IN N O V AT I E F O N D S
296
KOPLOPERS IN DE ZORG
Gehandicaptenzorg
GGZ
Jeugdzorg
Maatschappelijke Ondersteuning
VVT
Ziekenhuizen en Klinieken
Life Science & Health
Bijdragen aan het oplossen van actuele knelpunten in de gezondheidszorg die grote maatschappelijke en individuele gevolgen hebben. Het Innovatiefonds Zorgverzekeraars ondersteunt ieder jaar projecten die een vliegwiel vormen naar verbeteringen in de zorg. De klant/patiënt staat daarbij centraal en de praktijk is het uitgangspunt.
Innoveren met impact Het Innovatiefonds Zorgverzekeraars wordt gefinancierd door de zorgverzekeraars. Die storten jaarlijks een bedrag van rond de € 5 miljoen uit de reserves van de voormalige vrijwillige ziekenfondsverzekering. Het geld moet ten goede komen aan projecten in de gezondheidszorg. Sinds de oprichting in 1999 heeft het Innovatiefonds € 81 miljoen geïnvesteerd in projecten. Daarnaast is soms een lening mogelijk, als de aard van het verzoek om steun niet binnen de criteria voor een schenking past. Ieder jaar wordt het hele beschikbare jaarbudget gebruikt voor projecten; besteding is daardoor geen mogelijkheid maar een plicht voor het fonds. “We hebben veel geleerd de afgelopen jaren.” Ine van Hest, directeur Innovatiefonds Zorgverzekeraars ‘Lessons learned’
De afgelopen jaren heeft een breed scala aan lessons learned opgeleverd. Zo blijken veel van de aanvragen aanbodgestuurd te zijn. Ine van Hest heeft geleerd dat voor een succesvol project de vraag van de cliënt centraal moet staan: ‘wat is het probleem?’, gevolgd door ‘wie vraagt er naar een oplossing?’. En dat niet de ideeën van de zorginnovator het uitgangspunt moeten zijn. Daarnaast moet je voor brede implementatiekansen rekening houden met
de reactie van ‘not invented here’ van de niet direct in het project betrokkenen. Een andere sleutel tot succes is het meekrijgen van de professional maar ook de medewerker op de werkvloer; zonder hem of haar kent een idee geen draagvlak. Ven Hest wijst ook op het belang van de capaciteiten van degene die het project draagt: “Uiteindelijk staat en valt een project vaak met zijn of haar inbreng”. Voor het Innovatiefonds zelf was een belangrijk leerpunt de juiste balans te vinden in de monitoring van projecten: “We willen zo weinig mogelijk bureaucratie maar volgen de projecten wel, om te voorkomen dat projecten doorgaan terwijl de resultaten dat niet rechtvaardigen. Daarnaast maken de huidige economische tijden en de vele faillissementen het noodzakelijk dat we extra scherp letten op de financiële positie van organisaties. Vooral de kleinere blijken vaak in de gevarenzone te zitten.” Andere bekende valkuilen zijn bijvoorbeeld een te optimistische inschatting van de doorlooptijd, het onvoldoende rekening houden met allerlei formele overleg- en besluitmomenten van stakeholders, of het opzetten en onderhouden van samenwerkingsrelaties wat in de praktijk vaak lastiger blijkt dan vooraf gedacht.
“Veel zorginnovatoren die zich bij ons melden, hebben het idee dat de wereld op hun vinding zit te wachten. Dat is lang niet altijd het geval.” Ine van Hest, directeur Innovatiefonds Zorgverzekeraars
KOPLOPERS IN DE ZORG
297
IN N O V AT I E F O N D S
“Het voordeel is dat we klein zijn. We houden het overzicht” Ine van Hest, directeur Innovatiefonds Zorgverzekeraars
Krachten bundelen
De afgelopen jaren heeft het Innovatiefonds verschillende partijen en projecten bij elkaar gebracht die samen meer waarde bleken te hebben dan ieder afzonderlijk. Eén daarvan is de bundeling van een aantal min of meer tegelijkertijd ingediende projecten rondom het thema kinderwens van VG-cliënten. Een ander is het project ‘diabetes in eigen hand’, waarbij meerdere, elkaar overlappende pro-
jectvoorstellen waren ingediend. Op initiatief van het Innovatiefonds is van deze projecten een uitgebalanceerd geheel gemaakt, waardoor de toegevoegde waarde hoger is. De ambities van het Innovatiefonds Zorgverzekeraars in de komende jaren liggen bij een aantal grote projecten. Een voorbeeld hiervan is het kinderoncologisch centrum dat in Utrecht wordt gebouwd.
