Yıl 4 • Sayı 17 • Ocak 2008 Türkiye Sivil Havacılık Sendikası Aylık Yayın Organı Ekidir
Yöneticilerin bask›c› tutumu çal›flanlar›n tepkisini çekiyor Eksik istihdam konusu neredeyse tüm iflyerlerinde güncel sorun olma özelli¤ini koruyor. Sefer, uçak ve yolcu say›s› artarken, çal›flanlar›n say›s› bununla orant›l› olarak artm›yor. “Gün geliyor üç kiflinin iflini, bir kifli yap›yor,” diyen çal›flanlar yo¤un stres ve bask› alt›nda çal›flmaktan flikayetçi. Kimi yöneticilerin anlay›fltan uzak tavr› ise çal›flanlar aç›s›ndan bir baflka sorun. Eksik istihdam›n üstüne e¤itim
yetersizli¤inden do¤an ifl sorunlar› ise çal›flanlar›n ifl yüklerini bir kat daha artt›r›yor. Özellikle ifle yeni al›nan personele verilen e¤itimin yetersizli¤inden dolay› yaflanan koordinasyonsuzluk ise bafll› bafl›na bir sorun olmay› sürdürüyor. Yemek molas›, mazeret izinleri, sendikal izinler ise iflverenin ihlâl edebilece¤ini düflündü¤ü T‹S maddeleri. Uzun zamand›r pek çok bölümün
ortak flikayetleri aras›nda yer alan k›yafet konusu ise hâlâ gündemde. Mevsime ve çal›flma koflullar›na uygun olmayan k›yafetler sorun olmay› sürdürürken çal›flanlar, “Yaz biterken yazl›k, k›fl biterken k›fll›k veriyorlar”, diyerek iflverenin bu konudaki tavr›n› özetliyor. Yer iflletmedeki problemlerden bir di¤eri ise, servis güzergâhlar› ve zamanlar›. Yemekhane, k›yafet, izinler ve
servis konular›n› düzenleyen maddelerin nas›l ve ne flekilde düzenlenece¤i toplu ifl sözleflmesi ile güvence alt›na al›nm›fl olsa da, iflverenin ihmali ortada. Hava-‹fl Sendikas›’n›n bu ve benzeri iflyeri sorunlar›yla ilgili çözüm bulmaya yönelik giriflimleri, iflveren temsilcileriyle bir araya gelerek düzenledi¤i toplant›lar ise sürmekte.
‹stanbul’a üçüncü havaliman› Artan hava trafi¤i karfl›s›nda Atatürk Havaliman›’n›n yetersiz kalmas› gerekçesiyle ‹stanbul’da üçüncü bir havayolunun çal›flmalar›na baflland›. Ulaflt›rma Bakan› Binali Y›ld›r›m konuyla ilgili olarak, “2003 y›l›ndan 2008 bafl›na kadar geçen süre içinde
4 kata yak›n yolcu art›fl› oldu. Y›ll›k yolcu say›s› 8,3 milyondan 32 milyona ç›kt›. Bu da halk›m›z›n art›k havayolu ile seyahati sevdi¤ini, benimsedi¤ini gösteriyor. Biz bu y›l bu politikay› sürdürece¤iz. Biraz da çapraz uçufllar dedi¤imiz Anadolu illeri aras›ndaki uçufllar› daha da art›raca¤›z. Atatürk
TALPA genel kurulu yeni yönetimini belirledi Türkiye Havayolu Pilotlar› Derne¤i (TALPA), 6. Ola¤an Genel Kurulu 9 Ocak 2008 tarihinde TAV Konferans Salonu’nun da gerçeklefltirildi. 273 pilotun oy kulland›¤› seçimlerde, TALPA eski baflkan› Tuna Gürel 90 oy al›rken, 182 oy alan Ali Ziya Y›lmaz genel baflkanl›¤a seçildi. Ali Ziya Y›lmaz; "bize gösterilen güven için teflekkür ediyorum” derken, kendilerini yo¤un bir çal›flma program›n›n bekledi¤ini söyledi. Baflkanl›¤›n› Tuna Gürel in yapt›¤› eski yönetimin meslek gelenekleri ve eti¤iyle çeliflen teslimiyetçi tavr› dikkat çekiyordu. Bu tutum birçok pilotun dernekten istifas›na neden olmufltu. TALPA, bu dönemde Atlas Jet Genel Müdürü Tuncay Do¤aner’le ulaflt›rma bakan›na övgüler düzen bir gazete ilan› vermifl ve SHT 6A-50’de bakanl›¤›n uçucular aleyhine yapt›¤› “revizyona” adeta alk›fl tutmufltu. TALPA 6. Dönem Yönetim ve Denetim Kurullar›
Yönetim Ali Ziya Y›lmaz Nafiz Timuro¤lu Levent Yazgan Hasan Biriz Savafl fien
‹smail Bingöl Levent Hüryol Ünsal Seçkin Mustafa Naci Akbafl Ayhan Söylemez Erman Bolatl›
Denetleme Nail Temizer Osman Alp Hüseyin Karg›
Havaliman› Antalya ile beraber ana hat durumunda. Artan bu hava trafi¤i karfl›s›nda Atatürk Havaalan› da do¤al olarak yetersiz kal›yor. Onun için yeni bir havaalan›na ihtiyaç var. Bunun çal›flmalar›n› da yap›yoruz," fleklinde konufltu.
