Gunes Dergisi Mayıs/Haziran'12

Yıl: 2 Sayı: 17 Mayıs/Haziran 2012 GRUP BAŞKANI H. FERRUH IŞIK İLETİŞİM MAGAZİN GAZETECİLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. ADINA İMTİYAZ SAHİBİ MEHMET SÖZTUTAN GENEL MÜDÜR YARDIMCISI AHMET KIZIL ahmet.kizil@ihlasfuar.com SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ YUSUF OKÇU yusuf.okcu@img.com.tr EDİTÖR ÖMER ŞEN omer.sen@img.com.tr SANAT YÖNETMENİ ve BASKI SORUMLUSU İSMAİL GÜRBÜZ ismail.gurbuz@img.com.tr CONSEPT TASARIM RECEP ÜNAL recep.unal@img.com.tr REKLAM MÜDÜRÜ YASEMİN ALBAYRAK yasemin.albayrak@img.com.tr KURUMSAL İLETİŞİM MÜDÜRÜ EBRU PEKEL ebru.pekel@img.com.tr DIŞ İLİŞKİLER HAKAN KURT hakan.kurt@img.com.tr MUHASEBE MÜDÜRÜ MÜRSEL GÜRLER muhasebe@img.com.tr ABONE HATİCE ERDÖNMEZ hatice.erdonmez@img.com.tr CTP - BASKI İHLAS GAZETECİLİK A.Ş.

29 Ekim Cad. No: 23 34530 Yenibosna / İSTANBUL +212 454 30 00 ADRES 29 Ekim Caddesi No:23 34197 Yenibosna / İSTANBUL Tel.:+212 454 25 00 Faks:+212 454 25 98 www.gunesdergisi.com Solar Energy Magazine’de yer alan makalelerdeki fikirler yazarlarına aittir.

Yayınlanan ilanların sorumluluğu reklam verene aittir. Solar Energy Magazine’nin bütün yayın hakları İletişim Magazin San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. Yazılar kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.

Güneş Enerjisinde Yeni Dönem Modern dünyada enerji güvenliği, enerjiye ulaşılabilirlik, sürdürülebilir ekonominin temel taşlarından birini oluşturuyor.

Geçen yıllarda ağırlıklı olarak petrol ve madenler aracılığıyla yapılan elektrik üretimi, günümüz dünyasında zamanla yerini başta güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına bırakıyor. Bunun en güzel örneğini ise Almanya gösteriyor.

Alman hükümeti, Japonya'daki Fukuşima Dayiçi felaketi sonrasında nükleer enerjiye bağımlılığını azaltma yönünde adımlar atarak, bazı santrallerini kapattı. Kalan 9 santral, 2022'ye kadar kapatılacak. Bu yüzden de Almanya'nın ihtiyacını karşılaması için yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımlar hız kazandı. Bu yatırımlar sonucunda Almanya, güneş santrallerinden, güneşin en yüksek olduğu öğle zamanında, saatte 22 gigawatt elektrik üreterek güneş enerjisi üretiminde rekor kırdı. Bu miktar, 20 nükleer santralden elde edilecek elektrik enerjisine eşdeğer ve dünyada saat başına üretilen en yüksek güneş kaynaklı enerji.

Güneş enerjisi alanında dünyanın önde gelen ülkelerinden Almanya’dan gelelim bir güneş ülkesi olan Türkiyemize... Yüksek güneş alma seviyeleriyle, gelecekte çoğu Avrupa ülkesine oranla daha fazla enerji üretme potansiyeli bulunan ülkemizde de güzel gelişmeler oluyor. Örneğin, Türkiye'de yerli ve yabancı yatırımcıların uzun süredir beklediği güneş enerjisi santralleri konusundaki yatırımlara start veriliyor. Yine, dünyadaki son teknolojilerin ve Türkiye’de üretilen yeni ürünlerin bir arada sunulduğu Solarex İstanbul’un Türkiye’nin güneş enerjisi alanında üretim merkezi olması yolunda büyük adımlar atmasına fırsat tanıyan başarılı organizasyonları. Bu çerçeveden resme baktığımızda, Türkiye’nin geleceğinin aydınlık ve güneşli olduğunu görüyor ve buna inanıyoruz. EPDK Başkanı Hasan Köktaş’ın da dediği gibi "Artık Ülkemizde Güneş Bir Başka Doğacak.”

Saygılarımızla.

Solarex İstanbul 5. Yılında da Başarıyla Gerçekleştirildi

Güneş Enerjisi Yatırımları Start Alıyor “Akıllı Binalarla 10 Milyar Dolar Tasarruf Ederiz”

“Geleceğin Enerji Alanı Güneş Olacak” Sürdürülebilir bir gelecek için hepimize görev düşüyor

GENSED Yeni Yönetim Kurulunu Seçti

Denizli Hükümet Binası, Elektriğini Güneşten Üretecek Güneş Enerjisinde Tekno&Enerray İşbirliği

Solarex İstanbul’da Sektöre Yön Verecek Yenilikler Sergilendi

reklam indeksi ABB . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 ÇATAKLI . . . . . . . . . . . . .45 ELSE ENERJİ . . . . . . . . . .19 ERK MÜHENDİSLİK . . . . . .63 INTER SOLAR . . . . . . . . . .41 İPEKLER ENERJİ . . . . . . . .27 LCS . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 MAGE SOLAR . . . . . . . . . .49 PV SEC . . . . . . . . . . . . . . .11 SERGÜN . . . . . . . . . . . . . .61 SOLARTÜRK . . . . . .59 –A.K. SOLIMPEKS . . . . . . . . . . .15 ZAFER AKÜ . . . . . . . . . .Ö.K.

AKTÜEL

l u b n a t s İ x e r S ol a 5. Yılında da Başarıyla

Gerçekleştirildi

Her geçen yıl daha yüksek bir katılım ve başarı ile gerçekleşmekte olan Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı 12-14 Nisan 2012 tarihlerinde, İstanbul Fuar Merkezi’nin 9. ve 10.

Salonları’nda sektör profesyonellerini bir araya getirdi.

4 Mayıs-Haziran 2012

Türkiye’de 2008 yılından itibaren her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen en istikrarlı uluslararası enerji etkinliği, Solarex İstanbul’un 5. yılında da başarıyla gerçekleştirildi. Her geçen yıl daha yüksek bir katılım ve başarı ile gerçekleşmekte olan Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı 12-14 Nisan 2012 tarihlerinde, İstanbul Fuar Merkezi’nin 9. ve 10. Salonları’nda sektör profesyonellerini bir araya getirdi. İhlas Fuarcılık tarafından düzenlenen fuarın açılışında, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Bakan Yardımcısı Doç.

Dr. Murat Mercan, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Gensed (Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği) Başkanı Prof. Dr. Engin Türe, İhlas Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yavuz Özgün ve İhlas Fuarcılık Genel Müdürü Ahmet Kızıl yer aldılar.

SOLAREX HEDEFLERİNİ HER GEÇEN GÜN BÜYÜTÜYOR Açılışta bir konuşma yapan, İhlas Holding Başkan Yardımcısı Yavuz Özgün, “İhlas Fuarcılık olarak, bu fuar şirketimizin 97. fuarıdır. Geçtiğimiz yıl 22 bin ziyaretçi tarafından ziyaret edilen Solarex İstanbul, güneş enerjisi çevre dostu firmalar tarafından ilgi görmüştür. Fuarımız, hedeflerini her geçen gün büyüten firmalarımızı, profesyonel ziyaretçiler ile buluşturmayı başaracak, ticareti canlandıracak ve bilgi akışı sağlayacaktır” dedi.

BAYRAKTAR: “ENERJİ GELİŞEN DÜNYA İÇİN EN ÖNEMLİ İHTİYAÇ” T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar ise, “Enerji, insan hayatı için, gelişen dünya için en önemli ihtiyaç. Nasıl ki

yaşayabilmemiz için damarlarımızda kan dolaşıyorsa, teknoloji ilerledikçe ve refah arttıkça enerjiye olan ihtiyacımız da artıyor.

Artık dünya, fosil esaslı yakıt tüketmekten kaçınmaya başladı. Çünkü bu yakıtlar, hem tükenmekle yüz yüze, hem de doğaya karbondioksit salıp iklim değişikliğine ve ciddi kirliliklere sebep oluyor. Bu yüzden artık güneş enerjisi, rüzgar enerjisi ve jeotermal enerji gibi yenilenebilir enerji konusunda çalışılmaktadır “ diye konuştu.

VALİ MUTLU: “SOLAREX, GÜNEŞ ENERJİSİNE YATIRIM YAPANLAR İÇİN BİR FIRSAT VE TANITIM ALANI” Açılışa katılan İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu ise, “Bugün çok enerjik bir toplantı yapıyoruz. İstanbul bitmez tükenmez

Mayıs-Haziran 2012 5

AKTÜEL

enerjisiyle ülkemize güç katıyor. İstanbul’da 2011 yılında bir yıl öncesine göre enerji tüketimi %18 artmıştır. Bu da ülkemizin gelişmesi, refahı ve insanımızın daha mutlu yaşadığının bir göstergesidir. Enerji üretmek günümüzde ayrıca önem kazanmıştır. Bu konuda ciddi yatırımlar yapmamız gerekiyor.

Bu fuarda bu alanda yatırım yapan çok sayıda sanayicimiz bir araya gelmiştir. Yerli ve yabancı katılımcılar, güneş enerjisi gibi bir enerjinin bize daha fazla neler kazandırabileceği konusunda bilgi alışverişinde bulunabilecek” dedi.

TÜRKİYE ÜRETİM ÜSSÜ OLMAYI HEDEFLİYOR Çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini kabul ettiren güneş enerjisi

6 Mayıs-Haziran 2012

sistemleri, teknoloji olarak ilerleme ve maliyet bakımından düşme göstermiştir.

Modern yaşamda enerjiye olan bağımlılığımız gittikçe artarken, aynı zamanda çevreye verdiğimiz tahribatın geç de olsa farkına varıp, çevreyle uyumlu ve daha temiz enerji kaynaklarına yönelmekteyiz. Elektrik, doğal gaz vs gibi oldukça pahalı olan kaynaklardan ayrı olarak, evinizde istediğiniz kadar sıcak su elde etmeniz bu harika sistemlerle mümkün olabilmektedir.

Türkiye’nin enerji ihtiyacının dışa bağımlı olmadan, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla karşılanabileceğini belirten güneş enerjisi sektörünün liderleri, 12- 14 Nisan tarihleri arasında, İstanbul Fuar Merkezi 9. Ve 10.

Hollerde bir araya geldiler. Toplumun güneş enerjisinin bilincinde olmadığını, güneş

enerjisinin ne kadar büyük bir potansiyeli olduğunun ve bunun neler getireceğinin bilinmediğini belirten akademisyenler, 3 gün boyunca verdikleri konferanslarla halkı bilinçlendirdiler. Önümüzdeki yıllarda güneş enerjisinin “parlayacağını” belirten profesyoneller, Türkiye’nin ilk ve tek güneş enerjisi konulu fuarı olan Solarex İstanbul’da, temiz enerjinin önemini anlattılar. Türkiye’nin ilk ve tek güneş enerjisi konulu fuarı olan Solarex İstanbul, Türkiye’nin güneş enerjisi alanında üretim merkezi olması yolunda büyük adımlar atılmasına fırsat tanıdı.

Sektöre beşinci kez ev sahipliği yapan fuar, dünyadaki son teknolojilerin bir arada sunulduğu ticari bir platform olmayı hedefliyor. 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, üretim, yan sanayi,

Türkiye’nin ilk ve tek güneş enerjisi konulu fuarı olan Solarex İstanbul, Türkiye’nin güneş enerjisi alanında üretim merkezi olması yolunda büyük adımlar atılmasına fırsat tanıdı.

Sektöre beşinci kez ev sahipliği yapan fuar, dünyadaki son teknolojilerin bir arada sunulduğu ticari bir platform olmayı hedefliyor.

Mayıs-Haziran 2012 7

ihracat, ithalat ve pazar gelişiminin yanı sıra, nihai tüketici için de büyük fırsatlar sunuyor.

TÜRKİYE ENERJİ PİYASASI YENİ YATIRIMCILARINI BEKLİYOR Her yönüyle yeni yatırımlara hazır olan Türkiye enerji piyasası, yeni enerji projeleri ile çok hızlı yol alıyor ve sektörün önemi her geçen gün artmaya devam ediyor. Türkiye’de hızla gelişen bir katılımcı kitlesine doğru giden Solarex İstanbul Fuarı, artık tam anlamıyla oturmuş bir organizasyon olup bundan sonraki süreçte de yurt dışı katılımcıların yoğun ilgisi ve katılımıyla yoluna devam ediyor.

GÜNEŞ TEKNESİ VE GÜNEŞ ARABASI PROJELERİ YOĞUN İLGİ GÖRDÜ Fuarda, İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından sergilenen güneş teknesi ve güneş arabası büyük ilgi gördü. Toyota firması tarafından, güneş enerjisi ile çalışan araç sergilenirken, Anadolu üniversitesinin güneş arabası ve Unido - Ichet tarafından getirilen güneş karavanı da fuarın ilgi çeken diğer standları oldular. 12- 14 Nisan tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi Yeşilköy’de 9.

Ve 10. Salonlarda gerçekleştirilen fuar, çok sayıda seminere de ev sahipliği yaptı. 3 gün boyunda temiz enerjinin öneminin

8 Mayıs-Haziran 2012

vurgulandığı fuarda, Epdk, Tedaş ve Teiaş’ın gerçekleştirdiği sunumlar, hem ziyaretçiler hem de katılımcılar tarafından ücretsiz olarak takip edildi. Fuarın açılışını yapan, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanı, Erdoğan Bayraktar, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Bakan Yardımcısı Doç Dr. Murat Mercan, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Gensed (Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği) Başkanı Prof. Dr. Engin Türe, İhlas Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yavuz Özgün ve İhlas Fuarcılık Genel Müdürü Ahmet Kızıl, açılış sonrasında tüm standları gezerek bilgi aldılar.

POTANSİYELİ BİLİNMEYEN ENERJİ; GÜNEŞİN ÖNEMİNİN ANLATILMASI HEDEFLENİYOR Solarex İstanbul Fuarı, konferansları ile hem katılımcı firmalara hem de ziyaretçilerine temiz enerjinin önemini anlatmayı hedefliyor. Özellikle renkli seminerler gerçekleştirilen fuarda, sektörün öncü yerli ve yabancı kuruluşları tarafından verilen konferanslar ile sektör aydınlatıldı. İstanbul Teknik Üniversitesi’nin “Güneş Teknesi” ve “Güneş Arabası”, Toyota’nın “Güneş Enerjili Arabası”, Anadolu Üniversitesi tarafından getirilen “Güneş Aracı”, Unido- İchet’in “Güneş Karavanı”, fuarın ilgi çeken projelerinden oldu.

Mayıs-Haziran 2012 9

AKTÜEL

Solarex İstanbul Fuarı, konferansları ile hem katılımcı firmalara hem de ziyaretçilerine temiz enerjinin önemini anlatmayı hedefliyor. Özellikle renkli seminerler gerçekleştirilen fuarda, sektörün öncü yerli ve yabancı kuruluşları tarafından verilen konferanslar ile sektör aydınlatıldı.

10 Mayıs-Haziran 2012

ENERJİ SEKTÖRÜNÜN ÖNEMİ DAHA DA ARTMAKTA “Solarex İstanbul” Fuarı, sektörün lider firmalarının ve temsilcilerinin buluştuğu bir organizasyon. Avrupa’daki ve dünyadaki gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyleyen 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İstanbul’un katılımcısı pek çok firma, fuar sayesinde bir araya geldiklerini ve Türkiye’de yeni yatırımlar konusunda görüşebildiklerini, bu gelişmeler sonrasında da gelecek yıllarda sektör için olumlu bir takım gelişmeler yaşanacağını belirtiyor.

SEKTÖRE İLGİLİ KURUMLARDAN TAM DESTEK VAR Sektörde ilk defa İhlas Fuarcılık tarafından düzenlenen “Güneş Enerjisi Teknolojileri” Fuarı, konusuyla ilgili kurumlar tarafından da tam destek görüyor. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, T.C. İstanbul Valiliği, KOSGEB, Gensed (Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği), Uftp ( Ulusal Fotovoltaik Teknoloji

Platformu), T.C. Orman Genel Müdürlüğü Orköy Daire Başkanlığı, OSTİM Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri Kümelenmesi, Aküder (Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicileri Derneği), Unido- İchet, Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü, JCI Avrasya Enerji Takımı, Ae2 Project Takımı, Alosbi (Aliağa Organize Sanayi Bölgesi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Fizik Mühendisleri odası ile birlikte çok sayıda yayın ve web sitesi tarafından da tam destek görüyor.

