Solarex Magazine - Eylül/Ekim'14 by gunes dergisi

Fotovoltaik için en hızlı bağlantı artık 16 mm2 kablo kesiti için

PV iletkenini yerleştirin ve yayı aşağı doğru bastırın

Gövdeyi kitleyin

SUNCLIX – Özel alet kullanmadan bağlantı Phoenix Contact'ın konnektör çözümleri ile PV sistemlerde kablo montajını hızlı ve alet kullanmadan yapabilirsiniz. DC geçmeli konnektörü yay bağlantısı ile farklı boydaki kabloların modülden invertöre kadar bağlantısını sağlar. Sunclix 16mm² 1500V için güvenilir bağlantı sunar.

PHOENIXCONTACT CONTACTELEKTRONİK ELEKTRONİK PHOENIX TİC. LTD. LTD.ŞTİ. ŞTİ. TİC. İstanbul İstanbul // Merkez: Merkez: Kısıklı Kısıklı Mah. Mah. Hanım Hanım Seti Seti Sk. Sk. No: No: 38/A 38/A 34692 34692 B. B. Çamlıca Çamlıca -- Üsküdar Üsküdar Tel: Tel: (0216) (0216)481 48100300 300• •Faks: Faks:(0216) (0216)481 4818 8300 300 e-posta: e-posta: info@phoenixcontact.com info@phoenixcontact.com www.phoenixcontact.com.tr www.phoenixcontact.com.tr

Akım-Gerilim İzleme (String) Modülleri Max 8 Slaves Max 8 string

Modbus Haberleşme Modülü Max 500m

Herbir string için Akım İzleme Modülü

Max 8 Slaves Max 8 string

+24VDC

Bus kablosu için akım izleme modülü

Max 8 Slaves Max 8 string

Max 500m Modbus Haberleşme Modülü

Max 8 string

Solar Check Modülleri

AC-DC Koruma Modülleri

• 24 VDC besleme • Bağımsız String akım ve gerilim ölçüm-izleme • Modbus RTU Haberleşme • 31 adet slave desteği • Repeater ihtiyacı olmadan 1200 m Rs485 bus desteği

AC-DC Koruma Modülleri • • • •

1000 V'a kadar DC koruma Max sistem sürekliliği Alarm kontağı Optik durum göstergesi

PHOENIX CONTACT CONTACT ELEKTRONİK ELEKTRONİK PHOENIX LTD. ŞTİ. ŞTİ. TİC. LTD. İstanbul / Merkez: Kısıklı Mah. Hanım Seti Sk. No: 38/A 34692 B. Çamlıca - Üsküdar Tel: (0216) (0216) 481 481 00 300 300 •• Faks: Faks:(0216) (0216)481 48188300 300 e-posta: info@phoenixcontact.com www.phoenixcontact.com.tr

İMTİYAZ SAHİBİ İSTMAG MAGAZİN GAZETECİLİK İÇ VE DIŞ TİC.LTD.ŞTİ. GENEL MÜDÜR / GENERAL MANAGER AHMET KIZIL ahmet.kizil@ihlasfuar.com SORUMLU MÜDÜR CÜNEYT AKTÜRK cuneyt.akturk@img.com.tr EDİTÖR AHMET FARUK KOYUNCU faruk.koyuncu@img.com.tr CONSEPT TASARIM TAYFUN AYDIN tayfun.aydin@img.com.tr REKLAM MÜDÜRÜ YASEMİN ALBAYRAK yasemin.albayrak@img.com.tr KURUMSAL İLETİŞİM MÜDÜRÜ EBRU PEKEL ebru.pekel@img.com.tr DIŞ İLİŞKİLER HAKAN KURT hakan.kurt@ihlasfuar.com MUHASEBE MÜDÜRÜ MÜRSEL GÜRLER muhasebe@img.com.tr ABONE ZEKERİYA AYDOĞAN zekeriya.aydogan@img.com.tr CTP - BASKI İHLAS GAZETECİLİK A.Ş. 29 Ekim Cad. No: 11 A/41 34530 Yenibosna / İSTANBUL +212 454 30 00 ADRES Polat İş Merkezi | Evren Mah. Bahar Cad. No:1 K:4 | 34197 Güneşli- Bağcılar | Istanbul | Turkey | Tel: +90 212 604 50 50 | Fax: +90 212 604 50 51 | www.solarexmagzine.com. e-mail: yasemin.albayrak@img.com.tr Solarex Magazine yer alan makalelerdeki fikirler yazarlarına aittir. Yayınlanan ilanların sorumluluğu reklam verene aittir. Solarex Magazine’nin bütün yayın hakları İletişim Magazin San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. Yazılar kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.

Elektrikte güneş ve rüzgârın payı Türkiye’de bu yılın 7 ayında üretilen elektrikte jeotermal, güneş ve rüzgâr enerjisinin payı artış gösterdiği ifade ediliyor. Uluslararası Enerji Ajansı’nın aylık elektrik istatistiği raporuna göre; 2014’ün 7 ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla, elektrik üretiminde jeotermal, güneş ve rüzgârın payı yüzde 14,4 yükselerek 5 bin 456 gigavatsaat olarak verilmekte. Raporda, elektrik üretiminin bir önceki yıla göre yüzde 3,8 artışla 140 bin gigavat saate, tüketiminin ise yüzde 3,3 artışla 141 bin 415 gigavat saate ulaştığı ifade edilmekte. Fosil yakıtlarda 2014’te üretilen elektrik 107 bin 803 gigavatsaate yükselirken, hidro elektrik santrallerinden üretilen elektrik miktarı 25 bin 166 gigavatsaate düşmüş durumda… Geldiğimiz noktada paneller ve güneş sistemlerinde her geçen gün yeni gelişmeler yaşanıyor. Baktığımız zaman Türkiye olarak, yenilenebilir enerji konusuna büyük önem verildiğini söylemek mümkün. Ülke olarak bir taraftan yerli kaynakları daha fazla kullanmaya çalışırken bir taraftan da yenilenebilir kaynaklara önem veriyoruz. Bu da enerji verimliliğine ne kadar önem verdiğimizin aslında bir göstergesi… Buradan hareketle ülke olarak enerji konusunda her türlü imkânımızı harekete geçirmemiz gerekiyor. Bir taraftan yenilenebilir derken, rüzgârı ve güneşi de unutmamak gerekiyor. Bunları değerlendirmek suretiyle bir taraftan enerji de dışa bağımlılığımızı azaltırken bir taraftan da üreticilerimiz daha elverişli imkânlarda üretimlerini yapmaları sağlanmış olacaktır… Dergimiz Solarex Magazin’in bu sayısında yine birbirinden güncel ve önemli haberlerimiz yer almaktadır. Özellikle bu sayımızda yine Invertör – Akü – Ups ile alakalı çalışmalar dikkatinizi çekecektir. Yeni bir sayıda bir arada olmak dileği ile… Saygılarımızla,

Dünya Güneş Enerjisi sektörü Solarex İstanbul’da bir araya gelmeye hazırlanıyor

Türkiye’nin enerji sorununa alternatif çözüm: Güneş Enerjisi Hizmette sınır yok

Türkiye güneşin gücünü kullanmaya başladı

REKLAM İNDEKSİ Güneş santrallerinde kesintisiz String Akım Gerilim Ölçümü İKÇÜ’nün güneşi yüzleri güldürdü

ALKA 41 BAŞOĞLU 7 BIA 49 CANSAN 13 ÇATAKLI 19 FRONIUS 45 GENSED 57 GÜNDER 59 MEYTEK A.K NORM 31 VICTRON 51 PHOENIX 1 Ö.K.İ UP SOLAR 25 ZAFER AKÜ Ö.K ZEN 37

Eylül - Ekim 2014

Dünya Güneş Enerjisi sektörü Solarex İstanbul’da buluşuyor Güneş enerjisi sektörünün tek spesifik organizasyonu Solarex İstanbul, 9 – 11 Nisan 2015 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde, güneş enerjisinin dev firmalarını ağırlamaya hazırlanıyor

4 Eylül - Ekim 2014

olarex İstanbul’a, Almanya, Çin, Güney Kore, Yunanistan, Hollanda, Belçika, İngiltere, İspanya ve İtalya’nın da aralarında bulunduğu yerli ve yabancı 250’nin üzerinde firma katılım gösterecek. Dünyada ve Türkiye’de güneş enerjisi sektörünün her geçen gün büyüdüğü ve Türkiye’nin bu gelişmeleri yakından takip ettiği ülkemizde 2008 yılından itibaren her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen Solarex İstanbul Fuarı, kamu, özel sektör, akademik isimler ve finans dünyasının profesyonellerini yeniden bir araya getirecek. GÜNEŞTEN GELEN ENERJİYLE YÜKSELİYORUZ Solarex İstanbul, geçtiğimiz yıl, 9-10. Salonlarla birlikte kurulan çadır salonla oldukça yoğun katılımlı bir organizasyona ev sahipliği yaptı. Güneş Enerjisi sektörünün en istikrarlı organizasyonları arasında yer alan Solarex İstanbul, önümüzdeki organizasyonu için 11. Salonu da fuara dâhil ederek alanını genişletti. Güneş enerjisi potansiyelinin oldukça büyük olduğu Türkiye’de son yıllarda güneş enerjisinden elektrik üretimi konusunda kamuoyunun bilinç

düzeyinin arttığını görüyoruz. Ülkemiz dünya üzerindeki konumu gereği oldukça önemli bir coğrafyada bulunuyor. Güneş ısı sistemleri konusunda Çin’den sonra ikinci sırada yer alan Türkiye’nin 2023 yılındaki hedefi, 10.000MW’lık güneş kurulu gücüne ulaşıyor. Bunun için yıllık 500MW yatırım yapılması gerekiyor. Afrika’daki güneş enerjisi projesine 12 milyon dolar yatırım yapan internet devi Google’ın yenilenebilir enerji alanındaki çalışmalarını hızlandırdığını görüyoruz. Güney Afrika’nın Northern Cape eyaletinde kurulacak fotovoltaik güneş enerjisi santrali, 96 megawatt güce sahip. FİNANS KURULUŞLARINDAN UYGUN KREDİ DESTEKLERİ BEKLENİYOR Finans kuruluşlarının uygun kredi paketleri ile fotovoltaik güneş enerjisi uygulamalarını desteklemesi bekleniyor. Piyasada çok karşılaşılan kredi tutarının tamamı için istenen teminatların yıllık ya da 3-5 yıllık gelire eş değer olması uygun koşulları sağlayacaktır. Türkiye, güneş enerjisinin faydalarını en fazla sıcak su ihtiyacını karşılamada hissediyor. Mevcut güneş enerjili sıcak su üretme sistemleri, günümüz petrol fiyatlarıyla

Türkiye ekonomisine yılda yaklaşık 1 milyar ABD doları katkıda bulunuyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak kurulacak elektrik üretim tesislerinin azami kapasitesinin 1MW olması sektör için önemli bir adım. Sektöre ivme kazandıracak ve diğer ülkelerdeki başarılı stratejilerden örnek alınarak tasarlanacak yol haritaları ve politikaların benimsenmesi Türkiye’nin geleceği açısından önem arz ediyor. Bununla beraber güneş enerjisi sektöründe yerel üretim ve ar-ge’yi teşvik edecek düzenlemelerin getirilmesi, Türkiye’nin dışa olan bağımlılığını azaltmasında ve teknolojiyi ucuza kullanmasında büyük bir kaldıraç etkisi gösterecek. Türkiye’de hızla gelişen bir

katılımcı kitlesine doğru giden Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı “Solarex İstanbul”, artık tam anlamıyla oturmuş bir organizasyon olup bundan sonraki süreçte de gerek yurt içi gerekse yurt dışı firmaların yoğun ilgisi ve katılımıyla yoluna devam ediyor. TÜRKİYE’DE, GÜNEŞ ENERJİSİ KONUSUNA YOĞUNLAŞAN TEK FUAR Avrupa’daki ve dünyadaki gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyleyen Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı katılımcısı pek çok firma, fuar sayesinde bir araya geldiklerini ve “Solarex İstanbul’da yeni yatırımlar konusunda görüşebildiklerini, bu görüşmeler sonrasında da gelecek yıllarda

sektör için olumlu bir takım gelişmeler yaşanacağını belirtiyorlar. Avrupa’nın en güneşli ülkelerinden biri olarak kabul edilen Türkiye’de, güneş enerjisi konusuna yoğunlaşan tek bir fuarın olması, Dünya çapında tanınmış ve Türkiye’de yatırım yapmaya gönüllü çok sayıda dünya markası tarafından da yoğun bir ilgi ile karşılaşıyor. Solarex İstanbul, güneş enerjisi sektörünü ve özellikle güneş alma bakımından zengin olan ülkemizi de, dünya çapında ön plana çıkararak, hak ettiği ilgiyi görmesine sebep oluyor. Güneşlenme alanı oldukça yüksek olan ülkemiz, bu coğrafi özelliği avantaja dönüştürme konusunda en büyük desteği bu fuar ile alıyor.

Eylül - Ekim 2014

ABB Alçak Gerilim Ürünleri, 2014 seminer programını aralıksız sürdürüyor ABB Alçak Gerilim Ürünleri Bölümü, 18 Eylül Perşembe günü Şanlıurfa Nevali Otel’de başladığı 2014 seminer programını aralıksız sürdürüyor. 1 Ekim de Bursa Sheraton Otel ve 2 Ekim de Balıkesir Basri Otel de gerçekleşen seminerlere yoğun katılım oldu. Bölge Müdürleri tarafından yapılan açılış konuşmaları ile başlayan seminerler teknik sunumlar ile devam etti

evre Kesiciler ve Yük Ayırıcılar Pazarlama Müdürü Hakan Güney, yeni nesil devre kesici Emax 2’nin teknik üstünlüklerini ve kullanım kolaylıklarını müşteriler ile paylaştı. Kontrol Ürünleri Ürün Müdürü Ozan Gültekin de AF serisi kontaktörler ile birlikte TF42 serisi termik, EF19&EF45 serisi elektronik termik röleleler

6 Eylül - Ekim 2014

ve MS serisi motor koruma şalterleri hakkında önemli detayları paylaştı. Ayrıca ABB yumuşak yolverici ailesi kapsamında tanıtılan PSE serisi yumuşak yolvericilerin dünya’nın ilk ve tek tork kontrole sahip, LCD ekranlı kompakt yumuşak yolvericisi olduğundan bahsetti. DIN Rayı Ürünleri, Ürün Müdürü Alper Çelebi, otomatik sigortalar

ürün gamı, açma karakteristikleri ve ürün seçimi, kaçak akım koruma rölesi tipleri, parafudurlar ve seçim kriterleri ile ilgili teknik bilgileri katılımcılar ile paylaştı. ABB Alçak Gerilim Ürünleri Pano Sistemleri Ürün Müdürü Taner Aksoy, 6300A lik nominal akım taşıma kapasitesi, 105kA’lik (Icw) kısa devre dayanım kapasitesi ve IP65’e kadar çıkan koruma sınıfı sayesinde fabrika, konut, alışveriş merkezi, kamu binaları ve altyapı gibi sayısız alanlarda çözümler sunabilen ArTu AG Dağıtım Panosunu ve esnek yapısı, zengin boyut seçenekleri sayesinde farklı alanlardan optimum ölçüde faydalanılmasına olanak sunan, sağlam yapısı ile tüm zorlu koşullara dayanabilen IS2 ve SR2 Endüstri ve Otomasyon Panoları ile IP41 ve IP65 koruma sınıflarında, sıva altı ve sıva üstü montajına uygun ve 72 modüle kadar çıkabilen, endüstri, ticari bina veya konutlar gibi tüm farklı elektrik dağıtım sistemlerinde tek bir ürün serisi ile çözüm sunabilen System pro E comfort MISTRAL® serisi dağıtım kutularını tanıttı. ABB Alçak Gerilim Sistemleri Satış Mühendisi, Yalçın SİNGÖR, Alçak Gerilim Pano sistemlerindeki en yüksek güvenlik ve koruma standardını sağlayan Endüstriyel tip MNS 3.0 pano sistemi ve her bir ünitedeki mikroişlemci kontrolü ile en son teknoloji Akıllı tip MCC panellerinin özellikleri ve üstünlüklerini müşterilerimiz ile paylaştı. Son olarak ise; Alçak Gerilim Sistemleri Servis Mühendisi Yusuf Yurtkuran, LVS servis ve bakım hizmetleri, bakım anlaşmaları, sistem yenileme ve revizyon hizmetleri hakkında bilgilendirme yaptı.

Pazarın aktif oyuncusu: CANSAN Alüminyum Solar enerji alanında solar panel taşıyıcı konstrüksiyon ve profillerin üretimi ve ihracatı konusunda çalışmalarına hız vermiş olan CANSAN Alüminyum, YEK destek mekanizması kapsamında yerli ürün belgeli olarak, Zemin ve Çatı montajında 6 farklı ürünle pazarda lider ürün ve hizmet tedarikçisi olarak aktif olarak ilerlemeyi hedefliyor panel taşıyıcı konstrüksiyon ve profillerin üretimi ve ihracatı konusunda çalışmalarına hız vermiştir. YEK destek mekanizması kapsamında Yerli ürün belgeli olarak Zemin ve çatı montajında 6 farklı ürünle pazarda Lider Ürün ve Hizmet tedarikçisi olmak ana hedefimizdir.” CANSAN Alüminyum’un ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz? “Zemin, Çatı Montaj Solar sistemlerini ve profilleri tasarlayıp, üreterek yatırımcı ve EPC firmalarına Solarteknik Markasıyla hizmet vermekteyiz.”

Yeşilova Holding Yönetim Kurulu Üyesi Yalçın Yeşilova

ANSAN Alüminyum, Yeşilova Holding çatısı altında alüminyum profil sektöründe hizmet vermekte. Holding şirketlerinin Alüminyum profil ihtiyacının artması ve sektörde yaşanan yoğun talep üzerine 1990 yılında kurulan firma, Alüminyum profil imalatına başlamış ve bugün sektörünün en kaliteli üretim yapan firmaları arasında ilk sıralarda yer almakta. Firma; otomotiv, inşaat, solar ve mobilya olmak üzere çeşitli sektörlere ekstrüzyon profil ve müşteri istekleri doğrultusunda işlenmiş ürünler ve sistemler sunmaktadır. Kurulduğundan bu güne kadar inovasyona önem veren ve

8 Eylül - Ekim 2014

müşterilerine yüksek teknolojili katma değer sağlayan bir şirket olduklarını söyleyen Yeşilova Holding Yönetim Kurulu Üyesi Yalçın Yeşilova’dan faaliyetleri hakkında bilgi aldık. CANSAN Alüminyum’un yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “CANSAN Alüminyum kurulduğundan bu güne kadar inovasyona önem veren ve müşterilerine yüksek teknolojili katma değer sağlayan bir şirket olmuştur. Katma değeri yüksek ürünler üretip pazara sunarak büyüyen şirketimiz Solar Enerji alanında Solar

2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız nasıl bir seyir izliyor? “Şirketimiz yaptığı yatırımlar ile 2013 yılı içerisinde % 25’e yakın oranda büyüme gerçekleştirmiştir. CANSAN 2014 yılında Solar profil üretimi yanı sıra de hem montaj sistemleri, hem de servis hizmetleri sunmaya başladı. Hem ekibimizi hem de ürün gamı ve hizmetlerimizi takviye ederek müşteri memnuniyetini artırmak en önemli amacımızdır. CANSAN Alüminyum sadece ürün değil Montaj ve sistem satış, kurulum ve devreye alma dada ciddi hedefler koyarak 2015 yılında önemli projelere imza atacaktır.” Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “CANSAN olarak kısa vadede Zemin ve Çatı Montaj sistemleri ürün gamını artırarak hem kalite hem de fiyat konusunda pazarın beklentilerinin önüne geçmektir. Orta vadede ise pazarın lideri olmak hedefimizdir. Uzun vadede sadece montaj sistemleri değil müşteri odaklılık gereği solar sistemlerin projelendirme, ürün tedarik ve uygulama gibi tüm alanlarında tam hizmet

sunmak ve sahasında lider olan tedarikçi ve firmalarla işbirliği çalışmalarında bulunmak en önemli amaçlarımızdan biridir.” Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamaları Son Gelişmeler yol aldı mı? Ayrıca Türkiye’nin Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamalarındaki son gelişmelerin bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Dünyada yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi ve teknolojileri beklenin üzerinde bir gelişme kaydetmektedir. Bu alanda Çin, Amerika ve Almanya lider konumdadır. Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanında yolun başında olduğu kanısındayız. Gerekli düzenleme ve teşviklerle sektördeki büyüme ve gelişmenin önü açılacak, daha hızlı bir ivme kazanacağını düşünüyoruz.2013 yılından bu güne kadar yapılan çalışmaları yeterli görmüyoruz. Hem makul ve uygulanabilir destek mekanizmaları, hem de bürokratik izin ve uygulamalarda süreci hızlandıracak yeni yönetmeliklerin bir an evvel çıkarılması gerekmektedir.” Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi

hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Artan teknolojik yenilikler ve üretim sistemlerindeki gelişmelere paralel olarak Hücre ve Panel verimlilikleri oldukça artmış bulunmaktadır. Daha az alanda daha fazla enerji, üretmek ve daha uzun ekipman ömrü sunmakta olup fiyatlarda buna mukabil daha erişilebilir seviyelere gelmektedir. Sektörün geleceği parlaktır ancak, sektörün emin adımlarla ilerlemesi için basit, uygulanabilir ve her kesimden destek alacak şekilde sadece Devlet değil Sivil toplum kuruluşları ile el birliğinde yapılacak çalışmalar çok önemlidir.” Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Öncelikle destek mekanizmaları mutlaka rehabilite edilmelidir. Mevcut alt yapı ve dağıtım şebekeleri iyileştirilmelidir. Ardından sadece yatırımcılar değil, Finans, Üniversite ve yerel yönetimlerin de desteği ile Kamu yararına olan projelerin artırılması ve uygun Finansal enstrümanlar ile desteklenmelidir.”

Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Enerjiye olan ihtiyaç sürekli artmakta ve yoğun fosil yakıt kullanımı ciddi çevre problemlerine sebep olmaktadır. Enerji tedariki sürekli sürdürülebilir ve yenilenebilir olmak zorundadır. Sürdürülebilir ve yenilenebilir enerjilerin en başında Güneş enerjisi gelmekte olup Teknolojik gelişmeler ve yapılan Ar-Ge çalışmaları çerçevesinde verimlilik ve erişilebilirlik sürekli artmaktadır. Gelecekte ihtiyacımız olan enerjinin büyük bir kısmı güneşten sağlanacaktır.” Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Öncelikle Bizlere bu fırsatı verdiğiniz için çok teşekkür ederiz. Sektörün başarısı için tüm paydaşların ortak bir platformda buluşması ve kendi standartlarını oluşturması gerekmektedir. Bu günü değil geleceği kurtarmak için yenilenebilir, sürdürebilir ve erişilebilir enerji arzına ihtiyaç vardır. Enerji vazgeçilmez bir ihtiyaç olup hayatın kaynağıdır. Gelecek güneş tarafından şekillenecektir.”

