Uçucu Ekipler için Mesai Kılavuzu by HAVAIS TR

‹Ç‹NDEK‹LER BÖLÜM 1 MESA‹ KILAVUZU ‹LE ‹LG‹L‹ GENEL B‹LG‹LER

Mesai k›lavuzunun amac› K›lavuza nas›l bakaca¤›z? Uyuflmazl›klar› Çözüm Kurulu Kararlar› ne demektir? Bu düzenlemeleri FOM ve CCM’de neden bulam›yorum? Çal›flma hayat›nda iflin yürütümü, yani iflverence görevlendirilmemiz nas›l yap›l›r? 24 saat önce tebli¤ kural› nedir? Zaman tan›mlar› neden önemlidir? Uçufl görev süre (mesai) k›s›tlamalar›n›n temel noktalar› nelerdir? Bir günde uçucu ekiplere kaç görev verilebilir? Dinlenme süreleri ve bofl gün nedir? Uçucu ekiplere kaç gün üst üste görev verilebilir? Kurallara ayk›r› davran›fllar›n yapt›r›m› nedir?

3 4 4 5 6 8 9 10 11 12 12

BÖLÜM 2 YÜRÜRLÜKTE OLAN THY A.O. ORTAKLIK YÖNETMEL‹⁄‹ 07-029 TÜRK HAVA YOLLARI A.O. UÇUCU PERSONEL UÇUfi VE UÇUfi SAATLER‹ YÖNETMEL‹⁄‹ AMAÇ KAPSAM SORUMLULUK TANIM VE KISALTMALAR (Ana üs) (bakanl›k, bofl süre, dinlenme süresi, e¤itim meflguliyeti, ek görev, geçici ek görev, geçici üs, geçici üs süresi, hava arac›, ilave ekip) (ilave tam ekip, kabin ekibi, kaptan pilot, kesintili uçufl görev süresi, kokpit ekibi, konaklama meydan›, konaklama süresi, nöbetçi ekip, nöbetçi ekip görev süresi) (SHGM, ofis görevi, ofis meflguliyeti, ortakl›k, pas görev süresi, pilot, rezerve, sorumlu kaptan pilot, sorumlu kaptan pilot karar›) (uçucu ekip, uçucu ekip planlama ve koordinasyon sorumlusu, uçufl görev süresi, uçufl mühendisi, uçufl süresi (blok süresi), uçufl süresi-helikopter, uygun konaklama tesisi, uygun tesis) (uzun menzil uçuflu, yedek ekip, yedek ekip görev süresi, yükleme görevlisi, zaman tan›mlar›) (ICAO, JAA, JAR, UTC)

13 13 13 13 13 13 14 15 16

17 18 18

GENEL ESASLAR VE UYGULAMA Uçucu ekip planlamas› Lisanslar, sertifikalar ve uçufl kay›t defterleri Kay›tlar›n tutulmas› Genel hususlar Uçufl süresi (blok süresi) Uçufl görev süresi Pas görev süresi Nöbet süresi Dinlenme süresi Bofl süre Ana ve geçici üs Geçici üs ve konaklama süresi Süre s›n›rlamalar›na uymama, dinlenme süresinin k›s›tlanmas› Uçufl görevinin erken sona ermesi Özel durumlar için flartlar ‹stisnai durumlar Gözetim ve denetim Ayk›r› davran›fllar ve idari yapt›r›mlar YÜRÜRLÜK UÇUfi GÖREV VE D‹NLENME SÜRELER‹ SINIRLAMA TABLOLARI Azami süreler tablosu Azami uçufl görev süreleri tablosu Uzun menzil uçufllar› azami uçufl görev süreleri tablosu Asgari dinlenme süreleri tablosu Asgari bofl süreler tablosu Bir takvim ay›nda çal›fl›lan günle bofl gün oran tablosu

18 18 19 20 20 20 20 23 24 24 27 28 29 29 30 30 32 32 32 33 34 34 35 35 36 37 38

BÖLÜM 3 KAYNAK EK BELGELER‹

Madde 104: 21. Dönem toplu iﬂ sözleﬂmesi 104. Madde hükümleri

BÖLÜM 4

REFERANS BELGELER

EK 4 AB Konseyi Uçucu Personel Çal›flma Yönergesi EK 5 AB’nin FTL düzenlemesinin sivil havac›l›kta kümülatif yorgunlu¤u azaltmadaki üzerine yap›lan tart›flma toplant›s› raporu EK 6 ANNEX III SUB PART Q (fiu tarihlerde AB Parlamentosu’nda görüflülmekte olan son flekliyle)

46 49 53

Bölüm 1

Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

Mesai K›lavuzunun Amac› Biz uçucu ekiplerin çal›flma ve dinlenme sürelerini belirleyen, THY A.O 07-029 Say›l› Uçucu Personel Uçufl Görev ve Uçufl Saatleri Yönetmeli¤i’nin ilk maddesi amaç olarak; “01 AMAÇ: Madde 1- Bu yönetmeli¤in amac›; uçufl emniyetinin sa¤lanmas› için, Türk tescilli hava araçlar›nda görev yapacak uçucu ekipler ile ortakl›¤›n uymas› zorunlu uçufl görev ve dinlenme sürelerine iliflkin esas ve usuller ile s›n›rlamalar› belirlemek ve bu konudaki faaliyetleri düzenlemektir.” fleklinde temel bir tespit yapm›flt›r. ‹flte yay›nlad›¤›m›z bu mesai k›lavuzu bu konularda size referans belge olacakt›r. Mesai k›lavuzu her uçucu ekip üyesinin çantas›nda bulundurmas› gereken önemli bir belgedir. Bu belge, çal›flma süreleri, dinlenme süreleri yan›nda birçok ayr›nt›l› ve karmafl›k ekip planlama uygulamas›n›n nas›l yap›laca¤› konusunda “kural ihllalerinin” önlenmesi için bak›lacak ilk referanst›r. Bu referanslar› temel alarak uçufl programlar›n›z› ve gerçekleflen uçufllar›n›z› kontrol ediniz. Bu kurallar› ihlal eden uygulamalar yapmay›n›z, çünkü havayolu flirketi kadar sizin de hukuki sorumlulu¤unuz do¤ar. Mesai K›lavuzu düzenlemeleri veya ekip planlama ile ilgili herhangi bir soru veya sorunla karfl›laflt›¤›n›zda arka iç kapaktaki iletiflm bilgileri bölümündeki sendika yetkililerine ve temsilcilerine ulafl›n›z.

Sendika yetkililerinin verdi¤i görüﬂ do¤rultusunda hareket ediniz.

BÖLÜM 1 Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

K›lavuzun Referans Gelgeler bölümünde Avrupa Birli¤i’nde uygulanan kurallar› ve yorgunluk ile ilgili bilimsel bir rapor ayr›ca bilgilerinize sunulmuﬂtur.

K›lavuza nas›l bakaca¤›z? K›lavuz kendi içinde 3 önemli belgenin bir araya getirilmesi ile birlikte oluflturulmufltur. Bunlar; • 07-029 say›l› THY Ortakl›k Yönetmeli¤i (EK-1 ) • 13.10.2005 tarihli toplu ifl sözleflmesi uyar›nca toplanan Uyuflmazl›klar› Çözüm Kurulu Kararlar› (EK-2) • 21. Dönem Toplu ‹fl Sözleflmesi 104. Maddesi ve ayn› sözleflmesinin eki protokol (EK-3) Bu nedenle k›lavuza bak›l›rken baz› maddelerin de alt›nda görülen k›rm›z› yaz› ile olan ilaveler ve mavi yaz› ile olan ilaveler uygulamada geçerli olan düzenleme olarak kabul edilecektir.

K›rm›z› renkte belirtilen kurallar Uyuflmazl›k Çözüm Kurulu Kararlar›’n›, mavi renkte belirtilen kurallar 21. Dönem toplu ifl sözleflmesi 104. maddesi ve ayn› toplu ifl sözleflmesinin eki Protokol kurallar›n› belirtmekte kullan›lmaktad›r. 07-029 say›l› Ortakl›k Yönetmeli¤i’nin herhangi bir maddesinin alt›nda bu iki renkten herhangi birini görürseniz geçerli uygulanacak kural bu renkli olan k›s›mlard›r. Üzeri çizilenler ise uygulamadan ç›kar›lan k›s›mlard›r.

Uyuflmazl›klar› Çözüm Kurulu Kararlar› ne demektir? Sendikam›zla iflveren aras›nda 2 y›l geçerlilik süresi ile imzalanan toplu ifl sözleflmesinin 17. maddesi ile toplu ifl sözleflmesi ve mevzuat ile ilgili do¤abilecek sorunlar› çözmek amac›yla Uyuflmazl›klar› Çözüm Kurulu oluflturulmufltur. Taraflardan birinin talebi ile

toplanan bu kurul toplu ifl sözleflmesi yürürlükte iken de toplu ifl sözleflmesi ile ilgili yeni düzenlemeler yapabilir veya var olan bir yorum fark› konusunda karar alabilir.

Bu düzenlemeleri FOM ve CCM’de neden bulam›yorum? Hukuksal hiyerarflide ve hukukun üstünlü¤ü kural›na göre en üstten alta bir s›ralama geçerlidir. Örne¤in çal›flma yaflam› için bizim flirketimizde bu nas›l uygulan›r? • Anayasa • Toplu ‹fl Sözleflmesi • Yasalar (‹fl Yasas›, Toplu ‹fl Sözlefleme Grev Lokavt Yasas›) • Di¤er Mevzuat (Medeni Kanun, Borçlar Yasas›, Tüzükler, Yönetmelikler, Genelgeler vb) Peki FOM ve CCM el kitaplar›nda toplu ifl sözleflmesince düzenlenen kurallar henüz ifllenmemiflse ne geçerlidir? Hukuk hiyerarflisine göre bu el kitaplar› toplu ifl sözleflmesinin daha alt›nda oldu¤undan toplu ifl sözleflmesi geçerli olacakt›r. FOM veya CCM buna göre yeniden düzenlenecektir. Halen bu uyumlaflt›rmalar yap›lmad›¤› için toplu ifl

BÖLÜM 1 Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

13.10.2005 tarihinde bu k›lavuzun temel metni olan 07-029 say›l› Ortakl›k Yönetmeli¤i düzenlemeleri konusunda bu kurul toplanm›fl ve Kaynak Belgeler Ek-2’de bir kopyas›n› bilginize sundu¤umuz kararlar› alm›flt›r. Al›nan bu kararla toplu ifl sözleflme hükmü niteli¤inde oldu¤undan o tarihten bu yana uygulamada esas düzenleme haline gelmifltir ve baz› maddeleri geçerlili¤ini sürdürmektedir.

BÖLÜM 1 Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

sözleflme düzenlemeleri bu el kitaplar›nda halihaz›rda yer almayabilir. Yine örnek vermek gerekirse bu konuda Sivil Havac›l›k Genel Müdürlü¤ü’nün düzenlemesi olan SHT 6A-50 Talimat› da hukuk hiyerarflisi olarak toplu ifl sözleflmesinin alt›ndad›r. SHT 6A-50’de ayl›k 7 bofl günden biri konaklama meydan›nda verilebilirken toplu ifl sözleflmemiz 7 bofl günü ana üste verilir olarak düzenlemifltir.

Çal›flma hayat›nda iflin yürütümü, yani iflverence görevlendirilmemiz nas›l yap›l›r? 24 saat önce tebli¤ kural› nedir? Ülkemizdeki yasalara göre iflin yürütümü iflverene aittir. ‹flçiler iflin yürütümünden planlanmas›ndan ve tebli¤ edilmesinden sorumlu de¤ildir. Çünkü ifl saatleri d›fl›nda iflçinin iflverenin ifllerini yürütmekle ilgili bir sorumlulu¤u yoktur. Bu nedenle çal›flma hayat›nda günlük, haftal›k ve ayl›k çal›flmalar›n nas›l yürütülece¤ini iflveren daha önceden çal›flanlar›na ilan etmekle yükümlüdür. Yani siz bofl gününüzde veya dinlenme süresi içinde, iflverenin yerine iflin yürütümü konusunda sorumlu de¤ilsiniz. ‹flveren gerekli kural ve zaman k›s›tlamalar›na uyarak size görev vermekle yükümlüdür. Uçucu ekiplerde iflin yürütümü ayl›k uçufl programlar›n›n yay›nlanmas› ve çal›flana tebli¤ edilmesidir. Bu tebli¤i alan çal›flan ifl hayat›n›, aile hayat›n›, sosyal düzen ve ihtiyaçlar›n› bu kendisine tebli¤ edilen planlamaya göre düzenler. Bu nedenle ayl›k planlama çizelgelerinde de¤ifliklik yap›lmamas› esast›r. Ki uçufl operasyonun do¤as› gere¤i oluflabilecek planlama de¤ifliklikleri de düflünülmüfl bunun için yeterli say›da yedek ekip ve

nöbetçi ekip bulundurulmas› yükümlülü¤ü iﬂverene verilmiﬂtir.

‹stisnai durumlar olamaz m›? Elbette olur, örne¤in ana üs d›fl›nda özel durumlar oluflabilir. Günlük azami uçufl görev sürelerini aflmamak kayd›yla planlanm›fl bu uçuflunuzun bitifl saati de¤iflebilir. Çünkü yedek ekip ve nöbetçi ekip sa¤lama olana¤› ana üs d›fl›nda yeterli zaman süresi içinde mümkün olmayabilir. Bu tür de¤ifliklikler sonras› dinlenme süresi de de¤iflece¤inden yeni bir görev tebli¤ yap›lacaksa yine 24 saat sonra kural› uygulan›r. Ayl›k planlama de¤ifliklik tebli¤leri tüm görevleri kapsar. Uçufl görev süresi, nöbet, yedek ekip (RM), e¤itim, ofis meflguliyeti, ek görev, konaklama (yat›) tan›mlamar› konusunda yap›lacak de¤ifliklikler 24 saat önceden tebli¤ edilmelidir. Konaklama görevinde (Yat›) bulundu¤unuz esnada yap›lacak görev de¤ifliklikleri de 24 saat önce kural›na uymal›d›r.

BÖLÜM 1 Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

Bu düzenlemelere göre planlanm›fl ayl›k uçufl program›n›zda yap›lacak tüm görev de¤ifliklikleri, size 24 saat önce iflverence bildirilirse uygulanabilir. Bunun d›fl›nda program›n›z de¤ifltirilemez. ≥ Örne¤in, planlanm›fl uçuflumuza geldik ve bir uçak tipi de¤iflikli¤i nedeniyle, bekleyin size baflka uçufl verilecek fleklinde bir de¤ifliklik yap›lmak istendi, bu kabul edilemez. ≥ Örne¤in geldiniz, uçuflunuz bafllad›, ilk baca¤› yapt›n›z, daha sonra bir tebli¤le sizin uçuflunuz de¤iflti, nöbete kal›yorsunuz fleklinde bir de¤ifliklik yap›lmak istendi, bu kabul edilemez. ≥ Örne¤in, iki bacakl› bir uçuflla görevlendirildiniz. Göreviniz bitti ve ana üsse döndünüz . Yeni bir tebli¤le görevinize farkl› say›da bacak eklendi, bu kabul edilemez. ≥ Örne¤in, ayl›k planlamada ofis meflguliyeti göreviniz var, bu göreve geldi¤inizde sizin bu göreviniz al›narak yerine bir uçufl görevi verilemez. ≥ Örne¤in, ayl›k planlamada konaklama göreviniz (yat›) var, bu göreve geldi¤inizde yat› görevi yerine size git-gel görevi verilemez.

BÖLÜM 1 Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

Zaman tan›mlar› neden önemlidir?

Zaman tan›mlar›: Düzenlendi¤i Madde Tan›mlar Bölümü Zaman tan›mlar› çal›flanlar›n görev sürelerinin nerede bafllayaca¤›, bitece¤i, nas›l denetlenece¤ini belirten en önemli ölçü birimleridir. E¤er zaman tan›mlar› olmasayd› çal›flma sürelerini k›s›tlamam›z mümkün olmazd›. Bizim için en temel zaman tan›m› gün tan›m›d›r. Çünkü di¤er zaman tan›mlar› bu tan›ma uygun flekillenir. Zaman tan›mlar›ndan gün tan›m› konusunda sendikam›z›n, hem ulusal talimat SHT 6A-50 hem de Ortakl›k Yönetmeli¤i 07-029’daki gün tan›m›na itirazlar› sürmektedir. Her iki düzenlemede gün tan›m› lokal (yerel) saatle tan›mlanmam›flt›r. Bu bilimsel aç›dan yanl›fl bir uygulamad›r. Bu uygulama ülkemizde gün tan›m›n› düzenleyen yasaya da (Bak›n›z günün 24 saate taksimine dair yasa EK-3) ayk›r›d›r. ‹nsan biyolojisi uyku-uyan›kl›k zamanlar›n› beyin vas›tas›yla uygulad›¤› biyolojik saate uygun düzenler. Gece ve gündüz kavramlar› da asl›nda buna göre beynimizce kontrol edilir ve vücut salg›lar› de¤iflir. Bu aç›dan insan›n yaflad›¤› yerel bölgeye göre gündüz ve geceye uyumu sa¤lanm›flt›r. fiu an gün tan›m› bizim için UTC (Universal Time Coretted=Evrensel Koordine Edilmifl Zaman) saati esaslar›na göre yap›lmaktad›r. Yani bizim günümüz Greenwich’te yafl›yoruruz gibi düzenlenmifltir. Yaz›n saat 03.00’te, k›fl›n 02.00 lokal saatle günümüz bafllat›lmaktad›r. Yani beynimizin uyku için kapat›ld›¤› bir saatte. Bu bilim d›fl›l›¤›n de¤ifltirilmesi için çabam›z sürmektedir. Örne¤in bofl günlerin kullan›m›nda bunu baflarm›fl durumday›z. Ayl›k 7 gün bofl süreler ana üste ve lokal (yerel) gün tan›m›na uygun olarak (00.00’da bafllamakta 24.00’da bitmektedir) kullan›lmaktad›r. Zaman tan›mlar›n›n çal›flma ve dinlenme süreleri ile ilgili k›s›tlamalar› kontrol etmesinin bir baflka en önemli yan›, hafta, ay, 3 ay gibi sürelerinin birbirini takip eden süreler fleklinde belirlenmesidir. ≥ Örne¤in uçucu ekipler için hafta pazartesi bafllayan, pazar günü biten hafta de¤ildir. Bulunulan güne göre geriye ve ileriye do¤ru birbirini takip eden 7 gündür. Bu nas›l bir etki yarat›r? Haftal›k uçufl

Uçufl görev süre (Mesai) k›s›tlamalar›n›n temel noktalar› nelerdir? Uçufl Görev Süresi: Düzenlendi¤i Madde No: 10 Uçufl görev süresi kavram› asl›nda eksik bir kavramd›r. Çal›flanlar›n iflverenin iflleri yapmakla yükümlü oldu¤u tüm sürelerin esas çal›flma süresi kabul edilmesi gerekir. Çal›flma süreleri tüm görevlerin toplam›d›r. Ancak 07-029 Ortakl›k Yönetmeli¤i’nde temel çal›flma süresi olarak kavram› uçufl görev süresidir. Uçufl görev süresi flunlar› kapsar • Günlük olarak (Uçufl süresi (block time) öncesi 1 saat, uzun menzil uçufllarda (ER) 1.15 saat + uçufl / uçufl serileri süresi bitimi (block time) +uçufl / uçufl serileri süresi sonras› 1/2 saat) Nöbet görevinden uçufl görevi verilirse nöbet ilk bafllang›ç imza saati dikkate al›narak gerçekleflen uçufl / uçufl serileri süresi (blok time) ve uçufl süresi sonras› 1/2 saat toplam› günlük uçufl görev süresi kabul edilir. Göreve gidifllerdeki pas süresi e¤er bir dinlenme süresi ile bölünmüyorsa, günlük uçufl görev süresi içinde hesap edilir. • Haftal›k olarak (Birbirini takip eden 7 günlük uçufl görev süreleri) • Ayl›k olarak (birbirini takip eden 30 günde günlük uçufl görev süreleri+uçufl görevi verilmemifl nöbet süreleri+Ana üsse ve geçici üsse dönüflteki pas süreleriE¤itim Görevi+Ofis Meflguliyeti+Ek Görev) • 3 ayl›k olarak (biribirini takip eden 90 günde ayl›k uçufl görev süreleri) • Ve y›ll›k olarak (Takvim y›l›ndaki toplam uçufl görev süreleri) k›s›tlanm›flt›r. (Hepsi için bak›n›z 07-029 Bölümü Tablo 1)

BÖLÜM 1 Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

görev süresi 56 saat, bunu nas›l kontrol edece¤iz? ‹flte burada birbirini takip eden 7 gün önemli hale gelir. Bulundu¤umuz andaki zaman diliminden 7 gün önceye ve sonraya giderek 56 saati afl›p aflmad›¤›m›z› kontrol eder planlamam›z› buna göre ayarlar›z. Ayl›k uçufl görev süresi 180 saattir, bu bir takvim ay› ile ilgili de¤il, zaman tan›mlar›na göre bulundu¤umuz günden geriye ve ileriye 30 gün olarak kontrol edilmesi gerekir. Zaman tan›mlar›n› iyi kavrayarak, farkedilmeyen ihlallerin önü al›nabilir.

