Best2Invest no. 6

Business Garden Warszawa

Business Garden Poznan

Business Garden Wroclaw

Phase II completion 1Q 2017

Phase I completed

Phase I completion 4Q 2017

5 office buildings, 56 000 m2

4 office buildings, 42 000 m2

2 office buildings, 37 000 m2

Business Garden is an innovative concept of office centers. Combining a mixture of efficient offices with easy transport connections as well as exceptional amenities, Business Garden complexes offer inspiring and environmentally-friendly workplaces.

To let call

+48 22 370 14 44 More information:

www.businessgarden.pl

Od Redakcji Editorial Note

Szanowni Czytelnicy, Dymitr Doktór Redaktor Naczelny Chief Editor

Rozwój biznesu w polskich i nie tylko polskich miastach, to w znacznym stopniu nowe inwestycje, zarówno te generowane przez rodzimych przedsiębiorców, jak również przez kapitał zagraniczny. W bieżącym wydaniu Best2Invest pokusiliśmy się o opisanie obszarów związanych właśnie z tematyką inwestycyjną. Są to zarówno informacje dotyczące terenów inwestycyjnych, stref ekonomicznych, ale także i nieruchomości.

Po raz pierwszy na stronach Best2Invest przedstawiamy kolejne ciekawe miasto, jakim są Kielce. Miasto, którego kluczowymi branżami są kongresowo-wystawiennicza, metalowoodlewnicza czy BPO – w swojej pierwszej publikacji informuje m.in. o bazie ofert inwestycyjnych. Decydując się na opisywanie tematyki terenów inwestycyjnych, nie sposób

przejść obojętnie obok przyjętej właśnie przez Sejm, nowej Ustawy o obrocie ziemią.

W tej kwestii o przeanalizowanie tematu, zwróciliśmy się z prośbą do Cushman& Wakefield, której ekspert, Pan Michał Sikora w swojej publikacji udziela odpowiedzi na pytanie, jak wspomniana ustawa wpłynie na polski rynek gruntów inwestycyjnych.

Tradycją już jest, że w Best2Invest pochylamy się także nad tematyką HR. Dziś prezentujemy publikację CPL Jobs, poświęconą kryteriom wyboru pracodawcy.

Zapraszam do lektury, życząc Państwu wielu pomyślnych decyzji inwestycyjnych, przy których, mam nadzieję, pomocne będą prezentowane na naszych stronach publikacje ekspertów. █

Dear Readers, The development of business in Polish and not only Polish cities means, to a large extent, new investment projects, those generated by local undertakings and by foreign capital alike. In the current issue of Best2Invest we attempt to describe areas related to this very investment topic. This includes information on investment land, economic zones, but also on real properties.

PARTNERZY / PARTNERS

It is the first time that we present in Best2Invest another interesting city that is Kielce.

The city whose key sectors are congresses and expositions, metallurgy and casting, or BPO, informs, in its first publication, about its investment offer base, among other things.

When deciding to describe investment land,

Best2Invest | May - June 2016

one cannot ignore the new Law on land sale, recently enacted by the Sejm. We asked Cushman&Wakefield to analyse this topic, and its expert, Mr. Michał Sikora, in his text answers the question of what impact will the aforementioned law have on the Polish investment land market.

It is already a tradition that we also discuss HR issues at Best2Invest. Today, we present a text

by CPL Jobs dedicated to employer selection criteria.

I invite you to read us, wishing you many successful investment decisions, in which I hope expert publications presented on our pages are helpful. █

3

Spis treści Index

City Tour Lublin – biznesowy kierunek Polski Wschodniej_______________6 City Tour Lublin – business destination in Eastern Poland

Czy ustawa o obrocie ziemią negatywnie wpłynie na polski rynek gruntów inwestycyjnych?_____________________________________________14 Will the proposed land trading act have a negative impact on the Polish investment land market?

Kryteria wyboru pracodawcy________________________________________ 20 The criteria used when choosing an employer

Tereny inwestycyjne w miastach______________________________________26 Investment areas in the cities

Tereny inwestycyjne Miasta Poznania________________________________ 30 Investment areas of the City of Poznan

Opole. Inwestuj bez granic___________________________________________ 34 Opole. Invest without limits

Pilska Strefa Przemysłowa____________________________________________38 Pila`S Industrial Area

Lublin – liczący się gracz na krajowym rynku nieruchomości___________42 Lublin – major player on Real Estate market

Jest miejsce na nowe biura w Bydgoszczy_____________________________ 46 Space for new office areas in Bydgoszcz

Olsztyn – miasto z potencjałem____________________________________________ 50 Olsztyn – a city with potential

Elbląg – strefa dobrych inwestycji____________________________________ 54 Elblag – the zone of good investments

Specjalna Strefa Ekonomiczna w Szczecinie____________________________58 The Special Economic Zone in Szczecin

Radom – miejsce twojej następnej inwestycji___________________________62 Radom – your next investment location

Kielce – stolica regionu z bogatą ofertą terenów inwestycyjnych______________66 Kielce – the capital of the Świętokrzyskie region with a wide range of investment areas

Dobry klimat w Częstochowie_________________________________________70 Good environment in Częstochowa

Ciekawostki_________________________________________________________ 74 Did you know?

4

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

City Tour Lublin – biznesowy kierunek Polski Wschodniej

W roku 2017 Lublin będzie kończył 700 lat – zapoznanie się z lubelską mapą przedsiębiorczości to, co najmniej, jeden z siedmiuset powodów, dla których warto odwiedzić Lublin – Polską Wschodnią Bramę Biznesu.

Wiosna, to dobry okres, aby odwiedzić Lublin.

Pogoda dobra, brak deszczu i w miarę ciepło. W takiej aurze podjechaliśmy pod IBB Grand Hotel Lublinianka – miejsce naszego noclegu. Hotel położony w centrum miasta z 72 pokojami, centrum SPA, restauracją i salami konferencyjnymi. Po zakwaterowaniu czas na kolację. Nasze kroki kierujemy do restauracji „Magia” położonej w obrębie Starego Miasta.

Wybór „Magii” nie był przypadkowy, gdyż jest to restauracja z wydzieloną salką, gdzie można spokojnie usiąść i nie tylko rozkoszować się posiłkiem, ale także w komfortowych warunkach porozmawiać.

My spotkaliśmy się z przedstawicielami Wydziału Strategii i Obsługi Inwestorów Urzędu Miasta Lublina, z którymi mieliśmy okazję porozmawiać o mieście i ofercie dla biznesu.

Autor: Dymitr Doktór Redaktor Naczelny

6

LUBLIN – WYŻYNY IT, BPO I CALL CENTRE O Lubelskiej Wyżynie IT wiedza jest dość powszechna, ale warto pochylić się nad tymi informacjami i odświeżyć nieco swoją pamięć. Era lubelskiego IT rozpoczęła się w roku 1812 wraz z maszyną liczącą Abrahama Sterna, czyli praprzodkiem dzisiejszych komputerów. Po trwającej 153 lata przerwie, od roku 1965 następuje w Lublinie dynamiczny rozwój informatyki, uwieńczony utworzeniem LWIT – Lubelskiej Wyżyny IT. Obecnie IT w Lublinie to kilkadziesiąt firm, kilkaset pracowników i tysiące projektów realizowanych, zarówno przez małe informatyczne start-upy jak

oraz duże krajowe i międzynarodowe korporacje.

Na podkreślenie w tym miejscu zasługuje fakt, że europejska centrala największego ukraińskiego – Lwowskiego Klastra IT, również znajduje się w Lublinie, a to właśnie ukraińskie inwestycje IT nabierają rozpędu, dzięki czemu jesteśmy świadkami otwierania przez naszych wschodnich sąsiadów coraz większej liczby centrów operacyjnych.

IT, to jednak nie jedyny biznes usługowy jaki można spotkać w Lublinie. Od lat miasto jest siedzibą centrów operacyjnych obsługujących sektor bankowy i ubezpieczeniowy. Funkcje finansowoksięgowe, obsługa klienta, windykacja i wiele innych procesów obsługiwanych jest w Lublinie przez 40 spółek, które zatrudniają ponad 6000 pracowników. BPO, SSC, Centra branży nowoczesnych usług dla biznesu stanowią już solidny fragment biznesowego „ekosystemu” miasta, a wszystko wskazuje, że to nie koniec rozwoju tego sektora w Lublinie.

Wieczorne rozmowy z ekspertami z Wydziału Strategii i Obsługi Inwestorów, były bardzo pouczające i dały nam wiele ciekawych informacji, w tym np. związanych z rynkiem nieruchomości biurowych.

W Lublinie przyjęta jest praktyka, aby co miesiąc analizować bieżącą ofertę biurową w mieście. Analiza ta skutkuje aktualnymi raportami, które regularnie są przekazywane wszystkim zainteresowanym osobom. Według raportu przygotowanego na miesiąc marzec 2016, stan nowoczesnych powierzchni

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

City Tour Lublin

biurowych wynosił 159 800 m², a Lublin dysponował 41 nowoczesnymi budynkami, w których stawki czynszu wahają się między 9-11 EUR/m². Ważną informacją jest też fakt, że obecnie w realizacji jest blisko 150 tys. m² nowej powierzchni biurowej, a to oznacza podwojenie stanu obecnego.

LOKALNY BIZNES I RUSZAMY W TEREN Drugi dzień City Tour rozpoczęliśmy spotkaniem z Convergys, jednym z zagranicznych inwestorów, który prowadzi w Lublinie centrum operacyjne wspierające zagranicznych operatorów telekomunikacyjnych. Rozmawialiśmy o rozwoju firmy w Lublinie i planach na przyszłość, które pokazują, że rozwijający się w Convergys duch przedsiębiorczości może mieć pozytywne przełożenie także na polskie firmy.

Wychodząc na kolejne, umówione wcześniej spotkania, zostawiliśmy w Lubliniance przedstawicieli Wydziału Strategii i Obsługi Inwestorów, którzy w tym dniu zorganizowali śniadanie branżowe nowoczesnych usług dla biznesu. W spotkaniu wzięli udział zarówno przedstawiciele Urzędu Miasta, Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych, organizacji branżowych i lokalnego biznesu, w sumie ponad 40 osób. Uczestnicy rozmawiali m.in. o Lublinie 2020 – mieście nowoczesnych usług dla biznesu oraz o instrumentach wsparcia dla rozwoju przedsiębiorczości.

My zaś udaliśmy się na zaplanowane wcześniej spotkania z lokalnym światem biznesu i poznanie warunków pracy w Lublinie.

120 EKSPERTÓW OD PROGRAMOWANIA Tym razem celem wizyty było lubelskie centrum operacyjne firmy DataArt. Ten amerykański inwestor w Lublinie pojawił się w roku 2014. Lubelski oddział firmy jest jednym z wielu, które DataArt ma uruchomione – także na Ukrainie, w Stanach Zjednoczonych, Brazylii oraz w Szwajcarii i Niemczech.

Centrum DataArt mieści się przy ulicy Zana i na dwóch piętrach zatrudnia 120 osób, głównie programistów i innych ekspertów IT. To co nas urzekło w DataArt, to podejście do pracowników i przede wszystkim do procesu rekrutacyjnego, i dalej – do rozwoju w firmie. Każdy z pracowników DataArt ma możliwość pracy w biurach tej firmy na całym świecie, jest ich pewna liczba, a pracownicy chętnie korzystają z tej opcji. Rozmowa z zarządem Spółki umocniła nas w przekonaniu, że aby dostać się do pracy w firmach programistycznych, nie trzeba być super ekspertem, ale przede wszystkim należy mieć silne podstawy matematyki i algorytmiki, które

pozwalają na szybkie i logiczne myślenie. DataArt jest jedną z nielicznych firm, która prowadzi płatne staże. Dostać się na taki staż nie jest łatwo, co więcej, nabywana wiedza jest nieustająco sprawdzana, a jeśli kandydat nie przejawia skłonności do przyswajania nowych wiadomości, to kończy się jego obecność w DataArt. Ci, którzy chętnie absorbują wiedzę, mogą liczyć na 3-4 miesięczny okres wdrażania w projekt pod okiem doświadczonych seniorów, a następnie zatrudnienie. Firma zatrudnia w Lublinie średnio 4 nowe osoby, co miesiąc.

CZAS NA UCZELNIE W Lublinie jest 9 szkół wyższych, z czego w pięciu z nich prowadzone są kierunki informatyczne.

Ma to niewątpliwie wpływ na pozycjonowanie miasta, jako atrakcyjnego dla rozwoju branż IT, ICT i ITO. We wspomnianych uczelniach kształci się około 71 tys. studentów, a co rok ich mury opuszcza ponad 21 tys. absolwentów. Szerokie spektrum kierunków nauczania i wsparcie władz uczelni sprzyja rozwojowi sektora BPO/SSC w Lublinie.

W Lublinie w trzech szkołach wyższych prowadzone są kierunki filologiczne oraz nauka języków obcych.

Poza powszechną nauką języka angielskiego w grupie języków nauczanych na lubelskich uczelniach są także takie języki jak niemiecki, hiszpański, portugalski, francuski, włoski, ukraiński, rosyjski, ale także rumuński, serbski, niderlandzki, chiński i inne. Łącznie, na terenie całego województwa lubelskiego, nauczanych jest 18 różnych języków obcych – liczba studentów uczących się tych języków wyniosła ponad 3700 osób, a absolwentów ponad 1200 (dane z roku akademickiego 2014/2015).

W obszarze studiów o profilach informatycznych, do najpopularniejszych kierunków należą Informatyka I i II stopnia, Edukacja Techniczno-Informatyczna, Geoinformatyka, a w ramach wspomnianych kierunków, takie obszary jak np. grafika komputerowa, systemy ERP, programowanie .NET, C++, Java, technologie i multimedia oraz wiele innych.

Wśród studentów znaczący jest udział żaków zagranicznych. Jest ich dzisiaj w Lublinie 5639 i pochodzą z 16 różnych krajów, w tym m. in. USA, Tajwanu, Norwegii i Ukrainy.

W porównaniu z dużymi polskimi miastami, Lublin nie został jeszcze mocno wydrenowany

Best2Invest | May - June 2016

7

City Tour Lublin

z kadr, zarówno tych lingwistycznych jak i technicznych, co nie umyka oku potencjalnego nowego inwestora lub lokalnego menedżera, chcącego stawiać swoje pierwsze kroki w biznesie. A skoro o tym mowa …

...ODWIEDZAMY LUBELSKI PARK NAUKOWO-TECHNOLOGICZNY W Parku ugościł nas Tomasz Małecki – Prezes Zarządu.

Mieliśmy już okazję zapoznawać się z ofertą kilku innych parków w Polsce i różnie z tym bywało. Zastanawialiśmy się, czy w Lublinie, tak jak to ma miejsce w kilku innych miejscach, też zastaniemy górę pomysłów, piękne, ale puste przestrzenie i tzw. „gotowe instrumenty wsparcia”. A tu niespodzianka. Park jest wypełniony po brzegi i szykuje się do rozbudowy.

Nie ma absolutnie żadnego wolnego metra kwadratowego, a liczba inkubowanych projektów biznesowych jest imponująca. Władze Parku postanowiły skorzystać z zagranicznych doświadczeń, a konkretnie ze Szkocji, i zastosowały model kojarzenia biznesu z nauką. Program jest realizowany pod nazwą „Inno-Broker”, a w rolę inno-brokerów wcieliło się czterech ekspertów, wybranych spośród grona ponad 300 kandydatów. Jak określa ich sam Prezes Małecki, są to naukowcy z umiejętnościami miękkimi i posiadają tzw. naukowe ADHD. Inno-brokerzy zajmują się audytem technologicznym, ochroną własności intelektualnej, analizami rynku, analizami finansowymi, a także koordynują wsparcie logistyczne dla projektów. Priorytetowymi są projekty, które są specjalizacją regionu lubelskiego, czyli IT, OZE, biogospodarka oraz medycyna.

GODZINA 18:42 Dzień ma się ku końcowi. Dostaliśmy to, po co przyjechaliśmy. Mnóstwo informacji, wiedzy i co najważniejsze otwartość na rozwój istniejących projektów inwestycyjnych oraz wsparcie nowych.

Musimy przyznać, że Wydział Strategii i Obsługi Inwestorów Urzędu Miasta Lublina, ma doskonałe rozeznanie, co w Lublinie jest i może być realizowane.

Gorące podziękowania należą się Łukaszowi Gosiowi – Zastępcy Dyrektora Wydziału SOI, który miał do nas cierpliwość i cały dzień nam towarzyszył, udzielał odpowiedzi na niekiedy trudne pytania i zadbał o całą logistykę City Tour Lublin. █

8

LOTY Lublin posiada własne lotnisko, z którego odbywają się regularne loty do Niemiec, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Irlandii i Szwecji. Łącznie obsługiwanych jest 10 kierunków, których operatorami są linie RyanAir, WizzAir oraz Lufthansa.

Dla przykładu koszt lotu z Lublina do Dublina to około 230 PLN, do Londynu to odpowiednio około 200 PLN, a do Oslo można znaleźć bilety nawet za 71 PLN.

KOLEJ Z Warszawy do Lublina dziennie jest realizowanych około 10 połączeń kolejowych. Czas podróży to 2 godziny 15 minut, a koszt, z jakim należy się liczyć, wynosi około 40 PLN. POLSKI BUS Z Warszawy do Lublina można dostać się Polskim Busem. W zależności od dnia i godziny wyjazdu koszt wynosi 10-20 PLN, a czas podróży to 3 godziny.

PARKOMETRY Parkowanie na mieście odbywa się głównie w strefach parkowania, które obsługiwane są przez MobiParking, i CityParkApp. Na terenie miasta zamontowanych jest 90 parkomatów. Koszty to 2 PLN za pierwszą godzinę, 2,40 PLN za drugą, 2,80 PLN za trzecią i 2 PLN za każdą kolejną. Można także za 15 PLN wykupić całodobowe parkowanie. Minimalna opłata to 0,50 PLN za 15 minut parkowania.

TAKSÓWKI W Lublinie jest kilka korporacji taksówkowych, a opłaty w nich są bardzo zbliżone.

Opłata początkowa wynosi między 6,95 PLN a 7 PLN, a koszt za przejechany kilometr w pierwszej taryfie waha się między 1,76 PLN, a 2 PLN. Warto zaznaczyć, że w niektórych korporacjach studenci mają niższe specjalne stawki.

ROWER MIEJSKI Lublin, podobnie jak i inne polskie miasta, stawia na aktywność i daje do dyspozycji mieszkańców i turystów Lubelski Rower Miejski. Na ponad 100 km ścieżek rowerowych porusza się blisko 900 rowerów, które można wypożyczyć w 90 stacjach. Pierwsze 20 minut jazdy rowerem odbywa się bezpłatnie, a pierwsza godzina kosztuje 1 PLN.

HOTELE Zaplecze hotelowe w Lublinie – stan na początek roku 2016 to 29 hoteli i 1444 pokoje hotelowe. Rynek hotelowy w mieście intensywnie się rozwija i możemy się spodziewać kolejnych obiektów, a tym samym zwiększenia bazy noclegowej Lublina.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

City Tour Lublin

– business destination

in Eastern Poland

In 2017 Lublin will turn 700 years old. Becoming familiar with Lublin’s enterprise map is at least one of the seven hundred reasons why it’s worth visiting Lublin, Poland’s Eastern Gateway to Business.

Spring is a good season to visit Lublin. There’s no rain, it’s sunny and quite warm. Amid such weather, we arrived at IBB Grand Hotel Lublinianka – where we were accommodated. The hotel is situated at the city centre, has 72 rooms, a SPA centre, a restaurant and conference rooms. After check-in, it was time for dinner. We went to “Magia” restaurant located in the Old Town. “Magia” was no random choice as it’s a restaurant with a separate cosy room where you can sit at ease and not only relish the meal, but also talk comfortably. We had a meeting with the representatives of Lublin City Council’s Department for Strategy and Investor Service, with whom we had an opportunity to talk about the city and its offer for business.

Author: Dymitr Doktór Chief Editor

10

LUBLIN – IT, BPO AND CALL CENTRE UPLAND At present, IT in Lublin is represented by scores of companies, several hundred employees and thousands of projects run both by small IT start-ups and large domestic and international corporations. It is worth pointing out here that the European Head Office of Lviv IT Cluster, Ukraine’s largest, is also located in Lublin, and it’s Ukrainian IT investment projects that are picking up speed,

thanks to which we are witnessing how our Eastern neighbours are opening more and more operating centres.

However, IT is not the only branch of services offered in Lublin. For years, the city has been the home of operation centres for the banking and insurance sector. Financial and accounting functions, customer service, debt collection and many other processes are handled in Lublin by 40 companies, which hire over 6.000 employees. By now, BPO, SSC, BSS centres are a solid part of the city’s business “ecosystem”, and there is every indication that this sector will keep growing in Lublin.

Evening talks with experts from the Department for Strategy and Investor Service were very instructive and gave us a lot of insight, for example into office property market. In Lublin, there is a common practice to analyze, every month, the current office offer in the city. Such analysis gives rise to up-to-date reports which are regularly shared with all those interested. According to the report prepared for March 2016, the total modern office space was 159,800 sqm, and Lublin had 41 modern

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

City Tour Lublin

buildings with rental rates of EUR 9-11/sqm. What is also important is that currently nearly 150 k sqm of new office space are being built, which means doubling the current total.

LOCAL BUSINESS AND GETTING OUT IN THE FIELD We started the second day of the City Tour from a meeting with Convergys, one of foreign investors having in Lublin an operation centre which provides supports to foreign telecom operators. We talked about the Lublin company’s growth and about plans for the future, which show that the entrepreneurial spirit developing in Convergys may have a positive impact also on Polish companies.

Going for other appointments, we left at Lublinianka the Department for Strategy and Investor Service representatives who organised that day a sector-wide breakfast for BBS. The meeting was attended by representatives of the City Council, Polish Information and Foreign Investment Agency (PAIiIZ), industry organisations and local business, more than 40 people in total.

Participants talked, among other things, about Lublin 2020, a city of business services sector, and about instruments of support for enterprise development.

Meanwhile, we went to our appointments with local business, and to explore working conditions in Lublin.

120 PROGRAMMING EXPERTS This time, our destination was Lublin-based operation centre of DataArt company. This US investor came to Lublin in 2014. The company’s Lublin branch is one of many DataArt has in place, also in Ukraine, in USA, Brazil, Switzerland and Germany.

DataArt centre is located at Zana street, hiring 120 people on two floors, mainly programmers and other IT experts. What we admired in DataArt was the approach to employees and, most of all, to the recruitment process and later to employee growth and development. Each of DataArt employees has an opportunity to work in the company’s offices all over the world and there is quite a lot of them.

The employees happily benefit from that option.

Our conversation with the Company’s management board confirmed us in our belief that to be hired by a programming company, one does not need to be a great expert; instead one needs to have solid basic knowledge of maths and algorithmics, which enables fast and logical thinking. DataArt is one of the few companies that offer paid internships.

It’s not easy to qualify for such an internship and, what’s more, the competence acquired there is constantly checked, and if a candidate does not show an inclination to absorb new knowledge, his or her presence at DataArt comes to an end. Those who absorb knowledge willingly can count on a 3-4 month onboarding period under the supervision of experienced senior employees, and then on getting a job. On average, the company has 4 new hires a month.

TIME FOR UNIVERSITIES In Lublin there are 9 higher education institutions, of which five offer IT courses. This undoubtedly contributes to positioning the city as an attractive one for the IT, ICT and ITO development. Ca. 71 thousand students attend the aforementioned universities, and there are over 21 thousand new graduates a year.

A wide spectrum of available courses and support from the university authorities create favourable conditions to the development of BPO/SSC in Lublin.

Three higher education institutions in Lublin offer philological courses and foreign language education.

Apart from the universal English education, the group of languages taught in Lublin universities also includes German, Spanish, Portuguese, French, Italian, Ukrainian, Russian, but also Romanian, Serbian, Dutch, Chinese and others. A total of 18 different foreign languages are taught in the entire Lubelskie voivodeship, and the number of students learning them is slightly over 3.700, with 1.200 graduates (figures for the year 2014/2015).

In the area of IT-themed studies, the most popular courses include Information Science of 1st and 2nd degree, Technical and Information Technology Education, Geoinformatics, and, as part of the abovementioned courses, areas such as computer design, ERP systems, .NET, C++ and Java programming, technologies and multimedia, and many others.

There is a large share of foreigners among students.

There are currently 5,639 of them in Lublin and they come from 16 different countries, including USA, Taiwan, Norway and Ukraine.

Compared to large Polish cities, Lublin has not yet been strongly affected by brain drain, both when it comes to linguistic and technological staff, which does not escape the attention of a potential new investor

Best2Invest | May - June 2016

11

City Tour Lublin

or local manager wishing to make their first steps in business. And since we’re talking about it...

...WE ARE VISITING LUBLIN SCIENCE AND TECHNOLOGY PARK Our host at the Park was Tomasz Małecki, President of the Management Board. We have already had an opportunity to explore the offer of other Parks in Poland and our impressions were not always equally good. We were wondering if in Lublin, as is the case of several other places, we would also see a mountain of ideas, beautiful but empty spaces and the so called “ready support instruments”. And we were in for a surprise. The park is full to the brim and is getting ready to expand. There is not a single vacant square metre, and the number of business projects incubating there is breathtaking. Park authorities decided to leverage foreign experience, and particularly that of Scotland, and adopted a model for bringing together business and science.

