hogeschoolgeluiden LEES DE VERHALEN van de genomineerden van de HAS Awards 2014
LECTOR JASPER DEN BESTEN blikt terug op vier jaar ‘nieuwe teeltsystemen’ ACHTERGROND: samenwerken met bedrijven ín huis mei 2014 jaargang 6, nummer 6 1
inhoudsopgave Interview
Lector Jasper den Besten blikt terug op vier jaar ‘nieuwe teeltsystemen’
6-7
rubrieken Editiorial 3 Newsbeats & agenda 4-5 Marc & Perry 8 Hoe is het nu met... 16-17 HASgraphic 20 Even bellen met... 21 De dag dat ik... 21 HAS in het nieuws & tweets 22 Estafettecolumn 23
Rubriek mijn... favoriete collega
9
Bij de grotere artikelen in de HAS Beats vind je een klokje. Hierop staat het gemiddeld aantal minuten aangegeven
HAS Awards 2014 Special
dat je erover doet om het artikel te lezen. Zo weet je vanaf nu precies hoeveel tijd je kwijt bent aan een artikel.
Het verhaal achter de genomineerden
10-15
De HAS Beats komt tot leven met Layar
Achtergrond
De HAS Beats hogeschoolgeluiden is op sommige pagina’s voorzien van
Samenwerken met bedrijven ín huis
digitale extra’s door middel van Layar,
18-19
of tablet. Met deze app scan je een
een augmented reality technologie. Layar is een app voor je smartphone pagina in het blad en vervolgens kun je op je telefoon of tablet bijvoorbeeld een video bekijken. Je herkent pagina’s die gelinkt zijn aan een digitale extra aan de toevoeging van het Layar-logo.
fsc-logo 2
editorial
Tekst: Florieke Koers Foto: Margriet Hoffmans
Komkommertijd Normaal gesproken benaderen wij de pers vaker dan dat zij ons benaderen. Wij hebben allerlei evenementen en leuke projecten die we regelmatig willen promoten en dus sturen we persberichten uit, bellen, mailen en tweeten we naar journalisten en hopen vervolgens op gratis publiciteit. Bij dergelijke publiciteit ben je erg afhankelijk van de interesse en tijd van een journalist, maar ook van wat er op dat moment in de wereld speelt. Soms pikken journalisten echter ergens iets op en bellen ze ons. Het grappige is dat het de ene keer weken kan duren voordat we weer eens een telefoontje krijgen en de andere keer krijgen we er drie achter elkaar. Zo ook in de afgelopen meivakantie. Ik was gewoon aan het werk en op de een of andere manier wisten de journalisten me wel heel goed te vinden. Ik was eerst wat verbaasd. Waar
kwam al die interesse ineens vandaan? Toen realiseerde ik het me: meivakantie is tegenwoordig komkommertijd. Veel scholen zijn twee weken dicht en half Nederland gaat op vakantie. En dus is dat een prima moment om de HAS eens te bellen… Helaas voor hen was het lastig interviews en dergelijke te regelen. Want ook hier was natuurlijk vrijwel niemand aanwezig. Omroep Brabant was één van de bellers. Zij wilden een item maken over de sluitingsdatum van 1 mei (of zou dat de reden zijn dat we zo vaak gebeld werden deze week?) en onze stijgende instroomcijfers. Gelukkig kregen we ze zo ver dat ze een week later terugkwamen. Dit resulteerde in een mooi en veelbekeken item bij Brabant Nieuws! Bekijk ’m via de link of scan deze pagina met Layar. http://bit.ly/1iqmfct
Tijdens het HAS Year Event op 19 juni 2014 worden de HAS Awards 2014 uitgereikt in de categorieën Jong Talent, Praktijkonderwijs en Bedrijfsopdracht. Kijk op pagina 10-15 wie in welke categorie genomineerd is en breng je stem uit op www.hasyearevent.nl
has beats hogeschoolgeluiden • jaargang 6 • nummer 6 • mei 2014 Colofon HAS Beats hogeschoolgeluiden is het personeelsmagazine van HAS Hogeschool. Het verschijnt acht keer per jaar. Hoofdredacteur Florieke Koers Aan deze uitgave werkten mee Esther Mauriks, Lineke Booster, Marc Maas, Perry van Kerkhoven, Patricia Stinissen, Marijke Wolfs, Margarita Millenaar, Kim van der Leegte, Annemarie Kerkhof en Margriet Hoffmans Vormgeving Yell & Yonkers Drukwerk Drukkerij Tielen Vragen en/of opmerkingen? hasbeats@has.nl 3
nieuws HAS BEATS ONLINE Wil je op de hoogte blijven van wat er allemaal speelt in en om HAS Hogeschool? Om de week sturen wij het nieuws naar je toe via de nieuwsbrief HAS Beats online. Meer nieuws kun je vinden op intranet en de website. En je kunt de HAS in de gaten houden op Twitter en Facebook: @HAShogeschool en Facebook.com/hashogeschool. In deze rubriek de highlights van het nieuws van de afgelopen tijd.
‘Blox’ wint ontwerpwedstrijd ‘De Smaak van Morgen’ Studente Berber Galema van de opleiding Food Design & Innovation heeft vrijdag 4 april samen met nog drie anderen de ontwerpwedstrijd ‘De Smaak van Morgen’ in Oss gewonnen. Voor deze een wedstrijd presenteerden studenten plannen over hoe mensen in de toekomst met hun voedsel om moeten gaan. Het winnende ontwerp heet Blox en is een nieuw soort voedselbewaringssysteem dat de koelkast kan vervangen. Berber: “We hadden zelf heel veel vertrouwen in ons idee. En dat hebben we goed over kunnen brengen. Nu hopen dat we er verder mee kunnen.”
