Απολογισμός Έργου 2023 - Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

Φωτ. εξωφύλλου: Zak Viemon

Niki de Saint Phalle

To παγκάκι 1989 (εφημερίδα ζωγραφισμένη στα ελληνικά από τη Μαρίνα Καρέλλα) Niki de Saint Phalle: @ ADAGP Paris / ΟΣΔΕΕΤΕ 2023

5

Αντί προλόγου

6

Έμπνευση

Εκθέσεις

Συλλογή

18

Μετάδοση

Σχολικά προγράμματα

Δημιουργικά εργαστήρια

Ξεναγήσεις

Βιβλιοθήκη

24

Το 2023 σε αριθμούς

28

ΣυμπερίληψηΠροσβασιμότητα

36

Εξωστρέφεια - Συνέργειες

40

Λοιπές

δράσεις

46

Ανάπτυξη Πωλητήρια - e-shop

Πρόγραμμα Μελών

Διάθεση Χώρων

Εστίαση

Χορηγίες

Διαδικτυακή παρουσία 2023

54 Εμείς

Σκοποί Διοικητικό συμβούλιο

Στελέχωση

Αντί προλόγου

Έμπνευση, Μετάδοση, Συμπερίληψη, Συνέργειες, Ανάπτυξη: οι πέντε άξονες δράσης και πρωτοβουλιών που βρίσκονται στον πυρήνα του ετήσιου προγραμματισμού και της ευρύτερης στρατηγικής μας στόχευσης για το μέλλον.

Έμπνευση, διότι από αυτήν όλα εκπορεύονται. Με απαρχή του οράματος μια συλλογή αριστουργηματικών έργων που προικοδότησαν στο ομώνυμο Ίδρυμά τους ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή, η οποία εμπλουτίζεται διαρκώς και παρουσιάζεται στο κοινό ανανεωμένη. Αλλά συγχρόνως και σημαντικές περιοδικές εκθέσεις, όπως το αφιέρωμα στο Nouveau Réalisme που ανέδειξε το εκρηκτικό και επαναστατικό πνεύμα των καλλιτεχνών του κινήματος της γαλλικής αβανγκάρντ της δεκαετίας του ’60, η έκθεση Μνήμες Λουσμένες στο Όνειρο με θέμα τις τεχνικές των πολλαπλών και τον πρωταρχικό ρόλο τους στη μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη και, τέλος, η αναδρομική έκθεση του Χρόνη Μπότσογλου, μέσα από την οποία διατρέξαμε περισσότερα από 65 χρόνια μιας εξαιρετικά γόνιμης διαδρομής ενός εκ των σημαντικότερων παραστατικών καλλιτεχνών της σύγχρονης ελληνικής ζωγραφικής.

Μετάδοση, γιατί χωρίς αυτήν ποιο το νόημα; Αποσκοπώντας στη διάχυση όχι αποκρυσταλλωμένης αλλά συμμετοχικής γνώσης που δεν εστιάζει στην ακαδημαϊκή αλλά στη βιωματική προσέγγιση των εκθεμάτων, οι συμμετέχοντες, μικροί και μεγάλοι, στις διαδραστικές ξεναγήσεις, τα σχολικά προγράμματα και τα δημιουργικά εργαστήριά μας, έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν ελεύθερα, να ανταλλάξουν απόψεις και να απελευθερώσουν παραγωγικές δυνάμεις.

Συμπερίληψη, ή αλλιώς το Μουσείο «όλων μας». Ένας χώρος που εξυμνεί το έργο ανθρώπων - των καλλιτεχνών - που στην πλειοψηφία τους βίωσαν την περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό, δεν θα μπορούσε να μην επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του σε συνάρτηση με την κοινωνική και πολιτισμική ένταξη και να μη θέσει ως προτεραιότητα την υλοποίηση κατάλληλων παρεμβάσεων προς αυτήν την κατεύθυνση. Η προσφορά πληθώρας δράσεων με σκοπό την ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση της τρίτης ηλικίας και των ατόμων με ήπια γνωστική διαταραχή, η ανάπτυξη δραστηριοτήτων για επισκέπτες με μερική ή ολική απώλεια όρασης, η διευκόλυνση της προσβασιμότητας στο μουσείο ατόμων στο

Βίβιαν Κουτσομάλλη Υπεύθυνη Διοίκησης και Νομικής Υπηρεσίας

φάσμα του αυτισμού και των οικογενειών τους, η ανάδειξη του θετικού αντικτύπου της τέχνης για την υγεία, την ευεξία και την ευημερία του ατόμου και η διοργάνωση εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης απέναντι σε ζητήματα διαφορετικότητας, αποτέλεσαν σημαντικά πεπραγμένα του 2023 και μέρος των προτεραιοτήτων μας για τα επόμενα έτη.

Συνέργειες, γιατί μέσα από αυτές ενισχύονται οι δυνάμεις του πολιτισμού και πολλαπλασιάζεται ο κοινωνικός του αντίκτυπος. Η προθυμία ανάπτυξης συνεργασιών σε επίπεδο τοπικού, εθνικού και διεθνούς οικοσυστήματος, είτε με άλλους πολιτιστικούς πυρήνες είτε με φορείς που δραστηριοποιούνται σε άλλους τομείς, εκτός του ότι προλαμβάνει από τάσεις εφησυχασμού και προσήλωσης σε στερεοτυπικές αντιλήψεις, επιδρά θετικά στην πολιτιστική, κοινωνική, ακόμη και οικονομική εικόνα της γειτονιάς, της πόλης και της ίδιας της χώρας. Το 2023 δημιουργήσαμε ακόμη περισσότερες διασυνδέσεις, εντός και εκτός συνόρων, και άλλες πολλές καλλιεργούνται και περιμένουν να ευδοκιμήσουν στο μέλλον.

Ανάπτυξη, χωρίς να αλλοιώνεται ο πρωταρχικός μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας του Ιδρύματος. Η σύγχρονη εποχή και ο αναθεωρημένος, διευρυμένος πλέον ρόλος που αποδίδει το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) στο μουσείο, εντάσσουν αυτό μέσα σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον και επιβάλλουν, για λόγους βιωσιμότητας, την υιοθέτηση σχετικών μεθόδων οργάνωσης, προβολής και επικοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο, δίνουμε μεγάλη έμφαση και σε άλλους τομείς δράσης που συνδράμουν στην οικονομική ενίσχυση και αυτοδυναμία των μουσείων μας, όπως οι παρεχόμενες υψηλές υπηρεσίες εστίασης και διάθεσης χώρων, τα πωλητήρια και το e-shop, η παρουσία στο διαδίκτυο και στα κοινωνικά δίκτυα, οι χορηγικές συνεργασίες κλπ.

Πριν αφήσουμε πίσω μας το 2023 και στραφούμε στο 2024, δεν θα μπορούσαμε να μη σταθούμε στην πιο οδυνηρή στιγμή του, όταν το ημερολόγιο έγραψε 28 Φεβρουαρίου. Η τραγωδία των Τεμπών και οι 57 αδικοχαμένες ψυχές που πήρε μαζί της, μας θυμίζει ότι ο Πολιτισμός δεν είναι έμφυτος αλλά επίκτητος, το αποτέλεσμα των δημιουργικών δυνάμεων και επιτευγμάτων μιας κοινωνίας, την οποία όμως οφείλουμε να προστατεύουμε καταλλήλως για να μην πάψει να ελπίζει, να οραματίζεται και να προοδεύει.

Έμπνευση

Εκθέσεις

Nouveau réalisme

Μουσείο Αθήνας - 11.01 - 09.04.2023

Το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή παρουσίασε τον χειμώνα του 2023 μια διεθνή έκθεση αφιερωμένη

στο Nouveau Réalisme ή Νέος Ρεαλισμός: ένα εκρηκτικό, επαναστατικό κίνημα, μεταξύ των Dada και της Pop Art, το οποίο ανέτρεψε τα μέχρι τότε δεδομένα της τέχνης του 20ού αιώνα.

Η έκθεση συγκέντρωσε πάνω από πενήντα έργα καλλιτεχνών, εκπροσώπων του κινήματος, και ειδικότερα των Arman, François Dufrêne, Raymond Hains, Yves Klein, Martial Raysse, Daniel Spoerri, Jacques Villeglé, Mimmo Rotella, Gérard Deschamps, αλλά και των César, Jean Tinguely, Niki de Saint Phalle και Christo.

Η υλοποίηση του εικαστικού αυτού αφιερώματος δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς τη θερμή υποστήριξη των φορέων, τόσο θεσμικών όσο και ιδιωτικών, που δάνεισαν τα έργα και ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Ιδρύματος με γενναιοδωρία, μεταξύ άλλων και το Centre Pompidou στο Παρίσι.

Την έκθεση επιμελήθηκαν η Marion Meyer, Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Man Ray, που γνώρισε προσωπικά πολλούς Νέους Ρεαλιστές και η Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau, Υπεύθυνη της Συλλογής του Ιδρύματος. Η σκηνογραφία της έκθεσης μελετήθηκε από τον Ανδρέα Γεωργιάδη και την Παρασκευή Γερολυμάτου.

Το αφιέρωμα συνοδεύτηκε από δίγλωσσο τόμο (ελληνικά, αγγλικά) με πλούσιο αρχειακό υλικό, που εκδόθηκε από το Ίδρυμα σε επιμέλεια της Μικρής Άρκτου.

Στα πλαίσια της έκθεσης, πραγματοποιήθηκε πληθώρα δράσεων, όπως αποκλειστικό preview για τα μέλη μας, ξεναγήσεις κοινού από τη Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau, η ειδική θεματική ξενάγηση «Γαλλικός Μοντερνισμός και Μεταμοντερνισμός» και πολλά δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά. Ιδιαίτερη στιγμή αποτέλεσε η συνάντηση των δυο συνεπιμελητριών της έκθεσης στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Αθήνας για να αναλύσουν τις διαφορετικές πτυχές του κινήματος του Νέου Ρεαλισμού, σε μια συζήτηση που συντόνισε η δημοσιογράφος Μαργαρίτα Μυτιληναίου.

ΣΎΝΟΛΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΏΝ

16.000

«Nouveau Réalisme, εντελώς επίκαιρος και διαχρονικά συγκλονιστικός! Ευχαριστούμε για την ευκαιρία να γνωρίσουμε αυτό το καλλιτεχνικό κίνημα που επέδρασε καταλυτικά στη σύγχρονη τέχνη»

«Εκπληκτική

κατάδυση στο σύμπαν του Νεορεαλισμού.

Θερμά

συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία»

«Μπράβο για την έκθεση του Νεορεαλισμού. Εκτός από τα αντιπροσωπευτικά εκθέματα, δώσατε

και την ιδέα της

ομάδας, της σχέσης

και της ψυχή τους»

«Rebellious yet aesthetic, sublime, reviving, enthusiastic»

«Magnifique et inattendu, une très belle exposition d’une grande période pour l’art français»

Φωτ.: Μαρίζα Καψαμπέλη

Έμπνευση

Φωτ.:

(πάνω)

Χριστόφορος Δουλγέρης

(δεξιά)

Χριστόφορος Δουλγέρης

Χρόνης ΜπότσογλουΗ αδιάλλακτη ειλικρίνεια της ενσυναίσθησης Μουσείο Άνδρου 02.07 - 01.10.2023

Το καλοκαίρι του 2023, στο Μουσείο του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή στην Άνδρο, πραγματοποιήθηκε το αφιέρωμα-αναδρομική έκθεση του Χρόνη Μπότσογλου, ενός από τους σημαντικότερους παραστατικούς καλλιτέχνες της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Παρουσιάστηκαν περισσότερα από εκατό έργα, σχέδια με μολύβι, παστέλ, ελαιογραφίες, ακουαρέλες, μπρούντζινα, ορειχάλκινα και γύψινα, τα οποία κάλυψαν τα εξήντα πέντε χρόνια μιας εξαιρετικά γόνιμης καλλιτεχνικής διαδρομής του καλλιτέχνη.

Η γενναιόδωρη συμμετοχή της οικογένειας του ζωγράφου, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2022, όπως και πολλών συλλεκτών, ιδιωτών και θεσμών, μας επέτρεψε να συγκεντρώσουμε τόσο τα έργα-ορόσημα του καλλιτέχνη όσο και πολλά άλλα, που εκτέθηκαν για πρώτη φορά.

Την έκθεση επιμελήθηκε η Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau, Υπεύθυνη της Συλλογής του Ιδρύματος. Η σκηνογραφία της έκθεσης μελετήθηκε από τον Ανδρέα Γεωργιάδη και την Παρασκευή Γερολυμάτου.

Το αφιέρωμα συνοδεύτηκε από δίγλωσσο τόμο (ελληνικά, αγγλικά), με κείμενα της επιμελήτριας και πλούσιο αρχειακό υλικό, εμπλουτισμένο με αναλυτικό χρονολόγιο, μαρτυρίες του ίδιου του Μπότσογλου, καθώς και με φωτογραφικά τεκμήρια, αδημοσίευτα τα περισσότερα, τα οποία πρόσφερε η οικογένεια του καλλιτέχνη. Ο κατάλογος εκδόθηκε από το Ίδρυμα σε επιμέλεια της Μικρής Άρκτου.

ΣΎΝΟΛΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΏΝ

12.400

«Εξαιρετικός καλλιτέχνης, άνθρωπος, τόσο απλό και τόσο δύσκολο στην εποχή μας»

«A very well curated exhibition of a significant artist and a free human spirit and genuine seeker! The element of “empathy” is pulsating through all his works»

«Υπέροχα τα έργα και ο τρόπος παρουσίασής τους. Θερμά συγχαρητήρια κι ευχαριστίες για την ψυχική ανάταση που τόσο απλόχερα μας χαρίζετε»

ΣΎΝΟΛΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΏΝ

14.900 «Η μαγεία της χαρακτικής στις απαρχές της»

«Ξεχωριστή εμπειρία, φανταστική προσωρινή έκθεση»

«Η έκθεση Μνήμες Λουσμένες στο όνειρο θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μας σαν ένα αξέχαστο όνειρο»

Μνήμες λουσμένες στο όνειρο Η τέχνη του πολλαπλού από τη Συλλογή του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή Μουσείο Αθήνας - 05.08 - 03.12.2023

Από τον Αύγουστο έως το τέλος του 2023, το Μουσείο του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή στην Αθήνα παρουσίασε ένα μεγάλο αφιέρωμα στον πρωταρχικό ρόλο του πολλαπλού στη μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη. Για τον σκοπό αυτό, συγκεντρώθηκαν περίπου ενενήντα λιθογραφίες, γκραβούρες και κεραμικά από τη Συλλογή του Ιδρύματος, που φέρουν τις υπογραφές οκτώ κορυφαίων καλλιτεχνών του 19ου και του 20ού αιώνα: Aristide Maillol, Henri de Toulouse-Lautrec, Henri Matisse, Fernand Léger, Pablo Picasso, Georges Braque, Joan Miró και Balthus.

Η συγκεντρωτική παρουσίαση αυτών των έργων, μας έδωσε την ευκαιρία να ξαναδιαβάσουμε την ιστορία τους μέσα από δυο προοπτικές.

Πρώτον, εξετάζοντάς τα ως ένα σύνολο από «μνήμες λουσμένες στο όνειρο», κατά την τόσο λυρική περιγραφή του Γουατεμαλέζου συγγραφέα Miguel Ángel Asturias. Με αυτόν τον τρόπο μπορέσαμε να αναλύσουμε λεπτομερώς τα πλεονεκτήματα που προσέφεραν στους καλλιτέχνες οι διάφορες τεχνικές του πολλαπλού. Στη συνέχεια, σκύβοντας πάνω από το κάθε έργο χωριστά, ακολουθήσαμε τη διαδρομή της δημιουργίας του, δίνοντας συγχρόνως έμφαση στην πρωτοτυπία του σε σχέση με την υπόλοιπη

παραγωγή κάθε καλλιτέχνη. Οι επισκέπτες της έκθεσης μπόρεσαν να ανακαλύψουν, μεταξύ άλλων, ολόκληρα τα λευκώματα Οι μαιτρ του σχεδίου του Aristide Maillol, Δώδεκα λιθογραφίες του Lautrec, Τσίρκο του Léger, Η Θεογονία του Ησίοδου, εικονογραφημένη (στα ελληνικά) από τον Braque, Ανεμοδαρμένα ύψη της Emily Brontë, έτσι όπως τα φαντάστηκε ο Balthus. Όσο για τους Matisse, Picasso και Miró, αποδεικνύουν για μια ακόμη φορά τον αποφασιστικό ρόλο που έπαιξαν στην ανάπτυξη της χαρακτικής και της κεραμικής κατά τον 20ο αιώνα.

Την έκθεση επιμελήθηκε η Μαρία ΚουτσομάλληMoreau, Υπεύθυνη της Συλλογής του Ιδρύματος.

Η σκηνογραφία της έκθεσης μελετήθηκε από τον Ανδρέα Γεωργιάδη και την Παρασκευή Γερολυμάτου.

Η έκθεση συνοδεύτηκε από δίγλωσσο κατάλογο (ελληνικά, αγγλικά), με κείμενα της επιμελήτριας, εμπλουτισμένος με γλωσσάριο που περιλαμβάνει όλους τους τεχνικούς όρους της χαρακτικής, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για την καλή κατανόηση των μεθόδων που έχουν χρησιμοποιηθεί, καθώς και με βιογραφικά σημειώματα των πολύτιμων συνεργατών που έδωσαν στους καλλιτέχνες την ευκαιρία να διαπρέψουν στην τέχνη του πολλαπλού. Ο κατάλογος εκδόθηκε από το Ίδρυμα σε επιμέλεια της Μικρής Άρκτου.

Φωτ.: Ευτυχία Βλάχου

Έμπνευση Συλλογή

Συλλογή

Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία και κατά τη διάρκεια του 2023 να γνωρίσουν, μέσα από μια άρτια και σύγχρονη σκηνογραφική πρόταση, τη μόνιμη Συλλογή του Ιδρύματος που εκτίθεται στο Μουσείο του στην Αθήνα. Ένα σύνολο έργων διαλεγμένων με προσοχή, σχολαστικότητα και πάθος από τον Βασίλη και την Ελίζα Γουλανδρή, που καταφέρνει να συγκεντρώσει και να αναδείξει στο φιλότεχνο κοινό τους εμβληματικούς εκπροσώπους της μοντέρνας, μεταπολεμικής και σύγχρονης τέχνης.

Στα πλαίσια της καθιερωμένης ανανέωσης των εκθεσιακών χώρων, που στοχεύει στην ανάδειξη της πλούσιας και πολυδιάστατης Συλλογής του Ιδρύματος, τμήμα του δευτέρου ορόφου του Μουσείου διαμορφώθηκε με τρόπο που να παρουσιάζει στο κοινό γλυπτά και ανάγλυφα έργα γνωστών δημιουργών που υπήρξαν ζευγάρια στη ζωή, όπως οι Ben Nicholson-Barbara Hepworth, Jean Tinguely-Niki de Saint Phalle, François-Xavier Lalanne-Claude Lalanne, Fernando Botero-Σοφία Βάρη και Christo-Jeanne Claude.

Επίσης, η ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση της Συλλογής εμπλουτίστηκε από τη δημιουργία δεκατριών επεισοδίων-ντοκιμαντέρ, παραγωγής του Ιδρύματος, αφιερωμένων στα εμβληματικότερα έργα της Συλλογής. Η πρώτη σειρά ντοκιμαντέρ παρουσιάζει πτυχές της ζωής κορυφαίων καλλιτεχνών, αποκαλύπτοντας τις ιστορίες πίσω από τη σύλληψη και τη δημιουργία εμβληματικών έργων της Συλλογής, όπως, μεταξύ άλλων, η «Μικρή χορεύτρια δεκατεσσάρων ετών» του Edgar Degas, η «Συγκομιδή της Ελιάς» του Vincent van Gogh, ο «Καθεδρικός ναός της Ρουέν το πρωί (ροζ απόχρωση)» του Claude Monet, η «Προσωπογραφία του καλλιτέχνη ενώ κοιτάζει πάνω από τον ώμο του» του Paul Cézanne, η «Νεκρή φύση με γκρέιπ φρουτ» του Paul Gauguin, η «Πασιέντζα» του Georges Braque και η «Προσωπογραφία του Yanaihara» του Αlberto Giacometti. Σκοπός είναι, στο προσεχές μέλλον, να εμπλουτιστεί η σειρά αυτή με νέα ντοκιμαντέρ που θα δώσουν την ευκαιρία στους θεατές να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους γύρω από τους εμβληματικούς πίνακες της Συλλογής.

