hogeschoolgeluiden
INTERVIEW MET ADJUNCTDIRECTEUR Mireille Gijsberts INAUGURELE REDE Albert Zwijgers STUDENTEN DOEN MEE AAN Thought for Food Challenge november 2013 jaargang 6, nummer 2 1
inhoudsopgave Interview
met adjunctdirecteur Mireille Gijsberts
6-7
rubrieken Editiorial 3 Newsbeats & agenda 4-5 Marc & Perry 8 Hoe is het nu met... 16-17 HASgraphic 20 Even bellen met... 21 De dag dat ik... 21 HAS in het nieuws & tweets 22 Estafettecolumn 23
Verslag Inaugurele rede Albert Zwijgers
9-10-11
Verslag in beeld
Bij de grotere artikelen in de HAS Beats
De Uittocht 2013
vind je voortaan een klokje. Hierop staat het gemiddeld aantal minuten aangegeven
12-13
dat je erover doet om het artikel te lezen. Zo weet je vanaf nu precies hoeveel tijd je kwijt bent aan een artikel.
Verslag Studenten winnen tweede plek Thought for Food Challenge
14-15
De HAS Beats komt tot leven met Layar
Achtergrond
De HAS Beats hogeschoolgeluiden is op sommige pagina’s voorzien van
Hoe gaat de HAS vooroplopen in ontwikkeling?
digitale extra’s door middel van Layar,
18-19
pagina in het blad en vervolgens kun je
een augmented reality technologie. Layar is een app voor je smartphone of tablet. Met deze app scan je een op je telefoon of tablet bijvoorbeeld een video bekijken. Je herkent pagina’s die gelinkt zijn aan een digitale extra aan de toevoeging van het Layar-logo.
fsc-logo 2
editorial
Tekst: Florieke Koers Foto: Margriet Hoffmans
Varkens met een verhaal In de vorige HAS Beats kon je in de rubriek De dag dat ik… lezen dat Dian van Limpt Piet Verhoeven na Animal Event met twee biggen opzadelde. Deze inmiddels volgroeide varkens heten Bernard en Marie. Op 8 oktober werd het vlees van deze varkens geveild onder docenten en studenten door drie studenten VM en FD binnen hun technologische opdracht. Er waren schnitzels, varkenshaasjes, speklapjes, filetjes, hamlappen, nasivlees en zelfs een paar erwtensoeppakketten. Lector Han Swinkels was veilingmeester en hanteerde met handigheid de veilinghamer. “Een van de doelstellingen van mijn lectoraat is zo vaak mogelijk de werelden van agro en food bij elkaar brengen,” zei hij. En dat lukt bij dit project heel goed.” Eind oktober worden de varkens geslacht, sterker nog, als deze HAS Beats uitkomt, zijn ze dat al. Op
de televisieschermen in de hal en het Paviljoen kwamen ze herhaaldelijk voorbij en keken ze je met hun guitige oogjes aan. Arme Bernard, arme Marie. Wij mensen zitten toch gek in elkaar. Geef het beestje een naam en het roept meteen gevoelens van medelijden op. Tenminste, bij mij. Is dat zo anders dan de anonieme biologische varkens waar ik af en toe een stukje van koop? Blijkbaar, want ik durfde niet te gaan voor een spareribje van Bernard of Marie. Terwijl ik het juist heel fijn vind te weten waar het vlees vandaan komt en dat de varkens een goed leven hebben gehad. Het is een dilemma. Van Bernard en Marie zullen we nog wel meer horen de komende tijd, want het zijn met recht varkens met een verhaal waar nog een (krul)staartje aan zit! Houd intranet in de gaten!
Op 10 oktober 2013 hield Albert Zwijgers zijn inaugurele rede “Maar het zal toch ook nog gemaakt moeten worden…” Lees er meer over op pagina 9-10-11. Foto: Karin Jonkers
has beats hogeschoolgeluiden • jaargang 6 • nummer 2 • november 2013 Colofon HAS Beats hogeschoolgeluiden is het personeelsmagazine van HAS Hogeschool. Het verschijnt acht keer per jaar. Hoofdredacteur Florieke Koers Aan deze uitgave werkten mee Esther Mauriks, Annika Dossow, Marc Maas, Perry van Kerkhoven, Jan Buwalda, Lindsay Kemps-Saitch en Margarita Millenaar Tekstcorrectie Marijke Wolfs Vormgeving Yell & Yonkers Drukwerk Drukkerij Tielen Vragen en/of opmerkingen? hasbeats@has.nl 3
nieuws HAS BEATS ONLINE Wil je op de hoogte blijven van wat er allemaal speelt in en om HAS Hogeschool? Om de week sturen wij het nieuws naar je toe via de nieuwsbrief HAS Beats online. Meer nieuws kun je vinden op intranet en de website. En je kunt de HAS in de gaten houden op Twitter en Facebook: @HAShogeschool en Facebook.com/hashogeschool. In deze rubriek de highlights van het nieuws van de afgelopen tijd.
Ruim 500 scholieren op Onderwijsbeurs geïnteresseerd in de HAS Een recordaantal bezoekers heeft de Onderwijsbeurs Zuid-Nederland deze tiende editie mogen verwelkomen: meer dan 21.000. Ruim 500 scholieren en ouders bezochten de stand van HAS Hogeschool en toonden interesse in onze opleidingen. Daarmee was het ook voor de HAS drukker dan voorgaande jaren. Voornamelijk havisten en vwo-ers toonden belangstelling voor onze hogeschool. De grootste groep kwam uit Noord-Brabant. Een kleinere groep uit Limburg had specifieke belangstelling voor de nieuwe locatie van de HAS in Venlo. De meeste scholieren waren geïnteresseerd in de opleiding Toegepaste Biologie, maar ook Dier- en veehouderij en Landscape Design waren erg in trek.
Gemeente Den Bosch en HAS Hogeschool gaan intensiever samenwerken De besturen van de gemeente Den Bosch en HAS Hogeschool hebben een convenant getekend voor een intensievere samenwerking. Den Bosch heeft samen met andere gemeenten in de regio Noordoost-Brabant de ambitie een innovatieve topregio in de agrofoodketen te worden. De gemeente en HAS Hogeschool willen samen de onderwijs- en onderzoeksfaciliteiten in Den Bosch uitbreiden en samenwerking met bedrijven verbreden. Ook willen ze de uitstraling van Den Bosch en de regio op het terrein van voeding en groene ruimte versterken.
