Insights

insights

NIDV Meer investeringen in defensie en veiligheid More investments in defence and security Marinecluster onder zware druk Naval cluster under heavy pressure

Inleiding Na jarenlang de hand op de knip te hebben gehouden, komt er meer ruimte voor inves­ teringen in defensie en veiligheid. Het urgentiegevoel neemt toe, net als het maatschappelijk draagvlak. Oorzaak: opruk­ kend internationaal terrorisme, toenemende geopolitieke spanningen.

Er waait een andere wind door defensie­ land, zegt onder anderen ook defensiedes­ kundige Kees Homan in deze uitgave. Landen, waaronder Nederland, zijn in toenemende mate bereid – mede door het ‘andere geluid’ uit het Amerika van Donald Trump – meer geld voor Defensie en veiligheid uit te trekken. De EU roept een Europees Defen­ siefonds in het leven, een plan dat grote mogelijkheden biedt aan het Nederlandse bedrijfsleven. Tegelijkertijd dienen zich ook in eigen land nieuwe kansen aan, onder meer door de moderniseringsprogramma’s bij onder meer de marine.

Deze ontwikkelingen zijn aanleiding voor het redactieteam van Insights om deze branche uitgebreid te belichten. Het resultaat leest u nu. Een informatieve uitgave, die inzicht geeft in een snel veranderende markt.

2

Foreword After years of keeping the purse strings tight, there is now more room for investment in defence and security. The sense of urgency is increasing, along with the public support.

The cause: the rise of international terrorism and growing geopolitical tensions.

A wind of change is blowing through the defence sector, says defence expert Kees Homan, among others, in this edition.

Countries, including the Netherlands, have shown a growing willingness – partly due to the ‘new rhetoric’ coming from Donald Trump’s America – to allocate more money towards defence and security. The EU has kick-started a European Defence Fund, a plan that offers many opportunities to the Dutch business community. At the same time, new opportunities are opening up in our own country, including through the Navy’s modernisation programmes.

These developments have prompted the Insights editorial team to take a closer look at this sector. Here you’ll find what they’ve learned. An informative publication that provides an insight into a rapidly changing market.

19 16

Inhoud/Contents 2

8 Marinecluster onder zware druk Naval cluster under heavy pressure

NIDV, Ron Nulkes Het bewustzijn is terug Raised awareness

Thales Cybersecurity is geen kunstje

5

14

6

15

V.O. Patents & Trademarks Wind energy with kites Ideal for remote locations

Aanpassingsvermogen centraal op NIDV-symposium Adaptability central at NIDV symposium

12

Alewijnse Marine Supplying worldwide system integration through local partnerships

The IP Company Snel op de hoogte zijn van (gevaarlijke) situaties is cruciaal voor zowel de bemanning als de apparatuur

29

8

34

24 16

NCSC De digitale dreiging groeit Digital threat is growing

18

6 23

Abiom Steeds meer kennishuis

24

Deloitte Brengt mondiale defensiestrategie naar Nederland

‘Herwaardering’ defensie krijgt vorm ‘Revaluation’ of Defence is taking shape

19

TSS International Armour Mobility

School Verbindingsdienst / Signals Service School Communicatie bepaalt steeds meer Communication is an ever more determining factor

27

28

Bredenoord At the forefront of sustainable e-systems

1

insights

29 De onmisbare civiele partner The indispensable civil partner

32

Jos van den Bersselaar Constructie 60 Years of solutions and special steel constructions

34 Europa bouwt aan eigen veiligheid Europe is working on its own security

NIDV-directeur: meer investeringen in defensie en veiligheid

Het bewustzijn is terug De immense bezuinigingen in het Defensie-domein hebben hun weerslag gehad op de industrie. Maar het beeld is gekanteld. De internationale situatie – terrorisme, geopolitieke spanningen – vraagt om extra investeringen in veiligheid. Tegelijkertijd groeit in de politiek de aandacht voor de Nederlandse industrie. “Het bewustzijn is terug”, constateert NIDV-directeur Ron Nulkes.

Nee, nee en nog eens nee. In het Haagse kantoor van brancheorganisatie NIDV klinkt Ron Nulkes beslist als hij de vraag krijgt of de Nederlandse ‘defensie-infra’ van kennis­ instituten, industrie en overheid inmiddels niet de nek is omgedraaid door de aanhou­ dende bezuinigingen. “Door een kritische ondergrens gezakt zoals je suggereert zijn we zeker niet”, zegt hij tegen zijn interviewer.

“Natuurlijk: er zijn bedrijven failliet gegaan en andere hebben de strategie verlegd.

Maar een hele grote groep heeft ‘vastge­ houden’, had de lange adem die daarvoor nodig was. En heeft dat bewust gedaan.

De overheid blijft – zéker in dit domein – een zeer relevante, interessante opdracht­ gever.”

“De Russische interventie op De Krim was een wake-up call, een keiharde eye-opener” Ron Nulkes

discussie voortdurend aandacht heeft gevraagd voor de positie van het MKB in met name de kleinere EU-landen. Dankzij haar kunnen die bedrijven een goede uitgangspositie krijgen om een rol te spelen in Europese kaderprogramma’s.”

Relevante ontwikkelingen zijn er tege­ lijkertijd volop buiten Nederland. En die bieden goede mogelijkheden voor het bedrijfsleven, aldus Nulkes: “Defensie en de defensie-industrie trekken in toene­ mende mate samen op. Defensie ziet het belang van samenwerking in Europees verband, met name binnen de bestaande ontwikkelings- en inkoopprogramma’s.

Als bedrijfstak zijn we minister Hennes oprecht dankbaar dat zij in de Europese

insights

Bereidheid NIDV “doet er alles aan” om die informatie bij de ruim 170 aan­ gesloten deelnemers te laten landen, zegt hij. “Het is van groot belang dat ze er van weten en dat ze zich er op oriënteren”, zegt hij. “Als in internationaal verband wordt besloten tot grote gezamenlijke investeringen – denk aan bijvoorbeeld speciale

2

The Netherlands Industries for Defence and Security (NIDV) director: more investments in defence and security

Raised awareness The austerity measures in the defence sector have had a great impact on the industry. However times are changing. The international situation (terrorism and geopolitical tension) requires more investments into security. At the same time, the political focus on Dutch industry is increasing. NIDV director, Ron Nulkes, observes that there is a “raised awareness”.

At the same time plenty of important developments are taking place outside of the Netherlands. These offer interesting oppor­ tunities to the industry, Nulkes states: “Defence and the defence industry are increasingly working in tandem. Defence sees the importance of collaborating at the European level, in particular with­ in the existing development and procurement programmes. As an industry, we are sincerely grateful to Minister Hennes for endlessly campaigning in the European debate for the position of SMEs in smaller EU countries. Thanks to her efforts, companies are able to secure a pole position in European framework programmes.”

No, no and no again. In the Hague office of the NIDV branch organisation, Ron Nulkes is adamant when asked whether the Dutch ‘defence infrastructure’ of research institutes, industry and government has not been undermined by the persistent austerity measures. “We definitely haven’t fallen below the critical level yet, as you suggest,” he tells the interviewer. “Of course, some compa­ nies went bankrupt whilst others changed tactics. However the majority ‘held on’, and showed the necessary perseverance. And they did so consciously. The government remains - certainly in this sector - a very important and interesting client.”

3

insights

tankervliegtuigen – dan hebben Defensie en Economische Zaken op dit moment verre­ gaande bereidheid daarvoor ook Nederlandse bedrijven naar voren te schuiven.”

Het is een van de vele kansen die de ko­ mende jaren het pad van de Nederlandse defensie- en veiligheidsindustrie kruisen, is zijn overtuiging. “Nationaal en inter­ nationaal gaan we op het gebied van investeringen een goede tijd tegemoet.

De Russische interventie op De Krim en de ontwikkelingen in het Midden-Oosten waren een wake-up call, een keiharde eyeopener. Door de toegenomen dreigingen is er meer urgentiegevoel en meer maat­ schappelijk draagvlak voor Defensie en defensie-investeringen. Er gaat meer geld komen voor het aantrekken van mensen en voor het aanschaffen van materieel. En dat zijn wel de facetten waar deze markt om draait.”

Draagvlak Momenteel zijn zo’n 180.000 mensen werk­ zaam in de bedrijven die zich bezighouden met defensie- en veiligheid. Circa 25.000 van hen zijn specifiek met producten voor defensie en veiligheid bezig. “De defensieen veiligheidsindustrie heeft nog steeds een enorme spin-off naar de rest van de industrie”, zegt Nulkes. “Heel veel techno­ logie wordt ontwikkeld binnen het defensiedomein en vindt later zijn weg naar andere sectoren. Daarnaast vervullen die 25.000 man natuurlijk een enorm belangrijke rol als je kijkt naar de positie van defensie in de samenleving. Want je kunt wel alles in andere landen kopen, maar waar haal je in de samenleving dan je draagvlak voor defensie nog vandaan?”

Hij verwacht dat het zwaarte accent in investeringen de komende jaren komt te liggen op onbemande vlieg-, vaar- en voertuigen, op afstand bediende wapensys­ temen en op het gebied van cybersecurity.

“We moeten ons meer en meer voorbe­ reiden op digitale aanvallen. Daar moeten we echt op beducht zijn. Grote havens, dijkbewaking, sluizen: er kan totale maat­ schappelijke ontwrichting worden ge­ creëerd door de harde infrastructuren te saboteren. Als NIDV hebben we daar een apart Command & Control Technologyplatform voor opgericht. Daar komt steeds meer kennis in samen. En die bundeling van knowhow is cruciaal om uiteindelijk goede proposities te kunnen maken. Als NIDV doen wij er alles aan dat proces in goede banen te leiden.”

Preparedness In his opinion, the NIDV does “everything it can” to ensure the information reaches over 170 affiliated participants. He says that “it is very important that they know about it and that they can focus on it”. Should a decision be made internationally to make major joint investments – think, for example, of the special tanker aircraft – then Defence and Economic Affairs will be more than willing to put Dutch businesses forward.

The Russian intervention in Crimea and the developments in the Middle East were a wake-up call

He is convinced that this is one of the many forthcoming oppor­ tunities the Dutch defence and security industry will be coming across. “Nationally and internationally we are facing a bright future when it comes to investments. The Russian intervention in Crimea and the developments in the Middle East were a wake-up call, a serious eye opener. Through the increasing threats there is a greater sense of urgency and more public support for defence and investments into defence. There will be an increase in funds coming in for recruitment and for the purchase of material. These aspects are what this market is all about.”

“The Russian intervention in Crimea was a wake-up call, a serious eye opener” Support Approximately 180,000 people are currently employed by defence and security enterprises. Around 25,000 of those are working specifically on products related to defence and security. “The de­ fence and security industry still has a tremendous spin-off to the rest of industry,” states Nulkes. “A lot of technology is developed within the defence sector and later finds its way to other sectors.

In addition, these 25,000 people play a very important role if you look at defence’s position in society. It’s easy enough to purchase everything abroad, but how can you then find the necessary support for defence within the community?”

He predicts that in the coming years investments will be made in Unmanned Combat Arial Vehicles (UCAV), in remotely operated weapon systems and in the field of cybersecurity. “We have to prepare ourselves more and more for cyberattacks. We definitely have to be wary in this regard. Major ports, dam surveillance and floodgates: a sabotage of the hard infrastructure could lead to widespread social disruption. NIDV has created a Command & Control Technology platform especially for this. More and more knowledge will be integrated into this platform. This bundling of know-how is crucial to creating valuable propositions. At NIDV we are doing all we can to set the process on the right track.”

insights

4

DIC winner Kitepower

Wind energy with kites Ideal for remote locations

Mega-sized kites that generate energy hundreds of metres up in the sky. That is the groundbreaking idea behind the Delft-based start-up, Kitepower. Inventor and founder Johannes Peschel: ‘In late 2018 the first commercial model will be ready and we hope to have sold six kites.’

