2
Kolofon “Grutte Gelf” is it doarpsblêd fan en foar Surhuzum Tritichste jiergong, nûmer 12, 8 maaie 2018 Redaksje: Djoeke Postma-de Jong, Bonhommestrjitte 2, till. 351767 Meindert Brouwer, De Iennen 8, till. 352201 Auke Elzinga, Bonhommestrjitte 9, till. 365144 Kornelis van Dekken, till. 0513-684467 Kopij-adres: Utjefte: Fjouwerwykliks Grutte Gelf Oplage: 475 stiks p/a Bonhommestrjitte 2 IBAN: NL27 RABO 0304 2716 91 9283 VC Surhuizum Besoarging: E-mail: redactie@gruttegelf.nl Fam. Mulder, H.J. v.d. Veenstrjitte 1 Website: www.gruttegelf.nl T. Linker-IJtsma, till. 351663 Harmen Scheepsma, till. 351769 De redaksje behâldt har it rjocht foar om ynlevere kopij te wegerjen of mooglik yn te koartsjen.
3
30 april 1988: “Surhuizum krijgt een eigen dorpsblad” Maandag 30 april, tijdens de laatste redactievergadering van de Grutte Gelf, was het precies 30 jaar geleden dat de eerste Grutte Gelf werd overhandigd aan Klaas Hulshoff, toenmalig voorzitter van Plaatselijk Belang. Al lang bestond de wens voor een eigen dorpsblad. Maar pas in 1987 kwam op initiatief van Bea Woudstra-Kuipers het onderwerp bij Plaatselijk Belang ter tafel. “In eigen doarpskrante yn Surhuzum dat moest dochs kinne! Yn ús eigen doarp dêr’t (hast) alles kin en dêr’t safolle klups en ferienings binne, in doarp dat brûzet fan libben moat dochs in eigen doarpskrante ha en hâlde kinne!”, aldus Bea Woudstra. Als nieuwbakken bestuurslid zat Bea Woudstra, bruisend van energie, boordevol plannen en ideeën voor Surhuizum. Al direct tijdens de eerste bestuursvergadering van Plaatselijk Belang kwam het dorpsblad ‘op it aljemint’. Ondanks bedenkingen uit het bestuur, werd op 18 november 1987 besloten om de gok te wagen. “Wij konden aan de slag!”, verteld Bea Woudstra. De besturen van de verenigingen (19 in totaal), de scholen en kerken in Surhuizum werden aangeschreven en uitgenodigd voor een vergadering op maandag 8 februari 1988 in café Piersma. “Omdat wij al veel positieve reacties hadden gekregen gingen wij enthousiast, maar toch met kloppen hart naar de vergadering. Voor mijn gevoel was het die avond: erop of eronder! Het kleine zaaltje bij café Piersma loopt vol.”
4
5
6 Door Plaatselijk Belang wordt een en ander uitgelegd, door de aanwezigen worden kritische vragen gesteld en opmerkingen geplaatst en tenslotte wordt door de vergadering, die positief denkt over en voor bijna 100 procent achter een eigen dorpsblad voor Surhuizum staat, besloten om hun medewerking aan een nieuw dorpsblad te verlenen. Andries Hofman biedt direct aan om lid van de redactie te worden. Bea Woudstra-Kuipers zal Plaatselijk Belang vertegenwoordigen binnen de redactie. Er zullen nog drie andere Surhústers gevraagd worden om redactie van ons dorpsblad te worden. Besloten wordt dat de redactieleden op de ledenvergadering van Plaatselijk Belang op 28 maart 1988 met een concreet plan te zullen komen. “Een naam konden we die avond niet bedenken, maar die werd wel, na een andere vergadering, zomaar onverwacht in café Piersma geboren. Willem Piersma kwam met het idee om de verwachte ‘spruit’ Grutte Gelf te noemen.” Grutte Gelf haalde indertijd de ‘húsketontsje’ leeg en bracht de mensen het laatste nieuws van en over Surhuizum en haar bewoners. Aukje Geertsma-IJtsma, Harmen Scheepsma en Grietje Veenstra-Luimstra werden als redactieleden gevraagd. Deze mensen konden aan de slag en kwamen met een plan, dat klonk als een klok. Plaatselijk Belang schonk hen een bedrag van 2500 gulden om de plannen uit te werken. Pyt Oly tekende de voorplaat, juf Tineke maakte een kleurplaat voor de kinderen, het levensverhaal van Grutte Gelf door ds. Postma werd geplaatst en nog veel, veel meer nieuws van en over Surhuizum werd getypt, geknipt en geplakt. Er werd keihard gewerkt, want de redactie had maar één doel: “Op het Oranjefeest van 30 april 1988 willen we de eerste ‘Grutte Gelf’ aanbieden aan de voorzitter van Plaatselijk Belang. Wij zullen Excelsior vragen om mee te werken, we willen om 19.00 uur alle bestuursleden van Plaatselijk Belang en... zoveel mogelijk Surhústers ‘bij de toer’ zien te krijgen!”.
