Grenzenloos Magazine 40 - Najaar 2018

GRENZENLOOS MAGAZINE

Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters

40

NR

Grenzenloos.nl

Najaar 2018

Bestemming

OOSTENRIJK EILANDVROUW Margareth Hol op zoek

Een nieuwe school Uitdaging voor elk kind

integreren ...kun je leren!

Uitgeverij

1

Grenzenloos

Welkom

Colofon GRENZENLOOS MAGAZINE Gratis online magazine voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters.

Verschijnt vijf keer per jaar.

Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos, een imprint van VanDorp Uitgevers Voor meer informatie of adverteren, kijk op www.grenzenloos.nl of mail naar info@grenzenloos.nl

In dit nummer staan bijdragen van: Ludique le Vert Renée Vonk Patricia van Trigt Stef Smulders Margareth Hol

VARIATIE TEN TOP

T

erug van een prachtige reis door Canada, een roadtrip van bijna 6000 km door spectaculaire landschappen, bergketens, oneindige vlakten en bezoekjes aan vele familieleden, is het weer tijd voor een nieuw magazine.

Uiteenlopende verhalen en artikelen, waaronder een set met handige tips van Patricia van Trigt die ons op humoristische wijze vertelt hoe je als Zweden-emigrant kunt zien of je al bent geïntergreerd in de maatschappij aldaar. Handig onder andere voor Aad die met zijn (Zweedse) vrouw Linda in Zweden gaat wonen omdat zij het veel te druk vindt in Nederland. En Margareth Hol kent u vast nog van haar Ierland-blogs en boeken. In haar nieuwste boek vertelt ze openhartig over een zoektocht naar zichzelf die haar uiteindelijk (spoiler!) naar Portugal doet verhuizen. Een aanrader. Net zoals het nieuwe boek van Ludique, dit keer geen korte verhalen maar een heuse roman die zich afspeelt in...

Frankrijk, naturlijk.

Veel leesplezier!

Eric Jan van Dorp Emma an Wichen Coverfoto: Kalen Emsley (Unsplash)

Eric Jan van Dorp Uitgever/hoofdredacteur facebook.com/ericjan.vandorp.50

Copyright©2018 VanDorp Uitgevers Op de teksten en foto’s in deze uitgave rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, gekopieerd of op andere wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of verspreid, zonder uitdrukkelijke en schrijftelijke toestemming van de uitgever.

2

Inhoudsopgave

4

Nieuws

Bestemming Oostenrijk

16

Eilandvrouw

Ludique - In de Franse boeien

28

22

Naar een nieuwe school Droomland Zweden & Integreren kun je leren

46

6

32

Stef Smulders - Bulldozerkip

Mediterraan recept

3

24 50

Nieuws

LUDIQUE LE VERT SCHRIJFT ROMAN RELATIE VADER-ZOON STAAT CENTRAAL Ludique le Vert is een populaire verhalenverteller die ook in elke editie van dit magazine zijn leven op het Franse platteland op hilarische wijze onder woorden weet te brengen. Zijn gepubliceerde bundels prijken dan ook in de boekenkast van menig Frankrijk-liefhebber.

In augustus verscheen de eerste roman van Ludique. Deze speelt zich uiteraard voor het grootste deel af in Frankrijk.

De zoektocht verloopt moeizaam, maar uiteindelijk wordt vader Max gevonden en komt het tot een weerzien. De vraag blijft of alle antwoorden die Reinder zoekt ook daadwerkelijk boven tafel komen.

Het Laatste huis is een intrigerende roman over levensloop en familierelaties.

Fascinerend is dat enkel de lezer ook alle niet uitgesproken ideeĂŤn, gevoelens en gedachten van de verschillende personages leert kennen en zo, als enige, de verzwegen, verborgen en meest waarschijnlijke waarheden zal kunnen vermoeden.

Reinder is in gezelschap van zijn vriendin Sarah in Frankrijk op zoek naar zijn vader met wie hij al vele jaren geen contact meer heeft. Hij wil antwoorden op tal van vragen.

Waarom waren zijn ouders gescheiden?

Was er, zoals zijn moeder beweert, sprake van een vriendin? Maar bovenal: wat is er waar van het hardnekkige gerucht dat Reinder niet twee maar drie zussen heeft?

Bestel via http://vandorp.net/hetlaatstehuis

4

Nieuws

SCANDINAVIË-XL BEURS IN HOEVELAKEN HET BESTE VAN HET NOORDEN: 27 EN 28 OKT 2018

Ben jij besmet met het Scandinavië virus?

Bezoek dan Scandinavië-XL dat voor de 5e maal plaatsvindt op zaterdag 27 en zondag 28 oktober 2018 in het Expo in Hoevelaken. Je kunt je een weekend lang onderdompelen in jouw favoriete landen.

Scandinavië-XL is een heerlijk food, shop en lifestyle weekend. Onder het motto “beleef het beste van het Noorden” komen alle facetten van de Noordse regio aan bod. Ook uitgeverij Grenzenloos is aanwezig met een stand. Zie: https://scandinavie-xl.nl

HONGARIJE PLAZA IN BARNEVELD VELUWEHAL BARNEVELD, 29 SEPTEMBER 2018

Hongarije Plaza is een veelzijdig landelijk evenement om mensen in contact te brengen met diverse aspecten van Hongarije door middel van o.a. concerten en optredens, lezingen en workshops op het gebied van cultuur, gastronomie, toerisme en zakendoen, en een informatiemarkt.

Zie: https://scandinavie-xl.nl

5

be s t e m m i n g

Oostenrijk

6

Oostenrijk is een geliefd vakantieland en daarnaast een prima land om te wonen.

De welvaart staat op een hoog peil, gezondheidszorg is min of meer gratis, de bevolking is vriendelijk en de Duitse taal is redelijk verwant aan het Nederlands. Tel daar de prachtige natuur en de relatief korte afstand tot Nederland bij op en je weet meteen waarom er altijd veel interesse is om naar Oostenrijk te emigreren.

7

Emigreren

Oostenrijk Wat weten we eigenlijk van Oostenrijk? Eens even goed nadenken wat we allemaal kunnen ophoesten over de geografie van dit bijzondere land in centraal Europa...

Van onze topografielessen op school weten we in ieder geval dat het een binnenstaat zonder kustlijn is. Wel heeft het maar liefst 2562 kilometer aan landsgrenzen met niet minder dan acht buurlanden: Duitsland (784 km), Italië (430 km), Hongarije (366 km), Tsjechië (362 km), Slovenië (330 km), Zwitserland (164 km), Slowakije (91 km) en Liechtenstein (35 km).

Ook staat Oostenrijk natuurlijk bekend om de Alpen, die bedekken maar liefst driekwart van het land. De hoogste berg in Oostenrijk is de Großglockner met 3797 meter en de belangrijkste twee rivieren zijn de Donau en zijn zijrivier de Inn. Oostenrijk is een bondsstaat en is daarom bestuurlijk onderverdeeld in negen deelstaten, Bundesländer genoemd: Wenen (Wien) - Wenen Burgenland - Eisenstadt Karinthië (Kärnten) - Klagenfurt Salzburg - Salzburg Neder-Oostenrijk (Niederösterreich) - Sankt Pölten Stiermarken (Steiermark) - Graz Tirol - Innsbruck Vorarlberg - Bregenz Opper-Oostenrijk (Oberösterreich) - Linz Velen van ons zullen Oostenrijk in de winter bezocht hebben, als wintersportlocatie, want sneeuw is er vaak in overvloed. Het heuvelland, de laagvlakten en de dalen hebben een landklimaat. Boven de 1500 meter heerst een hooggebergteklimaat. Het westelijk deel van het land is aanzienlijk natter dan het oosten. Gebieden aan de zuidkant van de Alpen hebben mediterrane trekjes. De föhnwind is van invloed op de temperatuur en weerverloop.

8

Oostenrijk

Werk zoeken Ga je op zoek naar werk in Oostenrijk, besef dan dat behalve opleiding vooral werkervaring een belangrijke rol speelt bij het zoeken van een passende baan.

Ondernemer Als ondernemer dient je product altijd te voldoen aan hoge kwaliteitseisen en is een goede zakelijke relatie een voorwaarde voor het afsluiten van een deal. Ook van kleine ondernemers wordt verwacht dat ze formeel gekleed gaan naar een afspraak en punctueel op tijd zijn.

Het werkeloosheidscijfers in Oostenrijk is redelijk laag: 5,5% in het eerste kwartaal van 2018 (in Nederland 4,2%). De verpleging en ICT, geeft veel kans op werk. Ook in de toerismesector is er altijd vraag naar mensen met de juiste ervaring en een goede talenkennis.

Brief Zorg ervoor dat je sollicitatiebrief altijd in correct Duits is geschreven. Licht je ervaringen en positieve eigenschappen toe, maar houd het zakelijk en dik zaken niet teveel aan. Word je uitgenodigd voor een gesprek, dan is dit altijd in het Duits. Iemand anders je brief laten schrijven terwijl je zelf geen woord Duits spreekt, werkt dus niet.

Oostenrijkers hechten (net als Duitsers) veel waarde aan punctualiteit. Zorg dus absoluut dat je op tijd bent voor het gesprek, kleed je formeel en bereid het gesprek en je kennis van het bedrijf goed voor. Houd in je achterhoofd dat het bedrijfsleven in Oostenrijk een stuk formeler is dan wij gewend zijn. Er heerst veel meer een hiĂŤrarchische structuur dan in Nederland en men hecht veel waarde aan verworven posities en academische titels.

9

Emigreren

Belasting Inkomstenbelasting Wie verhuist naar Oostenrijk zal daar voortaan ook inkomstenbelasting moeten betalen. Blijft al je inkomen of een groot deel ervan uit Nederland komen, dan is er weliswaar sprake van emigratie, maar kun je belasting en sociale premies in Nederland blijven betalen. Er is namelijk door de EU afgesproken dat iemand in principe sociaal verzekerd is in het land waar hij/zij werkt. Omdat voor iedereen de situatie weer anders zal liggen (wel of niet een huis in Nederland aanhouden, wel of niet inkomsten uit Nederland behouden, etc.) is het daarom zaak dat je eerst contact op met de Nederlandse Belastingdienst om precies uit te laten zoeken wat jouw fiscale status zal en kan worden.

Belastingdruk De belastingdruk (de belastingbetaling in procenten van het totale inkomen) in Oostenrijk is vergelijkbaar met Nederland. Er wordt ook een schijvenstelsel gebruikt met percentages die vergelijkbaar zijn met wat we hier betalen (36,5%, 43,2% en 50%).

Btw Het btw-tarief in Oostenrijk is sinds 1992 20%. Voor goederen zoals voedsel, medicijnen, boeken, landbouwproducten en culturele evenementen geldt een verlaagd tarief van 10%. Volledige vrijstellig van belasting zijn diensten van een arts of bank.

10

Oostenrijk

Kopen of huren Een woning kopen

Een woning huren

In Oostenrijk is het aankoopproces van een woning over het algemeen transparant en strak geregeld. In de regel wordt er een advocaat aangesteld die de belangen van zowel kopende als verkopende partij tijdens de aankoop zal behartigen.