Σχολικά προγράμματα Μετάδοση

Με την πεποίθηση ότι τα μουσεία αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς ιστούς μιας κοινότητας, το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή μεριμνά για τη δημιουργία πολυδιάστατων και διαδραστικών παιδαγωγικών προγραμμάτων

όπου εκπαιδευτικοί και μαθητές βιώνουν μαζί ουσιαστικές εμπειρίες σε ένα ταξίδι γνωριμίας με τον κόσμο της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης. Τα προγράμματα, που σχεδιάζονται από το έμπειρο προσωπικό του Ιδρύματος, είναι πλήρως προσαρμοσμένα στα χαρακτηριστικά και στις ανάγκες κάθε ηλικιακής ομάδας, από τους μαθητές του νηπιαγωγείου έως τους μαθητές του λυκείου.

Δημιουργικά εργαστήρια

Ο προγραμματισμός των δημιουργικών εργαστηρίων για το 2023 είχε ως στόχο τη διεύρυνση των ηλικιακών ομάδων στις οποίες απευθύνονται, προσφέροντας σε μικρούς και μεγάλους, πάντα με αφετηρία τα έργα της Συλλογής του Ιδρύματος, πλήθος ευκαιριών για ψυχαγωγία και μάθηση.

Με πολύ μεγάλη χαρά, τον Ιανουάριο του 2023, το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή εγκαινίασε, στο Μουσείο της Αθήνας, ειδικά σχεδιασμένα προγράμματα βρεφικής και προσχολικής ηλικίας. Στην «Ώρα για μουσική στο Μουσείο!» και σε συνεργασία με την ορχήστρα εγχόρδων De Profundis, παιδιά από 6 μηνών έως 2.5 ετών εξοικειώθηκαν με το Μουσείο και τα έργα τέχνης με όχημα τη μουσική. Στις «Ιστορίες του Μπλε», παιδιά από 20 μηνών έως 3 ετών ανακάλυψαν τον μαγικό μπλε κόσμο του Yves Klein στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης Nouveau réalisme, ενώ στο δημιουργικό εργαστήριο «Μία ιστορία με τυχαία σχήματα!», παιδιά 3 και 4 ετών έδωσαν τη δική τους ερμηνεία στο έργο του Max Ernst «Ενώ η Γη κοιμάται».

Η δυναμική αυτή συνεχίστηκε με την υλοποίηση

και άλλων νέων δράσεων για τους πολύ μικρούς μας φίλους με σκοπό την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης και των κινητικών δεξιοτήτων τους: «Η πρώτη μου βόλτα στο Μουσείο!» ή αλλιώς μια διαδραστική περιπλάνηση, μέσω ηχητικών και απτικών αισθήσεων, στις αίθουσες της μόνιμης Συλλογής για νέους γονείς και βρέφη από 0 έως 20 μηνών, οι «Ζωγράφοι της κίνησης!» και το «Ένα παράθυρο, μια ιστορία!», όπου παιδιά από 20 μηνών έως 3-4 ετών ήρθαν σε επαφή με τη μαγεία της ζωγραφικής του Jackson Pollock και του Άρη Κουτρούλη, ο «Κόσμος ενός σουρεαλιστή!», στο οποίο έφτιαξαν τον δικό τους πλανήτη με έμπνευση από τον Joan Miró και το «Θεατρικό παιχνίδι στο Μουσείο!», στο οποίο οι συμμετέχοντες από 3 έως 5 ετών, με εργαλεία τον αυτοσχεδιασμό, τη μίμηση, την κίνηση και τον ρυθμό, μεταφέρθηκαν νοερά στη «Λαϊκή Αγορά» του Παναγιώτη Τέτση, ένα μνημειώδες έργο της Συλλογής απ’ όπου αναβλύζουν χρώματα, μυρωδιές και ήχοι.

Επίσης, ανανεώθηκε ο κύκλος δημιουργικών δράσεων για παιδιά ηλικίας από 5 έως 10 ετών. Στα «Παιχνίδια στον αέρα!», τα παιδιά

εμπνεύστηκαν από τον Wassily Kandinsky και δημιούργησαν το δικό τους κινητό γλυπτό, ενώ άλλα έμαθαν την τεχνική του upcycling στο εργαστήριο «Τα μουσικά όργανα αλλιώς!». Οι τρισδιάστατες απεικονίσεις κυριάρχησαν στο πρόγραμμα «Το μπλε του Yves Klein σε 3D!» και στα «Μοτίβα στο Τετράγωνο!», οι συμμετέχοντες ανακάλυψαν την τεχνική της κολλαγραφίας (collagraphy).

Ακολούθησαν το «Παίζοντας με τις φόρμες!», όπου τα παιδιά, αντλώντας έμπνευση από τους τρεις εικαστικούς Barbara Hepworth, Jean (Hans) Arps και Giacometti, εξερεύνησαν τις διαφορετικές διαστάσεις του πηλού και δημιούργησαν το δικός τους γλυπτό. Το «Ένας κόσμος από χαρτί», στο οποίο οι δημιουργίες του Γάλλου καλλιτέχνη Jean Dubuffet έγιναν η αφορμή για πειραματισμό με τις άπειρες δυνατότητες που προσφέρει το χαρτί. Το «Μια λέξη για την Πόλη μου!», μια διαδραστική γνωριμία με το έργο τις σπουδαίας γλύπτριας Chryssa, όπου τα παιδιά έφτιαξαν, σε μορφή γλυπτού, τη δική τους λέξη/πόλη. «Τα Μουσικά γλυπτά», ένα εργαστήριο αφιερωμένο στον καταξιωμένο Έλληνα καλλιτέχνη Takis, στο οποίο τα παιδιά μυήθηκαν με τις ηχητικές δυνατότητες του γλυπτού και τα «Πεδία και επίπεδα», όπου αναζήτησαν τις σκιές, τα σχήματα και τις προσωπικές φωτογραφίες που κρύβονται στο έργο του καλλιτέχνη Robert Rauschenberg «Αστικά πεδία», με τη μέθοδο των Μικτών Τεχνικών. Ενώ συνέχεια είχαν ο «Μαγικός κόσμος του τσίρκου!» και η ανακάλυψη της μαγείας του τσίρκου μέσα από τα μάτια του Fernand Léger, το εργαστήριο «Με πρωταγωνιστή το χρώμα» αφιερωμένο στο έργο του Θεόδωρου Στάμου, και οι «Χαρακτήρες από μια άλλη εποχή», που έμαθαν στα παιδιά πώς μια χάρτινη αυγοθήκη μπορεί να μετατραπεί σε τέλειο καμβά.

Δεν έλειψαν και τα δημιουργικά εργαστήρια που σχεδιάστηκαν ειδικά για την καλοκαιρινή περίοδο, όπως το καθιερωμένο πλέον Summer Camp και τα εργαστήρια που δημιουργήθηκαν με αφορμή την περιοδική έκθεση του Μουσείου της Άνδρου «Χρόνης Μπότσογλου - Η αδιάλλακτη ειλικρίνεια της ενσυναίσθησης» και ειδικότερα τα προγράμματα «Αυτό που κρύβει η βαλίτσα!», «Ανάγλυφα τοπία» και «Το ατελιέ του καλλιτέχνη», τα οποία πρόσφεραν στους μικρότερους επισκέπτες μας την ευκαιρία να γνωρίσουν το έργο του τιμώμενου καλλιτέχνη, να εξοικειωθούν με τον χώρο της σύλληψης των ιδεών και να ταξιδέψουν στα μέρη που ταξίδευε ο νους και η ψυχή του ζωγράφου.

Με την πλήρη επαναφορά στις κλειστές δραστηριότητες, από τις οποίες ο φόβος και το άγχος της υγειονομικής κρίσης μας είχαν απομακρύνει, επανήλθαν πιο πλούσια και τα εργαστήρια για εφήβους και ενήλικες. Ξεχώρισε η συνεργασία με την κεραμίστρια Ελπίδα Κουρτζή και η υλοποίηση του εργαστηρίου κεραμικής «Από την αρχαιότητα στη σύγχρονη τέχνη!», που πραγματοποιήθηκε σε κύκλους των τριών συναντήσεων. Από τον Pollock στον Picasso και πίσω στην αρχαία τέχνη της κεραμικής, οι συμμετέχοντες μυήθηκαν στον κόσμο του Neriage, διδάχθηκαν τεχνικές εφυάλωσης

και χρήσης υαλοχρωμάτων και δημιούργησαν τα δικά τους μοναδικά κεραμικά αντικείμενα.

Φωτ.: Βάσω Παράσχη

Ξεναγήσεις

Η ξενάγηση σε έναν εκθεσιακό χώρο μπορεί να μετουσιώσει την επίσκεψη σε μια αξιομνημόνευτη εμπειρία, καθώς μέσα από την καθοδηγούμενη παρατήρηση, ο επισκέπτης εξερευνά ένα έκθεμα, μια θεματική, ακόμη και το ίδιο το μουσείο ως αρχιτεκτόνημα, υπό άλλο πρίσμα, και μυείται σε ένα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης που του ανοίγει νέους ορίζοντες. Με τη συνοδεία της ενθουσιώδους και καταρτισμένης ομάδας ξεναγών του Ιδρύματος, οι επισκέπτες μας, όλων των ηλικιών, είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε διδακτικές και ταυτόχρονα διασκεδαστικές ξεναγήσεις στη μόνιμη συλλογή και στις περιοδικές εκθέσεις μας.

Το 2023 εμπλουτίστηκαν οι κύκλοι θεματικών ξεναγήσεων που προτείνονται στο κοινό.