4
Eerste paal Feed Design Lab geslagen De bouw van Feed Design Lab, het onderzoek- en educatiecentrum voor de diervoerindustrie, is gestart. Half september is de eerste paal ‘geslagen’. Het Feed Design Lab wordt gerealiseerd in de haven van Wanssum. In maart 2014 is Feed Design Lab klaar voor de start. Het doel van het Feed Design Lab is om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van beter voer: beter in de zin van gezonde dieren, nieuwe en duurzame grondstoffen en ingrediënten, efficiënte en duurzame productieprocessen en verlaging milieubelasting.
nieuws & agenda
a d n e g A ess
usin r In B
HAS Hogeschool kijkt terug op een zeer geslaagde Tree Battle
t Even
e
b vem 12 no 14
y erda
er Di
mb nove
e
r Op
mbe
ve 16 no
pe
2
12
AS
ber H
m dece
cem
ber –
ecem
23 d
afé
nd C
eme
ern Ond
rs ebeu olad
hoc ber C
19 de
enlo ing V
stig g ve n da
er O
b vem 3 no
sch
n Bo
g De
n stigi g ve n da
Eind september hield HAS Hogeschool net als vorig jaar de Tree Battle in het kader van Centre of expertise Greenports. Innovatieve ondernemers in de boomkwekerijsector of ondernemers met een link met deze sector pitchen tijdens de Tree Battle hun innovatieve, duurzame en/of horizon verbredende ideeën. Winnaars zijn ondernemer André Boereboom met zijn idee ‘Kwaliteitsverbetering van boomkwekerijgewassen door gebruik van LED’, Pieter Lucassen van Firma Lucassen Boomkwekerij met het idee ‘Insektenhotels in de boomkwekerij’ en Rob Janssen van Rob Janssen Handel en Techniek samen met zijn compagnon Martijn Bexkens met het idee ‘Laserweeder’.
ie kant rstva
Ke uari 3 jan
Studenten maken kennis met pluimveesector Op vrijdag 11 oktober 2013 brachten 45 HAS studenten en zes docenten een bezoek aan Vencomatic Group in Eersel. Deze excursie werd georganiseerd door Carly de Bresser, kennismaker pluimvee*, om eerste jaars studenten International Food en Agribusiness kennis te laten maken met de pluimveesector. Er waren 27 eerstejaars IFA-studenten aanwezig. Maar ook vanuit de opleidingen Bedrijfskunde en agribusiness, Dier- en veehouderij en Toegepaste biologie was er interesse in de excursie, maar liefst 18 studenten waren aanwezig.
Duurzaamheidspagina op intranet Donderdag 10 oktober is voor de vijfde keer uitgeroepen tot ‘Dag van de Duurzaamheid’. Een landelijke initiatief om de vele duurzame initiatieven zichtbaar te maken. De HAS haakt hier ook bij aan door een ‘Duurzaamheidspagina’ te introduceren op intranet. Op deze pagina laten we open en eerlijk zien waar we ons nog extra op moeten richten maar vooral ook de zaken waar we trots op mogen zijn wat betreft de duurzame bedrijfsvoering. Bekijk de duurzaamheidspagina op intranet!
5
interview
Tekst: Esther Mauriks Foto: Annemarie Kerkhof
Mireille Gijsberts wil interne samenwerking versterken
D
it studiejaar in de HAS Beats een serie interviews met het managementteam en de hoofden van HAS Hogeschool. Wat is hun visie op het werk en wat zijn hun drijfveren? Maar ook: wat is hun achtergrond? Deze keer spraken we met Mireille Gijsberts, sinds 1 juni adjunct-directeur van HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen.
Mireille studeerde eerst Dier- en veehouderij bij Stoas Hogeschool in Dronten, waarbij ze zich specialiseerde in de richting Bedrijfsopleiding & Training. Daarna ging ze naar Wageningen University, waar ze in 2004 afstudeerde in Dierwetenschappen. Tijdens haar eerste studie kwam ze in contact met Heemskerk, een exportbedrijf van levend vee, waar ze tijdens weekends en vakanties werkte. Mireille vertelt: “Bij Heemskerk kwam ik in het hele speelveld terecht, inclusief de internationale wereld. Na
“Ik wil de juiste mensen op de juiste plek”
projectenorganisatie echt iets voor mij zou zijn. Doordat ik de organisatie vanuit verschillende invalshoeken ken, zag ik ook welke verbeterslagen daarin te maken zouden zijn. Ook vind ik de versterking van de interne samenwerking tussen HAS Hogeschool en HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen ontzettend leuk. Met mijn huidige functie zit ik nu dan ook echt op de goede plek.” Op de vraag hoe ze haar persoonlijke leiderschapsstijl zou omschrijven, benoemt Mireille de combinatie van mensgerichtheid en verantwoordelijkheid leggen waar die thuishoort. “Ik vind het belangrijk dat duidelijkheid gecreëerd wordt,” licht Mireille toe. “Ik verwacht daarbij van anderen dat die daarin hun verantwoordelijkheid nemen. Daarin moet uiteraard alles wel bespreekbaar blijven. Ik ben gebrand op ontwikkeling, vooruitgang. Ik wil de juiste mensen op de juiste plek.”
Blik op de toekomst de WUR ging ik bij Heemskerk aan de slag als assistent exportmanager. In die functie kreeg ik te maken met het volledige scala aan stakeholders: van boer tot eindafnemer en alles daar tussenin. Zo stond ik de ene dag met modderlaarzen aan in het stro koeien in te kopen en de volgende dag met een mantelpakje aan met luchtvaartmaatschappijen het transport te regelen.”
