ks. Andrzej
Ksiądz Andrzej Ziółkowski CM – misjonarz św. Wincentego à Paulo, święcenia kapłańskie przyjął w roku 1984. Wykłada teologię pastoralną i ho miletykę w kilk u krakowskich seminariach. Prowadził katechezę parafialną i szkolną, rekolekcje i misje pa rafialne, dni skupienia. Autor pomocy kaznodziejskich, duszpasterskich, katechetycznych, specjalizuje się w przepowiadaniu do najmłodszych. Wciąż poszukuje nowych form głoszenia Ewangelii. Lubi fotografować i jeździć rowerem. Mieszka w Krakowie. *** Ewangelia z uśmiechem to propozycja krótkich, o bardzo prostej strukturze, homilii do najmłodszych na lata A – B – C. „Głosić Ewangelię ubogim posłał mnie Pan”. Pozwalam sobie na sparafrazowanie natchnionych słów i mówię: „Głosić Ewangelię dzieciom posłał mnie Pan”. Aby skutecznie dotrzeć do dziecięcych serc i umysłów, głośmy Dobrą Nowinę z p rostotą i radoś cią. Błogosławiony jest t en, kto mówiąc słowo Boże, uśmiecha się sercem.
iech!
uśm k a j a m e Ni
www.HomoDei.com.pl ISBN: 978-83-64451-17-1
owski CM
ej Ziółk s. Andrz
K
iechem
uśm z a i l e g n Ewa Homilie
do dzieci
A–B–C
Księdzu proboszczowi CM – Bogdanowi Konarzewskiemu z wdzięcznością za wspólne głoszenie słowa ce, w Koninie Żagańskim, Lutyn arkach… Witoszynie Górnym, Wymi Autor
© 2014 Wydawnictwo Homo Dei © ks. Andrzej Ziółkowski CM Adiustacja i korekta: Magdalena A. Dobosz, Paulina A. Lenar Okładka, dtp, skład: Małgorzata A. Batko Nihil obstat: Janusz Sok CSsR, Prowincjał L.dz.: 97/03/14
Wydawnictwo Homo Dei ul. Zamojskiego 56, 30-523 Kraków tel. 12 656 29 88, faks 12 259 81 21 www.HomoDei.com.pl e-mail: dystrybucja@homodei.com.pl ISBN: 978-83-64451-17-1 Druk i oprawa: Colonel
Od Autora „Osobiście lubię chodzić na te Msze dziecięce! Wszystko jest tak, jak powinno być. Dzieci są uśmiechnięte, starsi zadowoleni, kazania są krótkie i ciekawe, dziewczęta ze s choli przy akompaniamencie gitary śpiewają ładne piosenki. Całość tak jak szkolna lekcja – mieści się w czterdziestu pięciu minutach. Można? Można! Przecież to wcale nie jest takie trudne! Trzeba tylko trochę chcieć, coś z siebie dać, mieć jakąś twórczą inwencję”. Powyższa opinia nie jest odosobniona. Sporo wiernych pragnie uczestniczyć w liturgii zrozumiałej, krótkiej, ciekawej, pełnej powagi, prostoty i zarazem radosnej. To są wymagania, które duchownym stawia współczesny wierzący – tak dzieci, jak i młodzi, a tym bardziej dorośli. Czy można sprostać tym życzeniom? Czy można odeprzeć krytykę homilii? Czy można na wszystko się zgadzać? Na pewno nie należy bać się kr ytyki, bo dzięki niej w ciąż możemy udoskonalać przekaz słowa. Trzeba rozmawiać z odbiorcami, posłuchać ich opinii nad t emat kazania, w duchu pokory przyjąć ocenę, podumać wspólnie nad nast ępnym kazaniem. Skoro bowiem głosimy słowo Boże do wszyst kich, bo tak najczęściej jest, |7
to część homilii można skierować do dzieci, potem zwrócić się do dorosłych i do młodych. Jeśli nasi odbiorcy mają jakieś konkretne uwagi, wskazania, podpowiedzi – niech się nimi podzielą! Przecież istotą homilii jest dialog, wspólne rozmyślanie dotyczące usłyszanych wątków czytań, a przede wszystkim Ewangelii. Oczywiście nie w czasie liturgii, ale poza nią. To będzie próba homilii dialogowanej. Z dziećmi ta forma często się udaje. Do postulatów uczestniczących w Eucharystii trzeba jednak podchodzić krytycznie. Nie wszystkie są właściwe. Msza św. nie jest „koncertem życzeń”, a tak niestety czasami bywa, gdy celebrans zgadza się na elemen ty, które nie p owinny mieć miejs ca w ramach liturgii. Skoro taka jest rzeczywistość, to jak głosić dzisiaj homilie do dzieci, aby świadomie uczestniczyły w liturgii? To jest nieustanny proces, który wciąż podlega zmianom. Msza św. jest wspólną modlitwą, której doświadczamy, której wciąż w każdą niedzielę się uczymy. Jeśli to możliwe, prośmy rodziców i krewnych, aby w czasie Mszy św. mieli dzieci ob ok siebie. Nie ma jak u mamy! To prawda, bowiem gdy dziecko przytuli się do mamy, taty, babci, dziadka, czuje ciepło, a tym samym jest mu dobrze w kościele. Nawet wtedy, gdy się trochę nudzi, bo kazanie jest akurat do dorosłych, opiekun (szczególnie rodzice) zawsze temu jakoś zaradzi: a to coś zasugeruje, to znów otworzy książeczkę, zwróci uwagę na jakiś element w kościele. Dziecku trzeba t eż czasami coś delikatnie podpowiedzieć, aby lepiej rozumiało homilię. Nie ma jak u taty! Gdy homilista mówi ciekawie, dla lepszego wyjaśnienia posługuje się jakimś przedmiotem, śpiewa fragment piosenki, to dziecko samo chce się podzielić wrażeniami z mamą, tatą. Przecież od tego są rodzice. Ewangelia z uśmiechem to propozycja krótkich homilii do najmłodszych na lata A, B i C. Część z nich była już drukowana w kwartalniku „Homo Dei”, tu są na nowo opracowane. 8|