Η ξενάγηση «Ζευγάρια καλλιτεχνών στη Συλλογή του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή» εστίασε στα ζευγάρια που εκπροσωπούνται με έργα τους στη Συλλογή, συγκεκριμένα στους Auguste Rodin-Camille Claudel, Ben Nicholson-Barbara Hepworth, Jean Tinguely-Niki de Saint Phalle,

François-Xavier Lalanne-Claude Lalanne, Fernando Botero-Σοφία Βάρη και Christo-Jeanne Claude. «Η Γυναίκα στη Συλλογή του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή» ανέδειξε στο κοινό τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους η γυναικεία μορφή παρουσιάζεται στα έργα της Συλλογής του Ιδρύματος, μέσα από τα μάτια ξένων καλλιτεχνών όπως οι Chagall, ToulouseLautrec, Bonnard, Degas, Rodin, Picasso, Braque καθώς και Lichtenstein, Giacometti αλλά και Niki de Saint Phalle. Στην ξενάγηση «Τέχνη και Περιβάλλον», ο επισκέπτης έγινε κοινωνός των οικολογικών αναζητήσεων καλλιτεχνών όπως οι Anselm Kiefer, A.R. Penck, Robert Rauschenberg, Λουκάς Σαμαράς, Αλέξης Ακριθάκης και Γιάννης Κουνέλλης, που είτε ανέδειξαν τις συνέπειες της ανθρώπινης παρέμβασης στη φύση είτε τη σημασία της επανάχρησης υλικών (upcycling). O «Γαλλικός Μοντερνισμός και Μεταμοντερνισμός», με έργα από τη μόνιμη Συλλογή και την περιοδική έκθεση «Nouveau réalisme», που εστίασε στις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκαν τα εκάστοτε καλλιτεχνικά κινήματα (Ιμπρεσιονισμός – Μεταϊμπρεσιονισμός – Κυβισμός – Αφαίρεση – Νεορεαλισμός) και τον τρόπο που αυτά διαμορφώθηκαν επηρεασμένα από τον πόλεμο, τις ανταλλαγές ιδεών μέσα από τα ταξίδια και την αποικιοκρατία, φτάνοντας έως και τη συσπείρωση των καλλιτεχνών του κινήματος του Νέου Ρεαλισμού.

Συνεχίστηκαν επίσης οι οικογενειακές ξεναγήσεις που στόχο έχουν να συμβάλλουν, μέσα από τη γνωριμία με τη μόνιμη Συλλογή, στην ενδυνάμωση του οικογενειακού δεσμού, και εγκαινιάστηκε, με αφορμή την έκθεση «Μνήμες λουσμένες στο όνειρο», η διαδραστική ξενάγηση για εταιρείες, όπου συμμετέχοντες εργαζόμενοι είχαν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με τις διάφορες τεχνικές εκτύπωσης και χαρακτικής και να δημιουργήσουν τη δική τους μονοτυπία με λαδοπαστέλ, βοηθώντας στην αποφόρτιση από το άγχος της καθημερινότητας και στην οικοδόμηση αρμονικών σχέσεων μέσα στην ομάδα.

Φωτ.: Μαρίζα Καψαμπέλη

Βιβλιοθήκη

Φωτ.: Zak Viemon

Η Βιβλιοθήκη του Μουσείου της Αθήνας συνεχίζει να αποτελεί για το κοινό ένα μέσο αναζήτησης και πρόσβασης στην Τέχνη. Η συλλογή βιβλίων της περιλαμβάνει περισσότερα από 8.000 τεκμήρια, τα οποία αντιστοιχούν σε περίπου 6.500 τίτλους, κυρίως στην ελληνική, αγγλική και γαλλική γλώσσα. Η συλλογή εμπλουτίζεται συνεχώς από δωρεές βιβλίων τέχνης ιδιωτών και οργανισμών, αλλά και από νέες προσκτήσεις, που συστήνει το προσωπικό του Ιδρύματος.

Η Βιβλιοθήκη διαθέτει, μεταξύ άλλων, καταλόγους εκθέσεων, μονογραφίες και τεκμήρια διακεκριμένων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, εκδόσεις μουσείων και πολιτιστικών ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού, περιοδικές εκδόσεις, εγκυκλοπαίδειες και λεξικά Τέχνης. Στους επισκέπτες της Βιβλιοθήκης διατίθεται ο χώρος του αναγνωστηρίου, για επί τόπου ανάγνωση, έπειτα από πρότερη συνεννόηση. Στο χώρο της Βιβλιοθήκης πραγματοποιούνται επίσης εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και εφήβους, διαλέξεις και δράσεις σχετικές με την τέχνη και τον πολιτισμό. Ο Ηλεκτρονικός Κατάλογος της Βιβλιοθήκης (http://library.goulandris.gr/), που διατίθεται στα ελληνικά και στα αγγλικά, συνεχίζει να εμπλουτίζεται με όλες τις νέες προσκτήσεις, ώστε ό,τι υπάρχει εντός του αναγνωστηρίου σε φυσική μορφή, να είναι καταλογογραφημένο ηλεκτρονικά. Οι επισκέπτες του Ηλεκτρονικού Καταλόγου, με μόνη προϋπόθεση την πρόσβαση στο διαδίκτυο, αναζητούν τις πληροφορίες των τεκμηρίων εύκολα και άμεσα, με απλή ή σύνθετη αναζήτηση.

Μετάδοση

Το

Το 2023 σε αριθμούς

ΣΎΝΟΛΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΏΝ ΣΕ ΜΟΎΣΕΙΑ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΟΎ

107.677

ΣΎΝΟΛΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΏΝ

ΜΟΎΣΕΙΟΎ ΑΘΗΝΑΣ

95.277

Αύξηση 41.15% σε σχέση με το 2022

ΕΓΧΏΡΙΟΙ ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ

Εξωτερικό

ΝΕΕΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ 3

ΣΎΝΟΛΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΏΝ

12.400

ΜΟΎΣΕΙΟΎ ΑΝΔΡΟΎ Αύξηση 21.51% σε σχέση με το 2022

8.580

ΜΑΘΗΤΕΣ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ

152 ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 27

ΣΧΟΛΕΙΑ

(118 ΔΗΜΟΣΙΑ + 34 ΙΔΙΏΤΙΚΑ)

1.671

ΠΑΙΔΙΑ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ ΣΕ ΔΗΜΙΟΎΡΓΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Αύξηση 65.77% σε σχέση με το 2022 ΛΕΥΚΑΔΑ, ΧΑΛΚΙΔΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΕΛΑΣΣΟΝΑ, ΑΡΓΟΛΙΔΑ, ΤΗΝΟΣ, ΘΗΒΑ, ΚΑΛΑΜΑΤΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ, ΚΟΜΟΤΗΝΗ, ΧΑΝΙΑ, ΜΕΤΣΟΒΟ, ΡΟΔΟΣ, ΚΩΣ, ΛΑΣΙΘΙ, ΚΑΡΥΣΤΟΣ

65.77%

Αύξηση σχολικών ξεναγήσεων από το 2022

2023

ΣυμπερίληψηΠροσβασιμότητα

Πιστό στη δέσμευσή του για έναν χώρο κοινωνικής ανεξιθρησκείας, ανοικτό σε όλους, το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή ενίσχυσε περαιτέρω τις πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στη βελτίωση της συμπερίληψης και της προσβασιμότητας των πολιτών στα μουσεία και στον Πολιτισμό εν γένει και στην κατάρριψη φυσικών και νοερών εμποδίων και στερεοτυπικών εικόνων.

Φωτ.:

(πάνω)

Κατερίνα Σταματούλη

(δεξιά)

Μαρίζα Καψαμπέλη

Παραμένοντας αφοσιωμένοι στην Τρίτη Ηλικία, με αρωγό την Alpha Bank και με την πολύτιμη συνδρομή της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας seveneleven και των δημιουργών της, Νότη Παρασκευόπουλου και Κωνσταντίνας Μαλτέζου, που μέσα από το πρόγραμμα θάλλω που σχεδίασαν, στοχεύουν στη βελτίωση της κοινωνικής και πνευματικής κατάστασης των ηλικιωμένων που ζουν με άνοια, αναπτύχθηκαν και εμπλουτίστηκαν τα ψυχαγωγικά προγράμματα για επισκέπτες άνω των 65 ετών και για άτομα με ήπια γνωστική διαταραχή, τα οποία προσφέρονται δωρεάν στο κοινό. Ο φετινός κύκλος της πλέον δημοφιλούς δράσης «Παιχνίδι για Μεγάλους» περιστράφηκε γύρω από την περιοδική έκθεση «Μνήμες λουσμένες στο όνειρο», όπου οι συμμετέχοντες «ξεφυλλίζοντας την Τέχνη», διάβασαν μεγάλους συγγραφείς και ταίριαξαν τα ακούσματα με έργα της έκθεσης, επιβεβαιώνοντας, μέσα από τη σύγκλιση της λογοτεχνίας και της ζωγραφικής, τη διατύπωση του Σιμωνίδη του Κείου, όπως τη διέσωσε ο Πλούταρχος, ότι «η ζωγραφική είναι σιωπηλή ποίηση και η ποίηση ομιλούσα εικόνα». Όσοι δεν είχαν τη δυνατότητα να μετακινηθούν, μπόρεσαν να περιηγηθούν στην περιοδική έκθεση χάρη στο διαδικτυακό εργαστήριο «Η αφήγηση στην τέχνη», που εντάσσεται στην επιτυχημένη σειρά διαδικτυακών ξεναγήσεων «Ψηφιακό Παιχνίδι για Μεγάλους». Επίσης, συνέχισε να διατίθεται δωρεάν η εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα Museum Adventure, ένα ψυχαγωγικό παιχνίδι, υπό μορφή κουίζ, που συστήνει τους χρήστες σε εμβληματικά έργα της Συλλογής, ενισχύοντας τη συναισθηματική και νοητική υγεία μέσα από τον υπέροχο κόσμο της τέχνης. Η εφαρμογή αναπτύχθηκε από τη seveneleven σε συνεργασία με το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Ενώ επίσης εξακολούθησε να προσφέρεται στα γηροκομεία όλης της χώρας, η δυνατότητα εικονικής περιήγησης στη Συλλογή μέσα από το

πρόγραμμα «Στο Μουσείο με άλλα γυαλιά», με την αρωγή της Αegean και της εταιρείας Κωτσόβολος – Dixons South East Europe.

Πάντα με σκοπό την ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση

της Τρίτης Ηλικίας, το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή συνεργάστηκε με το Δίκτυο Κοινωνικής Προστασίας της Αθήνας - Open Social Net, που στηρίζει με τις πρωτοβουλίες του τις ευάλωτες

κοινωνικά ομάδες με σκοπό την κοινωνική τους ένταξη και την απασχόληση, δίνοντας τη δυνατότητα σε έναν μεγάλο αριθμό Λεσχών Φιλίας του Δήμου Αθηναίων να έρθουν στο Μουσείο της Αθήνας προκειμένου τα μέλη τους να συμμετέχουν δωρεάν στη δράση «Παιχνίδι για Μεγάλους».

