Weterynaria dodatek specjalny pasożyty by Gosia Kaczor

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

Przez kolejne pory roku Nieustanna ochrona przed pchłami i kleszczami aż do 8 miesięcy

Obroża Foresto to przełom w ochronie przeciwkleszczowej i przeciwpchelnej ®

• skuteczna do 8 miesięcy • odstrasza i zabija kleszcze, redukując ryzyko chorób przez nie przenoszonych • zabija pchły • wodoodporna i bezzapachowa NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO Bayer Animal Health GmbH, Kaiser Wilhelm Allee 50, D-51373 Leverkusen, Niemcy NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Foresto 1,25 g + 0,56 g obroża dla kotów i psów o masie ciała < 8 kg;Foresto 4,50 g + 2,03 g obroża dla psów o masie ciała > 8 kg Imidaklopryd, Flumetryna SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ(-YCH) I INNYCH SUBSTANCJI Jedna obroża o długości 38 cm (12,5 g) zawiera imidaklopryd w dawce 1,25 g oraz ﬂumetrynę w dawce 0,56 g jako substancje czynne. Jedna obroża o długości 70 cm (45 g) zawiera imidaklopryd w dawce 4,5 g oraz ﬂumetrynę w dawce 2,03 g jako substancje czynne. WSKAZANIA LECZNICZE Koty: W celu leczenia i zapobiegania infestacji pcheł (Ctenocephalides felis) przez okres 7 do 8 miesięcy. Skuteczność przeciwpchelna zostaje osiągnięta natychmiast po założeniu obroży. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez okres 10 tygodni. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) (Ixodes ricinus, Rhipicephalus turanicus) i odstraszającą (zapobiega żerowaniu pasożytów) w przypadku infestacji kleszczy (Ixodes ricinus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. Psy: W celu leczenia i zapobiegania infestacji pcheł (Ctenocephalides felis) przez okres 7 do 8 miesięcy. Skuteczność przeciwpchelna zostaje osiągnięta natychmiast po założeniu obroży. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez 8 miesięcy. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) w przypadku infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus, Dermacentor reticulatus) oraz odstraszającą (zapobiega żerowaniu) przy infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. W celu leczenia infestacji wszołów (Trichodectes canis). DAWKOWANIE DLA KAŻDEGO GATUNKU, DROGA(-I) I SPOSÓB PODANIA Koty i małe psy o masie ciała do 8 kg otrzymują obrożę Foresto o długości 38 cm. Psy o masie ciała powyżej 8 kg otrzymują obrożę Foresto o długości 70 cm. Do stosowania na skórę. Jedna obroża na zwierzę do założenia wokół szyi. Wyłącznie do użytku zewnętrznego. PRZECIWWSKAZANIA Nie stosować u kociąt w wieku poniżej 10 tygodni, ani u szczeniąt w wieku poniżej 7 tygodni. Nie stosować w przypadku potwierdzonej nadwrażliwości na substancje czynne lub na dowolną substancję pomocniczą. SPECJALNE OSTRZEŻENIA I ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE STOSOWANIA Ogółem, w ciągu 24 do 48 godzin po infestacji produkt spowoduje śmierć kleszczy i ich odpadanie od żywiciela, bez możliwości uprzedniego pożywienia się krwią. Nie można wykluczyć ryzyka wczepienia się pojedynczych kleszczy po zastosowaniu leczenia. Dlatego też, nie można całkowicie wykluczyć ryzyka przenoszenia chorób zakaźnych przez kleszcze, w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków. Tak jak w przypadku wszystkich produktów do długotrwałego stosowania miejscowego, okresy nadmiernego sezonowego zrzucania sierści mogą prowadzić do tymczasowego niewielkiego zmniejszenia skuteczności leczenia w wyniku utraty

tej części dawki substancji czynnych, która została rozprowadzona na sierści. Uzupełnienie dawki substancji czynnych z obroży rozpoczyna się natychmiast, dzięki czemu pełna skuteczność zostaje ponownie osiągnięta bez konieczności stosowania dodatkowego leczenia lub wymiany obroży.•Dla uzyskania optymalnego efektu eliminacji pcheł przy silnej inwazji w pomieszczeniach domowych, może być konieczne zastosowanie w środowisku odpowiedniego środka insektobójczego.•Produkt jest wodoodporny; jego skuteczność pozostaje niezmieniona w przypadku zmoczenia zwierzęcia. Jednakże, należy unikać długotrwałej, intensywnej ekspozycji na działanie wody lub nadmiernego stosowania szamponu, gdyż może to spowodować skrócenie czasu działania produktu. Badania wykazują, że comiesięczne mycie szamponem lub zanurzanie w wodzie nie powoduje znaczącego skrócenia 8-miesięcznego okresu skuteczności przeciwkleszczowej po rozprzestrzenieniu się substancji czynnej w okrywie włosowej, podczas gdy skuteczność przeciwpchelna produktu stopniowo ulega zmniejszeniu, począwszy od 5 miesiąca.•Torebkę zawierającą obrożę należy przechowywać w opakowaniu zewnętrznym do momentu zastosowania produktu.•Tak jak w przypadku wszystkich produktów leczniczych weterynaryjnych, należy uniemożliwić małym dzieciom zabawę obrożą oraz wkładanie jej do ust. Nie powinno się zezwalać zwierzętom noszącym obrożę na spanie w tym samym łóżku co właściciele, a zwłaszcza dzieci.•Osoby, u których występuje nadwrażliwość na składniki obroży powinny unikać kontaktu z produktem.•Należy natychmiast usunąć pozostałości lub odcięte fragmenty obroży (patrz punkt 4.9).Po założeniu obroży należy umyć ręce zimną wodą. DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE Sporadycznie, w ciągu pierwszych kilku dni po założeniu obroży może wystąpić nieznaczna zmiana w zachowaniu polegająca na drapaniu miejsca aplikacji, u zwierząt, które nie są przyzwyczajone do noszenia obroży. Należy upewnić się, że obroża nie została założona zbyt ciasno. Mogą wystąpić łagodne reakcje w miejscu podania takie jak świąd, rumień oraz utrata sierści. Reakcje te są zgłaszane jako rzadkie u psów oraz nie częste u kotów i zazwyczaj ustępują w ciągu 1 do 2 tygodni bez konieczności zdejmowania obroży. W pojedynczych przypadkach może być zalecane tymczasowe zdjęcie obroży do momentu ustąpienia objawów. W bardzo rzadkich przypadkach u psów oraz rzadkich przypadkach u kotów, mogą wystąpić takie reakcje w miejscu podania jak zapalenie skóry, egzema, rumień lub utrata sierści i w takiej sytuacji zalecane jest zdjęcie obroży. Podobnie, u kotów w rzadkich przypadkach, mogą początkowo wystąpić lekkie i przemijające objawy takie jak obniżenie nastroju, zmiana apetytu, ślinienie, wymioty i biegunka. Tak jak w przypadku innych produktów podawanych zewnętrznie, u zwierząt, u których występuje nadwrażliwość może pojawić się kontaktowe, alergiczne zapalenie skóry. Częstotliwość możliwych działań niepożądanych jest zdeﬁniowana według następującego schematu: Bardzo częste (występuje częściej niż u 1 zwierzęcia na 10); Częste (występują u 1 do 10 zwierząt na 100); Nieczęste (występują u 1 do 10 zwierząt na 1000); Rzadkie (występują u 1 do 10 zwierząt na 10000); Bardzo rzadkie (występują u mniej niż 1 zwierzęcia na 10000). Nie znana (częstotliwość nie może być określona na podstawie dostępnych informacji). POZW. URPL NR: 2141/2011; 2140/2011 • WYDAWANY BEZ PRZEPISU LEKARZA – OTC

Drodzy Czytelnicy Trzymacie w swoich rękach kolejne wydanie specjalne miesięcznika „Weterynaria”. W roku 2015, kiedy zaprezentowaliśmy pierwsze tego typu wydawnictwo, skupiliśmy się na diagnostyce obrazowej. Tym razem, co sugeruje tytuł wydania, poświęcamy je w całości parazytologii. Wewnątrz znajdziecie bardzo dobre i praktyczne artykuły przygotowane przez znanych i cenionych specjalistów. Oprócz tego prezentujemy Wam przeglądy leków przeciwko ekto- i endopasożytom oraz testów na pasożyty, które przygotowaliśmy razem z firmami: Vet-Agro, Bayer, KRKA, Orion Pharma, Vetos-Farma i VetExpert. Mam nadzieję, że dzięki temu lektura będzie dla Was nie tylko ciekawa, ale i maksymalnie przydatna w codziennej pracy. Dziękuję wszystkim zaangażowanym w powstanie niniejszego wydawnictwa i zapraszam do sięgnięcia po nasz „zwykły” miesięcznik – „Weterynaria”, a także do odwiedzenia naszej strony www.weterynarianews.pl.

REKLAMA

PASOŻY T Y

siła synergii SPRAWDZONY SKŁAD polimyksyna B prednizolon mikonazol

20 ml

Redaktor Naczelny Michał Chojnacki

tyle, ile trzeba!

W NUMERZE 04

Metody rozpoznawania anaplazmozy granulocytarnej u psów dr hab. Łukasz Adaszek, lek. wet. Paweł Łyp, mgr inż. Beata Dzięgiel, dr n. wet., Katarzyna Surma-Kurusiewicz, prof. dr hab. Stanisław Winiarczyk

Najczęstsze inwazje pasożytnicze i pierwotniacze wykrywane metodami flotacji i sedymentacji u psów i kotów lek. wet. Dorota Rygalska, lek. wet. Paweł Kalinowski

Zestawienie preparatów przeciw ektopasożytom

Zestawienie preparatów przeciw endopasożytom

Zestawienie testów na pasożyty

Giardioza – czy możliwe są zarażenia międzygatunkowe? lek. wet. Natalia Jackowska

Filariozy – zagrożenia zdrowia na świecie i w Polsce lek. wet. Artur Dobrzyński, dr n. wet. Maciej Klockiewicz, dr inż. Ewa Długosz

Praktycznie o kokcydiozie królików domowych lek. wet. Aleksandra Okoń, mgr inż. zootechnik. tech. wet. Natalia Goszczycka

Apteka

REDAKCJA: ul. Porcelanowa 23, 40-246 Katowice • redakcja@weterynarianews.pl • www.weterynarianews.pl REDAKTOR NACZELNY: Michał Chojnacki, michal.chojnacki@6media.pl REKLAMA: Małgorzata Kaczor, malgorzata.kaczor@6media.pl • Michał Matela, michal.matela@6media.pl PROJEKT GRAFICZNY, DTP: Michał Seredin KOREKTA: Janka Nicia BIURO PRENUMERATY I KOLPORTAŻU: Martyna Kapuścińska, bok@6media.pl ZAMÓWIENIE PRENUMERATY: prenumerata@weterynarianews.pl WYDAWCA: 6 Media Wydawnictwo Sp. z o.o. • www.6media.pl NAKŁAD: 10 000 egz. Wszystkie prace nadesłane do redakcji poddawane są ocenie. Autorzy prac zobowiązani są do odniesienia się do uwag recenzenckich. Przesłanie pracy do publikacji jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu publikacji. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych. Wydawca ma prawo odmówić zamieszczenia reklam i ogłoszeń, jeśli ich treść lub forma są spr zeczne z charakterem magazynu lub interesem wydawcy. Przedruk, kopiowanie lub powielanie w jakiejkolwiek formie, w części lub całości bez pisemnej zgody 6 Media Wydawnictwo Sp. z o.o. jest całkowicie zabronione. Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, korekty, edycji nadesłanych materiałów; do publikacji materiałów w dogodnym dla redakcji.

SPRAWDZONA SKUTECZNOŚĆ przeciwpasożytnicza przeciwbakteryjna przeciwgrzybicza przeciwzapalna

1-szy wybór w otitis externa

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

PASOŻY T Y REKLAMA

krople do uszu i zawiesina na skórę dla psów i kotów Skład: mikonazolu azotan 23 mg, prednizolonu octan 5 mg, polimyksyny B siarczan 0,5293 mg. Wskazania: do leczenia zapalenia ucha zewnętrznego i miejscowych, powierzchownych zakażeń skóry, spowodowanych zakażeniami następującymi bakteriami i grzybami wrażliwymi na mikonazol i polimyksynę B. Bakterie Gram‑dodatnie: Staphylococcus spp., Streptococcus spp.; bakterie Gram‑ujemne: Pseudomonas spp., Escherichia coli; drożdże i grzyby: Malassezia pachydermatis, Candida spp., Microsporum spp., Trichophyton spp. Leczenie inwazji świerzbowca usznego (Otodectes cynotis) przy jednoczesnym występowaniu zakażenia patogenami wrażliwymi na mikonazol i polimyksynę B. Przeciwwskazania: nie stosować: w przypadku nadwrażliwości na substancje czynne produktu leczniczego weterynaryjnego i na inne kortykosteroidy, inne azolowe leki przeciwgrzybicze lub na substancje pomocnicze; u zwierząt z perforacją błony bębenkowej; u zwierząt ze stwierdzoną opornością czynników wywołujących na polimyksynę B i (lub) mikonazol; na gruczołach sutkowych karmiących suk i kotek. Działania niepożądane: stosowanie tego produktu leczniczego weterynaryjnego może być bardzo rzadko związane z występowaniem głuchoty (zwłaszcza u starszych psów). W takim przypadku należy przerwać leczenie. Znany jest fakt, że długotrwałe i rozległe stosowanie miejscowych produktów kortykosteroidów wywołuje działanie miejscowe i układowe, w tym zahamowanie czynności nadnerczy, ścieńczenie naskórka i opóźnienie gojenia. Dawkowanie, droga i sposób podania: podanie do ucha i na skórę. Przed użyciem dobrze wstrząsnąć. Na początku leczenia konieczne jest obcięcie sierści otaczającej lub pokrywającej zmiany. Należy to powtórzyć w czasie leczenia, jeśli konieczne. Zakażenia przewodu słuchowego zewnętrznego (zapalenie ucha zewnętrznego): oczyścić przewód słuchowy zewnętrzny i małżowinę uszną i umieścić 5 kropli produktu leczniczego weterynaryjnego w przewodzie słuchowym zewnętrznym dwa razy na dobę. Dokładnie wymasować ucho i przewód słuchowy w celu zapewnienia właściwego rozprowadzenia substancji czynnych, ale jednocześnie wystarczająco delikatnie, aby uniknąć spowodowania bólu u zwierzęcia. Leczenie należy kontynuować bez przerwy aż do kilku dni po całkowitym ustąpieniu objawów klinicznych, co najmniej przez 7‑10 dni do maksymalnie 14 dni. Jeśli jednocześnie występuje inwazja świerzbowca usznego (Otodectes cynotis), należy uwzględnić leczenie obu uszu, nawet jeśli infestacja jest widoczna tylko w jednym uchu. Wkraplać 5 kropli dwa razy na dobę przez 14 dni. Zakażenia skóry (miejscowe powierzchowne): kilka kropli produktu leczniczego weterynaryjnego stosować na zmiany skórne przeznaczone do leczenia, dwa razy na dobę, i dokładnie wetrzeć. Leczenie należy kontynuować bez przerwy aż do kilku dni po całkowitym ustąpieniu objawów klinicznych, maksymalnie przez 14 dni. W niektórych, uporczywych przypadkach (zakażenia ucha lub skóry) może być konieczne kontynuowanie leczenia przez 2‑3 tygodnie. W przypadkach, w których konieczne jest długotrwałe leczenie, wymagane są wielokrotne badania kliniczne, w tym ponowna ocena rozpoznania. Ostrzeżenia i środki ostrożności: bakteryjne i grzybicze zapalenie ucha jest często chorobą wtórną. Konieczne jest rozpoznanie i leczenie pierwotnej przyczyny. Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: stosowanie produktu powinno być oparte na badaniach mikrobiologicznych i badaniu wrażliwości bakterii i/lub grzybów wyizolowanych od zwierzęcia. Jeśli jest to niemożliwe, leczenie powinno być oparte na lokalnych (regionalnych) informacjach epidemiologicznych dotyczących wrażliwości patogenów docelowych. Możliwe są działania ogólnoustrojowe kortykosteroidów, zwłaszcza jeśli produkt jest stosowany pod opatrunkiem okluzyjnym, na rozległych zmianach skórnych, przy zwiększeniu skórnego przepływu krwi lub w razie spożycia produktu poprzez lizanie. Należy unikać spożycia doustnego produktu przez leczone zwierzęta lub zwierzęta mające kontakt z leczonymi zwierzętami. Specjalne środki ostrożności dla osób podających produkt leczniczy weterynaryjny zwierzętom: osoby o znanej nadwrażliwości na prednizolon, polimyksynę B lub mikonazol powinny unikać kontaktu z produktem leczniczym weterynaryjnym. Unikać kontaktu ze skórą lub oczami. Po przypadkowym rozlaniu na skórę lub do oczu należy niezwłocznie przemyć dużą ilością wody. Podczas podawania produktu leczniczego weterynaryjnego zwierzętom należy zawsze nosić rękawiczki jednorazowe. Umyć ręce po użyciu. Po przypadkowym połknięciu należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc lekarską oraz przedstawić lekarzowi ulotkę informacyjną lub opakowanie. Stosowanie w ciąży i laktacji: nie oceniano bezpieczeństwa produktu stosowanego w czasie ciąży i laktacji. Wchłanianie mikonazolu, polimyksyny B i prednizolonu przez skórę jest niskie, nie jest oczekiwane działanie teratogenne/działanie toksyczne dla zarodka/płodu i działanie toksyczne dla samicy u psów i kotów. Możliwe jest spożycie doustne substancji czynnych przez leczone zwierzęta podczas pielęgnacji i można oczekiwać przedostania się substancji czynnych do krwi i mleka. Do stosowania jedynie po dokonaniu przez lekarza weterynarii oceny bilansu korzyści/ryzyka wynikającego ze stosowania produktu. Trwałość: 24 miesiące, 3 miesiące po otwarciu. Opakowanie: pojemnik 20 ml z kroplomierzem. Podmiot odpowiedzialny: Richter Pharma AG, Feldgasse 19, 4600 Wels, Austria. Nr pozwolenia: 2433/15. Wydawany z przepisu lekarza – Rp. Przed użyciem należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do opakowania.

Orion Pharma Poland Sp. z o.o. 03‑841 Warszawa, ul. Grochowska 278/31 tel. +48 / 22 833 31 77, 22 832 10 36, 22 832 17 50

Metody rozp granulocytar Anaplazmoza granulocytarna to transmisyjna, wielonarządowa choroba ludzi i zwierząt, przebiegająca z trombocytopenią [1-6]. Jej czynnikiem etiologicznym jest Anaplasma phagocytophilum, niewielka, Gram-ujemna bakteria o sferoidalnym lub pleomorficznym kształcie, utrzymująca się w zakażonym organizmie wewnątrz granulocytów obojętno- oraz kwasochłonnych, w obrębie których namnaża się, tworząc struktury określane mianem moruli [2, 4]. Klasyfikuje się ją w obrębie rodzaju Anaplasma, w rzędzie Rickettsiales. Rząd Rickettsiales powstał z połączenia rodzin Anaplasmataceae i Rickettsiaceae. Na podstawie wyników badań molekularnych do A. phagocytophilum zaliczono patogeny uważane wcześniej za odrębne gatunki: Ehrlichia phagocytophila, E. equi i czynnik HGE (Human Granulocytic Ehrlichiosis agent – HGE agent agent) [1, 4]. Choroba występuje w okresie wiosennym i jesiennym – sezonie aktywności kleszczy [5]. Wektorem A. phagocytophilum w Europie jest Ixodes ricinus. W populacji kleszczy A. phagocytophilum przekazywana jest transstadialnie [5]. Pajęczaki ulegają zakażeniu podczas pasożytowania na zwierzętach stanowiących rezerwuar zarazka. Stanowić go mogą zwierzęta domowe i dziko żyjące, w tym gryzonie [2, 9, 10]. By doszło do transmisji patogenu z zakażonych kleszczy na ssaki, konieczne jest utrzymywanie się tego ostatniego w powłokach ciała żywiciela 2-36 godzin [11, 12]. W Azji riketsje przenoszone są przez I. persulcatus oraz Dermacentor silva rum, zaś w Ameryce Północnej ich wektorem są I. pacificus oraz I. scapularis [2-4]. W medycynie weterynaryjnej pierwsze przypadki anaplazmozy

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

granulocytarnej opisano u owiec w Szkocji [8, 9], a następnie u koni w 1968 roku w Kalifornii. U psów anaplazmoza garnulocytarna została stwierdzona po raz pierwszy w Kalifornii w roku 1982 [13, 14]. Po tym, jak w 1993 roku w Stanach Zjednoczonych opisano pierwszy przypadek ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej (HGA – human granulocytic anaplasmosis) [15], choroba stała się przedmiotem zainteresowania zarówno lekarzy medycyny ludzkiej, jak i weterynaryjnej. W Europie przypadki anaplazmozy granulocytarnej u psów notowano w Austrii, Włoszech, Szwecji, Szwajcarii, w Niemczech, w Polsce oraz w Anglii [16-23]. Stwierdzono, iż występowanie choroby u psów koreluje z wykazaniem jej przypadków na danym terenie u ludzi. Ponieważ w ostatnim czasie przypadki anaplazmozy granulocytarnej u psów w Polsce, zwłaszcza centralnej i wschodniej, stwierdzane są z większą częstotliwością, a choroba stanowi zagrożenie dla zdrowia człowieka, celem artykułu jest przedstawienie zasad jej diagnostyki u psów.

PASOŻY T Y

oznawania anaplazmozy nej u psów 1

STRESZCZENIE:

Anaplasma phagocytophilum jest patogenem przenoszonym przez kleszcze z rodzaju Ixodes spp. i powodującym u psów anaplazmozę granulocytarną. Riketsje atakują i utrzymują się w neutrofilach. Rozpoznanie zakażenia opiera się na wykryciu moruli w granulocytach krwi obwodowej, wynikach badań serologicznych i wykryciu DNA A. phagocytophilum przy zastosowaniu specyficznej łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR). Zakażenia A. phagocytophilum należy rozważyć w każdym przypadku, po stwierdzeniu u pacjentów mających w przeszłości kontakt z kleszczami objawów chorobowych, którym towarzyszy trombocytopenia. SŁOWA KLUCZOWE:

Anaplasma phagocytophilum, diagnostyka, psy. SUMMARY: Fot. 1. Obecność moruli A. phagocytophilum w neutrofilach.

DIAGNOSTYKA ANAPLAZMOZY GRANULOCY TARNEJ U PSÓW INFORMACJE UZYSKANE W WYWIADZIE

Już na etapie wywiadu z właścicielami zwierząt lekarz może podejrzewać anaplazmozę. Fakt, iż właściciele notowali w ostatnim czasie na powłokach ciała psa kleszcze, zwierzę przebywało lub pochodzi z obszaru endemicznego dla choroby, a przy tym zdradza objawy kliniczne, nasuwające jej podejrzenie, może stanowić sugestię co do omawianej jednostki chorobowej. Czynnikami ryzyka decydującymi o możliwości wystąpienia choroby u psów są pora roku oraz zakażenia towarzyszące (głównie na tle innych patogenów przenoszonych przez kleszcze). W Polsce przypadki anaplazmozy najczęściej notowane są na wiosnę oraz jesienią, czyli w sezonie aktywności nimf i dorosłych form rozwojowych kleszczy. Jak wykazują badania szwedzkie, wraz z wiekiem zwierząt zwiększa się odsetek dodatnich seroreagentów dla A. phagocytophilum w populacji psów, co wskazuje na powtarzające się ekspozycje

zwierząt na zakażenia tymi riketsjami [24]. Choroba najczęściej notowana jest u osobników w wieku 6-8 lat [16, 23, 25]. Na ogół nie stwierdza się predyspozycji rasowych do jej występowania [23, 26], aczkolwiek w jednym z badań prawie połowa psów z anaplazmozą granulocytarną należała do rasy golden retriever [16]. OBJAWY KLINICZNE

Okres inkubacji choroby wynosi 1-2 tygodnie. Pierwsze objawy anaplazmozy granulocytarnej są nieswoiste. U chorych psów rozwija się gorączka, zwierzęta są apatyczne i ospałe, nie wykazują apetytu [16, 25, 26]. Stosunkowo często obserwuje się bolesność mięśni oraz kulawizny, będące następstwem zapalenia stawów [20, 27]. U zakażonych osobników notowano także kaszel. Na podstawie badania radiologicznego takich pacjentów, w obrazie RTG klatki piersiowej stwierdzano obecność nacieków w tkance płucnej, zaś w popłuczynach pobranych z tchawicy obecność znacznej ilości neutrofilii zawierających morule [28]. Rzadziej obserwuje się polidypsję, bladość błon śluzowych, wymioty, biegunkę oraz wybroczyny na błonach

śluzowych, krwiste stolce oraz krwawienia kropelkowe z nosa [23, 25, 26]. Z innych nieprawidłowości wymienić należy powiększenie węzłów chłonnych oraz śledziony, będące następstwem hiperplazji tkanki limfatycznej. Splenomegalia może zostać stwierdzona omacywaniem jamy brzusznej, w badaniu RTG lub USG [23, 25]. Podejrzewa się, iż następstwem zakażeń A. phagocytophilum może być także rozwój objawów nerwowych. Chociaż dotychczas u psów nie potwierdzono kategorycznie żadnego przypadku nerwowej postaci anaplazmozy, obserwacje prowadzone na ludziach wskazują, iż w przebiegu ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej mogą pojawiać się zaburzenia neurologiczne [29].

Anaplasma phagocytophilum is tick-transmitted obligate-intracellular gram-negative bacteria that cause granulocytic anaplasmosis in dogs. The organism infects and survives within neutrophils. Diagnosis of the infection bases on the: detection of morulae within granulocytes of the peripheral blood, results of the serological tests, and detection of the DNA of A. phagocytophilum using specific polymerase chain reaction assays (PCR). The possibility of infection should be taken into consideration in each case of occurrence heavy disease symptoms with thrombocytopenia, after contact of dogs with ticks. KEY WORDS:

Anaplasma phagocytophilum, dogs, diagnosis.

BADANIA HEMATOLOGICZNE I BIOCHEMICZNE

Badaniem hematologicznym u chorych psów (w około 90% przypadków) stwierdza się trombocytopenię oraz limfopenię łagodną do ciężkiej. U większości zwierząt dochodzi także do rozwoju eozynopenii, natomiast liczba neutrofilli prawie zawsze pozostaje w granicach normy fizjologicznej; nie stwierdza się także zwiększonej ilości formy pałeczkowatej tych krwinek. W przypadku

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

mniej aniżeli 50% zakażonych zwierząt stwierdza się łagodnego lub średniego stopnia nieregeneratywną, normochromatyczną, normocytarną anemię. Klinicznym objawem zmniejszenia liczby płytek krwi jest występowanie wybroczyn na błonach śluzowych. Mechanizm powodujący trombocytopenię nie jest do końca wy-

PASOŻY T Y ŁAŃCUCHOWA REAKCJA POLIMERAZY (PCR)

Fot. 2. Dodatni wynik szybkiego testu serologicznego Snap 4Dx dla A. phagocytophilum.

tłumaczony, przyjmuje się, iż jego powodem może być immunologiczne niszczenie płytek krwi, zwiększona ich fagocytoza przez makrofagi, hipoplazja szpiku oraz nasilony rozpad płytek krwi w śledzionie. Niekiedy w powstawanie trombocytopenii zaangażowane są jednocześnie wszystkie wymienione mechanizmy [30]. Stosunkowo często w badaniu morfologicznym krwi pobranej od chorych osobników stwierdzano także leukopenię. Oprócz trombocytopenii jest ona często wymieniana jako jeden z głównych objawów anaplazmozy u zwierząt [31, 32, 33]. Niektórzy autorzy stwierdzali różną liczbę leukocytów u psów z tą chorobą [34]. Z obserwacji własnych wynika, że leukopenii na ogół towarzyszy nieznaczna neutropenia i znaczna limfopenia, które razem z eozynopenią są charakterystyczne dla leukogramu stresowego. W przypadkach anaplazmozy neutropenia może pojawić się przy przewlekłym przebiegu choroby [31, 33]. Wywołana jest prawdopodobnie czynnikami immunologicznymi, hipoplazją lub dysplazją szpiku kostnego. Jako jej przyczynę wymienia się również wzrost liczby plazmocytów w szpiku kostnym, co obserwowano u psów [35]. Mimo że zakażeniu riketsjami może towarzyszyć zarówno limfocytoza, jak i limfopenia [30, 35], obserwacje własne pokazują, iż częściej u zakażonych zwierząt stwierdzana jest znacznego stopnia limfopenia. Wśród limfocytów wykazywano charakterystyczne dla tej choroby komórki odczynowe (do 50%) – plazmocyty oraz limfocyty odczynowe z pofałdowanym jądrem i ciemnoniebieską cytoplazmą, często z ziarnistościami. Opisano nawet limfocytozę sugerującą białaczkę limfocytarną z powodu obecności dużych, ziarnistych limfocytów [35]. Badaniem biochemicznym u chorych osobników wykazać można

średnią lub znaczną hipoalbuminemię, a także wzrost aktywności ALP. W przebiegu choroby obserwowano także występowanie białkomoczu, niemniej jednak przebadano zbyt małą liczbę próbek tego materiału, by móc z całą pewnością potwierdzić, iż jest to zaburzenie typowe dla infekcji [36]. BADANE MIKROSKOPOWE ROZMAZÓW KRWI

Mikroskopowe badanie rozmazów krwi stanowi stosunkowo szybką metodę diagnozowania anaplazmozy, niemniej jednak jego wynik uzależniony jest z jednej strony od intensywności bakteriemii, z drugiej zaś od dokładności i doświadczenia osoby oceniającej preparat. Badaniem mikroskopowym rozmazów krwi pobranej od chorych osobników barwionych metodą Diff-Quick, Wrighta lub Giemzy można wykazać obecność moruli A. phagocytophilum w cytoplazmie granulocytów. Morule to wtręty koloru od ciemnoniebieskiego do fioletowego, zbudowane z wielu delikatnych ciałek początkowych kształtu okrągłego, owalnego lub pręcikowatego, o wielkości 0,18-1,4 μm, umieszczonych w wodniczkach otoczonych błoną. Niekiedy ulegają rozpadowi na pojedyncze ciałka podstawowe [37, 38]. W ostrej fazie infekcji morule mogą być stwierdzane w 7-32% neutrofilii. U doświadczalnie zakażonych psów morule w granulocytach obojętnochłonnych pojawiały się 4 dni po zakażeniu i utrzymywały przez 4-8 dni [25, 26, 39]. Wykazanie w badaniu mikroskopowym, np. plazmocytów czy też limfocytów odczynowych u zwierząt, które miały kontakt z kleszczami i wykazują objawy kliniczne, może nasuwać podejrzenie anaplazmozy, nawet mimo braku stwierdzenia ciałek wtrętowych w leukocytach, ale dopiero obecność tych ostatnich jest na tyle charakterystyczna, że uprawnia do podjęcia stosownej terapii [35].

Coraz częściej w rozpoznawaniu anaplazmozy granulacytarnej oraz w ocenie sytuacji epizootycznej, w tym w wykrywaniu zakażeń subklinicznych tymi riketsjami, wykorzystywane są metody biologii molekularnej, a przede wszystkim PCR (łańcuchowa reakcja polimerazy). Technika PCR pozwala na wczesne rozpoznanie zakażenia, a materiałem, z którego można izolować DNA do tego badania, może być pełna krew, leukocyty, szpik kostny lub skrawki śledziony. Badanie przeprowadza się przy użyciu specyficznych starterów ograniczających fragment wybranego genu riketsji. Wybór genu, na którego podstawie przeprowadzana będzie identyfikacja patogenu, zależy od założonego celu badań. Określanie sekwencji uzyskanych amplikonów dostarcza cennych informacji do analiz epidemiologicznej i taksonomicznej. PCR oraz sekwencjonowanie uzyskanych amplikonów pozwala na przeprowadzenie analizy filogenetycznej i dokładne określenie czynnika etiologicznego choroby [40]. Genem powszechnie wykorzystywanym w diagnostyce molekularnej anaplazmozy granulocytarnej jest 16S RNA. Jest to gen konserwatywny, o stabilnej sekwencji nukleotydowej wykazującej wysoką homologię pomiędzy różnymi gatunkami Ehrlichia i Anaplasma. Ze względu na tę stabilność sekwencji nie jest on jednak dobrym markerem do analizy filogenetycznej. W ostatnim czasie w tym celu coraz częściej wykorzystywany jest obszar ITS (internal transcribed spacer) pomiędzy genami 23S i 5S operonu genów kodujących rRNA. Obszar ten charakteryzuje się niewielkim stopniem podobieństwa oraz różną długością u poszczególnych przedstawicieli riketsji należących do rodzajów Anaplasma i Ehrlichia. Do różnicowania wewnątrzgatunkowego wykorzystywany jest gen msp2. Analiza sekwencji genu msp2 umożliwia różnicowanie szczepów patogennych dla człowieka i zwierząt, co jest istotne z punktu widzenia zdrowia publicznego. Oprócz genu msp2 z rodziny wielogenowej p44 do identyfikacji patogenów wykorzystywany jest także gen msp4. Amplifikując fragmenty tego genu, potwierdzono obecność A. phagocytophilum w kleszczach zebranych z jeleni iberyjskich i dzików europejskich na terenie centralnej Hiszpanii [36]. Większą zmienność genetyczną, w porównaniu z genem 16S rRNA, wykazują także geny: ankA i operon groESL, czyli operon szoku termicznego [10, 30]. Gen ankA, kodujący białko ankirynopodobne, jest markerem niezbędnym do identyfikowania lokalnych populacji A. phagocytophilum [36].

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

Wadą PCR jest możliwość uzyskania wyników fałszywie ujemnych. Mogą być one spowodowane zanieczyszczeniem badanej próbki oraz nieodpowiednio dobranym materiałem. Najczęściej wykorzystywanym materiałem, z którego izolowane jest bakteryjne DNA, jest krew. Zaznaczyć jednak należy, iż riketsje we krwi występują tylko w okresie bakteriemii. Jeżeli drobnoustroje umiejscowią się np. w stawach, badanie krwi metodą PCR może dać wynik ujemny. Wyniki fałszywie dodatnie mogą być następstwem utrzymywania się w tkankach zakażonych zwierząt po antybiotykoterapii fragmentów DNA bakterii, które mogą zostać wykryte badaniem PCR. Dużą wadą łańcuchowej reakcji polimerazy jest wobec tego brak odróżnienia drobnoustrojów żywych od martwych. BADANIE HODOWLANE

Badanie hodowlane nie odgrywa większej roli w diagnostyce anaplazmozy granulocytarnej. Drobnoustroje te nie namnażają się na standardowych podłożach bakteriologicznych. Hodowlę wszystkich szczepów A. phagocytophilum in vitro można natomiast prowadzić na linii ludzkich komórek HL-60. Technika kultywacji drobnoustrojów wykorzystywana jest przez liczne laboratoria podczas badań nad chorobą, jednakże nie jest powszechnie dostępna. Czynnikami ograniczającymi jej dostępność są wysokie koszty badania oraz jego czasochłonność [36]. BADANIE SEROLOGICZNE

W rozpoznawaniu infekcji wykorzystywane są także badania serologiczne oparte na pośrednim teście immunofluorescencyjnym – IFAT (Indirect Fluorescent Antibody Test Test) i teście ELISA [38, 41]. Testy te mają ograniczoną przydatność w diagnostyce ostrej fazy infekcji, gdy nie doszło jeszcze do wytworzenia specyficznych dla A. phagocytophilum przeciwciał w surowicy zakażonego zwierzęcia. Ponadto obserwowane są w nich także reakcje krzyżowe pomiędzy A. phagocytophilum a innymi riketsjami. Na rynku produktów weterynaryjnych dostępne są szybkie zestawy diagnostyczne dla psów oparte na technologii ELISA, pozwalające na wykazanie w organizmie podejrzanego zwierzęcia przeciwciał dla Anaplasma phagocytophilum, Ehrlichia canis, Borrelia burgdorferi oraz antygenu Dirofilaria immitis. Jak podają producenci, czułość testów dla A. phagocytophilum wynosi 91,7-96,1%, a ich swoistość 88,7-99,3%. Testy te, mimo że przeznaczone są dla psów, mogą być także wykorzystywane w diagnostyce anaplazmozy granulocytarnej kotów [36]. Co więcej, jak wykazały

PASOŻY T Y wyniki badań własnych, w pewnych sytuacjach testy mogą być wykorzystane także do rozpoznawania choroby na wczesnym jej etapie, co może wskazywać na szybsze pobudzenie układu immunologicznego zwierząt przez riketsje do produkcji swoistych dla nich immunoglobulin.

by zarówno u ludzi, jak i zwierząt. Fakt, iż przebieg anaplazmozy granulocytarnej, zarówno u zwierząt, jak i ludzi, może być ostry powinien być czynnikiem przestrzegającym przed bagatelizowaniem tej jednostki i wskazuje na konieczność uwzględnienia jej w diagnostyce różnicowej chorób wektorowych. Dlatego, by postawić ostateczne rozpoznanie anaplazmozy granulocytarnej, obok wyników badania klinicznego i danych uzyskanych z wywiadu, konieczne jest wykonanie szczegółowych badań dodatkowych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż omawiane testy są cennym narzędziem diagnostycznym, łatwym do zastosowania w warunkach klinicznych. Prostota ich wykonania i krótki czas oczekiwania na wynik przy stosunkowo wysokiej czułości i swoistości decydują o ich atrakcyjności dla lekarzy weterynarii [42].

8. 9.

10. 11.

12.

dr hab. Łukasz Adaszek, lek. wet. Paweł Łyp,

13.

mgr inż. Beata Dzięgiel,

14.

dr n. wet., Katarzyna Surma-Kurusiewicz,

PODSUMOWANIE

prof. dr hab. Stanisław Winiarczyk

Anaplazmoza granulocytarna psów notowana jest zwłaszcza na terenach wschodnich naszego kraju. Choroba stanowi zagrożenie dla zdrowia człowieka. U ludzi występuje samoistnie lub towarzyszy innym infekcjom, jak borelioza czy odkleszczowe zapalenie mózgu [43]. Większość przypadków zakażeń na tle riketsji u ludzi przebiegała bezobjawowo i ustępowała samoistnie [44]. Stałe utrzymywanie się A. phagocytophilum na obszarze Polski zarówno w organizmach kleszczy, zwierząt towarzyszących, jak i zwierząt dziko żyjących, stanowiących rezerwuar zarazka dla pajęczaków, wskazuje na konieczność monitoringu choro-

Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych,

15.

16. 17.

Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

PIŚMIENNICTWO:

3. 4.

Richter P.J. Jr, Kimsey R.B., Madigan J.E. et al.: Ixodes pacificus (Acari: Ixodidae) as a vector of Ehrlichia equi (Rickettsiales: Ehrlichieae) . „J. Med. Entomol.” 1996, 33, 1-5. Telford III S.R., Dawson J.E., Katavolos P. et al.: Perpetuation of the agent of human granulocytic ehrlichiosis in a deer tick–rodent cycle. „Proc. Natl. Acad. Sci. USA.” 1996, 93, 6209-6214. Cao W.C., Zhao Q.M., Zhang P.H. et al.: Granulocytic Ehrlichiae in Ixodes persulcatus ticks from an area in China where Lyme disease is endemic. „J. Clin. Microbiol.” 2000, 38, 4208-4210. Dumler J.S., Barbet A.F., Bekker C.P.J. et al.: Reorganization of genera in the families Rickettsiaceae and Anaplasmataceae in the order Rickettsiales: unification of some species of Ehrlichia with Anaplasma, Cowdria with Ehrlichia and Ehrlichia with Neorickettsia, descriptions of six new species combinations and designation of Ehrlichia equi and ‚HGE agent’ as subjective synonyms of Ehrlichia phagocytophila. „Int. J. Syst. Evol. Microbiol.” 2001, 51, 2145-2165.

