Gunes Dergisi Mart/Nisan'12

Yıl: 2 Sayı: 16 Mart Nisan 2012 GRUP BAŞKANI H. FERRUH IŞIK İLETİŞİM MAGAZİN GAZETECİLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. ADINA İMTİYAZ SAHİBİ MEHMET SÖZTUTAN GENEL MÜDÜR YARDIMCISI AHMET KIZIL ahmet.kizil@ihlasfuar.com SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ YUSUF OKÇU yusuf.okcu@img.com.tr EDİTÖR ÖMER ŞEN omer.sen@img.com.tr SANAT YÖNETMENİ ve BASKI SORUMLUSU İSMAİL GÜRBÜZ ismail.gurbuz@img.com.tr CONSEPT TASARIM RECEP ÜNAL recep.unal@img.com.tr REKLAM MÜDÜRÜ YASEMİN ALBAYRAK yasemin.albayrak@img.com.tr KURUMSAL İLETİŞİM MÜDÜRÜ EBRU PEKEL ebru.pekel@img.com.tr DIŞ İLİŞKİLER HAKAN KURT hakan.kurt@img.com.tr MUHASEBE MÜDÜRÜ MÜRSEL GÜRLER muhasebe@img.com.tr ABONE HATİCE ERDÖNMEZ hatice.erdonmez@img.com.tr CTP - BASKI İHLAS GAZETECİLİK A.Ş.

29 Ekim Cad. No: 23 34530 Yenibosna / İSTANBUL +212 454 30 00 ADRES 29 Ekim Caddesi No:23 34197 Yenibosna / İSTANBUL Tel.:+212 454 25 00 Faks:+212 454 25 98 www.gunesdergisi.com Güneş Enerjisi Dergisinde yer alan makalelerdeki fikirler yazarlarına aittir.

Yayınlanan ilanların sorumluluğu reklam verene aittir. Güneş Enerjisi Dergisi’nin bütün yayın hakları İletişim Magazin San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. Yazılar kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.

SOLAREX İstanbul’da Buluşalım Bu say›m›zda sizlerle tekrar birlikte olman›n mutlulu€unu ayr› bir heyecanla yafl›yoruz. Çünkü içinde bulundu€umuz Nisan ay›n›n bizim için ayr› bir önemi var. Bu ay, Türkiye'de uluslararas› anlamda hem konferans hem de fuar etkinliklerinin bir arada gerçeklefltirildi€i tek platform olma özelli€ine sahip, enerji sektörünü sanayi ile buluflturan SOLAREX ‹stanbul Fuar› gerçekleflecek. Ülkemizin alan›nda ilk ve tek günefl enerjisi konulu fuar› olan Günefl Enerjisi ve Teknolojileri Fuar›, Türkiye'nin günefl enerjisi alan›nda üretim merkezi olmas› yolunda büyük ad›mlar at›lmas›na f›rsat tan›yor. Bu sene 12-14 Nisan 2012 tarihlerinde ‹stanbul Fuar Merkezi'nde kap›lar›n› 5. kez açacak Uluslararas› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›, dünyadaki son teknolojilerin ve Türkiye'de üretilen yeni ürünlerin bir arada sunuldu€u ticari bir platform olmay› hedefliyor.

Giderek artan enerji güvenli€i ihtiyac›, günefl enerjisi flirketleri için büyük f›rsatlar oluflturuyor. Her yönüyle yeni yat›r›mlara haz›r olan Türkiye enerji piyasas›, yeni enerji projeleri ile çok h›zl› yol al›yor ve sektörün önemi her geçen gün artmaya devam ediyor. Son aylarda ç›kan kanun, yönetmelik ve uygulama esaslar› ile önü aç›lan ve 2012 y›l›na h›zl› bir girifl yapan günefl enerjisi sektörü bu hareketlili€ini Solarex ‹stanbul'da daha da art›raca€a benziyor.

Günefl Enerjisi Teknolojileri Dergisi olarak bu önemli buluflmada biz de yerimizi alarak, güneflli günlerin getirdi€i bu güneflli etkinlikte siz de€erli okuyucular›m›z ve sektör profesyonelleriyle bir araya gelmeyi istiyoruz. Bu vesile ile bu renkli buluflmaya bütün okuyucular›m›z› davet ediyor ve Solarex ‹stanbul'da buluflmak üzere diyoruz...

Sayg›lar›m›zla.

4

Güneş Enerjisi Endüstrisi Gelecekten Umutlu

Türkiye, Güneşinden Yararlanmaya Başlıyor

10

Sektör Teşvikle Atağa Hazırlanıyor

12

Güneş Enerjisine Hemen Geçmek İçin 10 Sebep SolarTürk PV Güneş Paneli Üretimine Giriyor

20 28

Yenilenebilir Bir Dünyaya Geçiş Kaçınılmazdır

Güneş Sadece Türkiye’nin Değil Dünyanın Geleceğidir

56

Güneş Enerjisi Altın Çağını Yaşıyor

Güneş Enerji Santralleri İçin Dizi Eviriciler

68

reklam indeksi ABB . . . . . . . . . . . . . . . . . .45 APRICUM . . . . . . . . . . . . .33 CANADIAN . . . . . . . . . .Ö.K.‹.

CG SOLAR . . . . . . . . . . . . .25 ELITE . . . . . . . . . . . . . . . . .11 ELSE . . . . . . . . . . . . . . . . .39 ERK SOLAR . . . . . . . . . . . .37 INTERSOLAR . . . . . . . . . . .47 IRENIC . . . . . . . . . . . . . . . .61 ‹RES . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 ‹MG . . . . . . . . . . . . . . . . . .63 ‹PEKLER . . . . . . . . . . . . . .53 KLAS . . . . . . . . . . . . . . . . .83 KOÇSAN . . . . . . . . . . . . . .55 KR‹STAL . . . . . . . . . . . . . .77 LCS . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 MAGE . . . . . . . . . . . . . . . .31 PV SEC . . . . . . . . . . . . . . .41 SERGÜN . . . . . . . . . . . . . .81 SOLAREX . . . . . . . . . . .A.K.‹.

SOLARTÜRK . . . . .51-85-A.K. SOLIMPEKS . . . . . . . . . . . .19 STAUBLI . . . . . . . . . . . . . .17 fi‹fiECAM . . . . . . . . . . . . . .15 TOLUN . . . . . . . . . . . . . . .27 TOYOTA . . . . . . . . . . . . . .71 YEM . . . . . . . . . . . . . . . . . .75 ZAFER AKÜ . . . . . . . . . .Ö.K.

AKTÜEL

GÜNEŞ ENERJİSİ ENDÜSTRİSİ

Gelecekten Umutlu Avrupa’n›n en çok günefl alan ülkelerinden biri olan Türkiye’de, enerji konusunda d›fla ba€›ml›l›€› azaltmada en çok yarar sa€layacak yenilenebilir enerji kayna€› olan günefle yat›r›m yapacak giriflimciler, devletin sa€lad›€› teflviklerin de yard›m› ile kendi kazanacaklar›n›n yan› s›ra, kamusal ve ulusal yarar da sa€lamaktalar.

Birçok insana ifl kap›s› olacak enerjiye yat›r›m yapmak çevreye ve sa€l›kl› gelece€e katk›, yerli bir enerji kayna€›na yat›r›m sayesinde ulusal enerji ba€›ms›zl›€›na hizmet sa€lanacak yararlar aras›nda.

Günefl enerjisine yat›r›m›n Avrupa’da; borsa, bono, tahvil, döviz gibi bilinen yat›r›m araçlar›na ciddi bir alternatif oldu€u bilinen bir gerçek. Giriflimciler ülke menfaatlerine katk›da bulunurlarken yat›r›mc› olma imkan›na da kavuflacak. Do€al, yerli ve yenilenebilir günefl enerjisi ile ömür boyu gelir sa€lamak mümkün. Zira Günefl Enerjisi Santral› uygulamalar›nda ilk yat›r›mdan sonra sistem kendi kendine çal›fl›yor. ‹flletme ve bak›m maliyetleri ise yok denecek kadar az. Türkiye’nin neresinde olur ise olsun, sistemleri uzaktan izleme ve görüntüleme imkan› da var. Üretilen elektri€i ve kazanc› evden, ofisten takip etmek mümkün. ÇEVRECİ BELEDİYELERİN TERCİHİ DE GÜNEŞTEN YANA Son y›llarda, çevreci belediyelerin belediye baflkanlar› plan ve projeleri aras›nda yenilenebilir enerji uygulamalar›na yer vermeye bafllad›… fiu anda ‹stanbul’da günefl enerjisi ile çal›flan çözümler sayesinde hem enerji tasarrufu sa€lan›yor, hem de enerji ulaflt›r›lamayan birçok nokta, günefl sayesinde enerjiye kavuflmufl oluyor.

Sektör liderleri, toplumun günefl enerjisinin bilincinde olmad›€›n›, günefl enerjisinin ne kadar büyük bir potansiyeli oldu€unu, bunun neler getirece€ini bilmedikleri konusunda hem fikirler. Sektörün uzmanlar›, Türkiye’nin enerji ihtiyac›n› d›fla ba€›ml› olmadan yenilenebilir enerji kaynaklar›yla karfl›layabileceklerini söylüyorlar.

4 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Avrupa’nın en çok güneş alan ülkelerinden biri olan Türkiye’de güneşe yatırım yapacak olan girişimciler, kazanıyor. “Güneş Ülkesi” olarak adlandırılan Türkiye’nin güneş enerjisi sistemleri, bu alanda tek uluslararası ve spesifik Güneş Enerjisi Fuarı olan, Solarex İstanbul ile bir araya geliyor. Fuar, teknolojide gelinen son gelişmeleri de gözler önüne seriyor.

ENERJİ SEKTÖRÜNÜN EN ÖNEMLİ BULUŞMA NOKTASINA DAVETLİSİNİZ Türkiye’de 2008 y›l›ndan itibaren her y›l düzenli olarak gerçeklefltirilen en istikrarl› uluslararas› enerji etkinli€i, Solarex ‹stanbul’un haz›rl›klar› sürüyor. Her geçen y›l daha yüksek bir kat›l›m ve baflar› ile gerçekleflmekte olan fuar, 5. y›l›nda da 12-14 Nisan 2012 tarihlerinde, ‹stanbul Fuar Merkezi’nin 9. ve 10. Salonlar›’nda yeniden bir araya geliyor. Türkiye'de uluslararas› anlamda hem konferans hem de fuar etkinliklerinin bir arada gerçeklefltirildi€i tek platform olma özelli€ine sahip fuar, teknik, bilimsel ve en güncel konular›n ele al›nd›€› tarafs›z ve sektörün en iyi tedarikçi firmalar›n›n yer ald›€› enerji sektörünü sanayi ile buluflturan bir fuar olarak, tüm sektör mensuplar› taraf›ndan heyecanla bekleniyor.

1950’li y›llardan bu yana giderek büyüyen ve geliflen günefl pili teknolojisi bugün kulland›€›m›z fosil kaynakl› yak›tlara bir alternatif oluflturmaktad›r. 1960’l› y›llarda uzay araflt›rmalar›nda kullan›lmaya bafllamas›yla birlikte büyük s›çrama yapan günefl pili teknolojisine yönelik, bu y›llarda Ar-Ge çal›flmalar› büyük h›z kazanm›flt›r. 1973 y›l›ndaki petrol kriziyle birlikte günefl pilleri tüm dünyada alternatif enerji kayna€› olarak cazibe kazanmaya bafllam›flt›r. Kriz döneminde k›sa süreli yap›lan mali teflviklerle birlikte günefl pilleri güç üretim sistemleri aras›nda yerini alm›flt›r. Günefl pilleri, hesap makineleri ve kol saatleri gibi küçük uygulamalarda kullan›lmaya bafllad›. 1980’li y›llarda silikon günefl pillerinin verimlili€ini art›rmak için araflt›rmalar çeflitli teflviklerle desteklenmifl ve 1985 y›l›nda %20 verimlilik sa€lanm›flt›r. Ve bu verim oran› günefl pilinin geliflimi için dönüm noktas› olmufltur. Sonraki 10 y›l içinde günefl pili

üretim pazar› %15 - %20 oran›nda büyük ve istikrarl› bir geliflme kaydetmifltir. 1997 y›l›ndan bu yana %38 büyüme kaydetmifltir. Özellikle 1970’lerden sonra h›z kazanm›fl, günefl enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bak›m›ndan düflme göstermifl, günefl enerjisi çevresel temiz bir enerji kayna€› olarak kendini kabul ettirmifltir. Örne€in, fotovoltaik (günefl pili) panelleri, bugün için yaklafl›k %15’lik bir verime sahiptirler.

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 5

AR-GE ÇALIŞMALARI HIZ KAZANIYOR Günefl ›fl›nlar›ndan yararlanmak için pek çok teknoloji gelifltirilmifltir. Bu teknolojilerin bir k›sm› günefl enerjisini ›fl›k ya da ›s› enerjisi fleklinde direk olarak kullan›rken, di€er teknolojiler günefl enerjisinden elektrik elde etmek fleklinde kullan›lmaktad›r. Günefl enerjili s›cak su sistemleri, suyu ›s›tmak için günefl ›fl›nlar›ndan yararlan›r. Bu sistemler evsel s›cak su ya da bir alan› ›s›tmak için kullan›labildi€i gibi ço€unlukla bir havuzu ›s›tmak için de kullan›lmaktad›r. Bu sistemler ço€unlukla bir termal günefl paneli ile bir de depodan oluflur. En yayg›n günefl enerjisi kullan›m sistemi, ülkemizde de çok yayg›n olarak kullan›lan, evlerde s›cak su elde etmede kul-

6 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

lan›lan sistemlerdir. Geliflmekte olan ülkelerde yayg›n olarak kullan›lan çanak fleklinde ya da kutu fleklinde ›s›s›n› toplayan yap›lar da mevcuttur. Türkiye’de enerji sektörüne yap›lan yat›r›mlar, sosyal adalete, istihdama, ekonomik büyümeye katk› sa€lamaktad›r. Uygun iklim ve ortam koflullar›, Türkiye’yi da€›yla tafl›yla tam bir enerji flantiyesine dönüfltürmektedir. ‹flsizlik oranlar› Türkiye için her zaman en önemli sorunlardan birini oluflturmaktad›r. Günefl enerjisi sektörü, en fazla istihdam yaratan enerji türüdür. Kurulan her 1 MW günefl elektri€i sistemi, yaklafl›k 30-50 aras› kifliye ifl imkan› oluflturmaktad›r. Günefl enerjisi sistemlerinin yayg›nlaflmas› ülke ekonomisi için son derece fay-

AKTÜEL

dal› olacakt›r. Enerji, dünyan›n her yerinde ekonomik ve sosyal geliflmenin bir gere€i ve yaflam kalitesinin göstergesi olarak kabul edilmektedir.

Bu gerçekten yola ç›kan ve enerji sektörüne yepyeni aç›l›mlar sunmay› hedefleyen Solarex Fuar›, sektörü canland›rmak ve ülkemizin zengin günefl enerjisinden faydalanmak üzere tüm sektörü fuara davet ediyor.

Günümüzde yayg›nl›€› artan ve gelecekte daha yayg›n kullan›laca€›n›n sinyallerini veren Günefl Enerjisi Sistemleri, ekonomik olmas› ile de dikkat çekmektedir. Nüfusun artmas›, ekonomik geliflmeler do€rultusunda enerji tasarrufunun zorunlu hale gelmesi, geliflen teknolojilerde günefl enerjisinin tercih edilmesi ve daha pek çok geliflme, gelecek y›llarda günefl enerjisinin önemini daha da art›racak ve günefl enerjisi sistemleri hak etti€i önemi görmeye bafllayacakt›r.

Sanayi maliyetlerini yükselten pahal› enerji sistemleri yerine, günefl enerjisi sistemlerini tercih eden pek çok dünya ülkesinden ziyaretçi beklenen fuarda, Türk kamuoyuna da günefl enerjisi sistemlerinin öneminin anlat›lmas› hedefleniyor.

Gerek sanayileflme gerekse bireylerin daha iyi yaflam istekleri günümüzde enerji tüketimini önemli ölçüde art›r›rken, enerjinin önemi ve maliyeti de buna ba€l› olarak art›yor.

Dünya üzerinde yaflanan küresel ›s›nma ve iklim de€ifliklikleri, temiz enerji kaynaklar›na duyulan gereksinimi günden güne art›r›rken,

Türkiye’de 2008 y›l›ndan itibaren her y›l düzenli olarak gerçeklefltirilen en istikrarl› uluslararas› enerji etkinliği, Solarex ‹stanbul’un haz›rl›klar› sürüyor. Her geçen y›l daha yüksek bir kat›l›m ve baflar› ile gerçekleflmekte olan fuar, 5. y›l›nda da 12-14 Nisan 2012 tarihlerinde, ‹stanbul Fuar Merkezi’nin 9. ve 10. Salonlar›’nda yeniden bir araya geliyor.

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 7

AKTÜEL

yaflanan enerji krizleri de alternatif enerji kaynaklar›na yönelime sebep oluyor. Co€rafi konumu itibariyle günefllenme alan› ve süresi oldukça yüksek olan Türkiye ise gün geçtikçe Günefl Enerjisi Teknolojileri” konusunda daha duyarl› hale geliyor.

Temiz enerji sektörünün en önemli ve geliflme potansiyeli en yüksek olan günefl enerjisi sektörü, dünya teknolojilerini Türkiye’ye tafl›yor.

1990’l› y›llardan bu yana y›lda yüzde 30 büyüme gerçeklefltiren sektör, gün geçtikçe daha yayg›nlafl›yor.

Günefl enerjisi genifl co€rafi da€›l›ma sahip bir enerji kayna€› olup, gelece€in dünyas›n›n enerji gereksiniminin karfl›lanmas›nda, geleneksel enerji kaynaklar›n›n yan›nda en önemli seçeneklerden biri olaca€›n› gösteriyor. H›zl› art›fllar yapmaya devam eden günefl enerjisi sistemlerinin, önümüzdeki 25 y›l içinde en h›zl› büyüyecek olan elektrik enerjisi alan› olmas› bekleniyor.

8 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

AKTÜEL

Solarex ‹stanbul, konusuyla ilgili kurumlar ve dernekler taraf›ndan da tam destek görüyor. T.C Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›€› baflta olmak üzere, T.C. Çevre ve fiehircilik Bakanl›€›, T.C. Orman ve Su ‹flleri Bakanl›€›, Orman Genel Müdürlü€ü, Enerji Hukuku Araflt›rma Enstitüsü, KOSGEB, Ulusal Fotovoltaik Teknoloji Platformu (UFTP), Alia€a Organize Sanayi Bölgesi (ALOSB‹), JC‹ Avrasya Enerji Tak›m›, Günefl Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derne€i (GENSED), Unido Ichet, Aküder, Ostim ve daha bir çok kurum bu fuarda etkinlikleri ile göz dolduracaklar.

Günefl enerjisi yat›r›m›n›n en h›zl› geri dönüfl sa€lad›€› alan olarak bilinen fakat mevcut enerji kaynaklar›n›n h›zla tükenmesi ve enerji ihtiyac›n›n ayn› oranda artmas› insano€lunu yenilenebilir enerjiye sevk ediyor.

Türkiye’de de yayg›nl›€› artmaya devam eden günefl enerjisi teknolojileri, önümüzdeki y›llarda her ülkenin ekonomik büyümesinin önündeki en önemli belirleyici olaca€›n› gösteriyor. Günefl ›fl›€›na bol miktarda sahip olan Türkiye’de ortalama y›ll›k toplam günefllenme süresi 2640 saat.

Bu süre pek çok Avrupa ülkesinin üzerinde.

Enerjide d›fla ba€›ml› olan ülkemiz, elindeki mevcut kaynaklardan yararlanmak ad›na ve bu konuda bilinç oluflturmak için Günefl Enerjisi ve Teknolojileri Fuar›’nda bulufluyor.

ZİYARETÇİ PROFİLİ Toptanc›lar, ihracatç›lar, ithalatç›lar, distribütörler, temsilcilikler, sat›n alma yetkilileri, ambalaj ve geri dönüflüm sektörlerinden ziyaretçiler, günefl enerjili sistem üreticileri, montaj atölyesi sahipleri, yöneticiler, mühendisler, yetkili servis görevlileri, teknisyenler, belediyeler, müteahhitler, kooperatifler ve turizm iflletmeleri Solarex ‹stanbul’un ziyaretçi profilini oluflturuyor. Günefl Enerjisi ve Teknolojileri Fuar›’nda yer alacak günefl enerjili ürünler ise; fotoelektrik mamülleri, yap› entegrasyon ürünleri ve uygulamalar›, ›s› koruma materyalleri, yeni materyal ve teknolojileri, fotovoltaik ürün ve üretim teçhizatlar›, flarj ürünleri ve teçhizatlar›, so€utma ve ›s›tma teçhizatlar›, tamamlay›c› otomatik kontrol cihaz ve enstrümanlar›, özel levha ve dolgular›, su ›s›t›c› ve ürün teçhizatlar›ndan olufluyor.

Günefl Enerjisi Fuar› ile ilgili daha detayl› bilgi sahibi olmak için www.solarexistanbul.com web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Türkiye’de de yayg›nl›ğ› artmaya devam eden günefl enerjisi teknolojileri, önümüzdeki y›llarda her ülkenin ekonomik büyümesinin önündeki en önemli belirleyici olacağ›n› gösteriyor.

SEKTÖRE BÜYÜK DESTEK Sektörde ilk defa ‹hlas Fuarc›l›k taraf›ndan düzenlenen “Günefl Enerjisi ve Teknolojileri” Fuar›

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 9

AKTÜEL

Türkiye, Güneşinden Yararlanmaya Başlıyor SOLAREX İSTANBUL fuarının katkılarıyla GENSED tarafından düzenlenen ‘Fotovoltaik Sektöründeki Gelişmeler ve Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği’nin Değerlendirilmesi’ konulu etkinlik 200’e yakın profesyonelin katılımıyla gerçekleştirildi.

Günefl Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derne€i (GENSED), Taxim Hill Otel’de, ‘Fotovoltaik Sektöründeki Geliflmeler ve Lisanss›z Elektrik Üretimi Yönetmeli€i’nin De€erlendirilmesi’ konulu bir toplant› düzenledi. 2011’in son günlerinde Lisanss›z Elektrik Üretimi Yönetmeli€i’nin uygulanmas›na dair esaslar›n netleflmesi sonras› bafllamas› beklenen küçük ve orta ölçekli yat›r›m ve uygulamalar hakk›nda konunun taraflar›na mevzuata dair bilgi verme amaçl› toplant›ya 200’e yak›n profesyonel kat›ld›. ‹hlas Fuarc›l›k’›n sponsorlu€unda gerçeklefltirilen toplant›da, GENSED Baflkan› Prof. Dr. Engin Türe’nin k›sa konuflmas› ard›ndan Prof. Dr. fiener Oktik fotovoltaik sektöründeki geliflmeleri konu alan kapsaml› bir sunum yapt›. GENSED Genel Sekreteri Hakan Erkan’›n sunum konusu ise toplant›n›n ana gündem maddesi olan Lisanss›z Elektrik Üretimi Yönetmeli€i’nin de€erlendirilmesi idi. Toplant›, Hakan Erkan’›n sunumu ile ilgili soru cevap bölümü ile sona erdi.

GENSED Baflkan› Prof. Dr.Engin Türe sunumunda, GENSED’in kurumsal kimli€i, amaç ve faaliyetlerini anlatt›.

GENSED olarak, ülke enerjisinin en az yüzde 15’inin gelecek 10 y›lda güneflten sa€lanmas›n› hedeflediklerini kaydeden Türe, “Fotovoltaik sistemlerin ülke içinde üretimini sa€lamak, teflvik program›n›n uzat›lmas› ve iyilefltirilmesi çal›flmalar› yapmak di€er öncelikli hedeflerimiz” dedi.

Sunumunda, Lisanss›z Elektrik Üretimi Yönetmeli€i (LÜY)

10 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

ile Yenilenebilir Enerji Kanunu (YEK) mevzuat›n›n geçmiflini özetleyen GENSED Genel Sekreteri Hakan Erkan, 2012 y›l›nda yat›r›m amaçl› orta ölçekli güneflten elektrik üretim santrali kurulumlar›n›n bafllayaca€›n› kaydetti. Yönetmeli€in detaylar›n› profesyonel kat›l›mc›lara örneklerle anlatan Hakan Erkan, yat›r›mc›lara da mevzuat konusunda uzman deste€i almalar› tavsiyesinde bulundu. GENSED, Aral›k ay›nda, ayn› gündem ile Ankara’da da genifl kat›l›ml› ve verimli geçen bir toplant› gerçeklefltirmiflti. Dernekten yap›lan aç›klamada, konu ile ilgili toplant› ve etkinliklerin devam edece€i kaydedildi.

AKTÜEL

Sektör Teşvikle Atağa Hazırlanıyor Yeni çıkan yönetmelikle birlikte yenilenebilir enerjinin önü açıldı…Türkiye'nin her yerindeki binaların çatılarında ve arazilerinde fotovoltaik modüller ile enerji üretilebilmesini sağlayan lisanssız elektrik üretim mevzuatı, hem bina sahiplerinin şebekeden aldıkları elektrik enerjisi miktarının düşürülüp enerji maliyetlerinin azalmasını mümkün kılıyor, hem de fazla üretimin dağıtım şebekesine satılmasının önünü açıyor.