4
Studenten doen onderzoek naar het melken van planten
500 mensen bezoeken personeelsfeest in de Orangerie
Studenten Joep van Cranenbroek en Lex van der Veen van de opleiding Toegepaste Biologie werken op dit moment aan een bijzondere bedrijfsopdracht voor FloraFluids. FloraFluids is een opstartend bedrijf in Venlo die nuttige inhoudsstoffen wil melken uit planten. Joep en Lex zijn bezig met het werkend krijgen en daarna optimaliseren van de techniek die bij het melken van planten gebruikt wordt. >>> Lees meer op intranet
Lekkere cocktails, dansen op de covernummers van de Booming Piano’s, leuke gesprekken met collega’s en op het einde een frietje met mayonaise. Zo zag je vrijdagavond eruit als je 11 april op het personeelsfeest van HAS Hogeschool was. Het feest werd gehouden in het kader van het 65-jarig bestaan van de HAS een jaar eerder. Zo’n 500 mensen waren die avond present: onder wie veel (oud-)medewerkers mét hun partner.
nieuws & agenda
a d n e g A
Scholieren doen methaanonderzoek voor olympiade Niet alleen onze studenten vallen regelmatig in de prijzen met hun projecten. Ook scholieren krijgen die kans. Arend-Jan Quist en Izak de Heer van het Calvijn College in Goes deden mee aan de voorronde van de duurzaamheidsolympiade INESPO en waren van de 69 groepen die meededen één van de tien die doorgaan naar de volgende ronde. Hun onderzoek heet ‘Tundra Methane, haal het methaan onder de permafrost vandaan!’ en ze deden hiervoor onder meer een proef in de milieuhal onder begeleiding van Annemariet van der Hout. >>> Lees meer op intranet
lrich an U ert-J v E atie ugur nior i Ina e e Ju m 13 piad m y l ie O olog ei Bi m 2 n 21-2 eule urs K e b ijs derw , hool ei On m 4 gesc 2 o H HAS ond n av e p O i enlo 5 jun tie V loca S ni HA
19 ju
t Even Year
m ni Sy
25 ju
i Slo
l 10 ju
nds
eotre
um G posi
tdag
st e gepa
gie
Biolo
Toe
Nieuwe expositie op de vierde van Leon Student TB eerste auteur in wetenschapBeerens van Beerens en Berens Catering pelijk artikel New Zealand Journal of Deze week is op de vierde verdieping bij HAS Kennis- Zoology transfer en Bedrijfsopleidingen weer een nieuwe expositie gestart. Het is een bijzondere expositie, want hij is van Leon Beerens, eigenaar van onze catering Beerens en Berens. De expositie is tot de zomervakantie te bekijken. Leon probeert met schilderen verschillende stijlen uit. “Mijn voorkeur gaat vooral naar vrolijk, kleurrijk en decoratief. Het vrouwelijk schoon is een dankbaar onderwerp voor mij, vaak met uitbundige hoeden.” >>> Lees meer op intranet
Pim Lemmers, vierdejaars student Toegepaste Biologie, is de eerste binnen zijn opleiding die officieel als eerste auteur genoemd wordt in een ‘short communication’, een artikel in een wetenschappelijk tijdschrift dat gaat over een kort onderzoek. Het artikel heet ‘Relative abundance of introduced European birds varies with field margin type on arable farms in Canterbury, New Zealand’. De planning is dat het artikel nog voor de zomer verschijnt in het New Zealand Journal of Zoology. >>> Lees meer op intranet
5
interview
Tekst: Kim van der Leegte Foto’s: Niels Jacobs en Margriet Hoffmans
Terug-en vooruitblik lectoraat ‘Nieuwe teeltsystemen’
H
AS Hogeschool telt op dit moment dertien lectoraten waarvan het lectoraat ‘Nieuwe teeltsystemen’ er één is. Dit lectoraat is in november 2013 geëindigd en samen met lector Jasper den Besten blikken we terug op de afgelopen vier jaar. Wat heeft het opgeleverd? En we kijken vooruit, want het lectoraat maakt met een nieuwe opdracht een doorstart. “Het doel van het lectoraat was om verbetering van de kwaliteit van het onderwijs te faciliteren en om ruimte te creëren voor het doen van toegepast onderzoek”, vertelt Jasper. “De afgelopen periode was echt te kort om dat allemaal voor elkaar te krijgen. We zijn nog lang niet klaar binnen het lectoraat en gelukkig hebben we toestemming om nog eens vier jaar door te gaan. Dat doet me goed! De meeste lectoren komen van buiten de HAS, zijn twee dagen per week intern en één dag extern. Ze geven geen les aan studenten. Ik werkte al als docent bij de HAS en ben van daaruit lector geworden. Ik ben altijd les blijven geven en stages blijven begeleiden. Hierdoor ben ik zichtbaar gebleven in de organisatie en kunnen studenten me altijd makkelijk benaderen.”
Koppeling onderwijs en praktijk “Het lectoraat bestaat uit een kenniskring, dat zijn mensen die je als lector om je heen verzamelt. Ik heb voornamelijk collega’s van Tuinbouw en akkerbouw bij het lectoraat betrokken, maar ook een docentonderzoeker van Toegepaste Biologie. Samen gaan we één keer per blok een dag de praktijk in om de nieuwste ontwikkelingen te zien. We hebben de afgelopen jaren biologische land- en tuinbouwbedrijven, precisielandbouwbedrijven en ook het algenpark in Wageningen bezocht. Omdat we binnen het lectoraat een aantal topfaciliteiten hebben gekregen (waaronder klimaatkamers), hebben we ook externe aanloop gehad. Ik merk dat door deze activiteiten meer motivatie, werkplezier en kennis is ontstaan bij collega’s. Bovendien hebben we alle opgedane kennis weer in de lessen voor studenten gebruikt. De kenniskringdocenten zijn uiteraard ook betrokken bij kennistransferactiviteiten. Zo kun je de theorie op een leuke manier koppelen aan de praktijk.”
de bachelor class ‘Photosynthesis’. Dit laatste is een onderdeel van het project ‘Towards Bio-Solar Cells’. Daarnaast lopen er op dit moment vier bedrijfsopdrachten vanuit het lectoraat. Eén van deze opdrachten wordt gedaan door studenten Tuinbouw en akkerbouw Niels Jacobs en Wessel van Paassen onder de noemer ‘Complete Controlled Growing Systems’. Er was al een prototype voor het telen van diverse gewassen op water van Compliment/ Growtech. Het doel is om business cases voor dit teeltconcept te ontwikkelen, binnen de randvoorwaarden van jaarrond produceren met constante en hoge kwaliteit. De studenten hebben zelf een klimaatcel inclusief klimaatsysteem uitgedacht, ontworpen en gebouwd om teeltproeven te doen. De uitdaging die de opdrachtgever aan de studenten heeft meegegeven, is om gewassen te vinden die potentieel rendabel zijn op dit systeem.”