The programme is run under the name “Inno-Broker” and the role of four inno-brokers is played by four experts selected from over 300 candidates. As they are described by President Małecki himself, these are scientists with soft skills and so called academic ADHD. Inno-brokers’ job includes technology audit, intellectual property protection, market analyses, financial analyses and coordination of logistics support for projects. Top priority is given to projects that are the specialty of the Lublin region, or IT, renewable energy, bioeconomy and medicine.

12

6.42 P.M. The day is almost over. We got what we came for.

A lot of information, knowledge and, most of all, openness to the development of new investment projects, and support for new ones. We have to admit that Lublin City Council’s Department for Strategy and Investor Service is very well informed on what is being and can be undertaken in Lublin. Our big thanks go to Łukasz Goś – Deputy Head of the DSIS, who was so patient with us and accompanied us the whole day, providing answers to questions which were sometimes difficult, and taking care of the City Tour Lublin logistics. █

FLIGHTS Lublin has its own airport which has regular flights to Germany, United Kingdom, Norway, Ireland and Sweden. There are 10 destinations in total, operated by RyanAir, WizzAir and Lufthansa.

By way of example, the cost of flight from Lublin to Dublin is ca. PLN 230, to London it’s ca. PLN 200, and when it comes to Oslo one can find tickets for as little as PLN 71.

RAILWAY Around 10 railway connections are operated daily from Warsaw to Lublin. The travel time is 2 hours 15 minutes and the cost is around PLN 40.

POLSKI BUS From Warsaw one can get to Lublin on board Polski Bus. Depending on the departure date and time, the cost is PLN 10-20, and the travel time is 3 hours.

PARKING METERS You can park your car downtown mainly in paid parking zones operated by MobiParking and CityParkApp. There are 90 parking meters installed in the city. The cost is PLN 2 for the first hour, PLN 2.40 for the second one, PLN 2.80 for the third one and PLN 2 for each following hour. It’s also possible to pay an all-day parking fee of PLN 15. The minimum fee is PLN 0.50 for 15 minutes of parking.

TAXIS In Lublin there are several taxi corporations, and their fees are very similar.

The initial fee is between PLN 6.95 and PLN 7, and the cost per kilometre covered in the first zone is between PLN 1.76 and 2 PLN. It’s worth pointing out that students have special lower rates in some corporations.

CITY BIKE Lublin, like other Polish cities, promotes active lifestyle and provides residents and tourists with Lublin City Bike. Nearly 900 bikes, that can be rented from 90 stations, operate on over 100 km of cycling paths. The first 20 minutes of cycling are free of charge, and the first hour costs PLN 1.

HOTELS

The hotel base in Lublin as of early 2016 is made up of 29 hotels and 1444 hotel rooms. The hotel market in the city is experiencing an intensive growth, and we can expect further facilities, and thus an increase in Lublin’s accommodation base.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Prezentacja Regionów

Aktualne informacje inwestycyjne, artykuły, analizy, raporty www.outsourcingportal.pl

Czy ustawa o obrocie ziemią negatywnie wpłynie na polski rynek gruntów inwestycyjnych?

Tegoroczna zima rozpieszczała nas wyjątkowo wysokimi temperaturami, więc w inwestycjach praktycznie nie nastąpił przestój. Początek sezonu wiosenno-letniego – najbardziej gorącego okresu dla inwestorów i przedsiębiorców, którzy zwykle realizują wtedy swoje plany – to dobry moment, by zastanowić się, jak będzie rozwijał się w tym roku rynek nieruchomości przemysłowych.

Czy czeka nas okres prosperity? A może mogliśmy się domyślać, że nastąpi wzmożona aktywność w zakresie pozyskiwania gruntów, a rynek przygotowuje się do zapewnienia sobie funkcjonowania i stosowania standardów, jakie oferują swoim klientom podmioty związane z dostarczaniem powierzchni magazynowych i produkcyjnych?

Pojawia się też pytanie, czy zapowiadane zmiany i projekty ustaw dotyczących gospodarki nieruchomościami wzbudziły u inwestorów, deweloperów i przedsiębiorców obawy, że w najbliższych latach nie będą w stanie przygotowywać gruntu, nieruchomości czy lokalizacji pod inwestycję przemysłową czy park logistyczny.

Michał Sikora, konsultant ds. gruntów, spraw technicznych i Specjalnych Stref Ekonomicznych w dziale Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych firmy Cushman & Wakefield

14

To bardzo możliwe. Dziś wiemy, że rynek powierzchni produkcyjnych i magazynowych ukształtował się na bazie przepisów prawa, które pozwoliły na coraz lepsze stosowanie procedur inwestycyjnych. Wiele gmin, czy jednostek samorządowych, przez lata uczyło się, jak przygotować takie tereny i jak pozyskać na to fundusze. Zazwyczaj odbywało się to przy udziale własnych nakładów finansowych, wysokich jak na możliwości samorządów. Tworzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, czy budowa infrastruktury, spędzały lokalnym władzom sen z powiek. Proces ten wiązał się z podejmowaniem wielu niełatwych decyzji – jak, gdzie i co zrobić – ponieważ w wielu przypadkach należało wziąć pod uwagę kwestie związane z interesem publicznym. Z tego względu często lepszym rozwiązaniem okazywało się przygotowanie terenów inwestycyjnych na gruncie

prywatnym w lepszej lokalizacji, niż dofinansowanie gorszych terenów należących do danej gminy.

Warto przypomnieć nieco historii. W 2004 roku wszyscy poczuli, że nadszedł czas zmian. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej stanowiło gwarancję wprowadzenia standardów wymaganych przez międzynarodowe podmioty na rynku nieruchomości, które zaczęły coraz poważniej rozważać możliwość inwestycji w naszym kraju. To wtedy zapadały decyzje o ulokowaniu u nas dużego kapitału, a kolejne cztery lata pokazały, jak wiele mamy do zaoferowania i jakimi narzędziami dysponujemy, aby rozwijać rynek. Dostosowaliśmy prawo gospodarcze, uregulowaliśmy kwestie dotyczące obrotu gruntami rolnymi, zastosowaliśmy narzędzia wsparcia przedsiębiorców poprzez możliwość pozyskiwania różnego rodzaju pomocy i dotacji.

Przede wszystkim jednak na rynku pojawiły się nowe firmy, które zaczęły zatrudniać oraz realizować projekty magazynowe i przemysłowe na nieruchomościach objętych planami zagospodarowania przestrzennego.

To wpłynęło na szybki rozwój rynku i kooperacji pomiędzy podmiotami oraz rozwój miejsc stających się kluczowymi dla gospodarek miast.

Dodatkowym atutem okazali się ludzie – Polacy mieli ogromny wkład w opracowywanie nowoczesnych rozwiązań, dostosowanie procesów produkcji, czy wdrażanie innowacji do stosowanych technologii.

Polscy pracownicy dali się poznać jako ludzie ambitni, ciężko pracujący i myślący o przyszłości. Jednak, aby pozytywna sytuacja mogła się utrzymać, potrzeb-

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

ny był dalszy stabilny rozwój rynku nieruchomości, który umożliwiałby obsługę nowych inwestycji przemysłowych i magazynowych. Niestety, światowy kryzys gospodarczy z 2008 roku nie pozostał bez wpływu na sytuację w Polsce i mocno odcisnął piętno na branży.

W rezultacie wstrzymano większość inwestycji, a plany zawieszono – przedsiębiorcy woleli przeczekać gorsze czasy i nie ponosić niepotrzebnego ryzyka.

To właśnie tamte lata miały istotny wpływ na późniejsze funkcjonowanie rynku nieruchomości gruntowych i powierzchni magazynowo-przemysłowych, który od 2014 roku przeżywa swój najlepszy okres w historii. Nauka uważnego planowania i odpowiednich rozmów z klientami oraz inwestorami, a także stabilna sytuacja prawna sprawiły, że agencje nieruchomości i firmy doradcze dobrze wywiązywały się ze swojej roli w obsłudze inwestorów. W tym czasie, we współpracy z gminami i osobami prywatnymi, przygotowywano nowe tereny inwestycyjne, przekształcając rolnicze dotychczas obrzeża miast i gmin w rejony aktywności gospodarczej i zapewniając tym samym wpływy z podatków do lokalnych budżetów, możliwość szybkiego tworzenia miejsc pracy, czy nową infrastrukturę techniczną, co umożliwiało dalszy rozwój tych obszarów. Ten czas nie tylko pokazał, że trzeba działać rozważnie i dostosować podaż i cenę produktu do możliwości popytowych, lecz także umożliwił przygotowanie w wielu miejscach gruntów, które po prostu czekały na inwestorów.

Dzięki temu, że nie przespaliśmy tego okresu, udało nam się stworzyć mocne podstawy, aby po wspomnianym spowolnieniu gospodarczym przejść do ofensywy i zmieniać otoczenie poprzez sprawne i szybkie dostarczanie lokalizacji i obiektów potrzebnych do realizacji planów inwestorów.

Udało się tego dokonać. Ostatnie lata to okres dynamicznego rozwoju rynku nieruchomości przemysłowo-logistycznych w Polsce. Nasze grunty przyciągają kapitał zagraniczny i stały się symbolem sukcesu polskiej gospodarki na świecie. Inwestorzy w niespotykanym dotąd tempie potrafią przejść kompleksowy proces pozyskania nieruchomości, budowy obiektu i zatrudnienia pracowników. Nasz rynek zmienił się nie do poznania, a działalność wszystkich podmiotów z nim związanych, została wyspecjalizowana i sprofesjonalizowana. Od dwóch lat wiele osób pyta mnie o źródło naszego sukcesu. Dzięki tym rozmowom sam dowiedziałem się, jak wygląda sytuacja u naszych sąsiadów i państw chcących podążyć podobną drogą. Co najistotniejsze, przyjęte rozwiązania nigdzie nie działają na takim poziomie gospodarczym, jak u nas. Mamy w ręku wszystkie

elementy niezbędne, aby udowodnić inwestorom, że Polska to najlepsza lokalizacja dla kapitału i miejsce, z którym warto związać się na dłużej. Potrafimy rozmawiać z samorządami, które coraz bardziej zdają sobie sprawę z korzyści płynących z powiązania biznesu i regionu. Prężnie działają izby gospodarcze, inicjujące współpracę między przedsiębiorcami, a jednostki naukowe coraz intensywniej wywierają wpływ na innowacje w przedsiębiorstwach.

Ponadto, zarówno Specjalne Strefy Ekonomiczne, jak i deweloperzy przemysłowi i agencje doradcze przygotowują nowe tereny dla inwestorów.

Dziś naszym zadaniem jest kontynuowanie Ostatnie lata to okres tego rozwoju na bazie posiadanego do- dynamicznego rozwoju świadczenia, a próby zmiany prawa w imię rynku nieruchomości przemysłowo-logistyczkontroli nad gruntami mogą prowadzić nych w Polsce. Nasze do nieoczekiwanych skutków gospodarczych. grunty przyciągają kapitał Małe miasta i gminy marzą o posiadaniu zagraniczny i stały się terenów inwestycyjnych, które staną się symbolem sukcesu polskiej magnesem dla podmiotów płacących u nich gospodarki na świecie. podatki i tworzących miejsca pracy. Wiele mówi się o tym, że potrafimy skutecznie pozyskiwać inwestorów i jesteśmy otwarci na współpracę i nowy kapitał. Z drugiej jednak strony podejmowane są działania ustawodawcze, które mogę zniweczyć wiele lat trudu i pracy włożonych w budowę pozytywnego wizerunku i atmosfery inwestycyjnej.

Wydaje mi się że nie wszyscy to rozumieją.

Uważam, że zmiany, które doprowadziły do obecnej pozytywnej sytuacji na rynku nieruchomości przemysłowych, to efekt wieloletniej nauki i kompromisu, jaki udało się wypracować pomiędzy interesami stron na rynku. Powinniśmy skupić się na tym, by jak najlepiej zabezpieczyć się przed ewentualną powtórką 2008 roku. Musimy nadal mieć możliwość przygotowywania nowych terenów inwestycyjnych oraz prowadzenia sprzedaży nieruchomości w jak najszerszej ofercie lokalizacji. To właśnie ten czynnik może sprawić, że w czasie gorszej koniunktury zdecydowanie łatwiej będzie nam pozyskać nowych inwestorów. Musimy tylko zdać sobie sprawę, że większość terenów, które w przyszłości mogą stać się atrakcyjne dla gospodarki, to obecnie tereny rolne położone na obrzeżach lub przy granicach miast czy gmin. Obrót tą ziemią zapewni im przyszły rozwój i to właśnie z nią lokalne władze wiążą oczekiwania w zakresie źródeł finansowania budżetu i nowych miejsc pracy. Na razie pewne jest jedno: polski rynek nieruchomości starał się przygotować na zmiany i wie, jak dalej działać. Mam nadzieję, że jeszcze na długie lata utrzymamy pozycję lidera, a Polska pozostanie atrakcyjna dla inwestorów zagranicznych. █

Best2Invest | May - June 2016

15

Will the proposed land trading act have a negative impact on the Polish investment land market?

Thanks to this winter’s exceptionally high temperatures, there have practically been no major shutdowns on investment sites. The beginning of the spring-summer season, which is usually the hottest season for investors and developers, is a good time to ask ourselves how the industrial real estate market will behave this year.

Are we facing another period of prosperity?

Or maybe we could have predicted that there will be an increased land acquisition activity, and the market will prepare for ensuring proper functioning and keeping the standards offered to clients by the entities involved in delivering warehouse and manufacturing properties? There also arises the question of whether the proposed legislative changes concerning land and real estate have not aroused investors’, developers’ and entrepreneurs’ concern that in the coming years they might not be able to prepare land, properties and locations for industrial investments or logistics parks.

Michał Sikora, Land, Technical & Special Economic Zone Consultant, Industrial & Logistics Agency, Cushman & Wakefield

16

This seems probable. We know today that the industrial and warehouse property market is based on laws that allowed for an effective implementation of investment procedures. Local authorities have for years learned to prepare the land for investment and procure funding. It has usually required own capital expenses, quite high as for the local resources. Creating local zoning plans and building infrastructure have been a cause of many sleepless

nights for local government officials. The process involved many difficult decisions on how, where and what to do, as in many cases public interest had to be taken into account. Therefore, it often proved more efficient to prepare private land for investment in better locations than to finance lower-quality municipal land.

Let us take a brief look at history. In 2004 everyone felt the wind of change. By joining the European Union, Poland guaranteed to introduce standards required by international real estate entities, who started to seriously consider investing in our country. It was then that the decisions regarding the placing of large capital in Poland were made, and the next four years only proved how much we had to offer and what tools we had for furthering market growth. We have adjusted our commercial law and implemented tools for supporting entrepreneurs by obtaining all kinds of grants and subsidies. Most importantly, however, new companies emerged on the market, creating jobs and carrying out warehouse and industrial projects on properties under zoning plans.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

This promoted rapid market growth and cooperation, as well as the development of areas that were becoming key for local economies. People were an additional asset, contributing to developing modern solutions, adapting production processes and applying innovations to existing technologies. Polish workforce proved to be ambitious, hardworking and focused on the future. However, in order for this positive situation to continue, In the last couple of years we needed a further stable growth of the we have seen a rapid real estate market; unfortunately, the 2008 growth of the industrial world financial crisis had a large impact on and logistics real estate the Polish market and left a deep negative market in Poland. Our imprint on our industry. As a result, many properties attract foreign investments were halted and plans put capital and have become the symbol of our economic on hold, as the entrepreneurs preferred to wait out the storm and not carry any success in the world. unnecessary risks.

These were the years that formed the later performance of the land and industrial property market, which has been at its best since 2014.

As we learned to carefully plan and efficiently discuss with clients and investors, and the legal situation remained stable, real estate agencies and consulting companies have lived up to their role in working with investors. At the same time, in cooperation with local governments and private entities, new locations for investments were prepared by transforming the previously agricultural lands at the fringes of towns and cities into areas of business activity, securing tax revenues for local budgets, quickly creating new jobs and building infrastructure, which ensured further growth of these regions. This period not only proved that we need to act judiciously, matching the prices and supply to the existing demand, but also made it possible to develop land that was just there, waiting for the investors. Thanks to the fact that we did not waste this time, we built strong foundations, so that after the economic slowdown we were able to go on the offensive and change our environment by quickly and efficiently delivering locations and schemes necessary for furthering developers’ plans.

18

And we managed to achieve a lot. In the last couple of years we have seen a rapid growth of the industrial and logistics real estate market in Poland. Our properties attract foreign capital and have become the symbol of our economic success in the world.

Now, the investors can faster than ever go through the complex process of property procurement and construction, right up to finding and employing staff. Our market has changed beyond recognition,

and all entities involved are now professional experts in the field. Many people have asked me about the reasons for our success. Thanks to these conversations I myself have found out about the situation in our neighbouring countries, who want to follow in our footsteps. Most importantly, the solutions adapted have not worked anywhere on a level as high as in Poland. We hold all the cards and can easily prove to the investors that our country is the best location for their capital and a place to stay. We know how to talk to the local authorities, who are more and more aware of the benefits involved in associating regions with business.

Chambers of commerce are very active in initiating entrepreneurial cooperation, and research units more and more often contribute to innovations in business. Finally, Special Economic Zones, industrial developers and consulting real estate agencies all work on preparing new land for investment.

Our task today is to continue this growth on the basis of our experience. Any changes to the law in the name of land control may lead to unexpected economic impacts. Small towns and cities dream of having investment land that would attract companies with their taxes and new jobs. It is often said that we are very efficient in attracting investors and open for cooperation and new capital. On the other hand, actions that are now undertaken can in effect squander all the effort we put into building this positive image and achieving a good investment environment. I feel that not everyone understands this.

I believe that the changes that brought about our current positive situation on the industrial property market resulted from many years of learning and a compromise reached between all the parties involved. We should focus on preventing a potential repeat of 2008. We should still be able to prepare new land for investment and offer properties from a wide range of locations, as this will help us attract new investors even in a worse economic climate.

We need to remember that a majority of land that could be potentially attractive for future investors is currently agricultural land on the borders of towns and cities. Trading this land can ensure their future growth; this is where the local authorities put their hopes for tax revenues and new jobs. For now, one thing is sure: the Polish real estate market has tried to prepare for these changes and knows what to do. I hope that we will keep our leading position for many years to come, and Poland will continue to attract foreign investors. â–ˆ

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Rynek Nieruchomości

Informacje o powierzchniach biurowych i magazynowych www.outsourcingportal.pl

Raport HR

KRYTERIA WYBORU

PRACODAWCY

Nie dziwi fakt, że przedsiębiorstwami odnoszącymi największe sukcesy są te, które najciężej pracują nad zadowoleniem pracowników. To kierownicy muszą w miarę swoich najlepszych możliwości zapewnić, aby ich podwładni otrzymywali to, czego pragną.

W 1943 r. świat po raz pierwszy poznał hierarchię potrzeb Maslowa. Teoretyk i psycholog Abraham Maslow umieścił potrzeby fizjologiczne i potrzeby bezpieczeństwa na samym dole piramidy potrzeb.

Iwo Paliszewski Marketing & Operations Manager CEE, CPL Jobs

20

NAJPIERW TO, CO NAJWAŻNIEJSZE Choć teoria hierarchii motywacji człowieka w dużym stopniu wyszła już z mody, wśród współczesnych filozofów i psychologów, niektóre z jej filarów, takie jak koncepcja zakładająca skłonność do zaspokajania w pierwszej kolejności najbardziej podstawowych potrzeb, pomagają nam zrozumieć, jakie motywy kierują ludzkimi zachowaniami. Paradoksalnie, teoria Maslowa ujrzała światło dzienne zaledwie kilka lat przed zainstalowaniem się w Europie Wschodniej reżimów socjalistycznych.

Mówi się, że najedzony nigdy w pełni nie zrozumie głodnego. Niektórzy mogą powiedzieć, że kraje Europy Wschodniej przez dziesięciolecia były głodne wolności, produktów i usług, a także swobody wyrażania opinii. Głodne zaspokajania potrzeb, które Abraham Maslow nazwałby podstawowymi.

Pracownicy z regionu Europy Środkowo-Wschodniej

już od około 20 lat doświadczają zmian będących skutkiem wprowadzenia modelu kapitalistycznego.

Obecnie nie tylko mają oni dostęp do podstawowych rzeczy, których w przeszłości byli pozbawieni, ale także są ważnymi graczami na rynku pracy. Dlatego też, drugie pytanie zadawane w naszej ankiecie CEE Benefits Survey brzmiało „Jakimi kryteriami się kierujesz przy wyborze lub zmianie pracodawcy (miejsca pracy)”?

CO MOŻNA KUPIĆ ZA PIENIĄDZE? Dla blisko 85% ankietowanych najważniejszym czynnikiem przy wyborze pracodawcy jest atrakcyjne wynagrodzenie.

Wyniki badań wskazują również, że w poszczególnych branżach wynagrodzeniu przypisuje się bardzo różną wagę. Jest ono doceniane w największym stopniu przez pracowników sektora internetowego/ handlu elektronicznego, ubezpieczeniowego, badawczo-rozwojowego oraz bankowego — 100% osób zatrudnionych w tych sektorach wybrało „Atrakcyjne wynagrodzenie” jako kryterium, którym się

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Raport HR

kierują przy wyborze/zmianie pracodawcy lub miejsca pracy.

Dodatkowe świadczenia są dla ankietowanych ważniejsze niż forma zatrudnienia, prestiż pracodawcy, jego reputacja i dostęp do nowych technologii.

Im więcej pieniędzy dostajesz, tym więcej potrzeb możesz zaspokoić. A skoro przeciętny pracownik spędza w pracy co najmniej 40 godzin tygodniowo, chce otrzymywać takie wynagrodzenie, które pozwoli mu wieść maksymalnie wygodne życie prywatne.

Motywy ekonomiczne są wciąż mocno zakorzenione w podejmowanych decyzjach dotyczących zatrudnienia.

CZEGO NIE MOŻNA KUPIĆ ZA PIENIĄDZE? Choć ankietowani najczęściej wskazywali na atrakcyjne wynagrodzenie, to możliwości wzrostu i rozwoju osobistego nie plasowały się na dużo dalszym miejscu.

100% respondentów w wieku do 25 lat w całym regionie Europy Środkowo-Wschodniej uważało je za istotne przy wyborze pracodawcy lub miejsca pracy. Wzrost i rozwój osobisty dotyczy działań, które podnoszą poziom świadomości i pomagają zrozumieć własną tożsamość, dzięki czemu możliwy jest rozwój talentów i potencjału. Pracodawcy podejmujący takie działania budują kapitał ludzki i poprawiają jakość życia wśród swoich pracowników. Rozumie się samo przez się, że pracodawcy wspierający pracowników w realizowaniu własnych aspiracji są przez nich bardziej lojalnie traktowani. Lojalni pracownicy pozostają w swoich miejscach pracy, ponieważ tego chcą. Ich aktywność wykracza poza zakres przydzielonych obowiązków z uwagi na fakt, że chcą oni dbać o interesy swojej firmy.

Następnym czynnikiem po wzroście i rozwoju osobistym jest lokalizacja.

Ponad 60% ankietowanych uważa lokalizację za jedno z najważniejszych kryteriów przy wyborze lub zmianie pracodawcy.

Ma ona szczególne znaczenie dla respondentów z Polski: 65% z nich wskazywało ją jako powód zmiany pracy lub pracodawcy. To oczywiste, że praca blisko domu oznacza więcej czasu poświęcanego rodzinie, własnym zainteresowaniom oraz odpoczynkowi.

Pracownicy z regionu Europy Środkowo-Wschodniej w dużym stopniu kierują się tymi samymi kryteria-

mi przy wyborze lub zmianie pracodawcy. Istnieje jednak kilka wyjątków.

Na przykład respondenci z Węgier przykładają najmniejszą wagę do elastycznych godzin pracy — na tę odpowiedź wskazuje jedynie 43% z nich w porównaniu z 75% ankietowanych w Czechach i 68% w Polsce. Z kolei pracownicy z Polski stanowią kohortę w największym stopniu zainteresowaną pieniędzmi — ponad 90% zmieniłoby pracodawcę na tego, który zaoferuje bardziej atrakcyjne wynagrodzenie.

Pracownicy z Czech i Słowacji stanowią kohortę, na którą największy wpływ ma reputacja i wizerunek pracodawcy, jednak tylko 42% Słowaków i 40% Czechów odczuwałoby pokusę zmiany pracodawcy z tego powodu.

Nie jest raczej zaskakujące, że wiek i etap kariery pracownika mają wpływ na wybór istotnych dla niego czynników.

W najmłodszej kohorcie respondentów (18–25 lat) najważniejszym czynnikiem jest rozwój osobisty, natomiast prestiż ma niewielkie znaczenie. Jest on natomiast istotny dla kierowników i dyrektorów pracujących w międzynarodowym środowisku. Z kolei specjaliści IT skupiają swoją uwagę raczej na elastycznych godzinach pracy i dogodnej lokalizacji biura. Potrzeby najstarszej i najmłodszej kohorty respondentów są zbieżne w odniesieniu do jednego czynnika: osoby powyżej 50 roku życia oraz stażyści (w wieku 18–25 lat) pragną stabilnego zatrudnienia — jeden na dwóch spośród pracowników należących do tych grup wskazał, że „forma zatrudnienia” jest bardzo istotnym czynnikiem przy wyborze pracodawcy.

Choć w większości przypadków nasze potrzeby są odmienne w zależności od wieku, etapu kariery, stanowiska i osobistych ambicji, na najbardziej podstawowym poziomie wielu z nas pragnie tego samego: pełnej lodówki i bezpiecznego dachu nad głową.

