GRUP BAŞKANI H. FERRUH IŞIK İLETİŞİM MAGAZİN GAZETECİLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. adına İMTİYAZ SAHİBİ MEHMET SÖZTUTAN GENEL MÜDÜR YARDIMCISI AHMET KIZIL ahmet.kizil@ihlasfuar.com SORUMLU MÜDÜR YUSUF OKÇU yusuf.okcu@img.com.tr EDİTÖR ÖMER ŞEN omer.sen@img.com.tr SANAT YÖNETMENİ İSMAİL GÜRBÜZ ismail.gurbuz@img.com.tr CONSEPT TASARIM SAMİ AKTAŞ sami.aktas@img.com.tr REKLAM MÜDÜRÜ YASEMİN ALBAYRAK yasemin.albayrak@img.com.tr KURUMSAL İLETİŞİM MÜDÜRÜ EBRU PEKEL ebru.pekel@img.com.tr DIŞ İLİŞKİLER HAKAN KURT hakan.kurt@ihlasfuar.com MUHASEBE MÜDÜRÜ MÜRSEL GÜRLER muhasebe@img.com.tr ABONE İSMAİL ÖZÇELİK ismail.ozcelik@img.com.tr CTP - BASKI İHLAS GAZETECİLİK A.Ş. 29 Ekim Cad. No: 11 A/41 34530 Yenibosna / İSTANBUL +212 454 30 00 ADRES 29 Ekim Caddesi No:11 A/41 34197 Yenibosna / İSTANBUL Tel.:+212 454 25 00 Faks:+212 454 25 98 www.solarexmagzine.com. e-mail: yasemin.albayrak@img.com.tr Solarex Magazine yer alan makalelerdeki fikirler yazarlarına aittir. Yayınlanan ilanların sorumluluğu reklam verene aittir. Solarex Magazine’nin bütün yayın hakları İletişim Magazin San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. Yazılar kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Solarex İstanbul’da Hazırlıklar Sürüyor Dünya gündeminin birinci sırasında bulunan güneş enerjisi, artan dünya nüfusu ve yakın gelecekte tükenmesi beklenen enerji kaynakları sorunu küresel boyutta değerlendirilmesi gereken bir sorun olarak nitelendiriliyor. Küresel boyutta değerlendirilen enerji politikaları, dünya genelini etkilemektedir. Bu çerçevede, ülkemizin ilk ve tek ihtisas fuarı olan“Solarex İstanbul 2014”, Türkiye ve diğer birçok ülkeden çok sayıda üst düzey yetkili ve güneş enerjisi sektöründe faaliyet gösteren firma yetkililerini bir araya getirerek sektörün geleceğine yönelik hususları değerlendirme fırsatı oluşturuyor. Her yıl gittikçe büyüyerek yoluna devam eden Solarex İstanbul için yurt içi ve yurt dışında hazırlıklar büyük bir hızla devam ediyor. Dünyada ve Türkiye’de güneş enerjisi üretimine ilişkin çok çeşitli konuların tartışılacağı bir platform olacak 7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İstanbul, 10 – 12 Nisan 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Sektörümüzle ilgili en son gelişme olarak ise; Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik ve Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ 02.10.2013 tarihli Resmi Gazete’de yayınladı. Sektörü yakından ilgilendiren bu önemli gelişmeyle ilgili bütün detayları dergimizin web sitesi www.solarexmagazine.com adresinden öğrenebilirsiniz. Yenilenebilir enerji alanındaki gelişmelerin yer aldığı dergimizde güneş enerjisi sektörüyle ilgili en güncel bilgileri sizlere aktarmaya çalıştık. Yeni bir sayıda yeni gelişmelerle tekrar karşınızda olmak dileğiyle. Saygılarımızla.
GENSED Lisanssız Elektrik Üretimini Konuştu
ABB ve Power-One Birleşme Sürecini Tamamladı Toshiba, TAET’i faaliyete geçirdi
Güneş Enerjisi İle Çalışan Şarj İstasyonları Fronius ve Loxone Kapsamlı Enerji
REKLAM
Yönetimi Sunuyor
İNDEKSİ
Solarex İstanbul Dünya Güneş Enerjisi Devlerini Ağırlamaya
AKAS 47
Hazırlanıyor
ALKA 41
Türkiye’nin Kesintisiz Enerji Merkezi
BMD 19 ÇATAKLI 51 GENSED 53 INFORM 21 IPH 43
Güneş Enerjisini
IRENEC 54
Öncelikli ve Stratejik Bir
NORM 25
Alan Olarak Görmeliyiz
PEM 35 SOLAREX
Ö.K.İ. –A.K.İ
SOLARTURK
Yaşar Üniversitesi’nden Yenilenebilir Enerji Atağı
A.K. -1
STAUBLI 29 TESA 9 TRAKYA CAM
13
YEM 55 ZAFER AKÜ
Ö.K.
Eylül / Ekim 2013
3
SOLAREX ISTANBUL, The Only Specific Exhibition Of Turkey, Preparing To Welcome The World Giants Of Solar Energy…
The 7th International Solar Energy and Technologies Exhibition “Solarex Istanbul” is preparing to welcome the world giants as an exhibition where various products for solar energy production in the world and in Turkey will be exhibited. The exhibition to be organized on April 10 - 12, 2014 at Istanbul Fair Center with the support of Turkish Ministry of Energy and Natural Resources will be attended by many local and foreign solar energy company officials and also academicians, bureaucrats and representatives of non-governmental organizations.
4
Eylül - Ekim 2013
Various sources of solar energy and solar energy markets are evaluated in all aspects and the latest innovations will be displayed at the exhibition where the primary product groups to be exhibited include: photovoltaics, cells, modules, inverters, measurement and control technologies, chargers, batteries, cables, connectors, junction
boxes, solar tracking systems, mounting systems, installation equipments, integrated building solutions, “stand alone” systems, solar power plants, energy storage systems, solar powered consumer products, wafers, materials and production equipment, solar thermal technologies, absorbents, coatings, collectors, fittings, expansion tanks, dega-
sifiers, heat transfer fluids, measurement and control technology, assembly systems, storage tanks, production technologies and equipment, ventilation, cooling, integrated building solutions, heat treatment, solar thermal power plants, research and development departments, testing institutes, trade press and other publishers, educators, financiers, organizations, associations and advisors. Solarex Istanbul Exhibition to be organized between 10th and 12th April, 2014 is a platform where many subjects regarding solar energy in the world and in Turkey will be discussed. Solar energy is the primary subject on the
world agenda as increasing world population and the problem of non-renewable sources of energy which constitute problems of high priority which are to be evaluated at global scale. Energy policies which are considered at global scale affect the entire world. In this frame, “Solarex Istanbul 2014” is gathering numerous top executives from Turkey and many other countries and also company officials performing activity in solar energy industry, creating an opportunity for consideration of topics influencing the future of the industry. The purpose of the exhibition to be organized by İhlas Fuarcılık is to evaluate sources
of solar energy and solar energy markets in all dimensions and to create an environment where the latest innovations and practices can be discussed in many aspects and new products will be displayed for professional visitors. The exhibition which was successfully organized for the sixth time in April 2013 still remains its position as the leader of the industry with a considerable rate of participation. Attended by many visitors from European countries primarily including Turkey, England, Germany, Italy and Austria, and also from Russia, Turkic Republics, Middle East, Far East and North Africa, Solarex Istanbul expects many professionals from MENA (Middle East & North Africa) countries this year.
Eylül / Ekim 2013
5
HIGHLIGHTS OF SOLAREX 2013... The intentions of participant companies to enhance their quality, become a brand and meet new markets are combined with the success of İhlas Fuarcılık in exhibition business. • The 6th International Solar Energy and Technologies Exhibition was organized at a 14.000 m2 indoor area. • Many researches were carried out on the industry during the period of preparation for the exhibition; 300 thousand letters of invitation were printed and distributed to interested parties. • Thanks to an efficient introduction, the exhibition achieved to create a broad visitor profile and welcomed members of many different industries. • The 6th International Solar Energy and Technologies Exhibition “Solarex Istanbul” was attended by 201 visitors in total, including 131 local and 70 foreign visitors. • All national and local TV channels, radio channels, newspapers, journals and trade press closely followed the exhibition before and during the entire exhibition process. • As the most consistent and the most reliable event organized each year since 2008, Solarex Istanbul 2014 is now preparing to welcome giants of the solar energy industry for the 7th time.
The exhibition followed by the world... Solar energy technologies that are becoming widespread in Turkey found their first specific exhibition thanks to the efforts of İhlas Fuarcılık. Initially organized in March 2008, the exhibition has become the first and the only event organized to display the latest situation of solar energy systems
6
Eylül - Ekim 2013
of Turkey and ensuring flow of information...
high sunshine duration, our country receives
Aiming at offering brand new ideas for
a great deal of support from this exhibition in
the energy industry, Solar Energy Exhibition
terms of turning this geographic feature into
gathers leaders of the industry in Istanbul to
an advantage. Organized for the first time
revive the sector with organizations and to
in the sector by İhlas Fuarcılık, “Solarex Istan-
benefit from the rich solar energy of Turkey.
bul” also receives full support from relevant
Renewable energy is unaffected by the glo-
associations. The Exhibition is supported pri-
bal crisis, which is among the primary items
marily by Turkish Ministry of Energy and Natu-
of recent agenda especially in summer
ral Resources, Gensed (Turkish Photovoltaic
months when both available solar energy
Industry Association), Energy Law Research
and cooling requirements are at their height.
Institute, Alosbi, Unido – Ichet, Aküder, Ostim,
With readiness for new investments in all as-
KOSGEB and numerous other institutions.
pects, Turkey has been in full flow with new
With its press sponsors including Solarex
energy projects, with the significance of the
Magazine, Hi- tech, journals on building ma-
industry increasing day by day.
terials, Pv Magazine, Photon, Sun and Wind
Achieving a rapidly increasing mass of visi-
and web portals, the exhibition continues
tors in Turkey, the Solar Energy and Techno-
activities through support by printed and
logies Exhibition “Solarex Istanbul” is now a
visual media.
fully organized event and will continue at full
Istanbul Fair Center Initially having started activity with a view to transform Istanbul into the capital of world and having the biggest exhibition areas of Turkey, Istanbul Fair Center organizes 100 exhibition on average every year. Organized
pace with great interest and participation of
About İhlas Fuarcılık
both domestic and foreign companies in the
Carrying out its activities as İhlas Fuar
following period.
Hizmetleri A.Ş., the company is well known
Reporting that they closely follow the latest
with its professional solutions in the business
events in Europe and around the world,
world. Having performed its first organization
many visitors of the Solar Energy and Tech-
in 1988 with the Textile Machines Exhibition,
nology Exhibition also mention that they find
İhlas Fuarcılık is still at the center of the world
an opportunity to come together thanks to
of economy with its success in publishing, as
the exhibition and to discuss on new invest-
well as nearly 100 professional fair organizati-
ments at “Solarex Istanbul” which they think
ons, about 30 web sites and internet portals;
is going to bring along positive changes in
the company guides its customers with its
the industry in the following years.
innovative and solution-oriented structu-
has become an attractive center thanks
As one of the sunniest countries of Europe,
re. Carrying out its activities in two main
to its proximity to the airport and peripheral
Turkey has only one exhibition with a focus
branches as İhlas Magazin Group and İhlas
roads, subway route passing through the
on solar energy, which attracts considerable
Fuarcılık, the company is already well known
center, availability of wide parking areas,
interest of numerous worldwide known bran-
by the business world. İhlas Magazin Group is
environmental arrangements and perfect
ds willing to invest in Turkey. Solarex Istanbul
a long-established publishing company with
infrastructure.
assumes a role introducing the solar energy
its sectoral and actual publications. Con-
For Detailed Information:
industry and especially the prominent positi-
tinuously offering projects for the business
For further information about SOLAREX İSTAN-
on of our country at global scale, attracts in-
world, the company has been going on its
BUL, visit the website www.solarexistanbul.
tensive attention as it deserves. With a quite
activities with ever increasing success.
com or contact via the details below.
at IFM, which is operated by IDTM and attracting numerous visitors each year, the exhibitions gather thousands of companies with new markets and opportunities. Recognized as one of the major exhibitions worldwide in its own sector and welcoming hundred of thousands of local and foreign visitors each year, international exhibitions such as Pipe & Fittings Exhibitions and Solar Energy and Technologies Exhibitions are organized at Istanbul Fair Center. Istanbul Fair Center
Eylül / Ekim 2013
7
GENSED Lisanssız Elektrik Üretimini Konuştu Güneşten lisanssız olarak elektrik üretimi, sektörün en büyük derneği olan GENSED tarafından organize edilen seminerde ilgili kamu kurumları temsilcileri, sektör mensupları, yatırımcılar ve ilgililerce tüm boyutları ile tartışıldı. Toplantıya 300’e yakın profesyonel katıldı.
Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) tarafından İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa kampüsü bünyesinde bulunan Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde düzenlenen seminerde ‘Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimi’ tartışıldı. GENSED Başkanı Prof. Dr. Şener Oktik ve TÜREB (Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği) Başkanı Mustafa Serdar Ataseven’in açılış konuşmaları ile başlayan seminerde,
8
Eylül - Ekim 2013
GENSED Başkanı Oktik, güneş enerjisinden elektrik üretme sektörünün güncel verileri konusunda katılımcılara değerli bilgiler aktardı. Verilen aranın ardından yapılan oturumda ise, GENSED Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hakan Erkan’ın moderatörlüğünde, TEDAŞ Genel Müdürlüğü Elektrik Y.Mühendisi Bilal Şimşek, güneş santrallerinde başvuru, projelendirme ve kabul işlemleri konusunda, ETKB Yenilenebilir
Enerji Genel Müdürlüğü Mühendisi Mehmet Aşker ise, lisanssız elektrik üretimi mevzuatı konusunda bilgilendirmelerde bulundular. Ardından, interaktif bir ortamda, soru cevap ve görüş açıklama şeklinde konu hakkında detaylar tartışılarak seminer sona erdi. GENSED, önümüzdeki aylarda da konu ile ilgili toplantı ve etkinliklere devam edeceğini bildirdi.
ABB ve Power-One birleşme sürecini tamamladı ABB, solar fotovoltaik (PV) değer zincirinin en cazip noktasında küresel lider konumuna geliyor.
ABB completes acquisition of Power-One ABB (NYSE: ABB), the leading power and
global supplier of solar inverters, which play
business. Power-One employs almost 3,500
automation technology group, and
a critical role in converting the sun’s energy
people, mainly in China, Italy, the United
Power-One, Inc., a leading provider of
into electric current and controlling its flow
States and Slovakia.
renewable energy and of energy-efficient
into the power system. Power-One has one
“The acquisition of Power-One expands our
power conversion and power management
of the market’s most comprehensive offerin-
renewables businesses and provides subs-
solutions, confirmed that ABB has comple-
gs of solar inverters, ranging from residential
tantial opportunities to create value for our
ted its previously announced acquisition of
to utility applications, and a broad global
customers, employees and shareholders,”
Power-One.
manufacturing footprint. It also has a power
said ABB’s CEO, Joe Hogan. “The combina-
The transaction positions ABB as a leading
solutions portfolio that isadjacent to ABB’s
tion of Power-One and ABB is fully in line with
10
Eylül - Ekim 2013
Dünyanın önde gelen güç ve otomasyon teknolojileri grubu ABB ve satın aldığı daha önce duyurulan yenilenebilir enerjide verimli güç dönüşümü ve güç yönetimi çözümleri sunan Power-One Inc. firmaları satın alma sürecinin tamamlandığını duyurdu. Birleşme ABB’yi dünyanın önde gelen solar invertör üreticisi konumuna getiriyor. Solar invertörler güneş enerjisini elektrik akımına dönüştürerek enerji şebekesine akışını kontrol eden kritik bir işlev görüyor. PowerOne halen pazardaki en geniş solar invertör yelpazesine sahip; konutlardan santral uygulamalarına kadar sağladığı ürünlerin yanı sıra küresel çapta üretim kapasitesine sahiptir. Bunun yanı sıra firmanın güç çözümleri portföyü ABB’nin iş kolları ile örtüşmektedir. Power-One’ın çoğunluğu Çin, İtalya, ABD ve Slovakya’da olmak üzere dünyada 3500 çalışanı bulunuyor. ABB CEO’su Joe Hogan birleşme hakkında şöyle söyledi: “Power-One ile birleşme yenilenebilir enerji alanındaki faaliyetlerimizi büyüterek müşteriler, çalışanlar ve hissedarlarımız için fırsatlar ve önemli bir değer oluşturacak. Power-One ve ABB’nin bir araya gelmesi 2015 stratejimize her yönüyle uygun olup bizi rekabette başarıyı yakalayacak boyutlarda üretim yapan küresel bir aktör konumuna getirecektir. Tüm Power-One çalışanlarına ‘aramıza hoş geldiniz’ demek isteriz.” Power-One CEO’su Richard J. Thompson, “ABB ailesine katılmaktan mutluyuz; birlikte güzel bir geleceği paylaşmayı arzu ediyoruz” diyor ve ekliyor, “Bu beraberlik sayesinde dünyadaki inovatif yenilenebilir enerji çözümlerine olan mevcut talebi daha iyi karşılayabileceğiz ve küresel liderliğimizi daha da güçlendireceğiz. ABB bunun için doğru partner, zamanlama ise firmalarımız arasında güç birliği oluşturmak için ideal.” Güç, enerji ve otomasyon alanlarında lider konumdaki portföyü, küresel üretim tesisleri ve servis organizasyonu ABB’yi solar fotovoltaik alanında güçlü bir oyuncu
konumuna yerleştiriyor. ABB ürettiği solar fotovoltaik çözümlerini uzun yıllardır sektöre sunmakta. Solar invertörler; güç elektroniği alanının en hızlı gelişen teknolojileri arasında yer alıyor ve çok yüksek miktarlarda Ar-Ge harcamaları gerektiriyor. ABB 2012 yılında Ar-Ge faaliyetlerine yaklaşık 1,5 milyar ABD doları yatırım yaptı. ABB İmalat Otomasyonu ve Hareket sistemleri bölümü başkanı Ulrich Spiesshofer şu görüşünü dile getirdi: “Çok başarılı bu iki firmanın birlikteliği, küresel
erişim, yüksek kalite ve teknoloji liderliğini temel alan önemli bir değer odaklı büyüme oluşturacak. Bu başarılı işbirliği bizi şimdiden heyecanlandırıyor.” Dünyanın önde gelen güç ve otomasyon teknolojileri firmalarından olan ABB, altyapı ve sanayi sektörlerindeki müşterilerinin performansını artırırken çevre üzerindeki etkilerini de azaltıyor. ABB Grubu yaklaşık 100 ülkede 145.000 civarında çalışanıyla faaliyet göstermekte.
our 2015 strategy and creates a global player with the scale to compete successfully. We are pleased to welcome the Power-One employees on board.” “We are happy to join the ABB family and look forward to a bright common future,” said Richard J. Thompson, CEO of Power-One. “Together we can better address the growing worldwide demand for innovative, renewable energy solutions and strengthen our global leadership. ABB is the right partner and now is the ideal time for our companies to join forces.”
ABB’s leading portfolio in power and automation, global footprint and service organization make it a natural player in solar PV. ABB has brought its solutions to the solar PV industry for many years. Solar inverters are one of the fastest-developing technologies in power electronics, requiring substantial research and development (R&D) resources. In 2012, ABB invested about $1.5 billion in R&D overall. “The combination of these two successful companies will create significant value-driven growth based on global reach, high quality and technology leadership,” said Ulrich Spies-
shofer, head of ABB’s Discrete Automation and Motion division. “We are looking forward to a successful collaboration.” ABB (www.abb.com) is a leader in power and automation technologies that enable utility and industry customers to improve their performance while lowering environmental impact. The ABB Group of companies operates in around 100 countries and employs about 145,000 people. In the United States, ABB had revenues of $6.7 billion and its workforce grew to nearly 20,000 employees in 2012.
Eylül / Ekim 2013
11
Trakya Cam Yeni Ürünü İle Yaz-Kış Tasarruf Garantisi Veriyor Trakya Cam, yeni ürünü Temperlenebilir Solar Low-E kaplamalı cam ile üretilen ‘Isıcam Konfor 60/43 T’yi pazara sundu. Trakya Cam’ın yeni ürünü gün ışığını engellemeden yazın güneş ısısı girişini kontrol ediyor. Dünyanın altıncı, Avrupa’nın ise dördüncü büyük düzcam üreticisi Trakya Cam Sanayii A.Ş., yapı sektörüne yönelik ürünleriyle mimaride önem taşıyan enerji tasarrufu, dekorasyon, gürültü kontrolü, emniyet ve güvenlik ihtiyaçlarına çözümler sunmaya devam ediyor. Mimari camlarda sürekli geliştirme ve inovasyon projeleriyle ürün gamını hızla değişen talep ve ihtiyaçlar doğrultusunda genişleten Trakya Cam, son olarak Ar-Ge çalışmaları sonucunda mimari camlar kategorisinde geliştirdiği yeni ürünü ‘Isıcam Konfor 60/43 T’yi pazara sundu. Isıcam Konfor 60/43 T, nötral ve şeffaf yapısıyla gün ışığı girişini engellemeden; yazın güneş ısısı girişini kontrol ederek soğutma giderini, kışın da ısıyı içeride
12
Eylül - Ekim 2013
tutarak ısıtma maliyetini azaltıyor. Aynı zamanda, temperlenebilme özelliğiyle emniyet ihtiyacını karşılıyor ve cam kırılması sonucunda ortaya çıkabilecek riskleri azaltıyor. Trakya Cam, yüzde 60 yüksek ışık geçirgenliğiyle gün ışığından maksimum fayda sağlayan yeni ürünüyle güneş ısısı girişi yüzde 43 oranında azaltılarak, yazın soğutma giderlerinde önemli oranda tasarruf sağlanmış oluyor. Isıcam Konfor 60/43 T’nin hem dış, hem de iç yansıtma özelliği düşük olduğundan, mimari tasarımlarda gerek dıştan içe, gerekse de içten dışa bakışta şeffaf ve nötral görüntü sağlıyor. Ayrıca, ısı kontrol özelliği sayesinde kışın iç mekandan ısı kaçışları da engelleniyor. Yıl boyu konforlu bir yaşam alanı sunan
Trakya Cam’ın yeni ürünü, aynı zamanda ısıtma ve soğutma giderlerini düşüren ve karbondioksit emisyonunu azaltan çevre dostu bir bina yaratılmasına fırsat tanıyor. Trakya Cam’ın yeni ürünü rezidans ve kış bahçelerinin yanı sıra alışveriş merkezi, otel, okul, hastane, ofis gibi ticari binalarda kullanımına uygun olmasıyla dikkat çekiyor. Isıcam Konfor 60/43 T’nin bünyesinde yer alan Temperlenebilir Solar Low-E kaplamalı cam TRC Coolplus 60/43 T, Trakya Cam’ın yüksek kaliteli düzcamı TRC Helio clear üzerine hat dışı kaplama teknolojisiyle ince bir metal oksit tabakanın uygulanmasıyla elde ediliyor. Trakya Cam mimari camlarda sürekli geliştirme ve inovasyon projeleri ile ürün gamını geliştirmeye ve çeşitlendirmeye devam ediyor.
FINAL REPORT OF 6TH INTERNATIONAL SOLAR ENERGY AND TECHNOLOGIES FAIR DATED 11 TO 13 APRIL, 2013 BY SOLAREX İSTANBUL Taking place from the 11th to 13rd April, 2013 at Istanbul Expo Center, 6th International Solar Energy and Technologies Fair, Solarex Istanbul was successfully held.
The opening of the Fair was made by Yavuz Ozgun, Vice Chairman of Ihlas Holding; Ahmet Kizil, General Manager of Ihlas Fair Organizations; Dr. Sener Oktik, Head of GENSED; Mahmut Mucahit Findikli, President of Industry, Trade, Energy, Natural Resources,
14
Eylül - Ekim 2013
Information and Technology Commission; Hilmi Basturk, Board Chairman of the Directorate-General + Temsan Turkey Electromechanical Industry; Huseyin Avni Mutlu, Governor of Istanbul; and Taner Yildiz, Energy and Natural Resources Minister of Turkey. Officials
who opened the fair by cutting the ribbon after the speeches visited the participants’ stands and obtained information. Turkey’s first and only trade fair, 6th International Solar Energy and Technologies Fair became an arena of professionals parti-
positively.Producers, consumers, purchasers, practitioners, domestic and foreign representatives... Briefly stated, all members of the industry came together again at the 6th International Solar Energy and Technologies Fair.
SUMMARY ABOUT SOLAR ENERGY INDUSTRY
cipated by 201 participants, including 131 domestic and 70 foreign ones, and followed by a total of 22,696 visitors. Turkey continues to develop worldwide with its rapidly growing population, advantaged location and the contribution of this critical
location to exportation. Without any doubt, one of the leading industry in our country is solar energy industry... Recent developments, innovations and the unique solidarity in the pipe industry are among the other factors affecting the solar energy industry
Turkey is one of the leaders of the world in the field of solar thermal (solar water heating) and it may show the same success in solar power industry. The production with the necessary support in the field of solar panel production and supply industry (cable, connector, foot, glass, inverter, etc.) will be both evaluated in Turkey and exported to countries rich in sun light. Turkey, pays billions of dollars each year on energy imports. Solar energy has the potential to significantly reduce the cost in medium and long term. Therefore, reducing the fossil fuel imports (gas, oil) which will be the most important component of external borrowing will reflect positively on economic growth of the country. Unemployment rates have been one of the most important problems for Turkey all the time. Solar energy industry is a kind of energy that enables most employment. Every 1 MW solar power system established provides job opportunities for about 30 to 50 people. Expansion of solar energy systems will be extremely beneficial to the national economy. The maximum power generation from solar energy is achieved at noon in summer. This is the period of time when electricity is generally produced from other conventional sources with the most expensive costs. At times especially when cooling systems begin to consume electricity intensively, solar energy may be the most reliable and the most economical form of power generation. One of the biggest advantages of solar energy installations is that they are scalable types of energy varying from very small (1-2 kW) installations up to very large installations (40-50 MW) In this way, thousands of independent producers provide a reliable energy supply by generating energy in thousands of different points. A problem which may occur in one of these points does not create a negative impact on the system. Communion of natural resources seems to be the biggest problem of the century in which we live. Having a rich potential of all renewable energy sources, especially solar energy, Turkey may grow into an energy independent country by making use of these rich sources if it is adequately supported by the government. Solarex Solar Energy Exhibition, Istanbul will be one of the fastest growing industries in the next few years. Announcing the importance of energy,
Eyl端l - Ekim 2013
15
environment and saving to the public, our fair has become a platform where industry representatives develop high technologies using solar energy and exhibit these technologies. Providing the basis for the development of the solar industry in many European countries, solar energy industry continues to develop day by day in our country, as well. International Solar Energy and Technologies Fair was adopted by the industry with a great happiness due to industry’s rising graph of success, eagerness to show their success to the public, desire to be involved in international arenas, and the expectations of the sector to be qualified to answer these expectations and despite the global economic crisis, the fair resulted in a great success. Following the success achieved in the fair, Solar Energy industry looks forward to next 7th Solarex Fair which will be organized between 10 and 12 April, 2015. Not only our company, but also our participants started their works for greater targets.