‹flyeri hekimli¤i sorunu k›smen çözüldü ‹flçi sa¤l›¤› ve ifl güvenli¤i toplant›s› 26 Aral›k 2008 tarihinde genel müdürlük binas›nda iflveren ve Hava-‹fl Sendikas› temsilcilerinin kat›l›m›yla yap›ld›. Bir y›l›n ifl güvenli¤i ve iflçi sa¤l›¤› aç›s›ndan de¤erlendirmesi niteli¤i tafl›yan toplant›da, ›s›tma, hijyen, yemeklerin denetimi ve al›nmas› gereken teknik tedbirler konusunda olumlu ad›mlar at›ld›. Genel müdürlük binas›n›n hal›s› de¤iflti, kargo yemekhanesi ve iç hat yemekhanesi yenilendi. Bankolardaki havaland›rman›n TAV’la görüflülerek yeniden düzenlenmesi sa¤land›.
Uçucu ekiplerin periyodik sa¤l›k muayenesi d›fl›nda, Ankara ve ‹zmir’deki iflyeri hekimli¤i sorunu k›smen giderildi. Sabiha Gökçen Havaliman›’n›n ›s›tma problemi çözüldü. Hava-‹fl Sendikas›’n›n bir y›ld›r takip etti¤i ça¤r› merkezindeki engelli çal›flanlar›n çal›flma flartlar› yeniden de¤erlendirildi. Engelli arkadafllar›m›z›n, engel durumlar›na uygun birimlerde istihdam edilmeleri konusunda giriflimlerde bulunuldu. Teknik Afi.’de dinlenme odalar›n›n havaland›rmalar› yeniden gözden geçirilerek sa¤l›kl› hale getirilmesi gündeme getirildi.
Hava-‹fl Sendikas› e¤itim sayfas› aç›ld› http://havais.org.tr/index.php?islem=sayfa&menu_id=20&sayfa=51
Brifing Bahad›r Altan / Kaptan Pilot- Uçufl ‹flletme Temsilcisi
Bir meslek grubu üyeleri çal›flt›klar› kurumu yönetenlerle ayn› kültür ve e¤itimi almam›flsa, mesle¤in gereklerini yerine getirmeye çal›fl›rken onlarla sürekli olarak mücadele etmek zorunda kalacaklard›r. Bir avukat› düflünün onu herhangi bir dava için görevlendiren kifli, hukuktan anlamayan bir toprak a¤as› veya mafya lideri olabilir. Avukat “iflverenine” hukuka sayg›y› nas›l benimsetebilir? Ya da bir mühendis, paray› insan hayat›na tercih eden Yalova’n›n meflhur “inflaatç›s›” Veli Göçer gibi bir müteahitin emrinde çal›fl›yorsa kullanaca¤› do¤ru malzemeyi do¤ru miktarda almak için çok ter dökmesi gerekir herhalde… Hat›rlarsan›z 2006 yaz döneminde ulusal yönergeye ve uçufl emniyetine ayk›r› olarak ve hiç gerek de yokken 16 saat mesai planlamas›na, 4 gece üst üste uçufl, 5 bacak hatta 6 bacakl› uçufllar yapmaya mecbur b›rak›lm›flt›k. fiimdi bunlar tarihe kar›flt›. Art›k planlama safhas›nda 13:00 saat esas al›n›yor, 5 bacak planlanm›yor, üst üste en fazla 2 gece uçuflu planlan›yor. Di¤er flirketler ayda 210 saat mesai yaparken biz 180 saat limitle çal›fl›yoruz. Haftada 36 saat yerine 30 saat uçuyoruz. Bunlar
kendili¤inden olmad›. Hep birlikte akl› ve bilimsel gerçekleri savunarak elde etti¤imiz bu kazan›mlar sadece çal›flanlar›n de¤il, flirketimizin kalite ve güvenli¤ini art›ran uygulamalar olarak kay›tlara geçti. T‹S stresi bitti, bundan sonra kurallara uygun, nispeten düzenli ayl›k planlamalarla uçuflumuzu yap›p huzurla evimize gidece¤iz ya da sadece yeni maddelerin uygulamaya yans›mas›yla u¤raflaca¤›z diye sevinirken (bu arada tek bofl günleri takiben 06.00(L) dan önce görev bafllang›c›n› yeni hayata geçirebildik. Ne yaz›k ki mesai yerine uçufl saatini baz al›p çal›flanlardan 1.15 t›rt›klamak 4 ayd›r kâr say›ld›!) fiimdi de kokpit ve kabin personelinin ayr› ayr› planlanmas› gibi bir uygulama “icat edildi”! Kârl› oluyor diye uçufl emniyetine etkisi hiç düflünülmeden yöneticilerin dahi görüflleri dikkate al›nmadan bafllat›lan bu planlama prati¤e aynen flöyle yans›yor.