85, 2%

ankietowanych uważa wynagrodzenie za najważniejszy czynnik przy wyborze lub zmianie pracodawcy

Best2Invest | May - June 2016

21

HR report

JAKIMI KRYTERIAMI SIĘ KIERUJESZ PRZY WYBORZE LUB ZMIANIE PRACODAWCY (MIEJSCA PRACY)?

WHAT CRITERIA DO YOU USE WHEN SELECTING/CHANGING EMPLOYER (WORKPLACE)?

Prestiż Prestige Dostęp do najnowszych technologii Access to newest technologies Forma zatrudnienia Form of employment

18,3% 22,2% 30,3%

Wizerunek firmy/reputacja pracodawcy Company image/employer reputation

38,7%

Świadczenia Benefits

40,5%

Międzynarodowe środowisko pracy International work environment

45,8%

Odpowiednia kultura korporacyjna Good corporate culture

49,6%

Elastyczne godziny pracy Flexible working hours

52,5%

Lokalizacja Location

60,6%

Rozwój osobisty Personal development

73,6%

Atrakcyjne wynagrodzenie Attractive salary

85,2%

KLUCZOWE WNIOSKI Nie dziwi fakt, że przedsiębiorstwami odnoszącymi największe sukcesy są te, które najciężej pracują nad zadowoleniem pracowników. To kierownicy muszą w miarę swoich najlepszych możliwości zapewnić, aby ich podwładni otrzymywali to, czego pragną.

Z uwagi na fakt, że niemal 85% respondentów za najważniejszy czynnik przy wyborze pracy uważa atrakcyjne wynagrodzenie, kluczowym wnioskiem wypływającym z danych uzyskanych przy gromadzeniu odpowiedzi na to pytanie jest ten, że pracownikom należy płacić na tyle dużo, aby kwestię pieniędzy można było odłożyć na bok.

Pracownicy muszą zaspokajać potrzeby swoje i swoich rodzin, dlatego oczywiście wynagrodzenia, premie i świadczenia mają duże znaczenie. Dlatego też lepiej jest dać im nieco więcej pieniędzy niż to zwyczajowo przyjęte i pozwolić im skupić się na pracy, zamiast płacić w oparciu o wyniki.

Artykuł przedstawia wybrany rozdział (1 z 8), który jest wynikiem ostatniego badania zatytułowanego CPL Talent Insights: Benefits.

Ponad 5000 wybranych kandydatów z regionu CEE w tym Polski, Czech, Słowacji oraz Węgier wzięło udział w badaniu. Respondenci byli zapytani o kwe-

22

stie obejmujące motywacje, preferencje względem pracodawców, świadczenia pozapłacowe, relokacje oraz techniki wizerunkowe, które są najbardziej efektywne.

Zapraszamy do kontaktu z najbliższym biurem CPL w celu uzyskania pełnej wersji badania. █

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Raport HR

THE CRITERIA USED WHEN CHOOSING AN EMPLOYER It come as no surprise, that the most successful businesses are the ones that work the hardest to please their employees, and it’s up to managers to make sure they’re giving their people what they want to the best of their abilities.

It was 1943 when the world was first introduced to Maslow’s hierarchy of human needs.

The theorist and psychologist Abraham Maslow, placed physiological and safety needs at the most basic level of the hierarchy.

FIRST THINGS FIRST While the Hierarchy of Human Motivation has largely fallen out of fashion with modern philosophers and psychologists, still some of its principles such as need propensity, can help us to understand human motivation. Ironically Maslow’s theory came into existence just a few years before the Socialist regime took hold over Eastern Europe. It is said that a stuffed person will never fully understand a hungry one. Some might say that Eastern European countries have been hungry for decades – hungry for freedom, for products and services and for the opportunity to express a viewpoint. Hungry for the needs that Abraham Maslow would have called basics. It is around 20 years since employees from the CEE region have experienced the changes introduced by capitalism.

Not only do they now have access to the basic things they were in the past deprived of, they have become influential players in the labor market. Which is why for our second CEE Benefits Survey question we asked ‘What criteria do you use when selecting or changing employer (work place)’.

WHAT CAN MONEY BUY? For nearly 85% of our survey respondents the most important factor when choosing an employer is an attractive salary.

Research results also indicate that the importance of remuneration varies dramatically by sector.

It is valued most highly by employees in internet/ e-commerce, insurance, R&D and banking sectors with 100% of employees in these sectors identifying ‘Attractive Salary’ as criteria they use when selecting/ changing employer or work place.

Extra benefits are more important for respondents than form of Employment, Employer Prestige, Employer Reputation and Access to New Technologies. The more money you get, the more needs you can meet. And since the average worker spends a minimum of 40 hours a week in his or her work place, they want to be remunerated sufficiently to make life as comfortable as possible during down time. Economic motives are still deeply integrated in their employment choices.

WHAT CAN’T MONEY BUY? While attractive salary was cited most often amongst survey respondents, not far behind in order of importance was opportunities for Growth and Personal Development.

Best2Invest | May - June 2016

Iwo Paliszewski Marketing & Operations Manager CEE, CPL Jobs

23

In fact 100% of respondents aged 25 and under across the entire CEE region deemed it to be of significance when selecting an employer or workplace. Growth and Personal Development refers to activities that improve awareness and identity helping to develop talents and potential. Employers who engage in these activities build human capital and enhance the quality of life of their employees.

It goes without saying that employers who contribute to the realization of employee aspirations generate employee loyalty. Loyal employees stay because they want to. They go above and beyond the call of duty to further their company’s interests.

Following on from Growth and Personal Development in order of importance is Location.

Over 60% of respondents consider Location to be among the most important criteria when selecting or changing employer.

Location is of particular importance to respondents from Poland where 65% cited it as a reason to switch jobs or employers. Needless to say working close to home means having more time for family, personal interests and rest.

A large degree of uniformity exists within the criteria workers across the CEE region use when selecting or changing employer with a few exceptions.

For example, respondents from Hungary are least interested in flexible working hours with only 43% listing this option as compared with 75% of respondents from the Czech Republic and 68% of respondents from Poland. Employees from Poland are the cohort who are most interested in money with over 90% saying that they would switch

employer for a more attractive salary. Employees from the Czech Republic and Slovakia are the cohorts most influenced by Employer Reputation and Employer image, still only 42% of Slovaks and 40% of Czechs would be tempted to switch employer for this reason.

Unsurprisingly employee age and career stage have an impact on the factors which are of significance.

For the youngest cohort of respondents (18-25) the most important factor is personal development whereas prestige has little meaning. For managers and directors, working in an international environment is deemed to be of importance whereas IT specialists are inclined to look for flexible working hours and a convenient office location. The needs of our oldest cohort of respondents and those of our youngest do correlate on one factor, people aged 50+ and trainees (aged 18-25) look for employment stability – one in every two of these employees indicated that ‘form of employment’ is a very important factor when selecting an employer.

While for the most part our needs vary with age, life cycle stage, position and personal ambitions at the most basic level many of us want the same things: a full fridge and a safe place to sleep.

85, 2%

of respondents consider salary to be the most important factor when selecting or changing employer

KEY TAKEAWAYS

It come as no surprise, that the most successful businesses are the ones that work the hardest to please their employees, and it’s up to managers to make sure they’re giving their people what they want to the best of their abilities.

Given the fact that for nearly 85% of respondents the most important factor in choosing a job is an attractive salary, a key takeaway from the data gathered in response to this question is pay employees enough to take the issue of money off the table.

Your employees need to provide for themselves and their families, so, of course, salaries, bonuses and benefits are important.

Therefore it’s better to pay people a little more than the norm and allow them to focus on their work than to pay them based on performance.

Article presents an excerpt (chapter 1 of 8) from the results of our most recent survey CPL Talent Insights: Benefits.

Over 5000 candidates across the CEE region in Poland, Czech Republic, Slovakia and Hungary took part in this survey. Respondents were asked questions such as what motivates them to choose one employer over

24

another, what perks are of most value, what would incentivise candidates to relocate for a new job, what employer branding techniques are most effective and much more.

Please contact your nearest CPL office to get your full copy. █

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Tranquility is what business likes

Wstęp do sekcji miejskiej

TERENY INWESTYCYJNE W MIASTACH Rozwój sektora outsourcingu, podobnie jak wiele innych branż, uzależniony jest od dostępnych terenów inwestycyjnych. Każde miasto w Polsce posiada takie tereny, które na bieżąco są komercjalizowane. Sposobów komercjalizacji wspomnianych terenów jest wiele i – poza sprzedażą, włączaniem w obszar specjalnych stref ekonomicznych, czy budową Parków Technologiczno-Naukowych – istnieje również wiele innych sposobów na wykorzystanie ich przestrzeni.

Władze miast i agencji rozwoju regionalnego dbają o to, aby tereny były zagospodarowywane w jak najlepszy dla danego miasta sposób. Lokalizacja, infrastruktura logistyczna, bliskość autostrad, lotnisk, bocznic kolejowych, to tylko wybrane, poza ceną, elementy wskazujące na atrakcyjność lokalizacji, brane pod uwagę przez inwestorów.

Przemysł, usługi, nauka, turystyka, sport – wszystkie te obszary wymagają właściwej infrastruktury, a odpowiednie tereny możemy znaleźć, jak Polska długa i szeroka.

Część miast, nastawiona na rozwój sektora usługowego, stawia obecnie na rozwój nieruchomości biurowych. Tak jest np. w Bydgoszczy, gdzie zatrudnienie w sektorze BPO w roku 2016 przekroczy 9000 osób, i niezbędny jest rozwój powierzchni biurowych.

Bydgoszcz, na takie inwestycje, posiada działki inwestycyjne w centralnej części miasta i otwiera się na deweloperów biurowych.

Inne miasta, wykorzystując walory przyrodnicze swojego regionu, nastawiają się na inwestycje turystyczne, sportowe (zwłaszcza sportów zimowych), czy związane z bogactwami naturalnymi. Przykładem są tu Kielce, gdzie ponadto od lat ważną rolę odgrywa budownictwo i produkcja materiałów budowlanych, a firmy deweloperskie stanowią ważny segment rynku.

Autor: Wiktor Doktór prezes Pro Progressio

26

Przykładem miasta, które kusi inwestorów większymi zwolnieniami podatkowymi i niższymi kosztami prowadzenia działalności, jest Opole.

Wrocław i Katowice, muszą się już liczyć z rosnącą konkurencyjnością biznesową i inwestycyjną stolicy województwa opolskiego.

Podobnie jest w Pile, gdzie dla inwestorów, rozpoczynających działalność w Pilskiej Strefie Przemysłowej, przygotowano szereg udogodnień i korzyści.

Miasto postanowiło wesprzeć inwestorów, nie tylko zapleczem wykwalifikowanych pracowników, ale również poprzez kompleksową pomoc w sprawnym przeprowadzeniu całego procesu inwestycyjnego.

Miasta rozbudowują także narzędzia komunikacyjne. Dobrym przykładem takich działań jest np.

System Informacji Przestrzennej w Poznaniu, który pozwala na przeglądanie najważniejszych informacji o terenach w granicach administracyjnych miasta, m.in: ich funkcji, przebiegu granic działek, własności, sposobu użytkowania, sytuacji planistycznej, etc.

Tego typu podejście jest z otwartością przyjmowane przez inwestorów – pytanie tylko ile polskich miast takie systemy posiada? Tu polecam lekturę stron internetowych polskich aglomeracji, gdyż można tam znaleźć zarówno dobre, jak i złe przykłady.

Tereny inwestycyjne, to kolejny obszar, gdzie warto wspomnieć o złotym trójkącie: Samorząd-Biznes-Nauka, gdyż to dzięki współpracy tych trzech ważnych graczy na rynku, rozwój inwestycji na terenach oferowanych przez samorządy może być optymalizowany w celu jak najlepszego pobudzenia rynku pracy.

Zebraliśmy dla Państwa informacje z różnych polskich miast pokazujące, w jaki sposób rozumiana jest przez nie tematyka terenów inwestycyjnych oraz ich zagospodarowywania. Zapraszam do lektury i samodzielnej oceny, gdzie warto zainwestować oraz jaki rodzaj działalności prowadzić w większych, a jaki w średnich i małych miejscowościach. █

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

www.investinopole.pl

www. i nvesti nopole. p I 25 OOO of students I the best command of German language in Poland I modern office spaces I affordable costs Opole City Hall I Economy and lnnovation Department I tel. +48775411379 I e-mail economy@um.opole.pl

Introduction to the city section

INVESTMENT AREAS IN THE CITIES The outsourcing sector development, as is the case of many other industries, depends on the available investment land. Every city in Poland has such land, which is commercialised as needed. There are many ways to commercialise such land and, apart from selling it, including it in special economic zones or building Science and Technology Parks, there are also other ways to use this space.

City authorities and regional development agency management take care to ensure that such land is optimally developed for a given city. Location, logistics infrastructure, close distance to motorways, airports, railway depots are just selected elements, apart from the price, that determine a site’s attractiveness, and that are taken into account by investors.

Industry, services, tourism, sport – all these areas need proper infrastructure, and adequate land can be found all over Poland.

Some cities, oriented to developing services sector, focus on developing office properties. This is the case of Bydgoszcz, for example, where BPO sector’s head count in 2016 will exceed 9.000 people, and it’s necessary to develop office space. Bydgoszcz has investment lots in the central part of the city intended for such projects, and is opening up to office space developers.

Other cities, leveraging their region’s attractive nature, focus on investment projects in the area of tourism, sports (especially winter sports) or natural resources. A good example would be Kielce, where building sector and construction materials production has played a major role for years, and real estate development companies represent a large market segment.

Author: Wiktor Doktór Pro Progressio, CEO

28

Opole is an example of a city that entices investors by offering higher tax exemptions and lower operating costs. Wrocław and Katowice must already reckon with a growing business and investment competitiveness of Opole.

This is also the case of Pila, where a number of conveniences and benefits await investors starting operation in the Pila Industrial Zone.

The city has decided to support investors not only by offering a qualified employee base, but also by providing comprehensive help in going smoothly through the whole investment process.

Cities also expand their communication tools.

A good example of such measures would be Spatial Information System in Poznan, which helps find major information about land within the city’s administrative limits, e.g.: land’s function, lot limits, ownership, current use, planning situation etc. Such an approach is welcomed by investors.

The only question is how many Polish cities have such systems in place? I recommend visiting websites of Polish metropolitan areas as one can find both good and bad examples there.

Investment land is another area where it’s worth mentioning the golden triangle: Local GovernmentBusiness-Science, as it is the cooperation between those three important market players that can optimise the growth of investment on land offered by local governments, to ensure the best possible stimulation of the job market.

We have compiled for you information from various Polish cities, which shows how they understand the issue of investment land and its development.

We invite you to read and judge for yourself where it’s worth investing, and what kind of business to run in larger, medium-sized and small cities and towns. █

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Poznań

TERENY INWESTYCYJNE MIASTA POZNANIA Wśród czynników decydujących o atrakcyjności Poznania wymienia się niezmiennie: doskonałą lokalizację na mapie kraju i Europy, dostępność transportową, silną gospodarkę i bogate zaplecze akademickie, które zapewnia wysoką jakość kształcenia kadr. Miasto Poznań współpracuje regularnie z agencjami nieruchomości, rekrutacyjnymi oraz z innymi podmiotami i jest w stanie wytworzyć wartość dodaną, która przekonuje inwestorów do wyboru miasta na siedzibę lub oddział firmy.

Urząd Miasta Poznania gospodaruje zasobem Poznania i Skarbu Państwa w granicach administracyjnych miasta. Dzięki możliwościom współczesnych systemów informacji kartograficznej coraz łatwiej jest uzyskać informację m.in. o właścicielu terenu, oznaczeniach geodezyjnych oraz funkcji przewidzianej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Po pozyskaniu informacji o tym, że dana nieruchomość należy do zasobu miejskiego, można wystąpić z indywidualnym wnioskiem do Wydziału Gospodarki Nieruchomościami o wykup, dzierżawę lub nabycie prawa użytkowania wieczystego na wskazanym terenie. Wniosek znajduje się na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej.

System Informacji Przestrzennej pozwala na przeglądanie najważniejszych informacji o terenach w granicach administracyjnych Miasta Poznania, m.in: funkcji, przebiegu granic działek, własności, sposobu użytkowania, sytuacji planistycznej, istniejącej zabudowie i danych adresowych.

Mapa Miejska to system wyświetlanych w oknie przeglądarki warstw informacyjnych, z których każda dotyczy innego zakresu danych: układu komunikacyjnego, geodezji, planowania przestrzennego, zabudowy oraz ewidencji budynków.

30

W dalszej kolejności następuje analiza urbanistyczna i sprawdzenie, czy wskazany teren miejski można nabyć i w jakim trybie. Analiza dotyczy przeznaczenia w dokumentach planistycznych,

statusu prawnego działki, a także faktycznej sytuacji i stanu istniejącego. W uzasadnionych przypadkach możliwe jest potraktowanie wnioskowanego terenu jako „maski budowlanej” (czyli działki, która nie jest możliwa do samodzielnego zagospodarowania, a może tylko zwiększyć wartość nieruchomości sąsiedniej.

Aby nabyć prawo do nabycia „maski budowlanej” należy przedstawić dokumentację potwierdzającą prawo własności nieruchomości). Po przeprowadzonej analizie przestrzennej wnioskodawca otrzymuje odpowiedź, czy i na jakich zasadach może nabyć interesującą go nieruchomość.

Miasto Poznań posiada bogatą ofertę nieruchomości.

Oferta obejmuje grunty zabudowane i niezabudowane. W związku z ewolucją rynku nieruchomości, zarówno w Polsce jak i na świecie, oferty ulegają dość dynamicznym zmianom. Grunty, jakie miasto sprzedaje, przeznaczone są zarówno pod budownictwo mieszkaniowe, usługi czy też aktywizację gospodarczą.

Działki, jakie Miasto Poznań oferuje na sprzedaż z przeznaczeniem pod budownictwo mieszkaniowe to np.: • ul. Czechosłowacka: W ofercie znajduje się szereg działek pod budynki jednorodzinne oraz pojedyncza działka pod budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne, • działki na Łacinie i ul. Milczańskiej: Są to atrakcyjnie położone działki pod usługi lub pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, w bezpośredniej bliskości nowo powstającego Centrum Handlowego Posnania.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Poznań

Miasto Poznań oferuje również tereny z funkcją usługową: • ul. Poetycka: Duża działka pod zabudowę usługową, znajdująca się w zachodniej części miasta,

• Franowo: Duża działka pod zabudowę usługowo-przemysłową, z dopuszczeniem terenów baz, składów, hurtowni i innej działalności gospodarczej oraz zakładów recyklingu, • ul. Hetmańska: Duży teren, idealny pod kompleks biurowy, znajdujący się w zachodniej części miasta. Dobrze skomunikowany z centrum, • ul. Marcelińska: Działka przeznaczona pod zabudowę usługową, z dobrym dojazdem do lotniska i dworców PKP i PKS.

Jedne z najpopularniejszych terenów pod względem możliwości, to działki z funkcją mieszaną: • ul. Szkolna – kompleks budynków dawnego szpitala, położony w samym centrum miasta (200 m od Starego Rynku). Plan miejscowy pozwala nie ograniczać inwestora, pozwalając na zabudowę mieszkaniową, usługową i handlową, dając szerokie pole do zagospodarowania budynków, • ul. 3 Maja – ul. 27 Grudnia: Działki znajdują się w atrakcyjnej okolicy w samym centrum miasta i zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego teren przeznaczony jest pod zabudowę mieszkaniową i/lub usługową, nadaje się więc świetnie pod biurowiec,

• ul. Dąbrowskiego – ul. Polna: Teren w zachodniej części Poznania, z łatwym dojazdem do lotniska.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego pozwala na zabudowę śródmiejską mieszkaniowo-usługową.

W 2015 r. Miasto Poznań i Polskie Koleje Państwowe przeprowadziły międzynarodowy konkurs urbanistyczny na projekt zagospodarowania 47 ha terenu w centrum Poznania tzw. „Wolne Tory” (w bezpośredniej bliskości znajdują się dworce PKP i PKS oraz Centrum Handlowe Poznań City Center.)

W oparciu o zwycięskie prace opracowany został miejscowy plan zagospodarowania przestrzenne-

go, na podstawie którego możliwe będzie uzyskanie pozwolenia na budowę. Celem konkursu było wykreowanie nowej dzielnicy mieszkaniowej opartej na transporcie publicznym. Prace konkursowe proponują zabudowę mieszkaniową z usługami w parterach z łatwym dostępem do terenów zielonych.

Planowana intensywność zabudowy umożliwia realizację zabudowy śródmiejskiej z dominantami wysokościowymi. Zagospodarowany obszar Wolnych Torów połączy dwie duże dzielnice Poznania – Wildę i Łazarz.

Miasto Poznań, realizując program strategiczny Rzeka w Mieście, od kilku lat prowadzi także intensywne działania mające na celu aktywizację terenów nadrzecznych. Jednym z głównych celów programu jest poprawa jakości przestrzeni nad rzeką Wartą oraz poszerzenie oferty turystycznej miasta. Każdego roku zaobserwować możemy wzrastające zainteresowanie terenami nadwarciańskimi.

Co ważne, działania inicjowane przez władze Miasta Poznania spotkały się z bardzo pozytywnym odbiorem ze strony mieszkańców, a do najpopularniejszych atrakcji zaliczyć można sezonowy tramwaj wodny oraz letnie zajęcia animacyjne na plażach miejskich.

Dodatkowo, Miasto Poznań jest w posiadaniu 58 ha terenu inwestycyjnego przeznaczonego na wybudowanie pola golfowego wraz z infrastrukturą hotelowo-rekreacyjną. Teren znajduje się 7 km od centrum miasta i zaledwie 3 km od portu lotniczego Ławica, w połowie drogi między Berlinem a Warszawą. W promieniu 120 km nie znajduje się żadne inne pole golfowe.

Miasto oferuje współpracę w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.

Propozycji działek szukać można na stronie internetowej Poznania (www.poznan.pl), na tablicach ogłoszeń w siedzibach Urzędu Miasta przy ul. Gronowej 20 i na pl. Kolegiackim. Ogłoszenia drukowane są też w lokalnej prasie. Miasto stale poszerza i uatrakcyjnia swoją ofertę inwestycyjną. █

Best2Invest | May - June 2016

Adres nieruchomości: Poznań, ul. Podgórna ul. Szkolna, ul. Kozia Powierzchnia nieruchomości: 13 005 m2 Przeznaczenie i sposób zagospodarowania: teren przeznaczony jest pod zabudowę mieszkaniową i/lub usługową oraz handlową Więcej informacji: Biuro Obsługi Inwestorów i Promocji Inwestycji Urząd Miasta Poznania pI. Kolegiacki 17, 61-841 Poznań, Polska tel. +48 61 878 54 28, fax +48 61 878 55 00 inwestor@um.poznan.pl promocja@um.poznan.pl, www.poznan.pl

31

Poznań

INVESTMENT AREAS OF THE CITY OF POZNAN

The factors constantly listed as the ones increasing the attractiveness of Poznan are: perfect location on the map of the country and Europe, transport availability, strong economy and rich academic background, which ensures high quality of personnel's education. The City of Poznan regularly cooperates with real estate and recruitment agencies, as well as with other entities, being able to generate added value convincing the investors to establish in the city their business seat or branch of their company.

The Poznan City Hall manages the resources being property of Poznan and the State Treasury within the administrative boundaries of the city. Thanks to possibilities of the contemporary cartographic information systems it is increasingly easier to obtain information, among others, about landowners, geodetic markings as well as about function envisaged in the local spatial development plan.

After obtaining information that a given real estate belongs to municipal resource an individual application can be filed to the Real Estate Management Department concerning buy-out, lease or acquisition of the right of perpetual usufruct on an indicated area.

The application is available on the website of the Public Information Bulletin.

The Geographic Information System allows its users to browse the most important information on the areas within the administrative boundaries of the City of Poznan, e.g.: function of plots, course of their boundaries, property rights, way of use, planning situation, existing development, address data.

The City Map (Mapa Miejska) is a system of information layers displayed in the browser, each of which concerns different scope of data: communication system, geodesy, spatial planning, development, as well as property registration.

32

Later on, the urban planning analysis takes place, along with verification of whether the indicated

municipal area can be purchased, and in what mode.

The analysis concerns intended use envisaged in planning documentation, legal status of the plot, as well as actual situation and existing condition.

In justified cases, it is possible to treat an area applied for as part of "buffer zone" (which cannot be developed independently and only increases the value of a neighbouring real estate. To acquire the right to purchase part of "buffer zone" a documentation certifying the ownership right to real estate should be presented). After the conducted spatial analysis, the applicant receives an answer as to whether and on what terms he/she may purchase a real estate he/she is interested in.

The City of Poznan has a rich offer of real estate.

The offer includes developed and undeveloped lands.

In connection with evolution of the real estate market both in Poland and all around the world the offers change dynamically. The lands that the city sells are intended for housing development, commercial use or business activation.

The plots offered for sale by the City of Poznań are, e.g.: • Czechoslowacka street: The offer includes a number of plots intended for development of detached houses, as well as a single plot for multifamily residential development,

• the plots in Lacina and at Milczanska street: These are attractively located plots for commercial or multi-family residential development in the

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Poznań

direct proximity of the newly developed Posnania Shopping Centre.

The City of Poznań offers also commercial lands: • Poetycka street: A large plot for commercial development, located in the western part of the city, • Franowo: A large plot for commercial-industrial development, with approval for development of bases, warehouses, wholesale stores and other business operations and recycling plants,

• Hetmanska street: A large area ideal for office complex, located in the western part of the city.

