Rethinking Tomorrow 1
Inhoudsopgave Voorwoord
3
Gezond, duurzaam en smaakvol food
4
Interview Annet Roodenburg, lector Voeding en Gezondheid Interview Herman Peppelenbos, lector Groene Gezondheid Interview Frederike Praasterink, lector Sustainable Future Food Systems Interview Harry van Delft, Lector AgroFood Marketing
Rethinking tomorrow
5 7 9 12
14
Interview Mary van Hoek-Hendriks, projectleider HAS Food Experience
15
Rewind - Rethink your current process
16
Play - Play in current markets
26
Forward - Move forward in food
48
Next - Rethink the next, future of food
64
Record - Rethink your choice, record your voice
76
FoodManShip Award - Category Rewind FoodManShip Award - Category Play FoodManShip Award - Category Forward FoodManShip Award - Category Next Talent Award - Category Machinery Talent Award - Category Ingredients Talent Award - Category Factory Talent Award - Category Retail Publieksprijs FoodManShip Award - Category Record
77 78 79 80 81 82 83 84 85
Stop - Stop rethinking tomorrow, meet our alumni food start ups
86
Pause - Take a pause and meet our sponsors
94
2
Voorwoord Op 31 januari 2017 vond de 9e editie plaats van de Food Experience van HAS Hogeschool. Ruim 1200 professionals, alumni, docenten, studenten en ouders bezochten dit evenement waarbij vierdejaars studenten van de opleidingen Voedingsmiddelentechnologie, Food Innovation, International Food & Agribusiness, Bedrijfskunde en agribusiness, Dier- en veehouderij en Milieukunde hun 106 projecten presenteerden.
Het thema van de 9e editie van de Food Experience was ‘Rethinking Tomorrow’. De aanstormende talenten van onze opleidingen presenteerden passievol hun innovatieve oplossingen voor uitdagingen waar de food sector de komende jaren mee te maken krijgt. Uitdagingen waarbij de verfrissende blik van deze studenten cruciaal is. Ook dit jaar werden weer de FoodManShip Awards uitgereikt. Studente Eveline van Dam was de grote winnaar van de HAS Food Experience. Eveline viel maar liefst 3 keer in de prijzen; twee keer met haar individuele project Provito en één keer in een groepsopdracht met het project Purée. Met Provito stelt ze mensen met kauw- en slikproblemen weer in staat te genieten van de maaltijd, door het eerder gemiste stukje vlees gemakkelijk eetbaar te maken. Wij wensen u veel leesplezier en inspiratie toe en hopen u op de volgende HAS Food Experience wederom te ontmoeten! Theo Clermonts Directeur Food Innovation
Corné Verhees Directeur Food Technology
3
Gezond, duurzaam en smaakvol food! Gezond, duurzaam en smaakvol food is waar we aan werken bij HAS Hogeschool. Door te focussen op een aantal kernthema’s realiseren we impact op duurzame economische en sociale ontwikkelingen, de wereldvoedselvoorziening en een gezonde leefomgeving. Hoe realiseren we impact? Samen met onze studenten, docenten, lectoren en bedrijven uit de foodsector doen we onderzoeken, verzorgen we onderwijs en werken we aan vraagstukken voor de bedrijven die leiden tot innovaties op vijf verschillende thema’s: doelgroepenvoeding, duurzaam produceren, food safety, food technology en consumentgerichtheid & waardecreatie. Op de volgende pagina’s geven onze experts u een inkijk in de trends en ontwikkelingen binnen de foodsector. Ze vertellen wat er volgens hen nodig is om de wereld te veranderen en de doelstelling van gezond, duurzaam en smaakvol food te bereiken!
4
“Voeding is de oplossing om de zorgkosten te verlagen”
mensen, zwangere vrouwen, enz. Dat zijn allemaal doelgroepen met eigen behoeften en wensen aan voeding. Maar met alleen voeding ben je er niet, hoor. Bewegen is ook belangrijk, net als slapen. Maar wat is bijvoorbeeld het effect op gezondheid als je een belasting op frisdranken instelt? Wat als we kindermarketing strakker aan banden zouden leggen? En welke rol is er voor de politiek om voeding en daarmee gezondheid meer plek in het onderwijs te geven? Oftewel: voeding hoort ook prominent op de politieke en educatieve agenda te staan. Maar het begint inderdaad met voeding zelf.”
Doelgroepenvoeding is een van de onderwerpen binnen het lectoraat Voeding en Gezondheid. Annet Roodenburg, lector Voeding en Gezondheid, vertelt er over. Wat houdt doelgroepenvoeding in? “Laat ik eerst het bredere kader schetsen. Met het lectoraat Voeding en Gezondheid hebben we een ambitie gedefinieerd: wij willen dat iedereen die straks in de voedselketen gaat werken, zich de vraag stelt: hoe kan ik bijdragen aan een gezonder eetpatroon van de consument?”
Waarom hebben jullie de senioren als doelgroep gekozen? “Naast overgewicht is ook ondervoeding een serieus probleem in Nederland; en dan met name bij senioren. Wist je dat 20 tot 40% van de senioren die in zorginstellingen wonen te kampen heeft met ondervoeding? Bij thuiswonende senioren ligt dat percentage naar schatting op 5 tot 10%. Daar liggen allerlei oorzaken aan ten grondslag. Mensen hebben te maken met verlies, verdriet en fysieke problemen en raken in een vicieuze cirkel. Ze hebben te weinig fut, bewegen minder, krijgen minder trek en gaan minder of anders eten, waardoor ze niet altijd meer de juiste voedingsstoffen binnen krijgen.”
Dat is een stevige ambitie? “Ja. En eentje die er echt toe doet. De kosten voor de gezondheidszorg rijzen namelijk de pan uit. En weet je wat zo bijzonder is? We blijven ons te veel richten op de zieke mens en te weinig op de gezonde mens. Er gaat nog altijd onevenredig veel aandacht naar het genezen van klachten en ziektes in plaats van naar het voorkomen ervan. Wist je dat de helft van de Nederlandse bevolking last heeft van overgewicht? De helft! Als we wat meer aandacht zouden hebben voor een gezonde levensstijl, voorkom je dat mensen last krijgen van overgewicht. Gezonde voeding, als onderdeel van die levensstijl, is de oplossing om de zorgkosten te verlagen.”
Welke plek heeft doelgroepenvoeding binnen het onderwijs? “Doelgroepenvoeding is een van de leerlijnen die door het onderwijs heen loopt. We draaien bijvoorbeeld mee in verschillende projecten. Zo hebben we met onze buren van het Jeroen Bosch Ziekenhuis onderzoek gedaan naar de voedingsomgeving en participeren we in een nationaal en internationaal onderzoek naar de effectiviteit van de voeding op de gezondheid van thuiswonende ouderen. Die aandacht voor doelgroepenvoeding draagt er aan bij dat iedere student die hier afstudeert zich bewust zou moeten zijn van zijn of haar verantwoordelijkheid voor de gezondheid van mensen.”
Draag je met doelgroepenvoeding bij aan de ambitie om mensen gezonder te maken? “Doelgroep is een belangrijk woord binnen Food Innovation: voor wie ontwikkel je eigenlijk je product? Ouderen hebben bijvoorbeeld andere voedingsstoffen nodig dan jongeren. Zieke
5
Eveline van Dam
Lisanne Rijs
Linda Denissen Ingrid Koelewijn Jamie de Koning Alicia Peters
Provito
Happy Belly
Jellythee
Provito stelt mensen met kauwen slikproblemen weer in staat te genieten van de maaltijd, door het eerder gemiste stukje vlees gemakkelijk eetbaar te maken.
De verantwoorde crackers van Happy Belly zijn het tussendoortje voor zwangere vrouwen, afgestemd op de voedingsstoffen die belangrijk zijn tijdens de zwangerschap.
Jellythee is hĂŠt vernieuwende theeconcept dat theedrinken voor kinderen aantrekkelijker maakt, zodat de consumptie van suikerhoudende dranken afneemt en kinderobesitas daalt.
Doelgroepenvoeding
Doelgroepenvoeding
Doelgroepenvoeding
6
“Op weg naar 250 gram groenten per dag”
kunnen voegen. In pretparken bijvoorbeeld vind je veel gefrituurd eten en geen spoor van groente. Maar wat nu als je poffertjes aanbiedt die groenten als ingrediënt hebben? Of als je een lekker en gezond alternatief ontwikkelt voor het saucijzenbroodje in ziekenhuisrestaurants?”
Voor het eerst in tijden nam het afgelopen jaar de verkoop van groenten en fruit weer toe. Maar we zijn er nog lang niet, stelt Herman Peppelenbos, lector Groene Gezondheid aan de HAS.
Groenten als ingrediënt. Dat is interessant. Is dat haalbaar? “Ja, natuurlijk. En zo ontzettend logisch ook. Want suiker, melk, tarwe, cacao; het zijn allemaal landbouwproducten die je overal als ingrediënt in terugziet. Groenten nog niet. Of in ieder geval: veel te weinig. We hebben het daarom letterlijk tot een van de pijlers onder de opleiding Food Innovation gemaakt: groente als ingrediënt.”
De verkoop van groenten en fruit groeit dus weer. Is de ommekeer in gang gezet? “Dat wil ik maar al te graag geloven. Maar het gaat allemaal wel heel erg langzaam. Het Voedingscentrum stelt dat we 2 stuks fruit en 250 gram groenten per dag moeten eten. Dat halen we gemiddeld bij lange na niet; met name wat de groenten betreft. Daar zitten we gemiddeld nog maar op krap de helft. De uitdaging van de sector is om nieuwe eetmomenten te vinden. Want als we van mensen verwachten dat ze ’s avonds 250 gram sperziebonen eten … Nee, dat gaat hem niet worden.”
Wat houdt die pijler concreet in? “Studenten zijn ontzettend creatief. Maar het is jammer als we die creativiteit niet ten volle benutten; als we ze een concept laten bedenken, laten afstuderen en vervolgens loslaten. Waarna het concept in de la belandt. We willen daarom tijdens de opleiding al nadrukkelijker de verbinding met de markt zoeken. Hoe? Door studenten, docenten en de sector nauwer samen te laten werken aan het ontwikkelen van realistische concepten die zijn getoetst op technologische en commerciële haalbaarheid. Met ‘groente als ingrediënt’ als pijler wordt productinnovatie geen eenmalige opdracht, maar een meerjarig project.”
Wanneer moeten we die groenten dan eten? “Bijvoorbeeld met groenten als snack. Met de snoeptomaat is dat goed gelukt. Die is inmiddels aardig ingeburgerd. Maar als je nu snel een ander succesproduct moet noemen, wordt dat lastig. Het probleem is dat het mensen te moeilijk wordt gemaakt. Koeken, snoepgoed, chips, snacks: ze liggen overal voor het grijpen. Met groenten en fruit is dat niet het geval.”
Dus er is nog hoop dat we die 2 stuks fruit en 250 gram groenten gaan halen? “Hahaha … Absoluut. Ik ben een rasoptimist. Het gaat allemaal wel erg langzaam, maar ik ben ervan overtuigd dat groenten weer ‘hip’ gaan worden. Niet alleen tijdens de maaltijd, vooral ook als snack en als ingrediënt. Met onze geweldige studenten die daar aan bij gaan dragen!”
