Solarex Magazine - Ocak/Şubat'15 by gunes dergisi

2023 yılı hedefi en az yüzde 35

4 10

Solarex İstanbul’a Ortadoğu’dan ve Mena ülkelerinden özel alım heyeti geliyor

32 Konbirlik Enerji’den Konya Çumra’ya yeni tesis

38 KOSKİ’den elektrik tasarrufu sağlayacak sistem

İMTİYAZ SAHİBİ İSTMAG MAGAZİN GAZETECİLİK İÇ VE DIŞ TİC.LTD.ŞTİ.

REKLAM MÜDÜRÜ YASEMİN ALBAYRAK yasemin.albayrak@img.com.tr

Hüseyin Ferruh IŞIK

KURUMSAL İLETİŞİM MÜDÜRÜ EBRU PEKEL ebru.pekel@img.com.tr

GENEL MÜDÜR / GENERAL MANAGER AHMET KIZIL ahmet.kizil@ihlasfuar.com SORUMLU MÜDÜR CÜNEYT AKTÜRK cuneyt.akturk@img.com.tr EDİTÖR AHMET FARUK KOYUNCU faruk.koyuncu@img.com.tr CONSEPT TASARIM SAMİ AKTAŞ sami.aktas@img.com.tr

Ocak - Şubat 2015

DIŞ İLİŞKİLER HAKAN KURT hakan.kurt@ihlasfuar.com MUHASEBE MÜDÜRÜ MÜRSEL GÜRLER muhasebe@img.com.tr ABONE ZEKERİYA AYDOĞAN zekeriya.aydogan@img.com.tr

img

2015 umut vadediyor

CTP - BASKI İHLAS GAZETECİLİK A.Ş. 29 Ekim Cad. No: 11 A/41 34530 Yenibosna / İSTANBUL +212 454 30 00 ADRES Polat İş Merkezi | Evren Mah. Bahar Cad. No:1 K:4 | 34197 Güneşli- Bağcılar | Istanbul | Turkey | Tel: +90 212 604 50 50 | Fax: +90 212 604 50 51 | www.solarexmagazine.com. e-mail: yasemin.albayrak@img.com.tr Solarex Magazine yer alan makalelerdeki fikirler yazarlarına aittir. Yayınlanan ilanların sorumluluğu reklam verene aittir. Solarex Magazine’nin bütün yayın hakları İSTMAG Magazin San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. İki ayda bir yayınlanır.Yazılar kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.

Solarex İstanbul’da geri sayım başladı

REKLAM İNDEKSİ

Solarex İstanbul, her yıl olduğu gibi katılımcısı pek çok firma, fuar sayesinde bir araya geldiklerini ve 2015’te de güçlü bir şekilde sektörü bir “Solarex İstanbul’da yeni yatırımlar konusunda görüşebildiklerini, bu araya getiriyor. görüşmeler sonrasında da gelecek yıllarda sektör için olumlu bir Son yıllarda hızla yükselen bir değer olan ve takım gelişmeler yaşanacağını belirtiyorlar. en önemli alternatif enerji kaynaklarından birisi Fuarların sektöre katkısının tartışılmaz bir gerçek olduğu olarak öne çıkan güneş enerjisi Türkiye’de hak günümüzde Solarex İstanbul’da da geri sayım başladı… ettiği yere gelmeye başladı. Sektörün en büyük Diğer yandan dergimizin bu sayısında yine birbirinden özel destekçilerini bir araya getirerek ülke ekonomisine söyleşiler ve güncel haberlerimizi bulabilirsiniz… de büyük katkılar sağlayacak olan Solarex İstanbul, Yeni bir sayıda ‘Solarex İstanbul Özel’ sayında bir araya 9 - 11 Nisan 2015 tarihleri arasında İstanbul Fuar gelmek dileği ile… Merkezi’nde gerçekleştirilecek… Saygılarımızla, Güneş enerjisi potansiyelinin yüksek olduğu Türkiye’de son yıllarda güneş enerjisinden elektrik üretimi konusunda kamuoyunun bilinç düzeyinin arttığını görülmekte. Bu alanda da önemli çalışmalar yapılmakta. Bu çalışmalara destek olmak ve bilinç düzeyini daha yukarı seviyelere taşımak adına organize edilen Solarex İstanbul’un Avrupa’nın en güneşli ülkelerinden biri olarak kabul edilen Türkiye’de, güneş enerjisi konusuna yoğunlaşan tek fuar olması ile ön plana çıkıyor. Solarex İstanbul, Dünya çapında ve Türkiye’de yatırım yapmaya gönüllü çok sayıda dünya markası tarafından da yoğun bir ilgi ile takip edilmekte.. Avrupa’daki ve dünyadaki gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyleyen Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı

PHOENIX............................ Ö.K.İ.-1

GENSED.....................................54

BAŞOĞLU..................................... 9

TÜRK BARTER...........................55

HES............................................13

ZAFER AKÜ............................. Ö.K.

TESA...........................................15

SOLAR DEPO.........................A.K.İ.

POWER.......................................21

BİRLİK ENERJİ.........................A.K.

NORM.........................................31

.......................................................

ALKA...........................................35

.......................................................

SOLARTÜRK...............................37

.......................................................

BIA..............................................43

.......................................................

INTERSOLAR..............................53

.......................................................

Ocak - Şubat 2015

Fuar

Solarex İstanbul’a Ortadoğu’dan ve Mena ülkelerinden özel alım heyeti geliyor Voli Fuar tarafından bu yıl 8’ncisi düzenlenecek Solarex İstanbul – Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, 9-11 Nisan tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde gerçekleşecek. Fuar, Ortadoğu ülkelerinden yoğun bir ilgi görürken, fuara özel alım heyetleri geliyor

Voli Fuarcılık Genel Müdürü Ahmet Kızıl

Ocak - Şubat 2015

Solarex İstanbul’da bu yıl, 250 firmanın katılımı ile milyonlarca dolarlık bir iş hacminin gerçekleşmesi bekleniyor. Türkiye’nin en büyük güneş enerjisi fuarını düzenleyen Voli Fuar, Nisan ayında 8. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarını (Solarex

İstanbul) İstanbul Fuar Merkezi’nde gerçekleştiriyor. Türkiye’yi bölge ülkeler arasında güneş enerjisi merkezi haline gelmesini sağlayan Solarex İstanbul’a bu yıl 250’nin üzerinde firma ve binlerce sektör temsilcisinin katılması bekleniyor.

GENSED Başkanı Prof. Dr. Şener Oktik

lişen e g ızla e h e d ’ esin isi l e t i y i k j Türk ımcı eş Ener l ı t a ex bir k en Gün ı “Solar yurt r d i a e g u s F k u gere tılımıyla doğr olojileri i ç i ka urt ekn y e T v k e i e ında v r is s e g a l g i r a , bul” n yoğun leri n h i neş a r t ü a ı t g r İs , mala n 2015 ezi’nde r i f bir ı a k ı s r i n dış ı e N r 11 ar M firmala u F 9– l k nbu dev İsta rjisinin rece i t e ag ene aray

Ocak - Şubat 2015

Fuar

GÜNDER Başkanı Kemal Gani Bayraktar

ORTADOĞU VE MENA ÜLKELERİNDEN ALIM HEYETLERİ İSTANBUL’DA Solarex İstanbul’a özellikle Ortadoğu ülkelerinden yoğun ilgi var. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Irak, Yemen, Mısır, Makedonya, Tunus, Sırbistan, Fas gibi ülkelerin yanında Kuzey Afrika ülkelerinden başta olmak üzere toplam 20 ülkeden üst düzey heyetler fuarı ziyaret edecek.

SOLAREX İSTANBUL SÜRESİNCE GELECEK OLAN ALIM HEYETLERİYLE MİLYONLARCA DOLARLIK İŞ HACMİNE ULAŞILMASI BEKLENİYOR Ülkemizin ilk ve tek güneş enerjisi konulu fuarı olan Solarex İstanbul, Türkiye’nin güneş enerjisi alanında üretim merkezi olması yolunda büyük adımlar atmasına fırsat tanıyor. Bu sene, 9 Nisan’da kapılarını açacak olan fuar, dünyadaki

Ocak - Şubat 2015

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Selahattin Çimen

son teknolojilerin ve Türkiye’de üretilen yeni ürünlerin bir arada sunulduğu ticari bir platform. Dünyada önemi ve gerekliliği artarak yaygınlaşan alternatif enerji kaynaklarından “Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı” sektörün lider firmalarının ve temsilcilerinin buluştuğu bir organizasyon olma özelliğine sahip. Avrupa’nın en güneşli ülkelerinden biri olarak kabul edilen Türkiye’de bu konuya yoğunlaşan bir fuarın olması, dünya çapında tanınmış ve Türkiye’de yatırım yapmaya gönüllü birçok dünya markası tarafından da yoğun bir ilgi ile karşılanmaktadır. Güneşlenme alanı oldukça yüksek olan ülkemiz, bu coğrafi özelliği avantaja dönüştürme konusunda en büyük desteği Solarex İstanbul ile alıyor. Türkiye’de hızla gelişen bir katılımcı kitlesine doğru giden, Ortadoğu ve Asya

pazarları için oldukça dikkat çekici olan, Solarex İstanbul, tam anlamıyla oturmuş bir organizasyon ve yurt dışı katılımcıların yoğun ilgisi ve katılımıyla büyümesini sürdürmektedir. Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı, planlanan etkinlikleri ile hem katılımcı firmalara hem de ziyaretçilerine temiz enerjinin önemini anlatmayı hedeflemektedir. Solarex İstanbul, sempozyumlar ve firma konferanslarının yanı sıra ziyaretçilerin de katılım göstereceği şekilde planlanan birçok farklı etkinliklerden oluşuyor. Özellikle renkli seminerler gerçekleştirilen fuarda, sektörün öncü kuruluşları verecekleri konferanslar ile sektörü aydınlatıyor. Dünya güneş enerjisi sektörünün ceoları, üst düzey yöneticileri, satınalma müdürleri, üreticiler, tüketiciler, yurtiçi ve yurtdışı temsilciler hepsi bu fuarda yer alıyor. Kısacası sektörün

tüm mensupları, Solarex İstanbul Fuarı’nda yeniden bir araya geliyorlar. Sektörün güç birliği yaptığı, güneş enerjisi sektörü ile sanayicilerin buluştuğu gerçek ticari platform yeniden oluşuyor.

KAÇIRILMAYACAK KONFERANSLAR Solarex İstanbul boyunca yapılacak ticari anlaşmaların yanında dünyada ve Türkiye’deki güneş enerjisi sektörünün önemli konu başlıkları İstanbul Fuar Merkezi’nde bulunan üç salonda üç gün boyunca düzenlenecek oturumlarda ele alınacak. Oturumlarda hükümet düzeyindeki heyetlerden, uluslararası şirketlerin üst düzey yöneticileri yer alacak ve gündemdeki önemli konuları değerlendirecekler. Kaçırılmaması gereken bu oturumlarda güneş enerjisi sektörünün önemli konu başlıklarında güncel bilgi edinme ve sunumlara ulaşma imkânı bulmak mümkün.

Ocak - Şubat 2015

Sektör

Güneş Enerjisi 2015 yılında yükselecek TEİAŞ’ın ihale tarihlerini açıklamasıyla 2015 yılına büyük bir moral ve heyecanla başladıklarını belirten Yingli Solar Türkiye Ülke Müdürü Uğur Kılıç; “Güneş enerjisi sektörünün uzun zamandır beklediği gelişmelerin açıklanması çok umut verici. Ülkemizde güneş 2015 yılında yükselecek gibi görünüyor. Atılan adımlar ve yeni ihale haberleri heyecan veriyor” dedi

Yingli Solar Türkiye Ülke Müdürü Uğur Kılıç

Yingli Solar Türkiye Ülke Müdürü Uğur Kılıç, 2014 yılında yenilenebilir enerji yatırımlarının yarısının güneş enerjisi projelerine yapıldığını belirterek, Türkiye’de ise TEİAŞ tarafından 2 farklı lisans ihalesi tarihlerinin açıklanmasını heyecan verici olumlu gelişmeler olarak değerlendirdi. Merkezi Çin’de bulunan ve dünyanın en büyük güneş paneli üreticilerinden biri olan Yingli Solar’ın Türkiye Ülke Müdürü Uğur Kılıç, 2014 yılını ve 2015 yılına yönelik olarak güneş enerjisi sektörü ile ilgili beklentilerini değerlendirdi. Özellikle 2014 yılının son günlerinde, 25 Aralık tarihinde Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) tarafından açıklanan güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılan ön lisans başvurularına ilişkin 2’nci ve 3’üncü yarışma paketlerinin sektörde heyecan oluşturduğunu dile getirdi.

DÜNYA YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMININ YARISI GÜNEŞE Uğur Kılıç, 9 Ocak 2015 tarihinde yayınlanan Bloomberg Yeni Enerji Finansmanı (Bloomberg New Energy Finance - BNEF) raporundaki verilere göre 2014 yılında dünyada yenilenebilir enerji alanında yapılan yatırım miktarının yüzde 50’sinin güneş enerjisine yapıldığına dikkat çekti. BNEF raporundaki rakamlara göre

Ocak - Şubat 2015

2014 yılında dünyada yenilenebilir enerji projelerine yapılan yatırım bir önceki yıla göre yüzde 16 oranında artış göstererek 310 milyar Amerikan doları oldu. 2013 yılında ise bu rakam 268 milyar Amerikan doları olarak gerçekleşmişti. Güneş enerjisi yatırımları 2014 yılında dünyada yüzde 25 oranında artarak 149.6 milyar USD olarak gerçekleşti. Güneş enerjisi yatırımları dünyada ilk defa yenilenebilir enerji çeşitleri arasında en büyük paya sahip oldu. 2014 yılında en fazla yenilenebilir enerji yatırımı yapan ülke 89.5 milyar USD ile Çin olurken, 51 milyar USD ile Amerika Birleşik Devletleri ikinci, 41 Milyar USD ile ise Japonya üçüncü sırada yer aldı. Kanada, Brezilya, Hindistan ve Güney Afrika sıralamaya giren diğer ülkeler oldu.

TÜRKİYE’DE GÜNEŞ 2015 YILINDA YÜKSELECEK Uğur Kılıç, “TEDAŞ verilerine göre, 2014 yılında Türkiye’de 50 MW’lık devreye alınan lisansız güneş enerjisi sistemi var. 2015 yılında bu rakamın ikiye katlanarak yüzde 100’lük bir büyüme olacağını tahmin ediyoruz. Ayrıca 2015 yılında gelecek yeni lisans ihale haberleri ile sektörün büyümesi hızlanacak” dedi. Kılıç şöyle devam etti: “Türkiye, global güneş enerjisi pazarında gelişmekte olan bir pazar olarak yerini aldı. Yavaş ilerlenmesine rağmen yasal alt yapının oluşturulup bürokratik engellerin azaltılmasıyla güneş enerjisi ivme kazanacak ve fark kapanacak, Türkiye bu alanda tüm yatırımcılar için cazibe merkezi olacaktır” şeklinde konuştu.

Aktüel

2023 yılı hedefi en az yüzde 35 Yenilenebilir Enerji Eylem Planı Tanıtım Toplantısı’nda konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız; “Enerji kaynakları konusunda AB ortalamasının iki katı kadar üretiyoruz, Bu bağlamda 2023 yılı hedefimiz bunu en az yüzde 35’lere çıkarmak. Hem kurulu gücü hem de bu artışı yenilenebilir enerji kaynaklarıyla yapmamız lazım” Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Yenilenebilir Enerji Eylem Planı tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, 2000’li yıllarda fosil dışı için 65 milyar dolar yatırım yapıldığını, 2011-2012 yıllarında ise bunun 5 katına çıktığını ve 310 milyar dolar seviyesine ulaştığını kaydetti. Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre 2040 yılına kadar küresel birinci enerji talebi yüzde 37’ler civarında artarken, elektrik talebinin ise yüzde 80’ler civarında artış göstereceğine dikkati çeken Yıldız, “ABD’de nükleer enerjinin payı artacak. Japonya’nın nükleer santrallere dönüşü hızlanacak. Rusya, Güney Kore, Hindistan gibi ülkelerde bu artış devam edecek. Şu anda inşası devam

Ocak - Şubat 2015

eden nükleer santrallerin 76’sından 30’unun Çin’de olduğunu düşünürsek Çin’in büyümeye bu manada nükleerle beraber katkısı olacak” ifadelerini kullandı.

“2023 YILINA BU ORANI BİR İKİ KATINA KADAR DAHA ÇIKARMAYI DÜŞÜNÜYORUZ” “Fakir bölge olan Afrika’da son 5 yıldaki petrol ve doğalgazla alakalı aramaların dünya petrol üretiminin yüzde 30’una karşılık geliyor olması tabii ki bu verileri daha da değiştirmiş olacak” diyen Yıldız, “2013 yılında yenilenebilir enerjiye yaklaşık 214 milyar dolarlık bir yatırım yapıldı ve 2030 yılına kadar da bunun yaklaşık 550 milyara

dolara ulaşması bekleniyor. Bunların içinde en fazla pay alanlar Çin, Avrupa, Hindistan ve Brezilya takip ediyor. Türkiye’de ne oldu? Türkiye’de ilk yüz yıllık yapılan yatırım kadar ondan daha fazlası son 12 yılda yapıldı. AK Parti hükümetlerimiz iş başına geldiğinde bir birim olan yapı tam iki katına çıkartıldı. 2023 yılına kadar da bir iki katına kadar daha çıkarmayı düşünüyoruz” şeklinde konuştu.