Kitepower has had the wind in its sails in recent years. In 2015, it received millions in funding from the European Commission and last year they won the Dutch Innovation Competition (DIC) of the Ministry of Defence – this initiative is sponsored by V.O. Patents & Trademarks. Originally from Berlin, Johannes Peschel is mad about kites and kite­surfing, and recognised the opportunities for wind power using kites years ago. ‘I found out that there was a lot of expertise in this field at TU Delft, partly thanks to a research group led by Wubbo Ockels.’ He moved to Delft and fully engaged in the project. Together with his professor, he then founded the start­up Kitepower, which operates from the TU Delft campus.

How does it work?

Wind turbines are expensive to build and expensive to maintain. Peschel: ‘The poten­ tial of our approach really is a no­brainer to me. You only need half the material costs for our kites and only ten percent of the maintenance costs, while the energy yield is higher.’ It works as follows: a robot flies

a large kite on a cable. The kite powers a dynamo on the ground until the cable is fully unwound. At that point the robot steers the kite out of the wind and the dynamo becomes a motor that reels the kite back in. The technique makes it possible to use the strong winds at up to several hundred metres altitude.

MoD wants to become more sustainable One of the dream customers is the Dutch Ministry of Defence. Peschel explains: ‘In remote locations the MOD depends on diesel as a source of energy. That costs a lot of money, and they want to shift to more sustainable energy.

This makes Kitepower an interesting and simple alternative.

But you can obviously come up with many more appli­ cations. More and more remote villages in China are being electrified, and this can naturally be ideal for that as well.

Or for music festivals, or more seriously – in disaster areas.

Anywhere people currently use diesel.’

Patent and knowledge sharing Together with V.O. Patents & Trademarks, he manages all patent­related matters. ‘We have invested a lot, and in the future we also want to market our invention and profit from it. I should point out that we also share a lot of the results of our research. This technology is still in its infancy and the market potential is huge; it will develop further especially through sharing research and working collabo­ ratively.

For more information visit kitepower.nl

5

insights

Johannes Peschel

Aanpassingsvermogen centraal op NIDV-symposium

De directeur van de Defensie Materieel Organisatie legt de behoefte voor innovatie uit tijdens het NIDV-Symposium 2016

Aanpassingsvermogen staat op 30 november centraal tijdens het jaarlijkse NIDV-symposium in Rotterdam Ahoy. Met het ‘Total Force-concept’ heeft de minister van defensie een adaptieve krijgsmacht tot doelstelling verheven. Maar kunnen publieke veiligheidsorganisaties zich wel voldoende aan de snel wijzigende omstandigheden aanpassen?

NIDV haakt daarmee in op een actueel thema, zegt directeur Ron Nulkes: “Onze nationale veiligheid is niet los te zien van wat om ons heen gebeurt. Binnen Europa bestaan de grenzen niet meer. Maar veilig­ heid is nog steeds een soevereine kwestie.

Tegelijkertijd zien we enorme versnellingen in de technologische ontwikkelingen en die moderne technologie wordt voor een steeds grotere groep mensen steeds ge­ makkelijker beschikbaar.”

Tegelijkertijd wordt het speelveld steeds internationaler en wil de Nederlandse overheid desondanks invloed behouden op de eigen defensie- en veiligheidsindustrie.

“Is de gehele defensieen veiligheidsbranche voldoende adaptief, proactief, toekomstbestendig en flexibel?”

De tijden zijn “woelig”, zegt Nulkes. “En als samenleving hebben we er alle belang bij dat de overheid goed over onze publieke veiligheid waakt. Van de krijgsmacht, politie, brandweer, ambu­ lancezorg, kustwacht en de andere publieke veiligheidsorganisaties verwachten we dat zij adequaat optreden als de nood aan de man komt. Maar is de gehele defensie- en veiligheidsbranche voldoende adaptief, proactief, toekomstbestendig en flexibel? En wat dient er in dat kader te worden verbeterd? Hoe kan de industrie dat bevorderen? Dat zijn de vragen waar we het tijdens het symposium over gaan hebben.”

Toonaangevend Vergeleken met ‘vroeger’ is het de wereld op z’n kop. Nog niet zo heel lang geleden had de krijgsmacht een toonaangevende en leidende rol in technologieontwikkeling. Die gaat internationaal nu zo hard, dat ‘defensie’ moet rennen om aan te kunnen klampen.

Om een voorbeeld te geven: de levensduur van een marineschip is zo’n dertig jaar. Door de snelle technologieontwikkeling is vaker dan in het verleden (eens per tien 10 jaar) een instandhoudings- en moderniseringsprogramma nodig om het up-to-date te houden.

Terwijl de overheid terecht is gebonden aan een veelheid aan regels, lijken er voor kwaadwillenden weinig beperkingen te bestaan om aan de modernste middelen te komen. Terwijl zij snel en slagvaardig te werk kunnen gaan, duurt het relatief lang voordat nieuwe technologieën de publieke veiligheidsorganisaties instromen.

insights

Boeiend Hij voorziet op 30 november een boeiende dialoog tussen ver­ tegenwoordigers van de overheid, de industrie en internationale organisaties. Tijdens de NIDV-tentoonstelling laten ruim 130 bedrijven zien waartoe zij in staat zijn. Veiligheidsorganisaties en -bedrijven gaan tijdens speciale break-out sessies in op belangrijke veiligheidsthema’s.

6

Adaptability central

at NIDV symposium Adaptability will be central on 30 November during the annual NIDV symposium at the Rotterdam Ahoy. With the ‘Total Force concept’, the Minister of Defence has established the objective to be achieved: adaptive armed forces. But are public security organisations able to adapt to changing circumstances fast enough?

ments occur so fast that the Defence De­partment has to run to catch up. To give an example: a navy ship has a life of about thirty years. Due to the fast development of technology, a maintenance and modernisation programme is necessary more frequently than in the past (once every 10 years) to keep it up-to-date.

NIDV is dealing with a very current topic, director Ron Nulkes says: ‘Our safety cannot be seen separately from what is happening around us. There are no more borders with­ in Europe. But security is still a national matter. At the same time, technology is developing at the speed of light and this modern technology is becoming easily avail­ able to an ever increasing group of people.’

These are “turbulent” times, says Nulkes. ‘And as a society it is in our interest that the Government looks after our public security.

One expects the armed forces, police, fire fighters, ambulances, the coast guard and other public security organisations to act adequately when needed. But is the whole defence and security sector sufficiently adaptive, proactive, future-proof and flexible?

And what needs to be improved in this respect? How can the industry improve this? These are the questions we will discuss at the symposium.’

While governments are rightly bound by a multitude of rules, there seem to be few limitations for those with more malicious intentions to get access to the latest tech­ nology. Whereas they are able to make use of that technology fast, it takes relatively long before such new technologies reach the public security organisations. At the same time, the playing field is becoming increasingly international, and neverthe­ less the Dutch authorities want to maintain control of their own defence and security industry.

‘Is the whole defence and security sector sufficiently adaptive, proactive, future-proof and flexible?’

Interesting dialogue There promises to be an interesting dialogue on 30 November between representatives of the Government, the industry and international organisations. During the NIDV exhibition, over 130 companies will be showing what they are capable of. Security organisations and companies will discuss important security issues during special break-out sessions.

Leader Compared to ‘before’, things have completely turned around. Not so long ago, the armed forces played a leading role in technology developments. Nowadays, these develop­

7

insights

“Order bouw onderzeeboten cruciaal”

Marinecluster onder zware druk

De Tweede Kamer gaf vlak voor deze zomer groen licht voor de eerste stap van het proces dat moet leiden tot de ontwikkeling en bouw van vier nieuwe onderzeeërs voor de Koninklijke Marine. Vier consortia jagen op de opdracht, waaronder de Nederlands-Zweedse combinatie Damen-Saab Kockums.

Nu, exact in het tijdperk van de technologische versnelling, wordt er al twintig jaar bezuinigd. Dan moet je er niet raar van opkijken als een keer een kritische ondergrens in beeld komt.”

“Deze order is voor de gehele Nederlandse industrie van immens belang.” In het kan­ toor van NIDV in Den Haag kijkt business development manager Marine Maarten Lutje Schipholt zijn interviewer indringend aan, als wil hij zijn woorden extra onder­ strepen. De oud-marineman schreef in de aanloop naar de parlementsverkiezingen mee aan een gezamenlijke studie van NIDV en brancheorganisaties NMT en NML naar de stand van zaken in de marinebouw cluster. Hun eindrapport werd een nood­ kreet aan de politiek: de ooit zo vermaarde ‘gouden driehoek’ van overheid, kennis­ instituten en industrie staat op instorten.

Desintegreren Onderzeeboten, M-fregatten, mijnenjagers van de Koninklijke Marine: ze zijn allemaal een kwart eeuw oud en hebben in die tijd de noodzakelijke modernisering wel ondergaan, maar uiteindelijk moet een keer de stap naar vernieuwing worden gezet, zegt Lutje Schipholt. “En dat is exact wat wij aansnijden in de studie. Komt die vernieuwing er niet, dan desintegreert het ecosysteem. Dat betekent een enorm verlies aan kennis richting de toekomst en daarmee een enorme economische strop.”

“De beweging van Damen richting Saab is zeer strategisch geweest. Bovendien kan het leiden tot een prachtig exportproduct”

Nagenoeg kapot bezuinigd, knikt Lutje Schipholt instemmend. “Je kunt niet meer alleen zeggen dat de cluster onder druk staat. Het staat zwáár onder druk. De marine was jarenlang een ‘launching cus­ tomer’, een aanjager en vliegwiel voor kennisontwikkeling op Nederlandse bodem.

insights

In omvang en relevantie is de marinebouwcluster naar Nederlandse begrippen omvangrijk. In de keten van marine, scheepsbouwers, kennisinstituten en toeleverend MKB realiseren zo’n 25.000 mensen

8

‘Order for construction of submarines crucial’

Naval cluster under heavy pressure Just before the summer, the Dutch House of Representatives gave the go-ahead for the first step of the process intended to lead to the development and construction of four new submarines for the Royal Navy. Four consortia are trying to win the contract, including the Dutch-Swedish combination Damen-Saab Kockums.

the Navy, shipbuilders, knowledge institu­ tions and SME suppliers, approximately 25,000 people generate an annual produc­ tion value of around three billion euros, one billion of which corresponds to military production. Economically speaking, this is a significant activity. ‘Just imagine the Netherlands buying finished navy ships abroad. That would mean the end of a whole interconnected system of companies’, Lutje Schipholt explains.

‘This order is immensely important for the entire Dutch industry.’

In the office of NIDV in The Hague, Business Development Manager for the Navy Maarten Lutje Schipholt gives his interviewer a piercing look, as if trying to give his words extra emphasis. In the period preceding the parliamentary elections, the ex-marine parti­ cipated in the writing of the joint study of NIDV and industry organisations NMT and NML on the state of affairs in the naval shipbuilding cluster. Their final report became a cry for help to politicians: the once praised ‘golden triangle’ formed by the Government, knowledge institutions and the industry is about to collapse.

‘Damen’s movement towards Saab was very strategic. In addition, this could result in a wonderful export product.’

The budget cuts have almost destroyed it completely, Lutje Schipholt nods. ‘It is not enough to say that the cluster is under pressure. It is under very heavy pressure. For years, the Navy was a ‘launching customer’, a promoter and a driving force of knowledge develop­ ment on Dutch territory. Now, precisely in the age of technological acceleration, there have been budget cuts for the past twenty years. This way it will be no surprise if the critical limit is reached.’

Disintegration Submarines, frigates and minehunters of the Royal Navy: they are all a quarter century old and, although they have undergone the necessary modernisation, one day they will need to be replaced, Lutje Schipholt points out. ‘And that is exactly what we bring up in the study. If the obsolete equipment is not replaced, the ecosystem will disintegrate. This means a huge loss of knowledge for the future and a severe economic setback.’