Hoe zorg je daar voor, dat groenten en fruit een snack worden? “Waarom zet je bijvoorbeeld geen schaaltje snackgroenten op tafel tijdens een vergadering? Onderzoek van Wageningen UR liet zien dat mensen daardoor gemiddeld 75 gram groenten per persoon per vergadering aten. Zo moet de tuinbouwsector en foodsector per eetmoment en per locatie bekijken wat ze aan waarde toe
7
8
En wat is daarop het antwoord? “Dat antwoord zit hem niet in nog meer kilo’s per vierkante meter, ook al zijn we daar onder andere in Nederland heel succesvol in. We moeten niet alleen inzetten op kwantiteit, maar veel meer op kwaliteit en starten bij de impact. We moeten als het ware aan de andere kant beginnen. Het antwoord zit hem in het ontwikkelen van nieuwe voedselsystemen; op basis van andere principes, waaronder gezondheid en milieuimpact. We moeten nieuwe verbeeldingskracht zien te ontwikkelen voor een inspirerende visie op de toekomst van ons voedsel.” Hoe doe je dat, een nieuw voedingssysteem ontwikkelen? “We zijn de afgelopen decennia gewend geraakt om in specialisaties te denken en te werken. Die specialisaties blijven we nodig hebben. Zij zijn de motor van het systeem. Maar de uitdaging is om daarboven een integrale transitieagenda te maken; vanuit een systeemaanpak. Het ontbreekt niet aan kennis of aan technologie; het ontbreekt nog te vaak aan interdisciplinaire samenwerking en aan een vermogen om niet alleen de disciplines maar juist ook het systeem als geheel te innoveren. Food moeten we als een wereldwijd en interdisciplinair speelveld gaan zien.” Kun je voorbeelden noemen van initiatieven daarin? “Er zijn al heel veel voorbeelden te noemen. Ook van initiatieven waar wij als HAS bij aanhaken. Zo werken studenten van ons mee aan een onderzoek over eiwittransitie, waarbij dierlijke eiwitten vervangen kunnen worden door plantaardige systemen. Ook True Price is een mooi voorbeeld. Dit is een Niet-Gouvermentele Organisatie die de echte kostprijs van producten berekent. Dus die ook berekent hoeveel schade aan het milieu is toegebracht om een product te produceren, wat de sociale schade was, wat de verspilling is geweest, enz. Dit jaar hebben een paar mensen van True Price al een gastcollege aan de HAS gegeven. We zijn nu aan het bekijken hoe we hun methodologie in het onderwijs kunnen integreren, zodat hun denken mainstream wordt.”
Sinds dit jaar kent de HAS een nieuw lectoraat: Sustainable Future Food Systems. “Omdat we op moeten houden met praten over het aantal kilo’s per vierkante meter, maar het over impact van voeding op onze gezondheid en het milieu moeten gaan hebben”, stelt lector Frederike Praasterink.
“Iedere HAS-student heeft straks duurzaamheid in de genen”
Wat is de aanleiding geweest om het lectoraat Sustainable Future Food Systems te starten? “De ontwikkelingen in de wereld zijn de directe aanleiding. Voeding is een belangrijke oorzaak van heel veel problemen geworden. Zo is de productie van ons voedsel voor een kwart verantwoordelijk voor de broeikasgassen en is voedsel in toenemende mate gerelateerd aan ziektes; door onder- en vooral overvoeding. Bijna de helft van de wereldbevolking lijdt aan een vorm van ‘malnutrition’. Wereldwijd gaat ook nog eens 30-40% van het voedsel verloren, omdat het wordt weggegooid bijvoorbeeld. En intussen groeit de wereldbevolking …”
Hoe reageren studenten daarop? “Die vinden die initiatieven heel interessant. Weet je, problemen inspireren niet. Oplossingen doen dat wel. Daarom sluiten wij als HAS aan bij internationale platforms waar wel al vanuit een systeemaanpak wordt gewerkt. Om daar te leren, kennis en inzichten te delen en bij te dragen aan de transitie. Onze studenten moeten zich gaan realiseren dat zij straks het verschil kunnen gaan maken.”
… en neemt de noodzaak om te veranderen toe, wil je zeggen? “Ja. Absoluut. We staan voor de uitdaging om meer te produceren, terwijl ons tegelijkertijd steeds minder resources ter beschikking staan; steeds minder landbouwgronden en ook minder jonge mensen die nog boer willen worden. Het is tijd voor een veel meer fundamentele verandering van de manier waarop we ons voedsel produceren en consumeren. Een systeemverandering, een integrale aanpak. Hoe kunnen we 9 miljard mensen voorzien van voldoende, gezond en veilig voedsel en ook nog netto positieve impact op het milieu krijgen? Dat is de vraag die actueler is dan ooit.”
Om samen aan een duurzame wereld te werken? “Duurzaamheid moet geen criterium zijn dat je afvinkt bij het ontwikkelen van een nieuw concept of product, maar moet in onze genen komen te zitten. Dat is de ambitie van ons als HAS: of een student nu tuinbouwer wordt of levensmiddelentechnoloog: hij of zij moet zich bewust zijn van de impact van zijn of haar werk; en deze impact als uitgangspunt nemen. Zo bouwen we samen aan duurzame Future Food Systems. Dat is een geweldig mooie en urgente opgave!”
9
Chiara Marino
Gerrit van Veen
Niek Monden Martin Oostveen Florine Stroo Marloes Willemsen
Fishless & Chips
Nobel, een vorstelijk stuk vlees
Yeast the new palmoil
Plantaardige kant-en-klaar maaltijd met visvervanger geïnspireerd door de Britse Fish & Chips voor de bewuste eter die makkelijk wil eten én iets goeds wil doen voor het milieu.
Het Berkshire varken is in stand gehouden door de koninklijke Britse familie om zijn bijzondere vleeskwaliteit en smaak. Komt dat zien en proeven!
MariaMonkeys zijn dé biscuitjes zonder palmolie. Het biedt de perfecte oplossing voor het groeiende probleem rondom palmolie en creëert een duurzaam tussendoortje voor kinderen.
Duurzaam Produceren
Duurzaam Produceren
Duurzaam Produceren
10
Christel van Grunsven Emmelie de Jong Liset Nusselder Vera Weller
Nikki Crooijmans Joost Hoeijmakers Djoeke van Ruitenbeek
Nikki van Dijk Dave Lensink Manon Manteleers
Opschaling productieproces van Qarc
IndustriĂŤle rijsprocessen
We hebben het productieproces van de kwark-, yoghurt- en hangoptoetjes van Qarc herzien en apparatuur geselecteerd voor de verwerking van 10.000 liter melk per week.
Een onderbouwd advies over optimale procescondities en geschikte apparatuur voor het rijsproces van pistolets, roombotercroissants en pizzabodems.
Implementeren van kwaliteitsmanagementsysteem voor een nieuwe vestiging van Group of Butchers.
Food Safety & Technology
Food Safety & Technology
Food Safety & Technology
11
KMS implementatie
“De AgroFood sector is aan het kantelen”
die keten red je het straks niet meer als je je vastklampt aan de traditionele manier van denken en doen. Je moet die consument centraal gaan stellen en weten wat hen bezighoudt.” Je bent lector AgroFood Marketing. Hoe ‘vermarkt’ je innovaties die inspringen op de behoeften van de consument? “Wat we nog te veel doen, met name ook de overheid, is proberen om de consument met argumenten te overtuigen. Maar een consument wil niet weten wat hij wel of niet moet doen of wel of niet moet eten. Die wil zelf keuzes kunnen maken. In plaats van hem willen overtuigen moeten we hem zien te verleiden.”
De AgroFood sector is aan het kantelen, signaleert Harry van Delft, lector AgroFood Marketing aan de HAS. Hij gaat in op een aantal vragen daarover.
Hoe doe je dat, de consument verleiden? “Marketeers zouden wat vaker op de stoel van de psycholoog moeten gaan zitten. Consumenten zijn gewoontedieren. Hoe kunnen we die gewoontes doorbreken? Dat is de vraag die we ons moeten stellen. En dat is psychologie: inzoomen op onbewuste processen. We moeten met zijn allen nog meer proberen te begrijpen waar de consument gevoelig voor is en daar nieuwe producten op gaan ontwikkelen …”
Wat bedoel je met dat de AgroFood sector aan het kantelen is? “Ondernemers in de AgroFood sector werkten vooral vanuit een eenzijdige focus op kosten en efficiency. Dat leidde vaak tot grootschaligheid, zonder dat de rendementen gelijke tred hielden. Je ziet daarom steeds meer ondernemers opstaan die een andere manier van denken en een meer klantgerichte houding aannemen. Zij focussen zich op de vraag van de klant en op het creëren van waarde.”
Hoe vindt die ontwikkeling haar weerslag in het onderwijs zoals jullie dat geven? “Die hele psychologische kant komt al veel meer aan bod dan een paar jaar geleden. Daarnaast hebben we het HAS Consumerlab waar studenten onderzoek doen naar consumenten en hun gedrag. Dat levert input op om nieuwe producten op te ontwikkelen. Je ziet al dat die kennis steeds meer waarde krijgt. Het bedrijfsleven weet ons steeds beter te vinden als ze een idee voor een nieuw product hebben. Ook zij begrijpen dat naast de rationele waarden de ‘zachte’ waarden steeds belangrijker worden.”
Kun je een voorbeeld van zo’n product geven? “Het beste voorbeeld is nog altijd de Tasty Tom en de snacktomaat. De tomaat had het in de jaren negentig zwaar. De hang naar efficiency was ten koste gegaan van de smaak. De Nederlandse tomaat werd zelfs een tijdje geboycot door Duitsland. Met Tasty Tom werd weer een tomaat op de markt gezet waar het weer exclusief om de smaak ging. De snacktomaatjes zijn de concurrentie met koekjes aangegaan.”
Het wordt dus alleen maar leuker om aan de HAS te studeren? “Hahaha … Inderdaad. En relevanter. We staan als maatschappij voor grote uitdagingen, zoals de strijd tegen obesitas en de noodzaak om te verduurzamen. Het is prachtig dat je als student en als afgestudeerde bij mag dragen aan het realiseren van die uitdagingen.”
Is het belangrijk dat die kanteling in denken er komt? “Ja. Consumenten mengen zich steeds meer in de discussie in de keten. Zij willen weten waar hun eten vandaan komt en zoeken het contact met de leverancier of zelfs direct met de producent van hun eten op. De ketens worden dus korter. Als onderdeel van
12
Anne van der Wijst
Eva Botter Eveline van Dam Nienke Grisel Ilona Thijssen
Stay
Vieno
Puuré, ontdek de wereld van pure smaken
Stay biedt de oplossing tegen lekken en knoeien met een éénkops theezakje na gebruik, waardoor er echt ontspannen thee gedronken kan worden.
Het nieuwe alcoholvrije drankenarrangement voor de horeca. Witte, rosé en rode vieno’s met net zo’n complexe smaken als wijn. Goed te combineren met diverse gerechten.
Verse aardappelpuree gecombineerd met wereldse smaken in een nieuw jasje, om met gemak een verassende avondmaaltijd op tafel te zetten.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Alicia Peters
13
Rethinking Tomorrow 14
Want hoe relevant is de Food Experience? “Het evenement genereert zo ontzettend veel energie. Aan iedereen. Aan de studenten, die de kans krijgen een project te ontwikkelen, te realiseren en aan een groot publiek te promoten. In plaats van aan de klas mag je jezelf aan de markt presenteren. Hoe gaaf is dat! Het geeft energie aan de markt, die op één dag 106 innovatieve projecten krijgt gepresenteerd die niet alleen op inhoudelijk niveau, maar vaak ook op technologische en commerciële haalbaarheid zijn onderzocht. En het geeft energie aan het onderwijs zelf. Het evenement verbindt studies, studenten en bedrijfsleven. Je ziet kruisbestuivingen ontstaan tussen opleidingen. Dus hoe relevant het evenement geworden is? Ik zou bijna durven zeggen: onmisbaar.” ‘Rethinking tomorrow’ was dit jaar het thema. Licht u dat eens toe. “De huidige generatie studenten staat voor de uitdaging om tot nieuwe voedselsystemen te komen. Dat kan alleen als je weet hoe de bestaande systemen werken. De content is goed. De producten en concepten dus. Vraag is alleen: in welke context plaats je die content? Om dat concreet te maken hebben we met de cassetterecorder als beeldmerk gewerkt. Niemand van de huidige generatie heeft nog zo’n recorder. Toch zou iedereen hem kunnen bedienen. De context is veranderd; naar tablets en smartphones. Maar de content is hetzelfde gebleven: de symbolen voor play, record, forward, next, enz. Daarom ‘rethinking tomorrow’: hoe kunnen we binnen de food met de huidige ‘knoppen’ tot een nieuw systeem komen en doordenken?”