“SANAYİCİMİZE VE VATANDAŞIMIZA DAHA YÜKSEK FİYATTA ELEKTRİK SATMAMAK İÇİN GAYRET EDİYORUZ” Bakan Yıldız, yaklaşık 3 ay kadar önce rüzgârın toplam elektrik üretimi içindeki

payının yüzde 10,5’lara ulaştığını belirterek, “Bu önemli bir oran. 2014 yılında 850 milyon dolarlık daha az doğalgaz ithalatına sebep oldu. Lisanslı güneş santrallerinde ise ihaleler yapılmaya başlandı. Çoklu başvuruların ihaleleri başladı, 330 megavatlık bir kısım ihale edildi. Konya’da da 2,5 milyon TL’yi bulan rakamlar oldu. Biz gelir sağlansın diye bunları yapmıyoruz, gerçekleştirilebilecek yatırımların olmasına gayret ediyoruz. Yaklaşık 1 milyon euro civarında bir megavata yatırım yapıldığını düşünürseniz, hemen hemen 800-900 bin eurolar civarında katkı payı düşünürseniz güneşin yatırımlarını iki katına çıkartmış oluruz. Burada güneşe yapılan yatırımlara olan inanç bizleri mutlu ediyor. Bizim 1.7 milyar TL’lik yatırıma karşılık gelecek olan bu miktara bu işler bittikten sonra 3 bin megavat eklemek istiyoruz. Bazı eleştiriler oluyor. Türkiye’de tarifeler eleştiri görmüştü. Dünyada güneşin birim fiyat miktarı yatırım açısından daha ucuz hale geliyor. Sanayicimize ve vatandaşımıza daha yüksek fiyatta elektrik satmamak için gayret ediyoruz. O ikisi arasındaki dengeyi korumamız lazım. Enerji kaynakları konusunda AB ortalamasının iki katı kadar üretiyoruz, HES, jeotermal enerjinin dahil olduğu bütün yapılarla beraber. 2023 yılı hedefimiz bunu en az yüzde 35’lere çıkarmak. Hem kurulu gücü hem de bu artışı yenilenebilir enerji kaynaklarıyla yapmamız lazım. Biz, yol haritamıza bütün ağırlığıyla beraber devam ediyoruz. Bunun en önemli yanlarından birisi yerli üretimin teşvik edilmesi, yerli üretimin taahhüt edilmesi. Aynen nükleerdeki çalışmalar gibi. Bugün itibarıyla 180 öğrencinin daha alımı için start veriyoruz. 300’e yakın öğrencimiz Rusya’da öğrenim görüyordu. Nükleer güç santralinde çalışacak mühendislerimizle ilgili fen, mühendislik, fizik, diğer bölümlerden mezun olan öğrencilerimiz müracaat edebilirler. 27 Mart’a kadar devam edecek, ondan sonra yazılı ve sözlü mülakatlar devam edecek. Bu yıl bir değişiklik yapıyoruz, St. Petersburg’a 30, 50 kadar da Bilgi Üniversitesi’ne göndereceğiz” dedi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, 2013 yılında yenilenebilir enerjiye yaklaşık 214 milyar dolarlık bir yatırım yapıldığını ve 2030 yılına kadar da bunun yaklaşık 550 milyara dolara ulaşmasını beklediklerini söyledi

Ocak - Şubat 2015

Sektör

Türkiye’nin ilk şebekeye ‘0’ enjeksiyon sistemleri Asunim tarafından devreye alındı Yakın dönemde devreye alınan ve Türkiye’de bir ilk olma özelliğini taşıyan Solar Eşitlik isimli proje, köylere içme suyu tedarik eden su pompalarının temiz enerji ile çalışmasını sağlıyor günlerde devreye aldı. 8 farklı lokasyonda toplam 150kWp kurulu güce sahip olan sistemlerin elektriksel altyapıları Asunim ve Greenpower Monitor tarafından geliştirildi. Projede Yingli Solar’a ait güneş panelleri ile bakım onarım ihtiyacı son derece düşük olan ve bu sistemler için özel olarak tasarlanmış Advanced Energy marka inverterlar kullanıldı. Sistemler; yükler, iklim koşulları, çalışma gerilimleri gibi ince teknik detaylar göz önünde bulundurularak Asunim mühendislik departmanı tarafından Avrupa’da tasarlanıp üretildi. Şebekeye ‘0’ enjeksiyon prensibine dayalı bu sistemlerin araştırma ve geliştirilme faaliyetlerinde Asunim Group ve İspanyol Greenpower Monitoring’in büyük payı bulunmakta.

Asunim Türkiye Genel Müdürü Umut Gürbüz

Solar eşitlik projesi ‘grid parity’ olarak adlandırdığımız teşviksiz güneş enerjisi sistemleri için bir dönüm noktası. Projenin amacı, Aksaray’da bulunan ve ekonomik imkânları kısıtlı 8 adet köyün elektrik giderlerinin güneş enerjisi aracılığıyla azaltılması. Güneşin olduğu her an, su pompalarının ihtiyacı olan elektrik güneşten elde ediliyor, bu da yıllık ihtiyacın yaklaşık olarak % 50’sine denk gelmekte. Azalan teşvikler ve artan elektrik fiyatları nedeniyle şebekeye ‘0’ enjeksiyon sistemleri Avrupa’nın bir çok ülkesinde hali hazırda son derece popüler. Sistemler hiçbir şekilde şebekeye elektrik enjekte etmiyor. Güneşlenmenin düşük olduğu zamanlarda şebeke, bir yedekleme ünitesi gibi çalışarak ihtiyaç olan enerjiyi sisteme sağlıyor. Sistemin tasarımı ve yük profillerinin oluşturulması, sistemin maksimum verimlilikle çalışması için özel araçlarla yapılıyor. Bu sistemlerin geliştirilmesi ve uygulanmasında Avrupa’da önemli bir pazar payına sahip olan Asunim Group; Türkiye’deki oluşumu Asunim Türkiye ve Aksaray Enerji işbirliği ile bu sistemlerden 8 tanesinin kurulumunu tamamlayarak sistemleri geçtiğimiz

Ocak - Şubat 2015

ASUNİM - GREENPOWER MONİTOR PARTNERLİĞİ Asunim Türkiye Genel Müdürü Umut Gürbüz sistemler ile ilgili şunları söyledi: Bu çok yeni ve gelecek vadeden teknolojiyi Avrupa’dan sonra ülkemize getirmekten büyük mutluluk duyuyoruz. Devreye alımını tamamladığımız, kurulu güçleri 10kWp ve 35kWp arasında değişen, toplamda 150kWp büyüklüğündeki sistemler şebekeye ‘0’ enjeksiyon prensibi ile calışmakta. Bu ileri teknoloji ile tüketim ve üretimi gerçek zamanlı olarak irtibatlandırıp, tüketim olmadığı zamanlarda üretimi sınırlayarak

şebekeye elektrik aktarılmasını engelliyoruz. Bunu da İspanyol ortağımız Greenpower Monitor ile birlikte geliştirdiğimiz teknoloji sayesinde garanti edebiliyoruz. Bu çok önemli referans ile birlikte, Asunim – Greenpower Monitor partnerliğini de resmi olarak duyurmuş olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Lisanssız üretim yönetmeliğinin 5.maddesi Ç bendine göre ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinde lisans alma zorunluluğu ve kurulu güç üst sınırı bulunmamakta. Diğer bir deyişle sahip olduğumuz bu teknoloji ile istediğimiz büyüklükteki kurulu gücü kurarak, şebekeye hiç elektrik aktarmadan tüm elektrik ihtiyacımızı güneş enerjisinden elde edebiliyoruz. Böylelikle müşterilerimizi hem bürokratik engellerden kurtarıyoruz hem de kendi kendine yetebilen, tüm elektriğini kendisi üreten akıllı işletmeler oluşturuyoruz. Sahip olduğumuz ve Avrupa’da öncüsü olduğumuz bu teknolojinin güneş enerjisinin geleceğinde ve enerji bağımsızlığında kilit rol oynayacağına inanıyoruz. Şebekeye ‘0’ enjeksiyon teknolojisini her büyüklükteki uygulamalarda da kullanarak, insanların en temel hakları olan kendi elektriklerini kendilerinin üretmesini sağlayacağız.

Sektör

IBC SOLAR Türkiye Genel Müdürü Hayri Bali: “Enerji sıkıntısına tek çözüm, alternatif kaynaklar”

Türkiye’de enerji sıkıntısı bir kez daha baş gösterirken, IBC SOLAR Türkiye Genel Müdürü Hayri Bali, sorunun çözümünün, güneş enerjisi sistemleri gibi alternatif kaynaklara yönelmekte olduğunu söyledi hammaddesine para vermek zorunda da değiliz. Doğalgaz, petrol gibi enerji kaynaklarına ulaşmak istediğimizde o gün geçerli olan dünya fiyatları üzerinden almak zorundayız, dolayısıyla dışa bağımlıyız. Güneşte ise durum öyle değil; ülkemizin güneşi ile bu alanda Avrupa’da lider olan Almanya’dan çok daha ucuza elektrik üretebiliriz.” sözleriyle güneş enerjisi konusunda teşviklerin artması, prosedürün de kolaylaşması gerektiğini vurguluyor.

“GÜNEŞİN ÖNÜ TAM OLARAK AÇILMADI”

IBC SOLAR Türkiye Genel Müdürü Hayri Bali

Türkiye bir kez daha dondurucu soğukların etkisine girdi. Yurdun tamamı kara, yağmura, fırtınaya teslim oldu. Meteoroloji, soğuk hava dalgasının devam edeceği uyarısında bulunurken korkulan oldu; doğalgaz tüketimi rekor seviyeye ulaştı. Türkiye’de enerji sıkıntısı bir kez daha baş gösterirken, IBC SOLAR Türkiye Genel Müdürü Hayri Bali, sorunun çözümünün, güneş enerjisi sistemleri gibi alternatif kaynaklara yönelmekte olduğunun altını çizdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, doğalgaz tüketiminin 213 milyon metreküpe ulaşarak rekor kırdığını açıkladı. Sadece İstanbul’da tüketim 47.5 milyon metreküpe ulaştı. Normal koşullarda Türkiye’nin doğalgaz arzı 193 milyon metreküpken, ülkemizi vuran soğuk hava nedeniyle talebin karşılanması için alternatif yakıtlara geçildi. Ancak, yaşadığımız bu sıkıntı ne ilk, ne de son olacak. Enerjide dışa bağımlılığın beraberinde getirdiği bu soruna çözüm ise alternatif enerji kaynaklarına yönelmek. IBC SOLAR Türkiye Genel Müdürü Hayri Bali bu noktada hammaddesine sahip olduğumuz güneş enerjisi santrallerinin kritik rolüne dikkat çekiyor: “Güneş enerjisi tek başına bir çözüm değil

Ocak - Şubat 2015

elbette ancak, önümüzde bir Almanya örneği var. Kurulu güçlerinin yüzde 30’unu güneş enerjisinden karşılıyorlar. Hal böyle olunca, soğuklar nedeniyle yaşadığımız sıkıntılara da düşmüyorlar, çünkü tek bir kaynağa bağımlı değiller.”

“GES İLE UCUZ ENERJİ ÜRETEBİLİRİZ” Türkiye’nin en az güneş alan bölgesinin bile Almanya’nın en güneşli bölgesinden daha fazla ışınıma sahip olduğunu belirten Hayri Bali, “Almanya’da 1 olan ışınım miktarı Türkiye’de 1,6’dır. Bu demek oluyor ki, biz aynı enerjiyi çok daha ucuza mal edebiliriz. Üstelik ürettiğimiz enerjinin

IBC SOLAR olarak, 2010 yılında girdikleri Türkiye pazarında güneş enerjisi ile ilgili çok ciddi aşamalar kaydedildiğini de belirten Hayri Bali, yine de güneşin önünün tam anlamıyla açılmadığını söylüyor: “Bugünün koşullarında şartlar iyileştirilmiş dahi olsa, güneş enerjisine yatırım yapmak isteyenleri çok uzun, yorucu ve zor görünen bir prosedür dizisi bekliyor. Bu da yatırımcıyı uzak tutuyor. Oysa ki lisanslı GES projeleri için 600 MW’lık başvuru kapasitesine toplamda 9 bin MW’lık talep geldi. Bu rakam, Almanya’nın kurulu güneş enerjisi gücünün dörtte biri… Yani, bu kapasitenin tümünün kurulumuna bu güne kadar izin verilseydi, gereksiz prosedürler nedeniyle zaman kaybedilmeseydi, yatırımcılar yıldırılmasaydı ve bugün Türkiye’de 9 bin MW’lık GES kurulu olsaydı, ‘suyumuz bitti, doğalgaz sıkıntısı var, kömür alalım’ demeyecektik.

Röportaj

Solarturk Enerji’den dünya standartlarında kaliteli ve yerli bir üretim hedefi Avrupa Kalkınma ve İmar Bankası (EBDR) tarafından “Sürdürülebilir Enerji ve Avrupa’daki PV Modül Yatırımı” konusunda “Mükemmelliyet” ödülüne layık görülen Solarturk Enerji, ülkemizde dünya standartlarında, kaliteli ve yerli bir ürün üretmeyi hedefliyor

Solarturk Enerji & GÜNDER Yön. Kur. Bşk. Yrd. Osman Özberk

Gaziantep’te kurulan ve Türkiye’de ilk güneş enerjisi paneli üretimine başlayan Solarturk Enerji, Avrupa standartlarına uygun kalitede ve TÜV sertifikasyonuna sahip güneş panelleri üreterek, sektörde önemli bir konumda yer almakta. Güneş enerjisinin daha yaygın bir hale gelmesi konusunda bilim ve teknolojinin geliştirilmesi gerekmektedir diyen Solarturk Enerji & GÜNDER Yön. Kur. Bşk. Yrd. Osman Özberk; “ Güneş enerjisi ile ilgili konularda, bilim ve teknolojinin geliştirilmesi, ArGe’nin özendirilmesi, güneş enerjisinin

Ocak - Şubat 2015

yaygın kullanımının teşvik edilmesi, güneş enerjisi ile ilgili alanlarda bilgilenmenin ve farkındalığın artması, eğitimin özendirilmesi gibi konularda faaliyetlerde bulunulmalı, güneş enerjisi sistemlerinin üretimi ve uygulamalarının yaygınlaştırılması yönünde çalışmalar yapılmalı, sektörel gelişim ve bilgilendirme toplantıları, çeşitli sempozyum, çalıştay, kongreler yapılarak güneş enerjisi ile ilgili farkındalığın artması ve bu konudaki çabaların etkili hale gelmesini sağlamalıdır” dedi. Solar sektörün en önemli hammaddesi olan CELL

(hücre)’in ülkemizde üretimi için SolarTurk olarak fizibilite çalışmalarının devam ettiğini ve önümüzdeki yıllarda yatırıma başlama kararında olduklarını da sözlerine ekleyen Solarturk Enerji & GÜNDER Yön. Kur. Bşk. Yrd. Osman Özberk’ten Solarturk Enerji’nin faaliyetleri ve sektörün son durumu hakkında bilgiler aldık.

Solarturk Enerji’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Solarturk Enerji Kronolojisi, 2008 yılında marka tescili ile yola çıkılan, 2009 yılında şirketleşen Solarturk Enerji, iki yıllık araştırma sonunda 60MW kapasiteli solar modül tesisini kurma kararı almış olup, 2013 yılında montajını bitirmiş ve üretime başlamıştır. Bu anlamda, Gaziantep’te

kurulan ve Türkiye’de ilk güneş enerjisi paneli üretimine başlayan Solarturk Enerji, Avrupa standartlarına uygun kalitede ve TÜV sertifikasyonuna sahip güneş panelleri üreterek, sektörde önemli bir yer almıştır. Avrupa Kalkınma ve İmar Bankası (EBDR) tarafından “Sürdürülebilir Enerji ve Avrupa’daki PV Modül Yatırımı” konusunda “Mükemmelliyet” ödülüne layık görülen Solarturk Enerji olarak hedefimiz ülkemizde dünya standartlarında, kaliteli ve yerli bir ürün üretmektir. Almanya TÜV sertifikasyon sürecini bitirerek TÜV Belgesini almaya hak kazanan firmamız, Türkiye’nin bu sektördeki ilk TSE, CE, IQNET ve TS EN İSO 9001-2008,TS EN İSO 14001-2008,TS EN İSO 18001-2008,TSEHYB 12690-13381 belgelerini kazanmıştır. Ayrıca, TÜMSİAD tarafından düzenlenen “25 ALTIN YILDIZ” ödülü çerçevesinde, bu sektörde “ALTIN YILDIZ” ödülü ile takdir edilmiş ve Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği

EUROSOLAR tarafından Türkiye Güneş Başarı Ödülü 2013 ile takdir edilmiştir. SolarTurk enerji olarak, 2013 yılında işletmeye aldığımız 60 MW PV modül üretim tesisimizde yurt içi satışımız 7 MW civarındadır. Solar Enerji sektörü ülkemizde yeni oluşmasına karşılık bu konuda Avrupa, Amerika, Ortadoğu ve Afrika Ülkelerine İhracat yapma gururunu yaşayan ve kalitesini tescilleyen firmayız. 2014 yılının başlarında dünyadaki solar enerji sektörünün önemli bir firması ile 42 MW satış antlaşması yapılarak yurt dışı satışlara başlamış bulunmaktayız. Bugün itibarıyla Almanya’ya 12 MW, Amerika’ya 4 MW ihracatımız gerçekleşmiş ve bunu devam ettirmekteyiz. Ayrıca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Ortadoğu ve Afrika ülkelerine ihracatımız olmaktadır. Uluslararası yardımlar çerçevesinde bu bölgedeki Ülkelerin su ihtiyacı, okullarının ve sağlık

Ocak - Şubat 2015

Röportaj

merkezlerinin enerji ihtiyaçları için komple PV sistemlerin ihracatını yapmaktayız. Bugün itibarıyla Solarturk olarak panel ve mühendislik dâhil ve TEDAŞ tarafından kabulü yapılan Güneş enerji santralleri, - Efe Endüstrisi - Kemalpaşa İzmir - 484 kw - Granit LTD - Torbalı - İzmir 400 kw - Köseoğlu çiftliği – Gaziantep- 510 kw Montajı devam eden ve Solarturk panel ile yapılan santraller Ahi Enerji – Gaziantep - 1000 kw Emel Elektrik – Edirne - 510 kw Çatak Belediyesi - Çatak - Van - 150 kw Elbeyli çiftliği – Kilis - 250 kw Sırma Halı - Gaziantep - 200 kw Otopark - Tunceli - 110 kw Tekkeli yumurta - Gaziantep - 250 kw Süper Film – Gaziantep - 150 kw Tarımsal sulama - Güneydoğu - 280 kw 2015 yıllarında da bu yükselişimizin ivmesinin daha da artıracağımıza inanıyoruz. SolarTurk olarak Avrupa standartlarında fotovoltaik panel üretimimiz yanında, sektörde kalite standartlarını belirleyerek anahtar teslim proje hizmetleri de vermekteyiz. Tarımsal sulamalarda ve kırsal bölgelerde sunduğumuz sistemlerle çiftçilerimizin sulamadaki enerji sorunlarına çözümler üretmekteyiz.”