bilmiyorsunuz. Otelde uykunuzdan uyand›r›l›p “Kaptan›m yar›n birlikte görev yapaca¤›z bir talimat›n›z var m›?” diyen; ya da uykunuzu bozmak istemeyip aramad›¤› için suçlanan kabin amirleri oluyor. Uçufla geldi¤inizde kabin havada baflka bir seferden dönmekte ya da kokpit gümrükten ç›k›flta olabiliyor. Kabin amirleri kaptanlar›, kaptanlar kabin ekibini aray›p duruyor. Rötarlar, sorunlar, aceleyle aksayan, unutulan, önemini yitiren y›¤›nla konu ve gölgede kalan uçufl emniyeti! Yaflanan bir örnek kargaflay› çok net anlat›yor: Kokpit ve kabin ekibi brifing yap›p uça¤a geçiyor. Bir süre sonra bir kabin memuru gelip Ankara’ya kadar görevlendirildi¤ini söyleyip ekibe kat›lmak istiyor. Kabin amiri: “Ne Ankara’s› biz Hamburg yapaca¤›z” diyor, bunu duyan kaptan, “Biz Bakü’ye gidiyoruz” diye kokpitten f›rl›yor! Bu flaka de¤il yaflanan bir gerçektir. Havac›l›k plan, program gerektirir Bu uygulamay› savunan bir tek uçucu yoktur. Ticaretin yapt›¤› son dakika de¤iflikliklerini karfl›laman›n yolu ekiplere yüklenmek de¤il, havac›l›¤›n planl› programl› bir çal›flma gerektirdi¤ini her aflamada savunmakt›r. Toplu sözleflmede yazan, “de¤iflikliklerin 24 saat önce uçuculara bildirilme” zorunlulu¤unun tek amac›; ekip planlamay› az de¤iflen, düzgün bir program yapmaya zorlamakt›r. Bu olmadan hiçbir fley yapmak mümkün de¤ildir. THY’ye yak›flan da bu olmal›d›r. Ne çare ki flirketimizde baflar›lamayan tek fley, kurallara uygun, de¤iflmeyen bir programd›r. Ana üssümüz ‹stanbul’da mesai aç›l›m› konaklama meydan›ndan 15 dakika daha erkendir. Bunun temel nedeni daha önceki y›llarda, flirketimizin, çok da iyi düflünerek, para harcay›p yapt›rd›¤› brifing odalar›nda, uçufl öncesi güvenlik kodlar›n›n da belirlendi¤i ve gerek duyuldu¤unda uçufl sonras› brifinglerinin yap›larak ekiplerin uçufla haz›rlanmas›n› ve hatalar›n giderilmesini sa¤lamakt›r. Çok temel bir söz vard›r;
Gölgede kalan uçufl emniyeti Kaptanlar Samsun’dan geliyor, kabin K›br›s’tan. Birbirlerini bulmay› baflar›p Ankara’ya seferi yapt›ktan sonra kokpit baflka bir ekiple Trabzon yat›ya, kabin Adana yat›ya gidiyor. Ertesi gün kimle, nerede, nas›l bir araya gelip görev yapaca¤›n›z›
SHT 6A-50 de¤iflmeli!.. Uçufl görev ve dinlenme konular›n› düzenleyen yönetmelikler, yönergeler, talimatlar do¤rudan uçucu ekiplerin sa¤l›¤›, sosyal yaflam› ve çal›flma koflullar›n› düzenler. Bu yönetmelikler bir tür ifl kanunu gibi de¤erlendirilebilir. Ayr›ca hukuki yönden önemli sorumluluklar yüklenen uçucu ekiplerin hukuki haklar›n› da belirler. Uçucu ekipler; sa¤l›klar›na, sosyal yaflam olanaklar›n›n gelifltirilmesine ve bilimsel krtiterlere dayal› uluslararas› standartlara uygun çal›flma taleplerine sahip ç›kmal›d›r. Hava-‹fl Sendikas› SHGM SHT 6A-50 Talimat›n›n bilimsel kriterlere ve uluslararas› standartlara uygun olmad›¤›, uçucu ekipler üzerinde biriken yorgunlu¤u pekifltirerek uçufl emniyetini tehdit etti¤i görüflünü ›srarla sürdürmektedir Hava-‹fl; sendikal›, sendikas›z, toplu ifl sözleflmeli veya bireysel ifl akdi ile çal›flan tüm uçucu ekiplere, kendi haklar› için bütünlük içinde ortak kampanya yürütme ça¤r›s› yapmaktad›r.