De 9e editie van de HAS Food Experience was groter dan ooit, met bijvoorbeeld 106 projecten die er werden gepresenteerd; vanuit 6 deelnemende opleidingen. Projectleider Mary van Hoek – Hendriks, tevens docente Food Innovation aan de hogeschool, kijkt met een trots gevoel terug op het evenement. Je zegt dat je trots bent op de HAS Food Experience. “Ja, natuurlijk. Negen jaar geleden studeerden de allereerste studenten Food Design af. Om de markt te laten zien wat zij in hun mars hadden, wilden we hen een podium geven. Dat werd de HAS Food Experience. En kijk eens waar we nu staan. Het evenement is in acht jaar tijd geëvolueerd tot een inspirerend food evenement dat, verspreid over 7 area’s (!), dit jaar meer dan 1.200 bezoekers trok.”
Wat zijn jouw ambities met het evenement? “Ik zou graag zien dat HAS Food Experience nog meer een vliegwiel wordt om projecten concreet tot realisatie te brengen. Veel projecten die er worden gepresenteerd zijn al heel ver. Het zijn geen werkstukken. Het zijn marktgerichte, pragmatische projecten waar vanuit verschillende invalshoeken (lees: opleidingen) naar is gekeken. Dat maakt ze heel waardevol. Gelukkig wordt dat ook steeds meer gezien. De pers toont steeds meer interesse en er vindt een steeds duidelijkere spinoff plaats naar de markt en andere evenementen. Daar kunnen we nog sterk in groeien.”
Destijds was het evenement een podium. Hoe zou je het nu omschrijven? “Het is een platform geworden. Het gaat al lang niet meer om die ene dag. Het gaat om het proces er naar toe en de follow-up die het krijgt. En moet je eens kijken hoeveel mensen er intussen bij zijn betrokken, vanuit de HAS, maar ook vanuit het bedrijfsleven. De impact is groter dan ooit. Er deden dit jaar 165 studenten aan mee; van 6 verschillende opleidingen. Het initiatief kan intussen volledig worden gefinancierd met opbrengsten van sponsoring, zodat we er geen onderwijsgeld in hoeven te steken. Om maar aan te geven dat het evenement aan relevantie gewonnen heeft, op school, maar ook in de markt.”
Hoe ziet HAS Food Experience 2018 eruit? “Dit jaar hadden we voor het eerst 6 opleidingen aan boord. Naast Food Innovation en Food Technology waren dat Bedrijfskunde en agribusiness, Milieukunde, Dier- en veehouderij en International Food & Agribusiness. Volgend jaar hoop ik dat het er weer meer zijn. Leuk ook is dat volgend jaar sowieso de eerste Food Innovators uit Venlo afstuderen en bij het evenement worden betrokken. Maar ja, hoe groter het evenement, hoe meer budget er nodig is … Daar hangt de ambitie deels mee samen. Maar food is booming. HAS Food Experience 2017 liet dat al zien. Ik ben ervan overtuigd dat de 10e editie van de HAS Food Experience in 2018 dat zeer sterk zal bevestigen.”
“HAS Food Experience geeft iedereen heel veel energie”
15
Rewind Rethink your current processes. Doordenk processen en ingrediĂŤnten op het gebied van kwaliteit, duurzaamheid, efficiĂŤntie en effectiviteit.
16
Luuk Coopmans Martijn de Jong Tonke van de Pol Rens Wilting
Christine Dijkman Inge Pistorius Paco Rutten Michiel van Vroonhoven
Milieukunde
Milieukunde
Waterhuishouding zuivelfabrikant
Een Groener ‘s-Hertogenbosch
Optimaliseren van de waterhuishouding bij een producent van UHT-Melk. De mogelijkheden analyseren van waterbesparing en waterzuivering of een combinatie van beiden.
Waardevol keukenafval wordt nu onbenut weggegooid. ‘Een Groener ‘s-Hertogenbosch’ brengt verbetering door dit afval lokaal op te waarderen naar biogas.
Duurzaam Produceren
Duurzaam Produceren 17
Anouk van Bakel Bente Boegheim Marloes Cordemeijer Ralph Pessers Jeffrey Souisa
Charlie Akkerman Naomi Paas Lucy van Rijswijk Maik Voets Max Willems
International Food & Agribusiness
International Food & Agribusiness
Dier- en veehouderij
Toolkit cooperation SME’s and SHF’s
Blauwe bessen en kersen in Roemenië
Deze ‘toolkit’ functioneert als methode om verbeterde agrarische inkooprelaties tussen MKB en kleine boeren te stimuleren.
Innovatieve bedrijfsstructuren om op een duurzame manier kersen en blauwe bessen te telen in Roemenië voor afzet op de Europese markt in samenwerking met Greenery en Elmi fruits.
Duurzaam Produceren
Duurzaam Produceren 18
Eric Agyeyomah Katharina Barsy Max Capel Luc Coenegracht Martijn van Hovell tot Westerflier
Siemen de Jong Dewien Kalpoe Emiel van de Langenberg Yorick Verheijen
International Food & Agribusiness
Food Technology
Bio-Refinery LCF from West-Africa
Modeleren en optimaliseren HT330- UHT unit
Het ontwikkelen van een multi-criteria model voor het beoordelen van nieuwe biomassa voor de toekomstige biorefinery van het Havenbedrijf Rotterdam.
Voorspellend model voor de koelfase van OMVE’s HT320 HTST/UHT warmtewisselaar. Op voorhand kunnen aangeven met welke temperatuur je product uit warmtewisselaar komt!
Duurzaam Produceren
Food Safety & Technology 19
Christel van Grunsven Emmelie de Jong Liset Nusselder Vera Weller Food Technology
Romy van Aalst Maurice van Empel Lars Wijnen
Food Innovation
Food Technology
Bedrijfskunde en agribusiness
Opschaling productieproces van Qarc
Dutch Crayfish
We hebben het productieproces van de kwark-, yoghurt- en hangoptoetjes van Qarc herzien en apparatuur geselecteerd voor de verwerking van 10.000 liter melk per week.
De Nederlandse rivierkreeft biedt de visserij een nieuwe kans. Dit product vervangt de Chinese rivierkreeft en draagt bij aan de biodiversiteit, duurzaamheid en gezondheid.
Food Safety & Technology
Duurzaam Produceren 20
Niek Monden Martin Oostveen Florine Stroo Marloes Willemsen Food Technology
Joris Böinck Rose-Marije van Elst Rens Faes Hilde Hanemaaijer
Bedrijfskunde en agribusiness
Food Technology
Bedrijfskunde en agribusiness
Yeast the new palmoil
GOOD DUTCH WINE without Sulphite
MariaMonkeys zijn dé biscuitjes zonder palmolie. Het biedt de perfecte oplossing voor het groeiende probleem rondom palmolie en creëert een duurzaam tussendoortje voor kinderen.
We streven ernaar om GOEDE Sulfiet vrije wijnen van Nederlandse bodem te produceren. Een trendy product met een unieke uitstaling #wecan.
Duurzaam Produceren
Duurzaam Produceren 21
Eva Flantua
Nikki Crooijmans Joost Hoeijmakers Djoeke van Ruitenbeek
Food Innovation
Food Technology
Voeding die voedt
IndustriĂŤle rijsprocessen
Een herintroductie van een kookmethode, die er samen met land- en tuinbouw rondom een stadsboerderij voor zorgt, dat voeding de mens weer voedt, in plaats van vult.
Een onderbouwd advies over optimale procescondities en geschikte apparatuur voor het rijsproces van pistolets, roombotercroissants en pizzabodems.
Duurzaam Produceren
Food Safety & Technology 22
Anne Mensink Ton Swinkels
Tessa Gijsbers Sanne Kouwenhoven
Food Technology
Food Technology
Risicobeoordeling suikerhagellijn
Droger reinigen
Risico-inventarisatie van de suikerhagellijn maken door middel van QRA’s opstellen op gebied van de standaarden ‘start up, variety change and shut down checks’ en ‘hygienic design’.
Het droger reinigen van een productielijn zonder dat de tijd van reinigen langer wordt of de kwaliteit van reinigen achteruit gaat.
Food Safety & Technology
Food Safety & Technology 23
Liesbeth Fransen Sanne Hermsen Daniek Kuijpers Douglas Looijen
Nikki van Dijk Dave Lensink Manon Manteleers
Food Technology
Food Technology
KMS implementatie
De plantaardige worstenfabriek
Implementeren van kwaliteitsmanagementsysteem voor een nieuwe vestiging van Group of Butchers.
Fabrieks- en procesontwerp door middel van het inzetten van conventionele vleesapparatuur voor de productie van duurzame plantaardige worst.
Duurzaam Produceren
Food Safety & Technology 24
Jasper Verblakt
Nicole Brenders Evie van Maarseveen Sabien Schmitz CornĂŠ Werker
Food Technology
Food Technology
Gecarboniseerde ijskoffie
Champi-koffie Swirl
Een nieuw soort frisdrank ontwikkelt met de OMVE CF-210 carbofill: een gecarboniseerde ijskoffie.
Bent u de standaard middagsnacks ook zo beu? Probeer Champi-koffie Swirl!
Food Safety & Technology
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 25
Play Play in current markets. Projecten in play kenmerken zich door existing product, packaging and market development
26
Mathijs van Geel
Micky Taylor
Food Innovation
Food Innovation
Goed gevuld
MENGEL MOES
Een verse groentesaus op basis van gegrilde groente en verse groente, dit met een smokey smaaktintje. Lekker en ook nog eens gezond.
MENGEL MOES zijn volledige kant & klare groentenmaaltijden voor flexitariĂŤrs, vegetariĂŤrs en liefhebbers van groenten die niet elke dag zin en tijd hebben om te koken.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 27
Sander Bijlsma
Romy Abbink Erik Berenschot Tim Boumans Marco Dirkse
Food Innovation
Food Technology
Koelverse Curry
Crocchetta di Caprese
Het houdbare schap staat onder druk! Hoe kunnen producenten hier op inspelen met een koelverse curry?
‘“Crocchetta di Caprese” is een high-end snackproduct gebaseerd op het klassieke Italiaanse gerecht Kip Caprese.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 28
Eva Botter Eveline van Dam Nienke Grisel Ilona Thijssen
Christiaan Segeren Kaeley Timmermans
Food Technology
Food Technology
Food Innovation
Komfortabeler Food
PuurĂŠ, ontdek de wereld van pure smaken
Geniet van het leven. Kies eens iets anders dan die saaie frikandel of kroket. Het beste van frituursnacks, gecombineerd met geweldige gerechten. Dat is Komfortabeler Food!