18. 19.

20.

21.

22. 23. 24.

Bown K.J., Lambin X., Telford G.R. et al.: Relative importance of Ixodes ricinus and Ixodes trianguliceps as vectors for Anaplasma phagocytophilum and Babesia microti in field vole (Microtus agrestis) populations. „Appl. Environ. Microbiol.” 2008, 74, 7118-7125. Santos A.S., Alexandre N., Sousa R. et al.: Serological and molecular survey of Anaplasma species infection in dogs with suspected tickborne disease in Portugal. „Vet. Rec.” 2009, 164, 168-171. Santos A.S., Santos-Silva M.M., Sousa R. et al.: PCR-based survey of Anaplasma phagocytophilum in Portuguese ticks (Acari: Ixodidae). „Vector Borne Zoonotic Dis.” 2009, 9, 33-40. Foggie A.: Studies on the infectious agent of tick-borne fever in sheep. „J. Pathol. Bacteriol.” 1951, 63, 1-15. Adaszek Ł., Klimiuk P., Skrzypczak M. et al.: The identification of Anaplasma spp. isolated from fallow deer (Dama dama) on a free-range farm in eastern Poland. „Pol. J. Vet. Sci.” 2012, 15, 393-394. Dzięgiel B., Adaszek Ł., Winiarczyk S.: Zakażenia Anaplasma phagocytophilum u zwierząt dziko żyjących. „Med. Weter.” 2015, 71(4), 211-214. Hodzic E., Fish D., Maretzki C.M., De Silva A.M. et al.: Acquisition and transmission of the agent of human granulocytic ehrlichiosis by Ixodes scapularis ticks. „J. Clin. Microbiol.” 1998, 36, 3574-3578. Katavolos P., Armstrong P.M., Dawson J.E., Telford S.R. 3rd.: Duration of tick attachment required for transmission of granulocytic ehrlichiosis. „J. Infect. Dis.” 1998, 177, 14221425. Gribble D.H.: Equine ehrlichiosis. „J. Am. Vet. Med. Assoc.” 1969, 155, 462-469. Madewell B.R., Gribble D.H.: Infection in two dogs with an agent resembling Ehrlichia equi. „J. Am. Vet. Med. Assoc.” 1982, 180, 512-514. Chen S.M., Dumler J.S., Bakken J.S., Walker D.H.: Identification of a granulocytotropic Ehrlichia species as the etiologic agent of human disease. „J. Clin. Microbiol.” 1994, 32, 589-595. Egenvall A.E., Hedhammar A.A., Bjöersdorff A.I.: Clinical features and serology of 14 dogs affected by granulocytic ehrlichiosis in Sweden. „Vet. Rec.” 1997, 140, 222-226. Gravino A.E., De Caprariis D., Manna L. et al.: Preliminary report of infection in dogs related to Ehrlichia equi: description of three cases. „New Microbiol.” 1997, 20, 361-363. Pusterla N., Huder J., Wolfensberger C. et al.: Granulocytic ehrlichiosis in two dogs in Switzerland. „J. Clin. Microbiol.” 1997, 35, 2307-2309. Manna L., Alberti A., Pavone L.M. et al.: First molecular characterization of a granulocytic Ehrlichia strain isolated from a dog in South Italy. „Vet. J.” 2004, 167, 224-227. Skotarczak B., Adamska M., Rymaszewska A. et al.: Anaplasma phagocytophila and protozoans of Babesia genus in dogs from endemic areas of Lyme disease in north-western Poland. „Wiad. Parazytol.” 2004, 50, 555-561. Bexfield N.H., Villiers E.J., Herrtage M.E.: Immune-mediated haemolytic anaemia and thrombocytopenia associated with Anaplasma phagocytophilum in a dog. „J. Small Anim. Pract.” 2005, 46, 543-548. Kirtz G., Meli M., Leidinger E. et al.: Anaplasma phagocytophilum infection in a dog: identifying the causative agent using PCR. „J. Small. Anim. Pract.” 2005, 46, 300-303. Kohn B., Galke D., Beelitz P., Pfister K.: Clinical features of canine granulocytic anaplasmosis in 18 naturally infected dogs. „J. Vet. Intern. Med.” 2008, 22, 1289-1295. Egenvall A., Bonnett B.N., Gunnarsson A. et al.: Sero-prevalence of granulocytic Ehrlichia spp. and Borrelia burgdorferi sensu lato in Swedish dogs 1991-94. „Scand. J. Infect. Dis.” 2000, 32, 19-25.

25. Greig B., Asanovich K.M., Armstrong P.J., Dumler J.S.: Geographic, clinical, serologic, and molecular evidence of granulocytic ehrlichiosis, a likely zoonotic disease, in Minnesota and Wisconsin dogs. „J. Clin. Microbiol.” 1996, 34, 44-48. 26. Poitout F.M., Shinozaki J.K., Stockwell P.J. et al.: Genetic variants of Anaplasma phagocytophilum infecting dogs in Western Washington State. „J. Clin. Microbiol.” 2005, 43, 796-801. 27. Foley J., Drazenovich N., Leutenegger C.M., Chomel B.B.: Association between polyarthritis and thrombocytopenia and increased prevalence of vectorborne pathogens in Californian dogs. „Vet. Rec.” 2007, 160, 159-162. 28. Plier M.L., Breitschwerdt E.B., Hegarty B.C., Kidd L.B.: Lack of evidence for perinatal transmission of canine granulocytic anaplasmosis from a bitch to her offspring. „J. Am. Anim. Hosp. Assoc.” 2009, 45, 232-238. 29. Lee F.S., Chu F.K., Tackley M. et al.: Human granulocytic ehrlichiosis presenting as facial diplegia in a 42-year-old woman. „Clin. Infect. Dis.” 2000, 31, 1288-1291. 30. Carrade D.D., Foley J.E., Borjesson D.L., Sykes J.E.: Canine granulocytic anaplasmosis: a review. „J. Vet. Intern. Med.” 2009, 23, 1129-1141. 31. Kim H-Y., Mott J., Zhi N. et al.: Cytokine gene expression by peripheral blond leukocytem in horses experimentally infected with Anaplasma phagocytophila. „Clin. Diagn. Lab. Immunol.” 2002, 9, 1079-1084. 32. Leipidi H., Bunnell J., Martin M. et al.: Comparison pathology and immunohistology associated with clinical illness after Ehrlichia pgagocytophila-group infections. „Am. J. Trop. Med. Hyg.” 2000, 62, 29-37. 33. Hamilton K., Standaert S., Kinney M.: Characteristic peripheral blood findings in human ehrlichiosis. „Mod. Pathol.” 2004, 17, 512-517. 34. Ettinger S.J., Feldman E.C.: Textbook of Veterinary Internal Medicine: diseases of the dog and cat. W.B. Saunders Co., 5th ed., Philadelphia 2000. 35. Łukaszewska J., Adaszek Ł., Winiarczyk S.: Obraz krwi w przebiegu anaplazmozy granulocytarnej u psów i koni. „Życie Wet.” 2008, 83, 827-831. 36. Adaszek Ł., Dzięgiel B., Winiarczyk S.: Wybrane choroby transmisyjne psów i kotów. Elamed 2015. 37. Sells D.M., Hildebrandt P.K., Lewis G.E. et al.: Ultrastructural observations on Ehrlichia equi organisms in equine granulocytes. „Infect. Immun.” 1976, 13, 273. 38. Leschnik M., Kirtz G., Virányi Z. et al.: Acute granulocytic anaplasmosis in a captive timber wolf (Canis lupus occidentalis). „J. Zoo Wildl Med.” 2012, 43, 645-648. 39. Egenvall A., Bjöersdorff A., Lilliehöök I. et al.: Early manifestations of granulocytic ehrlichiosis in dogs inoculated experimentally with a Swedish Ehrlichia species isolate. „Vet. Rec.” 1998, 143, 412-417. 40. Adaszek Ł., Dzięgiel B., Bartnicki M., Winiarczyk S.: Anaplazmoza granulocytarna – zagrożenie dla zdrowia człowieka. „Weterynaria w praktyce” 2013, 10, 23-27. 41. Magnarelli L.A., Ijdo J. W., van Andel A.E. et al.: Evaluation of a polyvalent enzyme-linked immunosorbent assay incorporating a recombinant p44 antigen for diagnosis of granulocytic ehrlichiosis in dogs and horses. „Am. J. Vet. Res.” 2001, 62, 29-32. 42. Dzięgiel B., Adaszek Ł., Carbonero A. et al.: Detection of canine vector-borne diseases in eastern Poland by ELISA and PCR. „Parasitol. Res.” 2016, 115, 1039-1044. 43. Grzeszczuk A.: Anaplasma phagocytophilum in Ixodes ricinus ticks and human granulocytic anaplasmosis seroprevalence among forestry rangers in Białystok region. „Adv. Med. Sci.” 2006, 51, 283-286. 44. Hermanowska-Szpakowicz T., Skotarczak B., Kondrusik M. et al.: Detecting DNAs of Anaplasma phagocytophilum and Babesia in the blood of patients suspected of Lyme disease. „Ann. Agric. Environ. Med.” 2004, 11, 351-354.

REKLAMA

ZOETIS NEWS

ZIMA 2016

OSZCZĘDŹ NA STARCIE SEZONU KLESZCZOWEGO! 50 opakowań CONTROLINE (FIPRONIL), preparatu przeciwko kleszczom i pchłom dla psów i kotów, w kartonowym displayu do łatwego i poręcznego przechowywania produktu, oraz plakat do poczekalni.

DISPLAY ZAWIERA NASTĘPUJĄCE PREZENTACJE:

-18%

PROMOCJA*

*Średni, orientacyjny upust w hurtowni dotyczący oferty, nie obejmujący rabatów klienta.

12 x 3 PIPETY

10 x 3 PIPETY

Oferta ważna od 18.01.2016 do 31.03.2016 lub do wyczerpania zapasów promocyjnych. Dotyczy pakietu 50 opakowań produktu, zgodnie z powyższą specyfikacją i bez możliwości zmiany ilości poszczególnych prezentacji.

WWW.CONTROLINE.PL 8 x 3 PIPETY

8 x 3 PIPETY

Data ważności produktów: Czerwiec 2017.

WEŹ UDZIAŁ W KONKURSIE! SZCZEGÓŁY NA WWW.AKADEMIAZOETIS.PL

DLA ZWIERZĄT, DLA ZDROWIA, DLA CIEBIE. W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

PASOŻY T Y

Najczęstsze inwazje pasożytnicze i pierwotniacze wykrywane metodami flotacji i sedymentacji u psów i kotów Pasożytnictwo jest formą współżycia organizmów, w której uczestniczą pasożyt i jego żywiciel. Jest to ścisły związek między dwoma organizmami różnych gatunków, w którym pasożyt, zwykle mniejszych rozmiarów, wykorzystuje organizm żywiciela jako środowisko życia i źródło pokarmu. Cechą wyróżniającą pasożyty spośród innych organizmów żyjących w symbiozach jest niekorzystne oddziaływanie na organizm żywiciela, czyli działanie chorobotwórcze. Niekiedy inwazja przebiega bezobjawowo, ale zwykle posiadanie „pasażera na gapę” powoduje występowanie różnorakich objawów chorobowych, jak biegunka, spadek masy ciała, anemia, a w ekstremalnych przypadkach nawet śmierć zwierzęcia. Dlatego też warto wykonać mikroskopowe badanie parazytologiczne kału jako jedno z podstawowych badań u psa czy kota.

1.1

Fot. 2. Toxocara cati Fot. 1.1. Toxocara canis

Fot. 1. Toxocara canis

Od stycznia do lipca 2014 roku w Laboklin GmbH przebadano metodą flotacji i sedymentacji próbki kałów od 12 970 psów i 3 230 kotów. Metoda flotacyjna polega na wykorzystaniu zjawiska wypływania różnych form pasożytów na powierzchnię płynu. Metoda sedymentacyjna wykorzystuje opadanie na dno naczynia ciężkich jaj pasożytów. Są to proste i dosyć tanie metody służące do wykrywania jaj nicieni, tasiemców, przywr oraz

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

oocyst pierwotniaków. Niekiedy, oprócz jaj pasożytów, znajdowane są inne stadia rozwojowe, jak larwy nicieni płucnych, człony tasiemców, trofozoity Tritrichomonas foetus czy dorosłe formy pasożytów. Badanie takie nie jest inwazyjne i może być pomocne w diagnostyce. Na schematach obok przedstawiono najczęściej występujące parazytozy jelitowe i infekcje pierwotniacze z podziałem gatunkowym.

PASOŻY T Y KOTY – PIERWOTNIAKI

KOTY – PASOŻYTY

Giardia lamblia

Cystoisospora sp.

Toxocara cati

Tegoryjce

Nicienie płucne

Toxoplasma gondii

Sarcocystis sp.

Tasiemce

Przywry

Toxascaris leonina

3500

3000

2500

2000

1500

1000

500

wyniki pozytywne

wyniki negatywne

wyniki pozytywne

PSY – PIERWOTNIAKI

Giardia lamblia

wyniki negatywne

PSY – PASOŻYTY

Cystoisospora sp.

Sarcocystis sp.

Toxocara canis

Tegoryjce

Tichuris vulpis

Toxascaris leonina

Nicienie płucne

Tasiemce

Przywry 12000

12000

10000

8000

6000

4000

2000

wyniki pozytywne

wyniki negatywne

wyniki pozytywne

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

wyniki negatywne

PASOŻY T Y 3

Fot. 3. Toxascaris leonina

3.1

Fot. 3.1. Toxascaris leonina

Fot. 5. Trichuris vulpis

Fot. 6. Aelurostrongylus abstrusus

Fot. 8. Giardia lamblia

8.1

Fot. 8.1. G. lamblia: oocysty

8.2

Fot. 9. Cystoisospora sp.

9.1

Fot. 9.1. Cystoisospora sp.

9.2

Fot. 4. Uncinaria stenocephala

Fot. 7. Capillaria aerophila

Fot. 8.2. G. lamblia: trofozoit i oocyty

Fot. 9.2. Cystoisospora sp.

Jak wskazują dane, do najbardziej rozpowszechnionych i najczęściej diagnozowanych pasożytów zarówno u psów, jak i u kotów należą nicienie przewodu pokarmowego oraz pierwotniaki. Jaja tasiemców i przywr stanowią dużo mniejszy odsetek stwierdzanych infekcji pasożytniczych.

larwy mogą przeżyć w tkankach nawet kilka lat.

wisku zewnętrznym, w optymalnych warunkach, po 24 godzinach z jaj wykluwają się larwy. Okres patentny może trwać latami.

poszukujemy, badając kał metodą Baermanna. Przy dużej inwazji larwy można znaleźć przy okazji badania kału metodą flotacyjną. Larwy Aelurostrongylus abstrusus mają ostro zakończony, falisto załamany ogon z charakterystycznym wyrostkiem po jego grzbietowej stronie (fot. 6). Capillaria aerophila to nicień pasożytujący w płucach, oskrzelach, tchawicy, jamach nosowych i zatokach. Znajdowane w kale jaja Capillaria aerophila (fot. 7), o wymiarach 6070 µm/35-40 µm są kształtu cytrynowatego, z czopkami na obu biegunach i ziarnistej skorupce.

INWAZJE NICIENI

Do najczęstszych zakażeń dochodzi z udziałem glist z rodziny Askarididae. U psa jest to Toxocara canis, u kota Toxocara cati oraz Toxascaris leonina, mogąca pasożytować zarówno u psa, jak i u kota. Glisty, dorosłe postacie pasożytujące w jelicie cienkim, codziennie składają tysiące jaj, które z kałem wydalane są do środowiska i powodują jego intensywne zanieczyszczenie. Jaja stają się inwazyjne dla potencjalnych żywicieli po kilku tygodniach, przy czym mogą być one również groźne dla żywicieli paratenicznych, u których

Mikroskopowo znajdowane jajo Toxocara canis ma wymiary 75-90 µm i posiada grubą skorupkę pokrytą licznymi drobnymi wgłębieniami (fot. 1). Jajo glisty kociej jest bardzo podobne, prawie kuliste i nieco mniejsze – 65-75 µm (fot. 2). Trochę inaczej wygląda jajo Toxascaris leonina (75-85 µm), które ma gładką powierzchnię skorupki (fot. 3). Drugą co do wielkości grupą nicieni jelitowych, których jaja wykrywane są metodami flotacji i sedymentacji, są tęgoryjce. To małe nicienie pasożytujące w jelicie cienkim. Przyczepiają się do błony śluzowej jelita, z której pobierają krew. Należą do nich Ancylostoma caninum (pies), Uncinaria stenocephala (pies i kot) i Ancylostoma tubaeformae (kot). Jaja o cienkiej skorupce pojawiają się w kale 14-17 dni od zakażenia. W momencie wydalenia zawierają 2-8 blastomerów (fot. 4). W środo-

Włosogłówka – Trichuris vulpis – pasożytuje tylko u psa i psowatych w jelicie grubym i jest, podobnie jak tęgoryjce, hematofagiem. Jej wydzieliny i wydaliny oddziałują toksycznie na żywiciela. Samica składa od 2 do 8 tys. jaj dziennie. Są one odporne na niekorzystne warunki środowiska zewnętrznego i mogą przetrwać w nim nawet do kilku lat. Jajo włosogłówki jest bardzo charakterystyczne (fot. 5). Jest żółtobrązowe, ma beczułkowaty kształt z dwoma czopkami na biegunach. Wymiary jaja to 8893 µm/37-49 µm. Kolejną grupę nicieni, których jaja lub larwy można znaleźć w kale, stanowią te pasożytujące w układzie oddechowym. Larw Angiostrongylus vasorum (żywiciel ostateczny pies), Aelurostrongylus abstrusus (kot) i Crenostoma vulpis (lis, kot, pies)

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

ZAKAŻENIA PIERWOTNIACZE

Giardia lamblia i kokcydia to najczęściej stwierdzane zakażenia pierwotniacze. Giardia lamblia występuje w postaci trofozoitu i cysty w dwunastnicy, początkowym odcinku jelita cienkiego oraz w przewodach żółciowych i pęcherzyku żółciowym. Trofozoit

PASOŻY T Y (fot. 8.1) o długości 9-21 µm i szerokości 5-15 µm jest gruszkowatego kształtu, zaokrąglony na biegunie przednim, poniżej którego widoczne są dwa owalne jądra. Cysta (fot. 8.2), stanowiąca formę inwazyjną, ma wymiary 8-18 µm/7-10 µm. Zawiera zwykle cztery jądra, zawiązki wici, a zawartość cysty odstaje od ścianki. Trofozoit dosyć szybko ginie w środowisku zewnętrznym i można go znaleźć tylko w świeżym kale. Giardia lamblia występuje w kilku genotypach, które mogą występować u różnych żywicieli. Różnicowanie można wykonać za pomocą badania PCR. Cystoisospora i Sarcocystis to kokcydia występujące powszechnie, ich oocysty są dosyć często stwierdzane w badanym kale. Oocysty Cystoisospory zawierają dwie sporocysty, a każda z nich po cztery sporozoity. U psa występuje Cystoisospora canis, mająca oocysty jajowate lub owalne, o gładkich przezroczystych ściankach i wymiarach 36-44 µm/29-31 µm (fot. 9) oraz Cystoisospora ohioensis, burrowsi i neorivolta posiadająca oocysty kuliste. Stwierdzane gatunki u kota to Cystoisospora felis

i rivolta, o oocystach owalnych i kulistych. Okres prepatentny wynosi od 5 do 10 dni. Oocysty mogą zachować inwazyjność przez wiele miesięcy, pozostając w środowisku zewnętrznym. Wysporulowane oocysty Sarcocystis są małe (12,5-9,5 µm) i w momencie wydalenia z kałem zawierają po dwie sporocysty, a w każdej z nich po cztery sporozoity. Jedynie u młodych psów inwazja prowadzi do biegunek. Zwierzęta zarażają się, zjadając surowe mięso żywicieli pośrednich. Wiciowiec Toxoplasma gondii zaraża wyłącznie koty i kilka innych gatunków kotowatych jako żywicieli ostatecznych, podczas gdy inne ssaki i ptaki, gady, a nawet ryby mogą odgrywać rolę żywicieli pośrednich. Umiejscawia się w nabłonku jelita cienkiego, z kałem bardzo krótko (3-20 dni) wydalane są oocysty. W kale poszukujemy niewysporulowanych, owalnych oocyst o długości 10-14 µm. Tritrichomonas foetus można znaleźć tylko w świeżym kale i dlatego zalecaną metodą diagnostyczną jest badanie PCR.

TASIEMCZYCE I INWAZJE PRZY WR

Jaja tasiemców i przywr są stosunkowo rzadko znajdowane w kale. Ekstensywność inwazji poszczególnych gatunków jest uzależniona od dostępności żywicieli pośrednich. Tasiemce Taenia sp. i Dipylidium caninum to najczęściej notowane robaki płaskie u psów i kotów. W kale badanym metodą flotacji możemy znaleźć człony tasiemców, pakiety jaj (Dipylidium caninum) lub jaja (Taenia sp., Echinococcus sp.), a metodą dekantacji jaja Diphylobotrium latum. Skuteczna eliminacja żywicieli pośrednich (larwy pcheł lub wszoły w przypadku D. caninum) oraz wykluczenie z diety surowego mięsa, mogącego zawierać larwy tasiemców, znacznie redukuje możliwości zarażenia. Zarówno u psów, jak i u kotów najczęściej znajdowane są jaja glist i tęgoryjców. Wynika to przede wszystkim z bardzo dużego skażenia środowiska jajami nicieni, które są odporne na czynniki zewnętrzne. W sprzyjających warunkach jaja glist mogą przeżywać, zachowując inwazyjność, przez 2 lata. Okresy prepatentne (od zarażenia do momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej) są bardzo krótkie, a okresy

patentne (od uzyskania dojrzałości płciowej aż do śmierci pasożyta) długie. Do zakażenia może dojść różnymi drogami (pokarmową, laktogenną, śródmaciczną oraz przez skórę). Pierwotniaki zarażają przede wszystkim młode zwierzęta. Starsze rzadko wykazują objawy kliniczne, chyba że mamy do czynienia z osobnikami przewlekle chorymi i z obniżoną odpornością. Zakażenie następuje poprzez zjedzenie cyst znajdujących się w środowisku zewnętrznym, surowego zakażonego mięsa lub śródmacicznie. Wobec tak dużego skażenia środowiska jajami pasożytów jelitowych, cystami pierwotniaków oraz różnorodności dróg zarażenia zaleca się regularne badanie kału w celu monitorowania stanu zdrowia zwierząt i skuteczności stosowanych leków przeciwpasożytniczych. Piśmiennictwo dostępne u autorów. lek. wet. Dorota Rygalska, lek. wet. Paweł Kalinowski LABOKLIN Polska sp. z o.o., ul. Powstańców Śląskich 101, 01-495 Warszawa

REKLAMA

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

ZESTAWIENIE PREPARATÓW PRZECIW EK TOPASOŻY TOM Nazwa produktu

Substancja czynna

Podmiot odpowiedzialny

Forma podania

Ektopar® płyn do zwalczania pcheł i kleszczy u psów, 1 ml lub 2 ml

Wskazania do stosowania

Status

Psy Permetryna 74,4 g/100 ml Zwalczanie pcheł i kleszczy u psów.

Przedsiębiorstwo Wielobranżowe VET-AGRO Sp. z o.o., ul. Gliniana 32, Lublin

Fiprex® spray 0,5 g/100 ml Przedsiębiorstwo Wielobranżowe VET-AGRO Sp. z o.o., ul. Gliniana 32, Lublin

Gatunki docelowe

Płyn do nakrapiania.

Fipronil Roztwór na skórę dla psów i kotów

Fipronil Roztwór do nakrapiania dla psów Fiprex® S, 75 mg/1 ml Fiprex® M, 150 mg/2 ml Fiprex® L, 300 mg/4 ml Fiprex® XL, 412,5 mg/5,5 ml Fiprex® KOT; 52,5 mg/0,7 ml

Zwalczanie inwazji pcheł (Ctenocephalides spp.), kleszczy (Ixodes spp.) i wszy (Linognatus spp.) u psów i kotów. Działanie zabezpieczające przed ponowną inwazją pcheł utrzymuje się przez 8 tygodni, a przed ponowną inwazją kleszczy przez 4 tygodnie. Fiprex można stosować jako leczenie wspomagające alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS).

Produkt biobójczy, przeznaczony wyłącznie do użytku profesjonalnego

Koty, psy Wydawany bez przepisu lekarza – OTC

Przedsiębiorstwo Wielobranżowe VET-AGRO Sp. z o.o., ul. Gliniana 32, Lublin

Advantix Spot-on (40 mg + 200 mg)/ 0,4 ml Advantix Spot-on (100 mg + 500 mg)/1 ml Advantix Spot-on (250 mg + 1250 mg)/2,5 ml Advantix Spot-on (400 mg + 2000 mg)/4 ml

Imidakloprid permetryna Spot-on, roztwór do nakrapiania

Zapobieganie i zwalczanie infestacji kleszczy oraz pcheł, a także odstraszanie komarów i muchówek u psów. Jednorazowe zastosowanie zapobiega dalszej infestacji kleszczy przez cztery tygodnie.

Psy

Jednorazowe leczenie zapewnia widoczne działanie odstraszające wobec meszek i komarów w ciągu czterech tygodni.

Wydawany bez przepisu lekarza – OTC

Produkt może być stosowany jako element złożonego leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

ZESTAWIENIE PREPARATÓW PRZECIW EK TOPASOŻY TOM Nazwa produktu

Substancja czynna

Podmiot odpowiedzialny

Forma podania

Advocate 40 mg + 4 mg – roztwór do nakrapiania dla kotów i fretek Advocate 40 mg + 4 mg – roztwór do nakrapiania dla małych kotów i fretek Advocate 80 mg + 8 mg – roztwór do nakrapiania dla dużych kotów

Imidakloprid moksydektyna Roztwór do nakrapiania

Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy

Advocate 250 mg + 62,5 mg – roztwór do nakrapiania dla dużych psów Advocate 400 mg + 100 mg – roztwór do nakrapiania dla bardzo dużych psów

Status

Dla kotów dotkniętych lub zagrożonych mieszanymi infestacjami pasożytów: zwalczanie i zapobieganie infestacji pcheł, zwalczanie inwazji świerzbowca usznego, zwalczanie świerzbowca kociego, zapobieganie inwazji nicieni wywołujących robaczycę serca, zwalczanie infestacji nicieni żołądkowo-jelitowych (larwy L4), niedojrzałe i dojrzałe postaci dorosłe Toxocara cati (obleńce) oraz Ancylostoma tubaeforme (tęgoryjce).

Koty Fretki

Produkt może być stosowany jako element złożonego leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry (FAD).

Wydawany z przepisu lekarza – Rp

Dla fretek dotkniętych lub zagrożonych mieszanymi infestacjami pasożytów: zwalczanie i zapobieganie infestacji pcheł, zapobieganie inwazji nicieni wywołujących robaczycę serca (larwy L3 i L4 Dirofilaria immitis).

Advocate 40 mg + 10 mg – roztwór do nakrapiania dla małych psów Advocate 100 mg + 25 mg – roztwór do nakrapiania dla średnich psów

Wskazania do stosowania

Gatunki docelowe

Imidakloprid moksydektyna Roztwór do nakrapiania dla psów

Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy

Do stosowania u psów dotkniętych lub zagrożonych mieszanymi infestacjami pasożytów: zwalczanie i zapobieganie infestacji pcheł, zwalczanie wszołów, zwalczanie inwazji świerzbowca usznego, świerzbowca drążącego, nużeńca psiego, zapobieganie inwazji nicieni wywołujących robaczycę serca, zwalczanie mikrofilarii krążących we krwi, zwalczanie postaci skórnej dirofilariozy, zapobieganie postaci skórnej dirofilariozy, ograniczenie ilości mikrofilarii krążących we krwi, zapobieganie angiostrongylozie, zwalczanie Angiostrongylus vasorum i Crenosoma vulpis, zapobieganie spirocerkozie, zwalczanie infestacji nicieni żołądkowo-jelitowych (larw L4), niedojrzałych i dojrzałych dorosłych postaci Toxocara canis (obleńce), Ancylostoma caninum (tęgoryjce) oraz Uncinaria stenocephala (tęgoryjce), dorosłych postaci Toxascaris leonina (obleńce) i Trichuris vulpis (włosogłówki).

Psy Wydawany z przepisu lekarza – Rp

Produkt może być stosowany jako element złożonego leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry (FAD).

Foresto 1,25 g + 0,56 g – obroża dla kotów i psów o masie ciała ≤ 8 kg Foresto 4,50 g + 2,03 g –obroża dla psów o masie ciała > 8 kg Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy

Kiltix dla małych psów, 1,25 g + 0,28 g, propoksur + flumetryna/obroża Kiltix dla średnich psów, 3,02 g + 0,68 g, propoksur + flumetryna/obroża Kiltix dla dużych psów, 4,5 g + 1,013 g, propoksur + flumetryna/obroża Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy

Imidaklopryd flumetryna Obroża

1 obroża o masie 12,5 g zawiera: propoksur 1,25 g, flumetryna 0,28 g 1 obroża o masie 30,2 g zawiera: propoksur 3,02 g, flumetryna 0,68 g 1 obroża o masie 45 g zawiera: propoksur 4,5 g, flumetryna 1,013 g

Koty: w celu leczenia i zapobiegania infestacji pcheł i kleszczy. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) i odstraszającą (zapobiega żerowaniu pasożytów) w przypadku infestacji kleszczy. Psy: w celu leczenia i zapobiegania infestacji pcheł i kleszczy. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) w przypadku infestacji kleszczy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy.

Do zwalczania i ochrony przed inwazją kleszczy z gatunku Rhipicephalus sanguineus oraz Ixodes ricinus, jak też pcheł Ctenocephalides canis, Ctenocephalides felis u psów. Działanie preparatu rozpoczyna się w ciągu pierwszej doby od założenia obroży i utrzymuje się przez sześć miesięcy w przypadku Kiltiksu dla małych psów i siedem miesięcy w przypadku Kiltiksu dla średnich i dużych psów.

Psy i koty Wydawany bez przepisu lekarza – OTC

Psy Wydawany bez przepisu lekarza – OTC

Obroża

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

ZESTAWIENIE PREPARATÓW PRZECIW EK TOPASOŻY TOM/ENDOPASOŻY TOM Nazwa produktu

Substancja czynna

Podmiot odpowiedzialny

Forma podania

Wskazania do stosowania

Gatunki docelowe Status Psy Wydawany bez przepisu lekarza – OTC

Ataxxa 200 mg/40 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie do 4 kg Ataxxa 500 mg/100 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie od 4 kg do 10 kg Ataxxa 1250 mg/250 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie od 10 kg do 25 kg

Permetryna Imidaklopryd Roztwór do nakrapiania

Ataxxa 2000 mg/400 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie powyżej 25 kg.

Zapobieganie i zwalczanie inwazji pcheł (Ctenocephalides spp.) u psów. Pchły na psie giną w ciągu 1 dnia od rozpoczęcia leczenia. Jednorazowe zastosowanie zapobiega dalszej inwazji pcheł przez 4 tygodnie. Produkt może być stosowany jako element złożonego leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS).

KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia

Wyłącznie dla zwierząt. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Charakterystyka produktu leczniczego weterynaryjnego dostępna jest w dziale APTEKA i stanowi integralną część niniejszej reklamy. Koty, psy

FYPRYST 50 mg roztwór do nakrapiania dla kotów FYPRYST 67 mg roztwór do nakrapiania dla psów FYPRYST 134 mg roztwór do nakrapiania dla psów FYPRYST 268 mg roztwór do nakrapiania dla psów FYPRYST 402 mg roztwór do nakrapiania dla psów

Fipronil

Koty: leczenie i przeciwdziałanie infestacji pcheł (Ctenocephalides felis) i kleszczy (Rhipicephalus spp., Dermacentor spp., Ixodes spp.) u kotów. Leczenie i kontrola alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS) u kotów. Leczenie i przeciwdziałanie infestacji wszołów (Felicola subrostratus) u kotów.

Roztwór do nakrapiania. Aerozol na skórę (spray)

FYPRYST 2,5 mg/ml aerozol na skórę dla psów i kotów KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia

Nazwa produktu

Substancja czynna

Podmiot odpowiedzialny

Forma podania

Psy: leczenie i przeciwdziałanie infestacji pcheł (Ctenocephalides spp.) i kleszczy (Rhipicephalus spp., Dermacentor spp., Ixodes spp.) u psów. Leczenie i kontrola alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS) u psów. Leczenie i przeciwdziałanie infestacji wszołów (Trichodectes canis) u psów.

Wskazania do stosowania

Wydawany bez przepisu lekarza – OTC Wyłącznie dla zwierząt. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Charakterystyka produktu leczniczego weterynaryjnego dostępna jest w dziale APTEKA i stanowi integralną część niniejszej reklamy.

Gatunki docelowe Status Psy Wydawany z przepisu lekarza – Rp

Dehinel Plus tabletki dla psów Dehinel Plus XL tabletki dla psów KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia

Febantel Pyrantelu embonian Prazikwantel Tabletki

Koty: leczenie mieszanych zakażeń niedojrzałymi i dorosłymi postaciami tasiemców oraz nicieni następujących gatunków: tasiemce: Dipylidium caninum, Taenia spp., Echinococcus multilocularis; nicienie: Ancylostoma tubaeforme, Toxocara cati. Zapobieganie dirofilariozie (Dirofilaria immitis), jeśli wskazane jest jednoczesne leczenie tasiemczycy.

Milprazon 2,5 mg/25 mg tabletki dla małych psów i szczeniąt o wadze co najmniej 0,5 kg Milprazon 12,5 mg/125 mg tabletki dla psów o wadze co najmniej 5 kg Milprazon 4 mg/10 mg tabletki powlekane dla małych kotów i kociąt o wadze co najmniej 0,5 kg Milprazon 16 mg/40 mg tabletki powlekane dla kotów o wadze co najmniej 2 kg KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia

Preparat przeznaczony do profilaktyki i leczenia inwazji nicieni żołądkowo-jelitowych oraz tasiemców u psów. Jest skuteczny przeciw nicieniom żołądkowojelitowym: Toxocara canis (formy dojrzałe i stadia larwalne), Toxascaris leonina (formy dojrzałe i stadia larwalne), Uncinaria stenocephala (formy dojrzałe i stadia larwalne), Ancylostoma caninum (formy dojrzałe i stadia larwalne), Trichuris vulpis (formy dojrzałe) oraz tasiemcom: Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis, Diphylidium caninum, Taenia spp., Multiceps multiceps, Mesocestoides spp.

Milbemycyny oksym Prazykwantel Tabletki Tabletki powlekane

Psy: leczenie mieszanych zakażeń dorosłymi postaciami tasiemców oraz nicieni następujących gatunków: tasiemce: Dipylidium caninum, Taenia spp., Echinococcus spp., Mesocestoides spp.; nicienie: Ancylostoma caninum, Toxocara canis, Toxascaris leonina, Trichuris vulpis, Crenosoma vulpis (zmniejszenie stopnia nasilenia zakażenia), Angiostrongylus vasorum (zmniejszenie nasilenia zakażenia przez niedojrzałe (L5) oraz dorosłe stadia pasożytów), Thelazia callipaeda. Produkt może być również stosowany w zapobieganiu dirofilariozie (Dirofilaria immitis), jeśli wskazane jest jednoczesne leczenie tasiemczycy.

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

Koty, psy Wydawany z przepisu lekarza – Rp Wyłącznie dla zwierząt. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Charakterystyka produktu leczniczego weterynaryjnego dostępna jest w dziale APTEKA i stanowi integralną część niniejszej reklamy.

ZESTAWIENIE PREPARATÓW PRZECIWKO ENDOPASOŻY TOM Nazwa produktu

Substancja czynna

Podmiot odpowiedzialny

Forma podania

Drontal Plus Flavour, 150 mg + 144 mg + 50 mg – tabletki dla psów Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy

Febantel pyrantelu embonian prazikwantel Tabletki

Wskazania do stosowania

Gatunki docelowe Status

Zwalczanie inwazji nicieni i tasiemców przewodu pokarmowego psów, takich jak: Toxocara canis, Toxascaris leonina, Uncinaria stenocephala, Ancylostoma caninum, Trichuris vulpis, Taenia spp., Multiceps multiceps, Dipylidium caninum, Mesocestoides spp., Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis. Zwalczanie inwazji pierwotniaków Giardia spp.

Psy Wydawany bez przepisu lekarza – OTC

Do stosowania u psów z podejrzeniem lub stwierdzonym mieszanym zarażeniem pasożytami wywołanymi przez robaki obłe i kokcydia poniższych gatunków:

Procox 0,9 mg/ml + 18 mg/ml – zawiesina doustna dla psów Emodepsyd/Toltrazuryl Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy

Procox zawiera 0,9 mg/ml emodepsydu i 18 mg/ml toltrazurylu Zawiesina doustna

Robaki obłe (nicienie): Toxocara canis (postaci dojrzałe, niedojrzałe, larwy L4), Uncinaria stenocephala (postać dojrzała), Ancylostoma caninum (postać dojrzała), Trichuris vulpis (postać dojrzała). Kokcydia: Isospora ohioensis complex, Isospora canis.

Psy Wydawany z przepisu lekarza – Rp

Leczenie ogranicza rozprzestrzenianie się zarażenia pierwotniakami Isospora, ale nie jest skuteczne w powstrzymaniu objawów klinicznych u zwierząt już zarażonych.

Zwalczanie lub zapobieganie mieszanym inwazjom pasożytniczym u kotów powodowanym przez następujące gatunki:

Emodepsyd prazikwantel

Profender Spot-on dla małych kotów

Roztwór do nakrapiania na skórę

Profender Spot-on dla średnich kotów

Robaki obłe (nicienie) Toxocara cati (postaci dojrzałe, niedojrzałe, larwy L4 i L3), Toxascaris leonina (postaci dojrzałe, niedojrzałe i larwy L4), Ancylostoma tubaeforme (postaci dojrzałe, niedojrzałe i larwy L4).

Koty Wydawany z przepisu lekarza – Rp

Robaki płaskie (tasiemce) Dipylidium caninum (postaci dojrzałe), Taenia taeniaeformis (postaci dojrzałe), Echinococcus multilocularis (postaci dojrzałe).

Profender Spot-on dla dużych kotów Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy

Zwalczanie lub zapobieganie mieszanym inwazjom pasożytniczym u psów powodowanym przez następujące gatunki pasożytów: Profender 15 mg/3 mg – tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu dla małych psów Profender 50 mg/10 mg – tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu dla średnich psów Profender 150 mg/30 mg – tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu dla dużych psów Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy

Emodepsyd prazikwantel Tabletki

Robaki obłe (nicienie): Toxocara canis (postaci dojrzałe, niedojrzałe, larwy L4 i L3), Toxascaris leonina (postaci dojrzałe, niedojrzałe i larwy L4), Ancylostoma caninum (postaci dojrzałe i niedojrzałe), Uncinaria stenocephala (postaci dojrzałe i niedojrzałe), Trichuris vulpis (postaci dojrzałe, niedojrzałe i larwy L4).