12 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Uzun zamand›r beklenmekte olan 500 kw alt› yönetmelik düzeltmesi ve yönetmeli€e ait uygulama tebli€i 9 Mart 2012 tarihinde Resmi Gazete’de yay›nlanarak yürürlü€e girdi. Her bir tüketim tesisi için bir adet kojenerasyon tesisi ya da mikro kojenerasyon tesisi ya da yenilenebilir enerji kaynaklar›na dayal› üretim tesisi kurulmas›n›n esas olaca€› yönetmelikte, Türkiye’de enerji konusunda devrimsel bir aç›l›m gerçeklefliyor. Uygulamalarda ilk y›llarda birçok sorun ç›kmas› öngörülmesine ra€men, daha sonra yap›lacak düzeltmelerle birlikte bu yönetmelik, yenilenebilir enerjinin önünü aç›yor.

Yönetmelik kendi elektri€ini kendi üretmek isteyenler için haz›rlanm›fl gibi gözükmesine ra€men bir elektrik tüketimi yapmadan tüm elektri€i de da€›t›m flirketine satmak mümkün olacak. Bu da günefl santrali lisans sürecindeki pek çok engel ile u€raflmak istemeyen küçük yat›r›mc›lar için önemli

bir f›rsat olarak gözüküyor. Tüm temiz enerji türleri için geçerli olacak yönetmelikle, hangi kurumlar›n ve hangi enerji türlerinin ön plana ç›kaca€›n› zaman gösterecek. Yeni yönetmelikle birlikte, ülkemizde enerji sektöründe önemli bir de€iflim gerçekleflmifl, pek çok alan›n da önü aç›lm›fl olacak.

SEKTÖR PROFESYONELLERİ YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİNİ DEĞERLENDİRDİ Günefl Enerjisi Teknolojileri Dergisi olarak sektörün önde gelen isimlerine Enerji Piyasas›nda Lisanss›z Elektrik Üretimine ‹liflkin Yönetmelik de€iflikli€i ve uygulama esaslar›n›n yer ald›€› tebli€i nas›l de€erlendirdiklerini ve bunun pazara yans›malar›n›n nas›l olaca€›n› sorduk. ‹flte sektör profesyonellerinin konuyla ilgili de€erlendirmeleri…

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 13

AKTÜEL

çektir. Burada tebli€in iyi yorumlanmas› ve da€›t›m flirketlerinin baflvurularla ilgili personellerini e€itmeleri gerekecektir. Çünkü baflvurular esnas›nda ve devam eden süreçte birçok konuda da€›t›m flirketi karar verici durumdad›r.

Art› parantez olarak belirtmek gerekirse burada bizlere de büyük sorumluluklar düflmektedir. Bu amaçla sektörde birlikte yürüdü€ümüz firmalarla ve çeflitli kurulufllarla bir araya gelerek mevzuat hakk›nda kullan›c›lar› ve yat›r›mc›lar› bilinçlendirmeliyiz ve bunu da yapmaya bafllad›k.”

Marmara Üniversitesi Enerji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr.Tanay Sıdkı Uyar: “Y›llard›r bunun sözü ediliyor. Ancak ben uygulamalar›n sürekli ertelendi€i ve uygulaman›n daha da gecikmesi için ç›kmaz sokaklar oluflturuldu€u kan›s›nday›m. Lisanss›z kurulum laf› da bana samimi gelmiyor. Eninde sonunda kifli baflvuru da bulunacak ve bir olur al›nacak. E€er gerekli titizlik gösterilmez ve önlemler al›nmazsa lisanss›z üretim yapan kifli ve kurulufllar tesis ve kullan›m s›ras›nda olumsuz etkilenecek ve yenilenebilir enerji uygulamalar› için olumsuz örnekler oluflacakt›r.”

Else Enerji Genel Müdürü Mustafa Herdem: “Lisanss›z üretime iliflkin tebli€in ç›kmas›n› yak›ndan takip ettik ve sektörümüz ad›na memnuniyet verici olarak de€erlendiriyoruz. EPDK’n›n bu ad›m›ndan dolay› kendilerine teflekkürlerimizi bir kez daha sizin arac›l›€›n›zla iletmek istiyoruz. Bu düzenleme ile birçok projenin hayata geçerek sektörün ivme kazanaca€›n›, ülkemiz elektrik üretimine ciddi art› de€er sa€layaca€›n› düflünüyoruz. Bu sayede tüketim noktas›nda üretim olaca€› için hat kay›plar› minimize edilecektir. Ayr›ca istihdam yönünden h›zla büyüyen bir sektör olaca€› ve ülke ekonomisine bu anlamda da katk› sa€layaca€› kaç›n›lmaz bir ger-

14 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Antak Enerji Genel Koordinatörü Ziynet Devrim Yıldız: “Bu tebli€ ile önümüzü somut bir flekilde daha iyi görebiliyoruz, yine de “biraz geç kal›nd›” diye düflünüyoruz.

Hayali bir pazar›n yerini reel bir pazar ald› diyebiliriz. Mevzuat ç›kar ç›kmaz bir k›p›rdama yafland›, bize gelen projeler artt›. Aç›kças›, ümitliyiz.”

Gehrlicher Merk Solar Enerji Genel Müdürü Ömer Cihan Karahan: “Uzun zamand›r beklenen ve sektöre temel olmas› beklenen bu yönetmelik bafllang›ç için oldukça yeterli içeri€e sahip. Ancak henüz netleflmeyen baz› teknik hususlardan ötürü yönetmeli€in pratikte her soruya cevap verdi€i söylenemez, bu gibi boflluklar›n özel sektör temsilcileri ve ilgili kamu kurumlar›n›n aras›ndaki iletiflim kurularak kapat›lmas› gerekmektedir. Yap›lacak olan ilk örnek projeler bu konulara ayr›ca ›fl›k tutarak, sektörde dikkat edilmesi gereken noktalar› ön plana ç›karacakt›r.

Teknik konular›n bu flekilde k›sa zamanda afl›laca€› düflüncesindeyiz.

Mevcut piyasadaki elektrik fiyatlar›yla yönetmeli€in 10 sene boyunca garanti etti€i sat›n al›m fiyatlar› aras›nda çok büyük farklar yok. Ancak burada sorulmas› gereken soru 10 senenin alt›nda geri dönüfl süreleri verecek olan bu yat›r›mlar› hangi tip tüketicilerin seçece€idir. Öte yandan, ufak bir tüketim yaparak 500 kW’a kadar büyüklükte yat›r›m amaçl› tesisler de kurulabilecek. Önümüzdeki dönemde teknolojide beklenen fiyat indirimiyle beraber projeler daha ekonomik hale gelecek, ancak

yat›r›mc›y› endiflelendiren 10 senelik garantinin sonras›ndaki dönemin getirdi€i belirsizli€in netlefltirilmesi gerekecektir. Önümüzdeki senelerde bu yönetmelik kapsam›nda Türkiye’nin birçok bölgesinde çeflitli yat›r›mlar yap›laca€›na inanmaktay›z.” Çataklı Danışmanlık Yöneticisi Murat Çataklı: “Fotovoltaik sistemlerin fiyatlar› gittikçe düflüyor ve dolay›s› ile son kullan›c›lara kendi elektri€ini üretip elektrik fiyatlar›ndan ba€›ms›z olmak daha cazip hale geliyor. fiu anki fiyatlarla kendi elektri€ini üretmek ve yerinde tüketmek flebekeden ald›€›n›z elektrikten ayn› fiyata denk geliyor. fiebeke fiyatlar› her sene artar ama sisteme bir kere yat›r›m yapt›ktan sonra 30 sene kendi elektri€inizi üretirsiniz. Bu sektörün önünün aç›lmas› ise üç noktaya ba€l›.. Birincisi; Son kullan›c›y› do€ru bilinçlendirmek gerekiyor. Do€ru bilgilendirme olamasa yanl›fl beklentiler do€ar ve sektör aç›lmadan biter. ‹kinci nokta, yeterince teknik eleman yok ve bu ifl ‘hallederiz’ muhabbeti ile yürümez. En küçük uygulama bile hatal› yap›l›rsa büyük zararlar verebilir. Dolay›s› ile e€itimini almadan ve yaz›l›m kullanmadan bir uygulamada olamaz. Son olarak, bankalar son kullan›c›ya finansman imkan› sa€lamaza bu sektör de geliflmez. Bir televizyon, buzdolab› veya bir araba nas›l finans edilirse ve bu finanslar sayesinde sat›fllar gerçekleflirse ayn› sistemin fotovoltaik için de uygulanmas› laz›m.”

Güvenli Enerji İş Geliştirme Müdürü H. Şahan Denen: “Her ne kadar tebli€de kat›lmad›€›m yerler olsa da daha öncekilerine naza-

AKTÜEL

ran iyilefltirmelerde görmek mümkün.

Ben k›saca kat›lmad›€›m noktalardan birine de€inece€im. Yönetmelikle her tüketiciye potansiyel bir üretici olma hakk› tan›nm›flt›r. Yönetmelikte elektrik da€›t›m flirketleri devlet taraf›ndan konuyla ilgili olarak yükümlendirilmifl. Üreticilerin elektrik enerjilerini bunlar alacak ve ba€lant› baflvurusunda da üretici bunlar›n teknik taleplerine uyacakt›r. Bu yönetmelikle enerji da€›t›m flirketlerinden tüketicilerin ürettikleri enerjiyi tükettiklerininkiyle (ayl›k baz da) mahsuplaflmalar›, mahsuplaflma fazlas› enerjiyi de sat›n almalar› istenmektedir. Enerji da€›t›m flirketleri ço€unlukla özel sektör flirketleri olup amaçlar› tüketicilere enerji sat›p para kazanmakt›r. Dolay›s›yla her üretici onlar›n gözünde gelirlerini azalt›c› bir etmen olacakt›r. Bundan dolay› bu flirketler yönetmelikçe zorunlu tutulsalar da kendilerine ba€lant› baflvurusu yapan üreticileri a€›rl›kl› olarak yönetmelik kapsam›nda bulunmayan teknik ve idari nedenlerden ötürü bekletmeye ya da yokufla sürmeye e€ilim gösterebileceklerdir. Türkiye enerjisinin %70’ini ithal etmektedir ve bundan dolay› enerji konusu Türkiye de ciddiyetle ele al›nmas› gereken bir meseledir.

Yönetmelikte top özel sektöre at›larak devletin bu alanda üstlenece€i yük azalt›lmak istenmifl olabilir fakat en az›ndan ba€lant› baflvurular›, incelemeler ve onaylarda enerji da€›t›m flirketleri sonras›nda devletinde bir kontrol rolü olmas› gerekirdi. Bunun d›fl›nda dünyada bir ilk olarak yönetmelik esas›n›n ayl›k bazda mahsuplaflma olmas›n›n bile sektörün önünü açaca€›n› düflünmekteyim. Getirilen, sistemlerde kullan›lan yerli mallar›na teflvik sayesinde ve sistemlerin gözle görülürlü€ü artt›kça bafllang›çta olmasa da (piyasada ciddi sistem kurulumlar›n›n uygulay›c›larca ö€renilmesi faz›ndan sonra) orta vadede yerli üreticilerinde büyüyecek bu sektöre kay›ts›z kalamayacaklar›n› tahmin ediyorum. Beklentim Türkiye de ço€u ifl sektöründe oldu€u gibi bu sektörde de bafllang›çta firma say›s›n›n yüksek olaca€›, zamanla di€erlerinin elenip ifllerini ciddi yapanlar›n pazarda kalacaklar›d›r.”

16 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Solar Nokta İş Geliştirme Müdürü Ş. Hazar Atalay “Hiç flüphesiz bu mevzuat Türkiye’de yenilenebilir enerji sistemlerinin geliflmesinde çok önemli bir rol oynayacak.

Hem enerjide d›fla ba€›ml›l›€›m›z› azaltma yönündeki ad›mlardan biri olarak hem de enerji üretim kaynaklar›ndaki çeflitlili€e katk› sa€layacak olmas› nedeniyle oldukça heveslendirici bir geliflme. Tebli€de tabii normal olarak ufak tefek baz› eksiklikler var ancak zamanla ve bu sistemler yayg›nlaflt›kça eksiklikler de tamamlanacak.”

Pv Teknik Genel Müdürü Şahin Bostan: “Uzun bir bekleyiflin ard›ndan yönetmeli€in yay›nlanm›fl olmas› memnuniyet vericidir. Tabi ki içeri€inde baz› teknik konulardaki s›k›nt›lar göz ard› edilemez; ancak bunlar›n da yak›n zamanda çözülece€ini düflünüyoruz. Önemli olan, Yek yasas›nda günefl enerjisi ile elektrik üretimine verilen teflvikler ve yakin geçmiflte bafllayan lisansl› günefl enerjisi santralleri için saha ölçüm baflvurular›n›n ard›ndan lisanss›z elektrik üretimi konusunda da yasal tebli€i yap›larak resmin bütününün tamamlanm›fl olmas›d›r. Bizce büyüyecek ve devaml›k arz edecek bir pazar olacak 500kWp alt› lisanss›z uygulamalar tebli€i sektörün önünü açacakt›r.”

EDH Enerji Şirket Müdürü Feridun Kemal Leventoğlu: “Bilindi€i gibi büyük tesisler( Lisansa tabi olanlar) için süreç daha tamamlanmad›. Bugünlerde kanundan gelen zorunluluk kapsam›nda yat›r›mc›lar en az 1 y›l ölçüm yapmaya bafllayacaklar.

Bu süreçte LUV kapsam›nda yap›lacak yat›r›mlar Türk yat›r›mc›s›n›n gerçek de€erlere ulaflmas›n› ve yap›lacak olan büyük tesisler için tecrübe sahibi olmalar›n› sa€layacakt›r. Bu düzenleme ile hedeflenen yap›n›n daha sa€l›kl› kurulabilece€i düflüncesindeyiz.”

GSR Enerji Proje Geliştirme Direktörü Hüseyin Mert “Geçti€imiz flubat ay› içerisinde son fleklini alan Lisanss›z Elektrik üretimine iliflkin yönetmelik sayesinde, her elektrik abonesinin lisans almadan, flirket kurmadan, ba€lant› baflvurusu yaparak kendi çat›s›nda elektrik üretebilecek.

Fotovoltaik günefl enerji sistemleri Türkiye için çok verimli ve yaklafl›k 6 y›lda kendisini amorti ediyor. Panellerin 25 y›ll›k enerji üretme garantisi var. 40 y›l gibi uzun bir ekonomik ömre sahip olmalar› bu yat›r›m› çok daha cazip k›l›yor.”

Cleanglobe Kurucu Ortağı Dr. Baha Kuban “Uzun süreler sonunda ç›km›fl olmakla birlikte düzenleme çerçevesinin yavafl yavafl da olsa tamamlan›yor olmas› sevindirici elbette. Pazar canlanacakt›r ancak mahsuplaflma ve onay konular›nda eksikler ve belirsizlikler sürüyor, biraz kervan yolda düzülür misali olacak herhalde.”

AKTÜEL

Sunvia Sıfır Enerji İle Gün Işığını Karanlık Mekanlara Taşıyor

Form Şirketler Grubu’nun imalat firması Form Endüstri Tesisleri, gün ışığı aydınlatma sistemleri üretiminde Türkiye’de öncü ve lider kimliğiyle, çevreye duyarlı ve yenilikçi faaliyetlerini, yarım asra varan tecrübesiyle sürdürüyor.

18 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Form Endüstri Tesisleri’nin tüm imalatlar›n›n ana felsefesini enerji verimlili€ine verilen de€er oluflturuyor. Türkiye’deki gün ›fl›€› ayd›nlatma sistemlerine bak›ld›€›nda 6 farkl› ülkeden 7 farkl› marka alt›nda gün ›fl›€› ayd›nlatma sistemleri ithal edildi€ini biliniyor. Form Tesisleri ise Sunvia ürünüyle, gün ›fl›€› ayd›nlatma sistemleri üretiminde Türkiye’de bir ilke imza atm›fl durumda.

LEED olarak ifade edilen yeflil bina sertifikas›n›n al›nmas›nda katk› sa€layan Sunvia günefl tüpü, gün›fl›€› do€al ayd›nlatma sistemleri, s›f›r enerji ile gün ›fl›€›n› karanl›k mekânlara tafl›yarak hem Sunvia kullanan firmalar›n hem de ülke ekonomisine katk›da bulunuyor. Türkiye’de ilk yuvarlak ve oval kanal imalatlar›n› gerçeklefltiren Form Tesisler, kalitesi ve hizmet anlay›fl›yla, sektöründe lider konumuyla yuvarlak ve oval kesitli havaland›rma kanallar›, Fesklima Endüstriyel Evaporatif So€utma Üniteleri ile 6 y›ld›r çok önemli referanslara imza atm›fl olan endüstriyel evaporatif so€utma üniteleri (FesKlima, chiller evaporatif ön so€utma üniteleri (FesChill), gün›fl›€› do€al ayd›nlatma sistemleri (Sunvia) ve s›cak hava panelleri (Solair) konular›nda faaliyet gösteriyor. ÇEVRECİ FAALİYETLER VE İHRACATA YÖNELİM Form Tesislerin yeflil enerjiye verdi€i önemle, imalat faaliyetleri de yeflil enerji do€rultusunda flekillenmeye devam edecek. Yeni Y›lda Form tesisler pazar›n büyümesiyle beraber ihracat faaliyetlerine bafll›yor olacak. Sunvia Gün Ifl›€› Ayd›nlatma Sisteminin Türkiye’de marka bilinirli€ini art›rmak için enerji verimlili€i ve yap›ya yönelik birçok ihtisas fuar›na kat›l›m sa€lanacak. Form Tesislerin Migros, Tansafl gibi do€a dostu firmalarla yapt›€› iflbirli€i sonucunda yaklafl›k 250,000 kW/y›l enerji tasarrufu sa€lanm›fl ve yaklafl›k 140 ton/y›l CO2 emisyonunu engellenmesi sa€land›. Form Tesislerin 2012’de hedeflerinde, söz konusu rakamlar› 20 kat›na ç›karmak, Avrupa ülkeleri ve Kuzey Afrika ülkeleri hedef alarak ihracat çal›flmalar›na start vermek yer al›yor.

AKTÜEL Atefl Uğurel atesugurel@gmail.com

Güneş Enerjisine HEMEN Geçmek İçin 10 Sebep 1- İleri Demokrasi Günefl enerjisi dünyan›n her taraf›nda mevcut olan, belli co€rafyalar›n ve ülkelerin tekelinde olmayan tek enerji türüdür.

Evet, daha az günefl alan yerler vard›r, daha çok günefl alan yerler vard›r. Bu biraz daha fazla günefl paneli kullanarak ayn› enerjiyi elde edebilece€inizi göstermekte sadece.

Halbuki petrolünüz, kömürünüz, do€algaz›n›z ve hatta suyunuz, jeotermal kayna€›n›z yoksa yoktur, ancak ithal ederek bu kaynaklara ulaflabilirsiniz. Günefl enerjisinin dünyan›n her ülkesine ulaflmas› , zaten ayn› zamanda önündeki en büyük engeli oluflturmakta y›llard›r. Dünyan›n %80'i karanl›k %20'si güneflli olsa bak›n nas›l birincil enerji kayna€›m›z olmufltu bile. Bu sefer de Afrika'dan ald›€›m›z günefl elektri€ine gelen zamlar› konufluyor olurduk, Rus do€algaz› yerine.

2- Yerli Üretim

4- Cari Açık Günefl enerjisine uzun zamand›r gerekli destekleri vermekten imtina eden devlet büyüklerimizin en büyük argümanlar›ndan biri de cari a盀› (ithalat›) artt›raca€› yönündeydi. Belki sistem fiyatlar›n›n 4 EUR/W oldu€u dönemlerde bu ekonomik olarak bir tart›flma konusu olabilirdi, ancak bugünkü ve yar›n ulaflaca€›m›z fiyatlarla bu art›k anlam›n› yitirmifltir.

Teknolojisi yerli, yak›t› ithal bir enerji türünün cari a盀a katk›s›, teknolojisi ithal ama yak›t› %100 yerli ve bedava olan bir enerji türüne göre kat ve kat daha fazlad›r. Cari a盀a sebep olan enerji çevrim teknolojisi de€il, yak›t ithalat›d›r. Tüm yenilenebilir enerji kaynaklar› cari a盀›n kapanmas›nda çok önemli rol oynarlar.

5- İstihdam

fiu anda Türkiye'de enerji kaynaklar›ndan elektrik üretimini sa€layan tüm alt yap› ve ekipman ithal edilmektedir.

Teknolojinin daha geliflece€ini ve hatta yeni günefl paneli teknolojilerinin önümüzdeki 10 y›lda piyasaya ç›kaca€›n› öngörmek mümkün. Böylece hem hala ArGe yapma imkan›, hem de gerekli pazar olufltu€unda ve do€ru ortakl›k yap›lar› kuruldu€unda, %100 yerli üretime geçmek mümkündür.

Tekerle€ini üretip takt›€›m›z bir arabaya nas›l yerli demek mümkün de€ilse, hücresini ithal edip montaj›n› yapt›€›m›z günefl paneline de yerli demek pek do€ru de€il.

Günefl enerjisinin çok önemli bir da€›n›k güç olmas›na ba€l› olarak, en çok istihdam› bu enerji türünde yakalayabiliyoruz.

Yerel hizmet verecek birçok günefl enerjisi firmas›, bunlar›n lojistik ihtiyaçlar›, muhasebecileri, montajc›lar›, web sayfas›n› tasarlayanlar vs. derken MW bafl›na 30-40 kiflilik bir istihdamdan bahsediyoruz. Yani Türkiye için çok küçük bir hedef olan 1-2GW'l›k bir da€›n›k kurulu güçte bile 60 bin kiflilik hiç de fena olmayan bir say›ya ulafl›yoruz. Di€er hiçbir enerji türünde böyle bir ifl gücü ihtiyac› yoktur.

3- Dağınık Güç ve Bağımsızlık

Türkiye'nin önümüzdeki y›llarda ve yazlarda en büyük problemi ortalama hava s›cakl›€›n›n 30 derece ve üstüne ç›kt›€› gün say›s›n›n artmas› ile birlikte iklimlendirmeye ba€l› elektrik tüketiminin bu zaman diliminde h›zla artmas› olacakt›r.

Rüzgar›n esmedi€i, barajlar›n boflald›€› ve hatta termik ve nükleer santrallerde üretime so€utma sorunlar› nedeniyle ara verildi€i bu dönemde oluflacak anl›k çok büyük enerji talebini minimize edecek yegane enerji kayna€› günefl olacakt›r.

Türkiye'nin yazl›k pik enerji ihtiyac› ile günefl enerjisinin pik enerji üretimi birbirine denk gelmektedir.

Günefl enerjisi merkezcil bir enerji türü de€ildir, 100200MW'l›k günefl santralleri yapmak da ak›lc› bir yaklafl›m de€ildir. Temel felsefe küçük kurulu güçlere sahip onbinlerce günefl sisteminin flebekeye ba€lanmas›, öncesinde de ba€land›€› noktan›n enerji tüketimini karfl›lamas›d›r. H›zla geçilmesi gereken ak›ll› flebeke altyap›s› ile birlikte aynen internet gibi bir powernet oluflturulmas› temel hedef olmal›d›r.

Böylece çok say›da noktadan ve çok farkl› kaynaklardan elektrik üretimi yap›lacakt›r. Bu tip bir arz güvenli€i öncelikle devlet ve enerji politikalar›, nihayetinde enerji ba€›ms›zl›€› için elzemdir.

20 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

6- Pik İhtiyaçları Karşılama

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 21

AKTÜEL

Diğer tüm 9 sebebi unutabilir, sadece mutlu olmak, hem kendiniz hem de öldürmekte olduğumuz bu mavi gezegen için iyi bir fley yapt›m demek için de ömür boyu gurur duyacağ›n›z bir temiz enerji yat›r›m› yapabilirsiniz.

7- Son Kullanıcı Ülkemizde ve dünyada insanlar akflam dü€meye bast›€›nda ampulunun yanmas›n›, televizyonunun çal›flmas›n› çok do€al bir durum gibi alg›lamaktad›rlar. Ancak uzun süreli bir elektrik kesintisi oldu€unda gerçekle karfl› karfl›ya geliriz.

Elektri€in nereden evimize, iflletmemize ulaflt›€› ile ilgili pek bir alg›m›z, düflüncemiz ve kayg›m›z yoktur. Halbuki enerjiyi tüketti€i fiziksel alana bir günefl enerjisi sistemi kuran özel veya tüzel kiflilik, enerjinin üretiminden tüketimine kadar olan tüm aflamalar› bizzat görür, deneyimler ve sahiplenir. Arabas›na, evine, cep telefonuna çok düflkün olan halk›m›z ayn› duygusal ba€› bu sefer de elektri€ini üreten enerji kayna€› ile kuracakt›r.

Son kullan›c›n›n günefl enerjisini sahiplenmesi son derece önemlidir.

8- Ölçeklenme Özelliği Türkiye'ye özel bir durumdur, gitti€iniz köftecide "yar›m inegöl" ve "az çorba" siparifl edersiniz.