It is well communicated with the city centre, • Marcelinska street: A plot intended for commercial development, with good access to the airport and PKP (public rail transport) and PKS (public road transport) stations.

The plots of non-defined function are among those most popular in terms of offered opportunities: • Szkolna street – A large complex of former hospital premises, located in the very centre of the city (200 m from the Old Market). The local plan does not limit the investors, enabling both residential and commercial development,

• 3 Maja street – 27 Grudnia street: The plots are located in an attractive area in the very centre of the city and in accordance with the local spatial management plan the area is intended for residential and/or commercial development, which means an office building may be developed here, • Dabrowskiego street – Polna street: The area in the western part of Poznan, with easy access to airport. The Study of the Conditions and Directions of Spatial Development allows for downtown residential-commercial development.

In 2015 the City of Poznan and Polskie Koleje Panstwowe (Polish State Railways) conducted international urban competition for the project of development of 47 ha of land in the centre of Poznan, so-called Wolne Tory (Free Tracks – there are PKP and PKS stations and the Poznan City Center Shopping

Centre located in the direct proximity). A local spatial development plan has been prepared based on the winning works, on the basis of which it will be possible to obtain the building permit. The aim of this competition was to create a new residential district based on public transport. The competition works suggest residential development with commercial premises on the ground floors, with easy access to green areas. The planned intensity of buildings permits development of downtown area with high buildings. The developed area of Wolne Tory will connect two large districts of Poznan – Wilda and Lazarz.

The City of Poznan, pursuing the strategic programme Rzeka w Mieście (The River in the City), has been conducting for several years the intensive actions aimed at activation of riverside areas. One of the main goals of the programme is to improve the quality of the area over the Warta river to expand the range of the city's tourist offers. Every year we can observe a growing interest in the areas located over Warta. What's important, actions initiated by the authorities of the City of Poznan were well received by the inhabitants and the most popular attractions include seasonal water tram, as well as summer animation classes at the municipal beaches.

Additionally, the City of Poznan owns 58 ha of the investment land intended for building golf course along with hotel-recreational infrastructure.

The area is located 7 km from the city centre and only 3 km from the Lawica airport, halfway between Berlin and Warsaw. There is no other golf course within a radius of 120 km. The city offers cooperation in the form of the Public and Private Partnership.

The offered plots may be found on the website of the City of Poznan (www.poznan.pl), on the notice boards in the municipal offices at Gronowa street 20 and at Kolegiacki Square. The announcements are also printed in the local press. The city is constantly expanding and improves the attractiveness of its investment offer. █

Best2Invest | May - June 2016

Property address: Poznan, Podgórna – Szkolna – Kozia Streets Total area: 13 005 m2 Use in land development plan: the area is designed for residential housing, service and trade development More information: City of Poznan, Investor Relations Department pI. Kolegiacki 17, 61-841 Poznań tel. +48 61 878 54 28, fax +48 61 878 55 00 inwestor@um.poznan.pl promocja@um.poznan.pl, www.poznan.pl

33

Opole

OPOLE.

INWESTUJ BEZ GRANIC

Opole to atrakcyjna lokalizacja dla inwestycji przemysłowych i usługowych usytuowana pomiędzy Katowicami a Wrocławiem. Zyskuje się tu wyższe zwolnienia podatkowe i obniżenie kosztów niż w sąsiednich województwach, a dostępność wykwalifikowanych pracowników jest wysoka.

Więcej informacji: Urząd Miasta Opola Referat Obsługi Inwestorów Wydział Gospodarki i Innowacji tel: 77 54 11 379 tel/fax: 77 45 11 861 gospodarka@um.opole.pl www.investinopole.pl

34

INFRASTRUKTURA Tereny inwestycyjne Opola są dobrze przygotowane pod względem infrastruktury technicznej. Między innymi najnowocześniejszy w Polsce Główny Punkt Zasilania (o mocy 40 MW z możliwością rozbudowy), dedykowany podstrefie Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Opolu, czy rozbudowa Elektrowni Opole o 1800 MW, dają bezpieczeństwo energetyczne. Nowe sieci ciepłociągów, gazociągów, światłowodów, wodociągów i kanalizacji zapewniają wszystkie niezbędne media techniczne bezpośrednio na działkach inwestycyjnych.

TRANSPORT Dzięki lokalizacji przy obwodnicy Opola i odległości 12 km do autostrady A4 możliwy jest szybki i sprawny transport dostaw i wytworzonych produktów oraz dojazd pracowników. Ponadto, 2 lotniska międzynarodowe w Katowicach i Wrocławiu, to przeszło 50 destynacji, w tym kilkanaście połączeń z europejskimi hubami. Umoż-

liwiają one szybki i komfortowy transport dla międzynarodowych kontrahentów.

Przez Opole przebiega również linia kolejowa E30 należąca do III Paneuropejskiego Korytarza Transportowego łączącego Niemcy, Polskę i Ukrainę.

Polski odcinek łączy najważniejsze ośrodki ekonomiczne Polski Południowej. Rosnące znaczenie zyskuje również transport rzeczny, szczególnie w odniesieniu do ładunków ponadnormatywnych.

Opole dysponuje dwoma portami rzecznymi na Odrzańskiej Drodze Wodnej, włączonej w europejski system dróg wodnych.

ULGI PODATKOWE Istotnym elementem zachęcającym do inwestycji w Opolu są ulgi podatkowe. Dzięki funkcjonowaniu w specjalnej strefie ekonomicznej firma nie płaci podatku dochodowego do kwoty 55% kosztów inwestycji, a na terenie całego mia-

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Opole

sta może być zwolniona nawet na 5 lat z podatku od nieruchomości*.

*Z ULG PODATKOWYCH NA TERENACH INWESTYCYJNYCH OPOLA SKORZYSTAŁY JUŻ M.IN. TAKIE FIRMY JAK:

TERENY INWESTYCYJNE Szczególnie dużym zainteresowaniem cieszą się tereny objęte statusem Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej INVEST-PARK.

Strefa obejmuje 40 ha dostępnych gruntów w znakomitej lokalizacji. Dogodne położenie oraz pełne wyposażenie w infrastrukturę techniczną, to nie jedyne jej zalety. Inwestor, podejmujący decyzję o lokalizacji w strefie, uzyskuje prawo do ulgi w podatku dochodowym o wartości sięgającej 35% wartości inwestycji dla dużych przedsiębiorstw, 45% dla średnich przedsiębiorstw oraz 55% dla małych przedsiębiorstw. W przypadku przedsiębiorstw, dla których koszty pracy są znaczącą pozycją biznesplanu, istnieje możliwość odliczenia wysokości ulgi od tych właśnie kosztów.

W takim przypadku wysokość 35% ulgi odliczana jest w stosunku do 2-letnich kosztów pracy, dotyczących nowozatrudnionych pracowników. Jest to o 10% więcej niż w sąsiadujących województwach śląskim i dolnośląskim. █

• Polaris (producent pojazdów terenowych),

• Global Stearing Systems (producent elementów układu kierowniczego), • Pasta Food Company (producent gotowych dań schłodzonych), • ifm (producent automatyki przemysłowej),

• Heerema Fabrication Group (producent elementów platform wiertniczych), • Kamex (producent siłowników hydraulicznych),

• Stelmach (największy w Polsce producent obrączek ślubnych).

40 ha

W najbliższym czasie kolejne tereny zostaną włączone do Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

6,11 ha

ul. Arki Bożka 6,11 ha przy obwodnicy Opola przeznaczone pod produkcję i logistykę

14,9 ha

ul. Technologiczna / Wrocławska 14,9 ha w pobliżu obwodnicy i istniejącej podstrefy WSSE przeznaczone pod usługi

Best2Invest | May - June 2016

2,55 ha

ul. Wspólna 2,55 ha w sąsiedztwie fabryki Polarisa (producenta pojazdów terenowych)

35

Opole

OPOLE.

INVEST

WITHOUT LIMITS

Situated between Katowice and Wroclaw, Opole provides an attractive location for industrial and commercial developments. Here, entrepreneurs can enjoy higher tax exemptions, lower costs compared to the neighbouring provinces, and higher workforce availability.

More information: Opole Municipality Investor Service Economy and Innovation Department tel: 77 54 11 379 tel/fax: 77 45 11 861 economy@um.opole.pl www.investinopole.pl

36

INFRASTRUCTURE Opole’s development land offers good technical infrastructure with power safety ensured by the most advanced transformer/switching station in Poland (40 MW with the possibility of extension) intended for the subzone of the Walbrzych Special Economic Zone in Opole, and the extension of the Opole Power Station (1800 MW), among others. New heat, gas, optical fibre, water supply and sewerage pipeline networks provide all utilities to development plots.

TRANSPORT Location near the Opole bypass, only 12 km from A4 motorway, allows for quick and efficient deliveries of goods and convenient employee transportation.

In addition, 2 international airports (Katowice, Wroclaw) offer flights to over 50 destinations, including connections with European hubs.

They allow quick and convenient transport for foreign business partners. Opole is also traversed by an E30 railway line, part of the third Pan-European Transport Corridor connecting Germany, Poland, and Ukraine. The Polish section of the line connects major economic centres in southern Poland.

Another mode of transport which is again gaining in importance is the river transport, in particular with reference to oversize cargo. Opole has two river ports located on the Oder Waterway forming part of the European waterway system.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Opole

TAX RELIEFS Opole operates a tax relief programme to encourage investments. A company based in the special economic zone is exempt from income tax up to 55% of the project cost, and can also enjoy even a 5 year exemption from property tax in the entire city area.*

*AMONG COMPANIES BASED IN THE OPOLE DEVELOPMENT LAND USING TAX RELIEFS ARE: • Polaris (all-terrain vehicles manufacturer),

• Global Steering Systems (steering system components manufacturer), • Pasta Food Company (chilled ready meals producer), • ifm (industrial automatics manufacturer),

DEVELOPMENT LAND Many businesses choose to be based in the Walbrzych Special Economic Zone (INVEST-PARK).

Offering an excellent location, the zone covers an area of 40 ha. The zone’s convenient location and access to all utilities are not the only advantages.

A large business choosing to be based within the zone can enjoy 35% income tax relief on the project value. Tax reliefs for medium and small enterprises are respectively 45% and 55%.

Relief amount can be deducted from labour costs where these are a significant cost item of a business plan. In such case, the amount of a 35% tax relief is deducted for 2-year labour costs of newly employed personnel. This is 10% more compared to the neighbouring Silesia and Lower Silesia Province. █

• Heerema Fabrication Group (offshore platform components manufacturer), • Kamex (hydraulic cylinders manufacturer),

• Stelmach (the largest Polish manufacturer of wedding rings).

40 ha

New areas will be added to the Walbrzych Special Economic Zone in the immediate future.

6,11 ha

Arki Bożka street 6.11 ha located near the Opole bypass intended for production and logistics operations

14,9 ha

Technologiczna /Wrocławska street 14.9 ha located close to the bypass and the WSEZ subzone intended for services

Best2Invest | May - June 2016

2,55 ha

Wspólna street 2.55 ha located near Polaris Factory (all-terrain vehicles manufacturer)

37

Piła

PILSKA STREFA PRZEMYSŁOWA Kluczowym narzędziem służącym rozwojowi przedsiębiorczości, a tym samym tworzeniu korzystnych warunków do lokowania inwestycji w Pile jest Pilska Strefa Przemysłowa.

W ramach samej strefy, ale nie tylko – miasto Piła dysponuje bogatą ofertą terenów inwestycyjnych uzbrojonych w media oraz infrastrukturę techniczną.

Utworzenie Pilskiej Strefy Przemysłowej było i jest jednym z elementów wspierania wzrostu gospodarczego miasta Piły. W obszar strefy weszły tereny przeznaczone pod aktywizację gospodarczą (rejon ul. Wawelskiej, Przemysłowej oraz tereny okołolotniskowe) o łącznej powierzchni ok. 200 ha. Ponadto, koncentrację projektu gospodarczego przewidziano w rejonie ulicy Wawelskiej, gdzie do dyspozycji inwestorów oddano 60 ha terenów inwestycyjnych.

PILSKA STREFA PRZEMYSŁOWA Dla inwestorów rozpoczynających działalność w Pilskiej Strefie Przemysłowej przygotowano szereg udogodnień i korzyści. Miasto Piła przyciąga inwestorów, nie tylko atrakcyjnymi terenami inwestycyjnymi, czy bogatym zapleczem wykwalifikowanych pracowników, ale również poprzez kompleksową pomoc w sprawnym przeprowadzeniu całego procesu inwestycyjnego, oferując przy tym szereg ulg podatkowych m.in. zwolnienia z podatku dochodowego, z podatku od nieruchomości oraz z podatku od środków transportowych.

38

Należy zaznaczyć, że oczekiwania inwestorów na przestrzeni lat znacznie się zmieniły. Ich wyma-

gania dotyczące nieruchomości wzrosły – i obecnie mniej chętnie inwestują w tereny nieuzbrojone i nieprzygotowane. Standardem jest pełne wyposażenie w infrastrukturę techniczną oraz transportową. Władze miasta Piły są świadome tych wymagań i wychodzą im naprzeciw. Obecnie rozpoczęły się prace w obszarze Pilskiej Strefy Przemysłowej, mające na celu podniesienie standardu tych terenów oraz ich pełne przygotowanie dla kolejnych inwestorów, a obecnym przedsiębiorcom zapewnienie jeszcze lepszych warunków działalności.

Jest to największy projekt spośród planowanych inwestycji, wpisany na listę projektów kluczowych dla województwa wielkopolskiego, obejmujący pełną infrastrukturę: drogi, ciągi piesze, drogi dla rowerów, oświetlenie oraz zieleń.

Przez ostatnie pięć lat w Pile odnotowano znaczny rozwój firm lokalnych, dla których strefa przemysłowa miała istotne znaczenie i umożliwiła rozbudowę działalności. Z Pilskiej Strefy Przemysłowej korzystają nie tylko nowi inwestorzy: IVECO GIBAS Andrzej Gibas, Rhenus Recycling Polska Sp. z o.o., MAT WIK, EUROPART Polska S.A., ale także rodzime firmy, które rozbudowują swoją działalność, korzystając

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Piła

z możliwości, jakie daje strefa: np. Colours Factory, Tongraf Drukarnia, TOPi POLSKA, Home & Garden czy Asta Logistics. Oznacza to realne przełożenie dogodnych warunków do inwestowania na możliwość prężnego rozwoju danej branży – właśnie w Pile.

Branże działające w Pilskiej Strefie Przemysłowej to m.in.: produkcja narzędzi dla przemysłu drzewnego i meblarskiego, branża handlowa, produkcja kanałów i systemów wentylacyjnych, produkcja konstrukcji i elementów metalowych, transport, logistyka, produkcja kostki brukowej, branża motoryzacyjna, poligrafia, reklama oraz produkcja pasz, koncentratów i mąk pszennych.

PODSTREFA PIŁA PSSE Na szczególną uwagę zasługuje powołana w 2011 r.

Podstrefa Piła Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, wchodząca w obszar wspomnianej wcześniej Pilskiej Strefy Przemysłowej. Teren obejmujący 21 ha przeznaczony jest pod zabudowę produkcyjno-usługową. Atrakcyjnie położony w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 11 i skrzyżowania z drogą krajową nr 10 oraz terenów produkcyjno-usługowych.

Na terenie Podstrefy Piła PSSE nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Teren ten został wyróżniony przez Polską Agencję Informacji i Inwestycji Zagranicznych SA tytułem „Grunt na Medal 2010”.

DLACZEGO WARTO INWESTOWAĆ W PODSTREFIE PIŁA PSSE? Dla inwestorów lokujących swoje inwestycje właśnie w obszarze Podstrefy Piła Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej czekają zwolnienia z podatku dochodowego (do 25%) – forma regionalnej pomocy publicznej, zwolnienia z podatku od nieruchomości i inne, działka przygotowana pod inwestycję z uregulowanym stanem prawnym oraz z dostępem do infrastruktury technicznej i transportowej, oferowana w konkurencyjnej cenie. Plusem inwestycji w strefie jest również jeden właściciel gruntu (Gmina Piła – Podstrefa Piła Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Sp. z o.o.).

Z przywilejów tych skorzystał już pierwszy inwestor w Podstrefie Piła. W lipcu 2016 r. swoją działalność w Pilskiej Podstrefie PSSE uruchomią Polskie Zakłady Zbożowe Sp. z o.o. (PZZ Wałcz).

W kwietniu bieżącego roku rozstrzygnięty został przetarg na kolejną działkę strefową. Obecnie trwają rozmowy z kolejnymi inwestorami.

INWESTYCJE Z SEKTORA USŁUG OUTSOURCINGOWYCH W ostatnich latach Miasto Piła rozrasta się również pod kątem inwestycji z sektora outsourcingu usług biznesowych, a także firm IT. Z branży BPO/IT w ostatnim czasie swoją działalność na terenie miasta Piły ulokowali m.in.: Centrum Operacji Pracowniczych Grupy PZU w Pile, Call Center dla Polkomtela Sp. z o.o., Centrum Zarządzania Należnościami ENERIS Surowce S.A., Centrum Technologii Informatycznych Quad/Graphics Europe, Philips People Services, KRUK S.A.

TERENY INWESTYCYJNE W CENTRUM MIASTA Oczywiście, oferta terenów pod inwestycje nie koncentruje się tylko i wyłącznie w strefie przemysłowej. Obecnie miasto Piła poszukuje inwestora do udziału w planowanym i strategicznym dla miasta projekcie – budowy wielofunkcyjnego, integracyjnego centrum kulturalno-edukacyjnego – Mediateka. Koncepcja zagospodarowania nieruchomości zakłada zabudowę złożoną z budynku głównego Mediateki połączonego z budynkiem o funkcji usługowej. Obiekt zostanie zlokalizowany w ścisłym centrum miasta i przewiduje, wśród innych, również usługi hotelowe i gastronomiczne.

Równie atrakcyjnym terenem pod inwestycje jest niezabudowana działka zlokalizowana przy placu Pocztowym, także w ścisłym centrum miasta, o powierzchni łącznej ok. 0,5 ha, przeznaczona pod zabudowę usługową (np. powierzchnie biurowe pod wynajem).

Pełna oferta terenów inwestycyjnych dostępna jest na oficjalnej stronie miasta oraz w centrum obsługi inwestora – Inwest-Park Sp. z o.o. przy ulicy Dąbrowskiego 8 w Pile. █

Best2Invest | May - June 2016

Więcej informacji Urząd Miasta Piły Plac Staszica 10 64-920 Piła INWEST-PARK Sp. z o.o. ul. Dąbrowskiego 8 64-920 Piła Tel: +48 67 345 11 12 Fax: +48 67 212 35 66 um@um.pila.pl biuro@inwestpark.pila.pl www.pila.pl

39

Piła

PILA`S INDUSTRIAL AREA The key tool to develop entrepreneurship and thus create favorable conditions for investment in Pila is the Pila`s Industrial Area, within which not only does Pila offer a wide range of investment areas with the provided utilities but also a technical infrastructure.

Creating Pila`s Industrial Area was and is an important element of supporting the economic growth of the city. The area includes land for stimulation of the economy (along Wawelska and Przemyslowa streets, as well as the area around the airport) with a total acreage of nearly 200 ha.

Moreover the concentration of the project is to be in the area of Wawelska Street, where the investors are given 60 ha of investment areas.

PILA`S INDUSTRIAL AREA A number of facilities and benefits have been prepared for all the investors wishing to conduct business. Pila wishes to draw the investors with attractive investment areas as well as a wide range of qualified and specialized employees, and also by a complex help in conducting the whole investment process, not to mention a number of tax discounts including income, property and tax on means of transport.

40

It is to be noted that the expectations of the investors have changed throughout the years- their requirements when it comes to property have become higher, they are less likely to invest in areas

which are lacking utilities and that are not prepared.

A full infrastructure both technical and transportwise are required. The authorities in Pila are aware of these requirement and they have met them.

At present works have begun to make the standards of Pila`s Industrial Area higher and to fully prepare them for future investors, and to provide the current entrepreneurs with even better conditions for conducting business. It is the largest project among all other planned investments, which figures on the list of the key project for the Greater Poland region, which covers the full infrastructure, the road, pedestrian trails, bicycle paths, lighting and greenery.

For the past 5 years Pila has met a large increase of local companies for which the Industrial Area was essential and which enabled the further development of their business. Not only new investors such as: IVECO GIBAS Andrzej Gibas, Rhenus Recycling Polska LTD, MAT WIK, EUROPART a joint-stock company, have benefited from the Industrial Area, but also local firms like: Colors Factory, Tongraf Printinghouse, TOPi POLSKA, Home & Garden or Asta Logistics, which have been developing their activity have taken advantage of it. It means that

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Piła

there is real influence of favorable conditions for investment on the possibility of a particular industry to flourish here in Pila.

Industries active in the Pila`s Industrial Area are among others, producers of tools for the wood and furnishing industries, trade, ventilation’s shafts and system producers, production and construction of metal elements, transport, logistics, paving blocks producers, the automotive industry, printing, advertising, production of animal feed, concentrates and wheat flour.

SUBZONE PILA PSEZ (POMERANIAN SPECIAL ECONOMIC ZONE) It is worthwhile to mention the Subzone Pila's Pomeranian Special Economic Zone created in 2011 which is a part of the aforementioned Pila`s Industrial Area. The area incorporates 21 ha is meant for the production and service development. It is attractive mainly due to it`s localization in the direct vicinity of the national road 11 which intersects the national road 10 and neighbors other production and service areas.

In the subzone of PSEZ the local development plan is not in effect. The area itself was awarded by the Polish Agency of Information and Foreign Investment the title of “Grunt na medal” (Land for medal) in 2010.

WHY IS IT WORTH TO INVEST IN THE SUBZONE PILA PSEZ? For investors investing in the area of the Subzone PSEZ we have prepared a discount of income tax

(up to 25%) – which is a form of regional public support, discounts on property tax and others, a land plot prepared for investment with a clear legal state and access to technical infrastructure and transport, offered at a competitive price. A benefit is a single land owner (the Municipality of Pila – Subzone Pila PSEZ.

These privileges have been acquired by the first investor in the Sub-region. In July 2016 Polskie Zakłady Zbożowe Sp. z o.o. will begin to conduct business. (PZZ in Walcz). In April another auction has been concluded. At present talks are being conducted with other investors.

INVESTMENTS OF THE OUTSOURCING SECTOR In recent years the city of Pila has grown also in the area of the investments of the outsourcing of business services, as well as IT. In the area of IT and BPO in recent years, the Centre for Human Resources Operation, a Call Centre for Polkomtel LTD, Centre for Managing Receivables ENERIS, Centre for IT of Quad/Graphics Europe, Philips People Services, and Kruk have been placed in Pila.

INVESTMENT AREAS IN THE CITY`S CENTRE Obviously, the offer of investment areas does not limit it self only in the industrial area. At present Pila is looking for investors to participate in a planned strategic project for the city – the construction of a multifunctional, integrative centre of culture and education – “Mediateka”. The concept assumes the construction of a main building connected with a building of a service purpose. The structure is to be located in the strict centre of the city, and it is to provide among others catering and hotel services.

Another attractive area for investment is the undeveloped area near Pocztowy Square, also in the strict city centre, with a total area of 0,5 ha, it is meant for service. (e.g. a office areas for rent).

The full offer of investment areas is available on the official web-page of the city as well as in the Centre for Investor Support – Inwest-Park LTD, on Dabrowskiego 8 Street in Pila. █

Best2Invest | May - June 2016

More information Piła City Hall Plac Staszica 10 64-920 Piła INWEST-PARK Sp. z o.o.

Dąbrowskiego 8 street 64-920 Piła Tel: +48 67 345 11 12 Fax: +48 67 212 35 66 um@um.pila.pl biuro@inwestpark.pila.pl www.pila.pl

41

Lublin

LUBLIN – LICZĄCY SIĘ GRACZ NA KRAJOWYM

RYNKU NIERUCHOMOŚCI

Na przestrzeni ostatnich sześciu lat Lublin, miasto o wyraźnym akademickim profilu, stał się liczącym graczem na krajowym rynku nieruchomości, dołączając do grupy najbardziej perspektywicznych polskich miast pod względem dostępności infrastruktury niezbędnej dla rozwoju przemysłu oraz nowoczesnych usług dla biznesu.

SPRZYJAJĄCE WARUNKI DLA BIZNESU Duże zainteresowanie lubelską lokalizacją to splot kilku istotnych z punktu widzenia rozwoju biznesu czynników. Należą do nich wyraźnie niższe niż w największych polskich aglomeracjach koszty najmu powierzchni biurowej kształtujące się pomiędzy 9-11 euro za m² oraz znacząco niższe stawki transakcyjne przy zakupie nieruchomości. Drugi, istotny dla firm z branży BPO/SSC argument to rynek pracy, determinowany przez bardzo dużą, jak na 350-tysięczne miasto, dostępnością pracowników. Pomimo relatywnie niskiej stopy bezrobocia wynoszącej 8,1%, Lublin to rezerwuar wykształconej kadry dla branży usługowej. Mury dziewięciu lubelskich uczelni wyższych opuszcza rocznie aż 20 tys. absolwentów. Coraz większą grupę pracowników stanowią osoby z kilkuletnim doświadczeniem zdobytym na korporacyjnym rynku wyspecjalizowanych usług dla biznesu. Co istotne, grupa ta jest zdecydowanie niejednorodna etnicznie i językowo – Lublin to obecnie miasto o największej po Warszawie liczbie studentów zagranicznych. Trzeci, nie mniej istotny czynnik, to klimat i sprzyjające warunki do inwestowania, tworzone przez lokalny samorząd.