Psy Wydawany z przepisu lekarza – Rp

Robaki płaskie (tasiemce): Dipylidium caninum, Taenia spp., Echinococcus multilocularis (postaci dojrzałe i niedojrzałe), Echinococcus granulosus (postaci dojrzałe i niedojrzałe).

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

ZESTAWIENIE PREPARATÓW PRZECIWKO ENDOPASOŻY TOM Nazwa produktu

Substancja czynna

Podmiot odpowiedzialny

Forma podania

Wskazania do stosowania

Gatunki docelowe Status

Leczenie mieszanych inwazji nicieni i tasiemców następujących gatunków: Prazikwantel 50 mg, Pyrantel 50 mg (co odpowiada 144 mg embonianu pyrantelu), Febantel 150 mg Prazitel Plus – smaczne tabletki dla psów

Tabletki

Chanelle Pharmaceuticals Manufacturing Ltd.

a) Nicienie: - glisty Toxocara canis, Toxascaris leonina (postacie dorosłe i niedojrzałe); - tęgoryjce Uncinaria stenocephala, Ancylostoma caninum (dorosłe); - włosogłówki Trichuris vulpis (dorosłe).

Psy Wydawany z przepisu lekarza – Rp

b) Tasiemce: - Echinococcus spp., (E. granulosus, E. multilocularis), Taenia spp. (T. hydatigena, T. pisiformis, T. taeniformis), Dipylidium caninum (postacie dorosłe i niedojrzałe).

Dystrybucja w polsce: Orion Pharma Poland Sp. z o.o., 03-841 Warszawa, ul. Grochowska 278/31

Do zwalczania mieszanych inwazji pasożytów obejmujących nicienie i tasiemce następujących gatunków u psów i kotów:

Prazikwantel 50 mg Fenbendazol 500 mg Quanifen – tabletki dla kotów i psów

Tabletki

Chanelle Pharmaceuticals Manufacturing Ltd.

Vetos-Farma Sp. z o.o. 58-260 Bielawa, ul. Dzierżoniowska 21

Pyrantel pasta dla kotów 9,3 g/100 g Vetos-Farma Sp. z o.o. 58-260 Bielawa, ul. Dzierżoniowska 21

Psy i koty Wydawany z przepisu lekarza – Rp

b) Tasiemce: - Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis, Dipylidium caninum,Taenia spp., Mesocestoides spp.

Dystrybucja w Polsce: Orion Pharma Poland Sp. z o.o., 03-841 Warszawa, ul. Grochowska 278/31

Pyrantel pasta doustna dla psów 2,2 g/100 g

a) Niecienie: - glisty Toxocara canis (osobniki dojrzałe), - Toxocara cati (osobniki dojrzałe), - Toxascaris leonina (osobniki dojrzałe); - tęgoryjce psie Uncinaria stenocephala (osobniki dojrzałe), - Ancylostoma caninum (osobniki dojrzałe); - włosogłówki Trichuris vulpis (osobniki dojrzałe).

Embonian pyrantelu – 2,2 g/100 g Pasta doustna

Embonian pyrantelu – 9,3 g/100 g Pasta doustna

Robaczyce jelitowe u psów wywołane przez wrażliwe na działanie leku formy dorosłe nicieni, takich jak: Toxocara canis, Toxascaris leonina, Ancylostoma caninum, Uncinaria stenocephala, Physaloptera.

Robaczyce jelitowe u kotów wywołane przez wrażliwe na działanie leku formy dorosłe robaków, takich jak: Toxocara cati, Toxascaris leonina, Ancylostoma tubaeforme, Uncinaria stenocephala

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

Psy Wydawany bez przepisu lekarza – OTC

Koty Wydawany bez przepisu lekarza – OTC

PASOŻY T Y

Giardioza – czy możliwe są zarażenia międzygatunkowe? Każdy słyszał o zarażeniach pierwotniakiem Giardia duodenalis, wszyscy wiemy, że Giardia należy do „mało wybrednych” i możliwe są zarażenia międzygatunkowe. Postaram się dokładnie opisać, jakie są możliwości tego pierwotniaka, i odpowiedzieć na zasadnicze pytanie: czy Giardia jest groźna? Giardia lamblia. Za nieprawidłowe uznaje się obecnie określenia: lamblioza czy Lamblia intestinalis.

ETIOLOGIA

Wiciowiec Giardia duodenalis występuje w postaci trofozoitu i cyst. Zarażenie następuje drogą oralną, przez spożycie zainfekowanej wody lub pokarmu. Giardia nie ma żywicieli pośrednich, jest gatunkiem kosmopolitycznym, a częstotliwość jej występowania zależy od regionu. Z połkniętych cyst w dwunastnicy uwalniają się trofozoity.

Fot. 1. Cysta Giardia.

z różnej liczebności poszczególnych grup wiekowych badanych oraz różnego stanu klinicznego. Badanie przeprowadzone w latach 2007-2010 we Wrocławiu i na terenie Dolnego Śląska wykazało giardiozę u 27,2% psów i 26,6% kotów. Co ciekawe częściej odnotowywano inwazję Giardia u zwierząt rasowych, przede wszystkim młodych, < 6 miesiąca życia.

Fot. 2. Test Giardia Ag.

Giardia duodenalis należy do wiciowców, pasożytuje na powierzchni komórek nabłonka jelita cienkiego u bardzo wielu gatunków zwierząt (od gryzoni przez psy, koty, świnie, przeżuwacze aż do naczelnych, w tym człowieka). Giardioza to główna przyczyna biegunek tła pasożytniczego u ludzi i zwierząt. Liczba przypadków giardiozy u ludzi w Polsce w latach 2008-2011 wynosiła od 1736 do 3182 rocznie (wg danych NIP-PZH: Meldunki o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce), u zwierząt prewalencja inwazji w zależności od wieku waha się od 5% do nawet 80%.

W badaniach przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii, Holandii, Belgii, Hiszpanii i we Włoszech wykazano występowanie inwazji Giardia u około 25% psów i 20% kotów z zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego. Badanie przeprowadzone na terenie Niemiec wykazało także wysoki odsetek inwazji: 16% u psów i 12% u kotów. Na podstawie badań przeprowadzonych w Polsce w latach 2001-2006 u zwierząt poniżej 1 roku życia prewalencja inwazji u psów wynosiła: w Poznaniu około 10%, w Warszawie – od 9% do nawet 50%, w Lublinie – około 53%, w Puławach – 10% i w Gdańsku – ponad 16%. Znaczne różnice w odsetku zwierząt zarażonych wynikały

Giardia duodenalis pierwszy raz została zauważona pod mikroskopem w 1681 roku przez Leeuwenhoeka, holenderskiego przyrodnika, nazywanego ojcem mikrobiologii. Giardia swą nazwę zawdzięcza jednak dwóm innym naukowcom, prawie 200 lat później prowadzącym niezależne badania, austriackiemu lekarzowi Wilhelmowi Dusan Lamblowi oraz francuskiemu zoologowi Alfredowi Mathieu Giardowi, którzy ponownie ją odkryli i opisali. Prawidłowe nazewnictwo tego pierwotniaka wzbudza sporo kontrowersji, Światowa Federacja Parazytologów zaleca nazwę Giardia duodenalis duodenalis, jednak w publikacjach europejskich równie często można znaleźć określenie Giardia intestinalis intestinalis, zaś w USA najczęściej używaną nazwą jest

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

Trofozoit jest dwubocznie symetryczny, gruszkowaty, zaokrąglony na biegunie przednim i zaostrzony w części tylnej, wypukły po stronie grzbietowej i spłaszczony brzusznie. Osiąga długość 9-21 µm, szerokość 5-15 µm. Poniżej przedniego bieguna można zauważyć dwa owalne jądra, które z wyglądu przypominają parę oczu. Trofozoit ma cztery pary wici, będące organellum ruchu. Po stronie brzusznej ma duży krążek czepny umożliwiający przytwierdzenie do powierzchni enterocytów. Giardia namnaża się przez podział podłużny. Cysta jest owalna, o wymiarach 8-18 µm x 7-10 µm, z widocznymi czterema jądrami i zawiązkami wici. Pierwotniak zasiedla przede wszystkim jelito cienkie, ale może przedostawać się także do dróg żółciowych, pęcherzyka żółciowego i przewodów wyprowadzających trzustki. Pełne uformowanie ściany cysty trwa około 16 godzin. Okres prepatentny inwazji wynosi 5-16 dni, natomiast okres wydalania cyst z kałem waha się od 4 do 5 tygodni, ale może trwać nawet miesiące lub lata. Cysty są wydalane z kałem żywiciela nieregularnie i w zmiennych ilościach. Trofozoity niszczą powierzchnię komórek nabłonka jelit, zaburzając funkcje wydzielniczą oraz chłonną jelita. Intensywna inwazja prowadzi do nieżytowego zapalenia błony śluzowej jelita cienkiego, gdzie trofozoity przyczepiają się do komórek śluzowych swym krążkiem czepnym. Zazwyczaj z kałem wydalane są cysty, jednak w kale biegunkowym można znaleźć także trofozoity. Po przedostaniu

PASOŻY T Y Giardia duodenalis człowiek, psy, koty, bydło człowiek, psy człowiek, psy, świnki morskie psy psy przeżuwacze koty szczury

A-1 A-2 B C D E F G

możliwość diagnostyki choroby, nawet gdy niewiele cyst znajduje się w kale. Szybkie testy diagnostyczne mogą być także wykorzystywane do monitorowania leczenia.

Tabela 1.

do środowiska zewnętrznego trofozoity nie są zdolne do wywołania choroby, są bardzo wrażliwe na czynniki środowiskowe i szybko giną, cysty zaś są bardzo oporne na warunki środowiskowe.

pośrednim rozmazie kału. W medycynie weterynaryjnej metoda klasyczna polega na poszukiwaniu trofozoitu i cyst w preparatach barwionych płynem Lugola. Alternatywą dla metody klasycznej są komercyjne testy oparte m.in. na metodzie immunochromatograficznej, które w badanym kale wyłapują antygen Giardia. Dokonując wyboru metody diagnostycznej, należy wziąć pod uwagę kilka faktów: metoda klasyczna, mikroskopowa, jest czasochłonna, wymaga też nie lada doświadczenia, by nie przeoczyć cyst Giardia lub nie pomylić ich np. z drożdżakami. W gęstym preparacie, gdy wszystkie elementy składowe są wybarwione na kolor żółty, może dojść do pomyłki!

Najważniejszym objawem giardiozy jest biegunka, która może pojawić się już 5 dni po zarażeniu. W wyniku choroby dochodzi do spadku apetytu, ostrego lub przewlekłego zapalenia jelit, biegunki (kał może zawierać śluz, rzadziej krew), osłabienia. U młodych zwierząt (< 12 miesiąca) przebieg choroby jest cięższy i ostry. U dorosłych osobników giardioza może przebiegać bezobjawowo, przewlekle, z okresowym siewstwem cyst. Bezobjawowi siewcy stanowią realne zagrożenie dla zdrowia człowieka!

Zaletami metody klasycznej jest satysfakcja związana ze znalezieniem trofozoitu czy cyst, a przede wszystkim niższa cena! Diagnostyka oparta na technikach immunologicznych jest na pewno szybsza, nie wymaga żadnego doświadczenia oraz daje

DIAGNOSTYKA

W diagnostyce giardiozy można wykorzystać kilka metod diagnostycznych. W medycynie ludzkiej najpopularniejszą jest poszukiwanie trofozoitu i cyst w bez-

są dzieci, których układ odpornościowy jest mniej sprawny. Największą liczbę zachorowań odnotowuje się u dzieci do 1 roku życia. W 2007 roku na południu Włoch przeprowadzono badanie: określono występowanie oraz genotyp G. duodenalis u 14 dzieci oraz 14 psów z zamkniętej populacji żyjącej na marginesie społecznym. Okazało się, że blisko 50% dzieci oraz ponad 50% psów było zarażonych genotypem A1 G. duodenalis! Inwazji u dzieci towarzyszą: biegunka, brak apetytu, bóle brzucha, nudności, wymioty. Objawy mogą minąć spontanicznie po kilku dniach, ale choroba może też być przewlekła i wyniszczająca.

W prawidłowej diagnostyce giardiozy, metodą klasyczną czy immunologiczną, nie można zapominać o nieregularnym wydalaniu cyst, zdarza się, że liczba wydalanych cyst spada poniżej granicy wykrywalności, co może prowadzić do otrzymania wyników fałszywie ujemnych! Przygotowując próbkę do badania, warto rozważyć zebranie kilku próbek z tygodnia, np. 3 próbki z co drugiego dnia. Kał powinien być przechowywany w lodówce. Próbkę można zmieszać i przeprowadzić badanie próbki pulowanej. W obrębie gatunku G. duodenalis można rozróżnić 8 genotypów. W celu klasyfikacji do poszczególnych genotypów niezbędne są techniki biologii molekularnej. W większości przypadków identyfikuje się genotypy A lub B m.in. u człowieka, genotyp C i D często izolowane są od psów, genotyp E jest najczęściej spotykany u kopytnych, genotyp F od kotów, a genotyp G od szczurów. Należy pamiętać, że genotypy A i B mają szeroki krąg żywicieli, w tym ludzi i zwierzęta, co obrazuje tabela 1.

Biorąc pod uwagę możliwości zarażenia międzygatunkowego oraz bezobjawowego przebiegu choroby w przypadku stwierdzenia zarażenia Giardia u jednego z członków rodziny, należy pamiętać, by na celownik wziąć wszystkich domowników i dokładnie sprawdzić, czy nie doszło do zarażenia! lek. wet. Natalia Jackowska VetExpert

PIŚMIENNICTWO:

2. 3.

Giardioza jest zoonozą, a może nawet „odwrotną zoonozą”? Bo jeśli człowiek może zarazić się od psa genotypem A czy B, to podobnie pies może zarazić się od człowieka… Najbardziej narażone na zarażenie

4. 5. 6.

Gundłach J.L., Sadzikowski A.B.: Parazytologia i parazytozy zwierząt. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśnie, Warszawa, 2004. Georgis: Parazytologia weterynaryjna. Elsevier Urban & Partner, Wrocław, 2012. Horzinek M.C., Schmidt V., Lutz H.: Praktyka kliniczna: KOTY. Wydawnictwo Galaktyka, Łódź, 2003. Piekarska J., Połozowski A.: Giardia duodenalis – wspólny problem ludzi i zwierząt. „Weterynaria w Praktyce” 4/2011. Zygner W., Bajer A.: Trudności w diagnostyce inwazji Giardia intestinalis u psów i kotów – wyniki fałszywie dodatnie. „Magazyn Weterynaryjny” 10/2011. Marangi M., Otranto D., Giangaspero A.: Określenie genotypów Giardia duodenalis występujących u dzieci i psów w zamkniętej populacji żyjącej na marginesie społecznym we Włoszech. „Magazyn Weterynaryjny” 05/2011.

REKLAMA

Kompleksowe podejście Przewód pokarmowy Szybkie testy diagnostyczne

FCoV Ag

Suplementy diety

Diety weterynaryjne

CCV Ag

CPV Ag

Wskazania do stosowania:

15 ml Giardia Ag

KOMPLEKSOWE DZIAŁANIE ABSORPCYJNE I REGULUJĄCE, ZAWIERA ELEKTROLITY I PROBIOTYKI!

FPV Ag

Różnicowanie biegunek:

CPV/CCV/Giardia Ag

• zapalenie przewodu pokarmowego, • biegunka, • zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki, • przewlekłe zapalenie trzustki,

14 kg

2 kg

• rekonwalescencja.

CPV/CCV Ag Wskazania do stosowania: • zapalenie przewodu pokarmowego,

60 kaps.

FPV/FCoV/Giardia Ag

ZAWIERA ŻYWE KULTURY BAKTERII, SKOMPONOWANY SPECJALNIE DLA PSÓW I KOTÓW!

• biegunka, • przewlekłe zapalenie trzustki,

2 kg

400 g

JUŻ DZIŚ ZADZWOŃ DO SWOJEGO PRZEDSTAWICIELA VetExpert!

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

• rekonwalescencja.

www.vetexpert.pl

PASOŻY T Y

Filariozy – zagrożenia zdrowia na świecie i w Polsce Inwazje wywoływane przez nicienie z tej grupy występują na całym świecie, a zwłaszcza w rejonach tropikalnych i subtropikalnych. W Europie inwazje filarioz rozpoznawano „od zawsze” na południu naszego kontynentu, w basenie Morza Śródziemnego. Można przyjąć, że od około dwudziestu lat obserwuje się stopniowe poszerzanie się zasięgu niektórych inwazji ku północy, dotyczy to zwłaszcza dirofilariozy skórnej i sercowej, wywoływanych odpowiednio przez Dirofilaria repens i D. immitis. Warto też pamiętać, że w Europie występują inwazje innych filarioz wywoływanych np. przez nicienie z rodzaju Acanthocheilonema (s. Dipetalonema) reconditum, Onchocerca spp. i inne.

STRESZCZENIE:

Filariozy są parazytozami wywoływanymi przez liczne gatunki nicieni. Cechują się charakterystycznym nitkowatym kształtem ciała. Dojrzałe samice pasożytów rodzą żywe larwy, nazywane mikrofilariami. Inwazje filarii mają charakter transmisyjny, tzn. są chorobami wektorowymi. Przenosicielem pasożytów są różne gatunki krwiopijnych owadów, właściwe dla poszczególnych gatunków pasożytów. W Polsce inwazje Dirofilaria repens od kilku lat są narastającym problemem u zwierząt towarzyszących, stanowią też coraz większe zagrożenie dla ludzi. SŁOWA KLUCZOWE:

filariozy, Dirofilaria repens, komar, wektor, zoonoza. SUMMARY:

Filariasis are caused by numerous species of nematodes. They have a characteristic stringy body shape. Mature females give birth to live larvae of parasites, called microfilaria. These are transmission - a vector-borne diseases. Carriers of the parasites are mostly blood-sucking insects, specific for particular parasite species. The invasions of Dirofilaria repens have been recently recognized as an increasing problem in companion animals in Poland. It is also considered as an increasing risk factor for humans. KEY WORDS:

filariasis, Dirofilaria repens, mosquito, vector, zoonosis.

Robaki z tej grupy przenoszone są przez krwiopijne stawonogi: owady – komary, meszki, pchły, wszy; a wśród pajęczaków głównie przez kleszcze. Oczywiście poszczególne gatunki pasożytów mają swoich właściwych przenosicieli, gdyż w organizmach wektorów odbywają część cyklu życiowego. Stąd też przyjmuje się, że istotnym czynnikiem sprzyjającym rozprzestrzenianiu się inwazji w naszej części kontynentu są zmiany w środowisku, dzięki którym kompetentni żywiciele (pośredni – wektory inwazji) mogą przechodzić swój rozwój osobniczy. Drugim elementem wpływającym na rozprzestrzenianie się inwazji jest wzmożony ruch turystyczno-towarowy pomiędzy różnymi rejonami świata. Podczas wyjazdów turystycznych ze zwierzętami do rejonów endemicznego występowania inwazji, przy braku odpowiedniej ochrony przeciwko pasożytom zewnętrznym, zdecydowanie wzrasta ryzyko kontaktu z zarażonym wektorem. W ten sposób w zarażonym żywicielu pasożyt może się rozwijać niezauważony przez bardzo długi czas. Po osiągnięciu dojrzałości przez robaki inwazja może być dalej przekazywana za pośrednictwem miejscowej populacji (właściwych gatunkowo) krwiopijnych stawonogów. Podobnie, pasożyt znajdujący się w żywicielu pośrednim – stawonogu, może odbyć podróż, znajdując się np. w bagażu, ładowni statku lub samolotu. Po wydostaniu się na zewnątrz wygłodzony wektor intensywnie poszukuje źródła pokarmu. I jeśli nie zginie w nowym środowisku na skutek niesprzyjających warunków klimatycznych, gdy znajdzie źródło żerowania – zwierzę wrażliwe (np. psa), może je zarazić inwazyjnymi larwami i inwazja zostanie skutecznie przeniesiona na nowego żywiciela. Pomimo tego że filarie, podobnie jak inne pasożytnicze robaki, mają swoich właściwych żywicieli ostatecznych , to jednak

inwazje te przypadkowo mogą ujawnić się u innych, mniej typowych żywicieli. Pasożyt zostaje wówczas (podczas żerowania stawonoga) w sposób bierny wprowadzony do organizmu kręgowca – żywiciela, od którego akurat pobiera krew. O ile w tym „przypadkowym” żywicielu warunki spełniają potrzeby filarii, mogą one kontynuować rozwój. Dlatego inwazje wywoływane przez te nicienie mogą z taką „łatwością” przenosić się na ludzi. Stąd też zaleca się, aby ludzie stosowali środki chroniące przed ukąszeniami pasożytów zewnętrznych.

zapalenie płuc. Zdarza się, że parazytoza może mieć bardzo ostry przebieg.

Wśród najważniejszych spotykanych na świecie filarioz stwierdzanych u ludzi i zwierząt należy wymienić inwazje wywołane przez:

Loa-loa – nicień z rodzaju Thelazia elazia, występujący w środkowo-zachodniej Afryce. Formy dorosłe pasożyta drążą korytarze w tkance podskórnej, niekiedy w spojówce oka. W tym przypadku wektorem są muchy, które bytują w okolicy oka. Larwy wprowadzane są do worka spojówkowego podczas zlizywania łez przez żerujące muchy. Dorosłe robaki bytują w worku spojówkowym. Pojawiają się wypryski oraz rumieniowate zmiany skórne, zaś w skrajnych przypadkach ślepota. Można obserwować również tzw. „obrzęk kalabarski” – obrzęki pojawiające się wokół obumarłych pasożytów, głównie w okolicach dużych stawów. W skrajnych przypadkach loaozy następują obrzęk głośni i zapalenie mózgu. Inwazje nicieni T. callipaeda o mniej nasilonych objawach przypominających alergiczne zapalenie spojówek stwierdzano u psów. W leczeniu inwazji u psów stosowano moksydektynę 2,5%/imidakloprid 10% w formule spot-on, bez konieczności ingerencji w okolicy oczu [1].

Wuchereria bancrofti (Filaria bancrofta; Filaria sanguinis) – występująca najczęściej w strefie międzyzwrotnikowej. Formy dorosłe pasożyta umiejscawiają się w węzłach i naczyniach chłonnych. Z biegiem czasu w węzłach i naczyniach chłonnych, np. w wątrobie, śledzionie, powstają patologiczne i nieodwracalne zmiany zrostowe i wapniejące. Objęte procesem naczynia chłonne najczęściej pękają. Częstokroć w przebiegu tej parazytozy odnotowywane są wodniaki jąder, słoniowacizna kończyn, narządów płciowych itp. Towarzyszyć im mogą mało symptomatyczne objawy w postaci okresowych stanów podgorączkowych, a nawet gorączki, apatii, brak apetytu etc. Burgia malayi (Filaria malayi) – występuje w południowo-wschodniej Azji, przede wszystkim w Indonezji. Głównym rezerwuarem pasożytów są psy, koty, ale także małpy. Inwazji towarzyszą zwykle mało specyficzne objawy w postaci posmutnienia, apatii, stanów podgorączkowych, objawów grypopodobnych. Obserwuje się ponadto: powiększenie obwodowych i trzewnych węzłów chłonnych, słoniowaciznę kończyn, zapalenie układu oddechowego, a nawet

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

Burgia pahangi (Filaria phangi) – filarioza notowana w Afryce środkowej i Azji południowo-wschodniej. Patologiczny proces chorobowy obejmuje oskrzela, wokół których gromadzą się nacieki komórek kwasochłonnych. Te wraz z upływem czasu ulegają martwicy, doprowadzając do nieodwracalnych zmian w obrębie drzewa oskrzelowego i zaburzeń w krążeniu płucnym.

Onchocerca volv ulus – filaria obserwowana w Afryce, Ameryce Środkowej, Ameryce Południowej. Dojrzałe formy pasożyta spotyka się w tkance podskórnej głowy, tułowia i kończyn, tworzą guzy wielkości kilku centymetrów. Do zarażenia onchocerkozą dochodzi wskutek ukąszenia meszek – krwiopijnych muchówek. Wśród objawów

Dirofilaria repens Spirocerca lupi

Mikrofilarie

Rośniemy…

Notoedres cati

Pchła Larwa pchły

Wszoł

Glista

Tęgoryjec Włosogłówka

…i rośniemy:

Nicień sercowy Angiostrongylus Crenosoma Świerzbowiec uszny Świerzbowiec drążący

Nużeniec

Advocate® – najszersze spektrum przeciwpasożytnicze Informacje o produkcie w dziale „Info”

Advocate® więcej możliwości

PASOŻY T Y klinicznych dominują rozległe zmiany skórne w postaci wyprysków, towarzyszą im obrzęk, hiperkeratynizacja. Jeśli inwazją zostanie objęta gałka oczna, dochodzi początkowo do zapalenia spojówek, zapalenia naczyniówki i siatkówki oraz w finale do głębokiego uszkodzenia rogówki. Zdarza się, że na skutek tej inwazji i powikłań z nią związanych następuje utrata wzroku. Właśnie z tego powodu określa się ją jako ślepotę rzeczną. W Europie nicienie z rodzaju Onchocerca stwierdzane są u zwierząt gospodarskich: koni, bydła, owiec itd. Zarażenia wykrywane są podczas badań poubojowych w rzeźni, obserwuje się wówczas zmiany w tkance podskórnej, na podwięziach czy więzadłach [2]. Onchocerkoza może również występować u psów w formie różnej wielkości guzów podskórnych, w których bytują dorosłe onchocerki [3]. Acanthocheilonema ((Dipetalonema reconditum oraz Dipetalonema dracunculoides). Pierwsza z nich najczęściej umiejscawia się w tkance podskórnej, powięziach i mięśniach, druga natomiast w jamie otrzewnowej [3, 4]. W przypadku obu wspomnianych filarioz wektorem są muchy i kleszcze. Kolejna filarioza to Cercopithifilaria spp. przenoszona przez kleszcze, umiejscawiająca się w tkance podskórnej, powięziach oraz mięśniach [4]. Kolejną grupę stanowią dirofilariozy, czyli zarażenia wywoływane przez nicienie z rodzaju Dirofilaria. Głównym żywicielem tych pasożytów są psy, rzadziej koty. Choroba występuje w dwóch postaciach: dirofilariozy sercowo-płucnej i skórnej. Pierwszą z nich wywołuje Dirofilaria immitis immitis, która występuje w obydwu Amerykach, na zachodnim wybrzeżu i na południu Afryki, w Australii i Oceanii oraz w wielu miejscach w Azji. W Europie, gdzie dotychczas była spotykana głównie na południu, w ciągu ostatnich 20 lat jej północny zasięg przesunął się aż do linii Karpat (Czechy, Słowacja). W Polsce stwierdzono dwa przypadki inwazji nicienia sercowego, przy czym jeden uznano za miejscowy. Drugi, wcześniejszy, był zapewne skutkiem zawleczenia inwazji za pośrednictwem komarów, które przybyły na polskie wybrzeże w ładowni statku [5]. Dorosłe pasożyty D. immitis bytują w prawej komorze serca i tętnicy płucnej. Tamże samice rodzą mikrofilarie, które uwalniane są do krwiobiegu. Wektorem choroby są samice komarów, one to wraz z krwią zassaną od chorego zwierzęcia pobierają mikrofilarie. W ciągu 24-36 godzin w kanalikach Malpighiego komara następuje linienie pasożyta i przeobrażenie się z pierwszego stadium (L1) rozwojowego w drugie (L2). Po około 10-20 dniach następuje kolejne linienie i przeobrażenie się larw w stadium trzecie (L3). Te wędrują do aparatu gębowego komara. W czasie kolejnego żerowania na zwierzęciu komar przekazuje mu zakażenie. Dostawszy się do tkanki podskórnej zwierzęcia, larwy przeobrażają się w czwarte stadium (L4), następuje to po

około 9-12 dniach od ukąszenia komara. Rozpoczyna się wędrówka pasożyta naczyniami krwionośnymi w kierunku prawej komory serca, która trwać może 6070 dni. Po osiągnięciu miejsca docelowego następuje rozwój dojrzałych form pasożyta zdolnych po 175-225 dniach wydać kolejne pokolenie mikrofilarii [4].

wycięcie guzka skórnego, zupełnie przypadkiem w jego masie spotyka się dojrzałą postać pasożyta. Sytuacje tego typu mają miejsce również podczas zabiegu kastracji czy mastektomii. Zarażenia dirofilariami skórnymi uznaje się za istotny czynnik problemów dermatologicznych u zwierząt towarzyszących [9].

Od blisko 10 lat w Polsce coraz większego znaczenia nabierają inwazje Dirofilaria repens, odpowiedzialnej za tzw. postać skórną pens dirofilariozy. Choroba ta charakteryzuje się powstawaniem guzków podskórnych [6] i śródskórnych tkanki mięśniowej, gałki ocznej, w mosznie i jądrach [7] etc. Podstawowym problem w diagnostyce inwazji jest fakt, że zarażeniu D. repens w zasadzie nie towarzyszą żadne specyficzne objawy kliniczne. Choroba ma często przebieg bezobjawowy lub zmiany kliniczne są trudne do uchwycenia w wywiadzie czy bezpośrednim badaniu klinicznym. O ile pasożyt występuje bezpośrednio pod skórą – notuje się wówczas miejscowy obrzęk i wynaczynienia podskórne. Guzki nie są zbyt wielkie i w większości przypadków mają od 1 do 2 centymetrów średnicy.

DIAGNOSTYKA DIRIFILARIOZ

Wykazano, że wektorami dirofilariozy skórnej w Polsce są komary Culex pipens i Aedes vexans [8]. Zwierzęta, rzadziej ludzie, zarażają się larwami pasożyta na skutek ukłucia owada, będącego nosicielem mikrofilarii. Ogólnie przyjmuje się, że guzki zapalne z zawartością dojrzałej samicy zlokalizowane są w miejscu ukąszenia przez owada. Jednakże okazuje się, że pasożyt może migrować w tkankach i to nawet 15 cm dziennie. Toteż bywa obserwowany w różnych miejscach: w jamach ciała, worku osierdziowym, w powrózku nasiennym, worku mosznowym, stawie kolanowym, w obrębie guzów nowotworowych itd. W przypadku D. repens okres prepatentny wynosić może od 27 do 34 tygodni. Okres patentny trwać może natomiast wiele lat. Mimo długotrwałej inwazji objawy kliniczne u zwierzęcia mogą pozostawać nieuchwytne. W zasadzie brak patognomonicznych objawów zarażenia. W rozpoznaniu inwazji szczególne znaczenie odgrywa pogłębiony wywiad lekarsko-weterynaryjny. W przypadku zwierząt podejrzanych o zarażenie dirofilariozą skórną ustalamy zazwyczaj, że pies stosunkowo często przebywa na dworze (np. psy stróżujące), a więc jest szczególnie eksponowany na ataki komarów. Zwykle okazuje się również, że zwierzę nie było w ogóle lub dostatecznie zabezpieczone przeciwko ukąszeniom potencjalnych wektorów inwazji. Poza tym z reguły są to zwierzęta starsze, zatem i okres ekspozycji na zarażenie był dłuższy. Dość często zdarza się, że inwazja zostaje wyryta przypadkowo, np. podczas rutynowego badania krwi w rozmazie stwierdzane są mikrofilarie. Niestety spotyka się także jednoczesne inwazje dirofilarii skórnych i pierwotniaków krwi z rodzaju Babesia. Poza tym, niejednokrotnie podczas zabiegów chirurgicznych mających na celu

Rutynowa diagnostyka dirofilariozy polega na badaniu preparatów krwi, zarówno niebarwionych, jak i barwionych. Badanie preparatów niebarwionych, czyli bezpośrednich, to badanie kropli krwi, które pozwala na wykrycie poruszających się mikrofilarii. W zasadzie można je wykonać w każdym zakładzie leczniczym dla zwierząt posiadającym mikroskop. Bezpośrednie badanie kropli krwi polega na umieszczeniu na szkiełku podstawowym krwi pobranej uprzednio do probówki z EDTA (antykoagulantem). Po przykryciu szkiełkiem nakrywkowym oglądamy preparat pod mikroskopem w powiększeniu 10x. Możliwe jest także wykonanie tzw. kropli krwi hemolizowanej. Wówczas na szkiełku podstawowym kładzie się świeżo pobraną kroplę krwi. Następnie dodaje się do niej kroplę wody destylowanej i doprowadza to do hemolizy erytrocytów, wówczas łatwiej zauważyć poruszające się mikrfilarie. Oprócz tego można posiłkować się także badaniem pośrednim świeżo pobranej krwi oraz badaniem rozmazów krwi z barwieniem. Najczęściej wykorzystuje się barwienie rozmazów metodą Giemsy, nieco rzadziej metodą Pappenheima czy też barwienie z odczynnikiem Diff-Quick. Wśród różnych możliwości diagnostycznych zastosowanie znajdują metody komercyjne, np. filter test i zmodyfikowany test Knota. Jednakże najbardziej wiarygodne wyniki uzyskuje się w przypadku wykonania badań serologicznych, takich jak: test ELISA (dostępne testy do rozpoznawania D. immitis), i PCR [7, 10]. W Polsce techniki diagnostyki molekularnej stosuje się również w rozpoznawaniu inwazji D. repens u ludzi [11].

cyklicznych laktonów, które prowadzono w USA na różnych szczepach D. immitis immitis, wykazano, że w zwalczaniu inwazji wyższą skutecznością cechują się preparaty spot-on, mające w swoim składzie imidakloprid i moksydektynę. W przypadku stwierdzenia dorosłych form pasożyta mikropipetka powinna być aplikowana sześciokrotnie w miesięcznych odstępach. Natomiast w przypadku stwierdzenia jedynie obecności mikrofilarii – czterokrotnie co miesiąc. ZAPOBIEGANIE DIROFILARIOZOM U ZWIERZĄT TOWARZYSZĄCYCH

Zapobieganie inwazji powinno opierać się na stałym stosowaniu preparatów oraz działaniu bójczym i odstraszającym komary, muchówki. W celu ochrony zwierząt przed zarażeniem w rejonach endemicznego występowania dirofilariozy należy rozważyć użycie właściwych preparatów tuż przed pojawieniem się komarów i meszek. Najlepiej stosować preparaty jednocześnie zabezpieczające przed inwazją kleszczy i innych ektopasożytów. Bardzo dobrze sprawdzają się produkty oparte na synergistycznym działaniu imidaklopridu i permetryny pod warunkiem ich systematycznego, comiesięcznego aplikowania.. W rejonach endemicznego występowania dirofilariozy skórnej (np. na Mazowszu) wskazane jest monitorowanie stanu zagrożenia poprzez okresowe badania krwi eksponowanych na zarażenie zwierząt. Niestety w Polsce dirofilariozy stają się poważnym problemem, narastającym wręcz lawinowo. lek. wet. Artur Dobrzyński1, dr n. wet. Maciej Klockiewicz2, dr inż. Ewa Długosz3 1

Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW 2

Należy przyjąć, że w leczeniu dirofilariozy skórnej z uwagi na różnorodne umiejscowienie pasożytów powinny mieć zastosowanie leki nicieniobójcze o możliwie jak najgłębszej dystrybucji do różnych tkanek żywiciela oraz jak najdłuższym czasie działania przeciwpasożytniczego. Dlatego w leczeniu dirofilariozy (w Polsce) zaleca się stosowanie preparatów zawierających np.: eprinomektynę, milbemycynę, moksydektynę, selamektynę. W innych rejonach świata stosuje się również iwermektynę lub doramektynę. Na podstawie wyników badań porównawczych dotyczących skuteczności makro-

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

Zakład Parazytologii

i Chorób Inwazyjnych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW

PIŚMIENNICTWO:

MOŻLIWOŚCI LECZENIA INWAZJI U ZWIERZĄT TOWARZYSZĄCYCH

Katedra Chorób

Małych Zwierząt z Kliniką,

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

12.

13.

Biancardi P., Otranto D.: Treatment of dog thelaziosis caused by Thelazia callipaeda (Spirurida, Thelazidae) using a topical formulation of imidacloprid 10% and moxidectin 2.5%. “Vet. Parasitol.”, 2005, 129 (1-2), 89-93. Sollismaa M., Laaksonen S., Nylund M. et al.: Filarioid nematodes in cattle, sheep and horses in Finland. “Acta Vet. Scand.” 2008.,16; 50:20. Kassai T.: Veterinary Helminthology. Butterworth-Heinemann, 1999. Taylor M.A., Coop R.L., Wall R.L.: Veterinary Parasitology. Blackwell Publishing, 2007. Świątalska A., Demiaszkiewicz A.W.: Pierwszy w Polsce rodzimy przypadek inwazji nicieni Dirofilaria immitis u psa. „Życie Weterynaryjne”, 2012, 87 (8), 685-6. Sapierzyński R., Wojtczak M.: Dirofilarioza podskórna u psów. „Życie Weterynaryjne”, 2014, 89(6), 478-83. Demiaszkiewicz A.W., Karamon J., Jasik A.: Przypadek wykrycia nicienia Dirofilaria repens w jądrze psa. „Med. Wet.”, 2013, 69 (2), 124-7. Masny A., Rabczenko D., Rożej-Bielecka W., Gołąb E.: Występowanie nicieni Filarioidea u komarów z terenu Mazowsza. VI Konferencja „Niebezpieczne zoonozy – toksokarozy, toksoplazmoza, echinokokoza”, Warszawa, 24.10.2012. Materiały konferencyjne, s. 37. Karaś-Tecza J., Łukaszewska J., Dawidowicz J., Słobodzian I.: Zarażenia Dirofilaria repens u psów okiem dermatologa i hematologa. „Magazyn Weterynaryjny”, 2016, vol. 25 (223), 29-40. Gundłach J.L., Sadzikowski A.B.: Diagnostyka i zwalczanie inwazji pasożytów u zwierząt. WAR, Lublin 1995. Masny A., Żarnowska-Prymek H., Cielecka D. et al.: Rozpoznawanie izolowanych od ludzi nicieni z rodzaju Dirofilaria przy zastosowaniu technik biologii molekularnej. „Med. Dośw. Mikrobiol.”, 2010, 62, 181-8. Arther R.G., Bowman D.D., Stone R.L., Travis L.E.: Imidacloprid plus moxidectin top [ical solution for the prevention of hearthworm disease (Dirofilaria immitis) in dogs. “Parasitology Res.”, 2005, (97(sup. 1), 76-80. Labarthe N.V., Willi L.M.V., Pereira Paiva J. et al.: Chemoprophylaxis of Dirofilaria immitis (Leidy 1856) infection at a high challenge environment. “Parasites and Vectors”, 2015, 8, 523-6.

przeciwko kleszczom, pchłom i komarom k mary ko r i mesz ry s ki sz

pchły ł ły klesz s cz sz ce

L.PL.AH.04.2013.0007

ogranicza ryzyko chorób przenoszonych przez kleszcze

Nie stosowaćć u kotów! Advantix Spot-on (40 mg + 200 mg)/ 0,4 ml, roztwór do nakrapiania Advantix Spot-on (100 mg +500 mg)/1 ml, roztwór do nakrapiania Advantix Spot-on (250 mg + 1250 mg)/2,5 ml, roztwór do nakrapiania Advantix Spot-on (400 mg + 2000 mg)/4 ml, roztwór do nakrapiania Podmiot odpowiedzialny: Bayer Animal Health GmbH, D-51368 Leverkusen, Niemcy

Skł k ad jakościowy kł w i ilościowy wy w substancji czynnych: 1 pipeta 0,4 ml zawiera: Imidakloprid 40 mg, Permetryna 200 mg • 1 pipeta 1,0 ml zawiera: Imidakloprid 100 mg, wy Permetryna 500 mg • 1 pipeta 2,5 ml zawiera: Imidakloprid 250 mg, Permetryna 1250 mg • 1 pipeta 4,0 ml zawiera: Imidakloprid 400 mg, Permetryna 2000 mg W kazania lecznicze: Zapobieganie i zwalczanie infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus, Dermacentor spp.) oraz pcheł (Ctenocephalides spp.) u psów, Ws w w, a także odstraszanie komarów i muchówek (Phlebotomus sp.). Przeciwwskazania: Nie stosować u szczeniąt poniżej 7 tygodnia życia. Nie stosować u kotów. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania.