De volgende vier jaar “Gelukkig krijgt het lectoraat dus een vervolg van nog eens vier jaar. De titel blijft ‘Nieuwe Teeltsystemen’ maar wel met een nieuwe opdracht. Hierbij wordt de samenwerking gezocht met Philips als partner binnen het lectoraat. Binnenkort zit ik trouwens in Beijing waar Philips een symposium organiseert. Zij hebben mij uitgenodigd als gastspreker waar ik ga praten over de werking van led in klimaatkamers. Erg leuk!”
Spin-offs “Als ik terugkijk op de afgelopen vier jaar dan heeft het lectoraat een aantal spin-offs opgeleverd. Zo is de cursus ‘Telen zonder daglicht’ voortgekomen uit het lectoraat en 6
Jasper den Besten tijdens zijn inaugurele rede vier jaar geleden.
“Het lectoraat heeft een aantal spin-offs opgeleverd�
De klimaatcel die studenten Niels Jacobs en Wessel van Paassen ontworpen en gebouwd hebben. 7
marc & perry
Tekst: Perry van Kerkhoven en Marc Maas Foto: Margriet Hoffmans
Uit je comfortzone
Beste Perry,
Mijn zoon is aan het blokken voor zijn eindexamen. Hij zit in de keuken met zijn neus in de boeken. Voor mij is het alweer een eeuwigheid geleden dat ik mijn laatste toetsweek heb gehad. Toch voel ik de spanning weer in mijn buik terugkomen als ik hem zo zie zitten. Onzekerheid of ik wel voldoende had geleerd. Een ongelukkig gevoel wanneer ik dacht dat ik het verknald had. Het mooie weer dat me naar buiten trok. De dromen en verliefdheden die mijn hersenen lieten afdwalen. Gelukkig is het voor hem nu regenachtig. Ik leef met hem mee. Bij mij blijft het omgaan met onzekerheid me achtervolgen. Niet altijd negatief, want de onzekerheid geeft vaak een mooie spanning. Het dwingt je om te leren en gedeeltelijk uit je comfortzone te komen. Zonder ‘pijn’ geen groei. Mijn zoon gaat het halen. Hij viert straks het succes. Van alle kanten proberen wij zijn doel te ondersteunen. Hij wordt verwend met lekkere gezonde sapjes. Verwennen is heerlijk. Verwend worden ook. Zijn succes is ons succes.
Marc
8
Ja Marc,
Hij gaat nu eindelijk uit zijn comfortzone komen. Hoe heb ik dat eigenlijk aangepakt? Ik ben in mijn actieve leven zes keer van baan gewisseld. Nu werk ik zeven jaar aan de HAS. Ik hoor dus, volgens mijn eigen logica, al lang weer te vertrekken. Het zou wel weer eens fris zijn. Of niet? Is 25 jaar bij een baas een jubileum of twee keer levenslang? Grote geesten wisselen regelmatig, maar ik weet niet of ik me daartoe mag rekenen. Ik heb in ieder geval gewisseld. Hoe komt het dat zo veel collega’s die veiligheid koesteren? Is het luiheid of gemakzucht? Angst? Gebrek aan talent? Waarom hecht je aan zekerheid? Kijk, je natje en je droogje staan klaar. Je wordt ondersteund en verwend met lekkere hapjes. Maar is dat nou het leven? Als je eindexamen doet, mag je verwend worden. Dat is al voldoende buiten je comfortzone. Maar ik zou van collega’s best wat meer durf willen zien. Sprak de 55-jarige, die ook al zeven jaar zijn plek aan de buiteenkant van de apenrots verdedigt. Kom mensen, klim ook eens van de apenrots en zoek een andere rots. Of een grot. Of een weg naar nergens. Schijnt dat ze daar ook brood verkopen.
Groet, Perry
Tekst: Florieke Koers Foto: Karin Jonkers
Mijn…
...favoriete collega In de HAS Beats staat de rubriek ‘Mijn…’, waarbij je iedere uitgave over een bepaald thema een foto kunt insturen en erbij vertelt waarom je voor deze foto hebt gekozen. Het thema voor deze uitgave was: fotografeer jouw favoriete collega.
Gonny van Doremalen, medewerker Servicebalie
“Buiten mijn naaste collega’s zijn er ook andere collega’s die iets voor me betekenen. Een goede collega is Miriam Jorna. Regelmatig komt ze belangstellend een praatje maken. Vooral als ik avonddienst heb en tot 22.00 uur alleen zit, vind ik dit erg gezellig. Ik kan ook altijd dingen aan haar vragen en ze heeft een brede belangstelling over alles wat er op de HAS speelt.”
Milou van Rooijen, projectmedewerker Voedingsmiddelentechnologie
“Na het afronden van mijn studie voedingsmiddelentechnologie, werk ik sinds september op de HAS als projectmedewerker bij die opleiding. De meeste van mijn collega’s kende ik dus al als mijn docenten. Ik zal jullie vertellen, dat is geen straf! Ik heb het reuze naar mijn zin met al mijn collega´s. Eén specifieke favoriete collega kan ik dus niet kiezen. Gezien ik veel met Kelly en Jeske samenwerk voor verschillende projecten, heb ik ervoor gekozen samen met hun een selfie op het geslaagde personeelsfeest te maken!”
9
HAS Awards 2014
Tekst: Florieke Koers Foto’s: Karin Jonkers, RenÊ Gregory en Margriet Hoffmans
Breng je stem uit en bepaal wie de HAS Awards 2014 winnen!
D
it jaar worden voor de derde keer de HAS Awards uitgereikt. De grote dag hiervoor is 19 juni 2014, want de uitreiking vindt (inmiddels) traditioneel plaats tijdens het HAS Year Event. Net als voorgaande jaren promoten de genomineerden zichzelf via een filmpje en tot kort voor het evenement kan er gestemd worden via www.hasyearevent.nl. Via deze website kun je jezelf ook aanmelden voor 19 juni. In deze HAS Beats vertellen we je nog eens uitgebreid wie de genomineerden zijn zodat je een goede keuze kunt maken!