Açl›€›n›z devam etti€i sürece (ve cüzdan›n›zdaki para yeterli ise) yar›m porsiyon köfte daha al›rs›n›z, hem de s›cak s›cak gelir. Günefl enerjisi bu konuda size benzer flekilde hizmet verecek tek enerji türüdür. Art›k pek pahal› de€il ama hala pahal› m› geliyor, 100kW de€il 50kW gücünde bir sistem kurun fabrika çat›n›za, bak›n nas›l çal›flt›€›na. Performans›ndan pek mi memnun kald›n›z, fiyat› daha da m› ucuzlad›, gidin bir 50kW daha kurun bir sonraki sene. 3 sene sonra fabrikan›z› m› tafl›yacaks›n›z, en fazla 1-2 günde sistemi sökün yeni çat›n›za tak›n.

9- Uzun Ömür ve Finansal Getiri Bir sanayi ürününün çok uzun ömürlü olmas› pek de tercih edilen birfley olmayabilir tüketim endüs-

22 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

trisi aç›s›ndan. fiu anda bir günefl paneline verilen standart garanti süresi 25 y›ld›r. ‹çinde oturdu€umuz evin en az 25 y›l ömürlü olmas›n› bekleriz, belki bir arabadan beklentimiz 10 y›ld›r.Yine mobilyalar›m›z için benzeri bir ömür beklentimiz olur. Onun d›fl›nda herfleyin bozulmas›, de€ifltirilmesi, bir üst modeline terfi edilmesi üzerine kurulu bir hayat içindeyiz hepimiz. Köpe€imizin veya sevgili kedimizin bile 12-14 y›ll›k ömrü oldu€unu düflünürsek, bak›m ihtiyac› s›f›ra yak›n olan bir günefl enerjisine yat›r›m yapmak oldukça mant›kl› gözüküyor. Bugün 8-9 y›lda, yar›n belki 5-6 y›lda kendini amorti etme özelli€i tafl›yacak bir baflka emtia hayat›m›zda pek mevcut de€il. Para vererek ald›€›m›z her fley , o an itibariyle de€er kaybetmeye bafllarken, sat›n ald›€›n›z bir günefl enerjisi sistemi o an itibariyle size para kazand›rmaya bafll›yor.Bugün 15-20 y›ld›r çal›flan birçok günefl kurulumu, en fazla %10 verim kayb› ile hala sorunsuz flekilde elektrik üretmeye devam etmektedir. Bir günefl enerjisi sisteminden gelen elektri€in maliyeti 20 y›l boyunca bellidir, artmaz, azalmaz zam gelmez.

10- Mutluluk Bu hayat içinde çal›flarak kazand›€›m›z paralar› çok farkl› flekillerde harc›yoruz, bazen bir yaz tatili, bazen bir lüks araba, bazen bir giysi oluyor hayalimizdeki. Bunlar› almak için temel motivasyonlar›m›z›n en önde geleni mutluluk. Di€er tüm 9 sebebi unutabilir, sadece mutlu olmak, hem kendiniz hem de öldürmekte oldu€umuz bu mavi gezegen için iyi bir fley yapt›m demek için de ömür boyu gurur duyaca€›n›z bir temiz enerji yat›r›m› yapabilirsiniz. Piflman olmayacaks›n›z.

Günefl enerjisi konusundaki Türkiye ve dünyadaki geliflmeleri dünyan›n en büyük ifl sosyal a€› olan linkedin.com'da tart›fl›yoruz, orada solarbaba grubunu aray›n ve üye olun. Bilgi paylaflt›kça anlaml› ve ifle yarar hale gelecektir.

AKTÜEL

SolarTürk PV Güneş Paneli Üretimine Giriyor Gaziantepli üç sanayicinin 2 yıl süren Ar-Ge çalışmaları ve 25 milyon TL. yatırımla kurduğu SolarTürk, yıllık 60MW üretim kapasitesi ile Türkiye güneş panelleri sektöründe bir başarı hikayesi yazmaya hazırlanıyor.

Avrupadaki üreticiler kalitesinde PV Günefl Paneli üretecek olan Solarturk’ün CEO'su Hanifi fiireci “Ald›€› yüksek günefl ›fl›n›m miktar› ve co€rafi konumu itibariyle Do€u ve Bat› aras›nda bir köprü niteli€i tafl›yan Türkiye, Avrupa'n›n en umut verici PV piyasalar›ndan biri olma yolundad›r.

Solartürk, yüksek teknoloji transferi ve kaliteli ürün anlay›fl› ile bu büyüklükte seri üretim yaparak da bir ilk olman›n kendilerine, yak›n bir zamanda Türkiye günefl enerjisinden elektrik üretim pazar› olgunlaflt›€›nda büyük art›lar kazand›raca€›n›” söyledi. Sadece yerli pazara de€il ayr›ca hücre tedariki konusunda görüflmelerin devam etti€i gibi kaliteli üretici firmalara da kendi markalar› ad› alt›nda Avrupa kalitesinde OEM üretim yapmak için çal›flt›klar›n› da söyledi.

‘ARTIK TÜRKİYE'NİN KALİTELİ BİR PV GÜNEŞ PANELİ ÜRETİCİSİ VAR’ Makine ve tüm teknolojik deste€i, silisyumdan günefl paneli üretimine kadar anahtar teslimi makinalar› kendi teknolojisi ile üretebilen dünyadaki tek firma olan Alman SCHMID firmas›ndan sa€layan Solarturk CEO‘su Hanifi fiireci “Geçti€imiz birkaç y›l içinde Türkiye’deki PV Sistem kurulumlar› istenilen seviyeye gelemedi ve ancak s›n›rl› say›da flebekeden ba€›ms›z (off-grid) küçük kurulumlar yap›labildi. Ancak devlet taraf›ndan PV Sistem teflviklerinin aç›klanmas› ve birinci faz› toplamda 600MW olan PV Günefl Enerji Santralleri lisanslar›n›n yak›nda verilecek olmas› ile yat›r›mc›lar, belirlenen zaman içerisinde PV Günefl Enerji Santralleri kurulumlar›na yat›r›m yapmak için heyecanl› bir bekleyifl içerisindedirler. Ayr›ca PV hücre ve panel üretim maliyetlerinin h›zla düflmesi ve enerji fiyatlar›n›n yükseliyor olmas› Türkiye’de özellikle 500kW alt› lisanss›z PV Sistem kurulumlar›n›n yani ev ve endüstriyel bina çat›lar› üzerinde de ciddi flekilde artt›racakt›r” dedi ve sözlerine “ Bu geliflmelere özellikle yerli üretime verilen ekstra teflvikler de eklenince Solartürk ürünleri kullanacak PV Sistem yat›r›mc›lar› için çok büyük avantajlar sa€layacakt›r “ diye tamamlad›.

24 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

AKTÜEL

Sunensys, Sosyal Sorumluluk Projelerinde Yer Alıyor

Sunensys, sektörde farkındalık oluşturmak adına temsilcileri olduğu solar panelde Bosch, solar invertörde SMA, Pem Enerji ve Karalar Otomotiv sponsorluğunda Elazığ İl Özel İdare Müdürlüğüne bağlı barınma yurduna minumum 20 yıl hizmet verecek bir enerji kaynağı temin etti.

26 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Dünyada büyüyen enerji krizi ve buna ba€l› olarak enerji fiyatlar›ndaki yükselmeler, geliflen teknoloji ile sanayiyi bu sektörde araflt›rma-gelifltirme içine itmifl ve ticari uygulamalar gelifltirilmifltir. Bütün enerjilerin kayna€› olan “günefl” ülkemizde ciddi potansiyeldir. Ülkemiz güneflten su ›s›tma konusunda gerek kullan›m potansiyeli olarak gerekse üretim teknolojileri aç›s›ndan Avrupa da birinci dünyada ise ikinci ülke konumundad›r. Güneflten enerji üretmek dünyada yayg›nlaflm›fl olmas›na ra€men ülkemizde baz› ekonomik ve siyasi sebeplerle yayg›nlaflmas› gecikmifltir. Fakat yeni ç›kan yasa ve yönetmelikler ve fiyatlar›n cazip seviyelere inmesi ile ülkemizde h›zla yayg›nlaflaca€›n› tahmin etmekteyiz. SUNENSYS olarak bu sektörde fark›ndal›k oluflturmak ad›na temsilcileri oldu€umuz dünyada en büyük pazar paylar›na sahip olan sektör oyuncalar›ndan Bosch solar panel imalatç›s›, SMA solar invertör imalatç›s› ile Türkiye’de kaliteli hizmet anlay›fl› ile hizmet veren Pem Enerji dan›flmanl›k firmas› ve Elaz›€ yerel partnerlerimizden Karalar Otomotiv sponsorlu€unda uygulamas›n› gerçeklefltirdi€imiz bu projede Elaz›€ ‹l Özel ‹dare Müdürlü€üne ba€l› bar›nma yurduna minumum 20 y›l hizmet verecek bir enerji kayna€› temin etmifl olduk. Kurumun herhangi bir bedel ödemeden sahip oldu€u bu tesis için kullan›lan günefl panelleri Bosch firmas›ndan, invertör SMA firmas›ndan özel olarak gönderilmifltir. Projelendirme PEM Enerji dan›flmanl›k firmas› taraf›ndan haz›rlanan ürünler firmam›z taraf›ndan kurulumu ve devreye almas› gerçeklefltirilmifltir.

Yerel partnerlerimiz ise bölgesel harcamalar›m›z› ve her türlü teknik deste€imizi karfl›lam›flt›r.

Uygulama ile Tesis öncelikli olarak günefl enerjisini kullanacak, günefl enerjisinin yetersiz kalmas› durumunda flebeke ile paralel çal›flacak flekilde dizayn edilmifltir. fiebeke ile paralel çal›flan bu sistem önceli€i Güneflten gelen enerji kayna€›ndad›r. Haz›rlanan bu projede sistem günün ilk ›fl›klar› ile belirli güçlerde enerji üretmeye bafllay›p ö€len saatlerinde ise maksimum enerji üretebilecektir. Özellikle yaz aylar›nda artan tüketime paralel olarak enerji üretimi de artmaktad›r. Kurulu olan bu sistem ile ortalama olarak günlük 13kWh enerji üretilebilmektedir. Bu enerji miktar› ile yaklafl›k 120m2 de oturan 6 kiflilik bir ailenin enerji ihtiyac› karfl›lanabilmektedir. Y›ll›k 4.763kWh enerji üretim potansiyeli olan 3,040kWp lik bu sistem do€al kaynaklardan enerji üretmekle ayn› zamanda 2.709kg/ y›l karbondioksit sal›m›n› da engellemifl olacakt›r. Amac›m›z Güneflten enerji üretilebildi€ini yöre halk›na göstermek olsa da kurumun verdi€i hizmetlerin önemli olmas› aç›s›ndan buras› seçilmifltir.

SÖYLEŞİ

Prof. Dr. Tanay S›dk› Uyar:

“Yenilenebilir Bir Dünyaya Geçiş Kaçınılmazdır”

Güneş’in özgürlüğü ve barışı temsil ettiğini belirten Prof.

Dr. Sıdkı Uyar, “Güneşe daha yakın olmak için her yıl ülkemize 30 milyon turist geliyor. Dünyanın en güneşli ülkelerinden biri olduğumuzu biliyoruz ama biz bu enerji kaynağını kullanamıyoruz” dedi.

28 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Ülkelerin kalk›nmas›nda önemli bir güç olan enerji ve enerjiye olan ihtiyaç modern yaflamla birlikte gittikçe art›yor. Sanayi tesislerinin çal›flmas›, ayd›nlatma, ›s›nma ve ulafl›m›n sa€lanmas› büyük ölçüde enerjiye dayan›yor. Ülkelerin geliflmifllik düzeyleri, enerji üretimi ve tüketimi ile göz önüne al›n›yor. Bu noktada çevreyle uyumlu ve temiz yenilenebilir enerji kaynaklar› ortaya ç›k›yor.

Enerjide d›fla ba€›ml› olan ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklar›n›n ne derece etkin kullan›ld›€›n› konunun uzman ismi Marmara Üniversitesi Enerji Ana Bilim Dal› Baflkan› Prof. Dr.Tanay S›dk› Uyar’a sorduk. Ayn› zamanda Eurosolar Türkiye Yönetim Kurulu Baflkan› ve IRENEC 2012 Kongre Baflkan› görevlerini yürüten Prof. Dr. S›dk› Uyar, yenilenebilir enerji ile ilgili geçmiflten günümüze yap›lan çal›flmalar› anlatt›.

Yenilenebilir Enerji sistemlerinde özellikle günefl enerjisinin ülkemizde tam anlam›yla uygulanmas› sizce ne kadar mümkün.

Enerjinin etkin kullan›m› için neler yap›lmal›? “Ülkemizde yenilenebilir enerjinin tam anlam›yla uygulanabilmesi için karar vericilerin çözümden yana tav›r almalar› ve sorunun büyümesine neden olacak tüm fosil ve nükleer enerji yat›r›mlar›ndan vazgeçmeleri gerekir. Herhangi bir enerji kayna€›n›n çözüm olmas› yeterli miktarda ve ücretsiz olarak emre amade olmas› ve bu kayna€› elektrik ve proses ›s›s›na çevirecek teknolojilerin ticari olarak piyasada mevcut olmas› gerekmektedir. Günefl enerjisinin kendisi ve onun atmosfer içinde hareketlendirdi€i havan›n kinetik enerjisi, fotosentez

ile bitkilerde kimyasal olarak depolad›€› biokütle enerjisi ve yeralt›nda özellikle depremlerin s›k olarak yafland›€› ülkelerde bulunan jeotermal kaynaklar ülkemizde yeterli miktarda ve ücretsiz olarak kullan›labilir durumdad›r. 2010 y›l›na gelindi€inde güneflten elektrik ve proses ›s›s› üreten düz ve yo€unlaflt›r›c› toplay›c›lar, günefl pilleri benzeri teknolojiler art›k ticari kullan›mda olup tüm di€er fosil ve nükleer enerji teknolojilerinden daha ucuz ve güvenilir olarak ticari kullan›ma girmifllerdir.

Günefl enerjisinin ülkemizde tam anlam›yla uygulanmas› hemen flimdi mümkündür. Bunun önündeki tek engel çözümden yana olmay› kendilerine yak›flt›ramayan gençli€inde petrol, do€al gaz, kömür gibi fosil yak›tlarla büyümüfl ve bu felsefeyle bütünleflmifl karar vericilerdir. Enerjinin etkin kullan›m› için her evde, her fabrikada ve her kentte dünyada mevcut en iyi teknolojilerin (en az enerji tüketen, en çok ifl yapan ve çevreye ve insan sa€l›€›na zarar vermeyen ) kullan›m›na izin verilmesi gerekmektedir.”

Her enerji kaynağ› gibi güneflin de planl›, düzenli, ilgili tüm kifli ve kurulufllar›n kat›l›m› ile etkin bir biçimde kullan›labileceğini belirten Prof.

Dr.Tanay S›dk› Uyar, “Güneflten enerji üretiminin iyi bir ifl olduğu kabul edilmeden etkin olarak kullan›m›na s›ra gelmemektedir” dedi.

YENİLENEBİLİR ENERJİ YAŞAM ADINA BİR ÇÖZÜM

Siz yüzde 100 yenilenebilir enerjinin mümkün oldu€unu söylüyorsunuz. Bu konuyu biraz açar m›s›n›z?

“Yenilenebilir bir dünyaya geçifl kaç›n›lmazd›r.

Dünyan›n tümüyle fosil yak›tlara ba€›ml› olmas› öncü ve devrimci ad›mlar›n at›lmas›n›, iyilerin kötülerden daha h›zl› koflmas›n› gerektirmektedir. Öncelikle sorunlu olanla çözümün bir arada Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 29

SÖYLEŞİ

uygulanmas›n›n çözümün sürmesinden yana olanlar›n tercihi oldu€u kavranmal›d›r. Yerleflik ve tüm karar verme mekanizmalar›n›n yönetiminde söz sahibi olan fosil ve nükleer savunucular›n›n art›k birlikte bir arada yaflayal›m, her tür enerji kayna€›m›z› de€erlendirelim önerisi çözümü erteleme çabas›d›r. Enerjinin etkin kullan›m› ile enerjiye olan talep azalt›lmal› ve enerjinin tamam›n›n yenilenebilir enerji ile karfl›lanmas› tek çözüm olarak hedeflenmelidir. Kurulacak her yeni fosil ve nükleer yak›t yakan santral sorunu kurumsallaflt›racak, çözümü 35 y›l geciktirecek ve de en önemlisi çözümü hedefleyen di€er ülkelerin daha önce yaflad›€› sorunlar›n ülkemizde yeniden yaflanmas›na olanak sa€layacakt›r. Ülkemizde kanser vakalar› artacak ve % 100 yenilenebilir enerjiye geçmeyi kararlaflt›rm›fl ülkelerde iflsiz kalan kanser hastaneleri ve ilaçlar› ülkemiz pazar›nda çok say›da müflteri bulmaya bafllayacakt›r. Çözüm yeni fosil ve nükleer santral tesisleri kurulmas›n›n tamam›yla durdurulmas›; en yafll› olan fosil yak›tl› kazan ve santrallerimizden bafllayarak kullan›m d›fl› b›rak›lmas›; ülkemizin tüm yenilenebilir enerji potansiyelinin de€erlendirilmesi; ulafl›m, konut ve sanayi tesislerinde mevcut en verimli ve do€a dostu teknoloji ve yöntemlerin kullan›lmas›d›r. Böylece çözümün önü aç›lm›fl olacak ve ülkemiz 2020 y›l›nda % 100 yenilenebilir enerjiye geçebilecektir.”

AB üyelik sürecinde enerji politikam›z ne olmal›?

“AB üyeli€i olsa da olmasa da enerji politikam›z ülkemizde var olan tüm rüzgar, günefl, biokütle ve jeotermal enerji kaynaklar›m›z› bir an önce yabana gitmeden sonuna kadar kullanmak olmal›d›r. Tüm enerji sistemimizi günefl ça€›na geçiflin altyap›s›n› oluflturmak üzere dönüfltürmek, ak›ll› enerji flebekeleriyle her yerde üretilen elektri€i her yere da€›tmak ve yenilenebilir enerjinin depolanmas› teknolojilerini kullanarak enerji sistemimizi fosil ve nükleer enerjiden özgürlefltirebiliriz.”

GÜNEŞ, BU KÜRENİN BEDELSİZ ISINMASINI SAĞLIYOR VE HERKESE EŞİT ŞEKİLDE ULAŞIYOR

Enerji kaynaklar›ndan do€an uluslararas› anlaflmazl›klar›n çözümü yenilenebilir enerji olabilir mi?

“Yenilenebilir enerji kullan›m› için insanlar›n birbirini öldürmesi gerekmemektedir. ‹nsanlar bulunduklar› her yerde kimsenin tehdidi alt›nda olmadan günefl enerjisiyle elektrik ve proses ›s›s› gereksinimlerini karfl›layabilmektedirler. Bu nedenlerle yenilenebilir enerji kullan›m› kullan›c›lar›na bar›fl ve özgürlük için kal›c› bir ortam sa€lamaktad›r.”

Bugün fosil yak›tlar›n çevre ve insan sa€l›€› aç›s›ndan oluflturdu€u olumsuzluklar her geçen gün katlanarak art›yor. Küresel ›s›nman›n öngörülen sonuçlar› ne olur? Bu konudaki görüfllerinizi alabilir miyiz?

“Küresel ›s›nma mekanizmas› esas olarak, atmosferin etraf›n› saran sera gazlar› ile güneflin dayan›flma ve iflbirli€i halinde atmosferde insan ve di€er canl›lar›n yaflamas› için elveriflli ortam› oluflturmas›n› sa€lar. Do€al olarak var olan bu ortam fosil yak›tlar›n atmosferde yak›lmas› ile a盀a ç›kan ek sera gazlar›n›n battaniyeyi kal›nlaflt›rmas› ile bir sorun haline dönüflmekte ve insanl›€› tehdit etmektedir. Kal›nlaflan battaniye atmosferi ›s›tmakta, kutuplardan ve da€lardan eriyen sular deniz seviyelerini yükseltmekte, farkl› bölgelerde sel felaketleri yaflanmaktad›r. Kitlesel ölümler ve salg›n hastal›klar›n dünyay› etkilemesi beklenmektedir. Sorun insanlar›n binlerce y›ld›r var olan bir küresel dengeyi zorluyor olmalar›d›r. Do€a bu dengeyi yeniden sa€layacak güçtedir. ‹nsanlar ise bu yeni koflullara ayak uydurma da zorlanacak ve kendi kendini yok edecektir. ‹nsanlar›n baflar›s› ise do€an›n çözümlerine gerek kalmadan in san faaliyetlerini do€al dengelere uyumlu olarak sürdürmek ve enerji ve ekonomi sistemlerini tamam›yla karbonsuzlaflt›rmakt›r.”

30 MİLYON TURİST, ÜLKEMİZDEKİ GÜNEŞE GELİYOR, BİZ BU ENERJİ KAYNAĞINI KULLANAMIYORUZ

Güneflte durum nedir? Türkiye'nin çok önemli bir potansiyeli oldu€u uzmanlarca dile getiriliyor. Bu enerji en etkin bir biçimde nas›l kullan›labilir?

“Günefle daha yak›n olmak için her y›l ülkemize gelen 30 milyon turiste bak›ld›€›nda dünyan›n en güneflli ülkelerinden biri oldu€umuzu biliyoruz. Ülkemiz günefl enerjisinden elektrik ve proses ›s›s› üretebilen teknolojileri yerli olarak üretebilecek kapasitededir. Bu enerjiyi etkin olarak kullanmadan önce 30 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

SÖYLEŞİ

“Türkiye’de iklim de€iflikli€i ile mücadele konusu sapt›r›lmaktad›r. Konu BM veya AB ‘nin bir dayatmas› olarak ele al›nmakta ve bizim geliflmemizi istemeyen emperyalistlerin kirletme hakk›m›z› elimizden almas› olarak yorumlanmaktad›r. Aksine baz› AB ülkelerinin yöneticileri bizim ‹mtiyazl› Ortak olmam›z› ve fosil yak›t santralleri ve çimento fabrikas› benzeri kirletici yat›r›mlar›n› yapabilecekleri bir ülke olarak kalmam›z› istemektedirler. Küresel iklim de€iflikli€inin temel nedeni kömür, petrol ve do€al gaz›n atmosferde yak›lmas›d›r.

Tüm dünya ülkeleri en k›sa zamanda ülkelerini karbonsuzlaflt›rmak, ellerindeki fosil yak›tlar› uzun vadeli anlaflmalarla elden ç›kartmak telafl› içindedirler. BM lerde bir araya gelen ülkeler 2015 y›l›ndan itibaren ba€lay›c› kararlar alarak, fosil yak›t kullanmakta olan ülkelere karbon vergisi uygulamas›na geçecek ve bu konuda en büyük zarar› ekonomisini fosil yak›t santrallerine mahkum etmifl olan ülkelerin vatandafllar› görecektir.

GÜNEŞ SEKTÖRÜNÜN GELECEĞİ PARLAK

Yeflil enerji teknolojisi ülkemizde nas›l bir geliflme gösteriyor?

“Yeflil enerji teknolojisi bir kavram olarak kula€a hofl gelmektedir. Bu tür süslemelere hiçbir itiraz›m yok. Ancak temel kriter ve hedefler konulmadan ve ülkenin bütününün uymas› gereken bir uygulama olarak ele al›nmadan ve yeflil enerji teknolojisi sadece bugüne kadar kirletenlerin aklanmas› mekanizmas› olarak ele al›nd›€›nda pek bir yarar sa€layaca€› kan›s›nda de€ilim.” ülkemiz karar vericilerinin kullanmam›z›n yararl› oldu€unu görüp, buna inan›p engellemekten vazgeçmeleri gerekiyor.

Her enerji kayna€› gibi güneflin de planl›, düzenli, ilgili tüm kifli ve kurulufllar›n kat›l›m› ile etkin bir biçimde kullan›labilir.

Güneflten enerji üretiminin iyi bir ifl oldu€u kabul edilmeden etkin olarak kullan›m›na s›ra gelmemektedir.”

Enerji tasarrufu için neler yap›lmal›? Bu konuda çözüm önerileriniz neler olur?

“Tasarruf laf› art›k yerini enerjinin son-kullan›m verimlili€ine b›rakm›flt›r. Ulafl›mda son-kullan›m verimlili€i bir kiflinin 1 km en az enerji tüketimiyle, en h›zl›, do€al çevreyi tahrip etmeden ve kanser hastal›€›na yol açmadan tafl›nmas›yla ölçülmektedir. Konutlarda son-kullan›m verimlili€i bir konutun ›s›t›l›p so€utulmas› ve içinde kullan›lan tüm cihazlar›n enerji tüketiminin y›lda konutun metre karesi bafl›na 50 kWh dan fazla olmamas›d›r. Sanayide son-kullan›m verimlili€i sanayi ürününün birimi bafl›na tüketilen enerjinin en aza indirilmesidir. Bugün için ülkemizde belirtilen kriterler yerine tasarruflu olmaktan ve daha verimli olmaktan söz edilmekte, ancak baflar›n›n ölçütünün ne oldu€u ortaya konulmamakta, dolay›s›yla enerji verimlili€inin gerçeklefltirilmemesine katk›da bulunulmaktad›r.”