Każda homilia uwzględnia obecność najmłodszych i ma bardzo prostą strukturę: a) temat zapowiada istotę poruszanego problemu; b) uwaga dotyczy przygotowania pomocy w homilii; jeśli rozdajemy tekst, to wszystkie dzieci powinny go otrzymać; c) punkt pierwszy: ciekawy i dynamiczny element doświadczenia z życia dzieci; d) punkt drugi: wyjaśnienie fragmentu Ewangelii; e) punkt trzeci: podpowiedź, co dzieci mają uczynić, aby wcielić Ewangelię w życie; f) proponuję… – f orma zadania domowego, swego rodzaju przedłużenie homilii (rozmowy). „Głosić Ewangelię ubogim posłał mnie Pan”. Pozwalam sobie na parafrazę natchnionych słów i mówię: „Głosić Ewangelię dzieciom posłał mnie Pan”. Aby dotrzeć do dziecięcych serc i umysłów, głośmy Ewangelię z uśmiechem, prostotą i radością w sercu. Błogosławiony jest ten, kto mówiąc słowo Boże, uśmiecha się sercem. Nie ma jak uśmiech! Kraków, 23 lutego 2014 roku w dniu św. Polikarpa, biskupa i męczennika, biskupa Smyrny
Adwent i Boże Narodzenie I niedziela adwentu WSPINAMY SIĘ NA GÓRĘ Przygotować kijki trekingowe. 1. Przed świętami Bożego Narodzenia wiele osób przygotowuje swoje mieszkanie, dom na przyjęcie Pana Jezusa. Nic w tym dziwnego, w końcu są to bardzo ważne święta i każdy wierzący pragnie przyjąć Pana Jezusa do czystego mieszkania. Mamy i babcie piorą firanki, wycierają wszystkie kurze. Tata ze st arszym bratem robią porządek w piwnicy, w garażu, na strychu – dziwne to jest, bo przecież Pan Jezus przychodzi do naszych serc, ale… jakiś sens w tym sprzątaniu musi być, skoro ludzie tak bardzo o to dbają. A już prawie wszyscy myją okna. A czy wiecie dlaczego? (Dzieci domyślą się na pewno, że chodzi o to, aby widzieć, co się dzieje za oknem, czy przypadkiem nie idzie już Święty Mikołaj). Nie tylko to; gdy okno jest czyste, to wpada p rzez nie do mieszka nia więcej świa tła sło| 11
Spis treści Od Autora ... ......................................................................................................................... 7
A
B
C
ADWENT I BOŻE NARODZENIE I niedziela adwentu ....................................................................... 11 ......... 121 ........ 223 II niedziela adwentu ...................................................................... 13 ......... 123 ........ 225 III niedziela adwentu .................................................................... 15 ......... 124 ........ 226 IV niedziela adwentu .................................................................... 17 ......... 126 ........ 228 Narodzenie Pańskie ....................................................................... 19 ......... 128 ........ 229 Świętego Szczepana ....................................................................... 21 ......... 130 ........ 231 Świętej Rodziny .............................................................................. 23 ......... 131 ........ 232 Nowy Rok – Bożej Rodzicielki Maryi ......................................... 25 ......... 133 ........ 234 II niedziela po Narodzeniu Pańskim .......................................... 27 ......... 135 ........ 236 Chrzest Chrystusa ......................................................................... 28 ......... 136 ........ 237
A
B
C
WIELKI POST Środa Popielcowa ........................................................................... 31 ......... 139 ........ 239 I niedziela wielkiego postu ........................................................... 33 ......... 141 ........ 241 II niedziela wielkiego postu ......................................................... 36 ......... 142 ........ 242 III niedziela wielkiego postu ........................................................ 38 ......... 144 ........ 244 IV niedziela wielkiego postu ........................................................ 40 ......... 146 ........ 245 V niedziela wielkiego postu ......................................................... 42 ......... 147 ........ 247 VI niedziela wielkiego postu – Niedziela Palmowa .................. 44 ......... 149 ........ 249
WIELKANOC Zmartwychwstanie Pańskie .......................................................... 47 ......... 153 ........ 251 II niedziela wielkanocna ............................................................... 49 ......... 155 ........ 253 III niedziela wielkanocna ............................................................. 50 ......... 156 ........ 254 IV niedziela wielkanocna ............................................................. 52 ......... 158 ........ 256 V niedziela wielkanocna ............................................................... 53 ......... 160 ........ 258 VI niedziela wielkanocna ............................................................ 55 ......... 161 ........ 259 Wniebowstąpienie Pańskie ........................................................... 57 ......... 163 ........ 261 Zesłanie Ducha Świętego .............................................................. 58 ......... 164 ........ 262
A
B
C