7 Op 30 april, even voor half zeven, legt ‘Grutte Gelf’ (Jan Woudstra) vijf Grutte Gelfen in zijn putemmer op de strontkarre. Hij trekt zijn kar de weg op en begint, vooraf gegaan door dochter Dineke, die met een bel de mensen uit de huizen probeert te krijgen, zijn tocht door het dorp. Bij bakkerij Wouda legt hij zijn brood op de strontkar en zo gaat hij op naar de Surhúster toer. Daar wachten hem Excelsior, alle bestuursleden van Plaatselijk Belang, vele Surhústers en een zeer trotse redactie die even later met grote blijdschap kennen geven van de geboorte van ‘hun’ Grutte Gelf! “Op dat moment ging er een golf van blijdschap door mij heen”, verteld Bea Woudstra. “Nog diezelfde avond raceden wij als nieuwbakken redactieleden door het dorp om overal het nieuwe dorpsblad in en door de brievenbus te doen.” In het tweede nummer van “Grutte Gelf” konden we over de feestelijke overhandiging het volgende lezen: “As in stil libben steane in protsje stuollen foar de winkel fan Fije Jehannes. Lege stuollen en gjin minske te sjen. Wat soe hjir barre moatte? Just jawol, “Grutte Gelf” wurdt ferwachte. Hoe? Mei syn strontkarre fansels. Tsien minuten letter komme hjir en dêr minsken mei spylark út auto’s en húsdoarren, mar nei nochris fiif minuten komme ek taskôgers al yn kloften opsetten. De measte stuollen binne dan al beset troch leden fan ús fanfare “Excel-
8
9
10 sior”. No Grutte Gelf noch! Soe der wol komme? Hy is fansels al in âld man en kin ek sa hurd net mear gean. Deale ja, dêr komt er oan! Stadich skowe Grutte Gelf en strontkarre by Rommert-en-dy de hoeke om. De âld man sjocht op noch om. Hy sjokket by de bakker it hiem op. Dat is ommers ek sa, hy moat syn bôle oanhelje. Dêr komt er al wer foar ’t ljocht: de strontkarre oan ’e hân, foar op ’e bak de krekt helle bôle. It ûntfangstkomitee spilet al. Optein, út folle boarst. As it dien is, leit haadredakteur Harmen Scheepsma út, it hoe, wat en wêrom fan dit barren. Dan biedt Jan Woudstra, yn ’e klaaiïng fan ús histoaryske strontsamler, út syn putamer, de earste útjefte fan it doarpsblêd mei deselde namme oan, oan de foarsitter fan “Doarpsbelang”, de hear Klaas Hulshoff. Ek de oare bestjoersleden krije ien oanbean. Dêrnei nimt Hulshoff it wurd. Hy priizget de redaksje foar har treflik en fluch hanneljen nei it ûntstien fan it plan om in doarpskrante op te setten en winsket har fierders gelok en in fleurich bestean. As útsetter spilet “Excelsior” de “Grutte Gelfgalop”. Underwilens set Grutte Gelf, alias Jan Woudstra, ek wer ôf. Op dizze wize hat ús nije doarpsblêd syn yntree dien.” Ook de lokale media deden verslag van de overhandiging van de eerste ‘Gelf’. De Feanster omschreef het op 5 mei 1998 zo: “Surhuizum blij met terugkeer van ‘Grutte Gelf’”. Wie zaterdagavond 30 april in Surhuizum kwam, moest zich wel terug wanen in het verleden. Door de straten liep een merkwaardig figuur, die een karretje achter zich aantrok. Bij nadere beschouwing bleek het Jan Woudstra te zijn, die op deze wijze een dorpsfiguur uit het verleden deed herleven. Gekleed in ouderwetse kleding met een zware pet als hoofddeksel en een puthaak in zijn had, bracht hij de Surhuizumer “Grutte Gelf” in herinnering.