16
EylĂźl - Ekim 2013
ISTANBUL EXPO CENTER Playing the host of 6th International Solar Energy and Technologies Fair in its 6th year with its 9th and 10th showrooms, Istanbul Expo Center is located in the area of Istanbul Ataturk Airport. Istanbul Expo Center was the most convenient place to organize Solar Energy and Technologies with its infrastructure, transportation facilities and technical specifications. Its 12 square meter fairground, foyer and technical properties contributed to the success of the fair. As it is located near the airport and subway stop and in the meeting point of both TEM and E-5 highways, there was no difficulty for visitors to get through to the fair. In order to prevent transportation obstacles of Ihlas Fair Organization, the ring buses of subway provided advantage for fair visitors.
GENERAL DESCRIPTION OF 6TH INTERNATIONAL SOLAR ENERGY AND TECHNOLOGIES FAIR BANK OF FAIR ADDRESS: Our team, having entered into a period of intense study for the 6th International Solar
Energy and Technologies Fair to be organized successfully, did not have difficulty in reaching information as we are magazine publisher, as well. Pipe and Technology Magazine published monthly by Ihlas Magazine Group was the sponsor of the fair and announced every details and developments about the fair beginning from the preparation stage. Our sense of publishing which embraces all the industry with the magazines we publish was the biggest support for us in the fair. People who read our magazines were the primary visitors of the fair. Visitor data of 6th International Solar Energy and Technologies Fair which was carried out successfully in the years 2008, 2009, 2010, 2011 and 2012 formed the basis of fair visitors to the next fair to be in 2014 and proved its success with satisfaction rate of 98% in the Consumer Survey especially in 2013.
ANNOUNCEMENT OF FAIR: Some of the promotional activities of the 6th International Solar Energy and Technologies Fair are as follows:
As stated before, the main media sponsor of the exhibition was Pipes and Technology Magazine. Building Material and Hardware Technical Magazines were also among the publishings which supported the fair. All members of the sector in Turkey has been reached through these magazines. The 6th International Solarex Fair where the energy was not wasted was supported by ministries and major institutions. As well as the assembly and associations such as Republic of Turkey Ministry of Energy and Natural Resources, Republic of Turkey Ministry of Environment and Urban Planning, General Directorate of Forestry and Rural Affairs, GENSED (Solar Energy Industry Association), LI - DER (Unlicensed Electrical Manufacturers Association), KOSGEB, SEHAD (Sustainable Energy Association), UGETAM, Akuder and Energy Law Research Institute; all the exhibition organized industrial zones also played a major role in the promotion. Posters were hung in the central sites and Organized Industrial Zones. Besides, promotional activities were carried on by means of banners and billboards.
Visitor marketing was implemented by visiting the most important pipe technologies fairs of the world and campaigns intended for foreign visitors were organized. The contact with academicians from various universities was established within the fair and invitations were distributed. A total of 300.000 invitation cards were delivered as Fair Invitations. 250.000 of them was delivered through the activities of Ihlas Fair Organizations and the rest was delivered through the customer invitations by participants. Face to face marketing activities were conducted and invitations were sent to participants. Apart from all these, our news and advertisements were aimed to be successfully conveyed from the openning of the fair to the later stages in all national and local TV channels, Radio programmes, Newspaper and magazines by means of media.
For this purpose, Tv Channels: Tgrt News, NTV, Haberturk, CNN Turk, CNBC-e, Bloomberg TV;
Newspapers: Hurriyet News, Haberturk News, Sabah News, Turkiye News, Yenicag News, Yeni Akit News, Milli Gazete, Dunya Gazetesi, Akşam News, Gunes News, Zaman News, Posta News, Milliyet News, Vatan News, Bugün News and Yurt News; Radios: Tgrt Fm, CNN Turk, NTV, Haberturk, Radio Ilac (Sahin), Radio Viva, Show Radio, Radio Fon, Number One Fm, Number One Turk Fm, Kanal Turk Fm, Lig Radio, Radio 7
News Agencies: IHA, Dogan News Agency Magazines and Web Portals: Solarex Magazine, Building Materials Magazine, Yeni Organize Magazine, Energy Magazine, Doğa Publishing, New Energy Magazine, Energyworld Magazine, Journal of DTK, Eco IQ Magazine, Active Energy Magazine, Energy Efficiency Magazine, Hizmetix Magazine, Mall Report Magazine, Technical Publishing Group, Electrical Port, Energy News and Enerjik.com.tr were one of the web portals supporting organizations.
Eylül - Ekim 2013
17
SOLAR ENERGY INDUSTRY GIANTS MET AT SYMPOSIUMS... On the first day of the fair, the seminars were held on “large-scale photovoltaic inverter systems” was given by LTI Energy company. The seminars of “Company presentation and solar panel” by Odul Solar; “Pv value on your investment” by Big Solar, “Investments and expectations of 2013” by Solarways; “The installation of the system under extreme conditions“ by Sma; “Introduction of Company” by Stiens; “Introduction of Company and Market of Turkey” by Canadian Solar. Moreover, a press conference was organized by Ae2 Project, Yıldız Technical University. On the second day of the fair, “Unlicensed financing options available in solar energy industry”, “Unlicensed practice examples and the production of domestic panel”, “Our country from the foreign perspective” seminars were held in a seminar programme by LI-DER. Meanwhile in the other showroom, the seminars of “Off grid and storage systems in energy industry” by
18
Eylül - Ekim 2013
Inventux; “ Off grid on solar panels - on grid solutions” by Turkwind; “PV off grid solutions of Germany” by Energiebau; “Off grid solutions” by Sma; and bilateral intercourses were conducted. In the session organized by GENSED on the last day, presentations “measurement and monitoring in ges facilities” by Edh Energy; “Lorentz solar pump systems “ by Ekosolar; “Panel production plant” by Sunplast were demonstrated after the presentation “Licensed and Unlicensed Energy Production”. Other presentations were “Byd energy storage systems” by Linetech Energy; “500 kWp PV power plant case study - Ankara Prokon Inc. Project “ by Else Energy and “Big PV plants in developing markets “ by Enerpac. Finally, the seminars finished with Solar Baba Platform, the interview of Ates Ugurel.
EXHIBITOR PRODUCT GROUPS Photovoltaics The cells, modules, inverters, measurement and control technologies, chargers, batte-
ries, cables, connectors, junction boxes, solar tracking systems, mounting systems, installation equipments, building integrated solutions (BIPV), “stand alone” systems, solar power plants, energy storage systems, solar powered consumer products, wafers, materials and production equipment.
Solar Thermal Technologies Adsorbents, coatings, collectors, fittings, expansion tanks, degassing, heat transfer fluids, measurement and control technology, assembly systems, storage tanks, production technologies and equipment, ventilation, cooling, building integration solutions, heat treatment, solar thermal power plants ...
Others Research and development, testing institutes, trade press and other publishers, education, finance, organizations, associations, consultants.
NPD Solarbuzz Güneş Paneli Üreticileri İkinci Çeyrek Satış Raporunu Açıkladı Global güneş enerjisi sektörünün önde gelen bağımsız analiz ve raporlama kuruluşu NPD Solarbuzz’ın yayımladığı rapora göre 2013’ün ikinci çeyreğinde dünyanın en büyük 20 fotovoltaik (PV) panel üreticisi sevkiyatta 5,8 GW kapasitesini aşarak bir rekor kırdı. Dünyanın en büyük 20 fotovoltaik panel üreticisi 2013 ikinci çeyrek verilerine göre dünya çapında 5,8 GW’lik satış gerçekleştirerek rekor bir rakama ulaştı. Global güneş enerjisi sektörünün önde gelen bağımsız analiz ve raporlama kuruluşu NPD Solarbuzz, yayımladığı raporda PV üreticilerinin geçen yılın aynı döneminde 4,8 GW seviyesinde olan satış kapasitesini yüzde 21 artırdığına dikkat çekti. Raporda rekora katkı sağlayan şirketlerin başında Yingli Solar gelirken sıralamada Trina Solar, Jinko
20
Eylül - Ekim 2013
Solar, Renesola ve Hanwha SolarOne gibi Çin merkezli PV üreticilerinin payının büyük olduğuna yer verildi.
YINGLI SOLAR’DAN DÜNYA REKORU Yingli Solar, tüm PV üreticileri arasında 0,8 GW ile tek başına tüm global satışın yüzde 8’ini gerçekleştirerek bir dünya rekoru kırdı. Yingli Solar’ın geçen dört çeyrek içinde pazar payındaki kazanımlara güçlü bir şekilde odaklandığını belirten NPD Solarbuzz Üst Düzey Analisti Ray Lian, “Yingli Solar,
hızla yüzde 10’luk global pazar payına yaklaşıyor ve şu anda megavatlık satışlarıyla açık ara lideri konumunda. Önde gelen PV üreticileri takımdan ayrılmaya başlıyor, bu da sektörde beklenen konsolidasyonun sonunda yürürlüğe girdiğinin güçlü bir kanıtıdır” dedi. Merkezi Çin’de bulunan ve dünyanın en büyük güneş paneli üreticilerinden biri olan Yingli Solar, 2012 yılında 2,2 (GW) kapasitesinde güneş paneli satışı gerçekleştirerek dünya pazar lideri olmuştu.
Turkey’s uninterrupted Energy Center: Inform Inform, serving in renewable energy; Perfoms in turnkey plants connected to the grid or off-grid suplly of equipment instalation. Predicting that 2014 will be a brilliant period for the solar industry and continuous to work in this direction. .Working on solar-wind and power generation projects, Inform Electronics Inc. Perfoms in turnkey plants connected to the grid or off-grid suplly of equipment instalation. ‘’If the necessary legislative changes will enter into force and decision-making able to work fast, it’s possible to start a brilliant period for the solar energy’’ says Project Sales Manager Veli Esen,Inform Electronics Inc.
22
Eylül - Ekim 2013
Can you talk about solutions of renewable and clean energy of Inform? What are the solutions you offered to the market?
scale industial plants, shopping malls, hospi-
As Inform Electronics AS, we work on solar and wind energy projects. Our services includes turn-key installation and/or equipment suppliment of on-grid and off grid renewable energy (solar, wind) plants. Application field is very wide such as small and middle
tion stations or stand-by electricity resources.
tals, health centers, houses, farms, summer ranges, mountain huts, street and garden lighting, boats, cell phones, telecommunica-
What is the vision of Inform in renewable energy? what is your short and long term targets and projects? First of all, “Regulation for Electricity Ge-
Does Inform takes place in turnkey projects? What takes place in your product range? What advantages do users have of your applications? Inform Electronics AS. has a track record in successfully executing turnkey projects, taking responsibility for all the development stages. From the beginning of the project, our technical team helps the client to constitute the most efficient and most feasible system. Projects commence with a detailed survey and design phase. The teams are then mobilised and the project site established. Materials and equipments are chosen according to the clients specifications. All equipment and materials are installed to the highest standard, followed by testing and commissioning. All our works are insured and guaranteed for the warranty period.
How is Inform passing 2013? What are you planning for 2014? As Inform Electronics AS, the year of 2013 can be defined as a start point for the solar market. Because of delaying the legal and technical issues regulated by EMRA and Distrubition Companies, the movement of solar market has been slower than we expected. We hope that after getting in the force of the related regulation, it will be start a bright era for all of us.
neration without License” published on December, 2012 and this regulation enabled to generate electricity less than 500 kWp solar plants without any governmental permission or license. After that, according to New Electricity Market Law published on 13th of March, 2013, the capacity has been increased from 500kWp to 1000kWp. It was a big step to get investors attention. But Grid Distribution Regulation should be arranged by Distrubition Companies (TEDAS, BEDAS, MEDAS, TREDAS etc.) according to this capacity. The govevernment declared that the regulation will be come in the force until the end of 2013. The market is still waiting for the declaration. So far the total capacity of non-licenced application is 110MW. Everybody hopes that these plants will be in operated at the end of 2014. Besides that, EMRA announced that solar license applications closed in June 13-14, 2013 for a total capacity of 600 MW as the first step. At the end of 2014, according to announcement of Ministry of Energy and Natural Resource, this capacity will be increased 3000MW. In the light of this information, Inform Electronics AS is focused on raising the installed capacity and taking a step to be the market leader.
