olakach P o a i n a ż a Rozw nych beatyfikowa nych a i kanonizow wła II a przez Jana P
i s a N I C Ę ŚWI olakach P o a i n a ż a Rozw nych beatyfikowa nych a i kanonizow wła II a przez Jana P
Redakcja
Wojciech Zagrodzki CSsR
Redakcja: Wojciech Zagrodzki CSsR Adiustacja i korekta: Paulina Lenar Projekt okładki, skład, design, DTP: Małgorzata A. Batko Spis fotografii na stronie 253 Nihil obstat: Ryszard Bożek CSsR, Prowincjał L.dz.: 609/09/08 © Wydawnictwo Homo Dei 2008 ul. Zamojskiego 56, 30-523 Kraków tel. 012 656-29-88, fax 012 259 81 21 www.homodei.com.pl e-mail: wydawnictwo@redemptor.pl ISBN: 978-83-60998-27-4
Druk i oprawa: Dimograf - Bielsko-Biała
WstĂŞp
4
Wstêp Ś
„ więci stanowią znakomity komentarz do Ewangelii, swoim przykładem ukazując możliwości praktycznego wcielania jej w codzienne życie. Dlatego trzeba szukać inspiracji dla własnego życia duchowego płynącej z bogactwa świętych i błogosławionych, których niezliczone rzesze Kościół wydobywał i nieustannie wydobywa ze swojej historii poprzez beatyfikacje i kanonizacje. Możliwość kroczenia w towarzystwie świętych daje liturgia Kościoła” (Benedykt XVI, Castel Gandolfo, 20 sierpnia 2008 roku). Niniejsza książka została pomyślana przede wszystkim jako pomoc w przeżywaniu liturgicznych wspomnień świętych Polaków beatyfikowanych lub kanonizowanych przez Jana Pawła II. Dlaczego zdecydowaliśmy się na taki wybór? Powody są co najmniej trzy. Po pierwsze, pontyfikat Jana Pawła II, który wyniósł na ołtarze ponad stu pięćdziesięciu Polaków, jest pontyfikatem już zakończonym. Po drugie, beatyfikacje i kanonizacje dokonane przez Jana Pawła II były bardzo liczne, a wiele z tych porywających postaci pozostaje mało znanymi. Trzeci powód jest jednak najważniejszy. W encyklice Veritatis splendor Jan Paweł II napisał: „Wszyscy święci Kościoła, dzięki wymownemu i porywającemu przykładowi ich życia, do głębi przemienionego blaskiem prawdy moralnej, rzucają jasny promień światła na każdą epokę dziejów” (nr 93). Nie ulega wątpliwości, że postać każdego ze świętych odczytywana jako komentarz
5
Wstêp
do Ewangelii kryje w sobie uniwersalne przesłanie będące światłem w każdym czasie i w każdym miejscu. Czy jednak to, że niektóre beatyfikacje mają miejsce wkrótce po śmierci człowieka wynoszonego na ołtarze, inne natomiast oczekują na spełnienie kilka wieków, nie sugeruje, że w planach Bożej Opatrzności akt beatyfikacji czy kanonizacji dokonuje się w odpowiednim czasie, tzn. takim, w którym ten oto wydobyty z przeszłości człowiek niesie jakieś orędzie istotne dla nas, żyjących dzisiaj? Przekonanie, że tak właśnie jest, towarzyszyło powstawaniu tej książki. Tym bardziej że wśród około tysiąca osób wyniesionych przez Jana Pawła II na ołtarze tak znaczącą grupę stanowią Polacy, wyrośli na tej ziemi i w tym samym kręgu kulturowym, w którym żyjemy i my dzisiaj. Skoro zostali wyniesieni na ołtarze niejako w przededniu trzeciego tysiąclecia, mamy prawo szukać w ich życiu inspiracji duchowej dla nas, wkraczających w trzecie tysiąclecie chrześcijaństwa. Zwróciliśmy się zatem do różnych osób z prośbą o przygotowanie medytacji nad życiem poszczególnych świętych i błogosławionych. Medytacje, które stanowią zasadniczą część prezentacji każdego z nich, zostały poprzedzone krótkim zarysem ich biografii oraz fragmentem homilii Jana Pawła II wygłoszonej podczas uroczystości kanonizacji bądź beatyfikacji. Rozważania te mogą służyć pomocą w rozwijaniu osobistej duchowości, a zwłaszcza w przygotowaniu homilii w liturgiczne wspomnienie poszczególnych świętych. Z tego powodu zostały umieszczone w kolejności chronologicznej pojawiania się w kalendarzu liturgicznym w roku kościelnym. Mamy nadzieję, że będą mogły być wykorzystane również jako czytanki na nabożeństwo Nieustannej Nowenny do Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Różnorodność autorów przygotowujących medytacje nad postaciami świętych stanowi szczególną wartość przekazywanej do rąk polskiego czytelnika książki. Stanowi również o jej oryginalności. Bardzo często autorzy są związani z tym samym kręgiem duchowym, tym samym zgromadzeniem zakonnym lub tą samą diecezją, w której wyrastali święci i błogosławieni Jana Pawła II. Jest to świadomy zamysł redakcyjny. Wydawało się bowiem, że ci, którzy na co dzień karmią się tą samą duchowością, lepiej rozumieją „swoich” świętych i z większą przenikliwością zdołają przedstawić ich innym, ukazując, na czym polega aktualność przesłania zawartego w ich życiu.