AKTÜEL

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar:

“Akıllı Binalarla 10 Milyar Dolar Tasarruf Ederiz”

İhlas Fuarcılık tarafından düzenlenen 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı SOLAREX’in açılışında konuşan Bakan Bayraktar, Türkiye’nin 2012 yılında enerji için 65 milyar dolar ödeyeceğini belirterek, "Bu çok ciddi bir rakam. Bu rakamın yarısını binalar tüketiyor. Kentsel dönüşümle birlikte binalarımızı güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerjiden yararlanan, atık suyunu değerlendiren sistemlerle inşa edeceğiz” dedi.

12 Mayıs-Haziran 2012

Kentsel dönüşümde akıllı binalara öncelik verileceğini bildiren Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, "Türkiye’nin 2012 yılında enerji için 65 milyar dolar ödeyeceği düşünüldüğünde sadece akıllı binalardan yılda 10-12 milyar dolarlık tasarruf edebiliriz" dedi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, kentsel dönüşümle birlikte yeşil ve akıllı binaların inşa edileceğini ve bu yeni sistemle yılda 1012 milyar dolarlık tasarruf edileceğini söyledi.

ENERJİDE HEDEF YENİLENEBİLİR KAYNAKLAR İhlas Fuarcılık tarafından düzenlenen 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı SOLAREX’in açılışında konuşan Bakan Bayraktar, Türkiye’nin 2012 yılında enerji için 65 milyar dolar ödeyeceğini belirterek, "Bu çok ciddi bir rakam. Bu rakamın yarısını binalar tüketiyor. Kentsel dönüşümle birlikte binalarımızı güneş enerjisi, rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerjiden yararlanan, atık suyunu değerlendiren sistemlerle inşa edeceğiz” dedi. Bakan

Bayraktar şunları söyledi: "Enerji, insan hayatı için, gelişen dünya için en önemli ihtiyaç. Nasıl ki yaşayabilmemiz için damarlarımızda kan dolaşıyorsa; teknoloji ilerledikçe, refah arttıkça enerjiye olan ihtiyacımız artıyor. Artık dünya, fosil esaslı yakıt tüketmekten kaçınmaya başladı. Çünkü bu yakıtlar, hem tükenmekle yüz yüze, hem de doğaya karbondioksit salıp iklim değişikliğine ve ciddi kirliliklere sebep oluyor.

Bu yüzden, artık güneş enerjisi, rüzgar enerjisi ve jeotermal enerji gibi yenilenebilir enerji konusunda çalışmaktadır" Bakan Bayraktar, kentsel dönüşümde valiliklerin koordinesinde belediyelerin ön planda olacağını, hak sahipleriyle anlaşan ve arazisini hazırlayan belediyelerde dönüşümün başlanacağını dile getirdi. Bakan Bayraktar, ayrıca düzenlenen fuarın sektörün gelişimine büyük katkısı olacağını ifade etti. İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KÜRESEL MÜCADELEYİ GEREKTRİYOR Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, iklim değişikliğinin küresel bir sorun olduğunu ve küresel mücadeleyi gerektirdiğini belirterek, “Sorun ortak ama sorumluluklar farklı olmalıdır” dedi.

Türkiye’nin de iklim değişikliğiyle küresel mücadelede yerini alarak, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne 24 Mayıs 2004, Kyoto Protokolü’ne ise 26 Ağustos 2009 tarihinde taraf olduğunu anlatan Bakan Bayraktar, “İklim değişikliğiyle mücadele kapsamında, iklim değişikliği strateji belgesi hazırlanarak, ilgili sektörlerde sera gazı emisyonu kontrolü ve iklim değişikliğine uyuma yönelik ilkeler ve stratejik hedefler belirlenmiştir. Strateji Belgesi’nin uygulamaya konmasını temin etmek amacıyla 2011-2023 yılları arasında uygulayacağımız ve bir yol haritası niteliği olan İklim Değişikliği Eylem Planımızı tamamlamış bulunmaktayız” dedi. Bakan Erdoğan Bayraktar, eylem planında belirledikleri çalışmalarla ilgili şu bilgileri verdi: “Enerji sektöründe, 2023 yılına ulaşıldığında, yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam enerji tüketimimiz içindeki payının yüzde 30’a çıkarılması, birincil enerji yoğunluğunun azaltılması, mevcut linyit santrallerinin rehabilitasyonu, akıllı şebeke uygulamaları gibi önemli hedeflerimiz yer almaktadır. Bina sektöründe, enerji verimli ve iklim duyarlı bina kriterlerinin oluşturulması, toplu

konutlarda binaların enerji ihtiyacının karşılanmasında bölgesel ısıtma, kojenerasyon uygulamaların başlatılması, jeotermal enerji, güneş enerjisi, rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının ısınma ve aydınlatma gibi alanlarda kullanılmasının yaygınlaştırılması öngörülmektedir.” Mevcut binalarda 2017 yılına kadar, yeni yapılacak binalarda ise 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren enerji kimlik belgesi alınmasının zorunlu hale getirildiğini hatırlatan Bakan Bayraktar, “Ayrıca kamu kurumlarımızın ihalelerinde çevreci bir bakış çerçevesinde ‘yeşil ihale’ uygulamasının başlatılması gündemdedir” dedi. Bakan Bayraktar, bu çalışmalar vesilesiyle binalarda yüzde 45–50 oranında enerji tasarrufu sağlanarak, sera gazı emisyonları önemli ölçüde azaltılarak iklim dostu, marka şehirler inşa edeceklerini belirtti.

Bakan Bayraktar, “İklim değişikliğiyle mücadele kapsamında, iklim değişikliği strateji belgesi hazırlanarak, ilgili sektörlerde sera gazı emisyonu kontrolü ve iklim değişikliğine uyuma yönelik ilkeler ve stratejik hedefler belirlenmiştir.” dedi.

Mayıs-Haziran 2012 13

AKTÜEL

İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu

“Geleceğin Enerji Alanı Güneş Olacak”

Geleceğin enerji dolu alanı güneş enerjisi olacak diyen İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu; “Tükenmekte olan fosil enerji kaynaklarından çevreci olmayan bu kaynaklardan artık temiz enerjiye geçmiş olacağız.

Hayatımızın her alanında, oturduğumuz mekanlarda, kullandığımız araçlarda bu teknolojileri daha yoğun kullanmamız gerekiyor” dedi.

14 Mayıs-Haziran 2012

İhlas Fuarcılık tarafından düzenlenen 5. Uluslar arası Güneş Enerjisi Teknolojileri Fuarı SOLAREX İstanbul Fuarı’nın açılışında konuşan İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu; "Bugün çok enerjik bir toplantı yapıyoruz.

Enerji dolu bir şehirdeyiz. İstanbul bitmez tükenmez enerjisiyle Türkiye’ye güç katıyor, enerji veriyor” dedi.

Bütün bu gücüne rağmen İstanbul’un daha çok enerjiye, Türkiye’nin daha fazla enerjiye ihtiyacı var diyen Mutlu sözlerini şöyle sürdürdü: İstanbul'da 2011 yılında bir yıl evveline göre enerji tüketimi %18 artmış bu da ülkemizin gelişmesi, refahı ve insanımızın daha fazla enerji tüketerek daha mutlu yaşadığının göstergesidir. Elbette ki bunu daha da arttırmak bizim hedeflerimizin arasında. İstiyoruz ki daha enerjik bir ülke olalım, daha fazla üretelim, daha fazla tüketelim ve bundan bir mutluluk tablosu çıkartalım.

Ama enerjiyi tüketmek keyifli olsa da enerjiyi üretmek o kadar kolay değil. Bu konuda ciddi yatırımlar yapmamız gerekiyor. Bu fuarda bu alanda yatırım yapan 160 tane sanayicimiz bir araya geldi. 60 tanesi farklı ülkelerden 100 tanesi yerli girişimcimiz. İhlas Fuarcılık yeni bir fuarcılık hizmetiyle, yenilenebilir enerjiye, güneş enerjisine yatırım yapanlara burada yeni bir fırsat ve tanıtım alanı doğurdu. Bu fuarda güneş enerjisi gibi bir enerjinin bize daha fazla neler kazandırabileceği hakkında önemli bilgi alışverişi yapabilecek. Yeni teknolojileri yakından göreceğiz.”

Geleceğin enerji dolu alanı güneş enerjisi olacak diyen İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu; “Tükenmekte olan fosil enerji kaynaklarından çevreci olmayan bu kaynaklardan artık temiz enerjiye geçmiş olacağız. Artık bizim hayatımızın her alanında, oturduğumuz mekanlarda, kullandığımız araçlarda bu teknolojileri daha yoğun kullanmamız gerekiyor. Ben bu fuardan kendime göre bir pay hemen aldım.

Konutumuzu güneş enerjisi kullanır hale getireceğim.

Benim bu fuardan ilk istifadem bu oldu. Bu manada bunun yaygınlaştırılması ve bize sonsuz bir nimet olarak verilmiş olan ve yaşamış olduğumuz ülkeyi de güneş ülkesi olarak tarif edebilme imkanımız var, bu enerjiden istifade etmenin zamanı çoktan geldi ve geçiyor diye düşünüyorum. Konutlarda, araçlarda, sanayide, ülkemizde daha fazla güneş enerjisi kullanılmasında bu fuarın bize ufuk kazandırmasını diliyorum” dedi.

AKTÜEL

Güneş Enerjisi Yatırımları Start Alıyor

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü, Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Lisans Başvurularına ilişkin yarışma yönetmeliği, Resmi Gazete'nin 29 Mayıs günü yayımlanarak, yürürlüğe girdi. EPDK, fizibilite çalışmalarını tamamlayan yatırımcıların başvurularını 10-14 Haziran 2013 tarihleri arası kabul edecek.

16 Mayıs-Haziran 2012

YÜKSEK güneş alma seviyeleriyle, gelecekte çoğu Avrupa ülkesine oranla daha fazla enerji üretme potansiyeli olan Türkiye’de, güneş enerjisi yatırımlarına yönelik başvuru alma tarihleri belirlendi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, güneş enerjisi lisans başvurularının 10-14 Haziran 2013 tarihlerinde alınacağını açıkladı.

Güneş alma seviyelerine göre dünyanın en cazip ülkelerinden biri olan Türkiye’de, yerli ve yabancı yatırımcılar uzun süredir güneş enerjisi santralleri konusunda çıkacak kararları bekliyordu. EPDK, yakın zamanda güneş santralleri kurulmasına yönelik aldığı kararları kamuoyuna duyuracak.

GÜNEŞ ENERJİSİ LİSANSI İÇİN BAŞVURULAR 2013’TE YAPILACAK EPDK Başkanı Hasan Köktaş, 2013 Haziran ayında santral başvurularını almaya başlayacaklarını belirtirken, yatırımcıların da bu tarihe kadar fizibilite çalışmaları ile lisans belgelerini tamamlamış olması gerektiğini vurguladı. Güneşte her bir megavat (MW) santral için en fazla 20 dönümlük arazi başvurusu kabul edileceğini belirten Köktaş, güneş enerjisinde bir MW’ın bile kapladığı geniş alana dikkat çekti. Yatırımcıların önünde çok ciddi fırsatlar olduğunu dile getiren Köktaş, şöyle konuştu: “Ancak, bu yatırımlar yapılırken tarım arazilerini de korumak zorundayız. Hiç bir şekilde güneş lisansları tarım arazileri üzerine verilmeyecek.

Yenilebilir enerji kaynaklarının olduğu yere yenilenebilir enerji kaynağı başvurusu almayacağız.” Türkiye’de YEK Kanunu kapsamında (Yenilenebilir Enerji Kaynakları) güneşte toplam kurulu gücün 600 MW’yi geçemeyeceğine vurgu yapan Köktaş, şöyle devam etti: “Biliyoruz ki bu rakam önümüzdeki yıllarda 600 MW’la başlayıp, binlerce MW’a ulaşacak. İhtiyaç hasıl olduğunda mutlaka mevzuat gözden geçirilir.”

TEİAŞ’A BİLDİRİLEN BAŞVURULAR, YARIŞMAYA KATILABİLECEK GES PROJELERİ OLACAK Elektrik piyasasında güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılan üretim lisansı başvurularından EPDK tarafından yarışma yapılmak üzere TEİAŞ'a bildirilen başvurular, yarışmaya katılabilecek GES projeleri olarak ilan edilecek. Yarışmaya katılabilecek GES projelerine ilişkin listeler, TEİAŞ'ın internet sayfasında yayımlanacak. Yönetmelikte belirlenen belgeleri eksiksiz olarak TEİAŞ'a sunan başvuru sahibi

yarışmaya katılacak. Yarışma TEİAŞ'ın belirlediği yer, gün ve saatte yapılacak. Yarışmaya katılma hakkı elde eden şirketler ile bu şirketlerin yarışmaya girecekleri bölge ve/veya trafo merkezleri ile yarışmaya katılacakları kurulu güçlerine ilişkin bilgiler ve yarışmanın yapılacağı yer, gün ve saat, TEİAŞ'ın internet sayfasında yayımlanacak. TEİAŞ'ın internet sayfasındaki yayım tarihi ile teklif verme tarihi arasındaki süre 30 takvim gününden az olmayacak. Yarışma, TEİAŞ tarafından oluşturulan bir komisyon tarafından yapılacak. Teklifler kapalı zarf ile alınacak. Tekliflerde, GES Eksiltme Bedeli teklif miktarı virgülden sonra bir haneden fazla olmamak üzere ABD dolar cent olarak rakam ve yazı ile açık olarak yazılacak. Rakam ve yazı ile yapılan teklif miktarının farklı olması halinde, yazılı miktar esas alınacak. GES Eksiltme bedeli tekliflerini içeren kapalı zarflar, yarışmaya katılan şirket temsilcilerinin huzurunda açılarak kayda alınacak.

Yarışma sonuçları, TEİAŞ'ın bağlantı görüşleri ile EPDK'ya bildirilecek. Yarışmaya katılmayan, katılan ancak belgeleri geçersiz ya da eksik olan ve en yüksek teklifi veren şirket/şirketlerin unvanları, teklif miktarları ile komisyon tarafından gerekli görülecek diğer hususlar, TEİAŞ tarafından 30 gün içerisinde EPDK'ya bildirilecek. Yarışmayı kazanan şirket, Kanunda belirlenen süre boyunca YEK destekleme mekanizmasından çıkma talebinde bulunamayacak.

Lisans verilmesi EPDK tarafından uygun bulunan şirket ile TEİAŞ arasında EPDK tarafından belirlenen süre içerisinde GES Eksiltme Bedeli Anlaşması imzalanacak.

GES Eksiltme Bedeli Anlaşması imzalanmazsa, TEİAŞ, ilgili şirket tarafından kendisine sunulan banka teminat mektubunu irat kaydedecek.

Mayıs-Haziran 2012 17

AKTÜEL

GENSED Yeni Yönetim Kurulunu Seçti

Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği, kısa bir süre önce yapılan 2.Olağan Genel Kurulda göreve gelen Prof. Dr. Şener Oktik başkanlığındaki yeni yönetim kurulu ile toplandı. Yeni yönetim kurulu, önümüzdeki günlerde komisyonları da oluşturarak derneğin her alanda etkin bir hale getirilmesi için çalışmalarına devam edecek.

Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) yeni yönetim kurulu yapılan seçim çalışmalarının ardından görevine başladı. 2009 yılında kurulan, güneş elektriği konusunda faaliyet gösteren birçok özel ve tüzel kişiliğin oluşturduğu en büyük sektör derneği olan GENSED’in yeni yönetim kurulu 2 yıl boyunca görevini sürdürecek. Prof.Dr.Şener Oktik ise Yönetim Kurulu Başkanı olarak göreve başlayacak. 11 Mayıs 2012 tarihinde Taksim Hill Otel’ de gerçekleştirilen GENSED Yönetim Kurulu seçimlerinde, oy verme işlemlerinin ardından gerçekleştirilen oy sayımı ardından 9 kişilik yeni yönetim kurulu seçildi.

GENSED’in yeni yönetim kurulunun asil ve yedek üyeleri seçiminin ardından yönetim kurulu dernek başkanını seçmek üzere seçimi tamamlayarak toplantıyı sona erdirdi. Sektörde uzun yıllar güneş teknolojileri ile ilgili çalışmalarda bulunmuş, akademisyen kimliği ile de çok başarılı çalışmalar veren ve şu anda Şişecam ARGE Başkanı olarak görev yapan Prof.Dr.Şener Oktik ise Yönetim Kurulu Başkanı olarak yeni dönemde göreve başlayacak.