BÖLÜM 1 Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

Bu 4 k›s›tlama ise farkl› k›s›tlamalar› içerir. Uzun menzul (ER) uçufl görevleri hariç olmak üzere günlük uçufl görev sürelerine ayr›ca iki k›s›tlama daha getirilmifltir. Bunlar inifl say›lar›na göre getirilen k›s›tlama ve mesai bafllang›ç saatlerine göre getirilen k›s›tlamalard›r. (Bak›n›z 07-029 Yönetmeli¤i’nin Ekler Bölümü Tablo 2) ≥ Örne¤in imza saatim yani uçuflun fiilen bafllad›¤› saatten 1 saat ER uçufllarda 1.30 saat öncesi olarak mahalli k›fl saati ile 04.30 da imza att›m, günlük uçufl görev sürem 1-4 iniflte 12 saat 5 iniflte ise 11 saat olabilir. Bu süreyi aflamaz. Günlük uçufl süreleri Sorumlu Kaptan Pilot karar› ile özel flartlar olufltu¤unda ve ilave ekip tan›m›na göre uçucu ekip say›s› art›r›ld›¤›nda 2 saat art›r›labilir. Pas uçufllarda inifl say›s› bu tablodaki inifl say›lar› k›s›tlamas›na tabi de¤ildir. Uzun menzil (ER) uçufl görev süreleri ise ayr› de¤erlendirilmifltir bu süreler 07-029 Yönetmeli¤i’nin ek tablo 3 k›sm›nda belirtilen sürelerdir. Uzun menzil uçufllar› inifl say›s› ve imza saati ile k›s›tlanmam›flt›r. Normal ve uzun menzil uçufl göre süreleri tablolar›ndaki (tablo 2 ve 3) azami süreler birbirini takip eden 7 gün içinde en fazla 2 kez uygulanabilir.

Bir günde uçucu ekiplere kaç görev verilebilir? Gün tan›m›na göre bir günde (UTC saati ile 03.01-bir sonraki gün 03.00 aras›) sadece bir uçufl görev süresi planlanabilir. Ayn› gün içine dinlenme ile bölünse bile ikinci bir uçufl görevi verilmez. Yine bu saatler aras›nda uçufl görevi d›fl›nda herhangi bir ikinci görev veya uçufl görevi d›fl›nda herhangi iki farkl› görev verilemez. ≥ Örne¤in 03.40’ta uçufl göreviniz bafllad› ve iki bacak görev yapt›n›z ana üsse döndünüz toplam 5 saat mesai yapt›n›z ve dinlenme süreniz olan 12 saat sona erdi. Gününüzün bitmesine 7 saat olmas›na

ra¤men art›k size yeni bir görev verilemez. Ayr›ca konaklama (yat›) görevleri ayl›k planlamalarda 15 günden (ER uçuﬂlarda 15 gece) fazla yap›lamaz.

Dinlenme süresi: Düzenlendi¤i Madde No:13 Bofl Süre: Düzenlendi¤i Madde No:14 Dinlenme süresi bir uçufl görev süresinin sonunda bafllayan yeni bir uçufl görev süre bafllang›c›na kadar olan süredir. Yani daha çok çal›flma süresi sonunda onunla iliflkili olarak verilir. Bofl gün ise bir takvim günü olarak düzenlenen ayr› bir süredir. Bu iki süre hiçbir flekilde kesintiye u¤rat›lamaz ve bu süreler içinde hiçbir biçimde yeni görev verilemez. Bofl gün ise bir takvim ay›nda, 7 adet takvim gününden oluflan ve daha çok sosyal ihitiyaçlar›m›z için verilen bofl süredir. Bofl günler takvim günü tan›m›na göre yerel saatle 00.00’dan bafllar 24 saat kesintisiz sürer. Bofl günler ay bafl›nda planland›¤› günde ve sadece ana üs veya e¤er varsa geçici üste kullan›l›r. Konaklamada 7 bofl günlerden planlama yap›lamaz. Ana üste birbirini takip eden 7 günde bir kez mutlaka bofl gün verilir. Bofl günlerin ay içine iki yar›ya eflit da¤›t›lmas› esast›r. Yedek ekip görevinden (rezerv- RM) e¤er bir görev verilmemiflse bu takdirde planlanan RM görevi bofl gün olarak de¤erlendirilemez. Bofl günler takvim ay›ndaki çal›flan günler ile orant›l› planlan›r. ≥ Örne¤in mart ay›nda 15 gün senelik izninizi kulland›n›z 15 günlük bir çal›flma gününüz kald› bu kalan 15 gün ile orant›l› olarak size o ay için 3 bofl gün verilir. Bofl günlerin oran› ile ilgili tablo EK-4’te bilginize sunulmufltur. Y›ll›k olarak verilmesi gereken bofl gün say›s› 96’d›r. Bu 96 günden ayl›k olarak orant›l› biçimde düflülen bofl gün say›lar›, y›l sonunda tekrar 96 günden düflülemez.

BÖLÜM 1 Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

Dinlenme süreleri ve boﬂ gün nedir?

BÖLÜM 1 Mesai k›lavuzu ile ilgili genel bilgiler

Uçucu ekiplere kaç gün üst üste görev verilebilir?

Uçucu ekiplere ard›fl›k birbirini takip eden 6 gün görev planlanabilir. Ancak bu ard›fl›k 6 gün konaklamada verilen bir bofl gün varsa bozulur bofl gün sonras› yeni bir 6 ard›fl›k gün bafllar. E¤er 6 gün üst üste görev verilirse bu görev sonras› anaüste 48 saat dinlenme verilir

Bu kurallara ayk›r› davran›ﬂlar›n yapt›r›m› nedir? Düzenlendi¤i Madde: Mdde 22 Lisans ve sertifika sahibi personel SHGM taraf›ndan kusurlu görülürse yaz›l› ihtar al›r. Bu kusurun devam› ve/veya yönetmeliklere ayk›r› hususlar›n tekrar› halinde ilgili kiﬂinin lisans› ask›ya al›nabilir veya tamamen iptal edilebilir.

Bölüm 2

Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

01 AMAÇ: Madde 1- Bu yönetmeli¤in amac›; uçufl emniyetinin sa¤lanmas› için, Türk tescilli hava araçlar›nda görev yapacak uçucu ekipler ile ortakl›¤›n uymas› zorunlu uçufl görev ve dinlenme sürelerine iliflkin esas ve usuller ile s›n›rlamalar› belirlemek ve bu konudaki faaliyetleri düzenlemektir. 02 KAPSAM: Madde 2- Bu yönetmelik ortakl›kta çal›flan uçufl ekibi ve kabin ekiplerini kapsar. 13.10.2005 TAR‹HL‹ UYUfiMAZLIKLARI ÇÖZÜM KURULU KARARI GERE⁄‹ “Bu yönetmelik ortakl›kta çal›flan uçucu ekibi kapsar” fleklinde de¤ifltirildi. 03 SORUMLULUK: Madde 3- Bu yönetmelikte belirtilen esas ve s›n›rlamalar›n planlanmas›ndan Uçufl ‹flletmeden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›l›¤›, uygulanmas›ndan uçucu ekipler ve ilgili ortakl›k personeli, kontrolünden ise s›ras›yla; Uçufl ‹flletmeden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s›, Uçufl Emniyet ve Kalite Güvence Baflkanl›¤›, Uçufl ‹flletme Baflkan›, Uçucu Ekip Planlama ve Koordinasyon Sorumlular›, Sorumlu Kaptan Pilotlar ve Uçucu ekipler kademeli olarak Genel Müdür’e karfl› sorumludur. (Hukuki dayanak SHT 6A-50’de oldu¤u gibidir) 04 TANIM VE KISALTMALAR: Madde 4- Bu yönetmelikte geçen, ANA ÜS: Ortakl›k uçufl faaliyetlerini yürüttü¤ü ve iflletme ruhsat›nda ana merkez olarak belirledi¤i, uçucu ekiplerin kendi imkânlar› ile konaklama ve iaflelerini sa¤lad›¤› mahali, BAKANLIK: Ulaflt›rma Bakanl›¤›’n›,

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i 14

BOfi SÜRE: Uçucu ekiplere uçufl görev süresi, dinlenme süresi, nöbetçi ekip görev süresi, yedek ekip görev süresi, e¤itim meflguliyeti, ofis meflguliyeti, ofis görevleri ve konaklama süresi d›fl›nda, hiçbir uçufl görevi veya ilave görev verilmedi¤i serbest süreyi, (Tablo–5) D‹NLENME SÜRES‹: Bir uçucu ekibin, bir önceki uçufl görev süresinin bitti¤i andan itibaren bafllayan ve yeni bir uçufl görev süresinin bafllama saatine kadar süren, her türlü görevden muaf tutuldu¤u süreyi, (Tablo–4) E⁄‹T‹M MEfiGUL‹YET‹ (EM): Uçufl E¤itim Baflkanl›¤› taraf›ndan planlanan ve uygulanan, uçufl görev süresi kapsam›nda de¤erlendirilen, e¤iten ve e¤itilen kiflilerin e¤itim amac›yla ilgili ünitede geçirdi¤i mesai saatleridir. (Madde 10/16) EK GÖREV: Uçufl görev süresi kapsam›nda de¤erlendirilen ve ortakl›k bünyesinde atama ile yap›lan görevlerdir. (Madde 10/16) GEÇ‹C‹ EK GÖREV: Uçufl görev süresi kapsam›nda mütalaa edilen ve uçufl görevi d›fl›nda di¤er görevler verilmesi halinde yap›lan görevi, GEÇ‹C‹ ÜS: Ana üs veya üslerin d›fl›nda, uçufl harekât›n›n devaml›l›¤› için, uçucu ekip üyesinin uçufl görev süresinin bafllay›p sona erdi¤i ve uçucu ekip üyesine, ortakl›¤›n uygun konaklama tesisi ve iafle imkân› sa¤lamakla yükümlü oldu¤u, uçucu ekiplerin geçici bir süre kalaca¤›, ortakl›k taraf›ndan belirlenen yurtiçi ve/veya yurtd›fl›ndaki yerleflim merkezini, GEÇ‹C‹ ÜS SÜRES‹: Geçici üslerde, her bir uçucu ekip üyesi için 7 günden çok 30 günden az süre ile kalmal› olan görev süresini, HAVA ARACI: Havalanabilen ve havada seyredebilme kabiliyetine sahip, her türlü arac›, ‹LAVE EK‹P: Bir hava arac›n›n uçufl harekât› için gerekli olan asgari say›daki kokpit ekibinden fazla say›da olan ve gerekti¤inde her hangi bir kokpit ekibinin görevini devralabilecek ehliyette, her iki pilot sandalyesinde görev yapabilecek ve sa¤ koltuk e¤itimi alm›fl kaptan pilotu ihtiva eden di¤er bir kokpit ekibini, kabin ekibi için ise standart say›dan bir fazla kabin memurunu, ‹LAVE TAM EK‹P: Bir hava arac›n›n uçufl harekat› için gerekli olan

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

asgari say›daki kokpit ekibinden ayr› olarak, tam bir kokpit ekibi ile say›s› Ortakl›k taraf›ndan, hava arac›n›n tipine ve yap›lacak uçufl harekat›n›n özelli¤ine ba¤l› olarak, belirlenen kabin ekibi ve/veya yükleme görevlilerinden oluflan uçucu ekibi, KAB‹N EK‹B‹: Bir uçufl görevinin yap›lmas›nda kokpit ekibinin d›fl›nda, esas görev yeri hava arac›n›n kabini olan ve ortakl›k taraf›ndan yolcu emniyetini ve gereksinimlerini karfl›lamak üzere gerekli temel ve tazeleme e¤itimlerini alarak sertifikaland›r›lm›fl personeli, KAPTAN P‹LOT: Uçufl süresince hava arac›n›n her türlü harekât›ndan sorumlu olan, ortakl›k taraf›ndan atanan, kaptan pilot statüsünde ve SHGM taraf›ndan bu maksatla yetkilendirilmifl belirli bir lisansa sahip olan pilotu, KES‹NT‹L‹ UÇUfi GÖREV SÜRES‹: Her bir uçucu ekip için, uçufl süreleri aras›nda bekleme olan uçufl görev süresini, (Tablo–2, -3) KES‹NT‹S‹Z UÇUfi GÖREV SÜRES‹: Her bir uçucu ekip için, uçufl süreleri aras›nda, ortakl›¤›n planlad›¤›, yeni bir uçufl görevi için haz›rl›k süresi haricinde bekleme yap›lmayan uçufl görev süresini, (Tablo–2, -3) KOKP‹T EK‹B‹: Hava arac›n›n sevk ve idaresi ile kullan›m›ndan sorumlu ve SHGM taraf›ndan lisansland›r›lm›fl gerekli olan asgari say›daki pilot/pilotlar ile e¤er varsa uçufl mühendislerini, KONAKLAMA MEYDANI: Ana üs veya geçici üs kapsam› d›fl›ndaki meydanlar›n, ortakl›¤›n uygun konaklama tesisi ve iafle imkân› sa¤lamakla yükümlü oldu¤u, süresi konaklama süresindeki tarife uyan yurtiçi ve yurtd›fl›nda konaklamal› görevlerin yap›ld›¤› meydan›, KONAKLAMA SÜRES‹: Konaklama meydan›nda, uçufl d›fl› e¤itim ve idari görevler hariç uçucu ekip için 7 (dahil) günü aflmayan süreyle ve içinde asgari dinlenme süresi olacak flekilde yap›lacak görev süresini, NÖBETÇ‹ EK‹P: Günlük uçufl harekât› esnas›nda, ekip aç›s›ndan do¤an bir aksakl›¤›n giderilmesi için ana üs veya geçici üslerde, kendisine uygun tesisin temin edildi¤i mahalde veya kendi ikametgâh›nda uçufl görevi için haz›r bekleyen uçucu ekibi, NÖBETÇ‹ EK‹P GÖREV SÜRES‹: Nöbetçi ekibin, ortakl›¤›n yönetmeli¤i üzerine, günlük uçufl harekât› esnas›nda ekip aç›s›ndan do¤an bir aksakl›¤›n giderilmesi için, ortakl›k taraf›ndan tespit edilen saatte bafllayan, bekleme süresi 8 saati aflmayan (kendi

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i 16

ikametgâh›nda veya uygun konaklama tesisinde azami 12 saat), ana üs veya geçici üsteki meydanlarda kendisine uygun tesis temin edilen ve haz›r olarak bir uçufl görevi için bekledi¤i toplam süreyi, SHGM: Sivil Havac›l›k Genel Müdürlü¤ü’nü, OF‹S GÖREV‹ (OG): Ek görevli veya geçici ek görevli personelin idari yap›daki s›ral› amirleri taraf›ndan yap›lmas› istenen; her türlü görev, toplant›, seminer veya herhangi bir ünitede tutulan nöbet, buna benzer gibi yap›lan ifllerdir.(Madde 10/16) OF‹S MEfiGUL‹YET‹ (OM): Ek görevli kiflilerin görevleri ile ilgili ünitede geçirdi¤i mesai süresidir. (Madde 10/16) ORTAKLIK: Bu yönetmelikte ortakl›k ile THY A.O. kastedilmektedir. PAS GÖREV SÜRES‹: Uçucu ekiplerin, ortakl›¤›n direktifi üzerine, herhangi bir görev icra etmeksizin, en son uçufl görevinin bitti¤i meydandan, yeni bir uçufl görevi icra edece¤i meydana, ana/geçici üsten uçufl harekât›na bafllayaca¤› meydana veya uçufl harekât›n›n sona ermesinden sonra ana /geçici üsse ulafl›m maksad›yla yapt›¤› hava veya bir sat›h ulafl›m arac›nda geçen süreyi, P‹LOT: Hava arac›n›n sevk ve idaresiyle görevli olan sorumlu kaptan pilot ve/veya kaptan pilot haricindeki SHGM taraf›ndan yetkilendirilmifl, di¤er pilot ya da pilotlar›, REZERVE (RM): Uçucu personelin ayl›k uçufl planlamas› d›fl›nda ihtiyaç duyulacak uçufl ve yer görevleri için haz›rl›kl› bulunmas› halidir. Görev süresi Tablo -2’de oldu¤u gibidir. SORUMLU KAPTAN P‹LOT: Ortakl›k taraf›ndan belirlenen ve uçuflun sevk ve idaresinden sorumlu kaptan pilot veya acil durumlarda, kaptan pilotun görev yapamamas› durumunda geçici olarak bu görevi üstlenecek pilotu, SORUMLU KAPTAN P‹LOT KARARI: Bu yönetmelikte belirtilen k›staslar dahilinde uçufl görev ve dinlenme sürelerinin uzat›lmas› ve/veya k›salt›lmas› için sorumlu kaptan pilot taraf›ndan al›nan karar›, UÇUCU EK‹P: Ortakl›k taraf›ndan belirlenen, hava arac›n›n sevk ve idaresiyle görevli pilotlar, uçufl mühendisleri ile sertifikal› kabin içi