Op de goede plek In januari 2005 trad Mireille bij HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen in dienst als junior adviseur Dier & Opleidingen. Via een doorgroei naar een senior adviseursfunctie werd Mireille eind 2011 sectormanager Dier. De verantwoordelijkheid voor de teamresultaten die bij zo’n functie hoort, bleek haar goed te bevallen. In 2013 werd de functie adjunctdirecteur vacant. “Altijd riep ik al dat
6
We vragen Mireille welke uitdaging zij ziet in haar nieuwe functie. “De trein die nu al rijdt, moet blijven rijden en ondertussen moeten we samen verbeterslagen maken en moet er een heldere koers bepaald worden,” legt ze uit. “Ik wil daarin meer scherpte aanbrengen, met een duidelijk tijdspad en heldere output voor ogen.” Ze verwacht dat HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen de komende jaren een nóg belangrijker onderdeel van de HAS zal worden. “De regierol voor samenwerking van de HAS met het bedrijfsleven ligt duidelijk bij HAS Kennistransfer,” stelt Mireille. “Daarin ligt ons bestaansrecht en die wordt, gezien de groei van de HAS, alleen maar belangrijker.” Half januari is Mireille uitgerekend van haar eerste kindje. Hoe gaat ze haar nieuwe functie combineren met de drukte van het moederschap? “Ik heb de intentie om 36 uur te blijven werken, mits alles goed gaat thuis en met de baby natuurlijk. Daar ga ik op dit moment vanuit.”
Mireille Gijsberts 7
marc & perry
Tekst: Perry van Kerkhoven en Marc Maas Foto’s: Margriet Hoffmans
Kleren maken de man
Heej Marc,
Beste Perry,
In Frankrijk schijnt de regel te gelden dat je interesse van Kleren maken de man. Het blijkt dat studenten precies vrouwen nog serieus moet nemen als ze op z’n minst de weten wat voor kloffie je draagt. Je denkt dat met name helft van jouw leeftijd plus zeven jaar zijn. Maak je dus de vrouwelijke studenten gebiologeerd naar je geen illusies. Je hebt nu de leeftijd dat je vader of zelfs hoorcolleges zitten te luisteren. Ze beoordelen echter opa van studenten kunt zijn. Mooie tijd, maar geweest. op dat moment je kledingkeuze, je stopwoordjes, je Ik heb een 55-jarige vrouw die me nog steeds aardig loopjes, én ze hebben in de gaten dat je alweer die vindt. Eigenlijk vind ik het al een geweldige prestatie van Mephisto-schoenen draagt. Soms, heel soms word je haar dat ze me na al die jaren nog ziet zitten. Het is een even op het verkeerde been gezet. Laatst vroegen enkele open deur, maar vooruit: uiterlijk is blijkbaar minder charmante studentes naar het feit dat ik geen trouwring belangrijk dan we denken. Karakter, standvastigheid, droeg. Meiden van 23 die geïnteresseerd zijn in mijn een stevige schouder, humor en intelligentie zijn op lange liefdesleven! Dat was een heerlijke verrassing! Ik voelde termijn belangrijker dan dat goddelijke lichaam. Ja, dat me weer even de jonge god die ik ooit was. Helaas spatte lichaam. Ik heb net een kies laten trekken. Morsdood. Ik deze zoete droom snel uiteen. Een man van 52, zoals ik, heb een piep in mijn rechteroor. Mijn linkeroog traant. denkt soms dat hij nog steeds aantrekkelijk is voor het Mijn goddelijke zwarte manen zijn verworden tot een jongere vrouwelijke geslacht. Een illusie natuurlijk, een grijze toef, maar ik heb gelukkig nog een toef. Mijn blinde vlek. Bij het ontbreken van geen trouwring denken linkerknie, mijn nek, mijn onderrug, ik kan niet tegen ze alleen maar: “Ach wat zielig, hij kan geen echtgenote spanning. En toch mag ze me. Schrale troost? Nee, een krijgen.” Gelukkig heb ik een fraaie 52-jarige vrouw. Zij geweldige prestatie van ons allebei. Toch? vindt me in ieder geval nog wel aantrekkelijk… Denk ik.
Marc
Perry
Laten we een s pellet je doe n!
Perry Marc & issante or en de fl ltuin, schoo deel 2
1
Laten we ’m tussen onze hoofden opvang en! en nn ku hte n hie n zac ssc n in a Mi eke rta o w o k v ? ze nen uin poe hoolt m po sc de
2
3
8
Auwie, die pom poen is hard !
verslag
Tekst: Florieke Koers Foto’s: Karin Jonkers
Albert Zwijgers houdt inaugurele rede over technologie en ingrediënten
“W
oody Allen stelt drie vragen: Waarom zijn we hier? Waar gaan we heen? En wanneer gaan we eten?” Zo opende dagvoorzitter Kees de Gooijer van TKI Agri&Food/TKI BBE op 10 oktober het symposium dat werd gehouden ter gelegenheid van de inaugurele rede van Albert Zwijgers. “In Europa stellen we ons nog een vierde vraag: Waar komt dat eten vandaan?” De ontwikkelingen van de agrofoodsector stonden centraal in de lezingen van onder meer Philip den Ouden van de FNLI, Elies Lemkes van de ZLTO en natuurlijk de rede van Albert Zwijgers zelf. Philip den Ouden van de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI) sprak onder meer over de noodzaak tot transparantie van de levensmiddelensector. “We moeten aan de buitenwereld laten zien hoe we voedsel produceren”, vond hij. “We zijn een industrie en we moeten de waarheid laten tonen zoals die is. Daarmee behouden we het vertrouwen van overheid en burger om hier in Nederland te mogen blijven produceren. Want de dreiging dat de productie naar andere landen
“Harde technologie speelt in alle ontwikkelingen een cruciale rol” verdwijnt is aanwezig en dat moeten we voorkomen. Want dan raken we de kennis ook kwijt.” Elies Lemkes van de ZLTO ging in op de onbegrip en onbekendheid die bestaat tussen de werelden hightech en agrofood. Ze stelde dat er verbindingen gelegd moeten worden, niet alleen tussen sectoren, maar ook met overheid en burger. “We leven in de eeuw van de landbouw: er zijn veel maatschappelijke ontwikkelingen gaande die teruggevoerd kunnen worden op onze sector. Boeren zijn niet alleen meer producent, maar houden zich ook bezig met bijvoorbeeld zorg, natuurbeheer en het opwekken van energie. Dát is het nieuwe gemengde bedrijf. Daardoor moeten we ons steeds meer gaan verbinden met nieuwe partijen, samenwerken en innoveren.”