18 Mayıs-Haziran 2012

GENSED’in yeni yönetim kurulu şu isimlerden ve firmalardan oluştu: Erinç Kısa (Polat Enerji), Hakan Erkan (Arien Enerji) İsmail Hakkı Karaca (Solimpeks Enerji), Mehmet Emre Okuyan (Borusan EnBW Enerji), Osman özberk (Solartürk Enerji) Ömer Cihan Karahan (Merk Solar Enerji), Sinan Bubik (Siemens), Şadi Büyükkeçeci (KCetaş), Prof. Dr. Şener Oktik (Şişecam) SEÇİM SONRASI YENİ YÖNETİM KURULU TOPLANDI Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED), kısa bir süre önce yapılan 2.Olağan Genel Kurulda göreve gelen Prof. Dr. Şener Oktik başkanlığındaki yeni yönetim kurulu toplandı. 31 Mayıs Perşembe günü Kozyatağı’nda ki dernek ofisinde yapılan toplantıda, Yönetim Kurulu üyeleri eksiksiz katıldılar.

Toplantıda alınan ortak kararla, bundan sonraki süreçte dernek genel sekreterliğine, sektörde uzun yıllar faaliyet göstermiş engin deneyimlere sahip olan Elektronik Yüksek Mühendisi Ahmet Yurdayol getirildi. Yeni yönetim kurulu, önümüzdeki günlerde komisyonları da oluşturarak derneğin her alanda etkin bir hale getirilmesi için çalışmalarına devam edecek.

SÖYLEŞİ

GENSED Başkanı Prof. Dr. Şener Oktik:

“Sürdürülebilir bir gelecek için hepimize görev düşüyor”

20 Mayıs-Haziran 2012

Amacı güneş enerjisini Türkiye'nin en önemli enerji kaynağı haline getirmek olan Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED), bu doğrultuda güneş enerjisi konusunda faaliyet gösteren şirketler, akademisyenler ve bireylerin yer aldığı önemli bir adres.

2009 yılında kurulan, güneş elektriği konusunda faaliyet gösteren birçok özel ve tüzel kişiliğin oluşturduğu en büyük sektör derneği olan GENSED, geçtiğimiz ay gerçekleştirdiği 2.Olağan Genel Kurulda yeni yönetim kurulunu belirledi. Seçim sonrası Yönetim Kurulu Başkanı seçilen Prof. Dr. Şener Oktik, bu görevini iki yıl boyunca sürdürecek. Sektörde uzun yıllar güneş teknolojileri ile ilgili çalışmalarda bulunmuş, akademisyen kimliği ile de çok başarılı çalışmalar veren ve şu anda Şişecam Ar-Ge Başkanı olarak görev yapan Prof.Dr.Şener Oktik’le GENSED çatısı altında yapacağı çalışmaları konuştuk.

GENSED’in yeni başkanı olarak izleyeceğiniz strateji, kısa ve uzun vadedeki hedef ve projeleriniz ve yapmak istediğiniz çalışmalardan bahseder misiniz?

“Güneş Enerjisi” sektörünün paydaşları olarak, GENSED çatışı altında bir araya gelen bizler, Türkiye’deki enerji dengeleri ile “Güneş Enerjisinden Elektrik Enerjisi Üretme-Fotovoltaik Sektörü”ndeki bilimsel, teknolojik ve ekonomik gelişmelere bağlı

olarak, ülkemizin sahip olduğu potansiyelin sektörün değer zincirinin bütün halkalarında doğru kullanılması için ortak aklını oluşturmaya çalışıyoruz. Ülkemiz sanayisinin olgunluk kazandığı çok sayıda sektördeki birikim fotovoltaik değer zincirinin halkalarına transfer edilebilir. Sektördeki ileri teknoloji ve yatırım gerektiren polislisyum üretimi, silisyum kristal büyütme, dilimleme, göze(güneş pili) üretimi alanlarında endüstriyel ölçekte herhangi bir birikimimiz olmamasına karşın, laboratuar ölçeğinde sınırlı sayıda çalışmalar süre gitmektedir.

Ancak bu alanlara kolayca transfer edilebilir teknoloji, altyapı ve yetişmiş insan kaynaklarına sahip sanayilerimiz uluslararası yarışta yerlerini almışlardır.

Bu alt sektörlerinde ülkemizde henüz endüstriye örnekler olmadığı için girişimcilerin tedirgin yaklaşımları uluslararası ortaklıklar ve güçlü devlet teşviki ile aşılabilir. GENSED bu alanlara yatırım planlarına yol gösterici olacak teknik ve ekonomik raporların hazırlanmasında yol gösterici olmalıdır.

Değer zincirinin diğer halkalarında; modül üretimi ve bu üretimle ilgili göze dışında bütün bileşenler, güç elektroniği, güç santrallerinin planlanması, kurulumu, işletilmesi, bakımı, geri dönüşüm sektörü ve bunların finansmanında ülkemiz endüstriyel ölçekte olgunluğa sahiptir. Bu alt sektörlerde faaliyet gösteren yüzü aşkın firma ulusal olduğu kadar uluslararası faaliyetler

GENSED’in yeni Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Şener Oktik: “GENSED Yönetim Kurulu olarak, Türkiye’nin yakın gelecekte gerçekleştireceği 500kW altı ve 500kW üstü fotovoltaik güç sistemi kurumlarına dayalı olarak, sektörün farklı alanlarında ortaya çıkacak, önemli fırsatların itici gücü ile ülke içinde ve dışında yarışan ‘Türkiye Fotovoltaik Sektörü’ nü temsil etme sorumluluğunun onurlu yükünü taşıyoruz” dedi.

Mayıs-Haziran 2012 21

SÖYLEŞİ

içindedir. GENSED bu firmaların mesleki örgütlenmesini bir çatı altında toplayabilmek için yola çıkmıştır, hızla büyüyen ve güçlenen Derneğimizin 11 Mayıs 2012 Cuma günü Taksim Hill Otel’de yapılan GENSED 2.Olağan Genel Kurul Toplantısı, her ölçekte bu birlikteliğin kararlı ve saygın adımlarla sektörü temsil ettiğinin güzel bir göstergesi olmuştur. GENSED’in kısa sürede bugüne gelmesinde emeği geçen bütün paydaşlarımıza iki yıl birlikte görev yapacağımız “Yönetim Kurulu”, bütün GENSED üyeleri ve sektör adına şükranlarımı sunarım. Dernekleri güçlü kılan üyeleri ve üyelerin oluru ile sahip olduğu tüzüklerdir.

GENSED tüzüğünde çalışma alanlarından “ üyelik faaliyetlerini” öne çıkarıp, sektörün değer zincirinin bütün halkalarında faaliyet gösteren firmalara ulaşıp onları GENSED çatışı altında birlikte çalışmaya davet etmek dileğindeyiz. GENSED birlikteliğinin üyelerine ve sektöre kazandırdığı ve kazandırabilecekleri konusunda somut verilere ve projeksiyonlara dayalı bir çalışmayı bu yıl içerinde bütün üyelerimize ve potansiyel üyelerimize ulaştırmaya çalışacağız.

22 Mayıs-Haziran 2012

GENSED Yönetim Kurulu olarak, Türkiye’nin yakın gelecekte gerçekleştireceği 500kW altı ve 500kW üstü Fotovoltaik Güç Sistemi kurumlarına dayalı olarak, sektörün farklı alanlarında ortaya çıkacak, önemli fırsatların itici gücü ile ülke içinde ve dışında yarışan “Türkiye Fotovoltaik Sektörü” nü temsil etme sorumluluğunun onurlu yükünü taşıyoruz.

Kısa vadede Derneğimizin bize verdiği yetki dahilinde fotovoltaik alanında politikaların ve prosedürlerin sektörün ayağa kalma evresinin ve sürdürülebilirlik kriterlerinin göz önüne alınarak oluşmasında katkı sağlamak için çalışmalarımızı yoğunlaştırmayı ve politikalar ve prosedürler konusunda üyelerimizi güncel tutmayı hedefliyoruz.

Ayrıca bu alanda ülkemize yatırım yapmak isteyen yabancı yatırımcıları doğru bilgilendirip, bu yatırımcılarla üyelerimizin ortaklıkları için sağlıklı bilginin akmasına aracı olmayı diliyoruz. Orta vadede modül üretimi ve bu üretimle ilgili göze dışında bütün bileşenler, güç elektroniği, güç santrallerinin planlanması, kurulumu, işletilmesi, bakımı, geri dönüşüm sektörü ve bunların finansmanı

alanında üyelerimizi ve kamuoyunu bilgilendireceğimiz düzenli seminer serilerine devam ederken, bu alanların fotovoltaik güç santrallerinin planlanması, kurulumu, işletilmesi, bakımı konularında bu alanda önemli bir platform olan “Türkiye Fotovoltaik Teknoloji Platformu” ve diğer eğitim kurumları ile işbirliği içerisinde “sertifika” programları düzenlemek dileğindeyiz. Uzun vadede Dernek çatısı altında kurulacak danışmanlık şirketi/şirketleri marifeti ile sektörün değer zincirinin halkaları olan; polislisyum üretimi, silisyum kristal büyütme, dilimleme, göze(güneş pili) üretimi, modül üretimi, güç elektroniği, güç santrallerinin planlanması, kurulumu, işletilmesi, bakımı, geri dönüşüm sektörü ve bunların finansmanında danışmanlık hizmeti verebilecek bir yapıyı oluşturmak ve bu yolla sektörün ülke gerçeklerine uygun ve sağlıklı büyümesinde yol gösterici olmak. Ayrıca güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretmenin cazip bir iş alanı olduğu komşuluğumuzdaki, Akdeniz Havzasındaki ve Balkanlardaki benzer Derneklerle oluşturulabilecek bir “Bölgesel Fotovoltaik Endüstrileri Dernekleri Federasyonu” nun merkezi olmaya aday olmak uzun dönemli hedeflerimiz arasında olacaktır.”

Türkiye ve dünyadaki güneş enerjisi sektörünü nasıl değerlendiriyorsunuz?

Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler?

“Temel soru yenilenebilir enerji kaynaklarından, ekonomik ve çevre dostu, sürdürülebilir rekabet gücüne sahip teknolojilerle pratik kullanılabilen enerjilerin elde edilmesidir. Sürdürülebilir ve temiz enerji kaynaklarından yararlanabilmek için kullanılan teknolojilerdeki gelişmeler ve buna bağlı olarak büyüyen sektörel hacim ve azalan maliyetler, dünya genelinde konvansiyonel teknolojilerle enerji üretimi ile rekabet edebilecek yenilenebilir enerji teknoloji seçeneklerini çoğaltmıştır.

Güneş enerjisinden doğrudan elektrik enerjisi elde etmeyi sağlayan “fotovoltaik güç sistemleri” değer zincirinin her kademesinde eğilimler son yıllarda değişmiş, sektör talep fazlasından arz fazlasına geçmiştir. Ayrıca fotovoltaik sektöründeki faaliyetlerin üretimdeki ağırlık merkezi batıdan doğuya kayarken kurulumlar hala Avrupa ağırlıklı olarak devam etmektedir. 2011 yılı sonuna bakıldığında fotovoltaik sistemlerin ana elemanı sayılan modüllerin yıllık üretim kapasitesi farklı kaynaklara göre değişiklik göstermiş olup büyüklüğü 35GWp/yıl ile 50 GWp/yıl arasında değişmektedir. Çin bu kapasitenin %67 sine sahip iken 2011 de ancak kapasitesinin %44 ünü kullanabilmiştir. Bütün dünyada sahip olunan kapasite ile üretilen toplam modül 23GWp civarında gerçekleşmiştir. Yine kaynaklara göre değişik veriler bulunmakla birlikte kurulumlarda kullanılan modül 19-20 GWp civarındadır.

Mayıs-Haziran 2012 23

SÖYLEŞİ

%35-%45 arasında olacağı öngörülmekte.

Modül fiyatları yanında sistemin diğer bileşenlerinde gerçekleşen maliyet düşüşleri ile sistemlerin anahtar teslim fiyatlarında 2011 de önemli düşüşler gösterirken bunlar ülkeden ülkeye değişmektedir. 2011 sonuçları aşağıda özetlenmiştir. Yaklaşık 25 000 MWp ile Dünyadaki en büyük fotovoltaik kurulu güce sahip Almanya’da kurulumun büyüklüğüne cinsine bağlı olarak fiyatlar 1,5 Avro/Wp ile 4 Avro/Wp arası değişmektedir.

Türkiye’de yerli ve yabancı EPC şirketleri yine sistem büyüklüğüne bağlı olarak 1,5 -2 .0 Avro/Wp civarında fiyatlar vermektedirler.”

Türkiye’nin mevcut enerji politikasını değerlendirdiğinizde güçlü ve zayıf yönler neler? Yenilenebilir enerji konusundaki yorumlarınızı alabilir miyiz?

“Sürdürülebilir bir gelecek için sürdürülebilir ve temiz enerji kaynakları nı n daha etkin ve daha fazla ülke enerji politikaları na alı nması için hepimize görev düşmektedir.”

24 Mayıs-Haziran 2012

Özetle 2011 Yılı toplam Fotovoltaik Modül Üretimi 23,3 GWp Toplam Fotovoltaik Güç Sistemi Kurulumu ~20 GWp olmuştur. Ancak daha önceki yıllarda kurulumu başlayan ve 2011 de şebekeye bağlananlarla birlikte şebekeye 2011 yılında yaklaşık 28GWp güç bağlanırkan İtalya 9GWp ile ilk sırayı ve Almanya 7.5GWp ile ikinci sırayı almıştır. Bu kurulumlarla 2011 yılı sonunda elektrik üreten fotovoltaik sistemlerin dünyadaki toplam gücü 67 GWp değerini geçmiştir.

2011 yılı için Üretim ve kurulumların yüzdeleri sektörde öne çıkan ülkeler için aşağıda özetlenmiştir. Bu dağılımda ülkelerdeki fotovoltaik değer zincirindeki elemanların üretim maliyetleri ve ülkelerdeki elektriğin fotovoltaik yolla üretilmesine verdikleri teşvikler belirleyici olmaktadır.

Teşviklerin yakın geçmişte cazip ve buna bağlı olarak kurulumların yüksek olduğu Almanya, İtalya, İspanya gibi ülkelerde hızla düşen birim maliyetlere uygun bir biçimde teşvikler önemli ölçüde azalmıştır.

Fotovoltaik modül yakın geçmişte kristalli silisyum ve ince film için önemli ölçüde farklılıklar gösterirken son yıllarda üretim kapasitesindeki arz fazlalığı ve gelişen teknolojilerle daha düşük maliyetlerde silisyuma dayalı göze ve modül üretme kabiliyeti iki kulvardada fiyatları çok yaklaştırmıştı. Bu gün fotovoltaik sistemlerin maliyetlerinin %50-%60 lık bölümünü oluşturan modüllerin 2020 yılında payının

“Sürdürülebilir enerji kaynaklarına dayalı enerji üretiminde bütün dünya 2020 yılı için hedefler koymuştur. Türkiye için 2011 yılı değerlendirmesi yapılırsa; ülkemizin toplam enerji talebinin 110 Milyon ton petrol eşdeğeri (Mtep) aştığı tahmin edilirken, toplam talebin, 2011 yılında 126Mtep ve 2020 yılında ise 220 Mtep üzerinde olacağı öngörülmektedir. Elektrik enerjisine olan talep son yıllarda önemli ölçüde artmıştır.

2007 yılında elektrik enerjisi tüketimi bir önceki yıla göre %8 civarında artarak yaklaşık 192 milyar kW-saat olarak gerçekleşmiştir. Ancak ekonomik krizin enerji talebine yansımaları 2008 yılının ikinci yarısında önemli ölçüde hissedilmiş olup 203 milyar kW-saat olarak ön görülen talep 198 milyar kW-saat olarak gerçekleşmiş, 2010 yılında yaklaşık %7 artışla yeniden 210 milyar kW-saate ve 2011 yılında 220 milyar kWsaate yaklaşmıştır. Dünya’da elektrik enerji talep artışı en yüksek ülkeler arasında yer alan Türkiye’de ekonomik kriz sonrası talep artışı yavaşlamış gibi gözükse de 2020 yılına kadar bugünkü elektrik enerjisi üretim kapasitemiz olan yaklaşık 53 MW’e gücümüzü ikiye katının üzerine çıkarmamız gerekmektedir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı “enerjinin tüketiciye yeterli, kaliteli, sürekli, ekonomik olarak karşılanabilir ve çevresel yönden sürdürülebilir koşullarda teminini hedef olarak belirlemiştir. Ülkemizin enerji durumu için yaptığı belirlemeler: yüksek talep artışı, ithalat bağımlılığı, yüksek yatırım ihtiyacı, yüksek verimlilik potansiyeli, jeopolitik

konum ve getirdiği avantajlar güncellenen verilerle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı sitesinde raporlanmaktadır. Fotovoltaik üretimde potansiyelin büyüklüğüne karşın kurulumlar ve geleceğe yönelik projeksiyonlar oldukça belirsiz bir görünüm vermektedir.”