How is solar energy industry shaping in Turkey? How is the view of the renewable energy today? Did Turkey take the lead in investments in renewable energy? As we mentioned before, the improvement of solar market is slow but full of hope. According to 2023 Strategy Plan and Program, it is planning to increase the renewable energy installed capacity to 30%. On 8 January 2011, the long awaited amendments to Turkey’s Renewable Energy Law No. 5346 were enacted (the “New Law”). The New Law increased the amount of the guaranteed price for the sale of electrical energy generated by renewable energy companies. Prior to the New Law, the minimum guaranteed price was in the range of 5-5.5 Euro cents/kWh for all types of renewable energy resource. (for hydro and wind 7.5 USD cents/kWh, for geothermal 10.5 USD cents/kWh and biogas 13.3 USD cents/ kWh.) The new minimum guaranteed price for solar energy is 13.3 USD cents/kWh for the rst 10 years of operation. It is clear that the role of incentives on solar market is very important to speed up the investments. In the World Renewable Energy Index, Turkey, which can be a candidate country to be a dynamo for the market expansion, is 26th place. According to Renewable Index of Ernst&Young, Turkey is in 28th place and 22nd in Solar Energy Index of Ernst&Young. The first place belongs to China
and then Germany, USA, India and France comes.
To which stage solar energy system technology has reached? What advantages do these systems provide to users ? What is your opinion about new technologies and the future of the industry? Last two years, the cost of solar energy systems has been decreased 50%. At the end of 2013, it is expected that the grid electricity price will be equal to solar electricity price for residents and trade offices’ tariffs. Technological developments will open great opportunities for easier installation and more efficient applications, not only more cost effective. A solar energy system produces electricity with high efficiency. If the system is off-grid, there is no need a distribution connection. The installation is easy and fast. Operational and maintenance expenses are very low. There is no pollution to produce like CO2 or sulphur. It is quiet, clean and environmental friendly.
What should be done to increase the use of renewable energy sources in our country? To improve solar investments and encourage the investors, the incentives should be raised, if we want to increase the installed renewable energy capacity to 30% untill 2023. We can say that the guaranteed price for renewables is lower than Europan countries. For example the guaranteed price is 34 Euro cent/kW in Spain. Turkey has an important geographical place which can lead the market. Because of this special location, Turkey should play its role actively and participate all regional market constitutions.
May solar energy be the solution to the reducing energy sources and increasing environmental problems? What do you think about the future of solar energy? If we can be fast enough to install solar and/ or renewable projects, we can play our role to lead the market effectively. According to GTM Research, in collaboration with the Emirates Solar Industry Association (ESIA), forecasts the annual solar market in MENA countries to reach nearly 3.5 gigawatts by 2015 and comprise close to 8 percent of total demand globally that year. The clear majority of demand in the MENA region will originate in Saudi Arabia and Turkey, according to GTM’s report, Middle East and North Africa Solar Market Outlook, 20132017. Saudi Arabia promises to be the region’s first gigawatt-scale market by 2015. The report forecasts Turkey to be the second strongest market in the region in 2015 and beyond, as favorable renewables policies and previous wind installation experience is expected to translate into greater solar demand.
Eylül / Ekim 2013
23
Toshiba, TAET’i faaliyete geçirdi Toshiba Corporation yüzde yüzüne sahip olduğu Türkiye’deki satış iştiraki Toshiba Altyapı ve Elektronik Anonim Şirketi’nin (TAET) faaliyete geçişini İstanbul’da, düzenlenen açılış töreni ile duyurdu. Toshiba Corporation (Tokyo: 6502), yüzde yüzüne sahip olduğu Türkiye’deki satış iştiraki Toshiba Altyapı ve Elektronik Anonim Şirketi’nin (TAET) faaliyete geçişini İstanbul’da, Toshiba Corporation Başkan Yardımcısı ve Enerji Sistemleri İş Birimi Başkanı Yasuharu Igarashi’nin katılımıyla düzenlenen açılış töreni ile duyurdu. Eylül 2010’da kurulan önceki pazarlama iştirakinin yerini alacak olan TAET, Türkiye ve çevresindeki bölgedeki termal, hidro, rüzgar ve sola fotovoltaik enerji sistemlerinin satış tanıtımlarının geliştirilmesinden sorumlu olacak. Türkiye’deki ekonomik büyüme paralelinde son dönemdeki elektrik talebi artışı yıllık %6 düzeyinde artış gösteriyor. Türk hükümeti bu doğrultuda elektrik üretimini 2023 yılında iki kat artışla 125 GW’a çıkarmayı planlıyor. Toshiba pazara, aralarında dünyada en yüksek pazar payına sahip olduğu yüksek verimli termal ve jeotermal enerji sistemlerini de içeren kapsamlı bir enerji üretim teknolojisi seçenekleri sunacak. Hidro enerji sisteminde Toshiba’nın Türkiye’deki proje deneyimi 1978’e kadar uzanıyor. İlerleyen dönemde TAET sermaye tabanını daha da güçlendirme hedefi doğrultusunda yerel partnerlerle işbirliğini geliştirecek. TAET’i Türkiye ve komşu ülkeleri kapsayan bölgede satış ve tedarik üssü olarak konumlayan Toshiba, 2017 mali yılında 400 milyon dolarlık satış hedefliyor. Toshiba Corporation Başkan Yardımcısı ve Enerji Sistemleri İş Birimi Başkanı Yasuharu Igarashi
24
Eylül - Ekim 2013
Your Solar Power Investment & Management Partner in Turkey Turnkey Project Solutions Norm Energy is specialised in turnkey project
Development
measurements our experts prepare ground
solutions. We provide our customers with
Our know-how is optimally adjusted to suit the newest generation of modules in every individual project, thereby generating maximum enegy output.
and site reports and an exact shade calcu-
Planning
ment of each individual cable cross-section
complete project management – from planning through to installation of all on-grid and off-grid systems and right up to operation. Customised planning includes soil evaluation, a detailed installation plan, GPS-supported measurement for the fixed mounting systems and the best possible minimisation of shade on the modules.
26
EylĂźl - Ekim 2013
Our turnkey project solutions are customised in detail to customer requirements. In addition to a comprehensive cost estimation by our sales experts, by means of a precise GPS
lation. In addition to module allocation and inverter selection, the high level electrotechnical planning also copmrises the adjustfixed mounting structure. Furthermore, our team also supports the customer in the cooperation with local permitting authorities, as part of the approval process.
Implementation Your project will be implemented in cooperation with certified local partners. Organization and monitoring are ensured by our project managers on site. The necessary components are delivered just in time, to enable optimal construction progress and synchronised mass production. The installation of the modules, including the associated electrical engineering work, the installation of cables to the supply point and the final inspection, also form part of our range of services.
Operation & Service Norm Energy Systems offers to completely operate the power plants for customers, or to undertake servicing and maintenance tasks. In addition to regular reports on all important system parameters, both individual details and selective status requests are possible. Norm Energy Systems also offers a comprehensive insurance policy, amongst other things for theft, damage or module outage.
Profitable Investment Clients and investors, who are interested in the profit-oriented and future-proof generation of the solar power, as well as the best possible return on their investment, should decide for the Norm Enegy Systems’ high past experience. In terms of economic
efficiency, the solar panels used are significantly superior to other systems for reason of long term stability, low maintenance, efficiency and intelligent design features and these make it an enormously profitable and above all future-proff investment. With continious expansion of our product range, we supplement and optimise our value proposal for customers with diverse requirements in terms of market, location, technology and investment environment.
- Our Superiorities - Local experience, popularity and reliability - We premeditate and prearrange for you - Energy analysis, pre-feasibility, reporting - Maximum income, maximum efficiency - Minimum risk, safe investment, ensuring - Procedure and work completion in minimum time - Saving opportunity with minimum labor force and resource usage - Risk analysis and legal support - Assessment of local alternatives in subjects as resources, equipments and labor force - Fast, flexible, practical and solution oriented business plan - Opprtunity to share our exporting markets and selling
-Additional Services - Consultancy and support (Cowwwnstant continuous)
- Potential of available clients and prepared projects - Finding new markets and market development - Support for the legal procedures, permissions etc. - Roof inspections for the permissions of roof usage (Required for the unlicensed applications on roof tops) - Provision of local support for the foreign EPC companies - Opportunity of organizations with Turkish civil engineers/architects - Reporting about local equipment and cooperations with producers - Development of practical solutions - Support for the municipality-legal-public-bureaucratic relations - Sharing of actual sector information - Turkish / English translations - Panels, educations, seminars, non-governmental organisations, social responsibility, public relations for company-product-service introductions
-Business Based (Optional) Services - Preparation of unlicensed production application files - Land development and land procurement - Ground survey and geotechnical reporting
EylĂźl / Ekim 2013
27
Güneş Enerjisi İle Çalışan Şarj İstasyonları Filli Boya Yalıtım, yenilenebilir enerji kaynaklarına ne kadar kolay ulaşılabileceğine dikkat çekmek amacıyla geliştirdiği, güneş enerjisiyle çalışan cep telefonu şarj istasyonlarını kullanıma açıyor. Fosil yakıtların dünyaya verdiği zararı önlemek ve gelecek nesillere daha iyi bir dünya bırakmak için her zaman çevre ve insan sağlığına duyarlı olan Filli Boya Yalıtım - Capatect Isı Yalıtım Sistemleri, dışarıdan hiçbir elektrik bağlantısı olmayan, sadece güneş enerjisi ile çalışan cep telefonu şarj istasyonlarını hayata geçiriyor. Cep telefonu ve USB ile şarj olan tüm elektronik aletleri güneş enerjisi ile ücretsiz şarj etmeye imkan sağlayan “Solar Şarj İstasyonları” ile Capatect, güneş enerjisini günlük hayatımıza ne kadar kolay adapte edilebileceğimize dikkat çekiyor. Capatect, ilk olarak Ankara Yenimahalle Belediyesi ana nizamiye girişi, Ragıp Tüzün Parkı Ana girişi ve İzmir Bornova Belediyesi Bornova Meydanı’na kurduğu şarj istasyonları ile aynı anda birden fazla telefonun ve USB bağlantılı elektrikli eşyaların şarj olmasını sağlayacak. İstasyonlar, güneşli zamanlarda üzerindeki bataryaya biriktirdiği elektrik enerjisi ile gece ve güneşsiz günlerde de hizmete devam edecek. Ayrıca, deprem gibi doğal afetlerdeki genel elektrik kesintilerinde de, hizmet vererek cep telefonlarının işlemesine imkan tanıyacak. Gerçekleştirdiği bu uygulama ile doğal kaynakların sürdürülebilirliğini ve karbon salınımının azaltılmasını hedefleyen Capatect, kamuya açık alanlarda konumlandırılacak olan şarj istasyonları ile vizyonunu gerçekleştiriyor. Sürdürülebilirlik yolculuğuna 2013’te hız veren ve yalıtım sektörünün en çevreci markası olan Capatect, geçmişten aldığımız temiz ve sağlıklı çevre mirasını gelecek nesillere de gerektiği gibi aktarabilmek için gerçekleştirdiği çalışmalarla enerji tasarrufuna, dolayısıyla çevre kirliliğinin azaltılmasına katkı sağlıyor.
28
Eylül - Ekim 2013
Fronius ve Loxone Kapsamlı Enerji Yönetimi Sunuyor Solar elektronik alanında kalite lideri Fronius International GmbH ve ev otomasyonu için mini sunucu tabanlı çözümün mucidi Loxone, müşterilerine kapsamlı enerji yönetimi imkanı sunmak için işbirliği yapıyorlar.
Loxone sistemlerinin kontrolü çok kolaydır. Sistem; android akıllı telefon, iPhone veya iPad de kolay bir şekilde ev otomasyonu kontrolü için kullanılabilir.
Fronius and Loxone offer comprehensive energy management system Fronius International GmbH, quality leader in the field of solar electronics, and Loxone, inventor of the Miniserver-based solution for home automation, have recently started working together. The aim is to offer customers of both companies a comprehensive energy management system. As a result, customers will be able to increase their self-consumption and cut costs. 1/2Controlling the Loxone system is very simple: Android smartphones, iPhones and
30
Eylül - Ekim 2013
iPads also provide convenient ways of controlling the home. Increasing self-consumption through intelligent home automation The Loxone Miniserver controls everything in the home, from the shading to the heating. Combining the Miniserver with a photovoltaic system and Fronius inverters gives the property owner a convenient way of managing energy to increase levels of self-consumption. In other words, more of the energy generated can be consumed at source.
The overall result is that the investment in the photovoltaic system is recouped that much sooner. Another important aspect is greater autonomy in the supply of energy. “The aim of our cooperation with Loxone is to offer our customers a comprehensive energy management system”, says Martin Hackl, Head of the Solar Electronics division of Fronius International GmbH. Connecting the Fronius inverter to the Loxone Miniserver is very easy; doing so provides the customer with many
Fronius inverteri ve Loxone ev otomasyonu için mini sunucu tabanlı çözümü arasındaki kombinasyon, kolayca uygulanabilir ve maliyette tasarruf sağlar.
Loxone mini sunucusu, sistem denetiminden ısıtmaya kadar konuttaki her şeyi düzenler. Fotovoltaik tesisi ile Fronius inverterinin kombinasyonu, konut sahibine artan şahsi tüketimin kolayca yönetilmesini sağlar. Bu, şahsi olarak üretilen enerjinin daha verimli tüketebileceği anlamına gelir. Sonuç olarak fotovoltaik tesisinin kendini amorti etme süresi kısalır. Bunun dışında, enerji tedariğinde daha fazla bağımsızlık söz konusu olur. Fronius International GmbH Solar Elektronik Bölümü Müdürü Martin Hackl, “Loxone ile işbirliğinin amacı, müşterilerimiz için geniş kapsamlı bir enerji yönetimi sunmaktır,” diyor. Fronius inverteri, Loxone mini sunucusuna çok kolay bağlanabilir. Müşteriler için, örneğin üretilen enerji miktarına bağlı olarak farklı yüklerin kontrolü/idaresi veya bir elektrikli otomobilin şarjı gibi bir dizi pratik uygulama söz konusu olur.