Een woning in Oostenrijk kun je vinden via internet, waarbij de website immobilienscout24. at de grootste is, of door in het gebied waar je wil gaan wonen rond te kijken, lokale bladen te raadplegen of simpelweg rondvragen. Bereik je een overeenstemming met de verkoper, dan is het gebruikelijk om een aanbetaling te doen ter grootte van 10% tot 15% van de aankoopsom. De verkopende partij krijgt tot de afgesproken datum in de koopovereenkomst de tijd om aan alle contractuele bepalingen te voldoen. Denk hierbij aan het lastvrij maken van het object of eventuele herstelwerkzaamheden die overeen zijn gekomen. Als koper moet je er voor zorgen dat de financiering bij de bank volledig rond komt. Je moet dus logischerwijs van te voren zeker zijn dat je voldoende financiering kunt krijgen. Als de definitieve overeenkomst getekend wordt dient het resterende bedrag aan de verkoper betaald te worden.

Hierna ben je de officiĂŤle eigenaar, maar moet je de woning nog wel bij het kadaster inschrijven.

Het kan handig zijn om eerst een tijdje een woning te huren in Oostenrijk. Dit geeft je meer tijd om rond te kijken en op zoek te gaan naar een passende koopwoning. Bij een tijdelijk huurcontract is er een wettelijk minimum van 3 jaar mogelijk. De meeste huurcontracten zijn standaard en worden in heel Oostenrijk gebruikt. Bestudeer goed de opzegtermijn en opzegvoorwaarden, anders kan het zijn dat een contract automatisch verlengd wordt terwijl jij in de veronderstelling bent dat deze afliep.

Een huurwoning kun je vinden via internet websites, een lokale makelaar, via advertenties in lokale kranten en supermarkten of door her en der in de omgeving waar je wil gaan wonen te informeren of iemand nog een huurwoning weet.

11

De 10 grootste steden van Oostenrijk

Wenen Graz Linz Salzburg Innsbruck Klagenfurt Wels Villach Sankt Polten Dornbirn 12

Oostenrijk

Vestigen Als EU-burger mag je je zonder problemen vestigen in Oostenrijk, maar moet je wel het land binnenkomen met een lopende zorgverzekering en een vorm van inkomen.

Zodra je Oostenrijk binnenkomt met het doel er te blijven, dan moet je dit melden bij de autoriteiten. Je krijgt dan op papier een Anmeldebescheinigung, die je moet kunnen tonen wanneer je na drie maanden nog in het land verblijft. Je wordt dan geacht geen toerist te zijn.

Zodra je je ergens vestigt in een gemeente (bij aankoop of huur van een woning) moet je je daar aanmelden bij het gemeentehuis.

Zodra je inkomen vergaart en belasting betaalt heb je recht op doorlopende gezondheidszorg. In principe is iedereen in Oostenrijk gratis verzekerd voor alle basisvoorzieningen. Wanneer je gaat werken word je automatisch aanvullend verzekerd door je werkgever. De premie die je moet betalen wordt bepaald door je inkomen. Alle gezinsleden zijn ook meeverzekerd, kinderen zelfs tot 28 jaar oud indien ze nog studeren.

Auto invoeren in Oostenrijk Je kunt uiteraard je eigen auto meenemen bij een emigratie naar Oostenrijk. De kosten van het invoeren zijn afhankelijk van de CO2-uitstoot van je auto en de dagwaarde. In de praktijk komen de kosten voor deze vaak uit op zo’n ongeveer 10 tot 20 procent van de aanschafwaarde. Heb je een auto met veel uitstoot, dan kan dat nog verder oplopen.

Je kunt in Oostenrijk (en elk ander EU-land) met je Nederlandse rijbewijs blijven rijden zolang deze geldig is. Daarna dien je, als ingezetene van Oostenrijk, een nieuw rijbewijs aan te vragen in Oostenrijk zelf.

De kosten van een verhuizing Oostenrijk is goed te bereiken vanuit Nederland en het transport kan over de weg. Als gemiddeld Nederlands huishouden moet je rekenen op zo’n 1.500 tot 3.500 euro aan verhuiskosten, afhankelijk van de grootte van je inboedel, de tijdsdruk, de precieze bestemming en eventuele extra services, zoals het inpakken en uitpakken of het demonteren en monteren van zaken.

13

Emigreren

Onderwijs Vanaf hun zesde gaan kinderen in Oostenrijk naar de basisschool.

Hiervoor kunnen ze eerst nog naar Kindergarten, de kleuterschool gaan. Wel is het zo dat er niet overal onbeperkt plaats is op Kindergartens. Dit verschilt per gemeente of regio.

De basisschool heet in Oostenrijk de Volksschule en gaat door tot de kinderen 10 jaar oud zijn. Wie hoge cijfers haalt kan door naar de Allgemeinbil- dende hรถhere Schule (AHS), vergelijkbaar met ons VWO, en duurt acht jaar. Leerlingen kunnen ook door naar de Hauptschule, deze duurt vier jaar waarna men door kan naar een vierjarig gymnasium, de Oberstufenre- algymnasium. Daarnaast is het mogelijk om na de Hauptschule een gerichte beroepsopleiding te volgen.

De kwaliteit van het onderwijs in Oostenrijk is over het algemeen goed. Op de lijst van de OESO van landen met het beste onderwijs nam het de 14e plaats in (Nederland de 9e).

14

“Ik voelde onze droom langzaam veranderen in een nachtmerrie.”

Het is oktober 2009. Nel staat met de verfroller in haar hand een gastenkamer-muur lichtgrijs te verven. Wanhopig, huilend. Zij en haar man Hans zijn vier maanden eerder - met hun baby en peuter - naar Oostenrijk geëmigreerd om daar een bijzonder hotel te beginnen. Maar dat loopt anders...

Nel: “Ik voel me zó alleen. Het lukt me al een paar weken niet om met Hans in contact te komen. Wat is er aan de hand? We wilden toch samen vertrekken naar de bergen en de Berghut neerzetten? Ik voel onze droom langzaam veranderen in een nachtmerrie.”

Hans: “Al snel na onze emigratie trek ik mezelf terug.

Later blijkt dat angst me in beslag heeft genomen: “Gaan er wel genoeg gasten komen?” Mijn doembeeld is dat ik in de lokale steengroeven moet gaan werken om geld bij te verdienen. Daarnaast denk ik veel terug aan mijn succesvolle carrière in Nederland.

Ik voel me eigenlijk minderwaardig als pensionhouder. Met hulp en door goed naar mezelf te kijken, klim ik uit een diep dal.

Het had maar weinig gescheeld of ons avontuur was in een scheiding geëindigd.”

Nel: “Het was pittig... Hobbels horen erbij en we hebben ze genomen. Desondanks hebben we 7 jaar lang een succesvol gastenconcept gerund. Een onvergetelijke en waardevolle tijd. Ik ben blij dat we toen niet hebben opgegeven.”

Inmiddels delen doorgewinterde gastenondernemers Hans en Nel hun valkuilen en succesfactoren uit de PRAKTIJK met mensen zoals jij, die ook een B&B, vakantiewoningen, hotel of camping SUCCESVOL willen runnen. - 237 15

70% korting

LEZERSAANBIEDING DROOM jij van een succesvolle B&B, vakantiewoningen, camping of hotel?

Je kunt je SLAAGKANS aanzienlijk VERGROTEN door je goed voor te bereiden op de 7 terreinen van het DroomplekOndernemerschap.

Als Emigratieboeklezer geven Hans & Nel jou 70% korting op hun online ORIËNTATIETRAINING ‘Start Slim als DroomplekOndernemer’.

Je betaalt slechts 87,00 euro [i.p.v. 287,00 euro]. >> Meer info & bestellen: DroomplekAcademie.nl/ SuccesvolEmigreren

Marg a reth H o l

EILAND VROUW 16

Eilandvrouw

Z

huurt al jarenlang een huisje aan de rand van de bebouwde kom. Haar terrasje heeft vrij zicht en dat is altijd een pluspunt, zeker hier.

Voor mij is het summum dat er ooievaars op steenworp afstand voorbij schrijden, al moet je dat steenworp niet serieus nemen natuurlijk.

eepaardjes grijpen zich met hun staart vast aan wieren, zeegrassen of koralen. Zo kunnen ze meedeinen met het water.

De bestuurder van de watertaxi springt soepel op de steiger. Hij houdt de lijn van de boot in zijn hand en steekt zijn andere naar mij uit. Ik geef hem eerst mijn koffertje aan en laat me daarna door hem op de kant trekken. Als ik het hout onder mijn voeten voel is het alsof ik thuiskom.

Ik loop het pad af en kijk nieuwsgierig om me heen. Ik ben nu al blij dat ik de uitnodiging van mijn zus om met haar mee te gaan naar dit eiland heb aangenomen.

Terwijl ik over het lange pad loop ruik ik de zee waar ik net nog in volle vaart over heen gevaren ben. Mijn favoriete geur. De watertaxi is al snel een klein stipje. Ik zie een haven vol vissersboten in allerlei soorten en maten.Vissers met zwemsuits aan lopen heen en weer en roepen naar elkaar. In het water deinen de boten vredig heen en weer.

Meeuwen cirkelen rond en duiken naar beneden om vis uit het water te halen.

Anna, de vriendin van mijn zus, verblijft elk jaar een aantal maanden op dit eilandje aan de Portugese kust. Culatra, ik had er nog nooit eerder van gehoord. Anna heeft er een minnaar. Niet van het eiland. Geen visser, wat de meeste bewoners hier zijn. Een tweede huiseigenaar. Hij is zelfs niet Portugees. Maar desondanks klinkt het me als ‘zout op mijn huid’. Ik neem de uitnodiging met beide handen aan. Hoop op wat zon. Dat is al voldoende, aan ‘zout op mijn huid’ ben ik nog niet toe.

Al snel hebben we ons het eilandleven eigen gemaakt. Ik voel me beter dan ik me in lange tijd heb gevoeld. Het is goed om even los te zijn.Vrij. En het is fijn om met een stel vrouwen van zekere leeftijd op te trekken.

Want die hebben allemaal hun verhaal. Hun eigen krassen in de ziel. Daar hoef je het niet over te hebben, dat weet je van elkaar.

Na de koffie ‘s morgens op het terras van Janoca gaan we meestal naar het strand.

We slenteren over het hoofdpad dat net als andere paadjes uit betonnen platen bestaat. Het eiland is een grote zandvlakte.

De meeste huizen zijn van beton. Een groot aantal heeft asbest platen als dak.

We kuieren ongehinderd het pad af.

Gemotoriseerde voertuigen zijn niet toegestaan en dat maakt het weldadig rustig. De vogeltjes die in kooitjes aan de muren hangen fluiten met hoge trillers en hippen heen en weer. Ik maak me altijd een beetje zorgen of het niet te warm voor hen is, zo in de volle zon. Aan de waslijnen hangen opmerkelijk veel trainingsbroeken te wapperen. Her en der versiert een uitbundige bougainville een muur, maar verder bestaan de tuintjes voornamelijk uit zand.

Aan het eind van het pad stap je op de loopbrug die over de lagune gebouwd is.