OUDERKIND KAMERS KINDERONCOLOGISCH CENTRUM
In het nieuwe Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie, dat eind 2015 de deuren opent naast het Wilhelmina Kinderziekenhuis bij het UMC Utrecht, komen speciale ouder-kind kamers. Het Innovatiefonds Zorgverzekeraars gaat hieraan een belangrijke bijdrage leveren. De nieuwe opzet van de kamers maakt het mogelijk dat kinderen hun ouders dag en nacht dicht bij zich hebben tijdens de soms langdurige opname voor behandeling van kinderkanker. In een flexibel af te scheiden ruimte, grenzend aan de opnamekamer van het kind, kunnen ouders over een eigen kamer beschikken. Daar kunnen zij overnachten en ook rustig werken of gesprekken voeren met zorgverleners, zonder dat het kind daardoor wordt gestoord.
298
KOPLOPERS IN DE ZORG
Gehandicaptenzorg
GGZ
Jeugdzorg
Maatschappelijke Ondersteuning
VVT
Ziekenhuizen en Klinieken
Life Science & Health
Digitale assistentie voor verstandelijk gehandicapten Terwijl op allerlei terreinen het gebruik van internet en ICT snel toeneemt is dat in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking maar zeer beperkt het geval. Daarom investeert Innovatiefonds Zorgverzekeraars in projecten zoals IntouchTabel: een ‘dashboard’ met specifiek op de doelgroep gerichte Apps dat is gericht op mensen met een verstandelijke beperking. InTouchTabel is ontstaan vanuit de ervaring bij de diverse projectpartners, waaronder penvoerder Siza, bekend van het Dorp. Samen met het bedrijf Focus Cura Zorginnovatie en Omroep NTR (Teleac) realiseerde zij in de afgelopen jaren het ‘SiZaContact’-project. In dit project konden cliënten van Siza via een eenvoudige aanraakcomputer persoonlijke informatie, content, planning en zorg/begeleiding op afstand verkrijgen. De dagelijkse redactie is in handen van de bewoners zelf. Zij vormen in het kader van dagbesteding een technische helpdesk, maken filmpjes en hebben beeldcontacten met bewoners binnen Siza. Ze worden daarin begeleid door de redactie van NTR. Ook wordt SizaContact ingezet om de zelfstandigheid van bewoners te verhogen door bijvoorbeeld in de ambulante begeleiding (zelfstandig wonende cliënten) Zorg op Afstand te bieden die de fysieke huisbezoeken voor een deel vervangen. In de organisaties van de andere projectpartners, allen zorgorganisaties in de VG, werden vergelijkbare trajecten uitgevoerd en ideeën ontwikkeld.
Op basis van de positieve ervaringen van de pilots en met nieuwe technologische mogelijkheden zoals de iPad voor ogen, zal onder de naam van InTouchTabel landelijk opgeschaald worden. Daarvoor is een uniek consortium gevormd van acht grotere instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking, die bereid zijn mensen en eigen middelen te investeren in de verdere uitrol en ontwikkeling van het concept. Daarbij gaat het niet om de ontwikkeling van een portal of platform maar juist om het creëren van echte functionaliteit in de vorm van het beschikbaar maken van bestaande en nieuwe Apps voor deze doelgroep. Door samen te werken ontstaat schaalgrootte zodat het voor partijen interessant is om voor deze doelgroep Apps te ontwikkelen. Uiteindelijk doel is dat InTouchTabel mensen met een verstandelijke beperking zodanig ondersteunt dat ze middels InTouchTabel zelfstandig kunnen blijven wonen, veilig de digitale wereld kunnen betreden en hun welzijn en zorg (op afstand) kunnen regelen. Er is bij InTouchTabel ervoor gekozen om platform-onafhankelijk te opereren: iedere organisatie kiest zijn eigen portal, platform of techniek. De Apps ondersteunen open standaarden en worden zo neergezet dat ze overal via het Web toepasbaar zijn. Het gaat bij InTouchTabel juist om specifieke functionaliteit voor de doelgroep welke in kleinschalige pilots uitgetest en verfijnd. Daarin zijn eerder indrukwekkende resultaten gezien. KOPLOPERS IN DE ZORG
299
IN N O V AT I E F O N D S
De OV Coach, handige app voor zelfstandig reizen Bewoners voelen zich betrokken, waarderen de mogelijkheden en de combinatie met dagbesteding (zelf het beheer doen) maakt dat het iets ‘eigens’ wordt. Het feit dat er altijd direct iemand geraadpleegd kan worden (helpdesk met beeldcontact), geeft een veilig gevoel en vertrouwen. In de praktijk is daardoor minder directe zorg nodig. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen middels de InTouchTabel Apps zelfstandig blijven, veilig de digitale wereld betreden en hun welzijn en zorg (op afstand) regelen. Het dashboard is in feite een ‘personal digital assistent’. De gehanteerde software sluit bovendien aan op standaarden als Skype, Facebook en YouTube waardoor de wereld voor de doelgroep letterlijk ‘groter’ wordt. De ontwikkelde standaarden en kennis zal worden ondergebracht in een nieuwe of bestaande onafhankelijke ANBI-stichting die de standaarden bewaakt en zorgt voor kwaliteitsborging vanuit cliënt perspectief en het stimuleren van de markt van aanbod van apps en gebruik van apps. InTouchTabel draagt zo direct bij aan de zelfmanagement voor clienten.