Eylül - Ekim 2014

Savior Solar, GES projelerinde Türkiye’nin lider firması olmayı hedefliyor Türkiye’de bulunan Solar enerji ekipmanları piyasasında en büyük tedarikçi firma olmayı planlayan Savior Solar, GES projelerinde ise Türkiye’nin lider firması olma yolunda emin adımlarla ilerlemeye devam ediyor

Savior Solar Yenilenebilir Enerji Sistemleri Departman Müdürü Erkan Yılmaz

avior Solar DMY grup şirketlerine bağlı olarak İstanbul, Ankara, izmir, Bursa, Eskişehir bölgelerinde kendi ofisleri ve diğer illerde bulunan bayileri ile Güneş Enerjisi konusunda faaliyetlerini 1 yıldır sürdürmektedir. Yenilenebilir Enerji departmanı ile 2014 yılına hızlı ve güçlü bir giriş yapan Savior Solar, perakende pazarında güçlü stok ve hızlı çözümleri ile piyasada 1 yıl bile olmadan yenilikleri sayesinde hatırı sayılır ve hedefleri üzerinde bir yer edinmiş durumda. Proje bazında

10 Eylül - Ekim 2014

yalnızca yurt içi değil yurt dışında da sunduğu çözümler ile adından sıkça söz ettirmeyi başardıklarını söyleyen Savior Solar Yenilenebilir Enerji Sistemleri Departman Müdürü Erkan Yılmaz’dan çalışmaları hakkında bilgi aldık. Savior Solar’ın yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Savior Solar DMY grup şirketlerine bağlı

olarak İstanbul, Ankara, izmir, Bursa, Eskişehir bölgelerinde kendi ofisleri ve diğer illerde bulunan bayileri ile Güneş Enerjisi konusunda faaliyetlerini 1 yıldır sürdürmektedir. Firmamız A’dan Z’ye ürün tedariği ve satışı, ayrıca proje satış başlığı altında GES projeleri için çalışmalar yapmaktadır. Ürün tedariği kapsamında PV paneller, on-grid inverterler, modifiye ve tam sinüs inverter (dahili şebeke destekli charger) çeşitleri, Aküsüz sulama sistemleri, PWM ve MPPT solar charger controller ürünleri, kablolar, konnektörler, aküler, konstrüksiyon ekipmanları stoklarımızda bulunan ürün gruplarıdır. 1000 m2 depolama alanımızda güneş enerjisi konusunda en geniş stok ve dağıtım ağına sahip bulunmaktayız. Savior tasarımı olan ‘Güneş Enerjili Pompa Kontrol Sistemi’ ile tarımsal sulamada kullanılan 3 faz 380 VAC 50 Hz pompa motorları 2 kW – 150 kW güç aralığında Savior Kontrol sistemi ve güneş paneli kullanarak aküsüz olarak çalıştırılabilmektedir. Sistem şebeke enerjisinden bağımsız çalıştığı için herhangi bir elektrik aboneliği gerektirmemektedir. Yaklaşık 17 sahada aküsüz sulama sistemlerimiz çalışmaktadır. Mevcut durumda 30 kW, 22 kW, 15 kW, 11 kW, 7,5 kW aküsüz güneş panelli sistemlerimiz sahalarda çalışmaktadır. Türkiye’nin en büyük aküsüz solar panelli sulama sistemi 30 kW gücünde motoru çalıştırmaktadır.” Savior Solar’ın ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz? “Yüksek depolama kabiliyetimiz sayesinde sektörde ihtiyaç duyulabilecek tüm ürünler stoklarımızda yüksek adetlerle bulunmaktadır. Bunları sıralayacak olursak: 5W-250W güç aralığında Güneş Panelleri (Perlight), Off-Grid Tam Sinüs ve Modifiye

Sinüs inverterler (Savior Solar), On-Grid yerli ve yabancı üretim inverterler (Mavisis & Growatt), Hybrid inverterler (Savior Solar), PWM & MPPT şarj kontrol cihazları (Savior Solar), Jel aküler (CGB), Kablo & Konnektörler (Savior Solar), Konstrüksiyon paketleri (Savior Solar), DC Güç kaynakları (Savior Solar), LED aydınlatma armatürleri & şerit LEDler, Custom Made enerji paketleri yer alıyor.” 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız nasıl bir seyir izliyor? “2013 yılı bizim için bir hazırlık ve yapılanma dönemi oldu. 2013 yılının 6. Ayından itibaren geçmişten gelen bilgi birikimimiz ve deneyimlerimiz oluşturduğumuz Yenilenebilir Enerji departmanı ile 2014 yılına hızlı ve güçlü bir giriş yaptık. Perakende pazarında güçlü stok ve hızlı çözümlerimiz ile piyasada 1 yıl bile olmadan yeniliklerimiz ile hatırı sayılır ve hedeflerimizin üzerinde bir yer edindik. Proje bazında yalnızca yurt içi değil yurt dışında da sunduğumuz çözümler ile adımızdan söz ettirdik. Özel off-grid uygulamalar, sulama sistemleri ve GES yatırımları ile proje kanalımızda önemli işlere imza attık.”

charger bulunmaktadır. Bunun yanı sıra DMY Grup bünyesinde yer alan kardeş firmamız Mavisis ile gelişen teknoloji ışığında on-grid santral tipi uygulamalarda ve özel off-grid uygulamalarda oldukça başarılı bir çizgi yakaladık.” Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Savior Solar olarak kısa vadede Türkiye de bulunan Solar enerji ekipmanları perakende piyasasında en büyük tedarikçi firma olmak. Uzun vadede GES projelerinde Türkiye’nin lider firması olma hedeflerimiz bulunmaktadır. Hedefimiz doğrultusunda bu ay 2MW’lık kısmını tamamladığımız 10MW yatırım planımızı hayata geçirmeye devam edeceğiz. Yeni yapılanmamızda Ortadoğu ve Afrika bölgelerinde pazar genişletme faaliyetlerinde bulunacağız. Bu bölgelerde

Invertör – Akü – Ups üretimindeki son gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz? “Günümüzde mikro teknoloji geliştikçe üretilen ürünler ve üretim süreçleri daha kaliteli bir hal almaktadır. Eski nesil ağır, kaba, hantal ürünlerin yerine artık daha kompakt çözümler sunulabilmektedir. Bunu yanı sıra tek bir ünite ile daha çok ihtiyaç karşılanabilecek noktaya gelinmiştir. Örneğin SSIN serisi tam sinüs inverterlerimizde dahili şebeke destekli

Eylül - Ekim 2014

geliştirdiğimiz önemli projeler ile ihracat anlamında güzel işlere imzamızı atacağız.” Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamaları Son Gelişmeler yol aldı mı? Ayrıca Türkiye’nin Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamalarındaki son gelişmelerin bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Ülkemiz henüz bu konuda bakir. Ancak atılan adımlarla ve sağlanan destekler ile beraber 2014 senesi itibarıyla hızlı bir gelişim göstermektedir. Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde enerji yatırımı konusunda daha büyük projeler gerçekleşecektir. Avrupa pazarında zaten yıllardır bu konuda yatırımlarda öncülük ediyor, ancak daha az gelişmiş pazarlar bu tarz yatırımları daha yeni gündemlerine alıyorlar. Özellikle Afrika kıtasında yenilenebilir enerji kaynakları üzerine ciddi yatırımlar gündeme gelmeye başladı. Bizde bu yönde çalışmalarımızı ve girişimlerimize hız kazandırıyoruz.” Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Günümüzde durmaksızın ilerleyen teknoloji ile sektörümüzde yaşanan gelişmelere paralel ilerlemektedir. Daha küçük ebatlarla ve ağırlıklarda oluşturulan daha güçlü inverterler günümüzde giderek yaygınlaşmaktadır. Özellikle on-grid sistemlerde bu yarış daha kızışmış bir halde. Bu teknoloji yarışı sonucunda kullanıcılar daha kaliteli ve kompakt ürünlere daha uygun fiyatlar ile kavuşmaktadır. Bu sayede önümüzdeki dönemlerde enerji uygulamaları daha küçük alanlarda daha uygun bütçeler ile uygulanabilir hale gelecektir.” Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarının daha yaygın kullanılması için çalışmalar hız kazanmış durumda.

12 Eylül - Ekim 2014

Özellikle küçük güçteki uygulamalar için değişen yönetmelikler ile beraber 30kW ve altı sistemlerin onaylarının elektrik dağıtım şirketlerine devredilmesi ev tipi uygulamalar yaygın bir hale gelecektir. Lisanssız üretim sınırının 1MW’a çıkarılması santral yatırımcıları için büyük avantaj sağlamaktadır. GES Proje onay süreçlerinin hızlandırılması, devlet kısmında mevzuatların düzenlenmesi ve kredilendirme ile ilgili banka süreçlerinin bir yapıya oturtulması süreci hızlandıracaktır.” Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Yenilenebilir Enerji Kaynakları temiz ve sağlıklı bir çevre için

dünyamızın geleceğidir. Günümüzde gelişimi hızla devam eden elektrikli araçlar bunun en yakın örneğidir. Doğal kaynaklar hızla tükenmeye devam ederken, bu yenilikler ve gelişimler çerçevesinde uyum sağlayan firmalar ayakta kalmayı başarabilecektir.”

Ezinç A.Ş., Kuşadası Ephesia Hotel’i 292 adet güneş kollekteri ile donattı Güneş enerjisi sistemleri konusunda kamudan sanayiye, toplu konutlardan otellere Türkiye’nin her yerinde hizmet veren Ezinç, son olarak Kuşadası’nda bulunan Ephesia Hotel’in sıcak su ihtiyacını karşılayacak 292 adet güneş kolllektörünün üretim ve kurulumunu yaptı

sıcak su ihtiyacını karşılayacak 292 adet güneş kolllektörünün üretim ve kurulumunu yaptı. Toplamda 716 bin 26 m2 güneş kollektörü kullanılırken, proje 28 gün gibi kısa bir sürede tamamlandı. Ephesia Otel bu sistemle yıllık 429 MWh enerji tasarrufu yapacak. Bunun parasal değeri ise bugünkü değerle yılda 145 bin TL .olacak. 1430 YETİŞKİN AĞACIN ÇEVREYE VERDİĞİ KATKIYA EŞDEĞER Projeyle çevreye de çok büyük bir katkı sağlanacak. Güneş kollektörlerinin kullanımı ile doğaya yıllık 286 bin 23 kg karbondioksit salımı engellendi. Bu karbondioksit salım miktarı çevresel fayda olarak, 1430 adet yetişkin ağacın çevreye verdiği katkı şeklinde ölçülüyor ve 100 dekar ormanlık alana eşdeğer kabul ediliyor.

Ezinç A.Ş. Genel Müdürü Mahmut Ezinç

uşadası’nda bulunan Ephesia Hotel’in sıcak su ihtiyacını karşılamak üzere kurulan Ezinç güneş kollektörleri ile yıllık 145 bin TL enerji tasarrufu sağlanırken, 100 dekar ormanı kurtarmaya eşdeğer karbondioksit salımı da önlenecek. Projenin Türkiye’de uygulanan, güneşin konum açışına göre çalışma evrelerinin zamanlamasını ayarlayan ilk proje olduğunu söyleyen Ezinç A.Ş. Genel Müdürü Mahmut Ezinç, “Uygulama yapmış olduğumuz otel binasının mimarisinin yarım ay şeklinde olması sebebiyle otel gün boyunca tam verimlilikte sıcak su elde edebiliyor ve gölgelenme olmuyor.

14 Eylül - Ekim 2014

Estetik görüntü de bozulmuyor” dedi. Bir güneş ülkesi olan Türkiye’de güneşin önemi her geçen gün daha da artmaya başladı. 1983 yılından bu yana güneş enerjisi sektöründe; başta güneş kolektörleri olmak üzere, güneş enerjisi depoları, güneş enerji sistemleri gibi pek çok alanda faaliyet gösteren ve alanında Türkiye lideri, dünyada da güneş kollektörleri üretiminde üçüncü sırada yer alan Ezinç AŞ.yeniliklerini sürdürüyor. Güneş enerjisi sistemleri konusunda kamudan sanayiye, toplu konutlardan otellere Türkiye’nin her yerinde hizmet veren Ezinç, son olarak Kuşadası’nda bulunan Ephesia Hotel’in

GÜNEŞİN KONUMUNA GÖRE ZAMANLAMASINI AYARLAYAN İLK PROJE Projenin en önemli özelliği ise Türkiye’de uygulanan, güneşin konum açışına göre çalışma evrelerinin zamanlamasını ayarlayan ilk proje olması. Konuyla ilgili değerlendirme yapan Ezinç A.Ş. Genel Müdürü Mahmut Ezinç, “Ülkemizde klasik güneş enerji uygulamalarında güneş kollektörleri güney cepheye dönük yerleştirilirdi. Bu durum hem mimari açıdan estetiği bozulmasına, hem de daha az güneş kolektörünün yerleştirilmesine, yüksek çelik konstrüksiyon maliyetlerine, maksimum rüzgârlanma ve enerji kayıplarına sebep olmakta idi. Uygulama yapmış olduğumuz otel binasının mimarisinin yarım ay şeklinde olması sebebiyle otel gün boyunca tam verimlilikte sıcak su elde edebiliyor ve gölgelenme olmuyor. Otel yönetimi de bizden estetik görünümlü sistem uygulamamızı talep etti ve bu uygulamayı gerçekleştirdik” dedi.

ÇATILARDA GÖRÜNTÜ KİRLİLİĞİNE SON Mahmut Ezinç, yapılan uygulamada binanın üzerine konulan güneş kollektörlerinin, bina estetiği ve görünümü bozulmadan, güneşin doğu, batı

ekseninde konum hareketine göre maksimum performans sağlayacak şekilde çalışmasının sağlandığını söyledi. Ezinç, “Yapılan bilimsel çalışmalarda da güneş kollektörlerinin güney doğu veya güney batı cephelere dönük yerleştirilmesinin,

verimsel olarak yüksek enerji kayıplarına sebep olmadığının kanıtlanmıştır. Olabilecek kayıplar da güneş kollektör adetlerinin artırılması, çeşitli zonlama ve otomasyon çalışmaları ile telafi edilebilir” diye konuştu.

Eylül - Ekim 2014

Türkiye’nin enerji sorununa alternatif çözüm: Güneş Enerjisi IBC SOLAR Türkiye Genel Müdürü Hayri Bali, tüketildiği yerde üretilen güneş enerjisi sistemleriyle sanayiciye elektrik fiyatı artışlarından etkilenmemenin inceliklerini belirtti

IBC SOLAR Türkiye Genel Müdürü Hayri Bali

Türkiye’nin en büyük sorunlarından birinin enerjide dışa bağımlılık olduğu biliniyor. Doğalgazda yüzde 98, petrolde ise yüzde 92 oranında dışa bağımlıyız. Devlet otoriteleri, güneş ve rüzgâr enerjisi kurulumunda yaptığı düzenlemelerle soruna alternatif çözümler üretmeye çalışıyor. Ticari

16 Eylül - Ekim 2014

işletmelerin en büyük sorunu şüphesiz elektrik fiyatlarında dolar bazında gerçekleşen artış oluyor. Hayri Bali, “Geçtiğimiz 10 yıla bakarsak, elektrik fiyatlarındaki artış, yıllık ortalama % 7,5 civarında. İşletmeler de hesaplarını bu veriler üzerinden yapıyor ama rakamlar uzun süredir baskı altında

tutulduğu için şimdi beklenti çok daha yüksek. Rakamların daha da artması kaçınılmazdır.” sözleriyle tehlikenin altını çiziyor ve bu bağlamda güneş enerjisi sistemlerinin (GES) önemine dikkat çekiyor: “Ticari işletmeler için şebekeden mümkün olduğunca az elektrik satın alarak iç

tüketim ihtiyaçları için kendi elektriklerini üretmeleri çok yakın bir gelecekte karlı bir alternatif olacaktır. Bu sayede hem uzun dönem istikrarlı ve düşük maliyetli elektrik fiyatlarından faydalanarak dağıtım şirketlerine olan bağımlılıklarını azaltabilirler hem de elektrik artış fiyatlarından daha az etkilenirler.” ENERJİDE DIŞA BAĞIMLILIĞI AZALTMANIN YOLU: GES İthal enerji hammadde fiyatlarının artmasıyla birlikte 2014 yılı sonuna kadar elektrik fiyatlarında ortalamanın üzerinde bir artış olması bekleniyor. İşletmeler ise, enerji ihtiyacında dışa bağımlılığın getirdiği bu yükü azaltmanın yolunun güneş enerjisi sistemlerine (GES) yatırım yapmaktan geçtiğini artık biliyor. Hayri Bali, daha önce önlerini görmek için kendilerini rölantiye

30 Yıllık Tecrübeyle Sorunsuz GES Almanya merkezli IBC SOLAR, dünyada bir sektör öncüsü. 32 yıldır, başta Almanya olmak üzere dünyanın 55 ülkesinde kurduğu güneş enerjisi santralleriyle enerji ihtiyaçlarına çözüm sunuyor.

alan 400’e yakın yatırımcı ile yoğun bir temas içinde olduklarını anlatıyor: “Çok yakında pek çok işletme, kendi enerji ihtiyacını karşılamak ve fiyat artışlarından etkilenmemek için GES’e yatırım yapacaktır. Ama bunu yaparken dikkatli olmaları gerekiyor; GES, çok ucuz bir yatırım değil. Geri dönüşü de bugünün koşullarında en az 5,5 - 6 yıl. Dolayısıyla tesis kurulurken, panelinden invertörüne, kullanılacak kablodan taşıyıcı ayaklara kadar hepsinin garanti altında olması çok önemli. Doğru bir yatırım, işletmelere karı da beraberinde getirir.” DOĞRU YATIRIMIN ÖNEMİ Doğru mühendislik hesaplamalarıyla ve doğru ürünler kullanılarak kurulan bir tesisin her zaman için karlı bir yatırım olduğunu anlatıyor Hayri Bali: “Önümüzdeki 20 yıl

Türkiye Genel Müdürü Hayri BALİ, “1982 yılında, IBC SOLAR’ın ilk santrallerini kurup güneşten elektrik elde ettiği bir dönemde faks makinesi bile yoktu, biz teleksle haberleşiyorduk” sözleriyle firmanın köklü bir teknoloji devi olduğunun altını çiziyor ve ekliyor: “Biz, bu tecrübeyi arkamıza alarak

boyunca kullanılacak düşük maliyetli elektrik için GES’e yatırım yaparak işletmelerin kendini güvenceye alması mümkün. Güneş enerjisinden 1kWh elektrik üretmenin maliyeti 7 Euro Cent’tir. Önümüzdeki 20 yıl boyunca elektrik fiyatlarının her yıl ortalama %7,5 oranında artacağı öngörülürse, GES ile kendi iç tüketimini karşılamak her zaman için karlı bir yatırım olacaktır. Kaldı ki bugünün belirsiz ortamında ve artışların hesaplanamadığı bir dönemde yatırımcının kendini güvenceye almasının belki de tek yolu GES’e yatırım yapmaktır. Yatırım dönüş süresinden sonraki 20 – 25 yıl boyunca GES sayesinde neredeyse sıfır maliyetli elektrik kullanma imkanı tereddütsüz değerlendirilmelidir.”

konuşuyoruz ve diyoruz ki; biz kurduğumuz santrallerin altına imzamızı atarız. Bakım ve Onarım sözleşmesi kapsamında, sistemin sürekli performans takibini de üstlenir, sözleşme gereği ayrıca, periyodik teknik bakım ve kontrollerle sistemin sorunsuz çalışmasını güvencemiz altına alırız.”

Eylül - Ekim 2014

Kamer Tekstil’in güneş enerjisi sistemi Form Solar’dan TEDAŞ onaylı Türkiye’deki büyük projelerden biri olan Kamer Tekstil’in güneşten elektrik üreten sistemleri, Form Solar tarafından projelendirildi ve kurulumu yapıldı

“Kamer Tekstil Fabrikası” projesinde enerji ihtiyacının bir kısmı arazi üzerine monte edilen ve paneller ile karşılanıyor. Projede, toplam gücü 500 kW olan 2,000 adet Yingli Solar marka güneş paneli kullanılıyor. Ayrıca güneş enerjisi sisteminde toplam gücü 500 kW olan 16 adet 27,6 kW’lık ABB marka inverter kullanılıyor. Proje Kahramanmaraş’ın

18 Eylül - Ekim 2014

TEDAŞ onaylı en büyük arazi projesi olma özelliğini taşımakta. Projeyle ilgili bir değerlendirme yapan Form Şirketler Grubu Yürütme Kurulu Başkanı Tunç Korun, “Umuyorum ki enerjisini güneşten karşılayan çevre dostu sanayi kuruluşları daha da yaygınlaşacak. Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için yeni inşaatlarda güneş enerjisinin devlet tarafından zorunlu

hale getirilmesini öneriyoruz.“ dedi. FormSolar ve çözüm ortakları, Türkiye’nin her bölgesinde güneş enerjisini elektrik enerjisine çeviren sistemleri anahtar teslim projelendiriyor. Leasing, Turseff, Kalkınma Bankası ve diğer kredilendirme opsiyonları ile halen Türkiye’nin en geniş alternatif ödeme seçeneklerini müşterilerine sunuyor.

Fronius sınırları değiştiriyor Etkili enerji yönetimi öz tüketimi artırır. Enerji yönetimi, örneğin ısı, elektrik ve su enerji tüketimini optimize etmektir

Grafik, yılda ortalama 5000 kWh enerji kullanan dört kişilik bir ailenin öz tüketim oranı ve depo büyüklüğü arasındaki bağı göstermektedir.

eceleri kaloriferi az yakma veya su tasarrufu, enerji tüketimini düşürmek için en kolay yollardan sayılır. Fronius inverterleri, bunun dışında enerji akışının kaydına ve analizine dair kapsamlı bir enerji yönetimini olanaklı kılar. Bu, enerji kullanımında verimin artırılmasına ve bununla ilişkili olarak maliyet azalmasına yol açar. KAPSAMLI ENERJİ YÖNETİMİ GİDEREK ÖNEM KAZANIYOR Bir taraftan işletme giderlerini düşürmek için, diğer taraftan da ekolojik nedenlerden dolayı, Fronius, uzun süreden bu yana enerji

20 Eylül - Ekim 2014

yönetimi konusuyla ilgilenmektedir. Artan elektrik fiyatları ve siyasi olarak belirlenen genel şartları nedeniyle bu konu, özel konutlarda da gözle görülür derecede önem kazanmaktadır. Ev otomasyonu, enerji yönetiminin optimize edilmesine önemli katkıda bulunmaktadır. Fronius ve Loxone1 birlikte öz tüketimin artırılması amacıyla bir enerji yönetimi sistemi sunmaktadır. Fronius’un enerji yönetimi röleleri sayesinde mevcut sistemler de artan enerji tüketimi için forma sokulmaktadır. SnapINverter2 ‘in tüm inverter serisi, enerji yönetimi rölesini sabit olarak entegre etmiş durumdadır.

ENERJİ YÖNETİMİ SAYESİNDE TAM KULLANIM, ANCAK DEPOLAYICI KULLANIMIYLA MÜMKÜNDÜR Enerji yönetimi sisteminden tam kapasite yararlanmak için bir depolayıcı gereklidir. “Bir konutun bir fotovoltaik tesis tarafından karşılanan ortalama öz tüketimi ortalama enerji ihtiyacının yüzde 30’u kadardır,” diyor Fronius sistem teknisyeni Franz Breitwieser. “Enerjinin gündüzden geceye transferi için kısa süreli depolayıcı olarak görev yapan akülerin kullanımı sayesinde öz kullanım enerjisinin payı yüzde 60 artmaktadır,” diye ekliyor Breitwieser.

ELEKTRİK ÜRETİN, DEPOLAYIN VE KENDİNİZ KULLANIN Hannes Heigl ve ailesinin 2013 yılından bu yana Fronius Symo 8.2’li bir 6 kWp fotovoltaik tesisi var. Heigl ailesi, elde edilen enerjinin yüzde 100’ünü şebekeye besliyor. 2014 yılı ağustos ayında, Heigl ailesi tesislerini

büyüttü. Fronius Symo Hybrid 5.0-3-S, Fronius Solar Battery 7.5 ve Fronius Smart Meter’in dahil olduğu Fronius Energy Package, yılda 3.650 kWh enerji üretmektedir. Elde edilen güneş enerjisinin yüzde 90’ını 4 kişilik ailenin kendisi kullanıyor. Ayrıca aynı dönemde sıcak su için bir ısıtıcı çubuk kuruldu ve

bu da aylık maliyeti düşürüyor. “Fronius, şahsen üretilen elektriği depolamak ve kullanmak için, mükemmel bir genel sistem sunuyor. Fronius Energy Package’in kolay kurulumunun yanı sıra, WLAN üzerinden kurulum asistanıyla hızlı veri bağlantısını harika buluyorum,” diyor Hannes Heigl.

Fronius Energy Package ile kendi elektriğinizi üretin, depolayın ve kendiniz tüketin.