Ένα σημαντικό βήμα στο θέμα της προσβασιμότητας επιτεύχθηκε το 2023 με την ολοκλήρωση του Χάρτη Αισθητηριακής Προσβασιμότητας του Μουσείου της Αθήνας που απευθύνεται σε άτομα που ανήκουν στο φάσμα του Αυτισμού και στις οικογένειές τους. Χάρη στην υποστήριξη της Eurobank και σε συνεργασία με τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό theHappyAct, ο χώρος του Μουσείου χαρτογραφήθηκε προκειμένου να καταγραφούν τα σημεία που παρουσιάζουν έντονα περιβαλλοντικά ερεθίσματα, αλλά και αυτά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως

χώροι αποφόρτισης. Το αποτέλεσμα, σε μορφή εικονικής περιήγησης, θα διατίθεται στον ιστότοπο του Ιδρύματος από το 2024, μαζί με εκπαιδευτικό υλικό (social stories), ώστε να μπορούν τα άτομα στο αυτιστικό φάσμα και οι συνοδοί τους να το συμβουλευτούν πριν την επίσκεψή τους στο Μουσείο. Η συνεργασία με την theHappyAct συμπεριέλαβε και την εκπαίδευση του προσωπικού του Μουσείου, ώστε αυτό να εξοικειωθεί με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες των ατόμων της εν λόγω ομάδας, όπως επίσης και από την τοποθέτηση σχετικής σήμανσης μέσα στο κτίριο του Μουσείου που λειτουργεί ως προειδοποίηση για τα σημεία με έντονο ηχητικό ή οπτικό ερέθισμα που ενδέχεται να εγκυμονούν για την ενδιαφερόμενη ομάδα κίνδυνο αποπροσανατολισμού.

Περαιτέρω, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό, το αμφιθέατρο του Μουσείου της Αθήνας είχε την τιμή να φιλοξενήσει την επιστημονική ημερίδα με θέμα «Μεγαλώνοντας με τον Αυτισμό, 25 χρόνια Ειδικού Ιατρείου Διαταραχών Φάσματος Αυτισμού» που πραγματοποιήθηκε από την Παιδοψυχιατρική Κλινική της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ. Η ημερίδα οργανώθηκε με αφορμή τη συμπλήρωση 25 χρόνων λειτουργίας του συγκεκριμένου Ειδικού Ιατρείου. Οι παρουσιάσεις αφορούσαν στην ιστορική αναδρομή της έννοιας

του Αυτισμού, τη διάγνωση σε όλο το φάσμα της ζωής, την προσαρμογή και ανθεκτικότητα της οικογένειας, την παρέμβαση μέσω της Τέχνης και σε θέματα έρευνας.

Πάντα με σκοπό τη συμβολή στην ισότιμη πρόσβαση και συμπερίληψη ατόμων με αναπηρία στην εμπειρία της Τέχνης, το 2023 το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή συμμετείχε, μαζί με άλλα 9 ελληνικά μουσεία, στη δράση «Σημεία Συνάντησης» του project Off Stream. Η δράση απευθύνεται σε ενήλικα άτομα, με ή χωρίς αναπηρία, παρέχοντας ταυτόχρονη διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα. Κατά τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Αθήνας, στο επίκεντρο βρέθηκε το έργο της Συλλογής «Καρυάτιδα» του Amedeo Modigliani, του οποίου οι συμμετέχοντες, μέσα από μια συμμετοχική διαδικασία και μεθόδους πολυαισθητηριακής

προσέγγισης, συνέθεσαν συλλογικά τη δημιουργική ακουστική του. Με τον τρόπο αυτό, είχαν την ευκαιρία να εμβαθύνουν στο έργο και να εκπαιδευτούν στη μέθοδο της περιγραφής εκθεμάτων, ενώ παράλληλα συνεργάστηκαν μεταξύ τους, δημιουργώντας δεσμούς.

Με γνώμονα την αποδεδειγμένη πλέον θεραπευτική λειτουργία της Τέχνης στην ψυχική υγεία, το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή μεριμνά για την ανάπτυξη προγραμμάτων που αναδεικνύουν τον ευεργετικό ρόλο της καλλιτεχνικής δημιουργίας για την ψυχική υγεία και ευεξία του ατόμου. Έτσι, το 2023 ξεκίνησε ο κύκλος «Νους και αρμονία», ένα ταξίδι εξερεύνησης και ευζωίας στη Συλλογή του Ιδρύματος, σε συνεργασία με την seveneleven και το σύνολο εγχόρδων De Profundis Ensemble Στο ταξίδι αυτό, κάθε Σάββατο, η μουσική συνάντησε το θέατρο, τη ζωγραφική και τη γλυπτική, στον τέταρτο όροφο της μόνιμης Συλλογής, όπου φιλοξενούνται έργα Ελλήνων καλλιτεχνών, για ένα πρωτότυπο οδοιπορικό περιήγησης στην τέχνη της δημιουργίας, μέσα από ατομικές και ομαδικές δράσεις στοχασμού και εξωστρέφειας. Τη δράση συνόδευσε κάθε φορά ένα διαφορετικό κλασικό έγχορδο. Η δράση πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας του για την Υγεία.

Στο ίδιο πνεύμα δημιουργήθηκε και ο κύκλος συναντήσεων «Mindfulness στο Μουσείο», σε συνεργασία με την ιστορικό τέχνης, εικαστική εκπαιδευτικό και εκπαιδεύτρια ενσυνειδητότητας Λύντια Πετροπούλου. Πάντα με αφετηρία και ερέθισμα τα έργα της μόνιμης Συλλογής και με όχημα το «διαλογιστικό ταξίδι», οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα, εστιάζοντας στην παρούσα στιγμή, να αφυπνίσουν βαθύτερες συνδέσεις και να βιώσουν το αντικείμενο τέχνης ολιστικά, αξιοποιώντας παράλληλα τα οφέλη της ενσυνειδητότητας, όπως η βελτίωση της προσοχής και της συγκέντρωσης, η τόνωση της μνήμης, η μείωση του άγχους, η διαχείριση του στρες και η καλλιέργεια συναισθημάτων.

Τέλος, θέλοντας να βάλουμε στο επίκεντρο την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή, εκτός από τη θεματική ξενάγηση «Τέχνη και Περιβάλλον» που προσφέρθηκε στο κοινό μας προβάλλοντας τα έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών της Συλλογής που σχετίζονται με το περιβάλλον και αναδεικνύουν τις συνέπειες της ανθρώπινης παρέμβασης στη φύση και τη σημασία της επανάχρησης υλικών (upcycling), είχαμε την ιδιαίτερη χαρά να φιλοξενήσουμε στο Αμφιθέατρο του Μουσείου της Αθήνας, μετά την επίσημη ελληνική πρεμιέρα, την πρώτη προβολή της ταινίας «A letter from Yene».

Η περιβαλλοντική αυτή ταινία, που αποτελεί ανάθεση του οργανισμού Polygreen Culture & Art Initiative (PCAI), της Serpentine του Λονδίνου και της πλατφόρμας MUBI στο πλαίσιο του προγράμματος Back to Earth της Serpentine, προέκυψε μέσα από συνομιλίες του δημιουργού της Manthia Diawara με την τοπική κοινότητα της παραθαλάσσιας πόλης της Σενεγάλης και ξεδιπλώνεται σαν ένα γράμμα προς τον θεατή.

Εξωστρέφεια –

Συνέργειες

Το 2023 είχε ως στόχο τη διεύρυνση των συνεργειών με όλο το φάσμα των φορέων που διαμορφώνουν την κοινωνική και οικονομική ζωή. Ο Πολιτισμός δίνει μοναδικές ευκαιρίες σύνδεσης με ομάδες και άτομα και μέσα από τις συμπράξεις πολλαπλασιάζεται ο κοινωνικός αντίκτυπός του, σε τοπικό, εθνικό ή ακόμη και σε διεθνές επίπεδο.

Σε επίπεδο τοπικού οικοσυστήματος, θελήσαμε να ενισχύσουμε τις συνδέσεις με φορείς της πόλης που μοιράζονται την άποψή μας ότι ο πολιτισμός και οι τέχνες μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη διαμόρφωση του φυσικού και κοινωνικού χαρακτήρα της γειτονιάς, της περιοχής και της πόλης. Δίνοντας την ευκαιρία σε διαφορετικούς ανθρώπους, με αφορμή την τέχνη, να συναντηθούν, να εμπνεύσουν και να εμπνευστούν, ενεργοποιείται ο δημόσιος χώρος, και παρατηρείται η αναζωογόνηση συνοικιών, η ενδυνάμωση των σχέσεων των κατοίκων, η ενίσχυση της βιωσιμότητας της τοπικής επιχειρηματικότητας, ακόμη και η βελτίωση της δημόσιας ασφάλειας.