Categorie Jong talent Studenten zijn de professionals van morgen. Bij hen ligt de toekomst. In de categorie Jong talent drie studenten die eruit springen wat betreft visie, eigen stijl en innovatiezin. Zij weten van aanpakken en hebben een ongekende passie voor hun vak. In 2013 won Kiki Cornelissen van de opleiding Food Design & Innovation. De genomineerden in de categorie Jong Talent dit jaar zijn: Froukje Kooter (Dier- en veehouderij), Mijke Hams (Food Design & Innovation) en Rutger de Kort (Milieukunde).
Winnaar categorie Jong Talent 2013: Kiki Cornelissen. 10
HAS Awards 2014 Froukje Kooter Froukje Kooter is vierdejaars studente Dier- en veehouderij en studeert af via de Innovatieklas. Ze koos voor deze studie om ze de veehouderij een interessante schakel binnen de voedselketen vindt. “Er komt zoveel kijken bij het houden van dieren om een verantwoord stuk vlees op je bord te krijgen!” Ze voelt zich erg betrokken bij de kloof tussen boer en consument. “Ik wil boer en consument dichter bij elkaar brengen”, zegt ze. “Daarvoor heb ik onder meer het tijdschrift Groene helden gemaakt en uitgebracht. Hierin vind je de verhalen van jonge enthousiaste mensen in de voedselketen. Er komt ook een tweede uitgave aan!” Na haar afstuderen gaat Froukje een traineeship volgen bij de ZLTO. “Daar heb ik erg veel zin in. Mijn droombaan? Het zou me niks verbazen als ik later ergens parttime ga werken en daarnaast iets voor mezelf begin.”
Froukje K ooter
“Ik wil boer en consument dichter bij elkaar brengen”
Mijke Hams Mijke Hams is vorig jaar afgestudeerd aan Food Design & Innovation. Ze had altijd al een grote passie voor voeding. “In het eerste jaar van de opleiding bleek dat ik best een keukenprinses ben, maar dat ik eigenlijk nog beter ben in marketing. Ik startte al tijdens mijn studie mijn eigen promotiebedrijfje Sproet. Dit kwam voort uit mijn individuele opdracht. Met studenten doe ik sample- en promotieacties voor bedrijven als Just Nuts en Peppersmith.” Mijke was onder meer betrokken bij het project rondom de varkens Bernard en Marie. “Die varkens hebben we gebruikt om de hele keten in kaart te brengen. We hebben ze grootgebracht, laten slachten, hun vlees binnen de HAS verkocht via een veiling en het Ketenfestijn georganiseerd voor externen om verbinding te leggen met het bedrijfsleven. Het zijn met recht varkens met een verhaal waarbij alle schakels in de keten voorbij zijn gekomen.”
Mijke Ham s
“Het zijn met recht varkens met een verhaal”
Rutger de Kort Rutger de Kort is net afgestudeerd aan de opleiding Milieukunde en liep stage bij een duurzame, holistische school in de jungle: Green School Bali. “Ik hielp de energiecommissie met de lopende energievraagstukken, onder meer het optimaliseren van de aanwezige zonnecellen en het gebruik van de biogasinstallatie. Ook heb ik een paar gastcolleges gegeven aan de brugklassers over duurzame energietechnieken en energieconversies.” Hij studeerde af bij Intersnack. “Zij willen duurzaamheid handen en voeten geven. Voor de teelt van aardappelen die gebruikt worden voor de productie van aardappelchips, ben ik op zoek gegaan naar een goede methode om een carbonfootprint te berekenen voor verschillende teeltlocaties (door heel Europa).” Nu gaat Rutger naar Zweden. “Ik ga doorstuderen aan de KTH Royal Institute of Technology in Stockholm. De studie heet Sustainable Technology.”
Rutger de Kort
“Ik hielp de energiecommissie met de lopende energievraagstukken” 11
HAS Awards 2014
Categorie Praktijkonderwijs Aansluiting tussen onderwijs en beroepspraktijk staat bij HAS Hogeschool voorop. Daarom is er in de onderwijsprogramma’s naast theorie veel ruimte voor praktijkonderwijs. In de categorie Praktijkonderwijs won in 2013 de Rabobank. Dit jaar zijn wederom drie bedrijven genomineerd waar wij zeer intensief mee samenwerken: Fancom, Fortified Food Coatings en IBN Facilitair.
Winnaar categorie Praktijkonderwijs 2013: de Rabobank.
Stem op
www.hasyearevent.nl 12
HAS Awards 2014 Fancom Fancom werkt al jaren samen met HAS Hogeschool en ziet graag de doorvertaling van theorie naar praktijk. “We hebben al veel stagiaires van de HAS bij Fancom gehad”, vertelt Gijs van den Berg, “zowel voor commerciële activiteiten, als voor het ontwikkelen van innovaties. Sinds we in 2007 met onze researchafdeling zijn gestart, werken we intensief samen met HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen. Ieder jaar hebben we minstens één project die aansluit bij onze researchactiviteiten. Samenwerken met de HAS is voor ons een mooie aanvulling op de kennis die we betrekken van universiteiten en kennisinstellingen. Studenten van de HAS hebben vooral interesse voor het dier en de praktijk, terwijl wetenschappers vooral met nieuwe technologie en wiskundige modellen bezig zijn. Beide heb je nodig om goede nieuwe producten te maken.”
Gijs van d en Berg
“HAS-studenten hebben vooral interesse voor dier en praktijk”
Fortified Food Coatings Fortified Food Coatings bestaat nog niet zo heel lang. Het bedrijf voegt vitaminen en mineralen toe aan voedingsmiddelen om zo de voedingswaarde te verhogen. Dit is bijvoorbeeld interessant voor sporters en senioren. “HAS Hogeschool heeft geholpen Fortified Food Coatings van de grond te krijgen en de juiste partijen om ons heen te verzamelen”, vertelt Diederik Bruins. “De samenwerking met HAS Hogeschool gaat over onderzoek en de waardenketen food. We zijn begonnen in Gent bij het bedrijf Rousselot waar afstudeerders van HAS Hogeschool hebben gewerkt aan ons eerste product. Een tweede project hebben we gedaan met Zuidzorg, dit was een sensorisch consumentenonderzoek onder senioren. Samenwerken met studenten heeft een grote meerwaarde. Studenten zijn gemotiveerd, werken hard en hebben goed zicht op de realiteit van nu.”