Eylül - Ekim 2014

Türkiye’nin en büyük çatı üzeri güneş enerjisi sistemini SEİSO Enerji A.Ş, hayata geçirecek Güneşten elektrik üretim sistemlerinin sektördeki öncü ismi SEİSO Enerji A.Ş, yeni Antalya Stadı’nda 1,4 MWp kapasiteye sahip, Türkiye’nin en büyük çatı üzeri güneş enerjisi sistemini hayata geçirecek

SOLİMPEKS Yönetim Kurulu Üyesi ve

SEISO

Enerji A.Ş Genel Müdürü İsmail Hakkı Karaca

enilenebilir enerji sektöründe faaliyet göstermek amacıyla 2008 yılında anonim şirket olarak kurulan SEİSO Enerji A.Ş, uzun yıllar enerjinin farklı alanlarında hizmet vermiş olan girişimciler tarafından, Türkiye ve komşu ülkelerde; ürün tedariki, projelendirme, mühendislik ve anahtar teslimi taahhüt hizmetleri sunmaktadır. SEİSO Enerji A.Ş, olarak mevcut konumlarını koruyarak 2014 yılı itibariyle hem kapasite hem de tesis bakımından dünyanın en iyi firmaları arasında yer aldıklarını belirten SOLİMPEKS Yönetim Kurulu Üyesi ve SEISO Enerji A.Ş Genel Müdürü İsmail Hakkı Karaca’dan faaliyetleri hakkında bilgiler

22 Eylül - Ekim 2014

aldık. Firmanızın yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “SEİSO Enerji olarak 2008 yılında sektördeki yerimizi alarak, Türkiye ve komşu ülkelerde; ürün tedariki, projelendirme, mühendislik ve anahtar teslimi taahhüt hizmetleri sunan bir enerji şirketiyiz. Biz, güneşten yararlanma alanındaki bilinci değiştirmek, daha nitelikli ürün ve hizmet sunmak ve güneş enerjisi ile ilgili her türlü ihtiyaca cevap vermek amacıyla faaliyet gösteriyoruz. SEİSO,

mükemmeliyeti amaçlayan 5S kuralından doğmakla beraber; Japonca “temizlik” anlamına gelmektedir. Güneş; sonsuz ve sürekli bir enerji kaynağı olmasının yanı sıra en temiz enerji kaynağı. Biz de bu kaynağı, en temiz ve verimli bir biçimde iktisadi ve çevresel bir değerlendirme alanına dönüştürüyoruz. Ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz? “Biz bir EPC firmasıyız ve pazara müşteriden gelen talebi doğrultusunda her türlü ürünü sunabiliyoruz. Bu ürünlerden bazıları: Fotovoltaik Paneller: Yingli Solar, Panasonic,

Jinko Solar, ReneSola, QCells, Recom İnverter: ABB, Fronius, SMA” 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız nasıl bir seyir izliyor? “2013 yılının son derece umut verici geçtiğini belirtmeliyiz. Ancak son dönemde yaşanan faiz artışları ve döviz kurlarındaki oynamalar maalesef yatırım planlarının biraz ertelenmesine neden oldu. Yatırımcıların ürkmesine neden olan bu gelişmeler sektörümüz açısından negatif bir algı oluşturdu. Şu anda yavaş yavaş tekrar oluşan güven ve stabil piyasa koşulların tekrar hareketlenme getireceğini düşünüyoruz. Yine 2014 Nisan ayında düzenlenen SOLAREX Güneş Enerjisi ve Teknoloji Fuarı bizim için son derece verimli geçti. Halen farklı bölgelerde 10 MW’ın üzerinde güneş santrali projesini geliştiriyor ve önümüzdeki dönemlerde inşaatlarına başlamayı hedefliyoruz. Bu projeler rakamsal olarak yaklaşık 10 milyon Euro’luk bir portföye denk geliyor. 2014 sonunda yurt içinde ve yurt dışında en fazla projeyi geliştirip hayata geçiren mühendislik şirketi olmayı istiyoruz. Yine Fas, Kuveyt gibi ülkeler için 50 MW’a yakın güneş santrali projesi üzerinde çalışmalarımızı, ortağımız olan dünyanın önde gelen inşaat taahhüt şirketlerinden birisiyle halen devam ettirmekteyiz. Türk mühendis ve teknisyenleri ile geliştirdiğimiz bu projelerin en kısa sürede hayata geçmesiyle bölgemizde önemli bir güneş sektörü oyuncusu olabilmeyi hedefliyoruz. Geçtiğimiz dönemde bugüne kadar ulaştığımız en yüksek güneşten elektrik üretim sistemlerinin kurulumlarını tamamladık. İstanbul, Balıkesir, Antalya, Burdur, Nevşehir, Aksaray, Konya gibi şehirler ve Hollanda, Suriye gibi ülkelerde farklı kurulumları bitirdik. Bu anlamda 2013 yılında Türkiye’yi birçok fotovoltaik güneş santrali projesi ile buluşturmuş olduk. Bu projeleri tamamlayabilmiş olmaktan mutluluk duyuyoruz. TOKİ ve Emlak Konut’a ait büyük inşaat projeleri, ambalaj fabrikaları, taş ocakları, mermer işleme tesisleri, belediye tesisleri, soğuk hava depoları gibi. Tükiye’nin en prestijli stadyumu olacak Yeni Antalya Stadı, aynı zamanda dünyada bir ilke imza atacak. Antalya Stadı, kurulacak güneş enerjisi sistemi ile 1 MWp güce sahip Tayvan Kaohsiung National Stadium ve 1,3 MWp kurulu güce sahip İsviçre Stade de Suisse tesislerinin rekorunu kırarak dünyanın en büyük güneş enerjili stadyumu unvanını alacak. İnşaat süreci halen devam etmekle beraber, stadyum çatısına yaklaşık 6000 adet panel kuracak ve sistemi anahtar teslim olarak tamamlayacağız. Kuracağımız sistem sayesinde tesislerin ihtiyaç duyduğu elektrik, güneş enerjisi sisteminden üretilecek; tesiste ihtiyaç fazlası olarak üretilecek elektrik ise şebekeye verilecektir.

duyurma amacındayız. Cezaevlerinden hastanelere, fabrikalardan tarım arazilerine okullara kadar birçok projeye imza attık. Antalya’da devam eden 1,4 MW’lık stad projemizin yanında, Eskişehir’de 1 MW ve Nevşehir’de 210 kW’lık projelerimiz mevcut. Bunun yanında hali hazırda devam eden 400 kW’lık GİTAŞ ve Diyarbakır’da 500 kW’lık çalışmalarımızın yanında dönem içerisinde de Amasya, Tokat ve Samsun projelerimizi de hayata geçireceğiz.”

Bu modelle stadyum ilave gelir elde edebilirken, ülkemizin elektrik ihtiyacına sıfır emisyonlu, çevreci ve %100 temiz enerji üretimi ile katkı sağlanacaktır. Bu tesislerden faydalanan tüm sporculara, izleyicilere, yerli ve yabancı basın mensuplarına, gençlerimize ve çocuklarımıza temiz gelecek vizyonu aşılayarak, Antalya’nın ve ülkemizin sporun yanı sıra yenilenebilir enerjiye verdiği önemi anlatma imkânına sahip olacağız.” Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Hedeflerimizin temelinde mühendislik ve üretim faaliyetlerimiz var. Her iki konuda da altyapımıza oldukça güveniyoruz. Türkiye’deki sektördeki öncü firmayız diyebiliriz. Mühendislik faaliyetlerinin üretim yapısından ayrı tutulması çok büyük bir hata olur. Tüm algılarınızın ve dikkatinizin bu işte olması ve öngörü hassasiyetiniz çok önemli. Şüphesiz ki Türkiye, mühendislik açısından dünyanın en iyi ülkelerinden biri. Biz de bu açıdan ciddi yatırımlar yaptık. Mevcut konumumuzu koruyarak 2014 yılı itibariyle hem kapasite hem de tesis bakımından dünyanın en iyi firmaları arasındayız. Ulusal çalışmalarımızın yanı sıra uluslararası çalışmalarımıza da hız kazandırarak, dünyada adımızı daha sık

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi uygulamaları son gelişmeler yol aldı mı? Ayrıca Türkiye’nin Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamalarındaki son gelişmelerin bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Türkiye’deki yasal düzenlemeler iki şeyi öngörüyor. Kurulu gücün 1 MW’ın üzerinde ise EPDK’ya başvurup lisans almak zorundasın. Gücün 1 MW’ın altında ise EPDK’ya lisans başvurusu yapmadan dağıtım şirketine başvurarak sistemini kurabilirsin. Lisans tarafında süreç belli. EPDK, 2013 yılı için 37 şehirde 600 MW’lık kapasite belirledi. Bu şehirlerde 600 MW’ı dağıttı, yatırımcılar da bu şehirlerde tesislerini kurmak için lisans başvurusunda bulundu. Toplamda 9 bin MW’a yakın 496 adet proje başvurusu EPDK’ya yapıldı. Tahminimiz bu projeler için Eylül ayı gibi TEİAŞ yarışmaya çıkacak. MW başına en büyük katkı payını ödeyenler tesislerini kurmaya başlayacak. Ancak 9 bin MW’a yakın bir başvuru ve 600 MW’lık bir kapasite var. Bu ne anlama geliyor? 1 MW için 15 katı başvuru yapılmış. Sektör olarak bizim korkumuz şu; başvuru yapan yatırımcılar farklı kaygılarla, iyice hesap kitap yapmaksızın bu ihalelere girerler. Rakamları çok aşağılara çekerlerse projeler yapılamaz hale gelir. Bu senaryo gerçekleşirse birçok proje ölü doğmuş olur. Tabii bu da sektörün gelişmesini çok ciddi biçimde baltalar. 600 MW’lık kapasite zaten çok az, bunun da 200-300 MW’ı boşa giderse sektör ağır bir darbe alır. Ümidimiz yatırımcıların makul fiyatlar vermesi. 1 MW’ın altındaki sistemler için de şöyle bir yapı var; ben gidiyorum dağıtım şirketine başvuruyorum, dağıtım şirketinden onayımı alıyorum daha sonra projemi yaptırıp Ankara’da TEDAŞ’a götürüyorum. TEDAŞ da projemi kontrol ediyor, onay veriyor ya da eksiklerimi tespit ediyor. Burada da aşılması gereken bazı sorunlar var. EPDK, 500 kW olan lisanssız elektrik üretimi sınırını 1 MW’a çıkarmak için şu anda bir revizyon çalışması yapıyor. Bu revizyon çalışmasının zamanlaması gerçekten çok kötü. İnsanlar güneş enerjisi yatırımlarını yaza girerken yapıyorlar ki yazın güneşinden faydalanabilsinler. EPDK da, tam yaza girerken, 7 Mayıs’ta ‘Bu yönetmeliği

Eylül - Ekim 2014

kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Türkiye fotovoltaik enerji alanında kurulu güç anlamında maalesef batılı ülkelerin oldukça gerisinde kaldı. Ancak son dönemdeki çalışmalar gösteriyor ki bu sektöre oldukça ilgili ve açığız. Ülkemizin toplam ithalatının % 80’inini, enerji ve enerji ürünleri oluşturmaktadır. Yenilenebilir enerji kanununun revize edilerek, güneş enerjisinin daha fazla gündemde tutulması ve teşviklerin artması başlıca faaliyet arasında olmalıdır. Devlet bütçeye yapacağı katkıyla beraber, istihdamı desteklemeli ve enerji kaynaklarının daha yerel olmasını sağlayarak, her yıl dışarıya ödediğimiz önemli ithalat giderinin ülkemizde kalmasını sağlamalıdır. Sektörün oldukça yeni ve taze olması, bilgi ve maliyet karmaşasını da beraberinde getiriyor. Bilinçli enerji tüketimi ve alternatif enerji kaynaklarının kullanım potansiyeli gün geçtikçe artsa da, bu enerjilerden faydalanacak kurum ve kişilere açık ve net bilgilendirme yapılması gerekmektedir.”

yürürlükten kaldırdım, şu anda kimse lisanssız elektrik üretimi yönetmeliği kapsamında başvuru yapamaz’ dedi ve sistemi tıkadı. EPDK’nın lisanssız elektrik üretimine ilişkin başvuruların önünü bir an önce açması gerekiyor. Bu noktada lisanssız kapsamda yapılan başvurularla ilgili de çok önemli sorunlar yaşanıyor. Örneğin, dağıtım şirketleri yeterli teknik bilgiye sahip olmadıkları için gereksiz ilave alt yapı sistemleri istiyorlar. Biz yatırımcıların bu gereksiz alt yapı yatırımlarına katlanmasını istemiyoruz. Çünkü zaten teknoloji pahalı ve insanlar bu sistemleri kurmaya zor ikna oluyorlar. Bir de dağıtım şirketleri ilave alt yapı sistemleri isteyerek işleri iyice zora sokuyor. Eğer bir alt yapı yatırımı yapılacaksa bu yatırımı kamu veya dağıtım şirketleri yapmalıdır, bu alt yapı yatırımlarını yatırımcıya yüklemek doğru değil. Birinci aşamada dağıtım şirketlerindeki bilgi eksikliğinin giderilmesi ve alt yapıyla ilgili standardizasyonun sağlanması lazım. Dağıtım şirketlerine başvuru yaptıktan sonra 25 gün içerisinde değerlendirmelerini yapıp, cevap veriyorlar. Dağıtım şirketinden onayı aldıktan sonra, olay TEDAŞ’tan proje kabulüne geldiğinde esas sorunlar başlıyor. Örneğin, kendi elektrik ihtiyacınızı karşılamak amacıyla 5 kW’lık bir yatırım yapmak istiyorsunuz diyelim. Bunun için katlanmak zorunda olduğunuz bir prosedür var. Ancak bunun için yapmanız gereken işler, hazırlamanız gereken evraklar, yatırmanız gereken paralar 1 MW’lık bir yatırım yapan yatırımcı ile aynı. 1 MW’lık bir HES projesinde ne isteniyorsa 1 kW’lık güneş projesinde de aynı şeyler isteniyor. Bu da 1 kW’lık projenin

24 Eylül - Ekim 2014

yapılmasının önünü tamamen kapatıyor. Şu anda projelerin değerlendirilmesiyle ilgili merkeziyetçi bir yapı var. Türkiye’deki projelerin tamamı Ankara’daki TEDAŞ Ar-Ge ve Planlama Daire Başkanlığı’na geliyor. Tüm projeleri buradaki birkaç mühendis kontrol ediyor. Bu yüzden projeler aylarca bekleyebiliyor. Bu konuda gerekli adımların Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından bir an önce atılması gerekiyor. Bu sorunlar giderilmezse piyasa gelişemez. TEDAŞ’taki bu yetkinin dağıtılması ve dağıtım şirketlerine verilmesi gerekir. Bu sistemin doğru işlemesi bizim için son derece önemli.” Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Bilindiği üzere güneşten elektrik üretiminde dünyada farklı teknolojiler var, ama en fazla gelişen sektör fotovoltaik sektör. Kurulum kolaylığının yanı sıra hemen tesis edilebiliyor ve kısa sürede devreye alınabiliyor. Dünya pazarı gibi Türkiye’deki pazar da bu doğrultuda gelişiyor. Geçmiş yıllara baktığımızda sektörün gelişmesi devlet desteğine gebeydi. Bunun sebebi de bu teknolojinin oldukça külfetli olmasıydı. Fakat şimdi üretim kanalında düşen fiyatlarla beraber bu destek pek de önem arz etmiyor. Sektör gelişimi için bu noktadan sonra tek önemli husus gereken yasal düzenlemelerin yapılmasıdır.” Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki

Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Enerji alanında dünyada ciddi atılımlar söz konusu. Özellikle ülkemizin jeopolitik konumu açısından güneşlenme süresi oldukça fazla. Hemen her türlü yenilenebilir enerji kaynağının kullanılmasının yanı sıra teknolojik gelişmelerden yola çıkarak söyleyebilirim ki güneş enerjisinin geleceği oldukça parlak görünüyor. İleriki dönemlerde yüksek verimle elektrik üretimin büyük çapta projelerin veya yerleşim merkezlerinin enerji ihtiyaçlarını karşılamaya yeteceğini düşünüyorum.” Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Avrupa’da devlet, gerek teşvikleri ve enerji politikalarıyla gerekse özendirici finansal çözümlerle yenilenebilir enerjide yatırımcıların önünü açıyor olsa da Türkiye henüz bu kadar yüksek destek ve teşvik grafiğine ulabilmiş değil. Buna rağmen her yeni gün değişen ve kendini yenileyen teknolojiye ayak uydurmak, bu sektördeki başarının temel prensiplerinden biri. Dünyada bu sektörde faaliyet gösteren hemen her ülkede yeni Ar-Ge merkezlerinin kurulması da, güneş enerji sistemlerine olan eğilimin gittikçe arttığının kanıtıdır. Uygulamaların hem estetik hem de yüksek verimli projeler olmasını arzu eden yatırımcılara talep ettikleri hizmeti sağlayabilmek adına, sistem teknolojilerindeki her türlü gelişimi kati suretle takip ederek uygulamalıyız.”

Doğu Karadeniz köylüsünün elektrik üretimindeki tercihi: Güneş Enerjisi Kendi yaptıkları ilkel HES’lerle birçok köyde boşa akan derelerden elektrik üreten Doğu Karadeniz insanı şimdi de temiz enerji kaynağı olarak güneş’i kullanıyor

duyduğu yerlerde bu projeden istifade ettiler bizde bu projeyi ayaklarına kadar götürdük” dedi.

Tarım Kredi Kooperatifleri Trabzon Bölge Müdürü Süleyman Kurt

endi yaptıkları ilkel Hidro Elektrik Santralleri (HES) ile birçok köyde boşa akan derelerden elektrik üretmeyi başaran Karadeniz insanı şimdi de temiz enerji kaynağı olarak güneşi keşfetti. Bu sebeple Tarım Kredi Kooperatifleri Trabzon Bölge Müdürlüğü kendilerine başvuran 450 yöre insanına güneş enerjisinden elektrik üretmeleri için destek sağladı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yaklaşık 10 yıldır uygulanan ‘Kırsal Kalkınma Yatırımları’ destekleme programı çerçevesinde bu sene ilk defa güneş kolektörü desteği verildi. Güneş enerjisinden elektrik üretmek isteyen Doğu Karadeniz insanına 450 adet elektrik kolektörü verilirken, bunun yüzde 50’si Bakanlık tarafından karşılandı. Türkiye’de ilk defa Trabzon Tarım ve Kredi Kooperatifleri Bölge Müdürlüğü tarafından uygulanan proje ilgili olarak açıklamalarda bulunan Tarım Kredi Kooperatifleri Trabzon Bölge Müdürü Süleyman Kurt, yöre insanının güneş enerjisi sayesinde 24 saat sıcak su ve temiz enerjiye

26 Eylül - Ekim 2014

kavuştuğunu söyledi. “VATANDAŞIMIZA GÜNEŞ KOLEKTÖRÜ KAZANDIRDIK” Kurt, “Tarım bakanlığımızın yaklaşık 10 yıldır uyguladığı Kırsal Kalkınma Yatırımlarını destekleme programı çerçevesinde gibi programları var. Bu çok ciddi bir proje ve kaynak kullandırma durumu söz konusu burada. Bakanlığımız tarafından bu projede de önemli görev alıyoruz. Vatandaşımızın çeşitli makinelerle ilgili talebini karşılıyoruz. Bu sene ilk defa çok yerinde olarak bakanlığımız güneş kolektörüne destek verdi. Yani güneş enerjisini üreterek faaliyetlerinde kullanılırsa elektrik üretimi amaçlı bunun yüzde 50’sini bakanlığımız karşıladı ve Türkiye’de ilk defa biz Trabzon Tarım ve Kredi Kooperatifleri Bölge Müdürlüğü olarak buna hazırlıklı olarak girdik ve ilk defa vatandaşımıza güneş kolektörü kazandırdık. Bununla ilgili çok güzel örneklerini yaşadık bu sene. Yaylalarda mezarlarda vatandaşımızın elektrik ihtiyaç

GÜNEŞ ENERJİSİ TEŞVİK EDİLMELİ Tarım il müdürlükleri vasıtasıyla bu projeden azami derecede vatandaşların istifade etmesini sağladıklarını kaydeden Kurt, “Ülkemizin en önemli iş alımlarından birisi enerji. Enerji yatırımları günümüzde büyük bir gündem teşkil ediyor ve bakanlığımızın başlatmış olduğu bu projenin aslında enerji bakanlığımıza da iyi bir önerge olduğunu da düşünüyorum. Köydeki yaşayan vatandaşlarımızın hem refah seviyesini artırmak hem de enerji tüketimlerinin daha ekonomik bir seviyeye çekilmesi hem de üretim açısından dışa bağımlı olduğumuz bu sektörde dışarıya giden kaynağın düşünülmesine katkı sağlaması açısından Enerji Bakanlığımızın da bu konuya destek vermesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bunun şartı da şu olmalı bence köyde yaşamasını yeterli görerek vatandaşımızı kendi enerjisini üretmesi halinde tarım bakanlığımızın yaptığı gibi en az yüzde 50 bir desteği sağlayarak bu güneş enerjisi yenilenebilir enerji seçeneği olarak geliştirilmesi çok önemli. Bunu tavsiye ediyorum” ifadelerini kullandı. BÖLGEDE GÜZEL SONUÇLAR ALINDI Bunun ilk uygulaması olarak Trabzon bölgesinde güzel sonuçlar aldıklarını ifade eden Kurt, “İnşallah tabi bu sadece güneş enerjisi değil sıcak su olarak da kullandırmak istiyoruz. Bu konuda biz vatandaşımıza 3 yıl vade seçeneği ile kredi kullandırdık. Bu konuda vatandaşımızın çok ilgisini gördük. Çünkü bedava enerji refah seviyesi çok yüksek bir ürün. Vatandaşımız bu güneş enerjisinden istifade ederek 24 saat sıcak suyuna kavuştu ve aynı zamanda buraya harcamış olduğu enerjiden tasarruf etmiş oldu. Son yıllarda üzerinde çok durduğumuz enerji konusunda güneş enerjisinin çok

önemli bir katkı yapacağını düşünüyoruz ve bunu hem Tarım Bakanlığımızın başlatmış olduğu uygulamanın devam etmesi hem de enerji bakanlığımızın bu duruma duyarlı olması ile ben inanıyorum ki köylerimizde daha cazip daha düşük maliyetle üretim enerji kaynağı ve ayı zamanda ülkemizin döviz tasarrufu kazanacağına gönülden inanıyorum. O bakımdan ben vatandaşlarımızın bölgemizdeki üreticilerimizin hala devam etmekte olan bu enerji ile ilgili faaliyetlerinden bilgi almalarını bu konuda daha duyarlı olmalarını bekliyorum” diye konuştu. GÜNEŞ ENERJİSİ SAYESİNDE RAHAT ETTİM Gümüşhane’nin Kelkit ilçesine bağlı Yeniyol köyünde 20 senedir arıcılık yapan Orhan Aydın, ilk defa bu sene güneş enerjisi sayesinde rahat ettiğini belirterek, “Aldım çok memnunuz. Evimdeki hayatımı aynen güneş enerjisi sayesinde burada da yaşıyorum. Bu sistemle birlikte burada buzdolabı, sağım makinesi, lambalar, televizyon ve telefonların şarj diyoruz. Burada güneş enerjisi sayesinde elektrik ihtiyacı duymuyoruz. 20 senedir arıcılık yapıyorum ilk defa bu sene ağa gibi yaşadım” şeklinde konuştu.

Eylül - Ekim 2014

Hizmark Goup, yatırımcılara hızlı çözümler sunmayı hedefliyor Alman EPC partneri SunEnergy Europe ile birlikte çok fazla proje üzerine simülasyon çalışmaları yapan ve bu projelerin yaklaşık 10 MW’lık kısmında son aşamaya gelen Hizmark Goup, 2015’te ekibinin saha deneyimini 300MW’lık Alman tecrübesiyle birleştirerek yatırımcılara en hızlı çözümleri sunmayı hedefliyor

Hizmark Group Genel Müdürü Savaş Yeşiltaş

izmark Group, 2004 yılında Alternatif Enerji ve Enerji Verimliliği alanında faaliyet göstermek üzere kurulmuştur. Güneş enerjisi uygulamalarında Türkiye’de öncü kuruluş olan Hizmark Group, ülke ekonomisine çok büyük katkı sağlayacak bu sektörün yaygınlaştırılması için fuarlar, seminerler, kongreler ve sivil toplum örgütlerinde aktif rol almıştır. Bu kapsamda Türkiye’de güneş enerji uygulamaları konusunda çalışan sivil toplum örgütü olan GENSED -Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği’nin ilk kurucu üyelerinden biri olmuştur. Hizmark Group, enerji kaynaklarını daha

28 Eylül - Ekim 2014

verimli kullanabilmek için enerji verimliliği ürünleri konusunda LED aydınlatma alanında da faaliyetlerini yürütmektedir. Hizmark Group, 2004 yılından itibaren vermeye başladığı yurtiçi ve yurtdışı temsilcilikleri sayesinde güneş enerji ve LED aydınlatma sistemleri konusunda sektörde çok daha etkin olmayı ve geniş bir bayii ağına sahip olmayı hedeflemektedir. Geniş bir ürün yelpazeleri ile sektöre çözüm önerileri sunduklarını söyleyen Hizmark Group Genel Müdürü Savaş Yeşiltaş’tan çalışmaları hakkında bilgi aldık. Hizmark Group’un yenilenebilir ve temiz

enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Hizmark Group olarak Güneş Enerji Sistemleri ve Led aydınlatma konusunda çözümlerimiz olmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’deki en eski Solar Aydınlatma uygulamalarını yapan firmalardan biriyiz. Ayrıca Led aydınlatma konusunda da ürünlerimiz birçok büyük projede kullanılmaktadır.” Hizmark Group’un ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz? “Ürün yelpazemiz oldukça geniş. Solar kısımdan bahsedecek olursak; Güneş santrali projeleri, Solar sulama sistemleri, Şebeke olmayan yerler için solar mobil sistemler, Solar aydınlatma konularında ürünlerimiz ve hizmetlerimiz bulunmaktadır. LED kısmında ise; İç aydınlatma ürünleri, Dış aydınlatma armaturleri, Dekoratif aydınlatma, Ürün ve alan aydınlatması, yani aklınıza gelebilecek her türlü aydınlatmada kullanılan ürünlerimiz mevcuttur.” 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız nasıl bir seyir izliyor? “Biliyorsunuz ki Türkiye’de Güneş Enerjisi sektörü artık gerekli altyapıyı tamamladı ve hızlı adımlarla büyümeye doğru yöneldi. Bu yönelim doğrultusunda bu sene küçük çaplı uygulamalarımızın yanında Solarex Fuarına katıldık ve önceki senelerin aksine artık bilinçli ve gerçekten uygulama yapmak isteyen yatırımcılarla buluştuk. Bu sene içerisinde Türkiye’nin her bölgesinden birçok yatırımcı proje talepleriyle bize geldi. Şimdi yapmış olduğumuz çalışmaların sonuçlarını almaya başladık. Alman EPC partnerimiz SunEnergy Europe ile birlikte çok

fazla proje üzerine simülasyon çalışmaları yaptık ve bu projelerden yaklaşık 10MW’lık bir kısmı ile ilgili olarak artık son aşamaya geldik. Önümüzdeki sene içerisinde bir aksilik olmazsa bu projelerle birlikte daha ziyade sahada olmayı planlıyoruz ve ekibimizin saha deneyimini 300MW’lık Alman tecrübesiyle birlikte bir üst seviyeye çıkartarak yatırımcılara en hızlı çözümleri sunmayı hedefliyoruz.” Invertör – Akü – Ups üretimindeki son gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz? “Güneş enerjisinde kullanılan tüm kompanentler, rekabetin artması, uygulamaların çoğalmasıyla birlikte hem çok daha kaliteli, verimli ürünlerin piyasaya çıkmasını sağlamış, hem de fiyat seviyelerini aşağılara çekmiştir.” Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa vadede Lisans altı projelerde uygulama proje sayımızı artırmak ve sektörün en eski firmalarından biri olma imajımızın yanı sıra, uygulama sayısı, kapasitesi olarak ta lider konuma gelmek. Orta vadede planlarımız arasında ise Türkiye distribütörü olduğumuz yüksek performanslı BYD PV’de Türkiye satış lideri olmak. Uzun vade de ise lisans üstü projelerde şuan görüşmelerini yaptığımız projelerden büyük montanlı projelere EPC ve OM olarak hizmet vermektir.”