Türkiye’ de Panel ve Hücre Üretimindeki Son Gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz? “Ülkemizde yeni oluşan PV panel sektöründe yeni olmamıza rağmen yaklaşık 15 firma üretim yapma aşamasına gelmiş durumda olup yıllık 500 MW üretim kapasitesine ulaşılmıştır. Ülkemizde yeni gelişen solar sektöründe kullanılan

Ocak - Şubat 2015

hammaddelerin ve yan sanayinin gelişimine her türlü katkıları ve bilgimizi tüm yatırımcılarımızla paylaşarak ülkemiz ekonomisine katkıda bulunmaktan mutlu olacağız. Solar sektörün en önemli hammaddesi olan CELL (hücre)’in Ülkemizde üretimi için SolarTurk olarak fizibilite çalışmalarımız devam etmekte olup önümüzdeki yıllarda yatırıma başlama kararındayız.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarında yol aldı mı? Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “Şu anda yenilenebilir enerjinin toplam enerji tüketimi içindeki payı %28’dir. Buna tüm HES kaynakları dâhildir. Bakanlığın 2023 tahminine göre yenilenebilir enerjilerin toplam üretim içerisindeki payı % 15 olarak verilmektedir. Buna su kaynakları dâhil değildir. Uluslararası araştırma şirketi Thomson Reuters, 2025 yılında solar enerjinin dünyada 1 numaralı enerji kaynağı haline geleceği öngörüsünde bulunuyor. Güneş enerjisinin 2025 yılında popülerlik olarak en büyük enerji kaynağı olması olası ama üretim kapasitesi olarak en büyük olma olasılığı yok maalesef. Bu kadar büyük fosil yakıt lobisi varken bu kadar büyük enerji savaşları sürerken bunu söylemek çok gerçekçi olmaz. Diğer enerji kaynaklarına göre daha hızlı bir büyüme sağlayacağı ve daha yüksek kullanım alanlarına ulaşacağını söyleyebiliriz. AB 2020 yılında güneş ve rüzgârın toplam talepteki payını % 10, 2030 yılında % 18 ve 2050 yılında %

41’e çıkarmayı hedeflemektedir. Isıtma ve soğutmada yenilenebilir enerji payını 2030 yılında % 21 ve 2050 de de % 45 olması işaret edilmektedir. Bu hedeflere baktığımızda yenilenebilir enerjide güneşin önemi artmaktadır, ama tek başına tüm ihtiyacı karşılayacak veya en büyük kaynak olacağını söylemek gerçekçi olmaz. YEGM’nün yaptığı çalışmaya göre ülkemizdeki yüksek güneş enerjisi potansiyeline sahip (1.650 kWh/ metrekare-yıl değerinin üzerinde) 4.600 km karelik kullanılabilir bir alanın olduğu hesaplanmıştır. Bu alana GES tesislerinin kurulması ile yaklaşık 500 GW Kurulu FV gücü ve yılda yaklaşık 700 milyar kWh elektrik enerjisi üretimi anlamına gelmektedir. Türkiye’de kurulu elektrik güç sisteminin yaklaşık 65 GW yıllık elektrik enerjisi üretiminin yaklaşık 240 milyar kWh olduğunu düşündüğümüzde ciddi bir güneş elektriği potansiyelimiz olduğu görülmektedir. Almanya’da ısınım şiddeti 930 -1130 kWh/m2 ve yıllık güneşlenme süresi 1300-1900 saat arasında değişiyor. Türkiye’nin ise ısınım şiddeti 1400-1500 kWh/ m2 ve yıllık güneşlenme süresi 1971-2993 saat, bunun yanında elbette bir de kurulu güçleri karşılaştırmamız gerek.”

Dünyada güneş elektriği kurulu gücü ne durumda? “Dünyada güneş elektriği kurulu gücü 180 GW düzeyindedir. 2015 yılında 55 GW kurulum beklenmektedir. Bu gücün 81 GW’lık bölümü Avrupa kıtasındadır. Bu gücün ülkelere göre dağılımı da şöyledir: Almanya 3.3 GW, İngiltere 1.5 GW, İtalya 1.4 GW, Romanya 1.1 GW, Yunanistan

1.04 GW, Belçika 215 MW, Fransa 613 MW, Hollanda 305 MW, Danimarka 216 MW, İspanya 118 MW, Avusturya 250 MW, İsviçre 300 MW, Almanya’nın toplam kurulu gücü 40 GW düzeyindedir. Ülkemize. Şu andaki kurulu gücümüz yaklaşık 40-50 MW düzeyindedir. Ülke olarak hedefimiz, 2023 yılında 10.000 – 12.000 MW kapasiteye ulaşarak, toplam enerji üretiminin % 4-5’i solar enerjiden elde edilmesi olmalıdır.”

Solar Enerjide Lisanslı GES İhalelerin başlamasıyla yeni bir dönem mi başlıyor? “Solar Enerjide Lisanslı GES İhalelerin başlamasıyla yeni bir dönem başlıyor. 29 -30 Ocak günü yapılan lisanslı GES ihalelerinde verilen teklifler, ortalama 7-8 yıllık amortisman sürelerini neredeyse 12-14 yıla yaklaştırıyor. Bu olay bize yatırımcı şirketlerin, petroldeki suni düşüşleri dikkate almadıklarını, enerji fiyatlarının önümüzdeki dönem artma ihtimalini göz önüne aldıklarını ve ülkemizin solar enerjiye yatırım yapılabilir noktasına geldiğini düşündürmektedir. İhale sonunda özet olarak, 227 MW lisans verilmiş buna karşın 360 milyon TL bedel ödenecektir. 600 MW ihale sonucu ödenecek lisans bedeli yaklaşık 1 milyar TL ye ulaşacağı öngörülmektedir. Sonuç olarak bu ihaleler, Güneş Enerji sektörün bir dönüm noktasına geldiğini, “Güneş Enerjisi Türkiye’nin Vazgeçilmez Enerji Kaynağıdır” olduğunu göstermektedir.”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar

sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Son yıllarda panel fiyatlarında önemli düşüşler ve verimlilikte önemli artışlar gerçekleştirildi. Bu da yapılan yatırımın geri dönüş süresini kısalttı. 2010 yılında bir yatırımın geri dönüş süresi 10-12 yıl iken bugün 6-7 yılda kendini amorti etmektedir. Kurulacak sistemdeki panellerin yaklaşık verimli ömürlerinin 25-30 olduğunu düşünürseniz bu sistemlere olan ilginin neden bu kadar arttığını anlayabiliriz.”

GÜÇ BİRLİKTELİĞİ ŞART Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Güneş enerjisi ile ilgili konularda, bilim ve teknolojinin geliştirilmesi, Ar-Ge’nin özendirilmesi, güneş enerjisinin yaygın kullanımının teşvik edilmesi, güneş enerjisi ile ilgili alanlarda bilgilenmenin ve farkındalığın artması, eğitimin özendirilmesi gibi konularda faaliyetlerde bulunulmalı, güneş enerjisi sistemlerinin üretimi ve uygulamalarının yaygınlaştırılması yönünde çalışmalar yapılmalı, sektörel gelişim ve bilgilendirme toplantıları, çeşitli sempozyum, çalıştay, kongreler yapılarak güneş enerjisi ile ilgili farkındalığın artması ve bu konudaki çabaların etkili hale gelmesini sağlamalıdır. Bu konuda devletin bize sunduklarını ve yatırımcıya sağlayacağı faydaları net bir şekilde açıklamalıyız. Özellikle Batı Avrupa’nın bu konuda ne kadar ileride olduğunu, güneş açısından bonkör bir ülke olan Türkiye’de bu sistemin hem ucuz hem de temiz enerji

yönünden ne kadar önemli olduğunu dile getirmeliyiz. Kamunun, Üniversitelerin ve Sivil Toplum Örgütlerinin Yerli ve Yenilenebilir Enerji kaynaklarının kullanılması ve yatırımların yapılması için güç birliği içinde olmalıdırlar.

Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Güneş enerjisi ve diğer yenilenebilir enerji kaynakları sadece ülkemizin değil tüm dünyanın gündeminde olan konulardır. Yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan güneş enerjisi temiz, sürdürülebilir ve tükenmeyen bir kaynak oluşundan dolayı tercih edilmelidir. Ülkelerin gelecekte sürdürülebilir ve güvenli enerji kaynaklarına ihtiyacı vardır. Fosil kaynaklar bakımından zengin ülkeler dahi, önümüzdeki dönem dünyamızın geleceği ve çevremizin korunması bakımından yenilenebilir çevre dostu enerji kaynaklarının kullanılması yönünde kararlar almaktadırlar. Ayrıca ülkemiz Avrupa’da İspanya’dan sonra en verimli yerlerden biridir. Sabah doğup, akşam batan herhangi bir vana ve şalteri olmayan bir enerji kaynağımı kullanarak elektrik elde edebilmek tartışmasız gelecek için önemli bir etken olacaktır. Ülkemizin aşırı derecede cari açığı olması ve en önemli nedeni olan enerji ithaline dayalı olmasına rağmen yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması önemli bir istihdam oluşturacak, cari açığımıza azalmasına sebep olacak, enerji bağımsızlığımızı

Ocak - Şubat 2015

Röportaj

elde etmemizi sağlayacaktır. Maalesef solar sektörü olarak teknoloji yatırımda geç kalmış durumundayız. Bu nedenle gerek yatırım makinalarımızı gerekse hammaddelerimizden bir kısmını yurt dışından temin ediyoruz. Kısa bir zaman içinde sektör kendi hammadde üretimini ve yan sanayisini geliştireceğine inanıyorum. Sonuç olarak; Dünyada ve Avrupa’da bu sektör nasıl gelişmiş ise, hangi yollar izlenilmiş ise incelenmesi gerekir. Toplum olarak “Güneş Enerji” sektörünün öncelikli ve stratejik alan kabul görmeliyiz. Ülkemizin her bireyi, kurumu, STÖ ve yönetim kesimi enerji bağımsızlığına ve özgürlüğüne kavuşmamız için Güneş ile diğer yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması için ortak akıl çerçevesinde bileşilmesi gerekmektedir.”

Güneş enerji sektörünün Türkiye’deki ortak sorunları ve çözümleri nelerdir? “Güneş enerjisinden elektrik üretimine gelecek üç yıl içerisinde 3 milyar Avroluk bir yatırım beklenmekte olup, bu yatırımların ülkeye hiçbir engelle karşılaşmadan girmeye devam eden niteliksiz Uzakdoğu güneş panelleri ile yapılmasının gelecekte onarımı olanaksız sorunlar oluşturacaktır. Şu an bu niteliksiz ürünlerin ülkeye girişini önleyecek hiçbir kontrol mekanizması, hiçbir kısıtlama, hiçbir standart bulunmuyor. Daha önce Avrupa’da monte edilmiş, fakat gerekli garantiyi karşılamadığı için sökülmüş paneller dahi ülkemize giriyor. GES projelerinde kullanılan ürün için dünyada yaklaşık 25 yıllık bir performans garantisi veriliyor. Bizde de aynı garantinin geçerli olması lazım. Ancak 5 - 10 yıl sonra bir sıkıntı doğduğunda bu Uzakdoğu firmasının yerinde olup olmayacağı dahi belli değil. EPC (Mühendislik, Temin ve İnşaat) Sözleşmesi kapsamında iş yapan bir müteahhit veya bir uygulayıcı firma, kullanacağı Çin malı modülde ilerde

Ocak - Şubat 2015

bir sorun çıktığında bu nasıl onarılacak, yaşanabilecek ihtilaf nerede ve nasıl giderilecek? Ve bu bedeli kim ödeyecek? Avrupa bu sıkıntıyı yaşadı, bedelini de ağır ödedi. 100’e yakın Avrupalı firma bu yüzden batmış durumda. O nedenle Avrupa ülkeleri - DTÖ’ye üye olmalarına rağmen - Çin ürünlerine anti-damping vergisi koydular. Benzer bir önlemi ABD’de aldı. Biz ise bunu yapmıyor, yapamıyoruz. Türkiye Gümrük Birliği’ne dahil ama Avrupa Birliği üyesi değil. Bu durumda Avrupa’nın engellediği Çin ürünlerinin tek pazarı biz olacağız. Avrupa geç de olsa önlem almaya yönelirken biz Türkiye olarak bırakın o tür bir önlemi, gelen paneli nasıl kontrol edeceğimize dahi karar vermiş değiliz. Her Ülke kendi sanayicisini, vatandaşını korumak ve koruma önlemlerini almak gerekmektedir. Ülkemiz için önemli gördüğüm uzak doğudan gelecek, PV modülleri üretim yapan şirketlerinin geleceğinin ne olacağı belirsiz ve kalitesiz panellerinin ileride vatandaşlarımıza sıkıntı yaşatmaması için nasıl bir güvenceye alacağımız dahi belirsizliğini koruyor. Bu nedenle toplumun aydınlatılmasında, yön verilmesinde fayda görüyorum. Ülkemiz sanayisini korumak amacıyla Başbakanlık genelgeleri ile yerli sanayicileri korumak amacıyla Kamu alım ihalelerinde yerli sanayi ürünleri ve kaliteli ve gerekli sertifikalara haiz yerli ürünlerin kullanması için daha aktif olacaktır.”

“TÜRKİYE’NİN GÜNEŞİ ENERJİ’MİZ OLSUN” Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Eğer bir ülke, enerji bağımsızlığını elde edememiş ve sürdürebilir enerji politikası yoksa ciddi sorunlar içinde demektir. Cari açığımızın en önemli nedeni olan

enerji kaynaklı ithalatımızın bir an önce azaltılması, Ülkemizin enerji güvenliği ve bağımsızlığı için her türlü yerli ve yenilenebilir kaynaklarının kullanılması çok önemlidir. Yatırım olarak geri kaldığımız güneş, rüzgâr, jeotermal ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının yatırımı ve işletmeye alınmaları Ülke ekonomisine ciddi kaynak oluşturacaktır. Bir Türk sanayicisi ve solar sektörüne gönül vermiş biri olarak, Ülkemizin tüm yerli enerji kaynaklarının kullanılması ve enerji bağımsızlığımızı elde etmemizdir. Gelişmiş ve demokratik Ülkelerdeki bürokrasi yapısının Ülkemizde olması halinde bu arzumun oluşacağına inanıyorum, Ülkelerin gelecekte sürdürülebilir ve güvenli enerji kaynaklarına ihtiyacı vardır. Fosil kaynaklar bakımından zengin ülkeler dahi, önümüzdeki dönem dünyamızın geleceği ve çevremizin korunması bakımından yenilenebilir çevre dostu enerji kaynaklarının kullanılması yönünde kararlar almaktadırlar. Gelecek nesillerimizin “TEMİZ BİR DÜNYADA” yaşayabilmesi için dünya ülkelerinin Temiz ve Yeşil enerjiye yönelmesi gerekmektedir.”

Sanayimizi ve yatırımcılarımızı korumak için yapılması gerekenler? - İhtisas gümrüğü kurulmalıdır. Amerika ve Avrupa Ülkelerinin, Uzakdoğu Ülkelerinden gelen güneş paneline anti-damping getirilmiş olup aynı uygulamanın Ülkemizde de uygulanması sağlanmalıdır. - Solar panellerin TSE tarafından kontrol edilmesi, TSE’ne gerekli talimatın verilmesi ve biran önce alt yapının oluşturulmasının sağlanması Başta Kalkınma Ajansları ve Tarımsal yatırımlardaki kamu tarafından finansal desteklenen ve hibeli projelerde yerli güneş paneli alınması şartı getirilmelidir. Sonuç olarak, Kamunun solar sektörüne ilgisinin artması, yatırımcıların önündeki engelleri kaldırması ve gerekli alt yapının oluşmasını sağlamalıdır.

Röportaj

Bereket Enerji, yurt içinde ve yurt dışında yeni yatırımlarda bulunacak Lisanslı ve lisanssız GES kurulumu alanındaki çalışmalarını yoğunlaştıran Bereket Enerji, yurtiçinde ve yurtdışında yeni yatırımlarda bulunarak yeni dönemde Ar-Ge alanında yeni projeler yapmayı hedefliyor Ocak - Şubat 2015

Bereket Enerji Güneş Enerjisi Bölümü Koordinatörü Zafer Arıkan

kW’lık lisanssız GES kurulumu gerçekleştirildi. Yıl sonuna doğru 150 MW’lık panel (modül) üretim kapasitesine sahip Panel Üretim Tesisimizin inşaat işleri tamamlanıp deneme üretimine geçildi. ‘ODTÜ GÜNAM, TÜBİTAK MAM’ ile birlikte oluşturduğumuz Konsorsiyum ihaleyi kazanarak önemli bir Ar-Ge çalışması olan MİLGES Projesine başladı. Yurt içinde ve yurt dışında çeşitli fuar, sergi, v.b. etkinliklerine katıldık. Değişik üniversitelerde güneş enerjisi alanında, çeşitli işbirliği konuları için temeller atıldı. Bereket Enerji olarak: - Çalışmalarımızı lisanslı ve lisanssız GES kurulumlarında yoğunlaştıracağız, - 2015’in ilk çeyreğinde panel üretim fabrikası tam kapasiteye çıkartılacak, - Yurt içinde ve yurt dışında yeni yatırımlarda bulunacağız, - Ar-Ge alanında yeni projeler yapmayı planlıyoruz.” Bereket Enerji, ülkemizin yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları potansiyelinin değerlendirilmesi konusunda en önde gelen firmalardan birisi olması yanında dışa bağımlılığı azaltmak açısından bu alanda yaptığı yatırımlar da artarak devam etmektedir. Ülkemizin teknoloji ve dışarıdan ithal edilmiş malzeme çöplüğü olmaması ve dövizimizin boşa gitmemesi açısından, teknolojiye yön veren/verecek kuruluşların Ar-Ge çalışmalarına daha fazla ağırlık vermesi, hazır reçeteler yerine her alanda yenilikçi çözümler üretmeleri gerekmekte olduğunu söyleyen Bereket Enerji Güneş Enerjisi Bölümü Koordinatörü Zafer Arıkan; “Ayrıca, özelde güneş enerjisi uygulamaları açısından, ülkemizin kalitesiz ürünler çöplüğü olmaması için

gereken önlemler acil olarak alınmalı, anahtar teslimi Güneş Enerji Santrali (GES) kuran firmalar için de bazı standartlar getirilmelidir” dedi. Tüketicilerin enerji temin ederken mümkünse temiz enerji tercihini yapmalı; güvenilir ve sürdürülebilir enerji arzına destek olmalıdır diyen Bereket Enerji Güneş Enerjisi Bölümü Koordinatörü Zafer Arıkan’dan Bereket Enerji’nin çalışmaları hakkında bilgi aldık.