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

emniyet ve di¤er hizmetlerin yürütülmesiyle görevli kabin ekibini ve yükleme görevlilerini, uçak tipine göre uçufl mühendisi kapsam›nda gerekti¤inde seyrüsefer ve radyo operatörlerini, UÇUCU EK‹P PLANLAMA VE KOORD‹NASYON SORUMLUSU: Ortakl›k taraf›ndan belirlenen ve uçufl faaliyetlerinin bu yönetmelik kapsam›ndaki hükümlerinin planlanmas›, yay›nlanmas›, da¤›t›lmas›ndan ve takibinden sorumlu olan ve SHGM taraf›ndan haz›rlanacak olan ayr› bir yönetmeli¤e göre yetkilendirilecek personeli, UÇUfi GÖREV SÜRES‹: Tek bir uçufl ya da uçufl serilerinden oluflmufl bir uçufl görevi için, uçufl ekip üyesinin uçufl haz›rl›¤› ile bafllayan ve ayn› uçufl veya uçufl serilerinin sonundaki tüm uçufl görevlerinden muaf tutuldu¤u toplam süreyi, UÇUfi MÜHEND‹S‹: Uçufl iflletme el kitaplar› gere¤ince hava arac›nda bulunmas› ve pilotlardan baflka kokpitte görev yapmas› gerekli olan sertifikal› personeli, UÇUfi SÜRES‹ (BLOK SÜRES‹): Bir hava arac›n›n kalk›fl yapmak maksad›yla, kendi gücü ile veya harici bir güç uygulanmak suretiyle ilk hareketine bafllama an›ndan, uçuflun veya görevin sonunda tam olarak durarak yolcu, yük veya di¤er muhteviyat› indirme ve/veya bindirme amac›yla kendisine tahsis edilen park yerine gelme an›na kadar geçen toplam süreyi, UÇUfi SÜRES‹–HEL‹KOPTER: Helikopterin pervane pallerinin dönmeye bafllad›¤› andan, uçufl sonunda park yerinde motorunu durdurarak pervane pallerinin durdu¤u ana kadar geçen toplam süreyi, UYGUN KONAKLAMA TES‹S‹: Uçucu ekiplerin görev sonras› kesintisiz istirahatlar›n›n güvence alt›na al›nd›¤›, dinlenme, bar›nma ve beslenme ortam›n›n elveriflli oldu¤u, SHGM taraf›ndan uçufl emniyet gereklerinin üst seviyede yerine getirilebilmesi için gerekti¤inde denetlenerek uygun görülen, ortakl›k taraf›ndan belirlenen tesisleri, UYGUN TES‹S: Halka aç›k olmayan, uçucu ekiplerin sessiz ve rahat bir ortamda nöbet görevi icra edebilecekleri yer olup, havaalan›na ulaflma mesafesi dikkate al›nmak kayd›yla ana üslerde uçucu ekiplerin kendi ikametgâh›, geçici üslerde ise, uygun konaklama tesisini, UZUN MENZ‹L UÇUfiU: Bir uçufl görev süresi içinde, 4 saatten daha fazla zaman dilimi geçilen uçufl veya tek iniflli uçufl için 8 saat veya daha fazla yap›lan uçufl, iki iniflli uçufllarda ise uçufllardan en az birisinin süresi 6 (dahil) saati geçen ve bu iki uçuflun süreleri toplam› 8,5 (dahil) saati geçen bir uçufl görevini,

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i 18

YEDEK EK‹P: Planlanan uçufl harekât›n›n d›fl›nda muhtemel bir uçufl veya nöbet görevine ekip temin edebilmek için, iflletme taraf›ndan tespit edilecek gün ve saatte göreve bafllamak üzere, ikametgâh›nda veya uygun konaklama tesisinde istirahat ederek bekleyen uçucu ekibi, YEDEK EK‹P GÖREV SÜRES‹: Uçucu ekiplerin, ortakl›ktan ald›¤› talimat üzerine, planlanan uçufl harekât›n›n d›fl›nda muhtemel bir uçufl iste¤ine ekip temin edebilmek için tespit edilen gün ve saatlerde bafllayan, bekleme süresi ilgili kalk›fl zaman dilimindeki uçufl görev süresi karfl›l›¤› olan süreyi, (Tablo–2) YÜKLEME GÖREVL‹S‹: Uçufl iflletme el kitab› gere¤ince hava arac›n›n belirtilen kurallara göre yüklemesini ve boflaltmas›n› yapan sertifikal› personeli, ZAMAN TANIMLARI: GÜN : 00.01 UTC ile 24.00 UTC aras›ndaki süreyi, HAFTA : Birbirini takip eden 7 günü, AY : Birbirini takip eden 30 (otuz) gün, 3 AY : Birbirini takip eden 90 (doksan) gün, YIL : Bir takvim y›l›n›, ICAO:(International Civil Aviation Organization) Uluslararas› Sivil Havac›l›k Teflkilat’›n›, JAA: (Joint Aviation Authorities) Havac›l›k Otoriteleri Birli¤i’ni, JAR: (Joint Aviation Requirements) Ortak Havac›l›k Kurallar›’n›, UTC: (Universal Time Coordinated) Uluslararas› Koordine Edilmifl Zaman›; ifade eder. Bu yönetmelikte belirtilmeyen tan›mlar için ülkemizin üyesi bulundu¤u uluslararas› sivil havac›l›k kurulufllar› taraf›ndan yay›mlanan dokümanlarda belirtilen tan›mlar geçerlidir. 05 GENEL ESASLAR VE UYGULAMA: A. UÇUCU EK‹P PLANLAMASI Madde 5- Uçucu ekip ve uçufl görev planlamalar›, bu yönetmelikte yer alan görev ve uçufl saatleri dikkate al›narak planlan›r. Ayl›k uçufl ekip planlamalar› asgari 24 saat önce yay›nlan›r ve kapsama periyodu 15 günden az olamaz. Planlama yap›l›rken ana üs d›fl›ndaki uçufl harekât›nda olabilecek de¤ifliklikler dikkate al›nmak zorundad›r. Bu planlaman›n bu yönetmelikteki hususlar› kapsamas› uçucu ekip planlama ve koordinasyon sorumlusu vas›tas›yla yürütülür.

Görev verilen uçucu ekibin, hava arac› tipine uygun olarak, ilgili kanun ve yönetmelikler ile iflletme talimatlar›nda aranan özellikleri tafl›mas›, yürürlükte bulunan sivil havac›l›k mevzuat› ile ön görülmüfl di¤er flartlara haiz olmas› zorunludur. 13.10.2005 TAR‹HL‹ UYUfiMAZLIKLARI ÇÖZÜM KURULU KARARI GERE⁄‹ “Günlük uçucu ekip programlar› (RM, SB, dahil), bir (1) gün önce (saat 18.00 L) kadar IVR sistemi aranarak kontrol edilir. Gün içinde karfl›lafl›lan uçufl görev de¤iflikli¤i tebli¤ edilebilir.” ifadesinin kald›r›lmas›na karar verildi. 21. DÖNEM TOPLU ‹fi SÖZLEfiMES‹N‹N EK‹ PROTOKOL GERE⁄‹ Toplant› Tarihi: 27 A¤ustos 2007 Toplant› Yeri : THY A.O. Genel Müdürlük Toplant› Salonu “‹flveren günlük uçufl operasyonunun do¤as› gere¤i oluflabilecek uçucu ekip ihtiyaçlar› için yeterli say›da nöbetçi ekip üyesi ve yedek ekip üyesi planlar. Ancak 1 Ekim 2007 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, uçucu ekiplerin ayl›k planlanm›fl görevleri, de¤ifltirilmesi düflünülen görev saatinden en az 24 saat önceden yap›lacak tebli¤ler ile uçucu ekiplere bildirilir.” fieklinde de¤ifltirildi. B. L‹SANSLAR, SERT‹F‹KALAR VE UÇUfi KAYIT DEFTERLER‹ Madde 6- Görevlendirilmesi planlanan uçucu ekiplerin geçerli lisanslar›n›n ve/veya sertifikalar›n›n ve uçufl kay›t defterlerinin görev süresince yanlar›nda bulundurulmas› zorunludur. C. KAYITLARIN TUTULMASI Madde 7- SHT 6A – 50’de oldu¤u gibidir.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

Günlük uçucu ekip programlar› (RM, SB, dahil), bir (1) gün önce (saat 18.00 L) kadar IVR’a (sesli yan›t sistemi) yüklenir ve yay›nlan›r.Yay›nland›¤› andan itibaren uçucu personel taraf›ndan bir sonraki güne ait planlanm›fl uçufl, RM, SB görevlerine ait bilgiler, IVR sistemi aranarak kontrol edilir. Gün içinde karfl›lafl›lan uçufl görev ihtiyaçlar› sebebiyle oluflacak ekip ve uçufl de¤ifliklikleri için, uçucu ekiplere görev de¤iflikli¤i tebli¤ edilebilir. (Yönetmelikten ç›kar›ld›)

D. GENEL HUSUSLAR Madde 8- Uçucu ekipler, e¤er bilinen bir yorgunluk durumu varsa

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i 20

veya uçufl görev süresinin uzat›lmas› durumunda, kendilerini uçufl emniyetinin sa¤lanmas› hususunda elveriflli durumda hissetmiyorlarsa, bu hava arac›ndaki uçufl faaliyetine devam edemez. Bu husus, sorumlu kaptan pilotun karar› ile onaylan›r. Ortakl›k, her bir uçucu ekip için bir ana üs belirlemek ve SHGM’ye bildirmek zorundad›r. Uçucu ekipler için uçufl görev süreleri ve dinlenme süreleri s›n›rlamalar› Ek tablolarda verilmifltir. ortakl›k taraf›ndan bu süreleri geçen uçufl planlanamaz. E. UÇUfi SÜRES‹ (BLOK SÜRES‹) Madde 9- Her bir uçufl ekip üyesi için, uçufl süresi birbirini takip eden 7 günde 30 saati, birbirini takip eden 7 günde; gidifl-dönüfl veya konaklama süresini içeren uzun menzilli (ER) uçufl görevi varsa 36 saati, birbirini takip eden 30 günde 110 saati, birbirini takip eden 90 günde 300 saati, bir takvim y›l› içinde 1000 saati aflamaz. (Tablo–1). F. UÇUfi GÖREV SÜRES‹ Madde 10- Uçufl görev süresi afla¤›da belirtilen sürelerin toplam›d›r. a. Tek bir uçufl ya da uçufl serilerinden oluflmufl bir uçufl görevi için haz›rl›k yap›lmas› ile ilk uçufl süresinin bafllamas› aras›nda geçen süredir. Bu süre hiçbir flekilde 60 dakikan›n alt›nda olamaz. Üst limiti ise ortakl›¤›n uçufl iflletme el kitaplar›nda belirtilen süredir. b. ‹flletme taraf›ndan verilen tek bir uçufl ya da uçufl serilerinden oluflmufl bir uçufl görevinde, ilk uçufl süresinin bafllang›c› ile uçufl/uçufl serileri sonunda uçufl süresinin sona erdi¤i ana kadar geçen toplam süredir. c. Uçufl / Uçufl serilerinin sona ermesinden itibaren 30 dakikal›k süredir. Üst limiti ise ortal›¤›n uçufl iflletme el kitaplar›nda belirtilen süredir (Tablo–2, -3). d. Uçufl görev süresinin tarifi d›fl›ndaki flu hususlar da uçufl görev süresi kapsam›ndad›r: (1) Uçufl simülatöründe e¤itim maksad›yla yap›lan uçufl görev-

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

lerinde, geçen uçufl süresine ilave olarak haz›rl›k ve brifing/de-brifing maksad›yla görev öncesi 60 dakika ve görev sonras› 60 dakikal›k süreleri kapsayan toplam süre. (2) 11'inci maddede aç›klanan pas görevlerde geçen süre. (3) 12'nci maddede aç›klanan nöbetçi ekip süresi. (4) 19’uncu ve 20’nci maddelerde aç›klanan özel ve istisnai durumlarda geçen süre. e. Planlanan uçufl görev süresi afl›l›rsa, hesaplama için kabul edilen uçufl görev süresi uçulan gerçek uçufl görev süresi. f. Gecikme, ar›za ve benzeri nedenlerle planlanm›fl uçufl görev süresinin bafllang›ç zaman› de¤iflmiflse, bu de¤iflikli¤in uçucu ekibin istirahat ettikleri mahali terk etmeden önce haber verilmesi halinde, yeni planlanan uçufl görev süresi (bafllang›ç zaman›, planlama için dikkate al›n›r). g. Kesintisiz uçufl görev süresi, her bir uçucu ekip üyesi için 14 saattir. Özel ve istisnai durumlar 19’uncu ve 20’nci maddelerde belirtildi¤i gibidir. h. Kesintili uçufl görev süresi, her bir uçucu ekip üyesi için 14 saat olup, uçufl süreleri aras›nda bekleme olan uçufl görev süresidir. ‹ki uçufl süresi aras›nda 4 saatten daha az bekleme var ise uçucu ekip uygun tesiste, 4 saat veya daha fazla bekleme var ise uygun konaklama tesisinde dinlendirilirler. Her durumda, ilk uçufl görevinin bafllang›c› olan periyoda denk gelen azami uçufl görev süreleri tutulmak zorundad›r (Tablo–2). Kesintili uçufl görev süresi, hiçbir flekilde, istisnai ve özel durumlar› da dikkate almak suretiyle, belirlenen azami uçufl görev süresini aflamaz (Tablo–2, -3). i. Bu maddenin 7'nci bendindeki uçufl görev sürelerinde, Tablo 2 ve 3’te belirtilen azami süreler kullan›larak yap›lacak uçufllar birbirini takip eden 7 gün içinde 2’den fazla planlanamaz. j. Bir hava arac› için belirlenen asgari uçucu ekip, ilave tam ekip ile art›r›l›rsa ve kokpit ve kabinden ba¤›ms›z uyku uyuma kolayl›klar› mevcutsa, yaz›l› müracaat üzerine SHGM, bu maddenin 7'nci bendindeki kesintisiz uçufl görev süresi, birbirini takip eden 7 gün içinde 2 kere 8 saate kadar art›r›labilir. Bu durumda her bir pilot için uça¤› kullan›m ve sevk idare etme süresi 12 saati aflamaz. Kabin ekipleri için uygun dinlenme süreleri uçufl esnas›nda sorumlu kaptan pilot ve kabin amirinin koordinesiyle planlan›r. Bunun için kabin ekiplerinin dinlenmesi maksad›yla dinlenme koltuklar› ayr›lmal›d›r. k. Bir hava arac› için belirlenen asgari uçucu ekip, ilave ekiple

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

art›r›l›rsa Tablo-2 ve Tablo-3’teki azami uçufl görev sürelerine 2 saat ilave edilir. Bu hususun temini için SHGM’den izin al›nmas› gerekmez. Bu durumda, 9'uncu bentteki 8 saatlik uzatma sürelerinin toplam› 10 saat olarak uygulan›r. l. Uzun menzil uçufllar›ndaki uçufl görev süreleri için Tablo-3’teki süreler kullan›l›r. m. Uçufl görev süresi hiçbir flekilde haftal›k 56 saati, bir ay içinde180 saati, üç ay içinde 500 saati, bir takvim y›l› içinde ise 1800 saati geçemez (Tablo–1). n. Planl› uçufl görevinin öncesinde veya bitimini takiben, Tablo-2’deki günlük uçufl görev süreleri içinde kalmak flart›yla görev de¤iflikli¤i veya ilave görev verilebilir. 13.10.2005 TAR‹HL‹ UYUfiMAZLIKLARI ÇÖZÜM KURULU KARARI GERE⁄‹; ‹flveren taraf› yönetmeli¤in bu f›kras›nda, planlanm›fl günlük uçufl görevine gelen uçucu ekibin o günkü görevinden yap›lacak de¤iflikliklerin, “yat›ya planlama ve nöbete b›rakmay›” içermeyece¤ini beyan etmifltir. Daha önce uygulanan bu kural afla¤›daki toplu ifl sözleflmesi protokolu gere¤i uygulanmayacakt›r. 21. DÖNEM TOPLU ‹fi SÖZLEfiMES‹N‹N EK‹ PROTOKOL GERE⁄‹ Toplant› Tarihi: 27 A¤ustos 2007 Toplant› Yeri : THY A.O. Genel Müdürlük Toplant› Salonu “‹flveren günlük uçufl operasyonunun do¤as› gere¤i oluflabilecek uçucu ekip ihtiyaçlar› için yeterli say›da nöbetçi ekip üyesi ve yedek ekip üyesi planlar. Ancak 1 Ekim 2007 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, uçucu ekiplerin ayl›k planlanm›fl görevleri, de¤ifltirilmesi düflünülen görev saatinden en az 24 saat önceden yap›lacak tebli¤ler ile uçucu ekiplere bildirilir.” fleklinde de¤ifltirildi. o. Konaklama meydan›ndan ana üsse 8 (sekiz) saatlik dinlenme süresi ile dönen uçucu ekiplere ilave uçufl görevi verilemez. p. EM, OM ve OG’lerinde mesai bafllang›ç saati, ayn› zamanda uçufl görev süresinin bafllang›ç saatidir. (Tablo-2) G. PAS GÖREV SÜRES‹ Madde 11- Pas görev süresi ile ilgili uygulamalar afla¤›da belirtilmifltir. Pas görev süresi, uçufl süresi ve inifl adetlerine dahil

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

olmay›p, uçufl görev süresine dahildir. a. Göreve Gidifl; (1) Pas görev süresi ile uçufl görev süresi aras›nda dinlenme süresi verilmediyse, göreve gidifllerde; pas görev süresinin tamam›, pas uçuflun imza saati ile bafllayan uçufl görev süresi olarak mütalaa edilir. b. Görev Sonu Ulafl›m; (1) Bir uçucu ekip üyesinin azami uçufl görev süresi içinde kalmak flart›yla, görev sonras› ana veya geçici üsse dönüflteki pas süreleri ayl›k uçufl görev süresinin içinde hesap edilir. (2) Afla¤›daki s›n›rlamalar içinde kalmak flart›yla, istirahat süresi üsse ulaflt›ktan sonra bafllar. E¤er geçici üs veya konaklama meydan›nda 14 saati aflmayan uçufl görev süresinin sonunda, uçufl görevinin bitmesini müteakip 3 saat içinde vas›taya binifl, 4 saat içinde ise var›fl sa¤lan›yorsa, uçucu ekipler görev sonu ulafl›mlar›na devam edebilirler. Bunun için ilave bir dinlenme süresi verilmez. (3) Ancak, uçucu ekip üyesinin var›fl›, 3 saatlik bekleme süresi dahil olmak üzere 4 ile 6 saat içinde tamamlanm›fl olmas› halinde 1 saat ilave dinlenme süresi verilir. (4) Her durumda dinlenme süresi üsse ulaflt›ktan sonra bafllar. (5) Bir uçucu ekip, geri dönüfl amaçl› pas uçuflu için 3 saatten fazla havaalan›, lokanta, yolcu bekleme salonlar› veya benzeri ofislerde beklemek zorunda kal›rsa veya toplam var›fl süresi 6 saati aflacaksa, uçufl planlama sorumlusu ve sorumlu kaptan pilotun koordinesiyle uygun konaklama tesisine yerlefltirilir ve dinlenme süresi bafllat›l›r. Bu durumda, hak edilen dinlenme süresi bekleme süresi kadar art›r›l›r. Dinlenme süresi bafllad›ktan sonra kural olarak hiçbir nedenle kesilemez. Ancak istisnai olarak, ekiplerin ana ve geçici üslere dönmesi s›ras›nda, an›lan meydandaki tarife uyuflmazl›¤› nedeniyle pas süresi geçirilerek vas›tadan baflka bir seçene¤in bulunamad›¤› durumlarda, ekipler ortakl›k talimat› ile ana veya geçici üsse çekilebilirler. Bu durumda asgari dinlenme süresi ana veya geçici üsse ulaflt›ktan sonra tekrar bafllat›l›r. c. Pas süresi, sat›h ulafl›m araçlar›yla yap›larak sa¤lan›yorsa, pas süresinin tamam› uçufl görev süresinden kabul edilir. d. Pas görev sürelerinin hesaplanmas›nda, planl› hareket saati ile gerçek var›fl saatleri aras›ndaki süre dikkate al›n›r. e. 10'uncu maddenin 6'nc› bendi, pas süresinin hesaplanmas› için de geçerlidir.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i 24