6
Wstêp
Każdy święty, niezależnie od swego pochodzenia, jest znakiem w każdej epoce dziejów i w każdym miejscu. Jest potwierdzeniem, że „świętość nie jest luksusem, nie jest przywilejem nielicznych, lecz wspólnym przeznaczeniem wszystkich ludzi (…) Niekoniecznie wielkim świętym jest ten, kto posiada nadzwyczajne dary. W rzeczywistości jest bardzo wielu takich, którzy znani są jedynie Bogu, gdyż ich życie na ziemi wydawało się najnormalniejsze” (Benedykt XVI, Castel Gandolfo, 20 sierpnia 2008 roku). Jeśli ta książka pomoże komuś uczynić mały krok w stronę świętości, to jej największy cel zostanie osiągnięty. Wojciech Zagrodzki CSsR
7
Wstêp
Bł. Marcelina
Darowska
1827–1911 Kobieta spełniona w służbie Bogu i Ojczyźnie
Beatyfikacja:
6 października 1996 roku w Rzymie
Wspomnienie liturgiczne: 5 stycznia
9
i i f a r g o t o f s Spi i ilustracji
Lp.
Święci i błogosławnieni
str.
Źródło zdjęcia / ilustracji
bł. Marcelina Darowska bł. Regina Protmann św. Józef Sebastian Pelczar bł. Wincenty Lewoniuk i Męczennicy z Pratulina 5. bł. Bolesława Lament
9 17 23 29
6. bł. Stefan Wincenty Frelichowski 7. bł. Stanisław Kazimierczyk
43
Archiwum Sióstr Niepokalanek w Szymanowie Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka Fot. ks. Henryk Drozd (dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach) Archiwum Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka
8. św. Urszula Ledóchowska 9. św. Jan Sarkander 10. bł. Maria Karłowska
57 63 71
11. św. Jadwiga królowa
77
12. bł. bp Julian Nowowiejski i Towarzysze 13. bł. bp Michał Kozal
83
14. św. Brat Albert Chmielowski 15. św. Zygmunt Gorazdowski 16. św. Jan z Dukli
95 101 109
17. św. Kinga 18. bł. August Czartoryski
115 121
19. 20. 21. 22. 23. 24.
127 133 139 145 151 159
1. 2. 3. 4.
254
bł. Edmund Bojanowski św. Maksymilian Kolbe bł. Sancja Janina Szymkowiak bł. Męczennice z Nowogródka bł. Melchior Grodziecki bł. Aniela Salawa
37
49
89
Obraz znajduje się w kościele Bożego Ciała w Krakowie Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka Fot. ks. Józef Budniak Archiwum Generalne Sióstr Pasterek w Jabłonowie Pomorskim Obraz Jana Chrząszcza, fot. ks. Marek Wasil, Muzeum Archidiecezjalne w Krakowie Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka Archiwum Diecezji Włocławskiej, obraz autorstwa Zbigniewa Purczyńskiego Archiwum Generalne Br. Albertynów w Krakowie Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka Archiwum Prowincjalne OO. Bernardynów w Krakowie Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka Archiwum Sióstr Karmelitanek Bosych przy ul. Łobzowskiej w Krakowie Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka Archiwum Franciszkanów w Niepokalanowie Archiwum Generalne Sióstr Serafitek Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka Fot. obrazu ks. Józef Budniak Fot. BF Kruzel, klasztor OO. Franciszkanów Konwentualnych w Krakowie przy ul. Franciszkańskiej
Lp.
Święci i błogosławnieni
25. bł. abp Zygmunt Szczęsny Feliński 26. bł. Bernardyna Jabłońska 27. bł. Kolumba Gabriel 28. św. s. Faustyna Kowalska 29. bł. Maria Angela Truszkowska 30. bł. Jan Beyzym 31. bł. Honorat Koźmiński 32. św. Józef Bilczewski 33. bł. Jan Balicki 34. bł. Karolina Kózka 35. św. Rafał Kalinowski 36. bł. Franciszka Siedliska 37. bł. Rafał Chyliński
str.
