život za svakoga je pravog, odgovornog vjernika katolika uvijek izazov, no svakako je još veći izazov razdoblje kao što će u Hrvatskoj biti 2003. godina. Upravo zbog toga svi članovi Katoličke Crkve u Hrvatskoj već sada su pozvani na novu osjetljivost prema svemu što se događa na našoj političkoj sceni i na novu, pojačanu odgovornost za razumijevanje i »čitanje« i političkih programa, i stranka i njihovih članova. Vjernici katolici pozvani su, naime, uvijek, pa i u sadašnjim okolnostima, na sebi vlastit način, uvijek u okviru društveno-pravnog poretka, boriti se za boljitak, za opće dobro, i hrvatskog naroda i svih građana članova hrvatskoga društva. Sasvim je pak posebna odgovornost na vjernicima katolicima koji su se izravno aktivirali u politici, u različitim političkim strankama. Za njih sve je posebno aktualna i u savjesti obvezujuća nedavno objavljena nota Kongregacije za nauk vjere o ponašanju i zauzimanjima katolika u političkom životu. Osim onih vjernika koji su se već svrstali za svoje političke opcije i stranke te su im često spremni biti vjerni pod svaku cijenu odnosno slijepo i nekritički, većina vjernika, čini se, ipak je u velikim nedoumicama koje to političke snage na hrvatskoj političkoj sceni stvarno zaslužuju njihovo povjerenje. Takvo stanje očiti je znak da se u sadašnjem povijesnom času od većine hrvatskih katolika zahtijeva osobiti napor za dosezanje opće političke kulture bez koje nije moguće »dešifrirati« političku retoriku i političke poruke koje već sada sve više uzimaju maha, a sve u perspektivi budućih izbora. Primjereni odgovor na taj nezaobilazni zahtjev jest ispunjenje i ljudskog i vjerničkog i rodoljubnog poziva, pa ne bi smjelo biti katoličkih vjernika koji bi se ikome dali olako manipulirati. U našem društvu politika je i inače previše važna, previše umiješana u sva događanja i njihove odjeke, a to se u vrijeme kao što je ova godina u Hrvatskoj još veoma intenzivira. Tako se iza bučne retorike, velikih obećanja, velikog isticanja KOMENTARI GLASA KONCILA – IVAN MIKLENIĆ

Sadržaj 2003. Kako bi 2003. u Hrvatskoj mogla biti bolja?.............................................................................................6 Zašto se prešućuju politički motivi?..................................................................................................................8 Nečuveni medijski skandali.....................................................................................................................................10 Tko će zaustaviti snage za prljanje?................................................................................................................. 13 (Pred)izborna godina – izazov za katolike.............................................................................................. 15 U privatizaciji je pogažena etika.........................................................................................................................17 Politika bez etike sve je opasnija........................................................................................................................19 Kako se pripremiti za izbore?................................................................................................................................. 21 Na potezu su političari katolici...........................................................................................................................23 Životno pitanje hrvatske nacije...........................................................................................................................25 Kardinalova vizija života u Hrvatskoj............................................................................................................28 »Večernjakov« sramotno nizak udarac.......................................................................................................31 Mrak na obzorima čovječanstva........................................................................................................................34 Zašto su na udaru branitelji?.................................................................................................................................. 37 Novi iskorak Crkve u Hrvatskoj..........................................................................................................................40 Uskrs, obitelj i izbori........................................................................................................................................................ 42 Povratak iz Emausa...........................................................................................................................................................44 Incidenti protiv zajedništva....................................................................................................................................46 Tajna policija i droga........................................................................................................................................................49 Slavlja, život i djelovanje...............................................................................................................................................51 A hrvatski nacionalni interesi?..............................................................................................................................53 Papin izazov hrvatskim novinarima...............................................................................................................56 Ivan Pavao II. čini nam veliku čast....................................................................................................................58 Trostruka potvrda..............................................................................................................................................................60 Izazov Srednje Europe...................................................................................................................................................63 KOMENTARI GLASA KONCILA – IVAN MIKLENIĆ

