_Συμπεράσματα Ο οικισμός των Ανωγείων είναι ένας τόπος που συσσωρεύει ιστορίες και βιώματα πολλών χρόνων, ένας τόπος δράσεων, σχέσεων και κοινωνικής δυναμικής. Τόπος ανθρώπινος, οικείος, φιλόξενος και ευέλικτος που φέρει τη μνήμη του παρελθόντος και υφαίνει με νέες εμπειρίες και προσαρμογές τη συλλογική ταυτότητα του μέλλοντος. Παρά τα νεωτερικά στοιχεία που έχουν υιοθετηθεί στον ιστό και στα κτίσματα, ο οικισμός καταφέρνει να διατηρεί όρους και ποιότητες ζωής μιας άλλης εποχής. Ο κάτοικος είναι μέλος της κοινωνίας, αποκτά ταυτότητα και μπορεί να συμμετέχει σ’ αυτή. Οικεί τον τόπο που νοεί ως προέκταση του σπιτιού του, ως μέρος του Είναι του. Στον οικισμό αναπτύσσονται διαπλεκόμενοι δεσμοί ανάμεσα στην αρχιτεκτονική δομή και τις κοινωνικές σχέσεις των κατοίκων, στο ατομικό και το συλλογικό, το ιδιωτικό και το δημόσιο και εμφανίζονται νέες εκφάνσεις της έννοιας του κοινόχρηστου χώρου και βίου. Το χωριό αντικατοπτρίζει τη σπουδαιότητα και τον πρωταρχικό ρόλο που ασκούν οι κοινωνικοπολιτισμικοί παράγοντες στη χωρική δομή και αποτυπώνει τη φιλοσοφία ενός λαού που δρα ως σύνολο και ζει συμμετέχοντας στον συλλογικό κόσμο. Ο δημόσιος και ο ιδιωτικός χώρος συνομιλούν και εμπλέκονται συνεχώς σε μία αλληλένδετη οργανική σχέση, έτσι που τα όρια μεταξύ τους να μοιάζουν αδιάφορα. Ο δρόμος, ο κοινόχρηστος χώρος, το κατώφλι, η αυλή ανάγονται σε σημαντικούς τόπους της καθημερινότητας των κατοίκων, γίνονται χώροι ζωής και κοινωνικής συναναστροφής δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για μια κοινωνία με υψηλή κοινωνικότητα και συνεχής επικοινωνία μεταξύ των μελών της. Ο δρόμος, ως το κατεξοχήν χαρακτηριστικό στοιχείο του δημόσιου χώρου υποστηρίζει τις καθημερινές επαφές και συναντήσεις των κατοίκων, τους προσκαλεί να κατοικήσουν σε αυτόν, να τον χρησιμοποιήσουν, να τον βιώσουν. Βασικές καθημερινές δραστηριότητες διαδραματίζονται στο επίπεδο αυτού, διατηρώντας τη φύση του ως δημόσιου χώρου ή μέσω της οικειοποίησης του μετατρέποντας τον σε δρόμο-καθιστικό, σε προέκταση-προαύλιο της εκάστοτε κατοικίας, μεταφέροντας την ευθύνη για τη συντήρηση του στους ίδιους τους κατοίκους. Στο μέγιστο βαθμό της οικειοποίησης αυτής, εμφανίζονται αυθόρμητες πλατείες, οι κοινοί χώροι, ως η έξαρση του κοινοτικού πνεύματος, όπου ίδιοι οι κάτοικοι συλλογικά διαμορφώνουν και καθορίζουν το χαρακτήρα της γειτονιά με βάση τις δικές τους ανάγκες και καθημερινές απαιτήσεις, δημιουργώντας παράλληλα τα θεμέλια μιας δημόσιας ζωής που διαρκώς αυτοσχεδιάζεται. Η ίδια αυτή μέριμνα και στοργή για τον κοινόχρηστο χώρο του δρόμου επεκτείνεται και στις προσόψεις των κατοικιών, στις αυλές και στα κατώφλια. Οι κάτοικοι μέσω της διακόσμησης και τους χρώματος δημιουργούν φιλόξενα σκηνικά, για να καλωσορίσουν και να αποχαιρετήσουν τους επισκέπτες τους αλλά και για να
[ 102 ]