Bereket Enerji olarak 2014 yılını nasıl geçirdiniz? 2015 yılı için çalışmalarınız ne yönde olacak? “Bereket Enerji için 2014 yılının oldukça iyi geçtiğini söyleyebiliriz. Özetleyecek olursak: Bu yıl içerisinde gerek kendimiz, gerekse piyasadaki müşterilerimiz için yaklaşık 8.500

Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki hiçbir şey tek başına çözüm olmaz. Nasıl çevre problemlerinin tek bir nedeni yoksa çözümü de tek olamaz. Güneş enerjisi, tek başına çevre kirliliğinin çözümü olamayacaksa da en azından nükleer gibi risk oranı çok yüksek olan bir enerji kaynağına karşı ciddi bir alternatiftir. Diğer taraftan azalan enerji kaynakları üzerine insanlık/bilim adamları çok uzun zamandır kafa yoruyorlar, çözüm üretmeye çalışıyorlar. Aslında azalan enerji kaynakları derken, bölgemizde ya da ülkemizdeki demek daha doğru olacak. Zira diğer bölgelerde yeni havzalar, yeni

Ocak - Şubat 2015

Röportaj

enerji kaynakları keşfediliyor, kullanıma giriyor. Bugün Afrika’da el değmemiş birçok petrol ve doğal gaz kaynağı bulunuyor. ABD’de yeni kayagazı gibi kaynaklar yeni yataklar tespit edilip, üretime sokuluyor. Ayrıca yeni enerji türleri üzerine dünya ölçeğinde önemli çalışmalar yapılıyor. Burada esas konu, yıllarca insanlığın gelişimine olumlu yönde etki etmiş bulunan fosil kaynakların daha ne kadar dayanabileceği ve bu kaynaklardan elde edilen türev ürünlerin, özellikle de plastik malzemelerin ve karbon salınımlarının oluşturduğu kirlilik. Bilindiği gibi Avrupa sera gazı emisyonlarının azaltılması için iddialı hedefler belirledi. Bu yıl içerisinde yapılacak Birleşmiş Milletler Zirvesi’nde konu yeniden ele alınacak. Ayrıca tüketimin artışına bağlı olarak yaşadığımız sera etkisi ve yine yaşamakta olduğumuz mevsimlerdeki kaymaların beslenme şeklimizden, yaşam tarzımıza kadar her şeyi önemli ölçüde etkilediğini söyleyebiliriz. Güneş enerjisine gelince, açıktır ki dünyanın pek çok yerinde yararlanılabilecek ve insanlığa pek çok hizmeti olabilecek bir enerji kaynağı ve mutlaka değerlendirilmesi gereken bir kaynak. Özellikle de yerinde üretilip, yerinde tüketicilerin hizmetine sunulacak güneşten elde edilecek elektrik enerjisi,

Ocak - Şubat 2015

insanlığa pek çok yarar sağlayabilecek gibi gözüküyor. Bugün Afrika’da yaşanan sağlık problemlerinin ve yüksek ölüm oranlarının çözüme ulaştırılamamasının önündeki en önemli engellerden birisi, elektrik enerjisinin her yerde sağlanamamasıdır. Sırf bu nedenle Dünya Sağlık örgütü ya da diğer kuruluşlarca gönderilen aşıların soğuk ortamda saklanamaması ve bozulması sonucu insanların sağlığına kavuşturulamadığını, çok sayıda ölümün nedeninin bu olduğunu acaba kaç kişi biliyor? Güvenli, sürdürülebilir ve temiz enerji kaynağı olarak, güneş enerjisi için geleceğin enerjisidir, demek sanırım çok iddialı olmayacaktır.”

Bereket Enerji’nin ürün yelpazesinde neler yer alıyor? Pazara hangi markaları sunuyorsunuz? “Halen deneme üretimlerimiz ve testlerimiz devam etmektedir. Diğer taraftan da üç hattımızdan ikisinin “hat kalifikasyonu” çalışmaları sürdürülmektedir (birinci hattımızın hat kalifikasyonu mevcuttur). Söz konusu çalışmalar tamamlandığında ki bunun yakın zamanda tamamlanmasını bekliyoruz, ürünlerimiz de piyasaya sunulmuş olacaktır. Fabrikamızdaki panel üretim hatlarımızla farklı özelliklerde

panel üretmeye uygundur. Bu yüzden de ürün yelpazesini oluştururken piyasanın taleplerini dikkate alabileceğiz. Ancak şu anki planlarımız 250kW panel üretime başlamak. Marka konusunda ise sona gelinmiş olup, yakında kamuoyu ile paylaşacağız.”

Bereket Enerji’nin yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Bereket Enerji, ülkemizin yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları potansiyelinin değerlendirilmesi konusunda en önde gelen firmalardan birisidir ve dışa bağımlılığı azaltmak açısından bu alanda yaptığı yatırımlar artarak devam etmektedir. Yenilenebilir enerji alanında Bereket Enerji’nin bugüne kadar yaptığı yatırımlara bakacak olursak: - Türkiye’nin ilk özel sektör hidroelektrik santrali, - Türkiye’nin ilk özel sektör jeotermal elektrik santrali, - Türkiye’nin çöp gazından elektrik üreten ilk elektrik enerji santrali, - Farklı kurulu güç seviyelerinde işletmede olan 1 adet, inşaatı devam eden 2 adet rüzgâr santrali

geleceği hakkındaki görüşleriniz neler? “Güneş enerjisi sektöründe dünyada bir taraftan yeni çalışmalar yapılırken, diğer taraftan da teknoloji-verimlilik tartışmaları süregeliyor. Yapılan çalışmaları malzeme alanındaki çalışmalar (yeni malzemelerin kullanımı), süreçlerdeki çalışmalar (süreç iyileştirmeleri) ve tamamen yeni sayılabilecek teknolojik çalışmalar olarak gruplandırabiliriz. Pazara hâkim olmak isteyen firmaların yoğun bir propaganda bombardımanı altında bulunmakla birlikte yine de üzerinde mutabık kalınan hususlar yok değil. Örneğin önümüzdeki üç yılda etkinlik artışının mono kristal yapılarda % 24, multi kristal yapılarda % 19,5 seviyelerine çıkacağını söylemek mümkün. Yine hücrelerde kullanılmakta olan gümüş miktarının giderek azalacağını ve yerine maliyeti düşürebilecek başka malzemelerin kullanılacağını söyleyebiliriz. Ayrıca bazı teknolojiler, hücre üretimde işlem sayısını azaltmayı hedeflemiş ve gerçekleştirmiş görünüyor. Yenilenebilir enerji uygulamaları açısından, rüzgâr güneş karma (hibrit) uygulamaları daha ön plana çıkacak gibi gözüküyor. Ayrıca enerji depolama imkânlarının artırılması da gündemdeki önemli konulardan biri başkası.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı?

mevcuttur. Bunların ikisinin lisansı alınmış toplam beş adet rüzgâr enerji santrali, - 22 adet işletmeye alınmış, 4 adet inşaatı devam eden ve 2 adet projelendirilmiş toplam 28 adet hidroelektrik santrali, - Halen TEDAŞ onayını bekleyen lisanssız 5 adet ve inşa halinde 2 adet güneş enerji santrali, bu konudaki çalışmalarımızı özetleyen en doğru rakamlar olacaktır. 2014-2018 yıllarını kapsayan Kalkınma Planı’na göre: Enerjinin nihai tüketiciye sürekli, kaliteli, güvenli, asgari maliyetlerle arzı ve enerji temininde kaynak çeşitlendirmesi esas alınarak, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının en üst düzeyde değerlendirilmesi öngörülmüştür (Md.2.2.16.b. sayfa 117). Ayrıca, enerji arz güvenliğinin sağlanması amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimine yönelik teşvik sistemi iyileştirilerek yerli ekipman imalatı desteklenmiş bulunmaktadır. Diğer taraftan yenilenebilir kaynakların elektrik üretiminde 2006 yılında % 25,3 olan payının 2018’de % 29’a çıkarılması hedeflenmiştir (sayfa 118).”

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Yeni teknolojiler ve sektörün

“Öncelikle, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2015-2019 Stratejik Planında yer alan hususların bir an önce gerçekleştirilmesi çok büyük bir önem arz etmektedir. Bunları özetleyecek olursak: - “…Yenilenebilir enerji kaynaklarında hem elektrik enerjisi üretimi hem de ısı üretimi açısından önemli bir potansiyelimiz bulunmaktadır. Ancak bu potansiyelin tam anlamıyla hayata geçmesi için finansman imkânlarının geliştirilmesi, mevzuatın güncellenmesi, iletim altyapısının güçlendirilmesi ve yatırımcı farkındalığının artırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Sayfa 25”, - “… Yenilenebilir enerjinin teşvikinde Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’na (YEKDEM) devam edilecektir. Sayfa 43”, - “…Yenilenebilir enerji kaynaklarına, kojenerasyon veya mikro kojenerasyon ve benzeri sistemlere dayalı merkezi olmayan elektrik enerjisi üretiminin yaygınlaştırılmasını teminen yerinde üretim için ilgili mevzuat altyapısı, izin ve diğer idari süreçler açısından kolaylaştırıcı olacak şekilde gözden geçirilecek, şebeke alt yapısı bu yönde güçlendirilecektir. Sayfa 57”, - “…Enerji ve doğal kaynaklar sektörü Ar-Ge ve yerlileştirme yol haritası tamamlanacaktır. Yerli imalat kullanım oranlarını artıracak eylem planları hayata geçirilecektir. Sayfa 89”,

- “…Enerji ve maden yatırımlarına ilişkin izin ve onay sürelerinin kısaltılması (iş tanımlarının yapılması, süreçlerin yeniden değerlendirilmesi, mevzuat değişikliklerinin yapılması), gereksiz aşamaların ve doküman gereksinimlerinin tespit edilip iyileştirmesi sağlanacaktır. Sayfa 99”. Ayrıca, özelde güneş enerjisi uygulamaları açısından, ülkemizin kalitesiz ürünler çöplüğü olmaması için gereken önlemler acil olarak alınmalı, anahtar teslimi Güneş Enerji Santralı (GES) kuran firmalar için de bazı standartlar getirilmelidir.”

Söyleşimizin sonunda eklemek istediğiniz bir konu, okuyucularımıza ve sektör temsilcilerine vermek istediğiniz bir mesajınız var mı? “Öncelikle sektörün paydaşlarına bir göz atmakta yarar var. Sektörün gelişmesi için kamunun, yatırımcının, teknolojiye yön verenlerin, tüketicinin, sektör organizasyonlarının ve meslek örgütlerinin yapması gerekenler ayrı ayrı ele alınmalı ve daha sonra da uygun bir koordinasyon sağlanmalıdır. En büyük sorumluluk kamuya yani devlete, valiliklere, belediyelere ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına düşmektedir. Esasen bu konuların çoğunun iyi niyetli bir biçimde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2015-2019 Stratejik Planında yer aldığını görüyoruz. Yatırımcının da olaya bir moda/trend gözüyle bakmaması, projenin yapılabilirliğini ve getirisini/ dönüşünü iyi araştırması gerektiğini, teknoloji ve yer seçiminde daha hassas olmasını, kendi finans gücünü iyi analiz etmesi gerektiğini hatırlatmakta yarar var diye düşünüyorum. Ülkemizin teknoloji ve dışarıdan ithal edilmiş malzeme çöplüğü olmaması ve dövizimizin boşa gitmemesi açısından, teknolojiye yön veren/verecek kuruluşların Ar-Ge çalışmalarına daha fazla ağırlık vermesi, hazır reçeteler yerine her alanda yenilikçi çözümler üretmeleri gerekmektedir. Sektör organizasyonlarının her alanda halkı ve ilgili makamları aydınlatma ve bilinçlendirme çabalarına yoğunlaşması, teknoloji ve ürünleri yakından takip etmesi, konuya ülkemizin ve dünyanın/insanlığın geleceği açısından yaklaşması son derece yararlı olacaktır. Meslek örgütleri ise konu ile ilgili standartların oluşturulmasında ve geliştirilmesinde, bu konuda çalışacak teknik personelin eğitiminde, yasa ve yönetmeliklerin hazırlanmasında ve ayrıca uygulama denetimlerinde aktif bir rol üstlenmelidir. Son olarak ta tüketiciler enerji temin ederken karbon salınımlarının azaltılmasının ne kadar önemli olduğunun bilincinde olarak, mümkünse temiz enerji tercihini yapmalı; güvenilir ve sürdürülebilir enerji arzına destek olmalıdır.”

Ocak - Şubat 2015

Röportaj

Yiğit Akü’den kaliteli çevre dostu ürünler Enerji depolama sistemlerinin artık hayatın ve endüstrinin vazgeçilmez bir parçası olmasından hareketle, Dünyada ve Türkiye’deki yeşil enerji projelerinde de başrolde yer alan Yiğit Akü, şehir aydınlatmalarından elektrikli araçlara kadar çok geniş bir yelpazede ürünlere yönelik olarak stratejik yatırım ve iş birlikleri ile sektöre kaliteli ve çevre dostu ürünlerle hizmet vermeye devam ediyor

Yiğit Akü, Türkiye dışında, ortaklık ve iş birlikleriyle, Ortadoğu ve Afrika Bölgeleri dahil toplam 4 fabrikada faaliyet gösteriyor. Yıllık 7 milyon adet akü üretim kapasitesine sahip olan şirket, Türkiye içinde 100 ana bayi ve 6000 tali bayi ile hizmet veriyor. Dünya akü sektöründe Yiğit Akü, Platin, Tunç, Macpower, Helden markalarıyla boy gösteriyor. Yiğit Akü, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne gerçekleştirdiği akü tedarikinin yanı sıra, 2008 yılından bu yana uluslararası alandaki birçok ülkenin ordusuna akü tedariki sağlıyor. 40.000 metrekarelik alanda 620 personel

Ocak - Şubat 2015

ile çalışan firma, bayilerindeki çalışanları da eklendiğinde Türkiye’de önemli bir istihdam alanı oluşturuyor. Yiğit Akü’nün yıllık satışlarının yüzde 55 ‘i, 80’den fazla ülkeye yaptığı ihracatı kapsıyor. Yiğit Akü, ihracatının çatı örgütü olan Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin “2013 İhracat İlk 1000” raporunda ilk 500’de 316. sırada bulunuyor. Yüzde 100 Türk sermayesi olarak kurulan ve kaliteli/çevre dostu ürünler üretmek için son teknoloji ile donatılmış üretim tesisleri kuran Yiğit Akü, Türkiye’nin Ar-Ge şampiyonları” listesinde de 250 firma arasında 79. sırada, Ankara firmaları

arasında ise 10. sırada bulunuyor. Geldiğimiz noktada son 3 yıldır dünyanın en kaliteli markalarıyla yarışabilecek fiyatıyla rekabet edebilen derin deşarj çevrim yeteneği yüksek aküler ürettiklerini söyleyen Yiğit Akü Endüstriyel Akü Fabrika Müdürü Eyyüp Erdem’den Yiğit Akü’nün çalışmaları hakkında bilgi aldık.

2014 yılı firmanız ve sektör açısından nasıl geçmekte? Ayrıca 2015 yılı öngörüleriniz nelerdir? “Yiğit Akü olarak biz; Türkiye’de 100 anabayi, 6000 tali bayi ve yurtdışında

75 ülkede hizmet veriyoruz. Geçen sene öngördüğümüz risklere karşın almış olduğumuz tedbirler oldukça yerinde oldu. Son dönemlerde Türkiye’ye komşu ülkeler ve Kuzey Afrika ülkelerinde yaşanan gelişmelerin pazar payına sahip olduğumuz bu bölgelerde bizlere olumsuz etkisi olsa da, bu gibi durumlara karşı aldığımız etkili önlemler sayesinde zarar görmedik.”

Yiğit Akü’nün yenilenebilir ve temiz enerji çözümlerinden bahseder misiniz? Yaptığınız çalışmalar ve pazara sunduğunuz çözümler nelerdir? “Doğal kaynaklardan elde edilen enerjinin depolanması ile ilgili son 5 yıldır çeşitli kapasitelerde özel akü dizaynları yapıyoruz. Yüksek verimlilikle çalışan bu tarz akülerimiz depolanan elektriğin %95 ine kadar tekrar kullanma imkânı sunabiliyor. Yurtiçinde ve dışında yenilenebilir enerji fuarlarına her yıl düzenli olarak katılıyor ve sektörde gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Konuda uzun sayılabilecek deneyimimiz ile iç ve dış pazarda ürünümüz ile iyi bir yer bulabildik, starter aküde olduğu gibi enerji depolama maksatlı bu ürünlerde de aranılan bir marka olmayı başarabildik. Konuda akü tedarikine ilave olarak “Off-Grid” enerji uygulamalarında anahtar teslim projeler de yapabiliyoruz. Yenilenebilir enerji kaynaklarını özellikle PV panellerden elektrik üretimi ile ilgileniyoruz.” Yiğit Akü’nün ürün yelpazesinde neler

yer alıyor? Pazara sunduğunuz yenilikler nelerdir? “Yiğit Akü, Yiğit Plastik Ürünler ile artık akü kutu ve kapağı üretebilir durumdadır. Gerçekleştirdiğimiz ve üretime aldığımız yeni plastik enjeksiyon makineleri ile makine parkurumuzu genişlettik. Bunun bir sonucu olarak üretmiş olduğumuz akülerin önemli bir bölümüne ait plastik komponentlerin mühendisliğini, tasarımını ve üretimlerini kendimiz gerçekleştiriyoruz.”

Aluminyum profil - inverter - akü kablo - bağlantı elemanları ve cam sektöründeki son gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz? “Aralarında Taiwan, Çin ağırlıklı olmak üzere uzak doğu firmalarının da yer aldığı birçok yabancı kuruluş Türkiye pazarına ürünlerini sunabilmek için yoğun çabalar harcıyorlar. Özellikle “inverter” için çok sayıda seçenek oluştu. Ancak karar verirken sıkı incelemek zorunluluk oldu. Akü hususunda ithal ürünlerin yanında, yerli üreticiler de konuda çalışmalar yapmaya başladılar. Biz konuda 5 yıl önce çalışmalar başlatıp yatırımlar yaptık. Gelinen noktada son 3 yıldır dünyanın en kaliteli markalarıyla yarışabilecek fiyatıyla rekabet edebilen derin deşarj çevrim yeteneği yüksek aküler üretiyoruz.”

Türkiye için enerji verimliliği kavramının anlamı sizce nedir? Ülkemizde bu alanda yapılan

Yiğit Akü Endüstriyel Akü Fabrika Müdürü Eyyüp Erdem

uygulamaları yeterli buluyor musunuz? Bu konudaki önerileriniz nedir? “Türkiye ışınım yönünde güneş enerji potansiyeli yüksek olan bir coğrafya olmasına karşın daha fazla yararlanılabilineceğini düşünüyorum. Tabi ki PV enerji yatırım maliyetleri konuda önemli

Ocak - Şubat 2015

Röportaj

bir kırılım. Enerji verimliliği kavram olarak çok geniş bir sahayı kapsıyor. Enerji tasarrufu hayatımızın her alanında yapılabilir, verimlilik artırılabilir. Endüstriyel tesislerde özellikle bakım ve enerji yönetimiyle ilgili çalışanlar ve tüm personelin enerji verimliliği hususunda daha fazla bilinçlendirilmesine ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Bu tarz tesislerde açığa çıkan ve atılan ısı ve buhar enerjilerini kullanabilmek için projeler üretebilmek önem arz ediyor. Konuda

Ocak - Şubat 2015

teşvik edici uygulamalarla kayda değer sonuçlara ulaşılabilir.”