Küresel iklim de€iflikli€i, çevre ve enerji bafll›klar› size ne ifade ediyor? Türkiye’de iklim de€iflikli€i ile mücadele sürecinde nas›l bir politika izlenmeli?

32 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Türkiye için enerji verimlili€i kavram›n›n anlam› sizce nedir? Ülkemizde bu alanda yap›lan uygulamalar› yeterli buluyor musunuz? Bu konudaki önerileriniz nedir?

“Herkes enerji tasarrufu ve verimlili€inden övünçle bahsediyor. Fakat ilgili yasam›z uygulamalar› erteliyor. Tüm yeni konutlar AB standartlar›nda yap›lmas› gerekirken belediyeler, proje vize kurumlar› en az 10 misli daha fazla enerji tüketen konutlara ruhsat vermekte ve hayat devam etmektedir. Uygulamalar› yeterli bulmuyorum ve AB standartlar›n› yeni binalarda aramayanlar› da sorunun bir parças› olmak ve çözümü geciktirmeye katk›da bulunmaktan dolay› elefltiriyorum.”

Türkiye ve dünyadaki fotovoltaik sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler?

“Türkiye için yerli üretim flart› getirildi€inden 2-3 y›ll›k bir erteleme kesinlefltirilmifl oldu. Bakal›m yerli üretim tesisleri kuruldu€unda hangi yeni engel ortaya ç›kacak görece€iz.

Dünyada ben h›zl› bir geliflmenin olaca€› kan›s›nday›m.

Almanya gibi ülkeler daha önce verdikleri destekleri teknolojideki geliflme ve ucuzlaman›n etkisiyle yeniden ayarlayarak daha az destekle ayn› geliflmeyi sürdürmek istiyorlar. Geliflen yeni teknolojiler, pazar›n giderek büyümesi, ekonomik krizden etkilenmeyen, özellefltirilemeyen ve ücretsiz olarak her gün yenilenen bir kayna€a ba€›ml› olan günefl sektörünün gelece€inin çok parlak oldu€unu düflünüyorum.”

SÖYLEŞİ

Else Else Enerji Enerji Genel Genel Müdürü Müdürü Mustafa Mustafa Herdem Herdem

Güneş Sadece Türkiye’nin Değil Dünyanın Geleceğidir

“Dünyanın bir yıl içerisinde tükettiği toplam enerji güneşten dünyamıza sadece bir saat içerisinde gelmektedir. Bu çerçeveden resme baktığımızda, Türkiye’nin geleceğinin aydınlık ve güneşli olduğuna inanıyoruz.”

“Yeni Enerji, Yenilenebilir Enerji” slogan› ile, Türkiye’nin enerji üretiminde yenilenebilir ve sürdürülebilir çözümlerin art›r›lmas› misyonu ile hareket eden Else Enerji, geçti€imiz y›l› 143 çat› uygulamas› ile tamamlam›fl. 2012 y›l›n›n sektör için bir dönüm noktas› olaca€›n› belirten Genel Müdür Mustafa Herdem, bu y›l için kurulu güç referanslar›n› 2 MW’a ç›karacaklar›n› belirtti. Yapt›klar› çal›flmalar hakk›nda bilgi ald›€›m›z Else Enerji Genel Müdürü Mustafa Herdem ile günefl enerjisinde Türkiye’de ve dünyada yaflanan geliflmeleri konufltuk.

Else Enerji’nin günefl enerjisi sektöründe yapt›€› çal›flmalardan bahseder misiniz? Pazara sundu€unuz çözümler ve markalar nelerdir?

“Else Enerji olarak günefl enerjisi sektörüne “Yeni Enerji, Yenilenebilir Enerji” slogan› ile girifl yapt›€›m›z günden beri, Türkiye’nin enerji üretiminde yenilenebilir ve sürdürülebilir çözümlerin art›r›lmas› misyonu ile hareket etmek-

34 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

teyiz. Bu yenilenebilir ve sürdürülebilir çözümlerden bizim üzerimize en uygun olan› solar PV uygulamalar› ve enerji verimlili€i çal›flmalar›d›r.

Müflterilerimize ve de€erli yat›r›mc›lar›m›za anahtar teslim çözümler üretmekteyiz. Bunun yan› s›ra entegrasyon ekibine sahip olamayan yada entegrasyon ekibi kurmak istemeyen yerli ve yabanc› firmalara, entegrasyon ve iflletme bak›m süreçlerinde mevcut bayi a€›m›zla destek vermekteyiz. Yine benzer flekilde projelendirme ve mühendislik alanlar›nda hizmet almak isteyen yerli yabanc› firmalar›n bu isteklerine de cevap vermekteyiz.

Sundu€umuz tüm hizmetler kendi alan›nda uzman personelimiz taraf›ndan yönetilmekte olup bu ba€lamda günefl enerji santralleri konusunda “Else PowerPlant” çat› üstü uygulamalar›nda “Else RoofTop” ve enerji verimlili€i projelerinde “Else Efficiency” departmanlar›m›z ayr› ayr› çal›flmalar yürütmektedir.

Ayr›ca projelerimizde kulland›€›m›z tüm malzeme ve ekipmanlar› dünyaca ünlü, alan›nda kendisini ispatlam›fl tedarikçilerimizden sa€lamaktay›z.

Genifl bir yelpazeye sahip tedarikçi portföyümüzde Avrupa’dan Uzak Do€u’ya kadar birçok üretici firma yer almaktad›r.”

Else Enerji Genel Müdürü Mustafa Herdem, günefl enerjisinde Türkiye için as›l süreç yeni bafll›yor dedi.

Else Enerji’nin günefl enerjisinde vizyonu nedir? K›sa ve uzun vadedeki hedef ve projeleriniz nedir?

“Vizyonumuzu bir sacaya€› gibi üç temel üzerine kurduk. Bunlar s›ras› ile ihtiyaca yönelik çözüm, standartlaflan hizmet anlay›fl› ve birinci tercih olmak. Bunlar› biraz daha açarsak müflterilerimizin ihtiyaçlar›n› belirlemek ve bu ihtiyaçlara göre sürdürülebilir çözümler üretmek, faaliyet gösterdi€imiz alanda mükemmeliyet standartlar›n›n ölçüsü haline gelmek, h›zl› ve kaliteli hizmet arayan yat›r›mc›lar›n ilk tercihi olmakt›r.

K›sa vadede Türkiye pazar›ndaki 400 kWp’lik kurulu gücümüzü art›rmay›, sektörün geliflmesi için sosyal sorumluluk kapsam›nda çal›flmalar yapmay›, bayi a€›m›z› daha da gelifltirerek müflterilerimize yerinde hizmet vermeyi hedefliyoruz.

Bu hedeflere ulaflmak için gönüllülük esas› ile küçük ölçekli projelerde kar beklentimizi minimize ederek teklifler üretiyoruz ki uygulamalar yayg›nlafls›n. Bizimle ayn› bak›fl aç›s›na sahip firmalarla bir araya gelerek kamuoyunu ve müflterileri bilinçlendirmek ad›na düzenlenen organizasyonlara katk›da bulunuyoruz. Ülkemizin yüksek günefl enerji potansiyeline paralel olarak bayi a€›m›z› gelifltiriyoruz. Uzun vadede ise Ortado€u ve Afrika’da yeni bafllayan projelerimizin say›lar›n› art›rarak bölgesel pazar›n bilinen firmalar›ndan biri haline gelmek istiyoruz.”

Ürün yelpazenizde neler yer al›yor? Ne tür projelerde yer al›yorsunuz? Yapm›fl oldu€unuz uygulamalar›n kullan›c›lara sa€lad›€› avantajlar neler?

“Yukar›da da bahsetmifl oldu€um gibi projenin özelli€ine göre talep ilgili departmana iletiliyor ve konusunda uzman mühendislerimiz mümkün olan en k›sa sürede projeyi sonuçland›r›yor. Bu alanda günefl enerji santralleri için alman bir partner ile dan›flmanl›k hizmetleri vermekteyiz. Çat› üzeri uygulamalar› yapmaktay›z. Bu alanda Türkiye’nin en deneyimli ekiplerinden birine sahibiz. Devam eden projelere hariç ekibimiz

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 35

SÖYLEŞİ

enerji sistemlerini bu fuarda tan›tmaya bafllayaca€›z. ‹hlas Fuarc›l›€a 5 y›ld›r kesintisiz olarak bu imkân› ülkemize ve sektörümüze sa€lad›€› için teflekkürü bir borç biliyoruz.”

Türkiye ve dünyadaki günefl enerjisi sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler?

toplam 143 çat› uygulamas› tamamlam›flt›r. Benzer flekilde 100 kWP alt› arazi üzeri uygulamalar›m›z bulunmaktad›r. Anahtar teslim olarak hizmet verdi€imiz projelerde A’dan Z’ye tüm ekipmanlar taraf›m›zdan seçilip tedarik ediliyor ve sahada uygulan›yor.

Türkiye flartlar›nda lisansl› ve lisans›z elektrik üretimi konular›nda projeler gelifltiriyoruz. Yapm›fl oldu€umuz uygulamalar›n kullan›c›lara en büyük avantaj›, do€ru projelendirmeyle, optimum sonucun elde edilmesidir.

Burada art›k güneflten elektrik üretmek bir lüks yerine ihtiyaç olarak görülmelidir. Herkes bir petrol kuyusuna sahip olamaz ancak kendi ihtiyaçlar›n› karfl›layacak bir günefl santraline sahip olabilir. Yani günefli kendi öz kayna€› haline getirebilir.”

Else Enerji 2011 y›l›n› nas›l geçirdi? 2012 y›l› için çal›flmalar›n›z ne yönde olacak?

“2011 y›l›n› içerisinde toplam 143 çat› uygulamas› ile tamamlad›k. Bunun haricinde 2011 y›l›nda imzalad›€›m›z sözleflmelerin uygulamalar›na da 2012 y›l› ile birlikte bafllad›k. Bu projelerden fiehitkamil Belediyesi ve ‹pek Yolu Kalk›nma ajans›n›n finanse etti€i 40 kWp kurulu güce sahip olan projemiz tamamlanm›fl ve test aflamas›na geçilmifltir. Di€er projelerimizde önümüzdeki günlerde bafllayacakt›r.

Else Enerji olarak 2012 y›l›n›n sektörümüz için bir dönüm noktas› olaca€›n›, beklenen yasal düzenlemelerin geçti€imiz ay yay›nlamas› ile lisanss›z elektrik yönetmeli€ine uygun birçok projenin hayata geçece€ini tahmin ediyoruz. Sektörde yaflanan geliflmeler ile birlikte konu ile ilgili birçok olumlu geri dönüfl ald›k.

Hedefimiz bu projeleri hayata geçirerek 2012 y›l› içerisinde kurulu güç referans›m›z› 2 MW’a ç›karmakt›r.”

5. Uluslararas› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›’na kat›l›yorsunuz. Fuarda sergileyece€iniz ürünlerden bahseder misiniz?

“Fuarda hizmetlerimiz ve faaliyetleriniz hakk›nda, sektördeki geliflmeler ›fl›€›nda ziyaretçilerimize en do€ru bilgileri aktarmay› ve en yeni, en verimli ürünleri kendilerine tan›tmay› hedefliyoruz. Komple paket günefl 36 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

“Hep söyledi€imiz gibi Türkiye için as›l süreç yeni bafll›yor, Mutlaka eksik noktalar var ancak bunlar›n zamanla bizlerin ve di€er sektör temsilcilerinin de katk›lar›yla düzeltilece€ine inan›yoruz. EPIA’n›n 2011 y›l› raporuna göre dünyada kurulu güç kapasitesi 63,350 MW seviyesine ulaflm›flt›r. Sadece 2011 y›l›nda devreye al›nan sistemlerin toplam kurulu gücü 27,650 MW olmufltur. Pazarda Almanya 24,700 MW ile sektörün lider ülkesi olmaya devam etmektedir. Dünya genelinde günefl enerji sektöründe çeflitli dalgalanmalar yaflanmaktad›r. Bu sürecin devam›nda dünyadaki güçlü üreticiler varl›€›n› sürdürmeye devam edecek ve pazar belli bir dengeye ulaflacakt›r.

2015 y›l›nda Türkiye’nin kurulu gücünün 500 – 800 MW seviyelerinde olaca€›n› ve bunun ilerleyen y›llarda h›zla artaca€›n› öngörmekteyiz.”

Yenilenebilir enerji kaynaklar›n›n ülkemizdeki kullan›m›n›n art›r›lmas› için neler yap›lmal›?

“Bizce çat› üzeri uygulamalar yayg›nlaflt›r›lmal›d›r.

Kullan›c›lar bilinçlendirilmelidir. Bu noktada hem özel sektör hem kamu hem de sivil toplum kurulufllar› elinden gelen çabay› sonuna kadar göstermelidir.”

Azalan enerji kaynaklar› ve artan çevre problemlerinin çözümü günefl enerjisi olabilir mi?

Günefl enerjisinin gelece€ini nas›l buluyorsunuz?

“Kesinlikle evet. Yenilenebilir enerji kaynaklar›n›n tümünü azalan enerji kaynaklar› ve artan çevre problemlerinin çözümü için bir bütün olarak de€erlendirmek gerekmektedir. Günefl enerjisi tek bafl›na bir çözüm gibi düflünülmesi do€ru de€ildir. Ülkemizin ›fl›n›m de€erlileri yine ülkemizin enerji ihtiyac›n›n neredeyse tamam›n› karfl›lamaya yetecek kadar da olsa di€er kaynaklar›m›z› da etkin kullanmak oldukça önemlidir. Günefl sadece Türkiye’nin de€il dünyan›n gelece€idir. Bu konuya böyle bakmak ve yenilenebilir kaynaklara hak etti€i de€eri vermek gerekmektedir.”

Söyleflimizin sonunda eklemek istedi€iniz bir konu, okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerine vermek istedi€iniz bir mesaj›n›z var m›?

“Dünyan›n bir y›l içerisinde tüketti€i toplam enerji güneflten dünyam›za sadece bir saat içerisinde gelmektedir. Bu çerçeveden resme bakt›€›m›zda, Türkiye’nin gelece€inin ayd›nl›k ve güneflli oldu€una inan›yoruz.”

SÖYLEŞİ

Güvenli Enerji, Yenilenebilir Enerji Sistemleri’ni Solarex’te Tanıtacak

Güvenli Enerji, yenilenebilir enerji sistemlerinden oluşan geniş ürün yelpazesini 5. Uluslararası Güneş Enerjisi Teknolojileri Fuarı’ndaki standında sergileyecek.

Yenilenebilir temiz ve çevre dostu enerji sistemleri konusunda faaliyetlerine h›z veren Güvenli Enerji, 12-14 Nisan 2012 tarihleri aras›nda ‹stanbul Fuar Merkezi’nde gerçeklefltirilecek olan 5. Uluslar aras› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›’nda Türkiye sat›fl ve servis bayili€ini yapt›€› WindTronics, Solardirekt ve Foton markalar›n› tan›tacak. Ayn› zamanda kendi markam›z olan yerli üretim günefl paneli OrjinSolar’› fuardaki stand›m›zda sektöre ve ilgililere tan›taca€›z diyen Güvenli Enerji ‹fl Gelifltirme Müdürü H. fiahan Denen’le fuar öncesi yapacaklar› çal›flmalar hakk›nda bir söylefli gerçeklefltirdik.

5. Uluslararas› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›’na kat›l›yorsunuz. Fuarda sergileyece€iniz ürünlerden bahseder misiniz?

“Fuarda yeni Türkiye sat›fl ve servis bayili€i ald›€›m›z sonuç odakl› ve oldukça ilginç oldu€unu düflündü€ümüz WindTronics, Solardirekt ve Foton’u tan›tmak isterim.

WindTronics için Bugünün Rüzgar Teknolojisi… Benzeri 38 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

SÖYLEŞİ

Yok … diyerek bafllayabilirim. Çünkü patentli “kanat ucu güç sistemi” sayesinde 1,34m/s gibi düflük rüzgâr h›zlar›nda enerji üretimine bafllayan, binalara da montaj edilebilen, on- ve offgrid uygulamalara yönelik, 2,2kW ve 1,8m standart güç ve çapta Kanada da üretilen al›fl›lm›fl›n d›fl›nda tip bir rüzgâr türbini. Ayr›ca bu türbin çok düflük h›zlarda üretime bafllad›€› için çok yüksek olmayan binalara da kurulabiliyor. Bilinen türbinlerden ayr›lan en büyük özelliklerinden biride mekanik parçalar›n›n çok daha az olmas› ve çok sessiz olmas›d›r. Birde yan yana birçok türbini kurabiliyorsunuz. Bu ürünü ilk siz tan›yorsunuz flu anda ama yak›nda tüm Türkiye tan›yacak …. San›r›m WindTronics’i anlatmak uzun sürecek en iyisi stand›m›za gelmeniz olacakt›r. Ama en az onun kadar ses getirecek di€er ürünlerimiz hakk›nda da bilgi vermek isterim. Güneflle bedava ›s›nman›n art›k mümkün oldu€unu ortaya koyan Solar Hava Is›t›c›m›z›n özellikle yazl›k evlerde küf ve rutubet olay›n› çözece€inden eminiz. Kapal› alanlara ›s›tma ve havaland›rma deste€i sa€lay›p rutubet ve küf oluflum riskini azaltan, tamamen günefl enerjisiyle çal›fl›p bak›m gerektirmeyen, bina d›fl cephesine de monte edilebilir Alman mal› solar hava ›s›t›c›. Ege bölgesinde sat›fl›n› yapaca€›m›z ›fl›l ›fl›l banklardan söz etmek isterim. Park ve bahçeler için led ayd›nlatmal›, flebekeden beslenen ya da günefl enerjisiyle çal›flan fl›k ve dayan›kl› kent mobilyalar›n› bu yaz san›r›m birçok parkta görece€iz. Son olarak ta kendi markam›z olan yerli üretim günefl panelimiz OrjinSolar‘› sektöre ve ilgililere tan›tmak istiyoruz. Di€er çözümlerimizi ve ürünlerimiz hakk›nda bilgi almak isteyenleri 12-14 Nisan tarihleri aras›nda gerçeklefltirilecek olan 5. Uluslararas› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›’ndaki stand›m›za bekliyoruz.”

Türkiye ve dünyadaki günefl enerjisi sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler?

“Türkiye flu ana kadar günefl enerjisi yat›r›mlar›nda biraz geri kalsa da bu aray› çok h›zl› kapatabilir. Çünkü Türk Halk› çok zekidir. Ege ve Akdeniz bölgesindeki çat›lara bak›n ne demek istedi€imi anlars›n›z. Solar s›cak su ›s›t›c›lar› ne zaman elimizi yakt› herkes kullanmaya bafllad›.

Bu solarla ilgili her yat›r›mda da böyle olacakt›r.

Türkiye de teflvikler henüz istenen seviyede olmasa da solar panel üreticileri daha çok ürettikçe ürünler biraz daha ucuzlay›nca ve uzun vadeli bu ürünleri alabilme imkânlar› artt›kça her boyuttaki solar yat›r›mlar uygulanabilir olacakt›r.

40 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Ayn› zamanda dünyadan da örneklerini bildi€imiz afl›r› teflvikler sonras› kesilen teflvikler sonucunda çöken bir sektör de olmamak için devlet büyüklerimizden ülkemiz için imalat›n›n h›zla gerçekleflebilece€i ürünleri öncelikli olarak teflvik edilmesinin gerekli oldu€unu söyleyerek Türkiye k›sm›n› bitirmek istiyorum. Dünyan›n bu sektöre ihtiyac› oldu€unu düflünüyorum. Ne mutlu ki her geçen gün daha fazla insan bu konuya ilgi duymaya bafll›yor. Dünya kaynaklar›n› o kadar çok h›zl› tüketiyor ve o kadar h›zl› nüfusumuz art›yor ki inanamazs›n›z. Dünyam›z›n teknik olarak sadece 12 milyar insana bakabilecek kayna€› var. E€er bizler baz› fleyleri yok etmeden de üretebildi€imizi gösteremezsek enerji dahil hiçbir fley yetmeyecek. Bu nedenle yenilenebilir enerji kaynaklar›n›n en büyük k›sm›n› teflkil eden günefl enerjisi konusunda daha çok çal›flmak zorunday›z. Bu söylediklerimle karamsar oldu€umu sak›n zannetmeyin, günefl enerjisi bir ç›k›fl noktas›d›r, sadece bunu vurgulamak istedim.”

Firman›z 2011 y›l›n› nas›l geçirdi? 2012 y›l› için çal›flmalar›n›z ne yönde olacak?

“2011 y›l›n› yeni ürünlerimizin ba€lant›lar› ile geçirdik 2012 de bu ürünleri tan›taca€›z. 2013 ve 2014 y›llar› için üretim planlar›m›z vard›r. Ama bu planlar› bir sonraki Solarex Fuar›’nda aç›klamak daha uygun olacakt›r.”

Eklemek istedi€iniz bir konu, okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerine vermek istedi€iniz bir mesaj›n›z var m›?

Okuyucular›n›za enerjinin ve enerji verimlili€inin, yani ayn› ifli daha az enerjiyle yapabilmenin, önemini kavramalar›n› ve yüksek enerji harcamas›n›n esas›nda bir ülkenin ne kadar geliflmedi€inin bir göstergesi oldu€unu söylemek isterim. Sektör temsilcilerine ise yenilenebilir enerji sistemlerini ve enerji verimlili€i yüksek ürünleri k›sa sürede çok para kazand›racak bir ifl kolu olarak de€il aksine uzun vadede hem Türkiye’nin enerjide kendi kendine yeten bir ülke olmas›n› sa€layacak hem de uzun soluklu istihdam oluflturacak oluflumlar olarak görmelerini öneririm.”

Dünya kaynaklar›n› o kadar çok h›zl› tüketiyor ve o kadar h›zl› nüfusumuz art›yor ki inanamazs›n›z.

Dünyam›z›n teknik olarak sadece 12 milyar insana bakabilecek kaynağ› var.

Eğer bizler baz› fleyleri yok etmeden de üretebildiğimizi gösteremezsek enerji dahil hiçbir fley yetmeyecek.

SÖYLEŞİ

Antak Enerji’den ‘Türk Malı’ Güneş Panelleri

Akdeniz Bölgesinde ilk türk fotovoltaik üretim hattını kurarak, fotovoltaik sektöründe öncü olan Antak Enerji, Antak Solar Modules markasıyla üstün kalitede ve performansta monokristal ve polikristal güneş panellerini pazara sunuyor.

Geçti€imiz y›l A€ustos ay›nda fotovoltaik modüller ve günefl paneli üretimine bafllayan Antak Enerji pazara Antak Solar Modules” markas›yla ‘Türk Mal›’ sistemler sunman›n gururunu yafl›yor. Antak Enerji’nin kurucusu Osman Y›ld›z’›n üretime inanan bir insan oldu€unu belirten Antak Enerji Genel Koordinatörü Ziynet Devrim Y›ld›z, üretim yayg›nlaflmadan rekabetçi olunmaz, sektör geliflmez düflüncesiyle yat›r›m karar› ald›k ve 2011 y›l› itibariyle üretimimize devam ediyoruz dedi. Fotovoltaik sektörünü el birli€i ile ülkemizin insanlar› gelifltirecektir diyen Antak Enerji Genel Koordinatörü Ziynet Devrim Y›ld›z’la yapt›klar› çal›flmalar hakk›nda bir söylefli gerçeklefltirdik.

Antak Enerji’nin günefl enerjisi sektöründe yapt›€› çal›flmalardan bahseder misiniz? Pazara sundu€unuz çözümler nelerdir?

“Günefl Enerji sektörü Türkiye’de yeni geliflen bir sektör, özellikle üretim bak›m›ndan yerli üretim yapan çok az say›da flirket mevcuttur. Bu ba€lamda Antak Enerji gerek

42 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

SÖYLEŞİ

Türkiye gerekse Akdeniz Bölgesi için Türk Mal› Fotovoltaik (FV) Modüller ya da Günefl Panel üretimi yapmaktad›r. Antak Enerji’nin sunmakta oldu€u ürünler her çeflit ihtiyaca cevap verebilmektedir: bireysel, kurumsal, kamu yararlan›c›lar›m›za “FV çözüm paketleri” fleklinde. Fotovoltaik panellerin yan› s›ra anahtar teslim projeler sunmaktay›z. Ayr›ca, FV santrallere yönelik özel çal›flmalar yap›lmaktad›r. Antak Enerji ihtiyaçlar do€rultusunda dan›flmanl›k hizmetleri, projelendirme / analiz raporlar›, montaj, e€itimler sunulmaktad›r.”