Türkiye’nin Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamalarındaki son gelişmelerin bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Çoğu Avrupa ülkesi güneş enerjisi sektörü bakımından belli bir doygunluğa ulaşmış durumda. Ülkemiz ise maalesef Avrupa’nın yaklaşık 1,7 katı güneş verimine sahip olmasına rağmen bu sektörde çok geri kalmış durumda. Anahtar teslim projelerde Hizmark Group olarak bize düşen görevi layıkıyla yerine getirdiğimizi düşünüyoruz. İnancımız 2015 yılının Türkiye için güneş enerjisi yılı olması yönündedir. Neden 2015 diye sorarsanız önceki senelere baktığımızda gelen taleplerin gerçekçiliği ile bu sene içerisinde bize gelen talepleri karşılaştırdığımızda yatırımcının artık çok daha bilinçli davrandığını görebiliyoruz. Önceden sadece fiyat araştırması yapan yatırımcılar şimdi ise panel verimliliğine, kayıplara ve daha birçok detaya dikkat vermektedir. Ayrıca yine önceki

senelerde gelen talepler genelde sanal talepler olarak kalıyordu şimdi ise elinde tapularla belli izinlerle bize proje talebinde bulunan onlarca yatırımcı var. Bu yüzden özellikle 1MW boyutundaki lisanssız üretim yapmayı hedefleyen yatırımcılar ile birlikte önümüzdeki yıl içerisinde bu sektörde çok hızlı bir ivme artışı görmeyi bekliyoruz. Fakat bu konuda yatırımcıya düşen çok önemli bir konu bulunmaktadır. Anahtar teslim EPC hizmeti alacakları firmayı, kullanılacak ürünleri ve proje detaylarını iyice araştırmalılar. Çünkü 3-5 kuruş ucuza yapılacak kalitesiz bir anahtar teslim işi yatırımcı için sonrasında büyük sorunlara yol açabilir hatta o yatırım boşa gidebilir.” Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler?

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamaları Son Gelişmeler yol aldı mı? Ayrıca

Eylül - Ekim 2014

“Gelişen teknoloji ile birlikte panel ve Inverter teknolojisi de hızla gelişmektedir. Bu da amorti sürelerini 6-7 yıl seviyesine çekmekte hatta ülkemizin güney bölgelerinde bu süre 5 yıla kadar inmektedir. Bu da kullanıcıların verimlerinin arttığını göstermektedir. Yeni teknolojiler sayesinde bu sürenin daha da kısalacağına inanıyoruz. Örneğin Pv panel distribütörü olduğumuz firma çift cam teknolojisi olan ürünleriyle 40 yıllık performans garantisi vermektedir ve bu süre gerçekten çok uzun bir süre.” “ENERJİ KAYNAKLARI BAKIMINDAN ÇOK ZENGİN BİR ÜLKEYİZ” Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Daha önce de söylediğimiz gibi ülkemiz gerek güneş gerek rüzgâr enerjisi ve diğer yenilenebilir enerji kaynakları bakımından çok zengin bir ülkedir. Fakat biz bu zenginliği kullanmakta çok geç kaldık. Bu konuda devlet ilk adımı attı, lisans gerektirmeyen yatırımlar başladı. Ancak devletin küçük yatırımcıları da özendirici teşvik mekanizmasını daha da geliştirmesi, artırması sektörü de geliştirecektir. Bu gibi destekler ile birlikte sektör çok daha hız kazanabilir ve dışa bağımlılığımız da aynı ölçüde azalabilir. Ayrıca potansiyel sistem kullanıcılarının da bilinçlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz.”

30 Eylül - Ekim 2014

GÜNEŞ ENERJİSİ YENİLENEBİLİR VE ÇEVRECİ BİR ENERJİ Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Tabi ki. Güneş enerjisi tamamen yenilenebilir ve çevreci bir enerjidir. Arkasında ne bir atık kalır ne de karbon salınımı. Bilindiği üzere enerjinin çoğu petrol ürünlerinden sağlanmaktadır bu da çevreye inanılmaz ölçüde zarar vermektedir. Gelecek nesile daha temiz bir yaşam alanı bırakmak bizim zorunluluğumuzdur. Elektrikli arabalar ve otobüsler birçok ülkede aktif olarak kullanılmaya başlandı ve bu durum bile çevre kirliliğinin çok büyük ölçüde azalmasını sağlamaktadır. Türkiye’nin de bu konuda önümüzdeki senelerde büyük adımlar atacağına inanıyoruz.” Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “2004 yılından bu yana gönül verdiğimiz bu sektörün gelişimine katkı sağlamaya çalışıyoruz. Çevreye duyarlı herkesi bu sektörün gelişimine katkı sağlamaya davet ediyoruz. Enerji kaynaklarının hızla tükenmekte olduğu bir dünyada diyoruz ki ‘Gelin enerjimizi verimli kullanalım, çevreci güneş enerjisini kullanarak gelecekte yaşanacak bir dünyayı birlikte kuralım.’

Türkiye, güneşin gücünü kullanmaya başladı 62. Hükümet’in enerji programını ve TÜBİTAK’ın sektöre vereceği desteği değerlendiren GÜNDER Başkanı Dr. Kemal Gani Bayraktar; “Türkiye güneşin gücünü görmeye başladı. Belirlenen hedeflerin büyümesi ve verilen desteklerin artmasıyla hızlı bir büyüme içinde olan sektörümüzün teknolojik yetkinliği ve dünyada rekabet gücü daha da artacaktır” dedi YÜKSEK VERİMLİ FOTOVOLTAİK HÜCRELERİN GELİŞTİRİLMESİ Güneşin gücünün ve potansiyelinin sistematik bir şekilde değerlendirilmeye başlandığını kaydeden Bayraktar, TÜBİTAK’ın Enerji Verimliliği Çağrı Programı kapsamında ‘Yüksek Verimli Fotovoltaik Hücrelerin Geliştirilmesi’ için girişimcilere destek vereceğini açıklamasının da yerli güneş enerjisi sanayi gelişimi açısından itici güç olacağını vurguladı. Yerli fotovoltaik üreticilerimizin şu anda hücre hariç fotovoltaik modül üretiminin yüzde 50’sinin yerli kaynaklarla karşıladığını belirten Bayraktar, “Bu destek ile Türkiye’nin güneş enerjisi potansiyeli dikkate alınarak, bu alandaki teknolojik dışa bağımlılığının azaltılması, ülkenin güneş enerjisi teknolojilerindeki gücünün artırılması, yüksek verimlilikte ve düşük maliyetli güneş enerjisi hücre ve modüllerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir” dedi.

GÜNDER Başkanı Dr. Kemal Gani Bayraktar

2. Hükümet’in enerji politikasında yer alan en az 3 bin megavatlık güneş enerjisi santrali kurulacağına dair açıklamaları ve TÜBİTAK’ın güneş enerjisi hücre ve modül geliştirilmesine yönelik proje desteğini değerlendiren GÜNDER Başkanı Dr. Kemal Gani Bayraktar, “Türkiye güneşin gücünü görmeye başladı. Belirlenen hedeflerin büyümesi ve verilen desteklerin artmasıyla hızlı bir büyüme içinde olan sektörümüzün teknolojik yetkinliği ve

32 Eylül - Ekim 2014

dünyada rekabet gücü daha da artacaktır” dedi. Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü (GÜNDER) Başkanı Dr. Kemal Gani Bayraktar, 62. Hükümet Programında yer alan enerji politikalarını değerlendirerek, yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi içindeki payının 2023 yılında yüzde 30’a yükseltilecek olmasının hem sektör, hem ülke, hem de çevre açısından önemli bir gelişme olduğunu kaydetti.

“TÜRKİYE’DE GÜNEŞ ENERJİSİ SEKTÖRÜNE YATIRIMLAR HER GEÇEN GÜN ARTIYOR” Türkiye’de güneş enerjisi sektörüne yapılan yatırımların her geçen gün arttığına dikkat çeken Bayraktar, “62. Hükümet programında en az 3 bin megavatlık güneş santrali için yaklaşık 6 milyar dolar yatırım yapılacağı açıklandı ve Konya’ya dünyanın en büyük güneş enerjisi santralini kurulacağı bildirildi. TÜBİTAK ise, beklentileri karşılayan projelerden küçük ölçeklilere 500 bin, orta ölçeklilere 1 milyon, büyük ölçeklilere de 2.5 milyon liraya kadar destek vereceğini açıkladı. Bu tür hedef ve destekler sektörümüz için önemli bir kaldıraç olacaktır. Türkiye artık güneşin önemini kavramaya, gücünü değerlendirmeye başladı. Güneş’in üç günde yaymış olduğu enerji, dünyadaki

tüm petrol, doğalgaz, kömür vb. yakıta eşdeğerdir. WWF Güneş Atlası, toplam 790 km karelik bir alana yayılacak güneş panelleriyle Türkiye’nin şu andaki elektrik ihtiyacının tamamını karşılamanın mümkün olduğunu ortaya koymuştur. Nüfus ve kişi başına düşen elektrik tüketiminin artacağı göz önüne alındığında, 2050 yılında Türkiye’nin elektrik ihtiyacının tamamını karşılamak için güneş enerjisi teknolojisine dair en ılımlı tahminler çerçevesinde bile, Türkiye’nin toplam alanının on binde 25’inden daha dar bir alanın (yüzde 0,21) diğer bir deyişle ile 1.600 km2’lik bir alanı güneş panelleriyle kaplamak yeterli olmaktadır” dedi. “TÜRKİYE GÜNEŞTEN ISI ENERJİSİ ÜRETİMİNDE DÜNYA ÜÇÜNCÜSÜ” Güneş enerjisi sektörünün son yıllarda çok büyük bir gelişme gösterdiğine dikkat çeken Bayraktar, Türkiye’nin, güneşten sıcak su ısıtma konusunda kurulu güç bakımından dünyada üçüncü sırada bulunduğunu ve güneşten 10 bin MW ısı enerjisinin üretilmekte olduğunu belirtti. Sektördeki hem güneş kollektörü hem de Fotovoltaik (FV) modül üretici sayısının hızla arttığına dikkat çeken Bayraktar, Türkiye’de yıllık 1,6 milyon m2 ‘yi aşan

üretimi ile 90’dan fazla üretici, 800’ü aşkın satıcı ve 3000’i aşan montajcı olduğunu söyledi. Bayraktar, yatırımı sürmekte olanlarla birlikte FV Modül üreticisi sayısının ise 20’yi ve kurulu üretim kapasitesinin 500 MW’ı aşacağına dikkat çekti. Üretim kapasitesinde bu kadar ilerlemişken güneş enerjisinin yaygın kullanımında kat edilecek daha çok mesafe olduğunu kaydeden Bayraktar şöyle konuştu: “Almanya’da 2013 yılında üretilen enerjinin yüzde 24’ü yenilenebilir enerji kaynaklarından geldi ve üretilen yeşil elektriğin yüzde 5’i de fotovoltaikten elde edildi. Benzer şekilde Dünya’da geçen yıl 137 teravatsaatlik elektrik üretilen güneşin yenilenebilir enerji kaynakları içindeki payı, bir önceki seneye göre yüzde 29 artarak 2,7’ye yükseldi. Ülkemiz güneşlenme ve güneş enerjisi açısından bu kadar zenginken, Avrupa’nın en az 3 misli güneş ışınımına ve yıllık 7,2 saat güneşlenme süresine sahipken, Almanya gibi Avrupa’nın kuzey ülkelerinde güneş enerjisinin kurulu gücü Türkiye’nin 300 katı fazla.” “GÜNEŞTEN YARARLANARAK, ENERJİDE DIŞA BAĞIMLILIĞIMIZI AZALTABİLİRİZ” Güneş enerjisinin çevresel, ekonomik ve jeopolitik açılardan çok etkin bir kaynak

olduğunu belirten Bayraktar, hızlı büyüyen ekonomi olan Türkiye’nin enerji talebinin 2020 yılından önce ikiye katlanmasının beklendiğini söyledi. Türkiye’nin enerji ihtiyacının dışa bağımlı olduğu, güneş enerjisinin maliyet açısından rekabetçi seçenek olduğunu kaydeden Bayraktar, konuşmasını şöyle sürüdürdü: “Türkiye, güvenli, temiz, uygun maliyetli ve düşük karbonlu enerji sistemine geçmesi için her şeye sahip. Güneş Türkiye’ye yeni fırsatları açabilir ve daha çok zenginleşmesini sağlayabilir. Türkiye, yeryüzünde küresel iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek ülkeler arasında yer alıyor. Türkiye’nin tarım arazileri ve su kaynakları şimdiden baskı altında. Ayrıca ekonomik kalkınma, tarımsal üretim ve turizm alanlarında ülkeyi daha büyük riskler bekliyor. Alışagelmiş enerji kaynakları açısından fakir sayılabilecek bir ülkeyiz. Cari açığımızın en büyük kalemini de enerji ithalatı oluşturuyor. İşte bu nedenle güneş ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarımızı daha etkin kullanmamız daha da önem kazanıyor. Özellikle de güneş enerjisini daha fazla kullanarak yaratılacak katma değer ve artırılacak istihdam yanında enerji ithalatımızı ve dolayısıyla enerji bağımlılığımızı önemli ölçüde azaltabiliriz.”

Eylül - Ekim 2014

Norm Enerji Sistemleri, yenilikleri ile pazarda göz dolduracak Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizde daha etkin ve yaygın kullanımı konusunda yeni projeleri bulunan Norm Enerji Sistemleri, kısa vadede lansmanını yapacağı birbirinden etkin ürün ve sistemlerini pazara sunacak

Norm Enerji Sistemleri’nin ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz? “Güvenilir, kaliteli, sertifikalı ve garantili ürünleri kullanmaya özen gösteriyoruz. Müşteri memnuniyeti bizim için en önemli referanstır. Bunun için satış öncesi ve sonrası yerel teknik destek sağlıyoruz. Bir diğer önemli farkımız yerel garanti uygulamamızdır. Kullandığımız güncel markalardan bazıları şunlardır; NORM, VICTRON, MUTLU vb.” 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız nasıl bir seyir izliyor? “2013 yılında hedeflerimiz üzerinde satış ve proje gerçekleştirdik. Bilindiği üzere toptan ve perakende ekipman satışı, FV sistem tasarımı, mühendislik ve proje geliştirme hizmetlerimiz mevcut. Ayrıca sektörel ürün ve sistemlerin ihracatını gerçekleştirmekteyiz ve tüm bunlara devam edeceğiz.”

Norm Enerji Sistemleri Ltd. Şirket Müdürü & Kurucu Ortak İbrahim Erkan Yenen

013 yılında hedeflerinin üzerinde satış ve proje gerçekleştiren Norm Enerji Sistemleri, şebeke elektriği mevcut olsun veya olmasın hemen hemen tüm enerji sorunlarınıza çözümler getiriyor. Gelişen pazar şartları ile teknolojik yenilik ve imkânlar dâhilinde kendisini sürekli yenileyen Norm Enerji Sistemleri, yeni dönemde yenilikleri ile de bu anlamda adından sıkça söz ettirecek. Güvenilir, kaliteli, sertifikalı ve garantili ürünleri kullanmaya özen gösterdiklerini söyleyen Norm Enerji Sistemleri Ltd. Şirket Müdürü & Kurucu Ortak İbrahim Erkan Yenen’den faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

34 Eylül - Ekim 2014

Norm Enerji Sistemleri’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Şebeke elektriği mevcut olsun veya olmasın hemen hemen tüm enerji sorunlarınıza çözüm getiriyoruz. Şebeke elektriğiniz uzak veya mevcut değil ise, elektriğiniz var ama kesintili ise veya voltaj düşüklüğü problemi yaşıyor iseniz, hibrit enerji kullanacak iseniz, enerji depolama, self-consumption, rüzgâr ve güneş enerjisi uygulamalarınız için tüm çözümleri tek kaynaktan alabilirsiniz.”

Invertör – Akü – Ups üretimindeki son gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz? “Genel olarak teknoloji çok hızlı gelişiyor ve tüm sektörler de bunun faydasını görüyor. Günümüzde daha hızlı, daha verimli, daha ekonomik çözümler tüketici lehine. Tüm bunlarla beraber değişmeyen temel bir kavram var; Enerji Depolama / Yedek Enerji. Yenilenebilir enerji sektörü ve uygulamaları için de bataryalar olmazsa olmaz ekipman durumundadır. Aynı şekilde güç elektroniği olarak DC / AC İnvertörler ve UPS cihazları da hayatımızın bir parçası artık. Güvenlik ve konfor için kesintisiz enerji şart, tabii ki sürdürülebilir ve yenilenebilir olması güncel tercihimiz.” Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Gelişen pazar şartları ile teknolojik yenilik

ve imkânlar dâhilinde kendimizi sürekli yeniliyoruz. Hızlı ve dinamik yapımız büyük avantaj. Geçmişteki benzersiz tecrübelerimizi ve güvenilir kimliğimizi müşterilerimiz ile paylaşıyoruz. Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızın ülkemizde daha etkin ve yaygın kullanımı üzerine yeni projelerimiz mevcut. Kısa ve orta vadede lansmanı yapılacak birbirinden etkin ürün ve sistemlerimiz olacak ve pazara sunacağız.” Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamaları Son Gelişmeler yol aldı mı? Ayrıca Türkiye’nin Türkiye’de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamalarındaki son gelişmelerin bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Dünyada genel olarak güneş enerji sektöründe teknoloji ilerliyor, verim artıyor, maliyetler düşüyor, arz fazlası oluşuyor ve tüm bunlar da tüketici lehine. Aynı şekilde gerek lokasyon gerekse lojistik olarak ülkemiz yükselen bir değer; malum güneşimiz fazla, pazar ise henüz çok yeni. Yerli ve yabancı firmaların yoğun ve yakın ilgisi var, ülkemizde birçok yeni sektör firması kuruluyor. Sektör anahtar teslim projelerde de her geçen gün tecrübe kazanıyor.” Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Herkesin bildiği üzere Lisanssız Elektrik Üretimi ve kullanımı için yeni bir dönem başladı. Özellikle Öz Tüketim Modeli tüketiciler için ideal. Gündüz saatlerinde sadece elektrik tüketimi kadar elektrik üretimi ve kullanımı artık çok daha kolay, pratik ve ekonomik. Günümüzde, tüketim fazlası elektriği de şebekeye satma imkânı mevcut.”

etken finansman. Bu alanda sürdürülebilir ve makul yöntemler hayata geçirilebilmeli.” Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Düşen maliyetler tüketici lehine kesinlikle, bundan azami derecede istifade etmeliyiz. Resmi iş ve işlemlerin yani bürokrasinin de azalması ile birlikte hemen herkes kendi elektriğini üretmek isteyecektir. Fazla elektriğin şebekeye satılabilme imkânı da ciddi motive edici bir unsur olmaktadır. Yerinde üretim ile azalan enerji kaynakları ve çevre sorunları gibi problemlere karşı yerli ve yenilenebilir kaynağımız güneş ciddi alternatif olacaktır. Şu anda kullandığımız elektrik bizim elektriğimiz değil, yerli ve yenilenebilir enerji üretimimizi arttırarak cari açığı azaltmamız mümkün olacaktır.” Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Sektörel tüm faaliyetleri gönülden destekliyoruz. Toplumda ciddi ilgi ve farkındalık var. Fuarlar da üretici ile tüketiciyi buluşturmanın en etkin ve verimli yöntemlerinden biri. Birkaç gün gibi kısa bir zaman diliminde, tüm taraflar bir araya gelebiliyor. Bu nedenle, Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex Istanbul ekibini ve sizleri kutluyoruz, zira sektörel olarak konan her tuğlanın geleceğimize katkısı var. Malum bizler bu Dünya’yı atalarımızdan miras değil, çocuklarımızdan ödünç aldık.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “En başta çok şanslı bir iklim kuşağındayız. Ayrıca, konjonktür gibi önemli ve benzersiz bir avantajımız var. İlk yatırım maliyetleri düşüyor, böylece yerli ve yabancı yatırımcıların ilgisi artıyor, sektörel olarak yapıcı ve pozitif ayrımcılık olmaya başladı. Çalışır örneklerin artması ciddi ivme kazandıracaktır. İster çevre endişesi ve bilinci ile olsun, ister ise yatırım amacı ile olsun, güneş enerjisi öngörülebilir bir kaynaktır. Hareketli-mekanik aksama ihtiyaç olmadan, göz ardı edilebilecek seviyedeki düşük bakım-işletme maliyeti ile yepyeni bir enerji kaynağı ve yatırım aracı, güneş elektriği olacaktır. Günümüzde yaygın / etkin kullanımı ile sektörü ve pazarı hızlandıracak en önemli

Eylül - Ekim 2014

Yingli Solar ve Inform işbirliğiyle Kayseri’ye güneş enerjisi santrali Kayseri Şeker Fabrikası’nın elektriğini tedarik edecek güneş enerjisi santrali Yingli Solar Türkiye ve İnform işbirliği ile hayata geçiyor. 500 kW enerji kapasitesine sahip santralin açılışını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız gerçekleştirildi

ürkiye’nin önde gelen sanayi kuruluşları arasında yer alan Kayseri Şeker Fabrikası, enerji ihtiyacını Yingli Solar Türkiye ve İnform Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. işbirliği ile geliştirilen proje kapsamında inşa edilen güneş enerjisi santrali ile karşılayacak. Güneş panelleri Yingli Solar Türkiye tarafından tedarik edilen ve Kayseri’deki ilk zemine monte proje olan santral, 500 kW kapasiteye sahip. Kayseri Şeker Fabrikası güneş enerjisi santralinin açılışı 28 Eylül 2014, pazar günü Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın katılımlarıyla gerçekleşti. KAYSERİ ŞEKER FABRİKASI DA ÖRNEK BİR PROJE OLMAYA ADAY Projeyi en verimli şekilde tamamlamak için

36 Eylül - Ekim 2014

gereken güneş panellerini en hızlı şekilde tedarik ettiklerini belirten Yingli Solar Türkiye Ülke Müdürü Uğur Kılıç, şunları söyledi: “Türk sanayinde lokomotif illerden biri olan Kayseri, güneş enerjisinin önemini bilen ve avantajlarını yaşayan bir şehir. Kayserili sanayiciler güneş enerjisi konusunda son

dönemlerde oldukça duyarlı. Kayseri Şeker Fabrikası da örnek bir proje olmaya aday. Kayseri’de gerçekleştirilen GES projesinde Yingli Solar’ın dünya tarafından kalitesi ve verimliliği onaylanmış panellerimizi kullandık. Projede 2000 adet 250 W yüksek verimlilik sağlayan Yingli Solar paneli yer aldı.”

