Solarex Magazine - Mart /Nisan'14 by gunes dergisi

GRUP BAŞKANI H. FERRUH IŞIK

Solarex 2014’e Hoş Geldiniz

İLETİŞİM MAGAZİN GAZETECİLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. adına İMTİYAZ SAHİBİ MEHMET SÖZTUTAN GENEL MÜDÜR YARDIMCISI AHMET KIZIL ahmet.kizil@ihlasfuar.com SORUMLU MÜDÜR YUSUF OKÇU yusuf.okcu@img.com.tr EDİTÖR AHMET FARUK KOYUNCU faruk.koyuncu@img.com.tr SANAT YÖNETMENİ İSMAİL GÜRBÜZ ismail.gurbuz@img.com.tr CONSEPT TASARIM SAMİ AKTAŞ sami.aktas@img.com.tr REKLAM MÜDÜRÜ YASEMİN ALBAYRAK yasemin.albayrak@img.com.tr KURUMSAL İLETİŞİM MÜDÜRÜ EBRU PEKEL ebru.pekel@img.com.tr DIŞ İLİŞKİLER HAKAN KURT hakan.kurt@ihlasfuar.com MUHASEBE MÜDÜRÜ MÜRSEL GÜRLER muhasebe@img.com.tr ABONE İSMAİL ÖZÇELİK ismail.ozcelik@img.com.tr CTP - BASKI İHLAS GAZETECİLİK A.Ş. 29 Ekim Cad. No: 11 A/41 34530 Yenibosna / İSTANBUL +212 454 30 00 ADRES 29 Ekim Caddesi No:11 A/41 34197 Yenibosna / İSTANBUL Tel.:+212 454 25 00 Faks:+212 454 25 98 www.solarexmagzine.com. e-mail: yasemin.albayrak@img.com.tr Solarex Magazine yer alan makalelerdeki fikirler yazarlarına aittir. Yayınlanan ilanların sorumluluğu reklam verene aittir. Solarex Magazine’nin bütün yayın hakları İletişim Magazin San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. Yazılar kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.

Güneş dolu bir nisan ayında sizlerle tekrar birlikte olmanın mutluluğunu ve sevincini yaşıyoruz. Neden mi? Çünkü siz değerli okuyucularımız ile sektörümüzün fuarı Solarex İstanbul’da buluşacağız. Türk Ekonomisine büyük kazançlar sağlayan Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nın bu sene 7.’sini gerçekleştiriyoruz. Sektörden aldığı güçle yoluna devam eden İhlas Fuar Hizmetleri, bu gücü yine sektöre vermenin gururu ile ilerlemeye devam ediyor. Dünya ekonomilerinin zorlandığı bir dönemde başarılı çalışmaları ile adından her daim söz ettirmesini başaran 7’nci Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, herkesin gelip görmesi gereken büyük bir arena. Hem ticareti hem de ekonomiyi daha verimli hale getirmeyi hedefleyen 7’nci Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’mızın her sene geleneksel olarak gerçekleştiriliyor olması, sektörde ayrı bir mutluluk oluşturuyor. Bahsetmiş olduğum gibi alanında ilk ve tek aynı zamanda da uluslararası olması ise, fuara olan talebi aynı oranda artırmaktadır. Fuar programında üç gün boyunca düzenlenecek konferansların oldukça yoğun olduğunu şimdiden sizlere duyurmakta fayda var. Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, planlanan etkinlikleri ile hem katılımcı firmalara hem de ziyaretçilerine temiz enerjinin önemini anlatmayı hedefliyor. Güneş Enerjisi Teknolojileri Dergisi olarak bu önemli buluşmada biz de yerimizi alacağız. Güneşli günlerin getirdiği bu güzel etkinlikte siz değerli okuyucularımız ve sektör profesyonelleriyle bir araya geleceğiz. Bu vesile ile bu renkli buluşmaya bütün okuyucularımızı davet ediyoruz. Solarex İstanbul’da buluşmak üzere… Saygılarımızla,

Solarex İstanbul Başlıyor B&W Enerji Türkiye’den Anahtar Teslim Çözümler

REKLAM İNDEKSİ ALKA 115

“2014 Türkiye’de Güneş Yılı Olacak”

ALUMİNCO 15 AZLİTRA 75 BAŞOĞLU 17 BİA 125 BW ENERJİ İ.S.İ CSUN 57

Elektrik Üretimi Çatıda

ÇATAKLI 19 EXALCO 25 FILKAB 37 FRONİUS 107

Enerji’nin Tarafları Gaziantep’te Bir Araya Geldi

GENSED 134- 135 GINLONG 43 GÜNDER 141 GÜRSAN 9

Gest Energy Çözüm Odaklı Çalışmaları İle Ön Plana Çıkıyor

İNFORM 103 İRENEC 150 JA SOLAR 45 JINKO 33 JS SOLAR 35

Güneşi Gördü Dünya Şampiyonu Oldu Norm Enerji Sistemleri Anahtar Teslim Projelerde Çözüm Ortağınız

MBJ 23 MEYTEK 119 - A.K.İ NORM 31 PHOENIX Ö.K.İ -1 PROINSO 55 SEUL 39 SMA 61 SOLARTURK 131 - A.K SUNEDISON 69 TERA 11 TESA 13 TRAKYA CAM 7

SolarTurk Enerji, 2014’te Büyüme İvmesini Yukarılara Taşıyacak

VICTRON 95 YEM 151 ZAFER AKÜ Ö.K ZEN ENERJİ 87

Mart / Nisan 2014

Solarex Istanbul, which is a proud of energy sector and also a waited meeting of the country, is going to start!

Mart - Nisan 2014

â&#x20AC;&#x153;Solarex Istanbul readies to host Global Solar Energy Sector!â&#x20AC;?

The first and only solar energy fair of our country, Solarex Istanbul gives opportunity to take great steps on the way to be a center for generation in the field of solar energy in Turkey. This year, the fair - which is going to open its doors to the sector in its seventh edition on 10-12 April 2014 â&#x20AC;&#x201C; is hosting a commercial platform where the state-of-the-art technologies in the world and the new products produced in Turkey are offered together. Having accepted one of the sunniest countries across Europe, Turkey is holding the fair that intensifies on the solar energy sector; it is also welcomed by the renowned brands which are voluntarily to invest in Turkey with an intensive interest.

Mart - Nisan 2014

AS THE WORLD DIRECTS TOWARDS SOLAR ENERGY, NEW INVESTORS ARE EXPECTED IN TURKEY

PHOTOVOLTAIC PANEL PRODUCTION INCREASES WITH EVERY PASSING DAY

with the state’s possibilities; the benefits

As the number of firms that produce

understood in a clear way. Especially, how

All events can be watched as free at the

photovoltaic panel production increase

Western Europe advanced in this issue,

fair where lots of seminars and conferences

with every month, there are lots of various

and also Turkey’s rich potential should be

to be organized by firms. The projects are

panels in the market directly proportional

coming from the countries such as South

to the production increase. Even though

Africa, Iraq, Georgia, Algeria and Pakistan

activity is enjoyed in the panel production,

to Turkey where 80 percent of investments in

the investors display a cautious stance in

renewable energy have been accomplished

cell production. Along with confidence,

in solar energy. The production of PV panels

incentive and stability in the sector that

to generate electricity through solar energy

would be provided to the investors allow

have been launched in Turkey which is on

to experience development in the sector.

the way to be one of promising PV markets

The electricity generation systems through

across Europe and Middle East. Not only

sunlight that are called photovoltaic

for the domestic market, the firms are also

systems generate electricity via particles

preparing to produce for the European,

that is called photon. With every passing

Middle Eastern and African markets,

day in the solar energy system that

increasing their investments with every

continuously new developments are being

passing day. Locating on a region called

experienced also intensive studies are

solar energy zone rich in terms of solar

continuing on cell productivities. Together

energy, Turkey ranks at the second line in

with legislation works that are enacted,

terms of solar energy generation potential

energy needs of many areas such as

Nowadays having utmost activity, the

in Europe with 2640 hours of sunny capacity

factories, hotels, hospitals, schools, states

sector also offers outstanding opportunities

per annum. This potential means 380 billion/

establishments, fuel stations, farms, green

to its investors. When made a comparison

Kwh of energy potential per annum. While

houses, besides many areas’ needs are

with the Western European countries,

the regulations related to solar energy

met through solar energy. In order to let

currently having low level, the energy

and state policies foresee the revival in

use of renewable energy resources to

consumption in Turkey is going to increase

the sector, also the increased solar energy

increase in our country, primarily informative

with every passing day. In Turkey, the young

investments speed up every year in Turkey.

seminars should be prioritized, together

and urbanization population indicates the

Mart - Nisan 2014

that are supplied to investors should be

voiced in terms of sunny days. Public sector, universities and civil society organizations should be in cooperation in order to use indigenous and renewable energy resources to stimulate the investments.

ENERGY SECTOR; THE MOST ATTRACTIVE AREA IN THE TURKISH ECONOMY The energy sector is accepted as the most attractive sector in the Turkish economy due to offering a great opportunity in the future. Along with the privatization process, transition is being experienced towards the competitive market economy. With regard to the privatizations in the recent years, tenders held for license and strategic partnerships; so the energy market set for a fast growth and liberalization process.

growth potential. Today, increase speed

raised. Increasingly growing energy need of

engineering projects - which provide

in energy consumption which surpasses

human beings with every passing day brings

advantage through the renewable energy

the production speed urges Turkey to

the fear of depending on fossil fuels. First

resources - are being progressed and

be a crucial energy importer. In order to

being Europe, the countries, which try to

being entered into force. Thanks to these

meet increased demand in the sector,

meet the energy need through fossil and

projects, the energy costs are minimized,

an investment in the remarkable amount

import-based fuels, are going to obtain

contribution is provided to the world

would be needed in the near future. In

awareness of renewable energy and

economy and a livable environment is

order to reduce our import-based energy

are taking serious steps in this direction.

aimed to leave to the future generations.

demand which is an important reason of

Also unpreventable price rises in the fossil

Industrial Facilities, Tourism Facilities,

our current account deficit, using of every

fuels; besides uncertainty in the future

Houses, Architectural and Construction

kind of indigenous and renewable source

expectations force towards renewable

Firms, Public Bodies and Establishments and

of energy is winning importance. Lastly, the

energy. In order to get more productive

Agricultural Production Facilities constitute

societal awareness in use of indigenous

energy in every area where energy is

basic mass where solar energy is used

resources and energy efficiency must be

consumed, the efficiency and sustainable

intensively.

Mart - Nisan 2014

SolarTurk Energy will increase its rate of growth in 2014 SolarTurk Energy that will accelerate its growth in 2014 targets to increase its production capacity and to satisfy the quality panel requirement of the sector in the best possible manner SolarTurk Energy that started out in 2008 with the registration of the brand and that became a company in 2009 took the decision to establish a solar module facility with a capacity of 60 MW as a result of the research for two years and it completed its assembly and started to produce towards the end of 2012. In this sense, SolarTurk Energy that was established in Gaziantep and that started to make the first solar energy panel production in Turkey gained an important place in the sector by producing solar panels in compliance with the European standards that has the TÜV certification. The primary goal of SolarTurk related to the solar energy is the production of PV solar panel. It prepared the equipment, the studies and the projections in this field and started the production in the first months of 2013. As the center of production, Gaziantep that is the center of Industry and Industrial Production of Turkey was selected as target here. In this regard, SolarTurk that is targeting to grow

Mart - Nisan 2014

in the solar energy production sector in Turkey with its national and global business partners intends to produce in this sector in 5 years 300 MW of Solar Panels and the cells required for the solar modules and to make 100 MW of solar field project implementation. We got information from the Vice President of the Board of Directors of the SolarTurk Energy, Osman Özberk who says that our target is to reach the 140 MW PV module capacity in 2014 and to make 50 million dollars of export in 2013 and 100 million dollars of export in 2014 about the successful works made by them.

Can you give information about renewable and clean energy solutions for your company, please? What are the solutions that provide the market and the work you do? “As Solarturk Energy, we produce our products in factory which has 60 MW capacity, using the latest technological robots that

were bought from Schmid Company which is the one of the leader solar module producers in the World. Tabber Stringer, branded Team Technic , Germany, included in our production line is the world leader and the lines formed have the top level for their quality. The robots placing the lines on the glass are bought from World giant ABB and are the market leader for littleness of the defect ratio. Lamination machine with three stages, included in our production line, is very good for homogeneity and production quality as well as is designed to complete the lamination process as soon as possible. At last process , we are testing the our modules with Sun Simulator Test Machine and we are making a last control with EL Tester that many manufacturer have not it yet.”

How was the 2013 year for your company? What aspects of your work for the year 2014 will be? “Our goal of this year in PV module capa-

city of 140 MW, reaching to export 50 million dollars ın the year 2013, the 100 million $ in 2014. Regulations in 2013, although the slow progress in the sector until after the publication of regulations in the process, Solarturk have passed the very rapid rise. Many auctions and private works projects, some of which we get at a fraction of the installation is finished will put in the nearest time. We believe that the further acceleration of our ascent, so we have decided to increase our production capacity. Our customers in the nearest time we will continue to serve in a quality manner. In 2014 this ascent believe that further increase our momentum. We decide to start investing in 2014, developing new raw materials used in the solar industry in our country and any contribution to the development side of the industry and all our investors by sharing our knowledge, our country will be happy to contribute to the economy. Our experiments are continuing for Solar industry’s most important raw material Cell feasibility for the production of our country. Our most important goal is that İnvestors in our country and to serve our customers in a quality manner, quality and trouble-free operation of the system established for continuous monitoring by our technical team to ensure customer satisfaction.”

Can you tell us about your short and long term goals and projects? “Our primary goal as Solarturk Energy , in Turkey’s energy sector to reduce dependence on foreign and domestic resources to increase utilization. As I mentioned in the previous question we go to increase our production capacity as well as the industry’s quality panels aim to meet the needs in the best way. Our country investors and to serve our customers in a quality manner, quality and trouble-free operation of the system established by our technical team for controlled and sustained manner to ensure customer satisfaction, and our biggest advantage is our responsibility.”

How is in the solar energy sector in Turkey and the world shaping? Does Turkey took the lead in renewable energy investments? Turkey’s renewable energy sources, how do you assess the current state? “Turkey, called sunbelt regions and solar energetic take place in a rich, although not benefit enough from solar energy. In addition, with an annual capacity of 2640 hours of sun to produce electricity from solar energy potential is ranked second among European countries in terms. This annual production capacity of 380 billion / kWh energy potential means. A policy not only for solar energy ,but also renewable energy sources in our country,

Mart - Nisan 2014

Vice President of the Board of Directors of the SolarTurk Energy, Osman Özberk all our policies have been created to be used. According to the relevant regulations of the state with solar power for 10 years, guaranteeing the unit price of 13.3 dollars / cents was made possible with the guarantee of purchase. This has led to a recovery in the sector. For this reason, in the next 10 years I believe will be the year of solar energy.”

Which stage has solar energy systems technology reached? What advantages does this system provide to users? What is your opinion about new Technologies and the future of the industry? “Called photovoltaic systems generating electricity from the sun, these systems bearing the name of the photon particles from the sun and performs with the production of electricity. Day by day new developments are taking place constantly working intensively on cell efficiency in this sector also continues. As Solarturk us to follow these developments are trying to offer our customers the most efficient modules . In this way in our production line, we achieve the minimum 250Wp power panel production. Along with the legal regulations in factories, hotels, hospitals, schools, government enforcement agencies, petrol stations, farms, greenhouses and many other areas of the energy needs can be met by solar energy.”

What should be done to ıncrease the use of renewable energy sources in our country? “Increasing the use of renewable energy sources in our country for the first informational

seminars should thicken. This issue of the state and investors about the benefits they offer us a clear need to explain. Western Europe is far ahead of what it’s about, the sun is generous in terms of this system in Turkey, a country in terms of both cheap and clean energy should express how important it is.”

How do you evaluate 7. International Solar Energy & Technologies Fair? Please tell us about the work you’ll do at Solarex from Istanbul in 2014? “We are the platinum sponsor of Solarex Fair, which is Turkey’s and Earth’s most significant way towards becoming a major solar exhibition, better promotion and development of the sector is very important for an organization that is obvious. We find opportunity to come together with who interest in this work . Solarturk refrain from showing more every year as we are preparing. Be clarified in the regulations this year with a much more serious investors know the future. That’s why our goal is to provide investors with attractive opportunities at quality.”

Do you have a message that you want to add at the end of the interview, you want to give to our readers and industry representatives ? “I urge you to be sensitive for all kinds of domestic and renewable sources of energy using for future generations a clean livable for Turkey, as well as on foreign energy dependency to a minimum as a Turkey for the public, civil society organizations and the whole society in this regard forces.”

Gest Energy comes to the fore with its solution oriented works The member of the Board of Directors of the Gest Energy, Erhan Güngör said that; “As Gest Energy, the mission assumed by us first is to make a contribution to the economy of the country according to the energy independence using the energy resources in the most productive manner.”

The Member of the Board of Directors of the Gest Energy, Erhan Güngör

Gest Energy offers its customers with effective solutions for the renewable energy projects the services of both production and turn-key power plant construction and EPC (Engineering, Procurement, Construction). To serve the renewable energy sector by following the state-of-the-art technologies and constructing the most reliable platforms in the practice is among the main goals of the Gest Energy. We got information from the Member of the Board of Directors of the Gest Energy, Erhan Güngör who said that Gest Energy comes to the fore with the solutions offered by it in the fields of Production, Integration, Project Management and procurement about their activities.

Please tell us about your company’s renewable and clean energy solution ? What are your activities and solutions to the market? “Primarily ,Gestenergy’s mission is to use of renewable energy resources in the most efficient way around the principle of energy independency and to contribute to the economy of the country. Gestenergy ser-

Mart - Nisan 2014

vices cost effective solutions to our customers in renewable energy projects, of both in production and installation of turnkey projects( EPC) ( Engineering,Procurement,Construction.) Our panel performance guarantee is 80 % yield at end of 25 years, and 90 % yield at end of 10 years .”

What is taking place in your company’s product range? Which brands do you offer to the market? “Gestenergy which we produce highly efficient solar PV panels monocryistal and polycryistal are offered.as our models

How was the year 2013? What will be your activities for the year 2014 ? “We can say ,2013 was year of settlement. We follow up new legislation in the field of solar energy. We also worked to activation of new factory site and customer market infrastructure, develop domestic and overseas market. Commisioning of some solar power plants . GEST ENERGY’S target for 2014 is make their systems are optimally and can provide incentive to use % 55 domestic goods and quality and high-efficient projects undertaken Gestenergy. Of course, Gestenergy;with the added value into the sector achieves maximum contribution to the national economy.”

to the market. We also offer on-grid and off grid Gestenergy inverters for projects. İn addition, we implement water pump systems which is our own special patented design in accordance with the needs of our customers.”

Could you please inform about latest development in panel and cell production in Turkey ? “There is turmoil between qualified production and cheap production. GEST ENERGY

uses first class raw meterials of EU origined. Number of producer may increase but qualified production will differ. Because of our confidence and belief in this industry ,all activities almost done to raise our production capasity to 150 MW in 3800 m2 area. Our new capasity is going to be ready in may/ june 2014”

Would you tell us about short-and long-term goals and your projects? “In Short-or long-term it does notchange. We have a very high quality of the production infrastructure, This will grow more and more . With our new factory’s production capacity from 25-50 MW will be released. to a 150 MW.For this, all our workout is ready.”

How it’s shaping the renewable energy sector in world and Turkey? Does Turkey took the lead in renewable energy investments? How do you evaluate the current state of Turkey in renewable energy sources? “The world is very conscious , Turkey is new in this area , however with the designated new legislation (such as the state’s electricity purchase guarantee ..) profitable investments are available. İnvestors who see this ,chasing too tight, With increasing attraction, number of investors will grow rapidly.”

At which stage has the Solar energy systems technology reached? What advantages does this system provide to users? and what is your opinion about new technologies and the future of the industry? “Material technology will change in coming years, assembly technology is getting easier and getting lighter, people are doing very easy isntallation of panels even now but it will be more easier. Panels will be lighter, productivity will increase.”

What should be done for increasing the use of renewable energy sources in our country? “New generations should be informed, Never get bored of this environmental awareness ,training should be given to them. Government incentive should be increased. People want to buy something when they see profit in field. Many investors chasing legislations and state’s electricity purchase guarantee and they want this investment but they although not mastered on the subject. There are people who believing to that big investment of solar energy and also there are as much as people who dont believe as an investment. Televisions, how the public spotlight broadcasted ;at the same rate, should be put into people’s minds and

Mart - Nisan 2014

public awareness should be created. This is not just for solar energy , for all the topics/ titles about our environmental protection.”

May solar energy be solution against diminishing energy resources and increasing environmental problems. How do you view the future of solar energy? “I think it is great for Turkey , let’s tell people a little bit more, let’s increase the number of young people & who are interested, incentive and sources of finance should be optimized and bureaucracy needs to be reduced.Let’s increase the number of trained personnel and Let’s get the attention of NGOs on these issues.Even let us take the example of

Germany alone will be sufficient. According to data of German Solar Industry Association (BSW) through out the installation of solar power of 1.3 million last year, eight million households met the annual electricity needs. Thus, the share of solar energy in electricity production was increased by 45 percent a year.”

At the end of interview ,would like to add anything or any message to our reader and delegate of energy industry? “Quality production, informed and educated customers, paving the renewable energy laws and incentives.”

Meytek Group, ‘Profsolar’ shall showcase the power of ‘Profsolar’ brand in “Solarex 2014” fair Meytek Group, having dedicated itself towards contributing to the country’s economy and to the investors with its Profsolar brand products with its Profsolar’ brand products, shall promote its green hybrid technologies and systems that provide energy efficiency fat Solarex 2014. fields of life. We produce PV Panels under the brand Profsolar® and we offer solar energy systems that go beyond customers expectations. We believe that photovoltaic energy is a requirement in order to ensure climate control permanence and to obtain and get benefits of affordable, innovative and renewable solutions.

What are the works and solutions you provide to the marketing? Among our turnkey projects are; Project Design - Land criteria determination and selection - Legal authorization and license acquisition - Engineering - Installation Operation -Consultancy. Our solar energy system applications; On-grid systems – Off-grid systems - Solar energy powered irrigation systems – Solar energy powered cold rooms – GSM stations etc.”

Chairman of the Board of Directors of Meytek Group, Mr. Yılmaz Yücel

We interviewed Chairman of the Board of Directors of Meytek Group and gained the following information regarding to their successful work. Meytek Group has been a pioneer in terms of “technological innovation” with regard to every brand it owns and has been successful at maintaining this role and is continuing to work in order to further its achievements with the help of new technologies and projects that provide trading profit to the investors, thus steering the future of the sector. According to Chairman of the Board of Directors of Meytek Group, Mr. Yılmaz Yücel, as Maytek Energy, they have the capacity to install ProfSolar PV panels ranging from 1-2 kW upto 40-50MW, and said the following: “Compared to the common solar panels, we are able to provide 20% more performance and we

Mart - Nisan 2014

give our guarantee in this regard. We are also maintaining system efficiency thanks to our module technology that works with sunlight but at the same time is endowed with the capability to pick up light even in cloudy days.” he concluded. Chairman of the Board of Directors of Meytek Group, Mr. Yılmaz Yücel stated that it is their intention to work to further their existing reputation thanks to their new technologies together with their achievements and provide trading profits to the investors and thereby shape the future of the sector through their projects.

Could you talk about your company’s renewable and clean energy solutions? “Through its company Meytek Enerji A.Ş, Meytek Group carries solar energy to all

How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014? “Our mission since our foundation has been built upon acting according to energy preservation principle. As every year, this year also, we vowed it to design and produce new technology systems and solutions. Our target is to add high value to our investors and country’s economy through Profsolar® branded products that has a short pay-back term of 4 years and will be manufactured with international standards nearly in our LEED certified factory located upon Antalya-Burdur road.”

Could you talk about your long and short goals and projects? “We have always preserved the goal to be a technology pioneer in all our brands in different industries. At the same time, we have won the market place trust through offering quality services going beyond customers expectations. In this sense, we aimed to act upon these two

principles. Therefore, be it our Research & Development works, be it our production and solution systems, all is developed according to sector needs. We, after that, aim to carry out achievements that boost our existent success and reputation through projects and state-of-the-art technology that shape the industry and ensure benefits to our investors.

How the Turkish and world’s solar energy sector is shaping? Has Turkey progressed in renewable energy? How do you assess the current state of Turkey’s renewable energy sources? “Compared with our country, alternative energy uses and applications and mainly solar energy all over the world, are extremely larger percentage-wise. In the last few years, public awareness is done in this direction and manufacturers are supported in our country. In particular, Turkey’s climate characteristics and geographical location makes it extremely efficient to develop alternative energy. Turkey competes with the world’s countries in terms of potential to benefit from solar energy. In this sense, there is a movement towards the use of solar energy systems with pioneer manufacturers like us. In particular, when calculating the annual energy costs, using solar energy will provide to tourism facilities, public institutions and organizations, private companies, the high profitability in such a pleasing way to make them shift to this system installation. We think that in the coming years, solar energy will be more spread consumer-wise.”

To which stage has reached the solar energy systems Technology? What advantages does the system provide to users? What is your opinion about the future of the sector and the new Technologies? “We can carry out installations from 1-2KW to 40-50KW with Profsolar® PV panels manufactured by Meytek Enerji. 20% more performance than conventional panels, that’s what we do guarantee. In one hand, we protected the system efficiency not only in conjunction with the sun, but even in cloudy weather, our module captures light and produces electricity. On the other hand, applied projects and feasibility studies we develop to determine the needs of the business or facility display user-friendly performance through cost effectiveness, profitability as well as evaluation of solar potential. Well, of course, under certain conditions, offering 30 years performance guaranty boosts our preferability by the industry.”

Mart - Nisan 2014

What should be done for increase renewable energy sources in our country? “Now in Turkey the State is giving a pretty importance to alternative energy resources (hydro-energy, geothermal, solar, wind) and even at a partial scale, it ensures incentives and supports to those energy resources use. However in order to increase this clean and affordable energy production quantity and extent, those said State incentives have to be increased as well. We think that relevant authorities anticipations including “Renewable Energy Resources Master Plan” preparation, creation of applications such as subsidies, low interest loans and tax refund for the investments carried out by the private sector in this field would be more suitable and would spur developments in the industry.”

How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair? Could you talk about what will your Works in Solarex Istanbul 2014?

“We will receive our guests during the 7th International Solar Energy and Technologies Fair ‘Solarex Istanbul’ with the power of our brand Profsolar®. If we consider the fact that solar energy is a serious measure against fossil energy resources, we are certain to draw the attention of several representatives or investors who are interested in the industry. We are planning to exhibit in our booth at what extent energy is saved through the high performance of our photovoltaic panel production, efficiency works according to energy and power needs as well as panel installations. With its special nanotechnology coat, Profsolar® minimum rated power output is 10 years at %91.2 and 30 years at %80.7 performance is our irrevocable trust. Moreover, during the fair, our guests will be delighted with our newly developed green hybrid technology and systems that ensures optimum energy efficiency. Meytek Enerji A.Ş and its brand Profsolar® are proud to be a part of the green business and committed to corporate social responsibility.”

CSUN plans a production and export of nearly 300 MW in 2014 Stating that in 2014 first they will give weight to the sales for the investors wishing to produce electricity without a license and the engineering companies making constructions for them, the Sales Director of CSUN (China Sunergy) Turkey, Egemen Seymen said that “Then we will realize our own solar energy investments.” CSUN (China Sunergy) that is an expert in the production of solar cells and solar panels comes to the fore with its distinguished experience in the photovoltaic industry and extraordinary innovations, high productivity and quality. Stating that while CSUN was previously a company oriented only at the production of the solar cells it supplied solar cells to the leading solar panel producers of Europe, the Sales Director of CSUN (China Sunergy) Turkey, Egemen Seymen said that “Today, CSUN has a production capacity of 1.2 GW and an established power of more than 1 GW throughout the world. In 2013, CSUN developed PV Projects collaborating with the engineering companies and finance organizations in the local markets. We work without getting tired to offer our customers world class solar solutions and for the photovoltaic technology to be a continuous energy resource, to increase our cell

and panel productivity and thus to reduce the system costs.” We got information from the Sales Director of CSUN (China Sunergy) Turkey, Egemen Seymen who says that if we wish to reduce our dependence of energy, we should give much more importance to the renewable energy resources about their activities.

Would you please mention about the renewable and clean energy solutions of the CSUN (China Sunergy)? What are your works and the solutions offered by you to the market? “As China Sunergy ( NASDAQ: CSUN), we are the first solar cell plant of China. We are one of the few companies in the world producing in vertical integration from the silicone. In our solar energy plants where nearly 10,000 persons work, we produce clean and renewable solar energy products.”

What does exist in the product range of the CSUN? Which brands do you offer to the market? “We produce silicones, ingots, wafers, cells and panels in our plants in China and Turkey. We offer solar cells and solar panels to the market with the brand CSUN. Globally, we have a production capacity of 1,300 MW solar panels annually.”

“WE PLAN A PRODUCTION AND EXPORT OF NEARLY 300MW” How did you pass 2013? In which direction will your works be for 2014? “As you know, we performed the official opening of the CSUN Eurasia that is the first solar cell plant and the largest solar panel plant of Turkey together with our local partner, SEUL Energy in May 2013. In the last quarter of 2013, we began full capacity production in our plant in Turkey, and we

Mart - Nisan 2014

made a panel export of 62 MW in 2013. Additionally, we produce the first and only domestic solar cells of Turkey in our cell plant. We plan a production and export of nearly 300 MW in 2014. In 2014, first we will give weight to the sales for the investors wishing to produce electricity without a license and the engineering companies making constructions for them. Then we will realize our own solar energy investments.”

Would you please give information about the recent developments in the panel and cell production in Turkey? “Within the last 1 year, many companies which assemble solar panels were established in Turkey. In Turkey where the total established power is around 10 MW, there are plants which can produce more than 600 MW in total. However, it is necessary to make exports and to attach importance to the R&D activities so that you are sustainable. Unfortunately, production of solar panels does not resemble the production of machines on a CNC bench. The producers have to notice that this business is a completely technological production. In our plant in Turkey, our high yielding QSAR and Waratah cells and the panels produced from these cells are produced.”

Would you please mention about your goals and projects in the short term and the long term? “Nearly all of the products produced here in our 300 MW plant go to our customers in Europe. For now, we do not intend to make any increase of capacity, but in case that our Chinese competitors withdraw slowly from the European market and the unlicensed productions below 1 MW increase in the Turkish market, we will make our evaluations in accordance with the conditions of the market. We completed our works necessary for our investors in Turkey to utilize the domestic production incentives in the short term. The investors using CSUN panels can sell the electricity produced by them at a higher price. Secondly, we established our investment company named CSUN Eurasia Energy Investment Inc. together with our local partner SEUL Energy in order to assist in the solar energy power plants. At the first step, we intend to establish 20 each 1 MW power plants.”

How is the solar energy sector shaped in Turkey and in the world? Has Turkey progressed in the renewable energy investments? How do you evaluate the current situation of the renewable energy resources of Turkey? “Believe me, we have difficulty in explaining to the foreign investors that Turkey does not use its solar energy resource sufficiently. It is very pathetic that Turkey that has much more insolation time and broad areas in comparison with Europe remained behind

Mart - Nisan 2014

Sales Director of CSUN (China Sunergy) Turkey, Egemen Seymen

in the solar energy. In the same manner, we are well behind Europe with respect to the wind energy. Energy import which comprises of most of our foreign trade deficit is the most significant indicator of our dependence on the foreign countries. If we want to reduce our dependence of energy, we have to attach much more importance to the renewable energy resources.”

To which level has the solar energy systems technology reached? Which advantages do these systems provide to the users? What are your views about new technologies and the future of the sector? “When you look from the point of view of the investor, as the technology develops and the use increases, the costs become cheaper and the investor can establish power plants at more affordable prices. And when you look from the point of view of the companies like us, keeping pace with the technological developments is an essential criterion for us. In our giant R&D center in China, tens of experts study on new technologies, so that we can keep pace with the developing technologies.”

What should be done in order to increase the use of the renewable energy resources in our country? “For this matter, the VAT incentive applied primarily in the expertise regions should be applied to all renewable energy resources and energy efficiency projects. Secondly, the processes should be improved in the unlicensed electric production and even small establishments should be handled without applying to Ankara. I think that the measurements for 1 year required for license applications should be cancelled.”

Can the solution of the reducing energy resources and the increasing environmental problems be solar energy? In that respect, how do you think the future of the solar energy? “Throughout the world, there is an established power of solar energy of more than 120,000 MW. It is projected that at least 40,000 MW will be established in 2014. Only in Germany, the total established power is around 40,000 MW. And in Turkey, that figure is maximum 10 MW. When we make a comparison based on that, leading countries in the world noticed the solar energy and made the necessary investments and reduced their dependence on abroad and found solutions to their energy problems although their insolation times are less than ours. With that increase, I can say that it will not be wrong to say that in 2050 a very significant part of the energy in the world will be obtained from solar energy.”

“AWARENESS OF THE SOCIETY MUST BE INCREASED” Do you wish to add an issue and do you have a message that you wish to convey to our readers and the sector representatives at the end of our interview? “Finally, we must increase the social awareness with respect to the use of our domestic resources and the energy efficiency. Trying to use the resources of our country correctly and efficiently should be our first task.”

BELOW THE PICTURE: Sales Director of CSUN (China Sunergy) Turkey Egemen Seymen said that they produced the first and only domestic solar cells of Turkey in their cell plants.

Mart - Nisan 2014

B & W Energy Turkey offers turnkey solutions Declaring that they offer turnkey solutions in the fields of consulting, project development, product supply and engineering applications for solar power plants, Mehmet Oğuz, General Manager of B&W Enerji San. ve Tic. A.Ş., said, “We started to offer solutions solar energy products for wholesale.” Founded in Heiden, Germany by Josef Busch Anton Wissing, B & W Energy has managed to build 4500 photovoltaic installations in many European cities since 1998. The company established a partnership with Mehmet Eresin and they founded B&W Energy Turkey in 2013. With an international experience, the company continues its activities in the field of “renewable energy” with experienced, engineering, installation and management staff. Pointing out that Turkey has many advantages compared to many countries for solar energy, Oğuz said, “The industry should be supported with incentives by making necessary infrastructure projects.” Stating that the year 2014 will be sun year for Turkey, Oğuz informed us about their activities.

Mart - Nisan 2014

Could you please mention about your firm’s renewable and clean energy solutions ? “Josef Busch and Anton Wissing established B&W Energy European Company in Heiden Germany in Northrine-Westfalıa region and have started dealing with solar energy and other clean energy resources since 1998. We have been acting in unison with 180 business partners in this direction since then. We took part in the sector as a separate company in the name of B&W Energy Turkey Industry and Trade Corporation with the partnership of Mehmet Eresin in 2013 Kayseri. We provide turn-key solutions in the areas of consultancy, project development, product supply and engineering

applications for solar energy powerhouses. In addition to this we have started to offer solutions to the wholesale of solar energy products. As a result of our firm’s cooperation with German Banks, firms will have their own solar energy system with payment terms just as little as paying their electricity bills. We strongly believe that these developments will provide great convenience to the investors in this industry. ‘’

How did you spend the year of 2013 ? How will you direct or manage your projects in 2014? “Unfortunately, the year of 2013 was a waste of time in terms of solar technology. The fact that the encouragement in Turkey

is less than the other countries and uncertainity in legistation affected the solar energy sector negatively. Even today, there are some problems on connecting to the grıd in practice. Furthermore, we, as B&W energy company, completed settıng up the system of 1000 kWp powerhouses on the roof of Gürkan Office furniture found in free zone in Kayseri in 2013. Meanwhile, we hope that 2014 will be the year of solar for Turkey. And also we expect that there will be a sharp rise in the number of 1000 Kw on-grid project installation applications in 2014.”

Could you please mention about your short and long-term projects and objectives ? “ Thanks to our partnership with Germany, we have the opportunity to offer quality products with the most reasonable price and within the shortest time.We have started working locally with B&W Energy Heiden and Kayseri offices in order to meet the demands coming from all quarters of Turkey more quickly since May 2013. We have focused on projects of investors thinking of unlicensed production currently. And, in the long run, we are thinking of focusing on licensed projects as well as unlicensed ones on the Turkish market. Moreover, we have just started working on product supplies and project development in the Middle East and Africa. ‘’

How is the solar energy sector forming in Turkey and in the world ? Has Turkey proceeded in renewable energy investments ? How do you assess the current source of renewable energy in Turkey ? “The market of solar energy has reached a significant rate in developed countries. On the other side, China and other Asian countries have been increasing their market share in this sector gradually, as well as on every other market. The solar energy has been considered as a recent and enthused sector in Turkey. Most of the uncertainities have been removed by the publication of the new regulation and market movement has been facilitated. With the new regulation, the projects that have been talked at the level of kWp have started to be talked at the level of MWp.”

What level has the solar energy technology reached ? What kind of advantages do these systems provide to the users ? What do you think about the future of this sector and the recent technology ? “There has been provided a significant increase on productivity of the components placed on the boards as a result of the stu-

Mart - Nisan 2014

B&W Energy General Manager Mehmet Oğuz

dies done recently. In addition to this, when cost/performance rate is taken into consideration, polycrystal boards have stil been considered as an economical solution. It has been worked on Vanadium batterıes which can function for 20 years without having any damage ranged between %0-%100 in storage systems. Installation time of Solar Energy Powerhouses is quite short compared to other kinds. Furthermore, we can say that they are almost maintenance-free. They don’t have any hazardous wastes such as gas, fume, dust, carbon or sulphur. They don’t have any fuel cost because they don’t use depletable raw materials like petrol, coal or copper. These provide a considerable advantage to the users. A considerable decrease will be seen on the cost of turn-key solar energy system as a result of developing technology.”

What should be done to increase the usage of the renewable energy in our country ? “Especially Solar energy should be encouraged more by the government in terms of developing energy production out of renewable energy sources. The encouragement given for solar energy in the form of kWp is 0,133$ and restricted to 10 years’ time. What is going to happen when this period ends up leaves a question mark over minds of investors. It is really necessary to remove these kind of obscurities. It is essential for local financers to provide the necessary facilities to the businessmen in solar energy sector

and to do some encouraging offers on it. These financers or banks should provide some loans with low interest rate as we have done as B&W with the banks in Germany.”

How do you evaluate the international solar energy and technology exposition ? This year the exposition is supposed to be very productive and busy. Even after a slow start we see that the solar energy arouses attention of people increasingly year by year. Most of the visitors of the expo are not coming just for taking information but at the same time they want to come through their individual and institutional projects. As the largest solar energy applications and procurance infrastructure of Turkey, we are supporting this sector as much as we can.”

Lastly, is there anything you would like to add / do you have a message for the audience and sector representatives ? “Due to its geographical position, our country has been considered as ‘’ lucky ‘’ in terms of its solar energy potential comparing to many other countries, however, it does not take full advantage of this source. The projects should be put into effect as quickly as possible by establishing the necessary background and the sector should be supported with encouragement.”

Ugur Kilic, Yingli Solar Country Manager Turkey: “2014 is going to be the solar year of Turkey” Pointing out that Turkey has an outstanding potential in terms of solar energy Ugur Kilic, Yingli Solar Country Manager Turkey, said: “We have strong belief in this potential, and 2014 is going to be the solar year of Turkey in that sense”. With its headquarters located in Boading/ China, Yingli Solar was founded in 1998 and has developed itself into a leading company of the solar energy industry. Currently, Yingli Solar has a total of 16.000 employees and 20 country offices worldwide. The company’s stock is being traded at the New York Stock Exchange (NYSE) since 2007. FineSilicon, a poly-silicone plant operated within the structure of the company, has an annual production capacity of 3 million tons. Ugur Kilic, Yingli Solar Country Manager Turkey, was so kind to give us an interview about the company’s latest activities, emphasizing that the coming period will witness significant increase in investments to the renewable energy sector of Turkey, notably solar energy.

Could you please tell us about the renewable and clean energy solutions of Yingli Solar, as the market leader among all solar panel manufacturers worldwide? And what are the activities carried out and solutions offered to the market by Yingli Solar? “Yingli Solar is one of the world’s largest solar panel manufacturers. The company has 20 regional country offices across the world, over 18 thousand employees in total, 25 years experience, an installed pool of more than 7GW, and a production capacity of 2.5 GW. As you already know, the company continues to rank first since the last two years, and managed to rise to the top of the global sector. Furthermore, the company was the first to supply over 3GW solar panels in one year. Along with significant projects which we accomplished in traditional markets, namely Northern American and European countries, we have also been generating diverse projects for developing countries such as Turkey, South Africa, South America, China, and Japan, which are of particular priority in the portfolio of Yingli Solar. The company’s sales made to these markets in the second quarter of 2013 corresponded

to 8 percent of all global sales. The 0,8 GW accomplished during the same period made the company rank first among all solar panel manufacturers; thus we broke a new world record. Yingli Solar is offering solutions suitable for houses, offices, as well as large-scale solar plant projects. We are offering mono-crystalline and polycrystalline solar panels of different power capacities to meet the needs of projects of various sizes. The common denominator of the solar energy solutions we have been offering is that they allow for best possible turnover, while making safe investment with an eye to the conservation of resources. The high quality and high performance of last technology Yingli Solar panels is tested and proved by means of field tests carried out by international independent test bodies such as Photon Labs. Since we have started business in Turkey, there

have been several projects which we accomplished together with our business partners. Some of them are still in progress. One of the most important projects, at which the panels of Yingli Solar Turkey are used, is the Ozyegin University project. The Ozyegin University Photovoltaic Power Plant Project belonging to Fina Energy is a source of pride for us, as it received an award in the solar category of the ICCI 2013 Energy Oscar Awards. Said project has an overall installed capacity of 378 kWp, and was completed in a time as short as 12 weeks. The time passing from project design to commissioning was 12 weeks. 1.512 Yingli Solar panels have been used within the scope of the project. The project is expected to generate a total of 540 MWh each year. Besides, there are ongoing projects in Antalya and Dalaman, 250 KW each. If we take a look at the world, it can

Mart - Nisan 2014

be seen the worldwide known Maracana Stadium in Brazil is the most recent and most important project at which Yingli Solar panels have been used. This stadium, which is going to host the FIFA 2014 World Cup with a capacity of approximately 80 thousand, has a roof of 2.380 square meters made of 1.556 panels of the YGE 60 Cell series. When completed, the power generation at Maracana Stadium will reach up to 390 kWp. By this way, we aim to raise football fans’ awareness and consciousness of environment and solar energy on the occasion of this organization, at which the whole world will focus on football.”

What types of products are included into the product range of Yingli Solar? “Yingli Solar is a manufacturer of silicone-based photovoltaic. Exclusively photovoltaic panels are produced at approximately 6 of our factories worldwide. Our major advantage is that all vertically integrated production processes as well as those that are necessary for panel production are carried out at our own companies. At this point, we can talk about 2 different product ranges, namely ‘Poly-crystalline and Mono-crystalline’. Mono-crystalline refers to panels with higher performance, made of pure silicone, whereas poly-crystalline refers to products which contain certain additives, with less performance compared to monocrystalline panels, but are more preferable due to cost-related reasons.”

How was 2013 for Yingli Solar? In which activities is Yingli Solar going to engage in 2014? “First of all, I have to say that Yingli Solar Turkey prefers to provide supplier services for large investors, who intend to invest in projects, and support them with the international experience of Yingli Solar, instead of direct engagement in projects. This being said, Yingli Solar completed the years of 2012 and 2013 as the most solar panel selling manufacturer of the world thanks to its installed capacities as well as production and shipment capacities worldwide. At the moment, we do not intend to engage in turn-key projects. But we are open to projects and applications which will enlarge, improve, and create added value for our national solar energy market by means of diverse business models to be established with investors and EPC companies (Engineering, Procurement, Construction) in Turkey. Last year, we have mostly invested in warehousing in order to provide support for procurement processes and offer best solutions in shortest time. Thanks to these investments, we are now able to engage in

Mart - Nisan 2014

site-delivery projects and offer fast delivery solutions, while relieving our business partners and investors from customs or logistics related workloads. We had a very dynamic year in 2013. Investments planned for the solar energy sector are taking shape in fast pace, accompanied by increasingly competitive conditions among prospective actors of the sector. Our sales figures of 2013 are close to Turkey’s overall installed power in terms of solar energy. What has helped to reach such high sales figures was that we started to make applications at the Turkish Energy Market Regulatory Authority (EMRA) to obtain license for solar power plants (SPP), accompanied by projects of unlicensed power generation being accomplished on-by-one. To stand out at this environment of tough competition, we plan to increase our market share until the end of 2014 by taking place in roof-top projects with a capacity of less than 1 MW planned for diverse fields of application such as houses, business premises, sports facilities, ports and airports, touristic facilities, hospitals, and organized industrial zones.”

