Grenzenloos Magazine 42 - Voorjaar 2019

Page 1

GRENZENLOOS MAGAZINE

Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters

42

NR

Grenzenloos.nl

voorjaar 2019

Bestemming

BELGIE Typisch

SPAANS Boekfragment

HET LAATSTE HUIS Column

NL vs ITALIE Uitgeverij

1

Grenzenloos


Welkom Colofon GRENZENLOOS MAGAZINE Gratis online magazine voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters. Verschijnt vier keer per jaar. Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos, een imprint van VanDorp Uitgevers Voor meer informatie of adverteren, kijk op www.grenzenloos.nl of mail naar info@grenzenloos.nl In dit nummer staan bijdragen van: Ludique le Vert Renée Vonk Ingeborg van ‘t Pad Bosch Stef Smulders Eric Jan van Dorp Marielle Saegaert

EEN HUIS in Frankrijk

W

anneer ik het gevoel voor het eerst ontwikkelde weet ik niet meer helemaal zeker, maar het moet minimaal twintig jaar geleden zijn geweest. Zodra ik bij de eerste serieuze zonnestralen in het voorjaar mijzelf in een comfortable tuinstoel nestel, ontstaat direct het verlangen om te gaan bladeren door verleidende advertenties van sfeervolle (tweede) huizen in Frankrijk. Met een passend Frankrijk magazine of een makelaarssite op de iPad bevredig ik mijn spontane behoefte.Wanneer ik vervolgens een slok neem uit het wijnglas dat onder handbereik staat en daarna de ogen sluit, voel, ruik en zie ik mezelf al zitten in mijn toekomstige jardin in het zuiden. Of het er ooit echt van gaat komen, geen idee. Maar elk voorjaar geniet ik met volle teugen van deze heerlijke terugkerende dagdroom. Veel leesplezier met deze editie van ons magazine!

Eric Jan van Dorp Uitgever/hoofdredacteur

Coverfoto: Heather Shevlin Copyright©2019 VanDorp Uitgevers Op de teksten en foto’s in deze uitgave rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, gekopieerd of op andere wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of verspreid, zonder uitdrukkelijke en schrijftelijke toestemming van de uitgever.

2


Inhoudsopgave

4

Nieuws

Bestemming België

16

Typisch Spaans

Boekfragment” Het laatste huis

32

22

Cultuurschok Een Spaanse winter

Heimwee. Een beetje. Soms.

42

6

37

Stef Smulders - NL vs Italië

Mediterraan recept

3

24 46


Nieuws

Emigratie onder boeren trekt fors aan

D

Binnen Europa Duitsland en Denemarken zijn op dit moment de populairste landen. Dat is overigens goed te verklaren. Voor boeren die nu emigreren, zijn deze landen prima aan te rijden. Daarnaast kennen Rijnland-Palts en Hessen een relatief goedkope grondprijs van €10.000 tot €15.000 per hectare, en de regio is relatief dichtbij.

oor de hoge fosfaat- en grondprijzen in Nederland is er onder boeren een sterk toegenomen interesse voor emigratie. Na een lange periode waarin weinig boeren emigreerden is de emigratie onder deze beroepsgroep sinds 2015 met circa 25% tot 30% toegenomen is. Door de toegenomen grondprijzen wordt het voor agrariërs steeds lastiger om voldoende rendement te behalen.

In Denemarken ligt de prijs wel wat hoger (€16.000 tot €26.000 per hectare), maar in dat land kan bijvoorbeeld wel goede grond voor de aardappelteelt gekocht worden voor €20.000 per hectare.

Canada zit op slot Voorheen was Canada erg geliefd bij landbouwers, maar de prijzen zijn daar de laatste jaren sterk gestegen door het geldende melkquotum. Ook is het steeds lastiger om een visum te krijgen voor Canada. Het zogenaamde ‘self-employed visum’, waar door ondernemers veel gebruik van werd gemaakt, is al een jaar haast niet te krijgen.

Ook Slowakije is in trek. Met name het westen van dit land is tegenwoordig erg modern en de gronsprijzen liggen ook hier een flink stuk lager dan in Nederland. Bron: boerenbusiness.nl

4


Nieuws

NIEUW: Kijk, meer dan ooit Zuid-Frankrijk!

H

et Zuid-Frankrijk waar ze meer dan een kwart eeuw geleden verliefd op werd bestaat niet meer. Maar nog steeds zou Renée Vonk nergens anders willen wonen.

En nu is er dan bundel drie: ‘Kijk, meer dan ooit Zuid-Frankrijk!’ “Want het is er nog steeds fantastisch toeven.” Renée Vonk is schrijver, journalist en hoofdredacteur van het Zuid- Frankrijk Magazine ‘Côte & Provence’. Ze woont met echtgenoot en wisselende huisdierbezetting al meer dan een ruime kwarteeuw in de Provence Verte. Op haar blog kijkzuidfrankrijk.com vertelt ze erover. En in Grenzenloos Magazine publiceert ze ook elke week een Méditerraan recept.

Ooit kocht ze een paar muren en een half dak ter hoogte van zo’n schilderachtig dorpje in de Provence. Sindsdien houdt ze haar belevenissen en ervaringen bij op haar veelgelezen blog. Een aantal van die verhalen werd gebundeld en verscheen onder de titel ‘Kijk, Zuid-Frankrijk!’ Gevolgd door een tweede bundel, ‘Kijk, nog meer ZuidFrankrijk!’

Kijk en bestel op: grenzenloos.nl

SCANDINAVIË XL op 26 & 27 oktober

B

een van de landen in Scandinavië? Het is nog even wachten op de herfst, maar noteer het vast in je agenda: het event Scandinavië-XL dat voor de 7e maal plaatsvindt op zaterdag 26 en zondag 27 oktober 2019 in Expo Hoevelaken.

en jij besmet met het Scandinavië virus? Ben je dol op die hippe woonstijl, de Zweedse fika, de populaire boeken en TV-series, de warme wollenoorse truien. Of is het hoge noorden jouw favoriete vakantieregio en wil je alles weten over wandeltochten, kano- en kajaktochten, winterreizen, fotoreizen, cruises, walvissafari’s, snowkite- en noorderlichtreizen? Of loop je met de gedachten om definitief te verkassen naar

Uiteraard is Uitgeverij Grenzenloos ook aanwezig met een stand. Kijk op: scandinavie-xl.nl 5


b e s te mm i n g

BelgiĂŤ 6


Al jaren is BelgiĂŤ het meest populaire emigratieland onder Nederlanders, dit heeft een aantal redenen.

Allereerst heb je, in het Vlaamse deel van BelgiĂŤ, niet of nauwelijks een taalprobleem om op te lossen, is de huizenmarkt er minder gespannen dan in Nederland en de huizenprijs navenant lager.

7


België in het kort België, of voluit het Koninkrijk België, is een West-Europees land dat ligt aan de Noordzee en grenst aan Nederland, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk. Het land is 30.528 km² groot en heeft een bevolking van iets meer dan 11 miljoen inwoners. De belangrijkste stad is Brussel, hoofdstad van België en tevens bestuurlijk centrum van de Europese Unie en de NAVO. Het land heeft drie officiële talen: ongeveer zestig procent van de bevolking spreekt Nederlands, vooral in Vlaanderen, veertig procent spreekt Frans, vooral in Wallonië, en minder dan een procent spreekt Duits, in de Oostkantons. De culturele en linguïstische diversiteit van het land heeft door een opeenvolging van staatshervormingen geleid tot een complex politiek systeem, waarbij in principe de grondgebonden bevoegdheden – zoals economie, werkgelegenheid en openbare werken – liggen bij de Gewesten (het Vlaamse, het Waalse en het Brusselse), en de persoonsgebonden materies – zoals onderwijs, cultuur en welzijn – bij de Gemeenschappen (de Vlaamse, de Franse en de Duitstalige), met een overkoepelende federale overheid voor het hele grondgebied, bevoegd voor onder meer defensie, justitie en de sociale zekerheid. België ontstond na de Belgische Revolutie in 1830 toen het zich afscheidde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Na de onafhankelijkheid werd de jonge natie – vooral door de zware industrie in Wallonië – een van de voorlopers in de Industriële Revolutie. De ontwikkeling van Vlaanderen bleef achter tot het economisch zwaartepunt naar het noorden verschoof vanaf de jaren 1960, ook de periode van de vastlegging van de taalgrens, de aanloop naar de indeling van het land in meerdere deelstaten, en van de onafhankelijkheid van de kolonies in Midden-Afrika. België groeide uit tot ‘s werelds 24ste economie, werd een van de welvarendste, meest ontwikkelde en meest geglobaliseerde landen ter wereld, en bouwde op zijn vrijemarkteconomie met beperkte overheidsinmenging een uitgebreide welvaartsstaat.

8


België

Een aantrekkelijk land om te wonen De lagere huizenprijs bij onze zuiderburen komt onder andere omdat er in België (in tegenstelling tot Nederland) minder woningschaarste is. Daarnaast zijn de medische voorzieningen en het onderwijs uitgesproken goed van kwaliteit en zorgt de korte afstand tot Nederland ervoor dat je vrij gemakkelijk je sociale contacten en veel andere zaken kunt aanhouden. Bovendien ervaren veel Nederlanders de Belgische keuken en de Bourgondische levensstijl van de zuiderburen als bijzonder aangenaam en is België wat minder drukbevolkt dan Nederland (respectievelijk 376 en 411 inwoners per vierkante kilometer). Omdat België ook een EUland is, maakt het de overstap relatief gemakkelijk, maar vergis je niet: wanneer je in België gaat wonen blijft het gaan om een emigratie. En daar komt altijd het nodige bij kijken. 9


Emigreren

Belasting Ga je wonen en ook werken in België, dan is het duidelijk dat je voortaan in België ook je belasting gaat betalen. Heb je nog inkomen (uit een woning of pensioen bijvoorbeeld), dan zal je daar in Nederland belasting over moeten betalen. Blijf je werken in Nederland maar ga je wonen in België, dan is er wel sprake van emigratie, maar zal je belasting en sociale premies in Nederland blijven betalen. Er is namelijk door

de EU afgesproken dat iemand in principe sociaal verzekerd is in het land waar hij/zij werkt. Je wordt dan gezien als grensarbeider. Voor iedereen zal de situatie weer net even anders liggen. Wel of niet een huis in Nederland aanhouden, wel of niet inkomsten uit Nederland behouden, etc. Neem daarom als eerste contact op met de Nederlandse Belastingdienst om precies uit te laten zoeken wat jouw fiscale status straks wordt.