“Investing in solar energy for a sustainable world”

Zen Energy is a capital firm targeting investments exclusively in renewable energy sector. We aim to be one of the largest investment firm concentrating on renewable energy in Turkey. We focus on solar investments and target sustainable development where the technologies are already commercial. We believe that fossil fuels pollute the world and won’t be around forever. This represents promising opportunities and we can do a much better job. We call our approach “Economic Green Thinking”

Osmaniye Mah. Çırpıcı Yolu 34720 Bakırköy- İstanbul www.zenenerji.com.tr

facebook.com/zenenerji twitter.com/zenenerji

Mavisis Mavisolar, 2015’te 20MW’lık bir MODGES kurulumu hedefliyor Geliştirmiş oldukları MODGES ürün ailesinin kullanıldığı projelerin sayısını arttırma yolunda ilerleme kaydeden Mavisis Mavisolar, 2015 yılında 20MW’lık bir MODGES kurulumu hedefliyor

Mavisis Mavisolar Genel Müdürü Fatih Kavaslar

38 Eylül - Ekim 2014

DMY Elektronik grup şirketlerine bağlı olarak ilerleme kaydeden Mavisis Teknoloji Enerji Sanayi Ticaret A.Ş. 2006 yılında Türkiye’nin güç elektroniği alanında en çok ödül alan Ar- Ge ekibi tarafından gökyüzünü mavi kalması için sistemler geliştirmek ana fikri ile GOSB teknoparkta kurulmuş bir teknoloji firması olarak ilerlemeye devam ediyor. Firma kurulduğu günden bu yana güç elektroniği, koruma, uzaktan izleme ve veri toplama konularında en yenilikçi ürünleri ve çözümleri geliştirmeye odaklanmış ve önde gelen firmaların Ar-Ge çözüm ortağı olarak büyümeye devam ediyor. 2014 yılında üretim hatlarını geliştirdiklerini ve önümüzdeki günlerde artacak talepleri karşılayacak bir noktaya getirdiklerini söyleyen Mavisis Mavisolar Genel Müdürü Fatih Kavaslar’dan çalışmaları hakkında bilgi aldık. Mavisis Mavisolar’ın yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Mavisis Teknoloji 2007’ den bu yana yenilenebilir enerjinin güneş enerjisi özelinde güç elektroniği Ar-Ge ve Ür-Ge çalışmaları yapmaktadır. Ekibin sahip olduğu güç elektroniği ve tamamlayıcı mühendislik faaliyetleri sayesinde onlarca ürün geliştirilerek pazara sunulmuştur. Türkiye’nin ilk şebeke bağlantılı fotovoltaik evirici, yüksek güçlere hitap eden ada sistemi eviricileri, modüler konseptte güneş enerjisi santrali oluşturmaya imkân veren modüler merkezi eviriciler ve hem ada sistemi hem de şebeke bağlantılı çalışmaya imkan tanıyan hibrit eviriciler Mavisis çatısı altında geliştirilen ürünlerden en önemlileridir. Mavisis Teknoloji olarak hem şebeke bağlantılı güneş enerjisi santral projelerinde hem de ada sistemi projelerinde yer

alabiliyoruz. 10KW üzerinde geniş bir ürün yelpazemiz mevcut. Birçok sistem bileşeninin kullanılması gereken özel projelerde de hem süpervizörlük hem de özel ürünlerle sistem bileşenlerini ve maliyet azaltıcı çözümler sunuyoruz. Santral çözümlerinde Mavisis olarak başarıyla bitirdiğimiz Teydeb projemiz sonucunda MODGES1 adını verdiğimiz modüler ve ölçeklenebilir bir santral evirici konsepti geliştirdik. Bu konsept sayesinde merkezi eviricilere göre çok yüksek bir sistem mevcudiyeti sağlıyoruz. Bu konseptin getirdiği her bir 36kW ta 3 ayrık MPPT (maksimum güç noktası izleyicisi) sayesinde 500kW’ta 15’e kadar ayrık MPPT girişi sunuyoruz. Bu da gölgelenmelere ve panel farklılıklarına toleranslı bir sistem kurulumu sağlıyor. Özellikle cephe ve çatı projelerinde müşteriye yüksek enerji üretimi bu şekilde sağlanabiliyor.” “TÜM ÜRÜNLERİMİZİ MAVİ SOLAR MARKASI İLE PAZARA SUNMAKTAYIZ” Firmanızın ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz? “Mavisis Teknoloji: Şebeke bağlantılı 3 Faz fotovoltaik eviriciler. Off Grid 3 Faz çıkışlı MPPT özellikli eviriciler. MPPT özellikli batarya doldurucuları. Hibrit (ongrid ve offgrid) eviriciler. Özel güç elektroniği uygulamaları. Batarya yönetim sistemleridir. Ayrıca tüm ürünlerimizi Mavi Solar markası ile pazara sunmaktayız.” 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız nasıl bir seyir izliyor? “2013 yılında Mavisis olarak Ar-Ge projelerimizde önemli yol kat ettik. 2012 yılında bitirdiğimiz MODGES1 projesinin çıktısı olan 32kW gücünde modüler yapıda şebeke bağlantılı eviricilerin seri üretimine başladık. Bu eviricilerin kullanıldığı bir kaç proje ile eviricilerimizin uygunluğunu ve

kullanılabilirliğini kanıtladık. 2014 yılında offgrid ürün ailemizi 200 kVA’ya kadar çıkardık. Savior Solar ile birlikte off-grid eviricilerimizi ve batarya doldurucularımızı büyük güçteki solar sulama uygulamalarında deneme imkânı bulduk. 2014 yılında üretim hattımızı geliştirdik ve önümüzdeki günlerde artacak talepleri karşılayacak bir noktaya getirdik. Üretim kapasitemizi daha verimli kullanmak için de çalışmalarımız devam ediyor. Bu yıl aynı zamanda MODGES2 projemizin Ar-Ge çalışmalarını tamamladık. MODGES2 projesi neticesinde MODGES1 eviricilere nazaran Watt başına daha düşük maliyetli ve 85kW’lık modüller elde ettik. Şuan bu ürünün sertifikasyon çalışmaları devam ediyor. Ayrıca MODGES1 ürünümüz için de dünyanın saygın sertifikasyon kurumlarından TÜV den de sertifika alma aşamasına geldik. Tabi ki kendi içimizdeki orta vadede pazara sunulacak AR-Ge çalışmalarımız da devam ediyor. 2013 yılında Mavisis Teknoloji olarak enerji depolama ve yönetim teknolojileri alanındaki bir projemiz TUBİTAK tarafından öncelikli Ar-Ge projesi olarak kabul edildi. Bu konuda da Mavisis Teknoloji olarak yerli ve öncü bir teknoloji üretmek için kuvvetli bir know-how geliştiriyoruz.” Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa vadede geliştirdiğimiz MODGES ürün ailesinin kullanıldığı projelerin sayısını arttırmak istiyoruz. 2015 yılında 20MW lık bir MODGES kurulumu hedefliyoruz. Off Grid ürünlerimizle birlikte bunu 30MW üzerine çıkarma imkânımız bulunuyor. Uzun vadede enerji depolama ve yönetimi ile ilgili başlattığımız Ar-Ge projesini tamamlayarak hem ev kullanıcıları için hem de endüstriyel kullanıcılar için düşük maliyetli ve uzun ömürlü bir çözüm üretmek ve pazara sunmak istiyoruz.” Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Güneş enerjisinde teşvikler Avrupa pazarında uzun yıllardan beridir mevcut. Fakat yakın zamanda Çin’in etkisiyle düşen maliyetler ve Çin’in Avrupa pazarındaki yükselen payıyla birlikte bu teşvikler azaldı ve hatta bazı ülkeler teşvikleri tamamen kaldırdı. Güneş enerjisi sektörü de enerji piyasasındaki yüksek rekabetle karşı karşıya kaldı. Bu sebeple Avrupa pazarında bir yavaşlama mevcut. Bunun yanında Avrupa dışı pazarlarda % 100 ün üzerinde artışlar gözüküyor. Çin, ABD ve Japonya gibi ülkeler Avrupa pazarındaki yavaşlamayı dengeleyecek gibi gözüküyor. Avrupa pazarı önümüzdeki senelerde 20GW seviyelerinde yıllık kurulumla devam

ederken Avrupa dışı Pazarın 20GW üzeri rakamlara ulaşması işten bile değil. Güneş enerjisi sektöründe yeni çıkan önemli bir kavram da güneş enerjisinin yerinde kullanımıyla alakalı. Özellikle bu sektörün lokomotifi olan Almanya endüstriyel ve evsel güneş enerjisi sistemlerinde artık depolamalı sistemleri teşvik ediyor. Yani artık şebekeye enerji aktarmak yerine yetersiz enerinin şebekeden desteklenmesi ve fazla üretimin batarya gibi depolama ünitelerinde depolanması şeklinde bir yaklaşım gelişiyor. Türkiye tabi ki genel olarak bu trendleri geriden takip ediyor. Şu ana kadar yapılmış 20 MW gibi sıfıra yakın bir kurulumla bu olayların edilgeni konumundayız. Çok takip edemesek de Rüzgâr ve Hidro elektrik alanında daha fazla yoğunlaşmış bir politika ile karşılaşıyoruz. Enerji üretiminde dışa bağımlılığımız yüksek fakat güneş ve rüzgâr gibi yenilenebilir kaynakları değerlendirmekten uzağız. Gelişmiş ülkelerin yavaş yavaş terk etmeye başladığı ve gelecek nesillerde büyük sorunlar çıkartma potansiyeli yüksek nükleer enerji tek çıkış yolumuz gibi lanse ediliyor. Hâlbuki ışınım değerleri Türkiye’nin altında olan Almanya’ da tüm ülkenin % 40 ihtiyacını karşılayan günlük üretimler gerçekleşti. Güneş enerjisi sistemleri daha çok yerinde kullanıma ve depolamalı stabil enerji üreten sistemler olma yolunda ilerliyor. Bu konuyla alakalı önemli araştırmalar mevcut. Özellikle lityum türevli batarya teknolojilerinin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla depolama çözümleri de hem ucuzluyor hem de hafifliyor. Lityum türevli aküler özel kontrol ve koruma algoritmalarıyla şarj edilmesi ve de sürekli izlenmesi gereken aküler olduğu için önemli arge yatırımları ile depolama sistem çözümleri üretiliyor. Mavisis Teknoloji olarak

geçen yıl başlattığımız Teydeb’ten öncelikli Ar-Ge desteği almaya değer görülen depolama teknolojileri geliştirme projemizle de bu konuda ulusal bir çözümün geliştirilmesi için çalışıyoruz. Güneş paneli tarafında sürekli panel verimleri arttırılıyor ve de üretim yöntemlerinin iyileştirilmesi ve verimlileştirilmesi ile panel fiyatları gün geçtikçe düşüyor. Fakat burada asıl sıçramayı getirecek bir inovasyon henüz piyasada gerçekleşmedi. Bu sebeple ürünler arasında yıl bazında ciddi farklarla karşılaşmıyoruz. Evirici teknolojisi daha çok yarı iletken teknolojisindeki gelişmeleri takip ediyor. SiC tabanlı yarı iletkenlerin kullanılması ve de daha verimli yarı iletkenlerin piyasaya girmesiyle evirici verimleri de panel tarafında olduğu gibi artıyor.” Toparlamak gerekirse son olarak azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Güneş enerjisini tek başına bir çare olarak düşünmek yanlış olur. Rüzgâr, hidroelektrik, dalga enerjisi, jeotermal gibi diğer enerji kaynakları da değerlendirilmeli ve de desteklenmeli. Enerjiyi temiz kaynaklardan üretmenin yanında enerjiyi verimli kullanmak da çok önemli. Burada tüketiciye de önemli görev düşüyor. Daha çok toplu taşıma kullanmaktan tutun da stand-by sarfiyatı düşük elektronik cihaz kullanımına varana kadar yapılabilecek ve yılda GW larca tasarruf getirebilecek önlemler mevcut. Arkadan gelecek nesillere bunu aşılamak teknolojinin de yeşile saygılı olarak ilerlemesine sebep olacağı için bu konuda genel bilinçlenme sağlanmalı.”

Eylül - Ekim 2014

Cem Otomotiv’e Tunçmatik-Powergie tarafından güneş enerjisi santrali kuruldu Balıkesir Merkez Yeni Sanayi Sitesi’nde bulunan Cem Otomotiv, yedek parça deposuna Tunçmatik-Powergie tarafından kurulan 54 kWp güneş enerji santrali ile yılda 69.000 kwh elektrik üretecek

Enerji tüketiminin günden güne artışı, küresel ısınma ve iklim değişiklikleri düşünüldüğünde, tek çözümün yenilenebilir enerji kaynakları olduğu bir gerçektir. Güneş enerjisinin, fosil yakıtların dünyayı kirlettiği günümüzde hem temiz hem de tasarruflu bir kaynak olan dünyanın en büyük enerji kaynağı olduğu söylenebilir. Coğrafi konumu itibariyle güneşlenme alanı ve süresi oldukça yüksek olan Türkiye ise gün geçtikçe Güneş Enerjisi Teknolojileri konusunda artarak gelişiyor ve yeni bir iş kolu olarak sanayicilerin ve bilim adamlarının ilgisini çekiyor. BALIKESİR’DE GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ 1969 yılından beri Türkiye’nin enerji çözümleri markası olarak hizmet eden Tunçmatik’ in yan kuruluşu Powergie’nin, Balıkesir’de bulunan Cem Otomotiv’e, 450 metrekarelik bir çatı üzerine 216 adet 250 Wp gücünde PV panel kullanılarak kurduğu Güneş Enerji Santralinin, yılda 69.000 kWh enerji üretimi yapması hedefleniyor. Cem Otomotiv, CO2 salınımını azaltan sistemle yılda 35.19 ton CO2 salınımını önleyecek olup, sistemin 30 yıl çalışacağı göz önüne alındığında ise 1056 ton CO2 salınımını engellemiş olması öngörülüyor. KURULAN SİSTEM KENDİNİ 7,5 YILDA AMORTİ EDECEK Dünyada öncü olan Alman malı invertörler ve yüksek performanslı endüstriyel güneş panelleri, yüksek sıcaklığa dayanıklı ve hava şartlarından etkilenmeyen ürünler kullanılan sistemin yaklaşık 7,5 yılda kendini amorti etmesi ve sonraki 25 yıl bedava elektrik üretmesi bekleniyor. TÜRKİYE GÜNEŞ ENERJİSİ KONUSUNDA ÖNEMLİ BİR POTANSİYELE SAHİP Powergie Kurucusu ve Genel Müdürü Mehmet Özer; “Türkiye güneş enerjisi konusunda önemli bir potansiyele sahip. Bu potansiyeli en verimli şekilde kullanmak, milli menfaatlerimiz için çok gerekli. Cem Otomotiv yapmış olduğu yatırımla,

40 Eylül - Ekim 2014

Balıkesir bölgesindeki diğer sanayici ve iş adamlarına öncülük etmiştir. Kendilerine sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum” dedi. Özer, kullanıcılarına kalitesi ve teknolojisi bütün dünyaca onaylanmış çözümler sunduklarını ifade ederken, Powergie’nin Tunçmatik grubunun 45 yıllık tecrübesi ve Türkiye’de yurtdışı eğitimli kadrosu, güçlü yerel yapılanması ile profesyonel çözümler sunduğunu belirtti.

42 Eylül - Ekim 2014

ÜLKEMİZE VE ÇEVREMİZE FAYDALI OLMAYI ÖNEMSİYORUZ Cem Otomotiv Genel Müdürü Cem Ovacık “Ülkemizde hızla artan nüfus, iklim değişikliği ve küresel ısınmayla birlikte enerji tüketimi de hızla artıyor. Güneş santrali ile enerji tasarrufu sağlayarak hem ülkemize faydalı olabilmek hem de ekonomik kazanç elde etmeyi düşünerek bu projeyi gerçekleştirdik. Powergie’nin profesyonel mühendislik ve danışmanlık hizmetinin yanı sıra, verdikleri teknik destek de, Powergie şirketini çözüm

ortağı olarak seçmemizi ve tavsiye etmemizi sağladı. Projeden oldukça memnun kaldık ve Powergie ile çalışmış olmaktan dolayı çok mutluyuz.” şeklinde konuştu. Türkiye’de güneş enerjisinin önemini bilen ve özellikle güneş enerjisi üretim tesislerinin açılmasında özenli görev bilinciyle hareket eden Powergie, güneşten elektrik enerjisi üretiminde Japonya’dan, Almanya’dan ve bu konuda öncü birçok ülkenin önde gelen firmaları ile iş ortaklıkları yaparak ülkemizde profesyonel tesisler kurmaya devam ediyor.

Hizmette sınır yok 1984 yılından bu yana ‘‘Yenilenebilir Enerji Kaynakları” üzerine faaliyet gösteren Sergün Güneş Enerji Sistemleri firması, kırsal bölgede faaliyet gösteren üretici için ‘‘Hizmette Sınır Yok’’ dedi

984 yılından bu yana ‘‘Yenilenebilir Enerji Kaynakları” üzerine faaliyet gösteren Sergün Güneş Enerji Sistemleri firması, kırsal bölgede faaliyet gösteren üretici için ‘‘Hizmette Sınır Yok’’ dedi. Yayla ve arazideki çiftliklerde yaşayanlar, çoban barınakları için İzmir Koyun Keçi Birliği ile birlikte “Sosyalleşme ve Bilinçlenme” başlıklı proje üreten sözkonusu firma, ulaşımın ancak eşeklerle yapılabildiği yerlere dahi elektrik götürüyor. Projenin amacı bilinçli hayvancılık ve bilinçli Türk insanı yaratmak. Son 6 yıllık dönemde güneşle su ısıtma sistemlerine ek olarak güneşle elektrik üretme sistemleri üzerine çalışan firma, 2013 Ekim ayında İzmir İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Özer Türer’in de teşvikleriyle üzerine portatif taşınabilir ve tak çalıştır solar

44 Eylül - Ekim 2014

paketler tasarlayarak özellikle kırdaki tüketicilerine kaliteli ürün ve kaliteli hizmet vermeye başladı. HİZMET İÇİN BAHANE YOK Proje üzerine konuşan İzmir İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Özer Türer “Üyelerimizin çoğunluğu ve çalışanları çok zor şartlarda yaşıyor, gündemden uzak ve dünyada olup biteni geç öğreniyorlar. İletişim kurabilmek için haftada bir şehre inip telefon bataryalarını şarj ediyorlar. Cebinde 20 bataryayla gezen üyelerimiz var. Sayalarında lüks lambasıyla aydınlatma yapıyorlar. Haftada 2 piknik tüpü tüketiyorlar ortalama aylık aydınlatma maliyetleri 100 TL civarı onu da ancak bulundukları yeri aydınlatabiliyorlar. Sözkonusu firma ile yaptığımız protokol

doğrultusunda üyelerimiz artık nitelikli solar paketlere sahip oluyorlar. Sayaları ve çiftlikleri artık ışıl ışıl. Televizyon ve İnternet sayesinde artık dünyadan anında haberdar oluyorlar ve koyun keçi yetiştiriciliğiyle ilgili her türlü bilgiye ulaşabiliyorlar. Burada amaç kırdaki insanı kırda tutmak ve onların bilinçli birer Türk İnsanı olmalarını sağlamak.’’ dedi. EŞEKLERLE ELEKTRİK TAŞIYORLAR! 21. yüzyıl Türkiyesi’nde elektriği gerektiği durumlarda eşekle taşıdıklarını vurgulayan Sergün Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Uğurluel de; “1984 den beri tüketicilerimize fayda ve hayatlarına kolaylık sağlayan

ürünler sunduk. Sayın Türer’in talimatı üzerine portatif solar paketler geliştirerek onların işi doğrultusunda ihtiyaç ve tüketim doğrultusunda Çoban Çantası, Göçer Paket, Çiftlik Seti gibi isimler verdik. Maalesef Türkiye’de çoban barınaklarının yaşam şartları düşük, teknolojiden uzak. Bazı durumlarda ihtiyaç sahiplerine ulaşabilmek için eşekleri yük aracı olarak kullanıyoruz. Solar paketleri kurduğumuz yerlerin bazılarında elektrikle ilk defa tanışan vatandaşlarımız var. Solar paketleri kullanmaya başlayan çobanlarımız sık sık arayarak bize dua edip teşekkürlerini sunuyorlar” şeklinde konuştu.

Sipil Enerji’den yeni atılımlar Sektördeki hızlı gelişmelere paralel olarak 2013 yılında büyümesini sürdürerek 92 firmaya anahtar teslim sistem çözümleri için projeler hazırlaması yanında son kullanıcılara yönelik ürünler de geliştiren Sipil Enerji, ivmelenen yenilenebilir enerji sektöründe yeni atılımları ile dikkatleri üzerine çekmeye devam ediyor

çalışmaları hakkında bilgi aldık. Sipil Enerji Proje ve Uygulama Sorumlusu Elektronik Mühendisi Ramazan Zeybek

ipil A.Ş. Enerji Grubu, ülkemizde zengin potansiyele sahip başta rüzgâr ve güneş enerjisi olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretecek küçük ve orta boy yerli rüzgâr türbin ve fotovoltaik panel imalatına yönelik çalışmalarını sürdürmektedir. Sipil A.Ş. kurumsallaşan kalite ve hizmet politikasını 2004 yılında ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemleri Sertifikasıyla belgelendirerek uluslararası

46 Eylül - Ekim 2014

kabul gören bir üst düzeye ulaştırmıştır. Ayrıca Sipil A.Ş.OHSAS 18001 İş Sağlığı ve İş Güvenliği sertifikasına sahip. Bununla birlikte ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi sertifikasına da sahip olan SİPİL A.Ş. geleceğe temiz bir çevre sunmayı amaçlamakta. Yüksek güçlü santraller kurma konusunda tecrübeli ve konusunda lider bir noktada olmayı hedeflediklerini söyleyen Sipil Enerji Proje ve Uygulama Sorumlusu Elektronik Mühendisi Ramazan Zeybek’ten

Sipil Enerji yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Sipil Enerji olarak öncelikli hedefimiz, çalışmalara başladığımız 2009 yılından bu yana çevreye dost ve temiz enerji konularında sürekli Ar-Ge çalışmaları yaparak toplumun ihtiyaçlarının nabzını tutmak ve onları tamamlayacak ürünler sunmaktır. Çevreye dost ve temiz enerji olarak güneşin sonsuz enerjisinden faydalanıyor ve kullanıcılarımıza “enerjinizi kaybetmeyin” diyoruz. Şarj edilebilir ve taşınabilir solar jeneratör ile her yerde enerji ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlıyoruz.” Sipil Enerji’nin ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz? “Sipil Enerji olarak, yerli ve yabancı birçok iş ortağımız

bulunmaktadır. Ancak kullanacağımız ürünleri, müşterilerimizin taleplerine göre seçiyoruz. Bundan dolayı her projede, projeye özgü marka ve ürünleri kullanıyoruz. Şebeke bağlantılı sistemlerde Goodwe markasını tercih ediyoruz. Kalitesine güvendiğimiz bir marka olan Goodwe ile projeler hazırlıyor, müşterilerimize öneriyoruz.” Sipil Enerji, 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız nasıl bir seyir izliyor? “Sektördeki hızlı gelişmelere paralel olarak 2013 yılında Sipil Enerji büyümesini sürdürmüş ve 92 firmaya anahtar teslim sistem çözümleri için projeler hazırlamıştır. Bu arada son kullanıcılara yönelik ürünler de geliştiren Sipil Enerji, temiz enerjinin her alanda kullanılmasına katkıda bulunmuştur. 2014 yılında ivmelenen yenilenebilir enerji sektörü, Sipil Enerji için de atılımların ve ihracatın

tırmanış gösterdiği bir yıl olarak sürmektedir.” Invertör – Akü – Ups üretimindeki son gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz? “Akü ve UPS, enerjinin depolanmasını ve gerektiğinde kullanılabilir olarak hazırda tutan elemanlardır. Özellikle Off Grid (Şebekeden bağımsız) sistemlerde kullanılan Invertör ve aküler, kullanıcının gece gündüz enerji ihtiyacını karşılamasını sağlıyor. Ancak boyut ve ağırlıkları, aküleri düşünmeye sevk eden konulardan bazılarıdır. Lityum Ion aküler ile boyutlar kısmen küçülse de ağırlık hala en büyük sorundur. Ayrıca akü ömürleri iyimser bir tablo ile en fazla 5-7 yıl arasında olmaktadır. Akü üreticileri, bu konularda çalışmalar yaptıklarını biliyoruz. Umarız ki enerjiyi taşımak artık zor olmasın.” Sipil Enerji’nin kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Kısa vadede şebeke bağlantılı sistemlerin toplumun geneline yayılması zaman alacağı düşüncesindeyim. Bu bağlamda toplumun geneline hitap edecek düşük maliyetli ürünler üretme çabasında olacağız. Uzun vade de ise yüksek güçlü santraller kurma konusunda tecrübeli ve konusunda lider bir noktada olmayı hedefliyoruz.” Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamaları Son Gelişmeler yol aldı mı? Ayrıca Türkiye’nin Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamalarındaki son gelişmelerin bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Türkiye’de bir takım gelişmeler batının gölgesinde devam ettiği bilinmektedir. Güneşe uzanan yolda batının bir adım önüne geçmek kısa vadede mümkün değil. Ancak batıda artık eski

hızda santraller kurulmadığı ve yerinde saydığı bilinen gerçektir. Şu an Türkiye’de kurulu gücün arttığı ve TEDAŞ’a yapılan başvuru rakamları da göz önünde bulundurulursa giderek canlanan ve hızlanan bir süreçteyiz. 2023 hedefleri arasında enerji tüketiminin % 5’ini yenilenebilir enerjiden sağlamak gibi bir hedefimiz var ve bu hedefe ulaşmak için kamu kuruluşlarının da bir takım kolaylık ve teşvikler sağlamalıdır.” Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Güneş enerjisi teknolojisi hem üretilen paneller hem de çevre birimlerini oluşturan invertör ve veri kayıt ekipmanları olarak gelişme kaydetmiş ve verimlilikleri artmıştır. Panellerde % 22, invertörlerde % 98-99 verimliliklere ulaşan sonuçlar alınmıştır. Bu aşamada teknoloji konusunda yeni bir yöntemmetot bulunmadığı takdirde son haddine dayandığını söyleyebilirim. Böylece maliyetler minimize edilmiş ve kullanıcıya en uygun fiyatlar ile karşılarına çıkmaktadır.”

kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Daha önce de bahsettiğim gibi 2023 hedefleri arasında enerji tüketiminin % 5’ini yenilenebilir enerjiden sağlamak gibi bir hedefimiz var. Bu hedefe ulaşmak için tüm özel ve kamu kuruluşlarının taşın altına elini sokmalı ve bitmek bilmeyen enerjinin tadını çıkarmalıyız. Kullanımı yaygınlaştırmak için örnek tesisler kurulmalı ve halkımızın Güneş Enerjisine olan güvenini pekiştirmeliyiz. Teşvik ve kredi imkânları genişletilmeli, yatırımcılar uygun kredi oranları ile finanse edilmelidir.” “YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI EN ÇEVRECİ ÇÖZÜMLERDİR” Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Çevre problemlerinin ve azalan enerji kaynaklarının çözümü tek başına güneş

enerjisi değildir elbet. Ancak bir bütün olarak değerlendirdiğimizde yenilenebilir enerji kaynakları en çevreci çözümlerdir. Ayrıca toplumun enerjiye bakış açısı yeniden düzenlenmeli ve gereksiz enerji tüketimleri azaltılarak da çevreye en büyük faydayı sağlamış oluruz. Güneş enerjisinin geleceğini parlak ve umut kaynağı olarak görüyorum.” Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Buradan tüm Solarex Magazine okuyucularına ve sektör temsilcilerine mesajım; inancınızı kaybetmeyin, enerjinizi kaybetmeyin. Yenilenebilir enerji yarınlar için umut, çevremiz için dosttur. Bu farkındalık ile çalışmalarımıza devam edeceğiz.”