PASOŻY T Y

Praktycznie o kokcydiozie królików domowych Często jedynym objawem kokcydiozy u królików domowych są okresowo występujące, krótkotrwałe biegunki. Mimo to kokcydioza jest jednostką chorobową, której nie należy lekceważyć, zwłaszcza że zdiagnozować ją jest naprawdę łatwo. Spośród wielu pierwotniaków należących do Coccidae u królików jedynie Eimeria odgrywają istotną rolę. Wiele gatunków jest niepatogennych, inne wywołują kokcydiozę jelitową (E. magna, E. media, E. perforans, E. irresidua), jest też E. stiedae, odpowiedzialna za kokcydiozę wątrobową (tab. 1).

STRESZCZENIE:

Kokcydioza u królików domowych występuje w dwóch formach: jelitowej i wątrobowej, zależnie od pasożytów gatunku Eimeria ją wywołujących. Nawracające biegunki, chudnięcie mimo zachowanego apetytu, anemia – to tylko niektóre z objawów występujących u dorosłych królików. U młodych osobników natomiast często przebiega w formie ostrej, a nawet nadostrej i nierzadko ma skutki śmiertelne. Stąd bardzo ważne jest zapobieganie chorobie (zoohigiena, dieta), a w przypadku jej wystąpienia – szybka diagnostyka (badanie kału metodą flotacji) i leczenie (terapia kompleksowa). SŁOWA KLUCZOWE:

kokcydioza, królik domowy, Eimeria spp. SUMMARY:

Coccidiosis of domestic rabbits appears in two forms: intestinal and hepatic (it depends on parasites of the Eimeria species, which cause illness). Returning diarrhea, weight loss despite of the same appetite, anaemia – those are some symptoms of coccidiosis in adult rabbit. However coccidiosis in young rabbits often has acute form and frequently is fatal. Therefore preventing disease (hygiene, diet) is very important. In diagnosed cases – rapid diagnostics (faeces examination using method of flotation) and cure (comprehensive therapy). KEY WORDS:

coccisdiosis, domestic rabbit, Eimeria spp.

Kokcydia charakteryzują się specyfiką tkankową, narządową i gatunkową. Cykl życiowy Eimeria ściśle związany jest z tkanką nabłonkową. Do zakażenia dochodzi w sposób pośredni, drogą alimentarną – kontaminacja wysporulowanymi oocystami karmy, wody, klatek, misek i innego sprzętu. Droga bezpośrednia (kontakt królik – królik) sensu stricto jest niemożliwa. Co więcej, lokalna odpowiedź układu odpornościowego jelit (odpowiedź nieswoista, humoralna) i właściwe proporcje tutejszej mikroflory są często wystarczającą barierą, by nie doszło do rozwoju choroby. Niewłaściwe żywienie (nadmiar pasz treściwych, dieta ubogo włóknista, zawierająca zbyt wiele cukrów prostych, niedobór wapnia, ale też nagła zmiana diety – zwłaszcza u osesków), stres (zmiana otoczenia, nowy osobnik w stadzie, nowy opiekun), wszelkiego pochodzenia immunosupresja, wyjałowienie przewodu pokarmowego (po przewlekłej antybiotykoterapii), inne przypadłości gastryczne (zaburzenia perystaltyki jelit, choroba wrzodowa) predysponują komórki jelit lub dróg żółciowych królików do namnożenia się omawianych pierwotniaków i rozwoju kokcydiozy. Ze sporulowanych oocytów, przed penetracją nabłonka jelit lub dróg żółciowych, rozwijają się sporozoity. Te zasiedlają komórki nabłonkowe i przekształcają się w pasożytniczych wakuolach w schizonty. Z nich natomiast powstają merozoity. Merozoity opuszczają komórkę nabłonka (dochodzi do jej uszkodzenia), dając kolejne pokolenia schizontów (forma spoczynkowa pasożyta), lub rozmnażają się płciowo. W tym drugim przypadku dochodzi najpierw do determinacji płci – utworzenia mikrogamontów, a z nich mikrogamet oraz makrogamontów i odpowiednio makrogamet. Połączenie mikro- i makrogamety daje zygotę. Z niej rozwija się zygota, a następnie oocysty (fot. 1). Te wydalane są z kałem (okresowo, zależnie od gatunku pasożyta – co kilka godzin, a nawet co kilka dni). Po kilku dniach zachodzi sporulacja – ze sporoblastów

tworzą się (przez podział) sporozoity, ukryte w sporocystach, będące postacią inwazyjną (fot. 2). Cykl życiowy pasożyta zamyka się zwykle w kilku, kilkunastu dniach. Aby zdiagnozować kokcydiozę, konieczne są dwa warunki, tj. współistnienie objawów klinicznych choroby i odnalezienie w badaniu koproskopowym „jaj” patogennych gatunków Eimerii. Samo badanie kału jest niezmiernie proste, a jego wykonanie możliwe w każdej lecznicy, posiadającej „minimum sprzętowe”, czyli nasycony roztwór soli kuchennej, szkiełka mikroskopowe i mikroskop. Dostępne są również komercyjne zestawy do flotacji. Ryzyko wyników fałszywie ujemnych niwelowane jest kilkudniową zbiórką kału (przynajmniej z 3 dni), fałszywie dodatnie wyniki wykluczyć może tylko wprawne oko (odróżnienie gatunków patogennych od niechorobotwórczych, jaj kokcydiów od np. pęcherzyków powietrza etc.). BADANIE PARAZYTOLOGICZNE

Badanie parazytologiczne kału możemy przeprowadzać profilaktycznie przed planowanym odrobaczaniem bądź wtedy, gdy zauważamy niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego, np. nawracającą biegunkę czy chudnięcie naszego pupila pomimo zachowanego apetytu. BADANIE KAŁU

Do badania wykonujemy próbkę zbiorczą kału z 3 dni. Fragment pobieranego stolca powinien być wielkości 1x1 cm, a w przypadku królików powinno to być kilka „bobków”. Ważne jest też, by pobierany kał nie był bardzo zabrudzony ściółką. Próbki podczas zbiórki przechowujemy w chłodnym miejscu (4-8°C), np. w lodówce. Zebrany kał można przechowywać w jednorazowym pojemniku na kał lub mocz, dostępnym w aptece, a także w zwykłym czystym woreczku foliowym. Dostarczana

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

Fot. 1. Oocysta Eimeria spp.

Fot. 2. Wysporulowana oocysta Eimeria spp.

próbka powinna być odpowiednio opisana: imię i nazwisko właściciela, gatunek i imię zwierzęcia oraz data zbiórki. Badanie opiera się na metodzie flotacji, która pozwala wyizolować jaja i oocysty pasożytów z badanej próbki, a używa się w niej nasyconych roztworów soli. Dzięki różnicy w ciężarze właściwym jaja, lżejsze od solanki, wypływają na powierzchnię roztworu i osadzają się na szkiełku nakrywkowym, a po nałożeniu go na szkiełko podstawowe powstaje preparat gotowy do badania mikroskopowego. Otrzymany obraz mikroskopowy pozwala zidentyfikować gatunek pasożyta oraz ocenić stopień inwazji. OBJAWY

Objawy choroby uzależnione są od jej lokalizacji (jelita lub wątroba), a intensywność ich wyrażenia – od postaci (ostra lub przewlekła). Przebieg nadostry i ostry dotyczy zwykle osesków. Wzmożone ruchy perystaltyczne jelit, ich zgazowanie, postępująca biegunka

PASOŻY T Y (śluzowa, wodnista, a nawet krwista), duszność (wynikająca z ucisku trzewi na przeponę i z bólu), odwodnienie, śmierć w przeciągu kilkunastu godzin – to częsty obraz obserwowany u młodych zwierząt, chorych na kokcydiozę zarówno jelitową, jak i wątrobową. Kokcydioza przewlekła znacznie rzadziej jest przyczyną śmierci królików. Forma jelitowa zwykle objawia się jako okresowo występująca biegunka, zaburzenia wchłaniania składników pokarmowych i witamin (np. witaminy B12). W przypadku kokcydiozy wątrobowej uszkodzeniu ulegają przewody żółciowe – dochodzi do ich hipertrofii (fot. 3.1 – 3.4), co skutkuje ich niedrożnością, a więc zastojem żółci i niszczeniem miąższu wątroby. Stąd też symptomy są bardzo niespecyficzne – od jedynie podwyższonych w analizie biochemicznej surowicy parametrów wątrobowych, po ascites i zaburzenia krzepnięcia krwi. Co więcej – obie te postaci – jelitowa i wątrobowa – mogą występować równocześnie. BADANIE KLINICZNE

W badaniu klinicznym uwagę należy zwrócić na śluzówki, tętno i czas kapilarny, ze względu na mogącą pojawić się anemię (skutek niedoboru witaminy B12 oraz krwawień do przewodu pokarmowego), oraz na temperaturę ciała (w przypadkach ostrych może pojawić się gorączka, u pacjentów schyłkowych – hipotermia). Dostępne do badania palpacyjnego węzły chłonne nie są powiększone, w przeciwieństwie do węzłów krezki jelitowej – te osiągają znaczne rozmiary. Osłuchowo można ocenić intensywność ruchów robaczkowych jelit. Inne niż flotacja, mało inwazyjne badania dodatkowe nie gwarantują pewnej diagnozy. Pomagają jednak w ustaleniu rokowania. W analizie morfologii krwi często zaznacza się eozynofilia. Cechy typowe dla zapalenia – zależnie od postaci choroby – ostrego (neutrofilia) czy przewlekłego (monocytoza, limfocytoza), a także anemia (makrocytarna wskazuje na zaburzenia wchłaniania witaminy B12, mikrocytarna na krwotoki do przewodu pokarmowego i niedobór żelaza) zauważalne są zwykle w zaawansowanych przypadkach. W badaniu biochemicznym podejrzenia powinny budzić zmienione parametry świadczące o pracy jelit i wątroby. Podwyższeniu ulec mogą poziomy następujących enzymów: GLDH, GGTP, AP, AST, ALT oraz mocznik, nierzadko występuje również hipoproteinemia. Badania obrazowe – USG i RTG – pomocne są do oceny morfologii wątroby i motoryki przewodu pokarmowego, a także pomiaru wielkości węzłów chłonnych jamy brzusznej. Czy istnieją zatem inne możliwości diagnozowania kokcydiozy? Tak, ale są one znacznie bardziej inwazyjne i stosunkowo drogie. Mowa o badaniach cytologicznym i histopatologicznym wycinków pobranych endoskopowo lub podczas laparotomii (fragment ściany jelita lub bioptat wątroby). Sama

Tab. 1. Gatunki Eimeriae występujące u królików domowych. Gatunek

Docelowy nabłonek

Wielkość oocysty [µm]

Okres prepatentny [dni]

Patogenność

E. intestinalis

Jelito ślepe, okrężnica

23-32 x 15-20

E. perforans

Jelito cienkie

16-28 x 12-16

4-6

E. magna

Jelito cienkie

28-40 x 18-30

7-9

E. stiedae

Drogi żółciowe

26-40 x 16-25

12-16

E. irresidua

Jelito cienkie

38 x 26

7-8

Inne: E. media, E. exigua, E. matsubayashi, E. nagpurensis, E. neoleporis, E. coecicola, E. flavescens

laparotomia diagnostyczna może wyłącznie nasuwać przypuszczenie, iż mamy do czynienia z kokcydiozą (liczne białe, okrągłe „guzki” na wątrobie/jelitach) (fot. 4.1). Badania serologiczne surowicy nie mają zastosowania – nie jest to choroba ogólnoustrojowa. Szybkie testy z kału (ELISA) również nie mają sensu – zbyt wiele gatunków Eimerii jest odpowiedzialnych za kokcydiozę, wiele też jest niepatogennych. Leczenie kokcydiozy często przysparza wielu problemów lekarzom weterynarii. Gatunek Eimeria wrażliwy jest na działanie sulfonamidów potencjalizowanych trimetoprimem, toltrazurilu, amprolium (9,6proc. roztwór – 0,5 ml na 500 ml wody), salinomycyny i innych kokcydiostatyków. W terapii królików domowych najlepiej sprawdzają się te pierwsze – sulfonamidy są stosunkowo bezpieczne, a dodatkowo mają działanie bakteriostatyczne (w połączeniu z trimetoprimem – bójcze), co jest niezmiernie ważne przy wszelkich zaburzeniach mikroflory przewodu pokarmowego (TMP z sulfametoksazolem/kotrimoksazol 40 mg/kg 2 x dz. minimum przez 7 dni). Dawkowanie toltrazurilu oparte jest na preparatach stosowanych w drobiarstwie (4-25 mg/kg m.c. 1 x dz. przez 2 dni, powtórka po 5 dniach).

3.1

3.2

3.3

3.4

Fot. 3.1-3.4. Obraz ultrasonograficzny wątroby królika domowego z potwierdzoną kokcydiozą (fot. lek. wet. Kaja Bohdanowicz, Ogonek). Silnie powiększona wątroba o zaokrąglonych brzegach. Miąższ o podwyższonej echogeniczności, drobnoziarnisty, o cechach silnego zwyrodnienia tłuszczowego. Między płatami wątroby oraz przy powierzchni przeponowej widoczny wolny bezechowy płyn. Znacznie poszerzone żylne naczynia wątrobowe, mogące świadczyć o zaburzeniach w krążeniu.

4.1

4.2

Fot. 4.1. i 4.2. Drobne, białe guzki w ścianie jelita grubego królika, typowe dla kokcydiozy jelitowej.

Niestety leczenie tym chemioterapeutykiem może wiązać się z wieloma działaniami niepożądanymi (działanie neuro-, nefro- i hepatotoksyczne). Nieocenione jest również, zwłaszcza w przypadku kokcydiozy jelitowej, zasiedlenie przewodu pokarmowego właściwymi mikroorganizmami, a także zapewnienie odpowiednich warunków do rozwoju tej mikroflory. Na rynku dostępnych jest wiele prebiotyków, probiotyków i synbiotyków, które doskonale sprawdzają się w terapii królików. Ważne, by nie posiadały one dodatków białka zwierzęcego czy laktozy. Wśród hodowców królików dużą popularnością cieszą się mieszanki krótkołańcuchowych kwasów organicznych (np. Acidomid), które stabilizują pH przewodu pokarmowego i wspomagają funkcje trawienne. Pomocna jest również suplementacja witamin – zwłaszcza z grupy B.

działające osłonowo na przewód pokarmowy – ranitydyna, sukralfat, polprazol etc., a nawet płynoterapia dożylna). Oprócz wymienionych specyfików w leczeniu kokcydiozy – szczególnie formy wątrobowej – nieunikniona jest hepatoprotekcja, leczenie zastoju żółci i zapobieganie cholestazie (Ursopol, Heparegen, Esseliv fote itp.). Dopiero taka kompleksowa kuracja może przynieść pozytywne efekty.

Niemniej istotne jest właściwe żywienie, a konkretnie zawartość włókna pokarmowego w diecie (za minimum uznaje się 20%). Leczenie objawowe odgrywa tu znaczącą rolę (hamowanie biegunki, środki przeciwbólowe, karmienie przymusowe, leki

U królików domowych nie stosuje się profilaktycznie kokcydiostatyków, nie ma też dostępnych szczepionek. Jak zatem można zapobiegać kokcydiozie u tego gatunku? Podstawą jest prawidłowa dieta (ta zaś warunkuje właściwe stosunki w mikroflorze

przewodu pokarmowego), dbanie o czystość sprzętu (klatek, misek, kuwet itd.) oraz profilaktyczne badanie kału (raz na rok, np. przed szczepieniem przeciwko myksomatozie, i po każdym kontakcie z innym, zwłaszcza chorym, królikiem). lek. wet. Aleksandra Okoń, mgr inż. zootechnik. tech. wet. Natalia Goszczycka Ogonek – Specjalistyczna lecznica wete-

Czas leczenia kokcydiozy jest osobniczo zmienny. Dodatkowo wydłużany jest on częstymi nadkażeniami oocystami znajdującymi się w środowisku królika. By zapobiegać temu zjawisku, niezmiernie ważna jest zoohigiena. Jednym ze skuteczniejszych sposobów eliminacji Eimerii ze środowiska jest jego dezynfekcja 10-procentowym roztworem amoniaku.

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

rynaryjna dla małych ssaków, Warszawa

PIŚMIENNICTWO:

Harkness J.E., Wagner J.E.: Biology and Medicine of Rabbits and Rodents. Wiley-Blackwell; 5th edition, 2010. 2. Mehlhorn H.: Encyclopedia of Parasitology. Springer, 3rd Edition, 2008. 3. Zajac A.M., Conboy G.A.: Veterinary Clinical Parasitology. Wiley Black Well, 8th Edition, 2011. 4. Taylor M.A., Coop R.L., Wall R.L.: Veterinary Parasitology. Backwell Publishing 3rd Edition, 2007. 5. Patton N.M., Hagen K.W., Gorham J.R., Flatt R.E.: Domestic Rabbits - Diseases and Parasites. A Pacific Northwest Extension Publication, 2008. 6. Judah V., Nuttall K.: Exotic Animals Care & Menagement. Cengage Learning, 2008. 7. Harrison L., Johnson-Delaney C.A.: Exotic companion medicine handbook for veterinarians. Zoological Education Network, 1996. 8. Quesenberry K.E., Carpenter J.W.: Ferrets, Rabbits and Rodents – Clinical Medicine and Surgery. Sauders, 2012. 9. Saunders R.A, Davies R.R.: Notes on rabbit internal medicine. Wiley-Blackwell, 2005. 10. Keeble E., Meredith A.: Self-assessment colour review of Rabbits medicine and surgery. CRC Press, 2006. 11. Varga M.: Textbook of Rabbits Medicine. Butterworth-Heinemann, 2013. 12. www.pic2fly.com/Eimeria+SPP.html. 1.

PASOŻY T Y

INSTRUKCJA WYKONANIA BADANIA KAŁU METODĄ FLOTACJI 1. Do badania potrzebna jest: próbka kału, nasycony roztwór soli, probówka do wykonania mieszaniny solanki z kałem (na rynku istnieją tanie jednorazowe pojemniki), szkiełko podstawowe, szkiełko nakrywkowe i rękawiczki (fot. 5.1).

5.1

2. Przygotowaną próbkę kału nabieramy do specjalnej wkładki bądź do zwykłej probówki. Zieloną wkładkę z pobraną próbką wkładamy do probówki (fot. 5.2 i 5.3).

5.3

5.2

3. Probówkę uzupełniamy roztworem do poziomu zaznaczonego na ściance probówki – ok. 3/4 objętości (fot. 5.4).

5.4

4. Następnie zieloną wkładkę przekręcamy kilka razy w obie strony (w przypadku zwykłej probówki ugniatamy kał z solanką do momentu uzyskania w miarę jednorodnej mieszaniny). Czynność ta powoduje oddzielenie się jaj (fot. 5.5).

5.5

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

PASOŻY T Y 5. Uzupełniamy probówkę roztworem do momentu uzyskania menisku wypukłego (fot. 5.6 i 5.7).

5.6

5.7

6. Nakładamy szkiełko nakrywkowe i odczekujemy 10-15 min (fot. 5.8 i 5.9).

5.8

5.9

7. Szkiełko nakrywkowe przenosimy na podstawowe i przechodzimy do oglądania gotowego preparatu mikroskopowego (fot. 5.10 – 5.12).

5.10

5.11

5.12

W W W. W E T E R Y N A R I A N E W S . P L

PASOŻY T Y

Advantix Spot-on (40 mg + 200 mg)/ 0,4 ml, roztwór do nakrapiania Advantix Spot-on (100 mg +500 mg)/1 ml, roztwór do nakrapiania Advantix Spot-on (250 mg + 1250 mg)/2,5 ml, roztwór do nakrapiania Advantix Spot-on (400 mg + 2000 mg)/4 ml, roztwór do nakrapiania Podmiot odpowiedzialny: Bayer Animal Health GmbH, D-51368 Leverkusen, Niemcy Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Advantix Spot-on (40 mg + 200 mg)/ 0,4 ml, roztwór do nakrapiania; Advantix Spot-on (100 mg +500 mg)/1 ml, roztwór do nakrapiania; Advantix Spot-on (250 mg + 1250 mg)/2,5 ml, roztwór do nakrapiania ; Advantix Spot-on (400 mg + 2000 mg)/4 ml, roztwór do nakrapiania Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnej(-ych) : 1 pipeta 0,4 ml zawiera: Imidakloprid 40 mg, Permetryna 200 mg; 1 pipeta 1,0 ml zawiera: Imidakloprid 100 mg, Permetryna 500 mg; 1 pipeta 2,5 ml zawiera: Imidakloprid 250 mg, Permetryna 1250 mg; 1 pipeta 4,0 ml zawiera: Imidakloprid 400 mg, Permetryna 2000 mg Wskazania lecznicze: Zapobieganie i zwalczanie infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus, Dermacentor spp. ) oraz pcheł (Ctenocephalides spp. ) u psów, a także odstraszanie komarów i muchówek (Phlebotomus sp. ). Jednorazowe zastosowanie zapobiega dalszej infestacji kleszczy przez cztery tygodnie. Kleszcze są odstraszane oraz/lub zabijane, przez co ogranicza się ryzyko wystąpienia chorób przez nie przenoszonych (np. boreliozy, riketsjozy, ehrlichiozy). Kleszcze umiejscowione na psie w momencie zastosowania preparatu zostaną zabite, ale pomimo to pozostaną wczepione i będą widoczne. Pchły na psie giną w ciągu jednego dnia od rozpoczęcia leczenia. Jednorazowe zastosowanie zapobiega dalszej infestacji pcheł przez cztery tygodnie. Produkt może być stosowany jako element złożonego leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Jednorazowe leczenie zapewnia widoczne działanie odstraszające wobec meszek i komarów w ciągu czterech tygodni, zmniejszając przez to ryzyko wystąpienia chorób przez nie przenoszonych (np. leiszmaniozy). Przeciwwskazania: Nie stosować u szczeniąt poniżej 7 tygodnia życia. Nie stosować u kotów. Działania niepożądane: W rzadkich przypadkach może wystąpić u psów przejściowa nadwrażliwość skóry (łącznie z objawami świądu i rumieniem w miejscu podania) i osowiałość. W bardzo rzadkich przypadkach mogą wystąpić zmiany w zachowaniu zwierząt (zdenerwowanie, niepokój ruchowy, skowytanie lub tarzanie), objawy żołądkowo-jelitowe (wymioty, biegunka, nadmierne ślinienie się, zmniejszony apetyt) i objawy neurologiczne takie jak chwiejny ruch i drgawki u psów wrażliwych na permetrynę. Te objawy są zwykle przemijające i same ustępują. Dawkowanie i droga podania: Zalecana minimalna dawka wynosi: 10 mg/kg masy ciała imidaklopridu i 50 mg/kg masy ciała permetryny (0,1 ml na 1 kg m.c.). U stojącego psa rozsunąć sierść pomiędzy łopatkami, tak, aby widoczna była goła skóra. Przytknąć koniec pipety do skóry i kilkukrotnie, mocno ją ścisnąć, w celu wyciśnięcia zawartości bezpośrednio na skórę. Nanosić wyłącznie na nieuszkodzoną skórę. W przypadku pipet o pojemności 2,5 ml i 4,0 ml ich zawartość należy podać w równych częściach w cztery miejsca wzdłuż linii grzbietowej, od łopatek do nasady ogona. Nie należy nanosić zbyt dużej ilości roztworu w jedno miejsce gdyż jej część może spłynąć ze zwierzęcia. Specjalne środki ostrożności przy stosowaniu: Należy zachować ostrożność, aby nie dopuścić do kontaktu zawartości pipety z oczami lub pyskiem psa, u którego stosuje się preparat. Należy dopilnować, aby produkt został podany we właściwy sposób, zgodnie z opisem w części dawkowanie. W szczególności należy nie dopuszczać do wylizywania miejsca podania preparatu przez zwierzę leczone, lub przez inne zwierzęta, z którymi przebywa. Nie stosować u kotów. Z uwagi na specyficzne uwarunkowania fizjologiczne oraz brak zdolności do metabolizowania niektórych związków, produktu tego nie wolno stosować u kotów. Produkt ten może wywierać poważne i szkodliwe działanie w przypadku jego użycia u kota, lub połknięcia go przez kota wylizującego psa, u którego dopiero co zastosowano preparat. Jeśli miały miejsce takie okoliczności, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem weterynarii. Przed zastosowaniem preparatu u psów chorych lub osłabionych należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Psom nie należy pozwalać na wchodzenie do wody przez około 2 dni po zastosowaniu preparatu, z uwagi na niebezpieczeństwo, jakie może on stanowić dla organizmów wodnych. Należy unikać kontaktu produktu ze skórą, oczami i ustami. W trakcie nakładania preparatu nie należy jeść, pić, ani palić. Po podaniu należy dokładnie umyć ręce. W sytuacji przypadkowego rozlania na skórze, należy natychmiast zmyć preparat wodą i mydłem. Osoby, o których wiadomo, że posiadają wrażliwą skórę, mogą być szczególnie wrażliwe na ten produkt. W sytuacji przypadkowego dostania się preparatu do oczu, należy obficie przepłukać je wodą. Jeśli podrażnienie skóry lub oczu utrzymuje się, lub jeśli preparat został przypadkowo połknięty, należy zasięgnąć pomocy medycznej oraz pokazać lekarzowi ulotkę. Rozpuszczalnik użyty w Advantix Spot-on może plamić niektóre materiały, łącznie ze skórą, tkaninami, tworzywami sztucznymi i wykańczanymi powierzchniami. Należy pozwolić, aby miejsce podania preparatu wyschło, zanim dopuści się do jego kontaktu z takimi materiałami. Pozw. urpl nr: 1411/04; 1412/04; 1413/04; 1414/04 Wydawany bez przepisu lekarza – OTC Advocate 40 mg + 4 mg roztwór do nakrapiania dla kotów i fretek Podmiot odpowiedzialny: Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Advocate 40 mg + 4 mg roztwór do nakrapiania dla małych kotów i fretek Advocate 80 mg + 8 mg roztwór do nakrapiania dla dużych kotów Imidakloprid, moksydektyna Zawartość substancji czynnych i innych substancji: Każda dawka (pipetka) zawiera: Advocate dla małych kotów (£ 4 kg) i fretek Advocate dla dużych kotów (> 4-8 kg)

Dawka 0,4 ml 0,8 ml

Imidakloprid 40 mg 80 mg

Moksydektyna 4 mg 8 mg

Substancje pomocnicze: Alkohol benzylowy, 1 mg/ml butylohydroksytoluen (E 321; jako przeciwutleniacz). Wskazania lecznicze: Dla kotów dotkniętych, lub zagrożonych mieszanymi infestacjami pasożytów: - zwalczanie i zapobieganie infestacji pcheł (Ctenocephalides felis), - zwalczanie inwazji świerzbowca usznego (Otodectes cynotis), - zwalczanie świerzbowca kociego (Notoedres Notoedres cati cati), - zapobieganie inwazji nicieni wywołujących robaczycę serca (larwy L3 i L4 Dirofilaria immitis), - zwalczanie infestacji nicieni żołądkowo-jelitowych (larwy L4, niedojrzałe i dojrzałe postaci dorosłe Toxocara cati (obleńce) oraz Ancylostoma tubaeforme (tęgoryjce). Produkt może być stosowany jako element złożonego leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry (FAD). Dla fretek dotkniętych, lub zagrożonych mieszanymi infestacjami pasożytów: - zwalczanie i zapobieganie infestacji pcheł (Ctenocephalides felis), - zapobieganie inwazji nicieni wywołujących robaczycę serca (larwy L3 i L4 Dirofilaria immitis). Przeciwwskazania: Nie stosować u kociąt poniżej 9 tygodnia życia. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na substancje czynne lub na dowolną substancję pomocniczą. Dla fretek: Nie stosować produktu Advocate dla dużych kotów (0,8 ml) ani Advocate dla psów (żadnej z dawek). Dla psów należy stosować odpowiednio produkt “Advocate dla psów”, zawierający 100 mg/ml imidaklopridu i 25 mg/ml moksydektyny. Działania niepożądane: Stosowanie produktu u kotów może powodować przemijające objawy świądu. W rzadkich przypadkach może dochodzić do przetłuszczania się sierści, pojawiania się rumienia i wymiotów. Objawy te ustępują samoistnie, bez dodatkowego leczenia. W sporadycznych przypadkach, produkt może powodować lokalne reakcje uczuleniowe. Jeśli zwierzę wylizuje miejsce podania, w bardzo rzadkich przypadkach może dochodzić do pojawiania się objawów ze strony układu nerwowego (w większości przemijających), takich jak ataksja, uogólnione drżenie, objawy ze strony oczu (rozszerzenie źrenic, słabo wyrażony odruch źrenicowy, oczopląs), zaburzenia oddychania, nadmierne ślinienie się i wymioty. Produkt posiada gorzki smak. W niektórych przypadkach, jeśli zwierzę wylizuje miejsce podania produktu tuż po zabiegu, może dochodzić do nadmiernego ślinienia. Zjawisko to nie jest to objawem zatrucia i ustępuje samoistnie w ciągu kilku minut, bez dodatkowych zabiegów. Prawidłowe naniesienie produktu minimalizuje możliwość wylizywania miejsca jego podania. W bardzo rzadkich przypadkach produkt może powodować reakcję lokalną w miejscu podania objawiającą się przejściowymi zmianami w zachowaniu, takimi jak ospałość, niepokój, brak łaknienia. W razie przypadkowego połknięcia produktu, należy podjąć leczenie objawowe. Nie istnieje specyficzna odtrutka. Korzystne może okazać się podanie węgla aktywowanego. Częstotliwość występowania działań niepożądanych przedstawia się zgodnie z poniższą regułą: - bardzo często (więcej niż 1 na 10 zwierząt wykazujących działanie(a) niepożądane w jednym cyklu leczenia) - często (więcej niż 1 ale mniej niż 10 na 100 zwierząt) - niezbyt często (więcej niż 1 ale mniej niż 10 na 1000 zwierząt) - rzadko (więcej niż 1 ale mniej niż 10 na 10000 zwierząt) - bardzo rzadko (mniej niż 1 na 10000 zwierząt włączając pojedyncze raporty) W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek poważnych objawów lub innych objawów nie wymienionych w ulotce informacyjnej, poinformuj o nich lekarza weterynarii. Dawkowanie dla każdego gatunku, droga i sposób podania: Schemat dawkowania u kotów: Zalecana minimalna dawka to 10 mg/kg masy ciała Imidaklopridu i 1,0 mg/kg masy ciała Moksydektyny, co stanowi ekwiwalent 0,1ml/ kg m.c. produktu Advocate dla kotów. Aby zapobiegać zlizywaniu, produkt należy podawać miejscowo na skórę, ograniczając obszar jego nanoszenia do szyi i podstawy czaszki kota.Wyłącznie do stosowania zewnętrznego. Schemat dawkowania u fretek: Należy podać jedną pipetkę Advocate dla małych kotów (0,4 ml) na zwierzę. Nie przekraczać zalecanej dawki. Wyłącznie do stosowania zewnętrznego. Zalecenia dla prawidłowego podania: Oddziel jedną pipetkę od opakowania. Trzymając pipetkę w pozycji pionowej, końcówką do góry, przekręć i zdejmij końcówkę. Odwróć końcówkę i umieść drugim końcem na pipetce. Przekręć końcówkę, aby przebić zamknięcie, po czym zdejmij końcówkę z pipetki, jak pokazano na rysunku. Rozsuń zwierzęciu sierść na szyi, u podstawy czaszki tak, aby widoczna była odsłonięta skóra. Przytknij koniec pipetki do skóry i zdecydowanie ściśnij kilkukrotnie pipetkę w celu wyciśnięcia jej zawartości bezpośrednio na skórę. Naniesienie produktu u podstawy czaszki ograniczy do minimum możliwość wylizywania produktu przez zwierzę. Nanoś wyłącznie na nieuszkodzoną skórę. Specjalne ostrzeżenia: Specjalne ostrzeżenia dla każdego z docelowych gatunków zwierząt: Skuteczność produktu nie była badana u fretek o masie ciała przekraczającej 2 kg dlatego czas działania u tych osobników może być krótszy. Krótkotrwały, jedno lub dwukrotny kontakt zwierzęcia z wodą pomiędzy comiesięcznym nanoszeniem produktu nie powoduje znaczącego spadku skuteczności produktu. Jednakże częste mycie przy pomocy szamponu lub zanurzanie zwierzęcia w wodzie po naniesieniu produktu może znacznie ograniczyć skuteczność produktu. Na skutek częstego, powtarzanego używania produktów z jakiejkolwiek grupy środków przeciwrobaczych może dojść do wykształcenia się oporności pasożytów na środki należące do danej grupy. Dlatego, zastosowanie produktu powinno być oparte o indywidualną ocenę każdego przypadku oraz o lokalne dane epidemiologiczne dotyczące wrażliwości gatunków docelowych pasożytów po to aby ograniczyć możliwość selekcji oporności. Zastosowanie produktu powinno być oparte o potwierdzoną diagnozę istnienia mieszanych zarażeń (lub ryzyka ich wystąpienia, w przypadku zapobiegania) w tym samym czasie (patrz punkt 4 oraz 8). Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Stosowanie u kotów o masie ciała nie przekraczającej 1 kg oraz fretek o masie ciała poniżej 0,8 kg powinno być oparte na ocenie bilansu korzyści do ryzyka wynikającego ze stosowania produktu. Z uwagi na fakt ograniczonego doświadczenia w stosowaniu tego produktu u zwierząt chorych i osłabionych jego zastosowanie u takich osobników powinno być oparte na ocenie bilansu korzyści do ryzyka wynikającego ze stosowania produktu. Należy zachować ostrożność i nie dopuścić, aby zawartość pipetki lub produkt z miejsca podania nie zetknęły się z oczami lub pyskiem leczonego zwierzęcia lub zwierząt mających z nim kontakt. Nie należy dopuszczać, aby zwierzęta, którym ostatnio nanoszono produkt wzajemnie się czyściły (wylizywały). Nie należy dopuszczać do przypadkowego połykania (zlizywania) przez psy takich ras jak owczarki Collie lub owczarek staroangielski oraz rasy pokrewne i ich krzyżówki. Zaleca się, aby kotom i fretkom zamieszkującym, lub podróżującym do obszarów, gdzie występuje endemicznie nicień wywołujący robaczycę serca (Dirofilarioza) nanosić produkt co miesiąc, w celu ochrony ich przed inwazją tego pasożyta. Z uwagi na niewielkie możliwości dokładnego diagnozowania infestacji tego nicienia, zaleca się badanie pod kątem jego obecności każdego kota lub fretki w wieku powyżej 6 miesięcy, przed rozpoczęciem

zabiegów profilaktycznych, jako że zastosowania produktu u kota lub fretki, u których bytują dorosłe postaci nicienia sercowego może spowodować pojawienie się poważnych działań niepożądanych, łącznie ze śmiercią kota. W przypadku rozpoznania infestacji dorosłych postaci nicienia wywołującego robaczycę serca, należy ją zwalczyć, zgodnie z aktualnym stanem wiedzy naukowej. U niektórych kotów inwazja świerzbowców Notoedres cati może mieć przebieg ciężki. W takich ciężkich przypadkach konieczne jest równoczesne leczenie wspomagające gdyż wyłączna terapia produktem może okazać się niewystarczająca do zapobieżenia śmierci zwierzęcia. Specjalne środki ostrożności dla osób podających produkt leczniczy weterynaryjny zwierzętom: Należy unikać kontaktu produktu ze skórą, oczami i ustami. W trakcie nakładania produktu nie należy jeść, pić, ani palić. Po podaniu należy dokładnie umyć ręce. Nie należy dotykać skóry zwierzęcia w miejscu aplikacji przed jej wyschnięciem. W sytuacji przypadkowego rozlania na skórze, należy natychmiast zmyć produkt wodą i mydłem. Osoby o znanej nadwrażliwości na alkohol benzylowy, imidakloprid, czy moksydektynę powinny stosować produkt z zachowaniem szczególnej ostrożności. W bardzo rzadkich przypadkach produkt może powodować uczulenia skórne lub przejściowe reakcje skórne (np. drętwienie, podrażnienie, uczucie pieczenia/mrowienia). W bardzo rzadkich przypadkach produkt może powodować podrażnienie dróg oddechowych u osób uczulonych. W sytuacji przypadkowego dostania się produktu do oczu, należy obficie przepłukać je wodą. Jeśli podrażnienie skóry lub oczu utrzymuje się, lub jeśli produkt został przypadkowo połknięty, należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc lekarską oraz przedstawić lekarzowi ulotkę informacyjną lub opakowanie. Rozpuszczalnik użyty w produkcie Advocate może plamić lub uszkadzać niektóre materiały, łącznie ze skórą, tkaninami, tworzywami sztucznymi i wykańczanymi powierzchniami. Należy pozwolić, aby miejsce podania produktu wyschło, zanim dopuści się do jego kontaktu z takimi materiałami. Wydawany z przepisu lekarza - Rp. Numer pozwolenia: EU/2/03/039/001; EU/2/03/039/003 Advocate roztwór do nakrapiania dla psów Podmiot odpowiedzialny: Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Advocate 40 mg + 10 mg roztwór do nakrapiania dla małych psów Advocate 100 mg + 25 mg roztwór do nakrapiania dla średnich psów Advocate 250 mg + 62,5 mg roztwór do nakrapiania dla dużych psów Advocate 400 mg + 100 mg roztwór do nakrapiania dla bardzo dużych psów Imidakloprid, moksydektyna Zawartość substancji czynnych i innych substancji: Każda dawka (pipetka) zawiera: Advocate dla małych psów (≤ 4 kg) Advocate dla średnich psów (> 4-10 kg) Advocate dla dużych psów (> 10-25 kg) Advocate dla bardzo dużych psów (> 25-40 kg)