Werk vinden

Kopen of huren

Er zijn verschillende manieren om werk te vinden in België. De netwerksite LinkedIn is een goede start om direct te zoeken via internet, net zoals de site van EURES (het Europees bureau voor arbeidsmobiliteit). Het VDAB is het Vlaams arbeidsbureau, er is ook een Waalse en Duitse variant en een arbeidsbureau voor het Brusselse gewest. Meld je ook aan bij werving en selectiebureaus en uitzendorganisaties. Daarnaast kun je ook de landelijke en lokale kranten uitpluizen op advertenties. Zorg voor een goede cv waaruit kort maar duidelijk je opleiding, kennis en ervaring blijkt. Schrijf voor iedere sollicitatie een aparte motivatiebrief die aansluit op het bedrijf en de vacature.

Een woning kopen Woningen in België zijn in veel gevallen goedkoper dan in Nederland. Houd er echter wel rekening mee dat de overdrachtsbelasting en het makelaarscourtage in België flink hoger zijn dan in Nederland en dat er in de meeste gevallen 21% btw wordt berekend bij de aankoop. Het is dus niet onverstandig om een makelaar of financieel adviseur in de hand te nemen om precies uit te laten rekenen wat een woning uiteindelijk precies moet gaan kosten. Heb je inkomen uit Nederland en betaal je belasting en sociale premies in Nederland, dan kun je gebruik maken van hypotheekaftrek. Dit geldt niet wanner je in België belasting betaalt, want België kent zoals de meeste landen in Europa, geen hypotheekaftrek. 10


BelgiĂŤ

Het aankoopproces is te vergelijken met dat in Nederland. Na een prijs te zijn overeengekomen wordt er een compromis de vente, een voorlopig koopcontract, getekend. Binnen vier maanden dient die te worden omgezet in een definitief aankoopcontract, getekend bij een notaris.

Een woning huren In BelgiĂŤ zijn relatief weinig huurwoningen, het woningbezit is er erg hoog. Huurcontracten lopen standaard 3 jaar, 9 jaar of oneindig. Eerder opzeggen kan wel, door zowel huurder

11

als verhuurder, maar daaraan zijn wettelijk vastgestelde schadevergoedingen gekoppeld. Zorg bij het huren van een woning voor een degelijk huurcontract waarin duidelijk staat welke kosten voor jouw rekening komen en welke kosten voor rekening van de verhuurder. Huurprijzen op de vrije markt zijn niet aan regels gebonden en komen dus in overleg tot stand. Gebruikelijk is om automatisch een jaarlijkse inflatiecorrectie toe te passen. Wijziging van de huur kan verder uitsluitend wanneer het huurcontract is afgelopen en wordt vernieuwd.


12


België

Vestigen in België Binnen tien dagen na aankomst in België moet je bij de gemeenteadministratie in de plaats waar je gaat verblijven je aanwezigheid melden. Neem je paspoort of identiteitskaart mee. Je krijgt dan een speciaal attest, een zogenoemde ‘melding van aanwezigheid’. Dit is het bewijs dat je je hebt aangemeld. Als je langer dan drie maanden in België wilt verblijven, moet je binnen drie maanden na aankomst bij de gemeente een aanvraag tot inschrijving indienen. Meld je dan opnieuw bij de gemeenteadministratie met je paspoort of identiteitskaart en je eerder verkregen ‘melding van aanwezigheid’. De gemeenteadministratie zal je vragen de precieze reden van je verblijf aan te geven. Je moet of in loondienst zijn of zelfstandige of werkzoekende of student. Ook moet je aantonen over voldoende financiële middelen te beschikken om op korte termijn in je eigen levensonderhoud te kunnen voorzien. Je hebt vanaf het moment van indiening van de aanvraag drie maanden de tijd om alle vereiste documenten te overleggen. Daarna ben je dus legaal in België wonend.

De kosten van een verhuizing Het België ligt natuurlijk niet ver weg en bij een verhuizing kan alles over de weg, daarom zal je als een gemiddeld Nederlands huishouden moeten rekenen op zo’n 1.500 tot 4.000 euro aan verhuiskosten. Het is afhankelijk van de grootte van je inboedel, de tijdsdruk, de precieze bestemming en eventuele extra services, zoals het inpakken en uitpakken of het demonteren en monteren van zaken.

13


Emigreren

Onderwijs Kinderen tussen de 2,5 jaar en 6 jaar gaan in BelgiĂŤ naar het kleuteronderwijs, daarna zijn ze leerplichtig en gaan ze door naar het basisonderwijs. Vervolgens komt het voorgezet onderwijs dat bestaat uit drie perioden van elk twee jaar. In de tweede periode kiest de leerling voor een algemene, beroeps, kunstzinnige of technische richting. Dit is enigszins vergelijkbaar met ons systeem van vmbo, mavo, havo en vwo. Sommige studierichtingen bereiden voor op doorstuderen aan een hogeschool of universiteit. De kwaliteit van het onderwijs in met name Vlaanderen is ronduit goed te noemen.

14


WS2018-06 - Adv 155x225mm DRUK.pdf

1

21-06-18

09:49

70

Vergeet jij Nederland(s) niet?

jaar

Voorkom een taalachterstand De Wereldschool biedt online Nederlandse les op afstand. Al sinds 1948 en inmiddels actief in 109 landen. Benieuwd naar de mogelijkheden? Kijk op wereldschool.nl voor meer informatie of bel 0320-229927.

15


typisch

Spaans

16


Spanje

M

heet en de wachtende klanten pakken aan ze met stukjes karton in de handen. Een theedoek erover heen en op naar huis. Waarom verwarmen die mensen deze gerechten niet in hun eigen oven? Na het hier en daar gevraagd te hebben krijgen we het, overigens simpele, antwoord. De crisis. Vrijdag is altijd een hectische dag voor Door de crisis zijn er heel veel mensen ons. In ons dorp is er dan markt. Een hun baan kwijt geraakt. En hier in Spanje is leuke markt, waar je van alles kunt kopen. een uitkering ook geen vetpot, mocht je er Uiteraard groente en fruit. Maar dat niet al recht op hebben. Ongeveer 400 tot 600 alleen, er is keur aan kledingkraampjes te euro per maand. Daar kun je nauwelijks vinden. Voor enkele euro’s heb je al een de huur en de vaste lasten van betalen. mooie blouse of broek. Verder vind je er Blijft er niet veel meer over om eten van ook snoep, zure augurken en uien, tassen en te kopen, laat staan om elektriciteit van te schoenen. De markt is niet groot maar wel betalen. Iberdrola ( de stroomleverancier erg gezellig. Meestal doen we die dag ook die het hier te vertellen heeft) is niet echt onze wekelijkse boodschappen. Daar hoort humaan. Even de rekening niet kunnen uiteraard ook een vers stokbrood bij. Oeps betalen betekent het is al bijna 14.00 uur! Dan sluiten de Van 400 tot 600 euro uitkering afsluiten. En weer aansluiten winkels en is ook kun je nauwelijks de huur en de opnieuw kost al gauw 300 de markt voorbij. vaste lasten van betalen. euro. Niet op te Snel nog even naar brengen voor veel de bakker. Caudetenaren. Wat doe je dan in een zo’n geval? Je gaat Daar aangekomen, komt ons een heerlijke als kind weer naar je ouders terug. De geur tegemoet. Niet alleen van vers oudere generatie heeft nog net kunnen gebakken brood maar ook een mix van sparen en van dat geld kan de hele familie groente en specerijen. Dat kan toch nooit nèt rondkomen. De familie hier in Spanje uit die bakkerij komen? Binnen in de zaak is de pijler waar bijna alles om draait. Bij is het druk. Heel druk. Wat is hier aan de opa en oma komen dus hun kinderen en hand? We sluiten achteraan in de rij. Tot kleinkinderen wonen. Gezamenlijk kopen onze verbazing wordt er helemaal geen ze eten in en betalen ze ook de stroom. brood gekocht of verkocht! Wat gebeurt De oven is een echte stroomvreter. Die hier? De meisjes achter de toonbank lopen hebben de meesten dan ook niet. Maar een met grote ovenwanten aan van en naar de ovengerecht bij de lunch is toch ook niet oven waar ze normaal brood in bakken. te versmaden. Wat doe je dan. Je stapt naar Ze halen diverse schalen uit de grote oven. de plaatselijke bakker en vraagt hem of, als Schalen vol met lekkere gerechten zoals al het brood gebakken is, jouw ovengerecht kip met ui, tomaten en aardappels. Wat op de restwarmte van de oven gaar mag ruikt dat lekker! De schalen zijn gloeiend

arjan van den Dorpe woont al jaren in Spanje en schreef er al drie bundels vol met interessante verhalen over.