Στις συνεργασίες μας με σημαντικούς πυρήνες

πολιτισμού της «γειτονιάς» μας, ξεχωρίζει η συνέργεια με το γειτνιάζον και προσφιλές Ώδείο Αθηνών και ειδικότερα με τη Διεύθυνση των Μουσικών Σχολών του Ωδείου. Από τη σύζευξη των εικαστικών τεχνών και της μουσικής, αναδύθηκαν

πρωτότυπες δράσεις όπως: τα Ρεσιτάλ «Ήχος και Σιωπή» των νέων διπλωματούχων του Ωδείου Αθηνών που πραγματοποιήθηκαν στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Αθήνας, ο παραγωγικός

διάλογος μεταξύ της Υπεύθυνης της Συλλογής του Ιδρύματος, Μαρίας Κουτσομάλλη – Moreau, και του Διευθυντή των Μουσικών Σχολών του Ωδείου, Φίλιππου Τσαλαχούρη, με θέμα «Νέος Ρεαλισμός και Μουσική: σύγκληση ή ρήξη» που συντόνισε η έμπειρη δημοσιογράφος Μαργαρίτα Μυτιληναίου, η χριστουγεννιάτικη δράση για παιδιά «Τα παιδιά γιορτάζουν στο Ωδείο Αθηνών και στο Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή» που διεξάχθηκε στο Ωδείο Αθηνών και στο Μουσείο της Αθήνας και η Χριστουγεννιάτικη Συναυλία με τη Χορωδία των Μικρών Μουσικών του Ώδείου Αθηνών που έβαλε τους επισκέπτες του Μουσείου στο γιορτινό πνεύμα ερμηνεύοντας κάλαντα και άλλα αγαπημένα Χριστουγεννιάτικα τραγούδια στον χώρο της υποδοχής του Ιδρύματος, μπροστά από το στολισμένο Χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Φωτ.: Μαρίζα Καψαμπέλη

Την επιθυμία πολιτιστικής συνδημιουργίας σε τοπικό επίπεδο καταδεικνύει και η μακρά συνεργασία μας με τους φορείς και οργανισμούς που πλαισιώνουν το πολιτιστικό έργο του Δήμου Αθηναίων, αναβαθμίζοντας και εμπλουτίζοντας την καθημερινότητα των Αθηναίων, αλλά και των επισκεπτών της Αθήνας. Έτσι, και χάρη στη συνεργασία μας με τον ΟΠΑΝΔΑ, από τον προαύλιο χώρο του Μουσείου της Αθήνας, επί της πλατείας του Αγίου Σπυρίδωνα, ήχησαν στη γειτονιά του Παγκρατίου γιορτινές τζαζ συνθέσεις από το ορχηστρικό σύνολο Big Band του Δήμου Αθηναίων με ερμηνευτή των καταξιωμένο τζαζ τραγουδιστή Alexandros Affolter, και χριστουγεννιάτικες μελωδίες από την ιστορική Φιλαρμονική Ορχήστρα Πνευστών του Δήμου. Επίσης, σε συνεργασία με το δίκτυο πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων Athens Culture Net, το αμφιθέατρο του Μουσείου της Αθήνας φιλοξένησε την παράσταση «Σεληνιασμός» βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ζορζ Σιμενόν, στην οποία φοιτητές από την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης Τεχνών Εκατό, με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Δημήτρη Κουρούμπαλη, ανέλαβαν το δύσκολο έργο να ζωντανέψουν το μυθιστόρημα, συνδυάζοντας την αφήγηση και την αναπαράσταση, μεταφέροντας εύστοχα στο κοινό την αισθησιακή και επικίνδυνη ατμόσφαιρα της αφρικανικής ενδοχώρας, τα πάθη των ανθρώπων και την εξωτική αγριάδα του αφρικανικού πολιτισμού. Πάντα σε συνέργεια με το Athens Culture Net και τον Αθήνα 9.84, παρουσιάστηκε, στα πλαίσια του Μήνα Ποίησης, η συναυλία βασισμένη στον λόγο των ποιητών «Τα πουλιά δέλεαρ του Θεού» με ερμηνεύτρια τη Μαρία Παπαγεωργίου. Ενώ, συνεχίζοντας την καθιερωμένη συμμετοχή μας στο Athens City Festival του Δήμου Αθηναίων, ο βραβευμένος ηθοποιός Δημήτρης Καταλειφός και το κουαρτέτο του Δημήτρη Τσάκα συναντήθηκαν στο αμφιθέατρο σε μια βραδιά απαγγελίας, τραγουδιού και μουσικής τζαζ με τίτλο «Σώμα και Όνειρα», με αφορμή δεκαπέντε ποιήματα του ποιητή Καταλειφού, αναδεικνύοντας και αυτήν τη λιγότερο γνωστή στο κοινό ιδιότητα του σπουδαίου αυτού καλλιτέχνη. Τέλος, ήταν μεγάλη μας χαρά η συμπερίληψη των εκδόσεών μας στη βιβλιοθήκη της πρωτότυπης αναγνωστικής εγκατάστασης Athens Book Space που στήθηκε από την Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων στο ανανεωμένο Πάρκο Ελευθερίας και φιλοδοξεί να ενθαρρύνει την ανάγνωση και να κάνει το βιβλίο ελκυστικό σε όλους τους Αθηναίους.

Στηρίζοντας και άλλες πρωτοβουλίες στην πόλη μας, συμμετείχαμε με έναν κύκλο επτά συναυλιών στη δράση Piano City Athens. Το Piano City® ξεκίνησε από τον Andreas Kern, έναν καλλιτέχνη

και οραματιστή από το Βερολίνο και επεκτάθηκε σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, μεταξύ αυτών και η Αθήνα όπου το Piano City οργανώθηκε για πρώτη φορά το 2023 πλημμυρίζοντας την πρωτεύουσα με ήχους πιάνου. Στα κονσέρτα με τίτλο «Ακούγοντας

τα Χρώματα», που πραγματοποιήθηκαν στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Αθήνας, επτά νέοι μουσικοί είχαν την ευκαιρία να αναδείξουν το ταλέντο τους και να αποκαλύψουν τη μαγεία της συναισθησίας «ντύνοντας» τη μουσική με χρώματα.

Επίσης, συμμετέχοντας στο επίσημο πρόγραμμα του Athens Pride 2023, το αμφιθέατρο του Ιδρύματος, σε συνεργασία με τις Πρεσβείες της Αυστραλίας και του Βασιλείου της Ολλανδίας στην Ελλάδα, φιλοξένησε την προβολή της ταινίας μικρού μήκους «Out and About» του Koen Suidgeest, η οποία παρακολουθεί την καθημερινή ζωή τριών οικογενειών από την Κένυα, την Ινδονησία και τη Ρωσία και καταγράφει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ γονέων και παιδιών από την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Μετά την προβολή, ακολούθησε συζήτηση. Τέλος, ξεχωρίζουμε τη συνεργασία μας με τον ιστορικό κινηματογράφο των Αμπελοκήπων ΔΑΝΑΟ όπου, μια ημέρα πριν ανοίξει σε επιλεγμένες αίθουσες, το Ίδρυμα διοργάνωσε προβολή του 3D ντοκιμαντέρ του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη Wim Wenders «Anselm», αποκλειστικά για τα Μέλη του

Σε επίπεδο συνέργειας με άλλους τομείς δραστηριοτήτων, αλλά με κοινό παρονομαστή τον Πολιτισμό, ξεχωρίζει η συνεργασία μας με τον τραπεζικό όμιλο της Alpha Bank που, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 50 χρόνων από τη δημιουργία της παγκοσμίου φήμης Νομισματικής Συλλογής του, μας τίμησε επιλέγοντας το Μουσείο του Ιδρύματος στην Αθήνα για να στεγάσει τη μεγάλη αναδρομική έκθεση με τίτλο «Η Άλλη Όψη του Νομίσματος». Η έκθεση, την οποία επιμελήθηκε η επιμελήτρια της Νομισματικής Συλλογής του Ομίλου, Δρ Δήμητρα Τσαγκάρη, διήρκησε από τις 3 Μαΐου έως τις 23 Ιουλίου 2023 και ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του εμπνευστή και δημιουργού της συλλογής αυτής, Γιάννη Σ. Κωστόπουλου. Στο ίδιο πνεύμα και για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ενώσαμε τις δυνάμεις μας με την αεροπορική εταιρεία

Aegean Airlines για την υλοποίηση της δράσης «Aegean Santa Crew». Το τμήμα Εκπαίδευσης του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή και η ομάδα του προγράμματος θάλλω μαζί με περισσότερους από 140 εργαζόμενους εθελοντές της AEGEAN, ταξίδεψαν τον Δεκέμβριο, ταυτόχρονα, σε 8 πόλεις της Ελλάδας για να επισκεφτούν 17 ιδρύματα και δομές παιδικής προστασίας και φροντίδας ηλικιωμένων προκειμένου να τους χαρίσουν δώρα και να περάσουν δημιουργικό χρόνο μαζί τους φτιάχνοντας χριστουγεννιάτικα στολίδια εμπνευσμένα από τη συλλογή έργων τέχνης του Ιδρύματος.

Φωτ.:

(δεξιά)

Θάνος Καρτσόγλου

(αριστερά)

Valantis Zoumis

Προϋπόθεση της πολιτιστικής εξωστρέφειας αποτελεί και η δημιουργία συνδέσεων με διεθνείς πολιτιστικούς φορείς. Εκτός από τον δανεισμό έργων της Συλλογής σε μουσεία της αλλοδαπής με σκοπό τη συμμετοχή τους σε σημαντικά εικαστικά γεγονότα, όπως η έκθεση «Joan Miró. Absolute Reality. Paris, 1920-1945» που διοργάνωσε το Guggenheim Museum Bilbao και στην οποία συμμετείχε το Ίδρυμα με τον δανεισμό του εμβληματικού έργου του καλλιτέχνη La sauterelle (η ακρίδα) που ανήκει στη Συλλογή του, είναι άξιες αναφοράς η συνεργασίες μας με το ελληνικό τμήμα του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) και με τον διεθνή οργανισμό World Art Forum (WAF). Ειδικότερα, το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή ως τιμώμενος φορέας για το 2023 από το Ελληνικό Τμήμα της ICOM, διοργάνωσε μια σειρά ειδικά διαμορφωμένων δράσεων για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων με θέμα «Μουσεία, Αειφορία και Ποιότητα Ζωής», ενώ φιλοξένησε επίσης το 2ο Συνέδριο της WAF με διακεκριμένους ομιλητές και συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο, που αντάλλαξαν απόψεις γύρω από το θέμα «Ενισχύοντας το μέλλον των Ιδρυμάτων Τέχνης μέσω της κοινής ανάπτυξης και της παγκόσμιας γνώσης».

Λοιπές δράσεις

Το 2023 στο Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή, υπήρξε για το κοινό μας πλούσιο και σε ποικίλες άλλες δράσεις. Η μουσική και ο κινηματογράφος κατείχαν και τη χρονιά αυτή μια ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στις προσφερόμενες εκδηλώσεις μας, χωρίς όμως να λείπουν και άλλα δρώμενα ή αφιερώματα που μας χάρισαν στιγμές χαράς, διασκέδασης αλλά και συγκίνησης.