300
KOPLOPERS IN DE ZORG
Gehandicaptenzorg
GGZ
Jeugdzorg
Maatschappelijke Ondersteuning
Voor mensen met autisme is het reizen in het openbaar vervoer veelal een grote opgave die veel stress oplevert. Het Innovatiefonds ziet veel mogelijkheden in de toepassingen van een digitale coach als app op de mobiele telefoon. Zo gaat voor deze mensen een nieuwe wereld open. Ook op andere plekken zoals op school of op het werk kunnen mensen met autisme in onvoorziene situaties terugvallen op hun digitale coach zonder dat ze iemand ander nodig hebben. De OV-coach is een door Dr. Leo Kannerhuis ontwikkeld softwareprogramma waarin mensen met autisme worden geïnstrueerd hoe te reizen met het openbaar vervoer. Nadat de eerste versie van de software enkele jaren geleden in samenwerking met het Radboudziekenhuis was ontwikkeld, zijn diverse gemeenten ermee aan de slag gegaan, zoals in het voorjaar van 2011 de gemeente Eemsmond die toen is gestart met het project OV-coach in het leerlingenvervoer. Het doel van dit project was de zelfredzaamheid van kinderen en jongeren met autisme in het speciaal onderwijs te vergroten. Zelfredzaamheid
Iedereen leert zelfredzaamheidvaardigheden in de opvoeding, zoals vaardigheden op gebied van persoonlijke hygiëne, je kunnen begeven in het verkeer of reizen met openbaar vervoer: Wat moet je doen als je de trein gemist hebt? Is je kaartje dan nog wel geldig? Of als er plotseling een roosterwijziging is op school, hoef je dan niet meer naar dat proefwerk wiskunde? Voor de meeste mensen heel logisch, maar een leerling met autisme kan in dit soort onverwachte situaties in paniek raken. Hij kan verkeerde keuzes maken en zo in de problemen komen. De digitale coach op z’n iPod of mobiele telefoon leidt hem alsnog naar de juiste oplossing. De app helpt de gebruiker op weg aan de hand van gestructureerde dialogen. Wanneer de gebruiker hulp nodig heeft, pakt hij zijn iPod
VVT
Ziekenhuizen en Klinieken
of mobiele telefoon erbij. Hij geeft aan waar hij mee zit en de software leidt hem in een gestructureerde chat-vorm naar een geschikte oplossing voor zijn probleem. Alle mogelijke vragen en antwoorden zijn van te voren ingevoerd in het systeem; de gebruiker hoeft alleen zijn specifieke vraag aan te klikken. Het programma is dus eigenlijk een soort ‘TomTom’ voor het oplossen van problemen tijdens het reizen met trein en bus. Uit de resultaten van een enquête blijkt dat de zelfstandigheid en het zelfvertrouwen van kinderen en jongeren is vergroot. De deelnemende ouders, begeleiders en leerlingen zijn zeer tevreden over de OV-coach. Coach2Care
Behalve in het openbaar vervoer bleek al snel dat de digitale coach ook op andere terreinen kan worden ingezet. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van een aantal coaches naast de bestaande OV-coach, zoals de Schoolcoach die leerlingen die naar de middelbare school gaan helpt bij lastige situaties. Bijvoorbeeld met samenwerken aan een opdracht, een roosterwijziging, huiswerk op tijd af krijgen, of bezigheden in de pauze. De coach geeft stap voor stap uitleg, instructies en tips om het probleem zo zelfstandig mogelijk op te lossen. De gebruiker kan kiezen uit verschillende scenario’s. Zo kunnen leerlingen met de Schoolcoach bijvoorbeeld nagaan welke stappen ze kunnen zetten bij het voorbereiden van een spreekbeurt: eerst een onderwerp verzinnen, dan informatie verzamelen, en dan nadenken over de presentatie. Per deeltaak wordt weergegeven waar ze aan kunnen denken, bijvoorbeeld ‘ga op zoek naar plaatjes in boeken en op internet’ en ‘kijk wat je kunt gebruiken’. Tenslotte wordt er ook gewerkt aan een digitale Agendacoach, een Studeercoach en een Werkcoach.