Yenilenebilir Enerji sistemlerinde özellikle güneş enerjisinin ülkemizde tam anlamıyla uygulanması sizce ne kadar mümkün.

Enerjinin etkin kullanımı için neler yapılmalı?

“Türkiye için 1kWp fotovoltaik sistem başına yılda 1600kW-saat elektrik üretilebilen bölgelerimizde bugünkü kurulum maliyetleri ve şebeke besleme tarifesi ile yatırımların 10 yıldan daha kısa bir sürede geri döndüğü hesaplanmaktadır (20 yıl çalışma ömrü, %1 operasyonel giderler, elektrik fiyatlarında Avro bazında %2 artış ve %8 yıllık faizle %80 proje finansmanı) Ülkemizde yıllık ortalama güneş enerjsi radyasyonu 1527kWh/m2 ve yıllık ortalama güneşlenme süresi 2738 saattir (günlük ortalama 7,5 saat). Karadeniz Bölgesi’nde ortalama güneş radyasyonu 1400 kWh/m2 iken bu değer Güney ve Güney Doğu Bölgelerimizde yer yer 2000 KWh/m2 değerine ulaşmaktadır.

Bugünkü teknolojilerle ulaşılan noktada “konvansiyonel yolla üretilen elektrik enerjisi maliyetlerine yakın fotovoltaik elektrik enerjisi üretilebilecek (şebeke paritesi) bölgeler (metre kareye düşen güneş enerjisi radyasyonu >1650kW-saat) içinde fotovoltaik güç sistemlerinin kurulumuna uygun alanlar Elektrik İşleri Etüt İdaresi tarfından yapılan bir ön çalışmada 4 600 km2 civarında belirlenmiştir. Bu bölgelerde bugünkü teknolojilerle kurulacak fotovoltaik güç 450-500GWp ve üretilebilecek elektrik enerjisi~650-700 Milyar kW-saat olarak hesaplanmaktadır Türkiyenin 2011 yılı toplam tüketimi ~220 Milyar kW-saat olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizdeki elektrik enerjisi tüketici fiyatları bandı göz önüne alındığında, anahtar teslimi kurulumun maliyetlerinin

€1.5/Wp düzeyine inmesi ile Türkiye’nin bir çok bölgesinde kurulum maliyetlerinin €1,0/Wp düşürülmesi ve ülkemizin tamamında güneşten doğrudan elektrik elde etmek için yapılacak yatırımlar “reel olarak” cazip hale gelmiş olacağını göstermektedir. Bu verilerle birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de fotovoltaik sektörü teşviksiz ayakta durabilme ve diğer kaynaklarla rekabet edebilme çizgisine gelmiştir.

Bu çizginin ötesinde sektör hızla büyüyecektir.

GENSED’ in omuzlarındaki onurlu görev bu büyümenin sağlıklı olabilmesi ve güçlü bir sektöre sahip olabilmemiz için yol gösterip paydaşlar arası sinerji oluşturmaktır.

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı?

“Sürdürülebilir bir gelecek için sürdürülebilir ve temiz enerji kaynaklarının daha etkin ve daha fazla ülke enerji politikalarına alınması için hepimize görev düşmektedir. Geleceğe yönelik bu ortak sorumluluğumuz alanında yapılacak tüm işbirlikleri için sizlerin kolaylaştırıcı rolünüzden dolayı emeği geçen herkese teşekkür ederim.”

FUAR

Form Temiz Enerji, Solarex Fuarı’nda Gördüğü İlgiden Memnun Alternatif enerji sektörünün en önemli buluşma noktası Solarex İstanbul, İstanbul Fuar Merkezi’nde sektör liderlerinin buluşma noktası oldu. Uluslararası yabancı katılımcıların yanı sıra bir çok ülke de milli katılımlarla fuarda yer aldı. Çin, Almanya, İngiltere, İspanya, Bulgaristan, Yunanistan, Avusturya, Hollanda, Kanada, İtalya, Hindistan, Kore, Hong Kong, İran, İsviçre ve Amerika Birleşik Devletleri ülkelerinden resmi katılımların gerçekleştiği fuarda, Form Şirketler Grubu Form Temiz Enerji şirketi ile Sharp ve Canadian Solar’ın son nesil güneş panellerini ve yeni kanun kapsamında lisanslı üretim için gerekli olan Saha Ölçüm Seti örnek uygulamasını sergiledi.

Türkiye’de en çok fotovolatik proje bitirmiş olan Form Temiz Enerji Şirketi fuarda, Türkiye referanslarını göstererek, ziyaretçilerden bu konuda yoğun ilgi gördü. Fuar ile ilgili değerlendirmede bulunan Form Temiz Enerji Şirketi Genel Müdürü Enis Behar; “bu sene fuara ilgi oldukça yoğun ve olumlu idi, geçen senelerin aksine genel bilgi almaya gelmiş kişilerin yerine ağırlıklı olarak projesi olan ve bunu uygulamaya geçirmek için doğru partner arayışında bulunan kişiler ve firmaların katıldıklarını gözlemledik” dedi.

Form Temiz Enerji Şirketi Genel Müdürü Enis Behar

Global gelişmeleri ve yenilikleri uygulayıp; verimli ve temiz enerji çözümleri sunan Form Şirketler Grubu, yenilenebilir enerji ve aydınlatma sistemleri ile bu yıl 5.

Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Solarex Fuarı’na Form Temiz Enerji şirketi ile katıldı. Form Temiz Enerji; Sharp ve Canadian Solar’ın son nesil güneş panellerini ve yeni kanun kapsamında lisanslı üretim için gerekli olan Saha Ölçüm Seti örnek uygulamasını fuarda sergiledi.

26 Mayıs-Haziran 2012

FOTOVOLTAIK SİSTEMLER ALTERNATİF VE DOĞAYA YÖNELİK TASARRUFLU ÇÖZÜM SUNUYOR Behar değerlendirmesine şöyle devam etti: “Sektörde güneş panelleri ile ilgili uygulama yapmış olan çok az firma olmasından dolayı ziyaretçilerin ana beklentilerinden biri gerçek iş deneyimi olan firmalar ile görüşmekti. Bu anlamda çözüm arayan şirketler için Form Temiz Enerji uygulamaları ile doğru adres oldu. Fotovoltaik sektörü, 500 kw altı serbest kurulum ve 500 kw üstü lisanslı uygulamalar ile ilgili kanunların da çıkmış olmasından dolayı oldukça hareketli bir yıl yaşamakta. Son olarak elektrik fiyatlarına gelen % 10 zamda bu ilgiyi arttırdı. Doğalgaza gelen % 20’lere yakın zam, elektriğe yakın zamanda ilave bir zam da gelebileceği beklentisi taşıyor. Bütün bu değişimler, fotovoltaik sistemlerin geri dönüşünü son derece makul noktalara getirmekte.” Form Temiz Enerji Şirketi’nin fotovoltaik panellerde, Dünyanın en büyük firmalarından Sharp ve Canadian Solar ile invertörler de ise Steca, SMA ve Fronius ile çözümler sunduklarını hatırlatan Behar; “bu bizim uygulamalarımızda çok geniş bir ürün gamı sağlıyor” dedi. Bu firmaların büyük imalat boyutları sayesinde, 1 kw anahtar teslim kurulumu sistem maliyetini 1,500 € mertebelerinde yapabiliyor olduklarını belirten Enis Behar, “hali hazırda çalışan referanslarımız ve ekibimiz sayesinde de uygulama yapmak isteyen müşteriler için çok güvenilir bir çözüm sağlayıcı oluyoruz. 25 yıl çalışma garantisi verdiğimiz ürünlerimizi, 47 yıllık firma deneyimimiz ile de destekleyebiliyoruz” dedi.

FUAR SÖYLEŞİ

Solarex İstanbul’da Sektöre Yön Verecek Yenilikler Sergilendi Güneş enerjisi sektörünü pek ço k yenilikle bir araya getiren 5. Gü neş Enerjisi Teknolojileri Fuarı Solar ex İstanbul’u sizler için takip ett ik. Üretim, yan sanayi, ihracat, ithala t ve pazar gelişiminin yanı sıra, nihai tüketici için de büyük fırsatla r sunulduğu fuarda sektörün ön de gelen firmaları ile bir araya geler ek yaptıkları çalışmalar hakkınd a bilgi aldık.

Trakya Cam Sanayi A.Ş. Enerji Camları Satış ve Pazarlama Müdürü İrfan Bıkmaz

Onduline Avrasya Güneş Enerjisi Proje ve Satış Uzmanı Burak Burç

Ş.

Trakya Cam Sanayi A.

n de faaliyetlerini yürüte Şişecam Topluluğu için tiv mo oto ., temel camlar, Trakya Cam Sanayii A.Ş arı ml ca ve beyaz eşya camları, enerji camları motiv, kleştirerek inşaat, oto rçe ge alanlarında üretim larex So . yor ğlı sa di rlerine gir enerji, beyaz eşya sektö nayi Sa m Ca kya Tra üz tüğüm İstanbul Fuarı’nda görüş n İrfa rü tış ve Pazarlama Müdü A.Ş. Enerji Camları Sa 10 e yönelik çözümlerinin Bıkmaz, güneş enerjisin rak sürdüğünü belirtti. yıldır ihracat ağırlıklı ola ltaik ve elerine özellikle fotovo Avrupa’nın gelişmiş ülk u uğ old ş larının gelişmi solar termal uygulama arını gibi ülkelerde yer aldıkl ya an İsp Almanya, İtalya, de rü ktö se ki Türkiye’de belirten İrfan Bıkmaz, ki ni ifade etti. Türkiye’de eri ikl ett ip yakından tak eğini ec liş ge ça uk old an sonra sektörün mevzuatlard ın lar lektriği tüketen insan de belirten Bıkmaz; “E uz. şlayacağını düşünüyor güneş yatırımlarına ba ık. ald bunun duyumlarını Nitekim bu fuarda da un da özellikle elektriği yoğ sın na Görüşmelerimiz es ni eri ikl ktr ele i nd nayicilerin ke bir şekilde kullanan sa di. de r” ça isteklile üretme açısından olduk

28 Mayıs-Haziran 2012

Onduline Avrasya

ıtım sistemleri çatı kaplama ve su yal Türkiye’nin önde elen tarihleri 12 20 ya, 12-14 Nisan üreticisi Onduline Avras erjisi ve En ş ne Uluslararası Gü arasında düzenlenen 5. nolojiyle tek n so en a ex İstanbul'd Teknolojileri Fuarı Solar üz Onduline ledi. Fuarda görüştüğüm üretilen ürünlerini sergi Burak Burç, Proje ve Satış Uzmanı Avrasya Güneş Enerjisi olduğunu şarılı bir organizasyon Solarex İstanbul’un ba istediklerini ne aretçilerin bilinçli ve belirtti. Fuara gelen ziy Burç, bunun rak uklarını belirten Bu bilen bir yapıya sahip old ifade etti. ini diğ ver kendilerine umut da rın nla pla ek lec ge da ktörünün likte güneş enerjisi se Yasanın çıkması ile bir lektriğe gelen “E rç, Bu dığını belirten hareketlenmeye başla onomik lar kendilerine daha ek zamlarla birlikte insan etlendiriyor. şladı. Bu pazarı harek sistemler aramaya ba un süre lanmayan bir Pazar. Uz Türkiye dünya ile kıyas büyüyen bir de te olup, hızlı bir şekil bekleyip bir anda adap e her şey ind ris üzdeki iki sene içe Pazar yapımız var. Önüm sek yük rın ala . Özellikle fabrik daha net ortaya çıkacak arasında kw 0 50 ile 0 10 kurtulmak için elektrik maliyetinden temlerin artışını rmak istemesi. Bu sis lisanssız sistemler ku i bu alana bir çok firma da hedefin bekliyoruz. Sektördeki di. çevirmiş durumda” de

Kosi Solar Genel Müdü rü Savaş Ersöz

Kosi Solar Güneş enerjisini elektr ik enerjsine çeviren sis temleri kuran ve çözü kuruluş olan Kosi Solar mler sunan uzmanlaşm Güneş Enerjisi ve Tekn ış bir olojileri Fuarı’nda yer şirket olan Kosi-Solar aldı. Alman-Türk ortak ’ın Genel Müdürü Savaş lığı Ersöz fuarla ilgili yaptığ Organizasyon çok başa ı değerlendirmede; rılı ve biz bu sektörde sadece Solarex İstanbu tercih ediyoruz. En ver l Fuarı’na katılıyoruz ve imli fuar olarak bu sektö bu fuarı rde Güneş Enerjisi Tekn dedi. Türk Telekom Ar olojileri Fuarını görüyoru ena Stadyumu’nun çatıs z” ına güneş panelleri dö giderlerini azaltacak ça şeyerek stadın elektrik lışma hakkında da bilgi veren Savaş Ersöz, şu ortalama olarak büyük nları söyledi: “Bildiğimi bir kulübün stadının ayl z şu ki ık elektrik gideri 150 bin kurulduğunda kulüpler TL civarında. Bu sistem bu bedeli ödemekten ku rtu luyorlar. Yani Galatasara sistemle yıllık tasarruf y için konuşursak, bu 1 milyon TL üzerinde ola caktır. Türkiye’de yapıla stat tasarımı ile de ilg cak bütün statlara talibi ileniyoruz. Çok amaçlı z. Biz spor kompleksi kurulum Solar santraller bizim u ile ilgili projelerimiz uzmanlık alanımız.” var.

Neoenerji Temiz Enerji kurucu ortağı Özgür Özcan

Neo Enerji

yaptığı ex İstanbul Fuarı’nda Özcan katıldıkları Solar r gü Öz di bir ı ağ cid ort rde u ktö ruc se ku i sından sonra Neoenerji Temiz Enerj lama Yasası’nın çıkma bir gu slı Uy z an ssı rm an rfo Lis pe a ça nd uk ışa paralel old art bu açıklamada; “Mart ayı da nu syo iza rüzgâr an ve yaptıklarını n bu seneki org gâr türbinleri üretimi rüz hareket yaşandı. Fuarı y bo a ort r rak gü ola Öz rji i anlatan di. Neoene unu gerçekleştirdiklerin sunum imkanı verdi” de um rul ku in nin tem ali sis ntr lü sa i tür elik her hibrid enerj ile güneş enerjisine yön a boy rüzgâr, güneş ve ort rı kla rdu bir ku yük da bü sın k k nokta isinde ço Özcan, Türkiye’nin birço u kaydetti. Güneş enerj rak faaliyette olduğun ola l gür Özcan, kurulu güç ne Öz iyo ks yen fon yle sö ve u lı randıman başında olduğun işin z nü he , nin “Sektörde Enerji ye’ rki Tü e olduğunu ifade etti. rid ge r potansiyele sahip olan da ka k ca aya faktörü a ile kıyas yapam lışan kurumlar, birçok olarak Türkiye’nin Avrup son derece uyumlu ça i gib i Güneş n, res ca İda Öz eri en İşl diy d malara sahibiz” niz ka Bakanlığı, Elektrik Etü me ici ver rar ka ini oluşturan rin de sürece katkıda gibi sektörel dernekle dikkate alarak yasal zem ) ED NS (GE ği rne De Endüstrisi Enerjisi Sanayicileri ve di. çiz ını alt ın bulundukların Mayıs-Haziran 2012 29

FUAR

SOLAREX İSTANBUL SONUÇ RAPORU

30 Mayıs-Haziran 2012

Konusunda Türkiye’nin ilk ve tek ihtisas fuarı olan 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, 101’i yerli 50’si yabancı olmak üzere 151 katılımcının iştirak ettiği ve toplam 22.371 ziyaretçinin takip ettiği profesyonellerin buluştuğu bir arena oldu.

12 - 14 Nisan 2012 tarihleri arasında, İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenen 5.

Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İstanbul, başarı ile gerçekleştirilmiştir. Fuarın açılışı İhlas Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yavuz Özgün, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Bakan Yardımcısı Doç. Dr. Murat Mercan tarafından gerçekleştirildi. Açılış kurdelelerini keserek fuarı açan yetkililer, katılımcılarımızı stantlarında ziyaret ettiler ve bilgi aldılar. Konusunda Türkiye’nin ilk ve tek ihtisas fuarı olan 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, 101’i yerli 50’si yabancı olmak üzere 151 katılımcının iştirak ettiği ve toplam 22.371 ziyaretçinin takip ettiği profesyonellerin buluştuğu bir arena oldu. Türkiye; hızla artan nüfusu, avantajlı coğrafyası, avantajlı coğrafyanın ihracata katkıları ile dünya çapındaki gelişimini sürdürüyor. Ülkemizde harekete geçen en önemli sektörlerden biri de hiç kuşkusuz, güneş enerjisi sektörü. Son yıllarda güneş enerjisi sektöründe yaşanan gelişmeler, yenilikler ve sektörün örnek dayanışması, güneş enerjisi sektörünü olumlu yönde etkileyen diğer faktörler oldu. Üreticiler, tüketiciler, satın almacılar, uygulamacılar, yurtiçi ve yurt dışı temsilcileri… Kısacası sektörün tüm mensupları, 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İstanbul’da yeniden bir araya geldi.