361

Pružena ruka pomirnica............................................................................................................................................. 65 Nečuvena prijetnja državnoga dužnosnika...........................................................................................67 Postoje li tajne veze?........................................................................................................................................................70 (Ne)promišljeni udar s lijeva...................................................................................................................................72 Ministarstvo je prekršilo Ustav............................................................................................................................ 74 Mediji i ljudsko dostojanstvo................................................................................................................................76 Hrvati i Marija danas......................................................................................................................................................78 Hrvatska – slobodna zemlja...................................................................................................................................80 Ocrnjivanjem svećenika – protiv Crkve....................................................................................................82 Poruke slovensko-hrvatskoga susreta..........................................................................................................85 Oproštaj vatikanskoga svjedoka........................................................................................................................ 87 Na potezu su političari.................................................................................................................................................89 »Glas Koncila« kao fenomen................................................................................................................................. 91 Kardinalski purpur – nagrada i izazov.........................................................................................................93 Ima li Hrvatska pravo na svoje interese?...................................................................................................96 Komu je mjesto na izbornoj listi?......................................................................................................................99 Providnosni čovjek i papa...................................................................................................................................... 101 Kardinalat u službi Crkve i naroda................................................................................................................103 Vizija i zadaće za sve.....................................................................................................................................................105 Izbori za pomak u hrvatskom društvu....................................................................................................108 Kakve političare treba Hrvatska?...................................................................................................................110 Traganje za stvarnom promjenom................................................................................................................112 Povjerenje za odgovornost.....................................................................................................................................114 Treba li Hrvatska skrenuti udesno?............................................................................................................... 116 Božić je izuzetan dar.................................................................................................................................................... 118

362

OKOVANA HRVATSKA – II.

2004. Za novi model odnosa sa svijetom............................................................................................................... 122 Tko se stvarno zauzima za dobro ljudi?....................................................................................................124 Važne znakovite geste.................................................................................................................................................127 Dijalog, konsenzus i partnerstvo....................................................................................................................129 Tjeskobe uz Dan života...............................................................................................................................................131 U Hrvatskoj je čovjek sve ugroženiji........................................................................................................... 133 Čemu služi najnovija medijska kampanja?...........................................................................................136 Neshvaćanje ili stare matrice?............................................................................................................................139 Sukobljavanje privatnoga i zajedničkoga................................................................................................141 Siromaštvo – veliki izazov......................................................................................................................................144 Pobačaj, mladi, ministar i Crkva.......................................................................................................................147 Što je cilj Haškoga suda?...........................................................................................................................................149 Poučak »đakovačkoga modela«.....................................................................................................................151 Križ oko vrata......................................................................................................................................................................154 Osobna i društvena dimenzija Uskrsa......................................................................................................156 Hitne zadaće dobronamjernih hrvatskih snaga............................................................................. 159 Tko priječi objektivnu informaciju?.............................................................................................................. 162 Znakovita radosna postignuća..........................................................................................................................164 Europska integraciia nije završena................................................................................................................ 167 Je li zaista Crkva preblizu državi?....................................................................................................................169 Zanemareni saveznici.................................................................................................................................................. 172 Europski iskorak na »hodočašću narodâ«...........................................................................................174 Što je danas moderno i važno?......................................................................................................................... 177 Služi li Hrvatskoj stranačko politikantstvo?........................................................................................180 Javna ljubav Crkve i interneta............................................................................................................................183 Hrvatska je na sudbonosnoj prekretnici................................................................................................ 185 Kako osloboditi Hrvatsku iznutra?...............................................................................................................188 Koga »žuljaju« crkvene financije?..................................................................................................................191 Odgovornost za obitelj – središte Crkve i društva.....................................................................193 KOMENTARI GLASA KONCILA – IVAN MIKLENIĆ

363

Vrijednost rada i života: godišnji odmori i naše prometnice........................................... 195 Veoma važno i usred ljeta...................................................................................................................................... 197 Dokle bijeg od stvarnih problema?..............................................................................................................199 I najmanji povod dovoljan za veliki napad na Crkvu................................................................ 201 A strategija hrvatskoga turističkog razvitka?.....................................................................................204 Kako izići iz zatočeništva prošlosti?............................................................................................................. 207 Antilegalistički mentalitet je pobjediv......................................................................................................209 Umorna i bezvoljna Hrvatska.............................................................................................................................212 Zašto naša Crkva toliko gradi?.......................................................................................................................... 214 Svjetlo za hrvatsku današnjicu...........................................................................................................................217 Zašto hrvatska država zakazuje?.....................................................................................................................219 Je li sloboda u Hrvatskoj još vrijednost?.................................................................................................222 Ima li odgovornosti na javnoj televiziji?..................................................................................................225 Zašto Hrvatska gubi bitku s korupcijom?.............................................................................................228 Zašto je Hrvatska »drugačiji kandidat«?............................................................................................... 231 Razaranje ljudskoga dostojanstva.................................................................................................................234 Ugrožavaju li naši političari Hrvatsku?.....................................................................................................236 Hrvatsko-srpski odnosi danas...........................................................................................................................239 Povlašteni trenutak za afere.................................................................................................................................242 Hrvatska i obavještajne službe..........................................................................................................................244 »Humanitarnost« umjesto odgovornosti.............................................................................................246 Borba za ljudski život..................................................................................................................................................249

364

OKOVANA HRVATSKA – II.