Kampanya sayfas›na ulaflmak için
http://havais.org.tr/shtweb/ 2
“Havac›l›k ekip iflidir”; yani tak›m çal›flmas›d›r. Hatta bizzat flirket yönetimi bu “tak›m ruhunun” önemini her f›rsatta dile getiriyor. THY internet sitemizde uçucular› ilgilendiren bölüme girmek için “Ekip” bafll›¤›n› t›klars›n›z. Yani kabin ve kokpit bir “ekiptir”. Uçufl iflletme bu tak›m çal›flmas›n›n en önemli oldu¤u birimdir. Brifingsiz uçufla gidilmez Brifingler ise tak›m çal›flmas›n›n ve uçufl emniyetinin temelidir. “BR‹F‹NGS‹Z UÇUfiA G‹D‹LMEZ” deyimi söz yerindeyse “kanla yaz›lm›flt›r”. Bu brifingler her uçuflun ayn› zamanda bir e¤itim oldu¤u meslek grubumuzda genç arkadafllar›m›za deneyimlerin aktar›ld›¤› çok önemli derslerdir ayn› zamanda. Yat›da ise mesai aç›l›fl› 1.15 yerine kalk›fltan 1.00 öncedir; çünkü yat›da ekibiniz de¤iflmez, ayn› ekiple uçufla gidersiniz ve aksayan birkaç konu varsa onlar› hat›rlatmak yeterlidir. Özetle brifing uçufl emniyetidir, brifing “ekip” olmakt›r, flirketin tak›m çal›flmas› ruhudur. Brifing uçufl faaliyetinin temel bafllang›c›d›r. Her bir görev için ilave 15 dakikal›k mesai bir y›lda binlerce adam saatlik bir çal›flmad›r ve flirketin gelece¤i ve kalitesi aç›s›ndan çok önemli bir ifllevi vard›r. Bu uygulama en az›ndan bu mesaiyi çöpe atmaktad›r. ‹ki günde 8 bacakl› bir görevi 6 ayr› “ekip” ile yapmak zorunda b›rakan bu uygulama do¤ru de¤ildir ve uçufl emniyetini, meslek ilkelerini, flirketin gelece¤ini olumsuz etkileyecektir. Ekip Planlama Baflkanl›¤› bize daha önce olan benzer durumlardaki gibi iki seçenek b›rak›yor: Ya kofltura kofltura uça¤a yetiflip brifingi, tak›m çal›flmas›n›, uçufl emniyetini bir kenara b›rakacaks›n›z; ya da en geç gelen ekip üyesini (art›k nereden kaçta inip sizi bulursa) bekleyip 45 dakikal›k ara sürede brifing yapacak sonra uça¤a geçecek, meslek ilkelerinden, uçufl emniyetinden ödün vermeyeceksiniz. Tercih bizlerindir...