Maarten Lutje Schipholt

Within the Dutch context, the dimensions and relevance of the naval shipbuilding cluster are considerable. In the chain made up of

9

insights

defence & security

cOncept imAGe

ready for the future tHe rOyAL netHerLAnds nAVy (rnLn) HAs tO prOVide sAfety And security At And frOm tHe seA. in A rApidLy cHAnGinG WOrLd, tHe rnLn needs VesseLs reAdy tO cOunter current And future mAritime cHALLenGes. OVer tHe neXt decAde, tHe rnLn’s current m-friGAtes, mine cOunter meAsures VesseLs And suBmArines WiLL reAcH tHe end Of tHeir LifespAn. dAmen scHeLde nAVAL sHipBuiLdinG, cOrnerstOne And suppOrter Of A dutcH seLf-sustAininG nAVAL cLuster is reAdy tO suppOrt tHe ministry Of defence And tHe rnLn in tHeir Quest fOr tHe fLeet Of tOmOrrOW.

nlnavy.damen.com

jaarlijks een productiewaarde van ongeveer drie miljard euro, waarvan één miljard militair. Economisch gezien is dat een factor van belang. “Beeld je eens in dat Nederland marineschepen vanaf de plank in het buitenland zou kopen. Het zou het einde van een heel samenhangend systeem van ondernemingen betekenen”, aldus Lutje Schipholt.

Nu al kiezen veel bedrijven in de cluster soms eieren voor hun geld, zegt hij. “Ze hebben gewacht zo lang ze konden, maar uiteindelijk de blik verbreed naar andere domeinen. Dat proces moet worden gestopt en gekeerd”, zegt Lutje Schipholt. “We hebben twintig jaar vredesdividend geïnd, zijn een beetje in slaap gesukkeld, maar zijn met de Russische inval op De Krim hardhandig wakker geschud. In combinatie met het terrorisme dat steeds dichter bij kwam, was dat een enorme wake-up call.

Nu zien we een kentering in benadering, in visie. Een herbezinning. Het urgentiegevoel groeit.”

Symboliseren De huidige ‘versnelde’ uitvraag naar de vier onderzeeboten symboliseert dat pro­ ces min of meer, zegt Lutje Schipholt, die het van groot belang noemt dat een Nederlandse bouwer tot de consortia behoort die meedingen naar de order.

“Sinds RDM is weggevallen, hebben we in Nederland geen bedrijf meer dat druk­ huiden aan elkaar kan lassen. Saab kan dat bijvoorbeeld wel. De beweging van Damen die kant op is zeer strategisch geweest.

Bovendien kan het leiden tot een prachtig exportproduct.”

Many companies in the cluster are already withdrawing some­ times, he says. ‘They waited as long as they could, but in the end they started exploring other markets. This process must be stopped and reversed’, Lutje Schipholt warns. ‘We lived on the situation of peace for twenty years, we dozed off a little, but we were woken up abruptly by the Russian invasion of Crimea. In combination with terrorism, which suddenly came very close to home, that was a huge wake-up call. Now we can see a change of approach, of vision. A reconsideration. The sense of urgency is growing.’

Symbol The current ‘accelerated’ call for tenders for four submarines more or less symbolises this process, according to Lutje Schipholt, who says it is very important that there is a Dutch shipbuilder among the consortia participating in the tender procedure. ‘Since the end of RDM, we no longer have a company in the Netherlands that is capable of welding together pressure hulls. Saab, for instance, is able to do this. Damen’s movement in that direction was very strategic. In addition, this could result in a wonderful export product.’

Met verschillende deelnemers heeft Lutje Schipholt inmiddels wel al zijn licht opge­ stoken in de landen waar andere consortia huizen. “We zijn met een delegatie naar het Franse DCNS in Cherbourg geweest om daar met de betrokken partijen te praten over de vraag hoe zij straks denken te gaan samenwerken met het Nederlandse bedrijfsleven in het kader van compensa­ tieverplichtingen mochten zij de order vergaren. Concurrentie stellen is immers altijd goed. De spin-off is naar verwachting groot als Damen-Saab de order wint. Dan wordt een groot deel van het Nederlandse bedrijfsleven in de slipstream meege­ zogen. Maar wint een andere partij, dan is het van belang dat we er kort op zitten.

Daarom tasten we alle partijen proactief af.”

In the meantime, Lutje Schipholt has taken a look at what some of the other participants do in the countries where other consortia are located. ‘We have visited the French DCNS in Cherbourg with a delegation to talk to the parties involved about how they see the future collaboration with Dutch businesses in the framework of compensation obligations in the event that they win the contract.

Creating competition is always a good thing. If Damen-Saab wins the contract, the expected amount of spin-off activity is huge.

Many Dutch companies would be sucked into the slipstream. But if another party wins, it will be important to be right there. That is why we are proactively researching all parties.’

11

insights

René van Buuren

Thales-directeur Van Buuren: meer inzetten op structureel beleid

“Cybersecurity is geen kunstje” Na fors te hebben ingezet op bewustwording over cybersecurity, blijven vervolgstappen in de praktijk zowel als wetgeving in Nederland achter, constateert directeur cybersecurity René van Buuren van Thales Nederland. Waar andere landen harde eisen aan sectoren en bedrijven stellen, beperkt Nederland de staatsbemoeienis. “De vraag is ook: wat wil je uitstralen?”

er blijft altijd gepaste aandacht nodig. Dat is een gegeven op basis waarvan je blijft nadenken over elke stap die je zet. Met cyber­ security zou het niet anders moeten zijn.”

Digitale veiligheid, fysieke veiligheid: het zijn verschillende werelden, maar daar­ tussen zijn legio overeenkomsten, zegt René van Buuren halverwege het gesprek.

De cyberdirecteur van Thales – van origine fundamenteel wiskundige met een track­

Zou. Want in de weerbarstige praktijk is – constateert hij – nauwelijks sprake van structureel, weldoordacht beleid. Van pure ontkenning tot bedrijven die alle poorten zo potdicht willen hebben dat ondernemen nauwelijks meer mogelijk is: Van Buuren heeft ze allemaal meegemaakt. Zijn boodschap, keer op keer: “Cybersecurity is geen kunstje wat je even opvoert. Het draait om gedrag, om het nemen van maatregelen en om meebewegen. Niet iedereen heeft een even sterk securitylabel nodig. Maar iedereen, groot of klein, heeft wel dezelfde afweging te maken.”

“Wil je meehobbelen met de rest of wil je dé ‘secure internet provider’ van de EU zijn?” record in supercomputers en IT­veiligheid – trekt zelfs graag parallellen met de oosterse gevechtskunsten die hij beoefent.

“Kijk je naar de kunst van de zelfverde­ diging, dan kunnen we daar onnoemlijk veel van leren”, zegt hij. “Het is nooit volmaakt,

insights

Voorlopers Waar het in zijn ogen aan ontbreekt: urgentiegevoel. “Natuurlijk, er zijn voorlopers”, zegt hij. “Maar die zijn of al een keer getroffen door een aanval of ze hebben affiniteit met de digitale wereld. Een

12

belangrijke oorzaak van het gebrek aan urgentiegevoel is dat de oudere generatie niet ‘digital native’ is en de ernst en omvang van de digitale dreiging niet goed kan bevatten. Er moet daarom veel meer digitale kennis naar bestuurlijk en toezichthoudend niveau worden gebracht.”

die muur er niet meer en zijn grenzen niet helder. Toeleveranciers zijn aan de ene kant rechtstreeks op het systeem van hun opdrachtgever aangesloten en hebben aan de andere kant een open verbinding met de wereld. Elk apparaat heeft een IP-adres, verzamelt data en is ergens mee verbonden. Het hele spel is veranderd. Vroeger was preventie genoeg. Nu moet er detectie bij. En doordat alles kriskras met elkaar communiceert, komen dreigingen zowel van binnenuit als van buitenaf. De schaalgrootte, de vervagende grenzen, het maakt de problematiek anders. En veelomvattender.”

“Denk na over je bedrijf, over de onderdelen die kwetsbaar kunnen zijn en die veilig moeten zijn”

Kwetsbaar In een wereld waar welzijn en welvaart nauw zijn verbonden met het digitale domein, noemt Van Buuren het opmerkelijk dat cybersecurity nog maar mondjesmaat als een van de pijlers onder de continuïteit van ondernemingen wordt gezien. “Wat ik niet

Een hacker in elke Raad van Commissarissen? Van Buuren lacht: “Als extreme metafoor: ja! Het gaat erom dat de mensen die het voor het zeggen hebben in de bedrijven worden opgevoed. Cybersecurity is de vervolgstap op information security.

Met de komst van de digitalisering dacht

Voor Thales Nederland, onderdeel van de internationale Thales Group, is cybersecurity een van de speerpunten in het diensten- en productenpakket. Het bedrijf kan wereldwijd terugvallen op 1500 specialisten voor het analyseren van IT-systemen, het realiseren van preventieve beveiligingsmaatregelen en het detecteren van en anticiperen op (acute) dreigingen. Thales beschikt 24/7 over een eigen Cyber Security Operations Centre, dat ISO 27001:2013-gecertificeerd is en voldoet aan de NEN 7510:2011-normering.

wil, is angst als verkoopinstrument gebruiken.

Doorschieten is niet de bedoeling. Maar ik zeg wel tegen ondernemers: denk na over je bedrijf, over de onderdelen die kwetsbaar kunnen zijn en die veilig moeten zijn. En ga daar verstandig mee om.”

Cybersecurity, benadrukt hij, is geen hype. Bedrijven zouden daadwerkelijk hulp moeten zoeken, omdat ze zelf niet de kennis en ervaring hebben om werkelijk een vuist te maken. Nederlandse bedrijven mogen in dat verband nog een tandje bijschakelen, zegt Van Buuren. “Het kabinet zegt: we leggen dit neer bij organisaties zelf en beperken de staatsbemoeienis. Maar wat we merken, is dat bedrijven de ernst en noodzaak lang niet altijd inzien. Kijk je naar de landen om ons heen, dan zie je veel dwingender wetgeving, die ook beter aansluit op de aanstaande EU-privacywetgeving. In eigen land heeft het ministerie van Defensie super strenge richtlijnen voor de eigen toeleveranciers ontwikkeld, waarvan ik zeg: rol die veel breder uit. In dat alles schuilt ook een belangrijk competitief element. Want wat wil je uitstralen als land? Wil je meehobbelen met de rest of wil je dé ‘secure internet provider’ van de EU zijn? In het laatste geval moet op veel fronten nog veel gebeuren.”

iedereen dat documenten en archieven veilig waren. Maar vandaag de dag is de hele wereld met elkaar verbonden, staan data ‘in the cloud’, heb je als bedrijf minder grip op wat je medewerkers allemaal uitspoken en moet je een goede manier vinden om daarmee te dealen.”

Vroeger, zegt Van Buuren, zette een ondernemer een digitale muur rond zijn bedrijf en was het klaar. “Maar vandaag de dag is

Meer informatie: www.thalesgroup.com/nl

13

insights

DE JUISTE MELDING DIRECT BIJ DE JUISTE PERSOON

Brand aan boord?

Access point offline?

Pomp defect?

Het Wireless Communication and Messaging System (WCMS) van The IP Company is operationeel op de vier patrouilleschepen en op het grootste schip van de Koninklijke Marine, het Joint Support Ship Zr. Ms. Karel Doorman.

Veiligheid De bemanning is in een fractie van een seconde op de hoogte van (gevaarlijke) situaties. info@theipcompany.nl

Besparing op personeelskosten Geen personeel nodig voor het monitoren en handmatig doorzetten van meldingen.

Altijd bereikbaar Via een beveiligde (rugged) smartphone of tablet is personeel altijd bereikbaar op het juiste moment.

www.theipcompany.nl

Toekomstbestendig Te koppelen aan alle bestaande en nieuwe systemen. +31(0) 85 1119 111

IPCompany ADV goo.indd 1

01-08-17 12:46

Alewijnse Marine

Supplying worldwide system integration through local partnerships “Our policy of developing local partnerships has been a great success for us,” says Rob Nijman, Business Development Manager Naval & Governmental at Alewijnse Marine. “Working with established companies ensures a combination of Alewijnse’s high standards and valuable local knowledge. Wherever our operations are in the world, each delivers the advanced technology and high quality for which the Netherlands is famous using predominantly local manpower. In recent years we have completed projects on time and within budget in Eastern Europe, Middle America, the Middle East and the Far East.

