Rogaliki z Gliwic Zajęcia o tym, kto i kiedy wymyślił rogaliki, oraz jaki to ma związek z historią Gliwic. Dzieci poznają legendę, dowiedzą się, kim był Jan III Sobieski i kiedy odwiedził nasze miasto. Poznają też kilka tradycyjnych zawodów. Pobawią się w Wielkie przygotowania oraz w kilka chwil zamienią ciastolinowy trójkąt w... rogalik.
PRZEDSZKOLAKI
30 - 40 MINUT
CELE Głównym celem zajęć jest zapoznanie dzieci z legendą Rogaliki z Gliwic oraz z historią o wizycie Jana III Sobieskiego w Gliwicach. Po zajęciach uczestnicy wiedzą, jakiego wydarzenia historycznego dotyczy legenda i potrafią ją opowiedzieć własnymi słowami. Dzieci będą też wiedzieć, jakie zawody istniały już w dawnych czasach. Będą kojarzyć kształt rogalików z kształtem księżyca, którego różne fazy zobaczą na ilustracjach. Dzieci będą też potrafiły ulepić rogalik z ciastoliny.
METODY asymilacja wiedzy: pogadanka opowiadanie praktyczne - ćwiczebne praktyczne - realizacji zadań wytwórczych
CO PRZYGOTOWAĆ WCZEŚNIEJ?
tekst legendy – można skorzystać z wersji zamieszczonej w materiałach albo z tekstu Edmunda Całki pt. Chrupiące półksiężyce (Świat gliwickich legend. Cz.1 / zebr. i oprac. Edmund Całka ; [il. Paweł Krzysztof Całka]. - Gliwice : Towarzystwo Przyjaciół Gliwic, 1993.) ilustracje przedstawiające: księżyc w różnych fazach, rogalik, Jana III Sobieskiego, Kara Mustafę, figurę geometryczną – trójkąt. ciastolinę lub plastelinę – wystarczy kawałek dla każdego dziecka
PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Zajęcia rozpoczynamy od rozmowy z dziećmi o Gliwicach. Pytamy, czy wiedzą, jak nazywa się miasto, w którym mieszkają. Następnie zapowiadamy temat zajęć – będziemy mówić o legendzie dotyczącej naszego miasta. Zwracamy uwagę na to, że legenda jest opowieścią odnoszącą się do wydarzeń bądź postaci historycznych oraz zawiera elementy fantastyczne. 2. Zachęcamy dzieci do zajęcia wygodnej pozycji i uważnego słuchania. Opowiadamy legendę, pokazując dzieciom w odpowiednich momentach przygotowane ilustracje przedstawiające Jana III Sobieskiego, Kara Mustafę, księżyc. 3. Pytamy dzieci, dlaczego piekarz wybrał jako kształt nowego pieczywa półksiężyc. (jest to wyjaśnione w tekście legendy). Pokazujemy ilustracje przedstawiające księżyc w różnych fazach. Pytamy dzieci, który z księżyców przypomina im rogalik. Pytamy o to, czy dzieci jadły rogaliki, czym takie pieczywo może być nadziane, czy lubią takie wypieki. Pokazujemy dzieciom ilustrację przedstawiającą rogalik. 4. Kto jeszcze przygotowywał się na przybycie Jana III Sobieskiego? Dzieci albo prowadzący wymieniają zawody, które pojawiły się w opowieści. Rozmawiamy o starych profesjach. Czy dzieci wiedzą, czym zajmuje się krawiec, szewc, piekarz, kowal, bartnik? Widomości pomoże utrwalić zaproponowana poniżej zabawa ruchowa. 5. Zabawa ruchowa Wielkie przygotowania Dzieci stają w okręgu. Prowadzący przedstawia zasady zabawy i demonstruje ruchy, które dzieci powinny wykonać, słysząc konkretne pytanie. Gdy prowadzący pyta: - Co SZEWC przygotował dla króla? – dzieci tupią nóżkami i odpowiadają: BUTY. - Co PIEKARZ przygotował dla króla? – dzieci głaszczą się po brzuchach i odpowiadają: ROGALIKI. - Co KOWAL przygotował dla króla? – dzieci udają, że walczą mieczem i odpowiadają: MIECZ. - Co KRAWIEC przygotował dla króla? - dzieci obracają się dookoła siebie i odpowiadają: NOWE SZATY.
- Co BARTNIK przygotował dla króla? - dzieci machają rękami, udając pszczoły i mówią: MIÓD. Po kilku próbach prowadzący zaczyna wypowiadać pytania w losowej kolejności i obserwuje, czy wszystkie dzieci wykonują właściwe ruchy. 6. Po zajęciach ruchowych zapraszamy dzieci, by usiadły przy stolikach. W widocznym miejscu przypinamy planszę z rogalikiem oraz trójkątem. Rozdajemy dzieciom plastelinę lub ciastolinę (która mniej się klei i nie brudzi) i prosimy, by same spróbowały ulepić rogalik. Gdy dzieci skończą, oglądamy wspólnie ich dzieła. Następnie pytamy, jaka figura geometryczna jest na ilustracji i prezentujemy sposób, w jaki piekarze przygotowują rogaliki: formujemy z masy plastycznej trójkąt i zwijamy go, zaczynając od jednego z boków. Pozwalamy dzieciom wykonać drugi rogalik w zaprezentowany sposób. 7. Jeśli na koniec zajęć uda się nam poczęstować dzieci małymi rogalikami, będzie to bardzo miłe zakończenie
CO JESZCZE MOŻEMY ZROBIĆ? wybrać się z dziećmi na spacer w okolice kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego. To tam w klasztorze ojców franciszkanów spędził noc król Jan III Sobieski. podczas spaceru pokazać dzieciom dwie wmurowane w ścianę ratusze tablice upamiętniające przemarsz wojsk Jana III Sobieskiego przez Gliwice. Ufundowano je z okazji 200. i 300. rocznicy tego wydarzenia.