Verbindende professional Daarna kwam Pieter Swinkels van de TU Delft aan het woord. “De TU zoekt naar duurzame oplossingen op verschillende gebieden, waaronder de agrofood. We bieden ontwerpstudies aan: post-master programmes waarbinnen intensief wordt samengewerkt met het bedrijfsleven. Waar onderzoek zich bezighoudt met het boven water halen van de waarheid met als doel kennis vergaren, richt een ontwerpstudie zich op het verzinnen van oplossingen voor praktische problemen met als doel een vertaalslag te maken naar de praktijk. We bieden het bedrijfsleven projecten met resultaatverplichting aan, uitgevoerd door top-design trainees. Ook hbo’ers kunnen aansluiten op de masterprogrammes, maar dan is meestal wel een schakelprogramma vereist.” Na de lunch was het tijd voor Dick Pouwels om een en ander te vertellen over de dynamiek tussen student en arbeidsmarkt. Hij wees op de verschuivingen die gaan plaatsvinden binnen de agrofoodsector. “De tijd is gekomen dat het systeem aangepast moet worden. De HAS wil niet afwachten wat er gaat gebeuren, maar meegaan in de beweging die op gang komt. We maken de keuze om mee te doen met de voorlopers. Verbindingen leggen is daarbij heel belangrijk, niet alleen binnen de agrofoodsector, maar ook daarbuiten.”
Vijftien lectoraten Ook Frederike Praasterink ging in op het leggen van verbindingen. “Vandaag worden twee waarden van de HAS in beeld gebracht: verbinden en professionaliteit”, zei ze. “Een lector is een verbindende professional, vooral in het werkveld. Inmiddels hebben we bij HAS Hogeschool dertien lectoraten waarvan er twee in ontwikkeling zijn. Uiteindelijk moeten we uitkomen op zo’n vijftien lectora9
ten. Lectoraten houden zich bezig met strategisch vlechtwerk: zij vertalen de ontwikkelingen uit de markt zodat het toegepast kan worden in het onderwijs en leidt tot innovaties in de beroepspraktijk. Albert Zwijgers is al 8,5 jaar lector: eerst bij het lectoraat Innovatie in voeding waarbinnen hij sterk gericht was op externe verbindingen. Met het nieuwe lectoraat Technologie en Ingrediënten richt hij zich op het onderwijs en gaat daarbinnen de harde technologie versterken.”
Inspireren en trainen Om 14.00 uur was het hoogtepunt van de dag dan eindelijk aangebroken: Albert Zwijgers beklom het podium om zijn rede uit te spreken. Hij deed dit met veel verve onder het toeziend oog van zijn familie. “Er zijn veel ontwikkelingen gaande in de markt”, zei hij. “Ik heb het over globalisering, de afbouw van subsidies, de toenemende rol van de wetgever, het belangrijker worden van duurzaamheidsaspecten, het mondiger worden van de consument en de markt die beter naar de consument luistert dan vroeger. Er zijn ook problemen: gebrek aan innovatie en ondernemerschap waardoor productontwikkeling een lage snelheid heeft, bureaucratie, gebrek aan openheid, angst om verantwoordelijkheid te dragen, status die vaak belangrijkere wordt geacht dan actie, een groot gebrek aan technologisch geschoolde mensen en een grote uitstroom van de babyboom-generatie de komende jaren. Wat hebben we nodig? Ondernemerschap en innovatie, passie en doorzettingsvermogen, meer toegepaste wetenschap in food en health, ketenmanagement en meer technologisch/technisch geschoolde mensen. Harde technologie speelt in alle ontwikkelingen een cruciale rol. Binnen HAS Hogeschool willen we studenten inspireren en trainen zodat ze goede foodprofessionals worden in een internationale foodsector. Voorop staat dat ze op een verantwoorde manier gezonde en duurzame producten kunnen ontwikkelen en vermarkten. Met het lectoraat wil ik hier een bijdrage aan leveren.”
Sprekende voorbeelden In zijn rede haalde Albert een aantal sprekende voorbeelden aan om zijn verhaal kracht bij te zetten. Docent Gérard de Wildt en Dennis Favier van Top bv kwamen vertellen over de Perfotec, een apparaat dat Top bv heeft ontwikkeld. Zij vertelden dat groente en fruit ademhalen, ook na het oogsten en in stukken snijden. Als je ze goed wilt verpakken, moet je zorgen dat ze voldoende zuurstof krijgen en dat de koolstofdioxide afgevoerd wordt. Je hebt dus per plant een verpakking nodig met specifieke gaatjes om ze zo lang mogelijk houdbaar te houden. De Perfotec meet de ademhaling van een plant en berekent aan de hand daarvan hoe groot de gaatjes in de verpakking moeten zijn. Met een laser schiet het apparaat de gaatjes er vervolgens in. Docent Henk-Jan Meijer gaf een voorbeeld van het 3D printen van voedingsmiddelen en vroeg zich hardop af of het een gimmick is of een serieuze technologie. Volgens hem zijn er zeker mogelijkheden, maar heeft de foodsector nog een lange weg te gaan als het gaat om de toepassing ervan. Gerlinde van Santen van HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen sprak over de Flav-r-grain: een maïskorrel van zetmeel met een kiem erin en de bedrijfsopdracht die de HAS heeft gedaan. Ze vertelde dat een groot nadeel van de kiem is dat het slecht houdbaar is. Daarom is het nu vooral een restproduct dat in veevoer verdwijnt. Studenten deden onderzoek naar het toasten van de korrel waardoor die langer houdbaarheid wordt en een nootachtige smaak afgeeft. Ook bekeken de studenten waar liggen kansen om de getoaste maïskiemen in humane voeding te verwerken zodat het een alternatief voor noten kan zijn.