11 Al enige tijd was aangekondigd, dat op Koninginnedag in Surhuizum, ’s avonds een groot geheim onthuld zou worden. Om half acht verzamelde zich dan ook een groot aantal mensen bij de kerk om die onthulling bij te wonen. Het heropgericht muziekkorps Excelsior verzorgde op een voortreffelijke wijze de muzikale omlijsting en daarna bleek, waarom Jan Woudstra als “Grutte Gelf” door het dorp getrokken was. De heer Scheepsma onthulde namelijk de naam van het nieuwe dorpsblad “Grutte Gelf”. Een eerste exemplaar werd daarbij aangeboden aan de bestuursleden van Plaatselijk Belang, dat namens de bevolking de stoot gegeven had aan dit dorpsblad en had gezorgd voor een redactie. Gekozen was dus voor de naam van een historisch figuur, die destijds zelf als een wandelend dorpsblad door Surhuizum trok. De Kollumer Courant legt uit waar die naam vandaan komt. “Grutte Gelf leefde van 1863 tot 1943. Hij haalde destijds de ‘húske’ inhoud voor de mensen uit hun ‘húskes’ om daarmee zijn tuin te bemesten. Daarvoor gebruikte hij zijn ’strontkarre’, waar hij de emmers met inhoud in plaatste. Onderweg ging hij dan even bij de bakker aan om ‘in wite bôle’. Deze werd dan op de strontkarre gelegd en zo trok hij verder, tijdens zijn tocht door het dorp de nieuwtjes vertellend en aanhorend. “Een kinderlijke zonderling of een zonderling kind?”, zo vroeg zich in het verleden ds. Postma af. In ieder geval een dorpstype, dat nog sterk in de herinnering van oudere Surhústers voortleeft.” Nu 30 jaar later is Grutte Gelf dankzij de inzet van alle medewerkers en dankzij het enthousiasme van de Surhústers nog steeds een blad waardoor “eltse Surhúster op ’e hichte bliuwt fan alle wûnders en wetters yn eigen doarp”. Kornelis van Dekken Foto’s: Mindert van Dekken
12
13
Nieuws van Plaatselijk Belang Fietstunnel-brug De inzet van de actiegroep voor de tunnelvariant is niet voor niets geweest! Er was in eerste instantie besloten om een fietstunnel te bouwen over de Uterwei. Nu de actiegroep meerdere malen heeft aangegeven dat een fietstunnel toch écht veiliger (en misschien zelfs ook goedkoper) zou kunnen zijn, is het balletje ook naar de Provincie Fryslân gerold. Er zal nu gekeken worden wat nu werkelijk de beste optie is voor ús Surhuzum. Doarpsstrjitte Tijdens de jaarvergadering is gevraagd naar de tijdelijke bushalte die gerealiseerd zou worden in verband met de reconstructie. Dit is niet gebeurd en zal voor de resterende periode ook niet meer gemaakt worden. Dit betekent dat er de komende weken nog steeds alleen in- en uitstapmogelijkheden zijn bij Snackbar/Pannenkoekenhuis Landzicht. Dorpsavond De dorpsavond was in maart weer een groot succes! Klún en Knoffelhakke hebben een leuk optreden neergezet en de dorpsavond werd druk door Surhuzumers bezocht! Dorpsvisie Vanuit Plaatselijk Belang zijn we al geringe tijd bezig om een dorpsvisie op te zetten voor Surhuizum. Wat is goed binnen ons dorp en willen we dus graag behouden, maar vooral waar kunnen we vooruitgang in boeken. Om een goede dorpsvisie op te kunnen zetten hebben we inmiddels verschillende personen benaderd in Surhuizum om een werkgroep te kunnen vormen. Van daaruit gaan we dan in gesprek met Surhuizumers om de plus- en minpunten te bespreken. Stel u bent niet benaderd en wilt graag uw steentje bijdragen binnen het opzetten van de dorpsvisie, dan horen wij dit graag. Plaatselijk Belang Surhuizum Voor het Plaatselijk Belang zijn we nog steeds zoekende naar een algemeen bestuurslid. Wilt u zich inzetten voor ons mooie dorp? Kom dan ons team versterken en stuur een mailtje naar pbsurhuizum@gmail.com. Bestuur Plaatselijk Belang
14
Nieuws van TIKO peuteropvang ‘it Hummelhoekje’ De afgelopen tijd zijn er al weer verschillende activiteiten voorbijgekomen op de peuteropvang. Zo begonnen we in januari met het thema kunst en kwam De Nationale Voorleesweek voorbij, met het boek: Ssst... de tijger slaapt! Thea van der Meer van de bibliotheek kwam dit boek voorlezen en als echte kunstenaars hebben de kinderen zelf een tijger geschilderd. Dit thema sloten we af met een ‘museum’, waarbij alle ouders de kunstwerken van hun eigen kind mochten bewonderen en mee naar huis mochten nemen. Na het thema kunst kwam het thema verkeer. We lazen en speelden van het boek: STOP... er zit een gat in de weg! En er kwamen echte politiemensen op bezoek! Dat was heel leuk, maar toch ook best wel een beetje indrukwekkend. Maar Jesse was meteen al wel om: “ik wol plysje wurde”.
15 Momenteel zijn we druk bezig met het thema lente en ook dit jaar kwam Karin (van Karin’s Feestboerderij ) weer langs met een jong geitje. De kinderen mochten het geitje aaien en de fles geven. Het geitje vond het allemaal wel best en snuffelde mooi rond in het lokaal. Naast bezoekjes van jonge dieren aan de peuteropvang, zingen we liedjes, lezen we prentenboeken en knutselen we over het thema.
Mocht u voor uw kind belangstelling hebben in de peuteropvang, en graag eens een keer een kijkje willen komen nemen, dat kan. De peuteropvang is open van maandagmorgen t/m donderdagmorgen van 8.3011.30 uur. Groetjes de leidsters van ‘it Hummelhoekje’ Juf Freerkje en juf Gerrie En natuurlijk ook van onze stagiaires juf Willeke en juf Cindy. TIKO peuteropvang ‘it Hummelhoekje’ W.B. van der Kooiwei 4A Augustinusga Tel: 0512 – 351783 Of kijkt u eens op de website TIKO Kinderopvang
16
Voor al uw partytenten,marktkramen tafels en stoelen, terrasverwarmers springkussens en verlichting. Alles voor uw feest en evenement!
www.tm-verhuur.nl - mobiel 06 16870888
17
Loon, grondverzet- & transportbedrijf Luimstra uit Surhuizum zet meisjes team MO-11 van ASC in nieuwe tenues
Bovenste rij :Alida Luimstra (sponsor), Bert Luimstra (sponsor), Rudi Veenstra (leider) en Henk Postma (leider). Tweede rij: Jelle Woudstra (leider), Trienke Luimstra, Grietsje Beerda, Naomie Heegstra, Marije Veenstra, Johanna Elzinga, Carina Jagersma, Ilse Postma en Anouk Smeding. Onderste rij: Amber van Maassen, Jannie de Beer, Carmen Martinez, Demi Feenstra en Suzanne Woudstra. Eline Brandsma en Amber Huizinga ontbreken op de foto.