Yenilenebilir enerji

Eylül - Ekim 2014

Testo’dan Solarimetre çekilişi Sektörün öncü firmalarından Testo, “Elektrik ve Fotovoltaik Sektöründe Termal Görüntüleme” kampanyası kapsamında, termal kameralarının “Solar Mod” özelliği ile etkin analiz ve raporlar sağlamak için bir solarimetre hediye ediyor

1 Kasım-12 Aralık tarihleri arasında www.testo.com.tr/cekilis adresindeki katılım formunu eksiksiz ve doğru bir şekilde dolduranlar arasında yapılacak çekilişle toplam 10 firmaya solarimetre hediye edilecektir. Başvuru formunu doldurmadan önce www.testo.com. tr/fotovoltaik-sistemlerde-termografi adresindeki uygulama kitapçığını incelemeyi unutmayınız. Her firma için 1 çekiliş hakkı verileceği kampanyada sonuçlar 30 Aralık 2014 Salı günü Testo Türkiye facebook sayfasında (www.facebook.com/testoturkiye) açıklanacaktır. Çekilişle ilgili katılım şartlarına www.testo.com.tr/cekilis adresinden ulaşabilirsiniz.

48 Eylül - Ekim 2014

FOTOVOLTAİK SİSTEMLERİN TERMOGRAFİSİ HIZLI VE ETKİN Şimdi, her boyuttaki fotovoltaik sistemleri geniş kapsamlı, temassız ve son derece etkin bir biçimde kolaylıkla görüntüleyebilirsiniz. Doğru ölçümler yapan Testo termal kameralar, maksimum maliyet etkinliğini garanti ederek, arızalı bölgeleri tespit eder ve sistemdeki tüm elemanların düzgün bir şekilde çalışmasını sağlar. “Güneş ışın yoğunluğu” veri girişi seçeneğiyle ölçümlerinize ekstra güvenilirlik katar ve sonrasında ölçtüğünüz şeyin etkinliği konusunda bilgi sahibi olursunuz. UYGULAMA 500 - 600 W/m2’lik bir ışın yoğunluğunda, aşağıda belirtilen termal özelliklerdeki

değişimler nedeniyle fotovoltaik sistemlerin işletiminde meydana gelebilecek arızalar, Testo termal kameralar kullanılarak hızla teşhis edilebilir: - Arızalı bypass diyotları - Bağlantı hataları ve hücrelerdeki kısa devreler - Nem, kirlenme - Hücrelede ya da modül camında çatlamalar - Çalışmayan ya da bağlantısı kopmuş modüller - Uyumsuzluklar, örneğin: her bir modülün kapasite farkından dolayı ortaya çıkan enerji kaybı Termografik ölçümlerde güneş ışın yoğunluğuna dikkat etmeniz gereklidir. Çünkü çok düşük ışınım değerleri sonuçların doğruluğunu etkiler.

ÇÖZÜM Esnek tasarıma sahip testo 876, fotovoltaik sisteminiz çalışma halindeyken, kolaylıkla ve etkin bir biçimde enerji kayıplarını yakalamanıza olanak verir. Geniş, dönebilen ekranı ve opsiyonel olarak

50 Eylül - Ekim 2014

sunulan telefoto lens sayesinde her zaman doğru görüntüyü almanızı sağlar. Solar mod özelliğini kullanarak, güneş ışın yoğunluğu verisini cihaza, W/m2 cinsinden, kolaylıkla girebilirsiniz. Verileri kaybetme konusunda endişe etmeyin, çünkü veriler her bir termal

görüntü için saklanır ve aynı zamanda PC yazılımında analiz edilebilir. Kısacası, sadece termal kameranızı kullanarak fotovoltaik sisteminizin işletim güvenliğini garanti eder, çalışma etkinliğini bilir ve her şeyi kontrol altında tutarsınız.

Düşük maliyetle yüksek kazanç Güneş santrallerinde kesintisiz String Akım Gerilim Ölçümü

otte Ehlers, Pazarlama, Analog İzleme, Phoenix Contact Electronics GmbH, Bad Pyrmont, Almanya. İspanyol şirketi Grenergy Renovables megawatt mertebelerinde büyük güneş santralleri

Büyük güneş santralleri genellikle birkaç megawatt güç üretir. Bu santrallerde üretilen güç çevre dostudur. Ayrıca güneş santralleri zararlı yakıt veya hareketli parça kullanarak çevreye olumsuz etki yaratmaz ,gürültü ve koku yaymaz. Bu santrallerde gerçekleşen süreçler karmaşık değildir. Elektrik enerjisine dönüştürülmek üzere güneş ışığını alan güneş panelleri yerleştirilir. Bu basitlik güneş santrallerinin kurulup kendi kendine bırakılarak çalıştırılabileceğini düşündürebilir. Bu izlenim santrallerin uzak bölgelerde kurulup işletilmesiyle güçlenir. Bununla birlikte görünüşteki basitlik yakından incelendiğinde karmaşık hale gelir çünkü bu santrallerde çok büyük deneyim ve sofistike ekipman gerekir. Merkezi Madrid’de yer alan Grenergy Renovables güneş ışınlarının temiz ve sonsuz bir enerji kaynağı olduğunu ortaya

52 Eylül - Ekim 2014

çalıştırmaktadır. Yatırımcılara yıllık garanti getirilerini ödeyebilmek için Murica santralindeki string akım ve gerilimleri Phoenix Contact’ın Solarcheck sistemiyle izlenmektedir

koymuştur. Bu tanınmış sistem entegratörü uzun yıllardır güneş santrallerinin geliştirilmesi, planlanması ve işletilmesiyle ilgili başarıyla faaliyet göstermektedir. Şirketin 25 çalışanı vardır ve servis hizmetleriyle ilgili iki firmayla çalışmaktadır. Grenergy Renovables şebekeye bağlı 45 MWp, ellerindeki projelerle birlikte toplam 100 MWp gücü yönetmektedir. Şirket fotovoltaik endüstrisindeki saygın üreticilerle ortaklığa giderek birinci sınıf uygulama ve sürdürülebilir güvenilirlik konularında sağlam adımlar atmıştır. Bu amaç doğrultusunda güneş santrallerinin sahipleri, yatırımcılar ve lokal yetkililer ile yakın işbirliği esastır. Şeffaf ilişkiler etkin bir iş modeli kurulmasında yardımcı olmaktadır. Grenergy Renovables bu görüşü güneş santrallerinin teknik tarafında da uygulamaktadır.

SORUN KAYNAKLARI GETIRIYI DÜŞÜRÜR 2 MWp gücündeki bir güneş santrali 10,000 adet güneş paneli, çeşitli ölçülerde birkaç kilometre kablo ve farklı bağlantı ve anahtarlama noktasından oluşur. Santralin tasarımını optimize etmek için paneller önce uygun bir noktada paralel olarak kombine edilen ve kollektör hatlarıyla invertörü besleyen string adı verilen yapıda seri olarak bağlanır. Bu yapı Grenergy Renovables tarafından Murcia bölgesinde de kullanılmaktadır. Bu güneş santralinin nominal gücü 2 MWp olup yıllık 3.25 million kWh garanti getirisi vardır. Murcia santralindeki güneş panelleri 512 string şeklinde bağlıdır, bir kollektör hattı oluşturmak üzere bir kutu içinde 16 string gruplanmıştır. Toplam 32 string box kutusu vardır, herbirinde ana invertörü besleyen bir kollektör hattı vardır. Bu İspanyol güneş santrali teknik ve ekonomik açıdan optimum şekilde kurulmuştur. Ancak yine de güneş panelleri, kablolar ve bunların bağlantı noktaları potansiyel hata kaynaklarıdır. Eskiyen paneller, hayvanların zarar verdiği kablolar ve diğer arızalar getiriyi düşüren faktörlerdir. Bu nedenle işletmenin basitliğine rağmen güneş santralleri denetimsiz kendi başlarına çalışacak şekilde bıraklılmamalıdır. Santrali işleten firma yıllık bir getiri garantisi veriyorsa santralin optimum şekilde çalışmasını sağlamaya ilgi duyması normaldir. WEB SAYFASI AKIM BİLGILERİNİ GÖSTERİR Güneş santrallerini izlerken ölçüm yaparken harcanan çaba ile maliyet arasında denge kurulmalıdır. Herbir string akımının-gerilimin ölçülmesi santralleri izlemenin ideal yoludur çünkü bu akımların karakteristiği çeşitli faktörlerin getiriye nasıl etki ettiğinin iyi bir göstergesidir. Grenergy Renovables bu iş için Phoenix Contact’ın Solarcheck sistemini kullanmaktadır. Solarcheck sisteminin ölçüm modüllerinin herbiri Hall sensörü ile string akımını temassız algılayan sekiz akım ölçüm kanalı içermektedir. Kutu başına 16 string ölçülmesi için her string box kutusuna iki ölçüm modülü monte edilir. Ayrıca Solarcheck modülleri 16 string grubun gerilimini de algılar. Kutunun açıldığını tespit

etmek için ölçüm modülünün bir dijital girişi kapı kontağına bağlanır

Bakım Çalışmalarını Azaltmak için Sorun Tanımlarını Olaylarla İlişkilendirmek Güneş panellerin ürettiği akım doğrudan güneş ışınlarıyla ilgilidir. Hatalardan kaynaklanan kayıplarla güneş ışığının şiddetindeki değişimleri ayırt etmek için güvenilir bir yol sağlamak amacıyla Murcia’da radyasyon sensörü kullanılmaktadır. Elektrik akımı üretimiyle ilgili sağlanan en önemli iki bilgi tipi akımın operasyonel performansı ve toplam getirinin değerlendirilmesidir. Bu noktada string akım ve gerilimlerinin izlenmesi gelen enerjiyi kontrol ederek invertörün verimini kontrol etmek için doğru bir baz oluşturur. String akımı güneş panelinden invertöre kadar çeşitli hataların göstergesidir çünkü bu sorunlar çoğunlukla stringin iletkenliğini veya temas noktalarını etkilemektedir. String modüller paralel bağlandığı için invertörde herbir string akımı değişimlerini tespit etmek mümkün değildir. Dolayısıyla string akımlarının ölçülmesi herbir stringin düzgün çalıştığını izlemek için uygun bir yol sağlar

16 string için string box kutusu tasarımı, iki Solarcheck SCK-M-8S-20A string akımı ölçüm cihazı ve sekiz ölçüm modülü için SCK-CModbus haberleşme modülü.

Solarcheck modüllerinde elde edilen veriler iki kablolu kılavuz ile doğrudan ilgili haberleşme modülüne aktarılır. Her haberleşme modülü sekiz ölçüm modülünü toplar ve besler ve verileri Phoenix Contact’ın üst seviye ILC 170 ETH 2TX Inline kontrolörüne RS485 arayüzü ile aktarır (Şekil 2). Dolayısıyla tüm sistem ölçüm modüllerine bağlı sadece sekiz haberleşme modülü ile kapsanır. Haberleşme modülleri her dört string box kutusu için bir kullanılır ve Phoenix Contact’ın Step-PS-1AC-24DC-0.75 güç kaynağıyla beslenir. Inline kontrolör Solarcheck sistemiyle Murcia güneş santralinde ölçülen tüm sinyalleri toplar. Sonra ILC 170 ETH 2TX kullanıcın tanımladığı görselleştirme için verileri hazırlar ve santral operatörünün bilgilere her an ulaşabilmesi için bir Web sayfasına ekler

Phoenix Contact Solarcheck string izleme sisteminin ağ yapısı.

düzenlenmiş güneş santrallerinin uygun ölçü ekipmanlarıyla donatılmasını sağlamıştır. Böyle bir izleme sistemi harici faktörler ve dahili hatalarla ilgili operatörün deneyimini geliştirerek bakım programı, malzeme planlaması ve insan gücünü optimize etmektedir. Dolayısıyla string akımlarının izlenmesi, çevre dostu enerji üretiminin şeffaflığını önemli ölçüde destekleyen sağlam bir operasyonel kontroldür.

ILC 170 ETH 2TX kontrolörü Solarcheck sisteminin verilerini işler ve RS485 bağlantısı üzerinden Modbus RTU ağına aktarır.

Ham veri değerlendirme örneği: çıkış kapasitesi düşen string.

güneş santralinin çalışmasına birçok faktör etki ettiği için hata tanımlarını olaylar ve harici faktörlerle ilişkilendirmek çok önemlidir. Phoenix Contact string izleme sistemleri Grenergy Renovables’in bu alanda büyük tecrübe kazanmasını ve dolayısıyla bakım stratejisini optimize etmesini sağlamıştır. Örneğin şirket tipik hata tanımlarını ayırt edip gerekli tamir çalışmalarını belirledi. Bu bilgi şirketin tepki sürelerini kısalttı ve çeşitli sorunları yönetirken harcanan çabayı azalttı dolayısıyla bakım ve yedek parça masrafları düştü. ÖZET Phoenix Contact Solarcheck string izleme sistemi esnek yapısıyla İspanyol Grenergy Renovables şirketinin beklentilerini karşılamıştır. Bu sistem lokal şartlara göre

Eylül - Ekim 2014

PID, PV güç üretimini %70 oranında düşürür PID oluştuğunda en kolay çözüm basit bir donanım iyileştirmesidir

raunhofer Center for Silicon Photovoltaics (Fraunhofer Silikon Fotovoltaik Merkezi), P türü hücreler için PV dizisindeki negatif ön gerilimin neden olduğu bir olay olan Potansiyel Kaynaklı Bozulma (PID) konusunda yaptığı kapsamlı araştırmanın sonuçlarını yayınladı. Bu araştırmanın sonuçları, sadece birkaç yıl hizmet verdikten sonra PID’nin PV tesisinizin güç verimini % 70 kadar düşürdüğünü gösterdi. DONANIMIN OMRON KP100L İLE İYİLEŞTİRİLMESİ, BEKLENEN YATIRIM GERİ DÖNÜŞÜNÜ BAŞLANGIÇTAKİ DURUMA GETİRİR PID, etkilerini genellikle 2 - 4 yıl çalışma süresinden sonra göstermektedir. Bazı PID türleri tersine çevrilebilir ama bu durumlarda bile zamanında eyleme geçilmezse güç, düşük kalmaya devam eder ve düzelme imkansız hale gelir. Aşağıdaki örnekte, 4. yılda tesiste PID oluşarak %70 güç kaybına neden oluyor. Bu, geri kazanım süresini beklenilen süre olan 7 yıldan 17 yıla kadar geciktirir! PV tesisi donanımının KP100L üniteleriyle iyileştirilmesi, sadece daha fazla bozulmanın önüne geçmekle kalmaz aynı zamanda nominal gücü de %100 oranında düzeltir. Düzelme süresi, çevresel koşullara bağlı olarak birkaç haftadan birkaç aya kadar değişebilir. Öngörülen yatırım

54 Eylül - Ekim 2014

dönüşünü yeniden oluşturmanın en iyi yolu budur. OMRON DONANIM İYİLEŞTİRME HİZMETLERİ - Yerinde analiz - PID kontrolü - PID doğrulandığında - KP100L sahası test edildiğinde - PID kurtarması doğrulandığında - KP100L tamamen kurulduğunda - Omron “PV Remote Pro” ile PID izlemesi. OMRON PID’YE KARŞI YANINIZDA PV tesisini bir sistem olarak düşünerek PID riskini azaltın Bir PV dizisine* negatif gerilim uygulanması PID’ye neden olur. Bu nedenle çözüm, herhangi bir harici gerilim birikmesinin önlenmesidir. Normalde PV dizisine negatif gerilim uyguladığından transformatörsüz bir invertör, PID için düzeltme çözümü sağlamaz. Ancak, PID olayından en çok bir dizideki daha yüksek negatif gerilime sahip (negatif kutba en yakın) modüller etkilenir. 1 NEREDEN BAŞLAMALI? Alanda araştırmayla PID tespiti Kızılötesi resimler Çok sayıda sıcak noktanın ve tipik bir kalıbın bulunması, PID meydana geliyor olabileceğinin göstergesidir. Akım - gerilim eğrisi Akım - gerilim eğrisi, nominal eğriye göre

birçok yönden farklı olabilir Normalde bir PID göstergesi şunlardan biri olabilir - Maksimum güç düşüşü - Paralel Direnç düşüşü nedeniyle Daha Dik Düşüş - Seri Direnç yükselmesi nedeniyle Açık Devre Gerilimi düşüşü KP100L - 3 bağımsız MPPT - 10 kW üç fazlı şebekeye bağlı invertör - Geniş MPPT aralığı: 225 V DC - 850 V DC. PV Tesisinin Yeniden Güçlendirilmesi İçin KP100L PV İnvertörün Kurulumu Zigzag Bakır Devre (ZCC) adı verilen özel bir dahili devreye sahip bir transformatörsüz bir invertör kullanmak en ideal çözümdür. Aslında “neredeyse topraklanmış” olduğu için Zigzag Bakır Devre (ZCC), negatif kutbu aynı Nötr gerilimde tutabilir. Omron’un KP100L fotovoltaik invertörü, entegre bir transformatör veya başka hiçbir ek donanım olmadan PID’yi önler. ZCC her şeyle ilgilenir. Bu sayede büyük hacimli ek donanımlar satın alıp kurmanız gerekmez. Harici cihaza kıyasla avantajları - Daha ucuz - Daha hafif - Daha küçük - Daha verimli KP100L: oldukça şık ve düşük maliyetli bir PID çözümü Endüstriyel otomasyonda dünya lideriolan Omron, yüksek kaliteli ve güvenilir bir marka olarak tanınmaktadır ve bu özellikler PV çözümleri için de geçerlidir. Güneş sistemleri ile ilgili yelpazemizdeki en yeni ürün olan KP100L de kalite ve güvenilirliğe verdiğimiz önemi yansıtmaktadır. KP100L akıllı kontrol ve yüksek performans sağlayanyeni bir invertördür. Her tür güneş paneli veya monokristal ya da polikristal modüllekullanılabilir. Bu sayede seçim süreci kolaylaşır, KP100L Solar İnvertör her zaman için doğru seçim haline gelir. PID’YI ÖNLEYEBİLEN BENZERSİZ 10 KW TRAFOSUZ PV INVERTÖR: KP100L

PV invertörler, en basarılı Japon mühendisliginin harika bir örnegidir. Genis MPPT gerilim aralıgı, yüksek verimliligi ve ekstra %10 pik gücünde çalısma özelligi, en yüksek sistem verimliligini garantiler. Ayrıca, düsük ısınımlı durumlarda önemli derecede verim sagladıgı kanıtlanmıstır. Omron’un PID’yi önlemek için yenilikçi çözümlerinin en önemli noktası, aynı anda yüksek verimlilik de saglayan özel ZCC devresidir. PV invertörlerimiz, PV sisteminizi 3 MPP izleyici ve 3 fazlı besleme yoluyla tasarlarken size önemli ölçüde esneklik saglar. PV sisteminiz için akıllı invertör çözümü Performans - Genis MPPT gerilim aralıgı - % 97,5 maks. Verimlilik - Ekstra pik gücü kapasitesi (nominal güç + %10) - Düsük ısınımlı durumlarda yüksek verimlilik - Yenilikçi PID önleme çözümleri Esneklik - 3 fazlı besleme - Hem çoklu hem de tekli kullanıma uygun _ MPP izleyici - Farklı modül türlerinin eszamanlı kullanımı - Entegre sebeke yönetimi Güvenilirlik - Japon kalitesinde ürünler - 1994 yılından bu yana invertör üretimi - Ölçüm ve kontrol teknolojisinde lider Bir bakışta Omron - Dünyanın 3. en büyük PV invertörü tedarikçisi - İlk PV invertörü 1994 yılında piyasaya sürüldü - Kümülatif dünya geneli kurulu kapasite 1,5 W; 2013 yılında ise bu değerin ikiye katlaması bekleniyor - Avrupa’da üretim - Endüstriyel Otomasyonda dünya lideri Müşteri yorumu

“Mükemmel bir şekilde optimize edilmiş” İtalyan mühendislik şirketi “Technoproget”, Sicilya’da bir 4 MWp PV tesisi işletmektedir. Tesisin yarısı sabit PV kurulumundan, diğer yarısı da izleyici PV kurulumundan oluşuyor. Tesis, 2012 yılında izleyici kısımda 2300 kWh/kWp, sabit kısımdaysa 1730 kWh/ kWp üretim yaptı. Toplam üretim, %12 ile beklenenin çok üzerindeydi. Sabit kısımdaysa üretim %36 ile şaşırtıcı derecede fazlaydı. Şirket “PV tesisi tasarımının en başından beri Omron ideal

iş ortağıydı,” diyor. “Omron, yalnızca PV invertörleri için değil aynı zamanda PLC izleyici otomasyonu için de personelimize fikir vermek ve personelimizi eğitmek üzere uzman teknisyenler gönderdi. Operasyonun ilk birkaç ayında Omron, teknik sorunların çözülmesi gerektiği zamanlarda anında sahada oluyordu. Tüm bunların sonucu olarak, mükemmel bir şekilde optimize edilmiş bir PV tesisi ve Technoproget, Omron’un en iyi kalitedeki ürünlerini ve üstün müşteri hizmetini desteklemekten geri durmuyor.” Technoproget PV tesisinde kullanılan Omron ürünleri arasında PV invertörler, KP100L, çeşitli PLC türleri, dijital ve analojik kartlar, güç kaynakları ve sıcaklık sensörleri bulunmaktadır.

Eylül - Ekim 2014

İKÇÜ’nün güneşi yüzleri güldürdü İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Zenit Enerji ve SolarRES işbirliği ile yapılan protokol doğrultusunda, Çiğli Ana yerleşkesinde kurulan güneş enerjisi santralinde (GES) üniversitesanayi işbirliği ile verilen ilk sertifikalı teknik elemanlarını sektöre kazandırıldı

İKÇÜ Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Salih Okur

üneşten elektrik elde etmek isteyen, güneş enerjisi paneli tamir ve bakımı ile para kazanmak isteyen, güneş enerjisi sitemlerini pazarlamak ve yatırım yapmak isteyenleri buluşturan ve Türkiye’nin dört bir yanından kursiyerlerin katıldığı programı başarıyla bitiren 25 kişi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi (İKÇÜSEM) imzalı sertifikalarına kavuştu. Düzenlenen törene İKÇÜ Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Salih Okur, Karşıyaka Belediye başkan Yardımcısı Cengiz Türksoy, Zenit Enerji mühendisleri Doğu Eyler, İbrahim Uğur, Mühendislik Fakültesi öğretim üyeleri Yrd.Doç.Dr.Aziz Kolkıran, Yrd.Doç.Dr.Ahmet Nuri Özcivan, TEDAŞ Genel Müdürlüğü Dağıtım Şebekeleri Planlama ve Güncelleştirme Müdür Yardımcısı Bilal Şimşek katıldı. TÜRKİYE’NİN DÖRT BİR TARAFINDAN YOĞUN İLGİ Programa Türkiye’nin her bölgesinden

56 Eylül - Ekim 2014

yoğun ilgi gösterildiğini kaydeden Dekan Prof. Dr. Salih Okur, bir sonraki eğitimlerinin ekim ayında başlayacağını ve düzenli olarak devam edeceğini söyledi. Sertifikalı Güneş Enerjisi Teknik elemanı Yetiştirme Kurslarının bu alandaki büyük açığı kapattığını belirten Prof. Dr. Okur, yeni programlarda uzaktan eğitim İKÇÜ UZEM ile İzmir dışındaki herkese hitap edeceklerini belirtti. Okur; “25 Ekimde başlayacak olan ikinci kursumuzu, çalışanları da düşünerek hafta sonları ve akşam mesai dışı saatlerinde planladık. Kursiyerlerimiz, Türkiye’nin herhangi bir yerinden canlı bağlantı ile soru sorarak eğitime katılabilecek” dedi.

58 Eylül - Ekim 2014

KURS BİTMEDEN İŞLERİ HAZIR Güneş zengini bir ülke olarak bu alanda yetişen teknik eleman eksikliğine dikkat çeken Prof. Dr. Okur, “Üniversitemizin alanında uzman mühendis ve akademisyenleri ile sektörden Zenit Enerji’nin verdiği uygulamalı eğitimler sayesinde sektörde rahatlıkla çalışabilen ya da kendi işini kurabilen teknik elemanlar yetiştirmeye başladık. Hatta kurslarımız esnasında bir iş adamı kursiyerlerimize iş teklifinde bulundu. Bir başka GES firması da bütün kursiyerlerimize staj imkânı sunabileceklerini teklif etti. Bu sayede İKÇÜ olarak, sektörde taraflar arasında köprü olduk” diye konuştu.

“ÇEVRECİ ENERJİ KAYNAKLARI GELİŞTİRİLMELİ” Güneş enerjisi sektöründe büyük patlama yaşandığını kaydeden Prof. Dr. Okur, ev tipi kullanımın yanında sanayide de büyük bir arz olduğunu vurguladı. Prof. Dr. Okur, “Türkiye’de güneş panellerinden elde edilen elektrik enerjisi potansiyeli çok yüksek olmasına rağmen teknik eleman yetersizliği bu potansiyelin kullanılmasında en önemli engeli teşkil ediyor. Bu alana istihdam edilen doğru eğitilmiş teknik eleman hem sektörün bu ihtiyacına cevap verecek hem de ülkemizin çevreci alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesinde önemli bir adımı oluşturacaktır” ifadelerini kullandı.