Dawka 0,4 ml 1,0 ml 2,5 ml 4,0 ml

Imidakloprid 40 mg 100 mg 250 mg 400 mg

Moksydektyna 10 mg 25 mg 62,5 mg 100 mg

Substancje pomocnicze: Alkohol benzylowy, 1 mg/ml butylohydroksytoluen (E 321; jako przeciwutleniacz). Wskazania lecznicze: Do stosowania u psów dotkniętych, lub zagrożonych mieszanymi infestacjami pasożytów: - zwalczanie i zapobieganie infestacji pcheł (Ctenocephalides felis), - zwalczanie wszołów (Trichodectes canis), - zwalczanie inwazji świerzbowca usznego (Otodectes cynotis), świerzbowca drążącego (Sarcoptes scabiei var. canis), nużeńca psiego (Demodex canis), zapobieganie inwazji nicieni wywołujących robaczycę serca (larwy L3 i L4 Dirofilaria immitis), - zwalczanie mikrofilarii (Dirofilaria immitis) krążących we krwi, - zwalczanie postaci skórnej dirofilariozy (filarie) (postacie dorosłe Dirofilaria repens), - zapobieganie postaci skórnej dirofilariozy (filarie) (larwy L3 Dirofilaria repens), - ograniczenie ilości mikrofilarii krążących we krwi (Dirofilaria repens), - zapobieganie angiostrongylozie (larwy L4 i niedojrzałe postacie dorosłe Angiostrongylus vasorum), - zwalczanie Angiostrongylus vasorum i Crenosoma vulpis, - zapobieganie spirocerkozie (Spirocerca Spirocerca lupi lupi), zwalczanie infestacji nicieni żołądkowo-jelitowych (larw L4, niedojrzałych i dojrzałych dorosłych postaci Toxocara canis (obleńce), Ancylostoma caninum (tęgoryjce) oraz Uncinaria stenocephala (tęgoryjce), dorosłych postaci Toxascaris leonina (obleńce) i Trichuris vulpis (włosogłówki). Produkt może być stosowany jako element złożonego leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry (FAD). Przeciwwskazania: Nie stosować u szczeniąt poniżej 7 tygodnia życia. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na substancje czynne lub na dowolną substancję pomocniczą. Nie stosować u psów zaklasyfikowanych do klasy 4 pod względem natężenia objawów robaczycy serca ponieważ bezpieczeństwo tego produktu nie było oceniane w tej grupie zwierząt. Dla kotów należy stosować odpowiednio produkt “Advocate dla kotów”, zawierający 100 mg/ml imidaklopridu i 10 mg/ml moksydektyny. Dla fretek: Nie stosować produktu Advocate dla psów. Stosować wyłącznie Advocate dla małych kotów i fretek (0,4 ml). Działanie niepożądane: Stosowanie produktu u psów może powodować przemijające objawy świądu. W rzadkich przypadkach może dochodzić do przetłuszczania się sierści, pojawiania się rumienia i wymiotów. Objawy te ustępują samoistnie, bez dodatkowego leczenia. W sporadycznych przypadkach, produkt może powodować lokalne reakcje uczuleniowe. Jeśli zwierzę wylizuje miejsce podania, w bardzo rzadkich przypadkach może dochodzić do pojawiania się przejściowych objawów ze strony układu nerwowego (w większości przemijających), takich jak ataksja, uogólnione drżenie, objawy ze strony oczu (rozszerzenie źrenic, słabo wyrażony odruch źrenicowy, oczopląs), zaburzenia oddychania, nadmierne ślinienie się i wymioty. Produkt posiada gorzki smak. W niektórych przypadkach, jeśli zwierzę wylizuje miejsce podania produktu tuż po zabiegu, może dochodzić do nadmiernego ślinienia. Zjawisko to nie jest to objawem zatrucia i ustępuje samoistnie w ciągu kilku minut, bez dodatkowych zabiegów. Prawidłowe naniesienie produktu minimalizuje możliwość wylizywania miejsca jego podania. W bardzo rzadkich przypadkach produkt może powodować reakcję lokalną w miejscu podania objawiającą się przejściowymi zmianami w zachowaniu, takimi jak ospałość, niepokój, brak łaknienia. Badania terenowe wykazały, że u psów zarażonych nicieniami sercowymi, w trakcie mikrofilariemii istnieje ryzyko wystąpienia poważnych objawów klinicznych (kaszel, przyśpieszony oddech i duszność), które mogą wymagać szybkiej interwencji weterynaryjnej. W tychże badaniach reakcje te były częste (zaobserwowane u 2 na 106 leczonych psów). Także objawy żołądkowo-jelitowe (wymioty, biegunka, brak apetytu) oraz ospałość są także częstymi, możliwymi działaniami niepożądanymi towarzyszącymi leczeniu takich psów. W razie przypadkowego połknięcia produktu, należy podjąć leczenie objawowe. Nie istnieje specyficzna odtrutka. Korzystne może okazać się podanie węgla aktywowanego. Częstotliwość występowania działań niepożądanych przedstawia się zgodnie z poniższą regułą: - bardzo często (więcej niż 1 na 10 zwierząt wykazujących działanie(a) niepożądane w jednym cyklu leczenia) - często (więcej niż 1 ale mniej niż 10 na 100 zwierząt) - niezbyt często (więcej niż 1 ale mniej niż 10 na 1000 zwierząt) - rzadko (więcej niż 1 ale mniej niż 10 na 10000 zwierząt) - bardzo rzadko (mniej niż 1 na 10000 zwierząt włączając pojedyncze raporty) W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek poważnych objawów lub innych objawów nie wymienionych w ulotce informacyjnej, poinformuj o nich swojego lekarza weterynarii. Dawkowanie dla każdego gatunku, droga (-i) i sposób podania: Schemat dawkowania dla psów Zalecana minimalna dawka to 10 mg/kg masy ciała imidaklopridu i 2,5 mg/kg masy ciała moksydektyny, co stanowi ekwiwalent 0,1ml/kg m.c. produktu Advocate dla psów. Wyłącznie do stosowania zewnętrznego. Należy nanosić miejscowo, na skórę, pomiędzy łopatkami. Zalecenia dla prawidłowego podania: Oddziel jedną pipetkę od opakowania. Trzymając pipetkę w pozycji pionowej, końcówką do góry, przekręć i zdejmij końcówkę. Odwróć końcówkę i umieść drugim końcem na pipetce. Przekręć końcówkę, aby przebić zamknięcie, po czym zdejmij końcówkę z pipetki. Dla psów o masie ciała do 25 kg: Stojącemu psu rozsuń sierść pomiędzy łopatkami, tak, aby widoczna była goła skóra. Jeśli to możliwe nanoś na nieuszkodzoną skórę. Przytknij koniec pipetki do skóry i kilkukrotnie, mocno ją ściśnij, w celu wyciśnięcia jej zawartości bezpośrednio na skórę. Dla psów o masie ciała powyżej 25 kg: Aby ułatwić nanoszenie produktu pies powinien znajdować się w pozycji stojącej. Zawartość pipetki powinna zostać naniesiona w równych ilościach w 3 - 4 miejsca położone jedno za drugim wzdłuż grzbietu, począwszy od miejsca pomiędzy łopatkami, aż do nasady ogona. W każdym miejscu należy rozsunąć sierść tak, aby widoczna była goła skóra. Jeśli to możliwe nanoś na nieuszkodzoną skórę. Przytknij koniec pipetki do skóry i delikatnie ją ściśnij, w celu wyciśnięcia części jej zawartości bezpośrednio na skórę. Nie wyciskaj zbyt dużej ilości produktu w jednym miejscu, gdyż może spowodować to spływanie jego po boku zwierzęcia. Specjalne ostrzeżenia: Specjalne ostrzeżenia dla każdego z docelowych gatunków zwierząt: Krótkotrwały, jedno lub dwukrotny kontakt zwierzęcia z wodą pomiędzy comiesięcznym nanoszeniem produktu nie powoduje znaczącego spadku skuteczności produktu. Jednakże częste mycie przy pomocy szamponu lub zanurzanie zwierzęcia w wodzie po naniesieniu produktu może znacznie ograniczyć skuteczność produktu. Na skutek częstego, powtarzanego używania produktów z jakiejkolwiek grupy środków przeciwrobaczych może dojść do wykształcenia się oporności pasożytów na środki należące do danej grupy. Dlatego, zastosowanie produktu powinno być oparte o indywidualną ocenę każdego przypadku oraz o lokalne dane epidemiologiczne dotyczące wrażliwości gatunków docelowych pasożytów po to aby ograniczyć możliwość selekcji oporności. Zastosowanie produktu powinno być oparte o potwierdzoną diagnozę istnienia mieszanych zarażeń (lub ryzyka ich wystąpienia, w przypadku zapobiegania) w tym samym czasie (patrz punkt 4 oraz 8). Skuteczność przeciwko postaciom dorosłym Dirofilaria repens nie została przetestowana w badaniach terenowych. Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Stosowanie u zwierząt o masie ciała nie przekraczającej 1 kg powinno być oparte na ocenie bilansu korzyści do ryzyka wynikającego ze stosowania produktu. Z uwagi na fakt ograniczonego doświadczenia w stosowaniu tego produktu u zwierząt chorych i osłabionych jego zastosowanie u takich osobników powinno być oparte na ocenie bilansu korzyści do ryzyka wynikającego ze stosowania produktu. Należy zachować ostrożność i nie dopuścić, aby zawartość pipetki lub produktu z miejsca podania nie zetknęły się z oczami lub pyskiem leczonego zwierzęcia lub zwierząt mających z nim kontakt. Nie należy dopuszczać, aby zwierzęta, którym ostatnio nanoszono produkt wzajemnie się czyściły (wylizywały). Jeśli produkt jest nanoszony na 3 – 4 różne miejsca, należy zastosować dodatkowe zabezpieczenia uniemożliwiające zwierzętom wylizywania miejsc aplikacji produkt. Produkt zawiera moksydektynę (makrocykliczny lakton) dlatego należy dopilnować aby u psów takich ras jak owczarki Collie lub Owczarek Staroangielski oraz rasy pokrewne i ich krzyżówki starannie i prawidłowo nanosić produkt, tak jak opisano to w części 4.9 (dawkowanie) w szczególności nie należy dopuszczać do przypadkowego połykania (zlizywania) przez zwierzęta leczone lub inne zwierzęta z ich otoczenia. Produkt Advocate nie powinien przedostawać się do cieków wodnych, ponieważ może być niebezpieczny dla ryb i innych organizmów wodnych; moksydektyna jest wysoce toksyczna dla organizmów wodnych. Psom nie powinno się pozwalać pływać w zbiornikach wodnych przed upływem 4 dni od zastosowania produktu. Bezpieczeństwo produktu było jedynie oceniane u psów zaszeregowanych do klasy 1 lub 2 nasilenia objawów robaczycy serca w badaniach laboratoryjnych oraz kilku psów klasy 3 w badaniach terenowych. Dlatego użycie produktu u psów z wyraźnymi lub ciężkimi objawami choroby powinno być poparte staranną oceną bilansu korzyści/ryzyka przeprowadzoną przez prowadzącego lekarza weterynarii. Pomimo, że badania przedawkowania wykazały, że produkt może być bezpiecznie podawany psom zaatakowanym przez postaci dorosłe nicieni sercowych, nie wykazuje on działania terapeutycznego na dorosłe formy Dirofilaria immitis. Dlatego też zaleca się, aby wszystkie psy powyżej 6 miesiąca życia, żyjące na terenach endemicznego występowania tego nicienia zostały przebadane pod kątem obecności dorosłych pasożytów wywołujących robaczycę serca przed zastosowaniem u nich tego produktu. Zgodnie z oceną lekarza weterynarii, zarażone psy powinny zostać poddane leczeniu w celu wyeliminowania dorosłych postaci nicieni sercowych. Bezpieczeństwo produktu Advocate nie było oceniane podczas stosowania w tym samym dniu, wraz z lekiem przeciwko postaciom dorosłym. Specjalne środki ostrożności dla osób podających produkt leczniczy weterynaryjny zwierzętom: Należy unikać kontaktu produktu ze skórą, oczami i ustami. W trakcie nakładania produktu nie należy jeść, pić, ani palić. Po podaniu należy dokładnie umyć ręce. Nie należy dotykać

skóry zwierzęcia w miejscu aplikacji przed jej wyschnięciem. W sytuacji przypadkowego rozlania na skórze, należy natychmiast zmyć produkt wodą i mydłem. Osoby o znanej nadwrażliwości na alkohol benzylowy, imidakloprid, czy moksydektynę powinny produkt leczniczy weterynaryjny stosować z zachowaniem szczególnej ostrożności. W bardzo rzadkich przypadkach produkt może powodować uczulenia skórne lub przejściowe reakcje skórne (np. drętwienie, podrażnienie, uczucie pieczenia/mrowienia). W bardzo rzadkich przypadkach produkt może powodować podrażnienia dróg oddechowych u osób uczulonych. W sytuacji przypadkowego dostania się produktu do oczu, należy obficie przepłukać je wodą. Jeśli podrażnienie skóry lub oczu utrzymuje się, lub jeśli produkt został przypadkowo połknięty, należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc lekarską oraz przedstawić lekarzowi ulotkę informacyjną lub opakowanie. Rozpuszczalnik użyty w produkcie Advocate może plamić lub uszkadzać niektóre materiały, łącznie ze skórą, tkaninami, tworzywami sztucznymi i wykańczanymi powierzchniami. Należy pozwolić, aby miejsce podania produktu wyschło, zanim dopuści się do jego kontaktu z takimi materiałami. Wydawany z przepisu lekarza – Rp. Numer pozwolenia: EU/2/03/039/005 ; EU/2/03/039/007; EU/2/03/039/009; EU/2/03/039/011 Foresto 1,25 g + 0,56 g obroża dla kotów i psów Foresto 4,50 g + 2,03 g obroża dla psów Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: Bayer Animal Health GmbH Kaiser Wilhelm Allee 50, D-51373 Leverkusen Niemcy Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Foresto 1,25 g + 0,56 g obroża dla kotów i psów o masie ciała ≤ 8 kg Foresto 4,50 g + 2,03 g obroża dla psów o masie ciała > 8 kg Imidaklopryd, Flumetryna Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnej(-ych) i innych substancji: Jedna bezzapachowa obroża w kolorze szarym o długości 38 cm (12,5 g) zawiera imidaklopryd w dawce 1,25 g oraz flumetrynę w dawce 0,56 g jako substancje czynne. Jedna bezzapachowa obroża w kolorze szarym o długości 70 cm (45 g) zawiera imidaklopryd w dawce 4,5 g oraz flumetrynę w dawce 2,03 g jako substancje czynne. Wskazania lecznicze: Koty: W celu leczenia i zapobiegania infestacji pcheł (Ctenocephalides felis) przez okres 7 do 8 miesięcy. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez okres 10 tygodni. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) (Ixodes ricinus, Rhipicephalus turanicus) i odstraszającą (zapobiega żerowaniu pasożytów) w przypadku infestacji kleszczy (Ixodes ricinus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. Psy: W celu leczenia (Ctenocephalides felis) i zapobiegania infestacji pcheł (Ctenocephalides felis, C. canis) przez okres 7 do 8 miesięcy. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez 8 miesięcy. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) w przypadku infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus, Dermacentor reticulatus) oraz odstraszającą (zapobiega żerowaniu) przy infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. W celu leczenia infestacji wszołów (Trichodectes canis). Produkt zapewnia pośrednią ochronę przed przeniesieniem patogenów Babesia canis vogeli oraz Ehrlichia canis przez gatunek kleszcza Rhipicephalus sanguineus tym samym redukuje ryzyko babeszjozy oraz erlichiozy psów przez okres 7 miesięcy. Dawkowanie dla każdego gatunku, droga(-i) i sposób podania: Koty i małe psy o masie ciała do 8 kg otrzymują obrożę Foresto o długości 38 cm. Psy o masie ciała powyżej 8 kg otrzymują obrożę Foresto o długości 70 cm. Do stosowania na skórę. Jedna obroża na zwierzę do założenia wokół szyi. Wyłącznie do użytku zewnętrznego. Przeciwwskazania: Nie stosować u kociąt w wieku poniżej 10 tygodni, ani u szczeniąt w wieku poniżej 7 tygodni. Nie stosować w przypadku potwierdzonej nadwrażliwości na substancje czynne lub na dowolną substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Ogółem, w ciągu 24 do 48 godzin po infestacji produkt spowoduje śmierć kleszczy i ich odpadanie od żywiciela, bez możliwości uprzedniego pożywienia się krwią. Nie można wykluczyć ryzyka wczepienia się pojedynczych kleszczy po zastosowaniu leczenia. Dlatego też, nie można całkowicie wykluczyć ryzyka przenoszenia chorób zakaźnych przez kleszcze, w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków. Tak jak w przypadku wszystkich produktów do długotrwałego stosowania miejscowego, okresy nadmiernego sezonowego zrzucania sierści mogą prowadzić do tymczasowego niewielkiego zmniejszenia skuteczności leczenia w wyniku utraty tej części dawki substancji czynnych, która została rozprowadzona na sierści. Uzupełnienie dawki substancji czynnych z obroży rozpoczyna się natychmiast, dzięki czemu pełna skuteczność zostaje ponownie osiągnięta bez konieczności stosowania dodatkowego leczenia lub wymiany obroży. Dla uzyskania optymalnego efektu eliminacji pcheł przy silnej inwazji w pomieszczeniach domowych, może być konieczne zastosowanie w środowisku odpowiedniego środka insektobójczego. Produkt jest wodoodporny; jego skuteczność pozostaje niezmieniona w przypadku zmoczenia zwierzęcia. Jednakże, należy unikać długotrwałej, intensywnej ekspozycji na działanie wody lub nadmiernego stosowania szamponu, gdyż może to spowodować skrócenie czasu działania produktu. Badania wykazują, że comiesięczne mycie szamponem lub zanurzanie w wodzie nie powoduje znaczącego skrócenia 8-miesięcznego okresu skuteczności przeciwkleszczowej po rozprzestrzenieniu się substancji czynnej w okrywie włosowej, podczas gdy skuteczność przeciwpchelna produktu stopniowo ulega zmniejszeniu, począwszy od 5 miesiąca. Torebkę zawierającą obrożę należy przechowywać w opakowaniu zewnętrznym do momentu zastosowania produktu. Tak jak w przypadku wszystkich produktów leczniczych weterynaryjnych, należy uniemożliwić małym dzieciom zabawę obrożą oraz wkładanie jej do ust. Nie powinno się zezwalać zwierzętom noszącym obrożę na spanie w tym samym łóżku co właściciele, a zwłaszcza dzieci. Osoby, u których występuje nadwrażliwość na składniki obroży powinny unikać kontaktu z produktem. Należy natychmiast usunąć pozostałości lub odcięte fragmenty obroży. Po założeniu obroży należy umyć ręce zimną wodą. Działania niepożądane: Sporadycznie, w ciągu pierwszych kilku dni po założeniu obroży może wystąpić nieznaczna zmiana w zachowaniu polegająca na drapaniu miejsca aplikacji, u zwierząt, które nie są przyzwyczajone do noszenia obroży. Należy upewnić się, że obroża nie została założona zbyt ciasno. Mogą wystąpić łagodne reakcje w miejscu podania takie jak świąd, rumień oraz utrata sierści. Reakcje te są zgłaszane jako rzadkie u psów oraz nieczęste u kotów i zazwyczaj ustępują w ciągu 1 do 2 tygodni bez konieczności zdejmowania obroży. W pojedynczych przypadkach może być zalecane tymczasowe zdjęcie obroży do momentu ustąpienia objawów. W bardzo rzadkich przypadkach u psów oraz rzadkich przypadkach u kotów, mogą wystąpić takie reakcje w miejscu podania jak zapalenie skóry, egzema, rumień lub utrata sierści i w takiej sytuacji zalecane jest zdjęcie obroży. Podobnie, u psów i kotów w rzadkich przypadkach, mogą początkowo wystąpić lekkie i przemijające objawy takie jak obniżenie nastroju, zmiana apetytu, ślinienie, wymioty i biegunka. Tak jak w przypadku innych produktów podawanych zewnętrznie, u zwierząt, u których występuje nadwrażliwość może pojawić się kontaktowe, alergiczne zapalenie skóry. Częstotliwość możliwych działań niepożądanych jest zdefiniowana według następującego schematu: Bardzo częste (występuje częściej niż u 1 zwierzęcia na 10) Częste (występują u 1 do 10 zwierząt na 100) Nieczęste (występują u 1 do 10 zwierząt na 1000) Rzadkie (występują u 1 do 10 zwierząt na 10000) Bardzo rzadkie (występują u mniej niż 1 zwierzęcia na 10000) Nieznana (częstotliwość nie może być określona na podstawie dostępnych informacji). W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek poważnych objawów lub innych objawów niewymienionych w ulotce, poinformuj o nich swojego lekarza weterynarii. Pozw. urpl nr: 2141/2011; 2140/2011 wydawany bez przepisu lekarza – OTC Kiltix dla małych psów, 1,25 g + 0,28 g Kiltix dla średnich psów, 3,02 g + 0,68 g Kiltix dla dużych psów, 4,5 g + 1,013 g Nazwa weterynaryjnego produktu leczniczego: Kiltix dla małych psów, 1,25 g + 0,28 g, propoksur + flumetryna/obroża Kiltix dla średnich psów, 3,02 g + 0,68 g, propoksur + flumetryna/obroża Kiltix dla dużych psów, 4,5 g + 1,013 g, propoksur + flumetryna/obroża Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: Bayer Animal Heath GmbH D-51368 Leverkusen, Niemcy Zawartość substancji czynnej (-ych) i innych substancji: 1 obroża o masie 12,5 g zawiera: propoksur 1,25 g, flumetryna 0,28 g 1 obroża o masie 30,2 g zawiera: propoksur 3,02 g, flumetryna 0,68 g 1 obroża o masie 45 g zawiera: propoksur 4,5 g, flumetryna 1,013 g Wskazania lecznicze: Do zwalczania i ochrony przed inwazją kleszczy z gatunku Rhipicephalus sanguineus oraz Ixodes ricinus ricinus, jak też pcheł Ctenocephalides canis, Ctenocephalides felis u psów. Działanie preparatu rozpoczyna się w ciągu pierwszej doby od założenia obroży i utrzymuje się przez sześć miesięcy w przypadku Kiltixu dla małych psów i siedem miesięcy w przypadku Kiltixu dla średnich i dużych psów. Przeciwwskazania: Nie stosować u psów z ranami skóry. Nie stosować u zwierząt w przypadku istnienia mechanicznej niedrożności w obrębie układu pokarmowego lub moczowego, astmy oskrzelowej bądź innych dolegliwości płucnych oraz sercowo-naczyniowych ponieważ karbaminiany mogą wyzwalać skurcz mięśni gładkich. Nie stosować u szczeniąt poniżej trzech miesięcy życia. Nie stosować w przypadku znanej nadwrażliwości na substancję czynną lub którąkolwiek z substancji pomocniczych. Działania niepożądane: W bardzo rzadkich przypadkach mogą być obserwowane zmiany w zachowaniu takie jak pobudzenie lub ospałość. W bardzo rzadkich przypadkach mogą się pojawić reakcje w miejscu podania takie jak świąd, rumień, zmiany skórne i utrata sierści. Niektóre zwierzęta, w bardzo rzadkich przypadkach, mogą doświadczyć lekkiego swędzenia oraz zaczerwienienia skóry. W bardzo rzadkich przypadkach, po pobraniu drogą doustną mogą wystąpić objawy takie jak wymioty, biegunka czy ślinotok. Dawkowanie, sposób i droga podania: Dla psów o masie ciała do 10 kg stosujemy jedną obrożę długości ok. 38 cm (12,5 g) zapinając ją luźno na szyi zwierzęcia U średnich psów należy stosować jedną obrożę długości ok. 53 cm (30,2 g) zapinając ją luźno na szyi zwierzęcia. U dużych psów należy stosować jedną obrożę długości ok. 70 cm (45 g) zapinając ją luźno na szyi zwierzęcia. Zalecenia dla prawidłowego podania: Należy wyjąć obrożę z torebki ochronnej bezpośrednio przed zastosowaniem. Należy rozwinąć obrożę i upewnić się, że na jej wewnętrznej stronie nie ma żadnych pozostałości plastikowych łączeń. Należy założyć obrożę na szyję zwierzęcia i dostosować jej długość nie zaciskając zbyt mocno (wskazówka: powinno być możliwe wsunięcie dwóch palców pomiędzy obrożę a szyję zwierzęcia). Należy przeciągnąć wolną końcówkę obroży przez szlufkę i odciąć niepotrzebny odcinek na długości 2 cm. Obroża powinna być noszona stale z wyjątkiem kąpieli. Można ją założyć ponownie gdy sierść wyschnie. Kategoria dostępności: Wydawany bez przepisu lekarza – OTC. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności: Obroża Kiltix przeznaczona jest wyłącznie do stosowania zewnętrznego. Podczas zakładania obroży unikać zbyt długiego kontaktu z preparatem. Osoby, u których wystąpiło uczulenie na składniki preparatu powinny unikać bezpośredniego z nim kontaktu. Dzieci powinny unikać kontaktu ze zwierzętami noszącymi obrożę. Przechowywać z dala od pożywienia i karmy dla zwierząt. Nie należy bawić się obrożą co szczególnie dotyczy dzieci. Nie należy ssać ani żuć obroży co szczególnie dotyczy dzieci.Dla uzyskania optymalnego efektu eliminacji pcheł przy silnej inwazji w pomieszczeniach domowych, może być konieczne zastosowanie w środowisku odpowiedniego środka insektobójczego. Specjalne ostrzeżenia dla każdego z docelowych gatunków zwierząt: Zwierzę powinno nosić obrożę nieprzerwanie w celu zapewnienia 7-miesięcznego okresu ochrony. Obrożę należy zdjąć po upływie okresu leczenia. Należy okresowo sprawdzać i dostosowywać zamocowanie obroży, jeżeli będzie to konieczne. Skuteczność oraz czas działania obroży są zależne od jakości i stanu sierści oraz ilości pasożytów w środowisku. W przypadku zmniejszania się skuteczności obroży, może być konieczna jej wcześniejsza wymiana. Należy unikać częstej lub długotrwałej ekspozycji na działanie wody lub nadmiernego stosowania szamponu, gdyż może to spowodować skrócenie czasu działania produktu. Nie można wykluczyć ryzyka wczepienia się pojedynczych kleszczy po zastosowaniu leczenia. Dlatego też, nie można całkowicie wykluczyć ryzyka przenoszenia chorób zakaźnych przez kleszcze, w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków. Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Obroża jest przeznaczona do stosowania zewnętrznego jako

APTEKA produkt roztoczo- i owadobójczy i nie można pozwolić na jej połknięcie przez psa. Specjalne środki ostrożności dla osób podających produkt leczniczy weterynaryjny zwierzętom: Po założeniu obroży umyć dokładnie ręce wodą i mydłem. Osoby ze znaną nadwrażliwością na substancję czynną propoksur bądź flumetrynę lub którąkolwiek z substancji pomocniczych powinny unikać kontaktu z tym weterynaryjnym produktem leczniczym. Unikać kontaktu ze skórą lub oczami. Nie pić, nie jeść, nie palić w trakcie stosowania. Produkt zawiera karbaminian (propoksur). W przypadku objawów zatrucia należy zwrócić się o pomoc medyczną Nr. Pozwolenia: 1365/03; 154/95; 155/95 Bayer Animal Health GmbH Drontal Plus Flavour, 150mg+144mg+50mg, tabletki dla psów Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: Bayer Animal Health GmbH, 51368 Leverkusen, Niemcy Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnej(-ych): Jedna tabletka zawiera: febantel 150 mg; pyrantelu embonian 144 mg; prazikwantel 50 mg Wskazania lecznicze: Zwalczanie inwazji nicieni i tasiemców przewodu pokarmowego psów, takich jak: Toxocara canis, Toxascaris leonina, Uncinaria stenocephala, Ancylostoma caninum, Trichuris vulpis, Taenia spp., Multiceps multiceps, Dipylidium caninum, Mesocestoides spp., Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis. Zwalczanie inwazji pierwotniaków Giardia spp. Przeciwwskazania: Nie stosować u szczeniąt poniżej 2 tygodnia życia. Nie stosować u suk w pierwszych dwóch trymestrach ciąży. Działania niepożądane: Nieznane O wystąpieniu działań niepożądanych po podaniu tego produktu lub zaobserwowaniu jakichkolwiek niepokojących objawów nie wymienionych w ulotce ( w tym również objawów u człowieka na skutek kontaktu z lekiem), należy powiadomić właściwego lekarza weterynarii, podmiot odpowiedzialny lub Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Formularz zgłoszeniowy należy pobrać ze strony internetowej http://www.urpl.gov.pl (Wydział Produktów Leczniczych Weterynaryjnych). Dawkowanie i droga podania: Dawka lecznicza to: 15 mg febantelu, 14,4 mg embonianu pyrantelu i 5 mg prazikwantelu na 1 kg m.c., co odpowiada 1 tabletce na 10 kg m.c. Przykładowe dawkowanie: 1-5 kg masy ciała - ½ tabletki 5-10 kg masy ciała - 1 tabletka 10-15 kg masy ciała - 1 ½ tabletki 15-20 kg masy ciała - 2 tabletki 20-25 kg masy ciała - 2 ½ tabletki 25-30 kg masy ciała - 3 tabletki 30-35 kg masy ciała - 3 ½ tabletki 35-40 kg masy ciała - 4 tabletki Zwalczanie nicieni i tasiemców - preparat podaje się jednorazowo. W przypadku zarażenia glistami u szczeniąt po pierwszym podaniu preparatu może nie dojść do całkowitej eliminacji pasożytów, dlatego należy ponownie podać preparat w 6, a potem 12 tygodniu życia. W celu eliminacji oraz ograniczenia ryzyka ponownej inwazji nicieni i tasiemców zalecane jest rutynowe stosowanie co 3 miesiące. Przy dłuższym stosowaniu produktu wskazana jest konsultacja z lekarzem weterynarii, który może zalecić zmianę produktu w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia oporności pasożytów. Zwalczanie Giardia spp. - leczenie należy kontynuować przez 3 kolejne dni. Zalecenia dla prawidłowego podania: Preparat podaje się bezpośrednio do jamy ustnej lub po wymieszaniu z karmą. Preparat może być stosowany bez względu na rodzaj diety i bez uprzedniej głodówki. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności, jeżeli konieczne: Specjalne ostrzeżenia dla każdego z docelowych gatunków zwierząt:: Przed zastosowaniem u zwierząt w złym stanie ogólnym lub wykazujących objawy silnego zarobaczenia należy zwrócić się o poradę do lekarza weterynarii. W celu ograniczenia ryzyka ponownej inwazji wszystkie zwierzęta bytujące razem powinny być leczone w tym samym czasie. Po każdym zabiegu odrobaczania należy oczyścić środowisko, w którym przebywają (np. legowiska i ich otoczenie), a zwłaszcza usunąć pozostawione odchody. Pchły są żywicielami pośrednimi jednego z powszechnie występujących tasiemców, Dypilidium caninum. Inwazja tasiemców będzie nawracała, jeśli nie zostanie przeprowadzone zwalczanie żywicieli pośrednich. Na skutek częstego, powtarzanego używania preparatów z jakiejkolwiek grupy środków przeciwrobaczych może dojść do wykształcenia się oporności pasożytów na środki należące do danej grupy. W razie podejrzenia braku skuteczności należy przeprowadzić odpowiednie badania laboratoryjne (test redukcji liczby jaj w kale) lub zastosować środek przeciwpasożytniczy o innym mechanizmie działania. W przypadku podejrzenia inwazji pierwotniaków Giardia spp. (mogą ją sugerować następujące objawy: przewlekła nawracająca biegunka, brak apetytu, wymioty, utrata masy ciała, ospałość) należy zwrócić się do lekarza weterynarii celem postawienia diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia. W przypadku zwalczania Giardia spp. należy dokładnie wyczyścić i zdezynfekować pomieszczenia, w których przebywają psy lub przenieść zwierzęta na czas kuracji, szczególnie w przypadku używania keneli dla zwierząt. Specjalne środki ostrożności dla osób podających produkt leczniczy weterynaryjny zwierzętom: Z uwagi na względy higieniczne, po podaniu psu tabletek należy umyć ręce. W sytuacji przypadkowego połknięcia, szczególnie w przypadku dzieci, należy zwrócić się o poradę medyczną pokazując lekarzowi ulotkę informacyjną lub etykietę. Pasożyty wewnętrzne psów i kotów mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ich właścicieli. Pamiętając, że formy inwazyjne zdolne do zarażenia ludzi znajdują się w odchodach zawsze po odrobaczaniu należy starannie oczyścić z nich miejsce bytowania zwierzęcia (poprzez np. zakopanie lub wrzucone do specjalnego pojemnika na tego typu odpady). Giardia spp. może powodować inwazje u ludzi, dlatego w przypadku zarażenia psa osoby mające z nim kontakt powinny skorzystać z porady lekarskiej. Ciąża, laktacja: Bezpieczeństwo produktu leczniczego weterynaryjnego stosowanego w czasie pierwszych dwóch trymestrów ciąży nie zostało określone w związku z tym nie należy stosować produktu u suk będących w tym okresie ciąży. Może być stosowany w czasie laktacji. Interakcje z innymi produktami leczniczymi lub inne rodzaje interakcji: Nie należy łączyć z produktami zawierającymi lewamizol, morantel, piperazynę, a także dietylkarbamazol. Przedawkowanie (objawy, sposób postępowania przy udzielaniu natychmiastowej pomocy, odtrutki): Po podaniu dawek 10-krotnie wyższych od zalecanych nie obserwowano żadnych objawów przedawkowania. Kategoria dostępności: Wydawany bez przepisu lekarza – OTC. Nr pozwolenia: 116/95 Procox 0,9 mg/ml + 18 mg/ml zawiesina doustna dla psów Emodepsyd / Toltrazuryl Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego : Bayer Animal Health GmbH D-51368 Leverkusen Niemcy Skład jakościowy i ilościowy : Substancje czynne: Procox zawiera 0,9 mg/ml emodepsydu i 18 mg/ml toltrazurylu. Wskazania lecznicze: Do stosowania u psów z podejrzeniem lub stwierdzonym mieszanym zakażeniem pasożytami wywołanym przez robaki obłe i kokcydia poniższych gatunków: Robaki obłe (nicienie): - Toxocara canis (postaci dojrzałe, niedojrzałe, larwy L4) - Uncinaria stenocephala (postać dojrzała) - Ancylostoma caninum (postać dojrzała) - Trichuris vulpis (postać dojrzała) Kokcydia: - Isospora ohioensis complex - Isospora canis Leczenie ogranicza rozprzestrzenianie się zakażenia pierwotniakami Isospora ale nie jest skuteczne w powstrzymaniu objawów klinicznych u zwierząt już zakażonych. Przeciwwskazania: Nie stosować u psów / szczeniąt w wieku poniżej 2 tygodnia życia lub ważących poniżej 0,4 kg. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na substancję czynną lub na dowolną substancję pomocniczą. Działania niepożądane: Mogą wystąpić niewielkie i przejściowe zaburzenia przewodu pokarmowego (np. wymioty lub luźne stolce). W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek poważnych objawów lub innych objawów nie wymienionych w ulotce, poinformuj o nich swojego lekarza weterynarii. Dawkowanie, droga i sposób podania: Lek do podawania doustnego u psów od 2 tygodnia życia i wadze co najmniej 0,4 kg. Dobrze wstrząsnąć przed użyciem. Schemat dawkowania i leczenia Zalecana dawka minimalna wynosi 0,5 ml/kg masy ciała (m.c.), co odpowiada 0,45 mg emodepsydu / kg m.c. i 9 mg toltrazurylu / kg m.c. Jedno podanie jest zazwyczaj wystarczające by ograniczyć siewstwo oocyst Isospora. Powtórne lecznie jest wskazane jedynie wtedy gdy mieszane zakażenie kokcydiami i nicieniami jest nadal podejrzewane przez lekarza weterynarii lub zostanie wykazane. Specjalne ostrzeżenia: Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt Leczenie zapobiega rozprzestrzenianiu się zakażenia pierwotniakami Isospora ale nie jest skuteczne w powstrzymaniu objawów klinicznych (np. biegunki) u zwierząt już zakażonych. Zwierzęta z objawami biegunki mogą wymagać dodatkowej terapii (zaleconej przez lekarza weterynarii). Ważne jest wprowadzenie zasad utrzymania higieny, szczególnie zachowania maksymalnej czystości i suchości otoczenia, po to by zapobiegać reinfekcji ze środowiska. Oocysty rodzaju Isospora są odporne na wiele środków dezynfekcyjnych i mogą przetrwać w środowisku przez długi okres czasu. Szybkie usuwanie odchodów przed sporulacją oocyst (w czasie 12 godz.) ogranicza ryzyko przeniesienia zakażenia. Wszystkie psy w danej grupie objęte ryzykiem powinny być leczone w tym samym czasie. Bezpieczeństwo tego produktu leczniczego weterynaryjnego nie było badane u suk będących w okresie ciąży lub laktacji. Dlatego stosowanie u ciężarnych suk oraz u karmiących suk w pierwszych dwóch tygodniach laktacji nie jest zalecane. Istnieje ograniczona wiedza dotycząca stosowania leku u bardzo osłabionych i wycieńczonych psów oraz psów z ciężkim upośledzeniem czynności wątroby lub nerek. Należy powiadomić lekarza weterynarii jeżeli Twojego psa dotyczy którykolwiek z powyższych przypadków. Procox nie jest zalecany do stosowania u psów rasy Collie lub ras pokrewnych, które mogą być obciążone mutacją genu mdr1 -/-, ponieważ tolerancja produktu u szczeniąt z mutacją mdr1 -/- jest, jak wykazano, niższa niż w przypadku pozostałych szczeniąt. Jak przy wszystkich produktach przeciwpasożytniczych, częste i długotrwałe stosowanie leków przeciwrobaczych i przeciwpierwotniaczych może prowadzić do rozwoju oporności. Właściwy schemat leczenia ustalony przez lekarza weterynarii zapewni odpowiednie zwalczanie pasożytów i zmniejszenie prawdopodobieństwa rozwoju oporności. Do użytkownika: Nie należy jeść, pić ani palić tytoniu przy używaniu tego produktu leczniczego weterynaryjnego. Umyć ręce po użyciu produktu. Po przypadkowym polaniu na skórę należy natychmiast ją zmyć mydłem i wodą. Jeśli produkt leczniczy weterynaryjny dostanie się przypadkowo do oczu, należy dokładnie przepłukać je dużą ilością wody. Po przypadkowym spożyciu, zwłaszcza przez dzieci, należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc lekarską oraz przedstawić lekarzowi ulotkę informacyjną lub opakowanie. Wydawany z przepisu lekarza - rp. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: eu/2/11/123/001 Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: Bayer Animal Health GmbH D-51368 Leverkusen Niemcy Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Profender Spot-on dla małych kotów Profender Spot-on dla średnich kotów Profender Spot-on dla dużych kotów Skład jakościowy i ilosciowy substancji czynnych i innych substancji: Substancje czynne: Profender zawiera 21,4 mg/ml emodepsydu i 85,8 mg/ml prazikwantelu Wskazania lecznicze: Zwalczanie lub zapobieganie mieszanym inwazjom pasożytniczym u kotów powodowanym przez następujące gatunki pasożytów: Robaki obłe (nicienie) Toxocara cati (postaci dojrzałe, niedojrzałe, larwy L4 i L3) Toxascaris leonina (postaci dojrzałe, niedojrzałe i larwy L4) Ancylostoma tubaeforme (postaci dojrzałe, niedojrzałe i larwy L4) Robaki płaskie (tasiemce) Dipylidium caninum (postaci dojrzałe) Taenia taeniaeformis (postaci dojrzałe) Echinococcus multilocularis (postaci dojrzałe) Przeciwwskazania: Nie stosować u kociąt poniżej 8 tygodnia życia lub ważących poniżej 0,5 kg. Działania niepożądane: W bardzo rzadkich przypadkach może wystąpić ślinienie się i wymioty. Objawy te mogą pojawić się jako skutek wylizania przez kota miejsca podania preparatu tuż po jego zastosowaniu. W bardzo rzadkich przypadkach po podaniu preparatu Profender obserwowano przejściowe wyłysienie, świąd i / lub stan zapalny w miejscu jego aplikacji. W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek poważnych objawów lub innych objawów nie wymienionych w ulotce, poinformuj o nich swojego lekarza weterynarii. Dawkowanie, droga i sposób podania: Wyłącznie do stosowania zewnętrznego. Schemat dawkowania i leczenia Zalecana minimalna dawka to 3 mg emodepsydu / kg masy ciała oraz 12 mg prazikwantelu / kg masy ciała, co odpowiada 0,14 ml preparatu Profender / kg masy ciała. Jednokrotne podanie jako cała kuracja jest skuteczne. Specjalne ostrzeżenia: Nie podawać doustnie lub pozajelitowo. Nie należy dopuszczać, aby leczone koty lub inne koty przebywające w tym samym miejscu wylizywały miejsce podania preparatu dopóki jest ono wilgotne. Z uwagi na ograniczony zasób danych dotyczących stosowania produktu u chorych lub osłabionych zwierząt jego podanie należy zawsze poprzedzić oceną bilansu korzyści do ryzyka dla danego przypadku. Mycie przy pomocy szamponu lub zanurzanie zwierzęcia w wodzie tuż po naniesieniu preparatu może znacznie ograniczyć skuteczność produktu. Dlatego też leczonych zwierząt nie należy kąpać, dopóki preparat nie wyschnie. Dla podającego produkt leczniczy zwierzęciu: W trakcie nakładania preparatu nie należy jeść, pić, ani palić. Należy unikać bezpośredniego kontaktu z miejscem podania, dopóki jest wilgotne. Należy unikać kontaktu dzieci ze zwierzętami bezpośrednio po aplikacji. Po podaniu preparatu należy umyć ręce.