Verse aardappelpuree gecombineerd met wereldse smaken in een nieuw jasje, om met gemak een verassende avondmaaltijd op tafel te zetten.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 29
Maron van de Plas
Gerrit van Veen
Food Innovation
Bedrijfskunde en agribusiness
In de Boert
Nobel, een vorstelijk stuk vlees
Lekker, verrassend van de boer uit eigen buurt! In de Boert verkoopt zowel online als offline de mooiste boerenproducten met inspirerend verhaal uit eigen omgeving.
Het Berkshire varken is in stand gehouden door de koninklijke Britse familie om zijn bijzondere vleeskwaliteit en smaak. Komt dat zien en proeven!
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Duurzaam Produceren 30
Jamie Penders
Pepijn Pest
Food Innovation
Food Innovation
AmbrosiA - Dessert automatiek
Karamelli Snoepen opnieuw beleven
AmbrosiA, dĂŠ plek waar je terecht kan voor de lekkerste desserts to go. Want alleen bij AmbrosiA is het altijd tijd voor desserts zonder in te leveren op de kwaliteit.
Karamelli is het retail concept waarin ouder en kind samen snoep op een unieke wijze beleven.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 31
Anniek Biermans
Lisanne Alkemade Evelien Siebers Jet van der Weijden Anne van der Wijst
Food Innovation
Food Innovation
UNIEK - smaakvol glutenvrij brood
Fitcake
UNIEK is hĂŠt glutenvrije brood voor onderweg. Een smaakvol focaccia brood met stukjes olijf en Mediterraanse kruiden, speciaal ontwikkeld voor mensen met een glutenintolerantie.
Fitcake is een hartige cupcake op basis van rogge gemaakt voor fitgirls. Fitcake bevat minder suiker en extra eiwit waardoor het een goede snack is voor na het sporten.
Doelgroepenvoeding
Doelgroepenvoeding 32
Kim Bijlmakers Sander Meeuws Lilian Struiksma
Eva Kusters
Food Innovation
Food Innovation
PUIK flatbread
Gloed
Een smaakvolle snack voor de student met een verborgen gezond karakter. To go te koop vanuit de snackmuur.
Gloed is een ijzersterk snoepje om in te zetten ter promotie en beloning voor bloeddonorschap.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Doelgroepenvoeding 33
Joey Swinkels
Evelien Siebers
Food Innovation
Food Innovation
JUDGE, Cocktail Liqueur
AdVOLcaatje
Judge cocktail liqueur is de trendy likeur voor jongeren die op zoek zijn naar een karakteristieke smaak in cocktails.
AdVOLcaatje het verwen toetje rijk aan eiwit en met extra calcium voor ondervoede ouderen.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Doelgroepenvoeding 34
Annelijn Mäkel
Lotte Heijkant Anne Rutten Jolien van de Vendel
Food Innovation
Food Technology
WereldKool
Smeerkaas zonder smeltzouten
De wereldrond met de Hollandse zuurkool en rodekool. Met wereldse specerijen en unieke gerechten, zet je de oud Hollandse kost gemakkelijk en verassend nieuw op tafel.
Smeltzoutverwijdering in smeerkaas heeft als doel het creĂŤren van een transparanter product en hiermee het aantrekken van een bredere doelgroep.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 35
Jesse Alewijns Mark Hendrikx Sophie Kroes Veerle Lange
Sanne van Woerden
Food Technology
Food Innovation
Fermenade
Smeer’t
Fermenade introduceert vier gefermenteerde, non-alcoholische drankjes. Vier verfrissende drankjes waarmee jongeren binnen no-time de wereld rond kunnen reizen.
Smeer’t is een meeneemverpakking voor zoet smeerbeleg, waarmee je zonder mes snel een boterham kan smeren. Smeer’t, de oplossing tegen kleffe boterhammen!
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 36
Eline Stals
Nena van de Louw
Food Innovation
Food Innovation
Wrap it up, ‘play that wrap’
Smooth’n
Wrap it up, ervaar een reisje over de hele wereld en geniet van een overheerlijke culturele maaltijd, geserveerd in een warm jasje: de WRAP!
Smooth’n is het écht verse smoothie pakket voor een heerlijke smoothie zonder enige toevoegingen en precies genoeg ingrediënten. Dus no waste en gewoon genieten.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Duurzaam Produceren 37
Alicia Peters
Marije Clemens
Food Innovation
Food Innovation
Stay
Smaakbouillon
Stay biedt de oplossing tegen lekken en knoeien met een éénkops theezakje na gebruik, waardoor er echt ontspannen thee gedronken kan worden.
Smaakbouillon is dé verpakkingsoplossing voor gemak en doseerbaarheid tijdens het toevoegen van bouillon bij saus, groente of rijst. Click! En je voegt genoeg bouillonkorrels voor een vochthoeveelheid van 200ml toe, geen geknoei meer met blokjes of poeder!
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 38
Linda Denissen
Joske Puts
Food Innovation
Food Innovation
Resize Rice
SPOON’S - dairy free goodness
‘Resize Rice’ zorgt ervoor dat rijst gemakkelijk te doseren is, waardoor je nooit meer teveel kookt en dus niets meer hoeft te verspillen!
SPOON’S is het innovatieve verpakkingsconcept dat lepelbare to-go producten naar een hoger niveau tilt door af te rekenen met loze ruimte, zonder concessies te doen aan de compactheid. Ook het integreren van een ‘echte’ lepel, mogelijk door de kenmerkende ovale vorm, zorgt voor net dat beetje extra gemak voor onderweg.
Duurzaam Produceren
Duurzaam Produceren 39
Linda van Eijck Jamie Penders Emma Reiling Jessica Verbakel Food Technology
Sien Rouwhorst
Food Innovation
Food Innovation
Knoertjes
Rondo
Knoertjes is een hartige snack voor ouderen geĂŻnspireerd door het ouderwetse Knabbelspek. Knoertjes zijn van nature eiwitrijk en zijn makkelijk te bereiden in de magnetron.
Rondo, de betere burger speciaal gemaakt voor voetballers van de derde helft. Deze pittige burger smaakt perfect bij bier en het weekendgevoel. Rondo is voor ĂŠchte genieters.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 40
Eric Pennings
Rick Koot
Food Innovation
Food Innovation
Time to Meat
De Vleesmeester
Time to Meat brengt je het warme gevoel van stoofvlees terug in huis, door het reeds gegaarde rundvlees kun je gemakkelijk en snel aan tafel.
De Vleesmeester ‘Meester van het vlees’ is een steak concept van de onbekendere rundvlees delen waarin opwaardering, kwaliteit en ambacht centraal staan!
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 41
Nolly Goossens
Eveline Brockhus
Food Innovation
Food Innovation
Gewoon Hagelslag
Bijdehand
Gewoon Hagelslag is een leuke en leerzame verpakking die kinderen helpt bij het leren doseren van hagelslag.
Een innovatief drinkpakje waarbij een nieuw drinksysteem is ontwikkeld voor peuters. Dit systeem zorgt ervoor dat de consument nooit meer hoeft te zoeken naar een rietje.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 42
Marjolein Dikmans
Lisanne Rijs
Food Innovation
Food Innovation
Marjolein Dikmans Food Design
Happy Belly
Als partymanager en food innovator ontwikkel ik creatieve food workshops en feestelijke evenementen. Doel: Mensen verwonderen! Proef letterlijk sfeer en beleving bij mijn concepten!
De verantwoorde crackers van Happy Belly zijn het tussendoortje voor zwangere vrouwen, afgestemd op de voedingsstoffen die belangrijk zijn tijdens de zwangerschap.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Doelgroepenvoeding 43
Mayke Lemmers
Marc Stout
Food Innovation
Food Innovation
Zoet Gebaar
Hoe seniorvriendelijk is de Retail?
Wist u dat het geven van complimenten bijdraagt aan een fijne werkomgeving? Zoet Gebaar is een koekje met daarin uw compliment. DĂŠ manier om waardering te uiten op de werkvloer!
De huidige tendens in Nederland is vergrijzing, onderscheidt uw supermarkt zich door in te spelen op de behoefte van senioren?
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 44
Juliet Vermeer
Jules Reijnders
Food Innovation
Food Innovation
ReLoad
Cacao House
Reload staat voor natuurlijke producten die een positieve invloed kunnen hebben op je stress. Deze cadeaupakketten zijn de eerste stap naar een gezond lichaam en gezonde geest.
5 werkbanken | 5 smaken. Cacao House levert het half fabrikaat, de consument creĂŤert het eindproduct. Een laagdrempelig, robuust chocoladeretail concept gebundeld in eenvoud.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 45
Charlotte de Baaij
Sarah Westhoff
Food Innovation
Food Innovation
VerseHap.nl
Let’s Eat
VerseHap.nl is een nieuw bezorgservice platform in Den Bosch waar een Verse Hap besteld kan worden. ‘’Verse Hap’’ = een versbereide maaltijd zonder toevoegingen!
Weet je niet bij welk restaurant je wil eten? Geen probleem, wij weten het wel! De Let’s Eat app berekent op basis van jouw bewuste en onbewuste voorkeuren een perfecte match.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 46
47
Forward Move forward in food. Projecten in forward kenmerken zich door new product, packaging en market development, bezien vanuit consumentperspectief
48
Jessica Verbakel
Lilian Struiksma
Food Innovation
Food Innovation
The Iron Hen
The Steamet
DĂŠ 4-in-1 barbecue tool waarmee je alle delen van een kip sappig en smaakvol kunt bereiden.
Een stoomplaat monteerbaar op het huidige gourmetstel. Gezamenlijk gerechtjes stomen aan tafel. Het grootste nadeel van de grillgourmet verdwijnt: de stank.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 49
Julia Schreiber
Sophie Rossen
Food Innovation
Food Innovation
Whey of Rolling
Splice, brengt startups en studenten samen
Het is tijd om het heft in eigen handen te nemen. Met gemak bepaal jij de grootte van je plak. Rollend door het leven met de nieuwe Whey of Rolling!
Splice is het online platform dat food startups en studenten met elkaar verbindt. Startups maken gebruik van Splice in geval van ziekte, drukte of specialisten voor een opdracht.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 50
Martijn Bax Nina de Groot Rachel Joosse Eva Kostelijk Food Innovation
Eveline van Dam
Food Technology
Food Innovation
karROT
Provito
karROT, niet zomaar ijs in een pot! Het is een ijs gemaakt van gefermenteerde wortelsap met yoghurt.
Provito stelt mensen met kauw- en slikproblemen weer in staat te genieten van de maaltijd, door het eerder gemiste stukje vlees gemakkelijk eetbaar te maken.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Doelgroepenvoeding 51
Aniek van Erp
Lorenzo van Nistelrooij
Food Innovation
Food Technology
Pak ‘n Prak
Voedingswetenschap & Consument
Pak ’n Prak is een lunchroom binnen een verzorgingstehuis ontwikkeld voor ouderen met dementie, waar stamppot zo geserveerd wordt dat het met de hand te eten is.
’E-nummers zijn slecht!’ Klopt dit wel? Oplossing: Vertalen van wetenschappelijke voedingsinformatie naar een begrijpbare, genuanceerde en interessante taal voor de consument.
Doelgroepenvoeding
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 52
Amy van der Heide Eric Pennings Lisanne Rijs Rian Willems Food Technology
Chiara Marino
Food Innovation
Food Innovation
Rolls
Fishless & Chips
Het luxere glutenvrije koekje met een touch van zeewier. Rolls heeft een knapperige bite, een zoet-ziltige smaak en een duurzaam karakter.
Plantaardige kant-en-klaar maaltijd met visvervanger geĂŻnspireerd door de Britse Fish & Chips voor de bewuste eter die makkelijk wil eten ĂŠn iets goeds wil doen voor het milieu.