H. NÖBET SÜRES‹ Madde 12- Nöbetçi ekibe nöbetten uçufl görevi verildi¤i takdirde, nöbetçi ekibin uçufl görev süresi nöbete bafllama saatinde bafllar, uygun tesis ve havaliman›nda hiçbir uçufl görevi verilmeyen nöbetçi ekibin nöbet süresinin tamam›, ayl›k uçufl görev süresinin içinde hesap edilir, (Kendi ikametgâh›ndan veya uygun tesisten hiçbir uçufl görevi verilmeyen nöbetçi ekibin nöbet süresi ayl›k uçufl görevi süresi içinde mütalaa edilmez.) hiçbir görev verilmeyen nöbetçi ekiplere günlük minimum dinlenme süresi kadar dinlenme verilir. Nöbetçi ekip bu nöbeti kendi ikametgâh›nda veya uygun konaklama tesisinde dinlenerek icra ediyorsa, görev verildi¤i takdirde uçufl görev süresi verilen görevin bafllang›ç saatinde bafllar. Kendi ikametgâh›nda veya uygun konaklama tesisinde icra edilen nöbet sürelerinde görev verilmeyen nöbetçi ekiplere herhangi bir dinlenme süresi verilmez. Nöbet süresi afla¤›daki flartlar oluflmuflsa; a. Nöbet süresi ile uçufl görev süresinin bafllang›c› aras›nda hiçbir dinlenme süresi yoksa ve nöbet süresi boyunca dinlenmeye elveriflli uygun tesis sa¤lanamam›fl ise, b. Nöbet süresi boyunca dinlenmeye elveriflli uygun tesisin sa¤lanm›fl olmas›na ra¤men, bir dinlenme süresi sa¤lanmaks›z›n nöbet mahalline gelerek bafllanan ve 2 saatten daha k›sa süreli nöbet süresi ise, tam uçufl görev süresi olarak kabul edilir. Uçucu ekibin kendi evinde veya uygun konaklama tesisinde bekledi¤i nöbet sürelerinde, uçufl görev süresinin bafllang›c›, normal bir uçufl görev süresinin hesaplanmas›ndaki tarifte oldu¤u gibidir. I. D‹NLENME SÜRES‹ Madde 13- Dinlenme süresi ile ilgili esas ve uygulamalar afla¤›daki gibidir: a. 11’inci maddede belirtilen pas görev süreleri dinlenme süresi olarak kabul edilemez. b. Dinlenme süresinin bafllang›c› uçufl görev süresinin bitimidir. Ana üsler d›fl›nda, uçufl görev süresinin bitiminden sonra yerleflim yerine ulafl›m bir saat ve üzerinde ise o takdirde dinlenme süresi bafllang›c›, yerleflim yerine ulafl›m›n sona erdi¤i zamand›r. Bu zaman›n tespitinden sorumlu kaptan pilotlar sorumludur. c. Dinlenme süresinin sona ermesi, yeni bir uçufl görev süresinin bafllang›ç zaman›d›r. Ana üsler d›fl›nda, yeni bir uçufl görev süresinin

21. DÖNEM TOPLU ‹fi SÖZLEfiMES‹N‹N EK‹ PROTOKOL GERE⁄‹ Toplant› Tarihi: 27 A¤ustos 2007 Toplant› Yeri : THY A.O. Genel Müdürlük Toplant› Salonu “Madde-4 Ana üs / geçici üste sona eren her bir uçufl görevinin sonundaki dinlenme süresi minimum 12 saat olup, konaklama meydan›nda ise bu süre 10 saattir.” fleklinde de¤ifltirildi. e. Uçufl görev süresinin 14 saat üzerine ç›kt›¤› durumlarda dinlenme süresi, uçufl görevinden hemen sonra ve son uçufl görevinin bitti¤i mahalde bafllat›l›r. f. Uçufl görev süresi sona erdi¤inde, dinlenme süresi önceki uçufl görev süresi kadar veya uçufl süresinin iki kat›d›r. Bu sürelerden hangisi büyükse o uygulan›r. (Tablo-4) Uçufl görev süresi 6 saat veya alt›nda ise dinlenme süresi en az 8 saattir. 21. DÖNEM TOPLU ‹fi SÖZLEfiMES‹N‹N EK‹ PROTOKOL GERE⁄‹ Toplant› Tarihi: 27 A¤ustos 2007 Toplant› Yeri : THY A.O. Genel Müdürlük Toplant› Salonu Madde-4 Dinlenme süresi bir önceki uçufl görev süresi yada bir önceki uçufl görev süresi içindeki uçufl süresinin iki kat›d›r, hangisi büyükse o uygulan›r. Konaklama meydan›nda verilen minimum 8 saatlik dinlenme süresi, Uçufl Görev Süresi 6 saati geçmeyen tek iniflli gidifl ve tek iniflli dönüfl seferlerinde bu seferlerin önüne veya arkas›na görev verilmeyecek flekilde minimum 8 saat olarak uygulan›r.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

bafllayaca¤› noktaya ulafl›m, bir saat ve üzerinde ise, o takdirde dinlenme süresinin sona erme zaman› yerleflim mahallinden ayr›l›fl zaman›d›r. Bu zaman›n tespitinden sorumlu kaptan pilotlar sorumludur. d. 24 saat içinde uçucu ekibin her bir üyesine ayr› ayr› en az 10 saat dinlenme süresi verilir. Bu 24 saatlik süre, bir önceki dinlenme süresinin bitiminden itibaren bafllar. 10 saatlik dinlenme süresi konaklama meydanlar›nda 8 saat olarak uygulanabilir.

g. ‹lgili maddelerdeki hükümler uyar›nca bir uçuﬂ görev süresi, 11 saat ve üzerine art›r›ld›¤›nda asgari dinlenme süresi 12 saate, uçuﬂ görev süresi 12 saat ve üzerine art›r›ld›¤›nda ise asgari dinlenme süresi 14 saate art›r›l›r. (Tablo–2, –4).

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i 26

h. Her bir uçucu ekip üyesine ayr› ayr› olarak, birbirini takip eden son 7 gün içinde, dinlenme süresinin bafllat›lma kriterleriyle ayn› flartlarda olarak, en az bir gün kesintisiz bofl süre verilir. Bu bofl süre, ana üste verilmek üzere Tablo-5’teki ayl›k asgari bofl sürelere mahsup edilebilir ve uçufl görev süresinin bitti¤i günü takip eden gün süresini kapsar. i. Ana üs, geçici üs veya konaklama meydan›ndan hariç meydanlara yap›lacak uzun menzil uçufllar›nda, uçufl görev süresinin bafllang›ç ve bitifl zamanlar› aras›ndaki zaman dilimi fark› 4 saatten fazla ise di¤er bir konaklama meydan›ndaki asgari dinlenme süresi uçufl görev süresi kadard›r. Uzun menzil uçufl görevinde bir görev süresinin bafllad›¤› ana üs ile konaklama meydan› aras›ndaki zaman dilim fark› 4 saatten daha fazla ise, ayn› zaman dilimi farkl›l›¤›n› içeren ikinci bir görev için asgari dinlenme süresi konaklama meydan›nda 2 yerel geceyi kapsayan 36 saattir. Uygulama esaslar› iflletme taraf›ndan belirlenmek üzere bu süre ayda bir defaya mahsus olmak üzere 24 saat olarak uygulanabilir. Bu uçuflu takiben ana üs veya geçici üsse yap›lacak dönüflün uçufl görev süresi sonundaki dinlenme süresi, en az 48 saattir. Zaman dilim fark› olmayan uzun menzil uçufllar›nda bu süre 48 saattir. 13.10.2005 TAR‹HL‹ UYUfiMAZLIKLARI ÇÖZÜM KURULU KARARI GERE⁄‹ ‹flveren taraf› bu madde ile ilgili uygulamada uçucu ekiplerin, uzun menzil uçufl görevi (ER) sonras›, uygulanmas› gereken 48 saatlik dinlenme süresi içine, Tablo 5’e göre bir takvim ay›nda verilmesi gereken 7 takvim günü bofl günlerden planlama yap›lmayaca¤›n› beyan etmifltir. j. Bir uçufl görev süresi sonras› ana üs, geçici üs veya konaklama meydan›na dönen bir uçucu ekibe dinlenme süresi içinde e¤itim, ilave görevler de dahil olmak üzere hiçbir görev verilemez. k. Ortakl›k ana üsler d›fl›ndaki kal›fll› görevlerde uygun konaklama tesisi ve iafle sa¤lamak zorundad›rlar. l. Uçucu ekip, yedek ekip olarak görevlendirilir ve hiçbir görev verilmezse, yedek ekibe bekleme süresinin yar›s› kadar dinlenme verilir. m. Geçici ek görev dinlenme süresi, uçufl görev süresine karfl›l›k

21. DÖNEM TOPLU ‹fi SÖZLEfiMES‹N‹N EK‹ PROTOKOL Toplant› Tarihi: 27 A¤ustos 2007 Toplant› Yeri : THY A.O. Genel Müdürlük Toplant› Salonu Uçufl ekiplerin ana üste gün tan›m› süresi içinde sadece tek bir uçufl görev süresi veya di¤er görevlerle görevlendirilebilir. Uçufl ekiplerin ayl›k uçufl planlamalar›nda toplam konaklama 15 gün (ER uçufl görevlerinde 15 geceyi) aflamaz. Planlama aç›s›ndan bu maddenin uygulamas› Mart 2008 uçufl programlar›nda bafllat›lacakt›r. J. BOfi SÜRE Madde 14- Bofl süreler sadece ana veya geçici üste verilir. Bir takvim ay›nda verilmesi gereken, yukar›da tan›m› yap›lm›fl asgari 7 bofl takvim günü, bofl süreler ay içinde 2+2+1+1+1 fleklinde gruplanarak planlan›r, gruplamadaki bitiflik çift bofl günlerden bir tanesinin yeri, asgari 24 saat önce tebli¤ edilmek flart›yla, ay içinde ortakl›k taraf›ndan de¤ifltirilebilir, di¤er bofl günlerin yeri de¤ifltirilemez. Ayl›k bofl süreler kullan›ld›¤› ay içine ve ay›n iki yar›s›na eflit da¤›t›l›r. 6 günü geçen konaklamalarda bofl günlerden biri konaklama meydan›nda verilebilir (Tablo–5). Bir takvim ay›ndan daha az uçufl planlanabilir durumda olan uçucu ekiplere bu süre ile orant›l› olarak bofl gün planlan›r. Yedek ekip görevi verilen uçucu ekiplere, hiçbir uçufl görevi verilmedi¤i takdirde, uçucu ekiplerin yedek ekip olarak görevli oldu¤u gün, bofl gün olarak kabul edilmez. Bütün bofl süreler ayl›k

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

gelen dinlenme süresidir (Tablo–4). n. Ortakl›k uçucu ekiplere, dinlenme süresince dinlenmenin maksad›n› aflacak flekilde uçufl emniyetine zarar verebilecek faaliyetlerden uzak durmalar› için uyulmas› gereken hususlar› yaz›l› olarak bildirirler. o. Görev planlamas› en fazla ard›fl›k 6 günü kapsar. Aralar›nda 1 günü (dahil) aflan konaklama süresi bulunan görevler ard›fl›k görev olarak kabul edilmez. p. Ana üs d›fl›nda ard›fl›k 6 günlük bil fiil uçufl görevi verilirse ard›fl›k 6. günde gerçekleflen uçufl görev süresinin sonunda ana üs ve geçici üste 48 saat dinlenme verilir. r. EM, OM, OG planlamalar› uçufl görev süresi içerisinde de¤erlendirilir. Ana üs d›fl›ndaki bu görevlerden dönüfllerde dinlenme süreleri göz önüne al›narak bir sonraki görev planlamas› yap›l›r.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

uçufl program›nda BI k›saltmas›yla gösterilir. Asgari 24 saat önce tebli¤ edilmek kayd›yla ard›fl›k 2 günlük bofl sürenin bir tanesinin yeri de¤ifltirilebilir. 13.10.2005 TAR‹HL‹ UYUfiMAZLIKLARI ÇÖZÜM KURULU KARARI GERE⁄‹ “6 günü geçen konaklamalarda bofl günlerden biri konaklama meydanlar›nda verilebilir.” ifadesinin ç›kar›lmas›na karar verildi. 21. DÖNEM TOPLU ‹fi SÖZLEfiMES‹N‹N EK‹ PROTOKOL Toplant› Tarihi: 27 A¤ustos 2007 Toplant› Yeri : THY A.O. Genel Müdürlük Toplant› Salonu 2- 1 Ekim 2007 tarihinden geçerli olmak üzere, ayl›k verilmesi gereken tek bofl günleri takip eden günde lokal 06.00 dan önce bafllayan uçufl ve standby verilmemesi esast›r. 3- Uçucu ekiplere bir takvim ay›nda 7 adet bofl takvim günü verilir. Bu bofl günler 2+2+1+1+1 fleklinde planlan›r ve takvim ay›n›n iki yar›s›na eflit da¤›t›l›r. Ayl›k uçufl planlamalar›nda belirtilen bu bofl sürelerin yeri ay içinde de¤ifltirilemez. K. ANA VE GEÇ‹C‹ ÜS Madde 15- Ortakl›k ana merkezinin bulundu¤u ana üs d›fl›nda birden fazla ana üs seçilebilmesi için SHGM’den izin almas› gerekir. ortakl›k, belirledi¤i ilave ana üslerde görev yapacak uçucu ekiplerin isim listesini SHGM’ye uygulamaya bafllamadan önce bildirerek izin al›r. Uçucu ekipler hiçbir flekilde ayn› anda birden fazla ana üste görevli gösterilemez ve belirlenen ana üs d›fl›ndaki görevlerinde geçici üs veya konaklama meydan› hususlar› uygulan›r. Ortakl›k d›fl meydanlardaki geçici üs için, operasyon bafllamadan önce uçucu ekiplerin isim listesini ve kal›fl sürelerini SHGM’ne bildirmek ve izin almak zorundad›r. ‹ç meydanlardaki geçici üslerde uçucu ekiplerin isim listesi ve kal›fl süreleri üçer ayl›k periyotlar ile SHGM’ye bildirilir. L. GEÇ‹C‹ ÜS VE KONAKLAMA SÜRES‹ Madde 16- Geçici üs süresi, görevin yeri, niteli¤i, ulafl›m imkânlar›n›n yeterlili¤i gibi hususlar›n de¤erlendirilmesi sonucu kiflinin kendi iste¤ine ba¤l› olarak ilgili personelle iflletmenin

M. SÜRE SINIRLAMALARINA UYMAMA, D‹NLENME SÜRES‹N‹N KISITLANMASI Madde 17- Önceden tahmin edilemeyen nedenlerden dolay› yukar›da bahsedilen süre s›n›rlamalar› tutulamazsa, sorumlu kaptan pilot tüm di¤er alternatifleri ve uçufl emniyet mülahazalar›n› düflündükten sonra, di¤er uçucu ekip üyelerinin de görüfllerini alarak, bir uçufl görevinin devam›na karar verebilir. Buna “Sorumlu Kaptan Pilotun Karar›-SKPK” denir ve uçufl bitiminde havac›l›k iflletmesine bir uçufl raporu ile yaz›l› olarak bildirilir. Bu rapor, havac›l›k iflletmesi taraf›ndan geciktirilmeden SHGM’ye gönderilir. Bu maddenin birinci paragraf›na göre, uçufl görev süresi, sorumlu kaptan pilotun karar› ile uzat›ld›ysa, o zaman asgari dinlenme süresi, uzatma süresi kadar art›r›l›r. Bu takdirde toplam dinlenme süresi 16 saatten az olamaz. Bu yönetmeli¤in 10’uncu maddesinin 12’nci f›kras›nda belirtilen flartlar›n gerçekleflmesi halinde ise toplam dinlenme süresi 20 saatten az olamaz. Dinlenme süresinin k›salt›lmas›, yap›lacak olan planl› uçufl görevinin zaman›nda icras›n›n flüpheli duruma geldi¤i zaman tek müsaade edilecek istisnad›r. Dinlenme süresi en fazla 2 saat azalt›labilir. Bu yönetmeli¤in 13’üncü maddesinin d ve f f›kralar›nda belirtilen asgari dinlenme süresi flartlar› bu uygulamadan etkilenmez. Sorumlu kaptan pilot, bu maddenin 1’inci ve 2’nci paragraflar›ndaki uzatmalar› yapm›flsa, bunu yaz›l› olarak kendi havac›l›k iflletmesine rapor eder. Havac›l›k iflletmesi de, uçufl görev süresi uzatmalar›n›n sebeplerini en geç 3 gün içinde SHGM’ye rapor etmek zorundad›r. Bu maddenin 3’ncü paragraf›ndaki dinlenme süresinin k›salt›lmas›