Diederik
Bruins
“HAS Hogeschool heeft geholpen Fortified Food Coatings van de grond te krijgen”
IBN Facilitair IBN Facilitair wilde graag samenwerken met een partij die een breed spectrum van hun werkgebied kan ondersteunen. In HAS hogeschool vonden zij een goede partner. “Wij willen de kennis in ons bedrijf vergroten”, vertelt Tiny van Schijndel. “We willen dit vooral doen met partijen in onze directe omgeving zoals de HAS. Bij de HAS vinden we niet alleen een onderwijskundige insteek, maar ook een bedrijfsmatige. Zo doen studenten bij ons projecten, maar ook heeft HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen een aantal bestekken doorberekend en een opleidingstraject op maat gemaakt voor ons.” Tiny vindt dat studenten een frisse kijk hebben op zaken en dat ze daarmee hun meerwaarde al bewijzen. “Daarnaast willen we jonge mensen interesseren in het werken bij IBN Facilitair omdat ze steeds meer transformeren naar een kennisbedrijf en hiervoor jonge mensen aan zich willen binden.”
Tiny van Schijndel
“Wij willen de kennis in ons bedrijf vergroten” 13
HAS Awards 2014
Categorie Bedrijfsopdracht Bedrijfsopdrachten zijn opdrachten van het bedrijfsleven waar studenten op afstuderen. In de categorie Bedrijfsopdracht drie toonaangevende bedrijfsopdrachten waar innovatie en duurzaamheid voorop staan. In 2013 won Vitelia Voeders in deze categorie. Dit jaar zijn de genomineerden Provincie Noord-Brabant, Novisem en Lamb Weston.
Winnaar categorie Bedrijfsopdracht 2013: Vitelia Voeders.
Stem op
www.hasyearevent.nl 14
HAS Awards 2014 Provincie Noord-Brabant Provincie Noord-Brabant deed samen met HAS Hogeschool de opdracht ‘Streekontwikkeling en gezondheid: casus Het Groene Woud’. “De Provincie Noord-Brabant draagt een grote verantwoordelijkheid voor de gezondheid en veiligheid van huidige en toekomstige generaties”, zegt Johan van den Hout. “Drie studenten hebben onderzoek gedaan naar streekontwikkeling in het Groene Woud in relatie tot gezondheid. Zij hebben met allerlei partijen interviews gehouden om te kijken hoe in projecten beter rekening gehouden kan worden met gezondheid. Dit resulteerde in een plan van aanpak en een bruikbare methodiek om mensen die betrokken zijn bij streekontwikkeling bewust te maken van hoe belangrijk het is om gezondheid in te passen in hun plannen. De uitkomsten van het onderzoek waren zo goed dat we ze ook gaan toepassen in drie andere gebieden.”
Johan va n den Ho ut
“Studenten hebben onderzoek gedaan naar streekontwikkeling in relatie tot gezondheid”
Novisem Studenten deden bij Novisem onderzoek naar de ontwikkeling en veredeling van kruiden, onder meer in combinatie met led-techniek. Daarnaast deden zij een marktonderzoek naar vergeten groentegewassen. Deze groentegewassen behoren tot een breed palet van uiteenlopende bijzondere smaken en hoge concentraties gezondheidsstoffen. “Novisem wil marktleider zijn als het gaat om de ontwikkeling van smaak en gezondheid in niche groenterassen”, zegt Charles Dings. “De strategie van Novisem is om in de groenteproductieketen een ‘pull-markt’ te creëren in plaats van de traditionele ‘push-markt’. Door middel van deze strategie willen wij het aanbod van smaak en gezondheid voor de consument verbreden. Om deze doelstelling te bereiken is een hoog kennisniveau noodzakelijk. Studenten van de HAS kunnen dit gewenste niveau bieden.”
Charles D ings
“Studenten van de HAS kunnen dit gewenste niveau bieden”
Lamb Weston Lamb Weston deed met studenten van HAS Hogeschool een onderzoek naar verpakkingsconcepten voor friet. De studenten deden hierbij een marktverkenning, legden belangrijke functionele eigenschappen van de best geschikte verpakking vast en ontwikkelden een aantal creatieve ontwerpen en fysieke prototypes. “We hebben twee duidelijke gebruikersmomenten gevonden waar een innovatieve verpakking het verschil kan maken in de beleving van ons product”, stelt Dirk van Dijk. “Het project heeft interessante concepten opgeleverd en inmiddels werken we samen met een groot internationaal verpakkingsbedrijf om die concepten ook op de markt te brengen. Studenten zijn nog onbevangen, ze leiden niet aan het ‘done it/didn’t worksyndroom’ of andere idea killers. Bij dit project konden studenten met verschillende afstudeerprofielen samen het verschil maken.”
Dirk van Dijk
“Het project heeft interessante concepten opgeleverd” 15
hoe is het nu met...
Tekst: Margarita Millenaar Foto: Jolijn van Alebeek
Jolijn van Alebeek
H
AS Hogeschool wil studenten met een stevige basis de wereld insturen en zorgen dat ze hun eigen weg kunnen vinden op basis van hun talenten. In deze rubriek zoekt HAS Beats hogeschoolgeluiden afgestudeerde HASstudenten op. Wat is er van ze geworden? En hoe kijken ze terug op hun opleiding aan HAS Hogeschool? Voor deze uitgave spraken we Jolijn van Alebeek, in 2008 afgestudeerd aan de opleiding Dier- en veehouderij.
“Na de middelbare school wilde ik graag diergeneeskunde studeren, maar ik werd uitgeloot. Ik ben toen begonnen aan Biochemische Wetenschappen, alleen bleek dat niets voor mij. Uiteindelijk heb ik gekozen voor de HAS met in mijn achterhoofd dat ik in het nieuwe jaar toch nog zou aanmelden voor diergeneeskunde. Maar ik had het zo naar mijn zin op de HAS, dat ik de opleiding met heel veel plezier heb afgemaakt. Ik ben niet iemand die gaat voor een zesje, maar voor die negen. Wellicht kunnen mijn docenten en begeleiders zich dat nog wel herinneren. Ik was en ben nog steeds een streber.”