Źródło zdjęcia / ilustracji
165 Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka 173 Archiwum Zgromadzenia Sióstr Albertynek w Krakowie 181 Ze zbiorów Sióstr Benedyktynek Miłości w Rzymie 189 Archiwum Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Krakowie 195 Fot. obrazu namalowanego przez s. G. Mariani FMM, który znajduje się w Domu Generalnym Zgromadzenia Sióstr Felicjanek w Rzymie 201 Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka 209 Archwium Warszawskiej Prowincji Kapucynów w Zakroczymiu 215 Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka 223 Prywatne archiwum ks. Andrzeja Mikołajczyka 229 Obraz bł. Karoliny namalowany przez p. Tadeusza Kowala 235 Fotografia wykonana bez wiedzy Świętego w pracowni J. Miena w Krakowie 30 marca 1897 roku 241 Archiwum Prowincji Warszawskiej Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu, Warszawa 247 Fot. obrazu Adolfa Hyły w klasztorze OO. Franciszkanów Konwentualnych w Krakowie przy ul. Franciszkańskiej
Na okładce: bł. abp Zygmunt Szczęsny Feliński (25), bł. Jan Beyzym (30), św. Urszula Ledóchowska (8), św. Faustyna Kowalska (28). Z tyłu: św. Maksymilian Kolbe (20), bł. August Czartoryski (18). Na wkładce: św. Rafał Kalinowski (35), bł. Marcelina Darowska (1), św. Maksymilian Kolbe (20), bł. August Czartoryski (18), bł. Sancja Janina Szymkowiak (21), bł. Jan Beyzym (30).
255
Spis treœci Wprowadzenie Wojciech Zagrodzki CSsR............................................................ 5 Bł. Marcelina Darowska (1827–1911) Maria Angela Zagrajek CSIC...................................................... 9 Bł. Regina Protmann (1552–1613) M. Magdalena Krebs CSC............................................................ 17 Św. Józef Sebastian Pelczar (1842–1924) ks. Jan Twardy.............................................................................. 23 Bł. Wincenty Lewoniuk i dwunastu Towarzyszy (Męczennicy z Pratulina) Józef Szczecina CSsR.................................................................... 29 Bł. Bolesława Lament (1862–1946) Joanna Babińska MSF.................................................................. 37 Bł. Stefan Wincenty Frelichowski (1913–1945) Wojciech Zagrodzki CSsR............................................................ 43 Bł. Stanisław Kazimierczyk (1433–1489) Stefan Ryłko CRL.......................................................................... 49 Św. Urszula Ledóchowska (1865–1939) Małgorzata Krupecka USJK........................................................ 57 Św. Jan Sarkander (1576–1620) ks. Józef Budniak........................................................................... 63 Bł. Maria Karłowska (1865–1935) Gaudiosa Czesława Dobrska CSDP.............................................. 71
256
Św. Jadwiga królowa (1374–1399) ks. Jan Nowak .............................................................................. 77 Bł. bp Julian Nowowiejski i stu ośmiu Męczenników (Męczennicy II wojny światowej) Aleksander Sitnik OFM................................................................ 83 Bł. bp Michał Kozal (1893–1943) Stanisław Jankowski SDB............................................................. 89 Św. Brat Albert − Adam Chmielowski (1845–1916) Brat Paweł ALB............................................................................ 95 Św. ks. Zygmunt Gorazdowski (1845–1920) dk. Jacek Jan Pawłowicz............................................................... 101 Św. Jan z Dukli (1414–1484) Aleksander Sitnik OFM, Stanisław Górni OFM......................... 109 Św. Kinga (1234–1292) M. Teresa Izworska OSC.............................................................. 115 Bł. August Czartoryski (1858–1893) Stanisław Jankowski SDB............................................................. 121 Bł. Edmund Bojanowski (1814–1871) M. Miriam Kłąb Sł.M.................................................................. 127 Św. Maksymilian Maria Kolbe (1894–1941) Andrzej Zając OFMConv............................................................. 133 Bł. Sancja Janina Szymkowiak (1910–1942) Nella Stasiowska, serafitka........................................................... 139 Bł. Maria Stella i dziesięć Towarzyszek (Męczennice z Nowogródka) Dominika Pawlik CSFN............................................................... 145
257
Św. Melchior Grodziecki (1584–1619) Stanisław Cieślak SJ...................................................................... 151 Bł. Aniela Salawa (1881–1922) Sławomir Podlach CSsR............................................................... 159 Bł. abp Zygmunt Szczęsny Feliński (1822–1895) Teresa Antonietta Frącek RM...................................................... 165 Bł. Bernardyna – Maria Jabłońska (1878–1940) Agnieszka Koteja ALB.................................................................. 173 Bł. Kolumba Gabriel (1858–1926) Dobrawa Piaścik OSB, Benedetta Górska OSB.......................... 181 Św. Faustyna Kowalska (1905–1938) Bolesław Słota CSsR..................................................................... 189 Bł. Maria Angela Truszkowska (1825–1899) M. Jonasza Stelmach CSSF.......................................................... 195 Bł. Jan Beyzym (1850–1912) Stanisław Cieślak SJ...................................................................... 201 Bł. Honorat Koźmiński (1829–1916) Krzysztof Lewandowski OFMCap............................................... 209 Św. Józef Bilczewski (1860–1923) Stefan Koperek CR........................................................................ 215 Bł. Jan Balicki (1869–1948) ks. Jan Nowak............................................................................... 223 Bł. Karolina Kózka (1898–1914) ks. Janusz Paciorek ...................................................................... 229
258
Św. Rafał Kalinowski (1835–1907) Czesław Gil OCD......................................................................... 235 Bł. Franciszka Siedliska (1842–1902) Dominika Pawlik CSFN............................................................... 241 Bł. Rafał Chyliński (1694–1741) Andrzej Zając OFMConv............................................................. 247 Spis fotografii .............................................................................. 254
259