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

karfl›l›kl› yapaca¤› anlaflma ile imzalanan sözleflmenin de SHGM taraf›ndan onaylanmas› sonucunda 60 güne kadar uzat›labilir. Hiçbir uçucu ekip üyesi geçici üste 30 günden fazla süre ile kalmaya zorlanamaz. Konaklama süresi, her bir uçucu ekip üyesi için yurtiçinde hiçbir flekilde afl›lamaz. Yurtd›fl›ndaki konaklamalarda ise bu süre, uçufl harekât›n›n aksamamas› veya uçufl emniyeti ile ilgili olarak zorunlu flartlar›n ortaya ç›kmas› gibi sebeplerle, SHGM’den izin almak flart›yla 48 saate, uçufllar›n yo¤un oldu¤u may›s ve ekim aylar› aras›nda ise ihtiyaç duyuldu¤unda 10 güne kadar uzat›labilir. Uçucu ekip üyeleri için geçici üs ve konaklama sürelerinin toplam› bir takvim y›l› içinde hiçbir flekilde 180 günü geçemez.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i 30

hususu da yine sebepleriyle beraber SHGM’ye derhal rapor edilir. Ortakl›k bu raporlar› en az bir y›l süre ile muhafaza etmek zorundad›rlar. Uçucu ekip planlama ve koordinasyon sorumlular›, bu yaz›l› uzatma veya k›saltma bildirimlerini saklamaktan, ortakl›k da SHGM’ye bildirmekten ve kontrolünden sorumludurlar. Sorumlu kaptan pilotlar bu yönetmelikte belirtilmeyen uzatmalar› yapmaya zorlanamaz. E¤er uzatma ve dinlenme süresinin k›salt›lmas› planl› bir flekilde zaruri olmayan nedenlerden dolay› yap›lm›flsa sorumlu kaptanlarda ortakl›k kadar bu uygulamadan sorumludur. N. UÇUfi GÖREV‹N‹N ERKEN SONA ERD‹R‹LMES‹ Madde 18- Uçucu ekiplerin stres ve yorgunlu¤u gibi özel flartlar olufltu¤unda, sorumlu kaptan pilot, di¤er uçucu ekip üyeleriyle yapaca¤› de¤erlendirme sonucunda, e¤er uçuflun emniyetle sürdürülmesi flartlar› dikkate al›nd›¤›nda uçuflun devam›nda flüpheler oluflmuflsa, planlanan uçufl görev sonu zaman›ndan daha önce uçufl görevini sona erdirebilir. O. ÖZEL DURUMLAR ‹Ç‹N fiARTLAR Madde 19- SHGM, bu yönetmelikte belirtilen hususlarla ilgili s›n›rlamalar›, süreleri ve bununla ilgili uygulamalar›, ortakl›¤›n müracaat› üzerine bu s›n›rlamalar›n d›fl›na ç›k›lmas›na müsaade edebilir. Bu madde ile ilgili olarak müracaat ve uygulama usulleri SHGM taraf›ndan yay›nlanacak talimatla belirlenir. Ancak her flartta azami uçufl görev süresi 2 saatten daha fazla art›r›lamaz. Azami dinlenme süresi de 2 saatten daha fazla k›salt›lamaz (Tablo-2,-4). SKPK ile uçufl görev süresinin art›r›lmas› veya dinlenme süresinin k›salt›lmas› için geçerli olacak özel sebepler flunlard›r: a. Bir uçufl görevini, uçufl harekât› gereklilikleri nedeniyle, daha önceden belirlenmifl uçufl görev süresi ve dinlenme süresi içinde tamamlamak imkâns›z hale geldi¤inde veya ara inifl yapmak için uygun bir meydan bulunamamas› durumlar›nda, b. ‹flletmenin elinde olmayan nedenlerle görev süresinin dolmas› ve yolcu ma¤duriyetinin kaç›n›lmaz oldu¤u durumlarda, c. Bu maddenin 1’inci bendindeki husus ancak uçufl emniyetinin sa¤lanmas› için daha iyi bir çözüm bulunamad›¤› zamanlarda uygulan›r. Bu durumda, 11’inci maddenin a f›kras›ndaki pas uçufllar›ndaki uçufl görev süreleri tam olarak hesaplan›r. Bunlara ilave olarak

SHGM, ortakl›k taraf›ndan ilan edilmifl azami uçufl görev süresi ve asgari dinlenme süresini, hava trafi¤inin emniyetini göz önüne alarak, daha düflük uçufl görev süresi veya daha yüksek dinlenme süresi ile de¤ifltirebilir. Uçucu ekip için her ne zaman ola¤anüstü bir stres yüklendiyse, bu uygulamaya geçilebilir. Bu uygulama için afla¤›daki hususlar göz önüne al›nmal›d›r; d. Hava arac›n›n kullan›lma ve teçhizat özellikleri, e. Uçucu ekibin genel uçufl tecrübesinin, hat tecrübesinin ve uçulan hava arac› tipindeki tecrübesinin s›n›rl› olmas› hali, f. Uçulan hatta yaflanan yo¤un trafik, yetersiz seyrüsefer yard›mc›lar› ile olumsuz hava koflullar›n›n var olmas›, g. Yeni bir hava arac› tipinin kullan›l›yor olmas›, h. Yap›lacak ara inifl say›lar›, P. ‹ST‹SNA‹ DURUMLAR Madde 20- Bu yönetmelikte belirtilen hususlara devlet görevleri, arama–kurtarma faaliyetleri, do¤al afetler (sel, yang›n, deprem vs.) ve benzeri durumlarda SHGM’nin izni ve/veya bilgisi dahilinde istisnai uygulamalar yap›labilir.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

afla¤›daki hususlar›n da dikkate al›nmas› gerekir; (1) Hava arac›n›n tüm alet, teçhizat ve dokümanlar› standart ve faal olmal›, “hold item” olmamal›d›r. (2) Uçucu ekibin tertibi, uçufl ve uçulan rota üzerindeki tecrübeleri ve uçak tipi üzerindeki tecrübeleri uygun olmal›d›r (‹lk defa operasyon yap›lan meydanlarda uygulanmaz). (3) Yap›lan veya yap›lacak ara inifl say›s› dikkate al›nmal›d›r (UGS’nin bafllad›¤› ilk kalk›fl meydan› ile var›fl meydan› aras›ndaki safhada tek ara inifl, dönüflte tek inifl yap›labilir). (4) Uçucu ekibe stres yaratacak di¤er faktörler dikkate al›nmal›d›r (Meteorolojik flartlar nedeniyle inifl yap›lacak meydana düflük görüfl operasyonu yap›lmamal›, notamlar uygun olmal› ve meydan seyrüsefer cihazlar› asgari olarak VOR, ILS, DME faal olmal›d›r). Sorumlu kaptan pilot karar› ile ilgili olarak, sorumlu kaptan pilotun görev yapamamas› durumunda yerine geçen di¤er kaptan pilot veya pilot bu karar› veremez.

R. GÖZET‹M VE DENET‹M Madde 21- Bu yönetmelik hükümlerinin uygulanmas›na yönelik

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i 32

denetim, her bir havac›l›k iflletmesi için y›lda en az bir kere periyodik olarak yap›l›r. Bu denetlemelerde ortakl›¤›n uçufl kay›tlar›, kokpit ekibinin kiflisel uçufl kay›tlar› ve/veya kule kay›tlar› dikkate al›n›r. Bu amaçla yap›lacak denetlemelerde gösterilmek üzere pilotlar›n uçufl kay›t defterleri, her ay sonunda ortakl›k taraf›ndan kontrol edildi¤ini gösterecek flekilde imzalanarak onaylan›r. Periyodik olarak yap›lan denetlemelerin d›fl›nda SHGM gerekti¤inde denetleme ve inceleme yapmaya yetkilidir. Bu yönetmelikte belirtilen hususlara çeflitli nedenlerle uyumsuzluk yaratan uçufl harekât› aksakl›klar› SHGM’ye üç gün içinde yaz›l› olarak bildirilir. “Uyumsuzluk Formu”, SHGM taraf›ndan standart olarak haz›rlan›r ve ortakl›¤a verilir. SHGM, Ortakl›¤›n iletiflim kurmalar›n› kolaylaflt›rmak maksad›yla bu yönetmeli¤in yürütülmesinin SHGM ad›na takibini yapacak olan yetkililerinin adlar›n›, telefon ve faks numaralar› ile elektronik posta adreslerini, bu yönetmelik yay›nland›ktan sonra 30 gün içinde belirler ve ilan eder. S. AYKIRI DAVRANIfiLAR VE ‹DAR‹ YAPTIRIMLAR Madde 22- Bu yönetmelik hükümlerine ayk›r› davran›fllarda bulunan ortakl›k ile ilgili yönetici personel ve uçucu ekip hakk›nda gerekli uyar›lar yap›l›r ve gerekirse inceleme komisyonu taraf›ndan de¤erlendirmede bulunulur. Buna göre; a. SHGM taraf›ndan kusurlu görülen havac›l›k iflletmesine, gerekli düzeltici uyar›da bulunulur. SHGM’nin uyar›s›na ra¤men kusurun devam› ve/veya yönetmelik hükümlerine ayk›r› hususlar›n tekrar› halinde, inceleme komisyonu taraf›ndan de¤erlendirilerek, iflletme ruhsat› en fazla 30 güne kadar ask›ya al›n›r. Bir y›l içinde üçüncü kez kusurun devam› ve/veya yönetmelik hükümlerine ayk›r› hususlar›n tekrar› halinde uçufl emniyetinin sa¤lanamad›¤› gerekçe gösterilerek, ilgili mevzuat kapsam›nda iflletme ruhsat›n›n iptali de dahil yapt›r›m uygulan›r. b. ‹flletme yönetiminden SHGM’ye karfl› sorumlu genel müdür, kalite müdürü, uçufl iflletme müdürü, uçucu ekip planlama ve koordinasyon sorumlusu olan yöneticiler, SHGM taraf›ndan kusurlu görülürse yaz›l› olarak ihtar edilir. Kusurun devam› ve/veya yönetmelik hükümlerine ayk›r› hususlar›n tekrar› halinde ilgili yöneticilerin yetk-

06 YÜRÜRLÜK: Bu yönetmelik, yönetim kurulunun 05.08.2005 gün ve 175 say›l› karar› ile kabul edilmifl olup, Intranet ortam›nda yay›nlanarak karar tarihi itibariyle yürürlü¤e girmifltir. (Bu yönetmeli¤in yürürlü¤e girmesiyle birlikte, yürürlük tarihi 12.09.1994 olan 07-029 THY A.O. UÇUCU PERSONEL UÇUfi GÖREV VE UÇUfi SAATLER‹ YÖNETMEL‹⁄‹ ve daha önce bu konuda yay›nlanan ilgili tüm genelge v.b. belgeler yürürlükten kalkar.)

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

ileri, inceleme komisyonunun tespit edece¤i kusur derecesine göre belli bir süre veya tamamen iptal edilir. c. SHGM taraf›ndan lisans sahibi personel kusurlu görülürse, yaz›l› olarak ihtar edilir. Kusurun devam› ve/veya yönetmelik hükümlerine ayk›r› hususlar›n tekrar› halinde, ilgili ﬂahs›n lisans›, inceleme komisyonunun tespit edece¤i kusur derecesine göre en az üç gün en fazla alt› ay ask›ya al›n›r. Bir y›l içinde üçüncü kez kusurun devam› ve/veya yönetmelik hükümlerine ayk›r› hususlar›n tekrar› halinde ise ilgili ﬂahs›n lisans› tamamen iptal edilir.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

EK:1 Sh:1

Uçufl görev süreleri ve dinlenme süreleri s›n›rlama tablolar› KISALTMALAR: DS : Dinlenme Süresi SKPK : Sorumlu Kaptan Pilot Karar› UGS : Uçufl Görev Süresi US : Uçufl Süresi ( Blok süresi ) Tablolarda kullan›lan haftal›k, ayl›k, üç ayl›k ve y›ll›k tabirlerinin anlam› bu yönetmeli¤in zaman tan›mlar›nda oldu¤u gibidir. AZAM‹ SÜRELER: Afla¤›daki tablo azami uçufl ve uçufl görev sürelerini göstermektedir. Tablo–1 AZAM‹ SÜRELER: SÜRE

HAFTALIK

AYLIK

ÜÇ AYLIK

YILLIK

UGS

56 SAAT

180 SAAT

500 SAAT

1800 SAAT

30 SAAT

110 SAAT

300 SAAT

1000 SAAT

Not 1: Ayl›k uçufl görev süresi içine, uçuflla ilgili yer e¤itim zaman›, sa¤l›k muayene zaman› da (iki takvim günü içinde) dahildir. (Kendi ikametgah›nda hiçbir uçufl görevi verilmeyen nöbetçi ekibin nöbet süresi ayl›k uçufl görev süresi içinde mütalaa edilmez.) ER haftal›k 36 saat. UÇUfi GÖREV SÜRES‹ SINIRLAMALARI: Afla¤›daki tablolar periyotlara göre azami uçufl görev süresinin üst s›n›rlar›n› göstermektedir. Afla¤›daki saatler kalk›fl meydan›n›n mahalli k›fl saatidir. Yaz saati uygulamas› ile beraber mahalli k›fl saati = mahalli yaz saati - 1 saat formülü kullan›larak gerekli ayarlamalar yap›labilir.

Tablo–2 AZAM‹ UÇUﬁ GÖREV SÜRELER‹ 1-4 ‹N‹ﬁ

5 ‹N‹ﬁ

05.00-14.00

14 SAAT

13 SAAT

14.01-17.00

13 SAAT

12 SAAT

17.01-04.59

12 SAAT

11 SAAT

Not 1: Tablodaki süreler ilave ekip ile 2 saat uzat›labilir. Not 2: Tablodaki süreler 19. maddedeki özel flartlar›n oluflmas› halinde sorumlu kaptan pilot karar› ile 2 saat uzat›labilir. Not 3: Pas uçuflta yap›lan inifller tablodaki hesaplarda göz önüne al›nmaz. Tablo–3 UZUN MENZ‹L UÇUfiLARI AZAM‹ UÇUfi GÖREV SÜRELER‹ UGS

UGS (SKPK ile)

Normal Uçuﬂ Ekibi

14 SAAT

16 SAAT

‹lave Ekip ile

16 SAAT

18 SAAT

‹lave Tam Ekip ile

18 SAAT

20 SAAT

Not 1: Tablo–3’e göre verilen uçufl görev süreleri 1–3 inifl aras›ndaki uçufl görevleri içindir. Not 2: ‹lave ekip veya ilave tam ekip ile yap›lan uçufllarda her bir uçucu ekip üyesinin görev yapma süresi 12 saati aflamaz. Not 3: Uzun menzil uçuflundan ana veya geçici üsse dönen uçucu ekipler, 48 saatten az olmamak üzere uçufl görev süresinin 3 kat› kadar dinlenme süresine tabi tutulurlar.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

GÖREV BAﬁLANGIÇ SAAT‹

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

EK:1 Sh:2

D‹NLENME SÜRES‹: Aﬂa¤›daki tablo asgari dinlenme sürelerini ve SPKP ile k›saltmalar›n› göstermektedir. Tablo–4 ASGAR‹ D‹NLENME SÜRELER‹ B‹R ÖNCEK‹ USG

ASGAR‹ DS

SKPK ile ASGAR‹ DS

6 saate kadar

8 saat

11 saate kadar (dahil)

10 saat

11 saaten daha fazla

12 saat

10 saat

12-14 saat veya ZD fark› 3 saaten fazla

14 saat

12 saat

Uzun Menzil Uçuﬂlar›

2 yerel gece / 36 saat

2 yerel gece / 36 saat - 2

Not 1: SKPK ile uçufl görev süresinin art›r›lma durumlar›nda, art›r›lan uçufl görev süresi kadar dinlenme süresi de art›r›l›r. Not 2: SKPK ile dinlenme süresinin k›salt›labilmesi için tek geçerli olan husus, 17’nci maddenin 3'üncü paragraf›nda yaz›l› olan istisnai durumdur. Not 3: UGS 18 saat ve üzerine ç›kt›¤› durumlarda, asgari dinlenme süresi 24 saattir. 17’nci maddenin 3'üncü paragraf›nda belirtilen flart olufltuysa sorumlu kaptan pilotun karar› ile bu süre 22 saate indirilebilir. Not 4: Uzun menzil uçufl görevinde bir görev süresinin ard›ndan ayn› tür ikinci bir görev için asgari dinlenme süresi konaklama meydan›nda 2 yerel geceyi kapsayan 36 saattir. Bu uçuflu takiben ana üs veya geçici üsse yap›lacak dönüflün uçufl görev süresi sonundaki dinlenme süresi, en az 48 saattir. Uygulama esaslar› iflletme taraf›ndan belirlenmek üzere bu süre ayda bir defaya mahsus olmak üzere 24 saat olarak uygulanabilir. Not 5: Dinlenme süreleri hesaplamalar› gerçekleflen uçufl görev

sürelerine göre yap›l›r. Not 6: Madde 13/f’de oldu¤u gibidir.

Tablo–5 ASGAR‹ BOﬁ SÜRELER

SÜRE

HAFTALIK

AYLIK

ÜÇ AYLIK

YILLIK

1 gün

7 gün (2+2+1+1+1)

21 gün

96 gün

Not 1: Dinlenme süresi ile bu tabloda dinlenme süresi d›fl›nda gösterilen bofl günler, birbirinin üzerine ilave edilmez. Bofl günler çal›fl›lan gün ile orant›l› olarak verilir. Not 2: Tablodaki haftal›k 1 günlük süre, ayl›k bofl günlere dahil olarak verilebilir ve uçufl görev süresinin bitti¤i günü takip eden gün süresini kapsar. Not 3: Bir takvim ay›ndan daha az uçufl planlanabilir durumda olan uçucu ekip üyelerine, bu süre ile orant›l› olarak bofl gün planlan›r. Not 4: Yedek ekip görevi verilen uçucu ekiplere hiçbir uçufl görevi verilmedi¤i takdirde uçucu ekiplerin yedek ekip olarak görevli oldu¤u gün, bofl gün olarak kabul edilmez.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

BOfi SÜRELER: Afla¤›daki tablo, uçucu ekiplerin dinlenme süreleri d›fl›nda asgari bofl sürelerini göstermektedir. Konaklama meydanlar›ndaki konaklama süresi bofl süre olarak kabul edilmez.

BÖLÜM 2 Uçuﬂ görev ve uçuﬂ saatleri yönetmeli¤i

EK-6 Bir takvim ay›nda çal›ﬂ›lan günle boﬂ gün oran tablosu

Takvim ay› günleri 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

Kullan›labilecek boﬂ gün say›s› 7 7 7 7 6 6 6 5 5 5 5 4 4 4 4 3 3 3 3 2 2 2 2 1 1 1 0 0 0 0

Bölüm 3

Kaynak ek belgeleri

EK-2 THY A.O HAVA-‹ﬁ UYUﬁMAZLIKLARI ÇÖZÜM KURULU TUTANA⁄I

Ek-3

21. Dönem toplu iﬂ sözleﬂmesi 104. Madde hükümleri Madde 104: KOKP‹T VE KAB‹N PERSONEL‹ ‹LE ‹LG‹L‹ HÜKÜMLER

BÖLÜM 3 Kaynak ek belgeleri

A- Bu konuda ortakl›k yönetmelikleri uygulan›r. Söz konusu Yönetmelikler yan›nda afla¤›daki hükümler de uygulan›r. 1- ‹flveren planlama yönünden uçucu ekipler aras›nda ayr›m yapamaz. Ortakl›k 07-031 ve 07-032 say›l› yönetmelikleri kapsam›nda uçufl görevlerinin geçici olarak al›nmas› d›fl›nda, herhangi bir nedenle, bir uçucu ekip üyesinin yurt d›fl› seferlerine, uçufl görevi yasa¤› konulmaz. 2- ‹flveren günlük uçufl aksakl›klar› ve uçufl operasyonunun do¤as› gere¤i oluflabilecek uçucu ekip ihtiyaçlar› için yeterli say›da nöbetçi ekip üyesi ve yedek ekip üyesi planlar. 3- ‹flveren, kabin memurlar› veya kabin amirlerini en fazla üç farkl› uçak tipinde görevlendirebilir ve sertifikaland›rabilir. Bu üç farkl› uçak tipi d›fl›nda dördüncü bir uçak tipinde görevlendirme ancak, bu üç tipten birinin varyant›nda, güvenlik ekipmanlar›n›n yeri, türe özel emercensi prosedürleri üzerinde etkisi olmayacak flekilde ayn› yerde, emercensi ç›k›fllar›n›n yeri, emercensi talimatlar›, esas itibar› ile ayn› ise yap›labilir. B- Ortakl›¤›n 07-040 say›l› yönetmelik hükümlerince k›dem s›ralar›n›n belirlenmesinde, ortakl›¤›m›zda P/T kabin memuru olarak görev yapan personelin fiili uçufl hizmet sürelerinin % 70’i fiili hizmet süresinde dikkate al›n›r. C-Ortakl›¤›n 07-025 say›l› yönetmelik hükümlerince ödenen kredili ek ayl›k uçufl tazminat›ndan; 1-Uçucu ekip üyesinin herhangi bir nedenle (ifl kazas› ve asgari uçufl yükümlülü¤ünün aranmad›¤› durumlar hariç) sadece uçuflun plan-

land›¤› imza saati gününde kat›lamad›¤› uçufl görevlerinde günlük en az 4 saat olmak kayd›yla kesinti yap›l›r, bunun d›fl›nda göreve gelmedi¤i gün için uçufl planlans›n veya planlanmas›n herhangi bir kesinti yap›lamaz.