How does the solar energy sector evolve in Turkey and in the world? Has Turkey moved forward in terms of renewable energy investments? How would you consider Turkey’s standing with regard to renewable energy sources? “The largest markets of the solar energy sector that come to the forefront on global scale are China, the United States, and Japan. Yingli Solar is an active player of these markets, in particular China and the United States. Yingli Solar has reached good sales figures in these markets. There are also markets remained untouched yet. Like Turkey, South Africa, and South American countries. These markets are among those in which large projects will be accomplished in 2014. If we take a look at Turkey, it can be seen that some of the problems have been solved towards the end of 2013. The market has opened up to a certain extent, as result. The market, which tended to slow down in particular during January-February, has reached the expected dynamism as of March. On the unlicensed side, there is an approved success of almost 120 MW. This is the figure that was reached during the first quarter of the year. Considering the current conditions, it appears that the Turkish market has a target of 120 MW on the unlicensed side even if there are no further applications in coming months. On the licensed side, there is a capacity of 600 MW for the time being. But it remains uncertain how the process will evolve.

In that sense, it can be observed that both domestic and foreign investors are worried to a certain extent.”

What needs to be done to increase the use of renewable energy sources in Turkey? “Until now, solar energy investments have mainly remained limited to rooftop water heating technologies. It is very exciting that solar panels get now down from roof-tops to the ground in the form of power generation plants installed on large plots of land. In the last period, there have been organized industrial zones desiring to install solar plants to meet their own power requirement. In recent times, we have started to see news of plants making use of solar energy more frequently than ever before. Power companies, too, have started to tend towards solar power plant investments. However, large-scale SPP investments are impeded by both financing problems and bureaucratic uncertainties. There are also problems on the side of regulations. This does not only hamper the mobilization of the sector, but also the national economy of Turkey. But I must say that certain things have been made more convenient on the side of regulations and certain steps have been taken for the accomplishment of projects. Another major problem faced in Turkey is the issue of financing. It is very regrettably that banks and finance companies have still not prepared any package for solar energy, which the market has been awaiting for so long. So, it appears that one of the most important causes that have led to the failure to accomplish solar energy projects or failure to introduce them to the Turkish economy is the lack of an appropriate finance model. On the other hand, is has been declared by EMRA that new license applications in the field of solar energy would take place in December 2014. This means that the applications’ results will be declared in 2015. This could lead to an interruption of the rapid growth achieved in solar energy in 2013. Apart from that, the Turkish Ministry of Energy and Natural Resources aims to increase the total energy share of renewable energy to the level of 30% and more by 2023. But it is obvious that more support is needed for renewable energy investments if this percentage is ever to be reached. If necessary action is taken to overcome these problems as soon as possible, investors might start to decide to invest in this sector. Otherwise, solar energy will predominantly continue its growth in the field of unlicensed power generation market.”

“TURKEY HAS RICH POTENTIAL IN TERMS OF SOLAR AND WIND ENERGY” Could solar energy be the solution of increasing environmental problems as well the problem of decreasing amount of available energy sources? How do you consider the future of solar energy? “As known, Turkey is not a country which has fossil energy sources. It is a country in which almost 99% of the total energy requirement is imported from outside the country. Therefore, Turkey has never been able to solve the current deficit problem. Especially in recent years, nuclear energy is the one and only solution proposed in our country to guarantee the security of energy supply. But it will take long years until nuclear power plants can be commissioned. In contrast, many countries across the world have abandoned nuclear energy from being an option. The closest example is Germany. Besides, we have heard towards the end of 2012 that the coal reserves available in our country were going to be used in the generation of electric power. Although we consider the strategy to solve the current deficit problem through the use of domestic resources as a favorable approach, I do not think that the generation of electric power by means of coal energy could ever be a sustainable approach, taking into account that the world gets polluted and the impact of global warming are getting worse faster than never before. I believe that is, under the present conditions, an absolute must to gravitate towards renewable energy sources. The most important advantage of Turkey is that renewable energy sources are the largest energy source of the country. Unlicensed power generation and use of renewable, sustainable energy sourced will help to decrease the country’s current deficit rapidly. According to data published by the Unlicensed Power Generation Association (Lİ-DER) as of March 2014, a total of 1710 applications have been filed for unlicensed power generation until now. 282 of these applications have been rejected. 552 are still under evaluation. 17 of the remaining 876 power generation applications have been made for biomass energy, 238 for wind energy, and 567 for solar energy. In light of these figures and demands, I can guess that the number of investments made in the field of renewable energy, notably solar energy, will increase in Turkey in the coming period. Considering that these investments will be made in a field like energy which contributes directly to Turkey’s current deficit, it can be said that these investment will accelerate our national economy, while helping to decrease the country’s current deficit. It is for sure that renewable energy will make

Ugur Kilic Yingli Solar Country Manager Turkey

significant contribution to the country’s economy in the short term. We can achieve this within very short period of time if the state agrees to give support.”

MAIN SPONSOR OF BRAZIL 2014 Could you please talk about Yingli Solar as the main sponsor of the Brazil 2014 World Cup? What are the company’s activities within the scope of social responsibility projects? “As a panel manufacturer, Yingli Solar is a leading company with regard to the introduction of green energy into sports and other social responsibility activities. For instance, there are over 14 football schools in Africa. Within the scope of a social responsibility project aiming to give African children, who are skilled but lack the necessary financial opportunities, the opportunity to continue their education while attending the football school at the same time, Yingli Solar has made significant contribution to the electric power supply of these schools by means of solar energy. We will continue to engage in similar projects. Moreover, the sponsorship activities of Yingli Solar, which started with the sponsoring of the South Africa 2010 World Cup for the first time, continue now for the second time with the sponsoring of the Brazil 2014 World Cup. We are happy to sponsor the World Cup as an extension of our football sponsorship experience which we started with the sponsoring of Bayern Munich, a club competing at the German Football League. We see the World Cup, which will for sure attract the attention of the whole world, as a unique occasion to draw attention to the importance of renewable energy, and show the whole world that in particular solar energy is of crucial importance for an improve exploitation

of clean energy without depleting the resources of the planet. The stadium, which is going to host the FIFA 2014 World Cup with a capacity of approximately 80 thousand, has a roof of 2.380 square meters made of 1.556 panels of the YGE 60 Cell series. When completed, the power generation at Maracana Stadium will reach up to 390 kWp, which is real source of pride for Yingli Solar. By this way, we aim to raise football fans’ awareness and consciousness of environment and solar energy on the occasion of this organization, at which the whole world will focus on football. Besides, we will try to increase the interest of people by means of various activities in and outside the stadium.”

Is there anything you would like to add or any message you would like to give to our readers or the sector’s representatives? “Turkey is one of the largest markets in terms of solar energy. Therefore, there are many investors and other people that want to benefit from this resource and/ or generate electric power by means of it. Turkey has great potential with regard to solar energy. At this point, we are ready to share the experiences of Yingli Solar, which made the company rise to the top of the global sector, with SPP investors in Turkey. The primary goal of Yingli Solar Turkey is to contribute to the development of the market by means of the added value we will create. So, we can say that 2014 is going to be the solar year of Turkey. Notwithstanding the few developments on the unlicensed side, I believe that the projects on the licensed side will take more shape towards the end of 2014.”

Mart - Nisan 2014

Norm Energy Systems, your solution partner to Turnkey Projects Norm Energy Systems, as a firm that has been offering solar energy to the electricity production sector ever since 1997, is one step ahead in the market as solution partners for Turnkey Projects important for energy indipendence and it will be very important more than now. We made very good profit which was more than our target in 2013. We created a lot of local and international connections. We were highly active in local market. Besides, we contributed to our national economy due to we export to many different coutries. Finally, we accomplished infrastructural work about unlicenced energy production. In the near future, it will be more attractive than now.”

Could you talk about your long and short goals and projects? “We believe in sectoral potantial and local power of our country. Turkey has a lot of Norm Energy Systems Managing Director & Founding Partner İbrahim Erkan Yenen

advantages. For example; unprecedented solar potantial, very large and untouched

We interviewed Company Manager &

near future, maybe without any need

market, large and empty fields and logistic

Founding Partner of Norm Energy Systems,

for additional support and incentives, this

advantages. All these advantages make

Mr. İbrahim Erkan Yenen and gained an

sector may be in a position to stand on

great different and put Turkey to very

insight with regard to the activities and the

its own two feet” pointed out Company

important position in Solar Energy sector.

sector. Environmental awareness factor is

Manager & Founding Partner of Norm

We plan to share our local experience

on the increase worldwide. According to

Energy Systems, Mr. İbrahim Erkan Yenen.

and potantial with companies which we

Company Manager & Founding Partner of Norm Energy Systems, Mr. İbrahim Erkan Yenen, it is a fundamental necessity to reduce our dependency on fossil fuel in this regard; he continued as follows: “Sustainable energy has become an imperative focal point on which people should concentrate their attentions upon. Moreover, the available energy resources at hand in our country are far greater than those available in most countries.

can cooperate with. To many local and

Could you talk about your company’s renewablea nd cleanenergy solutions?

international companies offer cooperation

“We have been working on products

and very successful cooperations after

and turnkey projects which are use for

Solarex Istanbul fair”

to us. As we can say there will be very new

producing electric energy since 1997. Our company is the first company in local market and we are stil holding our position as a leader company. At the same time, we are working very hard for future.”

spite of the fact that our country has much

How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014?

more efficient sunshine compared to most

“Turkey is a developing country so it needs

reliance on fossil fuels is considered among

countries in Europe, it is evident however,

and it will need more energy however it is

the most fundamental requirements.

that we are not taking advantage of this

dependent country about energy because

Sustainable energy has become a

available resource” he said. ” In the very

of fuel. To sum up, renewable energy is very

significant matter on which people focus

The solar maps data demonstrate that in

Mart - Nisan 2014

environmental issues in Turkey and all over the world. In this context, reducing the

their attention in this regard. If we want to leave our children and grandchildren a clean world and a livable habitat, renewable energy resources are one of the most basic and efficient solutions. There are several steps Turkey should take to this end. The government should provide higher subsidies and offer its support to technology developers effectively. The energy resources we have are superior to most other countries’. As data obtained from insolation maps indicates, even though we possess more suitable solar insolation levels when compared to many European countries, it is evident that this resource is underutilized. However, the close attention of the public is the most significant advantage of the sector.”

To which stage has reached the solar energy systemsTechnology? What advantages does the system provide tousers? What is your opinion about the future of the sector and the new Technologies? “In solar systems one of the most important factor is efficiency The sun is not always shining, so when the sun does shine, you want to use all the solar power at the highest efficiency possible. Efficiency of PV solar panels is increasing with semi-conductor technology. In the near future the sector will not need to support by governments and it will carry on itself because equipment costs are dicreasing and when reach the grid parity the sector will not need any support.” What should be done for increase renewableenergy sources in our country? “As we can see, renewable energy – solar energy- is supported with positive discrimination by governmets. For example; agricultural applications, social projects and support of development agency etc. In addition governmets should support investors because potantial investors are ambitious but they need to support and encourage for their first step.”

How do you evaluate 7th International Solar Energyand Technologies Fair? “SOLAREX is a meeting point for people who are coming from all around the world. SOLAREX is a satisfactory organisation which helps to develop our sector. We have ben attending to sectoral fair since its first time. Number of participators and visitos increase year by year and this is very good news for our sector.”

Mart - Nisan 2014

ESIS Energy sees continued growth in the sector Providing technologic and product support to companies engaged in the use of renewable energy sources, ESIS Energy aims to widen its product range up to 250kW to attain a place in the plant inverter market ons? What are the works and solutions you provide to the marketing?

Sales and Marketing Manager of ESIS Energy, Mustafa Bıyık,

ESIS Energy, continuing to design, produce and import a wide range of power electronics products at favorable conditions, has been producing power systems that are of strategic importance for the country’s defense industry, along with the designing and production of high performance, solar power inverters. Pointing out that they have been initiating and accomplishing several projects each year in collaboration with diverse universities as well as TÜBİTAK and KOSGEB, the Sales and Marketing Manager of ESIS Energy, Mustafa Bıyık, noted that: “Together with our skilled and distinguished staff, we have always been and will always be standing by our customers to meet all their needs at every stage. Our supports start at the formulation of device specifications; we take account of customer demands during design, and produce our devices at highest quality standards to place them at the disposal of our customers”. Telling that the inverters that hold ‘Domestic Good’ certificates and are the product of exclusively Turkish engineers and Turkish workers are being designed and put on the market by ESIS Energy in 2 different types, namely ‘On-grid and Off-grid’, the Sales and Marketing Manager of ESIS Energy, Mustafa Bıyık, was so kind to inform us about the latest activities of ESIS Energy.

Could you talk about your company’s renewable and clean energy soluti-

Mart - Nisan 2014

“We ‘’ESISPOWER’’ offer Inverters certified as ‘Turkish Made Domestic Goods ‘to Solar Energy market. Inverters which are fully art of Turkish engineers and workers can be divided into 2 sections. 1. Section: Grid-connected On-grid inverters have variety of power options 1 to 60kW. 2. Section devices are Off-grid Inverters directly connected to the load and possessing battery in the system. Here again, we offer variety Ah of batteries to the market used for solar applications.

How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014?

“2013 was a year in which testing stages of our inverters completed. We predict ONGRID ELITE-G series inverters would be the first choice of customers in 2014 looking for domestic inverters in the market.”

Could you talk about your long and short goals and projects?

“In the short term, we goal to launch out the inverters up to 60kW in the market and make our customers to take advantage of using domestic goods incentive by government. Besides, its among our targets to level up our export rates to the countries mainly EU hosting solar market. In the long term, to obtain our place in Central Inverter market as well magnifying On-Grid inverter range up to 250kW.”

this kind of energy. Turkey got in the sector too late , we’r so far from generation of electricity from the sun. The related public and private tenders in recent years give some hints about coming up days being livelier. We are optimistic about the future of the industry.”

To which stage has reached the solar energy systems Technology? What advantages does the system provide to users? What is your opinion about the future of the sector and the new Technologies?

“Our inverters exceed the world standards in particular features alongside latest technologies are used. We protected the technology by patents which we use inside the inverters to raise efficiency.Thanks to new technologies, the costs paid to inverters which has non-stop productivity, redeems itself in a shorter time. Inverter efficiency reaching 99% is the highest level in this subject and our studies on small power rates will continue in the coming days.

What should be done for increase renewable energy sources in our country?

“Government-issued incentives should be increased, missing regulations should be completed and bureaucracy during user’s application should be minimized. We are not yet at this stage.”

How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair? Could you talk about what will your Works in Solarex Istanbul 2014?

“We expect to reach many new local and foreign customers via this exhibition which we have regularly attended for three years. Particular emphasis on ‘Turkish Goods ‘will be stand out at the fair.”

Do you have a message you want to give to our readers and industry representatives or a topic that you want to add at the end of the interview? “I wish patience to the sector stakeholders. ESIS will tirelessly uphold investments in the sector y despite all the difficulties.”

“PV Solutions Offer Smart Alternatives” Ronald Saade, Z-One Holding, Gunmatek Managing Director claimed that PV solutions are smart alternatives in MEA region since irradiation levels are healthy and advantageous ment and manufacturing of modules in the mid-stream, as well as Project development, consultancy and EPC services upstream.”

What are the works and solutions you provide to the marketing? “Consultancy, Positioning and Market knowledge and analysis.Also in every market we work with a local partner, and the selected one in Turkey is GUNMATEK (Hall 9, Stand F12)”

How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014? “We cover the Middle East & Africa regions. 2013 was a year with some activity, while it had preparations for more active year starting from 2014 onwards.” Z-One Holding, Gunmatek Managing Director Ronald Saade

Conveying that they cover the whole gamut starting with raw materials in the downstream Saade explained as follows: “Consultancy, Positioning, Market knowledge and analysis are among the solutions we provide to the market. Also in every market we work with a local partner.” As Solarex Magazine we made an interview with Saade in order to gather detailed information concerning the subject.

Could you talk about your company’s renewable and clean energy solutions? “We are a group of companies that specializes into PV. Our approach and our solutions are comprehensive to the totality of the value chain related to PV.We cover the whole gamut starting with raw materials in the downstream, to production equip-

Mart - Nisan 2014

Could you talk about your long and short goals and projects? “The MEA region has many upcoming projects, as well as an increased prospect for manufacturing and raw materials. We also foresee that PV solutions are a smart alternative is such a region where irradiation levels are quite healthy and advantageous to such an industry.”

How the Turkish and world’s solar energy sector is shaping? Has Turkey progressed in renewable energy? How do you assess the current state of Turkey’s renewable energy sources? “Turkey is definitely a country with serious advances into renewables. Our assessment of the Turkish market is that it offers many prospects and has put proper regulations for such.”

To which stage has reached the solar energy systems Technology? What advantages does the system provide to users? What is your opinion about the future of the sector and the new Technologies? “We believe that the PV market and prospects are at their infancy, although with some very solid foundations being established by every marketplace.”

What should be done for increase renewable energy sources in our country? “Keep on promoting the amny obvious benefits now that such an energy source has become interestingly competitive.”

How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair? “It is a fair that we are happy to take part in, an done that we would keep on supporting.”

Could you talk about what will your Works in Solarex Istanbul 2014? “Present and promote all our services, with special emphasis on the equipment for module manufacturing.”

Do you have a message you want to give to our readers and industry representatives or a topic that you want to add at the end of the interview? “Yes a message to the various regulators to look very seriously into putting the proper rules and procedures, as the benefits are directly related to the people, to their welfare and to their standard of life.”

Solarjen will introduce its own products in 2014 Stating that the delays faced in the establishment of the legal infrastructure of the network linked systems led them to produce independent systems, the Chief Executive Officer of the Solarjen M. Serdar Çelik said that “we have produced Solar Pump and Agricultural Irrigation Systems and Solar Street Illumination Systems within this framework” How did the year 2013 pass for you? What will be the direction of your efforts for the year 2014?

system provide to users? What is your opinion about the future of the sector and the new Technologies?

In 2013 we set up many solar irrigation systems. We also participated in a number of bids in Africa and we will get the results of these in 2014. We are very hopeful of Africa for 2014. We believe irrigation systems will grow even faster with state support.”

“Leaving water-heating systems to one side, we believe there is a long way to go with regards to electrical energy producing systems. At present, 12% of solar energy is exploitable. But even this amount affords very real benefits to people. For example, a farmer can water his fields without needing to buy energy from the outside.

Could you talk about your long and short-term goals and projects?

Solarjen Genel Müdürü M. Serdar Çelik

Solarjen that was established in 2010 in Istanbul continues to grow in the sector. Solarjen, whose main goal is to design and to install systems with solar and wind based renewable energy resources targets to make the Solar irrigation and street illumination units a standard product and brand which can be sold even in virtual shops. Stating that the delays faced in the establishment of the legal infrastructure and the feasibility dimensions of the network linked systems led them to produce network independent systems, the Chief Executive Officer of the Solarjen M. Serdar Çelik said that “we have produced Solar Pump and Agricultural Irrigation Systems and Solar Street Illumination Systems within this framework.” We got information about their works from the Chief Executive Officer of the Solarjen M. Serdar Çelik who indicated that especially their Solar Irrigation Systems are started to be used widely.

Could you talk about your company’s renewable and clean energy solutions? What are the products and solutions you provide to the market? “There have been some delays in establishing the legal infrastructure and the feasibility parameters for on-grid systems. For this reason, we focused on producing systems that are independent of the grid. For example, we have produced solar pumps and agricultural irrigation systems. In particular, our solar irrigation systems have started to be widely used.

Mart - Nisan 2014

In the short term, we intend to improve our Solar Irrigation and Street Lighting systems. As the feasibility parameters settle down, we expect growth in the on-grid sector next year. Our long-term goal in to develop our Solar Irrigation and Street Lighting products to a standard and with brand-recognition that will enable them to be sold also through internet sites.

What should be done to increase renewable energy sources in our country?

How are the Turkish and world’s solar energy sector shaping up? Has Turkey progressed in renewable energy? How do you assess the current state of Turkey’s renewable energy sources?

Could you talk about your projects for Solarex Istanbul 2014? “We participate every year and have seen the benefits of doing so. This year, we will be focusing on presenting our own home-grown products.”

“We consider the Renewable Energy sources of Turkey to be relatively good. However, we do not believe the state has done enough to enable the people to make the most of these resources.”

What stage do you consider the solar energy systems Technology has reached? What advantages does the

“If we are talking about electrical energy, Solar Energy is expensive at present, so support from the state is vital. The state must want it to happen.”

How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair?

Do you have a message you want to give to our readers and industry representatives ora topic that you want to add at the end of the interview? “There is much to do in this area. Our wish is for the local added value to increase and develop.”

Victron Energy will inform the new technologies and systems at Solarex The people should be aware of the possibilities of solar systems. Marketing and promoting is very important. Also the systems being configured and installed should be done profesionally and with high quality. and with very competitive prices in the A-Class segment. Also we see that the market is asking more and more for quality products to achieve high efficieny. “

Could you talk about your long and short goals and projects? “Our distributors in Turkey supply all our products to projects, installers and end-users. So our products are widely used in the solar sector. We supply for large scale 3phase systems, but also for small scale systems. But we do see that the solar projects are developing into higher energy systems. Off-grid projects were usually small power systems e.g. 500 Watts to 2 kW, but now we see the range has rapidly expanded with more systems in 3kW, 5kW uptill 30kW and also 3phase systems. “

Victron Energy Sales Manager Turkey & Area Islam Varol Victron Energy as a manufacturer of energy electric products has a wide range of products which are used also in Solar Energy systems. Sine wave Inverters, Inverter/Chargers, MPPT Solar Chargers and Monitoring units. Victron Energy has a strong, unrivalled reputation for technical innovation, reliability and build quality. Victron Energy Sales Manager Turkey & Area Islam Varol gave information about their works and solutions.

What are the works and solutions you provide to the marketing? “Our products are mainly used in off-grid energy systems. We bring power to places where there is no electricity grid available of where a problematic electricity grid is present. We can use different sources of energy like Solar, Wind, Grid, Generators and Batteries. This makes it possible to create an Hybrid Energy System and always have reliable energy available, also at moments when the sun does not shine. Next to this, our products are also used in Grid

Mart - Nisan 2014

connected Solar systems. Electrical power generated by the sun and/or wind, and actual power consumption never match. The result is feedback of power into the grid when excess power is generated, and power needed from the grid when power generation is insufficient. With our Inverter/ Charger products used with Solar panels, Grid inverters or our MPPT Solar Chargers and Batteries, it is possible to be almost independent from the electricity grid.”

How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014? “In Turkey our products are used for almost 10 years. We do not only supply to the Solar sector, but also to the Marine, Automotive, Industrial and Traffic sectors. Every year we see more activity and for the Solar market we have seen high activity since 4 years. For 2014 we again see high activity especially for our products as we produce more specialized products for the Solar market

How the Turkish and world’s solar energy sector is shaping? Has Turkey progressed in renewable energy? How do you assess the current state of Turkey’s renewable energy sources?

active in the solar sector for many years

How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair?

from forward looking customers, installers,

“We are very proud to participate at

project agencies, exhibitions etc. Now we

the fair. It is amazing to see how quick

can see that the government raised their

the fair receives more reconigtion and

support for the renewable energy sector.”

is being organized every year.”

To which stage has reached the solar energy systems Technology? What advantages does the system provide to users? What is your opinion about the future of the sector and the “new Technologies?

Could you talk about what will your Works in Solarex Istanbul 2014?

“In solar systems one of the most important

to our free Technical Training which will

factor is efficiency. The sun is not always shi-

be given this summer in Istanbul.”

“We see that Turkey is more serious with renewable energy. This is the result of pioneers

“Our distributors will be presenting our products and we will inform the people about all possibilities, technologies and systems. We will also be inviting people

ning, so when the sun does shine, you want

low quality products. Our products are high

Do you have a message you want to give to our readers and industry representativesora topic that you want to add at the end of the interview?

efficient and quality build, this means that

“More focus should be given to quality

the money invested in our products have

and professionality. Turkey is becoming

a high return in investment and superbly

more active in solar energy, so it is really

makes up for the initial higher price. In re-

important that systems installed are pro-

lation to efficieny: batteries are also a very

per and reliable, because this will create

important factor in solar systems. The typical

a favorable strong reputation. To enlarge

batteries used are lead acid batteries. We

the solar market in Turkey the focus should

now also produce and supply Lithium batte-

shift from pricing to quality.”

to use all the solar power at the highest efficiency possible. The costs of our products are corresponding with the A-Class segment and thus have a higher cost than the

ries. Lithium batteries are the most efficient and effective batteries available and are the best solution for off-grid solar systems. Lithium batteries can be charged very quickly and without any damage discharged very deeply. This means that when the sun shines the system can charge the Lithium batteries in almost 2 hours, instead of 5-6 hours for lead acid batteries.”

What should be done for increase renewable energy sources in our country? “The people should be aware of the possibilities of solar systems. Lot’s of regions and communities are not involved. Marketing and promoting is very important. Also the systems being configured and installed should be done profesionally and with high quality. It will be positive when people see and hear about quality systems and that solar systems are reliable, efficient and cost-effective.”

Mart - Nisan 2014

Planning to add Turkey among its references in Europe by realizing the short term projects immediately Ked Energy is aiming to sign its name on the construction and organization of power plants which will allow Turkey to use the maximum of its solar energy potential and to become a leader company in this field Ked Enerji A.Ş. General Manager Mesut Değer

KED Energy aims to be the leader of the industry As an EPC company (Engineering, Procurement and Construction) Ked Energy has been in the renewable energy industry since 2004 with its facilities in Germany and Bulgaria. Being Germany at the first place Ked Energy has established almost 100 solar power plants (SPP) in different countries of

Europe with a total installed power of over 500 MWp. Claiming that Ked Energy Turkey has been founded in the beginning of 2013 in order to apply its experience gathered in Europe to SPP projects and offer the most affordable alternatives to investors Ked Energy inc. General Manager Mesut Deger gave information concerning their activities.

Could you talk about your company’s renewable and clean energy solutions? “Our company which was established in Germany in 2004 has been engaged in engineering services and construction of the solar power plants .KED ENERGY so far , has been built and put into operation 120 power plants with 550 Mwp capacity up to now mainly in Germany , England, France,

Mart - Nisan 2014

Spain, Italy, Greece, Bulgaria, Slovakia and Czechoslovakia,”

How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014? “Ked Enerji A.Ş. , which began operations in early 2013 in Istanbul as a representative of our main company KED ENERGY GMBH has tried to undertake and implement particularly the projects with 1 Mw capacity .Due to a delay in legislation no implementation has been done in 2013,but we signed and undertook 3 power plant projects with 1 Mwp capacity. We plan to implement them in 2014 and accelerate undertaking new projects in 2014 and in following years.”

Could you talk about your long and short goals and projects? “In the short term we plan to construct the power plants that we undertook and to have references in Turkey as we have in Europe and also to undertake some of the licensed bigger power plant projects. İn the long term we aim to benefit from Turkey’s solar energy potential and to be a leading and pioneer company in the solar sector.”

How the Turkish and world’s solar energy sector is shaping? Has Turkey progressed in renewable energy? How do you assess the current state of Turkey’s renewable energy sources? “we think Turkey is at the very beginning of the road in the solar industry.By the time Turkey’s capacity in renewable energy sources and especially in solar energy sources will be understood better and then there will be a burst in such investments.So we are trying to improve our skills and to shape our company according to these developments.”

To which stage has reached the solar energy systems Technology? What advantages does the system provide to users? What is your opinion about the future of the sector and the new Technologies? “Solar energy systems has become a profitable and feasable investment in the light of the technological developments and decrease in costs .Today in Turkey

Mart - Nisan 2014

any house , factory or residential resort regardless the size can obtain its own energy reguirements from the solar energy sources. Thus investments made in solar energy produce clean and an endless supply and pays itself between 5 to 7 years and then produce completely free energy.”

What should be done for increase renewable energy sources in our country? “First the permitting process in the legislation that takes very long time to complete should be simplified. Usage of solar energy should be promoted and the network infrastructure quickly should be modified to allow such investments.”

Could you talk about what will your Works in Solarex Istanbul 2014 .How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair? “The exhibition has a very important functions both to provide guidance to the investors willing to invest in this area as well as exhibitors with the opportunity to meet with the investors .We will find opportunity to make our company’s presentation, to exhibit our studies and applications and also to interview with the potential investors.”

Do you have a message you want to give to our readers and industry representativesor a topic that you want to add at the end of the interview? İt is the time to earn money from the sun. To fight against the climate change in the

world, to have dependency and success against rapidly depleted fossil fuel based energy and to live in the clean and safe world we should believe in and engaged in solar energy systems and sail for new investments for our own benefit and for our country.We submit our best wishes to the investors and to the all representatives of the sector .

BiA Ltd. Şti. company is launching its Barin products to the Turkish market BİA Ltd. Şti. company Sales Manager Mr. Berkant Polat stated that they have launched Barin products to the Turkish market and said: “We have assumed the representation of Barin products of whose quality and reliability have been universally acknowledged. We have started bringing to Turkey equipment that are mounted on vehicles and machines” ITALIAN TECHONOLGY; ORTECO BİA Ltd. Şti. company Sales Manager Mr. Berkant Polat, said as follows: “Italy’s prominent brand ORTECO has launched to the Turkish market the punchdown machine used during setting and assembly work of barrier and solar panel posts. Orteco has the capability to punch down posts measuring from 2 meters up to 6 meters in height, furthermore, it marks places on rugged terrain by using advanced technology GPS system. Moreover, the said system can be manipulated from a distance with the help of a joystsick. Apart from Turkey, we have also undertaken the sale of these products in Cyprus and Iraq as well.

ITALIAN TECHNOLOGY; B.P. METALMECCANICA With regard to solar energy, we have assumed the sale of machines and attachments of differing sizes utilized for cleaning solar panels in the Turkish market and to the Middle East region. BİA Ltd. Şti. company Sales Manager Mr. Berkant Polat

BİA Ltd.Şti, company is offering the Turkish market special products required for heavy equipment, for the energy and transportation sector. These are brand products that have found worldwide acceptance in terms of quality and reliability. With regard to the Solar energy and wind turbine projects that BİA is representing in Turkey, thanks to the aforementioned products, the said projects are being implemented with the required reliability, speed, high quality and efficiency. BİA Ltd. Şti. company Sales Manager Mr. Berkant Polat stated the following: “Solar energy and wind turbine projects are newly emerging in the Turkish market and there exist significant shortcomings in this market. On the other hand, the number of wind turbines are on the incre-

Mart - Nisan 2014

ase. The machines and equipment manufactured by the Italian company “BARIN”, shall be effective during the assembly and maintenance works of the wind turbines”.

“WE ARE CONTINUING TO BE YOUR SOLUTION PARTNER IN YOUR SOLAR AND WIND ENERGY PROJECTS” BİA Ltd. Şti. company Sales Manager Mr. Berkant Polat explained as follows: “The use of these machines and equipments require specialized engineering knowledge, we have two types here, the palletized system used in conjunction with heavy machinery and heavy- duty trucks. Some of these trucks have standard chassis frames, special chassis frames are required to be made for some products”.

ITALIAN TECHNOLOGY; BARIN Work Platform for Wind Turbine Assembly – Maintenance Personnel; AP LİNEMODELLER AP 44/29 AP 52/32 AP 60/30 AP 73/35 J2 AP 90/34 J2 Italian company Barin, is one of the producers of control and maintenance systems brands used in bridges, viaducts and tunnel constructions, the company has been in this business for more than half a century. The said company’s products are being offered to the Turkish market by BİA Ltd.Şti, company that has exceptional knowledge and experience in this field. Barin company is also selling its products in China and America. The company has representati-

ves in many countries; with its large range of products relating to bridges, viaducts, tunnels and wind turbines, it is the most important solution partner in this field. “ We are offering Barin products to the Turkish market” said BİA Ltd. Şti. company Sales Manager Mr. Berkant Polat, and continued: “We have undertaken to represent Barin in Turkey, a company acclaimed worldwide for its reliability and quality products. We have started to bring to Turkey equipment that is mounted on vehicles and on machines. Apart from Turkey we have assumed the sale of Italian Barin products that are used during maintenance and repair works of bridges, viaducts and wind turbines to Turcic Republics such as Kazakhstan, Turkmenistan, Uzbekistan, Georgia, Azerbaijan in Central Asia” he concluded.

TRANSFER OF INFORMATION AND TECHNOLOGY BİA Ltd. Şti. company Sales Manager Mr. Berkant Polat continued to say: “We as Bia Ltd. Şti. company, have focused our attention towards working with Italy, America, Finland and France. We have made significant collaborations with major firms in these countries. We are bringing over to Turkey

from these regions technological knowledge regarding the products. We are offering a great variety of products to the market related to energy and transportation so long as it is focused in the construction area. We take due care to ensure that these are special products that are not already available in the Turkish market. We have two solution partners - a support team for implementation of works. We are providing machines to our solution partners”.

“WORK SAFETY IS A DELICATE ISSUE; THE PLATFORM ISSUE IS NOT GIVEN DUE CONSIDERATION IN TURKEY” The reason why this is true is that some firms do not give particular importance to work and personnel safety, they would rather cater to temporary solutions. For example, there are those that lift the crane up to 70 meters high and the worker gets in the basket which is attached to the front of the crane, in this way they are jeopardizing the worker’s safety while trying to save the day. On the other hand, major firms act differently. They allocate funds for acquiring machines and equipment required for the type of work being done in order to maintain efficiency, work safety and to

create permanent solutions, in this way they are adding surplus value to their companies. We can understand how important the choice of equipment is when we take into account factors such as quality workmanship, efficiency, time, creation of surplus value.

SALES AND SERVICES BİA Ltd. Şti. company Sales Manager Mr. Berkant Polat stated as follows: “ We have formed a team to deal with the aforementioned issues. In the near future we shall appoint branch office managers in the countries outside of Turkey where the products are being offered. These managers shall be mechanical engineers. We shall provide technical support to these countries as well as help them to activate their sales. Moreover, in the future we shall establish extensive sales-services points. Right now we are working with contracted service points. Our customers are satisfied with our service points. We are able to repair the worst breakdowns within 24 hours. We are working on setting up our own service points. We intend to send our engineer fellow to Italy in order to complete his training. We shall contribute towards training Turkish operators in this field.

Mart - Nisan 2014

Empa Energy comes to the fore with its suggestions of solution Empa Energy that attracts attention by offering products suitable for the existing market with economic conditions as well as its structure putting emphasis on innovation provides solutions directing its customers with innovative products Empa Energy that provides procurement

recognized and preferred in the photovol-

offer services to the visitors so that they can

services to domestic companies operating

taic side like in the illumination side in the

both enlighten them and can be a solution

in the LED Illumination Technologies and

short run Empa Energy targets to become a

partner in their projects.

Photovoltaic Industry with the distributorship

complete solar market in the long run. We

of the most important brands of the world

got information about their activities from

includes new manufacturers in its portfolio

the Business Development Director of the

in addition to its existing suppliers and offers

Empa Energy Okan Uykan who stated that

Could you talk about your companyâ&#x20AC;&#x2122;s renewable and clean energy solutions?

quality and innovative products to the

they will participate in the Solarex 2014 with

â&#x20AC;&#x153;As Empa Enerji, regarding the distributi-

market. Targeting to become a supplier

a foreign supplier this year and that they will

on of globally well known brands, weâ&#x20AC;&#x2122;ve

Mart - Nisan 2014

offered supplier service to the customers that operate LED Lighting Technologies and Photovoltaics.”

What are the works and solutions you provide to the marketing? “As well as offering appropriate products

at required time to current market, due to

chnologies, these products’ R&D activities

our innovative mentality we offer leading

have done for years in our country, and also

solutions to our customers.”

in foreign countries. And after the 2000s,

How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014? “Our expectations were realized within the last year. For LED Lighting side, our aim is to increase our market share by strengthening our position, for the photovoltaic industry side we have put forward only with the identity of the supplier-technical distributor. So we have filled one gap in the market. We still believe in that photovoltaic sector will be accelerated at this year. As preserving our identity, our target is based on to become a supplier that can deliver goods from our warehouse throughout Turkey.”

Could you talk about your long and short goals and projects? “Our shor term target is becoming preferrable and acceptable supplier as well as LED Lighting side has been succeded. Our long term target is being a completely solar market.”

How the Turkish and world’s solar energy sector is shaping? Has Turkey progressed in renewable energy? How do you assess the current state of Turkey’s renewable energy sources? “Since last year, solar energy has expanded to outside of Europe for the installations like PV module productions. Turkey starts to be a center of attraction as proceeding at the production of PV products and getting motivating incentives. Especially, Turkey has had many experiences at Wind Energy, and then this experiences have carried to PV Sector. PV Sector sees the future more clear thanks to regulation and legislation by removing many irregularities. This process was long and painful, but in the coming years in Turkey, PV industry will take its rightful place at the top.”

these products commercialized by product variety, quality and design with high momentum and costs in recent years have been decreased highly. The most important feature of the solar system is being reliable and also environmentally friendly with long lifespan. Becoming 80% recycling of waste products on the basis of these systems are realized in real terms, we are sensitive for the environment, offering local and

Empa Enerji Business Development Manager Okan Uykan

independent energy concept. And in the near future we will live in green houses that

additional incentives for evaluation. Besides

is able to produce completed energy for

increasing awareness of energy efficiency

its own consumption, moreover storing and

and environmental sensitivity studies could

selling to the national grid.”

be increased. Also one lack of this sector is

What should be done for increase renewable energy sources in our country? “With the movement of public procurement, PV sector gets the momentum this year. And now private sector’s investors began to support this movement. Especially where there are too many daytime

having very limited qualified staff. Oriented courses in schools in this area given the limited duration of university education. And only intermediate staff in vocational high schools will be closed to the most appropriate solution.”

How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair?

energy consumption of the existing roof

“This fair offers a combination of the

structure for these systems may be offered

industry’s leading players with having an important mission in terms of collection, and now it has got a market-leading identity.”

Could you talk about what will your Works in Solarex Istanbul 2014? “This year we will be together with one of our foreign supplier at its booth. Informing all of our visitors that willl come to the booth, in order to be a solution partner in their projects.”

Do you have a message you want to give to our readers and industry representativesor a topic that you want to add at the end of the interview? “Finally, in my opinion, sunny days are so close for our sector with all my respects. Furthermore, a total of 600 MW, will be forthcoming in the installation of licensed projects in the short term and this new experience will be excited for sectors’ players.”

Mart - Nisan 2014

Asunim Turkey will continue the constructions at full speed in 2014 as well Having indicated that they will continue the constructions at full speed in 2014 like in 2013, the Chief Executive of Officer of the Asunim Turkey Umut Gürbüz said that “without compromising quality and accurateness, as a result of our increased volume and the global contracts we made with the manufacturers, we are focused on reducing the costs and providing our investors with more attractive feedback times.”

Chief Executive Officer of Asunim Turkey Umut Gürbüz

Asunim Turkey has carried out the activities of Group Asunim which has been operating in the solar energy sector since 2005 in Turkey. As an organization focusing only on the solar energy, the company that is specialized in this field continues its progress in the sector as an EPC company operating in the fields of projecting the solar energy systems, their turn-key constructions and supplying products. We got information from the Chief Executive Officer of Asunim Turkey Umut Gürbüz who said that as Asunim, they provide systems which will satisfy the production expectations of our investors and which will guarantee that they will not face bad surprises with our experienced engineering, qualified field team, and the state-of-the-art-technology and the distinguished products in our country where technical proficiency and field experience are limited.

Mart - Nisan 2014

Could you talk about your company’s renewable and clean energy solutions? “We as Asunim Türkiye, are operating in Turkey as a member of well-established international solar energy group “Asunim” since 2005. We are fully specialized and focused in the photovoltaic energy field. Asunim Turkey is an EPC company primarily active in engineering, turnkey installation and component supply of photovoltaic systems.”

What are the works and solutions you provide to the market? “We are providing the important advantage of being a local establishment in Turkey; and in the same time belonging to an important global player in the PV sector in a new upcoming market with lack of experience such as Turkey. As we always state, small mistakes and lack of experience can cause long term serious problems in solar systems that are

supposed to function during decades. We, as Asunim, are providing PV systems with long life time together with a stable electricity production to the investors thanks to our qualified engineering and installation team with a lot of experience in PV field. We help our customers avoid bad surprises with beginners’ mistakes in this very recent investment area in Turkey.” How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014? “İn 2013, we had a very satisfactory market share in Turkey and we had a very dynamic start to 2014 with several signed contracts. In July 2013, we have delivered to Kıvanç Tekstil the biggest roof top system of the country which is operating 100% as a self-consumption system. The system is located in Adana, has higher than expected production results since 8 months and is considered an important reference in the region. Again in 2013, we have commissioned and delivered the first field system in Şanlıurfa to Odaş Enerji. This system is also operating with a very high performance ratio. In 2014; we are focused in lowering our costs and providing shorter pay back times to the investors. Thanks to our long term agreements with top quality suppliers we are able to be very competitive without compromising in our accuracy and high quality criteria. As same as 2013; we will continue gathering more and more reference projects in 2014 as one of the market leaders in Turkey In the next mont, we will be annouccing the start-up of several other system. In the next weeks, we will be installing a 1MW r oof top system for a leading textile manufacturer in Adıyaman. Just after that, we will be installing another 1MW field system within Ankara region. We are expecting a world record in the installed PV capacity in 2014 globally and this shows us

that this year will be a very busy year for PV for all of us, also here in Turkey.”

Could you talk about your long and short goals and projects? “We as Asunim, apart from being a leading EPC company in Turkey, are also investing in our own solar systems. We have an approved license application of 8MW in a joint venture and we also hold several unlicensed system applications for ourselves. This, without any doubt, shows our trust in the PV sector in Turkey, and our belief in what we actually do for our customers. We strongly believe in the necessity of decentralized self-consumption of PV electricity generated according to customer demand which is the only way to have a sustainable market. We follow very close the technological developments in self consumption area and we are currently one of a few companies that are correctly applying these new Technologies. Right now we are mostly focused on self-consumption systems on roof and field, in the other hand, we continue our negotiations and contacts with a lot of companies which will be bidding in the license process.”

How the Turkish and world’s solar energy sector is shaping? Has Turkey progressed in renewable energy? How do you assess the current state of Turkey’s renewable energy sources? “We as Asunim have installed the first “zero injection” systems in Portugal and are completing many more of them as we give this interview. This shows our important role in this new technology and our role in this energy revolution. We will also be applying this know-how in Turkey with the support from our group. There are also exciting developments in the storage Technologies which is considered as the biggest obstacle for PV to enter main stream electricity production. We believe that improvements on the storage Technologies will accelerate in the following years, meanwhile we are focused on self-consumption with grid backup and where possible sale of excess production to the grid, that can later be extended with storage and without major complications. Turkish companies only recently have started considering investments in solar energy and some may think that it is too late. Yes, there are a lot of quality issues because of this delay but the sharp drop on the system prices is also an important advantage. Turkey will start its solar energy revolution with the self-consumption roof top systems for industry and will finalize with household systems where individual system size will become smaller and smaller. Our manufacturers, industrialists in

Turkey should take advantage of this fact and fix their electricity prices for 25 years or longer with PV systems. This will also help them to lower their energy expenditures and to become more competitive in their overall production costs.”

To which stage has reached the solar energy systems Technology? What advantages does the system provide to users? What is your opinion about the future of the sector and the new Technologies? “PV solar energy is very close to become a mainstream electricity production technology. PV industry became a robust, strong and solid sector in the recent years. As PV is a decentralized electricity production way; we can mount any quantity of solar panels, anywhere in the world any time. This provides us our energy independence. Our initial investment, our yearly costs and our output are defined very clearly in a PV system which brings a certain financial stability. Currently and worldwide, less than 0.5% of electricity is produced by PV. The share of PV in all renewable electricity production is only 2.5%. But looking at the actual financials and the international demand growing strongly, we don’t have any doubt about a strong growth in the PV field in the near future.”

What should be done for increase renewable energy sources in our country? “The only way to increase the renewable sources usage in Turkey is to simplify and facilitate the bureaucratic steps for PV systems and to come up with a fair way to finance these systems. The application for a system with only 10 solar panels requires the same bureaucratic steps as a commercial system of 4000 solar panels. Even there are some improvements on the bureaucratic steps for systems below 11kWp, we don’t feel it is enough for increasing the usage of renewables in Turkey. The banking sector

in turkey also still needs to understand better this technology and design more dedicated packages that support system implementation for industry and private consumers.”

How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair? Could you talk about what will your Works in Solarex Istanbul 2014? “Solarex exhibition is one of the most important event about our sector in Turkey. We as Asunim, are now participating to Solarex for the 5th time. Same as our previous participations, we are looking forward to meet our companions and investors and we are welcoming all solar energy friends. A part of our Turkish team, our European team will also be there in our stand to discuss possible investments, dynamics and trends in PV sector and technological improvements in PV.”

Do you have a message you want to give to our readers and industry representatives or a topic that you want to add at the end of the interview? “Turkey has one of the most favourable conditions when it comes to solar irradiation. We have more irradiation then most of the European countries and this is a big chance for all of us to reduce our dependence on energy imports and future electricity price hikes. For being able to take advantage of this chance, we need to create an awareness of solar energy to the final customers, schools, our youth etc. This awareness is the key for having a sustainable, stable and long term PV sector in Turkey. Another very important need is to bring qualified PV systems with a stable-high production with a long life time. We all bear a big responsibility as investors, installers, academics, manufacturers and resellers of these systems and due to the long delays in the Turkish market we are now facing a very important and steep learning curve. Let’s all focus on making solar energy a mainstream and sustainable solution over the coming years!”

