Md | zomer 2013
Boekbespreking
34
Titel
Gezag
Auteurs
Mark van Vugt, Max Wildschut
Uitgever
A.W. Bruna Uitgevers (2012), ISBN 9789400501959
Bespreking
Han van der Pool, partner Van der Pool Consultancy en lid van de redactie
Drieëndertig jaar heeft zij vertrouwen gegeven, en het haar gegeven vertrouwen niet beschaamd. Dat is de basis voor haar gezag, aldus Koning Willem-Alexander in het dankwoord aan zijn moeder op 30 april jl. Om het beste uit mensen te halen heb je als leider gezag nodig, stellen de auteurs van het boek Gezag. De evolutionaire leiderschapstheorie (ELT) waarop het boek is geba-
met de groots mogelijke zorgvuldigheid plaats te vinden. Slecht MD-beleid kan leiden tot een overvloed aan falende managers en de misvatting dat slechts weinigen in de wieg gelegd zijn om te leiden. In Gezag wordt uitgelegd hoe onze instincten werken, waardoor deze van slag raken, en hoe hier beter op in te spelen.
seerd, gaat er vanuit dat ons denken, voelen en doen het product
Acht principes worden beschreven die helpen om het noodzake-
zijn van aangeboren psychologische mechanismen (instincten). Gezag betekent dat mensen naar je luisteren. De functie ervan is de mens te helpen effectief om te gaan met uitdagingen die
lijke gezag te ontwikkelen: )LNYPQW KL \P[KHNPUN ^HHY je als leider voor staat
5. Gedraag je (integriteit)
belangrijk zijn voor voortplanting en overleving. Zowel macht als gezag hangen samen met deze aangeboren instincten. De psychologie van gezag verschilt fundamenteel van de psychologie van dominantie. Gezag krijgt een leider, het kan niet worden afgedwongen. Volgen is een reactie van het leider-volg instinct en wordt als een vrijwillige keuze ervaren. Dominantie wordt daar
2. Vind je niche (toegevoegde waarde).
6. Ken je moment (timing)
3. Creëer toegevoegde waarde (servant leadership).
7. Speel je rol (plaats in de “tribe”)
en tegen afgedwongen met machtsmiddelen. Gehoorzaamheid komt niet voort uit volgen, maar uit onderwerping. Het wordt ervaren als dwang en onvrijwillig. Voor dit dominantie-onderwerdominantie-onderwer
4. Leef je in (empathie)
)SPQM QLaLSM VU[^PRRLSLU (leergierigheid)
ping instinct gelden andere overwegingen dan bij het leiden. Een leider met gezag beschikt volgens de auteurs over relevante expertise, een passende persoonlijkheid en integriteit.
Deze punten worden in het boek één voor één zorgvuldig uitgewerkt; het evolutionaire karakter ervan wordt benadrukt. Onze
Helaas beschikken niet alle leiders over de juiste kwaliteiten en spelen verkeerde motieven soms een rol. Leiderschap geeft im-
hersens zijn de laatste 10.000 jaar nauwelijks veranderd: “met onze Stenen-Tijdperkhersens moet wij dus hedendaagse mondiale problemen te lijf gaan”.
mers status, macht, tal van privileges en zelfs bonussen. Er wordt niet voldoende stilgestaan bij de noodzakelijke empathische vermogens om de leidinggevende rol goed in te kunnen vullen. Dit
Inzicht in de evolutionaire leiderschapstheorie is van belang, want de evolutie gaat niet zo snel. Mark van Vugt is als professor evo-
geeft volgens de auteurs een mismatch; de instincten van medewerkers raken ervan in de war. De menselijke hersenen zijn nog niet geëvolueerd voor de realiteit van moderne institutionele “Anglo-Saksische” organisaties waarin medewerkers moeten werken met een leider waarvoor zij zelf niet zouden hebben gekozen. Zij moeten het er maar mee doen. De “matching” van een
lutionaire psychologie (Vrije Universiteit) dan ook niet bang dat eSLHYUPUN aPQU JVSSLNLZ a\SSLU ]LY]HUNLU )PQ SLYLU NHH[ OL[ PTTLYZ ook om inspireren en persoonlijk contact. Ik vind het boek een
nieuwe manager met z’n nieuwe werkomgeving dient dan ook
dere verdieping. | Md
aanrader om te lezen voor mensen in de MD-praktijk. De website:www.nimep.nl ( Nederlands Instituut voor Management en Evolutionaire Psychologie) geeft de mogelijkheid tot ver-