Bij hoogtij loopt het water eronderdoor.

Er groeit van alles in de lagune; grassen,

Er zijn nog twee vriendinnen van Leony. Wij huren het beneden appartement van een van de eigenaressen van restaurant Janoca. Anna 17

Margareth Hol kerrieplanten maar ook distels. Mijn favoriet is de blauwe zeedistel.Vanuit de verte lijken het verdorde planten, maar hoe dichterbij je komt, hoe mooier ze worden. De bloemen ogen als bolletjes, blauwpaars zijn ze en ze worden ondersteund door vijf puntige blaadjes die er als een ster omheen gedrapeerd zijn.

Zilvergrijs met een zweem van groen en blauw. De glans op de stengels en het blad weerkaatsen de kleuren van de zee.Vooral als de zon erop schijnt, weet je welke kleuren worden bedoeld met zeegroen en azuurblauw.

Hier is de zee aan het begin groen en zo helder dat je het zand ziet liggen. Hoe dieper je komt, hoe donkerder het blauw. Het donkerblauw van de Atlantische Oceaan.

Zodra we bij het strand zijn, plof ik in het zand. Anna gooit haar kleren op een hoop en schrijdt vervolgens in haar blote niks over het strand. Ze heeft een hele mooie loop. Kaarsrecht. Haar zware borsten gaan nauwelijks heen en weer. Elke stap lijkt heel bewust te worden gezet. Zij is op zoek naar

18

platte steentjes. Ze zijn antraciet van kleur en hebben verschillende tekeningen. Sommige zijn geaderd met gelige lijnen. Anderen hebben zelfs ronde prints van een zacht mosgroen.

Tijdens haar verblijf maakt ze daar kettingen van. Op haar terrasje staat een grote tafel waarop alle gevonden steentjes liggen uitgestald. Er zijn prachtexemplaren bij. Ze maakt de hangers van rubber. Anna huurt al jarenlang hetzelfde huisje aan de rand van het bewoonde deel. Omdat zij Portugees spreekt is zij helemaal ingevoerd in het eilandbestaan en op de hoogte van allerlei ins and outs van de bewoners.

Mijn zus vleit zich naast mij in het zand om zich door de zon te laten ve warmen, het is aangenaam warm. Alexandra probeert de kou van het zeewater te trotseren. Ik schep mijn hand vol met zand en laat het zachtjes door mijn vingers glijden. Kleine korreltjes vangen en weerkaatsen zonlicht en glinsteren het terug.

Eilandvrouw Even later loop ik langs de vloedlijn, op zoek naar stukjes drifthout en schelpen. Loes loopt een stuk voor mij uit. Zij heeft haar slag al geslagen toen we langs de huizen liepen.

Daar vond ze stukjes van tegels in het zand.

Portugese tegels, Azulejos, zijn beroemd.

Als we terugkomen bij ons huisje stallen we onze schatten op de tafel uit. Het oogt als een waar stilleven. De tegelscherven kleuren mooi bij de schelpen en het knalblauwe touw dat ik gevonden heb. We laten het de hele week liggen en vullen de verzameling elke dag aan met onze nieuwste aanwinsten. Leony heeft vetplantjes gestekt en verdeelt ze over lege waterflessen die ze heeft gehalveerd en daarna met zand heeft gevuld. Ze maakt ze af met stukjes hout en schelpjes. Zij heeft zich tot doel gesteld om het terras van Anna tot een tuintje om te toveren.

Omdat het terras nogal ingesloten ligt besluiten we een tafeltje en stoeltjes naar de zandstrook achter het huis te dragen. Het is maar een klein stukje over het betonnen paadje dat langs het huis loopt. ‘Ons eigen terrasje met uitzicht op zee, wat wil een mens nog meer?’ vraag ik me af. ‘Vinho verde!’ roept Alexanda tewijl ze met een elegant gebaar de fles ontkurkt. De bubbeltjes schuimen tot aan de rand van de glazen.

Moet je ook vriendinnen recht in de ogen kijken als je bang bent voor zeven jaar slechte seks? Of doe je dat alleen bij je partner?

Ik merk dat ik sinds de dood van Harry mensen nog steeds niet recht aankijk.

Het eerste jaar dacht ik dat iedereen het kon zien.Vooral daar. In mijn ogen. Alsof ze ongefilterd bij mij naar binnen konden kijken. Ik heb wat keren gewenst dat ik de onzichtbaarheidsmantel van Harry Potter in handen kreeg! Het voelde alsof ik geen enkele beschermende laag meer om me heen had.

Geen huid, geen haar. Geen kleren.

Nooit eerder heb ik zo bewust, zo goed voor mezelf gezorgd. Ik ben onder die oerkrachtige façade van sterke vrouw nog maar voor een ding bang; mezelf te verliezen.

‘Cheers, op Culatra!’

Ik vind het fijn om in mijn eentje over het eiland te struinen. De ene keer zoek ik de stilte op, de andere keer het vissersgedruis.

In de bootjes zijn vissers een vangst aan het voorbereiden of aan het opruimen. Als ik weer eens in gedachten verzonken een visser passeer die zijn netten aan het boeten is, wenkt hij naar mij. Hij buigt zich naar mij voorover en drukt iets in mijn hand. Het is een zeepaardje! Dood en opgedroogd. ‘Muito obrigada,’ zeg ik. Met het zeepaardje in mijn hand loop ik verder. Ik voel het geharde schildje en de ribbeltjes onder mijn vingers.

Een glimlach om mijn mond.

De locals leven een ander leven. Het is hen aan te zien dat dat ruig is.Verweerde koppen.

Veel mensen missen een tand. Er wordt hier nog stevig gerookt en een biertje staat met stip op één als dorstlesser. De hele dag door.

Als je met de ferry op Culatra aankomt word je aandacht direct naar de haven getrokken.

De bootjes met felgekleurde toeters en bellen. De meeuwen die in grote getalen rondcirkelen. Het valt op dat ze hun bekende roep niet laten horen. Dat dwingende geluid, dat ook wel lijkt op hard lachen. Maar er is hier zoveel te eten, dat ze geen kik geven. Ik mis het eigenlijk wel.Voor mij klinkt het naar zee! Ik houd van meeuwen.

Naast de haven liggen houten vissershutten.

Rondom een grote verzameling van netten, plastic, kratten, troep.

Ons stamrestaurant is Janoca. Uren toeven we op het terras daar. Het wordt door drie 19

Margareth Hol zussen gerund, om de beurt zijn ze een week verantwoordelijk. Maar ze zijn ook vaak alle drie aanwezig. Met name ‘s middags. Dan is het dobbelen geblazen. Hun moeder is vaak van de partij en meestal nog wat anderen van het eiland. Het lijkt wel een vrouwencafe. Behalve het geluid van de rollende dobbelstenen hoor je hun schelle stemmen. Wij moeten onze stemmen verheffen om elkaar te verstaan.

De vinho verde smaakt zo ontzettend lekker in deze setting. Om het helemaal ultiem te maken bestellen we er clams bij. We zien hoe die bij eb geplukt worden op de droogvallende platen. Heel veel mensen verdienen op deze manier een centje bij. Als je op het eiland

vrouwen daar naar toelopen, terwijl de klok aan het luiden is. Het luiden houdt maar aan en uiteindelijk kunnen Alexanda en ik de roep niet weerstaan en lopen we achter de vrouwen aan naar binnen. Het is eenvoudig ingericht met een beeld van Fatima naast het altaar. Een van de vrouwen begeeft zich naar het katheder en begint iets op te dreunen.

Iedereen valt in. Behalve Alexandra en ik natuurlijk. Later horen we dat zij de rozenkans hebben gebeden. Uiteindelijk worden we meegezogen in de mantra en doen we gewoon mee, al hebben we geen idee wat de klanken die we uitbrengen betekenen.

Ik voel de vibratie van de monotone cadans terugkaatsen van de dikke kerkmuren. Eerst wil ik nog ongezien weg proberen te komen, maar uiteindelijk geef ik me eraan over.

We komen met droge kelen weer terug in Janoca, waar de anderen nog steeds bij elkaar zitten. Ik moet nodig naar de wc en ik zit nog niet of het licht gaat al weer uit. Je moet met grote armbewegingen zwaaien om het weer aan te laten floepen. We komen altijd lachend van de wc. Want zo vaak zit je daar niet zwaaiend op.

loopt worden ze je, verpakt in een plastic zak, voor een paar euro aangeboden. Maar wij zijn te lui om ze zelf klaar te maken en bestellen ze vrijwel dagelijks in het restaurant. De kokkels worden in olijfolie gebakken met veel knoflook en daarna afgeblust met citroensap.

Een handvol koriander erover en een mandje met brood erbij maken het af. Ik weet niet wat ik lekkerder vind; het lospeuteren van de schelpdiertjes en ze opslurpen, of het happen in het in olie gedrenkte brood.

Een Engelsman waarmee ik jaren later bevriend raak, vertelt mij over zijn ervaringen een jaar of dertig geleden, toen hij drie jaar op Culatra heeft gewoond. Hij herinnert zich het restaurant vooral als kroeg. ‘Een kroeg zo mooi als je nog nooit gezien hebt, zelfs niet in een film,’ vertelt hij. Een ronde, houten bar met krukken eromheen. Ook de klapdeuren waren van hout. Als ie vol was dan gingen de deuren dicht. Janoca was de eigenaar en stond achter de bar. De mannen waren op zee of in die kroeg. Cowboys van de zee.’ De Engelsman vertelt ook dat hij toen veel klappen heeft gekregen van de locals. Maar na een tijdje hadden ze hem

Als je van de grote steiger afkomt loop je recht tegen een witgekalkt kerkje aan.

Op een avond zien we een lange stoet van 20

Eilandvrouw wel geaccepteerd. Het is wat dat betreft een hechte vissersgemeenschap. Dat blijft! Culatra is ooit als leprakolonie gesticht en er schijnen nog steeds afstammelingen van die eerste bewoners op het eiland te wonen.

Het lijkt me helemaal niet erg om naar Culatra verbannen te worden, maar dan wel zonder lepra uiteraard.

Op de dag van vertrek hangt er ‘s ochtends vroeg een dichte mist. Anna brengt me tot aan het begin van de steigerbrug. Bijzonder dat je in zo’n korte tijd zo vertrouwd kunt raken. Het was sowieso een bijzondere week.

Anna zegt dat het komt omdat we allebei eilandvrouwen zijn.

We omhelzen elkaar en zeggen gedag. Ik loop de brug op, met mijn koffertje achter me aan hobbelend. Op de houten relingen van de brug zitten zeemeeuwen dicht naast elkaar, zover ik kan kijken. Wat zijn ze groot! Ik voel me als Amphirite. Zeemeeuwen zijn mijn favoriete vogels, al begrijp ik nu niet waarom, als ik naar hun venijnige oogjes kijk. Als ik langsloop, vliegen ze op. Nadat ik gepasseerd ben, keren ze weer statig op hun plaats terug.