W sytuacji przypadkowego rozlania na skórze, należy natychmiast zmyć preparat wodą i mydłem. W sytuacji przypadkowego dostania się preparatu do oczu, należy obficie przepłukać je wodą. Jeśli podrażnienie skóry lub oczu utrzymuje się, lub jeśli preparat został przypadkowo połknięty, należy zasięgnąć pomocy medycznej oraz przedstawić lekarzowi ulotkę informacyjną lub opakowanie. Przez pierwsze 24 godziny po aplikacji produktu nie należy pozwalać dzieciom na długotrwały, bliski kontakt (na przykład przez spanie) z leczonymi kotami. Pomimo tego, że produkt jest dobrze tolerowany przez ciężarne kotki, badania przeprowadzone na szczurach i królikach sugerują, że emodepsyd może zakłócać rozwój płodu. Z tego względu, kobiety w okresie ciąży bądź jej planowania, powinny unikać kontaktu z produktem lub aplikować go w rękawiczkach ochronnych. Osoby, które często stosują produkt (na przykład lekarze weterynarii, hodowcy) powinni stosować rękawiczki ochronne podczas jego podawania. Rozpuszczalnik użyty w preparacie może plamić niektóre materiały, łącznie ze skórą, tkaninami, tworzywami sztucznymi i wykańczanymi powierzchniami. Należy pozwolić, aby miejsce podania preparatu wyschło, zanim dopuści się do jego kontaktu z takimi materiałami. Wydawany z przepisu lekarza - Rp Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: EU/2/05/054/001, EU/2/05/054/006, EU/2/05/054/012

stwo stosowania produktu leczniczego weterynaryjnego podczas ciąży i w trakcie laktacji nie było oceniane. Do stosowania jedynie po dokonaniu przez lekarza weterynarii oceny bilansu korzyści/ryzyka wynikającego ze stosowania produktu. Dawkowanie i droga podania: Wyłącznie podanie przez nakrapianie. Podawać tylko na nieuszkodzoną skórę. Zalecana minimalna dawka wynosi: 10 mg/kg masy ciała imidakloprydu i 50 mg/kg masy ciała permetryny. Podawać miejscowo na skórę odpowiednio do masy ciała jak niżej: Psy (kg m.c.) ≤ 4 kg >4 kg ≤ 10 kg >10 kg ≤ 25 kg >25 kg ≤ 40 kg

Nazwa handlowa Ataxxa 200 mg/40 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie ciała do 4 kg Ataxxa 500 mg/100 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie ciała od 4 kg do 10 kg Ataxxa 1250 mg/250 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie ciała od 10 kg do 25 kg Ataxxa 2000 mg/400 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie ciała powyżej 25 kg

Objętość (ml)

Imidaklopryd Permetryna (mg/kg m.c.) (mg/kg m.c.)

0,4 ml

minimum 10

minimum 50

1,0 ml

10 - 25

50 - 125

2,5 ml

10 - 25

50 - 125

Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: Bayer Animal Health GmbH D-51368 Leverkusen Niemcy Nazwa pro4,0 ml 10 - 16 50 - 80 duktu leczniczego weterynaryjnego: Profender 15 mg/3 mg, tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu dla małych psów Profender 50 mg/10 mg, tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu dla średnich psów Profender 150 mg/30 mg, tabletki o zmo- U psów o wadze > 40 kg należy zastosować odpowiednią kombinację pipetek. Należy dokładnie określić masę ciała w celu dyfikowanym uwalnianiu dla dużych psów Prazikwantel / Emodepsyd Zawartość substancji czynnych: Każda tabletka zapewnienia prawidłowego dawkowania. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo ponownego zarażenia pchłami, zalecane preparatu Profender zawiera: jest, aby działaniu produktu poddać wszystkie psy w gospodarstwie domowym. Działaniu odpowiedniego produktu powinny być poddane również inne zwierzęta w gospodarstwie domowym. Aby utrudnić pchłom bytowanie w środowisku, zaleca się Emodepsyd Prazikwantel stosowanie produktów zwalczających dorosłe pchły i osobniki w stadiach rozwojowych w otoczeniu zwierzęcia. W zależności Profender tabletki dla małych psów 3 mg 15 mg Profender tabletki dla średnich psów 10 mg 50 mg od obecności ektopasożytów w otoczeniu zwierzęcia, konieczne może być powtórzenie leczenia. Przerwy pomiędzy leczeniem Profender tabletki dla dużych psów 30 mg 150 mg powinny wynosić 4 tygodnie. Jednakże w przypadku częstego i (lub) dłuższego kontaktu z wodą trwała skuteczność produktu Wskazania lecznicze: Zwalczanie lub zapobieganie mieszanym inwazjom pasożytniczym u psów powodowanym przez może być zmniejszona. W takim przypadku nie należy stosować produktu częściej, niż raz na tydzień. W miejscach podania następujące gatunki pasożytów: Robaki obłe (nicienie) Toxocara canis (postaci dojrzałe, niedojrzałe, larwy L4 i L3) Toxascaris można zaobserwować przejściowe zmiany kosmetyczne (np.: złuszczenie naskórka, biały osad i wypadnie włosów). Sposób poleonina (postaci dojrzałe, niedojrzałe i larwy L4) Ancylostoma caninum (postaci dojrzałe i niedojrzałe) Uncinaria stenocephala dania: Należy wyjąć pipetę jednodawkową z opakowania. Trzymając pipetkę w pozycji pionowej, odkręcić i zdjąć końcówkę. Od(postaci dojrzałe i niedojrzałe) Trichuris vulpis (postaci dojrzałe, niedojrzałe i larwy L4) Robaki płaskie (tasiemce) Dipylidium wrócić końcówkę i umieścić drugim końcem na pipetce. Nacisnąć i przekręcić końcówkę, aby przebić zamknięcie, po czym zdjąć caninumTaenia Taenia spp. Echinococcus multilocularis (postaci dojrzałe i niedojrzałe) Echinococcus granulosus (postaci dojrzałe i niedoj- ją z pipetki. Psy o masie ciała 10 kg lub poniżej U stojącego psa odgarnąć sierść zwierzęcia na grzbiecie pomiędzy łopatkami tak, rzałe) Przeciwwskazania: Nie stosować u szczeniąt poniżej 12 tygodnia życia lub ważących poniżej 1 kg. Nie stosować w przy- aby widoczna była skóra. Przyłożyć koniec pipetki do skóry i kilkukrotnie ścisnąć, w celu wyciśnięcia jej zawartości bezpośrednio padku nadwrażliwości na substancję czynną lub na dowolną substancję pomocniczą. Działania niepożądane: W rzadkich na skórę. Psy o masie ciała powyżej 10 kg U stojącego psa zawartość pipety należy podać w czterech miejscach od łopatek przypadkach obserwowano przejściowe, łagodne zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (np. nadmierne ślinienie się, do nasady ogona. W każdym miejscu odgarnąć sierść zwierzęcia na grzbiecie tak, aby skóra była widoczna. Przyłożyć koniec wymioty). W bardzo rzadkich przypadkach obserwowano przejściowe, łagodne objawy neurologiczne (np. drżenie, niezbor- pipetki do skóry i kilkukrotnie ścisnąć, w celu wyciśnięcia jej zawartości bezpośrednio na skórę. Nie należy nanosić zbyt dużej ność). Nieprzestrzeganie zaleceń dotyczących głodówki jest uważane za ważną przyczynę występowania takich przypadków. ilości roztworu w jedno miejsce, gdyż część tego produktu może spłynąć ze zwierzęcia. Przedawkowanie: Nie obserwowano Ponadto, objawy zaburzeń neurologicznych mogą przybierać cięższą postać u psów z mutacją genu MDR-1: Owczarki szkockie żadnych działań niepożądanych po podaniu 5-krotności najwyższej zalecanej dawki zdrowym szczeniętom lub dorosłym psom Collie, Owczarki szetlandzkie (Sheltie) i Owczarki australijskie. Specyficzne odtrutki nie są znane. W przypadku zaobserwowania lub u szczeniąt, których matki były leczone 3-krotnością dawki połączenia imidakloprydu i permetryny. Nasilenie rumienia skójakichkolwiek poważnych objawów lub innych objawów nie wymienionych w ulotce, poinformuj o nich swojego lekarza we- ry, który może się pojawić w miejscu podania wzrasta wraz z przedawkowaniem. Okres ważności: Okres ważności produktu terynarii. Dawkowanie, droga i sposób podania: Do podawania doustnego u psów od 12 tygodnia życia i co najmniej 1 kg leczniczego weterynaryjnego zapakowanego do sprzedaży: 2 lata. Opakowania: Pudełko zawierające 4 lub 10 pipetek. Każda wagi. Profender należy podawać z zachowaniem minimalnej dawki 1 mg/kg masy ciała emodepsydu oraz 5 mg/kg masy ciała pipetka zapakowana jest w trójwarstwową saszetkę z politereftalanu etylenu/aluminium/polietylenu. Nazwa i adres podprazikwantelu, zgodnie z przedstawioną poniżej tabelą dawkowania. Jednokrotne podanie jako cała kuracja jest skuteczne miotu odpowiedzialnego: KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia. Masa ciała (kg) 1 – 1,5 > 1,5 –3 > 3 – 4,5 > 4,5 –6 > 6 – 10 > 10 – 15 > 15 – 20 > 20 – 30 > 30 – 45 > 45 – 60

Małe psy 1 = 3 kg ½ 1 1½ 2

Ilość tabletek Profendera dla Srednie psy 1 = 10 kg Duże psy 1 = 30 kg

1 1½ 2

Specjalne ostrzeżenia: Podawać jedynie psom nie nakarmionym. Na przykład, jeśli pies ma być poddany kuracji rano zaleca się całonocną głodówkę. Jedzenia nie należy podawać przed upływem 4 godzin od kuracji. Nie badano stosowania produktu u psów wyniszczonych ani u osobników o poważnie upośledzonej funkcji nerek bądź wątroby. Dlatego, produkt ten powinien być stosowany u takich zwierząt jedynie po ocenie bilansu korzyści do ryzyka przeprowadzonej przez lekarza weterynarii. Niekiedy, po podaniu produktu w nadmiernej dawce, do 5 razy wyższej od zalecanej, obserwowano przemijające objawy drżenia mięśni, ataksji oraz depresji. U psów z mutacją genu MDR-1 – rasy Collie, margines bezpieczeństwa jest niższy niż w typowej populacji psów z okazjonalnie obserwowanym łagodnym, przemijającym drżeniem mięśni i/lub ataksji po podaniu dawki dwukrotnie wyższej od zalecanej psom poddanym głodówce zgodnie z zaleceniami.. Objawy ustępowały samoistnie bez żadnego leczenia. Karmienie może zwiększyć częstość oraz nasilić objawy przedawkowania i okazjonalnie mogą wystąpić wymioty. Specyficzna odtrutka nie jest znana. Na skutek częstego, powtarzanego używania preparatów z jakiejkolwiek grupy środków przeciwrobaczych może dojść do wykształcenia się oporności pasożytów na środki należące do danej grupy. W przypadku inwazji D. caninum należy wziąć pod uwagę jednoczesne zwalczanie żywicieli pośrednich takich jak pchły i wszy w celu zapobieżenia reinwazji. Emodepsyd jest substratem P-glikoproteiny. Jednoczesne podawanie innych leków, które są substratami bądź inhibitorami P-glikoproteiny (na przykład: iwermektyna i inne makrocykliczne laktony o działaniu przeciwpasożytniczym, erytromycyna, prednizolon i cyklosporyna) może prowadzić do wystąpienia farmakokinetycznych interakcji. Potencjalne skutki kliniczne takich interakcji nie były przedmiotem badań. Dla osoby podającej: Z uwagi na względy higieniczne, po podaniu psu tabletek należy umyć ręce. W sytuacji przypadkowego połknięcia, szczególnie w przypadku dzieci, należy zwrócić się o poradę medyczną pokazując lekarzowi ulotkę informacyjną lub etykietę. Echinokokoza stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi. Echinokokoza podlega obowiązkowi zgłoszenia światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE), w celu uzyskania informacji dotyczących odpowiednich zasad leczenia, jego kontynuacji i zapewnienia bezpieczeństwa ludzi, należy skontaktować się z odpowiednimi jednostkami medycznymi. Wydawany z przepisu lekarza – Rp. Numer pozwolenia: EU/2/05/054/018 - 031

Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Ataxxa 200 mg/40 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie do 4 kg. Ataxxa 500 mg/100 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie od 4 kg do 10 kg. Ataxxa 1250 mg/250 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie od 10 kg do 25 kg. Ataxxa 2000 mg/400 mg roztwór do nakrapiania dla psów o masie powyżej 25 kg. Skład jakościowy i ilościowy: Ataxxa 200 mg/40 mg roztwór do nakrapiania dla psów 1 pipeta 0,4 ml zawiera: Permetryna 200 mg, Imidaklopryd 40 mg; Ataxxa 500 mg/100 mg roztwór do nakrapiania dla psów 1 pipeta 1 ml zawiera: Permetryna 500 mg, Imidaklopryd 100 mg; Ataxxa 1250 mg/250 mg roztwór do nakrapiania dla psów 1 pipeta 2,5 ml zawiera: Permetryna 1250 mg, Imidaklopryd 250 mg; Ataxxa 2000 mg/400 mg roztwór do nakrapiania dla psów 1 pipeta 4 ml zawiera: Permetryna 2000 mg, Imidaklopryd 400 mg. Postać farmaceutyczna: Roztwór do nakrapiania. Klarowny roztwór o barwie żółtej do brązowożółtej. Docelowe gatunki zwierząt: Psy. Wskazania: Zapobieganie i zwalczanie inwazji pcheł (Ctenocephalides spp. ) u psów. Pchły na psie giną w ciągu jednego dnia od rozpoczęcia leczenia. Jednorazowe zastosowanie zapobiega dalszej inwazji pcheł przez cztery tygodnie. Produkt może być stosowany jako element złożonego leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Przeciwwskazania: Ze względu na brak dostępnych danych produktu nie należy stosować u szczeniąt w wieku poniżej 7 tygodni lub o masie mniejszej niż 1,5 kg. Nie stosować u zwierząt z nadwrażliwością na substancję czynną lub na dowolną substancję pomocniczą. Nie stosować produktu u kotów. Specjalne ostrzeżenia: Produkt zachowuje skuteczność wobec pcheł w przypadku zmoczenia zwierzęcia. Zanurzanie w wodzie na minutę powtarzane przez jeden tydzień, nie wpływało na skuteczność leku przeciwko pchłom. Jednakże, należy unikać długotrwałego, intensywnego narażenia na działanie wody. W przypadku częstego i (lub) długotrwałego narażenia na wodę, trwała skuteczność produktu może być zmniejszona. W takim przypadku nie należy stosować produktu częściej, niż raz na tydzień. W przypadku konieczności zastosowania szamponu u psa, należy go użyć przed zastosowaniem produktu lub co najmniej 2 tygodnie po zabiegu, aby zoptymalizować skuteczność produktu. Specjalne środki ostrożności: Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Należy zachować ostrożność, aby nie dopuścić do kontaktu zawartości pipety z oczami lub pyskiem psa, u którego stosuje się produkt. Należy dopilnować, aby produkt został podany we właściwy sposób, zgodnie z opisem. W szczególności należy nie dopuszczać do wylizywania miejsca podania produktu przez zwierzę leczone, lub przez inne zwierzęta, z którymi przebywa. Nie stosować u kotów! Produkt jest bardzo trujący dla kotów i może wywołać skutki śmiertelne z uwagi na specyficzne uwarunkowania fizjologiczne oraz brak zdolności do metabolizowania niektórych związków włączając permetrynę. W celu zabezpieczenia kotów przed przypadkową ekspozycją na produkt, należy leczone psy utrzymywać z daleka od kotów do momentu wyschnięcia miejsca podania produktu. Istotnym jest zapewnienie, aby koty nie czyściły miejsca aplikacji na sierści psa, który został poddany leczeniu z zastosowaniem tego produktu. Jeśli miały miejsce takie okoliczności, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem weterynarii. Przed zastosowaniem produktu u psów chorych lub osłabionych należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Inne środki ostrożności: Rozpuszczalnik użyty w produkcie może plamić niektóre materiały, łącznie ze skórą, tkaninami, tworzywami sztucznymi. Należy pozwolić, aby miejsce podania produktu wyschło, zanim dopuści się do jego kontaktu z takimi materiałami. Produkt jest niebezpieczny dla organizmów wodnych i dlatego nie wolno pozwolić aby leczone psy miały dostęp do wód powierzchniowych przez 48 godzin po podaniu produktu. Działania niepożądane: Może wystąpić świąd, łysienie, rumień, obrzęk i nadżerki w miejscu podania. Ustępują na ogół samoistnie. W bardzo rzadkich przypadkach mogą wystąpić zmiany w zachowaniu zwierząt (zdenerwowanie, niepokój ruchowy, skowytanie lub tarzanie), objawy żołądkowo-jelitowe (wymioty, biegunka, nadmierne ślinienie się, zmniejszony apetyt) i objawy neurologiczne takie jak chwiejny ruch i drgawki u psów wrażliwych na permetrynę. Te objawy są zwykle przemijające i same ustępują. Przypadkowe połknięcie produktu może spowodować przejściowe wymioty i objawy neurologiczne takie jak drżenie i brak koordynacji. Leczenie powinno być objawowe. Nie jest znane żadne specyficzne antidotum. Częstotliwość występowania działań niepożądanych przedstawia się zgodnie z poniższą regułą: bardzo często (więcej niż 1 na 10 zwierząt wykazujących działanie(a) niepożądane w jednym cyklu leczenia), często (więcej niż 1 ale mniej niż 10 na 100 zwierząt), niezbyt często (więcej niż 1 ale mniej niż 10 na 1000 zwierząt), rzadko (więcej niż 1 ale mniej niż 10 na 10000 zwierząt), bardzo rzadko (mniej niż 1 na 10000 zwierząt włączając pojedyncze raporty). Stosowanie w ciąży i laktacji: Bezpieczeń-

FYPRYST 50 mg roztwór do nakrapiania dla kotów. FYPRYST 67 mg roztwór do nakrapiania dla psów. FYPRYST 134 mg roztwór do nakrapiania dla psów. FYPRYST 268 mg roztwór do nakrapiania dla psów. FYPRYST 402 mg roztwór do nakrapiania dla psów. Skład jakościowy i ilościowy produktu leczniczego: 1 pipetka FYPRYST 50 mg roztwór do nakrapiania dla kotów (0,50 ml) zawiera: Fipronil 50 mg. 1 pipetka FYPRYST 67 mg roztwór do nakrapiania dla psów (0,67ml) zawiera: fipronil 67 mg. 1 pipetka FYPRYST 134 mg roztwór do nakrapiania dla psów (1,34ml) zawiera: fipronil 134 mg. 1 pipetka FYPRYST 268 mg roztwór do nakrapiania dla psów (2,68ml) zawiera: fipronil 268 mg. 1 pipetka FYPRYST 402 mg roztwór do nakrapiania dla psów (4,02ml) zawiera: fipronil 402 mg. Postać farmaceutyczna: Roztwór do nakrapiania o barwie jasnożółtej. Docelowe gatunki zwierząt: Koty, Psy. Wskazania: Koty: Leczenie i przeciwdziałanie infestacji pcheł (Ctenocephalides felis) i kleszczy (Rhipicephalus spp., Dermacentor spp., Ixodes spp. ) u kotów. Leczenie i kontrola alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS) u kotów. Leczenie i przeciwdziałanie infestacji wszołów (Felicola subrostratus) u kotów. Psy: Leczenie i przeciwdziałanie infestacji pcheł (Ctenocephalides spp. ) i kleszczy (Rhipicephalus spp., Dermacentor spp., Ixodes spp. ) u psów. Leczenie i kontrola alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS) u psów. Leczenie i przeciwdziałanie infestacji wszołów (Trichodectes canis) u psów. Przeciwwskazania: Ze względu na brak dostępnych danych produktu nie należy stosować u kociąt w wieku poniżej 8 tygodni lub ważących mniej niż 1 kg oraz u szczeniąt w wieku poniżej 8 tygodni lub ważących mniej niż 2 kg. Nie stosować produktu u zwierząt chorych (cierpiących na choroby układowe, gorączkę) lub u zwierząt w okresie rekonwalescencji. Nie stosować produktu u królików ze względu na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, a nawet zgonu. Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Przed użyciem produktu należy usunąć ze zwierzęcia kleszcze w celu zmniejszenia ryzyka przeniesienia chorób. Bardzo ważne jest, by podać produkt w miejscu, z którego zwierzę nie może go zlizać, oraz nie dopuścić do wylizywania go przez inne zwierzęta, z którymi przebywa. Koty: Nie ma danych dotyczących skuteczności produktu po kąpieli/umyciu zwierzęcia szamponem w przypadków kotów. Niemniej jednak, na podstawie informacji dotyczących skuteczności u psów, które umyto szamponem 2 dni po podaniu produktu, nie zaleca się kąpania kotów przez 2 dni po podaniu produktu. Psy: Ze względu na brak danych dotyczących skuteczności produktu po kąpieli/umyciu zwierzęcia szamponem, nie należy kąpać zwierzęcia 2 dni po podaniu produktu i częściej niż raz w tygodniu. Przed zastosowaniem produktu można użyć szamponu zmiękczającego, jednak cotygodniowe stosowanie go po podaniu produktu skraca czas trwania ochrony przed pchłami do około 5 tygodni. W trwającym 6 tygodni badaniu kąpiel zwierzęcia raz w tygodniu z użyciem szamponu leczniczego zawierającego 2% chlorheksydynę nie miała wpływu na skuteczność produktu przeciwko pchłom. Psy nie powinny pływać w ciekach wodnych przez 2 dni po podaniu produktu. Pomimo podania produktu możliwe jest zagnieżdżanie się pojedynczych kleszczy, zatem nie można całkowicie wykluczyć ryzyka transmisji chorób zakaźnych w niekorzystnych warunkach. Zakłada się, że kleszcze zostaną zabite i odpadną z gospodarza w ciągu 24 do 48 godzin po infestacji, z powodu braku dostępu do jego krwi jako pokarmu. Zagnieżdżenie pojedynczych kleszczy po zastosowaniu produktu nie może być wykluczone. Pchły przenoszone przez zwierzęta domowe często bytują w klatkach, miejscach gdzie zwierzę śpi i odpoczywa (np. na dywanie) oraz na sprzętach domowych. W przypadku masowej infestacji i tuż przed zastosowaniem środków ochronnych należy takie miejsca regularnie odkurzać oraz spryskiwać odpowiednimi środkami owadobójczymi. Podczas podawania produktu nie należy palić, pić ani jeść. Działania niepożądane: Koty: Jeżeli dojdzie do wylizania preparatu może pojawić się krótkotrwałe ślinienie wywołane działaniem nośnika. Bardzo rzadko obserwowano również przejściowe reakcje skórne w miejscu podania (odbarwienie skóry i utrata sierści, świąd, zaczerwienienie skóry) oraz uogólniony świąd i wyłysienia. Czasami obserwowano nadmierne ślinienie się, odwracalne objawy neurologiczne (przeczulica, depresja, nerwowość) lub wymioty. Należy unikać przedawkowania. Psy: Jeżeli dojdzie do wylizania preparatu może pojawić się krótkotrwałe ślinienie wywołane działaniem nośnika. Bardzo rzadko obserwowano również przejściowe reakcje skórne w miejscu podania (odbarwienie skóry i utrata sierści, świąd, zaczerwienienie skóry) oraz uogólniony świąd i wyłysienia. Czasami obserwowano nadmierne ślinienie się, odwracalne objawy neurologiczne (przeczulica, depresja, nerwowość), wymioty lub objawy ze strony układu oddechowego. Należy unikać przedawkowania. Stosowanie w ciąży, laktacji: Bezpieczeństwo produktu zostało zbadane u kotów i psów hodowlanych w okresie ciąży oraz w okresie laktacji, którym podano dawkę trzykrotnie większą od zalecanej. Produkt Fypryst roztwór do nakrapiania może być podawany kotkom i sukom hodowlanym w okresie ciąży i w okresie laktacji. Dawkowanie i droga(i) podawania: Koty: Ze względu na brak odpowiednich badań dotyczących bezpieczeństwa minimalny okres pomiędzy kolejnymi zabiegami wynosi 4 tygodnie. Należy podać zawartość 1 pipety jednodawkowej o pojemności 0,5 ml na skórę między łopatkami. Jedna dawka zapewnia ochronę przed infestacją pcheł przez okres 5 tygodni. Produkt jest skuteczny przeciwko kleszczom przez okres 2 tygodni. Psy: Jedna pipetka jednodawkowa zawierająca 0,67 ml roztworu do nakrapiania na psa o masie ciała od 2 kg do 10 kg. Jedna pipetka jednodawkowa zawierająca 1,34 ml roztworu do nakrapiania na psa o masie ciała od 10 kg do 20 kg. Jedna pipetka jednodawkowa zawierająca 2,68 ml roztworu do nakrapiania na psa o masie ciała od 20 kg do 40 kg. Jedna pipetka jednodawkowa zawierająca 4,02 ml roztworu do nakrapiania na psa o masie ciała powyżej 40 kg oraz jedna pipetka jednodawkowa zawierająca 4,02 ml roztworu do nakrapiania i odpowiednio mniejsza pipetka jednodawkowa na psa o masie ciała powyżej 60 kg. W ten sposób podana zostanie minimalna zalecana dawka fipronilu wynosząca 6,7 mg/kg. Ze względu na brak odpowiednich badań dotyczących bezpieczeństwa minimalny okres pomiędzy kolejnymi zabiegami wynosi 4 tygodnie. Zaleca się comiesięczne podawanie produktu w przypadku wysokiego ryzyka powtarzającej się infestacji pcheł, jeżeli pies jest uczulony na ukąszenia pcheł oraz w przypadku koniecznej kontroli infestacji kleszczy lub częstych kąpieli psa z użyciem szamponów hipoalergicznych lub zmiękczających. W obszarach, w których nie istnieje poważne zagrożenie infestacją pcheł i kleszczy, produkt Fypryst roztwór do nakrapiania może być podawany co drugi lub trzeci miesiąc. Produkt jest skuteczny przeciwko pchłom przez 2 miesiące i przeciwko kleszczom przez 4 tygodnie w zależności od poziomu presji środowiska. Pchły są uśmiercane w przeciągu 24 godzin po infestacji. Droga podawania: Podanie zewnętrzne, na skórę. Sposób podawania: Należy wyjąć pipetkę jednodawkową z opakowania. Trzymając pipetkę w pozycji pionowej, odkręcić i zdjąć końcówkę. Odwrócić końcówkę i umieścić drugim końcem na pipetce. Nacisnąć i przekręcić końcówkę, aby przebić zamknięcie, po czym zdjąć ją z pipetki. Odgarnąć sierść zwierzęcia na grzbiecie pomiędzy łopatkami tak, aby widoczna była skóra. Przyłożyć koniec pipetki do skóry i kilkukrotnie ścisnąć, w celu wyciśnięcia jej zawartości bezpośrednio na skórę. Przedawkowanie: Badania laboratoryjne dotyczące bezpieczeństwa produktu u gatunków docelowych, prowadzone na kociętach i kotach w wieku 8 tygodni i starszych o masie ciała około 1 kg, którym przez 6 miesięcy podawano comiesięcznie dawki pięciokrotnie większe od zalecanych, nie wykazały żadnych działań niepożądanych. Badania laboratoryjne dotyczące bezpieczeństwa produktu u gatunków docelowych, prowadzone na szczeniętach w wieku 8 tygodni i psach w okresie wzrostu o masie ciała 2 kg, którym podano dawkę pięciokrotnie większą od zalecanej, nie wykazały żadnych działań niepożądanych. Jednakże ryzyko wystąpienia działań niepożądanych wzrasta w przypadku przedawkowania, dlatego też należy zastosować pipetę jednodawkową o odpowiedniej wielkości, w zależności od gatunku i masy ciała zwierzęcia. Po podaniu produktu może wystąpić świąd. Przedawkowanie produktu powoduje sklejanie się sierści w miejscu podania, które znika w ciągu 24 godzin po podaniu produktu. Okres ważności: Okres ważności produktu leczniczego weterynaryjnego zapakowanego do sprzedaży: 3 lata. specjalne Środki ostrożności przy przechowywaniu: Przechowywać w opakowaniu oryginalnym w celu ochrony przed światłem. Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących temperatury przechowywania produktu leczniczego weterynaryjnego. Opakowania: Pipetka (PP) w trójwarstwowym woreczku (PETP?AI?LDPE), zamknięcie z końcówką (PE lub POM); 3 lub 10

PASOŻY T Y pipetek jednodawkowych w kartoniku. Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: KRKA, d.d., Novo Mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo Mesto, Słowenia. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: FYPRYST 2,5 mg/ml aerozol na skórę dla psów i kotów. Fipronil. Skład jakościowy i ilościowy produktu leczniczego: Fipronil 2,5 mg/ml. Postać farmaceutyczna: Aerozol na skórę, roztwór. Przezroczysty, bezbarwny płyn. Docelowe gatunki zwierząt: Koty i psy. Wskazania lecznicze: Leczenie i przeciwdziałanie infestacji pcheł i kleszczy u kotów i psów i jako element strategii leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS) u kotów i psów. Produkt jest aktywny przeciwko kleszczom Ixodes spp. Szczególnie Ixodes ricinus będącym ważnym wektorem przenoszenia boreliozy. Produkt kontroluje infestację wszołów Trichodectes cani canis u psów i wszołów (Felicola subrostratus) u kotów. Produkt jest skuteczny przeciwko pchłom u psów przez 3 miesiące i do 2 miesięcy u kotów, w zależności od presji środowiska. Skuteczność przeciwko inwazji kleszczy przez okres do jednego miesiąca u psów i kotów, w zależności od poziomu presji środowiska. Przeciwwskazania: Nie stosować u zwierząt chorych (np.: choroby układowe, gorączka) lub u zwierząt w okresie rekonwalescencji. Nie stosować u królików, ponieważ mogą pojawić się działania niepożądane, nawet śmierć. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na substancję czynną lub na inne składniki. Specjalne ostrzeżenia: Nie przekraczać zalecanej dawki. Unikać kontaktu z oczami. Nie pryskać bezpośrednio na uszkodzoną skórę. Należy umożliwić zwierzętom wyschnięcie w dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Nie zamykać zwierząt w ograniczonej przestrzeni lub w koszach służących do ich transportu, do czasu, gdy skóra będzie zupełnie sucha. W związku z brakiem specyficznych badań tolerancji i badań skuteczności, produkt nie jest zalecany do stosowania u innych gatunków zwierząt niż psy i koty. Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Ważnym jest by mieć pewność, że zwierzęta nie liżą się między sobą po zastosowaniu produktu. Psy nie powinny pływać w zbiornikach wodnych przez 2 dni po zastosowaniu preparatu. Pomimo podania produktu możliwe jest zagnieżdżanie się pojedynczych kleszczy, zatem nie można całkowicie wykluczyć ryzyka transmisji chorób zakaźnych w niekorzystnych warunkach. Trzymać leczone zwierzęta z dala od ognia i innych źródeł ciepła oraz powierzchni, na które mógłby być wcześniej zastosowany aerozol z alkoholem, przez przynajmniej 30 minut od zastosowania produktu i do czasu, gdy sierść będzie zupełnie sucha. Nie rozpylać w kierunku płomienia lub rozgrzanych materiałów. Do stosowania zewnętrznego. Działania niepożądane: W przypadku lizania się zwierzęcia, może dojść do wystąpienia krótkotrwałego nadmiernego ślinienia, zależnego głównie od składnika produktu. Spośród wyjątkowo rzadko występujących działań niepożądanych po zastosowaniu preparatu mogą wystąpić przemijające reakcje skórne, takie jak świąd lub wyłysienie. Wyjątkowo mogą pojawić się: nadmierne ślinienie, odwracalne objawy neurologiczne (przeczulica, depresja, objawy nerwowe), wymioty lub objawy ze strony układu oddechowego. Nie przekraczać zalecanej dawki. Stosowanie w ciąży, laktacji: Badania laboratoryjne nie wykazały działania teratogennego fipronilu u szczurów i królików. Fipronil jest bardzo dobrze tolerowany przez szczenięta, gdy produkt jest stosowany u karmiących suk. Nie przeprowadzono badań u ciężarnych suk, ciężarnych i karmiących kotek. Interakcje z innymi produktami leczniczymi : Nieznane. Dawkowanie i droga(i) podawania: Droga podania: aerozol z mechaniczną pompką tylko do użytku zewnętrznego. Pompka dostarcza 0,5 ml (butelka 100 ml) lub 1,5 ml (butelka 250 ml) aerozolu, przy jednym naciśnięciu. Sposób podania: Spryskać całą powierzchnię ciała z odległości około 10 – 20 cm. Pryskać pod włos, upewnić się, że cała sierść jest wilgotna. Zmierzwić sierść, szczególnie u zwierząt długowłosych, tak by preparat dotarł do skóry. W przypadku stosowania aerozolu w okolicach głowy, u zwierząt młodych, nerwowych, zaleca się stosować aerozol na założone na ręce jednorazowe rękawiczki, a następnie wetrzeć produkt w skórę. Pozostawić do wyschnięcia. Nie wycierać ręcznikiem. Dawkowanie: Celem pełnego zwilżenia sierści, zastosować w zależności od długości sierści 3 do 6 ml na kg m.c. (7,5 do 15 mg substancji czynnej na kg m.c.) np.: od 6 do 12 naciśnięć pompki butelki 100 ml lub od 2 do 4 naciśnięć pompki butelki 250 ml na kilogram masy ciała. Opakowanie 100 ml wystarcza na 8 zastosowań u krótkowłosego średniej wielkości kota ważącego 4 kg. Opakowanie 250 ml wystarcza na 4 zastosowania u krótkowłosego średniej wielkości psa ważącego 20 kg. Właściwości: Formuła produktu zawiera składnik powlekający. Aerozol tworzy film i powoduje, że sierść jest błyszcząca. Z powodu braku odpowiednich badań bezpieczeństwa, minimalny okres między kolejnym zastosowaniem preparatu powinien wynosić 4 tygodnie. Można stosować produkt u szczeniąt i kociąt od 2 dnia życia. Miejsca, gdzie zwierzęta śpią, dywany, meble tapicerowane powinny być potraktowane odpowiednimi środkami owadobójczymi, celem zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska pasożytami oraz by maksymalnie wydłużyć trwanie ochronny przed ponowną infestacją. Ten produkt nie nadaje się do bezpośredniego stosowania w środowisku. Dla optymalnej skuteczności nie zaleca się kąpać zwierząt 2 dni przed i 2 dni po zastosowaniu preparatu. Wykazano, że nie ma znaczącego wpływu na skuteczność produktu kąpanie do 4 razy w ciągu 2 miesięcy. Zaleca się comiesięczne stosowanie preparatu wtedy, gdy przeprowadza się częstsze kąpanie. Przedawkowanie: Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych wzrasta w przypadku przedawkowania, należy zawsze podawać produkt w dawce odpowiedniej do wagi ciała zwierzęcia. Okres ważności: Okres ważności produktu leczniczego weterynaryjnego zapakowanego do sprzedaży: 3 lata. Okres ważności po pierwszym otwarciu: 1 rok. Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu: Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C. Produkt wysoce łatwopalny. Chronić przed bezpośrednim działaniem słońca. Opakowania: Nieprzezroczysta, biała butelka 100 ml, z polietylenu o wysokiej gęstości z pompką rozpylającą odmierzającą 0,5 ml produktu; nieprzezroczysta, biały butelka 250 ml z polietylenu o wysokiej gęstości z pompką rozpylającą odmierzającą 1,5 ml produktu. Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: KRKA, d.d., Novo Mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo Mesto, Słowenia. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Dehinel Plus tabletki dla psów. Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnych: 1 tabletka zawiera: febantel 150 mg, pyrantelu embonian 144 mg, prazikwantel 50 mg. Postać farmaceutyczna: Okrągłe, lekko dwuwypukłe tabletki, o barwie żółtej do zielonożółtej, z rowkiem po jednej stronie. Docelowe gatunki zwierząt: Pies. Wskazania: Preparat przeznaczony jest do profilaktyki i leczenia inwazji nicieni żołądkowo-jelitowych oraz tasiemców u psów. Jest skuteczny przeciw: nicienie żołądkowo-jelitowe: Toxocara canis - formy dojrzałe i stadia larwalne, Toxascaris leonina - formy dojrzałe i stadia larwalne, Uncinaria stenocephala - formy dojrzałe i stadia larwalne, Ancylostoma caninum - formy dojrzałe i stadia larwalne, Trichuris vulpis - formy dojrzałe; tasiemce: Echinococcus granulosus granulosus, Echinococcus multilocularis, Diphylidium caninum, Taenia spp., Multiceps multiceps, Mesocestoides spp. Przeciwwskazania: Nie podawać sukom ciężarnym w dwóch pierwszych trymestrach ciąży. Specjalne ostrzeżenia: Preparat podaje się szczeniętom w wieku powyżej 3 tygodni po laboratoryjnym potwierdzeniu inwazji mieszanej. W przypadku glistnicy u szczeniąt preparat należy podać dwukrotnie w wieku 6 i 12 tygodni. Specjalne środki ostrożności: Po podaniu produktu umyć ręce. Działania niepożądane: Nieznane. Stosowanie w ciąży, laktacji: Lek można stosować u suk w okresie laktacji oraz w ostatnim trymestrze ciąży, nie należy natomiast podawać preparatu w pierwszych dwóch trymestrach ciąży. Interakcje: Nie podawać preparatu jednocześnie z innymi lekami o działaniu cholinergicznym (np. lewamizol) oraz lekami wpływającymi na acetylocholinoesterazę (np. leki fosforoorganiczne). Nie podawać z preparatami zawierającymi piperazynę ze względu na jej antagonistyczne działanie w stosunku do pyrantelu. Dawkowanie: Preparat należy podawać jednorazowo w dawce 1 tabletka na 10 kg m.c. (co odpowiada: febantel 15,0 mg na kg m.c., pyrantelu embonian 14,4 mg na kg m.c., prazikwantel 5,0 mg na kg m.c.), to jest: szczenięta i małe psy: o masie ciała do 5 kg - 0,5 tabletki, o masie ciała od 5 kg do 10 kg - 1 tabletka; średnie psy: o masie ciała od 10 kg do 15 kg - 1,5 tabletki, o masie ciała od 15 kg do 20 kg - 2 tabletki, o masie ciała od 20 kg do 30 kg - 3 tabletki; duże psy: o masie ciała od 30 kg do 40 kg - 4 tabletki, o masie ciała od 40 kg do 50 kg - 5 tabletek, o masie ciała od 50 kg do 60 kg - 6 tabletek. Tabletkę należy umieścić głęboko w jamie ustnej na języku lub podać ukrytą w kawałku karmy (mięsa, wędliny lub sera). Preparat należy podać natychmiast po zdiagnozowaniu inwazji. W przypadkach silnej inwazji dawkę można powtórzyć po dwóch tygodniach. W celach profilaktycznych zaleca się regularne podawanie preparatu 3- lub 4-krotnie w ciągu roku. Przedawkowanie: Nie obserwowano objawów przedawkowania nawet po zastosowaniu dawki kilkukrotnie przewyższającej zalecaną. Okresy karencji: Nie dotyczy. Okres ważności: Okres ważności dla produktu leczniczego weterynaryjnego zapakowanego do sprzedaży: 4 lata. Specjalne środki ostrożności: Przechowywać w oryginalnym opakowaniu, w temperaturze poniżej 25ºC. Niewykorzystany produkt leczniczy weterynaryjny lub jego odpady należy unieszkodliwić w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami. Opakowania: Blistry aluminiowe zawierające po 2 tabletki, pakowane w pudełka tekturowe po 10 i 100 tabletek. Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: Krka, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia. Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Dehinel Plus XL Tabletki dla psów. Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnych: Każda tabletka zawiera: Prazikwantel 175 mg, Embonian pyrantelu 504 mg, Febantel 525 mg. Postać farmaceutyczna: Okrągłe, dwustronnie wypukłe tabletki ze ściętymi krawędziami i nacięciami po obu stronach. Lekko zielonkawożółty kolor. Tabletki można podzielić na dwie równe części. Docelowe gatunki zwierząt: Psy (duże i bardzo duże). Wskazania: Preparat przeznaczony jest do leczenia inwazji nicieni żołądkowojelitowych oraz tasiemców u psów: nicienie: Toxocara canis, Toxascaris leonina (późne formy niedojrzałe i dojrzałe), Uncinaria stenocephala, Ancylostoma caninum (formy dojrzałe); tasiemce: Taenia spp., Dipylidium caninum. Przeciwwskazania: Nie stosować razem ze związkami piperazyny. Nie stosować u zwierząt, u których stwierdzono nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek z substancji pomocniczych. Nie przekraczać podanej dawki w przypadku leczenia ciężarnych suk. Specjalne ostrzeżenia: Pchły są żywicielami pośrednimi jednego z powszechnych rodzajów tasiemca – Dipylidium caninum. Inwazja tasiemca z pewnością wystąpi ponownie, jeśli nie zostaną zastosowane odpowiednie środki zwalczania żywicieli pośrednich, takich jak pchły, myszy itp. Specjalne środki ostrożności: Produkt nie jest zalecany dla psów o wadze niższej niż 17,5 kg. Należy wyrzucić wszystkie częściowo zużyte tabletki. Ze względów higienicznych osoby podające tabletkę psu powinny po tej czynności umyć ręce. W razie przypadkowego spożycia leku należy poradzić się lekarza oraz przedstawić lekarzowi ulotkę informacyjną preparatu. działania niepożądane: Nieznane. Stosowanie w ciąży, laktacji: Należy zasięgnąć porady lekarza weterynarii przed podjęciem leczenia infestacji tasiemców u zwierząt w ciąży. Produkt może być stosowany w okresie laktacji. Nie podawać sukom ciężarnym w dwóch pierwszych trymestrach ciąży. Interakcje: Nie stosować razem ze związkami piperazyny (stosowanymi w wielu produktach do odrobaczania psów), ponieważ działanie odrobaczające pyrantelu i piperazyny może zostać nawzajem zniesione. Jednoczesne stosowanie leku z innymi związkami cholinergicznymi może spowodować zatrucie. Dawkowanie i droga podania: Do podawania doustnego. Zalecane dawki: 15 mg/kg m.c. febantelu, 14,4 mg/kg m.c. pyrantelu i 5 mg/kg m.c. prazikwantelu. Odpowiada to 1 tabletce na 35 kg masy ciała. Tabletki mogą być dzielone na połowy, w celu precyzyjnego dawkowania. Tabletkę(i) można podawać psu bezpośrednio lub z pokarmem. Aby mieć pewność, że podana dawka leku jest prawidłowa, należy jak najdokładniej określić wagę zwierzęcia. W celu kontroli Toxocara canis sukom karmiącym należy podawać lek 2 tygodnie po oszczenieniu i co 2 tygodnie do momentu odstawienia szczeniąt. W ramach rutynowej kontroli zaleca się podawanie pojedynczej dawki co 3 miesiące. W przypadku silnej inwazji obleńców dawkę przypominającą należy podać po 14 dniach. Przedawkowanie: Produkt jest dobrze tolerowany przez psy. W badaniach bezpieczeństwa dawka pięciokrotnie przekraczająca zalecane dawkowanie powodowała okazjonalnie wymioty. Okres karencji: Nie dotyczy. Okres ważności: Okres trwałości weterynaryjnego produktu leczniczego zapakowanego do sprzedaży – 2 lata. Opakowania: Drukowany i perforowany blister Al-Al: 12 tabletek (2 blistry z 6 tabletkami) w kartoniku. Niewykorzystany produkt leczniczy weterynaryjny lub jego materiały odpadowe należy unieszkodliwiać w sposób zgodny z lokalnymi przepisami. Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania.