Haklar›m›zla var›z!.. * Teknik Afi.’de 1., THY’de 21. dönem toplu ifl sözleflmeleri, zorlu bir sürecin ard›ndan çal›flanlar›n önemli kazan›mlar›yla imzaland›. Ancak kullan›lmayan haklar›n yaflama geç(e)medi¤i yerde, bu kazan›mlar›n gerçek anlamlar›ndan da söz etmek mümkün Madde 53: Çal›flma Süreleri ‹fl süresi haftada en çok 45 saattir. Bu süre, haftada 6 iflgünü çal›fl›lan ifl yerlerinde günde 7.5 saati geçmemek üzere ve cumartesi günleri k›smen veya tamamen tatil eden iflyerlerinde haftan›n çal›fl›lan günlerine eflit ölçüde bölünerek uygulan›r. Madde 54: Çal›flmalar Aras› Süre Herhangi bir iflte çal›flan personelin ertesi gün yeniden iflyerine gelmesi için, personel o gün fazla çal›flma yapmam›flsa görevi bitirdi¤i andan bafllayarak 15 saat geçmesi zorunludur. Personel fazla çal›flma yapm›flsa, yapt›¤› fazla çal›flmaya karfl›l›k olan süre bu süreden düflülür, ancak bu süre hiçbir zaman 12 saatten az olamaz. Madde 55: Gündüz ve Gece Çal›flmalar› Sabah saat 06.00’dan akflam saat 20.00’a kadar geçen sürede yap›lan çal›flmalar, gündüz çal›flmas›d›r. Akflam saat 20:00’dan sabah 06:00’a kadar geçen sürede yap›lan çal›flmalar gece çal›flmas›d›r. Madde 56: Yemek Paydosu ‹flveren günlük çal›flma süresinin ortalama bir zaman›nda iflçilere ifl yasas›n›n 68. maddesine uygun olarak 7.5 saat veya daha az süreli ifllerde yar›m saat, 7.5 saatten fazla süreli ifllerde 1 saat kesintisiz yemek ve dinlenme paydosu vermeyi kabul eder. Bu saatler, ayl›k vardiya çizelgelerinde gösterilir. Bu çizelgedeki yemek ve dinlenme paydosu bafllang›ç ve bitifl saatleri, tarife de¤iflikli¤i ve zorunlu nedenler hariç de¤ifltirilemez. Madde 57: Çal›flmalar›n Bafllama ve Bitifl Saatlerinin De¤ifltirilmesi Günlük çal›flma saatlerinin bafllama ve bitimini tespit iflverene aittir. Personelin çal›flma bafllang›ç ve bitifl saatlerini gösteren çizelgedeki ifle bafllang›ç ve bitifl saatleri, tarife yap›s›n›n de¤iflmesi ve ola¤anüstü haller d›fl›nda ay içinde de¤ifltirilemez. Madde 58: ‹flyerlerinde Vardiya (veya postalar) halinde çal›flacak personelin tespiti ve düzenlenmesi ‹flyerlerinde vardiya veya postalar halinde çal›flacak personelin tespiti ile vardiya veya postalar›n ifle bafllama-bitifl saatleri ayl›k çal›flma düzenine göre ay bafl›nda iflverence ilan edilir. ‹lan edilen bu çizergelerdeki iflçilerin ifle bafllang›ç
olamayacakt›r. Haklar›m›z› sadece ka¤›t üstünde kalan birer prosedür olarak görmek yerine, tamamen size ait kazan›mlar olarak kabul edip, içsellefltirmek önemli. Çünkü haklar ancak kullan›ld›¤›nda anlaml›. Afla¤›da izinlerle ilgili haklar›n›z› bulabilirsiniz. çal›flan personelin fazla mesaiye b›rak›lmas› halinde , servis güzergah›ndan götürülmesi iflverence sa¤lan›r. Di¤er iflyerlerinde mer’i uygulamaya devam edilir. Madde 62: Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Fazla Çal›flma ‹flin gere¤i olarak, çal›flmas› programlanan personel d›fl›nda, bayram ve genel tatil günlerinde çal›flt›r›lacak personelin görüflü al›narak 2 tam gün önce yaz›l› bildirimde bulunulur. Madde 63: Geçici Görev ve Geçici Görevde Fazla Çal›flma ‹flveren, personeli yurtiçinde bir seferinde en fazla 45 gün ve en az 45 gün aral›klarla, y›lda 120 günü geçmemek kofluluyla geçici göreve gönderebilir. (Görev yap›lan meydan›n hava trafi¤ine kapanmas› hali ve e¤itim hariç olmak üzere) Geçici görev duyurusu personele en az üç gün önceden yaz›l› olarak yap›l›r. Ancak acil ar›za durumlar›nda bu süre aranmaz. ‹flveren yurtiçinde ve yurtd›fl›nda geçici görevle görevlendirilen iflçilere, bu toplu ifl sözleflmesi ile saptanan normal çal›flma sürelerinden fazla yapt›rd›¤› çal›flmalar için yolluklardan ayr› olarak fazla çal›flma hükümleri uygular. Yurtd›fl›nda yap›lan bu gibi fazla çal›flmalar, yurda dönüflte yeni türk liras› olarak ödenir. Yurtd›fl›nda görevin ulusal bayram, genel tatil günlerine rastlamas› durumunda “ulusal bayram ve genel tatil günü ücreti” bafll›kl› maddeye göre ifllem
ve bitifl saatleri, tarife yap›s›n›n degiflmesi ve ola¤anüstü haller d›fl›nda ay içinde de¤ifltirilemez. Madde 59: Vardiya De¤iflimi Gece ve gündüz usulü çal›fl›lan ifl yerlerinde, gece vardiyas›nda çal›flan personel, en geç 15 günde de¤ifltirilmek suretiyle vardiyalar s›raya konur. Gece vardiyas›ndan gündüz vardiyas›na geçen personel, gündüz vardiyas›nda en az 15 gün çal›flt›r›l›r. ‹stisnai ve acil haller hariç, yap›lacak de¤iflikliklerde sendikan›n görüflü al›n›r. Sendika görüflünü 7 gün içinde verir.
