3.3_Το κατώφλι κατώφλι (το) [ΕΤΥΜ <μεσν. κατώφλιον<κάτω+-φλιον<αρχ. φλια «παραστάδα της πόρτας»] 1. ολόσωμο στοιχείο από ξύλο ή πέτρα στη βάση μιας πόρτας ή γενικά ανοίγματος σε οικοδόμημα, πολλές φορές σε υψηλότερη στάθμη από τις εκατέρωθεν στρώσεις. 2.(μτφ.) το οριακό σημείο, εκεί όπου αρχίζει μια καινούρια φάση61 Η έννοια του κατωφλιού παρουσιάστηκε επίσημα για πρώτη φορά στο 9 συνέδριο των CIAM στην Aix-en-Provence της Γαλλίας το 1953 από τους Alison και Peter Smithson, οι οποίοι υποστήριξαν ότι η βασική σχέση μεταξύ των ανθρώπων και της ζωής ξεκινά με την επαφή στο κατώφλι ανάμεσα στο σπίτι και το δρόμο. Στη φιλοσοφία αυτή του κατωφλιού έδωσε ιδιαίτερη σημασία η ομάδα Team10, που συγκροτήθηκε από τα νεότερα μέλη των CIAM κατά τα τελευταία συνέδρια.62 Αντιμαχόμενη τη λειτουργική πόλη του Μοντερνισμού, στοχεύει στον εξανθρωπισμό της αρχιτεκτονικής σύνθεσης έχοντας ως κύριο μέλημα τον σχεδιασμό με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ζωτικές ανθρώπινες σχέσεις. Το κατώφλι, αποτελώντας την τρίτη ενότητα του «Team 10 Primer»63 ανάγεται σε ουσιαστικής σημασίας στοιχείο ως ο χώρος που μπορεί να φιλοξενήσει όλες τις ιδέες για μια αρχιτεκτονική που σχεδιάζει για τον άνθρωπο και σέβεται τις ανάγκες του, ως το πεδίο που είναι ικανό να προσφέρει το έδαφος για χώρους ευέλικτους και δυναμικούς ως προς τη χρήση και τη λειτουργία τους αλλά και ως ο τόπος συνάντησης και διαλόγου με την ετερότητα που μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί στη συνεχώς μεταβαλλόμενη ανθρώπινη πραγματικότητα. Υποστηρίζοντας τις ίδιες απόψεις και ως περιστασιακό μέλος της Team10, ο Herman Hertzberger, υποστηρίζει ότι το κατώφλι αποτελεί το κλειδί στη μετάβαση και σύνδεση μεταξύ περιοχών με διαφοροποιημένες διεκδικήσεις και, ως τόπος από μόνο του, συνιστά κατά βάση τη χωρική συνθήκη για συνάντηση και διάλογο μεταξύ περιοχών διαφορετικού τύπου. o
61. Μπαμπινιώτης (2002) 62. Κεντρικές μορφές της Team 10 αποτελούν οι Jacob Bakema, Aldovan Eyck, George Candilis, Alison και Peter Smithson, Shadrach Woods και Giancarlo de Carlo. Συχνά συμμετείχαν επίσης μεταξύ άλλων και οι Josi Coderch, Stefan Wewerka, Oskar Hansen, Herman Hertzberger, Alexis Josic, Ralph Erskine, Reima Pietila. 63. Το «Team 10 Primer», με επιμέλεια της Alison Smithson για την Team 10, αποτελεί μία συλλογή κειμένων, άρθρων, εισηγήσεων και διαγραμμάτων των διαφόρων μελών της που εκθέτει με σαφήνεια τους στόχους που ανέπτυξε η ομάδα. Το υλικό κατηγοριοποιήθηκε σε τρεις ενότητες διαφορετικής κλίμακας, τις ‘αστικές υποδομές΄, τις ΄ομάδες κατοικιών΄ και το ΄κατώφλι΄. Smithson, A. (1968), Team 10 Primer , Λονδίνο: Studio Vista
[ 81 ]