3-Stand-by (SB) görevine gelmeyenden ve Rezerve (RZV) görevini yapmayandan 4 saat kredili ek ayl›k uçufl tazminat›ndan kesinti yap›l›r. 4-Uçufl görev süresi (mesai) esnas›nda oluflan sa¤l›k sorunlar› nedeniyle al›nan ve 2 günü geçmeyen raporlar nedeniyle kredili ek ayl›k uçufl tazminat›ndan kesinti yap›lmaz. D- 07-024 say›l› THY A.O uçucu personelin uçufltan ayr›lma yönetmeli¤i kapsam›nda kabin memurlar› için uçuculuk yafl haddi 50 yafl›n tamamland›¤› tarihtir. Ancak personelin ba¤l› bulundu¤u sosyal güvenlik kurumu kapsam›nda emekli olma yafl› 50 yafl›n üstünde ise uçuculuk yafl haddinde bu farkl›l›k göz önüne al›n›r.

BÖLÜM 3 Kaynak ek belgeleri

2-Uçucu ekip üyesi e¤er planlanan imza saati gününden daha önce oluflan bir nedenle (ifl kazas› ve asgari uçufl yükümlülü¤ünün aranmad›¤› durumlar hariç) uçufluna kat›lamaz ise ve bu kat›lamama süresi, konaklama süresini k›smen veya tamamen kapsayacak olursa yap›lacak kesinti, imza saati ile bafllayan konaklama süresi içinde devam eden ve ana üste sona eren toplam uçufl görev süresi içindeki kapsad›¤› fiili uçufl sürelerinin toplam› kadard›r.

E-Uçucu personelle ilgili 27 A¤ustos 2007 tarihli protokolde ve bu toplu ifl sözleflmesinde belirlenen hususlarda toplu ifl sözleflmesi süresince personel aleyhine bir de¤ifliklik yap›lamaz. 21. DÖNEM TOPLU ‹fi SÖZLEfiMES‹N‹N EK‹ PROTOKOL Toplant› Tarihi: 27 A¤ustos 2007 Toplant› Yeri : THY A.O. Genel Müdürlük Toplant› Salonu 1- Türk Hava Yollar› A.O. ve Hava-‹fl Sendikas› temsilcileri bugün saat 12.00’da bir araya gelerek afla¤›daki hükümlerin kabin ve kokpit personeli ile ilgili yönetmeliklerde de¤ifltirilerek yer almas›nda ve 21.

Dönem Toplu ‹fl Sözleflmesi süresince bu konularda de¤ifliklik yap›lmamas›nda mutab›k kalm›fllard›r. 2- 1 Ekim 2007 tarihinden geçerli olmak üzere, ayl›k verilmesi gereken tek bofl günleri takip eden günde lokal 06.00’dan önce bafllayan uçufl ve standby verilmemesi esast›r.

BÖLÜM 3 Kaynak ek belgeleri

3- Uçucu ekiplere bir takvim ay›nda 7 adet bofl takvim günü verilir. Bu bofl günler 2+2+1+1+1 fleklinde planlan›r ve takvim ay›n›n iki yar›s›na eflit da¤›t›l›r. Ayl›k uçufl planlamalar›nda belirtilen bu bofl sürelerin yeri ay içinde de¤ifltirilemez. 4- Ana üs / geçici üste sona eren her bir uçufl görevinin sonundaki dinlenme süresi minimum 12 saat olup, konaklama meydan›nda ise bu süre 10 saattir. Dinlenme süresi bir önceki uçufl görev süresi ya da bir önceki uçufl görev süresi içindeki uçufl süresinin iki kat›d›r, hangisi büyükse o uygulan›r. Konaklama meydan›nda verilen minimum 8 saatlik dinlenme süresi, uçufl görev süresi 6 saati geçmeyen tek iniflli gidifl ve tek iniflli dönüfl seferlerinde bu seferlerin önüne veya arkas›na görev verilmeyecek flekilde minimum 8 saat olarak uygulan›r. 5- Uçufl ekiplerin anaüste gün tan›m› süresi içinde sadece tek bir uçufl görev süresi veya di¤er görevlerle görevlendirilebilir. Uçufl ekiplerin ayl›k uçufl planlamalar›nda toplam konaklama 15 gün (ER uçufl görevlerinde 15 geceyi) aflamaz. Planlama aç›s›ndan bu maddenin uygulamas› Mart 2008 uçufl programlar›nda bafllat›lacakt›r. 6- ‹flveren günlük uçufl operasyonunun do¤as› gere¤i oluflabilecek uçucu ekip ihtiyaçlar› için yeterli say›da nöbetçi ekip üyesi ve yedek ekip üyesi planlar. Ancak 1 Ekim 2007 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, uçucu ekiplerin ayl›k planlanm›fl görevleri, de¤ifltirilmesi düflünülen görev saatinden en az 24 saat önceden yap›lacak tebli¤ler ile uçucu ekiplere bildirilir. 7- Kabin Memurlar› ve Amirleri K›dem S›ras› a- Kabin memurlu¤u k›dem s›ralamas› hesab›nda esas olarak çal›fl›lan gün esas al›n›r. Bu çal›fl›lan gün say›s›n›n hesab›nda per-

8- Ortakl›¤›n 07-025 say›l› yönetmelik hükümlerince ödenen kredili ek ayl›k uçuﬂ tazminat›ndan;

BÖLÜM 3 Kaynak ek belgeleri

sonelin ifle bafllang›ç tarihi esast›r. Çal›fl›lan gün tan›m› iflverenin ifllerini yapmak amac›yla verilen her türlü görevi (uçufl, uçufl görev süresi, nöbet (stand-by) yedek ekip (rezerv), yat› görevi) e¤itimi, hamilelik esnas›nda yer görevlerindeki süreyi, ofis meflguliyeti içerir. b- K›dem s›ralamas› çal›fl›lan gün hesab›nda toplu ifl sözleflmesi ve ortakl›k yönetmelikleri çerçevesinde verilen uyarma ve k›nama cezalar› nedeniyle herhangi bir indirimde bulunulmaz. c- Kabin memurlar›n›n ortakl›kta k›sm› süreli ifl sözleflmesi ile yapm›fl olduklar› çal›flmalarda çal›fl›lan filli gün say›s›n›n tamam› k›dem s›ralamas›nda dikkate al›n›r. d- K›dem s›ralamas›na esas çal›fl›lan gün say›s› hesab›nda her türlü ücretli izinler (do¤um izni, senelik izin, evlenme, muvazzaf askerlik görevi d›fl›nda manevra ve silah alt›na al›nma, ölüm, do¤al afetler, yol izni, sendikal izin vb) ve hastal›k izinleri (ifl kazas› nedenli ise tamam›, süre¤en hastal›klarda bu sürenin ilk alt› ay›) çal›flan gün olarak kabul edilir. e- Yukar›daki a,b,c,d maddeleri çerçevesinde belirtilen kriterler dikkate al›narak imza tarihinden geçerli olmak üzere kabin memurlar› k›dem s›ralamas› yeniden düzenlenir. Bu s›ralama esas al›narak her tipteki kabin amiri s›ralamas› yeniden düzenlenir.

a) Uçucu ekip üyesinin herhangi bir nedenle (ifl kazas› ve asgari uçufl yükümlülü¤ünün aranmad›¤› durumlar hariç) sadece uçuflun planland›¤› imza saati gününde kat›lamad›¤› uçufl görevlerinde günlük en az 4 saat olmak kayd›yla kesinti yap›l›r, bunun d›fl›nda göreve gelmedi¤i gün için uçufl planlans›n veya planlanmas›n herhangi bir kesinti yap›lamaz. b) Uçucu ekip üyesi e¤er planlanan imza saati gününden daha önce oluflan bir nedenle (ifl kazas› ve asgari uçufl yükümlülü¤ünün aranmad›¤› durumlar hariç) uçufluna kat›lamaz ise ve bu kat›lamama süresi, konaklama süresini k›smen veya tamamen kapsayacak olursa yap›lacak kesinti, imza saati ile bafllayan konaklama süresi içinde devam eden ve ana üste sona eren toplam uçufl görev süresi içindeki kapsad›¤› fiili uçufl süresinin toplam› kadard›r. Ancak ayl›k uçufl planlamas› içinde al›nan sa¤l›k raporlar› sonucu

takip eden planlama ay›na sarkan sa¤l›k raporlar›n›n kapsad›¤› günlere planlama yap›lamaz, bu nedenle kredili ek ayl›k uçuﬂ tazminat›ndan kesinti yap›lamaz. Ancak personelin sa¤l›k raporunu takip eden aya ait program yay›nlanmadan ibraz etmesi esast›r. 9- Stand-by (SB) görevine gelmeyenden ve Rezerve (RZV) görevini yapmayandan 4 saat kredili ek ayl›k uçuﬂ tazminat›ndan kesinti yap›l›r.

BÖLÜM 3 Kaynak ek belgeleri

10- Kad›n uçucu ekiplerin hamilelik ve annelik haklar›

a- Kad›n uçucu ekip üyesi personele, bu toplu ifl sözleflmesi d›fl›nda hamilelik ile ilgili herhangi bir düzenleme getirilemez. b- Kad›n uçucu ekip üyesi personelin hamileli¤i ilgili sosyal güvenlik kuruluflu mevzuat›na göre bir raporla belirlendi¤i andan itibaren bu personel uçufl görevinden al›n›r. c- E¤er kad›n uçucu ekip üyesinin uçufl görevinden bulunmas›n›n sak›ncal› olmad›¤› doktor raporu ile belirlenir ve kendi r›zas› da al›n›rsa uygun tarihe kadar uçufl görevine devam edebilir. d- Kad›n uçucu ekip üyesi personele yasal ücretli izin kullanma tarihine kadar alternatif bir görev verilir. Bu görev esnas›nda personele atand›¤› ifl grubunun ücreti ödenir.

Bölüm 4

Referans belgeler

EK-3 Günün 24 Saat Taksimine ‹liflkin Kanun GÜNÜN Y‹RM‹ DÖRT SAATE TAKS‹M‹NE DA‹R KANUN Kanun Numaras› : 697 Kabul Tarihi : 26/12/1925 Yay›mland›¤› R. Gazete : Tarih : 2/1/1926 Say›: 260 Yay›mland›¤› Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa: 158 Madde 1- Türkiye Cumhuriyeti dahilinde gün, gece yar›s›ndan bafllar ve saatler s›f›rdan yirmi dörde kadar say›l›r. Madde 2- (De¤iflik: 6/12/1984 - 3097/1 md.) Griniç’e göre otuzuncu derecede bulunan boylam dairesi bütün Türkiye Cumhuriyeti saatleri için esas al›n›r. Ayr›ca bafllang›ç ve bitifl tarihleri belirtilmek ve bir saati aflmamak flart›yla yaz saati uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Madde 3- ‹flbu kanun neflri tarihinden muteberdir. Madde 4- ‹flbu kanunun ahkam›na icraya ‹cra Vekilleri Heyeti memurdur. TAKV‹MDE TAR‹H MEBDE‹N‹N TEBD‹L‹ HAKKINDA KANUN Kanun Numaras› : 698 Kabul Tarihi : 26/12/1925 Yay›mland›¤› R. Gazete : 2/1/1926 Say›: 260 Yay›mland›¤› Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa: 159 Madde 1- Türkiye Cumhuriyeti dahilinde resmi devlet takviminde tarih mebdei olarak beynelmilel takvim mebdei kabul edilmifltir. Madde 2- 1341 senesi kanunuevvelinin 31’inci gününü takip eden gün, 1926 senesi kanunusanisinin birinci günüdür. Madde 3- Hicri kameri takvim ötedenberi oldu¤u üzere ahvali mahsu-

sada kullan›l›r. Hicri kameri aylar›n mebdeini rasathane resmen tesbit eder. Madde 4- ‹flbu kanun neflri tarihinden muteberdir. Madde 5- ‹flbu kanunun ahkam›n› icraya ‹cra Vekilleri Heyeti memurdur. EK-4 AB Konseyi Uçucu Personel Çal›flma Yönergesi EC/79/2000

BÖLÜM 4 Referans belgeler

Avrupa Havayollar› Birli¤i (AEA), Avrupa Tafl›mac›l›k ‹flçileri Federasyonu (ETF), Avrupa Kokpit Birli¤i (ECA), Avrupa Bölgesi Havayolu Birli¤i (ERA) ve Uluslararas› Hava Tafl›y›c›lar› Birli¤i (IACA) taraf›ndan kararlaflt›r›lan Sivil Havac›l›ktaki Mobil (Seyyar) Personelin Çal›flma Sürelerinin Düzenlenmesi Hakk›ndaki Avrupa Sözleflmesi SÖZLEfiMEY‹ ‹MZALAYAN TARAFLAR AfiA⁄IDA YER ALAN HUSUSLARI KABUL ETM‹fiT‹R Madde 1 1. Sözleflme sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personelin çal›flma sürelerini kapsar. 2. Sözleflme sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personelin çal›flma sürelerinin düzenlenmesi ile ilgili 93/104/AK konsey yönergesinin 14. maddesinden daha spesifik koflullar ortaya koymaktad›r. Madde 2 1. ‘Çal›flma süresi’ bir iflçinin iflverenin tasarrufunda ve onun ifllerini ve görevlerini yerine getirmek üzere ulusal yasalara ve/veya uygulamalara uygun olarak çal›flt›¤› her hangi bir süre anlam›na gelir. 2. ‘Sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personel’ bir üye ülkede kurulmufl bir kuruluflta istihdam edilip, sivil bir uçakta mürettebat üyesi olanlar anlam›na gelir. 3. ‘Blok uçufl süresi’ bir uça¤›n park alan›ndan kalk›fl amac›yla ilk hareket edifliyle, belirlenmifl park etme konumunu almalar› ve bütün motorlar›n› durdurmalar› aras›nda geçen süre anlam›na gelir. Madde 3 1. Sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personel ulusal kanunlar ve/veya

Madde 4 1. (a) Sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personel atamas› yap›lmadan önce ve atamas› yap›ld›ktan sonra düzenli aral›klarla ücretsiz sa¤l›k muayenesinden geçme hakk›na sahiptir. (b) Gece çal›flmas› nedeniyle sa¤l›k sorunlar› yaflad›¤› belirlenen sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personel mümkün olan en k›sa sürede kendisine uygun bir mobil (seyyar) ya da mobil olmayan (sabit) gündüz ifline transfer edilir. 2. Paragraf 1 (a)’da sözü edilen sa¤l›k muayenesi t›bbi gizlili¤e sad›k kal›narak gerçeklefltirilecektir. 3. Paragraf 1 (a)’da sözü edilen sa¤l›k muayenesi ulusal sa¤l›k sistemi çerçevesinde gerçeklefltirilebilir. Madde 5 1. Sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personele yapt›klar› iflin do¤as›na uygun olacak flekilde güvenlik ve sa¤l›k korumas› sa¤lan›r. 2. Sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personelin güvenli¤i ve sa¤l›¤› ile ilgili yeterli koruma ve önleyici hizmetler veya tesisler her zaman için var olmal›d›r.

BÖLÜM 4 Referans belgeler

uygulamada belirtilen koflullarla y›lda en az dört haftal›k ücretli izin hakk›na sahiptir. 2. ‹stihdam iliflkisinin sona erdi¤i durumlar d›fl›nda asgari ücretli y›ll›k izinin kulland›r›lmayarak bunun karfl›l›¤›nda gerekli bedelin ödenmesi söz konusu olamaz.

Madde 6 ‹fli belli bir modele göre düzenlemek isteyen iflverenin, iflçinin ifle uyum sa¤lamas›yla ilgili genel ilkeye uygun davranmas›n› sa¤layacak gerekli önlemler al›nacakt›r. Madde 7 E¤er talepte bulunurlarsa, yetkili kurulufllara sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personelin spesifik çal›flma biçimleri ile ilgili gerekli bilgiler sunulacakt›r. Madde 8 1. Çal›flma sürelerinin, toplulu¤un gelecekte yapaca¤› uçufl ve görev süresi s›n›rlamalar› ve dinlenme koflullar› ve bununla ba¤lant›l› olan

BÖLÜM 4 Referans belgeler

bu konudaki ulusal kanuni düzenlemeler taraf›ndan ihlal edilmemesi sa¤lanmal›d›r. 2. Görev verilmesi için beklenilen standby (yedeklik) süresinin kanunda belirtilen kimi unsurlar›n› da içeren y›ll›k en çok çal›flma süresi 2.000 saat olacakt›r ve bu süre içinde blok uçufl süresi 900 saatle s›n›rland›r›lm›flt›r. 3. Y›ll›k en çok çal›flma süresi y›l›n bütününe olabildi¤ince eflit bir biçimde da¤›t›lacakt›r.

Madde 9 Madde 3’teki haklar korunmak kofluluyla sivil havac›l›ktaki mobil (seyyar) personel afla¤›da belirtilen flekilde görev ve standbydan (yedeklik) ar›nd›r›lm›fl olaca¤› bofl gün hakk›na sahip olur: (a) her takvim ay›nda en az yedi yerel gün –kanun taraf›ndan flart koflulmufl dinlenme sürelerini içerebilir- ve (b) her takvim y›l›nda en az 96 yerel gün –kanun taraf›ndan flart koflulmufl dinlenme sürelerini içerebilirMadde 10 Taraflar Konsey Karar› ile belirlenmifl olan sözleflmenin iki y›ll›k uygulamaya konma süresinin sonunda bir araya gelerek yukar›da yer alan koflullar› gözden geçireceklerdir. Brüksel, 22 Mart 2000

EK-5 AB’nin FTL düzenlemesinin sivil havac›l›kta kümülatif yorgunlu¤u azaltmadaki rolü üzerine yap›lan tart›ﬂma toplant›s› raporu

Girifl ETSC uçufl süresi s›n›rlamas› konusuyla ilk kez 1996 y›l›nda Avrupa Komisyonu taraf›ndan FTL (Fligt Time Limitions) forumuna kat›lmak için davet edildi¤inde ilgilenmeye bafllad›. Bu toplant› ile birlikte pek çok husus aç›kl›k kazand›: • Masada temsil edilip yer alan taraflar aras›nda at›lacak ad›mlar konusunda bir fikir birli¤i bulunmamaktad›r. • Bu konuda daha önceleri de bir sonuca varabilmek için JAA’n›n gözetiminde önemli bir süre harcanm›fl. • Hem görev süreleri, hem yorgunluk ve hem de atiklik konular›ndaki bilimsel ve t›bbi gerçeklerin bütün delegeler taraf›ndan tam olarak kavranamad›¤› görüldü.