Antak Enerji’nin günefl enerjisinde vizyonu nedir? K›sa ve uzun vadedeki hedef ve projeleriniz nedir? “‹leri teknolojide, kaliteli ürünlerle ve rekabetçi fiyatlarla Antak Enerji sürdürülebilir olmay› ilke edinmifltir. Öncü ve yenilikçi karakteri ile Antak Enerji Türkiye’de ve daha genifl aç›dan Ortado€u, komflu ülkelerde fotovoltaik alan›nda güvenirli€i olan bir marka ve bir referans noktas› olmay› amaçlam›flt›r. Mevcut kapasitesini 5 y›l içinde 125MW’ta yükseltmek, bayilik a€›n› geniflletmek, Ar-Ge çal›flmalar›n› gelifltirerek sürekli inovatif ve ihtiyaçlara uygun ürünler sunmak, fotovoltaik ürünlerin kullan›m›n› yayg›nlaflt›rmak ve bilinci art›rmak uzun vadeli hedeflerimizdendir.”

Antak Enerji olarak günefl paneli üretimi yap›yorsunuz. Bu yat›r›m nas›l bafllad›? Bize üretim yapma fikrinden bugüne kadar olan aflamalar hakk›nda bilgi verir misiniz?

“Türkiye günefl potansiyeli yüksek bir ülke konumundad›r, birkaç y›ld›r yenilenebilir enerji yasas›n›n altyap›s› haz›rlanmaktad›r ve burada ciddi anlamda bir ihtiyaç oldu€unu tespit ettik. fiirketimizin kurucusu Osman Y›ld›z 2004’ten beri fotovoltaik sektöründe çal›flmaktad›r, bu ba€lamda Avrupa’n›n ilk y›llar›n› yaflam›fl ve tecrübelerini Türkiye’de de€erlendirmek istemifltir.

Kurucumuz Osman Y›ld›z; ‘Neden üretim diye sorarsan›z, üretime inanan bir insan›m, üretim yayg›nlaflmadan rekabetçi olunamaz, sektör geliflemez ve ekonomik aç›dan hep bir ad›m geride kal›r›z’ düflüncesiyle hareket etmifl ve Antak Enerji olarak 2011 y›l›nda üretime bafllam›fl bulunuyoruz.”

Bu fabrika ülkemizdeki günefl enerjisi teknolojisine ve sektörüne nas›l bir soluk getirecek?

“Az önce bahsetti€imiz gibi, bu üretim hatt›n› kurarak biz bölgenin ve Türkiye’nin rekabetçili€i-

ne, enerji ba€›ms›zl›€›na ve istihdam oran›n› art›rmas›na katk›da bulunuyoruz. Bu yeni sektör ile beraber yeni ifl dallar› aç›l›yor ve yan sanayi gelifliyor dolay›s›yla ekonomik sürdürülebilirlik olufluyor.”

Üretim aflamas›nda kulland›€›n›z ekipman, teknoloji, y›ll›k kapasitenizden de bahseder misiniz?

“Mevcut kapasitemiz 18MW/y›ld›r. Üretim hatt›m›z› kurarken, haz›r hat yerine kendi hatt›m›z› kurmay› tercih ettik: tüm makine ve ekipmanlar›m›z› özel olarak ürettirdik. Kullanm›fl oldu€umuz teknoloji ve üretim prosesimiz Siemens teknolojisidir.”

Antak Enerji Genel Koordinatörü Ziynet Devrim Y›ld›z; “bu sektör sürekli geliflecektir, kullan›mlar yayg›nlaflacak, maliyetler düflecek ve rekabetin artmas›yla eriflim kolaylaflacakt›r” dedi.

Pazarda kendi markan›zla m› yer al›yorsunuz? Ürün yelpazenizde neler yer al›yor? ‹ç ve d›fl pazarlardaki çal›flmalar›n›zdan ve pazar pay›n›zdan bahseder misiniz?

“Evet, pazarda “Antak Solar Modules” olarak kendi markam›zla yer almaktay›z. Ürünlerimiz 45W – 270W aras› FV modüllerden oluflmaktad›r. Anahtar teslim projeler için ise di€er FV ürünleri (örn. inverter, flarj regülatörü, akümülatör, solar kablolar vs.) çözüm ortaklar›m›z arac›l›€› ile temin etmekteyiz. Proje bazl› ürünlerimizin %80 yurtd›fl›na pazarlanmaktad›r, kalan pay ise Türkiye’deki müflterilerimize sunulmaktad›r.”

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 43

SÖYLEŞİ

devam edece€ine inan›yoruz. E€er bu konjonktürde rekabetçi olmak ve ekonomik aç›dan güçlü bir ülke olmak istiyorsak yenilikçilik, yeni teknolojiler ve yenilenebilir enerji özellikle yüksek potansiyel tafl›yan fotovoltaik sektörü devlet taraf›ndan desteklenmeli, teflvikler art›r›lmal›d›r. Bu sektör bütün dünyada bu flekilde geliflmifltir.

Türkiye’de bunun bilincinde ki “Yenilebilir Yasas›” onayland›. Bu konuda sa€duyunun devam edece€ine ve devletin sanayisine verdi€i destekleri art›raca€›na kesinlikle inan›yoruz.”

Yenilenebilir enerji kaynaklar›n›n ülkemizdeki kullan›m›n›n art›r›lmas› için neler yap›lmal›?

Fotovoltaik sektörünü el birliği ile ülkemizin insanlar› gelifltirecektir, burada bu potansiyelin fark›na varmal›y›z ve potansiyelimizi değerlendirmeliyiz.

Ne tür projelerde yer al›yorsunuz? Yapm›fl oldu€unuz uygulamalar›n kullan›c›lara sa€lad›€› avantajlar neler?

“Kamu projelerinde ve özel projelerde yer almaktay›z. Santral kurulumlar›, bireysel çözümler ve anahtar teslim projelere destek vermekteyiz. FV uygulamalar›n›n en önemli avantajlar› “kendi elektri€ini üreten” kifliler ve kurumlar elektrik faturas› ödemeyeceklerdir böylece bütçelerinde yüksek olan bu gider kalemi ortadan kalkacakt›r.

Bu ekonomik rahatlaman›n yan› s›ra üretilen elektri€i flebekeye satarak kazanç elde edeceklerdir, bu durum iflletmelerin rekabet üstünlü€ü sa€lamas›nda yard›mc› olacakt›r. Ekonomik avantajlara ek olarak temiz enerji kullan›m› sürdürülebilir ve kaliteli bir yaflam sunmaktad›r.”

Antak Enerji 2011 y›l›n› nas›l geçirdi? 2012 y›l› için çal›flmalar›n›z ne yönde olacak?

“2011 y›l› Antak Enerji için yerleflim, personel e€itimi ve test üretimlerinden seri imalata geçifl y›l›d›r. 2012’de ürün portföyümüzü gelifltirmeyi ve bayilik a€›m›z› güçlendirip geniflletmeyi düflünüyoruz.”

Türkiye ve dünyadaki günefl enerjisi sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler?

“Fotovoltaik sektörü Türkiye’de henüz bafllang›ç aflamas›nda, dünyada ise bu sektörün geliflmeye

44 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

“Bahsetti€imiz gibi yenilebilir enerji sektörü daha fazla desteklenmelidir ve teflvikler art›r›lmal›d›r.

Bu konuda en büyük görev T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›€›na düflmektedir. Buna paralel olarak yerel yönetimler örnek teflkil etmek durumundad›rlar. Örnek santral kurumlar› yap›larak model oluflturulmal›d›r ki bireysel kullan›c›lar ve iflletmeler bilinçlensinler. Fotovoltaik sektörü daha fazla tan›t›lmal› ve kullan›c›n›n güvenini kazanmal›d›r.”

Azalan enerji kaynaklar› ve artan çevre problemlerinin çözümü günefl enerjisi olabilir mi? Günefl enerjisinin gelece€ini nas›l buluyorsunuz?

“Enerji politikalar› güçlü bir ülke ekonomisi için al›nmas› gereken kritik kararlard›r. Alternatif enerji kaynaklar› fosil enerji kaynaklar›ndan ba€›ms›z olma yolunda isabetli çözümlerdir.

Karar verici organlar fotovoltaik sektöründe hem enerji ba€›ms›zl›€›n› destekleyici unsurlar, hem ekolojik avantajlar görmektedir. Bu nedenle sektörün gelece€ini parlak olarak görmekteyiz.

Türkiye’nin de k›sa zamanda dünya fotovoltaik sektöründe aslan pay›n› elde edece€ini inan›yoruz. Günefl enerjisinin gelece€i hakk›ndaki görüfllerimiz kesinlikle olumlu; bu sektör sürekli geliflecektir, kullan›mlar yayg›nlaflacak, maliyetler düflecek ve rekabetin artmas›yla eriflim kolaylaflacakt›r.”

Söyleflimizin sonunda eklemek istedi€iniz bir konu, okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerine vermek istedi€iniz bir mesaj›n›z var m›?

“Fotovoltaik sektörünü el birli€i ile ülkemizin insanlar› gelifltirecektir, burada bu potansiyelin fark›na varmal›y›z ve potansiyelimizi de€erlendirmeliyiz. ‹flbirliklerini art›rmada, sanayimizi desteklemede baflar›l› olursak uzun vadede kazançl› olaca€›m›za inan›yoruz.”

SÖYLEŞİ

Güneş Enerjisi Türkiye’nin En Parlak Sektörü Olacak Yenilenebilir enerji konusunda, ileri teknoloji ve bilgi sistemlerini kullanarak, flirketlerin istekleri do€rultusunda üretken, yenilikçi ve çevre dostu çözümler bularak sektöre hizmet vermek ad›na çal›flmalar›n› sürdürdüklerini belirten EDH Enerji fiirket Müdürü Feridun Kemal Levento€lu, ürün portföylerini Solarex ‹stanbul Fuar›’nda sergileyeceklerini belirtti. Günefl enerjisinin Türkiye’de gelece€in en parlak sektörleri aras›nda olaca€›n› belirten Feridun Kemal Levento€lu ile günefl enerjindeki teknolojileri konufltuk.

5. Uluslar aras› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›’na kat›l›yorsunuz. Fuarda sergileyece€iniz ürünlerden bahseder misiniz?

“Fuarda; önümüzdeki dönemde sektörde söz sahibi olmay› planlayan firmam›z, ölçüm sisteminden bafllay›p, evsel ve aç›k saha için gerekli ekipmanlar› kendimize ait alan›nda teflhir edecektir. Ayr›ca, bu önümüzdeki süreç içinde %100 yerli slogan›n› benimseyen firmam›z piyasa için gerekli olan teknik bilgiyi de fuarda bizi ziyaret eden kat›l›mc›lara sunacakt›r.”

Türkiye ve dünyadaki günefl enerjisi sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler?

“Dünyada, özellikle Türkiye benzeri co€rafyada günefl vaz-

“Türkiye gelişen büyüyen ve hala aç olan bir Pazar olarak Avrupalı ve diğer ülke yatırımcıları için çok caziptir.

Gelecek de Türkiye de Güneş Enerjisi en parlak sektör olacağı da kaçınılmazdır.”

46 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

geçilmez bir enerji kayna€›d›r. Avrupa Günefl enerjisi sektörün de doyum noktas›na ulaflm›flt›r. Bu duruma gelirken de rekabet oluflmufl ve fiyatlar h›zla iyi seviyelere do€ru inmekte olup yap›lacak projeler için rantabl hala gelmifltir. Türkiye geliflen büyüyen ve hala aç olan bir Pazar olarak Avrupal› ve di€er ülke yat›r›mc›lar› için çok caziptir. Gelecek de Türkiye de Günefl Enerjisi en parlak sektör olaca€› da kaç›n›lmazd›r. Her gün geliflen bu sektör de, üretilen panellerin verimlilik artt›rma çal›flmalar› ve Akü sistemlerindeki h›zl› geliflme sektör için itici güç oluflturacakt›r.”

Firman›z 2011 y›l›n› nas›l geçirdi? 2012 y›l› için çal›flmalar›n›z ne yönde olacak?

“Firmam›z 2011 y›l›n› göstermifl oldu€u faaliyetlerin yan› s›ra günefl enerjisi ne yönelik e€itimlere kat›larak ve ikili iflbirli€i görüflmeleri yaparak geçirmifltir. Kendisine sürekli katma de€er katm›flt›r. Slogan olarak “Güvenilir”li€i benimsemifl olan firmam›z, global liderler ile anlaflmalar imzalam›flt›r.

2012 y›l›nda birçok konuda oldu€u gibi günefl enerjisinde de lider olmak üzere çal›fl›lmaktad›r.”

Eklemek istedi€iniz bir konu, okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerine vermek istedi€iniz bir mesaj›n›z var m›?

EDH Enerji olarak, sektörün sa€l›kl› büyümesi için, yat›r›mc›lar› do€ru yönlendirmenin önemini, bilgi kirlili€inden uzak durulmas›n› temenni ederek, do€ru bilgiye de€er verilmesinin gerekti€ini düflünüyoruz.

Ve herkes için verimli ve baflar›l› bir fuar olmas›n› diliyoruz.”

SÖYLEŞİ

Cleanglobe, Fotovoltaik Sistem Uygulamaları Pazarında Büyümek İstiyor Dr. Baha Kuban; “Cleanglobe, 2013-14 ve sonras›nda büyüyen GES pastas›ndan uluslararas› deneyime sahip ortaklar› ile beraber pay›n› alacak” dedi.

Cleanglobe, yenilenebilir enerji sektörünün farkl› alanlar›nda, uzun y›llara dayal› yurt-d›fl› ve yurt-içi birikime sahip ortaklar taraf›ndan kurulan yeni bir firma. Avrupa’n›n ve özellikle Almanya, Hollanda, ‹spanya ve Yunanistan’›n her ölçekte fotovoltaik sistem deneyimlerini Türkiye’ye tafl›yan Cleanglobe, hem küçük ve orta ölçek çat› sistemlerinde hem de günefl enerjisi santrallerinde sistem tasar›m›, teknolojik seçenekler, yat›r›m finansman› çözümleri ve anahtar teslim rekabetçi fiyatlar› ile orta vadede büyüme h›zlar› ile herkesi flafl›rtaca€›na inand›€› yerli fotovoltaik sektöründe iddial› bir dan›flmanl›k, proje gelifltirme ve uygulama firmas›. Firman›n otonom ve flebekeye ba€l› seçenekler ve farkl› güç ihtiyaçlar› için Mavisis ile birlikte oluflturucu elektronik çözümler gerçeklefltirdi€ini, fotovoltaik imalat hatt› yat›r›mlar› için yine Avrupa deneyimini ülkeye tafl›d›€›n› da vurgulamakta fayda var. Cleanglobe oluflumunun kurucu ortaklar›ndan Dr. Baha Kuban’la yapt›klar› çal›flmalar› ve günefl enerjisinde izleyecekleri stratejiyi konufltuk.

CleanGlobe'nin günefl enerjisinde hedefi nedir?

Cleanglobe, önümüzdeki yıllarda hızla genişleyecek Türkiye’nin orta-büyük ölçekli fotovoltaik sistem uygulamaları pazarında yer alarak bu alanda büyümeyi hedefliyor.

“Farkl› teknolojileri için FV sistem üretim hatlar› bilgisi, Arge ve sektöre yönelik güncel teknoloji gelifltirme deneyimi ve sektörde uluslararas› ara-mamul tedarik a€lar› bilgisi Cleanglobe’un ‘know-how’ havuzu içinde yer al›yor. De€er zincirinin tüm aflamalar›nda, yat›r›ma istekli ve günefli uzun vadeli büyüme alan› olarak gören tüm yat›r›mc›larla, yaln›zca Türkiye’de de€il, baflta yak›n co€rafya, subvanse Balkan ülkeleri; Yunanistan, Bulgaristan, Romanya ve di€er ülkelerde birlikte davranmak istiyoruz. Özellikle Türkiye’de imalat yat›r›m› yapmaya niyetleneceklerin, global pazar ve teknoloji geliflmelerini yak›ndan takip etmeleri gerekiyor. Cleanglobe uluslararas› deneyimi ile tüm bu alanlarda katma de€er sunuyor.”

CleanGlobe'un çözüm ortaklar› ve partnerleri bulunuyor mu?

“Elbette. Gerek üretim teknolojileri ve tedarik, gerekse de farkl› ülkelerde proje sahibi ve gelifltiren gruplarla, yurt-d›fl›ndan oluflturucu finansal modellerle gelen kurumlarla anlaflmalar›m›z var.”

CleanGlobe'un özel ve lokal gelifltirdi€i enerji projeleri ve ürünleri olacak m›? “fiirket gerçeklefltirdi€i uygulamalarda, flu anda mümkün olan tüm yerli komponentleri toplam sistem tasar›mda kullanmaya çal›fl›yor; kablo, ayak, konektör, v.s. Türkiye’de de€er zincirinin farkl› aflamalar›nda yerli, global olarak rekabetçi ürünler piyasaya ç›kt›kça bu oran artacakt›r.”

48 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Sadece Türkiye'ye yönelik çözümler mi sunacaks›n›z yoksa yurt d›fl›nda da çal›flmalar›n›z olacak m›?

“Yukar›da belirtildi€i gibi, Cleanglobe özellikle subvanse edilen Yunanistan, Bulgaristan Romanya pazarlar›nda çözüm ortaklar› ile birlikte yer almaktad›r. Ama yak›n co€rafya, Ortado€u ve Do€u Akdeniz hedef pazard›r. Bunun d›fl›nda Brezilya’dan Afrika’ya tüm dünyaya teklif veriyoruz.”

CleanGlobe projelerinde hangi markalar›n ürünlerini kullanacak?

“Dünya çap›nda, gerekli sertifikasyonu olan herkesle çal›flabiliriz ama tercih etti€imiz, özel iliflkimiz olan ürünler var.

Elektronik komponentlerde baflta Mavisis olmak üzere yerli evirici kullan›m›na özel ilgi gösteriyoruz.”

CleanGlobe sadece büyük yat›r›mlar ve anahtar teslim projelerinde mi yer alacak?

“Hedefimiz orta ve büyük ölçekli kurulumlar ve uygulamalar ama daha önce belirtti€imiz gibi, de€er zincirinin üretimden FV santral iflletmeye, hiç bir aflamas›na bigane yani ilgisiz de€iliz.

Cleanglobe bir üretim firmas› de€il bildi€iniz gibi. Proje gelifltirme ve uygulama firmas›, sektörde yayg›n olarak bilindi€i gibi Engineering Procurement and Construction ya da EPC. Ama Cleanglobe bunun ötesinde, uluslararas› iflbirlikleri ve ekibin özel birikimleri nedeni ile fotovoltaik sistemler ve teknolojilerinde sektörün farkl› kesimlerinden ve segmentlerinde hizmet de veriyor.”

Türkiye ve dünyadaki günefl enerjisi sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler?

“Bugün dünya FV sektörü y›llard›r beklenen konsolidasyon kas›rgas›n› yafl›yor. Yüzeysel bak›fl aç›s› ile bakarsan›z sa€l› sollu firmalar bat›yor, aralar›nda devler de olan firmalar subvansiyon devrinin yavafl yavafl sona ermesi ve Asya rekabeti karfl›s›nda diz çöküyor, küçülüyor ya da yok oluyor. FV teknolojilerinin ve enerji sektörünün daha uzun vadeli ve sab›rl› gözlemcileri ise bu geliflmeleri bir bebe€in emeklerken aya€a kalk›p ad›m atmaya bafllamas› olarak yorumluyorlar. Gerçekten de güneflten elektrik sektörünün k›sa sürede kat etti€i yolu izlerseniz önünün aç›k oldu€unu göreceksiniz. Büyük enerji dönüflümünün (30-50 y›ll›k) aç›l›fl 2ve hareketlerine flahit oluyoruz esas olarak. ‹ster ülkeler ister firmalar olun, bu dalgay› alg›lay›p uzun vadeli stratejilerinizi infla ederseniz üstünde h›zlanacaks›n›z.

Aç›kl›kla söylemek gerekirse, dünya ölçe€inde fotovoltaik sektöründe varl›€›m›z ihmal edilebilir düzeyde maalesef. Bu konuda y›llard›r inatla ve baflar›yla emek veren ö€retim üyeleri, öncü kurumlar ve kiflilere ra€men durumun özeti bu. Ne tarihte ne dünyan›n herhangi bir yerinde, yeni do€an teknoloji ve ürünlerin istikrarl› ve uzun dönemli kamusal destekler olmadan mevcut hakim teknoloji ve ürünleri yerinden etti€i görülmemifl.

Bugün dünyadaki örneklere bakt›€›n›zda, özellikle enerji alan›nda ve kuflkusuz fotovoltaik alan›nda bunu kolayca do€rulamak olas›. Uzun vadeli ve istikrarl› bir strateji ve bunu besleyen programlara sahip olman›z gerekiyor. Türkiye’de talep taraf› destekleri yetersiz, uzun vadeli arz taraf› yani teknoloji gelifltirmeye verilen öncelikli teflvikler namevcut denilebilir.”

Firman›z 2011 y›l›n› nas›l geçirdi? 2012 y›l› için çal›flmalar›n›z ne yönde olacak?

“Türkiye’de 2011 y›l›, esas olarak sektörü düzenleyen mevzuat›n tamamlanmas›n› beklendi€i bir y›l olarak geçti. Çeflitli sektörel kurum ve platformlara üyelikleri ile Cleanglobe sektörün bu alandaki taleplerinin oluflmas›na katk› yapm›flt›r. Ama 2011’in en büyük baflar›s›, Adana’da tamamlad›€› ve bugün itibar› ile Türkiye’nin en büyük endüstriyel fotovoltaik çat›s› olan fabrika çat›s› projesidir. Yaklafl›k 100 kW’l›k proje ile fabrikan›n toplam güç ihtiyac›n›n üçte biri sa€lanacakt›r. Fotovoltaik sistem, kullan›lan teknoloji itibar›yla ayn› zamanda en büyük bak›r esasl› (CIS) panel teknolojisi uygulama projesi de olmufltur.

Cleanglobe, 2013-14 ve sonras›nda büyüyen GES pastas›ndan uluslararas› deneyime sahip ortaklar› ile beraber pay›n› alacakt›r. K›sa vadede ise lisanss›z kurulumlar alt-sektöründe fotovoltaik sistemlerin, her an ve belirsiz s›çrama ve yükselmelere konu olan elektrik fiyatlar› karfl›s›nda pek çok sanayici ve yat›r›mc› için güvenli bir seçenek oluflturmas›n› bekliyoruz.

Cleanglobe bu alanda finansal modülleri de arkas›na alarak, h›zla büyümesini bekledi€imiz küçük ve orta ölçek sistem pazar›nda yer almay› sürdürecek. 500kW alt› projelerde art›fl bekliyoruz.”

Okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerine vermek istedi€iniz bir mesaj›n›z var m›?

“Mesaj aç›k: daha sab›rl›, daha genifl ve uzun vadeli bakmak, global resmi izlemek, gelecek perspektifine sahip olmak ve olabildi€ince genifl kesimleri içerecek flekilde örgütlenmek.”

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 49

SÖYLEŞİ

Türkiye’nin İlk Ölçümsel Hibrid Enerji Santrali Neoenerji’den

Türk Standartları Enstitütüsü TSE, rüzgar ve güneş enerjisinden elektrik üreten sistemlerin ülkemizdeki standart eksiğini çözmek için önemli bir adım atarak Türkiye’nin ilk ölçümsel hibrid enerji santralini devreye aldı.

50 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Tasar›m› ve uygulamas› Neoenerji taraf›ndan gerçekleflen hibrid enerji santrali geçti€imiz ay faaliyete geçti. Santral rüzgar ve fotovoltaik elemanlar› beraber içermesinin yan›nda hem flebekeye ba€l› hem flebekeden ba€›ms›z çal›flan türünün ilk örne€i oldu. Günefl Dergisi olarak Neoenerji’den Özgür Özcan ile devreye al›nan santral hakk›nda konufltuk.

Hibrid nedir? Hibrid birden fazla kayna€›n beraber kullan›lmas› anlam›na gelir. Örne€in ayn› anda hem rüzgar›n hem güneflin üretim kayna€› olarak düflünülmesi sayesinde rüzgar olmad›€› saat ve günlerde günefli, güneflin olmad›€› saat ve günlerde ise rüzgar› birinci kaynak olarak kullanabilirsiniz. Bu flekilde üretim performans› maksimize olur, sistemin emreamadeli€i güvence alt›na al›n›r. Hem performans hem stratejik aç›dan yat›r›m›n›zdan en iyisini al›rs›n›z.

SÖYLEŞİ

mans verisi, hem sabit, hem çift eksen fotovoltaik performans verisi ile tüm meteorolojik veri 24 saat kay›t alt›na al›n›yor. Toplanan veri uzaktan eriflim ile merkeze aktar›l›yor. Bu kapsamda ve uzaktan eriflim ile veri depolama ilktir.

Bu kadar detayl› bir veri depolamadaki amaç nedir?

Bu hibrid enerji santrali hakk›nda bilgi verir misiniz?

TSE enerji merkezi için tasar›m ve uygulamas›n› gerçeklefltirdi€imiz bu santralde kendi imalat›m›z olan 2 adet ongrid(flebekeye ba€l›) rüzgar türbini ve fotovoltaik sistemi beraber kulland›k.