Duurzaam Produceren
Duurzaam Produceren 53
Lisanne Alkemade
Marloes Beekmans
Food Innovation
Food Innovation
Breens Breakfast Greens
One2Twist, Lemonades with a Twist
Het verhogen van je dagelijkse inname van groente en fruit is nog nooit zo makkelijk geweest met de ontbijtmix van BREENS, die bestaat uit 100% gevriesdroogde groente en fruit.
De unieke dop, spannende smaakcombinaties en minder suiker maken One2Twist hĂŠt gezondere alternatief voor frisdranken en alcohol. Just twist it, shake it and drink it!
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Doelgroepenvoeding 54
Ellen Wolters
Kim Bijlmakers
Food Innovation
Food Innovation
Eigenwijsjes
Woekie - Het wortel koekie
Het gezondere tussendoortje op basis van groenten ĂŠn fruit, dat niet alleen lekker maar ook leerzaam is!
Woekie maakt groenten eten ĂŠn buitenspelen leuker. Door de koekjes met lekker veel wortel en een leuk spel wennen kinderen aan de groente en wordt buitenspelen gestimuleerd.
Doelgroepenvoeding
Doelgroepenvoeding 55
Linda Denissen Ingrid Koelewijn Jamie de Koning Alicia Peters Food Technology
Matthijs van Alfen Lisa Rotteveel Rolf van der Vlugt
Food Innovation
Food Technology
Food Innovation
Jellythee
Hero-up fruittablet
Jellythee is hĂŠt vernieuwende theeconcept dat theedrinken voor kinderen aantrekkelijker maakt, zodat de consumptie van suikerhoudende dranken afneemt en kinderobesitas daalt.
Hero-up is de lekkere, spannende en gezonde manier om je eigen smaakwater te maken, waar en wanneer jij dat wilt!
Doelgroepenvoeding
Doelgroepenvoeding 56
Sylvie van den Eng
Aafke Kloos
Food Innovation
Food Innovation
GAME ON: de sportdrank die pas ĂŠcht sportief is.
Down to earth
GAME ON is de sportiefste speler onder de sportdranken, met als basis pure rooibosthee. Het is speciaal ontwikkeld voor de jonge voetballer die lekker en gezond wil scoren.
Plantaardige en natuurlijke granola met een hoog eiwitgehalte op basis van boekweit, kikkererwten en linzen voor de bewuste sporter.
Doelgroepenvoeding
Duurzaam Produceren 57
Ann van den Elzen Tessa van der Geld Veerle Lennaerts Joris Zoetendaal
Eva Kusters Chiara Marino Inge van Mensvoort Lex Pijnappels
Food Technology
Food Technology
Food Innovation
Bugs bakery
Chufa yoghurt
Bugs Bakery introduceert twee innovatieve producten op basis van buffalowormen. Een food initiatief tegen het toenemende wereldvoedselprobleem.
Nootachtige plantaardig alternatief voor yoghurt gemaakt van chufa dat bestaat uit zo min mogelijk ingrediĂŤnten en geen onnatuurlijke toevoegingen.
Duurzaam Produceren
Duurzaam Produceren 58
Silke Beerthuis
Marjolein de Graag
Food Innovation
Food Innovation
Happie in de bak
North sea greens
Maaltijden voor gedetineerden met meer, gezondere & versere ingrediĂŤnten, inspelend op verschillende culturen.
North sea greens introduceert zeewier groentedips. Gezonde groentedips gemaakt met lokaal geteeld zeewier ideaal voor de hartige (avond)trek. Dip zelf in een zee van smaken!
Doelgroepenvoeding
Duurzaam Produceren 59
Julia Roest
Simone van Limpt
Food Technology
Food Innovation
Restaurant Roest
Incredible Flowers
Een restaurant gericht op jonge gezinnen, waar iedereen kan genieten van een hoogstaand menu en waar beleving voorop staat.
Incredible Flowers is een productverpakkingsconcept voor jonge vrouwen die willen shinen in de keuken als een echte Masterchef. Met deze eetbare bloemen voeg je in een handomdraai extra geur, kleur en smaak toe aan je gerecht. Na gebruik kan de verpakking omgetoverd worden tot bloempot om zelf je eetbare bloemen te zaaien! Kom tot bloei in de keuken met Incredible Flowers!
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 60
Sander Meeuws
Bart van den Acker
Food Innovation
Food Innovation
SAN’S SPICES
Energyze
SAN’S SPICES is een innovatieve verpakking die de supermarktbezoeker de mogelijkheid geeft om de echte geur van het verpakte specerij te ruiken.
Het natuurlijke snoepje zonder toegevoegde suikers dat onder het motto ‘’Inkakken is gezond bijpakken’’ men gedurende het hele festival energie geeft.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Doelgroepenvoeding 61
Jeske Dolmans
Martijn Bax
Food Innovation
Food Innovation
Love potions
BAX Gin Flavourings
Drie verschillende rozendrankjes die jou helpen je gevoel te uiten naar de mensen van wie je houdt.
BAX Gin Flavours is dĂŠ convenience oplossing voor het maken van een gin tonic met garnituur in een handomdraai. Nooit meer derving en altijd de lekkerste gin tonics!
Consumentgerichtheid & Waardecreatie
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 62
Anne van der Wijst
Food Innovation
Vieno
Het nieuwe alcoholvrije drankenarrangement voor de horeca. Witte, rosé en rode vieno’s met net zo’n complexe smaken als wijn. Goed te combineren met diverse gerechten.
Consumentgerichtheid & Waardecreatie 63
Next Rethink the next – future of food. Studenten hebben een visie gevormd over de toekomst van food 2030 en de toekomst van food systems 2050.
64
Nolly Goossens Simone van Limpt
Gloria Boomsma Marije Clemens
Food Innovation
Food Innovation
High-tech Breakfast
Lactose intolerance in 2030
De toekomst van het ontbijten zal beĂŻnvloed worden door de groei van de technologie.
Wat als iedereen in 2030 al lactose erant is bij een leeftijd van 2 jaar?
65
Sophie Rossen Sien Rouwhorst
Bart van den Acker Mathijs van Geel
Food Inovation
Food Inovation
CULTURED MEAT a natural proces
Vleesconsumptie in 2030
In 2030 zal kweekvlees markt-klaar zijn en ethische gezien geaccepteerd worden door de consument, het kweken wordt gezien als een natuurlijk proces.
Als vleesconsumptie op deze manier blijft stijgen is de verwachting dat vlees niet meer op grote schaal verkrijgbaar zal zijn in 2030. Vlees wordt een luxe product.
66
Gisèle Heltzel Tom Willemssen
Jules Reijnders Joris Scholten
Food Innovation
Food Innovation
Groenten in de hoofdrol
Kidsmarketing in 2030
De toekomst van onze groente.
Het is tijd voor kidsmarketing om tot volwassenheid te komen en plezier toe te voegen aan producten die het wel nodig hebben!
67
Annelijn Mäkel Marc Stout
Joran Holtes Joey Swinkels
Food Inovation
Food Inovation
Koken in 2030
Urban farming
In 2030 staat de keuken geheel met jou in verbinding. Jouw persoonsgegevens zijn gekoppeld aan de keukenapparatuur, zo zet jij gemakkelijk en persoonlijk een maaltijd op tafel.
Een toekomstvisie over het boerenbedrijf en hoe deze gaat veranderen in het jaar 2030
68
Anne van Grinsven Nina de Groot
Rick Koot Pepijn Pest
Food Innovation
Food Inovation
Vliegtuigcatering in 2030
Het versschap binnen retail 2030
De vliegtuigcatering in 2030 wordt beter, luxer en lekkerder. Vlieg jij mee met dit wereld idee?
Vers wordt een kant-en-klaar kanaal waar robots ons eten koken. De privacy zal verdwijnen, doordat de overheid streeft naar een gezondheidsideaal, maar zo dalen ook de zorgkosten.
69
Eline Stals Maartje Valk
Jackie van der Heijden Rik Nuijten
Food Inovation
Food Innovation
Alcohol & invloed van de overheid
The future of dining out
Houdt u ook van een glaasje? In 2030 kan dit worden beloond! De chip in uw lever meet uw drankgebruik. De premie van uw zorgverzekering hangt van uzelf af.
Mensen en hun behoefte veranderen, dus de toekomst van uit eten draait helemaal om het vinden van een nieuwe balans.
70
Kresimir Milanovski Sanne van Woerden
Silke Beerthuis Femke Bouman
Food Innovation
Food Innovation
Composteren in 2030
Boodschappen doen in 2030
Een wereld waarin grote verpakkingsbergen plastic zijn vervangen door bergen compost. Een verpakking hoeft immers niet te eindigen bij het afval! ;)
De groei van het online boodschappen doen, gericht op drie partijen: retailers, transportbedrijven en verpakkingsproducenten.
71
Anniek Biermans Sylvie van den Eng
Aniek Hรถlscher Julia Schreiber
Food Inovation
Food Inovation
Supermarkt van 2030
A glimpse into the future
In 2030 is de fysieke supermarkt vervangen door een virtuele supermarkt. Door middel van een virtual reality bril doet de consument boodschappen in een virtueel foodlandschap.
In 2050 zal online boodschappen doen de norm zijn, dit door verbetering in technologie en distributie. Online winkels overstijgen supermarkten door centrale belevingswinkels.
72
Katharina Barsy Max Capel Luc Coenegracht Martijn van Hovell tot Westerflier
Anouk van Bakel Bente Boegheim Marloes Cordemeijer Ralph Pessers Jeffrey Souisa
International Food & Agribusiness
International Food & Agribusiness
Future agribusiness scenarios Ghana
‘Myanmar: let the journey begin’
In dit project zijn analyses gemaakt van de melk- en pluimveesector in Ghana. Op basis van deze analyse zijn vier scenario’s gemaakt voor beide sectoren.
De transformatie van Myanmar is begonnen. Door middel van scenario’s werpt dit onderzoek een toekomstige blik op ontwikkelingen in de tuinbouwsector van dit hernieuwde land.
73
Charlie Akkerman Naomi Paas Lucy van Rijswijk Maik Voets Max Willems International Food & Agribusiness
Dier- en veehouderij
Grain inputs supply chain Romania 2050 Toepassen van transitiekunde op de graanproductie in RoemeniÍ en de daaraan gelinkte input supply chain. Er zijn vier scenario’s geschetst die ieder weergeven hoe de lokale graanproductie zich zal ontwikkelen naar 2050 toe en wat dit betekent voor de lokale agro-chemicals, machinerie en zaden industrie.
74
75
Record Rethink your choice, record your voice. Tijdens de HAS Food Experience zijn 9 prijzen toegekend. 5 FoodManShip awards toegekend door de vakjury in de categorieĂŤn rewind, play, forward next en record met de publieksprijs en 5 talentawards toegekend door het bedrijfsleven in de categorieĂŤn machinery door Marel, ingredients door Givaudan, factory door Royal Smilde en retail door Plus Retail.
76
Yeast, the new palmoil Door Florine Stroo, Niek Monden, Martin Oostveen en Marloes Willemsen. Over het concept: MariaMonkeys zijn dé biscuitjes zonder palmolie. Het biedt de perfecte oplossing voor het groeiende probleem rondom palmolie en creëert een duurzaam tussendoortje voor kinderen. Reactie van de jury (lectoraat Groene Gezondheid):
“De studenten hebben een maatschappelijk probleem genomen als uitgangspunt voor hun concept. Zij hebben een gedegen onderzoek gedaan en een perfecte presentatie gegeven.”