BÖLÜM 4 Referans belgeler

ETSC (Avrupa Ulafl›m Güvenli¤i Konseyi) Brüksel, 19 fiubat 2003 Çarflamba

• Geçilen zaman dilimi gibi belirli kritik konular mevcut düzenlemede ya da yap›lan yeni önerilerde hak etti¤i flekilde yer almamaktad›r. Forumun ard›ndan komisyon flirketlerin, çal›flanlar›n, ulusal otoritelerin ve bilimsel çevrelerin temsilcileri ile birlikte bir Uçufl Süresi S›n›rlamalar› Çal›flma Grubu kurdu. Bilimsel çevreleri ETSC temsil etti. Çal›flma grubu uçufl ifllemleri ile ilgili olarak uyku ve uyan›kl›k konular›nda uluslararas› bilimsel verilerin sundu¤u temel parametreler konusunda önemli ölçüde fikir birli¤i sa¤lad›. Dünyan›n önde gelen uluslararas› bilim insanlar› FTL düzenlemelerinin formüle edilmesine destek olmak üzere tavsiyeler içeren bir konsensüs doküman› haz›rlad›lar. (Bu bizim NASA belgesi…)

Görev ya da çal›flma sürelerinin düzenlenmesi en eski ama ayn› zamanda düzenlenmesi en güç olan güvenlik düzenlemesidir. Zaman zaman kuflaklar ayn› güvenlik derslerini yeniden ve yeniden ö¤reniler – bu zor olan yoldur. (Bunun ard›ndan FTL oluflturmay› güçlefltiren nedenler üzerinde duruluyor.)

BÖLÜM 4 Referans belgeler

Bilimsel De¤erlendirme Havac›l›k sektörü 24 saat çal›flmay› gerektiriyor ve küresel uzun uçufllar›n, bölgesel uçufllar›n, gece uçufllar›n›n ve k›sa mesafe uçufllar›n artmas›yla bu ihtiyaç daha da yak›c› hale gelmektedir. Sonuç olarak uçufl ekibi sektörün taleplerini yerine getirebilmek için 24 saat süreyle hizmet sa¤lamak durumundad›r. Buna ek olarak çok say›da zaman diliminin afl›lmas› uluslararas› havac›l›¤›n faaliyetlerinin ayr›lmaz bir özelli¤idir. Dolay›s›yla fazla çal›flma, gece çal›flmas›, düzensiz çal›flma programlar›, beklenmeyen çal›flma programlar› ve zaman dilimi de¤ifliklikleri havac›l›k sektörünün bileflenleri olmaya devam edecektir. Bu etkenler insan fizyolojisine bilinen flekillerde tehdit eder ve bunlar yorgunlu¤a yol açarak performans azalmas›na yol açar ve güvenlikle ilgili tehlikelerin do¤mas›na yol açar. NTSB’nin çal›flmalar›na göre yorgunluk ulaflt›rma kazalar›n›n (hava, deniz, yol, demiryolu) % 20 - 30’una yol açmaktad›r. Ticari havac›l›k operasyonlar›nda ölümlü kazalar›n % 70’i insan hatas›yla ba¤lant›l›d›r. Yorgunluk ise toplam ölümlü kazalar›n % 15 - 20’sine yol açmaktad›r. Yorgunlu¤un temel bir risk faktörü oldu¤u görüflü bu alandaki önde gelen bilim adamlar›nca da kabul edilmektedir ve bu görüfller konsensüs belgelerinde yer almaktad›r. Yorgunlu¤un gelifliminde çok say›da etken rol oynamaktad›r: görevin günün hangi saatinde bafllad›¤›, görev öncesinde bir uyku kayb› olup olmad›¤› ve çal›flma günü s›ras›nda uyan›kl›k gerektiren uzun sürelerin olmas›. Bu etkenler bir arada belirli bir anda yorgunluk/atiklik konusundaki arka plan düzeyini öngörülebilir bir biçimde bizlere sunarlar. Buna ek olarak, görev süresinin uzunlu¤u, monotonlu¤u ve iflyerindeki çevresel etkenler gibi (örne¤in kokpitte) akut etkenler de söz konusudur. Hava mürettebatlar›n›n çal›flma ve ola¤and›fl› dinlenme kal›plar›n›n

Uyku fiziksel yenilenme durumudur. ‹deal tam uyku süresi ortalama olarak 8,5 saattir ancak 1 - 2 saatlik akut uyku kayb› yorgunluk ve performans üzerinde büyük bir etki yapmaz. 2 saati aflan uyku kayb›n›n ise görülebilir etkileri vard›r ve 6 saatin alt›ndaki uyku pek çok kiflide yorgunlu¤un artmas›na ve performans›n düflmesine yol açar. Uyku kayb› zaman içinde birikir: her gün 5 saat uyuyan bir kifli bu flekilde 5 gün geçirdikten sonra tam bir gece uzunlu¤unda uyku aç›¤› biriktirmifl olur. Uyku gece çal›flmas› ile, zaman dilimi de¤iflikli¤i ile ve erken kalkma durumlar›nda genellikle azal›r. Uykunun niteli¤ini ve niceli¤ini belirleyen di¤er etkenler ise flunlard›r: stres, hastal›k, burun, hareket ve dönmeler… E¤er bu ve baflka nedenlerle kesintiye u¤rarsa, bu durumda 8 saatlik uyku yeterli olmayacakt›r.

BÖLÜM 4 Referans belgeler

yaflad›klar› sorunlar›n ana nedeni, bu kal›plar›n insan beyninin hypothalamusunda yerliflik olan ve çevrisiyle insan›n faaliyetlerini senkronize etmeye yarayan biyolojik saatle çeliflmesidir. Bu saat vücudun sirkadiyan ritimlerini ayarlar: Bunu gündüz metabolizmay› art›r›p vücudu canland›rarak ve geceleri de metabolizmay› düflürüp kaybolan enerjinin yeniden kazan›lmas›n› sa¤layarak yapar. Bunun sonucunda insanlar›n geceleri uyan›kl›¤› ve faaliyet kapasitesi düfler ve gün içinde de atiklikleri artar. Performans›n en düflük oldu¤u nokta saat 05.00 civar›d›r. Bu noktada insan performans›n›n pek çok veçhesi en düflük noktas›ndad›r: dikkat, tepki (reaksiyon) süresi ve koordinasyon. Bununda ötesinde gece görevinden sonra yap›lan uyku metabolizman›n yükselmesi uykuyu k›sa kesme yönünde etki yapaca¤›ndan 1 - 2 saatlik bir budamaya tabi olacakt›r. Burada sözü edilen ‘gece’ biyolojik gecedir. Böylelikle e¤er bu uyku 6 - 9 saat aras›nda bat› yönünde zaman dilimi afl›ld›ktan sonra bir yerel gecede gerçeklefliyorsa, yerel olarak gece olmas›na ra¤men biyolojik aç›dan ‘gece’ olmad›¤› için metabolizma taraf›ndan kesintiye u¤rat›lacakt›r. Bunun nedeni biyolojik saatin kiflinin zaman dilimi de¤ifltirmesi durumunda buna bir tedricen ayak uydurabiliyor olmas›d›r. Bu fenomen genel olarak ‘jet-lag’ ad›yla bilinmektedir.

Uyku süresi, sirkadyen ritmi ve uyku kayb› da dahil olmak üzere yorgunlu¤a katk›da bulunan çok say›da etken bireysel düzeyde tehlikeli performans kay›plar›na yol açabilir. Buna karﬂ›l›k en ciddi sorunlar bütün bu etkenler bir araya geldi¤inde ortaya ç›kar. Gece

çal›flmas› sirkadyen ritmin düflük yerine denk gelir ve burada uzat›lm›fl bir uyan›k hali söz konusudur. Bu iki etken bir araya gelince kandaki alkol seviyesi % 0,08 düzeyine ç›kar. E¤er uyku eksikli¤i ertesi güne de sarkarsa bunun haf›za üzerinde etkileri görülür - sonuçta kifli de¤iflen çevre koflullar›na tepki vermede yetersiz kalmaya bafllar. E¤er daha önce uykuda kimi kesinler olmuflsa bu durumda bu etkiler çok daha keskin hale gelir.

BÖLÜM 4 Referans belgeler

Bu nedenle yap›lacak olan düzenlemeler mutlaka çal›ﬂman›n sirkadyen ritmini, di¤er zaman dilimlerine olas› uyumu, uyan›k olarak geçirilen toplam süreyi ve günlük dinlenme süresinin büyüklü¤ünü ve geçici konumunu göz önüne almal›d›r. Dolay›s›yla, 24 saate yay›lan havac›l›k operasyonlar›nda yorgunluk, uyku ve sirkadyen fizyolojisi ile ilgili bilimsel bilgilerin göz önünde tutulmas› gerekir. Ticari havac›l›kta güvenli¤in sa¤lanmas› ve korunmas› buna ba¤l›d›r.

EK-6 ANNEX III SUB PART Q (fiu tarihlerde AB Parlamentosu’nda görüflülmekte olan son flekliyle)

OPS 1.1090 Amaç ve kapsam 1. Havac›l›k iflletmeleri ekip üyeleri için bir uçufl ve görev süre s›n›rlamalar› ve dinlenme süreleri flemas› (FTL) oluflturacakt›r. 2. Her havac›l›k iflletmesi tüm uçufllar› için flunlar› sa¤layacakt›r: 2.1 Uçufl ve görev süre s›n›rlamalar› ve dinlenme flemas›; a) bu altbölümün hükümleri ile; ve b) Otorite taraf›ndan bu altbölümün hükümlerine uygun olarak güvenli¤i koruma amaçl› olarak uygulanan herhangi bir ilave hüküm ile uyumlu olmal›d›r. 2.2 Uçufllar, uçufl öncesi görevler ve imza süresi dikkate al›narak, izin verilen uçufl görev süresi içerisinde tamamlanacak flekilde planlanmal›d›r. 2.3 Uçufl planlama yay›nlar›, ekip üyelerine yeterli dinlenme planlama f›rsat› tan›yacak flekilde, yeterli süre önceden haz›rlanmal› ve yay›nlanmal›d›r. 3. Havac›l›k iflletmelerinin sorumluluklar› 3.1 Havac›l›k iflletmesi her ekip üyesi için bir ana üs belirleyecektir. 3.2 Havac›l›k iflletmelerinden, uçufl görev süreleri ve dinlenme sürelerinin s›kl›¤› ve dizilifli aras›ndaki iliflkiyi takdir edebilmeleri ve aralara asgari dinlenme serpifltirilmifl flekilde uzun görev süreleri gerçeklefltirmenin birikim yap›c› etkilerini gere¤i gibi de¤erlendirebilmeleri beklenecektir. 3.3 Havac›l›k iflletmeleri, görev düzenlemelerini, gündüz/gece görevlerinin birbiri ard›na geldi¤i veya ekip üyelerinin oturmufl uyku/çal›flma düzenlerinde ciddi bir bozulma yaflanabilecek istenmeyen durumlar› ortaya ç›karmayacak flekilde belirleyecektir. 3.4 Havac›l›k iflletmeleri herhangi bir görev bulunmayan yerel bofl günler planlayarak ekip üyelerine önceden bildireceklerdir. 3.5 Havac›l›k iflletmeleri, dinlenme sürelerinin, ekip üyelerinin bir önceki görevlerin etkilerini aflmalar› ve bir sonraki uçufl görev

BÖLÜM 4 Referans belgeler

SUBPART (ALT BÖLÜM) Q UÇUﬁ VE GÖREV SÜRE SINIRLAMALARI VE D‹NLENME SÜRELER‹ ‹Ç‹N ﬁARTLAR

BÖLÜM 4 Referans belgeler 54

süresinin bafllang›c›nda iyi bir flekilde dinlenmifl olmalar› için yeterli süre sa¤lamas›n› garanti edeceklerdir. 3.6 Havac›l›k iflletmeleri, uçufl görev sürelerinin, ekip üyelerinin yorgunluk yaflamaks›z›n her flart alt›nda tatmin edici bir düzeyde görevlerini yerine getirebilmelerine olanak sa¤layacak flekilde planlanmas›n› sa¤layacakt›r. 4. Ekip üyelerinin sorumluluklar› 4.1 Bir ekip üyesi, uçuflu tehlikeye düflürebilecek ölçüde yorgunluk yaflad›¤›n› veya yaflayabilece¤ini biliyor ise veya kendini uygun hissetmiyor ise uça¤› kullanmayacakt›r. 4.2 Ekip üyeleri sa¤lanan dinlenme f›rsatlar›n› ve olanaklar›n› en optimum flekilde kullanmal›, dinlenme sürelerini düzgün bir flekilde planlamal› ve kullanmal›d›r. 5. Sivil Havac›l›k Otoritelerinin Sorumluluklar› 5.1 [kald›r›ld›] 5.2 Versiyonlar 1 5.2.1 Otorite, 8. maddeye ba¤l› olarak, bu altbölümdeki flartlara, ilgili üye devletlerdeki yasalar ve prosedürlere uygun olarak ve ilgili taraflara dan›flarak versiyonlar getirebilir. 5.2.2 Her havac›l›k iflletmesi, iflletme deneyimini kullanarak ve güncel bilimsel veriler gibi ilgili faktörleri dikkate alarak otoriteye yapt›¤› bir versiyon talebinin eflde¤erde bir düzeyde güvenli¤i sa¤lad›¤›n› göstermek durumundad›r. Uygun oldu¤u durumlarda böyle versiyonlar hafifletici önlemler ile bir arada kullan›lacakt›r. OPS 1.1095

(1) 10 Aral›k 2004 tarihli AB Konseyi karar›, 3922/91 say›l› konsey karar›n› de¤ifltiren Avrupa Konseyi ve Parlamentosu karar› için önerinin 8. maddesi: “Mevcut düzenleme, özellikle de EK III’ün Subpart Q bölümü, Sivil Havac›l›kta Hareketli ‹flçilerin Çal›flma Sürelerinin Düzenlenmesi üzerine Avrupa Anlaflmas› ile ilgili 27 Kas›m 2000 tarihli ve 200/79/EC say›l› konsey direktifi ile halihaz›rda oluflturulmufl olan s›n›rlar› ve asgari standartlar› dikkate almaktad›r. Bu direktifte belirlenen s›n›rlara bivil havac›l›ktaki hareketli iflçiler için her zaman sayg› gösterilmelidir. Ek III’ün Subpart Q bölümü hükümleri ve mevcut düzenlemeye göre onaylanan di¤er hükümler hiçbir durumda bundan daha genifl ve dolay›s›yla iflçilere daha az koruma sa¤l›yor olamaz.” NOT: Azami y›ll›k çal›flma süresi 2000 saat; azami y›ll›k blok süre 900 saat; y›l içerisinde olabildi¤ince eflit da¤›l›m; her takvim ay›nda en az yedi yerel bofl gün, her takvim y›l›nda en az 96 bofl gün.

BÖLÜM 4 Referans belgeler

Tan›mlar Bu Düzenleme bak›m›ndan afla¤›daki tan›mlar geçerli olacakt›r: 1.1 ‹laveli uçufl ekibi: Uça¤›n kullan›lmas› için gerekli asgari say›dan fazla uçufl ekibi üyesinden oluflan ve her uçufl ekibi üyesinin görevini b›rakarak yerini bir baflka, gerekli nitelikleri tafl›yan uçufl ekibi üyesine b›rakabildi¤i uçufl ekibi. 1.2 Blok Süre: Bir uça¤›n kalk›fl yapma amac› ile park edilmifl oldu¤u yerden ilk hareketine bafllama an›ndan kendisine tahsis edilen park yerine gelerek durmas› ve tüm motorlar›n veya pervanelerin durdurulmas› an›na kadar geçen süre. 1.3 Ara: Her türlü görevden muaf olan, bir dinlenme süresinden daha az olan süre. 1.4 Görev: Bir AOC (havayolu iflletme sertifikas›) sahibinin iflleriyle ilgili bir ekip üyesinden yapmas› istenebilecek tüm görevler. Bu Düzenlemede belirli bir kural getirilmedi¤i takdirde, Otorite uçufl görevi bekleme (standby) süresinin görev say›l›p say›lmayaca¤›n› veya ne ölçüde say›laca¤›n› belirleyecektir. 1.5 Görev Süresi: Bir ekip üyesinin havac›l›k iflletmesi taraf›ndan göreve bafllamas› istenen saatte bafllayan ve tüm görevlerden muaf oldu¤u saate kadar devam eden süre. 1.6 Uçufl Görev Süresi: Uçufl Görev Süresi (UGS) kiflinin uçakta bir ekip üyesi olarak görev yapt›¤› süredir. UGS ekip üyesinden Havac›l›k iflletmesi taraf›ndan bir uçufl veya bir seri uçufl için imza atmas› istenen saatte bafllar; ekip üyesi olarak görev yapt›¤› son uçuflun sonunda sona erer. 1.7 Ana üs: Havac›l›k iflletmesinin bir ekip üyesi için belirledi¤i, ekip üyesinin normal olarak bir görev süresine bafllad›¤› ve bitirdi¤i ve normal flartlar alt›nda havac›l›k iflletmesinin ilgili ekip üyesinin konaklamas›ndan sorumlu olmad›¤› yerdir. 1.8 Yerel Gün: Yerel saat ile 00.00’da bafllayan 24 saatlik süre. 1.9 Yerel Gece: Yerel saat ile saat 22.00 ile 08.00 aras›ndaki 8 saatlik süre.