17


Marjan van den Dorpe

18


Spanje drankje drinken en een tapa proeven. Het worden. En uiteraard mag dat. Voor een leek ons een leuk idee om dat met onze luttele 50 cent verdwijnt de ovenschotel de medecursisten te gaan doen. Op de folder oven in, om er anderhalf uur later dampend uit te komen! Wat een grandioos idee! Heel stonden alle aangesloten restaurants met veel mensen maken daar gebruik van. Vandaar de hapjes die je daar zou kunnen krijgen. Per restaurant twee hapjes waar je uit kon dat het ook zo druk was rond 14.00 uur. kiezen. Drankjes waren niet aan de lijst Lunchtijd! Als je bijna geen geld hebt moet gebonden, die kon je dus zelf bepalen. Bier, je slim zijn. En je kunt van de Spanjaarden zeggen wat je wilt, maar inventief zijn ze wel! wijn, frisdrank, water. Alles mocht. De hapjes Het meest populaire lunchgerecht is dan ook varieerden van gevulde eieren, een bamihapje, taco, mini -frikandel, een tulpenbol van paella. Iedereen heeft nog wel genoeg geld kip, mousse van vis, toast gevuld met allerlei voor het kopen van paellarijst. Het duurste lekkers, noodles en zen stenen( hapjes in de in dat hele gerecht is het vlees. Maar dat vorm van warme stenen die bij voorbeeld huppelt vlak voor je voeten. Konijnen. Elke bij massage gebruikt worden). Voor ieder zondag is het dan ook raak. Vroeger alleen wat wils. Je kunt de ‘ruta’ niet elke dag tijdens het jachtseizoen (van oktober tot lopen. Alleen op speciale dagen. Donderdag begin februari) maar nu, lees 2016, mogen en zondag van 20.00 tot 22.00 uur. Vrijdag jagers het hele jaar door op konijnen jagen. en zaterdag van Er schijnen er Nog een typisch fenomeen in 20.00 tot 01.00 uur. veel te veel te zijn. Door het schieten deze regio en misschien wel voor De aangesloten eetgelegenheden van deze dieren is heel Spanje is La Ruta de Tapas! kenden wij niet, iedereen in staat dus het zou een om een lekkere leuke manier van kennismaken worden. voedzame paella te maken. We hebben hem We vonden een dag waarop de meesten meerdere keren bij onze buurman gegeten. van onze groep ook konden en dat werd De kruiden, die erin moeten, groeien hier een zondag. We verzamelden ons op de ook in de heuvels en het hout om de grote afgesproken plaats en tijdstip en begonnen pan heet te maken, is het snoeihout van de aan ‘onze’ route. Als eerste gingen we op druivenranken. Alles wat de natuur geeft wordt gebruikt en oh wat smaakt dat puur!! weg naar een hamburger café. Tien minuten voor acht uur ’s avonds kwamen we daar aan en vroegen of we mee konden doen Nog een typisch fenomeen in deze regio en misschien wel voor heel Spanje is La Ruta de aan de tapas route. Nee, dat kon ‘nog’ niet, want we waren te vroeg!! En als het acht Tapas! Veel plaatsen en dorpjes hebben een uur zou zijn, zouden we niet in het café zelf dergelijke route. mogen zitten, maar alleen aan de bar. Nou Op een dag zag ik een flyer onder de ja! De tapa was wel lekker. Klein broodje ruitenwisser zitten. Het ging over de Ruta met een mini hamburgertje erop. Lekker de Tapas in Villena. Vanaf eind oktober tot gekruid en met gebakken uitjes. Glaasje wijn eind november kun je in 19 aangesloten erbij en nummer één van de route was een restaurants, bars en cafés voor 2 euro een 19


Marjan van den Dorpe

20


Spanje feit. Maar door de onvriendelijke houding hebben we besloten in de toekomst daar niet meer heen te gaan. Op naar nummer twee. Op de achterkant van de flyer stond een plattegrond met elk restaurant een nummer. We begonnen met nummer 17 omdat dat het dichtbij het centrum lag. Daarna was voor ons nummer 15 aan de beurt. Daar hadden ze een hapje van mosselen of een schaaltje salade met vis. Dat was erg lekker. Daar komen we misschien wel weer eens terug. Het volgende adres, restaurante Di Trevi, gaf ons voor onze 2 euro een springroll en drankje. Prima. Bij ons volgende adres kregen we een schaaltje bami met garnalensmaak. Zouden eigenlijk garnalen in hebben moeten zitten, maar die ontbraken. Niet echt een aanrader, alhoewel het restaurant helemaal vol zat. Het liep al tegen 22.30 uur en nog een half uurtje om te proeven. Ons laatste adres werd een typisch koffie-cafĂŠ. Zij serveerden een gekarameliseerde ananas. Heerlijk. De service was uitstekend. Heel vriendelijk personeel en men nam rustig de tijd voor ons. Een heel gezellig adres. Naam van dit cafĂŠ is El Canton. Op de flyer kon je per bezocht adres een

stempel laten zetten en daarna aangeven welke eetgelegenheid je het beste vond. De lijst inleveren en een week na de einddatum werd de winner bekend gemaakt. Een goede stimulans voor de aangesloten restaurants om goed hun best te doen. Al met al een hele leuke ervaring en een hele goede manier om onbekende adressen te bezoeken. Onze hele groep heeft genoten van de over het algemeen lekkere gerechtjes. We hebben veel lol gehad die avond en kijken uit naar volgend jaar of naar een andere plaats waar ze ook een tapasroute hebben.

Dit is een van de vele verhalen over wonen in Spanje uit de bundels die Marjan van den Dorpe heeft geschreven. Alle bundels zijn beschikbaar als paperback en als eBook. Kijk op www.grenzenloos voor meer informatie.

21


L

udique is het pseudoniem van een oud-docent die na zijn pesionering samen met zijn vrouw Maria (Lief) emigreerde naar Zuidwest-Frankrijk. Het tweetal woont en ‘werkt’ in en rond hun oude boerderij op het Franse platteland. Ludique is een begenadigd verteller die anderen in dit magazine laat meegenieten van zijn dagelijkse belevenissen. Vorig jaar verscheen zijn eerste roman - Het laatste huis - dat veel positieve kritieken oogstte. U leest het eerste stuk van dit boeiende verhaal dat zich grotendeels in Frankrijk afspeelt.

22


Ludique le Vert

Ongewenst

haar en een grauwe huid. Gekleed in een vormeloze, vale spijkerbroek, een wit T-shirt en een dun beige colbert. Stadse schoenen. Een lange vent. Niet van hier. De Fransen hier zijn doorgaans niet zo groot. Mogelijk een toerist. Maar Wies ziet geen auto en evenmin iets van een tas of bagage. De man lijkt lopend te zijn gekomen. Maar dat is erg onwaarschijnlijk. Op het platteland is een auto nu eenmaal onontbeerlijk. Wies zou niet zonder haar oude trouwe Quatrelle kunnen. Geen mens komt hier lopend naartoe. Ja, Chantal. De dichtstbijzijnde buur. Een eind verderop. Zou de man hier ergens te gast zijn? Niet bij Chantal want die is al weken bij familie in Normandië. Of wilde hij haar bezoeken maar haar niet hebben thuis getroffen? Daar zijn auto hebben geparkeerd en achtergelaten? Wies ziet, nu ze bij het poortje is aangekomen, dat de man een telefoon en een verfrommeld stuk papier in zijn hand heeft. “Verdwaald,” mompelt Wies, “Hij zal mogelijk een vraag hebben.” “Bonjour!” zegt ze vanachter het gesloten poortje. De man doet aarzelend een kleine stap in haar richting. Hij heeft een onzekere blik in zijn ogen. “Louise?” vraagt hij schuchter. Wies’ blik verstart. Louise? Niemand spreekt haar ooit nog zo aan. Dat is iets van vroeger. Haar ouders, broers en zus noemen haar Louise. Nog steeds. Ze heeft er vrijwel geen contact mee. Op school bij de nonnen noemden ze haar Louise. De naam roept onaangename herinneringen op. Alleen haar beste vriendin, die ze al vele tientallen jaren kent, noemt haar zo. En dat mag ze. Als enige. Sinds Max haar kent, noemt hij haar Wies.

Als de honden blijven blaffen zet Wies geïrriteerd de grote koperen pan met kokend hete confituur op de tafel. Terwijl ze haar handen ruw aan een theedoek afveegt loopt ze naar de openstaande buitendeur om vanaf het bordes bovenaan de stenen trap te zien waarom de honden blaffen. Het ‘Appelhuisje’ ontneemt haar het zicht op de grote toegangshekken tot het erf. Het geblaf komt daar vandaan. “Merde!” De honden blaffen niet voor niks. Er zal een onbekende bij het hek staan. Een opkoper van oud ijzer of zoiets. Wies loopt driftig de paar traptreden af. Als ze voorbij de waterput is ziet ze de honden bij de grote toegangshekken tekeer gaan tegen een man die pogingen doet deze te openen. “De grondpennen zitten er nog in,” mompelt Wies geërgerd en versnelt haar pas. Het zal niet de eerste keer zijn dat de sluitingen verbuigen of uit het hout scheuren. Laatst nog door een jonge, ongeduldige meteropnemer van de elektriciteitsmaatschappij. “Bonjour?” roept ze op min of meer vragende toon als ze halverwege de cour is. De man staakt zijn pogingen en doet een stap terug. “A gauche!” roept Wies en wijst min of meer gebiedend op het kleine poortje met de bel en de brievenbus ernaast onder de oude linde naast de grote hekken. De man zal het niet hebben gezien, dat gebeurt wel eens een vaker. Ze loopt er naartoe. De man blijft evengoed achter de grote toegangshekken staan. Het is een betrekkelijk jonge man ziet Wies als ze dichterbij komt. Ergens in de veertig, schat ze. Tamelijk fors ook, met donker 23