GÜNEŞ ENERJİSİ SEKTÖRÜ HAKKINDA ÖZET Türkiye, solar termal (güneşle su ısıtma) konusunda dünya liderlerinden biridir, aynı başarıyı güneş elektriği sektöründe de gösterebilir. Güneş paneli üretimi ve yan sanayi alanları (kablo, konnektör, ayak, cam, inverter vs) konusunda gerekli desteklerle yapılacak üretim, hem ülkemizde değerlendirilecek hem de güneşi bol bölge ülkelerine ihraç edilecektir.

Mayıs-Haziran 2012 31

FUAR

Türkiye, enerji ithalatına her yıl milyarlarca dolar ödemektedir. Güneş enerjisi orta ve uzun vadede bu bedeli önemli ölçüde azaltacak potansiyele sahiptir. Dış borçlanmamızda en önemli kalemi oluşturan fosil yakıt ithalatının (doğalgaz, petrol) bu sayede azaltılması, ülke ekonomik büyüme değerlerine de olumlu yansıyacaktır. İşsizlik oranları, Türkiye için her zaman en önemli sorunlardan birini oluşturmaktadır.

Güneş enerjisi sektörü, en fazla istihdam oluşturan enerji türüdür. Kurulan her 1 MW güneş elektriği sistemi, yaklaşık 30- 50 arası kişiye iş imkanı oluşturmaktadır.

Güneş enerjisi sistemlerinin yaygınlaşması, ülke ekonomisi için son derece faydalı olacaktır.

Güneş enerjisinden en fazla elektrik üretimi, yazın öğle saatlerinde yapılmaktadır. Bu dönem genelde elektriğin diğer konvansiyonel kaynaklardan en pahalı üretildiği zaman dilimidir. Bilhassa soğutma

32 Mayıs-Haziran 2012

sektörlerinden biri olacağının sinyallerini veriyor.

Enerji, çevre ve tasarruf kavramlarının önemini kamuoyuna duyuran fuarımız, sektör temsilcilerinin güneş enerjisini kullanarak yüksek teknolojiler geliştirdikleri ve bu teknolojilerini sergiledikleri bir platform konumuna geldi.

Pek çok Avrupa ülkesinin kalkınmasına zemin oluşturan güneş enerjisi sektörü, ülkemizde de gelişimini her geçen gün sürdürmektedir.

Sektörün yükselen başarı grafiği, başarılarını kamuoyuna duyurma isteği,

amaçlı sistemlerin, yoğun bir şekilde elektrik tüketimine başladığı zamanlarda, güneş enerjisi en güvenilir ve en ekonomik elektrik üretim şekli olabilmektedir.

Güneş enerjisinin en büyük avantajlarından biri de çok ufak kurulumlardan (1-2 Kw) çok büyük kurulumlara kadar (40-50 MW) ölçeklenebilir bir enerji türü olmasıdır. Bu sayede binlerce bağımsız üretici, binlerce farklı noktada, enerji üreterek güvenilir enerji tedarikini temin ederler. Bu noktalardan birinde yaşanacak sorun sistem üzerinde olumsuz etki yaratmaz.

Doğal kaynakların paylaşımı, içinde yaşadığımız yüzyılın en büyük sorunu olarak gözükmektedir. Başta güneş enerjisi olmak üzere tüm yenilenebilir enerji kaynaklarında çok büyük bir potansiyele sahip olan Türkiye, gerekli hükümet desteklerini de arkasına alıp, bu zenginliğini kullanarak enerji bağımsız bir ülke haline gelebilir.

Güneş Enerjisi Fuarı Solarex İstanbul, gelecek senelerde en hızlı gelişen

Mayıs-Haziran 2012 33

FUAR

tarihlerinde gerçekleştirilecek 6. Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nın beklentisine girmiş ve gerek şirketimiz gerekse de katılımcılarımız daha büyük hedefler için çalışmalarına başlamışlardır.

uluslararası arenalarda söz sahibi olma arzusu, sektörden gelen beklentiler ve İhlas Fuarcılık'ın bu beklentilere cevap verebilecek niteliklere sahip olması dolayısıyla Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, sektör tarafından büyük bir mutlulukla sahiplenilmiş ve yaşanan global ekonomik krize rağmen, fuar büyük bir başarı ile sonuçlanmıştır.

Güneş Enerjisi sektörü; fuarda kazanılan başarının ardından 11 - 13 Nisan 2013

34 Mayıs-Haziran 2012

İSTANBUL FUAR MERKEZİ 5. yılında da 9. ve 10. salonlarıyla 5.

Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’na ev sahipliği yapan İstanbul Fuar Merkezi, İstanbul Atatürk Havalimanı bölgesinde bulunmaktadır. İstanbul Fuar Merkezi, gerek altyapısı ve ulaşımı gerekse teknik özellikleriyle Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı düzenlemek için en uygun mekan idi. Toplam 12 bin metrekarelik fuar alanı, fuayesi ve teknik imkanları fuarın başarı ile gerçekleştirilmesinde büyük katkı sağladı.

Fuar alanının yabancı ziyaretçi açısından hava limanına yakın olması, Metro durağına yakınlığı ve hem E-5 hem de TEM bağlantılarının kesiştiği bir noktada olması fuar alanına ulaşımda sıkıntı çekilmesini engelledi. İhlas Fuarcılık’ın ulaşım problemi yaşanmasına engel olmak için Metro’dan ring olarak çalışan servis otobüsleri, fuar ziyaretçilerine avantaj sağladı.

FUAR ADRES BANKASI: 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nın başarılı bir şekilde

gerçekleştirilebilmesi için yoğun bir çalışma dönemine giren ekibimiz; aynı zamanda sektörel dergi yayıncısı olmamız nedeniyle bilgiye ulaşmakta zorlanmadı. İhlas Magazin Grubu tarafından iki ayda bir yayınlanan Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Dergisi, fuarın Ana Basın Sponsoru oldu ve hazırlık aşamasından itibaren fuarla ilgili her türlü gelişmeyi okuyucularına duyurdu.

Bugüne kadar çıkardığı dergileriyle tüm sektörü kucaklayan yayıncılık anlayışımız fuarımızda bizim en büyük destekçimiz oldu.

Gerek dergimiz müşterileri gerekse okuyucuları fuarımızı öncelikli ziyaret eden kitle oldular.

2008, 2009, 2010 ve 2011 senelerinde başarı ile gerçekleştirilen ve bu başarısını özellikle 2012 senesinde Müşteri Anketlerindeki %98’lik memnuniyet oranı ile kanıtlayan, 5.

Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nın ziyaretçi datası da, 2013 senesinin ziyaretçi temelini oluşturdu.

FUARIN DUYURULMASI: Fuarın Ana Basın Sponsoru Güneş Enerjisi Dergisi olmakla beraber, Yapı Malzeme Dergisi de fuara destek veren yayınlar arasında yer aldılar. Dolayısıyla bu dergiler aracılığı ile tüm Türkiye’deki sektör mensuplarına ulaşıldı.

Enerjinin boşa harcanmadığı 5. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, bakanlıklar ve büyük kurumlar tarafından destek gördü. T.C. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Köy İşleri Genel Müdürlüğü, UFTP (Ulusal Fotovoltaik Teknoloji Platformu), GENSED (Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstricileri Derneği) Yeşil Ekonomi, Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü, Unido - İchet, KOSGEB, TÜFOD, ALOSBİ (Aliağa Organize Sanayi Bölgesi) bu birlik ve derneklerin yanı sıra bütün organize sanayi bölgeleri fuarın tanıtımında büyük rol oynadılar.

Sanayinin merkezi konumundaki site ve Organize Sanayi Bölgeleri’ne afiş asıldı ve pano, pankart uygulamaları ile çok çeşitli tanıtım faaliyetleri yürütüldü.

Dünyanın en önemli güneş enerjisi ve teknolojileri fuarlarını ziyaret ederek ziyaretçi pazarlaması yapıldı ve yabancı ziyaretçiye yönelik kampanyalar düzenlendi.

Fuar kapsamında çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin katıldığı üniversiteler ile

irtibat kuruldu ve davetiye dağıtımı yapıldı.

Fuar davetiyesi olarak toplam 300.000 Adet davetiye dağıtılmıştır. Bunun 250.000’i İhlas Fuarcılık faaliyetleri ile ve kalanı katılımcıların müşteri davetleri şeklinde gerçekleştirilmiştir.

Yüz yüze pazarlama faaliyetleri yürütüldü ve katılımcılara davetiye gönderimi yapıldı.

Ve tüm bunların haricinde Medya Çalışması ile ulusal ve yerel tüm TV, Radyo, Gazete ve dergilerde fuar öncesi, fuar açılışı ve sonrası olmak üzere haberlerimiz ve reklamlarımız başarılı bir şekilde yer aldı.

GÜNEŞ ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN DEVLERİ SEMPOZYUMLARDA BİR ARAYA GELDİ Fuarın ilk günü, ŞİŞECAM Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Başkanı, Prof. Dr. Şener Oktik tarafından düzenlenen sunumda “Fotovoltaik Nereye Gidiyor?” konusu anlatıldı. CLEANGLOBE tarafından gerçekleştirilen bir sonraki sunumun konusu ise, “Güneş’e akın, enerji sisteminin topyekün dönüşümü üzerineydi”, EGE ÜNİVERSİTESİ Güneş Enerjisi Ana Bilim Dalı Başkanı, Prof. Dr. Sıddık İçli “UFTP ve 4.

Nesil Fotovoltaikler” konusunu anlattı. Öğleden sonraki oturumlarda ise AYEDAŞ Genel Müdürü Sami Kovancı, KCETAŞ Üretim ve Ar – ge Müdürü Sayın Basri Atalay “Elektrik Dağıtım ve Uygulamaları” konulu sunumlarını gerçekleştirdiler. Fuarın ikinci günü, GREENPEACE, “Enerji devrimini”, ÇEDBİK, “Türkiye’de ve dünyada yeşil bina hareketinin durumu ve yenilenebilir enerjilerinin Breeam’de ele alınışı” konularını anlattılar. İkinci gün, EPDK,

Mayıs-Haziran 2012 35

FUAR

TEİAŞ ve TEDAŞ tarafından “Lisanslı ve lisanssız elektrik üretimi” konulu seminerler oldukça ilgi gördü. Fuarın son günü ise, Canadian Solar, Jordanian, Lcs Solar, Mage Solar, Solaire Europe, Solar Frontier, True North, Cleanglobe, Form Enerji, Fronius, Gehrlicher Merk Solar, İpekler Enerji firmaları sırasıyla firma seminerlerini gerçekleştirdiler.

KATILIMCI ÜRÜN GRUPLARI • Solar enerji fotoelektrik mamülleri • Solar enerji ve yapı entegrasyon ürünleri ve uygulamaları • Solar enerji ısı koruma materyalleri • Solar enerji yeni materyal ve teknolojileri • Solar enerji fotovoltaik ürün ve üretim teçhizatları • Solar enerji şarj ürünleri ve teçhizatları • Solar enerji soğutma ve ısıtma teçhizatları • Solar enerji tamamlayıcı otomatik kontrol cihaz ve enstrümanları • Solar enerji özel ve levha dolguları • Solar enerji su ısıtıcı ve ürün teçhizatları • Solar enerji üreticileri • Solar enerji montaj atölyesi sahipleri • Solar enerji sistemleri için imalatçıları • Solar enerji sistemleri için ithalat yapan temsilciler. İSTATİSTİK: ZİYARETÇİ VE KATILIMCI 5. Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, Solarex İstanbul’un Toplam Ziyaretçi Sayısı: 22.371 Günlere Göre Ziyaretçi Dağılımı 1. gün : 10.173 2. gün : 4.436 3. gün : 7.762 Toplam : 22.371 Ortadoğu Ülkeleri Avrupa Ülkeleri Rusya ve Türk Cum Afrika Ülkeleri Diğer

36 Mayıs-Haziran 2012

: : : : :

459 1096 587 251 807

Yabancı Ziyaretçi Sayısı : Yerli Ziyaretçi Sayısı : Toplam :

3.200 19.171 22.371

Fuar Katılımcı Firma Sayısı: Yabancı Katılımcı Sayısı :

151 50

ZİYARETÇİ PROFİLİ Dağıtım Ticaret ve Hizmetler • Toptancılar • İhracatçılar • İthalatçılar • Distribütörlük • Temsilcilik • Satınalma Yetkilileri • Ambalaj • Geri Dönüşüm İmalat Elektrik Mühendisleri • Makine Mühendisleri • Maden Mühendisleri • Montaj atölyesi sahipleri • Yöneticiler • Satınalma Yetkilileri • Güneş Enerji Üreticileri • Teknisyenler Endüstri Mühendisleri • Kimya Mühendisleri • Makine Mühendisleri • Maden Mühendisleri • Elektrik Mühendisleri • Kamu sektörü ve Belediyeler • Yöneticiler • Yetkili Servis Görevlileri • Mühendisler • Müteahhitler ve Kooperatifler • Turizm İşletmeleri ve oteller • Teknisyenler • Satın alma yetkilileri

AKTÜEL

Fatih Çakırca SunEnerji

Toprak –Su – Hava Kaynaklı Isı Pompası Sistemlerinin Uygulanması Günümüzde ısıtma/soğutma sektörünün bir başka deyişle enerji sektörünün geleceğini iki temel unsur belirleyecektir. Birincisi klasik enerji kaynakları olarak adlandırılan fosil yakıtlarının hızla tükenmekte oluşudur.

Klasik enerji kaynaklarındaki azalma ve buna bağlı olarak bu enerji kaynaklarının fiyatının gittikçe artması bizleri yeni ucuz ve çevreyi koruyan enerji kaynaklarını bulmaya itmiştir. Bir dönem, varili 9 $ olan petrol fiyatları bugün 41 $ mertebelerindedir ve bu fiyatın bazen 150 $ sınırına yaklaştığı dönemlerde olmuştur. Bu nedenle de enerji maliyetlerinin ısıtma soğutma sistemlerinin seçimini ve kullanımını etkileyen en önemli parametrelerden biri olduğu söylenebilir. Bir başka deyişle enerji maliyetlerindeki artış daha verimli cihaz (daha az enerji sarf eden bir başka deyişle daha yüksek verimli) ve sistemlerin kullanılması gerekliliğini doğurmuştur. İkincisi Fosil yakıtların kullanılması sonucu ortaya çıkan çevre kirliliği ve küresel ısınma.

Fosil yakıtların yakılması sonucu ortaya çıkan ürünler (CO2 , CO, NOx, SO2, ..) insan sağlığını ve doğayı tehdit etmektedir. Kyoto anlaşması gereğince CO2 seviyelerini düşürmek isteyen ülkeler CO2 emisyon değerlerinin düşürülmesi için tedbirler almaktadır.

Yukarıda belirtilen iki etken ışığında yapılan çalışmalar sonucunda ilk toprak kaynaklı ısı pompasının patenti 1912 yılında İsveç’te alındı ve (TKIP) 1950’ler de Amerika’da kullanıldı. Bugün toprak kaynaklı ısı pompaları Avrupa ve Amerika’da enerji tasarruf amaçlı olarak devlet ve çevre örgütlerince tavsiye edilen bir sistem niteliğine kavuştu. Genel kullanımda ve imalatçılarda bu 2 kıta arasında ciddi yaklaşım farkı mevcuttur; Avrupa’da ısıtma amaçlı, genelde doğal soğutma yapan, şık dizaynda, sudan suya ağırlıklı, daha yüksek maliyetli cihazlar, Amerika’da ise soğutma amaçlı, ısıtmada yapan, sudan havaya ağırlıklı, yüksek adet nedeniyle daha ekonomik, görsel amaçlı olmayan cihazlar yapılmaktadır.

Türkiye’de ise toprak kaynaklı ısı pompalarının kullanımı daha ziyade enerji tasarrufuna ve soğutmaya yöneliktir. Cihazlar soğutma ve ısıtma amaçlı kullanılmaktadır. Kullanım alış veriş merkezleri (ticari

38 Mayıs-Haziran 2012

uygulamalar) Apartmanlar ve villa uygulamaları şeklindedir. Son üç yıl boyunca AVM deki kullanımında yoğun bir artış olmuştur. Bu çalışmada toprak-su kaynaklı ısı pompalarının öncelikle çalışma şekilleri, farklılıklarına ve montajına ilk olarak ele alınıp TSKIP özellikleri ve uygulama şekilleri hakkında detaylı bilgi verilmeye çalışılmıştır.