Mart - Nisan 2014

Antak Enerji®, the leading Turkish PV Module Manufacturer and your Photovoltaic Turkey Solution Partner “Pioneer of the Turkish Photovoltaic Sector, Antak Enerji® manufactures ‘Made in Turkey’ excellent quality and high efficient Monocrystalline and Multicrystalline PV Modules under ‘Antak Solar Modules’ brand. Antak Enerji® while manufacturing, supplying and exporting PV modules to wholesale dealers also offers Turnkey Photovoltaic Solutions thanks to its Working Team under ‘Antak Engineering’ and ‘Antak Installation’. Antak Enerji®’s professional team, supports at every stage your Photovoltaic Investments providing “Made in Turkey” advanta-

Mart - Nisan 2014

ges: PV Project Management, Consulting, Manufacturing, Solar Product Supply, Installation, After-sales, Training Services. Antak Enerji® helps to develop and accomplish Photovoltaic Projects / Energy Investments especially Solar Power Plants: Private Investments (SMEs, Business, Industrial Applications), Individual Applications (Antak Home Packages), Agricultural Applications (Solar Mobile Systems, Solar Pump systems, etc..), and Public Applications. 2013 has been a growth and development year for the Turkish Photovoltaic Sector and

for our company Antak Enerji®.Regional Development Agencies played indeed an important role in the realization of Photovoltaic Investments providing grants to both public and private Photovoltaic Projects. These grants helped many Photovoltaic actors and therefore Antak Enerji® to complete several major On-grid Solar Park Projects. As a domino effect the Photovoltaic demand has increased as well as the number of stakeholders and actors in the sector. Antak Enerji®has followed this upward trend:

- Strengthening its infrastructure thanks to ‘Antak Engineering’ and ‘Antak Installation’ accomplishing Turnkey Solar Projects: from PV Project Design, Consulting to Installation - Passing to a Full-automation Production system - Increasing its Production Capacity from 18MW to 40MW - Acquiring International Certifications and Quality-Assurance Certificates: i.e. ISO, TÜV, IEC, CE, TSE - ‘Antak Enerji’ became a registered trademark: Antak Enerji® - Increasing its Distributorship Network and solution partners - Developing Partnerships with Universities and Public Stakeholders: Doing R & D activities and offering Photovoltaic Job Opportunities - Taking part in Social Responsibility Projects: opening production workshops, giving training and seminars -Being selected a Model Photovoltaic Project by the Regional Development Agency With all these positive developments recorde in 2013, 2014 can be seen as a turning point for the Turkish Photovoltaic Sector. Antak Enerji®, as a leading Turkish PV Module manufacturer aims at being the architect of upcoming unlicensed and licensed large-scale Photovoltaic Investments. Besides Antak Enerji®’s important objective is to manufacture OEM for the Asian Photovoltaic Companies that struggle to penetrate the European market, acting as a bridge between Asia and Europe. Antak Enerji® while targeting the accomplishment of Turkish Turnkey Photovoltaic Solar Power Plants wants to implement a Photovoltaic lifestyle. Thus, creating ‘solar cities’, ‘solar villages’, ‘solar university campuses’ with the assistance of Local Government, Development Agencies and Universities. To achieve these goals , Antak Enerji® carries on doing

R & D activities and designing special nano-technological products in its high-tech Labs. With quality products and competitive prices Antak Enerji® exports 85 % of its production and aims to increase this figure in the coming years . Antak Enerji® wants to be the leader of the Photovoltaic industry in Turkey and be a reliable and reputable brand worldwide. Solar Module technology has recently shown rapid advances: increase in the efficiencies of PV modules, decrease in the raw material prices, shortening of amortization , development of skilled workforce and decrease of the product prices. In this context, especially solar energy holds significant potential in Turkey: as confirmed in various research among European

countries Turkey ranks in the top five in the consumption and production of Photovoltaic: we can therefore assert that the future of the Turkish Photovoltaic Sector is bright! However, more incentives, grants should be given to the Turkish Photovoltaic Production: increasing Feed-in Tariffs, anti-dumping laws should be applied to protect ‘Made in Turkey’ Production. If the Turkish Photovoltaic Sector wants to be competitive and sustainable its needs to develop a vertical Production Line: “Lingot – Wafer – Solar Cell – PV Module – PV Installation material” All these products must be manufactured in Turkey. Moreover, a special care and more support should be given to the Turkish Manufacturing Insdustry.

Mart - Nisan 2014

Alka Group targets to increase its market share with innovative products Chief of the Board of Directors of the Alka Group, Ömer Alkumru said that “we target to be stable and permanent in this market by transferring our experience in steel products and structures for many years” We got information about their activities from the Chief of the Board of Directors of the Alka Group, Ömer Alkumru who said that the Alka Group that was established as a small (100 square meters) metal processing shop in 1972 continues at the moment to progress with the facilities, machinery and equipment and trained human resources owned by it and with its use of advanced technology and its market share as an international organization. In Solarex 2014, we deem the fair as a good opportunity for both developing the collaboration in the sector and promoting the new products and services.

Could you talk about your company’s renewable and clean energy solutions? “As an Alka Group we are working on solar energy business. We are designing and producing of Solar Ground Mounting Systems. We are not only Photovoltaic business but

Mart - Nisan 2014

also working on small scale wind turbines with own patented designs.”

How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014? “In 2013, we have finished construction works for 500KW at Sivas and 500 KW at Adilcevaz Bitlis. We have made contract to produce and ınstallation for 10 MW Solar Plant at Karaman. Project is ongoing now.”

Could you talk about your long and short goals and projects? “We would like transfer our steel product experience to renewable energy fields to increase market share’s using innovation and technology. This is our main and lasting mission!”

How the Turkish and world’s solar energy sector is shaping? Has Turkey progressed in renewable energy? How do you assess the current state of Turkey’s renewable energy sources? “Renewable Energy production and technologies in the World are progressing very fast than expected! In Renewable Energy field China, USA and Germany are in leading countries. We believed that Turkey is on first step of renewable energy sector. Making necessary changes on regulations and incentives on renewable energy; Turkey will move faster and supply remarkable renewable energy to markets.”

To which stage has reached the solar energy systems Technology? What advantages does the system provide to users? What is your opinion about

Mart - Nisan 2014

the future of the sector and the new Technologies? “Solar energy production and technology progress is a faster than expected. Consequently, increasing efficiency of the system and more economical installation of systems is possible. Industry manufacturers will produce more cost effective and highly efficient products, and then economic and achievable solutions will be demonstrated to public.”

What should be done for increase renewable energy sources in our country? “First of all, legislation and regulation problems should be eliminated as soon as possible. After then the duration of the authorization and approval of the projects must be fast, finally bureaucracy is the need to be reduced!”

How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair? Could you talk about what will your Works in Solarex Istanbul 2014? “Solarex, International Solar Energy & Technologies Fair is the most important fairs of the sector. We think that Solarex is the right platform to meet our customers and suppliers.”

Do you have a message you want to give to our readers and industry representativesor a topic that you want to adwd at the end of the interview? “We think that’s SOLAREX is a good opportunity to come together with Industry representatives in the sector a to ensure communication and collaboration. And we say “ Now it is Solar time!”

TRC Durasolar P+’ energy glasses from Trakya Cam Trakya Cam gives support to the growing solar energy sector market with its brand “TRC Durasolar P+”, which are low iron, high performance, tempered, frosted glasses used in the systems of solar collectors producing hot water from solar energy and solar batteries producing electricity One of the companies of the Sisecam Group that is in the position of global player of the glass sector, Trakya Cam Sanayii A.S. is the leader of the Turkish sheet glass market and is a leading organization of the sheet glass market of our region. Trakya Cam that is currently making production in

Mart - Nisan 2014

Kirklareli, Mersin and Bursa in Turkey and in 8 different foreign countries in total, namely in Bulgaria, Romania, Germany, Slovakia, Hungary, India and Egypt ranks fourth largest sheet glass producer in Europe and sixth in the world. Trakya Cam Sanayii A.S. that is operating in four main groups of pro-

ducts, “basic glasses” (sheet glass, frosted glass, mirror, laminated glass, coated glass, glasses for architectural projects), “automotive glasses”, “energy glasses” and “white appliances glasses” provides inputs to many sectors such as construction, automotive, energy, white appliances, furniture and

agriculture. We got information about their works from the Marketing Group Director of the Trakya Cam Ebru Şapoğlu who said that Trakya Cam Sanayii A.S. continues its activities by increasing its competitive power with its eligible and quality products meeting the requirements of the customers fully in the targeted markets, its ever developing technology and its works for energy saving in terms of the protection of the environment.

Would you please introduce your company briefly and mention about your activities in solar energy sector? “Trakya Cam, the subsidiary of Şisecam Group, is the leading company of the flat glass market in Turkey and pioneer in the region. Trakya Cam has production facilities in eight different countries including Kırklareli, Mersin, and Yenişehir in Turkey; Bulgaria, Romania, Germany, Slovakia, Hungary, India and Egypt broadly. The company ranks among the top six flat glass companies in the world and top four companies in

Europe by its production capacity. Trakya Cam operates as a supplier of glass for the construction, automotive, energy and home appliances fields. In solar energy sector, Trakya Cam produces and sells high transmission (low iron) solar glass, which is one of the most important components of production to leading thermal collector and solar panel manufacturers, since 2003 with its high quality services and wide logistics solutions.”

Could you tell us your energy investment projects that on going and/or at the planning stage? Could we learn the size of the projects and the budget allocated? Would you share with us about your investment in solar energy in 2014 and in the future? “Trakya Cam produces and processes tempered high transmission (low iron) solar glass for both thermal collectors and crystal silicon solar cells in Mersin Plant on the South

cost of Turkey. The registered brand name of Trakya Cam’s solar glass product is TRC Durasolar P+, which is tested at SPF Solartechnik Prüfung Forschung, (Solar Energy Technologies Institute located in Switzerland) Due to rising solar glass demand in energy sector, Trakya Cam has commissioned a new patterned glass line in 2011 and started to produce full capacity on two lines in 2012 in Mersin. Solar energy sector has a great potential in Turkey concerning Turkey’s increasing import of energy resources, being on the sun-belt area and rising energy consumption. Through this investment made in growing solar energy market, Trakya Cam has fulfilled the operations to supply high transmission and qualified solar glass products for wide customer portfolio in domestic and overseas markets. Regarding special anti-reflective coatings that improve energy glasses and solar panel performance further, our company continues R&D work intensively.”

Mart - Nisan 2014

How do you see Turkey’s potential in solar energy? What are your suggestions to assess this potential optimally? “The licensed electricity generation has been identified with a total capacity of 600 MW and for the long-term plans this capacity might increase to 5 GW in 10 years. The applications made to Republic of Turkey Energy Market Regulatory Authority (EPDK) have been submitted to the Renewable Energy General Management as of 2013. After the examinations, the competition for the installation of 600 MW will be announced in the next period according to a statement from the ministry. With these developments, first licensed electricity generation from solar power is expected at the second half of 2014 in Turkey. According to the regulations and the relevant communique issued by EPDK on October 2013, the limit in unlicensed electricity production has been increased from 500 KW to 1 MW. As well as significant improvements for sector and investors that added in regulations, bureaucratic obstacles and high costs arising from projects are problems for the end users. As a result, these news are very significant for solar energy sector in Turkey.”

What is the most important item on the agenda? What are your expectations for solution to your problem if you have? “One of the major upcoming issue is the announcement of the competition for the distribution of 600 MW installations by Renewable Energy General Management. As a result, the licensed electricity generation from solar power will be actualized for the first time

Marketing Group Director of the

in Turkey. The dependency on the imported

Trakya Cam Ebru Şapoğlu

products and foreign investment will decrease if solar industry flourishes by domestic produc-

How was the year 2013 for your company? Could you inform us about your energy glasses production capacity? What about your targets and energy investments?

nese producers temporarily, the final decision

“In Turkey, the investments for the solar

been finalized as expected; only quota-price

energy sector ascended in 2013 by the signi-

commitment agreement was signed betwe-

ficant increase in the number of solar panel

en the parties. The dominance of Chinese

producers. Nowadays, their production is in

producers, the injuries of European producers

and foreign markets. The completion of these

the initial level. Another important notice in

and the European solar energy sector still

R&D works is also crucial for the industry. The

the market is the anti-dumping investigation

remains. In parallel with these developments

usage of highly efficient solar glass in solar

on solar glass that the European Commission

in 2013, as Trakya Cam, our solar glass sales

panels has an important contribution on the

launched against Chinese products has just

remains at the level of 2012 predictably. Con-

overall investment yield. Considering that one

ended. As a result of the investigation on the

cerning these and the upcoming news on

of the basic causes of our account deficit is

basis of manufacturer, between 17,1 % and

the market, we expect our solar glass sales to

energy import, yield increases have immense

42,1 % dumping duty will be applied on Chi-

increase in 2014.”

value in economic terms.

Mart - Nisan 2014

will be given in the next period. Despite these positive news about the sector, the European Commission’s anti-dumping investigation against China about solar panels hasn’t

tion and technology usage. One of the most crucial steps in this direction is the incitement and rising awareness on solar energy systems by the cooperation of universities, professional organizations and industry authorities. The widespread of know-how and usage of solar panels evoked the R&D works to increase the efficiency of those systems both in domestic

Hizmark Group, shall be exhibiting its BYD products at Solarex General Manager/CEO of Hizmark Group, Mr. Savaş Yeşiltaş: “We intend to participate to the Solarex Exhibition in collaboration with our EPC partner Sunenergy in order to exhibit the BYD products of which we are the distributors for Turkey, and to show our manufacturing and application benefits to the investors, hence at the end of the Exhibition we do not wish to leave without having agreed on new co-operations” he said. We asked the General Manager/CEO of Hizmark Group, Savaş Yeşiltaş, to enlighten us about the sector and he answered as follows: “Hizmark Group founded in 2004; is well on its way in the sector with the 3 different companies incorporated in its structure. Hizmark Group of companies having completed many projects with appreciable success is continuing its activities in the sector with the provision of new services to its customers. With the motto: “the right project, successfully completed”, Hizmark Group is presenting customer oriented solutions in the sector it is active in. As the Distributor of BYD for Turkey, we are authorized to sell BYD PV Panels, BYD LED Lighting and BYD Energy Storage products”.

Mart - Nisan 2014

Could you talk about your company’s renewable and clean energy solutions? What are the works and solutions you provide to the marketing? “As Hizmark, we started our business activities on solar energy in 2004. Since 10 years we are doing field applications. We can list our business activities on solar as follows: - BYD Turkey Distributor - EPC Partner SunEnergy Gmbh Germany - Solar PV Module Sale - Solar PV Steel Construction Production and Installation - Solar PV Electrical Connections - Solar PV Engineering - Solar PV Turnkey EPC Solutions - Solar Lighting

- Solar PV Off-Grid Systems - LED Lighting

How did you pass the year 2013? What will be the aspect of your Works for the year 2014? “In the year 2013, together with the BYD, of whom we are their Turkish distributors and our German EPC partner SunEnergy, we have prepared the ground for the projects that will start in the Turkish solar sector. 2013 was a busy period on project working. In the year 2014 we believe that the projects executions will commence and that there will be a run-up towards the end of the year on solar farms.”

Could you talk about your long and short goals and projects? “Short Term Goals; To finalize many commonly demanded 500kw-2Mw succesful projects together with our German EPC partner. Long Term Goals; To execute the solar farm projects of the licensed investors together with our German EPC partner that has experience on 300Mw field applications.”

How the Turkish and world’s solar energy sector is shaping? Has Turkey progressed in renewable energy? How do you assess the current state of Turkey’s renewable energy sources? “When the sector is newly commencing in Turkey, I believe Europe has reached satisfaction. As to the World, Africa and Middle-East are the opportunities for the solar energy potential. If I mention that we entered the sector in 2004 and that only in 2014 it is taking its shape, I guess I can summarize how slow the progress has been. After further bureaucratic amendments, we believe that the sector will shoot upwards like an arrow from a supressed bow would. The sector is now ripe.”

To which stage has reached the solar energy systems Technology? What advantages does the system provide to users? What is your opinion about the future of the sector and the new Technologies? “The sector’s technology development began merely during the applications in Europe. In 2014 when the sector gave a start in Turkey however, PV efficiency increase, lower costs and field engineering experiences will be passed onto the new projects, thus creating advantages. In this sense, we can say that Europe’s R&D works will be applied in Turkey. We are experiencing the most ripe and efficient period of the sector.”

Hizmark Group General manager / CEO Savaş Yeşiltaş

What should be done for increase renewable energy sources in our country? “I think the government should implement some incentive instruments to speed up and spread the usage of renewable energy. Even the cut on the tax will be an advantage fort he sector.”

How do you evaluate 7th International Solar Energy and Technologies Fair? Could you talk about what will your Works in Solarex Istanbul 2014? “I think the Solarex Exhibition contibutes immensely on the development of the Turkish solar sector. A very good both local and foreign portfolio has been formed due to it being the first exhibition in the solar sector. This year, we believe the exhibition will be more colourful, full and result-oriented than ever. At our stand in the exhibition with our

EPC partner SunEnergy and the BYD products that we will exhibit, we want to conclude deals with investors by offering them production and application advantages.”

Do you have a message you want to give to our readers and industry representatives or a topic that you want to add at the end of the interview? “We are at our 10th year in the sector. Wen ever lost faith since the day we started. We always focused on foreign markets when the Turkish sector was not showing the expected development. We are now receiving positive feedbacks from foreign projects as well. At the same time the sector in Turkey is opening. At the day we started we had determined our motto as ‘’Now Your Electricity Is From The Sun’’ In 2014, I believe we should spread this motto to all Turkey together with all the actors of the sector.”

Mart - Nisan 2014

Enerji sektörüne yepyeni açılımlar sunmayı hedefleyen Güneş Enerjisi Fuarı, organizasyonlarıyla sektörü canlandırmak ve Türkiye’nin zengin güneş enerjisinden faydalanmak üzere sektörün liderlerini İstanbul’da buluşturuyor

Mart - Nisan 2014

Güneş Enerjisi Sektörünün Gururu Ülkenin Beklenen Buluşması

Solarex İstanbul Başlıyor

Ülkemizin ilk ve tek güneş enerjisi konulu fuarı olan Solarex İstanbul, Türkiye’nin güneş enerjisi alanında üretim merkezi olması yolunda büyük adımlar atmasına fırsat tanıyor. Bu sene, 10 -12 Nisan 2014 tarihleri arasında yedinci kez sektöre kapılarını açacak olan fuar, dünyadaki son teknolojilerin ve Türkiye’de üretilen yeni ürünlerin bir arada sunulduğu ticari bir platforma ev sahipliği yapıyor. Avrupa’nın en güneşli ülkelerinden biri olarak kabul edilen Türkiye’de güneş enerjisi sektörüne yoğunlaşan bir fuarın olması, dünya çapında tanınmış ve Türkiye’de yatırım yapmaya gönüllü çok sayıda dünya markası tarafından da yoğun bir ilgi ile karşılanıyor.

Mart - Nisan 2014

DÜNYA GÜNEŞ ENERJİSİNE YÖNELİRKEN, TÜRKİYE’DE YENİ YATIRIMCILAR BEKLENİYOR

FOTOVOLTAİK PANEL ÜRETİMİ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR

Avrupa’nın bu konuda ne kadar ileride

Ülkemizde fotovoltaik panel üretimi yapan

olan Türkiye’de bu sistemin hem ucuz

Çok sayıda seminere ve firma konferansına

firma sayısı her hecen ay artarken, bu

hem de temiz enerji yönünden ne kadar

ev sahipliği yapacak fuarda, tüm etkinlikler

artışla orantılı olarak piyasada çok çeşitli

önemli olduğu dile getirilmelidir. Kamunun,

ücretsiz izlenilebilecek. Yatırımların yüzde

kalitelerde paneller bulunuyor. Panel

üniversitelerin ve Sivil Toplum örgütlerinin

80’inin yenilenebilir enerji alanında

üretimindeki hareketliliğe karşın yatırımcılar,

Yerli ve Yenilenebilir Enerji kaynaklarının

gerçekleştiği Türkiye’de, Güney Afrika,

hücre üretiminde oldukça temkinli bir duruş

Irak, Gürcistan, Cezayir ve Pakistan gibi

sergiliyorlar. Yatırımcılara sağlanacak güven

kullanılması ve yatırımların yapılması için,

ülkelerden yoğun bir şekilde proje talepleri

ortamı ve teşvikler ile sektörde istikrarın

geliyor. Avrupa’nın ve Orta Doğu’nun en

yakalanması, hücre üretimi konusunda

umut verici pv piyasalarından biri olma

da gelişmeler yaşanmasına sebep oluyor.

yolunda olan Türkiye’de, güneş enerjisinden

Fotovoltaik sistemler olarak adlandırılan

elektrik üretimi sağlayacak olan pv güneş

güneşten elektrik üreten sistemler, güneşten

panellerinin üretimine başlandı. Sadece

gelen ve foton ismini taşıyan tanecikler

yerli pazara değil, Avrupa, Ortadoğu

ile elektrik üretimini gerçekleştiriyor. Gün

ve Afrika pazarına da üretim yapmaya

geçtikçe sürekli yeni gelişmeler yaşanan

hazırlanan firmalar, yatırımlarını her geçen

güneş enerjisi sektöründe hücre verimlilikleri

gün artıyor. Güneş kuşağı adı verilen ve

üzerinde yoğun çalışmalar da devam

güneş enerjisince zengin bir bölgede yer

ediyor. Yapılan yasal düzenlemeler ile

alan Türkiye, yıllık 2640 saatlik güneşlenme

birlikte fabrikaların, otellerin, hastanelerin,

kapasitesi ile güneş enerjisinden elektrik

okulların, devlet kurumlarının, benzin

üretme potansiyeli açısından Avrupa

istasyonlarının, çiftliklerin, seraların ve daha

ülkeleri arasında ikinci sırada yer alıyor.

birçok alanın enerji ihtiyacı güneş enerjisi ile

Bu kapasite yıllık 380 milyar/kwh enerji

karşılanıyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının

potansiyeli anlamına geliyor. Güneş enerjisi

ülkemizdeki kullanımının artırılması içi

ile ilgili yönetmelikler ve devlet politikaları,

öncelikle bilgilendirme seminerlerine ağırlık

sektörde canlanmaya sebep olurken,

verilmeli, bu konuda devletin sunduklarıyla

Türkiye’de her yıl artan solar enerji yatırımları

beraber yatırımcıya sağlanan faydalar,

da hız kazanıyor.

net bir şekilde anlaşılmalıdır. Özellikle Batı

Mart - Nisan 2014

olduğu, güneş açısından zengin bir ülke

güç birliği içinde olunmalıdır.

ENERJİ SEKTÖRÜ; TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİNDE EN ÇEKİCİ YATIRIM ALANI Enerji sektörü Türkiye ekonomisi içinde büyük gelecek imkânı sunan, en çekici yatırım alanı olarak kabul ediliyor. Özelleştirme sürecine paralel olarak sektörde rekabetçi bir piyasa yapısına doğru geçiş yaşanıyor.

YERLİ KAYNAK KULLANIMI VE ENERJİ VERİMLİLİĞİ

önlenemez fiyat artışları ve buna dair gelecek

ihaleleri ve stratejik ortaklıklarla, enerji piyasası hızlı bir büyüme ve liberalleşme sürecine

Cari açığımızın en önemli nedeni olan

yönelimi zorunlu kılıyor. Enerji tüketilen her

sahne oluyor. Günümüzde son derece

enerji kaynaklı ithalatımızın bir an önce

alanda enerjinin daha verimli elde edilmesi

aktif olan sektör, yatırımcılarına da önemli

azaltılması için her türlü yerli ve yenilenebilir

amacıyla; yenilenebilir enerji kaynaklarından

fırsatlar sunuyor. Batı Avrupa ülkelerine kıyasla

kaynakların kullanılması çok önemli. Son

faydalanan etkin ve sürdürülebilir

Türkiye’de düşük seviyede olan enerji tüketimi,

olarak yerli kaynakların kullanımı ve enerji

mühendislik projeleri geliştirilip uygulanıyor.

her geçen gün artıyor. Türkiye’de genç ve gün

verimliliği konusunda toplumsal bilinçlendirme

Bu projeler vasıtasıyla enerji maliyetleri

geçtikçe biraz daha kentleşmekte olan nüfus,

artırılmalıdır. İnsanoğlunun gün geçtikte

minimize edilmekte, dünya ekonomisine

büyüme potansiyelinin varlığına işaret ediyor.

katlanarak artan enerji ihtiyacı, “fosil yakıtlara

katkı sağlanmakta ve gelecek nesillere

Türkiye günümüzde, enerji tüketimindeki artış

bağımlı olma” korkusunu beraberinde

yaşanabilir bir doğa bırakmak amaç

hızının ülkedeki üretim hızını aşmasına bağlı

getirmektedir. Başta Avrupa olmak üzere enerji

ediniliyor. Endüstriyel Tesisler, Turizm Tesisleri,

olarak, önemli bir enerji ithalatçısı konumunda

ihtiyacını büyük oranda fosil ve ithal yakıtlarla

Konutlar, Mimarlık ve İnşaat Firmaları, Kamu

yer alıyor. Sektördeki artan talebi karşılamak

karşılamaya çalışan ülkeler, yenilenebilir

Kurum ve Kuruluşları ile Tarımsal Üretim

için yakın gelecekte önemli miktarda yatırım

enerjinin önemini fark etmekte ve bu yönde

Tesisleri güneş enerjisinin yoğun olarak

gerekecek.

ciddi adımlar atmaktadırlar. Fosil yakıtlardaki

kullanıldığı temel kitleyi oluşturuyor.

Son dönemdeki özelleştirmeler, lisans

beklentilerindeki belirsizlik yenilenebilir enerjiye

Mart - Nisan 2014

Belçika’nın en büyük güneş enerji firması İkaros Solar Türkiye’de Avrupa’nın en büyük fotovoltaik mühendislik firmalarından olan İkaros Solar İTÜ Arıteknokent’teki ofisinde faaliyete geçti İstanbul Ticaret Odası eski başkanı Murat Yalçıntaş’ın da kurucuları arasında bulunduğu İkaros Solar Enerji A.Ş., anahtar teslim güneş enerjisi santrallerini uluslararası bankalar tarafından akredit edilmiş performans garantileri ve küresel rekabetçi fiyatlar ile sunmakta. İkaros Solar Genel Müdürü Özgür Özcan; “Türk yatırımcı çözüm ortağını ararken dikkatli davranmalı, repütasyon ve referanslara azami önem vermeli. Yaptığımız iş mühendislik projelerinin süreç yönetimi. Bugün tasarladığımız ve işletmeye aldığımız santraller 25 yılın üzerinde performanslı çalışmak zorunda. Bankalar bu şartı aramaktadır. Mühendislerimiz bu şartları sağlayacak tasarımlar yapar, saha ekibimiz bu performansı verecek santraller kurar. İşimizi şansa bırakamayız. Dünyanın en büyük bankaları ile proje finansmanı konusunda çalışmış bir EPC olarak başka bir standart düşünmemiz mümkün değil. Her zaman yatırımcılarımıza ve onların finansman kaynaklarına karşı sorumluyuz. İkaros Solar’ın bugüne kadar devreye aldığı sayısız fotovoltaik santralde yatırımcı hep kazançlı çıktı. Referanslarımız bunun ispatı. İkaros Solar’ın Türk yatırımcıya en önemli katkısı küresel deneyimin getirdiği gelişmiş mühendislik ve bunun sonucunda yüksek iç karlılık ve fiili performans olacak’. Belçika, İngiltere, Portekiz, Hindistan, Meksika ve Türkiye’de faaliyet gösteren İkaros Solar’ın kurumsal müşterileri arasında IKEA, Philips, Carrefour, DHL gibi vasıflı markalar mevcut. Türkiye’de işletmelere dönük öztüketim amaçlı güneş enerji sistemleri ve lisanslı güneş santralleri için anahtar teslim mühendislik hizmeti sunan İkaros’un yatırımcılar için sıfır sermaye yatırım paketi, solar kiralama ve solar yatırım fonu gibi finansman araçları bulunuyor. İkaros Solar Genel Müdürü Özgür Özcan

Mart - Nisan 2014

Enerjinin tarafları 2. Gaziantep Enerji Zirvesi’nde bir araya geldi Sürdürülebilirlik Akademisi ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi işbirliği ve T.C Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ın katılımıyla gerçekleştirilen 2. Gaziantep Enerji Zirvesi’nde ‘Sanayide Enerji Verimliliği Ödülleri’ de ilk kez sahiplerini buldu Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Sürdürülebilirlik Akademisi işbirliğiyle bu yıl ikincisi düzenlenen “Gaziantep Enerji Zirvesi”, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, Gaziantep Valisi Erdal Ata, Gaziantep Milletvekili ve

Mart - Nisan 2014

Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Fatma Şahin, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Asım Güzelbey ve Gaziantep Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani Konukoğlu’nun da katılımıyla Şehitkamil Kültür ve Kongre Merkezi’nde yapıldı.

Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Konukoğlu, Türkiye’nin 2023 hedeflerine ulaşabilmesi için genç nüfusumuzu ve yerel enerji kaynaklarımızı iyi değerlendirmek gerektiğini belirterek, “Hedeflerimizi gerçekleştirebilmek bu

Sanko Holding Onursal Başkanı Abdulkadir Konukoğlu

iki enerjiyi ortaya çıkarmaktan geçiyor” dedi. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Sürdürülebilirlik Akademisi işbirliğiyle bu yıl ikincisi düzenlenen ‘Gaziantep Enerji Zirvesi’, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ın da katılımıyla Şehitkamil Kültür ve Kongre Merkezi’nde yapıldı. GSO Başkanı Konukoğlu, zirve sırasında düzenlenen ‘Türkiye’de Enerji Sektörü ve Bölgedeki Gelişmeler’ konulu oturumda bir sunum yaptı. Türkiye’nin ekonomik büyümesine, nüfus artışına, kentsel gelişim ve sanayileşmesine paralel olarak enerji tüketiminin de giderek arttığına işaret eden Konukoğlu, Türkiye’nin artan enerji talebini sorunsuz karşılamak ve arz güvenliğini sağlamanın, bu kapsamda dışa bağımlılığı azaltmanın büyük önem taşıdığını vurguladı.

SANAYİ VE ÜRETİM ÜSSÜ Türkiye’den daha hızlı büyüyen yatırımlarına hızla devam eden Gaziantep’in, bugün ‘sanayi ve üretim üssüne’ dönüştüğünü

anlatan Konukoğlu, Organize Sanayi Bölgesi (OSB) sayısının 5’e çıktığını, bölgede 800 işletmenin faaliyet gösterdiğini ifade ederek, “Gaziantep’in hızla gelişip büyümesi, elektrik tüketimine de yansıyor. Şehrimizin enerji tüketimi son 10 yıl içinde iki kat arttı. Önümüzdeki dönemde de iki kat artacağını görüyoruz. Gaziantep’te toplam sanayi elektrik tüketimi 2013 yılının ilk 9 ayında, 3 milyar 501 milyon kilovat saate çıktı. OSB’de ise 2013 yılında toplam elektrik tüketimi 3 milyar 464 milyon kilovat saate ve doğal gaz tüketimi 324 milyon metreküpe ulaştı” dedi.

30 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT HEDEFİ Enerjinin, üretim maliyetindeki en temel girdiği olduğuna ve sanayicilerin kendi imkanlarıyla yapacağı bazı çalışmalarla enerji maliyetini düşürerek rekabet gücünü artıracağını belirten Konukoğlu, “Gaziantep OSB’de 24 işletmede tamamı doğal gazla çalışan kojenerasyon tesisi var. 4’ü üretim, diğerleri ise otoprodüktör lisansına sahip. OSB elektrik tüketiminin aylık ortalama yüzde 15’i, bu tesislerden sağlanıyor” diye konuştu. Gaziantep’in ihracat atılımını anlatırken, son 10 yılda ihracatını 272 milyon dolardan 6,5 milyar dolara getirdiğine dikkati çeken Konukoğlu, şehri 2023 yılında 30 milyar dolarlık ihracat hedeflediğinin altını çizdi. Konukoğlu, OSB’de faaliyet gösteren 800 firma ile ihracata ve Türkiye ekonomisine katkı sağlamaya devam ettiklerini bildirdi.

“BÜTÜN BÖLGEYİ GÜNEŞ TARLASI İLE KAPLAYABİLİRİZ” GSO Başkanı Konukoğlu, Türkiye’nin cari açığındaki en büyük faktörün enerji ithalatı olduğunu belirtirken, şunları kaydetti: “Türkiye enerji ithalatına ödediği fatura 385 milyar dolar. Bu paranın yüzde 50’sinin Türkiye’nin cebinde kaldığını düşünsek, onunla yapılacak sanayi yatırımlarıyla milli gelire ne kadar katkı sağlayacağını hesaplamak mümkün. Unutmayalım ki, enerjide dışa bağımlılığı ne kadar azaltabilirsek, ekonomiye katkısı o kadar çok olacaktır, ülkemizin büyüme performansı artacaktır.’’ Yenilenebilir enerji kaynaklarından azami düzeyde yararlanmak gerektiğine vurgu yapan Konukoğlu, Türkiye’de en fazla güneş enerjisi potansiyeli ve en uzun güneşlenme süresinin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde olduğunu, buna karşın güneş enerjisinden elektrik üretiminde yeterince yararlanılamadığına vurgu yaparak, “Özel sektörün önünün daha fazla açılarak, özellikle bölgemizdeki güneş enerjisinin değerlendirilmesi gerekiyor. Bunun için güneş enerjisi alım fiyatları gözden geçirilmesi gerekiyor. Şu andaki fiyatlarla yatırım yapılırsa 17-22 yıl arasında çıkıyor. Satış fiyatı buna göre ayarlanıp da devlet bu konuda destek verirse, bunu 10 yıla düşürebiliriz. Bütün bölgeyi güneş tarlası ile kaplayabiliriz. Dış ticaret açığını da aşağı çekeriz” dedi.

Mart - Nisan 2014

ENERJİ VERİMLİLİK KULUÇKA MERKEZİ Türkiye’nin 2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracat, kişi başı milli geliri 25 bin dolara çıkarma hedefi bulunduğunu anımsatan GSO Başkanı Konukoğlu, “Hayallerimiz var. Ama bunu gerçekleştirebilmek genç insan nüfusumuzu ve yerel enerji kaynaklarımızı iyi değerlendirmekten, bu iki enerjiyi ortaya çıkarmaktan geçiyor” sözlerine yer verdi. GSO olarak, enerji verimliğine büyük önem verdiklerini, ‘Enerji Verimlilik Kuluçka Merkezi’ projesini yürüttüklerini ifade eden Adil Konukoğlu, bu merkezin yerini kiraladıklarını ve altıncı aydan itibaren devreye sokacaklarını bildirdi. Konukoğlu, Gaziantep’te yer alacak Kuluçka Merkezi’nin, bölge genelinde sanayide ve binalarda enerji etütlerinin yapılması, enerji verimliliği iyileştirme planlarının hazırlanması ve uygulanmasında danışmanlık hizmeti verecek şirketlerin hayata geçirilmesini sağlayacağını kaydetti. Moderatörlüğünü Sürdürülebilirlik Akademisi Yönetim Kurulu Başkanı Murat Sungur Bursa’nın yaptığı oturumda, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Elektrik Piyasası Daire Başkanı Ahmet Ocak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji Politikaları ve Stratejileri Dairesi Başkanı Dr. Öztürk Selvitop ile Uluslararası Jeotermal Enerji Birliği Başkanı Muharrem Balat da konuşma yaptı.

KONUKOĞLU: “BİZ YATIRIMCI OLARAK ENERJİYE KIYMET VERİYORUZ, YATIRIMLARIMIZA DEVAM EDİYORUZ” Sanko Holding Onursal Başkanı Abdulkadir Konukoğlu, yenilenebilir enerji yatırımlarının artmasının ekonomik kalkınma açısından önemine vurgu yaparak, “Biz yatırımcı olarak enerjiye kıymet veriyoruz, yatırımlarımıza devam ediyoruz” dedi. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Sürdürülebilirlik Akademisi işbirliğiyle bu yıl ikincisi düzenlenen “Gaziantep Enerji Zirvesi”, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, Gaziantep Valisi Erdal Ata, Gaziantep Milletvekili ve Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Fatma Şahin, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Asım Güzelbey ve Gaziantep Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani Konukoğlu’nun da katılımıyla Şehitkamil Kültür ve Kongre Merkezi’nde yapıldı. Zirvede “Yatırımcı Gözüyle Bölgedeki Gelişmeler” konulu bir sunum yapan Sanko Holding Onursal Başkanı Konukoğlu, Gaziantep’in geliştiğini, ilerlediğini ve ihracat yaptığını ifade ederek, “Ama bunun temelinde ne yatıyor. Esas bunu konuşmak lazım” diye konuştu. Gaziantep’te arazi

Mart - Nisan 2014

az olduğu için tarım yapılmadığını, hiç devlet yatırımı bulunmadığını ve ‘devlet yatırımına göz dikip de memur olmayı hiç düşünmediklerini, el sanatlarına yöneldiklerini’ belirten Konukoğlu, şehirde yüzyıllarca her birinin ayrı kültürü ve gelenekleri olan dört kavimin kardeşçe yaşadığını, ayrıca Gaziantep’in ‘ortak akılla’ yönetildiğini ve ’tek ses, tek vücut, tek konuşma’ olarak hareket edildiğini anlattı. Gaziantep insanının kendi memleketine sahip çıktığına işaret eden Konukoğlu, “Gaziantepli toprağına o kadar bağlıdır ki, okuyanı, zengini, sanatkarı, mühendisi, hepsi geri Gaziantep’e gelir. Kalkınmasının ana nedenlerinden birisi de budur” diyerek, başarının nedenlerine vurgu yaptı.

“ENERJİ VERİMLİLİĞİNE ÇOK DİKKAT ETMEK LAZIM” Yenilenebilir enerjinin önemine işaret eden Konukoğlu, yatırımcının rüzgar enerjisi gibi güneş enerjisinin de hammaddesine para

vermediğini söyledi. Güneş enerjisi açısından Türkiye’nin en güzel yerlerinden birisinin Gaziantep olduğunu ifade eden Konukoğlu, şunları kaydetti: “Şu anda Gaziantep’te güneş enerjisi yatırımları arttı. Tesis var. Şimdi maliyetler kurtarmayabilir. Ama zaman içerisinde kurtaracak. İlk cep telefonları çıktığında 1000-1500 dolardı ve büyüktü. Şimdi ise küçücük ve 100 liraya bile telefon var. Güneş enerjisini kurmak da her geçen gün ucuzluyor. Evlerimizin çatılarında su ısıtmak için koyduğumuz güneş panelleri gibi, zaman gelecek enerji panelleri kuracaksınız. Onun için inşaatları yaptırırken çatılarına güneş enerjisi panellerinin kilosunu da hesaba katın.” Evlerde ve sanayi tesislerinde enerji verimliliğine, enerji tasarrufuna çok dikkat etmek gerektiğini belirten Konukoğlu, çocuklara da küçük yaştan bu bilinci aşılamak gerektiğini anlattı. “Gaziantep’te sanayiciler enerjiye biraz yöneldi ve şu an bayağı enerji şirketi oluştu”

diyen Konukoğlu, diğer yandan Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi’nin ülkede en fazla elektrik tüketen yerlerden birisi olduğuna dikkati çekti. Konukoğlu, “Gaziantep’te üreticileri toplarsak, önümüzdeki 3 yıla kadar Gaziantep’in tükettiği enerjiyi Gaziantep sanayicisi kurmuş olacak. Gaziantepli sanayici bunu üretecek ve inşallah bu konuda kendi kendine yeten bir şehir olacağız” diye konuştu. Enerji yatırımlarının, enerji ithalatının önüne geçilerek ülkenin kalkınması açısından önemine vurgu yapan Konukoğlu, sözlerini şöyle tamamladı: “Biz yatırımcı olarak enerjiye kıymet veriyoruz, yatırımlarımıza devam ediyoruz. Mümkün olduğunca yenilebilir enerjiye gitmemizde fayda var. Türkiye’de akarsularda hemen hemen tamamı kurulmuş vaziyette. Ama güneş enerjisi ve rüzgar konusunda çok açığımız var. İnşallah bunlarda da bol bol belgeleri verirlerse, bunlarda yatarımlar meydana gelir diye düşünüyorum” dedi.

Mart - Nisan 2014

Ödül Solar Enerji, kurulu gücünü 3 katına çıkarmayı hedefliyor Enerji arzında dışa bağımlılığın azaltılması, ülkemiz cari açığının da azaltılmasına katkı sağlayacaktır diyen Ödül Solar Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Duran Güven; “Sektör geliştikçe, ülke ekonomisine ve istihdama sağlayacağı katkı daha da artacaktır” dedi. için bir takım adımlar atmak gerekiyor. Yenilenebilir enerji sektörüne yapılan yatırımlar yeteri kadar olmamakla birlikte ülkemiz adına sevindiricidir. Global ölçekte ise; hızla azalan enerji kaynakları tüm dünyayı yenilenebilir enerjiden faydalanmaya itmektedir. Bu konuda çok büyük mesafe kat etmiş ülkeler olmakla birlikte, ülkemiz gibi daha yolun başında olan birçok ülke bulunmaktadır. Bu sebeple gelecek yıllarda sektörün daha da büyüyerek gelişeceğine inanıyorum.”

ENERJİ SEKTÖRÜNDE SAYGIN VE LOKOMOTİF BİR FİRMA Ödül Solar Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Duran Güven

Enerji sektörü oldukça büyük yatırımlar gerektiren ve aynı derecede ülke ekonomisine büyük katkı sağlayan bir sektör olduğunu belirten Ödül Solar Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Duran Güven; “ Sektöre öncelikle ülkemiz açısından bakacak olursak; Türkiye enerjide dışa bağımlılığı oldukça yüksek ve enerji talebi ekonomik büyümeyle hızla artan bir ülke konumundadır. Hal böyle olunca da öncelikli olarak bu enerji açığının karşılanması ve dışa bağımlılığın azaltılması

Mart - Nisan 2014

Ödül Solar Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Duran Güven; “Bu sektörde biz, Ödül Solar Enerji olarak, güneşten elektrik üretimi için kullanılan fotovoltaik (PV) panel üretimi yapmak üzere 2013 yılında Mimarsinan Organize Sanayi Bölgesinde 8.000 metrekaresi kapalı olmak üzere 12.000 metrekare alan üzerine kurulu tesisimizde faaliyetlerimize başladık. İçinde bulunduğumuz sektörün Ağustos 2012 tarihi itibariyle kurulu gücü 55 MW iken, bugün sadece Ödül Solar Enerji’nin üretim kapasitesi 50 MW’tır. Yine son bir yılda istihdamın en fazla artış gösterdiği iş kolu yaklaşık % 16’lık bir oranla enerji sektörü olmuştur. Aynı şekilde sektörde çalışan sayısı

da % 15’lik bir artışla 265.000‘e yükselmiştir. Enerji arzında dışa bağımlılığın azaltılması, ülkemiz cari açığının da azaltılmasına katkı sağlayacaktır. Sektör geliştikçe, ülke ekonomisine ve istihdama sağlayacağı katkı daha da artacaktır. Kendimize; yenilenebilir enerji sektöründe saygın ve lokomotif bir firma olmayı vizyon olarak belirledik. Bunun için, yatırıma karar verdiğimiz ilk günden beri adımlarımızı sağlam ve kararlı şekilde attık ve atmaya da devam ediyoruz.”

“DOĞAYI KORUMAK ADINA ÇALIŞMALAR YAPIYORUZ” Ödül Solar Enerji olarak 2013 yılı bizim için yatırım ve sektöre ilk adım attığımız yıl oldu diyen Ödül Solar Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Duran Güven; “2013 yılında 12.000 metrekarelik bir alana 8.000 metrekaresi kapalı bir fabrika inşaatını bitirdik. Yine aynı yıl üretimini yapacağımız panellere ait teknolojik alt yapıyı ve burada görev yapacak kadrolarımızı oluşturduk. Firma olarak 2014 yılından beklentimiz ise; sektörde kalıcı olarak adımızdan söz ettireceğimiz bir yıl geçirmek olacaktır. Yine 2014 yılının ikinci yarısında kurulu gücümüzü 3 katına (150 MW) çıkarma planımız var. Ayrıca içinde yaşadığımız çevreyi daha yaşanır kılmak ve doğayı korumak adına da bir takım sosyal sorumluluklar üstlenmek istiyoruz.”