De mist sluit alle andere indrukken buiten

en ik ben door stilte omgeven. Ik hoor alleen de vleugelslag van die grote, witte vogels als ze opvliegen. Het is een magisch moment en ik geniet van elke stap die ik langs deze erehaag zet. Ik buk me om een veer op te rapen die ik op de steiger zie liggen en loop met de veer in mijn hand verder. Het voelt alsof ik in een deken loop. Een deken van piepkleine waterdruppeltjes, die zachtjes mijn huid beroeren en mij bedekken met een ragfijn sluiertje dat vrijwel onzichtbaar is. Ik blijf even stilstaan om deze bijzondere ervaring tot me door te laten dringen. Die meeuwen. Het is filmisch! En dit staat ergens voor. Maar waarvoor? Ik heb altijd het gevoel dat meeuwen mij roepen. Deze zijn echter stil.

Het enige dat ze laten horen is hun vleugelslag.

Het gevoel van betovering verdwijnt pas als ik op het plankier stap, waar de veerboot die de schoolkinderen in alle vroegte naar het vasteland zal brengen, al klaarligt. In de dichte mist varen we naar de overkant. De kinderen hebben oordopjes in of zijn verdiept in hun telefoon, zoals ik verdiep ben in mijn eigen gedachten. Hoe heerlijk zou het zijn om op zo’n eiland te wonen. Een simpel bestaan te leiden.Van zon, zee en zen.

‘Ik doe wat ik moet doen, maar om nu te zeggen dat ik het leven echt leef, nee. Het is meer bestaan.’

In dit autobiografische boek gaat een in Ierland wonende weduwe na het verlies van haar man op zoek naar een manier om haar leven weer inhoud te geven.

Eilandvrouw is het indrukwekkend verhaal over haar zoektocht en neemt de lezer mee in het mystieke leven in Ierland.

Kijk op vandorp.net/eilandvrouw voor meer informatie.

21

Wonen in Frankrijk

LUDIQUE

IN DE FRANSE BOEIEN

L

worden nerveus van al te bloemrijk geparfumeerde dames. Lieve dus.

Zij, zo moet u weten, is een voormalig tv-ster en mag nog immer gaarne in een boeket van geuren en kleuren ten tonele verschijnen. Een type ‘Tante Hannie’ maar dan op d’r Belgisch.

“Ge moet hier maar eens gaan klappen.” had Gust haar toegevoegd en was met zijn aftandse, absurd lompe, gietijzeren jeep diep brullend en woest grommend weggestoven.

Op naar zijn bijtjes. Zelf stond ik op dat moment een zojuist gestorte berg vers brandhout de grange in te harken.

“Salut Ludique, ca va?” kirde de kleine frêle

udique is het pseudoniem van een oud-docent die na zijn pesionering samen met zijn vrouw Maria (Lief) emigreerde naar Zuidwest-Frankrijk.

Het tweetal woont en ‘werkt’ in en rond hun oude boerderij op het Franse platteland. Ludique is een begenadigd verteller die anderen laat meegenieten van zijn dagelijkse belevenissen.

In de frisse Franse namiddagwind drentelde onze Vlaamse vriendin Lieve bij ons het erf op. Man Gust had haar pardoes de auto uitgebonjourd. Hij ging zijn bijenkasten in de boomgaard inspecteren en die beestjes 22

Ludique le Vert Vlaamse terwijl ze gracieus over de cour richting trap, bordes en voordeur trippelde.

Lief was in de cuisine druk doende om varkensonderdelen tot paté te bekeren.

Toen ik even later zelf acte de présence kwam geven trof ik beide meisjes genoeglijk nippend rond de keukentafel aan. Dit omgeploegd gastronomisch slachtveld was aangevuld met een bouteille plus twee glaasjes traditionele Banyuls.

“L’alcolol!” giechelde Lief guitig haar glaasje heffend.

Lieve slaakte ineens een diepe zucht, liet de schouders afhangen en zakte een tikkeltje onderuit op d’r wankele snorstoeltje.

We keken haar in een mengeling van verwondering en zorg aan. Wat was er aan de hand?

“Ohhhh,” verzuchtte ze na een traantje te hebben weggepinkt, “ik heb zoiets náárs beleefd, zó naar.”

“Och Lieve, wat is....,” begon Lief troostend een hand op haar arm leggend.

“Ik heb iets verschrikkelijk doms gedaan, zó stupide!” murmelde Lieve met een trillende onderlip.

“Ach Lieve, wat heb je dan...,” probeerde ik.

“Nou eh...,” sputterde Lieve, “ik heb..., ik heb..., maar jullie moeten NIETS zeggen hoor! NIET zeggen dat ik zo STOM ben geweest om...., of dat ik DIT of DAT had moeten doen of dat het mijn EIGEN schuld is of dat ik..., dat WEET ik allemaal zélf ook HEUS wel, dus.....,” “Wij zwijgen als het graf.” stelde ik haar gerust met duim en wijsvinger gebarend dat onze lippen waren verzegeld.

Lief en ik slaakten een zucht van verlichting.

Wij malen niet om een deuk in de rijvaardigheid.

“Ik ben daarna doorgereden, WEGGEREDEN...., zo ONTZETTEND stom, ZO dom!” erkende ze streng.

“Schade?” vroeg Lief voorzichtig en bijkans fluisterend.

“Dat WEET ik toch niet?” vlamde Lieve overeind schietend. “Ik ben DOORGEREDEN. Wéggereden! Ik had trouwens wél iets horen kraken.”

“Maar hoe....,” begon Lief voorzichtig.

“LUISTER! Ik moest naar de slager en dacht, kom ik pak de Jeep van Gust even. Rol ik dat pieppleintje naast de kerk op en wil daar parkeren. Maar ik let niet op. Ik zit wat weg te dromen en ram pardoes een wit autootje.

Stapvoets, maar tóch! KRAK!” lichtte Lieve beeldend toe.

“En toen ben je...,” vulde Lief aan.

“WEGGEREDEN! Ik was een beetje in paniek, denk ik. Dóórgereden ná een aanrijding! Waarom ben ik nou niet even gestopt en uitgestapt? En een briefje achtergelaten? Ik WEET het niet. Zó stompzinnig! Idiote Vlaamse KOE die ik ben!”

Wij lieten haar in dat markante zelfbeeld.

“Afijn, ik rol door naar de supermarkt een eindje verderop. Ik was helemaal in de war en scharrel met zo’n stompzinnig winkelkarretje die hele supermarkt door voor één pondje gehakt. Ben ik bijna bij de kassa gaat er ineens een mevrouwtje voor me kraam staan. Ik ram d’r bijna zo ondersteboven de fruitsalades in. Blijkt ze de eigenaresse van dat witte autootje te zijn. Is dat mirakels of niet?”

Lief en ik knikten beamend. Wij vonden een winkelwagentje voor een enkel pondje gehakt ook wel wat overdreven.

“Ik heb een aanrijding gehad.” flapte ze er dan ineens uit. Zoals een kurk plots uit de fles plopt.

23

Wonen in Frankrijk “Zegt ze tegen me,” vervolgde Lieve haar verhaal, “dat ze schade aan d’r voiture had. Ik bood direct mijn excuses aan en beloofde de schade te zullen betalen.”

“Prima!” kraaide Lief een zucht van verlichting slakend. “Mooi opgelost, Lieve!”

“Weet je wat ze toen zei?” vroeg Lieve hoogst verontwaardigd.

Wij wisten het niet.

“Ze vond het prima, zei ze” vervolgde Lieve, “máár, ze had al wél een aanklacht tegen me ingediend! En toen verdween die Madame weer achter de diepvriesvis.”

“Oh jeetje...,” murmelde Lief geschrokken.

“Nou ja,” Lieve, “ik maar weer op huis aan, hè?”

We zwegen in een moment van bezinning.

“Luister,” hervatte Lieve haar crimi, “de volgende ochtend – ik was nog in mijn peignoirtje – hoorde ik me daar toch een hoop kabaal buiten. Ik kijk uit het venster en wat denk je?”

Wij dachten in het geheel niet. Wij luisterden.

“De FLIKKEN bij ons voor de deur! Twee auto’s mét zwaailicht! Gendarmerie! Drie van die blauwe kleerkasten scharrelden rond de Jeep van Gust. Maakten foto’s. Twee andere kerels plus een jong juffertje kwamen de trap op gestampt. En zonder pardon naar binnen hè. Daar stond ik in mijn roze ponneke.”

“Sodeju!” kermde Lief die zelf ook wel eens ongelegen in d’r ponneke staat.

“Ik moest gelijk meekomen! Aankleden en mee naar het bureau! Da’s geen kattenpies hè? Da’s niet plezant toch?”

“Kolere!” siste ik.

“Er was een aanklacht ingediend.

Doorgereden ná een aanrijding! Er moest een procès-verbal worden opgemaakt. Met 24

fotoprentjes van mij als crimineel! Met zo ene nummerplak op mijn boezem. Links, rechts, voor en achter. En buiten nog eens opnieuw! Ten voeten uit.Vingerafdrukken!

Alle vingers apart én van de volle platte hand! Dat moest een leerlinge doen. Een Gendarmarieke. Onder de strenge blik van zo ene fiere superieur. Ze deed het heel lief, zacht en teder.

Maar dat ging niet zo best. Ging zo’n blauwe gorilla het haar even vóórdoen. Met MIJN vingers! Die mastodont brak zowat me kootjes! Kreeg dat Gendamarieke ook nog op d’r sodemieter omdat d’r blote wapen, zo voor het grijpen, pal naast mij op tafel lag! Alsof ik een gevaarlijke bandiet was!”

“Potjandosie!” verzuchtte Lief met een van plaats-vervangende pijn vertrokken gezicht.

Ludique le Vert “Nou, en toen moest ik wachten. In een lege kamer. Urenlang en daarna kon ik vertrekken.

Ik kreeg het telefoonnummer van dat witte autootje mee. Dan kon ik de schade gaan afhandelen.”

“Oké!” jubelde Lief. “Valt het achteraf toch weer mee?”

“En,” vroeg ik luchtig toen Lief en Lieve weer terug waren, “wat zei onze Dominique ervan?”

“Vergeet het maar!” beet Lief me toe. “Niks theater! Die lui volgen het protocol. Streng, strak, strikt en rechtvaardig. Doorrijden na een aanrijding is bepaald niet niks, zei Dominique. Een beslist zware overtreding.

En er is procès-verbal opgemaakt. Daar gaat Lieve zeker nog iets van horen!”

“Wát gaat Lieve horen?” vroeg ik.

“Dat moesten we zelf maar op internet gaan zitten uitvissen, zei ze.”

Nadat Lieve was vertrokken zocht Lief het op. Wat konden de consequenties zijn van het doorrijden na een aanrijding? Ja, schade!

Maar dat heeft met de overtreding zelf niets te maken. Lief stuitte op een reeks van angstaanjagende mogelijkheden. Zoals het voor de rechter moeten verschijnen, aftrek van punten op het rijbewijs, tijdelijke ontzegging van de rijbevoegdheid, een boete van tweehonderd tot wel tweeduizend of meer euro’s enzovoorts enzovoort. Een ruim keuzemenuutje. Roept u maar.....!

De volgende avond belde Lieve ons op.