“Our strategy also includes forming manufacturing partnerships with suppliers, and cooperating with local R&D research institutes.

We have even established local service & maintenance centres and training facilities to support the development of national shipbuilding and maintenance sectors.

“We are fully committed to supporting naval projects across the globe,” concludes Rob Nijman, “and our record shows that we have

insights

14

made valuable contributions to local skills and knowledge bases via the successful completion of complex projects for several foreign navies. We look forward to expan­ ding our international relationships in this sector in the years ahead.”

More information: www.alewijnse.com

The IP Company

“Snel op de hoogte zijn van (gevaarlijke) situaties is cruciaal voor zowel de bemanning als de apparatuur” Gekrompen budgetten, uitstel van defensie-uitgaven en een verouderde vloot bij de Nederlandse Marine. De overheid zit in tweestrijd. Enerzijds bezuinigingen, anderzijds veiligheid garanderen. Huidige communicatiesystemen op marineschepen zijn vaak sterk verouderd en onpraktisch. The IP Company heeft daarom een innovatief communicatiesysteem ontwikkeld dat zorgt voor een nieuwe vorm van spraakcommunicatie en een snellere bewustwording van (gevaarlijke) situaties op marineschepen.

Het grootste schip van de Nederlandse marine, de Zr. Ms. Karel Doorman, werkt met het Wireless Communication and Messaging System (WCMS) van The IP Company. Voorheen werden alle binnenkomende meldingen dag en nacht gemonitord waarna deze handmatig werden doorgezet naar bemanningsleden. Met de techniek van het WCMS is dit niet meer nodig. Dit systeem brengt namelijk alle communicatiestromen bijeen en stuurt meldingen automatisch naar de juiste bemanningsleden zonder tussenkomst van de Control Room. Naast een snellere bewustwording van (gevaarlijke) situaties heeft het gebruik van het WCMS op de Zr. Ms. Karel Doorman een forse besparing op personeelskosten teweeggebracht.

bemanningsleden worden gestuurd. De dienstdoende bemanning ontvangt deze meldingen op speciaal beveiligde smartphones of tablets. Ook onderhoudsmeldingen worden op deze manier naar de Technische Dienst gecommuniceerd. Zo wordt de uitval van machines geminimaliseerd en werkt het systeem als taakverdeler.

Het WCMS fungeert naast waarschuwingssysteem als spraakcommunicatiesysteem. Via een speciaal beveiligd draadloos netwerk communiceert de bemanning met hun (rugged) smartphone zowel één op één als in groepsgesprekken met elkaar.

Een bemanningslid kan gelijktijdig meerdere (groeps)gesprekken voeren die ingesteld kunnen worden op het linker of rechteroor van een headset.

Om de veiligheid te waarborgen zijn verschillende maatregelen getroffen. Zo worden berichten geëncrypt verstuurd en verwijdert het device alle informatie wanneer het buiten bereik van het marine-netwerk komt. De betrouwbaarheid van het systeem wordt gewaarborgd door acht zelfherstellende backup servers zodat uitval van het systeem nagenoeg onmogelijk is.

Technologie ontwikkelt zich in hoog tempo. Om op toekomstige veranderingen te anticiperen is het WCMS zó ontworpen dat het eenvoudig te koppelen is aan zowel nieuwe als bestaande systemen. Hiermee is het Wireless Communication and Messaging System een toekomstbestendig systeem dat kan zorgen voor veiligheid en kostenbesparing.

Snel op de hoogte zijn van (gevaarlijke) situaties is cruciaal voor zowel de bemanning als de apparatuur. Sensoren aan boord generen meldingen die in een fractie van een seconde naar de juiste

Meer informatie: www.theipcompany.nl

15

insights

NCSC waarschuwt: weerbaarheid Nederland blijft achter

De digitale dreiging groeit

Hans de Vries

De digitale weerbaarheid van Nederland blijft achter bij de groei van de dreigingen, concludeerde het Nationaal Cyber Security Center (NCSC) eind juni in het Cybersecuritybeeld 2017. Volgens hoofd Hans de Vries is opperste urgentie geboden. “Iedereen is nodig om de snel digitaliserende wereld veilig te houden.” politieke spionage. Daarnaast proberen buiten­landse inlichtingen­ diensten demo­cratische processen digitaal te beïnvloeden. Maar ook bijvoorbeeld het Internet of Things baart ons zorgen. Het biedt kansen, maar tegelijkertijd bevatten apparaten kwetsbaar­ heden waarvoor geen beveiligingsupdates uitkomen. Zo kunnen ze worden misbruikt voor DDoS-aanvallen.”

De media staan er regelmatig vol van: websites van grote bedrijven en overheids­ instanties die ‘plat’ gaan na grootschalige digitale (Ddos-) aanvallen. Valse e-mails die mensen verleiden naar een nagemaakte website van hun bank te gaan om daar hun gegevens te wijzigen, waarna criminelen toegang tot bankrekeningen hebben. Gijzel­ software die systemen op slot zet. Com­ putervirussen die zich zo snel verspreiden, dat ze leiden tot economische en maat­ schappelijke ontwrichting en gekaapte overheidsdocumenten die worden gelekt om democratische processen te beïn­ vloeden.

Intensiveren Het blijft broodnodig extra in te zetten op de weerbaarheid tegen digitale dreigingen, zegt De Vries. “Gelukkig gebeurt dat ook. Bij bedrijven groeit het besef hoe belangrijk het is hun netwerk veilig te houden. Onze stelregel is: zet 10 procent van het ICT-budget in tegen cybercrime. Het kabinet heeft de afgelopen jaren al structu­ reel meer geld vrijgemaakt. Om de publiek-private samenwerking te versterken, maar ook om de aanpak van cybercrime te inten­ siveren en de detectie van digitale dreigingen te verbeteren.”

Elk bedrijf of organisatie, groot of klein, heeft een probleem als cybercriminelen of buitenlandse inlichtingendiensten binnen­ dringen en gegevens stelen of systemen platleggen en op slot zetten met gijzelsoftware, aldus De Vries. “Dus moet de basis­ beveiliging op orde zijn. Voor alle bedrijven gelden basisregels.

Denk aan het installeren van software-updates, het gebruik van netwerksegmentatie (de digitale branddeur tussen verschillende systemen), het gebruiken van antivirus programma’s, het maken van back-ups en het veilig gebruik van wachtwoorden. Daarnaast is het van groot belang medewerkers bewust te maken op het gevaar van bijvoorbeeld phishingmails.”

Het NCSC heeft een speciale website ontwikkeld met beveiligingsadviezen en specifieke factsheets voor securityprofessionals én met tips en adviezen voor bedrijven en burgers: www.veiliginternetten.nl

De digitale dreiging groeit. En het einde is nog niet in zicht, zegt Hans de Vries, die stelt dat beroepscriminelen en statelijke actoren de grootste dreiging vormen.

“Cyberaanvallen zijn voor criminelen aan­ trekkelijk vanwege de grote impact met inzet van vrij beperkte middelen. Statelijke actoren richten zich in toenemende mate op digitale sabotage en economische en

insights

Eind maart sprak De Vries tijdens een cyber-symposium van brancheorganisatie NIDV, waar overheid, publieke diensten, kennis­ instellingen en bedrijfsleven acte de présence gaven. Hij noemt het delen van kennis en ervaringen op dergelijke symposia en het bundelen van de kracht binnen een sector belangrijk in de strijd tegen cyberdreigingen.

16

NCSC warns: Dutch resilience is lagging behind

Digital threat is growing In its Cyber Security Policy 2017, published at the end of June, the National Cyber Security Centre (NCSC) concluded that the Netherlands’ digital resilience fails to keep up with the growing threats. According to NCSC head Hans de Vries, the problem is pressing. ‘Everyone must contribute to keep the rapidly digitalising world safe.’ the Government has made more money available. To reinforce public-private collaboration, but also to intensify the fight against cybercrime and improve the detection of digital threats.’

The media regularly report on websites of large companies and public services going down after large-scale digital (DDoS) attacks.

False e-mails that convince people to go to a fake website of their bank to change their personal data, after which criminals have access to bank accounts. Ransomware that locks systems. Computer viruses that spread so quickly that they cause economic and social chaos, and stolen government documents that are leaked in order to influence democratic processes.

‘Larger companies are dependent on smaller companies when it comes to their digital safety’

The digital threat is growing. And the end is not in sight, says Hans de Vries, who claims that professional criminals and state actors constitute the greatest threat. ‘Cyberattacks are attractive to criminals because of the great impact using fairly limited resources.

State actors are increasingly turning to digital sabotage and econo­ mic and political espionage. Furthermore, foreign intelligence services try to influence democratic processes digitally. But the Internet of Things, for instance, also worries us. It offers opportunities, but at the same time the devices contain vulnerabilities for which no security updates are provided. This way they can be used for DDoS attacks.’

Every company or organisation, large or small, has a problem when cybercriminals or foreign intelligence services enter their systems and steal data or make the system collapse or lock it using ransom­ ware, De Vries explains. ‘That is why basic security is necessary.

There are some basic rules for all companies, such as installing software updates, using network segmentation (the digital fire door between different systems), using antivirus applications, making back-ups and making safe use of passwords. In addition, it is very important to make people aware of the danger of e.g. phishing e-mails.’

Intensify It remains crucial to invest in increasing resilience against digital threats, Mr De Vries says. ‘Thankfully, this is being done. Companies are becoming increasingly aware of how important it is to keep their networks safe. Our rule of thumb is: use 10 percent of the ICT budget in the fight against cybercrime. Over the past few years,

At the end of March Mr De Vries spoke at a cyber symposium held by industry organisation NIDV, where the Government, public services, knowledge institutions and businesses were present. He says sharing knowledge and experiences at such symposiums and joining forces within an industry are important in the fight against cyber threats.

17

insights

Toejuichen “Overheid, bedrijfsleven en wetenschap moeten de handen in­ eenslaan, blijven investeren in cybersecurity en ook voor de toekomst de digitale dijkbewaking op orde houden”, aldus De Vries. “De overheid kan het ook niet alleen. Het overgrote deel van de digitale infrastructuur in ons land is in handen van de private sector. We moeten met elkaar samenwerken, ook in het kader van bijvoorbeeld ketenveiligheid. Grotere bedrijven zijn voor hun digitale veiligheid afhankelijk van kleinere bedrijven.

We zien nu dat bedrijven als de Rotterdamse haven en luchthaven Schiphol de kleinere bedrijven in hun keten helpen cybersecurity op orde te brengen. Waar nodig bieden wij ondersteuning. Ook hier kan de overheid een helpende hand toesteken, in gezamen­ lijke coalitie met het bedrijfsleven. Dat zijn mooie initiatieven, die we als NCSC ook toejuichen.”

Welcome ‘The Government, the business world and science must join forces, keep investing in cyber security and continue monitoring digital security’, De Vries says. ‘The Government cannot do it on its own. The large majority of digital infrastructure in our country is in private hands. We must work together, also e.g. in the context of chain safety.

Larger companies are dependent on smaller companies when it comes to their digital safety. Now we are seeing that companies such as the Port of Rotterdam and Schiphol Airport are helping the smaller companies in their chains with their cyber security. Where necessary, we offer support. The Government can also help in this respect, collaborating with the business world. Such initiatives are very positive, which is why we at the NCSC welcome them.’

The NCSC has developed a special website containing security recommendations and specific fact sheets for security

“Grotere bedrijven zijn voor hun digitale veiligheid afhankelijk van kleinere bedrijven”

professionals as well as tips and advice for companies and citizens: www.veiliginternetten.nl

Dat de grote ICT-multinationals niet van Nederlandse origine zijn noemt De Vries niet noodzakelijkerwijs een bedreiging. “Al is het wel belangrijk dat ook Nederlandse bedrijven een rol spelen in de bestrijding van cybercriminaliteit. Gelukkig zien we al dat pro­ actief veel informatie wordt gedeeld. Neem bijvoorbeeld het uitgebreide ESET-onderzoek naar de cyberaanval in Oekraïne in 2016. Alle resultaten zijn gepubliceerd, zodat ook andere Nederlandse bedrijven daarvan profijt hebben. Die samenwerking maakt ons steeds weerbaarder.”