Yingli Solar Türkiye Genel Müdürü Uğur Kılıç: “2014 Türkiye’de Güneş Yılı Olacak” Türkiye’nin güneş enerjisi alanında müthiş bir potansiyele sahip olduğunu belirten Yingli Solar Türkiye Genel Müdürü Uğur Kılıç; “Bu potansiyele inanıyoruz ve 2014 yılı bu anlamda Türkiye’de güneş yılı olacaktır” dedi Merkezi Çin’in Boading şehrinde olan ve 1998 yılında kurulan Yingli Solar, güneş enerjisi endüstrisinde lider bir firma. Yingli Solar’ın 16.000 çalışanı ve dünya genelinde 20 ülke ofisi bulunuyor ve hisseleri de 2007 yılından beri New York Borsası’nda (NYSE) işlem görmektedir. Şirket bünyesinde bulunan FineSilicon isimli polysilikon tesisi, yıllık 3 milyon ton üretim kapasitesine sahip durumda. Türkiye’de önümüzdeki dönemde yenilenebilir enerji alanına, özellikle de

Mart - Nisan 2014

güneş enerjisine yapılacak yatırımların artacağını belirten Yingli Solar Türkiye Genel Müdürü Uğur Kılıç’tan şirketin çalışmaları hakkında bilgi aldık.

Dünyanın güneş paneli üreticileri arasındaki pazar lider olan Yingli Solar’ın, yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yingli Solar’ın yaptığı çalışmalar ve pazara sunduğu çözümler nelerdir?

“Yingli Solar, dünyada 20 bölgesel ülke ofisinde, 18 binden fazla çalışanı, 25 yıllık tecrübesi, 7 GW’tan fazla kurulu parkı ve 2.5 GW üretim kapasitesiyle faaliyet gösteren, dünyanın en büyük güneş paneli üreticilerinden biri. Bildiğiniz gibi son iki yıldır lider konumunu sürdürüp dünyada sektörün 1 numarası olmayı başardı. Dahası, bir yıl içerisinde 3 GW üzerinde güneş paneli tedarik eden ilk tedarikçi firma olma başarısını gösterdi. Geleneksel pazarı temsil

Yingli Solar Türkiye Genel Müdürü Uğur Kılıç

eden Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinde gerçekleştirdiğimiz önemli projelerin yanında Yingli Solar portföyünde öncelikli olarak Türkiye, Güney Afrika, Güney Amerika, Çin ve Japonya gibi gelişmekte olan pazarlara yönelik projeler de üretiyoruz. 2013 yılının ikinci çeyreğinde özellikle bu pazarlara yaptığı satışlarla, tüm güneş paneli üreticileri arasında 0,8 GW ile tek başına tüm global satışın yüzde 8’ini gerçekleştirerek bir dünya rekoru kırdı. Yingli Solar olarak gerek konutlara, gerek işyerlerine, gerekse büyük çaplı güneş santrali projelerine uygun çözümler sunuyoruz. Farklı büyüklüklerdeki projelerin ihtiyacını karşılamak üzere değişik güç kapasitelerine sahip monokristalin ve polikristalin güneş panellerimiz var. Sunduğumuz güneş enerji çözümlerinin ortak paydası, kaynakları koruyan, güvenilir bir yatırım yaparken yatırımınızdan en iyi geri dönüşü almanızı sağlamasıdır. Son teknolojiyle üretilen Yingli Solar panellerinin yüksek kalitesi ve performansı Photon Labs gibi uluslararası bağımsız test kuruluşlarının saha testleriyle kanıtlanmıştır. Türkiye’de faaliyete başlamamızdan bu yana çözüm ortaklarımızla birçok projeye imza attık. Devam eden projeler de var. Yingli Solar

Türkiye olarak panellerimizin kullanıldığı en önemli projelerden biri Özyeğin Üniversitesi oldu. Fina Enerji’ye ait Özyeğin Üniversitesi Fotovoltaik Enerji Santrali projesi, ICCI 2013 Enerji Oscar Ödüllerinde Güneş Kategorisi’nde ödül alarak bize önemli bir gurur kaynağı olmuştur. Bu proje 378 kWp toplam kurulu güce sahip. Proje 12 haftada gibi kısa bir sürede tamamlandı. Projenin tasarımı ile elektrik üretecek hale gelmesi arasında geçen zaman 12 hafta. Proje kapsamında bin 512 adet Yingli Solar güneş paneli kullanıldı. Bu proje ile yılda toplam 540 MWh üretim yapılması planlanıyor. Yine ayrıca 250’şer KW’lık Antalya ve Dalaman projeleri var. Dünya’ya bakacak olursak; Yingli Solar panellerinin kullanıldığı en önemli ve en yeni proje ise Brezilya’daki dünyaca ünlü Maracana Stadyumu. FIFA 2014 Dünya Kupası’na ev sahipliği yapacak olan yaklaşık 80 bin seyirci kapasiteli stadın 2 bin 380 metrekarelik çatısına bin 556 adet YGE 60 Cell serisi panel döşeniyor. Proje tamamlandığında Maracana Stadyumu 390 kWp enerji üretimine sahip olacak. Böylece dünyanın gözlerinin futbola çevrildiği bir etkinlikte futbolseverlerde çevre ve güneş enerjisi ile ilgili bilgi ve farkındalık da oluşturulmasını hedefliyoruz.”

Yingli Solar’ın ürün yelpazesinde neler yer alıyor? “Yingli Solar silikon tabanlı fotovoltaik üreticisi. Dünya genelinde bulunan yaklaşık 6 tane fabrikamızda sadece fotovoltaik paneller üretiliyor. Yine burada en büyük avantajımız, dikey entegre üretim süreci ile panel üretimi için gerekli olan tüm aşamaların kendi fabrikamızda üretiliyor olması. Burada 2 farklı ürün gamından

bahsedebiliriz; ‘Polikristalin ve Monokristalin.’ Monokristalin biraz daha yüksek verimli ve saf silikondan üretilen panellerdir. Polikristalin ise içerisinde bazı katkı maddeleri bulunan verimliliği monokristalin panellere nispeten düşük, ama maliyet açısından daha çok tercih edilen ürünlerden oluşmaktadır.”

Yingli Solar, 2013 yılını nasıl geçirdi? Ayrıca Yingli Solar’ın 2014 yılı için çalışmaları ne yönde olacak? “Öncelikle şunu söylemeliyim ki Yingli Solar Türkiye olarak direkt projeleri hayata geçirmek yerine projeler için yatırım yapmaya karar veren büyük yatırımcılara tedarikçi olarak hizmet vermeyi ve Yingli Solar’ın uluslararası deneyimini aktarmayı tercih ediyoruz. Bununla beraber dünyadaki genelindeki kurulu kapasite, üretim ve sevkiyat kapasitesi ile Yingli Solar, 2012 yılını ve 2013 yılını dünyada en çok güneş paneli satan üreticisi olarak tamamladı. Şu anda anahtar teslim projeleri hayata geçirmek gibi düşüncemiz bulunmuyor. Ancak ülkemizdeki güneş enerjisi pazarını büyütecek, geliştirecek ve katma değer sağlayacak farklı iş modellerini Türkiye’deki yatırımcı şirketler ve EPC firmaları (Engineering, Procurement, Construction - Mühendislik, Tedarik, Kurulum) ile geliştireceğimiz proje ve uygulamalara sıcak bakıyoruz. Tedarik sürecini desteklemek ve en iyi çözümü en kısa sürede sunabilmek için depolamaya yatırım yaptık. Bu sayede hem saha teslimi projeler gerçekleştirebiliyor ve gümrük/lojistik iş yükünü çözüm ortaklarımız ya da yatırımcının üzerinden alıyor hem de teslimat konusunda hızlı çözümler

Mart - Nisan 2014

sunabiliyoruz. Bununla birlikte 2013 yılını çok hareketli geçirdik. Özellikle güneş enerjisi alanında yatırımlar hızla şekilleniyor ve pazarda yer alacak oyuncularla aramızda hızlı bir rekabete oluşuyor. 2013 yılındaki panel satışlarımızla Türkiye’nin şu anda güneş enerjisindeki toplam kurulu gücüne yakın bir kapasitedeki projelere imza attık. Özellikle güneş enerjisi santralleri (GES) için EPDK’ya lisans başvurularının yapılmaya başlanması ve lisanssız elektrik üretimi için hazırlanan projelerin tek tek hayata geçmesi bu rakama ulaşmamızda etkili oldu. Bu rekabette öne geçebilmek için 2014 yılı sonuna kadar evler, ticarethaneler, spor tesisleri, liman ve havaalanları, turizm tesisleri, hastaneler, organize sanayi bölgeleri gibi alanlarda hayata geçirilmesi planlanan ve kapasitesi 1 MW altındaki çatı üstü projelerde yer alarak toplam pazar payımızı artırmayı hedefliyoruz.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Şu anda dünya genelinde sektörde öne çıkan en büyük pazarlar; Çin, Amerika ve Japonya’dır. Bu pazarlar arasında özellikle Çin ve Amerika’da Yingli Solar olarak aktif durumdayız. Yine ayrıca bu pazarlarda Yingli Solar iyi satış rakamlarına ulaşmış durumda. Bunun dışında uğranmamış pazarlar var. Türkiye, Güney Afrika, Güney Amerika’daki ülkeler bunlar arasında yer alıyor. Bu pazarlar 2014’te büyük projelerin gerçekleştirileceği pazarlar arasında yer alıyor. Türkiye’ye bakacak olursak; 2013 yılı sonlarına doğru sıkıntıların bir kısmı aşıldı. Bu aşamadan sonra pazar biraz daha açıldı. Özellikle Ocak-Şubat dönemlerinde yavaşlama eğilimine giren pazar, Mart itibari ile beklenen hareketliği yakalamış durumda. Ayrıca lisanssız tarafta özellikle 120 MW’a yakın onaylanmış bir başvuru mevcut. Bu da yılın ilk 3 ayı itibari ile ulaşılan rakam. Şu anda mevcut şartlar göz önüne alındığında

Mart - Nisan 2014

önümüzdeki aylarda herhangi bir başvuru olmasa bile Türkiye pazarı şu anda lisanssız tarafta 120 MW’lık bir hedefe sahip. Lisanslı tarafta ise şu anda 600 MW’lık bir kapasite var. Fakat burada sürecin nasıl gelişeceği net değil. Bu anlamda hem yerli hem de yabancı yatırımcılar biraz tedirgin durumda olduğunu gözlemekteyiz.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Güneş enerjisi yatırımları şimdiye kadar çoğunlukla çatılarda su ısıtmak için kullanılan teknolojiyle kısıtlı kalmış bir alan. Güneş panellerinin çatılardan inip geniş arazilerde elektrik üreten bir santrale dönüşmesi herkesi heyecanlandırıyor. Son dönemde organize sanayi bölgeleri kendi ihtiyaçları olan enerjiyi üretmek için güneş santrali kurmak istiyor. Güneş enerjisiyle üretim yapan tesislerin haberlerini son zamanlarda daha sık görüyoruz. Enerji şirketleri de güneş enerjisi santrali yatırımlarına yönelmeye başladılar. Ancak büyük ölçekli GES yatırımlarında önümüze hem finansman sorunları, hem bürokratik engeller ve belirsizlikler çıkıyor. Yönetmelikler tarafında sıkıntılar var. Bu sadece sektörün hareketlenmesine sekte vurmadı, aynı zamanda Türkiye ekonomisini de etkiledi. Yönetmelik tarafında bir takım şeyler kolaylaştırıldı ve projelerin hayata geçirilmesi adına bir takım adımlar atıldı. Diğer önemli mesele ise Türkiye’de finansman konusunda yaşanmakta. Maalesef burada bankalar ve finans kuruluşları güneş konusunda herhangi bir paket hazırlayıp, bunları piyasaya sunmuş değil. Dolayısı ile güneş projelerinin hayata geçirilememesi ya da Türkiye ekonomisine katılamamasının sebeplerinden bir tanesi de bu finansman modelinin gerçekleştirilememiş olmasından kaynaklanmaktadır. Öte yandan EPDK güneş enerjisinde yeni lisans başvurularının Aralık 2014’te gerçekleşeceğini açıkladı. Bu başvuruların sonuçlanması ise 2015 yılının içinde olur. Bu durum 2013’te güneş enerjisinde yakalanan hızlı yükselişin

duraklamasına neden olabilir. Bununla birlikte Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2023 yılına kadar yenilenebilir enerjinin toplam enerjideki payını %30’lara çıkarmayı hedefliyor. Bu orana ulaşmak için yenilenebilir enerji yatırımlarının daha fazla desteklenmesi lazım. Eğer bu sorunlar hızlı bir şekilde geride bırakılırsa belki yatırımcı bu alanda da yatırım kararları almaya başlayabilir. Aksi takdirde güneş enerjisinde öncelikle gelişme alanı lisanssız elektrik üretimi pazarı olacaktır.”

“GÜNEŞ VE RÜZGÂR ENERJİSİ ALANINDA ÜLKEMİZ ZENGİN POTANSİYELE SAHİP” Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Malum Türkiye fosil enerji kaynaklarına sahip bir ülke değil. Enerjinin neredeyse yüzde 99’luk kısmını ülke dışından ihraç etme durumunda kalan bir ülke. Bu sebeple cari açık sorununu da bir türlü sona erdiremiyoruz. Özellikle son yıllarda enerji arzının güvenliği ile ilgili ülkemizde üretilen tek çözüm ise nükleer enerji. Nükleer enerji tesislerinin hayata geçmesi ise uzun yıllar alacak. Bu arada dünyada pek çok ülke nükleer enerji seçeneğinden vazgeçiyor. Almanya en yakın örnek. Ayrıca 2012 yılının son aylarında ülkemizin sahip olduğu kömür rezervlerinin de elektrik enerjisi üretiminde kullanılacağı yönünde haberler okuduk. Ülkenin cari açık sorununu yerli kaynaklar kullanarak azaltma stratejisini olumlu karşılamakla birlikte dünyanın hızla kirlendiği ve küresel ısınmanın etkilerinin hızla arttığı bu dönemde kömür enerjisinden elektrik üretmenin sürdürülebilir yaklaşım olduğunu düşünmüyorum. Tüm bu çerçevede yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmemizi artık bu şartlar altında kaçınılmaz olarak görüyorum. Türkiye’nin en önemli avantajı, en büyük enerji kaynağının yenilenebilir enerji kaynakları olmasıdır. Lisansız elektrik üretimi, yenilenebilir ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının hayata geçirilmesi ülkemizin cari açık rakamlarının da hızla düşmesine

yardımcı olacaktır. Lisanssız Elektrik Üretimi Derneği - Lİ-DER’in Mart 2014 verilerine göre lisanssız elektrik üretimi için bugüne kadar 1710 başvuru yapılmış. Bu başvurulardan 282 adedi yapılan incelemeler sonucunda reddedilmiş, 552 adedinde ise inceleme devam etmektedir. Geriye kalan 876 başvurunun 17 tanesi biokütle enerjisi, 238 tanesi rüzgâr enerjisi, 567 başvuru ise güneş enerjisi kullanarak elektrik üretmeye dayalı projelerden oluşmaktadır. Bu rakamlar ve talepler ışığında Türkiye’de önümüzdeki dönemde yenilenebilir enerji alanına, özellikle de güneş enerjisine yapılacak yatırımların artacağını tahmin ediyorum. Bu yatırımın enerji gibi Türkiye’nin cari açığına katkı yapan bir alanda olduğunu düşündüğümüzde ekonominin ivme kazanmasını sağlayacağını, cari açığın azalmasına önemli katkı yapacağını söyleyebiliriz. Yenilenebilir enerji kısa vadede ülke ekonomisine önemli bir katkı yapacak. Devletin de katkısı ve desteği ile bu gelişmeyi çok kısa bir sürede yakalamamız mümkün olacaktır.”

BREZİLYA 2014 ANA SPONSORU Dünya Kupası Brezilya 2014 ana sponsoru da olan Yingli Solar’ın bu çalışmasından bahseder misiniz? Ayrıca sosyal sorumluluk projeleri kapsamında neler yapıyorsunuz? “Bir panel üreticisi olan Yingli Solar, sosyal

sorumluluk kapsamında spora ve bir takım sosyal sorumluluk faaliyetlerine yeşil enerjiyi dahil etme konusunda önder bir firma. Örneğin Afrika’da 14’ten fazla futbol okulu var. Yeteneği olan fakat maddi imkanı olmayan Afrikalı çocukların eğitimine devam edip, aynı zamanda futbol konusunda eğitim almalarına yönelik bir sosyal sorumluluk projesi kapsamında bu okullara güneş enerjisi kullanılarak elektrik götürülmesi noktasında Yingli Solar destek vermektedir. Buna benzer projeler aynı şekilde devam edecektir. Diğer yandan Yingli Solar’ın ilk kez Güney Afrika 2010 Dünya Kupası ile başlayan sponsorluğu ikinci kez Brezilya 2014 Dünya Kupası ile devam ediyor. Almanya Bundesliga takımlarından Bayern Münih ile başlayan futbol alanındaki sponsorluk deneyimimizi Dünya Kupası ile devam ettirmekten dolayı mutluyuz. Tüm dünyanın gözünün futbolda olduğu bir dönemde Yingli Solar olarak tüm dünyada yenilenebilir enerjinin önemine dikkat çekmek, özellikle güneş enerjisinin dünya kaynaklarını tüketmeden temiz enerjiyi daha iyi kullanmak için ne kadar hayati bir öneme sahip olduğu mesajını vermek için Dünya Kupası’nın önemli bir fırsat olduğunu düşünüyoruz. FIFA 2014 Dünya Kupası’na ev sahipliği yapacak olan yaklaşık 80 bin seyirci kapasiteli stadın 2 bin 380 metrekarelik çatısına bin 556 adet YGE 60 Cell Serisi panel döşendi. Yingli Solar’ın gurur

kaynağı olan proje kapsamında Maracana Stadyumu 390 kWp kurulu güce sahip oldu. Böylece dünyanın gözlerinin futbola çevrildiği bir etkinlikte futbolseverlerde çevre ve güneş enerjisi ile ilgili bilgi ve farkındalık da oluşturulmasını hedefliyoruz. Ayrıca stadyum içinde ve dışında yapacağımız etkinliklerle konuya ilginin artmasını sağlamak için çaba göstereceğiz.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Türkiye pazarı güneş anlamında en büyük pazarlardan biri konumunda. Dolayısı ile bu kaynağı kullanarak elektrik üretmek isteyen ya da bundan yararlanmak isteyen yatırımcı ve insanlar da hazır beklemekte. Ayrıca Türkiye’nin güneş enerjisi alanında müthiş bir potansiyeli var. Bu noktada Yingli Solar’ı dünya liderliğine yükselten deneyimleri Türkiye’ye taşıyıp GES yatırımcıları ile paylaşmak istiyoruz. Yingli Solar Türkiye olarak asıl hedefimiz buradan sağlayacağımız katma değer ile pazarın gelişmesine yardımcı olmak. Buradan hareketle 2014 yılı Türkiye’de güneş yılı olacak diyebiliriz. Her ne kadar lisanssız tarafta bir takım gelişmeler olsa da lisanslı taraftaki projelerin de 2014 sonunda biraz daha şekilleneceğini düşünüyorum.”

Mart - Nisan 2014

Trakya Cam’dan ‘TRC Durasolar P+’ enerji camları Trakya Cam, güneş enerjisinden sıcak su üreten güneş kolektörleri ve elektrik üreten güneş pilleri sistemlerinde kullanılan düşük demirli, yüksek performanslı, temperli buzlu camlar olan “TRC Durasolar P+” markası ile büyüyen güneş enerjisi sektörü pazarına destek veriyor Cam sektörünün global oyuncusu konumundaki Şişecam Topluluğu şirketlerinden Trakya Cam Sanayii A.Ş., Türkiye düzcam pazarının lideri ve bölgemiz düzcam pazarının öncü kuruluşudur. Bugün Türkiye’de Kırklareli, Mersin, Bursa, yurtdışında ise Bulgaristan, Romanya,

Mart - Nisan 2014

Almanya, Slovakya, Macaristan, Hindistan ve Mısır olmak üzere toplam 8 farklı ülkede üretim yapan Trakya Cam, düzcamda Avrupa’da 4’üncü, dünyada ise 6’ncı büyük üreticisi konumunda. “Temel camlar” (düzcam, buzlu cam, ayna, lamine cam, kaplamalı cam, mimari projelere yönelik

camlar), “otomotiv camları”, “enerji camları” ve “beyaz eşya camları” olmak üzere dört ana ürün grubunda faaliyet gösteren Trakya Cam Sanayii A.Ş. inşaat, otomotiv, enerji, beyaz eşya, mobilya ve tarım gibi birçok sektöre girdi sağlamaktadır. Trakya Cam Sanayii A.Ş. hedeflediği

Trakya Cam Pazarlama Grup Müdürü Ebru Şapoğlu

pazarlarda müşteri ihtiyaçlarını tam olarak

farklı ülkede üretim yapan Trakya Cam,

karşılayan nitelikli ve kaliteli ürünleri, sürekli

düzcamda Avrupa’da 4’üncü, dünyada

güneş enerjisine yönelik yatırımlarınızı bizimle paylaşır mısınız?

gelişen teknolojisi ve çevrenin korunması

ise 6’ncı büyük üreticidir. İnşaat, otomotiv,

“Enerji camları Trakya Cam’ın Mersin

bağlamında enerji tasarrufuna yönelik

enerji ve beyaz eşya alanlarında ülkemizin

Fabrikası’nda üretilmektedir. Enerji

çalışmalarıyla rekabet gücünü de artırarak

ve genişleyen üretim odaklarının güçlü

camları markamız: TRC Durasolar P+’dır.

faaliyetlerini sürdürmektedir diyen Trakya

bir cam tedarikçisi olarak faaliyetlerini

Güneş enerjisinden sıcak su üreten güneş

Cam Pazarlama Grup Müdürü Ebru

sürdürmektedir. Trakya Cam, güneş enerjisi

kolektörleri ve elektrik üreten güneş pilleri

Şapoğlu’ndan çalışmaları hakkında bilgi

sektörüne yönelik olarak da 2003 yılından

sistemlerinde kullanılan düşük demirli, yüksek

aldık.

itibaren dünyanın önde gelen kolektör

performanslı, temperli buzlu camlardır.

ve güneş paneli üreticilerine, modül

Şirketinizi kısaca tanıtıp, güneş enerjisi alanındaki faaliyetlerinizden bahseder misiniz?

Durasolar P+ camlar, güneş enerjisi

üretimlerindeki en önemli bileşenlerden birisi

sistemlerinin performansında maksimum

olan düşük demirli yüksek geçirgenliğe sahip

verimlilik sağlamaktadır. Durasolar P+

enerji camlarının kaliteli servisi ve geniş lojistik

camlar, İsviçre’de bulunan SPF Solartechnik

“Şişecam Topluluğu şirketlerinden Trakya

imkanlarıyla satışını gerçekleştirmektedir.”

Prüfung Forschung - Güneş Enerjisi

Cam Sanayii A.Ş. Türkiye düzcam pazarının lider ve bölgemiz düzcam pazarının öncü kuruluşudur. Bugün Türkiye’de Kırklareli, Mersin, Bursa, yurtdışında ise Bulgaristan, Romanya, Almanya, Slovakya, Macaristan, Hindistan ve Mısır olmak üzere toplam 8

Şu anda devam eden ve/veya planlama aşamasında olan enerji yatırım projelerinizi anlatır mısınız? Bu projelerin büyüklüğünü ve ayrılan bütçeyi öğrenebilir miyiz? 2014 ve gelecekteki

Teknolojileri Enstitüsü’nde test edilmektedir. Trakya Cam olarak, enerji sektöründe kullanılan enerji camlarının artışına bağlı olarak 2011 yılında Mersin’de yeni bir buzlu cam hattı devreye alınmış ve 2012 yılında çift hat olarak tam kapasite üretime

Mart - Nisan 2014

geçmiştir. Özellikle ülkemizin enerjide dışa

karar önümüzdeki dönemde verilecektir.

nihai tüketici önünde problem teşkil

bağımlılığı, artan enerji ihtiyacı ve güneş

Sektördeki bu olumlu gelişmelere karşın,

etmekte olup, beklenen gelişmeler henüz

konusunda zengin bir ülke olmamız gibi

Avrupa Komisyonu’nun solar paneller ile

yaşanmamıştır. Sonuç olarak; 2013 yılında

unsurlar dikkate alındığında Türkiye’de

ilgili Çin’e açtığı anti-damping soruşturması

gerçekleşen bu gelişmeler Türkiye güneş

güneş enerjisinden elektrik üretme konusu

pazarda beklendiği gibi sonuçlanmamış,

enerjisi sektörü için oldukça önemlidir.”

önemli bir büyüme potansiyeli taşımaktadır.

taraflar arasında sadece kota-fiyat

Yapılan bu yatırım kapsamında büyüyen

taahhüdü anlaşması yapılmıştır. Tüm bu

güneş enerjisi sektörü pazarında Trakya

gelişmeler paralelinde 2013 yılında Trakya

Cam, ülkemizde yatırım yapacak güneş

Cam olarak enerji camı satışlarımız 2012

paneli üreticilerinin önemli girdilerinden

yılı seviyelerinde, öngörülen miktarlarda

Sektörün şu anda en önemli gündem maddesi nedir? Varsa sorunlarınızın çözümüne yönelik beklentileriniz nelerdir?

olan yüksek geçirgenliğe sahip ve nitelikli

gerçekleşmiştir. Yurtiçi ve yurtdışında

“Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

buzlucam ürünlerinin tedarikçisi olmak için

sektörde yaşanan ve öngörülen gelişmeler

tarafından, 600 MW’lık kurulum için

gerekli hazırlıkları tamamlamış, yurtiçi ve

dahilinde 2014 yılı için ise enerji camı

yapılacak yarışma dağılımının önümüzdeki

yurtdışındaki geniş müşteri portföyüyle enerji

satışlarımızda artış öngörülmektedir.”

dönemde duyurulacak olması, sektördeki önemli konulardan biridir. Türkiye’de lisanslı

camları satışını gerçekleştirmektedir. Yine

kaplamalar konusunda şirketimiz tarafından

Güneş enerjisi konusunda Türkiye’nin potansiyelini nasıl görüyorsunuz? Bu potansiyeli en uygun biçimde değerlendirebilmek için önerileriniz nelerdir?

büyük bölümü yerli teknoloji ve üretimle

yoğun Ar-Ge çalışmalarına devam

“Lisanslı elektrik üretimi için belirlenmiş

ülkemize kazandırılabilir. Bu yönde atılması

edilmektedir.”

toplam kapasite 600 MW olup uzun vadeli

gereken en önemli adımlardan biri de

planlarda bu kapasitenin 10 sene içerisinde

güneş enerjisi sistemlerinin üniversite,

2013 yılını nasıl geçirdiniz? Firmanızın güneş enerjisi sektörüne yönelik enerji camı üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz? Yılsonu hedeflerinizi ve varsa enerji yatırımlarınızı bizimle paylaşır mısınız?

5 GW’a yükseltilme hedefi bulunmaktadır.

meslek örgütleri, sanayi işbirliği ile teşvik

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’na (EPDK)

edilmesi, yerli üretime önem verilmesidir.

yapılan başvurular Yenilenebilir Enerji

Enerji ihtiyacını karşılamak için güneş

Genel Müdürlüğü’ne Aralık 2013 itibariyle

panellerinin kullanımı yaygınlaştıkça,

iletilmiştir. Yapılan incelemelerin ardından,

bu sistemlerin verimini artırmaya yönelik

600 MW’lık kurulum için yapılacak yarışma

çalışmalar hız kazanmıştır. Verimi

“Türkiye’de güneş paneli üretimine yönelik

dağılımının duyurulması, Bakanlık’tan

artırmaya yönelik temel bilimsel ve

yatırımlar 2013 yılı itibariyle hızlanmış olup,

yapılan açıklamaya göre önümüzdeki

teknolojik araştırmalar tüm dünyada

güneş paneli üretimi yapan ve planlayan

dönemde gerçekleşecektir. Bu gelişmelerle

ve Türkiye’de yürütülmektedir. Bu

firma sayısında ciddi bir artış yaşanmıştır.

birlikte, 2014 yılının ikinci yarısında Türkiye’de

bağlamda yerli üretim ve özellikle güneş

Mevcut durumda bu firmaların üretimi

güneşten lisanslı olarak elektrik üretiminin

panellerinin verimini arttıracak Ar-Ge

başlangıç seviyesindedir. Pazardaki diğer

elde edilmesi beklenmektedir. 2013 yılının

çalışmalarının hızlanması son derece

önemli gelişme de Avrupa Komisyonu’nun

Ekim ayında EPDK tarafından yayınlanan

önemlidir. Güneş panellerinde yüksek

Çin’den ithal edilen enerji camlarına yönelik

yönetmelik ve ilgili uygulama tebliğine

verimli enerji camlarının kullanımı toplam

başlattığı anti-damping soruşturmasının

göre lisanssız elektrik üretiminde sınır 500

verimi olumlu yönde etkilemektedir. Elde

tamamlanmış olmasıdır. Soruşturma

KW’dan 1 MW’a çıkartılmıştır. Yönetmelikte

edilen verim artışları, cari açığımızın temel

sonucunda üretici bazında geçici olarak

yer alan sektör ve yatırımcılar için önemli

sebeplerinden birinin enerji ithalatı olduğu

yüzde 17,1 ile yüzde 42,1 arasında damping

gelişmelerin yanı sıra bürokratik engeller ve

düşünüldüğünde, ekonomik açıdan çok

vergisi uygulanması kararı alınmıştır, nihai

projelendirmeden doğan yüksek maliyetler,

büyük değer taşımaktadır.”

önemli bir konu olan enerji camlarının ve güneş panellerinin performansının daha da arttırılmasına yönelik olan özel anti-reflektif

Mart - Nisan 2014

olarak güneş enerjisinden elektrik üretimi ilk kez gerçekleşecektir. Sektörde dışa bağımlılığın azaltılması sonucu, bu endüstri

Solarjen Solarex 2014’te kendi üretimlerini tanıtacak Şebeke bağlantılı sistemlerin yasal altyapısının oturmasında yaşanan gecikmelerin kendilerini bağımsız sistemler üretmeye yönelttiğini belirten Solarjen Genel Müdürü M. Serdar Çelik; “Bu çerçevede Solar Pompa ve Tarımsal Sulama sistemleri ile Solar Cadde Aydınlatma Sistemleri ürettik” dedi Tarımsal Sulama sistemleri ile Solar Cadde Aydınlatma Sistemleri ürettik. Özellikle Solar Sulama Sistemlerimiz geniş ölçüde kullanılmaya başlandı.”

“Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının oldukça iyi olduğunu düşünüyoruz. Ancak devletin bu kaynakları kullanım konusunda halkın önünü açmasını temenni ediyoruz.”

2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak?

“2013 yılında çok sayıda Solar Sulama Sistemi kurduk, Afrika’da bir takım ihalelere girdik 2014 de sonuç alacağız. 2014 yılında Afrika’dan çok şey bekliyoruz. Sulama sistemlerinin devlet teşvikleri ile daha da yayılacağına inanıyoruz.”

Solarjen Genel Müdürü M. Serdar Çelik

2010 yılında İstanbul’da kurulan Solarjen, sektörde büyümeye devam ediyor. Ana hedefi güneş ve rüzgâr tabanlı yenilenebilir enerji kaynaklı sistemler tasarlamak ve kurmak olan Solarjen, Solar sulama ve cadde aydınlatma ünitelerinin sanal mağazalarda dahi satılabilecek standart bir ürün ve marka haline getirmeyi hedefliyor. Şebeke bağlantılı sistemlerin yasal altyapısının ve fizibilite ölçülerinin oturmasında yaşanan gecikmeler bizi şebeke bağımsız sistemler üretmeye yönelttiğini söyleyen Solarjen Genel Müdürü M. Serdar Çelik; “Bu çerçevede Solar Pompa ve Tarımsal Sulama sistemleri ile Solar Cadde Aydınlatma Sistemleri ürettiklerini” söyledi. Özellikle Solar Sulama Sistemlerimiz geniş ölçüde kullanılmaya başlandığını belirten Solarjen Genel Müdürü M. Serdar Çelik’ten çalışmaları hakkında bilgi aldık.

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa vadede Solar Sulama ve Cadde Ayınlatma sistemlerimizi iyileştirmeye çalışacağız. Oturan fizibilite sonuçları ile önümüzdeki yıl şebeke bağlantılı sistemlerde de hareketlilik bekliyoruz. Uzun vadede hedefimiz ise Solar Sulama ve Cadde Aydınlatma ünitelerinin sanal mağazalarda dahi satılabilecek standart bir ürün ve marka haline getirmektir.”

“Su ısıtma sistemlerini bir yana bırakırsak elektrik enerjisi üreten sistemlerin daha alınacak çok yolu olduğunu düşünüyoruz. Şu anda halen güneş enerjisinin % 12 si kullanılabilir durumda. Ancak bu kadarı bile insanlara son derece faydalı olanaklar sağlamakta. Örneğin çiftçi dışarıdan enerji almadan tarlasını sulayabiliyor. Ayrıca yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması konusunda elektrik enerjisinden bahsediyorsak Güneş Enerjisi halen pahalı, devlet desteği şart. Devletin bunu istemesi gerekiyor.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “Biz her yıl katılıyoruz, fayda sağladık. Bu yıl da kendi üretimlerimize ağırlık vererek katılacağız.”

Solarjen’in yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Şebeke bağlantılı sistemlerin yasal altyapısının ve fizibilite ölçülerinin oturmasında yaşanan gecikmeler bizi şebeke bağımsız sistemler üretmeye yöneltti. Bu çerçevede Solar Pompa ve

Mart - Nisan 2014

TERA Fotovoltaik Enerji Teknolojileri Ltd.Şti. Genel Müdürü Okan Bayer

TERA SOLAR, 2014’te yeni üretim hattını devreye alacak TERA Fotovoltaik Enerji Teknolojileri Ltd.Şti. Genel Müdürü Okan Bayer: “En önemli hedefimiz yeni üretim hattının devreye alınarak üretim kapasitemizi 30MWp/yıl olarak yükseltmek. Bu yatırım projemizi 2014 yılı içerisinde devreye almayı planlıyoruz” dedi Sektörde ilk ticari paneli üretimini yapan TERA SOLAR, hali hazırda 12Wp ila 310Wp arasında 15 çeşit panel üretmekte. Talebe göre özel tasarım panel imalatı da yapması ile ön plana çıkan TERA SOLAR, ayrıca Türkiye dışında farklı ülkelere yaptığı ihracatlarını arttırarak özellikle Avrupa ve ABD ile beraber Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Güney Amerika gibi pazarlarda ürünlerinin kullanımı arttırmayı hedefliyor. Mümkün olan en yüksek yerli oranına sahip panel üretmek her zaman en büyük öncelikleri arasında yer aldığını belirten TERA Fotovoltaik Enerji

Mart - Nisan 2014

Teknolojileri Ltd.Şti. Genel Müdürü Okan Bayer’den faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

TERA SOLAR’ın yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “TERA SOLAR olarak sektörde ilk ticari paneli üreten firmayız. Hali hazırda 12Wp ila 310Wp arasında 15 çeşit panel üreten firmamız ayrıca talebe göre özel tasarım panel imalatı da yapmaktadır. Bu anlamda bu çeşitlilikte üretim yapabilen tek üretici

konumundayız. Bu konuda yeni tasarım paneller ile ilgili çalışmalarımız devam etmektedir. Ayrıca panellerimizde kullanılan malzemelerin yerlilik oranlarının arttırılması konusunda sürekli bir çalışma ve araştırma içerisindeyiz. Mümkün olan en yüksek yerli oranına sahip panel üretmek her zaman en büyük önceliğimizdir.”

TERA SOLAR olarak 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “2013 yılı güneş enerjisinin yavaş yavaş

tabana yayıldığı ve daha çok kullanıcı ve kurulum yapan firmanın ortaya çıktığı sektörün yavaş adımlarla da olsa gelişmeye doğru evrildiği bir yıl olarak görülmelidir. Bu bağlamda TERA SOLAR olarak bizler daha çok müşteri ve kurulum firmasına ulaşarak müşteri portföyümüzü genişlettik. 2014 yılında sonbahar aylarından itibaren özellikle lisansız elektrik üretimi konusunda ciddi atılımlar bekliyoruz. Ayrıca kapasite artırımı için projelendirdiğimiz yatırımları bu yıl içerisinde devreye almayı planlamaktayız.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “En önemli hedefimiz yeni bir otomatik üretim hattının devreye alınarak üretim kapasitemizi 30MWp/yıl olarak yükseltmek. Bu yatırım projemizin 2014 içerisinde devreye alınmış olmasını planlamaktayız. Bir hattımız ağırlıklı olarak on-grid (lisansız elektrik üretimi) sistemleri yapan güneş santrallerine yönelik üretim yaparken diğer hattımız offgrid sistemlerde kullanılan farklı boyutlardaki panellerin üretimi yapılacaktır. Ayrıca özel boyut ve kapasitelerde panel üretimimiz devam edecek ve müşteri taleplerine uygun yeni tasarım paneller üreteceğiz. Panellerde kullandığımız malzemelerin yerlilik oranlarını arttırmak konusunda çalışmalarımız sürekli devam ediyor. Bu konuda bu malzemeleri yurtiçinde üreten veya üretmeyi planlayan firmalar ile sürekli olarak görüşmekte, hedeflediğimiz daya yüksek yerlilik oranına sahip panel üretimi ile ülkemiz için daha yüksek katma değer üretebilmeyi birincil önceliklerimiz arasında görüyoruz. Türkiye dışında farklı ülkelere yaptığımız ihracatları arttırarak özellikle Avrupa ve ABD ile beraber Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Güney Amerika gibi pazarlarda ürünlerimizin kullanımı arttırmak hedeflerimiz içerisinde yer almaktadır.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Dünyada güneş enerjisi sektörü Avrupa’da yavaşlama eğilimindeyken özellikle ABD ve Çin’in fotovoltaik konusundaki yatırımları ciddi bir talep oluşturuyor. Bütün yapılan projeksiyonlar güneş enerjisi yatırımlarının hızla artmaya devam edeceği şeklinde. Türkiye’de ise uzun süredir beklemede olan bazı kararlar 2013 yılında alınmış, lisansız elektrik üretimi üst sınırı 1MW’a çıkartılmış uygulamayı kolaylaştırıcı bazı tebliğler yayınlanmış, 600MWp’lik lisanslı güneş santralı kurulumu için lisans başvuruları alınmış ve bu başvurulara yaklaşık 9GWp seviyesinde talep gelmiştir. Bunun yanı sıra özellikle evsel ve küçük çaplı on-grid

sistemlerin kurulumuna yönelik olarak 11KW ve altında kapasitelerde proje, onay ve kabul işlemlerinin yapılması için TEDAŞ Genel Müdürlüğü yerine TEDAŞ Bölge Koordinatörlükleri görevlendirilerek işlem kolaylığı sağlanmıştır. Yukarı da sayılan gelişmeler umut verici olmakla beraber sektördeki ilerlemenin hali hazırda istenile hızda olmadığı açıktır. 1650KWh/m2/yıl ışınım, yıllık güneşlenme süresi 2738 saat ve toplam fotovoltaik için uygun alan 4800Km2 olduğu düşünülürse yıllık fotovoltaik gücü 450-500GW olarak hesaplanabilir ki bu miktar neredeyse 2030 yılındaki toplam tüketimi karşılayacak seviyededir. Fakat şu an sahip olduğumuz toplam fotovoltaik kurulu güç 7-10MW arasında olup gerçek anlamda sahip olduğumuz devasa güneş kaynağına rağmen gerçekten çok düşük bir değer olarak kalmaktadır. Türkiye sıcak su amaçlı güneş kollektörlerinin yaygınlığı bakımından dünyada sayılı ülkeler arasında yer alırken diğer taraftan fotovoltaik konusunda hala çok istenilen seviyelerden çok uzaktadır. Fotovoltaik sistemlerin önümüzdeki dönemde rüzgâr santrallerinde olduğu gibi maliyetlerin son yıllarda hızla düşmesine paralel olarak hızlı bir büyüme göstereceği beklenmektedir.”

da olsa ilerlenmektedir. Yenilebilir enerji sektöründe ilk yatırım maliyetlerindeki azalmalar bu konuda devlet teşviklerinden ayrı olarak yatırımları arttırıcı ciddi bir etki oluşturacaktır.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? “Fuar sektörün bu konuda tek fuarı olarak 7.kez kapılarını açıyor olacak. Bu bile tek başına sektörümüze katkısını özetleyebilir. Önümüzdeki yıllarda fuara ilginin artarak devam edeceğini ve bu konuda bölgemizde referans bir fuar olacağını düşünüyorum.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Fotovoltaik sektöründe hücre verimlilikleri her geçen gün artıyor. Dünyanın değişik yerlerinde araştırma kurumları Ar-Ge laboratuvarları ve üniversiteler hem yeni teknolojiler hem de olan teknolojilerin geliştirilmesi konunda sürekli çalışıyorlar. Güneş enerjisinin kullanım alanları her gün genişliyor. Fotovoltaik sistemler (kristal, ince film ve organik), termal kollektör sistemleri, odaklamalı sistemlerin her birinde yeni gelişmeler olmakta ve her gün bu konuda büyük yatırım kararları alınmakta. Güneş görece sonsuz bir enerji kaynağı ve önümüzdeki yıllarda bu konuda yatırımlar çarpan etkisiyle katlanarak artamaya devam edecektir.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Son yıllarda yenilenebilir enerji kaynaklarının Türkiye’de kullanımı konusunda ciddi gelişmeler olmaktadır. Termal güneş panelleri, rüzgâr enerjisi ve bir kısım jeotermal enerji yatırımları bunlar arasında sayılabilir. Özellikle güneşten elektrik üreten fotovoltaik sistemler konusunda henüz istenilen gelişme sağlanamamış olsa da yapılan yasal düzenlemeler ve yayınlanan tebliğler ile istenilen aşamaya doğru yavaş

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Güneş enerjisi konusunda önümüzdeki günlerde daha fazla konuşacağız. Sektörün sağlam bir alt yapıya sahip olabilmesi ve sağlıklı işleyebilmesi için bu konuda yetişmiş insan gücüne ihtiyaç olduğu unutulmamalıdır. Bu konuda çalışmalara ağırlık verilmesi önemlidir. Ayrıca kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum örgütleri ve özel sektör temsilcilerinin ortak çalışmalar yapması fotovoltaik konusunda Türkiye’de daha hızlı gelişmeler sağlanması ve sistemlerde kullanılan panel ve ekipmanların yerlilik oranlarının arttırılması konusunda ortak çalışmalar yapılması, yatırımcılara sağlanacak özel teşvikler sektörün katma değer üretmesi bakımından birinci derece öncelikli konular olacaktır.”

Mart - Nisan 2014

Güneşi gördü, dünya şampiyonu oldu Bursa’da güneşten elektrik üreterek bir rüyayı gerçekleştiren Gürsu Belediyesi’nin örnek projesine, Avrupa’dan, birincilik ödülü geldi Belediyesi adına yarıştık ve birinci olduk. Çok mutluyum. Bu, KOSGEB, Bursa Valiliği ve BEBKA ile işbirliği yaparak projeyi geliştiren Gürsu Belediyesi’ndeki ekip arkadaşlarımın bir başarısıdır. Her ne kadar ödülü Gürsu Belediyesi yanında düşünce de bize ait olsa da, bu ülkemizin bir başarısıdır. Türk Bayrağını, Litvanya’da diğer ülke bayrakları arasında görmek ve neticede birincilik ödülünü almak, beni ülkem adına çok mutlu etti. Umarın bu proje, Türkiye’deki girişimcilere örnek olur. Bu proje, enerjisinin yüzde 70’ini yurtdışından karşılayan ülkemizin dışa bağımlılığını sonlandıracak önemli bir adımın başlangıcıdır. Ülkemize hayırlı uğurlu olmasını temenni ediyorum” diye konuştu.

ELEKTRİK İHTİYACININ % 40 GÜNEŞTEN

Avrupa Konseyi tarafından Litvanya’da düzenlenen ödül gecesinde dünyanın en iyi girişimcilik ödülüne layık görülen proje, Türkiye’nin gururu oldu. Tarihi gecede konuşan Belediye Başkanı Orhan Özcü, “Umarım bu proje Türkiye’deki girişimcilerimize örnek olur” dedi. Gürsu Belediyesi Stratejik Planlama Birimi’nin, Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı’ndan (BEBKA) aldığı hibeyle hayata geçirdiği “Sınırsız Temiz Enerji ile Kalkınan Bir Gürsu” projesi, yılın girişimcilik ödülü için Avrupa Konseyi’nin karşısına çıktı. Kendi ülkelerindeki yarışmada birinci olmuş dünyanın en iyi 58 projesi, 6 ayrı kategoride liderlik için yarıştı. Gürsu Belediyesi, nefeslerin tutulduğu final gecesinde Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti’ni geride bırakarak “Çevre ve Yeşil Enerji” alanında şampiyon oldu. Belediyenin ihtiyaç duyduğu tüm elektriğin yüzde 40’ını güneşten karşılayan şirin ilçenin yenilenebilir enerji projesi, girişimcilik alanında tarih yazdı.