Vardiya de¤iflikliklerinde 54. madde hükümleri uygulan›r. Madde 60: Fazla Çal›flman›n Önceden Bildirilmesi ‹lgili yasa ve toplu ifl sözleflmesinde kabul edilen normal çal›flma sürelerini d›fl›ndaki fazla çal›flmalar personele en az üç gün önceden bildirilerek yapt›r›labilir. fiu kadar ki; önceden programlanmas› mümkün olmayan ar›zi fazla çal›flma ihtiyaçlar› için 3 gün önceden bildirme flart› aranmaz. Madde 61: Normal Çal›flma D›fl›nda Fazla Çal›flma Normal çal›flma saatleri d›fl›nda, çal›flma devam› olarak fazla çal›flmaya kalan personel, yapt›¤› fazla çal›flma kadar fazla çal›flma ücretine hak kazan›r. Evinden ça¤r›lan personel (3) saatlik dondurulmufl fazla çal›flma ücretine hak kazan›r. Ancak, çal›flma süresi daha fazla ise fiili çal›flma kadar fazla çal›flma ücreti al›r. ‹flveren, evinden ça¤r›lan personeli iflyerine getirip götürür. Ayr›ca, Genel Müdürlük ve Atatürk Havaliman› iflyerleri ile Esenbo¤a ve Adnan Menderes Havaliman› iflyerlerinde
yap›l›r. Tatil günlerinde yap›lan bu çal›flmalar›n saptanmas›nda iflçinin, ilk amirinden onayl› bildirimi esas al›n›r. Personel esas iflyerinde çal›flmaya bafllad›ktan sonra geçici görevle flehir d›fl›ndaki bir iflyerine gönderilmesi halinde, geçici göreve gitmesi için yolda geçecek süre ifl süresinden say›l›r. Geçici görevde fiili çal›flma süresinin bitimi, esas çal›flt›¤› ifl yerindeki çal›flma süresine göre de¤erlendirilir. Bu durumdaki personele, geçici görevdeki fiili çal›flmas›n›n bitimi, esas iflyerinde normal günlük çal›flmas›n›n sona ermesi gereken saati aflmas› halinde aflan süre için fazla çal›flma ücreti ödenir. Geçici görevin bitiminden sonra araç beklemek ya da dönüfl yolunda geçecek süre için bir ödeme yap›lmaz. Ancak ayr›ca harc›rah yevmiyesi ödenir. Personelin önceden (esas iflyerinde günlük mesaisine bafllamadan) geçici görevle iflyeri d›fl›na gönderilmesi halinde çal›flmas›n›n bafllamas› ve sona ermesi gitti¤i iflyerindeki çal›flma düzenine göre de¤erlendirilir. Bu durumda gidifl-dönüfl ve araç beklerken geçecek süreler ifl süresinden say›lmaz. Madde 64: Görev Bekleme Yerleri Bir büroya ba¤l› olmadan ve aral›kl› çal›fl›p toplu olarak görev bekleyen personel için yeterli büyüklükte, nitelikte ve hijyen koflullar›na uygun görev bekleme yerlerinin yap›lmas›n› iflveren sa¤lar. * Toplu ifl sözleflmesi kitap盤›n›z halen yoksa, ifl yerlerinizdeki temsilci arkadafllar›n›z sizler için temin edecektir ya da Hava-‹fl Sendikas›’ndan edinebilirsiniz.