42

RYNEK NIERUCHOMOŚCI DLA BIZNESU Według najnowszego raportu Cushman & Wakefield, Lublin to aktualnie największe zagłębie nowoczesnych powierzchni biurowych oraz nieruchomości pod inwestycje przemysłowe we wschodniej części kraju, a jednocześnie ósmy rynek biurowy w Polsce. Miasto jest liderem dynamiki wzrostu powierzchni z prognozowanym na ten rok 23% przyrostem zasobów. W mieście obserwowany jest coraz większy popyt na powierzchnie i grunty inwestycyjne. Lubelski rynek nieruchomości

dla biznesu tworzy aktualnie kilkaset nieruchomości, w tym przede wszystkim 41 nowopowstałych biurowców oferujących powierzchnie w klasie B+/ A+. Skumulowana podaż nowoczesnej powierzchni biurowej to obecnie 170 tys. m². Szacuje się, że nowe projekty inwestycyjne zwiększą jej zasoby do 300 tys. m² w ciągu najbliższych kilku lat. Lublin jest także jednym z 4 polskich miast oferujących zasoby biurowe w Specjalnej Strefie Ekonomicznej, w której najem biur stanowi koszt kwalifikowany dla przedsiębiorcy realizującego projekt inwestycyjny na jej terenie. Lublin jest miastem dobrze skomunikowanym. Port lotniczy Lublin za pośrednictwem 9 destynacji łączy miasto ze światem, a zmodernizowana kolej umożliwia dotarcie do Warszawy w 2 godziny. Nowa obwodnica za pośrednictwem krajowej drogi ekspresowej S17 wkrótce połączy Polskę Wschodnią ze stolicą.

LUBLIN JAKO DESTYNACJA TURYSTYCZNA Lublin to miasto o niezwykle wysokim potencjale turystycznym. Położenie w malowniczym pełnym atrakcji regionie, unikalna, wyżynna topografia oraz niepowtarzalna architektura, oferta wydarzeń i infrastruktura sprawiają, że Lublin staje się coraz częstszym punktem programu turystyki weekendowej, nostalgicznej, a w ostatnim czasie także biznesowej. Największe, sztandarowe wydarzenia miejskie – Carnaval Sztukmistrzów, Jarmark Jagielloński, czy Inne Brzmienia – przyciągają wiosną i latem dziesiątki tysięcy gości. Szacunki wskazują, że w ubiegłym roku miasto odwiedziło niemal 250 tys. turystów, z czego 1/4 stanowili obcokrajowcy, pochodzący przede wszystkim z Ukrainy, Izraela i Niemiec.

Liczba sprzedanych noclegów osiągnęła poziom 260 tys., przy średnim 51% obłożeniu – wskaźniku

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Lublin

zdecydowanie wyższym niż w polskich miastach o podobnej wielkości.

RYNEK USŁUG HOTELOWYCH Wzrost zainteresowania miastem jako destynacją dla turystyki indywidulanej i biznesowej zaczyna skutkować coraz większą uwagą inwestorów branżowych. W mieście, po relatywnie spokojnych latach, nastąpił ogromny przyrost obiektów hotelowych. Na przestrzeni ostatnich czterech lat w Lublinie i jego najbliższych okolicach powstało kilkadziesiąt nowych obiektów klasyfikowanych w rozmaitych kategoriach. Są wśród nich zarówno hostele, kilkunastomiejscowe apartamentowce i niewielkie hotele butikowe, zajazdy, a także duże sieciowe obiekty o wysokim 3-5 gwiazdkowym standardzie. Klasyfikowany lubelski rynek hotelowy oferuje obecnie prawie 1,5 tys. pokoi w 29 obiektach hotelowych. Zdecydowana większość pokoi (73%) oferowana jest w hotelach o standardzie trzygwiazdkowym. W mieście działają 4 hotele o standardzie czterogwiazdkowym i jeden z kategoryzacją pięciogwiazdkową – staromiejski Hotel Alter. W obiektach sieciowych oferowanych jest 27% pokoi. Średnia wielkość hoteli w Lublinie to 50 pokoi, natomiast średnia wielkość hoteli sieciowych to 98 pokoi. Największy z hoteli dysponuje 159 pokojami. Aktualnie w mieście realizowane są kolejne duże i prestiżowe inwestycje zmieniające krajobraz branży. W przyszłym roku działalność rozpocznie 200 miejscowy hotel sieci Hampton, należącej do grupy Hilton. Lubelskie obiekty hotelowe uzupełnia ogromna oferta, kilkuset lokali gastronomicznych, skoncentrowanych przede wszystkim w rejonie Śródmieścia i Starego Miasta.

RYNEK KONFERENCYJNY Rozwój gospodarczy miasta i regionu generuje także zwiększony popyt na usługi MICE, przyczyniając się do rozwoju niehotelowych, wyspecjalizowanych obiektów z przeznaczeniem konferencyjnym.

Oferują one nowoczesne, obszerne powierzchnie konferencyjne i wystawiennicze, umożliwiające organizację wydarzeń na dużą skalę, uzupełniając możliwości organizacyjne największych obiektów hotelowych. W Lublinie ten segment rynku reprezentują Targi Lublin dysponujące ponad 10 tys. m²

powierzchni wystawienniczej oraz Lubelskie Centrum Konferencyjne z 11 salami konferencyjnymi, pozwalającymi na aranżację przestrzeni dla wydarzeń skupiających od 20 do 400 osób. Największą salę widowiskową na 1 tys. miejsc siedzących dysponuje nowopowstałe Centrum Spotkania Kultur oraz Lubelski Park Naukowo-Technologiczny z 420 miejscową aulą. Uzupełnienie tej infrastruktury stanowią duże obiekty uniwersyteckie, wśród których warto wymienić centra konferencyjne Uniwersytetów Przyrodniczego i Medycznego.

DYNAMIKA ZMIAN Zachodząca w ostatnich latach dynamika zmian w zakresie zabezpieczenia odpowiedniej infrastruktury komunikacyjnej oraz przestrzeni dla biznesu zasadniczo zmieniła oblicze Lublina. Miasto osiągnęło masę krytyczną, stawiającą je w kategorii ośrodków cieszących się wyjątkowym zainteresowaniem inwestorów. W ciągu ostatnich 5 lat na obecność w Lublinie zdecydowały się 53 nowe firmy, zarówno z sektora przemysłu jak i usług. Rekordowy pod względem nowych inwestycji był rok 2015 przynosząc 20 nowych firm. Tak dobre wyniki są efektem przemyślanej, długofalowej strategii pozyskiwania inwestycji poprzez koncentrację na wybranych branżach, skuteczną promocję potencjału gospodarczego miasta oraz zapewnienie korporacyjnych standardów obsługi inwestora. Takie podejście sprawia, że Lublin ma jedną z najlepszych strategii pozyskiwania inwestycji zagranicznych w Europie. Jej jakość została doceniona w opublikowanym w marcu prestiżowym rankingu fDi Magazine „Europejskie miasta i regiony przyszłości 2016/17”, w którym Lublin zajął 3. miejsce w kategorii „Strategia pozyskiwania bezpośrednich inwestycji zagranicznych w małych miastach od 100 tys. do 350 tys. mieszkańców”. Nie bez znaczenia pozostaje też jakość życia, jaką szczyci się od lat miasto, doskonale wypadając w różnych zestawieniach. W najnowszym Raporcie o polskich metropoliach 2015 PWC, Lublin ze wskaźnikiem 122 punktów, znacząco wyróżnia się na tle innych miast, potwierdzając wynik ubiegłorocznego rankingu fDi Magazine, w którym uzyskał czwartą lokatę wśród polskich metropolii w kategorii jakości życia. █

Best2Invest | May - June 2016

Więcej informacji Wydział Strategii i Obsługi Inwestorów Urzędu Miasta Lublin Plac Litewski 1, 20-080 Lublin telefon: +48 81 466 2500 fax: +48 81 466 2501 e-mail: inwestorzy@ lublin.eu invest.lublin.eu

43

Lublin

LUBLIN – MAJOR PLAYER ON REAL ESTATE MARKET

In the last six years, Lublin has become a leading player on the Polish real estate market.

This city of predominantly academic character joined the group of Polish cities not only having the most considerable potential for stimulating growth of the industry and modern business services but also having access to unrivalled infrastructure.

BUSINESS-FRIENDLY ENVIRONMENT Companies choose Lublin for locating their business for several reasons. These include, for instance, relatively low rental costs amounting to EUR 9-11 per sq m (the lowest in other Polish agglomerations of the most considerable size) as well as lower transaction costs incurred at purchasing a property.

Another argument being of utmost importance for BPO/SSC companies in particular is the job market – in this city of 350 thousand citizens, a great number of prospective employees are immediately available for work. Although unemployment rate in Lublin equals to approximately 8.1%, the city is abundant in highly-educated individuals specialising in services.

Altogether, each year over 20 thousand students graduate from nine higher education institutions seated in Lublin. Additionally, there is a growing group of employees who specialise in business services and have long experience gained in Polish and international corporations. Furthermore, what is of considerable importance is the fact that this group is ethnically and linguistically heterogeneous – Lublin ranks second place in terms of the number of international students in Poland. Moreover, there is an investment-friendly environment in Lublin created by representatives of the Municipal Administration of the City of Lublin.

44

PROPERTIES FOR BUSINESS PURPOSES According to the recent report produced by Cushman & Wakefield, the amount of office space available for rent as well as the number of properties aimed at implementing industrial investment projects in

Lublin is currently the largest in Eastern Poland and ranks eighth on Polish real estate market. Lublin leads in dynamic growth of floor area whose amount is forcasted to increase to 23%. Moreover, demand for office space and investment plots of land is increasing.

At the moment, several hundred properties are offered on the business real estate market in Lublin.

These include 41 modern office buildings with B+/A+ class area. The total size of the office floor area equals approximately 170 thousand sq m. Due to carrying out new investment projects, it is estimated that this amount will increase to 300 thousand sq m in the next few years. Additionally, Lublin is one of four Polish cities in which office space is available as part of the Special Economic Zone where any property rental cost is considered a qualified cost incurred by the investor renting the premise. Lublin has got superior transit connections. Apart from nine connecting flights from Lublin Airport providing a perfect link with the rest of the world, there is a modern railway which allows for travelling to the capital within two hours. The new ring road has connected Eastern Poland with Warsaw by providing quick access to S17 A-road.

LUBLIN AS A TOURIST DESTINATION Lublin shows considerable tourism potential.

It is located in a picturesque region with countless attractions – unique upland topography, welldeveloped infrastructure, outstanding architectural features of buildings, and the number of events

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Lublin

organised in the city. All this results in Lublin becoming increasingly popular both with weekend tourism enthusiasts and businessmen. The most prestigious events include Magicians' Carnival, Jagiellonian Fair, or Different Sounds which attract several thousand spectators every year. It is estimated that approximately 250 thousand tourists explored Lublin last year and 25% of them were international visitors from Ukraine, Israel, and Germany in particular. The number of overnight stays amounted to 260 thousand with 51% occupancy rate, which was far higher than in other Polish cities of similar size.

HOSPITALITY MARKET In the last few years, both individual and business tourists have been increasingly interested in Lublin.

As a result, the city has been successfully attracting industry-specific investment projects. In the last four years, the number of hotel facilities has skyrocketed – these include hostels, apartment flats for several dozen guests, tiny hotels, inns, and also large chain 3-5 star hotels. Officially, there is over 1.5 thousand apartments in 29 facilities available in Lublin and a vast majority of them (73%) is located in threestar hotels. In the city, there is one five-star (The Alter Hotel in the Old Town) and four four-star hotels. 27% of the total number of rooms is offered in chain facilities. On average, non-chain hotels in Lublin provide 50 rooms, whereas the chained ones offer 98 apartments. The largest facility provides vacancies in 159 rooms. At the moment, further investment projects are being carried out in the city, e.g. a hundred-and-thirty room Hampton by Hilton.

Additionally, hotel guests can indulge themselves with scrumptious dishes offered in several hundred eating places located in the city centre and the Old Town in particular.

CONFERENCE FACILITIES Economic development of the City of Lublin and Lublin Region results in increased demand for MICE services. Consequently, specialised non-hotel facilities are built in order to provide modern conference and exhibition space of considerable size for organising greater number of large-scale events.

In Lublin, this market segment is represented by

Targi Lublin (Lublin Fairs) with over 10 thousand sq m of exhibition area and Lubelskie Centrum Konferencyjne (Lublin Conference Centre) with eleven conference rooms available for 20-400 individuals. The largest auditorium for a onethousand-person audience can be found in Centrum Spotkania Kultur (The Centre for the Meeting of Cultures). Moreover, Lubelski Park NaukowoTechnologiczny (Lublin Science and Technology Park) provides access to a 420-seat lecture theatre.

Furthermore, there is a number of academic facilities, e.g. conference centres in University of Natural Sciences and Medical University of Lublin.

DYNAMISM OF CHANGES The changes taking place in the last few years are aimed at creating transport infrastructure and business space of superior quality. Consequently, Lublin's image has been enhanced dramatically – it is now ranked among cities which attract the greatest number of investors. In the last five years, 53 new companies decided to run their business activities in Lublin – both in industry and service sectors. In terms of investment projects, Lublin was most successful in 2015 when twenty new companies started running their activities here.

This spectacular result would not be achieved if not for a well-thought, long-term strategy of attracting investors based on focusing on specific industries, marketing the economic potential shown by the city, as well as providing corporate standards in serving prospective investors. Consequently, Lublin has become European leader in attracting and assisting multinational companies into the city. This successful strategy was noticed by reporters of fDi Magazine and therefore discussed in prestigious “European Cities and Regions of the Future 2016/17” ranking in which Lublin ranked third under "Strategy to attract foreign investment in small cities of 100k - 350k citizens" category. What plays a significant role is the quality of life which Lublin is particularly proud of.

In the most recent Report on Polish metropolises 2015 by PWC, Lublin stands out from other cities having scored 122 points. This confirms the result achieved in last year's benchmark by fDi Magazine, in which Lublin ranked fourth place in the Quality of Life in Polish Metropolises category. █

Best2Invest | May - June 2016

More information Wydział Strategii i Obsługi Inwestorów Urzędu Miasta Lublin Plac Litewski 1, 20-080 Lublin telefon: +48 81 466 2500 fax: +48 81 466 2501 e-mail: inwestorzy@ lublin.eu invest.lublin.eu

45

Bydgoszcz

JEST MIEJSCE NA NOWE BIURA W BYDGOSZCZY Bydgoszcz jest silnym ośrodkiem biznesowym, w którym poza przemysłem równie szybko rozwijają się firmy świadczące nowoczesne usługi outsourcingowe. Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego szacuje, że w 2016 roku zatrudnienie w tym sektorze przekroczy 9 tys. osób. Dynamiczny wzrost liczby pracowników powiązany jest z powstawaniem nowoczesnych biur. W ciągu kilku najbliższych lat podaż powierzchni biurowej może się podwoić. W ofercie miasta znajdują sią atrakcyjne działki zlokalizowane w centrum, na których mogą być realizowane inwestycje biurowe.

Ostatnie miesiące były bardzo dobre dla bydgoskiej przedsiębiorczości. Pierwsze miejsce w rankingu Banku Światowego „Doing Businnes in Poland 2015”, tytuł „Most Investor-Friendly City 2015”, przyznany przez magazyn Eurobuild Central & Eastern Europe oraz nagroda dla najlepszego miasta w Polsce w kategorii nowych lokalizacji dla centrów usług wspólnych – CEE Shared Services and Outsourcing Award, podkreślają atrakcyjność inwestycyjną miasta nad Brdą.

46

Kreowany przez Bydgoszcz bardzo dobry klimat dla inwestorów, poprzez m.in. przygotowanie optymalnej oferty lokalizacyjnej, rozwój infrastruktury, a także sprawną obsługę przedsiębiorców zainteresowanych umieszczeniem i rozwojem swojego biznesu w tym mieście, został doceniony przez branżę nieruchomości biurowych. Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi nowoczesnych usług dla biznesu w Bydgoszczy, obok dostępności wyszkolonej kadry, jest podaż wysokiej klasy powierzchni biurowej. Aktualnie wynosi ona ponad 50 000 m². W kwietniu tego roku do użytku oddano biurowiec IDEA Przestrzeń Biznesu o powierzchni 4000 m², zlokalizowany na terenie Bydgoskiego Parku Przemysłowo-Technologicznego.

Zapotrzebowanie na nowoczesne lokale biurowe w Bydgoszczy spowoduje wzrost inwestycji w nieruchomości komercyjne w najbliższych latach.

Miasto powiększy swoją ofertę nowoczesnych biurowców, gdyż na etapie realizacji oraz w fazie planowania jest wiele nowych projektów. W pierwszym półroczu 2016 roku zostanie oddany do użytku biurowiec Eta o powierzchni 5250 m² w ramach Biznes Park Kraszewskiego, największego kompleksu biurowego w województwie kujawsko-pomorskim (w 2017 r. planowane jest zakończenie budowy kolejnego gmachu Teta o powierzchni 4000 m².)

W najbliższych miesiącach zakończona zostanie budowa I etapu Optimum Park – budynku biurowego o powierzchni 4000 m². Planowane jest też rozpoczęcie kolejnej fazy tej inwestycji, która docelowo ma osiągnąć 18 000 m² całkowitej powierzchni.

Inwestycja Immobile K3, usytuowana w ścisłym centrum Bydgoszczy, zaledwie 100 m od Starego Rynku to 8000 m² całkowitej powierzchni najmu, przeznaczonej przede wszystkim na biura, ale także lokale handlowe i gastronomiczne. Obiekt będzie posiadał 5 kondygnacji nadziemnych oraz 2 podziemne.

Otwarcie obiektu przewidywane jest w roku 2017.

Kolejna inwestycja – Arkada Business Park przy rondzie Fordońskim to kompleks dwóch efektownych

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Bydgoszcz

biurowców. W pierwszym z nich, 45 – metrowym biurowcu będzie ponad 10 000 m² powierzchni najmu, podzielonej na 10 kondygnacji nadziemnych i 2 podziemne. Powierzchnia drugiego z budynków wyniesie także 10 000 m².

W bogatej ofercie inwestycyjnej miasta dwie propozycje zasługują na szczególną uwagę ze strony inwestorów branży nieruchomości biurowych.

Pierwsza z nich – to 1,4-hektarowy obszar byłego TORBYD-u przy ul. Chopina. Teren ten jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z którym ma przeznaczenie usługowo-handlowo-mieszkaniowe z możliwością

lokacji wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Kolejną propozycją inwestycyjną jest zabytkowy budynek usytuowany w ścisłym centrum miasta, przy ul. Jagiellońskiej 2. Położony jest on vis-à-vis gmachu Opery Nova oraz ok. 250 m od bydgoskiego Starego Rynku. Obiekt o powierzchni 4800 m² przeznaczony jest pod funkcje usługowo-mieszkaniowe.

Obsługą inwestycji w mieście zajmuje się Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego, która posiada szczegółowe informacje nt. poszczególnych nieruchomości, Agencja pomaga również inwestorom praktycznie na każdym etapie inwestycji. █

Więcej informacji Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. ul. Mennica 6 85-112 Bydgoszcz Tel. +48 52 585 88 23 barr@barr.pl www.barr.pl

Teren usługowy położony przy ul. Chopina (teren byłego TORBYD-u)

Obiekt na działalność usługową położony w centrum Bydgoszczy, przy ul. Jagiellońskiej 2

Nieruchomość inwestycyjna położona jest w Śródmieściu, przy jednym z głównych skrzyżowań, w bezpośrednim sąsiedztwie Dworca PKS, stacji benzynowej oraz jednej z największych i najliczniej odwiedzanych przez bydgoszczan i przyjezdnych galerii handlowej. Zgodnie z mpzp jest to teren zabudowy usługowej z możliwością rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m², z uwzględnieniem usług sportu i rekreacji (przeznaczenie uzupełniające – teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej). Powierzchnia nieruchomości wynosi ca. 1,4 ha, wielkość powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni terenu nie może przekraczać 60%. Nieruchomość posiada pełne uzbrojenie techniczne.

Budynek o powierzchni użytkowej ca. 4800 m² położony jest w ścisłym centrum Bydgoszczy, przy ul. Jagiellońskiej 2. Obecnie nieruchomość wykorzystywana jest na funkcje usługowo-mieszkalne. Znajduje się w rejonie Starego Miasta, w bliskiej odległości od Starego Rynku, rzeki Brdy oraz budynku Opery Nova. W okolicy znajdują się liczne instytucje finansowe, obiekty usługowe i przystanki komunikacji publicznej.

Na zapleczu budynku znajduje się dziedziniec pełniący funkcję doświetlenia pomieszczeń. Zgodnie ze „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Bydgoszczy” budynek znajduje się w strefie śródmiejskiej, w granicach obszaru koncentracji usług okołomiejskich, regionalnych i krajowych. Budynek posiada pełne uzbrojenie techniczne.

Wszystkich zainteresowanych ofertami inwestycyjnymi w Bydgoszczy zachęcamy do bezpośredniego kontaktu z Bydgoską Agencją Rozwoju Regionalnego. Oferty dostępne są również na stronie www.barr.pl

Best2Invest | May - June 2016

47

Bydgoszcz

SPACE FOR NEW OFFICE AREAS IN BYDGOSZCZ

The City of Bydgoszcz is a strong business centre where, apart from industry, a very rapidly developing sector are companies providing modern outsourcing services. The Bydgoszcz Regional Development Agency estimates that employment in this sector will exceed 9,000 people n 2016. The dynamic growth of the number of employees is associated with the development of modern office spaces. Over the next few years, the supply of office spaces can double. The City is offering attractive plots located in the city centre, where office investments can be realised.

Recent years have been very important for Bydgoszcz entrepreneurship. The first place in the World Bank’s ranking “Doing Business in Poland 2015”, the tile of the “Most Investor-friendly City 2015” granted by Eurobuild Central & Eastern Europe magazine and an award for the best city in Poland in the category of new locations for shared services – CEE Shared Services and Outsourcing Award – emphasise the attractiveness of the City on the Brda River.

48

A very good climate for investors created by the City by the preparation of an optimal location offer, the development of infrastructure and an efficient service provided to entrepreneurs interested in starting and developing their business in the City have already been recognised by the office properties industry.

A factor which is contributing to the development of modern business services in Bydgoszcz, next to the availability of trained personnel, is the supply of high quality office spaces which currently amount to more than 50,000 m². In April this year, another office building was created – IDEA Space of Business with an area of 4,000 m² located in the Bydgoszcz Industrial and Technological Park.

In the coming years, the demand for modern office spaces in Bydgoszcz will bring an increase in commercial real estate investments. The City will extend its offer of modern office areas as there are many new projects being realised and planned at the moment. In the first half of 2016, the construction of Eta office building will be completed (5,250 m²).

The object is located in the Kraszewski Business Park which is the largest office complex in the KuyavianPomeranian Voivodeship. Another office building (Teta) with 4,000 m² of office space is planned to be completed ian 2017. In the coming months, the construction of the first stage of Optimum Park will also be completed – an office building with an area of 4,000 m². The next stage of the investment, which will ultimately reach 18,000 m² of the total area, is already planned.

Immobile K3 investment which is located in the very centre of the City, just 100 metres from the Old Market Square, is 8,000 m² of the total leasable area intended primarily for offices, as well as commercial and catering premises. The facility will include five floors above and two floors below the ground.

The building is expected to be opened in 2017.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Bydgoszcz

Another investment – Arcada Business Park at Fordońskie roundabout – is a complex of two impressive buildings. The first one, a 45-metre high office building – will offer an area of 10,000 m2 located on 10 floors over the ground and 2 underground floors. The total area of the second building will also equal to 10,000 m².

In the varied investment offer, two locations deserve a special attention from the office estate investors.

The first one is a 1,4 ha area of the former TORBYD ice skating rink at Chopin street. The area is included in the Local Land Development Scheme, according to which the purpose of the area is a service-

commercial-residential location with the possibility of large-scale commercial facilities. Another investment proposal is a historic building located in the city centre, at Jagiellońska 2 street, opposite Opera Nova opera house and approx. 250 m from the Bydgoszcz Old Market Square. The facility with an area of 4,800 m² is intended for residential and service purposes.

The investment support in Bydgoszcz is provided by the Bydgoszcz Regional Development Agency which serves with detailed information on individual real estates. The Agency also supports investors at every stage of the investment process. █

More information Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. ul. Mennica 6 85-112 Bydgoszcz Tel. +48 52 585 88 23 barr@barr.pl www.barr.pl

Service area at Chopin street (the former ice skating rink, TORBYD)

An object for service activities located in the city centre of Bydgoszcz, at Jagiellońska 2 street

The investment property is located in the city centre, on one of the main intersections and in the immediate vicinity of a bus station, a petrol station and one of the largest and most frequently visited shopping malls.

According to the Local Land Development Scheme, the area is intended for services with retail services areas of over 2,000 m², including sports and recreation services (complementary designation – multi-family residential area). The property area equals to 1,4 ha with the floor space not exceeding 60% of the total area. The property is equipped with a full technical infrastructure.

The building of the total area of approx. 4,800 m² is located in the very city centre, at Jagiellońska 2 street, in the vicinity of the Old Market Square, the Old Town, the Brda River and Opera Nova opera house.

There are numerous financial institutions, services and public transport connections in the area. There is a courtyard at the back of the building which provides more light to the building. According to the Study of Conditions and Directions of Spatial Development, the building is located in the city centre, within the area of urban, regional and national services. The building is equipped with a full technical infrastructure.