Het laatste huis Consequent.Vanaf de allereerste dag. En vanaf dat moment heet ze Wies. Hier in Frankrijk kent iedereen haar als Wies. Het irriteert haar dat deze onbekende man haar zomaar met Louise aanspreekt. Waar haalt hij de onbeschaamdheid vandaan om ook maar te suggereren dat hij tot haar intimi zou behoren? Het voelt als een brutale inbreuk op haar privacy. De honden zijn bij haar gebleven.Vrijdag naast haar. Remy, die wat jonger en lager in rang is, staat schuin achter haar. Remy volgt Vrijdag, de leidster. Remy blaft als Vrijdag blaft. Honden zijn buitengewoon sensitief.Vrijdag voelt de argwaan en onrust van haar bazin. Ze verliest de man daarom geen seconde uit het oog. Borstelt en gromt zacht. Ze is geen grote hond, een flinke middelmaat. Met een opmerkelijk zacht en goedmoedig karakter. Een ongekend lieve hond. Maar ze is ook buitengewoon waaks en kan bij onraad enorm tekeer gaan.Voor hen die haar niet kennen is dat beslist bedreigend en behoorlijk angstaanjagend. Dat diepe grommen en zware, luide blaffen. Die krachtige, fiere houding. Als Vrijdag tekeer gaat weten Wies en Max dat er iets aan de hand is. Dat er daadwerkelijk onraad zou kunnen zijn. Als alleen Remy blaft besteden ze er doorgaans nauwelijks aandacht aan. Remy blaft, kreunt, kermt en piept bij alles wat ze doet. Het valt daardoor niet meer op. Remy is nu eenmaal zo. Toch is het oppassen geblazen met die kleine. Ze kan uiterst fel uithalen en is bij onraad uiteindelijk impulsiever dan Vrijdag. Niet enkel jonger, maar ook sneller en sterker. Als Remy echt gromt is dat beslist een voorteken van aanvallen en bijten. Haar ogen waarschuwen. Oppassen dus. Max en Wies hebben Remy, toen ze nog een pup of puber was, veelvuldig in d’r nekvel gegrepen en op haar rug moeten leggen om duidelijk te ma24

ken wie de baas is. Het was geen gemakkelijke opvoeding. Wies herstelt zich. “Desolé monsieur, je ne connais pas,“ antwoordt ze de man tamelijk kortaf en haalt haar schouders op. Alsof ze wil aangeven dat hij abuis is en het gesprek wat haar betreft daarmee is beëindigd. Ze maakt aanstalten om weer terug te gaan naar waar ze vandaan kwam. De grote woonkeuken in het vroeg achttiende eeuws deel van de boerderij. Terug naar haar dampende confituur. De man kijkt haar ietwat verbouwereerd aan, werpt een korte blik op het papier in zijn hand en vervolgens op het oude, verweerde naambord op het smalle toegangshek. In een fractie van een seconde meent Wies toch iets te herkennen. In de blik, de bewegingen en de houding van de man. Jongensachtig, slungelig. Een onhandige, hoekige motoriek. Zoals die van een puber. Kent ze hem? Kent hij haar? Hij kent haar! Maar waarvan? De man zegt nog iets dat Wies echter niet verstaat. Een woord of twee, drie. Ze luistert niet omdat ze enkel hoort dat ook zijn stem iets bekends heeft. Het is de klank, de toon. Het geheel verwart Wies.Verontrust haar. Ze wil weg. Deze ontmoeting voelt niet goed. Onheilspellend. Met een kort “Alors, bon journée, monsieur. Bon courage...,” draait ze zich om en loopt, zonder de man verder nog een blik waardig te keuren, diagonaal over de cour langs het Appelhuis en de waterput, terug naar de keuken.Vanuit haar ooghoeken ziet ze hoe Vrijdag over het hoger gelegen deel van het erf langs de palissade loopt. Ze volgt ongetwijfeld de man die aan de andere kant op de lager gelegen petite route loopt. Als Wies weer op het bordes van de stenen trap staat, kijkt ze nog


Ludique le Vert eenmaal om.Vrijdag gaat langzaam liggen in de opnieuw. Dit keer wordt er opgenomen. schaduw van de vijgenboom. De man is kenne- “Met Sarah!” “Kom je me halen?” vraagt hij. lijk verdwenen. “Ben je nu al klaar?” reageert Sarah verbaasd. “Kom je me halen?” zegt hij korzelig. “Heb je het niet gevonden?” Reinder loopt terug over de smalle weg. Weg “Weet ik veel, kom me nu maar halen. Het is hier bloedheet.” van de boerderij. De hond loopt bijna twee “Klopt het adres niet?” probeert Sarah nog. meter hoger, achter de palissade, met hem “Dat vertel ik je straks wel. Kom je me nu mee. Steeds met enkele snelle, korte passen halen of niet?” voor hem uit. Stopt dan even, wacht hem op en loopt dan weer verder mee. De zon brandt “Ja, ja, ik kom er al aan. Jezus! Ik hoop wel dat ik het nog weer kan terugvinden.” ongenadig fel. Het is verlammend heet en de Reinder verbreekt ruw de verbinding. steil oplopende weg verhindert Reinder om “Je doet je best maar,” mompelt hij, stopt de flink door te lopen. Hij wil eigenlijk een motelefoon in zijn broekzak en loopt verder. ment stoppen om zijn colbert uit te trekken, Aan het eind bij de kruising met de tweemaar besluit toch eerst maar door te lopen. baansweg blijft hij staan. Het klopt; hier had Weg van die hond. Het idee dat er wellicht Saraha hem afgezet en was meteen weer ergens verderop een doorgang in die afrasweggereden. Zoals ze hadden afgesproken. tering zou kunnen zijn, waardoor de hond bij hem zou kunnen komen, verontrust hem. Een Hij zou haar bellen zodra hij weer zou willen eind verderop houdt het hek op en gaat over vertrekken. Reinder steekt een sigaret op en kijkt omin een lange, hoge en zeer dichte houtwal. hoog naar de borden die bij de ingang van de Wanneer hij de houtwal is gepasseerd splitst de weg zich scherp naar links en in een flauwe smalle weg staan. Enkel de naam ‘La Valette’ lijkt op de naam ‘La Valete’ die Lotte hem in bocht naar rechts. De hond is verdwenen. “Kolerebeesten,” mompelt Reinder en kijkt als een brief had opgegeven. Maar dat is niet deverdwaald om zich heen. Hij verfrommelt het zelfde en Reinder meende bij de splitsing van enige afstand al te hebben gezien dat dat geen stuk papier, gooit het achteloos in de berm, boerderij maar een gewoon woonhuis was. grijpt naar zijn telefoon en belt. La Valette. Een vrij groot, dubbel en lichtgeel Tevergeefs. Reinder raadpleegt het beeldgepleisterd huis.Vrij nieuw ook, zo had hem schermpje. toe geleken. Lotte had het steeds over een “Geen bereik! Godverdomme!” sist hij woedend. “Welke idioot woont er dan ook in deze boerderij gehad. Een oude boerderij. Nooit over een gewoon woonhuis. Mogelijk lag de achterlijke rimboe?” boerderij nog een eind verderop achter dat Hij trekt zijn colbert uit, werpt het over huis, had hij nog bedacht, maar het ook veel zijn schouder en loopt verder. Hij neemt de te heet gevonden om nog verder die richting flauwe bocht naar rechts. Daar waar hij ook vandaan was gekomen. Mogelijk is daar ergens uit te lopen. Hij twijfelde bovendien of de smalle weg er naartoe nog wel verder dan dat verderop wel bereik. gele huis zou lopen. Was het geen privé weg? Na enkele minuten lopen probeert hij het

Ongekend

25


Het laatste huis Doodlopend? Zo leek het wel. Daarom was hij bij de splitsing toch maar de andere kant opgegaan. Daar stond verderop, zo had hij gezien, wel een oude boerderij. En toen hij verderop in de buurt van lange, houten hekken kwam, begonnen die honden te blaffen. Twee, zo bleek, en dat had Lotte, zo meent hij zich te herinneren, ook wel eens geschreven. Max en Louise zouden twee honden hebben. En het geheel leek toch ook duidelijk op een boerderij. De kleine toegangspoort met het naambord erop was hem opgevallen. Daarop stond, zo had hij even later gelezen, tamelijk duidelijk geschilderd ‘Nova’ en dan nog iets dat volkomen verweerd en daardoor onleesbaar was en hij niet zo snel had kunnen ontcijferen. Nova? Nieuw? Nieuw wát? Hij meent in de kleine vrouw met de gebruinde huid en het korte, spierwitte haar, mogelijk Louise te hebben herkend. Maar is daar niet zeker van. Zo vaak had hij haar in het verleden niet ontmoet. Hij twijfelt. Deze vrouw lijkt toch een onmiskenbaar zuidelijk type te zijn. En ze spreekt Frans. Ze was tamelijk kortaf geweest. Niet echt vriendelijk, gastvrij of behulpzaam. Ze heeft hem begroet, nog iets tegen hem gezegd en zich daarna botweg omgedraaid en was teruggelopen. Weg van de hekken. De vrouw had hem daar eenvoudig laten staan. Sarah draait de smalle weg in en stopt. Reinder gooit zijn sigaret weg en stapt in. “Waar bleef je zo lang?” “Wat nou, zo lang? Ik kan niet vliegen. Ik zat op een terrasje in het dorp verderop. Het duurt een uur voordat je daar kunt afrekenen.” Reinder zwijgt. “Heb je de pest in of zo?” vraagt Sarah. “Draai nu maar om. Dan kunnen we terug.” “Ik kan hier toch niet keren, Rein.Veel te smal en die tweebaansweg is hartstikke druk. Die Fransen rijden daar alsof het een snelweg is. Echt keihard,” antwoordt Sarah om zich heen 26

kijkend. “Daar verderop is een splitsing. Keer daar maar.” “Ja ja, oké. Maar ben je nu bij hen geweest? Heb je het huis gevonden? Waren ze niet thuis?” vraagt Sarah als ze langzaam de smalle weg verder oprijdt. “Dat weet ik niet,” zegt Reinder met een zucht. “Hoezo, wát weet je niet? Wees eens wat duidelijker!” “Ja, Ik bén bij een huis geweest. Een oude boerderij. En ja, ik dénk dat ik Louise heb gezien en gesproken. Meer niet.” “Je dénkt dat je haar hebt gezien en gesproken?” “Ja, dat dénk ik, ja. Ik ben er namelijk niet van overtuigd dat zij het was. Dit was een echt zuidelijk type. Ze sprak Frans, herkende mij kennelijk niet en was nogal bot en kortaf.” “Ik begrijp er geen hol van. Waar staat dat huis?” “Een eind verderop,” zegt Reinder met een vaag gebaar in de richting vanwaar hij gekomen was. “Nou, dat wil ik dan wel eens zien,” besluit Sarah. “ Links of rechts hier?” vraagt ze als ze bij de splitsing zijn aangekomen en ze daar stopt. “Gewoon links aanhouden...” “Hoe heet dat huis van Max ook weer?” “La Valete.” Sarah leest de namen op de richtingborden. “Rechts dus, kijk maar, daar staat La Valette. Simpel! Dat is niet links maar rechts Reinder. Ben jij hier links gegaan?” “Daar staat ‘La Valette’ Sarah, niet ‘La Valete’ met één ‘t’. Het heet ‘La Valete’. Niet ‘La Valette’.” “Whatever, rechts dus!” concludeert Sarah, geeft gas en draait de weg naar rechts in. “Dit is een privéweg, Sarah. Naar dat gele huis daar. Dat is toch ook geen boerderij, wel?” probeert Reinder nog, maar Sarah is vastbesloten en rijdt door.