2005. Izazovi 2005. godine.....................................................................................................................................................254 Skandalozno kršenje zakona...............................................................................................................................256 Konstrukcije za »kulturu smrti«....................................................................................................................258 Čija su briga siromašni?.............................................................................................................................................260 Ne smijemo se odreći svojih interesa........................................................................................................262 Prava čovječnost uvijek štiti život.................................................................................................................264 Mogu li priznanja probuditi Hrvatsku?...................................................................................................266 Zašto u Hrvatskoj nema dijaloga?..................................................................................................................268 Opasni proces......................................................................................................................................................................270 Hrvatska je ugrožena...................................................................................................................................................272 Izvorske su vode opće dobro.............................................................................................................................. 274 Trebalo je djelovati..........................................................................................................................................................276 Uskrs i hrvatske nevolje............................................................................................................................................278 Prepoznajemo li manipulacije?.........................................................................................................................280 Ivan Pavao Veliki...............................................................................................................................................................282 Svjetlo svim odgovornima.....................................................................................................................................284 Ne mijenja se medijska politika.......................................................................................................................286 Jedinstveno služenje čovječanstvu...............................................................................................................288 Ostavština za budućnost........................................................................................................................................290 Zar s neokomunizmom u EU?............................................................................................................................293 Hrvatsko je društvo zarobljeno.......................................................................................................................295 Hrvatska pat-pozicija................................................................................................................................................... 297 Ima li nadzora za najmoćnije?............................................................................................................................299 »Ne bojte se!«......................................................................................................................................................................302 Dvije Hrvatske.....................................................................................................................................................................304 Poteškoće nisu nesavladive...................................................................................................................................306 Hrvati ne žele balkansku budućnost..........................................................................................................308 Zloporaba Brezovice.....................................................................................................................................................310 Zlo u nama, društvu i medijima.......................................................................................................................312 KOMENTARI GLASA KONCILA – IVAN MIKLENIĆ

365

Za vjernike nema.............................................................................................................................................................. 314 »doba kiselih krastavaca«...................................................................................................................................... 314 S kakvim dojmovima odlaze strani turisti?..........................................................................................317 Poražena je politika, a ne narod...................................................................................................................... 319 U koga se možemo pouzdati?............................................................................................................................321 Medijska podvala Benediktu XVI.................................................................................................................. 324 Ni »crni« ni »crveni«.................................................................................................................................................326 Kako do promjena?........................................................................................................................................................328 Koga se tiče udbinski projekt?...........................................................................................................................330 Nedostatnost jedinoga puta............................................................................................................................... 332 Vrijeme je za trijeznost..............................................................................................................................................334 Negativnosti su savladive........................................................................................................................................336 Dobivena bitka i nove fronte..............................................................................................................................338 Novo vrijeme........................................................................................................................................................................340 Ima li spremnosti i hrabrosti?.............................................................................................................................342 Dogme kao bombe........................................................................................................................................................344 Izazov za medijske promjene..............................................................................................................................346 Revolucionarnost na djelu.....................................................................................................................................348 Sindikati i Crkva................................................................................................................................................................350 Čiji je javni prostor?....................................................................................................................................................... 352 Podmetanje rata...............................................................................................................................................................354 Ipak konsenzus...................................................................................................................................................................356 Izlaz i za najugroženije................................................................................................................................................358

366

OKOVANA HRVATSKA – II.

Biblioteka Komentari Glasa Koncila

Okovana Crkva u Hrvatskoj Svezak 1. 1968. – 1974. Svezak 2. 1975. – 1981. Svezak 3. 1982. – 1986. Svezak 4. 1987. – 1990.

Crkva i Hrvatska u izazovima slobode Svezak 1. 1990. – 1993. Svezak 2. 1994. – 1996. Svezak 3. 1997. – 1999.

Biblioteka Komentari Glasa Koncila

Okovana Hrvatska Svezak 1. 2000. – 2002. Svezak 2. 2003. – 2005. Svezak 3. 2006. – 2009. Svezak 4. 2010. – 2013.

KOMENTARI GLASA KONCILA (2003. – 2005.)

Ivan Miklenić

OKOVANA HRVATSKA

akon petnaest godina suživota s partijskim kadrovima u samostalnoj Hrvatskoj, koji su vješto potisnuli sve druge i zapravo preuzeli sve konce hrvatskoga društva u svoje kompromitirane ruke, došao je trenutak da izborno zakonodavstvo otvori prostor za djelovanje novih ljudi. Važnije od toga koliko će biti izbornih jedinica svakako bi bilo donošenje odredbe po kojoj bi se broj mandata u parlamentu i visokim državnim službama ograničio na dva, maksimalno tri. Za otvaranje prostora novim ljudima, za kojima hrvatski birači doslovno vape, trebalo bi ukinuti izborne liste i omogućiti biračima izbor određenih osoba, kao i zabraniti sva predizborna koaliranja. Kako do promjena? Glas Koncila (37) 11. rujna 2005.

ISBN 978-953-241-486-8

www.glas-koncila.hr

100 kuna