Lew pana Kalidego Czy w Gliwicach można zobaczyć lwa? Być może dzieci znają już odpowiedź na to pytanie. Jeśli jednak nie, po tych zajęciach będą wiedziały, przed jakim budynkiem czuwa lew oraz kim był Theodor Erdmann Kalide. Na koniec poznają zabawę, w której chodzi o to, by zdobyć się na odwagę i… pogłaskać lwa.
PRZEDSZKOLAKI
30 - 40 MINUT
CELE Po zajęciach dzieci rozpoznają rzeźby Theodora Kalidego, które można zobaczyć w Gliwicach, rozumieją różnicę między rzeźbą a obrazem i potrafią wymienić materiały, z których może być wykonana ta pierwsza. Zajęcia mają też na celu zainteresowanie dzieci miastem i rozbudzenie chęci odkrywania go, na przykład podczas spacerów z rodziną.
METODY czynne: metoda ćwiczeń i kierowania aktywnością (zabawy ruchowe),
oglądowe: udostępnianie dzieł sztuki, słowne: rozmowa, opowiadanie. Formy organizacyjne pracy: grupowa, indywidualna, zespołowa.
CO PRZYGOTOWAĆ WCZEŚNIEJ? Jeśli to możliwe albo jeśli gdzieś w przedszkolu/szkole można zobaczyć dowolny obraz i dowolną rzeźbę – dobrze będzie pokazać je dzieciom przed zajęciami. Można też przedstawić dzieciom prezentację 3D dowolnej rzeźby (np. na stronie Muzeum Śląskiego: http://www.muzeumslaskie.pl/index.php?id_zbioru=1171). Alternatywą mogą być ilustracje. Ilustracje przedstawiające: lwa, sawannę, rzeźbę Lew czuwający (przed Willą Caro),rzeźbę Lew śpiący (na skwerze Valenciennes nieopodal Urzędu Miejskiego w Gliwicach), Lwy leżące (przed palmiarnią). Plansze z ukrytymi lwami (załącznik). Chustkę lub szalik do zawiązywania oczu. Rysunek lwa (na tablicy lub szarym papierze), ogon lwa przymocowany do magnesu lub kawałka plasteliny.
PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Uczestnicy zajęć siedzą przy stolikach, w pięciu grupach. Zajęcia rozpoczynamy od rozmowy z dziećmi: Jak wygląda lew? Gdzie żyje? Czy w Gliwicach można zobaczyć lwa? Odpowiedzi dzieci na pierwsze dwa pytania uzupełniamy ciekawostkami o sawannie i prezentacją ilustracji. Na ostatnie pytanie dzieci mogą zaproponować różne odpowiedzi, być może wśród nich padnie i taka, że żywego lwa raczej w mieście nie zobaczymy, ale rzeźbę – tak. Nakierowujemy rozmowę na nieco inne tory: Co to jest rzeźba? Co ją odróżnia od obrazu? Z czego może być wykonana? Warto zwrócić dzieciom uwagę, że rzeźbę, w przeciwieństwie do obrazu, możemy oglądać „dookoła”. 2. Pora zobaczyć gliwickie lwy. W widocznym miejscu przywieszamy ilustracje przedstawiające Lwa śpiącego, Lwa czuwającego i Lwy leżące.
Czym różnią się te lwy? Czy kiedyś dzieci je widziały? Gdzie? Prosimy dzieci o opisanie lwów (jak wyglądają, co robią, czy są groźne?). Przekazujemy podstawowe informacje o rzeźbach i autorze: Lwa śpiącego można zobaczyć na skwerze Valenciennes (w pobliżu Urzędu Miejskiego). Odlew został tam umieszczony kilka lat temu. Wiele lat wcześniej takiego lwa podziwiali spacerujący po Parku Chopina. Lew czuwający pilnuje Wilii Caro, siedziby gliwickiego muzeum. Ma uniesioną głowę i jest bardzo groźny. Autorem tych rzeźb jest Theodor Kalide. Był on znakomitym rzeźbiarzem, żył dwieście lat temu. Urodził się w Chorzowie, zmarł w Gliwicach. Oprócz lwów pana Kalidego w naszym mieście są jeszcze dwa lwy autorstwa innego rzeźbiarza. Są to Lwy leżące. Ich autorem jest Johann Gottfried Schadow. A gdzie można je spotkać? Przed gliwicką palmiarnią! Powyższe informacje można uzupełnić dodatkowymi ciekawostkami, opisanymi w podanej literaturze. 3. Poszukajmy w Gliwicach innych lwów! Ukryły się one w całym mieście. Na każdym stoliku kładziemy jedną planszę. Grupy szukają lwów. Sprawdzamy poprawność wykonania zadania. 4. Zabawa ruchowa Lew pana Kalidego Dzieci siadają w okręgu. Prowadzący przedstawia zasady zabawy: Jedno z dzieci zostanie lwem. Lew wychodzi na środek i zaczyna się przechadzać (oczywiście na czworaka). Dzieci głośno razem wypowiadają następujące słowa:
To jest lew pana Kalidego. Chce polować, ale nici z tego. Swym żeliwnym okiem patrzy na nas właśnie, kto go dziś obudzi? Bo lew zaraz zaśnie… Podczas wypowiadania ostatniego wersu lew zwija się w kłębek, zasłania oczy i zasypia. Prowadzący wskazuje dziecko, które jak najciszej musi zbliżyć się do lwa, pogłaskać go i wrócić na swoje miejsce. Następnie lew się budzi i próbuje odgadnąć, kto miał odwagę zbliżyć się do niego. Udane typowania nagradzamy brawami. Lew
wraca na miejsce, a prowadzący zaprasza na środek kolejne dziecko. 5. Proponujemy dzieciom jeszcze jedną lwią zabawę – w doczepianie ogona lwu. Dzieci siadają przed lwem narysowanym na tablicy bądź na papierze przymocowanym do ściany. Lew nie ma ogona, przedszkolaki muszą mu pomóc. Wybieramy pierwszego śmiałka. Zawiązujemy mu oczy, podprowadzamy do narysowanego lwa, podajemy ogon do zamocowania. Dziecko doczepia ogon, zaznaczamy miejsce, w którym go umieściło. Gdy już wszystkie dzieci wykonają to zadanie, oceniamy, to był najbliżej właściwego miejsca. 6. A kto pokaże, jak ryczy król zwierząt? Na koniec pozwólmy dzieciom na zrobienie odrobiny hałasu – niech zaryczą jak prawdziwe lwy.
CO JESZCZE MOŻEMY ZROBIĆ? przygotować jakiś rekwizyt, który pomoże dzieciom wcielać się w rolę lwa w zabawie ruchowej, np. grzywę albo ogon. To na pewno uatrakcyjni zajęcia. wybrać się z dziećmi na spacer i obejrzeć gliwickie lwy. Głaskanie króla zwierząt musi być obowiązkowym punktem wycieczki!
Reportaż na stronie Stowarzyszenia Gliwickie Metamorfozy: http://www.gliwiczanie.pl/Reportaz/Lew_spiacy/lew_spiacy.htm
Zdzisław Jedynak: Życie i twórczość Teodora Kalidego, wybitnego rzeźbiarza pochodzącego z Królewskiej Huty oraz późniejsze losy jego dzieł w świetle materiałów archiwalnych. W: Zeszyty Gliwickie. T. XXVIII-XXIX. Gliwice: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Gliwickiej, 1999-2001, s. 93-111.
Grafika na pierwszej stronie przygotowana na podstawie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gl-loewe.jpg Licencja: CC 3.0