Συνεχίστηκε και το 2023, στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Αθήνας, η αγαπημένη στο κοινό σειρά συναυλιών τζαζ μουσικής, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του διακεκριμένου μουσικού Δημήτρη Τσάκα. Την έναρξη έκανε ο κύκλος «Ποίηση και Jazz» που ξεκίνησε με ένα αφιέρωμα στην jazz poetry του 20ου αιώνα και στα ιαπωνικά χαϊκού από το κουαρτέτο We Real Cool. Ακολούθησε ένα ταξίδι στην ποίηση της Λατινικής Αμερικής από τους Κουβανούς μουσικούς Yoel Soto, Adedeji Adetayo και Carlos Menéndez, μαζί με την ποιήτρια και πεζογράφο Κλαίτη Σωτηριάδου. Ενώ τη σκυτάλη πήραν, για την Ελληνική ποίηση, η συνθέτρια και ερμηνεύτρια Κατερίνα Πολέμη και ο συνθέτης Αλέξανδρος-Δράκος Κτιστάκης που μελοποίησε μια ποιητική ανθολογία σημαντικών εκπροσώπων της ελληνικής ποίησης. Ο κύκλος ολοκληρώθηκε με τους Δημήτρη Καταλειφό και το κουαρτέτο του Δημήτρη Τσάκα σε μια βραδιά απαγγελίας, τραγουδιού και μουσικής με τίτλο «Σώμα και Όνειρα», με αφορμή 15 ποιήματα του βραβευμένου ηθοποιού.

Προς το τέλος του 2023, η σειρά ανανεώθηκε με τον κύκλο «Visual Journeys: A series of jazz concerts with improvisation and visual projection», αποτελούμενο από δύο συναυλίες αφιερωμένες στα μουσικά σχήματα και τους καλλιτέχνες που εξερευνούν διαφορετικές πτυχές της σχέσης ανάμεσα στους jazz αυτοσχεδιασμούς και την εικόνα. Στην πρώτη συναυλία, ο κιθαρίστας

Alex Dante και ο ντράμερ Μανώλης Γιαννίκιος πειραματίστηκαν πάνω στη μουσική του Sergei Rachmaninoff, αναμιγνύοντας το κλασικό με το μοντέρνο μουσικό ύφος και μεταμορφώνοντας τη μουσική του μεγάλου συνθέτη. Τους διαδέχθηκαν το Filippou & Lucaciu Duet με τη συνοδεία της εικαστικού Ναταλίας Μαντά που εξερεύνησαν τοπία ιδιαίτερων συνθέσεων του 21ου αιώνα και ακροβάτησαν με επιδεξιότητα μεταξύ τζαζ, ελεύθερου αυτοσχεδιασμού και παράδοσης.

Επίσης, το 2023 το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή εγκαινίασε τη συνεργασία του με τη διεθνή πλατφόρμα Cinebur φιλοξενώντας στο Αμφιθέατρο του Μουσείου της Αθήνας την προβολή της νέας 4Κ έκδοσης της ταινίας «Χιροσίμα, Αγάπη Μου», ενός από τα διασημότερα και πιο καινοτόμα κλασικά έργα του διεθνούς κινηματογράφου.

Τον Νοέμβριο του 2023 διοργανώθηκε από το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή τιμητική εκδήλωση για την Ελένη Γλύκατζη-Ahrweiler. Το Ίδρυμα τίμησε τη διακεκριμένη ιστορικό, Αντιπρόεδρο του Δ.Σ. του, που υπήρξε η πρώτη γυναίκα πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης στην 700 χρόνων ιστορία του. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, που συντόνισε η δημοσιογράφος και συγγραφέας Άννα Γριμάνη, έγιναν εκτενείς αναφορές στη ζωή και την επαγγελματική πορεία της Ε. Ahrweiler. Ειδικότερα, ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος αναφέρθηκε στα νεανικά της χρόνια, ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, μίλησε για την ιστορικό και τη συνεισφορά της στην ανάδειξη του Βυζαντίου διεθνώς, ενώ ο Γεν. Διευθυντής του Ιδρύματος και διοργανωτής του αφιερώματος, Κυριάκος Κουτσομάλλης, μνημόνευσε τα χρόνια που έζησε η Ε. Ahrweiler στο Παρίσι και η Καθηγήτρια Ψυχολογίας και συγγραφέας Φωτεινή Τσαλίκογλου ανέλυσε τον πρωτοποριακό της ρόλο σε μια ανδροκρατούμενη ακαδημαϊκή κοινότητα. Τη βραδιά συνόδευσε μουσικά η πιανίστρια Ναταλία Μιχαηλίδου.

Φωτ.: Μαρίζα Καψαμπέλη Φωτ.: Μαρίζα Καψαμπέλη

Η χρονιά έκλεισε με τη σειρά εκδηλώσεων «Χριστούγεννα στο Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή!», ένα πλούσιο και διασκεδαστικό πρόγραμμα με δραστηριότητες για όλη την οικογένεια που διοργάνωσε το Ίδρυμα για τις εορτές. Τις ημέρες αυτές, οι επισκέπτες του Μουσείου της Αθήνας είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν κλασικές Χριστουγεννιάτικες ταινίες στο Αμφιθέατρο, να πάρουν μέρος σε δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά και οικογενειακές ξεναγήσεις, να νιώσουν τη μαγεία των Χριστουγέννων μέσα από την αφήγηση παραμυθιών, να παρακολουθήσουν το Bubble Show των Mr. and Mrs. Bubble, συναυλίες από την Χορωδία των Μικρών Μουσικών του Ώδείου Αθηνών και την Big Band του Δήμου Αθηναίων και να συμμετέχουν σε βιωματικές δράσεις

Φωτ.: Βάσω Παράσχη

Ανάπτυξη

Για λόγους βιωσιμότητας, η σύγχρονη εποχή εντάσσει το επιχειρείν στο χώρο των μουσείων. Σε αυτό το πλαίσιο, δίνουμε μεγάλη έμφαση και σε άλλους τομείς δράσης που συνδράμουν στην οικονομική ενίσχυση και αυτοδυναμία των μουσείων μας, όπως οι παρεχόμενες υψηλές υπηρεσίες εστίασης και διάθεσης χώρων, τα πωλητήρια και το e-shop μας, η παρουσία μας στο διαδίκτυο και στα κοινωνικά δίκτυα, οι χορηγικές συνεργασίες μας κλπ.

Πωλητήρια - e-shop

Με βάση τα έργα της Συλλογής και σε συνεργασία με ομάδες εγχώριων σχεδιαστών και καλλιτεχνών, άξιων πρεσβευτών του σύγχρονου ελληνικού design, σχεδιάστηκαν μοναδικά αντικείμενα ποικίλου είδους, εκ των οποίων πολλά με τη χρήση ιδιαίτερων υλικών και μεθόδων παραγωγής, φιλικών προς το περιβάλλον. Αποφεύγοντας τα στερεότυπα του «souvenir» και με εφαλτήριο τα έργα της Συλλογής του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή, σχεδιάστηκαν προϊόντα που αποπνέουν μοντέρνα και εκλεπτυσμένη αισθητική και μια feel good διάθεση. Η ευρεία γκάμα τους περιλαμβάνει είδη για το σπίτι, το γραφείο, κοσμήματα και αξεσουάρ, εταιρικά δώρα, εποχικά είδη, βιβλία και καταλόγους και μια μεγάλη επιλογή αριθμημένων έργων που διατίθενται αποκλειστικά από το Ίδρυμα. Ιδιαίτερη θέση κατέχουν στα πωλητήριά μας και οι μικροί μας φίλοι που μπορούν να παρατείνουν στο σπίτι και στο σχολείο τους την εμπειρία της επίσκεψής τους στο μουσείο επιλέγοντας ανάμεσα από τα πολλά δημιουργικά παιχνίδια και βιβλία, αλλά και την ευφάνταστη και χαρούμενη γραφική ύλη που διατίθεται. Τα φυσικά πωλητήρια του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή σε Αθήνα και Άνδρο, αλλά και το ηλεκτρονικό κατάστημα (B&E Goulandris Shop), επισκέφτηκαν κατά το 2023 χιλιάδες επισκέπτες, προκειμένου να πραγματοποιήσουν τις αγορές τους. Όπως επίσης και πολλές εταιρείες που επέλεξαν αντικείμενα των πωλητηρίων μας για να τα προσφέρουν σε υπαλλήλους και συνεργάτες τους ή για να προσθέσουν μια «φρέσκια» καλλιτεχνική αισθητική στα γραφεία και στις εγκαταστάσεις τους.

Πρόγραμμα Μελών

Το Πρόγραμμα B&E Members αποσκοπεί στη δημιουργία ενός δικτύου των φίλων του Ιδρύματος B&E Γουλανδρή που με τη συνδρομή τους υποστηρίζουν τη λειτουργία των μουσείων του, απολαμβάνοντας παράλληλα μια σειρά

από ειδικά προνόμια όπως, μεταξύ άλλων, η δυνατότητα επίσκεψης σε avant-première στις περιοδικές εκθέσεις σε Αθήνα και Άνδρο, η ελεύθερη πρόσβαση στους εκθεσιακούς χώρους των μουσείων, η συμμετοχή σε εκδηλώσεις οργανωμένες αποκλειστικά για Μέλη και οι ειδικές εκπτώσεις στα δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά, εφήβους και ενήλικες, στα B&E shops και στο B&E Café-Restaurant της Αθήνας.

Το 2023, το Ίδρυμα πρόσθεσε στον ιστότοπό του μια ειδικά διαμορφωμένη σελίδα για τα Μέλη (https://goulandris.gr/el/member-content),

στην οποία έχουν τη δυνατότητα αποκλειστικής

πρόσβασης σε περιεχόμενο, όπως εικονική περιήγηση στο Μουσείο της Αθήνας με αναλυτικές ακουστικές περιγραφές και τρισδιάστατα μοντέλα επιλεγμένων έργων, videos θεματικών ξεναγήσεων, αρχείο όλων των δράσεων και των εκδηλώσεων των Μελών καθώς και αποκλειστική πρόσβαση στη σειρά ντοκιμαντέρ τέχνης του Ιδρύματος που είναι αφιερωμένα σε 13 εμβληματικά έργα της μόνιμης Συλλογής.

