Outsourcing&More #31 (6/2016) & Best2Invest #9

www.outsourcingportal.eu nr 6 (31)

ISSN 2083-8867 Bezpłatny magazyn Free of charge magazine

listopad – grudzień 2016 November – December 2016

lat /years

JAK SPRZEDAWAĆ WIĘCEJ? JAK DOTRZEĆ DO KLIENTA „TU I TERAZ”?

JAK MOŻE POMÓC CALL CENTER? POBIERZ I DOWIEDZ SIĘ NA

WWW.E-BOOK.CCIG.PL

100 STRON 14 ARTYKUŁÓW EKSPERCKICH 3 DARMOWE E-BOOKI ZAWSZE WARTO POROZMAWIAĆ | WWW.CCIG.PL |

Od Redakcji

Editorial Note

Dymitr Doktór Redaktor Naczelny Chief Editor @DymitrDoktor

Bezpłatny magazyn / Free of charge magazine Redaktor naczelny / Editor-in-chief Dymitr Doktór d.doktor@outsourcingandmore.pl Redaktor prowadzący / Managing Editor Kamila Cyranowicz Opracowanie graficzne i skład DTP Dariusz Skuza Reklama / Advertising reklama@outsourcingandmore.pl Wydawca / Published by PRO PROGRESSIO ul. Dolna 21b/40 00-773 Warszawa www.riposta.pl Adres redakcji / Editorial address PRO PROGRESSIO ul. Dolna 21b/40 00-773 Warszawa

T: +48 22 213 02 45 F: +48 22 213 02 49 redakcja@outsourcingandmore.pl www.outsourcingandmore.pl Druk / Print Drukarnia Jantar Obsługa prawna / Legal support „Chudzik i Wspólnicy” Prenumerata i dystrybucja / Subscriptions Bezpłatna prenumerata po uprzedniej ­ rejestracji na stronie www.outsourcingandmore.pl Outsourcing&More is bimonthly free of charge magazine. See the website www.outsourcingandmore.pl for more details Wybrane zdjęcia pochodzą z serwisu shutterstock.com / Selected photos come from shutterstock.com website Nakład / Circulation 3000 egz. / copies AUTORZY / AUTHORS: Adam Sienko • Dymitr Doktór • Kerry Hallard • Wiktor Doktór • Marcin Grygielski • Patrycja Strzelecka • Mikołaj Pluciński • Tomasz Kaczmarski • Gerard Murray • Iwona WięckiewiczSzabłowska • Janusz Tomiczek • Łukasz Nieścierowicz • Agnieszka Piechaczek • Łukasz Kałędkiewicz • Dawid Samoń • Krzysztof Wiśniewski • Katarzyna Gurszyńska • Anna Mielczarek • Paweł Iżyński Wszelkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie, reprodukcja bez pisemnej zgody Redakcji nie jest dozwolona / All rights reserved. No copying, reproduction or photocopying allowed without written consent of the publisher.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń / The views expressed in this publication as well as the content of the adverts are not necessarily those of the editor.

Szanowni Czytelnicy, Wydanie Outsourcing&More, które właśnie trzymacie Państwo w rękach jest jubileuszowym numerem wydanym w piątą rocznicę naszej pracy redaktorskiej. Już na wstępie dziękuję naszym stałym Czytelnikom za to, że od pięciu lat jesteście z nami i wciąż inspirujecie nas do zmian, dzięki którym Outsourcing&More może być dopasowywany do Waszych oczekiwań.

Bieżący numer, to z jednej strony rys historyczny naszego magazynu, a z drugiej kolejna porcja ciekawej branżowej wiedzy. Tym razem prezentujemy tematykę z obszaru Call Contact Center oraz obszaru finansowo-księgowego. Wśród wywiadów prezentujemy rozmowę z Gerardem Marrayem, Partnerem odpowiedzialnym za rzeszowskie centrum operacyjne Deloitte.

Opisuje on polski rynek BPO. Drugim wywiadem jest kolejny odcinek Pro Progressio Business Talks, w którym tym razem rozmówcą jest Kerry Hallard, Prezes Global Sourcing Association – największego stowarzyszenia sektora nowoczesnych usług dla biznesu w Wielkiej Brytanii.

W obszarze porad prawnych skupiliśmy się na dość powszechnym w branży Call Contact Center temacie, jakim jest praca w niedziele i święta. Biorąc pod uwagę, że większość ulokowanych w Polsce międzynarodowych organizacji świadczących telefoniczną obsługę klienta, świadczy usługi klientom w innych, niż Polska, krajach, a dodatkowo nie słabnie liczba nowych inwestycji Call Contact Center w naszym kraju, publikacja ta jest bardzo na czasie.

Rok 2016 to kolejny już okres dużych konsolidacji w sektorze outsourcingu. Jedną z największych rynkowych transakcji było połączenie TMF Group z Extor oraz UCMS, o czym możemy więcej się dowiedzieć dzięki Patrycji Strzeleckiej i Mikołajowi Plusińskiemu – Partnerom Zarządzającym TMF Group.

Zapraszam do lektury Outsourcing&More, który po raz ostatni oddajemy w takim formacie. Od stycznia 2017 r. nasz magazyn będzie zaprezentowany w zupełnie nowym kształcie. Życzę miłej lektury!

Dear Readers, This issue of Outsourcing&More is an anniversary edition published on our magazine’s fifth birthday.

First and foremost, I would like to thank our regular Readers for being with us for the past five years and inspiring us to change and adjust Outsourcing&More to their needs and expectations.

The present issue takes a look into the history of our magazine, but also offers some interesting sector insights. This time, we focus on topics related to Call Contact Centers and the F&A area. Our interviews include an interview with Gerard Marray, Deloitte Partner in charge of the operational center in Rzeszów, who discusses the Polish BPO market.

Another interview is published as part of our Pro Progressio Business Talks cycle, in which we talk to Kerry Hallard, CEO of Global Sourcing Association, the largest association for the Business Support Service sector in the UK.

In the section devoted to legal advice we concentrate on work on Sundays and holidays, which is highly relevant to the Call Contact Center industry. The publication is highly topical, seeing as most of the international call center organizations in Poland support customers in other countries and the number of new Call Contact Center projects in our country remains high.

The year 2016 has been yet another period of large consolidations in the outsourcing sector. The biggest market transactions included the merger of TMF Group and Extor and UCMS. Patrycja Strzelecka and Mikołaj Plusiński, Managing Partners at TMF Group, tell us more on this.

I hope you will enjoy our newest issue of Outsourcing &More, which is also the last issue published in this format. Starting from January 2017, our magazine will feature a completely new look.

Have a pleasant read!

PARTNERZY / PARTNERS

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

3

Spis treści Index

6

Aktualności

8

Aktualności INN POLAND

10 12 14

16

Kalendarium Calendar of events

Ciekawostki Did you know?

Raya Contact Center „Twój Smart Shore Outsourcing Partner” Raya Contact Center “Your Smart Shore outsourcing partner”

5 lat edukacji, popularyzacji i promocji nowoczesnych usług dla biznesu, outsourcingu i nie tylko…

5 years of education, propagation and promotion of BSS, BPO, and more...

34 40

44

50 52 56 60 64 68 70

4

Pro Progressio Business Talks – Kerry Hallard, prezes Global Sourcing Association UK Pro Progressio Business Talks – Kerry Hallard, CEO from Global Sourcing Association UK

Przewodnik: Jak przygotować wdrożenie systemu komunikacyjnego w chmurze How-to guide: Preparing to implement a cloud communication system

W konsolidacji siła, czyli co czeka rynek outsourcingu usług finansowo-księgowych i kadrowo-płacowych Consolidation has the power. What is in store for outsourcing market of financial, accounting, HR and payroll services

Czy stworzenie Contact Center w Polsce o zasięgu europejskim jest możliwe?

Is creating a Contact Centre in Poland operating on a European scale possible?

Deloitte o polskim rynku BPO Deloitte describes Polish BPO industry

Zatrudnianie pracowników call center w niedziele i święta Hiring call center employees on Sundays and holidays

Banki coraz bardziej wirtualne Banks increasingly virtual

Od Network Operatora do Program Managera From Network Operator to Programme Manager

Stanowisko: Menadżer ds. Zarządzania Efektywnością Zespołu Position: Performance Manager

Biblioteka Managera

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Aktualności

OutsourcingPortal.eu z outsourcingiem, o outsourcingu i dla outsourcingu. Mam już 6 lat !

– Był rok 2010, kiedy w swojej pierwszej odsłonie i z pierwszymi publikacjami portal został udostępniony pierwszym czytelnikom i od tamtej pory nieprzerwanie wzbogaca swoją treść. Warto przy tej okazji zrobić mały krok wstecz do lat, kiedy to powstawały pomysły związane z budową i rozwojem pierwszej w Polsce kompleksowej platformy dedykowanej outsourcingowi. Być może zabrzmi to dość niewiarygodnie, ale w latach 2007-2010 funkcjonowało kilka stron internetowych posiadających w nazwie słowo „outsourcing”. Żadna z nich nie była jednak edytowana na bieżąco i żadna nie zawierała treści, których

de facto rynek usług dla biznesu potrzebował w ogromnych ilościach. Stąd pomysł portalu.

Skoro powiedziało się „A”, należało dokładać kolejne litery alfabetu i w ten sposób powstawały w kolejnych miesiącach zarysy tego, czym finalnie okazał się OutsourcingPortal. Założenia były proste – miała być to witryna służąca zarówno przedsiębiorcom, inwestorom krajowym i zagranicznym, miastom, studentom, kadrze pracowniczej, jak również organizacjom z bezpośredniego i pośredniego otoczenia branży outsourcingu, która na bieżąco będzie dostarczać niezbędne informacje o branży.

To właśnie dlatego Spółki Call Center Inter Galactica i Call Center Poland, choć niezależne od siebie, działają w jednej, silnej CCIG Group.

Dlaczego decyzja o współpracy z call center z bogatym portfolio klientów, przekłada się na korzyści dla Kontrahenta?

Bo w takim przypadku indywidualne podejście, profesjonalny serwis i merytoryczne prowadzenie projektu, wspierane jest bogatym doświadczeniem. Takie call center wiedzą, że to, w jakim sektorze prowadzimy biznes, determinuje nasz sposób

komunikacji z klientem. W przypadku sektora B2C (biznes - klient), niezależnie od wybranego przez klienta kanału komunikacji, można obsłużyć niemal każdy rodzaj kontaktów przychodzących i wychodzących. Od informowania, przez sprzedaż, na obsłudze ewentualnych reklamacji i zwrotów kończąc. W tym sektorze klienci w dużej mierze podejmują decyzje pod wypływem emocji, dlatego podczas obsługi tak ważna jest empatia, dbanie o rzetelne doinformowanie klienta oraz szybkość.

Razem można więcej

Polska nadal kusi inwestorów Z raportu opracowanego przez firmę doradczą Walter Herz wynika, że Polska kusi przede wszystkim dobrymi wskaźnikami gospodarczymi, stabilną sytuacją ekonomiczną na tle innych krajów europejskich, szybko rozwijającym się zapleczem biurowym z niewygórowanymi stawkami czynszowymi oraz młodą, dobrze wykształconą kadrą.

Dobra ocena inwestorów przekłada się na szybki wzrost rynku nieruchomości komercyjnych w naszym kraju. Szczególnie dobre wyniki notuje

6

rynek biurowy, który tak szybkiego wzrostu nie notował jeszcze nigdy w historii. Jak obliczają analitycy Walter Herz, w budowie pozostaje obecnie około 600 tys. m² powierzchni w Warszawie i około 850 tys. m² w ośmiu największych miastach regionalnych. Firmy inwestujące w Polsce mają więc w czym wybierać. Zasób nowoczesnej powierzchni biurowej w największych miastach w kraju sięga łącznie ponad 8,6 mln m2 a wolumen najmu w pierwszej połowie 2016 roku wyniósł ponad 600 tys. m2 .

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Teleperformance Polska z certyfikatem PCI DSS Teleperformance Polska dołączyła do grona firm, które spełniają wymagania certyfikacji PCI Data Security Standard, jednego z najważniejszych standardów gwarantujących bezpieczeństwo przetwarzanych informacji. – Cieszę się ogromnie, że Teleperformace Polska może pochwalić się certyfikacją PCI DSS. Certyfikat ten potwierdza, że Teleperformance Polska gwarantuje swoim Klientom bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa na projektach, na których przetwarza się poufne dane konsumentów, takie jak dane kart

B + X + Y + Z = ?

płatniczych – powiedział Mariusz Odkała Prezes Teleperformance Polska. Certyfikat PCI DSS nie jest przyznawany firmom na zawsze. Wymogi stawiane przez PCI Security Standards Council muszą być przestrzegane przez cały rok, dlatego też gwarantujemy, że procesy związane z bezpieczeństwem fizycznym, operacyjnym i teleinformatycznym są realizowane w sposób zapewniający ciągłą zgodność ze standardami PCI – dodaje Mariusz Odkała.

Aspekt funkcjonowania we współczesnych przestrzeniach biurowych przedstawicieli czterech różnych pokoleń pracowników, jest dla pracodawców i managerów tak samo ciekawy i ekscytujący, co przerażający. Dopiero co rynek pracy „wchłonął” Y-ków, a już do biur wchodzą pierwsi przedstawiciele pokolenia Z. To doskonała okazja, aby przyjrzeć się im wszystkim z innej perspektywy i odpowiedzieć

na kilka pytań. Jak pracują? Czego oczekują od pracodawcy? Czy można zaaranżować biuro spełniające potrzeby wszystkich pokoleń?

Przyjrzyjmy się współczesnym pokoleniom pracowników: Baby boomers (B), X, Y i Z, wykorzystując przy tym praktyczne doświadczenia ekspertów Grupy Nowy Styl we współpracy z każdym z nich.

Nawet, gdy firma oferuje hojne premie i nagrody pieniężne oraz bogate benefity, często pojawia się dylemat jak dodatkowo doceniać wysiłki pracowników i motywować ich do pracy. Paweł Wierzbicki, dyrektor w Michael Page, proponuje pięć bezpłatnych sposobów doceniania podwładnych. – Motywacja jest jednym z kluczowych powodów, dla których chcemy pracować z danym menedżerem lub firmą – jest to powszechnie obserwowany trend. Ma to szczególne znaczenie teraz, gdy w Polsce coraz częściej mamy do czynienia z rynkiem pracownika – mówi Paweł Wierzbicki,

dyrektor w Michael Page. – Obecnie, dla coraz większego grona pracowników bardzo ważnymi potrzebami są uznanie i samorealizacja. Dotyczy to nie tylko osób utalentowanych i pracowitych. Chcą one zostać docenione i jednocześnie rozwijać swoje zdolności oraz talenty. Kluczowa jest tu rola menedżera, który będzie potrafił skutecznie zmotywować poszczególnych członków zespołu oraz wykorzystać ich dążenie do samorealizacji – dodaje.

Ekspert radzi - 5 bezpłatnych sposobów doceniania pracowników

13 700 m2 powierzchni biurowej - będzie to największe biuro JLL w Europie Tomasz Trzósło, Dyrektor Zarządzający JLL w Polsce, podsumowuje – Dynamiczny rozwój JLL w Polsce spowodował, że podjęliśmy decyzję o powiększeniu powierzchni w kompleksie biurowym Warsaw Spire. Docelowo, po konsolidacji

będziemy zajmować 13 700 mkw. W efekcie będzie to największe biuro JLL w Europie w jednej lokalizacji. Oznacza to, że Polska jest jednym z kluczowych miejsc dla rozwoju firmy w tej części świata.

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

7

Polacy zmieniają pracę jak rękawiczki, nie wytrzymują nawet roku.

pixabay.com

Przemek Jendroska/Agencja Gazeta pixabay.com

„Dałam firmie okres próbny, ale go nie zaliczyła”

Według badań Polacy coraz mniej przywiązani są do swoich stanowisk pracy.

Na jednym stanowisku młodzi pracownicy nie są w stanie wytrzymać nawet roku – oto „job hoppers”. Według badań Randstad w młodym pokoleniu tak postępuje co piąty z nas.

– W ciągu 8 lat mojej kariery zawodowej pracowałam już w 5 firmach. Najdłużej wytrzymałam 3,5 roku – opowiada niespełna 30-letnia Agnieszka związana z branżą marketingu, która korporacje zmienia jak rękawiczki. Dlaczego tak często? – Z jednej pracy odeszłam w trakcie okresu próbnego. Można powiedzieć, że nie zaliczyła mojego „okresu próbnego” – śmieje się. Kobieta narzeka przede wszystkim na zbyt niskie płace i zablokowaną drogę awansu. – Łatwiej przenieść się na wyższe stanowisko zmieniając miejsce pracy, niż walcząc o to na dotychczasowym – przekonuje.

Takich osób jak Agnieszka jest coraz więcej. Instytut Badawczy Randstad podaje, że w ciągu ostatniego

Ludzie ceniący sobie stabilizację również mogą być cenni dla pracodawców – przekonuje nasza ekspertka.

półrocza pracę zmienił co piąty z nas. To jeden z wyższych wskaźników w całej Unii Europejskiej. „Job-hopper”, czyli osoba, która z własnej woli bardzo często przeskakuje z jednego stanowiska pracy na drugie, to zjawisko w Polsce dość świeże.

O tym, że taki sposób budowania swojej kariery może być niekorzystny, przekonana jest Małgorzata SacewiczGórska z ManpowerGroup. – To ryzykowna strategia.

Zmiana pracy dla krótkotrwałych korzyści, o ile nie pracujemy na kontraktach, może być negatywnie postrzegana.

To może sprawdzać się tylko do pewnego momentu kariery zawodowej – komentuje ekspertka. Jej zdaniem w sukurs pracownikom często zmieniającym pracodawcę przychodzi niskie bezrobocie. – Dzisiaj mamy rynek, który w coraz większej liczbie branż przypomina rynek kandydata i nawet osoby z takimi „niełatwymi CV”, są poważnie brane pod uwagę. I często takie CV nie są przekreślane – przekonuje Sacewicz-Górska.

Przez część pracodawców częste rotowanie może być wręcz odbierane pozytywnie. Wszystko zależy od konkretnego przypadku. – Dużą rolę odgrywa nasza osobowość, doświadczenie, wiedza. W przypadku grafika najważniejsze będzie portfolio. Staż ma mniejsze znaczenie – opowiada ekspertka ManpowerGroup.

Sacewicz-Górska zwraca jednocześnie uwagę, że na „jumpera” możemy spojrzeć dwojako. Z jednej strony może istnieć obawa o to, że częsta zmiana pracy jest związana z konfliktowym charakterem, czy chęcią ucieczki od problemów, które nawarstwiają się wraz z długością przebywania w jednym miejscu. – Możemy również spojrzeć na „jumpera” jako osobę, która świadomie planuje swoją karierę, a częste zmiany pracy pomagają mu szybciej wskoczyć na określony poziom – przekonuje ekspertka.

Wśród zalet wychwalanych u „job-hoppers” wymienia się dużą zdolność adaptacji do nowych warunków,

aktywność na rynku pracy i przebojowość. Czy stawia ich to w lepszym świetle niż standardowych pracowników?

Takich, którzy ponad ciągłą pogoń za finansowymi premiami, rozwojem i awansem, stawiają pewność zatrudnienia. Złośliwie można by rzec – miernych, ale wiernych.

– Nie należy stereotypizować tych dwóch grup – twierdzi Sacewicz-Górska. Jej zdaniem, osoby, które aktywnie działają na rynku, wcale nie muszą być lepsze od ludzi ceniących sobie stabilizację. Kluczowe są tutaj oczekiwania pracodawcy, a te nie muszą faworyzować jednej z tych dwóch grup. W sytuacjach, w których walka o stanowisko idzie „na noże”, wciąż przewagę mają jednak zwolennicy stabilizacji. – Pracodawca na pewno zwraca uwagę na długość stażu w firmie. Jeżeli ma do wyboru dwie osoby o podobnych kompetencjach, doświadczeniu i predyspozycjach, to zapewne zdecyduje się na tą, która będzie rokowała na dłuższą przygodę z jego firmą – puentuje ekspertka.

Autor: Adam Sienko

European BPO Forum, 3rd Edition Data / Date: 22.11.2016 Organizator / Host: Marketing Insiders Group Miejsce / Venue: Wiedeń

IX Kongres Bankowości Detalicznej Data / Date: 23.11.2016 Organizator / Host: Gdańska Akademia Bankowa Miejsce / Venue: Warszawa

Kongres Smart Metropolia Data / Date: 23-24.11.2016 Organizator / Host: Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot Miejsce / Venue: Gdańsk

Ryzyka w zarządzaniu podwykonawcami Data / Date: 24-25.11.2016 Organizator / Host: EcoMS Consulting Sp. z o.o.

i Bureau Veritas Polska Sp. z o.o.

Miejsce / Venue: Wrocław

Calendar of events

Kalendarium

Budowanie Trwałej Przewagi Konkurencyjnej Centrum Usług Data / Date: 25.11.2016 Organizator / Host: 4 Results Miejsce / Venue: Warszawa

VI konferencja – Nowoczesne Koncepcje i Metody Zarządzania Data / Date: 08-9.12.2016 Organizator / Host: Zakład Inżynierii Zarządzania

w Instytucie Organizacji i Zarządzania Wydziału Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie Miejsce / Venue: Warszawa

Bezpieczeństwo Infrastruktury w Bankowości Data / Date: 08-9.12.2016 Organizator / Host: Rzeczpospolita Miejsce / Venue: Warszawa

XII Kongres Consumer Finance Data / Date: 08-9.12.2016 Organizator / Host: Gdańska Akademia Bankowa Miejsce / Venue: Warszawa

Ciekawostki Did you know?

Co trzeci badany Polak (33%) przyznał, że mniej lub bardziej aktywnie rozgląda się za nową posadą – Randstad

33% tyle firm korzysta z faktoringu – Polski Związek Faktorów

number of Poles who less or more actively are looking to change job – Randstad

10 000 number of companies using factoring services – Polish Factoring Union

Aż 40% polskich firm deklaruje, że brakuje im odpowiednio wykwalifikowanych kandydatów do pracy – Grant Thornton

40% Jak prognozuje Deloitte, w 2016 roku liczba sprzedanych na świecie okularów VR wyniesie 2,5 miliona.

Natomiast wartość rynku wirtualnej rzeczywistości po raz pierwszy osiągnie miliard dolarów – Deloitte

2.5 mln number of VR glasses sold in 2016 estimates Deloitte

56% ankietowanych pracowników przewiduje, że w najbliższych miesiącach poprawi się ich pozycja zawodowa i sytuacja na rynku pracy – Badanie PageGroup

56% this is the number of employees who are convinced their work conditions as well as general job market will improve in coming months – PageGroup survey

number of Polish companies who confirm lack of availability of qualified candidates to work – Grant Thornton

Na koniec trzeciego kwartału 2016 roku, należące do PZWLP firmy wynajmu długoterminowego samochodów (CFM), reprezentujące ok. 80% tego rynku w Polsce, finansowały i zarządzały ponad 126,5 tys. pojazdów użytkowanych przez przedsiębiorców w kraju w usługach Full Serwis Leasingu i Leasingu z Serwisem – PZWLP

126 500

– number of cars in Poland financed and managed by Full Service Leasing and Leasing with Service services offered

by PZWLP members at the end of Q3 2016 – PZWLP

Prezentacja firm członkowskich klubu:

RAYA CONTACT CENTER

„Twój Smart Shore Outsourcing Partner” www.rayacorp.com

R

aya Contact Center to światowej klasy outsourcer procesów biznesowych oferujący swoim klientom usługi contact center, back office, zarządzania wewnętrznymi kanałami sprzedaży oraz profesjonalne usługi doradcze w zakresie procesów obsługi klientów. Wśród naszych klientów znajdują się firmy umieszczone na liście Global Fortune 500, które wspieramy na kilku kontynentach w ponad 25 różnych językach. Raya posiada 8 centrów obsługi klientów zlokalizowanych w Warszawie, Dubaju, Kairze i Hurgadzie.

Telekomunikacja, Technologia, Elektronika użytkowa, Finansowa, Motoryzacyjna, Podróżnicza, Fast Food, Retail oraz wiele innych na Bliskim Wschodzie, Europie, Ameryce Północnej i Afryce. Nasze operacje są wspierane przez nieustanne dążenie do rozwoju oraz polepszanie naszych usług i stosowanie najwyższych standardów w zakresie Lean, innowacji, 6 Sigma, rozwiązywania problemów, analizowania danych. Dodatkowo operacje prowadzone przez Raya to gwarancja nawyższej jakości poświadczonej certyfikatami COPC, PCI czy ISO. Dzięki temu Raya dostarcza klientom namacalne Wartości, takie jak wzrost satysfakcji klientów, widoczne oszczędności czy dodatkowe przychody generowane przez zadowolonych klientów.⎔

Z ponad 4750 stanowiskami i 5500 pracownikami Raya świadczy najwyższej jakości usługi call center skupiając się na najbardziej dynamicznych branżach, takich jak:

RAYA CONTACT CENTER “Your Smart Shore outsourcing partner”

R

aya Contact Center is a world class Business Process Outsourcing Service Provider offering contact center services, back office services, inside sales channel management and professional services. Raya Contact Center with its Call Center services caters to clients, including global fortune 1,000 companies in Europe, Middle East & Africa in 25 different languages. Raya Contact Center serves its clients from eight contact center facilities across three continents from Egypt, Poland, and UAE. With over 4,750 seats capacity and 5,500 advisors talent pool, Raya Contact Center provides top notch outsourcing and

14

call center services by focusing on high growth industries; mainly Telecom, Technology, Consumer Electronics, Banking, Automotive, Travel, Fast Food, and Retail...among others, in the Middle East, Africa and Europe. Our operations are well supported through a robust continuous improvement approach using best practices in Lean, Innovation, 6 Sigma, Problem Solving, Data analytics as well as world class standards such as COPC, PCI and ISO certifications. Raya provides tangible value to our clients from our delivery locations in Dubai, Cairo, Hurghada and Warsaw by sharing improvements, insights, analytics and recommendations supported by illustrated savings and additional derived revenues. ⎔

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

5 lat edukacji, popularyzacji i promocji nowoczesnych

usług dla biznesu, outsourcingu i nie tylko…

Dymitr Doktór, Redaktor Naczelny

Minęło 5 lat od ukazania się pierwszego numeru Outsourcing&More, a już mamy w dorobku tych numerów trzydzieści. Prezentacja pierwszego egzemplarza magazynu odbyła się we wrześniu 2011 r. w Pure Sky Club w Warszawie. Do chwili obecnej jest on nadal pierwszym i jedynym polsko-angielskim, bezpłatnym czasopismem poświęconym tematyce outsourcingu i nowoczesnych usług dla biznesu. Publikowany jest w cyklu dwumiesięcznym i dostępny jest, zarówno w formie drukowanej, jak i elektronicznej.

P

ierwsze komentarze, które ukazały się wkrótce po wydaniu czasopisma brzmiały: W czasach gdy rynek prasy tradycyjnej raczej się „zwija” z radością witamy nowy tytuł, życząc wydawcom jak największej grupy czytelników i trafionych pomysłów (portal Spedycje.pl).

Pierwszym wydawcą Outsourcing&More (do numeru 2 (27) – 2016 r.) była Grupa RIPOSTA, prowadząca również OutsourcingPortal.pl – serwis wiedzy o outsourcingu. Od numeru 3 (28) – 2016 r. obydwa media przejęła Fundacja Pro Progressio.

Odbiorcami magazynu są zagraniczne przedsiębiorstwa planujące inwestycje w Polsce, menadżerowie międzynarodowych korporacji działających w sektorze nowoczesnych usług dla biznesu, a także właściciele małych i średnich firm specjalizujących się w usługach opartych na modelu outsourcingowym. Korzystają z niego także studenci planujący karierę w branży, jak również przedstawiciele samorządów różnych szczebli oraz organów administracji państwowej, którzy coraz skuteczniej realizują działania mające na celu przyciągnięcie i zachęcenie przedsiębiorców do inwestycji w ich regionie.

Magazyn dystrybuowany jest bezpłatnie również na różnego typu szkoleniach, spotkaniach branżowych, konferencjach oraz targach w Polsce i zagranicą.

Baza wysyłkowa magazynu w wersji drukowanej na początku roku 2012 liczyła blisko 1300 rekordów i były to organizacje m.in. z sektora energetycznego, bankowego, telekomunikacyjnego, ubezpieczeniowego, a także instytucje prywatne i publiczne pozyskujące inwestorów. Obecnie zasięg magazynu (wersji drukowanej i elektronicznej) to ponad 300 000 odbiorców z całego świata. Pismo można pobrać także

16

ze stron naszych partnerów. m.in.: IAOP, DOV, ASPIRE, ABSL, PAIiIZ oraz ogólnoświatowego zbioru mediów elektronicznych – Issuu. Od marca 2013 r. Outsourcing&More jest dostępny w punktach prasowych sieci Point Press na terenie całej Polski, w tym m.in. w sieci kawiarni Starbucks, kluczowych hotelach 4 i 5 gwiazdkowych.

O tym, na ile udało się nam zrealizować koncepcję czasopisma oraz osiągnąć zamierzony cel, próbuje odpowiedzieć poniższy, jubileuszowy tekst.

Idea powstania

***

Aby móc w pełni opowiedzieć o idei powstania Outsourcing &More, na wstępie muszę wspomnieć o serwisie internetowym OutsourcingPortal, który był, w pewnym sensie, naszym pilotem (a zarazem pionierem) jeśli chodzi o wejście na rynek mediów o tej tematyce.

Był rok 2010. Wiktor Doktór, obecnie prezes Fundacji Pro Progressio, ówcześnie zaś osoba odpowiedzialna za wprowadzenie na polski rynek SouthWestern – irlandzkiej firmy z sektora BPO, a prywatnie mój brat, podczas jednej z luźnych rozmów wspomniał mi, jak ciężko było mu znaleźć jakiekolwiek informacje na temat tego rynku. Gdziekolwiek. Zarówno w mediach, jak również w folderach, katalogach czy nawet bezpośrednio w biurach obsługi inwestora w poszczególnych miastach. Doszliśmy do wniosku, że skoro osobie funkcjonującej na naszym rynku jest ciężko pozyskać odpowiednie informacje, to z jakim wyzwaniem musi się zmierzyć zagraniczny inwestor? To była podstawa.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Po kilku całkowicie nieoficjalnych spotkaniach, rozmowach kuluarowych i obserwacji rynku wywnioskowaliśmy, że najczęstszym problemem, z którym spotykali się nasi rozmówcy (a byli nimi zarówno przedsiębiorcy działający w obszarze outsourcingu, doradcy biznesowi, jak również inwestorzy poszukujący nowych lokalizacji pod swój biznes) był brak medium, które zawierałoby w jednym miejscu wszystkie kluczowe informacje z tej branży. Postanowiliśmy więc stworzyć coś, co będzie wypełniało tę lukę na mocno rozwijającym się wówczas rynku.

Prowadząc od kilku lat agencję reklamową RIPOSTA, miałem już doświadczenie w zakresie tworzenia serwisów internetowych. Dysponowaliśmy więc kluczowymi zasobami – wiedzą na temat tego, jakich informacji potrzebuje czytelnik oraz zapleczem technicznym, które pozwoliły na stworzenie portalu internetowego, przy ograniczeniu kosztów zewnętrznych. To znacznie ułatwiło pracę, bo od momentu pomysłu, przez koncepcję, do realizacji potrzebowaliśmy jedynie kilku miesięcy, aby stworzyć i uruchomić pierwsze z naszych mediów. Tak powstał OutsourcingPortal – branżowy serwis internetowy, który również w listopadzie obchodzi swój jubileusz, z tym, że są to 6 urodziny.

Początki Outsourcing&More

Pomysł stworzenia specjalistycznego czasopisma, poświęconego głównie tematyce outsourcingu, zrodził się w połowie 2011 roku. Był on wynikiem obserwacji rynku, a także analizy informacji otrzymywanych od czytelników, partnerów i przyjaciół, którzy przez blisko pół roku korzystali już ze wspomnianego wyżej, internetowego serwisu branżowego – OutsourcingPortal. Pytaliśmy ich o to, co im się podoba, a co nie, co by dodali, co by zmienili, o standardowe działania w momencie wdrażania nowych produktów.

Podczas tych rozmów, co jakiś czas pojawiała się jedna kwestia, a mianowicie zwracano uwagę na to, że dobrze, że jest taki portal, jednakże niektóre informacje na papierze czyta się znacznie lepiej. Chodziło o to, że istnieją fizycznie, są namacalne i nie znikną z czasem, kiedy będzie potrzeba się do nich odwołać.

Na tę kwestię najwięcej uwagi zwracały osoby, które odpowiadały za pozyskiwanie inwestorów – stwierdzały, że znacznie lepiej interesariuszom dać pakiet informacji, które mogą sobie przejrzeć w wolnej chwili, np. podczas lotu, aniżeli wysyłać im to w formie kolejnego maila, który może „zniknąć” w skrzynce odbiorczej.

Założenia i historia nazwy

To była dla nas kluczowa informacja, która spowodowała uruchomienie procesów myślowych na temat wypuszczenia medium w wersji drukowanej. Podobnie jak w przypadku OutsourcingPortal, dysponowaliśmy zarówno merytoryką, jak również własnym zespołem grafików oraz wyrobionymi relacjami z drukarniami, dzięki czemu mogliśmy w pełni zrealizować wszystko we własnym zakresie. Z drukowanym pismem wyzwanie było jednak znacznie większe niż z portalem. Kluczowym czynnikiem były koszty, które rosły

proporcjonalnie z każdą nowo dodaną stroną, czy kolejnym egzemplarzem w nakładzie. Istotną kwestią było też to, że z założenia magazyn miał być bezpłatny i miał pełnić rolę edukacyjno-informacyjną, co dodatkowo wpływało na kwestię finansowania tego typu przedsięwzięcia.

Stanęliśmy więc przed wyzwaniem, jak połączyć potrzebę rynku w postaci drukowanego pisma z kluczowymi informacjami, których potrzebują konsultanci, inwestorzy i menadżerowie (również zagraniczni) z naszą wizją tj. bezpłatnego medium, które ma promować polskie miasta i regiony jako dobre lokalizacje pod lokowanie inwestycji, a także edukować rynek na temat sektora i usług działających w modelu outsourcingowym.

I oczywiście jak nazwać taki byt?

Po krótkim czasie znaleźliśmy rozwiązanie na wszystkie te pytania. Postanowiliśmy zaprosić do współpracy regiony i miasta, którym zależy na pozyskiwaniu inwestorów, a także inne podmioty, które chciały dotrzeć do właściwej grupy odbiorców poprzez publikacje w opiniotwórczym medium, a nie poprzez broszury i foldery reklamowe. Po naszej zaś stronie postanowiliśmy zapewnić właściwą dystrybucję oraz zawartość merytoryczną, która miała edukować rynek na temat szeroko rozumianego outsourcingu. Oczywistym też było, że pismo od samego początku musi być dwujęzyczne, aby zagraniczni inwestorzy mogli zapoznać się z interesującą dla nich treścią bez konieczności tłumaczenia.

Na podstawie tych założeń, w naturalny sposób powstał pomysł na tytuł magazynu – Outsourcing&More, który niósł w sobie wszystko, co chcieliśmy osiągnąć: upowszechnianie wiedzy o outsourcingu oraz usługach i podmiotach z nim powiązanych. Był też zbitką słów, które w biznesie czytane i rozumiane będą w taki sam sposób na całym świecie. Ponadto, samo pismo było dziełem opartym na idei outsourcingu – po naszej stronie było jedynie know-how i skład magazynu, zaś cała reszta tj. treści, druk i dystrybucja realizowane były przez partnerów zewnętrznych.

Pierwszy numer

Po przedstawieniu naszej idei i pomysłów na realizację tego przedsięwzięcia wśród naszych dotychczasowych partnerów i znajomych spotkaliśmy się z mieszanymi, wręcz skrajnymi opiniami. Jedni twierdzili, że to bardzo zły pomysł, aby wydawać pismo drukowane w momencie kiedy na rynek wchodzą tablety i tradycyjne media przeżywają kryzys, inni zaś – że super inicjatywa i z chęcią będą w niej brać udział. Wtedy wydawałoby się to aroganckie, lecz z perspektywy czasu mogę potwierdzić, że ci pierwsi po prostu nie zrozumieli naszego modelu biznesowego. Ci drudzy zaś, są w pewnym sensie współtwórcami tego pisma, bo gdyby nie ich zaufanie na początku, nie wiadomo jak by się potoczyła nasza przyszłość.

Po zebraniu opinii przystąpiliśmy do działania. Podobnie jak w przypadku portalu, od pierwszej myśli na temat pisma, do momentu jego wydrukowania i dystrybucji minęło niespełna pół roku. Tak oto w listopadzie 2011 r. oficjalną premierę

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

17

miał pierwszy numer Outsourcing&More, który okazał się trafionym pomysłem i do chwili obecnej wydawany jest nieprzerwalnie w cyklu dwumiesięcznym.

Cele

Biorąc pod uwagę stały wzrost zainteresowania nowoczesnymi usługami dla biznesu, określanymi hasłem BSS (Business Support Services) postanowiliśmy na łamach magazynu zamieszczać materiały (artykuły, raporty, wywiady) poświęcone tej tematyce. Sektor BSS w Polsce jest obecny już od wielu lat, przy czym największą aktywność zanotował w ostatniej dekadzie. Aktywność inwestorów jest zauważana przez rząd, samorządy, a także przez rynek nieruchomości biurowych, firmy doradcze i przede wszystkim rynek pracy.

Od wielu już lat przyzwyczajeni jesteśmy do współpracy z zewnętrznymi biurami rachunkowymi, kancelariami podatkowymi, organizacjami call i contact center, firmami ochroniarskimi, czy też służbami zajmującymi się utrzymaniem czystości. Co roku branża nowoczesnych usług dla biznesu, w tym oparta na modelu outsourcingu, poszerza swój zakres działalności – rozwinęły się usługi skanowania dokumentów, archiwizacji danych, zarządzania flotą samochodową, usługami rekrutacyjnymi i zarządzania kadrami, leasingu pracowniczego, a w ostatnich latach usługi outsourcingu procesów biznesowych (BPO/SSC) zarówno finansowych, informatycznych, jak i tych związanych z prawem (LPO), czy też zarządzaniem wiedzą (KPO) oraz wiele innych.

Outsourcing&More należy do grupy czasopism specjalistycznych, przeznaczonych dla określonej grupy odbiorców Doświadczenia wypracowane w ciągu 5 lat przełożyły się na modyfikowanie celów, dla których postanowiliśmy wydawać magazyn. Aktualnie są nimi m.in.:

18

• promocja Polski jako atrakcyjnej lokalizacji dla rozwoju działalności BPO/SSC, a także innych form nowoczesnego outsourcingu, poprzez prezentację potencjału poszczególnych regionów, województw i miast, zarówno w Polsce jak i na świecie, • prezentacja firm świadczących usługi outsourcingowe, • prezentacja znaczących dla branży postaci i ich osiągnięć, • zapoznawanie z doświadczeniami zawodowymi i aktywnością członków środowiska zawodowego z branży, • ułatwianie porozumiewania się osób o tych samych zainteresowaniach poprzez doradzanie oraz inspirowanie do podejmowania określonych działań, wymianę doświadczeń zawodowych czy upowszechnianie ich dorobku zawodowego, • popularyzacja i ułatwianie dotarcia do wiedzy i informacji dotyczących nowoczesnych usług dla biznesu, w tym outsourcingu oraz przekazywanie nowej wiedzy, • pobudzanie zainteresowania i pogłębianie znajomości tematyki branży, zwiększanie świadomości w biznesie, administracji publicznej, uczelniach wyższych poprzez udział w edukacji rynku i odbiorców usług, • informowanie o istotnych wydarzeniach z życia branży,

• przekazywanie aktualności z rynku oraz z działalności stowarzyszeń i innych instytucji działających na rzecz sektora, • upowszechnianie wiedzy prawniczej z zakresu usług opartych na modelu outsourcingowym lub powiązanych, • podsumowywanie i ocenianie głosem wybitnych ekspertów, przedstawicieli/menedżerów branży outsourcingowej zdarzeń z danego roku oraz przedstawianie prognoz na kolejny rok w sektorze nowoczesnych usług dla biznesu.

Promocja Polski, poszczególnych regionów, województw i miast „Orzeł wylądował” W celu pokazania walorów inwestycyjnych oraz zaprezentowania potencjału poszczególnych regionów, województw i miast w Polsce, gdzie sektor usług dla biznesu jest już obecny lub może się rozwijać, ruszyliśmy w outsourcingową podróż po Polsce. Trwała ona 2 lata.

Rozpoczęliśmy od Szczecina, które jako pierwsze miasto w Polsce nam zaufało umożliwiając przedstawienie pierwszych raportów i pierwszego wywiadu (z Piotrem Krzystkiem, prezydentem Szczecina). Numer 1 magazynu dotarł do Szczecina na czas (stąd „Orzeł wylądował”, bowiem tak brzmiała informacja, którą otrzymała redakcja O&M od Mieszka Czarneckiego, przedstawiciela Urzędu Miasta w Szczecinie). O&M miał promować Szczecin oraz woj. zachodniopomorskie podczas spotkania władz Szczecina w Szwecji.

Naszą dwuletnią wycieczkę objazdową po Polsce zakończyliśmy numerem 6 (13) z 2013 r. W roku 2014 uruchomiliśmy stały monitoring każdego regionu naszego kraju, aby na bieżąco informować o klimacie inwestycyjnym w różnych częściach Polski. Dane zawierające informacje o miastach i regionach opisanych w poszczególnych numerach Outsourcing&More zawarte są w Tabeli 1 oraz Wykresie 1.

Miasta

Informacje o poszczególnych miastach i regionach są uzupełniane wywiadami z przedstawicielami władz samorządowych, a także instytucji promujących i obsługujących inwestorów w danym mieście czy regionie, regionalnymi raportami kadrowymi (kapitał ludzki, potencjał tkwiący w uczelniach wyższych, wynagrodzenia), czy też zawierającymi przegląd rynku nieruchomości biurowych (powierzchnia biurowa, nowe obiekty) na potrzeby centrów usług wspólnych w danym regionie.

Od 2015 roku (nr 2/21), wspólnie z Fundacją Pro Progressio, rozpoczęliśmy nowy cykl wizyt w polskich miastach pod nazwą City Tour, którego celem była ocena biznesowej atrakcyjności miast, okiem osoby przyjezdnej.

W ten sposób odwiedziliśmy: Radom, Trójmiasto, Wrocław i Lublin.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Podczas pobytu w tych miastach mieliśmy możliwość spotkań i przeprowadzenia rozmów zarówno z przedstawicielami władz miasta, jak również biznesu oraz nauki, dzięki czemu byliśmy w stanie dowiedzieć się wiele na temat walorów inwestycyjnych danej lokalizacji z perspektywy wszystkich kluczowych jednostek wchodzących w skład tzw.

Złotego Trójkąta, tj. biznesu – nauki – samorządu.

Artykuły dotyczące rozwoju branży BPO w Polsce i w poszczególnych miastach dostarczane były przez następujące podmioty: PAIiIZ (Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych), ABSL (Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych/ Association of Business Service Leaders in Poland), ASPIRE (reprezentująca firmy z sektora IT i zaawansowanych usług biznesowych z Krakowa), Fundacja Pro Progressio oraz wyspecjalizowane komórki w urzędach poszczególnych miast (Centra Obsługi Inwestora) a także regionalne organizacje wspierające biznes, m.in. Invest in Pomerania czy Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego (BARR).

Poszerzenie wiedzy o Polsce, poszczególnych regionach i miastach oraz o sektorze BPO w innych państwach umożliwiły wywiady. Dzięki nim magazyn mógł dokonać prezentacji znaczących postaci i ich osiągnięć oraz firm z nimi związanych.

Ogółem w magazynie zamieszczono 98 wywiadów (43 dotyczyły regionów i miast), z następującymi osobami reprezentującymi: • regiony i miasta (według chronologii)

Piotr Krzystek (prezydent Szczecina), Marek Sowa (marszałek woj. małopolskiego), Hanna Zdanowska (prezydent Łodzi), Jerzy Stępień (vice prezydent Poznania), Justyna Ciumaszko (Łódź, ZOI), Małgorzata Potiopa (UM Lublin), Krzysztof Żuk (prezydent Lublina), Piotr Grzymowicz (prezydent Olsztyna), Wojciech Lubawski (prezydent Kielc), Rafał Bruski (prezydent Bydgoszczy), Andrzej Kosztowniak (prezydent Radomia), Arkadiusz Wiśniewski (prezydent Opola), Marek Kubik (UM Szczecin), Edyta Wiwatowska (BARR), Piotr Głowski (prezydent Piły).

• organizacje, instytucje (według instytucji)

ABSL (Paweł Panczyj), ASPIRE (Andrew Hallam), Bluevine Consulting (Aneta Kłodaś), CBRE (Colin Waddell, Mariusz Wiśniewski), Colliers International (Paul Blackman), Hays (Małgorzata Jasińska), House of Skills (Aleksander Drzewiecki), HRK (Krzysztof Stanczykiewicz), Linkleaders (Tomasz Podolak), Mellon (Cezary Lewiński), Ministerstwo Rozwoju (Podsekretarz Stanu Jadwiga Emilewicz), Nowy Adres (Katarzyna Cyprynowska), PAIiIZ (Sławomir Majman), PSZK – Polskie Stowarzyszenie Zarządzania Kadrami (Piotr Palikowski), PwC (Paul Jasniach, Romek Lubaczewski, Anna Wójt), Roadshow Polska (Eva Aboo).

• firmy (alfabetycznie)

Aiton Caldwell (Piotr Skalski), Alphabet Polska Fleet Management (Marta Bielecka-Gozdek), ArtPM (Krzysztof Kudeń, Diana Laskowska, Mariusz Podsadowski, Marcin Rudziakowicz), Arval Service Lease (Radosław Grzela), ASM Group (Adam Stańczak), Atos (Elżbieta Czyżak), AVON (Mariusz Szałaj), BNY Mellon (Martin Ring), BSS (Marek Binio), Capgemini (Marcin Nowak), Cartrack (Bartłomiej Dębski, Kamil Jakacki), Casus Finanse (Grzegorz Paszkiewicz), Centrum Operacyjne Banku Pocztowego (Piotr Adamczewski, Robert Ratajczak), Centrum Przetwarzania Danych MF (Robert Pasiński), Connectis_ (Michał Gierczak), Datera (Marcin Krasowski), DevelopRes (Radosław Walas), eConsulting (Michał Timler), Farnell element 14 (Elaine Barnes), 4Results (Krzysztof Pimpicki), Fracht FWO (Andrzej Bułka), Genpact (Magdalena Dąbrowa-Karasińska), Gi Group (Monika Petlic-Skoczlas), Grant Thornton (Monika Smulewicz), Heineken (John Lyons), Hewlett-Packard GBC (Agnieszka Orłowska, Renata Sima), Infosys BPO (Krystian Bestry), LeasePlan (Artur Sulewski, Sławomir Wontrucki), Luxoft (Przemysław Berendt), MAN (Wojciech Skrudlik), Mondial Assistance (Tomasz Brożyna), OPG (Michał Styś), PG Promotion (Przemysław Grudziński), POS360 (Rafał Macios), Polski Holding Nieruchomości (Włodzimierz Stasiak), Project Manager24.pl (Joanna Kawecka), Raiffeisen Insurance Agency (Anna Grajkowska, Małgorzata Matak), Sandler Training (Andrzej Twarowski), Schneider Electric (Teresa Rondomańska), SentiOne (Kamil Bargiel), Skanska (Waldemar Olbryk), UCMS Group (Anna Kaczmarska).

• firmy i instytucje zagraniczne

Hewlett-Packard GBC (Oliver Berks); Indie: Infosys (Gautam Thakkar), Raya Contact Center (Ahmed Imam); IAOP – International Association of Outsourcing Professionals (Debi Hamill); Irlandia: SouthWestern BPS (Jim Costello); LinkedIn Talent Solutions EMEA (David Cohen); Niemcy: Deutsche Outsourcing Verband (Stephan Fricke), Ardour Consulting Group (Malte Köster, Michael Maicher, Jacob Rehäuser); RICS (Maarten Vermeulen); Rumunia: NNC Services (Loredana Niculae); Serbia (Marko Kovačević); State Street Bank (Scott Newman); Ukraina: Lwowski Klaster IT (Stepan Vesolovskiy).

W ciągu 5 lat na łamach magazynu zamieściliśmy blisko 900 różnego rodzaju publikacji, w tym ponad 400 dotyczących miast. Są to: artykuły (308), wywiady (43), raporty (38) – zob.

Wykres 1.

Do współpracy przy raportach regionalnych zaprosiliśmy:

– z zakresu rynku nieruchomości: CBRE, Colliers International, Cushman & Wakefield, DTZ, JLL, Savills, Walter Herz,

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

19

– z zakresu zasobów ludzkich: Adecco, CPL Jobs, Gi Group, Grafton, Hays, Harvey Nash, Kelly Services, ManpowerGroup, Page Personnel, Randstad, Work Service.

Obok wcześniej wymienionych firm i instytucji, które publikowały treści dotyczącej praktycznej strony outsourcingu w postaci wywiadów i raportów, swoją wiedzą i doświadczeniami w odniesieniu do tych kwestii podzieliły się: Alcatel-Lucent, Alfavox, Algotech, arvato Bertelsmann, CCIG, Centrum Klienta Grupy PZU, CIMA, DL Invest Group, Extor, HB Reavis, IBM, Kinnarps, LeasingTeam, Livingston, Lokalizacja.info, ManpowerGroup, Mobica, Nowy Styl Group, People, PMI SCE (Kraków), PZWLP (Polski Związek Wynajmu i Leasingu Pojazdów), Rhenus Logistics, SDL, Sekwencja, Sixt rent a car, SourceOne Advisory, STTAS, Technitel, Teleperformance Polska, Telmon, Transcom, Unicall.

Tematyka O popularyzacji wiedzy i informacji dotyczących outsourcingu oraz przekazywaniu nowej wiedzy świadczy przegląd tematyki poruszanej na łamach magazynu oraz dane liczbowe dotyczące poszczególnych form prezentacji materiałów, które ilustrują Wykres 1 i 2.

Informowanie o istotnych wydarzeniach z życia branży Outsourcing&More od początku obejmował patronat medialny najważniejszych imprez powiązanych z tematyką outsourcingu i zarządzania w Polsce, przez co wspierał wydarzenia branżowe w kraju i zagranicą. W kraju należały do nich m.in.: VI i VII Europejskie Forum Gospodarcze w Łodzi, konferencje GigaCon, Outsourcing Market Leaders Academy (OMLA, SGH), Targi Outsourcingu w Warszawie, konkurs Outsourcing Stars, konferencje ASPIRE i ABSL, Poland Outsourcing Busines Mixer, Kongres Contact Center, Beach Volleyball Business Cup w Sopocie (BVB Cup).

Dzięki nawiązaniu współpracy z firmami Bluevine Consulting oraz Nowy Adres S.A. Outsourcing&More był obecny na kluczowych konferencjach organizowanych przez te podmioty. Z chwilą uruchomienia działalności przez Fundację Pro Progressio i rozpoczęciu przez nią na szeroką skalę promocji i edukacji na temat sektora BSS w Polsce – od roku 2013 regularnie zamieszczano także informacje o jej działalności.