77
Puuré, ontdek de wereld van pure smaken Door Nienke Grisel, Ilona Thijssen, Eveline van Dam en Eva Botter. Over het concept: Verse aardappelpuree gecombineerd met wereldse smaken in een nieuw jasje, om met gemak een verrassende avondmaaltijd op tafel te zetten. Reactie van de jury (lectoraat Voeding & Gezondheid):
“De studenten hebben een volledig nieuw concept bedacht voor een breed publiek inzetbaar waarbij ze álles goed doordacht hebben.”
78
Provito Door Eveline van Dam. Over het concept: Provito stelt mensen met kauw- en slikproblemen weer in staat te genieten van de maaltijd, door het eerder gemiste stukje vlees gemakkelijk eetbaar te maken. Reactie van de jury (lectoraat AgroFood Marketing):
“Eveline heeft een relevant probleem heel goed opgelost door een nieuwe techniek toe te passen en zo vlees makkelijk eetbaar te maken. Deze techniek heeft een enorme potentie en veel meer toepassingsmogelijkheden.�
79
Future of Farming Door Joran Holtes en Joey Swinkels. Over het concept: Een toekomstvisie over het boerenbedrijf en hoe deze gaat veranderen in het jaar 2030. Reactie van de jury (lectoraat Co-creatieve en Co-operatief Ondernemerschap):
“Joran en Joey hebben een heel goede visie op het overbruggen van kloven in de sector. Ze zien ze niet alleen, maar doén er ook echt iets mee.”
80
Nobel, een vorstelijk stuk vlees Door Gerrit van Veen. Over het concept: Het Berkshirevarken is in stand gehouden door de koninklijke Britse familie om zijn bijzondere vleeskwaliteit en smaak. Reactie van de jury (Marel):
“Dit concept straalt een combinatie van ondernemerschap, vakmanschap en passie uit. Zit perfect in elkaar.�
81
Happy Belly Door Lisanne Rijs. Over het concept: De verantwoorde crackers van Happy Belly zijn het tussendoortje voor zwangere vrouwen, afgestemd op de voedingsstoffen die belangrijk zijn tijdens de zwangerschap. Reactie van de jury (Givaudan):
“Dit concept straalt een enorme passie en enthousiasme uit. Wij helpen Lisanne graag verder met dit concept.�
82
Provito Door Eveline van Dam. Over het concept: Provito stelt mensen met kauw- en slikproblemen weer in staat te genieten van de maaltijd, door het eerder gemiste stukje vlees gemakkelijk eetbaar te maken. Reactie van de jury (Royal Smilde):
“Zij heeft een groot en onderschat maatschappelijk probleem aangepakt. Wij helpen Eveline graag verder met dit concept.�
83
Fishless & Chips Door Chiara Marino. Over het concept: Plantaardige kant-en-klaar maaltijd met visvervanger geïnspireerd door de Britse Fish & Chips voor de bewuste eter die makkelijk wil eten én iets goeds wil doen voor het milieu. Reactie van de jury (Plus Retail):
“Ontzettend lekker product. Na de vegetarische slager is Nederland klaar voor de vegavisboer.”
84
Stay Door Alicia Peters. Over het concept: Stay biedt de oplossing tegen lekken en knoeien met een ĂŠĂŠnkops theezakje na gebruik, waardoor er echt ontspannen thee gedronken kan worden.
Verkozen tot publiekswinnaar van 2017
85
Stop Stop rethinking tomorrow, start wondering today, meet our food start ups HAS Food alumni presenteren hun bedrijven, bekijk wat ze te bieden hebben en ga met ze aan de slag.
86
Janneke Pieters
Bas Jacob
Bosschenaren hebben vaak een grote bek en een klein hartje. Maar een beetje zelfspot kan er altijd wel vanaf. Levensgenieters door en door. Dit karakter verwerken we in onze bieren. Sprekende namen, fijne smaken en een flinke dosis humor. Dat is Den Bosch en dat is Brouwerij Boegbeeld.
‘WIJ GELOVEN IN INNOVATIE IN DE BIERWERELD’ Onze passie is smaakvol, experimenteel en ambachtelijk bier te brouwen. Bier dat eten kan en mag verrijken in smaak en beleving. Met onze kennis in zowel brouwen als koken gaan wij aan de slag met het verbinden van onze zorgvuldig gebrouwen bieren in combinatie met de gastronomie van het zuiden.
VRAAG: Hoe zetten we Den Bosch met behulp van onze bieren op de kaart? AANBOD: Bier waar Bosschenaren trots op kunnen zijn! Kutbier, Sjekladebol & Siberië.
www.brouwerijboegbeeld.nl
www.brouwerijzuidt.nl 87
Pancks! Om op te vreten
Hannah van Berge
Merel Maas
Peter Derks
Roland van Balen
Pancks! ontwikkeld groentenconcepten die bijdragen aan de verhoging van de Nederlandse groenten-consumptie. Met als eerste product; poffertjes die voor 50% uit groenten bestaan. Door de focus te leggen op een lekker en leuk product en de groentensmaak te maskeren, kunnen kinderen onbewust bewust snacken.
Een spiksplinternieuwe food startup door Peter Derks en Roland van Balen. Creatieve “Kerrieschoppers” in de snel veranderende food sector! Verfrissende producten en concepten met eigenheid en karakter, in eigen beheer of in opdracht voor bedrijven met ballen.
VRAAG: Wij zijn op zoek naar een productiepartner die net als ons gelooft dat gezond snacken en plezier hebben hand in hand gaan, om Pancks! succesvol op de kaart te zetten!
VRAAG: Gezocht: Ruimte van minimaal twintig in een pand met karakter. AANBOD: Veel aandacht voor het leegstaande pand van ondernemers uit de regio ‘s-Hertogenbosch.
AANBOD: Creativiteit • innovativiteit • zicht op trends • eigenwijs • durf • consumenten-inzicht • maatschappelijk betrokken
www.pancks.nl
www.despijsbereiders.nl 88
BOON Michael Luesink
Skip Roeland
Wij doppen onze eigen boontjes. Zo houden we ze lekker natuurlijk. Dat begint bij onze boeren, die het liefst gewoon uit de buurt komen. En omdat we onze bonen kort garen en koel bewaren, behouden ze hun voedingsstoffen én die lekkere bite. Zo krijg jij de lekkerste bonen die precies zijn zoals de natuur ze bedoeld heeft: vol smaak en gezonde voedingsstoffen. BOON staat in het versschap en is vrij van kunstmatige toevoegingen. Wij maken er geen potje van.
Het doel van mijn kofiebranderij “Don’t Skip Coffee” (DSC) is om de kwalteit van koffie in de wereld te verbeteren. Dit wordt gedaan door het branden van koffie, het geven van workshops en met een mobiele espressobar.
VRAAG: BOON is op zoek naar nieuwe verkooppunten om zo veel mogelijk smaakpapillen kennis te laten maken met de koelste bonen van het land. AANBOD: Onder het motto ‘wij maken er geen potje van’ innoveren wij van boer tot bord. Wij hebben een BOON-innovatie-tijdlijn gemaakt om in kaart te brengen hoe de toekomst van bonen eten eruit gaat zien. Samen het potentieel benutten?
www.boonbonen.nl
www.dontskipcoffee.com 89
Kim de Smit
Marie-Sophie Wigbers
Taste your way around the world
Recepten, Foodstyling & Kookvideoproducties
#follow the foodies
Het gezicht achter Zoetstylist: Marie-Sophie Wigbers: Foodstylist en producent. Haar bedrijf staat in het teken van food op beeld voor zowel fotografie als video.
We love food & trends! Ennnn daarom ontwikkelen wij inspiratietours voor foodbedrijven. Ook geven wij trendtalks en doen we conceptontwikkelingstrajecten. Cool he? Let’s go go gooo! VRAAG: Wij zijn (naast leuke nieuwe klanten) op zoek naar een gave inspirerende werkplek (regio Den bosch)
VRAAG: Hoe kan ik de consument inspireren? Hoe komt de consument erachter wat er allemaal met zijn product mogelijk is? Waar vind ik geschikte content voor mijn website/platform/sociale media?
AANBOD: we komen met liefde een keer iets vertellen over food & trends! (en als dat je geen hout interesseert dan maken we toevallig ook echt megalekkere brownies. Ook ok?)
AANBOD: Aantrekkelijke ‘foolproof’ recepten. Prachtige, sfeervolle gerechtofoto’s. Praktische, duidelijke kookvideo’s. Alles geschikt voor elk platform.
www.foodsafari.nl
www.zoetstylist.nl 90
firma vier
Smakerij Vindingrijk in Food Larisse Blok
Berber Galema
Dennis Favier
Smakerij voegt creativiteit toe in de foodsector. Om zo de industrie te inspireren om te verrassen. Ons voedsel is niet allen maar eten, maar een resultaat van een trend, verhaal, behoefte en ontwikkeling.
Firma Vier ontwikkelt nieuwe food concepten en helpt ondernemers met alle praktische uitdagingen die komen kijken bij de ontwikkeling van nieuwe producten. VRAAG: Een kans om aan tafel te zitten met ondernemers die durven te doen en willen ‘vonken’.
VRAAG: Heeft u nieuwe input nodig? Wilt u vernieuwen? Bent u toe aan innovatie? Wilt u eindelijk de trend zetten in plaats van volgen?
AANBOD: Gratis ideeën. Concepting en strategisch sparren. Ondersteuning bij Productontwikkeling.
AANBOD: Smakerij is vindingrijk in food. Wij helpen u graag met uw volgende innovatie
www.smakerij.com
www.firmavier.nl 91
OndernemersLift+ en Patentwerk helpen studenten vooruit Tijdens de jaarlijkse Food Experience presenteren studenten prachtige innovatieve concepten en producten aan het publiek. Hierbij zijn jaarlijks kansrijke producten te vinden, waarmee de studenten zelf kunnen gaan ondernemen of die ze kunnen verkopen aan de Food industrie. OndernemersLift+ screent samen met Patentwerk van tevoren alle concepten op marktwaarde en octrooi-waardigheid. Ook krijgen alle deelnemers college over IP en hoe ze met geĂŻnteresseerde partijen moeten omgaan in de presentatie van hun concept of product. Na de Food Experience begeleiden OndernemersLift+ en Patentwerk de studenten die willen ondernemen met hun product. Samen kunnen we meer! OndernemersLift+ Support Succes
www.ondernemersliftplus.nl 92
93
Pause Take a pause to meet our sponsors. Met onze sponsoren zijn we in staat om de HAS Food Experience te organiseren en studenten een platform te bieden met hun projecten.
94
Koekjesbakkerij Veldt Wereld van geluk
Wouter de Graaf bakt gezelligheid
Koekjesbakkerij Veldt is klein begonnen. Alles draaide om het ambacht. Nog steeds, trouwens. De machines zijn alleen wat groter geworden. Veldt is nog steeds die banketbakker waar alles staat of valt met liefde voor het vak. Daarom hebben ze bij Veldt goed nagedacht over wat ze belangrijk vinden. Iedereen kan koekjes bakken, maar niemand bakt ze zoals onze collega’s. Kortom: onze medewerkers zijn onze vakmensen. Zonder hen staat alles stil. Daarom hebben we geïnvesteerd in hun werkgeluk. Doordat de koekjes met plezier gebakken worden, smaken ze nou eenmaal lekkerder. Dat is de smaak van geluk.