Loxone mini sunucusu, ışık, denetim, soğutma, enerji tüketimi ve daha birçok uygulama için kumanda amacıyla SPS tabanlı bir çözümdür. Diğer birçok ev otomasyon cihazına nazaran en önemli avantaj, sistemin esnekliğidir. Bu sayede, çok sayıda uygulama için herhangi bir kısıtlama yoktur. Ayrıca Fronius inverteri mini sunucuya çok kolay kombine edilebilir. Loxone Genel Müdürü Thomas Moser, “Artık Fotovoltaik tesisinin de kolayca bağlanabileceği geniş kapsamlı bir ev otomasyonu çözümü sunuyoruz” dedi. Konutlar için mini sunucu tabanlı kontrol çözümü, kapsamlı, hızlı öğrenilebilir ve her şeyden önce ekonomiktir. Loxone sistemlerinin kontrolü, klasik lamba düğmesi, masaüstü bilgisayar veya dokunmatik ekran gibi herhangi bir cihazla mümkündür. Android akıllı telefon, iPhone veya iPad, kolay bir şekilde ev otomasyonu kontrolü için kullanılabilir.
Tak ve çalıştır: Fronius inverteri, ağ kablosuyla Loxone mini sunucuya kolayca bağlanır. Başka herhangi bir yapılandırma olmaksızın inverterin bütün verileri sistemde işlenebilir. Şahsi tüketimde verimlilik: Örneğin fotovoltaik kapasitesi, zaman, hava durumu vb. etkenlere bağlı olarak tüketicilerin hedeflenen bağlantısını, verimliliği artırmaya ve enerji maliyetini düşürmeye yarar. Kolay konfigürasyonun yanı sıra net görüntüleme, kolay kullanım ve mini sunucu tarafından kontrol edilen bütün üniteler hakkında iyi bir genel bakış sağlar. Şahsi tüketimin daima kontrol edilebilmesi için fotovoltaik tesisinin verimi izlenebilir ve enerji ihtiyacı ile karşılaştırılabilir. Fronius, Loxone firmasıyla birlikte 2013 sonbaharından bu yana, enerji yönetimi ve ev otomasyonu konusunda özel eğitimler vermektedir.
useful applications, such as the ability to control a wide range of consumers according to the amount of current produced, or the option to charge an electric car.
taic system can now easily be integrated”, explains Thomas Moser, Managing Director of Loxone. The Miniserver-based control solution for the domestic environment is comprehensive, intuitive and, above all, affordable. The Loxone system can be controlled with every conceivable device, be it a traditional light switch, PC or touchscreen. Android smartphones, iPhones and iPads can be used to provide a convenient way of controlling the home.
in the control system without any further configuration work. Effective maximisation of self-consumption: targeted switching of consumers, for example according to PV power, time, weather or similar factors, helps to increase self-consumption levels and reduce electricity bills. The simple configuration and clear displays contribute greatly to the system’s ease of use and provide a good overview of all the components controlled by the Miniserver. The Miniserver also displays the photovoltaic system yield and sets this against the demand for current, allowing the level of self-consumption to be seen at any time. Each Loxone and Fronius will be offering special training sessions on the theme of energy management and home automation systems from autumn 2013.
The Loxone Miniserver - the perfect complement to the Fronius inverter The Loxone Miniserver is a PLC-based solution for controlling light, shade, cooling, energy consumption and much more. The major advantage compared with many other home control devices is the open nature of the system, which means there are no restrictions on the number of applications. In addition, it is a very simple matter to combine the Miniserver with the Fronius inverter. “We offer a comprehensive home automation solution into which the photovol-
Many advantages - great benefits to the customer Plug & Play: the Fronius inverter is simply connected to the Loxone Miniserver using a network cable. All the inverter data can be processed
Eylül / Ekim 2013
31
Solarbaba - Turkish Solar Energy Platform Solar electricity will become in near future an important source of energy for Turkey and neighbouring countries. SolarBaba is Turkey’s largest interactive solar networking and information platform, broadcasting on Linkedin, Facebook, Google Plus and Twitter in Turkish and very soon in English. So far, we are reaching over 150,000 individuals and companies per week interested in solar energy. This non-profit platform is founded by Ates Ugurel, who has over 17 years on-field experience in PV business, in order to discuss/share the following regional solar headlines: - Utility scale licenced CSP or PV power plants (>1 MW)
32
EylĂźl - Ekim 2013
- <1MW non-licenced legislation: Self consumption is the future? - Local content/production: Is it meaningfull or not? - Legal infrastructure, licencing period, measurements, land-project development - Innovative financing methods for non-FIT conditions, crowdfunding - Grid connection problems, both legally and technically. - Latest PV technologies, which one fits best for the country - Social responsibility projects based on renewable energies - Solar tracking systems - Solar buildings, LEED&Breeam Certificates - Inverters, power optimizers and other rela-
ted products - Solar lighting, pumping and telecommunication: Future of Off-Grid Solar - Mounting structures for various roofs&free fields - Solar training programms - BIPV for various buildings, hospitals, malls, hotels etc..
Solarbaba will deliver various value added services such as:
Detailed address book All companies active in solar business in Turkey will be listed in this part of our webpage. All demand coming from potential customers will be directly forwarded to our members. Thus, it will serve also as a B2C center.
regulations , even in draft form will be available both in English and Turkish. Of course with specific comments of Solarbaba team for the right interpretation. What is on paper seldom gives an idea about what will happen on field.
gy in the country, Solarbaba team together with industrial designers will develop special solar products for social responsibility projects, such as solar sculptures, lighting systems, charging units which can be used in public areas.
You have 100Questions+We have 100Answers
Consultancy Services for International Companies
Being active in solar business since 1996, we know the most popular/asked questions very well. Currently we are summarizing all of these and will publish 100Q+100A annually with updated questions and answers . This will be also printed as hard-cover and will function as “Solar Guide Turkey” Within this part of our webpage, you will
Solar News Solarbaba will be informing regularly about the latest solar news from Turkey via its web site and social media channels.
DIY Design and Financing Tool Just choose your local city within our special application, which will be soon available for IOS and Android. Then enter current electricity bill. We will tell you, if a PV investment is economically feasible for you or not at the moment. The application will also provide extensive financing options such us PPA, leasing etc. once the user is interested in such a solar investment.
browse all the solar events, conferences, seminars, important exhibitions in Turkey Solar industry in Turkey loves polls. Asking the most important question depending on the current solar agenda in the country, and getting the answers of the experts is a very valuable asset.
Local and international seminars, conferences Together with leading solar organization companies worldwide, Solarbaba will be partnering in such events focused on specific themes, such as %100 selfconsumption, how to become a succesfull solar IPP in Turkey, investment in local content etc.
Who did what in Turkey
Customized networking events
In this part of our webpage, you will browse all projects in Turkey with brief information about the capacity, preferred technology, EPC company and some photos from the actual installation. All officially announced legislation, laws,
With groups of maximum 20 people, we will organize special networking events, such as a breakfast at Bosphorus, to discuss the current solar agenda. Local media+government authorities will be invited too. To broaden social awareness for solar ener-
Without any doubt, Turkey will be sooner or later a big market for solar energy. Solar electricity will follow the same path as solar thermal in Turkey, let us remind you that Turkey is Nr2 worldwide in solar thermal systems installation AND local production/export of thermal collectors. Many international companies who have
long term experience in manufacturing, EPC business or financing, are interested in entering Turkish market. However, by choosing wrong partners, making decisions that do not comply with Turkish business culture, a remarkable number of them had to quit the market. Thus, Solarbaba will help the “right” international companies to find the right partners, develop for them a basic roadmap and short/mid/longterm strategy not just for Turkey but also its neighbouring countries.
About Solarex 2014 We are closely cooperating with Solarex, the only solar exhibition in Turkey, from the very first begining of this organization. As in 2013, Solarbaba will join Solarex 2014 and share its new projects with local and global visitors. We will also organize a special conference and a networking event during the exhibition
Eylül / Ekim 2013
33
Tek MPPT’mi? Çift MPPT’mi? Şahin BAYRAM Genel Müdür PEM Danışmanlık Enerji Güneş Enerji pazarının geliştiği günümüzde alışık olmadığımız tabirler hayatımıza girmeye başladı. Yabancı olduğumuz bu sektörde firmaların özel yaklaşımları, satış argümanları ve teknolojileri farklı olması münasebetiyle kavram kargaşası oluşmakta ve bazı özellikle karıştırılmaktadır. Bu sektör için tespit ettiğim en önemli kargaşa ise “Tek MPPT li veya Çift MPPT’li” inverter teknolojileridir. Sektöre yabancı olan kurumlar/insanlar veya teknolojiyi hızlı takip edemeyen kurumlar/insanlar ilk duyduklarının veya sayı olarak çok olanın daha iyi olduğuna kanat getirmekte gelişen teknolojinin avantajlarını kabullenmemekteler. Konuyu daha iyi analiz edebilmek için MPPT yi açıklamak lazım. MPPT çalışma prensibi; “Değişen radyasyona bağlı olarak güneş panellerden oluşan değişken gücü alabilmek adına inverterlerin DC giriş güçlerini değişme hızına paralel olarak ayarlayabilmeleri” diye basitçe özetleyebiliriz. Güneş panellerindeki ışınım (radyason ) değeri birçok sebepten değişebilir. Bunlardan sık rastlananları: Coğrafi konum, (Kuzey, güney, doğu, batı yönleri) Gölgelenme (ağaç, bina, baca vb cisimlerin güneşin hareketine göre gölge oluşturması) Yüzey alanı sebebiyle farklı sayıda panel grupları oluşturmak; olarak özetleyebiliriz. İnverterler Güneş panellerinden gelen DC gerilimi Şebeke voltajına dönüştüren ürünlerdir. Yüksek DC voltajında yüksek akımlarla çalışmamak adına inverterlerin girişleri çoğaltılarak akım paylaşımı yapılmaktadır. Gelen DC enerji koruma devrelerinden geçtikten sonra AC gerilime dönüştürülmek üzere ortak bir barada toparlanırlar. Eğer paralel bağlı DC güç kaynakları (Güneş panellerinden gelen String voltajları) eşit olmaz ise Akım akış yönü istenmeyen tarafa olabilecektir. Bunu önlemek adına ortak baraya bağlı stringlerin gerilim ve akımların aynı olması istenir. Eğer ortak baraya bağlı stringler yukarıda saydığımız sebeplerden dolayı (farklı yöne bakması veya gölge alması) farklılık gösterecek ise bu farklı voltaj ve akım değerlerini farklı anahtarlama devrelerinde sürmek en doğrusu olacaktır. İşte tam burada sorumuzun cevabına ulaşmaktayız. Eğer aynı invertere bağlayacağımız Stringlerde, farklı sayılarda panel olması gerekiyorsa, (eşit sayıda panel bağlanamaması veya yüzey alanının homojen olmaması) Güneş panellerin hepsi aynı yöne bakmıyorsa, Montaj yüzey alanın çok az bir kısmına gölge düşüyorsa, Bu alanlarda bir den fazla MPPT’li inverterler kullanılması daha uygundur, Ama ; Farklı yüzey alanları olmasına rağmen her farklı yüzey alanı içinde TEK MPPT li ürün kullanmak daha uygun olacaktır. Örnek olarak; Bir evimiz var. Evimizin çatısının büyük olan kısmı güneye bakıyor ve bu alana 15KWp lik güneş paneli sığmakta, küçük yüzey alanı ise kuzey bakıyor ve yüzey alanı sebebiyle 5kWp panel yerleşebilmekte. Bu evimiz için 2 adet çözüm var. Çözüm 1: Bu ev için 20Kwp gücünde 2 MPPT’li bir inverter kullanmak, Çözüm 2: Bu ev için 1 adet 15kWp gücünde tek MPPTli inverter (güney cephe için) ve 5kWp gücünde bir MPPT li 1 adet inverter (kuzey alan için) kullanılmalıdır. Burada son kriter satın alma maliyetleri olacaktır. Ama çatımızın 200kWp lik kapasitesi olsaydı ve yarısı kuzeye yarısı güneye baksaydı yine tek MPPT li inverterler ile çözmek en doğrusu olacaktır. 100kWp için örnek olarak 5 adet 20kW lık inverter her iki yön için daha uygun olur.