Opisywaliśmy również wydarzenia, które odbywały się zagranicą: Polish Outsourcing Forum w Berlinie (Niemcy) i Bangalore (Indie), German Outsourcing Forum – BPO ITO Forum w Berlinie, SSON (The Shared Services & Outsourcing Network), Kongres IAOP (International Association of Outsourcing Professionals), Lwowska Arena IT (Lwów, Ukraina).

Przekazywanie informacji dla inwestorów zagranicznych Kluczową instytucją w pozyskiwaniu zagranicznych inwestorów w omawianym okresie była Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych (PAIiIZ). Dzięki informacjom

20

przekazanym przez PAIiIZ (dostarczyła nam 26 różnego rodzaju materiałów) mogliśmy podzielić się z czytelnikami najnowszymi danymi dotyczącymi nowych inwestycji w sektorze usług dla biznesu, ale również specjalnych stref ekonomicznych, szkolnictwa wyższego w kontekście usług outsourcingowych, sektora badawczo-rozwojowego.

Upowszechnianie wiedzy prawniczej W celu zapoznania czytelników z aspektami prawnymi działalności branży outsourcingowej w Polsce, od nr 6 (7) z 2012 roku udostępniliśmy stałe kolumny magazynu dla artykułów, których autorami byli przedstawiciele kancelarii prawnej Chudzik i Wspólnicy z siedzibą w Łodzi.

Inne stałe cykle tematyczne W ramach podawania informacji w inny sposób niż oficjalny, publikowaliśmy, utrzymane w osobistym tonie, lekkie w formie a wyrażające osobisty punkt widzenia autora, teksty uznanych ekspertów branżowych: Piotra Rutkowskiego z SourceOne Advisory (publikowane w latach 2013-2014 pod wspólnym tytułem „Jak wybierać żonę?”) dotyczące umów outsourcingowych oraz Mariusza Wiśniewskiego dotyczące nieruchomości (cykl „Sex, Guns and Real Estate” – w roku 2015).

Na początku 2014 roku wprowadziliśmy sekcję tematyczną, związaną z profilami stanowisk pracy, jakie oferuje sektor outsourcingu. W jej ramach przedstawiliśmy opisy 27 stanowisk pracy, których autorami byli reprezentanci: Adecco, Connectis_, Grafton, Harvey Nash, Hays, HRK, Kelly Services, Leasing Team, Page Personnel, People, Randstad, Work Service.

Staraliśmy się zainteresować naszych czytelników również sportem. I tak, na łamach magazynu zamieściliśmy cykle dotyczące tenisa, golfa a ostatnio imprezy sportowej Beach Volleyball Business Cup (BVB Cup), organizowanej corocznie w Sopocie. Jest to adresowany do biznesu turniej siatkówki plażowej, który ma na celu tworzenie unikalnej w skali kraju kultury biznesowej. W ramach prezentacji trendów modowych w biznesie swoje przemyślenia w sześciu odcinkach opisywał Piotr Kamiński ze swojego Atelier. Pod koniec 2015 r. nawiązaliśmy współpracę z portalem INN Poland, który przekazuje aktualności gospodarcze, przedstawiane w sposób łatwy, prosty i czytelny, a dotyczące również innych dziedzin życia gospodarczego niż outsourcing.

Od pierwszego numeru w magazynie zamieszczany jest opis dwóch wybranych pozycji książkowych, dostarczanych przez OnePress, których tematyka może zainteresować prowadzących różnorodną działalność gospodarczą.

Forma

Od nr 1 (2011) do nr 6 (7) z 2012 r. – magazyn ukazywał się w dwóch wersjach językowych (polska i angielska) i był oprawny w przeciwnych kierunkach. Po uwzględnieniu uwag naszych odbiorców od nr 1 (8) 2013 wprowadziliśmy wersję dwujęzyczną magazynu oprawnego w jednym kierunku.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Ponadto, również od numeru 1 (8) z 2013, wprowadziliśmy infografikę, która systematyzowała graficznie dane zamieszczane do wybranych tekstów. Do chwili obecnej zamieściliśmy 16 infografik dotyczących m.in. kapitału zagranicznego w polskich miastach, multijęzycznego kapitału ludzkiego w Polsce, stref i parków ekonomicznych w Polsce, sektora nowoczesnych usług dla biznesu w Polsce, TSL oraz sześciu województw.

W połowie 2015 r. zaczęliśmy oddawać Outsourcing&More w zmodyfikowanej postaci, co oznaczało, że uważnie słuchaliśmy pytań i sugestii co do zawartości magazynu, a także na bieżąco obserwowaliśmy trendy rynkowe. Magazyn przeszedł gruntowne zmiany polegające na wprowadzeniu nowych elementów w czasopiśmie. Zmiana dotyczyła rozpoczęcia publikowania dodatku Best2Invest.

Dodatki do Outsourcing&More Best2Invest to stały dodatek do Outsourcing&More, w którym zawarte są informacje dotyczące najlepszych lokalizacji w Polsce dla rozwoju inwestycji, zarówno tych krajowych, jak i zagranicznych dla sektora BSS/BPO, centrów usług wspólnych, ITO, nowoczesnych technologii, centrów badawczo-rozwojowych (R&D) i wielu innych. Zawarte są tam dane z platformy Best2 Invest, na której na bieżąco są wprowadzane i analizowane informacje makro i mikroekonomiczne dotyczące Polski. Tematy, którym poświęcone są dodatki Best2Invest zawiera Tabela 1 i 2.

Podsumowanie Dzięki materiałom zawartym w Outsourcing&More można: • prześledzić rozwój sektora BSS w poszczególnych regionach, a inwestorzy i miasta mają możliwość porównywania potencjału w zakresie zasobów ludzkich, powierzchni biurowej dostosowanej do potrzeb branży oraz otoczenia biznesowego i kulturalnego, • poznać politykę miast w odniesieniu do usług z sektora BSS, • porównać funkcjonowanie komórek organizacyjnych w urzędach miast odpowiedzialnych za promocję miast i, przede wszystkim, za obsługę inwestorów z branży (COI), • zapoznać się z aktualnymi trendami na rynku dotyczącymi powierzchni biurowej, jej standardów, wykończenia oraz wyposażenia, • zorientować się w bieżących potrzebach rynku pracy, zarówno od strony pracodawcy, jak i pracownika; poziomy wynagrodzeń, ścieżki kariery, postrzeganie branży i sektora, • być na bieżąco z informacjami dotyczącymi branży.

Przyszłość Outsourcing&More

Doświadczenie i wiedza zdobyte podczas minionych 5 lat, wnikliwa obserwacja i analiza rynku, a także międzynarodowe i krajowe działania Pro Progressio w zakresie konsultingu, doradztwa oraz prowadzenia konferencji, szkoleń i wykładów, wpłynęły na decyzje co do przyszłego kierunku wydawania Outsourcing&More.

Od kolejnego numeru, tj. 1 (32) styczeń-luty 2017, magazyn przejdzie gruntowne zmiany na każdej płaszczyźnie – zarówno merytorycznej, jak również technicznej i sprzedażowej.

Pierwszą kluczową zmianą będzie podzielenie tytułu na dwie, całkowicie niezależne wersje językowe. Outsourcing&More pozostanie wersją wydawaną w języku polskim i będzie przeznaczony dla polskiej grupy czytelników. Oznacza to, że wszystkie treści dotyczyć będą albo rynku polskiego, albo takiego, który na polski rynek ma wpływ. Wersja angielska będzie nosiła nazwę Outsourcing&More International i będzie dotyczyła rynku międzynarodowego. Materiały w niej opublikowane będą poświęcone rynkom światowym i przeznaczone będą dla przedsiębiorstw, organizacji oraz menadżerów, którzy zainteresowani są sektorem BSS i inwestycjami w perspektywie globalnej.

Drugą istotną zmianą jest dostępność i dystrybucja pisma.

Outsourcing&More stanie się czasopismem płatnym w przypadku wersji drukowanej, zaś w przypadku wersji elektronicznej dostępny będzie tylko poprzez indywidualne wysyłki na podany adres email. Oczywiście, dla firm członkowskich Klubu Pro Progressio wersja drukowana pozostaje bezpłatna. Wersję drukowaną Outsourcing&More będzie można otrzymać również bezpłatnie na wszystkich wydarzeniach, które obejmujemy swoim patronatem medialnym, w siedzibie PAIiIZ, COI/ BOI w kluczowych miastach, wybranych punktach obsługiwanych przez firmę Point Press, bibliotekach wybranych szkół wyższych i wszystkich bibliotekach wojewódzkich, a także placówkach firm i instytucji będących partnerami Fundacji Pro Progressio.

Z uwagi na zmiany dotyczące podziału wersji językowych, zawartość dodatku Best2Invest ponownie zostanie włączona do Outsourcing&More jako jego integralna część, dzięki czemu można będzie różnicować treść przeznaczoną dla polskich i zagranicznych odbiorców.

Postanowiliśmy położyć również większy nacisk na pomoc w rozwoju osobistym pracowników i menadżerów w branży BSS, w związku z czym należy spodziewać się znacznie większej liczby wywiadów, a także materiałów poświęconych budowaniu indywidualnych ścieżek kariery oraz spełnianiu swoich biznesowych celów i osiąganiu sukcesu. *** Dziękuję, że przebyliście Państwo tę podróż razem z nami i poznaliście całą naszą historię. Szczególne podziękowania kieruję do naszych Partnerów z miast i firm za wniesiony wkład przy redagowaniu magazynu.

Mam nadzieję, że zaplanowane zmiany i kolejne lata spotkają się z jeszcze lepszym odbiorem Outsourcing&More, choć sukces, jaki już osiągnęliśmy – pięć lat temu mogliśmy sobie tylko wymarzyć. ⎔

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

21

Tab. 1. Wykaz miast i regionów opisanych w Outsourcing&More/ Tab. 1. Index of cities and regions described in Outsourcing&More Województwo, miasto/ Voivodeship, city

Rok/ Year

woj. zachodniopomorskie/ West Pomeranian Voivodeship: Szczecin

2011

1 (1)

woj. pomorskie/ Pomeranian Voivodeship: Trójmiasto (Tri-City)

2012

1 (2)

woj. mazowieckie/ Masovian Voivodeship: Warszawa (Warsaw)

2012

2 (3)

woj. małopolskie/ Małopolska Region: Kraków

2012

3 (4)

woj. łódzkie/ Łódź Voivodeship: Łódź (Lodz)

2012

4 (5)

woj. wielkopolskie/ Greater Poland Voivodeship: Poznań; oraz miasta z innych województw/ and cities from other voivodeships: Kielce, Piła, Radom woj. dolnośląskie/ Lower Silesian Voivodeship: Wrocław; oraz miasta z innych województw/ and cities from other voivodeships: Kielce woj. lubelskie/ Lublin Voivodeship: Lublin; oraz miasta z innych województw/ and cities from other voivodeships: Poznań Warmia i Mazury/ Warmian-Masurian Voivodeship: Elbląg, Ełk, Gołdap, Olsztyn; oraz miasta z innych województw/ and cities from other voivodeships: Gliwice, Kielce, Lublin, Łódź (Lodz), Poznań woj. świętokrzyskie/ Świętokrzyskie Voivodeship: Kielce; oraz miasta z innych województw/ and cities from other voivodeships: Gliwice, Lublin, Łódź (Lodz), Poznań, Trójmiasto (Tri-City) woj. kujawsko-pomorskie/ Kuyavian-Pomeranian Voivodeship: Bydgoszcz, Toruń; oraz miasta z innych województw/ and cities from other voivodeships: Lublin, Łódź (Lodz), Poznań, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City) woj. opolskie/ Opole Voivodeship: Opole; oraz miasta z innych województw/ and cities from other voivodeships: Lublin, Łódź (Lodz), Poznań, Radom, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City) woj. śląskie/ Silesian Voivodeship: Katowice; oraz miasta z innych województw/ and cities from other voivodeships: Lublin, Łódź (Lodz), Poznań, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City)

2012

5 (6)

2012

6 (7)

2012

1 (8)

2013

2 (9)

2013

3 (10)

2013

4 (11)

2013

5 (12)

2013

6 (13)

Lublin, Łódź (Lodz), Poznań, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City)

2014

1 (14)

Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Kraków, Lublin, Łódź (Lodz), Poznań, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City) Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Lublin, Łódź (Lodz), Poznań, Radom, Rzeszów, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City) Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Lublin, Łódź (Lodz), Piła, Poznań, Radom, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City)

2014

2 (15)

2014

3 (16)

2014

4 (17)

Bydgoszcz, Kraków, Lublin, Łódź (Lodz), Piła, Poznań, Radom, Szczecin, Trójmiasto, (Tri-City)

2014

5 (18)

Bydgoszcz, Częstochowa, Lublin, Łódź (Lodz), Piła, Poznań, Radom, Rzeszów, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City) Bydgoszcz, Częstochowa, Gdańsk, Lublin, Łódź (Lodz), Piła, Poznań, Radom, Rzeszów, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City) Bydgoszcz, Częstochowa, Kraków, Lublin, Łódź (Lodz), Piła, Poznań, Radom, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City), Warszawa (Warsaw)

2014

6 (19)

2015

1 (20)

2015

2 (21)

Bydgoszcz, Częstochowa, Lublin, Piła, Poznań, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City)

2015

3 (22)

Bydgoszcz, Częstochowa, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City), Wrocław

2015

Częstochowa, Elbląg, Łódź (Lodz), Olsztyn, Piła, Poznań, Radom, Rzeszów, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City), Warszawa (Warsaw)

2015

Bydgoszcz, Częstochowa, Elbląg, Łódź (Lodz), Olsztyn, Opole, Piła, Poznań, Radom, Rzeszów, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City), Warszawa (Warsaw)

2015

Bydgoszcz, Częstochowa, Elbląg, Lublin, Łódź (Lodz), Olsztyn, Opole, Piła, Poznań, Radom, Szczecin

2016

Bydgoszcz, Częstochowa, Elbląg, Lublin, Łódź (Lodz), Olsztyn, Opole, Piła, Poznań, Radom, Rzeszów, Szczecin, Warmia i Mazury (Warmia and Masuria)

2016

2 (27), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 5): Outsourcing IT

Bydgoszcz, Częstochowa, Elbląg, Kielce, Lublin, Olsztyn, Opole, Piła, Poznań, Radom, Szczecin

2016

Bydgoszcz, Częstochowa, Gdańsk, Kielce, Lublin, Opole, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Trójmiasto (Tri-City)

2016

Bydgoszcz, Częstochowa, Kielce, Łódź (Lodz), Opole, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Warszawa (Warsaw)

2016

3 (28), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 6): Tereny inwestycyjne w miastach/ Investment areas in the cities 4 (29), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 7): Work Life Balance w miastach/ Work Life Balance in cities 5 (30), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 8): Jak znaleźć idealne biuro dla sektora BPO/SSC?/ How to find the perfect office for the BPO/SSC sector?; dod. spec./ Spec. Suppl.: Rekomendowane biura dla BPO SSC w polskich miastach/ Top offices for BPO&SSC in Polish cities

22

Numer/ Issue

4 (23), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 1): Specjalne strefy ekonomiczne i parki technologiczne w Polsce/ Special Economic Zones and Technology Parks in Poland 5 (24), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 2): Szkolnictwo wyższe w Polsce a potrzeby sektora nowoczesnych usług biznesowych/ Higher education and the Business Services Sector in Poland 6 (25), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 3): Kapitał zagraniczny w polskich miastach/ Foreign investments in Polish cities 1 (26), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 4): Czynniki kształtujące sektor BSS w wybranych lokalizacjach Polski/ Factors influencing Business Services Sector in selected Polish locations

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Tab. 2. Tematyka główna poszczególnych numerów/ Tab. 2. Main subject of each Outsourcing&More edition Rok/ Year

Tematyka/Subject

Numer/ Issue

Usługi finansowo-księgowe w Krakowie/ Finance and Accounting Services in Kraków

2012

3 (4)

CFM: Car Fleet Management

2012

4 (5)

Call/contact centers w Polsce/ Call Contact Centres in Poland

2012

5 (6)

HRO: Human Resources Outsourcing

2012

6 (7)

Nieruchomości: Real Estate

2013

1 (8)

TSL: Transport, Spedycja, Logistyka/ Transport, Shipping and Logistics

2013

2 (9)

Outsourcing Sił Sprzedaży/ Sales Force Outsourcing

2013

3 (10)

Archiwizacja danych/ Archiving

2013

4 (11)

Outsourcing IT / IT Outsourcing

2013

5 (12)

LPO: Outsourcing Procesów Prawnych/ Legal Process Outsourcing

2013

6 (13)

99 Osobowości Outsourcingu/ 99 Outsourcing Personalities

2015

1 (20)

City Tour (Radom)

2015

2 (21)

City Tour (Trójmiasto/ Tri-City)

2015

3 (22)

Specjalne strefy ekonomiczne i parki technologiczne/ Special Economic Zones and Technology Parks in Poland; City Tour (Wrocław) Szkolnictwo wyższe w Polsce a potrzeby sektora nowoczesnych usług biznesowych/ Higher education and the Business Services Sector in Poland

2015

4 (23), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 1)

2015

5 (24), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 2)

Kapitał zagraniczny w polskich miastach/ Foreign investments in Polish cities

2015

6 (25), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 3)

Czynniki kształtujące sektor BSS w wybranych lokalizacjach Polski/ Factors influencing Business Services Sector in selected Polish locations

2016

1 (26), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 4)

Outsourcing IT

2016

2 (27), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 5)

Tereny inwestycyjne w miastach/ Investment areas in the cities; City Tour (Lublin)

2016

3 (28), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 6)

Work Life Balance w miastach/ Work Life Balance in cities

2016

4 (29), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 7)

Jak znaleźć idealne biuro dla sektora BPO/SSC?/ How to find the perfect office for the BPO/SSC sector?

2016

5 (30), dod./ Suppl. Best2Invest (nr 8); dod. spec./ Spec. Suppl. Rekomendowane biura dla BPO SSC w polskich miastach/ Top offices for BPO&SSC in Polish cities

O&M na tle innych polskich czasopism branżowych dotyczących outsourcingu/ O&M against other industry magazines describing outsourcing industry Zgodnie z danymi Biblioteki Narodowej w chwili obecnej (październik 2016) na rynku polskim ukazują się bieżąco następujące czasopisma, których tematyka dotyczy sektora outsourcingu / According to data of Polish National Library there are currently (October 2016) the following magazines, where outsourcing industry is being described: Outsourcing&More: bezpłatny magazyn. Warszawa: RIPOSTA Doktór, od 2011-; od nr 3 (28) 2016 - wyd. Pro Progressio What's Up Magazine: pierwszy dla outsourcingu i korporacji.

Kraków: Fundacja Aktywnych Obywateli im. Józefa Dietla, od 2015-

Wcześniej ukazywały się również / They appeared earlier also: Impelium: czasopismo pracowników s.j. Impel – Wrocław: Wydaw. i Drukarnia "Triada", 1998-2004 Impuls: gazeta pracowników GK Impel – Wrocław: Impel, 2008-2009 Outsourcing w Detalu – magazyn Accounting Plaza. Kraków: "Apce", 2012 nr 1 Outsourcing Magazine – Wrocław: IPM.2004-2008; Poznań: "Forum", 2009-2012 Przegląd Outsourcingowy – Warszawa: Instytut Outsourcingu, 2010-2013 Usługi – czasopismo klientów Impel S.A. Wrocław: Pi, 2000-2002

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

23

Wykres 1. Publikacje na łamach Outsourcing&More dotyczące miast/ Graph 1. Outsourcing&More publications describing the cities

6 4 6 36

29

3 6 13

22

1 1 1 2 2 2 17 15

4 9 9

22

21

20

1 2 2 12

17

2 2 1 11

16

(L dź Łó

3 1 6 5

43 56 44 296

1 12 12

1 10

2 1 6

2 1 2

7

2

1

1

2

1

1

15

13

12

11

9

7

5

ap

2 2 25

k

31

Ogółem/Total

łd

38

1 2 3 25

Eł

38

Raporty/Reports Inne/Others

Go

42

Wywiady/Interviews

3 5 1 4 6 2 28 27

od z) Po zn ań Tr B ój m ydg ia o sz sto cz (T riCi ty ) Lu bl i Sz n cz e cin W ar sz Kr aw a a ( ków W ar sa w ) Ra do m Ki el ce Op ol e Ol sz ty n W ro cła w

52

Artykuły/Articles

Cz ęs Piła to ch ow a Rz es zó Ka w to w ice El bl ąg To ru ń Gl iw ice

4 3 3 32

Wykres 2*. Zawartość treściowa Outsourcing&More według rodzajów materiałów/ Graph 2. Outsourcing&More text content by types of publications

Artykuły/Articles 675 Raporty/Reports 79 Wywiady/Interviews 111 Inne/Others 103 Ogółem/Total 968

16 17 2 130

138

83

5 5 2 48

60

5 1 52

58

16 2 2 36

56

4 5 3 13

1 6 15

1 8 11

2 16

2 14

3 3

25

22

20

18

16

6

3

2

3

2

SC

Ou

Ou

ts

/S BP O

24

22 22

ou rc in ts B g iu ou ra (IT rci / O O) ng ffi (u / I in ce cz T fo s el ni S Ou rm e) zk ts at /H o ou yc ighlnic rci zny n e t Ca r ewo g ll C du wy on cat ższ O ta ion e (Hutso ct Ca RO u Ce r rF )/H cin nt le er et R Og p e M an utsorson Fin Ou ag ur al an tso em cin ny ce ur en g Sp an cin t( ec d g r CF A ja M ln ccoach ) Sp e s un un ec tre ti ko ia fy ng w lE e o co ko (F& ści/ no no A) Pa m m i i r Ou Te ki p c Zoczn e c r Sa tso hnozem nes / le urc lo y s F in g sł or g y P ow Ar ce Osił s ark e/ s ch p iw uts rze iza ou da cja rci ży/ / A ng rc hi vin g Co wo rk (n in p. In g pr ne aw / O o/ th lawers )

439

8 9 25 41

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

*Uwaga: Dane się różnią od tych, które można uzyskać z zakładki „Bibliografia Outsourcingu” na portalu Outsourcing Portal dotyczące Outsourcing&More ponieważ jeden artykuł, raport, wywiad może dotyczyć różnych treści *Note: Due to the fact one article, report or interview may describe various topics, presented data vary when compared to “Outsourcing Bibliography” from Outsourcing&More Magazine presented on Outsourcing Portal.

5 years of education, propagation

and promotion of BSS, BPO, and more...

Five years have passed since our first issue of Outsourcing&More.

During that time, we have produced thirty issues of the magazine.

The very first one was presented in September 2011 at the Pure Sky Club in Warsaw. Outsourcing&More has been the first and only free Polish/English magazine devoted to Business Process Outsourcing and Business Support Services. Published bimonthly, it is available both in printed and electronic version.

T

he first comments after our premiere publication were: At a time when the world of traditional press is shrinking, we are pleased to welcome a new title on the market, and wish the publishers many readers and many good ideas (Spedycje.pl).

Initially, Outsourcing&More (up to issue 2 (27) – 2016) was published by the RIPOSTA Group, which also manages a website with information on the outsourcing business called OutsourcingPortal.pl. With issue 3 (28) in 2016 both media have been taken over by the Pro Progressio Foundation.

Our target group includes foreign companies planning investments in Poland, managers of international corporations operating in the field of Business Support Services as well as owners of small and medium-sized enterprises specializing in outsourcing, students planning a career in this sector and representatives of local government and public administration authorities at different levels, seeking – ever more successfully – to attract and encourage companies to invest in their region.

The magazine is also distributed free-of-charge during various training courses, industry meetings, conferences and fairs both in Poland and abroad.

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

25

At the beginning of 2012, the dispatch base of the magazine (in printed) contained nearly 1300 records, mainly organizations from the energy, banking, telecommunications and insurance sector, as well as private and public institutions searching for investors. Today, the magazine reaches (on-line, in printed) more than 300,000 people from all around the world. It can also be downloaded from our partner websites, including IAOP, DOV, ASPIRE, ABSL, PAIiIZ, as well as the global electronic media resource, Issuu.

As of March 2013, Outsourcing&More is also available at Point Press locations throughout Poland, Starbucks cafes, major 4- and 5-star hotels and other places.

This anniversary article talks about the efforts we have made to implement the magazine’s concept and achieve our objectives.

The idea behind it

***

In order fully explain the idea behind Outsourcing&More, I have to talk about the OutsourcingPortal first, which was a kind of a pilot project (and a pioneering one as well) before we entered this segment of the media market.

It was 2010. Wiktor Doktór, currently the Chairman of the Pro Progressio Foundation, then responsible for introducing the Irish BPO company SouthWestern to the Polish market, who is also my brother, told me once in an informal conversation that he found it very hard to find any information on his market – anywhere. In the media or in brochures, catalogues or even directly at investor service centers in different cities.

We thought that obtaining information must be a real challenge to foreign investors then, if even a Polish company had trouble finding it. That was the vantage point.

After several informal meetings, backstage talks and market observations, we came to the conclusion that the most frequent problem facing our interlocutors (who included outsourcing companies, business consultants and investors looking for business locations) was the lack of a medium which would gather all key market information in one place. We decided to create something that could fill this gap in our thriving market environment.

As a long-term manager of RIPOSTA advertising agency, I had had previous experience with website development.

So, we had the key resources: knowledge about what kind of information our readers needed and the technical facilities necessary to create a website while keeping external costs in check. This made our job much easier, because we needed just a few months to turn our concept into reality and create and launch the first of our media. This is how the OutsourcingPortal came into being: an industry website which is celebrating its 6th birthday in November.

26

The beginnings of Outsourcing&More The idea to create a specialist magazine devoted specifically to outsourcing appeared in mid-2011. It was a result of our market observations and analysis of information received from our readers, partners and friends who had followed OutsourcingPortal, our industry website, for six months by that time. We asked them about what they liked and what they thought needed improvement, what they would like us to add or change; this is standard procedure for every newly launched product.

During those talks, one issue often came up – while it was good that the website existed, printed information was much better to read. Printed information was physical, tangible and would not disappear over time, so you could refer to it in the future.

This problem was mainly raised by people responsible for finding investors; they said that it was much more convenient to present the stakeholders with a printed information package they could review at a spare moment, e.g. during their flight, rather than send them yet another e-mail that could get “lost” in their mail box.

Assumptions and origins of the name

To us, this information was of crucial importance. It initiated a thought process to launch a printed medium. Just as in the case of the OutsourcingPortal, we had the specialist knowledge, our own team of graphic designers and established relations with printers, so we could cover the whole process ourselves.

However, a printed magazine was a much bigger challenge than the website. They key difference were the costs, which grew with every added page or every extra copy. Moreover, the idea was to distribute the magazine free-of-charge, as an educational and informational resource, which also affected the financing aspects of the project.

We had to find a way to combine the market need to have a printed magazine with key information for consultants, investors and managers (both from Poland and abroad) with our vision of a free medium promoting Polish cities and regions as suitable investment sites, and educating the market about the sector and outsourcing services. Plus, we had to come up with a name for the product.

After a short while, we found an answer to all our questions.

We decided to collaborate with cities and regions looking for investors as well as other organizations hoping to reach their audience through an influential medium and not through brochures or folders. On our part, we decided to ensure appropriate distribution and level of expert knowledge to educate the market about the broadly understood outsourcing sector. From the very beginning, it was also obvious that it had to be a two-language publication so that our foreign investors could review the information without the help of translators.

Quite naturally, these assumptions led to formulation of the magazine’s title; Outsourcing&More entailed everything we

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

hoped to achieve: propagation of knowledge about outsourcing as well the services and companies involved in this field.

It included words that could be read and understood in the same way by businesses around the world. The magazine itself was based on the concept of outsourcing: we were responsible for the know-how and design, but all other elements – content, print and distribution, were delegated to external partners.

The first issue

The ideas and concepts we presented to our partners and friends stirred mixed or even extreme feelings. Some people claimed it was a very bad idea to launch a printed magazine at a time tablets were on the rise and traditional media were in crisis; others thought it was a brilliant move and wanted to be a part of it. Back then, it could have seemed arrogant to say it, but in retrospect, I can confirm that the skeptics simply did not understand our business model. The optimists, however, could be considered co-makers of our magazine, because our fate would have been uncertain without their initial trust and support.

Having gathered the opinions, we moved into action. Just as in the case of the website, less than six months went by from the first idea to create the magazine to its printing and distribution.

The official premiere of our first issue of Outsourcing&More took place in November 2011. It proved to be a success and has been released without interruptions in a two-month cycle until today.

Objectives

Given the growing interest in Business Support Services (BSS), we decided to publish materials (articles, reports, interviews) devoted to this topic. The Polish BSS sector has been in operation for many years, with a surge in activity recorded in the last decade. Activity of investors has been noticed by the government, local authorities as well as the office real estate market, consulting firms and the labor market.

For many years, we have built relations with external accounting firms, tax firms, call center and contact center organizations, guard companies or providers of cleaning services. Every year, the BSS sector, including the outsourcing segment, is expanding, leading to the emergence of such services as document scanning, data archiving, car fleet management, recruitment and HR management services, employee leasing, and recently BPO/SCC services for financial, IT processes as well as legal affairs (LPO) or knowledge management (KPO) and many others.

Outsourcing&More falls in the category of specialist magazines addressed to a specific group of readers. The experience gained over the past 5 years has resulted in modification of our objectives related to the magazine, which include:

• promotion of Poland as an attractive location for BPO/ SSC development as well as modern outsourcing forms

• • •

• • • • • • •

•

through presentation of the potential of specific regions, voivodeships and cities both in Poland and beyond, providing foreign investors with relevant information, presentation of outsourcing companies, presentation of people important for the industry as well as their achievements, reviewing the professional experience and activities of people from the sector community, facilitating communication among people with the same interests by offering them advice and inspiring them to take specific actions, share their professional experience or promote their achievements, propagating and facilitating the transfer of knowledge and information on BSS, including outsourcing and new knowledge transfer, stirring interest and enhancing knowledge of the industry, raising awareness of business circles, public administration, universities by participating in education of the market and service recipients, providing information on key events in the sector, providing market updates and news from activities of industry associations and other institutions for the sector, propagating legal knowledge on outsourcing-based and related services, summarizing and evaluating current year events by renowned experts, representatives/managers from the outsourcing sector, and presentation of next year forecasts for the BSS sector.

Promotion of Poland, specific regions, voivodeships and cities “The Eagle Had Landed” In order to show the investment value and potential of specific regions, voivodeships and cities in Poland with an active business service sector or where the industry could develop, we embarked on an outsourcing journey around Poland.

It lasted 2 years.

We started from Szczecin, which was the first city in Poland that put its trust in us, allowing us to present our first reports and our first interview (with Piotr Krzystek, the President of the City of Szczecin). The first issue of the magazine came right on time (hence “The Eagle Had Landed” – this is the message the O&M editors received from Mieszko Czarnecki, representative of the Szczecin City Office). O&M was to promote Szczecin and the West Pomeranian voivodeship during a meeting of the authorities of Szczecin in Sweden.

Our two-year trip around Poland finished with issue 6 (13) in 2013. In 2014, we launched on-going monitoring of each Polish region to provide our readers with up-to-date news on the investment climate in various areas of Poland. The Table 1 and Graph 1 presents the information on cities and regions featured in particular issues of Outsourcing&More.

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

27

Cities Information on specific cities or regions is supplemented with interviews with representatives of local authorities as well as institutions promoting and supporting investors in the given city or region, regional labor market reports (human capital, potential in universities, salaries) or reviews of the office real estate (office space, new properties) for the purposes of regional shared service centers.

In 2015 (no. 2/21), together with the Pro Progressio Foundation, we began a cycle of visits to Polish cities, City Tour, which assessed the business appeal of specific cities from the point of view of a visitor. As part of the tour, we visited Radom, the Tri-city, Wroclaw and Lublin. The visits were an opportunity to meet and talk to the representatives of the city authorities as well as business and academic circles, and to assess the investment value of each location from the perspective of all key stakeholders of the so-called Golden Triangle (business – science – local government).

Articles on the BPO sector in Poland and individual cities were delivered by the following entities: PAIiIZ (Polish Information and Foreign Investment Agency), ABSL (Association of Business Service Leaders in Poland), ASPIRE (representing IT and BSS sector companies from Krakow), Pro Progressio Foundation and dedicated units of specific city offices (Investor Service Centers) as well as regional business support organizations, including Invest in Pomerania or Bydgoszcz Regional Development Agency (BARR).

Interviews were the means to present information about Poland, its specific regions and cities, and about the BPO sector in other countries. They enable the magazine to present important people and their achievements as well as the companies they were associated with. In total, 98 interviews have been published in the magazine (including 43 on regions and cities) with representatives of the following bodies: • regions and cities (in chronological order)

Piotr Krzystek (Mayor of Szczecin), Marek Sowa (Marshal of Małopolska Region), Hanna Zdanowska (Mayor of Lodz), Jerzy Stępień (Vice Mayor of Poznań), Justyna Ciumaszko (Lodz City Hall), Małgorzata Potiopa (Lublin City Hall), Krzysztof Żuk (Mayor of Lublin), Piotr Grzymowicz (Mayor of Olsztyn), Wojciech Lubawski (Mayor of Kielce), Rafał Bruski (Mayor of Bydgoszcz), Andrzej Kosztowniak (Mayor of Radom), Arkadiusz Wiśniewski (Mayor of Opole), Marek Kubik (Szczecin City Hall), Edyta Wiwatowska (BARR/ Bydgoszcz Regional Development Agency), Piotr Głowski (Mayor of Piła).

• organizations, institutions (by institution)

ABSL (Paweł Panczyj), ASPIRE (Andrew Hallam), Bluevine Consulting (Aneta Kłodaś), CBRE (Colin Waddell,

28

Mariusz Wiśniewski), Colliers International (Paul Blackman), Hays (Małgorzata Jasińska), House of Skills (Aleksander Drzewiecki), HRK (Krzysztof Stanczykiewicz), Linkleaders (Tomasz Podolak), Mellon (Cezary Lewiński), Ministerstwo Rozwoju (Jadwiga Emilewicz, Undersecretary of State at the Ministry of Economic Development), Nowy Adres (Katarzyna Cyprynowska), PAIiIZ/Invest in Poland (Sławomir Majman), PSZK – Polskie Stowarzyszenie Zarządzania Kadrami (Piotr Palikowski), PwC (Paul Jasniach, Romek Lubaczewski, Anna Wójt), Roadshow Polska (Eva Aboo).

• companies (in alphabetical order)

Aiton Caldwell (Piotr Skalski), Alphabet Polska Fleet Management (Marta Bielecka-Gozdek), ArtPM (Krzysztof Kudeń, Diana Laskowska, Mariusz Podsadowski, Marcin Rudziakowicz), Arval Service Lease (Radosław Grzela), ASM Group (Adam Stańczak), Atos (Elżbieta Czyżak), AVON (Mariusz Szałaj), BNY Mellon (Martin Ring), BSS (Marek Binio), Capgemini (Marcin Nowak), Cartrack (Bartłomiej Dębski, Kamil Jakacki), Casus Finanse (Grzegorz Paszkiewicz), Centrum Operacyjne Banku Pocztowego (Piotr Adamczewski, Robert Ratajczak), Centrum Przetwarzania Danych MF (Robert Pasiński), Connectis_ (Michał Gierczak), Datera (Marcin Krasowski), DevelopRes (Radosław Walas), eConsulting (Michał Timler), Farnell element 14 (Elaine Barnes), 4Results (Krzysztof Pimpicki), Fracht FWO (Andrzej Bułka), Genpact (Magdalena Dąbrowa-Karasińska), Gi Group (Monika Petlic-Skoczlas), Grant Thornton (Monika Smulewicz), Heineken (John Lyons), Hewlett-Packard GBC (Agnieszka Orłowska, Renata Sima), Infosys BPO (Krystian Bestry), LeasePlan (Artur Sulewski, Sławomir Wontrucki), Luxoft (Przemysław Berendt), MAN (Wojciech Skrudlik), Mondial Assistance (Tomasz Brożyna), OPG (Michał Styś), PG Promotion (Przemysław Grudziński), POS360 (Rafał Macios), Polski Holding Nieruchomości (Włodzimierz Stasiak), Project Manager24.pl (Joanna Kawecka), Raiffeisen Insurance Agency (Anna Grajkowska, Małgorzata Matak), Sandler Training (Andrzej Twarowski), Schneider Electric (Teresa Rondomańska), SentiOne (Kamil Bargiel), Skanska (Waldemar Olbryk), UCMS Group (Anna Kaczmarska).

• other: countries, companies and institutions

Hewlett-Packard GBC (Oliver Berks); Indie: Infosys (Gautam Thakkar), Raya Contact Center (Ahmed Imam); IAOP – International Association of Outsourcing Professionals (Debi Hamill); Irlandia: SouthWestern BPS (Jim Costello); LinkedIn Talent Solutions EMEA (David Cohen); Niemcy: Deutsche Outsourcing Verband (Stephan Fricke), Ardour Consulting Group (Malte Köster, Michael Maicher, Jacob Rehäuser); RICS (Maarten Vermeulen); Rumunia: NNC Services (Loredana Niculae); Serbia (Marko Kovačević); State Street Bank (Scott Newman); Ukraina: Lwowski Klaster IT (Stepan Vesolovskiy).

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Over the past 5 years, we issued in our magazine nearly 900 different publications, including 400 on cities. They were: articles (308), interviews (43), reports (38) – see Graph 1.

Our regional reports were written in collaboration with: – for the real estate market: CBRE, Colliers International, Cushman & Wakefield, DTZ, JLL, Savills, Walter Herz,

– for human resources: Adecco, CPL Jobs; Gi Group, Grafton, Hays, Harvey Nash, Kelly Services, ManpowerGroup, Page Personnel, Randstad, Work Service.

Apart from the aforementioned companies and institutions which have published content on the practical aspects of outsourcing in the form of interviews and reports, the following entities shared their knowledge and experience with us:

Alcatel-Lucent, Alfavox, Algotech, arvato Bertelsmann, CCIG, Centrum Klienta Grupy PZU, CIMA, DL Invest Group, Extor, HB Reavis, IBM, Kinnarps, LeasingTeam, Livingston, Lokalizacja.info, Manpower Group, Mobica, Nowy Styl Group, People, PMI SCE (Kraków), PZWLP (Polski Związek Wynajmu i Leasingu Pojazdów), Rhenus Logistics, SDL, Sekwencja, Sixt rent a car, SourceOne Advisory, STTAS, Technitel, Teleperformance Polska, Telmon, Transcom, Unicall.

Subject The scale of making more popular the know-how of outsourcing related topics is confirmed by the range of subjects covered on Outsourcing&More pages. The subjects as well as number of published articles are presented at Graph 1 and 2.

Providing information on key sector events From the very beginning, Outsourcing&More has acted as the media patron of major outsourcing and management events in Poland, supporting sector activities at home and abroad. In Poland, those events included i.a.: 6th and 7th European Economic Forum in Lodz, GigaCon conferences, Outsourcing Market Leaders Academy (OMLA, Warsaw School of Economics), Outsourcing Fair in Warsaw, Outsourcing Stars contest, ASPIRE and ABSL conferences, Poland Outsourcing Business Mixer, Contact Center Congress, Beach Volleyball Business Cup in Sopot (BVB Cup).

Owing to its collaboration with Bluevine Consulting and Nowy Adres S.A., Outsourcing&More was present at the key conferences organized by those companies. Soon after the Pro Progressio Foundation was established and started its farreaching promotional and educational campaigns on the BSS sector in Poland, we started publishing regular updates on its activities (since 2013).

We have also described major events abroad: the Polish Outsourcing Forum in Berlin (Germany) and Bangalore (India), the German Outsourcing Forum – BPO ITO Forum in Berlin, SSON (The Shared Services & Outsourcing Network), IAOP (International

30

Association of Outsourcing Professionals) Congress, the Lviv IT Arena (Lviv, Ukraine).

Providing foreign investors with information The Polish Information and Foreign Investment Agency (Invest in Poland/PAIiIZ) was the key institution acquiring foreign investors at that time. The information received from PAIiIZ (26 different materials) allowed us to share newest data on new investment projects in the BSS sector with our readers, as well as on special economic zones, higher education in the context of outsourcing services, the R&D sector.

Propagation of legal knowledge In order to familiarize our readers with the legal aspects of outsourcing activities in Poland, in issue no. 6 (7) of 2012 we started publishing regular columns with articles written by representatives of the law office “Chudzik i Wspólnicy” (Chudzik & Associates) based in Lodz.

Other regular themes In order to provide information using less official means, we published light, personal texts presenting the personal point of view of the authors, renowned sector experts: Piotr Rutkowski from SourceOne Advisory (published in 20132014 under the common title: “How to choose your wife?”) on outsourcing services, and Mariusz Wiśniewski, on real-estate (“Sex, Guns and Real Estate” cycle in 2015).

In early 2014, we introduced a thematic section connected with the job profiles offered by the outsourcing sector. As part of the cycle, we presented 27 job profiles prepared by: Adecco, Connectis_, Grafton, Harvey Nash, Hays, HRK, Kelly Services, Leasing Team, Page Personnel, People, Randstad, Work Service.

We also tried to get our readers interested in sports, introducing cycles on tennis, golf, and, recently, the Beach Volleyball Business Cup (BVB Cup), organized in Sopot on an annual basis.

This volleyball competition is addressed to businesses and tries to create a unique Polish business culture which could contribute e.g. to promoting an ethical organizational culture, building, maintaining and developing business relations.

Piotr Kamiński presented his thoughts on fashion trends in business from his Atelier as part of a six-part series (from issue no. 2 (21) in 2015 to no. 1 (26) in 2016). At the end of 2015, we started collaborating with INN Poland, a website offering current economic news in an easy, simple, reader-friendly way, also from business areas other than outsourcing.

Since our first issue, we have included descriptions of two selected books delivered by OnePress with topics that could be of interest to various businesses.

Form Starting from issue no. 1 (2011) until issue no. 6 (7) in 2012, the magazine was published in two language versions (in Polish and English) and was bound tête-bêche. In response to the feedback

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Expertise that supports business operations in Poland and worldwide UCMS Group and Extor have been acquired by TMF Group, and now have over 300 experts on the ground and 20 years’ experience in the Polish market. We can also support your business ambitions beyond Poland, with our network of more than 6,000 professionals spanning over 80 countries worldwide – giving clients the opportunity to support their operations and expansion globally.

So whether it’s for specialist holding and finance structures or operating companies; talk to us. poland@tmf-group.com

tmf-group.com/poland

Whilst we have taken reasonable steps to provide accurate and up to date information in this publication, we do not give any warranties or representations, whether express or implied, in this respect.

The information is subject to change without notice. The information contained in this publication is subject to changes in (tax) laws in different jurisdictions worldwide. None of the information contained in this publication constitutes an offer or solicitation for business, a recommendation with respect to our services, a recommendation to engage in any transaction or to engage us as a legal, tax, financial, investment or accounting advisor. No action should be taken on the basis of this information without first seeking independent professional advice. We shall not be liable for any loss or damage whatsoever arising as a result of your use of or reliance on the information contained herein. This is a publication of TMF Group B.V., P.O. Box 23393, 1100 DW Amsterdam, the Netherlands (contact@tmf-group.com).

TMF Group B.V. is part of TMF Group, consisting of a number of companies worldwide. No group company is a registered agent of another group company. A full list of the names, addresses and details of the regulatory status of the companies are available on our website: www.tmf-group.com. © October 2016 TMF Group B.V.

received from our readers, we introduced a two-language version bound in one direction starting from issue no. 1 (8) in 2013.

Moreover, in issue no. 1 (8) of 2013 we also introduced infographics to structure graphically the data accompanying various texts, in order to present it in a simple, comprehensible and attractive way, which draws readers’ attention to the given topic. So far, we have published 16 infographics on foreign capital in Polish cities, multilingual human capital in Poland, economic zones and parks in Poland, the Polish BSS sector, TSL, the six voivodeships etc.

In mid-2015, we started publishing Outsourcing&More in a modified format, which proved that we had listened carefully to questions and suggestions regarding its content, and had been following market trends on an on-going basis.

The magazine has evolved, as new elements were gradually added. The change concerned the launch of the Best2Invest supplement.

Supplements to Outsourcing&More Best2Invest is a regular supplement to Outsourcing&More, offering information on the best locations in Poland for both domestic and foreign investment projects for the BSS/BPO sector, shared service centers, ITO, modern technologies, R&D centers and many others. It contains data from our Best2Invest platform, which posts and analyses macro- and microeconomic information about Poland on an on-going basis. The topics of Best2Invest supplements are specified in Tables 1 and 2.

Summary The materials published in Outsourcing&More enable readers to: • trace the development of the BSS sector in specific regions, while investors and cities can compare their potential in terms of human resources, suitable office premises as well as the business and cultural environment, • learn more about the policy of cities with regard to the BSS sector, • compare the functioning of organizational units at city offices responsible for promotion of the given city and supporting the investors in the sector (ISC), • learn more about current market trends in terms of office space, its standards, finishing and equipment, • keep up-to-date on current labor market needs, both from the perspective of the employer and the employee; level of remuneration, career paths, perception of the industry and the sector, • keep up-to-date on sector information.

The future of Outsourcing&More

Experience and knowledge gained over the past 5 years, careful observation and analysis of the market as well as international and domestic operations of Pro Progressio in connection with consulting, advice and organization of conferences, training and workshops, affect the future development of Outsourcing&More.

32

Starting from the next issue no. 1 (32) January-February 2017, the magazine will undergo changes on every level – both with regard to the content and to its technical and sales aspects.

The first major change involves dividing the title into two separate language versions. Outsourcing&More will continue to be published in Polish for Polish readers.

This means that all content will either be related to the Polish market or to markets on which the Polish market exerts influence. The English version will be called Outsourcing &More International and will be devoted to the international market. The materials published in the magazine will be devoted to global markets and addressed to companies, organizations and managers interested in the BSS sector and investments on a global scale.

The second important change concerns the availability and distribution of the magazine. Outsourcing&More will become a paid magazine in the case of the printed version, while the electronic version will only be available through individual dispatch to the reader’s e-mail address. Obviously, the printed version of the magazine remains free for companies associated in the Pro Progressio Club. The printed version of Outsourcing&More will also be available free-of-charge during all events under our media patronage, at the headquarters of PAIiIZ, Investor Service Centers/Offices in key cities, selected locations supported by Point Press, selected university libraries and all voivodeship libraries, as well as offices of companies and institutions which are partners of the Pro Progressio Foundation.

Due to the split of the magazine into two language versions, the content Best2Invest will be once again incorporated into Outsourcing&More as its integral part so that there can be different materials for Polish and foreign readers.

We have also decided to put greater emphasis on supporting the personal development of employees and managers in the BSS sector, so there should be many more interviews and materials devoted to building individual career paths, achieving one’s business goals and success. ***

Thank you for being with us all this time and got familiar with our history. Special thanks I'd like to share with our Partners representing cities and companies who helped us with all editorial works.

I hope you will like the changes in Outsourcing&More we have planned for coming years, although the success we have already achieved – five years ago we could only dream of. ⎔

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

TWÓJ

PARTNER Mellon Poland oferuje specjalistyczne rozwiązania technologiczne i usługi outsourcingowe, których odbiorcami są firmy i instytucje obsługujące klientów indywidualnych na masową skalę, takich jak banki detaliczne, firmy ubezpieczeniowe, przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, operatorzy telekomunikacyjni i duże firmy zajmujące się handlem detalicznym.

SERWER

DOSTĘPNOŚĆ 24/H

OBSŁUGA KLIENTA

KOMUNIKACJA

ŚWIADCZYMY USŁUGI W ZAKRESIE DORADZTWA, WDRAŻANIA, WSPARCIA TECHNICZNEGO ORAZ OUTSOURCINGU, W SKŁAD KTÓRYCH WCHODZĄ: Dostawa, wdrażanie i utrzymanie Systemy kolejkowe Serwery wysokiej dostępności NEC Publikowanie treści na ekranach informacyjnych Aplikacje mobilne Bezpieczeństwo bankowości cyfrowej Outsourcing Pracowniczy Call Center Obsługa procesów biznesowych Back Office Usługi IT

www.mellon.com.pl

B U SI N E SS

TA L K S Kerry Hallard, prezes Global Sourcing Association UK

Wiktor Doktór (CEO, Pro Progressio)

Wiktor Doktór: Gratulujemy! Właśnie dokonała Pani ważnej zmiany wizerunku swojego stowarzyszenia. NOA (National Outsourcing Association) przeobraziło się w GSA UK. Muszę przyznać, że byłem odrobinę wstrząśnięty i zaskoczony tą zmianą, ale ostatecznie jestem pod wrażeniem. Dlaczego zdecydowała się Pani zmienić NOA w GSA UK? Kerry Hallard: Jesteśmy niezmiernie zadowoleni z tego rebrandingu i otrzymujemy mnóstwo komplementów dotyczących świeżości naszego nowego logo oraz sensowności takiego posunięcia dla marki i dla stowarzyszenia. Nasza branża jest branżą globalną, a słowa „National” (krajowy, w tym przypadku brytyjski) oraz „European” (europejski) niewłaściwie opisywały naszą pracę i potencjalnie ograniczały nasz zasięg, podobnie jak słowo „outsourcing”. Planowaliśmy ten rebranding wewnętrznie od ponad roku, a w pracach nad nim uczestniczyli nasi członkowie. Poza tym, bez przerwy pojawiały się pewne nieporozumienia co do relacji między NOA a EOA.

Wiele osób słusznie zastanawiało się, dlaczego używaliśmy nazwy NOA, a nie EOA UK. Oczywiście z marką NOA wiąże się wspaniałe dziedzictwo (30 lat historii). Nadszedł jednak właściwy czas na rebranding obu organizacji, który przedstawi je, jako bardziej zintegrowaną globalnie markę oraz jednolitą organizację, działającą w oparciu o wspólny obraz najlepszych praktyk branżowych. Global Sourcing Association (GSA) ma wiele sekcji i partnerów na całym świecie. Obecnie NOA działa pod nazwą GSA UK. Zaplanowaliśmy nasz rebranding tak, by zbiegł się w czasie z wdrożeniem Globalnego Standardu Sourcingu – pierwszego na świecie standardu dla branży sourcingu uwzględniającego zarówno usługobiorców, jak i usługodawców, obejmującego pełne

34

spektrum sourcingu: outsourcing, usługi wspólne, usługi GBS, automatyzację i insourcing.

WD: Wielka Brytania, chyba, jako jedyny kraj europejski może się pochwalić niemal trzydziestoletnią historią outsourcingu. Jak powstawał outsourcing w Wielkiej Brytanii i jaką rolę odgrywa w tym sektorze GSA UK? KH: NOA powstała w 1987 r. jako Network Outsourcing Association. Została założona przez dużych usługobiorców, m.in. British Telecom i British Rail, którzy zmagali się z problemem zaopatrywania się w usługi sieci telekomunikacyjnych oraz zarządzania sieciami w ramach outsourcingu. Usługobiorcy spotykali się wieczorami w pubie w śródmieściu Londynu, aby dyskutować nad problemami i pomysłami.

Z czasem do rozmów zaproszono również usługodawców, którzy mogli przedstawiać swoje pomysły i odpowiadać na pytania.