Fotovoltaiklerin bir k›sm› sabit, bir k›sm› günefl takibi yap›yor. Günefl takip mekanizmas› çift eksenli, yani güneflin hareketini hem saatlik, hem mevsimlik takip etmekte. Bu projede esas olan farkl› elemanlar›n performans›n› ölçmek ve bu kay›t ile anlaml› bir standart oluflturmak. Bu ba€lamda günefl hasad›n› hem sabit, hem çift eksenli sistem için ayr› ayr› topluyoruz. Rüzgar türbin performans› ayn› flekilde anl›k kay›t alt›na al›n›yor. Tüm sistem ak›ll› rüzgar kontrol üniteleri ve inverterler ile hem ongrid(flebekeye ba€l›), hem offgrid(flebekeden ba€›ms›z) çal›fl›yor. Sistemin besledi€i akü grubu ile merkeze elektrik beslemesi yap›l›rken, hem flebekeye hem akülere verilen enerji yekünleri kay›t ediliyor. Santrale dünya standartlar›nda tam teflekkül bir meteorolojik istasyon da dahil. Bu istasyonda 24 saat çok çeflitli atmosferik de€er kay›t alt›na al›yor.

Halihaz›rda kurulu, rüzgar ve güneflten elektrik elden eden baflka santraller varken, sizin kurdu€unuz bu hibrid santral neden ilk oluyor?

Hakl›s›n›z, özellikle telekom sektörü için baflar›l› hibrid(rüzgar ve güneflten beraber enerji elde eden) projeler mevcut. TSE için yap›lan hibrid santralin ilk olma özelli€i hem flebekeye ba€l›, hem de flebekeden ba€›ms›z çal›flabilmesidir.

Sistem öncelikle akü grubunu flarj ederek, enerji merkezinin elektrik ihtiyac›n› karfl›lamakta.

Takiben fazla enerji ile flebeke besleniyor.

Bundan daha da önemlisi rüzgar türbin perfor52 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Burada amac›m›z fludur; TSE Türkiye’deki çok ciddi bir soruna çözüm bulmak amac› ile yola ç›kt›. Alternatif enerji sektöründe standartlar›m›z yok. Normlar›n oluflmad›€› bir yerde, tüketici haklar›n› güvenceye alamazs›n›z. Piyasada bilinçli ve bilinçsiz bir çok uygulama varken, tüketici hangi duydu€una inans›n? Ayn› ifl için verilen teklifler aras›nda uçurum varken tüketici nas›l karar versin? E€er rüzgar türbin rand›man›nda, günefl panellerinin performans›nda bir tak›m standartlar oluflturulursa, bundan önce tüketici istifade edecektir. Tüketicinin bilinçlenmesi de sektöre muhakkak olumlu yans›yacakt›r. Avrupa ve Amerika’da sektörün geliflimini inceledi€inizde bugün gelinen noktada çok kapsaml› standartlar olufltu€unu ve mevzuatlar›n tamamen bu standartlar dahilinde flekillendi€ini görüyoruz.

Halihaz›rda ülkemizdeki büyük projeler için dünya standartlar› dikkate al›n›yor, finans mekanizmalar› bu normlar dahilinde due diligence kabul ediyor. Küçük ve orta boy santraller için ise herhangi bir standart yok. Bu segmentteki yat›r›mc›, bireysel kullan›m olsun, flebekeye sat›fl maksad› ile olsun tamamen savunmas›z durumda. Lisans›z elektrik üretimine iliflkin yönetmeli€in resmi gazetede yay›nlanmas›n› takiben 500kW’›n alt›nda hem fotovoltaik, hem rüzgarda ciddi bir hareket bafllad›. Bu segment için baz› standartlar bugünden oluflturulmazsa yat›r›mc›n›n ma€dur olmas› içten de€il. Bu ba€lamda Türk Standartlar› Enstitüsü çok yerinde bir atak ile söz konusu santrali devreye alarak performans raporlamas›na bafllad›. Burada elde edilecek veriler tüketicinin lehine normlar›n oluflmas›na katk›da bulunacak.

Bu flekilde bir ekspertiz gerektiren santral projesindan baflka ne tür projeleriniz mevcut?

Bu proje bizim göz bebe€imiz oldu. Bundan baflka 2011 senesinde heyecan verici birçok projemiz de vard›. Yurtiçinde uluslaras› bir flirket için gene hibrid(rüzgar ve fotovoltaik) bir elektrik santrali ve LED dönüflüm projesi yap›ld›. Birçok orta boy ongrid ve offgrid rüzgar ve fotovoltaik sistemler ile yurtd›fl›nda 3 farkl› ülkede kurulan ongrid fotovoltaik santraller ile 2011’i kapatt›k.

2012’de hem özel hem kamusal baz› flirket ve yerel idareler için LED dönüflüm ve hibrid enerji

SÖYLEŞİ

2012 hedefleriniz nedir?

Lisans›z elektrk üretimine iliflkin yönetmeli€in resmi gazetede yay›nlanmas› ile art›k üretti€iniz elektri€in fazlas›n› flebekye satmak mümkün. San›r›m 2012 yaz›nda bu flekilde bir çok uygulama görece€iz. Muhakkak beklenmedik bir tak›m s›k›nt›lar yaflanabilir, ancak at›lan ad›m çok mühimdir. Barda€›n hep dolu yan›na görmemiz laz›m.

Uygulamadaki ihtiyaçlara göre her zaman revize imkan› mevcuttur. Zira yasa koyucular hem Türkiye’de hem dünyadaki geliflmeleri çok yak›ndan takip ediyorlar. Neoenerji aç›s›ndan 2012, daha tempolu bir hal alm›fl durumda. ‹ç piyasadaki olumlu geliflmelerin yan›nda dünyadaki geliflmeler de bizi etkiliyor. Dünyan›n en büyük fotovoltaik fuar› olan Intersolar’a kat›lan say›l› Türk firmas›ndan birisiyiz. Bu ciddi platformda kendi imalat›m›z olan küçük boy rüzgar türbinlerini sergiliyoruz. 2011 fuar› bizim için bir baflar›yd›. Bu sene daha kapsaml› bir kat›l›m planl›yoruz. Avrupa’daki finansal daralma, performans/fiyat rasyosu oldukça yüksek olan Türk mühendislik ürünlerini aran›r hale getirdi. Biz de bu f›rsat› iyi de€erlendirip yurtd›fl› ciromuzu artt›rmak hedefindeyiz.

Intersolar, Solarex ile beraber bizim için en önemli 2 fuardan biri.

santralleri çal›flmam›z var. San›r›m kuvvetli oldu€umuz nokta da bu; bir mühendislik firmas› olarak her vakay› ayr› ele al›p, durum analizi yap›yoruz. Bundan sonra ilk ad›m mevcut enerji talebini azaltmak oluyor. Bu enerji verimlili€i etüdü ve LED dönüflüm uygulamas›n› takiben s›ra alternatif enerji eldesine geliyor. Yap›lan saha çal›flmas› sonras›nda hangi kayna€›n hangi oranda kullan›laca€›na karar verip rüzgar ya da günefl uygulamas›na geçiyoruz. Bu yaklafl›m sayesinde yat›r›mc›n›n enerji talebini ciddi flekilde azaltarak, bu talebi rüzgar ya da günefl ile çözüyoruz. Yani hem tüketim düflüyor, hem de elektrik ihtiyac› alternatif enerji ile tedarik ediliyor.

Ayr›ca sosyal sorumluluk dahilinde tasarruf verileri internet ortam›nda ya da lcd ekranlar üzerinde kamuoyu ile an›nda paylafl›labiliyor.

54 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

AKTÜEL

Güneş Enerjisi Altın Çağını Yaşıyor Son 50 y›l itibariyle solar fotovoltaik (PV) teknolojisi geliflmifl, sürdürülebilir ve uygulanabilir bir teknoloji haline gelmifl bulunuyor. Buna ba€l› olarak günefl enerji geleneksel enerji kaynaklar›na karfl› maliyeti uygun ve temiz bir alternatif olarak h›zla yayg›nl›k kazan›yor. PV teknolojisinin artan popülaritesi ise k›smen günefl pillerinin yükselen verimlili€i k›smen modüllerinin estetikli€inden kaynaklan›yor.

Frost & Sullivan'›n gerçeklefltirdi€i "Küresel Günefl Enerjisi Piyasas›" araflt›rmas›, global günefl enerjisi pazar›n›n 2010 y›l›nda 1,327 megawatt (MW) toplam kurulu konsantre günefl enerjisi (CSP) kapasitesine ve 39,611 MW PV kapasitesine ulaflt›€›n› ortaya koyuyor. Öte yandan, toplam kurulu CSP kapasitesinin 2017 sonuna kadar 15,554 MW’ye ulaflmas›, toplam kurulu PV kapasitesinin ise 188,461 MW’ye ulaflmas› bekleniyor.

DEVLET DESTEĞİYLE HIZLA BÜYÜYOR Günefl PV teknolojisi, yenilenebilir enerji politikas› ve programlar›, teflvik ve yönetmelikleri haz›rlam›fl olan birçok devletin deste€ine sahip bulunuyor. Frost & Sullivan endüstri analisti Georgina Benedetti, ABD'de Yenilenebilir Portföy Standartlar› (RPS) ve 2009 ABD ‹yilefltirme ve Yeniden Yat›r›m Kanunu ile sa€lanan ekonomik teflvik paketinin günefl enerjisi pazar› aç›s›ndan itici güç sa€lad›€›n› belirtiyor. Benedetti, ayn› flekilde Avrupa'da Almanya, ‹spanya, ‹talya, Fransa, ‹sviçre ve Portekiz hükümetlerinin de geliflen ve büyüyen yenilenebilir enerji endüstrisini hem mali hem de teknolojik aç›dan desteklemek üzere, solar PV ile üretilen enerjiye yönelik tarife garantileri gibi birçok yenilenebilir enerji kanunu ve teflvikini yürürlü€e koyduklar›n›n alt›n› çiziyor.

56 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

YOĞUN REKABET YAŞANIYOR PV her ne kadar popülaritesini art›rsa da modül fiyatlar› 2009 ve 2010 y›llar›nda üretim kapasitesinin artmas› ve silikon tedarikinin yükselmesi nedeniyle keskin bir düflüfl göstermifl bulunuyor. Ayr›ca daha düflük maliyetle üretim yapan Çinli PV pili üreticilerinin ortaya ç›kmas›, Amerika ve Avrupal› üreticilerin fiyatlar›n› düflürmesi yönünde büyük bir bask›ya yol aç›yor. Dolay›s›yla Avrupal› ve Amerikal› flirketler, marjlar›n› korumak için yüksek kaliteli ve yüksek verimli günefl panelleri üretme zorunluluğuyla karfl› karfl›ya kal›yor.

Bat›l› hükümetler ithalata bağ›ml›l›ğ›n› azaltmak için enerjiyi yurt içinde tedarik etme düzeylerini acilen art›rman›n yollar›n› ar›yor. Giderek artan enerji güvenliği ihtiyac› ise günefl enerjisi flirketleri için büyük f›rsatlar anlam›na geliyor. Frost & Sullivan endüstri analisti Georgina Benedetti, günefl enerjisinin uzak noktalarda yer alan yerleflim birimlerine rekabetçi, güvenilir ve temiz elektrik sağlayabileceğine vurgu yap›yor, 2010 itibariyle tüm dünya genelinde 1,327 MW konsantre günefl enerjisi (CSP) kapasitesi ve 18 gigawatt (GW) üstünde CSP projesinin gelifltirilme aflamas›nda olduğunu belirterek, PV kurulumunun özellikle son üç y›lda muazzam bir büyüme göstererek 2010 y›l›nda 39,611 MW'a ulaflt›ğ›n›n alt›n› çiziyor.

Frost & Sullivan Turkiye Enerji analisti Özge Özeke Türkiye’nin günefl enerjisinde yads›namaz bir kaynağa sahip olduğunu belirtiyor. Özeke, yak›n zamanda düzenlemelerle ilgili eksiklerin tamamlanmas›yla birlikte yat›r›mlar›n önünün aç›lacağ›n› ve kaynaklar›n kendinden beklenen ekonomik değeri üretmeye bafllayacağ›n› ekliyor. Diğer yenilebilir enerji kaynaklar›na göre h›zl› bir büyüme göstermesi beklenen günefl enerjisinin 2020'li y›llara yaklafl›rken enerji karmas›na da kayda değer katk›s› olmas›n›n beklentileri aras›nda olduğunu sözlerine ekliyor.

Frost & Sullivan güneş enerjisi pazarının son 50 yıllık gelişimini mercek altına alarak geleneksel yakıtlara temiz alternatif enerji kaynağı olarak güneş enerjisinin pazardaki yükselen konumuna dikkat çekiyor.

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 57

AKTÜEL

Güneş Enerjisi Endüstrisinin Geleceği Parlak Hanwha Grubu İstanbul Ofisi Müdürü Selman Turaç’a göre, fotovoltaik paneller yaygınlaştıkça Türkiye’deki sektör daha hızlı adımlarla gelişecek ve aynı termal kolektörlerde olduğu gibi fotovoltaikte de dünyanın sayılı ülkeleri arasında yer alacağız.

58 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

1952 y›l›nda patlay›c› madde üretimi ile ticarete bafllayan Hanwha, bugün 26 Milyar dolar cirosu ve dünya üzerinde 67 noktada 40.000 in üzerinde çal›flan› ile Güney Kore’nin yedinci büyük grubudur. Havac›l›k ve Savunma Sanayi, Kimyasal maddeler, Otomotiv yan sanayi gibi çeflitli sektörlere imalat yapan grup, Finans ve Sigortac›l›k, Turizm ve ‹nflaat gibi farkl› sektörlerde de faaliyet göstermektedir.

Yenilenebilir enerjilerin gün geçtikçe önem kazand›€›n› görerek 2010 y›l›nda tan›nm›fl Avrupal› fotovoltaik markalar›na OEM üretim yapan modül üreticisi Solarfun’›n hisselerini sat›n alarak Günefl enerjisi sektörünede girmifltir.

Hanwha SolarOne olarak isim de€iflikli€ine giden flirket 300 MW olan üretim kapasitesini 2011 y›l› için 1,7 GW’a yükseltmifl olup 2015 y›l›na kadar kapasitesini 5 GW’a ç›kararak, dünyan›n en büyük on PV modül üreticisi aras›na girmeyi hedeflemekte. Üretimde hammaddeden bafllayarak, yonga ve hücreden modüle uzanan tüm prosesleri A’dan Z’ye kendisi gerçeklefltirmekte olan Hanwha SolarOne bu sayede modüllerinin kalitesini ve verimlili€ini kendisi garanti edebilen ender üreticilerden biri. Ocak 2012 tarihinden sonra imal edilen modüllerinde malzeme

AKTÜEL

ve iflçilik hatalar›na karfl› 12 y›l üretici garantisi vererek PV sektöründe üretici taraf›ndan verilen en uzun ürün garanti süresine sahip olan Hanwha SolarOne, modüllerinin güç üretim kapasitesine de 25 y›l linear garanti vermekte. Bu 25 y›ll›k garanti süresi içerisinde Hanwha SolarOne ilk y›l için polikristal modüllerde %97 ve monokristal modüllerde %96 nominal güç garantisi vermekte olup, her iki tipteki modülleri için y›ll›k %0,7 verim kayb› olaca€›n› hesapl›yor. Bu durumda 25 y›ll›k kullan›m sonunda modüller halen %82 verimle çal›flarak, yat›r›mc›ya ciddi bir avantaj sa€lam›fl olacak.

HANWHA GRUBU TÜRKİYE PAZARI İLE YAKINDAN İLGİLENİYOR Hanwha Grubu ‹stanbul Ofisi Müdürü Selman Turaç’›n verdi€i bilgiye göre Grup enerji ihtiyac› gün geçtikçe artan ve yenilenebilir enerjilerin önem kazanmaya bafllad›€› Türkiye’de de bireysel kullan›c›lar›n yan› s›ra sanayi kurulufllar› ve kurulmas› planlanan GES santralleri ile yak›ndan ilgilenmekte. “Özellikle güney bölgelerimizde y›llard›r yayg›n olarak kullan›lan günefl enerjisi ile su ›s›tma sistemleri yada di€er ad›yla Termal kolektörler ülkemiz insan›n›n yenilenebilir enerji sistemlerine olan yatk›nl›€›n›n aç›k bir göstergesi. Son zamanlarda insanlar›m›z›n fotovoltaik sistemler hakk›nda da bilgi sahibi olmaya bafllad›€›n›, evinin, otelinin, benzin istasyonunun çat›s›na bu sistemi kurarak hem enerji ihtiyac›n› kendi kendine karfl›lamak hem de geliflen çevre bilinci ile do€an›n korunmas›na katk›da bulunmak istedi€ini bize artarak gelen proje isteklerinden gözlemliyoruz. Fotovoltaik paneller yayg›nlaflt›kça sektörümüzün daha h›zl› ad›mlarla geliflece€ine ve ayn› termal kolektörlerde oldu€u gibi fotovoltaikte de dünyan›n say›l› ülkeleri aras›na girece€inden eminiz.

Devletimizin daha güçlü bir flekilde yenilenebilir enerjilere destek vermesi halinde çok k›sa bir süre içerisinde büyük

60 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

geliflmeler kaydedece€imizi düflünüyorum. Tabii burada kullan›lan ürünlerin yüksek verimli ve kaliteli olmas›, yap›lan yat›r›m›n geri dönüfl süresini k›saltmak ve uzun vadede sorunsuz olarak sistemden faydalanmak aç›s›ndan büyük önem tafl›yor. Modüllerimiz Frauenhofer Enstitüsü gibi Avrupa’n›n seçkin kurumlar› ve Üniversiteleri taraf›ndan test ediliyor. Uzakdo€ulu bir üretici olarak maalesef yinede baz› önyarg›lar ile karfl›lafl›yoruz. Özellikle Çin’den büyük ölçüde düflük kaliteli ve ucuz ürünlerin ülkemize girmesi ve kullan›c›lar›n bu tip ürünlerden edindi€i olumsuz tecrübeler bizi s›k›nt›ya sokuyor. Birçok projede, ihalede peflinen ‘Uzakdo€u mal› olmayacak’ fleklinde bir yaklafl›m ile karfl› karfl›ya kal›yoruz. Oysa ki bugün cebimizdeki telefondan tutun masam›zdaki bilgisayar›m›za, evimizdeki televizyonumuza kadar uluslar aras› tan›nm›fl bir çok ürün Çin’de üretiliyor. Bunun yan›nda biliyorsunuz bugünlerde özellikle birçok Avrupal› ve Amerikal› PV Modül üreticisi finansal aç›dan zor durumdalar. fiuan Avrupal› X-firmas› modülünün çok kaliteli oldu€unu ve 20-25 y›l garanti verdi€ini söyleyebilir, ancak 5 y›l sonra belki de pazarda art›k olmayacak olan bir firman›n 25 y›l garanti veriyor olmas›, yat›r›mc› için ne ifade edecek? Bu aç›dan yat›r›mc›n›n, ald›€› ürünün geldi€i ülkeden önce markan›n arkas›ndaki firmaya bakmas› daha büyük önem tafl›yor. Biz günefl enerjisi endüstrisinin çok parlak bir gelece€e sahip oldu€una inan›yoruz. fiirket politikas› olarak birlikte çal›flt›€›m›z partnerlerimize kaliteli ürünlerin yan›nda her türlü deste€i kendilerine sa€layarak uzun süreli bir birliktelik kuruyoruz ” diyor Selman Turaç.

Selman Turaç, sadece modül sat›fl› de€il ayn› zamanda GES santrali projeleri gelifltirme, proje finansman› ve bunun yan› s›ra Türkiye’de fotovoltaik modül üretmeyi düflünen yerli imalatç›lara hücre ve EVA tabakas› gibi ürünlerin tedarikini de yapmay› planlad›klar›n› sözlerine ekliyor.

AKTÜEL

EPIA, Tarife Garantisindeki Endişelerini Merkel’e Bildirdi

Avrupa’daki solar fotovoltaik (PV) endüstrinin sesi olan, Avrupa Fotovoltaik Endüstrisi Kurumu (EPIA), Almanya Başbakanı Angela Merkel’e bir mektup yazarak, Almanya’nın PV üzerindeki tarife garantisini önemli ölçüde azaltan kararı karşısında duyduğu endişeyi belirtti.

62 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Avrupa Fotovoltaik Endüstrisi Kurumu EPIA, Almanya’n›n PV üzerindeki tarife garantisini önemli ölçüde azaltan karar› karfl›s›nda endifle duydu€unu belirten bir mektubu Almanya Baflbakan› Angela Merkel’e gönderdi. EPIA Baflkan› Ingmar Wilhelm imzal› Merkel’e yaz›lan mektupta flu bilgiler yer al›yor: Avrupa’daki solar fotovoltaik (PV) endüstrinin sesi olarak, EPIA (Avrupa Fotovoltaik Endüstrisi Kurumu), di€er baflka flirketlerle, yöneticilerle ve ortak kurulufllarla beraber hükümetinizin Almanya’da PV üzerindeki tarife garantisini önemli ölçüde azaltan karar› karfl›s›nda endifle duymaktad›r. fiuna vurgu yapmak istiyoruz ki, bu karar, endüstri için ve Almanya’n›n ve daha büyük ölçüde Avrupa’n›n uzun vadeli enerji hedeflerini gerçeklefltirme çabalar› için son derece hassas bir dönemde, yenilenebilir enerji hususunda yanl›fl bir mesaj

AKTÜEL

Bununla beraber, biz ayr›ca, Hükümetinizin, böyle bir zamanda, tarife garantisine bu kadar a€›r bir müdahalede bulunmas› konusundaki endiflelerimizi ifade etmek isteriz. Son y›llarda, destek programlar› üzerindeki, kademeli ve hesapl› azaltmalar, PV ve konvansiyonel elektrik kaynaklar› aras›ndaki rekabet edebilirlik aral›€›n› önemli ölçüde daraltmaya yard›mc› olmufltur.

Maalesef, Hükümetinizin yeni önerisi, sadece bütün PV endüstrisini de€il ama ayn› zamanda ülkenizdeki yenilenebilir enerji yat›r›mc›lar›n›n güvenini de tehdit ederek sa€l›ks›z bir iklim oluflturma riski tafl›maktad›r. Bütün potansiyel PV yat›r›mc›lar›, s›radan vatandafltan, küçük ve orta ölçekli flirketlere, oradan daha büyük yat›r›mc›lara kadar, temiz, sürdürülebilir ve güvenli enerji kaynaklar›na ba€land›klar›nda, teflvik düzeyinde inifller ve ç›k›fllarla karfl›laflmayacaklar›na dair belirli bir güvenceye ihtiyaç duyuyorlar.

vermektedir. Hiç kimse PV destek programlar›n›n b›rak›n sonsuza kadar olmay›, biraz daha sürmesi gerekti€ine bile inanm›yor ve herkes biliyor ki bu durumun ak›ll›, sürdürülebilir ve uygun bir flekilde de€iflen pazar flartlar›na uyarlanmas›na ihtiyaç vard›r. Fakat bu demek de€ildir ki, bu programlar birdenbire ve sürdürülemez bir düzeyde kesintiye u€rat›ls›n.

Almanya’n›n “Enerji Dönüflümü” [Energiewende] program› gelece€i yenilenebilir enerji ile flekillendirmeye dönük bir taahhüt olup sadece Avrupa’ya de€il ayn› zamanda dünyadaki baflka birçok bölgeye esin kayna€› olmaktad›r. Bu gerçek bir Alman Baflar› Hikâyesi’ne dönüflebilir. Bu dönüflüm, yak›n gelecekte, yenilenebilir enerjiyi ulusal enerji tedari€inde önemli bir destekçi haline getirecektir. Dünya çevresindeki birçok yenilenebilir enerji kuruluflu gibi, biz de Almanya’y›, “Enerji Dönüflümü” [Energiewende] program›ndaki cesareti, ileri görüfllülü€ü ve liderli€i nedeniyle alk›fll›yoruz.

64 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Ayr›ca son y›llardaki güçlü Alman politikalar› sayesinde, PV, birim fiyatlar›n› önemli ölçüde afla€› düflürdü, dolay›s›yla da elle tutulur ölçüde pazar pay›na sahip oldu ve enerji kaynaklar› bilefliminde, ana ak›m kaynaklardan birisi olma yolunda kendine zemin haz›rlad›. Solar PV’nin, bütün di€er konvansiyonel enerji üretimi kaynaklar›yla k›yasland›€›nda gerçek bir fiyat rekabet edebilirli€i seviyesine gittikçe yaklaflmas›yla beraber, flimdi ihtiyac›m›z olan fley, bu amaca ulaflmak için, bu ivmeyi devam ettirecek olan politikalard›r. Alman ortak kuruluflumuz ile beraber, bu gelecek vadeden teknolojideki ivmeyi ve onun araflt›rma ve gelifltirme, yat›r›m ve Avrupa’da yeni ifl alan› açma hususundaki önemini kaç›rmamak için, farkl›, düflük maliyetli ve sürdürülebilir çözümleri ortaya ç›karmak konusunda göreve haz›r›z.”

SÖYLEŞİ

Alman Güneş Devi İle Birleşen Merk Solar Pazar Payını Artıracak

"Gehrlicher Merk Solar Enerji A.Ş." adıyla kurulan yeni şirket; proje geliştirme, mühendislik, EPC, finansman ve güneş enerji santrali kurulumu alanlarında hizmet verecek. Bu kapsamda kurulan yeni şirketin hedefi; 2015 yılına kadar 600 MegaVVatt'lık güneş enerjisi pazarında önemli bir paya sahip olmak.