OKRES ZWYKŁY II niedziela zwykła ......................................................................... 61 ......... 167 ........ 265 III niedziela zwykła ....................................................................... 63 ......... 169 ........ 267 IV niedziela zwykła ....................................................................... 65 ......... 170 ........ 268 V niedziela zwykła ......................................................................... 67 ......... 172 ........ 270 VI niedziela zwykła ....................................................................... 69 ......... 174 ........ 271 VII niedziela zwykła ...................................................................... 71 ......... 176 ........ 273 VIII niedziela zwykła .................................................................... 74 ......... 177 ........ 274 IX niedziela zwykła ....................................................................... 76 ......... 179 ........ 276 X niedziela zwykła ......................................................................... 78 ......... 181 ........ 278 XI niedziela zwykła ....................................................................... 79 ......... 182 ........ 279 XII niedziela zwykła ...................................................................... 81 ......... 184 ........ 281 XIII niedziela zwykła .................................................................... 83 ......... 185 ........ 282 XIV niedziela zwykła .................................................................... 85 ......... 187 ........ 284 XV niedziela zwykła ...................................................................... 87 ......... 188 ........ 286 XVI niedziela zwykła .................................................................... 88 ......... 190 ........ 288 XVII niedziela zwykła ................................................................... 90 ......... 192 ........ 290 XVIII niedziela zwykła ................................................................. 92 ......... 193 ........ 292 XIX niedziela zwykła .................................................................... 93 ......... 195 ........ 294 XX niedziela zwykła ...................................................................... 95 ......... 197 ........ 296 XXI niedziela zwykła .................................................................... 97 ......... 198 ........ 298
A
B
C
XXII niedziela zwykła ................................................................... 98 ......... 200 ........ 300 XXIII niedziela zwykła ............................................................... 100 ......... 202 ........ 302 XXIV niedziela zwykła ............................................................... 102 ......... 203 ........ 304 XXV niedziela zwykła ................................................................. 103 ......... 205 ........ 306 XXVI niedziela zwykła ............................................................... 105 ......... 206 ........ 308 XXVII niedziela zwykła .............................................................. 107 ......... 208 ........ 310 XXVIII niedziela zwykła ............................................................ 108 ......... 210 ........ 312 XXIX niedziela zwykła ............................................................... 110 ......... 211 ........ 314 XXX niedziela zwykła ................................................................. 111 ......... 213 ........ 316 XXXI niedziela zwykła ............................................................... 113 ......... 215 ........ 318 XXXII niedziela zwykła .............................................................. 115 ......... 216 ........ 320 XXXIII niedziela zwykła ............................................................ 116 ......... 218 ........ 322 XXXIV niedziela zwykła ............................................................ 118 ......... 219 ........ 324
UROCZYSTOŚCI I ŚWIĘTA Objawienie Pańskie (wersja I) ....................................................................................... 327 Objawienie Pańskie (wersja II) ..................................................................................... 329 Zwiastowanie Pańskie .................................................................................................... 331 Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski ..................................................................333 Najświętszej Trójcy ......................................................................................................... 335 Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało) .................................................. 336 Świętych Apostołów Piotra i Pawła .............................................................................. 338
A
B
C
Przemienienie Pańskie ................................................................................................... 340 Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny ...................................................................341 Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej. ............................................................... 343 Rocznica poświęcenia kościoła własnego ................................................................... 345 Wszystkich Świętych ...................................................................................................... 347 Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych (Zaduszki) ....................................... 349 Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny ...................................................... 351