Spotkania przerodziły się w stowarzyszenie branżowe zajmujące się wszelkimi odmianami outsourcingu, a następnie również sourcingu, zrzeszające wszystkie strony outsourcingowego równania. GSA UK służyła jako stowarzyszenie branżowe, oferując wydarzenia umożliwiające nawiązywanie kontaktów i wymianę najlepszych praktyk, a także lobbing w rządzie.

Przez ostatnią dekadę przedmiotem jej zainteresowania stała się profesjonalizacja branży, co wiązało się z wprowadzeniem kwalifikacji, a teraz globalnego standardu, gdyż w Wielkiej Brytanii outsourcing jest w znacznym stopniu kwestią przypadku – czymś, co przydarza się pracownikom wskutek zmiany właściciela przedsiębiorstwa, a nie karierą z wyboru. To znaczy, dotychczas tak było.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

NOA zmienia się w Global Sourcing Association – świeże spojrzenie na brytyjski rynek BPO Kerry Hallard (CEO, Global Sourcing Association UK)

Dziś nadal dbamy o dobrą reputację, a więc i o zasięg globalnej branży sourcingu, oferując akredytację organizacji i osób działających w tym sektorze.

WD: Na świecie istnieje wiele różnych organizacji outsourcingowych, co jest bardzo korzystne dla branży na szczeblu lokalnym. GSA UK jest częścią większej całości Global Sourcing Association. Jak wyglądają relacje między tymi dwiema organizacjami i jakie wyjątkowe możliwości biznesowe oferuje GSA firmom outsourcingowym?

KH: Outsourcing, z uwagi na swój charakter, jest branżą globalną, do tego ogromną (jest drugim co do wielkości pracodawcą w Wielkiej Brytanii, w różnych formach outsourcingu pracuje ponad 2 mln osób), ale mimo wszystko, nie funkcjonują w nim żadne standardy. Do GSA zwróciła się pewna liczba członków-usługobiorców. Zawarli oni duże porozumienia outsourcingowe z wieloma różnymi usługodawcami, z których każdy utrzymuje, że postępuje zgodnie z najlepszymi praktykami, choć, przy tym, każdy trzyma się innej wersji tych dobrych praktyk. Poprosili nas o opracowanie jednolitego stanowiska branżowego w sprawie dobrych praktyk. W odpowiedzi opracowaliśmy „Model Cyklu Życia”, który został zweryfikowany i dopracowany przez ponad 200 różnych organizacji. Nasi członkowie-usługobiorcy chcieli wówczas dowiedzieć się, jak im idzie przestrzeganie tych najlepszych praktyk.

I wtedy opracowaliśmy nasz program akredytacji przedsiębiorstw, który polega właściwie na ocenie działalności firmy w zakresie outsourcingu, z uwzględnieniem mocnych i słabych stron w odniesieniu do „Modelu Cyklu Życia” oraz skutkujący akredytacją podmiotów postępujących

zgodnie z najlepszymi praktykami. Dzięki programowi akredytacji przedsiębiorstw usługobiorcy uzyskiwali ogromne korzyści w postaci oszczędności i poprawy efektywności.

Poprosili więc, aby rozszerzyć system akredytacji na ich usługodawców, w trosce o to, by stosowali te same najlepsze praktyki – zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i na całym świecie.

To doprowadziło do powstania Globalnego Standardu Sourcingu – jednolitego obrazu najlepszych praktyk w sourcingu, według którego prowadzona jest akredytacja usługobiorców i usługodawców z całego świata. Obsługą i weryfikacją Globalnego Standardu Sourcingu zajmuje się Standards Advisory Group, zespół składający się z przedstawicieli ponad 25 krajów.

Ale to coś więcej niż standard. To sposób na doskonalenie sourcingu, opierający się na ramach kompetencji i możliwości, by zapewnić poszczególnym osobom umiejętności potrzebne do postępowania zgodnie z ewoluującą najlepszą praktyką.

Akredytowane firmy-usługobiorcy mogą pokazać zainteresowanym stronom, że zarządzają swoimi umowami outsourcingowymi z najlepszym skutkiem. Akredytowani usługodawcy mają przewagę nad konkurencją, ponieważ mogą wykazać klientom, że postępują zgodnie z globalnym standardem.

Wierzymy, że z czasem standard ten pojawi się w zapytaniach ofertowych jako warunek konieczny.

WD: Prowadzicie jako GSA, wiele projektów edukacyjnych i networkingowych. Jakie są wasze najważniejsze warsztaty i wydarzenia w ciągu roku?

KH: Realizujemy kompletny program wydarzeń informacyjno-edukacyjnych, częściowo poprzez naszą Radę wybieraną przez członków stowarzyszenia, którzy mogą uczestniczyć w tych wydarzeniach nieodpłatnie. Tematyka wydarzeń jest

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

35

bardzo zróżnicowana. Dotyczy najlepszych praktyk w różnych dziedzinach, od ładu korporacyjnego i przejrzystości zawierania umów, przez integrację usług i zarządzanie relacjami, po praktyki przyszłości, takie jak poznanie możliwości robotyki i robotyzacja, zapewnianie cyberbezpieczeństwa oraz inne przyszłościowe umiejętności, na przykład „design thinking”.

Tylko w Wielkiej Brytanii organizujemy ponad 40 wydarzeń w przeróżnych formach: grupy interesów, okrągłe stoły, seminaria, imprezy networkingowe, spotkania na szczycie itp.

Corocznie prowadzimy również dwa programy nagród w Wielkiej Brytanii i jeden w Europie. Ich celem jest wyróżnianie i nagradzanie jednostek, a także zespołów, organizacji i partnerów działających na rzecz doskonalenia sourcingu.

Ponadto, w czerwcu organizujemy doroczne Sympozjum Brytyjskie, a w październiku Global Leadership Summit, dwudniowe wydarzenie wypełnione studiami przypadków przedstawianymi przez usługobiorców, najlepszymi praktykami z fachowego punktu widzenia oraz nowatorskimi wizjami dotyczącymi wszelkich krytycznych kwestii, z jakimi trzeba się zaznajomić, by móc podejmować przemyślane decyzje w sprawie przyszłych strategii sourcingowych.

W tym roku wprowadziliśmy również całodniowy, specjalny program dla brytyjskiego sektora publicznego (lokalnych i centralnych departamentów rządowych korzystających z outsourcingu), kolejne całodniowe wydarzenie dla sektora bankowości, usług finansowych i ubezpieczeń, inicjatywę Women in Sourcing dotyczącą włączenia społecznego, „Sourcing A-List” – wykaz najbardziej wyróżniających się globalnych autorytetów branżowych i liderów opinii, a także, oczywiście, pierwszy w historii europejski charytatywny Hackathon. Wszystkie imprezy były nieodpłatne i otwarte również dla osób spoza stowarzyszenia.

WD: Ostatnio zorganizowaliście ciekawą konferencję w Sofii. Wiele firm otrzymało podczas niej nagrody. Czy może nam Pani powiedzieć coś więcej o tym programie nagród? Co trzeba zrobić, żeby zdobyć taką nagrodę?

KH: W tym roku mieliśmy 18 kategorii nagród i wszystkie z nich ponownie miały na celu wyróżnienie najlepszych podmiotów z całej Europy pod względem realizacji sourcingu, partnerskiej współpracy lub innowacyjności w naszej branży. W każdej kategorii są inne, specyficzne kryteria, a prace konkursowe są zgłaszane na piśmie, ale wszystkie z nich są oceniane w szerokim zakresie w odniesieniu do przedłożonych dowodów dotyczących strategii, podejścia do partnerskiej współpracy, realizacji korzyści, najlepszych praktyk i ładu korporacyjnego oraz innowacyjności. W skład jury weszli liderzy stowarzyszeń outsourcingowych oraz przedstawiciele dużych usługobiorców z całego świata, m.in. ze Stanów Zjednoczonych, Chin, Rosji, Hiszpanii i Polski.

WD: Ze względu na Brexit pojawiło się wiele różnych teorii, ale i oczekiwań. Czy, Pani zdaniem, Wielka Brytania otworzy się w większym stopniu na projekty realizowane w formułach nearshoring i offshoring, kiedy Brexit stanie się faktem? Czy Brexit jest dla lokalnych usługodawców szansą, czy raczej zagrożeniem?

36

KH: Nie lubię wstrzymywać się od wyrażania opinii, ale w tym przypadku trudno postąpić inaczej, ponieważ jest mnóstwo niewiadomych. Od czasu referendum dostrzegamy jednak wzrost liczby zawieranych umów outsourcingowych, moim zdaniem, ze względu na fakt, że usługobiorcy postrzegają zlecanie usług na zewnątrz, jako mniej ryzykowne, niż podejmowanie się w tym momencie jakichkolwiek własnych inwestycji kapitałowych. Dostrzegamy w tej dziedzinie ogromny optymizm ze strony Indii, ale uważam, że świetne możliwości czekają również region Europy Środkowo-Wschodniej.

Wielka Brytania nie ma przecież wystarczająco dużo wykwalifikowanej siły roboczej, a po dokonaniu się Brexitu możemy stać się świadkami exodusu, przez co wiele firm będzie musiało szukać pracowników za granicą. Biorąc pod uwagę zasoby wykwalifikowanej siły roboczej w Europie Środkowo-Wschodniej, region ten, prawdopodobnie, na tym skorzysta. Oczywiście, niektóre sektory będą się jednak borykały z problemami, na przykład paszportowanie (możliwość działania w różnych krajach na podstawie licencji w jednym z unijnych państw) w branży usług finansowych oraz wpływ europejskiej umowy „otwartego nieba” na branżę przewoźników lotniczych.

WD: Chcielibyśmy zapytać Panią o prawdopodobne trendy w branży outsourcingu. Co Pani zdaniem może przynieść kolejny rok światowemu outsourcingowi – czy będzie to robotyzacja i automatyzacja procesów (RPA), o której mówi się na niemal każdej imprezie biznesowej, a może przemysł outsourcingowy w nadchodzących miesiącach będzie żył czymś innym?

KH: Pomijając Brexit... RPA i sztuczna inteligencja pozostaną gorącymi tematami, ale rozmowy zaczynają teraz skupiać się na tym, jak najlepiej zarządzać, zgodnie z zasadami etyki, cyfrową siłą roboczą i jak kierować cyfrowym przedsiębiorstwem. Wiem, że władze państwowe zastanawiają się nad opodatkowaniem robotów, aby zrekompensować sobie utratę wpływów z podatku dochodowego.

Kluczowymi kwestiami pozostaną również orientacja na klienta, Big Data, a także chmury i internet rzeczy. Mnóstwo uwagi poświęca się firmom z branży fintech, debiutującym z zaskakującymi nowymi rozwiązaniami cyfrowymi, które mogą naprawdę namieszać w całej branży. Te nowości będą się rozprzestrzeniać, ponieważ cyfryzacja nabiera niesamowitego rozpędu. W związku z tym, więcej uwagi będziemy również poświęcali cyberbezpieczeństwu. Przewidujemy duże zainteresowanie „OneOffice™” – koncepcją opracowaną przez HfSResearch, polegającą na integracji back office i front office, ukierunkowaną na, jak największą, satysfakcję klienta w cyfrowym świecie.

Wszystkie oczy zwrócą się również na nowe i ewoluujące modele usług on-demand, ponieważ starsze rozwiązania odejdą w zapomnienie. Branża sourcingu wciąż zmienia się w oszałamiającym tempie, balansując pomiędzy outsourcingiem usług wspólnych, usługami GBS, a także – w coraz większym stopniu – insourcingiem. Ład korporacyjny ulega przeobrażeniom i oczywiście pozostaje kluczowym zagadnieniem.

WD: Dziękuję bardzo. ⎔

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

B U SINES S

TALKS

Kerry Hallard, CEO from Global Sourcing Association UK

Wiktor Doktór: Congratulations! Kerry, you have just did a significant change of image in your association.

NOA (National Outsourcing Association) has become GSA UK. I must say I was a little bit shocked, surprised but at the end impressed with this change. Why did you decide to replace NOA with GSA UK? Kerry Hallard: We are delighted with the rebrand and have received numerous compliments about how fresh our new logo looks and what a sensible progression it was – of the brand and for the association. This is a global industry and the words National (pertaining to British in our case) and also European were actually falsely describing our work and potentially limiting our reach, as was the word “outsourcing”.

The rebrand was something we had been planning internally for well over a year and we included our membership base in its development.

Also, there was always some confusion on the relationship between the NOA and EOA, with many rightly wondering why the NOA was not called the EOA UK. Obviously there is great heritage (30 years) in the NOA brand, but the time was right to rebrand both orgnisations and to portray a more globally integrated brand and integrated organisation working to one common view of industry best practice. The Global Sourcing Association (GSA) has a number of chapters and partners around the world. The NOA is now known as GSA UK. We coincided our rebrand with the launch of the Global Sourcing Standard – a world first for the sourcing industry, a standard which unifies buyers and service providers and works across all aspects of sourcing: outsourcing, shared services, GBS, automation and insourcing.

WD: UK as probably none of other European Countries has already nearly 30 years of outsourcing history. How did outsourcing start in UK and what is the GSA UK role in this sector?

KH: The NOA started life in 1987 as the Network Outsourcing Association. It was founded by major buyers to include British Telecom and British Rail who were grappling with how best to procure and manage their outsourced communications networks. Buyers would come together in the evenings and discuss issues and ideas in a Central London pub. Over time the providers were invited to join these discussions to contribute their ideas and respond to questions.

This evolved into an industry association focused on all types

NOA transforms to Global Sourcing Association and fresh view of UK BPO industry of outsourcing and then all types of sourcing, bringing together all parties involved in the outsourcing equation.

The GSA UK served as the industry association, offering events for networking and sharing best practice, as well as lobbying Government.

In the last 10 years it moved on to focus on professionalising the industry, with qualifications and now a global standard, as in the UK, outsourcing has been very much an accidental profession – something people found themselves working in due to TUPE transfers, rather than a career of choice – until now that is!

Our focus today remains to grow the positive reputation and therefore reach of the global sourcing industry by accrediting the orgnisations and individuals working within it.

WD: There are a number of various outsourcing organizations Worldwide, what is very beneficial for the industry on the local levels. GSA UK is a part of something bigger – the Global Sourcing Association. What are the relations between those two organizations and what are the unique business opportunities GSA can offer to outsourcing companies?

KH: Outsourcing is by its very nature a global industry and it’s huge (it’s the second largest employer in the UK with over 2 million people working in some form of outsourcing), yet it’s been an industry without any standards. The GSA was approached by a number of its buy-side members saying they were running numerous large outsourcing arrangements across a number of service providers, all of whom were stating they worked to best practice, but all working to a diffferent version of best practice. They requested we developed a consolidated industry view of best practice. We responded with the development of a Lifecycle Model which has been reviewed and refined by over 200 unique organisations.

Our buyer members then wanted to understand how well they were performing to this best practice which is when we developed our corproate accreditation programme, effectively reviewing a company’s outsourcing performance, highlighting areas of strength and weakness against the lifecycle model and accrediting those who were working to best practice. Buyers were achieving great benefits in cost savings and efficiency improvements from the corporate accreditation programme

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

37

and so requested that we evolved the accreditation so their service providers could also be accredited and ensure they were working to the same best practice – in the UK and globally. This led to the development of the Global Sourcing Standard – a unified view of sourcing best practice that buyers and service providers can be accredited to globally. The Global Sourcing Standard is governed and revised by a Standards Advisory Group which has representatives on board from over 25 countries. But it’s more than a standard, it’s an approach to sourcing excellence and is underpinned by a competences and capabilities framework to ensure individuals have the skills to adhere to evolving best practice. Accredited companies on the buy-side can demonstrate to their stakeholders that they are governing their sourcing arrangements to best effect.

Accredited service providers have a competitive advantage as they can demonsrate to their clients that they work to the global standard. Over time, we believe the standard will become a prerequisite for RFPs. WD: As GSA you are running a number of education and networking projects. What are your key workshops and events you run during the year?

KH: We run a full programme of informative and educational events, in part driven by our member-elected Council, which are free to attend for members. The subject matter is very diverse and focuses on best practice in topics ranging from governance and transparency in contracting, service integration and relationship management, to next practice topics like understanding and implementing robotics, being cybersecure and other ‘future skills’ like design thinking.

In the UK alone we run over 40 events in a range of formats: SIGs, roundtables, seminars, networking evenings, Summits, etc. We also run two Awards programmes each year in the UK, and one in Europe. These aim to recognise and celebrate the individual efforts in sourcing excellence, as well as team, organisations and partnerships.

In additon we have an annual UK Symposium in June and a Global Leadership Summit in October, which are two full days crammed with buyer-led case studies, practitioner best practice and thought leadership around all the critical subjects one would need to know in order to make informed decisions about future sourcing strategies.

This year we have also introduced a full-day programme specifically for the UK Public Sector (local and central government departments who use outsourcing), another full-day event aimed at the Banking, Financial Services and the Insurance sector, a Women in Sourcing initiative focusing on social inclusion, the Sourcing A-List which recognises the most prominent global influencers and thought leaders in the industry and of course our first ever sourcing European Hackathon for charity. All of these events were free, and also open to non-members.

WD: You have recently run the interesting conference in Sofia. A number of companies were awarded over there.

Can you share more information about your awards program, please? What do companies need to do, to get the award?

38

KH: This year we had 18 Award categories, again all of which are focused on recognising the very best in sourcing delivery, partnerships or innovation in the industry across Europe. Each individual category has its own specific criteria and submissions are word-based, but all are assessed broadly against submitted evidence of strategy, partnership approach, benefits realisation, best practice and governance, and innovation.

The judging panel included leaders from outsourcing associations and major buyers across the world including USA, China, Russia, Spain and Poland.

WD: Due to Brexit there are a number of theories but also expectations. Do you think UK will become more open for nearshoring and offshoring projects once Brexit will become the fact? Is Brexit an opportunity or rather risk for local outsourcing providers?

KH: I hate to sit on the fence, but it’s hard not to on the subject of Brexit as so many factors remain unknown. We have however seen outsourcing deals increase since the Referendum and this, I believe, is due to the fact that buyers perceive less risk in outsourcing to a service provider than making their own capital investments at this juncture. We have seen India be very bullish in the space, but I believe there are great opportunities for the CEE region too. At the end of the day the UK doesn’t have enough skilled workers as it is and we may witness an exodus when Brexit actually happens, which will leave many companies needing to seek workers overseas. Given the skilled pool of workers in the CEE region, the area is likely to be a net winner. Though of course some sectors will face challenges, such as passporting in financial services and the impact of the European Open Skies Agreement for the airline industry.

WD: We like to ask about possible trends in outsourcing industry. What do you think next 12 months will bring to global outsourcing world – is it RPA (Robotics Process Automation), which is spoken on nearly every business event or something else what will drive the outsourcing industry in coming months?

KH: Brexit aside….RPA and AI will continue to be hot topics, but conversations are already moving on to how best to manage, ethically, the digital workforce and drive the digital enterprise.

I know Goverrnment agencies are looking at taxes on the use of Bots, to replace revenue lost through income tax.

Customer centricity and big data will continue as key topics, as will cloud and IoT. FinTech players are getting a lot of attention as they unveil amazing new digital solutions that are real game changers for the industry. This will spread as digital gathers electrifying momentum. Cyber security will correspondingly increase in focus too. We are predicting strong focus on “OneOffice™” – this is a concept from HfSResearch focused on back and front office converging to deliver the ultimate digital customer experience.

And everything will be about new and evolving on-demand service models as legacy gets further consigned to the past.

The sourcing industry continues to change at alarming speed across outsourcing shared services, GBS and also, moreso now than before across insourcing. Governance is evolving and will of course remain key.

WD: Thank you very much. ⎔

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Increase your network of business leaders

23,000 REAL ESTATE PROFESSIONALS Source capital and strike deals

5,300 INVESTORS

Discover prime projects, buildings and assets

19,000 M2 EXHIBITION AREA

Position your company internationally

90 COUNTRIES

Register now online or contact our Sales Team Laurianne.dicecca @reedmidem.com

the world’s leading

property market 14-17 MARCH 2017

Palais des Festivals

Cannes, France

mipim.com

Przewodnik:

jak przygotować wdrożenie systemu komunikacyjnego w chmurze Marcin Grygielski, dyrektor regionalny na rynek Europy Środkowej i Wschodniej w Interactive Intelligence

Chmura to aktualnie jeden z najbardziej obiecujących, a równocześnie dojrzałych trendów biznesowych. Według globalnych badań Frost & Sullivan* zrealizowanych w grupie 1980 osób odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji informatycznych, firmy przeniosły do chmury już 25% lub więcej wykorzystywanych aplikacji. Równocześnie, migracja do chmury została wskazana, jako jedno z trzech najważniejszych wyzwań IT w ciągu trzech najbliższych lat przez 27% respondentów.

A

zatem, załóżmy, że nasze dotychczasowe rozwiązanie komunikacji biznesowej i obsługi klienta już się zamortyzowało i zarząd jest gotowy na nową inwestycję. Przeprowadziliśmy wstępną analizę rynku i rozważamy wdrożenie modelu chmurowego. Jak przygotować projekt migracji do chmury?

Kwestie strategiczne i biznesowe

Każda skuteczna strategia migracji obejmuje jasno zdefiniowane etapy planowania, realizacji i monitorowania. Etap planowania zwykle wiąże się z określeniem potencjalnych korzyści i najważniejszych priorytetów biznesowych projektu oraz uzyskaniem dla niego poparcia kierownictwa.

Warto w tym momencie jasno określić nasze cele. Dlaczego nie zdecydowaliśmy się na tradycyjny model zakupu licencji?

Migracja do chmury rzadko jest motywowana przez czynniki finansowe. Chmura jest dla użytkownika po prostu wygodna.

Umożliwia elastyczność działania, łatwe dodawanie nowych oddziałów, pracowników zdalnych czy zamykanie nierentownych placówek w zależności od rozwoju biznesu. Dla firm działających sezonowo – a większość outsourcerów boryka się z dużymi wahaniami popytu na swoje usługi – ogromną korzyścią jest możliwość skalowania zakresu współpracy z dostawcą w górę i w dół, w zależności od potrzeb i płacenia tylko za funkcje, z których w danym momencie korzystają.

Chmura upraszcza również zarządzanie rozwiązaniem, automatyzuje poprawki i aktualizacje, przyspiesza wdrożenie.

W etapie planowania warto określić, które korzyści są najważniejsze dla naszej firmy, przygotować harmonogram projektu oraz wyznaczyć wskaźniki sukcesu.

40

Argumenty finansowe System chmurowy niekoniecznie jest tańszy od tradycyjnego zakupu licencji. Wiele zależy od modelu świadczenia usług oraz wynegocjowanych z dostawcą warunków SLA. Jednak potencjalnie oferuje sporo korzyści finansowych, które należy wziąć pod uwagę podczas przygotowania analizy porównawczej obydwu opcji. Oto najważniejsze z nich: • Minimalny kapitał początkowy.

• Brak kosztów aktualizacji i wsparcia.

• Redukcja wydatków na wewnętrzny dział IT. • Zniesienie lub zmniejszenie wydatków związanych z utrzymywaniem serwerowni.

• Niższe koszty zakupu i utrzymywania infrastruktury sprzętowej.

Chmura minimalizuje koszty CAPEX i zwiększa kontrolę nad kosztami OPEX przedsiębiorstwa, co jest bardzo korzystne z punktu widzenia finansów firmy. Dział finansowy jest często jednym z głównych orędowników tego typu projektów.

Warto o tym pamiętać.

Rola liderów projektu

W składzie zespołu interdyscyplinarnego odpowiedzialnego za prowadzenie projektu musi znaleźć się przedstawiciel kadry kierowniczej, na przykład szef działu IT, który będzie reprezentował projekt na szczeblu kierownictwa. Taka osoba odgrywa kluczową rolę w uzyskiwaniu aprobat i funduszy oraz raportowaniu postępów wdrożenia. W zespole powinni też znaleźć się przedstawiciele wszystkich stron zainteresowanych migracją. Ważnym zadaniem członków zespołu jest przekonanie pracowników swoich działów do przetwarzania danych w chmurze.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

SYSTEM KOMUNIKACYJNY W CHMURZE / A CLOUD COMMUNICATIONS SYSTEM MEANS NEW Dostęp do najnowszych technologii z poziomu przeglądarki, bez konieczności kupowania i instalacji systemu na własnych serwerach Web-based access to new technologies, without the need to buy and install software on your own servers

Przeniesienie zarządzania i administracji systemu na dostawcę – mniej pracy dla własnych informatyków Outsourcing system management to the provider – less work for your IT staff

Model rozliczeniowy „płacisz za to, czego używasz", czyli miesięczne rachunki za wykorzystane funkcje, z możliwością wypowiedzenia umowy z miesiąca na miesiąc Pay-as-you-go model, or monthly payments with the ability to terminate the agreement at any time

Dowolna możliwość rozwoju systemu wraz z ekspansją działalności Błyskawiczne wdrożenie Instant implementation

Możliwość skalowania systemu w górę i w dół w zależności od potrzeb. Koniec z zajętymi liniami telefonicznymi podczas okresów szczytowych zamówień!

Ability to expand the system as the business grows

Ability to scale the system up and down as needed. No more busy lines during seasonal peaks!

Zespół projektowy powinien również określić wraz z dostawcą praktyki zarządzania usługami chmurowymi oraz plan kontroli działu IT nad nową platformą komunikacyjną.

Metoda małych kroków

Najlepszą praktyką podczas migracji do chmury jest koncepcja małych kroków. Jeśli model chmurowy zostanie najpierw wdrożony w mniejszych jednostkach biznesowych albo grupach roboczych, proces testowania nowej architektury i eliminowania usterek przebiegnie znacznie sprawniej.

Po usunięciu przeszkód realizacja wdrożenia w centrum obsługi klienta i innych dużych działach przebiegnie o wiele łatwiej i szybciej.

Dobrym pomysłem jest też podział wdrożenia poszczególnych funkcjonalności na kilka etapów. Wstępna faza wdrożenia powinna skupiać się na aplikacjach, które nie mają kluczowego znaczenia dla funkcjonowania firmy i spełniają tymczasowe potrzeby. Druga faza obejmuje aplikacje wysokiej dostępności oraz wszystkie niezbędne integracje.

Nie lekceważ szkolenia użytkowników Choć rozwiązania chmurowe stają się coraz bardziej intuicyjne, początkujący nadal miewają problemy z ich opanowaniem.

Najlepszą praktyką jest zaplanowanie formalnego szkolenia dla wszystkich typów użytkowników przed fazami wdrożenia i rozruchu. Jeśli to możliwe, warto połączyć formalne szkolenia dostawcy usług chmurowych z wewnętrznymi szkoleniowymi zasobami firmy. Użytkownikom pracującym zdalnie i w domu należy udostępnić w sieci instrukcję użytkowania usługi.

Kwestie bezpieczeństwa

Oceniając politykę dostawcy usług chmurowych i jego ogólne podejście do bezpieczeństwa, najlepiej przyjąć taktykę konkretnych pytań. Na przykład: Jaka jest wasza definicja bezpieczeństwa? Czy za bezpieczeństwo odpowiada jedna osoba, czy cały personel? Jaką macie procedurę usuwania skutków awarii? Jak wygląda wasz proces reagowania na incydenty?

Jeśli dostawca nie umie odpowiedzieć na te pytania, nie rozumie koncepcji bezpieczeństwa w chmurze albo nie wdrożył takich procesów, mamy powód do obaw. ⎔

* Frost & Sullivan, Navigating an Era of Global Digital Transformation – A Customer Perspective, wrzesień 2016.

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

41

How-to guide:

Preparing to implement a cloud communication system Marcin Grygielski, Territory Manager Eastern Europe, Interactive Intelligence

The cloud has become one of the most promising and mature business trends. According to a global Frost & Sullivan* survey of 1980 IT decision makers, companies have already moved 25 percent or more of their applications to the cloud.

S

o, let’s assume that your existing business communication and customer service solution has already paid off and the management is ready for a new investment.

A preliminary market analysis has been conducted and you are considering implementing a cloud model. How to prepare a cloud migration project?

Strategic and business issues

An effective migration strategy includes clearly defined planning, implementation and monitoring stages. The planning phase usually involves identifying potential benefits and business priorities and obtaining the management’s support for the project.

You should clearly define your goals at this time. Why haven’t you decided to buy a traditional license? Migration to the cloud is rarely motivated by financial factors. The cloud is simply convenient for the user. Here are some of the benefits:

Financial arguments

A cloud system is not necessarily cheaper than buying a traditional license. Much depends on the service delivery model and the SLAs negotiated with the provider. However, potentially it offers many financial benefits, such as: • Minimum initial investment.

• No upgrade and support costs.

• Reduced internal IT spending.

• Elimination or reduction of server maintenance expenses • Lower costs of purchasing and maintaining hardware infrastructure.

The cloud minimizes CAPEX and gives companies increased control over OPEX, so it should be noted that the financial department is often one of the most vocal project advocates.

42

The role of the project leaders The interdisciplinary project implementation team should include an executive who will represent the project on the management level. This person plays a key role in obtaining approvals and funds, and reporting the implementation progress. The team should also include representatives of all the migration stakeholders. An important role of the project team is to work with the provider to identify the best practices of managing cloud services, and to develop a plan of IT control over the new communication platform.

Starting small

The best practice when migrating to the cloud is to start small.

If the cloud model will be first implemented in smaller business units, the process of testing the new architecture and eliminating bugs will be much smoother. A good idea is also to break down the implementation of different functionalities into stages.

The first implementation stage should focus on non-critical applications. The second stage will involve high availability applications and all the necessary integrations.

Security

When assessing the cloud provider’s policy and general approach to security, it is best to ask specific questions, for example: What is your definition of security? Is one person or the whole staff responsible for security? What is your incident response process? If the provider cannot answer these questions, does not understand the concept of cloud security, or has not implemented such processes, there is a reason for concern. ⎔ * Frost & Sullivan, Navigating an Era of Global Digital Transformation – A Customer Perspective, September 2016.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

W konsolidacji siła, czyli co czeka rynek outsourcingu usług finansowo-księgowych i kadrowo-płacowych

"

Krajowy rynek usług finansowo-księgowych i kadrowo-płacowych staje się coraz bardziej dojrzały i upodabnia się do rynku i sytuacji znanej z Europy Zachodniej.

Rozmowa z Patrycją Strzelecką i Mikołajem Plucińskim, dyrektorami zarządzającymi TMF Poland

44

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Ousourcing&More: W maju tego roku rynek obiegła informacja o zakupieniu przez TMF Group dwóch firm Extor oraz UCMS Group. Co zyskaliście Państwo dzięki temu połączeniu spółek?

Mikołaj Pluciński: Przede wszystkim jest to znaczące powiększenie skali działalności i udziału TMF Group w rynku polskim, na którym jesteśmy obecni już od 20 lat. Po połączeniu z Extor i UCMS Group nasza firma w Polsce będzie liczyła ponad 450 wykwalifikowanych, doświadczonych księgowych oraz specjalistów od kadr i płac. Transakcja ta jest elementem realizacji strategii TMF Group jako globalnego gracza. Europa Środkowo-Wschodnia zajmuje w tej strategii szczególnie ważne miejsce. Jest to dla nas obszar kluczowy i o bardzo dużym potencjale.

W podjęciu decyzji o zakupie istotny wpływ miało podobieństwo portfolio klientów każdej z firm oraz fakt, że i Extor i UCMS Group mają bardzo silną pozycję na rynku, przy czym UCMS także na Węgrzech i w Rumunii. Obydwie te firmy obsługują łącznie blisko 1000 podmiotów, w tym znane międzynarodowe marki, które zainwestowały w regionie.

Patrycja Strzelecka: Niewątpliwie bardzo ważne było też identyczne rozumienie biznesu i funkcjonowania całej branży w przypadku każdej z firm. Zakup dwóch liczących się dostawców umożliwi wykorzystanie najlepszych praktyk, wiedzy i oferowanych rozwiązań do obsługi klientów. Dzięki integracji – oprócz możliwości korzystania z obsługi księgowej i kadrowo-płacowej na terenie Polski – klienci zyskają dostęp do usług świadczonych przez 6000 specjalistów w ponad 120 biurach TMF Group na całym świecie.

O&M Jak obecnie wygląda rynek usług finansowoksięgowych i czy polskie przedsiębiorstwa chętnie wybierają w tym zakresie model outsourcingu, jako wsparcie dla swojej działalności operacyjnej?

PS: Krajowy rynek usług finansowo-księgowych i kadrowo-płacowych staje się coraz bardziej dojrzały i upodabnia się do rynku i sytuacji znanej z Europy Zachodniej.

W ślad za tendencją globalną również i polscy przedsiębiorcy decydują się powierzyć wybrane procesy pomocnicze wyspecjalizowanym podmiotom.

Z drugiej strony zmienia się podejście samych dostawców usług. Do tej pory jedną z barier była chociażby kwestia systemów IT wykorzystywanych do obsługi firm. Wielu klientów z różnych powodów preferuje własne rozwiązania i narzędzia IT. Dlatego obecnie, coraz częściej spotykany jest model, w którym firmy outsourcingowe świadczą swoje usługi zdalnie na systemach klientów.

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

45

MP: Przedsiębiorcy przekonują się, że dostawcy usług są w stanie zaproponować rozwiązania, które optymalizują procesy, i że w rezultacie rzeczywiście bez obaw mogą skupić się na działaniach strategicznych z punktu widzenia prowadzenia biznesu. Warto dodać, że coraz częściej iskrą, która wzbudza zainteresowanie outsourcingiem, jest decyzja o wejściu na rynki zagraniczne. O wiele prościej klientom chcącym rozpocząć działalność na obcym rynku, jest skorzystać z usług wyspecjalizowanego dostawcy usług, który zapewni wsparcie na każdym etapie, zaczynając od zaproponowania klientowi gotowej, zarejestrowanej spółki, aż po kompleksową obsługę administracyjną, księgową i kadrowo-płacową. Działa to w każdą stronę. W TMF Group 20 lat temu zaczęliśmy od wprowadzania zagranicznych przedsiębiorstw do Polski, a teraz coraz częściej robimy to także w odwrotną stronę, ułatwiając polskim organizacjom pierwsze kroki za granicą.

O&M: Czy Polskę, a być może i Europę czeka konsolidacja na rynku usług finansowo-księgowych oraz kadrowo-płacowych?

PS: Ten proces już trwa. W różnych krajach z różnym natężeniem. Wystarczy przyjrzeć się sytuacji w Niemczech i we Francji, gdzie konsolidacja jest duża. W Polsce, oprócz przejęcia przez TMF Group Extora i UCMS, miało miejsce kilka podobnych transakcji, choć znacznie mniejszych. Jak w każdej branży, tak i w outsourcingu liczą się silne podmioty. Ważny jest zespół wykwalifikowanych specjalistów, zaplecze finansowe oraz baza wiedzy i doświadczeń, jaką dostawca posiada.

Tylko to może zagwarantować wysoki poziom obsługi i spełnić rosnące oczekiwania klientów.

MP: Konsolidacji sprzyja również wspólny europejski rynek i generalnie postępująca globalizacja biznesu.

Im więcej firm działających w skali międzynarodowej, tym większe zapotrzebowanie na profesjonalne usługi biznesowe świadczone przez tego samego dostawcę w różnych lokalizacjach. Chcąc zapewnić klientom kompleksową obsługę w wielu krajach i na wysokim poziomie, konieczne staje się posiadanie własnych struktur w różnych punktach świata. Akwizycje lokalnych firm, konsolidacje są więc naturalną drogą, którą podążają podmioty o globalnych ambicjach.

O&M: Polski rynek outsourcingu jest bardzo rozbudowany, ale to usługi z obszaru zarządzania zobowiązaniami i należnościami oraz księgą główną są na nim dominujące. Czy są to usługi tylko dla dużych korporacji, czy być może także dla sektora MŚP,

46

a może także i dla start-upów? Czy widoczne są zmiany w zakresie usług.

MP: Tak jak wspominaliśmy, przedsiębiorcy – niemal ze wszystkich sektorów polskiej gospodarki – coraz chętniej powierzają procesy biznesowe swoich firm zewnętrznym dostawcom. Według różnych danych ponad połowa polskich firm zdecydowała się na przekazanie przynajmniej części swoich procesów zewnętrznej firmie, a w przypadku średnich i dużych przedsiębiorstw, w ten sposób obsługiwanych jest ok. 90%. Oczywiście, dane te dotyczą całego spektrum usług, w tym IT, szkoleniowych etc. TMF Group z powodzeniem rozwija i oferuje na przykład usługę sekretariatu korporacyjnego, w której zakres wchodzą wszystkie czynności od założenia spółki po jej likwidację. Jednocześnie, wraz z dojrzewaniem rynku zmienia się zakres usług i obecnie coraz więcej zleceń wymaga od firm outsourcingowych eksperckiej wiedzy i doświadczenia.

PS: Z własnej perspektywy widzimy rosnące zainteresowanie usługami z zakresu administracji kadrowej i obsługi płacowej. Wiele zapytań dotyczy takich usług jak zarządzanie płatnościami, rozliczanie delegacji. Kryterium wielkości firmy nie jest przy tym najistotniejsze.

Z naszych rozwiązań korzystają zarówno mniejsze firmy, zwłaszcza usługowe, prowadzące równocześnie wiele projektów, jak i duże korporacje zatrudniające setki pracowników. Bardziej istotna jest potrzeba biznesowa i możliwość rozwiązania konkretnego problemu.

MP: Odpowiadając na rosnące zainteresowanie zaawansowanymi usługami biznesowymi wprowadzamy nowe rozwiązania. Dzięki globalnej skali działania TMF Group możemy czerpać z doświadczeń zagranicą i przenosić z kraju do kraju najlepsze z nich. Przykładem może być TMF InternationalXpense, dedykowane narzędzia informatyczne, które może być dopasowane do potrzeb każdej organizacji bez względu na branżę. Dzięki rozbudowanym możliwościom raportowania umożliwia ono uzyskanie kontroli nad wydatkami przedsiębiorstw pozwalając osobom decyzyjnym trzymać w ryzach wszystkie wydatki, zarządzać nimi i prowadzić efektywną politykę kosztową.

Jest to produkt, który powstał na bazie naszych długoletnich doświadczeń po analizach i obserwacji rynku.

Innym przykładem jest usługa sekurytyzacji, której poza nami nie świadczy żadna inna firma outsourcingowa. Reasumując, rynek profesjonalnych usług biznesowych w Polsce bardzo się zmienia i rozwija. W miarę rozwoju działalności klientów ich potrzeby rosną i oczekują oni efektywnego podejścia oraz dojrzałego zarządzania procesami. ⎔

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

REKLAMA KONFERENCJI

Consolidation has the power.

What is in store for outsourcing market of financial, accounting, HR and payroll services Interview with Patrycja Strzelecka and Mikołaj Pluciński, TMF Poland Managing Directors.

"

The national financial, accounting and HR and payroll services market is maturing every day and becoming more like the Western European market.

Ousourcing&More: In May of this year information on TMF Group’s acquisition of Extor and UCMS Group hit the market. What did you gain from this merger?

Mikołaj Pluciński: First and foremost, this constitutes a significant expansion of the scale of operations and TMF Group’s share of the Polish market, where we’ve had a presence for 20 years. Following the Extor and UCMS Group merger, our company has more than 450 qualified and experienced accountants as well as HR and payroll specialists in Poland. This transaction is an element of the TMF Group global strategy where Central and Eastern Europe occupies a particularly important spot. It is a key area, with very large potential.

In making the purchasing decision the similarity between the client portfolios of each company was significant, along with the fact that Extor and UCMS Group both have very strong market positions, with UCMS also present in Hungary and Romania. Both these companies provide services to nearly 1000 entities, including renowned international brands which invest in the region.

48

Patrycja Strzelecka: Undoubtedly, identical understandding of the business and functioning of the industry

by each company was paramount. This acquisition of two significant providers facilitates the most efficient use of best practices, knowledge and solutions. Through integration – apart from the use of accounting, HR and payroll services in Poland – our clients now have access to services rendered by 6,000+ specialists in more than 120 TMF Group offices around the world.

O&M: What is the current state of the financial and accounting services market and are Polish businesses eager to reach for outsourcing within the scope of this model as support for their operations?

PS: The national financial, accounting and HR and payroll services market is maturing every day and becoming more like the Western European market.

In the footsteps of global trends, Polish businesses are also opting to entrust selected support processes to specialised entities. At the same time the attitude of service providers themselves is also changing. To-date, the issue of the IT systems used to service companies was the only barrier. For various reasons, many clients prefer their own IT solutions and tools, so a model where outsourcing companies provide their services remotely – on the client's systems – is becoming more prevalent.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

MP: Businesses are becoming aware that service providers can suggest solutions, which optimise processes and as a result, allow them to focus on strategic operations with peace of mind. Very often the trigger which sparks interest in outsourcing is entry into foreign markets. Clients looking to expand abroad find it easier to make use of services delivered by a specialised supplier, who provides support at every stage, starting from an off-the-shelf registered company all the way to comprehensive administration, accounting, HR and payroll services. This works both ways. 20 years ago at TMF Group we started by introducing foreign businesses to Poland and now, increasingly, we go in the opposite direction – facilitating Polish businesses in making their first steps abroad.

O&M: Is consolidation on the financial and accounting as well as HR and payroll services market in store for Poland, and perhaps Europe?

PS: This process is already underway and is more profound in some countries than others. Just look at the situation in Germany and France, where there is significant consolidation. Aside from TMF Group’s acquisition of Extor and UCMS in Poland, a number of similar, albeit much smaller transactions have taken place. In outsourcing, just like in any industry, strength matters. Having a team of qualified specialists, financial resource, experience and knowledge at the provider’s disposal all matters. Only that can guarantee top quality services, and square up to the clients’ ever-growing expectations.

MP: The common market as well as business globalisation is also conducive for consolidation.

The more companies operating on an international scale, the more demand for professional business services delivered by one and the same provider in various locations. To ensure clients receive quality comprehensive services in different countries, it becomes necessary to have an appropriate framework across the world. Thus mergers and acquisitions of local firms are the natural way forward for entities with global ambitions.

O&M: The Polish outsourcing market is highly developed, but it is dominated by receivables and debt as well as main ledger management services. Are these services suitable only for large corporations, or perhaps also for the SME sector, or even start-ups? Are changes within the scope of these services visible?

MP: As already mentioned, businesses – from practically all sectors of the Polish economy – are ever more willing to entrust their business processes to third party companies. Various data shows that more than half of Polish companies decided to hand over at least a part of their processes to a third party entity, and when it comes to medium and large entities the figure is approximately 90 per cent. Of course this data pertains to an entire spectrum of services, including IT, training, etc. For example, TMF Group has successfully developed a corporate secretariat service, which includes all activities starting from incorporating a company all the way to its liquidation. As the market matures, the scope of services is also changing and currently outsourcing companies are under increasing pressure to show expert knowledge and experience.

PS: From our own perspective, we are seeing growing interest in HR administration and payroll services.

We receive numerous queries pertaining to services such as expenditure management or accounting for business trips. Here the company size criterion is not that significant. Smaller firms also take advantage of our solutions, particularly from the services sector, which pursue numerous projects at the same time, as well as large corporations with hundreds of employees.

Business needs and the ability to solve a given problem are more significant.

MP: In response to the growing interest in advanced business support services we continually introduce new solutions. TMF Group’s global scale makes it possible to draw from foreign experience and use the best of it here, at home. TMF InternationalXpense is a good example, a dedicated IT tool, which may be adopted to the needs of any organisation, regardless of the industry. Its extensive reporting capabilities facilitate control over company expenditures.

This means that those in charge are able to keep one step ahead of all expenditures, manage them and maintain an effective cost policy. This product was developed on the basis of extensive experience, following market analyses and observation. The securitisation service is yet another example, where we are the only outsourcing company which provides it. To sum up, the professional business support services market in Poland is changing and developing. As clients grow, so do their needs.

They expect an efficient approach and mature process management ⎔.

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

49

CZY STWORZENIE CONTACT CENTER W POLSCE O ZASIĘGU EUROPEJSKIM JEST MOŻLIWE? Tomasz Kaczmarski, Business Development Manager w Tivron sp. z o.o.

Rozmawiając z naszymi partnerami z branży outsourcingu, wiele razy słyszymy pytanie: „Jak tego dokonaliście? My próbowaliśmy i nie wyszło”. Za każdym razem pytanie dotyczy tego samego tematu - stworzenia contact center, które jest w stanie prowadzić projekty w kilkunastu językach i prowadzić je efektywnie. Odpowiedź jest złożona, a oto jej główne elementy.

ZESPÓŁ a jakość językowa Tivron to firma, która funkcjonuje w Krakowie od ponad 3 lat.

Z roku na rok budujemy wizerunek pracodawcy, który dba i docenia swoich pracowników. Bardzo dokładnie weryfikujemy kandydatów i finalnie decydujemy się podjąć współpracę tylko z najlepszymi. Jedną z kluczowych umiejętności, jaką poddajemy ocenie, to znajomość języka obcego – 90% naszych konsultantów posługuje się nim na poziomie native speaker’a.

Chcąc posiadać w swojej ofercie 12-cie języków europejskich – chętnie zatrudniamy również osoby nie mówiące w języku polskim – dostosowujemy dla nich szkolenia oraz wdrażamy w rolę konsultanta w ich ojczystym języku.

Dysponując tak wysoką jakością językową – rozmówca po drugiej stronie telefonu w większości przypadków jest przekonany, że rozmawia ze swoim rodakiem – to bardzo istotne z punktu widzenia naszych zleceniodawców.

DZIAŁ HR a wysokie wskaźniki sprzedaży i rotacja

Zespół nie powstałby bez zaangażowania i profesjonalizmu ze strony pracowników działu HR. Narzędzia, jakie wykorzystujemy do pozyskania kandydatów pokrywają się zapewne z innymi call/contact center – ale kluczem do pozyskania nowych pracowników jest już sposób prowadzenia rekrutacji. Nie tylko my zadajemy pytania na interview – to przyszły konsultant ma poczuć, że chce z nami pracować. Rozmowa kwalifikacyjna to doskonały moment do pokazania naszych silnych stron.

Podajemy też otwarcie kandydatowi wysokość wynagrodzenia, jakie oferujemy – jest ono bardzo atrakcyjne patrząc na obecne realia rynkowe – nawet w świetle ofert pracy w korporacjach, których przecież nie brakuje w Krakowie.

50

Pozyskanie i przeszkolenie pracowników tak, aby osiągali wysokie wyniki sprzedażowo-jakościowe to domena branży contact center i warunek konieczny do pozyskania oraz utrzymania projektów. Zadanie bardzo trudne, ale większość firm opanowała ten element do perfekcji. Element drugi, który pozwala nam osiągać przewagi rynkowe, to bardzo niska rotacja konsultantów (utrzymująca się od roku na poziomie <10%).

Oczywista korzyść z niskiej rotacji pracowników to jednocześnie gwarancja stałości w realizacji posiadanych projektów.

DBAŁOŚĆ O SZCZEGÓŁY w rozmowach

Bez znajomości zwyczajów panujących w danych krajach i przyzwyczajeń Klientów trudniej jest nawiązać kontakt z zagranicznym rozmówcą. Zwracanie uwagi na takie elementy jak: pora dnia, w której wykonujemy połączenia telefoniczne, prezentacja numeru lokalnego z którego dzwonimy, dni wolne od pracy, upodobania Klientów – jest niezbędne, aby podnosić skuteczność – w zakresie dodzwanialności oraz finalizacji.

Na polskim rynku outsourcingowym posiadanie w swojej ofercie możliwości obsługi projektów w kilku lub kilkunastu językach jest nadal czymś wyjątkowym. Z naszego punktu widzenia stworzenie contact center o zasięgu europejskim jest możliwe i realne.

Jednocześnie, ze względu na rosnące zapotrzebowanie na tego typu usługi – podjęcie wyzwania związanego z rozszerzeniem usług o multi-językowość – przełoży się na stały wzrost skali oraz stabilny wynik finansowy. ⎔

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

IS CREATING A CONTACT CENTRE IN POLAND OPERATING ON A EUROPEAN SCALE POSSIBLE? When talking with our partners from the outsourcing industry, we often hear the following question: “How did you do that? We tried and failed”. Each time, the question refers to the same subject – creating a contact centre, which is able to implement projects in several dozens of languages and can be effective in that matter. The answer is complex. These are its main components.

TEAM and a language quality Tivron is a company which has been operating in Kraków for over 3 years. Year by year, we are building an image of an employer which cares for employees and appreciate them.

Our candidates are thoroughly verified and we finally decide to cooperate only with the best. One of the key skills we assess is knowledge of a foreign language – 90% of our consultants are fluent in a given language at a native speaker’s level.

As we want to offer services in 12 European languages, we gladly employ those who cannot speak Polish. We adjust our training courses to their needs and we introduce them to work in their mother tongue.

Having such high language quality – in most cases an interlocutor on the other side of the phone believes they speak with a compatriot – is critical from the perspective of clients.

HR DEPARTMENT and high sales indicators and staff turnover

It would be impossible to build a team without the engagement and professionalism of the HR department employees. The tools we use to recruit candidates probably overlap the ones used by other call/contact centres. However, the key to acquire new employees lies in the method of recruitment. We are not the only ones who ask questions during an interview – a consultant-to-be is supposed to feel they want to work with us. The interview is a perfect occasion to present one’s strengths. We openly provide a candidate with information on the remuneration we offer, which is highly attractive considering the current situation on the market, even in the light of the offers concerning jobs in corporations, which are more than many in Kraków.

Acquisition and training of employees so that they achieve high sales and quality results is the domain of the contact centre industry as well as a prerequisite for acquiring and maintaining projects. Although the task is challenging, majority of companies has mastered it to the peak of perfection.

The second element, which allows us to gain competitive advantage, is a very small staff rotation among consultants (which has remained stable at a level of <10% since the last year).

An obvious benefit stemming from the small staff rotation is simultaneously a guarantee of constancy of implementation of our projects.

ATTENTION TO DETAILS in conversations

Without knowing the customs of a given country and clients’ tendencies it is more difficult to establish a contact with a foreign interlocutor. In order to increase effectiveness in getting through and closing a call, it is crucial to pay attention to such elements as time of the day of making a call, presentation of a local number used for calling, public holidays, and clients preferences.

An offer which contains providing services in several or several dozens of languages is still unusual on the Polish outsourcing market. From our point of view, creating a contact centre which operates on a European scale is possible and feasible.

At the same time, due to a growing demand for the companies of this kind, accepting a challenge connected with extending services to include multilingualism will translate into an increase of the scale and a stable financial result. ⎔

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

51

Deloitte o polskim rynku BPO

"

Wraz z rozwojem i rozbudową struktur organizacji, prędzej czy później, spółki napotykają na problem z zarządzaniem i kontrolowaniem działalności, kosztów i efektywności. W związku z tym, coraz więcej globalnych firm decyduje się przenieść część działalności do centrów usług wspólnych i wdrożyć nowy model organizacyjny.

Gerard Murray, Rzeszowskie Centrum Usług dla Biznesu Deloitte

– wywiad z Gerardem Murrayem, Partnerem odpowiedzialnym za rzeszowskie Centrum Usług dla Biznesu Deloitte w Europie Środkowej.

O&M: Jak, w Pana ocenie, sektor usług biznesowych rozwijał się w Polsce w ciągu ostatnich kilkunastu lat?