V.l.n.r Dennis Favier, Gérard de Wildt, Henk-Jan Meijer en Gerlinde van Santen. 10
Albert Zwijgers 11
verslag in beeld
Bosch als rs uit Den and edewerke aan het p m k n e te zo h e c b ra n b e r e e e t ri b h d c to to rtrokken 1. Op 2 ok arlijkse Uit 8.00 uur ve l van de ja Venlo. Om onderdee in l o o h ogesc van HAS H n Bosch. e D in n e ss bu
3. Op de boot werden ze onthaald met koffi e en een stuk echte Limburgse vlaai.
doemen.
line van Venlo zien op
5. Zij konden wel de sky
12
2. De busse n reden niet rechtstreeks Arcen, een dorp op zo naar Venlo, ’n 13 kilomet maar naar kilometers er van Venl legden de o. De laats d eelnemers een rondva te aan de Uitt artboot over ocht af met de Maas.
, maar buiten was het best fris. 4. Het zonnetje scheen uitbundig eerste mensen zich op het dek de Het duurde dan ook even voor waagden.
6. In Venlo was het van af de boot nog maar een klein stukje lopen naar het gebouw van de HAS. Daar sto nd een heerlijke smoothie klaar.
Tekst: Florieke Koers Foto’s: HAS Hogeschool
UITTOCHT OP 2 OKTOBER 2013
edewerk de m ra p s ouw. n e het geb n Leijd rans va en en zeilen in u F n r u e w te c n il “Hebbe gingen.” r het re ingsdire 7. Vestig ij vertelde ove an het woord: e vesti e H a tw . t e m e a to kers HAS m els kw k Pouw ee, één Ook Dic ’en?” zei hij. “N AS twee H
9. Lunchen deed iedereen op eigen gelegenheid en ook was er wat tijd om de stad te verkennen.
de medes Planten, waar drijf was Gipman be ten. Ook r ch de mo an n in n Ee 11. de kas met kruide all er ov n risious en wt ee in Ne werkers a Voeders, kiezen voor Viteli konden mensen s. Scelta Mushroom
8. Daa rna wa s het ti zelf ron jd v d en fruit lopen en ove oor een rond ral kijk leiding uitged en. Oo eeld. k werd . Iedereen ko en er fr n amboz enlo
lly’s
10. ’s Middags was er een ke uzeprogramm blijven, óf een a: óf in de stad van de partn erbedrijven va directe omge n de HAS in de ving bezoeken . Eén van die Vereijken Kwek bedrijven wa erijen van he s t bekende mer k Tasty Tom.
12. Aan het einde van de middag verzamelden all zich bij het Scelt e medewerkers a Institute. Daar werden ze ontva heerlijk buffet. De ngen met een bar was natuurlij k ook open: het we gezellig einde va rd een n een interessante dag.
13
verslag
Tekst: Florieke Koers Foto’s: Mick de Kok en Florieke Koers
Studenten IFA behalen tweede plaats in Thought for Food Challenge
S
tudenten International Food & Agribusiness Max Lössl, Mick de Kok en Nick Hogervorst hebben de tweede plaats behaald in de finale van de Thought for Food Challenge en winnen daarmee 5000 dollar. Als Team Agrilution presenteerden zij hun idee over how to feed 9 billion people by 2050 tijdens de TFF Global Summit in Berlijn op 20-22 september 2013: vertical farming als manier om de wereld te verbeteren. Ze ontwikkelden een gesloten meerlagenteeltsysteem dat producenten de mogelijkheid biedt het jaar rond en lokaal vers voedsel te produceren. Ook willen ze een online platform starten waar mensen hun kennis omtrent meerlagenteelt kunnen delen en zo de vertical farming community te versterken. “De Thought for Food Challenge kwam bij toeval op ons pad”, vertelt Mick de Kok. “Wij waren al bezig met het uitwerken van onze ideeën en deze bleken perfect in het thema van de wedstrijd te passen. Een kans die we niet onbenut konden laten.” De
Thought for Food Challenge 2013 riep studenten van over de hele wereld op teams te vormen en hun ideeën in te sturen waarmee zij denken de 9 miljard mensen die de wereld in 2050 telt te voeden: dit moesten out-of-the-box oplossingen zijn.
Onwerkelijk De wedstrijd bestond uit twee rondes waarbij iedereen kon stemmen en de teams kregen ondersteuning om hun concept verder uit te werken. Uiteindelijk kwamen
Mick de Kok, Max Lössl en Nick Hogervorst tijdens de finale in Berlijn. 14
Nick Hogervorst, Mick de Kok en Max Lössl tijdens hun ‘inhuldiging’ op HAS Hogeschool.
er vijf teams in de finale. “Het was heel onwerkelijk om in de finale te staan”, zegt Mick. “We mochten ons idee en ons prototype voor een volle zaal presenteren. Het was enorm spannend en toen het moment daar was, was het ook zo weer voorbij. Het was een van de mooiste, zo niet
“Het was heel onwerkelijk om in de finale te staan” de mooiste, ervaring van ons leven!” Van april tot september werkten de jongens aan hun concept. Ook bouwden ze een prototype: de Agrilution One. “Wat we bereikt hebben in minder dan een jaar is ontzettend mooi, maar tegelijkertijd ook een beetje een teleurstelling. We kregen van iedereen te horen dat ons idee het mooiste, beste en meest sexy idee was en dat we dit sowieso zouden winnen. En toen werden we toch tweede. Ondanks dat was het een geweldige ervaring en de mensen die we hebben leren kennen zijn meer waard dan het extra geld wat we zouden krijgen als we eerste waren geworden.”
Beretrots Opleidingsdirecteur Toine Hattink is heel trots op de jongens. “Kijk, dit is nu waar je van tevoren op hoopt. Dat
studenten in het eerste jaar van hun opleiding International Food & Agribusiness zo intensief, zelfstandig, practisch en succesvol bezig zijn met food en de vraagstukken daaromheen. Een geweldige prestatie en ervaring voor hen, en voor de HAS natuurlijk weer een showcase erbij.” Max, Mick en Nick werden bij terugkomst op de HAS flink in het zonnetje gezet door studenten en docenten. Zij vertelden in de klas over hun ervaringen en kregen taart en een grote bos bloemen. De toekomst van Agrilution ziet er veelbelovend uit. Mick: “Maar voor nu gaan we in ieder geval gewoon door met waar we mee bezig waren. We gaan nieuwe prototypes van het systeem bouwen en verbeteren, research doen en het online platform verder afmaken. Het webplatform is niet alleen om mensen bij elkaar te brengen, je kunt er ook je Agrilution One mee controleren en besturen. Ook kun je er plantrecepten kopen om zo een beter eindresultaat te krijgen in een korter tijdsbestek. Een plantrecept is de perfecte combinatie van alle omgevingsfactoren (temperatuur, luchtvochtigheid) lichtinstellingen en bewatering. Dit is voor elke plant anders. We hebben heel veel nieuwe en inspirerende mensen leren kennen en we gaan zeker tijd steken in het contact houden met hen. We zijn ook al uitgenodigd om te komen spreken op verschillenden conferenties. Het balletje is gaan rollen!” >>> Meer weten? www.tffchallenge.com Bekijk het promotiefilmpje van Team Agrilution op www.tffchallenge.com/teams/agrilution of scan pagina 14 met Layar. 15
hoe is het nu met...