According to De Vries, the fact that large ICT multinationals are not Dutch does not necessarily constitute a threat. ‘Although it is important that Dutch companies play a role in the fight against cybercrime as well. Fortunately, we see that a lot of information is already proactively being shared. Take, for instance, the extensive ESET investigation into the cyberattack in the Ukraine in 2016. All results have been published, so that other Dutch companies can also benefit from them. This collaboration increases our resilience.’

Deloitte brengt mondiale defensiestrategie naar Nederland Deloitte brengt de internationale defensiestrategie naar Nederland. Met de ontsluiting van die succesvolle markt­ benadering anticipeert de consultancy­multinational op de investeringsimpulsen binnen Defensie.

Deloitte begeleidde de overheden van Verenigd Koninkrijk, Dene­ marken, de Verenigde Staten en Australië bij de aanschaf van groot materieel, zoals onderzeeboten en straaljagers. Australië en Canada hielp het met de doorberekening van beleidskeuzes. Daartoe maakte het gebruik van specialisten van het eigen ‘Finance Lab’.

Deloitte ziet zichzelf als uitgelezen partner voor Defensie: een organisatie in beweging, die opereert in een veranderend inter­ nationaal speelveld. Zo zijn zij specialist in portfolio­management; helpen zij de juiste keuzes in IT te maken en die door te vertalen naar projectorganisaties. Daarbij maken zij gebruik van de ervaring die zij hebben opgedaan bij het mondiaal innovatief maken van overheidsorganisaties, een van de kerncompetenties van deze adviesorganisatie. Tenslotte wordt bij complexe opdrachten door­ lopend gebruik gemaakt van de veelheid aan expertise die binnen Deloitte aanwezig is op bijvoorbeeld financieel, fiscaal en digitaal terrein.

Deloitte Nederland is per 1 juni formeel opgegaan in Deloitte Noordwest­Europa. Vooruitlopend daarop is de samenwerking binnen de organisatie steeds hechter geworden. Uitwisseling van kennis en expertise tussen (voormalige) landenfirma’s verloopt soepel en de Nederlandse kantoren kunnen in toenemende mate gebruik maken van de ervaring elders.

Onderzeeërs Dat geldt onder meer voor de knowhow over de aanschaf van groot materieel in het defensie­domein. Nederland is nu bezig met de aanschaf van nieuwe onderzeeboten. Deloitte adviseerde op dat terrein ook al andere landen.

Deloitte goo.indd 1

insights

Meer informatie: www.deloitte.nl

18 24-07-17 08:16

School Verbindingsdienst

“Communicatie bepaalt steeds meer” Signals Service School Ze zorgen in het veld voor de link met het basiskamp: de verbindingsmannen en –vrouwen van de landmacht, die onderweg zowel als op locatie de communicatie regelen.

Geen nerds met een focus op complexe algoritmes, maar fitte, goedgetrainde militairen die naast hun wapen prima raad weten met een UTP-kabel, gecrypte informatie en communi­ catieprotocollen.

‘Communication is an ever more determining factor’

De verbindingsman dé onmisbare schakel?

Nee. Aan het begin van het gesprek in zijn kantoor in het complex op de Prins Bernhardkazerne in Amersfoort schudt luitenant-kolonel Albert van Dijk, com­ mandant van de School Verbindingsdienst, resoluut zijn hoofd: “Nee. Je kunt niet zeggen: die en die is de onmisbare schakel.

In de landmacht geldt één allesomvattend uitgangspunt: we treden op in verbonden­ heid. We zijn een eenheid. Iedereen is even belangrijk en even onmisbaar. Maar: de ver­ bindingsman is natuurlijk ontegenzeggelijk belangrijk. Communicatie bepaalt steeds meer.”

In the field, they take care of the link with base camp: the signalmen or women in the army who organise communi­ cation both in transit and when deployed. They’re not nerds who focus on complex algorithms but fit, well-trained military personnel who, alongside knowing the ins-andouts of their weapons, are also familiar with UTP cables, encrypted information and communication protocols.

But is the signalman an indispensable link?

No. At the beginning of the conversation in his office in the complex at the Prins Bernhardkazerne in Amersfoort, LieutenantColonel Albert van Dijk, commander of the Signals Service School, resolutely shakes his head: ‘No. You can’t really say that they are an indispensable link. In the army, there is one all-encompassing principle; we work together. We are a unit. Everyone is as im­ portant and indispensable as everyone else. But, the signalman is clearly incredibly important. Communication is an ever more determining factor.’

“Frustreer de commandovoering van je vijand en hij wordt zwakker” Van Dijk zit een goed jaar op zijn post bij de School Verbindingsdienst, een functie die hij 50/50 vervult met de meer ceremoniële taak van commandant van het Regiment Verbindingstroepen. Als militair werd hij uitgezonden op verschillende missies, waar­ onder een in de rauwe woestenijen van

Van Dijk has been in post at the Signals Service School for around a year; he splits his time 50/50 between this and the more ceremonial tasks of commander of the

19

insights

School Verbindingsdienst De School Verbindingsdienst is onderdeel van het Opleidings- en Trainingscentrum Manoeuvre (OTCMan) in Amersfoort. Hier leren militairen hoe troepen op het land moeten worden ingezet (grondgebonden manoeuvre). Het centrum geeft opleidingen Uruzgan. Uitzendingen waarin gevechten harde realiteit waren en patrouilles binnen de poort bleven als goede verbindingen niet te garanderen waren.

over infanterie, verkenning en communicatie. Het OTCMAN heeft 550 medewerkers, die samen 176 verschillende opleidingen verzorgen voor 15.000 cursisten op jaarbasis.

Uitschakelen In Afghanistan maakte hij zelf mee hoe de ‘verbindelaar’, zoals de verbindingsman of -vrouw in landmachttaal heet, een prominent doelwit is geworden. “De Taliban probeerde altijd eerst het verbindingsvoertuig uit te schakelen”, zegt hij. “Frustreer de commandovoering van je vijand en hij wordt zwakker. De Taliban wisten: als we de communicatie bemoeilijken, dan groeit de kans op succes.”

“Daarin staat hoe er moet worden opgeleid en welke elementen in de opleidingen moeten zitten”, aldus Van Dijk. “Momen­ teel staan we aan de vooravond van een grote reorganisatie, waardoor de school nieuwe impulsen krijgt. Zo gaat het exper­ tiseteam van dertien naar 31 man. Een van de belangrijke aandachtspunten is het ontwikkelen van een doctrine voor het informatiedomein. Digitalisering, infor­ matie en communicatie zijn een steeds dominantere drie-eenheid. Als opleiding haken we daar nadrukkelijker op in.”

De spanning en dreiging van Afghanistan is er op de School Ver­ bindingsdienst niet. Niettemin worden ook hier de rekruten opgeleid die straks in verre oorden hun mannetje moeten staan.

Eerst getraind als militair, aanvullend geoefend als verbindelaar; mannen en vrouwen die kunnen omgaan met communicatieinstrumenten voor UHF, VHF en SATCOM. Die aparte, beschermde datanetwerken kunnen aanleggen en configureren, die met cryp­ tomodules raad weten en patrouilles kunnen voorzien van ‘beyond line of sight’ langeafstandsverbindingen.

De komende jaren wil de School Verbin­ dingsdienst steviger aan de weg timmeren, zegt Van Dijk. “Als het gaat om de missieen functie-opleidingen dan halen we alle doelen, maar bij de instroom van mbostudenten blijven we licht achter bij de verwachtingen. Niettemin klagen we niet.

De ICT-sector betaalt beter, maar wij merken dat de combinatie met het vak van militair best sexy is. Zeker nu de spanningen in de wereld oplopen, is dat meer aan de orde. Eenmaal binnen zien jongeren al snel dat ze een geweldige keuzen hebben gemaakt. Internationaal werken, goede loopbaankansen, wereldwijd oefenen. Ze zijn altijd heel snel enthousiast. Prachtig om te zien.”

De School Verbindingsdienst onderscheidt drie soorten opleidingen: de initiële, voor jonge militairen met een vooropleiding op niveau mbo 2 of 3, de missie-opleidingen, voor militairen die worden uitgezonden op ‘vredesmissies’ (zoals momenteel in Mali) en de functie-opleidingen, waarin militairen kennis krijgen aangereikt die bij hun (nieuwe) functie hoort. Dan kan het gaan om zaken zoals stafprocessen, cryptobeheer en frequentiemanagement.

Expertisecentrum Cruciaal in de doorontwikkeling van de opleidingen en cursussen aan de School Verbindingsdienst is de rol van het eigen expertise­ centrum, dat zorgt dat de kennis in huis up-to-date blijft en dat de opleidingspakketten en trainingsmodules inhoudelijk samenstelt.

insights

20

The Signals Service School has three distinct courses: initial training for service personnel educated to MBO (secondary voca­ tional education) level 2 or 3, mission training for service personnel who are dispatched on ‘peace-keeping missions’ (such as in Mali at the moment) and functional training during which the service personnel are equipped with the expertise that corresponds to their (new) roles. This could involves staff processes, encryption management or frequency management.

Signal Regiment. As an active soldier, he was sent on various missions to a range of locations, including the harsh deserts of Uruzgan. These were missions where figh­ ting was a harsh reality and patrols stayed within the confines of the base if good communications were not guaranteed.

Take them out In Afghanistan he saw for himself how the ‘signaller’, which is the name for the signal­ men or women in the army, has become a prominent target. ‘The Taliban always tried to take the vehicle of the signallers out first’, he says. ‘Frustrate your enemy’s chain of command and he becomes weaker. The Taliban knew that if they hindered our communications, their chances of success increased.’

‘Frustrate your enemy’s chain of command and he becomes weaker’ Expertise Centre Crucial to the ongoing training and courses at the school is the role of the Expertise Centre, which ensures that in-house expertise remains up-to-date and compiles the training packages and modules.

‘This determines how they should be trained and which elements are encompassed within the course’, according to Van Dijk. ‘At the moment, we are on the cusp of a major reorganisation, which will give the school a new impetus. The expertise team will expand from thirteen to thirty-one staff. One of the most important focus areas is the development of a doctrine for the information domain.

Digitalisation, information and communication are an ever more dominant triumvirate. We link into this, of course, with our training.’

The stress and threatening environment of Afghanistan is not replicated at the Signals Service School, of course. Nevertheless, the recruits are trained in being able to defend themselves in far-flung lands. They are initially trained as service personnel, then given additional training as signallers.

They are men and women who can work with communication instruments for UHF, VHF and SATCOM, who can lay and con­ figure separate, protected data networks, who know all about encryption modules and who can provide patrols with ‘beyond line of sight’ long-distance connections.

‘In the coming years, the Signals Service School will have to take an even more prominent lead’, adds Van Dijk. ‘When it comes to mission and functional training, we are realising all our targets but in terms of the in-flow of MBO students, we are not quite fulfilling expectations. But we are not complaining. The ICT sector pays better but we have come to realise that the combination with the military role is quite appealing. Particularly now that tensions in the world are rising and

Signals Service School The Signals Service School is part of the Manoeuvre Instruc­ tion and Training Centre (OTCMan) in Amersfoort. Service personnel are trained here in ground deployment (land-based manoeuvres). The centre provides training on infantry, recon­ naissance and communication. OTCMan has 550 employees, who provide 176 different courses for 15,000 trainees each year.

we are needed more than ever. Once they join up, youngsters quickly realise that they have made a fantastic choice. Working on an international stage, great career oppor­ tunities and a chance to discover the world. They are always really enthusiastic.

It’s great to see.’