Ludique le Vert De weg blijkt niet, zoals Reinder vermoedde, bij het gele huis op te houden maar daar omheen te slingeren en zich vlak achter het huis opnieuw te splitsen. Sarah stopt en kijkt om zich heen. “En wat zien we daar dan?” zegt ze licht spottend. “Een oude boerderij! Zie je wel? Dan zal dat wel ‘La Valette’ of ‘La Valete’, of hoe het ook heten mag zijn. Ze draait naar links en stopt op een soort erf tussen de boerenwoning en een daar tegenover staande grote schuur. Er staat een hoge, blauwe tractor met draaiende motor stil op de smalle weg die tussen de gebouwen doorloopt en voorbij de schuur een scherpe bocht naar rechts maakt. Een man loopt moeizaam met een grote en kennelijk nogal zware emmer naar de tractor toe. Als hij de auto ziet, blijft hij staan. “Ik ga het gewoon vragen,” kondigt Sarah aan en stapt uit. “Excuse me sir, I am looking for La Valete.” De man zet de emmer neer en reikt Sarah de hand. “Bonjour madame.” “I’m looking for La Valete,” herhaalt Sarah terwijl ze de man de hand schudt. De man kijkt haar vriendelijk, maar tevens niet-begrijpend aan. “La Valete!” herhaalt Sarah met enige stemverheffing. “Comment?” stamelt de man schouderophalend. “La Valete,” zegt Sarah nogmaals, nu met nadruk en pauzes La-Va-le-te. De man lijkt haar nu te begrijpen en maakt een wijds gebaar om zich heen. Haalt opnieuw zijn schouders op en kijkt haar daarbij vragend aan. “La Valete?” vraagt Sarah terwijl ze naar de woning wijst.

De man knikt kort, ogenschijnlijk bevestigend en zegt vervolgens iets in rap en voor Sarah volkomen onbegrijpelijk Frans. Uit zijn woorden, gebaren, houding en mimiek meent Sarah te begrijpen dat het huis onbewoond is. Het woord ‘vacant’ of zoiets, meende ze te herkennen. Het is dus mogelijk een vakantiehuis bedenkt ze. Het ziet er ook leeg en verlaten uit. “Thank you very much,” zegt Sarah, schudt de man opnieuw de hand en maakt rechtsomkeer naar de auto. “Dít is La Valete,” zegt ze resoluut in de auto tegen Reinder. “Dit?” “Ja, dat heb ik er althans van begrepen. Een aardige vent, maar ik spreek net als jij geen woord Frans en hij begrijpt en spreekt, volgens mij, geen letter Engels. Wat ik er uit op kon maken was dat dit La Valete is. Een vakantiehuis geloof ik. Het ziet er ook verlaten uit, kijk maar, alles zit potdicht.” Reinder neemt het huis van links naar rechts en van boven tot onder op en knikt instemmend. * * * * *

Lees de volledige roman als paperback, eBook of (binnenkort) als luisterboek, en bestel direct via https://vandorp.net/hetlaatstehuis 27


Grenzenloos uitzicht 28


29


- advertentie -

Wereldwijd Nederlands onderwijs Veel ouders die met hun kinderen naar het buitenland vertrekken vinden het belangrijk dat hun kinderen de taal van het nieuwe land leren. Dat is terecht, want het spreken van de taal helpt kinderen om hun plek te vinden in het nieuwe land. Maar wist u dat het ook mogelijk is om in het buitenland Nederlands onderwijs te volgen? Dat kan al vanaf drie uur per week, via een Nederlandse school of vanuit huis. Voor Nederlandse kinderen die in het buitenland opgroeien is het waardevol wanneer er thuis aandacht aan de Nederlandse taal wordt besteed. Voor jonge kinderen is thuis Nederlands spreken voldoende, maar zodra ze naar school gaan, neemt de schooltaal het razendsnel over. Aanvullend Nederlands onderwijs is vanaf dat moment van grote meerwaarde. Nederlandse les in het buitenland Om kinderen de mogelijkheid te geven om in het buitenland hun moedertaal op niveau te blijven beheersen, zijn er wereldwijd mogelijkheden voor aanvullend Nederlands onderwijs, naast de lokale of internationale school. Dit zogenaamde NTC-onderwijs (Nederlandse Taal en Cultuur) wordt aangeboden via Nederlandse scholen en via de computer (afstandsonderwijs). Gemiddeld zijn kinderen drie uur per week bezig met hun Nederlandse les, waarbij ook aandacht besteed wordt aan de Nederlandse cultuur. Dankzij hun kennis van de taal en de cultuur kunnen de kinderen de band met Nederland behouden en het land waar zij vandaan komen beter begrijpen. Altijd kans op terugkeer Als kinderen hun Nederlands op schoolniveau bijhouden kunnen zij, wanneer u (gepland of ongepland) terugkeert, goed instromen in het Nederlands onderwijssysteem. Ook de aansluiting bij een eventuele studie of loopbaan in Nederland verloopt beter bij een goede kennis van de taal en de cultuur. Kiest u voor (aanvullend) Nederlands onderwijs in het buitenland? Kijk dan op www.stichtingnob.nl voor meer informatie en een overzicht van alle aangesloten scholen. Wanneer een onderwijsinstelling is aangesloten bij NOB wordt deze, in opdracht van het ministerie van Onderwijs, door NOB ondersteund en op kwaliteit gecontroleerd door de Nederlandse Onderwijsinspectie.

30


- advertentie -

“Ik voelde onze droom langzaam veranderen in een nachtmerrie.” Het is oktober 2009. Nel staat met de verfroller in haar hand een gastenkamer-muur lichtgrijs te verven. Wanhopig, huilend. Zij en haar man Hans zijn vier maanden eerder - met hun baby en peuter - naar Oostenrijk geëmigreerd om daar een bijzonder hotel te beginnen. Maar dat loopt anders... Nel: “Ik voel me zó alleen. Het lukt me al een paar weken niet om met Hans in contact te komen. Wat is er aan de hand? We wilden toch samen vertrekken naar de bergen en de Berghut neerzetten? Ik voel onze droom langzaam veranderen in een nachtmerrie.” Hans: “Al snel na onze emigratie trek ik mezelf terug. Later blijkt dat angst me in beslag heeft genomen: “Gaan er wel genoeg gasten komen?” Mijn doembeeld is dat ik in de lokale steengroeven moet gaan werken om geld bij te verdienen. Daarnaast denk ik veel terug aan mijn succesvolle carrière in Nederland. Ik voel me eigenlijk minderwaardig als pensionhouder. Met hulp en door goed naar mezelf te kijken, klim ik uit een diep dal. Het had maar weinig gescheeld of ons avontuur was in een scheiding geëindigd.” Nel: “Het was pittig... Hobbels horen erbij en we hebben ze genomen. Desondanks hebben we 7 jaar lang een succesvol gastenconcept gerund. Een onvergetelijke en waardevolle tijd. Ik ben blij dat we toen niet hebben opgegeven.” Inmiddels delen doorgewinterde gastenondernemers Hans en Nel hun valkuilen en succesfactoren uit de PRAKTIJK met mensen zoals jij, die ook een B&B, vakantiewoningen, hotel of camping SUCCESVOL willen runnen. - 237 31

70% korting

LEZERSAANBIEDING DROOM jij van een succesvolle B&B, vakantiewoningen, camping of hotel? Je kunt je SLAAGKANS aanzienlijk VERGROTEN door je goed voor te bereiden op de 7 terreinen van het DroomplekOndernemerschap. Als Emigratieboeklezer geven Hans & Nel jou 70% korting op hun online ORIËNTATIETRAINING ‘Start Slim als DroomplekOndernemer’. Je betaalt slechts 87,00 euro [i.p.v. 287,00 euro]. >> Meer info & bestellen: DroomplekAcademie.nl/ SuccesvolEmigreren


Een Spaanse winter

Een Spaanse winter

Marielle Saegaert

M

arielle Saegaert verhuisde jaren geleden naar Spanje en woont sindsdien in Santiago de Compostela. Elke editie houdt zij ons op de hoogte wat er speelt in de Spaanse samenleving en politiek.