Rectificatie notulen jaarvergadering begrafenisverening 2018 In de vorige Grutte Gelf bij de mededelingen staat dat Nynke Bouma haar werk als bode voorlopig niet kan uitoefenen en dat zij nu wordt waargenomen door Froukje Tabak. Dit moet zijn: Hiltsje van der Brug met soms ondersteuning van Froukje Tabak. In geval van overlijden kan contact opgenomen worden met Hiltsje van der Brug. Tel. 06-10542628.
18
19
De Bazuin met overmacht Nederlands fanfarekampioen De Bazuin uit Augustinusga is zaterdag in schouwburg De Lawei in Drachten Nederlands fanfarekampioen geworden. De Bazuin zegevierde in de derde divisie. In De Lawei stond de achtste editie van de Open Nederlandse Fanfare Kampioenschappen (ONFK) op het programma. Fanfare De Bazuin uit Augustinusga onder leiding van Gerk Huisma wist met grote voorsprong kampioen te worden in de derde divisie. Valerius Variations was de scheidsrechter in deze divisie waarin zeven orkesten deelnamen. De jury was lovend over de goed gebruikte dynamische verschillen, de strakke tempo’s en het lyrische middendeel van Valerius Variations. De beloning was fors: maar liefst 91 punten kende de jury toe aan de uitvoering door De Bazuin.
Opbrengst deurcollecte Nederlandse Hartstichting De opbrengst van de deurcollecte gehouden in de week van 9 tot 14 april jl. heeft het mooie bedrag van € 709,80 opgebracht. Alle gevers en collectanten hartelijk dank hiervoor. Namens de Hartstichting afdeling Surhuizum, Henny van der Veen
Skûtelbank Jubileum
: Vrijdag 11 mei hopen Jurjen en Janny Dijkstra, Schuurmanwei 10, hun 40 jarige huwelijksdag te vieren.
Berichten voor de Skûtelbank kunt u mailen naar: redactie@gruttegelf.nl
20
21
Wandel mee op 8 juli Een lopend diner: de leukste manier om uit eten te gaan! Kom genieten van de natuur én van een heerlijke culinaire verrassing op de 10 km lange wandeling door het natuurgebied nabij De Lauwers en door weilanden in de Surhuizumermieden. Je loopt met je eigen gezelschap en in je eigen tempo, o.a. langs een vijftal boerderijen. Op vier locaties krijg je een gerecht. De kosten voor dit lopend diner zijn € 19,95. Deelname is alleen mogelijk door voorinschrijving. Direct inschrijven? Stuur een mail naar KuierIteGeniete@gmail.com o.v.v.: - het aantal deelnemers - de namen van de deelnemers Daarna ontvang je een bevestigingsmail hoe je kunt betalen. Na betaling is je inschrijving definitief. De inschrijving sluit 25 juni (of eerder bij het bereiken van de deelnemerslimiet van 150). Kijk voor meer info op Facebook ‘Buurtvereniging De Mieden’ of op www. kuier-itegeniete.simplesite.com De opbrengst is bestemd voor onderhoud en inrichting van het buurtgebouw Petersburg. Hartelijke groet, buurtvereniging De Mieden (contactpersoon organisatie: Sjaak van der Veen, 06-120 876 00).
22
23
24
25
Surhúster ferline vervolg, Buitenplaats Woudlust “Fan de Surhuzumer gloarje út it begjin fan de 19de ieu is net safolle oerbleaun. It “buitengoed” Woudlust is ferdwûn. Yn 1834 wie Frederik de With fan Surhuzum de eigner. It hûs wurdt dan al foar de tredde kear ferkocht. De moaie bosken binne ferdwûn. Lange jierren hat der noch in diel fan it bosk te sjen west. Ik haw yn Surhuzum sizzen heard, dat der op guon stikken greide, oanmakke op it plak fan it bosk soms noch lytse beamplantsjes opsjitte. Mar oars, nee, alles is fuort. Ien ding is der noch fan oerbleaun, teminsten foar in part. Dat is de âlde bosksingel. As men dy del kuiert dan wiist alles op eardere boskgrûn. De djipte en de foarm fan de sleatten, de hege lizzing, de fegetaasje, de ikebeammen, it njirrekrûd, de massa’s toarnbeien, de hichte fan it grûnwetter en mooglik noch mear, alles wiist dúdlik op eardere boskgrûn. It lêste, alhiel tichtgroeide stik singel, docht suver wat boskeftich oan”, aldus Meint Bottema over het buitengoed Woudlust. In Surhuizum herinneren nog enkele plekken aan de buitenplaats. De bekendste daarvan is het sportpark dat in 1975 de naam ‘Woudlust’ kreeg. De officiële opening van het sportveldencomplex, dat bespeeld wordt door korfbalvereniging DTS, werd op 9 augustus 1975 verricht door burgemeester Huibert Ottevanger van de gemeente Achtkarspelen. Om het sportpark is een wandelpad met veel begroeiing aangelegd. De openingshandelingen bestonden uit het openen van het toegangshek en het doorknippen van een touw, waarna de naam van het sportpark ‘Woudlust’ tevoorschijn kwam. De attributen waarmee dit gebeurde, Burgemeester Ottevanger onthuld sleutel en schaar, werden de burge- de naam van het nieuwe sportpark: meester overhandigd door het DTS- “Woudlust”. jeugdlid Minze van Dijk, die de op het oude veld verborgen sleutel en schaar had gevonden. DTS nam de prachtige velden officieel in gebruik met seriewedstrijden voor seniores.