Gerard Murray: Pierwszy kierunek rozwoju stanowiły usługi wspólne oparte na prostych zadaniach realizowanych w centrach usług wspólnych. Z czasem, zadania i procesy stawały się coraz bardziej złożone, niezawodne i specjalistyczne, dotyczyły bardziej wymagających obszarów, takich jak technologie cyfrowe oraz kompetencji tworzących wartość dodaną, jak np. sprawozdawczość lub podatki. Obecnie wiele centrów rozwinęło się i z sukcesem prowadzi różne działania zarządcze, stając się motorem nowych projektów i zmian w organizacjach.

Polska jest najbardziej dynamicznie rozwijającym się rynkiem centrów usług outsourcingowych w regionie Europy Środkowej. Wzrost ten wynika z wysokiej kultury pracy, jakości i standardów etycznych stosowanych na polskim rynku oraz dostępności doskonale wykształconych i chętnych do pracy absolwentów uczelni. Dzięki temu kraj posiada przewagi konkurencyjne, nawet w stosunku do liderów rynkowych, takich jak Indie. Z punktu widzenia firm europejskich zaletą Polski jest położenie geograficzne, dostęp do morza, wspólna strefa czasowa oraz możliwość korzystnego połączenia komunikacyjnego. To sprawia, że zagraniczne firmy rozważają otwarcie centrum usług wspólnych właśnie tutaj. Co więcej, takie centrum można łatwo nadzorować i zintegrować z podstawową działalnością firmy prowadzoną za granicą.

Dla wielu młodych Polaków praca w centrach usług biznesowych okazuje się bardzo atrakcyjna, ponieważ uczy nowych kompetencji zgodnych ze standardami wypracowanymi przez lata w dużej, globalnej firmie. To ogromna zaleta, szczególnie dla młodego człowieka rozpoczynającego karierę, ponieważ może pracować w międzynarodowym środowisku.

Taką szansę mają właśnie osoby przyjeżdzające do Rzeszowa do pracy w nowym Centrum Usług dla Biznesu Deloitte dla Europy Środkowej.

52

Oczywiście nie oznacza to, że branża jest wolna od problemów.

Jednym z najważniejszych wyzwań, któremu spółki muszą nieprzerwanie stawiać czoła, jest zapewnienie końcowym użytkownikom najwyższej jakości usług po atrakcyjnej cenie, jednocześnie dbając o ciągły rozwój pracowników.

O&M: Co, obok kosztów pracy, przyczyniło się do powstania centrów? Jakie przełożenie na rozwój sektora BPO mają technologie cyfrowe?

GM: Bezsprzecznie, jedną z największych korzyści i zalet centrów usług wspólnych jest konsolidacja, przyspieszenie i standaryzacja wielu procesów biznesowych. Niemal we wszystkich przypadkach jest to możliwe jedynie z wykorzystaniem technologii umożliwiających komunikację w czasie rzeczywistym, które pozwalają wielu osobom w rożnych częściach świata uczestniczyć w złożonych procesach. Obecnie sporo prostych, manualnych zadań zostało w pełni zautomatyzowanych, zgodnie z określonymi zasadami i standardami. Technologie, które uniemożliwiają wprowadzanie odstępstw od standardowych procedur operacyjnych pozwalają również sprawować ściślejszą kontrolę nad organizacją.

O&M: Kraków jest sztandarowym miastem, o którym mówi się w kontekście SSC. Jak oceniają Państwo doświadczenia po roku funkcjonowania w Rzeszowie?

GM: Już od pierwszego dnia mieliśmy bardzo pozytywne doświadczenia, a nasze Centrum rozwija się o wiele szybciej i lepiej niż zakładaliśmy. Bardzo pozytywnie zaskoczyła nas liczba i umiejętności osób ubiegających się o pracę w Centrum.

Przed przyjazdem do Rzeszowa wiedzieliśmy, że miasto cieszy się najwyższym odsetkiem studentów – na 1000 mieszkańców w całej Unii Europejskiej, ponad połowa jego mieszkańców ma mniej niż 33 lata, a średnia wieku to jedynie 39 lat.

To kipiące życiem miasto, pełne młodych ludzi, ze znakomitym samorządem, który doskonale rozumie potrzeby

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

inwestorów i który niezmiernie przychylnie przyjął nasz projekt stworzenia Centrum Usług dla Biznesu.

Dodatkowo, ogromną zaletą miasta jest jego wielkość – niemal z każdego miejsca można dojechać nawet w najdalszy punkt w ciągu 15 minut. Ponadto stolica Podkarpacia jest dobrze skomunikowana dzięki nowoczesnemu i komfortowemu lotnisku i autostradzie oraz może pochwalić się doskonałym transportem publicznym. W związku z tym łatwiej nam było przenieść pracowników do Rzeszowa z innych miast, ponieważ jakość życia wydaje się tu o wiele wyższa niż w zatłoczonych metropoliach.

O&M: W jaki sposób wewnętrzne centra usług biznesowych wpływają na rozwój firmy?

GM: Centra wspierają rozwój podstawowej działalności na wiele sposobów. Dzięki bardziej konkurencyjnym procesom wewnętrznym spółki mogą poczynić inwestycje, aby rozszerzyć gamę produktów i usług oferowanych klientom. Jednocześnie, większa satysfakcja końcowego klienta z jakości usług świadczonych po konkurencyjnej cenie stanowi doskonałą podstawę do budowania trwałych relacji z firmą i rozszerzenia zakresu współpracy. Centra usług wspólnych odpowiadają za procesy znajdujące się coraz dalej w łańcuchu wartości, częściej mając kontakt z klientem końcowym lub konsumentem, dlatego też muszą być dobrze zarządzane, aby zapewnić profesjonale relacje odpowiadające standardom danej marki i oczekiwaniom klienta.

O&M: W jaki sposób polskie firmy korzystają z outsourcingu? Czy nauczyły się już stosować ten model biznesowy?

GM: Na wprowadzenie outsourcingu i usług wspólnych decydują się zazwyczaj ambitne firmy posiadające jasną wizję rozwoju, które pragną konkurować z liderami w branży. Dla każdej, nawet średniej wielkości firmy, odpowiednio wdrożony i stosowany model stwarza szanse rozwoju i przynosi ogromne korzyści. Jednak w obawie przed sporym ryzykiem przełomowej zmiany, nie wszystkie firmy decydują się na jego wprowadzenie.

Stworzenie centrum usług biznesowych wymaga specjalistycznej wiedzy, której brak może spowodować poważne problemy w firmie. Ponadto spółki, które decydują się otworzyć własne centra, ponoszą zdecydowanie większe ryzyko zakłócenia działalności i innych strat biznesowych.

Poza tym, w grę wchodzą również czynniki natury społecznopolitycznej, jeżeli zmiana wymaga przeniesienia miejsc pracy, nowych ścieżek kariery i straty pracowników posiadających cenne kwalifikacje. Proces wymaga więc szczególnej uwagi poświęconej ludziom oraz otwartej komunikacji, które pozwolą wzmacniać reputację i wewnętrzną kondycję firmy, a także sprzyjają dialogowi społecznemu.

O&M: Które regiony w Polsce dobrze odpowiedziały na potrzebę rynków, wychodząc z atrakcyjnymi propozycjami do sektora BPO/SSC?

GM: Trudno mi odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ w ciągu ostatnich osiemnastu miesięcy nasze wysiłki koncentrowały się na stworzeniu Centrum Usług dla Biznesu Deloitte w Rzeszowie. Oczywiście poza dużymi ośrodkami takimi jak Kraków czy Wrocław, w Polsce są również mniejsze miasta np.

Kielce, Elbląg, Opole i Legnica. Jesteśmy bardzo zadowoleni z wyboru Rzeszowa, jako lokalizacji naszego centrum, ponieważ po roku działalności zatrudniamy ponad 150 pracowników, a w ciągu nadchodzących lat liczba ta ma wzrosnąć do 300.

Wraz z rozwojem naszego Centrum będziemy wprowadzać usługi o wyższej wartości dodanej i oferować kandydatom, którzy chcą doświadczyć fascynującej pracy w jednej z największych firm świadczących usługi profesjonalne na świecie, bardziej wymagające stanowiska i zadania.

O&M: Czy istnieją obecnie w Polsce skuteczne modele współpracy między biznesem a uczelniami?

GM: W Rzeszowie udało nam się zbudować owocną i korzystną dla obu stron współpracę z ważnymi, lokalnymi szkołami wyższymi. Zamierzamy dalej rozwijać i pielęgnować te relacje nie tylko w obszarze edukacji, ale również stać się „odpowiedzialnym” członkiem rzeszowskiej społeczności, zgodnie z wartościami i marką Deloitte. Takie działania już mają miejsce, ponieważ wielu pracowników prowadzi lub uczestniczy w inicjatywach dla dobra społecznego lub pomaga potrzebującym.

Wierzymy w naszą misję, która mówi: „make an impact that matters”, czyli, że „ruch należy do Ciebie”.

O&M: Jakie są perspektywy rozwoju polskiego rynku BPO? GM: Obecny, kilkunastoprocentowy wzrost inwestycji i zatrudnienia na rynku BPO w Polsce powinien się utrzymać, a przyszłość sektora maluje się w jasnych barwach. Jednak, aby zapewnić sukces poczynionych inwestycji, polskie firmy powinny utrzymać przewagi konkurencyjne, otwartość na partnerów oraz inwestycje. Poza tym, działające centra muszą przesuwać dalej swoją pozycję w łańcuchu wartości, doskonaląc świadczone usługi dzięki innowacjom opartym na wdrażanych lub tworzonych nowych technologiach. Niestety perspektywy gospodarcze na najbliższe lata dla Europy Zachodniej nie poprawiają się i kraje te będą nadal zmagać się z problemem luki pokoleniowej oraz rosnących kosztów pracy.

Presja na obniżanie kosztów w tych krajach będzie rosła.

Szansą naszego regionu w Europie Środkowej pozostają już nie tylko niższe koszty pracy, ale również wyższa jakość i kompetencje pracowników. Mniej rozwinięte kraje Europy Środkowej mogą również wiele skorzystać z konsolidacji i przenoszenia procesów w oparciu o nowoczesne technologie. W związku z tym, poza oczekiwanym rozwojem dużych centrów, spodziewać się można rosnącego popytu na usługi mniejszych, bardziej innowacyjnych i elastycznych organizacji świadczących usługi o wysokiej wartości dodanej. Polska może poszczycić się wieloma znakomitymi informatykami, a więc oparta o technologie innowacyjność w połączeniu z przewidywalną i spójną kulturą pracy to obiecujący kierunek rozwoju. ⎔

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

53

Deloitte describes Polish BPO industry

"

Gerard Murray, Sponsoring Partner at Deloitte CE Business Services Center in Rzeszów

As a business grows and becomes more complex, sooner or later it will begin to encounter many challenges to manage and control its operations and costs and maintain efficiencies. For this reason an increasing number of global businesses have decided to transfer a portion of their business activities to a Shared Service Center (“SSC”) and to implement a new operating model within their organizations.

– interview with Gerard Murray, Sponsoring Partner at Deloitte CE Business Services Center in Rzeszów

O&M: How has the Polish business services sector been developing in the last several years?

Gerard Murray: The first pillar in the development of shared services was based around simple and straightforward tasks carried out in Shared Service Centers. Over time once these became more established and reliable, they became more specialed in specific more complex process areas such as building digital technologies and value-added competencies areas such as business reporting and in the area of taxation.

Now, many Centers have become very mature and are increasingly trusted with various management activities and driving new projects and change in their overall organizations.

The Polish shared services market is the one to report the highest growth in Central Europe. This is no surprise considering the work culture, quality and ethical standards present in the Polish market and the rich supply of well educated and enthusiastic Polish graduates. Poland offers advantages over the some of the more competitive market leaders such as India. When looking at the map, Poland’s “near shore” location, common time zone and easy accessibility by various transport links provides many advantages to businesses elsewhere in Europe who are considering going down the route of setting up a Shared Service Centers. It also means that the Centers in Poland can be more easily supervised and integrated into the mainstream business activities in the home country.

For many young Poles, working in a SSCs is highly attractive, because it provides the opportunity to learn new competencies and skills which had been developed in a global company for many years. It is a tremendous advantage, especially at an early stage of one’s career to have exposure to such an environment and to work with colleagues all over the world – this is especially the case for those coming to work in the new Deloitte Central Europe Centers in Rzeszow.

54

Obviously, it does not mean that there are no challenges in the sector. One of the key issues to be addressed on an ongoing basis is the quality of service to the end user at a competitive price while at the same time ensuring that employees continue to grow and develop within the organization.

O&M: Apart from cost of work, what were the key reasons for creating SSCs? What is the impact of digitization on the development of the BPO sector?

GM: Clearly one of the key drivers and ultimately the biggest benefit from the creation of a SSC is the consolidation, streamlining and standardization of various business processes. In nearly all cases this can only happen with the help of technology which facilitates real-time communication and enables persons from all over the world to participate in complex processes. Nowadays many of the more mundane manual tasks which existed in the past can be completely automated along defined policies and standards. Technology also facilitates the implementations of greater controls within an organization as deviations from the standard operating procedure are not possible.

O&M: Kraków is a flagship SSC location. What is your experience after a year of SSC operations in Rzeszów?

GM: Our experience in Rzeszów has been very positive from day one and our Center has grown much faster and been more successful than we originally thought possible in such a short period of time. We were very pleasantly surprised by the volume and quality of skills of the people who applied for positions in our new Center. Prior to coming we knew that Rzeszów has the highest percentage of students (per 1,000 citizens) in the entire European Union and that more than a half of its population is less than 33 years old and the average age is only 39 years! It is a young vigorous, electrifying city with efficient local authorities, who understand investors’ needs and who have been very welcoming towards us as we set about

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

setting up our Center. The size of the city is its enormous advantage, as one can get to any place in Rzeszów within 15 minutes.

Moreover, the capital of the Podkarpacie region ensures comfortable and modern transportation facilities and infrastructure, such as the airport and the motorway, as well as efficient public transport. This has meant that it was easier for us to transfer people from elsewhere in our organization to Rzeszów as the quality of life is much better than some of the more congested cities elsewhere.

O&M: How do internal Business Services Centers drive business growth?

GM: Centers drive growth in the mainstream business in a number of different ways. More competitive internal business operations means that a business can afford to invest more in new service lines and products which adds to the range on offer to clients. At the same time if the ultimate client is more satisfied with the quality of our services at a competitive price point this will also lead to a more enduring relationship between the organization and the client which over time leads to increased business activity. Increasingly, SSC’s are moving up the value chain and dealing more frequently with the end client or customer so it is important that they are well run and that their interactions are professional and reflect the brand and meet client expectations.

O&M: How is outsourcing used by Polish businesses? Have they already learned how to apply this business model?

GM: Outsourcing and shared services is usually applied by ambitious organizations with a clear vision and who have aspirations to compete with the top players. The model, if managed and implemented carefully, can provide enormous benefits and facilitate the growth prospects of any company, including for medium-sized enterprises. Not all organizations are willing to follow this strategy as the risks are high such as disruption to the business and the fear of dramatic change.

Development of business service centers requires specialist knowledge; if this is missing it has to be acquired and a challenge arises within the organization as to whether it can cope. Furthermore, companies who decide to develop centers independently incur considerable risks with a high chance of business interruption and damage to the business.

The second reason is of a more social and political nature, if the change requires the necessity to move workplaces, relocation, changing career paths and losing some capabilities in the core organization. This process requires a close focus on people and open communication, which if done properly will enhance reputation, improve the situation in the organization and encourage social dialogue.

O&M: Which Polish regions have appropriately responded to market needs, having provided an attractive offer for the BPO/SSC sector?

GM: It is hard for me to say as Rzeszów has been the focus of our efforts over the last 18 months as we worked to set up the Deloitte Business Services Center. We know that there are other cities in Poland, apart from the larger cities such as Kraków and Wrocław, there are also smaller ones like Kielce, Elbląg, Opole and Legnica. We are very comfortable with the decision we made to locate our Center in Rzeszów where after our first year of operations we have over 150 professionals working for us with plans to expand further in the coming years to over 300. As our Center matures we will add more value added services and offer more rewarding and challenging careers to those who come to work for us together with the excitement of working for one of the biggest professional services firms in the world.

O&M: Have any models of business-education partnerships been successfully implemented in Poland?

GM: In Rzeszów we have already forged very good and mutually beneficial relationships with all the local universities and third level education institutions. We plan to enrich and deepen these relationships in the future and not just in the education sector but also to be responsible “citizens” in Rzeszów in a way that reflects who we are in Deloitte, our values and our brand.

I know that this is already happening and there are many examples of our staff, of their own initiative, being active in the community and helping those who are less fortunate. We believe in our mission statement which is to “make an impact that matters”.

O&M: What are the prospects for growth of the Polish BPO market?

GM: The current double-digit rates of investment and employment growth in the Polish BPO market should continue and the future outlook for the sector is still quite optimistic.

However, to secure the future and the investments already made, it is important that the business environment in Poland remains competitive, business friendly and open to inward investment and that the centers already in existence continue to move up the value chain and enhance their service offerings through greater innovation perhaps by developing and adopting new technologies. Unfortunately, the economic prospects in western Europe is still rather weak for the foreseeable future and these countries will also still struggle with the generation gap and the increasing cost of workers. Hence, the pressure to cut costs in these countries will intensify.

The competitive advantage of our region in Central Europe is based not only on the lower cost of workers but also on higher quality and more skills. Less developed CE countries may also benefit from the technology driven process consolidation and transfer. Consequently, the demand will grow for smaller more innovative and flexible centers rendering value-added services and not just for the larger entities. Poland is rich in IT professionals, hence IT innovation combined with a predictable and stable work culture provides a promising strategy for growth. ⎔

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

55

ZATRUDNIANIE PRACOWNIKÓW CALL CENTER W NIEDZIELE I ŚWIĘTA Coraz częściej szeroko rozumiana obsługa klienta odbywa się za pomocą infolinii i jest świadczona przez pracowników wydzielonych jednostek wewnętrznych zakładu pracy, tzw. call center. Chęć zorganizowania tej obsługi w możliwie najszerszym wymiarze czasowym, a niekiedy wręcz konieczność jej zapewnienia w dni wolne od pracy wskutek świadczenia usług na rzecz podmiotów zagranicznych, rodzi pytanie o zasady dopuszczalności zatrudniania pracowników call center w niedziele i święta.

Grudzień

25

dr Iwona WięckiewiczSzabłowska radca prawny w Kancelarii Prawnej "Chudzik i Wspólnicy Radcowie Prawni" sp.p. www.chudzik.pl

Z 56

godnie z art. 1519 k.p., dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy, tj. w ustawie z dnia 18. stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy (t.j.

Dz.U. z 2015 r. poz. 90). Niedziela i święto rozumiane są tu w sposób normatywny, a nie kalendarzowy.

Za pracę w niedzielę i święto uważa się bowiem pracę

wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że pracodawca ustalił inną godzinę.

Kodeks pracy znacznie ogranicza zatrudnianie pracowników w niedzielę i święta. Zamknięty katalog przypadków, gdy praca taka jest dozwolona, zawiera art. 15110 k.p.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Dla zatrudnienia pracowników call center szczególne znaczenie mają trzy przypadki wymienione w tym katalogu: praca zmianowa (pkt 3), praca w systemie pracy weekendowej (pkt 10) oraz praca przy świadczeniu usług transgranicznych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej lub urządzeń telekomunikacyjnych, oraz praca zapewniająca możliwość świadczenia tych usług (pkt 11).

Definicję pracy zmianowej zawiera art. 128 § 2 pkt 1 k.p.

Zgodnie z jego treścią praca zmianowa polega na wykonywaniu pracy według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni. To rodzaj organizacji pracy, która może być stosowana w każdym systemie czasu pracy. Dla uznania pracy za zmianową pracownicy powinni zmieniać się na tych samych stanowiskach pracy według określonego harmonogramu. Wynika to z definicji pracy zmianowej zawartej w art.

2 pkt 5 Dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy.

Zatrudnianie pracowników call center w niedzielę i święta jest dopuszczalne również w przypadku, gdy zatrudnieni są oni w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta, czyli w systemie pracy weekendowej. System taki można zastosować do pracownika tylko na jego pisemny wniosek (art. 144 k.p.) i wymaga zawarcia stosownego postanowienia w umowie o pracę (art. 150 § 6 k.p.). W tym systemie można przedłużyć wymiar czasu pracy maksymalnie do 12 godzin na dobę w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.

Trzeci przypadek dopuszczalnego zatrudnienia pracowników call center w niedzielę i święta został dodany do Kodeksu pracy w 2014 roku. Zgodnie z dodanym wówczas do art. 15110 pkt 11, zatrudnienie takie jest możliwe przy wykonywaniu prac polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni wolne od pracy w Polsce są u niego dniami pracy, a także zapewniających możliwość świadczenia takich usług. W uzasadnieniu nowelizacji wskazano, że wprowadzenie tej dodatkowej możliwości ma na celu poprawę konkurencyjności polskiego rynku pracy poprzez ułatwienie wykonywania pracy na rzecz zagranicznych podmiotów działających na rynku światowym, w których obowiązują różne kalendarze świąt i strefy czasowe. Podkreśla się, że regulacja ta znajduje

zastosowanie przede wszystkim do przedsiębiorstw globalnych lokujących w Polsce centra kompetencji oraz call center.

Stosownie do art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1030), środki komunikacji elektronicznej to rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności poczta elektroniczna. Natomiast przez urządzenia telekomunikacyjne, zgodnie z art. 2 pkt 42 i 46 ustawy z dnia 16. lipca 2004 roku Prawo telekomunikacyjne (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1489) rozumieć należy urządzenia elektryczne lub elektroniczne przeznaczone do zapewniania telekomunikacji, czyli do nadawania, odbioru lub transmisji informacji, niezależnie od ich rodzaju, za pomocą przewodów, fal radiowych bądź optycznych lub innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną.

Dopuszczalność pracy w niedziele i święta przewidziana powyższym przepisem dotyczy wyłącznie pracowników bezpośrednio wykonujących wskazane usługi transgraniczne (np. świadczących telefoniczną pomoc techniczną) oraz pracowników wsparcia technicznego tych usług (np. serwisantów infrastruktury telekomunikacyjnej). Dodatkowo konieczne jest, aby u odbiorcy usługi poza terytorium Polski dopuszczalna była praca w te konkretne dni, które w Polsce są niedzielami lub świętami. Wymaga to ustalenia kalendarza dni wolnych w kraju odbiorcy usługi, stosownie do obowiązujących tam regulacji prawnych.

Pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy.

W zamian za pracę w niedzielę dnia wolnego należy udzielić w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, a jeśli nie jest to możliwe – w ciągu okresu rozliczeniowego. W zamian za pracę w święto, dnia wolnego udzielić należy w ciągu okresu rozliczeniowego.

W razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia jak za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 15111 k.p.). Ponadto, pracodawca zatrudniający pracowników w niedzielę musi zapewnić im co najmniej raz na 4 tygodnie niedzielę wolną od pracy (nie dotyczy to pracowników zatrudnionych w systemie pracy weekendowej).

Zatrudnianie pracowników w niedziele lub święta należy przewidzieć w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy, a jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie ma obowiązku ustalania regulaminu pracy – w obwieszczeniu, o którym mowa w art. 150 § 1 k.p. ⎔

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

57

HIRING CALL CENTER EMPLOYEES ON SUNDAYS AND HOLIDAYS Generally speaking, customer service is increasingly more often provided via helplines by employees of a company’s select interior units, so-called call centers. An attempt to provide such a service in the widest possible time frame, and sometimes even the necessity of providing it on days off work for foreign entities, raises questions about the permissibility of hiring call center employees on Sundays and holidays.

dr Iwona WięckiewiczSzabłowska legal advisor in the Law Firm "Chudzik i Wspólnicy Radcowie Prawni" sp.p. www.chudzik.pl

58

A

ccording to Art. 151 9 of the Labor Code, days off work are Sundays and holidays defined by the law on days off work, i.e. by the January 18th 1951 Act on days off work (Journal of Laws of 2015 Item 90). Sundays and holidays are understood here in a prescriptive rather than calendar sense since labor on Sundays and holidays is considered labor performed between 6.00 on that day and 6.00 on the next day unless the employer established a different hour.

The Labor Code considerably limits hiring employees on Sundays and holidays. The exhaustive list of cases when such labor is permitted includes Art. 15110 of the Labor Code. Three cases in particular listed there

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

are relevant in hiring call center employees: shift work (point 3), weekend work system (point 10) and work while providing cross-border services using means of electronic communication or telecommunication devices, as well as work ensuring the provision of such services (point 11).

Art. 128§2 point 1 of the Labor Code defines shift work.

It reads that shift work constitutes labor performed according to an established timetable that involves changes in the time select employees perform labor after a certain number of hours, days or weeks. It is a kind of work arrangement that can be applied in any work time system. For labor to be considered shift work, employees should rotate in the same positions according to an established timetable. It is specified by the definition of shift work included in Art. 2 point 5 of the 2003/88/WE Directive of the European Parliament and the Council from November 4th 2003 on certain aspects of work time organization.

Hiring call center employees on Sundays and holidays is also permitted if the employees are hired in the work time system which involves labor performed exclusively on Fridays, Saturdays, Sundays and holidays, that is in the weekend work system. Such a system can only be applied to an employee upon his or her written request (Art. 144 of the Labor Code). It requires a relevant provision in the employment contract (Art. 150§6 of the Labor Code). This system allows for work time extension up to 12 hours a day in the settlement period not exceeding a month.

The third case in which hiring call center employees on Sundays and holidays is permitted was added to the Labor Code in 2014. According to point 11 amended to Art. 15110, such employment is possible if performed labor involves services provided via means of electronic communication as defined by the law on electronically supplied services or services supplied via telecommunication devices prescribed by telecommunication law, received outside the territory of the Republic of Poland, if – according to the laws binding the receiver of the service – days off work in Poland constitute workdays there, and which ensure the provision of such services. The amendment was justified as follows: introducing this new option aims to increase the competitiveness of the Polish labor market by facilitating work on behalf of foreign entities operating on the world market where holiday

times and time zones may differ. It is underscored that this regulation mostly applies to global enterprises establishing competence centers and call centers in Poland.

According to Art. 2 point 5 of the July 18 th 2002 Act on electronically supplied services (Journal of Laws of 2016 Item 1030), electronic means of communication are technical solutions, including tele-informational devices and software tools supporting them, which enable remote individual communication while using data transmission between tele-informational systems, particularly electronic mail. Alternatively, telecommunication devices, according to Art. 2 points 42 and 46 of the July 16 th 2004 Act on telecommunication law (Journal of Laws of 2016 Item 1489) are defined as electric or electronic devices intended to ensure telecommunication, that is sending, receiving or transmitting information, regardless of its kind, via cables, radio or optical waves, or other means using electromagnetic energy.

Permissibility of work on Sundays and holidays by the above mentioned regulation applies exclusively to the employees directly performing the indicated cross-border services (e.g. providing technical help via telephone) as well as staff providing technical support of these services (e.g. telecommunication infrastructure service technicians).

An employee working on Sundays and holidays is eligible for an alternative day off work. In exchange for working on Sunday, a day off should be provided in the 6 days preceding or following that Sunday, and should this not be possible – during the settlement period. In exchange for working on holidays, a day off should be provided during the settlement period. Should providing a day off work not be possible, an employee is eligible for a salary supplement equal to overtime (Art. 15111 of the Labor Code). Moreover, the employer hiring employees on Sundays must provide them with at least one Sunday off work in 4 weeks (this excludes employees hired in the weekend work system).

Hiring employees on Sundays and holidays shall be included in the collective bargaining agreement or the workplace regulations, and if the employer is not subject to a collective bargaining agreement or is exempt from establishing workplace regulations this should be in the notice specified in Art. 150§1 of the Labor Code. ⎔

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

59

BANKI CORAZ BARDZIEJ

WIRTUALNE

Janusz Tomiczek, Prezes Alfavox

Już od dawna zakładamy rachunki bankowe bez konieczności odwiedzenia oddziału. Przez telefon można również podpisać umowę, wziąć pożyczkę czy porozmawiać z ekspertem. Wykorzystujące postęp technologiczny banki i instytucje finansowe coraz częściej zapraszają klientów do swoich wirtualnych oddziałów. Wielokanałowych, darmowych, bezpiecznych i dających możliwości zbadania oczekiwań klientów, nawet wówczas, gdy nie wyrażą ich wprost.

Jeden klient, wiele kanałów komunikacji Zacznijmy od zmiany definicji: wirtualny oddział to nie miejsce a usługa. W przypadku banków i instytucji finansowych polega ona na komunikowaniu się doradców ze swoimi klientami za pomocą rozmaitych sposobów: od maila, przez czat, wideokonferencję lub media społecznościowe. W ten sposób przedstawiają swoją ofertę i zawierają umowy bez konieczności fizycznej obecności w biurze.

Rozwiązanie działa w modelu omnichannel, czyli firma kontaktuje się z usługobiorcą za pomocą wielu kanałów, z których każdy gwarantuje wysoką jakość połączenia. Klient otrzymuje spersonalizowaną ofertę, może także korzystać z wybranych przez siebie form komunikacji, które są dla niego najwygodniejsze. Jeśli na przykład zadzwonił do banku i chce zapoznać się z dokumentami, szybko może przenieść konwersację do Internetu i wygodnie przeglądać lub uzupełniać formularze. W ten sposób załatwia swoje sprawy bez wychodzenia z domu, z dowolnego miejsca na ziemi i w dowolnym czasie – ma w tym zakresie coraz większą swobodę. Nacisk na jak najwyższą jakość obsługi klienta wymusza na instytucjach kolejne zmiany i udogodnienia, które stają się standardem – coraz częściej oferują całodobowe infolinie, działające 7 dni w tygodniu.

Klikaj, czatuj, oglądaj

– Poza rozmową twarzą w twarz za pomocą strony WWW, wirtualny oddział pozwala na wspólną pracę na dokumentach, pomoc doradcy w wypełnianiu formularzy, wyświetlanie prezentacji i dodatkowych materiałów na komputerze lub urządzeniu mobilnym, włączanie do rozmowy innych specjalistów oraz osób, które mogą być zaangażowane w podpisanie umowy

60

– wylicza Janusz Tomiczek, prezes Alfavox, producenta systemów teleinformatycznych klasy video contact center. – Niektóre oddziały posiadają kanał obsługi klientów VIP, którzy mogą być zapraszani mailowo na internetowe spotkanie z indywidualnym doradcą – dodaje.

Systemy obsługujące wirtualny oddział zapewniają maksymalny komfort klientów – utrzymują oni proste w obsłudze narzędzie, często nie wymagające nawet instalacji dodatkowego oprogramowania, ani szczególnych umiejętności technicznych. Dzięki funkcji współdzielenia ekranu, konsultant może załatwić wszystkie formalności oraz wypełnić potrzebne dokumenty w imieniu klienta i przy jego udziale.

Tanio, taniej, przyszłościowo

Wymieniając zalety wirtualnego oddziału często w pierwszej kolejności podkreśla się redukcję kosztów związanych z wynajmowaniem powierzchni biurowych czy zatrudnianiem pracowników. – Oszczędność to istotny argument, ale moim zdaniem nie powinien być kluczowym w implementacji tego rozwiązania. Równie ważne jest błyskawiczne dostarczanie i analizowanie informacji zwrotnej od klientów. Wszystkie komunikaty wymienione z klientem to źródło danych, wiedzy o konsumentach. Wystarczy je na bieżąco badać, by jeszcze lepiej poznać ich potrzeby i preferencje, przewidzieć zachowania, a w konsekwencji dostarczyć im szytą na miarę ofertę oraz oczekiwane przez nich usprawnienia procesów biznesowych w firmie – mówi Janusz Tomiczek z Alfavox.

Rozmowy z klientami, zarówno te głosowe jak i pisane, prowadzone w ramach wirtualnego oddziału, są rejestrowane. Mogą być analizowane i weryfikowane, przez co firma uzyskuje wiedzę na temat klienta i może doprecyzowywać ofertę pod kątem jego zainteresowań.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Dane te są wzbogacane przez informacje zaczerpnięte ze źródeł poza organizacją, na przykład o komentarze i pytania zadawane za pośrednictwem portali społecznościowych. Uzyskana w ten sposób wiedza jest porównywana z opiniami konsumentów zebranymi podczas bezpośredniego kontaktu. Na tej postawie można bardzo dokładnie określić tzw. Customer Experience, a więc wrażenia i doświadczenia klienta w kontakcie z daną marką.

Rewolucja – bez pinu i hasła

System weryfikacji klienta, zastosowany w wirtualnym oddziale, jest w stanie rozpoznać daną osobę, bez konieczności podawania przez nią hasła, pinu czy telekodu. Jak? Dzięki zastosowaniu zaawansowanych mechanizmów biometrycznych.

Są one dużym udogodnieniem w kontakcie z bankiem lub instytucją finansową, a ich użycie jest całkowicie bezpieczne.

Najczęściej wykorzystywanymi metodami biometrycznymi są cechy fizyczne, które zostały wcześniej wprowadzone do systemu informatycznego. Są to zwykle: linie papilarne, tęczówka oka, kształt twarzy.

Dzięki nim klient nie musi po raz kolejny podawać swoich danych, wstukiwać peselu ani pamiętać hasła. To znacznie przyspiesza i ułatwia komunikację, zwłaszcza, gdy dana osoba kontaktuje się z instytucją finansową dość często lub robi to kilkakrotnie w ciągu jednego dnia.

Czy tego chcą klienci?

Jak wynika z opublikowanych w sierpniu tego roku przez portal MojeBankowanie.pl badań, najczęściej stosowaną formą komunikacji w instytucjach finansowych

jest ciągle rozmowa telefoniczna. Widać jednak bardzo wyraźny trend zainteresowania kanałami wirtualnymi.

Prym wiodą zwłaszcza wideo oraz czat. Dlaczego tak się dzieje?

Klienci banków i instytucji finansowych, pytani o swoje preferencje w ramach badań fokusowych, deklarują, że najbardziej istotnymi dla nich elementami związanymi z komunikacją są: czas oczekiwania na połączenie z doradcą, dostępność kanału na urządzeniach mobilnych, możliwość wyłączenia kamery, szybkie otrzymanie odpowiedzi na zadane pytanie oraz łatwe zapisanie po zakończeniu połączenia linków, które udostępniono podczas rozmowy.

Ważny wydaje się być także koszt połączeń z doradcą – infolinie 801 lub za pośrednictwem numerów stacjonarnych czy komórkowych są płatne, a przedłużający się czas oczekiwania na połączenie powoduje wzrost kosztów rozmowy i frustrację klienta.

Wirtualny oddział banku – wielokanałowe rozwiązanie mobilne, dostępne z każdego miejsca, o każdej porze, z wykorzystaniem dowolnego, ulubionego przez klienta internetowego kanału komunikacji, jest odpowiedzią na jego potrzeby. To, co jeszcze wczoraj wydawało się być przyszłością, dziś staje się standardem. ⎔

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

61

BANKS INCREASINGLY

VIRTUAL

Janusz Tomiczek, CEO at Alfavox

You can open a bank account directly from your home for a long time. You can also enter into agreement, take out a loan and consult an expert via phone. The banks and financial institutions take advantage of technological progress and more and more frequently invite their customers to their virtual branches that provide multi-channel, free-of-charge and safe contact, and also a possibility to research into customer’s expectations, even if they are not expressed directly.

One customer, many communication channels Let’s start from changing the definition: virtual branch is not a location but a service. In the case of banks and financial institutions this service consists in communication between the advisers and their customers via different means of communication: e-mail, chat, videoconference or social media. This is the way they present their offer and conclude agreements, whereas the physical presence of the customer in the office is not required.

The solution functions in omni-channel mode, which means that the company contacts a customer via several communication channels, out of which each channel guarantees a high quality of connection. The customer receives a personalised offer and can also use the most convenient forms of communication he’s selected. In a situation when the customer calls the bank to consult the documents, he can quickly transfer the conversation to the Internet and easily view and complete the forms.

In this way the customer manages his business directly from his home, from any location in the world and at any time – he is given more flexibility. As more and more emphasis is placed on the highest possible customer service, the institutions are forced to introduce subsequent changes and improvements, which then become standard services – as for example the increasingly common hotlines available 7 days a week.

Click, chat, watch

– Apart from a face-to-face conversation via webpage, a virtual department enables a customer to work on

62

documents together with a consultant, complete forms with the help of a consultant, display presentations and additional materials on the customer’s personal computer or mobile device, invite experts and parties to an agreement to the conversation – enumerates Janusz Tomiczek, President of Alfavox, a developer of video contact center information and communication systems. – Some branches provide a customer service channel dedicated to VIPs, who are invited via e-mail for a meeting with their individual consultant in the Internet – he adds.

Systems that handle a virtual department provide the customers with maximum comfort – they are equipped with a user-friendly tool that often does not even require installing any additional software or having any special technical skills. Through screen-sharing function a consultant can complete all the formalities and necessary documents on behalf of the customer with his participation in the process.

Cheap, cheaper, forward-looking

While enumerating the advantages of virtual department, the reduction of costs related to office rental or staff employment are often mentioned in the first place. – Cost saving is a crucial argument, however, in my opinion, it should not be a key factor in implementation of this solution. Immediate delivery and analysis of feedback from the customers is equally important. All communication exchanged with a customer constitutes a source of data and knowledge about consumers.

It is enough to examine it on an ongoing basis to even better understand the consumers’needs and preferences,

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

predict their behaviour and as a result provide them with a tailor-made offer and the expected improvements in the business processes of the institution – says Janusz Tomiczek of Alfavox.

Conversations with customers carried out within the virtual department via both voice channel or chat, are recorded. They can be analysed and verified, so that the company gets knowledge about the customer and may further clarify the offer to his interests.

The data is supplemented with information coming from the sources outside the organization such as posted comments and questions asked via social networks.

The knowledge obtained in this way is compared with the opinions of customers obtained during direct contact.

On that basis it is possible to clearly define so called Customer Experience, i.e. customer’s impressions and experiences in relation to a given brand.

The costs of connections also seem to be important – hotlines starting from 801 or available from fixed-line or mobile phones are payable, whereas the prolonged time of waiting for a connection increases the costs and causes customers’ frustration.

Virtual bank department – multi-channel mobile solution, available from any location, at any time, via preferable communication channel of a website customer is a response to his needs. Yesterday’s future is today’s standard. ⎔

Revolution – no PIN, no password

Customer verification system used in virtual department is able to recognise a given person without having to enter any password, PIN or security code. How? This is possible through application of the advanced mechanisms for processing biometric information. Such mechanisms offer a great convenience for customers in their contact with the bank or other financial institution and they are completely safe for use. The most frequently used biometric methods are physical characteristics, which have been previously entered into the computer system. These usually include: fingerprints, iris, shape of face. Through biometric mechanisms the customer does not need to enter his personal data, personal id number or remember a password, thus speeding-up and facilitating the communication, especially when he contacts a financial institution often or even a few times per day.

What do the customers want?

According to the research by MojeBankowanie.pl portal published in August this year, a telephone call is still the most commonly used means of communication with financial institutions. However, apparent increase in the public’s interest in communication via virtual channels can be noticed. The leaders in this respect are video channel and chat. Why?

During the focus-group surveys, the customers of banks and financial institutions, when asked about their preferences, declared that the most important elements of communication include: time of waiting in a queue for the connection with a consultant, availability of communication channel on mobile devices, possibility to turn-off the camera, rapid reply to asked questions and possibility to easily save the links made available during the connection.

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

63

Od Network Operatora do Program Managera Wywiad z Łukaszem Nieścierowiczem, Łukasz Nieścierowicz, Senior Project Manager

Program Manager'em w bydgoskim oddziale firmy Atos

O&M: Jak rozpoczęła się Twoja kariera w firmie Atos? Łukasz Nieścierowicz: Pracę w Atos rozpocząłem w dziale Network Security & Communications Services (obecnie NDCS), gdzie zajmowałem się obsługą wewnętrznej sieci firmy oraz klientów holenderskich.

Przez półtora roku pracy w tym dziale nabyłem wiele przydatnych umiejętności, m.in. pracy z zespołem w sytuacjach krytycznych, a także poznałem pracę zespołów operacyjnych i narzędzia używane w firmie.

O&M: Zaczynałeś w dziale technicznym, aktualnie zajmujesz się zarządzaniem projektami – jak to się stało? ŁN: Project management interesował mnie od dłuższego czasu. Dlatego, gdy mniej więcej rok po moim dołączeniu do firmy pojawiła się informacja, że dział zarządzania projektami planuje Atos Academy, bez wahania zgłosiłem swój udział.

64

O&M: Atos Academy – cóż to takiego? ŁN: Są to bezpłatne weekendowe szkolenia organizowane zarówno dla pracowników, jak i osób spoza firmy, które chcą dołączyć do naszego zespołu. Zajęcia dotyczą konkretnego obszaru wiedzy i prowadzone są

przez specjalistów z firmy Atos. Na koniec kursu najlepsi uczestnicy otrzymują oferty pracy w dziale organizującym Akademię. Ja także otrzymałem możliwość przejścia do zespołu zarządzania projektami w bydgoskim oddziale firmy.

O&M: I tak zaczęła się Twoja przygoda z project managementem… ŁN: Dokładnie. Rozpocząłem pracę jako Project Coordinator i od razu wziąłem udział w bardzo istotnym wewnętrznym projekcie. Jego celem było stworzenie dokumentacji serwisowej, zgodnej z nowotworzoną kompleksową platformą, dla około 15 serwisów pokrywających pełną ofertą dwa działy w naszej firmie.

Byłem odpowiedzialny za przygotowanie dokumentacji dla 3 serwisów sieciowych. Wiedza nabyta na poprzednim stanowisku pracy okazała się bardzo przydatna.

W zakresie projektu było stworzenie, walidacja i uzyskanie akceptacji dla około 40 dokumentów technicznych, które tworzyli architekci Atos.

O&M: Niełatwy projekt, jak na początek pracy w nowej roli… ŁN: To prawda. Największym wyzwaniem była tutaj sama współpraca z architektami, którzy są niezwykle

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

zajęci. Drugim wyzwaniem był fakt, że przygotowywane dokumenty musiały być zgodne z nowotworzonym środowiskiem, które miało w pełni pokrywać procesy ITIL (Information Technology Infrastructure Library) w naszej firmie. W tamtym czasie posiadaliśmy setki narzędzi, często inne w każdym kraju, które nie zawsze współpracowały ze sobą. Nowa platforma miała być rozwiązaniem całościowym – od systemu monitorującego urządzenia klienta aż po portal, na którym klient mógł zobaczyć raporty SLA (Service Level Agreement), statusy zgłoszeń, problemów czy modyfikacji. Jako że system ten był nadal w fazie koncepcyjnej, często zdarzały się zmiany. Zadaniem moim i architektów było zrozumienie, jak będzie działał cały system i jaki wpływ na poszczególne serwisy będą miały wprowadzane poprawki.

O&M: Jak dalej potoczyła się Twoja ścieżka zawodowa w firmie? ŁN: Po pół roku pracy zostałem awansowany na stanowisko Project Leadera. Nadal pracowałem nad tym samym projektem, zmienił się jednak zakres moich obowiązków. Byłem odpowiedzialny już nie za trzy, a za wszystkie serwisy. Całe przejście do tego stanu rzeczy odbywało się stopniowo, a z miesiąca na miesiąc zakres moich obowiązków wzrastał. Po zakończeniu projektu, wypracowane rozwiązania zostały przekazane działom operacyjnym, a mi przydzielono trzy nowe projekty.

O&M: Za co wówczas byłeś odpowiedzialny? ŁN: Odpowiadałem za przygotowanie nowych serwisów dla klientów. Tym razem to do mojego zespołu należało także przygotowanie serwisu, czyli zbudowanie rozwiązania technicznego, przetestowanie go, przygotowanie zespołu wspierającego oraz dokumentacji.

W trakcie pracy nad tymi zadaniami zaproponowano mi przejęcie większego projektu dla naszego największego klienta. Zgodziłem się, gdyż było to dla mnie duże wyzwanie – byłem odpowiedzialny za offshoring, czyli sprawne przekazanie wiedzy z krajów Europy Zachodniej do Polski.

O&M: Aktualnie pracujesz w roli Program Managera – jak znalazłeś się w tym miejscu? ŁN: Po dwóch latach pracy nad projektem związanym z wymianą sprzętu zostałem awansowany na Senior Project Managera i nadal prowadziłem dotychczasowy projekt. Rok temu otrzymałem kolejną propozycję – prowadzenie innowacyjnego programu dla tego samego kluczowego klienta. Nie zastanawiałem się długo. Przekazałem swoje obowiązki innej osobie, a sam zostałem Program Managerem. Aktualnie w czteroosobowym zespole (poza mną w skład zespołu wchodzi dwóch Project Managerów oraz Project Leader) zarządzamy wdrożeniem rozwiązania IPsoft w środowisku Atos. Jesteśmy jednymi z pierwszych, którzy wprowadzają takie rozwiązanie.

O&M: Co jest najważniejsze w pracy Program Managera? ŁN: Jest to praca wymagająca dużo skupienia i zaufania do ludzi, z którymi się współpracuje. Mam szczęście posiadać bardzo dobry i zgrany zespół, który składa się z osób z Ameryki, Rumunii i Polski. Różne pochodzenie pozwala nam wymieniać się spostrzeżeniami oraz prawidłowo reagować na pojawiające się problemy wynikające z różnic kulturowych. Bardzo ważna jest komunikacja w odpowiedniej formie i odpowiednim czasie. Aby wiedzieć na bieżąco o wykrytych problemach i móc szybko reagować na zmiany, odbywamy codziennie spotkania zarówno z zespołem, jak i dostawcą zewnętrznym.

O&M: Co najbardziej cenisz w swojej pracy? ŁN: Cenię atmosferę panującą w naszym bydgoskim oddziale. Czasami żałuję, że nie mogę być tam codziennie. Z drugiej strony, jednak doceniam możliwość pracy zdalnej, bowiem pracując zdalnie 3 tygodnie w miesiącu, spędzam więcej czasu z rodziną i mogę mieszkać poza Bydgoszczą.

O&M: Co Cię motywuje? ŁN: Najbardziej motywują mnie wyzwania. Praca na stanowisku Network Operatora była początkowo bardzo interesująca, ale po ponad roku pracy niewiele potrafiło mnie już zaskoczyć. Jako kierownik projektu, a teraz programu regularnie otrzymuję ciekawe wyzwania, którym muszę sprostać.

O&M: Najtrudniejszy projekt, nad którym pracowałeś? ŁN: Program, którym obecnie zarządzam jest zdecydowanie najtrudniejszy. Wynika to m.in. ze złożonych powiązań z innymi programami. Dodatkowo dochodzi współpraca z dostawcą zewnętrznym, zarządzanie pracą kierowników projektu, rozwiązywanie codziennie pojawiających się problemów, ustalanie z setkami ludzi różnorakich szczegółów oraz raportowanie do osób zarządzających dużą częścią, liczącej prawie 100 000 pracowników firmy.

O&M: Dlaczego zawód Program Manager możemy uznać za przyszłościowy? ŁN: Uważam, że w każdej większej firmie takowa rola jest potrzebna. Należy czuwać nad celami biznesowymi przedsiębiorstwa, efektywnie wykorzystywać zasoby i dostosowywać się do zmian na rynku. ⎔

Łukasz Nieścierowicz – Senior Project Manager w Atos Poland Global Delivery Center Certyfikowany kierownik projektu i programu posiadający bogatą wiedzę z zakresu sieci komputerowych. Specjalizujący się w projektach dotyczących infrastruktury, jak i narzędzi IT wspierających procesy ITIL. Nieobce są mu także projekty dotyczące offshoringu, wdrażania nowych usług, migracji oraz transformacji. Obecnie Senior Project Manager pełniący rolę Program Managera w bydgoskim oddziale firmy Atos, zarządzający innowacyjnym programem automatyzacji usług IT dla jednego z kluczowych klientów Atos.

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

65

From Network Operator Interview with Łukasz Nieścierowicz, Łukasz Nieścierowicz, Senior Project Manager

Program Manager in Atos Bydgoszcz office

situations the team work is. I also got familiar with various tools that are used in our company and I had a chance to understand what operational teams actually do.

O&M: You came here to work as a technician and now you are managing projects – how did this happen? ŁN: I have been interested in project management for quite a long time. And that is why, after about one year of working in Atos, when I heard that PPM is planning to conduct Atos Academy, I decided to apply for it with no hesitation.

O&M: What exactly is Atos Academy? ŁN: Atos Academy offers free weekend training sessions for Atos current and future/prospect employees.

All of the trainings are about specific area of work and they are prepared by Atos specialists. After completing the course, the best attendees can count on a job offer from their chosen department. This is how I was offered a post in PPM team.

O&M: And this is how your journey with project management started… ŁN: Indeed. At first, I was working as a Project Coordinator and from the very beginning I was involved in one of our very important external projects.

The main objective was to create service documentation in accordance with newly developing platform for around 15 services which with their offer fully cover two of departments in our company. I was responsible for preparing documentation for 3 of such services and the knowledge that I gained in my previous role in NDCS helped a lot. Project scope also included creation, validation and obtaining approval for about 40 different technical documents created by Atos architects.

66

O&M: How did your career at Atos begin? Łukasz Nieścierowicz: My career started in Network Security & Communications Services team (currently NDCS), where I was responsible for operating internal network of the company and other various Dutch clients. I have been working there for one year and a half and during that time I have learned a lot of very useful skills, e.g. I realized how important in critical

O&M: Quite a complicated project to start from… ŁN: That’s right. The biggest challenge here was the cooperation with IT architects who are extremely busy all the time. The second challenge was the fact that all of the documents had to be prepared in line with the new environment that we were creating, which was supposed to cover all ITIL (Information Technology Infrastructure Library) processes in our company.

At that time we were using a number of different tools in different countries which were not always compatible with each other. The new platform was supposed to be a holistic solution – it was meant to be a system for monitoring many aspects from, for example, monitoring our clients’ tools to a portal, where our clients could

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

to Programme Manager see all the SLA (Service Level Agreement) reports, problems and change statuses. Because of the fact that this system was in the conceptual stage, we often had to deal with different changes. Together with our IT architects, we were trying to understand how the whole system is going to look like and how the changes are going to influence the services.

O&M: And how did your career progress after that? ŁN: After 6 months, I was promoted to a Project Leader’s position. I was still working on the same project but my responsibilities expanded. I was now responsible for not only three but all of the services. But of course, it all happened gradually, month by month the number of my tasks was increasing. After the project closure, the solutions that we developed were handed over to the operational departments and I was tasked to lead three new projects.

O&M: And what were your responsibilities then? ŁN: I was responsible for the preparation of new services for our clients. This time, my team also had to prepare the service, which involves building the technical solution, testing, organizing the support team and preparing all the documentation. And while I was working on these tasks, I received an offer to take over even bigger project for one of Atos’s most valuable clients. Obviously, I agreed as this was a huge challenge for me – I became responsible for offshoring, which meant the effective knowledge transfer from Western Europe countries to Poland.

O&M: You are currently working as a Programme Manager – how did this happen? ŁN: After two years of working on a project related to the change of equipment, I was promoted to a Senior Project Manager position and I continued to lead on this project for one more year, until I received another very interesting proposition – managing innovative programme for the same key client. I accepted this offer right away. I handed over my foregoing responsibilities to one of my colleagues and I became a Programme Manager. Currently, I’ve got two Project Managers and one Project Leader in my team, and together we manage implementing IPsoft solution in Atos environment.