ÇEVRE VE YEŞİL ENERJİ Avrupa Konseyi tarafından Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlenen ödül gecesinde Gürsu Belediye Başkanı Orhan

Mart - Nisan 2014

Özcü alkışlar eşliğinde proje koordinatörü Hüseyin Özmen ve BEBKA Genel sekreteri Tamer Değirmenci ile birlikte sahneye çıktı. Tarihi gecede konuşan Başkan Özcü, “Avrupa ülkeleri içerisinde, AB’ye aday Türkiye’nin bir ferdi olarak ülkemizi burada gururla temsil ettik. Temiz çevre ve yenilenebilir enerji dalında Gürsu

Başta ev sahibi Litvanya’nın Ekonomi Bakanı Evaldas Gusdas olmak üzere birçok ülke bakanlarının katıldığı gecede birincilere ödülleri takdim edildi. Ayrıca komisyonda yarışan her ülke birincilerine de sertifikaları verildi. Bilindiği gibi, yenilenebilir enerji projesiyle Türkiye’de bir ilki gerçekleştiren Gürsu Belediyesi, 30 Ocak’tan bu yana ihtiyacı olan elektriğin yüzde 40’ını güneşten karşılıyor. Proje kapsamında hayata geçirilen mobil güneş evi ile diğer tesisleri şuana kadar 5 binin üzerinde ziyaretçiye örnek oldu. Ayrıca proje sayesinde yenilenebilir enerji mevzuatlarındaki eksiklikler de giderilmişti.

Kosi Frankensolar yeniliklerini Solarex 2014’te tanıtacak Kosi Frankensolar, Solarex 2014’te yeni akü sistemleri ve güneş enerjisi yazılım programlarının tanıtımını yapacak Kosi Frankensolar, 24 yıldır yenilenebilir enerjilerden sadece güneş enerjisi üzerine faaliyet göstermekte. Bu kapsamda firma; solar ticari santral kurulumları, endüstriyel çatı uygulamaları ve ev tipi projelerde kurulumu alanında büyümeye devam ediyor. Firma aynı zamanda Almanya’nın önde gelen solar toptancılarından biridir. Franken Solar’ın Türkiye’deki kurumsal yapısı olan Kosi Frankensolar çalışmalarından biri de enerji yönetimidir. Endüstriyel çatı uygulamaları, elektrik tüketiminin bir kısmını

Mart - Nisan 2014

güneşten karşılamak isteyen kurumsal ve yan sanayi firmaları ve bu işe şahsi olarak yatırım yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerle operasyon ve satışlarına devam edeceklerini söyleyen Kosi Frankensolar Genel Müdürü Bülent Yıldız’dan çalışmaları hakkında bilgi aldık.

Kosi Frankensolar ‘ın yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir?

“Firmamız 24 yıldır yenilenebilir enerjilerden sadece güneş enerjisi üzerine faaliyet göstermektedir. Bu kapsamda firmamız solar ticari santral kurulumları, endüstriyel çatı uygulamaları ve ev tipi projelerde kurulum faaliyetleri göstermektedir. Aynı zamanda firmamız Almanya’nın önde gelen solar toptancılarından biridir. Franken Solar’ın Türkiye’deki kurumsal yapısı olan KosiFrankensolar çalışmalarından biri de enerji yönetimidir. Firmamız elektrik tüketimi fazla olan ve bunu temiz enerjiyle çözmek

isteyen firmalarla temas halindedir. Bu çözümlerden bazıları olan, endüstriyel çatı uygulamaları, ticari olarak kurulacak açık saha uygulamaları, bina mimarisine uygun solar panellerden oluşturulan gölgelik sistemleri, ev tipi sistemler için hem şebekeye bağlı hem de akülü sistemlerin kurulum ve satışını sunmaktayız.”

2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “2013 yılında gerekli kanuni düzenlemelerin tamamlanmasını tüm Türkiye olarak bekledik. Lakin bu zaman içerisinde kurulum ve satışlarımıza devam ettik. Komşu ülkelere olan ihracatlarımız, dünyanın önde gelen solar şirketleri ile yapılan anlaşmalar vb. çalışmalar ile Türkiye pazarı için hazırlığımız düzenlemelerle birlikte tamamlanmıştır. 2014 yılı içinde de inşallah bu çalışmalarımız daha çok lisanssız elektrik üretimi yapmak isteyen firmalara yönelik olacaktır. Endüstriyel çatı uygulamaları, elektrik tüketiminin bir kısmını güneşten karşılamak isteyen kurumsal ve yan sanayi firmaları ve bu işe şahsi olarak yatırım yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerle operasyon ve satışlarımıza devam edeceğiz. Buna ek olarak franchise yapımız ile hemen her bölge ve illerde partnerler oluşturmak, önümüzdeki zamanlarda açılacağını düşündüğümüz bireysel pazara da bu partnerlerimize vereceğimiz eğitimle aynı kalite ve standartlarda işlerimizi sahaya yansıtmayı planlıyoruz.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa ve uzun vadede ülkemize değer katacak estetik ve uzun yıllar ayakta kalabilecek solar eserler bırakmak olacaktır. ASFA Eğitim Kurumları’na yaptığımız ayrıcalıklı ve özel tasarlanan bina entegre gölgelik sistemi projelerimiz gibi projeler olacaktır. Bunların arasında yine İstanbul ve çevresindeki özel okullar, Akdeniz ve Ege Bölgesi’ndeki oteller bulunmakta. Antalya ve Hatay’da işbirlikçilerimizle hayata geçirdiğimiz çatı üzeri uygulamalarımız gibi uygulamalarımıza devam edeceğiz. Yine izinleri alınmış yüksek hacimde olan solar santral projelerini de gerçekleştireceğiz.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Öncelikle Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş enerjisinden bahsedersek, ülkemizin tam bir güneş cenneti olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye rüzgar enerjisi projelerinden sonra yavaş yavaş güneş projelerine yönelmiştir.

Kosi Frankensolar Genel Müdürü Bülent Yıldız, Türkiye’nin enerji bağımsızlığının sağlanması yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına bağlı olduğunu söyledi

Avrupa’da güneş enerjisi pazarı hemen hemen doygunluğa ulaşmış durumdadır. Çin ve ABD yatırımlar konusunda önümüzdeki yıllarda ön plana çıkacaktır. Türkiye’de de bahsettiğimiz gibi beklenen düzenlemelerden sonra sektörün önü açıldı, kısa zamanda emekleme döneminden yürüme dönemine geçiş olacaktır. Güneş enerjisi yatırımlarında henüz dişe dokunur bir yatırım seviyesine ulaşamadık. 1012 mw gücünde bir kurulum oldu. Ama kısa zamanda seviyenin hızlı bir biçimde yükseleceğini ön görüyoruz.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Güneş enerji sistemleri son yıllarda verimlilikleri önemli derecede arttı. Fiyatlar da ters orantılı olarak düşüş gösterdi. Ayrıca bu sistemler kullanıcılara istedikleri yerde bağımsız olarak elektrik üretimini sağlatıyor ve ihtiyacı gideriyor. Teknoloji olarak sadece solar enerjiyle çalışan uçakların Ar-Ge’si yapılmakta olup, yakın gelecekte ise tablet ve cep telefonlarına da bu teknolojinin girmesini bekliyorum. Sektör önümüzdeki 30 sene projeksiyonlarına göre enerji üretiminde ilk 4’te olacağı gösteriliyor. Biz de bu sırada olacağını tahmin ediyoruz. Daha çok ilginç ve temiz enerji projeleri güneş var olduğu sürece hayata geçecektir.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Fosil yakıtların kullanılması sonucu ortaya çıkan karbondioksit miktarı ormanların giderek azalmasıyla artmaktadır. Bu suretle ‘sera etkisi’ oluşmakta ve iklim değişikliklerine neden olmaktadır. Bu da yaşamımızı olumsuz etkilemektedir.

Yaşamımızı daha kaliteli bir hale getirmek için yenilenebilir enerji dünyamızın en önemli çıkış yollarından biridir. Kullanımının arttırılması için insanlarımıza bu yeşil enerji bilincinin aşılanması gerekir. Devletimizin ve önde gelen kurumsal firmalarımızın ön ayak olmasıyla kullanımı, biraz daha bu aşılanan bilinçle beraber artacaktır.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “Türkiye’nin sadece güneş enerjisi alanında faaliyet gösteren tek fuar organizasyonudur. Güneş enerjisi ve teknolojilerinin Türkiye’de paydaşlarının bir araya gelmesini sağlayıp ekonomik işbirliklerine vesile olmaktadır. Solarex 2014’te fuaye alanında açılış konuşmalarının yapıldığı önemli bir stand alanında olacağız. Pazarda hali hazırda bulunan ve pazara yeni giren invertör, panel tedarikçilerimizle, yeni akü sistemleri, güneş enerjisi yazılım programları tanıtımımız olacaktır. Talep artışının çok olması düşüncesiyle Çin’den ve Almanya’dan bize destek olmaya gelen misafirlerimizle bu talep artışını karşılayacağız.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Türkiye’de artan enerji talebini karşılama ve dışa bağımlılığı azaltmak için sektör paydaşlarının güneş enerjisiyle ilgili var gücüyle çalışması gerekmektedir. Bunu yapacağımıza inanıyorum. Türkiye’nin enerji bağımsızlığının sağlanması yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına bağlıdır. Bu kaynakların kullanımı için toplum olarak bilinçlenmeli, temiz ve sürdürülebilir bir kalkınma için hep birlikte çalışmalıyız.”

Mart - Nisan 2014

Pem Enerji, Solarex 2014’te yeni ürünlerini sergileyecek Pem Enerji, Solarex 2014’te sektörde olmayan ve sektör için çok ihtiyaç olan yeni ürünlerinin tanıtımı yaparak, satış ve servis partneri olduğu ürünlerinin avantajları hakkında da bilgi verecek tecrübesi ile bütün bur organizasyonu tamamlamış ve ihtiyaç olan ürün gruplarını bünyesinde toplamıştır. Kendi ürünlerimiz dışında benzer ürünleri Avrupa üreten çok büyük firmalarında Türkiye satış ve servis partnerliğini yürütmekteyiz. Dünya da ilk 3’e giren AE REFUSOL firmasının satış ve servis partnerliğini de yürütmekteyiz. Yine Aynı ürün kategorisinde SIEMENS solar invertelerinde servis partnerliğini yürütmekteyiz.”

2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “2013 yılı yaptığımız satış ve projeler ile sektörde önemli bir yer işgal ettik. Yapılan bütün projelerde kısmen ürünlerimiz veya hizmetlerimiz yer aldı. Yurt içi bayi ve servis organizasyonumuz tamamlandı. 2014 yılı içinde hedefimiz yine yapılan projelerin birçoğunda ürün ve hizmetlerimiz ile yer almak ve yurt dışı organizasyonumuzu tamamlamak olacaktır.”

Pem Enerji Sanayi Ltd.Şti. Genel Müdürü Şahin Bayram

2O yıllık tecrübesi ile güç elektroniği konularında ürün ve mühendislik hizmeti sunmakta olan Pem Enerji, Yenilenebilir Enerji Sistemlerinde en önemli ürün olan Güç Dönüşük ekipmanları, bu sistemlerin koruma panoları ve bu sistemlerin büyüklüklerinin hesaplanması, ürünlerin kurulması, devreye alınması ve satış sonrası hizmetlerini kapsayan bir yelpaze ile sektör oyuncularına destek vermekte. 2014 yılı içinde hedeflerimiz arasında yapılan projelerin birçoğunda ürün ve hizmetlerimiz ile yer almak ve yurt dışı organizasyonumuzu tamamlamak olacaktır diyen Pem Enerji Sanayi Ltd.Şti. Genel Müdürü Şahin Bayram’dan Pem Enerji’nin faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

Pem Enerji’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Sektörün çok yeni olması ve tecrübenin

Mart - Nisan 2014

henüz kazanılmadığı marketimizde yaklaşık 2O yıllık tecrübemiz ile güç elektroniği konularında ürün ve mühendislik hizmeti sunmaktayız. Yenilenebilir Enerji Sistemlerinde en önemli ürün olan Güç Dönüşük ekipmanları, bu sistemlerin koruma panoları, bu sistemlerin büyüklüklerinin hesaplanması, ürünlerin kurulması, devreye alınması ve satış sonrası hizmetlerini kapsayan bir yelpaze ile sektör oyuncularına destek vermekteyiz. Sektörün yeni olmasında kaynaklı bir çok firma markete dahil olmak istemektedirler. Ya da birçok firmanın yurt dışı bağlantıları sayesinde pazara itilmektedirler. Sistem toplam maliyeti içinde fazla yer işgal etmeyen fakat sistemin en zayıf halkası olan bu ürünler kalitesi yanında hızlı çözümde istemektedirler. Uygulama yerlerinin ulaşım noktalarından çok uzak olduğunu düşünürsek aynı zamanda yaygın bir servis organizasyonunda gereklidir. Şirketimiz bu konudaki geçmiş uygulama

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Üretim ve tasarım geçmişimiz ile sektörün ihtiyaç duyduğu spesifik ürünler dizay edip ekonomik çözümler oluşturmaya çalışacağız. Geniş ürün gamımız ve yaygın servis organizasyonumuz ile her marka ve modele hizmet verecek bir organizasyon içinde olmaya çalışacağız.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Dünyada özellikle gelişmiş ülkelerde uygulamaların erken başlaması sebebiyle ve ekonomik sebepler ile pazar daralırken bakir olan Türkiye pazarı yaydığı yüksek enerji ile ilgi odağı haline gelmiştir. Ülkemiz bu sektörde geç kalmış gibi görünse de dinamik yapısı sayesinde hak ettiği noktaya

teşvikleri ve hibeler pazar gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Fakat ülkemizde açıklanan teşvik bedelleri ve güncel elektrik bedelleri mukayese edildiğinde kırılma noktasına çok yaklaşılmıştır. Uzun vadeli bir finansman modeline şiddetle ihtiyaç duyulmaktadır. Zira geri dönüşüm süreleri birçok Avrupa ülkesi için çok cazip olsa da Türkiye’deki birçok yatırımcı orta ve uzun vadeli bir iş modeline sahip olmadıkları için zorlanılmaktadır. En önemlisi de mevzuatların bir an önce tamamlanması ve tüm taraflarca aynı şekilde algılanmalıdır. Zira aynı yönetmeliği okuyup farklı anlamlar çıkarılabilmektedir.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz?

kısa sürede ulaşacaktır. Mevzuatın uzaması bazı yatırımcıları sıkıntılara soksa da günün sonunda fiyatların düşmesi bu sıkıntıları biraz da olsa hafifletmiştir. Türkiye pazarı diğer bütün sektörlerde de olduğu gibi ilk dönemlerini oldukça sancılı geçirmektedir. Bilinci oluşmamasından kaynaklı yapılan birçok projede sorun yaşanmıştır. Projeyi uygulayan ve yaptıran arasında ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Ama dinamik pazar kısa sürede bunları ayıklıyor olsa da günün sonunda yenileri çıkmakta bu sorunlar yine yaşanmaktadır. Belirli bir standardın oluşmasına kadar bu süreç böyle devam edecektir.”

ile birçok araştırmacı firma sektörden çekilmiştir. Araştırmacı firma sayısında azalma teknoloji hızını yavaşlatmakta fakat önünü tıkamamaktadır. Yakın gelecekte çok büyük bir yenilik beklememekteyiz. Yatırımcılar bu anlamda rahat olabilirler. Özellikle kristal tabanlı panel teknolojileri baskısını ve hakimiyetini koruyacaktır.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Geçmiş ülkelere baktığımızda devlet

“Fuarlarınıza ilk günden beri katılmaktayım. Sektör olarak çok zor günler geçirdik. Son fuarımızda bunlardan biriydi. Ama bu sene gerek coğrafi olarak özelliğimiz gerekse pazar gerçekliği Avrupa merkezli olan fuar organizasyonunu ülkemize kaydırmış ve sizlerin kişisel çabası ile merkez haline gelmiştir. Bu sene fuarda sektörde olmayan ve sektör için çok ihtiyaç olan yeni ürünlerimizi sergileyeceğiz. Satış ve servis Partneri olduğumuz ürünleri ve avantajlarını anlatacağız. Başlıca ürünlerimiz aşağıdaki gibidir. abax marka Solar Pompa sistemleri, abax marka Off gride inverterler AE REFUSOL Solar inverlerler AE SOLAR Heating sistemleri Panel yıkama ve bakım ürünleri.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Bu sektör için doğru zaman olduğu belirterek i her kesi kendi imkanları oranında bu enerji kaynağında faydalanmaya davet ediyorum.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Ticari olarak günümüze kadar gelen panel ve inverter teknolojileri oldukça iyi bir noktadadır. İnverter teknolojinde çok büyük bir atılım beklenmezken panel teknolojinde alınacak yok daha uzundur. Zira ticari cell verimlilikleri % 20’ler civarında olan hücreler üzerinde kısıtlı firmanın ciddi çalışmaları mevcuttur. Bu çalışmaları yakında takip etmekteyiz. Avrupa’da pazarın daralması

Mart - Nisan 2014

Savior Solar, GES projelerinde Türkiye’nin lider firması olmayı hedefliyor Türkiye de bulunan Solar enerji ekipmanları perakende piyasasında en büyük tedarikçi firması olmayı planlayan Savior Solar, GES projelerinde Türkiye’nin lider firması olmayı hedefliyor bir elektrik aboneliği gerektirmemektedir. Yaklaşık 17 sahada aküsüz sulama sistemlerimiz çalışmaktadır. Mevcut durumda 30 kW, 22 kW, 15 kW, 11 kW, 7,5 kW aküsüz güneş panelli sistemlerimiz sahalarda çalışmaktadır. Türkiye’nin en büyük aküsüz solar panelli sulama sistemi 30 kW gücünde motoru çalıştırmaktadır.”

Savior Solar, 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak?

Savior Solar Yenilenebilir Enerji Sistemleri Departman Müdürü Erkan Yılmaz

Savior Solar, DMY grup şirketlerine bağlı olarak İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Eskişehir bölgelerinde kendi ofisleri ve diğer illerde bulunan bayileri ile Güneş Enerjisi konusunda faaliyetlerini 1 yıldır sürdürmektedir. Savior Solar, A’dan Z’ye ürün tedariği ve satışı, ayrıca proje satış başlığı altında GES projeleri için çalışmalar yapmakta. Ürün tedariği kapsamında PV paneller, on-grid inverterler, modifiye ve tam sinüs inverter (dahili şebeke destekli charger) çeşitleri, Aküsüz sulama sistemleri, PWM ve MPPT solar charger controller ürünleri, kablolar, konnektörler, aküler, konstrüksiyon ekipmanları stoklarımızda bulunan ürün gruplarıdır diyen Savior Solar Yenilenebilir Enerji Sistemleri Departman Müdürü Erkan Yılmaz’dan sektöre sundukları çözümler hakkında bilgi aldık.

Savior Solar’ın yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir?

Mart - Nisan 2014

“Savior Solar DMY grup şirketlerine bağlı olarak İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Eskişehir bölgelerinde kendi ofisleri ve diğer illerde bulunan bayileri ile Güneş Enerjisi konusunda faaliyetlerini 1 yıldır sürdürmektedir. Firmamız A’dan Z’ye ürün tedariği ve satışı, ayrıca proje satış başlığı altında GES projeleri için çalışmalar yapmaktadır. Ürün tedariği kapsamında PV paneller, on-grid inverterler, modifiye ve tam sinüs inverter (dahili şebeke destekli charger) çeşitleri, Aküsüz sulama sistemleri, PWM ve MPPT solar charger controller ürünleri, kablolar, konnektörler, aküler, konstrüksiyon ekipmanları stoklarımızda bulunan ürün gruplarıdır. 1000 metrekare depolama alanımızda güneş enerjisi konusunda en geniş stok ve dağıtım ağına sahip bulunmaktayız. Savior tasarımı olan ‘ Güneş Enerjili Pompa Kontrol Sistemi ‘ ile tarımsal sulamada kullanılan 3 faz 380 VAC 50 Hz pompa motorları 2 kW – 150 kW güç aralığında Savior Kontrol sistemi ve güneş paneli kullanarak aküsüz olarak çalıştırılabilmektedir. Sistem şebeke enerjisinden bağımsız çalıştığı için herhangi

“2013 yılı ikinci yarısı itibari ile yapılanma ve ürün portföyümüzü genişletme çalışmalarımızı hayata geçirmiş bulunmaktayız. 2013 yılı içerisinde 300 kW on-grid, 400 kW BIPV on-grid projelerimizin uygulama ve montajları tamamlanmıştır. ‘SAVİOR SOLAR’ markalı ürünlerimiz kalitesi, sahip olduğu üstün donanımları ve uygun fiyatları ile piyasaya yeni bir soluk getirmiştir. Takip ettiğimiz ve geliştirdiğimiz projelerimiz ile 2014 yılı bizim ve sektörümüz için hareketli olacağına eminiz.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Savior Solar olarak kısa vadede Türkiye de bulunan Solar enerji ekipmanları perakende piyasasında en büyük tedarikçi firma olmak. Uzun vadede ise GES projelerinde Türkiye’nin lider firması olma hedeflerimiz bulunmaktadır. Yeni yapılanmamızda Ortadoğu ve Afrika bölgelerinde Pazar genişletme faaliyetlerinde bulunacağız.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Ülkemizde bu sene itibari ile yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik çalışmalar hız kazandı. Önce lisanssız enerji üretiminin 1MW’a çıkarılması ve ardından 11kW ve altı sistemlerin onaylarının Ankara dışında mevcut bölgelerdeki ilgili kişilere devredilmesi sektörümüzü geliştirmek için atılan adımlardır. Yurtiçinde yapılmış yaklaşık 60 MW GES santralinin 4 MW’lık bölümünün

geçici kabulü yapılmış olması projelerin onay süreçlerinde tıkanma olduğunu göstermektedir. Ülkemiz bu konuda daha bakir ve güneşlenme süresi bakımından verimli bir konumda yer aldığından daha fazla teşvik ve yatırım ile hızla gelişecektir.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Teknoloji geliştikçe daha kompakt ve verimli ürünler ortaya çıkmaktadır. Trafolu hantal inverterler yerine Mosfet ve IGBT kontrollü ürünler ortaya çıkmıştır. Panellerin verimlerinde elde edilen artışlarda buna eklenirse gelecekte daha az alanda daha güçlü sistemler kurulabilecektir. Ayrıca bu gelişmeler yakından takip edilerek oluşturulan yeni donanımlı sistemler açığa çıkacaktır.”

“GES Proje onay süreçlerinin hızlandırılması, devlet kısmında mevzuatların düzenlenmesi ve kredilendirme ile ilgili banka süreçlerinin bir yapıya oturtulması süreci hızlandıracaktır.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “Solarex kendi alanında en etkili fuarlardan biridir. Sektörün büyümesi ile fuar katılımcı sayısı ve fuara ilginin artacağı öngörülmektedir.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı?

Mart - Nisan 2014

Yingli Solar ile Brezilya 2014 Dünya Kupası heyecanı Brezilya’da düzenlenecek olan FIFA 2014 Dünya Kupası’nda grup kuralarının çekilmesiyle 12 Haziran 2014 tarihinde başlayacak turnuva için heyecan artmaya başladı MARACANA STADI PROJESİ GURUR VERİYOR Uğur Kılıç, Yingli Solar panellerinin kullanıldığı en önemli ve en yeni projenin Brezilya’daki dünyaca ünlü Maracana Stadyumu olduğunu aktardı Kılıç şöyle devam etti: “FIFA 2014 Dünya Kupası’na ev sahipliği yapacak olan yaklaşık 80 bin seyirci kapasiteli stadın 2 bin 380 metrekarelik çatısına bin 556 adet YGE 60 Cell Serisi panel döşendi. Yingli Solar’ın gurur kaynağı olan proje kapsamında Maracana Stadyumu 390 kWp enerji üretimine sahip oldu. Böylece dünyanın gözlerinin futbola çevrildiği bir etkinlikte futbolseverlerde çevre ve güneş enerjisi ile ilgili bilgi ve farkındalık da yaratılmasını hedefliyoruz. Ayrıca stadyum içinde ve dışında yapacağımız etkinliklerle konuya ilginin artmasını sağlamak için çaba göstereceğiz.” Güney Afrika 2010 Dünya Kupası’nın ana

futbolseverlerin heyecanı giderek artıyor.

sponsoru olarak bir ilki gerçekleştiren dünyanın

Yingli Solar’ın ilk kez Güney Afrika 2010

en büyük güneş paneli üreticisi Yingli Solar,

Dünya Kupası ile başlayan sponsorluğu

Brezilya 2014 Dünya Kupası’nın da ana

ikinci kez Brezilya 2014 Dünya Kupası ile

sponsorluğunu üstlendi. Yingli Solar, Brezilya’nın

devam ediyor. Yingli Solar Türkiye Ülke

dünyaca ünlü Maracana Stadyumu çatısına

Müdürü Uğur Kılıç, Almanya Bundes Liga

bin 556 adet güneş paneli entegre ederek

takımlarından Bayern Münih ile başlayan

stadyum için elektrik üretiyor. Dünyada 20 bölgesel ülke ofisinde, 18 bin çalışanı ile hizmet veren, 7 GW’tan fazla kurulu parkı ve yıllık 2.5 GW üretim kapasitesine sahip olan ve 2012 yılını pazar lideri olarak kapatan, merkezi Çin’de bulunan dünyanın en büyük güneş paneli üreticilerinden Yingli Solar, Brezilya 2014 Dünya Kupası’nın ana sponsorlarından bir oldu.

futbol alanındaki sponsorluk deneyimimizi Dünya Kupası ile devam ettirmekten dolayı mutlu olduklarını belirtti. Uğur Kılıç, Dünya Kupası’nın tüm dünyanın gözünün futbolda olduğu bir dönemde Yingli Solar olarak tüm dünyada yenilenebilir enerjinin önemine, özellikle güneş enerjisinin dünya kaynaklarını tüketmeden temiz enerjiyi daha

İKİNCİ KEZ SPONSOR

iyi kullanmak için ne kadar hayati bir öneme

Grup kuralarının çekilmesinin ardından

sahip olduğu mesajını vermek için önemli bir

maç takviminin belli olduğu turnuva için

fırsat olduğunu sözlerine ekledi.

Mart - Nisan 2014

Norm Enerji Sistemleri, anahtar teslim projelerde çözüm ortağınız 1997 yılından bu yana güneş enerjisi ile elektrik üretimi sektörüne dönük olarak çeşitli ekipmanlar sunan Norm Enerji Sistemleri, anahtar teslim projeleri ile çözüm ortağı olarak pazarda bir adım daha öne çıkıyor Türkiye’de ve dünyada çevre bilinci artmaktadır. Bu bağlamda fosil yakıtlara olan bağımlılığın azaltılması en temel gerekliliklerden sayılmaktadır diyen Norm Enerji Sistemleri Şirket Müdürü& Kurucu Ortağı İbrahim Erkan Yenen; “Sürdürülebilir enerji bu konuda insanların dikkatini üzerine yoğunlaştırması için önemli bir nokta olmuştur. Ayrıca elimizdeki enerji kaynakları birçok ülkeden üstündür. Güneşlenme haritalarının sunduğu bilgiler de göstermektedir ki birçok Avrupa ülkesinden elverişli güneşlenme seviyesine sahip

Mart - Nisan 2014

olmamıza rağmen bu kaynaktan yeteri kadar faydalanılmadığı aşikardır” dedi. Çok yakın bir gelecekte belki de ilave destek ve teşvikler gerekmeden sektörün kendi ayakları üzerinde duracağını belirten Norm Enerji Sistemleri Şirket Müdürü & Kurucu Ortağı İbrahim Erkan Yenen’den faaliyetleri ve sektör hakkında bilgi aldık.

Norm Enerji’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir?

“Firmamız, 1997 yılından bu yana güneş enerjisi ile elektrik üretimi sektörüne dönük olarak çeşitli ekipmanlar ve bununla birlikte anahtar teslim projeler gerçekleştirmektedir. Firmamız, lokal pazarda ilk ve öncü özelliğini korumakla beraber geleceğe dönük çalışmalarını hızlandırmıştır. Türkiye, gelişmekte olan bir ülkedir. Bu nedenle enerjiye ihtiyacı fazladır ve enerji bağımsızlığına ihtiyacı vardır. Ancak yakıtlar nedeniyle bağımlılığı yüksektir bu konuda yenilenebilir enerji en önemli alternatiftir ve gelecekte daha da önemli olacaktır.”

Norm Enerji Sistemleri Şirket Müdürü & Kurucu Ortağı İbrahim Erkan Yenen

yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? Norm Enerji olarak 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “2013 yılını, hedeflerimizin üzerinde başarılı cirolar ile tamamladık. Beklentilerimizin çok üzerinde yerli ve yabancı bağlantılar sağladık. Lokal pazarda çok aktiftik. Bunun yanında ihracat bazındaki satışlar ile ülke ekonomisine de katkıda bulunduk. Son olarak belirtmek gerekir ki Lisanssız Elektrik uygulamaları için altyapı çalışmalarımızı tamamladık.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Ülkemizin, sektörel potansiyeline ve bölgesel gücüne güveniyoruz. Benzersiz güneş potansiyelimiz, büyük ve bakir pazarımız, boş ve geniş alanlarımız ve lojistik avantajlarımız, fark oluşturan ve ülkemizi güneş enerji sektöründe çok önemli konuma getiren avantajlardır. Yerel tecrübemizi ve potansiyelimizi, iş birliği içinde çalışabileceğimiz şirketler ile paylaşma planları yapmaktayız. Yerli ve yabancı firmalardan işbirliği teklifleri almaktayız. Solarex Istanbul Fuarı sonrası çok yeni ve başarılı oluşumlar olacağını şimdiden söyleyebiliriz.

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye

“Türkiye’de ve dünyada çevre bilinci artmaktadır. Bu bağlamda fosil yakıtlara olan bağımlılığın azaltılması en temel gerekliliklerden sayılmaktadır. Sürdürülebilir enerji bu konuda insanların dikkatini üzerine yoğunlaştırması için önemli bir nokta olmuştur. Eğer çocuklarımıza, torunlarımıza temiz bir dünya, yaşanılası bir hayat alanı bırakmak istiyorsak sürdürülebilir enerji kaynakları en temel ve etkili çözümlerdendir. Türkiye’nin bu yolda kat etmesi gereken bazı adımları mevcuttur. Devlet desteğinin artması ve teknoloji geliştiricilerine desteğini etkili bir şekilde sunması gerekmektedir. Elimizdeki enerji kaynakları birçok ülkeden üstündür. Güneşlenme haritalarının sunduğu bilgiler de göstermektedir ki birçok Avrupa ülkesinden elverişli güneşlenme seviyesine sahip olmamıza rağmen bu kaynaktan yeteri kadar faydalanılmadığı aşikardır. Ancak toplumdaki yakın ilgi sektörün en önemli avantajıdır.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Verimlilik güneş enerjisi sistemlerindeki en önemli konulardan birisidir. Güneş enerjisi üretirken güneş her zaman mevcut olmaz, güneşin bulunduğu zamanlarda güneş enerjisini en yüksek verimle kullanmak istersiniz. Yarı iletken teknolojisi ile birlikte

PV Panellerinde verimliliği artmaktadır. Çok yakın bir gelecekte belki de ilave destek, teşvik vb. gerekmeden sektör kendi ayakları üzerinde duracaktır. Zira malzeme ve maliyet fiyatları düşmektedir ve şebeke paritesi (grid parity) yakalandığı an artık bu teşviklere de gerek kalmayacağını görebilmekteyiz.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Birçok alan ve uygulamada, yenilenebilir enerji kaynağımız olan güneş enerjisine pozitif ayrımcılık yapılarak destek verildiğini hepimiz gözlemlemekteyiz; tarımsal uygulamalar, sosyal projeler, kalkınma ajansları destekleri gibi… Ek olarak devletin yatırımcıları bu konuda teşvik etmesi gerekir. Zira ülkemizdeki yerli ve yabancı yatırımcılar potansiyel yatırımlara girişmek için istekli ancak ilk adımlarını atma adına desteklenmeye, cesaretlendirilmeye arkalarında devlete ihtiyaç duymaktadırlar.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “SOLAREX, dünyanın dört bir yanından gelen katılımcının ve ziyaretçilerin buluşma noktası oldu. SOLAREX, sektörün gelişmesine büyük katkılar sağlayan bir organizasyondur. Bu sektörel organizasyona ilk günden beri kesintisiz iştirak emekteyiz. Her geçen yıl daha fazla katılımcı ve ziyaretçi olduğunu kendi gözlerimizle görmekteyiz ve bu bizim sektörümüz için gerçekten çok güzel bir haber.”

Mart - Nisan 2014

BİA Ltd.Şti. Barin ürünlerini Türkiye pazarına sunuyor Barin ürünlerini Türkiye pazarına sunduklarını belirten BİA Ltd. Şti. Satış Müdürü Berkant Polat; “Kalite ve güvenilirliği tüm dünyaca kabul edilen Barin’in temsilciliğini üstlendik. Türkiye’ye araç üzerine ve makinalara monteli uygulamaları getirmeye başladık” dedi. BİA Ltd.Şti. İş makinelerinde, enerji ve ulaştırma sektöründe de ihtiyaç duyulan özel ürünleri Türkiye pazarına sunuyor. Bu ürünler, kalite ve güvenilirliği ile tüm dünyada kabul edilen markaların ürünleridir. BİA’nın temsilcisi olduğu Güneş enerjisi ve rüzgar türbini projelerine yönelik özel makine ve ekipmanların enerji projelerinin, güvenli, hızlı, kaliteli ve verimli, bir şekilde gerçekleştirilmesine de katkı sağlıyor. BİA LTD.ŞTİ. Satış Müdürü Berkant Polat; “Türkiye’de Güneş enerjisi ve rüzgâr

Mart - Nisan 2014

türbinlerinde pazar yeni oluşuyor ve bu pazarda ciddi eksiklikler var. Bununla birlikte rüzgâr türbinlerinin sayısı hızla artıyor. İtalyan “’BARİN’’ firmasının makina ve ekipmanları rüzgâr türbinlerinin kurulum ve bakım çalışmalarında etkili olacaktır” dedi.

ve ekipmanlar, iki tip olarak karşımıza çıkıyor, paletli sistem iş makinaları ve ağır hizmet kamyonları ile birlikte kullanılanlar. Bu kamyonların bazıları standart şasili olabilirken, bazı ürünler için özel şasi uygulamaları yapılması gerekiyor dedi.

“GÜNEŞ VE RÜZGÂR ENERJİSİ PROJELERİNİZDE SİZLERE ÇÖZÜM ORTAĞI OLMAYA DEVAM EDİYORUZ”

İTALYAN TEKNOLOJİSİ; ORTECO

BİA LTD.ŞTİ. Satış Müdürü Berkant Polat, özel bir mühendislik bilgisi gerektiren bu makina

BİA LTD.ŞTİ. Satış Müdürü Berkant Polat, Güneş Enerjisinde de İtalya’nın önemli bir markası olan ORTECO Bariyer ve güneş panelerinin dikmelerinin çakılmasında ve

montajında kullanılan çakma makinasını, Türkiye pazarına sunmuştur. 2 metreden 6 metreye kadar olan boyda ki dikmelerin de çakımını yapabilen ORTECO çakma makinası ayrıca İleri teknoloji GPS Sistemi ile engebeli arazilerde yer işaretlemesi yapmaktadır. Ayrıca joystickle uzaktan kumanda ile idare edilebilmektedir. İtalyan ORTECO markasının ürünlerinin Türkiye’nin yanı sıra, Kıbrıs ve Irak da satışını üstlendik.

İTALYAN TEKNOLOJİSİ; B.P. METALMECCANICA Güneş enerjisin de,güneş panellerinin temizlenmesinde kullanılan farklı ebatlarda makine ve ataşmanların,Türkiye pazarı ve Ortadoğu da satışını üstlendik.

İTALYAN TEKNOLOJİSİ; BARİN Rüzgâr Türbini Montaj - Bakım Personel Çalışma Platformu; AP LİNE MODELLER AP 44/29 AP 52/32 AP 60/30 AP 73/35 J2 AP 90/34 J2 Köprü, viyadük ve tünel inşaat kontrol ve bakım sistemleri üreten markalardan biri olan İtalyan Barin, bu alanda yarım yüzyılı aşkın bir geçmişe sahip. Ürünleri Türkiye pazarına BİA Ltd. Şti. tarafından sunulan firmanın, bu alandaki bilgi ve tecrübesi son derece güçlü. Barin, Çin’e ve Amerika’ya da ürün vermektedir. Dünya da birçok ülkede temsilciliği bulunan firma; köprü, viyadük, tünel ve rüzgar türbinleri konusunda geniş ürün gamı ile bu alandaki en önemli çözüm ortağı. Barin ürünlerini Türkiye pazarına sunduklarını söyleyen BİA Ltd. Şti. Satış Müdürü Berkant Polat; “Kalite ve güvenilirliği tüm dünyaca kabul edilen Barin’in temsilciliğini üstlendik. Türkiye’ye araç üzerine monteli ve makinalara monteli uygulamaları getirmeye başladık. Köprü, viyadük ve rüzgâr türbinleri bakım ve onarımında İtalyan Barin markasının ürünlerinin Türkiye’nin yanı sıra Orta Asya’da Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Gürcistan, Azerbaycan gibi Türki Cumhuriyetlerindeki satışını da üstlendik” dedi.

BİA Ltd. Şti.’nin Satış Müdürü Berkant Polat

“İŞ GÜVENLİĞİ HASSAS KONU; PLATFORM KONUSU TÜRKİYE’DE ÇOK CİDDİYE ALINMIYOR” Çünkü bazı firmalar bu alandaki ihtiyacı, iş ve insan güvenliğini ön planda tutmayan, geçici çözümlerle karşılamaya yönelmiş durumdalar. Örneğin vinci 70 metreye uzatıp, önüne bir sepet takan ve günü kurtarmaya yönelik araçlarla sepette çalışanın hayatını büyük riske atanlar var. Büyük firmalar ise duruma böyle yaklaşmıyorlar. İş neyi gerektiriyorsa o konuda makine ve ekipmana bütçe ayırıp verimlilik, iş güvenliği ve kalıcı çözümler oluşturup, kendilerine artı değer sağlıyorlar. Uygulanan işçilikteki kalite, verimlilik, zaman, artı değer oluştuam ve iş güvenliği açısından bakınca ekipmanın ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor.

SATIŞ VE SERVİS BİA Ltd. Şti. Satış Müdürü Berkant Polat; “Bütün bunların hepsi için bir ekip oluşturduk. Yakın zamanda da Türkiye dışında ürün sunduğumuz ülkelerde de brunch ofislerimiz de ülke sorumlularını belirleyeceğiz. Buralardaki sorumlu arkadaşımız makine mühendisi olacak. O ülkelere teknik servis desteği ile birlikte satışta aktivasyona geçmelerinde yardım edeceğiz. Ayrıca ileride yaygın biçimde satış-servis noktaları oluşturacağız. Şu an çalıştığımız anlaşmalı servislerimiz var. Müşteriler servis ile ilgili hiçbir sıkıntı yaşamıyor. En kötü arızayı dahi 24 saat içinde gideriyoruz. Kendi servisimizi de oluşturma hazırlığı içerisindeyiz. Bir makine mühendisi arkadaşımızı İtalya’ya gönderip oradaki eğitimlerini bitirteceğiz. Türkiye’de bu alanda operatörlerin yetişmesine katkıda bulunacağız.”

BİLGİ VE TEKNOLOJİ AKTARIMI BİA Ltd. Şti. Satış Müdürü Berkant Polat, biz, Bia Ltd. Şti. olarak çalışmalarımızı İtalya, Amerika, Finlandiya ve Fransa üzerine yoğunlaştırdık. Bu ülkelerde ciddi işbirliği yaptığımız büyük firmalar var. Bu bölgelerdeki ürünlerin teknolojik birikimlerini Türkiye’ye taşıyoruz. İnşaat odaklı olmak kaydıyla, pazara enerji ve ulaşımla ilgili çok çeşitli ürünler sunuyoruz. Bu ürünlerin Türkiye pazarında olmayan, özel ürünler olmasına özen gösteriyoruz. Uygulama ekibi konusunda çözüm ortağı olduğumuz iki partnerimiz bulunuyor. Bu çözüm ortaklarımıza makine tedariği sağlıyoruz.”

Mart - Nisan 2014

Sipil Enerji, Solarex 2014’te yeni teknolojilerini tanıtacak Sipil Enerji, Solarex 2014’te sistemler ve ürünlerini tanıtarak, ziyaretçilerini yeni teknolojiler hakkında bilgilendirecek Sipil Enerji, ülkemizde zengin potansiyele sahip başta rüzgâr ve güneş enerjisi olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretecek küçük ve orta boy yerli rüzgâr türbin ve fotovoltaik panel imalatına yönelik çalışmalarını sürdürmekte. Sektördeki hızlı gelişmelere paralel olarak 2013 yılında büyümesini hızlandıran ve 92 firmaya anahtar teslim sistem çözümleri için projeler hazırlayan

100

Mart - Nisan 2014

Sipil Enerji, son kullanıcılara yönelik ürünler de geliştirerek temiz enerjinin her alanda kullanılmasına katkıda bulunması ile ön plana çıkmış durumda. Yenilenebilir enerji yarınlar için umut, çevremiz için dosttur. Bu farkındalık ile çalışmalarımıza devam edeceğiz diyen Sipil Enerji Grubu Elektronik Mühendisi Ramazan Zeybek’ten Sipil Enerji’nin çalışmaları hakkında bilgi aldık.

Sipil Enerji’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Sipil Enerji olarak öncelikli hedefimiz, çalışmalara başladığımız 2009 yılından bu yana çevreye dost ve temiz enerji konularında sürekli Ar-Ge çalışmaları yaparak toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak

ürünler sunmaktır. Çevreye dost ve temiz enerji olarak güneşin sonsuz enerjisinden faydalanıyor ve kullanıcılarımıza “enerjinizi kaybetmeyin” diyoruz. Şarj edilebilir ve taşınabilir solar jeneratör ile her yerde enerji ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlıyoruz.”

Sipil Enerji, 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “Sektördeki hızlı gelişmelere paralel olarak 2013 yılında Sipil Enerji büyümesini sürdürmüş ve 92 firmaya anahtar teslim sistem çözümleri için projeler hazırlamıştır. Bu arada son kullanıcılara yönelik ürünler de geliştiren Sipil Enerji, temiz enerjinin her alanda kullanılmasına katkıda bulunmuştur. 2014 yılında ivmelenen yenilenebilir enerji sektörü, Sipil Enerji için de atılımların ve ihracatın tırmanış göstereceği bir yıl olacağı kanaatindeyim.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa vadede şebeke bağlantılı sistemlerin toplumun geneline yayılması zaman alacağı düşüncesindeyim. Bu bağlamda toplumun geneline hitap edecek düşük maliyetli ürünler üretme çabasında olacağız. Uzun vade de ise yüksek güçlü santraller kurma konusunda tecrübeli ve konusunda lider bir noktada olmayı hedefliyoruz.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Türkiye’de bir takım gelişmeler batının gölgesinde devam ettiği bilinmektedir. Güneşe uzanan yolda batının bir adım önüne geçmek kısa vadede mümkün değil. Şu an Türkiye’de kurulu gücün arttığı ve TEDAŞ’a yapılan başvuru rakamları da göz önünde bulundurulursa giderek canlanan ve hızlanan bir süreçteyiz. 2023 hedefleri arasında enerji tüketiminin %5’ini yenilenebilir enerjiden sağlamak gibi bir hedefimiz var ve bu hedefe ulaşmak için kamu kuruluşlarının da bir takım kolaylık ve teşvikler sağlamalıdır.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Güneş enerjisi teknolojisi hem üretilen paneller hem de çevre birimlerini oluşturan invertör ve veri kayıt ekipmanları olarak gelişme kaydetmiş ve verimlilikleri artmıştır. Panellerde % 22, invertörlerde % 98-99 verimliliklere

Sipil Enerji Grubu Elektronik Mühendisi Ramazan Zeybek

ulaşan sonuçlar alınmıştır. Bu aşamada teknoloji konusunda yeni bir yöntemmetot bulunmadığı takdirde son haddine dayandığını söyleyebilirim. Böylece maliyetler minimize edilmiş ve kullanıcıya en uygun fiyatlar ile karşılarına çıkmaktadır.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Daha önce de bahsettiğim gibi 2023 hedefleri arasında enerji tüketiminin % 5’ ini yenilenebilir enerjiden sağlamak gibi bir hedefimiz var. Bu hedefe ulaşmak için tüm özel ve kamu kuruluşlarının taşın altına elini sokmalı ve bitmek bilmeyen enerjinin tadını çıkarmalıyız. Kullanımı yaygınlaştırmak için örnek tesisler kurulmalı ve halkımızın Güneş Enerjisine olan güvenini pekiştirmeliyiz.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “Solarex Istanbul fuarına yıllardır hem

ziyaretçi hem de katılımcı olarak takip etmekteyiz. Sektördeki önemli fuarlardan biri olduğu kanıksanmış ve topluma kendini kabul ettirmiştir. Bu organizasyon sayesinde yeni teknolojiler ve yeni ürünler sergilenmekte, firmalar kendi aralarında fikir alış-verişleri yapmakta ve halkın son teknoloji olarak üretilen ürünlere ulaşması sağlanmaktadır. Solarex 2014’te tüm ziyaretçilerimize mümkün olduğu kadar sistemleri ve ürünleri tanıtacak ve onlara teknolojiler hakkında bilgiler vermekten zevk alacağız.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Buradan tüm okuyuculara ve sektör temsilcilerine mesajım; inancınızı kaybetmeyin, enerjinizi kaybetmeyin. Yenilenebilir enerji yarınlar için umut, çevremiz için dosttur. Bu farkındalık ile çalışmalarımıza devam edeceğiz.”