26
27 Naast sportpark Woudlust herinnert ook een straatnaam nog aan het buitengoed, nl. Lustenburg. Bij het vaststellen van de straatnamen in 1957, kreeg de straat parallel aan de Doarpsstrjitte de naam Lustenburg. De naam verwijst naar de voormalige tuin met boomgaard en vijverpartij die naast het huis waren gelegen. En tot slot is er nog de Singel. Dit is de enige overgebleven laan van de acht lanen waarin het bos, dat onderdeel uitmaakte van de buitenplaats, was ingedeeld. In 2010 werd dit ‘nieuwe’ pad officieel geopend tijdens de reünie van Plaatselijk Belang op 11 juni van dat jaar. Na de officiële handelingen vroeg Meindert Brouwer de aanwezigen om de jas aan te trekken en mee te gaan naar buiten waar een verrassing wachtte. Buiten wachtten reeds meer nieuwsgierige dorpsgenoten op wat er komen zou. In een lange tocht ging het wandelend naar de Uterwei, waar de oversteek Natuurpad de Singel aan de Uterwei. naar de Singel werd gemaakt. Hier bleek een officieel wandelpad ingericht te zijn ter gelegenheid van het jubileum van Plaatselijk Belang. Dit wandelpad loopt van de Uterwei, langs de Singel naar de Koaiwei. Voorheen was dit natuurpad ook te belopen, maar nu zijn op een aantal kritieke plekken (klap)hekken geplaatst, zodat het een stuk toegankelijker is geworden. Voor de officiële opening was de naar bekend oudste inwoner van Surhuizum, de heer Lútzen Nicolai, gevraagd een lint door te knippen. Bij die actie hield hij nog een kort toespraakje waarin hij aangaf dat de opening van het pad “tiid waard” omdat hij 50 jaar geleden al eens een voorstel hiertoe richting de gemeente had gedaan. Onder luid applaus en met enige emotie knipte hij het lint door. In de volgende aflevering maken we nader kennis met Henri Damas Bonhomme, één van de bewoners van Woudlust, naar wie in 1977 de Bonhommestrjitte werd vernoemd. Kornelis van Dekken
28
29
Kanon fan Surhuzum Zoals u al in de vorige Grutte Gelf heeft kunnen lezen doet ook Surhuizum mee aan het project ‘Canons van de Friese dorpen en steden’. Door de canoncommissie is de afgelopen tijd hard gewerkt om een raamwerk vast te stellen met de belangrijkste en opmerkelijkste gebeurtenissen en personen uit het verleden van Surhuizum. Hieronder kunt u het voorlopige raamwerk bekijken. Omdat we beseffen dat deze lijst nooit volledig kan zijn, vragen we u om mee te denken over gebeurtenissen en personen die ook een plekje in de canon verdienen. Ideeën en tips voor de canon en bijdragen in de vorm van foto’s en achtergrond informatie kunt u mailen naar doarpskanon@aldsurhuzum.nl. Voorlopig raamwerk
1200 1214
Samenvoeging van Cortwolde met de parochie Surhuizum
Wolterus Deutechem wordt de eerste Hervormde predikant van de gecombineerde gemeente Augustinusga/Surhuizum De balkenspringer Cornelis Egberts Gayckema (Her)nieuwbouw kerkgebouw
1400 1441 1500 1594 1595
1600 1614 1617
Olivier van Keulen roept op tot een kruistocht aan de voet van de toren
De kerk wordt verwoest door Spanjaarden tijdens de 80-jarige oorlog
Herbouw van de kerk
1700 1714 De molenafbraak te Surhuizum 1734 1766-1836 Buitenplaats Woudlust
30
Wilt u ook adverteren in de Grutte Gelf? Mail dan naar redactie@gruttegelf.nl voor meer informatie.