Banketbakkerij Wouter de Graaf is een innovatieve ‘in-store bakery specialist’: onze producten kunnen in de winkel worden afgebakken, vanuit de diepvries worden ontdooid of vers worden aangeleverd. In deze categorieën bieden wij een divers assortiment aan: koeken, taarten, bladerdeegrollen en zoete en hartige snacks. Ambacht, kwaliteit & innovatie Ambacht en ervaring zijn samen met kwaliteit en innovatie de pijlers van ons succes. De producten van Wouter de Graaf worden geproduceerd in een ultra moderne productieruimte, ingericht naar de laatste kwaliteits- en hygiënenormen. De wens van de klant vertalen wij in onze producten: wij werken servicegericht ‘van grondstof tot winkelwagentje’.
www.koekjesbakkerij.nl
www.wouterdegraaf.nl 95
’t Arendje Verhuur & Dranken B.V. Daar zit u goed bij
Bunzl Retail & Industry Enjoy the difference
U bent bij ’t Arendje aan het juiste adres voor verhuur van materialen om uw feest, evenement of andere gelegenheid te doen slagen. Wij geven door een snelle service en oog voor detail graag kleur aan een evenement, dus ook aan deze netwerkborrel!
Bunzl Retail & Industry is totaalleverancier van verpakkingen, disposables en hygiëneproducten. Bunzl staat voor innovatieve verpakkingsoplossingen voor food en non-food producten. Out of the box Op basis van kennis, ervaring en creativiteit adviseren wij naar de perfecte verpakkingsoplossing in termen van uitstraling, merkbeleving, duurzaamheid en betere bescherming. Zonder dat we het commerciële doel van het product uit het oog verliezen. Onze bijzondere kijk op verpakkingen leidt tot verpakkingsoplossingen waar je nooit eerder aan had gedacht. Daag jij ons uit?
Naast verhuur van feestbenodigdheden staat ’t Arendje bekend als one-stop shop; zo kunt u terecht voor materialen, dranken, catering, arrangementen, personeel, locaties en entertainment! Ook voor feest-arrangementen met een vaste prijs per persoon en advies bent u bij ’t Arendje aan het juiste adres. Tevens verkopen wij zowel nieuwe als gebruikte horecamaterialen voor aantrekkelijke tarieven.
www.arendje.nl
www.bunzl.nl/retail-industry 96
Givaudan Building memorable taste sensations
Samen gaan we de strijd aan tegen voedselverspilling!
Als je werkt bij Givaudan draag je bij aan de creatie van spannende smaakuitingen die miljoenen mensen raken over de hele wereld. Of het nou baanbrekende nieuwe smaken zijn die de consument verrassen of het optimaliseren van productieprocessen, je zal lid zijn van een gepassioneerd team dat toegewijd is aan het overtreffen van verwachtingen.
Jaarlijks gooien we in Nederland minstens vijf miljard euro weg aan voedsel. Vaak mankeert er eigenlijk niks aan. Om deze problematiek aan te pakken, moeten er innovatieve ondernemers opstaan met lef. De Verspillingsfabriek verwerkt op grote schaal reststromen en grondstoffen weer tot smakelijke humane voeding zoals soepen, sauzen en andere maaltijdcomponenten. Allemaal gemaakt van producten die bij telers, versnijders en verwerkers niet gebruikt konden worden. Te klein. Misvormd. Verkeerd gelabeld. De productie wordt onder andere verzorgd door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Inspireren en uitdagen met hart en ziel Karakteriseer onze cultuur. Bij Givaudan heb je de kans om echt indruk te maken en om samen te werken met collega’s die gedreven worden door passie en creativiteit. Ben jij klaar om de wereld te beïnvloeden? Doe met ons mee bij Givaudan.
www.givaudan.com
www.deverspillingsfabriek.nl 97
Marel Advancing Food Processing
Markies Catering Food You Love
Marel is de leidende internationale leverancier van geavanceerde voedselverwerkingssystemen voor de pluimvee, vlees en vis industrieën. Samenwerkend met onze klanten transformeren wij de manier waarop voedsel wordt geproduceerd. Onze visie is een wereld waarin kwaliteitsvoedsel duurzaam en betaalbaar kan worden geproduceerd.
Creatieve ideeën groot of klein Samen maken we het verschil Bij Markies Catering volgen we altijd de laatste trends en ontwikkelingen op het gebied van eten en drinken. Of het nu gaat om een nieuw product of een nieuwe creatieve manier van presenteren. Met de ideeën die we opdoen ontwikkelen we nieuwe, verrassende cateringconcepten. Hierbij staan wij altijd open voor jonge ondernemers, met passie voor hun eigen product. Heb jij een briljant idee dat een groot podium verdient en dezelfde passie voor eten en drinken als wij? Kom dan eens bij ons langs. We kijken graag naar de mogelijkheden om jouw idee op onze locaties te implementeren, want samen maken we het verschil!
www.marel.com
www.markiescatering.nl 98
Aandeel in elkaar
Royal Smilde Al anderhalve eeuw een begrip in voedingsmiddelen
Rabobank en HAS Hogeschool: samen sterker in Agri & food Royal Smilde in Heerenveen is een internationaal voedingsmiddelenbedrijf met vijf eigen fabrieken en 650 vaste werknemers, verdeeld over de onderdelen Smilde Foods, Smilde Bakery en Smilde Natura. Smilde Foods produceert margarines, oliën, vetten, salades, quiches en sauzen. Smilde Bakery is producent van bakkerij- en gebaksproducten en Smilde Natura biedt naast frituuroliën een unieke haal- en brengservice.
Met de HAS Food Experience creëren Rabobank en HAS Hogeschool een duidelijke meerwaarde voor maatschappij én economie. Studenten werken aan innovatieve concepten voor de toekomst en inspireren meer dan 1.000 bezoekers, onder wie ondernemende klanten van de Rabobank die aan de slag gaan met de bruikbare innovatieve concepten. Daarnaast coacht Rabobank de winnaars van de HAS Food Experience, zodat zij hun concept verder kunnen ontwikkelen. Dit leidt tot nieuwe verdienmodellen en versterking van de regionale economie.
Koninklijke Smilde bestaat al meer dan 150 jaar. Arend Egberts Smilde stond aan de wieg van wat nu een internationaal voedingsmiddelenbedrijf is. In 1863 begint hij een slachterij aan de Herenwal in Heerenveen. De familie Smilde heeft het bedrijf opgebouwd tot wat het nu is door het streven naar groei en moderniseringen. Maar ook door snel handelen en beslissen bij nieuwe kansen en mogelijkheden.
Een aandeel in elkaar De HAS en Rabobank zijn elkaars sleutelpartner in de regio Noordoost-Brabant en zorgen voor toegang tot elkaars kennis én netwerken.
www.rabobank.nl
www.royalsmilde.nl 99
Heyde Hoeve - Duroc varkensvlees met de smaak van vrĂźger!
Op de Food Experience stonden Desemenzo, Heyde Hoeve en Smokey Goodness gezamenlijk in de foodtruck-lane. Volgens vele bezoekers de perfecte combinatie: heerlijk brood met daarop zeer smakelijk Duroc varkensvlees van de authentieke BBQ.
Heyde Hoeve heeft de ambitie het allerlekkerste varkensvlees te leveren met de best mogelijke zorg voor mens, dier ĂŠn omgeving.
Desemenzo - Desembrood met een eigenzinnig Nederlandse signatuur Smokey Goodness - Authentic BBQ. Our World is Fire Het bakkersteam van Desemenzo bestaat uit gedreven bakkers die dagelijks vanuit drie bakkerijen op eigen wijze desembrood bakken. De broden worden met enthousiasme en trots gemaakt van onze eigen desemcultuur en bewust geselecteerde grondstoffen.
www.desemenzo.nl
Smokey Goodness is rough cooking to the max. Vuur, rook, staal en vlees is wat ons definieert maar ook verfijnde gerechten serveren wij met een stoere uitstraling en de hoogste kwaliteit van verse producten.
www.heydehoeve.nl 100
www.smokeygoodness.nl
101
Prosecco Sponsoren Met onze sponsoren zijn we in staat om de HAS Food Experience te organiseren en studenten een platform te bieden met hun projecten.
BK Kwaliteitspartner in food
Bunzl Retail & Industry
IFS Intelligent Food Solutions
IFS Crisp Sensation
102
Interfood Holding B.V.
Hessing Supervers
white
PM black c
PM 376c
PM 1797c
Pepsico Nederland
Rousselot
Scelta Mushrooms
van Rijsingen groep
103
Index Naam
Opleiding
Project
Romy van Aalst Romy Abbink Bart van den Acker
Bedrijfskunde en agribusiness Food Technology Food Innovation
Eric Agyeyomah Charlie Akkerman
International Food & Agribusiness International Food & Agribusiness
Jesse Alewijns Matthijs van Alfen Lisanne Alkemade
Food Technology Food Technology Food Innovation
Charlotte de Baaij Anouk van Bakel
Food Innovation International Food & Agribusiness
Roland van Balen Katharina Barsy
Alumni Start Ups International Food & Agribusiness
Martijn Bax
Food Innovation
Marloes Beekmans Silke Beerthuis
Food Innovation Food Innovation
Erik Berenschot Hannah van Berge Anniek Biermans
Food Technology Alumni Start Ups Food Innovation
Kim Bijlmakers
Food Innovation
Sander Bijlsma Larisse Blok Bente Boegheim
Food Innovation Alumni Start Ups International Food & Agribusiness
Joris Böinck Gloria Boomsma Eva Botter Femke Bouman Tim Boumans Nicole Brenders Eveline Brockhus Max Capel
Bedrijfskunde en agribusiness Food Innovation Food Innovation Food Innovation Food Technology Food Technology Food Innovation International Food & Agribusiness
Marije Clemens
Food Innovation
Luc Coenegracht
International Food & Agribusiness
Luuk Coopmans Marloes Cordemeijer
Milieukunde International Food & Agribusiness
Nikki Crooijmans Eveline van Dam
Food Technology Food Innovation
Linda Denissen
Food Innovation
Peter Derks Nikki van Dijk Christine Dijkman Marjolein Dikmans Marco Dirkse Jeske Dolmans Linda van Eijck Rose-Marije van Elst Ann van den Elzen Maurice van Empel Sylvie van den Eng
Alumni Start Ups Food Technology Milieukunde Food Innovation Food Technology Food Innovation Food Technology Food Technology Food Technology Food Technology Food Innovation
Aniek van Erp Rens Faes Dennis Favier Eva Flantua Liesbeth Fransen Berber Galema Mathijs van Geel
Food Innovation Bedrijfskunde en agribusiness Alumni Start Ups Food Innovation Food Technology Alumni Start Ups Food Innovation