21

insights

Topprestaties en innovatieve kracht, alles in dienst van

De kennis en expertise op het gebied van infrastructuur, maar

een gemeenschappelijk doel: het leveren van producten

ook de beheersing van de gehele keten tot en met de reparatie

en diensten aan gebruikers die hiervan onder alle

van randapparaten maakt Abiom hĂŠt aanspreekpunt voor al

omstandigheden afhankelijk zijn. Abiom draagt met haar

uw communicatie- en mobiliteitsvraagstukken. Wij zijn ge-

missiekritische- en communicatieoplossingen bij aan een

kwaliďŹ ceerd om over gewenste producten te adviseren, deze

betere dienstverlening van professionals in het publieke

in te bouwen en structureel volledige service te verlenen. En

veiligheidsdomein en daarmee aan een hogere kwaliteit van

is de juiste oplossing voor uw situatie niet beschikbaar, dan

veiligheid voor de burger.

ontwikkelen wij die graag voor u.

www.abiom.nl

Abiom: leverancier groeit door tot innovatiepartner

Steeds meer kennishuis

Abiom, totaalleverancier en systeemintegrator voor missie­ kritische­ en communicatieoplossingen, ontwikkelt zich meer en meer tot kennishuis, signaleert CEO Bas de Grood.

Door dichtbij haar opdrachtgevers te staan, is het bedrijf in toenemende mate in staat (maatwerk)oplossingen te leveren, te innoveren en strategische partnerschappen aan te gaan.

“We slaan steeds vaker een brug tussen opdrachtgever en leverancier.”

Abiom is een van de belangrijkste spelers als het gaat om professionele, mobiele communicatie voor publieke veiligheid in de Benelux. Service, ondersteuning en een eigen R&D-afdeling verschaffen het Wijchense bedrijf een platform om klanten volledig te ondersteunen en te voorzien van maatwerk. “De kennis en expertise die we opdoen, passen we toe bij Defensie en veiligheidsdiensten”, zegt Bas de Grood.

Intermediair Die werkwijze past volgens hem perfect in de rol van Abiom: een krachtig intermediair, die een naadloze overgang realiseert tussen de wensen en eisen ‘uit het veld’ en de oplossingen. “Dit zijn geen loze kreten”, benadrukt De Grood. “Wij hebben meerdere malen specifieke oplossingen met succes geïntroduceerd, waarbij wij niet alleen de kennis en knowhow op het gebied van infrastructuur beheersen, maar de gehele keten tot en met de reparatie van de randapparaten.”

Abiom is leverancier van Defensie sinds C2000 in Nederland werd uitgerold. Inmiddels zijn de tweede en derde generatie apparatuur in gebruik. De Grood noemt Defensie bij uitstek een opdrachtgever die Abiom heeft helpen uitgroeien tot kennispartner. “Diverse vragen naar oplossingen en producten hebben daadwerkelijk tot

“Een seconde, of zelfs minder, kan een wereld van verschil maken bij het nemen van besluiten” Hij noemt klantgerichtheid, korte lijnen en het vermogen snel te kunnen inspelen op specifieke klantbehoeften de kern van de werkwijze van Abiom. Een kroon op het werk was, met slechts enkele weken van voorbereiding, de levering van een multisite TETRA-netwerk voor de bijzondere eenheden die tijdens de Nuclear Security Summit (NSS) in Den Haag in 2014 de bezoekende delegaties beveiligden. “We hebben toen een ongekend visitekaartje afgegeven”, zegt De Grood.

Breedbanddata Hij signaleert in de markt momenteel vooral een snelgroeiende behoefte aan breedbanddata. “Met name bijzondere eenheden willen vaker beschikken over real-time beelden. Omdat er vaak sprake is van missiekritische inzet, moet de apparatuur voldoen aan de hoogste eisen met betrekking tot de betrouwbaarheid en snelheid van overdracht van de data. Een seconde, of zelfs minder, kan een wereld van verschil maken bij het nemen van besluiten.

Die wetenschap is voor ons voortdurend het uitgangspunt”, aldus De Grood.

innovaties geleid. Een voorbeeld hiervan is de inzet van apparatuur in Afghanistan. Het is onvoorstelbaar waar het zeer fijne zand, of beter gezegd fijnstof, in kan doordringen. Deze conclusies en inzichten zijn direct aanleiding geweest voor een verbeterslag, waardoor het materiaal dat wij uitgeven, evolueert door bij Defensie opgedane ervaringen.”

Meer informatie: www.abiom.nl

23

insights

Aankoop 2.000 trucks: krijgsmacht doorbreekt bezuinigingsspiraal

‘Herwaardering’ defensie krijgt vorm Met de order voor 2.000 trucks bij Scania in Zwolle trok Defensie begin juni voor het eerst in jaren fors de knip voor modernisering van het materieel bij de krijgsmacht. Het illustreert de andere wind die waait, constateert defensiedeskundige Kees Homan. “Er is sprake van een herwaardering.”

Sociale zaken heeft draagvlak, landbouw heeft draagvlak, asfalt heeft draagvlak. Maar tanks, pantservoertuigen en ander leger­ materieel hebben dat niet. Dat heeft Defensie uitgehold.”

Net als velen schrok Homan in mei vorig jaar, toen de Algemene Rekenkamer in een rapport de deplorabele toestand van de krijgsmacht schetste. “Het was ernstiger dan gedacht: gebrek aan rijdend materieel, gebrek aan onderhoud, gebrek aan reserve­ onderdelen, gebrek aan munitie, gebrek aan slagkracht… De missies in Mali en Uruzgan speelden mee, de omstandigheden daar hebben extra aan het materieel gevreten.

Maar de conclusies waren heftig.”

“Politiek is er bereidheid meer geld uit te trekken” Aanzet Er waren ‘nieuwe’ geopolitieke spanningen, een explosie van de vluchtelingenstroom, oprukkend terrorisme en een Amerikaanse president die Europa hardhandig wees op de financiële verplicht­ ingen naar de NAVO nodig om een “herwaardering” van Defensie te creëren. “Nu heerst een andere sfeer”, zegt Homan. “Politiek is er bereidheid meer geld uit te trekken. Voldoende om aan alle NAVO-afspraken te voldoen is het voorlopig nog niet. Maar het is een aanzet.”

Defensie, aldus Homan, was “te lang” sluit­ post op de begroting. De crisis hielp niet erg mee dat te doorbreken. “Natuurlijk is er gewaarschuwd”, zegt hij. “Volop zelfs.

Maar defensie heeft nauwelijks draagvlak.

insights

24

Purchase of 2,000 trucks: armed forces break spiral of budget cuts

‘Revaluation’ of Defence is taking shape With the order for 2,000 trucks placed with Scania in Zwolle at the beginning of June, the Defence Department broke the spiral of budget cuts for the first time in years to modernise the equipment of the armed forces. It illustrates the wind of change, says defence expert Kees Homan. ‘A revaluation is going on.’

Kees Homan

Start There have been ‘new’ geopolitical tensions, an exponential increase in the stream of refugees, an increase in terrorism and an American president who has pointed out

Like many others, Mr Homan got a surprise in May last year, when the Netherlands Court of Audit issued a report on the deplorable situation of the armed forces. ‘It was more serious than we had thought: a lack of vehicles, a lack of maintenance, a lack of spare parts, a lack of ammunition, a lack of capacity… The missions in Mali and Uruzgan were a factor, the situation there consumed additional resources. But the conclusions were serious.’

‘Politicians are willing to make more money available’

Defence, says Homan, was a balancing item in the budget ‘for too long’. The crisis did not help either to break that trend. ‘Of course there had been warnings’, he says. ‘A lot of warnings. But Defence barely receives support. Social matters receive support, agriculture receives support and asphalt receives support. But tanks, armoured cars and other army equipment do not. This has eroded the Defence Department.’

to Europe, in harsh terms, the financial obligations to NATO to be complied with in order to ‘revalue’ Defence. ‘Now the atmosphere is different’, Mr Homan says.

25

insights

‘Politicians are willing to make more money available. For now, it is still insufficient to comply with all NATO commitments. But it is a start.’

The way in which the money is spent is also important, he emphasises. ‘In Greece and Belgium, 70 percent of the Defence budget goes to personnel. But 20 to 25 percent of any Defence budget should be invested in new equipment. The Netherlands barely reaches 16 percent. And, in the end, what matters is the equipment you have at your disposal.’

Hybrid However, in the current context, this equip­ ment is different than in the years of the Cold War, he points out. ‘Obviously, highquality equipment is necessary’, he says. ‘If the army has broken vehicles, these must be replaced. They need to be mobile, ready to intervene and well-equipped. But the perspective has changed. Armed forces take part in joint interventions, backed by social support. Security is not only a military issue. It is a diplomatic, economic and social issue, a scene in which hybrid warfare – using disinformation and cyberattacks – is a hard reality. And this different context leads to different choices, also where equip­ ment is concerned.’

Daarbij gaat het ook om de manier waarop het geld wordt besteed, beklemtoont hij. “Griekenland en België laten 70 procent van hun defensiebegroting naar personeel stromen. Maar van een defensie­ begroting moet 20 tot 25 procent in nieuw materieel worden gestopt. Nederland tikt in dat verband de 16 procent ook maar net aan. En uiteindelijk gaat het erom wat je op de grasmat brengt.”

Hybride In de context van de huidige tijd is dat wél een andere optelsom dan in de jaren van de Koude Oorlog, onderstreept hij. “Natuurlijk moet er goed materieel zijn”, zegt hij. “Als de landmacht kampt met kapotte voertuigen, dan moeten daar nieuwe voor komen.

Je moet mobiel, inzetbaar en goed geëquipeerd zijn. Maar het perspectief is veranderd. Krijgsmachten treden geïntegreerd op, met een inkadering van het maatschappelijke veld. Veiligheid is niet alleen een militaire zaak. Het is een diplomatieke, economische en sociale zaak, een toneel waarop hybride oorlogsvoering – met disinformatie en cyberaanvallen – keiharde realiteit is. En die andere context leidt tot andere keuzes, ook wat betreft materieel.”

It can lead to the conclusion that smart arms are (sometimes) better than heavy arms. Furthermore, there is increasing colla­ boration: the Dutch army with the German army, the Dutch navy with the Belgian navy, the rapprochement at the European level.

‘All these developments will influence the choices of and investments in equipment.

Het kan tot de conclusie leiden dat slim bewapenen (soms) beter is dan zwaar bewapenen. En dan is er nog de groeiende samen­ werking: de Nederlandse landmacht met de Duitse, de Nederlandse marine met de Belgische, de toenadering op Europees niveau.

“Al die ontwikkelingen gaan invloed hebben op keuzes voor

Met de mega-order van Defensie voor ruim 2.000 trucks bij Scania is circa 500 miljoen euro gemoeid. De zware en middelzware vrachtwagens moeten voornamelijk dienst gaan doen als containerdragers voor vervoer van materieel en als commandopost of werkplaats. Een deel ervan wordt bepantserd om te kunnen opereren in oorlogsgebieden.

Defensie bestelde naast de mega-order twaalf Volvo FH-trekkers (4x2 en 6x4) voor het Materieel Logistiek Commando. Tien voor de Landmacht, twee voor de Marine.

Defensie gebruikt de combinaties voor het vervoer van materieel en brandstoffen naar de kazerne en bij oefe­ ningen.

insights

26

investeringen in materieel. Waar tanks, pantservoertuigen en trucks vroeger de kracht van onze strijdmacht belichaamden, doen geavanceerde IT-systemen van ons cyber commando dat vandaag de dag evenzeer”, besluit Homan.

Whereas tanks, armoured cars and trucks used to represent the strength of our armed forces, the advanced IT systems of our cyber commando do the same today’, Mr Homan concludes.

The huge order of over 2,000 trucks placed with Scania by the Ministry of Defence involves an investment of around 500 million euros. The main functions of the heavy and medium-weight trucks will be that of transporting containers of equipment, and acting as command posts or workshops. Some of them will be armoured in order to be able to operate in war zones. In addition to this huge order, the Ministry of Defence has ordered twelve Volvo FH trucks (4x2 and 6x4) for the Equipment Logistics Commando. Ten for the army, two for the navy. The Defence Depart­ ment uses the combinations for the transport of equipment and fuel to the base and during exercises.