Yiğit Akü’nün kısa ve uzun vadedeki hedef ve projelerinizden bahseder misiniz? “Biz çevreye çok duyarlı bir şirketiz. Evet, her şirket çevreye duyarlı olmak zorunda, hatta bunun için çeşitli yasal zorunluluklar var. Biz bu zorunlulukların da ötesinde ilgiliyiz. Çünkü sürdürülebilir bir çevre olmazsa

gelecek olmaz, dolayısıyla bütün kısa ve uzun vadedeki hedeflerimiz heba olur. Biz her türlü kurşun-asit starter akü ve akü malzemesi üretimi yapan Yiğit Akü ailesi olarak, tüm faaliyetlerini yasal mevzuatlara uygun bir şekilde yapmaya özen gösterip, her bir faaliyeti yönetim ve çalışanlar olarak çevre politikasının bir parçası kabul etmekteyiz. Faaliyetlerimizin sonucunda ortaya çıkacak atıklar ve emisyonlarla ilgili her türlü çevre kirliliğini kaynağında önleyici

tedbirler almayı kendimize ilke edindik. Tüm katı, sıvı ve gaz atıklarımızı kontrol altında tutarak, yasal düzenlemeler kapsamında atık bertarafını gerçekleştiriyoruz. Geri kazanımı mümkün olan atık akülerimizi çevreye zarar vermeden, APAK yönetmeliğine uygun olarak tüm müşterilerimizden toplayıp veya toplatmayı sağlayıp geri kazandırıyoruz. Eskişehir’deki Kudret Metal Kurşun izabe Merkezi’nde hurda aküleri geri kazanım yoluyla tekrar külçe kurşun haline getirip üretimde kullanıyoruz. Enerji, hammadde ve doğal kaynaklarımızın kullanımını mümkün olduğu kadar azaltmaya ve olabildiğince verimli kullanmaya gayret ediyoruz. Ar-Ge ekibimiz de, üretiminin ve ürün geliştirme süreçlerinin her aşamasında çevreye saygılı olarak çalışmalarını gerçekleştiriyor. Yiğit Akü, doğal kaynak tüketimini en aza indirecek ve geri dönüşüm oranları yüksek malzemeler içeren ileri teknoloji ürünleri sektöre kazandırmaya ve ülke ekonomisine katkı sağlamaya hızla devam edecektir. Uzun döneme bakacak olursak, Enerji depolama sistemlerinin artık hayatın ve endüstrinin vazgeçilmez bir

Güneş enerjisi sistemleri teknolojisi hangi aşamaya ulaştı? Bu sistemler kullanıcılara ne gibi avantajlar sağlıyor? Azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin çözümü güneş enerjisi olabilir mi? Güneş enerjisinin geleceğini nasıl buluyorsunuz? “Çevreye zarar vermeden, doğal kaynakları hızla tüketmeden zaruri enerji ihtiyacımıza bir çözüm olarak düşündüğümüz güneş enerjisinden daha fazla faydalanmak gerekir. Kaliteli malzemeler ile büyük ölçekte güneş

enerji santrallerinin kurulması ve bu yönde teşviklerin oluşturulması gerekiyor.”

Toparlamak gerekirse son olarak yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizdeki kullanımının artırılması için neler yapılmalı? “Lise ve ortaokul düzeyinden başlayarak öğrencilerin projelerinde küçük ölçekte bu teknolojiyle tanıştırılması, üniversitelerde konuya özel derslerin oluşturulması, sanayide teşvik edici uygulamalar yatırımın önünün açılması yenilenebilir enerji kullanımı payını artıracaktır.”

parçası olmasından hareketle, dünyada ve Türkiye’deki yeşil enerji projelerinde de başrolde görebileceğiniz Yiğit Akü, şehir aydınlatmalarından elektrikli araçlara kadar çok geniş bir yelpazede ürünlere yönelik olarak stratejik yatırım ve iş birlikleri içerisinde olacaktır.”

Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Ayrıca Türkiye’nin Türkiye’ de Anahtar Teslim Güneş Enerjisi Uygulamalarındaki son gelişmelerin bugünkü halini nasıl değerlendiriyorsunuz? “PV panel fiyatları geçtiğimiz son 5 yılda oldukça düştü. Yıllara göre fiyat değişim grafiğini incelediğimizde çok çarpıcı bir şekilde düşme ivmesini görüyoruz.”

Ocak - Şubat 2015

Sektör

Res Anatolia 18.61 Mw Güneş Enerjisi Santrali Projesi için ön lisans hakkı kazandı RES Anatolia Holding, 29 Ocak 2015 tarihinde TEİAŞ’ın gerçekleştirmiş olduğu GES ihalesini kazanarak Korkuteli ilçesinde geliştirilecek olan 18.61 MW Küçükköy güneş enerjisi santrali için ön lisans almaya hak kazanmıştır

Güneş enerjisine dayalı enerji üretim tesisi kurmak üzere yapılan ön lisans başvurularının Antalya‘daki 29 MW‘lık kapasite ihalesinde, RES Anatolia Holding, hedefledikleri 18.61 MW’ı kazanmış olmaktan memnuniyet duyuyor. Haziran 2013’te alınan GES ön lisans başvurularına geliştirmiş olduğu toplam 205.5 MW kapasiteye sahip 8 proje ile katılan RES Anatolia, 29 /30 Ocak´ta TEİAŞ tarafından yapılmış olan GES ihalelerinde 5 proje ile yer aldı. RES Anatolia diğer 3 projesi için de hazırlıklarını devam ettirmekte ve TEİAŞ tarafından açıklanacak ihale tarihlerini beklemektedir. 18.61 MW

Ocak - Şubat 2015

Küçükköy GES proje kapasitesi tahsisi sayesinde, RES Anatolia proje geliştirme ve lisanslama alanındaki uzmanlığını bir kez daha kanıtlamış oldu. RES Anatolia’nın Türkiye’deki ilk güneş enerjisi yatırımı olan Antalya Küçükköy GES projesi, aynı zamanda RES Group’un ABD ve Fransa’daki yatırımlarının ardından Türkiye’de geliştirdiği ilk güneş enerjisi santrali yatırımı olacaktır. Yıllık 38 GWh elektrik üretim kapasitesine sahip olan güneş enerjisi santrali, 20.000 evin ihtiyacını karşılamaya yetecek elektrik enerjisi üretecek ve yılda 22.000 ton CO2’nin emisyonunu engelleyerek

çevreyi koruma hedefimize katkıda bulunacaktır. RES Anatolia, bu yatırım için mümkün olduğunca çok sayıda Türk tedarikçiyle birlikte çalışarak ulusal ekonomiye katma değer sağlamayı amaçlıyor. Küresel deneyimi sayesinde Türkiye yenilenebilir enerji sektöründe güçlü ilerleme kaydeden RES Anatolia, güneş ve rüzgâr enerjisi portföyünü her geçen gün genişletmektedir. Elde ettiğimiz bu son başarımız, Türkiye’nin 2023 enerji hedefine katkıda bulunmaya ve düşük karbonlu bir geleceğe geçişi mümkün kılmaya yönelik yeni ve önemli bir adımdır.

Sektör

Konbirlik Enerji’den Konya Çumra’ya yeni tesis 2008 yılından beri yenilenebilir enerji sektöründe faaliyet gösteren Konbirlik Enerji, Türkiye’de kurulumu başlayan ve devam eden en büyük tesisi Konya’nın Çumra ilçesinde kuruyor

Yatırımcı Firma: Ozan Yenilenebilir Enerji A.Ş.

Soldan sağa: Bora Topaloğlu, Zafer Katrancı Veli Arslan, Mustafa Küçükkoç

Ocak - Şubat 2015

Konya’nın Çumra ilçesinde Konbirlik Enerji, tarafından kurulan tesis şu anda Türkiye’de kurulumu başlayan ve devam eden en büyük tesis olması ile ön plana çıkıyor. İlaveleri ile birlikte toplam 17 MW ulaşacak tesisin 6,4 MW’ı Mayıs 2015 te devreye alınması planlanıyor. Konya Çumra ilçesinde kurulan tesiste yaklaşık 65 kişilik bir ekip ile çalışan Konbirlik Enerji, bu anlamda Türkiye’deki EPC firmaları içerisinde en geniş ekibe sahip durumda. Santralde Konbirlik Enerji’nin kendi üretimi çelik konstrüksiyon alt yapı malzemeleri, Kyocera paneller ve ABB inverterler kullanılıyor. 2008 yılından beri yenilenebilir enerji sektöründe faaliyet gösteren Konbirlik Enerji, son teknoloji ürünlerin Türkiye’ye ithalatını yaparak enerji gereksinimlerini en uygun şekilde karşılayacak sistem kurulumları yapmakta. Konbirlik Enerji, 6 yılı

aşkın bu süre içerisinde dünyada Güneş Enerjisinden Elektrik üretiminde öne çıkan Almanya, Fransa gibi Avrupa ülkelerine ve son zamanlarda Güneş Paneli üretiminde öne çıkan Çine yapılan ziyaretler ile bilgi beceri ve deneyimlerini arttırıp, Avrupa’da ve Çin’de faaliyet gösteren birçok Güneş Panel üreticisi ve İnvertör üreticisi firma ile görüşmeler neticesinde sektör analizini başarılı bir şekilde yapmıştır.

“EURO SOLAR” ÖDÜLLÜ SANTRAL Büyüme ivmesinden hız kesmeden ilerlemesini devam ettiren Konbirlik Enerji, Türkiye’de Lisanssız Güneş Enerjisinden Elektrik Üretimine ilişkin kanun çıkmadan 2011 yılında Karaman Merkez İslihisar Sulama Kooperatifine 110KW gücünde

Güneş Enerji Santralini Alman partnerleri ile birlikte kurmuştur. 2011 yılından beri çalışmaya devam eden bu santral Türkiye de kurulan ilk büyük santral olmasının yanında, aynı zamanda 2013 yılında EURO SOLAR ödülüne layık görülmüştür. Kaliteden ödün vermeden çalışma prensibine sahip olan Konbirlik Enerji, konusunda uzman montaj ekibi ile hızlı ve güvenilir santral kurulumları için gerekli alt yapısını tamamlamıştır. Ekibine Yurt dışından uzman kişiler getirterek ve çeşitli dönemlerde yurt içi ve yurt dışında eğitimler vererek, personelini Güneş Enerji Santral kurulumları konusunda yetiştirmiştir. Hem araziye montaj hem de çatı montajında eğitimlerini tamamlamıştır.

2 EKSENLİ GÜNEŞ TAKİP SİSTEMİ Dünyanın önde gelen panel ve invertör üreticilerinin ürünlerini kullanan Konbirlik Enerji, yatırımcıların istek ve görüşlerine göre yatırım yapılacak bölgenin özelliklerini göz önüne alarak en uygun Santral kurulumlarını da yapmaktadır. Ayrıca Konbirlik Enerji, 6 yıllık deneyimleri ile geliştirdiği 2 Eksenli Güneş Takip Sistemi ile yatırımcılara 5 yıl gibi kısa sürede yatırımlarını amorti etme olanağı sağlamakta. Tamamen Konbirlik Enerji’nin geliştirdiği ve dünyada benzeri bulunmayan Güneş Takip Sistemi için patent başvurularında da bulunulmuş, ISO ve CE belgeleri için başvurularda bulunulmuş ve gerekli denetimler sonucunda 2 Eksenli Güneş Takip Sistemi için ISO ve CE kalite belgelerini de almıştır.

Ocak - Şubat 2015

Sektör

Kahramanmaraş’ın 2’inci Güneş Enerjisi Santralinde de Tekno Ray Solar imzası Fotovoltaik Güneş Enerjisi Sektörünün en önemli oyuncusu olan Tekno Ray Solar, Kahramanmaraş - Merkez’de bulunan 500 kWp kapasiteli ve tamamen öz tüketim ile çalışan bölgenin ilk Güneş Enerjisi Santralini devreye aldı firmalarından biri olan Enerray S.p.A. ve 25 yılı aşkın süredir bir çok sektörde lider olan Tekno Şirketler Grubu ortaklığıyla faaliyetlerine başlayan Tekno Ray Solar, anahtar teslimi tüm zemine monte ve çatı sistemleri projelerinde 25 yıl garanti sözünün altına da imza atıyor.

TEKNO ŞİRKETLER GRUBU

Kahramanmaraş Merkez’de bulunan Balsuyu Gruba bağlı ÇMS A.Ş. (Çavuş Metal Sanayi) Güneş Enerji Santrali, toplamda 8000 metrekarelik alana kurulan ve 500 kWp kapasitesiyle bölgenin öz tüketim ile çalışan bölgenin ilk Güneş Enerjisi Santrali olma özelliğini taşıyor. Tekno Ray Solar, projenin ilk izinlerinin alınmasından, tedarik zinciri yönetimi ve TEDAŞ devreye alma işlemlerini tamamlayarak “Anahtar Teslimi” proje anlayışını ÇMS A.Ş. Güneş Enerji Santralinde de devam ettirdi.

EN VERİMLİ TASARIMLAR Tekno Ray Solar’ın uzman tasarım ekibiyle birleştiği bu projede, yıllık 1100 Adet ağacın kurtarılması sağlanmakta ve yıllık ortalama 4500 Ton CO2 salınımı engellenmektedir.

Ocak - Şubat 2015

Yenilenebilir ve sınırsız enerji kaynağı güneş enerjisinin, teknolojik alt yapı ve üst düzey tasarım özelliklerini barındıran, ÇMS Güneş Enerjisi Santrali Projesinde, kalitesi ve performansı uluslararası alanda kanıtlanmış olan her biri 245 watt gücünde toplam 2,040 adet “ polikristalin” panel kullanılmıştır. Yedek parça ve genel stoklar için 30.000 metrekareye varan depo alanları, Anlık Uzaktan İzleme, Raporlama Hizmetleri ile Satış Sonrası Hizmet Desteğinde de, gerek yatırımcılara gerekse işletme sahiplerine büyük avantajlar sağlayan Tekno Ray Solar, en kaliteli santralleri, en verimli tasarımları ve deneyimli kadrosu ile Türkiye’nin her noktasında hizmet veriyor. Toplamda 1.2 GigaWatt’ın üzerinde enerji santrali portföyü ile Avrupa’nın en güvenilir

Tekno, 1986 yılından bu yana inşaat makinaları ve altyapı inşaat malzemeleri, atık su arıtma tesisleri konularında dünyanın önde gelen imalatçı firmalarının Türkiye distribütörlüğünü ve ortaklıklarını yürütmekte. 2011 yılı itibariyle girdiği enerji sektöründe, faaliyete geçmiş olan Doğalgaz Kombine Çevrim Santralleri ve bu sene işletmeye alınan Güneş Enerjisi santral yatırımları ile orta vadede 500 MW kurulu güce ulaşmayı hedeflemekte. Tekno, Endüstri alanında son yıllarda yaptığı yatırımlarla da, faaliyet alanlarında kullanılan ithal malzeme ve ürün gruplarının da yurt içinde imalatını sağlayarak milli ekonomiye ciddi bir fayda sağlamayı planlamakta. 2013 yılı sonu itibari ile cirosu 140 Milyon Dolar’ı aşan Tekno Şirketler Grubu, yapacağı yeni yatırımlarla orta vadede ön gördüğü 300 Milyon Dolar’lık hedefine, ‘Enerji Sektörü’ yatırımları ile ulaşmayı planlıyor.

ENERRAY S.P.A Enerray S.p.A, 130 yılı aşkın geçmişe sahip İtalyan Maccaferri Endüstriyel Grubu’nun kolu olan SECI Energia’ya bağlı olarak güneş enerjisi sektöründe faaliyet göstermektedir. Enerray ilk kurulduğu günden bu yana sürekli büyüyerek kendi faaliyet alanında referans şirket konumuna gelmiştir. Enerray; İtalya, Amerika, B.A.E, Güney Afrika, Uzak Doğu ve Doğu Avrupa’daki birçok ülkede faaliyet göstermektedir.

Sektör

Eczacıbaşı - Lincoln Electric Askaynak, İTÜ Güneş Teknesi ve Denizaltı Takımı’na destek veriyor Eczacıbaşı - Lincoln Electric Askaynak, İTÜ Güneş Teknesi ve Denizaltı Takımı’nın 2010 yılından bu yana üzerinde çalıştığı Mini Denizaltı Projesi’ne sponsorluk desteği veriyor Askaynak, proje kapsamında İTÜ öğrencilerine, tasarımı tamamlanan ve inşasına başlanan denizaltının üretiminde kullanılmak üzere kaynak makineleri, sarf malzemeleri ve ekipman temin ediyor. Askaynak ayrıca, kullanılacak kaynak prosedür ve teknikleri hakkında da danışmanlık desteği veriyor. Su altında herhangi bir araca bağlı olmaksızın seyir yapabilecek mini denizaltı, 2 kaptan tarafından kumanda edilecek ve dalış donanımları hariç 1 yolcu alabilecek. Genişliği 60 cm, uzunluğu 6 metre olacak mini denizaltının, 100 metreden daha derine inebilmesi ve 5 deniz mili sürat yapabilmesi hedefleniyor. Ülkemizde, derin dalış yapabilecek insanlı denizaltı araçlarına, tarihi batıkların araştırılması, denize düşen hava araçlarının tespit edilmesi, gerektiğinde numune veya cisim elleçlenebilmesi için ihtiyaç duyuluyor. Halen bu durumlarda diğer ülkelerden yardım isteniyor ya da yeterli çalışma yapılamıyor. Bu doğrultuda 2010 yılında çalışmalarına başlayan İTÜ Güneş Teknesi ve Denizaltı Takımı’nın tüm ekip üyeleri, mezuniyet tez konularını, tasarlanan aracın ihtiyaçlarına yönelik olarak sürdürüyor. Takım Mini Denizaltı Projesi’yle,

Ocak - Şubat 2015

bu yıl Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenecek “International Submarine Races”da Türkiye’yi temsil edecek. Böylece, 1989’dan bu yana Amerikan Donanması’na ait Naval Surface Warfare Center’da yapılması planlanan yarışlarda, ilk defa bir Türk takımı yer almış olacak.