BÖLÜM 4 Referans belgeler

1.10 Tek Bofl Gün: Tek bofl gün iki yerel geceyi kapsayacakt›r. Dinlenme süresi bofl günün bir parças› olarak verilebilir. 1.11 ‹flbafl›ndaki ekip üyesi: Bir uçufl esnas›nda ya da uçuflun herhangi bir bölümü esnas›nda uçakta görevini yapan ekip üyesi. 1.12 Konumland›rma: ‹flbafl›nda olmayan bir ekip üyesinin, havac›l›k iflletmesinin talimat› ile, bir yerden bir baflka yere transferi, yolculuk süresi hariç. Yolculuk süresi flu flekilde tan›mlanm›flt›r: - evden tan›mlanm›fl bir imza verme yerine veya tersi. - Bir dinlenme yerinden görev bafllang›ç yerine yerel transfer veya tersi. 1.13 Dinlenme Süresi: Bir ekip üyesinin her türlü görevden ve havaalan› uçufl görevi beklemesinden muaf oldu¤u, kesintiye u¤ramayan ve tan›ml› süredir. 1.14 Uçufl Görevi Bekleme: Bir ekip üyesinin, bir havac›l›k iflletmesi taraf›ndan, araya dinlenme süresi girmeksizin uçufl görevi, konumland›rma veya di¤er görev verilebilir durumda olmas› istenen tan›ml› süredir. 1.15 Düflük Circadian Penceresi (DCP) Düflük Circadian Penceresi (DCP) saat 02:00 ile 05:59 aras›ndaki süredir. Üç saat dilimi dahilinde DCP ana üs saati ile hesaplan›r. Üç saat diliminin ötesinde DCP ana üs saat diliminden ayr›ld›ktan sonraki 48 saat için ana üs saatine, bundan sonras› için yerel saate göre hesaplan›r. OPS 1.1100 Uçufl ve görev s›n›rlamalar› 1.1 Toplanan görev saatleri Havac›l›k iflletmeleri bir ekip üyesine verilen toplam görev sürelerinin afla¤›daki s›n›rlar› aflmamas›n› sa¤layacakt›r:

OPS 1.1105 Azami günlük uçufl görev süresi (UGS) 1.1 Bu OPS tek pilotlu operasyonlar ve acil sa¤l›k hizmeti operasyonlar› için geçerli de¤ildir. 1.2 Havayolu iflletmeleri, Otorite taraf›ndan onaylanm›fl, güvenlikle ilgili yer görevlerine ayr›lacak süreyi gerçekçi bir flekilde yans›tan imza verme sürelerini belirleyecektir. 1.3 Azami temel günlük UGS 13 saattir. 1.4 Bu 13 saat her bir inifl için 30 dakika azalt›lacakt›r. 3 adetten fazla inifl için en fazla iki saat azaltma uygulanacakt›r. 1.5 UGS’nin DCP içerisinde bafllamas› durumunda, 1.3’te ve 1.4’te belirtilen azami süreler, çak›flma süresinin % 100’ü kadar, en fazla ise iki saate kadar azalt›lacakt›r. UGS DCP içerisinde sona erdi¤i ya da DCP süresini tümüyle içerdi¤i durumlarda, 1.3 ve 1.4’te belirtilen azami UGS çak›flma süresinin % 50’si kadar azalt›lacakt›r. 2. Uzatmalar 2.1 Azami günlük UGS en fazla bir saat uzat›labilir. 2.2 Alt› veya daha fazla inifl olan uçufllar için uzatma yap›lamaz. 2.3 UGS’nin DCP ile iki saate kadar çak›flt›¤› durumlarda uzatmalar dört inifle kadar yap›labilir. 2.4 UGS’nin DCP ile iki saatten fazla çak›flt›¤› durumlarda uzatmalar iki inifle kadar yap›labilir. 2.5 Art arda herhangi bir 7 gün içerisinde en fazla iki kere uzatma yap›labilir. 2.6 Bir UGS’nde uzatma yap›laca¤› planland›¤›nda, uçufltan önceki ve sonraki asgari dinlenme süreleri iki saat, ya da sadece uçufl sonras› asgari dinlenme süresi dört saat uzat›l›r. Uzatmalar ard› ard›na gelen UGS’leri için kullan›ld›¤›nda iki operasyon aras›ndaki önceki ve sonraki dinlenme süreleri art arda gelecektir.

BÖLÜM 4 Referans belgeler

a) Herhangi bir art arda 28 gün içerisinde, bu süre içerisine mümkün olabildi¤ince eflit olarak da¤›lm›fl olarak, 190 görev saati. b) Herhangi bir art arda 7 gün içerisinde 60 görev saati. 1.2 Toplam blok süre s›n›r› Havayolu iflletmeleri bir ekip üyesine verilebilecek uçufllardaki toplam blok sürenin afla¤›daki s›n›rlar› aflmamas›n› sa¤layacakt›r: a) Bir takvim y›l›nda 900 blok saat. b) Herhangi bir ard arda 28 gün içerisinde 100 blok saat.

BÖLÜM 4 Referans belgeler

2.7 Uzatma olan bir UGS saat 22.00 ile 04.59 aras›nda bafllad›¤› durumda havayolu iflletmesi UGS’ni 11 saat 45 dakika ile s›n›rlayacakt›r. 3. Kabin Ekipleri 3.1 Bir uçufl ya da bir seri uçufl için görevlendirilen kabin ekibi için UGS, bu fark›n bir saatin üzerinde olmamas› kayd›yla, uçufl ekibi ile kabin ekibinin imza süreleri aras›ndaki fark kadar uzat›labilir. 4. Operasyonel Dinçlik 4.1 Planlanan tarifeler uçufllar›n izin verilen azami uçufl görev süresi içerisinde bitirilmesine izin verecek flekilde olmal›d›r. Havayolu iflletmeleri bunu sa¤layabilmek için, en asgaride, bir tarifeli mevsim döneminde, gerçek operasyonlar azami UGS’yi, tarifeli uçufllar›n % 33’ünden fazlas›nda afl›yor ise, ya tarifeyi ya da ekip düzenlemelerini de¤ifltirecek flekilde müdahalede bulunacakt›r. 5. Konumland›rma 5.1 Konumland›rma ile harcanan tüm süre görev olarak say›l›r. 5.2 ‹mzadan sonra ama operasyondan önce olan konumland›rma UGS içerisinde say›lacak ama inifl olarak say›lmayacakt›r. 5.3 Bir operasyon iniflinin hemen sonras›na gelen bir konumland›rma inifli afla¤›da OPS 1.1110 madde 1.1 ve 1.2’de tan›mlanan asgari dinlenme 2 sürelerinin hesaplanmas›nda dikkate al›nacakt›r. 6. Uzat›lm›fl UGS (Bölünmüfl Görev) 6.1 Otorite uzat›lm›fl UGS’ye dayal› ve bir ara içeren bir operasyona 3 8. Madde hükümlerine tabi olarak onay verebilir. 6.2 Her havayolu iflletmesi, operasyonel deneyimini kullanarak ve

(2) “1.1 Ana üste bafllayan ve bir uçufl görev süresi verilmeden önce sa¤lanmas› gereken asgari dinlenme süresi, en az, bir önceki görev süresi veya 12 saatten, uzun olan kadar olacakt›r. 1.2 Ana üstten uzakta bafllayan bir uçufl görev süresi verilmeden önce sa¤lanmas› gereken asgari dinlenme süresi en az bir önceki görev süresi veya 10 saatten, uzun olan kadar olacakt›r. (3) 27 Kas›m 2000 tarihli ve 200/79/EC say›l› konsey direktifi, (Azami y›ll›k çal›flma süresi 2000 saat; azami y›ll›k blok süre 900 saat; y›l içerisinde olabildi¤ince eflit da¤›l›m; her takvim ay›nda en az yedi yerel bofl gün, her takvim y›l›nda en az 95 yerel bofl gün).

mevcut bilimsel veriler gibi ilgili faktörleri dikkate alarak, uzat›lm›ﬂ UGS talebinin eﬂde¤erde bir güvenlik düzeyini sa¤lad›¤›n› Otoriteye göstermek zorunda olacakt›r.

BÖLÜM 4 Referans belgeler

OPS 1.1110 Dinlenme 1. Asgari dinlenme 1.1 Ana üste bafllayan bir uçufl görev süresi verilmeden önce sa¤lanmas› gereken asgari dinlenme süresi, en az, bir önceki görev süresi veya 12 saatten, uzun olan kadar olacakt›r. 1.2 Ana üsten uzakta bafllayan bir uçufl görev süresi verilmeden önce sa¤lanmas› gereken asgari dinlenme süresi, en az, bir önceki görev süresi veya 10 saatten, uzun olan kadar olacakt›r; ana üstten uzaktaki asgari dinlenme süresinde ulafl›m ve di¤er psikolojik ihtiyaçlar› da dikkate alarak, 8 saatlik bir uyku f›rsat› tan›nmal›d›r. 1.3 Havayolu iflletmeleri, saat dilimi farklar›n›n ekipler üzerindeki etkilerini, verecekleri ilave dinlenme süreleri ile telafi etmeyi, otorite 4 taraf›ndan 8. madde hükümlerine göre düzenlendi¤i flekilde sa¤layacaklard›r. 1.4.1 Madde 1.1 ve 1.2’deki hükümlerde aksi olsa dahi, 8. Madde hü5 kümlerine ba¤l› olarak otorite azalt›lm›fl dinlenme düzenlemelerine yetki verebilir. 1.4.2 Her havayolu iflletmesi, operasyonel deneyimini kullanarak ve mevcut bilimsel veriler gibi ilgili faktörleri dikkate alarak, azalt›lm›fl dinlenme düzenlemesi talebinin eflde¤erde bir güvenlik düzeyini sa¤lad›¤›n› otoriteye göstermek zorunda olacakt›r. 2. Dinlenme süreleri 2.1 Her havayolu iflletmesi yukar›da tarif edildi¤i flekilde sa¤lanan asgari dinlenmenin periyodik olarak, iki yerel geceyi kapsayan 36 saatlik bir haftal›k dinlenme süresine uzat›lmas›n› sa¤layacakt›r; bir haftal›k dinlenme süresinin sonu ile di¤erinin bafllang›c› aras›nda

(4, 5) 27 Kas›m 2000 tarihli ve 200/79/EC say›l› konsey direktifi, (Azami y›ll›k çal›flma süresi 2000 saat; azami y›ll›k blok süre 900 saat; y›l içerisinde olabildi¤ince eflit da¤›l›m; her takvim ay›nda en az yedi yerel bofl gün, her takvim y›l›nda en az 95 yerel bofl gün).

BÖLÜM 4 Referans belgeler 60

hiçbir zaman 168 saatin üzerinde zaman olmayacakt›r. OPS 1.1095 Madde 1.9’a bir istisna olarak, haftal›k dinlenme süresinin 40 saat olmas› flart›yla, otorite bu yerel gecelerden ikincisinin saat 20.00’da bafllamas›na karar verebilir. 2.2 [ç›kar›ld›] OPS 1.1115 Uçuflta dinlenmeye ba¤l› olarak uçufl görev süresinin uzat›lmas› 1. Madde 8’in hükümlerine ba¤l› olarak ve her havayolu iflletmesinin, operasyonel deneyimini kullanarak ve mevcut bilimsel veriler gibi ilgili faktörleri dikkate alarak, talebinin eflde¤erde bir güvenlik düzeyini sa¤lad›¤›n› otoriteye göstermesi kofluluyla: 1.1 Uçufl ekibinin art›r›lmas› Otoriteler, yukar›da 1.1105 maddesinde belirlenen uçufl görev sürelerinin uzat›lmas› için, temel uçufl ekibinin art›r›lmas› ile ilgili flartlar› belirleyecektir; 1.3 Kabin ekibi Otorite yukar›da 1.1105 maddesinde belirlenen uçufl görev sürelerinin uzat›lmas› durumunda kabin ekibi üye(leri)nin uçuflta asgari dinlenmeleri ile ilgili flartlar› belirleyecektir. OPS 1.1120 Fiili uçufl operasyonlar›nda öngörülmemifl durumlar- kaptan pilot takdir yetkisi 1. ‹mza verme an›nda bafllayan fiili uçufl operasyonu içerisinde yaflanan afla¤›da belirtilen durumlarda, bu altbölümde tan›mlanan uçufl görev süresi, görev süresi ve dinlenme süresi limitleri, öngörülmemifl koflullara ba¤l› olarak de¤ifltirilebilir. Böylesi de¤ifliklikler, di¤er tüm ekip üyelerine de dan›flt›ktan sonra, kaptan pilot taraf›ndan kabul edilmelidir ve her durumda afla¤›daki flartlara uygun olmal›d›r: 1.1 Yukar›da OPS 1.1105 madde 1.3’te belirtilen azami UGS uçufl ekibi art›r›lmadan uzat›lamaz, bu durumda ise en fazla 3 saat uzat›labilir;

BÖLÜM 4 Referans belgeler

1.1.2 Bir UGS içerisindeki son uçufl baca¤›nda, kalk›fl sonras›nda izin verilen sürenin afl›lmas›na neden olacak öngörülmemifl bir durum ortaya ç›kt›¤›nda uçufl planlanan istikamete veya bir alternatifine kadar sürdürülebilir; 1.1.3 Böylesi öngörülmemifl bir durum oldu¤unda, UGS sonras›ndaki asgari dinlenme süresi k›salt›labilir ama hiçbir durumda bu alt6 bölümde OPS 1.1110 madde 1.2’de tan›mlanan sürenin alt›nda olamaz; 1.2 Kaptan pilot ciddi yorgunlu¤a neden olabilecek özel koflullarda ve etkilenen ekip üyelerine dan›flt›ktan sonra, uçufl güvenli¤i üzerinde oluflabilecek herhangi bir olumsuz etkiyi engellemek için, gerçekleflen uçufl görev süresini azaltabilir ve/veya dinlenme süresini art›rabilir; 1.3 Havayolu iflletmeleri flunlar› sa¤layacakt›r: 1.3.1 Kaptan pilot kendi takdiri ile bir UGS’yi art›r›ld›¤›nda veya bir dinlenme süresi azalt›ld›¤›nda havayolu iflletmesine bir rapor sunacakt›r; ve 1.3.2 Bir UGS’nin art›r›m› veya bir dinlenme süresinde yap›lan azaltma bir saatten fazla oldu¤unda, raporun, havayolu iflletmesinin kendi yorumunu da ekleyece¤i bir kopyas›, olaydan sonra en geç 28 gün içerisinde otoriteye gönderilecektir. OPS 1.1125 Uçufl Görevi Bekleme (Standby) 1. Havaalan›nda Uçufl Görevi Bekleme 1.1 Bir ekip üyesi imza an›ndan tebli¤ edilen uçufl görevi bekleme süresinin sonuna kadar havaalan›nda uçufl görevi bekleme görevindedir. 1.2 Havaalan›nda uçufl görevi beklemenin tamam› toplanan görev saatleri içerisinde say›lacakt›r. 1.3 Havaalan›nda uçufl görevi beklemenin hemen ard›ndan bir uçufl görevi verildi¤inde, uçufl görevi bekleme ile tebli¤ edilen uçufl görevi

(6) “1.2 Ana üsten uzakta bafllayan bir uçufl görev süresi verilmeden önce sa¤lanmas› gereken asgari dinlenme süresi, en az bir önceki görev süresi veya 10 saatten, uzun olan kadar olacakt›r; ana üstten uzaktaki asgari dinlenme süresinde ulafl›m ve di¤er psikolojik ihtiyaçlar› da dikkate alarak, 8 saatlik bir uyku f›rsat› tan›nmal›d›r.”

BÖLÜM 4 Referans belgeler

aras›ndaki iliflkiyi otorite tan›mlayacakt›r. Bu durumda, asgari dinlenme süresinin hesaplanmas› aç›s›ndan, havaalan›nda uçufl görevi bekleme süresi, OPS 1.1110 madde 1.1 ve 1.2’de belirtilen görev sürelerine eklenecektir. 1.4 Havaalan›nda uçufl görevi bekleme, uçufl görevi ile sonuçlanmad›¤› durumda, bunu otorite taraf›ndan belirlenecek asgari bir dinlenme süresi takip edecektir. 1.5 Havayolu iflletmesi, havaalan›nda uçufl görevi bekleme esnas›nda, ekip üyelerine kamuya aç›k olmayan, sessiz ve konforlu bir mekan sa¤layacakt›r. 2. Di¤er uçufl görevi bekleme biçimleri (otelde uçufl görevi bekleme dahil) 7 2.1 Madde 8’in hükümlerine ba¤l› olarak, tüm di¤er uçufl görevi bekleme biçimleri, otorite taraf›ndan, afla¤›dakiler dikkate al›narak düzenlenecektir: 2.1.1 Tüm faaliyet önceden nöbet s›ras› itibar› ile aç›klanacak ve/veya tebli¤ edilecektir. 2.1.2 Uçufl görevi bekleme süresinin bafllang›c› ve bitifli tan›ml› olacak ve önceden tebli¤ edilecektir. 2.1.3 Belirlenen imza noktas› d›fl›ndaki uçufl görevi beklemelerinin azami süresi belirlenecektir. 2.1.4 Ekiplerin dinlenme olanaklar›n› ve di¤er ilgili faktörleri dikkate alarak, uçufl görevi bekleme süresi ile buradan gidilen uçufl görevleri aras›ndaki iliflki tan›mlanacakt›r. 2.1.5 [ç›kar›ld›] 2.1.6 Toplanan görev süreleri aç›s›ndan uçufl görevi bekleme sürelerinin nas›l de¤erlendirilece¤i tan›mlanacakt›r. OPS 1.1130 Beslenme Ekip üyesinin performans›n›n olumsuz etkilenmemesi için, özellikle de UGS 6 saati aflk›n oldu¤unda, bir ö¤ün yemek ve içecek olana¤› bulunmal›d›r. OPS 1.1135

(7) 27 Kas›m 2000 tarihli ve 200/79/EC say›l› konsey direktifi, (Azami y›ll›k çal›flma süresi 2000 saat; azami y›ll›k blok süre 900 saat; y›l içerisinde olabildi¤ince eflit da¤›l›m; her takvim ay›nda en az yedi yerel bofl gün, her takvim y›l›nda en az 95 yerel bofl gün).

BÖLÜM 4 Referans belgeler

Uçufl görev, görev ve dinlenme süreleri kay›tlar› 1. Havayolu iflletmeleri ekip üyelerinin kay›tlar›nda afla¤›dakilerin mevcut olmas›n› sa¤layacakt›r: a) blok süreler; b) her görev ve uçufl görev süresinin bafllang›c›, süresi ve bitifli; c) dinlenme süreleri ve her türlü görevden muaf bofl günler. Yine havayolu iflletmeleri bu kay›tlar›n bu altbölümdeki flartlara uygunlu¤u garanti etmek için saklanmas›n› sa¤layacakt›r; bu kay›tlar›n talep halinde bir örne¤i ekip üyesine verilecektir. 2. E¤er havayolu iflletmesi taraf›ndan 1. paragraf uyar›nca tutulan kay›tlar tüm uçufl görev, görev ve dinlenme sürelerini içermiyor ise, ilgili ekip üyesi kendisi için afla¤›dakileri içeren bir kayd› tutacakt›r: a) blok süreler; b) her görev ve uçufl görev süresinin bafllang›c›, süresi ve bitifli; c) dinlenme süreleri ve her türlü görevden muaf bofl günler. 3. Ekip üyeleri, talep halinde hizmetlerinden faydalanan havayolu iflletmesine, bir uçufl görev süresine bafllamadan önce, kendi kay›tlar›n› sunacakt›r. 4. Kay›tlar son ilgili girifl tarihinden sonra en az 15 takvim ay› boyunca ya da ulusal yasalar gerektiriyor ise daha uzun süre saklanacakt›r. 5. Buna ek olarak, havayolu iflletmeleri kaptan pilotlar›n takdiri ile gerçeklefltirilmifl tüm uzat›lm›fl uçufl görev süreleri, uçufl süreleri ve azalt›lm›fl dinlenme sürelerinin kay›tlar›n› olay›n ard›ndan en az alt› ay saklayacakt›r.