We are one of the first companies who are implementing such an idea.

O&M: What do think is the most important in your job? ŁN: This job requires you to stay focused all the time and you should definitely trust people who work with you.

I am really glad that I have a team of very good specialists from the US, Romania and Poland. This mixture of cultures gives us an opportunity to exchange different points of view and also teaches us how to deal with issues or problems that result from cultural differences.

I do believe that the effective communication is the key in this job. In order to identify problems on time and react promptly to any changes we have daily meetings with our team as well as with our external supplier.

O&M: What do you appreciate the most in your job? ŁN: I think that we have a very good atmosphere in our Bydgoszcz office. Sometimes I even regret that I cannot be there every day. But on the other hand, I really appreciate the possibility to work remotely, I work from home for 3 weeks in a month, which means that I have more time for my family and I can also live outside of Bydgoszcz.

O&M: And what motivates you the most? ŁN: I am always motivated by new challenges.

Working as a Network Operator was very interesting at the beginning, however after one year my tasks became quite predictable. As a Project Manager, or now a Programme Manager, I constantly face interesting challenges, which is very stimulating and this is my main motivator.

O&M: What was your most difficult project? ŁN: The Programme that I am managing now is definitely the most difficult one. This is mainly because of the fact that it is dependent on other programmes. I also need to cooperate with an external supplier, manage a group of PMs, solve everyday problems, obtain agreements and report to people who are managing a huge part of a company with almost 100k employees.

O&M: Do you think that the role of Programme Manager is a prospective one? ŁN: I believe that such a role is essential in every bigger company or organization. There should always be someone who takes care of and monitors company’s business targets and who knows how to use the resources effectively or how to adapt to market changes. ⎔

Łukasz Nieścierowicz – Senior Project Manager in Atos Poland Global Delivery Center Certified Project and Programme Manager with broad networking knowledge, specialising in infrastructure projects as well as IT tools supporting ITIL processes.

Experienced in offshoring projects, service implementation, migration and transformation. Currently a Senior Project Manager, with Programme Manager role in Bydgoszcz office, managing an innovative programme of IT services automation for one Atos’s key clients.

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

67

STANOWISKO:

MENADŻER DS. ZARZĄDZANIA EFEKTYWNOŚCIĄ ZESPOŁU Menadżer ds. Zarządzania Efektywnością Zespołu to niepowtarzalna szansa na rozwój scieżki kariery w obrębie danej funkcji – niesie ze sobą kreatywne połączenie pogłębionych umiejętności analitycznych z podejściem strategicznym. W ramach tego samego stanowiska współegzystuje zorientowanie na proces i dane wraz z komunikacją perswazyjną oraz efektywnym, choć często niebezpośrednim zarządzaniem zespołem oraz klientem.

Agnieszka Piechaczek, Talent Acquisition Poland Lead & Brand Building Manager

Rola ma kluczowe znaczenie dla powodzenia projektów, ponieważ oznacza nieustające rewidowanie efektywności poprzez analizę danych. Osią są tu zobowiązania procesowe w kontrakcie SLAs (Service Level Agreements), dokumentacja osiągnięć, wszelkie czerwone flagi, produktywność, prezentacje podsumowujące dla klienta, jakość działań operacyjnych, plany rozwoju. Osoba na tym niezwykle trudnym, ale także prestiżowym stanowisku na podstawie przeprowadzanych analiz danych z wszelkich źródeł przygotowuje strategiczne rekomendacje dotyczące kierunków zmian procesowych, operacyjnych, wydajnościowych, aby zmaksymalizować potencjał i możliwości. Menadżer ds. Zarządzania Efektywnością Zespołu współpracuje ze swoimi odpowiednikami, dyrektorami funkcji, oraz partnerami biznesowymi w celu zoptymalizowania wkładu w globalną strategię operacyjną oraz inicjatywy centralne prowadzące do zwiększenia efektywności organizacji i usług dostarczanych przez różnorodne zespoły w wielu lokalizacjach.

– Myślę, że pójście tą drogą było dla mnie bardzo naturalne.

Wszystko, co wcześniej robiłam i czym wcześniej się interesowałam prowadziło mnie tą ścieżką. Zaczynając od prostych raportów, uczenia się tricków Excela, kiedy nie zgadzałam się z powtarzalnymi zadaniami, po zaawansowane analizowanie danych, aby pokazać liczbowo to, czego inni nie rozumieli.

W mojej opinii każdy, kto dostrzega nie całkiem oczywiste zależności, kto uwielbia łączenie rozrzuconych elementów albo układanie puzzli i kto wreszcie nie boi się liczb, wykresów i formuł, ma potencjał na Menadżera ds. Zarządzania Efektywnością Zespołu. Musisz tylko słuchać ludzi i zachęcić

68

ich do rewidowania i konstruktywnego podważania rezultatów Twojej pracy – Magdalena Blasiak, Performance Manager, Alexander Mann Solutions.

To niezwykle interesująca rola stanowiąca kombinację umiejętności operacyjnych i zarządzania zespołem, z pasją do tworzenia kreatywnych rozwiązań wspierających strategiczne cele.

Organizacje zazwyczaj poszukują osób z doświadczeniem w zarządzaniu efektywnością zespołu, aby wspierać prace nad osiąganiem wysokiej jakości operacyjnej. Kluczową umiejętnością jest tu analiza i inżynieria procesów, a idealny kandydat w biegły sposób posługuje się metrykami, testami porównawczymi, współczynnikami proporcji, technikami monitorowania wyników oraz prognozowania.

Menadżerowie ds. Zarządzania Efektywnością Zespołu często stają się częścią kadry kierowniczej i odgrywają integralną rolę w rozwoju organizacji, wzmacniając potrzebę stabilnej współpracy między zespołami i wspierając wzrost firmy w oparciu o wysokie standardy efektywności.

– To rodzaj wspinaczki, im wyżej jesteś, tym więcej wyzwań na Ciebie czeka, ale jednocześnie coraz więcej się uczysz, a Twoja satysfakcja staje się bezcenna. W większości przypadków rezultaty nie są od razu widoczne, ale dzięki temu jeszcze wyraźniej dostrzegasz, kiedy poszczególne elementy procesu zaczynają działać szybciej i sprawniej, a co najważniejsze – ludzie podążają za Twoimi sugestiami, bo widzą jak mogą wykonywać swoją pracę łatwiej i lepiej. Obserwowanie jak swoim działaniem zmieniasz rzeczywistość daje największą satysfakcję! – Magdalena Blasiak, Performance Manager, Alexander Mann Solutions. ⎔

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

POSITION:

PERFORMANCE MANAGER A Performance Manager role is a unique opportunity for further professional development within the particular stream – it brings a creative mix of a deeply analytical skills and strategic approach on the other hand.

It perfectly integrates process and data focus together with persuasive communication and efficient but often indirect client and team management.

This role is pivotal to the success of the projects as it means responsibility for analysing data to review how the account performs with focus on SLAs, account tracking, red flags, productivity, business review presentations, operational excellence and development plans. A person in this highly challenging and rewarding role is developing recommendations on strategy by leveraging and analysing all available data sources to provide direction on process, operations, KPI performance and business intelligence to maximise opportunities. They are working closely with peers, heads of functions and stakeholders at the organizations to contribute to the global strategy for operations and participating in global initiatives to evaluate and improve company`s efficiency and delivery of the services across the streams and locations.

– I think it was quite natural for me to go this road. Everything I was doing and what I was interested in before, was leading me to jump into shoes of Performance Manager. Starting from simple reports, learning Excel tricks whenever I didn’t agree to do repetitive tasks and finally up to a more advanced data analysis, to show in numbers something that I wanted others to understand.

In my opinion everyone who likes to find not-so-obvious dependencies, who loves to connect distance dots or play with puzzles and who finally is not afraid of numbers, charts and formulas can be a PM. Then you need to listen to people and actually encourage them to challenge the results of your work

– Magdalena Blasiak, Performance Manager, Alexander Mann Solutions.

This is an exciting role that combines operational and people management skills with passion for developing creative solutions to help drive strategic goals. The organizations are often looking for someone experienced in successful performance management to drive operational excellence.

A process analysis and re-engineering mindset is key, and an ideal candidate is capable of deep-dive data analysis with the use of metrics, benchmarks, ratios, tracking and forecasting techniques.

Performance Managers very often act as part of the wider management community and play an integral role in the development and growth of the company, encouraging strong collaboration across teams and continuing to support the growth of a highly performing organization.

– It is a climb and the higher you get the more challenges occur but you learn more and more and the satisfaction is priceless. In most cases results are not visible right away but then you are starting to notice how wheels of various processes are turning quicker and smoother and most importantly - people follow you because they are encouraged to search their work easier and better.

What can be more satisfying than seeing that your work makes a difference! – Magdalena Blasiak, Performance Manager, Alexander Mann Solutions. ⎔

OUTSOURCING&MORE | November – December 2016

69

Biblioteka Managera SZTUKA ROZPOCZYNANIA 2.0

Początek to niezwykle delikatna chwila. Początkiem może być słowo, myśl, marzenie. Od tego, jak rozpoczniesz, zależy bardzo wiele, a błędów popełnionych o świcie być może nie uda Ci się naprawić do zachodu słońca. Gdy się zaczyna, trzeba wiedzieć, co chce się zrobić, dlaczego, w jaki sposób, z kim, kiedy i jakim kosztem. Innymi słowy, ten delikatny początek trzeba wzmocnić przemyślanym planem. I zasadę tę stosuje się właściwie do wszystkiego: pomysłu, zadania, związku czy... własnego biznesu.

Autor: Guy Kawasaki Wydawnictwo: Onepress Objętość: 320 s.

Rok: 2016 ISBN: 978-83-283-1577-8

Ta książka to nowe, poprawione i uaktualnione wydanie książki legendy, klasyki wpisującej się w kanon sztuki biznesu. Właściwie to jest zupełnie nowa książka, ale wciąż napisana z myślą o tych, którzy zaczynają, którzy są na początku drogi do czegoś wielkiego.

Guy Kawasaki – gwiazda biznesu i autor inspirujących książek dla przedsiębiorców. Współpracował z Apple, był też doradcą specjalnym dyrektora generalnego oddziału Motoroli w Google.

Jest również współzałożycielem Alltop.com i partnerem Garage Technology Ventures.

CELE! ZDOBĘDZIESZ WSZYSTKO, CZEGO PRAGNIESZ, SZYBCIEJ, NIŻ MYŚLISZ Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Co Cię napędza? Ambicja? Wielkie marzenia i plany? Chcesz realizować swoje cele i pomysły, poczuć osobiste spełnienie i satysfakcję zawodową? Poznaj najbardziej kompleksową ze wszystkich strategii wyznaczania i osiągania celów, jakie kiedykolwiek opisano w książkach.

Autor: Brian Tracy Wydawnictwo: Onepress Objętość: 272 s.

Rok: 2016 ISBN: 978-83-283-2552-4

70

Twój czas i Twoje życie są bezcenne. Nie musisz poświęcać wielu lat na osiąganie celów, które można urzeczywistnić w ciągu zaledwie kilku miesięcy. Dzięki strategiom proponowanym przez Tracy’ego możesz osiągnąć każdy, choćby nawet najbardziej brawurowy cel, jaki sobie wyznaczysz, i to w nadspodziewanie krótkim czasie. Tempo, w jakim będziesz piął się na szczyt, zadziwi nie tylko Ciebie, ale i wszystkich wokół.

Brian Tracy – zaliczany jest do grona wiodących światowych trenerów, prelegentów i konsultantów ds. zarządzania. Sam pokonał drogę „od pucybuta do milionera”, wykorzystując w tym celu metody opisywane w tej książce. Jego wykładów i prelekcji wysłuchuje co roku 250 tysięcy osób na całym świecie, a on sam pracował jako konsultant i trener na zlecenie ponad tysiąca firm, w tym między innymi IBM-a, Forda, McDonnell Douglas, Xeroksa, Hewlett-Packarda, US Bancorp, Northwestern Mutual i Federal Express.

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

72

OUTSOURCING&MORE | listopad – grudzień 2016

Best2Invest | November - December 2016

1

Business Garden Warszawa

Business Garden Poznan

Business Garden Wroclaw

Phase II completion 1Q 2017

Phase I completed

Phase I completion 4Q 2017

5 office buildings, 56 000 m2

4 office buildings, 42 000 m2

2 office buildings, 37 000 m2

Business Garden is an innovative concept of office centers. Combining a mixture of efficient offices with easy transport connections as well as exceptional amenities, Business Garden complexes offer inspiring and environmentally-friendly workplaces.

To let call

+48 22 370 14 44 More information:

www.businessgarden.pl

Od Redakcji Editorial Note

Szanowni Czytelnicy, Dymitr Doktór Redaktor Naczelny Chief Editor

Na platformie www.Best2Invest.org obserwujemy na bieżąco niesłabnące zainteresowanie informacjami o polskich miastach, a główny ruch pochodzi spoza Polski. Muszę przyznać, że mimo zmian politycznych w Polsce, zainteresowanie naszym krajem ze strony inwestorów zagranicznych nie słabnie. Może nie widać tu znaczącego skoku do góry, lecz o zmniejszeniu zainteresowania także nie może być mowy. Idąc tym tropem postanowiliśmy w bieżącym wydaniu Best2Invest skupić się na zaprezentowaniu informacji z polskich miast, ukierunkowanych na potencjalnych inwestorów zagranicznych.

W publikacjach, obok informacji o dużych międzynarodowych graczach, można znaleźć także opisy lokalnych rynków, napędzanych przez firmy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Cieszy fakt, że inwestycje zagraniczne z sektora outsourcingu równie intensywnie rozwijają się w większych i mniejszych aglomeracjach. Mówiąc o usługach dla biznesu coraz częściej wspominane są takie lokalizacje jak Lublin, Opole czy Bydgoszcz, przez co ekskluzywność inwestycyjna Krakowa czy Warszawy zaczyna coraz widoczniej słabnąć.

Zasadnym jest wręcz postawienie tezy, że to średnie i mniejsze lokalizacje będą w kolejnym roku coraz częściej obecne na krótkich listach wyboru lokalizacji dla centrów typu BSS. Przy wyborze miast niezbędne okazują się raporty i inne branżowe opracowania. W Best2Invest swoją stałą pozycję mają szczegółowe publikacje związane z analizą gospodarczą rynku. Tym razem mamy przyjemność zaprezentować raport o tematyce Real Estate autorstwa Savills. Eksperci od rynku nieruchomości skupili się w nim na Lublinie.

W części HR eksperci zwracają uwagę na dość powszechne obecnie zmiany zachodzące na rynku pracy. Według Randstad, już co trzeci pracujący Polak myśli o zmianie miejsca pracy, o czym informuje Katarzyna Gurszyńska z Instytutu Badawczego Randstad.

Zapraszam do lektury i, podobnie jak Outsourcing &More, zapraszam na zupełnie nowe strony Best2 Invest zaraz po Nowym Roku.

Dear Readers, Our www.Best2Invest.org platform continues to record high user interest in information on Polish cities, with most of the page views coming from abroad. I must admit that foreign investors have shown consistent high interest in Poland despite political changes.

There may have been no clear surge, but no weakening, either. Inspired by this fact, we have decided to devote our newest issue of Best2Invest to information on Polish cities addressed to potential foreign investors.

PARTNERZY / PARTNERS

Apart from news on some of the major international players, our articles include descriptions of local markets driven by SMEs. Foreign investments in the outsourcing sector are also thriving in agglomerations, both large and small, which is a positive phenomenon.

More and more often, whenever business services are discussed, experts mention such locations as Lublin, Opole or Bydgoszcz, which reflects the diminishing investment exclusivity of Krakow or Warsaw.

Therefore, it seems reasonable to argue that medium

and small locations will be increasingly short-listed as potential sites of BSS facilities.

Sector reports and other analyses are important when choosing the right cities. Detailed publications concerning economic market analyses are a recurring element of Best2Invest. This time, we are pleased to present a Real Estate report by Savills. Our real estate experts focus on the city of Lublin.

Experts in the HR section point to the changes generally occurring in the labor market. According to Randstad, one in three Polish employees thinks about changing their job, Katarzyna Gurszyńska from Randstad Research Institute reveals.

I hope you will enjoy this issue and, just as in the case of Outsourcing&More, I hope you will like the new face of Best2Invest in 2017.

Best2Invest | November - December 2016

3

Spis treści Index

Agencja Real Estate na stałe czy na zlecenia?____________________________6 A Real Estate Agency: continuous cooperation or individual contract for each specific project?

Rynek powierzchni biurowej w Lublinie_______________________________10 Office market in Lublin

Podatki w Polsce – ważne informacje dla inwestorów___________________16 Taxes in Poland – important information for investors

Co trzeci pracujący Polak myśli o zmianie pracy_______________________ 20 Employment change contemplated by every one in three Polish employees

Biznes chce rozmawiać o lokalnych rynkach BSS_______________________26 Business wants to talk about local BSS markets

Invest-in-Lublin.com – komunikacja inwestycyjna miasta w sieci______ 30 Invest-in-Lublin – How Lublin communicates with investors

Bydgoszcz stawia na wielosektorowy rozwój..._________________________ 34 Bydgoszcz focuses on multisector development...

Łódź – miasto możliwości______________________________________________38 Łódź – the city of opportunities

Poznań otwarty na międzynarodowy biznes_____________________________ 42 Poznań open for international business

Branża BSS rozwija się najszybciej w Opolu____________________________ 46 BSS is growing the fastest in Opole

Rodzime MŚP i światowi giganci w Częstochowie ______________________50 Domestic SMEs and international giants in Częstochowa

Szczecin krajowym liderem we współpracy ze Skandynawią___________ 54 Szczecin is Poland’s leader in terms of cooperation with Scandinavia

Doładuj baterie w Rzeszowie___________________________________________58 Charge your batteries in Rzeszow

Firmy z kapitałem zagranicznym ważnym ogniwem gospodarki w Kielcach__ 62 Companies with foreign capital – an important link of Kielce economy

Ciekawostki_______________________________________________________________ 66 Did you know?

4

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Best2Invest | November - December 2016

5

AGENCJA REAL ESTATE NA STAŁE CZY NA ZLECENIA?

Wywiad ten ma na celu pokazanie, iż z Agencjami Real Estate można lub wręcz powinno podejmować się stałą współpracę, a nie ograniczać do pojedynczych zleceń.

Outsourcing&More: W przypadku wynajmu powierzchni biurowych jesteśmy przyzwyczajeni do sytuacji, w których to najemca nawiązuje współpracę z Agencją Real Estate i zleca wykonanie procesu wynajmu biura. Na ogół jest to kompleksowa usługa, której efektem jest dobór najlepszego biura pod potrzeby najemcy. Ale czy to jedyny obszar współpracy z Agencjami Real Estate, który mogą realizować najemcy biur? Łukasz Kałędkiewicz: Obszarów do współpracy z firmą taką, jak CBRE jest wiele – od długoterminowego, strategicznego doradztwa dotyczącego posiadanego lub wynajmowanego portfela nieruchomości, poprzez bieżące usługi typu wyceny, pomoc w podnajęciu bądź sprzedaży niepotrzebnej powierzchni, odpowiednie poprowadzenie procesu renegocjacji obecnej umowy najmu, wspomniany dobór najlepszego biura przy ewentualnej relokacji, po wsparcie architektów i inżynierów w procesie aranżacji powierzchni biurowej, a nawet przeprowadzenie dla najemcy fizycznych prac budowalnych i zorganizowanie przeprowadzki.

Ponadto agencja doradcza może zaoferować cały zakres usług korporacyjnego outsoursingu, włączając w to usługi finansowe (zakupy, zobowiązania, należności, księga główna), zarządzanie portfelem umów najmu, wdrażanie i utrzymanie systemów biznesowych, audyt i zarządzanie ryzykiem oraz analitykę biznesową.

O&M: Czy te obszary, o których Pan wspomina są realizowane na bazie pojedynczych zleceń, czy stałej współpracy? Jak popularne jest korzystanie z takich usług?

6

ŁK: Znaczna część tych usług może funkcjonować w formie pojedynczych zleceń, natomiast zdecydowanie wszystkie są świetną podstawą do rozpoczęcia stałej współpracy. W takim przypadku agencja doradcza działająca w sektorze nieruchomości, taka jak chociażby CBRE, może zaoferować pełen wachlarz kompleksowych usług znacznie odciążający codzienne obowiązki klienta.

W skład tego wachlarza wchodzi przede wszystkim Data Management, czyli efektywne zarządzanie danymi, zawartymi w umowach najmu oraz w innych dokumentach związanych z nieruchomościami. Efektywne zarządzanie danymi może znacząco wpłynąć na efektywność biznesową. Data Management obejmuje takie działania, jak m.in. abstraktowanie (streszczanie) umów najmu, aktualizację baz danych, miesięczne raportowanie tj. analiza portfela oraz zarządzanie datami krytycznymi.

Drugim istotnym narzędziem wspierającym rozwój biznesu jest usługa prowadzenia rachunkowości nieruchomości. Usługa taka może obejmować: płatności za czynsze, opłaty wspólne i podatki od nieruchomości do ich właścicieli, usługi kontroli i windykacji należności, budżetowanie oraz raportowanie miesięczne.

Kolejnym wsparciem dla klienta może okazać się usługa Facilities Management, która zajmuje się kompleksowym zarządzaniem zamówieniami, księgowaniem faktur od dostawców, identyfikowaniem i rozwiązywaniem wszelakich spraw spornych z dostawcami.

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

a jednocześnie, takie rozwiązanie jest najbardziej efektywne ekonomicznie.

Zespół Księgowości Klienckiej może przygotować dla klientów zaawansowane analizy, które mają na celu zapewnienie wysokiej jakości oraz poprawności dokonywanych księgowań. Są to m.in. raporty dot. odchyleń rzeczywistych kosztów od budżetu lub jego prognozy, wspieranie procesu przygotowania rocznego budżetu oraz miesięcznych prognoz związanych z nieruchomościami, wsparcie w ustalaniu bilansu oraz rachunku zysków i strat czy współudział w zamykaniu okresów finansowych.

Biurem nadzoru nad projektami nieruchomościowymi jest Project Management, który wspiera planowanie i zarządzanie programami inwestycyjnymi transformującymi nieruchomości klientów zgodnie z ewoluującymi potrzebami biznesu, jak również, identyfikuje możliwości optymalizacji kosztowej prowadzonych inwestycji, przekształcając funkcję zarządzania nieruchomościami korporacyjnymi w źródło rzeczywistej przewagi konkurencyjnej. Zespół Project Management dostarcza swoim klientom globalne raporty dotyczące postępu prac projektowych, koordynuje działania po stronie zewnętrznych dostawców usług (rola integratora)oraz zapewnia sprawną komunikację pomiędzy interesariuszami.

Widzimy wyraźnie rosnące zainteresowanie umowami ramowymi, obejmującymi wiele różnych usług jednym kontraktem. Takie rozwiązanie dla klienta jest efektywne pod każdym względem. Nie ma potrzeby przeprowadzania licznych przetargów, jeden wybrany usługodawca raportuje regularnie na jednym uzgodnionym przez obie strony formacie. Liczba osób kontaktowych ograniczona jest przy tym do minimum,

O&M: Agencje Real Estate czasami specjalizują się w reprezentacji najemcy, ale w większości przypadków łączą w sobie znacznie większy wachlarz usług i to zarówno w obszarze reprezentacji najemcy, reprezentacji dewelopera, analityka rynku i wielu innych. Która z aktywności Agencji Real Estate najczęściej jest prowadzona w formie długoterminowego outsourcingu? ŁK: Ze strony wynajmujących zdecydowanie długoterminowe zlecenia to zarządzanie nieruchomością oraz usługi związane z komercjalizacją powierzchni.

Ze strony najemców, to wspomniane wyżej, rozbudowanie usług administracyjnych, ale również te związane z obsługą transakcji najmu oraz technicznej obsługi powierzchni – zwłaszcza w przypadku aktywnych najemców, którzy w ciągu okresu najmu często dobierają lub oddają powierzchnię najmu ze względu na charakter prowadzonego przez nich biznesu. Branża BPO jest klasycznym przykładem tego typu podmiotów.

O&M: Gdybyśmy mieli spojrzeć w przyszłość, to czy w sektorze nieruchomości biurowych rysują się jakieś nowe trendy, które moglibyśmy zaliczyć do usług outsourcingowych lub tak zwanych nowoczesnych usług dla biznesu? A jeśli tak, to co to może być i jakie ma przed sobą perspektywy? ŁK: Widzimy rosnące zainteresowanie wspomnianymi usługami korporacyjnego outsourcingu, ale również tymi usługami, które są związane z jakością biura i stanowiska pracy jako narzędzia motywacyjnego wobec pracowników. Doradztwo przy doborze odpowiedniej nieruchomości i zaprojektowaniu powierzchni biurowej zgodnie z aktualnymi trendami, to obecnie jedna z najsilniej rozwijających się gałęzi działalności Agencji Real Estate. Nasi klienci coraz chętniej zamawiają u nas cały pakiet związany z potencjalną relokacją – od analizy ‘stay vs go’, przez analizę potrzeb, zweryfikowanie ich z możliwościami oferowanymi przez rynek oraz negocjacje komercyjne – po usługi wyspecjalizowanego zespołu architektów dostarczających gotowe rozwiązania w zakresie projektu powierzchni i zarządzanie projektem aranżacji takiej powierzchni. Nową, wprowadzoną przez nas usługą, a cieszącą się znacznym zainteresowaniem, jest zarządzanie zmianą. Niezwykle przydatna usługa, kiedy zmiana biura klienta ma być narzędziem do „odświeżenia” firmy i niezbędne jest odpowiednie poprowadzenie takiego procesu od strony komunikacyjnej wobec pracowników. █

Best2Invest | November - December 2016

Łukasz Kałędkiewicz, Starszy Dyrektor Advisory & Transaction Services | Dział Wynajmu Powierzchni Biurowych, CBRE

7

A REAL ESTATE AGENCY: CONTINUOUS COOPERATION OR INDIVIDUAL CONTRACT FOR EACH SPECIFIC PROJECT?

This interview is intended to demonstrate that, as far as Real Estate Agencies are concerned, we could, or better still should, establish continuous cooperation instead of restricting ourselves to individual contracts for each specific project.

8

Outsourcing&More: When it comes to leasing of office space we are accustomed a scenario where the tenant contacts a Real Estate Agency and commissions them to carry out the office leasing process. On the whole, this means provision of a complex service resulting in selection of an office best suited to the tenant’s needs. However, is this the only area where office tenants could cooperate with Real Estate Agencies? Łukasz Kałędkiewicz: There are numerous areas where organizations can cooperate with an agency such as CBRE: starting with long-term strategic consultancy services in respect of the real estate portfolio owned or leased, through to ongoing services such as valuations, assistance in the process of subleasing or disposing of unwanted space, suitably running an existing lease renegotiation process, the already mentioned selection of the best suited office in the event of possible relocation, as well as support from architects and engineers in the office design and fit-out process and even carrying out construction work and organizing the move for the tenant. Additionally, a consultancy may be able to offer

an entire range of corporate outsourcing services, including finance and accounting (purchase ordering, accounts payable, accounts receivable, general ledger), lease portfolio management, implementation and maintenance of business systems, audit and compliance and business analytics.

O&M: Is the work within the areas you mention carried out as individual projects or as part of continuous cooperation? How popular is it for organizations to use those services? ŁK: The bulk of those services can be carried out as individual projects, however they all most certainly constitute a great basis for establishing continuous cooperation, where a consultancy operating within the real estate sector, such as CBRE, is able to offer an extensive range of complex services that would take a significant load of everyday duties off the client’s shoulders.

The services in question would first and foremost include Data Management, i.e. efficient management

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

of data contained in leases and other documents relating to real estate. Efficient Data Management can considerably improve business performance.

Data Management includes tasks such as lease abstraction (summarizing), database updates, monthly reporting, i.e. portfolio analysis and critical data management.

Another key tool supporting business development is the real estate accounting service, which could include payment of rents, common charges and property taxes to landlords, monitoring and collection of receivables, as well as budgeting and monthly reporting.

One more way of supporting clients would be through provision of Facilities Management services focused on comprehensive order management, supplier invoice posting, identification and resolution of any disputes with suppliers.

The Client Accounting Team will carry out multifaceted analyses for the client with the aim of ensuring the highest quality and correctness of the postings effected.

These will include reports on deviations of actual costs from the budget and the budget forecast, support in the process of drawing up of the annual budget and monthly forecasts relating to specific properties, support in the process of working on the balance sheet and the profit and loss account, as well as participation in the closing of financial periods.

The unit responsible for supervision over all real estate projects is Project Management, where support is given in terms of planning and management of investment schemes that transform clients’ properties as per the organizations evolving needs. Additionally, Project Management would involve identification of cost optimization opportunities for the investment schemes in progress, thus turning the corporate property management function into a source of real competitive advantage. The Project Management Team provides its clients with regular reports on progress in terms of design work, coordinates operations of external service providers (plays the role of an integrator) and ensures effective communication between all parties involved.

We are now seeing a growing interest in framework agreements that cover a number of varied services.

This is a solution that is effective for the client in all aspects. There is no need to run several tenders and one selected service provider regularly reports using one format agreed by both of the parties. The number of contact persons is thus kept to a necessary minimum,

while at the same time this particular solution is the most cost-effective.

O&M: Real Estate Agencies focus sometimes on tenant representation, but as a majority they tend to combine a much greater number of services in the area of both tenant representation and landlord representation, as well as market analyses and numerous others. Which of the Real Estate Agency services would most often be provided under longterm outsourcing? ŁK: As far as landlords are concerned, long-term outsourcing contracts are decidedly most often concluded for property management and space commercialization services. In turn, tenants choose the already mentioned administrative services and those relating to lease transaction processing, as well as technical services, which is particularly the case for active tenants that often expand or give up the space leased due to the nature of their operations. The BPO sector would be a classic example here.

O&M: If we were to look to the future, are there any new trends emerging that we could classify as outsourcing services or the so-called modern business services? If yes, what are they and what are the prospects for them? ŁK: We are now bearing witness to the growing interest of the already mentioned corporate outsourcing services and also those services that relate to office and workplace quality seen as a tool to motivate one’s employees. Seeking advice during the process of selection of a suitable property and designing and fitting out your office space in line with the current trends is now one of the most intensively developing aspects of Real Estate Agencies’ operations. Our clients are increasingly more often ordering the whole package of services relating to their possible relocation: starting with the ‘stay vs. go’ analysis, through to the analysis of their needs and their verification against what is available on the market, commercial negotiations, the services of a specialized team of architects that will provide them with ready solutions in terms of the space design, as well as space design management services.

A new service introduced by us and one that is met with considerable interest is change management. This is an exceptionally useful service, where changing one’s location, i.e. relocating to a different office, is used as a tool to “refresh” the organization and it is necessary to manage the process suitably as far as communicating it to the staff is concerned. █

Best2Invest | November - December 2016

Łukasz Kałędkiewicz, Senior Director Advisory & Transaction Services | Office, CBRE

9

Raport nieruchomości

RYNEK POWIERZCHNI BIUROWEJ W LUBLINIE POTENCJAŁ LUBLINA Lublin jest największym miastem we wschodniej Polsce oraz dziewiątym największym w kraju. Miasto jest zamieszkałe przez ponad 341 000 osób a w aglomeracji, w której skład oprócz Lublina wchodzą pobliskie miejscowości, mieszka ponad 564 000 osób.

Stopa bezrobocia w Lublinie na koniec września 2016 r. była niższa od średniej krajowej (8,5%) i wynosiła 7,5%. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w 2015 r. w Lublinie wynosiło 4060 PLN i było lekko niższe niż średnia krajowa (4151 PLN).

Na koniec czerwca 2016 r. w Lublinie funkcjonowało ponad 44 000 podmiotów gospodarczych. Do największych firm w mieście należą: PGE Dystrybucja (energetyka), Eurocash (handel), GK Emperia Holding (handel), Tezet (paliwa), Perła – Browary Lubelskie (FMCG) oraz Herbapol (FMCG).

Lublin jest jednym z największych centrów akademickich w kraju. W mieście funkcjonuje dziewięć uczelni wyższych, na których studiuje prawie 70 tysięcy osób. Do największych uczelni należą: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (ok. 22 tys. studentów), Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II (ok. 12 tys.) oraz Politechnika Lubelska (ok. 10 tysięcy). Kolejne 12 tys. osób studiuje na uczelniach prywatnych. W 2014 r. 12 tys. studentów ukończyło studia w województwie Lubelskim najwięcej na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej (3684 absolwentów), Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II (2543) oraz Uniwersytecie Przyrodniczym (1209), kolejne 1918 osób ukończyło studia na uczelniach prywatnych.

ZASOBY POWIERZCHNI BIUROWEJ I REALIZOWANE OBIEKTY Lublin należy do ośmiu największych regionalnych rynków biurowych. Na koniec trzeciego kwartału 2016 r. w mieście znajdowało się 140 400 m² nowoczesnej powierzchni biurowej. Najbardziej popularną lokalizacją biurową są okolice ul. Zana gdzie znajduje się największy kompleks w mieście – Gray Office Park, składający się z czterech budynków i oferujący 33 000 m² powierzchni biurowej. Drugim największym obiektem jest Nord Park zlokalizowany na Czechowie Południowym, składający się z trzech budynków o łącznej powierzchni biurowej 13 500 m². Firma Centrum Zana jest najbardziej aktywnym

10

deweloperem dostarczając na rynek ponad połowę obecnej powierzchni biurowej.

W okresie pierwszych trzech kwartałów 2016 r. dwa budynki Technic Office Park (7100 m²) zostały oddane do użytkowania. W roku 2015 dostarczono na rynek 3000 m² znajdujące się w Centrum Park Offices.

Obecnie w budowie jest rekordowa ilość powierzchni biurowej – 74 200 m² znajdująca się w 10 budynkach. Siedem budynków (46 900 m²), które są obecnie w budowie mają zostać oddane do użytkowania w 2017 r. Jeśli plany te zostaną dotrzymane, 2017 r. będzie rekordowy pod względem powierzchni dostarczonej na rynek. Dotychczas najwięcej powierzchni zostało oddane do użytkowania w 2013 r. – 30 000 m². Średnio w latach 2006-2015 rocznie dostarczano 10 800 m². Do największych projektów planowanych na 2017 r. należą: dwa budynki CZ Office Park (31 700 m²) budowane przez Centrum Zana, budynek Makrochem (4500 m²) przy ul. Rapackiego 2, którego deweloperem jest Makrochem oraz G5 (4100 m²) budowany przez firmę G5 Inwestycje.

Kolejne 46 300 m² (w czterech budynkach) planowane jest na 2018 r. Z tego 27 300 m² (trzy budynki) jest obecnie w budowie, są to: budynek Spokojna 2 (18 900 m²) budowany przez Orion oraz dwa budynki Technic Office Park (8400 m²), którego deweloperem jest Centrum Zana. Budynek Soul (18 900 m²), którego inwestorem jest Kamea Invest i ma pozwolenie na budowę. Na 2019 r. planowany jest trzeci budynek CZ Office Park (17 000 m²) oraz budynek biurowy Transhurtu, który ma się znajdować obok Galerii Olimp.

Zasób nowoczesnej powierzchni biurowej w Lublinie

m² 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 Źródło: Savills

2011 2012 2013 2014 2015 3 KW 2016 2017 2018 2016 (P) (P) (P)

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Raport nieruchomości

Nowa podaż, absorpcja netto i pustostany w Lublinie NOWA PODAŻ (m²)

Gdy w przyszłości zostanie ukończony czwarty budynek CZ, Office Park kompleks będzie największy w mieście, oferując 73 700 m² powierzchni biurowej.

DOSTĘPNOŚĆ POWIERZCHNI BIUROWEJ Ze względu na wysoką aktywność deweloperów, w mieście obserwujemy wzrost pustostanów. Na koniec września 2016 r. było dostępne 15 700 m² powierzchni biurowej, co przekłada się na stopę pustostanów wynoszącą 11,1%. Stopa ta jest wyższa niż średnia z lat 2011-2015 (9,3%) ale zdecydowanie poniżej rekordowo wysokiej w 2013 r., która wynosiła 19,7%. Pomimo wzrostu stopy pustostanów, dostępność lokalipowyżej 1000 m² jest bardzo ograniczona.

Najwyższa stopa pustostanów obserwowana jest w najnowszych budynkach, w których dostępne jest 36,9% powierzchni. Należy jednak mieć na uwadze, że jest to naturalne zjawisko występujące w całym kraju, ponieważ pełne skomercjalizowanie nowych obiektów wymaga czasu. W budynkach sprzed roku 2014 stopa była zdecydowania niższa, poniżej 10,0%.

Stopa pustostanów ze względu na wiek budynku w Lublinie

m² 40 000

40%

30 000

30%

20 000

20%

10 000

10%

0 <2000 Źródło: Savills

20002003

20042007

ZASOBY (m²)

20082009

20102011

20122013

20142016

0%

PUSTOSTANY (%)

ABSORPCJA NETTO Absorpcja netto pokazuje, jak dużo powierzchni zostało wchłonięte przez rynek w danym okresie uwzględniając nową podaż. W 2015 r. wyniosła ona 4500 m² i była to wartość poniżej średniej z lat 2012-2015 (10 400 m²). Najwyższy wskaźnik zaobserwowano w 2014 r. (21 700 m²). W czasie pierwszych trzech kwartałów 2016 r. absorpcja netto wyniosła 3100 m².

ABSORPCJA NETTO (m²)

PUSTOSTANY (%)

m² 35 000

21%

30 000

18%

25 000

15%

20 000

12%

15 000

9%

10 000

6%

5 000

3%

0

0% 2011

2012

2013

2014

2015

3 KW. 2016 Źródło: Savills

NAJEMCY Lublin staje się coraz bardziej popularny wśród firm z sektora BPO. W mieście działa 41 jeden takich firm zatrudniających łącznie 3700 osób. W przeciwieństwie do większości miast, w Lublinie sektor BPO jest zdominowany przez rodzime podmioty, które stanowią 58% rynku. Największe polskie firmy z sektora to: Asseco Business Solutions, Britnet, CompuGroup Medical, Infinite and Transition Technologies (dane ABSL).

CZYNSZE Czynsze w najlepszych budynkach biurowych w Lublinie kształtują się między 10,50 EUR m²/miesiąc a 12,50 EUR m²/miesiąc. Jednak ciągle w licznych przypadkach czynsz kwotowany jest w PLN i występuje w przedziale 35,00 PLN m²/miesiąc i 50,00 PLN m²/ miesiąc. Opłaty eksploatacyjne wahają się w przedziale PLN 10,00 m²/miesiąc i PLN 12,00 m²/miesiąc.

PERSPEKTYWY Rynek powierzchni biurowej w Lublinie nie jest jeszcze dojrzały, jednak zasób powierzchni ma się istotnie powiększyć do końca 2018 r. – z obecnych 140 400 m² do 233 500 m². Wraz z ukończeniem obecnie planowanych obiektów, w niedalekiej przyszłości rynek zyska odpowiednią wielkość, która będzie sprzyjać jego dalszemu wzrostowi i przyciągać kolejnych inwestorów i firmy.

Z powodu rekordowo wysokiej aktywności deweloperów oczekujemy wzrostu stopy pustostanów w najbliższych latach. Może to się jednak okazać korzystne ze względu na wzrost dostępności dużych lokali biurowych. Dostępność dużych modułów w połączeniu z wysoko wykfalifikowaną kadrą oraz relatywnie tanimi kosztami najmu, może przyciągnąć nowe firmy.

Dodatkowo może to zahamować odpływ młodych wykształconych ludzi z Lublina i pomóc w rozwoju miasta. █

Best2Invest | November - December 2016

Dawid Samoń, Analityk

11

Real estate report

OFFICE MARKET IN LUBLIN POTENTIAL OF LUBLIN Lublin is the largest city in the eastern Poland and ninth largest in country. The city is inhabited by over 341,000 people and together with nearby towns constitutes the agglomeration which is home to almost 564,000 people.

The unemployment in the city in September 2016 was lower than the country average of 8.5% and stood at 7.5%.

The monthly average salary in Lublin in 2015 amounted to PLN 4,060 and was slightly lower than the country average of PLN 4,151.

At the end of June 2016 over 44 thousand business entities were active in the city. The largest companies present in the city are: PGE Dystrybucja (energy), Eurocash (retail), GK Emperia Holding (retail), Tezet (fuel industry), Perła – Browary Lubelskie (FMCG) and Herbapol (FMCG).

Lublin is one of the largest academic centres in Poland. In the city nine higher education institutions are located where almost 70,000 people study. The largest universities are: Maria CurieSkłodowska Univeristy (ca. 22,000 students), The John Paul II Catholic University of Lublin (ca. 12,000 students) and Lublin University of Technology (ca. 10,000 students). Further 12,000 people study at private higher education institutions.

In 2014 almost 12,000 students graduated in Lubelskie voivodeship with the most graduating from Maria CurieSkłodowska University (3,684 graduates), The John Paul II Catholic University of Lublin (2,543 graduates) and University of Sciences (1,209 graduates). Further 1,918 students graduated from private higher education institutions.

STOCK AND PIPELINE Lublin belongs to the eight largest regional office markets in Poland. As of the end Q3 2016 there was 140,400 m² of modern office space in the city. The most popular office location in Lublin is Zana corridor with the largest office complex in the city Gray Office Park comprising of four buildings with total office space of over 33,000 m². The second largest office project is Nord Park made up from three buildings of the total office space of 13,500 m² located in Czechów Południowy district. The most

12

active developer in the city is Centrum Zana who developed over a half of existing office space.

In the first three quarters of 2016 two building of Technic Office Park (7,100 m²) by Centrum Zana were completed.

In 2015 Centrum Park Offices (3,000 m²) was developed.

Developers’ activity is historically high as 74,200 m² of office space in 10 buildings is under construction. Seven buildings (46,900 m²) which are currently under construction are planned to be completed in 2017 which will be record high value if the deadlines are kept. The yearly average of new supply between 2006 and 2015 amounts to 10,800 m² with the record value at 30,000 m² in 2013. The largest projects to be delivered in 2017 are: two buildings of CZ Office Park (31,700 m²) by Centrum Zana, Makrochem at ul. Rapackiego 2 (4,500 m²)

by Makrochem and G5 (4,100 m²) by G5 Inwestycje.

Another 46,300 m² (in four buildings) is to be delivered in 2018 of which 27,300 m² (three buildings) is currently under construction, namely: Spokojna 2 (18,900 m²) by Orion and two buildings of Technic Office Park (8,400 m²) by Centrum Zana. Soul (18,900 m²) by Kamea Invest has building permit.

For 2019 third phase of CZ Office Park (17,000 m²) by Centrum Zana is planned also some office development is planned

by Transhurt next to Galeria Olimp shopping centre. After completion of the fourth phase CZ Office Park will be the largest office complex in the city and one of the largest in regional cities comprising four buildings or 73,700 m² of office space.

Modern office space in Lublin

m²

250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 Source: Savills

2011 2012 2013 2014 2015

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Q3 2016 2017 2018 2016 (F) (F) (F)

Real estate report

AVAILABILITY OF OFFICE SPACE As developers’ activity is record high some increase in vacancy rate is observed. At the end of September 2016 there was 15,700 m² available office space which translates into 11.1% vacancy rate. The rate is above long term average (from years 2011-2015) of 9.3% however it is significantly below the record high value of 19.7% observed at the end of 2013. Availability of office units of above 1,000 m² is strongly limited.

The highest vacancy rate is observed in the newest buildings delivered between 2014 and 2016 where 36.9% of office space is available. It is common to observe the highest vacancy rate in the newest buildings as they require time to be fully commercialised also elsewhere in Poland. In projects completed prior to 2014 vacancy rates were significantly lower at below 10.0%.

Vacancy by age of building in Lublin

m² 40 000

40%

30 000

30%

20 000

20%

10 000

10%

0 <2000

20002003

Source: Savills

20042007

20082009

SUPPLY (m²)

20102011

20122013

20142016

TENANTS Lublin is an emerging location amongst BPO sector.

With 41 BPO centres the city is the eighth largest hub employing 3,700 people. In contrary to majority of other cities in Lublin domestic BPO centres dominate the market with 58% share. The largest polish BPO companies present in the city are Asseco Business Solutions, Britnet, CompuGroup Medical, Infinite and Transition Technologies (ABSL data).

RENTS Rents in prime office buildings in Lublin range between EUR 10.50 per m²/month and EUR 12.50 per m²/month.

However, in numerous buildings it is still common to quote rents in PLN and they range between PLN 35 per m²/month and PLN 50 per m²/month. Service charges usually range between PLN 10.00 per m²/ month and PLN 12.00 per m²/month.

OUTLOOK Office market in Lublin is not yet mature, however office space in the city is expected to increase significantly from current 140,400 m² to 233,500 m² at the end of 2018. With pipeline projects that are planned to be completed in the near future the market will be able to gain the momentum and attract further investors and companies.

0%

VACANCY (%)

NET ABSORPTION Net absorption, shows how much office space was actually absorbed by the market including space delivered in the period, in 2015 stood at 4,500 m² below the average from years 2012-2015 of 10,400 m². The highest net absorption was observed in 2014 (21,700 m²). In the first three quarters of the year net absorption in the city amounts to 3,100 m².

As developers’ activity is record high we expect vacancy rates to increase in the years to come, however, it may be an advantage for the market as it will increase availability of larger units within a short period of time. That together with great accessibility of highly skilled workforce and relatively low rents it can attract new companies to the city.

In addition it can stop outflow of graduates from Lublin and help the city to flourish. █

New supply, net absorption and vacancy rate in Lublin NEW SUPPLY (m²)

NET ABSORPTION (m²)

VACANCY RATE (%)

m² 35 000

21%

30 000

18%

25 000

15%

20 000

12%

15 000

9%

10 000

6%

5 000

3%

0

0% 2011

2012

2013

2014

2015

Q3 2016

Source: Savills

14

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Dawid Samoń, Analyst

PODATKI w Polsce

– WAŻNE

informacje dla inwestorów

Oprócz aspektów ekonomiczno – gospodarczych, dla procesu decyzyjnego związanego z podejmowaniem działalności w Polsce, duże znaczenie ma obowiązujący w Polsce system podatkowy. Od wielu lat, Polska sukcesywnie pnie się w rankingach międzynarodowych w aspekcie upraszczania systemu podatkowego oraz usprawnień w dziedzinie informatyzacji administracji podatkowej oraz rozliczeń podatkowych. W ostatnim czasie trend ten jest sukcesywnie przyspieszany, co przejawia się skracaniem czasu niezbędnego do wypełniania obowiązków podatkowych oraz upraszczaniem obowiązujących procedur.

Aktualnie w Polsce funkcjonują 4 podstawowe grupy podatków tworzące system podatkowy: a. dochodowe: od osób fizycznych (PIT), od osób prawnych (CIT), tonażowy, podatek od wydobycia niektórych kopalin; od instytucji finansowych, b. majątkowe: od spadków i darowizn, rolny, leśny, od nieruchomości, od środków transportowych, c. obrotowe: podatek od towarów i usług (VAT), akcyzowy, podatek od gier, podatek od czynności cywilnoprawnych, d. opłaty: skarbowa, klimatyczna, adjacencka, targowa, na rzecz PFRON. W skład systemu podatkowego wchodzą również: krajowe i międzynarodowe prawo podatkowe w formie dwustronnych i wielostronnych umów i konwencji, w tym prawo karne skarbowe.

16

Podstawy nakładania obowiązków podatkowych w Polsce są określone w art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Zgodnie z nim,

nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Ogólne prawo podatkowe oraz związane z nim obowiązki i procedury reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, pozostałe zaś ustawy i wydane na ich podstawie rozporządzenia Ministra Finansów odnoszą się szczegółowo do każdego z podatków z osobna.

Wiodącą zasadą opodatkowania jest progresja podatkowa, która znajduje zastosowanie w podatkach dochodowych (PIT, tonażowy, od instytucji finansowych), jak i majątkowych (od spadków i darowizn, od środków transportowych) i obrotowych. Progresja jednakże bardzo często stosowana jest ze stawkami liniowymi (19% CIT, PIT od działalności gospodarczej i inwestycji kapitałowych) czy kwotowymi (akcyza, opłaty, karta podatkowa).

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

„Najistotniejsza część zmian podatkowych dotyczy podatków o największym znaczeniu fiskalnym, tj. podatku VAT oraz CIT."

W obecnym roku oraz w latach następnych nastąpi w Polsce długo zapowiadane istotne uproszczenie kontaktów administracji podatkowej z przedsiębiorcami przez wprowadzenie procedur kontroli elektronicznych oraz zwiększenie rodzajów deklaracji i informacji, które mają być przekazywanie wyłącznie w formie elektronicznej. Powszechne wprowadzenie tego rodzaju rozwiązań usprawni zapewne proces komunikacji z organami podatkowymi, przyczyniając się jednocześnie do istotnego ujednolicenia standardów prowadzenia ewidencji podatkowych oraz stosowania praktyk prezentacji zdarzeń dla celów podatkowych.

Najistotniejsza część zmian podatkowych dotyczy podatków o największym znaczeniu fiskalnym, tj. podatku VAT oraz CIT. W połowie roku 2016 wdrożony został pakiet zmian prawnych zwany potocznie „paliwowym”, którego głównym celem jest uszczelnienie zasad poboru należności celnych i podatkowych od obrotu paliwami. Skrócono terminy raportowania podatkowego oraz wpłaty podatków do organów podatkowych.

Wprowadzono szereg dodatkowych warunków do prowadzenia działalności w sektorze obrotu paliwami a także nowe formularze podatkowe związane z realizacją rozliczeń podatkowych.

Konsekwentnie od stycznia 2017 roku, wzorem wielu krajów europejskich, Ministerstwo Finansów zamierza wprowadzić obowiązek posługiwania się przez firmy w rozliczeniach podatku VAT tylko deklaracjami elektronicznymi, a sam sposób rozliczania VATu ma ulec istotnym modyfikacjom przez szersze zastosowanie metody odwrotnego obciążenia.

Kwestią mającą istotny wpływ na bieżące kontakty przedsiębiorców z administracją podatkową będzie zapewne reforma administracji podatkowej, poprzez zamianę obecnej struktury administracyjnej na Krajową Administrację Podatkową, która w wielu aspektach ma zmienić swój charakter w kierunku lepszej jakości obsługi podatnika.

W tym celu Minister Finansów planuje w najbliższym czasie wprowadzić odmiejscowioną obsługę podatników, tak żeby mogli oni załatwić swoje sprawy w każdym urzędzie skarbowym a nie tylko w tym wyznaczonym adresem swojej siedziby czy miejsca zamieszania.

Sama zaś administracja podatkowa ma zostać podzielona na dwie struktury: • obsługę podatników, która będzie sprowadzać się do przyjmowania dokumentów od podatników oraz ich wstępnej weryfikacji, • kontrolę podatników ze szczególnym uwzględnieniem kontroli elektronicznej (zdalnej).