Tekst en foto: Florieke Koers
Sabine Niessen en Jochem Sloothaak
H
AS Hogeschool wil studenten met een stevige basis de wereld insturen en zorgen dat ze hun eigen weg kunnen vinden op basis van hun talenten. In deze rubriek zoekt HAS Beats hogeschoolgeluiden afgestudeerde HAS-studenten op. Wat is er van ze geworden? En hoe kijken ze terug op hun opleiding aan HAS Hogeschool? Voor deze uitgave spraken we met Sabine Niessen en Jochem Sloothaak, beiden in 2004 afgestudeerd aan de opleiding Milieukunde.
Sabine Niessen en Jochem Sloothaak ontmoetten elkaar op HAS Hogeschool en tijdens hun studie werden ze een stel. Inmiddels wonen ze samen in Vught en Sabine is op het moment van het gesprek hoogzwanger. Voor beiden is de milieusector een belangrijk deel van hun leven. “Milieu had altijd al mijn interesse”, vertelt Sabine. “Wij zijn van de generatie die opgroeide tijdens de invoering van afvalscheiding. Ik weet nog dat ik in het Land van Ooit een musical zag over de kringloop van het leven. Prachtig vond ik dat.” Jochem knikt instemmend. Ook hij was altijd al met de natuur en het milieu bezig. HAS Hogeschool voelde voor beiden goed. “Ik ben als vanzelf door de studie heen gerold”, zegt Sabine. “Die was heel breed: eco-
“Wij zijn van de generatie die opgroeide tijdens de invoering van afvalscheiding” nomie, techniek, regelgeving. De technische kant sprak me het meeste aan.” Jochem: “Je had veel mogelijkheden tijdens je studie. Zo hebben we samen een excursie georganiseerd naar de Ebrodelta in Spanje. Ik miste wel een stuk natuur, ik vond biologie altijd helemaal geweldig. Daarom ben ik na Milieukunde nog gaan doorstuderen aan Wageningen University: Bos- en natuurbeheer.” Ook Sabine ging naar Wageningen: zij deed nog een studie Watermanagement. “We wilden ons verder specialiseren en ook nog een tijdje van het studentenleven genieten.”
16
Jochem vond vooral het projectmatig werken in groepjes op de HAS leuk. “We leerden zakelijk met elkaar omgaan en elkaar feedback geven. Aan deze vaardigheden heb ik later op de universiteit veel gehad.” Sabine vertelt dat ze voor hun buitenlandstage naar Turijn zijn geweest om bodemonderzoek te doen. “We brachten de bodemkwaliteit van parken en bomenlanen in kaart. We hebben veel geleerd en doordat je zelfstandig naar het buitenland gaat, maak je een persoonlijke ontwikkeling door.”
Idealistisch Sabine werkte na haar studietijd eerst bij Arcadis, een commercieel adviesbureau. “Dat commerciële bleek minder bij me te passen dan gedacht. Bij Waterschap de Dommel zit ik helemaal op mijn plek. Ik ben vergunningverlener en heb veel direct contact met mensen die iets willen doen in onze leefomgeving. Samen pakken we een project aan. Ik weeg belangen tegen elkaar af en kijk wat er mogelijk is binnen de lijnen van de wet. Ik ben idealistisch en met dat in mijn achterhoofd wil ik me verder ontwikkelen.” Jochem werkte een jaar bij Oranjewoud. “Daar was ik adviseur op het gebied van luchtkwaliteit. Het was een functie die goed bij Milieukunde paste, maar ik miste de ecologische kant. Die vind ik bij het Brabants Landschap wel. Als coördinator soortenbescherming coördineer ik vrijwilligersgroepen die zich bezighouden met de instandhouding van beschermde soorten. Ik regel het budget, maak projectvoorstellen, monitor de projecten en schakel specialisten in waar nodig. Daarnaast geef ik lezingen. Eigenlijk ben ik vaak meer met mensen bezig dan met dieren.” Hij lacht. De komende tijd doen de twee het op werkgebied wat rustiger aan. “We maken even een pas op de plaats omdat de kleine komt. En we zijn tevreden met wat we hebben opgebouwd.”
Sabine Niessen en Jochem Sloothaak 17
achtergrond
Tekst: Lindsay Kemps-Saitch Foto: Shutterstock
HAS Hogeschool voorop in ontwikkeling?
H
AS Hogeschool als voorloper in de sector én nog meer samenwerkend met de voorlopers in de sector. Dat is de toekomst die Dick Pouwels (voorzitter College van Bestuur) ons tijdens zijn speech bij de opening van het nieuwe studiejaar schetste als het gaat om de positie van de HAS. Wij willen: voorop in ontwikkeling! Maar wat zijn dat eigenlijk, voorlopers?
De HAS als voorloper, dat is de strategische lijn waar we de komende jaren aan gaan werken. Maar wat betekent dit nu precies ‘voorop in ontwikkeling’? En wanneer ben je een voorloper? Dick vergeleek vooroplopen in zijn speech met een marathon. “Degene die vooroploopt is fit en vol energie. Degene die achteraan hangt moe en lusteloos.” Dick ging verder in op wat er verwacht wordt van de organisatie als het gaat om voorlopen. “Jullie moeten op zoek zijn naar de voorlopers, want jullie kennen het veld. CvB en directie blijven hierbij op de achtergrond. We willen samenwerken met de voorlopers in het bedrijfsleven. Daarom is het zo belangrijk dat we onze studenten vaardigheden meegeven die hen in staat stelt om straks mee te kunnen doen met die voorlopers”, aldus Dick. Tijdens de opening van het studiejaar lieten twee collega’s Jasper den Besten, lector Nieuwe Teeltsystemen, en Diana de Rooij, adviseur bij HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen, voorbeelden zien van hoe samen te werken met een voorloper.