31
1800 De marie (gemeente) Surhuizum 1812-1816 1855-1856 Aanleg van It Langpaed Gerlof Ploeg (alias Grutte Gelf) 1864-1942 1880 Bouw van de Openbare Lage School 1900 Zuivelfabriek te Surhuizum 1900-1903 1910 Oprichting van de Vereniging voor Plaatselijk Belang Oprichting begrafenisvereniging 1911 “De Laatste Eer” 1955 Naamgeving van de straten 1975 De eerste spelweek werd georganiseerd 1979 Eerste editie kampioenschap Seineharjen tijdens de spelweek 1988 Op 30 april werd het eerste exemplaar van dorpsblad Grutte Gelf overhandigd 1995 Presentatie dorpswapen en bijbehorende vlag tijdens de dorpsreünie 2000 Opening dorpshuis De Delfeart 2006 2010 Eerste editie van de Surhúster kuiertocht ‘Slach om ’e Toer’ Opening van de Dorpsbiblio2015 theek Surhuizum Meer informatie over de Friese canons kunt u vinden op www.dorpscanon.nl en over de ‘Kanon fan Surhuzum’ op www.aldsurhuzum.nl/doarpskanon.
32
33
Bijzondere berichten uit de media
Grutte Gelf seit... As hjir de kÝgel troch de Tsjerke is, dan is der lek‌.
Grutte Gelf Doordenker Vindt er ook in plaats:
34
35
Zwerfvuilactie S.V.S. heeft op maandag 9 april het zwerfvuil in de bebouwde kom van Surhuizum opgeruimd. Ongeveer 23 kinderen en een aantal ouders zijn druk in de weer geweest om ons dorp weer schoner te maken. Hiervoor krijgt S.V.S. een vergoeding. Voor de zomervakantie gaat S.V.S. nog een keer door het dorp. Onderstaand twee foto’s met een aantal fanatieke opruimers.
36
37
Gymwedstrijden rayon noord Dit jaar hebben 6 gymnasten van Sport Vereniging Surhuizum meegedaan aan de recreatieve gymwedstrijden van rayon Noord die gehouden werden in maart en april in Marum en Roden. 17 sportverenigingen uit Fryslân, Groningen en Drenthe deden mee in 2 categorieÍn: gymnastiek en turnen. Het was voor de gymnasten van SVS de eerste keer met trainster Jitske Beukema en het eindresultaat mag er wezen: Janine Kiers gym 6 jaar 1 x brons en 1 x zilver, Siepy Ritsma turnen 7 jaar 1 x zilver, Meike Wiersma turnen 9 jaar 2 x brons, ook waren er mooie eindscores maar net geen podiumplaatsen voor Rianne Mozes turnen en Hanne Wiersma en Anna Ritsma gym. Kortom 3 mooie wedstrijden met resultaten om trots op te zijn.
Op de foto v.l.n.r.: Hanne, Anna, Meike, Rianne, Janine en Siepy, voor trainster Jitske en hulptrainster Gerrie.
38
39
Wat is een uitvaartvereniging Een uitvaartvereniging is een vereniging van personen die door het betalen van contributie recht hebben op een (gedeeltelijk) betaalde uitvaart. Bijna alle uitvaartverenigingen hebben de juridische vorm “vereniging”, waardoor de leden in de algemene ledenvergadering (ALV) het hoogste gezag vormen. De meeste uitvaartverenigingen bestaan al heel lang en zijn ontstaan uit de burenplicht. Vroeger had vrijwel ieder dorp een eigen uitvaartvereniging. Dat is tegenwoordig wel anders, want veel uitvaartverenigingen zijn overgenomen door uitvaartverzekeraars. Toch zijn er nog altijd een vors aantal uitvaartverenigingen actief. Wat doet een uitvaartvereniging De belangrijkste taak van een uitvaartvereniging is om de uitvaart van haar leden te verzorgen. Hierbij wordt er uiteraard rekening gehouden met de wensen van de overledene. Voor het verzorgen van de uitvaart wordt een bode ingeschakeld die desgewenst alles kan regelen, zoals opbaring, vervoer, advies, rouwadvertenties en hulp bij het kiezen van een kist. Uitkering Doorgaans zorgt de uitvaartvereniging in eerste instantie voor het betalen van de rekeningen die komen kijken bij de begrafenis of crematie. Vervolgens zal de vergoeding/uitkering die hoort bij het lidmaatschap van de totale kosten worden afgetrokken. Het deel wat overblijft, wordt aan de nabestaanden gefactureerd. De hoogte van de uitkering hangt vooral af van de betaalde contributie. Verschil met uitvaartverzekeraar Een uitvaartvereniging is geen verzekeraar. Sterker nog er zijn belangrijke verschillen te noemen: Uitvaartvereniging • U betaalt een ledencontrbutie. • Leden hebben inzage en enige zeggenschap over de gang van zaken en ontwikkelingen binnen de vereniging. • Geen winstoogmerk. • Lokaal georganiseerd. • Er wordt veel gewerkt met vrijwilligers.
Uitvaartverzekeraar • U betaalt premie. • Verzekerden hebben geen invloed op het beleid van de verzekeraar. • • •
Vaak wel winstoogmerk. Landelijk georganiseerd. Medewerkers worden betaald.