Keyfiyet de¤il, T‹S uygulans›n Bilgi Teknolojileri Baflkanl›¤› çal›flanlar›, iflyeri geneline e-mail yoluyla “Haziran-A¤ustos aylar› aras›nda senelik izinler kullan›lmayacakt›r veya mazeret izinleri, bir gün öncesinde birim amirine anlat›lacak ve idari ifllere teslim edilecek," fleklinde duyurular yap›ld›¤›n› söylerken, bu tür keyfi uygulamalar›n yeni olmad›¤›n› belirtiyorlar. Bilgi Teknolojileri Baflkanl›¤›’nda yaflanan bir baflka sorun ise, fazla mesai… Eski ad›yla bir EB‹ diye bilinen Bilgi Teknolojileri Baflkanl›¤› çal›flanlar›, mesailerle ilgili rahats›zl›klar›n› flöyle dile getiriyor. “Personel yetersizli¤i sebebi ile alt kademe yöneticileri (müdür ve flefler) fazla mesai yapt›rt›p puantaja bu çal›flmay› iflletmiyor ve yap›lan bu fazla mesai yerine çal›flana idari izin vermeyi uygun görüyorlar.” Bu tip T‹S ihlallerinin y›llard›r yafland›¤›n› söyleyen çal›flanlar, iflveren uygulamalar›n›n keyfiyetine dikkat çekerken, T‹S’in uygulanmas›n› istiyorlar.
3
“Sosyal Güvenlik Yasa Tasar›s›”yla haklar gasp ediyor!
Sa¤l›k ve sosyal güvenlik hakt›r sat›lamaz! püskürtülüyor, böylesi tasar›lar› gündeme getiren partilerin siyasi yaflamlar› son buluyor. Hükümetin “reform” diye kabul ettirmeye çal›flt›¤› de¤ifliklikler, çal›flanlar›n haklar›n› hiçbir flekilde iyilefltirmedi¤i gibi daha da daralt›yor. Bütün bu düzenlemeler hükümet sözcülerinin söyledi¤inin aksine çal›flanlar›n iyili¤i için de¤il, yerli ve yabanc› sermayedarlar istedi¤i için yap›l›yor. AKP Hükümeti’nin haziran ay›nda yürürlü¤e koymay› düflündü¤ü bu y›k›m yasas› ile sa¤l›k ve sosyal haklar›m›z tamamen yok edilmeye çal›fl›l›yor.
Foto¤raf: Mustafa Ya¤c›
Sosyal güvenlik hakk›n› a¤›r bir biçimde t›rpanlamay› hedefleyen ve sa¤l›kta özellefltirmenin önünü açan “Sosyal Güvenlik Yasas›”na karfl› tepkiler sürüyor. ‹stanbul’da birçok sendika siyasi parti ve kitle örgütünün bir araya gelerek kurdu¤u “Herkese Sa¤l›k Güvenli Gelecek Platformu” mücadelenin yükselmesinde önemli bir rol oynuyor. Platform, önce Taksim ard›ndan da 27 Aral›k günü Saraçhane’de düzenledi¤i yürüyüfllerle bu y›k›m yasas›n›n takipçisi olaca¤›n› gösterdi. Platformun ald›¤› karar do¤rultusunda bölgesel eylemlere baflland›. Bak›rköy ve çevre semtleri kapsayan ilk bölgesel eylem 9 Ocak Çarflamba günü saat 12:30’da SSK Bak›rköy Do¤um Evi önünde gerçeklefltirildi. ‹stanbul’da düzenlenmesi planlanan bölgesel eylemlerin ikincisi ise 13 Ocak Pazar günü Kad›köy’de gerçeklefltirildi. Eylemde Herkese Sa¤l›k ve Güvenli Gelecek Platformu ad›na aç›klama yapan
Kad›köy eyleminden bir görüntü
‹stanbul Tabip Odas› Yönetim Kurulu Üyesi Nazmi Algan, yasan›n tam bir sosyal güvensizlik ve sigortas›zl›k yasas› oldu¤una dikkat çekti. Yasayla ilgili “Sizi de¤il, 20 y›l sonras›n› ilgilendiriyor” denilerek halk›n kand›r›lmaya çal›fl›ld›¤›n› belirten A l g a n , “Yasalaflt›¤›nda halen çal›flan ya da iflsiz olan herkesin çal›flma, emeklilik ve sa¤l›k hakk›n› k›s›tlayacak olan bu yasa, çal›flma yaflam›na yeni girecek gençlerimiz için ise tam bir Hava-ifl Genel Baflkan Yard›mc›s› Eylem Atefl