ÖĞRENCİLER PROJELERİYLE ULUSLARARASI YARIŞMALARA KATILMAYI HEDEFLİYOR 2004 yılında bir öğrenci proje ekibi olarak yola çıkan İTÜ Güneş Teknesi ve Denizaltı Takımı; İTÜ’de doktora, yüksek lisans ve lisans seviyelerinde mühendislik eğitimi alan öğrencilerden oluşuyor. Başta Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği olmak üzere Makine ve Elektrik Fakültelerinde okuyan öğrencilerin kurduğu takım, projeleriyle uluslararası yarışmalara katılmayı hedefliyor. 2007 yılında Türkiye’nin güneş enerjisiyle çalışan ilk teknesi Nusrat’ı, 2008 yılında Muavenet’i, 2012 yılında da Odabaşı’yı inşa eden ekip; Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenen Solar Splash isimli yarışmada, sırasıyla Dünya Üçüncülüğü, Dünya İkinciliği ve Dünya Şampiyonluğu derecelerini aldı.

ww Aktüel

2015 umut vadediyor GÜNDER Başkanı Dr. Kemal Gani Bayraktar: “Ülkemizin enerji bağımsızlığı ve enerji çeşitlendirmesi ihtiyaçları çerçevesinde gelişim hızı yine de az olmakla birlikte 2015’te Türkiye’nin GES yatırımlarında 500 MW kurulu güce erişebileceği ve yaklaşık 2 milyar TL’lik bir ekonomik değer oluşturacağı öngörülebilmektedir”

GÜNDER Başkanı Dr. Kemal Gani Bayraktar

Ocak - Şubat 2015

üneşlenme süresi ve güneş ışınımı açısından zengin olan, güneş ülkesi Türkiye bu potansiyeli yeterince etkin kullanamamasına, yerli üretim kapasitelerinde de bu kadar ilerlemişken güneş enerjisinin yaygın kullanımında kat edilecek daha çok mesafe olmasına rağmen 2015 umut verici bir yıl olacak. 2013 Haziran’ın da EPDK’ya güneş enerjisi için yapılan 600 MW’lık kapasite için gelen 13 katı kurulu güçte 496 başvurunun ardından, Aralık 2014’te 2 yatırımcımız 13 MWe kurulu güçte güneş enerjisinden lisanslı elektrik üretmek üzere ön lisans alabilmiştir. 2014 yılı Türkiye’de ilk kez güneş enerji santralleri (GES) için ön lisans verilen ve güneşten elektrik üretiminde 44 MWe kurulu güce ulaşılan bir yıl olarak gerçekleşmiştir. Güneş enerjisinden elektrik üretimi kurulu gücündeki erişim de lisanssız elektrik üreticisi yatırımcılarının başarısı ile kaydedilmiştir. 876 MW kurulu güçte 1183 lisansız GES proje başvurusunun 237 MWe kurulu güce karşılık gelen 376’sı onaylanmış, 2014 sonu itibariyle bunlardan 44 MWe güç eşdeğerinde 116 projenin kabulü tamamlanmış olup, 13 Mwe eşdeğerinde 17 projenin de kabul aşaması sürmektedir. 2015 yılına hem lisanssız elektrik üretmek üzere olan proje başvurularının değerlendirme ve kabul aşamalarının tamamlanması süreçleri hem de güneş enerjisinden lisanslı elektrik üretmek üzere 9 bölgede 230 MWe kapasite için düzenlenecek ikinci yarışma enerjisiyle başlanmıştır. Hızlanmakta olan süreç, güneş enerjisinden elektrik üretimi sanayinin tüm paydaşları için 2015’i umut verici kılmaktadır. Ülkemizin enerji bağımsızlığı ve enerji çeşitlendirmesi ihtiyaçları çerçevesinde gelişim hızı yine de az olmakla birlikte 2015’te Türkiye’nin GES yatırımlarında 500 MW Kurulu güce erişebileceği ve yaklaşık 2 milyar

TL’lik bir ekonomik değer oluşturacağı öngörülebilmektedir. Güneş enerjisi sanayi tüm yönleriyle gelişmekte, fotovoltaik modül üretici sayısı hızla artmaktadır. Halihazırda üretim yapan 15 fovoltaik modül üreticisi üyemizin kurulu kapasiteleri ve devam eden yatırımlar ile 850 MW’ı aşan Fotovoltaik Panel üretim gücüne sahip güneş zengini Ülkemiz, güneş enerjisi teknolojilerinde önemli bir bölgesel güç olmuştur. Türkiye Avrupa’nın en az 3 misli güneş ışınımına ve yıllık ortalama günde 7,2 saat güneşlenme süresine sahipken, Almanya ve Avrupa’nın kuzey ülkelerinde güneş enerjisinin kurulu gücü Türkiye’den çok fazla. Dünyada güneşten ısı enerjisi üretiminde kurulu kapasite 270.000 MWth ‘ı, güneşten elektrik üretiminde kurulu güç ise 2014 yılı içinde 180.000 MWe ‘i aştı. Artan farkındalık ve bilinçlenme ile önümüzdeki günlerde ülkemizin dört tarafında güneş enerjisinin çok daha yaygın kullanıldığı görülecektir. Türkiye’de aynı zamanda teknoloji üreten, katma değer oluşturan, bu katma değeri dünyaya pazarlayan güneş enerjisi sektörünün de daha fazla yatırım yapacağı ve bu alanda öncü olacağı bir dönem olacaktır. Hem istihdama hem de ihracat potansiyeli ile birlikte ülke ekonomisine katkısı da önemlidir. Türkiye’nin fosil kaynakları yok denecek kadar az. Bugün enerji ihtiyacının yüzde 95’i de fosil yakıtlardan karşılanmaktadır. Buna ulaşım sektörü de dâhildir. Böyle olunca her güneş ışığını ülke ekonomisine kazandırmak, hepimizin sorumluluğudur. Onuncu Kalkınma Planında birincil enerji üretiminde % 27 olan yerli kaynak payının 2018 itibariyle % 35’e çıkarılması planlanmaktadır. Yenilenebilir kaynaklardan sağlanan elektrik üretim miktarının ise, rüzgâr, güneş, jeotermal ve biokütleden olmak üzere 29 TWh olacağı öngörülmektedir. Kurulu güçte 2023 hedeflerine paralel olarak yenilenebilir enerjide 100.000 MW ’a, yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi içindeki payında ise yüzde 30’a ulaşılmaya çalışılırken, güneş elektriğinin payının mevcut çerçeveler doğrultusunda 2023 yılında 10 bin megavatı aşacağı öngörülebilmektedir. Her yıl 1 milyon metrekareyi aşkın güneş kolektörleri de sıcak su üretimi için tüketiciyle buluşmaktadır. Ülkemizin ihtiyaçları ve yenilenebilir enerji potansiyeli düşünüldüğünde, hedefli çalışmalarla güneşe enerjisinde başarımın daha da yüksek seviyelerde sağlanabileceği kolaylıkla belirtile bilinir. 62. Hükümet’in enerji politikasında yer alan en az 3 bin megavatlık güneş enerjisi santrali kurulacağına dair açıklamaları ve TÜBİTAK’ın güneş enerjisi hücre ve modül

Ocak - Şubat 2015

Aktüel

geliştirilmesine yönelik proje desteği, tarım ve kırsal kalkınma yatırımlarının desteklenmesi programı hem sektör, hem ülke, hem de çevre açısından önemli bir gelişmedir. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi, Türkiye’de güneşin gücünü görmeye başlamıştır. Belirlenen hedeflerin büyümesi ve verilen desteklerin artmasıyla hızlı bir büyüme içinde olan sektörümüzün teknolojik yetkinliği ve dünyada rekabet gücü daha da artacaktır. Bürokratik işlemlerde kaybedilen zamanın önlenmesi ve süreçlerin hızlandırılması, gerekli desteklerin etkin sunumu ve yerli üretici ve teknolojilerin yurt dışı etkenlere karşı haksız rekabetten korunup desteklenmesi, binalarda ısıtma ve soğutmadan elektrik üretimine geniş bir çerçevede güneş enerjisinden yararlanmaya odaklanacak mevzuat geliştirme ve hızla uygulamalarda yer alma, olası sektör gelişim tehditlerini fırsata dönüştürecektir. Güneş enerjisi çevresel, ekonomik ve jeopolitik açılardan çok etkin bir kaynak olup, maliyet açısından da rekabetçi seçenek sunmaktadır. Türkiye, güvenli,

Ocak - Şubat 2015

temiz, uygun maliyetli ve düşük karbonlu enerji sistemine geçmesi için her şeye sahip. Güneş Türkiye’ye yeni fırsatları açabilir ve daha çok zenginleşmesini sağlayabilir. Alışagelmiş enerji kaynakları açısından fakir sayılabilecek bir ülkeyiz. Cari açığımızın en büyük kalemini de enerji ithalatı oluşturuyor. İşte bu nedenle güneş ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarımızı daha etkin kullanmamız daha da önem kazanıyor. Özellikle de güneş enerjisini daha fazla kullanarak oluşturulacak katma değer ve artırılacak istihdam yanında enerji ithalatımızı ve dolayısıyla enerji bağımlılığımızı önemli ölçüde azaltabiliriz. Sonuç olarak, Dünyada ve Avrupa’da bu sektör nasıl gelişmiş ise, hangi yollar izlenilmiş ise incelenmesi gerekir. Toplum olarak “GÜNEŞ ENERJİ” sektörünün öncelikli ve stratejik alan kabul görmeliyiz. Ülkemizin her bireyi, kurumu, STÖ ve yönetim kesimi enerji bağımsızlığına ve özgürlüğüne kavuşmamız için Güneş ile diğer yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması için ORTAK AKIL çerçevesinde bileşilmesi gerekmektedir.

GÜNDER HAKKINDA 1991 yılında kurulan Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu - Türkiye Bölümü (GÜNDER), Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu’nun (International Solar Energy Society - ISES) Türkiye Bölümü olarak, 3335 sayılı Uluslararası niteliklerdeki teşekküllerin kurulması hakkındaki Kanunun 1. Maddesine göre, Bakanlar Kurulunun 10 Şubat 1992 tarih ve 92/2752 sayılı kararı ile temsile yetkilendirilmiştir. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve Görev Birimleri’nde (IEA-SHC ve IEA-PVPS) Türkiye Cumhuriyetini temsil etmek üzere de atanmış olan GÜNDER, üyesi olduğu TOBB İklimlendirme Meclisi, Avrupa Fotovoltaik Sanayi Birliği (EPIA) ve Avrupa Güneş Isıl Sanayi Federasyonu (ESTIF) örgütleri ile de uyumlu işbirliği içinde çalışırken; hem toplumun tüm kesimlerini etkin bir şekilde bilinçlendirmek ve güneş enerjisinden yararlanılmasını yaygınlaştırmak, hem de sektörün sağlıklı gelişimi için oto kontrol mekanizmalarını da kurgulayarak üretimden uygulamaya tüm süreçlerde haksız rekabeti önleyici, kaliteyi artırıcı, güneş enerjisi sanayinin gelişiminde rol oynamak için bütünleşik

çalışmalar tasarlamakta, güneş enerjisi sanayimizin tüm taraflarının eşgüdümünde uygulamaya geçirmektedir. GÜNDER; Türkiye’de güneş enerjisi sistemlerinin üretimi ve uygulamalarının yaygınlaştırılması yönünde çalışmalar yapmaktadır. Sektörel gelişim ve bilgilendirme toplantıları, çeşitli sempozyum, çalıştay, kongre ve benzeri faaliyetleri düzenleyerek ya da başka kuruluşlar tarafından düzenlenen faaliyetlere katılarak veya katkıda bulunarak, güneş enerjisi ile ilgili farkındalığın artması ve bu konudaki çabaların etkili hale gelmesini ve mevzuat gelişimine katkıları ile de sektörün sağlıklı büyümesini sağlamaya çalışmaktadır. Temsil ettiği tüm değer zinciri ile güneş enerjisinin sesi GÜNDER; günümüzde, kamu kurum ve kuruluşlarından konuyla ilgili personeller, konu ile ilgili akademisyenler, güneş enerjisi ile ilişkili alanlarda üretim ve ticaret yapan sanayicilerden müteşekkil üyeleri, düşük karbon ekonomisine katkıları ve yüksek büyümede kaldıraç fonksiyonları ile önemli sivil toplum kuruluşudur.

2014 YILI İÇİNDE GÜNDER YAPMIŞ OLDUĞU AKTVİTELER VE ÇALIŞMALAR Yurtiçi Eğitimler: 9 Eğitim Programı, Lisanslı-Lisanssız Yarışma, Proje Eğitimleri, İller Bankası Eğitimi, GAP-

UNDP yenilenebilir enerji eğitimleri

Yurt Dışı Teknik Geziler:

Yerli Sanayi Gelişimine Yönelik Çalışmalar:

Kamu Kurumları Gezisi (Orköy-TedaşYegm-Üniversiteler-Sanayi ve Ticaret Odası Temsilcileri) - Orman Bakanlığı

Gümrük Uygulamaları - Kalite Ve Test

Fuarlar-Konferanslar:

Çalıştaylar:

SODEX – RENSEF – SOLAREX – Kayseri Anadolu Güneşi- Adıyaman Yenilenebilir Enerji Zirvesi-Yeşil Zirvesi-Ankara EİFÜniversiteler Güneş Enerji zirveleri. Farkındalık Çalışmaları: GEKA – (Gaziantep Enerji Forumu, Ege Enerji Forumu, Enerji Gazetecileri ve Medya Derneği Toplantısı.)

GES Şartname Çalıştayı - Solar Termal

Uluslararası Etkinlikler

GEF – ORKÖY PROJESİ

İntersolar Konferansı - SOLARTR 2014 (PV Workshop, SHC 2014 Konferans ve Sergisi Katılımı, EuroSun 2014 Konferans ve Sergisi Katılımı, ISES Europe Board, IEA-SHC ve IEA-PVPS ExCo Toplantıları Katılımı, Beyrut Enerji Forumu ve Shamci Programı Katılımı, Amman Enerji Forumu) Kamu Kurumları İle İlişkiler: İLBANK - Tarım Bakanlığı - Sanayi Bakanlığı - Kızılaya Ges Brifingi Verilmesi Ve Teknik Fabrika-Saha Gezileri

BRITISH EMBASSY PROSPERITY FUND- SOLAR

Mevzuat Çalışmaları:

ISES – KURUMSAL 24 – BİREYSEL 80 ÜYE

Lisanslı Başvuru Süreci Raporu Hazırlığı Ve EPDK’ya teslimi - Lisanssız Başvuru Mevzuat Çalışması

Çalışmaları - Sigorta Çalışması - Kümelenme Çalışması

Çalıştayı

Projeler: HORIZON 2020 – PV FINANCE EUROPEAN CLIMATE FOUNDATION – SOLAR AWARENESS

AWARENESS ÇALIŞMA BAKANLIĞI – DEZAVANTAJLI GRUPLAR EĞİTİMİ - MESLEKİ EĞİTİCİLERİN EĞİTİMİ ULUSLARARASI PLATFORMLARDA ÜLKEMİZİ TEMSİL - PVPS EX CO TOPLANTILARI – SHC EX CO TOPLANTILARI

Uluslararası Üyeliklerimiz: EPIA ESTIF

Ocak - Şubat 2015

Sektör

KOSKİ’den elektrik tasarrufu sağlayacak sistem Konya Büyükşehir Belediyesi KOSKİ Genel Müdürlüğü, güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştürerek çalıştırılan dalgıç pompayı, Selçuklu ilçesi Tepekent Mahallesi’nde su kuyusunda devreye aldı

ilot uygulama olarak devreye sokulan sistem, başarılı olursa elektrikten büyük oranda tasarruf

sağlanacak. Konya Büyükşehir Belediyesi KOSKİ Genel Müdürlüğü, su kuyularında kullanılan pompaların harcadığı elektrik sarfiyatını en aza indirmek ve elektrikten tasarruf sağlamak amacıyla güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştürerek çalıştırılan sistemi, pilot uygulama olarak Selçuklu ilçesine bağlı Tepekent Mahallesi’nin içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılayan su kuyularından bir tanesinde devreye aldı. KOSKİ, sistemi 24 metrekare alanda kurdu. Sistem içerisinde 6 bin 757 vatlık güneş enerjisi üretim paneli, 4 kilovatlık sürücü, 4 kilovatlık DC tipi motor ve 4 kilovatlık pompa yer alıyor. Sistem kurulumu ile birlikte 28 bin TL’ye mal oldu. İlk aşamada 54 metreden 3 litre/saniye debili suyu depoya aktaran sistem sayesinde, bahar ve yaz aylarında 14, kış aylarında ise 8 saat aktif olarak su çekilebilecek. KOSKİ Genel Müdürlüğü, ortalama yılda 95 bin ton suyu depoya aktarabilecek potansiyele sahip bu sistemden verim alabilirse, elektrik ihtiyacı olan diğer kuyulara da yayarak elektrik sarfiyatının önüne geçecek. KOSKİ, içme ve kullanma su ihtiyacının yüzde 80’ini yer altı sularından sağlıyor. Kuyulara kurulan pompalar vasıtayı ile çekilen su, depo ve pompa istasyonlarına aktarılıyor. Tüm bu sistem, enerji ile çalıştığından KOSKİ’nin büyük giderlerinin başında enerji harcamaları geliyor. KOSKİ, güneş enerjisi ile çalışan bu sistem sayesinde, daha az elektrik kullanılacağı için büyük oranda tasarruf sağlamayı planlıyor.

Ocak - Şubat 2015

Sektör

Güneş Santrallerinde Kesintisiz String Akım Gerilim Ölçümü Düşük Maliyetle Yüksek Kazanç Lotte Ehlers, Pazarlama, Analog İzleme, Phoenix Contact Electronics GmbH, Bad Pyrmont, Almanya

İspanyol şirketi Grenergy Renovables megawatt mertebelerinde büyük güneş santralleri çalıştırmaktadır. Yatırımcılara yıllık garanti getirilerini ödeyebilmek için Murica santralindeki string akım ve gerilimleri Phoenix Contact’ın Solarcheck sistemiyle izlenmektedir Büyük güneş santralleri genellikle birkaç megawatt güç üretir. Bu santrallerde üretilen güç çevre dostudur. Ayrıca güneş santralleri zararlı yakıt veya hareketli parça kullanarak çevreye olumsuz etki yaratmaz ,gürültü ve koku yaymaz. Bu santrallerde gerçekleşen süreçler karmaşık değildir. Elektrik enerjisine dönüştürülmek üzere güneş ışığını alan güneş panelleri yerleştirilir. Bu basitlik güneş santrallerinin kurulup kendi kendine bırakılarak çalıştırılabileceğini düşündürebilir. Bu izlenim santrallerin uzak bölgelerde kurulup işletilmesiyle güçlenir.

Ocak - Şubat 2015

Bununla birlikte görünüşteki basitlik yakından incelendiğinde karmaşık hale gelir çünkü bu santrallerde çok büyük deneyim ve sofistike ekipman gerekir. Merkezi Madrid’de yer alan Grenergy Renovables güneş ışınlarının temiz ve sonsuz bir enerji kaynağı olduğunu ortaya koymuştur. Bu tanınmış sistem entegratörü uzun yıllardır güneş santrallerinin geliştirilmesi, planlanması ve işletilmesiyle ilgili başarıyla faaliyet göstermektedir. Şirketin 25 çalışanı vardır ve servis hizmetleriyle ilgili iki firmayla çalışmaktadır. Grenergy Renovables şebekeye bağlı 45 MWp, ellerindeki projelerle birlikte toplam 100 MWp gücü yönetmektedir. Şirket fotovoltaik endüstrisindeki saygın üreticilerle ortaklığa giderek birinci sınıf uygulama ve sürdürülebilir güvenilirlik konularında sağlam adımlar atmıştır. Bu amaç doğrultusunda

güneş santrallerinin sahipleri, yatırımcılar ve lokal yetkililer ile yakın işbirliği esastır. Şeffaf ilişkiler etkin bir iş modeli kurulmasında yardımcı olmaktadır. Grenergy Renovables bu görüşü güneş santrallerinin teknik tarafında da uygulamaktadır.