Parties interested in Bydgoszcz investment offer can contact Bydgoszcz Regional Development Agency to obtain more detailed information. Offers database is also available on the website www.barr.pl

Best2Invest | May - June 2016

49

Olsztyn

OLSZTYN – MIASTO Z POTENCJAŁEM

Olsztyn jest miastem otwartym na biznes, nowe inwestycje i rozwój przedsiębiorczości.

Kluczowymi branżami, na których skupiony jest obecnie rozwój Miasta są: sektor BPO, ITO oraz produkcja żywności wysokiej jakości (jedna z regionalnych inteligentnych specjalizacji).

LOKALIZACJA MIASTA Olsztyn jest największym miastem regionu i, jednocześnie, jego głównym ośrodkiem gospodarczym, edukacyjnym i kulturalnym. Mieszczą się tu siedziby władz i najważniejszych instytucji północno-wschodniej części Polski, tj.: Wojewody, Marszałka Województwa, Prezydenta Miasta i Starosty Olsztyńskiego.

Miasto stanowi też społeczne, kulturalne i ekonomiczne centrum życia w regionie. Olsztyn jest powiatem grodzkim (miastem na prawach powiatu), graniczącym z gminami Dywity, Barczewo, Purda, Stawiguda, Gietrzwałd i Jonkowo. Jako centralny ośrodek regionu, Olsztyn oddziałuje na pozostałe jednostki samorządowe województwa i wyznacza kierunki oraz trendy rozwoju gospodarczego.

50

Sukcesywnie, od kilku lat, poprawia się dostępność Olsztyna z kluczowymi miastami kraju oraz z za-

granicą. W 2016 r. uruchomione zostało regionalne, międzynarodowe lotnisko w Szymanach k./Szczytna, zaś w 2019 r. zakończyć powinna się budowa południowej obwodnicy miasta, w ciągu drogi krajowej nr 16 Grudziądz-Ogrodniki oraz drogi ekspresowej S51 Olsztyn-Olsztynek stanowiącej bezpośrednie połączenie stolicy regionu z drogą ekspresową S7 Gdańsk-Rabka Zdrój.

CHARAKTERYSTYKA PRZESTRZENI MIEJSKIEJ Olsztyn nie posiada administracyjnego podziału na dzielnice, w jego granicach funkcjonują natomiast 23 osiedla. Na przestrzeni lat struktura funkcjonalno-przestrzenna miasta dostosowywała się do naturalnych warunków ukształtowania terenu. Olsztyn leży w dolinie rzeki Łyny, dzielącej miasto wzdłuż osi północ-południe na dwie, względnie równe powierzchniowo części.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Olsztyn

Powierzchnia Olsztyna charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem geomorfologicznym i hydrogeologicznym. Obszar miasta charakteryzuje się znaczną falistością (kemy, pagórki morenowe) oraz formami wklęsłymi w postaci dolin rzecznych i zagłębień polodowcowych. Tereny położone najwyżej to osiedla: Mazurskie, Jaroty i Pieczewo oraz rejon osiedla Dajtki, najniżej położona jest natomiast dolina rzeki Łyny w okolicy osiedla Redykajny.

Strefa śródmiejska Centrum obejmuje przede wszystkim osiedle Śródmieście. Oprócz Starego Miasta, w strefie tej położone są m.in.: Park Centralny, Zakole Łyny, tereny zabudowy Górnego i Dolnego Przedmieścia, tereny pokoszarowe, tereny kolejowe z dworcami oraz tradycyjne centrum administracyjno-kulturalno-usługowe. Tereny o przeważającej funkcji mieszkaniowej zlokalizowane są głównie w południowej części miasta. Na osiedlach: Pieczewo, Jaroty, Generałów, Nagórki, Podgrodzie, Grunwaldzkie, Pojezierze, Kormoran oraz Zatorze dominuje zabudowa wielorodzinna, zaś osiedla: Mazurskie, Brzeziny, Gutkowo, Redykajny, Likusy, Nad Jeziorem Długim i Dajtki – charakteryzują się przede wszystkim zabudową niskiej intensywności.

Strefy usługowo-przemysłowe zlokalizowane są we wschodnich dzielnicach miasta (okolice ulic Leonharda, Lubelskiej i Towarowej oraz rejon Tracka i Karolina) i obejmują osiedla: Zielona Górka i Kętrzyńskiego oraz częściowo osiedla Podleśna, Pojezierze oraz Mazurskie. Jest to zwarty obszar koncentrujący zakłady produkcyjne, usługowe i tereny składowe.

Strefa uniwersytecka to tereny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego położone przy głównej trasie wyjazdowej z Olsztyna do Warszawy, stanowiące „wizytówkę” miasta.

Strefę przyrodniczo-krajobrazową stanowi otoczenie jezior: Krzywego (Ukiel), Kortowskiego, Redykajny, Żbik i Skanda oraz strefa Lasu Miejskiego.

Przyszły rozwój Olsztyna niewątpliwie będzie przebiegał w kierunkach już wcześniej wyznaczo-

nych, a więc na południe i na wschód. Szczególnie rozwijać się będą w mieście tereny osiedlowe, zarówno o niskiej, jak i wysokiej intensywności zabudowy. Główne obszary tej funkcji zlokalizowane będą na południe od osiedla Jaroty, w kierunku rzeki Łyny i Jeziora Bartąg. Pewną rezerwą pod funkcję mieszkaniową, mogą też być tereny na północ od osiedla Redykajny i na zachód od Gutkowa. Możliwe jest także wchłonięcie przez miasto terenów osiedlowych gmin sąsiednich, położonych blisko granic administracyjnych Olsztyna, jak chociażby w gminach Barczewo, Jonkowo, Purda, czy Dywity.

Z kolei tereny z przeważającą funkcją przemysłowo-składową będą rozwijać się w kierunku wschodnim, wzdłuż linii kolejowych i dróg.

DOSTĘPNE TERENY INWESTYCYJNE Miasto w chwili obecnej posiada na sprzedaż ok. 20 działek o łącznej powierzchni niemal 38 tys. m² o zróżnicowanym przeznaczeniu (usługi i handel, usługi turystyczne i hotelarskie, budownictwo mieszkaniowe). Tereny te ulokowane są przede wszystkim w zachodniej części miasta (Osiedla Gutkowo i Dajtki), ale część z nich zlokalizowana jest również w okolicach Centrum (Osiedla Śródmieście, Nad Jeziorem Długim, Grunwaldzkie) oraz w pobliżu przemysłowej części Olsztyna (Osiedle Podleśna). Zdecydowana większość z nich znajduje się na obszarach objętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego.

Na terenie Olsztyna dostępne są także nieruchomości przemysłowo-składowe Podstrefy Olsztyn Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej – 10 działek o łącznej powierzchni 63,1 ha, położonych w okolicach: Kompleksu Lubelska (ul. Leonharda i Lubelska, 2 działki), Kompleksu Jesienna (1 działka z drogą dojazdową od strony ul. Zimowej) oraz Kompleksu Track-Wschód (ul. Marii Zientary-Malewskiej i Lubelska, 7 działek). Tereny te znajdują się we wschodniej, przemysłowej części miasta (Osiedla Kętrzyńskiego oraz Zielona Górka). █

Best2Invest | May - June 2016

Wiecej informacji: Urząd Miasta Olsztyna Wydział Rozwoju Miasta i Budownictwa Referat Promocji Gospodarczej i Obsługi Inwestora Plac Jana Pawła II 1, 10-101 Olsztyn tel. +48 89 527 31 11 wew. 542, 261 www.biznes.olsztyn.eu

51

Olsztyn

OLSZTYN – A CITY WITH POTENTIAL

Olsztyn is a city open to business, new investment and entrepreneurship development.

The key branches which the current city development focuses on are: the BPO and IT sectors and the high quality food (one of the regional intelligent specializations).

LOCATION OF THE CITY Olsztyn is the largest city in the region and simultaneously its main economic, educational and cultural center. The city houses the seats of government and the most important institutions of the North-Eastern Poland, ie.: the Governor, the Marshal, the Mayor and the District Governor of Olsztyn Poviat. The city is also a social, cultural and economic center of the region. Olsztyn is a municipal district (a city with county rights), bordering with the following municipalities: Dywity, Barczewo Purda, Stawiguda, Gietrzwałd and Jonkowo.

As a focal point of the region, Olsztyn influences other local authorities of the voivodeship and sets the course and trends of economic development.

52

Over the recent several years there is a considerable improvement of Olsztyn’s accessibility to key Polish

and foreign cities. In 2016 there was a regional, international airport launched in Szymany near Szczytno and in 2019 expected to be opened there is the southern ring road within the section of the national road No. 16 Grudziądz-Ogrodniki and the expressway S51 Olsztyn-Olsztynek, constituting a direct connection between the regional capital and the express road S7 Gdansk-Rabka Zdrój.

URBAN SPACE CHARACTERISTICS There is no administrative district division in Olsztyn, there are however 23 housing estates located there. Over the years the city functional and spatial structure has been adjusting to natural terrain conditions. Olsztyn is located in the Łyna River valley, dividing the city along the North-South axis into two parts of relatively equal areal.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Olsztyn

The area of Olsztyn is characterized by a great geomorphological and hydrogeological diversity.

There are also considerable hilliness (kames, moraine hillocks) and concave land forms (river valleys, glacial depressions) present there.

The highest located housing estates are: Mazurskie, Jaroty and Pieczewo and the Dajtki area, the lowest located, on the other hand, is the Łyna River valley in the vicinity of the Redykajny housing estate.

The Downtown City Center Zone embraces mainly the Downtown housing estate. Besides the Old Town, the zone also encompasses: the Central Park, the Łyna River Bend, the Upper and Lower Suburbs development areas, post-blockhouse areas, railway areas with railway stations as well as the traditional administrative, cultural and service center. The areas with predominantly residential functions are located mainly in the southern part of the city. The housing estates: Pieczewo, Jaroty, Generałów, Nagórki, Podgrodzie, Grunwaldzkie, Pojezierze, Kormoran and Zatorze are dominated by multi-family buildings, whereas the estates: Mazurskie, Brzeziny, Gutkowo, Redykajny, Likusy, Nad Jeziorem Długim and Dajtki – by the low-intensity housing.

The service and industry zones are located in the eastern dictricts of the city (the vicinity of: Leonharda, Lubelska and Towarowa streets as well as Track and Karolin areas) and encompass the Zielona Górka and Kętrzyńskiego estates and partly the Podleśna, Pojezierze and Mazurskie estates. It is a continuous area concentrating production and service companies as well as storage sites.

The university zone comprises the premises of the University of Warmia and Mazury located by the exit road from Olsztyn to Warsaw and constituting the city “showcase”.

The nature and landscape zone is constituted by the vicinity of the following lakes: Krzywe (Ukiel), Kortowskie, Redykajny, Żbik and Skanda and by the Municipal Forest zone.

The future development of Olsztyn will undoubtedly focus on the previously designated directions, i.e.

towards the southern and eastern areas. Particularly well developing within the city will be the housing complexes of both low- and high-intensity.

The main areas serving this purpose are located to the south of the Jaroty estate, towards the Łyna River and the Bartąg Lake. The residential function reserve in some way can also be served by the areas located to the north of the Redykajny estate and to the west of the Gutkowo estate.

It is also conceivable that the residential areas of the neighboring communes (gminas) located by the administrative borders of Olsztyn may be absorbed by the city. This concerns e.g. the Barczewo, Jonkowo, Purda and Dywity gminas.

On the other hand, the mainly industrial and storage functions areas are going to expand eastward, along railways and roads.

AVAILABLE INVESTMENT AREAS There are currently approx. 20 plots with a total area of nearly 38,000 sq m for sale in the city, all of varying designations (services and sales, tourist and accommodation services, residential construction). These plots are located mainly in the western parts of the city (the Gutkowo and Dajtki estates), however some of them are also situated in the vicinity of the City Center (the Downtown, Nad Jeziorem Długim and Grunwaldzkie estates) and in proximity of the industrial part of Olsztyn (the Podleśna estate).

The vast majority of them is located in areas covered by the local spatial development plans.

Within the city of Olsztyn, there are also available the industrial and warehousing real estates belonging to the Olsztyn Sub-Zone of the WarmiaMazury Special Economic Zone – 10 plots with a total area of 63.1 ha, located in the vicinity of: the Lubelska Complex (Leonharda and Lubelska streets, 2 plots), the Jesienna Complex (1 plot with an access road from the Zimowa Street side) and the Track-East Complex (Marii ZientaryMalewskiej and Lubelska streets, 7 plots). The areas are located in the eastern, industrial part of the city (the Kętrzyńskiego and Zielona Górka estates). █

Best2Invest | May - June 2016

More information: City Development and Construction Department Olsztyn City Hall Jana Pawła II 1 Square 10-101 Olsztyn, Poland Phone: +48 89 527 31 11 ext. 542, 261 www.biznes.olsztyn.eu

53

Elbląg

ELBLĄG – STREFA DOBRYCH INWESTYCJI Miasto z tradycją i przyszłością, inwestujące w nowoczesne rozwiązania i technologie. Miejsce o znaczeniu regionalnym w skali kraju, z dobrym klimatem dla biznesu i jeszcze z dużym potencjałem do wykorzystania.

Elbląg położony jest na skrzyżowaniu szlaków wszystkich rodzajów transportu. Stanowi ważny międzynarodowy węzeł transportowy na trasie korytarza wschód – zachód, łącząc część federacji Rosyjskiej (obwód Kaliningradzki), z Polską i zachodnią Europą (trasa S22 łącząca Berlin z Kaliningradem i dalej do Litwy, Łotwy, Estonii i Finlandii, należąca do Transeuropejskiej Sieci Transportowej).

Krzyżuje się tutaj również trasa szybkiego ruchu S7 przebiegająca i łącząca takie miasta jak: Gdańsk, Warszawa, Kraków, Budapeszt. Dzięki połączeniu rzeką Elbląg z Zalewem Wiślanym, miasto znajduje się na trasie drogi wodnej E 70.

Elbląg posiada wieloletnią tradycję w branży metalowo-maszynowej, dzięki czemu wyspecjalizował się w Polsce Północnej w obszarze usług projektowych, czego świadectwem są siedziby wielu biur projektowych, m.in. takich koncernów jak: FLSmidth Maag Gear, Siemens czy General Electric (GE). Miasto stawia na dobrą współpracę z lokalnym biznesem i elbląskimi uczelniami, głównie w zakresie zdobywania wykwalifikowanej kadry, poprzez m.in. wypracowany system odbywania praktyk uczniów i studentów. Priorytetem jest każde nowe miejsce pracy, dlatego też miasto dba o dogodne warunki do ich tworzenia i rozwoju biznesu.

54

Od wielu lat miasto stawia na rozwój innowacyjności i konsekwentnie realizuje inwestycje dostosowując infrastrukturę do bieżących potrzeb mieszkań-

ców i inwestorów. W ostatnich dziesięciu latach jakość życia i prowadzenia biznesu podniosła się dzięki m. in. rozbudowie sieci światłowodów, modernizacji infrastruktury drogowej, wprowadzeniu nowoczesnego systemu utylizacji odpadów i uzdatniania wody oraz uzbrojeniu terenów inwestycyjnych i tworzeniu ośrodków wdrażania innowacji, takich jak Elbląski Park Technologiczny ze specjalistycznymi laboratoriami.

W MIEŚCIE DOSTĘPNE SĄ LICZNE TERENY INWESTYCYJNE. WŚRÓD NICH NA SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ ZASŁUGUJĄ: Modrzewina Południe i znajdujący się w jej obszarze Elbląski Park Technologiczny – konsekwentnie realizowany przez władze miasta projekt tworzący dogodne warunki inwestycyjne w Elblągu.

Całkowita powierzchnia Modrzewiny Południe to 67,7 ha, w tym ponad 40 ha w granicach Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Podstrefa Elbląg. Wszystkie lokalizacje posiadają dostęp do infrastruktury niezbędnej do realizacji inwestycji. Teren Modrzewiny Południe przeznaczony jest pod działalność produkcyjno-usługową przemysłu zaawansowanej technologii. Branże najczęściej wybierające ofertę Podstrefy Elbląg to głównie meblowa, metalowa, biotechnologia i budowlana.

Kolejne firmy, w tym z branż nowoczesnych usług biznesowych, IT, środowiskowej, to między innymi 27 lokatorów Elbląskiego Parku Technologicznego (EPT).

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Elbląg

Park, ze swoją ofertą badań laboratoryjnych oraz brokera innowacji w Centrum Biznesu, Rozwoju i Innowacji, jest ośrodkiem rozwijających się/ zalążkowych inwestycji na Modrzewinie Południe.

W jednym z centrów badawczych EPT Laboratorium Zaawansowanych Analiz Środowiskowych, świadczy usługi akredytowane przez PCA w zakresie badań chemicznych i właściwości fizycznych wody, wody do spożycia i ścieków. Poza badaniami akredytowanymi Laboratorium wykonuje prace badawczo-rozwojowe w zakresie badań żywności, odpadów komunalnych, osadów ściekowych i dennych, gleby, jak również pomiary poziomu dźwięku farm wiatrowych.

acji Wodnej „Dolinka” z zespołem basenów i częścią rekreacji wodnej i spa dla całej rodziny.

Przestrzeń 17 hektarowej Wyspy Spichrzów w ramach rewitalizacji oraz szeroko pojętego przystosowania do współczesnych potrzeb, stwarza idealną lokalizację pod inwestycje usługowo-handlowe, uwzględniające usługi turystyczne i sportów wodnych, gastronomiczne i handlowe połączone z funkcją mieszkaniową.

w Elblągu oferują swoje wsparcie i partnerstwo przy realizacji projektów komercjalizacji badań naukowych. W ramach tzw. inteligentnych specjalizacji w województwie i w Elblągu tj. drewno i meblarstwo, ekonomia wody oraz przemysł metalowo-maszynowy, przedsiębiorca może liczyć na wsparcie wdrażania innowacji w swojej firmie z możliwością współpracy z naukowcami i realizacją prac badawczych w dedykowanych laboratoriach.

Wyspa Spichrzów, wyjątkowa przestrzeń miasta pod kompleksową inwestycję rekreacyjno-usługową, tworzącą wizytówkę miasta i ulubione miejsce dla mieszkańców i turystów.

Wyspa stanowi fragment wielofunkcyjnego usługowo-mieszkalnego Śródmieścia Elbląga, w pobliżu unikatowej starówki elbląskiej, skomunikowanej mostami zwodzonymi z bulwarem spacerowym nad rzeką Elbląg.

Europark to obszar terenów inwestycyjnych w Elblągu położonych we wschodniej części miasta, położony na styku z parkiem krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej – zielonymi płucami miasta.

Europark to kompleks turystyczno-rekreacyjny, w skład którego mają wejść m.in. trasy spacerowe i trekkingowe, muszla koncertowa, szlak kajakowy, ośrodek sportów zimowych, rowerowych i konnych, park wodny i tzw. park przygody.

Centralnym punktem tego obszaru jest Góra Chrobrego – funkcjonujący ośrodek sportowo-rekreacyjny ze stacją narciarską i parkiem rozrywki.

Kompleks Europarku uzupełnia Centrum Rekre-

Oferta Europarku kierowana jest do przedsiębiorców zainteresowanych inwestycjami w obiekty hotelowe, gastronomiczne, oraz szeroko rozumianej obsługi turystyki, sportu i rekreacji.

WSPARCIE ZE STRONY WŁADZ MIASTA Miasto w swojej ofercie proponuje dla każdego inwestora, który stworzy nowe miejsca pracy zwolnienia z podatku miejscowego. W zależności od liczby zatrudnionych osób Ulgi i przywileje dla inwestorów w ramach nowej inwestycji, w tym również reinwestycji, Warmińsko-Mazurska Specjalna może otrzymać zwolnienie Strefa Ekonomiczna oferuje z podatku od gruntu i nierucho- firmom prowadzącym biznes w ramach strefy najwyższe mości na okres od 3 do 6 lat. w skali kraju ulgi podatkowe.

Inwestycja na terenie objętym W-M WSPARCIE OŚRODKÓW SSE daje szansę na pozyskanie INNOWACJI zezwolenia na działalność w streElbląski Park Technologiczny fie i ulgi podatkowej nawet do 70% oraz Centrum Transferu wartości kosztów inwestycyjnych Te c h n o l o g i i Pa ń s t w o w e j lub dwuletnich kosztów nowozaWyższej Szkoły Zawodowej trudnionych w strefie.

BIURO WSPARCIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W strukturach Urzędu Miasta funkcjonuje Biuro Wsparcia Przedsiębiorczości, które zapewnia kompleksową obsługę inwestorów na każdym etapie realizacji inwestycji, począwszy od wyboru lokalizacji do zakończenia i opieka po inwestycyjna.

Biuro udziela informacji niezbędnych przedsiębiorcom przy rozpoczęciu działalności gospodarczej, informacji nt. możliwości rozwoju firm dzięki pozyskaniu funduszy zewnętrznych i zakresu wsparcia ze strony instytucji otoczenia biznesu w Elblągu. █

Best2Invest | May - June 2016

Więcej informacji: Urząd Miejski w Elblągu Biuro Wsparcia Przedsiębiorczości tel: +48 55 239 32 91 fax: +48 55 239 33 46 bwp@umelblag.pl www.inwestycje. elblag.pl www.elblag.eu

55

Elbląg

ELBLAG – THE ZONE OF GOOD INVESTMENTS The city with tradition and future, which invests in modern solutions and technologies.

The place with a regional significance in respect to the whole country, with a good climate for business and still huge potential to be used.

Elblag is located at the intersection of routes of all types of transport. It is an important international transport node on the route of the east – west lane, joining a part of the Russian Federation (Kaliningrad Oblast) with Poland and Western Europe (route S22 connecting Berlin with Kaliningrad anf further to Lithuania, Latvia, Estonia and Finland, belonging to the Trans – European Transport Networks).

There is also teh major road S7 which joins such cities as: Gdańsk, Warsaw, Cracow, Budapest. Due to the connection with the Wislany Bay through the River Elblag, the city is licated on the route of the water way E 70.

Elblag is known for its longstanding tradition in the metal and machine industry, and this is the reason why it bacame specialized in the sphere of design services in Northern Poland. That is why the seats of multiple design offices is to be found here, as the following: FLSmidth Maag Gear, Siemens and General Electric (GE). The city focuses on a good cooperation with the local business and high schools of Elblag, mainly in the field of gaining a qualified staff by an established system of apprenticeship.

Every new job is a priority, therefore the city cares about convenient conditions for creating new work places and business development.

56

For many years the city has been focused on the development of innovation and it has consistently realised investments by adapting infrastructure

to current needs of the citizens and investors.

In the recent ten years the quality of life and conducting business has risen thanks to, among others, the development of a network of optical fiber, modernisation of the road infrastructure, modern system of recycling and water treatment, also development of infrastructure in the investment area and centres of innovation implementation, such as Elblag Technology park with specialized laboratories.

NUMEROUS AREAS FOR INVESTMENTS ARE AVAILABLE IN THE CITY. SOME OF THEM DESERVE A SPECIAL ATTENTION: Modrzewina South and Elblag Technology Park, which is to found in its boundaries – a project consistently realised by the city authorities, gives optimal conditions for investments in Elblag.

The total area of Modrzewina South is 67.7 ha, including 40 ha within the Warmia and Masury Special Economic Zone, Subzone Elblag. All the locations have the access to the infrastructure which is necessary for investments.

The area of Modrzewina South is destined for production and services of hi-tech industry. In accordance with the assumptions of the area development plan, it is the place where technical and production buildings connected with idustrial and warehouse activities may be erected, including production and services of high tech industry, components, logistics, distribution.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Elbląg

The Elblag Technology Park is located in the centre of Modrzewina South offering lab tests and an innovation broker in the Centre for Business, Development and Innovation, including standard services such as office and conference space for rent and servicing companies located in the Park.

In one of the research centres, the Elblag Technology Park offers services in the Laboratory of Advanced Environmental Analyses with accreditation for chemical research and physical properties of water, drinking water and sewage. Apart from the accredited research, the laboratory carries out research and development concerning food tests, municipal waste, sewage and bottom sediments, soil as well as the measurement of the sound level of wind farms.

Granary Island, an exeptional space of the city for a complex recreation and services investment creating the sign of the city and the favourite place for citizens and tourists. The Island is a fragment of a multi – function downtown of Elblag near the unique Elblag Old Town, joined with a boulevard by drawbridges on the Elblag River.

The area of the 17 ha Granary Island within the revitalisation and an adjustment to contemporary requirements creates an ideal localisation for investments in the field of services and trade, taking into account services in the range of tourism, water sports, gastronomy and trade connected with a housing function.

Europark is an investment area in Elblag situated in the eastern part of the city, near a landscape park of Elblag Upland – the green lungs of the city.

Europark is a tourist – recreational centre, which will consist of walking and trekking routes, bandshell, water trails, centre of winter sports, cycling and horse riding, water park and so called adventure park.

The central part of this area is Chrobry’s Mountain – a functioning sports and recreational centre with a ski station and and a theme park. A complex of Europak is accompanied by the Centre of Water Recreation „Dolinka” with swimming pools with

water recreation and spa for the whole family.

The offer of Europark is addressed to entrepreneurs interested in investing in hotels, gastronomy and tourism, sport and recreation.

SUPPORT FROM THE TOWN AUTHORITIES Every inwestor, who creates new work places is offered a tax exemption from the local tax.

Depending on the numer of persons employed within a new investment, including a reinvestment, the inwestor may obtain a tax exemption from land and property tax for a period from 3 to 6 years.