“Vanmiddag heb ik een koffietje met dat mevrouwtje van dat witte wagentje genoten.” vertelde ze. “Op een terras en met een taartje erbij. Ik had nog een mooi tuiltje blommekes “Denk je?” vroeg Lieve weifelend. voor dat lief madammeke meegedragen en “Wellicht,” opperde ik, “ben je als toevallig haar meteen de schade betaald. Was best figurante ingezet voor de praktijkopleiding van nog wel plezant ook. De flikken belden me dat jonge Gendarmarieke. Een beetje theater. later op om te zeggen dat de aanklacht door Die soep wordt vast niet zo heet gegeten als mevrouw was ingetrokken. Schoon niet? Oh, ie werd opgediend.” ik ben zo blij!”

“Maar de aanklacht dan?” lispelde Lieve “Gelukkig maar,” verzuchtte Lief opgelucht. angstig.

“Dat is dan opgelost. Awachten of je er ooit “Kom op,” besloot Lief, “We gaan even langs nog iets van hoort. Laten we hopen van niet!”

Dominique om het haar te vragen. Die weet “Weet je Ludique,” peinsde Lief hardop dat wel!” nadat ze het gesprek had beëindigd, “ik vraag 25

Wonen in Frankrijk me nog steeds af hoe die mevrouw van dat witte autootje Lieve in de supermarkt heeft herkend?”

“Ze heeft,” meende ik, “de auto herkend en Lieve zien uitstappen. Ze zijn elkaar in de supermarkt zo in de armen gelopen. Dat is immers zowat naast de slager. Kan niet missen!”

“Ach, het barst van de auto’s...., mopperde Lief.

“Het gaat om een jeep.” lichtte ik toe. “Dat ding van Gust.”

“Nou en? Het barst hier van de jeeps. Boeren hebben jeeps, jagers ook vaak....,” mokte Lief.

“Jawel,” beaamde ik, “maar niet met zo’n aftandse, absurd lompe, kolossale gietijzeren, brullende en grommende jeep als dat gevaarte van Gust.”

“Heus wel...,” murmelde Lief weerbarstig.

“Dat ding van Gust herkent iedereen toch al op een afstand van vijftig kilometer?” beweerde ik.

“Hoezo...?” mopperde Lief schouderophalend.

“Wat is er nou helemaal mis met dat geval?”

“Die jeep van Gust? Die is knetterend KNALROZE!” brieste ik.

Tekst: Ludique le Vert Foto’s: Unsplash

26

Lees alle verhalenbundels van Ludique:

GUN UZELF EEN JAARTJE FRANKRIJK MET EEN JAARABONNEMENT OP … www.maisonenfrance.com

‘In Parijs ben ik ontzettend gelukkig’ De Franse passie voor

CHOCOLADE

Op ontdekking(5X) door de

Pyreneeën

DIJON, ON ARRIVE!

Een Bourgondische stadstoer De magie van patissier

CÉDRIC GROLET HAUTE COUTURE IN DE AUVERGNE

Designparaplu’s uit Aurillac

ENROU T E-M AG A ZINE.NL

EN ROUTE

€ 6,95

1

De koning te rijk in Zuid-Frankrijk

!

BON APPÉTIT

BISDETRPAOYSTS

jaargang 21 ■ zomer 2018

THIERRY BAUDET

€ 29,–

Maison en France

26

de beste zomerevents!

C Ô T E & P R O V E N C E • Z O M E R 2 0 1 8 • VA K A N T I E T I P S • S T E FA N H E R T M A N S • K E V I N S M E E N K • S A N A RY-S U R- M E R • C A P C A N A I L L E • S É G U R E T • D E M O O I S T E M A R K T E N • M A R S E I L L A I S E

EN ROUTE 159 – ZOMER 2018 • 26 ZOMEREVENTS • PYRENEEËN • INTERVIEW MET THIERRY BAUDET • DIJON, ON ARRIVE! • PATISSIER CÉDRIC GROLET • DESIGNPAR APLU’S UIT AURILL AC

BIJZONDER FR ANKRIJK | NUMMER 159 | ZOMER 2018

SPECIAL

Smullen in de kleinste dorpjes

ONTMOET ...

€ 25,– (4X)

Schrijver Stefan Hertmans in de Vaucluse Society-kapper Kevin Smeenk in Monaco

jaargang 21 ■ zomer 2018

EXTRA GGROOT WONIN AANBOD! IS JE RELATIE EMIGRATIEPROOF?

Doe de test

BINNENKIJKEN BIJ …

Een authentiek landhuis in de Dordogne

€ 28,50 (4X)

‘HET WAS GEWELDIG, TOCH GAAN WE TERUG’

Ervaringsverhaal uit de Loir-et-Cher

Thuis in de Provence

B O M V O L VA K A N T I E T I P S

Lekker naar Zuid-Frankrijk

GENIETEN VAN HET KLEINE, GROTE LEVEN

REPORTAGES

Verliefd op Sanary-sur-Mer

De mooiste markten van de Provence

Cap Canaille is het toppunt

Bij Paul Cézanne over de vloer

Séguret: of je een ansichtkaart inwandelt

Meezingen met de Marseillaise

WEL OF GEEN ZONNEPANELEN?

De voor- en nadelen op een rij 17e jaargang • zomer 2018 www.coteprovence.nl

€ 6,95

TUINNIEUWS: de pioen is een echte zomertopper WONEN & WERKEN: Ron Kuiper runt een paardenmanege bij Parijs UIT DE PRAKTIJK: wanneer ben je juridisch gezien een Frans ingezetene? TAAL: Frans studeren op afstand FINANCIEEL: grote regionale verschillen bij gestegen huisprijzen FISCAAL: alternatieve aankoopmanieren bij de nieuwe Franse vermogensbelasting NIEUWBOUW: wees er op tijd bij! En nog veel meer!

FRANKRIJK COMPLEET (3 TITELS SAMEN): I.P.V. € 82,- NU SLECHTS

€ 70,-

Ga naar een van de websites en meld u aan als abonnee. Of doe een abonnement cadeau!

ENROUTE-MAGAZINE.NL • COTEPROVENCE.NL • MAISONENFRANCE.COM 27

Naar een nieuwe school...

V

oor je kind is de nieuwe school bij een emigratie de grootste en spannendste uitdaging van allemaal.

Zorg daarom dat je een school kiest die zo goed mogelijk bij je kind past en probeer ruim van tevoren je kind al te laten kennismaken.

keer langs te gaan. Mocht het mogelijk zijn om via de toekomstige leerkracht op school of een klassenmoeder je kind in contact te laten komen met een van zijn/haar nieuwe klasgenootjes (bijvoorbeeld via e-mail of WhatsApp), dan is dat helemaal een plus.

Hoe dan ook, de eerste dag op de nieuwe Kennis laten maken met de nieuwe schoolom- school zal voor zowel je kind als voor jou geving kan door het bekijken van foto’s van enorm spannend zijn. Geef je kind ruim de de school, of tijdens een vakantie vooraf een tijd om te wennen en heb er begrip voor dat 28

Kinderen & school hij/zij de eerste weken vermoeider, drukker of juist stiller is dan je gewend was en dat de schoolprestaties de eerste maanden wellicht minder goed zijn dan voorheen. Net als jij heeft je kind tijd nodig om goed te kunnen landen in de nieuwe omgeving, de nieuwe school en alle nieuwe personen om hem/haar heen. Probeer niets te forceren, maar blijf begripvol en onthoud dat kinderen flexibel zijn en dat met tijd en geduld het elke dag een stapje beter ingeburgerd raakt. Omdat ieder kind uniek is kun je nog zoveel adviezen inwinnen en boeken of artikelen over het onderwerp lezen, maar uiteindelijk kan jij je kind het beste doorgronden. Ga dus op je ouderinstinct af en laat je zeker niet gek maken door alle goedbedoelde adviezen die je meekrijgt.

Zoals je misschien weet keert ruim 60% van alle emigranten vroeger of later weer terug naar Nederland. Dat is vaak niet van tevoren gepland, maar gebeurt dus in veel gevallen wel en om uiteenlopende redenen.

Op een Nederlandse basisschool krijgt een kind ongeveer acht uur taalles, dus is het begrijpelijk dat wanneer een kind na een aantal jaren terugkomt naar Nederland het een achterstand heeft op dit gebied.

In extreme gevallen wordt het dan bij terugkomst in Nederland een groep of klas teruggezet om de achterstand in te halen.

Zorg dat je kind de Nederlands taal op hoog niveau bijhoudt.

Zelfs al weet je vooraf zeker dat je in het buitenland blijft, dan nog is het goed voor je kind om het Nederlands bij te houden.

Bijvoorbeeld om goed contact te houden met familieleden hier of wanneer het op latere leeftijd in Nederland wil gaan studeren.

Daarnaast is het zo dat kinderen die hun moedertaal goed beheersen ook sneller een tweede of derde taal kunnen aanleren.

Informeer eens bij De Wereldschool of het NOB hoe ze jouw kind kunnen ondersteunen om het Nederlands op hoog niveau bij te kunnen houden via afstandsonderwijs.

Vragen als ‘Hoe regelen we het met de kinderen?’ is een van de vele onderwerpen die je tegenkomt in Succesvol emigreren, het nieuwste handboek voor potentiele emigranten.

Een onmisbare hulp voor iedereen die er over denkt om te verhuizen naar het buitenland.

29

Wereldwijd Nederlands onderwijs Veel ouders die met hun kinderen naar het buitenland vertrekken vinden het belangrijk dat hun kinderen de taal van het nieuwe land leren. Dat is terecht, want het spreken van de taal helpt kinderen om hun plek te vinden in het nieuwe land. Maar wist u dat het ook mogelijk is om in het buitenland Nederlands onderwijs te volgen? Dat kan al vanaf drie uur per week, via een Nederlandse school of vanuit huis.

Voor Nederlandse kinderen die in het buitenland opgroeien is het waardevol wanneer er thuis aandacht aan de Nederlandse taal wordt besteed. Voor jonge kinderen is thuis Nederlands spreken voldoende, maar zodra ze naar school gaan, neemt de schooltaal het razendsnel over.

Aanvullend Nederlands onderwijs is vanaf dat moment van grote meerwaarde.

Nederlandse les in het buitenland Om kinderen de mogelijkheid te geven om in het buitenland hun moedertaal op niveau te blijven beheersen, zijn er wereldwijd mogelijkheden voor aanvullend Nederlands onderwijs, naast de lokale of internationale school. Dit zogenaamde NTC-onderwijs (Nederlandse Taal en Cultuur) wordt aangeboden via Nederlandse scholen en via de computer (afstandsonderwijs). Gemiddeld zijn kinderen drie uur per week bezig met hun Nederlandse les, waarbij ook aandacht besteed wordt aan de Nederlandse cultuur. Dankzij hun kennis van de taal en de cultuur kunnen de kinderen de band met Nederland behouden en het land waar zij vandaan komen beter begrijpen.

Altijd kans op terugkeer Als kinderen hun Nederlands op schoolniveau bijhouden kunnen zij, wanneer u (gepland of ongepland) terugkeert, goed instromen in het Nederlands onderwijssysteem. Ook de aansluiting bij een eventuele studie of loopbaan in Nederland verloopt beter bij een goede kennis van de taal en de cultuur.