“Bij de HAS heb ik geleerd hoe ik een bedrijf moet runnen” Leervolle HAS “Ik heb veel geleerd tijdens mijn studie en vooral de stages herinner ik mij nog goed. Bijvoorbeeld mijn buitenlandstage, drie maanden op een Alpaca Farm in Australië. Het is zo´n fantastische land en ik heb het aan de HAS te danken dat ik die mogelijkheid kreeg. En het project met edelherten in de gemeente Boxtel. Ik heb nog steeds contact met Frans Kapteijns, de boswachter van Natuurmonumenten die ik destijds heb leren kennen. Tijdens mijn afstuderen ben ik begeleid door Huub van Osch. Ik het toen een symposium georganiseerd over fytotherapie. Dat heb ik met veel plezier gedaan.”
Van werkveld terug naar de basis “Via KLV Professional Match kwam ik na mijn studie te werken bij Dienst Landelijk Gebied in Tilburg. Daar zat
16
ik echter niet op mijn plek. Toen er een bedrijfsleider nodig was in het bedrijf van mijn vader, Taxibedrijf van Alebeek, greep ik die kans. Ik heb naast mijn studie en erna altijd thuis gewerkt. In september 2012 kon mijn vader door persoonlijke omstandigheden zijn vak tijdelijk niet uitoefenen. Hij heeft mij toen directeur gemaakt, omdat alles natuurlijk door moest gaan.”
Een bedrijf runnen “Ik ben erg hands on. Ik doe werkzaamheden als plannen, beheer de boeken, rij zelf met de taxi en leid ook de chauffeurs op. Bij de HAS heb ik geleerd hoe ik een bedrijf moet runnen. Of het nu een boerenbedrijf is of een taxibedrijf, in essentie komen veel zaken overeen. Informatie over personeelsmanagement heb ik tijdens mijn studie niet gehad en dat mis ik soms. In een boerenbedrijf heb je dat natuurlijk minder en bij ons bedrijf heb ik daar juist veel mee te maken.”
Passie voor hulphonden “In het werk wat ik nu doe, kom ik niet in aanraking met dieren, maar ik ben hier nog steeds gek mee. Vanuit deze passie ben ik ook een aantal jaren bezig geweest met het opvoeden van hulphonden. Mijn man en ik hebben er inmiddels twee opgevoed. Het opvoeden van hulphonden is een vak apart. Ik heb dan ook veel gehad aan mijn studie, met vakken als Gedrag en Ethologie. Vanwege de drukte nu, heb ik hier momenteel geen tijd voor. Als ik iets doe, dan moet het goed gebeuren.”
Naar mijn zin “Ik weet uiteraard niet wat de toekomst gaat brengen. De branche waar ik nu in werk, hangt voornamelijk af van contracten en aanbestedingen. Maar ik heb het momenteel ontzettend naar mijn zin hier. En waarschijnlijk wil ik in de toekomst wel weer een hulphond opvoeden.”
Jolijn van Alebeek 17
achtergrond
Tekst: Esther Mauriks Foto: Karin Jonkers
Bedrijven binnen de HAS-muren: een win-winsituatie
D
at de HAS een sterke relatie heeft met het bedrijfsleven, is alom bekend. Gastcolleges, stages, bedrijfsopdrachten, real-life casussen, masterclasses, excursies, onderzoek: het zijn allemaal activiteiten die in nauwe samenwerking met lokale, regionale, nationale en zelfs internationale bedrijven ontwikkeld en uitgevoerd worden. Dat er ook bedrijven zijn die binnen de muren van de HAS hun activiteiten uitvoeren, is wellicht minder bekend. Wat doen ze zoal en wat is de meerwaarde voor de studenten en docenten van de HAS?
HydroThane huurt bij HAS Hogeschool ruimte voor pilotinstallaties op het gebied van vergisting (een manier van anaerobe zuivering) en anaerobe waterzuivering. Voor klanten testen ze het ingangsmateriaal (afvalwater) om te onderzoeken of dit inderdaad gezuiverd of behandeld kan worden met een van de door hun verkochte technieken. Daarnaast wordt innovatieonderzoek gedaan naar potentieel nieuwe producten. Ruud Slenters, oud-student van de HAS, werkt als Junior Wastewater Technologist dagelijks in de milieuhal en vertelt: “Ieder jaar werken we samen met studenten en docenten van de opleiding Milieukunde. In blok 2 van het tweede jaar voeren zij, samen met ons, een onderzoeksproject uit. Elk jaar is dat een ander project. Hierbij stelt HydroThane ook haar installaties ter beschikking. Daarnaast boden we in het verleden stageplaatsen aan voor HAS-studenten, hoewel we momenteel wegens grote drukte minder goed in die vraag kunnen voorzien.” Ruud bevestigt dat dergelijke werkrelaties zowel het bedrijf als de HAS voordelen oplevert. “Behalve dat het onze band met de HAS versterkt, heeft HydroThane hier ook de kans om aan innovatie te doen waar we normaliter te weinig tijd en mensen voor zouden hebben. Anderzijds is het voor de studenten erg leerzaam om aan mooie en échte projecten, met échte consequenties, te werken.”
Melkrobot Ook bij de andere opleidingen wordt binnen de HAS op diverse wijzen samengewerkt met bedrijven. Dat deze samenwerking naadloos kan aansluiten op het curriculum van de opleiding, blijkt ook uit het voorbeeld dat docent Peter van den Eng bij de opleiding Dier- en Veehouderij, geeft: “In het kader van het keuzevak Melkwinning halen we de nieuwste melkrobot in huis. Deze robot wordt op 18
de HAS in bedrijf gesteld door Lely en medewerkers van Lely geven diverse lezingen en workshops rondom het melken met de robot. Door studenten opdrachten te geven die met behulp van de melkrobot kunnen worden uitgevoerd, wordt deze voorziening heel duidelijk in het onderwijs ingebed. Studenten maken kennis met de modernste sensortechnologie, ook in het kader van uitvoering van hun bedrijfsopdrachten.” Als het onderwijs is afgerond wordt de melkrobot weer opgehaald, maar ook aankomend studiejaar zal Lely de robot weer beschikbaar te stellen.