SUPPORTING THE CENTRES Exemptions and privileges OF INNOVATION for investors The Elblag Technology Park The highest in the country level and the Centre of Technology of public support is an essentil Transfer of the State Higher incentive for investing in Elblag.

School of Vocational Education The Warmia and Masury Special in Elblag offer their suport and Economic Zone offers tax exemptions partnership with reference at the highest level in the whole to carrying out projects in the field country to companies conducting of commercialization of scientific a business activity within the zone. research. As part of so called An investment in the area within inteligent specializations in the W-M SSE gives a Chance to obtain a license to perform a business voivodeship and in Elblag, i.e. activity in the zone and a tax wood and furniture industry, exemption up to 70% of the value of water economy and engineering the investment costs or two – year industry, an entrepreneur costs of newly employed persons in may count on the suport when the zone. innovations are implemented in their company, with a possibiliy to cooperate with scientists and fulfil research in dedicated laboratories.

ENTREPRENEURSHIP SUPPORT OFFICE The Entrepreneurship Support Office is to be found in the Town Hall in Elblag, which assures an extensive investors service at every level of investment execution, starting from the choice of the location to its accomplishment and a post – investment care.

The Entrepreneurship Support Office provides information which is necessary for the entrepreneurs when they start their business activity, information concerning the possibilities of the company development thanks to external funds and a scope of support from business environment institutions in Elblag. █

Best2Invest | May - June 2016

More informations: Municipal Office in Elbląg, Entrepreneurship Support Office tel: +48 55 239 32 91 fax: +48 55 239 33 46 bwp@umelblag.pl www.inwestycje. elblag.pl www.elblag.eu

57

Szczecin

SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W SZCZECINIE SZCZECIN – TWOJE MIEJSCE DLA BIZNESU

Obszar Szczecina jest najbogatszym i najbardziej uprzemysłowionym regionem województwa zachodniopomorskiego. Miasto uznawane jest za stolicę Euroregionu Pomerania i ważne miejsce spotkań politycznych oraz kulturalnych pomiędzy lokalnymi władzami Polski, Niemiec oraz krajów skandynawskich.

Szczecin jest położony na skrzyżowaniu szlaków wszystkich rodzajów transportu.

Stanowi ważny międzynarodowy węzeł transportowy na trasie transeuropejskiego korytarza transportowego północ-południe, od południowej Skandynawii przez szlak odrzański, Czechy, Austrię do portów morza Śródziemnego.

Leży na trasie łączącej Rosję i Finlandię poprzez Bałtyk z Europą Zachodnią. Obok doskonałej lokalizacji Szczecin charakteryzuje się niezwykłymi warunkami naturalnymi, dużym wyborem atrakcyjnych terenów inwestycyjnych oraz dużym potencjałem wykształconych i wysoko wykwalifikowanych pracowników. To wszystko czyni miasto zarówno przyjaznym miejscem do życia, jak i dynamicznie rozwijającą się metropolią.

58

Atrakcyjność inwestycyjną Miasta potwierdza ogłoszony przez Agencję Fitch Ratings rating Szczecina na poziomie BBB+, który określa stabilną politykę finansową oraz wysokie standardy zarządzania finansami w mieście. Rating utrzymuje się od 2008 roku. Istotnym argumentem ułatwiającym podejmowanie przez inwestorów decyzji jest funkcjonowanie na terenie Miasta Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Mielec działa w Szczecinie od 2010 roku.

Strefa posiada tereny przygotowane pod zabudowę przemysłową, zaś rozpoczęcie w niej działalności gospodarczej jest ułatwione, poprzez wprowadzenie kompleksowej procedury obsługi projektów One Stop Shop, skracającej czas zrealizowania inwestycji.

Firma może liczyć też na pomoc publiczną, m.in. zwolnienie z podatku dochodowego z tytułu poniesionych kosztów inwestycji. W SSE działają już tak znaczące firmy jak HKL, Bilfinger Mars Offshore czy Garo.

Tereny Trzebusza i Dunikowa są w pełni uzbrojone w infrastrukturę techniczną: energię elektryczną, wodociąg, kanalizację sanitarną. Położone są w prawobrzeżnej części Szczecina, 1 km do autostrady A6, 3 km do drogi ekspresowej S10, 13 km do drogi ekspresowej S3, około 25 km do granicy polsko-niemieckiej, około 20 km do centrum Szczecina. Doskonałe skomunikowanie z resztą zachodniej Europy gwarantuje bliskość lotnisk: 30 km do portu Lotniczego Szczecin-Goleniów, 140 km do dwóch lotnisk w Berlinie. █

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Szczecin

PODSTREFA SZCZECIN SPECJALNEJ STREFY EKONOMICZNEJ EURO-PARK MIELEC LOKALIZACJA: • Prawobrzeżna część Szczecina, • 1 km do autostrady A6, • 3 km do drogi ekspresowej S10, • 13 km do drogi ekspresowej S3, • Około 25 km do granicy polsko-niemieckiej, • Około 20 km do centrum Szczecina, • Około 30 km do portu Lotniczego Szczecin-Goleniów,

• Około 140 km do dwóch lotnisk w Berlinie.

• Właściciel terenów inwestycyjnych Trzebusz i Dunikowo– Miasto Szczecin, • Zarządzający – Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział w Warszawie, • Nabycie nieruchomości w drodze przetargu łącznego.

DUNIKOWO

TRZEBUSZ

NIERUCHOMOŚĆ

NIERUCHOMOŚĆ

• Teren przeznaczony pod zabudowę usługową, produkcyjną, magazynową i składową, • Powierzchnia całkowita – około 31 ha: • Możliwość zakupu dowolnej powierzchni od 2 ha do 16 ha (zgodnie z potrzebami inwestora).

• Teren przeznaczony pod obiekty produkcyjne, składy, magazyny, obiekty usługowe, bazy transportowe, • Powierzchnia do zbycia – 21 ha: ⋄⋄ około 7 ha w pierwszym etapie, ⋄⋄ około 14 ha w drugim etapie.

WSKAŹNIKI URBANISTYCZNE

WSKAŹNIKI URBANISTYCZNE

• max. powierzchnia zabudowy 50%, • min. powierzchnia biologicznie czynna 30%, • max. wysokość zabudowy – 15 m, 3 kondydygnacje nadziemne.

• max. powierzchnia zabudowy – 65%, • min. powierzchnia biologicznie czynna – 25%, • max. wysokość zabudowy – 12 m.

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

• Pełne uzbrojenie w infrastrukturę techniczną: energia elektryczna, wodociąg, kanalizacja sanitarna, telekomunikacja, gaz (budowa w drugiej połowie 2015 r.).

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

• Pełne uzbrojenie w infrastrukturę techniczną: energia elektryczna, wodociąg, kanalizacja sanitarna.

Więcej informacji: Urzad Miasta Szczecin, Wydział Obsługi Inwestorów i Biznesu Pl. Armii Krajowej 1 70-456 Szczecin tel. (+48 91) 42 45 819 fax (+48 91) 42 45 820 invest@um.szczecin.pl www.szczecin.eu www.invest.szczecin.eu

Best2Invest | May - June 2016

59

Szczecin

THE SPECIAL ECONOMIC ZONE IN SZCZECIN SZCZECIN – YOUR PLACE FOR BUSINESS

The Szczecin area is one of the richest and the most industrialised regions of the West Pomeranian Province. The city is considered the capital of the Pomerania Euroregion and an important venue for political and cultural meetings of local authorities from Poland, Germany and the Scandinavian countries.

Szczecin is located at an intersection of routes of all means of transport. It constitutes a crucial international transport hub within the route of the trans-European North-South transport corridor leading from South Scandinavia, through the Oder river waterway, the Czech Republic, and Austria to the ports of the Mediterranean Sea. It is situated on the route linking Russia and Finland with Western Europe via the Baltic Sea. As well as the excellent location, Szczecin is characterised by extraordinary natural conditions, a wide selection of investment areas and a large potential of well-educated and highly qualified employees. These qualities make the city both a friendly place to live in and a metropolis of dynamic development.

60

The investment attractiveness of the city has been confirmed by the BBB+ rating declared by the Fitch Ratings Agency, which determines the stable financial policy as well as the high standards of finance management in the city. The rating has not changed since 2008. The Special Economic Zone operating in the area of the city is a strong argument for entrepreneurs considering the possibility of investing here.

The Europark Mielec subzone within the Special Economic Zone has been operating in Szczecin since 2010. The subzone includes areas for industrial development, and starting business activities here is facilitated by the introduction of a comprehensive project management procedure called One Stop Shop, which shortens the time needed to carry out the investment. The company may also count on public support, including exemption from income tax due to incurred investment costs. Major companies such as HKL, Bilfinger Mars Offshore and Garo have been operating in the Special Economic Zone.

The area of Trzebusz and Dunikowo are fully furnished with technical infrastructure: electricity, water supply, sewage system. They are situated in the right-shore area of Szczecin, 1 km from the A6 motorway, 3 km from the S10 expressway, 13 km from the S3 expressway, and about 25 km from the Polish-German border, about 20 km from the centre of Szczecin. The vicinity of the airports guarantees perfect communication with the rest of Western Europe: 30 km from the Szczecin-Goleniów Airport, and 140 km from the two airports in Berlin. █

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Szczecin

THE SZCZECIN SUBZONE OF THE EURO-PARK MIELEC SEZ LOCATION: • The right-bank part of Szczecin, • 1 km to the A6 motorway (Szczecin-Dąbie junction), • 3 km to the S10 expressway (Kijewo junction), • 13 km to the S3 expressway (Klucz junction), • 15 km to the Szczecin city centre, • 25 km to the border crossing in Kołbaskowo,

• • • • •

30 km to Szczecin-Goleniów Airport, 85 km to Świnoujście Seaport, 140 km to two airports in Berlin.

Owner – the City of Szczecin Administrator –Industrial Development Agency Joint Stock Company, Warsaw Branch • The purchase of real property within a public procurement procedure.

DUNIKOWO

TRZEBUSZ

REAL PROPERTY

REAL PROPERTY

• The area is designated for services, production, warehousing and storage, • Total area – approx. 31 ha, • According to the investor’s needs, an area from 2 ha to 16 ha can be purchased.

• The area designated for production, storage, warehousing, services and transport centres • Area for sale – 21 ha ⋄⋄ approx. 7 ha in the first phase,

⋄⋄ approx. 14 ha in the second phase.

URBAN INDICATORS

• maximum development area: 50%, • minimum biologically active area: 30%, • maximum development height: 15 m, three overground storeys.

TECHNICAL INFRASTRUCTURE

• A full technical infrastructure: electricity, water-supply system, sanitary sewerage system, telecommunication lines, gas (constructed in the second half of 2015).

URBAN INDICATORS

• maximum development area – 65%, • minimum biologically active area – 25%, • maximum development height – 12 m.

TECHNICAL INFRASTRUCTURE

• A full technical infrastructure: electricity, water supply system, sanitary sewerage system.

More information: The City of Szczecin, Investor and Business Support Department Pl. Armii Krajowej 1 70-456 Szczecin tel. (+48 91) 42 45 819 fax (+48 91) 42 45 820 invest@um.szczecin.pl www.szczecin.eu www.invest.szczecin.eu

Best2Invest | May - June 2016

61

Radom

RADOM – miejsce twojej następnej

inwestycji

Radom, dzięki dobrej lokalizacji, relatywnie niskim kosztom życia i pracy, bogatym zasobom ludzkim, szerokiej ofercie kulturalnej oraz podejmowanym przez władze miasta działaniom, staje się atrakcyjnym miejscem dla przedsiębiorców i inwestorów.

Radom od wielu dziesięcioleci jest miastem przemysłowym. To tu funkcjonowały znane na całym świecie wielkie zakłady, jak chociażby RZPS Radoskór, Zakłady Metalowe, Radomska Wytwórnia Telefonów czy Fabryka Łączników. W obecnych czasach powstało w Radomiu wiele nowych, mniejszych firm, które kontynuują tradycje przemysłowe tego miasta. Dzięki działaniom władz miasta, mającym na celu wsparcie zarówno przedsiębiorców już prowadzących działalność gospodarczą, jak i tych poszukujących lokalizacji, radomskie firmy rozwijają się i rozbudowują – realizowane są również nowe inwestycje.

Radom posiada bardzo zróżnicowaną ofertę inwestycyjną. Tereny, przeznaczone na działalność gospodarczą, zlokalizowane są w różnych częściach miasta, od jego centrum po obrzeża.

Dzięki temu zróżnicowaniu, miasto może zaoferować znakomicie przygotowane tereny inwestycyjne, zarówno dla firm z sektora nowoczesnych usług biznesowych (tereny w centrum z przeznaczeniem pod biurowce), jak i dla sektora przemysłowego.

62

Obecnie, miasto może zaoferować inwestorom kilka wolnych lokalizacji o łącznej powierzchni kilkudziesięciu hektarów. Tereny te w większości objęte są specjalną strefą ekonomiczną, na obszarze której inwestor może odliczyć część kosztów inwestycji w postaci zwolnień z podatku dochodowego.

Radomska Podstrefa Tarnobrzeskiej Specjalnej

Strefy Ekonomicznej, zarządzana przez Agencję Rozwoju Przemysłu SA obejmuje rejony inwestycyjne zlokalizowane na terenach: Wólka Klwatecka, Gołębiów, Wośniki oraz w Pionkach, Poniatowej, Ożarowie Mazowieckim i Wyszkowie. Podstrefa gwarantuje bardzo dobre połączenia i infrastrukturę dla transportu kolejowego i samochodowego, gdyż poszczególne rejony usytuowane są obok arterii komunikacyjnych działających w systemie ruchu przyspieszonego w kierunkach Warszawa, Lublin, Kraków. Z uwagi na dotychczasowe tradycje regionu i dostępność wykwalifikowanej kadry w sektorach obróbki metali, telekomunikacji, przemysłu obuwniczego, zbrojeniowego i podwykonawstwa przemysłowego, preferowane branże w pozyskiwaniu nowych inwestycji, to: przemysł elektroniczny, telekomunikacyjny i informatyczny

produkcja wykorzystująca nowoczesne technologie przemysł elektromaszynowy przemysł skórzany przemysł chemiczny i kosmetyczny W Radomiu już funkcjonuje sieć firm i podwykonawców w różnych branżach poszukujących możliwości rozwinięcia współpracy partnerskiej z potencjalnymi inwestorami, a rodzaje możliwej

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Radom

współpracy to: joint venture, umowy podwykonawstwa, transfer technologii.

Władze miasta Radomia czynią starania, aby nieustannie rozwijać infrastrukturę techniczną niezbędną do prowadzenia działalności gospodarczej. W ostatnich latach na terenach inwestycyjnych oferowanych przez miasto powstało wiele nowych zakładów przemysłowych. Część z funkcjonujących na tych terenach firm to przedsiębiorstwa, które są związane z Radomiem od początku ich powstania i dzięki dynamicznemu rozwojowi przeniosły działalność z centrum miasta do nowych, większych i funkcjonalnych siedzib. Przykładem może tu być firma SUPRON 3, która, po kilkudziesięciu latach działalności, zakupiła od miasta teren pod nowy zakład i uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „WISŁOSAN” S.A., Podstrefa Radom. Firma, dzięki nowej inwestycji, skorzystała również z możliwości zwolnienia na 5 lat z podatku od nieruchomości.

Oferta inwestycyjna Radomia oraz pomoc i wsparcie oferowane przez magistrat są atrakcyjne również dla nowych inwestorów poszukujących lokalizacji do prowadzenia działalności. Wiele przedsiębiorstw działających w SSE to duże zakłady przemysłowe o znanej marce. Przykładem skorzystania z dobrej oferty radomskiej jest giełdowa spółka Aplisens, która pozyskała grunt, a miasto wybudowało infrastrukturę. Aplisens jest liderem wśród krajowych dostawców rozwiązań w zakresie przemysłowej aparatury kontrolno-pomiarowej. Produkuje szeroką gamę wysokiej jakości urządzeń do pomiaru ciśnienia, różnicy ciśnień, poziomu oraz temperatury, wykorzystywanych w wielu gałęziach przemysłu.

Według danych na koniec 2015 roku, na podstawie zezwolenia działa w Podstrefie Radom 21 przedsiębiorstw, głownie z branży metalowej, maszynowej i spożywczej. Powierzchnia Podstrefy Radom – rejon inwestycyjny Radom to 120,5957 ha. Powierzchnia całej Radomskiej Podstrefy TSSE (Radom: Wośniki, Wólka Klwatecka, Gołębiów oraz Ożarów Mazowiecki, Poniatowa, Pionki, Wyszków) – 212,4962 ha.

Powierzchnia zajmowana przez firmy posiadające zezwolenie na obszarze Podstrefy Radom obejmującej rejon inwestycyjny Radom, stanowi znaczną część całej jej powierzchni.

Obecnie, miasto może zaoferować klika działek inwestycyjnych przeznaczonych na działalność przemysłową. Są to grunty położone w okolicach południowej obwodnicy miasta (ok. 16 ha), przylegające do trasy S7 na radomskich Wośnikach (ok. 12 ha) oraz zlokalizowane na byłych terenach elektrociepłowni (ok. 9 ha). W ofercie miasta znajdują się także powierzchnie biurowe z przeznaczeniem dla firm oferujących nowoczesne usługi biznesowe.

Są to nowoczesne budynki zlokalizowane w dobrze skomunikowanych rejonach miasta, które spełniają wymagania czołowych firm świadczących usługi dla branży BSS.

W celu pobudzenia aktywności przedsiębiorców utworzona została Radomska Strefa Gospodarcza. Strefą objęto teren całego miasta, dzięki czemu możliwe stało się pozyskiwanie nowych miejsc przeznaczonych na działalność gospodarczą. Działania Urzędu Miejskiego zmierzają w kierunku wspierania radomskich przedsiębiorców oraz zachęcenia nowych inwestorów do zlokalizowania biznesu na terenie miasta. Jedną z form wsparcia jest rozbudowa bazy oferowanych przez miasto działek inwestycyjnych, do której dołączane są również grunty prywatne.

Radom dzięki dobrej lokalizacji, relatywnie niskim kosztom życia i pracy, bogatym zasobom ludzkim, szerokiej ofercie kulturalnej oraz podejmowanym przez władze miasta działaniom, staje się atrakcyjnym miejscem dla przedsiębiorców i inwestorów.

Szerokie wsparcie wszelkich inicjatyw gospodarczych i realne działania związane z rozwojem lokalnego biznesu wiążą się ze wzrostem liczby zakładów przemysłowych prowadzących działalność na terenie miasta.

Nieustanne poszukiwanie terenów inwestycyjnych zostało w ostatnim okresie rozszerzone również na gminy sąsiadujące. Dzięki tej współpracy i pozyskiwaniu nowych atrakcyjnych lokalizacji, Radom dodaje jeszcze jeden argument dla potencjalnych inwestorów poszukujących dobrego, przyjaznego miejsca dla prowadzenia biznesu. █

Best2Invest | May - June 2016

Więcej informacji Wydział Obsługi Radomskiej Strefy Gospodarczej ul. Żeromskiego 53 26-600 Radom +48 48 36 20 358 m.kucharski@ umradom.pl www.radom.pl

63

Radom

RADOM – your next

investment

location

Thanks to good location, relatively low cost of living and work, rich human resources, a wide range of cultural and municipality’s activities, Radom city becomes an attractive place for entrepreneurs and investors.

For decades Radom has been an industrial city.

It is where operated big, world famous factories like Radoskór, Zakłady Metalowe, RWT or Fabryka Łączników. Nowadays there have been a number of new, smaller companies established in Radom which continue the industrial traditions of the city. Thanks to the efforts of city authorities aimed at supporting businesses already in operation as well as those looking for a location, Radom companies grow and expand, but there are also new investments.

64

Radom has a much diversified investment offer.

Areas designated for investments are located in various parts of the city, starting in the city center

and reaching the suburbs. Due to this diversity, the city offers well-prepared investment locations suitable for BSS (office space in the city’s center), as well as for production.

Currently, the city offers several dozen hectares worth of investment locations. These areas are mostly covered by a special economic zone, where investors can benefit from partial investment cost deduction. Radom Subzone of the Tarnobrzeg Special Economic Zone, managed by the Industrial Development Agency includes locations in the areas of: Wólka Klwatecka, Gołębiów, Wośniki, Pionki, Poniatowa, Ożarów Mazowiecki and

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Radom

Wyszków. SEZ guarantees very good connections and infrastructure for transport by rail and road, as individual areas are situated next to communication routes towards Warsaw, Lublin and Cracow. Thanks to regional traditions and availability of qualified personnel in metal processing, telecommunications, leather industry, defense and industrial subcontracting branches, the preferred industries in attracting new investment, are: electronics industry, telecommunications and information technology production and modern technologies electromechanical industry leather industry chemical industry and cosmetics Radom hosts a network of companies and subcontractors in different industries looking to develop partnerships with other parties and the types of possible cooperation include joint ventures, subcontracting, and technology transfer.

Radom authorities make continuous effort to develop necessary local technical business infrastructure.

In recent years a number of new industrial plants grew on city’s investment areas. Some of these companies were started in Radom and thanks to their dynamic development they moved to new, larger and more functional locations. Supron 3 is one such example, an experienced company that purchased land from the city, built a new plant and became part of Radom Subzone of Tarnobrzeg Special Economic Zone. Thanks to new investments, the company also benefits from 5 year property tax exemption.

Radom investment aid offer and municipality’s support offered by the municipality are also attractive for new investors seeking location to do business.

Many companies operating in SEZ are large industrial brands. An example of Radom investment support beneficiary is a listed company Aplisens that purchased ground and the city built the entire necessary infrastructure. Aplisens is a leading domestic supplier of industrial measurement and control equipment solutions. It produces a wide

range of high quality equipment for measurement of pressure, differential pressure, level and temperature utilized in various industries.

According to end of 2015 data there are 21 companies operating under SEZ permission in Radom subzone, mainly of metal, engineering and food industries. Radom area TSEZ covers 120 hectares, TSEZ Subzone Radom including Wośniki, Wolka Klwatecka, Gołębiów, Ożarów Mazowiecki, Poniatowa, Pionki, Wyszków hosts 212 hectares.

Currently, the city offers several investment plots allocated for industrial activity. These areas are located in three locations, next to the southern ring road (approx. 16 ha), next to the S7 route in Wośniki area (approx. 12 ha), on the grounds of the former power plant (approx. 9 ha). The city’s offer also includes office space. These are modern buildings located in well-connected areas of the city, which meet the requirements of the leading companies providing services for the BSS industry.

Radom Economic Zone was formed in order to stimulate local business activity. The zone covers the whole city and it made possible to acquire new sites for business. The city hall’s activity aims at supporting entrepreneurs and attracting new investors to locate business in the city. The city hall offered Greenfield and Brownfield database that also includes private property is one of the forms of support.

Thanks to good location, relatively low cost of living and work, rich human resources, a wide range of cultural and municipality’s activities, Radom city becomes an attractive place for entrepreneurs and investors. Complementary support of any economic initiatives and activities related to the development of local economy translate to a number of businesses operating in the city. Continuous search to broaden city’s investment location offer has been recently extended to neighboring municipalities. Thanks to this cooperation and acquiring new attractive plots, Radom provides yet another advantage to investors looking for a good, friendly place to do business. █

Best2Invest | May - June 2016

More information Radom Economic Zone Service Department ul. Żeromskiego 53 26-600 Radom +48 48 36 20 358 m.kucharski@ umradom.pl www.radom.pl

65

Kielce

KIELCE – STOLICA REGIONU Z BOGATĄ OFERTĄ TERENÓW INWESTYCYJNYCH

Przyrodnicze walory regionu świętokrzyskiego sprawiają, iż jest to miejsce chętnie odwiedzane przez turystów, geologów a także amatorów sportów zimowych. Te same atuty sprawiły, iż od lat ważną rolę odgrywa tu budownictwo i produkcja materiałów budowlanych, a firmy deweloperskie stanowią ważny segment rynku.

Kielce są administracyjnym centrum regionu świętokrzyskiego. Jako największe miasto w województwie stanowią siedzibę najważniejszych firm i instytucji.

Pomimo dominującej roli, miasto otwarte jest na współpracę z sąsiednimi gminami. Przykładem dobrej partnerskiej inicjatywy jest wspólna dla 15 gmin Baza Danych Ofert Inwestycyjnych.

BAZA DANYCH OFERT INWESTYCYJNYCH Baza Danych Ofert Inwestycyjnych (www.mapa. invest.kielce.pl) stanowi część Kieleckiego Portalu Gospodarczego (www.invest.kielce.pl). Narzędzie to zostało stworzone w oparciu o elektroniczne mapy i informacje przekazywane od właścicieli terenów.

Pozwala ono gromadzić i udostępniać szereg informacji o nieruchomościach. Bazą administruje Centrum Obsługi Inwestora w Urzędzie Miasta Kielce, ale prezentowane oferty pochodzą z 15 gmin, w tym z Chęcin, Chmielnika, Daleszyc, Morawicy, Miedzianej Góry czy Zagnańska.

66

Baza ofert powstała jako instrument promocji, ale także jako odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na łatwo dostępną, skoncentrowaną informację o działkach inwestycyjnych. Każda oferta zawiera zdjęcia lotnicze i naziemne, a także szereg parametrów technicznych i warstwy pokazujące zakres

ochrony środowiska. Wszystkie te dane można wygenerować w postaci formatki PDF lub przekazać zainteresowanej osobie link do oferty. Ważną funkcjonalnością Bazy jest szybki dostęp do Geoportalu Kielce, co pozwala bardziej szczegółowo zweryfikować plany zagospodarowania przestrzennego oraz inne ważne dla inwestora informacje. Baza jest podzielona na kilka kategorii. Oprócz terenów inwestycyjnych można zapoznać się z dostępnymi w Kielcach powierzchniami biurowymi, halami produkcyjnymi i ofertami współpracy.