W tym też właśnie celu, sukcesywnie od lipca 2016 r., w Polsce wdrażane będą kolejne zmiany w obowiązkach sprawozdawczych firm, przez upowszechnienie standardu Jednolitego Pliku Kontrolnego, jako narzędzia umożliwiającego sprawniejsze oraz mniej „inwazyjne” prowadzenie kontroli podatkowych wśród podatników w Polsce. Co ważne, nowy standard sprawozdawczości podatkowej został zaprojektowany z wykorzystaniem dorobku krajów europejskich oraz wytycznych publikowanych przez OECD (standard pliku SAF-T), co niejednokrotnie usprawni przekazywanie danych pomiędzy przedsiębiorstwami międzynarodowymi ulokowanymi w krajach, które już z powodzeniem taki standard sprawozdawczości elektronicznej wprowadziły.

W pierwszej kolejności zmiany te dotyczyć będą dużych firm, a w zakresie pliku dotyczącego ewidencji dla celów podatku VAT, także firm małych i średnich (od stycznia 2017). Docelowy model zacznie obowiązywać wszystkich przedsiębiorców od roku 2018. Obszarami objętymi elektronicznym raportowaniem dla organów podatkowych, oprócz wspomnianej ewidencji VAT, objęte zostaną także: ewidencja magazynowa, księgi rachunkowe, ewidencje podatkowe dla celów podatku dochodowego, wyciągi bankowe oraz wystawiane dokumenty faktur.

W tym kontekście szczególnie ważne jest staranne i rzetelne przygotowanie się do nowych standardów i możliwości z tym związanych, przez potencjalnych inwestorów. Dobór właściwych metod przystosowania, planowanej lub już prowadzonej, działalności do nowych wymogów przez wykorzystanie sprawdzonych i doświadczonych partnerów biznesowych wspierających swoich klientów w codziennej praktyce, wydaje się być szczególnie ważny dla stabilności oraz bezpieczeństwa i komfortu kontaktów z administracją podatkową.

Nic tak bowiem nie procentuje w przyszłości jak dobre, oparte na rzetelnej i fachowej współpracy kontakty z organami podatkowymi. █

Best2Invest | November - December 2016

Krzysztof Wiśniewski, Tax Manager w BSS SA

17

TAXES

in Poland

â&#x20AC;&#x201C; IMPORTANT information for investors Apart from the economic and business aspects, the tax system operating in Poland is of significant importance in the decision-making process connected with the undertaking of business activity in the country. For many years Poland has been moving up the international ratings with respect to the simplification of the tax system and improvements in the computerisation of tax administration and tax accounting. Lately, this trend has been sped up, it may be observed that the time necessary to fulfil tax obligations has been reduced and that the procedures that are currently in place have been simplified.

18

Currently, there are 4 basic tax groups making up the tax system in Poland: a. income taxes: personal income tax (PIT), corporate income tax (CIT), tonnage tax, tax on the extraction of certain minerals; tax on financial institutions; b. property taxes: inheritance and donations tax, agricultural tax, forestry tax, real estate tax, tax on means of transport; c. turnover taxes: tax on goods and services (VAT), excise tax, game tax, tax on civil law transactions; d. fees: stamp duty, resort fee, betterment levy, marketplace fee, contribution to the State Fund for the Rehabilitation of Disabled Persons (PFRON).

The tax system also comprises: national and international tax law in the form of bilateral and multilateral agreements and conventions, including penal fiscal law.

The legal grounds for the imposition of taxes in Poland are specified in Article 271 of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997. Pursuant to this article, the imposition of taxes, as well as other public imposts, the specification of those subject to the tax and the rates of taxation, as well as the principles for granting tax reliefs and remissions, along with categories of taxpayers exempt from taxation, shall be by means of an act. General tax law and the relevant

Best2Invest | listopad - grudzieĹ&#x201E; 2016

"The most important part of the tax changes applies to the taxes with key fiscal importance, i.e. VAT and CIT."

obligations and procedures are governed by the Act of 29 August 1997 – Tax Ordinance and the remaining acts as well as the regulations of the Minister of Finance issued thereupon refer in detail to each tax separately.

The leading rule for taxation is that it should be progressive; taxation which is applied to income (PIT, tonnage tax, tax on financial institutions) as well as property taxes (inheritance and donations tax, tax on means of transport) and turnover taxes. Progressive taxation, however, is often applied along with flat rate taxes (19% CIT, PIT on business activity and capital investments) or specific rates (excise, fees, tax card).

This year and in the years to come, Poland will see a long-awaited major simplification of communication between the tax administration and entrepreneurs, this will include the introduction of electronic audit procedures and the inclusion of more types of declarations and information which may only be transmitted electronically. The general introduction of such solutions will certainly improve communication with the tax authorities and at the same time will contribute to the standardisation of tax records and simplify the practices of presenting tax events for tax purposes.

The most important part of the tax changes applies to the taxes with key fiscal importance, i.e. VAT and CIT. In 2016 package of changes commonly called as the "fuel pack" was implemented, with main aim – to seal the principles of collection of duties and taxes from the sale of fuels. This “fuel pack” has shortened deadlines for tax reporting and payment of taxes to the tax authorities, introduced a number of additional conditions for doing business in the fuel market and new tax forms related to the settlement of the tax. Consistently since January 2017, following model of many European countries, the Polish Ministry of Finance intends to introduce the obligation to use by companies in the area of VAT only electronic declarations, and the same way of settling VAT is subject to significant modifications by wider use of the reverse charge mechanism.

Another issue which will also definitely have a great influence on regular communication between entrepreneurs and the tax administration will be a reform of the tax administration whereby its present structure

will be changed. The National Tax Administration is to undergo changes in many respects in order to serve the taxpayer better. To this end, in the near future the Minister of Finance is planning to introduce a model in which taxpayers may be assisted at any tax office and not only in the tax office assigned to the address of their establishment or residence. The tax administration itself is to be divided into two structures: • assisting taxpayers, which will consist of accepting documents from taxpayers and the initial verification of such documents, • auditing taxpayers, especially using electronic (remote) means.

For this particular purpose, from July 2016 further changes in reporting obligations for companies will be introduced one by one. These changes will include implementing a Standard Audit File as a tool to allow for more effective and less ‘invasive’ tax audits among the taxpayers of Poland. It is important to note that the new tax reporting standard has been developed based on the achievements of European countries and the OECD guidelines (standard SAF-T file), which often improves the transmission of data between international companies located in the countries which have already successfully introduced this electronic reporting standard. First, such changes will affect large enterprises and with respect to the file for VAT registers, also small and medium enterprises (from January 2017). The target model will be applicable to all entrepreneurs from 2018. The areas to be covered by electronic reporting to the tax authorities, apart from the VAT registers mentioned, shall also include: stock records, books, income tax records, bank account statements, as well as invoices issued.

In this context, it is particularly important that potential investors prepare thoroughly and diligently for the new standards and the possibilities that they bring.

The selection of proper methods for the adaptation of current or planned business activity to better suit the new requirements by using proven and experienced business partners who support their customers in every day practice seems particularly important for the stability, safety and ease of communication with the tax administration. There is nothing that will pay greater dividends in the future more than good communication with the tax administration based on a reliable and professional collaboration. █

Best2Invest | November - December 2016

Krzysztof Wiśniewski, Tax Manager at BSS SA

19

Raport HR

CO TRZECI PRACUJĄCY POLAK MYŚLI O ZMIANIE PRACY Nastroje pracowników są coraz lepsze. Wyraźnie spadły obawy o stabilność zatrudnienia.

I choć obecnie obniżył się poziom rotacji pracowników, to co trzeci Polak deklaruje chęć zmiany pracy w nadchodzącej przyszłości. Najnowsze wyniki badania Instytutu Badawczego Randstad pokazały też, że aż 75% zatrudnionych w naszym kraju ocenia, że w razie konieczności jest w stanie w ciągu najdalej sześciu miesięcy znaleźć pracę nie gorszą, niż wykonywana obecnie. Wynik ten jest najwyższym dotąd zanotowanym w sześcioletniej historii badania oraz najwyższym bieżącym w Europie (ex aequo z Czechami). Preferujemy przy tym pracować w mieszanej grupie mężczyzn i kobiet, jednak szefem powinien być raczej mężczyzna. Co ciekawe, sygnalizujemy to częściej, niż faktycznie mamy przełożonych płci męskiej.

PRACOWNICY CZUJĄ POPRAWĘ Po nagłym skoku wskaźnika rotacji w drugim kwartale do rekordowych 29%, bieżący okres przyniósł spodziewane ostudzenie tej dynamiki. Obecnie 26% badanych pracowników zadeklarowało, że w ciągu poprzedzającego półrocza zmienili pracodawcę lub stanowisko pracy u aktualnego pracodawcy. Mimo tej korekty, utrzymuje się jednak trend wzrostowy rotacji oraz wysokie miejsce na podium: lepszy wynik osiągnęła tylko Wielka Brytania (27%), z którą naprzemiennie zajmujemy to pierwsze, to drugie miejsce w gronie krajów europejskich.

Główną przyczyną zmiany pracy pozostaje chęć poprawy warunków zatrudnienia, którą wskazało aż 46% badanych – to najwyższy zanotowany dotąd poziom tego wskaźnika w naszym kraju. Wyraźnie spadł z kolei odsetek badanych, którzy jako motyw zmiany podawali zmiany struktury w poprzedniej firmie (z 26% do 17%).

20

Najlepszą wiadomością tej edycji sondażu Instytutu Badawczego Randstad jest jednak wyraźna poprawa i tak niezłych nastrojów polskich pracowników. Aż 75% respondentów spodziewa się, że w razie konieczności, znalazłoby na rynku pracodawcę oferującego podobne zatrudnienie w okresie nie dłuższym niż pół roku.

O 4 pkt proc. więcej – 79% stwierdziło, że znalazłoby jakiekolwiek zatrudnienie. Ten pierwszy wskaźnik był najwyższy w historii badania w naszym kraju, a w przypadku drugiego tylko dwukrotnie odnotowano więcej wskazań.

MNIEJ LĘKU O UTRZYMANIE ZATRUDNIENIA I WIĘCEJ CHĘCI DO SZUKANIA PRACY Co ważne, nie tylko widzimy dużą dostępność ofert pracy, ale też wyraźnie widać naszą otwartość na zmianę pracodawcy. Co trzeci badany Polak (33%) przyznał, że mniej lub bardziej aktywnie rozgląda się za nową posadą. Również w tym obszarze, mimo nieznacznego spadku wskaźnika mobilności o 1 pkt do 110 pkt, udało się nam obronić dominującą pozycję pośród krajów Europy (wynik dla kontynentu wyniósł 102 pkt).

Dobrą wiadomością jest również spadek obaw badanych Polaków o stabilność aktualnego zatrudnienia o łącznie 5 punktów procentowych do poziomu 32%. Silny lęk deklarowało 9% badanych, a umiarkowany 23%.

Od dwóch lat wartości to nieco rosły, to spadały, utrzymując mniej więcej tę samą, wysoką wartość. Na tle krajów europejskich obecny wynik utrzymuje nas tylko niewiele powyżej średniej dla kontynentu.

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Raport HR

„Co trzeci badany Polak (33%) przyznał, że mniej lub bardziej aktywnie rozgląda się za nową posadą.”

Raczej przeciętne wyniki notujemy również w obszarze satysfakcji z wykonywanej pracy. Mimo iż większość, bo 73% respondentów, było zadowolonych z wykonywanego zajęcia, to zajmujemy dopiero 10 miejsce wśród krajów kontynentu (średnia europejska: 71%).

Zadowolenie to nie różniło się specjalnie niezależnie od płci i wieku badanych.

Obserwowana w bieżącym badaniu poprawa ocen stabilności zatrudnienia jest budująca. Przy obecnym, bardzo wysokim tempie przyrostu miejsc pracy oraz obserwowanej przez nas dużej aktywności pracodawców, poprawiających jakość tych miejsc pracy, jest realna szansa, że będzie rosło nie tylko poczucie bezpieczeństwa zatrudnionych Polaków, ale też ich zadowolenie z wykonywanej pracy.

KOBIETY RZADZIEJ CHCEMY NA SZEFÓW. NIE CHCEMY TEŻ DLA NICH SPECJALNYCH FORÓW W bieżącym badaniu Randstad badał też problem nierówności płci w miejscu pracy. Odsetek szefów-mężczyzn (68%), był na poziomie europejskiej średniej (67%). Różnica ujawniała się za to w preferencjach: 74% pracowników i aż 70% pracowniczek w Polsce wolałoby, żeby ich szef był płci męskiej. Choć szefów stawiamy wyżej niż szefowe, to w gronie współpracowników chcielibyśmy widzieć obie płcie. Tylko 26% kobiet i 40% mężczyzn preferuje pracę we własnym gronie.

87% badanych Polaków sygnalizowało natomiast, że najchętniej chciałoby znajdować się w zespole mieszanym (średnia europejska 86%).

Choć dostrzegamy, że kierowników i dyrektorów jest przeszło dwukrotnie więcej niż kierowniczek i dyrektorek, to rzadko chcielibyśmy, aby firmy preferowały

kobiety dla zrównania obecności obu płci na stanowiskach menedżerskich. Za rozwiązaniami premiującymi kobiety starające się o pracę lub awans optuje 30% pracowników i tylko 23% pracowniczek.

Znaczący mimo wszystko odsetek osób nie odrzucających pomysłu premiowania kandydatów za płeć pokazuje, że równość w procesie rekrutacji nie jest oczywista.

Potwierdziły to odpowiedzi na pytanie, o dostrzeganie równości szans zatrudnienia kobiety i mężczyzny o takich samych kwalifikacjach. 70% badanych w Polsce dostrzegało, że ich pracodawca preferuje w takiej sytuacji mężczyzn. █ „MONITOR RYNKU PRACY” jest kwartalnym sondażem realizowanym w 33 krajach Europy, Azji, Australii i obu Ameryk (kraje biorące udział w badaniu: Argentyna, Australia, Austria, Belgia, Brazylia, Chile, Chiny, Czechy, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Hongkong, Indie, Japonia, Kanada, Luksemburg, Malezja, Meksyk, Niemcy, Norwegia, Nowa Zelandia, Polska, Portugalia, Singapur, Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Węgry i Włochy. Badanie po raz pierwszy przeprowadzono w Polsce na początku 2010 roku. Sondaż jest przeprowadzany poprzez ankiety on-line w grupie respondentów w wieku od 18 do 65 lat, pracujących minimum 24 godziny w tygodniu, z uwzględnieniem wiodących w kraju typów zatrudnienia. Dobór prób dla badanych populacji jest przeprowadzany przez międzynarodowy instytut Survey Sampling International. Próba w Polsce wynosi ok. 800, a w pozostałych krajach ok. 400 respondentów (w całym badaniu udział bierze ok. 14 tys. osób). Bieżąca, 25. edycja badania, została zrealizowana w sierpniu i wrześniu 2016 r.

Best2Invest | November - December 2016

Katarzyna Gurszyńska, Dyrektor Instytutu Badawczego Randstad Menedżer ds. komunikacji Randstad Randstad Polska Sp. z o.o.

21

Raport HR

GŁÓWNE POWODY ROTACJI NA RYNKU PRACY Pracownicy szukają przede wszystkim lepszych warunków pracy MAIN REASONS FOR THE JOB CHANGE ON THE LABOUR MARKET Above all employees are looking for better working conditions

Źródło: Monitor Rynku Pracy, 25. edycja, wrzesień 2016 Source: Work Monitor, 25th edition, September 2016

46%: Lepsze warunki pracy / Better employment conditions 26%: Osobiste pragnienie zmiany / Personal desire for change 17%: Zmiana struktury firmy / Organisational circumstances 15%: Niezadowolenie z aktualnego pracodawcy / Dissatisfaction with present employer 14%: Osobiste ambicje w obszarze zarządzania / Personal ambitions in management field 21%: Przyczyny osobiste (choroba, zmiana miejsca zamieszkania) / Personal circumstances (health issues, change of residence) 14%: Osobiste ambicje w obszarze pełnionych zadań / Personal ambitions in the topical field

• 46% pracowników deklarowało, że do niedawnej zmiany pracodawcy przyczyniły się lepsze warunki pracy – tylko dwukrotnie odnotowano większą liczbę wskazań.

• Drugą i trzecią najważniejszą przyczyną zmiany pracy było osobiste pragnienie zmiany (26% wskazań) oraz przyczyny osobiste (21%).

Zmiana struktury firmy, czyli jak można domniemywać – zwolnienie – było na kolejnym miejscu z 17% wskazań.

• 46% of employees declared that the recent change of employer was connected to better working conditions (higher number of indications was recorded only twice in all past editons of the Research).

• The second and third most important factors for changing jobs was the personal desire for change (26% of responses) and personal reasons (21%). Structural change of the company, or how it may be presumed - release - was the next place with 17% of responses.

POSZUKIWANIE NOWEGO ZATRUDNIENIA Pracownicy tymczasowi najaktywniejsi w szukaniu nowej pracy LOOKING FOR NEW EMPLOYMENT Temporary workers most active in finding a new job Aktywnie szukam nowej pracy / actively

Rozglądam się za nową pracą / looking round a bit

Umowa o pracę na czas nieokreślony / open-ended – permanent contract

Umowa o pracę na czas określony / fixed-term contract

Umowa zlecenie lub dzieło / civil law contract

Umowa o pracę tymczasową / temporary work contract

K w obi om et en y m ęż cz m yźni en

Jednoosobowa działalność gospodarcza / self-employment

22

Aktywnie szukam nowej pracy / actively

Rozglądam się za nową pracą / looking round a bit

• Najbardziej aktywni w poszukiwaniu pracy byli respondenci w wieku 18-24 lat – przeszło co piąty badany w tej grupie aktywnie szukał nowej pracy (22%).

• The most active in search of work were respondents aged 18-24 – more than one in five respondents in this group are actively looking for a new job (22%).

• Najmniej aktywne w szukaniu pracy były osoby prowadzące działalność gospodarczą i zatrudnione na umowę o pracę tymczasową (13%), a najbardziej aktywne – na umowę o pracę na czas określony (20%).

• The least active job search were self-employed and employed on a temporary contract of employment (13%), and the most active – on a fixed-term employment contract (20%).

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Raport HR

SATYSFAKCJA Z WYKONYWANEJ PRACY Polacy przeciętnie zadowoleni z wykonywanej pracy JOB SATISFACTION Poles are on average satisfied with their job Dania Denmark Norwegia Norway Szwajcaria Switzerland Austria Holandia The Netherlands Portugalia Portugal Hiszpania Spain Luksemburg Luxemburg Wielka Brytania Great Britain Polska Poland Europa Europe Belgia Belgium Włochy Italy Francja France Germany Niemcy Szwecja Sweden Grecja Greece Czechy The Czech Repubic Węgry Hungary

• 73% badanych pracowników w Polsce deklarowało satysfakcję z wykonywanej pracy – o 1 p.p. więcej niż kwartał wcześniej i o 2 p.p. więcej niż średnio w badanych krajach europejskich.

• W Europie przeciętny wskaźnik satysfakcji obniżył się o 2 p.p.

• Wśród krajów starego kontynentu najbardziej zadowolonych pracowników miały Dania, Norwegia i Szwajcaria, a najmniej zadowolonych: Węgry i Czechy.

• W Polsce wyniki nie różniły się znacząco między grupami wiekowymi i płciami.

• 73% of employees in Poland declared job satisfaction – 1 p.p. more than a quarter earlier and 2 p.p. more than the average in the European countries surveyed.

• In Europe, the average satisfaction rate decreased by 2 p.p.

• Among the countries of the old continent most satisfied workers were Denmark, Norway and Switzerland, and least satisfied Hungary And the Czech Republic.

• In Poland, the results did not differ significantly between the age groups and genders.

DO WOMEN WANT FACILITIES? Women do not expect special treatment

Zgadzam się / agree

Nie zgadzam się / disagree

Zdecydowanie się nie zgadzam / strongly disagree

„I think it's good when one sex is preferred, as long as it serves the diversity of the staff.”

k w obi om et en y

Zdecydowanie się zgadzam / strongly agree

„Wolę pracę w zespołach, w których większość jest tej samej płci co ja.”

m ęż cz m yźni en

CZY KOBIETY CHCĄ UŁATWIEŃ?

Panie nie oczekują specjalnego traktowania

• Tylko 6% respondentów zdecydowanie popiera stwierdzenie, że preferowanie danej płci jest słuszne, jeśli służy różnorodności.

23% jest zdecydowanie przeciwnego zdania.

• Only 6% of respondents strongly supports the statement that the preference for one sex is right, if it serves diversity. 23% is definitely the opposite.

• Więcej mężczyzn niż kobiet sądzi, że preferowanie danej płci jest słuszne (mężczyźni – 30%, kobiety – 23%).

• More men than women think that the preference of one sex is right (men - 30% women - 23%).

• Działania afirmacyjne popiera 1/3 najmłodszych pracowników i tylko 1/5 najstarszych.

• Affirmative action supports 1/3 of youngest employees, and only 1/5 of the oldest.

Best2Invest | November - December 2016

23

Raport HR

Employees’ moods are improving. Clearly, they are no longer anxious about the stability of their employment. However, although the employee rotation rate has dropped recently, one in three Polish employees declares willingness of job change in the upcoming future.

The newest research by the Randstad Research Institute indicates that as many as 75% of those employed in Poland consider themselves able, if needed, to find a job that is not worse than their current one, within no more than six months. This is the highest rate recorded in the six-year-old history of the research, and the highest one currently in Europe (ex aequo with Czechia). According to the findings, we prefer to work in a mixed male and female group, yet headed by a man. Interestingly enough, such a preference is stated more often than we actually report to a male supervisor.

EMPLOYEES ACKNOWLEDGE IMPROVEMENT After a dramatic upsurge of the employee rotation rate in the second quarter of the year to the recordbreaking 29%, the expected cooling off of such dynamics is now being witnessed. Presently, 26% of the researched employees declared that they had changed their employer or their job position at their current employer’s within the preceding six months.

In spite of such tendency adjustment, the rising trend in employee rotation keeps up and so does Poland’s high ranking in that respect: a superior rate was only recorded in the UK (27%), which alternates with Poland in taking the first or the second position among the European countries. The main reason for the job change is the intention to improve the employment terms and conditions, as indicated by as many as 46% of those researched – this is the highest rate in Poland so far. The percentage of the research subjects who pointed to the structural changes in the previous employment as the motivation for change has clearly dropped (from 26% to 17%).

24

The best news revealed by this edition of the Randstad Research Institute query is the clear improvement of the Polish employees’ attitudes, which had been

fairly positive, anyway. As many as 75% respondents expect to be able – if needed – to find an employer offering similar job conditions within six months.

Four percentage points more – 79% – claimed to be able to find any employment. The first index referred to above was the highest in the history of our research in Poland, while the second one was found higher only twice.

LESS ANXIETY TO KEEP THE JOBS AND MORE DISPOSITION FOR JOB SEARCH Importantly enough, we not only perceive job offers as easily available, but also our openness to change employment is more noticeable. Every third Pole (33%) declared to be looking more or less actively for a new job. Also in that respect, despite a minute drop in the mobility rate by 1 point down to 110 points, we also managed to defend our superior position among the European countries (the rate for the whole continent was 102 points).

Another good news is the dwindling of concern among the researched Polish people about the stability of their current employment by the total of 5 percentage points, down to the level of 32%. Strong anxiety was

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Raport HR

EMPLOYMENT CHANGE CONTEMPLATED BY EVERY ONE IN THREE POLISH EMPLOYEES

"Every third Pole (33%) declared to be looking more or less actively for a new job" declared by 9%, and a moderate one by 23% of the respondents. For two years, these rates have been growing slightly and then dropping, while the average value remained roughly the same, rather high-ranking.

Against European countries, the present result keeps Poland slightly above the continental average.

The outcome of the job satisfaction study is rather mediocre. Although the majority – 73% of respondents – were satisfied with the job performed, we come only as 10th among the European countries (European average is 71%). The satisfaction rates did not differ noticeably from the gender or age perspective.

It is reassuring to see the improvement in the employment stability assessment in this research.

With the current rapid increase of available jobs and the observable high activity of employers aimed at improving the quality of positions offered, there is a feasible chance that not only the sense of job security, but also job satisfaction will be growing among the Polish employees.

WOMEN LESS PREFERRED AS BOSSES. HIT START FOR WOMEN UNWELCOME In its current research, Randstad also studies the issue of gender inequality at workplace. The percentage of male bosses (68%) corresponded to the European average (67%). A difference was, however, noticeable

in people’s preferences: 74% of male employees and as many as 70% of female employees in Poland would wish their supervisors to be male. Although male bosses are preferred to female ones, we would rather have both genders among our co-workers. Only 26% of women and 40% of men go for working with the same gender colleagues. At the same time, 87% of the researched Poles declared that they would opt for working in a mixed-gender team (the European average is 86%).

Although we notice that there are more than twice as many male managers and directors as female ones, we would rarely like companies to offer advantages to women to ensure gender equality at managerial positions. Solutions providing hit start to women applying for jobs or promotion are welcome by 30% of male employees and by as few as 23% female employees.

The percentage of people who do not reject the idea of favouring candidates for their gender is, however, significant enough to conclude that the recruitment equality is not an obvious fact. This has been confirmed in the responses to the inquiry about the perception of equal employment opportunities for women and men of the same competences. 70% of Polish respondents acknowledged that in such circumstances their employers preferred men. █ ABOUT THE RESEARCH: The WorkMonitor is published by Randstad four times a year and now covers 33 countries around the world, encompassing Europe, Asia-Pacific, and the Americas – making both local and global trends in mobility regularly visible over time.

The Mobility Index, which tracks employee confidence and captures expectations surrounding the likelihood of changing employers within a six-month time frame, provides

a comprehensive understanding of job market sentiments and employee trends. The quantitative study is conducted via an online questionnaire among a population aged 18-65, working a minimum of 24 hours a week in a paid job (including self-employed). The sample size in Poland is 829 interviews, using Survey Sampling International. Research for the current wave was published in October 2016.

Best2Invest | November - December 2016

Katarzyna Gurszyńska, Randstad Reasearch Institute Director Communications Manager Randstad Randstad Polska Sp. z o.o.

25

Wstęp do sekcji miejskiej

BIZNES CHCE ROZMAWIAĆ Biznes w polskich miastach jest głodny wiedzy o outsourcingu. Okres jesienno-zimowy, to zawsze czas wielu konferencji, forów, seminariów i warsztatów. Na ogół przyzwyczajeni jesteśmy do różnej formuły sprzedaży lub prezentacji ofert i rozwiązań dla biznesu, które podczas takich wydarzeń mają miejsce. Jednakże, jak pokazuje doświadczenie Polski, rynek bardziej oczekuje wiedzy o skali rozwoju i wyzwaniach, jakie ma przed sobą branża outsourcingu i nowoczesnych usług dla biznesu, niż prezentacji ofert handlowych.

Lublin, Poznań, a następnie Rzeszów, Wrocław i Warszawa, to miasta w których odbywa się cykl spotkań pod nazwą „Outsourcing Breakfast”, mający za przedmiot analizę rozwoju sektora BPO i SSC w polskich miastach. Z początku, mające być wydarzeniami dla małej grupy uczestników Śniadania, zaczęły rosnąć i gromadzą aktualnie po kilkadziesiąt osób, które w otwarty sposób analizują stan rozwoju sektora outsourcingu oraz, stojące przed nim, wyzwania na kolejne lata. Nasycenie rynku pracy, spadające bezrobocie, rosnące wynagrodzenia, brak kompetencji językowych, zróżnicowana struktura powierzchni biurowych, wsparcie ze strony Centrów Obsługi Inwestora, to tylko wybrane zagadnienia, które są istotne zarówno dla Centrów Operacyjnych, organizacji otoczenia biznesu, jak i dla samorządów.

Wnioski, jakie podsuwają sami uczestnicy, są takie, że spotkania analizujące lokalne rynki nowoczesnych usług dla biznesu, powinny być organizowane znacznie częściej. Dla uczestników ważne jest spotkanie i rozmowa z praktykami biznesu, wymiana poglądów o realnej sytuacji w najbliższym otoczeniu, a niekoniecznie posłuchanie teorii o tym co na świecie się dzieje. Tę porcję wiedzy można bowiem uzyskać kilka razy w roku na dużych branżowych konferencjach.

Autor: Wiktor Doktór Pro Progressio, CEO

26

Spotkania, takie jak „Outsourcing Breakfast”, to doskonałe miejsce dla przedstawicieli samorządów, aby wskazać atrakcyjność inwestycyjną swoich lokalizacji.

Uczestnikami, poza lokalnymi przedstawicielami biznesu, są często goście z zewnątrz, którzy w ten sposób wzbogacają swoją wiedzę o otoczeniu konkurencji, zasobach kadrowych, czy też szansach na dalszy rozwój.

Często wynikiem spotkań jest zmiana lub odpowiednie kierunkowanie informacji gospodarczych, które miasta chcą o sobie przekazać światu. Na kolejnych stronach

przedstawiamy porcję wiedzy płynącą z polskich miast, gdzie możecie Państwo zobaczyć, jak zróżnicowana jest komunikacja gospodarcza. Od analizy obecnych na rynku przedsiębiorców międzynarodowych i firm MŚP, przez wielosektorowy rozwój, po sektorowy rozwój w poszczególnych aglomeracjach.

W wielu przypadkach jednak możemy znaleźć czynnik wspólny, jakim jest wpływ inwestycji zagranicznych na rozwój poszczególnych aglomeracji. Widoczne są konkretne przykłady, jak choćby w Szczecinie, gdzie miasto nastawia się na współpracę z regionem skandynawskim. Obszar północny naszego kraju jest naturalnym partnerem biznesowym dla krajów nordyckich.

Finowie, Szwedzi czy Norwegowie od lat współpracują biznesowo, w tym wykorzystując model outsourcingu, z krajami bałtyckimi. Polska ma podobną lokatę atrakcyjności biznesowej jak Litwa, Łotwa czy Estonia, z tą przewagą, że jesteśmy znacznie większym krajem, co daje praktycznie nieograniczone możliwości skalowania biznesu. Strategia Szczecina i otwartości na Skandynawię, jest uzasadniona tym bardziej, że obecnie rejestrowana jest coraz większa aktywność i zainteresowanie Polską jako lokalizacją nearshoringową, właśnie ze strony inwestorów z północy naszego kontynentu.

Zarówno firmy IT, finansowo-księgowe, jak i oferujące usługi Call Contact Center, coraz częściej traktują polskie miasta, jako potencjalne lokalizacje dla swojej przyszłej aktywności biznesowej.

Drugim takim rynkiem są Niemcy. Aktywność tego kraju widać np. w Opolu. Miasto bardzo dobrze zdaje sobie sprawę z potencjału, jaki daje tej lokalizacji dostęp do pracowników z językiem niemieckim. Fakt ten był podkreślany kilkukrotnie podczas wrześniowej konferencji „Green Light for BSS”, której gościem był Prezes

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

O LOKALNYCH RYNKACH

BSS

Deutscher Outsourcing Verband – Stephan Fricke. Rynek niemiecki coraz aktywniej poszukuje partnerów biznesowych oraz lokalizacji, w których niemieckie firmy usługowe będą mogły rozwijać swoją działalność. Jednakże należy pamiętać, że jest on bardzo wymagający w odniesieniu do jakości i wybór rozwoju działalności operacyjnej będzie padał na te lokalizacje, w których dostęp do kadry niemieckojęzycznej będzie trwały, ciągły i na wysokim poziomie. Powinno być to dobrą wskazówką dla innych miast, aby intensywną naukę języka niemieckiego przesunąć z uczelni wyższych, na poziom szkół nie tylko średnich, co nawet podstawowych i gimnazjów. Posiadając większe zasoby kadr niemieckojęzycznych Polska będzie mogła znacznie bardziej skutecznie konkurować, choćby z Czechami czy Rumunią, o nowe inwestycje z regionu DACH.

O rozwoju biznesu, w tym także tego opartego na nowoczesnych usługach, nieustannie świadczy dostęp do kadr, o czym informują m.in. władze Łodzi.

W dobie zmian i automatyzacji, która wielkimi krokami wchodzi do centrów usług wspólnych, wykształcenie i umiejętności pracowników nabierają znaczenia.

Niemal na każdej konferencji sektora BSS jesteśmy wręcz zasypywani przykładami robotyki i automatyzacji, która wspiera realizację procesów biznesowych.

Taka sytuacja oznacza coraz szybsze ograniczanie realizacji prostych procesów i zastępowanie ich tymi wymagającymi szerszej wiedzy, umiejętności, analitycznego myślenia, pracy zespołowej i kreatywności.

To kolejna wskazówka dla miast, które we współpracy z lokalnymi uczelniami powinny, poza standardowymi programami nauczania, rozwijać współpracę z biznesem, celem nadążania za zmianami, jakie tu i teraz zachodzą w centrach operacyjnych sektora BPO

i SSC. W niektórych polskich miastach ta współpraca jest widoczna, lecz jeśli zależy nam na utrzymaniu dynamiki rozwoju firm BSS, a tym samym tworzeniu kolejnych miejsc pracy, relacje uczelni z biznesem powinny wejść na kolejny poziom.

Co przyniesie nam rok 2017? – takie pytania coraz częściej zaczynają się pojawiać na rynku, również w odniesieniu do branży outsourcingu. Jak pokazuje aktywność polskich miast, możemy liczyć na dalsze zainteresowanie pozyskiwaniem kolejnych centrów usług wspólnych.

Kraków nadal będzie atrakcyjną lokalizacją, ale i inne miasta pokazują coraz bardziej dynamiczne trendy w przyciąganiu projektów inwestycyjnych sektora nowoczesnych usług dla biznesu. Z każdym rokiem rośnie znaczenie miast o populacji 100-300 tys. mieszkańców, ale także i mniejszych. Z każdym rokiem rośnie też znaczenie miast satelitarnych dla dużych ośrodków miejskich i warto, aby władze tych miast zdawały sobie z tego sprawę.

Kończymy kolejny rok wieloma nowymi projektami z branży BSS. Kończymy go z wizją szerszego otwarcia na rynki nordyckie i niemieckojęzyczne. Pytanie, czy polskie miasta będą o te rynki walczyć równie skutecznie jak do tej pory? Jest na to wielka szansa, ale wymaga powszechnego wcielania w życie idei Złotego Trójkąta, jakim jest współpraca samorządu, biznesu i środowiska akademickiego.

Zapraszam na kolejne strony, aby zapoznać się z tym, co słychać w otoczeniu biznesowym polskich miast.

A w odniesieniu do spotkań „Outsourcing Breakfast” we Wrocławiu i Warszawie – zapraszam do kalendarium wydarzeń na stronach OutsourcingPortal. █

Best2Invest | November - December 2016

27

Wstęp do sekcji miejskiej

BUSINESS WANTS TO TALK Business in Polish cities is hungry for outsourcing knowledge. The fall/winter season is abundant in different conferences, forums, seminars and workshops. Generally, we are used to the different sales formats and forms of presenting offers and business solutions during such events. However, Poland’s experience shows that the market is more keen on gathering information on the scale of development and on the challenges facing the outsourcing and BSS sector rather than reviewing commercial offers.

The cities of Lublin, Poznań, Rzeszów, Wrocław and Warsaw host a series of meetings called “Outsourcing Breakfast”, which analyses the development of the BPO and SSC sector in Polish cities. Initially designed as small-scale events, the meetings have grown and now attract several dozen attendees openly discussing the current progress of the outsourcing sector as well as the challenges ahead. Saturation of the labor market, falling unemployment, increasing salaries, lack of languages skills, varied structure of office premises, support from Investor Service Centers are only some of the issues of key importance both to Operational Centers and business organizations, and to local authorities.

The participants agree that meetings analyzing local BSS markets should be organized more often. They appreciate the possibility of meeting and talking to business practitioners, sharing their views on the current situation in their environment without necessarily listening to theoretical lectures on global processes. Theoretical knowledge is offered several times a year during large industry conferences.

Author: Wiktor Doktór Pro Progressio, CEO

28

Meetings such as “Outsourcing Breakfast” are an excellent opportunity for local government representatives to highlight the investment appeal of their locations.

Apart from local business representatives, the meetings are often attended by guests from outside the sector, who can learn more about the competitive environment, human resources or further development prospects. The meetings often lead to changing or finetuning the nature of economic information on specific locations that cities want to make known to the world.

The following pages present a portion of knowledge coming from Polish cities, which reflects the varied form of economic communication: From analysis of international players and SMEs present on the market through multi-sector development to sector development in specific agglomerations.

In many cases, we can find the common denominator in the impact of foreign investments on the development of cities. There are some specific examples, such as Szczecin, which is strongly focused on collaboration with the Scandinavian region. The northern part of Poland is a natural business partner for Nordic countries.

Throughout the years, Finish, Swedish and Norwegian enterprises have built strong business ties with the Baltic area, partially through outsourcing. In terms of business attractiveness, Poland is ranked similar to Lithuania, Latvia or Estonia, but we are a much bigger country, which means that the business scaling offered to enterprises is virtually unlimited. Szczecin’s strategy and openness to Scandinavia are also justified due to the growing activity of Northern European investors and their interest in Poland as a nearshoring location.

More and more often, IT, F&A and Call Contact Center companies are choosing Polish cities as the potential site of their future business activities.

The second such market is Germany. Activity of German businesses can be seen e.g. in Opole. The city is wellaware of its potential stemming from easy access to German-speaking employees. This fact was stressed several times during the conference entitled “Green Light for BSS” in September, which was attended by

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

ABOUT LOCAL

BSS MARKETS the Chairman of Deutscher Outsourcing Verband, Stephan Fricke, as a special guest. The German market is intensifying its search for business partners and locations where German service providers could develop their activities. However, it should be emphasized that German businesses have high quality expectation and will grow their operations in locations with lasting, continuous and high-level access to German-speaking staff. This should encourage other cities to shift the focus on German language courses from universities even to primary or junior high school level. With more German-speaking staff Poland will be able to compete more successfully for new investment projects in the DACH region against Czech Republic or Romania.

Business development, including that based on BSS, is consistently reflected in access to human resources.

This fact is raised among others by the authorities of the city of Lodz. In the era of changes and automation, which is rapidly entering the world of shared service centers, employee education and skills are gaining importance.

Nearly every BSS sector conference provides us with numerous examples of robotics and automation which support business processes. This means that simple processes are being increasingly superseded by those requiring deeper knowledge, skills, analytical thinking, teamwork and creativity.

This is yet another clue for cities; in collaboration with local schools of higher education, they should, apart from standard curricula, develop business relations to keep up with the changes at operational centers of the BPO and SSC sector. Such collaboration is visible

in some Polish cities, but if we want to maintain the growth dynamics of BSS companies and create new jobs, the relations between business and universities should move to the next level.

What does the year 2017 have in store for us? – this question is being asked more and more often, also with regard to the outsourcing sector. The activity of Polish cities shows that we can count on more shared service centers in Poland. Krakow remains attractive, but other cities are also showing increasingly dynamic trends in terms of securing new BSS investment projects.

The importance of towns with 100 to 300 thousand inhabitants, and less, is growing every year. This is accompanied by the growing importance of satellite towns of large agglomerations, and their authorities should be aware of this process.

The year ends with many new projects in the BSS sector.

It ends with a vision of greater openness to Nordic and German-speaking countries. It remains to be seen whether Polish cities will compete for those markets as effectively as before? This is by all means possible, but it requires implementing the Golden Triangle concept of collaboration between local authorities, businesses and the academic community.

I hope you will enjoy the following pages devoted to current events in the business environment of Polish cities. To find out more about “Outsourcing Breakfast” meetings in Wrocław and Warsaw, please view our calendar of events on OutsourcingPortal. █

Best2Invest | November - December 2016

29

Lublin

INVEST-IN-LUBLIN.COM KOMUNIKACJA INWESTYCYJNA MIASTA W SIECI Lublin przykłada ogromną wagę do globalnej promocji swojego potencjału inwestycyjnego oraz budowy relacji z partnerami biznesowymi poszukującymi informacji, analizującymi ją, a wreszcie podejmującymi decyzje mające wpływ na lokowanie inwestycji. Miasto konsekwentnie przenosi cały ciężar komunikacji inwestycyjnej do Internetu, kontaktując się ze swoim otoczeniem poprzez anglojęzyczny serwis Invest-in-Lublin.com. Kluczowe znaczenie w tym procesie ma kontrolowana dystrybucja precyzyjnej, dobrze przygotowanej, a przede wszystkim adekwatnej w stosunku do oczekiwań odbiorcy informacji na temat gospodarki miasta. Informacji dostępnej bez ograniczeń formalnych, językowych i czasowych.

GŁÓWNE GRZECHY PORTALI MIEJSKICH Jedną z podstawowych wspólnych cech miejskich serwisów promocyjnych jest ich podobieństwo – zarówno w obszarze układu treści, doświadczeń użytkownika jak i designu. Powszechną praktyką jest tworzenie miejskich silosów informacyjnych w oparciu o błędne założenie, że niezidentyfikowani użytkownicy, definiowani zwykle jako mieszkańcy, będą traktowali je w sposób, w jaki traktują typowe portale informacyjne, to jest powracając wielokrotnie w poszukiwaniu bieżących wiadomości z miasta.

Tego typu ambicje materializują się w postaci aktualności lokowanych w centralnym, doskonale eksponowanym miejscu strony głównej serwisu. Bywa, że odrębne aktualności w ramach jednego serwisu prowadzą także redaktorzy obszarów tematycznych – sportu, turystyki, kultury czy gospodarki.

Więcej informacji Wydział Strategii i Obsługi Inwestorów Urzędu Miasta Lublin Plac Litewski 1, 20-080 Lublin telefon: +48 81 466 2500 fax: +48 81 466 2501 e-mail: inwestorzy@ lublin.eu invest.lublin.eu

30

Takie podejście powoduje nieustanny deficyt istotnej, aktualnej, a przede wszystkim wartościowej informacji oraz trudności w zarządzaniu nią.

Sprawia także, że budowane mozolnie serwisy próbują udawać media, którymi nie są. Specyficzny, kaskadowy układ aktualności powoduje, że nowsza informacja zawsze zastępuje starszą, spychając ją bez względu na wagę tematu w niebyt archiwum.

Typowy brak integracji z odpowiednimi mediami społecznościowymi sprawia z kolei, że informacja nie rozprzestrzenia się, docierając organicznie

do użytkownika tak długo, jak długo jest wyświetlany jej nagłówek. Z czasem serwisy miejskie stają się ogromnymi kontenerami przeładowanymi nieaktualnymi, nikomu niepotrzebnymi danymi, nadal tkwiąc mentalnie w epoce, w której nie istniały jeszcze mechanizmy umożliwiające świadome budowanie zasięgu.

PRECYZYJNIE ZDEFINIOWANY ODBIORCA INVEST-IN-LUBLIN.COM Invest-in-Lublin.com nie jest zwykłym serwisem poświęconym promocji inwestycyjnej miasta.

Jest przede wszystkim narzędziem informacji gospodarczej adresowanym do precyzyjnie zdefiniowanej grupy użytkowników biznesowych.

Są nimi ludzie zajmujący się pozyskiwaniem, przetwarzaniem oraz wykorzystaniem informacji gospodarczej w celu dostarczania danych zarządczych niezbędnych dla lokowania kapitału własnego lub swoich klientów. Należą do nich researcherzy i managerowie średnich firm oraz wielkich globalnych korporacji planujących ekspansję poza rynkami macierzystymi. Są nimi analitycy giełdowi, pracownicy firm analitycznych, wywiadowni gospodarczych oraz konsultanci wszystkich szczebli reprezentujący firmy doradcze. Nie mniej istotną grupę stanowią dziennikarze mediów gospodarczych o międzynarodowym zasięgu. Grupy te łączy powszechny język komunikacji biznesowej – angielski – oraz po-

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Lublin

trzeba dostępu do aktualnej, pełnej i dobrze sformatowanej informacji gospodarczej on-line oraz możliwość nawiązania relacji z konkretnymi, znanymi z imienia i nazwiska kontaktami mogącymi ułatwić jej pozyskanie lub pogłębienie.

INVEST-IN-LUBLIN.COM - PIERWOTNE ŹRÓDŁO INFORMACJI Jedną z kluczowych funkcji Invest-in-Lublin.com jest rola pierwotnego źródła informacji. Największą ambicją, a zarazem wielkim wyzwaniem jest zabezpieczenie w jego ramach bezpośredniego dostępu do pierwotnych, nieprzetworzonych przez podmioty zewnętrzne kompletnych danych analitycznych i statystycznych dotyczących gospodarki Lublina. Dane te, coraz bardziej kompletne, wraz z rozbudową zawartości serwisu, będą dostępne do pobrania jako raporty oraz arkusze danych umożliwiających ocenę kapitału oraz potencjału gospodarczego i inwestycyjnego miasta pod kątem zakupu czy wynajmu nieruchomości, lokowania produkcji i usług.

Służy temu czytelna prezentacja oferty handlowej nieruchomości komercyjnych i terenów pod inwestycje na trzech poziomach szczegółowości. Serwis pełni jednocześnie funkcję promocyjną, w czytelny sposób prezentując główne atuty miasta i lokując w centrum uwagi priorytetowe sektory miejskiej gospodarki.

SPERSONALIZOWANY PRZEKAZ BUDUJE WIARYGODNOŚĆ Koncepcja doświadczenia użytkownika zakłada przeniesienie w wirtualną przestrzeń Internetu procesów z realnej praktyki biznesowej. W serwisie nie znalazła się typowa, techniczna zakładka „kontakt” z ogólnymi danymi kontaktowymi.

W równoważnej innym elementom części „Business Support” użytkownik spotyka prawdziwych ludzi – cały zespół obsługi inwestora. Doradcy klienta są prezentowani za pomocą zdjęć oraz profili zawodowych wraz z bezpośrednimi kontaktami. Podobnie wygląda zakładka „Key Sectors”, gdzie wysokiego szczebla menedżerowie najprężniejszych lubelskich przedsiębiorstw opisują walory prowadzenia biznesu w mieście w poszczególnych sektorach.

MECHANIZM KONWERSJI ZAANGAŻOWANIA SPOŁECZNOŚCI NA RUCH W SERWISIE Rozwiązania zastosowane do budowania zasięgu Invest-in-Lublin.com w świadomy i unikalny sposób wykorzystują mechanizm dzielenia się i rozprzestrzeniania informacji poprzez biznesowe sieci społecznościowe. Ich specyfika, profil oraz zaangażowanie użytkowników wykorzystywane są w celu budowania szerokiego zasięgu treści lokowanych w „Info Centre” – odrębnej części serwisu dedykowanej komunikacji z otoczeniem. Publikowane systematycznie w wybranych mediach społecznościowych informacje z linkami do treści w kategoriach News, Event i Blog, budują bazę użytkowników obserwujących profil miasta w serwisie LinkedIn. Ich aktywność w udostępnianiu informacji i odwiedzinach Invest-in-Lublin.com jest kluczowa dla organicznego SEO, pozycjonującego serwis w wyszukiwarkach.

W serwisie został wyeliminowany typowy dla większości miejskich rozwiązań internetowych układ i mechanizm publikacji aktualności. W publikacjach pomijane jest w zasadzie anonsowanie działań, a cudze wydarzenia nie są w ogóle komunikowane, jeżeli nie biorą w nich czynnego udziału osoby odpowiedzialne za promocję inwestycyjną miasta.

W konsekwencji stosowana jest taktyka faktów dokonanych, zakładająca prezentację aktywności miasta w obszarze gospodarki i przedsiębiorczości, podkreślająca ekspercki charakter działań i kompetencje ludzi.

Jest to również miejsce prezentacji międzynarodowych sukcesów i dobrych praktyk lubelskich firm, które tworzą wiarygodny obraz silnej lubelskiej gospodarki, zdolnej do przyjęcia kolejnych dużych inwestycji. █

W Invest-in-Lublin.com Lublin jest tylko tłem opowieści, której narratorami są prawdziwi ludzie – osobiście zaangażowani w proces, inwestycyjni doradcy oraz partnerzy-biznesmeni potwierdzający ich kompetencje przykładami sukcesów gospodarczych, jakie osiągnęli w Lublinie.

Best2Invest | November - December 2016

31

Lublin

INVEST-IN-LUBLIN – HOW LUBLIN COMMUNICATES WITH INVESTORS Lublin pays particular attention to marketing its investment potential on a global scale.

Its teams focus on establishing business relations with partners who look for information, analyse it and, afterwards, choose locations for implementing investment projects.

City representatives are consistent in shifting investment-related communication towards the Internet and communicate directly by a website available in English under Invest-inLublin.com. What is of utmost importance in this process is a controlled distribution of precise and well-prepared information on city's economy. Information, which provides all details expected by website users. Information, which is available to all, regardless of formal, language, and time barriers.

WHAT IS USUALLY WRONG WITH OFFICIAL SITES OF CITIES? One of the common features characteristic of official sites of cities is that they are pretty much the same – not only in terms of the layout but also user experience and design. The main idea behind official sources of information on cities is frequently mistaken. It is assumed that these websites should be aimed at citizens who will use them as typical information portals, i.e. they will visit the site several times a week to find current news about the city they live in. This results in the news being published in the central, clearly visible place in the middle of the main site. It is not uncommon to publish news concerning different fields on one website, e.g. sports, tourism, culture and economy.

More information Wydział Strategii i Obsługi Inwestorów Urzędu Miasta Lublin Plac Litewski 1, 20-080 Lublin telefon: +48 81 466 2500 fax: +48 81 466 2501 e-mail: inwestorzy@ lublin.eu invest.lublin.eu

32

This approach leads to the lack of relevant, current, and, what is of the greatest importance, valuable information which cannot be managed properly.

Consequently, the websites developed with considerable effort pretend other media channels.

Due to the characteristic cascade-like layout, the most recently added news downgrade the previously added ones and let them sink into oblivion. It is typical for official sites of cities not to be integrated with any social media channels. Therefore, news published on the website fail to spread and, hence,

can be read by certain users only for limited time.

After some time, the websites in question become large containers full of out-of-date information and useless data. They are stuck in the past, when no mechanisms of building a social following existed.

A WELL-DEFINED PROFILE OF THE USER OF INVEST-IN-LUBLIN.COM Invest-in-Lublin.com is not a usual website aimed at marketing the investment potential of the city. First of all, it is a source of economic information tailored to the needs of a precisely-defined groupof business users. They gather, process, and useeconomic information in order to providemanagement data needed for investing their own or their clients' capital. These users are researchers and managers employed in medium enterprises and international corporations whose management boards plan to expand outside their local markets. There are also stock market analysts, members of staff of companies dealing with different analyses, credit information agencies, and consultants of all levels who represent a wide range of consulting companies.

One must also not forget about journalistst working for economic media of world renown. All these groups have several aspects in common – they all speak English, use the Internet to find current, comprehensive, accurate and well-formatted

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Lublin

economic information, and are interested in establishing relationships with certain individuals who could help them obtain and gather such information.

INVEST-IN-LUBLIN.COM - THE PRIMARY SOURCE OF INFORMATION One of the key functions of Invest-in-Lublin.com is to be a primary source of information. The greatest ambition and, at the same time, the major challenge is to provide direct access to reliable and raw analytical and statistical data concerning Lublin's economy. The data being published is gradually becoming more extensive. It is planned to make it available in form of reports and spreadsheets allowing for assessment of the city's economic and investment potential and capital from the perspective of purchasing or renting properties, locating production plants or offices.

This would not be possible if not for clearly presented commercial properties and investment plots of land being available in the city. At the same time, the website is used for marketing purposes, it clearly highlights the main advantages of the city and focuses users' attention on priority business sectors in Lublin.