Διάθεση Χώρων

Φωτ.: Χάρης Μασούρας

Το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή παρέχει τη δυνατότητα ενοικίασης χωρών στις υψηλής αισθητικής εγκαταστάσεις του Μουσείου της Αθήνας, αλλά και της Άνδρου, για τη διοργάνωση εταιρικών και κοινωνικών εκδηλώσεων. Η επιβλητική αίθουσα Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης που μπορεί να φιλοξενήσει ένα ιδιωτικό δείπνο, το σύγχρονο προδιαγραφών Αμφιθέατρο που μπορεί να στεγάσει από συνέδρια έως καλλιτεχνικές παραστάσεις, η ταράτσα του νεοκλασικού κτιρίου με την απρόσκοπτη θέα προς τον Ναό του Παρθενώνα και τον Σαρωνικό, ιδανική τοποθεσία για cocktail receptions, το café-εστιατόριο με τον πράσινο κήπο που σε κάνει να ξεχνάς ότι βρίσκεσαι στο κλεινόν άστυ, είναι μερικοί από τους χώρους που διατίθενται για την οργάνωση εκδηλώσεων. Το 2023, το Μουσείο της Αθήνας αποτέλεσε πόλο έλξης για πλήθος εκδηλώσεων σημαντικών φορέων και εταιρειών, μεταξύ των οποίων, οι World Health Organization, INTRASOFT, GSK, NOVARTIS, MENARINI, BARILLA, BMW BANK, TITAN και VISA.

B&E Café-Restaurant powered by «Δειπνοσοφιστήριον»

Φωτ.: Zak Viemon

Το 2023 συνεχίστηκε η επιτυχημένη συνεργασία του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή με το Δειπνοσοφιστήριον. Ο ομώνυμος όμιλος που συμπλήρωσε 25 χρόνια επιτυχούς πορείας, με φιλοσοφία που εστιάζει στην εκλεπτυσμένη ποιότητα και αισθητική, στην ελληνικότητα των γεύσεων και στην υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση, έχει αναλάβει την αποκλειστική παροχή υπηρεσιών catering στους διατιθέμενους προς οργάνωση εκδηλώσεων χώρους του Μουσείου της Αθήνας, καθώς και τη λειτουργία του café-εστιατορίου του.

Στο B&E Café Restaurant, ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει καφέ, πρωινό, brunch αλλά και το μεσημεριανό του γεύμα, επιλέγοντας

μέσα από έναν πλούσιο κατάλογο που επιμελήθηκε ο καταξιωμένος executive chef και συνέταιρος του Δειπνοσοφιστήριον, Δημήτρης

Σκαρμούτσος, δίνοντας έμφαση στα φρέσκα και αγνά υλικά τοπικής προέλευσης, που αντανακλούν την εποχικότητα και μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες όχι μόνο του café-εστιατορίου αλλά και των πολλών εκδηλώσεων που διεξάγονται στους χώρους που διαθέτει το Μουσείο.

Tο 2023, σε ένα cocktail party που φιλοξενήθηκε από το B&E Café Restaurant, ανακοινώθηκε η αποκλειστική συνεργασία του Δειπνοσοφιστήριον με το vegan bakery Holy Llama, με πολλά από τα εδέσματα που προκύπτουν από τη σύμπραξη αυτή να έχουν εμπλουτίσει το μενού του B&E Café Restaurant.

Χορηγίες

Χορηγός έκθεσης “Nouveau réalisme” και δράσης “Παιχνίδι για Μεγάλους“

Επίσημος Χορηγός Αερομεταφορών

Χορηγοί επικοινωνίας

Χορηγοί Τεχνολογίας

Διαδικτυακή

παρουσία 2023

ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΏΝ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ goulandris.gr

326.614

Χώρες Επισκέπτες

ΑΚΟΛΟΎΘΟΙ FACEBOOK

43.132

Χώρες

ΑΚΟΛΟΎΘΟΙ INSTAGRAM

25.000

Χώρες Ποσοστό

Ελλάδα 80%

Ην. Βασίλειο 2,7% ΗΠΑ 2,3%

Κύπρος 1,7% Γαλλία 1,7%

Εμείς

Σκοποί

Το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή ιδρύθηκε το 1979. Πρόκειται για έναν κοινωφελή μη κερδοσκοπικό οργανισμό, που έχει ως κύριο σκοπό τη λειτουργία των μουσείων του στην Άνδρο και στην Αθήνα, καθώς και την προαγωγή σε εθνικό και διεθνές επίπεδο των εικαστικών τεχνών.

Εμπνευστές και χορηγοί του εγχειρήματος αυτού ήταν οι αείμνηστοι Βασίλης και Ελίζα Γουλανδρή, οι οποίοι διακρίνονταν για το ασίγαστο πάθος

τους για τις τέχνες. Οραματίστηκαν έναν ζωντανό πολιτιστικό φορέα, ενταγμένο στην τροχιά των διεθνών δρώμενων στον χώρο των εικαστικών τεχνών.

Μέσω του Ιδρύματος που φέρει το όνομά τους, προικοδότησαν τον γενέθλιο τόπο του Βασίλη, την Άνδρο, με δύο πρότυπους μουσειακούς χώρους, την Παλαιά και τη Νέα Πτέρυγα του ομώνυμου Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, όπου εκτίθενται έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών και οργανώνονται κάθε καλοκαίρι, από το 1986, εκθέσεις διακεκριμένων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών.

Επιθυμία του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή

ήταν η δημιουργία ενός έτερου μουσείου στην Αθήνα, προκειμένου να δώσουν την ευκαιρία στο ευρύ κοινό να έρθει σε επαφή και να εξοικειωθεί με την Τέχνη που τόσο αγάπησαν. Το Μουσείο του Ιδρύματος στην Αθήνα, που εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2019, σχεδιάστηκε για να στεγάσει τα έργα της Συλλογής του Ιδρύματος, στην οποία περιλαμβάνονται σπάνια έργα τέχνης μεγάλων ονομάτων της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας όπως

Cézanne, van Gogh, Gauguin, Monet, Degas, Rodin, Toulouse-Lautrec, Bonnard, Picasso, Braque, Léger, Kandinsky, Miró, Giacometti, Balthus, καθώς και έργα σπουδαίων Ελλήνων καλλιτεχνών όπως Παρθένης, Μπουζιάνης, Βασιλείου, Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Τσαρούχης, Μόραλης, Τέτσης, Takis, Chryssa, Στάμος κλπ.

Διοικητικό συμβούλιο

Πρόεδρος

Fleurette Π. Καραδόντη

Αντιπρόεδρος

Ελένη Γλύκατζη-Ahrweiler

Γραμματέας

Κυριάκος Κουτσομάλλης

Μέλη

Δήμητρα Φιλίππου Όλγα Μεντζαφού-Πολύζου Πέτρος Ι. Γουλανδρής

Στελέχωση

Διοίκηση

Κυριάκος Κουτσομάλλης Γενικός Διευθυντής Βίβιαν Κουτσομάλλη-Κανιάρη Υπεύθυνη Διοίκησης Νομική Υπηρεσία Κέλλυ Σκαφτούρου Οικονομική Υπηρεσία - Υπεύθυνη

Κωνσταντίνος Γόρδιος Οικονομική Υπηρεσία Αλεξάνδρα Παπακωστοπούλου Γραμματεία

Συλλογή και Πολιτιστική Ανάπτυξη Μαρία Κουτσομάλλη-Μορώ Υπεύθυνη Συλλογής Αλεξάνδρα Παπακωστοπούλου Αρχείο - Οργανωτική Υποστήριξη Εκθέσεων Φιλιππία Χειλίτση Βιβλιοθηκονόμος Κυριάκος Μπακάλης Λεωνίδας Ίσαρης Αποθήκευση - Συντήρηση έργων

Εκπαίδευση και Μάθηση Κατερίνα Γεωργοπούλου Υπεύθυνη Ιουλία Μαρούση Ιωάννα Κουτσούκη Δημιουργικά εργαστήρια & σχολικές επισκέψεις Χαρίσσα Χελιώτη Κρατήσεις & εκπαιδευτικά προγράμματα Θοδωρής Ρουσσόπουλος Εκπαιδευόμενος

Επικοινωνία και Προβολή Κατερίνα Βούσουρα Υπεύθυνη

Γιάννης-Πάρις Κετιπίδης Διαχείριση Ψηφιακών Μέσων Παναγιώτης Τσιρώνης Γραφίστας

Ανάπτυξη πόρων Κατερίνα Μαρκαδάκη Υπεύθυνη

Χάρης Μασούρας

Διαχείριση Διάθεσης Χώρων Δημήτρης Φειδάνογλου Εκπαιδευόμενος

Καταστήματα & e-shop Τζίνα Μαρνελάκη Βάσσα Πολένα

Υπεύθυνες Πωλητηρίων Λεωνίδας Ίσαρης

Διαχείριση e-shop Γεωργία Φραγγίστα Πωλητήριο Αθήνας

Εξυπηρέτηση Κοινού Μαρία Χατζημανωλιδάκη Υπεύθυνη

Κωνσταντίνος Κορμάς Διαχείριση ξεναγήσεων

Παύλος Γκουγιάννος

Μιχάλης Κλαουδάτος Δήμητρα Λιανού Ανίτα Λιάτση

Χριστόφορος Μπότσης Εξυπηρέτηση Κοινού

Πληροφορική

Γιάννης-Δημήτρης Προκόπης Υπεύθυνος

Γιάννης Σταύρακας Συντονιστής

Τεχνική Ύπηρεσία Κυριάκος Μπακάλης Υπεύθυνος

Βλαδίμηρος Μαντάν Ηλεκτρολόγος

Λευτέρης Μαλάμος Βοηθός

Γιάννης Οσάφι Γενικών καθηκόντων

Ασφάλεια

Σωτήρης Πιπέρας Υπεύθυνος

Μαρία Βασιλείου Χρύσα Γεωργαλά Χάρης Καψάλης Μιχάλης Παλαιολόγος Δημήτρης Παπακωστόπουλος Αντώνης Πασπαλιάρης Νικόλαος Ρούσσος Φύλαξη

Καθαριότητα & Ύγιεινή Μαρίνος Λουσίδης Υπεύθυνος

Βιολέτα Οσάφι Συντονίστρια

Άλμα Αγόλλι Μαριόγκα Γιαννίση Ρίκι Πανγκιλινάν Καθαρισμός

Άνδρος

Μιχάλης Σαλωνίκης Εξυπηρέτηση Κοινού Άννα Σιδέρη Καθαρισμός