66 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Geçti€imiz aylarda dünya günefl enerjisi pazar›n›n köklü firmalar›ndan Alman Gehrlicher Solar ile birleflen Merk Solar Enerji, bu birliktelikle günefl enerjisi pazar›nda önemli bir paya sahip olmay› hedefliyor. Her iki orta€›n eflit paya sahip olarak kurdu€u flirket, Gehrlicher Merk Solar Enerji A.fi. ad› alt›nda ‹stanbul merkezli olarak, Türkiye ve komflu ülkelerdeki fotovoltaik pazar›nda hizmet verecek. Gerçeklefltirilen ifl birli€iyle proje gelifltirme, mühendislik, EPC, finansman ve günefl enerji santrali kurulumu alanlar›nda hizmet vereceklerini belirten Gehrlicher Merk Solar Enerji Genel Müdürü Ömer Cihan Karahan’la bir söylefli gerçeklefltirdik.

Türkiye ve dünyadaki günefl enerjisi sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler? “ Türkiye’de günefl enerjisi sektörü hala çok k›s›tl› ve serbest piyasa oluflmufl de€il. Dünyada ise aksine doymufl bir piyasa ve dolay›s›yla geriye gitmekte olan fiyatlara flahitlik ediyoruz.

Birçok Avrupa ülkesi verdikleri teflvikleri k›st› ve piyasada bulunan firmalar yeni pazarlar aray›fl›na girdi. Bu pazarlar›n bafl›nda da Türkiye geliyor, dolay›s›yla ülkemizde ç›kar›lan yasa ve yönetmeliklere adapte olabilen firmalar Türkiye’deki sektörün temelini atacakt›r. Yat›r›mc›n›n beklentilerini karfl›layabilen ve fiyat politikas›n› bu yönde belirleyen firmalar›n arac›l›€›yla sektör çok yak›n bir zamanda canlanacakt›r. Bizim hedefimiz ise 2012’nin 2. yar›s› itibariyle yat›r›mc›lar›n beklentileri do€rultusunda yat›r›m flartlar›n› oluflturmak olacakt›r, bu konuda baz› ilkleri gerçeklefltirmeyi planl›yoruz.”

5. Uluslar aras› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›’na kat›l›yorsunuz. Fuarda sergileyece€iniz ürünlerden bahseder misiniz?

“Gehrlicher Merk Solar olarak hizmet kapsam›m›z ve tedarikçi zincirimiz oldukça genifl, o yüzden ürünlerden ziyade proje portfoyümüzü ve sa€lad›€›m›z hizmetleri sergilemeye ve fuara ilgi gösterenlerle paylaflmaya gayret gösterece€iz.

Stand›m›z› ziyaret edenler projelerimizde tercih etti€imiz ürünlerle alakal› genifl bilgiler alabilecek, dolay›s›yla yak›n zamanda kuraca€›m›z temsilcilik a€›m›za bu fuarda yeni üyeler katmay› hedeflemekteyiz. Öte yandan proje gelifltirme ve anahtar teslim kurulum hizmetleri vermeyi hedefledi€imiz yat›r›mc›larla da Türkiye’de gelifltirdi€imiz farkl› projeleri ve kendilerine sunabilece€imiz hizmetleri paylaflaca€›z. Ayr›ca, stand›m›z› ziyaret edenler farkl› ülkelerde tamamlad›€›m›z MW seviyesindeki projeleri ve çal›flt›€›m›z üreticilerin ürünlerini tan›ma f›rsat› bulacak.”

Firman›z 2011 y›l›n› nas›l geçirdi? 2012 y›l› için çal›flmalar›n›z ne yönde olacak?

“2011 senesi sektör için çok farkl› olmasa da, tamamlad›€›m›z projeler itibariyle bizim aç›m›zdan oldukça verimli geçti. Tamamlad›€›m›z projelerle Türkiye’deki en genifl proje portföyüne sahip olduk, öte yandan yurtd›fl›nda da baz› pro-

jelere imza att›k. Piyasadaki rakiplerimize göre çok daha aktif oldu€umuzu söyleyebiliriz. 2012 senesinde ise bu baflar›m›z› daha da gelifltirerek yönetmelik kapsam›nda projelerimize devam etme niyetindeyiz. 2012 senesinde bireysel ve kurumsal yat›r›mc›lar için farkl› projeler gelifltirece€iz ve bu alandaki faaliyetlerimize h›z k›smadan devam edece€iz.”

Gehrlicher Merk Solar Enerji Genel Müdürü Ömer Cihan Karahan, bireysel ve kurumsal yat›r›mc›lar için farkl› projeler gelifltireceklerini belirtti.

Eklemek istedi€iniz bir konu, okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerine vermek istedi€iniz bir mesaj›n›z var m›?

“Günefl enerjisi potansiyelinin yüksek oldu€u bölgelerde kuraca€›m›z temsilcili a€›nda yer almak isteyen lokal firmalarla tan›flmak, 500 kW alt› ve üstü projelere yat›r›m yapmay› hedefleyen firmalarla bire bir iletiflime geçerek yurtiçi ve yurtd›fl›ndaki tecrübelerimizi kendileriyle paylaflmak istemekteyiz.”

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 67

AKTÜEL

Güneş Enerji Santralleri İçin Dizi Eviriciler

Danfoss Solar Inverters A/S, Danimarka

Evirici kapasitesi ile kWp bafl›na maliyet aras›nda ters orant›l› bir iliflki oldu€u bilinen bir gerçektir. Bu da geleneksel olarak 500 kW ve üzerinde günefl enerji santrallerinin tasar›m›nda yat›r›m maliyetlerini düflürmek amac›yla olabilecek en yüksek kapasitede eviricilerin seçilmesini getirmifltir. Günümüzde 1 ila 2 MW aras›nda güç kapasitesine sahip merkezi eviriciler piyasada bulunabilmektedirler. Ancak evirici güç kapasitesindeki bu sürekli art›fl, sistemin di€er noktalar›nda maliyet art›fllar›na yol açmaktad›r.

Fotovoltaik teknolojisinin modüler yap›s› (halen tek bir modülde maks. 500W geçilmemifltir), herhangi bir büyüklükteki günefl enerji santrallerinin de modüler bir do€aya sahip olmalar›na yol açmaktad›r. Bu nedenle günefl enerji santrallerinin bu modüler do€alar›na uygun alternatif çözümlerin de incelenmesi gereklidir.

Fotovoltaik modüller aras›nda seri ba€lant› ile oluflmufl modül dizilerinin ba€›ms›z olarak kontrol edilebildi€i dizi eviricilerin

68 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

günefl enerji santrallerinde kullan›m›, merkezi evirici seçiminde ortaya ç›kan birçok ek ihtiyaç ve ekipman› gereksiz k›lmaktad›r.

Günümüzde üretilen dizi eviriciler, yüksek DC sistem gerilim aral›€›, trifaze ç›k›fl gibi merkezi eviricilerin sundu€u avantajlar› yüksek verimlilik ile sunabilir hale gelmifllerdir. Bunun sonucu olarak gerek AC, gerek DC taraf›nda düflük kay›plar ile ekonomik verim artmakta, dizi eviricilerin mümkün k›ld›€› yüksek say›da MPP izleyici ile fotovoltaik modüllerden daha fazla enerji üretilmesi sa€lanmaktad›r. Ek olarak dizi ba€lant› / birlefltirme teçhizat› ile dizi performans izleme ekipmanlar›na gerek kalmamaktad›r.

Dizi eviricilerin kompakt trafo istasyonlar› ile OG flebekesine ba€lanmas› imkan› sayesinde günefl enerji santralinde bu ekipmanlara ayr›lm›fl alanlara gerek duyulmamakta, modül s›ralar›n›n aralar›nda minimum etki ile bu ekipmanlar›n yerlefltirilmeleri mümkün olmaktad›rlar. Kompakt trafo istasyon-

lar› ve dizi eviricilerin kolay kurulum ve devreye almalar› yat›r›m maliyetlerini düflürmekte, ayr›ca bu ekipmanlar›n sürekli tedari€i genifl kullan›m alanlar› nedeniyle mümkün olmaktad›rlar.

Dizi eviricilerin kurulum, bak›m ve de€iflimi için özel bir e€itime gerek duyulmamas›, merkezi eviriciler için flart olan servis anlaflmalar›n› geçersiz k›lmaktad›r. DC taraf›nda ba€lant› / birlefltirme teçhizatlar›n›n bulunmamas› ise bak›m ihtiyac›n› neredeyse s›f›ra indirmektedir.

Makalenin geri kalan›nda dizi eviricilerin günefl enerji santrallerinde merkezi eviricilere karfl› ekonomik bir alternatif olmalar› incelenecektir. Bu inceleme, Avrupa'da 15 benzer eflkenar dörtgen fotovoltaik modül alan›, 15 adet 630 kVA trafo istasyonu ve ve 630 adet Danfoss TripleLynx evirici cihazdan oluflan 10 MWp güce sahip bir günefl enerji santrali üzerinden yap›lacakt›r.

Güneş Enerji Santralinin Optimum Yerleşiminin Seçimi Günefl enerji santrallerinin planlamas›nda ana amaç yat›r›m›n yüksek bir geri dönüflünün olmas›n›n sa€lanmas›d›r. Bir taraftan yüksek verimlili€e sahip evirici ve trafolar›n seçilmesi, di€er taraftan kablo kay›plar› ve gölgelenme kay›plar›n›n minimuma indirilmesi en önemli noktalard›r.

Ek olarak enerji santrali izleme ve kontrol sisteminin ihtiyaçlara cevap verecek flekilde tasarlanmas› önemlidir.

Eşkenar Dörtgen Fotovoltaik Modül Alanları Eflkenar dörtgen alana yerlefltirilen bir fotovoltaik modül grubu ve bu alan›n ortas›na yerlefltirilen düflük maliyetli kompakt trafo istasyonlar› hem DC ve düflük gerilim AC taraf›ndaki kablo kay›plar›n›n minimum olmas›n›, hem de modül, eviriciler ve trafo istasyonu aras›ndaki kablolama maliyetinin önemli oranda düflmesini mümkün k›lar.

1000 V gerilime kadar girifl sa€layabilen dizi eviricilerin kullan›m› sayesinde dizi birlefltirme kutular› ve dizi koruma / izleme teçhizatlar›na gerek kalmamakta ve DC taraf› kablolar›n direkt olarak PV modüllerinden evirici cihazlara ba€lant› yap›lmas› mümkün olmaktad›r. Eviricilerin modül tafl›y›c› strüktürlere montaj imkan› sayesinde hem bu cihazlar›n modüllere olabildi€ince yak›n olmas› sa€lanmakta, hem de merkezi eviricilerde ihtiyaç duyulan fazladan d›fl hava flartlar›na karfl› korumaya gerek duyulmamaktad›r.

630 kVA güce sahip bir trafo istasyonuna direkt olarak 42 evirici cihaz ba€lanabilmekte ve ihtiyaç duyulan tüm flalt ekipmanlar› trafonun düflük gerilim taraf›na s›€abilmektedir. Bu kapasiteye eflit olan 665 kWp güce sahip fotovoltaik paneller ise düflük maliyet ve modüler bir yaklafl›m ile arazide kolayl›k kurulabilmektedirler.

DC Tarafındaki Avantajlar Dizi eviricilerin yüksek maksimum ve düflük minimum çal›flma gerilimleri 5.28 kWp güce sahip dizilerin (örne€in 60 hücreli 220 Wp kristalin modüller) oluflturulmas›na imkan vermektedir.

Bu sayede düflen dizi say›s›, yine kablolama ve yat›r›m maliyetlerini önemli ölçüde azaltabilmektedirler. Sürekli çal›flma koflullar›nda oluflan dizi gerilimleri 600 V üzerinde tutularak yüksek verimlilik sa€lanmakta ve DC kablo kay›plar› yüksek oranda azalmaktad›rlar.

Her dizi için ayr› bir MPP izleme fonksiyonunun bulunmas›, dizilerin maksimum gücü üretecek flekilde kontrol edilmesini mümkün k›lmaktad›r.

Her bir tafl›y›c› strüktür üzerinde kendi ba€›ms›z MPP izleyicisine sahip üç s›ra fotovoltaik modülün yerlefltirilmesi sabah ve akflam saatlerinde oluflan gölgelenme kay›plar›n› minimum düzeye indirmektedir. Herhangi bir dizinin yetersiz günefl ›fl›n›m› nedeniyle üretimi durdurmas› durumunda, di€er diziler üretime devam etmekte ve sistemde üretilen toplam enerjinin alternatif çözümlere göre daha yüksek olmas›n› sa€lamaktad›rlar.

AC Tarafındaki Avantajlar IP54 koruma s›n›f›na sahip dizi eviriciler d›fl ortam kurulumlar› için son derece uygundurlar ve tafl›y›c› strüktürün arka taraf›nda oluflan gölge alan›na monte edildikleri takdirde ek koruyucu bir yap›ya ihtiyaç duymazlar.

Trafosuz dizi eviricilerin hafif a€›rl›klar› ve ufak boyutlar›, tafl›y›c› strüktürün üzerine herhangi bir ek önlem al›nmadan monte edilmelerini mümkün

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 69

AKTÜEL

Özellikle en alttaki modül s›ras›n›n gölgede kald›€› k›fl aylar›nda önemli bir avantaj sunan bu yaklafl›m, rüzgars›z ve yüksek ›fl›n›ma sahip yaz aylar›nda da di€er s›ralara göre daha yüksek ›s›lara maruz kalan ve dolay›s›yla daha düflük MPP geriliminde çal›flan üst s›ralar›n da güç üretimini optimize edilmesini sa€lar. Diziler aras›nda hiçbir paralel ba€lant› olmamas› nedeniyle, sistem dizilerin ortalama performans›nda de€il, her bir dizinin en yüksek performans›nda çal›fl›r.

k›lar. Kompakt trafo istasyonlar›n›n modül s›ralar›n›n yak›n›nda bulunmalar› sayesinde de ek olarak evirici ve trafo istasyonu aras›ndaki düflük gerilim AC kablolama yat›r›m maliyeti ve kay›plar› önemli oranda azal›r.

Alternatif Fotovoltaik Modül Alan Tasarımları Eflkenar dörtgen d›fl›ndaki modül alanlar›ndaki tasar›m yaklafl›m›, dikdörtgen flekle sahip tasar›mlarda da kullan›labilir.

Yat›r›m yap›lacak arazinin sundu€u olanaklara göre, eviricilerin alanda da€›t›k flekilde yerlefltirilmeleri mümkündür; burada sistem tasar›mc›s› DC ve AC kablo kay›plar› ve AC kablolar›n birlefltirilmeleri için gerekli ek teçhizatlar›n yat›r›m›n› dengeleyen optimum bir yerleflimi hesaplamal›d›r.

Kompakt Trafo İstasyonu 630 kVA trafo istasyonlar› piyasada çokça kullan›lan ve kolayl›kla temin edilebilen trafolardand›r. Gerek küçük boyutlar›, gerekse de hafif a€›rl›klar› bir t›r ile iki ünitenin sevk edilebilmesini ve kurulumun küçük mobil vinçlerle gerçeklefltirilmesini mümkün k›lmaktad›r. Trafo istasyonunun düflük yükseli€i, modül s›ralar›n›n aras›na yerlefltirilmeyi olas› bir çözüm olarak sunmaktad›r. Düflük kay›plara sahip bir trafonun kullan›m› ile gece enerji tüketiminden kaynaklanan senelik üretim kay›b› %0.4'ün alt›nda kalmaktad›r.

Fotovoltaik Modül Yerleşimi Yukar›da bahsedilen avantajlar›n bir örne€i olarak olas› bir modül yerleflimi grafikte sunulmaktad›r. S›ralar aras›ndaki gölgelenme kay›plar›n›n minimuma indirilebilmesi için her bir tafl›y›c› strüktür üzerine yatay pozisyonda 3 modül s›ras›n›n yerlefltirilmesi tavsiye edilir. Modüller aras›ndaki kablolama, her bir s›ran›n bir dizi oluflturaca€› flekilde yap›larak her bir dizi eviricinin 3 giriflinden bir tanesine ba€lan›r.

70 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Veri Toplama Enerji santralinin izlenmesi için gerekli veriler trafo istasyonlar›na yerlefltirilen ve eviriciler ile haberleflme kuran weblogger cihazlar› arac›l›€›yla bir veri deposuna yollan›rlar.

Weblogger ve modem için gerekli güç trafonun düflük gerilim taraf›ndan al›n›r (< 20W). fiayet çevrimiçi veri eriflimi tercih edilirse, modem yerine weblogger cihazlar›n Ethernet yolu ile ba€lant› kurmas› sa€lanabilir. Trafo istasyonunun devreden ç›kmas› ve weblogger cihaz›n›n kapanmas› durumunda, veriler dizi evirici içerisindeki entegre datalogger kart›na kaydedilirler, istasyonun tekrar devreye girmesi ile bu verilere ulafl›m sa€lanabilir. Eviricilere entegre datalogger kartlar geçmifl 3 güne ait santral performans verilerini saklayabilirler.

Eviricilerin trafo istasyonlar› ile veri ba€lant›s› standart Cat 5 kablolar›n eviriciler aras›nda RJ45 konektörleri ile seri ba€lant› yap›lmas› ile gerçeklefltirilir. Tüm ba€›ms›z evirici girifllerindeki ak›m ve MPP gerilimleri izlenerek en ufak fotovoltaik modül dizilerindeki hatalar›n veya performans düflüfllerinin tespiti herhangi bir ek teçhizata ihtiyaç duyulmadan mümkün olur.

Bakım ve Performans Dizi eviricilerin en büyük avantajlar›ndan biri standart ve piyasada genifl mevcudiyete sahip elektrik teçhizatlar› olmalar›d›r. Bu sayede, günefl enerji santralinde herhangi bir dizi eviricinin de€ifltirilmesi gerekti€inde, k›sa tedarik süreleri ve özel bir e€time ihtiyaç duyulmadan de€iflim gerçeklefltirilebilir. Santral sahas›nda fazladan evirici bulundurulmas› ile de hata tespiti ile eviricinin en k›sa zamanda de€iflimi mümkün hale gelir. Merkezi eviricilerde gerek duyulan bak›m sözleflmelerine gerek kalmaz.

Ek olarak, dizi eviricilerin ar›zalanmalar› durumunda sistemin sadece çok küçük bir k›sm› devreden ç›km›fl olur ve sistemin geri kalan›na bir etkisi olmaz. Örne€in 10 MW'l›k bir günefl enerji santralinde üretim kayb›n›n %1 olmas› için 6 dizi eviricinin tamamen devrede ç›kmas› gerekir.

Dizi eviricilerde standart olarak sunulan 5 senelik garanti süresi günefl enerji santrallerinde kullan›m için de geçerlidir. ‹stenildi€i takdirde bu garanti süresinin 10 seneye ç›kar›lmas› mümkündür.

SÖYLEŞİ

Türkiye’deki PV Sektörü Kısa Zamanda Hızlı Yol Alacak Pv Teknik Genel Müdürü fiahin Bostan, “PV teknolojilerinde çal›flmalar›m›z› son derece titizlikle yürütüyoruz” dedi.

PV teknolojilerinde silikondan-module tüm üretim teknolojilerini anahtar teslim sunabilen Alman Schmid-Group firmas›n›n Türkiye ve yak›n ülkeler tek yetkili temsilcisi olan Pv Teknik, PV sektöründe üretici olarak yerini almak isteyen yat›r›mc›lara do€ru bir yat›r›m yapmak ad›na ürün ve servis konular›nda iflbirli€i ve çözüm ortakl›€› sunuyor.

2012 y›l›n›n sektör aç›s›ndan geçmifl y›llara nazaran çok daha hareketli geçece€ini belirten Pv Teknik Genel Müdürü fiahin Bostan’dan yapt›klar› çal›flmalar hakk›nda bilgi ald›k.

Pv Teknik’in günümüzde yapt›€› çal›flmalardan ve iflbirliklerinden bahseder misiniz?

“Firmam›z, PV sektöründe üretici olarak yerini almak isteyen yat›r›mc›lara do€ru bir yat›r›m yapmak ad›na ürün ve servis konular›nda iflbirli€i ve çözüm ortakl›€› sunmaktad›r. Çal›flmalar›m›z› son derece titizlikle yürütmekteyiz. Bu nedenle PV teknolojilerinde silikondan-module tüm üretim teknolojilerini anahtar teslim sunabilen dünyadaki tek firma özelli€ine sahip Alman Schmid-Group firmas› ile çal›flmaktay›z ve PV konusunda Schmid firmas›n›n Türkiye ve yak›n ülkeler tek yetkili temsilcisiyiz. Sadece günün de€il gelece€in teknolojisini de yönlendiren ve buna göre son teknoloji makinelerin üreticisi olan Schmid firmas›n›n ürün ve servislerini sunuyoruz.”

“Her geçen gün PV üretim teknolojilerinin daha da ileri taşınarak maliyetlerin azalması ve verimliliğin artması yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde PV teknolojilerinin tercih edilme oranını artırmaktadır. Tüm bu bilgilerin ışığında Türkiye’nin de bu gelişime ayak uyduracağını, ülkemizde de yenilenebilir enerjinin ve bunun içinde PV bazlı teknolojinin ülke enerji politikasındaki öneminin gün geçtikçe artacağı inancındayız.”

72 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Firman›z 2011 y›l›n› nas›l geçirdi? 2012 y›l› için çal›flmalar›n›z ne yönde olacak?

“Bu konuda projesi devam eden yat›r›mc›m›z Solartürk firmas›n›n çözüm orta€›y›z. Gaziantep’te 30MW/y›l kapasite ile bafllay›p k›sa bir zaman sonra 60MW/y›l kapasiteye ulaflacak bu projeye 2011’de baflland› ve 2012 y›l›n›n 2. yar›s›nda tamamlanmas›n› planl›yoruz. Türkiye PV pazar› önemli ve kaliteli bir oyuncu kazanacak. Yine sektörde çal›flmalar›m›z devam ediyor. 2012 y›l›n›n sektör aç›s›ndan geçmifl y›llara nazaran çok daha hareketli geçece€i inanc›nday›z.

Türkiye ve dünyadaki günefl enerjisi sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler?

“Son on y›l içinde, PV teknolojisi Dünya’daki geliflmifl ülkelerce enerji üretimi için önemli bir kaynak haline gelmifltir. 2008 y›l› sonunda, Dünya’n›n toplam kurulu PV

kapasitesi 16GW’ yaklafl›yordu. Bir y›l sonra 23 GW oldu. 2010 y›l›nda is bu rakam yaklafl›k 40GW idi ve 2011 y›l› sonuna gelindi€inde Dünya’daki toplam PV sistemlerinin kurulu gücü toplam 67,35GW’a ulaflt›.

Toplamda 67,35 GW’l›k bu kurulu PV Sistemlerinin ürettikleri enerji y›ll›k yaklafl›k 90 TWh’›n üzerindedir. Dünya’n›n önde gelen kurumlar›n›n raporlar›n› baz alarak bu büyümenin artarak devam edece€ini söyleyebiliriz. Bu büyümede artan fosil yak›t fiyatlar› ve bunlar›n s›n›rl› kaynak olmas› nedeniyle özellikle geliflmifl ülkelerin enerji politikalar›nda yenilenebilir enerjinin önemli bir yer tutmas›n›n rolü büyüktür. Di€er yandan her geçen gün PV üretim teknolojilerinin daha da ileri tafl›narak maliyetlerin azalmas› ve verimlili€in artmas› yenilenebilir enerji kaynaklar› içerisinde PV teknolojilerinin tercih edilme oran›n› art›rmaktad›r. Tüm bu bilgilerin ›fl›€›nda Türkiye’nin de bu geliflime ayak uyduraca€›n›, ülkemizde de yenilenebilir enerjinin ve bunun içinde PV bazl› teknolojinin ülke enerji politikas›ndaki öneminin gün geçtikçe artaca€› inanc›nday›z. Yak›n gelecekte lisansl› olarak PV elektrik üretim santrallerinin hizmet verecek olmas› di€er

yandan yeni yay›nlanan tebli€ ile lisanss›z 500kWp alt› kurulumlar›n yayg›nlaflmas› ve yerli ürünlerin kullan›lmas› halinde ekstra teflviklerin veriliyor olmas› sadece sistem kurulumunu de€il PV ekipman üretimi konusunda da yerli yat›r›mc›lar›n artmas›na ve sektörün bu bak›mdan da geliflmesine zemin haz›rlam›flt›r. Türkiye’de PV sektörü, k›sa zamanda h›zl› yol katederek haketti€i yere k›sa zamanda gelecektir.”

Eklemek istedi€iniz bir konu, okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerine vermek istedi€iniz bir mesaj›n›z var m›?

Enerjide birilerine bağ›ml› iseniz gerek siyasi gerekse iktisadi birtak›m politikalar› kendiniz belirleyemez duruma geliyorsunuz demektir.

“Enerji art›k tüm dünyada politikalar› belirleyen en önemli güç unsuru oldu€u tart›fl›lamaz.

Enerjide birilerine ba€›ml› iseniz gerek siyasi gerekse iktisadi birtak›m politikalar› kendiniz belirleyemez duruma geliyorsunuz demektir.