Kiest u voor (aanvullend) Nederlands onderwijs in het buitenland? Kijk dan op www.stichtingnob.nl voor meer informatie en een overzicht van alle aangesloten scholen. Wanneer een onderwijsinstelling is aangesloten bij NOB wordt deze, in opdracht van het ministerie van Onderwijs, door NOB ondersteund en op kwaliteit gecontroleerd door de Nederlandse Onderwijsinspectie.

30

WS2018-06 - Adv 155x225mm DRUK.pdf

1

21-06-18

09:49

70

Vergeet jij Nederland(s) niet?

jaar

Voorkom een taalachterstand De Wereldschool biedt online Nederlandse les op afstand. Al sinds 1948 en inmiddels actief in 109 landen. Benieuwd naar de mogelijkheden?

Kijk op wereldschool.nl voor meer informatie of bel 0320-229927.

31

Ongewoon

Parijs

Fotograaf en blogger Ferry van der Vliet bezoekt de Franse hoofdstad al sinds 1968 meerdere malen per jaar.In 2011 besloot hij zijn ontdekkingen te gaan delen op zijn weblog Paris FvdV met meer dan 650.000 volgers.

Wekelijks publiceert hij over het onbekende Parijs en zijn weblog is al driemaal genomineerd voor de Paris Golden Blog Awards.

Een Parijsgids in boekvorm is dan ook een logisch vervolg. Die gids kwam deze zomer uit. Ferry neemt de lezer mee buiten de gebaande paden en langs verborgen schatten, alsof je wordt rondgeleid door een bevriende gids.

Wij vroegen Ferry hoe we dat precies moeten zien.

“Bij de start ga ik er van uit dat jij inmiddels al ruimschoots aan je toeristische plichten hebt voldaan en alle grote toeristische trekpleisters hebt gezien.

Met mijn boek wil ik jou laten zien dat Parijs zoveel meer te bieden heeft. Weg van de platgetreden paden, de busladingen toeristen en je op zoek bent naar originele buurten en exotische wijken waar je de stad en haar inwoners beter zult leren kennen.

Voor de herkenbaarheid volg ik het pad van arrondissementen. De ligging van de arrondissementen kun je het best vergelijken met een slakkenhuis, deze liggen spiraalsgewijs met de wijzers van de klok mee rond het Louvre.

Het 1e arrondissement in het midden, daar omheen de middeleeuwse kern; het 2de, 3de, 4de en 5de arrondissement.

De nummers 6 tot en met 11 vormen de volgende kring en omvatten de oude ‘faubourgs’; buitenwijken.

32

De laatste cirkel wordt gevormd door de arrondissementen 13 tot en met 20. In deze arrondissementen zijn de inkomensverschillen het grootst.

De meest chique en dure arrondissementen zijn het 15e, 16e en het 17e.

De overige arrondissementen zijn de typische migranten wijken. In het 13e de Afrikanen, Chinezen en Antilianen, in het 18e, 19e en 20e veel migranten vanuit Noord Afrika de Magreb-landen maar ook Arabieren, Vietnamezen en Chinezen.

Je zult zien dat elk arrondissement zijn eigen karakter en sfeer heeft.

In mijn boek laat ik je genieten van het Parijs dat bestaat uit gestolen momenten uit vervlogen tijden. Een Parijs waar je kunt genieten van kleine pleziertjes en immense schoonheid, vastgelegd door mijzelf.”

Ongewoon Parijs - Ferry van Vliet ISBN 9789492500816 €19,95

33

droomland

ZWEDEN

E

Het is 10 uur ’s ochtends. Aad biedt Maurits de Jong van het verhuisbedrijf een kop koffie aan.

De familie Bedaf gaat met de boot van Kiel naar Göteborg, omdat zij Zweden toch een stuk leuker vinden dan Nederland. En het is bijna zover. Maandag vertrekken zij met z’n tweetjes naar Lysekii. Eerst een stuk met de auto, daarna een vaart van veertien uur. De Aad en zijn vrouw Linda emigreren naar Lysekii in Zweden een rustige plaatsje, waar zij boot is te vergelijken met een klein varend dorpje dat veertien uur onderweg is. Het is omringd worden door de natuur.

en vergelijkbaar land met Nederland, maar toch heel anders. Uit een onderzoek van NRC blijkt dat dagelijks vier Nederlanders ervoor kiezen om hun bitterballen en stroopwafels in te ruilen voor de Zweedse gehaktballen en knäckebröd.

34

Zweden ook mogelijk om met de auto in Zweden te komen. “Als je met de auto gaat, duurt het ongeveer dertien uur. Maar omdat we zoveel spullen moeten meenemen, is het handiger om met de boot te gaan,” vertelt Linda.

naar Zweden. “We hebben een half jaar geleden het besluit genomen om toch weer te vertrekken. Op dat moment leek het ver weg, maar nu is het bijna zover. Ik heb van de week mijn laatste werkdag gehad en nu zijn de verhuizers er. Maar ik heb er heel veel Thuiskomen in Zweden zin in. Het voelt vertrouwd. Toch een soort Linda is geboren en getogen in Zweden. Zij thuiskomen.” ontmoette Aad toen hij voor zijn werk bij Aad heeft zijn moeder, zus en kinderen hier.

Shell naar Zweden verhuisde. In 2000 leerde Maar die ziet hij nu al niet heel vaak door het hij op de werkvloer Linda kennen en was het drukke leven van de kinderen. “Mijn dochter liefde op het eerste gezicht. Hij besloot daar woont in Gent en mijn zoon in Zwolle. Maar te blijven.Vervolgens zijn zij samen in 2013 zij zijn alleen maar blij voor mij dat ik dit doe. teruggegaan naar Nederland. Nu, vijf jaar later Ik ben al eerder naar Zweden verhuisd, dus besluiten ze toch om weer te vertrekken het is niet iets heel nieuws. En Zweden is naar Zweden en deze keer daar te blijven. niet heel ver. Ze kunnen altijd een weekend Linda: “Het is mij in Nederland veel te druk. langskomen.”

Te veel mensen overal. Ik mis vooral de natuur “Dat is ook een van de redenen dat in Zweden en natuurlijk mijn vrienden en Nederlanders kiezen voor het land familie.” Ook Aad is blij dat hij weer teruggaat Zweden”, vertelt Tom Bey, directeur van de

35

Emigratiebeurs. “Wanneer bijvoorbeeld je moeder ziek is, kun je gewoon een weekend naar haar toe zonder een hele lange reis te maken.”

Verhuisbedrijf de Jong begon als een soort jongensdroom. Reizen en werken door Europa. Het gemakkelijke reizen van land naar land in Europa kon deze droom niet tegengaan. Ze begonnen ooit met een keer verhuizen van Sneek naar Zweden. Dit werd drie keer in een jaar, toen vijf, toen tien. Nu zitten ze op een gemiddelde van 25 keer per jaar. “Ik denk dat 80% van de emigranten vertrekt naar het deel tussen Stockholm en Oslo en dan het stuk naar beneden. Een enkele emigreert naar het noorden van het land. Zelf heb ik het idee dat er meer Nederlanders vertrekken naar Zweden dan naar Noorwegen. Noorwegen hoort niet bij de EU en heeft andere regels. Zweden is hierin vergelijkbaar met Nederland”, gaat Maurits verder.

Rust en werk Ook voor Maurits is het niet de eerste keer dat hij helpt met een verhuizing naar Zweden. Het verhuisbedrijf de Jong is gespecialiseerd in het verhuizen naar Scandinavië. Men heeft veel verschillende verhalen en redenen om te emigreren naar Scandinavië. “Wat wij veel tegenkomen is dat ze daar veel medisch personeel zoeken. Dus artsen, verpleegkundigen die om die reden vertrekken. Maar ook veel gepensioneerden die hun huis hebben verkocht en voor veel minder een vrijstaande woning middenin het bos kopen. Gewoon voor de rust, dat zie je veel, maar hoofdzakelijk voor werk”, aldus Maurits. Ondertussen is hij bezig met het inpakken van het glaswerk.

Droomland Zweden?

Het is niet gek dat het verhuisbedrijf vaker te maken heeft met verhuizingen naar Zweden.

36

Zweden In het jaar 2016 zijn er volgens het CBS 803 Nederlanders geëmigreerd naar Zweden.

(Zij die niet geboren zijn in Nederland niet meegerekend.) Dit is een groei van 16% ten opzichte van het jaar 2014. Maar waarom is Zweden voor heel veel Nederlanders hét droomland? Net als Aad en Linda vertrekken de meeste Nederlanders voor de rust, ruimte en natuur. Dit gaat gepaard met de goedkopere huizen in Zweden. Je hebt voor een ton een groot vrijstaand huis met veel grond. Daarnaast zijn de maandelijkse lasten lager dan in Nederland omdat bijvoorbeeld de huis- en autoverzekeringen goedkoper zijn. Ook voor Aad is dit een pluspunt. “Ik vind het in Zweden allemaal wel makkelijk geregeld. In Nederland is het ook goed hoor, maar het verschil is dat je in Zweden ook al in het ziekenfonds zit. We hoeven geen ziektekostenverzekering af te sluiten, omdat we al automatisch verzekerd zijn via belastingen.”

emigreren. “Ten eerste verschilt de Zweedse cultuur niet zo erg met die van Nederland.

Daarnaast is de sociale structuur vergelijkbaar met Nederland, waarin Zweden het misschien nog wel beter doet. Denk aan school en kinderopvang. De Zweedse taal is ook nog makkelijk te leren voor Nederlanders. En dan is de afstand ook nog eens lekker dichtbij.”

Ondanks dat de andere Scandinavische landen niet ver van Zweden liggen. Blijf Zweden toch het favoriete land in het noorden. “Zweden stelt zich namelijk opener op voor buitenlanders in vergelijking met andere Scandinavische landen. Dit trekt de Nederlanders heel erg”, aldus Tom. De redenen van Tom komen alleen niet overeen met die van de familie Bedaf. “Op dit moment hecht ik de meeste waarde aan levenskwaliteit. En dat is de voornaamste reden om te emigreren naar Zweden”, aldus Aad Bedaf.

Tekst: Emma van Wichen

Tom Bey geeft nog vier redenen waarom Nederlanders zo graag naar Zweden

Heb je ook belangstelling om te verhuizen naar Zweden?

Alles over emigreren naar Zweden lees je in het gelijknamige boek waarvan editie 2018 de nieuwste versie is.

Te bestellen oa via http://emigratieboek.nl

37

Grenzenloos uitzicht Foto: Galen Crout Pozz (unsplash) 38

39

Integreren kun je leren

40

Handige tips

Handige tips door Patricia van Trigt

P

een probleem. Hoe kun je die Zweden nou verstaan als ze zo snel en binnensmonds spreken. Ze moeten toch ook snappen dat je het allemaal nog moet leren. De eindeloze koffiepauzes, de oninteressante gesprekken over weer een ijshockeywedstrijd, de flauwe Zweedse humor, de conflictangst waardoor je er nooit achter komt wat iemand nu werkelijk denkt en die eeuwige zalm, gehaktballetjes en worstenbroodjes gaan je inmiddels ook aardig de keel uithangen. De eerste barstjes worden langzaam zichtbaar.

atricia van Trigt emigreerde ruim tien jaar geleden naar Zweden.