Mart - Nisan 2014

101

ESİS Enerji sektörde büyümeye devam ediyor Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı alanında faaliyet gösteren firmalara ürün ve teknoloji konusunda destek veren ESİS Enerji, Ongrid ürün yelpazesini 250kW’a kadar büyüterek Santral İnvertör pazarında da yer edinmeyi hedefliyor

ESİS Enerji Satış ve Pazarlama Müdürü Mustafa Bıyık

Çok geniş bir yelpazede Güç Elektroniği ürünlerini uygun koşullarda tasarlamaya, üretmeye ve ithal etmeye devam eden ESİS Enerji, savunma sanayimizde stratejik öneme sahip güç sistemlerini üretiyor, güneş enerjisinden beslenen yüksek verimli İnvertörlerin tasarımlarını ve üretimlerini yapıyor. Üniversiteler, TÜBİTAK ve KOSGEB ile beraber her yıl birkaç projeye başlayarak sonuçlandırdıklarını belirten ESİS Enerji Satış ve Pazarlama Müdürü Mustafa Bıyık; “Konusunda uzman ve seçkin çalışanlarımızla sizlerin ihtiyaçlarında her aşamada yanınızdayız. Cihaz belirlerken şartlarınızı oluşturma aşamasında destek vermeye başlıyoruz, tasarım sürecinde isteklerinizi göz önüne alıyoruz ve yüksek kalite standartlarında üretim yaparak sizlerin hizmetine sunuyoruz” dedi. Yenilenebilir enerji pazarına ‘Yerli Malı’ sertifikasına sahip İnvertörler sunan ESİS Enerji, bu alanda tamamen Türk mühendis ve işçilerinin ürünü olan İnvertörleri ‘Ongrid ve Offgrid’ olarak 2 ayrı tipte tasarlayarak pazara sunduklarını söyleyen ESİS Enerji Satış ve Pazarlama Müdürü Mustafa Bıyık’tan ESİS Enerji’nin çalışmaları hakkında bilgi aldık.

ESİS Enerji’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “ESİS Enerji olarak yenilenebilir enerji pazarına ‘Yerli Malı’ sertifikasına sahip İnvertör sunmaktayız. Tamamen Türk mühendis ve işçisinin ürünü olan

102

Mart - Nisan 2014

İnvertörlerimizi Ongrid ve Offgrid olarak 2 ayrı tipte tasarlanmakta ve üretilmektedir. Ongrid İnvertörümüz şebeke bağlantılı olup 1 ila 60kW arasında çeşitli güç seçeneklerine sahiptir. 2 Kısım cihazlarımız Offgrid İnvertör olup direkt yüke bağlantı yapılan ve sistemde aküde olan invertörlerimizdir. Yine Solar sistemlerde kullanılan çeşitli Ah’lerdeki aküleri de pazara sunmaktayız.”

ESİS Enerji 2013 yılını nasıl geçirdi? Ayrıca 2014 yılı çalışmaları ne yönde ilerliyor?

“2013 yılı Invertörlerimizin test aşamalarını tamamladığı bir yıl oldu. 2014’de Ongrid ELIT G serisi Invertörlerimizin pazarda yerli İnvertör arayışında olan müşterilerin ilk tercihi olacağını ön görüyoruz.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa vadede amacımız pazarda bulunan 60 kW’a kadar olan İnvertörlerimizi yaygınlaştırmak ve devletimizin sunduğu yerli ürün kullanım teşvikinden müşterilerimizi yararlandırmaktır. Yine aynı şekilde Solar marketin mevcut olduğu başta Avrupa ülkeleri ve Afrika’ya ihracat hedeflemekteyiz. Uzun vadede Ongrid ürün yelpazemiz 250kW’a kadar büyüterek Santral İnvertör pazarında da yer edinmektir.”

“Her geçen gün konunun önemi daha çok anlaşılıyor hem devletler hem de bireyler bu enerji çeşidine yatırım yapıyorlar. Türkiye sektöre geç başladı, dünya güneşten elektrik üretiminde henüz çok gerilerdeyiz.

Son yılda hem özel hem de kamuda açılan ihalelere önümüzdeki günlerin daha da hareketleneceğini gösteriyor. Biz sektörün geleceğinden umutluyuz.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Özelde Invertörlerimiz dünya standartları aşan özelliklere sahip olup üretiminde en güncel teknolojiler kullanılmaktadır. İnvertörümüz içinde verimi yükseltmek için kullandığımız teknolojiyi patent ile koruma altına aldık. Yeni teknolojiler sayesinde verimleri artan İnvertörlere ödenen ücretler daha kısa zamanda kendisini amorti etmektedir. % 99’a ulaşan İnvertör verimleri bu konuda en üst seviye olup önümüzdeki günlerde daha küçük hacimli İnvertörler üzerinde çalışmalarımız devam edecektir.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Devletin verdiği teşvikler artırılmalı, eksik çıkan yönetmelikler tamamlanmalı ve kullanıcının başvuru sürecindeki bürokrasi en aza indirilmelidir. Geldiğimiz noktada henüz bu aşamada değiliz.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “3 yıldır düzenli katıldığımız bu fuardan yerli ve yabancı birçok yeni müşteriye ulaşacağımızı düşünüyoruz. Fuarda özellikle ‘Türk Malı’ vurgusunu öne çıkaracağız.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Sektör taraflarına sabır diliyorum. ESİS olarak bıkmadan tüm zorluklara rağmen sektöre yatırımlarımız sürecektir.”

Empa Enerji çözüm önerileri ile ön plana çıkıyor Mevcut pazara uygun olan ürünleri ekonomik şartlarda pazara sunmanın yanı sıra inovasyona önem veren yapısı ile dikkat çeken Empa Enerji, yenilikçi ürünlerle müşterilerine yön veren çözümler sunuyor LED Aydınlatma Teknolojileri ve Fotovoltaik Endüstrisi’nde faaliyet gösteren yerli firmalara dünyanın önemli markalarının distribütörlüğünde tedarik hizmeti sunan Empa Enerji, mevcut tedarikçileri yanında yeni üreticileri de portföyüne katarak, pazara kaliteli ve yenilikçi ürünler sunuyor. Kısa vadede aydınlatma tarafında olduğu gibi fotovoltaik tarafında da kabul gören ve tercih edilen bir tedarikçi haline gelmeyi hedefleyen Empa Enerji, uzun vadede ise tam bir solar market haline gelmeyi hedefliyor. Solarex 2014’te bu yıl yabancı bir tedarikçisi birlikte bulunacaklarını ve ziyaretçilere gerek bilgilendirme gerekse projelerinde çözüm ortağı olabilmek adına hizmetler sunacaklarını belirten Empa Enerji İş Geliştirme Müdürü Okan

104

Mart - Nisan 2014

Uykan’dan faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

Empa Enerji’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Empa Enerji olarak 2013 yılı Nisan ayından bu güne LED Aydınlatma Teknolojileri ve Fotovoltaik Endüstrisi’nde faaliyet gösteren yerli firmalara dünyanın önemli markalarının distribütörlüğünde tedarik hizmeti sunmaktayız. Mevcut pazara uygun ürünleri uygun şartlarda ve gereken zamanında sunmanın yanı sıra inovasyona önem veren yapımız sayesinde yenilikçi ürünlerle müşterilerimize yön veren çözümler sunmaktayız.”

Empa Enerji olarak 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “Geçtiğimiz yıl beklentilerimiz dahilinde gerçekleşti. LED Aydınlatma tarafında yerimizi sağlamlaştırıp pazar payımızı artırmanın yanında fotovoltaik sektöründe ortaya attığımız salt tedarikçi-teknik distribütör kimliğiyle pazardaki bir açığı kapatmış olduk. Bu yılın fotovoltaik sektörü için ivmelenmeyle geçeceği inancını korumaktayız. Çalışmalarımız mevcut kimliğimizi koruyarak, stoğumuzdan ülke geneline hizmet sunabilen bir tedarikçi haline gelme çerçevesinde büyüme üzerine olacaktır.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa vadedeki hedefimiz aydınlatma tarafında olduğu gibi fotovoltaik tarafında da kabul gören ve tercih edilen bir tedarikçi haline gelmektir. Uzun vadede ise hedefimiz tam bir solar market haline gelmektir.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Dünyada pazar geçtiğimiz yıl itibariyle üretimin dışında kurulumda da Avrupa sınırlarını aştı ve bu bizi de etkiledi. Türkiye bir yandan üretimde de yol alırken diğer yandan verilen teşviklerle cazibe merkezi haline gelmeye başladı. Türkiye özellikle rüzgâr enerjisinde önemli tecrübeler edindi ve bunu güneş enerjisine de taşıdı. Yasal mevzuatın düzenlenmesi ve birçok pürüzün giderilmesiyle de artık sektör önünü görür hale geldi. Bu süreç uzun ve sancılıydı, fakat önümüzdeki yıllarda Türkiye güneş enerjisi sektöründe hak ettiği üst sıralarda yer alacaktır diye düşünüyorum.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Zaten yüksek teknolojili olan bu ürünlerin Ar-Ge faaliyetleri gerek ülkemizde gerekse diğer ülkelerde uzunca yıllardır yapılmakta olup 2000’li yıllarda ise bu ürünlerin ticarileşmesiyle ürün çeşitliliği, kalitesi ve dizaynı yüksek bir ivme kazanmıştır ve

maliyetler son yıllarda büyük bir düşüş göstermiştir. Solar sistemlerin en önemli özelliği güvenilir ve uzun ömürlü olmasıyla birlikte çevreci olmasıdır. Artık ürün bazında % 80 geri dönüşümü reel olarak da gerçekleşen bu sistemler; bizlere çevreye duyarlı, lokal ve bağımsız enerji konseptini sunmaktadır. Ve yakın gelecekte tamamen kendi kendine yetebilen enerjiyi üreten ve hatta depolayıp istediği zaman da şebekeye satabilen yeşil enerjili evlerde yaşıyor olmamız kuvvetle muhtemeldir.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Kamu ihalelerinin bu yıl ivme kazanmasıyla sektör hareketlendi. Ve artık özel sektör de destek vermeye başladı. Özellikle gündüz enerji tüketiminin fazla olduğu birçok yapının mevcut çatılarının bu sistemler için değerlendirilmesi için ek teşvikler sunulabilir. Bunun yanında enerji verimliliği ve çevreye duyarlılık bilincinin artırılmasına yönelik çalışmalar artırılmalıdır. Ayrıca sektörün diğer bir eksiği de kalifiye elemanın çok kısıtlı olmasıdır. Okullarda bu alana yönelik dersler yalnızca üniversite eğitimi süresince kısıtlı olarak verildiğinden ara eleman açığının meslek liselerince kapatılması en uygun çözüm olacaktır.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “Fuar sektörün önde gelen oyuncularını bir arada toplaması açısından önemli bir misyona sahiptir ve artık pazara yön veren kimliğini de barındırmaktadır. Bu yıl yabancı

Empa Enerji İş Geliştirme Müdürü Okan Uykan

bir tedarikçimizle birlikte bulunacağız. Standa gelen tüm ziyaretçilerimize gerek bilgilendirme, gerekse projelerinde çözüm ortağı olabilmek adına hizmet sunacağız.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Toplamda 600 MW kurulumundaki lisanslı projelerin verileceği önümüzdeki kısa dönemde yeni bir heyecan daha yaşayacak olan sektörümüzü güneşli günlerin beklediğini düşünüyorum.”

Mart - Nisan 2014

105

Asunim Türkiye Şanlıurfa’da ilk güneş enerjisi santralini devreye aldı Asunim Şanlıurfa’nın Göbekli Köyü’nde 250kWp’lik güce sahip ‘bölgenin ilk güneş enerjisi santrali’nin kurulumu tamamlandı ve TEDAŞ tarafından geçici kabul işlemleri yapıldı

ODAŞ Enerji A.Ş.nin Şanlıurfa doğal gaz santralinin hemen arkasında bulunan alanda yer alan 250 kWp gücündeki bölgenin ilk güneş enerjisi santralinin devreye alım işlemleri tamamlandı ve sistemin geçici kabulü TEDAŞ tarafından yapıldı. Devreye alım işlemleri; dünya çapında 165MW’a varan referans sahibi GROUPO ASUNIM’in bünyesinde, 2012 yılında Ankara’da kurulan Asunim Türkiye tarafından başarıyla gerçekleştirildi.

ŞANLIURFA’NIN İLK GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ ODAŞ Enerji gibi İstanbul borsasında işlem gören ve yaptığı atılımlarla enerji sektöründe örnek teşkil eden bir kuruluşun, bu projede Asunim’i seçmesinden dolayı memnuniyetini dile getiren Asunim Türkiye Genel Müdürü Umut Gürbüz sözlerine şöyle devam etti: ‘İlklere imza atmayı ilke edinen bir şirket olarak; Türkiye’nin en büyük çatı üzerine kurulu güneş enerjisi santralini Adana’da devreye aldıktan sonra, Şanlıurfa’nın da ilk güneş enerjisi santralini devreye almanın

106

Mart - Nisan 2014

mutluluğunu yaşamaktayız. Şanlıurfa gibi güneşlenme potansiyeli son derece yüksek olan bir ilimizde; bu tip projelerin hayata geçirilmesi, sektörümüzün geleceği ve yatırımcıların bilinçlendirilmesi açısından çok önemlidir. Özellikle doğu illerimizde son yıllarda yaşanan kalkınmaya paralel olarak, yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık verilmesinin hayati önem taşıdığını düşünüyoruz. Devreye alımı tamamlanan bu projenin, Urfa bölgesi güneş enerjisi potansiyelini ortaya çıkarmada önemli bir örnek teşkil edeceğine inanıyoruz.”

“ZORLU HAVA KOŞULLLARINDA KESİNTİSİZ KURULDU” Umut Gürbüz ‘Son derece zorlu hava koşullarına rağmen kurulumu hiç aksatılmadan tamamlanan sistemde, son teknoloji ürünü 1000 adet CSUN marka güneş paneli ve 15 adet SMA marka inverter kullanılmıştır. Sistem, yılda yaklaşık olarak 357 bin kg’lık karbondioksit gazı salınımını önleyecek ve iletişim ekipmanları ile anlık olarak uzaktan izlenebilecektir.

Sistemin kullanım ömrü olan 30 senenin sonunda, yaklaşık olarak 1.05 milyon euroluk elektrik tasarrufu sağlanacak ve ülkemiz ekonomisine oldukça büyük katkı sağlanacaktır” şeklinde konuştu.

GRUPO ASUNIM Grupo Asunim farklı pazarlarda güneş enerjisi alanında faaliyet gösteren birden fazla şirketin birleşmesi ile kurulmuştur. Asunim fotovoltaik güneş enerjisi alanında uzman olup; 2005 yılından bu yana uluslararası düzeyde EPC, (anahtar teslimi sistem kurulumu) proje geliştirme, danışmanlık ve distribütörlük hizmetleri vermektedir. Grupo Asunim Portekiz, İspanya, İngiltere, Türkiye, Şili ve Güney Afrikadaki ofisleri ile yukarıdaki alanlarda hizmet vermektedir. Dünya çapında 165MW ‘lara varan referansları ve uluslararası düzeyde sahip olduğu tecrübeli kadro ile Asunim, güncel ve gelecekte ortaya çıkacak enerji ihtiyacını güneş enerjisi ile en verimli şekilde karşılamayı hedefliyor.

Asunim Türkiye 2014’te de kurulumlara son sürat devam edecek 2013’de olduğu gibi 2014 senesinde de kurulumlara son sürat devam edeceklerini belirten Asunim Türkiye Genel Müdürü Umut Gürbüz; “Kaliteden ve titizlikten ödün vermeden, artan hacmimiz ve üreticiler ile yaptığımız global anlaşmalar sonucunda, maliyet düşürmeye ve yatırımcılarımıza daha cazip geri dönüşüm süreleri sunmaya odaklanmış durumdayız” dedi faaliyet gösteren bir EPC şirketidir. Ülkemizde çok yeni olan fotovoltaik güneş enerjisi sektöründe, engin tecrübelere sahip uluslararası bir şirket olarak, global ağımızın bize kazandırdığı katma değeri ve Türkiye’de yerleşik olmamızın getirdiği avantajları yatırımcılara sunmaktayız. Güneş enerjisi sistemleri gibi uzun yıllar çalışması planlanan santrallerde, tecrübe eksikliğinden kaynaklanan küçük hataların orta-uzun vadede son derece olumsuz, ciddi sonuçlara yol açacağını hep dile getirdik. Teknik yeterliliğin ve saha tecrübesinin kısıtlı olduğu ülkemizde; Asunim olarak; tecrübeli mühendislik, kalifiye saha ekibimiz, son teknoloji ve seçkin ürünler ile yatırımcılarımızın üretim beklentilerini karşılayacak ve kötü sürprizler yaşamayacakları garantili sistemler sunuyoruz.”

2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak?

Asunim Türkiye’ 2005 senesinden bu yana, güneş enerjisi sektöründe faaliyet gösteren Grupo Asunim’in Türkiye’deki faaliyetlerini yürütüyor. Sadece ve sadece güneş enerjisine odaklanan bir kuruluş olarak, bu alanda uzmanlaşmış olan şirket, güneş enerjisi sistemlerinin projelendirilmesi, anahtar teslim kurulumu ve ürün tedariki konularında faaliyet gösteren bir EPC şirketi olarak sektördeki ilerlemesini devam ettiriyor. Teknik yeterliliğin ve saha tecrübesinin kısıtlı olduğu ülkemizde; Asunim olarak; tecrübeli mühendislik, kalifiye saha ekibimiz, son teknoloji ve seçkin ürünler ile yatırımcılarımızın üretim beklentilerini karşılayacak ve kötü sürprizler yaşamayacakları garantili sistemler

108

Mart - Nisan 2014

sunduklarını söyleyen Asunim Türkiye Genel Müdürü Umut Gürbüz’den faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

Asunim Türkiye’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “ ‘Asunim Türkiye’ olarak 2005 senesinden bu yana, güneş enerjisi sektöründe faaliyet gösteren Grupo Asunim’in Türkiye’deki faaliyetlerini yürütmekteyiz. Sadece ve sadece güneş enerjisine odaklanan bir kuruluş olarak, bu alanda uzmanlaşmış durumdayız. Şirketimiz; güneş enerjisi sistemlerinin projelendirilmesi, anahtar teslim kurulumu ve ürün tedariki konularında

“2013 senesini, son derece tatmin edici bir pazar payı ile tamamladık ve 2014 yılına, yılın ilk çeyreğinde imzalamış olduğumuz kontratlar ile başladık. 2013 senesinin Temmuz ayında Kıvanç Tekstil’e teslim ettiğimiz, üretilen elektriğin tamamının öz tüketim olarak kullanıldığı; Adana’da bulunan Türkiye’nin en büyük çatı üzeri güneş enerjisi sistemi, yaklaşık olarak 8 aydır, beklenenin üzerinde sağladığı üretim değerleri ile ülkemiz için önemli bir referans teşkil etmektedir. Yine 2013 senesinin Aralık ayında Odaş Enerji için devreye alıp teslim ettiğimiz, Şanlıurfa’da bulunan ‘güneş tarlası’ yüksek üretim değerleri ile dikkat çekmektedir ve bölge için bir ilk olma özelliğini taşımaktadır. 2014 senesinde; kaliteden ve titizlikten ödün vermeden, artan hacmimiz ve üreticiler ile yaptığımız global anlaşmalar sonucunda, maliyet düşürmeye ve yatırımcılarımıza daha cazip geri dönüşüm süreleri sunmaya odaklanmış durumdayız. 2013’de olduğu

gibi 2014 senesinde de kurulumlarımıza son sürat devam edeceğiz. Önümüzdeki aylardada kurrulumlarına başlayacagımız sistemleri duyurmaya devam edecegiz. Önümüzdeki aylarda; Adıyaman’a 1MW gücündeki güneş enerjisi sisteminin kurulumuna, ardından da Ankara il sınırları içerisinde yine 1MW’lık güneş tarlası kurulumuna başlayacağız. 2014 senesinde dünya üzerinde rekor kurulum hacmi beklemekteyiz. Bu da 2014 senesinin hem bizler hem de güneş enerjisi camiası için son derece yoğun geçeceğine işaret ediyor.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Bildiğiniz üzere Asunim olarak önde gelen bir EPC şirketi olmamızın yanı sıra, Türkiye’de güneş enerjisi alanında kendi yatırımlarımız da bulunmakta. İştirakimiz ‘Solentegre’ aracılığı ile yaptığımız 8MW’lık lisans başvurumuz EPDK tarafından kabul edilmiş durumda. Bunun yanında lisanssız üretim kapsamında da çeşitli ortaklıklarımız ve başvurularımız bulunmakta. Bu da kuşkusuz, yaptığımız işe olan güvenimizi ve Türkiye’de bu sektöre olan inancımızı ortaya koymakta. Öz tüketimin gerekliliğine ve sürdürülebilirliğine inanan ve bu konuda Avrupa’daki teknolojik yenilikleri son derece yakından takip eden bir grup olarak; endüstriyel çatı sistemlerine odaklanmış olmakla birlikte, lisans başvurusu kabul edilmiş birçok grup ile de yoğun temaslarımız devam etmektedir.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Bahsetmiş olduğum gibi, güneş enerjisinin geleceği öz tüketime doğru kaymakta. Avrupa’da, ‘zero injection’ olarak adlandırdığımız; şebekeye elektrik aktarmadan, üretimin tümünü kaynağında tüketen sistemler kurulmaya başlanmıştır. Asunim olarak, Portekiz’in ilk ‘zero injection’ sistemini devreye almış ve bu sistemlerden 2 ay içerisinde 3 adet kurarak bu teknoloji devriminde ne kadar büyük aktif rol oynadığımızı ortaya koymuş olduk. Bu sistemleri Avrupa’daki ofislerimizden gerçekleştireceğimiz ‘knowhow’ transferi ile yakında Türkiye’de de kurmaya başlayacağız. Elektrik Depolama sistemleri ile ilgili de son yıllarda heyecan verici gelişmeler yaşanmakta. Depolama sistemleri, güneş enerjisinin ‘main stream’ olarak adlandırdığımız ana elektrik üretim kanalları arasına girmesindeki en büyük engel olarak görülmektedir ve bu engelin yakın bir zamanda aşılacağına inanıyoruz. Avrupa’da PV sektörü, değişimine ‘feed in tariff’ diye adlandırdığımız teşvikli tarifeler ile başlamıştır ve evsel sistemler ile tamamlayacaktır. Türkiye, bu atılımda son derece geç kalmış bulunmaktadır. Bu gecikmeden kaynaklanan birçok

Asunim Türkiye Genel Müdürü Umut Gürbüz

dezavantajın yanında, sistem fiyatlarında son yıllarda yaşanan sert düşüş, avantaj olarak karşımıza çıkmakta. Türkiye bu değişime, endüstriyel öz tüketim sistemleri ile başlayıp, Avrupa gibi, evsel sistemler ile tamamlayacaktır. Sanayicimizin bu fırsatı iyi değerlendirmesi; enerji maliyetlerini güneş enerjisi sayesinde 25 yıl boyunca sabitlemesi ve bu avantajı maliyetlerine yansıtması hem kendisi hem ülkemiz için gerekli görünüyor.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Güneş enerjisi sistemleri, ana elektrik üretim kanallarından biri olmaya çok yakın. Fotovoltaik güneş enerjisi (PV), artık yeni bir teknoloji olmaktan çıkmış, endüstriyel dönüşümünü tamamlamış ve kendi ayakları üzerinde duran, kırılganlıktan uzak, sağlam temellere dayanan bir sektör haline gelmiştir. PV’nin en büyük avantajı, merkezi sistemlere alternatif teşkil etmesidir. İstediğimiz yere, güncel elektrik ihtiyacı kadar, istediğimiz süre ile kurabileceğimiz, bizlere enerji bağımsızlığımızı sağlayan sistemlerdir. Girdi maliyetleri ve bu maliyetler ile elde edeceğimiz çıktı bellidir; bu da finansal istikrarı beraberinde getirmektedir. Şu an itibari ile tüm dünyada üretilen elektriğin sadece % 0,5’i PV ile üretilmektedir. PV’nin tüm yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrikteki payı da % 2,5’lardadır. Bu veriler ışığında, sektörümüzün büyüme potansiyeli ile ilgili yorumları sizlere bırakıyorum.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Güneş enerjisi sistemlerinin kullanımının yaygınlaştırılmasının yolu, bürokratik sürecin sadeleştirilmesi ve kolaylaştırılmasından geçmektedir. Çatısındaki 10 adet güneş

paneli ile elektrik üretmek isteyen bir hane ile 4000 adet güneş paneli ile üretim gerçekleştirmek isteyen bir yatırımcı, aynı bürokratik süreçten geçmektedir. Her ne kadar 11kWp altı sistemlerin onay süreci kolaylaştırılmış olsa da maalesef yeterli değildir.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “Solarex fuarı güneş enerjisi alanında ülkemizde gerçekleştirilen en önemli etkinliklerden bir tanesidir. Grup olarak bu fuara 5.kez katılım sağlamaktayız. Önceki katılımlarımızda olduğu gibi, bu sene de sektör paydaşlarımız ile bir araya gelecek olmanın heyecanı içindeyiz. Türkiye’deki ekibimizin yanı sıra, Avrupa’daki ekibimizden de gelecek olan takım arkadaşlarımız ile tam kadro standımızda değerli yatırımcı dostlarımızla birlikte olacağız.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Ülkemiz Avrupa’nın güneşlenme potansiyeli en yüksek ülkelerinden biridir. En düşük güneş alan ilimiz bile, birçok Avrupa ülkesinden daha fazla güneşlenme sürelerine, üretim potansiyeline sahiptir. Bu, ülkemiz için çok büyük bir lütuf ve şanstır. Bu şansı avantaja çevirmek, sağlıklı gelişen ve sürdürülebilir büyüme gösteren bir güneş enerjisi sektörüne sahip olmak hepimizin elinde. Bu yolda, son kullanıcının doğru bilgilendirilmesi, gençlerimize bu bilincin aşılanması ve en önemlisi sektörümüzün istikrarını sağlayacak, uzun yıllar boyunca beklenen verimlilik ile çalışabilen sistemlerin ülkemize kazandırılması çok önemlidir. Bu konuda yatırımcısından kurulumcusuna, üreticisinden öğretim görevlisine kadar ilgili hepimize büyük bir sorumluluk düΩmektedir.”

Mart - Nisan 2014

109

Elektrik üretimi çatıda Enerjiye olan ihtiyacın artması ve ortaya çıkan çevresel sorunlar yenilenebilir enerji kaynaklarının önemini her geçen gün artırıyor Dünyada temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarının daha verimli kullanılabilmesi için yeni teknolojilerin üretim süreci giderek hız kazanırken, ülkemizde rüzgâr ve güneş gibi yenilenebilir kaynaklarından enerji üretimi için ortam oluşturuluyor. Enerji Piyasası Denetleme Kurumu (EPDK), 2011 yılında çıkardığı yönetmelikle lisans

110

Mart - Nisan 2014

almadan ev, işyeri, site gibi alanlarda kendi elektriğini üretmek isteyenlerin önündeki engelleri kaldırdı. Yönetmeliğe göre elektrik abonesi olan herkes evinin çatısında ya da bahçesinde kuracağı güneş enerjisi panelleri ile ihtiyacı olan enerjiyi üretebilecek hatta ihtiyaç fazlası elektriği sisteme satarak para kazanabilecek.

YENİLENEBİLİR KAYNAKLAR ZORUNLULUK OLDU Konuyla ilgili açıklama yapan Yaşar Üniversitesi Bina Enerji Yöneticisi ve Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd.Doç. Dr. Hacer Şekerci, yenilenebilir enerjiye olan ilginin her geçen gün arttığını belirterek şunları söyledi: “Artan

Yaşar Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç. Dr. Hacer Şekerci

nüfus ve bu artışla birlikte büyüyen sanayinin enerjiye olan ihtiyacı sürekli artıyor. Bu artışla birlikte fosil enerji kaynaklarımızda hızla tükeniyor. Bu nedenle yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak bir zorunluluk haline geldi. Ülkemizde de bu alanda umut verici gelişmeler söz konusu. Özellikle son yıllarda çıkarılan kanun ve yönetmeliklerle yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi teşvik ediliyor.”

ÇATI VE BAHÇEDE ELEKTRİK ÜRETMEK MÜMKÜN Yaşar Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç. Dr. Hacer Şekerci, evlerin çatılarında güneş enerjisi ile elektrik üretiminin mümkün olduğunu belirterek lisansız elektrik üretimi sayesinde vatandaşların kendi enerji ihtiyaçlarını karşılayabilmelerinin yanı sıra ihtiyaç fazlası elektriği satarak her ay yaklaşık bin lira tasarruf edebileceklerini söyledi. Şekerci, 350 metrekare çatı alanı olan 16 daireli bir binaya elektrik üretimi

için güneş enerji panelleri yerleştirildiğini düşünürsek bu binada bulunan her bir dairenin günlük elektrik ihtiyacı 10 kwh, elektrik tüketimi ve ihtiyaç fazlası enerjinin sisteme aktarılmasıyla hak edilen ücretin birlikte hesaplandığında yaklaşık 1.000 lira tasarruf sağlanabildiğini anlattı. Sistemden elde edilen tasarruf göz önüne alındığında konuya ilginin de arttığını gördüklerini anlatan Şekerci, sözlerini şöyle sürdürdü: “Lisanssız Elektrik Üretimi Derneği’nin açıkladığı rakamlara göre, lisansız elektrik üretimi için 2014 Şubat ayı itibariyle toplam 1642 başvuru yapıldı. Sistemi kurabilmek için aranan tek şart sadece elektrik abonesi olmak.”

ÇEVRECİ ÇÖZÜM Lisanssız elektrik üretiminin temiz ve çevreci bir çözüm olduğunun altını çizen Yrd.Doç. Dr. Hacer Şekerci, Türkiye’nin güneş enerji potansiyeline dikkat çekerek, bir yılda 350 metrekare alanda güneş enerjisiyle

üretilen elektriğin yaklaşık 10 ton petrol yakımıyla elde edilebileceğini söyledi. Küresel ısınmayla birlikte kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya olduğumuzu belirten Şekerci, sözlerine şöyle devam etti: “Bu anlamda lisanssız elektrik üretimini çözüm olarak kabul edebiliriz. İnsanların evlerinin çatılarında ürettikleri elektrik kirlenen doğayı kurtarmanın anahtarı olabilir. Bir evin çatısında bir yılda ürettiğimiz elektriği yaklaşık 10 ton petrol yakarak üretebiliyoruz. Bu enerjiyi üretmek için kullandığımız fosil yakıtların çevreye olan yıkıcı etkisi tartışılamaz bir gerçek. Bu nedenle güneş enerjisine dayalı bu tip sistemleri yaygınlaştırmak zorundayız. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde bu alanda kullanılan teknolojinin gelişeceğini ve sistemlerde kullanılan panellerin yerli üretiminin artmasıyla birlikte maliyetlerin daha da düşeceğini düşünüyorum. Önümüzdeki günlerde evlerin çatılarında daha fazla lisanssız elektrik üretim tesisi görebiliriz.”

KENDİ ELEKTRİĞİNİZİ NASIL ÜRETİRSİNİZ? “Elektrik aboneliğiniz varsa, lisanssız elektrik üretim tesisi kurmak için bulunduğunuz bölgedeki elektrik dağıtım şirketine başvurmanız yeterli. Başvuruyu yaptıktan sonra dağıtım şirketi, kuracağınız tesisin trafoya bağlanma şartlarını değerlendirip karar veriyor. Proje hazırlanıp TEDAŞ onayı aldıktan sonra tesis kurulum süreci başlar. İşin yasal prosedürü tamamlandıktan sonra da tesisiniz işletmeye açılır. Çift taraflı bir sayaçla hem tükettiğiniz hem de şebekeye verdiğiniz elektrik aylık olarak ölçülür. Tüketiminizden fazlasının parasal karşılığı, piyasada yenilenebilir enerjiye verilen alım fiyatı üzerinden hesabınıza nakit olarak yatar.”

Mart - Nisan 2014

111

Solarturk Enerji’den Avrupa’ya 50 mw Solar panel satış antlaşması

SolarTurk Enerji 2014’te büyüme ivmesini yukarılara taşıyacak 2014’te büyümesini hızlandıracak olan SolarTurk Enerji, üretim kapasitesinde artırıma giderek sektörün kaliteli panel ihtiyacını en iyi şekilde karşılamayı hedefliyor 2008 yılında marka tescili ile yola çıkılan, 2009 yılında şirketleşen SolarTurk Enerji, iki yıllık araştırma sonunda 60MW kapasiteli solar modül tesisini kurma kararı alarak, 2012 yılının sonlarına doğru montajını bitirmiş ve üretime başlamıştır. Bu anlamda, Gaziantep’te kurulan ve Türkiye’de ilk güneş enerjisi paneli üretimine başlayan SolarTurk Enerji, Avrupa standartlarına uygun kalitede ve TÜV sertifikasyonuna sahip güneş panelleri üreterek, sektörde önemli bir yer edinmiş durumda. SolarTurk’ün güneş enerjisiyle ilgili öncelikli hedefi PV güneş paneli üretimidir. Bu alanda gerekli ekipmanlar, çalışmalar ve öngörüler hazırlanarak, 2013’ün ilk aylarında üretime başlamıştır. Üretim merkezi olarak Türkiye’nin

112

Mart - Nisan 2014

Endüstri ve Sanayi merkezi olan Gaziantep burada hedef olarak seçilmiştir. Bu bağlamda Türkiye de güneş enerjisi üretim sektöründe ulusal ve global iş ortaklarıyla birlikte büyümeyi hedefleyen Solarturk, bu sektörde 5 yıl içerisinde 300 MW Güneş Paneli, Güneş modülleri için gerekli olan hücre üretimini ve 100 MW gücünde güneş tarlası proje uygulamasını yapmayı planlamaktadır. Hedefimiz 2014 yılı içinde 140 MW PV modül kapasitesine ulaşarak 2013 yılında 50 milyon dolar 2014 yılında ise 100 milyon dolar ihracat yapmaktır diyen SolarTurk Enerji Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Osman Özberk’ten yaptıkları başarılı çalışmalar hakkında bilgi aldık.

SolarTurk Enerji’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? SolarTurk Enerji olarak panellerimizi, dünyanın en önde gelen solar modül hattı üreticilerinden biri olan Alman Schmid firmasından alınan, 60MW’lık kapasiteye sahip son teknoloji robotlar vasıtasıyla üretmekteyiz. Üretim hattımızda bulunan Alman Team Technik markalı Tabber Stringer bu konuda dünya lideri olup, oluşturulan diziler kalite anlamında en yüksek seviyededir. Dizileri cam üzerine yerleştiren robotlar dünya devi ABB’den satın alınmış olup, hata konusunun azlığı konusunda

piyasa lideridir. Üretim hattımızda bulunan 3 aşamalı laminasyon makinesi homojenlik ve üretim kalitesinde çok iyi olmakla beraber laminasyon işlemini en kısa sürede tamamlamak için dizayn edilmiştir. Son aşamada ise ürettiğimiz modülleri Sun Simulator ile test etmekte ayrıca birçok üreticide bulunmayan El Tester makinesi ile de ikinci bir kontrol yapmaktayız.”

2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “Hedefimiz bu yılın içinde 140 mw pv modül kapasitesine ulaşarak 2013 yılında 50 milyon dolar 2014 yılında ise 100 milyon dolar ihracat yapmaktır. 2013 yılında yönetmelik çıkana kadar sektör olarak yavaş ilerlememize rağmen yönetmeliğin yayınlanmasından sonraki süreçte SolarTurk olarak çok hızlı bir yükselişe geçmiş bulunmaktayız. Birçok ihale ve özel işlerde aldığımız projelerin bir kısmının kurulumunu bitirmiş olup bir kısmını ise en yakın zamanda devreye alacağız. 2014 yılında da bu yükselişimizin ivmesinin daha da artıracağımıza inanıyoruz. Ülkemizde yeni gelişen solar sektöründe kullanılan hammaddelerin ve yan sanayinin gelişimine her türlü katkıları ve bilgimizi tüm yatırımcılarımızla paylaşarak ülkemiz ekonomisine katkıda bulunmaktan mutlu olacağız. Solar sektörün en önemli hammaddesi olan CELL (hücre)’ in Ülkemizde üretimi için Solartürk olarak fizibilite çalışmalarımız devam etmekte olup 2014 yılında yatırıma başlama kararındayız. Ülkemiz yatırımcılarına ve müşterilerimize kaliteli bir şekilde hizmet etmek, kurulan sistemlerin kaliteli ve sorunsuz çalışması için teknik ekiplerimizin devamlı şekilde kontrol edilerek müşteri memnuniyetini sağlamak.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “SolarTurk Enerji olarak öncelikli hedefimiz,

SolarTurk Enerji Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Osman Özberk, Hedeflerinin 2014 yılında 100 milyon dolarlık ihracat yapmak olduğunu söyledi Türkiye’nin enerji sektöründe dışa bağımlılığı azaltmak ve yerli kaynakların kullanımını artırmaktır. Daha önceki soruda da belirttiğim gibi üretim kapasitemizde de artırıma gidip sektörün kaliteli panel ihtiyacını en iyi şekilde karşılamayı hedefliyoruz. Ülkemiz yatırımcılarına ve müşterilerimize kaliteli bir şekilde hizmet etmek, kurulan sistemlerin kaliteli ve sorunsuz çalışması için teknik ekiplerimizin tarafından devamlı şekilde kontrol edilerek müşteri memnuniyetini sağlamak, en büyük sorumluluğumuz ve avantajımızdır.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji

kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Türkiye, güneş kuşağı adı verilen ve güneş enerjisinde zengin bir bölgede yer almasına rağmen, güneş enerjisinden yeteri kadar faydalanamamaktadır. Ayrıca yıllık 2640 saatlik güneşlenme kapasitesi ile güneş enerjisinden elektrik üretme potansiyeli açısından Avrupa ülkeleri arasında ikinci sıradadır. Bu kapasite yıllık 380 milyar/kWh enerji potansiyeli anlamına gelmektedir. Yalnızca güneş enerjisi için bir politika olmayıp, ülkemizdeki tüm yenilenebilir enerji kaynaklarımızın kullanılması amacıyla politikalar oluşturulmuştur. Güneş enerjisi ile ilgili yönetmeliğe göre devletin 10 yıl boyunca garanti altına alacağı birim fiyatı 13,3 dolar/cent olan alım garantisi mümkün

Mart - Nisan 2014

113

kılınmıştır. Bu da sektörde canlanmaya sebep olmuştur. Bu sebeple önümüzdeki 10 senenin güneş enerjisinin senesinin olacağı düşüncesindeyim.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Fotovoltaik sistemler olarak adlandırılan güneşten elektrik üreten bu sistemler, güneşten gelen ve foton ismini taşıyan tanecikler ile elektrik üretimini gerçekleştirir. Gün geçtikçe sürekli yeni gelişmeler yaşanan bu sektörde hücre verimlilikleri üzerinde yoğun çalışmalar da devam etmektedir. SolarTurk olarak bizde bu gelişmeleri takip edip müşterilerimize en verimli modülleri sunmaya çalışıyoruz. Bu yolda üretim hattımızda bundan böyle minimum 250Wp gücünde panel üretimi gerçekleştiriyoruz. Yapılan yasal düzenlemeler ile birlikte fabrikaların, otellerin, hastanelerin, okulların, devlet kurumlarının, benzin istasyonlarının,

114

Mart - Nisan 2014

çiftliklerin, seraların ve daha birçok alanın enerji ihtiyacı güneş enerjisi ile karşılanabilmektedir.”

“BİLGİLENDİRME SEMİNERLERİ ARTIRILMALI” Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için öncelikle bilgilendirme seminerlerini sıklaştırmalıyız. Bu konuda devletin bize sunduklarını ve yatırımcıya sağlayacağı faydaları net bir şekilde açıklamalıyız. Özellikle Batı Avrupa’nın bu konuda ne kadar ileride olduğunu, güneş açısından bonkör bir ülke olan Türkiye’de bu sistemin hem ucuz hem de temiz enerji yönünden ne kadar önemli olduğunu dile getirmeliyiz.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “Platin sponsor olduğumuz Türkiye’nin

en önemli ve Dünya’nın da önemli solar fuarı olma yolunda önemli yol kat eden Solarex’in sektörün daha iyi tanıtılması ve gelişmesi açısından çok önemli bir organizasyon olduğu aşikardır. Her sene artan bir şekilde bu işe ilgi duyanlarla bir araya gelme imkanı buluyoruz. SolarTurk olarak da her seneye daha fazla imtina göstererek hazırlanıyoruz. Bu sene yönetmeliklerinde netleşmesi ile çok daha ciddi yatırımcıların geleceğini biliyoruz. O yüzden amacımız yatırımcılara kaliteyi en cazip imkânlarla sunmaktır.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Her türlü yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılarak gelecek nesillere daha temiz yaşanabilecek bir Türkiye için, ayrıca enerjide dışa bağımlılığın minimum seviyede olduğu bir Türkiye için Kamunun, Sivil Toplum Örgütlerinin ve tüm toplumun bu konuda güç birliği içinde duyarlı olmaya çağırıyorum.”

B&W Enerji Türkiye’den anahtar teslim çözümler Güneş enerjisi santralleri için danışmanlık, proje geliştirme, ürün tedariki ve mühendislik uygulamaları konularında anahtar teslim çözümler sunduklarını belirten B&W Enerji San Ve Tic. A.Ş. Genel Müdürü Mehmet Oğuz: “Güneş enerjisi ürünleri toptan satışına yönelik çözümler sunmaya başladıklarını” söyledi 116 Mart - Nisan 2014

B&W Energy, 1998 yılında Josef Busch ve Anton Wissing tarafından Almanya Heiden şehrinde kurulmuştur. 1998 yılından bu yana Avrupa’nın birçok şehrinde 4500 fotovoltaik tesise imza atan BW Energy Yönetimi 2013 Yılında Mehmet Eresin ile ortak olarak B&W Enerji Türkiye’yi kurmuşlardır. Uluslararası tecrübeye sahip olan şirket, konusunda deneyimli, mühendislik, montaj ve yönetim kadrosu ile “Yenilenebilir Enerji” alanında faaliyetlerini devam ettirmektedir. Ülkemizin, coğrafi konumu nedeniyle sahip olduğu güneş enerjisi potansiyeli açısından birçok ülkeye göre şanslı durumda olduğunu dile getiren B&W Enerji San Ve Tic. A.Ş.

Genel Müdürü Mehmet Oğuz; “Bu alanda gerekli alt yapı oluşturularak hızla projeler hayata geçirilmeli ve sektör teşviklerle de desteklenmelidir” dedi. 2014 yılının Türkiye için güneş yılı olacağını öngördüklerini söyleyen B&W Enerji San Ve Tic. A.Ş. Genel Müdürü Mehmet Oğuz’dan faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

Firmanızın yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “2003 yılından itibaren Heiden bölgesinde

Anton Wissing ve Josef Busch B&W Energy Avrupa şirketini kurarak güneş enerjisi ve diğer temiz enerji kaynakları ile ilgilenmeye başlamıştır. Bu doğrultuda B&W Energy olarak 180 çözüm ortağımız ile birlikte hareket etmekteyiz. 2013 yılında ise Kayseri’de Mehmet Eresin’in ortaklığıyla B&W Energy Türkiye San. ve Tic. A.Ş ismiyle ayrı bir şirket olarak sektördeki yerimizi aldık. Güneş enerjisi santralleri için danışmanlık, proje geliştirme, ürün tedariki ve mühendislik uygulamaları konularında anahtar teslim çözümler sunmaktayız. Ayrıca güneş enerjisi ürünleri toptan satışına yönelik çözümler sunmaya başladık. Firmamızın

Mart - Nisan 2014 117

alındığında halen polikristal paneller ekonomik çözüm olarak görülmektedir. Depolama sistemlerinde % 0 - %100 tüketim aralığında zarar görmeden 20 yıl boyunca sorunsuz çalışabilen Vanadyum aküler üzerinde çalışılmaktadır. Güneş Enerji Santrallerinin kurulum süreleri diğer santral türlerine kıyasla oldukça kısadır. Ayrıca bakım gereksinimi yok denecek kadar azdır. Gaz, duman, toz, karbon veya kükürt gibi zararlı atıkları yoktur. Petrol kömür, bakır gibi tükenebilen hammaddeleri kullanmadığı için yakıt maliyetleri yoktur. Bunlar kullanıcılara ciddi avantajlar sağlamaktadır. Gelişen teknolojiyle orantılı olarak anahtar teslim güneş enerjisi sisteminin maliyetlerinde düşüşler görülecektir.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı?

