Verwarring en toch Steady

Toen ik aan boord was van de Noorderzon voor mijn vorige bijdrage aan deze krant, viel me de naam van de daarnaast gelegen viskotter op: 'VK6 Steady'. Diep gravend in mijn geheugen wist ik de originele thuishaven van deze kotter niet te vinden. Het was toch duidelijk een scheepje dat in Nederland moest hebben gevaren. Steady begreep ik wel, maar VK, geen idee, slechts verwarring. Dit moest ik dan later maar eens uitzoeken door middel van een gesprek met de eigenaar Klaas Koster. En dit, beste lezers, is het moment dat de VK gaat worden verklaard.

Van sleepboot naar kotter

De eerste verandering is al bij de bouw in 1934. Het schip werd door de in Alkmaar gevestigde werf Nicolaas Witsen & Vis als sleepboot op stapel gezet. Maar toen de romp klaar was kwam er een visser uit Wieringen die het graag wilde laten afbouwen als viskotter met de naam WR323, 'De Jonge Geertruida'. Deze visser had al een leven van verandering en verwarring achter de rug, want zijn eiland Wieringen was vasteland geworden, zout water was zoet en ook de jeugd van zijn Geertruida was slechts een herinnering. Wie betaalt die bepaalt, dus werd de bijna sleepboot een viskotter voorzien van een 20 PK Deutz motor, twee masten en visgerei geschikt voor het gebruik op de kustvisserij.

Van vis naar vee en weer terug

In 1932 werd de Afsluitdijk afgebouwd waardoor de Nederlandse kust sterk veranderde.

Bij de afbouw van de WR323 was de Zuiderzee nog maar net opgegaan in het afgesloten deel, het IJsselmeer, en het open deel, de Waddenzee. Het IJsselmeerwater was nog brak en de WR323 viste in beide delen van de voormalige Zuiderzee. Er werd op haring, ansjovis, paling en garnalen gevist. De visserij werd er niet beter op en de WR323 werd bij het begin van de oorlog verlengd, van zijn oorspronkelijke lengte 14,53 m tot 17,30 m.

De breedte bleef 3,98 m. Het schip werd een koeienboot! Er werd slachtvee mee vervoerd van Friesland naar Amsterdam.

Na de oorlog werd het veevervoer weer ingeruild voor de visserij. De Waddenzee en het IJsselmeer werden weer haar vaargebied.

• gegevens van de WR 323 'De Jonge Geertruida' uit 1957 (coll. Zuiderzeemuseum)

De naam werd in 1961 met 283 ingekort tot WR40 'Met Vertrouwen'. Geertruida was van het schip verdwenen.

Van zee naar strand

Nog even een jaartal, in 1971 kocht een stel Duitsers het schip. Ze kortten hem weer in met 2,8 meter tot de oorspronkelijke lengte en bouwden het visruim om tot kajuit en wilden het gebruiken voor sportvisserij. Vol goede moed vertrokken ze vanuit Amsterdam en gingen op weg naar Duitsland. Ze wisten niet helemaal hoe je zo'n schip moesten varen en toen ze koers zetten naar een flikkerlicht bleek dat de vuurtoren te zijn van Egmond, de J. C. J. van Speijktoren. En van Speijk zei al: "Dan liever de lucht in!" Dat was wat ze probeerden maar ze kwamen niet verder dan hoog en droog op het strand. Ze stapten van het schip, namen de trein en verdwenen, een ervaring rijker en een illusie armer, voorgoed uit beeld. De strandvonder was de nieuwe eigenaar.

Van hot naar her

De strandvonder verkocht het schip, het werd vervolgens weer doorverkocht en daarna nog een keer en nog een keer. Namen en eigenaars wisselden even snel als vissers van ondergoed. De Deutz was een Industrie geworden en deze weer een Kromhout 60 PK met een Reintjes keerkoppeling. 'Margaretha', 'Westzaan' en 'Zoutzee' kwamen als naam voorbij. Tot het schip in 1996 weer opdook als de WK6 Hinke van Oeke, WK voor Workum.

Van werk naar recreatie

Klaas Koster (foto boven) koopt het schip in 2009 en gaat het gebruiken als jacht. Vier jaar later besluit hij er op te gaan wonen en legt hij het in de Noorderhaven. Af en toe vaart het schip de Noorderhaven uit voor een vakantietocht of voor onderhoud. Klaas zorgt goed voor het schip en het is dan ook in top conditie. Om stahoogte te krijgen wordt het voorruim een beetje verhoogd maar wel zodanig dat de lijnen van het schip intact blijven. Het beeld van het schip, met masten, is bijna hetzelfde als bij de bouw. De Kromhout is gereviseerd en kan nog jaren mee. De roef is verbouwd tot hobbyruimte en de machinekamer is opnieuw ingericht.

Van niks naar Steady

Klaas vertelt dat hij zijn leven lang heeft gevaren, ook zijn vader en opa deden dat. Een echte varensfamilie afkomstig uit de Hanzestad Kampen. Toen zijn opa zijn eerste schip liet bouwen kwam deze op het kantoor van Wagenborg om te praten over contracten voor de lading. Wagenborg vroeg naar de naam van het schip. Opa had nog geen idee, Wagenborg trok een la open en daar lagen een paar scheepsnaamborden. Opa keek even en nam het bord met de naam Steady onder zijn arm en plaatste het op het schip. Voor opa Koster een toevallige naam maar voor Klaas een naam van vier opeenvolgende coasters die in het bezit waren van opa, vader en Klaas. Dus ook de naam van zijn VK6.

Van WK naar VK

Klaas is geen Fries maar een Groninger. Om te gaan varen met een schip met WK van Workum dat ging Klaas te ver. Dat moest anders, maar je moet wel praktisch blijven. Van een W maak je gemakkelijk een V. De K en de 6 kunnen blijven. En laat de V nu staan voor Veenstra en de K voor Koster. De achternaam van Klaas en zijn vrouw gecombineerd. Logisch dat ik de thuishaven niet kon achterhalen, die staat niet in het visserijregister. Maar nu is het verklaard, de verwarring opgelost en kan dit verhaal steady worden afgesloten.