TOPRAK-SU KAYNAKLI ISI POMPASI NASIL ÇALIŞIR? Toprak-su kaynaklı ısı pompalarının klasik hava kaynaklı bir ısı pompasından çalışma olarak bir farkı yoktur. Tüm ünitelerde; direk genleşmeli evaporatör ve fanı, kompresör, elektrik panosu, hava filtresi ve su soğutmalı (kondenser) serpantini mevcuttur. Fark kondenser ünitesinin hava soğutmalı bir kondenser olmayıp, su soğutmalı bir kondenser olmasıdır.

TSKIP soğutma amaçlı çalıştırılması

TSKIP bir ortamı soğutmak için çalıştırılması durumunda kondenser devresine kaynak (toprak, su kaynağı) tarafından soğutulmuş olarak giren su yaklaşık 50C’ ısınarak kondenseri terk eder. Kondenserde toprak veya su kaynağı tarafından ısısı alınmış olan soğutucu akışkan, kısılma vanasından geçerek basıncı düşürülür

ve evaporatöre gönderilir. Evaporatör üzerinden bir fan veya pompa yardımıyla geçirilen hava veya su soğutulur.

Soğutulan hava direk olarak veya mahale kanallar vasıtasıyla gönderilir. Soğutulmuş olan akışkan hava değil su ise bir hava bir klima santraline veya mahal içerisindeki bir fancoil ünitesine gönderilerek soğutma işlemi gerçekleştirilir. Evaporatör içerindeki gaz kompresör vasıtasıyla tekrar emilir, basıncı ve sıcaklığı arttırılarak tekrar kondensere gönderilir.

Isıtma amaçlı kullanımda ise TSKIP cihazında ki bir dört yollu soğutucu gaz vanası ile kondenser ile evaporatörün yerleri (görevleri) değiştirilerek işlem gerçekleştirilir. Örneğin soğutma uygulamasında kondanser ısıtma amaçlı kullanılırken ısıtma uygulamasında evaporatör görevi üstlenir. Dolayısıyla kaynaktan gelen su bu durumda ısıtılmayıp yaklaşık 50C soğutularak geri gönderilir.

kullanmış olduğumuz ısı pompası cihazının kondenseri’nin şartlarını iyileştirmek için çözümler aranmış ve hava yanında toprak ve su kaynakları da kullanılmaya başlamıştır.

Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi bir ısı pompasında kondenser sıcaklığı düştükçe soğutma kapasitesi artmakta ve çektiği güç düşmektedir. Bir başka deyişle ısı pompasının verimi (COP) soğutma amaçlı kullanılmasında kondenser sıcaklığı düştükçe artmaktadır. Bir örnek verecek olursak; 35C’ dış ortam şartlarında çalışan bir cihazın kondenseri’ne 25C’ dış ortam şartlarına getirirsek soğutma kapasitesi 12,5kW tan 14,1kW artarken, cihazın çektiği güç 4.61 kW tan 3.81 kW düşmekte ve dolayısıyla verimi (COP) 2.71 den 3.70 çıkmaktadır.

TSKIP ısıtma amaçlı çalıştırılması

NİÇİN TOPRAK VEYA SU KAYNAĞI KULLANMALIYIZ? Isı pompası cihazlarının çalışma şartları yıl boyunca aşağıdaki şekilde değişir; Hava – 20 den + 50 e kadar değişir Su + 8 den + 30 a kadar değişir Toprak + 10 dan + 20 ye kadar değişir

Bazı illerimizin ortalama dış hava sıcaklıkları, derinliğe bağlı olarak ortalama toprak sıcaklıkları ve deniz suyu sıcaklıkları verilmiştir.

Değişen dış şartlar seçilen cihazın çalışma şeklini (verimini, ömrünü, bakım sıklığını vb.) direk olarak etkiler. Örnek verecek olursak 35C’ dış ortam sıcaklığına göre seçilmiş bir cihaz 40C’ dış şartlarda çalıştığında istenilen kapasiteyi sağlayamama (konforsuzluk) planlanandan daha fazla enerji tüketilmesi, arızaların çoğalması ve cihaz ömrünün azalması gibi örnekler verilebilir. Buna benzer örnekler düşük dış sıcaklık şartları içinde verilebilir. Bu problemler nedeniyle

Mayıs-Haziran 2012 39

AKTÜEL

Toprak Kaynaklı Isı Pompaları (Yatay ve dikey borulama) Toprak altına 3-4 metre kadar inildiğinde sıcaklık yaz – kış çok az bir farklılık göstermekte ve sonsuz bir kaynak sağlamaktadır. İskandinav ülkelerinde, Kanada ve Amerika da toprak altına yatay veya dikey döşenmiş borular ile enerji temini, 50 yıla yakın süredir kullanılmakta olan ve binlerce ünitenin çalışır vaziyette olduğu örnekler içermektedir. Genel uygulama, kullanılacak üniteler için gerekli olan toplam enerji atımına ve toprak yapısına uygun olarak hesaplanan polietilen boruların toprak altına yerleştirilmesi ve bunun içinden sistem suyunun devir daim edilmesidir Yatay Serme Uygulaması Kepçe ya da dozer ile yapılan hafriyat sonucunda açılacak toprakta 1.5 metreden daha derin bir yerleşimle borular yatay olarak döşenir. Çoklu borulama esnasında borular arasında, yatayda min 30 cm, dikeyde min 60 cm olmalıdır (Şekil 3). Açılan 2 borulama hendeği arasında min 1.5 m -1.8 m arasında bir boşluk bırakılarak ısı transferi kolaylaştırılmalıdır. Borulama sonrasında araziye borulara zarar vermeyecek şekilde çim, bitki ve ağaç ekilebilir. Hiçbir şekilde yatay serme uygulaması yapılan alan betonla veya asfalt ile kapatılmamalıdır. Genelde en ekonomik borulama şeklidir. Dikey uygulamaya göre yaklaşık %50 daha ucuzdur, fakat dikey uygulamaya nazaran %30 - %50 daha fazla boru kullanmak gerekir. Kullanılan boruların çapı ¾ ile 11/2 arasında değişir. Yatay borulama genellikle ısıtma öncelikli sistemlerde tercih edilir.

40 Mayıs-Haziran 2012

Yukarıda görüldüğü gibi nemli veya yeraltı suyu bulunan topraklar vasıtasıyla da fazla ısı transferi sağlamak mümkündür.

Dikey Sondaj Uygulaması Sondaj makineleri ile açılan kuyulara borular dikey olarak sarkıtılır. Kuyu çapı 20 cm arasındadır. Kullanılan boruların çapı ¾ ile 11/2 arasında değişir. Kuyu derinlikleri kuyu açma sırasında karşılaşılan toprak tabakalarına bağlı olarak 30 m - 150m arasında değişebilir. Açılan kuyular arasında sağlıklı bir ısı transferi için min 3.5m tercihen 6m bırakılmalıdır.

Borulama sonrasında kuyuların üzerine bina yapılabilir, beton veya asfalt dökülebilir. Dikey borulama’nın yatay borulama’ya göre boru maliyeti daha düşük ancak işçilik maliyeti daha yüksektir. Soğutma öncelikli sistemlerde tercih edilir.

Su Kaynaklı (Kuyu, Göl, Deniz, Nehir ) Isı Pompaları Denizler, göller, nehirler, toprak altı su akıntıları veya kaynakları enerjinin atılıp alınmasını sağlayabilirler. Bu tip uygulamalarda genelde ara bir eşanjör kullanılarak iki su birbirine karıştırılmaz. Bu tip uygulamalar ülkemizde de merkezi sistemler bazında çeşitli yerlerde yapılmış ve çalışır haldedir. Yurt dışında ise özellikle ısıtma amaçlı olarak çok büyük boyutlu kollektif kullanım örnekleri mevcuttur.

Isı pompası, istenilen ortamı ısıtmak (tercih edildiğinde soğutmak) için kullanılan bir sistemdir.

Isıtma işlemi için GEREKLİ ENERJİNİN: % 75'i güneş enerjisi (Bedava Enerji) % 25'i tahrik enerjisidir. (Elektrik enerjisi) ISI POMPALI ISITMA SİSTEMLERİNİN ÖZELLİK VE AVANTAJLARI ÜSTÜN ESTETİK BOYUTU • Ev içi kullanım alanından tasarruf (2 m2'lik ayarlama alanı yeterli) • Isınma ve depo alanına ihtiyaç yok • Modern ve estetik bir görüntüye sahip ÜSTÜN KONFOR (RAHATLIK) BOYUTU • Isınmak için parmak uçlarınızı kullanmanız yeterli.

• Sesi yutan özel izolasyonu sayesinde fısıldar gibi sessiz çalışır.

• Sağlıklıdır SAĞLIK BOYUTU • Isı pompası, Çalışırken iklime, hava koşullarına, dolayısıyla insan sağlığına zarar veren hiçbir gaz çıkarmaz.

• Diğer sistemlerdeki gibi CO2 gazı üretilmez.

• Yakıt kullanılan sistemlerde karşılaştığımız global ısınmaya neden olan sera gazı etkisi, ısı pompalı sistemlerde yoktur.

GÜVENLİK BOYUTU • Yakıt ve yakıt deposu bulundurmaz. (Yerleşim alanınız içinde patlama yada yanma riski yok) • Isı pompası içinde kullanılan akışkan yanıcı değildir ve zehirsizdir.

• CO2 veya benzeri, zararlı hiçbir gaz çıkarmaz.

• Baca ve atık gaz çözümü gerektirmez.

• Doğalgaz vanasını açık mı bıraktık kapalı mı gibi bir sorun yaşamazsınız.

SÖYLEŞİ

Güneş Enerjisinde Tekno&Enerray İşbirliği

Tekno Ray Solar Yönetim Kurulu Üyesi Pietro Torretta, “Türkiye güneş enerjisi açısından tamamıyla bakir bir ülke. Bundan dolayı açıkçası yapacak çok işimiz var” dedi.

Tekno Şirketler Grubu ve Enerray S.p.A güçlerini güneş enerjisi sektöründe birleştirdi.

26 yıllık geçmişe sahip Tekno Şirketler Grubu ile 130 yıllık Maccaferri Grubunun kolu olan, Avrupa’nın önde gelen Solar EPC firması Enerray S.p.A. imzalanan ortaklıkla beraber Tekno Ray Solar ismiyle kurulan şirketle Türkiye enerji sektörüne giriş yaptı.

Türkiye’de güneş enerjisi alanında yapılacak çok iş olduğunu söyleyen Tekno Ray Solar Yönetim Kurulu Üyesi Pietro Torretta, “Kurucu firmalarımız olan Tekno ve Enerray’in de desteğiyle sektörle beraber biz de büyüyeceğiz” dedi. Pietro Torretta ile Türkiye’deki enerji sektörünü ve pazarda yapacakları çalışmaları konuştuk.

Enerray S.p.A’dan kısaca bahseder misiniz?

“Enerray S.p.A, 130 yıllık geçmişe sahip İtalyan Maccaferri Endüstriyel Grubu’nun kolu olan SECI Energia’ya bağlı olarak faaliyet göstermektedir ve güneş enerjisi sektöründe Avrupa’nın önde gelen EPC (Mühendislik,Tedarik,Kurulum)firmalarından biridir. Enerray ilk kurulduğu günden bu yana sürekli büyüyerek kendi faaliyet alanında referans şirket konumuna gelmiştir. Enerray İtalya, Doğu ve Doğu Avrupa'daki birçok ülkede faaliyet göstermektedir.”

42 Mayıs-Haziran 2012

Türkiye’de Tekno ile kurulan ortaklıktan bahseder misiniz?

“26 yıllık geçmişe sahip köklü bir firma olan Tekno’nun Enerray’ın bağlı olduğu Maccaferri Grubu’yla yıllardır süre gelen iş birlikleri var. Bundan dolayı Tekno’nun Türkiye’deki başarılarını ve bulunduğu her sektörde ulaştığı lider konumunu yakından takip etme şansımız oldu. Enerray olarak eğer Türkiye enerji sektörüne giriş yapacaksak bunu profesyonel, yeniliklere açık ve sektörde bizi liderliğe taşıyacak bir ortaklıkla yapmalıydık. Enerray’ın Türkiye’deki ortaklık arayışında önemli kriterleri olan güvenilirlik, müşteriye verdiği önem ve kaliteli hizmet anlayışı gibi özelliklerin hepsi Tekno’da mevcut. Ayrıca Tekno geçtiğimiz dönemlerde Türkiye’de kurduğu tesislerle enerji sektöründe yerini aldı ve enerji sektöründeki vizyonunu ortaya koyarak bizleri yüreklendirdi. Bundan dolayı Tekno bizim için çok doğru bir isimdi. Bu ortaklığın enerji sektörüne çok büyük katkıları olacağını düşünüyoruz.”

Türkiye’deki enerji pazarını değerlendirecek olursanız neler söylersiniz?

“Türkiye’nin hızla büyüyen ekonomisi, enerji talebinin de hızla artmasına sebep olmaktadır. Dünya ortalama enerji talep artışı %2 civarındayken Türkiye’nin enerji talebindeki artış yıllık %8’lerin üzerinde gerçekleşmektedir. Bu talebin karşılanması için yıllık 3.500 MW’ın üzerinde yeni yatırım yapılması gerekmektedir. Türkiye’nin mevcut elektrik arz yapısı ağırlıklı olarak doğalgaza ve kömüre dayanmaktadır.

Doğalgazın elektrik üretimindeki payı %50’nin üzerindedir. Türkiye’de doğalgaz kaynakları yok denebilecek seviyededir. Bilindiği gibi burada kullanılan doğalgazın tamamına yakını yurtdışından ithal edilmektedir. Türkiye’nin enerji arzındaki dışa bağımlılığının azaltılması çok önemlidir. Bunlarla beraber Türkiye’nin mevcut enerji üretim yapısındaki bu santraller belli merkezlerde yoğunlaşmış büyük kapasiteli santrallerdir. Bu yapı, elektrik nakil sisteminin işletme maliyetlerini yükseltmekte ve elektrik naklinde kayıpları arttırarak ülkeye büyük bir mali yük getirmektedir. Türkiye’nin dışa bağımlılığının azaltılması ve enerji maliyetlerinin düşürülmesi için dağıtılmış (decentralized) yenilenebilir enerji santrallerine yönelmesi zaruridir. Bu kaynakların en başında ise güneş enerjisi gelmektedir. Dünyaya düşen güneş ışınları, dünya tüketiminin 1000 katından daha fazla bir enerji getirmektedir. Doğanın bize sağladığı böyle bir sonsuz enerji kaynağından yararlanmak kaçınılmazdır.

Türkiye, coğrafi konumu itibariyle bu enerjiden en fazla yararlanabilecek ülkelerin başında gelmektedir.

Hükümet de bu tablonun bilinci ile geçtiğimiz yıl Yenilenebilir Enerji Kanunu’nu (YEK) yayınlayarak, enerji sektöründeki yeni yatırımları bu yönde teşvik etme kararı almıştır. Bu kanun ile yenilenebilir kaynaklardan

üretilen elektrik enerjisine teşvikli fiyattan on yıl boyunca alım garantisi getirilmiştir. Bununla beraber tüketicilerin kendi ihtiyaçlarını karşılamasını teşvik etmek amacıyla, ihtiyaç fazlası elektriğin de aynı teşvikli fiyattan devlete satılabilmesi sağlanmış ve 500 kW’a kadar olan küçük ve orta ölçekli yatırımlara lisans muafiyeti getirilmiştir. Bu sayede aynı zamanda tüketici/üreticilerin şebekeyi bir rezervuar olarak kullanarak üretim fazlası olduğunda şebekeye vermeleri, tüketim fazlaları olduğunda da bunun karşılığında çekebilmeleri sağlanmıştır. Bu sayede enerji depolama maliyetleri de ortadan kalkmıştır.

Geçtiğimiz yıllarda Avrupa ve Amerika’da olduğu gibi, önümüzdeki kısa dönem içerisinde Türkiye’de güneş enerjisine yönelik yatırımların büyük bir hızla artması beklenmektedir. Orta ve uzun vadede ise güneş enerjisinin Türkiye’nin en önemli enerji kaynaklarından biri haline gelmesi beklenmektedir.”

Tekno Ray Solar olarak öncelikle hangi bölgeleri güneş enerjisi kullanımı için uygun görüyorsunuz?