Dutch Crayfish Crocchetta di Caprese Energyze Vleesconsumptie in 2030 Bio-Refinery LCF from West-Africa Blauwe bessen en kersen in Roemenië Grain inputs supply chain Romania 2050 Fermenade Hero-up fruittablet Breens Breakfast Greens Fitcake VerseHap.nl ‘Myanmar: let the journey begin’ Toolkit cooperation SME’s and SFH’s Spijsbereiders Bio-Refinery LCF from West-Africa Future Agribusiness Scenarios Ghana BAX Gin Flavourings karROT One2Twist, Lemonades with a Twist Boodschappen doen in 2030 Happie in de bak Crocchetta di Caprese Pancks! Supermarkt van 2030 UNIEK - smaakvol glutenvrij brood PUIK flatbread Woekie - Het wortel koekie Koelverse Curry Smakerij ‘Myanmar: let the journey begin’ Toolkit cooperation SME’s and SFH’s GOOD DUTCH WINE Lactose intollerance in 2030 Puuré, ontdek de wereld van pure smaken Boodschappen doen in 2030 Crocchetta di Caprese Champi-koffie Swirl Bijdehand Bio-Refinery LCF from West-Africa Future Agribusiness Scenarios Ghana Lactose intollerance in 2030 Smaakbouillon Bio-Refinery LCF from West-Africa Future Agribusiness Scenarios Ghana Waterhuishouding zuivelfabrikant ‘Myanmar: let the journey begin’ Toolkit cooperation SME’s and SFH’s Industriële rijsprocessen Provito Puuré, ontdek de wereld van pure smaken Jellythee Resize Rice De Spijsbereiders KMS implementatie Een groener ‘s-Hertogenbosch Marjolein Dikmans Food Design Crocchetta di Caprese Love potions Knoertjes GOOD DUTCH WINE Bugs Bakery Dutch Crayfish GAME ON: de sportdrank die pas écht sportief is. Supermarkt van 2030 Pak ‘n Prak GOOD DUTCH WINE Firma Vier Voeding die voedt De plantaardige worstenfabriek Smakerij Goed Gevuld Vleesconsumptie in 2030
Pagina
104
20 28 61 66 19 18 74 36 56 54 32 46 73 18 88 19 73 62 51 54 71 59 28 88 72 32 33 55 28 91 73 18 21 65 29 71 28 25 42 19 73 65 38 19 73 17 73 18 22 51 29 56 39 88 24 17 43 28 62 40 21 58 20 57 72 52 21 91 22 24 91 27 66
Tessa van der Geld Tessa Gijsbers Nolly Goossens
Food Technology Food Technology Food Innovation
Marjolein de Graag Anne van Grinsven Nienke Grisel Nina de Groot
Food Innovation Food Innovation Food Technology Food Innovation
Christel van Grunsven Hilde Hanemaaijer Amy van der Heide Jackie van der Heijden Lotte Heijkant Gisèle Heltzel Mark Hendrikx Sanne Hermsen Joost Hoeijmakers Aniek Hölscher Joran Holtes Martijn van Hovell tot Westerflier Bas Jacob Siemen de Jong Emmelie de Jong Martijn de Jong Rachel Joosse Dewien Kalpoe Aafke Kloos Ingrid Koelewijn Jamie de Koning Rick Koot
Food Technology Food Technology Food Technology Food Innovation Food Technology Food Innovation Food Technology Food Technology Food Technology Food Innovation Food Innovation International Food & Agribusiness Alumni Start Ups Food Technology Food Innovation Milieukunde Food Technology Food Technology Food Innovation Food Technology Food Technology Food Innovation
Eva Kostelijk Sanne Kouwenhoven Sophie Kroes Daniek Kuijpers Eva Kusters
Food Technology Food Technology Food Technology Food Technology Food Innovation
Veerle Lange Emiel van de Langenberg Mayke Lemmers Veerle Lennaerts Dave Lensink Simone van Limpt
Food Technology Food Technology Food Innovation Food Technology Food Technology Food Innovation
Douglas Looijen Nena van de Louw Michael Luesink Evie van Maarseveen Merel Maas Annelijn Mäkel
Food Technology Food Innovation Alumni Start Ups Food Technology Alumni Start Ups Food Innovation
Manon Manteleers Chiara Marino
Food Technology Food Innovation
Sander Meeuws
Food Innovation
Anne Mensink Inge van Mensvoort Kresimir Milanovski Niek Monden
Naomi Paas
Food Technology Food Technology Food Innovation Bedrijfskunde en agribusiness Food Technology Food Innovation Food Technology Bedrijfskunde en agribusiness Dier- en veehouderij
Jamie Penders
Food Innovation
Eric Pennings
Food Innovation
Ralph Pessers
International Food & Agribusiness Food Innovation
Lorenzo van Nistelrooij Rik Nuijten Liset Nusselder Martin Oostveen
Pepijn Pest
Bugs bakery Droger reinigen Gewoon Hagelslag High-Tech Breakfast North sea greens Vliegtuigcatering in 2030 Puuré, ontdek de wereld van pure smaken karROT Vliegtuigcatering in 2030 Opschaling productieproces van Quarc GOOD DUTCH WINE Rolls The Future of dining out Smeerkaas zonder smeltzouten Groenten in de hoofdrol Fermenade De plantaardige worstenfabriek Industriële rijsprocessen A glimpse into the future Urban farming Bio-Refinery LCF from West-Africa Future Agribusiness Scenarios Ghana Brouwerij Zuidt Modeleren en optimaliseren HT330- UHT unit Opschaling productieproces van Quarc Waterhuishouding zuivelfabrikant karROT Modeleren en optimaliseren HT330- UHT unit Down to earth Jellythee Jellythee De Vleesmeester Het versschap binnen retail 2030 karROT Droger reinigen Fermenade De plantaardige worstenfabriek Chufa yoghurt Gloed Fermenade Modeleren en optimaliseren HT330- UHT unit Zoet Gebaar Bugs bakery KMS implementatie High-Tech Breakfast Incredible Flowers De plantaardige worstenfabriek Smooth’n BOON Champi-koffie Swirl Pancks! Koken in 2030 WereldKool KMS implementatie Chufa yoghurt Fishless & Chips PUIK flatbread SAN’S SPICES Risicobeoordeling suikerhagellijn Chufa yoghurt Composteren in 2030 Yeast the new palmoil
58 23 42 65 59 69 29 51 69 20 21 53 70 35 67 36 24 22 72 68 19 73 87 19 20 17 51 19 57 56 56 41 69 51 23 36 24 58 33 36 19 44 58 24 65 60 24 37 89 25 88 68 35 24 58 53 33 61 23 58 71 21
Voedingswetenschap & Consument The Future of dining out Opschaling productieproces van Quarc Yeast the new palmoil
52 70 20 21
Blauwe bessen en kersen in Roemenië Grain inputs supply chain Romania 2050 AmbrosiA - Dessert automatiek Knoertjes Rolls Time to Meat ‘Myanmar: let the journey begin’ Toolkit cooperation SME’s and SFH’s Karamelli Snoepen opnieuw beleven Het versschap binnen retail 2030
18 74 31 40 53 41 73 18 31 69
Alicia Peters
Food Innovation
Janneke Pieters Lex Pijnappels Inge Pistorius Maron van de Plas Tonke van de Pol Joske Puts Jules Reijnders
Alumni Start Ups Food Technology Milieukunde Food Innovation Milieukunde Food Innovation Food Innovation
Emma Reiling Lisanne Rijs
Food Technology Food Innovation
Lucy van Rijswijk
International Food & Agribusiness
Skip Roeland Julia Roest Sophie Rossen
Alumni Start Ups Food Technology Food Innovation
Lisa Rotteveel Sien Rouwhorst
Food Innovation Food Innovation
Djoeke van Ruitenbeek Paco Rutten Anne Rutten Sabien Schmitz Joris Scholten Julia Schreiber
Food Technology Milieukunde Food Technology Food Technology Food Innovation Food Innovation
Christiaan Segeren Evelien Siebers
Food Technology Food Innovation
Kim de Smit Jeffrey Souisa
Alumni Start Ups International Food & Agribusiness
Eline Stals
Food Innovation
Marc Stout
Food Innovation
Florine Stroo Lilian Struiksma
Food Technology Food Innovation
Joey Swinkels
Food Innovation
Ton Swinkels Micky Taylor Ilona Thijssen Kaeley Timmermans Maartje Valk Gerrit van Veen Jolien van de Vendel Jessica Verbakel
Food Technology Food Innovation Food Technology Food Technology Food Innovation Bedrijfskunde en agribusiness Food Technology Food Innovation
Jasper Verblakt Yorick Verheijen Juliet Vermeer Rolf van der Vlugt Maik Voets
Food Technology Food Technology Food Innovation Food Technology International Food & Agribusiness
Michiel van Vroonhoven Jet van der Weijden Vera Weller Corné Werker Sarah Westhoff Marie-Sophie Wigbers Lars Wijnen Anne van der Wijst
Milieukunde Food Innovation Food Technology Food Technology Food Innovation Alumni Start Ups Bedrijfskunde en agribusiness Food Innovation
Max Willems
International Food & Agribusiness
Rian Willems Marloes Willemsen Tom Willemssen Rens Wilting Sanne van Woerden
Food Technology Bedrijfskunde en agribusiness Food Innovation Milieukunde Food Innovation
Ellen Wolters Joris Zoetendaal
Food Innovation Food Technology
105
Jellythee Stay Brouwerij Boegbeeld Chufa yoghurt Een groener ‘s-Hertogenbosch In de Boert Waterhuishouding zuivelfabrikant SPOON’S - dairy free goodness Cacao House Kidsmarketing in 2030 Knoertjes Happy Belly Rolls Blauwe bessen en kersen in Roemenië Grain inputs supply chain Romania 2050 Don’t Skip Coffee Restaurant Roest CULTURED MEAT a natural proces Splice, brengt startups en studenten samen Hero-up fruittablet CULTURED MEAT a natural proces Rondo Industriële rijsprocessen Een groener ‘s-Hertogenbosch Smeerkaas zonder smeltzouten Champi-koffie Swirl Kidsmarketing in 2030 Whey of Rolling A glimpse into the future Komfortabeler Food AdVOLcaatje Fitcake Foodsafari ‘Myanmar: let the journey begin’ Toolkit cooperation SME’s and SFH’s Alcohol & invloed van de overheid Wrap it up, ‘play that wrap’ Hoe seniorvriendelijk is de Retail? Koken in 2030 Yeast the new palmoil PUIK flatbread The Steamet JUDGE, Cocktail Liqueur Urban farming Risicobeoordeling suikerhagellijn MENGEL MOES Puuré, ontdek de wereld van pure smaken Komfortabeler Food Alcohol & invloed van de overheid Nobel, een vorstelijk stuk vlees Smeerkaas zonder smeltzouten Knoertjes The Iron Hen Gecarboniseerde ijskoffie Modeleren en optimaliseren HT330- UHT unit ReLoad Hero-up fruittablet Blauwe bessen en kersen in Roemenië Grain inputs supply chain Romania 2050 Een groener ‘s-Hertogenbosch Fitcake Opschaling productieproces van Quarc Champi-koffie Swirl Let’s Eat Zoetstylist Dutch Crayfish Fitcake Vieno Blauwe bessen en kersen in Roemenië Grain inputs supply chain Romania 2050 Rolls Yeast the new palmoil Groenten in de hoofdrol Waterhuishouding zuivelfabrikant Composteren in 2030 Smeer’t Eigenwijsjes Bugs bakery
56 38 87 58 17 30 17 39 45 67 40 43 53 18 74 89 60 66 50 56 66 40 22 17 35 25 67 50 72 29 34 32 90 73 18 70 37 44 68 21 33 49 34 68 23 27 29 29 70 30 35 40 49 25 19 45 56 18 74 17 32 20 25 46 90 20 32 63 18 74 53 21 67 17 71 36 55 58
106
Colofon Fotografie: Cindy Langenhuijsen / Cindy Langenhuijsen Fotografie Karin Jonkers / Yell & Yonkers David Provoost / Provision Photography Teksten: Jeroen Vissers / jeroen. Studenten / HAS Hogeschool Eindredactie: Mary van Hoek-Hendriks / HAS Hogeschool Lindsay Kemps-Saitch / HAS Hogeschool Advertorials: Josephine de Vries / HAS Hogeschool Productiebegeleiding: Marie-Sophie Wigbers / Zoet Stylist Grafisch ontwerp: Emiel Kunnen / Wauw Factory Druk: PreVision Graphic Solutions Met grote dank aan alle studenten, afgestudeerden en medewerkers van de opleidingen Food Innovation, Voedingsmiddelentechnologie, Bedrijfskunde en agribusiness, International Food & Agribusiness, Milieukunde, Dier- en veehouderij
108