Het was een barre winter. Bar en lang. Ik doel natuurlijk niet alleen op de weersomstandigheden dan wel op wat we op politiek gebied te verduren kregen. In de zomer werden we nog verrast met een nieuwe regering toen de motie van wantrouwen van de PSOE er 32

doorheen kwam. De minderheidsregering van Pedro Sánchez kreeg het zwaar te verduren van de naar de oppositie gedelegeerde Partido Popular en hun makkers van het centrum-rechtse Ciudadanos. Alsof het indienen van een motie van wantrouwen niet een in de Grondwet gedefinieerd middel van controle is op de regering, werd Sánchez ervan beschuldigd “een ondemocratische regering” voor te zitten. De pijn zat diep bij de PP-ers, dat was duidelijk. Eindelijk hadden dan de ontelbare corruptieschandalen waar de PP tot aan de nek toe in zat/zit, hen de regering gekost. De


Marielle Saegaert heeft een eigen taal en ook het veel minPSOE heeft ook schandalen, zeker, maar het der “financieel-prominente” Galicië, aan massale van de modderpoelen van de PP de noordwest kust van Spanje en eindpunt lijkt ieders voorstellingsvermogen te boven van de wereldberoemde en eeuwenoude te gaan... Deze omschrijving die lijsttrekCamino de Santiago heeft een eigen taal en ker Pablo Casado van de PP gebruikte om een cultuur die niets te maken heeft met de de motie van wantrouwen te omschrijven, stieren en de flamenco jurken van het zui“ondemocratisch”, was wel een teken aan de den. Deze en de overige culturele variëteit wand van wat we te verduren zouden gaan van Spanje komt in het geding in de huidige krijgen... zoektocht naar het centrum. De dreiging De winter kwam er aan en beloofde een van het extreem-rechtse VOX hangt als een interessant slagveld te worden voor de zwaard van Damopolitieke partijen. Het bleek inderdaad Het interessante politieke slagveld cles boven het zo Game of Thrones deze winter in Spanje leek Games geliefde Spaanse landschap. wel. Er kwamen of Thrones wel. Terug naar decemnamelijk regionale ber en terug naar regeringen in Ande regionale verkiezingen in Andalusië: er dalusië; daar waar de socialistische PSOE al leek deze keer kans op verandering in de 37 jaar onafgebroken aan de macht was. De lucht te hangen. We weten hoe het geëindigd politieke organisatie van Spanje is sinds de is. Het was de eerste belangrijk overwinning nieuwe Grondwet van 1978, opgesteld na de van de nu alom bekende VOX. De extreemdood van dictator Franco in 1975, gestructurechtse partij die ineens onmisbaar was voor reerd in 17 Regiones Autónomas (en 2 autohet vormen van een rechtse regering in de nome steden). Deze onderverdeling is vastzuidelijke autonome regio. Het was het einde gelegd in de Spaanse grondwet van 1978: de van de linkse hegemonie van de PSOE. Als eerste grondwet na de dictatuur van Franco. het de bedoeling van de Andalusiërs was De Generalísimo, had tijdens zijn dictatuur geweest de aandacht op te eisen nadat die de regionale aspiraties van bovenal politieke landelijk gezien al jaren alleen maar naar de maar ook culturele onafhankelijkheid ten opCataloniërs leek te zijn gegaan... Missie gezichte van Madrid streng onderdrukt. Spanje slaagd. spreekt immers meer dan alleen het castellaHet conflict in Catalonië heeft het land al no, de Spaanse moedertaal en hoofdtaal van jaren in een politieke houtgreep en langzaam het land. De Grondwet wilde deze aspiraties maar zeker leek het geduld een beetje op te tegemoet komen door het vergeven van zijn. Een beetje Catalonië-moeheid, zeg maar. verregaande autoriteit op zowel politiek als Wij zijn er toch ook nog, leken de andere wetgevend gebied. autonome regio’s inderdaad te denken. Op Er bestaat nog wel eens onwetendheid over straat leken de verhitte discussies over het de rol die Catalonië in Spanje speelt. Het is Referendum van 2017 die de afgelopen jaren niet de enige regio die een eigen taal of een zo fel gevoerd werden, iets geblust; de meeigen cultuur heeft; Baskenland (het trieste ningen minder hartstochtelijk verdedigd dan verleden van de ETA-aanslagen is bekend) 33


Een Spaanse winter soonlijke afwegingen uit te nodigen en de rechtszaak in een politiek debat proberen te veranderen. Maar ik ben geen jurist en ben niet de aangewezen persoon een nauwkeurige analyse te geven van wat er gebeurt in de rechtszaal. De beschuldigingen zijn niet mis en gaan van verduistering, opruiing tot het extreme rebellie tegen de staat. Deze laatste overigens komt van de In februari begon El Juicio, de rechtszaak, “populaire aanklaging”, een rechtsen wordt rechtstreeks uitgezonden. Zo kan figuur in het Spaanse recht, toeganiedereen zich een mening vormen over het kelijk voor iedereen ook als men functioneren van de Spaanse rechterlijke niet direct geleden heeft onder het macht. Daar hadden de Independentistas misdrijf. In misschien niet dit proces is aan gedacht toen Er heerst in Spanje een beetje ze openlijk de Catalonië-moeheid, lijkt het wel. dat VOX. Zij staan immers onafhankelijkheid totale cenvan de rechters tralisatie van de politiek en gehele in twijfel trokken. Nu niet alleen de rechters maar ook zijzelf en de getuigen en de beklaag- afschaffing van de autonome regio’s voor. Ze timmeren dus aardig aan de den rechtstreeks in beeld komen, wordt het duidelijk dat het soms moeilijk is de oprecht- weg met hun aanwezigheid in dit proces. De heid van het eigen relaas eenduidig aan te to- geëiste straf voor kopstuk Oriol Junqueras nen. Al is het alleen maar omdat de president die bij gebrek aan voormalig (Catalaans) President Puigdemont die het proces op de buis in van het tribunaal niet schroomt de dames en heren advocaten terecht België volgt, de verantwoordelijkheid voor het te wijzen als ze weer eens verloop van de maanden voorafgaand aan het illegale referendum draagt, is bijvoorbeeld 25 proberen de gejaar. De Catalaanse Independentistas hebben tuigen tot per- er een politiek proces van gemaakt met heuse “politieke gevangenen”. De uitspraak zal nog even op zich laten wachten; in ieder geval tot na de gemeenteraadsverkiezingen van eind mei. In de afgelopen landelijke verkiezingen van 28 april,was het Catalaanse procès; de Catalaanse naam waarmee het onafhankelijkheidsproces wordt aangeduid, een van de speerpunten. Hoe kon het ook anders? Was er plaats voor dialoog met de voorheen. Waarschijnlijk had dit ook te maken met het imminente begin van de rechtszaak van twaalf Catalaanse politieke kopstukken die verantwoordelijk worden geacht voor het organiseren van het illegale referendum van 2017 en de daarop volgende verklaring van onafhankelijkheid van Catalonië in oktober van dat jaar.

34


Marielle Saegaert Catalaanse Independentistas zoals de PSOE en Podemos voorstaan? De Independentistas hebben immers wel, hoe nipt ook, de regionale verkiezingen van december 2017 gewonnen.

Teleurstellend was het te zien dat er met zoveel partijen uiteindelijk toch weer twee duidelijke gedefinieerde en tegengestelde blokken ontstonden in de aanloop naar de verkiezingsdag. Sinds het bipartidaire stelsel sinds zo’n 10 jaar pas definitief tot het verleden is gaan behoren hier met de opkomst van Podemos (links) en Ciudadanos (centrum-rechts) en nu ook VOX. Het leek veelbelovend maar het blijft hier vooralsnog Links vs. Rechts.

Nu de PP zoveel zetels heeft verloren, lijken ze wakker geschud en hebben ze hun verschuiving naar rechts, dit was om VOX de wind uit de zeilen te nemen, teruggedraaid. Veel oorspronkelijke PP-kiezers zijn afgeschrikt door hun veel rechtsere retoriek en hebben op het zogenaamd meer in het centrum liggende Ciudadanos gestemd. Het zal nog wel Het opkomende VOX dat tot afgrijzen van ruimdenkend Spanje volle arena’s trok en dito even duren voordat er een regering gevormd dorpspleinen vulde, schreeuwt dat ze de auto- wordt, de PSOE heeft voorlopig alle kaarten in handen. nome regio’s helemaal willen afschaffen. Alles gecentraliseerd in Madrid. De lijsttrekker laat zich graag fotograferen op een traktor of met De barre winter is voorbij, de schrik van de 24 zetels van extreem-rechts is enigszins verlaarzen en tegen de kou ingepakt sjokkend werkt, en het mooie weer kan beginnen. Mooi over een of ander verlaten Spaans lanschap. weer hebben we erg nodig na alle belediginDit doet hij niet voor niets: in het “ontvolkte gen over en weer; de toon van de campagne Spanje”, dat deel van Spanje waar de ontvolwas keihard en grof en voor velen teleurstelking een groot probleem is en de enige verkiezingsbelofte die aanslaat het verbeteren van lend. de sociale voorzieningen is, waren 66 zetels te Laat de zon nu maar komen… winnen. Het was alleen niet de extreem-rechtse forTekst: Marielle Saegaert matie die hier grote winst boekte maar ook Foto’s: Pexels.com , Flickr het centra-rechtse Ciudadanos. Ook op het platteland, traditioneel de onbetwiste winnaar, heeft de PP nu flink zetelverlies geleden. 35



New York

Heimwee. Een beetje. Soms. I

ngeborg van ‘t Pad Bosch woont sinds enekele jaren met haar gezin in New York. Daar begon ze met het opschrijven van haar dagelijkse belevenissen.

‘gedurfde’ discussie over euthanasie en abortus: ‘If we thought the same as European people, we wouldn’t have crossed the Atlantic ocean in the first place’. Zit wat in, maar ruimte voor andere meningen was er niet echt meer. Gisteren zaten we bij Soms heb ik van die momenten. Ik wil terug. een voorlichtingsavond voor ouders over Weer ergens gemakkelijk bij horen, mengen marijuana op de school vanoudste zoon. met mijn eigen cultuur.Vandaag heb ik zo’n Omdat er kinderen van 12 en 13 waren dag. Ik weet niet wat me vandaag precies zo betrapt op het roken en dealen van wiet doet voelen maar het is een optelsom van tijdens schooltijd, was dat broodnodig. een aantal zaken. Zo heeft het zeker iets te maken met een diepgeworteld nationalistisch Bovendien kwam de avond ook voor ons op een goed moment gevoel dat hoort omdat oudste bij koningsinnedag. Ik had nooit gedacht toen we zoon, net thuis was Ik volgde een paar hiernaartoe kwamen dat die gekomen van een jaar terug ook de cast party bij ouders discussies over thuis, ons vertelde dat de helft ‘high’ was. het koningslied op de voet, koop en las voor Oeps! het eerst van mijn leven tijdschriften over Tsja, pubers en opvoeden, hoe doe je dat de Oranjes en heb echt enorm veel zin in eigenlijk? En wat moet je doen met deze poffertjes, pannenkoeken en bitterballen. Al kan ik niet ontkennen dat ik in de gesprekken kennis van deze party? Ouders bij elkaar roepen, strakke regels opstellen? Alles en commotie over het lied, maar vooral ook het lied zelf, Nederland op z’n smalst herken. bespreken en vertellen? Wat wil je als tot je 21e iedere andere vorm van ‘stout’ doen, Daar kun je je aan ergeren en daar wil je vooral ver weg van blijven maar het heeft ook veroordeeld wordt, terwijl in college je vanaf je 17e op de campus het ongans drinkt, rookt wel weer iets grappigs. Heel grappigs zelfs. Ik en sekst? En er vodka in waterflesjes mee wil er over mee kunnen kletsen, oeverloos naar school worden genomen... kunnen ouwehoeren. Heerlijk! Wat moet je met die dubbele moraal? Maar de optelsom heeft, geloof ik, vooral te Hoe open bespreek je dit eigenlijk met maken met andere ideeën. Andere ideëen Amerikanen? Ze staan er over het algemeen over wapens, over drugs, over opvoeden, en toch anders in. En wat als het thuis bij jou ga zo maar door. Ik had nooit gedacht toen gebeurt? Je bent hier strafbaar als ouders, dat we hiernaartoe kwamen dat die inzichten zo weet ik wel. zouden verschillen. Al zei een Amerikaanse Een zinnige avond dus. buurvrouw het heel duidelijk tijdens een 37