“Het is echt inspirerend om met voorlopers samen te werken” Alleen early innovators of… Jasper den Besten is een van de collega’s die al de nodige ervaring heeft op gedaan met het samenwerken met voorlopers in de tuinbouwsector. “Voorlopers zijn niet moeilijk te vinden. Vaak kijken we met zijn allen naar die kleine 2% innovators, maar dat zijn niet alleen de voorlopers. Binnen de groep early innovators zitten ook voldoende voorlopers. Je bent niet altijd een voorloper als je een grote uitvinding doet. Ook kleine doorbraken binnen een bepaalde sector of vakgebied kunnen levensveranderende innovaties zijn. Om een paar voorbeelden 18
te noemen: Peter van de Werken (Riverflowers BV), een mooi voorbeeld van een ondernemer die een geweldige innovatie in de markt wist te zetten met zijn happy roses.
Of kijk naar Jan Kreling met zijn chrysantenteelt op water.” Wat kenmerkt dan een voorloper? “Het zijn de ondernemers die durven kijken in de toekomst of beter gezegd, die de toekomst durven te ontdekken.” En wat maakt het samenwerken met een voorloper zo leuk? Jasper: “Het is echt inspirerend om met voorlopers samen te werken. Op die manier word je onderdeel van uitdagende projecten. Hiervan groeit de student, maar als docent groei je net zo hard mee en blijft je werk echt een uitdaging!”
we een Poultry Campus opzetten, zo zorgen we ervoor dat Nederland haar toonaangevende en internationale positie behoudt in de sector. Als HAS halen we er ook veel uit: we kunnen toegepast onderzoek uitvoeren waarin studenten participeren, we mogen internationale trainingen en cursussen opzetten en uitvoeren, we bouwen een mooi netwerk op van ketenspelers in pluimveeketen en al deze ervaringen brengen we ook nog eens terug in de onderwijsmodules. Wat wil je nog meer?”
Aardbeving op komst? Diana de Rooij is de andere collega die tijdens de opening van het studiejaar laat zien hoe wij kunnen samenwerken met de voorlopers. “Ik heb eerst even opgezocht wat het woord ‘voorlopers’ eigenlijk betekent. Ik kwam twee betekenissen tegen, één ervan licht ik eruit: zwakke trillingen die voorafgaan aan een aardbeving. Gaat de HAS een aardbeving veroorzaken? Dat gaan we zien! In ieder geval werken we vanuit sector Dier nu al samen met een aantal mooie voorlopers uit het bedrijfsleven. Voorbeeld hiervan is de Venco Groep. Samen met hen gaan
Voorlopers • Zwakke trillingen die aan een zware aardbeving voorafgaan. Het tegenovergestelde van nabevingen. • Speciale chemische stoffen, gebruikt bij de vervaardiging van springstoffen.
19
HAS graphic
Infographics: Annika Dossow
Instroomcijfers studiejaar 2013-2014
* Voorlopige gegevens
* Voorlopige gegevens 20
Tekst en foto: Margarita Millenaar
even bellen met...
D
onderdag 10 oktober 2013, 13.53 uur: we zitten weer vol in de herfst en de kerstdagen komen weer in zicht. Even bellen dus, met
Wilma Gloudemans
“Marjet Overmars en ik zijn momenteel mee bezig om samen met de ZLTO rond de kerst iets leuks te gaan organiseren. Het is de bedoeling om een kerstmarkt te gaan houden. Het idee is om de medewerkers twee dagen de gelegenheid te geven met waardebonnen spulletjes kopen bij leden van de ZLTO en afgestudeerden van ons. Op de markt worden producten aangeboden als levensmiddelen en planten. Die kun je aanschaffen om zo je kerstpakket bij elkaar te krijgen. We willen onze medewerkers net als andere jaren ook de gelegenheid te geven om de maatschappij te steunen. Op de markt zal de voedselbank van Den Bosch komen te staan en daar kun je ook je waardebonnen inleveren. Zo kan de voedselbank eten kopen voor de minderbedeelden onder ons. Of je kunt producten op de markt aanschaffen, die je dan kunt delen met de voedselbank.”
Tekst: Margarita Millenaar Foto: Tim van Woensel
de dag dat ik...
... mijn reis naar Peru, Bolivia en New York kon verwezenlijken
I
n deze rubriek vragen we medewerkers naar een bijzondere dag in hun leven. Deze keer Tim van Woensel van de Infodesk.
“Ieder jaar plan ik met mijn vriendin Carola rond het einde van het jaar een lange reis naar het buitenland om zo in contact te komen met andere culturen. Wij houden van reizen en hebben dan ook vaak Azië, Oceanië en Afrika bezocht. Maar we zijn nog nooit in Zuid-Amerika en de Verenigde Staten geweest. Maar dit jaar is het dan zo ver. In november vertrekken we naar Peru en Bolivia en eindigen we onze reis in New York. Tijdens onze backpackreis zullen we in contact komen met nieuwe culturen en dat spreekt mij enorm aan. Ik voel me dan ook ontzettend bevoorrecht dat wij deze culturen kunnen bezoeken en meemaken hoe het leven er in andere landen uitziet. En ik ben blij met de HAS als werkgever die mij de mogelijkheden biedt om deze mooie reizen te maken.” 21
has in het nieuws HAS BEATS ONLINE HAS Hogeschool komt regelmatig in het nieuws. In deze rubriek lichten we er iedere uitgave een paar uit. Lees de volledige artikelen op intranet onder HAS Beats/HAS in het nieuws.