34
Eylül - Ekim 2013
Şekil -1
Neden Tek inverter ile çözmeye çalışmalıyız. ? Bu soru aslında en önemli soru: Şekil 1 de de gözükeceği üzere Panellerden gelen DC enerji DC/ DC konvertörler ile sabit DC voltaja dönüştürülürler. Yarı iletkenlerin kullanıldığı bu devrelerde enerji tüketerek bu işlevi yaparlar. Bütün enerji üretim kaynaklarında olduğu gibi her ünite max güçte çalıştırmak ile min güçte çalıştırmak arasında çok az güç tüketimleri değişir. Güneş panellerinden gelen sınırlı enerjiyi tek bir devre ile ( DC/DC ) dönüştürmek, yarı gücünde 2 devre ile yapmaktan daha verimli ve daha güvenli ( aynı işi yapan iki devre: iki ayrı arıza kaynağı anlamına geldiğinden) olduğu için yukarıdaki özel koşullar yok ise tek MPPT’li yüksek verimli bir inverter ile çözüm yaratmak daha doğru olacaktır. Sektördeki inverter üreticilerin MPPT sayılarına göre verimleri de incelendiğinde bu tablo net olarak ortaya çıkmaktadır. Özellikle açık arazi çözümlerinde aynı yöne bakan ve aynı radyasyona tabi kalan güneş panelleri, birden fazla MPPT li ürünler ile çalıştırmak gereksiz verim kaybı sağlamaktan başka yatırımcıya bir şey kazandırmamaktadır. Bir yatırımcı açısından en önemli konu tesisin maksimumverimliliği olacağından İnverter seçimlerinde ana kriter, - Güvenirlik, - Hacim, - Verim, - İşletme maliyeti ana parametreler olmalıdır. Örnek olarak Şekil-2 de REFUSOL firmasının üretmiş olduğu inverterlerin DC voltaj ve yük yüzdelerine bağlı verim değerlerini görmektesiniz. REFUSOL bu çalışma özelliği ile son 3 yılın en çok tercih edilen ürünü seçilmiştir. REFUSOL inverter sabah ilk ışıkları ile çalışmaya başlamakta ( 250 VDC ) akşamın alacakaranlığına kadar sürmektedir. Üstelik sistem çalışmaya başladığı noktada ise verimi min %96,5 civarında olup ağırlıklı ise %98 verimin üzerinde çalışmaktadır. Bu çalışma özelliği bağımsız PHOTON dergisi laboratuvarlarında da test edilmiş olup A++ ödülü almıştır.
Solarex İstanbul
Dünya Güneş Enerjisi Devlerini Ağırlamaya Hazırlanıyor
nerjisi E ş e n Gü rarası a l s u l uarı “ 7. U F i r e l i ya’da noloj n k ü e T D , e ” v tanbul s İ erjisi x n e e r ş a l e o S ün e’de g y i k r çeşitli ü k o ç ve T n i k ine iliş m i eği bir t c e e r n ü e l i g lerini rin ser v e l e n d ü a r y ü n ak, dü r a l o r nıyor. a l fua r ı z a aya h ağırlam
36
Eylül - Ekim 2013
10 – 12 Nisan 2014 tarihleri arasında, İstanbul Fuar Merkezi’nde T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın destekleriyle gerçekleştirilecek olan 7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İstanbul’a, yerli ve yabancı pek çok güneş enerjisi firma yetkililerinin yanı sıra, akademisyenler, bürokratlar ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri de iştirak edecek. Çeşitli güneş enerjisi kaynaklarının ve güneş enerjisi piyasalarının tüm boyutları ile değerlendirilip, son gelişmelerin sergileneceği bir ortama ev sahipliği yapacak fuarda sergilenecek başlıca ürün grupları, fotovoltaikler, hücreler, modüller, inverterler, ölçme ve kontrol teknolojileri, şarj cihazları, piller, kablolar, konnektörler, bağlantı kutuları, güneş takip sistemleri, montaj sistemleri, kurulum aparatları, bina entegre çözümleri, “stand alone” sistemler, güneş enerji santralleri, enerji depolama sistemleri, güneşle çalışan tüketici ürünleri, waferlar, malzeme ve üretim ekipmanları, güneş ısı teknolojileri, soğurucular, kaplamalar, kolektörler, bağlantı parçaları, genleşme tankları, degazörler, ısı transferi akışkanları, ölçme ve kontrol teknolojisi, montaj sistemleri, depolama tankları, üretim teknolojileri ve ekipmanları, havalandırma, soğutma, bina entegre çözümler, ısıl işlem, güneş termal enerji santralleri, araştırma ve geliştirme departmanları, test enstitüleri, sektörel basın ve diğer yayıncılar, eğitimciler, finansçılar, organizasyonlar, dernekler ve danışmanlardır. 10 – 12 Nisan 2014 tarihlerinde düzenlenecek Solarex İstanbul Fuarı, dünyada ve Türkiye’de güneş enerjisi üretimine ilişkin çok çeşitli konuların tartışılacağı bir platformdur.
Dünya gündeminin birinci sırasında bulunan güneş enerjisi, artan dünya nüfusu ve yakın gelecekte tükenmesi beklenen enerji kaynakları sorunu küresel boyutta değerlendirilmesi gereken bir sorun olarak nitelendirilmektedir.
TÜRKİYE’NİN TEK SPESİFİK FUARI Küresel boyutta değerlendirilen enerji politikaları, dünya genelini etkilemektedir. Bu çerçevede, “Solarex İstanbul 2014”, Türkiye ve diğer birçok ülkeden çok sayıda üst düzey yetkili ve güneş enerjisi sektöründe faaliyet gösteren firma yetkililerini bir araya getirerek sektörün geleceğine yönelik hususları değerlendirme fırsatı oluşturmaktadır. İhlas Fuarcılık tarafından gerçekleşecek olan fuarın amacı, güneş enerjisi kaynaklarının ve güneş enerjisi piyasalarının tüm boyutları ile değerlendirilmesi ve en son gelişmeler ile uygulamalarının pek çok açıdan tartışılıp ele alınabileceği, yeni ürünlerin profesyonel ziyaretçisine sergileneceği bir ortam oluşturmaktır. Nisan 2013’de altıncısı düzenlenen fuar, büyük başarı ile gerçekleşmiş ve beklenenin çok üstünde bir katılımla konusunda sektörün lideri olma özelliğini devam ettirmektedir. Türkiye başta olmak üzere İngiltere, Almanya, İtalya, Avusturya gibi Avrupa ülkeleri ile Rusya, Türki Cumhuriyetler, Orta Doğu, Uzak Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinden ziyaretçilerin geldiği Solarex İstanbul’u bu yıl MENA ( Orta Doğu ve Kuzey Afrika ) ülkelerinden çok sayıda profesyonelin ziyaret etmesi beklenmektedir.
Eylül - Ekim 2013
37
7. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İstanbul’a, yerli ve yabancı pek çok güneş enerjisi firma yetkililerinin yanı sıra, akademisyenler, bürokratlar ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri de iştirak edecek.
SOLAREX 2013’DEN NOTLAR… Katılımcı firmaların kalitelerini artırma, marka olma, yeni pazarlarla tanışma yönündeki istekleri, İhlas Fuarcılığın fuar düzenleme konusunda gösterdiği başarılar ile birleşmiştir. • 6. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, 14.000 metrekarelik kapalı alanda gerçekleştirildi. • Fuar hazırlık süresince, sektörle ilgili pek çok araştırma yapıldı ve 300 bin adet davetiye basılarak ilgililere ulaştırıldı. • Fuar, etkin tanıtım sayesinde, çok geniş bir ziyaretçi profili oluşturmayı başarmıştır ve birbirinden farklı çok sayıda sektörün mensuplarını ağırlamıştır. • 6. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İstanbul, 131’i yerli, 70’i yabancı olmak üzere, toplam 201 katılımcının iştirak ettiği bir fuar olmuştur. • Ulusal ve yerel tüm TV, radyo, gazete, dergi ve sektörel yayınlar, fuar öncesinde ve fuar süresince fuarı yakından takip ettiler. • 2008 yılından itibaren her yıl düzenlenen en istikrarlı ve en güvenilir etkinlik olan Solarex İstanbul 2014, bu yıl 7’inci kez güneş enerjisi sektörünün devlerini ağırlamaya hazırlanıyor.
38 Eylül - Ekim 2013
DÜNYANIN TAKİP ETTİĞİ FUAR… Türkiye’de yaygınlığı artmaya devam eden güneş enerjisi teknolojileri ilk spesifik fuarına İhlas Fuarcılık ile kavuştu. İlk olarak 2008 yılının Mart ayında düzenlenen fuar, Türkiye’nin güneş enerjisi sistemlerinin geldiği son noktayı gözler önüne seren, bilgi akışını sağlayan ilk ve tek etkinlik… Enerji sektörüne yepyeni açılımlar sunmayı hedefleyen Güneş Enerjisi Fuarı, organizasyonlarıyla sektörü canlandırmak ve Türkiye’nin zengin güneş enerjisinden faydalanmak üzere sektörün liderlerini İstanbul’da buluşturuyor. Özellikle yaz aylarında hem güneş enerjisinin, hem de soğutma ihtiyacının en yüksek olduğu dönemde, yenilenebilir enerji, günümüzün konusu olarak global krizden etkilenmeden yol alan sektördür. Her yönüyle yeni yatırımlara hazır olan Türkiye, yeni enerji projeleri ile çok hızlı yol alıyor ve sektörün önemi her geçen gün artmaya devam ediyor. Türkiye’de hızla gelişen bir katılımcı kitlesine doğru giden Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı “Solarex İstanbul”, artık tam anlamıyla oturmuş bir organizasyon olup bundan sonraki süreçte de gerek yurt içi gerekse yurt dışı firmaların yoğun ilgisi ve katılımıyla yoluna devam ediyor.
Avrupa’daki ve dünyadaki gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyleyen Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı katılımcısı pek çok firma, fuar sayesinde bir araya geldiklerini ve “Solarex İstanbul”’da yeni yatırımlar konusunda görüşebildiklerini, bu görüşmeler sonrasında da gelecek yıllarda sektör için olumlu bir takım gelişmeler yaşanacağını belirtiyorlar. Avrupa’nın en güneşli ülkelerinden biri olarak kabul edilen Türkiye’de, güneş enerjisi konusuna yoğunlaşan tek bir fuarın olması, Dünya çapında tanınmış ve Türkiye’de yatırım yapmaya gönüllü çok sayıda dünya markası tarafından da yoğun bir ilgi ile karşılaşıyor. Solarex İstanbul, güneş enerjisi sektörünü ve özellikle güneş alma bakımından zengin olan ülkemizi de, dünya çapında ön plana çıkararak, hak ettiği ilgiyi görmesine sebep oluyor. Güneşlenme alanı oldukça yüksek olan ülkemiz, bu coğrafi özelliği avantaja dönüştürme konusunda en büyük desteği bu fuar ile alıyor. Sektörde ilk defa İhlas Fuarcılık tarafından düzenlenen “Solarex İstanbul”, konusuyla ilgili dernekler tarafından da tam destek görüyor. T. C. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı başta olmak üzere, Gensed (Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği), Enerji Hukuku Araştırma Ensititüsü, Alosbi, Unido – Ichet, Aküder, Ostim, KOSGEB ve daha çok sayıda kurum tarafından tam destek görüyor. Basın sponsorları arasında, Solarex Magazine, Hi- tech, Yapı Malzeme
Eylül - Ekim 2013
39
Dergileri, Pv Magazine, Photon, Sun and Wind ve web portallarının
yenilikçi ve çözüm odaklı yapısı ile müşterilerine yön vermektedir. İhlas
yer aldığı fuar, yazılı ve görsel medya destekleri ile yoluna devam
Magazin Grubu ve İhlas Fuarcılık olarak iki ana kolda faaliyetlerini
ediyor.
yürüten kurum, iş dünyası tarafından yakından tanınmaktadır.
İhlas Fuar Hizmetleri A.Ş. unvanıyla faaliyetlerini yürüten şirket, iş
İhlas Magazin Grubu olarak çıkardığı sektörel ve aktüel yayınlar ile
dünyasına profesyonel çözümler sunması nedeniyle yakından
Türkiye’nin en köklü sektörel yayıncısı konumundadır. İş dünyasına
tanınmaktadır. İlk organizasyonunu 1988 yılında Tekstil Makineleri Fuarı
yönelik sürekli projeler sunan şirket, çalışmalarını ve başarılarını
ile gerçekleştiren İhlas Fuarcılık, yayıncılıktaki başarısı, fuarcılıktaki
artırarak yoluna devam etmektedir.
100’e yakın profesyonel fuar organizasyonu, 30’a yakın web sitesi
SOLAREX İSTANBUL ile ilgili daha detaylı bilgi sahibi olmak için
ve internet portalları ile ekonomi dünyasının merkezinde bulunup;
www.solarexistanbul.com web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
40
Eylül - Ekim 2013
Afyon’un İlk Güneş Enerjisi Santrali Kuruldu Afyon yöresinde bir ilke imza atan Hoca Elektrik, tesislerine Tunçmatik-Powergie tarafından kurulan 100 kWp güneş enerji santrali ile yılda 130.000 kwh elektrik üretecek! bütün dünyaca onaylanmış çözümler sunmayı istediklerini ifade ederken, Powergie’nin Türkiye’de yurtdışı eğitimli kadrosu, Tunçmatik grubunun 44 yıllık tecrübesi ve güçlü yerel yapılanması ile profesyonel çözümler sunduğunu belirtti.
“ÜLKEMİZE VE ÇEVREMİZE FAYDALI OLMAYI ÖNEMSİYORUZ”
Powergie Genel Müdürü Mehmet Özer
Enerji tüketiminin günden güne hızla arttığı ve içinde bulunduğumuz küresel ısınma ve iklim değişiklikleri düşünüldüğünde, tek çözümün yenilenebilir enerji kaynakları olduğu bir gerçektir. Bu kaynaklar arasında oldukça önemli bir yer tutan güneş enerjisi, yeni bir çalışma alanı ve iş kolu olarak sanayicilerin ve bilim adamlarının oldukça ilgisini çekiyor. Coğrafi konumu itibariyle güneşlenme alanı ve süresi oldukça yüksek olan Türkiye ise gün geçtikçe Güneş Enerjisi Teknolojileri konusunda daha duyarlı hale geliyor.