sald›r› yasas›d›r,” diye konufltu. Bu tür yasalar dünyan›n her yerinde püskürtülüyor Yasallaflt›¤›nda çal›flan ya da iflsiz olan herkesin çal›flma, emeklilik ve sa¤l›k hakk›n› k›s›tlayacak olan “sosyal güvenlik” yasa tasar›s›, çal›flma yaflam›na yeni girecek gençler ve halen çal›flmakta olanlar için tam bir sald›r› niteli¤inde. Eflitsizlikleri artt›ran, sosyal dayan›flma yerine paras› olan›n paras› kadar emeklilik ve sa¤l›k hakk›na sahip olaca¤› bu tasar›yla emekçilere k›s›tlama getirilirken, sermayeye yeni kâr alanlar› sunuluyor. Dünyan›n her yerinde bu tür yasa tasar›lar› halk›n tepkiler ile
Bak›rköy eyleminden
Hava-‹fl Sendikas› uçufl emniyetini tart›fl›yor
S›f›r kaza k›r›m için aktörler göreve Hava-‹fl Sendikas›, “s›f›r kaza k›r›m için aktörler göreve” bafll›kl› panelle sivil havac›l›¤›n bileflen ve otoritelerini bir araya getirerek havac›l›¤›n sorun ve çözüm önerilerini tart›fl›yor. 23 Ocak 2008 tarihinde WOW Otel’de gerçeklefltirilecek panele, Havac›l›k T›bb› Derne¤i, sivil havac›l›k e¤itimi veren kurumlar ve Hava-‹fl Sendikas› temsilcileri konuflmac› olarak kat›l›yor. Özel havayolu flirketlerinin de davet edildi¤i panel, 3 oturum fleklinde gerçeklefltirilecek, üçüncü oturumda konuk kat›l›mc›lar da söz alabilecek. Havac›l›k operasyonun fizyolojik limitler ve çal›flma koflullar› aç›s›ndan de¤erlendirilmesi, ülkemizde geçerli yönergelerin bat› ile karfl›laflt›r›lmas›, uçufl emniyetinde e¤itimin rolü gibi temel bafll›klara sahip panelde; ticari ve yönetimsel etkiden uzak bilimsel gerçekler ve istatistiksel veriler ortaya konacak.
Yıl 4 • Sayı 17 Ocak 2008 Türkiye Sivil Havacılık Sendikası Aylık Yayın Organı Ekidir
Sosyal güven(siz)lik, genel sa¤l›k(s›zl›k) sigortas› neler götürüyor? -Emeklilik yafl› 65’e, pirim gün say›s› 9.000’e ç›kar›lacak… -Emeklilik maafllar› %23 ile % 33 aras›nda düflürülecek… -Ölüm ayl›¤› ba¤lama flart› 900’den, 1800 güne yükseltilecek… -Çal›flmak zorunda kalan emeklilerin maafllar› kesilecek… -Ayl›k geliri 139.6YTL’den fazla olan bütün vatandafllar Genel sa¤l›k sigortas› pirimi ödemek zorunda kalacak… -Bütün sa¤l›k hizmetleri paral› olacak. -Hastal›k, kaza, ameliyat durumlar›nda “kat›l›m pay›” ödenecek… -“Kat›l›m pay›” gerekti¤inde befl kat daha art›r›lacak… -Sa¤l›k hizmeti alabilmek için “ilave ücret” ad› alt›nda “haraç” ödemek gerekecek. -Difl protez giderlerinin karfl›lanmas›na k›s›tlama getirilecek. -18-45 yafl aras› difl protezi yapt›rma hakk› kald›r›lacak. -Emzirme ödene¤i bir aya düflürülecek -Hastaneye yatanlar›n ifl görmezlik ödene¤i %16 azalacak. -Emekli ba¤-kurlular›n maafl›ndan %10 sa¤l›k pirimi kesilecek. -Primi ödemeyen vatandafllar sa¤l›k hizmeti alamayacak, hastane kap›lar›ndan ger dönecek. -Primini ödemeyen çiftçilerin üzümüne, tütününe, pamu¤una, bu¤day›na el konulacak.
Saraçhane Türkiye Sivil Havacılık Sendikası aylık yayın organı adına Sahibi: Atilay Ayçin / Genel Baflkan Sorumlu Yazı ‹flleri Müdürü: Eylem Atefl / Genel Baflkan Yardımcısı ‹dari Yeri: Hava - ‹fl Sendikası: ‹ncirli Cad. 68/1 Bakırköy - ‹stanbul Tel: (0212) 660 20 95 pbx Faks: (0212) 571 90 51 Yapım: Mavi Kare Reklamcılık Tel: (0212) 274 74 10 Baskı: Ümit Matbaac›l›k San. Tic. Ltd. fiti. 2. Matbaac›lar Sitesi Z-A/6-10 Topkap› / ‹stanbul Tel: (0212) 565 42 69 Sicil No: 306731-254313
4