Md | zomer 2021
Boekbespreking Titel: Auteurs: Uitgever: Bespreking:
32
Think again Adam Grant WH Allen, februari 2021, ISBN-nummer: 9780753553886 Han van der Pool (partner Van der Pool Consultancy en redactielid tijdschrift MD)
In een verhelderend en prettig geschreven boek, behandelt Adem Grant de toegevoegde waarde van beter nadenken. Grant is bestsellerauteur van “Give and Take” en “Originals”, en is organisatiepsycholoog en docent aan de Wharton School of Business. In onze snel veranderende wereld is het cognitieve vermogen om eigen ideeën te kunnen heroverwegen van groot belang. Het ‘beterweet-syndroom’ woedt nog steeds in veel bestuurskamers. Hoe hoger, hoe dommer1 filosofeerde Gerrit Zalm al in 2013 als ABN Amro-ceo: Top mensen moeten tegenspraak durven organiseren. Helaas staat het ego nog te vaak in de weg. Dit met soms desastreuze gevolgen. Het is voor iedereen verleidelijk het comfort van stellige overtuigingen te kiezen boven het ongemak van twijfel. In een beroemd onderzoek2 stelden Dunning & Kruger in 1999 de hypothese dat incompetente individuen de mate waarin zijzelf over een bepaalde vaardigheid beschikken overschatten. Zij kregen voor dit onderzoek de Nobelprijs voor psychologie in 200 . Hun be-
vindingen en hypotheses zijn voor iedereen van toepassing. Je wereldbeeld wordt nu eenmaal samengesteld op basis van instincten, gewoontes, aannames en ervaringen. Dit is iets wat voor iedereen zeer dierbaar is. Het geeft een gevoel van zelfvertrouwen. Graag luisteren we ook naar meningen die ons een goed gevoel geven, in plaats van naar ideeën die ons aan het denken zetten. We zien discussie en onenigheid snel als een bedreiging, in plaats van een kans om van te leren. Graag omringen wij ons met mensen die het eens zijn met onze conclusies, terwijl we ons juist zouden moeten richten op mensen die ons denkproces uitdagen. Het resultaat is dat onze overtuigingen verwijderd raken van de empirische werkelijkheid. In zijn boek behandelt Grant verschillende stijlen van denkers. Bijvoorbeeld de “cultleaders”. Dit zijn predikers die onze heilige 1 2
overtuigingen verdedigen en bewijzen dat de tegenpartij ongelijk heeft. Ook behandelt hij denkers die de stijl van “politici” hanteren. Zij voeren permanent campagne om goedkeuring te krijgen voor hun overtuigingen en gaan steeds meer geloven in hun gelijk. Zo zijn er ook de “tegensprekers”, “kritische denkers” en “wetenschappers”. Volgens de auteur moeten wij meer de tijd nemen om slim na te denken. Vooral wetenschappers hebben veel toegevoegde waarde. Zij zijn permanent op zoek naar de waarheid. Intelligentie alleen is dan niet de belangrijkste remedie. Het kan zelfs een vloek zijn. Het “beter weten” kan ons zelfs slechter maken in onze heroverwegen. Hoe slimmer we zijn, hoe blinder we worden voor onze eigen beperkingen. Adam Grant benadrukt consequent het belang van levenslang leren en het behouden van een open, flexibele geest. Hij onder-
zoekt het herdenken op drie gebieden - het individu, het veranderen van de gedachten van anderen, en collectieve omgevingen - en ondersteunt zijn tekst met onderzoek in talrijke disciplines. Zijn boek bevat veel onderhoudende anekdotes over een verscheidenheid aan onderwerpen, en de waarden van het wetenschappelijk denken. Net als in zijn vorige boeken, maakt Grant gebruik van serieus en gedegen onderzoek. Met gedurfde ideeën en rigoureus bewijs onderzoekt hij in zijn boek hoe wij het plezier van ongelijk hebben kunnen omarmen, nuance kunnen brengen in beladen gesprekken. Ik vind het een goed boek voor (adviseurs van) managers met een groot ego die vinden dat zij altijd gelijk moeten hebben. In MD kunnen oppervlakkige opinies en onwetenschappelijk gefundeerde modelletjes bij een vlootschouw de voorkeur krijgen. Het vraagt veel vakkennis en overtuigingskracht van Management Development om waarde toe te voegen aan die discussies. | Md
ABN Amro-ceo Gerrit Zalm: ‘Hoe hoger, hoe dommer’ in Management & Leiderschap, 2013 K ruger, Justin, David Dunning (1999), Unskilled and Unaware of It: How Difficulties in Recognizing One’s Own Incompetence Lead to Inflated Self-Assessments, Journal of Personality and Social Psychology 77 (6): 1121–34e.