40
41 Voor- en nadelen Een uitvaartvereniging is meestal een stuk voordeliger dan een uitvaartverzekering. Dat komt omdat er geen winstoogmerk is. Bovendien heeft u als lid van een vereniging inzage in de gang van zaken en kan u invloed uitoefen op het beleid. Een ander voordeel is dat u bij een uitvaartvereniging altijd zelf de keuze houdt in de keuze voor een begrafenisondernemer. Bij veel natura uitvaartverzekeringen bent u namelijk aangewezen op uitvaartondernemers die een contract hebben gesloten met de uitvaartverzekeraar. Tot slot is gebleken dat lidmaatschap bij een uitvaartvereniging helpt om de saamhorigheid en leefbaarheid in de leefomgeving te vergroten. Mocht u tijdens uw periode van lidmaatschap verhuizen? Dan zal de uitvaartvereniging bij overlijden overigens nog steeds een geldsom uitkeren waar u recht op heeft. Iets voor u? Als u een alternatief zoekt voor een uitvaartverzekering, is een uitvaartvereniging wellicht een goed idee. De contributie is een stuk lager dan de premie bij een uitvaartverzekeraar. Bovendien staat uw geld veilig en is er geen sprake van winstbejag. Tenslotte kan de uitvaartvereniging namens u bemiddelen indien er onverhoopt iets fout mocht gaan met het regelen van de uitvaart of de financiĂŤle afwikkeling. Verder informatie kun u vinden op onze website: www.de-laatste-eer-surhuizum.nl Onze plaatselijke begrafenisvereniging kwam als beste naar voren (goed en goedkoop). Dat lukt omdat we er met zijn allen voor gaan! Mocht u nog geen lid zijn van onze begrafenisvereniging en wilt vrijblijvend een gesprek dan kunt u contact opnemen bij de voorzitter van onze vereniging dhr. J. Dijkstra, tel. 0512-351872 of mail naar jurjendykstra52@gmail.com.
42
43
Draag je moeder hoog op de handen, Het is een wonderbaar iets, een moeder. Onze moeder begrijpt ons, bidt voor ons. En het enige kwaad dat zij ons ooit doet, Is te sterven en ons te verlaten. Als je nog een moeder hebt, houdt ze dan in ere, En wacht niet tot ze dood is om haar bloemen te brengen. Wees goed voor haar. Als je moeder oud is en misschien Sukkelt met haar gezondheid, wees dan dubbel bezorgd. Zij droeg je door de morgen van het leven, Jij moet haar liefdevol Door de avond van het leven dragen. De moeder is het ‘hart’ van elk gezin, De band die alles samenbindt, Het vuur in de haard dat allen verwarmt. Hoe oud je ook wordt En wat je ook misdaan hebt, Voor moeder blijf je altijd: haar kind! Echte moeders zijn in staat tot de onmogelijkste En meest wonderbare dingen. We kunnen moeder nooit missen.
Jubileumconcert Folkkoor ‘It Wâldfolk’ bij De Spitkeet Folkkoor ‘It Wâldfolk bestaat 20 jaar en houdt op 26 mei een jubileumconcert op het park van De Spitkeet. Het repertoire van het Wâldfolk bestaat in hoofdzaak uit Ierse, Amerikaanse en Schotse muziek, naast ook Friese nummers. Ook de muzikale broers Michiel en Pieter Veenstra maken deel uit van het programma. Tevens zullen de bekende Graham Lowlanders Pipes and Drums hun medewerking verlenen. Het concert duurt van 13.30 tot 16.00 uur. De toegang is gratis. Voor meer informatie zie www.despitkeet.nl en www.facebook.com/spitkeet.
44
Zoekplaatje De hint hield niet over bij het vorige zoekplaatje. Wij wisten het nog niet en Klaske merkte het volgende er over op: “ Dizze kist ek fanôf de wei wol sjen!!!!”. Maar ja, er zijn vele wegen in en rond Surhuizum die naar de oplossing kunnen leiden. Het heeft uiteraard met muziek te maken, want er staat niet voor niets een muzieksleutel op. Maar ook muzikale dorpsbewoners hebben we in overvloed. Wij vonden het maar moeilijk en ook de wandeldames moesten er deze keer de deur voor uit en kilometers maken: “Het zoekplaatje was deze keer weer heel moeilijk te vinden. We hebben heel het dorp en omgeving afgelopen, maar konden het niet vinden. Maar na een tip weten we nu waar het is (We hebben het zelf niet gevonden ,want het ligt te ver uit de route die we altijd lopen) nl. bij de fam AJ Wouda Miedweg 72 A.” Dat is dan wel weer jammer, het hele dorp aflopen en dan geen resultaat. Gelukkig hebben we dan een sociaal dorp waarin nog wel eens een tip wordt weggegeven. Dat het buiten de route ligt, dat snappen we wel, zoals ook wel blijkt uit bijgaande kaart. U moet vanuit de Koaiwei ook richting Stroobos om er langs te komen, maarr... Klaske heeft gelijk: het is gewoon vanaf de weg te zien, bij (nu nog) galerie, ontmoetings- en theetuin Kleurrijk. Jelle de Vries (die bij het overhandigen van de oplossing aan één van de gezinsleden meteen verzocht om die niet diréct bij het oudpapier te gooien) had ook de juiste sleutel tot de oplossing gevonden:
45
“Na enig speurwerk verricht te hebben om de zoekopdracht eer aan te doen, ben ik er in geslaagd op de Miedwei 72A te traceren een zogenaamde muzieksleutel.” En uiteraard komt er nog een mooie toepasselijke spreuk achteraan: “Als je wel doet wat je niet graag doet en niet doet wat je wel graag doet, dan heb je wanklank boven muziek verkozen”. Daar zit geen valse noot bij, dachten wij zo. Misschien dat Jelle een paar van zijn spreekwoorden kan voordragen tijdens het SOA-festival dat binnenkort in Surhuizum plaats gaat vinden. Als er op Lowlands plaats is voor dichters, moet dat tijdens SOA toch ook kunnen. En voor degenen die dat nog niet weten: SOA staat voor Surhuizum Open Air en zal worden gehouden op 7 juli in de Pûs te Surhuizum. Voor het programma maar even googelen is onze tip dan weer. En dan tot slot Jakob en Maike, die nooit achter blijven met de goede oplossing en ook nu weer van de (muziek)partij zijn: “Het zoekplaatje was niet makkelijk te vinden deze keer, maar na enig speurwerk is hij gevonden. De afbeelding staat op het naambordje voor de naam van de fam. Wouda, Miedwei 72a.” Dan de nieuwe opgave. Een likkebaardende koe met de volgende hint: Als u uw kompas meeneemt en het pijltje goed aanhoudt, zit u in ieder geval in de goede richting. Geef uw oplossing door aan Meindert Brouwer, de Iennen 8, tel. 0512 352201 (sms of whatsapp: 06 11249922) of één van de andere redactieleden. Mailen kan naar redactie@gruttegelf.nl of de.brouwers@hotmail.com. Heeft u ook een zoekplaatje? Stuur het in! Veel succes en tot de volgende Gelf.
Spreuk van de maand Het leven is net ganzenborden. Je kunt steeds weer opnieuw beginnen, tenzij je in de put blijft zitten.
46
Servicerubriek Alarmnummers Politie, buurtagent Hendrik de Haan, tel. 0900-8844 Misdaad Anoniem, tel. 0800-7000 Alarmnummer, tel. 112 Dorpsbibliotheek Surhuizum Openingstijden: dinsdagochtend van 10.00-12.00 uur, en iedere eerste donderdag van de maand van 19.0020.00 uur. Dorpenteam Achtkarspelen Inloopmiddag op dinsdag 15 mei van 15.00-17.00 uur in De Delfeart. Plaatselijk Belang Jacob Hooghiemstra, voorzitter André Barwegen, secretaris, email pbsurhuizum@gmail.com Gerke Holthuis, penningmeester Sita Dotinga, notuliste Cora Groenhof Openingstijden Dinsdag 9.00-12.00 uur 19.00-21.00 uur Donderdag 9.00-12.00 uur 19.00-21.00 uur Vrijdag 9.00-12.00 uur Verder op afspraak
MFC De Delfeart Henk Schaafsma, voorzitter Marten Kloosterman, secretaris, email marten_908@hotmail.com Wiebina Top, penningmeester, email delfeartsurhuizum@gmail.com Jelly Posthumus Jan Rodenhuis Johan Bolhuis Agendabeheer, Jitske Schaafsma, tel. 352504, henkenjitske@hotmail.com Begrafenisver. “De Laatste Eer” Jurjen Dijkstra, voorz., tel. 351872 Hiltsje van der Brug, bode, tel. 0610542628
47
Wurklist 12 mei
14.30-17.00 uur Jeugdhonk Us Stek is open voor alle leeftijden. 12 mei 16.00-18.00 uur Dorpscafé in De Delfeart. 15 mei 15.00-17.00 uur Inloopmiddag dorpenteam in De Delfeart. 24 mei 17.15-18.00 uur Inschrijving Avond4daagse in jeugdhonk Us Stek. 26 mei 14.30-17.00 uur Jeugdhonk Us Stek is open voor alle leeftijden. 29 mei t/m 1 juni Avond4daagse in Surhuizum en Augustinusga. Meer info elders in deze Grutte Gelf. 9 juni 14.30-17.00 uur Jeugdhonk Us Stek is open voor alle leeftijden. Iedere dinsdagavond om 19.30 uur schilderclub in ‘De Delfeart’. Info: Annemarie Groendijk, tel. 06-25443523. Iedere donderdag om 9.30 uur gezellige koffieochtend in ‘De Delfeart’. Iedere donderdagavond van 20.00-22.00 uur repeteert Popkoor Akkoord in ‘De Delfeart’. Info: popkoor-akkoord.webs.com.
Oplossing Grutte Gelf doordenker Antwoord: Ge-B-at oftewel gebed
Kopijsluiting
Nieuwe kopij kunt u tot maandag 28 mei 2018 inleveren bij: Djoeke Postma-de Jong, Bonhommestrjitte 2 (zie ook kolofon)
of telefonisch doorgeven op nummer 351767
of mailen naar: redactie@gruttegelf.nl óók online op www.gruttegelf.nl