SORUN KAYNAKLARI GETIRIYI DÜŞÜRÜR 2 MWp gücündeki bir güneş santrali 10,000 adet güneş paneli, çeşitli ölçülerde birkaç kilometre kablo ve farklı bağlantı ve anahtarlama noktasından oluşur. Santralin tasarımını optimize etmek için paneller önce uygun bir noktada paralel olarak kombine edilen ve kollektör hatlarıyla invertörü besleyen string adı verilen yapıda seri olarak bağlanır. Bu yapı Grenergy Renovables tarafından Murcia bölgesinde de kullanılmaktadır. Bu güneş santralinin nominal gücü 2 MWp olup

yıllık 3.25 million kWh garanti getirisi vardır. Murcia santralindeki güneş panelleri 512 string şeklinde bağlıdır, bir kollektör hattı oluşturmak üzere bir kutu içinde 16 string gruplanmıştır. Toplam 32 string box kutusu vardır, herbirinde ana invertörü besleyen bir kollektör hattı vardır. Bu İspanyol güneş santrali teknik ve ekonomik açıdan optimum şekilde kurulmuştur. Ancak yine de güneş panelleri, kablolar ve bunların bağlantı noktaları potansiyel hata kaynaklarıdır. Eskiyen paneller, hayvanların zarar verdiği kablolar ve diğer arızalar getiriyi düşüren faktörlerdir. Bu nedenle işletmenin basitliğine rağmen güneş santralleri denetimsiz kendi başlarına çalışacak şekilde bıraklılmamalıdır. Santrali işleten firma yıllık bir getiri garantisi veriyorsa santralin optimum şekilde çalışmasını sağlamaya ilgi duyması normaldir. WEB SAYFASI AKIM BILGILERINI GÖSTERIR Güneş santrallerini izlerken ölçüm yaparken harcanan çaba ile maliyet arasında denge kurulmalıdır. Herbir string akımının-gerilimin ölçülmesi santralleri izlemenin ideal yoludur çünkü bu akımların karakteristiği çeşitli faktörlerin getiriye nasıl etki ettiğinin iyi bir göstergesidir. Grenergy Renovables bu iş için Phoenix Contact’ın Solarcheck sistemini kullanmaktadır. Solarcheck sisteminin ölçüm modüllerinin herbiri Hall sensörü ile string akımını temassız algılayan sekiz akım ölçüm kanalı içermektedir. Kutu başına 16 string ölçülmesi için her string box kutusuna iki ölçüm modülü monte edilir. Ayrıca Solarcheck modülleri 16 string grubun gerilimini de algılar. Kutunun açıldığını tespit etmek için ölçüm modülünün bir dijital girişi kapı kontağına bağlanır Solarcheck modüllerinde elde edilen veriler iki kablolu kılavuz ile doğrudan ilgili haberleşme modülüne aktarılır. Her haberleşme modülü sekiz ölçüm modülünü

16 string için string box kutusu tasarımı, iki Solarcheck SCK-M-8S-20A string akımı ölçüm cihazı ve sekiz ölçüm modülü için SCK-CModbus haberleşme modülü.

toplar ve besler ve verileri Phoenix Contact’ın üst seviye ILC 170 ETH 2TX Inline kontrolörüne RS485 arayüzü ile aktarır.

String modüller paralel bağlandığı için invertörde herbir string akımı değişimlerini tespit etmek mümkün değildir. Dolayısıyla string akımlarının ölçülmesi herbir stringin düzgün çalıştığını izlemek için uygun bir yol sağlar

ILC 170 ETH 2TX kontrolörü Solarcheck sisteminin verilerini işler ve RS485 bağlantısı üzerinden Modbus RTU ağına aktarır.

Dolayısıyla tüm sistem ölçüm modüllerine bağlı sadece sekiz haberleşme modülü ile kapsanır. Haberleşme modülleri her dört string box kutusu için bir kullanılır ve Phoenix Contact’ın Step-PS-1AC-24DC-0.75 güç kaynağıyla beslenir. Inline kontrolör Solarcheck sistemiyle Murcia güneş santralinde ölçülen tüm sinyalleri toplar. Sonra ILC 170 ETH 2TX kullanıcın tanımladığı görselleştirme için verileri hazırlar ve santral operatörünün bilgilere her an ulaşabilmesi için bir Web sayfasına ekler.

Phoenix Contact Solarcheck string izleme sisteminin ağ yapısı.

Bakım Çalışmalarını Azaltmak için Sorun Tanımlarını Olaylarla İlişkilendirmek Güneş panellerin ürettiği akım doğrudan güneş ışınlarıyla ilgilidir. Hatalardan kaynaklanan kayıplarla güneş ışığının şiddetindeki değişimleri ayırt etmek için güvenilir bir yol sağlamak amacıyla Murcia’da radyasyon sensörü kullanılmaktadır. Elektrik akımı üretimiyle ilgili sağlanan en önemli iki bilgi tipi akımın operasyonel performansı ve toplam getirinin değerlendirilmesidir. Bu noktada string akım ve gerilimlerinin izlenmesi gelen enerjiyi kontrol ederek invertörün verimini kontrol etmek için doğru bir baz oluşturur. String akımı güneş panelinden invertöre kadar çeşitli hataların göstergesidir çünkü bu sorunlar çoğunlukla stringin iletkenliğini veya temas noktalarını etkilemektedir.

Ham veri değerlendirme örneği: çıkış kapasitesi düşen string.

güneş santralinin çalışmasına birçok faktör etki ettiği için hata tanımlarını olaylar ve harici faktörlerle ilişkilendirmek çok önemlidir. Phoenix Contact string izleme sistemleri Grenergy Renovables’in bu alanda büyük tecrübe kazanmasını ve dolayısıyla bakım stratejisini optimize etmesini sağlamıştır. Örneğin şirket tipik hata tanımlarını ayırt edip gerekli tamir çalışmalarını belirledi. Bu bilgi şirketin tepki sürelerini kısalttı ve çeşitli sorunları yönetirken harcanan çabayı azalttı dolayısıyla bakım ve yedek parça masrafları düştü.

Phoenix Contact Solarcheck string izleme sistemi esnek yapısıyla İspanyol Grenergy Renovables şirketinin beklentilerini karşılamıştır. Bu sistem lokal şartlara göre düzenlenmiş güneş santrallerinin uygun ölçü ekipmanlarıyla donatılmasını sağlamıştır. Böyle bir izleme sistemi harici faktörler ve dahili hatalarla ilgili operatörün deneyimini geliştirerek bakım programı, malzeme planlaması ve insan gücünü optimize etmektedir. Dolayısıyla string akımlarının izlenmesi, çevre dostu enerji üretiminin şeffaflığını önemli ölçüde destekleyen sağlam bir operasyonel kontroldür.

Ocak - Şubat 2015

Sektör

Integreen Denizli’de 5 MW Güneş Enerjisi Santrali Projesi’ne başlıyor Integreen Denizli ili Bozkurt ilçesinde kuracağı toplam 5 MW Güneş Enerjisi Santrali projesi ile ilçede bugüne kadar yapılmış olan en büyük yatırımlardan birini gerçekleştirmeyi ve üretilecek enerji ile ilçede yaşayanların toplam elektrik tüketimini karşılamayı amaçlıyor Türkiye’de güneş enerjisi santrali konusunda uzman kadrosuyla çalışan ve pazarda liderlik konumunu hedefleyen Integreen Yenilenebilir Enerji Sistemleri A.Ş. Isparta’da kurmuş olduğu 1,75 MW güneş enerjisi santralinin ardından Denizli ili Bozkurt ilçesinde yeni bir projeye daha imza atmaya hazırlanıyor. Santral için uygun arazi bulunmasından santralin bakım ve onarım aşamalarına kadar yatırımcılarına her türlü çözüm önerisini sunan Integreen, Bozkurt’ta kurulacak Astürk Enerji, Yüksek Solar Enerji ve Pozitif Solar Enerji’ye ait toplam 5 MW Güneş Enerjisi Santrali’nin yapımına Şubat

Integreen Yenilenebilir Enerji Sistemleri A.Ş. Genel Müdürü Ömer Özkan

Ocak - Şubat 2015

sonunda başlamayı Mayıs sonunda da santralin yapımını tamamlamayarak yatırımcılarının güneş enerjisinden maksimum fayda almalarını sağlamayı hedefliyor.

“2015 BİZİM İÇİN BÜYÜME YILI OLACAK” Integreen Yenilenebilir Enerji Sistemleri A.Ş. Genel Müdürü Ömer Özkan konu ile ilgili yaptığı açıklamada, Şimdiye kadar “Emlak Konut-Ege Yapı ortaklığıyla yapılan İstanbul’un gözde gayrimenkul projelerinden biri olan Batışehir Projesinin tüm çatılarına güneş elektrik sistemi

kurarak ortak kullanım alanlarında tasarruf elde etmelerini sağladık. Isparta’da Aksu Enerji ve Ticaret A.Ş’ye; arazide 1 MWp güneş santrali inşa ederek hem tükettikleri elektriği üretmelerini hem de fazlasını satmalarına yardımcı olduk. Isparta’da M32S Enerji Üretim A.Ş firmasına 750 kWp anahtar teslim güneş elektrik santrali kurarak elektrik satışından gelir elde etmelerini sağladık. Integreen Yenilenebilir Enerji Sistemleri A.Ş olarak Dünya’nın sayılı rüzgâr türbin üreticilerinden Alman Enercon ve Boğaziçi Üniversitesi ile yaptığımız ortak çalışmanın neticesinde 900 kW

rüzgâr santralin kurulumunu 27 Aralık’ta tamamladık ve Boğaziçi Üniversitesi’nin Dünya’nın kendi enerjisini rüzgârla üreten ilk kampüsü olmasını sağladık. Ayrıca 5 MW Denizli, 5 MW Kahramanmaraş, 6 MW Yozgat, 2 MW Kayseri,3 MW Sivas, 5 MW Afyon olmak üzere 2015’te 26 MW güneş santrali projesi tamamlamayı hedeflemekteyiz.2015 senesi bizim için büyüme yılı olacak” dedi

INTEGREEN YENİLENEBİLİR ENERJİ SİSTEMLERİ Ucuz ve temiz enerji vizyonundan yola

çıkarak çalışmalarını gerçekleştiren Integreen, genç, dinamik, yetkin ve hedefe odaklı kadrosuyla yenilenebilir enerji çözümleri sunan bir şirkettir. Uzmanlık alanları; çatı, bahçe, park alanı ve tarlada Güneş enerji sistemleri, sistem tasarımı, proje finansmanı, bağlantı izinleri, bakım onarım hizmetleri olan Integreen, elektrik tüketicileri için yenilenebilir enerji sistemleri kurar ve sistemin kurulacağı alanın bulunması aşamasından başlayarak bakım ve onarım aşamalarına dek müşterilerine her türlü çözümü sunar.

Ocak - Şubat 2015

Sektör

Türkiye’nin en büyük güneş enerjisi santrali Tunçmatik-Powergie ile hayat bulacak Tunçmatik-Powergie Türkiye’nin En Büyük Güneş Enerjisi Santralini, Konya Kızören’de 144 Dönümlük Alana Kuruyor. Her Biri 1MW’lik Toplam 8 MW’lik Proje İle Yılda 12.800,000 Kwh Enerji Üretimi sağlanacak 1969 yılından beri Türkiye’nin enerji çözümleri markası olarak hizmet eden Tunçmatik’in yan kuruluşu Powergie tarafından kurulacak olan Türkiye’nin en büyük güneş enerjisi santrali, Konya Kızören’de bulunan 144 dönümlük alana inşa edilecek. Yeni güneş santrali yılda 6500 ton CO2 salınımını önleyecek. Yılda 12.800,000 kwh enerji üretimi yapması hedeflenen güneş enerjisi santralinin Temmuz 2015 tarihinde devreye girmesi öngörülüyor.

KURULACAK SANTRAL, 50.000 KİŞİNİN ELEKTRİK İHTİYACINI KARŞILAYACAK Dünyada öncü olan Alman malı invertörler ve yüksek performanslı endüstriyel güneş panelleri, yüksek sıcaklığa dayanıklı ve hava şartlarından etkilenmeyen ürünler kullanılan sistem, yaklaşık 50.000 kişinin elektrik ihtiyacını karşılayacak.

Tunçmatik-Powergie Genel Müdürü Mehmet Özer

Ocak - Şubat 2015

POWERGİE, TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK PROJESİNE İMZA ATMANIN GURURUNU YAŞIYOR Tunçmatik-Powergie Genel Müdürü Mehmet Özer; “Türkiye’nin en büyük güneş enerjisi santrali projesine imza atmış olmak tüm Tunçmatik ailesi olarak bizleri

gururlandırıyor. Türkiye güneş enerjisi konusunda önemli bir potansiyele sahip ve bu potansiyeli yatırıma dönüştürmenin önemi büyük. Tunçmatik Türkiye’de 30 yıl endüstriyel ömürlü, ileri mühendislik ve optimizasyon tekniklerinin doğru uygulanması ile yüksek verimli güneş santralleri kurarak, ülkemizde yeni

oluşmakta olan güneş enerji sektöründe fark oluşturmayı hedeflemektedir. Santralin yatırımcısı Baycan Yapı firmasının Türkiye’nin temiz geleceği ve ekonomik gelişimi açısından son derece önemli olan bu yatırımda iş ortağı olarak bizleri tercih etmesinin heyecanını yaşıyoruz. TunçmatikPowergie’e duydukları güven ve bu sağlam iş birliği için sonsuz teşekkürler” dedi.

KALİTESİ VE TEKNOLOJİSİ BÜTÜN DÜNYACA ONAYLANMIŞ ÇÖZÜMLER Özer, kullanıcılarına kalitesi ve teknolojisi bütün dünyaca onaylanmış çözümler sunduklarını ifade ederken, Powergie’nin Tunçmatik grubunun 45 yıllık tecrübesi ve Türkiye’de yurtdışı eğitimli kadrosu, güçlü yerel yapılanması ile profesyonel çözümler sunduğunu belirtti. Türkiye’de güneş enerjisinin önemini bilen ve özellikle güneş enerjisi üretim tesislerinin açılmasında özenli görev bilinciyle hareket eden Powergie, güneşten elektrik enerjisi üretiminde Japonya’dan, Almanya’dan ve bu konuda öncü birçok ülkenin önde gelen firmaları ile iş ortaklıkları yaparak ülkemizde profesyonel tesisler kurmaya devam ediyor.

Ocak - Şubat 2015

Panorama

Kendisine ikaya@istanbul.edu.tr veya ismail.kaya@gmail.com üzerinden ulaşılabilir, http:// www.pazarola.blogspot.com ve http://www.pazarlamabitanedir.blogspot.com blogları ziyaret edilebilir.

Prof. Dr. İsmail Kaya, İ.Ü. İşletme Fakültesi Pazarlama Anabilim Dalı Emekli Öğretim üyesidir.

Pazarlama Teknolojilerinde 2015 Manzarası

Ocak - Şubat 2014

Bir yıl daha gitti... Yılsonları ve başları

yazısıyla karşınızdayız. Habercilerin

muhasebe ve mülâhaza dönemleridir. Yani,

verdiği haberlerde, yılsonları-başları

kendini hesaba çekme ve gelecek anları

değerlendirmelerinde, geleceğe dair

düşünme mevsimidir. Okuduklarımızda

yazılıp çizilenlerin aslında ne olduğunu,

yazılan çizilenlerde bir süreliğine bol bol

neye yaradığını, kime hizmet ettiğini

geleceğe dair tahminler ve yorumlarla

anlamak kolay olmuyor. Ama, geleceğe

karşılaşacağız.

dair değerlendirmelerin hangi kategoriye

Bir süredir görünmediğimiz bu blogda,

ait olduğunu ayırt edebilirsek, manzara

teknoloji ile pazarlama yakınlaşmasına

biraz daha netleşiyor:

odaklı bir “durum tahmin raporu” ile

i. Bunlar, yani geleceğe dair

karşınızdayız. Başlıktan da anlaşılacağı

değerlendirmeler ya “trendler” üzerinedir,

gibi, önümüzdeki yıllarda pazarlama ve

ki bir yoruma göre hiçbir trend yaşandığı

teknoloji ikilisi arasındaki ilişkinin seyrine dair

sırada anlaşılmaz, kestirilmez, tanımlanamaz,

öngörüleri konu edeceğiz.

iş işten geçtikten sonra adı konulabilirmiş.

Derler ki, şayet piyasalar hakkında

Çoğumuz için trendler gidişatın yönünü

tahminlerde bulunacaksanız, ileride

işaret ederler. O kadar.

mahcup olmamak ve mahcubiyetinizi

ii. Ya geleceğe dair “ümid”ler ve öznel

yarıya indirmek istiyorsanız, tahmininizde

beklentilerdir, ki, her yiğidin gönlünde

ya rakam söylemeyin ya da kendinizi bir

bir aslan yatar... Herkes, kendince hep

zaman dilimine bağlamayın. Biri tutmaz ise,

iyi şeyler olsun ister, hoşuna gitmeyecek

belki diğeri tutar, böylece elinizde arkasına

şeyleri görmezden gelir. Herkes içinde kendi

sığınılacak hiç değilse bir bahaneniz kalır.

aslanını besler, başkasının aslanından çekinir.

Haberciler haber kaynaklarını niye

Ümid ayrıca fakirin ekmeğidir, der geçeriz.

açıklamazlar bilmem. Ayrıca, haber

iii. Ya da bir takım “bulanık iddialar”dan

kaynağını açıklamayanlara haberci mi

ibarettir, ki, köksüz ve temelsizdirler;

denir, yoksa onlar başka işler peşinde

ortalığı karıştırmak, dikkat çekmek, gürültü

midirler, onu da bilemem. Takdir sizin.

çıkarmak, birilerini zor duruma sokmak için

Aşağıdaki değerlendirmeler için bizim

ortaya atılmış fitlerdir. Düşman başına...

kaynağımız, CMT, yani, Chief Marketing

Gelelim öngörülere... 2015’de ve

Technologist ve önceki okumalarımızdan

sonrasında, pazarlama teknolojileri

oluşuyor. Görüp, duyduklarımızı da

alanında ne gibi gelişmeler olabilecek. A,

bir araya getirince, “2015 yılında

B, C deyip başlayalım,

Pazarlama Teknolojilerinin Manzarası”

A. “Pazarlama Teknolojileri” kendi başına,

bir bütün olarak gündemdeki sıcaklığını

içerikler, bu defa, hedef izleyicilerin

Teknolojileri” ve “Pazarlama ve Teknoloji”

hissettirecek. Konunun bazı alt alanları

özellikleriyle de doğrudan uyumlu olarak

piyasalarında oyuncular da, oyunlar da,

daha da yoğun ilgiye mazhar olurken,

farklılaştırılabilecek. Herkes, facebook,

konular da, stratejiler de, uygulamalar da

yeni bazı alanlarda kıpırdanmalar artacak.

twitter, blog, Youtube gezintileri sırasında

çoğalacak, zenginleşecek. Pazarlama dışı

Örnek olarak, her ikisi de teknolojinin

tek tip içerikle değil, muhatabına göre

alanlardan pazarlamaya geçişler artacak.

imkanları sayesinde neşv-ü nemâ bulan,

özelleştirilmiş içeriklerle karşılaşacak.

Pazarlamayı pazarlamacı olmayanlar da

İçerik Pazarlama, Real Time Marketing, Sıfır

C. Şimdiye kadar adı sanı bilinmeyen minik

Anında Pazarlama ve Öngörücü Analitikler

girişimlerle başlatılan teknoloji-pazarlama

güçlendirecek.

(predictive analytics) başta olmak üzere,

evliliklerinden doğan firmalar global çapta

pazarlama finansı, pazarlama yetenek

operasyonlar koyabilen çok büyük, dev

yönetimi, satış-tüketim sonrası pazarlama

firmalar ve organizasyonların radarlarına

gibi alanlarda da gelişmeler görülecek.

takılacak ve onların güdümüne girecekler.