TSS International BV

Armour Mobility TSS International specialises in uninterrupted mobility for vehicles which cannot afford to stand still by providing high quality products. These are tested and certified at institutes such as TNO, TüV and the Beschussamt.

For the Dutch Army, TSS has beadlock wheels and Hutchinson VFI runflat inserts for the Boxer, G-Wagen, Fennek, Patria, Bushmaster, Scania and DAF.

explosion suppressant TSS ProtecTank®. These features have also been tested and evaluated by the Dutch MOD. TSS is a Dutch family business, ISO 9001:2015-certified, member of NIDV and proud to be able to work with the Dutch MOD, making a valuable contribution to the mobility & safety of Dutch soldiers all over the world.

Partnering with the Dutch Army, TSS has delivered a runflat fitting container which has been in service in Afghanistan and Mali since 2006. TSS also trained many operators for this mobile workshop.

Other Armour Mobility products on display at www.TSSH.com: Vehicle Intercoms, Shock Mitigation Mats, Heavy Duty Wheels & Braking Systems and many more.

Fuel tank protection without armour can be achieved by converting your fuel tank into a self-sealing, flame retardant and if required,

More information: www.tssh.com

27

insights

Bredenoord shapes energy transition

At the forefront of sustainable e-systems Bredenoord, supplier of temporary and mobile energy solutions, has developed a solar container that contains a storage facility and a hybrid system for electricity supply. “Ideal, among others, for military operations in arid deserts and countries with a warm climate,” says Maarten van den Heuvel, Division Manager Sales & Service.

Smart Base We have joined forces with NIVD (Dutch Defence and Securityrelated Industry) to establish the right contacts within Defence for these new products. Aside from our contacts who mainly use our rental solutions, it is a matter of “creating maximum exposure

With the Bredenoord SunBox, as the container is called by Bredenoord, the company is anticipating the transition from fossil fuels to sustainable and renewable energy. The design was finalised this spring. “Now we need to find our first customer,” says Van den Heuvel. “We are represented, among others, at trade fairs in Africa.

These are the developments of the future.”

The Bredenoord SunBox is a Bredenoord innovation to the core and consists of 100% proven technology. “We have linked existing elements such as solar panels with inverters combined in a modular way with power units and batteries. We combined proven technology into a practical, reliable and self-contained system.” “It is quickly assembled and made operational and fits into a standard 20-foot container. In addition, the SunBox meets the changing needs of the customer. Whilst power units were previously sought after, nowadays green energy is in demand, as long as it provides energy security. With SunBox we bring a new, future-proof solution to the market.”

Partner In this very specific case, Defence, with whom Bredenoord until recently regularly joined forces in the area of power unit rentals, is one of the market players. Dutch soldiers are increasingly being deployed at Peacekeeping missions to remote and difficult-to-access areas. “In the desert, however, a diesel power unit is expensive due to transport fuel and a lot of hassle. We feel we can therefore be a valuable partner for this energy solution.”

insights

as an innovative partner.” “We participate in the activities the Taskforce Smart Industry initiated with the Fieldlab Smart Base: its focus is an innovative military force that can be deployed anywhere in the world from a safe army base which operates with the smallest footprint possible. Such a project generates unprecedented exposure. That’s how we continue to take new steps.”

More information: www.bredenoord.com

28

Defence and security supplies are a multi-billion euro business

The indispensable civil partner

Toelevering defensie en veiligheidsdomein miljardenbusiness

De onmisbare civiele partner Defensie kan niet alles zelf. Het is daarom een van de grootste investeerders binnen de Nederlandse overheid. Jaarlijks koopt de organisatie voor ongeveer een miljard euro aan nieuw materieel in. Daarnaast besteedt Defensie ongeveer tweehonderd miljoen euro per jaar aan infrastructuur. Het totale defensiebudget bedraagt circa zeven miljard euro per jaar.

The Defence Department cannot do everything itself. That is why it is one of the largest investors within the Dutch Government. Every year, the Defence Department purchases new equipment worth around one billion euros. In addition, it spends around two hundred million euros a year on infrastructure. The total defence budget amounts to approximately seven billion euros a year.

Zaken doen met Defensie betekent zaken doen met een veeleisende opdrachtgever. Van toeleveranciers verwacht Defensie dat zij beschikken over voldoende technische knowhow, ervaring en een kwalitatief voldoende capaciteit om de defensieopdracht uit te kunnen voeren. Daarnaast moet de financiële en economische positie zodanig zijn, dat de continuïteit van de onderneming is gewaarborgd.

Doing business with the Defence Department means doing business with a demanding customer. The Defence Department expects its suppliers to have sufficient technical know-how, experience and quality capacity to be able to carry out the order. In addition, the supplier’s financial and economic situa­ tion must guarantee its continuity.

Afhankelijk van de opdracht en de aard van de samenwerking staat Defensie er soms op dat een kwaliteitszorgsysteem is geïmplementeerd. In de regel gaat het om internationale standaarden, zoals ISO en AQAP (in NAVO-verband). Bedrijven hoeven geen aanbieder te zijn van uitsluitend militaire producten om zaken te doen met Defensie. Defensie koopt ook civiele producten en diensten. Sterker nog: de civiele toeleverancier is onmisbaar.

Dat geldt in het gehele veiligheidsdomein, ook waar de private ondernemingen de toon zetten.

Depending on the order and the nature of the collaboration, the Defence Department sometimes requires a quality assurance system to be implemented. Usually this means compliance with international stan­ dards, such as ISO and AQAP (in the context of NATO). Companies do not need to be

29

insights

Professionals voor professionals

Speciaal voor het transport van het zwaarste defensiematerieel ontwikkelde DAF de TROPCO trekkeropleggercombinaties. OerdegelÄłk, uitermate betrouwbaar en met maximale bescherming van de inzittenden.

Ontwikkeld in Eindhoven, geproduceerd in Eindhoven. Net als de ingenieuze TRADO-constructie uit de jaren dertig.

Al meer dan 80 jaar vertaalt DAF de wensen van Defensie in innovatieve transportoplossingen. Met een uiterst modern productenprogramma en een zeer vakkundige organisatie erachter. Professionals voor professionals.

A PACCAR COMPANY DRIVEN BY QUALITY

suppliers of exclusively military products to do business with the Defence Department. The Ministry of Defence also buys civil products and services. What is more: civil suppliers are indispens­ able. This is true for the entire field of security, also where private companies take the lead.

Explosieven Toeleveranciers en partners bevinden zich in tal van bedrijfstakken, van organisatie­ adviseurs tot hightech productiebedrijven.

Ook valt te denken aan ondernemingen die actief zijn op het gebied van explosieven, veel kennis bezitten en opleidingen en trainingen aanbieden, zowel met betrekking tot conventionele als geïmproviseerde explo­ sieven. Opleidingen over geïmproviseerde explosieven worden vaak gegeven aan beveiligings- en internationaal opererende bedrijven en hulpdiensten. Cursisten leren hoe ze te werk moeten gaan bij een bom­ dreiging, bommelding of het daadwerkelijk aantreffen van een geïmproviseerd explosief.

Andersom telt de industrie belangrijke producten van beschermend materieel, zoals zeilen, kleden, tassen, rugzakken draagsystemen en kogelvrije vesten.

Explosives There are suppliers and partners in numerous industries, ranging from organisational consultants to high-tech production companies. There are also companies that are active in the field of explosives, have a lot of knowledge and offer training, both on conventional and improvised explosives. Training on improvised explosives is often given to security-related and inter­ nationally operating companies and emergency services.

Course participants learn how to act in case of a bomb threat, a bomb alert or in case they actually encounter improvised explosives. The industry, for its part, comprises a significant number of products made of protective materials, such as tarpaulins, rugs, bags, backpacks, carrier systems and bullet-proof vests.

In the (mobile) energy businesses as well, civil suppliers occupy an important position. During missions, energy supplies accompany planes or ships all over the world.

Diesel aggregates and other systems, from standard to custom-made solutions, from light to heavy. During the Navy Days in Den Helder the quays of the navy port are traditionally filled with ‘power equipment’. In addition, the Dutch industry is involved in the FieldLab Smart Base in the framework of ‘smart industry’.

Ook in de (mobiele) energiebusiness nemen civiele toeleveranciers een belangrijke positie in. Bij missies vliegen of varen stroom­ voorzieningen mee de hele wereld over.

Dieselaggregaten en andere systemen van standaard-uitvoeringen tot maatwerk, van licht tot zwaar. Tijdens de Marinedagen in Den Helder zijn de kades van de marinehaven traditioneel gevuld met ‘power equipment’.

Bovendien is de Nederlandse industrie binnen de contouren van ‘smart industry’ betrokken bij het FieldLab Smart Base.

Testing ground In this project the Defence Department challenges innovative companies and knowledge institutions to participate in the development of safe and sustainable military bases in deployment areas. To this end, the Defence Department provides an environ­ ment as a testing ground for innovation to jointly carry out experiments and encounter solutions for the ‘base of the future’.

Collaboration between the Defence Department, companies and

31

insights

Aircargo extra Holland.qxp_Layout 1 12.07.17 12:30 Seite 1

OUTSIDE 35°C HUMIDITY 90%

22º C

Inside

PROVIDED BY HEINEN & HOPMAN

Your Logistic Partner for Demanding Cargo in Demanding Areas

National Air Cargo & National Airlines

Europe- Amsterdam: Tel: +31 20 405 3125 Middle East- Dubai: Tel: +971 4 230 5500 Americas- New York: Tel: +1 716 631 0011 Asia Pacific- Kuala Lumpur: Tel: +60 3 8320 1900 Email: Sales_Europe@nationalaircargo.com www.gonational.com

+31 33 2992500 info@heinenhopman.com www.heinenhopman.com

Insights NIDV 90x124 (ED20170424).indd 1 31-07-17 Heinen&Hopman 14:51 goo.indd 1

AirCargo goo.indd 1

24-4-2017 13:34:21 24-04-17 15:19

Jos van den Bersselaar Constructie B.V.

60 Years of solutions and special steel constructions Bersselaar Constructie has 60 years experience in special steelconstructions for all kind of markets.

Building, Construction, off­shore and food­ industry know the Bersselaar­people and find here more than 100 professionals working around with steel, aluminium and stainless­steel.

Welders are highly skilled and all certificates to proces steel­ qualities till S690 are common in our company.

We invite you to visit our company and see how we can help you to solve your steelproblems!

Own engineerings and designer are available to help clients with all their questions to engineer high­quality steelconstructions, build in our well equiped workshops in Tilburg (NL).

insights

More information: www.bersselaar.com

32

Proeftuin In dit project daagt Defensie daagt innovatieve bedrijven en kennisinstituten uit mee te werken aan de ontwikkeling van een veilige en duurzame militaire bases in uitzendgebieden. Defensie biedt daarvoor een proeftuin-innovatieomgeving om samen te experimenteren en tot oplossingen te komen voor de ‘base van de toekomst’. Samenwerking tussen Defensie, het bedrijfsleven en kennisinstituten moet in dit fieldlab leiden tot een base die past in het toekomstig Landoptreden. Zo moet de base voldoende bescherming bieden, zich kunnen aanpassen aan wisselende omstandigheden, snel inzetbaar zijn en ‘vlot’ te verplaatsen: de smart base.

knowledge institutions in this field lab must lead to a base that fits into the land interventions of the future. This base must offer sufficient protection, be able to adapt to changing circumstances, be available for use fast and be easy to move: a ‘smart’ base.

Op diezelfde manier valt de defensie- en veiligheidsbranche terug op bouw- en constructiebedrijven. Zij laten zich bedienen door toeleveranciers die zijn gespecialiseerd in constructies voor uiteenlopende toepassingen en met een hoog afwerkingsniveau.

Daarbij gaat het om producten als trappen, balustrades, luifels, geluidsschermen en brugleuningen van staal, roestvrij staal of aluminium.

products such as stairs, banisters, awnings, noise barriers and bridge railings made of steel, stainless steel or aluminium.