“Türkiye, güneş enerjisi açısından çok şanslı bir konumdadır. Ülkenin en kuzeyindeki güneş ışınımı bile Avrupa’nın büyük çoğunluğundan daha yüksektir. Örnek vermek gerekirse, Türkiye’de en düşük güneş ışınımına maruz kalan bölgenin bile, Almanya’nın en verimli bölgesinden %15-20 kadar daha yüksek bir potansiyele sahip olduğunu söyleyebiliriz. Almanya’da Türkiye’nin toplam kurulu gücünün yarısına yakın bir güneş enerjisi kurulu gücü olduğunu düşünürseniz, Türkiye’nin her bölgesinin güneş enerjisi sistemleri için ne kadar uygun olacağını görebilirsiniz. Bununla beraber, tabii ki güney bölgelere indikçe güneş ışınımı artmaktadır. Özellikle Antalya, Adana, Mersin, Muğla, Konya, Urfa, Mardin gibi güneyde kalan bölgelerimizde çok yüksek bir potansiyel mevcut. “

Güneş enerjisi sistemleri için ne tür uygulamalar yapılabiliyor? Kimler bu sistemlerden faydalanabilir?

“Güneş enerjisi sistemlerinin geniş bir uygulama sahası var. Bunları sistem bağlantı tipine göre şebekeye bağlı, şebekeden bağımsız sistemler olarak ya da uygulama tipine göre çatı üstü, zemine monte ve özel uygulamalar olarak gruplayabiliriz. Şebekeden bağımsız sistemler, elektrik hatları olmayan veya elektriğin ulaştırılmasına ait maliyetlerin yüksek olduğu bölgelerde kullanılıyor ve gereken ihtiyacı tamamen kendi başına karşılayabilen sistemler oluyor. Türkiye’de daha sık olarak uygulamasını göreceğimiz sistemler ise şebekeye bağlı sistemler. Bunlar şebekeyle paralel olarak iç tüketimi kısmen ya da tamamen karşılayabiliyor, üretim fazlasını ya da üretimin tamamını sisteme verebiliyor. Uygulama tipine göre bakarsak, zemine monte sistemlerin ağırlıklı olarak büyük boyutlu güneş enerjisi santralleri için Mayıs-Haziran 2012 43

SÖYLEŞİ

kullanıldığını söyleyebiliriz. Bu sistemler aynı zamanda sahasında boş alanı olan tesisler tarafından iç ihtiyacı karşılamak amacıyla da kullanılıyor. Çatı üstü sistemler ise en çok rağbet gören sistemler. Bu sistemler mevcut bir binanın, örneğin bir fabrikanın, bir deponun, bir alışveriş merkezinin çatısına kuruluyor ve kurulduğu binaya birçok avantaj sağlıyor. Bildiğiniz gibi enerji maliyetleri hızla yükseliyor. Geçtiğimiz yıl hem elektik hem doğalgaza birer zam geldi. Önümüzdeki dönemlerde de benzeri maliyet artışlarının olması kaçınılmaz. Ancak solar sistemler ile kendi sahanızda kendi enerjinizi neredeyse hiçbir üretim maliyeti olmadan üretiyorsunuz. Ayrıca ürettiğiniz enerjinin fazlasını şebekeye YEK kanunu ile garanti edilen fiyattan satarak gelir dahi elde edebiliyorsunuz. Sonuçta, normalde ölü bir alan olan çatınız bir anda çok değerli bir kaynak haline dönüşüyor. Bunlara ek olarak tesisinize özgü özel uygulamalar da geliştirilebiliyor. Örneğin otoparkınızdaki araç gölgeliklerini güneş enerjisi panelleriyle kaplayarak önemli bir enerji kaynağı oluştururken, şirketinizin enerjiye ve çevreye yaklaşımını misafirlerinize daha en baştan göstermiş oluyorsunuz.

Binalara entegre, çatı üstü sistemler veya otopark ve benzeri özel uygulamalar özellikle biraz önce bahsettiğim lisanssız üretim imkanıyla firmalar için çok cazip olmakta.”

Türkiye’de enerji sektöründe nasıl bir fark oluşturmayı düşünüyorsunuz?

“Enerray olarak, şimdiye kadar toplam gücü 150.000 kW’ı bulan 150 kadar santralin kurulumunu tamamladık ve bu santrallerin işletme ve bakımlarını yapmayı da sürdürüyoruz. Bu esnada her türlü yapıda, her boyutta, her tipte santralle tecrübemiz oldu. Bununla beraber İtalya’daki yenilenebilir enerji kanunlarının ortaya çıktığı ve güneş enerjisi piyasasının oluştuğu dönemden beri sürekli olarak bu sektörün içinde bulunduğumuz için bu süreçte edindiğimiz tecrübelerimizi ile piyasaya yeni 44 Mayıs-Haziran 2012

adım atan üreticilere yol gösterici olacağımıza inanıyoruz. Türkiye’deki enerji piyasasının üretim, tüketim ve iletim yapısına baktığımızda özellikle lisanssız, orta ve büyük boyutlu (100 kW-500 kW) şebekeye bağlı çatı üstü tesislerin avantajları nedeniyle gerek sanayi, gerekse ticari işletmeler tarafından çok sık tercih edileceğini söyleyebiliriz. Bu tip uygulamalar, mevcut bir yapıya entegre edilecek olması nedeniyle daha karmaşık yapılardır. Tekno Ray Solar olarak bu tip uygulamalardaki tecrübemizle müşterilerimize en ideal çözümleri sunacağımızı düşünüyoruz. Aynı zamanda YEK kanunu ile ilk etapta 600 megawattlık bir kapasite için Güneş Enerjisi Santrali (GES) santralleri kurulumunun önü açıldı. Bu alanda da çok sayıda profesyonel yatırım gerçekleşecek ve biz de bu yatırımlara profesyonel çözümler sunuyor olacağız. Tabii ki bu tecrübemizin getirdiği güveni müşterilerimize de aynı şekilde yansıtıyor olacağız. Kurduğumuz sistemler, Türkiye’de enerji sektörünün pek de alışık olmadığı bir süre boyunca; tam 20 yıl garantimiz altında olacak. Ayrıca kurduğumuz sistemleri on-line olarak sürekli izliyor ve uzaktan işletiyor olacağız. Bu sayede panellerinizden biri bile kirlense, bir kablo kesilse haberimiz olacak, hemen müdahale ederek sisteminizin sağlıklı ve verimli şekilde çalışmaya devam etmesini sağlayacağız.”

Önümüzdeki dönemlerde Tekno Ray Solar olarak hedefleriniz nelerdir?

“Türkiye güneş enerjisi açısından tamamıyla bakir bir ülke. Bundan dolayı açıkçası yapacak çok işimiz var.

Kurucu firmalarımız olan Tekno ve Enerray’in de desteğiyle sektörle beraber biz de büyüyeceğiz. Önümüzdeki dönem içerisinde bir taraftan birçok anahtar teslim santral ve sistem kurarken, bir taraftan da Türkiye’de eğitimli ve donanımlı bir kadro oluşturarak yurtdışında edindiğimiz know-how’ı buraya aktarmayı planlıyoruz. Yeni oluşacak güneş enerjisi sektöründe Tekno Ray Solar olarak liderliğe talibiz.”

AKTÜEL

Denizli Hükümet Binası, Elektriğini GSR Enerji ile Güneşten Üretecek

Türkiye’nin ilk büyük kapasiteli ticari güneş enerjisi santralinin kurucusu GSR Enerji, 268 mimari proje arasından seçilerek yapımı gerçekleştirilen bölgenin ilk yeşil binası Denizli Hükümet Konağı’na 75 KWp fotovoltaik güneş enerjisi sistemi kurdu.

46 Mayıs-Haziran 2012

GSR Enerji, 2009 yılında 268 mimari proje arasından seçilen ve 2010 yılında inşaatına başlanan Denizli Hükümet Binasının güneş paneliyle elektrik üretimi projesini gerçekleştirdi. Bölgede ilk yeşil bina olma özelliği taşıyan projede, 53 bin metrekarelik kullanım alanı, açık aydınlatma, yönetim ve kültürel hizmet ünitelerinin enerji ihtiyacı GSR Enerji’nin kurduğu güneş enerjisi santralinden karşılanacak. GSR Enerji tarafından kurulan 75 KWp fotovoltaik güneş enerji sistemi Denizli Hükümet Binasının her türlü elektrik ihtiyacını karşılayabilecek şekilde projelendirildi. GSR Enerji’nin projesi kapsamında, hükümet binasının faaliyete geçmesi ile üretilen enerji fazlasının şebekeye verilmesi de söz konusu olacak. Denizli Hükümet Binasının çatısına kurulan GSR Enerji’nin güneş enerji sistemi, atıl bir alan olarak kalacak olan çatıya elektrik üreten bir santral niteliği kazandırıyor.

Sistemin en önemli özelliklerinden biri de şebeke

bağlantısı sayesinde üretilen elektriğin akü grubu olmadan tüketilebilmesi. GSR Enerji bu büyüklükteki bir projeyi geride kalan kış şartlarına rağmen 3 hafta gibi çok kısa bir sürede kurdu. Dünyada enerjinin önemi arttıkça temiz enerji kaynaklarına yöneliş de dikkat çekici seviyelere ulaştı. Ülkemize bakıldığında 2011 yılında gerçekleşen 77 milyar dolarlık cari açığın yüzde 67’si yani 51 milyarı enerji ithalatımızdan kaynaklanmakta. 60 milyar dolar cari açık öngörülen 2012 yılında enerji payı yine değişmemekte yaklaşık 51 milyar dolar beklenmekte. Gerçekleştirdiği temiz enerji projelerleriyle cari açık sorununa da dikkat çeken GSR Enerji, akademik bir ekiple AR-GE çalışmalarını sürdürmekte ve bu yönüyle farklı sektörlerde devrim niteliğinde yenilik geliştirme hedefinde. ÜLKEMİZDE KURULAN EN BÜYÜK TİCARİ GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ GSR Enerji Proje Geliştirme Direktörü Hüseyin Mert, projeyle ilgili şu bilgileri verdi: “Denizli Hükümet Binası fotovoltaik güneş enerji sistemi, ilk olma ve referans proje özelliğine sahip. Yıllık yaklaşık olarak 106 bin kWh (106,2 mWh) elektrik üretebilecek büyüklükte. Kurulu güç ve üreteceği elektrik bakımından oldukça önemli.

Araştırma uygulamaları, kamusal hibe –destek alınarak kurulan projeler haricinde ülkemiz de kurulan ticari projeler içerisinde şu anda en büyüğü. Ayrıca yaptığımız proje bundan sonra kurulacak santraller için de veri bankası oluşturacak. Verimliliği ve yatırım fizibilitesi ile bundan sonra bölgeye yatırım planlayan girişimcilerin ilgisini çekmesini bekliyoruz. Ayrıca en büyük sanayi şehirlerinden birisi olan Denizli ilimizdeki şirketlerimize güneş enerjisinden kendi elektriğini üretmeleri için ışık tutacak. Sanayicilerimiz enerji maliyetlerini düşürecek adımları atabilecekler.” ÜLKEMİZİN GÜNEŞ POTANSİYELİNİ KULLANAMIYORUZ Güneş enerjisi bakımından çok zengin bir konumda olduğumuzu belirten GSR Enerji Proje Geliştirme Direktörü Hüseyin Mert, “39’uncu paralelin altında kalan güney bölgesi yaklaşık 285 bin Megawatt gücünde santral kapasitesine sahip. Halen hidroelektrik, doğalgaz çevrim, kömür, rüzgar ve diğer tüm kaynaklardan elektrik üreten toplam kurulu santral gücümüz ise 53 bin Megawatt seviyesinde. Bu karşılaştırma güneş enerjisinden elektrik üretimi zenginliğimizi daha net anlatıyor. Türkiye’nin sadece yüzde 40’ı kadar güneşlenmeye sahip olan Almanya’da Fotovoltaik güneş enerji santrallerinin kurulu gücü yaklaşık 25 bin Megawatt. Bu durum Türkiye olarak aslında gökyüzünde bize sunulmuş petrol kadar değerli bir hazine olduğunu gösteriyor” dedi.

TÜRKİYE, 2020 YILINDA ELEKTRİK KESİNTİSİNE GİDEBİLİR Mert, “Türkiye Elektrik İletim Şirketi(TEİAŞ) 2011 yılı ‘’Elektrik Enerjisi 10 yıllık Üretim Kapasite Projeksiyonu’’ çalışmasında, 2020 yılında büyüme hızına paralel, elektrik enerjisi talebini karşılayamayacağımızı ortaya çıkıyor. Bu durum enerji ihtiyacının arttığı akşam saatlerinde elektrik kesintileri anlamına geliyor. Bu krizi önlemeye yönelik yüzde 20 enerji tasarrufu sağlanmasını öngören “Enerji Verimliliği Strateji Belgesi’’ ve herkesin elektriğini lisanssız olarak üretebilmesini hatta fazlasını dağıtım şirketlerine satabilmesine imkan sağlayan “Lisanssız Elektrik üretimine İlişkin Yönetmelik’’ Türkiye açısından giderek daha da önem kazanıyor” dedi. GSR Enerji Proje Geliştirme Direktörü Hüseyin Mert, geçtiğimiz şubat ayı içerisinde son şeklini alan Lisanssız Elektrik üretimine ilişkin yönetmelik sayesinde, her elektrik abonesinin lisans almadan, şirket kurmadan, bağlantı başvurusu yaparak kendi çatısında elektrik üretebileceğini vurguladı. Mert, “Bizim fotovoltaik güneş enerji sistemlerimiz Türkiye için çok verimli ve yaklaşık 6 yılda kendisini amorti ediyor. Panellerin 25 yıllık enerji üretme garantisi var. 40 yıl gibi uzun bir ekonomik ömre sahip olmaları bu yatırımı çok daha cazip kılmaktadır”dedi. Elektrik fiyatlarına gelen yüzde 10’luk zam oranını da değerlendiren Mert, “ Elektrik fiyatlarının da sürekli arttığı gözönünde bulundurursak özellikle sanayi şirketlerimiz, toplu konutlar, AVM’ler gibi elektrik tüketimi çok fazla olan yerler için güneş enerjisi yatırımı cazip. GSR Enerji olarak biz, kendi elektriğini üretmek isteyen herkese yatırım fizibilite raporunu hazırlayarak, yatırımın karlılığı ile ilgili bütün bilgileri sunmaktayız.”dedi.

Mayıs-Haziran 2012 47

AKTÜEL

Yingli Solar Türkiye’de Yingli Solar Türkiye Genel Müdürü Uğur Kılıç, Türkiye’nin ihtiyacı olan güneş enerjisi projelerini gerçekleştirmek için durmadan çalışacak genç ve dinamik bir ekiple çalışmalarına başlayacaklarını söyledi.

Merkezi Çin’de bulunan ve dünyanın en büyük güneş panelleri üreticilerinden biri olan Yingli Solar Türkiye Ofisi’nde, Haziran 2012 tarihinden itibaren İstanbul Ataşehir’deki ofisinde faaliyetlerine başlayacağını açıkladı.

48 Mayıs-Haziran 2012

Dünyada 10 bölgesel ülke ofisinde, 11 bin çalışanı, 25 yıllık tecrübesi, 3 GW’tan fazla kurulu parkı ve 2,5 GW üretim kapasitesiyle en büyük Fotovoltaik (PV) üreticilerinden Yingli Solar, Haziran 2012 tarihi itibariyle Türkiye Ofisi’nin çalışmalarına başlayacağını duyurdu.

Yingli Solar Türkiye Genel Müdürü Uğur Kılıç, Yingli Solar olarak 2012 yılı başında Türkiye’de çalışmalarına başladıklarını, Haziran 2012 tarihi itibariyle Yingli Solar Türkiye Ofisi olarak resmi faaliyetlerine İstanbul Ataşehir’deki ofislerinde başlayacaklarını açıkladı.

TÜRKİYE’NİN GÜNEŞ ENERJİSİ AVANTAJ Türkiye’nin sahip olduğu en büyük ve en önemli yenilenebilir enerji kaynağının güneş enerji olduğunun altını çizen Uğur Kılıç, tüketicinin ihtiyacı olan güneş enerjisi projelerini hayata geçirmek için çalıştıklarını söyledi. Uğur Kılıç hedeflerinin uluslararası alandaki bilgi ve tecrübelerini Türkiye’de yapacakları projelere aktararak güneş enerjisi pazarının büyümesine katkı sağlamak olduğunu anlattı. Uğur Kılıç şöyle devam etti: Yingli Solar olarak öncelikle 500 KW altı projelere odaklanmayı, 2013 yılı itibariyle ise de daha kapsamlı ve daha büyük projeler için gerekli hazırlıkları yapmayı planlıyoruz. Türkiye Ofisi’nin faaliyetlerine başlamasıyla Yingli Solar olarak hem yatırımcı hem kullanıcı hem dağıtımcı hem de proje sahibine direk ulaşma imkanına sahip olacağız.” Uğur Kılıç, Türkiye’nin yenilenebilir enerji özellikle güneş enerjisi alanında gidecek daha çok yolu olduğuna dikkat çekerek, “Tüm fırsatları değerlendirerek pazarı büyüten aynı zamanda katkı sağlayan projelere imza atmak için Yingli Solar Türkiye olarak faaliyetlerimizi sürdüreceğiz” dedi.