– Prowadzimy tę bazę od 2012 roku i możemy śmiało powiedzieć, że jest ona niezastąpiona w codziennej pracy.

Wielu potencjalnych inwestorów zgłasza się do nas właśnie dzięki bazie, prosząc o bardziej szczegółowe informacje – przyznaje Karolina Kamińska-Maślarz, kierownik Centrum Obsługi Inwestora w Kielcach.

TERENY I HALE PRODUKCYJNE Do najciekawszych terenów inwestycyjnych w Bazie Ofert można zaliczyć działkę o pow. 45 ha na południu Kielc. Jej atutem jest położenie w granicach miasta, na obszarze zdominowanym przez działalność różnych firm. Zarówno pod względem powierzchni, dostępności komunikacyjnej, jak i istniejącej infrastruktury technicznej, jest to jedno z najlepiej

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Kielce

przygotowanych miejsc pod inwestycje. Wcześniej zlokalizowane były na tym terenie zakłady przetwórstwa żywności, a następnie browar produkujący lokalne piwo. Obecnie cały teren jest na sprzedaż.

Przykładem nowoczesnej inwestycji w powierzchnię produkcyjną i magazynową są hale Horyzont o powierzchni 16 000 m², również zlokalizowane w południowej części Kielc. Zostały one oddane do użytku w ostatnich latach i stanowią atrakcyjną ofertę dla przedsiębiorców poszukujących nowoczesnych rozwiązań.

Wśród ofert dedykowanych branży turystycznej wymienić można zbiornik wodny w Lipowicy (gmina Chęciny). Jest to 45 ha terenu wraz z lustrem wody. Walory krajobrazowe terenu dają możliwość stworzenia unikalnego ośrodka hotelowo-rekreacyjnego. Tego typu tereny cieszą się zresztą sporym zainteresowaniem w województwie – w roku 2015 gmina Chęciny w przetargu nieograniczonym sprzedała podobny teren ze zbiornikiem wodnym w Bolminie. Popyt na usługi hotelarskie w rejonie Kielc jest bowiem wciąż duży za sprawą aktywności Targów Kielce.

POWIERZCHNIE BIUROWE W mieście od lat wzrasta zapotrzebowanie na wysokiej jakości powierzchnię biurową. Obecnie w Kielcach jest ok. 50 000 m² wolnej powierzchni, ale w świetle rosnącego zainteresowania branży outsourcingowej to za mało. W ostatnim czasie do użytku został oddany budynek Aqua o pow. 2400 m², a w tym roku udostępniony będzie biurowiec Stacja Biznesu, którego atrakcję stanowi wbudowana w bryłę budynku lokomotywa parowa.

TERENY INWESTYCYJNE KIELECKIEGO PARKU TECHNOLOGICZNEGO Kielecki Park Technologiczny (www.technopark. kielce.pl) z powodzeniem pozyskuje fundusze unijne na rozwój infrastruktury biznesowej. W poprzedniej perspektywie finansowej wybudowano na terenach północnych Kielc 4 nowoczesne hale produkcyjne i zagospodarowano budynki po działających tu kiedyś zakładach produkcyjnych. W ubiegłym roku do użytku oddany został Skye Incubator, przestrzeń biurowa dedykowana wyłącznie dla firm z branży teleinformatycznej. W zaniedbanej kiedyś dzielnicy Kielc powstała nowoczesna dzielnica biznesowa. Władze miasta dbają o to, by stale rozwijać istniejącą infrastrukturę: pozyskiwane i uzbrajane są wciąż nowe tereny (obecnie Park ma blisko 20 ha terenów). W najbliższym czasie zmodernizowany zostanie system dróg dojazdowych do terenów inwestycyjnych KPT i otwarte zostaną nowe tereny inwestycyjne.

GALERIE HANDLOWE W KIELCACH Miasto Kielce może pochwalić się jednym z największych w Polsce obiektów handlowych.

Galeria Echo zajmuje powierzchnię 159 000 m², z czego 70 000 m² to powierzchnia handlowa, która mieści ponad 200 sklepów. Charakterystyczna, wielokolorowa fasada galerii staje się powoli znakiem rozpoznawczym Kielc. Drugą najpopularniejszą galerią jest Korona o powierzchni 93 000 m².

Jej atutem jest świetna lokalizacja w centrum Kielc i dogodny dojazd transportem publicznym. █

Ważną, planowaną inwestycją Kieleckiego Centrum Biznesu (KCB) jest kompleks budynków o pow.

36 000 m² na skrzyżowaniu dróg krajowych 73 i 74.

Obecnie KCB posiada budynek zwany potocznie Exbudem, ale wolne powierzchnie są zajęte w 90%, głównie przez firmy outsourcingowe (Comarch, Medicover, UCMS, CCIG). Właściciel budynku właśnie w sektorze BPO/SSC upatruje największą szansę na komercjalizację powierzchni.

Best2Invest | May - June 2016

Więcej informacji: Urząd Miasta Kielce Referat Aktywizacji Gospodarczej i Centrum Obsługi Inwestora Wydział Partnerstwa i Zrównoważonego Rozwoju tel. (+48) 41 36 76 571 fax (+48) 41 36 76 552 coi@um.kielce.pl www.invest.kielce.pl

67

Kielce

KIELCE – THE CAPITAL OF THE ŚWIĘTOKRZYSKIE REGION WITH A WIDE RANGE OF INVESTMENT AREAS Nature values of the Świętokrzyskie Region make it a place frequently visited by tourists, geologists and lovers of winter sports. The same advantages meant that, over the years, an important role was played by the construction and building materials sectors, and the developers are an essential segment of the market.

Kielce is the administrative centre of the region.

It is the largest city in the Świętokrzyskie province and the seat of the most important companies and institutions. Despite its dominant role, the city is open to cooperation with neighbouring municipalities. The Investment Offers Database is a good example of a partnership initiative shared by 15 municipalities.

DATABASE OF INVESTMENT OFFERS Investment Offers Database (www.mapa.invest. kielce.pl) is a part of the Kielce Economic Portal (www.invest.kielce.pl). This tool was based on electronic maps and information obtained from local landlords. It allows to collect and make available a range of information about real estates.

The Database is administered by Investor Assistance Centre in the City of Kielce, but it presents offers from 15 municipalities, including Chęciny, Chmielnik, Daleszyce, Morawica, Miedziana Góra and Zagnańsk.

68

Investment Offers Database was created as an instrument for promotion, but also as a response to the growing demand for easily accessible, focused information on investment greenfields and brownfields. Each offer includes aerial and ground photos, a substantial amount of technical parameters

and the layers showing the scope of environmental protection. All these data can be downloaded in PDF format or it is possible to generate a link to each offer. An important functionality of the Database is a quick access to the Geoportal of Kielce, allowing to generate detailed information, to verify zoning plans and access the other information relevent for the investors. The database is divided into several categories. Apart from greenfields, one can see office spaces, production halls and offers of co-operation offers available in City of Kielce.

– We have been conducting this Database since 2012 and we can claim that it is indispensable in the everyday work. Many potential investors comes to us thanks to the Database, asking for more detailed information – admits Karolina Kaminska-Maślarz, the Head of Investor Assistance Centre in Kielce.

LANDS AND PRODUCTION HALLS One of the most interesting investment areas in the Database is 45 ha plot in the south of Kielce. It has an advantageous location within the city borders, in the area dominated by various companies.

In terms of the available area, transport accessibility and existing technical infrastructure, this is one of the best prepared places for investment. Formerly,

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Kielce

regards to growing interest of outsourcing industry it should be rapidly developed. Recently Aqua building of the 2,400 sq. m has been opened, and this year a Business Station Building is planned to enter the market; its main attraction is a built-in steam locomotive being a part of the building.

this plot hosted a food processing company, and after that, a local brewery producing beer. Today, the whole area is for sale.

To give an example of a modern production and storage infrastructure, we should now move to the Horyzont halls, with 16,000 sq. m, also located in the southern part of Kielce. They have been put into use in recent years, currently they are an attractive opportunity for companies seeking modern solutions.

A water reservoir in Lipowica, Chęciny Municipality, is a one among the offers dedicated to the potential investors from tourism. It is 45 ha of land, including water surface. Landscape values of the area give a great opportunity to establish a unique hotel and recreational centre. Such plots are considered to be very attractive in the region – in 2015 Chęciny Municipality sold a similar plot with a water reservoir in Bolmin in the open tender procedure. The demand for hotel services in Kielce is in fact still quite large in the region thanks to the activity of Kielce Trade Fairs.

OFFICE SPACES The need for the modern office spaces has been growing in the last years. Currently in Kielce there is approx. 50,000 sq. m of vacant office space, but in

An important investment planned by Kielce Business Center (KBC) is a complex of buildings with a total area of 36,000 sq. m. It is to be located at the crossroads of national roads 73 and 74. Currently, KBC has a building commonly called EXBUD, but the space is already leased in 90%, mainly by outsourcing companies or shared service centres (Comarch, Medicover, UCMS, CCIG). The owner of the building sees the greatest opportunity for commercialization in the growing BPO/SSC sector.

INVESTMENT AREAS OF KIELCE TECHNOLOGY PARK Kielce Technology Park (www.technopark.kielce.pl) successfully obtains EU funds for the development of business infrastructure. In the previous financial perspective they have built 4 modern production halls in the northern part of Kielce and modernized office buildings that have been operating here years ago. Last year Skye Incubator was launched.

This modern office space is dedicated exclusively for ICT companies. The neglected area of Kielce was now changed into a modern business district.

The city authorities take care of sustainable development of the existing infrastructure: they purchase and invest in new investment areas (Park owns nearly 20 hectares). In the near future the access roads to the KPT areas will be upgraded and new plots will be open to invest.

SHOPPING CENTRES IN KIELCE Kielce City has one of the largest commercial buildings spaces in Poland. Echo Gallery, with the area of 159,000 sq. m, consists of 70,000 retail space with over 200 shops. The distinctive, multicolour facade of the gallery has now become a hallmark of Kielce. The second most popular gallery is Korona Gallery with 93,000 sq. m. Its advantageous location in the centre of Kielce makes it easily accessible by public transport. █

Best2Invest | May - June 2016

More informations: Kielce City Hall Economic Development Division and Investor Assistance Centre p: (+48 41) 36 76 571 fax: (+48 41) 36 76 552 coi@um.kielce.pl www.invest.kielce.pl

69

Częstochowa

DOBRY KLIMAT

W CZĘSTOCHOWIE

Na potencjał inwestycyjny miasta składa się wiele elementów. Bardzo istotne są czynniki geograficzne, takie jak lokalizacja, warunki naturalne i ukształtowanie terenu, jak również dostęp do surowców naturalnych, a nawet odległość od granicy państwa.

Kolejnymi kwestiami, na które trzeba zwrócić uwagę, są tradycje gospodarcze regionu oraz pozycja administracyjna miasta. Oprócz tych, na istnienie których samorząd nie do końca ma wpływ, istnieją jeszcze te, które można ukształtować oraz oddziaływać świadomie na ich poziom. Należy do nich: dbanie o rozwój infrastruktury miejskiej, dbanie o rozwój szkolnictwa i przede wszystkim dostosowanie go do potrzeb rynku pracy na danym obszarze, edukacja społeczna, stworzenie przyjaznego systemu podatków lokalnych, a także tworzenie wizerunku miasta, jako sprzyjającego inwestorom oraz jego promocja w świecie.

70

Częstochowa jest przykładem miasta, które od lat doskonale wykorzystuje swoją rozpoznawalność i lokalizację w sercu Polski oraz Europy. Rolą miasta jest optymalne wyeksponowanie i wykorzystanie czynników naturalnych oraz permanentna praca nad zoptymalizowaniem tych czynników, które od nas zależą i na które mamy wpływ. Dlatego też, oprócz tego, co zostało miastu dane, ze względu na jego lokalizację na mapie, dużą rolę odgrywa czynnik ludzki i podej-

ście osób odpowiedzialnych za pozyskiwanie inwestorów dla miasta.

W Częstochowie, co jest ewenementem, z powodzeniem koegzystują w sąsiedztwie dwie Specjalne Strefy Ekonomiczne. Co więcej, przedstawiciele obu Specjalnych Stref Ekonomicznych i Urzędu Miasta, w czerwcu 2014 roku podpisali porozumienie trójstronne o wzajemnej współpracy i promocji terenów inwestycyjnych. A jest co promować.

W Częstochowie na inwestorów czeka 300 ha terenów, z tego 70 ha jest objętych statusem SSE, co niesie za sobą możliwość skorzystania z bardzo wysokiej pomocy publicznej. Częstochowski samorząd stara się przyciągać inwestorów przyjaznymi przepisami prawa miejscowego. Rada Miasta Częstochowy uchwaliła obniżenie podatków od nieruchomości dla przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy, a także budujących obiekty biurowe w standardzie B+ i wyższym. Pomoc ze strony miasta nie dotyczy jednak tylko przyszłych inwestorów, pomoc w rozwoju i rozbudowie firm, już istniejących i funkcjonujących, jest również jednym z priorytetów.

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Częstochowa

Położenie miasta powoduje, że jest ono wyjątkowo atrakcyjnym miejscem do ulokowania inwestycji.

Leży na szlaku krajowym łączącym południe z północą i wschód z zachodem. Główne arterie Polski, jak choćby DK1, przechodzą przez miasto lub są zaplanowane na jego terenie – tak się dzieje w przypadku autostrady A1. W najbliższym sąsiedztwie, zaledwie 50 metrów w linii prostej od przyszłej autostrady A1, znajdują się tereny objęte statusem Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o roboczej nazwie „Skorki”. To prawie 25 ha terenu przeznaczonego pod inwestycje. Tereny te, znajdujące się przy ul. Leśnej, są w pełni uzbrojone, dobrze skomunikowane z resztą miasta, a odległość do węzła autostradowego jest bez wątpliwości wielką zaletą. Zainteresowanie tym terenem znacznie wzrosło od chwili, kiedy wyjaśniły się wszelkie wątpliwości piętrzące się wokół budowy autostrady A1. Pod koniec marca tego roku, Rada Miasta, przyjęła uchwałę o nadaniu nazwy nowej ulicy biegnącej przez strefę, co z pewnością ułatwi budującym się tam przedsiębiorstwom, kwestie administracyjno-organizacyjne.

Kolejną lokalizacją KSSE (w Częstochowie są aż dwie), są tereny przy ul. Kusięckiej. „Kusięcka” to strefa o najmniejszej powierzchni, zajmuje 13,2 ha.

Lokalizacja ta, w bliskim sąsiedztwie trasy DK1 okazała się bardzo dogodna dla przedsiębiorców – od czerwca 2014 roku, siedem przedsiębiorstw postanowiło rozwijać się i inwestować w tamtej lokalizacji i składane są kolejne listy intencyjne.

Największy, na terenie miasta teren objęty statusem strefy, to SSE Euro-Park Mielec, zajmujący prawie 35 ha terenów pohutniczych przy ul. Korfantego, doskonale przygotowanych i uzbrojonych, włącznie z gazami technicznymi. Pod koniec 2015 roku miasto poprowadziło nową drogę przez Euro-Park uła-

twiając przejazd oraz zapewniając dojazd ciężkiemu sprzętowi budowlanemu. W chwili obecnej dobiega końcowi budowa jednej z najszybciej rozwijających się polskich firm branży komputerowej.

Częstochowa to jednak nie tylko Specjalne Strefy Ekonomiczne nastawione głównie na produkcję oraz inne tereny z przeznaczeniem stricte przemysłowym, ale również bardzo atrakcyjne nieruchomości przeznaczone pod inwestycje hotelarskie i rekreacyjno-sportowe, zlokalizowane w najbardziej atrakcyjnych miejscach miasta. Częstochowa jest znana i rozpoznawalna na całym świecie, dlatego też tego typu inwestycje mają szansę nie tylko pozytywnie wpłynąć na rozwój społeczno-gospodarczy miasta i regionu ale również, oprócz bezpośrednich zysków przynieść prestiż potencjalnemu inwestorowi.

Więcej informacji Centrum Obsługi Inwestora Wydział Funduszy Europejskich i Rozwoju Urząd Miasta Częstochowy ul. Waszyngtona 5 42-217 Częstochowa tel. +48 34 3707 212 coi@czestochowa. um.gov.pl fer@czestochowa. um.gov.pl www.czestochowa.pl

Same tereny jednak nie zawsze świadczą o atrakcyjności danej lokalizacji. Każdy przedsiębiorca wie, że nawet najśmielsze plany niejednokrotnie rozbijają się o ścianę braku zrozumienia lub kwestie proceduralne. Wiele firm woli zachować swój status quo niż podjąć ryzyko i rozwinąć skrzydła.

Z tego punktu widzenia, niezmiernie ważna jest działalność edukacyjna i informacyjna prowadzona przez doradców i podmioty odpowiedzialne za inwestycje w mieście. Równie istotne jest inicjowanie postaw przedsiębiorczych chociażby poprzez przykład dobrych praktyk w pozyskiwaniu funduszy unijnych, z czego słynie Częstochowa i co można sprawdzić samemu odwiedzając miasto.

W Częstochowie wiedzą, że to właśnie samorząd ma realny wpływ na stworzenie przyjaznego klimatu dla rozwoju biznesu, a tym samym, na rozwój poszczególnych sektorów gospodarki.

Ważne jest, aby umiejętnie wykorzystać potencjał, jaki posiada region. W przypadku Częstochowy potencjałem jest, z pewnością, świetna lokalizacja oraz kapitał ludzki. Odległość, od największych polskich miast, od lotnisk, doskonale rozwinięta sieć kolejowa oraz drogowa a w przyszłości i autostradowa, to bez wątpienia wielki atut. Miasto, które posiada ponad stuletnie tradycje włókiennicze i hutnicze, to także ogromny, wykształcony kapitał ludzki, którego nie można zmarnować. █

Best2Invest | May - June 2016

Autorzy: Anna Mielczarek, Aneta Herbuś

71

Częstochowa

GOOD ENVIRONMENT

IN CZĘSTOCHOWA There are numerous factors that influence a city’s investment potential. Among the essential ones are geographical factors, such as location, natural conditions, landform as well as access to natural resources, or even the distance from the state border.

Other factors which are worth mentioning include economic traditions of the region and administrative position of the city. Apart from aspects whose existence is not entirely dependent on the local government, there are also those which local authorities can shape and have an impact on their standard. It involves ensuring the development of urban infrastructure, development of education and, most of all, adapting it to market needs on a given area, social education, establishing a favorable local tax system, creating an image of a city as an investorfriendly place as well as its promotion across the world.

Częstochowa is an example of a city which has been using its location, in the heart of Poland and Europe, to its advantage. The role of the city is optimal exposure and use of natural factors as well as putting permanent efforts into optimizing those factors, which depend on us and which we can influence.

Therefore, apart from what the city has been given, due to its geographical location, an important role is played also by a human factor and an approach of people responsible for acquiring investors for the city.

72

In Częstochowa, what is an unusual phenomenon, as many as two Special Economic Zones successfully

co-exist. What is more, representatives of both Special Economic Zones and the City Hall signed a tripartite agreement in June 2014 on mutual cooperation and promotion of investment areas.

And, what should be noted, there is a lot to promote.

There are as many as 300 ha of land, including 70 ha of land covered by the SEZ status, which offers a potential for using a lot of public support. Also the local government of Częstochowa tries to attract investors with friendly local regulations. The City Council of Częstochowa adopted a resolution on reduction of real estate taxes for entrepreneurs who create new jobs or construct office buildings of B+ or higher standard. The city’s support, however, does not boil down only to future investors-helping in development and expansion of the already existing and functioning companies is also one of the priorities.

The location of the city makes it a particularly attractive place for locating investments. It is situated on the national route joining the south with the north and the east with the west. The main arteries of Poland, such as national road DK1, run through the city or are planned within its area – as it is in the case of A1 motorway. In the close vicinity, nearly 50 meters as the crow flies from the future location of A1 motorway there are areas included under the

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Częstochowa

a new road through Euro-Park, facilitating the transport and ensuring access for heavy construction machinery. At the moment, construction of one of the fastest developing Polish companies from the IT industry is coming to an end.

status of the Katowice Special Economic Zone, with the working name “Sorki”. It is nearly 25 ha of land intended for investment projects. The lands, located at Leśna street, are fully developed with utilities, well connected to other parts of the city and their distance to the motorway junction is, undoubtedly, a great advantage. The interest in this area has increased immensely since the doubts piling up around the construction of A1 motorway were dispelled. At the end of March this year, the City Council passed a resolution on assigning a name to the new street running through the zone, which will surely make administrative and organizational matters easier for companies being established in that area.

Another location of the Katowice Special Economic Zone (there are as many as two SEZs in Częstochowa) are the areas near Kusięcka street. “Kusięcka” is a zone of the smallest area, covering 13.2 ha.

The location, in the immediate vicinity of DK1 route proved to be convenient for entrepreneurs – since June 2014 seven companies decided to develop their businesses there and invest in that location, while new letters of intent are still being submitted.

The biggest plot within the city covered by the status of the SEZ is Euro-Park Mielec, which takes up nearly 35 ha of post-steelworks areas at Korfantego street, well-prepared and developed with utilities, including process gases. At the end of 2015 the city built

Częstochowa, however, is not only the Special Economic Zones focused on production or other lands intended for industrial purposes only, but it is also offers very attractive real estate opportunities for hotel, recreation and sports investments, located in the most attractive city areas. Częstochowa is known and recognized around the world, therefore this type of projects stand a chance of influencing the social and economic development of the city and the region and, apart from direct profits, offering prestige to a potential investor.

More information Investor Service Center Department of European Funds and Development City Hall of Częstochowa ul. Waszyngtona 5 42-217 Częstochowa tel. +48 34 3707 212 coi@czestochowa. um.gov.pl fer@czestochowa. um.gov.pl www.czestochowa.pl

The areas as such, however, do not always speak for the attractiveness of a given location. Every entrepreneur knows that even the boldest plans often fall flat when faced with lack of understanding or procedural issues. Many companies prefer to retain its status quo than to take a risk and spread their winds. From this point of view, any educational and informative activities conducted by advisors and entities responsible for investments in the city are crucial. What is equally important is encouraging entrepreneurial attitudes, at least by the example of good practices in acquiring EU funds, which Częstochowa is known for and which can be verified by simply visiting the city.

It is a well-known fact in Częstochowa that the local government has a real impact on creating a friendly environment for business development and at the same time, for development of individual sectors of economy. The ability to aptly use the potential of the region is therefore crucial. In the case of Częstochowa, the potential obviously lies in its perfect location and human capital. The distance from the biggest Polish cities, airports, well-developed railway as well as the road network and in the future, also the highway network are, without doubt, a big asset.

The city, which has more than 100-year-long textile and metallurgy traditions also offers a significant educated human capital, which cannot be wasted. █

Best2Invest | May - June 2016

Authors: Anna Mielczarek, Aneta Herbuś

73

Ciekawostki Did you know?

357

– W Polsce jest już 357 budynków posiadających certyfikat bądź precertyfikat w systemach BREEAM i LEED. – There are 357 buildings with BREEAM or LEED certification/ precertification in Poland. Źródło / Source: Colliers International

> 8 m2

– W Warszawie nasycenie powierzchnią biurową wynosi 2,7 m2 na mieszkańca, czyli zauważalnie mniej niż w zachodnioeuropejskich miastach o podobnej wielkości, takich jak np. Barcelona – poniżej 4 m2., Wiedeń – ponad 6 m2, czy Hamburg – ponad 8 m2.

> 8 sq m

– The office space saturation in Warsaw is 2,7 sq m per inhabitant, what is significantly less than in other Western European cities of similar size, as for example Barcelona – below 4 sq m, Vienna – over 6 sq m or Hamburg – over 8 sq m. Źródło / Source: JLL

85%

13

– Za efektywnie zaprojektowany, niski budynek biurowy należy przyjąć obiekt, w którym stosunek powierzchni netto do powierzchni brutto przekracza 85%.

– The effectively designed small office building is the one, where theratio of net space to gross space is over 85%. Źródło / Source: CBRE, Rolfe Judd – Dynamika branży leasingowej w I kw. 2016 r. wyniosła 23 %. Polscy leasingodawcy sfinansowali inwestycje o łącznej wartości 13 mld zł.

– The leasing industry dynamics in quarter I 2016 has reached the level of 23%. Polish leasing providers have financed the investments of total value of PLN 13 bln. Źródło / Source: Związek Polskiego Leasingu / Polish Leasing Union

– Bardzo znacząco obniżył się lęk zatrudnionych przed utratą pracy, na wysokim poziomie stabilizuje się przekonanie o szansie znalezienia nowego zatrudnienia, a poziom rotacji na rynku pracy stawia Polskę na pierwszym miejscu pośród krajów europejskich.

– The fear of losing job has been reduced significantly, the persuasion of finding new job chances is stabilized on high level and the staff turnover on labour marked puts Poland on the first place among European countries. Źródło / Source: Randstad

75%

– Dla 75% firm motoryzacyjnych największą zaletą ulokowania zakładów produkcyjnych w Europie Środkowej są niskie koszty pracy, zaś największym problemem brak przejrzystości systemu prawnego.

– For 75% of automotive companies the most important advantage to locate the production facilities in Eastern Europe are the low costs, but the biggest problem lies with the lack of legal system clarity. Źródło / Source: Deloitte

74

Best2Invest | maj - czerwiec 2016

Best2Invest | May - June 2016

75