Verbouwing tuin Onderwijsboulevard gestart De tuin en de dakterrassen op de Onderwijsboulevard in Den Bosch gaan de komende maanden op de schop. De buitenruimtes worden verbouwd tot multifunctionele ruimtes vol bloemen en planten. De tuin krijgt een hoognodige opknapbeurt en wordt opnieuw ingericht met diverse zitjes en een onderzoeksgedeelte voor studenten. De ontwerpen zijn gemaakt door studenten van de HAS Hogeschool en studenten van de Academie voor Bouw & Infra in samenwerking met de architecten van Buro Lubbers. Van: punt.avans.nl, 17 september 2013
Konijnen steeds vaker verkozen boven honden Honden worden steeds minder populair als huisdier. Niet omdat we ze niet meer lief en leuk vinden, maar vanwege de crisis. Het konijn daarentegen doet het goed. Het aantal huisdieren in Nederland neemt de afgelopen jaren af. Vooral de hond wordt steeds minder populair. Dit blijkt uit onderzoek van de HAS Hogeschool in Den Bosch. Redenen dat mensen niet meer voor de trouwe viervoeter kiezen zijn de economische crisis en het feit dat mensen vaak weg van huis zijn.
HAS, terug in Limburg Wethouder Stephan Satijn van Venlo verricht de openingshandeling.Hij laat een spandoek afrollen met de tekst ‘HAS Hogeschool nu ook in Limburg.’ Bestuursvoorzitter Dick Pouwels van de hbo-school vertelt dat er eigenlijk had moeten staan dat de HAS ‘weer’ in Limburg is. De hogere landbouwschool vertrok in 1967 uit Roermond, om deel uit te gaan maken van de HAS in Den Bosch. Na 46 jaar keert ze dus terug. Van: Dagblad de Limburger, 2 oktober 2013
Herpense veehouders tonen nieuwe stallen Afgelopen zomer verrezen op het Hamelspoel en de Koolwijk in Herpen twee grote ligboxstallen met een capaciteit van respectievelijk 140 en 190 melkkoeien. Afgelopen vrijdag kregen de Herpense veehouders Hans Mommersteeg en Ton de Looijer (zijn zoon Jeroen studeert Dier- en veehouderij aan HAS Hogeschool) bijna 800 collega’s en belangstellenden uit het hele land op bezoek om hun nieuwe stallen te bezichtigen. Van: brabantsdagblad.nl, 6 oktober 2013
@HAShogeschool
Van: metronieuws.nl, 4 oktober 2013
@lectorDVK Morgen te gast bij ‘Alles mag op Zaterdag’ @omroepbrabant radio-item over studenten @HAShogeschool en rol transitie #duurzame #veehouderij 4 oktober @HAShogeschool Bedankt @sceltainstitute voor de gezelligheid en het lekkere eten! Jullie hebben een prachtig bedrijf! #hashogeschool #bedrijsuitje 2 oktober @elly_emf38 Vandaag helaas de officiële opening @HASLimburg moeten missen... Maar de praktijk blijft: @Herenbosweg partner van #HASVenlo :-) 1 oktober @nini_nu_13 Altijd leuk... Speciale sla gekocht bij #HAShogeschool door studenten gemaakt! #gaaf voor 50 cent en vast ook lekker. pic.twitter.com/wIU5rrZkwh 13 september
22
Tekst en foto: Jan Buwalda
estafettecolumn
Keuzes maken om energie te krijgen! Waar krijg ik energie van is de grote vraag die ik mezelf vaak stel. Natuurlijk krijg ik in de meest letterlijke zin energie van ‘eten’. Eten is een van mijn hobby’s, zowel het eten zelf als het bereiden ervan. Eten is voor mij geen routineklus, maar bewust bezig zijn met alles wat groeit en bloeit om daar iets speciaals van te maken. Door bewust te kiezen voor goede en gezonde producten weet ik dat ik een bijdrage lever aan mijn eigen gezondheid maar ook aan het in stand houden van de lokale producent. Bewust keuzes maken is iets wat mij energie geeft! Wat mij nog meer energie geeft, is door de dingen te doen waar ik gelukkig van word. Reizen, sporten, eten met familie en vrienden, lesgeven en coachen. Heel veel activiteiten waar ik mijn talenten benut. Je eigen talenten daar inzetten waar ze het meeste effect hebben, dat is de uitdaging waar ieder persoonlijk voor staat. Ik ben heel blij dat ik het afgelopen jaar de keus heb gemaakt om mee te draaien in de innovatieklas. Dit heeft mij zoveel energie gegeven. Zo heb ik weer mogen ontdekken dat ieder mens een aantal unieke kwaliteiten en talenten bezit. Ook heeft iedereen zijn eigen unieke persoonlijke (leer)stijl en karaktereigenschappen die maken wie je bent. Authentiek zijn is niets anders dan hier gehoor aan te geven en je niet anders voor te hoeven doen dan wie je echt bent: jezelf zijn, gebruikmakend van al jouw unieke kwaliteiten en talenten. Een van mijn talenten is prestatiedrang. Dat heeft als voordeel dat ik overal het beste uit wil halen. Zowel privé als zakelijk. Mijn grootste valkuil is dat ik van anderen verwacht dat ook te doen. Wat ik in inmiddels heb geleerd: doe waar jezelf goed in bent en probeer anderen te helpen hun eigen talenten te ontdekken. Dat geeft veel meer energie dan altijd maar verwachten dat iedereen hetzelfde kan als jezelf. De ander dus waarderen om wat hij/zij wél kan in plaats van te focussen op wat hij/zij niet kan. Positief waarderen levert veel meer op dan negatieve kritiek. Ik word er persoonlijk gelukkig van. Op de HAS kan ik authentiek zijn, al mijn talenten inzetten om het beste uit mezelf, collega’s en studenten naar boven halen. Dat geeft mij energie en ik hoop dat jullie hier soms iets van merken. Carel van Acht: wat zijn jou talenten en hoe zet je deze in voor de HAS?
Volgende keer in de HAS Beats
hogeschoolgeluiden
Themaspecial W DO IT: de W van waardengericht • Interview met Marianne Poodt • Hoe is het nu met… oud-student Bart Bakker Even bellen met... Elke Kunen
23
Eten verbindt. Van boer tot consument.
Met vier podia: Lectoraat duurzame Veehouderijketens, Topklas Ondernemen en méér!
HAS Ondernemend Café
Mis het niet en reserveer 12 december vast in je agenda!
Donderdag 12 december a.s. 17.00u - 22.00u
www.hashogeschool.nl / HAShogeschool