Life Science & Health
“Het programma is dus eigenlijk een soort ‘TomTom’ voor het oplossen van problemen tijdens het reizen met trein en bus.”
TE LAAT
De digitale OV-coach is een leesbare dialoog waarbij meerkeuzevragen worden gesteld. Er kunnen antwoorden gekozen worden die matchen met de situatie op dat moment. Hierdoor kan de gebruiker zelf het passende antwoord vinden. De digitale coach helpt met tips en instructies in lastige situaties. Wanneer een instructie niet kan worden opgevolgd, wordt een alternatief aangeboden. Een situatieschets… Jop is een autistische jongen van 12 die de OV-coach gebruikt om dagelijks naar school te reizen. Vroeger bracht zijn moeder hem iedere dag. Op een morgen komt Jop bij de bushalte aangerend, maar er is geen bus. Jop opent zijn digitale coach en zoekt als volgt zijn probleem op: Waar ben je? Keuze: Bij de bushalte. Wat is er? Keuze: De bus komt niet. Was je te laat bij de bushalte? Keuze: Ja. Je hebt waarschijnlijk de bus gemist. Wacht op de volgende bus. Bel school en zeg dat je later komt, omdat je de bus miste. Meld je na aankomst op school bij de conciërge.
KOPLOPERS IN DE ZORG
301
IN N O V AT I E F O N D S
Kwaliteitssysteem voor online gezondheidsinformatie Online gezondheidsinformatie speelt een toenemende rol van betekenis in de gezondheidszorg. Vraag en aanbod van online aangeboden informatie groeien snel; steeds meer organisaties en mensen zelf publiceren online en het aantal zoekers naar online gezondheidsinformatie stijgt eveneens hard. Een nieuw kwaliteitssysteem ‘ZegelGezond’ scheidt kaf van koren en helpt het publiek snel en makkelijk kwalitatief hoogwaardige gezondheidsinformatie te vinden.
duidelijkheid door het grote publiek duidelijk te maken welke websites met publieksinformatie over gezondheid en ziekte betrouwbaar en waardevol zijn middels een certificeringssysteem: websites die hier aan voldoen zijn te herkennen aan het kwaliteitszegel. Tevens staat op www.zegelgezond.nl een zoekmachine, waarmee het publiek in de aangesloten websites kan zoeken naar de hoogst gewaardeerde informatie. Zo vindt het publiek sneller waardevolle gezondheidsinformatie.
Meer dan 70% van de Nederlanders bezoekt eerst ‘Dr. Google’ alvorens naar een arts te gaan. Een vereiste voor goed geïnformeerde burgers die een actievere rol nemen in het management van hun eigen gezondheid is dat de informatie kwalitatief goed en waardevol is. Uit verschillende onderzoeken blijkt echter dat er veel mis is met deze informatie. Zo is ze vaak verouderd, onduidelijk of incompleet en soms zelfs foutief. Dit kan tot grote gevaren leiden voor de uiteindelijke gebruiker van deze informatie. Gelukkig staat er ook goede informatie online, maar het blijkt vaak lastig deze te herkennen.