B&W Enerji San Ve Tic. A.Ş. Genel Müdürü Mehmet Oğuz

Almanya Bankaları ile yaptığı ortak çalışma sonucunda da firmalar elektrik faturası öder gibi vadeler ile güneş enerjisi sistemine sahip olabilecek. Bu gelişmelerin sektördeki yatırımcıya çok büyük kolaylıklar sağlayacağı inancındayız.”

2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “2013 yılı güneş enerjisi sistemleri açısından maalesef kayıp yıldır. Türkiye’de teşviklerin diğer ülkelere göre düşük başlangıç yapmış olması, mevzuatlardaki belirsizlikler güneş enerjisi sektörünü olumsuz yönde etkilemiştir. Bugün itibariyle halen şebekeye bağlantı konusunda pratikte yaşanan sıkıntılar bulunmaktadır. Bununla birlikte B&W Enerji olarak 2013 yılı içerisinde Kayseri Serbest Bölgesinde bulunan Gürkan Ofis Mobilyaları çatısı üzerinde 1000 kWp santral kurulumunu tamamladık. 2014 yılının ise Türkiye için güneş yılı olacağını düşünüyoruz. 2014 yılında 1000 kW şebekeye bağlantılı proje kurulumu uygulama sayısında ciddi bir artış bekliyoruz.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Almanya ve Türkiye ortaklığımız sayesinde müşterilerimize kaliteli ürünleri, en uygun fiyatla ve daha kısa bir sürede sunma fırsatını elde ediyoruz. 2013 Mayıs ayı itibariyle de Türkiye’nin dört bir yanından gelen talepleri daha hızlı karşılamak amacıyla B&W Energy Heiden ve Kayseri ofisleri ile birlikte bölgesel olarak çalışmaya başladık. Şu anda lisanssız üretim

118

Mart - Nisan 2014

düşünen yatırımcı projelerine odaklanmış bulunmaktayız. Uzun vadede ise lisanssız üretimin yanı sıra Türkiye pazarında lisanslı projeler üzerine yoğunlaşmayı düşünüyoruz. Diğer yandan Orta Doğu ve Afrika’da ürün tedariki ve proje geliştirme üzerine çalışmalara başlamış bulunuyoruz.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Gelişmiş ülkelerde güneş enerjisi pazarı ciddi rakamlara ulaşmıştır. Diğer yandan Çin ve diğer Asya ülkeleri her pazarda olduğu gibi bu sektörde de pazar payını her geçen gün artırmaktadır. Türkiye’de ise güneş oldukça yeni ve aşırı ilginin olduğu bir sektör olarak görülmektedir. Yeni yönetmeliğin yayınlanması ile de belirsizliklerin birçoğu ortadan kalkmış ve piyasa hareket kazanmıştır. Yeni yönetmelik ile birlikte kWp ler seviyesinde konuşulan projeler MWp’ler seviyesinde konuşulmaya başlanmıştır.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Son yıllarda yapılan çalışmalarla panellerin içerisindeki hücre verimliliklerinde ciddi oranda artışlar sağlanmıştır. Bununla birlikte maliyet/performans oranı dikkate

“Yenilebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi konusunun gelişimi açısından, özellikle güneş enerjisinin, devlet tarafından daha fazla teşvik edilmesi gerekmektedir. Şu an için güneş enerjisinde kWh bazında verilen teşvik 0,133 $ ve 10 yıl ile sınırlıdır. Bu sürenin sona ermesiyle nasıl bir durumla karşılaşılacağı yatırımcılarda soru işareti oluşturmaktadır. Bu gibi belirsizliklerin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Yerel finans kuruluşlarının da güneş enerjisi sektöründe yatırımcılara gerekli kolaylıkları sağlaması ve bu konu üzerinde teşvik edici çalışmalar yapmaları gerekmektedir. B&W Enerji olarak bizim Almanya Bankaları ile yaptığımız çalışmalara benzer düşük faizli kredi paketleri sağlanmalıdır.”

Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? “Bu yıl fuarın oldukça verimli ve yoğun geçeceğini düşünüyoruz. İnsanların dikkatinin yavaşta olsa her geçen yıl daha fazla bir şekilde güneş enerjisine yönelmeye başladığını görüyoruz. Fuarı ziyaret için geleceklerin çoğunluğu sadece bilgi almak amacıyla değil aynı zamanda bireysel/ kurumsal projelerini hayata geçirmek istedikleri için fuardalar. Türkiye’nin en geniş güneş enerjisi uygulamaları ve tedarik alt yapısına sahip firması olarak biz de sektöre elimizden gelen desteği veriyoruz.”

Toparlamak gerekirse son olarak eklemek istediğiniz bir konu okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Ülkemiz, coğrafi konumu nedeniyle sahip olduğu güneş enerjisi potansiyeli açısından birçok ülkeye göre şanslı durumdadır, bununla birlikte bu kaynağından yeteri kadar faydalanmamaktadır. Gerekli alt yapı oluşturularak hızla projeler hayata geçirilmeli ve sektör teşviklerle desteklenmelidir.”

Meytek Group, “Solarex 2014’te ‘Profsolar’ markasının gücünü yansıtacak Profsolar markalı ürünleri ile yatırımcılara ve ülke ekonomisine katkı sağlamayı hedefleyen Meytek Group, Solarex 2014’te enerji verimliliği sağlayan yeşil hibrit teknolojileri ve sistemlerini tanıtacak devamlılığını korumak, düşük maliyetli, yenilikçi, yenilenebilir çözümlere ulaşmak ve bu avantajların sürdürülebilirliğini sağlamak için FOTOVOLTAİK ENERJİ’nin bir gereklilik olduğuna inanıyoruz. Anahtar Teslimi Projelerimiz arasında; Proje Planlama - Arazi kriterleri belirleme ve seçimi - Kanuni izinler ve lisans alma - Mühendislik - Kurulum İşletme - danışmanlık. Güneş Enerjisi Sistem Uygulamalarımız ise; Şebekeye bağlı sistemler- Şebekeden bağımsız sistemler - Güneş Enerjili sulama sistemleri - Güneş Enerjili soğutma depoları - GSM İstasyonları yer almaktadır.”

Meytek Group 2013 yılını nasıl geçirdi? Ayrıca Meytek Group’un 2014 yılı için çalışmaları ne yönde olacak? Meytek Group Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Yücel

Bugüne kadar her markasında ‘teknoloji’ öncüsü olma hedefini korumayı başaran Meytek Group, sektöre yön veren, yatırımcılara kazanç sağlayan projeleri ve en yeni teknolojileri ile başarısını ileriye taşıyacak çalışmalar yapmaya devam ediyor. Meytek Enerji olarak ürettikleri Profsolar PV panelleri ile 1-2 kW’tan 4050MW’a kadar kurulum yapabildiklerini söyleyen Meytek Group Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Yücel; “Sıradan güneş panellerine oranla % 20 daha fazla performans garanti veriyoruz. Sadece güneş ile bağlantılı olarak değil kapalı havalarda bile ışığı toplayan modül teknolojimizle sistem verimliliğini koruyoruz” dedi. Sektörümüze yön verecek, yatırımcılarımıza kazanç sağlayacak projelerimizle ve en yeni teknolojilerimizle var olan itibarımız yanında başarımızı ileriye taşıyacak çalışmalar yapmayı hedefliyoruz diyen Meytek Group Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Yücel’den başarılı çalışmaları hakkında bilgi aldık.

Meytek Group’un yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Meytek Group olarak güneş enerjisini

120

Mart - Nisan 2014

yaşamlara taşıyan Meytek Enerji A.Ş. isimli firmamızla ‘elektrik enerjisi’ni hayatın tam içine taşıyoruz. PROFSOLAR markamızla fotovoltaik panel üretimi gerçekleştiriyor, PV panel güneş enerji sistemlerimizle, müşteri beklentilerinin ötesinde kurulumlar gerçekleştiriyoruz. İklimsel kontrolün

“Kurulduğumuz günden bu yana enerjinin korunması ilkesiyle hareket ettiğimiz şirket misyonumuzu, her sene olduğu gibi bu sene de yeni teknoloji sistem çözümleri projelendirip üretmeye adadık. Şu anda da Antalya Burdur Yolu üzerinde kurulu LEED sertifikalı fabrikamızda yakında uluslararası standartlarla üretilecek olan ve kurulum maliyetlerini 4 yıl gibi kısa bir sürede amorti

edecek Profsolar markalı ürünlerimizle, yatırımcılarımıza ve ülke ekonomimize yüksek katkı sağlama hedefindeyiz.”

Meytek Group’un kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinden bahseder misiniz? “Meytek Group olarak bugüne kadar her markamızda “teknoloji” öncüsü olma hedefimizi koruduk. Bir de “müşteri beklentilerinin ötesinde” hizmet sunma misyonumuzla piyasanın güvenini kazandık. Bu anlamda firma olarak hep bu iki ilke üzerinden hareket etmeyi amaç edindik. Dolayısıyla gerek Ar-Ge çalışmalarımızı gerekse üretimimizi ve sistem çözümlerimizi sektör ihtiyaçlarına yönelik olarak geliştirdik. Bundan sonrasında da sektörümüze yön verecek, yatırımcılarımıza kazanç sağlayacak projelerimizle ve en yeni teknolojilerimizle var olan itibarımızı ve başarımızı ileriye taşıyacak çalışmalar yapma hedefindeyiz.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Dünyada güneş enerjisi başta olmak üzere alternatif enerji kullanımlarına yönelik çalışmalar ülkemize oranla son derece fazla. Ülkemizde ise son birkaç yıldır bu yönde hem kamusal bilinçlendirme yapılıyor hem de üreticiler teşvik ediliyor. Özellikle Türkiye’nin iklimsel özellikleri ve coğrafi konumu alternatif enerji geliştirmek anlamında son derece verimli. Güneş enerjisinden yararlanabilme potansiyeli de dünya ülkeleriyle yarışır durumda. İşte bu anlamda bizim gibi öncü üreticilerle güneş enerji sistemlerinin kullanımı konusunda bir

hareketlenme söz konusu. Özellikle turizm tesislerinin, kamu kurum ve kuruluşlarının, özel şirketlerin yıllık enerji maliyetleri hesaplandığında, güneş enerjisi kullanmanın sağlayacağı yüksek karlılık oranı da sevindirici bir şekilde bu sistem kurulumlarına yönelmeyi sağlıyor. Gelecek yıllarda güneş enerjisinin bireysel anlamda da kullanılarak çok daha yaygınlaşacağını düşünüyoruz.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Meytek Enerji olarak ürettiğimiz PROFSOLAR PV panellerimizle 1-2 kW’tan 40-50MW’a kadar kurulum yapabiliyoruz. Sıradan güneş panellerine oranla %20 daha fazla performansı garanti veriyoruz. Sadece güneş ile bağlantılı olarak değil kapalı havalarda bile ışığı toplayan modül teknolojimizle sistem verimliliğini koruyoruz. Öte yandan işletme ya da tesislerin ihtiyacını belirlediğimiz fizibilite çalışmalarımızla geliştirdiğimiz uygulama projeleri hem maliyet hem kârlılık hem de güneş

potansiyelinin değerlendirilmesi anlamında kullanıcı dostu bir performans sergilemekte. Pek tabii ki belirli koşullar altında 30 yıla kadar sistem garantisi vermemiz de sektör tarafından tercih edilirliğimizi artırmaktadır.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Türkiye’de artık devlet de alternatif enerji (hidroenerji, jeotermal, güneş, rüzgâr) kaynaklarına oldukça önem vermekte ve kısmen de olsa bu enerji kaynaklarının kullanılmasına teşvik sağlamakta. Ancak çevreyle dost ve ucuz enerji üretim miktarının artırılabilmesi için söz konusu teşviklerin artırılması gerekmektedir. Bu konuda ilgili yetkililerin öngörüleri “Yenilenebilir Enerji Kaynakları Master Planı’nın” oluşturulması, özel sektörün bu alanda yapacağı yatırımlara sübvansiyon, düşük faizli kredi, vergi iadesi ve muafiyeti gibi uygulamalar getirilmesi” çok daha doğru olur ve hız kazandıracağını düşünüyoruz.”

Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı “Solarex İstanbul”da, Profsolar markamızın gücü ile konuklarımızı ağırlayacağız. Güneş enerjisine, tükenen enerji kaynakları sorununa ciddi bir önlem olarak baktığımızdan, bu sektöre ilgi duyan pek çok temsilcinin ve yatırımcının dikkatini çekeceğimizden eminiz. Standımızda; fotovoltaik panel üretiminde sergilediğimiz yüksek performans, ihtiyaca uygun verimlilik çalışmalarımız ve panel kurulumlarımızla ne denli bir enerji tasarrufu sağlanabileceğini gözler önüne sermeyi planlıyoruz. Özel nano-teknoloji kaplamalı Profsolar’ın % 91.2 kapasiteyle 10 yıl, %80.7 performansla 30 yıl garantisi ile en büyük güvenimiz. Bunun yanı sıra, enerji verimliliği sağlayan yeşil hibrit teknolojimizi içeren sistemlerimizi de konuklarımıza sunacağız.”

Mart - Nisan 2014

121

Gest Energy çözüm odaklı çalışmaları ile ön plana çıkıyor Gest Energy Yönetim Kurulu Üyesi Erhan Güngör; “Gest Enerji olarak öncelikle yüklendiğimiz misyon yenilenebilir enerji kaynaklarını en verimli biçimde kullanarak enerji bağımsızlığı ilkesi etrafında ülke ekonomisine katkı sağlamaktır” dedi hem anahtar teslim santral kurulumu ve EPC (Mühendislik, Tedarik, Kurulum) hizmetleri vermekteyiz. Ürettiğimiz Pv Solar Panellerin performans garantisini; 10. yıl sonunda % 90 25 yıl sonunda ise % 80 olarak sunmaktayız.”

Gest Energy’nin ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz?

Gest Energy Yönetim Kurulu Üyesi Erhan Güngör

Gest Energy, efektif çözümlerle müşterilerine yenilenebilir enerji projelerinde hem üretim hem anahtar teslim santral kurulumu ve EPC (Mühendislik, Tedarik, Kurulum) hizmetleri sunuyor. Gest Energy’nin asıl hedefleri arasında en son teknolojileri takip edip, uygulamada en güvenilir platformları oluşturarak yenilenebilir enerji sektörüne hizmet sunmak. Gest Energy; Üretim, Entegrasyon, Proje Yönetimi ve tedarik konularında sunduğu çözümler ile ön plana çıktığını söyleyen Gest Energy Yönetim Kurulu Üyesi Erhan Güngör’den faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

Gest Energy’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Gestenergy olarak öncelikle yüklendiğimiz misyon yenilenebilir enerji kaynaklarını en verimli biçimde kullanarak enerji bağımsızlığı ilkesi etrafında ülke ekonomisine katkı sağlamaktır. Bu doğrultuda Gestenergy olarak cost efektif çözümlerle müşterilerimize yenilenebilir enerji projelerinde hem üretim

122

Mart - Nisan 2014

“Kendi üretimimiz olan yüksek verimli Gestenergy Solar PV panellerini monocryistal ve polycryistal modeller olarak sunmaktayız. İnvertör olarak ise Gestenergy invertörlerini ongrid ve offgrid modellerle projeler için sunmaktayız. Ayrıca kendi özel tasarımımız olan su pompası sistemlerini patentli modellerimizle müşterilerimizin ihtiyaçları doğrultusunda uygulamaktayız.”

Gest Energy 2013 yılını nasıl geçirdi? 2014 yılı için çalışmaları ne yönde olacak? “2013 yapılanma yılı olarak geçti diyebiliriz.

Solar enerji sahasındaki yeni yasaların takibi ve yeni fabrika sahasının faaliyete geçmesi müşteri pazar alt yapı çalışmaları yurt içi ve yurtdışı pazar geliştirilmesi ve bazı santrallerin devreye alınması için yürütülen çalışmalar oldu. Gestenergy’nin 2014 için hedefi ise; kendi sistemlerini en optimal hale getiren ve % 55 yerli malı kullanımı teşviki ile kaliteli ve yüksek verimli projeler üstlenen Gestenergy.

Tabi ki sektöre kattığı artı değerlerle ülke ekonomisine maksimum katkıda bulunmaktadır.”

Türkiye’ de Panel ve Hücre üretimindeki son gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz? “Kaliteli üretim ile ucuz üretim arasında bir kargaşa yaşanmaktadır. Gestenergy olarak 1.ci sınıf EU orijinli hammaddeler kullanmaktayız. Üretici sayısı artabilir ama işi kaliteli yapanlar farklılık oluşturacaktır. Bu sektöre olan güvenimiz ve inancımızdan dolayı üretim kapasitemizi, yeni kurulan 3800 m2’lik fabrikamızda, 150MW’a çıkarmak için çalışmalar son safhadadır. Yeni ikinci fabrikamızın üretim başlangıcı Mayıs -Haziran 2014 olarak öngörülmektedir.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa ve uzun vade de değişmez. Çok kaliteli bir üretim altyapımız var. Bu daha da büyüyecektir. Mevcut yıllık kapasitemiz yeni fabrikamızla 25-50 MW’tan 150 MW’a çıkacak. Bunun için tüm çalışmalarımız hazır.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Dünya çok bilinçli Türkiye ise yeni yeni konuya vakıf oluyor. Ancak yeni yasalarla belirlenen kârlı yatırımları (devletin elektrik alım garantisi. gibi) gören yatırımcı bu işi çok sıkı kovalıyor ve cazibesi arttıkça yatırım yapanların da sayısı hızla artacaktır.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor?

Soldan Sağa: Gest Energy Genel Müdürü Sabri Erdem, Gest Energy Yönetim Kurulu Başkanı Ali Güngör, Gest Energy Yönetim Kurulu Üyesi Erhan Güngör

Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Malzeme teknolojisi ilerleyen yıllarda daha da değişecek, kurulum teknolojisi de gittikçe basitleşiyor, hafifliyor. Panellerin kurulumunu insanlar çok daha basit bir şekilde, modüler eşya kurar gibi kuruyorlar, ama daha kolaylaşacak. Paneller daha hafifleyecek, verimlilikleri artacaktır.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Okullar, yeni yetişen nesil bilinçlendirilmeli. Hiç bıkmadan onlara bu çevre bilinci eğitimi verilmeli. Devlet teşviki arttırılmalı. Bakın insanlar kâr gördükleri alanlarda satın almak isterler. Çevremizde birçok

yatırımcı, devletin elektrik alım teşvikini ve mevzuatları araştırmasına ve çok istekli bir yatırımcı olmasına rağmen, konuya hâkim değil. Güneşten o kadar enerji yatırımı yapabileceğine inananlar kadar inanmayanlar hala var. Televizyonlar, nasıl kamu spotları yayınlıyorsa aynı sıklıkta insanların kafasına bunu sokmalı ve bir kamu bilinci oluşturulmalı. Bu sadece güneş enerjisi için değil. Çevreyi korumamız konusunda ki tüm başlıklar için geçerli.”

Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Türkiye için harika buluyorum. Biraz daha insanlara öğretelim. Gençlerin ve ilgilenenlerin sayısını arttıralım, teşvik ve finans ayaklarının daha da optimize edilmesi, bürokrasinin biraz daha azalması gerekiyor. Yetişmiş personel sayısını ve STK ların bu konulara ilgisini çekelim. Sadece Almanya’yı örnek almak bile bize kafi gelecektir. Alman Güneş Endüstrisi Birliği’nin (BSW) verilerine göre geçen yıl 1,3 milyon güneş enerjisi tesisatı sayesinde sekiz milyon hanenin yıllık elektrik ihtiyacı karşılandı. Böylece güneş enerjisinin elektrik üretimindeki payı bir yılda yüzde 45 oranında artmış oldu.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Kaliteli üretim, bilinçli ve eğitimli müşteri, yenilenebilir enerji’nin önünü açmış kanun ve teşvikler sektörün önünü açacaktır.”

Mart - Nisan 2014

123

Fronius‘dan yeni SnaplNverter inverter jenerasyonu

Kalite lideri Fronius, yeni SnaplNverter inverter jenerasyonu ile yeni ve dünya çapında eşsiz bir ürün portföyü sunuyor

Fronius’un tüm dizi inverterleri aynı zamanda SnapINverter’dir. Fronius Galvo, Fronius Symo, Fronius Symo Hybrid, 1,5 - 20 kW arasındaki tüm ürün portföyünü kapsamaktadır. Bu cihazların bütün avantajları, “Birini tanıyorsan hepsini tanıyorsun demektir” sloganı altında birleştirilmiştir. Fronius, böylece teknoloji lideri olduğunun bir kez daha altını çiziyor. “Fronius’un yeni inverter jenerasyonu, kurulumcular için eşsiz avantajları bir araya getiriyor. Fronius’un SnaplNverter jenerasyonu, akıllıca bir montaj ve kurulum sunuyor; montaj ve servis hem güvenli hem de basittir, azami derecede esnek ve dünya genelinde uygulanabilir, aynı zamanda gelecek garantisi sunar ve kullanıcı dostu özelliğine sahiptir”diye açıklıyor Fronius International GmbH Solar Enerji Bölümü Müdürü Martin Hackl.

AKILLI MONTAJ VE KURULUM Fronius SnaplNverter akıllı montaj ve kurulum sunmakta olup aynı şekilde monte edilmekte ve devreye alınmaktadır. Bu, kurulumcuların işini kolaylaştırırken zamandan ve maliyetten tasarruf sağlar. Sadece bir kez eğitim alındıktan sonra, tüm SnapINverter’ler kolayca monte edilip kurulabilir. Bunun yanı sıra kurulumcular için birçok avantaj söz konusudur. Sinerjiler, sadece tüm ürün portföyünü kapsamakla kalmaz, ayrıca bir işletme dahilinde bilgi kolayca aktarılabilir. Daha az maliyet, projelerin daha hızlı gerçekleştirilmesi ve buna uygun olarak daha yüksek verimlilik ve üretkenlik, kurulumcular için büyük avantaj oluşturuyor.

MONTAJ VE SERVIS: KOLAY VE GÜVENLI “SnapIN” fonksiyonuna sahip eşsiz geçmeli

konsept, inverterin montaj ve kurulumunu kolaylaştırır. Cihazın basit duvar askısı ile kablosunun montajından sonra, inverter kolayca duvar askısına asılır, geçirilir ve sabitlenir. SnaplNverter’in hafif ve kompakt yapısı, kuruluma ek kolaylık sağlar. Kurulum için özel araç gerekmez ve ayrıca bir sütun montajı mümkündür. Montaj, kurulum ve servis, inovatif açıdan basittir ve maliyeti düşürür.

AZAMI ESNEKLIK VE GENEL KULLANILABILIRLIK Fronius, SnapINverter ürün portföyü ile pazar taleplerinin 1,5 - 20 kVA arasındaki bütün taleplerini karşılıyor. Kapsamlı inverter portföyünde, müstakil evlerden büyük fotovoltaik tesislerine kadar uygun cihazlar mevcuttur.

GELECEK GARANTİLİ VE KULLANICI DOSTU Gelecek garantili ve kullanıcı dostu Yeni inverter jenerasyonu, tesis tasarımından tesis denetimine kadar gelecek garantisi sunar ve kullanıcı dostudur. Ücretsiz çağrı merkezi, Fotovoltaik tesislerin eksiksiz ve doğru bir şekilde tasarlanmasına yardımcı olur. Mekandan bağımsız olarak, tablet veya akıllı telefon vasıtasıyla, yıl ortasından itibaren ilk konfigürasyon gerçekleştirilebilir. Kullanıcı arayüzü, açıklayıcı ve kullanıcı dostudur, kurulumcuya hem montaj hem de devreye alma esnasında kolaylık sağlar. Hızlı servis ve sorunsuz güncelleme sayesinde inverter gelecek garantisi sunar. Ücretsiz internet izleme portalı Fronius Solar.web ve buna ait olan Fronius Solar.web App, tesis işletmecisinin fotovoltaik ürünlerini kolay bir biçimde görüntülenmesini sağlar. Cihaz içindeki boş slotlar, tüm inverter jenerasyonunu gelecek teknolojilere uyumlu hale getirir.

124

Mart - Nisan 2014

KED Enerji, sektörün öncüsü olmayı hedefliyor Kısa vadede üstlendiği projeleri bir an önce hayata geçirerek, Avrupa’daki referanslarına Türkiye’yi de eklemeyi planlayan KED Enerji, Türkiye’nin güneş enerjisi potansiyelinden azami ölçüde faydalanacağı santrallerin kurulum ve organizasyonlarına imza atmayı ve bu konuda takip edilen öncü bir firma olmayı hedefliyor KED Energy bir EPC şirketi (Mühendislik, Ürün Tedariki ve Kurulum) olarak Almanya ve Bulgaristan’da bulunan tesisleri ile 2004 yılından beri yenilenebilir enerji sektöründe hizmet vermektedir. Ked Energy, başta Almanya olmak

126

Mart - Nisan 2014

üzere Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde toplam kurulu gücü 500 MWp üzerinde 100’e yakın güneş enerjisi santrali (GES) kurmuştur. Ked Energy Türkiye Avrupa’da edindiği deneyimi Türkiye’de kurulumunu üstleneceği GES

projelerinde uygulamak ve yatırımcılara en uygun alternatifleri sunmak için 2013 yılı başında İstanbul’da faaliyete geçtiğini söyleyen KED Enerji A.Ş. Genel Müdürü Mesut Değer’den faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

Ked Enerji’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “2004 yılında Almanya’da kurulan firmamız 10 yıldan bu yana güneş enerjisi santrallerinin mühendislik hizmetleri ve kurulumu ile iştigal etmektedir. KED ENERGY bugüne kadar başta Almanya olmak üzere, İngiltere, Fransa, İspanya, İtalya, Yunanistan, Bulgaristan Slovakya ve Çekoslavakya’da toplam 550 Mw kapasiteli 120 adet santral kurmuş ve faaliyete geçirmiştir.”

Ked Enerji 2013 yılını nasıl geçirdi? Ked Enerji’nin 2014 yılı için çalışmaları ne yönde olacak? “Almanya’daki merkez firmamızın bir temsilcisi olarak 2013 yılı başında İstanbul’da faaliyete geçen KED ENERJİ A.Ş. kuruluş ve organizasyon sürecini müteakip özellikle lisanssız 1 Mw kapasiteli projeleri üstlenmek için çaba göstermiştir. Bu konuda yapılan yasal düzenlemelerin gecikmesi nedeniyle 2013 yılında santral kurulumu yapılamamıştır, ancak imzalanan projeler ve yapımını üstlendiğimiz 3 adet 1 Mw proje 2014 yılı içerisinde hayata geçirilecek ve 2014 yılında hızlanarak devam edecektir.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa vadede üstlendiğimiz projeleri bir an önce hayata geçirmeyi ve Avrupa’daki referanslarımıza Türkiye’yi de eklemeyi istiyoruz. Uzun vadede Türkiye’nin güneş enerjisi potansiyelinden azami ölçüde faydalanacağı santrallerin kurulum ve organizasyonlara imza atmayı ve bu konuda takip ve takdir edilen öncü bir firma olmayı hedefliyoruz.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Türkiye için henüz yolun çok başında olduğumuzu düşünüyoruz, sonuçta Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarında ve özellikle güneş enerjisi sektöründe çok büyük kapasitesi olduğu zamanla daha iyi anlaşılacak ve bunun ne kadar önemli ve kıymetli bir kaynak olduğu daha iyi anlaşıldığında sektörde adeta patlama yaşanacaktır. Bizde kendimizi ve firmamızı bu gelişmelere göre şekillendiriyoruz.”

Ked Enerji A.Ş. Genel Müdürü Mesut Değer

“Güneş enerjisi sistemleri ulaştığı teknolojik aşama ve maliyeti itibariyle uygulanabilir ve kârlı bir yatırım haline gelmiştir. Bugün Türkiye’de hangi büyüklükte olursa olsun bir evin, fabrikanın veya yerleşim beldesinin güneş enerjisinden faydalanarak kendi enerji ihtiyacını karşılaması mümkün hale gelmiştir. Üstelik temiz ve sonsuz bir kaynak olan güneş enerjisine yapılan yatırımlar kendisini 5 ila 7 sene arasında amorti etmekte ve sonrasında tamamen bedava enerji sağlamaktadır.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Öncelikle mevzuatta yer alan çok uzun ve kapsamlı çalışma gerektiren izin alma süreçlerinin sadeleştirilmesi ve yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi gerekiyor, sonrasında şebeke altyapısının da hızla bu yatırımlara imkan verecek şekilde yenilenmesi lazım.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz?

“Fuarın hem bu alanda yatırım yapmak istiyen yatırımcılara yol gösterici olması, hem de katılımcı firmalar ve firmamızın tanıtımı ve yatırımcılarla doğrudan görüşme imkanı sağlaması açısından çok önemli bir işlevi var. Bizde hem firmamızın tanıtımını yapma hem de şimdiye kadar bu alanda yapmış olduğumuz çalışmaları ve uygulamaları sergileme ve potansiyel yatırımcılarla görüşme imkanı bulacağız.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Dünyada iklim değişikliğine karşı yapılan mücadelenin başarı kazanması ve hızla tükenen fosil yakıtlara dayalı enerji bağımlılığımızın ortadan kalkması için daha temiz ve güvenli bir Dünya’da yaşamamızı mümkün kılacak güneş enerjisi sistemlerine bütün okuyucularınızın ve güneşten para kazanma devrinin geldiğine inanan yatırımcıların gerekli ilgiyi göstermelerini ve hem kendilerine hem de ülkemize kazandıracakları yeni yatırımlara yelken açmalarını ve fuarın tüm sektör temsilcilerine hayırlı olmasını diliyoruz.”

Mart - Nisan 2014

127

Antak Enerji®, Fotovoltaik yatırımlarının mimarı olmayı hedefliyor Öncü Türk Panel üreticisi olarak 2014 yılında hayat bulacak olan büyük ölçekli lisanssız ve lisanslı Fotovoltaik yatırımlarının mimarı olmayı amaçlayan Antak Enerji®, Dünya Fotovoltaik sektöründe de güvenilir ve saygın bir marka olmayı hedefliyor Türkiye’nin ilk Güneş Panel, Fotovoltaik FV Modül üreticisi olarak 2010’da kurulmuş olan Antak Enerji®, Fotovoltaik sektöründe öncü bir firma. Antak Enerji®, ‘Antak Solar Modules’ markası ile Türk Malı, yüksek kalitede, verimlilikte Monokristal ve Polikristal FV Modüller üretmekte ayrıca ‘solar’ FV modüllerini yurt içine pazarlayıp, yurtdışına da

128

Mart - Nisan 2014

ihraç etmektedir. Antak Enerji® olarak bayilerimize tedarik ve toptan FV Modül satışların yanı sıra ‘Antak Mühendislik ve ‘Antak Konstrüksiyon’ çalışma ekiplerini oluşturarak anahtar teslim Fotovoltaik projeler, çözümler sunmaktayız diyen Antak Enerji® Genel Müdür Ziynet Devrim Yıldız’dan Antak Enerji®’nin çalışmaları hakkında bilgi aldık.

Antak Enerji®’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Antak Enerji® Türkiye’nin ilk Güneş Panel / Fotovoltaik FV Modül Üreticisi olarak 2010’da kurulmuş ve Fotovoltaik sektöründe öncü olmuştur. Antak Enerji® ‘Antak Solar

Modules’ markası ile Türk Malı, yüksek kalitede, verimlilikte Monokristal ve Polikristal FV Modüller üretmektedir ve “solar” FV modülleri yurtiçine pazarlamaktadır ve yurtdışına ihraç etmektedir. Antak Enerji® bayilerine tedarik ve toptan FV Modül satışların yanı sıra Antak Mühendislik ve Antak Konstrüksiyon çalışma ekiplerini oluşturarak Anahtar Teslim Fotovoltaik Projeler, Çözümler sunmaktadır. Antak Enerji® profesyonel ekibiyle, Yerli Malı güvencesi ve bunun sağladığı avantajlar ile Fotovoltaik yatırımlara A’dan Z’ye destek vermektedir; Böylece Projelendirme, Danışmanlık, Üretim, Ürün tedariği, Kurulum, Satış Sonrası, Eğitim ve Garanti Hizmetleri sağlamaktadır. Antak Enerji® Güneş Enerji Santralleri (GES) başta olmak üzere özel Fotovoltaik çözümlere / Enerji Yatırımlarına: Kurumsal (KOBİ’ler, İşletmeler, Sanayi-Endüstriyel Uygulamalar), Bireysel Uygulamalara (Antak Ev Paketleri), Tarımsal Uygulamalara (Solar Mobil Sistemler, Solar Sulama Sistemleri vs.) ve Kamusal Uygulamalara, destek vermektedir. Fotovoltaik Yatırımlar Anahtar Teslim ya da sadece Güneş Paneli ve “Solar” Ürün tedariği şeklinde yapılmaktadır. Uygulamalar Çatı yada Yer Konstrüksiyonların yanı sıra istenilen özel tasarım şeklinde gerçekleşmektedir (mobil, hibrit vs.). Fotovoltaik Projeler tüm ölçümler, analizler, bürokratik işlemler, detaylar değerlendirildikten sonra zamanında ve en uygun şekilde teslim edilmektedir.”

Antak Enerji® 2013 yılını nasıl geçirdi? Ayrıca 2014 yılı çalışmalarınız ne yönde olacak? “2013 yılı gerek Türkiye Fotovoltaik Yatırımları açısından gerek şirketimiz Antak Enerji® için büyüme ve gelişim yılı oldu. Fotovoltaik Projelere hibe desteği veren Bölgesel Kalkınma Ajansları Kamu ve Özel Fotovoltaik Yatırımların gerçekleşmesinde önemli rol oynadılar. Böylece, Antak Enerji®’nin de tamamladığı birçok büyük GES projesi hayat buldu ve Fotovoltaik sektörünün kalbi hızla atmaya başladı. Domino etkisiyle sektörde talep artarken sektör aktörlerinin sayısı da artış gösterdi: Fotovoltaik üretici, tedarikçi, danışmanlık, kurulum, yazılım, insan kaynakları şirketlerin sayısı arttı. Fotovoltaik sektörünün gelişimine paralel olarak, Antak Enerji® kurumsallaşma yolunda ilk adımlarını attı: - Altyapısını güçlendirdi: Antak Mühendislik ve Antak Konstrüksiyon Ekipleri Anahtar Teslim Projelere projelendirme, danışmanlık ve kurulum için destek verdi - Üretimde Full-otomasyona ve seri üretime geçti - Üretim Kapasitesini artırdı: 18MW’tan 40MW’ta

Antak Enerji® Genel Müdür Ziynet Devrim Yıldız

- Uluslararası Sertifikaları & Kalite-Güvence Belgelerini aldı: ISO, TÜV, IEC, CE, TSE - ‘Antak Enerji®’ tescilli marka oldu: Antak Enerji® - Bayi ağını/ Temsilciklerini güçlendirdi - Üniversiteler ile protokol imzaladı - Fotovoltaik Ar-Ge çalışmalarını, eğitim ve seminerler vermeyi sürdürdü - Sosyal Sorumluluk projeleri geliştirdi: örneğin Ceza İnfaz kurumunda üretim atölyesi kuruldu ve bu sayede geleceğin meslekleri arasında ön sıralarda olan Fotovoltaik gelişimine katkıda bulunuldu - İstihdam sağlanmasında yardımcı oldu Bölgesel Kalkınma Ajansı BAKA tarafından örnek proje seçilen Antak Enerji®, Fotovoltaik Yatırımların Bölgede daha fazla ilgi görmesini ve yaygınlaşmasını sağladı. 2014 yılı Türkiye için olduğu gibi Antak Enerji® içinde çok önemli, parlak ve dönüm noktası oluşturacak bir yıl olarak görünüyor. Antak Enerji®, öncü Türk Panel Üreticisi olaraktan bu yıl hayat bulacak olan büyük ölçekli lisanssız ve lisanslı Fotovoltaik Yatırımların mimarı olmayı hedeflemektedir. Bunun yanı sıra FV Modül üretiminde OEM şeklinde (fason) üretim yaparaktan Asya-Avrupa arası köprü oluşturmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, Ar-Ge çalışmalarını devam etmek, Nanoteknolojik ürünler tasarlamak ve “Solar Hücre” üretimini gerçekleştirmek, Antak Enerji®’nin önemli hedefleri arasındadır.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Antak Enerji®’nin önemli hedeflerinden biri, Türkiye’de gerçekleşecek Fotovoltaik Yatırımların özellikle Güneş Enerji Santrallerin

Anahtar Teslim şekilde birçok yararlanıcıya sunmaktır. Bunun yanında Türkiye’nin Fotovoltaik ile yaşamayı benimsemesi Antak Enerji® için misyon haline gelmiştir. Güneşten gelen bu alternatif enerjinin ekonomik, ekolojik ve sosyal kolaylaştırıcı yönlerini yararlanıcıların anlaması ve bir yaşam biçimi olarak kabullenmesi. Böylece orta ve uzun vadede Antak Enerji® Yerel Yönetimlerin, Kalkınma Ajansların ve Üniversitelerin destekleriyle “güneş kentler”, “güneş köyler”, “güneş kampüsler” oluşturmayı hedeflemektedir. Bu emele ulaşmak için, Antak Enerji® Laboratuarında Ar-Ge çalışmaları sürdürmekte ve özel nanoteknolojik ürünler tasarlamaktadır. Antak Enerji® Üniversite-Sanayi işbirliğine, Kamu Kuruluşları ile işbirliğine ve Fotovoltaik sektöründe istihdam oluşturmaya önem vermektedir. Böylece Yenilenebilir Enerji Projelerinin geliştirilmesinde, Fotovoltaik üzerine seminer/konferanslar/ eğitimlerin verilmesinde, FV Modül Üretimi / Fotovoltaik Kurulumlar için kalifiye iş gücü yetiştirilmesinde destek verilmektedir. FV Modül üretiminde Avrupa pazarına girmekte zorlanan Asya Fotovoltaik şirketleri için OEM şeklinde (fason şekilde çalışmayı) üretim yaparaktan Asya-Avrupa arası köprü oluşturmayı amaçlamaktadır. Kaliteli ürünleri ve rekabetçi fiyatları sayesinde Antak Enerji® üretiminin % 85’ni ihracata yönlendirmiştir ve önümüzdeki yıllarda ihracat rakamlarını artırmayı hedeflemektedir. Bütün bu hedefler doğrultusunda Antak Enerji® Türkiye’de ve Ortadoğu / Balkanlar Bölgesinde Fotovoltaik sektörünün lideri olmayı amaçlarken, Dünya Fotovoltaik sektöründe ise güvenilir ve saygın bir marka olmayı hedeflemektedir.

Mart - Nisan 2014

129

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Devlet teşvikleri, Yerli Malı avantajları ve özellikle Kalkınma Ajanslarının destekleri ve aktif çalışmaları sayesinde Türkiye Fotovoltaik sektörü 2013 yılını çok hareketli geçirdi ve önemli ilerlemeler kaydetti. Çok sayıda Kamu ve Özel Fotovoltaik On-grid (şebekeye bağlı) GES Projeler gerçekleşmiştir. Yapılan yatırımlar her alanda örnek teşkil ederek geliştirilmiştir, örneğin Belediye’den başka Belediye’ye, Sanayiciden başka Sanayiciye, Üniversiteden başka Üniversiteye vs. özellikle Kamusal alanda teşvik edici örnekler artmıştır. 2014’te bu trendin yükselerek süreceğini düşünüyorum. Yatırımcılar Fotovoltaik yatırımın çok mantıklı ve ekonomik bir yatırım olduğunu kavramış, Fotovoltaik güven kazanmış ve ilgi arttıkça pazar büyümeye başlamıştır. Önümüzdeki yıllar “güneşli yıllar” olacak diye düşünüyorum. Avrupa Ülkeleri bugün pazarlarını korumak açısından anti-dumping yasaları çıkartmıştır, Antak Enerji® olarak -Türk Sanayicisinin de bizim gibi düşündüğüne inanıyorum- bu uygulamanın yakın zamanda Türkiye’de de olmasını diliyoruz. Buna paralel olarak Devlet teşviklerinin, Hibe programlarının devam etmesini arzu ediyoruz.”

130

Mart - Nisan 2014

“Güneş panel teknolojisi her geçen gün hızlı gelişmeler kaydetmektedir. Panellerin verimlilikleri artmakta, üretimde kullanılan hammadde fiyatları düşmekte, amortisman süreleri düşmekte, kalifiye çalışan sayısı artmakta, ürün yaygınlaşmaktadır dolayısıyla son tüketiciye daha rekabetçi fiyatlar sunulmaktadır. Tükenen fosil enerjiler, artan enerji ihtiyacı tüm ülkelerin enerji politikaları yeniden biçimlendirmek zorunda bıraktı ve alternatif temiz enerjilere doğru yöneltti. Özellikle güneş enerjisi bu bağlamda Türkiye’de önemli bir potansiyel taşıyor. Çeşitli araştırmalarında doğruladığı üzere Avrupa Ülkeleri arasında Fotovoltaik tüketim ve üretiminde önümüzdeki yıllarda Türkiye ilk üç sırada görünüyor. Fotovoltaik sektörünün ve bununla beraber gelişecek olan yeni teknolojiler yakın bir gelecekte günlük hayatımızda sıkça görülecektir, yaygınlaşmasıyla beraber sektör gelişmeye devam edecektir; bunun yanında yan sektörleri geliştirecek ve aktörleri de çoğaltacak ve önemli bir istihdam kolu oluşturacaktır. Tek kelime ile Fotovoltaik sektörünün önü açık ve aydınlıktır.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Yatırımcıların işletmelerinde, bireylerin evlerinde güneş paneli kullanmalarını teşvik etmek için finansal kolaylıklar sunulmalıdır. Bunlar bankaların sunacağı avantajlı faizler, Devletin açacağı hibe programları şeklinde olabilir. Ayrıca, Türk üretimine daha fazla destek verilmelidir. Teşvik fiyat (feed-in tariffs) oranları artmalı, bölgesel teşvikler

artmalı, Türk ürünlerini korumak için anti -dumping yasaları uygulanmalıdır.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı özellikle Türk Üreticileri için önemli bir fırsattır, kendilerini tanıtabilmek için profesyonel bir arenadır. Bu fuarın ve bu gibi fuarların sayısı artırılmalıdır. Solarex İstanbul 2014’e gelen ziyaretçiler Türk üreticisi Antak Enerji® ürünlerinin ve hizmetlerinin kalitesini ve çeşitliliğini görme fırsatı elde edeceklerdir, profesyonel ekibimizle tanışıp projelerini paylaşabilecekler ve hayata geçirmenin ilk adımlarını atmış olacaklardır. Aynı zamanda bu fuarda yurtdışından gelen firmalarla görüşme, yeni çözüm ortakları bulma ve bayilerimizle görüşme fırsatı bulunacaktır.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Türkiye’de Fotovoltaik sektörün gelişmesi, rekabetçi ve sürdürülebilir olması açısından, vertikal bir üretim yapılmalıdır: “lingot - wafer - hücre - güneş paneli - konstrüksiyon” hepsi Türkiye’de yapılmalıdır. Fotovoltaik sanayi yanı sıra yan saniyeleri de geliştirmek lazım. Güneş panellerini oluşturan hammaddeleri yerli sanayici temin etmediği takdirde hep dışa bağımlı kalınacaktır ve rekabetçi olunamayacaktır. Türk Fotovoltaik sektörüne ve özellikle Yerli üreticiye önemli destekler verilmelidir.”

Hizmark Group, BYD ürünleriyle Solarex’te yer alacak Hizmark Group Genel Müdürü/CEO Savaş Yeşiltaş: “Solarex’e EPC partnerimiz Sunenergy ve distribütörü olduğumuz BYD ürünleriyle katılarak yatırımcılara sunacağımız üretim ve uygulama avantajları ile fuar bitiminde yeni işbirlikleri ile ayrılmak istiyoruz” dedi

Hizmark Group 2004 yılında kurulmuş; bünyesinde 3 ayrı şirketi barındıran bir kuruluş olarak sektörde ilerlemeye devam ediyor. Kurulduğu günden itibaren birçok başarılı projeye imza atan Hizmark Group şirketleri bulundukları sektörlerde yeni projeler ile müşterilerine hizmet vermeye devam etmekte. “Doğru işi, iyi yapmak” sloganı ile yola çıkan Hizmark Group faaliyet göstermiş olduğu sektörlerde müşteri odaklı çözümler sunuyor. BYD Türkiye Distribütörü olarak BYD PV panelleri, BYD LED aydınlatmaları ve BYD Enerji

132

Mart - Nisan 2014

Depolama ürünlerinin satış hakkını elinde bulundurduklarını belirten Hizmark Group Genel Müdürü/CEO Savaş Yeşiltaş’tan sektör hakkında bilgi aldık.