AFYON’DA ÇEVRECİ HAREKET 1969 yılından beri Türkiye’nin enerji çözümleri markası olarak hizmet eden Tunçmatik’ in yan kuruluşu olan Powergie’nin, Afyon’da bulunan Hoca Elektrik’e, 800 m2’lik bir çatı üzerine 125.000 ’luk bir yatırımla kurduğu Güneş Enerji Santralinin, yılda 130.000 kWh enerji üretimi yapması hedefleniyor. Afyon’da çevreciliğiyle bilinen Hoca Elektrik, CO2 salınımını azaltan sistemle yılda 70 ton CO2 salınımını önleyecek. Dünyada öncü olan Alman malı invertörler ve yüksek performanslı endüstriyel güneş panelleri, yüksek sıcaklığa dayanıklı ve hava şartlarından etkilenmeyen ürünler kullanılan sistem’in yaklaşık 7 yılda kendini amorti etmesi bekleniyor. Konumu itibariyle Afyon, karayolları ve demiryolu ulaşımının merkezi yerinde bulunduğundan organize sanayi
42
Eylül - Ekim 2013
bölgesi hızla gelişiyor. 460 hektarlık bir alana kurulu olan Afyon organize sanayi bölgesi, Hoca Elektrik’e kurulan güneş enerji santrali ile daha da değerleniyor.
TÜRKİYE GÜNEŞ ENERJİSİ KONUSUNDA ÖNEMLİ BİR POTANSİYELE SAHİP Hoca Elektrik Güneş Enerjisi Santrali’ni kuran Powergie Genel Müdürü Mehmet Özer, “Türkiye güneş enerjisi konusunda önemli bir potansiyele sahip. Enerjide %50’den daha çok dışa bağımlı olan ülkemizde bu enerji kaynağından istifade etmemiz milli menfaatlerimiz icabıdır. Hoca Elektrik yapmış olduğu yatırımla bir ilki yaparak, Afyon bölgesindeki diğer sanayici ve iş adamlarına öncülük etmiştir.” Diye belirtti. Özer, kullanıcılarına kalitesi ve teknolojisi
Hoca Elektrik Genel Müdürü Hakan Sömer “Bizden sonraki nesillere hem daha temiz, hem daha ekonomik bir işletme bırakmak ve hem ülkemize hem çevremize faydalı olmak bizler için önemli. Bu nedenle bu projeyi gerçekleştirmeyi düşündük. Konuyla ilgili yaklaşık 5 yıldır araştırma yapıyoruz. Geçen yıl 2 defa Çin e gidip geldik. Nisan ayında Almanya’da incelemelerde bulunduk. Oralardaki fuarlarda da incelediğimiz ürünler ve uygulamalar sonucu tesisi kurmaya karar verdik. Powergie’nin detaylı bir analiz, malzeme dökümü olan teklifi, sevkiyat, montaj, daha önemlisi bürokrasi ve proje kısmını süratle bitirmeleri, işin başında verdiği mühendislik ve danışmanlık hizmetinin yanı sıra, iş bitiminden itibaren verdikleri teknik destek de, benzer projeler de Powergie şirketini çözüm ortağı olarak seçmemizi ve tavsiye etmemizi sağlıyor.” şeklinde konuştu. Türkiye’de güneş enerjisinin önemini ve özellikle güneş enerjisi üretim tesislerinin açılmasında özenli bir görev bilinciyle hareket eden Powergie, güneşten elektrik enerjisi üretiminde Japonya’dan, Almanya’dan ve bu konuda öncü birçok ülkeden önde gelen firma ile iş ortaklıkları yaparak ülkemizde profesyonel tesisler kurmaya devam edecek
Türkiye’nin Kesintisiz Enerji Merkezi: İnform Yenilenebilir ve temiz enerjide; şebekeye bağlı veya şebekeden bağımsız tesislerin anahtar teslim kurulumu veya ekipman temini hizmetlerini gerçekleştiren İnform, 2014’ün güneş enerjisi sektörü için parlak bir dönem olacağını öngörerek çalışmalarını bu yönde sürdürüyor. Güneş ve rüzgar enerjisi ile elektrik üretim projeleri konusunda çalışmalar yapan Inform Elektronik A.Ş., bu doğrultuda şebekeye bağlı veya şebekeden bağımsız tesislerin anahtar teslim kurulumu veya ekipman temini hizmetlerini gerçekleştiriyor. Gerekli yasal değişikliklerin yürürlüğe girmesi ve karar mekanizmasının hızlı çalışması mümkün olursa güneş enerjisi sektörü için parlak bir dönem başlayacak diyen İnform Elektronik
44
Eylül - Ekim 2013
Proje Satış Müdürü Veli Esen ile yaptıkları çalışmaları konuştuk.
İnform’un yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Inform Elektronik A.Ş. olarak güneş ve rüzgar enerjisi ile elektrik üretim projeleri konusunda
çalışmalar yapmaktayız. Şebekeye bağlı veya şebekeden bağımsız tesislerin anahtar teslim kurulumu veya ekipman temini hizmetlerini gerçekleştiriyoruz. Uygulama alanlarımız da küçük ve orta ölçekli sanayi tesisleri, alışveriş merkezleri, hastaneler, sağlık merkezleri, konutlar, dağ, çiftlik, yayla evleri ve yazlıklar, cephe ve çatı kaplama sistemleri, sokak ve bahçe aydınlatma, tekneler, karavanlar, cep telefonları,
İnform Elektronik Proje Satış Müdürü Veli Esen
telekomünikasyon vericileri veya elektrik kesintilerinde yedekleme sistemleri gibi geniş bir alana yayılmaktadır.”
İnform’un güneş enerjisinde vizyonu nedir? Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projeleriniz nedir? “Aralık 2010 tarihinde yayınlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine Yönelik Yönetmeliğin yayınlanması ve sonrasında lisans alınmadan kurulumuna izin verilen tesislerin kapasitelerin ilk once 500kW ve Yeni Elektrik Piyasası Kanunu’nda 2013 Mart ayında kabul değişiklikle 1MW’a çıkartılmasıyla Güneş Enerjisi ile Elektrik üretiminin önü açılmıştır. Lisanssız elektrik üretimi yatırımları için başvuruların tekrar başlamasını sağlayacak olan yönetmelik ve tebliğ değişikliklerinin 2013 yılısonuna kadar yürürlüğe girmesi bekleniyor. Dolayısıyla yatırımcılar gibi bizler de bekliyoruz. Lisanssız elektrik üretimi sektörüne yönelik yapılan bu önemli değişiklik yani kurulu güç limitinin 500 kW’dan 1 MW’a yükseltilişi oldukça faydalı sonuçları olacak olan bir değişikliktir. Özellikle güneş enerjisi projeleri için şu anda açık olan tek pazar olmasından dolayı, bu alandaki
firmalar için oldukça önemli olacaktır. Şu anda Lisanssız Elektrik Üretimine dayalı 110MW GES başvurusu yapılmıştır ve 2014 yılı sonuna kadar tüm tesislerin işletmeye girmesi planlanmaktadır. Bununla birlikte 13-14 Haziran 2013’te güneşe dayalı elektrik üretim lisansı başvuruları tamamlanmıştır. Toplam 496 adet başvuru kabul edilmiştir. Bu başvuru sahiplerinin projelerinin toplam büyüklüğü 8.900MW’tır. Ancak sadece 600 MW`lik lisans verileceği için bazı bölgelerde lisans için yarışmalar açılacaktır. 2014 yılı içinde de izin verilen kapasitenin 3000MW olması planlanmaktadır. Bu kapasiteler kapsamında İnform Elektronik AŞ. şu anda tamamlamış olduğu projeler kapsamında 3MW olan kurulu güç kapasitesini gözle görülebilir ölçüde arttırmayı planlamakta ve sektörde lider konuma ulaşmayı hedeflemektedir.”
İnform güneş enerjisinde anahtar teslimi projelerde yer alıyor mu? Ürün yelpazenizde neler yer alıyor? Yapmış olduğunuz uygulamaların kullanıcılara sağladığı avantajlar neler? “İnform Elektronik AŞ. anahtar teslim projeler de yapmaktadır. Bu kapsam içinde tüm altyapı aksamlarının tedariği, altyapı aksamları montajı, panel montajı, panelden invertöre DC kablolama ve gerekirse şalt sahasının hazırlanmasına yönelik hizmetler yer almaktadır. Ürün yelpazemiz yukarıda sayılan sayılan hizmetler içinde yer alan malzeme temini ve işçilik hizmetlerini içermektedir. Yatırımcı karar verme aşamasından itibaren firmamızla çalışarak kurulacak en verimli ve en
fizibl sistemin projelendirmesi konusunda hizmet almaktadır. Tesislere yönelik bütün teknik destek sağlanarak ekipman temini ve seçilmesi konusunda uzman olan proje ekibimiz kurulum aşamasında da müşterilerimize gerekli desteği vermektedir.”
İnform 2013 yılını nasıl geçiriyor? 2014 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “İnform Elektronik AŞ. olarak 2013 yılını verimli bir şekilde geçirmemize rağmen, yatırımların önünü tıkayan yönetmelik değişikliklerinin bir türlü hayata geçirilmemesi sonucunda 2013’ün son döneminde beklenildiği hareketliliğin gerçekleşmediğini düşünüyoruz. 2014 yılı güneş enerjisi sektörü için oldukça canlı olacak diye düşünüyoruz. Gerekli yasal değişikliklerin yürürlüğe girmesi ve karar mekanizmasının hızlı çalışması mümkün olursa güneş enerjisi sektörü için parlak bir dönem başlayacak. Biz de bu dönemde planlarımızı şimdiden hazırlıklı olacak şekilde yapmaktayız.”
Size göre Türkiye’de güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Günümüzde yenilenebilir enerji sektörüne bakış nasıl? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? “Güneş Enerjisi Sektörü yavaş ancak umut verici yönde ilerliyor. Ekonomik büyüme paralelinde, dünyanın en hızlı büyüyen enerji piyasalarından biri haline gelen Türkiye, rekabetçi bir yapıya kavuşma yolunda hızla ilerlemektedir. 2023 yılı strateji planlarına gore öncelik taşıyan yenilenebilir enerji üretiminin payı %30’a çıkarılması planlanmaktadır.
Eylül / Ekim 2013
45
Yenilenebilir enerji kaynaklarından (YEK) elektrik üreten tesisler için “YEK destekleme mekanizmasında”; hidroelektrik üretim tesisi için 7.3 dolar sent, rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi için 7.3 dolar sent, jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi için 10.5 dolar sent, biyokütleye dayalı üretim tesisi için (çöp gazı dahil) 13.3 dolar sent, güneş enerjisine dayalı üretim tesisi için 13.3 dolar sent fiyat belirlendi. Kanunun yürürlüğe girdiği 18 Mayıs 2005 tarihinden 31 Aralık 2015 tarihine kadar işletmeye girmiş ya da girecek YEK destekleme mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için bu fiyatlar 10 yıl süreyle uygulanacak. Teşviklerin bu konudaki yatırımların artmasındaki rolü elbette önemlidir. Yenilenebilir Enerji Endeksi sıralamasında, yenilenebilir enerji yatırımlarında bölgedeki dinamo olmaya aday olan Türkiye, 26’ıncı sırada yer almaktadır. Türkiye, Ernst & Young’ın rüzgar enerjisi endeksinde 28’inci, güneş enerjisi endeksinde ise 22’inci sıradadır. Çin’in 2013 kapasite hedeflerini ve ülke dışı yatırım stratejisindeki artışı açıklamasının ardından Çin’i sırasıyla Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Fransa takip ediyor.”
Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Son 2 yılda anahtar teslim bir güneş enerjisi
46
Eylül - Ekim 2013
sisteminin maliyeti %50 oranında düşmüştür. 2013 yılında son kullanıcılar için (en azından konutlar ve ticarethane tarifesi için) güneş elektriğinin fiyatı ile şebeke elektriğinin aynı orana gelmesi beklenmektedir. Teknolojilerin gelişmesiyle uygulamada kurulum kolaylılığı ve verim artışı sağlanarak maliyet ve performans arasındaki fark kapatılacaktır. Örneğin nanoteknolojiler kapsamında güneş enerjisi ile ilgili sektörün farklı bir boyut kazanması bekleniyor. Güneş enerjisini yüksek verimle elektriğe çevirir. Şebekeden bağımsız çalışacak şekilde kuruluma imkan sağladığından iletim hattına gereksinim yoktur. Kurulması çabuk ve kolaydır. Bakım gereksinimi yok denecek kadar azdır. Gaz, duman, toz, karbon veya kükürt gibi zararlı maddeleri yoktur. Sessiz ve temizdir. Çevre kirlenmesine neden olmaz. Petrol kömür, bakır gibi tükenebilen maddeleri kullanmaz.”
Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “2023 yılına kadar Türkiye’nin toplam enerji talebinin %30’unu yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılaması için teşvikler arttırılmalı. Yenilenebilir enerji, özellikle güneş ve rüzgâr enerjisi konusunda verilen teşvikler Avrupa ülkelerine kıyasla çok düşük. Örneğin Almanya’da 24 Avro cent ve İspanya’da 34 Avro cent destekleme fiyatı verilen güneş enerjisine bizde güneş enerjisinin 13,3 Dolar cent fiyat veriliyor. Güneş santrallerinin
kurulumunun baş aktörlerinden biri olan güneş panelleri, panel hücreleri ve elektronik donanımların kaliteyi de beraberinde getirerek gerçekleştilmesi ve bu yatırımlara yönlendirilecek teşviklerin yeterli düzeye gelmesi gerekmektedir. Türkiye, yenilenebilir enerjiyle ilgili küresel oluşumların yanı sıra, bölgesel girişimlerin oluşturulmasında etkin rol oynamalı ve bu işbirliği süreçlerine etkin katılım sağlamalı.”
Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Sadece güneş değil eğer uygulamada yeterli şekilde hızlı davranabilirsek dünyada yenilenebilir enerji potansiyelinin arttırılması ve enerji verimli teknolojilerin yaygınlaşmasıyla azalan enerji kaynakları ve çevre problemlerine çözümde yol almamız mümkün olacaktır. Güneş enerjisi ile ilgili yapılan projeksiyonlarda kapasitenin ne kadar büyük olduğu görülmektedir. Örneğin, araştırma kuruluşu GTM Araştırma ve Emirates Güneş Enerjisi Derneği (ESIA) işbirliği ile hazırlanan Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) Güneş Enerjisi Pazarı 2013-2017 Raporuna göre sözkonusu Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde talebin en büyük bölümü Suudi Arabistan ve Türkiye kaynaklı olmaktadır. MENA ülkelerinde güneş enerjisi pazarının yaklaşık 3.5GW’a ulaşacağı öngörülmektedir. Bu değer küresel pazarın neredeyse %8’i durumundadır.”
“Güneş Enerjisini Öncelikli ve Stratejik Bir Alan Olarak Görmeliyiz” “Türkiye’nin Güneş’i Enerjimiz Olsun’’ ilkesi ile yola çıkan Solarturk Enerji’nin Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Osman Özberk, yenilenebilir enerji ile gelişmeleri ve kamunun bu sektöre bakışını dergimiz için değerlendirdi.
48
Eylül - Ekim 2013
Eğer bir ülkenin, enerji bağımsızlığını elde edememiş ve sürdürebilir enerji politikası yoksa, ciddi sorunlar içindedir diyen Solarturk Enerji’nin Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Osman Özberk; “Cari açığımızın en önemli nedeni olan enerji kaynaklı ithalatımızın bir an önce azaltılması için her türlü yerli ve yenilenebilir kaynaklarının kullanılması çok önemlidir. Enerjide dışa bağımsızlığımızı azaltacak olan ve kurulumdan sonra işletim masrafı yok denecek kadar az olan güneş enerji sistemlerinin gelişmesi için toplumumuzun her kesimine görevler düştüğü inancındayım. Avrupa ülkelerine göre yüksek güneş enerji potansiyelimiz olmasına rağmen bugün ülkemizde solar enerji sistemleri yok denecek kadardır. Dünyada 100 GW üstünde kurulu güce ulaşan güneş enerjisinde, bize göre çok az güneş potansiyeli olan Almanya’da 30 GW gücüne ulaşmış ise neden biz bu gelişimde olamadık diye düşünmek gerekir” şeklinde konuştu. Dünyada ve Avrupa’da bu sektör nasıl gelişmiş ise, hangi yollar izlenilmiş ise incelenmesi gerekir diyen Osman Özberk; “Toplum olarak ‘’Güneş Enerjisi” sektörünü öncelikli ve stratejik alan olarak görmeliyiz. Ülkemizin her bireyi, kurumu, STÖ ve yönetim kesimi enerji bağımsızlığına ve özgürlüğüne kavuşmamız için Güneş ile diğer yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması için ortak akıl çerçevesinde bileşilmesi gerekmektedir. Bu düşünceler doğrultusunda GENSED, GÜNDER, LİDER ve UFTP gibi sivil toplum örgütleri kurulmuş olup kamu ile ortak çalışmalara yapılmaktadır. Ayrıca TÜBİTAK tarafından bu sektörlerdeki Ar-Ge çalışmalarına ciddi destek olmaktadır” şeklinde konuştu. Özberk, sorunların çözümü ve alınması gereken önlemler hakkında düşüncelerini şöyle açıkladı: “Ülkemizin aşırı derecede cari açığı olması ve en önemli nedeni olan enerji ithaline dayalı olmasına rağmen yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının hala üvey evlat muamelesi görmesi devam etmektedir. Önemli bir istihdam oluşturacak, cari açığımıza azalmasına sebep olacak, enerji bağımsızlığımızı elde etmemizi sağlayacak, gelişen teknoloji sayesinde yatırım yapılabilir seviyelere gelen, sürdürülebilir ve güvenilebilir enerji kaynakları olan yenilenebilir enerji kaynaklarının önünün açılmasında her türlü zorluklar ve açıklanan LÜY taslaklarında aşırı derece bürokrasi işlemleri devam edecek gözükmektedir. Küçük ve orta kapasiteli solar sistemlerinin bile izin müsaadesinin 5-6 ay sürmesi, belediye, özel idare gibi kurumlardan izin alınma süreci solar sektörünün oluşmasında ve gelişmesinde önemli bir engeldir. Uzak doğu şirketlerini, devlet teşvikleri ve ucuz kredi bulmaları neticesinde aşırı derecede desteklenmeleri neticesinde
Solarturk Enerji Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Osman Özberk
dünya solar PV piyasasının %80 ine sahip olmuş ve birçok ülkedeki PV modül üreticilerin zora girmesine sebep olmuşlardır. Sanayicisine her türlü destek veren Uzakdoğu Ülkelerine karşılık Avrupa’nın bu ürünlere karşı kota koymasına karşılık bizde ise tam anlamı ile kontrolsüz yatırım süreci yaşanmaktadır. Her ülke kendi sanayisini, sanayicisini, vatandaşını korumak ve koruma önlemlerini almak gerekmektedir. Ülkemiz için önemli gördüğüm uzak doğudan gelecek, PV modülleri üretim yapan şirketlerinin geleceğinin ne olacağı belirsiz ve kalitesiz panellerinin ileride vatandaşlarımıza sıkıntı yaşatmaması için nasıl bir güvenceye alacağımız dahi belirsizliğini koruyor. Bu nedenle toplumun aydınlatılmasında, yön verilmesinde fayda görüyorum. Ülkemiz sanayisini korumak amacıyla Başbakanlık genelgeleri ve Bakanlarımızın yerli sanayicileri korumak amacıyla kamu alımlarında verilen desteklere rağmen hala ciddi bir gelişme olmamıştır. Kaliteli ve gerekli sertifikalara haiz yerli ürünlerin kullanması için daha aktif olunması gerekmektedir.” - İhtisas gümrüğü kurulması
- Solar panellerin TSE tarafından kontrol edilmesi, TSE’ne gerekli talimatın verilmesi ve biran önce alt yapının oluşturulmasının sağlanması - Kamu ihalelerinde Yerli ürün kullanılmasının - Tüm yerli ve yenilenebilir enerji yatırımlarında AR-GE desteğinin sağlanması Büyük ölçekli ve yabancı kaynak bulunarak yapılan enerji yatırımları ileride sorun yaşatmaması için, ülkemizin enerji güvenliği ve bağımsızlığı için her türlü yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının da kullanılası gerekmektedir. Küçük ve orta ölçekli yatırımcıların lisansız elektrik üretim tesisi kurmalarında; - İzin süreçlerinin kolaylaştırılması ve kısaltılması - KDV oranlarının düşürülmesi (lisansız üretim yatırımlarında) - Kamu bankaları tarafından desteklenmeleri gibi kolaylıklar ve şartlar uygulanması durumunda teknoloji ve yatırım olarak geri kaldığımız güneş, rüzgar, jeotermal ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarını kısa bir zaman içinde ülke ekonomisine ciddi kaynak oluşturacaktır.
Eylül / Ekim 2013
49
Yaşar Üniversitesi’nden Yenilenebilir Enerji Atağı Yaşar Üniversitesi, İzmir ve Ege’nin yenilenebilir enerji kaynaklarındaki yetişmiş uzman açığını kapatmak için Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü’nün ardından bu yıl da Meslek Yüksek Okulu bünyesinde Alternatif Enerji Kaynakları Teknolojisi Programı açtı. Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Elektrik ve Enerji Bölümü Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali Rıza Karacan, “Ege ve özellikle de İzmir, coğrafi konumu, ekolojik yapısı, tarım ve sanayi sektöründeki gelişmişliği nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve geliştirilmesi açısından çok yüksek bir potansiyele sahip. Özellikle rüzgar, güneş ve jeotermal enerji kapasitesi açısından hep ön sıralarda. Cari açığın en büyük nedenleri ise doğalgaz ve petrol ithalatı. Bu nedenle yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimi cari açığın önlenmesinde büyük önem taşıyor. 2023 yılında Türkiye’nin enerji ihtiyacı, iki kat artacak. Bu nedenle, mevcut potansiyel ve ilerleyen yıllarda oluşabilecek ihtiyaçlar göz önüne alındığında yenilenebilir
50
Eylül - Ekim 2013
enerji sektöründe yetişmiş teknik eleman ihtiyacı ortaya çıkacak. Bu bağlamda Yaşar Üniversitesi Alternatif Enerji Kaynakları Teknolojisi Programı, enerji sektörü temsilcileriyle işbirliği sağlayarak bu ihtiyacı en iyi şekilde karşılamayı hedefliyor” dedi.
EGE’NİN ENERJİ UZMANLARI İzmir, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve geliştirilmesi açısından ön plana çıkıyor. Özellikle rüzgar, güneş ve jeotermal enerji kapasitesi açısından öne çıkan iller arasında yer alan İzmir’in, İzmir Kalkınma Ajansı’nın (İZKA) hazırladığı ‘2014-2023 İzmir Bölge Planı’na göre, rüzgar enerjisi açısından 1.854,2 MW’lık kapasitesi bulunuyor. Bu potansiyelin ancak
yüzde 2,6’sı kullanılabilirken potansiyelin değerlendirilmesiyle, Ege Bölgesi’nin toplam enerji tüketiminden daha fazla enerji üretmek mümkün olacak. Türkiye’deki kurulu rüzgar enerjisi santrallerinin yüzde 41’i Ege Bölgesi’nde ve rüzgar enerjisi kurulu gücünün de yüzde 40’ı İzmir il sınırları içerisinde yer alıyor. Yine İZKA’nın analizine göre, İzmir rüzgar enerjisi kurulu gücü, şu an 2 bin 500 konutun 1 aylık tüketimine eş değer olan 545 MW. 2015 yılına kadar yeni kurulumlarla birlikte 943 MW’a, 2023 yılında ise yaklaşık 10 bin 480 konutun 1 aylık tüketimine eş değer olan 2 bin 096 MW’a ulaşması öngörülüyor.
GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİNDE İKİNCİ İzmir, sadece rüzgar enerjisinde değil,
güneş enerjisinden yararlanma açısından da en avantajlı iller arasında yer alıyor. Türkiye’nin güneş kapasite oranı en yüksek alanı olan Antalya bölgesinde oran yüzde 20 iken, İzmir’de ise yüzde 15-18 civarında. İzmir, ayrıca jeotermal ve biyogazdan elektrik üretimi için de büyük bir potansiyele sahip. İzmir biyogazda, yaklaşık 2 bin 500 konutun 1 aylık tüketimine eş değer olan 537 MW’lık bir potansiyele sahip. Jeotermal kaynaklar açısından da oldukça zengin olan İzmir’in tüm potansiyelinin kullanılabilmesi durumunda 28 bin konutun ısıtılabildiği şu anki durumdan 5 kat daha fazla olan yaklaşık 150 bin konutun ısıtılabilmesi mümkün olacak.
SEKTÖREL İŞBİRLİKLERİYLE EĞİTİM Tüm bu rakamlara bakıldığında Ege’nin ve özellikle de İzmir’in potansiyelinin çok iyi ortaya çıktığını kaydeden Prof. Dr. Karacan, EBSO Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Vatansever, alternatif enerji alanındaki çalışmalarıyla tanınan sanayici Kemal Zorlu’nun danışma kurulunda yer alacağını kaydetti. Karacan, “Program kapsamında öğrenciler, enerji sektörü temsilcileriyle işbirliği içinde eğitimlerini
52
Eylül - Ekim 2013
Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Elektrik ve Enerji Bölümü Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali Rıza Karacan
tamamlayabilecek ve stajlarını yine bu sektörlerde yapabilecek. Program dahilinde yüksek başarıya sahip öğrenciler, 4 yıllık lisans programlarına dikey geçiş yapıp mühendis olarak mezun olabilecek. Ayrıca, meslek liselerinin, elektrik-elektronik teknolojisi, makine teknolojisi bölümleri sınavsız geçiş yapabilecek. Mezunlarımız, sektörde enerji
üretimi ve dağıtımı konusunda faaliyet gösteren kuruluşlarda, enerji teknolojisine dayalı mal üreten işletmelerde veya tüm bu teknolojiler için bakım ve servis hizmeti üreten işletmelerde çalışabilirler. Ayrıca enerjiye dayalı çevre teknolojisi üreticilerinde veya ilgili alandaki hizmet üreticisi kuruluşlarda da istihdam edilebilir” diye konuştu.