Logistiek In de dagelijkse praktijk zijn ook civiele logistieke dienstverleners onmisbaar. Daaronder bevinden zich partijen en organisaties die zijn gespecialiseerd in het vervoeren van buitenmaatse, zware vrachten en die tot in conflictgebieden over de gehele wereld tot ‘voor de deur’ leveren. In sommige gevallen gaat het om partijen met een eigen vloot van vliegtuigen. Medewerkers in ‘vooruit­ geschoven posten’ over de hele wereld dragen zorg voor tijdige en juiste aflevering.

On- en offshore tenslotte worden tal van technische toeleveranciers ingeschakeld. Daaronder zijn ook regelmatig bedrijven die zijn gespecialiseerd in speciale onderdelen van de uitrusting, zoals verwarmingssystemen, ventilatiesystemen, airconditioningsys­ temen, koelsystemen, warmteherstelsystemen en explosieveilige HVAC + R. Het gaat daarbij om toeleveranciers te land, ter zee en in de lucht.

33

insights

Similarly, the defence and security industry falls back on construction companies. They make use of suppliers that are specialised in construction for a variety of applications and with a high level finish. This includes

Logistics In daily practice, civil logistics suppliers are indispensable as well. These include parties and organisations that have specialised in transporting heavy, oversized loads and delivering these ‘to our doorstep’ in conflict areas around the world. In some cases, these are parties that have their own fleet of planes. Personnel posted across the globe make sure deliveries are made correctly and in time.

Finally, numerous technical suppliers are used both onshore and offshore. These include quite a few companies specialised in specific parts of the equipment, such as heating systems, ventilation systems, air conditioning systems, cooling systems, heat recovery systems and explosion-proof HVAC/R. These companies deliver on land, at sea and in the air.

Defensiefonds leidt tot miljardeninvesteringen

Europa bouwt aan eigen veiligheid

EU-buitenlandchef Federica Mogherini noemt het ‘’een revolutie in defensie en veiligheid”. President Jean Claude Juncker van de Europese Commissie spreekt van “een sterke, competitieve en innovatieve industriële basisdefensie, die ons strategische autonomie geeft.” Vanuit het niets kondigde hij vorig jaar een Europees Defensiefonds aan. Het plan biedt de industrie grote kansen.

John Jansen

Afbreukrisico Uitkomsten zijn ongewis en ook op het Europese toneel is er “best nog afbreukrisico”, zegt Jansen. “Maar de kern van de plannen is zonder meer serieus genoeg. Zowel in het civiele als in het militaire- en veiligheidsdeel komen er kansen. Maar het vergt een specifiek soort inspanning en de bedrijven hebben simpelweg niet altijd de mogelijkheid om daar op individuele basis capaciteit en middelen voor vrij te maken. Daar kunnen wij een rol in spelen.”

John Jansen werkte dertig jaar in Brussel voor Defensie. Na zijn pensioen werd hij EU-adviseur voor de NIDV. “Het idee was nog een beetje wat blijven doen”, zegt hij lachend in het NIDV-kantoor.

“Maar sinds de contouren van het Europees Defensiefonds duide­ lijk vorm hebben gekregen, draai ik overuren. Dit plan is goed nieuws voor de Nederlandse industrie, ook voor ondernemingen in het MKB en start-ups. Voorwaarde is wel dat ze er de komende jaren is slagen zich in Europese netwerken te begeven.”

Jean Claude Juncker

Met een heus ‘Defensiefonds’ wil de Europese Unie (EU) Een vanzelfsprekendheid is dat allerminst, weet hij uit ervaring.

“Onderzoeksinstituten kennen de weg in Europa. Die weten ook: als het gaat om Europese gelden en fondsen, dan spreek je over een lange, tijdrovende kwestie. Voor een groot deel van het mkb is dit ‘terra incognita’. Het mkb is veel gefocust op de korte termijn, op directe business. Daar is niet altijd tijd en geld beschikbaar. Als NIDV treffen we voorbereidingen om ons maximaal in te spannen voor het collectief. Als onderneming moeten ze het uiteindelijk natuurlijk zelf doen, maar we kunnen ze wel een eind op weg helpen.”

insights

34

Defence Fund leads to multi-billion euro investments

Europe is working on its own security

EU Foreign Affairs chief Federica Mogherini calls it ‘a revolution in defence and security’. European Commission President Jean-Claude Juncker talks about ‘a strong, competitive and innovative basic industrial defence, which gives us strategic autonomy’. Last year, out of the blue, he announced a European Defence Fund. The plan offers major opportunities for the industry.

focus strongly on the short term, on direct business. They do not always have time and money available. At the NIDV we are preparing to provide maximum support to SMEs. Obviously, they will ultimately need to do things themselves as companies, but we can help them on their way.’

John Jansen worked for the Defence Department in Brussels for thirty years.

After retiring, he became an EU adviser to the NIDV. ‘The idea was to keep doing something’, he explains, smiling, at the NIDV office. ‘But since the outlines of the European Defence Fund became clear, I have been working overtime. This plan is good news for the Dutch industry, as well as for SMEs and start-ups. However, the condition is that they succeed in entering European networks over the next years.’

Risk factor The results are uncertain, and on the European scene there is certainly a risk factor as well, Jansen says. ‘But the core of the plan is definitely sufficiently serious. There will be opportunities both in the civil and in the military and security domain. But these require a specific kind of effort, and companies simply do not always have the possibility to make capacity and resources available for this individually. That is where we can help.’

That is not an obvious thing at all, he knows from experience. ‘Research institutes know their way around Europe. They know that when talking about European money and funding, one can expect a long, timeconsuming procedure. This is unknown territory for many SMEs. SMEs tend to

With a full-blown ‘Defence Fund’ the European Union (EU) wishes He is convinced that the plans for the European Defence Fund have been accelerated by developments such as the growing unrest in Eastern Europe, the Brexit and the election as US president of Donald Trump, who was critical of both NATO and the European Union from the start. ‘Awareness of the fact that Europe will need to take care of its own security has grown’, Jansen says. ‘That is also why there has been relatively little political discussion on the plan. There is a lot of support. Everyone can see the need to take steps together.’

He calls the plan itself ‘ambitious’ and ‘full of opportunities’. The Fund as proposed by Juncker consists of two components. The first involves making available 90 million euros for defence-related research over the period up to 2019: 25 million euros this year, 40 million euros next year and another 25 million euros in 2019.

From 2021 onwards, 500 million euros must be made available for research.

35

insights

Lever The second component – with a greater focus on the development of products – is the ‘Defence Industrial Development Program’. In 2019 and 2020 a total of 500 million euros must be made available for this, an amount which from 2021 onwards must be doubled each year up to 1

Hij is ervan overtuigd dat de plannen voor het Europese Defensie­ fonds in een stroomversnelling zijn gekomen door ontwikkelingen zoals de groeiende onrust in Oost-Europa, de Brexit en de komst van de Amerikaanse president Trump, die van meet af aan een kritische houding richting zowel de NAVO als de Europese Unie aannam. “Het besef is gegroeid dat Europa op het gebied van veiligheid voor zichzelf moet zorgen”, zegt Jansen. “Daarom is er ook relatief weinig politieke discussie over het plan geweest. Er is veel draagvlak.

Iedereen ziet de noodzaak samen stappen te zetten.”

Het plan zelf noemt hij “ambitieus” en inhoudelijk “kansrijk”. Het fonds zoals Juncker het voor ogen heeft, valt uiteen in twee sporen. Het eerste omvat het vrij­ maken van 90 miljoen euro voor defensieonderzoek in de periode tot en met 2019: 25 miljoen euro dit jaar, 40 miljoen euro komend jaar en nog eens 25 miljoen euro in 2019. Vanaf 2021 moet er dan jaarlijks 500 miljoen euro beschikbaar komen voor onderzoek.

Hefboom Het tweede spoor – met meer focus op de ontwikkeling van producten – is het ‘Defense Industrial Development Program’.

In 2019 en 2020 moet daarvoor in totaal 500 miljoen euro beschikbaar komen, een bedrag dat vanaf 2021 jaarlijks moet worden verdubbeld tot 1 miljard euro. Juncker verwacht dat het bedrag fungeert als een soort hefboom voor verdere nationale investeringen, met een zogenoemd ‘multi­ plicatoreffect’ van vijf. Het kan in zijn ogen na 2020 leiden tot een totale investering in de ontwikkeling van het defensievermogen van 5 miljard euro per jaar.

Federica Mogherini

‘The strength of the programme is that the Member States take the decisions and that overlapping activities and fragmentation of funds are avoided’

“Het sterke punt van het programma is dat de lidstaten er over beslissen en dat er geen sprake is van overlap in activiteiten en versplintering van fondsen”

billion euros. Juncker expects that the amount will act as a kind of lever for further national investments, with a factor five ‘multiplier effect’.

In his opinion, this could lead to a total invest­ ment in the development of defence capacity after 2020 of 5 billion euros each year.

Known shortages are drones, cyber security and protected satellite communication. Other accents will be determined by the Member States. ‘The strength of the programme is that the Member States take the decisions and that overlapping activities and fragmentation of funds are avoided, within a policy outline established at the European level’, Jansen explains. ‘This means that tax revenues will be used much more efficiently, and that invest­ ments will be much more goal-oriented. It has to be a win-win for everyone.’

Bekende tekorten zijn drones, cyberveiligheid en afgeschermde satellietcommunicatie. Verdere accenten zullen door de lidstaten nog worden bepaald. “Het sterke punt van het programma is dat de lidstaten er over beslissen en dat er geen sprake is van overlap in activiteiten en versplintering van fondsen, maar dat op Europees niveau piketpalen worden geslagen”, zegt Jansen. “Dat betekent dat veel efficiënter met belastinggeld wordt omgegaan en dat er veel gerichter wordt geïnvesteerd. Het moet aan alle kanten winwin worden.”

insights

36

Uw veiligheid, onze zorg

Deel uw visie Insights biedt inzicht in het bedrijfsleven, de zorg- en (semi-)publieke sector. In interviews, praktijkcases en achtergrondartikelen geven ondernemers, directeuren en managers hun visie op actuele bedrijfsontwikkelingen.

Advies Uitvoering Opleidingen Certificering Internationaal

Ook uw visie delen in Insights?

Informatie: Peter Molenaar Bladmanager Insights T : +31 (0)71 70 70 187 E : redactie@goomedia.nl I : www.goomedia.nl

Goo 1-4 IS adv.indd 1

12-03-15 REASeuro 14:09 goo.indd 1

03-05-17 13:40

insights Insights is een uitgave van Insights is published by Goo Media T +31 (0)71 - 70 70 161 E redactie@goomedia.nl I www.goomedia.nl Directie Director Ernst Delfos

Coördinatie Coordination Peter Molenaar Milco Sprink

Productie Production Renate Claassens Ellen van Vliet

Realisatie Realisation Mandy van Aerde Cristel van Laar Nima Larkani Willeke van de Ree

Vormgeving Design Rachelle de Boer Marinka Peeters Tekstproductie Editing Bak & Bakker cs journalisten

NIDV T +31 (0)70 - 364 48 07 I www.nidv.eu

© Goo Media 2017 Niets in deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel bij de samenstelling van deze uitgave de grootst mogelijke zorgvuldigheid wordt betracht kunnen uitgever en auteurs geen aan­sprakelijkheid aanvaarden voor de gevolgen van eventuele onjuistheden of onvolledigheden.

No part of this publication may be reproduced or publicised in any form by print, photocopy, microfilm or any other means without written permission from the publisher. Whilst every care has been taken in compiling this publication to ensure the accuracy of the content, the publisher and authors cannot be held responsible for the consequences of any errors or omissions.

Deze uitgave is CO2 neutraal geproduceerd This publication is produced CO2 neutral

Deze uitgave kwam tot stand dankzij de medewerking van: This publication was realised with the cooperation of: Abiom • Alewijnse Marine Nijmegen B.V. • Jos van den Bersselaar Constructie B.V. • Bredenoord B.V. • DAF Trucks N.V. • Damen Schelde Naval Shipbuilding • Deloitte • Heinen & Hopman • The IP Company • National Air Cargo (Nederland) B.V. • REASeuro • Thales Nederland • TSS International BV • V.O. Patents & Trademarks