Fernando Pessoa
MARGINALIA ἀϕορισμοὶ καὶ ἀποϕθέγματα Μετάϕραση
Μαρία Παπαδήμα Χάρης Βλαβιανός
ΑνΑθεωρηΜενη εκδοση
GUTENBERG
᾽Α θήνα 2015
῞Οταν συλλογίζομαι πόσο πραγματικὰ καὶ πόσο ἀληθινὰ εἶναι γιὰ τὸν τρελὸ τὰ πράγματα τῆς τρέλας του, δὲν μπορῶ παρὰ νὰ συμϕωνήσω μὲ τὴν οὐσία τῆς ρήσης τοῦ Πρωταγόρα «πάντων χρημάτων μέτρον ἄνθρωπος». [ Α] ✽
Δὲν ὑπάρχουν κανόνες. ῞Ολοι οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἐξαιρέσεις σ ᾽ ἕναν κανόνα ποὺ δὲν ὑπάρχει. ✽
᾽Απὸ τὸ ἄτομο πρέπει νὰ ϕύγουμε, ἀκόμη κι ἂν εἶναι νὰ τὸ ἐγκαταλείψουμε. ✽
῾Ο Διογένης (μ ᾽ ἕνα ϕανάρι στὸ ϕῶς τῆς ἡμέρας) ἀναζητοῦσε τὸν ἄνθρωπο. ῾Ο Πλάτων δὲν ἀναζητοῦσε τὸν ἄνθρωπο. [ Α]
16
FERNANDO PESSOA
Οἱ Θεοὶ εἶναι ἡ ἐνσάρκωση αὐτοῦ ποὺ ποτὲ δὲν θὰ μπορέσουμε νὰ εἴμαστε. ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΟ ΣΟΑΡΕΣ ✽
Νὰ μὴν ὑπάρχουν θεοὶ εἶναι ἐπίσης θεός. ✽
Θεὸς εἶναι τὸ ὅτι ὑπάρχουμε καὶ ὅτι αὐτὸ δὲν εἶναι τὸ ἅπαν. ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΟ ΣΟΑΡΕΣ ✽
῾Η διαϕορὰ ἀνάμεσα στὸν Θεὸ καὶ σ ᾽ ἐμᾶς δὲν εἶναι ὡς πρὸς τὶς ἰδιότητες, ἀλλὰ ὡς πρὸς τὴν ἴδια τὴν οὐσία τοῦ εἶναι. ῞Ομως τὸ καθετὶ εἶναι αὐτὸ ποὺ εἶναι. ῾ωστόσο ὁ Θεὸς δὲν εἶναι μόνο αὐτὸ ποὺ εἶναι, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ ποὺ δὲν εἶναι. Μᾶς προκαλεῖ σύγχυση μ᾽ αὐτὸ ὡς πρὸς τὸν ῾Εαυτό του. ✽
MARGINALIA. ΑΦΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
17
῾Η ϕύση εἶναι ἡ διαϕορὰ μεταξὺ τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ Θεοῦ. ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΟ ΣΟΑΡΕΣ ✽
Νὰ εἶσαι ὁλοκληρωμένος στὸ καθετί, γιατὶ τὸ νὰ εἶσαι ὁλοκληρωμένος σὲ ὁτιδήποτε σημαίνει ὅτι ἔχεις δίκιο. ῞Ολοι οἱ δρόμοι καταλήγουν στὸ ἴδιο σημεῖο. [Α] ✽
Μὲ κυριεύει μερικὲς ϕορὲς ἕνας περίεργος ϕόβος γιὰ τὶς ἐμπνεύσεις μου, τὶς σκέψεις μου, καθὼς συνειδητοποιῶ πόσο μικρὸ μέρος τοῦ ἑαυτοῦ μου εἶναι δικό μου. [ Α] ✽
Κανεὶς δὲν καταλαβαίνει κανέναν. ῞Ολα εἶναι διάκενο καὶ τυχαῖο, ἀλλὰ ὅλα εἶναι στὴ θέση τους. ✽
῞Ολα ὅσα ὁ ἄνθρωπος ἐκθέτει ἢ ἐκϕράζει εἶναι σημειώσεις στὸ περιθώριο ἑνὸς κειμένου ποὺ ἔχει σβη-
18
FERNANDO PESSOA
στεῖ ὁλοσχερῶς. ᾽Απὸ τὸ νόημα τῆς σημείωσης ὑποθέτουμε ποιό θὰ πρέπει νὰ ἦταν τὸ νόημα τοῦ κειμένου. ᾽Αλλὰ ἀπομένει πάντα μιὰ ἀμϕιβολία, καὶ τὰ πιθανὰ νοήματα εἶναι πολλά. ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΟ ΣΟΑΡΕΣ ✽
Τίποτα δὲν εἶναι, ὅλα μεταβάλλονται. ✽
Γίνε πολλαπλὸς σὰν τὸ σύμπαν! ✽
Αὐτὸ ποὺ χρειάζεται εἶναι ὁ καθένας νὰ πολλαπλασιάζεται ἐπὶ τὸν ἑαυτό του. ✽
Νὰ δίνουμε σὲ κάθε συγκίνηση μιὰ προσωπικότητα, σὲ κάθε ψυχικὴ κατάσταση μιὰ ψυχή. ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΟ ΣΟΑΡΕΣ ✽
MARGINALIA. ΑΦΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
19
῾Ο πολλαπλασιασμὸς τοῦ ἐγὼ εἶναι ἕνα ϕαινόμενο ποὺ παρουσιάζεται σὲ μεγάλο ἀριθμὸ περιπτώσεων αὐνανισμοῦ. ✽
Στὸ θέατρο τῆς ζωῆς, αὐτὸς ποὺ ἔχει τὸν ρόλο τῆς εἰλικρίνειας εἶναι αὐτὸς πού, κατὰ γενικὸ κανόνα, ταυτίζεται καλύτερα μὲ τὸν ρόλο του. ✽
Κοστίζει τόσο τὸ νὰ εἶσαι εἰλικρινὴς ὅταν εἶσαι εὐϕυής! Εἶναι σὰν νὰ εἶσαι τίμιος ὅταν εἶσαι ϕιλόδοξος. ✽
῾Η τρέλα ὄχι ἁπλῶς δὲν εἶναι ἀνωμαλία, ἀλλὰ εἶναι ἡ συνηθισμένη ἀνθρώπινη συνθήκη. ῍Αν δὲν ἔχεις συνείδηση τῆς τρέλας σου, κι ἂν δὲν εἶναι μεγάλη, εἶσαι ὁ κοινὸς ἄνθρωπος. ῍Αν δὲν ἔχεις συνείδηση, καὶ εἶναι μεγάλη, εἶσαι τρελός. ῍Αν ἔχεις συνείδηση καὶ εἶναι μικρή, εἶσαι χωρὶς ψευδαισθήσεις. ῍Αν ἔχεις συνείδηση καὶ εἶναι μεγάλη, εἶσαι ἰδιοϕυΐα. ✽
Αναζητ'στε το εδ,
www.gutenbergbooks.gr /gutenbergbooks