“Studenten werken aan échte projecten met échte consequenties” Praktijkbedrijven Daarnaast staat voor komend studiejaar nog een ander, nieuw project op de planning. Peter: “Praktijkkennis is voor dierstudenten essentieel. Aangezien HAS Hogeschool geen eigen proef- of onderwijsbedrijven heeft, moet de praktijkkennis bij bedrijven buiten de HAS worden opgedaan. Dit gebeurt via onderwijsmodules, projecten en stages. Om dit systeem te verbeteren wil de opleiding Dier- en Veehouderij graag een aantal praktijkbedrijven aan de HAS verbinden en inrichten om HAS-studenten regelmatig(er) te kunnen ontvangen. Denk hierbij aan faciliteiten zoals een omkleedruimte die geschikt is voor groepen, of een ruimte waar onderwijs gegeven kan worden op het bedrijf. Daarnaast zou de opleiding op deze bedrijven de nieuwste technologieën willen
Ruud Slenters bij de installatie van Hydrotane in de Milieuhal.
installeren om op die manier de studenten in aanraking te laten komen met deze technologieÍn. Gedacht wordt aan plaatsbepalingssystemen, tochtdetectie, vreetmeters, herkauwmeters en mastitisdetectie via een warmtecamera.� Drie melkveebedrijven zijn benaderd met de vraag of ze hieraan mee zouden willen werken. Twee van deze bedrijven worden al regelmatig gebruikt als praktijkleerbedrijf in de opleiding Dier- en veehouderij. De bedrijven verschillen qua management en huisvesting, zodat gevolgen van verschil in huisvesting en/of management meegenomen kunnen worden in de lessen. Alle drie de bedrijven hebben in eerste instantie positief gereageerd op de vraag. Op dit moment worden de wensen en eisen tussen de HAS en de bedrijven
uitgewisseld om zo tot een samenwerking te komen voor een proefperiode van twee jaar.
Win-winsituatie Samenwerking vraagt dus een gedegen voorbereiding; behalve op het relationele vlak moet voor zowel het bedrijf als de opleiding duidelijk worden welke kansen er voor beide partijen zijn en hoe deze kansen kunnen worden omgezet in concrete projecten die binnen het bedrijfsproces enerzijds, en in het opleidingscurriculum anderzijds, kunnen worden ingebed. De win-winsituatie die daaruit voortvloeit, maken de inspanningen van beide partijen het meer dan waard. 19
HAS graphic
Data: Kim van der Leegte en Gemma Hermes Graphic: Yell & Yonkers, Marieke Lutz
Top drie stagelanden 2012-2013 binnen- en buiten Europa Europa BelgiĂŤ Bedrijfskunde en agribusiness Voedingsmiddelentechnologie Food Design & Innovation Milieukunde Dier- en Veehouderij Toegepaste Biologie Tuin- en Landschapsmanagement Landscape Design Stad en streekontwikkeling Tuinbouw en akkerbouw
Verenigd Koninkrijk Duitsland
43
Buiten Europa Nieuw-Zeeland Canada AustraliĂŤ
20
37
34
Bedrijfskunde en agribusiness Voedingsmiddelentechnologie Food Design & Innovation Milieukunde Dier- en Veehouderij Toegepaste Biologie Tuin- en Landschapsmanagement Landscape Design Stad en streekontwikkeling Tuinbouw en akkerbouw
50
27
26
Tekst en foto: Lineke Booster
E
even bellen met...
ven bellen, met docent Bedrijfskunde en agribusiness, op woensdag 16 april om 13.00 uur.
Ronald Sol
“Momenteel ben ik bezig met het vormgeven van de module ‘Strategie & Beleid’ voor de tweedejaars studenten Bedrijfskunde en agribusiness. De module bestaat uit vier onderdelen: strategische marketing, KAM-zorg, Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en een project (licence to produce). Op 12 mei gaan we naar de Europese Commissie en het Europees Parlement toe. Hier krijgen we uitleg over het GLB en over de verschillende Europese instituten. In de middag gaan we in gesprek met Wyno Zwanenburg, verkiesbaar namens de VVD voor het EP en Eurogroup for Animals. Deze laatste groep sluit mooi aan bij het project binnen de module. Hierbij maken studenten een positieve film over de agrosector, waarbij kritieken van organisaties zoals Wakker Dier met argumenten weerlegd worden. Hierbij zijn de juiste beelden, muziek, voice-over e.d. van belang. Want: c’est le ton qui fait la musique!”
Tekst: Marijke Wolfs Foto: Judith Dirven (afgestudeerd TLM 2013)
de dag dat ik...
… mijn eerste jaar op de HAS op heel bijzondere wijze vierde …
I
n deze rubriek vragen we medewerkers naar een bijzondere dag in hun leven. Deze keer Suzanne Jansen (voorheen Beugels), docent bij Geo Media & Design. “Op 4 april 2014 was het precies een jaar geleden dat ik mijn sollicitatiegesprek had op de HAS. Nooit eerder werd een één-jarig HAS-jubileum zó groots gevierd. Want op die bewuste dag stapte ik met Daan in het ‘huwelijksbusje’! Samen met familie, vrienden én HAS-collega’s werd het een prachtige, relaxte dag vol verrassingen. Ten eerste werden we verrast door het heerlijke weer. Wie had kunnen denken dat het op 4 april 22 graden zou worden? De tweede verrassing was dat we – al onderweg met het busje – erachter kwamen dat ik mijn bruidsboeket vergeten was en dat we dus terug moesten. Gelukkig konden we daar hartelijk om lachen. Het past zelfs wel een beetje bij ons, haha. Verder verraste ik onze gasten tijdens de huwelijksceremonie met een zelfgezongen lied en op het feest met een zelfgebakken huwelijkstaart. Judith Dirven, vorig jaar afgestudeerd aan de HAS, opleiding Tuin- en landschapsmanagement, legde de dag vast in prachtige foto’s!” 21
has in het nieuws HAS IN HET NIEUWS HAS Hogeschool komt regelmatig in het nieuws. In deze rubriek lichten we er iedere uitgave een paar uit. Lees de volledige artikelen op intranet onder HAS Beats/HAS in het nieuws.