Milprazon 2,5 mg/ 25 mg tabletki dla małych psów i szczeniąt o wadze co najmniej 0,5 kg. Milprazon 12,5 mg/ 125 mg tabletki dla psów o wadze co najmniej 5 kg. Skład jakościowy i ilościowy: Jedna tabletka produktu Milprazon 2,5 mg/25 mg tabletki dla małych psów i szczeniąt zawiera: Milbemycyny oksym 2,5 mg i Prazykwantel 25,0 mg; jedna tabletka produktu Milprazon 12,5 mg/125 mg tabletki dla psów zawiera: Milbemycyny oksym 12,5 mg i Prazykwantel 125,0 mg. Postać farmaceutyczna: Tabletki żółto-białe z brązowymi plamkami, owalne, obustronnie wypukłe z linią podziału po jednej stronie. Tabletki mogą być podzielone na dwie równe części. Docelowe gatunki zwierząt: Psy. Wskazania lecznicze: Leczenie mieszanych zakażeń dorosłymi postaciami tasiemców oraz nicieni następujących gatunków: tasiemce: Dipylidium caninum, Taenia spp., Echinococcus spp., Mesocestoides spp.; nicienie: Ancylostoma caninum, Toxocara canis, Toxascaris leonina, Trichuris vulpis, Crenosoma vulpis (zmniejszenie stopnia nasilenia zakażenia), Angiostrongylus vasorum (zmniejszenie nasilenia zakażenia przez niedojrzałe (L5) oraz dorosłe stadia pasożytów, Thelazia callipaeda. Produkt może być również stosowany w zapobieganiu dirofilariozy (Dirofilaria immitis), jeśli wskazane jest jednoczesne leczenie tasiemczycy. Przeciwwskazania: Nie stosować u psów młodszych niż 2 tygodnie i/lub ważących poniżej 0,5 kg. Nie stosować u zwierząt z rozpoznaną nadwrażliwością na substancje czynne lub na dowolną inną substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia: Oporność pasożytów w stosunku do jakichkolwiek substancji przeciwpasożytniczych może się rozwinąć w następstwie częstego, powtarzanego stosowania produktów z tej samej klasy. Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Badania milbemycyny oksymu wskazują, że margines bezpieczeństwa u psów rasy Collie i pokrewnych, jest mniejszy niż u innych ras. U psów tych ras należy więc dokładnie przestrzegać wskazanego dawkowania. Tolerancja na produkt u młodych szczeniąt tych ras nie była badana. Objawy kliniczne u psów rasy Collie były podobne do tych, obserwowanych u całej populacji psów w przypadku przedawkowania. Leczenie psów z dużą ilością mikrofilarii może niekiedy powodować reakcje podobne do nadwrażliwości, takie jak: bladość błon śluzowych, wymioty, drżenie, ciężki oddech, ślinotok. Te objawy związane są z uwolnieniem białek pochodzących z martwych i gniotących mikrofilarii i nie są bezpośrednim efektem toksyczności leku. U psów dotkniętych mikrofilaremią użycie leku nie jest jednak wskazane. W rejonach podwyższonego ryzyka dirofilariozy lub w przypadku psów przebywających czasowo w takich rejonach, przed użyciem preparatu wskazana jest konsultacja lekarza weterynarii w celu wykluczenia jednoczesnej infestacji Dirofilarii immitis. W przypadku pozytywnej diagnozy, wskazane jest wstępne zwalczenie postaci dorosłych przed zastosowaniem produktu. Echinokokoza stwarza zagrożenie dla ludzi. W przypadku echinokokozy należy przestrzegać specjalnych wskazówek dotyczących leczenia oraz stosować środki ochronne. Należy skonsultować się z ekspertami lub ośrodkami parazytologii. Nie prowadzono badań nad stosowaniem leku u psów bardzo osłabionych lub z poważnie uszkodzoną funkcją nerek lub wątroby. Niniejszy produkt nie jest zalecany u takich zwierząt lub może być stosowany tylko po rozważeniu bilansu korzyści/ryzyka przez lekarza weterynarii. U psów w wieku poniżej 4 tygodni inwazja tasiemców jest niezwykle rzadka. Leczenie zwierząt w wieku poniżej 4 tygodni produktem złożonym nie wydaje się zatem konieczne. Działania niepożądane: W bardzo rzadkich przypadkach po podaniu kombinacji milbemycyny oksymu i prazykwantelu obserwowano objawy systemowe (takie jak letarg), objawy neurologiczne (takie jak drżenie mięśni i ataksja) i/lub reakcje ze strony układu pokarmowego (jak: wymioty, biegunka, brak łaknienia i ślinienie). Stosowanie w ciąży i laktacji: Produkt może być stosowany u suk w ciąży i w okresie laktacji. Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji: Nie zaobserwowano interakcji przy podawaniu zalecanej dawki laktonu makrocyklicznego selamektyny podczas podawania kombinacji milbemycyny oksymu i prazykwantelu w rekomendowanej dawce. W przypadku braku dalszych badań, należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania produktu i innych laktonów makrocyklicznych. Nie przeprowadzano takich badań również na zwierzętach przeznaczonych do rozrodu. Dawkowanie i droga podania: Podanie doustne. Psy należy zważyć w celu określenia prawidłowej dawki. Minimalna zalecana dawka wynosi: 0,5 mg milbemycyny oksymu i 5 mg prazykwantelu na kilogram masy ciała, podawane jednorazowo doustnie. Produkt należy podawać z posiłkiem lub po posiłku. W zależności od masy ciała psa, praktyczne dawkowanie jest następujące: Milprazon 2,5 mg / 25 mg tabletki dla małych psów i szczeniąt - 0,5-1 kg m.c. – 0,5 tabletki; 1-5 kg m.c. – 1 tabletka; 5-10 kg m.c. – 2 tabletki; Milprazon 12,5 mg/125 mg tabletki dla psów: 5-25 kg m.c. – 1 tabletka, 25-50 kg m.c. – 2 tabletki, 50-75 kg m.c. – 3 tabletki. W przypadku stosowania terapii zapobiegawczej przeciw nicieniom, gdy w tym samym czasie wymagane jest leczenie zarażenia tasiemcem, produkt może zastąpić monowalentny produkt do zapobiegania zarażenia nicieniami. W przypadku leczenia zarażeń Angiostrongylus vasorum, milbemycyny oksym powinien być podawany cztery razy w tygodniowych odstępach. Jeśli zalecane jest jednoczesne leczenie przeciwko zarażeniu wywołanemu przez nicienie/glisty, zaleca się jednokrotne zastosowanie produktu, a następnie kontynuację leczenia produktem monowalentnym, zawierającym wyłącznie milbemycyny oksym przez kolejne trzy tygodnie. W rejonach, w których zarażenie występuje endemicznie, podawanie produktu co cztery tygodnie zapobiegnie wystąpieniu angiostrongylozy przez ograniczenie zarażenia pasożytami w stadium niedojrzałym (L5) oraz w stadium dojrzałym, gdy wskazane jest jednoczesne leczenie przeciwko tasiemcom. W przypadku zarażeń Thelazia callipaeda leczenie milbemycyny oksymem należy powtórzyć dwukrotnie, z zachowaniem siedmiodniowego odstępu. W przypadku, gdy wskazane jest jednoczesne leczenie przeciwko tasiemcom, produkt może zastąpić monowalentny produkt zawierający tylko milbemycyny oksym. Przedawkowanie: Brak danych. Okres ważności: Okres ważności produktu leczniczego weterynaryjnego zapakowanego do sprzedaży: 2 lata. Okres ważności przepołowionych tabletek po pierwszym otwarciu opakowania bezpośredniego: 6 miesięcy. Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania: Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią. Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących temperatury przechowywania produktu leczniczego. Przepołowione tabletki należy przechowywać w temperaturze poniżej 25˚C w oryginalnym blistrze i zużyć do następnej podawanej dawki. Blister należy przechowywać w opakowaniu zewnętrznym. Opakowania: Opakowanie blisterowe składające się z formowanego na zimno laminatu OPA/Al/PVC i folii aluminiowej. Pudełko z 1 blistrem zawierającym 2 tabletki. Pudełko z 12 blistrami, każdym zawierającym 4 tabletki. Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia. Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Milprazon 4 mg/10 mg tabletki powlekane dla małych kotów i kociąt o wadze co najmniej 0,5 kg. Milprazon 16 mg/40 mg tabletki powlekane dla kotów o wadze co najmniej 2 kg. Skład jakościowy i ilościowy: Jedna tabletka produktu Milprazon 4 mg/10 mg tabletki powlekane dla małych kotów i kociąt o wadze co najmniej 0,5 kg zawiera: Milbemycyny oksym 4 mg, Prazykwantel 10 mg; jedna tabletka produktu Milprazon 16 mg/40 mg tabletki powlekane dla kotów o wadze co najmniej 2 kg zawiera: Milbemycyny oksym 16 mg, Prazykwantel 40 mg. Postać farmaceutyczna: Tabletki o barwie brązowo-czerwonej, owalne, obustronnie wypukłe z linią podziału po jednej stronie. Tabletki mogą być podzielone na dwie równe części. Docelowe gatunki zwierząt: Koty. Wskazania lecznicze: Leczenie mieszanych zakażeń niedojrzałymi i dorosłymi postaciami tasiemców oraz nicieni następujących gatunków: tasiemce: Dipylidium caninum, Taenia spp., Echinococcus multilocularis; nicienie: Ancylostoma tubaeforme, Toxocara cati cati. Zapobieganie dirofilariozie (Dirofilaria immitis), jeśli wskazane jest jednoczesne leczenie tasiemczycy. Przeciwwskazania: Milprazon 4 mg/10 mg tabletki powlekane dla małych kotów i kociąt o wadze co najmniej 0,5 kg Nie stosować u kotów młodszych niż 6 tygodni i/lub ważących poniżej 0,5 kg. Nie stosować u zwierząt z rozpoznaną nadwrażliwością na substancje czynne lub na dowolną inną substancję pomocniczą. Milprazon 16 mg/40 mg tabletki powlekane dla kotów o wadze co najmniej 2 kg Nie stosować u kotów ważących poniżej 2 kg. Nie stosować u zwierząt z rozpoznaną nadwrażliwością na substancje czynne lub na dowolną inną substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia: Zalecane jest, aby działaniu preparatu poddać wszystkie zwierzęta w gospodarstwie domowym. W celu opracowania skutecznego programu kontroli robaków należy wziąć pod uwagę lokalne informacje epidemiologiczne i ryzyko narażenia kota. W przypadku inwazji D. caninum należy wziąć pod uwagę jednoczesne zwalczanie żywicieli pośrednich takich jak pchły i wszy w celu zapobieżenia reinwazji. Oporność pasożytów w stosunku do jakichkolwiek substancji przeciwpasożytniczych może się rozwinąć w następstwie częstego, powtarzanego stosowania produktów z tej samej klasy. Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Nie prowadzono badań nad stosowaniem leku u kotów bardzo osłabionych lub z poważnie uszkodzoną funkcją nerek lub wątroby. Produkt niniejszy nie jest zalecany u takich zwierząt lub może być stosowany tylko po rozważeniu bilansu korzyści/ryzyka przez lekarza weterynarii. Działania niepożądane: W bardzo rzadkich przypadkach szczególnie u młodych kotów po podaniu kombinacji milbemycyny oksymu i prazykwantelu obserwowano objawy systemowe (takie jak letarg), objawy neurologiczne (takie jak ataksja i drżenie mięśni) i/lub reakcje ze strony układu pokarmowego (jak wymioty i biegunka). Stosowanie w ciąży i laktacji: Produkt może być stosowany u samic w ciąży i w okresie laktacji. Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji: Równoczesne podawanie oksymu milbemycyny i prazykwantelu z selamektyną jest dobrze tolerowane. Nie zaobserwowano interakcji przy podawaniu zalecanej dawki laktonu makrocyklicznego selamektyny podczas podawania oksymu milbemycyny i prazykwantelu w rekomendowanej dawce. W przypadku braku dalszych badań, należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania produktu i innych laktonów makrocyklicznych. Nie przeprowadzano takich badań na zwierzętach przeznaczonych do rozrodu. Dawkowanie i droga podania: Podanie doustne. Zwierzęta należy zważyć w celu określenia prawidłowej dawki. Minimalna zalecana dawka wynosi: 2 mg milbemycyny oksymu i 5 mg prazykwantelu na kilogram, podawane doustnie, jako pojedyncza dawka. Produkt należy podawać z posiłkiem lub po posiłku. Takie postępowanie zapewnia optymalną ochronę przeciw dirofilariozie. Produkt można włączyć do programu zapobiegania dirofilariozie, jeśli w tym samym czasie wskazane jest leczenie przeciw tasiemcom. Produkt zapewnia ochronę przeciw dirofilariozie przez jeden miesiąc. W regularnej prewencji dirofilariozy preferowane jest stosowanie pojedynczej substancji. Przedawkowanie: W przypadku przedawkowania, oprócz działań niepożądanych obserwowanych przy zalecanej dawce obserwowano drżenia mięśniowe. Objawy ustępują samoistnie w ciągu jednego dnia. Okres ważności: Okres ważności produktu leczniczego weterynaryjnego zapakowanego do sprzedaży: 2 lata. Okres ważności przepołowionych tabletek po pierwszym otwarciu opakowania bezpośredniego: 3 miesiące. Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania: Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią. Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących temperatury przechowywania produktu leczniczego. Przepołowione tabletki należy przechowywać w temperaturze poniżej 25˚C w oryginalnym blistrze i zużyć do następnej podawanej dawki. Blister należy przechowywać w opakowaniu zewnętrznym. Rodzaj i zawartość opakowania bezpośredniego: Blister składający się z formowanego na zimno laminatu OPA/Al/PVC i folii aluminiowej. Pudełko z 1 blistrem zawierającym 2 tabletki. Pudełko z 12 blistrami, każdym zawierającym 4 tabletki. Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania.

Prazitel Plus smaczne tabletki dla psów Opakowanie: 104 tabletki w blistrach po 8 sztuk. Skład: 50 mg prazikwantelu, 50 mg pyrantelu (co odpowiada 144 mg embonianu pyrantelu), 150 mg febantelu. Wskazania: leczenie mieszanych inwazji nicieni i tasiemców następujących gatunków: nicienie: glisty Toxocara canis, Toxascaris leonina (postacie dorosłe i niedojrzałe); tęgoryjce Uncinaria stenocephala, Ancylostoma caninum (dorosłe); włosogłówki Trichuris vulpis (dorosłe). Tasiemce: Echinococcus spp. , (E. granulosus, E. multilocularis), Taenia spp. , (T. hydatigena, T. pisiformis, T. taenifor-mis), Dipylidium

caninum (postacie dorosłe i niedojrzałe). Przeciwwskazania: nie stosować jednocześnie ze związkami piperazyny ze względu na możliwość wystąpienia antagonizmu w przeciwpasożytniczym działaniu pyrantelu i piperazyny. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na substancje czynne lub na dowolną substancję pomocniczą. Ostrzeżenia i środki ostrożności: jednoczesne stosowanie z innymi środkami o działaniu cholinergicznym może prowadzić do wystąpienia działania toksycznego. W przypadku, gdy nie zostanie wprowadzony program zwalczania żywicieli pośrednich takich jak pchły, myszy, itp., zakażenia tasiemcami z całą pewnością wystąpią ponownie. Zakażenia tasiemcami nie występują u szczeniąt poniżej 6 tygodnia życia. U owiec i szczurów notowano przypadki działania teratogennego związanego z podawaniem wysokich dawek febantelu. Nie prowadzono żadnych badań u psów w okresie wczesnej ciąży. Stosowanie produktu w okresie ciąży jedynie po dokonaniu przez lekarza weterynarii oceny bilansu korzyści/ryzyka wynikającego ze stosowania produktu. Nie zaleca się stosowania produktu u psów w okresie pierwszych 4 tygodni ciąży. Nie przekraczać ustalonej dawki podczas leczenia ciężarnych suk. W przypadku częstego, powtarzającego się stosowania środka pochodzącego z danej grupy środków przeciwpasożytniczych, może rozwinąć się oporność pasożytów na tą grupę środków. Po przypadkowym połknięciu, należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc lekarską oraz przedstawić lekarzowi ulotkę informacyjną. Osoby podające tabletki psu lub dodające je do karmy, powinny później umyć ręce. Działania niepożądane: nie są znane. Dawkowanie, droga i sposób podania: zalecane dawki wynoszą: 15 mg febantelu/kg masy ciała, 5 mg pyrantelu/kg (co odpowiada 14,4 mg embonianu pyrantelu/kg) i 5 mg prazikwantelu/kg. 1 tabletka Prazitel Plus na 10 kg masy ciała. Tabletki można podawać bezpośrednio lub z pokarmem. Nie ma potrzeby głodzenia zwierząt przed lub po leczeniu. Należy dokładnie określić masę ciała zwierzęcia aby zapewnić podanie odpowiedniej dawki. Zniszczyć wszelkie niewykorzystane części tabletek. Podmiot odpowiedzialny: Chanelle Pharmaceuticals Manufacturing Ltd., Loughrea, Co. Galway, Irlandia. Nr pozwolenia MZ: 1952/09 (Rp.). Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Quanifen tabletki dla kotów i psów Opakowanie: 100 tabl. w blistrach po 10 sztuk. Skład: Prazikwantel 50 mg, Fenbendazol 500 mg. Wskazania: do zwalczania mieszanych inwazji pasożytów obejmujących nicienie i tasiemce następujących gatunków u psów i kotów: glisty Toxocara canis (osobniki dojrzałe), Toxocara cati (osobniki dojrzałe), Toxascaris leonina (osobniki dojrzałe); tęgoryjce psie Uncinaria stenocephala (osobniki dojrzałe), Ancylostoma caninum (osobniki dojrzałe); włosogłówki Trichuris vulpis (osobniki dojrzałe); tasiemce Echinococcus granulosus Echinococcus multilocularis, Dipylidium caninum, Taenia spp., Mesocestoides spp. Przeciwwskazania: nie stosować leku u zwierząt, u których stwierdzono nadwrażliwość na substancję czynną. Lek nie jest przeznaczony do stosowania u kociąt poniżej 8 tygodnia życia. Ostrzeżenia i środki ostrożności: nie wolno przekraczać podanych dawek podczas leczenia suk ciężarnych. Nie wolno stosować leku u zwierząt, u których stwierdzono nadwrażliwość na substancję czynną. Lek nie jest przeznaczony do stosowania u kociąt poniżej 8 tygodnia życia. Stosować u ciężarnych suk do 39 dnia ciąży. Produkt można stosować do leczenia u suk ciężarnych w ostatnim trymestrze ciąży. Jednak, ponieważ nie można całkowicie wykluczyć działania teratogennego metabolitu fenbendazolu oksfendazolu u rzadkich ras, produkt należy stosować wyłącznie zgodnie z oceną korzyści/ryzyka przeprowadzoną przez prowadzącego lekarza weterynarii. Nie stosować leku u ciężarnych kotek. Produkt można stosować u karmiących suk i kotek. Ponieważ jeden z najczęściej występujących tasiemców u psów i kotów (Dipylidium caninum) jest przenoszony przez pchły i ma bardzo krótki cykl rozwojowy, należy szczególnie zwracać uwagę na zwalczanie pcheł w celu zredukowania częstości występowania tasiemców i ryzyka ponownego zarażenia. Działania niepożądane: u leczonych zwierząt mogą czasami wystąpić wymioty lub łagodna biegunka. Dawkowanie, droga i sposób podania: Quanifen dla kotów i psów tabletki podaje się doustnie bezpośrednio lub po wymieszaniu z porcją mięsa lub kiełbasy lub po wymieszaniu z karmą. Nie ma konieczności stosowania diety ani głodówki. Po podaniu z karmą wchłanianie może być lepsze. Jednorazowe podanie preparatu Quanifen dla kotów i psów w dawce 5 mg prazikwantelu i 50 mg fenbendazolu/kg masy ciała, odpowiada 1 tabletce na 10 kg. W celu zlikwidowania infekcji nicieni leczenie należy prowadzić stosując odpowiedni lek weterynaryjny zawierający fenbendazol w dawce 50 mg/kg masy ciała/ dobę przez dwa kolejne dni. Eliminacja glist szczególnie w warunkach dużego zarobaczenia, zwłaszcza u szczeniąt i kociąt może okazać się niepełna u pojedynczych osobników, zatem nadal istnieje potencjalne ryzyko zarażenia ludzi. W związku z tym należy przeprowadzić ponowne badanie i na podstawie wyników w razie konieczności ponownie podać lek. Podmiot odpowiedzialny: Chanelle Pharmaceuticals Manufacturing Ltd., Loughrea, Co. Galway, Irlandia Nr pozwolenia MZ: 1670/06 (Rp.). Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowani.

Fiprex® S, 75 mg/1 ml; Fiprex® M, 150 mg/2 ml; Fiprex® L, 300 mg/4 ml; Fiprex® XL, 412,5 mg/5,5 ml roztwór do nakrapiania dla psów Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe„VET – AGRO” Sp. z o.o. ul. Gliniana 32, 20-616 Lublin, tel. +48 81 445 23 00 Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Fiprex® S, 75 mg/1 ml roztwór do nakrapiania dla psów; Fiprex® M, 150 mg/2 ml roztwór do nakrapiania dla psów; Fiprex® L, 300 mg/4 ml roztwór do nakrapiania dla psów; Fiprex® XL, 412,5 mg/5,5 ml roztwór do nakrapiania dla psów Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnej(-ych): Fiprex® S – Fipronil 75 mg/1 ml; Fiprex® M – Fipronil 150 mg/2 ml; Fiprex® L – Fipronil 300 mg/4 ml; Fiprex® XL – Fipronil 412,5 mg/5,5 ml Wskazania lecznicze: Zwalczanie inwazji pcheł (Ctenocephalides spp. ), kleszczy (Ixodes spp. ) i wszy (Linognatus spp. ) u psów. Działanie zabezpieczające przed ponowną inwazją pcheł utrzymuje się przez okres 8 tygodni, a przed ponowną inwazją kleszczy przez okres 4 tygodni. Fiprex można stosować jako leczenie wspomagające alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Przeciwwskazania: Nie stosować u szczeniąt poniżej 8 tygodnia życia i/lub ważących mniej niż 2 kg. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na związki fenylopirazolowe. Nie stosować u zwierząt chorych lub w okresie rekonwalescencji. Nie stosować u królików. Działania niepożądane: W przypadku polizania przez zwierzę miejsca zastosowania preparatu, może wystąpić ślinotok, wymioty oraz inne objawy ze strony układu nerwowego (nadwrażliwość, osowiałość). Działania niepożądane ustępują zwykle po 24 godzinach. W miejscu podania może wystąpić tymczasowe odbarwienie futra, miejscowe wyłysienie, zaczerwienienie, świąd lub przetłuszczony wygląd. O wystąpieniu działań niepożądanych po podaniu tego produktu lub zaobserwowaniu jakichkolwiek niepokojących objawów niewymienionych w ulotce (w tym również objawów u człowieka na skutek kontaktu z lekiem), należy powiadomić właściwego lekarza weterynarii, podmiot odpowiedzialny lub Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Formularz zgłoszeniowy należy pobrać ze strony internetowej http://www.urlp.gov.pl (Wydział Produktów Leczniczych Weterynaryjnych). Docelowe gatunki zwierząt: Pies. Dawkowanie i droga(-i) podania: Preparat podawać zewnętrznie, bezpośrednio na skórę. 1 tubka 1 ml (S) zawierająca 75 mg fipronilu - na psa o masie do 10 kg; 1 tubka 2 ml (M) zawierająca 150 mg fipronilu - na psa o masie od 10 kg do 20 kg; 1 tubka 4 ml (L) zawierająca 300 mg fipronilu - na psa o masie od 20 kg do 40 kg. 2 tubki 4 ml (L) na psa o masie powyżej 55 kg, 1 tubka 5, 5 ml (XL) zawierająca 412, 5 mg fipronilu - na psa o masie od 40 kg do 55 kg. Zalecenia dla prawidłowego podania: Sposób podania: Nie kąpać zwierząt 2 dni przed oraz 2 dni po podaniu preparatu. Otworzyć tubkę przez przekręcenie i oderwanie końcówki. Rozchylić sierść między łopatkami i wycisnąć całą zawartość tubki - bezpośrednio na skórę - wzdłuż linii kręgosłupa aż do nasady ogona. W celu uzyskania optymalnego efektu działania produkt należy podawać z zachowaniem minimum 4-tygodniowych odstępów pomiędzy kolejnymi aplikacjami. Należy zawsze mieć na uwadze aktualny stopień nasilenia inwazji pcheł i kleszczy na danym terenie. Preparat nie zabezpiecza przed przyczepieniem się kleszcza do skóry zwierzęcia. Po zabiciu kleszcze zazwyczaj spadają z sierści psa, natomiast te które pozostaną mogą być usunięte przez delikatne strzepnięcie. W niekorzystnych warunkach po zastosowaniu preparatu mogą pozostawać na zwierzęciu pojedyncze ektopasożyty, w związku z tym nie można całkowicie wykluczyć możliwości przenoszenia chorób zakaźnych. Pchły występują również w miejscach w których przebywają zwierzęta (legowiska, dywany). Miejsca te również powinny być poddane działaniu odpowiednich preparatów przeciwpasożytniczych i regularnie odkurzane. Okres(-y) karencji: Nie dotyczy. Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu i transporcie: Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. Przechowywać w temperaturze poniżej 25oC. Nie zamrażać. Nie przechowywać w lodówce. Nie używać po upływie terminu ważności podanego na etykiecie. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności: Zapobiegać lizaniu sierści przez zwierzęta kilka godzin po zabiegu. Nie stosować na uszkodzoną skórę psa. Wszystkie koty i psy przebywające w gospodarstwie domowym powinny również podlegać leczeniu. Zwierzęta o stwierdzonej nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu nie powinny być poddawane zabiegowi. Zaleca się podawać preparat w gumowych rękawiczkach ochronnych. Podczas zabiegu nie pić, nie jeść i nie palić. Unikać kontaktu preparatu ze skórą. Po zabiegu dokładnie umyć ręce. Nie dotykać zwierzęcia aż do całkowitego wyschnięcia preparatu. W przypadku kontaktu preparatu ze śluzówką oka należy przemyć zanieczyszczone miejsce dużą ilością wody. Osoby o stwierdzonej nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu powinny zachować szczególna ostrożność przy jego aplikacji. W badaniach prowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych nie zaobserwowano negatywnego wpływu na reprodukcję ani negatywnego działania teratogennego. Nie należy stosować u ciężarnych i karmiących suk ze względu na brak danych bezpieczeństwa. Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych może wzrosnąć przy przedawkowaniu preparatu. W wyniku przedawkowania może dojść do wystąpienia niekontrolowanych skurczy mięśni i drgawek. W niektórych przypadkach obserwowano pobudzenie lub senność oraz nadwrażliwość na hałas i światło. Stwierdzano także przejściowe zawroty głowy, nadmiernie ślinienie się oraz nudności i wymioty. W miejscu podania produktu może dojść do przejściowego zaczerwieniania lub podrażnienia skóry. Wszystkie te objawy ustępują zwykle po upływie 24 godzin. W celu zmniejszenia ich intensywności można zastosować leczenie objawowe. Zastosowanie się do zaleceń producenta ogranicza do minimum pojawienie się działań ubocznych. Szczególne środki ostrożności dotyczące unieszkodliwiania niezużytego produktu leczniczego weterynaryjnego lub odpadów pochodzących z tego produktu: Leków nie należy usuwać do kanalizacji ani wyrzucać do śmieci. O sposoby usunięcia bezużytecznych leków zapytaj lekarza weterynarii. Pozwolą one na lepszą ochronę środowiska. Data zatwierdzenia lub ostatniej zmiany tekstu ulotki: 17.02.2010 Numer(y) pozwolenia na dopusczenie do obrotu: pozwolenie ministra zdrowia na dopuszczenie do obrotu nr: 1965/10(s), 1966/10 (m), 1967/10 (l), 1968/10 (XL) Inne informacje: W celu uzyskania informacji na temat niniejszego produktu leczniczego weterynaryjnego, należy kontaktować się z podmiotem odpowiedzialnym. Wydawany bez przepisu lekarza – OTC. Do podawania przez właściciela lub opiekuna zwierzęcia. Dostępne opakowania: Tuba o pojemności 1 ml, 2 ml, 4 ml, 5,5 ml, wykonana z LDPE/HDPE, z kaniulą HDPE, pakowane po 1, 3 lub 12 sztuk w pudełko tekturowe.