Ondanks alle aanpassingsproblemen besloot zij met haar gezin in Zweden te blijven. In haar boek Spreken is zilver, goud wordt het nooit geeft zij vele handige tips om thuis te raken in je nieuwe thuisland.

Er is al veel onderzoek naar gedaan en ook zelf kan ik inmiddels uit ervaring spreken. Op emigratie volgt integratie en die integratie verloopt vrijwel altijd volgens een bepaald stramien.

In de derde fase, vaak pas twee of drie jaar na de emigratie, wil je je nieuwe landgenoten ervan overtuigen dat het in Nederland allemaal heel wat beter is. Het brood is lekkerder, het assortiment in de winkels groter, de werkwijze effectiever, de mensen werken er harder, kortom pas jullie Zweedse cultuur nu even aan de onze aan, dan komt het helemaal goed met Zweden. En dat jouw adviezen niet gewaardeerd worden door de Zweedse medemens is al helemaal onbegrijpelijk.

De eerste periode verloopt meestal gladjes.

Je vertoeft zorgeloos op je roze wolkje en verheerlijkt alles wat er in je nieuwe land anders is dan in het achtergelaten vaderland.

De mensen zijn aardiger, de huizen goedkoper, de overheid klantvriendelijker, het onderwijs beter, er is veel meer ruimte en zelfs het weer is er mooier. Er blijft weinig heel van Nederland en je vraagt je dikwijls af waarom niet veel meer mensen de stap tot emigreren nemen.

In de vierde fase kom je erachter dat je de Zweedse maatschappij in je eentje niet kunt veranderen en je begint je in alle ernst af te vragen of dit eigenlijk je nieuwe vaderland wel is. Stiekem google je op internet naar leuke boerderijtjes in Drenthe en ook op

In de tweede fase word je kritischer. De eerste tegenslag moet worden verwerkt, het gaat allemaal net iets anders en minder effectief dan in Nederland en de taal blijft 41

Patricia van Trigt

www. werk.nl ben je dagelijks te vinden. Je gooit eens een balletje op om erachter te komen wat je huisgenoten van een remigratie vinden maar je vindt helaas geen gehoor.

Je weet dat de integratie in Zweden is gelukt als: • Je merkt dat je niet meer meeneuriet, maar meezingt met Zweedse liedjes en dan ook nog begrijpt waar de tekst over gaat.

• Je tenminste één keer met je auto in de greppel hebt gelegen, omdat je op een winterse voorjaarsdag de situatie van de weg verkeerd hebt ingeschat.

• Je op 1 april je zomerbanden onder je auto zet, want vanaf vandaag mag je weer op zomerbanden rijden.

De laatste fase is de vijfde fase en kan op twee manieren verlopen. Of je besluit terug te gaan, je neemt een mooie ervaring met je mee, maar je weet dat je roots toch echt in Nederland liggen. Of je besluit te blijven en ervoor te gaan. Je accepteert de Zweedse cultuur, de Zweedse mentaliteit en begint zelfs Zweedse eigenschappen over te nemen. ren.

Werken in Europa?

Regel het goed!

Wat moet u weten en regelen als u gaat werken in Europa? En hoe kan EURES u helpen? Een gedegen voorbereiding is een belangrijke voorwaarde voor een succesvol vertrek naar het buitenland.

Werken in het buitenland is immers iets anders dan een vakantie.

Start uw voorbereiding op: werk.nl/eures Volg EURES Nederland op:

240.18196 Advertentie EURES 02018.321.indd 1

fli

15-03-18 16:25

42

Handige tips • Je hartgrondig moppert als je op een morgen in april wakker wordt en ziet dat het buiten sneeuwt. Je zomerbanden zitten er net onder!

• Het niet in je opkomt om op zaterdag te gaan winkelen.

• Je Zweeds brood, dat van ellende uit elkaar valt, zonder mopperen naar binnen werkt.

• Je stroopwafels niet meer mist.

• Je bij een bezoekje aan Nederland vergeet een kroketje te scoren.

• Je bij een bezoekje aan Albert Heijn je vergaapt aan de prijzen van alcohol en je halve karretje vollaadt met Chateau Migraine.

• Je Zweeds begint te praten tegen een Nederlander.

• Je niet meer op Nederlandse woorden kan komen en de letter V uit gaat spreken als een W, waardoor woorden als ‘vinden’ en ‘vijf’ plotseling een andere betekenis krijgen.

• Je de namen van minstens drie Zweedse ministers kan noemen, maar geen flauw idee hebt hoe de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken heet.

• Je bij een onzachte aanraking met een tafelpoot in het Zweeds vloekt.

• Je gratis ijskrabbers dankbaar in ontvangst neemt, omdat die van jou inmiddels al weer aardig zijn versleten.

• Je middenin de winter worstjes staat te grillen in je achtertuin.

• Je in buitenlandse geldautomaten je pasje ondersteboven in de gleuf steekt en niet begrijpt waarom het kreng je pasje steeds weer uitspuugt.

• Je van mening bent dat een persoonsnummer vreselijk handig is.

• Je bij een wereldkredietcrisis geen flauw idee hebt waarover het gaat en je alleen maar druk maakt over het feit dat je geen melk in huis hebt.

• Het je irriteert als Nederlanders zich niet willen aanpassen aan de Zweedse cultuur.

• Je je geen zorgen meer maakt over hoe je eruit ziet.

Wonen en werken en dus leven in Zweden is geweldig en ik kan het iedereen aanraden. Er kleeft echter een klein nadeel aan; in Zweden spreekt men geen Nederlands. En laat dat nu net de taal zijn waarin wij Nederlanders allemaal redelijk goed zijn. Om werk te vinden in Zweden moet je dus op zijn minst de Zweedse taal een beetje beheersen.

Een nieuwe taal leren is leuk, maar kost tijd, heel veel tijd. En een nieuwe taal werkelijk beheersen is alleen weggelegd voor een talenwonder. Ik ben geen talenwonder en probeer al zes jaar vloeiend Zweeds te leren, tegen beter weten in.Veel Zweden zijn onder de indruk van mijn kennis van de Zweedse taal, maar dat zegt niets want Zweden zijn in de regel vrij gauw onder de indruk van wat dan ook.

Wat een Zweed echter niet weet is, dat ik weet, wat ik niet weet. Ik kan mij aardig uitdrukken in het Zweeds, ik geef zelfs lezingen en cursussen in het Zweeds. Ik kan zonder mankeren Zweedse synoniemen opnoemen voor een groot aantal Zweedse woorden.

Voor een pittige Zweedse discussie deins ik niet terug, maar ik ken helaas ook mijn tekortkomingen.

Een vreemde taal heeft een groot aantal uitdrukkingen en gezegdes die typerend

43

Patricia van Trigt

zijn voor het land en die je als kind ‘met de paplepel krijgt ingegoten’. Zelf ben ik een geboren en getogen Amsterdamse en ik weet precies wat er bedoeld wordt als er gezegd wordt: ‘Mot jij soms een hijs voor je treiter’ of ‘ de vijg valt niet ver van ’t paard’. En ook de uitdrukkingen ‘kassiewijle’ , ‘Haarlemmerdijkies’, ‘pleite’ en ‘goochem’ zijn voor mij niet onbekend.

‘Jan hep een grote lamp maar geeft weinig licht’, ‘ook een dominee schijt met se broek op se hiele’, ‘ krijg toch houtrot in je solderkamer’.

Voor een gemiddelde Amsterdammer is dat geen abacadabra. Maar hoe vertaal je zulke uitdrukkingen naar het Zweeds?

Ooit zei ik eens tegen de kok van ons hotel dat het een kwestie was van ‘wat water bij de wijn doen’. Ze keek mij ontzet aan en met de Zweedse alcoholprijzen in het achterhoofd, begreep ik meteen dat dit waarschijnlijk geen Zweeds gezegde was.

al zijn paarden thuis, oftewel niet al zijn indianen in de kano, hij is niet het scherpste mes in de keukenla, hij is geboren in het trappenhuis, hij ligt achter het dobbertje, er zit een schroefje los’. En bij de laatste verklaring begreep ik dat hij ‘van Lotje getikt is’.

Vorige week kregen wij op het werk een mailtje van een Nederlander die het niet eens was met de tekst op een website. In mijn ogen was het beslist ’spijkers op laag water zoeken’, muggenziften, haarkloven, chicaneren, mierenneuken’, maar ik had geen flauw idee hoe dat laatste woord het beste vertaald kon worden naar het Zweeds. Uiteindelijk liet ik mijn chef weten dat dit een duidelijk voorbeeld was van ‘leta efter myrägg i en sandlåda’ (miereneieren in een zandbak) en zij wist onmiddellijk wat ik ermee bedoelde.

Ik introduceer dus regelmatig op mijn werk Zweeds/Nederlandse uitdrukkingen en gezegdes, zodat ik mijn Zweedse tekortkomingen charmant kan verbloemen. Of met andere woorden: ‘Tala är silver, guld blir det aldrig’ (spreken is zilver, goud wordt het nooit).

Onlangs hoorde ik op mijn werk mijn collega praten over iemand ‘die ze niet allemaal in zijn kratje had’. Toen ik haar vroeg wat dat betekende zei ze:’ je weet wel, hij heeft niet 44

Handige tips leesmoeilijkheden’. Meer informatie en tips vind je op www.lattlast.se.

Aangezien Zweeds een taal is die vrijwel nergens anders in de wereld wordt gesproken, is het voor immigranten mogelijk om gratis taallessen te volgen. Deze SFI-cursus (Svensk för Invandrare; Zweeds voor immigranten) bestaat uit 4 delen en wordt in vrijwel elke Zweedse gemeente aangeboden.

Helaas wordt ook hier het tempo bepaald door de zwakste schakel, dus voor sommigen duurt het eindeloos lang voordat men resultaat begint te zien (of eigenlijk horen).

Er zijn echter ook mogelijkheden om, bijvoorbeeld via Komvux (opleidingen voor volwassenen), Zweeds voor academici te volgen. Dat klinkt hoogdravend, maar is het gelukkig niet. Het tempo ligt er hoger dan bij SFI en het resultaat is beter, maar het is goed te volgen voor een gemiddelde Nederlander met een middelbare schoolopleiding.

TIP Een allereerste maar ook allerbelangrijkste tip om in Zweden werk te vinden is dus: leer de taal. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Keulen en Aken zijn ook niet op dezelfde dag gebouwd, dus het sleutelwoord is geduld. Ben je een snelle leerling en taalgevoelig, dan kan een thuiscursus of een privé-cursus geschikt zijn. Heb je minder haast, meld je dan aan bij de plaatselijke Volksuniversiteit, of volg een cursus via Internet.