Kwaliteitsbewaking
Kwaliteitszegel en zoekmachine
Duidelijkheid over de kwaliteit en publieke waardering van online publieksinformatie over ziekte en gezondheid draagt bij aan zowel een goede gezondheid en zorgondersteuning, als aan de relatie tussen zorgvrager en zorgverlener. ZegelGezond geeft deze 302
KOPLOPERS IN DE ZORG
ZegelGezond heeft de ambitie dat iedereen over vijf jaar betrouwbare informatie van goede kwaliteit meteen kan herkennen en in kan schatten of deze informatie waardevol is voor persoonlijk gebruik. Om dit te bereiken heeft de organisatie een eigen certificeringsmethodiek ontwikkeld. Aanmelding Het initiatief om deel te nemen ligt bij de informatieaanbieder. Na het beantwoorden van enkele vragen ontvangt deze een inlognaam en wachtwoord die toegang geven tot een persoonlijke pagina binnen ZegelGezond. Zelfcertificering De kandidaat bekijkt geheel vrijblijvend aan de hand van de zelfcertificeringslijst of de informatie op zijn website aan de minimale kwaliteitscriteria voor informatievoorziening voldoet. Als dat zo is, kan de kandidaat
Gehandicaptenzorg
GGZ
Jeugdzorg
Maatschappelijke Ondersteuning
besluiten de ingevulde lijst bij ZegelGezond in te dienen voor de peer review. Alle kandidaten ontvangen sowieso een verbeterrapport. Peer review Drie deelnemers van ZegelGezond toetsen de ingevulde zelfcertificeringslijst van de kandidaat. Op zijn beurt bezoekt de kandidaat de websites van drie deelnemers ter onderlinge inspiratie. In/Uit Als de drie deelnemers de peer review positief afsluiten, wordt de kandidaat een deelnemer. Deze is vanaf dat moment abonnementskosten verschuldigd aan ZegelGezond. De website van de nieuwe deelnemer ontvangt nu het kwaliteitszegel van ZegelGezond en is tevens te vinden in de zoekmachine op www.zegelgezond.nl. Kandidaten die afvallen kunnen met het verbeterrapport en het commentaar van de peer reviewers hun website aanpassen en nogmaals een zelfcertificering doen.
VVT
Ziekenhuizen en Klinieken
Life Science & Health
DE EXPERTS Voor het inhoudelijk waarderen van websites maakt ZegelGezond gebruik van publiek- en vakexperts. Publiekexperts zijn bijvoorbeeld (ex-)patiĂŤnten, mantelzorgers, vrijwilligers, sporters et cetera. Met hun kennis en ervaring kunnen ze een waardevolle bijdrage leveren aan de verbetering van online publieksinformatie over gezondheid en ziekte. Vakexperts zijn onder andere artsen, psychologen, verpleegkundigen en apothekers. Inschrijving bij BIG of een beroepsgroep is verplicht.
Waardering Nu de informatie aan de randvoorwaarden voldoet, gaat het kwaliteitszegel leven. Dat wil zeggen: publiekexperts en vakexperts krijgen de mogelijkheid hun waardering over de inhoudelijke kwaliteit van de informatie op de website geven. De op- en aanmerkingen van de experts gaan direct naar de deelnemer en de gemiddelde waarderingen worden in het kwaliteitszegel geplaatst. KOPLOPERS IN DE ZORG
303
IN N O V AT I E F O N D S
“Soms gaan mensen zelfs méér doen; ze denken vaak: Nu kan het nog, straks ben ik gevloerd. Belangrijk is dat je de voorfase van een aanval ziet als onderdeel van de migraine.”