New York Te meer ook omdat hier een derde van de kinderen tussen de 12 en 17 drie keer per week een joint naar binnen hijst. Nou weet ik niet hoe de aantallen precies in Nederland liggen. Daar doen pubers het vast ook of kun je wiet vervangen door alcohol, maar drie keer per week, op school en vanaf 12 jaar? Ik hoop dat iemand me daar over helderheid, en een beetje rust in mijn hoofd, kan geven. De angst werd er gisterenavond goed ingepompt. En zelfs ik, als ruimdenkende Hollandse, ben nu toch wat bezorgder dan voorheen. Op het doek verschenen statistieken van de Harvard professor over gebruikers met angststoornissen en ziektes als schizofrenie en psychoses met aantallen die in The Netherlands natuurlijk boven de USA lagen. Het was bewezen dat langdurig gebruik van cannabis deze stoornissen kan veroorzaken en hoe vrijer je er over zou zijn, hoe meer mensen het zouden gaan gebruiken. En dat je intelligentie quotiënt met 8 punten kan zakken. Welke (leeftijds)groepen waren vergeleken of hoe lang en hoe veel je moet gebruiken om dommer of gestoord te raken dat werd er niet bij vermeld. Ook niet dat bij de Nederlandse benadering, Nederland op z’n ruimst, de statistieken over het gebruik van cannabis bij deze leeftijdsgroep anders liggen dan hier. Ik durfde in ieder geval niet meer te vragen hoe ze dacht over het Hollandse model. Dat leek me te veel commotie geven. Maar ik ben wel wijzer geworden. Wat ik bijvoorbeeld niet wist, is dat de concentratie verdovende middelen in cannabis vele vele malen groter is dan in de jaren zestig en dat het wel degelijk zeer verslavend is geworden doordat je hersens er daardoor ook sneller aan gewend raken. Dat cannabis, in tegenstelling tot andere drugs, het hele 38

hersengebied beïnvloedt en dus op alle hersenfuncties zoon effect heeft. En dit is wel degelijk gevaarlijk in een nog ontwikkelend brein. Feit is ook dat wij als ouders van een puberzoon, met cast party’s en een tiener op komst, hier wel een tactiek op moeten gaan loslaten. En dan is het zo veel makkelijker en fijner om te kunnen steunen op je eigen vertrouwde Oranje referentiekader... Ik mis het overleg en de discussie. Ik mis advies van vrienden in hetzelfde schuitje en ik mis de openheid en vertrouwdheid van het gesprek. Dat wil nu overigens niet zeggen dat ik niet begrijp waarom al die immigranten eeuwen geleden de zee zijn overgestoken. Het is hier op het moment weer prachtig. Overal roze, gele, fluo, lichtgroene wolken van bloesem en de zon schijnt tegen de achtergrond van een helderblauwe lucht. Ik geniet van de jongens met hun Lacrosse wedstrijden en optredens. Middelste en jongste zoon zijn top scoorders en ook oudste zoon heeft wederom een hoofdrol gescoord. Het gaat allemaal goed op school en zo’n gezin met jongens geeft een hoop humor. Zo stond jongste zoon vorige week met een pak cornflakes en een mes in zijn handen en riep: ‘Kijk mam, ik ben een ‘cereal killer’. Dit weekend kunnen we ons oranje hart nog ophalen op een fantastisch koningsfeest bij vrienden in de buurt en een koningsdag in Battery Park. Maar ik ga in ieder geval wel vandaag tickets boeken. Retourtje, dat nog wel. Tekst: Ingeborg van ‘t Pad Bosch Lees meer van Ingeborg in haar boek Family Jansen goes New York. Kijk op grenzenloos.nl


GUN UZELF EEN JAARTJE FRANKRIJK MET EEN JAARABONNEMENT OP … www.maisonenfrance.com

‘In Parijs ben ik ontzettend gelukkig’ De Franse passie voor

CHOCOLADE

Op ontdekking(5X) door de

Pyreneeën

DIJON, ON ARRIVE!

Een Bourgondische stadstoer De magie van patissier

CÉDRIC GROLET HAUTE COUTURE IN DE AUVERGNE

Designparaplu’s uit Aurillac

ENROU T E-M AG A ZINE.NL

EN ROUTE

€ 6,95

1

De koning te rijk in Zuid-Frankrijk

! BON APPÉTIT

BISDETRPAOYSTS

jaargang 21 ■ zomer 2018

THIERRY BAUDET

€ 29,–

Maison en France

26

de beste zomerevents!

C Ô T E & P R O V E N C E • Z O M E R 2 0 1 8 • VA K A N T IE T IP S • S T E FA N H E R T M A N S • K E V I N S M E E N K • S A N A RY-S U R- M E R • C A P C A N A I L L E • S É G U R E T • D E M O O I S T E M A R K T E N • M A R S E I L L A I S E

EN ROUTE 159 – ZOMER 2018 • 26 ZOMEREVENTS • PYRENEEËN • INTERVIEW MET THIERRY BAUDET • DIJON, ON ARRIVE! • PATISSIER CÉDRIC GROLET • DESIGNPAR APLU’S UIT AURILL AC

BIJZONDER FR ANKRIJK | NUMMER 159 | ZOMER 2018

SPECIAL

Smullen in de kleinste dorpjes

ONTMOET ...

€ 25,– (4X)

Schrijver Stefan Hertmans in de Vaucluse Society-kapper Kevin Smeenk in Monaco

jaargang 21 ■ zomer 2018

EXTRA GGROOT WONIN AANBOD! IS JE RELATIE EMIGRATIEPROOF?

Doe de test

BINNENKIJKEN BIJ …

Een authentiek landhuis in de Dordogne

€ 28,50 (4X)

‘HET WAS GEWELDIG, TOCH GAAN WE TERUG’

Ervaringsverhaal uit de Loir-et-Cher

Thuis in de Provence

B O M V O L VA K A N T I E T I P S

Lekker naar Zuid-Frankrijk

GENIETEN VAN HET KLEINE, GROTE LEVEN

REPORTAGES

Verliefd op Sanary-sur-Mer

De mooiste markten van de Provence

Cap Canaille is het toppunt

Bij Paul Cézanne over de vloer

Séguret: of je een ansichtkaart inwandelt

Meezingen met de Marseillaise

WEL OF GEEN ZONNEPANELEN?

De voor- en nadelen op een rij 17e jaargang • zomer 2018 www.coteprovence.nl

€ 6,95

TUINNIEUWS: de pioen is een echte zomertopper WONEN & WERKEN: Ron Kuiper runt een paardenmanege bij Parijs UIT DE PRAKTIJK: wanneer ben je juridisch gezien een Frans ingezetene? TAAL: Frans studeren op afstand FINANCIEEL: grote regionale verschillen bij gestegen huisprijzen FISCAAL: alternatieve aankoopmanieren bij de nieuwe Franse vermogensbelasting NIEUWBOUW: wees er op tijd bij! En nog veel meer!

FRANKRIJK COMPLEET (3 TITELS SAMEN): I.P.V. € 82,- NU SLECHTS

€ 70,-

Ga naar een van de websites en meld u aan als abonnee. Of doe een abonnement cadeau!

ENROUTE-MAGAZINE.NL • COTEPROVENCE.NL • MAISONENFRANCE.COM 39


Grenzenloos uitzicht 40


41


Italië

Stef Smulders

Nederland - Italië: Zoek de Verschillen S

maar dat is toch anders dan het aan den lijve te ervaren. Hoe zit het bijvoorbeeld ook alweer met de OV-chipkaart? Die hadden we vorig jaar aangeschaft voor een enkele treinreis en een metrorit en daarna een jaar niet meer gebruikt. Eens per jaar reizen we als expats naar ons Staat er nog genoeg saldo op en zo nee, wat lieve moeder/vaderland om vrienden, familie en kennissen weer even te ontmoeten, hoewel te doen? We willen van Zaandam naar Amsterdam om de Rembrandt-tentoonstelling te sommigen ook regelmatig naar Italië komen. gaan bekijken in het tijdens onze afwezigheid Ieder jaar verbazen we ons opnieuw over de totaal gerenoveerde Rijksmuseum. De OV-aunieuwe wegen en gebouwen en de moderne technologie die in Nederland echt sneller voet tomaat weigert ons echter een kaartje te veraan de grond krijgt dan in het zonnige zuiden. schaffen: de 17,30 euro aan tegoed is te weinig. Huh? En hoe we bij het apparaat moeten In de elf jaar dat we al ’weg’ zijn is er veel opladen? Gelukkig is er een servicebalie direct veranderd. Via de Nederlandse tv en radio naast de automaten. krijgen we wel een en ander mee natuurlijk,

tef Smulders trakteert de lezers van Grenzenloos Magazine elke editie op prachtige verhalen uit het alledaagse leven in het mooie Italië.