Nieuwe innovatielector bij HAS Hogeschool
Noordse woelmuis floreert in Nieuwkoopse Plassen
HAS Hogeschool is weer een lector rijker. De onderwijsinstelling benoemt Evert-Jan Ulrich op 13 mei officieel tot lector innovatie en ontwikkeling. Aankomend Lector Evert-Jan Ulrich zegt zich sterk te maken om belangrijke innovatoren uit binnen- en buitenland aan de HAS te binden. Binnen onderwijsinnovatie ontwikkelt de hogeschool een aantal doelen. Zo ontwikkelt ze een innovatieklas op basis van de principes ‘talent based learning’ en ‘out of the school box.’ Ook komen er een zestal Design & Innovatiecentra met als doel creatief en innovatief denken integraal deel te laten uitmaken van alle opleidingen van HAS Hogeschool.
Natuurmonumenten doet er alles aan het de noordse woelmuis naar de zin te maken in de Nieuwkoopse Plassen. En met succes, want deze zeldzame woelmuis floreert in dit waterrijke gebied. De noordse woelmuis was dit jaar het afstudeerproject van Dianne Sanders en San Claessens, studentes toegepaste biologie aan de HAS in Den Bosch, een hbo-opleiding op het gebied van landbouw, natuur, voeding en milieu.
Van: VMT.nl, 1 mei 2014
KetenFestijn HAS Hogeschool wint Boer2Burger-award! Studenten van HAS Hogeschool in Den Bosch winnen de Boer2Burger-award 2014 met hun initiatief “Bernard/Marie & het Ketenfestijn”. Zij werden uit drie initiatieven door het publiek tot winnaar gekozen tijdens het openingseminar Dier en Landbouw op Animal Event in Hilvarenbeek. De winnaars winnen een trip naar een door hen te kiezen innovatiecentrum voor de veehouderij. Van: animalevent.info, 2 mei 2014
Van: vroegevogels.vara.nl, 30 april 2014
Mekkafood gaat agrofood onderwijs stimuleren Met de ondertekening van een partnership hebben HAS Hogeschool Venlo en Mekkafood GmbH & Co KG hun samenwerking voor de komende jaren bekrachtigd. Als partner van HAS Hogeschool zal Mekkafood zich in gaan zetten om de kwaliteit van het agrofood onderwijs en innovatie in de eigen productieregio Venlo en het Duitse Nettetal te stimuleren. Met de ondertekening van het partnership bundelen beiden de krachten om zowel Mekkafood als de sector in zijn geheel verder te ontwikkelen. Van: outofhome-shops.nl, 17 april 2014
@HAShogeschool @RoodenburgA Vleeseten niet duurzaam. Beter vegetarisch hummer rijden, dan vleesetend fietsen #kweekvlees Op evmi Food top100 #hashogeschool @EVMItweets 6 mei @ImagroBV Geslaagd #AnimalEvent powered by @HAShogeschool bouwt brughoofden vanuit boer burger & dierenliefhebber #BeekseBergen 4 mei @marjoleinkreij Mooi initiatief van @HAShogeschool; lentemarkt #food4friends http://www.hashogeschool.nl/lentemarkt-food4friends … aanmelden via GPe@has.nl 29 april @Jorisvandeloo Vriend en collega @wereldspeler licht tipje van sluier op mbt zijn inauguratie tot lector @HAShogeschool http://vimeo. com/92009555 19 april
22
Tekst en foto: Patricia Stinissen
estafettecolumn
Masterchef Holland Frans van Hintum bedankt voor het stokje… mijn naam is Patricia Stinissen. Ik ben tien jaar geleden op de HAS begonnen bij de opleiding Voedingsmiddelentechnologie en heb drie jaar geleden de overstap gemaakt naar de opleiding Food Design & Innovation. Al jarenlang is de hamvraag bij de opleiding Food Design & Innovation: waar leiden wij onze studenten toe op. Zijn het creatieve productontwikkelaars, conceptontwikkelaars? Alles behalve koks, toch? En waarom zijn we dan toch zo trots dat onze tweedejaars studente Food Design Celine de Gast meedoet aan het tv-programma Masterchef Holland? Elke maandag tot en met donderdag zit ik samen met nog heel veel collega’s voor de buis om 20.30 uur op Net 5 en is het erna hét gesprek van de dag. Van de duizenden inzendingen, mocht Celine met nog zestien anderen aan het programma meedoen. Nu zijn er nog acht over, waaronder Celine. Het is Celines grote droom om samen met haar vriend een eigen food-onderneming (lunchroom of delicatessenzaak) te beginnen in Eindhoven.Veel van Nederlands bekende chefs komen een gastles geven: zoals Pierre Wind, Joris Bijdendijk, Joop Braakhekke, Herman de Blijker en ga zo maar door. Maar waarom doet onze Celine de Gast mee aan het programma als wij niet opleiden tot ‘beste kok/masterchef van Nederland’? Het antwoord is eigenlijk vrij simpel: onze studenten moeten een passie voor voeding hebben, een passie voor koken. Ze moeten trends en creativiteit kunnen vertalen naar concepten. Ze worden opgeleid tot food designer, conceptontwikkelaar, innovatiemedewerker in grote en kleine bedrijven en als ondernemer. Onze studenten leggen verbindingen en bouwen bruggen. Elke avond zit ik vol bewondering te kijken hoe Celine haar kennis van de opleiding gebruikt: het concept moet kloppen, smaken moeten goed in elkaar overlopen en bij elkaar passen, het mondgevoel moet goed zijn, maar ook haar kooktechnieken komen heel goed van pas. Kortom onze lessen conceptontwikkeling, sensoriek, kookkunst, foodkennis enzovoorts zijn niet voor niets geweest en wie weet bereikt ze wel de finale… Wat kunnen we toch trots op onze opleiding Food Design & Innovation. Ik geef het stokje door aan Jet Vossebeld.
Volgende keer in de HAS Beats
hogeschoolgeluiden
• Themaspecial W DO IT: de I van Internationaal en de T van Talentgericht • Interview: Annet Roodenburg over haar aflopende lectoraat Voeding en Gezondheid 23
HAS Year Event
De negen genomineerden zijn: Froukje K ooter
Fancom
Lamb We ston
erwijs
Fortified Food Coa tings
Praktijkon d
Novisem
Categorie
pdracht
Rutger de Kort
Categorie
Bedrijfso
Categorie Jong tale nt
Mijke Ham s
IBN Facil itair
Provincie Noord-Bra b
BEKIJK de filmpjes van de genomineerden en STEM op uw favoriet!
www.hasyearevent.nl
ant
Met uitreiking HAS Awards 2014 Donderdag 19 juni 2014 Den Bosch