MyMigraine De symptomen van migraine zijn ernstig en hebben veelal een enorme invloed op het dagelijks leven van de patiënt. Het Innovatiefonds Zorgverzekeraars ondersteunt een online methode die door Professor Marjolijn Sorbi is ontwikkeld gericht op patiënten om een migraine aanval vooraf te herkennen en vervolgens preventief te behandelen. Migraine uit zich in aanvallen van ernstige hoofdpijn, misselijkheid, overgeven en overgevoeligheid voor licht en geluid. Meestal duren de aanvallen 1 à 2 dagen en vaak heeft een patiënt 1 tot 2 aanvallen per maand, maar frequentie en duur kunnen sterk variëren. De online training MyMigraine is erop gericht patiënten te leren signalen te herkennen die voorafgaan aan een aanval. De training is met financiering door het Innovatiefonds Zorgverzekeraars ontwikkeld door de afdeling Klinische en Gezondheidspsychologie van de Universiteit Utrecht. De medische behandeling gebeurt met specifieke aanvalsmedicatie en – bij meer dan twee aanvallen per maand – met preventieve medicatie om aanvallen te voorkomen. Deze preventieve behandeling kan door gedragstraining worden ondersteund. Ontregelde hersenen
Projectleider van MyMigraine is professor Marjolijn Sorbi, bijzonder hoogleraar ICT en Gezondheidspsychologie en gepromoveerd op gedragstraining bij migraine. Zij constateert 304
KOPLOPERS IN DE ZORG
Marjolijn Sorbi, bijzonder hoogleraar ICT en Gezondheidspsychologie
dat er steeds meer aandacht komt voor preventie van migraineaanvallen: “In de dagen die vooraf gaan aan een aanval zijn de hersenen al ontregeld.” Deze ontregeling neemt toe naarmate de tijd vordert en kan worden aangejaagd door allerlei invloeden van buitenaf. De patiënt is in deze periode gevoeliger. Er treden al symptomen op, zoals concentratieproblemen, spierpijn of stemmingswisselingen. Marjolijn Sorbi: “Vergeleken met de echte aanval, zijn deze signalen onopvallend en mild. Daarom zijn patiënten geneigd ze niet op te pikken, of ze niet serieus te nemen.” Soms gaan mensen zelfs méér doen; ze denken vaak: ‘Nu kan het nog, straks ben ik gevloerd.’ “Belangrijk is”, zegt Sorbi, “dat je de voorfase van een aanval ziet als onderdeel van de migraine. Observeer jezelf goed om je eigen signalen beter te leren kennen. En grijp ze juist aan door op tijd gas terug te nemen: dan maak je goede kans dat je de aanval zelf kunt verzachten of mogelijk zelfs kunt voorkomen.” Marjolijn Sorbi heeft specifiek voor de preventie van migraine een training met een boek en werkboek voor de patiënt en een handleiding voor de behandelend psycholoog ontwikkeld. De gedragstraining, waarbij een psycholoog de training geeft in meer dan tien persoonlijke bijeenkomsten, bleek te kunnen leiden tot een afname van 30 tot 50 procent van de aanvallen. Bovendien is gebleken dat het effect
langdurig is: met een nieuwe meting werden na drie jaar nog steeds de effecten gezien. Een volgende stap was om patiënten veel actiever bij de training te betrekken. Deze stap werd gezet samen met mensen van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Er werd niet meer gesproken van behandeling maar van zelfmanagement, er werd een beknopter programma gemaakt van zeven bijeenkomsten voor kleine groepen van gemiddeld vier patienten, en ervaren patiënten gaven de training thuis. Deze ‘expert patiënten’ konden daarbij terugvallen op een psycholoog. Deze opzet bereikte meer patiënten en deelname was laagdrempelig, maar het effect was ook wat lager: de aanvallen verminderden met ongeveer een kwart. Via internet werd het mogelijk om de patiënt digitaal vanuit de universiteit meteen feedback, tips en coaching te geven, en dat was de aanzet tot de volgende stap.
Gehandicaptenzorg
GGZ
Jeugdzorg
Maatschappelijke Ondersteuning
VVT
Ziekenhuizen en Klinieken
Life Science & Health
ONLINE PREVENTIE Inmiddels is er MyMigraine.nl: een training die geheel via internet verloopt. De training is een aanvulling op de behandeling met medicijnen en mag volgens Sorbi zeker niet als vervanging daarvan worden gezien. De training duurt minimaal acht weken met één les per week. Er zijn huiswerkopdrachten voor de patiënt, zoals tweemaal daags het doen van ontspanningsoefeningen. De patiënt kan daarbij pas naar de volgende les als de vorige is afgerond. De website geeft verder uitleg over de ziekte, de fasen van een aanval en de behandeling. Ook zijn er tientallen filmpjes van voorbeeldpatiënten. Ten slotte zijn er andere onderdelen, zoals een digitaal hoofdpijn- en ontspanningsdagboek en een bibliotheek. De gegevens uit de digitale dagboeken worden meteen verwerkt in de migrainemonitor: een grafiek die het dagelijkse verloop van de hoofdpijn weergeeft. Deze toont de hoofdpijnintensiteit en onderscheidt of de hoofdpijn voldoet aan de criteria van migraine. De patiënt kan tevens in een oogopslag zien wanneer welke medicatie is gebruikt en vrouwelijke patiënten zien of de hoofdpijn samenvalt met de menstruatie. Het effect van MyMigraine.nl wordt momenteel onderzocht bij 100 patiënten en een even grote controlegroep (die na een wachtperiode alsnog de training ontvangt). De deelnemers worden na afloop van de training nog zes maanden gevolgd.
KOPLOPERS IN DE ZORG
305