Hizmark Group’un yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Hizmark olarak 2004 Yılında Solar Enerji konusunda faaliyetlere başladık. Yaklaşık 10 yıldır saha uygulamaları yapıyoruz. Solar

konusundaki faaliyetlerimizi aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. - BYD Turkiye Distribütörü - EPC Partneri SunEnergy Gmbh Almanya - Solar PV Modülü Satışı - Solar PV Konstrüksiyon İmalatı ve Montajı - Solar PV Elektriksel Bağlantılar - Solar PV Mühendislik - Solar PV Anahtar Teslim Kurulum Çözümleri - Solar Aydınlatma - Solar PV Şebekeden Bağımsız Sistemler / Off-Grid - LED Aydınlatma

Hizmark Group 2013 yılını nasıl geçirdi? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “2013 yılını Türkiye Distribütörü olduğumuz BYD firması ve Alman EPC partnerimiz Sunenergy firması ile Türkiye Solar sektöründe başlayacak projeler için altyapı zemini hazırlamak olarak sıralayabiliriz. 2013 yılı yoğun bir proje çalışma dönemi oldu. 2014 Yılında ise Solar projelerin uygulamaya geçmesi ve sene sonu gibi santral projelerinde hız kazanma şeklinde geçeceğini düşünüyoruz.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa Vadeli Hedeflerimiz; Yaygın olarak proje talebi yoğun olana 500kw -2Mw Altı projelerde birçok başarılı projeye Alman EPC Partnerimiz ile birlikte imza atmak. Uzun Vadeli Hedeflerimiz; Güneş Santrali Lisansı alan yatırımcıların santral projelerini 300 Mw üzerinde saha uygulama deneyimi olan Alman EPC partnerimiz ile birlikte yapmak.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Türkiye’de bu süreç yeni başlarken Avrupa’da doyuma ulaştığını düşünüyorum. Dünya’da ise güneş enerji potansiyeli için Afrika ve ortadoğunun da fırsat olduğunu düşünüyoruz. Hizmark olarak bizim sektöre 2004 yılında girdiğimizi ve sektörün ancak 2014 yılında şekillenmeye başladığını söylersem sanırım Türkiye’de sürecin nasıl yavaş ilerlediğini özetlemiş olurum. Türkiyede sektörün bugünkü durumunu ise baskılanmış bir yaydan çıkan ok gibi bürokratik çalışmalar sonrasında hızla yukarı yönlü fırlayacağını düşünüyoruz. Artık sektör olgunlaştı.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Sektöre ait teknoloji gelişim süreci daha çok Avrupadaki uygulamalar esnasında yaşandı. Türkiye’de sektörün start verdiği 2014 yılında ise PV verimlilik artışı, maliyetlerdeki daha düşük seviye ve saha mühendislik deneyimleri yeni projelere aktarılarak avantaj sağlanacaktır. Böylece Avrupa’da sürecin Ar-Ge çalışması yapılmış Türkiye’de

Hizmark Group Genel Müdürü / CEO Savaş Yeşiltaş

ise uygulamaya geçiliyor diyebiliriz. Sektörün her anlamda olgunlaştığı en verimli dönemi yaşıyoruz.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Kullanımının artması hızla yaygınlaşması için devletin birtakım teşvik enstrümanlarını koyması gerektiğini düşünüyorum. En azından vergi yükünün dahi azalması sektör için bir avantaj olabilir.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz?

temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Sektördeki 10 yılımızdayız. Başladığımız günden itibaren hiç inancımızı kaybetmedik. Türkiye’de sektör beklenen gelişmeyi göstermediği dönemlerde hep yurtdışı projelerine odaklandık. Şimdi yurtdışı projelerinden de geri dönüşler almaya başlıyoruz. Aynı zamanda Türkiyede’de sektör açılmaya başlıyor. Başladığımız gün sloganımız ‘‘Artık Elektriğiniz Güneş’ten’’ olarak belirlemiştik. 2014 yılında bu sloganı, sektörün tüm aktörleri ile birlikte tüm Türkiye’ye yaymamız gerektiğini düşünüyorum.”

“Solarex Fuarı’nın da Türkiye’deki Solar sektörünün gelişimine çok katkı sağladığını düşünüyorum. Türkiyenin ilk Solar Sektör Fuarı olması nedeniyle bugüne kadar yerli ve yabancı çok iyi bir data ve enerji portföyleri oluştu. Bu sene Solarex’in her zamankinden çok daha renkli, dolu ve sonuç odaklı geçeceğini düşünüyoruz. Fuardaki standımızda EPC partnerimiz Sunenergy ve Distribütörü olduğumuz BYD ürünleriyle katılarak yatırımcılara sunacağımız üretim ve uygulama avantajları ile fuar bitiminde anlaşmalar yaparak ayrılmak istiyoruz.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör

Mart - Nisan 2014

133

Victron Enerji, Solarex’te yeni teknolojileri hakkında bilgi verecek Victron Enerji Türkiye ve Bölge Satış Müdürü İslam Varol: “Halkımız güneş sistemlerinin imkânlarının farkında olmalı. Pazarlama ve tanıtım çok önemli. Yine tasarlanan ve kurulan sistemler profesyonel ve çok kaliteli yapılmalı” dedi enerji tüketimiyle uyuşmaz. Sonuç olarak, fazla elektrik üretilirse geri besleme şeklinde şebekeye ve enerji üretimi yetersiz kalırsa şebekeden almak suretiyle çalışabilir. Bizim inverter/Charger ürünlerimiz elektrik şebekesinden neredeyse bağımsız olarak, solar panellerle, şebeke inverterleriyle veya bizim MPPT Solar Chargers ve akülerimizle kullanılabilir.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Türkiye’de ürünlerimiz neredeyse 10

ictron Enerji Türkiye ve Bölge Satış Müdürü İslam Varol

Enerji elektrikli ürün üreticisi olan Victron Enerji’nin Güneş Enerjisi sistemlerinde de kullanılan geniş bir ürün yelpazesi bulunmaktadır. Bunlar arasında; Sinüs dalgası redresörleri, Redresörler/Şarj Cihazları, MPPT Güneş Şarj Cihazları ve İzleme üniteleri yer almakta. Victron Enerji’nin teknik yenilik, güvenilirlik ve yapı kalitesine ilişkin olarak güçlü ve rakipsiz bir şöhreti olduğunu söyleyen Victron Enerji Türkiye ve Bölge Satış Müdürü İslam Varol’dan çalışmaları ve çözümleri hakkında bilgi aldık.

Firmanızın yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Victron Energy, solar enerji sistemlerinde de kullanılabilen geniş bir yelpazede elektrik enerjisi ürünleri üreticisidir. Örneğin; sine wave Inverters, Inverter/Chargers, MPPT

136

Mart - Nisan 2014

Solar Chargers ve Monitorleme üniteleri bunlardan bazılarıdır. Victron Enerji, teknik yenilikler açısından güçlü ve rakipsiz, güvenilirlik ve kalite yaratan bir üne sahiptir. Bizim ürünlerimiz, bağımsız elektrik gücü için üzerine genişçe düşünülerek profesyonel bir çözüm olarak sunulmuştur.”

2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “Bizim ürünlerimiz genellikle off-grid enerji sistemlerinde kullanılır. Elektrik olmayan ya da problemli elektrik şebekesinin olduğu yerlere enerji götürmekteyiz. Farklı enerji kaynaklarını kullanmaktayız, bunlar: güneş, rüzgâr, şebeke, jeneratörler ve aküler. Bu güneş olmadığında dahi hibrit enerji sistemi kurulmasına olanak verir ve her zaman güvenilir bir enerjinin mevcut olmasını sağlar. Ek olarak, bizim ürünlerimiz şebeke bağlantılı güneş sistemlerinde kullanılabilir. Güneş ‘den üretilen elektrik enerjisi, genelde

yıldır kullanılmakta. Sadece Güneş Enerjisi sektörüne ürün tedariği yapmıyoruz aynı şekilde Marin, Otomotiv, Endüstriyel ve Trafik sektörlerine de ürün tedariği yapmaktayız. Her yıl, güneş enerjisi sektöründe daha çok faaliyet görmekteyiz ve özellikle son 4 yıl da solar pazarında çok yüksek faaliyet gerçekleşmektedir. 2014 yılı için de kendi ürünlerimizde özellikle güneş enerjisi sektörü için ürettiğimiz ürünlerde ve rekabetçi fiyatlarımızla, A sınıfı segmentinde büyük bir hareketliliği tekrar görmekteyiz.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Bizim Türkiye’de ki dağıtıcılarımız, ürünlerimizi projelere, yüklenicilere ve son kullanıcılara ulaştırmaktadır. Ürünlerimiz güneş enerjisi sektöründe genişçe yer bulmaktadır. Biz büyük ölçekli 3 fazlı sistemler için ürün tedariği yapmamızın yanında küçük ölçekli sistemler içinde ürün tedariğimiz mevcuttur. Off-grid projeleri genelde küçük güç sistemleridir. Örneğin; 500 Watt’tan 2 kW’a kadardır. Fakat biz şu an görmekteyiz ki, bu hızlıca artmaktadır. 3 kW’lık, 5 kW’lık ve 30 kW’a kadar ve ayrıca 3 fazlı sistemlerin kullanımı artmaktadır.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? “Biz gördük ki Türkiye güneş enerjisi konusunda oldukça ciddi. Bu da öncülerin geleceğe dönük olarak müşteriler, yükleniciler, proje ajansları, fuarlar vb. konusunda aktif olarak çalışmasının sonucudur. Şimdi de görebiliyoruz ki, devlet yenilenebilir enerji konusunda desteğini arttırmış durumda.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “İnsanlar güneş sistemleri hakkında daha çok farkındalığa sahip olmalı. Bir çok bölge ve topluluk henüz dahil olmadı. Pazarlama ve destekleme çok önemlidir. Yapılandırma ve tesis edilme son derece profesyonelce ve yüksek kalite ile yapılmalıdır. İnsanlar kaliteli sistemleri ve bu sistemlerin ne kadar güvenilir, verimli ve fiyat olarak etkili olduğu görürse ya da duyarsa bu konuda daha pozitif olurlar.”

Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Güneş enerjisi sistemlerinde en önemli faktör verimdir. Güneş her zaman gökyüzünde mevcut olmaz, eğer güneş

ışığı mevcut olursa bundan olabilecek en yüksek verimle faydalanmak istersiniz. Bizim ürünlerimizin fiyatları A sınıfı segmenti ürünlerin fiyatları ile denktir ve tam da bu yüzden düşük kaliteli ürünlerden az daha pahalı olur. Bizim ürünlerimiz yüksek verim ve kaliteye sahiptir, bu şu anlama gelmektedir: Ürünlerimize yatırım yapan yatırımcılar yatırımlarından hızla geri dönüş alabilir ve böylece yüksek başlangıç giderlerini harika bir şekilde telafi edebilirler. Verimlilikle ilişkili olarak: Aküler de güneş enerji sistemlerinde çok önemli bir faktördür. Tipik aküler, asitli akülerdir. Biz şu anda Lityum aküleri üretmekte ve tedarikçiliğini yapmaktayız. Lityum aküler en verimli, etkili akülerdir ve ayrıca off-grid sistemler için en iyi çözümlerdir. Lityum aküler hızlıca şarj olurlar ve en son noktasına kadar deşarj edilmezse hiçbir zarar görmezler. Ayrıca, asitli akülerin 5-6 saatlik dolum süresinin aksine lityum aküler neredeyse 2 saatte şarj olmaktadır.”

İstanbul’da gerçekleşecek olan ücretsiz Teknik Eğitimimize davet edeceğiz.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Kalite ve profesyonellik konuları üzerinde daha çok yoğunlaşılmalı. Türkiye güneş enerjisi üzerine daha faal hale geliyor. Bu açıdan yapılan sistemlerin düzgün ve güvenilir olması çok önemlidir çünkü bu faydalı güçlü bir saygınlık sağlar. Türkiye’de güneş enerjisi pazarını büyütmek için odaklanılan noktayı fiyatlardan çok kaliteye kaydırmak gerekir.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? “Fuara katıldığımız için gerçekten gururluyuz. Bu kadar çabuk takdirler topladığını ve her yıl organize edildiğini görmek çok etkileyici.”

Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “Distribütörlerimiz ürünlerimizi tanıtacak ve biz de ziyaretcileri tüm ihtimaller, teknolojiler, ve sistemler hakkında bilgilendireceğiz. Ayrıca biz de ziyaretçileri bizim yazın

Mart - Nisan 2014

137

İzmir’in ilk güneş tarlası Karşıyaka’ya kuruluyor Karşıyaka Belediyesi’nin Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı’nda yer alan “Güneş Tarlası” projesi için ilk kazma vuruldu

2014 yılı Haziran ayı başlarında tamamlanması planlanan proje ile 493 KW’lık güneş enerjisi elde edilecek. Elde edilen enerji belediyenin 3 tesisinde kullanılacak. Türkiye’de Enerji Eylem Planı’nı hazırlayan ilk belediye olduklarını hatırlatan Karşıyaka Belediye Başkanı Cevat Durak, “Belediyecilik anlayışı olarak, günlük popülist politikaları değil, geleceği gözeten politikaları benimsedik. Hor kullanılan dünyamızın gelecek

138

Mart - Nisan 2014

kuşaklara da yetebilmesi için üzerimize düşeni yapmaya çabaladık. Alternatif enerji kullanımına yönelik çalışmalarımızın temelinde bu duyarlılık yatıyor” dedi. Karşıyaka Belediyesi’nde yaklaşık iki yıl süren hazırlık çalışmaları sonunda Güneş Tarlası için çalışmalar başladı. Güneş enerjisinden elektrik elde etmek için alanın düzenlenmesi ve sistemin kurulması için hazırlanan ihale sonuçlandı. İhaleyi 1.819.000 TL’ye alan firma alanın

hazırlanmasına başladı. Örnekköy tapulama sınırları içindeki 52 parsel 3 adada yaklaşık 10 bin metre karelik alanda kurulacak güneş tarlasından elde edilecek enerji Karşıyaka Belediyesi Hizmet Binası, Ziya Gökalp Kültür Merkezi ve Tay Park’ında kullanılacak. Karşıyaka Belediyesi proje giderlerinin yüzde 42’sini İZKA Kalkınma Ajansı’ndan hibe kredi ile karşılayacak, kalan miktarı da kendi bütçesinden temin edecek.

Yeni Rifline complete röle sistemi Kolay montaj & bağlantı Phoenix Contact Rifline complete röle ürün gamında, diğer birçok üründe kendini kanıtlamış Push-in Teknolojisi’ni tercih ediyor

uygulanır. Bu amaçla, Clipline-complete klemens ürünlerinin geçmeli köprüleri

üzerindeki etiket taşıyıcılara da başka işaretler takılması mümkündür.

Rifline complete, Clipline complete modüler klemenslerinin aksesuarıyla geliştirilebilir

Giriş tarafında ortak negatif potansiyeli bütün modüller üzerinden köprülenebilir

Röleye sonradan eklenebilen RIF-T3-24UC zaman modülü, standart röleyi bir zaman rölesine dönüştürür.

Push-in teknolojisi, röle sisteminin kablolamasını çok kolaylaştırır

Bağlantı tekniği, iletkenin klemense doğrudan geçirilmesi sayesinde aletsiz kablo bağlantısı sağlar. Bu sayede, kurulum süreleri oldukça kısalmaktadır. Push-in Teknolojisi’nin yanı sıra Rifline complete ürün gamının tüm soketlerinde, giriş kablosunda ortak negatif potansiyel (A2 bağlantısı) köprülenebilecek şekilde

Bu sayede azami derecede zaman ve maliyet tasarrufu elde edilir. Sözü edilen köprülemelerin yanı sıra Rifline complete ürün gamı, Clipline complete modüler klemenslerinin başka aksesuarlarına da uyum sağlar. Bu sayede röle etiketleri için ayrı stok tutma ihtiyacı ortadan kalkar. Röle modülleri, örneğin ayırma koluna takılabilen standart etiket şeritleri ile etiketlenebilir. Buna ilaveten, soketlerin

Rifline complete geçmeli zaman modülü sayesinde röle modülünden zaman modülüne dönüştürülür.

Mart - Nisan 2014

139

Teknopark İstanbul’un güneş enerjisi sisteminde Formsolar imzası İstanbul’da, Sabiha Gökçen Havalimanı’na bitişik bir noktada yüksek katma değer oluşturması amacıyla kurulan Teknopark İstanbul’un merkez binasının güneşten elektrik üreten sistemleri, Formsolar tarafından projelendirildi ve kurulumu yapıldı panel gücü 240 wp olan 190 adet Sharp marka güneş paneli kullanıldı.

ÜLKEMİZ GÜNEŞ ENERJİSİ BAKIMINDAN ÇOK AVANTAJLI BİR ÜLKE

TEP (İleri Teknoloji Endüstri Parkı ve Havaalanı Projesi), Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından İstanbul’un Anadolu yakasında kurulan ve endüstriyel destek, araştırmageliştirme, bilim ve teknoloji, içerikli bir proje olan Teknopark İstanbul Merkez Binası enerji

140

Mart - Nisan 2014

ihtiyacının bir kısmı güneşten elektrik üreten Sharp marka güneş panelleri ile sağlanıyor. Toplam kurulu gücü 46 kW olan proje Eylül ayı içerisinde tamamlandı. Proje’de toplam gücü 8.000 ve 12.000 w olan 4 adet Fronius marka inverter ve çatı üzerine monte edilen

Projeyle ilgili bir değerlendirme yapan Form Temiz Enerji Genel Müdürü Enis Behar; “Ülkemizin ileri teknoloji ihtiyaçlarının milli kaynaklardan karşılanabilmesi gibi önemli bir amacı olan TeknoPark projesinde firma olarak yer almak çok gurur verici. Ülkemiz güneş enerjisi bakımından çok avantajlı bir ülke. Teknopark İstanbul projesinin çıkış amacı gibi bizde bu sahip olduğumuz doğal enerji kaynağımızı en iyi şekilde kullanarak enerjide dışa bağımlılığımızı mümkün olduğunca azaltmalı güneş enerjisi yatırımlarını geç kalmadan yapmalıyız. 2014 yılının ise bu yatırımı yapmak için en uygun dönem olduğuna inanıyorum” dedi. FormSolar ve çözüm ortakları, Türkiye’nin her bölgesinde güneş enerjisini elektrik enerjisine çeviren sistemleri anahtar teslim projelendirerek, ürün temini ve uygulama hizmeti veriyor. Leasing, Turseff, Kalkınma Bankası ve diğer kredilendirme opsiyonları ile halen Türkiye’nin en geniş alternatif ödeme seçeneklerini müşterilerine sunuyor.

Alka Group, innovatif ürünlerle pazar payını artırmayı hedefliyor Alka Group Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Alkumru: “Uzun yıllardan beri süre gelen çelik mamul ve yapılardaki tecrübemizi yenilenebilir enerji alanına aktararak bu pazarda istikrarlı ve kalıcı olmayı hedefliyoruz” dedi 1972 yılında 100 metrekarelik küçük bir metal işleme atölyesi olarak kurulan Alka Group, geldiğimiz noktada sahibi olduğu tesisler, makine ve ekipmanları, eğitimli insan kaynağı, ileri teknoloji kullanımı ve pazar payı ile uluslararası bir kuruluş olarak ilerlemeye devam ediyor. Solarex 2014’te gerek sektördeki işbirliğini geliştirme konusunda gerekse yeni ürün ve hizmetlerin tanıtımında fuarı iyi bir fırsat olarak değerlendirmekteyiz diyen Alka Group Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Alkumru’dan faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

142

Mart - Nisan 2014

Alka Group’un yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Alka olarak Solar Enerji alanında Solar panel taşıyıcı çelik konstrüksiyon imalat ve montaj işleri yapmaktayız. Gerek solar gerekse rüzgâr enerjisi alanında sürekli Ar-Ge çalışmalarımız devam etmekte olup, patentli buluşlarımızla her iki alanda çalışmalarımız devam etmektedir.”

2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “2013 yılı içerinde Sivas’ta 500 kW, Adilcevaz’da 500 kW Solar Santral konstrüksiyon işleri yaptık. Karaman’da ise 10 MW’lık Solar Santral konstrüksiyon imalat ve montaj sözleşmesi yapıldı. Projeye start verildi. Ayrıca Şekerpınar Fabrikamız için 100 kw çatı kurulumu gerçekleştirdik.”

Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Uzun yıllardan beridir süre gelen çelik

Alka Group Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Alkumru

hakkındaki görüşleriniz neler?

mamul ve yapılardaki tecrübemizi yenilenebilir enerji alanına aktararak bu pazarda istikrarlı ve kalıcı bir misyon hedefliyoruz. Bu yöndeki Ar- Ge çalışmalarımız neticesinde innovatif ürünlerle pazar payımızı artırmak niyetindeyiz.”

“Güneş enerjisi üretim ve teknolojileri beklenenden hızlı bir gelişme kaydetmektedir. Buna bağlı olarak verimlilik artmakta ve daha ekonomik sitemlerin kurulumu mümkün olmaktadır. Sektör üreticileri daha uygun maliyet ve yüksek verimli ürünlerle ekonomik ve ulaşılabilir çözümler ortaya koyacaklardır.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Öncelikle mevzuat konusundaki sıkıntıların bir an evvel giderilerek, projelerin izin ve onay sürelerinin kısalması, aynı zamanda bu konu ile ilgili bürokrasinin azaltılması gerekmektedir. Ayrıca yenilenebilir enerji konusunda teşvikler artırılmalıdır.”

7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Tekno-

lojileri Fuarı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Solarex İstanbul 2014’te yapacağınız çalışmalardan bahseder misiniz? “Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı’nı Türkiye’de sektörün en önemli fuarı olduğunu düşünüyoruz. Mevcut ve potansiyel müşterilerimizle buluşmak için doğru bir platform olduğunu düşünüyoruz. Gerek sektördeki İşbirliği geliştirme konusunda gerekse yeni ürün ve hizmetlerin tanıtımında fuarı iyi bir fırsat olarak değerlendirmekteyiz.” --Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Sektör temsilcilerinin daha sık bir araya gelmesi ve sektördeki iletişim ve güç birliğinin sağlanması için Fuar’ın iyi bir fırsat olduğunu düşünüyoruz.”

“Dünyada yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi ve teknolojileri beklenin üzerinde bir gelişme kaydetmektedir. Bu alanda Çin, Amerika ve Almanya lider konumdadır. Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanında yolun başında olduğu kanısındayız. Gerekli düzenleme ve teşviklerle sektördeki büyüme ve gelişmenin önü açılacak, bununla birlikte daha hızlı bir ivme kazanacağını düşünüyoruz.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği

Mart - Nisan 2014

143

PV tesisleri yeniden güçlendiriliyor. PID sorununa karşı koruma Fraunhofer Center for Silicon Photovoltaics (Fraunhofer Silikon Fotovoltaik Merkezi), P türü hücreler için PV dizisindeki negatif ön gerilimin neden olduğu bir olay olan Potansiyel Kaynaklı Bozulma (PID) konusunda yaptığı kapsamlı araştırmanın sonuçlarını yayınladı Bu araştırmanın sonuçları, sadece birkaç yıl hizmet verdikten sonra PID’nin PV tesisinizin güç verimini % 70’e kadar düşürdüğünü gösterdi. Donanımın Omron KP100L ile iyileştirilmesi, beklenen yatırım geri dönüşünü başlangıçtaki duruma getirir. PID, etkilerini genellikle 2 - 4 yıl çalışma süresinden

144

Mart - Nisan 2014

sonra göstermektedir. Bazı PID türleri tersine çevrilebilir ama bu durumlarda bile zamanında eyleme geçilmezse güç, düşük kalmaya devam eder ve düzelme imkansız hale gelir. Aşağıdaki örnekte, 4. yılda tesiste PID oluşarak % 70 güç kaybına neden oluyor. Bu, geri kazanım süresini beklenilen

süre olan 7 yıldan 17 yıla kadar geciktirir. PV tesisi donanımının KP100L üniteleriyle iyileştirilmesi, sadece daha fazla bozulmanın önüne geçmekle kalmaz aynı zamanda nominal gücü de % 100 oranında düzeltir. Düzelme süresi, çevresel koşullara bağlı olarak birkaç haftadan birkaç aya kadar

değişebilir. Öngörülen yatırım dönüşünü

aynı Nötr gerilimde tutabilir. Omron’un

yeniden oluşturmanın en iyi yolu budur.

KP100L fotovoltaik invertörü, entegre bir transformatör veya başka hiçbir ek

OMRON DONANIM İYİLEŞTİRME HİZMETLERİ

donanım olmadan PID’yi önler. ZCC her

- Yerinde analiz - PID kontrolü

donanımlar satın alıp kurmanız gerekmez.

şeyle ilgilenir. Bu sayede büyük hacimli ek

- PID doğrulandığında - KP100L sahası test edildiğinde

HARİCİ CİHAZA KIYASLA AVANTAJLARI

- PID kurtarması doğrulandığında - KP100L

- Daha ucuz

tamamen kurulduğunda

- Daha hafif

- Omron “PV Remote Pro” ile PID izlemesi.

- Daha küçük - Daha verimli

OMRON PID’YE KARŞI YANINIZDA

KP100L: oldukça şık ve düşük maliyetli bir

PV tesisini bir sistem olarak düşünerek PID

PID çözümü

riskini azaltın Bir PV dizisine negatif gerilim uygulanması

BİR BAKIŞTA OMRON

PID’ye neden olur. Bu nedenle çözüm,

- Dünyanın 3. en büyük PV invertörü

herhangi bir harici gerilim birikmesinin

tedarikçisi

önlenmesidir. Normalde PV dizisine negatif

- İlk PV invertörü 1994 yılında piyasaya

gerilim uyguladığından transformatörsüz

sürüldü

bir invertör, PID için düzeltme çözümü

- Kümülatif dünya geneli kurulu kapasite

sağlamaz. Ancak, PID olayından en çok bir

1,5 W; 2013 yılında ise bu değerin ikiye

dizideki daha yüksek negatif gerilime sahip

katlaması bekleniyor

(negatif kutba en yakın) modüller etkilenir.

- Avrupa’da üretim - Endüstriyel Otomasyonda dünya lideri

No 1 NEREDEN BAŞLAMALI? Alanda araştırmayla PID tespiti

Kızılötesi resimler

”MÜKEMMEL BİR ŞEKİLDE OPTİMİZE EDİLMİŞ” Müşteri Yorumu

Çok sayıda sıcak noktanın ve tipik bir

İtalyan mühendislik şirketi “Technoproget”,

kalıbın bulunması, PID meydana geliyor

Sicilya’da bir 4 MWp PV tesisi işletmektedir.

olabileceğinin göstergesidir.

Tesisin yarısı sabit PV kurulumundan, diğer

Akım - gerilim eğrisi

yarısı da izleyici PV kurulumundan oluşuyor. Tesis, 2012 yılında izleyici kısımda 2300 kWh/

Akım - gerilim eğrisi, nominal eğriye göre

kWp, sabit kısımdaysa 1730 kWh/kWp üretim

birçok yönden farklı olabilir

yaptı. Toplam üretim, % 12 ile beklenenin

Normalde bir PID göstergesi şunlardan biri olabilir

çok üzerindeydi. Sabit kısımdaysa üretim %

36 ile şaşırtıcı derecede fazlaydı. Şirket “PV tesisi tasarımının en başından beri Omron ideal iş ortağıydı,” diyor. “Omron, yalnızca PV invertörleri için değil aynı zamanda PLC izleyici otomasyonu için de personelimize fikir vermek ve personelimizi eğitmek üzere uzman teknisyenler gönderdi. Operasyonun ilk birkaç ayında Omron, teknik sorunların çözülmesi gerektiği zamanlarda anında sahada oluyordu. Tüm bunların sonucu olarak, mükemmel bir şekilde optimize edilmiş bir PV tesisi ve Technoproget, Omron’un en iyi kalitedeki ürünlerini ve üstün müşteri hizmetini desteklemekten geri durmuyor.” Technoproget PV tesisinde kullanılan Omron ürünleri arasında PV invertörler, KP100L, çeşitli PLC türleri, dijital ve analojik kartlar, güç kaynakları ve sıcaklık sensörleri bulunmaktadır.

- Maksimum güç düşüşü - Paralel Direnç düşüşü nedeniyle Daha Dik Düşüş - Seri Direnç yükselmesi nedeniyle Açık Devre Gerilimi düşüşü

KP100L - 3 bağımsız MPPT - 10 kW üç fazlı şebekeye bağlı invertör - Geniş MPPT aralığı: 225 V DC - 850 V DC.

NO 2 PV TESİSİNİN YENİDEN GÜÇLENDİRİLMESİ İÇİN KP100L PV İNVERTÖRÜN KURULUMU Zigzag Bakır Devre (ZCC) adı verilen özel bir dahili devreye sahip bir transformatörsüz bir invertör kullanmak en ideal çözümdür. Aslında “neredeyse topraklanmış” olduğu için Zigzag Bakır Devre (ZCC), negatif kutbu

Mart - Nisan 2014

145

Geleceğin teknolojisi, geleceğe hazırlanıyor Fotovoltaik tesislerin yıldırım ve aşırı gerilime karşı korunması

Dr. Müh. Gernot Finis, Geliştirme Departmanı Müdürü; Yük. Müh. Holger Heckler, teknik destek; Yük. Müh. Joachim Wosgien, uzman konuşmacı; Business Unit aşırı gerilime karşı koruma Phoenix Contact GmbH & Co. KG, Blombergöv

146

Mart - Nisan 2014

Fotovoltaik sistemler, genellikle her türlü olumsuzluğa açık bir konumda olduklarından, özellikle yıldırım düşme ve aşırı gerilim riski altındadır. En ince ayrıntılarına kadar düşünülmüş bir koruma konseptine sahip olan güneş enerjisi üretim tesisleri, kendilerini çok kısa sürede amorti eder.

YILDIRIM DÜŞME TEHLİKESİ Bir fotovoltaik sistemi, başlıca; Fotovoltaik modülleri, İnvertöre giden doğru akım kabloları, İnvertör, Elektrik sayacına giden alternatif gerilim kablolarından oluşur. Bir fotovoltaik sisteminin sürekli ve karlı çalışması için, özellikle, aşırı gerilimlere karşı en hassas bileşenlerin korunması gerekir. Bu noktada, fotovoltaik sistemin en pahalı parçası olan invertör, en yüksek seviyede önceliklidir; invertörün ardından, diğer fotovoltaik modülleri gelir. Fotovoltaik modüller, basitleştirilmiş, büyük yüzeylere sahip, ışığa karşı hassas yarı iletkenlerdir. Bu nedenle, modüllere veya metal konstrüksiyonlara yıldırım düşmesi sonucunda tahrip olurlar. İnvertöre giden kablo hatlarının içlerinde bulunan aşırı gerilime karşı koruyucu cihazlar, her ne kadar invertörü korusalar da fotovoltaik modüllerini korumaz.

HARİCİ PARATONER Fotovoltaik sistemler kurulurken, fotovoltaik modülleri ile taşıyıcı konstrüksiyonlarının doğrudan doğruya yıldırıma maruz bırakılmamalarına dikkat edilmelidir. Yıldırıma karşı, harici bir paratoner sistemi kullanılmalıdır

standardı yürürlükte. VDE 0185-305-3’e göre, bir bina sisteminin harici bir paratonere sahip olması ve binada elektrikli bir sistem bulunması durumunda, dahili bir paratonerin (aşırı gerilime karşı koruma) mevcut olması gerekiyor. Yani, harici bir paratonere sahip olan fotovoltaik sistemlerin, ayriyeten bir aşırı gerilim korumasına sahip olmaları gerekiyor.

FOTOVOLTAİK SİSTEMLERİN AŞIRI GERİLİME KARŞI KORUYAN CİHAZLARI - Fotovoltaik sistemin sahip olduğu harici paratonere yıldırım düşmesi - Yakın çevresine yıldırım düşmesi sonucu ortaya çıkabilecek ve - Elektrik tesisatindan kaynaklanabilecek aşırı gerilimlere karşı koruma sağlar. Aşırı gerilimlere karşı korumanın etkili olabilmesi için, invertörlerin doğru akım ve alternatif akım taraflarının korunması gerekir. Aşırı gerilime karşı uygun koruyucu cihazların, invertörün hemen yanına düzenlemesi gerekir.

Sistem ve invertör arası mesafenin farklı uzunluklarda olduğu sistemlerde, aşırı gerilime karşı koruyucu cihazların düzenlenişi

Fotovoltaik modüller düzenlenirken, VDE 0185-3053’e göre harici paratonere tutulması gereken “S” ayırma mesafesine uyulması gerekiyor

Fotovoltaik sistemler, genellikle, kamuya açık binaların üzerlerinde kullanıldıklarından, inşaat mevzuatlarına tabiidir. Bu mevzuatlara göre, gökdelenler, hastaneler, okullar, satış ve toplantı yerlerinde paratoner olması zorunludur. Fotovoltaik modüller düzenlenirken, VDE 0185-305-3’e göre harici paratonere tutulması gereken “S” ayırma mesafesine uyulması gerekiyor. Bu şekilde, bir yıldırım düşmesi durumunda, elektriğin, fotovoltaik sisteme atlama yapması engellenmiş oluyor. Uygulamada, bu gerekli ayırma mesafesinin çoğu zaman tutulmadığı görülüyor: Fotovoltaik modüllerin harici partonerin hemen yanına kurulması, Fotovoltaik modüllerin sacdan bir çatının üzerine kurulması, Oysa fotovoltaik modüllerin taşıyıcı sehpalarının doğrudan doğruya harici paratonere bağlanması gerekiyor ki, bu şekilde fotovoltaik sistemin içinde bulunduğu tehlike potansiyeli belirgin oranda artıyor.

AŞIRI GERİLİME KARŞI KORUMA Eylül 2006’dan bu yana yeni VDE paratoner

Fotovoltaik modüller ile invertörün arasındaki kablolar ne kadar uzun olursa, kabloların kapasitif veya endüktif olarak aşırı gerilime maruz kalma riski de o kadar artar. Fotovoltaik modüller ile invertörün arasındaki mesafesinin 10 m’den daha uzun olması durumunda, fotovoltaik modüllerin de hemen yanlarında aşırı gerilime karşı koruyucu cihazların kurulması gerekir.

ALTERNATİF AKIM TARAFININ KORUNMASI İnvertörlerin alternatif akım taraflarında, alternatif akıma uygun olan aşırı gerilime karşı koruyucu cihazlar kullanılır. Aşırı gerilime karşı koruyucu varistörlü cihazların Tip 2 ile, temel bir koruma elde edilir. Harici bir paratonerin mevcut olması durumunda, tip 1 yıldırımlıklar kullanılır. Durum 1 - Elektrik tesisatının besleme noktasında bir tip 1 yıldırımlık bulunmaktadır. İnvertörün hemen yanına bir tip 2 yıldırım tutucu monte edilmelidir. Durum 2 - Elektrik tesisatının besleme noktasında bir tip 1 yıldırımlık bulunmamaktadır. Elektrik tesisatının besleme noktasının hemen yanına bir tip 1 yıldırımlık monte edilmelidir ve invertörün hemen yanına bir tip 2 yıldırım tutucu monte edilmelidir. Bir cihazın içinde tip 1 yıldırımlık ile tip 2 yıldırım tutucu kombine edilerek, daha etkili bir koruma sağlanabilir

Alternatif akım tarafı için, tip 1 Paratoner ve tip 2 yıldırım tutucu: Flashtrab compact

DOĞRU AKIM TARAFININ KORUNMASI İnvertörlerin doğru akım tarafları da yine aynı şekilde korunmalıdır. Bu noktada, aşırı gerilimden koruyan cihazların görevleri şunlardır: - Yıldırım akımlarını geçirmek - Aşırı gerilimleri deşarj etmek ve dengelemek - Fotovoltaik modüller ve invertörlerin çalışma davranışlarını da göz önünde bulundurmak suretiyle, aşırı yüklenme durumunda dahi sistemin güvenli çalışmasını sağlamak. Doğru akım elektrik tesisatlarında aşırı gerilime karşı koruyucu cihazların nasıl tasarlanacağı hususunda herhangi bir standart henüz mevcut değildir. Bu nedenle, piyasada, fotovoltaik sistemlerin doğru akım taraflarında kullanılmak üzere satışa sunulan aşırı gerilime karşı koruyucu cihazlar arasında, gerek fonksiyonları, gerekse yapıları açısından belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Bugün itibariyle, her üreticinin gereklilik ve değerlendirme kriterlerini kendisi belirlemesi gerekiyor. Bu da bu bağlamda; - Aşırı gerilime karşı koruyucu cihazda ortaya çıkan düşük ve yüksek ohmlu kısa devrelerde emniyetli bir davranış sergilendiği. - Doğru akım kablolarının topraklama hatalarında emniyetli bir davranış sergilendiği Aşırı yüklenme durumunda, uygun olmayan ısı oluşumunun engellendiği - Piyasada bulunan sıradan invertörlerin doğru akım giriş devrelerinin herhangi bir hata durumunda hasar görmediği anlamına geliyor Fotovoltaik modüller ve fotovoltaik sistemlerin doğru akım kablajları, normalde kısa devreye karşı sürekli dayanıklıdır. Fotovoltaik sistemlerin bileşenlerinde ortaya çıkan hata durumlarına karşı, ilgili bileşenler devre dışı bırakılarak veya ilgili bileşene sürekli bir kısa devre sağlanarak tedbir alınabilir. Hata durumunda kısa devre yapan aşırı gerilime karşı koruyu cihazlar, fotovoltaik sistemlerin sürelerini otomatik olarak kısaltır. Son yıllarda elde edilen uygulama deneyimleri, piyasada satışa sunulan sıradan invertörlerin, giriş tarafında oluşan aralıksız kısa devrelere uygun olmadıklarını göstermiştir. Bu nedenle, hata durumunda otomatik olarak devreden çıkan aşırı gerilime karşı koruyucu cihazlar kullanılmalıdır

Mart - Nisan 2014

147

Y şeklinde bağlanmasının (2+1 devre), fotovoltaik sistemlerin doğru akım taraflarına en iyi korumayı sağladığını anlaşıldı (resim 5). Y Bağlantıda, iki adet aşırı gerilime karşı koruma cihazı her zaman seri bağlanıyor:

gerilime karşı koruyucu cihazları güvenli bir şekilde, cihazlarda aşırı oranda bir ısınma gelişmeksizin, doğru akımdan ayırabilecekleri şekilde tasarlanıyor. Fotovoltaik modüllerin artı ve eksi

İzolasyonu hatalı toprak bağlantılı, normal çalışma modunda çalışan fotovoltaik sistemler Doğru akım tarafı için, aşırı gerilime karşı koruma - Phoenix Contact fotovoltaik seti

AŞIRI GERİLİME KARŞI KORUYUCU CİHAZLARIN Y-BAĞLANTILARI Laboratuarda yapılan araştırmalarda, aşırı gerilime karşı koruyucu cihazların bütün önemli bağlantıları, bir fotofovtaik simülatöründe, gerçek fotovoltaik sistemler üzerinde test edildi. Bu testlerde, fotovoltaik sistemlerin doğru akım taraflarında, normal çalışma koşulları ve ortaya çıkan hata durumları taklit edildi. Bu araştırmalarda, aşırı gerilime karşı koruyucu cihazların

L1(+) ve L2(-), L1(+) ve toprak, L2(-) ve toprak Y Bağlantı ve uygun aşırı gerilime karşı koruma cihazlarının seçilmesi sayesinde, emniyet konusuyla ilgili bütün gereklilikler yerine getirilebiliyor. Aşırı gerilime karşı koruyucu cihazın düşük ohmlu kısa devre bağlantısında da yine her zaman bir cihaz daha seri bağlanıyor. Y-Bağlantıya sahip aşırı gerilime karşı koruyucu cihazlar, maksimum oranda gerilimlere sürekli direnebilecek şekilde veya entegre termik ayırma düzeneklerinin, aşırı

bağlantılarının toprak hatlarında da yine sürekli seri halde iki aşırı gerilime karşı koruyucu cihaz bağlantısı mevcuttur. Bu cihazlar, topraklamada oluşan aşırı gerilim yüklenmelerine karşı sürekli direnebilmektedir. Her koruyucu hattında ikişer adet aşırı gerilime karşı koruyucu bulunan, aşırı gerilime karşı koruyucu cihazların Y şeklinde bağlanması sayesinde, iki kat emniyet elde edilebildiği gibi, ayrıca yüksek oranda aşırı gerilimlere karşı da bir koruma sağlanmış oluyor.

Standart ve yönetmeliklerde yıldırıma ve aşırı gerilime karşı koruma konuları VDE 0185-305-3 Ek 2: Yıldırımdan korunma - Bölüm 3: Yapılarda fiziksel hasar ve hayati tehlike - Ek 2, Bölüm 17: Fotvoltaik sistemler - Binaların üzerindeki fotovoltaik sistemler, yıldırıma karşı mevcut önlemleri etkilememelidir. - Fotovoltaik sistemler, doğrudan doğruya yıldırım isabet etmesine karşı, DIN EN 62305-3 5.2 ve 6.3 (VDE 0185-305-3)’e göre, birbirinden ayrı düzenlenen yakalama düzenekleriyle korunur. - Direkt bir bağlantının zorunlu olduğu durumlarda, sistemin içine, yıldırım akımının bir kısmının geçeceği göz önünde bulundurulmalıdır. - Sistemin içindeki yıldırımlık potansiyeli dengelemesi, DIN EN 62305-3, bölüm 6’ya (VDE 0185-305-3) göre, enerji ve bilgi sistemleriyle yapılır.

148

Mart - Nisan 2014

Güneşten Ormanlar’da saha hazırlık çalışmaları başladı

EGEVAK Proje Koordinatörü Kadir Bilgili

Ege Orman Vakfı’nın İZKA’dan destek alarak hayata geçirdiği ‘Güneşten Ormanlar’ projesi kapsamında 500 kilowatlık Güneş Enerji Sistemi’nin kurulumu için arazide çalışmalar başladı Vakfın İktisadi İşletmesi EGEVAK tarafından İZKA’ya sunulan ve onaylanan proje ile Menderes-Pancar’da kiralanan arazide, kurulum çalışması devam eden “500 kilowattlık Güneş Enerji Sistemi” ile güneş enerjisinden 800.000 kilowatt gücünde elektrik enerjisi üretilecek. Elektrik enerjisi satışından elde edilecek gelir ile yeni orman alanları oluşturulup güneşin ormanları kurulacak. Ege Orman Vakfı’nın İktisadi İşletmesi EGEVAK tarafından İZKA’ya sunulan ve İZKA tarafından onaylanan “Güneşten Ormanlar” projesi kapsamında; Merk Solar Enerji Çözümleri San. ve Tic. A.Ş. “500 kilowatlık Güneş Enerji Sistemi”nin kurulumu için açılan ihaleyi kazanmıştı. Vakfın İktisadi İşletmesi EGEVAK ve Merk Solar Enerji arasında imzalanan sözleşmenin ardından “Güneş Enerji Sistemi”nin kurulumu için saha hazırlık çalışmaları başladı. Kurulum çalışmaları 25 Mayıs 2014 gününe kadar tamamlanacak.

GÜNEŞTEN ORMANLAR İzmir Kalkınma Ajansı’nın (İZKA) “Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri Destek Programı” ndan onay alan “Güneşten

Ormanlar” projesi ile ilgili bilgi veren Ege Orman Vakfı İktisadi İşletmesi EGEVAK’ın Proje Koordinatörü Kadir Bilgili; “Projenin toplam bütçesi 1 milyon 868 bin TL. bu rakamın % 50’sini İzmir Kalkınma Ajansı karşılıyor. Proje kapsamında, MenderesPancar’da kiralanan arazide güneş enerjisinden 800.000 kilowat gücünde elektrik enerjisi üretilecek. Ürettiğimiz elektriğin bir bölümü ile MenderesOğlananası’nda bulunan 30 bin ağaçlık zeytinliğimizin tarımsal sulaması için kullanılan elektrik ihtiyacını karşılayıp ihtiyaç fazlası üretilen elektriği de GEDİZ EDAŞ’a satacağız. Sattığımız elektrik enerjisinden gelen gelirle yeni orman alanları oluşturup güneşin ormanlarını kuracağız.” diye konuştu.

gerçekleşecektir. Bu miktarda enerji üretimi, yıllık 502.204 kilogram karbon salımının engellenmesi anlamına gelmektedir. Bu da yıllık yaklaşık olarak 1100 adet ağacın kurtarılmasını sağlayacak. Fotovoltaik Güç Sistemlerinin ömrü 30 senedir. Bu zaman içinde güneş parlayarak Ege Orman Vakfı’nın daha fazla ormanlaştırma ve eğitim projelerini gerçekleştirmesini sağlayacak” dedi. Kadir Bilgili, projenin bölgeye örnek teşkil edecek bir yatırım modeli oluşturacağını, özellikle sanayicilerin ihtiyaç duydukları elektrik enerjilerini boş atıl duran çatılarında veya arazilerinde gerçekleştirmeleri konusunda özendirici olacağını ve fosil enerji kaynaklarının sebep olduğu çevre sorunlarının önlemesinde model olacağını belirtti.

BÖLGEYE ÖRNEK TEŞKİL EDECEK BİR YATIRIM MODELİ Proje ile ülkemize yeni orman alanları kazandırmanın yanında var olan ağaçların korunmasına yönelik bir etkide sağlayacaklarını ifade eden Bilgili; “Kurulum sahasındaki yıllık elektrik enerjisi üretimi yaklaşık 800.000 kilowat olarak

Mart - Nisan 2014

149