42


Stef Smulders ’17 euro? Nee, dat zou genoeg moeten zijn, hoor,’ beweert de vriendelijke baliemedewerkster. ’En u kunt beter geen los kaartje nemen want dat is een euro duurder dan gewoon op je tegoed reizen.’ We besluiten geen discussie aan te gaan (volgend jaar zijn we alles weer vergeten) en alleen op te laden en ook geen losse reis te kopen. Gewoon in- en uitchecken. Dat gaat gesmeerd. Leve de OV-chipkaart! In Amsterdam zijn de tramlijnen als gevolg van de opening van de Noord-Zuidlijn compleet overhoop gehaald, wat tot gemopper bij mijn oer-Amsterdamse echtgenoot leidt. Het oude lijnennetwerk zit immers in zijn hersens gebrand en nu klopt het allemaal niet meer! Gelukkig is de informatievoorziening op Amsterdam CS uitstekend en vinden we meteen de goede lijn, alhoewel ega nog wat tegensputtert: ‘De twáálf? Sinds wanneer rijdt die helemaal... etc.’ Ook in de tram is de reisinformatie overdadig en hebben we een goede, gratis WiFi-verbinding zodat de glasheldere OV-app zo is gedownload en voor nog meer info zorgt. Wow! Trenitalia, mangia il tuo cuore (eat your heart out). In het Rijksmuseum is uiteraard druk, en er zijn wachttijden bij garderobe en balie van de audiogidsen. Dat verwacht je niet als je een tijdslot gekocht hebt, jammer. Maar de tentoonstelling is prachtig en niet zo druk dat je nergens dichtbij kunt komen. Dat is ’s middags in de rest van het museum heel anders: de Vermeers kan ik alleen via de schermpjes van de mobiele telefoons van voor mij staand bezoekers bekijken! Een soort Droste-effect maar dan anders. De audiogids is perfect, een prettige stem, geen gekraak of gepiep, niet teveel tekst. Dat de zalen niet duidelijk genummerd zijn is een minpuntje.

Na twee uur hebben we honger, maar de restauratie in het Rijks is duidelijk niet op veel bezoekers berekend en we besluiten buiten het museum iets te zoeken. We belanden in het Rijksrestaurant, velen ongetwijfeld bekend van tv en Michelinster, maar ons niet. Dat het een chique tent is, zien we aan de inrichting, de prijzen op het menu en later aan de ’grootte’ van de porties. De bediening is vriendelijk maar onpersoonlijk, want telkens verschijnt er weer een andere vlotte jongeman of -dame aan onze tafel. We krijgen een amuse, dat wat wij een antipasto plegen te noemen.Vier plakjes worst ter ’grootte’ van de doorsnee van een duim, verpakt in een vloeipapiertje (zeker om te voorkomen dat ze wegwaaien). ’Salumi all’olandese’ app ik naar onze Italiaanse ex-restaurateur Roberto, met foto. Hij stuurt mij direct een foto terug van de worst van 30 cm die hij net aansnijdt. ’Salumi all’italiano’ staat er als verklarende tekst bij. Over mijn hoofdgerecht, spitskool met wilde paddestoelen (meervoud!), kan ik kort zijn: het hele knutselgeval paste op een enkele designlepel. Hapslikweg. ’Kheb niks geproef!’ zou Kees van Kooten alias de vieze man zeggen. Mijn partner had zich verheugd op de koolraap die bij zijn biefstuk geserveerd zou worden, maar dat bleken twee flinterdunne chips zonder smaak, wankel balancerend op twee dobbelsteentjes vlees. Samen met twee glazen rode wijn en een fles plat water (à 6,50€) kwam de schade op ruim 82 euro. Aiutoooooo! Had onze Roberto zijn restaurant nog maar. Daar aten we


voor 50 euro vier gangen met een fles wijn, koffie en onbeperkt grappa toe! En lekker! Wat ons verder nog opviel? Nou de ongehoorde, exorbitant ruime keuze aan artikelen in de supermarkt. Een hele wand met verschillende bieren, geen wijs uit te worden. Hoe moet je die ooit allemaal proberen? In Italië heb je die keuzerijkdom eigenlijk alleen bij de kazen. Ja, er is een hele wand met pasta’s in elke supermarkt maar eigenlijk zijn die allemaal hetzelfde. En qua brood kennen de Italianen eigenlijk alleen wit. Nee, dan de keuze bij de AH! Het autoverkeer. Na verschillende routes over verschillende snelwegen te hebben gereden, begon bij mij warempel het idee post te vatten dat Nederlanders misschien wel onbesuisder rijden dan de daarom toch bekend staande Italianen. Het leek wel het Wilde Westen af en toe. Maar nadat we op de terugweg een kilometer of tien op de rondweg bij Milaan hadden afgelegd, kon ik dit vermoeden gerust

bij het oude vuil zetten. Mamma mia, wat een chaoten hier! Gelukkig wonen we zelf in een regio met weinig verkeer. Een dag na thuiskomst lezen we in de Corriere della Sera over de vele beteuterde toeristen die bij de toegang van het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci in Milaan voor een dichte deur staan, hoewel ze online bij de officiële website van het museum voor die dag toch echt een tijdslot hebben gekocht: voor woensdag 1 mei 2019, Dag van de Arbeid, de dag waarop in Italië niet gewerkt wordt en (vrijwel) alles gesloten is. Behalve de online kassa kennelijk. De directrice van het museum verontschuldigde zich, aldus de Corriere, door te zeggen dat ze alle bezitters van een kaartje ter waarschuwing een email heeft gestuurd. Echt waar, gisteren al! Heerlijk, we zijn weer thuis. Tekst en foto’s: Stef Smulders

(Nog) (meer)Italiaanse toestanden Leven en overleven in Italië

Humoristische korte verhalen over het emigreren naar Italië en de kennismaking met tal van karakteristieke Italianen. In drie delen.

Oa te koop via Grenzenloos.nl

44


JOYNE satelliet TV reist met u mee! JOYNE JOYNE JOYNE

vanaf â‚Ź13p/m

JOYNE

Kleine schotel, groot bereik

JOYNE

Ontvangst in Europa en daarbuiten Prepaid TV kijken vanaf 1 maand U bepaalt zelf uw startdatum Alle eredivisiezenders in het Basispakket

Travel Lite abonnement

45

Joyne Basis abonnement

Joyne Plus abonnement

Joyne Radio


Recept

Asperge/aardappelsalade

RENÉE VONK

V

het weekeinde regen, regen en regen op het programma staat. De truien kunnen nog steeds de kast niet in, een graadje of 19 is de komende dagen het maximaal haalbare. De echtgenoot vroeg zich chagrijnig af waarom hij ooit in Zuid-Frankrijk is komen wonen en verklaarde dat hij z’n korte broeken maar op marktplaats ging zetten. Niet echt het zonnetje in huis, zullen we maar zeggen. Je zou er somber van worden. Doen we maar niet. Komt de zon niet vanachter de wolken, dan komt ie maar van je bord. Met bijvoorbeeld een opvrolijkende voorjaarssalade van groene asperges, aardappelblokjes en boontjes. Glaasje erbij, en het humeur knapt wel weer op. Nu het weer nog.hè.

oor de liefhebbers van de Méditerrane keuken: een kersvers recept. Niet echt ingewikkeld en ook met ingrediënten die in Nederland en België verkrijgbaar zijn, te maken.
Alle recepten zijn bedoeld voor 4 personen. Het is rotweer en het blijft rotweer. Eergisteren sneeuwde het op Corsica (!) en in de Alpes-Maritimes, volgens de météo hadden we hier in de Provence Verte afgelopen woensdag de koudste meidag ooit gemeten. Oké na zo’n week of zes is de Mistral eindelijk gaan liggen maar dat betekent ook dat het meteen zwaar bewolkt is, terwijl het onweer rommelt in de verte en er voor 46


Renée Vonk Ingrediënten: • 500 gram stevige aardappels (rattes, roseval, kriel) • 500 gram groene asperges • 1 blikje fèves (tuinboontjes) of haricots verts, of erwtjes • 2 lente-uitjes (of 1 kleine ui) • sap van 1 citroen • olijfolie • zout en peper uit de molen Bereiding: Pel de lente-uitjes en hak ze fijn, snij het wit van de stengels in ringetjes. Pers de citroen uit. Schil de aardappels, snij ze in blokjes en kook ze beetgaar (ze moeten nog een beetje hard zijn). Laat ze uitlekken in een vergiet en afkoelen.

Haal het onderste houterige deel van de asperges, schil eventueel de dikkere exemplaren als de buitenkant draderig is. Snij de asperges in stukken van zo’n 4 cm. Verhit een flinke scheut olijfolie in een ruime koekenpan en bak de asperges op hoog vuur tot ze beetgaar zijn. Hooguit een minuut of 5, af en toe omscheppen. Laat ze afkoelen tot lauwwarm. Laat de fèves, de haricots of de erwtjes uitlekken in een zeef. Meng alle ingrediënten in een ruime kom door elkaar, doe er eventueel nog wat olijfolie bij, voeg het citroensap en peper en zout naar smaak toe. Meteen serveren, met wat stokbrood en een fris glas wit of rosé. Tekst: Renée Vonk

Renée Vonk, woonachtig in Zuid-Frankrijk, is hoofdredacteur van het magazine Côte & Provence. Daarnaast is Renée een begenadigd auteur en houdt zij haar trouwe schare lezers op de hoogte via blogs op kijkzuidfrankrijk.com

47


Emigratieplannen ? Aankoop buitenlands onroerend goed ? Lees er alles over in de juridische en fiscale emigratie- en buitenlands onroerend goed handboeken.

onen en kopen op Curaรงao

onen en kopen op Curaรงao

Alles over wonen en onroerend goed op Curaรงao

P.L. Gillissen

onen en kopen in Zuid-Afrika

Alles over wonen en onroerend goed in Zuid-Afrika

P.L. Gillissen

Ontdek de mogelijkheden | Vermijd de valkuilen Te bestellen bij: Uitgeverij Guide Lines: T. + 31 (0)45 5754218 E. guidelines@planet.nl I. www.eenhuisinhetbuitenland.nl 48

expat & property guides


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.