Ayrıntı Teknolojileri’nden, kaliteli ürün ve zamanında hizmet anlayışı Danışmalık hizmetinden, yenilenebilir enerjiden elektrik üretim ve uygulama teknolojisine, aydınlatmadan, iletişim ve haberleşme teknolojisine, scada ve sinyalizasyon teknolojisinden, ölçüm, uzaktan yönetim ve izleme teknolojisine kadar geniş bir alanda çalışmalar yapan Ayrıntı Teknolojileri, kaliteli ürün ve zamanında hizmet anlayışı ile sektöre çözüm önerileri sunuyor

Ayrıntı Teknolojileri Teknik Müdürü Seyit Çankaya

ES ve RES alanında faaliyet göstermekte olan Ayrıntı Teknolojileri, bunun dışında SCADA Sinyalizasyon, Otomatik Meteorolojik Gözlem İstasyonu (OMGİ), Güneş/Rüzgâr Ölçüm İstasyonu, Tarımsal Sulama alanında ürünleri ve çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıntı Teknolojileri bir mühendislik şirket ve anahtar teslim kurulum yapan firma (EPC) olması nedeniyle, var olan ürünlerden oluşan çözümlerle, müşterilerin isteklerini/ sorunlarına çözüm sunmaktadır. Bunun dışında müşteri isterse de yapmak istediği yatırımın fizibilitesini hazırlar ve/veya müşavirlik hizmetini de vermektedir. Değişik bölgelere yayılmış satış ağları ile pazardan önemli pay almayı hedeflediklerini söyleyen Ayrıntı Teknolojileri Teknik Müdürü Seyit Çankaya’dan faaliyetleri hakkında bilgi aldık.

60 Eylül - Ekim 2014

Ayrıntı Teknolojileri’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Bu söyleşide Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) boyutunu ele almaktayız. Aslında konunun ana unsuru Enerji Tüketim Kültürü’dür. Kamuoyunca Enerji Verimliliği bilinmesine rağmen, Enerji Tüketim Kültürü (ETK) bilinmemektedir. Ayrıntı Teknolojileri olarak; Fabrika, İşletme vb tesisin hatta bireye yönelik enerji verimliliği esas alınmakta, kullanılan elektrikli aletler ile ETK bir arada değerlendirilerek kullanıcı analizi oluşturulmaktadır. Çalışmalarımızda elektrikli cihazların ne kadar güçte, ne kadar süre kullanıldığı, belirli bir zaman dilimi içinde ne kadar sıklıkla kullanıldığı gibi pek çok sorunun yanıtı aranarak,

kullanıcının ETK belirlenmektedir. YEK üzerine yapılan çalışmalarda genel olarak, yıllık, aylık, hatta günlük ortalama güç ve enerji miktarı belirlenerek çözüm üretilmeye çalışılmaktadır. Oysa bu çok doğru sonuca varmamaktadır. Ortalama üzerinden yapılan çözümler kullanıcının kritik güç ve enerji ihtiyacını karşılayamamaktadır. YEK’e olan ilgisi hüsranla sonuçlanmakta, YEK dostu iken, YEK’in bir işe yaramadığını savunmaya başlamaktadır. Öncelikle, Kullanıcının hangi zaman diliminde, hangi büyüklükte kritik güç ve enerjiye ihtiyaç duyulmaktadır? Sorusunun yanıtı doğru belirlenmeli, ardından da çözüm üretilmelidir. Enerji kaynağı büyüklüğünde elektriğin üretim zamanı ve mevsimi, güneş ışıma ve rüzgâr hızları, kapasite faktörü, gibi etmenler dikkate alınmaktadır. Bu büyüklüklerin belirlenmesi ile birlikte sistemlerin kurulup çalışması için gerekli teknikten taviz vermeden uygulanması ile sonlanmaktadır. Uygulamalarımızda teknikten taviz vermemekteyiz. Ayrıntı Teknolojilerine bir ölçüde genel uygulamaların yanı sıra değişik ve çözülemeyen sorunlara çözüm bulmak isteyenlerin de özellikle tercih ettiği firmadır. Buna Patentli ve özel ürün üretimlerini de dahil edebilirsiniz. Bir örnek vermek gerekirse GES ve RES’ten oluşan sistemi açıklayabiliriz. Aralık 2011 tarihinde Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün Ankara Elmadağ’da bulunan Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu için kurmuş olduğumuz Ada yapılı GES ve RES birlikte çalışan sistemin küçük olmasına rağmen çok önemli coğrafi zorluklara dayanıklılık göstermesi açısından önemlidir. 10 Yıllık rüzgâr verisinin pik değeri 20 m/sn. (72 km/saat) olan bir bölgede Güneş ağacı modeli taşıyıcı sistem kurulmuştur. Kurulan sistem; 18.04.2012

tarihinde, anemometrenin aktardığı veriye göre gün boyu 133 km/saat, 17.09’da ise 43 m/sn. (155 km/saat) rüzgâra dayanmıştır. Rüzgâr hızı ve etkilerini tanımlayan SaffirSimpson rüzgâr ölçeğine göre bu değer 2. Derece Kasırga olarak tanımlanmaktadır. Aynı sitem 15.03.2013 tarihinde 137 km/ saat rüzgâra dayanmıştır. Bu sistemin planlanması, malzemenin temin edilmesi, imalatlar, kurulup devreye alınması ise 11 günde tamamlanmıştır. Bu uygulamamız 2012 yılında ülkemizde düzenlenen Türkiye Uluslararası Yenilenebilir Enerji Kongresinde (TIREC 2012) “Türkiye’nin En İyi Projesi” yarışmasında Antalya Büyükşehir Belediyesinin Güneş evi uygulamasının ardından ikinci olmuştur.” Ayrıntı Teknolojileri’nin ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz? “Ayrıntı Teknolojileri olarak GES ve RES alanında faaliyet göstermekteyiz. Bunun dışında SCADA Sinyalizasyon, Otomatik Meteorolojik Gözlem İstasyonu (OMGİ), Güneş/Rüzgar Ölçüm İstasyonu, Tarımsal Sulama alanında ürünlerimiz ve çalışmalarımız bulunmaktadır. Ayrıntı Teknolojileri bir mühendislik şirket ve anahtar teslim kurulum yapan firma (EPC) olması nedeniyle, var olan ürünlerden oluşan çözümlerle, müşterilerin isteklerini/sorunlarına çözüm sunmaktadır. Bunun dışında müşteri isterse de yapmak istediği yatırımın fizibilitesini hazırlar ve/veya Müşavirlik hizmetini vermektedir. Çalışmamız sırasında teknolojinin ve benzeşim (simülasyon) programları kullanılmakta gerçeğe çok

yakın tasarımlar oluşturulmaktadır. Ayrıntı Teknolojileri ağırlıklı sistem tasarımı yapıp farklı teknolojileri bir arada kullanma veya çalıştırma yönünde çözümler sunmaktadır. Ayrıntı Teknolojileri olarak Güneş Pili üretiminde 3 ayrı Firmanın Yetkili Satıcılığı, Rüzgâr Türbinlerinde (300-50.000 W) Dünyanın alanında en iyi firma olan Senwei Energy Technologies Inc. firmasının Türkiye Distribütörü, Güneş Şarj Cihazında Beijing Epsolar Technology Co. firmasının Yetkili Satıcılığı, Tarımsal Sulama’da LORENTZ Pompanın Yetkili Satıcılığı bulunmaktadır. Ürün satışı istenildiğinde satış yapılmakla birlikte, asıl çalışma alanımız proje bazlı işlerdir. Sistem tasarımında kullandığımız her ürün, üretim ve montaj yönüyle üretici garantisi dışında Ayrıntı Teknolojileri’nin en az 2 yıl garantisi içerisindedir. Ayrıntı Teknolojileri; ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, TPE 37 ve 42 nolu Mühendislik Hizmetleri alanında tesciline ek olarak, Türk Standartlar Enstitüsü tarafından TS 13242 Bilgisayar Ağı Bileşenleri ve Sistemleri ve TS 13381 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Kullanarak Elektrik Enerjisi Üreten Sistemler hakkında Servis Hizmeti vermek konusunda yetkilendirilmiştir ve bu doğrultuda hizmet vermektedir.” 2013 yılını nasıl geçirdiniz? 2014 yılı için çalışmalarınız nasıl bir seyir izliyor? “2013 yılında proje bazlı işlerde çalışmalarımız sürmüştür. Beklediğimiz ve hedeflediğimiz noktalara yakın bir performans göstermiş bulunmaktayız. Müşterilerimizin Lisanssız GES kurma yönündeki taleplerini karşılamak için

çalışma alanımızda genişletmelere gidilmiştir. Müşterilerimizin 5X1 ve 3X1 MW’lık GES kurulumu için arazi gelişmelerine başlamıştır. Çalışmalarımızı yalnızca GES kurulumu ile sınırlandırmak yerine araziden çalışır halde teslim ve bakım işletmesini de içerecek boyuta taşımıştır. Arazi temin işinin tamamlandığında GES kurulumuna başlanacaktır. 2012,2013 yıllarında da değişik fuarlara katılmış olmakla birlikte Solarex 2014 Fuarından sonra tanınırlık ve bilinirlilik çok daha üst seviyeye çıkmış, ülkemizin dışında da değişik ülkelerden önemli talepler gelmeye başlamıştır. Yetkili Servisler aracılığıyla geniş kesimlerin GES ve RES teknolojisinden yararlanarak kendi elektriğini kendi üretmesi için çalışmalarımız sürmektedir. Lisanssızda orta büyüklükte GES’lere ihtiyaç duyulmaktadır. Değişik bölgelere yayılmış satış ağımızla bu pazardan önemli pay almayı hedeflemiş bulunmaktayız.” Invertör – Akü – Ups üretimindeki son gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz? “Her EPC firması gibi Ayrıntı Teknolojileri de Invertör (Evirici)-Akü-UPS sektörünü yakından izlemekteyiz. Evirici sektöründe oldukça önemli gelişmeler yaşanmakta, özellikle uzun garanti süreleri, MTBF (iki arıza arasındaki sürenin uzunluğu-Mean Time Between Failure) değeri büyük, boşta iken şebekeden çektiği elektrik miktarının düşüklüğü, verimlerinin yüksekliği gibi konularda oldukça iyileşmeler görülmektedir. Son günlerde özellikle 15 kW’a kadarlık eviricilerde iki önemli gelişme yaşanmaktadır.

Eylül - Ekim 2014

1-Şebeke bağlantılı (On grid) ve şebeke bağlantısız (Off-grid) eviricilerin bir arada olduğu yeni nesil eviriciler, On grid/Off grid eviricilerde aynı zamanda Şarj regülatörü de barındıran (hatta MPPT’li Şarj regülatörlü olanları bile var) eviriciler ülkemizde de piyasaya sürülmüş durumda. Bu özellikle küçük güçlü ve kendi elektriğini kendi üretmek isteyenler için önemli bir gelişme. Bizler de özellikle piyasada küçük güçlü uygulamalarda kullanılmak üzere piyasaya sunacağız. 2-Farklı işlevleri bir arada taşıyan tümleşik/ bütünleşik (All in one/Combi) eviriciler üzerine yoğunlaşılmaktadır. Bilindiği üzere özellikle şebeke bağlantısız GES uygulamasında Akü teknolojisi kullanılmak zorundadır. Aküler zaman zaman oluşan hücre bozulmaları, kısa devre, şarj tutmama gibi pek çok nedenle her an arızalanma riski ile karşılaşılmaktadır. Bir anlamda sistemin en zayıf halkasıdır diyebiliriz. Biz Yatırımcılarımıza Şebeke bağlantısız (Ada sistemi-off grid) uygulamalar ve çok özel uygulamalar dışında Akü-UPS teknolojisini kullanmayı önermemekteyiz.” Kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Ayrıntı Teknolojileri olarak yapmış olduğumuz işlerde ve başta Solarex 2014 fuar olmak üzere diğer fuarlar, sempozyum, kongre gibi etkinlikler sonucu olarak ülkemizde iş yapan firmaların tekniğine güvenmenin yanı sıra aynı zamanda bir sorun olduğunda yanı başında erişeceği birileri olmalı ve gidip görüşebilmeyi çok

62 Eylül - Ekim 2014

istiyor. Bu isteklerinde haklılar. Haziran ayından itibaren Yetkili satıcılıklarımıza ek olarak Yetkili Servis oluşturulması yönünde çalışmalarımızı artırmış bulunmaktayız. Burada temel hedef müşterilerin YEK’e inanması ve kendini enerjisiz bırakmayacağı konusunda emin olmasındadır. Faaliyetimiz bulunan iller ile GEPA atlasında verimi yüksek olan bölgelerde, bizlerin göstermiş olduğu titizliği gösteren, bulunduğu yerde güven veren, elektrik konusunda yetkin partnerlerle Yetkili Servis ağı kurulmaktadır. Yetkili Servis ağımız; Adana, İskenderun, Ereğli, Nevşehir, Niğde’de hizmete başlamış, Antalya, Denizli, Muğla, Aydın, Burdur, Isparta, Kırşehir, Gaziantep illerinde de çalışmalarımız sürmektedir. Yurdun değişik bölgelerinden gelen başvuruların incelemeleri de sürmektedir. İnsanların bürokrasi ile uğraşmadan ve teknolojinin de gerekleri yerine getirilmek kaydıyla Güneş Pilleri ile elektrik ihtiyacını karşılaması gerektiğine inanıyoruz. Bu nedenle bu gün mevzuatta 1 W ile 1 MW elektrik üretiminin aynı kapsamdan çıkarılarak özellikle 30 kW’a kadar olan GES’lerin kurulumunun kolaylaştırılması yönündeki çalışmalarımızı sürdürürken şu an müşterimiz için yürüttüğümüz 5X1 MW GES için arazi temin ve kurulum çalışmalarını sürdürmekteyiz. Ayrıntı Teknolojileri’nin uluslararası yarışmalarda ön plana çıkan çalışmalarını büyük güçlü sistemlerde de hayata geçirmek istemekteyiz.” Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye’ de

Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamaları Son Gelişmeler yol aldı mı? Ayrıca Türkiye’nin Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamalarındaki son gelişmelerin bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Türkiye ve Dünya’da güneş enerjisi sektöründe çok önemli gelişmelere yaşanmaktadır. Özellikle Almanya’nın güneşte yapmış olduğu atılım herkes için önemli bir referans olmuştur. Bizler de konuya örnek verirken bu uygulamalardan yararlanmaktayız. Ülkemiz de dahil, tüm dünyada çok büyük (birkaç yüz MW) GES kurulmasına yönelik yatırımlar başlamış ve sürmektedir. Türkiye’de Anahtar teslim GES konusunda sektörde önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Mevcut yasa bu alanda çalışmaları yoğunlaştırmıştır. Yasa, yönetmelik ve Tebliğlerde iyileştirmelere gidilmesi durumunda çok kısa sürede önemli atılımlar gerçekleşebilecektir. Burada temel sorun teknikten daha çok ekonomiktir. Yatırımcı kendi elektriğini üretmek (mahsuplaşma olarak) veya satmak için GES’e sahip olmak istemekte, EPC firmaları da GES kurulumu yapmak istemekte, Finans sağlayıcı da paranın sağlam yatırımlarda kullanmasını tercih etmektedir. Bu üç ayağın bir araya doğru bir biçimde getirilmesi durumunda çok büyük projelerin yaşama geçirilmesinin önünde engel kalmayacaktır. Başlangıçta Yurt dışındaki Finansör firma kendi ülkesindeki EPC firmaları getirmek konusunda ısrarcı olmalarına rağmen maliyetleri düşürmek için yerli Mühendislik firmalarından da destek almış bulunmaktadırlar.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Dünyada ve ülkemizde GES teknolojisi bilinmekte ve talep edilmektedir. GES teknolojisindeki çok önemli gelişmeler ve uygulamalarla bir kamuoyu oluşmuş durumda. Tüm dünya GES yatırımlarını yapmakta, Enerji Bakanlığı da Karaman’da GW (giga watt) büyüklüğünde GES kurulumu için alan tahsis ettiği gibi çalışmaları da sürmektedir. Gönül bu işlerin çok daha hızlı olması istemektedir. Son 10 yıla kadar “Büyük santrallarda üretilen elektrik, İletim şebekesi aracılığıyla dağıtım şebekesi üzerinden kullanıcılara doğru iletilir.” yaklaşımı ömrünü tamamlamıştır. Şimdi “Her bir tüketici aynı zamanda elektrik santralıdır.” anlayışı hâkim olmuştur. Enerji Bakanlığı, EPDK, TEİAŞ, TEDAŞ, Dağıtım Şirketleri olmak üzere sektöre yön veren tüm kurum ve kuruluşlar; ülkemiz şebekesinin Mikro Grid şebekeye dönüşmesi için plan ve program yapmalıdır. Bu ülkemizi çok rahatlatacaktır. Elektrik şebekelerindeki yükleri, kaçak kayıp oralarını da azaltacaktır. Enerji Bakanlığı, TEİAŞ, YEGM, TEDAŞ, Dağıtım Şirketleri yetkilerin bir kısmını zaten bu işte uğraşan Elektrik, Elektronik mühendisi gibi meslek alanında bulunan kişilerin sorumluluğuna bırakmak durumundadır. Sektör çok hızlı geliştiğinden kısa süre sonra işlere yetişemeyeceklerdir.” Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Öncelikle, belki bir klasik olacak ama yasa, yönetmelik ve tebliğlerin çok hızlı gelişen teknolojiye ve ülke çıkarlarına uygun biçime dönüşmesini sağlanmalı. Bir kere şu gerçeği unutmamalıyız; 2013 yılında yurt dışından almış olduğumuz elektriğe ödediğimiz bedel komşumuz Yunanistan’ın 2013 yılı bütçesi kadar. Her yıl da bu giderek büyümekte. O zaman buna bir çözüm üretmenin yollarına bakılmalı. Şebeke bağlantılı 30 kW’a kadar olan GES’lerin kurulumunu oldukça kolaylaştıracak, bunu bir gelir kapısı olarak değil de yurt içinde kalan bir kaynak olarak bakıldığında sorunlar önemli ölçüde ortadan kalkacaktır. TEİAŞ’ın 18-19 Haziran 2014 Yenilenebilir Enerji Santrallerinin Şebekeye Entegrasyonu çalıştayında Almanlar’ın geldiği noktanın öğrenilmesi konusunda çok önemli görüşler ortaya çıktı. Bunlar bizde de uygulamaya geçirildiğinde bu alanda önemli ilerleme sağlanacaktır. Ülkemizde Güneş Pili konusunda yatırım yapan firmalar olmasına rağmen invertör üreten yerli firma sayısı yok denecek kadar azdır. Bu yüzden yerli

firmalar teşvik edilerek bu alanda teknoloji gelişmesi sağlanmalıdır. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’un Ek:2 tablosunda yerli kurulum yapan firmalar için ayrı bir teşvik kalemi olarak ele alınmasına gerek bulunmaktadır. Yerli tasarım ve kurulum yapan firmaların kollanması durumunda ülkemizde ciddi bilgi birikimi ve Mühendislik hizmeti oluşacaktır. EPDK’nın 2015 yılında özellikle Lisanssız’da bağlantı izinleri ve güçlerinin artırılması, 1-30 kW, 30-100 kW güçlerde bürokrasi, inceleme süreçlerini azaltmasını, yani dağıtım şirketinin yalnızca şebekeye olumsuz etki yapmayı önleyecek inceleme yaptıktan sonra bağlantı yapma yükümlülüğü getirmesi durumunda işlemler kolaylaşacaktır. Aynı biçimde yeni geliştirilen On Grid-Off Grid eviricilerin (şebekeye elektrik vermemek üzere) kullanımına yeşil ışık vermesi durumunda şebekedeki kesintilerden çok etkilenen kullanıcılar bu sorundan kurtulacak, güneş

ısı teknolojisinde olduğu gibi ülkemizde hızlı yaygınlaşma sağlanacaktır. Lisanslıda da ülkemizde önemli bir bölüm arazi GES için kullanılabilecekken şebekeye uzaklığı, trafo kapasitesi gibi gerekçelerle yatırım optimum noktadan uzaklaşmaktadır. Bu gibi yerlerde yeni trafo merkezi ve dağıtım şebekesi yapılarak yeni Lisanslı GES kurulumuna olanak sağlanabilir. TEDAŞ; yakın zamana kadar tüm işleri Genel Müdürlükçe yapılırken 30 kW’a kadar güçler TEDAŞ Bölge Koordinatörlüklerince onaylanması bazı sıkıntıları aşmak için önemli bir adımdır. Yakın zamanda bu değerin artırılması beklentisine girilmiştir. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’nün GES malzemelerinin yerli olma oranı, çatı statik raporunun (güneş pili ve taşıyıcıların ortalama ağırlığının 15 kg/m2, insanın çalışırken çatıya uyguladığı basıncı da dikkate alarak) belirli bir güçteki, çatıya kurulacak 30 kW’lık GES’lerde Statik rapor istenmemesi gibi yaklaşımlar sergilenebilinir. GES’ten kaynaklanabilecek elektrik kazalarının oluşması için yeni teknolojileri ön plana çıkarmak gerekmektedir.”

Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Dünyada en önemli sorun enerjidir. Bu sorunun çözülmesi için ülkeler çalışmalar yürütmekte, uzun vadeli stratejiler oluşturmaktadırlar. Bilinen teknolojiler dışında yeni bir teknoloji geliştirilmez ise Güneş enerjisi dışında bir enerji kaynağı gözükmemektedir. GES içerdiği teknolojiden, değişik ortamlarda kullanılabilmesi, istenilen büyüklüklerde tasarlanabilmesi, fazla teknolojik karışıklığı olmaması nedeniyle dünya için önemli bir çözüm kaynağıdır. YEK içerisinde en kararlı ve düzenli kaynak güneştir. Güneşe yatırım yapmamak için hiçbir gerekçe bulunmamaktadır.” Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Ülkemizin Güneş ışımasının yüksek, iklim koşullarının da oldukça verimli olması önemli bir avantajımız. GES kurulumlarında amortisman sürelerin 5-6 yıllara kadar düşmüştür. Bugünkü koşullarda bu kadar kısa sürede yatırımı geri kazandıracak bir alan bulunmamaktadır. Yenilenebilir enerji kaynakları ile enerjide dışa bağımlılığımız da ortadan kaldırmamızın önünde hiçbir engel bulunmamaktadır. Lisanssız denilince herkesin aklına 1 MW’lık GES’ler akla gelmektedir. Oysa bu büyüklük ülkemizin yalnızca bir kısmını için geçerli büyüklüklerdir. Sektörün 1 MW’lık GES’lerden oluşmadığı, burada ana amacın tüketim noktasında elektrik üretiminin ana amaç haline gelmelidir. Üretim yerinde tüketilmesi şebekeden kaynaklı yaşanan çok sayıdan sorun ortadan kalkacaktır. Ayrıntı Teknolojileri olarak bizler gerekli bilgileri aktarmaktan hiçbir zaman çekinmedik. Enerji Bakanlığı, EPDK ve diğer kuruluşlar bizlere ve özellikle de GES teknolojine güvenerek, Yasa, Yönetmelik ve Tebliğlerde sektörü kolaylaştıracak adımları hızla atmalarını, en azından büyük ile küçük GES’lerin birbirinden ayrılarak tüketim noktasında elektrik üretimini kolaylaştıracak çözümleri bekliyoruz. Masanın diğer tarafından bakınca ülkemizin enerjide dışa bağımlılığını azaltmak, sektörün büyümesi ve rahatlamasına ihtiyaç olduğu görülecektir. Teknolojiden taviz vererek yapılan işlerin doğru bulmamaktayız. Bu kısa süreli bir iş olarak görülse bile uzun vadede sektörü önlemektedir. Ülkemizde önemli bir kamuoyu oluşmuş durumdadır. Bu nedenle insanların var olan taleplerini teknolojinin zorunluluklarından taviz vermeden, iyi teknik destekle çözüm sağlanması pazarı hızlı büyütecektir.”

Eylül - Ekim 2014

INTEGREEN yenilenebilir enerji çözümleri sunuyor Ucuz ve temiz enerji vizyonuyla hareket eden INTEGREEN aktif, hedefe odaklı, yetkin kadrosuyla çevre dostu enerji sistemlerini hayatımıza sokuyor ve yenilenebilir enerji çözümleri sunuyor

NTEGREEN’in genç, dinamik ve alanında uzman Genel Müdürü Ömer Özkan verdikleri hizmetler konusunda “Doğal kaynaklar yönünden Avrupa’nın en zengin Dünya’nın da sayılı ülkelerinden biri olan ülkemizde güneşi, rüzgarı ve çevreye zarar veren atıkları değerlendirerek temiz enerji üretme felsefesiyle kurduğumuz Integreen Yenilenebilir Enerji Sistemleri A.Ş genç ve dinamik kadrosuyla ilk yılında adından söz ettirmeyi başarmış ve müşterilerini memnun etmiştir. Henüz emekleme döneminde olan sektörde büyümek, ilerleyen yıllarda pazar lideri olmak ve Ortadoğu, Afrika ve Türki Cumhuriyetlerinde de adından söz ettiren bölgenin lider şirketlerinden biri olmak hedefimizdir.” diyor. INTEGREEN YATIRIMCILARA KARLI YENİLENEBİLİR ENERJİ PROJELERİ SUNUYOR Integreen yenilenebilir enerji santral yatırımı yapmak isteyen yatırımcılar için güneş, rüzgâr ve biyogaz projeleri geliştiriyor ve anahtar teslim bu santralleri kurarak yatırımcıların kazanç elde etmesini sağlıyor. Arazi bulunması, bürokratik izin süreçlerinin tamamlanması, başvuru dosyasının hazırlanması gibi santral yatırımı öncesi gerekli çalışmaları yaparak projeyi hazır hale getiriyor. Ayrıca, yatırımcılara proje finansmanı konusunda destek olarak yatırım yapmalarını kolaylaştırıyor.