PERSONALISED MESSAGES MAKE INFORMATION MORE RELIABLE The concept of user experience is based on transferring real business processes into the Internet. There is no typical 'contact' subpage on the website in question. In the 'Business Support' section, users will find information on real people – the Investor Relations team. These advisers are presented in photographs provided with direct contact details and information on their professional profile. In the 'Key Sectors' section, managers of the most rapidly developing companies and organisations in Lublin present benefits of running business in the city. In Invest-in-Lublin.com, Lublin provides only a background for stories told by real people – advisers ensuring that investment projects are implemented in appropriate manner and business partners confirming the team's skills by emphasising how unsuccessful their investment undertakings would have been if not for the support they received from the Municipal Administration representatives.

CONVERTING USERS' ENGAGEMENT INTO WEBSITE TRAFFIC Solutions used for building a social following for Invest-inLublin.com use the mechanisms of sharing and spreading

information within business social networks. Their specific character, profile, and users' engagement are used for building a wide social following for the content published in the 'Info Centre' – a separate section of the website aimed at communicating with website visitors. Information published on regular basis in social media is provided with links to such sections as News, Events and Blog. They are used for building a database of users following the city's LinkedIn profile. What is of considerable importance to organic SEO is that these users actively share information and frequently visit Investin-Lublin.com.

The layout of the news published on the website in question differs from typical solutions found on other official websites of cities. Information concerning third parties is not published at all unless members of teams responsible for marketing the city's investment potential are involved. Consequently, news on events are published post-factum; they are aimed not only at presenting city's active involvement in promoting economy, business, and entrepreneurship but also at emphasising the expert background of actions being taken and the skills demonstrated by the members of staff employed in the Municipal Administration of the City of Lublin. Additionally, invest-in-lulblin.com provides information on international successes and best practices of companies operating in Lublin.

Therefore, the website presents reliable evidence of strong economy in the city, where more large investment projects can be implemented. █

Best2Invest | November - December 2016

33

Bydgoszcz

BYDGOSZCZ STAWIA NA

WIELOSEKTOROWY ROZWÓJ

I ROZWIJA SWÓJ POTENCJAŁ INWESTYCYJNY Bydgoszcz od wielu lat jest silnym zagłębiem przemysłowym, a dzięki wykształconym kadrom i strategicznemu położeniu wyrasta także na silny ośrodek logistyczno-usługowy.

Miasto cieszy się dużym zainteresowaniem zagranicznych inwestorów, a bydgoskie firmy z sukcesami działają na międzynarodowym rynku.

Więcej informacji Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. ul. Mennica 6 85-112 Bydgoszcz Tel. +48 52 585 88 23 barr@barr.pl www.barr.pl

34

PRZEMYSŁ – MOTOREM GOSPODARCZYM BYDGOSZCZY Wizytówką Bydgoszczy jest PESA Bydgoszcz SA – lider produkcji taboru kolejowego, który dostarcza pojazdy szynowe na rynki polskie, europejskie i światowe.

W ostatnim czasie firma podpisała memorandum dotyczące współpracy z Kolejami Ukraińskimi na targach Innotrans 2016 w Berlinie oraz wygrała przetarg na produkcję 13 pociągów ELF2 dla Kolei Śląskich. Podczas gali Global Light Rail Awards jeden z flagowych pojazdów PESY – tramwaj „Krakowiak”, został uhonorowany dwoma wyróżnieniami: „Project of the year over 50 mln EUR" oraz „Outstanding Engineering Achievement".

Firma jest rzeczywistą „lokomotywą gospodarczą regionu” – cała grupa zatrudnia ok. 4500 pracowników, blisko współpracuje z ok. 1830 partnerami w Polsce (w tym ok. 530 z województwa kujawsko-pomorskiego), którzy zatrudniają łącznie ok. 80 tys. osób.

Oprócz produkcji pojazdów szynowych, aglomeracja bydgoska jest największym ośrodkiem branży narzędziowej, przetwórstwa tworzyw sztucznych i przetwórstwa chemicznego w Polsce. Obejmuje

ona około 850 podmiotów. Część z nich należy do europejskich liderów takich jak ARRK Shapers’ Polska Sp. z o.o., OKT Polska Sp. z o.o., ale nie brakuje też lokalnych przedsiębiorców, produkujących dla światowych marek. Firma Hanplast jest jednym z największych dostawców IKEA w Europie.

Do liderów lokalnej gospodarki należą również bydgoscy przedstawiciele przemysłu zbrojeniowego.

Takie firmy jak: Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2, BELMA i TEL-DAT tworzą wiele innowacyjnych rozwiązań w skali globalnej. O renomie lokalnych przedsiębiorców w branży wojskowości świadczy fakt, iż to właśnie bydgoskie WZL zostały wybrane, w ramach offset-u, do serwisu polskich samolotów F-16, a firma TEL-DAT podpisała kontrakt z amerykańską firmą Raytheon na dostawę podzespołów do rakiet PATRIOT. DYNAMICZNY ROZWÓJ NOWOCZESNYCH USŁUG DLA BIZNESU W MIEŚCIE Bydgoszcz stanowi jeden z głównych ośrodków BPO/ SSC w Polsce. Według raportu Sektor nowoczesnych usług biznesowych w Polsce 2016 przygotowanego przez ABSL

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Bydgoszcz

(Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych) – sektor zatrudnia w mieście 7,8 tys. osób – biorąc pod uwagę niektóre lokalne firmy świadczące usługi klientom zagranicznym, wartość ta wzrasta do 9 tys. osób.

Na lokalnym rynku dominują firmy o profilu IT – stanowi to aż 80% rynku pod względem zatrudnienia.

Obecnie 81% pracowników branży BPO/SSC jest zatrudnionych w firmach z kapitałem zagranicznym.

Według raportu ABSL, w latach 2013–2016 Bydgoszcz zanotowała wzrost zatrudnienia w zagranicznych centrach usług o 70-80%, co plasuje ją w czołówce polskich miast odznaczających się dynamicznym rozwojem sektora nowoczesnych usług biznesowych. Największym pracodawcą w tym sektorze jest francuski Atos, fińska Nokia a także polskie Centrum Operacyjne Banku Pocztowego oraz Centrum Klienta Grupy PZU. BYDGOSZCZ OTWARTA DLA IT W Bydgoszczy doskonale rozwija się rynek IT. W październiku swój oddział otworzyła szwedzka firma Cybercom. – Bydgoszcz jest dla nas kolejnym miastem, w którym podobnie jak w Łodzi i w Warszawie widzimy wielki potencjał rozwoju. Chcemy, aby biuro w Bydgoszczy stało się jednym z kluczowych oddziałów dla naszych klientów, głównie z Europy Zachodniej. Planujemy stworzenie atrakcyjnych miejsc pracy dla inżynierów IT oraz bliską kooperację z instytucjami publicznymi. Mamy ambicję zostać najlepszym pracodawcą technologicznym w regionie – wyjaśnia Marcin Siech, Dyrektor Zarządzający Cybercom Poland Sp. z o.o.

Inną prężnie rozwijająca się firmą jest brytyjska Mobica, działająca w Bydgoszczy od 5 lat. Także wiele lokalnych podmiotów odnosi sukcesy ze swoimi produktami na świecie. Chlubą miasta jest Vivid Games. Firma jest jednym z najnowocześniejszych, niezależnych studiów deweloperskich w Europie i największą firmą produkującą gry na urządzenia mobilne w Polsce. Jej produkty cieszą się bardzo dużą popularnością na świecie, zdobywając wiele prestiżowych nagród. Inna bydgoska firma T Komp wchodzi właśnie na światowy rynek ze swoim produktem RevDeBug – unikalnym narzędziem programistycznym, pozwalającym w czasie rzeczywistym śledzić

następstwa błędów w kodzie oraz podejmować trafne decyzje odnośnie ich weryfikacji.

Warto dodać, że zespół programistów z bydgoskiego oddziału firmy Nokia stworzył system ostrzegania BMC (Broadcast Message Center), którego wykorzystanie odbiło się echem na całym świecie. 19 września amerykańskie władze zdecydowały się wykorzystać system do wysłania pierwszego„smsowego” listu gończego.

Wszyscy użytkownicy telefonów komórkowych znajdujący się w Nowym Jorku otrzymali wiadomość o poszukiwaniu zamachowca odpowiedzialnego za ostatnie zamachy w mieście. Po trzech godzinach 28-letni Ahmad Khan Rahami został ujęty. W mieście działa też Bydgoski Klaster Informatyczny, który zrzesza 24 firmy oraz 4 szkoły i uczelnie wyższe.

NOWE CENTRA DYSTRYBUCYJNE I POWIERZCHNIE PRODUKCYJNO-MAGAZYNOWE Na rozwój branży logistycznej w Bydgoszczy wpływają inwestycje drogowe (modernizacja dróg S5 i S10), a także inwestycje deweloperów budujących nowoczesne powierzchnie magazynowo produkcyjne.

W tym roku europejska filia Panattoni Development Company, Panattoni Europe rozpoczęła budowę Panattoni Park Bydgoszcz o planowanej docelowej powierzchni 100 000 mk². Polski inwestor Waimea Holding S.A. buduje centrum produkcyjno – magazynowe Waimea Logistic Park Bydgoszcz o powierzchni 90 000 mk².

Dobra lokalizacja i potencjał miasta przyczyniły się także do powstawania w Bydgoszczy centrów dystrybucyjnych sieci handlowych, w zeszłym roku powstało centrum dystrybucji niemieckiego Lidla, w pierwszej połowie przyszłego roku zostaną oddane nowe centra niemieckiej firmy Kaufland i francuskiej Carrefour.

W tych dwóch inwestycjach zatrudnienie znajdzie ponad 500 osób w pierwszej połowie 2017 roku.

Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego sp. z o.o. udziela szeroko rozumianego wsparcia inwestorom i przedsiębiorcom, koncentrując się na kompleksowym wsparciu procesów inwestycyjnych w mieście, na każdym etapie ich realizacji, a także pomocy w ramach opieki poinwestycyjnej. █

Best2Invest | November - December 2016

35

Bydgoszcz

BYDGOSZCZ FOCUSES ON

MULTISECTOR DEVELOPMENT

AND INCREASES ITS INVESTMENT POTENTIAL

Bydgoszcz has been a strong industrial centre for many years. Due to well-educated workforce and a strategic location, it is also a strong logistic-service area. The City attracts many foreign investors and the companies from Bydgoszcz have been achieving success on the international market.

More information Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. ul. Mennica 6 85-112 Bydgoszcz Tel. +48 52 585 88 23 barr@barr.pl www.barr.pl

36

THE INDUSTRY – THE ECONOMIC DRIVING FORCE OF BYDGOSZCZ The flagship of Bydgoszcz is PESA Bydgoszcz SA – the leader in manufacturing railway rolling stock which has been providing rail vehicles to the Polish, European and the world market. Recently at Innotrans 2016 fair in Berlin, the company has signed a memorandum to cooperate with the Ukrainian Railway and won a tender for the production of 13 ELF2 trains for the Silesia Railway. During Global Light Rail Awards gala, one of the best-known PESA products – a tram called “Krakowiak” was honoured with two awards: “Project of the year over 50 mln EUR” and “Outstanding Engineering Achievement”. The company is a true driving force for the region. The group employs approx.

4.500 people and cooperates closely with 1.830 partners in Poland (including 530 from the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship), who employ altogether approx.

80.000 people.

On top of producing railway vehicles, Bydgoszcz is the largest tool, plastics and chemical processing centre, comprising of ca. 850 entities a part of which are European leaders such as ARRK Shapers’ Polska Sp. z o.o., OKT Polska Sp. z o.o. or local entrepreneurs who manufacture products for global brands. Hanplast is one of the largest IKEA suppliers in Europe.

The leaders of the local economy are also representatives of the arms industry. Companies such as Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2, BELMA or TEL-DAT create many innovative solutions on a global scale. The good reputation of local entrepreneurs in the military sector is also proved by the fact that the Bydgoszcz Military Aircraft Factory (WZL) was selected (as part of offset) to maintain the Polish F-16 aircrafts. TEL-DAT company, on the other hand, has signed a contract with an American company Raytheon do supply components for PATRIOT missiles.

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Bydgoszcz

THE DYNAMIC DEVELOPMENT OF MODERN BUSINESS SERVICES IN THE CITY Bydgoszcz is one of the main BPO/SSC sectors in Poland. According to a modern business services in Poland 2016 report prepared by ABSL (the Association of Business Service Leaders), the sector employs 7.800 people – when including local companies who provide services to foreign clients, the number rises to 9.000 people. Companies which dominate the local market are mainly IT entrepreneurships which constitutes 80% of the employment market.

Currently, 81% of employees work in foreign capital companies from the BPO/SSC sector. According to ABSL, Bydgoszcz has seen a 70-80% growth in employment in foreign centres which places the City at the forefront of Polish cities characterised by dynamic development of the business services sector. The largest employer in this sector is a French company Atos and the Finnish Nokia, as well as the Polish Post Bank Operations Centre and PZU Group Client Centre.

BYDGOSZCZ OPEN TO IT The IT market is thriving in Bydgoszcz. In October, a Swedish company Cybercom opened their branch in the City. – For us, Bydgoszcz is another city where, as in Łódź or Warsaw, we see great potential for development.

We would like our Bydgoszcz office to become one of the key branches for our clients, mainly from Western Europe. We plan to create attractive jobs for IT engineers and establish close cooperation with public institutions.

We plan to become the best technology employer in the region – explains Marcin Siech, the Managing Director of Cybercom Poland Sp. z o.o.

Another thriving company is the British Mobica which has been operating in Bydgoszcz for 5 years. Also, many local entrepreneurs have been successful delivering their products across the globe. Bydgoszcz can be proud of Vivid Games. The company is one of the most modern independent development studies in Bydgoszcz and the largest game producer for mobile devices in Poland. Their products are very popular in the world, winning many prestigious awards. Another company from Bydgoszcz is T Komp who have just entered the global market with their RevDeBug product – a unique programming tool which allows for real-time tracking of consequences of errors and

making it possible to make right decisions about their verification. It is worth noting that the development team from Nokia in Bydgoszcz created a BMC warning system (Broadcasting Message Centre) the use of which has echoed around the world. On 19th September, the US authorities decided to use the system to send the first text-message arrest warrant. All mobile phone users located in New York received a text message about the search for the bomber responsible for the recent attacks in NYC. After three hours the 28-year-old Ahmad Khan Rahami was captured.

There is also a Bydgoszcz IT Cluster operating in the City with 24 associated companies, 4 schools and universities.

NEW DISTRIBUTION CENTRES AND PRODUCTION-WAREHOUSE AREAS The development of the logistics industry in Bydgoszcz positively affects road investments (modernisation of S5 and S10 roads) as well as the development of modern production-warehouse areas.

This year, the European subsidiary of Panattoni Development Company, Panattoni Europe, has started the construction of Panattoni Park Bydgoszcz with a planned area of 100.000 sqm. A Polish investor, Waimea Holding S.A. is constructing a production-warehouse centre – Waimea Logistic Park Bydgoszcz with an area of 90.000 sqm.

Good location and the potential of the City have also contributed to the formation of distribution centres for retail chains. Last year, the German Lidl distribution centre was created. In the first half of 2017, a new distribution centre of the German Kaufland and the French Carrefour will also be created. The last two investments are going to result in the creation of 500 workplaces in mid 2017.

The Bydgoszcz Regional Agency Sp. z o.o. provides comprehensive support to investors and entrepreneurs, concentrating on complex support of the investment processes in the City at each stage of their realisation, as well as provides help as part of post-investment assistance. █

Best2Invest | November - December 2016

37

Łódź

ŁÓDŹ – MIASTO

MOŻLIWOŚCI

Takiego określenia używają inwestorzy w odniesieniu do Łodzi. Składa się na to jej położenie w sercu Polski i Europy, rozwijająca się infrastruktura komunikacyjna, zapewniająca łatwy dostęp do największych centrów biznesowych na Starym Kontynencie, jak również bogate zaplecze akademickie. Położenie miasta miało i nadal ma ogromne znaczenie dla jego rozwoju gospodarczego. W połowie XIX wieku, właśnie tutaj przemysłowcy z całej Europy – w ciągu zaledwie dwóch pokoleń – stworzyli potężny ośrodek przemysłowy, a Łódź jest dziś trzecią co do wielkości aglomeracją w Polsce.

Więcej informacji Biuro Obsługi Inwestora i Współpracy z Zagranicą ul. Piotrkowska 104a 90-926 Lódź tel.: +48 42 638 59 39 fax: +48 42 638 59 40 e-mail: boi@uml.lodz.pl

38

O potencjale miasta świadczą przede wszystkim ci inwestorzy i te firmy, które już zdecydowały się na Łódź, a tych światowych, rozpoznawalnych marek jest wiele.

Wiele firm otworzyło w Łodzi swoje oddziały, dając tym samym świadectwo, że spójna i konsekwentnie realizowana strategia rozwoju miasta, w połączeniu z jego unikatową tożsamością i przemyślaną koncepcją promocji, przynosi rezultaty, lokując Łódź na coraz lepszym miejscu na mapie gospodarczej Polski, ale też Europy.

Znana niegdyś jako potęga włókiennictwa, Łódź stała się nowoczesnym centrum rozwijającym się w priorytetowych dla niej branżach – z uwagi na centralne położenie – w logistyce i transporcie, a dzięki dobremu zapleczu akademickiemu i świetnie układającej się współpracy uczelni i władz miasta z biznesem – w sektorach IT, BPO, SSC oraz R&D. Również sfera produkcyjna jest jednym ze strategicznych kierunków rozwoju Łodzi,

dzięki czemu miasto jest jednym z większych ośrodków branży AGD.

Według najnowszej edycji raportu ABSL, w Łodzi najwięcej osób zatrudnionych jest w firmach z kapitałem pochodzącym z krajów azjatyckich, a następnie z krajów skandynawskich. Wśród tych ostatnich wymienić można takich pracodawców jak Nordea, natomiast w pierwszej grupie zdecydowanie prym wiedzie jeden z największych łódzkich pracodawców – firma Infosys.

Najnowsze wydanie raportu ABSL pokazuje także, że Łódź znajduje się wśród najbardziej aktywnych miast pod względem wzrostu zatrudnienia w grupie największych ośrodków centrów usług wspólnych.

Według informacji wynikających z raportu firmy Hays, liczba zatrudnionych w tym sektorze wynosi ponad 17 tys., a centrów usług jest obecnie 68.

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Łódź

Miasto specjalizuje się przede wszystkim w świadczeniu usług księgowych i finansowych. Największe w Łodzi, a także jedno z największych w Polsce centrów usług biznesowych, prowadzi w Łodzi Infosys BPO Poland, który zatrudnia już ponad 2 tys. pracowników, świadczących usługi dla biznesu i obsługę w ok. 30 językach.

Jednym z kluczowych zasobów Łodzi jest szeroki dostęp do dobrze wykształconych specjalistów, w tym także ekspertów z ugruntowanym doświadczeniem. W Łódzkiem jest ponad 80 tys. studentów, a mury uczelni opuszcza co roku ok. 20 tys. absolwentów. Uczelnie widząc dynamiczny rozwój sektora nowoczesnych usług, starają się sprostać jego potrzebom. Na wielu kierunkach realizowane są programy przy ścisłej współpracy ze środowiskiem biznesowym. Uniwersytet Łódzki otworzył np. kierunek – Lingwistyka dla biznesu, właśnie z myślą o sektorze BPO. Na uczelniach realizowany jest także unikatowy program „Młodzi w Łodzi – Językowzięci" mający na celu naukę języków rzadkich, w tym skandynawskich, najbardziej poszukiwanych wśród pracodawców z branży BPO/IT.

Inwestycja da Łodzi szansę na stworzenie jednego z najlepiej skomunikowanych ośrodków w kraju. Nowe Centrum Łodzi to także możliwa lokalizacja dla wystawy International EXPO 2022, do organizacji której od czerwca br., jako oficjalny kandydat Polski pretenduje Łódź.

Przedsiębiorcze miasto o przemysłowych korzeniach zawsze będzie pretendować do miana dynamicznie rozwijającego się ośrodka gospodarczego. Służyć temu mają w Łodzi widoczne inwestycje infrastrukturalne, zakrojona na szeroka skalę rewitalizacja oraz działania w sferze kultury i sztuki. Powstające nowe firmy z branż uznanych za kluczowe mogą liczyć na wsparcie ze strony władz miasta, co potwierdza fakt, że w raporcie ABSL 2016 – Łódź zdobyła pierwsze miejsce w kategorii „współpraca z lokalnymi władzami”.

Dlatego do Łodzi warto przyjechać, warto ją zobaczyć i warto tu zainwestować. █

Spektakularne projekty prowadzone obecnie w mieście z założenia mają zdynamizować napływ kolejnych inwestycji zagranicznych do Łodzi.

Projekt Nowego Centrum Łodzi to jeden z kluczowych elementów projektu rewitalizacji śródmieścia, mający na celu ponowne odkrycie piękna „Łodzi nieodkrytej”. Śródmieście Łodzi, silnie związane z upadkiem przemysłu tekstylnego, stało się miejscem wymagającym ożywienia, uatrakcyjnienia i nadania mu nowych funkcji.

Blisko 100 ha w sercu miasta jest przedmiotem szeroko zakrojonych działań, których celem jest przywrócenie dawnego blasku, a w efekcie zachodzących już zmian powstanie miejsce o nowej jakości życia dla mieszkańców, gości i turystów.

Niebawem otwarty zostanie nowy podziemny dworzec Łódź Fabryczna, który stanie się częścią multimodalnego węzła komunikacyjnego, łączącego w samym centrum miasta transport kolejowy, autobusowy dalekobieżny, komunikację miejską oraz ruch samochodowy.

Best2Invest | November - December 2016

39

Łódź

OF OPPORTUNITIES ŁÓDŹ – THE CITY

Investors use that term to describe Łódź. The term refers to city’s location in the heart of Poland and Europe, the developing communication infrastructure providing easy access to the major business centres in the Old Continent, as well as high quality academic facilities.

The city's location was and still is of great importance to its economic development.

In the mid-nineteenth century, industrialists from all over Europe – in just two generations – created a powerful industrial centre right here, and Łódź is now the third-largest agglomeration in Poland.

The potential of the city is confirmed first of all by those investors and companies who have already chosen Łódź – many of them are related to the world-famous, recognised brands. Plenty of companies created their branches in Łódź, which confirms that coherent and consistently implemented city development strategy, connected to its unique identity and thoughtful promotion concept produces results and makes Łódź economically important in Poland, but also in Europe.

More information Investor Service and International Cooperation Bureau Piotrkowska 104a Str 90-926 Lodz tel.: +48 42 638 59 39 fax: +48 42 638 59 40 e-mail: boi@uml.lodz.pl

40

The city used to be known as textiles titan. Currently, Łódź is a modern centre developing the industries being a priority to the city – due to its location in the centre of the country and Europe – logistics and transport.

As a result of high quality academic facilities and effective cooperation of universities and city authorities with business entities, Łódź developed also IT, BPO, SSC and R&D sectors. The production industry development

is one of the strategic industries of the city as well, which made Łódź one of the largest home appliances industry centres.

According to the latest edition of ABSL report, most persons living in Łódź are employed in Asian capital firms, the second greatest number of persons work for Scandinavian capital companies. The latter group includes such employers as Nordea. The most important Asian capital firm is certainly Infosys – one of the largest companies in Łódź.

The latest edition of ABSL report also informs that Łódź is among the leaders in employment growth among the largest shared services centres. According to the information provided by Hays, the number of employees in this sector is approx. 17,000 and currently there are 68 service centres. The city specialises primarily in

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Łódź

providing accounting and financial services. The largest business service centre in Łódź, as well as one of the Poland’s largest business service centres, was created in the city by Infosys BPO Poland, which employs more than 2,000 persons, providing services for business entities and service in circa 30 languages.

Wide access to well-educated professionals, including experts with established experience, is one of the key resources of Łódź. In the Łódź Region, there are over 80,000 students, and the universities provide approx. 20,000 graduates each year. The universities are aware of the dynamic development of the modern services sector and try to meet its needs. Many majors include curricula implemented in close cooperation with the business environment. For instance, the University of Łódź created a new major – Linguistics for business – designed for the BPO sector. The universities also implement a unique curriculum “Młodzi w Łodzi – Językowzięci” (The Youth in Łódź – the Language-captivated) aimed at teaching rare languages, including Scandinavian languages, that are the most sought-after by BPO/IT employers.

The spectacular projects implemented currently in the city are to dynamise foreign investments in Łódź.

The New Centre of Łódź is one of the key elements of the city centre regeneration project, the aim of which is to rediscover the beauty of “the undiscovered Łódź”.

The city centre of Łódź, strongly affected by the collapse of the textile industry, has become the place which needs to be energised, made more attractive and requires assigning new functions. The area of nearly 100 hectares in the heart of the city is the site of wideranging works aimed at restoring its splendour and, as a result of such changes that are already taking place, it will become the place that offers new quality to the residents and visitors alike.

Another element is the new underground Łódź Fabryczna railway station, which will become a part of the multimodal transport hub, connecting the railway transport services, long-distance bus services,

public transport services and car traffic, right in the centre of the city. The investment will provide Łódź an opportunity to become one of the Polish cities with the best transport connections. The New Centre of Łódź is also a potential location for the International EXPO 2022 – in June, Łódź became an official candidate for organisation of the EXPO.

Łódź, as an entrepreneurial city with industrial roots, will always be a booming economic centre. To such position contribute significant infrastructure projects, large-scale revitalisation and activities in the field of culture and arts. The emerging new companies of the key industries can expect support from the city authorities. It is confirmed by Łódź taking first place in the “cooperation with local authorities” category of ABSL 2016 report.

For this reason, it is worth to come to Łódź, to see the city and to invest here. █

Best2Invest | November - December 2016

41

Poznań

Poznań otwarty na międzynarodowy

biznes

Poznań to miasto, do którego od ponad 25 lat szerokim strumieniem napływają inwestorzy z różnych stron świata. Dla większości z nich stolica Wielkopolski jest tak dobrym miejscem, że rozwijają się bardziej niż przewidywali. Z tego wynikają też cele na przyszłość – Poznań ma być atrakcyjny dla inwestorów wnoszących do miasta wartość dodaną, nieważne z jakiego kraju pochodzą.

Więcej informacji: Biuro Obsługi Inwestorów Urząd Miasta Poznania pI. Kolegiacki 17, 61-841 Poznań, Polska tel. +48 61 878 54 28, fax +48 61 878 55 00 inwestor@um.poznan.pl www.poznan.pl

42

Liczne walory biznesowe Poznania przyciągają inwestorów ze światowych potęg gospodarczych. Na pierwsze miejsce, pod względem kraju pochodzenia kapitału wysuwają się firmy niemieckie, które stanowią największy odsetek bezpośrednich inwestycji zagranicznych w mieście. Dalej plasuje się Wielka Brytania, potem Stany Zjednoczone, a kolejną pozycję zajmują inwestycje z kapitałem francuskim. Wśród firm z wymienionych krajów znajdują się marki takie jak: Volkswagen, MAN, GSK, Unilever, McKinsey, Ciber, Exide, Capgemini.

Prowadzą one w Poznaniu działalność skupiającą się wokół priorytetowych dla miasta sektorów takich jak produkcja zaawansowana technologicznie, IT oraz nowoczesne usługi dla biznesu, w tym centra SSC, BPO, R&D. Dominacja kapitału niemieckiego, wynikająca w latach 90-tych przede wszystkim z położenia geograficznego i polsko-niemieckich kontaktów biznesowych, maleje

z upływem czasu. Nie znaczy to, że firmy niemieckie z Poznania uciekają – wręcz przeciwnie, na mapie inwestycji, co chwilę pojawiają się nowe projekty, takich firm jak Carl Zeiss, Osram, czy Volkswagen. Jednocześnie jednak, można w ostatnich latach zaobserwować duże zainteresowanie Poznaniem firm z pozostałych części świata. Szczególnie widoczne jest to w sektorze usług nowoczesnych, w którym działają inwestorzy z prawie dwudziestu różnych państw.

POZNAŃ TO MIASTO O DOJRZAŁEJ GOSPODARCE Poznań wyróżnia sytuacja na rynku pracy. Od wielu lat w stolicy Wielkopolski odnotowuje się najniższy poziom bezrobocia. Trend ten, choć utrzymujący się, nie wpływa ograniczająco na rozwój inwestycji, przeciwnie, ich liczba w mieście stale rośnie. Dzieje się tak dzięki dywersyfikacji poznańskiej gospodarki i jej

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Poznań

zrównoważonemu rozwojowi. Większa podaż pracy, oznacza również większą dostępność fachowców z często unikatowym doświadczeniem i umiejętnościami.

To sprawia, że firmy się rozwijają, czego przykładem jest m.in. fakt, że ponad połowa centrów usług ma w tej chwili otwarte rekrutacje.

Poznań jest miastem akademickim, w którym działa 27 uczelni wyższych, w większości wyróżniających się wysoką jakością kształcenia. Studiuje tu 120 tys. osób, a co roku mury uczelni wyższych opuszcza 30 tys. gotowych do pracy dobrze wykształconych absolwentów, którzy niejednokrotnie mają już za sobą staże w poznańskich firmach.

Liczba studentów pozostaje jednym z głównych czynników decydujących o lokalizacji inwestycji. Warto również zaznaczyć, że wśród żaków odnotowuje się rosnący odsetek obcokrajowców, którzy są chętnie zatrudniani w firmach działających na terenie Poznania.

WAŻNIEJSZE NIŻ KRAJ POCHODZENIA INWESTORA JEST JEGO PODEJŚCIE DO PRACOWNIKÓW Powyższe czynniki stawiają przed firmami nowe wyzwania i otwierają perspektywy. W obecnej sytuacji inwestor chcący zainwestować w Poznaniu musi zaoferować pracownikom bardzo dobre warunki zatrudnienia.

Pracodawca powinien być świadomy zmieniających się oczekiwań pracowników względem zatrudniających.

Atrakcyjnym pracodawcą, dla młodych ludzi w Poznaniu, są firmy, które odznaczają się wysoką jakością warunków pracy. Dla dobrze wykształconej kadry ważny jest nie tylko poziom wynagrodzeń, ale również m.in. wielkość firmy, jej renoma, możliwości rozwoju i udziału w projektach międzynarodowych, przejrzyste standardy zatrudnienia.

Zapewnienie takich warunków nie jest ściśle związane z krajem pochodzenia kapitału. Dzięki globalizacji, modele zarządzania w przedsiębiorstwach zunifikowały się i większość inwestorów zagranicznych opiera swoją działalność na podobnych wartościach, realizując podobne standardy, np. jeśli chodzi o zarządzanie swoimi kadrami. W globalnych kulturach organizacji wpływ naleciałości narodowych jest raczej marginalny, a dodatkowo ulega dalszemu zminimalizowaniu,

np. przez tworzenie zespołów projektowych składających się z osób pochodzących z różnych krajów.

W związku z powyższym Poznań, zgodnie ze swoją strategią rozwoju, stawia przede wszystkim na progres oparty na wiedzy, nie koncentrując się tak bardzo na kraju pochodzenia inwestorów. Ważne jest, aby młodzi, dobrze wykształceni ludzie pozostali w mieście i znaleźli satysfakcjonującą pracę. Dlatego zależy nam na inwestorach z sektorów priorytetowych, takich jak produkcja zaawansowana technologicznie, centra usług wspólnych, centra badawczo-rozwojowe, czy centra outsourcingowe BPO/ITO. WSPARCIE MIASTA Miasto nie skupia się tylko na dużych firmach, oferuje swoje wsparcie także dla małych przedsiębiorstw.

Przykładem takiego działania jest przeznaczony dla wszystkich program stypendiów na sfinansowanie staży dla pracodawców inwestujących na terenie miasta.

Innym, równie ważnym, działaniem jest wsparcie firm w zwiększaniu zasobu osób ze znajomością języków obcych, w tym szczególnie języka niemieckiego. Jest to odpowiedź na zapotrzebowanie rynku. Poznań często wybierają inwestorzy, którzy chcą obsługiwać klientów niemieckich. Stąd bardzo duże zapotrzebowanie na te kwalifikacje. Miasto podejmuje działania promujące nauczanie tego języka poprzez tworzenie ulotek, rozmowy z nauczycielami i dyrektorami szkół oraz promuje naukę języka niemieckiego wśród rodziców i uczniów.

Działania te, mają na celu wsparcie zarówno firm niemieckich, ale również polskich, prowadzących ekspansję na rynek niemiecki, oraz firm międzynarodowych obsługujących klientów z obszaru niemieckojęzycznego.

Dywersyfikacja poznańskiej gospodarki jest widoczna również na przykładzie państw pochodzenia kapitału zagranicznego. Napływa on do stolicy Wielkopolski zarówno z najbardziej aktywnych na polskim rynku Niemiec, USA czy Wielkiej Brytanii, jak i z bardziej egzotycznych miejsc, takich jak RPA, Portugalia, czy kraje skandynawskie. Ten trend będziemy starali się utrzymać, sprawiając, by firmy z całego świata miały w Poznaniu jak najlepsze warunki do rozwoju swojego biznesu. █

Best2Invest | November - December 2016

43

Poznań

Poznań open for international

business

Poznań is a city where investors from around the world have been flowing in a broad stream for more than 25 years. For most of them, the capital of Wielkopolska is such a good place that they are developing more than predicted. Objectives for the future follow from this – Poznań is to be attractive to investors bringing added value to the city, no matter what country they come from.

Numerous business values of Poznań attract investors from the world's economic powers. In terms of country of origin of the capital German companies, which represent the largest percentage of foreign direct investment in the city, vault into the first place. Great Britain and then the United States come further, and the next position is occupied by investments with French capital. The companies from the above-mentioned countries include brands such as: Volkswagen, MAN, GSK, Unilever, McKinsey, Ciber, Exide, Capgemini.

More information: City of Poznan, Investor Relations Department pI. Kolegiacki 17, 61-841 Poznań tel. +48 61 878 54 28, fax +48 61 878 55 00 inwestor@um.poznan.pl www.poznan.pl

44

In Poznań, they conduct activities focused around the sectors being a priority for the city, such as technologically advanced production, IT and modern business services, including SSC, BPO, R&D centres.

The dominance of the German capital, in the 90s resulting mainly from geographical location and PolishGerman business contacts, is decreasing with time.

This does not mean that German companies are running away from Poznań – on the contrary, new projects of

companies such as Carl Zeiss, Osram or Volkswagen, are emerging on the investment map every minute.

At the same time, however, strong interest in Poznań of companies from other parts of the world can be observed in recent years. This is particularly visible in the sector of modern services, in which investors from almost twenty different countries are operating.

POZNAŃ IS A CITY WITH MATURE ECONOMY Poznań is distinguished by the situation on the labour market. For many years, the lowest level of unemployment has been recorded in the capital of Wielkopolska. This trend, though persistent, does not limit development of investments; on the contrary, their number in the city is constantly growing. This is due to the diversification of the economy of Poznań and its sustainable development. Greater labour supply also means greater availability of professionals with often unique experience and skills. Thanks to this companies are developing, as proven, among others,

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Poznań

by the fact that more than half of the service centres has currently an open recruitment.

Poznań is an academic city with 27 higher education institutions, the majority of which is distinguished by high quality education. 120 thousand people study here, and every year 30,000 ready-to-work, well-educated graduates, who often have already underwent training in Poznań companies, leave the walls of the universities.

The number of students remains one of the main factors influencing investment location. It is also worth noting that a growing percentage of foreigners, who are readily employed in the companies operating in Poznań, is recorder among the students.

APPROACH OF AN INVESTOR TO EMPLOYEES IS MORE IMPORTANT THAN THE COUNTRY OF ORIGIN These factors pose new challenges to companies and open up perspectives. In the current situation, an investor wishing to invest in Poznań must offer very good conditions of employment. The employer should be aware of the changing expectations of employees with respect to the employing ones. Employers attractive for young people in Poznań are companies characterised by a high quality of working conditions.

For well-trained staff not only the level of remuneration is important, but also, among others, the size of the company, its reputation, development opportunities and participation in international projects, transparent employment standards.

Providing these conditions is not closely related to the country of origin of the capital. Thanks to globalisation, management models in companies became uniform and most of the foreign investors base their activity on similar values, implementing similar standards, e.g., in terms of managing their human resources.

In global cultures of organisations, the impact of national influence is rather marginal, and in addition further minimised, e.g., by the creation of project teams consisting of people coming from different countries.

Therefore, Poznań, in line with its development strategy, above all concentrates on progress based on knowledge, not focusing so much on the country of origin of

investors. It is important that young well-educated people remained in the city and found a satisfactory job.

That is why we want investors from the priority sectors, such as technologically advanced production, sharedservice centres, research and development centres or BPO/ITO outsourcing centres.

SUPPORT OF THE CITY The city does not only focus on large companies, it offers its support for small businesses too. An example of this is a scholarship programme, designed for all, to fund internships for employers investing in the city.

Another equally important activity is support for businesses in increasing their stock of people with knowledge of foreign languages, especially German.

This is a response to market demand. Poznań is often chosen by investors who want to serve German customers. Hence the very considerable demand for these qualifications. The city takes measures to promote teaching of this language by creating flyers, talking to teachers and headmasters, promoting learning of German among parents and pupils. The measures are aimed at supporting both German and Polish companies, going for expansion into the German market, as well as international companies serving customers in the German-speaking area.

Diversification of the economy of Poznań is also visible on the example of the countries of origin of foreign capital.

It flows to the capital of Wielkopolska both from Germany, USA and Great Britain, the most active on the Polish market, but we also have investors from more exotic places, such as South Africa, Portugal and Scandinavian countries. We will be trying to maintain this trend by trying for the best conditions for development of business for companies from around the world in Poznań. █

Best2Invest | November - December 2016

45

Opole

Branża BSS

rozwija się najszybciej

w Opolu

Opole nazwane zostało przez Colliers International oraz PAIiIZ „Wschodzącą Gwiazdą” rynku dla lokalizacji inwestycji BPO/SSC. Głównymi atutami Opola w przyciąganiu tego typu projektów jest korzystny klimat inwestycyjny, dostępność zasobów ludzkich, wysokie kwalifikacje opolskich pracowników oraz rozwój nowoczesnego rynku biurowego.

Firmy z tego sektora mogą również liczyć na wsparcie ze strony opolskich uczelni wyższych, przykładami są m.in. umowy o współpracy między firmami: Future Processing, Capgemini, JCommerce, ista, opta data a Politechniką Opolską i Uniwersytetem Opolskim. Ponadto w Opolu powstaje także Centrum Badawczo-Rozwojowe niemieckiej firmy ifm ecolink z branży automatyki przemysłowej. W Opolu z roku na rok przybywa spółek z udziałem kapitału zagranicznego. Miastem interesuje się coraz więcej zagranicznych firm, szczególnie tych, które już ulokowały się w Polsce w większych miastach, takich jak Warszawa, Wrocław, Kraków, i szukają nowych rynków oferujących profesjonalne kadry.

Więcej informacji: Urząd Miasta Opola Biuro Obsługi Inwestorów tel: 77 54 11 379 tel/fax: 77 45 11 861 gospodarka@um.opole.pl www.investinopole.pl

46

Wiele czynników może stanowić o przewadze Opola nad innymi lokalizacjami dla tej branży. Według raportu sporządzonego przez KPMG Advisory są to m.in.: • lokalizacja – Opole położone jest blisko granic z Republiką Federalną Niemiec oraz Republiką Czeską, pomiędzy dwoma istotnymi międzynarodowymi portami lotniczymi. Otoczone jest gęstą siecią dróg międzynarodowych i autostrad. W praktyce przedsiębiorcy mogą cieszyć się niższymi kosztami prowadzenia działalności w miejscu łatwo dostępnym, • najciekawsza lokalizacja w Europie Środkowo Wschodniej dla niemieckich i niemieckojęzycznych inwestorów – ze względu na odsetek ludności deklarującej płynną znajomość języka niemieckiego, • niższe koszty życia w porównaniu z regionami

Inwestorzy z branży BSS w Opolu: • • • • • • • •

Capgemini ista Shared Services PWC Service Delivery Center opta data Asseco Future Processing Atos ifm ecolink

ościennymi, w szczególności województwami dolnośląskim oraz śląskim, takie jak chociażby wynajmu, czy kupna nieruchomości oraz jej utrzymania, poprzez koszty transportu w mieście, w tym konkurencyjnej cenowo komunikacji miejskiej, włączając w to system miejskich wypożyczalni rowerów, • ponadprzeciętna znajomość języków obcych wśród mieszkańców regionu, 76% deklaruje znajomość przynajmniej jednego języka obcego, najpopularniejsze to język angielski (39%), niemiecki (38%) i rosyjski (40%) Wraz ze wzrostem zainteresowania Opolem branży usług wspólnych, rośnie popyt na nowoczesne powierzchnie biurowe. Dlatego przygotowaliśmy atrakcyjną ofertę powierzchni pod takie obiekty w centrum miasta oraz na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Inwestorzy, którzy zdecydują się na tego typu inwestycję, mogą

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Opole

liczyć na ulgi w podatku od nieruchomości oraz wsparcie przy pozyskiwaniu najemców.

Sąsiadujące z Opolem największe rynki tego sektora czyli Wrocław, Katowice i Kraków, pokazują oznaki „wypalenia” na rynku pracy w sektorze SSC/BPO (zgodnie z raportem KPMG). Opole natomiast ma znaczący potencjał ludzki do zaspokojenia potrzeb nowych inwestorów, co zapewnia rosnący popyt na nowoczesne powierzchnie biurowe.

W najbliższym czasie w Opolu deweloperzy planują wybudować nowoczesne budynki, które w sumie wygenerują nawet 20 000 m² powierzchni biurowych o wysokim standardzie. Miasto przygotowało również 6,5 ha pod nowoczesną dzielnicę.

W Opolu funkcjonuje 6 uczelni wyższych, na których wykształcenie zdobywa ponad 25 tys. studentów. Mury uczelni rokrocznie opuszcza blisko 9 tys. absolwentów.

Niemal wszyscy studenci z Opola badani w ramach BKL (Bilans Kapitału Ludzkiego) deklarują, że znają język angielski (91%), a ponad połowa studentów deklaruje posługiwanie się językiem niemieckim (55%) (BKL 2013, N=904). Studenci mogą kształcić się w obszarach przydatnych dla sektora usług biznesowych. Uczelnie oferują studia na kierunkach ekonomiczno-administracyjnych, informatycznych, inżynieryjno-technicznych oraz filologicznych.

Centra usług działające na terenie Opola chętnie nawiązują współpracę z lokalnymi uczelniami. Za cel stawiają sobie edukowanie studentów (będących potencjalnymi pracownikami centrów) na temat sektora nowoczesnych usług biznesowych, specyfiki pracy w branży, czy też konkretnych rozwiązań stosowanych w firmach.

Przedstawiciele centrów podkreślają, że bardzo ważnym aspektem współpracy jest elastyczność opolskich uczelni w kwestii dopasowywania ich oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy. Otwartość władz uczelni pozwala wprowadzać zmiany w programach studiów, związane na przykład z oferowaniem kursów, na których studenci mogą zdobyć praktyczne umiejętności przydatne w pracy w branży. Warto dodać, że uczelnie wykazują również otwartość na zmiany w regulaminie studiów, pozwalające studentom studiów magisterskich

na realizowanie indywidualnego toku studiów w przypadku, gdy są oni już zatrudnieni w branży.

Firmy regularnie współpracują z Biurami Karier działającymi na uczelniach. Pozwala to centrom usług na pozyskiwanie nowych pracowników oraz aktywną promocję branży i edukację młodych ludzi na temat tego, czym są usługi biznesowe, jacy pracownicy są potrzebni i jakie możliwości zatrudnienia daje ten sektor gospodarki.

Przedstawiciele centrów usług podkreślają, że powstawanie i sukcesywny rozwój centrów usług w danym mieście (poza czynnikami takimi jak lokalizacja, czy dostępność wykwalifikowanej kadry) jest uwarunkowane bieżącą współpracą biznesu z innymi lokalnymi aktorami, w tym z miejscowymi władzami (Urząd Miasta) oraz instytucjami naukowymi (uczelnie wyższe).

Według opinii pracodawców z sektora nowoczesnych usług biznesowych, w Opolu trójkąt „biznes – władze lokalne – nauka” funkcjonuje bardzo efektywnie.

Zarówno instytucje miejskie, jak i uczelnie wyższe cechują się w Opolu dużą otwartością na inwestora.

Od samego początku współpracy wykazują czynną postawę w nawiązywaniu kontaktu, oferowaniu pomocy, organizacji spotkań, czy we wspólnych inicjatywach mających na celu, na przykład, zapoznanie potencjalnych pracowników ze specyfiką pracy w sektorze.

Instytucje te wykazują się „positive thinking” – nastawianiem na osiągnięcie wspólnego celu i znajdowaniem środków do jego osiągnięcia, a także „can-do-attitude” – aktywną postawą w dostarczaniu inwestorom pomocy i w nawiązywaniu z nimi współpracy w różnych aspektach związanych z funkcjonowaniem ich centrów w Opolu. █ Okiem inwestorów

W Opolu działamy od 2012 r., oferując usługi wsparcia infrastruktury informatycznej oraz projekty technologiczne dla klientów głównie z niemieckojęzycznych państw europejskich. Obsługujemy największe firmy logistyczne, transportowe oraz reprezentujące sektor motoryzacyjny, telekomunikacyjny i media. Nasze centrum ciągle rośnie. Zatrudniamy nowe osoby, poszerzamy zakres dostarczanych usług oraz zdobywamy kolejnych klientów – mówi Marcin Nowak, Dyrektor Zarządzający Cloud Infrastructure Services Eastern Europe, Capgemini. – Cztery lata temu w opolskim Centrum Capgemini wspieraliśmy podstawowe usługi związane z infrastrukturą IT. Obecnie koncentrujemy się na rozwijaniu procesów informatycznych klientów oraz oferujemy usługi z obszaru zarządzania strukturami rozproszonymi oraz usługi dostarczane w modelu chmurowym. Równocześnie opolskie centrum poszerza zakres języków obcych, w których na co dzień działa – poza niemieckim, prowadzi projekty również w języku angielskim i niderlandzkim – dodaje.

Best2Invest | November - December 2016

47

Opole

BSS

is growing the fastest

in Opole Colliers International and PAIiIZ named Opole the "Rising Star" of the market for BPO/ SSC investment location. The main advantages of Opole in attracting this type of project is beneficial investment climate, availability of human resources, highly qualified employees in Opole and the development of modern office space market.

Companies from this sector may also count on support from the Opole universities, examples of which are, among others, co-operation agreements between the companies Future Processing, Capgemini, JCommerce, ista or opta date and the Opole University of Technology and the Opole University. Moreover, a Research and Development Centre of the German ifm ecolink company of industrial automation is also created in Opole. From year to year new companies with foreign capital appear in Opole. More and more foreign companies are interested in the city, especially those who have already invested in Poland in major cities such as Warsaw, Wroclaw, Krakow and are looking for new markets, with professional personnel.

Więcej informacji: Urząd Miasta Opola Biuro Obsługi Inwestorów tel: 77 54 11 379 tel/fax: 77 45 11 861 gospodarka@um.opole.pl www.investinopole.pl

48

Many factors may constitute competitive advantages of Opole over other locations for the industry. According to a report prepared by KPMG Advisory these are, among others: • location – Opole is located close to the borders with the Federal Republic of Germany and the Czech Republic, between the two major international airports. It is surrounded by a dense network of international roads and highways. In practice, entrepreneurs may benefit from lower costs of doing business in an easily accessible place, • the most interesting location in Central and Eastern Europe for German and German-speaking investors – due to the percentage of the population declaring fluent knowledge of German,

Companies from the BSS in Opole: • • • • • • • •

Capgemini ista Shared Services PWC Service Delivery Center opta data Asseco Future Processing Atos ifm ecolink

• lower cost of living compared to neighbouring regions, in particular to Lower Silesia and Silesian voivodeships, such as rental costs or costs of purchase of property and its maintenance, through the cost of transport in the city, including cost-competitive public transport, including urban bike rental system, • above average knowledge of foreign languages among the inhabitants of the region, 76% declares the knowledge of at least one foreign language, the most popular is English (39%), German (38%) and Russian (40%).

With increased interest in Opole of shared services industry, the demand for modern office space also increases. Therefore, we have prepared an attractive offer of areas for such facilities in the city centre and in the area of Special Economic Zone. Investors who opt

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Opole

for this type of investment may count on relief from property tax and support in acquiring of lessees.

Largest markets in this sector i.e. Wroclaw, Katowice and Krakow, neighbouring with Opole, show the signs of "burn-out" on the labour market in the SSC/BPO sector (as reported by KPMG). Opole, on the other hand, has a considerable human potential to meet the needs of new investors, which provides a growing demand for modern office space.

In the near future developers plan to build modern buildings in Opole, which together will generate up to 20,000 sq m of office space with a high standard.

The city has also prepared 6.5 hectares for modern office district.

There are 6 universities in Opole, where more than 25,000 students gained education. Nearly 9,000 graduate each year. Almost all students from Opole questioned within the SHC (Study of Human Capital) declare that they speak English (91%), and more than half of the students declare the use of the German language (55%) (SHC 2013, N = 904).

Students can study in areas relevant to the business services sector. Universities offer studies in the fields of economic and administrative, information technology, technical-engineering and philology.

Service centres operating in Opole are willing to establish co-operation with local universities. Their goal is to educate the students (who are potential employees of centres) on modern business services sector, the specific nature of work in the industry or specific solutions used in companies. Representatives of the centres emphasize that a very important aspect of co-operation is the flexibility of Opole universities in terms of matching their educational offer to the needs of the labour market. The openness of the university authorities allows to introduce changes in study programs relating, for example, to offering courses in which students can gain practical skills useful for working in the industry. It is worth noting that universities also show openness to changes in the rules of studies allowing students of master studies to pursue individual course of study when they are already employed in the industry.

Companies regularly co-operate with Career Offices operating at universities. This allows the service centres to attract new employees and actively promote the industry and to educate young people about what business services are, what kind of employees are needed and what employment opportunities gives this sector of the economy. Representatives of service centres emphasize that the creation and gradual development of service centres in the city (apart from factors such as location, or the availability of qualified staff) is subject to the current co-operation of business with other local entities, including local authorities (City Hall) and academic institutions (universities).

According to the employers of modern business services sector, the triangle "business - local authorities - science" works very effectively in Opole. Both, municipal institutions and universities in Opole are characterised by great openness to the investor. From the very beginning of co-operation, they demonstrate a proactive attitude in making contact, offering assistance, organising meetings, or in joint initiatives aimed at, for example, acquaint potential employees with the specificity of work in the sector. These institutions demonstrate a "positive thinking" – a focus on the achievement of a common goal and finding the means to achieve it, and the "can-do-attitude" – an active attitude in providing investors with the help and establishing co-operation with them in different aspects related to the functioning of their centres in Opole. █

Investors’ opinion We have been operating in Opole since 2012, offering IT infrastructure support services and technological projects dedicated primarily to clients from German-speaking European countries. We serve the largest logistics and transport companies, as well as companies representing the automotive, telecommunications industry and the media. Our center is constantly growing.

We are employing new specialists, expanding the scope of services supplied , and we acquire new clients – says Marcin Nowak, the Managing Director of Cloud Infrastructure Services Eastern Europe, Capgemini. – Four years ago, in the Opole Capgemini Center, we supported the basic services related to IT infrastructure. At this moment, we are focusing on developing our clients’ IT processes, and on offering services in dispersed structure management and services supplied in the cloud model. At the same time, the Opole center has been broadening the scope of foreign languages it has been conducting its day-to-day operations – apart from German, the center has also been running projects in English and Dutch – he adds.