Ook het luisteren naar Zweedse radioprogramma’s via Internet, of het bekijken van Zweedse kinderprogramma’s (www.svt. se of www. sr.se), maakt je bekend met de Zweedse klanken. Op www.8sidor. se kun je Zweeds nieuws op een eenvoudig niveau bekijken en zelfs beluisteren. Deze site is vooral bedoeld voor mensen die moeite hebben met de Zweedse taal en het is een prima manier om je vaardigheden te oefenen en te verbeteren. Deze website is een onderdeel van het ‘centrum voor mensen met

Tekst: Patricia van Trigt Foto’s: Unsplash

Spreken is zilver, goud wordt het nooit

Over solliciteren en werken in weden De handige tips komen uit het boek Spreken is zilver, goud wordt het nooit waarin auteur Patricia van Trigt naast veel practische informatie geeft over soliciteren en werken in Zweden.

Oa te koop via Emigratieboek.nl

45

ItaliĂŤ

STEF SMULDERS

BULLDOZERKIP OF SCHARRELMACHINE? S

tef Smulders trakteert de lezers van Grenzenloos Magazine elke editie op prachtige verhalen uit het alledaagse leven in het mooie ItaliĂŤ.

Giuseppe stond van een afstand te gebaren.

Hij beeldde een fles uit. Uiteraard wilden wij graag wijn bij het eten! De vraag die meer gerechtvaardigd zou zijn, was of we eten wilden bij de wijn ;-). Maar nee, natuurlijk aten we graag een pizza hier bij Osteria La Versa, een van de betere adressen voor dit

meest Italiaanse van alle Italiaanse gerechten.

Giuseppe bedoelde dit echter allemaal niet. Hij wilde weten of we weer dezelfde wijn wilden die we de laatste keren steeds genomen hadden. En dat wilden we want die rode Bonarda was ons erg goed bevallen.

Jarenlang (zijn het echt al jaren? Even terugrekenen: ja, het zijn al jaren, il tempo corre) schonk Giuseppe, de sympathieke cameriere van de osteria ons iedere keer als we er kwamen een andere rode wijn. Wel

46

Stef Smulders steeds de bruisende boeren-Bonardawijn maar telkens van een ander wijnbedrijf. De resultaten waren wisselend, meestal was de wijn gewoon lekker, soms zat er een tussen die te scherp, wrang, zuur of bitter was.

Giuseppe had nog jaren door kunnen gaan met deze voorstelling (er zijn honderden wijnmakers in de Oltrepò) ware het niet dat hij een paar maanden geleden midden in de rode roos schoot. Alleen al de kleur van de Bonarda die hij toen uitschonk, was onweerstaanbaar. Een diep-purperen, bijna zwarte bruiswijn vulde gulzig onze glazen.

Die moest wel lekker zijn, dachten wij meteen. En dus was hij lekker, want de weg naar de maag van de echte enonauta gaat via het oog.

Wij knikten dus enthousiast van ja op Giuseppe’s gebarentaal. Graag die Bonarda van Cantina Fratelli Agnes weer! De cantina kenden we al veel langer, ook vanwege de op ons ietwat vreemd overkomende naam (de broers Agnes?), maar op deze bonarda had Giuseppe ons dus attent gemaakt. Campo del Monte heette hij. We moesten maar eens bij het wijnbedrijf langsgaan om een paar doosjes in te slaan, dachten we iedere keer, om het vervolgens niet te doen. Osteria La Versa was altijd dichterbij en lag (gevaarlijk!) op de route naar het dorpje Rovescala waar de gebroeders Agnes hun lekkere Bonarda produceerden. Een goede plek dat Rovescala want het is het oudste wijnproducerende dorp van de streek met de vroegste schriftelijke getuigenis uit 1192.

Het belangrijkste, de wijn, was geregeld. Wat bracht ons de menukaart? Sinds een week of zo was die vernieuwd en we zagen dat er gerechten op stonden die we nog niet eerder gezien hadden. En doordat namen van

gerechten in een vreemde taal de moeilijkst te leren dingen zijn, voelden we ons weer even beginners in het Italiaans. Wat was bijvoorbeeld gallinella ruspante? Het was vast een kipachtige, maar ruspante? Een ruspa was een bulldozer, dat wisten we nog uit de tijd dat onze aannemer Torti (still going strong, 81 jaar inmiddels) ermee over onze parkeerplaats en door onze tuin tekeerging. Dus bood het menu uitzicht op een ... bulldozerkip? De Italiaanse variant van een plofkip? Dat nooit!

We vroegen raad aan Giuseppe.

Het was duidelijk de avond van de gebarentaal want ook nu wist Giuseppe niet beter dan wat handbewegingen te maken om het ons 47

Italië uit te leggen. Het ging inderdaad om een kip maar wat beeldde zijn hand uit? Die scharrelde maar wat heen en weer over een denkbeeldig terrein.

Scharrelen? Scharrelkip, dat was het natuurlijk! Precies het tegenovergestelde van een plofkip. Maar dan was een bulldozer dus een scharrelmachine? Zou je niet zeggen als je destijds het resultaat van Torti’s gescharrel zag. In Italië hadden ze dus ook scharrelkippen. Weer iets geleerd. Maar wat zou een plofkip in het Italiaans zijn? Pollo gonfiabile? Pollo bum? Wie weet het?

PS Ik ontdekte dat er ook maschi ruspanti bestaan, scharrelmannen!

Begin jaren ‘70 is er een Italiaanse film over gemaakt. Toch maar eens beter om me heenkijken hier. Of geeft u de voorkeur aan een bulldozerman die met gespierde armen de stuurknuppels van het stoere graafapparaat bedient?

Tekst en foto’s: Stef Smulders

(Nog) (meer)Italiaanse toestanden Leven en overleven in Italië

Humoristische korte verhalen over het emigreren naar Italië en de kennismaking met tal van karakteristieke Italianen. In drie delen.

Oa te koop via Emigratieboek.nl

48

JOYNE satelliet TV reist met u mee!

JOYNE JOYNE JOYNE

vanaf â‚Ź13p/m

JOYNE

Kleine schotel, groot bereik

JOYNE

Ontvangst in Europa en daarbuiten Prepaid TV kijken vanaf 1 maand U bepaalt zelf uw startdatum Alle eredivisiezenders in het Basispakket

Travel Lite abonnement

49

Joyne Basis abonnement

Joyne Plus abonnement

Joyne Radio

Recept

Kalfsfilets met knoflooksaus

RENÉE VONK

V

“Mais non! Ik heb gisteren knoflook gegeten.

En daar krijg ik altijd ontzettende dorst van.”

Dorst? Van knoflook? Dat was nieuw voor me. Ik eet vrijwel dagelijks knoflook, maak er sauzen en soepen mee, gooi het door de pasta, knijp het uit over vissen en vlezen, stop het zelfs in m’n huisgebakken brood.

Dat vertelde ik haar, ze kwam bijna niet meer bij van ongeloof. Ze at hoogstens eens in de zoveel maanden iets van ‘ail’, als ze er niet omheen kon, bijvoorbeeld als ze bij vrienden was uitgenodigd. En daarna bleef ze een dag thuis, want stel je voor dat iemand zou ruiken dat ze knoflook gegeten had.

“Maar echt iederéén eet hier knoflook. En wie het zelf eet, ruikt niks bij een ander. Of je kauwt op een takje peterselie, drinkt een espresso, een glaasje wijn. Niks aan de hand.”

an de week kwam mijn ‘technicienne de surface, d’entretien, maintenance, propreté et hygiène’ (de werkster dus, maar dat kun je tegenwoordig niet meer zeggen geloof ik, je wordt zó voor slavendrijver uitgemaakt) hijgend binnenhollen.

Dat doet ze altijd wel, op tijd komen is niet haar sterkste punt, en ik zal wel de laatste zijn om daar een punt van te maken; ik ben zelf ook niet zo van de klok. Maar dit keer hijgde ze “dorst, dorst!” en holde meteen door naar de kraan.

“In de vignes gewerkt?” vroeg ik meelevend, het is vendangetijd en ze werkt af en toe mee tijdens de druivenpluk van de boeren in de buurt.

50

Renée Vonk Het zou best, maar dat was zij als Parisienne niet zo gewend. Ze woonde namelijk ooit in de hoofdstad, werkte op de abonnementenafdeling van een groot damesblad, voor er iets misliep en ze in dit gehucht terechtkwam. Ze miste de lichtstad nog dagelijks, bleek uit haar verhalen over die goeie ouwe tijd.

‘Jammer’, dacht ik. ‘De notre’ zal je – net als ik – nooit worden, dan moet je familie hier al minstens drie generaties geworteld zijn. Er een beetje bij horen en in het dorp opgenomen worden kan best, weet ik uit ervaring. Maar als je de lokale knoflookrijke keuken niet waardeert, tja, dan wordt het nooit wat.

Ingrediënten: 4 harde ronde broodjes 4 kalfsfilets van circa 200 gram 8 teentjes knoflook 4 takjes verse rozemarijn (of 1 theelepel gedroogd) 4 takjes verse tijm (of 1 theelepel gedroogd) 20 cl droge witte wijn 30 cl water 2 volle eetlepels fond de veau-poeder bloem, zout en witte peper, olijfolie, citroen

lauwwarme oven. Doe de witte wijn en het water bij het bakvocht in de pan en laat alles zachtjes aan de kook komen.

Doe de geplette knoflooktenen erbij, plus de rozemarijn en de tijm. Laat alles met een deksel op de pan een minuutje of tien pruttelen en voeg dan het fond de veaupoeder toe. Goed doorroeren en even aan de kook laten komen. Doe het vlees er weer bij en laat alles nog een paar minuten doorwarmen, alvorens het vuur uit te draaien.

Vis de knoflooktenen en de rozemarijn- en tijmtakjes eruit, verdeel de filets over de borden en giet er wat van de saus over.Versier met een schijfje citroen.

Geef er pasta, een salade of andere groente bij, plus stokbrood om te soppen en een glas gekoelde, lichte rode.

Tekst: Renée Vonk

Renée Vonk, woonachtig in ZuidFrankrijk, is hoofdredacteur van het magazine Côte & Provence.

Daarnaast is Renée een begenadigd auteur en houdt zij haar trouwe schare lezers op de hoogte via blogs op kijkzuidfrankrijk.com

Bereiding: Plet de ongepelde knoflooktenen door er een breed mes op te leggen en daar een ferme klap met de platte hand op te geven.

Bestrooi de kalfsfilets met peper en zout en haal ze door de bloem.

Verhit een scheut olijfolie in een ruime koekenpan en bak de filets er aan beide kanten op hoog vuur goudbruin in aan, reken op zo’n 2 minuten per kant.

Haal de filets uit de pan en hou ze warm, bijvoorbeeld tussen twee borden, of in de 51

Emigratieplannen ?

Aankoop buitenlands onroerend goed ?

Lees er alles over in de juridische en fiscale emigratie- en buitenlands onroerend goed handboeken.

onen en kopen op Curaรงao

onen en kopen op Curaรงao

Alles over wonen en onroerend goed op Curaรงao

P.L. Gillissen

onen en kopen in Zuid-Afrika

Alles over wonen en onroerend goed in Zuid-Afrika

P.L. Gillissen

Ontdek de mogelijkheden | Vermijd de valkuilen Te bestellen bij: Uitgeverij Guide Lines: T. + 31 (0)45 5754218 E. guidelines@planet.nl I. www.eenhuisinhetbuitenland.nl 52

expat & property guides