Bu gelişme, firmalarda pazarlama ile

Teknoloji-pazarlama alanında yeni dev

satış, müşteri hizmetleri, finans ve insan

isimlerle tanışacağız.

kaynakları gibi departmanlar arasındaki

D. Pazarlama Teknolojilerinde, yazılım araç

ilişkilerin melezlenmesi sayesinde mümkün

ve sistemleri satıcılarıyla yazılım hizmetleri

olacak. Teknolojinin gücüyle bunlar

sağlayanlar birbirine karışacak. Yazılım

daha yoğun ilişkiler geliştirecekler. Hattâ,

işindekiler için bu alan câzip ve kârlı bir

“nesnelerin interneti” yoluyla, değer üretimi

konuma gelecek.

ve operasyon kadrolarındaki ekipler de

E. Pazarlama Teknolojileri alanında yeni

pazarlamayla tanışıp aralarında daha derin

yeni çözüm ortakları, aracılar, üstleniciler,

ilişkiler geliştirecekler.

projeciler ortaya çıkmaya başlayacak.

bazılarını da tedirgin edecek.

B. Internet sayesinde palazlanan “içerik

Bu yoldan, daha ileri ve daha karmaşık

Pazarlamayı hâlâ dünün ders kitaplarından

pazarlaması” pasif ve tek yönlü bilgi sunma

teknoloji ve ilişkilerin doğuşuna da zemin

öğrenip, bir şeyler yapmaya, satmaya

konumdan çıkıp, zamanla daha aktif ve

hazırlanmış olacak. F. Sadece teknoloji

çalışanların uyanmaları için birkaç on yıl

interaktif uygulamalara doğru evrilecek.

ve pazarlama alanlarıyla sınırlı kalmaksızın

daha geçmesi gerekecek, elbette.

Böylece, başlangıçta dijital-sosyal

başka alanlardan gelenlerle birlikte

Ne yapalım. Zaman, derin dertlerin de ilacı

medyanın türleri itibariyle çeşitlendirilmiş

“Teknolojik Pazarlama”, “Pazarlama

olabiliyor, bazen....

G. Pazarlama Teknolojisi sık sık dillerde dolaşan, dillerde ve gönüllerde serin ve hoş duygular uyandıran, popülerliği artan bir konu haline gelecek. I. “ Pazarlama Analisti”, “Pazarlama Teknolojisti”, “Pazarlama Mühendisi”, “Veri Analisti”, “Veri Bilimcisi” ve benzeri bir dizi unvan sahibi gençlerle daha da sık karşılaşacağız. Umarız... Tabiatiyle, bu gelişmeler, dünyayı ve pazarlamada ortaya çıkan çarpıcı, devrimci değişmeleri takip edemeyen, ön göremeyen, belki de görmek istemeyen

Ocak - Şubat 2015

Aktüel

“Dünya markası olmak için teknoloji üretmek şart” Dünya markası olmak için teknoloji üretmek gerektiğine dikkat çeken Destek Patent’in Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz; “Teknoloji üretmek kültür meselesidir. Teknoloji için, marka olmak için, teknoloji üretmek, farklı bakış açısı, araştırma ve eğitim şart” dedi TEKNOLOJİ ÜRETMEK ŞART

Destek Patent’in Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz,

Türkiye’nin lider marka ve patent danışmanlığı şirketi Destek Patent’in Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, BUSİAD tarafından düzenlenen Vizyon Söyleşileri etkinliğinde “Marka ve Patentte Global Vizyon” başlıklı bir konuşma yaptı. BUSİAD tarafından düzenlenen “Vizyon Söyleşileri” Ocak ayında konuk olarak Türkiye’nin lider marka ve patent danışmanlığı şirketi Destek Patent’in Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz’i ağırladı. “Marka ve Patentte Global Vizyon” üzerine konuşma yapan Kemal Yamankaradeniz, Türkiye’de ve dünyada marka patent uygulamalarında gelinen nokta ile Türk sanayicisinin hedeflerine ulaşması için yapması gerekenler hakkında Bursalı işadamlarını bilgilendirdi. BUSİAD Evi Kültürpark’ta düzenlenen etkinliğin moderatörlüğünü Bursa Halkla İlişkiler Derneği Başkanı Serdar Ömeroğulları

Ocak - Şubat 2015

yaptı. Ömeroğulları, “Bursa gelişmekte olan bir şehir, fakat iş dünyası markalaşma konusunda sorunlar yaşıyor. İş adamların vizyonlarının geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla düzenlediğimiz bu toplantılar artarak devam edecek” dedi.

Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, Türkiye ve dünyada marka patent uygulamalarında gelinen durumu değerlendirerek, Türk firmalarının marka tespitinde eksiklikleri olduğunu, iyi bir marka için çok detaylı araştırma yapılması gerektiğine vurgu yaptı. Yamankaradeniz, “Bir marka oluştururken onun farklı dillerdeki anlamını da bakmak lazım. Dünya pazarlarında satılacak ürünün nasıl satılması gerektiğini iyi düşünmek gerek. Markalaşmak için teknolojinin de üretilmesi gerekiyor” dedi ve şöyle devam etti. “Teknoloji üretmek kültür meselesidir. Teknoloji için, marka olmak için, teknoloji üretmek, farklı bakış açısı, araştırma ve eğitim şart. Türk firmaları dünyadaki gibi “acımasız rekabet” ortamında değiller. 30 sene önce Türkiye’de patent sayısı bin adetti. Bugün ise bu rakam 15 bine çıktı. Ancak bu rakamlar hala yetersiz. Japonya’da bu rakam 400 bin seviyesinde. Türkiye’de yenilik yapmaya, inovasyon yapmaya, yeni icatlar çıkarmaya ve bu ürünlerin dünya pazarında yer bulmasına ihtiyacımız var.” Toplantıya ayrıca Türkiye Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Dinler ve İtibar Atölyesi Başkanı İletişim Danışmanı Ertan Acar katıldı.

Fuar

Special procurement committee is coming from Middle East and Mena countries to Istanbul The 8th Solarex Istanbul â&#x20AC;&#x201C; International Solar Energy and Technologies Fair to be held this year by Voli Fuar, will take place between the dates 9-11 April in Istanbul Exhibition Center. The fair as well as drawing the attention of Middle Eastern countries also expect special procurement It is expected in Solarex Istanbul to have a business volume of millions of dollars with the participation of 250 companies this year. Voli Fuar, organizing the biggest solar energy fair of Turkey, is conducting the 8th International Solar Energy and Technologies Fair (Solarex Istanbul) in Istanbul Exhibition Center. Making Turkey become a solar energy center among the countries in the region, Solarex

Ocak - Ĺ&#x17E;ubat 2015

Istanbul is expected to be visited by over 250 companies and thousands of sector representatives.

PROCUREMENT COMMITTESS FROM MIDDLE EAST AND MENA COUNTRIES ARE IN ISTANBUL There is a special interest to Solarex Istanbul from Middle Eastern countries. Senior committees from a total of 20 countries

any r m d tee ze i n n u l g o reco h are v e reat air d i g c i w w h f d l Wor ands, w key, sho is only s al br t in Tur ue to it which i b o l g â&#x20AC;&#x2122;s ves ey, air d to in or the f in Turk Europe st f nergy, e of . e n r o e int lar e d to be untries o s in dere niest co i s n co sun

Ocak - Ĺ&#x17E;ubat 2015

Fuar

from the North African countries along with the countries such as Saudi Arabia, United Arab Emirates, Qatar, Iraq, Yemen, Egypt, Macedonia, Tunisia, Serbia and Morocco will be visiting the fair.

BUSINESS VOLUME WORTH OF MILLIONS OF DOLLARS IS EXPECTED FROM THE PROCUREMENT COMMITTEES THAT WILL BE COMING DURING SOLAREX İSTANBUL Being the first and only solar energy fair of our country, Solarex İstanbul provides the opportunity for Turkey to become a production center in the field of solar energy. The fair, which will be opening its doors this year in April 9th, is a commercial platform where the latest technologies of

Ocak - Şubat 2015

the world and new products produced in Turkey are presented together. Having its importance and necessity in the world increasing day by day, one of the alternative energy sources “International Solar Energy and Technologies Fair” is an organization that leading companies of the sector and their representatives come together. The presence of such a fair that focuses on the topic of solar energy in Turkey, which is accepted as one of the sunniest countries of Europe, is met with a great interest from many world brands that are willing to invest in Turkey. Having a very big area of sunshine, our country gets the biggest support in turning this geographical quality into advantage through Solarex İstanbul. Solarex Istanbul, moving towards a rapidly growing mass of participants in

Turkey and drawing the attention of Middle Eastern and Asian markets, is a fully settled organization and continues its growth through participants coming from home and abroad. “International Solar Energy and Technologies Fair” is aiming to explain the importance of clean energy to both the participating companies and its visitors. Solarex İstanbul is comprised of many different activities that enable the participation of the visitors in addition to symposiums and company conferences. In the fair, where especially colorful seminars take place, the leading institutions of the sector enlighten the sector via the conferences they will provide. The world solar energy sector’s CEOs, senior managers, purchasing managers, producers, consumers, representatives at home and abroad, they

all come to this fair. In short, all the members of the sector come together again in Solarex Istanbul Fair. The real commercial platform, where the sector joins forces and where solar energy sector meets with the industrialists, is created again.

CONFERENCES NOT TO BE MISSED In addition to the commercial treaties to be signed throughout Solarex Istanbul, the important issues of world’s and Turkey’s solar energy sector will be also discussed during the sessions to be held in three halls of Istanbul Exhibition Center for three days. There will be senior managers of international companies among government level committees joining the sessions and analyzing the important subjects of the agenda. In these sessions not to be missed, it is possible to receive up to date information and access the presentations relating to the important topics of solar energy sector.

Ocak - Şubat 2015

Sektör

Bereket Enerji will be making new investments at home and abroad Intensifying on the studies within the area of licensed and unlicensed GES setup, Bereket Enerji is aiming to create new projects in the field of R&D in the new season through making new investments both at home and abroad

Bereket Enerji Solar Energy Department Coordinator Zafer Arıkan

Ocak - Şubat 2015

In addition to being one of the leading companies of our country in making use of the potential of local and renewable energy resources, Bereket Enerji increasingly continues its investments in this field towards decreasing the dependence of foreign sources. So as not to make our country become a dump of technology and imported materials and not to waste our foreign currency, Bereket Enerji Solar Energy Department Coordinator Zafer Arıkan states that the institutions which lead/ will lead technology need to focus more on the R&D studies and produce innovative solutions for every field instead of ready-made recipes, also added: “Besides, necessary precautions must be immediately so that our country do not turn into a dump for products of poor quality, and some standards must be brought for the companies that build turn-key Solar Power Plant (GES)”. Saying that consumers must prefer clean energy when obtaining ener-

gy; and they must support the dependable and sustainable energy demand, Bereket Enerji Solar Energy Department Coordinator Zafer Arıkan provided us with the activities of Bereket Enerji.

How was the year 2014 for you as Bereket Enerji? Which direction you will be working towards for the year 2015? “We can say that the year 2014 went very well for Bereket Enerji. If we are to summarize it: Within this year, approximately 8.500 kW unlicensed GES set up were actualized both for us and for the customers in the market. Towards the end of the year, the construction works of our Panel Production Facility, which has the production capacity of 150 MW panel (module), completed and the trial production started. The Consortium we created together with ‘ODTÜ GÜNAM, TÜBİTAK MAM’ won the bidding, and started an important R&D work of

MİLGES Project. We joined various fair, exhibition etc. activities both at home and abroad. Bases were found for different collaboration subjects in the field of solar energy in different universities. As Bereket Enerji, we: - will focus our work more on the licensed and unlicensed GES set up, - will increase the capacity of panel production factory to its full capacity in the first quarter of the year 2015 - will make new investments both at home and abroad, - are planning to develop new projects in the field of R&D.”

Can solar energy be the solution for the decreasing energy resources and increasing environmental problems? “First of all it should be stated that nothing can be a solution by itself. Just as environmental problems do not have one reason, there cannot be a single solution. Even though solar energy cannot become a solution for the environmental solution by itself, it is at least a very serious alternative against an energy resource with high rate of risk such as nuclear energy. On the other hand, humanity / scientists have been thinking about the decreasing energy resources for many years and they have been

trying to generate solutions. Actually, when we talk about decreasing energy resources we mean the ones in our region or country. For, new basins, new energy resources are discovered and put into use in other regions. Today, there are many untouched petroleum and natural gas resources present in Africa. New sources like shale gas and new deposits are found and put into production. Besides, important studies are conducted worldwide concerning the new energy types. The real subject here is how much longer the fossil resources that contributed to the development of humanity for many years can last and the other is the pollution the by-products produced from these resources and especially the plastic materials and carbon emission cause. As is known, Europe set assertive targets for the decrease of greenhouse gas emissions. In the United Nations Summit that will be held this year, this topic will be reconsidered. In addition, greenhouse effect we live based on the increase in consumption and the changes of the seasons can be said to affect the way we eat, the way we live etc. significantly. When it comes to solar energy, it is obvious that it is an energy resource that can be used in many places of the world and can have many benefits to humanity and therefore it is a resource

that must definitely be put into consideration. Electricity energy coming from the sun which will especially be produced onsite and delivered to the consumers seems to have lots of things to offer to humanity. The biggest obstacle against the inability to find solution to health problems and high death rates in Africa is not being able to produce electricity energy everywhere. How many people know that just because of this reason the vaccinations sent by World Health Organization or other institutions cannot be kept in a cool environment and thus go bad and eventually people cannot be treated and this becomes the reason for many deaths? As a reliable, sustainable and clean energy resource, I guess saying that solar energy is the energy of the future would not be too much of an exaggeration.”

What are there in the product range of Bereket Enerji? Which brands you are providing the sector with? “We still continue with our trial productions and tests. On the other hand, we continue the “line qualification” works of two of our three lines (we have the line qualification of our first line). When the works on question are completed, which we expect it to be soon, our products will be released to

Ocak - Şubat 2015

Sektör

the market. Panel production lines in our factories are capable of producing panels of different qualities. Therefore we can consider the demands of the market while creating the product range. However our current plan is to start the production of 250kW panels. In terms of brand, we almost reached a decision and we will be sharing it soon with the public.”

Can you tell us about the renewable and clean energy solutions of Bereket Enerji? What are you working on and what are the solutions you are offering? “Bereket Enerji is among the leading companies in terms of assessing the potential of local and renewable energy resources of

our country and it invests in this area more and more in order to decrease the foreign source dependency. If we look at the investments made by Bereket Enerji in the field of renewable energy so far, there is: - The first private sector hydroelectric plant of Turkey, - The first private sector geothermal power plant of Turkey, - The first electricity power plant producing electricity from the landfill gas in Turkey, - 1 wind plant in operation, 2 under construction in different set power levels. 5 wind energy facilities with 2 of them having their license, - A total of 28 hydroelectricity plant with 22 of them in operation, 4 under construction and 2 designed, - 5 unlicensed solar energy plants still

waiting the confirmation of TEDAŞ, and 2 under construction These will be the most accurate numbers that summarize our works on this subject. According to the Development Plan comprising of the years from 2014 to 2018: It is foreseen that local and renewable energy resources must be evaluated at the highest level by taking the resource diversification as the basis in providing the end user with continuous, high quality, reliable energy demand with minimum expenses (Article 2.2.16.b. page 117). Also, the incentive system towards electricity production from the renewable resources was improved in order to provide energy demand safety, and the local equipment production was supported. ON the other hand, it was aimed to raise the 25,3 % share in the electricity production of the renewable resources up to 29 % in the year 2006 (page 118).”

What level has the solar energy systems technology reached? What kind of advantages do these systems provide for the users? What are you opinions about the new technologies and the future of the sector? “While on the one hand new studies are made in the solar energy sector in the world, on the other side the discussions over technology – efficiency continue. We can group these studies as: works in the field of material (using new materials), works in the processes (process improvement) and technological works which can be considered totally new. Though we are under a propaganda bombardment of the companies that would like to lead the market, there are some issues that everybody agrees on. For example it is possible to say that in the next three years the increase of activity will rise to 24% in mono crystal structures and 19,5% in multi crystal structures. Again we can say that the amount of silver used in the cells will decrease and other materials that might lower the cost can replace it. Also, other technologies seem to have targeted to decrease the number of procedure in cell production and to have achieved so. In terms of renewable energy applications, it seems like wind solar hybrid applications will come into prominence. Besides, increasing the energy storage opportunities is one of the important subjects on the agenda.”

What should be done to increase the usage of renewable energy resources in our country? “First of all it at outmost importance to actualize the issues taking place in the 2015-2019 Strategic Plan of Ministry of Energy and Natural Resources. If we are to summarize them:

Ocak - Şubat 2015

- “… We have an important potential for renewable energy resources in terms of both electricity energy production and heat production. However in order to actualize this potential fully, it is needed to improve the financial opportunities, update the legislation, strengthen the transmission foundation and increase the investor awareness. Page 25”, - “… In the incentive for renewable energy, the Renewable Energy Resources Support Mechanism (YEKDEM) will be continued. Page 43”, - “… In order to expand the decentralized electricity energy production based on renewable energy resources, cogeneration or micro cogeneration and similar systems, the related legislation basis will be reviewed in terms of easing it for the permission and other administrative processes, and the network infrastructure will be strengthened accordingly. Page 57”, - “… Energy and natural resources sector R&D and localization road map will be completed. The action plan that will increase the rate of domestic manufacturing usage will be actualized. Page 89”, - “… The permission and approval processes relating to the energy and mineral investments will be shortened (making the job definitions, reconsidering the processes,

changing the legislations), the redundant steps and document needs will be determined and will be improved. Page 99”. Also in terms of solar energy application in the private sector, necessary precautions must be taken immediately so that our country will not become a dump for poor quality products, and some standards must be brought about for the companies that establish turn-key Solar Power Plant (GES).”

Is there any subject you would like to add, any message you would like to give to our readers and sector representatives at the end of our interview? “Before anything else, we must take a look at the shareholders of the sector. The things to be done by public, investor, and people leading the technology, consumers, sector organizations and trade bodies for the improvement of the sector must be handled separately and then an appropriate coordination must be established. The biggest responsibility fall on the shoulders of public that is to say the state, governorate, municipalities and other state institutions and organizations. Primarily we see that majority of these subjects take place well-meaningly in the 2015-2019 Strategic Plan of Ministry

of Energy and Natural Resources. I find it useful to remind that the investor should not consider the situation as a fashion / trend, should research the feasibility and the return / feedback of the project well, should be sensitive in choosing the technology and place and should analyze his own financial power very well. The institutions which lead/will lead technology need to focus more on the R&D studies and produce innovative solutions for every field instead of ready-made recipes so that our country do not turn into a dump for products of poor quality. It will be quite useful for sector organizations to focus on enlightening and raising awareness in the people and related offices in very field, following the technology and products at close hand, and approaching the subject in terms of the future of our country, world and humanity. Trade bodies must play an active role in creating and developing standards for this matter, training the technical personnel that will work on this subject, preparing laws and directives, and supervising the applications. Lastly, the consumers must be aware while obtaining the energy how important it is to decrease the carbon emissions, and must choose clean energy if possible and give support for the reliable and sustainable energy demand.”

Ocak - Şubat 2015