Fosil yak›tlar aç›s›ndan zengin oldu€umuz da söylenemeyece€ine göre, buna alternatif olarak yenilenebilir enerji yat›r›mlar›n›n devlet taraf›ndan oluflturulacak politikalarla istihdam› da art›r›c› bir flekilde h›zla desteklenmesi gerekir.

Devletin ve yat›r›mc›lar›n art›k yüzünü günefle dönerken rüzgar› da arkalar›na almalar›n›n tam zaman› diyorum.”

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 73

SÖYLEŞİ

Solimpeks Modern PV Üretimine Başladı

Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s› Faruk Dağ, “Solimpeks, tam teflekküllü PV üretim hatt›yla ülkemize teknolojik bir üretim hatt› ve modern bir tesis kazand›rd›” dedi.

2012 yılına sektöründe Türkiye’nin en büyük fabrikasıyla giren Solimpeks, güneş enerjisiyle su ısıtma ve elektrik üretimi konularında 30’a yakın kalite sertifikasıyla üretim yaparak ürünlerini 60’ın üzerinde ülkeye pazarlıyor.

74 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

3 kuflakt›r günefl enerjisi sektörünün içerisinde bulunan Solimpeks kapasitesini katlamaya devam ediyor. 2012 y›l›na sektöründe Türkiye’nin en büyük fabrikas›yla giren Solimpeks böylelikle üretim kapasitesini 2 kat›na ç›kard›.

Solimpeks Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s› Faruk Da€, yeni tesisleriyle birlikte pazarda yapacaklar› çal›flmalar hakk›nda dergimize aç›klamalarda bulundu.

Solimpeks’in günümüzde yapt›€› çal›flmalardan bahseder misiniz?

“Günefl enerjisi üretimine 1970’li y›llarda bafllayan ve bu alandaki tecrübelerini günümüzün teknolojileriyle birlefltiren Solimpeks Enerji, bugün dünyan›n lider üreticileri aras›ndad›r. Sektöre ad›m att›€› y›ldan bu yana ürün yelpazesini tüketicinin beklenti ve isteklerine göre geniflleten firmam›z 60’dan fazla ülkede, binlerce ailenin ürünlerini kulland›€› firma olma gururunu yafl›yor. Bu gururu yaflaman›n en büyük nedeni ise kalitede süreklilik prensibiyle ç›kt›€›m›z yolda, dünyada geçerlili€i bulunan 30’a yak›n kalite

SÖYLEŞİ

2013 hedefimiz termal günefl enerjisinde dünyan›n en büyük üreticisi olmakt›r. Uzun vade de ise Solimpeks’i sadece ihracat yapan bir firmadan, dünyada günefl enerjisi pazar› olan ülkelerde yap›lanmalar› olan bir firmaya dönüflerek global bir marka olmakt›r.

sertifikas›n› da ekleyerek devam ediyoruz. Yeni ürünlerimizle beraber bu say›y› daha da art›rmak amac›nday›z.”

Solimpeks yeni fabrikas›nda neler üretecek?

“Günefl,bizler için tükenmeyecek bir enerji kayna€›. Önemli olan bu kayna€› en etkili ve en verimli flekilde kullanabilmektir. Solimpeks bu enerji kayna€›nda temel olarak 2 alana yo€unlaflm›flt›r. Bunlardan ilki bugün Türkiye ve dünyada yayg›nca kullan›lan günefl enerjisi ile s›cak su üretimi sistemleridir. Yo€unlaflt›€›m›z di€er alan ise; geliflen teknoloji ile ortaya ç›kan elektrik ihtiyac›n›n karfl›lanmas›na yönelik, günefl enerjisinden faydalanan elektrik üretim sistemleridir. Bu sistemler fotovoltaik panel olarak adland›r›lan ve günefl ›fl›nlar›ndan elektrik elde edilmesini sa€layan panellerin kullan›lan sistemlerdir. Elektrik enerjisi üretim sistemleri fotovoltaik paneller arac›l›€›yla flebekeye ba€l› (on grid) veya flebekeden ba€›ms›z (off-grid) olarak kullan›lmaktad›r.

Yaklafl›k bir y›ld›r test amaçl› üretti€imiz PV panelleri Nisan 2012 itibariyle seri üretilecek ve Türkiye’de en fazla PV kurulumu yapan flirket ünvan›na sahip olan firmam›z›n tedarik etti€i PV paneller bundan böyle %100 Türk Mal› olacakt›r.

Solimpeks, fotovoltaik hücre birlefltirmeden, flafl testlere kadar süre gelen tam teflekküllü PV üretim hatt›yla ülkemize teknolojik bir üretim hatt› ve modern bir tesis kazand›rm›fl olacakt›r.”

Avrupa pazar›na sundu€unuz PV-T hibrit kolektörleri hakk›nda bilgi verir misiniz?

Firmam›z sadece s›cak su üreten ya da sadece 76 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

elektrik üreten paneller ile yetinmeyip Solimpeks AR&GE’nin gelifltirdi€i PV-T hibrit kollektörleri Volther markas›yla Avrupa pazar›na sunmufltur.

Dünya çap›nda ilgi uyand›ran ve ünlü ekonomi dergilerinde genifl yer alan bu ürün, Singapur ve ‹ngiltere’de doktora tezlerine konu olmufltur.

Ayn› panel üzerinden hem elektrik hem de s›cak su sa€layan ve bu sayede normal günefl pillerine oranla daha verimli sonuçlar elde eden Solimpeks PV-T, günefl pillerinin s›rt k›sm›nda oluflan ve pilin verimlili€ini düflüren ›s›y› termal kolektörler vas›tas›yla absorbe etmektedir. Dolay›s›yla ayn› panel üzerinden normal günefl pillerine göre y›ll›k %40 daha fazla elektrik elde edilmesi sa€lan›rken ayn› sistemle s›cak su ihtiyac› da karfl›lanmaktad›r. TÜB‹TAK taraf›ndan da desteklenen bu ürünün son versiyonu flimdiden yirmi ülkede son kullan›c› ile buluflmufltur.

Solimpeks’in günefl enerjisi sektöründeki hedefi nedir?

“Solimpeks yüksek kalite düzeyinde üretti€i 150 çeflit solar panel ile Türkiye’nin en büyük yenilenebilir enerji ürünleri ihracatç›s› olmufltur. 2013 hedefimiz termal günefl enerjisinde dünyan›n en büyük üreticisi olmakt›r. Uzun vade de ise Solimpeks’i sadece ihracat yapan bir firmadan, dünyada günefl enerjisi pazar› olan ülkelerde yap›lanmalar› olan bir firmaya dönüflerek global bir marka olmakt›r. Solimpeks Almanya ile bafllayan küresel yap›lanmam›z, ‹spanya, Avustralya, Kenya, Moritanya ve Macaristan ile devam etmifltir. Solimpeks’in Türkiye d›fl›nda var olan flirketlerinde yüze yak›n çal›flan istihdam edilmektedir.”

SÖYLEŞİ

Solar Nokta, Anahtar Teslim Projelerde Yer Alıyor

Türkiye pazarına bu sene giren Solar Nokta, enerji sektörüne sunduğu çözümleri 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İstanbul’da sektör profesyonelleriyle paylaşacak.

78 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Kendisine gelen projeleri en iyi çözüme ve verime ulaflt›rmak için gereken fizibilite çal›flmalar›ndan bafllay›p sistemin flebekeye ba€lanmas›na kadar anahtar teslim proje hizmeti veren Solar Nokta, Nisan ay›nda kat›laca€› Solarex ‹stanbul Fuar›’nda da bu çözümlerini profesyonellerle paylaflacak. Yeflil ve sürdürülebilir bir Türkiye için güneflimizi nokta nokta her köflede enerjiye dönüfltürmeyi hedefliyoruz diyen Solar Nokta ‹fl Gelifltirme Müdürü fi. Hazar Atalay, kendisine yöneltti€imiz sorular› cevaplad›.

5. Uluslar aras› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›’na kat›l›yorsunuz. Fuarda sergileyece€iniz ürünlerden bahseder misiniz?

“Fuara Solar Nokta olarak panel üreticisi Saint-GobainSolar ve inverter üreticisi Power-one ile birlikte kat›l›yoruz.

Power-one 2 de€iflik boyuttaki invertörüyle standdaki yerini alacak. Saint-Gobain Solar ise özel design projelerde kullan›lan BIPV (building integrated PV) panelleri baflta olmak üzere, CIGS teknoloji Powermax Smart ve

SÖYLEŞİ

Powermax Strong panellerinin yan› s›ra klasik kristalin teknolojili Suneka panellerini sergileyecek. Stand›m›z› ziyaret edenler bu ürünler hakk›nda ayr›nt›l› bilgiye sahip olabilirler.”

Türkiye ve dünyadaki günefl enerjisi sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler?

“Maalesef Türkiye’de henüz bir sektör oluflmad› ancak bu yeni tebli€ ile birlikte 2012 senesi içerisinde 10 MW civar›nda kurulum yap›lmas›n› bekliyoruz. Bu kurulumlar da sektörün geliflmesi için öncü olacakt›r. Özellikle dünyadaki büyük panel üreticilerinin teker teker iflaslar›n› aç›klamalar› asl›nda oldukça düflündürücü. Bu nedenle, yat›r›mc›lar›n malzemeyi seçerken kalitesinin ve teknolojisinin yan› s›ra üreticinin arkas›ndaki finansal güce bakmalar› da önemli hale geldi.

Yeni teknolojiler konusunda ise ince film epeyce yol kat etmifl gözükmekte. Gelece€i parlak gözüküyor ve oldukça rekabetçi. Bizim de kulland›€›m›z Saint-Gobain-Solar‘›n yan markas› Avancis‘in Almanya’da üretti€i Powermax ince film panelleri teknoloji olarak birçok araflt›rma kuruluflu taraf›ndan en iyi ince film teknolojisi olarak gösteriliyor. Biz de bu sayede bu teknolojileri çok yak›ndan takip etme f›rsat› buluyoruz.

Göz ard› edilmemesi gereken bu teknoloji, yak›n gelecekte kristal panellerin taht›na oturacak gibi gözüküyor.”

2012 y›l› için çal›flmalar›n›z ne yönde olacak?

“Firmam›z asl›nda aktif olarak Türkiye pazar›na 2012’nin bafl›nda girdi. 2011 y›l›nda firma yöneticilerinin ülke d›fl›nda bireysel kurulumlar› ve çal›flmalar› vard›. Ancak yak›ndan takip etti€imiz Türkiye pazar› oldukça umut vaat ediyor.”

Eklemek istedi€iniz bir konu, okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerine vermek istedi€iniz bir mesaj›n›z var m›?

“Benim özellikle de€inmek istedi€im konu solar sektörünün geçmifliyle ilgili. Türkiye’de tüketicilerin ve yat›r›mc›lar›n yeterli bilgilerinin bulunmamas›ndan dolay›, bu sektörün daha yeni bir sektör oldu€unu, her yeni sektörde oldu€u gibi fiyatlar›n›n önümüzdeki y›llarda çok daha düflece€ini düflünmekteler. Ancak bu sektör hiç de yeni bir sektör de€il.

Avrupa’da ve dünyada y›llard›r var olan bu sektör teknoloji olarak geliflimini tamamlamam›fl olsa da ticari olarak geliflimini tamamlad›. Ben 2012 senesinden sonra anahtar teslim sistem fiyatlar›nda çok büyük düflüfller olmayaca€› kanaatindeyim. Baflka bir ifadeyle teknolojinin geliflmesi birlikte oluflabilecek fiyat de€iflimlerinin beklenildi€ine de€ecek boyutlarda olmayaca€›n› düflünüyorum. Bu nedenle, sektörde yat›r›m yapmak isteyen yat›r›mc›lar›n k›sa vadede bu yat›r›mlar›n› yapmalar› onlar için zarar getirmeyecek aksine ekstra karlar getirecektir.”

79

SÖYLEŞİ

ekoSolar, Solarex İstanbul’a 5. Kez Katılıyor

Kendi sektöründe Türkiye’nin en eski ve en geniş ürün yelpazesine sahip kuruluşu olma özelliğini taşıyan ekoSolar, Uluslararası Güneş Enerjisi Teknolojileri Fuarı’na 5. kez katılacak.

80 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Günefl enerjili su pompalar› konusunda dünya lideri olan Alman Lorentz firmas›n›n ve de€iflik ülkelerden 15 ayr› flirketin Türkiye distribütörlü€ü yan›nda, yurt içinde çeflitli illerde genifl bayi a€› vas›tas› ile hizmet veren ekoSolar, kendi sektöründe Türkiye’nin en eski ve en genifl ürün yelpazesine sahip kuruluflu olma özelli€ini de tafl›yor. Bu sene 5. gerçeklefltirilecek Uluslararas› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›’na 5. kez kat›lacaklar›n› belirten ekoSolar Genel Müdürü ‹brahim Ocak’tan son dönemde yapt›klar› çal›flmalar hakk›nda bilgi ald›k.

SÖYLEŞİ

Panellerden tutun da oyuncaklara, eğitim setlerine kadar her fley var.

Günefl enerjisi ile sulama her zamanki gibi ana konular›m›zdan biri olacak.

Bunun yan› s›ra LED ayd›nlatma ürünleri ve küçük rüzgar türbinleri sergileyeceğiz.”

5. Uluslar aras› Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar›’na kat›l›yorsunuz. Fuarda sergileyece€iniz ürünlerden bahseder misiniz? “ekoSolar Ltd. fiti. olarak bu y›l 5. kat›l›m›m›z.

San›r›m bu fuara bu kadar istikrarl› kat›lan kurulufl say›s› çok azd›r. Yine ayn› formatta, günefl enerjisi sektöründe mevcut olan tüm ürünlerle kat›l›yoruz. Panellerden tutun da oyuncaklara, e€itim setlerine kadar her fley var. Günefl enerjisi ile sulama her zamanki gibi ana konular›m›zdan biri olacak. Bunun yan› s›ra LED ayd›nlatma ürünleri ve küçük rüzgar türbinleri sergileyece€iz.”

Firman›z 2011 y›l›n› nas›l geçirdi? 2012 y›l› için çal›flmalar›n›z ne yönde olacak?

Son çeyre€i son derece durgun geçen 2011 y›l›ndaki ciromuz 2010 y›l›n›n alt›nda gerçekleflti. 2012 y›l›n›n ilk çeyre€i de durgun geçti. Bu durgunluk k›smen a€›r k›fl flartlar›na ba€l› olsa da, k›smen de gizli bir ekonomik krizin sonucu olabilir.

2012 y›l›nda da büyüme hedefimizi koruyaca€›z, ancak gerçeklefltirebilmemiz ülkenin genel ekonomik koflullar›na ba€l› olacakt›r. Günefl enerjisi ile sulama konusunda tatmin edici teflviklerin ç›kmas›n› beklemekteyiz. ‹hracat›m›z› gelifltirebilmenin yollar›n› aramaktay›z.

Türkiye ve dünyadaki günefl enerjisi sektörünü nas›l de€erlendiriyorsunuz? Yeni teknolojiler ve sektörün gelece€i hakk›ndaki görüflleriniz neler?

Eklemek istedi€iniz bir konu, okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerine vermek istedi€iniz bir mesaj›n›z var m›?

Almanya gibi günefllenmesi bizim yar›m›z kadar olan ülkede bu sektör 200.000 kifliyi istihdam ediyorsa, bugünü ve yar›n› çok parlak bir sektör demektir. Bizim bugünlerdeki karanl›k sektörümüzün 2020 y›l›na kadar ayd›nlanma süreci yaflayaca€›n›, sonras›nda da parlayabilece€ini düflünmekteyim.

“Her f›rsatta dile getirmeye çal›flt›€›m gibi, sektörün kurumsallaflmaya, bir meslek kuruluflu çat›s› alt›nda birleflmeye ve çok kapsaml› bir e€itim deste€ine ihtiyac› vard›r.

Bunlar gerçekleflmedikçe hem pastan›n büyütülmesi, hem de kaliteli ürün ve hizmet sunulmas› oldukça zordur.”

82 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

AKTÜEL

Tolun Güneş Enerjisi Projelerinde Hizmet Yelpazesini Artırıyor

Türkiye’de irtibat ofisi bulunan İsviçre merkezli Tolun Consulting Trading, güneş enerjisi, telekomünikasyon ve çimento sanayi gibi çeşitli branşlarda temsilcilikler ve danışmanlıklar yapıyor.

84 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

Tolun Consulting Trading firmas› 17 y›l› aflan bir süredir ‹sviçre ile Türkiye baflta olmak üzere çeflitli ülkelerde ticari ve hukuki konularda u€rafl› gösteren bir kurulufl. Firma, günefl enerjisi, telekomünikasyon ve çimento sanayi gibi çeflitli branfllarda temsilcilikler ve dan›flmanl›klar yap›yor.

Tolun'un merkez ofisinin ‹sviçre oluflu ve Türkiye'de irtibat ofisinin bulunmas› kendisine her iki devletin hakim oldu€u pazarlarda uluslararas› birçok flirketi ve ürünü temsil etme, teknoloji ve know-how transferi konular›nda üstünlük sa€l›yor. Günefl enerjisi projelerinde hizmet yelpazesini artt›rma stratejik karar›n› alan Tolun teknoloji transferinden baflka, kaliteli ve makul fiyatta ana komponent temininde de stratejik iflbirlikleri yapm›fl bulunuyor. Hizmet yelpazesini de çözüm ortaklar› ile stratejik iflbirlikleri yaparak geniflletmifl olan Tolun, 500 kW üstü projeler için saha belirleme, hukuksal anlaflmalar›n yap›lmas›, sistemin enterkonnekte hatlara ba€lant› durumu, günefl enerjisi saha ölçümü, lisans baflvuru dosyas› haz›rlanmas› gibi gerekli prosedürlerin ikmal edilmesinden projenin üretime geçtikten sonraki yönetimine kadar hizmetleri veriyor.

500kW alt› projeler için de Tolun anahtar teslimi proje ve mühendislik, kurulum sonras› bak›m dahil tüm hizmetleri sunuyor. Tolun, kayna€›ndan temin ile maliyet / kalite optimizasyonu ve stratejik iflbirlikleri sayesinde tecrübe birikimini kullanarak müflteri memnuniyetini en üst seviyeye getirme amac›yla çal›flmalar›n› sürdürüyor.

AKTÜEL

Denizli Hükümet Binası, Elektriğini Güneşten Üretecek

GSR Enerji, 268 mimari proje arasından seçilerek yapımı gerçekleştirilen bölgenin ilk yeşil binası Denizli Hükümet Konağı’na 75 KWp fotovoltaik güneş enerjisi sistemi kurdu.

86 Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012

GSR Enerji, 2009 y›l›nda 268 mimari proje aras›ndan seçilen ve 2010 y›l›nda inflaat›na bafllanan Denizli Hükümet Binas›n›n günefl paneliyle elektrik üretimi projesini gerçeklefltirdi. Bölgede ilk yeflil bina olma özelli€i tafl›yan projede, 53 bin metrekarelik kullan›m alan›, aç›k ayd›nlatma, yönetim ve kültürel hizmet ünitelerinin enerji ihtiyac› GSR Enerji’nin kurdu€u günefl enerjisi santralinden karfl›lanacak. GSR Enerji taraf›ndan kurulan 75 KWp fotovoltaik günefl enerji sistemi Denizli Hükümet Binas›n›n her türlü elektrik ihtiyac›n› karfl›layabilecek flekilde projelendirildi.

GSR Enerji’nin projesi kapsam›nda, hükümet binas›n›n faaliyete geçmesi ile üretilen enerji fazlas›n›n flebekeye verilmesi de söz konusu olacak. Denizli Hükümet Binas›n›n çat›s›na kurulan GSR Enerji’nin günefl enerji sistemi, at›l bir alan olarak kalacak olan çat›ya elektrik üreten bir santral niteli€i kazand›r›yor. Sistemin en önemli özelliklerinden biri de flebeke ba€lant›s› sayesinde üretilen elektri€in akü grubu olmadan tüketilebilmesi. GSR Enerji bu büyüklükteki bir projeyi geride kalan k›fl flartlar›na ra€men 3 hafta gibi çok k›sa bir sürede kurdu.

AKTÜEL

Dünyada enerjinin önemi artt›kça temiz enerji kaynaklar›na yönelifl de dikkat çekici seviyelere ulaflt›. Ülkemize bak›ld›€›nda 2011 y›l›nda gerçekleflen 77 milyar dolarl›k cari a盀›n yüzde 67’si yani 51 milyar› enerji ithalat›m›zdan kaynaklanmakta. 60 milyar dolar cari aç›k öngörülen 2012 y›l›nda enerji pay› yine de€iflmemekte yaklafl›k 51 milyar dolar beklenmekte. Gerçeklefltirdi€i temiz enerji projelerleriyle cari aç›k sorununa da dikkat çeken GSR Enerji, akademik bir ekiple AR-GE çal›flmalar›n› sürdürmekte ve bu yönüyle farkl› sektörlerde devrim niteli€inde yenilik gelifltirme hedefinde. ÜLKEMİZDE KURULAN EN BÜYÜK TİCARİ GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ GSR Enerji Proje Gelifltirme Direktörü Hüseyin Mert, projeyle ilgili flu bilgileri verdi: “Denizli Hükümet Binas› fotovoltaik günefl enerji sistemi, ilk olma ve referans proje özelli€ine sahip. Y›ll›k yaklafl›k olarak 106 bin kWh (106,2 mWh) elektrik üretebilecek büyüklükte. Kurulu güç ve üretece€i elektrik bak›m›ndan oldukça önemli. Araflt›rma uygulamalar›, kamusal hibe -destek al›narak kurulan projeler haricinde ülkemiz de kurulan ticari projeler içerisinde flu anda en büyü€ü.

Ayr›ca yapt›€›m›z proje bundan sonra kurulacak santraller için de veri bankas› oluflturacak.

Verimlili€i ve yat›r›m fizibilitesi ile bundan sonra bölgeye yat›r›m planlayan giriflimcilerin ilgisini çekmesini bekliyoruz. Ayr›ca en büyük sanayi flehirlerinden birisi olan Denizli ilimizdeki flirketlerimize günefl enerjisinden kendi elektri€ini üretmeleri için ›fl›k tutacak. Sanayicilerimiz enerji maliyetlerini düflürecek ad›mlar› atabilecekler.” ÜLKEMİZİN GÜNEŞ POTANSİYELİNİ KULLANMIYORUZ Günefl enerjisi bak›m›ndan çok zengin bir konumda oldu€umuzu belirten GSR Enerji Proje Gelifltirme Direktörü Hüseyin Mert, “ 39’uncu paralelin alt›nda kalan güney bölgesi yaklafl›k 285 bin Megawatt gücünde santral kapasitesine sahip. Halen hidroelektrik, do€algaz çevrim, kömür, rüzgar ve di€er tüm kaynaklardan elektrik üreten toplam kurulu santral gücümüz ise 53 bin Megawatt seviyesinde. Bu karfl›laflt›rma günefl enerjisinden elektrik üretimi zenginli€imizi daha net anlat›yor. Türkiye’nin sadece yüzde 40’› kadar günefllenmeye sahip olan Almanya’da Fotovoltaik günefl enerji santrallerinin kurulu gücü yaklafl›k 25 bin Megawatt. Bu durum Türkiye olarak asl›nda gökyüzünde bize sunulmufl petrol kadar de€erli bir hazine oldu€unu gösteriyor.” dedi.

TÜRKİYE, 2020 YILINDA ELEKTRİK KESİNTİSİNE GİDEBİLİR Mert, “Türkiye Elektrik ‹letim fiirketi(TE‹Afi) 2011 y›l› ‘’Elektrik Enerjisi 10 y›ll›k Üretim Kapasite Projeksiyonu’’ çal›flmas›nda, 2020 y›l›nda büyüme h›z›na paralel, elektrik enerjisi talebini karfl›layamayaca€›m›z› ortaya ç›k›yor. Bu durum enerji ihtiyac›n›n artt›€› akflam saatlerinde elektrik kesintileri anlam›na geliyor. Bu krizi önlemeye yönelik yüzde 20 enerji tasarrufu sa€lanmas›n› öngören “Enerji Verimlili€i Strateji Belgesi’’ ve herkesin elektri€ini lisanss›z olarak üretebilmesini hatta fazlas›n› da€›t›m flirketlerine satabilmesine imkan sa€layan “Lisanss›z Elektrik üretimine ‹liflkin Yönetmelik’’ Türkiye aç›s›ndan giderek daha da önem kazan›yor” dedi. Elektrik fiyatlar›na gelen yüzde 10’luk zam oran›n› da de€erlendiren Mert, “ Elektrik fiyatlar›n›n da sürekli artt›€› göz önünde bulundurursak özellikle sanayi flirketlerimiz, toplu konutlar, AVM’ler gibi elektrik tüketimi çok fazla olan yerler için günefl enerjisi yat›r›m› cazip. GSR Enerji olarak biz, kendi elektri€ini üretmek isteyen herkese yat›r›m fizibilite raporunu haz›rlayarak, yat›r›m›n karl›l›€› ile ilgili bütün bilgileri sunmaktay›z” dedi.

GSR Enerji Proje Gelifltirme Direktörü Hüseyin Mert

Güneş Enerjisi Mart-Nisan 2012 87