Best2Invest | November - December 2016

49

Częstochowa

RODZIME MŚP I ŚWIATOWI GIGANCI w Częstochowie Świat nie od dziś interesuje się Polską pod kątem lokalizacji swoich inwestycji. Mniejsze miasta, często nawet nie posiadające statusu miasta wojewódzkiego, powinny wykorzystać swoją szansę i nie dotyczy to tylko branży usług dla biznesu. Najistotniejsza jest jednak zmiana podejścia władz samorządowych i samych mieszkańców, którzy muszą zrozumieć, że mogą być konkurencyjni w stosunku do dużych ośrodków. Tak dzieje się w Częstochowie, która postawiła na rozwój i konsekwentnie realizuje swoje cele.

Więcej informacji Centrum Obsługi Inwestora Wydział Funduszy Europejskich i Rozwoju Urząd Miasta Częstochowy ul. Waszyngtona 5 42-217 Częstochowa tel. +48 34 3707 212 Centrum Obsługi Inwestora tel. +48 34 3707 213 coi@czestochowa. um.gov.pl fer@czestochowa. um.gov.pl www.czestochowa.pl

50

Biorąc pod uwagę dane zawarte w raporcie Tholons 2016 Top 100 Outsourcing Destinations z 29 stycznia 2016, przedsiębiorcy z branży BPO zauważają i doceniają rynki europejskie. W pierwszej setce najatrakcyjniejszych destynacji wciąż jest tylko 20 lokalizacji europejskich ale za to notują one znaczny wzrost albo przynajmniej stabilność. Wyjątkiem są lokalizacje rosyjskie (Moskwa spadła w rankingu aż o osiem punktów) oraz Czechy, Rumunia i Bułgaria. Na tym tle Polska prezentuje się całkiem dobrze ze swoim stabilnym Krakowem będącym w pierwszej dziesiątce, pieciopunktowym skokiem Warszawy i czteropunktowym Wrocławia. Obserwuje się też pewną tendencję odchodzenia firm europejskich od rynków azjatyckich i szukania dogodnej lokalizacji na starym kontynencie.

Bez wątpienia jest to szansa dla polskich destynacji, które powinny wykorzystać to zainteresowanie i przyciągnąć inwestorów, nie tylko z sektora usług dla biznesu.

Częstochowa, która podczas zmian ustrojowych utraciła, z poważnymi konsekwencjami, status

miasta wojewódzkiego, dziś stara się wykorzystać wszelkie możliwości, by być atrakcyjną dla inwestorów.

Zmienił się już kierunek rozwoju miasta, które wiele lat temu upatrywało swych szans w rozwoju turystyki i bycia ośrodkiem kultu religijnego. Obecne władze miasta stawiają na rozwój przemysłu oraz na otwarcie dla przedsiębiorców, nie tylko z sektora BPO.

Miasto z ponad stuletnimi tradycjami przemysłowymi, ma z pewnością wiele do zaoferowania, głównie jeżeli chodzi o kulturę pracy – uwagę na to zwrócili przedsiębiorcy, którzy mają swoje zakłady produkcyjne na terenie całego województwa śląskiego – jak i wykształcenie pracowników. Ważne jest również podejście samorządu, który wie, że nic „samo się nie zrobi”, że trzeba stale modyfikować swoją ofertę, aby dostosować się do wysokich wymagań inwestorów. Stąd miejskie ulgi w podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy i dla deweloperów budujących biurowce w klasie B+ i A, stąd lokalizacja na terenie miasta dwóch Specjalnych

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Częstochowa

Stref Ekonomicznych: Euro-Parku Mielec i KSSE – bardzo dobrze ocenianej przez Business Financial Times. W 2015 r. w rankingu Global Free Zones of the Year 2015 została uznana za najlepszą wolną strefę w Europie oraz drugą najlepszą na świecie.

W mieście dobrze czują się małe i średnie przedsiębiorstwa, często z wielopokoleniową tradycją, które rozbudowują się i korzystają z możliwości dalszego rozwoju w SSE, jak istniejąca od 1894 odlewnia Wulkan S.A., czy Staltim z branży wyrobów metalowych, który skorzystał z możliwości rozwoju na terenie Euro-Parku Mielec. Dzięki możliwości zakupu gruntu w strefie, kolejna rodzima firma z polskim kapitałem mogła w pewnym sensie wrócić do Częstochowy.

Tak stało się w przypadku Baby Design Group, która przeniosła część dotychczasowej działalności z Chin do Polski.

Władze miasta i stref podkreślają, że sektor MŚP istotnie jest siłą napędową gospodarki regionalnej, a z punktu widzenia stabilności zatrudnienia w mieście może być uważany nawet za bardziej bezpieczny. Otwarcie na problemy MŚP i dobra współpraca z sektorem to jednak nie jedyny kierunek rozwoju miasta.

Częstochowa stała się również lokalizacją dla światowych dużych firm, które zgłaszają zapotrzebowanie na coraz to nowych pracowników i potrzebę rozbudowy swych nieruchomości. W Częstochowie wciąż króluje branża automotive z największymi przedstawicielami ZF TRW (Niemcy), CSF Poland (USA), Brembo (Włochy) i CGR (Francja). Oprócz zakładów produkcyjnych, firmy motoryzacyjne lokują w Częstochowie również swoje centra obsługi finansowej oraz centra inżynieryjne, współpracują z częstochowskimi uczelniami oraz biorą aktywny udział w życiu społeczności lokalnej.

Częstochowskie huty szkła również mają się dobrze.

STOLZLE Częstochowa SA (Niemcy), rozwija się i zwiększa zatrudnienie – warto wspomnieć, że historia częstochowskiej lokalizacji sięga 1897 roku, pierwotnie była tam Huta Szkła „Paulina”. Guardian (USA) zainwestuje ponad 240 mln złotych w istniejący już w mieście zakład. To właśnie potencjał rozwojowy, lokalizacja, a przede wszystkim bardzo wykwalifikowana kadra, przyczyniły się do podjęcia decyzji o budowie w Częstochowie huty szkła typu „float” (szkła

bezbarwnego, szkła na kolektory słoneczne). Inwestycja ta to jednak przede wszystkim „know-how”, czyli najnowocześniejsze rozwiązania w dziedzinie produkcji i przetwórstwa szkła płaskiego, praktycznego i skutecznego marketingu oraz nowoczesnego systemu zarządzania zarówno zasobami ludzkimi, jak i ultranowoczesną hutą szkła, ponieważ Huta Guardian jest obecnie jedną z najnowocześniejszych hut szkła na świecie.

Biorąc pod uwagę przekrój istniejących na terenie Częstochowy przedsiębiorstw, to ciągle największą siłę stanowią firmy rodzime z polskim kapitałem. Nie ulega jednak wątpliwości, że największe firmy to kapitał zagraniczny. Miasto doceniły już firmy niemieckie, amerykańskie, włoskie i francuskie.

Potwierdza to niejako stwierdzenie, że firmy inwestują chętnie w krajach bliskich sobie kulturowo. Ale w Częstochowie pojawił się również kapitał japoński, który docenił możliwości rozwoju w branży spożywczej.

Częstochowa promuje swoje grunty inwestycyjne w sposób nowatorski i niekonwencjonalny. Przykładem takiego podejścia może być organizacja festiwalu sztuki ulicznej IRON OXIDE – CZĘSTOCHOWA STREET ART FESTIWAL i jego lokalizacja na terenach objętych statusem Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro Park Mielec. Jak podkreślały władze strefy oraz współorganizatorzy z grupy Monstfur „to przypadek bez precedensu” jeżeli chodzi o promocję terenów inwestycyjnych.

Dzięki takim właśnie działaniom utrwala się wizerunek miasta otwartego na przedsiębiorców, na możliwość nieszablonowych rozwiązań i spotyka się to z bardzo pozytywnym oddźwiękiem w świecie biznesu.

Miasto konsekwentnie utrzymuje raz obrany kurs, zachęca inwestorów oferując im wykształcony kapitał ludzki, przychylność samorządu, chętne do współpracy uczelnie i szkoły średnie, liczne imprezy naukowobiznesowe, mające na celu wypracowanie skutecznych metod współpracy trójstronnej.

Wśród przedsiębiorców zagranicznych cały czas największymi pracodawcami są podmioty z niemieckim i amerykańskim kapitałem, a po sąsiedzku z tymi gigantami lokują się i rozwijają z powodzeniem przedsiębiorstwa częstochowskie. █

Best2Invest | November - December 2016

Autor: Anna Mielczarek Paweł Iżyński

51

Częstochowa

DOMESTIC SMEs AND INTERNATIONAL GIANTS in Częstochowa

Poland has long been a source of interest to the rest of the world as an attractive investment destination. Smaller towns, which often do not carry the status of province capitals, should play on their comparative advantage - and this does not apply solely to commercial services – however, the most crucial is the change in the approach of the local government and of the town inhabitants themselves, which must be aware of the need to be competitive against larger cities. This is the situation in Częstochowa, a city which has invested in its development and is consistently pursuing its objectives.

More information Investor Service Center Department of European Funds and Development City Hall of Częstochowa ul. Waszyngtona 5 42-217 Częstochowa phone +48 34 3707 212 Investor Assistance Centre phone +48 34 3707 213 coi@czestochowa. um.gov.pl fer@czestochowa. um.gov.pl www.czestochowa.pl

52

Taking into consideration the data listed in the 2016 Top 100 Outsourcing Destinations report of 29 January 2016, enterprises from the BPO sector notice and appreciate the European markets. The top one hundred most attractive business destinations include only 20 European locations; however, they are either experiencing strong growth or have maintained a stable position. Business destinations in Russia are an exception (Moscow has dropped by as many as eight points), as well as those in the Czech Republic, Romania and Bulgaria. Against this backdrop, Poland’s position is quite favourable, with Kraków in the top ten, Warsaw gaining five points and Wrocław gaining four. A certain tendency has also been observed in European companies which are backing away from the Asian markets and instead seeking suitable business destinations on the old continent. This undoubtedly presents an opportunity for Polish destinations which should take advantage of this increase in interest and draw investors from areas not restricted to the business services sector.

Częstochowa, which as a result of political transformations has lost its status of the province capital, today does all in its power to increase its attractiveness to investors. For many years Częstochowa saw its opportunities in tourism and being the destination

of religious pilgrimages; but the city has now adopted a different course of development. The current city authorities have decided to focus on the development of the industry and on welcoming new enterprises, also from sectors other than BPO.

This city with over one hundred years of industrial tradition certainly has a lot to offer, mostly when it comes to work culture – as noted by the entrepreneurs who have established production plants across the entire Silesian Province – and the level of employee education. Of great importance is also the attitude of the local government which knows that “nothing will come of nothing”, and that they need to continuously modify the city’s selling points to meet the high expectations of potential investors.

This proactive approach has resulted in the introduction of exemptions in municipal real property tax for entrepreneurs establishing new workplaces and developers investing in class B and A office buildings, as well as the creation of two Special Economic Zones in the city: Euro-Park Mielec and KSSE – rated very highly by the Business Financial Times. In 2015, the Global Free Zones of the Year 2015 ranking identified the KSSE zone as the best free zone in Europe and the second best in the world.

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Częstochowa

Częstochowa is an excellent destination for small and medium-sized enterprises, often with multigenerational traditions, which can use the Special Economic Zone (SSE) to expand and develop, just like the iron foundry Wulkan S.A. or Staltim, a company specialising in metal products, which has decided to take advantage of the growth potential offered by Euro-Park Mielec. Thanks to the ability to purchase land within the zone, another company with Polish capital and hailing from Częstochowa could in some sense return home. This was the case with the Baby Design Group, which has transferred a section of its operation from China to Poland.

The city authorities and the heads of the SSEs emphasize that the SME sector is the driving force of the regional economy, and for the employment stability in the city it may even be considered as more secure.

However, opening up to the problems encountered by SMEs and the good relationship with this sector is not the only course of development adopted by the city.

Częstochowa has also become the top destination for large global companies which continue to signal the need for new employees and carry on expanding their premises. The automotive sector continues to be the key sector for Częstochowa, and is represented by: ZF TRW (Germany), CSF Poland (USA), Brembo (Italy) and CGR (France). In addition to production plants, the automotive companies also choose to establish their financial services centres and engineering centres in Częstochowa, cooperate with the local higher educational institutions and actively participate in the life of the local community.

Also, the glass factories located in Częstochowa are faring well. STOLZLE Częstochowa S.A. (Germany), continues to develop and increase its employee numbers – it should be noted that the origins of this site in Częstochowa date back to 1897 – the site was originally occupied by the ‘Paulina’ glassworks. Guardian (USA) is planning to invest over PLN 240 million in the existing plant in the city. The city’s development potential, its location and most importantly, the available highly qualified personnel, were the key factors behind the decision to construct a modern ‘float’-type glass factory in Częstochowa (colourless glass, architectural

glass and glass for solar collectors). This investment centres primarily around ‘know-how’, i.e. the most innovative solutions in the production and processing of flat glass, practical and effective marketing and the modern management system applicable both to human resources and the ultra-modern glass factory – as the Guardian glass factory is currently one of the most modern glassworks in the world.

Taking into consideration the types of enterprises in existence in Częstochowa, the biggest strength continues to lie in local companies with Polish capital. However, the largest companies are those with foreign capital.

The city has already been recognised by German, American, Italian and French companies. This seems to confirm the belief that companies tend to invest in countries which are culturally close, nonetheless Częstochowa has also welcomed Japanese capital which has recognised the local potential for growth in the food sector.

Częstochowa promotes the land earmarked for investment in an innovative and unconventional way.

This can be exemplified by the event ‘IRON OXIDE – CZĘSTOCHOWA STREET ART FESTIWAL’ which was held within the Special Economic Zone Park Mielec. According to the zone authorities and co-organisers of the festival from the Monstfur group, this was an unprecedented event when it comes to promotion of investment areas.

These types of activities help to strengthen the city’s image as open to entrepreneurship and unconventional solutions – and this approach is receiving very positive feedback in the world of business.

Częstochowa is consistently sticking to the course it has chosen, it encourages potential investors by providing them with access to skilled human capital, the goodwill of the local government, the involvement of middle and higher educational institutions, as well as access to numerous scientific and business events which aim to determine effective methods of trilateral cooperation.

Among the international enterprises, the largest employers continue to be the business entities with German and American capital, but alongside these giants, local enterprises are beginning to establish themselves and develop with great success. █

Best2Invest | November - December 2016

Author: Anna Mielczarek Paweł Iżyński

53

Szczecin

SZCZECIN KRAJOWYM LIDEREM WE WSPÓŁPRACY ZE SKANDYNAWIĄ

Województwo Zachodniopomorskie jest regionem Polski tradycyjnie najbardziej otwartym na współpracę ze Skandynawią, z wyjątkowo dużym udziałem inwestorów duńskich (2. pozycja w kraju), którzy łącznie stworzyli tam ponad 4 tys. miejsc pracy. Szczecin to bardzo atrakcyjny dla inwestorów z Północy obszar, o czym świadczy ulokowanie w Mieście takich firm jak Kk-Wind Solutions, Garo, Tieto, Ammeraal Beltech, czy Coloplast.

W Szczecinie jest najliczniejsza w Polsce regionalna reprezentacja środowisk biznesowych związanych ze Skandynawią, a na szczecińskich uczelniach studiuje prawie 400 młodych ludzi z krajów nordyckich.

Więcej informacji: Urząd Miasta Szczecin Plac Armii Krajowej 1 70-456 Szczecin tel. (+48 91) 4351164 fax (+48 91) 4351165 www.szczecin.eu

54

Liczna obecność skandynawskiego kapitału stanowi specyfikę Szczecina na tle kraju. Największą część stanowią firmy z Danii oraz Szwecji, mniej natomiast jest firm norweskich i fińskich. W pozostałych regionach Polski wśród zagranicznych inwestorów dominują inwestorzy amerykańscy, niemieccy i francuscy. Skandynawowie wybierają Szczecin ze względu na lokalizację, wykwalifikowany personel oraz wsparcie inwestycji na poziomie lokalnym i regionalnym. Jest to bardzo korzystne zjawisko, ponieważ państwa skandynawskie są jednymi z najlepiej ocenianych partnerów handlowych i w międzynarodowych rankingach wiarygodności biznesowej od lat zajmują bardzo wysokie miejsca. W tym roku współpraca z partnerami z Północy może jeszcze wzrosnąć. Dobra sytuacja gospodarcza Polski i znaczny potencjał wzrostu tworzy perspektywę dla dalszego wzrostu inwestycji i wymiany handlowej.

Skandynawia to newralgiczny dla Wydziału Obsługi Inwestorów i Biznesu Urzędu Miasta Szczecin obszar, do którego kieruje nową strategię pozyskiwania inwestorów ukierunkowaną na następujące branże: przemysłowa, logistyczna oraz BPO/SSC/ICT. Dwa Skandynawskie

miasta, szwedzkie Malmö i duńskie Esbjerg są miastami partnerskimi Szczecina. Są to miasta portowe o zbliżonym do Szczecina profilu gospodarczym.

Od kilku lat na Uniwersytecie Szczecińskim działa kierunek Skandynawistyka. Studia są bardzo innowacyjne, nie skupiają się jedynie na nauce języka, historii, czy kultury skandynawskiej, ale są odpowiedzią na realne potrzeby rynku: program obejmuje wiele zagadnień biznesowych.

Absolwenci będą więc szczególnie atrakcyjnymi pracownikami dla potencjalnych inwestorów z Północy otwierających swoje oddziały w Szczecinie. Kierunek cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem młodzieży.

Celem Dni Skandynawskich, odbywających się co roku w mieście, jest budowanie długotrwałego i cyklicznego forum spotkań, ułatwiającego nawiązywanie kontaktów biznesowych, połączonych z prezentacją oferty gospodarczej. Intencją organizatora jest intensyfikacja współpracy pomiędzy partnerami polskimi i partnerami z państw skandynawskich, w różnych obszarach społecznych i gospodarczych. █

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Szczecin

RYNKI EKSPORTOWE

DANIA

5,80%

WIELKA BRYTANIA

5,80%

SZWECJA

5,80%

NORWEGIA

• Czyli 19,8% rynków eksportowych stanowi Skandynawia.

8,40%

28%

NIEMCY

Rynki eksportowe na Pomorzu Zachodnim (Dane: Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów – Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego).

SKĄD POCHODZĄ NASI INWESTORZY? *

HISZPANIA

NORWEGIA

HOLANDIA

WIELKA BRYTANIA SZWECJA

2%

• Czyli 27% inwestorów pochodzi ze Skandynawii.

• Prawie 15% wszystkich zatrudnionych w Zachodniopomorskiem pracuje w firmach z kapitałem zagranicznym.

3%

3,5%

5% 6%

DANIA

18%

NIEMCY

18%

Inwestorzy na Pomorzu Zachodnim (Dane: Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów – Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego).

* wysokość zainwestowanego kapitału

Best2Invest | November - December 2016

55

Szczecin

SZCZECIN IS POLAND’S LEADER IN TERMS OF COOPERATION WITH SCANDINAVIA

With an exceptionally high number of Danish investors (2nd place nationwide), who have created a total of 4,000 jobs here, the Westpomeranian Region in Poland has a tradition as the region most open to cooperation with Scandinavia. As the host city to such companies as Kk-Wind Solutions, Garo, Tieto, Ammeraal Beltech, and Coloplast, it has proven to be a very attractive area for Nordic investors. The City boasts the largest regional representation of the Scandinavian business environment, and Szczecin’s universities have nearly 400 students from the Nordic countries.

The strong presence of Scandinavian capital distinguishes Szczecin from the rest of the country.

The largest players are from Denmark and Sweden, with Norwegian and Finnish companies being in the minority. Foreign investors in other regions of Poland represent mainly American, German and French capital. Scandinavians choose Szczecin for its location, highly qualified personnel and local and regional investment support. This situation is more than ideal, since Scandinavian countries have been ranked among the best commercial partners in international business-credibility rankings for many years. This year, cooperation with our partners from the north can develop even further. Poland’s good economic standing and substantial growth capacity have created opportunities for the continued intensification of investments and trade.

More information: Urząd Miasta Szczecin Plac Armii Krajowej 1 70-456 Szczecin phone. (+48 91) 4351164 fax (+48 91) 4351165 www.szczecin.eu

56

Scandinavia is the core target area for the Investor and Business Assistance Department at the Szczecin City Office, where it focuses its efforts towards attracting investors in sectors such as industry, logistics and BOP/ SSC/ICT. Malmö, Sweden, and Esbjerg, Denmark, are two of Szczecin’s partner cities. These Scandinavian port cities share a similar economic profile with Szczecin.

For few years now, the University of Szczecin has offered education in Scandinavian Studies. This highly innovative learning programme goes way beyond Scandinavian language, history and culture, and addresses actual market needs with its largely businessoriented curriculum. Its graduates will constitute an in-demand workforce for potential Nordic investors launching their business operations in Szczecin.

The programme has enjoyed immense interest among young people, too.

The purpose of Scandinavian Days, organised every year in the city, is to establish in the long term a regular meeting place to facilitate networking, while also presenting commercial opportunities.

The organiser of the event wants to promote increased cooperation between Polish and Scandinavian partners across different social and economic domains.

What new initiatives will these interactions and intensive experience-sharing bring? We will see, but further increases in cooperation with our Nordic partners is only a matter of time. Scandinavian Days are gradually becoming a City tradition, and Szczecin is emerging as an example of successful cooperation between Polish localities and Scandinavia. █

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Szczecin

EXPORT DESTINATIONS

DENMARK

5,80%

UK

5,80%

SWEDEN

5,80%

NORWAY

• 19.8% of export markets is Scandinavia.

8,40%

28%

GERMANY

Export destinations in West Pomerania (Data: Investors’ and Exporters’ Assistance Centre – Marshal’s Office of the Westpomeranian Region).

WHERE ARE OUR INVESTORS? *

SPAIN

NORWAY

NETHERLANDS

2%

• 27% of investors comes from Scandinavia.

• Nearly 15% of the workforce in West Pomerania are employed in companies with foreign capital.

3%

3,5%

5%

UK

6%

SWEDEN

DENMARK

18%

GERMANY

18%

Investors in West Pomerania (Data: Investors’ and Exporters’ Assistance Centre – Marshal’s Office of the Westpomeranian Region).

* in terms of invested capital

Best2Invest | November - December 2016

57

Rzeszów

DOŁADUJ BATERIE

W RZESZOWIE

Rzeszów jest miastem, które rozwija się w sposób zrównoważony. Władze miasta dbają nie tylko o infrastrukturę, komunikację i rozwój gospodarczy. Nie mniej ważne jest zapewnienie mieszkańcom i osobom pracującym w mieście możliwości ciekawego spędzania czasu wolnego, tak aby mogli „naładować baterie” przed kolejnym dniem w pracy.

Oferta kulturalna miasta obejmuje zarówno obiekty o znaczeniu historycznym, jak i liczne wydarzenia, z których część wypracowała sobie silną pozycję w Polsce.

Więcej informacji: Biuro Obsługi Inwestora Urzędu Miasta Rzeszowa ul. 3-Maja 7 35-030 Rzeszów tel. 17 875 47 43 tel. 17 875 47 65 e-mail:boi@erzeszow.pl

58

Najważniejszym i jednocześnie najbardziej klimatycznym miejscem w Rzeszowie jest zabytkowy Rynek. Jest to tradycyjne miejsce spotkań mieszkańców i turystów, tętniące życiem przez cały rok, szczególnie w okresie wiosenno-letnim, kiedy na Rynku rozstawione są ogródki okolicznych restauracji. W ostatnim czasie w centrum miasta powstało dużo restauracji i barów, które oprócz kuchni polskiej oferują dania japońskie, czeskie, węgierskie i włoskie. Rynek jest także miejscem organizacji licznych imprez kulturalnych, w sezonie koncertowym odbywają się one tutaj praktycznie co tydzień.

Najokazalszą budowlą centrum miasta jest znajdujący się na Rynku Ratusz, którego obecny wygląd pochodzi z przełomu XIX i XX wieku. Ratusz jest także jednym z najchętniej fotografowanych budynków w Rzeszowie.

Pod płytą Rynku znajduje się największa atrakcja turystyczna Rzeszowa – Podziemna Trasa Turystyczna,

ok. 370-metrowa sieć korytarzy i piwnic, które w przeszłości wykorzystywane były m.in. przez rzeszowskich kupców do przechowywania towarów. W wolnym czasie można także odwiedzić znajdujące się nieopodal Rynku unikatowe Muzeum Dobranocek – to z kolei atrakcja przede wszystkim dla najmłodszych, czy wziąć udział w pokazie, jednej z trzech w Polsce Fontanny Multimedialnej. Fontanna znajduje się przy jednym z najbardziej charakterystycznych rzeszowskich zabytków, Zamku Lubomirskich, który wybudowany został

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Rzeszów

w XVII wieku. W okresie od maja do października odbywają się tu pokazy multimedialne, z grą świateł, laserami, aktorami i oczywiście wodą, które przyciągają licznych widzów. Repertuar fontanny zmienia się co rok, więc nawet stali bywalcy pokazów nie mogą się nudzić.

Dla zainteresowanych nowoczesną architekturą z pewnością ciekawa będzie jedyna w Europie Okrągła Kładka dla Pieszych nad al. Piłsudskiego. Oryginalnie zaprojektowana i wybudowana w celu usprawnienia ruchu, kładka szybko stała się symbolem miasta, który odwiedzają nie tylko mieszkańcy, ale także turyści.

Odbywają się na niej także cykliczne wystawy fotograficzne.

Najważniejszym wydarzeniem kulturalnym, organizowanym cyklicznie w Rzeszowie, jest Europejski Stadion Kultury – Wschód Kultury. To cykl koncertów i wydarzeń towarzyszących, które odbywają się co roku w czerwcu, m.in. na rzeszowskim Rynku i Stadionie Miejskim.

Koncert Główny w ramach tegorocznej edycji imprezy przyciągnął rekordową liczbę widzów na Stadion Miejski – ok. 50 000, a gwiazdą wieczoru był holenderski zespół Within Temptation.

Co trzy lata Rzeszów staje się stolicą Polonii z całego świata. W mieście odbywa się Światowy Festiwal Polonijnych Zespołów Folklorystycznych, którego najbliższa edycja będzie miała miejsce w lipcu 2017 r.

W wydarzeniu bierze udział kilkadziesiąt zespołów folklorystycznych z całego świata, m.in. z Kanady, USA, Niemiec, Francji, Australii, Brazylii, co jeszcze bardziej podkreśla coraz większy międzynarodowy charakter miasta.

Na uwagę zasługuje także coroczne Święto Paniagi, czyli najstarszej rzeszowskiej ulicy, które organizowane jest zawsze 3 maja. Oprócz występów kulturalnych wydarzenie to jest także okazją do poznania kuchni innych krajów – tegoroczna edycja poświęcona była Węgrom.

Miłośnicy „kultury wysokiej” z pewnością znajdą w Rzeszowie coś dla siebie. Mogą oni skorzystać z oferty teatrów, w tym największego w mieście Teatru im. Wandy Siemaszkowej, ale także Teatru Przedmieście, który staje się coraz bardziej popularny w Polsce.

Z kolei Filharmonia Podkarpacka to idealne miejsce

dla koneserów muzyki poważnej. Filharmonia jest także organizatorem jednego z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w Polsce, tj. Muzycznego Festiwalu w Łańcucie, zaledwie 15 km od Rzeszowa. Festiwal odbywa się od ponad 50 lat na Zamku w Łańcucie i przyciąga światowe sławy muzyki klasycznej, m.in. Jose Carrerasa. Malarstwo i rzeźba mogą być podziwiane w Biurze Wystaw Artystycznych, współczesne malarstwo m.in. w Dagart Galerie, a fotografia w Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa.

Rzeszów przygotował także ciekawą ofertę dla osób preferujących aktywne spędzanie czasu. W mieście istnieje ok. 120 km ścieżek rowerowych, jeden z najnowocześniejszych w Europie skate parków, a także dirt park i snow park. Miasto organizuje także cykliczne imprezy biegowe, chociażby Maraton Rzeszowski i Ultramaraton Podkarpacki. W lecie dużą popularnością cieszy się Żwirownia, czyli miejskie kąpielisko, na którym oprócz plaży znajdują się m.in. palmy. Miłośnicy spacerów mogą skorzystać z malowniczo położonych tras wzdłuż rzeki Wisłok, która przepływa przez centrum miasta, oraz w Rezerwacie Przyrody Lisia Góra.

Dla tych, którzy od uprawiania sportu, wolą jego oglądanie, Rzeszów oferuje m.in. mecze siatkarskie wielokrotnego mistrza Polski Asseco Resovii, wyścig kolarski Tour de Pologne, czy mecze żużlowe Stali Rzeszów.

Oprócz bogatej oferty kulturalnej i rekreacyjnej, pojawiają się liczne nietypowe formy aktywności. Do takich należą m.in. Share Lock, Bumper Ball, Hammerland, Happy Jump. Share Lock to jeden z trzech funkcjonujących w mieście pokoi zagadek, w których zabawa polega na tym, że w wyznaczonym czasie należy opuścić pokój korzystając z pozostawionych w nim wskazówek.

Z kolei Bumper Ball to nowe podejście do piłki nożnej – zawodnicy grają w piłkę mając na sobie balony napełnione powietrzem, stąd nazwa gry. Hammerland to raj dla majsterkowiczów, można tutaj „pobawić się” w konstruktora. Happy Jump to kolejna aktywna forma spędzania czasu – kilkadziesiąt połączonych ze sobą trampolin jest skutecznym sposobem na odstresowanie się.

Jak widać, Rzeszów może zaoferować coś każdemu, kto nie skupia się tylko na pracy █

Best2Invest | November - December 2016

59

Rzeszów

CHARGE YOUR BATTERIES IN RZESZOW

Rzeszow is a sustainably developing city. The authorities take care of infrastruture, transport and economic development, but they also focus on providing its citizens and people working in the city with possibilities to spend their free time in an interesting way, so that they could charge their batteries before another day at work.

More information: Investor Relations Department City of Rzeszow ul. 3-Maja 7 35-030 Rzeszów tel. +48 17 875 47 43 tel. +48 17 875 47 65 e-mail:boi@erzeszow.pl

60

The city’s cultural offer includes both historic landmarks and numerous events, some of which are widely known across Poland. The most important and offering best atmosphere place in Rzeszów is historic Market Square.

It has traditionally been a place for meetings of both citizens and tourists. It is vibrant all over the year, especially in spring and summer when there are a lot of beer gardens of restaurants located nearby. In recent years a lot of new restaurants and bars have emerged in the city centre. Apart from Polish cuisine, they also offer Japanese, Czech, Hungarian, and Italian dishes.

The Market Square is also a venue for numerous cultural events, in season they take place here practically every week. The most spectacular building in the city centre is the City Hall, dating back to the turn of 19th and 20th centuries, being one of the most often photographed bulidings in Rzeszow.

Under the Market Square the most popular tourist attraction in the city, the Underground Tourist Route, is located. It is a 370-metre-long set of corridors and cellars which were used by merchants to store goods.

In their spare time one may visit a unique Museum of Bedtime Stories – an attraction dedicated to kids, or take part in a Multimedia Fountain show. The fountain is located close to one of the most characteristic monuments in Rzeszow, Lubomirski Castle. Between May and October multimedia shows are organised here. They combine lights, lasers, actors and, of course, water, and attract numerous spectators.

The fountain’s programme is changed every year, so even loyal spectators never get bored with it.

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Rzeszów

For the ones interested in modern architecture, the Round Footbridge for Pedestrians may be interesting.

The originally designed footbridge was bulit in order to improve traffic, but soon it has become a landmark, visited by the citizens of Rzeszow and visitors alike.

The footbridge is also a place of photo exhibitons.

The most important cyclic cultural event in Rzeszow is the European Stadium of Culture – East of Culture. It is a set of concerts and accompanying events taking place annually in June at the Market Square and City Stadium. This year’s main concert drew a record number of viewers to the City Stadium, ca. 50,000.

The star was Dutch music band Within Temptation.

Every three years Rzeszów becomes the capital city for the Polish diaspora. The city hosts the World Polish Diaspora Folk Ensembles Festival. The next festival will take place in July 2017. The event gathers tens of folk bands from all over the world, including Canada, USA, Germany, France, Ukraine, Australia, Brasil etc.; which makes the city’s character even more international.

Another annual event, the Paniaga Festival, is also worth mentioning. This is the festival of the city’s oldest street and it always takes place on 3rd May. Apart from cultural performances, the event also creates an occasion to get to know other countries cuisine (this year it was the Hungarian cuisine).

Fans of so called high culture will surely find something interesting to take part in. They have the possibility to take advantage of theatres’ offer, including the largest Wanda Siemaszkowa Theatre and Theatre Przedmieście which is becoming more and more popular in Poland.

As for the Podkarpacka Philharmonic it is an ideal place for classical music connoisseurs. The Philharmonic also organises one of the most important events in Poland, i.e. the Music Festival in Łańcut, just 15 km from Rzeszów. The festival has been organised for over 50 years at the Castle in Łańcut and attracted world’s famous artists, including Jose Carreras.

Paintings and sculptures may be admired in Artistic Displays Bureau, while modern art may be viewed at, among others, Dagart Galerie. Photography, on the other hand, is shown at the Photo Gallery of Rzeszow.

Rzeszow has a lot to offer to those who prefer spending their time in an active way. There are about 120 km of cycle paths, one of the most modern skate parks, as well as a dirt park and snow park. The city organises cyclic running events including Marathon and Ultramarathon. In summer the city’s beach is extremely popular (one may even see some palm trees there).

Lovers of strolls have some picturesque routes over the Wisłok River which flows through the centre of the city, or in the Nature Reserve Lisia Góra.

For the ones who prefer watching sport to doing it, the city has prepared volleyball matches by the multiple Champion of Poland Asseco Resovia; Tour de Pologne and speedway matches.

Apart from rich cultural and recreational offers, also less typical forms of activity emerge. Among them you may find: Share Lock, Bumper Ball, Hammerland, Happy Jump. Share Lock is one of three "escape the room” attractions in Rzeszow, in which the aim of players is to get out of the room they were locked in on the basis of hints left in it. Bumper Ball is a completely new kind of football where players wear special inflatable balls enabling them to bump into each other without any harm, hence the name of the game. Hammerland is paradise for DIY lovers. Happy Jump is a set of 26 interconnected trampolines and huge Foam Pool which allows you to experience awesome feelings of weightlessness, flipping and landing in a pit filled with 5 500 foam cubes. It helps reduce stress, realise the hormone of happiness, improve our motor coordination and balance, and also lose your weight.

As you can see, Rzeszow has something to offer for everyone who is interested in not only work █

Best2Invest | November - December 2016

61

Kielce

FIRMY Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM WAŻNYM OGNIWEM GOSPODARKI W KIELCACH

Firmy z kapitałem zagranicznym tworzą w Kielcach istotny segment lokalnej gospodarki.

Chociaż miasto może poszczycić się świetnie prosperującymi przedsiębiorstwami z kapitałem polskim, to jednak firmy BIZ (bezpośrednie inwestycje zagraniczne) tworzą znaczną ilość miejsc pracy oraz są katalizatorem innowacji technologicznych. Innowacje te z czasem, poprzez powiązania kooperacyjne, są „podpatrywane” i implementowane w działalności lokalnych małych i średnich firm.

Wśród ważnych firm z kapitałem polskim wyróżniają się w gospodarce Kielc Targi Kielce ze względu na fakt, że są spółką stanowiącą niemal w 100% własność gminy Kielce. Targi Kielce są organizatorem wielu prestiżowych imprez wystawienniczych znanych w kraju i za granicą. Wpływa to na budowanie nowego wizerunku miasta oraz zwiększony ruch w obszarze turystyki biznesowej. – Jeszcze 20 lat temu Kielce kojarzyły się głównie z produkcją materiałów budowlanych oraz turystyką zorganizowaną wokół Gór Świętokrzyskich, dzisiaj jesteśmy rozpoznawalnym w Polsce i w Europie ośrodkiem wystawienniczym – mówi Anita Lagierska, zastępca dyrektora Wydziału Rozwoju i Rewitalizacji Miasta.

Więcej informacji: Urząd Miasta Kielce ul. Strycharska 6, 25-659 Kielce tel. +48 41 36 76 571, 41 36 76 557 mail: coi@um.kielce.pl www.invest.kielce.pl www.mapa.invest. kielce.pl

62

Wśród innych firm działających w Kielcach na bazie rodzinnego kapitału warto wymienić spółkę Infover (systemy informatyczne), K-ex (usługi kurierskie) i inne spółki zgromadzone wokół grupy Kolporter (dystrybucja prasy i dóbr szybkozbywalnych).

W Kieleckim Obszarze Funkcjonalnym działa także kilka firm znanych jako producenci specjalistycznych pojazdów. W Kajetanowie nieopodal Kielc umiejscowiła się firma KH Kipper. Firma posiada w ofercie przyczepy, wywrotki oraz zabudowy samochodów ciężarowych, używane w różnych branżach przemysłowych. Oprócz krajowych odbiorców firma posiada sieć

dystrybucji w całej Europie, ze szczególnym uwzględnieniem landów niemieckich. Stolarczyk, to z kolei firma dobrze znana w jednostkach ratownictwa pożarowego, zaopatruje ona bowiem komendy straży pożarnej w całym kraju w samochody ratowniczo-gaśnicze oraz inny sprzęt ratowniczy i przeciwpożarowy.

Tuż obok znajduje się firma Moto-Truck, zaawansowane technologicznie przedsiębiorstwo, które produkuje zabudowy pożarnicze na podwoziach nowych pojazdów.

W tym segmencie działa również Stokota (belgijski producent cystern) oraz Gervasi (firma z kapitałem włoskim specjalizująca się w produkcji wywrotek, przyczep i zabudowy). Wśród wiodących producentów sprzętu do zimowego utrzymania dróg, pojazdów komunalnych, lotniskowych i rolniczych znajduje się także Aebi Schmidt. Ta firma z kapitałem niemieckim jest obecna w 80 krajach na całym świecie, a w Kielcach daje zatrudnienie kilkuset osobom, pozytywnie wpływając na wizerunek miasta w oczach mieszkańców i inwestorów zewnętrznych.

Ważnym segmentem lokalnej gospodarki są także firmy z sektora materiałów budowlanych. Ze względu na bogactwo surowców mineralnych typu wapienie, margle, kruszywa. Firmy takie jak Dyckerhoff, Małogoszcz, Ożarów, Trzuskawica to zakłady obecne w regionie od półwiecza, ale w ostatnich latach zostały przejęte

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Kielce

przez kapitał zagraniczny, co znacznie poszerzyło rynki eksportowe firm.

W Kielcach obecna jest także NSK Bearings stanowiąca część japońskiego koncernu specjalizującego się w produkcji łożysk. Powstała ona na bazie Fabryki Łożysk Tocznych „Iskra”. Kielecki oddział jest obecnie największym producentem łożysk tocznych w Europie.

W branży maszynowej działa także firma SHL Production, obecnie firma z kapitałem włoskim, która oparła swój rozwój o dorobek jednej z największych kiedyś kieleckich firm, Zakładów Wyrobów Metalowych SHL. To właśnie tu powstawały w XX wieku słynne motocykle SHL oraz niezwykle kiedyś popularne pralki wirnikowe typu „Frania”. Firma produkowała także kuchnie polowe, nadbudowy na podwoziach samochodów Jelcz i Star oraz inne elementy związane z branżą metalową. Obecnie SHL Production świadczy usługi obróbki metalu oraz produkuje specjalistyczne nadwozia.

Ważnym pracodawcą kieleckim, a także firmą niezwykle mocno zaangażowaną we wspieranie sportu i niepełnosprawnych dzieci, jest Vive Textile Recycling. Przedsiębiorstwo to, założone przez Holendra Bertusa Servaasa, który w 1991 r. zdecydował się osiedlić i rozwijać biznes właśnie w Kielcach, jako grupa kapitałowa zatrudnia ponad 1000 osób. Chociaż początkowo była to niewielka hurtownia odzieży używanej, dziś jest największym eksporterem tekstyliów typu second-hand.

Warto zwrócić uwagę na firmy spożywcze działające w Kielcach. Kerry Polska to firma z kapitałem irlandzkim, działająca częściowo na bazie dawnych Chłodni Kieleckich. Kerry Polska produkuje wsady do jogurtów i mrożonki. W Kielcach działa także Spółdzielnia WSP Społem, producent niezwykle popularnego „Majonezu Kieleckiego”, a w Pińczowie nieopodal Kielc – Gomar, zajmujący się przetwórstwem warzyw i owoców. Są to firmy silnie zakorzenione w lokalnej historii i posiadające kapitał krajowy.

Kapitał amerykański jest reprezentowany w Kielcach przez firmę XL Tape International wytwarzającą profesjonalne taśmy oraz inne akcesoria wykorzystywane

w budownictwie. XL Tape jest obecny w Kielcach od 20 lat i z pewnością należy go zaliczyć do grona najnowocześniejszych i prężnie rozwijających się przedsiębiorstw.

W ostatnich latach w Kielcach coraz śmielej lokują się firmy z branży BPO takie jak Medicover, którego kielecki oddział prowadzi działalność z zakresu telefonicznej obsługi na rzecz klientów grupy, UCMS Group świadcząca usługi z zakresu outsourcingu płac i księgowości oraz administracji kadrowej czy też Nitro Digital, międzynarodowa agencja interaktywna zajmująca się tworzeniem specjalistycznych rozwiązań informatycznych, głównie dla klientów z sektora finansowego oraz farmaceutycznego.

Dla firm z kapitałem zagranicznym ważne jest, aby tworzyć sprzyjający klimat i poczucie, iż mogą one liczyć na wparcie w realizacji kolejnych inwestycji. Wśród instytucji doskonale rozumiejących te potrzeby są Kielecki Park Technologiczny oraz Specjalna Strefa Ekonomiczna „Starachowice”.

Zarówno nowoczesna infrastruktura, ale także pomoc organizacyjna i prawna to atuty, które pozwalają mniejszym i większym przedsiębiorstwom BIZ „rozwinąć skrzydła”. Jako przykłady można podać Tegeno, Marbach, Kleen-Tex i wiele innych ważnych dla województwa przedsiębiorstw.

Władze miasta także aktywnie wspierają firmy z kapitałem rodzimym i zagranicznym, które budują lokalny rynek pracy oraz markę regionu. – Zależy nam na pozyskaniu nowych inwestorów, szczególnie z branż, które są już tu obecne – mówi Karolina Kamińska-Maślarz, Kierownik Centrum Obsługi Inwestora. – Systematycznie rozwijamy system obsługi inwestora zagranicznego i krajowego, budujemy bazę terenów inwestycyjnych, możemy się już pochwalić pozyskanymi firmami, które w Kielcach zdecydowały się rozwijać działalność. Przed nami jednak nowe wyzwania, mamy wiele planów, w tym stworzenie dokumentów prawnych pozwalających uzyskać zwolnienie z podatku od nieruchomości. Jak wynika z sygnałów napływających do nas od przedsiębiorców, może to być ważny impuls dla firm zewnętrznych poszukujących nowych możliwości rozwoju. █

Best2Invest | November - December 2016

63

Kielce

COMPANIES WITH FOREIGN CAPITAL – AN IMPORTANT LINK OF KIELCE ECONOMY

Companies with foreign capital represent a significant segment of the local economy in Kielce. Although the city shares a great number of prosperous companies with Polish capital, the companies of FDI market create a substantial amount of jobs and they are a catalyst for technological innovations. These innovations are sometimes shared and eventually implemented by local small and medium-sized enterprises.

Among the most important companies with Polish capital the Targi Kielce (Kielce Trade Fairs) definitively stands out in the local economy. Mainly, because of the fact that almost 100% of the share capital is owned by the Municipality of Kielce. Targi Kielce hosts and organises many prestigious exhibitions that are appreciated both – in Poland and abroad. This affects the creation of a new image of the city and positively influences the area of business tourism. – Only 20 years ago, Kielce was associated mainly with the production of building materials and tourism connected with the Świętokrzyskie Mountains, today we are recognisable in Poland and in Europe as an exhibition centre – says Anita Lagierska, the deputy director of the Department for City Development and Revitalisation.

More informations: Assistance Centre of the City Hall of Kielce: Strycharska 6 St., 25-659 Kielce p: +48 41 36 76 571, 41 36 76 557 coi@um.kielce.pl www.invest.kielce.pl/en www.mapa.invest.kielce.pl /en

64

Among other companies operating in Kielce and based on a family capital, one should mention: Infover (IT systems), K-ex (courier services) and other companies gathered around the Kolporter group (press distribution and fast-moving consumer goods).

Several companies known as the producers of specialised vehicles operate in Kielce Functional Area.

In Kajetanów near Kielce KH Kipper has a production facility. The company offers trailers, tippers and

lorries for different industries. In addition to domestic customers, the company has a distribution network in Europe, in particular in German states. Stolarczyk as a matter of fact, is well-known among the fire rescue units – it supplies the fire and rescue services across the country in fire-fighting trucks, other rescue and fire-fighting equipment.

There is the Moto-Truck company located right nearby – a high-tech enterprise that manufactures fire structures on the chassis of the new vehicles. The Stokota (Belgian manufacturer of tanks) and Gervasi (company with Italian capital specialising in the production of tipper lorries and trailers) also operate in this segment.

Among the leading manufacturers of equipment for road maintenance during winter, municipal vehicles, agricultural and airport vehicles, is the Aebi Schmidt.

This company with German capital is present in 80 countries around the world, just in Kielce it employs hundreds of people which has a positively impacts on city's image in the eyes of residents and outside investors.

An important segment of the local economy is also represented by companies from the sector of building materials due to the plenitude of minerals

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Kielce

like limestone, marl, aggregates. Companies such as Dyckerhoff, Małogoszcz, Ożarów, Trzuskawica have been present in the region for a half of century, but in recent years they have been taken over by foreign capital investments, which significantly expanded the export markets.

NSK Bearings is a part of the Japanese concern specialising in the production of bearings. It has been established on the basis of Rolling Bearings Factory "Iskra". NSK Bearings’ Kielce branch is currently the largest manufacturer of rolling bearings in Europe.

SHL Production is the factory that also operates within the machinery industry. Now, with its Italian capital, it is being developed basing on the achievements of one of the all-time largest Kielce companies – SHL Metal Products Plant. It is here that the famous motorcycles ‘SHL’ and, once extremely popular rotor type washing machines "Frania", were being originally manufactured in the 20th century. The company used to produce field kitchens, the superstructures on the chassis of cars Jelcz and Star and other elements related to the metal industry. Currently, SHL Production provides services of metalworking and manufacturing specialised body.

An important local employer and the company extremely involved in the promotion of sport and supporting disabled children is the Vive Textile Recycling.

The company was founded by Dutchman Bertus Servaas, who decided to establish and develop business in Kielce in 1991; as a capital group it employs more than 1,000 people. Although initially it was a small warehouse of second-hand clothes, today it is the largest exporter of second-hand textiles.

It is noteworthy to mention the food companies operating in Kielce. Kerry Polska is an enterprise with Irish capital partly acting on the basis of the old Cold Store Kielce. Kerry Polska produces fruit ripples for yoghurt and frozen goods. There is also the WSP Społem Cooperative, a producer of the extremely popular "Kielce Mayonnaise" and Gomar in Pińczów near Kielce, involved in the fruits and vegetables processing. These companies of domestic capital are strongly rooted in local history.

American capital in Kielce is represented by XL Tape International that produces professional tapes and other accessories for the construction industry.

XL Tape has been operating in Kielce for 20 years now and certainly it should be included among the most advanced and dynamically developing companies.

In recent years, a number of companies of BPO branch has been increasing in Kielce. Just to mention Medicover, which Kielce office operates in the field of telephone customer service for all the group, UCMS Group that provides services in the sector of outsourcing of payroll, accounting and HR and Nitro Digital, an international interactive agency dedicated to creating specialised IT solutions mainly for clients in the financial sector and the pharmaceutical industry.

For companies with foreign capital, it is important to create a favourable climate and a sense that they can count on support with their further investments. Among the institutions that perfectly understand these needs are Kielce Technology Park and Special Economic Zone "Starachowice". Both – modern infrastructure and organisational and legal assistance are the advantages that allow smaller and larger companies of FDI to "spread their wings" within these institutions.

Examples: Tegeno, Marbach, Kleen-Tex and many other enterprises that are important regional-wise.

The city authorities also actively support the companies with domestic and foreign capital that build local labour market and the brand of the region. – We are committed to attracting new investors, particularly from sectors that are already present here – says Karolina KaminskaMaślarz, the Manager of the Investor Assistance Centre.

– We systematically develop the system of services provided to foreign and domestic investors, we create the Investment Offer Database, we can be proud of the investors that decided to develop their businesses in Kielce. New challenges are still ahead of us, we consider a lot of options and plans, including the creation of legal instruments allowing to obtain a property tax exempt.

As a result of signals coming to us from entrepreneurs, it can be an important impulse for external companies seeking new opportunities for development. █ Kielce Business Centre

Best2Invest | November - December 2016

65

Ciekawostki Did you know?

900 tys. m

2

900.000 s qm

11 mln m2 11 mln s qm

13 700 m

2

13.700 s qm

13,11 mln m2 13.11 mln s qm

5,1 mld euro EUR 5,1 bln

66

–– Na ośmiu największych rynkach biurowych w Polsce w budowie jest łącznie ponad 900 tys. m2. nowoczesnej powierzchni biurowej, szacują analitycy Walter Herz.

W Warszawie powstaje ok. 700 tys. m2. biur.

–– There are under construction over 900 k. sqm of modern office space in 8 largest Polish cities. In Warsaw there are 700k s qm of office space under construction. Źródło / Source: Walter Herz

–– W III kwartale tego roku oddano do użytku blisko 350 tys. m2. powierzchni magazynowej, w rezultacie czego na koniec września 2016 r. całkowite zasoby zbliżyły się do poziomu 11 mln m2 – wynika z raportu Colliers International.

–– In Q3 2016 there were built nearly 350k s qm of warehouse space.

At the end of September 2016 there were nearly 11 m s qm of warehouses in Poland. Źródło / Source: Colliers International

–– 13 700 m2. powierzchni biurowej – tyle będzie miało warszawskie, największe biuro JLL w Europie.

–– 13.700 s qm of office space – this will be the total space of the biggest JLL office in Europe. Źródło / Source: JLL

–– Na koniec III kw. 2016 r. całkowita podaż nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce wyniosła 13,11 mln m2.

–– 13,11 mln s qm – total modern retail space at the end of Q3 2016 in Poland. Źródło / Source: JLL

–– W pierwszym półroczu br. wartość transakcji inwestycyjnych w Europie ŚrodkowoWschodniej osiągnęła wartość ok. 5,1 mld euro, z czego ponad 2 mld euro przypadło na Polskę.

–– 5.1 bln EUR – total value of investment transactions in CEE region in first half of 2016.

Over 2 bln EUR were generated by Poland. Źródło / Source: Walter Herz

Best2Invest | listopad - grudzień 2016

Best2Invest | November - December 2016

67

68

Best2Invest | listopad - grudzieĹ&#x201E; 2016