APTEKA Fiprex® Spray 0, 5 g/100 ml roztwór na skórę dla psów i kotów. Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe VET – AGRO Sp. z o.o. ul. Gliniana 32, 20616 Lublin, tel. +48 81 445 23 00 Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Fiprex® Spray 0, 5 g/100 ml roztwór na skórę dla psów i kotów. Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnej(-ych): Fipronil 0, 5 g/100 ml. Wskazania lecznicze: Zwalczanie inwazji pcheł (Ctenocephalides spp. ), kleszczy (Ixodes spp. ) i wszy (Linognatus spp. ) u psów i kotów. Działanie zabezpieczające przed ponowną inwazją pcheł utrzymuje się przez okres 8 tygodni, a przed ponowną inwazją kleszczy przez okres 4 tygodni. Fiprex można stosować jako leczenie wspomagające alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Przeciwwskazania: Nie stosować u szczeniąt i kociąt poniżej 8 tygodnia życia i/lub ważących mniej niż 2 kg. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na związki fenylopirazolowe. Nie stosować u zwierząt chorych lub w okresie rekonwalescencji. Nie stosować u królików. Działania niepożądane: W przypadku polizania przez zwierzę miejsca zastosowania preparatu, może wystąpić ślinotok, wymioty oraz inne objawy ze strony układu nerwowego (nadwrażliwość, osowiałość). Działania niepożądane ustępują zwykle po 24 godzinach. W miejscu podania może wystąpić tymczasowe odbarwienie futra, miejscowe wyłysienie, zaczerwienienie, świąd lub przetłuszczony wygląd. O wystąpieniu działań niepożądanych po podaniu tego produktu lub zaobserwowaniu jakichkolwiek niepokojących objawów niewymienionych w ulotce ( w tym również objawów u człowieka na skutek kontaktu z lekiem), należy powiadomić właściwego lekarza weterynarii, podmiot odpowiedzialny lub Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Formularz zgłoszeniowy należy pobrać ze strony internetowej http://www.urlp.gov.pl (Wydział Produktów Leczniczych Weterynaryjnych). Dawkowanie i droga(-i) podania: Preparat podawać zewnętrznie, bezpośrednio na skórę. Nie kąpać zwierząt 2 dni przed i 2 dni po zastosowaniu produktu. Zalecenia dla prawidłowego podania: Butelka 100 ml Preparat stosuje się zewnętrznie na skórę w dawce: od 1, 5 do 3, 0 ml na 1 kg m.c. – tj. 7, 5 – 15 mg fipronilu / kg mc, co odpowiada 3-6 naciśnięć pompki dozownika butelki na 1 kg m.c. Zdjąć osłonkę spryskiwacza. Preparat rozpylać równomiernie z odległości około 20 cm, odgarniając sierść, bezpośrednio na całą powierzchnię skóry zwierzęcia. Unikać przedostania się preparatu do oczu i nosa (w tym celu na okolice głowy u zwierząt nerwowych lub szczeniąt można nanieść produkt za pomocą zwilżonej gąbki). Po zabiegu ponownie zabezpieczyć spryskiwacz osłonką. Butelka 250 ml Preparat stosuje się zewnętrznie na skórę w dawce: od 1, 5 do 3, 0 ml na 1 kg m.c. – tj. 7, 5 – 15 mg fipronilu / kg mc, co odpowiada 1-2 naciśnięć pompki dozownika butelki na 1 kg m.c. Przekręcić nakrętkę rozpylacza do pozycji ON. Preparat rozpylać równomiernie z odległości około 20 cm, odgarniając sierść, bezpośrednio na całą powierzchnię skóry zwierzęcia. Unikać przedostania się preparatu do oczu i nosa (w tym celu na okolice głowy u zwierząt nerwowych lub szczeniąt można nanieść produkt za pomocą zwilżonej gąbki). Po zabiegu ustawić zakrętkę w pozycji OFF. W celu uzyskania optymalnego efektu działania produkt należy podawać z zachowaniem minimum 4-tygodniowych odstępów pomiędzy kolejnymi aplikacjami. Należy zawsze mieć na uwadze aktualny stopień nasilenia inwazji pcheł i kleszczy na danym terenie. Preparat nie zabezpiecza przed przyczepieniem się kleszcza do skóry zwierzęcia. Po zabiciu kleszcze zazwyczaj spadają z kota lub psa, natomiast te, które pozostaną mogą być usunięte przez delikatne strzepnięcie. W niekorzystnych warunkach po zastosowaniu preparatu mogą pozostawać na zwierzęciu pojedyncze ektopasożyty, w związku z tym nie można całkowicie wykluczyć możliwości przenoszenia chorób zakaźnych. Pchły występują również w miejscach, w których przebywają zwierzęta (legowiska, dywany). Miejsca te również powinny być poddane działaniu preparatów przeciwpasożytniczych i regularnie odkurzane. Wszystkie koty i psy przebywające w gospodarstwie domowym powinny również podlegać leczeniu. Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu i transporcie: Przechowywać w temperaturze poniżej 25oC. Nie zamrażać. Nie przechowywać w lodówce. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności: Zapobiegać lizaniu sierści przez zwierzęta kilka godzin po zabiegu. Nie stosować na uszkodzoną skórę psa lub kota. Zwierzęta o stwierdzonej nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu nie powinny być poddawane zabiegowi. Zaleca się podawać preparat w gumowych rękawiczkach ochronnych. Podczas zabiegu nie pić, nie jeść i nie palić. Unikać kontaktu preparatu ze skórą. Po zabiegu dokładnie umyć ręce. Nie dotykać zwierzęcia aż do całkowitego wyschnięcia preparatu. W przypadku kontaktu preparatu ze śluzówką oka należy przemyć zanieczyszczone miejsce dużą ilością wody. Osoby o stwierdzonej nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu powinny zachować szczególna ostrożność przy jego aplikacji. W badaniach prowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych nie zaobserwowano negatywnego wpływu na reprodukcję ani negatywnego działania teratogennego. Nie należy stosować u ciężarnych i karmiących suk lub kotek ze względu na brak danych bezpieczeństwa. Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych może wzrosnąć przy przedawkowaniu preparatu. W wyniku przedawkowania może dojść do wystąpienia niekontrolowanych skurczy mięśni i drgawek. W niektórych przypadkach obserwowano pobudzenie lub senność oraz nadwrażliwość na hałas i światło. Stwierdzano także przejściowe zawroty głowy, nadmiernie ślinienie się oraz nudności i wymioty. W miejscu podania produktu może dojść do przejściowego zaczerwieniania lub podrażnienia skóry. Wszystkie te objawy ustępują zwykle po upływie 24 godzin. W celu zmniejszenia ich intensywności można zastosować leczenie objawowe. Zastosowanie się do zaleceń producenta ogranicza do minimum pojawienie się działań ubocznych. Szczególne środki ostrożności dotyczące unieszkodliwiania niezużytego produktu leczniczego weterynaryjnego lub odpadów pochodzących z tego produktu: Niewykorzystany produkt leczniczy weterynaryjny lub jego odpady należy unieszkodliwić w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami. Fipronil działa toksycznie na organizmy wodnie i pszczoły, może powodować długo utrzymujące się zmiany w środowisku – należy unikać zanieczyszczenia sadzawek, dróg wodnych, kanałów melioracyjnych itp. Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. Data zatwierdzenia lub ostatniej zmiany tekstu ulotki: 17.02.2010 Numer (-y) pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: Pozwolenie Ministra Zdrowia na dopuszczenie do obrotu nr: 1963/10 Inne informacje: W celu uzyskania informacji na temat niniejszego produktu leczniczego weterynaryjnego, należy kontaktować się z podmiotem odpowiedzialnym. Wydawany bez przepisu lekarza – OTC Do podawania przez właściciela lub opiekuna zwierzęcia. Rodzaj i wielkość opakowania: Butelka HDPE po 100 ml roztworu z pompką rozpylającą po 0, 5 ml. Butelka HDPE po 250 ml roztworu z pompką rozpylającą po 1, 5 ml. Fiprex® KOT; 52, 5 mg/0, 7 ml roztwór do nakrapiania dla kotów. Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe VET – AGRO Sp. z o.o. ul. Gliniana 32, 20-616 Lublin, tel. +48 81 445 23 00 Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Fiprex® KOT; 52, 5 mg/0, 7 ml roztwór do nakrapiania dla kotów. Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnej(-ych): Fipronil 52, 5 mg / 0, 7 ml. Wskazania lecznicze: Zwalczanie inwazji pcheł (Ctenocephalides spp. ), kleszczy (Ixodes spp. ) i wszy (Linognatus spp. ) u kotów. Działanie zabezpieczające przed ponowną inwazją pcheł utrzymuje się przez okres 8 tygodni, a przed ponowną inwazją kleszczy przez okres 4 tygodni. Fiprex można stosować jako leczenie wspomagające alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Przeciwwskazania: Nie stosować u kociąt poniżej 8 tygodnia życia i/lub ważących mniej niż 1 kg. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na związki fenylopirazolowe. Nie stosować u zwierząt chorych lub w okresie rekonwalescencji. Nie stosować u królików. Działania niepożądane: W przypadku polizania przez zwierzę miejsca zastosowania preparatu, może wystąpić ślinotok, wymioty oraz inne objawy ze strony układu nerwowego (nadwrażliwość, osowiałość). Działania niepożądane ustępują zwykle po 24 godzinach. W miejscu podania może wystąpić tymczasowe odbarwienie futra, miejscowe wyłysienie, zaczerwienienie, świąd lub przetłuszczony wygląd. O wystąpieniu działań niepożądanych po podaniu tego produktu lub zaobserwowaniu jakichkolwiek niepokojących objawów niewymienionych w ulotce ( w tym również objawów u człowieka na skutek kontaktu z lekiem), należy powiadomić właściwego lekarza weterynarii, podmiot odpowiedzialny lub Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Formularz zgłoszeniowy należy pobrać ze strony internetowej http://www.urlp.gov.pl (Wydział Produktów Leczniczych Weterynaryjnych). Docelowe gatunki zwierząt: kot. Dawkowanie i droga(-i) podania: Preparat podawać zewnętrznie, bezpośrednio na skórę. 1 tubka 0, 7 ml (KOT) zawierająca 52, 5 mg fipronilu - na kota. Zalecenia dla prawidłowego podania: Sposób podania: Nie kąpać zwierząt 2 dni przed oraz 2 dni po podaniu preparatu. Otworzyć tubkę przez przekręcenie i oderwanie końcówki. Rozchylić sierść między łopatkami i wycisnąć całą zawartość tubki. W celu uzyskania optymalnego efektu działania produkt należy podawać z zachowaniem minimum 4-tygodniowych odstępów pomiędzy kolejnymi aplikacjami. Należy zawsze mieć na uwadze aktualny stopień nasilenia inwazji pcheł i kleszczy na danym terenie. Preparat nie zabezpiecza przed przyczepieniem się kleszcza do skóry zwierzęcia. Po zabiciu kleszcze zazwyczaj spadają z futra kota, natomiast te, które pozostaną mogą być usunięte przez delikatne strzepnięcie. W niekorzystnych warunkach po zastosowaniu preparatu mogą pozostawać na zwierzęciu pojedyncze ektopasożyty, w związku z tym nie można całkowicie wykluczyć możliwości przenoszenia chorób zakaźnych. Pchły występują również w miejscach, w których przebywają zwierzęta (legowiska, dywany). Miejsca te również powinny być poddane działaniu odpowiednich preparatów przeciwpasożytniczych i regularnie odkurzane. Okres(-y) karencji: Nie dotyczy. Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu i transporcie: Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. Przechowywać w temperaturze poniżej 25oC. Nie zamrażać. Nie przechowywać w lodówce. Nie używać po upływie terminu ważności podanego na etykiecie. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności: Zapobiegać lizaniu sierści przez zwierzęta kilka godzin po zabiegu. Nie stosować na uszkodzoną skórę kota. Wszystkie koty i psy przebywające w gospodarstwie domowym powinny również podlegać leczeniu. Zwierzęta o stwierdzonej nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu nie powinny być poddawane zabiegowi. Zaleca się podawać preparat w gumowych rękawiczkach ochronnych. Podczas zabiegu nie pić, nie jeść i nie palić. Unikać kontaktu preparatu ze skórą. Po zabiegu dokładnie umyć ręce. Nie dotykać zwierzęcia aż do całkowitego wyschnięcia preparatu. W przypadku kontaktu preparatu ze śluzówką oka należy przemyć zanieczyszczone miejsce dużą ilością wody. Osoby o stwierdzonej nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu powinny zachować szczególna ostrożność przy jego aplikacji. W badaniach prowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych nie zaobserwowano negatywnego wpływu na reprodukcję ani negatywnego działania teratogennego. Nie należy stosować u ciężarnych i karmiących kotek ze względu na brak danych bezpieczeństwa. Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych (patrz punkt 4.6.) może wzrosnąć przy przedawkowaniu preparatu. W wyniku przedawkowania może dojść do wystąpienia niekontrolowanych skurczy mięśni i drgawek. W niektórych przypadkach obserwowano pobudzenie lub senność oraz nadwrażliwość na hałas i światło. Stwierdzano także przejściowe zawroty głowy, nadmiernie ślinienie się oraz nudności i wymioty. W miejscu podania produktu może dojść do przejściowego zaczerwieniania lub podrażnienia skóry. Wszystkie te objawy ustępują zwykle po upływie 24 godzin. W celu zmniejszenia ich intensywności można zastosować leczenie objawowe. Zastosowanie się do zaleceń producenta ogranicza do minimum pojawienie się działań ubocznych. Szczególne środki ostrożności dotyczące unieszkodliwiania niezużytego produktu leczniczego weterynaryjnego lub odpadów pochodzących z tego produktu: Leków nie należy usuwać do kanalizacji ani wyrzucać do śmieci. O sposoby usunięcia bezużytecznych leków zapytaj lekarza weterynarii. Pozwolą one na lepszą ochronę środowiska. Data zatwierdzenia lub ostatniej zmiany tekstu ulotki: 17.02.2010 r. Numer(y) pozwolenia na dopusczenie do obrotu: Pozwolenie Ministra Zdrowia na dopuszczenie do obrotu nr: 1964/10(KOT) Inne informacje: W celu uzyskania informacji na temat niniejszego produktu leczniczego weterynaryjnego, należy kontaktować się z podmiotem odpowiedzialnym. Wydawany bez przepisu lekarza – OTC. Do podawania przez właściciela lub opiekuna zwierzęcia. Dostępne opakowania: Tuba o pojemności 0, 7 ml, wykonana z LDPE/HDPE z kaniulą HDPE. Tuby pakowane po 1, 3 lub 12 sztuk w pudełko tekturowe.

i miękkie meble, dlatego w przypadku masowej infestacji i na początku leczenia, należy regularnie odkurzać te miejsca i stosować odpowiedni środek insektobójczy.W celu zapewnienia optymalnej kontroli problemu pcheł w gospodarstwie domowym, w którym zamieszkuje wiele zwierząt, wszystkie psy i koty należy leczyć odpowiednim insektycydem. Kiedy produkt stosowany jest jako element leczenia Alergicznego Pchlego Zapalenia Skóry, pacjentowi z alergią i innym psom i kotom zaleca się podawanie produktu co miesiąc. Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Należy dokładnie określić masę ciała zwierzęcia przed leczeniem. Unikać kontaktu z oczami zwierzęcia. Po przypadkowym dostaniu się produktu do oczu, natychmiast przepłukać je wodą. Ważne jest by zagwarantować podanie produktu w miejscu, z którego zwierzę nie może go zlizać i zapewnić by zwierzęta nie wylizywały się nawzajem po podaniu produktu. Nie podawać produktu na rany lub inne uszkodzenia skóry. Stosowanie produktu u karmiących lub ciężarnych kotek, tylko po zasięgnięciu porady lekarza weterynarii. Brak niezgodności farmaceutycznych. Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych wzrasta w przypadku przedawkowania. Specjalne środki ostrożności dla osób podających produkty lecznicze weterynaryjne zwierzętom:Ten produkt może powodować podrażnienie oczu i błon śluzowych. Dlatego należy unikać kontaktu produktu z ustami lub oczami. Po przypadkowym dostaniu się produktu do oczu należy natychmiast przepłukać je wodą. Jeżeli podrażnienie oczu się utrzymuje należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc lekarską oraz przedstawić lekarzowi ulotkę informacyjną lub opakowanie. Należy unikać kontaktu zawartości pipety ze skórą. W przypadku rozlania na skórę umyj ręce wodą z mydłem. Po zastosowaniu należy umyć ręce. Zwierzęta i osoby o znanej nadwrażliwości na fipronil lub substancje pomocnicze (patrz punkt 6.1) powinny unikać kontaktu z produktem leczniczym weterynaryjnym. Nie należy dotykać zwierząt, którym podano produkt, do czasu gdy miejsce aplikacji nie wyschnie, także dzieci nie powinny mieć kontaktu z leczonymi zwierzętami do czasu całkowitego wyschnięcia skóry w miejscu podania. Dlatego też zaleca się by nie podawać produktu w ciągu dnia, a raczej wczesnym wieczorem, jednak leczone zwierzęta nie powinny spać z właścicielami, a szczególnie z dziećmi. Nie palić, nie pić i nie jeść podczas podawania produktu. Tylko do użytku weterynaryjnego. Inne ostrzeżenia: Nośnik alkoholowy może niekorzystnie wpływać na malowane, lakierowane lub inne powierzchnie lub meble. Ten produkt jest łatwopalny. Należy trzymać produkt z dala od źródeł ciepła, iskier, otwartego ognia lub innych źródeł zapłonu. SPECJALNE Środki ostrożności przy unieszkodliwianiu niezużytego produktu leczniczego lub odpadów pochodzących z tego produktów, jeżeli ma to zastosowanie: Niewykorzystany produkt leczniczy weterynaryjny lub jego odpady należy unieszkodliwić w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami. Fipronil może mieć niekorzystny wpływ na organizmy wodne. Nie zanieczyszczać produktem lub pustymi opakowaniami stawów, kanałów i cieków wodnych. O sposoby usunięcia bezużytecznych leków zapytaj swojego lekarza weterynarii. Pozwolą one na lepszą ochronę środowiska. DATA ZATWIERDZENIA LUB OSTATNIEJ ZMIANY TEKSTU ULOTKI: 04/2014. INNE INFORMACJE: Wielkości opakowań: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 12, 15, 18, 20, 21, 24, 30, 60, 90 lub 150 pipet. Niektóre wielkości opakowań mogą nie być dostępne w obrocie. W celu uzyskania informacji na temat niniejszego produktu leczniczego weterynaryjnego, należy kontaktować się z lokalnym przedstawicielem podmiotu odpowiedzialnego: Zoetis Polska Sp. z o.o., ul. Postępu 17B, 02 – 676 Warszawa.

Pyrantel – pasta dla kotow 9,3 g/100 g pasta doustna Zawartość substancji czynnej i innych substancji: Embonian pyrantelu 9,3 g/100 g, karmeloza sodowa, aspartam, woda oczyszczona. Wskazania lecznicze: Robaczyce jelitowe u kotow wywołane przez wrażliwe na działanie leku formy dorosłe robakow, takich jak: Toxocara cati, Toxascaris leonina, Ancylostoma tubaeforme, Uncinaria stenocephala. Przeciwwskazania: Brak. Działania niepożądane: Sporadycznie mogą wystąpić u młodych zwierząt nudności i wymioty. Działania niepożądane nasilają środki fosforoorganiczne i dietylkarbaminiany, stosowane często do zwalczania pasożytow zewnętrznych. O wystąpieniu działań niepożądanych po podaniu tego produktu lub zaobserwowaniu jakichkolwiek niepokojących objawow nie wymienionych w ulotce (w tym rownież objawow u człowieka na skutek kontaktu z lekiem), należy powiadomić właściwego lekarza weterynarii, podmiot odpowiedzialny lub Urząd Rejestracji Produktow Leczniczych, Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych. Formularz zgłoszeniowy należy pobrać ze strony internetowej http://www.urpl.gov.pl (Pion Produktow Leczniczych Weterynaryjnych). Docelowe gatunki zwierząt: Kot. Dawkowanie dla każdego gatunku, droga i sposob podania: W przeliczeniu na embonian pyrantelu – jednorazowo 57,7 mg/kg mc. Preparat podawać doustnie, bezpośrednio przez dozownik lub z karmą po odmierzeniu odpowiedniej ilości pasty. Pełna zawartość dozownika wystarcza na leczenie dwoch kotow o masie 4 kg każdy. Dozownik zaopatrzony jest w podziałkę, dzielącą jego objętość na 8 części, co oznacza, że 1 część wystarcza na odrobaczenie kota o masie 1 kg. Zalecenia dla prawidłowego podania: Brak. Okres karencji: Nie dotyczy. Szczególne środki ostrożności podczas przechowywania: Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. Przechowywać w temperaturze poniżej 25oC. Chronić przed światłem. Nie używać po upływie terminu ważności podanego na etykiecie. Specjalne ostrzeżenia: W celu zmniejszenia ryzyka reinwazji wszystkie zwierzęta utrzymane razem powinny być poddawane leczeniu w jednym czasie. Po każdym odrobaczeniu należy starannie oczyścić miejsce bytowania zwierzęcia. Odchody zwierząt powinny być usuwane np. zakopane lub wyrzucone do specjalnego pojemnika na odpady. Unikać bezpośredniego kontaktu skory z preparatem. Po użyciu należy umyć ręce. Preparat może być stosowany w okresie ciąży i laktacji. Działanie leku antagonizuje piperazyna. Nie są znane objawy przedawkowania u kotow. Ponieważ nie wykonano badań dotyczących zgodności, produktu leczniczego weterynaryjnego nie wolno mieszać z innymi produktami leczniczymi. Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania niezużytego produktu leczniczego weterynaryjnego lub pochodzących z niego odpadow, jeśli ma to zastosowanie: Lekow nie należy usuwać do kanalizacji ani wyrzucać do śmieci. O sposoby usunięcia bezużytecznych lekow zapytaj lekarza weterynarii. Pozwolą one na lepszą ochronę środowiska. Data zatwierdzenia lub ostatniej zmiany tekstu ulotki: 16.09.2013. Inne informacje: W celu uzyskania informacji na temat niniejszego produktu leczniczego weterynaryjnego, należy kontaktować się z lokalnymi przedstawicielami podmiotu odpowiedzialnego. Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne Okoniewscy Controline 67 mg roztwór do nakrapiania dla małych psów „VETOS-FARMA”Sp. z o.o., ul. Dzierżoniowska 21, 58-260 Bielawa, tel.: 74/833 74 85-8, faks: 74/833 56 69. Dostępne opako- Controline 134 mg roztwór do nakrapiania dla średnich psów wania: Dozownik tubostrzykawka) wykonana z PE, zawierająca 5 g produktu, pakowana pojedynczo w pudełko tekturowe. Controline 268 mg roztwór do nakrapiania dla dużych psów Controline 402 mg roztwór do nakrapiania dla bardzo dużych psów PYRANTEL Vetos-Farma 2,2 g/ 100 g, pasta doustna dla psów Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego oraz wytwórcy odpowiedzialnego za zwolnienie serii, jeśli jest inny: Zawartość substancji czynnej i innych substancji: Embonian pyrantelu – 2,2 g/ 100 g. Wskazania lecznicze: Robaczyce Chanelle Pharmaceuticals Manufacturing Ltd., Loughrea, Co. Galway, Irlandia. Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnejelitowe u psow wywołane przez wrażliwe na działanie leku formy dorosłe nicieni, takich jak: Toxocara canis, Toxascaris leonina, go: Controline 67 mg roztwór do nakrapiania dla małych psów; Controline 134 mg roztwór do nakrapiania dla średnich psów; Ancylostoma caninum, Uncinaria stenocephala, Physaloptera. Przeciwwskazania: Brak. Działania niepożądane: U młodych Controline 268 mg roztwór do nakrapiania dla dużych psów; Controline 402 mg roztwór do nakrapiania dla bardzo dużych psów. zwierząt mogą wystąpić nudności i wymioty. Działania niepożądane nasilają środki fosfoorganiczne i dietylokarbaminiany, Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnej (-ch) i innych substancji: Roztwór do nakrapiania. Przezroczysty, jasnostosowane często jako środki do zwalczania pasożytow zewnętrznych. O wystąpieniu działań niepożądanych po podaniu tego bursztynowy roztwór; 1 pipeta zawiera: Fipronil: 67/134/268/402 mg; Butylohydroksyanizol E320 – 0,134/0,268/0,536/0,804 produktu lub zaobserwowaniu jakichkolwiek niepokojących objawow nie wymienionych w ulotce (w tym rownież objawow mg; Butylohydroksytoluen E321 – 0,067/0,134/0,268/0,402 mg. Wskazania lecznicze: Do leczenia infestacji pcheł (Ctenoceu człowieka na skutek kontaktu z lekiem), należy powiadomić właściwego lekarza weterynarii, podmiot odpowiedzialny lub phalides spp) i kleszczy (Rhipicephalus Rhipicephalus sanguineus i Ixodes Ricinus Ricinus). Produkt wykazuje skuteczność przeciw nowym infestacjom Urząd Rejestracji Produktow Leczniczych, Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych. Formularz zgłoszeniowy należy pobrać dorosłych pcheł przez 2 miesiące. Działanie roztoczobójcze wobec kleszczy (Rhipicephalus sanguineus, Ixodes ricinus, Dermacentor ze strony internetowej http://www.urpl.gov.pl (Pion Produktow Leczniczych Weterynaryjnych). Docelowe gatunki zwierząt: reticulatus reticulatus) trwa 1 miesiąc. W przypadku Ixodes ricinus i Rhipicephalus sanguineus, kleszcze są zazwyczaj zabijane w ciągu 48 Pies. Dawkowanie dla każdego gatunku, droga (-i) i sposob podania: Produkt jest przeznaczony do podawania doustne- godzin po pierwszym podaniu produktu. Produkt nie wykazuje natychmiastowego działania roztoczobójczego, gdy w momencie go bezpośrednio do jamy ustnej lub po wymieszaniu z karmą w dawce 14–15 mg embonianu pyrantelu/ kg m.c., co odpowiada podawania obecne są kleszcze Dermacentor reticulatus reticulatus, jednak kleszcze są zazwyczaj zabijane w ciągu tygodnia po pierwszym 0,63–0,68 g produktu/ kg m.c. Jedna tubostrzykawka wystarcza do leczenia psa o masie 15 kg. Tubostrzykawka jest zaopatrzona podaniu produktu. Produkt może być stosowany jako element strategii leczenia alergicznego, pchlego zapalenia skóry (APZS), o ile w podziałkę, umożliwiającą podział zawartości na 10 części, co oznacza, że jedna część wystarcza na odrobaczenie psa o masie zostało ono wcześniej rozpoznane przez lekarza weterynarii. Przeciwwskazania: Nie stosować u szczeniąt młodszych niż 2 mie1,5 kg. Produkt należy podawać dwukrotnie w odstępie 10-dniowym. Zaleca się regularne odrobaczanie psów co 3 miesiące. Po siące lub szczeniąt i psów o masie ciała mniejszej niż 2 kg. Nie stosować u chorych zwierząt (choroby układowe, gorączka) lub raz pierwszy produkt można podać szczeniętom, ktore ukończyły drugi tydzień życia. W przypadku długotrwałego stosowania wracających do zdrowia. Nie stosować u królików, ponieważ mogą wystąpić działania niepożądane, a nawet śmierć. Produkt jest produktu wskazane jest okresowe wykonywanie badania koproskopowego w celu oceny skuteczności leczenia. Zalecenia dla przeznaczony tylko dla psów. Nie stosować u kotów ponieważ może to prowadzić do przedawkowania. Nie stosować w przypadku prawidłowego podania: Stosować zgodnie z informacjami podanymi w ulotce informacyjnej. Okres karencji: Nie dotyczy. nadwrażliwości na substancję czynną lub na dowolną substancję pomocniczą. Działania niepożądane: W przypadku zlizania Szczególne środki ostrożności podczas przechowywania: Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla produktu przez zwierzę, może wystąpić krótkotrwałe nadmierne ślinienie, spowodowane głównie właściwościami nośnika. dzieci. Przechowywać w temperaturze poniżej 25oC. Chronić przed światłem. Nie używać po upływie daty ważności podanej Wśród bardzo rzadkich działań niepożądanych po zastosowaniu produktu zgłaszane były przejściowe reakcje skórne w miejscu na etykiecie. Zawartość otwartego opakowania należy zużyć w ciągu jednego zabiegu (opakowanie jednorazowego użytku). podania (łuszczenie się, miejscowe wyłysienie, świąd, rumień) i uogólniony świąd lub wyłysienie. Wyjątkowo obserwowano po Specjalne ostrzeżenia: Może być stosowany w okresie ciąży i laktacji. Nie stosować jednocześnie z piperazyną. Embonian zastosowaniu, nadmierne ślinienie, odwracalne objawy neurologiczne (przeczulica, depresja, objawy nerwowe) lub wymioty. pyrantelu jest słabo rozpuszczalny w wodzie i praktycznie nie wchłania się ze światła przewodu pokarmowego. Ze względu na W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek poważnych objawów lub innych objawów niewymienionych w ulotce, poinformuj duży margines bezpieczeństwa, przypadki przedawkowania nie stanowią problemu nawet u bardzo małych szczeniąt. W celu o nich swojego lekarza weterynarii. DOCELOWE GATUNKI ZWIERZĄT: Pies. Dawkowanie dla każdego gatunku, droga (-i) i spozmniejszenia ryzyka reinwazji wszystkie psy utrzymywane razem powinny być poddawane leczeniu w jednym czasie. Po każdym sób podania: Droga podania i dawkowanie: Tylko do podania zewnętrznego. Podawać przez aplikację na skórę, w dawce odpoodrobaczaniu należy starannie oczyścić miejsce bytowania zwierzęcia. Odchody zwierząt powinny być usuwane, np. zakopane wiadającej masie ciała zgodnie z poniższą tabelą. Sposób podania:Wyjąć pipetę z blistra.Trzymać pipetę pionowo. Ostukać węższą lub wrzucone do specjalnego pojemnika na odpady. Zbyt częste i długotrwałe stosowanie tego samego środka przeciwpasożyt- część pipety by zapewnić, że cała zawartość znajduje się w głównej części pipety. Przekręcić i pociągnąć końcówkę pipety by niczego może doprowadzić do uodpornienia się pasożytow na substancję czynną. W razie podejrzenia braku skuteczności należy umożliwić jej opróżnienie. Rozdzielić włosy zwierzęcia i odsłonić skórę. Umieścić końcówkę pipety bezpośrednio nad odsłoniętą przeprowadzić odpowiednie badania laboratoryjne (test redukcji liczby jaj w kale). Jeśli wyniki badania wskazują na występowa- skórą i wycisnąć delikatnie zawartość pipety w dwóch miejscach wzdłuż grzbietu psa, najlepiej u podstawy głowy i pomiędzy łonie oporności, należy zastosować środek przeciwpasożytniczy o innym mechanizmie działania. Unikać bezpośredniego kontaktu patkami, podając połowę zawartości w każdym z miejsc. Nacisnąć kilkukrotnie pipetę, by upewnić się że podano całą dawkę. Naskory z produktem. Po użyciu należy umyć ręce. Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania niezużytego produk- leży zachować ostrożność i unikać nadmiernego zmoczenia produktem włosów, ponieważ może to powodować ich zlepianie tu leczniczego weterynaryjnego lub pochodzących z niego odpadow, jeśli ma to zastosowanie: Lekow nie należy w miejscu podania, co ustępuje w ciągu 24 godzin po podaniu. Łuski i kryształki na włosach mogą być obserwowane w miejscu usuwać do kanalizacji ani wyrzucać do śmieci. O sposoby usunięcia bezużytecznych lekow zapytaj lekarza weterynarii. Pozwolą podania do 48 godzin. Ważne jest by zagwarantować podanie produktu w miejscu, z którego zwierzę nie może go zlizać i zapewone na lepszą ochronę środowiska. Data zatwierdzenia lub ostatniej zmiany tekstu ulotki: 01.04.2014. Inne informacje: nić by zwierzęta nie wylizywały się nawzajem po podaniu produktu. Schemat leczenia: W celu zapewnienia optymalnej kontroli W celu uzyskania informacji na temat niniejszego produktu leczniczego weterynaryjnego, należy kontaktować się z podmiotem infestacji pcheł i/lub kleszczy schemat leczenia powinien być dostosowany do miejscowej sytuacji epidemiologicznej. Ze względu odpowiedzialnym. Dostępne opakowania: Dozownik (tubostrzykawka) wykonany z PE, zawierający 10 g produktu, pakowana brak badań bezpieczeństwa, najmniejsze przerwy pomiędzy podaniem produktu powinny wynosić 4 tygodnie. Zalecenia ny pojedynczo w pudełko tekturowe. Niektore wielkości opakowań mogą nie być dostępne w obrocie. dla prawidłowego podania: należy dokładnie określić masę ciała zwierzęcia przed leczeniem by zapewnić podanie odpowiedniej wielkości pipety. wyrzucić otwarte pipety. Okres karencji: Nie dotyczy. Szczególne środki ostrożności przy przechowywaniu: Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. Nie przechowywać w temperaturze powyżej 250C. Przechowywać w suchym miejscu. Przechowywać w oryginalnym opakowaniu. Nie używać po upływie daty ważności podanej na etykiecie. Specjalne ostrzeżenia: Należy unikać częstego pływania/kąpania lub mycia szamponem zwierząt ponieważ czas działania i skuteczność produktu nie zostały określony w takich przypadkach. Produkt nie chroni przed zagnieżdżeniem się kleszczy Controline 50 mg roztwór do nakrapiania dla kotów Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego oraz na zwierzętach. Jeżeli produkt zostanie podany zwierzęciu przed ekspozycją na kleszcze, w ciągu 24-48 godzin po infestacji kleszwytwórcy odpowiedzialnego za zwolnienie serii, jeśli jest inny: Chanelle Pharmaceuticals Manufacturing Ltd., Lo- cze zostaną zabite. Zazwyczaj ma to miejsce przed kontaktem kleszcza z krwią gospodarza, co ogranicza, ale nie wyklucza ryzyka ughrea, Co. Galway, Irlandia. Nazwa produktu leczniczego weterynaryjnego: Controline 50 mg roztwór do nakrapiania dla przeniesienia chorób. Martwe kleszcze często same odpadają, a te które pozostaną na skórze zwierzęcia można usunąć delikatnie kotów. Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnej (-ch) i innych substancji: Roztwór do nakrapiania. Przezroczysty, wyciągając. Pchły ze zwierząt domowych często przechodzą do koszy dla zwierząt, posłań i miejsc, gdzie zwierzęta regularnie jasnobursztynowy roztwór. Jedna 0,5 ml pipeta zawiera: Fipronil – 50 mg; Butylohydroksyanizol E320 – 0,1 mg; Butylohydrok- wypoczywają, jak dywany i miękkie meble, dlatego w przypadku masowej infestacji i na początku leczenia, należy regularnie sytoluen E321 – 0,05 mg. Wskazania lecznicze: Do leczenia infestacji pcheł (Ctenocephalides spp). Produkt wykazuje skutecz- odkurzać te miejsca i stosować odpowiedni środek insektobójczy. Kiedy produkt stosowany jest jako element leczenia Alergiczneność owadobójczą przeciw pchłom (Ctenocephalides spp.) do 5 tygodni. Produkt nie wykazuje natychmiastowego działania go Pchlego Zapalenia Skóry, pacjentowi z alergią i innym psom i kotom zaleca się podawanie produktu co miesiąc. W celu zapewroztoczobójczego wobec kleszczy, ale skuteczność roztoczobójcza utrzymuje się do 2 tygodni przeciw Ixodes ricinus i do 1 tygodnia nienia optymalnej kontroli problemu pcheł w gospodarstwie domowym, w którym zamieszkuje wiele zwierząt, wszystkie psy przeciw Dermacentor reticulatus i Rhipicephalus sanguineus. Jeżeli kleszcze są obecne w momencie podawania produktu, nie i koty należy leczyć odpowiednim insektycydem. Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania u zwierząt: Należy określić wszystkie mogą zostać zabite w ciągu pierwszych 48 godzin, ale są one zabijane w ciągu tygodnia. Produkt może być stosowany masę ciała zwierzęcia przed leczeniem, by zapewnić że zostanie podana poprawna wielkość pipety. Unikać kontaktu z oczami jako element strategii leczenia alergicznego, pchlego zapalenia skóry (APZS), o ile zostało ono wcześniej rozpoznane przez lekarza zwierzęcia. Po przypadkowym dostaniu się produktu do oczu, natychmiast przepłukać je wodą. Nie podawać produktu na rany lub weterynarii. Przeciwwskazania: Ze względu na brak dostępnych danych, produkt nie powinien być stosowany u kociąt młod- inne uszkodzenia skóry. Stosowanie u zwierząt w czasie ciąży lub laktacji tylko po zasięgnięciu porady lekarza weterynarii i po szych niż 2 miesiące lub/i ważących mniej niż 1 kg. Nie stosować u chorych zwierząt (choroby układowe, gorączka) lub wracają- ocenie bilansu ryzyka i korzyści. Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych wzrasta w przypadku przedawkowania. Specjalne cych do zdrowia. Nie stosować u królików, ponieważ mogą wystąpić działania niepożądane, a nawet śmierć. Nie stosować środki ostrożności dla osób podających produkty lecznicze weterynaryjne zwierzętom: Ten produkt może powodować podrażniew przypadku nadwrażliwości na substancję czynną lub na dowolną substancję pomocniczą. Działania niepożądane: W przynie oczu i błon śluzowych. Dlatego należy unikać kontaktu produktu z ustami lub oczami. Po przypadkowym dostaniu się produkpadku zlizania produktu przez zwierzę, może wystąpić krótkotrwałe nadmierne ślinienie, spowodowane głównie właściwościa- tu do oczu należy natychmiast przepłukać je wodą. Jeżeli podrażnienie oczu się utrzymuje należy niezwłocznie zwrócić się o pomi nośnika. Wśród bardzo rzadkich działań niepożądanych po zastosowaniu produktu zgłaszane były przejściowe reakcje skórne moc lekarską oraz przedstawić lekarzowi ulotkę informacyjną lub opakowanie. Należy unikać kontaktu zawartości pipety ze skórą. w miejscu podania (łuszczenie się, miejscowe wyłysienie, świąd, rumień) i uogólniony świąd lub wyłysienie. Wyjątkowo obser- W przypadku rozlania na skórę umyj ręce wodą z mydłem. Po zastosowaniu należy umyć ręce. Zwierzęta i osoby o znanej nadwrażwowano po zastosowaniu, nadmierne ślinienie, odwracalne objawy neurologiczne (przeczulica, depresja, objawy nerwowe) lub liwości na fipronil lub substancje pomocnicze (patrz punkt 6.1) powinny unikać kontaktu z produktem leczniczym weterynaryjwymioty. W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek poważnych objawów lub innych objawów niewymienionych w ulotce, nym. Nie należy dotykać zwierząt, którym podano produkt, do czasu gdy miejsce aplikacji nie wyschnie, także dzieci nie powinny poinformuj o nich swojego lekarza weterynarii. Docelowe gatunki zwierząt: Kot. Dawkowanie dla każdego gatunku, mieć kontaktu z leczonymi zwierzętami do czasu całkowitego wyschnięcia skóry w miejscu podania. Dlatego też zaleca się by nie droga (-i) i sposób podania: Droga podania i dawkowanie: Tylko do podania zewnętrznego. Podawać przez aplikację na skórę, podawać produktu w ciągu dnia, a raczej wczesnym wieczorem, jednak leczone zwierzęta nie powinny spać z właścicielami, a szczejedną, 0,5 ml pipetą na zwierzę. Sposób podania: Wyjąć pipetę z blistra. Trzymać pipetę pionowo. Ostukać węższą część pipety by gólnie z dziećmi. Po przypadkowym połknięciu produktu należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc lekarską i przedstawić lekarzozapewnić, że cała zawartość znajduje się w głównej części pipety. Przekręcić i pociągnąć końcówkę pipety by umożliwić jej wi tę ulotkę. Nie palić, nie pić i nie jeść podczas podawania produktu. Tylko do użytku weterynaryjnego. Inne ostrzeżenia: opróżnienie. Rozdzielić włosy zwierzęcia i odsłonić skórę. Umieścić końcówkę pipety bezpośrednio nad odsłoniętą skórą i wyci- Fipronil może niekorzystnie oddziaływać na organizmy wodne. Nie należy pozwalać psom na pływanie w rzekach przez 2 dni po snąć delikatnie zawartość pipety w dwóch miejscach wzdłuż grzbietu kota, najlepiej u podstawy głowy i 2-3 cm dalej w kierun- podaniu produktu. Produkt może niekorzystnie wpływać na malowane, lakierowane lub inne powierzchnie lub meble. Ten proku ogona, podając połowę zawartości w każdym z miejsc. Nacisnąć kilkukrotnie pipetę, by upewnić się że podano całą dawkę. dukt jest łatwopalny. Należy trzymać produkt z dala od źródeł ciepła, iskier, otwartego ognia lub innych źródeł zapłonu. Specjalne Ważne jest by zagwarantować podanie produktu w miejscu, z którego zwierzę nie może go zlizać i zapewnić by zwierzęta nie środki ostrożności przy unieszkodliwianiu niezużytego produktu leczniczego lub odpadów pochodzących z tego wylizywały się nawzajem po podaniu produktu. Należy zachować ostrożność i unikać nadmiernego zmoczenia produktem produktów, jeżeli ma to zastosowanie: Niewykorzystany produkt leczniczy weterynaryjny lub jego odpady należy unieszkowłosów, ponieważ może to powodować ich zlepianie w miejscu podania. Łuski i kryształki na włosach mogą być obserwowane dliwić w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami. Fipronil może mieć niekorzystny wpływ na organizmy wodne. Nie zaniew miejscu podania do 48 godzin. Schemat leczenia: W celu zapewnienia optymalnej kontroli infestacji pcheł i/lub kleszczy czyszczać produktem lub pustymi opakowaniami stawów, kanałów i cieków wodnych. O sposoby usunięcia bezużytecznych leschemat leczenia powinien być dostosowany do miejscowej sytuacji epidemiologicznej. Ze względu na brak badań bezpieczeń- ków zapytaj swojego lekarza weterynarii. Pozwolą one na lepszą ochronę środowiska. DATA ZATWIERDZENIA LUB OSTATNIEJ stwa, najmniejsze przerwy pomiędzy podaniem produktu powinny wynosić 4 tygodnie. Zalecenia dla prawidłowego poda- ZMIANY TEKSTU ULOTKI: 04/2014. INNE INFORMACJE: Wielkości opakowań: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 12, 15, 18, 20, 21, 24, 30, 60, 90 nia: Należy wyrzucić otwarte pipety. Okres karencji: Nie dotyczy. Szczególne środki ostrożności przy przechowywaniu: lub 150 pipet. Niektóre wielkości opakowań mogą nie być dostępne w obrocie. W celu uzyskania informacji na temat niniejszego Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. Nie przechowywać w temperaturze powyżej 250C. Przecho- produktu leczniczego weterynaryjnego, należy kontaktować się z lokalnym przedstawicielem podmiotu odpowiedzialnego: Zowywać w suchym miejscu. Przechowywać w oryginalnym opakowaniu. Nie używać po upływie daty ważności podanej na ety- etis Polska Sp. z o.o., ul. Postępu 17B, 02 – 676 Warszawa. kiecie. Specjalne ostrzeżenia: Produkt nie chroni przed zagnieżdżeniem się kleszczy na zwierzętach. Jeżeli produkt zostanie Masa ciała Dawka podany zwierzęciu przed ekspozycją na kleszcze, w ciągu 24-48 godzin po infestacji kleszcze zostaną zabite. Zazwyczaj ma to 2 – 10 kg 1 pipeta Controline 67 mg roztwór do nakrapiania dla małych psów >10 – 20 kg 1 pipeta Controline 134 mg roztwór do nakrapiania dla średnich psów miejsce przed kontaktem kleszcza z krwią gospodarza, co ogranicza, ale nie wyklucza ryzyka przeniesienia chorób. Martwe >20 – 40 kg 1 pipeta Controline 268 mg roztwór do nakrapiania dla dużych psów kleszcze często same odpadają, a te które pozostaną na skórze zwierzęcia można usunąć delikatnie wyciągając. Pchły ze zwierząt >40 – 60 kg 1 pipeta Controline 402 mg roztwór do nakrapiania dla bardzo dużych psów domowych często przechodzą do koszy dla zwierząt, posłań i miejsc, gdzie zwierzęta regularnie wypoczywają, jak dywany Powyżej 60 kg Należy użyć odpowiednią kombinację pipet produktu Controline roztwór do nakrapiania dla psów.