INTEGREEN Genel Müdürü Ömer Özkan

64 Eylül - Ekim 2014

NEDEN YENİLENEBİLİR ENERJİ Tükenmeyen üstelik ucuz ve temiz olan bir enerji kaynağından faydalanmak, karmaşık bir enerji sistemine ihtiyaç duymamak, işletme giderlerini azaltmak gibi gerekçelerle INTEGREEN yenilenebilir enerji üretiminin önemini vurguluyor. Sürdürülebilirlik konusunda son derece önemli güneş, rüzgâr ve biyogaz santrallerinin kullanımının yaygınlaştırılması noktasında INTEGREEN,

enerji yatırımcıları, konutlar, oteller, depolar, çiftlikler, marketlere hizmet veriyor. SİSTEMİN KURULUŞU, ÖNCESİ VE SONRASINDA INTEGREEN KULLANICILARA YARDIM EDİYOR VE ÜCRETSİZ DANIŞMANLIK SAYESİNDE KULLANICILARA UZUN VADEDE HİZMET SUNULUYOR Elektrik faturası ve tarifesi baz alınarak yapılan incelemeler sonucunda kullanıcılar için en uygun güneş sisteminin hangisi olduğuna karar veriliyor. Ardından gerekli her türlü evrak takibi INTEGREEN tarafından yapılıyor ve sistem kuruluyor. Sistemin kuruluşundan itibaren 25 yıl garanti imkânı sunan INTEGREEN, 40 yıla yakın bir süre içerisinde de sorunsuz kullanım vaat ediyor. INTEGREEN Türkiye’nin #1 tam hizmet veren güneş sağlayıcısı olarak hizmetini ücretsiz danışma ve kurulum ile başlatıyor. Sonrasında ise eğitimli ekibi ile uzman tasarım, izin, denetim, sistem bakımı dahil olmak üzere tüm konularda müşterilerinin yanında oluyor. LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ YÖNETMELİĞİ İLE TÜKETİCİLER KENDİ ELEKTRİKLERİNİ ÜRETİYOR Ağustos 2012’de alt yönetmelikleri tamamlanan lisanssız elektrik üretimi kanunu ile artık tüketiciler kendileri için gerekli olan elektriği üretme hakkına sahip durumdalar. Tüketici elektrik üretimini kendisi sağlayabildiği için elektrik faturası derdinden kurtuluyor, bunun yanında kurulan sistemin bakımı masrafsız ya da çok düşük bir maliyet gerektiriyor. Doğayı koruyan güneş enerjisi sistemleri Co2 salınımını engellediği için küresel ısınma ile mücadele ederken diğer taraftan da fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltır. INTEGREEN de müşterilerine bu haklarından yararlanabilmeleri için enerji sistemi kurulumu ve ardından da takibi hizmeti sunarak gündüz gerekli elektriğin üretilmesi, kullanılması ve artan elektriğin de gece kullanımı için aktarılmasını sağlıyor. Ayrıca şebekeye bağlı olan bu sistem sayesinde artan elektrik ilgili tarifenin ilgili saatine karşılık gelen fiyat ile elektrik dağıtım şebekesi tarafından satın alınıyor. INTEGREEN DÜŞÜK MALİYETLİ ÇÖZÜMLER İLE BİNALARA KATMA DEĞER SAĞLIYOR PV yatırımları ile elektrik faturası öder gibi belirli bir süre sisteme ödeme yapıldıktan sonra elektrik maliyetini sıfırlamak veya kayda değer tasarrufu sağlamak amacında olan INTEGREEN, inşaat firmalarının projelerinin prestijini ve kâr marjını arttırmasına katkıda bulunmanın yanı sıra insanlara nitelikli yaşam sunmayı hedefliyor. Sosyal sorumluluğun her geçen gün daha da önem kazandığı bir dönemde sürdürülebilir enerjinin gerekliliğinin altını çizen INTEGREEN, bu konuda şirketlerin ve özel tüketicilerin gerekli adımları atabilmeleri

için onlara çözüm önerilerini sunarak destek oluyor. INTEGREEN LEED ALMAK İSTEYEN MÜŞTERİLERİNE ENERJİ VE ATMOSFER ALANINDA DESTEK VERİYOR Binalarda çevre dostu ve enerji tasarrufu yapan uygulamaların artması ile yeşil binalar ile ilgili standartlaşma ve sertifika verilmesi gündeme gelmiştir. Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik (LEED) ABD’deki Çevre Dostu Binalar Konseyi tarafından geliştirilen bir dizi kriterler listesidir. INTEGREEN de LEED Lisansı’nı almak isteyen müşterilerine bu konuda aşağıdaki alanlarda yapılan incelemeler hususunda yardımcı oluyor.

ENERJİ VERİMLİ VE ÇEVRECİ ÜRÜNLER İLE INTEGREEN ŞİRKETLERİ MÜŞTERİLERİNE YAKINLAŞTIRIYOR Fabrikaların elektrik giderlerini azaltırken ürünleri yeşil ürünlere dönüştüren ve sürdürülebilir enerji ihtiyacının karşılanmasına destek olan INTEGREEN sayesinde şirketler müşterilerine daha da yaklaşıyor. INTEGREEN sosyo-ekonomik bir varlık olarak şirketlerin giderek yükselen bir değer haline gelen sürdürülebilir enerji sorunlarını çözmelerine yardımcı olarak müşterilerin nezdinde doğaya duyarlı, çevre dostu bir konuma yerleşmelerini sağlıyor.

Eylül - Ekim 2014

The power of good healthcare In some countries, such as Ghana, medical facilities are not easily accessible. Ghana is situated in West Africa and bordered by the Ivory Coast, Togo and Burkina Faso. It is well known for its gold, diamonds and significant petroleum and natural gas resources

Reliable energy solution Ghana has many remote rural communities. Providing medical treatment and facilities at these locations is sometimes hard. This is not only caused by the remoteness of the location itself, but also by the lack of a stable electricity supply from the national grid, that is if there is any grid supply at all. However the Ghana Health Services, with the help of Victron Energy partner Elecnor SA, are now providing a sophisticated solution to implement the power necessary

66 EylĂźl - Ekim 2014

for reliable medical care, ensuring â&#x20AC;&#x2DC;Energy. Anytime. Anywhere.â&#x20AC;&#x2122; Mobile clinics for remote communities To support these remote communities without a grid connection, the Ghana Health Services use mobile clinics. These mobile vehicle clinics have a complete set of clinical-electrical equipment on board. Powering the equipment, like a microscope for malaria testing, a centrifuge and a hematology mixer, was previously

achieved using a diesel generator, which was the only source of power. This needed to be turned on, each time a doctor was occupied with a patient. This not only made the project costly, but it also created a noisy working environment and localised pollution. A further disadvantage in using a diesel engine is that vaccines could not be maintained, as storing the vaccines requires constant power; a precondition that could not be met with the generator.

On board a complete set of clinical-electrical equipment. LED lights were installed to reduce the energy consumption and to lower the temperature inside the vehicle. Reliable energy solution Energy. Anytime. Anywhere. Ghana has many remote rural communities. Providing Elecnor SA has solved these challenges by installing an Two 150Ah GEL batteries energy so even when the sun setsof there enough energy available to medical treatment and facilities at these locations integrated solar power system. Currently the mobile Victron Energy inverter. To guarantee thatto store the to the previous use a isdiesel generator. Energy. Anytime. Anywhere provide the necessary power to the medical equipment. is sometimes hard. This is not only caused by the clinics are powered by five solar panels, mounted on remoteness the location itself,these but also by the lack the vehicle’s a total of 425 Watts of the vaccine refrigerator is always powered, That is the power of good healthcare. On Elecnor SAofhas solved challenges by roof, providing of a stable electricity supply from the national grid, solar power. Optimised battery charging is achieved separate board a complete set of clinical-electrical installing an isintegrated solar power that is if there any grid supply at all. However the system. using two 30A solaracharge controllers.set Twoof 185two Ah 100 Ah Victron Ghana Health Services, with the help of Victron Energy GEL batteries are used to store the harvested energy Energy batteries is connected. Now the equipment. LED lights were installed to Currently the mobile clinics are powered by partner Elecnor SA, are now providing a sophisticated and supply the DC and AC loads via a 350 Watt Victron power necessary for the reliablevehicle’s Energy inverter. mobile clinic can run independently from reduce the energy consumption and to fivesolution solarto implement panels,themounted on medical care, ensuring ‘Energy. Anytime. Anywhere.’ a generator, without noise or pollution. The lower the temperature inside the vehicle. roof, providing a total of 425 Watts ofTo guarantee that the vaccine refrigerator is always Mobile clinics for remote communities powered, a separate set of two 100 Ah Victron Energy separate set of batteries ensures that the Two 150Ah GEL batteries to store the solar power. Optimised battery charging To support these remote communities without a grid batteries is connected. Now the mobile clinic can run connection, theusing Ghana Health Servicessolar use mobile independently fromvaccine a generator, refrigerator without noise or is constantly powered; energy so even when the sun sets there is achieved two 30A charge clinics. These mobile vehicle clinics have a complete pollution. The separate set of batteries ensures that the vaccines always available. is enough energy available to provide controllers. Two 185 Ah on GEL batteries are refrigerator isso set of clinical-electrical equipment board. Powering vaccine constantly powered;are so vaccines the equipment, like a microscope for malaria testing, are always available. This installation ensures a robust, reliable the necessary power to the medical used to store the harvested energy and a centrifuge and a hematology mixer, was previously achieved using a diesel which via was a the350 This Watt installation ensures and quiet anda robust, quietreliable power solution, when compared equipment. supply the DC andgenerator, AC loads only source of power. This needed to be turned on, power solution, when compared to the previous each time a doctor was occupied with a patient. This use of a diesel generator. That is the power of good not only made the project costly, but it also created healthcare. a noisy working environment and localised pollution. Victron Energy offers complete A further disadvantage in using a diesel engine is power solutions all over the world. that vaccines could not be maintained, as storing the vaccines requires constant power; a precondition that could not be met with the generator.

On board a complete set of clinical-electrical equipment. LED lights were installed to reduce the energy consumption and to lower the temperature inside the vehicle. Two 150Ah GEL batteries to store the energy so even when the sun sets there is enough energy available to provide the necessary power to the medical equipment.

Energy. Anytime. Anywhere. 21-08-2014

Victron Energy offers complete power solutions all over the world.

Energy. Anytime. Anywhere. 21-08-2014 Eylül - Ekim 2014

Active player of the market: CANSAN Aluminum Having speeded up the construction of solar panel carrier and production and exportation of the profiles, CANSAN Aluminum aims to move forward actively as a leading production and service provider of 6 different products in Floor and Roof montage with a domestic product certification within the scope of YEK support mechanism importance to innovation and providing added value to its customers. We produce high value-added products to the market by offering best products in the field of Solar Energy Solar panels and profiles. Under YEK support mechanism, the floor and the roof mounting domestic products as certified six different products were given to the market. Our main goal is to be leading supplier of products and services is on Solar Business.” What is the range of products of your firm? Which marks you offer to the market? “We are giving full service of Floor, Roof Mount Solar systems and profiles designed and produced with Solarteknik brand for our customers, EPC firms and investors.

ANSAN Aluminum is giving service in the field of aluminum profile sector under the roof of Yeşilova Holding. The firm, which was established in the year 1990 as a result of the increasing aluminum profile need and high demand in the sector, started the production of aluminum profile and now it is ranked on one of the top places among the firms that make the highest quality production of the sector. The firm; provides extrusion profile to various sectors such as automotive, construction, solar and furniture and gives products and services which are shaped in accordance with the

68 Eylül - Ekim 2014

customer expectations. Yeşilova Holding Member of the Board Yalçın Yeşilova stated that they are firm that has been giving importance to innovation since the day of its establishment and have been providing high-technology added value to its customers, and he also gave us information about their operations. Could you tell about solutions for clean energy and renewable energy of your firm? What are the works you made and the solutions you offered to the market? “CANSAN Aluminum as a high-tech company always has been giving

What did you experience in 2013? In which direction you will work in 2014? “Our company with its investments made in 2013 has been growth by 25%. in 2014, CANSAN beside in the production of solar mounting profile and mounting systems, also has started to offer full services. Our team, our product range and services were reinforced and the most important goal is to increase customer satisfaction. CANSAN has been not only in the field of product, installation and system sales, also in commissioning of the Big Solar Plants for next years.” Could you mention about your short-term and long-term projects? “In the short term Cansan is increasing the range of products on the market’s expectations in both quality and price. In the medium term goal is to be the market leader. In the long term not only the mounting system, but also customerorientation is been required for solar

systems design, product supply and application .We have commitment to be Leading suppliers and cooperation with market leader companies in Investment and EPC.” How does the solar energy sector shape in Turkey and world? Did Turkey progress investments for renewable energy? How do you evaluate present situation of Turkey’s renewable energy source? “Renewable energy solutions and technologies have significantly improved and widely expanded in the world. Especially in Germany, USA and China have been installed big capacity of Solar Power Plants! Turkey is just on first step of Solar PV Business and has big potentials. Honestly speaking, projects and improvements on solar sector in Turkey is not satisfied. Both reasonable and practicable support mechanisms, as well as bureaucratic permits and applications to speed up the process of new regulations must be put into action as soon as possible.” To which stage did the solar energy systems reach? Which advantages do these systems provide for their users? What

are your opinions about the future of this sector and the new technologies? “Technological innovation and advanced production systems in parallel with developments in cell and panel efficiency has been increased considerably. More energy in less space in PV Panels is offered to produce and longer equipment life and correspondingly more accessible in price levels comes. The industry’s future is bright, but practical solutions should be supported not only state but also all sections of civil society organizations and associations working on Solar Business.”

environmental problems? How do you evaluate the future of solar energy? “The need for energy is constantly increasing and intensive use of fossil fuels is causing serious environmental problems. Sustainable and renewable energy supply must be continuous. Sustainable and renewable energy is at the forefront of technological developments in solar energy to come and work within the framework of the R & D is constantly increasing efficiency and accessibility. A big portion of the energy need in the future will be provided from the sun.”

What should be done for raising the usage of renewable energy source in our country? “First Tariff support mechanisms must necessarily be rehabilitated. Secondly, existing infrastructure and distribution networks should be improved. Not only investors, but also Finance, University and with the support of local governments increase public interest and the projects should be supported by appropriate financial instruments.”

At the end of our interview do you want to add anything or do you have any messages for our reader and sector representatives? “First of all, thank you very much for giving us opportunity to express our ideas. Sector for the success of a meeting of all stakeholders on a common platform and are required to establish their own standards. Not only today but also to save the future, renewable, sustainable and accessible energy supplies are very important. Energy is is the source of Life and indispensable need. The future will be shaped by the sun.”

May solar energy be a solution for the reducing energy source and increasing

Eylül - Ekim 2014

‘Grid-to-go’ unit powers outdoor events Outdoor events usually require a lot of power for all the needed equipment. When there is no access to mains electricity at an outdoor event, a generator would be an obvious choice to generate power. But generators are noisy and produce a lot of air pollution. Off Grid Energy offers a green solution: the ‘Grid-to-go’ unit.

day, but most of the time it is doing little GRİD-TO-GO Grid-to-go vs. generator power unreliable or too expensive to connect. The products of Victron Energy are very suitable work. It burns the same amount of diesel The Grid-to-go unit, designed and built In comparison to a diesel generator, the Grid-to-go unit is silent, cost effective and significantly reduces CO2 for these types of installa¬tions. whether working hard or not, making it by Off Grid Energy, is a clean and silent emissions. A generator is required to be on 24 hours a day, but most of the time doing little work. It burns expensive it as is well as inefficient. With the alternative to generator power. It uses ‘grid-to-go’ unit the generator only runs energy stored in Lithium-ion batteries and the same amount of diesel whether The working hard or not, making it expensive as well as inefficient. Grid-to-go unit consists of: when the energy store of the hybrid power it can also incor¬porate renewable forms With the ‘grid-to-go’ unit the generator only runs when the energy store of the hybrid power runs low or 24V 180Ah Lithium-ion batteries runs low or power demand is high and of energy (solar and wind) to top up the 2 orWhen 3 Quattro 8kVA power is high and sustained. the48V unit is units charged the generator isWhen turned sustained. the off. unit is charged the batteries. Theredemand are two versions of the Lynx ion generator is turned off. Grid-to-go unit: one with an integrated Lynx shunt generator and fuel tank and one ‘mini’ Lithium-ion Lynx distributor DC LİTHİUM-İON version, without a generator. Both can be is new in this type of applicaVictron Ethernet remote The use of Lithium-ion The use of Lithium-ion is new in this type supplied with Solar panels. Orion tion. Li-ion gives substantially greater life span. of applica¬tion. Li-ion gives substantially Ion control lifeLi-ion span. Other benefits using denVİCTRON ENERGY EQUİPMENT Other benefits greater of using is the high of energy Multi control panel Li-ion is the high energy den¬sity, the long The Grid-to-go unit is fully equipped with sity, the long battery life and short charge period Optional: Solar Panel battery life and short charge period (two Victron Energy: 24V 180Ah Lithium-ion (two times faster then lead-acid battery) times fasterathen a lead-acid battery) and and the batteries, 2 or 3 Quattro 48V 8kVA units high efficiencythe between charging andcharging discharging. high efficiency between and that can supply single or three phase, Lynx ‘GRİD-TO-GO’ UNİT POWERS OUTDOOR discharging. boxes and several other products from EVENTS Victron Energy. Green energy GREEN during events Grid-to-go vs. generator power ENERGY DURİNG EVENTS The Grid-to-go units can units be can used for all outdoor In comparison to a diesel generator, the The Grid-to-go be used for all OFF GRİD ENERGY Grid-to-go unit is silent, cost effective and outdoor events where power is needed, Off Grid Energy provides remote energy events where power is needed, like music festivals, significantly reduces CO2 emissions. A like music festivals, product demonstrations, solutions like the Grid-to-go for people in product demonstrations, exhibitions and sporting generator is required to be on 24 hours a exhibitions and sporting events. The Grid-toplaces where grid power is unavaila-ble,

events. The Grid-to-go is a cleaner and silent solution then using a diesel generator.

Grid-to-go at Human Rights Event - Ekim 2014 70 Eylül

Outdoor events usually require a lot of power for all the needed equipment. When there is no access to mains electricity at an outdoor event, a generator would be an obvious choice to generate power. But generators are noisy and produce a lot of air pollution. Off Grid Energy offers a green solution: the ‘Grid-to-go’ unit.

Grid-to-go The Grid-to-go unit, designed and built by Off Grid Energy, is a clean and silent alternative to generator power. It uses energy stored in Lithium-ion batteries and it can also incorporate renewable forms of energy (solar and wind) to top up the batteries. Grid-to-go generator power unit: one with an There are two versions ofvs.the Grid-to-go Grid-to-go vs. generator powerpower Grid-to-go vs. generator In comparison to a diesel generator, the Grid-to-go unit i integrated generator fuel tank and version, In comparison to a diesel the Grid-to-go unit isemissions. silent, cost and significantly reduces CO2 a CO In comparison to a generator, diesel generator, the Grid-to-go unit isand silent, cost effective and one significantly Aeffective generator is required to be‘mini’ on 24reduces hours day emissions. A generator is required towithout be on day,the but most ofmost the time it time is doing work. Itwork. burns emissions. A generator is required to24 behours 24ahours a day, but of it is little doing little It burn aongenerator. Both can be supplied with Solar panels. same amount ofthe diesel whether working hard or not, the same of diesel working hard orhard not, or making it‘grid-to-go’ expensive as well aswell inefficient. theamount same amount of whether diesel whether working not,the making expensive as as inefficient. To showcase fullitcurrent electric vehicle range With the unit the generator only runs when With the ‘grid-to-go’ unit the generator onlyof runs when the energy store of the hybrid power runs low or With the ‘grid-to-go’ unit the generator only runs when the energy store of the hybrid power runs low power demand is high and sustained. When the unit is ch outdoor sites functioned as bases from which vo Victron Energy equipment power power demand is high isand sustained. When the unitthe is charged the generator is turned off. demand high and sustained. When unit is charged the generator is turned off. the electric at the outdoor sites, Renault The Grid-to-go unitvehicles is fully equipped with Victron Energy:L Lithium-ion

Grid-to-go unit from Off Grid Energy

Lithium-ion 24V 180Ah Lithium-ion or isin3new Quattro 48Vof applica 8kVATt The useThe of batteries, Lithium-ion is2new this type oftype applicause of Lithium-ion in this units that can supply single or three phase, boxes andO tion. Li-ion gives substantially greaterLynx life span. tion. Li-ion gives substantially greater life span. Other benefits of using Li-ion is the high energy denOther benefits of using Li-ion is the high energy dens several other products from Victron Energy.

sity, the long life andlifeshort period period sity, thebattery long battery and charge short charge ( (two times lead-acid battery)battery) and theand thh (two faster times then fastera then a lead-acid Off Grid Energyhigh efficiency between charging and discharging. high efficiency between charging and discharging. Theand Grid-to-go unit consists of: go is a cleaner silent solu¬tion then load represented a modes average Off Grid Energy provides remote energy solutions like theG • generator 24V 180Ah Lithium-ionofbatteries using a diesel about 1.5kW. With each event Green Green energyenergy duringduring eventsevents T Grid-to-go for people in places where grid power isoutdoor unavailacovering • 2 or 3 Quattro 48V 8kVA units three days, the Grid-to-go The Grid-to-go units can used all for The Grid-to-go unitsbecan be for used all outdooe ‘GRİD-TO-GO’ UNİT POWERS RENAULT unit with a 750Wp solar PV was able ble, unreliable orevents too events expensive connect. ofp where where power to is needed, like The music festivals, power is needed, likeproducts music festivals • Lynx ion Z.E. TEST DRİVE TOUR 2012 to cover the en¬tire period on a single product demonstrations, exhibitions and sporting product demonstrations, exhibitions and sporting Victron Energy areRenault very suitable for these types installa-e To showcase the full current electric vehicle range, visited 15 locations across the UK.of A number • theLynx shuntelectric To showcase full current charge that cost less than £2 - Zero events. The Grid-to-go isthe a cleaner and silent soluevents. The Grid-to-go is a cleaner and silent of outdoor sites functioned as bases from which visitors could test drive electric vehicles. To powersolut tions. vehicle range, visited 15 Zero emissions. • Renault Lynx distributor DC noise,the tion then using ausing dieselaunit generator. tion then diesel generator. electric vehicles at the outdoor sites, Renault chose the Grid-to-go from Off Grid Energy. Grid-to-go at Human Rights Event locations across the UK. AEthernet number • Victron remote Grid-to-go at Human RightsRights Event Event Grid-to-go at Human of outdoor sites functioned as bases

•

Orion

from which visitors could test drive the • Ion control electric vehicles. To power the electric vehicles at • the outdoor sites, Renault Multi control panel chose the Grid-to-go unit from Off Grid • Optional: Solar Panel Energy.

Green energy at Renault Z.E. Test Drive Tour 2012 Because there was no mains electricity available at the outdoor sites of the Renault test drive bases, the Grid-to-go units were a perfect solution. At the Test Drive Tour the loads consisted of lighting, AV systems and charge units for the electric vehicles. The ‘Grid-to-go at Renault Z.E. Test Drive Tour 2012 load represented a modes average of about 1.5kW. With each event covering three days, the Grid-to-go unit with a 750Wp solar PV was able to cover the entire period on a single charge that cost less than £2 For more information visit: - Zero noise, Zero emissions.

Green energy at Renault Z.E. Test Drive Tour 2012 Because there was no mains electricity available at the outdoor sites of the http://www.offgrid-energy.co.uk Renault test drive bases, the Grid-togo units were a perfect solution. At the Test Drive Tour the loads consisted ‘Grid-to-go at Renault Z.E. Test Drive Tour 2012 Energy. Anytime. Anywhere. of lighting, AVthe sys¬tems andelectric charge G To showcase full current vehicle range, Renault visited 15 locations across the UK. A numberGrid-to-go at Burghley Horse Trials Grid-to-go at Burghley Trials at Renault Z.E. Test Drive units for the electric vehicles. Grid-to-go at Burghley Horse Trials Grid-to-go at Renault Z.E. TestTour Drive2012 Tour 2012 of outdoor sites functioned as The bases from which visitors could testHorse drive the electric vehicles. To powerGrid-to-go the electric vehicles at the outdoor sites, Renault chose the Grid-to-go unit from Off Grid Energy.

www.victronenergy.com

Green energy at Renault Z.E. Test Drive Tour 2012

Because there was no mains electricity available at www.victronenergy.com www.victronenergy.com the outdoor sites of the Renault test drive bases, the

www.victronenergy.com

Grid-to-go units were a perfect solution. At the Test Drive Tour the loads consisted of lighting, AV systems and charge units for the electric vehicles. The load represented a modes average of about 1.5kW. With each event covering three days, the Grid-to-go unit with a 750Wp solar PV was able to cover the entire period on a single charge that cost less than £2 - Zero noise, Zero emissions.

‘Grid-to-go at Renault Z.E. Test Drive Tour 2012

Energy. Anywhere. One of theAnytime. locations of the Renault Z.E. Test Drivelocations Tour 2012 was One of the ofManchester. the Renault Z.E. Test Drive To

www.victronenergy.com

Eylül - Ekim 2014