ACTUAL

The 5th International Solar Energy and Technologies Fair,

Solarex Istanbul Accomplished Successfully

Erdoğan Bayraktar, Minister of Turkey's Environment and Urban Development; Associate Prof. Dr. Murat Mercan, Deputy Minister of Energy and Natural Resources; Hüseyin Avni Mutlu, Istanbul Governor; Prof. Dr. Engin Türe, Chairman of Gensed (Solar Energy Industrialists and Industry Association); Yavuz Özgün, Deputy Chairman of the Board of İhlas Holding and Ahmet Kızıl, General Manager of İhlas Fair Organization attended the inauguration ceremony of the fair.

50 Mayıs-Haziran 2012

Delivering a speech at the opening ceremony, İhlas Holding Deputy Chairman Yavuz Özgün said, "As İhlas Fair Organization, this fair is the 97th edition of the firm. Last year, the fair was visited by 22 thousand people; Solarex Istanbul has attracted attention by the environmentally friendly firms. Our fair will achieve to let our firms, which increase their target with every passing day, meet with the professional visitors, to allow trade get movement and to provide information influx."

Environment and Urban Development Minister Erdoğan Bayraktar in his speech said, "Energy is one of the most important needs for human beings and developing world. How blood circulates in our veins in order to let us remain in life; as long as technology advances and well-being increase our need to energy increase, too. Now the world has begun to avoid consuming fossil based fuels. Because, these fuels have been faced to be depleted and cause climate change by emitting carbon dioxide, in addition to serious pollutions. For this reason, the studies have been intensified on the types of renewable energy

such as solar energy, wind energy and geothermal energy."

Istanbul Governor H羹seyin Avni Mutlu said, "Today, we are holding a very energetic meeting. Istanbul adds power with its endless energy to our country. In Istanbul, energy consumption has increased 18 percent in 2011 over the previous year. This is an indicator of development of our country, our people's increased welfare, besides living happier. Generating energy has gotten importance today. We should invest seriously in this issue. In this fair many industrialists have come together that are investing in this area. Both domestic and foreign investors can be able to exchange information in the issue about what solar energy to bring us more."

TURKEY AIMS TO BE A PRODUCTION BASE Environmentally, letting itself being approved as a clean energy, the solar energy systems have shown advancement as technology and as for the cost it has fallen. While our need to energy has raised more and more in the modern life, at the same time we have

been orienting ourselves to the energy resources which are harmonious with environment and cleaner by getting awareness about devastation that has been made on environment.

Apart from expensive energy sources such as traditional electrical energy, natural gas, etc., in order to get plentiful hot water at your homes it can be possible via these wonderful systems.

Indicating that energy needs could be met by the renewable energy resources without depending on foreign resources, the leaders of the energy sector have come together at Halls 9 - 10 of Istanbul Expo Center on April 12th -14th.

Marking that society did not have enough awareness about solar energy, and how solar energy has a huge potential, besides what this could bring, academicians informed people to get consciousness by presenting conferences for three days. Professionals, saying that solar energy's star would be brightening in the upcoming years, told the importance of clean energy at Solarex Istanbul which is the first and only solar energy topical fair of Turkey.

May覺s-Haziran 2012 51

ACTUAL

Solarex Istanbul, the first and only solar energy topical fair of Turkey, have offered opportunity to Turkey on the way to be an generation center in the area of solar energy. The fair, which has hosted the sector 5th time, aims to be a commercial platform where the world's state-of-the-art technologies are showcased.

The 5th International Solar Energy and Technologies Fair also presents great opportunities for final consumers in addition to production, supplier industry, exports, imports and market development.

TURKEY’S ENERGY MARKET VAITS ITS NEW INVESTORS Readying for the new investments with every aspects, Turkey's energy market advance very quickly with the new energy projects, furthermore importance of the sector continues to increase. Advancing towards a quick increasing participant masses in Turkey, Solarex Istanbul Fair - now featuring completely a well-situated organization - continues on its way to attract intensive attention of foreign exhibitors' participations.

Solar boat and solar car, which were exhibited by Istanbul Technical University, at the fair got great interest. While Toyota firm exhibiting a vehicle which run by solar energy, solar car of Anadolu University and solar caravan which was brought by Unido-Ichet were other stands that attracted interest at the fair. Having held at 9th and 10th Halls of Istanbul Expo Center on April 12th - 14th in the district of Yeşilköy, the fair also hosted many seminars. During three days being accentuated importance of clean energy, the presentations which were held by Epdk, Tedaş and Teiaş were followed by both visitors and exhibitors as free.

Turkey's Environment and Urban Development Minister Erdoğan Bayraktar, Energy and Natural Resources Deputy Minister Assoc. Prof. Dr. Murat Mercan, Istanbul Governor Hüseyin Avni Mutlu, Chairman of Gensed (Solar Energy Industrialists and Industry Association) 52 Mayıs-Haziran 2012

Prof. Dr. Engin Türe, İhlas Holding Deputy Chairman Yavuz Özgün and İhlas Fair Organization General Manager Ahmet Kızıl who attended opening ceremony of the fair, got information by touring all the stands.

ENERGY OF WHICH POTENTIAL IS NOT KNOWN; VALUE OF SUN IS TARGETED TO BE TOLD Solarex Istanbul Fair aims to tell importance of clean energy to both exhibitors and visitors by conferences.

Especially the colorful seminars which were held at the fair, the sector was illuminated by conferences that were presented the foremost domestic and foreign establishments of the sector.

Solar boat and solar car of Istanbul Technical University, Toyota's "Solar Energy Car", Solar Vehicle of Anadolu University and "Solar Caravan" which was brought by Unido-Ichet were the projects that attracted attention at the fair.

IMPORTANCE OF ENERGY SECTOR STEADILY RAISES "Solarex Istanbul" Fair is an organization where the sector's foremost firms and representatives meet. Many firms of the exhibitors of Solarex Istanbul, the 5th International Solar Energy and Technologies Fair, indicated that they had come together thanks to the fair and negotiated about new investments in Turkey, thereby some positive developments would be enjoyed for the sector following these developments.

FULL SUPPORT TO THE SECTOR FROM THE RELATED ESTABLISHMENTS "Solar Energy Technologies" Fair, which was held by İhlas Fair Organization first time in the sector, is fully supported by the related bodies; such as the Ministry of Energy and Natural Resources, Ministry of Environment and Urban Development, Ministry of Forestry and Water of Republic of Turkey, Istanbul Governorship, KOSGEB, Gensed (Solar Energy Industrialists and Industry

Association), UFTP (National Photovoltaic Technology Platform), Orköy Department Chairmanship of General Directorate of Forestry, OSTIM Renewable Energy and Environment Technologies Clustering, Aküder (Battery and Recycling Industrialists Association), Unido - Ichet, Energy Law Research Institute, JCI Eurasia Energy Team, Ae2 Project Team, Alosbi (Aliağa Organized Industrial Zone), Istanbul Technical University, Anadolu University, Chamber of Physics Engineers, as well as many unions and publications and web pages.

Mayıs-Haziran 2012 53

ACTUAL

Final report: The 5th International Solar Energy and Technologies Fair, Solarex Istanbul on April 12th - 14th

54 Mayıs-Haziran Güneş Enerjisi 2012 Haziran-Temmuz 2012

Having held at Istanbul Expo Center on April 12th - 14th, The 5th International Solar Energy and Technologies Fair, Solarex Istanbul was successfully accomplished.

The opening ceremony of the fair was made

by Yavuz Özgün, Deputy Chairman of the Board of İhlas Holding; Erdoğan Bayraktar, Minister of Environment and Urban Development of Republic of Turkey; Hüseyin Avni Mutlu, Istanbul Governor; Assoc. Prof.

Dr. Murat Mercan, Deputy Minister of Energy and Natural Resources. After cutting opening ribbon, they visited the exhibitors' stands and got information.

As domestic and foreign participators, totally 151 exhibitors of which 50 units were from abroad and 22.371 visitors toured the 5th International Solar Energy and Technology Fair, which feature first and only fair of Turkey in its area, became an arena where professionals get together.

Turkey maintains its development across the world with quickly growing population, advantageous geography, contribution of the advantageous geography to exports. No doubt, solar energy sector is one of the sectors which activates our country. In recent years, the developments, innovations and example solidarity of the sector which have been enjoyed in the solar energy sector, have become other factors that have affected the solar energy sector progressing in the positive way.

Producers, consumers, purchasers, contractors, and representatives either in the home or abroad… shortly, all members of the sector came together once again at The 5th International Solar Energy and Technologies Fair Solarex Istanbul.

SUMMARY ABOUT SOLAR ENERGY SECTOR Turkey is one of the leader countries of the world in solar thermal (heating water by solar), it can be able also show the same success solar power generation sector.

Production either in solar panel or in the supplier industry areas (cable, connector, leg, glass, inverter, etc.) with necessary supports will be evaluated both in our country and exported to the surroundings countries which have abundance sunny days.

Güneş Enerjisi Haziran-Temmuz 2012 55

ACTUAL

Turkey pays billions of dollars for the imports of energy every year. The solar energy has a potential to reduce this cost in medium and long terms. Thanks to this reducing, the imports of fossil fuel (natural gas, oil), will reflect positively onto the economic growth values as well.

Unemployment rates have made up one of the most important problems for Turkey every time. The solar energy sector features to constitute the most employment energy type. Every installed 1 MW solar system would make up employment possibility for some 30-50 people. Spreading of the solar energy systems will be extremely beneficial for the country's economy.

The most electricity generation is gained at the noon hours in summer. This period generally is time when the most expensive electricity is generated by the conventional resources. Especially, when cooling systems begin to consume electricity in an intensive way, the solar energy features the most reliable and most economic electricity generation method.

One of the biggest advantages of the solar energy can be measured from the smallest installation to the biggest ones ranging from (1-2 Kw) to (40-50 MW).

Thanks to this, thousands independent producers supply reliable power generating in thousands different spots. A problem that can be experienced one of these points would not make any problem on the

56 Mayıs-Haziran 2012

system. Sharing of the natural resources seems as the biggest problem of this century we would live. First being solar energy, having a very huge potential in all renewable energy resources, Turkey can become an energy independent way by using this richness with the necessary support of government.

The Solar Energy Fair, Solarex Istanbul signals to be one of the quickest developing sectors in the upcoming years.

Making the importance of environment and saving concepts to be known by public opinion, our fair has become a platform where the sector's representatives have developed high technologies and exhibit them.

The solar energy sector, which constitutes a ground for the development of many European countries, maintains its improvement with every passing day.

Due to rising success-graph of the sector, wishing to let their successes known by public opinion, ambition for being an authority in the international arenas, expectations from the sector and featuring qualifications of İhlas Fair Organization to respond these expectations, therefore Solar Energy and Technologies Fair has been claimed by the sector with a big happiness, and despite the global economic crisis the fair was accomplished with a great success.

Following the achievement gained at the edition, the Solar Energy Sector has entered the expectation of the next edition of Solar Energy and Technologies Fair that will be held on April 11th - 13th 2013 and either our company or our exhibitors have begun works for bigger objectives. İSTANBUL EXPO CENTER In the 5th edition of the fair, hosting the 5th International Solar Energy and Technologies Fair at 9th and 10th Halls, Istanbul Expo Center is located in the region of Istanbul Ataturk Airport. Istanbul Expo Center was the most suitable place either its infrastructure or transportation and technical features to hold the Solar Energy and Technologies Fair. The total fair area of 12 thousand sq meters, foyer area and its technical possibilities have greatly contributed in holding the fair with successfully.

In the aspect of foreign visitors nearing to the airport and Metro stop, even though locating in a junction where both E5 and TEM highways cross, so any trouble has not been experienced in reaching to the fair area.

In order to prevent any problem in transport to the fair area, İhlas Fair Organization organized shuttle bus services for visitors between the fair and Metro.

ADDRESS BANK OF FAIR Exerting an intensive effort in order to achieve the 5th International Solar Energy and Technologies Fair in the best way, our team also did not experience any

difficulty to get information because of being a sectorial magazine publisher. Having published bimonthly by İhlas Magazine Group, Solar Energy and Technologies Magazine became the main sponsor of the fair and since preparation stage, every kind of development relate with the fair was informed to the readers.

Our publication understanding which hugs the entire sector has become our biggest supporter in the fair.

Either our magazine's customers or our readers are mainly visitors of our fair.

Having accomplished successfully in the years 2008, 2009, 2010 and 2011 and proved its success in the rate of 98 percent according to customer surveys, the visitor data of the 5th International Solar Energy and Technologies Fair has made a base for the visitors in 2013.

ANNOUNCING THE FAIR Some promotion activities of the 5th International Solar Energy and Technologies Fair are as follows: As mentioned above, as well as Solar Energy Magazine being the main media sponsor of the fair, Yapı Malzeme Magazine took place among the publications that supported the fair. So thanks to these magazines, all

members of the sector were reached across Turkey.

The 5th International Solar Energy and Technologies Fair, where energy was not wasted, was supported by the ministries and distinguished establishments. In addition to Ministry of Energy and Natural Resources, Ministry of Environment and Urban Development of Republic of Turkey, General Directorate of Forestry and Rural Affairs, UFTP (National Photovoltaic Technology Platform), GENSED (Solar Energy Industrialists and Industry Association), Green Economy, Energy Law Research Institute, Unido -Ichet, KOSGEB, TÜFOD, ALOSBI (Aliağa Organized Industrial Zone), as well as all organized industrial zones have played a great role in the promotion of the fair.

Posters were hanged on the sites and organized industrial zones that characterize center of industry and also many promotion activities were managed with panel and placards.

Promotion was made to draw visitors by visiting the foremost solar energy and technologies fairs across the world and campaigns were also held directed towards foreign visitors.

In the scope of the fair, connections were made by academicians from various universities and invitations were distributed.

Haziran-Temmuz 2012 57

ACTUAL

Total of 300,000 unit invitations were distributed.

250,000 of them via Ihlas Fair Organization's activities and the rest ones by the exhibitors' customers' invitations. Marketing activities were applied by face to face works and invitations were sent to the participators.

Apart from these, our news were taken place in national and local TVs, Radios, Newspapers and Magazines both before the fair, during opening and after fair and our commercials also took place via Media Works.

GIANTS OF SOLAR ENERGY SECTOR MET IN THE SYMPOSIUM On the first day of the fair, the issue entitled, "Where Does Photovoltaic Go?" was told by ŞİŞECAM Research and Technology Developer Chairman Prof. Dr. Şener Oktik. The next issue which was made by CLEANGLOBE was on "Influx toward Sun, whole transformation of energy system". Prof. Dr. Sıddık İçli, Chairman of Solar Energy Department of the Aegean University, told "UFTP and 4th Generation Photovoltaics". In the afternoon sessions, Sami Kovancı, General Manager of AYEDEŞ; Basri Atalay, Manager of KCETAŞ Production and R - D, presented the issue, "Electricity Distribution and Applications". On the second day of the fair, GREENPEACE presented "Energy Revolution", ÇEDBİR told the issues green building activity and renewable energies in Breeam". Also the seminars, "Licensed and unlicensed electricity generation" which were addressed by EPDK, TEİAŞ and TEDAŞ, drew attention fairly. The last day of the fair, Canadian Solar, Jordanian, Lcs Solar, Mage Solar, Solaire Europe, Solar Frontier, True North, Cleanglobe, Form Enerji, Fronius, Gehrlicher Merk Solar, İpekler Enerji firms presented seminars respectively.

58 Mayıs-Haziran 2012

Product groups of Exhibitors • Solar energy photo-electricity manufactures • Solar energy and building integration products and applications • Solar energy heat protection materials • Solar energy new material and technologies • Solar energy photovoltaic product and manufacturing fittings • Solar energy charge products and fittings • Solar energy cooling and heating fittings • Solar energy complementary automatic control device and instruments • Solar energy special and plate fillings • Solar energy water heater and product fittings • Solar energy producers • Solar energy mounting workshop owners • Solar energy systems' manufacturers • Solar energy systems' importers' representatives.

Statistic: Visitors and Exhibitors The total Visitors of the 5th International Solar Energy and Technologies Fair, Solarex Istanbul: 22.371 Distribution of Visitors by Days 1. day : 10.173 2. day : 4.436 3. day : 7.762 Total: 22.371 Middle Eastern Countries European Countries Russia and Turkic Rep. African Countries Other Number of Foreign Visitor Number of Domestic Visitor Total Number of Exhibitors Number of Foreign Exhibitors

: : : : : : : : : :

459 1096 587 251 807 3.200 19.171 22.371 151 50